Samodzielność Szkolenia dla trenerów tyfloterapii w Armenii i Gruzji
Sprawozdanie z działań Gruzja 2011
Polska Pomoc Rozwojowa www.polskapomoc.gov.pl
Organizator: Fundacja Ari Ari Partner główny: Polski Związek Niewidomych Partnerzy: Hangrwan, Momawali Ickeba Dges, Studio Tyflografiki Tyflograf, Tyflolaboratorium Dźwięku Pomagają: Igeo Finansowanie: Projekt "Samodzielność. Szkolenia dla trenerów tyfloterapii w Armenii i Gruzji" był współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2011 r.
Strona projektu: www.ariari.org/pl/projekty/samodzielno-ii
Idea "Samodzielność" to projekt pomocy osobom niepełnosprawnym na Kaukazie. W jego ramach realizowany jest szereg działań zmierzających do stworzenia systemu rehabilitacji, terapii i usamodzielniania ludzi niepełnosprawnych. "Samodzielność. Szkolenia dla trenerów tyfloterapii w Armenii i Gruzji" był programem przygotowanym razem z Polskim Związkiem Niewidomych, w którym przeprowadziliśmy ponad 500 godzin szkoleń dla trenerów osób niewidomych z Armenii i Gruzji (łącznie 34 osoby). Dodatkowo przekazaliśmy szkołom i organizacjom pomagającym niewidomym - "białe laski", pomoce metodologiczne oraz specjalnie przygotowane tyflomapy obu kaukaskich krajów. Przeprowadziliśmy również rozbudowane kampanie społeczne, przedstawiające mieszkańcom Armeni i Gruzji problemy osób niewidomych. Marsz w Tbilisi i treningi w erywańskim metrze, były szeroko komentowane w krajowych mediach. Przychylne reakcje ludzi na ulicach i kilku instytucji gruzińskich i ormiańskich były zaskoczeniem także osób niewidomych. W efekcie projektu w tbiliskiej szkole dla niewidomych dzieci powstaje ścieżka edukacyjna, a w erywańskim Uniwersytecie Pedagogicznym oznakowania dla słabowidzących. W Gruzji Ministerstwo Edukacji współpracuje z polskimi specjalistami nad wdrożeniem programu tyflopedagogiki w uniwersytetach, a w Armenii zarząd Metra zwolnił osoby niewidome z opłat za przejazdy.
Szkolenia teoretyczne Warsztat pedagogiczno-psychologiczny
Termin szkolenia: 3-7 października 2011 r. Czas: 5 dni x 6 godzin Miejsce: Tbilisi, Gruzja Uczestnicy: lekarze, psycholodzy, pedagodzy, dziennikarze, weterynarz, pracownicy Gruzińskiego Związku Niewidomych i inne osoby związane pokrewieństwem z inwalidą wzroku. Były także 3 osoby całkowicie niewidome. Osoby prowadzące: mgr Małgorzata Pacholec - Dyrektor PZN, mgr Maria J. Bielecka - tyflopsycholog Sprawozdanie: program zrealizowano zgodnie z założeniami. Uporządkowano pojęcie rehabilitacji psychicznej, fizycznej, społecznej i zawodowej. Przedstawiono konsekwencje straty i przeżywania związanego z nią żalu. Omówiono sytuacje urazowe w życiu osoby niewidomej. Przypomniano podstawowe zagadnienia okulistyczne, omówiono niektóre choroby oczu i zilustrowano je filmem „ Jak widać, kiedy niewiele widać”. W drugim filmie „N jak niewidomy” w przystępny sposób pokazano podstawowe techniki pomagania inwalidom wzroku i przystosowania przestrzeni miejskiej do bezpiecznego poruszania się w niej. W poglądowy sposób przedstawiono kompensacyjną funkcję zmysłów człowieka pozbawionego zdolności widzenia. Część szkolenia poświęcono zasadom nawiązania optymalnego kontaktu między instruktorem orientacji przestrzennej a podopiecznym. Wspólnie sporządzono listę zachowań, których należy absolutnie unikać w relacji z osobą pozbawioną wzroku. Omówiono też rolę rodziny w opiece nad niepełnosprawnym jej członkiem. Oprócz proponowanej wiedzy z zakresu tyflologii szczególnie cenna dla uczestników była możliwość wymiany między sobą doświadczeń dotyczących kontaktu z osobami niewidomymi. Uczestnicy szybko się zintegrowali i aktywnie brali udział w szkoleniu. Po raz pierwszy spotkali się z rozróżnieniem osoby niewidomej od urodzenia i ociemniałej. Spośród wszystkich słuchaczy połowa (14 osób) zdecydowała się na trening chodzenia z białą laską prowadzony przez 3 instruktorów orientacji przestrzennej. Opracowanie: Małgorzata Pacholec - tyflolog, tyflopedagog, Dyrektor Polskiego Związku Niewidomych w Warszawie. Maria Bielecka - tyflolog, tyflopedagog, związana z Mazowieckiem Okręgiem Polskiego Zwiazku Niewidomych.
