DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE
JUNI 2012
NUMMER 41
P209280 - Antwerpen X
ARTEVELDEHOGESCHOOL - HOOGPOORT 15 - 9000 GENT
THEMANUMMER CREATIVITEIT - INNOVATIE - ONDERNEMEN Magazine_41_FINAL.indd 1
1/06/12 11:50
THEMANUMMER: CREATIVITEIT - INNOVATIE - ONDERNEMEN
4 8 10 12 14 18 20 VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Johan Veeckman Hoogpoort 15 9000 Gent REDACTIE Serge Cornelus Robin Maeckelberghe Wouter Viaene
Magazine_41_FINAL.indd 2
1 JAAR ACCIO
Arteveldehogeschool stimuleert creativiteit, innovatie en ondernemingszin
NIEUW VANAF SEPTEMBER 2012: ANDERSTALIGE TRAJECTEN
Welcome @ Artevelde University College
HEALTH IN A CHANGING WORLD
Gezondheidswerkers uit heel Europa swingen met Vlaamse senioren
MEDIACAMPUS MARIAKERKE
Update
KORT GEKNIPT
ONDERNEMEN IN DE ZORGSECTOR
Wat als er geen klanten komen?
PANELGESPREK ONTHULT EENHEID IN VERSCHEIDENHEID
Creativiteit en ondernemerschap nog lang niet van de agenda
REDACTIERAAD Eva Booms Eline Comer Nathalie Cromheecke Kristine De Smet Ruben Dobbelaere Wim Hoste Robin Maeckelberghe Mia Van Coninckxloo Wouter Viaene
VORMGEVING Rika Devis FOTOGRAFIE Anne-Sophie De Lembre
ADVERTENTIES Kristine De Smet kristine.desmet@arteveldehs.be CONTACT arteveldemagazine@arteveldehs.be WWW.ARTEVELDEHOGESCHOOL.BE
1/06/12 11:50
Tegenwind kan geen kwaad
Beste lezer
In tijden van crisis is behoudsgezindheid geen optie. Wie zich vastklampt aan wat verdwijnt, verkrampt. Vooruit is de enige richting. Met vallen en opstaan, en desnoods met de wind van voren. Tegenkanting kan geen kwaad: het onderscheidt de schitterende ideeën van de goede, de echte vernieuwers van de meelopers. De Arteveldehogeschool wil een klimaat scheppen dat een vruchtbare voedingsbodem is voor vernieuwing. En omdat nieuwe ideeën pas vooruitgang brengen als je ermee aan de slag gaat, zetten we in op creativiteit, innovatie én ondernemerschap. Op ideeën in praktijk brengen en de handen uit de mouwen steken. Op denken en doen. We zijn voor studenten en medewerkers een plek waar ideeën kunnen groeien, vorm krijgen en tastbaar worden. Onderwijzen is immers ook - of vooral? - 'laten bloeien'. Mensen kansen geven om zelf dingen in beweging te zetten. Zowel creatief zijn als innoveren en ondernemen worden nog te vaak in een vakje gestopt. Niet enkel “creatieve types” hebben straffe ideeën. Innovatie komt vandaag niet exclusief uit de labo’s van wereldvreemde uitvinders. En niet elke ondernemer is enkel gedreven door snel winstbejag. In dit magazine leest u hoe creativiteit, innovatie en ondernemerschap aan de Arteveldehogeschool onlosmakelijk verbonden zijn en elkaar bestuiven en inspireren, vakoverschrijdend en grensverleggend.
Johan Veeckman Algemeen directeur Arteveldehogeschool
3
Magazine_41_FINAL.indd 3
1/06/12 11:50
1 JAAR ACCIO
Arteveldehogeschool stimuleert creativiteit, innovatie en ondernemingszin Een jaar geleden lanceerde de Arteveldehogeschool ACCIO, een centrum voor creativiteit, innovatie en ondernemingszin. Sindsdien wordt het creativiteits- en innovatievirus druk
rond het inzetten van creativiteit in de onderwijspraktijk. Dat leidde tot inspirerende sessies, gaande van beelddenken tot cumulatief cultureel leren en sociaal kapitaal.”
verspreid en worden studenten, medewerkers en alumni op alle mogelijke manieren geprikkeld om te ondernemen.
Basisdoelstelling van ACCIO is het stimuleren van een creatieve, innovatieve en ondernemende houding, zowel bij studenten en medewerkers als bij alumni en het werkveld. Die doelstelling wordt ingevuld via een hele reeks concrete initiatieven. De oprichting van ACCIO is een strategische keuze van de hogeschool. De eerste contouren van ACCIO werden uitgetekend binnen de opleiding Bedrijfsmanagement. Vandaag wordt ACCIO actief gedragen door alle opleidingen van de hogeschool.
