ΚΟΙΝΩΝΙΚΉ ΟΡΓΑΝΩΣΉ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΉΣ ΝΕΩΝ ARSIS,ASSOCIATION FOR THE SOCIALSUPPORT OF YOUTH
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
Stories of people from the “other shore”
Funded by European Union Civil Protection and Humanitarian Aid
Πρόγραμμα: “Yποστήριξη των προσφύγων στην Ελλάδα μέσα από ένα ολοκληρωμένο, πολυεπίπεδο μοντέλο παρεμβάσεων” Project: “Support to refugees and migrants in Greece through an integrated multi-sector response”
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη” Πρόγραμμα: “Υποστήριξη Προσφύγων στην Ελλάδα μέσα από ένα ολοκληρωμένο, πολυεπίπεδο μοντέλο παρεμβάσεων”
Θεσσαλονίκη 2018
Stories of people from the “other shore” Project: “Support to refugees and migrants in Greece through an integrated multi-sector response”
Thessaloniki 2018
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Μιλούν χαμηλόφωνα, χωρίς εξάρσεις, θυμούνται το ταξίδι και η όψη τους σκοτεινιάζει, τους κατακλύζουν εικόνες από την πατρίδα και ο τόνος της φωνής τους γίνεται αβέβαιος. Είναι οι άνθρωποι που διέφυγαν από τον πόλεμο, την πείνα και τις στερήσεις, πέρασαν τα όρια, τα σύνορα, κατάφεραν να μείνουν ζωντανοί. Διέσχισαν τις νεκρές ζώνες, τις “no man’s land” και πλήρωσαν το τίμημα: μεταμορφώθηκαν σε ανθρώπους χωρίς πρόσωπο, χωρίς όνομα. Είναι οι πρόσφυγες. Μερικούς από αυτούς τους ανθρώπους συναντήσαμε στις συνεντεύξεις μας, ακούσαμε τις ιστορίες τους από τις πατρίδες και το ταξίδι τους, με ποιες ελπίδες μεγάλωσαν, ποιους φόβους είχαν, πώς ονειρεύονται να ζήσουν. Η προς-φυγή στη χώρα μας χιλιάδων ανθρώπων που αναζητούν ασφάλεια – και μια καλύτερη ζωή – έχει πολλά κοινά με την προσφυγιά χιλιάδων Ελλήνων στη σύγχρονη ιστορία που εγκατέλειψαν τις εστίες τους κυνηγημένοι από τον πόλεμο, τη βία, τις διώξεις, τη φτώχεια. Οι ιστορίες τους μας θυμίζουν μαρτυρίες και αφηγήσεις προσώπων και γεγονότων της δικής μας ιστορίας. Η ΑΡΣΙΣ με το έργο της, στέκεται δίπλα στους πρόσφυγες, μοιράζεται την αγωνία τους, προσπαθεί να συμβάλλει στη βελτίωση των συνθηκών παραμονής τους και να διαδώσει το μήνυμα της αλληλεγγύης και της συμπαράστασης στον αγώνα τους να επιβιώσουν και να εξασφαλίσουν το μέλλον των παιδιών τους. Η παρούσα έκδοση αποτελεί ένα ακόμη βήμα σε αυτήν την κατεύθυνση και υπενθυμίζει ότι οι ιστορίες των ξεριζωμένων έχουν έναν (αυτονόητο ίσως) πανανθρώπινο κοινό παρανομαστή: Την αγάπη για τη ζωή και την ακλόνητη ανάγκη για αξιοπρέπεια, ελευθερία και ειρήνη.
2
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
PREFACE They are speaking in a low voice, without outbursts; when recalling their journey, their face darkens, images of their homeland ood their mind and their voice sounds uncertain. Those are the people that have escaped war, hunger and deprivation, have crossed the limits, the border, and have managed to stay alive. They have crossed “no man’s land” and have paid the price: they have been transformed into people with no face, no name. They are the refugees. We met some of them during the interviews, we heard stories about their homeland and their journey, about the hopes and fears they had when they were young, about their dreams of the future. The arrival of thousands of people who are seeking safety -and a better life- has many things in common with the uprooting of thousands of Greeks in modern history, who left their homes to escape war, violence, persecutions, poverty. Their stories bring back narratives about people and events of our own history. ARSIS is standing by the refugees, sharing their worries, trying to contribute to improving the conditions of their stay and to spread the message of solidarity and support of their struggle for survival; of their e orts to ensure a safe future for their children. This edition is another step in the same direction, reminding us that the people torn from their home all have stories with one (maybe self-evident) universal common denominator: Love for life and the unshakeable need for dignity, freedom and peace.
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
3
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
F. M.Z., 41 ετών, Συρία Ο F. M.Ζ., είναι Κούρδος πρόσφυγας από τη Συρία, 41 ετών. Όταν θα έχει κυκλοφορήσει το ανά χείρας έντυπο ο ίδιος θα έχει φτάσει στον προορισμό του, ύστερα από πέντε χρόνια ταξιδιού. “Ιθάκη” του είναι η πόλη Ντέτμολντ στη Βόρεια Ρηνανία – Βεστφαλία της Γερμανίας κι εκεί τον περιμένουν η γυναίκα του και τα δυο τους παιδιά. Αυτοδίδακτος ζωγράφος, ζώντας δυο χρόνια στην Ελλάδα συμμετείχε σε έντεκα ομαδικές εκθέσεις στη Θεσσαλονίκη κι έχει ζωγραφίσει περισσότερα από 200 έργα σε καμβά με λαδομπογιά! Τον συναντήσαμε ένα πρωινό “Η προσφυγιά έχει του Αυγούστου, σε καφέ στο κέντρο της το χρώμα της Θεσσαλονίκης. Τα μάτια του φωτίζουν όταν σκουριάς” λέει την ημερομηνία: 11 Σεπτεμβρίου είναι προγραμματισμένο να ταξιδέψει. Ο F. M.Ζ. μαζί με τη γυναίκα του και τα δυο τους παιδιά, τη J. που ήταν τότε βρέφος και τον δίχρονο γιο του Y., ξεκίνησαν το ταξίδι τους από την πόλη Καμισλί – πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας στα βορειοανατολικά της Συρίας. Ήταν αρχές του 2013, δυο χρόνια από την έναρξη του πολέμου στη Συρία, όταν αποφάσισε να στείλει την οικογένειά του στην Τουρκία. Ο ίδιος έμεινε πίσω μέχρι να εκδώσει διαβατήριο. Ήταν δύσκολο, αλλά τελικά το έκανε το Μάιο της ίδιας χρονιάς. Την πρώτη μέρα του ταξιδιού του ο F. M.Ζ. επιχείρησε να περάσει τέσσερις φορές τα σύνορα με την Τουρκία. Τα κατάφερε την πέμπτη. Τρεις εβδομάδες αφότου έφυγε, βομβαρδίστηκε το σπίτι τους. Συνάντησε την οικογένειά του και πήγαν να μείνουν στην Κωνσταντινούπολη, στο σπίτι ενός θείου του. Έπιασε δουλειά σαν ηλεκτρολόγος σε εταιρεία. Σκληρές συνθήκες, δούλευε δεκαπέντε και είκοσι ώρες την ημέρα. Έπρεπε να ζήσει την οικογένεια και επιπλέον να μαζέψει χρήματα για το ταξίδι στην Ευρώπη. Ακόμα του οφείλουν τρία μηνιάτικα από την εταιρεία. Δύο χρόνια μετά άνοιξε δικό του μαγαζί. Σε ενάμιση χρόνο το μαγαζί του δέχτηκε επίθεση από Τούρκους. Η πρώτη προσπάθεια να φτάσει στην Ευρώπη έγινε μέσω Βουλγαρίας. Προορισμός η Σερβία. Οι διακινητές ζήτησαν 6.000 ευρώ. Έφτασαν στα σύνορα με Αδριανούπολη. Έπεσαν σε αστυνομικό μπλόκο, τους γύρισαν πίσω. Επιχείρησαν να περάσουν ξανά. Τους έπιασαν πάλι οι συνοριοφύλακες. Αυτή τη φορά τους έδειραν όλους, χτύπησαν ακόμα κι ένα μωρό. Τους έκλεψαν τα χρήματα που είχαν μαζί τους και τους παράτησαν δίπλα σε ένα ποτάμι.
4
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
F. M.Z., 41 years old, Syria F. M.Ζ. is a Kurdish refugee from Syria, 41 years old. When this book gets published, he will have already reached his destination, after a ve-year journey. His destination is the city of Detmold in North Rhine-Westphalia, Germany; his wife and two children are already there. He is a self-taught painter. During his two-year stay in Greece, he has participated in eleven team exhibitions in Thessaloniki and has created more than 200 oil paintings on canvas! We met him in an August morning, at a café in the centre of Thessaloniki. His eyes sparkle when he mentions the date: September 11, the scheduled departure date. F. M.Ζ. along with his wife and their
“Refugeeism has the colour of rust”
two children, their daughter, J., who was then a baby and their two-year old son, Y., started their journey from the city of Qamishli – capital of the Qamishli district, in north-eastern Syria.
In early 2013, two years since the beginning of the war in Syria, he decided to send his family to Turkey. He stayed behind to have his passport issued. It was di cult, but he managed to do it in May of the same year. In the rst day of his journey, F. M.Ζ. tried to cross the border with Turkey 4 times. The fth attempt was successful. Three weeks after his departure, their house was bombed. He met with his family and they moved to Istanbul, to the house of an uncle of his. He started working as an electrician in a company. Working conditions were hard; he worked fteen to twenty hours a day. He had to provide for his family and gather money for their journey to Europe. A three months’ salary is still owed to him. Two years later he opened his own store. After a year and a half, his store was attacked by Turks. Their
rst attempt to reach Europe was via Bulgaria. Their destination
was Serbia. The smugglers asked for 6,000 Euro. They reached the Edirne border. They encountered a police roadblock and were sent back. They attempted to cross again. They were caught again by border guards. That time all of them, even a baby, were beaten up. They had all their money stolen and were left next to a river.
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
5
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
Ήταν χειμώνας, το θερμόμετρο έδειχνε κάτω από το μηδέν. Επέστρεψαν στην Τουρκία, η πρώτη προσπάθεια είχε αποτύχει. Η δεύτερη απόπειρα έγινε δια θαλάσσης. Προορισμός η Ελλάδα, αφετηρία η Σμύρνη, πρώτο λιμάνι η Σάμος. Ο διακινητής ζήτησε και πήρε “εισιτήριο” 3.500 ευρώ. Έφτασαν στη Σάμο στις 26 Φεβρουαρίου του 2016, ένα μήνα πριν από τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας. Από τη Σάμο με πλοίο στον Πειραιά κι από κει ταξίδι οδικώς για Θεσσαλονίκη. Στο δρόμο τους συλλαμβάνει η αστυνομία και τους στέλνει στον καταυλισμό στο Χέρσο του Κιλκίς. Έφυγαν για την πΓΔΜ μία μέρα μετά την υπογραφή της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας. Τα σύνορα έκλεισαν. Επιστροφή στο Χέρσο, διαμονή εκεί για τέσσερις μήνες. Αποφάσισαν να ταξιδέψουν πάλι στην Αθήνα, μήπως και καταφέρουν να φύγουν. Να πάνε τουλάχιστον η γυναίκα του και τα δύο τους παιδιά στη Γερμανία. Στις 11 Ιουλίου 2016 η οικογένειά του τα κατάφερε και έφτασε στη Γερμανία. Ο ίδιος δεν τα κατάφερε. Επέστρεψε μόνος πλέον στο Χέρσο. Μέσα στη σκηνή έμαθε να ζωγραφίζει για να περνά ο χρόνος, αλλά και για να αποτυπώσει στον καμβά την “Οδύσσεια” του ταξιδιού. Άντεξε ένα μήνα μόνος στο Χέρσο. Επέστρεψε στην Αθήνα. Τέσσερις φορές προσπάθησε να ταξιδέψει στη Γερμανία αεροπορικώς, την τελευταία τον συνέλαβαν στο αεροδρόμιο. Καταδικάστηκε σε 45 μέρες φυλάκιση. Οδηγήθηκε στις φυλακές της Ρόδου. Όταν αποφυλακίστηκε ταξίδεψε πάλι στην Αθήνα για να κλείσει ραντεβού με την υπηρεσία Ασύλου. Ο καταυλισμός στο Χέρσο είχε εν τω μεταξύ κλείσει. Προσπάθησε να μείνει στην Αθήνα, δεν τον δέχτηκαν σε καταυλισμούς. Για έναν μήνα έζησε στο δρόμο. Ούτε στέγη, ούτε φαγητό. Έμεινε τρεις μέρες νηστικός. Ντρεπόταν να ζητήσει λεφτά. Βρέθηκαν κάποιοι φίλοι και βοήθησαν. Τηλεφωνούσε στην υπηρεσία Ασύλου για το ραντεβού του, αλλά όταν τελικά πήγε του είπαν ότι το ραντεβού του παρήλθε. Του έκλεισαν εκ νέου ραντεβού σε έξι μήνες, απελπίστηκε. Έσκισε μπροστά στους υπαλλήλους το τρίπτυχο έντυπο με το οποίο είναι εφοδιασμένος κάθε πρόσφυγας. Οι διαμαρτυρίες έπιασαν τόπο, του ζήτησαν συγγνώμη για το λάθος. Νέα ημερομηνία, ραντεβού σε ένα μήνα. Περιμένοντας το ραντεβού του με την υπηρεσία Ασύλου βρήκε την Κοινωνική υπηρεσία της ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων. Η ΑΡΣΙΣ του έκλεισε δωμάτιο σε ξενοδοχείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Έμεινε εκεί 26 μέρες. Ζωγράφιζε έργα στο χρώμα της σκουριάς, αυτό λέει ότι είναι το χρώμα της προσφυγιάς. Πήγε σε κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Θεσσαλονίκη. Αρχικά δεν τον δέχτηκαν, απείλησε να σκίσει πάλι το τρίπτυχο έντυπό του. Τι νόημα έχει να διαθέτει τρίπτυχο έντυπο προστασίας για τους πρόσφυγες εάν πεινάει, εάν αναγκαστεί να κλέψει, εάν δεν έχει πού να κοιμηθεί παρά στο δρόμο; Τελικά, τον Απρίλιο του 2017 μπήκε σε προσφυγικό καταυλισμό στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Εκεί συμμετείχε σε δημιουργικά εργαστήρια διδάσκοντας σε παιδιά ζωγραφική, αλλά κυρίως διδάσκοντας το βασικό μάθημα που πήρε ο ίδιος ταξιδεύοντας: “Ο άνθρωπος πρέπει να έχει στόχο, τίποτε δεν είναι δύσκολο αρκεί να υπάρχει θέληση και υπομονή”. Αύγουστος 2018
6
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
It was winter, and the temperature was below zero. They returned to Turkey. Their rst attempt had failed. The second attempt was by sea. Greece was their destination; Izmir was the starting point, Samos the rst port. The smuggler asked for 3,500 Euro. They arrived to Samos on 26 February 2016, one month before the EUTurkey refugee deal. From Samos they reached Piraeus by boat and then they travelled by road to Thessaloniki. On the way they were arrested by the police and sent to the refugee camp in Cherso, Kilkis. They set out to FYROM one day after the EU-Turkey deal was signed. The border was closed. They returned to Cherso and stayed there for four months. They decided to travel again to Athens, hoping they would be able to leave. He was hoping that at least his wife and children would be able to go to Germany. On 11 July 2016 his family managed to reach Germany. He didn’t make it. He went back to Cherso. In the tent he learned how to paint in order to pass the time but also to depict on canvas the hardships of the journey. He stayed in Cherso on his own for one month. Then he returned to Athens. He tried to travel to Germany by plane four times; in his last attempt he was arrested at the airport. He was sentenced to 45 days imprisonment. He was sent to the prison in Rhodes. When he was discharged, he travelled to Athens again to arrange an appointment with the Asylum Service. The camp in Cherso was closed down by that time. He tried to stay in Athens but was not accepted in the refugee camps. For one month he lived on the street. Without home; without food. He hadn’t eaten anything for three days. He was embarrassed to ask for money. Some friends helped him. He had been calling the Asylum Service for the appointment, but when he nally went there, he was told that he had missed the appointment. He had a new appointment arranged for six months later; he got desperate. He tore in front of the employees the trifold document that every refugee is provided with. His complaints were not in vain; they apologised to him for the mistake. A new date was set for the appointment, one month away. While waiting for the appointment with the Asylum Service, he encountered ARSIS - Association for the Social Support of Youth. ARSIS booked a hotel room for him in Thessaloniki city centre. He stayed there for 26 days. He created paintings using the colour of rust; for him, this is the colour of refugeeism. He moved to a refugee camp in Thessaloniki; he was not accepted there at rst, but he threatened to tear his papers again. What is the point of carrying a document for protection of the refugees, when he is hungry, forced to steal, got nowhere to sleep except for the streets? Finally, in April 2017 he was accepted in the refugee camp in Thessaloniki. There he participated in creative workshops teaching painting to children, but mainly teaching them the most important lesson he himself had learned on his journey: “People should have a purpose; if one has got strong will and patience, nothing is too hard”. Αugust 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