----------------------------------------------------------------------------
Szkolenia praktyczne Orentacja przestrzenna i czynności życia codziennego
Szkolenia praktyczne odbywały się w dniach 9-26 października 2011 w Domu Dziecka oraz Domu Dziennego Pobytu Stowarzyszenia Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych w Tbilisi.
Do drugiej części szkoleń, czyli systematycznych treningów z orientacji w przestrzeni oraz samoobsługi i czynności życia osób niewidomych, zaproszeni zostali kandydaci na instruktorów rekrutowani dwustopniowo od sierpnia 2011. Treningi prowadzone były przez doświadczonych instruktorów trenerów: Marię Andraszewską, Krystynę Klugiewicz i Czesława Hanyżewskiego z ośrodka szkoleniowego w Bydgoszczy. Intensywne i wyczerpujące kursy instruktorskie w Gruzji zakończyły się oficjalnym egzaminem z orientacji w przestrzeni oraz lokomocji osób niewidomych i ociemniałych. Szkolenia ostatecznie ukończyło trzynaście osób, otrzymując świadectwo instruktora orientacji przestrzennej I stopnia, uprawniające do uczenia osób niewidomych.
Prowadzący: Maria Andraszewska - tyflopedagog, instruktor orientacji przestrzennej (perypatolog), kierownik rehabilitacji i szkoleń w Ośrodku Rehabilitacji i Szkolenia PZN w Bydgoszczy. Organizuje i prowadzi szkolenia zawodowe dla niewidomych i słabowidzących, opracowuje programy do szkoleń instruktorskich i rehabilitacyjnych Krystyna Klugiewicz - tyflopedagog, instruktor orientacji przestrzennej (perypatolog), pracuje w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym Nr 1 im. L. Braille'a w Bydgoszczy, wykładowca w szkoleniach kadry instruktorskiej oraz trener w rehabilitacji niewidomych oraz głuchoniewidomych, prowadząca zajęcia z orientacji przestrzennej, samoobsługi i czynności życia oraz technik komunikacji. Czesław Hanyżewski - tyflopedagog, instruktor orientacji przestrzennej (perypatolog), związany z Kujawsko-Pomorskim Okręgiem PZN w Bydgoszczy, wykładowca w szkoleniach kadry instruktorskiej oraz trener w rehabilitacji niewidomych i słabowidzących.
Pierwszymi instruktorami orientacji przestrzennej w Gruzji zostali: Maka Avsajanishvili, Ia Berdzenishvili, Nona Chinchaladze, Khatuna Gavtadze, Archil Giorgadze, Gia Jvarsheishvili, Eka Kacharava, Irma Kvarachelia, Nino Lortkipanidze, Maka Malazonia, Marina Mamulia, Ana Mikiashvili, Iza Mtsituri
----------------------------------------------------------------------------
Spotkania
Gruzińskie spotkania Podczas trzech tygodni szkoleń tyflorehabilitacyjnych, równolegle z zajęciami dla kandydatów na instruktorów, prowadziliśmy działania organizacyjne. Spotkaliśmy się z przedstawicielami gruzińskiej administracji rządowej, instytucji państwowych i organizacji społecznych, aby wspierać tworzenie systematycznej pomocy dla osób z problemami wzroku w Gruzji. Najważniejszym było przekonanie do współuczestniczeniu w programie przedstawicieli gruzińskich ministerstw, ponieważ stan pomocy diagnostycznej i rehabilitacyjnej w Gruzji, wymaga planowych, strukturalnych działań. Spotkania i ustalenia z urzędnikami Ministerstwa Edukacji oraz Ministerstwa Ochrony Zdrowia Gruzji, podobnie jak z przedstawicielami uczelni, szkoły dla niewidomych dzieci i kilkoma organizacjami pozarządowymi, pozwalają zaplanować kolejne działania. Najpilniejszą potrzebą jest opracowanie ilościowych danych statystycznych o osobach niewidomych i słabowidzących w Gruzji, wsparte kształceniem specjalistów z Gruzji, którzy będą zajmowali się pomocą rehabilitacyjną i terapeutyczną.