TEASER-WORKSHOPS VOOR MANAGEMENTTEAMS ACCIO vertrekt van het olievlekprincipe: door een aantal sleutelfiguren binnen de hogeschool warm te maken, verspreiden de ideeën en het enthousiasme zich doorheen alle geledingen. Zo kregen alle opleidingen en diensten de kans om met hun managementteam deel te nemen aan een “teaser”-workshop: een introductie in creativiteitstechnieken, toepasbaar in de onderwijspraktijk. Heel wat opleidingen sprongen meteen op de kar.
COACHING OP MAAT Voor teams die verder willen gaan, biedt ACCIO ook coaching op maat. Lieven Desomviele, een van de bezielers van ACCIO: “Opleidingen en diensten vragen ons om vergaderingen te faciliteren waarbij iets nieuws moet ontwikkeld worden of iets verbeterd moet worden. Bij vragen als ’hoe kunnen we een opleidingsonderdeel creëren dat tegemoetkomt aan de flexibilisering en toch de docenten minder administratief werk bezorgt?’ of ’hoe kunnen we een nieuw duurzaam gebouw ontwikkelen?’ kan patroondoorbrekend denken ervoor zorgen dat je op korte tijd verbazingwekkend goede resultaten bereikt.”
COMMUNITY OF PRACTICE Begin 2012 werd gestart met de ’Community of Practice’ rond creativiteit in innovatie. Doelstelling: met een groep geïnteresseerde en geëngageerde medewerkers expertise uitwisselen gedurende een zestal werksessies. De sessies worden opgebouwd rond specifieke vragen die leven bij de deelnemersgroep. Er worden externe begeleiders uitgenodigd, of de leden delen zelf hun kennis en ervaring. Martine De Zitter van ACCIO: “Het is verrassend te merken hoeveel vragen er leven
INSPIRATIESESSIES Hoe stimuleer je alumni, studenten en medewerkers tot creatief, ondernemend en innoverend denken? Bijvoorbeeld door drie ACCIO-inspiratiesessies in te richten, met sprekers met frisse ideeën. Op pagina 20 van dit magazine leest u er meer over.
ACCIO-AMBASSADEURS Binnen elke opleiding is er een “ACCIOambassadeur”. Hij of zij speelt een belangrijke rol en fungeert als een soort klankbord waar medewerkers en studenten terechtkunnen om hun idee of initiatief op een onbevooroordeelde manier af te toetsen.
STATUUT STUDENT-ONDERNEMER Sinds dit academiejaar kunnen studenten het statuut van student-ondernemer aanvragen. Studenten die zich registreren, kunnen aanspraak maken op faciliteiten om hun ondernemerschap te verzoenen met hun opleiding. Jeroen De Wit, student-ondernemer Grafische en digitale media en bedrijfsleider van RgbScape: “Het gaat vaak om praktische zaken, waarbij begrip voor je situatie als de ondernemer veel kan oplossen. Wat doe je als een praktijkles met verplichte aanwezigheid samenvalt met hét congres voor jouw sector? Of wanneer je je paper moet indienen uitgerekend de week waarin je klant zijn website wil opgeleverd zien?” Hun statuut geeft student-ondernemers ook zichtbaarheid: indien ze dit
4
Magazine_41_FINAL.indd 4
1/06/12 11:50
De essentie van creatief denken is verwondering: onbevooroordeeld een piste of idee verkennen, de moeite doen om je aannames even opzij te zetten.
wensen, worden hun naam en bedrijf vermeld op de ACCIO-website. Ze zijn ook belangrijke rolmodellen om andere studenten warm te maken voor ondernemerschap. Bovendien kunnen ze ook terecht bij ACCIO voor ondersteuning en coaching op ondernemingsvlak.
STUDENTENNETWERK Een van de belangrijkste streefdoelen van ACCIO is de oprichting van een studentennetwerk: een groep studenten die ondernemingszin, creativiteit en innovatie voldoende belangrijk vinden om er ook buiten hun lessen energie in te steken. Het zijn voortrekkers die bij de andere studenten het creativi-
teits- en ondernemerschapsvirus mee verspreiden. Via een aantal activiteiten afgestemd op hun vragen verwerven de studenten kennis en competenties en verruimen ze hun netwerk: samen deelnemen aan een boeiend congres, een ideeënwedstrijd of studiedag, een netwerkavond met ondernemers inrichten, ondernemerscompetenties aanscherpen via een spel, een training in technieken waarmee je patronen kan doorbreken … Daarnaast worden studenten met een ondernemersidee waar nodig gecoacht. Eventueel wordt via studentenprojecten een oplossing gezocht voor
concrete noden: uitschrijven van businessplan, marktanalyse, opzetten van een website, ontwikkelen van logo en huisstijl …
OPLEIDINGSONDERDEEL Op termijn kunnen alle studenten aan de Arteveldehogeschool het opleidingsonderdeel Creativiteit, innovatie en ondernemerschap kiezen. Zodat elke student minimaal een basistraining creatief denken heeft gevolgd, gesensibiliseerd is voor de kracht van innoverend denken, en kan uitgroeien tot een ondernemende student of professional.
