Recreatie & Toerisme

16 Recreatie & Toeristme.

De toerismesector in Nederland ontwikkelt zich razendsnel. Cijfers van het CBS geven aan dat toerismebesteding in het binnenland ieder jaar stijgt sinds 2010. Zo zijn de toeristische bestedingen in 2018 met 6,8 procent gestegen ten opzichte van het vorig jaar. Daarvan is driekwart van de groei te danken aan buitenlandse toeristen. Nederland heeft zichzelf op de kaart gezet en wordt steeds populairder, maar wat betekend dit voor de recreatie- en toerismesector. Door deze groei gaat het de afgelopen jaren goed met de sector, mede daardoor is het mogelijk om mee te gaan in een transitie naar een toekomstbestendig Nederland.

De recreatie- en toerismesector wil zich daarmee vooral focussen op duurzaamheid en authenticiteit, bedrijven en organisaties moeten zich een eigen weg banen waarbij er nagedacht wordt over vernieuwende, duurzame oplossingen. Daarnaast is het fundamenteel dat ze de natuur en hun omgeving goed behouden en beheren.

Zo zijn er initiatiefnemers die deze uitdagingen aangaan. Met obstakels en valkuilen beschikken ze toch over uithoudingsvermogen, daadkracht en een bewuste drijfveer om het gewenste resultaat tot een werkelijkheid te maken.

Aan de overkant van IJssel en de oude binnenstad van Deventer ligt in de uiterwaarden de natuurspeeltuin Woeste Willem. Hier kunnen kinderen in en met de natuur spelen door verschillende natuurlijke ‘speeltoestellen’. Zo is er een waterpomp met houten goten die het water naar een natuurlijk gevormde ‘zandbak’ leiden, tunnels in heuvels waar kinderen door kunnen kruipen en verschillende manieren om over het water heen te komen naar een eilandje waar een oude boot half is ingegraven. Corné van Kempen was lange tijd betrokken bij de ontwikkeling van Woeste Willem en verteld over het ontstaan hiervan. WOESTE WILLEM

‘Het ontstaan van Woeste Willem kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Het geld was er eigenlijk al’. Corné vertelt dat Woeste Willem is ontstaan door dat Nienke Nijhof, initiatiefnemer van Woeste Willem, de wens had om dit te realiseren. Door een nalatenschap van Willem Waanders, een verder anoniem persoon (wiens naam ook terugkomt in de titel van dit initiatief), was er geld beschikbaar voor de ontwikkeling van het Worpplantsoen gelegen aan de rand van de woonwijk de Worp. De gemeente stelde dit geld beschikbaar voor projecten binnen de wijk. Bewoners konden voorstellen indienen en inschrijven met hun project. Zo ook de initiatiefnemers van Woeste Willem. De gemeente had een groep samengesteld bestaande uit bewoners van de Worp en specialisten binnen de gemeente. Deze beoordeelden de ingezonden plannen. Woeste Willem was het grootste ingezonden project. Zo werd de subsidie van het project geworven en kon men aan de slag.

Nienke Nijhof is samen met Corné gaan kijken naar mogelijke plekken om de natuurspeelplaats te realiseren. Toen zij rondkeken in de omgeving liepen zij vanzelf naar de lege plek in de uiterwaarden tussen de brug het plantsoen. Nieke en Corné dachten eerst aan een gedeelte van dit terrein, deze locatie was beperkt in de mogelijkheden. De gemeente kwam in het eerste overleg zelf met het gehele terrein. Dat was een meevaller want ineens was er veel meer mogelijk. Corné vertelt: ‘Het is gemeentegrond en de gemeente is hier gewoon mee akkoord gegaan. Dat is ook wel uniek want het is bijna een hectare.’ De provincie heeft het project uiteindelijk ook nog voorzien van subsidie wat gebruikt is voor onder andere een explosievenonderzoek. Dit, omdat het plangebied zich naast de brug bevindt die in de tweede wereldoorlog gebombardeerd is.