Zobaczyć niewidomego na ulicy w Gruzji? Niemożliwe! Wywiad z Anną Radecka - Sekretarz Stacji Kaukaskiej SEW UW, współpracowniczką Fundacji Ari Ari w Gruzji
Długotrwały kryzys ekonomiczny i społeczny w krajach kaukaskich przejawia się między innymi pogłębiającymi się problemami osób niepełnosprawnych. O sytuacji osób niewidomych w Gruzji oraz o akcji społecznej dla nich opowiada Anna Radecka.
Monika Maciejewska
Jak zdiagnozowałabyś sytuację osób niewidomych w Gruzji w przestrzeni publicznej - w mieście, na ulicy, w środkach komunikacji miejskiej?
Anna Radecka
Określiłabym ją jako bardzo kiepską, a właściwie nieistniejącą. Niewidomi nie istnieją w świadomości społeczeństwa. Wynika to ściśle z kulturowych uwarunkowań tego regionu, z przekonania, że „nie pokazujemy swoich słabości”, w związku z czym niewidomi ludzie są ukrywani w domu, rodzina wstydzi się ich. Sytuacja pojawienia się osoby niewidomej na ulicy jest zdarzeniem prawie niemożliwym. Będąc wielokrotnie w Gruzji, słyszałam wiele opowieści poruszających ten problem. Przykładowo opowiadano mi o rodzinie mieszkającej z niewidomą ciocią. Sąsiedzi tej rodziny mieli wrażenie, że cioci w mieszkaniu w ogóle nie ma, gdyż nigdy nie wychodziła na zewnątrz. Poruszanie się osób niewidomych w przestrzeni publicznej jest utrudnione, choćby dlatego, że nie ma przejść dla pieszych dostosowanych do potrzeb osób niewidomych, kierowcy nie wiedzą jak wygląda niewidomy z białą laską i do czego mu ona służy... W trakcie szkoleń przeprowadzanych podczas projektu, mieliśmy wielokrotnie taką sytuację, że z niewidomą instruktorką z Polskiego Związku Niewidomych (z M. Pacholec, instruktor, Dyrektorką Polskiego Związku Niewidomych - przyp. red.), przechodziliśmy przez ulicę i mijaliśmy bardzo zdziwione twarze kierowców i przechodniów. Tak więc sytuacja jest fatalna i poza działalnością szkoleniową, bardzo ważną częścią projektu jest praca ze społeczeństwem. Społeczeństwo gruzińskie udaje, że niewidomych nie ma, a kwestia poruszania się osób niewidomych z białą laską jest nadal często nie znana. Z tym wszystkim wiąże się w konsekwencji to, że nie ma infrastruktury i przestrzeni dostosowanych do potrzeb osób niewidomych, bo skoro „nie ma” tych osób, to po co dla nich przestrzeń.
Akcja społeczna
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------> c.d.
c.d.