V
d Ondernemend zijn betekent: iets in handen nemen, eigenaar zijn, sturen en iets doen met je idee. Dat kan het opstarten van een bedrijf zijn, maar het is veel ruimer dan dat. 5
Magazine_41_FINAL.indd 5
1/06/12 11:50
Onderwijs mag méér betekenen dan jonge mensen opleiden tot beroepskrachten met een economisch nuttig ‘ondernemend en creatief’ profiel.
VIJF VRAGEN OVER ACCIO Martine De Zitter (docent creatieve technieken Bachelor in het sociaal werk) en Lieven Desomviele (docent Bachelor na bachelor in de creatieve therapie en Bachelor in de ergotherapie) zijn twee van de trekkers van ACCIO. Samen geven ze hun kijk op ACCIO.
WAAROM IS ACCIO NODIG? Martine De Zitter: “De Arteveldehogeschool leidt professionals op 'die door creativiteit, innoverend denken en ondernemingszin in staat zijn om grenzen te verleggen', lezen we in de missie van onze hogeschool en dat maakt veel duidelijk. Met de oprichting van ACCIO wil de hogeschool studenten veerkrachtig maken om te functioneren in een steeds complexere context met snel veranderende omstandigheden. Om jongeren wendbaarder te maken, moet je als onderwijsinstelling kritisch blijven en veranderingen initiëren indien nodig. Onze vertrouwde aanpak stoot op zijn grenzen. Er is nood aan nieuwe ideeën, buiten de eigen denkpatronen. Dat is belangrijk voor medewerkers maar ook voor studenten die zich willen waarmaken binnen een organisatie of een eigen onderneming. Tegelijk mag onderwijs méér betekenen dan jonge mensen opleiden tot jonge beroepskrachten met een economisch nuttig ‘ondernemend en creatief’ profiel. Kritische geest ontwikkelen, verschillende perspectieven zien, alternatieven bedenken … , van en met anderen leren, experimenteren en durven fouten maken, in vraag stellen, reflecteren, maatschappelijke verandering initiëren … ook dat zijn opdrachten van onderwijs. Via ACCIO willen we vooral een omslag in het denken bereiken. Bijvoorbeeld: een student wil een ander stagetraject. Het komt erop aan niet meteen
6
Magazine_41_FINAL.indd 6
1/06/12 11:50
’nee‘ te zeggen, vanuit de redenering dat jij al het best mogelijke kader hebt uitgetekend. Als je bereid bent om open te staan voor nieuwe mogelijkheden, dan is dat bijzonder krachtig.“ Lieven Desomviele: “De bepalende factor voor creativiteit en dus ook voor verandering is de bereidheid tot. Daarom is het aanbod van ACCIO aan medewerkers in de eerste plaats gericht op sensibiliseren, bewustmaken van de noodzaak tot creatief denken.” Martine De Zitter: “Na de bewustmaking volgt het in praktijk brengen. Dat zit hem vooral in je houding, in de bereidheid om creatief denken in te zetten in je lespraktijk of je manier van vergaderen. Bijvoorbeeld bij een voorstel waar je niet uitgeraakt, kun je de vooronderstellingen oplijsten en vervolgens aftoetsen: wat als dit gegeven niet opgaat? Een opleiding die haar curriculum wou herdenken, zat vast in de vooronderstelling 'eerst moeten studenten theoretische kennis verwerven, dan pas kunnen ze naar de praktijk overstappen'. Na grondige interne discussie bleek dat deze vooronderstelling al lang niet meer klopte. Dat opende heel wat nieuwe perspectieven.” Lieven Desomviele: “Wij zijn experts in het bedenken waarom je bepaalde zaken niet zou doen; waardoor we onszelf de mogelijkheid ontnemen om te groeien. Vraag in een vergadering maar eens om nieuwe ideeën: de moedige deelnemer die een idee lanceert, krijgt vaak vanuit de groep een stortvloed van redenen over zich heen om het niet te doen: geen geld, geen tijd, hebben we al geprobeerd, zullen ze niet goed vinden … We zijn in de eerste plaats gefocust op zwaktes in plaats van sterktes. Dat wordt ons aangeleerd in het onderwijs, waar we jarenlang afgerekend worden op wat we niet kunnen, op onze ’foute antwoorden‘. Als je denkt in kansen in plaats van in belemmeringen, maak je veel energie vrij.