7
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
N. R., 35 ετών, Αφγανιστάν Ο Ν.R., είναι πρόσφυγας από το Αφγανιστάν, 35 ετών. Έφυγε από το χωριό του, κοντά στην Καμπούλ του Αφγανιστάν, πριν από περίπου ένα χρόνο. Ήταν τρομοκρατημένος από τους Ταλιμπάν. Πήρε μαζί του την έγκυο γυναίκα του, την 31χρονη R.R. και τα τρία παιδιά τους, τον Μ. R. 7 ετών, τη Μ. R. 6 ετών και τον Μ. R. “Ο επίμονος αρτοποιός” 4ετών. Ο Ν.R. δεχόταν απειλές, μία φορά μάλιστα είχε δεχτεί και επίθεση με βόμβα στο σπίτι του. Είχε ένα βενζινάδικο και φάρμα με κότες. Ένας ισχυρός “προύχοντας” του χωριού τον πίεζε να δίνει δωρεάν φαγητό και καύσιμα στους Ταλιμπάν. Την πρώτη φορά που το έκανε ήταν ραμαζάνι και δεν μπορούσε να αρνηθεί προσφορά σε μουσουλμάνο. Στη συνέχεια η απαίτηση για δωρεάν προμήθειες στους Ταλιμπάν έγινε κανόνας. Έφτασαν να του οφείλουν περισσότερα από 4.000 δολάρια. Άρχισε να αρνείται τις δωρεές και ταυτόχρονα άρχισε να φοβάται. Πούλησε το βενζινάδικο σε ένα γαμπρό του κι έφυγε για να κρυφτεί στην ανωνυμία μιας κοντινής πόλης (Ματζάρ). Οι απειλές δε σταμάτησαν. Έφυγε μόνος του από το Αφγανιστάν το 2015, κατάφερε να φτάσει στην Αυστρία, αλλά τον Αύγουστο του 2016 επέστρεψε στο Αφγανιστάν γιατί η γυναίκα του φοβόταν. Αποφασίζει να φύγει εκ νέου παίρνοντας μαζί του όλη την οικογένεια. Ταξίδι από την Καμπούλ στην Άγκυρα κι από κει στην Ελλάδα από το συνοριακό πέρασμα του Έβρου, αντίτιμο 3.100 ευρώ. Μόλις πέρασαν στην Ελλάδα, ο διακινητής τους άφησε μόνους μέσα στα χωράφια. Ήταν αργά το βράδυ, είχε κρύο και φοβόταν. Τελικά, έφτασαν στο Φυλάκιο του Έβρου και τους μετέφεραν στην Αλεξανδρούπολη, ώστε να παρακολουθείται στο νοσοκομείο η έγκυος γυναίκα του. Το τέταρτο παιδί τους, ο Μ.R., γεννήθηκε σε κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Θεσσαλονίκη, την περασμένη άνοιξη. Ο ίδιος και η γυναίκα του νιώθουν πλέον ασφάλεια για πρώτη φορά στη ζωή τους. Όσο θυμούνται τους εαυτούς τους, θυμούνται πόλεμο. Τώρα ο Μ.R. περιμένει το ραντεβού του για να εξεταστεί το αίτημά του για άσυλο, που έχει οριστεί για τον Ιούλιο του 2019. Περιμένοντας, έχει ανατρέψει το γνωμικό που λέει “όποιος δεν θέλει να ζυμώσει …” κι έχει μάθει να ζυμώνει και να ψήνει ψωμί με συνταγές από το YouΤube. Ζώντας μακριά από τον φόβο, αισθάνεται ασφάλεια και σχεδιάζει κάποτε να ανοίξει ένα εστιατόριο με αφγανικό φαγητό. Σπεσιαλιτέ του μαγαζιού θα είναι το “κομπλί”, ένα πιάτο με ρύζι και αρνίσιο κεμπάπ. Θέλει να μπορέσει να ζήσει δουλεύοντας, να σπουδάσουν τα παιδιά του και να μεγαλώσουν σε ένα καλύτερο κόσμο, σε ένα κόσμο χωρίς πόλεμο. Αύγουστος 2018
8
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
N. R., 35 years old, Afghanistan “The persistent baker”
Ν.R. is a refugee from Afghanistan, 35 years old. He left his village, near Kabul of Afghanistan, about a year ago. He was terri ed of the Taliban. He left with his pregnant wife, 31-year-old R.R., and their three children, 7-year-old Μ. R., 6-year-old Μ. R. and 4-year-old Μ. R. N.R. had received threats; once there had been a bombing attack at his house. He owned a gas station and a chicken farm. A powerful “privileged man” of the village was forcing him to provide the Taliban with free food and fuel. The rst time he did so it was during Ramadan and he could not refuse to o er something to a Muslim. Since then, the demand for free provisions to the Taliban became common practice. They ended up owing him more than 4,000 dollars. He started refusing but he was afraid. He sold his gas station to his brother-inlaw and left to hide in the anonymity of a nearby city (Mazar). The threats did not stop. He left from Afghanistan on his own in 2015 and managed to reach Austria, but in August 2016 he returned to Afghanistan because his wife was afraid. He decided to leave again and take the whole family with him. Journey from Kabul to Ankara and from there to Greece via the Evros border; the price was 3,100 Euro. When they entered Greece, the smuggler left them alone in the elds. It was late at night and cold; they were afraid. Eventually, they reached the Evros outpost and they were taken to Alexandroupoli, so that his pregnant wife could attend check-ups at the hospital. Their fourth child, M.R., was born in a refugee camp in Thessaloniki last spring. He and his wife feel safe now for the rst time in their life. All that there is to remember of their past is war. Now M.R. is waiting for his appointment to have his asylum application examined; it is scheduled for July 2019. While waiting, he has learned how to knead dough and bake bread with YouTube recipes. Now living without fear, he feels safe and wants to open a restaurant with Afghan cuisine someday. The speciality dish of the restaurant will be “Kompli”, lamb kebab with rice. He wants to be able to work for a living and to provide for his children, so that they can study in the university and grow up in a better world, a world without war. Αugust 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
9
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
F. B. 35 ετών, Συρία Η F.B., 35 ετών, είναι Κούρδισσα που γεννήθηκε στην πόλη Αφρίν και μεγάλωσε στη Δαμασκό της Συρίας. Ήρθε στην Ελλάδα τον Αύγουστο του 2017. Έχει τρία παιδιά, τον Μ.D. 13 ετών, τη Μ.D. 12 ετών και τον Μ.D. 4 ετών. Ταξίδευε επί ένα μήνα μέχρι να διασχίσει το πέρασμα του Έβρου. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή της που ταξίδεψε. Μόνη με τρία παιδιά. Όταν έφτασε στην Ελλάδα αισθάνθηκε ασφαλής, για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια. Ο άντρας της έγινε πρόσφυγας πριν από τέσσερα χρόνια και ζει στην Ελβετία. Περιμένουν επανένωση, αλλά ο άντρας της δεν έχει αναγνωριστεί ως πρόσφυγας, το μικρότερο παιδί τους, ο Μ.D., δεν τον έχει δει ποτέ. Για τη F.B. το σημαντικό είναι τα “Στα 35 της αγάπησε παιδιά της να δουν τον πατέρα τους και τη θάλασσα” να είναι ασφαλή όπου κι αν ζήσουν. Ονειρεύεται να σπουδάσουν γιατροί και δικηγόροι, να μπορούν να προσφέρουν στην κοινωνία. Η ίδια δε σπούδασε. Ήταν ένα από τα δώδεκα παιδιά της οικογένειας. Όλα τα αδέρφια δούλευαν στην οικογενειακή επιχείρηση κεντημάτων, στη Δαμασκό. Πήγε στο σχολείο μέχρι το δημοτικό, στα 20 παντρεύτηκε. Μέχρι τα 20 της δεν είχε φορέσει μαντίλα, το έκανε όταν παντρεύτηκε, τώρα που ζει σε κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Θεσσαλονίκη την έχει βγάλει πάλι. Από τον πόλεμο δε θέλει να θυμάται τίποτα, ούτε από την πατρίδα της, δε θέλει να ξέρει κάτι ούτε για θρησκείες ούτε για αντίπαλες εθνότητες. Ένας αδερφός της σκοτώθηκε στις μάχες στο Αφρίν. Οι κατακτητές της πόλης κρέμασαν ανάποδα τον 90χρονο παππού της μέχρι να τον αναγκάσουν να υπογράψει ότι παραδίδει οικειοθελώς την περιουσία του. Και υπέγραψε. Στη Θεσσαλονίκη της αρέσει να περπατά στην παραλία, αγάπησε τη θάλασσα! Ο ζεστός καιρός της πόλης τη βοηθά να ξεχνά την εποχή των πολέμων και να σκέφτεται τη ζωή της από δω και πέρα. Αύγουστος 2018
10
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
F. B. 35 years old, Syria F.B., 35 years old, is Kurdish. She was born in Afrin and grew up in Damascus of Syria. She arrived in Greece in August 2017. She has three children, 13-yearold M.D., 12-year-old M.D. and 4-year-old M.D. She had been travelling for a month to cross the Evros border. It was the rst time she had ever travelled. Alone with three children. When she arrived in Greece, she felt safe for the rst time after many years. Her husband became a refugee four years earlier and lives in Switzerland. They are waiting for a family reuni cation, but her husband has not been recognised as a refugee. He has never seen his youngest child, M.D. It is important for F.B. that her “At the age of 35 she has come children see their father and that to love the sea” they are safe wherever they live. Her dream is that they study to become doctors and lawyers, so that they can be useful to society. She hasn’t studied in the university. She was one of the twelve children of her family. All her siblings worked in the family embroidery business in Damascus. She has only been to primary school; she got married at the age of 20. Before her 20s she had never worn a hijab; she did so when she got married. Now that she is staying in a refugee camp in Thessaloniki, she has stopped wearing it. She does not want to remember anything from the war or her homeland; she does not want to know about anything about religions or con icts between ethnic groups. One of her brothers was killed in the battle for Afrin. The conquerors of the city hanged her 90-year-old grandfather upside down to make him sign that he is voluntarily o ering his property. And he signed. In Thessaloniki she likes walking by the sea side. She has come to love the sea! The city’s warm weather helps her forget about war and think about her life from now on. Αugust 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
11
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
A. Sh., 38 ετών, Νασιρίγια, Ιράκ, γιος L. H. 59 ετών, Νασιρίγια, Ιράκ, μητέρα Θα ήταν μια είδηση από εκείνες που είχαμε συνηθίσει να διαβάζουμε από το Ιράκ το 2004: “Επίθεση με όλμους εναντίον λεωφορείου που μετέφερε εργάτες στη δουλειά τους σημειώθηκε στο Ραμάντι, προπύργιο των σουνιτών ανταρτών. Τρεις νεκροί, ένας σοβαρά τραυματισμένος”. Θεσσαλονίκη, Αύγουστος 2018, ο Α.Sh., 38 ετών, από την σιιτική πόλη Νασρίγια του Ιράκ ήταν ο τραυματίας, ο μοναδικός που επέζησε από εκείνη την επίθεση. Έκτοτε ζει καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο. Τον τελευταίο χρόνο είναι πρόσφυγας και ζει μαζί με τη μητέρα του, τη L.H., σε κέντρο φιλοξενίας “Αγώνας για ζωή προσφύγων στη Θεσσαλονίκη, όπου έφτασε αναζητώντας ασφάλεια και υγειονομική περίθαλψη. με αξιοπρέπεια” Ο Α.Sh., είχε βρει δουλειά το 1998 ως υπάλληλος σε ένα κρατικό εργοστάσιο παραγωγής φυτοφαρμάκων στο Ραμάντι. Το Ραμάντι απέχει 12 ώρες με το αυτοκίνητο από τη γενέτειρά του Νασρίγια. Είχε σπουδάσει μηχανικός σε επαγγελματική σχολή και προσελήφθη την εποχή που κυριαρχούσε ο Σαντάμ Χουσεΐν στην πολιτική σκηνή του Ιράκ. Λίγο μετά πήγε να ζήσει μαζί του στη Νασρίγια και η μητέρα του. Ο πατέρας έχει πεθάνει. Μετά την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ, το 2003, τα πνεύματα είχαν αρχίσει να οξύνονται ανάμεσα σε σουνίτες και σιίτες. Η επίθεση στο λεωφορείο που τους μετέφερε στη δουλειά ήταν ένα γεγονός στο μακρύ κατάλογο της βίας. Ο Α.Sh., σοβαρά τραυματισμένος στα πόδια μεταφέρθηκε σε κωματώδη κατάσταση σε νοσοκομείο. Ξύπνησε ύστερα από δέκα μέρες. Του είπαν ότι δεν έχουν τα μέσα για να τον χειρουργήσουν. Έδωσε τα χρήματα που είχε κρατήσει για τον γάμο του και πήγε σε ιδιωτικό νοσοκομείο. Περίπου 2.000 δολάρια. Η ανάγκη για μακροχρόνια, συστηματική θεραπεία οδήγησε τον Α.Sh. και τη μητέρα του να φύγουν πρόσφυγες. Πούλησαν ό,τι είχαν, συγκέντρωσαν περίπου 3.000 δολάρια και ξεκίνησαν το ταξίδι: Έφτασαν στην Τουρκία μαζί με άλλους 65 πρόσφυγες κι από τη Σμύρνη μπήκαν στη βάρκα για να φτάσουν στη Σάμο. Επί επτά ώρες βολόδερναν στη θάλασσα, οι πληγές του Α.Sh. άνοιξαν κι από τότε υποφέρει χειρότερα. Δύσκολο ταξίδι, κανείς δεν ξέρει κολύμπι, η θάλασσα είχε κύματα, η μητέρα του Α.Sh. έχασε την αίσθηση του χρόνου. Ζαλιζόταν κι έκλεινε τα μάτια. Ένας νεαρός της έπιασε το χέρι κι έτσι φοβόταν λιγότερο. Τώρα νιώθουν ασφαλείς, ο Α.Sh. έχει πάντα στο πλευρό του τη μητέρα του να τον φροντίζει. Πάλεψαν πολύ μέχρι να φύγουν από τη χώρα τους και θα συνεχίσουν να παλεύουν, οι δυο τους μαζί ξέρουν τον τρόπο να το κάνουν. Αύγουστος 2018
12
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
A. Sh., 38 years old, Nasiriyah, Iraq, son L. H. 59 years old, Nasiriyah, Iraq, mother It was a news item of those we were used to reading about Iraq in 2004: “Mortar attack against bus carrying workers in Ramadi, a Sunni insurgents’ stronghold. Three people killed, one severely wounded”. Thessaloniki, August 2018. A. Sh., 38 years old, from the Shiite city of Nasiriyah, Iraq, was the wounded person, the only one to survive the attack. He has been con ned to a wheelchair ever since. He has been a refugee since last year and has been living with his mother, L.H., in a refugee camp in Thessaloniki, where he arrived seeking safety and healthcare.