Monika Maciejewska
Anna Radecka
15. października odbyła się w Tbilisi wyjątkowa akcja społeczna. Podczas Międzynarodowego Dnia Białej Laski, odbył się przemarsz ulicami Tbilisi. Uczestnicy wyposażeni w białe laski, białe wstążki i materiały informacyjne promowali wśród mieszkańców stolicy ideę poruszania się osób niewidomych z pomocą tzw. białej laski. Opowiesz o tym wydarzeniu i zdradzisz kulisy jego przygotowań? Wśród szkolonych podczas projektu osób, mieliśmy Gruzina Gię, który ma swoją stronę internetową i lubi angażować się w różne medialne i społeczne akcje. Gia „zakręcił” naszymi uczestnikami. Po dwóch, trzech dniach pomysł był już całkowicie skonceptualizowany i nagłośniony, informacja na jego temat „poszła” do prasy. Osoby i instytucje z nami współpracujące np. szkoła dla niewidomych i Gruziński Związek Niewidomych, nie powiem, że nie bez oporów, ale podchwyciły tę ideę. Prezes Gruzińskiego Związku Niewidomych był jednym z głównych uczestników tego marszu i bardzo zadowolony był z jego przebiegu. Na marsz przyszli nie tylko uczestnicy szkolenia. Wszyscy byli odziani w koszulki z logami, podobizną niewidomego z laską i napisem po gruzińsku "zobacz!". Poza panią Ambasador Urszulą Doroszewską, trenerami i uczestnikami szkoleń, na marsz przyszli niewidomi uczniowie ze szkoły oraz członkowie Gruzińskiego Związku Niewidomych. Jednym z podstawowych elementów marszu ulicami Tbilisi było zatrzymywanie się przed głównymi budynkami państwowymi na trasie przemarszu, z ręką wzniesiona do góry, która oznacza „potrzebujemy uwagi”, czyli „uwaga dla problemu niewidomych”. Było to bardzo fajne, ludzie zwracali uwagę i przejawiali bardzo pozytywne zaciekawienie. Rozmawiałam z wieloma przypadkowymi ludźmi, także ze studentami, i mówili, że słyszeli o akcji i o działaniach podjętych z osobami niewidomymi i dla osób niewidomych.
Monika Maciejewska
Anna Radecka
Czyli akcja miała oddźwięk wśród mieszkańców Tbilisi i społeczeństwa gruzińskiego... Dużo osób wiedziało o marszu. W telewizji pojawiły się informacje na ten temat, tak samo w prasie. To, że w działanie włączyła się polska ambasada, bardzo pomogło w nagłośnieniu problemu. Poza tą akcją, bardzo rzadko zdarza się, by ambasada angażowała się tak w projekty, których jest sporo, a wiadomo, że ma ona wiele pracy. Dzięki bardzo dobrej współpracy z ambasadą, zorganizowano w jej siedzibie oficjalne przekazanie tyflomap Gruzji. Pani Ambasador zaprosiła gruzińskiego Ministra Zdrowia (Andreę Uruszadze - przyp. aut.). Mam wrażenie, że dzięki podjętym działaniom, dotarło do ludzi choćby w jakimś stopniu hasło „niewidomi” i podejmowane w tej dziedzinie działania. Materiał pierwotnie opublikowany w serwisie: wiadomosci24.pl
Tyflomapy Gruzji
Uroczyste przekazanie tyflomap i białych lasek
13 października 2011 w Ambasadzie Polskiej w Tbilisi odbyło się uroczyste przekazanie przez Jej Ekscelencję, Ambasador RP, Urszulę Doroszewską tyflomap Gruzji, przygotowanych przez Marka Jakubowskiego ze Studia Tyflograf. Zestawy białych lasek otrzymali przedstawiciele szkoły dla niewidomych dzieci, Gruzińskiego Związku Niewidomych, organizacji Momavali Icqeba Dges, Satave oraz uczestnicy szkoleń dla instruktorów. Wręczenie pomocy było możliwe dzięki dotacji MSZ "Pomoc Zagraniczna 2011". W spotkaniu wzięli udział: Minister Zdrowia Andrea Uruszadze oraz przedstawiciele gruzińskiego Ministerstwa Zdrowia i Ministerstwa Edukacji. Uroczystości towarzyszył pokaz technik orientacji przestrzennej za pomocą białej laski w wykonaniu Czesława Hanyżewskiego z Ośrodka Szkolenia i Rehabilitacji Polskiego Związku Niewidomych w Bydgoszczy
