« Γραφική επικοινωνία» Πειραματικό σ χέδιο
Λίγα λόγια Στόχος μου είναι να δημιουργηθεί τέχνη που να πηγάζει από τη “φύση” του ανθρώπου, ώστε να έχει την δύναμη να επικοινωνεί με τον θεατή και να τον αγγίζει ψυχικά. Για να επιλύσω τους παραπάνω προβληματισμούς στράφηκα στην παιδική τέχνη και συγκεκριμένα το παιδικό σχέδιο. Είναι μία εμπειρία που έχουμε όλοι από παιδιά, είναι μία γλώσσα έμφυτη σε κάθε άνθρωπο, ένα δώρο! Στο project παρουσιάσω την πρώτη θεματική ενότητα με τίτλο «Η απεικόνιση του ανθρώπου». Όλη η έρευνα στηρίχθηκε κυρίως στις θεωρητικές απόψεις του κ. Τ. Μουζάκη και του κ. Θ. Μπέλλας.
Ακόλουθη μια σειρά χαρακτήρων ανά ηλικιακό έτος, σύμφωνα με την εξελικτική πορεία του παιδικού σχεδίου... *Οι ηλικίες που αναγράφονται σε κάθε σχέδιο είναι κατά προσέγγιση
2O ΕΤΟΣ Πριν εμφανιστεί το ανθρωπάκι με το σώμα και τα τέσσερα άκρα εμφανίζονται δύο παλιότερες μορφές η ακτινοβολία που γεννά την εικόνα του πρώτου ανθρώπου και οι εφαπτόμενη κύκλοι που επιτρέπουν στο παιδί να προσθέσει σώμα στο πρόσωπο που σχεδίασε. Έτσι εξηγείτε γιατί συχνά στην αρχή το ανθρωπάκι εμφανίζεται με τα άνω άκρα του τοποθετημένα στο κεφάλι…
3Ο ΕΤΟΣ Ο άνθρωπος απεικονίζεται από τα παιδιά σε παγκόσμια κλίμακα με ένα πανομοιότυπο σχήμα, που το αποκάλεσαν «γυρίνο». Αποτελείται από έναν λίγο έως πολύ κύκλο, από τον οποίο εκβλαστάνουν δύο γραμμές, κάθετες για πόδια, και δύο οριζόντιες, για χέρια. Βαθμιαία επίσης ξεχωρίζουν και τα δάχτυλα από τον βραχίονα σαν πόδια κότας. Γρήγορα εμφανίζονται μέσα στον κύκλο του κεφαλιού πρώτα τα μάτια, στη συνέχεια το στόμα και τελευταία η μύτη. Τα σημεία αυτά αποδίδονται από το παιδί με τελείες και με γραμμούλες, ή και με αλλεπάλληλους μικρούς κύκλους. Με κάθετες γραμμούλες σαν πρόκες όρθιες αποδίδει επίσης το παιδί και τα μαλλιά του ανθρώπου, τοποθετώντας τες στο άνω ημικύκλιο του κεφαλιού…
4ο ΕΤΟΣ Μόλις τους πρώτους μήνες εμφανίζεται ένα δεύτερο μικρότερο ωοειδές σχήμα (θώρακας), που συνάπτεται με το ωοειδές της κεφαλής, το οποίο υφίσταται ορισμένες μεταβολές κάτω από την έμπνευση της στιγμής του παιδιού. Έτσι περνάμε από τον άνθρωπο γυρίνο στον «ανθρωπάκο». Επισημαίνουμε και μια άλλη σημαντική κατάκτηση όπου από την κυκλοειδή περνάει στην παραλληλόγραμμη απεικόνιση του ανθρώπου. Τα χέρια εκτείνονται οριζόντια ή λοξά προς τα κάτω, πάντοτε απομακρυσμένα από το κορμί. Τα δάχτυλα στην άκρη των χεριών, αποδίδονται ως κλεισμένη θηλιά ή θηλιές σαν πέταλα λουλουδιού…
5Ο ΕΤΟΣ Ο θώρακας γίνεται μεγαλύτερος από το κεφάλι. Προς το τέλος του έτους, ο ανθρωπάκος παρουσιάζει μορφή στηριγμένη στο παραλληλόγραμμο ή στο τραπέζιο. Τα χέρια γίνονται επίσης πιο συμμετρικά, καθώς και τα πόδια του ανθρωπάκου. Τα πόδια είναι ίσα περίπου στο μήκος με το θώρακα, ή πιο μικρά από αυτόν. Τα μάτια αποκτούν ήδη το περίγραμμα τους και την κόρη τους. Εμφανίζεται τώρα και ένας μακρύς λαιμός. Στην ίδια αυτή φάση, τα παιδιά κατορθώνουν να ιχνογραφήσουν και τα αυτιά των προσώπων. Τη γενικότερη βελτίωση της απεικόνισης παρακολουθεί και η βελτίωση της απόδοσης του στολισμού και της διακόσμησης των ρούχων…
6ο ΕΤΟΣ Τα πόδια ιχνογραφούνται μεγαλύτερα από το θώρακα και οι αναλογίες του κεφαλιού πλησιάζουν το κανονικό. Στον θώρακα αρχίζει να εμφανίζεται και να πολλαπλασιάζεται η τριγωνική μορφή. Εδώ εμφανίζεται και η κίνηση την οποία δείχνει διατηρώντας τη στροφή στις πατούσες, στρέφοντας όμως και τα δύο χέρια του προς την ίδια κατεύθυνση. Ο άνθρωπος εμφανίζεται τώρα άλλοτε σε μία στάση που θα έπρεπε να κάθεται, άλλοτε να έρχεται σε επαφή με κάποιο αντικείμενο…