“Struggle for a life with dignity”
A. Sh. had found a job in 1998 as an employee in a public pesticide manufacturing plant in Ramadi. Ramadi is a 12-hour drive from his birthplace, Nasiriyah. He had studied engineering in a vocational school and was hired during the time that Saddam Hussein dominated the political scene in Iraq. Shortly afterwards his mother went to live with him in Nasiriyah. His father had died.
After the US invasion of Iraq in 2003, tensions between Sunnis and Shias started escalating. The attack against the bus that was taking them to work was one case in a long list of violence. A. Sh. – his legs severely wounded – was taken to the hospital in a comatose state. He came to ten days later. He was told that they do not have the equipment necessary to perform a surgery. He used the money he had saved for his wedding to go to a private hospital. About 2,000 dollars. The need for long-term, systematic therapy led A. Sh. and his mother to leave the country as refugees. They sold all their belongings, made about 3,000 dollars and started their journey. They arrived in Turkey along with 65 refugees and from Izmir they boarded a boat to reach Samos. After seven hours at sea, A. Sh. wounds opened and since then he su ers even more. It was a di cult journey, no one knew how to swim, the sea was turbulent, and A. Sh.’s mother lost all sense of time. She was dizzy and closing her eyes. A young man held her hand to lessen her fear. Now they feel safe; A. Sh.’s mother is always by his side, taking care of him. They struggled a lot until they managed to leave their country and they will continue the struggle; the two of them together know how. Αugust 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
13
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
F. A., 16 ετών, Αφγανιστάν Το βαρύ χειμώνα του 2016 -2017 η F.Α., 16 ετών μαζί με τους γονείς και τα δύο αδέρφια της, από την πόλη Χεράτ του Αφγανιστάν παίρνουν τον δρόμο της προσφυγιάς. Κρατά ημερολόγιο και καταγράφει στιγμές από ένα ταξίδι γεμάτο ταλαιπωρία, φόβο και αγωνία. Ταξίδι μέσα από τα μάτια ενός παιδιού. Σύνορα Αφγανιστάν – Ιράν. Νύχτα, 30 πρόσφυγες σε λεωφορεία, ταξίδι τριών ημερών. Στο Ιράν άλλαξαν αυτοκίνητα και ταξίδεψαν άλλες 18 ώρες μέχρι την Τουρκία. Περπάτησαν σε ένα δάσος, διέσχισαν ένα ποτάμι, το νερό έφτανε μέχρι τη μέση. Όταν πέρασαν κι ένα δεύτερο ποτάμι, ο διακινητής τους είπε να τρέξουν. Ο ίδιος γύρισε πίσω. Αναγκάστηκαν να μείνουν νύχτα στο δάσος. Τα μεσάνυχτα ο διακινητής επέστρεψε, αλλά έφυγε πάλι. Έμαθαν ότι τον συνέλαβε η αστυνομία. Δεύτερη νύχτα στο δάσος. Το πρωί κατέφθασαν κι άλλες ομάδες προσφύγων. Είχαν απομείνει χωρίς οδηγό σ’ ένα άγνωστο δάσος. Η ομάδα διχάστηκε, κάποιοι επέμεναν να επιστρέψουν πίσω στα σύνορα με το Ιράν. Συνέχισαν προς αβέβαιη κατεύθυνση, ο δρόμος ήταν γεμάτος λακκούβες. Φοβόταν πολύ, οι γονείς της την καθησύχαζαν. Όταν νύχτωσε βρήκαν ένα άδειο σπίτι για να κοιμηθούν. Στριμώχτηκαν μέσα 40 άνθρωποι, για φαγητό μοιράστηκαν καρύδια, πρώτα τα παιδιά. Το πρωί συνέχισαν το ταξίδι, συνάντησαν κι άλλη ομάδα και περπάτησαν όλοι μαζί. Την ομάδα που προπορευόταν τη συνέλαβε η αστυνομία και τους γύρισαν πίσω. Πάλι έπεσαν προτάσεις να επιστρέψουν. Ο μπαμπάς μίλησε στο τηλέφωνο με έναν συγγενή τους, που δεν τους άφησε περιθώριο να το σκεφτούν. Οι Ταλιμπάν είχαν γίνει οι “Ταξίδι στη νύχτα μέσα από τα κυρίαρχοι της Χεράτ, δεν μπορούσαν μάτια ενός παιδιού” να επιστρέψουν. Αποφάσισαν να κάνουν μια τελευταία προσπάθεια. Ξεκίνησαν το ταξίδι στις 7 το πρωί και περπατούσαν μέχρι το απόγευμα της επόμενης μέρας. Περπατούσαν μέσα στο χιόνι, δεν είχαν ούτε καρύδια για φαγητό, τους τα είχε κλέψει φεύγοντας ο διακινητής. Έφτασαν σε ένα χωριό. Τα είχαν – σχεδόν – καταφέρει. Έμειναν σε ένα σπίτι με τέσσερα δωμάτια, κάθε δωμάτιο και μια οικογένεια. Έφαγαν ζεστή σούπα με πατάτες. Επόμενος σταθμός: Σμύρνη. Ταξίδι με van, επτά ώρες ήταν όρθιοι, παστωμένοι σαν σαρδέλες. Ο οδηγός ήταν αδέξιος, χτύπησε ένα σκύλο και χάλασε το αμάξι. Άλλαξαν αυτοκίνητο. Έφτασαν βράδυ σε ένα μέρος στα περίχωρα της Σμύρνης. Πολύς κόσμος, πρόσφυγες ήταν συγκεντρωμένοι σε έναν κόλπο. Η πρώτη βάρκα γεμάτη πρόσφυγες έφευγε μόλις έφτασαν στο σημείο.
14
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
F. A., 16 years old, Afghanistan In the heavy winter of 2016 – 2017, 16-year-old F.A. along with her parents and her two siblings left the city of Herat in Afghanistan to become refugees. She kept a diary and recorded moments of a journey full of hardship, fear and anxiety. Journey through the eyes of a child.
“Journey at night” through the eyes of a child Afghanistan – Iran border. Night, 30 refugees in buses, three-day journey. In Iran they changed cars and travelled for another 18 hours to reach Turkey. They walked in a forest, crossed a river, they were waist-deep in the water. After crossing a second river, the smuggler told them to run. He went back. They had to spend the night in the forest. At midnight the smuggler returned but left again. They found out that he was arrested by the police. They spent another night in the forest. In the morning, more groups of refugees arrived. They were left without a guide in an unknown forest. The group was divided; some of them insisted on returning to the border with Iran. They continued in an uncertain direction; the path was full of potholes. She was really scared; her parents tried to comfort her. When it got dark, they found an empty house to sleep in. 40 people were packed inside and shared nuts, feeding the children rst. In the morning they continued the journey, encountered another group and went on together. The group that was ahead of them got arrested by the police and was sent back. Once again, some people of the group suggested that they go back. Her dad talked on the phone with a relative who gave them no time to think twice. The Taliban had conquered Herat; they could not go back. They decided to make a last attempt. They started the journey at 7 a.m. and kept walking until the afternoon of the following day. They walked in the snow, they did not even have nuts to eat, the smuggler had stolen them before leaving. They reached a village. They had –almost– made it. They stayed in house with four rooms, one room for each family. They ate warm potato soup. Next stop: Izmir. They travelled by van, seven hours standing, squashed like sardines. The driver was clumsy, he hit a dog and the van broke down. They got on another car. They reached the outskirts of Izmir in the evening. A lot of people, refugees were gathered in an gulf. The
rst boat, full of refugees, was
just leaving when they arrived.