-Relację z wydarzenia przygotowaną przez Kanał Pierwszy Gruzińskiej Telewizji można obejrzeć na stronie projektu: www.ariari.org/projekty/samodzielno-ii
Mapy czytane dotykiem Wywiad z tyflopedagogiem, historykiem tyflokartografii i tyflografii - Markiem Jakubowskim
Fundacja Ari Ari
Marek Jakubowski
Tyflomapy - mapy dla osób z uszkodzonym wzrokiem. Znaki na tyflomapach są zazwyczaj wypukłe i barwne. Dotykając tyflomapy możemy wyczuć często linie, kropki, lub inne drobne kształty. www.niewidomi.com.pl
Historia map dla niewidomych nie jest zbyt dobrze znana. Czy mógłby Pan o niej opowiedzieć? Pierwsze, wydane w masowym nakładzie mapy tyflologiczne, to koniec XVIII wieku. W Illzach w Alzacji znamienity szwajcarski tyflopedagog Martin Kunz, opracował koncepcję tworzenia matryc oraz tłoczenia w kartonie i preszpanie map dla niewidomych dostępnych dotykowo. Wydawane przez niego mapy były używane w większości tzw. Zakładów dla Ciemnych w Europie. Od tego czasu powstało wiele nowych technologii i w różnych miejscach w Europie (przede wszystkim w Królewcu, Wrocławiu, Paryżu, Lozannie, Petersburgu, Marburgu i Berlinie) wydawano z przeznaczeniem dla niewidomych tyflomapy zwane teraz mapami tyflologicznymi. Ostatnie 40 lat to okres wyjątkowego rozwoju tyflokartografi – szczególnie w naszym kraju. Polski Związek Niewidomych wraz z Głównym Urzędem Geodezji i Kartografii rozpoczął wydawanie map tyflologicznych na masową skalę zapewniając niewidomym i słabo widzącym doskonały materiał dydaktyczny. Dalszy etap prac Polskiego Związku Niewidomych nad mapami tyflologiczymi, to powstające na bazie opracowanej przeze mnie i Alinę Talukder z Ośrodka dla Niewidomych w Owińskach technologii papieru puchnącego: Atlasy Polski, Świata, Plan Warszawy oraz inne mapy i plany.W kraju zaczęły powstawać wydawnictwa tyflokartograficzne opracowywane przez inne instytucje. Najbardziej znane wydawnictwo zajmujące się od dawna tą tematyka, to Studio Tyflografiki.
Fundacja Ari Ari
Marek Jakubowski
Tyflomapy Gruzji
Proszę opowiedzieć o powstałych w czasie projektu tyflomapach Gruzji? Korzystając z doświadczenia oraz możliwości technologicznych Studia Tyflografiki, Fundacja Ari Ari postanowiła wydać dla niewidomych w Gruzji mapę tyflologiczną tego kraju. Powstała pierwsza mapa tyflologiczna dla pierwszego z krajów Kaukazu, w którym Fundacja Ari Ari prowadzi swoje działania edukacyjne. Administracyjna mapa Gruzji powstała w dwóch wersjach: wersji gruzińskiej (opis w gruzińskim piśmie brajla i druku płaskim) oraz w wersji polskiej. W Gruzji tyflomapy przekazane zostały przez Ambasadę RP tamtejszym organizacjom zajmującym się osobami z dysfunkcjami wzroku.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------> c.d.
Mapa M.Kunza ze zbiorów Muzeum Tyflologicznego w Owińskach
c.d. Fundacja Ari Ari
Czy stworzenie tyflomap Gruzji niosło ze sobą szczególne wyzwania?
Marek Jakubowski
Praca nad tym tematem była wyzwaniem z kilku powodów. O ile samo opracowanie kartograficzne i tyflograficzne nie stanowiło problemu, o tyle wiele trudności, jakie należało pokonać, niosło ze sobą wykonanie poprawnych brajlowskich opisów, które są konieczne do zastosowania na tyflomapie. Gruziński zapis brajlowski w wielu wypadkach odbiega od standardu stosowane w Europioe (np. zupełny brak w zapisie znaku dużej litery). Nawiązano w związku z tym współpracę z Gruzińskim Związkiem Niewidomych oraz tyflopedagogami z Gruzji, którzy na bieżąco konsultowali proces powstawania opisów w piśmie punktowym.
Fundacja Ari Ari
Jakie są Pana następne plany wydawnicze?
