Ondertussen in Hilversum ‌ 1
Inhoud
2
pagina 31
2
Paviljoen Wildschut
pagina 23
3
Noorder begraafplaats
pagina 11
4
Nienke van Hichtum school
pagina 19
5
Gemeenthuis
pagina 41
6
Kiosk bij de Kei
pagina 7
7
Voormalig postkantoor
pagina 35
8
Voormalige Leger des Heils kerk
pagina 37
9
Winkelpand Kerkstraat
pagina 39
10
Ingang Schouwburg Gooiland
pagina 33
11
CafĂŠ Dudok Hilversum
pagina 15
12
Voormalige politiepost
pagina 25
13
Lorentzschool
pagina 17
14
Ontwerpfabriekje
pagina 21
15
Tribune Sportpark
pagina 13
16
Pomphuis Laapersveld
pagina 27
17
Rembrandtschool
pagina 29
18
Ons Gebouw
pagina 9
2
weg
vreelandse
n
aa lsel
daa
pen
Sanatorium Zonnestraal
die
1
17 19
eg
ew
sdr
ts ech
loo
1
3
A1, laren
an
4
la insulinde
weg
g
P
ra
P
9 P
gijsbrecht va
7
p
ls t
8
kam
n
ste am
6
at
12
n ape sch
dsew e
prof
chstraat . ko
minc kelers tra at
P
langestraat
10
t
r eng
ooste
aat str ma em
18
soe
std
hweg
haven straa
13
11
melkpad
om
rav ela n
achter
nm esd ag geert va
5
‘s g
eg nesw
lage naarder weg
eg
bus sum
erg r
godelindew
eg geradtsw n gh o rlin me ka
indweg
johannes
17
16
ijke
rst
raa t
weg
14 15
diependaalselaan
A27
3
4
Met dank aan:
In mijn Larense jeugd was Hilversum de naburige ‘grote stad’. Ik kwam er vaak. Onwillekeurig nam ik als kind waar, dat Hilversum anders was dan Laren. Ik dacht daar niet over na en zou ook niet hebben kunnen duiden waar dat in zat, maar ik ervoer het wel. Na veel omzwervingen ging ik uiteindelijk in Hilversum wonen, alweer zo’n dertig jaar geleden. En weer was er dat gevoel: Hilversum is ‘anders’. Maar nu kon ik er wel de vinger op leggen. Natuurlijk zijn er de parken en de vele mooie, oude bomen. Maar dat zie je - soms - op meer plaatsen. Wat Hilversum anders maakt is een sfeerbepalende schat aan architectuur. Willem Dudok en zijn tijdgenoten hebben Hilversum een gezicht gegeven, dat to op de dag van vandaag van Hilversum een herkenbare onderscheidde stad maakt. In dit boek heb ik gebouwen die ik me uit mijn jeugd herinnerde en nieuwe ontdekkingen door elkaar getekend. Er ligt geen plan of structuur aan ten grondslag, dan mijn eigen toevallige waarneming. Ik heb ongelooflijk veel plezier gehad aan het tekenen. Ik hoop dat u net zoveel plezier beleeft aan het bekijken.
5
6
Kiosk bij de kei Gebouwd in opdracht van ondernemer W. van Gaasbeek en ontworpen door het architecten-duo vader en zoon Bakker in 1931. Naast verkoopruimte was de Kiosk ook een wachthokje voor de buslijn. Oorspronkelijk was er een loket om kaartjes te kunnen kopen. Sindsdien kende de kiosk verschillende eigenaren. In 1980 werd een verbouwing uitgevoerd naar een ontwerp van architect R. MagnĂŠe. In 1995 werd de ‘s-Gravelandseweg eenrichtingverkeer en de bushalte kwam te vervallen. Daarmee daalde de klandizie en was de toenmalige eigenaar genoodzaakt de Kiosk in 1997 te verkopen aan de gemeente.
7
Havenstraat 139, 1211 KK Hilversum 52° 13’ 09” NB, 5° 10’ 03” OL
8
Ons Gebouw Een creatie van architect Jan van Leren uit 1932. Het bakstenen gebouw draagt kenmerken van de Amsterdamse school. In de loop der jaren heeft heeft verschillende functie gekend. Gebouwd als onderkomen voor de Sociaal Democratische Arabeiderspartij en het Nederlands Verbond van Vakverengingen. In de concertzaal werden radio-uitzendingen voor de Vara verzorgd. Later hebben verschillende verenigingen onderdak gevonden in Ons Gebouw en het heeft ook als bioscoop gediend. Recent is het gerestaureerd en zijn er achttien woonstudio’s gerealiseerd.
9
Havenstraat 139, 1211 KK Hilversum 52° 13’ 09” NB, 5° 10’ 03” OL
10
Noorder begraafplaats In 1929, het jaar dat hij in gebruik werd genomen, lag de begraafplaats nog aan de rand van de Westerhei. De gebouwen werden in 1930 gerealiseerd. De gebouwen zowel als de begraafplaats zijn van de hand van architect W.M. Dudok, maar alleen de gebouwen zijn beschermd. Halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw zijn ze gerestaureerd. In het park bevinden zich enkele monumentale bomen, waaronde twee ‘scharlaken eiken’. Op de begraafplaats liggen enkele verzetshelden begraven en er is een monument - ‘Twee minuten stilte’ - opgericht ter herinnering aan de slachtoffers van de tweede wereld oorlog en een plaquette ‘Nederlands Indië. Enkele grote namen die hier begraven liggen zijn Fons Jansen, Emmy Lopes Dias, Halbo Kool, Herman van Keeken en Willem Dudok zelf.