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
15
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
Έμειναν δέκα άνθρωποι να περιμένουν σε ένα δάσος την επόμενη βάρκα επί τρεις μέρες. Χωρίς νερό και φαγητό. Απελπισμένοι, αποφάσισαν να γυρίσουν στη Κωνσταντινούπολη. Εκεί έμειναν σχεδόν είκοσι μέρες. Φοβόταν μήπως τους συλλάβει η αστυνομία. Βρήκαν ένα van, αυτή τη φορά είχε καθίσματα. Στη διαδρομή ήταν μαζί τους και πρόσφυγες από την Αφρική. Επιτέλους, επιβιβάστηκαν στη βάρκα. Σε λίγο γέμισε νερό, ήταν αδύνατον να συνεχίσουν, επέστρεψαν στο σημείο από το οποίο ξεκίνησαν. Είχε κρύο και χιόνιζε. Δεύτερη βάρκα, μπήκαν μέσα 75 άνθρωποι. Ταξίδευαν στη θάλασσα τέσσερις ώρες. Φοβόταν πολύ και κρύωνε, πολλά παιδιά έκαναν εμετό. Δεν ξέρει κολύμπι, νόμιζε ότι στη θάλασσα υπάρχουν καρχαρίες. Αντί για καρχαρίες, είδε δελφίνια. Ο διακινητής είχε δώσει στον οδηγό της βάρκας ένα μπουκάλι με πετρέλαιο για να συμπληρώσει τα καύσιμα, εάν τελειώσουν. Πολλοί δεν είχαν καν σωσίβια. Η βάρκα έσπασε σε ένα σημείο, πήρε νερά κι έμεινε ακυβέρνητη. Ήρθε σκάφος του ελληνικού λιμενικού και τους έσωσε αποβιβάζοντάς τους στη Λέσβο. Έμειναν έντεκα μήνες στον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας, τους οκτώ πρώτους χωρίς να έχουν καταγραφεί. Δεν είχαν λεφτά, ούτε πρόσβαση σε φαγητό. Τους έλεγαν ότι θα τους επιστρέψουν στην Τουρκία. Τεράστιες ουρές για φαγητό, ήταν άνοστο, εκεί υπήρχαν πρόσφυγες από κάθε μέρος του κόσμου. Κάθε μέρα καβγάδες, κυρίως ανάμεσα σε Αφρικανούς και Άραβες. Όταν έφτασαν είχε πολύ κρύο, κάποιοι πέθαναν από αναθυμιάσεις όταν άναψαν φωτιά για να ζεσταθούν. Πέντε νεκροί, ανάμεσά τους μία μαμά με το παιδί της από το Ιράκ. Ήρθε το καλοκαίρι είχε πολύ ζέστη, στη σκηνή τους έμεναν μαζί με άλλες τρεις οικογένειες. Νερό είχαν ή το πρωί ή το βράδυ. Αργότερα τους πήγαν στο Καρά Τεπέ, η κατάσταση εκεί ήταν καλύτερη, είχε container, αλλά συχνά δεν είχε ηλεκτρικό ρεύμα. Η F.Α. θυμάται με νοσταλγία το σπίτι της στη Χεράτ, όπου ζούσε με τους γονείς και τα δύο αδέλφια της. Το πούλησαν ώστε να έχουν χρήματα για το ταξίδι. Πριν μπουν οι Ταλιμπάν στην πόλη ο μπαμπάς είχε μανάβικο. Το σπίτι ήταν μεγάλο και είχε αυλή. Όταν ζούσε εκεί περνούσε τον καιρό της ζωγραφίζοντας κούκλες και τοπία, το αγαπημένο της φαγητό ήταν το “κιτσιρί”, παστό κρέας με ρύζι. Τώρα ζει σε κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Θεσσαλονίκη. Πηγαίνει στη Β’ Λυκείου, κάνει μαθήματα αγγλικών και γερμανικών. Νιώθει ασφάλεια. Θέλει να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο και να γίνει οδοντίατρος. Περιμένει με την οικογένειά της να εγκριθεί το αίτημά τους για να φύγουν στην Ευρώπη. Περιμένει με αγωνία. Δε θέλει να γυρίσει πίσω στο Αφγανιστάν. Στη Θεσσαλονίκη, της αρέσει να κάνει βόλτες στα εμπορικά μαγαζιά και στην παραλία. Ανέβηκε στο Λευκό Πύργο. Δε φοβάται πια τη θάλασσα. Αύγουστος 2018
16
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
Ten people were left waiting in a forest for three days for the next boat to come. Without water or food. They despaired and decided to return to Istanbul. They stayed there for almost twenty days. They were afraid of being arrested by the police. They found a van, this time with seats. On the way they travelled with refugees from Africa. Finally, they boarded the boat. Soon, water was rushing in and it was impossible to continue, so they returned to the starting point. It was cold and it was snowing. A second boat; 75 people were packed inside. They spent four hours at sea. She was afraid and cold; many children were vomiting. She does not know how to swim; she thought there were sharks in the sea. Instead of sharks, she saw dolphins. The smuggler had given the person who was steering the boat a bottle of gas to use in case they ran out of fuel. Many of them did not even have life jackets. The boat got damaged, water rushed in, it could not be steered. A vessel of the Hellenic coast guard arrived and saved them, taking them to Lesvos. They stayed there for eleven months, in the refugee camp of Moria. They spent the rst eight months without being registered. They had no money, no access to food. They were told that they would be sent back to Turkey. There were endless queues for food, which was tasteless; there were refugees from every part of the world. Every day there were ghts, especially between Africans and Arabs. When they arrived, it was very cold. Some people died from re fumes when they lit res to warm up. Five dead refugees, among them a mother from Iraq with her child. Summer came, and it was very hot; they lived with three other families in the tent. There was water supply either in the morning or in the evening. Then, they were taken to Kara Tepe, where the conditions were better; there were containers, but often there was no electricity. F.A. evokes nostalgic memories of her home in Herat, where she lived with her parents and her two siblings. They had sold it to make money for the journey. Before the arrival of the Taliban, her dad owned a grocery store in the city. The house was big and there was a garden. When she lived there, she used to paint dolls and landscapes. Her favourite food was “Kichri”, cured meat with rice. She is now staying in a refugee camp in Thessaloniki. She is in the 2nd class of Senior High School; she is learning English and German. She feels safe. She wants to study in the university to become a dentist. She and her family are waiting for their application to go to Europe to be approved. She is anxious about it. She does not want to return to Afghanistan. In Thessaloniki, she likes window shopping and walking by the sea side. She has visited the White Tower. She is no longer afraid of the sea. August 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
17
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
Μ. Μ., 18 ετών, Αφγανιστάν Ο Μ.Μ., 18 ετών, ήρθε στην Ελλάδα μαζί με τα τρία του αδέρφια, ο μεγαλύτερος 22 και η μικρότερη 15. Η μητέρα τους έχει πεθάνει και ζούσαν με τον άνεργο πατέρα τους στην πόλη τους την Πακτιά. Όταν μπήκαν οι Ταλιμπάν στην πόλη τους έκλεισαν τα σχολεία και τα έκαναν ιεροδιδασκαλεία. Υποχρέωσαν όλους τους άντρες να αφήσουν γένια. Κανείς δεν μπορούσε να μιλήσει. Όσα σπίτια είχαν κορίτσια έπρεπε να αναρτήσουν στην εξώπορτα άσπρη σημαία, σε όσα σπίτια ζούσαν γυναίκες χήρες θα έπρεπε να τοποθετηθεί μαύρη σημαία. Όλοι, άντρες και γυναίκες έπρεπε να ετοιμάζονται να γίνουν μαχητές. Τέλη του 2015, με την παρότρυνση του πατέρα τους, τα τέσσερα παιδιά αποφασίζουν να φύγουν και ετοιμάζουν τις αποσκευές τους. Ταξίδι από την Πακτιά στο Πακιστάν, πέρασμα στο Ιράν κι από εκεί στην Τουρκία. Στην Τουρκία πέφτουν στα χέρια της μαφίας, το κύκλωμα ζητά από τον διακινητή 100.000 δολάρια και κρατά ομήρους τα τέσσερα “Θέλει να γίνει ζωγράφος αδέρφια επί 40 μέρες. Ο Μ.Μ. δε θέλει να και ποδοσφαιριστής” θυμάται το διάστημα της ομηρίας του. Τελικά, ο διακινητής πληρώνει τα χρήματα που χρωστούσε και απελευθερώνονται τα παιδιά. Ταξίδι μέχρι τη Σμύρνη, την παραμονή της ημέρας που θα επιβιβαστούν στη βάρκα για να περάσουν στη Χίο, δεν κοιμάται κανείς. Περισσότερο απ’ όλους φοβάται το κορίτσι. Δεν ξέρουν κολύμπι. Η πλαστική βάρκα έχει μήκος έξι μέτρα και μέσα της στριμώχνονται 60 άνθρωποι. Πεντάωρο ταξίδι στη θάλασσα, δύο πρόσφυγες μαλώνουν μέσα στη βάρκα, ο ένας τραβάει μαχαίρι, σκίζεται το πλαστικό. Η σωτηρία έρχεται από το ελληνικό λιμενικό που τους ρυμουλκεί μέχρι τη Χίο. Εκεί, ο Μ.Μ. ζει τις χειρότερες 24 ώρες της ζωής του, 500 άνθρωποι στριμωγμένοι σε μία σκηνή, η ζέστη και η βρώμα αφόρητες. Με το πλοίο της γραμμής φτάνουν στον Πειραιά, είναι Μάρτιος του 2016, η είδηση ότι τα σύνορα στην Ειδομένη έχουν κλείσει τους βρίσκει στην πλατεία Βικτωρίας. Επόμενος σταθμός κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Θεσσαλονίκη. Τώρα, ο Μ.Μ. φοιτά σε διαπολιτισμικό λύκειο της πόλης. Μαθαίνει ελληνικά, έχει πολλούς φίλους από την Ελλάδα, βρίσκει τους καθηγητές του εξαιρετικούς. Οι μοναδικοί που τον αντιμετωπίζουν σαν ξένο είναι οι συμμαθητές του που έρχονται από το πρώτο προσφυγικό κύμα, τα παιδιά που οι γονείς τους ήρθαν πρόσφυγες στην Ελλάδα από χώρες των Βαλκανίων και της πρώην ΕΣΔΔ. Του αρέσει η ζωγραφική, αλλά και το ποδόσφαιρο, παίζει σε φιλικά παιχνίδια με την ομάδα του “Μακεδονικού”. Θαυμάζει τον Αιγύπτιο ήρωα των γηπέδων που παίζει με τη φανέλα της Λίβερπουλ, Μοχάμεντ Σαλάχ. Ονειρεύεται να γίνει διάσημος ποδοσφαιριστής, όπως ο ήρωάς του. Θέλει να ζήσει χωρίς φόβο, μαθαίνοντας διαρκώς καινούργια πράγματα. Σεπτέμβριος 2018
18
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
Μ. Μ., 18 years old, Afghanistan Μ.Μ., 18 years old, arrived in Greece with his three siblings; the oldest is 22 years old and the youngest 15 years old. Their mother has died; they used to live with their unemployed father in the city of Paktia. When the Taliban entered the city, they closed the schools down and imposed religious education. They forced all men to grow beard. No one could refuse. The families with girls had to put a white ag on the door of their house; the houses were widows lived should have a black ag on the door. Everybody, both men and women, should be ready to become ghters.
“He wants to become a painter and a football player” At the end of 2015, being urged by their father, the four children decided to leave and prepared their luggage. Journey from Paktia to Pakistan, crossing the border into Iran and then Turkey. In Turkey they were captured by the Ma a. The group demanded 100,000 dollars from the smuggler and held the four siblings hostage for 40 days. M.M. does not want to recall the time when he was taken hostage. Eventually, the smuggler paid the money he owed and the children were released. Journey to Izmir; the night before boarding the boat to Chios nobody slept. The girl was more afraid than the others. They did not know how to swim. The plastic boat was six metres long and packed with 60 people. Five-hour journey in the sea, two refugees fought on the boat, one pulled a knife tearing the plastic. They were saved by the Greek coast guard that tugged the boat to Chios. There, M.M. experienced the worst 24 hours of his life; a tent packed with 500 people, the heat and the stink were unbearable. They arrived to Piraeus by ferry. It was March 2016 and the news that Eidomeni border had been closed reached them at Victoria square. The next stop was a refugee camp in Thessaloniki. Now M.M. is studying in an intercultural Senior High School, in Thessaloniki. He is learning Greek, he has a lot of friends from Greece and he thinks the teachers are great. The only people treating him as a foreigner are the pupils coming from the rst wave of refugees, the children whose parents came to Greece as refugees from the Balkans and former USSR countries. He likes painting as well as football; he is playing in friendlies with Makedonikos F.C. He looks up to Mohamed Salah, the Egyptian hero playing for Liverpool. He dreams of becoming a famous football player, just like his role-model. He wants to live without fear and keep on learning new things. September 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
19
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
M. H., 28 ετών, Κούρδισσα από τη Συρία Όταν ο πόλεμος άρχισε να αγριεύει στο Χαλέπι της Συρίας, το 2012, η Μ.H., 28 ετών σήμερα, ζούσε εκεί με τους γονείς και τα τρία αδέρφια της. Σπούδαζε στο δεύτερο έτος στον τομέα προγραμματισμού και διδασκαλίας στην παιδαγωγική σχολή στο Χαλέπι. Οι ισλαμιστές του ISIS ήθελαν να στρατολογήσουν τον μπαμπά της που είναι ηλεκτρολόγος, ένα επάγγελμα χρήσιμο για πολεμικές επιχειρήσεις. Επιπλέον, η οικογένεια αισθανόταν ότι κινδύνευε ο ένας αδερφός της που είχε στρατεύσιμη ηλικία. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο πατέρας μαζί με τη μητέρα της, μαία στο επάγγελμα, αποφάσισαν να πάρουν τα παιδιά και να φύγουν στο Αφρίν, τον τόπο καταγωγής τους. Η Μ.H., πεισματάρα και επίμονη, διεκδίκησε και πέτυχε να συνεχίσει “Μήδεια” σημαίνει, τις σπουδές της στο Χαλέπι, παρά “ο λαός των βουνών” τις αντιρρήσεις των γονιών της που φοβόντουσαν για την ασφάλειά της. Από το Αφρίν μέχρι το Χαλέπι η διαδρομή με το λεωφορείο διαρκεί μιάμιση ώρα και η Μ.H. την έκανε καθημερινά. Ώσπου μια μέρα, σταμάτησαν το λεωφορείο ένοπλοι και παραλίγο να την έπαιρναν όμηρο με σκοπό να εκβιάσουν με τον τρόπο αυτό τη στρατολόγηση του πατέρα της. Γλίτωσε την απαγωγή, αλλά έχασε το “προνόμιο” που είχε αποσπάσει από τους γονείς της να πηγαινοέρχεται στο πανεπιστήμιο στο Χαλέπι. Ύστερα από επτά μήνες στο Αφρίν και την παρ’ ολίγο ομηρία της Μ.H., η οικογένεια αποφάσισε να περάσει στην Τουρκία. Βρήκαν κατάλυμα στην Κωνσταντινούπολη, όπου έμειναν επί έξι χρόνια. Μετά την εισβολή των Τούρκων στο Αφρίν, το χειμώνα του 2018, οι Κούρδοι δεν ένιωθαν ασφαλείς, κινδύνευε η ζωή τους. Κατέθεσαν αίτημα για να ταξιδέψουν στις ΗΠΑ. Το αίτημα απορρίφθηκε. Εάν πριν από το 2012, κάποιος της έλεγε ότι τα επόμενα χρόνια θα ζούσε ως πρόσφυγας σε container, θα του απαντούσε πως είναι τρελός. Το πέρασμα του Έβρου, το Πάσχα του 2018, ήταν βασανιστικό. Ευτυχώς το ταξίδι τελείωσε σε λίγες μέρες. Φοβόντουσαν πολύ ότι θα τους επιτεθούν και θα τους κλέψουν. Τους επιτέθηκαν και τους έκλεψαν 800 ευρώ.
20
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
M. H., 28 years old, Kurdish from Syria When the war started becoming intense in Aleppo of Syria in 2012, M.H., now 28 years old, lived there with her parents and her three siblings.
“Medea” means “the people of the mountains” She was in the second year of studies in the programming and education sector of the Faculty of Education in Aleppo. The ISIS ghters wanted to recruit her dad, who is an electrician -a useful profession for war operations. Moreover, the family felt that one of her brothers was in danger of being recruited because of his age. Under these circumstances, her father and mother, a midwife, decided to take the children and go to Afrin, their place of origin. M.H., stubborn and persistent, fought for and managed to continue her studies in Aleppo, despite the objections of her parents who were worried about her safety. The bus ride from Afrin to Aleppo is an hour and a half and M.H. had to commute daily. One day an armed group stopped the bus and almost took her hostage for the purpose of blackmailing her father in order to make him enlist. She escaped the kidnapping but lost the “privilege” to commute to and from the university in Aleppo. After spending seven months in Afrin and after M.H. almost being taken hostage, the family decided to move to Turkey. They found accommodation in Istanbul, where they stayed for six years. After Turkey’s invasion in Afrin in winter 2018, Kurdish people did not feel safe; their life was in danger. They submitted a request to travel to the USA. Their request was rejected. If somebody had told her before 2012 that in the following years she would live as a refugee in a container, she would have called them crazy. Crossing the Evros border at Easter 2018 was a terrible experience. Fortunately, the journey ended in a few days. They were afraid that they would be attacked and robbed. They were attacked and 800 Euro were stolen from them.