Marek Jakubowski
Fundacja Ari Ari Marek Jakubowski
Aktualnie we współpracy z ormiańskimi instytucjami zajmującymi się niewidomymi powstaje administracyjna tyflomapa Armenii oraz opracowania tyflograficzne licznych edukacyjnych publikacji tyflodydaktycznych w języku ormiańskim z ormiańskim zapisem brajlowskim. Co zachęciło Pana do udziału w projekcie? Jestem tyflopedagogiem z 35 letnim stażem pracy. Zaczynając ją bardzo wiele skorzystałem w sensie samorozwoju i edukacji z kontaktów z tyflopedagogami krajów zachodnich. Prowadzone przez nich kursy i szkolenia oraz pomoc w pozyskiwaniu pomocy tyflodydaktycznych dla Polskich niewidomych były nieocenione. Przyszła pora spłacania długu... Z naszą wiedzą i doświadczeniem oraz możliwościami technologicznymi jesteśmy bardzo użyteczni dla rozwoju tyfloedukacji w zapóźnionych pod tym względem krajach Kaukazu.
Audiobook
Gruzja czytana. Dźwięki z podróży Audiobook - Gruzja czytana, dźwięki z podróży - powstał szczególnie z myślą o osobach niewidomych i słabowidzących w Polsce. Płyta jest wprowadzeniem do wiedzy o Gruzji, przedstawionym przez bezpośrednich obserwatorów, podróżujących po tamtym regionie na przestrzeni ponad 150 lat. Uzupełniona została opisami zabytków architektury gruzińskiej.
Wojciech Górecki, Toast za przodków (2010) Ryszard Badowski, Notatki z Gruzji (1956) Mieczysław B. Lepecki, Sowiecki Kaukaz (1935) Edmund Strumpf, Obrazy Kaukazu (1900) Mateusz Gralewski, Kaukaz (1877) Audiodeskrypcja zabytków Gruzji: Wardzia, Mtacminda, Sweti Cchoweli
-Szczególne podziękowania składamy Wojciechowi Góreckiemu i Wydawnictwu Czarne.
„Ważne, ze ludzie w tej sali uczą się o niewidomych. Chciałbym, aby ten projekt istniał i rozszerzał wiedzę o środowisku niewidomych. Mam chęć, aby uczyć się chodzić z "białą laską"” uczestnik szkoleń w Gruzji, osoba niewidoma „I dzięki ponad trzyletniej pracy Fundacji Ari Ari, Polskiego Związku Niewidomych i naszej organizacji Hangrvan udało się ludziom niewidomym zrobić samodzielnie te pierwsze kroki i najważniejsze, uwierzyli, że mogą coś zrobić samemu.” Stella Sviridenko, koordynatorka w Armenii, szef ormiańskiej organizacji Hangrwan „O ile mentalność osób niewidomych w obu krajach Kaukazu, nie odbiega od mentalności niewidomych w Polsce (bardzo charakterystyczna postawa „biorcza”), o tyle zaskoczony byłem zdecydowanie mniejszą, niż u nas w kraju oraz w Europie, aktywnością społeczną osób z dysfunkcjami wzroku. Trudnym do przyjęcia dla mnie był też fakt, niemalże zerowego korzystania przez niewidomych z Internetu i zupełny brak nauczania orientacji przestrzennej!” Marek Jakubowski, tyflopedagog, szef Studia TYFLOGRAF, prowadził szkolenia w Armenii i Gruzji „W Gruzji z zakresu psychologii realizowane powinny być: rozszerzona tematyka komunikacji, asertywności, struktury i sposobu funkcjonowania rodziny. Potrzeba więcej czasu na wymianę zdań, aby „odgadać” uczestników.” Maria Bielecka, psycholog i tyflopedagog, Mazowiecki Oddział PZN, prowadziła szkolenia w Gruzji „Konieczne jest przystosowanie przestrzeni publicznej do potrzeb osób niewidomych i słabo widzących oraz odpowiednio przeprowadzona kampania reklamowa, nastawiona na edukację społeczną.” Małgorzta Pacholec, dyrektor PZN, tyflolog, prowadziła szkolenia w Gruzji i Armenii „Przypomniały sie dawne czasy, początki moich doświadczeń związanych z rehabilitacją słabowidzących i niewidzących w Polsce, początki organizacji Przychodni Rehabilitacyjnej podobne problemy.” Grazyna Machura, tyflopedagog, Przychodnia Rehabilitacyjno-Lecznicza PZN w Warszawie, prowadziła szkolenia w Armenii
-----------------------------------------------296,86 mm ------------------------------