7Ο ΕΤΟΣ Με την επίδραση της γραφής η μορφή του ανθρωπάκου περιορίζεται και πολλαπλα-σιάζονται επάνω του οι λεπτομέρειες. Επίσης αρχίζει να συμπληρώνει συχνά τα σχέδιά του με διάφορες λέξεις και φράσεις. Το προφίλ εδώ κάνει πιο αισθητή την παρουσία του. Μέχρι τα 7,5 χρόνια, στην κυριολεξία δεν πιάνει τα αντικείμενα με τα οποία καταπιάνεται, γιατί το παιδί δεν μπορεί ακόμη να αποδώσει το πιάσιμο, απλώς τα ζωγραφίζει έτσι ώστε να εφάπτονται με το χέρι του. Ενώ ξέρουν πολύ καλά τον ακριβή αριθμό των δακτύλων στα χέρια τους, μόνο ένα μικρό ποσοστό εξ αυτών ιχνογραφεί σωστά και μέσα στο σχέδιο. Διακρίνουμε επίσης μια διαφοροποίηση στο ανάστημα των ιχνογραφημένων προσώπων ώστε να ξεχωρίζουν τα παιδιά από τους ενήλικους…
8o ETΟΣ Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των ιχνογραφημένων προσώπων της ηλικίας αυτής είναι η κίνηση, που αποτελεί ανάκλαση της έντονης κινητικότητας που διακρίνει και το ίδιο το παιδί. Για να δείξει ότι το πρόσωπο που σχεδίασε κάνει κάποια κίνηση, ιχνογραφεί καμπυλωμένο το αντίστοιχο χέρι και με τρόπο που να περιβάλλει σε ένα σημείο το αντικείμενο. Έτσι λοιπόν, όσες φορές ο άνθρωπος δεν «κάθεται», επιδίδεται τώρα σε κάτι συγκεκριμένο: οδηγεί αεροπλάνο, αυτοκίνητο, πλοίο, κ.α. Το ποσοστό των προσώπων από τα πλάγια αυξάνει…
9- 10 ΕΤΟΣ Το κυριότερο χαρακτηριστικό είναι ότι το παιδί γίνεται πολύ ευαίσθητο στο πρόβλημα της ομοιότητας που πρέπει να έχει το σχέδιο του προς το αντίστοιχο πρότυπο. Στα δέκα χρόνια παρατηρούμε ότι βελτιώνεται κι άλλο η απόδοση των προσώπων, τα όποια αναπαρασταίνονται με τα χαρακτηριστικά τους και τα ρούχα τους διακοσμημένα με πολλές λεπτομέρειες. Αυτό που το παιδί κατορθώνει ακόμη στη φάση αυτή είναι το να αποδώσει και τις αρθρώσεις των άκρων τους, το σπασμένο αγκώνα, και ιδίως το γόνατο όσων βάζει να κάθονται. Πολλά παιδιά, ακόμη και στην ηλικία αυτή , δεν καταλήγουν στο σημείο να ξεπεράσουν το στάδιο της απεικόνισης των παιδιών από 10 έως 11 ετών, ορισμένα όμως απομακρύνονται…
Θα λέγαμε ότι μετά τα 10 σταματάει η εξέλιξη του παιδικού σχεδίου διότι η μίμηση μετατρέπεται σε βασικό κριτήριο που καθορίζει στα ίδια τα μάτια του παιδιού κατά πόσο το σχέδιο του είναι πετυχημένο η αποτυχημένο (Μουζάκης. Τ) .
Σκέψεις/ Προτάσεις που προέκυψαν είναι: 1ον Να δημιουργούνται έργα ανά ηλικίες, τα οποία να στηρίζονται πάνω σε οπτικά σύμβολα, που μπορεί να αφομοιώσει το παιδί και κατά συνέπεια και ο ενήλικος. 2ον Προτείνω η εικονογράφηση βιβλίων, κινουμένων σχεδίων ακόμα και η σχεδίαση των παιχνιδιών να βασίζεται στα δομικά στοιχεία της γλώσσας του παιδικού σχεδίου ώστε να μην γίνονται αυθαίρετα…
Στο project είναι κατοχυρωμένα τα πνευματικά δικαιώματα Αριθμός συμβολαίου: 19734/3.10.3013
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Ντε Μερεντιε, Φ. (1981). Το παιδικό σχέδιο. Υποδομή 2. Μουζάκης, Τα & Μαντωνανάκη.Α κ.α, Εικαστική Αγωγή ,βιβλίο για τον δάσκαλο. Ο.Ε.Δ.Β. 3. Κροτι, Ε & Μανι. Α, Πώς να ερμηνεύσουμε τα παιδικά Σχέδια. Καστανιώτη.. 4. Μουζάκης, Τα. (1984). Πώς και γιατί τα παιδιά ζωγραφίζουν. Βιβλία για όλους, 5. Τάσος Μουζάκης, Ειδική διδακτική ζωγραφικής, 1987 6. Cathy A.Malchiodi, Κατανοώντας τη ζωγραφική των παιδιών, Ελληνικά γράμματα. 2001. 7. -Bangert, . F. Τα παιδιά στέλνουν μηνύματα με τις ζωγραφιές τους. Θυμάρι. 8. Goodnow, J .(1988). Τα παιδιά σχεδιάζουν. Π.Κ, 9. Μπέλλας, Θ.(2000). Το ιχνογράφημα του παιδιού. Ελληνικά Γράμματα.
©2014