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
21
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
Τώρα, σε κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Θεσσαλονίκη, περνά το χρόνο της μαζί με τους φίλους της και της αρέσει να δουλεύει εθελοντικά σε ανθρωπιστικές οργανώσεις προσφέροντας βοήθεια σε όποιον τη χρειάζεται. Δεν της αρέσει η άγνοια, αγαπάει τη μόρφωση. Θέλει να συνεχίσει τις σπουδές της και παράλληλα να προσπαθήσει ώστε να μάθει ελληνικά. Όνειρό της να δουλέψει στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση με μικρούς μαθητές. Από την οικογένειά της και από το πανεπιστήμιο έμαθε να στηρίζεται στις δυνάμεις της. Πήρε μαθήματα από τις εμπειρίες της ζωής της. Έμαθε να μην υποκύπτει, να μη χάνει το κουράγιο και το χαμόγελό της. Το όνομά της, το διάλεξαν οι γονείς της, απορρίπτοντας το Ζεϊνά. “Μήδεια”, λέει η Μ.H., σημαίνει “ο δυνατός λαός που ζει στα βουνά” ή κατά μια άλλη εκδοχή “ο λαός των βουνών”. Η Μήδεια ήταν μυθική βασίλισσα που κυριαρχούσε στις αχανείς περιοχές που εκτεινόταν από τη σημερινή Συρία μέχρι το Ιράκ, το Ιράν και την Τουρκία. Στη μυθολογία της Μέσης Ανατολής, η αυτοκρατορία της Μήδειας καταρρέει την ίδια περίπου εποχή που έγινε η Αργοναυτική Εκστρατεία και η βασιλοπούλα ακολουθεί τον Ιάσωνα στην Ελλάδα. Σεπτέμβριος 2018
22
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
Now, in a refugee camp in Thessaloniki, she is spending time with her friends and enjoys working as a volunteer in humanitarian organisations, o ering help wherever needed. She does not like being ignorant; she loves education. She wishes to continue her studies, trying to learn Greek at the same time. Her dream is to work in primary education with young pupils. Her family and the university have taught her to rely on her own strength. She has learned a lot from her experiences. She has learned to never give up, to never lose courage or stop smiling. Her name was chosen by her parents, who rejected the name “Zeina”. “Medea”, M.H. says, means “the strong people living in the mountains” or in another version “the people of the mountains”. Medea was a queen in mythology, reigning over the vast regions stretching from current Syria to Iraq, Iran and Turkey. According to Middle Eastern mythology, the empire of Medea collapsed about the same time that the expedition of the Argonauts took place, and the queen followed Jason to Greece. September 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
23
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
K. B., 40 ετών άνδρας H. A., 35 ετών γυναίκα (Ζευγάρι Κούρδων από το Ιράν) Ο Κ.B., 40 ετών και η H.Α., 35 ετών, μαζί με την 13χρονη κόρη τους Τ.B., Κούρδοι από το Ιράν, έφτασαν στην Ελλάδα από την Κωνσταντινούπολη το 2017, στριμωγμένοι ανάμεσα στα εμπορεύματα μιας νταλίκας: σόγια, ζάχαρη και κακάο. Είχαν δώσει στον διακινητή 4.500 δολάρια για να τους πάει στη Γερμανία, με τελικό προορισμό τη Νορβηγία, αλλά αντί γι’ αυτό ο οδηγός της νταλίκας τους κατέβασε στην Ορεστιάδα. Πολύ νωρίς ο Κ.B. εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ιράν (Τουντέχ) από έναν θείο του, ο οποίος επέζησε των διώξεων “Αναζητώντας γη κι ελευθερία” που είχαν εξαπολυθεί στο Ιράν από τον Χομεϊνί και ζει εξόριστος στην Ολλανδία. Γνώρισε τη H.Α. όταν ο ίδιος ήταν 25 χρονών κι εκείνη 19. Τότε η H.Α. είχε μακριά μαλλιά, ήταν το πρώτο που άρεσε στον Κ.B. Ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν χωρίς την έγκριση των γονιών της. Ο αδερφός της H.Α. ήθελε να τη σκοτώσει. Στην οικογένειά της δεν άρεσε καθόλου το γεγονός ότι η κόρη τους παντρεύτηκε έναν κομμουνιστή. Ο Κ.B. και η H.Α. δούλεψαν μαζί στον εκτός νόμου κομματικό μηχανισμό του Τουντέχ. Το 2001 πήγαν στο Ιράκ, έμειναν εκεί για επτά μήνες κι από το 2002 μέχρι το 2015, όταν καταδιώχθηκαν έφυγαν πάλι για το Ιράκ και βρήκαν καταφύγιο σε ένα στρατόπεδο Κούρδων στα σύνορα με το Ιράν. Στην Ελλάδα τους αρέσουν οι άνθρωποι και το γεγονός ότι η θρησκευτική εξουσία δε διαπλέκεται με την πολιτική με τον ίδιο τρόπο που αυτό συμβαίνει στο Ιράν. Απολαμβάνουν την ελευθερία, είναι η πρώτη φορά στη ζωή τους που δεν κρύβονται για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, ούτε για τις προσωπικές τους επιλογές. Θέλουν μια δουλειά. Ξέρουν ότι η ανεργία είναι μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα. Αναζητούν μια λύση για να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Απολαμβάνουν να βλέπουν την κόρη τους να παίζει ανέμελη, θέλουν να αποφασίσει να κάνει στη ζωή της αυτό που επιθυμεί, να ζήσει ελεύθερη κι ευτυχισμένη: Αυτός είναι τώρα ο στόχος της ζωής τους, το νέο πολιτικό τους πρόταγμα. Σεπτέμβριος 2018
24
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
K. B., 40-year-old man H. A., 35-year-old woman (Kurdish couple from Iran) 40-year-old K.B. and 35-year-old H.A., along with their 13-year-old daughter, T.B., a Kurdish family from Iran, came to Greece from Istanbul in 2017, packed among goods in a lorry: soya, sugar and cocoa.
“Seeking land and freedom”
They had given the smuggler 4,500 dollars to take them to Germany, having Norway as their nal destination; however, the lorry driver dropped them o
in Orestiada. Early in his life K.B. joined the Communist Party of Iran (Tudeh)
with the help of his uncle, who survived the persecutions that took place in Iran under Khomeini and is in exile in the Netherlands. When he met H.A. he was 25 years old and she was 19. H.A. had long hair; this was the rst thing K.B. liked. They fell in love and got married without her parents’ consent. H.A.’s brother wanted to kill her. Her family did not like the fact that their daughter married a communist. K.B. and H.A. worked together in the banned Tudeh party. In 2001 they went to Iraq, stayed there for seven months, and from 2002 to 2015, when they were persecuted again, they left for Iraq again and found refuge in a Turkish military camp on the border with Iran. In Greece they like the people and the fact that the religious authority does not work together with the political one the way it does in Iran. They enjoy their freedom; it is the rst time in their life that they are not hiding because of their political beliefs or their personal choices. They want a job. They know that the unemployment rate is high in Greece. They are looking for a solution to be able live with dignity. They enjoy watching their daughter playing carefree; they want her to do whatever she wants in her life, to be free and happy. This is the goal of their life now, their new political imperative. September 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
25
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
G. Z., 44 ετών, νησί Κις, Ιράν Η G.Z. από το Ιράν έχει κάνει επιλογές στη ζωή της που θα ήταν ζόρικες ακόμη και για συνομήλικες γυναίκες της Δύσης. Η ίδια έσπασε συμβάσεις και ταμπού και υπερασπίζεται το δικαίωμά της να έχει επιλογές. Της αρέσει η φράση που λέει “αν είναι να πάω στον παράδεισο χωρίς να έχω δικαίωμα να πάω στην κόλαση, θα προτιμούσα να μην πάω στον παράδεισο”!
“Δεν είμαι του αντρός μου, δεν είμαι του πατρός μου...”
Ήρθε στη Θεσσαλονίκη από το Ιράν με τον 21χρονο γιο της Α. S.B. Ταξίδεψε από την Τεχεράνη στην Τυφλίδα και μετά στη Θεσσαλονίκη μέσω Βελιγραδίου. Έφτασε στη Θεσσαλονίκη τον Ιούλιο του 2018, ύστερα από ένα δύσκολο ταξίδι από την πρωτεύουσα της Σερβίας. Από τις 24 ώρες του ταξιδιού, τις 13 περπατούσε βρίσκοντας τον προσανατολισμό της με GPS, φορώντας χαλασμένα παπούτσια και κρατώντας τις αποσκευές στα χέρια. Η G.Z. παντρεύτηκε και χώρισε δύο φορές. Τον πρώτο της άντρα και πατέρα του παιδιού της τον επέβαλαν οι γονείς της, τον δεύτερο τον γνώρισε σε διαδηλώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών στην Τεχεράνη το 2008–2009. Την πρώτη φορά οι γονείς της δεν αντέδρασαν έντονα στα νέα του χωρισμού, τη δεύτερη έγιναν έξαλλοι μαζί της. Συνασπίστηκαν γονείς και πεθερικά εναντίον της. Έφυγε από την Τεχεράνη αναζητώντας την ανωνυμία. Τα τελευταία χρόνια πριν εκπατριστεί δούλευε ως κτηματομεσίτρια στο κοσμοπολίτικο νησί Κις του περσικού κόλπου, στις νότιες ακτές του Ιράν, αυτό που στα τουριστικά περιοδικά αναφέρεται ως “το μαργαριτάρι του Περσικού”. Λόγω της δουλειάς της επικοινωνούσε με ισχυρούς κρατικούς αξιωματούχους και επιχειρηματίες. Πόσο εύκολο ήταν για μια γυναίκα χωρισμένη να συνδιαλέγεται με ισχυρούς άντρες; Καθόλου εύκολο δεν ήταν, οι περισσότεροι την παρενοχλούσαν. Η συντριπτική πλειοψηφία των αντρών στο Ιράν είναι μορφωμένοι, οι γυναίκες εκπαιδεύονται για να καλλωπίζονται, να γίνουν νύφες και να αναλάβουν στη συνέχεια τη φροντίδα του συζύγου, των παιδιών και του σπιτιού τους. Δεν έχουν επιλογές και δικαιώματα, τις αντιμετωπίζουν σαν να είναι μπάλες ποδοσφαίρου: όλοι τις κυνηγούν για να τις κλωτσήσουν. Έχει μάθει ξυλογλυπτική και διακόσμηση, στον ελεύθερό της χρόνο ασχολείται με χειροτεχνίες. Στο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Θεσσαλονίκη ζει με τον γιο της, έχει υιοθετήσει κι έναν αδέσποτο σκύλο και τον φροντίζει. Ήθελε να σπουδάσει μουσική. Όταν ήταν μικρή είχε πουλήσει τα κοσμήματά της για να αγοράσει κιθάρα. Τώρα ελπίζει ότι ο γιος της θα κάνει το όνειρό της πραγματικότητα και θα γίνει μουσικός. Σεπτέμβριος 2018
26
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
G. Z., 44 years old, Kish island, Iran G.Z. from Iran has made decisions in her life that would be di cult even for women her age in Western countries. She broke social conventions and taboos, defending her right to have a choice. She likes the phrase “if I am going to heaven without having the right to go to hell, then I would rather not go to heaven!”
“I do not belong to my husband, I do not belong to my father...”
She came to Thessaloniki from Iran along with her 21-year-old son A.S.B. She travelled from Tehran to Tbilisi and then to Thessaloniki via Belgrade. She arrived in Thessaloniki in July 2018, after a di cult journey from the capital of Serbia. During the 24-hour journey, she spent 13 hours walking in worn out shoes, using GPS to nd the right direction and carrying her luggage. G.Z. got married and divorced twice. Her
rst husband and father of
her child, was chosen by her parents; she met the second one in a protest about women’s rights in Tehran in 2008-2009. In the
rst case, her parents
did not react intensely to the news of the divorce; in the second case, they were enraged. Her parents and parents-in-law teamed up against her. She left Tehran seeking anonymity. Before leaving the country, she worked as a real estate agent on the cosmopolitan island of Kish in the Persian Gulf, on the northern coast of Iran, which is referred to as “the Pearl of Persian Gulf” in tourist magazines. Because of her job, she communicated with high-standing state o cials and businessmen. Was it easy for a divorced woman to deal with powerful men? Not at all; most of them harassed her. The vast majority of men in Iran are educated; the women learn how to take care of their looks, how to become wives and take care of their husband, children and home. They have no choice and rights; they are treated like footballs: everyone is running after them to kick them. She has learned wood carving and decoration; she enjoys handcrafting in her free time. She lives with her son in a refugee camp in Thessaloniki. She has also adopted a stray dog and is taking care of it. She wanted to study music. When she was young, she sold all her jewellery to buy a guitar. Now she is hoping that her son will make her dream come true and will become a musician. September 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
27
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
D. A., 31 ετών, Κούρδισσα από την πόλη Νταχούκ του Βόρειου Ιράκ Τη νύχτα της 14ης Απριλίου του 2018, η D.A., 31 ετών, μαζί με τον άντρα της και τον 4χρονο γιο τους, πέρασαν με βάρκα τον ποταμό Έβρο κι έφτασαν στην Ελλάδα. Στη βάρκα επέβαιναν συνολικά 20 άνθρωποι, όλοι πρόσφυγες από το Ιράκ, τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράν… Ο γιος της, με προβλήματα υγείας, παραλίγο να πέσει στο νερό, τον κράτησε η ίδια την τελευταία στιγμή. Φοβόταν πολύ – ένα ανιψάκι της στην πατρίδα έχει πνιγεί σε πηγάδι παίζοντας. Στο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Θεσσαλονίκη όπου ζουν, γνώρισε μια οικογένεια Κούρδων που η μαμά και τα δύο παιδιά πνίγηκαν στον Έβρο όταν ανατράπηκε η βάρκα με την οποία διέσχιζαν το ποτάμι. Η ίδια και ο γιος της έμαθαν κολύμπι σε “Η υφάντρα αυτοσχέδια πισίνα που είχε φτιάξει ο πεθερός της στο σπίτι τους στη Νταχούκ. από τη Νταχούκ” Έφυγαν από την πόλη τους, που βρίσκεται στην ημιαυτόνομη επαρχία του Βορείου Κουρδιστάν στα σύνορα του Ιράκ με την Τουρκία. Δεν άντεχαν τα έξοδα για τις θεραπείες του παιδιού και στο δημόσιο δεν υπήρχε τρόπος να του παρασχεθεί υψηλού επιπέδου, δωρεάν φροντίδα υγείας. Απευθύνθηκαν σε ιδιωτική κλινική, τους ζήτησαν 1.000 δολάρια το μήνα για καθημερινές τετράωρες συνεδρίες, ο μισθός του άντρα της ήταν 200 δολάρια. Το συζητούσαν επί δύο μήνες, οι αποφάσεις επισπεύστηκαν όταν εμφανίστηκαν στην περιοχή τους μέλη του ISIS. Η D.A. μεγάλωσε φτωχικά, αλλά ευτυχισμένα μαζί με τα υπόλοιπα δέκα αδέρφια της, τέσσερα αγόρια και επτά κορίτσια και τους γονείς τους, οπότε ξέρει τι θα πει “συνωστισμός” στο σπίτι. Δε σπούδασε κάτι, έμαθε την τέχνη της υφάντρας, πλέκει κάλτσες, κασκόλ, παιδικά ρούχα. Μία από τις αδερφές της είναι τυφλή, ενώ μία άλλη έφυγε στη Συρία, απέκτησε τέσσερα παιδιά, έχασε τα δύο και τώρα ζει στη Γαλλία. Γνώρισε τον μετέπειτα άντρα της βολτάροντας στους δρόμους της Νταχούκ, τον ερωτεύτηκε και στα 19 της παντρεύτηκαν. Ο άντρας της δούλευε στην αντίστοιχη ΔΕΗ της Νταχούκ, εισέπραττε τους λογαριασμούς, δύσκολη και επικίνδυνη δουλειά στο Βόρειο Ιράκ. Η ίδια συμπλήρωνε το πενιχρό εισόδημά τους πουλώντας πλεκτά. Όταν ο γιος τους έγινε 1,5 χρονών διαγνώστηκε η ασθένειά του, έπρεπε να κάνουν κάτι για να τον βοηθήσουν. Της αρέσει η Ελλάδα και οι άνθρωποι, το μόνο που θέλει είναι να ζήσει το παιδί της σ’ ένα περιβάλλον ασφάλειας, συστηματικής υποστήριξης και περίθαλψης. Σεπτέμβριος 2018
28
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
D. A., 31 years old, Kurdish from the city of Duhok, Northern Iraq In the night of 14 April 2018, 31-year-old D.A., along with her husband and their 4-year-old son, crossed the Evros River by boat and arrived in Greece. On the boat there were 20 people in total, all of them refugees from Iraq, Syria, Afghanistan, Iran... Her son, who has got health problems, almost fell in the water and she grabbed hold of him at the last moment. She was very afraid – a cousin of hers back in her homeland had drowned in a well while playing. In the refugee camp in Thessaloniki where they are staying, she has met a Kurdish family; the mother and
“The weaver from Duhok”
two children of the family drowned in the Evros River, when the boat they used to cross the river capsized. She and her son had learned swimming in a pool made by her father-in-law at their house in Duhok.