18 De werving van locatie en geld mocht dan redelijk vlot verlopen, het realiseren van het project zelf ging niet zo vlot. ‘Ik was van tevoren erg bang voor Rijkswaterstaat en het waterschap, we zouden namelijk tegen de dijk aan gaan graven en dat was vroeger onbespreekbaar bij het waterschap. Toch hebben zij goed meegedacht en daar technische oplossingen voor gevonden.’ Corné vertelt dat dit proces wel lang duurde en dat zij constant in gesprek moesten met de gemeente. ‘...maar op het allerlaatste moment had de landschapsarchitect van de gemeente bezwaar tegen verschillende onderdelen van het plan zoals het hekwerk, het vlonderpad, en het uitkijkpunt dat er zou komen.’ Naast dat de landschapsarchitect van de gemeente op het laatste moment bezwaar had tegen het plan waren er nog andere obstakels die de realisatie tegenzaten. Doordat theoretisch het plangebied binnen het leefgebied van de kwartelkoning viel, een beschermde soort, moest er een flora- en faunaonderzoek uitgevoerd worden. ‘De provincie vereiste wel een zwaardere procedure,

we konden daar niet zomaar aan voorbij laten gaan. Dit is dan weer een andere poot van de provincie dan de poot waarlangs wij de financiering kregen.’ Dit sprak elkaar soms tegen vertelde Corné. Zo eiste de provincie die financierde dat het geld in 2016 uitgegeven moest worden terwijl dit niet kon omdat eerst een flora- en faunaonderzoek uitgevoerd moest worden. Daarom moest er bij de provincie om uitstel van de subsidie gevraagd worden,

Een ander obstakel was wat Corné noemt: de ‘ambtelijkheid’ van de gemeente. Zo wilde Corné een kleine ‘speelse brug’ maken over een kreekje. ‘De gemeente kent alleen de term brug, een brug is een brug. Dus als je een vergunning verleend voor een brug moet je daar een bouwkundig onderzoek voor doen. Je moet aantonen dat het de belasting aan kan voor een bepaalde hoeveelheid mensen of voertuigen.’ Er volgde weer een lang proces terwijl dit volgens Corné helemaal niet nodig was. ‘Er was helemaal geen sprake van dat het een gevaarlijke brug zou zijn, en hij gaat over een hoogte van maar 80 centimeter.’ Dit, terwijl de gemeente verder niets zei over balken die op anderhalve meter hoogte liggen en waar kinderen balancerend overheen moeten lopen. Corné verteld dat hij achteraf spijt had dat hij het een brug noemde. Als hij het anders had genoemd dan was dit proces wellicht veel soepeler gelopen.

Dit alles vergt een heel lange adem. ‘Je moet echt over geduld beschikken’ verteld Corné. In het proces was Nienke de organisator en Corné de ontwerper. Samen hebben ze het hele voortraject gedaan. ‘Net voor de uitvoering ben ik ‘even’ uit het project gestapt omdat ik het hele traject na twee jaar alsnog zag afketsen op ridicule ontwerpeisen van de landschapsarchitecte van de gemeente’ vertelt Corné.

Maar uiteindelijk is er toch mede door ingrijpen van de wethouder een natuurspeeltuin gekomen aan de overkant van de IJssel. Wat volgens Corné wel hielp in de realisatie en toestemming van de gemeente was de vriendelijke uitstraling van het initiatief: kinderen kunnen er in de natuur spelen. De gemeente wil hier ook aan bijdragen en heeft dus niets tegen op dit initiatief.

Corné zit nu in het beheer van Woeste Willem. Het beheer is nu nog vooral bezig met het onderhouden van de speelplaats en met het organiseren van activiteiten. Maar Corné ziet ook graag vernieuwing binnen Woeste Willem. ‘Als je alleen maar beheer doet met het oog op instandhouding dan is het volgens mij heel moeilijk om het enthousiasme te houden.’