11
Laan 1940-1945 2, 1222 NL Hilversum 52° 14’ 22”NB, 5° 10’48” OL
12
Tribune Gemeentelijk Sportpark In 1920 werd het Gemeentelijk Sportpark aangelegd met op zeker moment voetbalvelden, een paardenracebaan, tennisbanen en een atletiekbaan. Aan die atletiekbaan ligt de oudste sporttribune van Nederland. Het houten gebouw is van de hand van architect W. Dudok Bij de Olympische spelen van 1928 vond in het sportpark de dressuurproef voor ruiters plaats, waarbij Koningin Wilhelmina en prinses Juliana op de tribune zaten.
De tribune is in 1996 gerestaureerd. Enige aanpassing is de houten vloer die vervangen is voor een betonnen vloer in verband met brandveiligheid. De middelen die gebruikte zijn tegen houtrot en brandvertraging bleken slecht op elkaar te reageren, wat tot een noodzakelijke restauratie in 2010 leidde.
13
Arena 96, 1213 NJ Hilversum 52° 12’ 51” NB, 5° 11’ 26”
14
Cafe Dudok In tegenstelling wat de naam doet vermoeden is Cafe Dudok geen ontwerp van W. Dudok. Wel is het opgetrokken in zijn stijl. In 1929 gaf Hermanus Spikker opdracht tot het bouwen van het ‘Amsterdamsch Café’ naast de remise van de Gooische stoomtram. Tot op de dag van vandaag wordt de stijl ook in het interieur nagestreefd. Met name de armaturen van de verlichting verdien aandacht.
15
Larenseweg 1a, 1221 CH Hilversum 52° 13’ 39” NB. 5° 10’ 55” OL
16
Lorentzschool Aan het ene eind van de zichtlijn van de Lorentzvijver ligt de Lorentzschool, begonnen als school nummer 17. Ook deze school - en de vijver - zijnvan de hand van W. Dudok. Het gebouw laat zich makkelijk in tweeĂŤn delen en is dan ook een tijdlang verdeeld geweest in de Benedenschool en de Bovenschool. Voordat hij de huidige naam kreeg is hij ook nog een poosje de Valeriusschool geweest. Opvallende kenmerken zijn het ronde lerearenverblijf met de fel oranje geschilderde ijzeren raamkozijnen en het eveneens ronde zwevende trappenhuis, dat steunt op een betegeld zuiltje om speelruimt voor de kinederen te creeĂŤren.
17
Lorentzweg 135, 1223 HN Hilversum 52° 13’ 43” NB. 5° 11’ 43” OL
18
19
20
21
Van Riebeeckweg 2, 1212 EL CH Hilversum 52° 12’ 56” NB. 5° 11’ 28” OL
22
23
Vreelandseweg 50, 1216 CH Hilversum 52° 13’ 16” NB. 5° 08’ 29” OL
24
Pollitiepost ‘Over het spoor’ was een turbulente buurt en er was behoeft aan meer toezicht. W. Dudok ontwierp hiervoor in 1915 een politiepost die in 1919 ook werd gebouwd. In de post was een wachtlokaal, twee cellen en onderdak voor een brandweerwagen een een fietsbrancard. Onmiskenbaar zijn de Amsterdamse school elementen als onder andere de manier waarop de bakstenen gebruikt zijn voor decoratie. Dudok gebruikte de zlefde kleueren als in de Sporttribune en het pomphuis Laapersveld. In 2008 werd het eigendom van Dudok Wonen die het geheel gerstaureeerd heeft en van buiten althans in de orginele staat heeft terug gebracht.
25
Kleine Drift 17, 1221 JW Hilversum 52° 13’ 37” NB. 5° 10’ 59” OL
26
27
Laapersweg 2, 1213 VB Hilversum 52° 12’ 55” NB. 5° 11’ 02
28
29
Rembrandtlaan 30,1213 BH Hilversum 52° 13’ 03” NB. 5° 10’ 38” OL
30
31
Loosdrechtsebos 17, 1213 RH Hilversum 52° 12’ 01” NB. 5° 09’ 11” OL
32
Ingang Schouwburg Gooiland In 1934 gaf de familie Buurke opdracht aan achritect Jan Duiker tot ontwerpen van een hotel/theatercomplex. Helaas overleed Duiker nadat hij de schetsontwerpen had voltooid. Samen met zijn v oormalig zakenpartner Bernard Bijvoet en assistentie van architect Gerrit Tuinman heeft zijn weduw de bouw gerealiseerd. Eind 1936 ging Gooiland open. Na verschillende horeca eigenaren kocht de gemeente Hilversum het in 1975 om er een cultuurcentrum van te maken. Daarrvoor moet het hotel in kantoorruimten veranderen. Archtecten Koen van Velzen en Van der Velzen kregen eind jaren tachtig de restauratieopdracht. Hiervoor verkocht de gemeent het schilderij ‘Compositie van twee lijnen’ van Piet Mondriaan. Toen de kosten van de restauratie werden overschreden, werd de vebouwing gestopt. In 1993 wer het complex verkocht. De huidige iegenaar wil de oude functie en het pand weer in ere herstellen . Gooiland is gebouwd in de stijl van de Nieuwe Zakelijkheid.
33
Luitgardeweg 2, 1211 NB Hilversum 52° 13’ 17” NB. 5° 10’ 40” OL
34
35
Oude Torenstraat 16 1211 BV Hilversum 52° 13’ 26” NB. 5° 10’ 15” OL
36
37
38
39
Kerkstraat 40 1211 CP Hilversum 52° 13’ 32” NB. 5° 10’ 32” OL
40
Kerkstraat 40 1211 CP Hilversum 52° 13’ 32” NB. 5° 10’ 32” OL
Koninginneweg 19, 1217 KR Hilversum 52° 13’ 45” NB. 5° 10’ 09” OL
41
42
Colofon
43
44
45
46