They left the city where they lived, situated in the semi-autonomous region of Northern Kurdistan on the Iraq-Turkey border. They could not a ord the child’s medical treatment and the public sector could not provide for highlevel, free healthcare. They went to a private clinic, where they were asked to pay 1,000 dollars per month for daily sessions; her husband’s salary was 200 dollars. They have been discussing this issue for two months; they had to speed things up when members of ISIS appeared in their region. D.A. grew up in a poor household, yet she was happy with her ten siblings, four boys, seven girls and their parents, so she knows what it means to live in “crowded” home. She did not study in the university; she learned weaving and she can weave socks, scarves, children’s clothes. One of her sisters is blind, another one went to Syria, had four children, lost two of them, and is now living in France. She met her current husband while walking around in Duhok, she fell in love with him and when she was 19 years old, they got married. Her husband worked in the Public Power Corporation of Duhok and he had to collect the bills – a tough and dangerous job in Northern Iraq. She contributed to their meagre earnings by selling knits. When their son was 1.5 years old, he was diagnosed with the disease and they had to do something to help him. She likes Greece and its people. The only thing she wants is for her child to live in a safe environment with continuous support and healthcare. September 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
29
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
M. I., 42 ετών, Κούρδος από τη Συρία Ο Μ.Ι., 42 ετών,, Κούρδος από τη Συρία υπήρξε αυτό που στην Ελλάδα θα λέγαμε “αυτοδημιούργητος”. Μεγάλωσε με τα πέντε αδέρφια του και τους γονείς. Ο πατέρας χτίστης, η μητέρα νοικοκυρά. Ζούσαν στο προάστιο της Αμούντα στην επαρχία Αλ Χάσακα της Συρίας. Δούλευε στις οικοδομές με τον πατέρα και τον μεγάλο του αδερφό μέχρι που έγινε 15 χρονών. Τότε αναγκάστηκαν να πουλήσουν το πατρικό σπίτι ώστε να βρουν λεφτά για να αποφυλακιστεί ένας από τους αδερφούς του που είχε συλληφθεί με την κατηγορία της συμμετοχής σε κουρδικές οργανώσεις. Πήγαν στην Αλ Χάσακα, οι αδερφές του παντρεύτηκαν, ο ίδιος συνέχισε το σχολείο. Σπούδασε “Ελπίδες, σαν ονόματα σε μια επαγγελματική, εμπορική σχολή. παιδιών” Όταν αποφοίτησε άνοιξε ένα μίνι μάρκετ και το δούλευε μαζί με τη μητέρα του. Το 2004 παντρεύτηκε τη J.H., 36 χρονών σήμερα. Έχουν πέντε παιδιά και στο καθένα έδωσαν όνομα που αφηγείται την ιστορία της σχέσης τους. Η πρωτότοκη είναι η J.I, 13 ετών. Το όνομά της στα κουρδικά σημαίνει “Ζωή”. Μετά γεννήθηκε η Z.I., 10 ετών, ηρωίδα από το “Βιβλίο της Αιωνιότητας” του Ζαρατούστρα. Ακολούθησε ο Μ.I., 8 ετών και πριν από πέντε χρόνια ήρθαν τα δίδυμα, η S.I. και η Ο.I., “η Αρχή και το Τέλος της αγάπης”. Το 2009 έφυγαν όλοι για να ζήσουν στη Δαμασκό. Ο Μ.Ι. είχε βρει δουλειά σε μεγάλη πολυεθνική εταιρεία. Δούλευε ως διευθυντής στην επιχείρηση με προσωπικό 25 ατόμων. Είχε ετήσιο μισθό 45.000 συριακές λίρες, συν μπόνους το ενοίκιο του σπιτιού του, όταν η αμοιβή ενός εργάτη την εποχή εκείνη ήταν 600 λίρες το μήνα και το ενοίκιο κυμαινόταν από 8.000 έως 15.000 λίρες. Όλα πήγαιναν καλά μέχρι που άρχισε πόλεμος διαδοχής ύστερα από ορισμένες μετατοπίσεις στην κορυφή της πυραμίδας της πολυεθνικής. Ο πόλεμος είχε χτυπήματα πάνω και κυρίως κάτω από τη ζώνη. Έφυγε απαυδισμένος. Λίγο μετά βρήκε νέα δουλειά σε διεθνή αλυσίδα εμπορίας παγωτών. Το 2011 άρχισε ο άλλος πόλεμος, ο συριακός εμφύλιος. Έφυγε από τη Δαμασκό, επέστρεψε στην Αλ Χάσακα πιστεύοντας ότι έτσι θα βρει ασφαλείς συνθήκες για την οικογένειά του, ζώντας με συγγενείς και φίλους. Τρία χρόνια μετά, το 2014 πεθαίνει η μητέρα του, μόλις 60 ετών. Προσβλήθηκε από καρκίνο και πέθανε γρήγορα καθώς δεν υπήρχαν φάρμακα. Τον επόμενο χρόνο πέθανε και ο πατέρας του, στα 65, από εγκεφαλικό. Πέθανε μέσα στο νοσοκομείο, δεν υπήρχαν ούτε φάρμακα, ούτε γιατροί. Ο πόλεμος δεν έλεγε να τελειώσει, υπήρχαν μεγάλες ελλείψεις. Από τις 7 το βράδυ απαγορευόταν η κυκλοφορία, νερό είχε κάθε τέσσερις μέρες. Ο ISIS πλησίαζε απειλητικά.
30
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
M. I., 42 years old, Kurdish from Syria Μ.Ι., 42 years old, Kurdish from Syria, was what we call “self-taught”. He grew up with his
ve siblings and his parents. His father was a builder, his
mother a housewife. They lived in the suburbs of Amuda, in the Al-Hasakah district of Syria. He worked in construction sites with his father and older brother until the age of 15. Then, they were forced to sell their family house to make money in order to get one of his brothers out of prison; he was arrested on charges of participating in Kurdish organisations. They moved to Al-Hasakah, his sisters got married, and he continued attending school. He studied in a vocational school of commerce. When he graduated, he opened a convenience store and worked there with his mother. In 2004 he got married to J.H., now 36
“Hopes, like children’s names”
years old. They have
ve children; the
names they chose for them tell the story of their relationship. Their
rst-born is
J.I., 13 years old. Her name in Kurdish means “Life”. Z.I., 10 years old, was born next, a heroine from the “Book of Eternity” of Zarathustra. Μ.I., 8 years old, came next, and
ve years ago the
twins S.I. and Ο.I. were born, “the Beginning and the End of love”. In 2009 they all moved to Damascus. Μ.Ι. had found a job in a big multinational company. He worked as a manager in the business with 25 employees. He had an annual salary of 45,000 Syrian pounds and the rent of his house was covered as bonus, when a worker’s remuneration at that time was 600 pounds per month and the rent varied from 8,000 to 15,000 pounds. Everything was
ne until a “war” of succession began, after a few changes at
the top of the hierarchy of the multinational company. The “war” included hitting below the belt. He got fed up and left. Some time afterwards he found a new job in an international ice-cream marketing chain. In 2011 another war began: the Syrian civil war. He left Damascus and returned to Al-Hasakah, hoping to nd safe living conditions for his family, living with family and friends. Three years later, in 2014 his mother died, at the age of 60. She had cancer and died quickly as there was no medication. In the following year his father also died from stroke at the age of 65. He died in the hospital; there was neither medication nor doctors. The war did not seem end, there were great shortages. There was a 7 p.m. curfew; they had water only once every four days. ISIS was getting closer.
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
31
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
Το 2017 πήρε τη γυναίκα του και τα πέντε παιδιά του και έφυγαν από τη Συρία. Ο δρόμος για την Τουρκία κλειστός. Αναγκάστηκαν να ταξιδέψουν μέσω Ιράκ. Έμειναν κοντά στα σύνορα Ιράκ – Τουρκίας σε έναν καταυλισμό για πρόσφυγες. Οι αξιωματικοί του στρατού απαγόρευαν την έξοδο στους πρόσφυγες, ο μόνος δρόμος διαφυγής ήταν των λαθρεμπόρων. Οι διακινητές ζητούσαν 600 δολάρια το κεφάλι. Ο Μ.Ι. δεν ήθελε να πληρώσει, ήξερε ότι τον περιμένουν κι άλλα σύνορα. Περίμεναν τη σειρά τους ώσπου τον Νοέμβριο του 2017 έφυγαν πράγματι για τη Κωνσταντινούπολη. Εκεί βρήκαν διακινητή και συμφώνησαν να τον πληρώσουν 7.000 δολάρια η επταμελής οικογένεια για να ταξιδέψει μέχρι την Ελλάδα. Ήταν Δεκέμβριος, ο διακινητής έστειλε για οδηγούς δύο μικρά παιδιά. Μαζί με άλλους πρόσφυγες πέρασαν τον Έβρο, έχασαν το δρόμο, τρία βράδια κοιμήθηκαν στο δάσος, χωρίς νερό, μόνο με κουβέρτες. Κάποια στιγμή τους εντόπισε η ελληνική αστυνομία, τους καταδίωξαν, τους επέστρεψαν στο ποτάμι. Όταν διαπίστωθηκε ότι έχουν συριακό διαβατήριο τους οδήγησαν στο Φυλάκιο του Έβρου. Έμειναν εκεί 12 μέρες, είχε μόνο κρύο νερό και το φαγητό ήταν άθλιο. Από τα τέλη Δεκεμβρίου 2017 ζουν σε κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Θεσσαλονίκη. Θέλουν να πάρουν άσυλο στην Ελλάδα. Εδώ, λέει ο Μ.Ι., συνάντησαν καλοσύνη και φιλότιμο. Μαθαίνει ελληνικά μαζί με τη γυναίκα του, τα παιδιά τους πάνε στο σχολείο. Πιστεύει ότι όταν οι πρόσφυγες τηρούν τους κανόνες και σέβονται τη χώρα που τους φιλοξενεί, δε θα έχουν αρνητική αντιμετώπιση. Περιμένουν να μπουν σε πρόγραμμα στέγασης σε διαμέρισμα, θέλουν να μείνουν στη Θεσσαλονίκη. Έχουν ελπίδες για το μέλλον, ελπίδες που μοιάζουν με τα ονόματα των παιδιών τους. Σεπτέμβριος 2018
32
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
In 2017 he took his wife and their
ve children and left Syria. The way
to Turkey was closed. They had to travel via Iraq. They stayed in a refugee camp near the Iraq – Turkey border. The army o cials forbade the refugees to exit; the only way to escape was with smugglers. The smugglers asked for 600 dollars per person. M.I. did not want to pay; he knew there were more borders ahead. They waited for their turn and in November 2017 they left for Istanbul. They found a smuggler there and agreed to pay 7,000 dollars for their sevenmember family in order to travel to Greece. It was December; the smuggler sent two little children as drivers. Together with other refugees they crossed the Evros River, they lost their way, they spent three nights in the forest, without water, only with blankets. At some point, Hellenic Police detected them, pursued them and brought them back to the river. When they found out that they carried Syrian passports, they took them to the Evros outpost. They stayed there for 12 days; there was only cold water and the food was terrible. They have been staying in a refugee camp in Thessaloniki since late December 2017. They are seeking asylum in Greece. Here they encountered people with kindness and dignity, M.I. says. He is learning Greek with his wife; their children are attending school. He believes that when refugees comply with the rules and respect the country that is hosting them, then they will not be treated badly. They are waiting to enter a housing programme which involves accommodation in apartments; they want to stay in Thessaloniki. They have hopes for the future, hopes similar to their children’s names.
September 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
33
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
Y. A., 50 ετών, από τη Ντέιρ αλ-Ζορ της Συρίας Ο Y. Α., 50 ετών, από τη Ντέιρ αλ-Ζορ της Συρίας είναι καθηγητής θεολογίας και ιμάμης, όπως και ο πατέρας του. Μεγάλωσε με το μάθημα του πατέρα του, όλοι είμαστε παιδιά του Θεού. Έχει οκτώ παιδιά, το μεγαλύτερο είναι 22 χρονών και το μικρότερο 10 ετών.
“Κριτήριο είναι οι πράξεις, όχι η πίστη των ανθρώπων” Στη Ντέιρ αλ-Ζορ ζούσαν μαζί μουσουλμάνοι και χριστιανοί, ο ίδιος δίδασκε σε λύκειο. Όταν άρχισε ο πόλεμος το 2011, σταμάτησε να δουλεύει. Θα έπρεπε να διανύσει 50 χιλιόμετρα σε επικίνδυνες περιοχές, έξι ώρες ταξίδι, για να πάρει τον μισθό του. Αρχικά ήλπιζε ότι θα τελειώσει ο πόλεμος. Όσο περνούσαν τα χρόνια οι ελπίδες του εξανεμίζονταν. Θυμάται την πατρίδα του, τους μαθητές και τους φίλους του. Ο ίδιος πήγαινε στις γιορτές των χριστιανών, ο καλύτερος φίλος του ήταν ο Θωμάς ο γιατρός, η συγκίνηση δυσκολεύει τη συζήτηση …. Στην Ελλάδα ζει σε κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στη Θεσσαλονίκη και νιώθει ασφαλής. Τον καθησυχάζει το γεγονός ότι οι Έλληνες και οι Σύριοι έχουν ιστορικούς δεσμούς. Στους μαθητές του στη Συρία δίδασκε ότι το κριτήριο για τους ανθρώπους είναι οι πράξεις τους, όχι η θρησκεία τους. Οι φανατικοί μουσουλμάνοι είναι κατασκεύασμα των Μεγάλων Δυνάμεων για να τους χρησιμοποιούν κατά πώς τους εξυπηρετεί. Μόνο που συχνά “η μαγεία στρέφεται κατά του μάγου”. Στους μαθητές του δίδασκε ότι ο πόλεμος δεν τους αφορά. Οι περισσότεροι δε συμμετείχαν στις συγκρούσεις, ορισμένοι όμως αναγκάστηκαν να διαλέξουν στρατόπεδο με βάση τις επιλογές της οικογένειάς τους. Όσοι θέλησαν να μείνουν μακριά από τις εμπόλεμες περιοχές, όσοι δεν εξαναγκάστηκαν να υιοθετήσουν την απολυτότητα της άποψης “όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι εναντίον μας” είχαν μία μόνο επιλογή: Να γίνουν πρόσφυγες. Και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές άρχισαν να πλιατσικολογούν τις περιουσίες όσων έφευγαν, αλλά και όσων έμεναν και πολεμούσαν με το αντίπαλο στρατόπεδο. Στην πρώτη τους απόπειρα να ταξιδέψουν στην Ελλάδα κόντεψαν να πνιγούν. Μόλις βγήκαν στα ανοιχτά της Σμύρνης με προορισμό τη Λέσβο, βούλιαξε η βάρκα, την εμβόλισε ένα σκάφος του τουρκικού λιμενικού. Δεν υπήρξαν θύματα, αλλά τραυματίστηκαν αρκετοί, ανάμεσά τους και ο ίδιος. Με τη δεύτερη απόπειρα, κατάφερε να φτάσει με την οικογένειά του στη Λέσβο, όπου έμεινε στη Μόρια για δύο, δύσκολους μήνες. Με βάση το χρονοδιάγραμμα, τον Οκτώβριο του 2018, θα βρίσκεται στη Στουτγκάρδη της Γερμανίας μαζί με την οικογένειά του. Για τα παιδιά του ονειρεύεται να σπουδάσουν, δε θέλει να ζουν στην άγνοια. Πιστεύει ότι μια μέρα ο πόλεμος θα τελειώσει γιατί κάθε αρχή έχει κι ένα τέλος κι ότι θα καταφέρουν να επιστρέψουν στη Συρία. Το θέμα είναι τι θα αντικρύσουν εκεί, τι θα έχει αφήσει όρθιο ο πόλεμος. Αλλά έχει εμπιστοσύνη στους Σύριους, είναι μορφωμένος λαός, που αγαπάει την ειρήνη. Σεπτέμβριος 2018
34
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
Y. A., 50 years old, from Deir ez-Zor, Syria Y.Α., 50 years old, from Deir ez-Zor, Syria, is a religious education teacher and an imam, just like his father. The lesson his father taught him when he was young was that we are all children of God. He has eight children, the oldest one is 22 years old and the youngest is 10.
“One should judge people by their actions, not their religion” In Deir ez-Zor Christians and Muslims lived together; he was a high school teacher. When the war started in 2011, he stopped working. He would have to travel for 50 km in dangerous regions, a six-hour journey, to get his salary. At rst, he was hoping that the war would end. As the years went by, his hopes diminished. He remembers his country, his pupils and friends. He used to attend Christian celebrations, his best friend was Thomas the doctor; he is now moved and cannot go on with the conversation... In Greece he feels safe; he is reassured by the fact that Greeks and Syrians have historical ties. He taught his pupils in Syria that they should judge people by their actions, not their religion. Muslim fanatics are created by the Great Powers and used in any way that serves their interests. But often “the magic turns against the magician”. He taught his pupils that the war does not concern them. Most of them did not participate in the con icts; some of them were forced to pick sides depending on their family’s choices. The ones that wished to stay away from war zones, the ones that were not forced to adopt the dogmatic view “whoever is not with us, is against us” had only one choice: To become refugees. The two warring sides started plundering the property of those who left, as well of those who stayed and joined the other side. In their rst attempt to travel to Greece they almost got drowned. When they sailed o from Izmir, heading to Lesvos, the boat sank and was rammed by a vessel of the Turkish coast guard. There were no dead, but several people were injured, he himself among others. In their second attempt, he managed to reach Lesvos with his family. There he stayed in Moria for two months, a di cult time. According to the schedule, he will be in Stuttgart, Germany, with his family in October 2018. He wants his children to study in the university, not to live in ignorance. He believes that the war will end one day because every beginning has an end, and that they will manage to return to Syria. The problem is what they will encounter when the go back, what will be left unharmed by the war’s destructive force. But he trusts the Syrian people; they are educated and love peace. September 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
35
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
F. R., 29 ετών / Μ. R., 30 ετών, (Κούρδοι από το Ιράν) Η F.R. 29 ετών και ο Μ.R. 30 ετών, γεννήθηκαν στην πόλη Ιλάμ του Ιράν και ζούσαν στην Τεχεράνη. Δεν μπορούσαν να είναι μαζί στη χώρα τους. Οι οικογένειές τους ήθελαν να τους χωρίσουν. Αγαπιούνται τόσο ώστε αποφάσισαν να πάρουν μαζί το δρόμο της προσφυγιάς. Ο Μ.R. είναι πτυχιούχος προγραμματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η F.R. σπούδασε ηλεκτρολόγος μηχανικός και δούλεψε διδάσκοντας παιδιά στη γενέτειρά της, το Ιλάμ.
“Ταξίδι στην ελευθερία” Έφτασαν στην Ελλάδα το 2017 μέσω Τουρκίας και Σερβίας πληρώνοντας 5.000 ευρώ. Τελικός προορισμός τους η Γερμανία. Έδωσαν σε διακινητή 10.000 ευρώ. Ο διακινητής εξαφανίστηκε, αφού πρώτα έβαλε στην τσέπη τα χρήματα. Έμειναν στην Ελλάδα, αρχικά στο Λαύριο και έπειτα στη Θεσσαλονίκη, όπου ζουν σε κέντρο φιλοξενίας προσφύγων. Ο Μ.R. είναι αθλητής, υπήρξε μέλος της εθνικής ομάδας χόκεϊ του Ιράν. Δεν μπορούσε να πάρει μέρος σε αγώνες χόκεϊ στο εξωτερικό. Την τελευταία στιγμή τον ειδοποιούσαν τηλεφωνικά ότι το όνομά του διαγραφόταν από τη λίστα της αποστολής. Ο Μ.R., όπως και η F.R, είναι Κούρδοι. Η τύχη άρχισε να τους χαμογελά, το φθινόπωρο του 2018 η F.R. άρχισε να εργάζεται δύο μέρες την εβδομάδα ως διερμηνέας/παιδαγωγός, στη δημιουργική απασχόληση παιδιών. Ο Μ.R. ονειρεύεται να πάρει μέρος σε ομάδα χόκεϊ στη Θεσσαλονίκη. Θέλουν να ζήσουν μαζί, θέλουν να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Δε σκέφτονται καθόλου να γυρίσουν πίσω. Τους εντυπωσιάζει ότι εδώ στην Ελλάδα δεν υπάρχουν άνωθεν παρεμβάσεις στην προσωπική ζωή, ότι οι άνθρωποι ερωτεύονται και ζουν μαζί χωρίς απαραίτητα να έχουν πιστοποιητικά. Είναι ενθουσιασμένοι που είναι ελεύθεροι, που έχουν δυνατότητες μόρφωσης, είναι ενθουσιασμένοι που οι ορίζοντες είναι ανοιχτοί… Οκτώβριος 2018
36
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
F. R., 29 years old/ Μ. R., 30 years old, (Kurdish from Iran) F.R., 29 years old, and Μ.R., 30 years old, were born in the city of Ilam in Iran and used to live in Tehran. They could not be together in their country. Their families wanted to separate them. They love each other so much that they decided to become refugees. M.R. has a degree in computer programming. F.R. has studied electrical engineering and taught children in her city of birth, Ilam.
“Journey to freedom”
They arrived in Greece in 2017 via Turkey and Serbia, having paid 5,000 Euro. Their nal destination was Germany. They paid the smuggler 10,000 Euro. The smuggler disappeared after taking the money. They stayed in Greece,
rst
in Lavrio and then in Thessaloniki. They are now staying in a refugee camp in Thessaloniki. M.R. is an athlete; he was a member of Iran’s national hockey team He could not take part in hockey games abroad. He was noti ed by phone at the last moment that his name would be erased from the list of the athletes participating. M.R. and F.R. are Kurdish. Luck started being on their side in autumn 2018; F.R. started working two days per week as an interpreter/educator in a creative learning programme for children. M.R. is dreaming of joining a hockey team in Thessaloniki. They want to live together; they want to live with dignity. They are not planning on going back. They are impressed that here in Greece there are no external interventions in their personal life, that people can fall in love and live together without any required certi cates. They are thrilled to be free, to have access to education… Οctober 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
37
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
S. R., 40 ετών,Κούρδος από την πόλη Μαχαμπάτ του Ιράν “Από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου ….”
“Περιμένω τα δικαιώματά μου απ’ όταν ανατέλλει ο ήλιος μέχρι που δύει ο ήλιος ανατέλλει και δύει κι εγώ περιμένω τα δικαιώματά μου” Τα τραγούδια του S.R., Κούρδου από την πόλη Μαχαμπάτ του Ιράν μιλάνε για τη νοσταλγία της πατρίδας, τον έρωτα και την πολιτική. Στο Ιράν τραγουδούσε από μικρός, σε δημόσιους χώρους, σε φεστιβάλ και σε γλέντια: “Είμαι κουρασμένος εγκαταλείπω τη χώρα μου και πάω σε μιαν άλλη”. Τον συνέλαβαν επτά φορές, έμεινε τέσσερις μέρες στη φυλακή, στην απομόνωση, του έκλεισαν τα μάτια και τον χτύπησαν στο κεφάλι. Έφυγε από το Ιράν τον Ιανουάριο του 2017 και πέντε μήνες μετά έφτασε στην Ελλάδα. Ταξίδεψε από τη Σμύρνη στη Σάμο με βάρκα. Δεν είχε ξαναδεί θάλασσα, είχε κύμα, η βάρκα κουνούσε, από στιγμή σε στιγμή φοβόταν ότι θα αναποδογύριζε, νόμιζε πως θα πεθάνει. Φοβήθηκε για τα παιδιά του, ένα αγόρι 16 κι ένα κορίτσι 12 ετών, τι θα απογίνουν. Τα μεγαλώνει μόνος του, η πρώην γυναίκα του διατηρούσε στο Ιράν ένα “σαλόνι ομορφιάς”. Τώρα ζει, πρόσφυγας κι αυτή, στη Θεσσαλονίκη. Μόλις είδε το νησί της Σάμου, ξέχασε τον φόβο του και έπεσε στο νερό. Έφτασε τρέχοντας στην παραλία. Στην πατρίδα του δεν μπορούσε να τα καταφέρει, από τότε που πέθαναν οι γονείς του είχε να φροντίσει και τα τέσσερα αδέρφια του. Στο κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στην Ήπειρο όπου ζει, νιώθει ασφαλής. Θέλει να πάρει άσυλο και να αρχίσει μια νέα ζωή στην Ελλάδα. Θέλει μια καινούργια αρχή κι ένα μέλλον για τα παιδιά του. Οκτώβριος 2018
38
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
S. R., 40 years old, Kurdish from the city of Mahabad, Iran “From sunrise to sunset...”
“I am waiting for my rights from sunrise to sunset the sun is rising and setting and I am waiting for my rights”
S.R.’s songs, Kurdish from the city of Mahabad, Iran, are about nostalgia for the motherland, love and politics. In Iran he used to sing since he was young, in public spaces, festivals and celebrations: “I am tired I am leaving my country going to another one” He was arrested seven times, he spent four days in prison, in solitary con nement; they blindfolded him and hit him in the head. He left Iran in January 2017 and ve months later he arrived in Greece. He travelled from Izmir to Samos by boat. He had never seen the sea before, it was turbulent, the boat was shaking; he was afraid it would capsize; he thought he was going to die. He was afraid for his children, a 16-year-old boy and a 12-year-old girl, for their future. He is raising them on his own; his ex-wife had a “beauty salon” in Iran. Now she is also living as a refugee in Thessaloniki. When he saw the island of Samos, he forgot his fear and fell in the water. He reached the beach by running. In his country he could not make it; ever since his parents died, he had to take care of his four siblings, as well. In the refugee open accommodation facility in Epirus he feels safe. He is an asylum seeker and wants to start a new life in Greece. He wishes for a new beginning and a future for his children. Οctober 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
39
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
K. G., 46 ετών, A. P., 39 ετών (Κούρδοι από τη Μαχαμπάτ του Ιράν) Όταν άρχισε ο πόλεμος του Ιράν με το Ιράκ, το 1980, ο K.G. πήγαινε στο δημοτικό σχολείο. Σήμερα, στα 46 του χρόνια, ζει ως πρόσφυγας σε κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στην Ήπειρο. Θυμάται τα βομβαρδιστικά να πετούν μέρα και νύχτα πάνω από το σπίτι του, θυμάται τον φόβο που ένιωθαν. Θυμάται τον θείο του να φεύγει ένα πρωί με το λεωφορείο και να μην επιστρέφει ποτέ. Το λεωφορείο χτυπήθηκε από βόμβα. Ο K.G., στρατευμένος από παιδί στον αγώνα του κουρδικού λαού, μεγάλωσε σε ένα χωριό μαζί με τους γονείς και τα επτά αδέρφια του. Πολιτικοποιήθηκε από μικρός, επηρεάστηκε από τον πατέρα του που δούλευε ως ηλεκτρολόγος. Δε σπούδασε, ακολούθησε το επάγγελμα του πατέρα του. Το ίδιο και η μία από τις αδερφές του, είναι ηλεκτρολόγος στην Ελβετία όπου ζει. Έφυγε για πολιτικούς λόγους στο Ιράκ, έζησε εκεί έξι χρόνια. Όταν επέστρεψε στο Ιράν είδε την A.P. και ερωτεύτηκαν με την πρώτη ματιά. “Η τροφή του έρωτα” Παντρεύτηκαν το 1999. Η A.P. είναι κομμώτρια και τώρα μαγειρεύει, ασχολείται με τα οικιακά και μαθαίνει ελληνικά. Μεγάλωσε σε μια μεγάλη οικογένεια, μαζί με τα επτά αδέρφια της, ο πατέρας αγρότης, η μητέρα νοικοκυρά. Σε μια μεγάλη οικογένεια δε βαριέσαι ποτέ και τώρα της λείπουν όλοι και νιώθει θλίψη. Θυμάται τη μητέρα της να μαγειρεύει, τη βοηθούσαν η ίδια και οι τρεις αδερφές της. Τώρα μαγειρεύει η ίδια, μαθαίνει στα παιδιά της, αγόρια 18 και 15 ετών να μαγειρεύουν για να είναι αυτόνομοι, να μπορούν να σταθούν μόνοι τους εάν χρειαστεί. Αγαπημένο φαγητό της οικογένειας το ρύζι με φασόλια, με κρέας ή χωρίς. Η καλύτερη στιγμή τους είναι όταν τρώνε όλοι μαζί. Ο K.G. θέλει να δώσει συμβουλές για έναν πετυχημένο γάμο, το ωραιότερο συναίσθημα στη ζωή είναι η αγάπη, λέει. Δεν πιστεύει στα προξενιά, θα πρέπει να ερωτευτείς για να παντρευτείς. Αν δεν υπάρχει αγάπη, οποιαδήποτε σχέση είναι καταδικασμένη να καταστραφεί. Οι σύζυγοι θα πρέπει να είναι καταρχάς φίλοι για να μπορέσουν να ζήσουν μαζί. Αναγκάστηκαν να φύγουν από το Ιράν το 2014, έζησαν στην Τουρκία δύο χρόνια. Στο διάστημα αυτό, ο K.G. και η A.P. δούλεψαν σκληρά για να επιβιώσουν, από το πρωί μέχρι το βράδυ. Όταν έγινε το πραξικόπημα στην Τουρκία, το καλοκαίρι του 2016, ο K.G. συνελήφθη και κρατήθηκε για 24 ώρες. Ορίστηκε δικάσιμος και αφέθηκε ελεύθερος. Αποφάσισαν να έρθουν στην Ελλάδα δύο μήνες μετά, τον Σεπτέμβριο του 2016. Οι δυο τους αγαπούν τη χώρα τους, τη θυμούνται με νοσταλγία. Το Ιράν είναι πλούσια περιοχή σε πρώτες ύλες, οι άνθρωποι είναι φιλόξενοι σαν τους Έλληνες. Θαυμάζουν την Ευρώπη για δύο πράγματα που αναγνωρίζουν εδώ: Ελευθερία και ανθρώπινα δικαιώματα. Οκτώβριος 2018
40
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
K. G., 46 years old, A. P., 39 years old (Kurdish from Mahabad, Iran) When the Iran – Iraq war began in 1980, K.G. was attending primary school. Today he is 46 years old, living in a refugee camp in Epirus. He can remember the bombers ying day and night over his house, he can remember the fear he felt. He can remember his uncle getting on a bus in the morning and never coming back. The bus was hit by a bomb.
“The food of love”
K.G. was involved in the Kurdish people struggle ever since he was a child. He grew up in a village with his parents and his seven siblings. He was politicised since he was young, he was in uenced by his father who was working as an electrician. He did not study in the university; he followed in his father’s footsteps. So did one of his sisters; she is an electrician in Switzerland, where she lives. He moved to Iraq for political reasons and lived there for six years. When he returned to Iran he met A.P. and they fell in love at rst sight. They got married in 1999. A.P. is a hairdresser and is now cooking, doing some housekeeping and learning Greek. She grew up in a big family with her sever siblings; her father is a farmer and her mother a housewife. In a big family one is never bored. Now she is missing all of them and feels sad. She recalls her mother cooking, while she and her three sisters were helping her. Now she herself is cooking, teaching her children, 18 and 15-year-old boys, how to cook in order to be independent, to be able to live on their own if they have to. The family’s favourite food is rice with beans, with or without meat. The best moment is when they are all eating together. K.G. wants to give advice for a successful marriage; he says that the most beautiful feeling in life is love. He does not believe in set-ups; to get married, you must be in love. Any relationship is doomed, if there is no love. A husband and a wife should, rst of all, be friends to be able to live together. They were forced to leave from Iran in 2014 and they have lived in Turkey for two years. During this time period, K.G. and A.P. worked hard, from morning to night, to survive. When the coup d’état happened in Turkey, in summer 2016, K.G. was arrested and held in custody for 24 hours. A trial date was set and he was released. They decided to go to Greece two months later, in September 2016. The two of them love and feel nostalgia for their country. Iran is a region rich in raw materials; the people are hospitable like the Greeks. They admire Europe for two things that they can nd here: Freedom and human rights. Οctober 2018 ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
41
Ιστορίες ανθρώπων από την “άλλη όχθη”
O. M., 36 ετών, από το Χαλέπι της Συρίας Ο Ο.Μ. είναι Κούρδος, γιος ενός χτίστη. Μεγάλωσε στο Χαλέπι της Συρίας. Από παιδί του άρεσε η μουσική. Όταν ήταν 11 χρονών, το 1993, πήγε για πρώτη φορά σε συναυλία στο Χαλέπι και τότε αποφάσισε ότι θέλει να γίνει μουσικός. Μετά το σχολείο πήγε σε μουσική σχολή, έμαθε ντραμς κι έπαιζε σ’ ένα συγκρότημα που το έλεγαν “Ραμάν”. Μετά άρχισε να τραγουδάει, κυκλοφόρησε κι ένα cd, στο οποίο έγραψε ο ίδιος τη μουσική και τους στίχους. Με το συγκρότημα γύριζαν τη χώρα κι έδιναν συναυλίες, κυρίως παραδοσιακή μουσική, που μιλά για την αγάπη και τον έρωτα. Το αγαπημένο του τραγούδι μιλά για την ομορφιά μιας κοπέλας που είναι ντροπαλή, έχει τίτλο “Κορίτσια” και βασίζεται σε αληθινή ιστορία: “Τα κορίτσια που ζουν στο χωριό/είναι σαν ελάφια/ κορίτσι γιατί είσαι ντροπαλό/πρέπει να μου εξομολογηθείς την αγάπη σου/ αγαπάει ο ένας τον άλλο/γιατί δεν έρχεσαι να μου αποκαλύψεις ότι με αγαπάς;”. Όταν άρχισε ο πόλεμος, το “Ο πόλεμος σκοτώνει 2011, σταμάτησε η ζωή, σταμάτησαν (και) την τέχνη” και οι συναυλίες. Το μόνο που θα μπορούσε να κάνει είναι να παίζει μουσική σε κηδείες, τριγύρω υπήρχε μόνο θάνατος. Έμεινε άνεργος. Αποφάσισε να φύγει το 2012, μαζί με τη γυναίκα του τη Ζ. και τα τρία τους παιδιά. Δεν είχαν χρήματα ούτε για το λεωφορείο που θα τους πήγαινε στο Αφρίν. Τους βοήθησε ο οδηγός του λεωφορείου, δεν πήρε χρήματα για τα ναύλα. Έζησαν στο Αφρίν έξι χρόνια, ένας αδερφός του σκοτώθηκε κατά την πολιορκία της κουρδικής πόλης. Ήρθαν στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 2018, πέρασαν από τα σύνορα του Έβρου μαζί με το μεγάλο προσφυγικό ρεύμα που ακολούθησε την πτώση του Αφρίν. Σήμερα, ζει σε κέντρο φιλοξενίας προσφύγων στην Ήπειρο. Ο Ο.Μ. φοβόταν πολλά χρόνια πριν ότι μπορεί να ξεριζωθεί. Έβλεπε τις εξελίξεις και εκτιμούσε ότι ο πόλεμος θα ήταν αναπόφευκτος. Τώρα, το μόνο που θέλει είναι ασφάλεια για τον ίδιο και την οικογένειά του, την βρήκε στην Ελλάδα. Μαθαίνει ελληνικά, προσπαθεί να φτιάξει τη ζωή του, θέλει τα παιδιά του να ζουν ασφαλή, σε οικογενειακό περιβάλλον, να πηγαίνουν στο σχολείο και να μορφωθούν. Ονειρεύεται μια ειρηνική ζωή, θέλει να μπορέσει να δουλέψει, αφού πρώτα μάθει τη γλώσσα. Ο μεγάλος του γιος του εξομολογήθηκε ότι θέλει να γίνει μουσικός και του ζητά ένα δώρο: ένα αρμόνιο για να παίζει. Ο Ο.Μ., δεν μπορεί να χαλάσει χατίρι στα παιδιά του … Οκτώβριος 2018
42
ΑΡΣΙΣ - Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων
Stories of people from the “other shore”
O. M., 36 years old, from Aleppo, Syria O.Μ. is Kurdish, the son of a builder. He grew up in Aleppo, Syria. He has liked music since he was a child. When he was 11 years old, in 1993, he went for the
rst time to a concert in Aleppo and that was when he decided he
wanted to become a musician. After high school he entered a music school, learned how to play drums and started playing in a band called “Raman”. Then, he started singing and released a CD with music and lyrics written by him. With the band they were touring the country and giving concerts; they mostly played traditional music about love and romance. His favourite song is about the beauty of a shy girl; its title is “Girls” and it is based on a true story: “Girls living in the village/are like deer/ girl, why are you shy/you must confess your love to me/ we love each other/why don’t you come reveal to me that you love me?” When the war broke out in
“The war (also) kills art”
2011, life stopped, concerts stopped as well. The only thing he could do was to play music in funerals; there was only death around. He was unemployed. In 2012 he decided to leave with his wife,
Z., and their three children. They did not even have money for the bus that would take them to Afrin. The bus driver helped them, he did not charge for the tickets. They stayed in Afrin for six years; one of his brothers was killed during the siege of the Kurdish city. They arrived in Greece in 2018; they crossed the Evros border with the big wave of refugees that followed the fall of Afrin. Today he is staying in a refugee camp in Epirus. For many years Ο.Μ. had been afraid that he would have to
ee. He
observed the developments and estimated that the war was inevitable. Now the only thing he wants is safety for himself and his family; he has found it in Greece. He is learning Greek, trying to build a new life. He wants his children to be safe, in a family environment, to go to school and be educated. He is dreaming of a peaceful life, he wants to
nd a job after having learned the
language. His oldest son confessed to him that he wants to become a musician and asked him for a gift: a keyboard so that he can practice O.M. cannot say no to his children .... Οctober 2018
ARSIS - Αssociation for the Social Support of Youth
43
Το βιβλίο εκδόθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος: “Υποστήριξη Προσφύγων στην Ελλάδα μέσα από ένα ολοκληρωμένο, πολυεπίπεδο μοντέλο παρεμβάσεων”, το οποίο υλοποιείται από την ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων σε συνεργασία με την Arbeiter-Samariter-Bund (ASB), με χρηματοδότηση της Πολιτικής Προστασίας και της Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECHO).
This book was edited under the project:
Το υλικό σε αυτό το βιβλίο είναι αποτέλεσμα κύκλου συνεντεύξεων, που έγιναν με πρόσφυγες που φιλοξενούνται σε ανοιχτές δομές προσωρινής υποδοχής και φιλοξενίας στη Θεσσαλονίκη και στην Ήπειρο από τον Αύγουστο έως τον Οκτώβριο του 2018.
The content of this book is the result of a series of interviews that took place with refugees hosted in open accommodation facilities for asylum seekers in Thessaloniki and Epirus, from August to October 2018.
Αυτή η έκδοση καλύπτει τις δραστηριότητες
This edition covers humanitarian aid activities
ανθρωπιστικής
implemented with the
βοήθειας
που
υλοποιούνται
“Support to refugees and migrants in Greece through an integrated multi-sector response”, implemented by ARSIS – Association for the Social Support of Youth in cooperation with Arbeiter-SamariterBund
(ASB)
and
funded
by
the
European Union Civil Protection and Humanitarian Aid (ECHO).
nancial assistance of the
με την οικονομική βοήθεια της Ευρωπαϊκής
European Union. The views expressed herein
Ένωσης. Οι απόψεις που εκφράζονται στο
should not be taken, in any way, to re ect the
παρόν δεν αντανακλούν την επίσημη άποψη της
o cial opinion of the European Union, and the
Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
European Commission is not responsible for
δεν είναι υπεύθυνη για οποιαδήποτε ενδεχόμενη
any use that may be made of the information it
χρήση των πληροφοριών που περιέχει.
contains.
Θεσσαλονίκη 2018
Thessaloniki 2018
© ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων ISBN ___ - ___ - ____ - __ - _
© ΑRSIS – Association for the Social Support of Youth ISBN ___ - ___ - ____ - __ - _
Το παρόν έργο προστατεύεται κατά τις διατάξεις του Ελληνικού Νόμου και τις
ALL RIGHTS RESERVED Distributed for free.
διεθνείς διατάξεις ιδιοκτησίας. Διανέμεται δωρεάν.
Not for commercial use.
περί
πνευματικής
Χωρίς εμπορική εκμετάλλευση.
Funded by European Union Civil Protection and Humanitarian Aid
Funded by European Union Civil Protection and Humanitarian Aid