Het onderwijs leert ons te veel dat we niet mogen falen. Maar iets ondernemen betekent juist risico’s durven nemen, en falen hoort daarbij. Een kind dat leert stappen, laat zich niet tegenhouden door het risico op een bluts of een buil. De drang om nieuwe horizonten te verkennen, is veel te sterk.”
nemen en hun ideeën concretiseren, die verandering in de praktijk brengen. Dat vraagt nieuwe inzichten, maar ook lef, doorzetting, overtuigingskracht enzovoort.”
CREATIEF DENKEN IS ‘IN’, MAAR IS DAT WEL ALTIJD POSITIEF?
Martine De Zitter: “Nee, dat is een misvatting die sterk leeft. Ondernemend zijn of ondernemingszin hebben, gaat in de eerste plaats over het vermogen om ideeën in daden om te zetten. Het nemen van risico’s hoort daarbij, net als het vermogen om projecten goed te beheren. Ondernemingszin is daarom niet alleen relevant voor zakelijk ondernemerschap, het opstarten van een eigen zaak. Vanuit ACCIO willen we ons minstens evenveel richten tot het ‘sociaal ondernemerschap’ dat vernieuwing brengt in de not-for-profitsector, als tot het ‘persoonlijk ondernemerschap’ of ‘intrapreneurship’. Dit betekent dat de medewerker of student een ondernemer wordt op de eigen werkplek en bijdraagt tot een ondernemerschapscultuur.”
Martine De Zitter: “(lacht) Uiteraard! An sich is creatief denken niet positief, maar eerder waardeneutraal. Je kunt creatief denken vanuit verschillende doelen en visies inzetten. Eerst even afbakenen. We beschouwen creatief denken als het vermogen om kansen te zien, problemen te herkaderen, alternatieven en nieuwe oplossingsstrategieën te bedenken. Dat gebeurt door bestaande patronen, gewoontes en zekerheden die een oplossing in de weg zitten te doorbreken, en door nieuwe verbindingen te leggen tussen uiteenlopende kennisen ervaringsvelden. Dat betekent niet dat het kritisch, logisch denken buiten spel wordt gezet. Het is een misvatting dat kritisch en creatief denken elkaars tegengestelden zouden zijn. Behalve een vaardigheid is creatief denken evenzeer een houding. Die kun je nog het best omschrijven als een open, nieuwsgierige ingesteldheid en de bereidheid om ten minste tijdelijk het eigen oordeel uit te stellen om een ‘vreemd idee’ onbevangen te willen verkennen."
WAAROM WIL DE ARTEVELDEHOGESCHOOL HAAR STUDENTEN ONDERNEMEND MAKEN? Lieven Desomviele: “Ondernemend zijn betekent dat je ook iets doet met de ideeën die je hebt. Dat kan op microniveau maar ook ruimer. Onze maatschappij staat voor tal van uitdagingen. Denk maar aan de economische crisis, de toenemende maatschappelijke ongelijkheid, globalisering, klimaatproblematiek … We hebben nood aan mensen die initiatief
IS ONDERNEMEND ZIJN HETZELFDE ALS EEN BEDRIJF OPSTARTEN?
WAT HEEFT HET LANCEREN VAN ACCIO TOT NU TOE IN BEWEGING GEZET? Martine De Zitter: “Wij willen vanuit ACCIO impulsen geven om te evolueren naar een ideestimulerende omgeving. We zien nu al hoe tal van medewerkers op verkenning gaan en dankbaar zijn dat ze kunnen leren van en delen met elkaar. Het is boeiend om te ontdekken hoe uiteenlopend collega’s creatieve initiatieven inbouwen. Dat kan gaan van een introductieles in creatief denken, tot andere onderwijsvormen, het uitnodigen van verrassende gastsprekers, het aftoetsen van ideeën bij collega’s uit andere opleidingen … Naarmate de medewerkers succes ervaren met deze andere denkwijze, voel je het enthousiasme groeien.” Kristine De Smet
MEER WETEN OVER ACCIO? www.arteveldehogeschool.be/accio Mailen kan op ACCIO@arteveldehs.be.
Lieven Desomviele, tel. 09 234 71 95 Martine De Zitter, tel. 09 269 97 28
Dominique Roodhooft, tel. 09 234 74 77 Twitter: @ACCIOartevelde
7
Magazine_41_FINAL.indd 7
1/06/12 11:50
NIEUW VANAF SEPTEMBER 2012: ANDERSTALIGE TRAJECTEN
Welcome @ Artevelde University College
“Het is een onmiskenbare meerwaarde voor studenten om een deel van de opleiding in het Engels te volgen." I Wim Hoste.
In een klasgroep van zestig studenten zitten drie Letten, een Brit, vier Noren, acht Spanjaarden, zes Duitsers en een Ecuadoraan. De overige studenten komen gewoon uit Poelkapelle, Tielt-Winge of Evergem.Vanaf volgend academiejaar is het realiteit in de Arteveldehogeschool. Via de ‘anderstalige trajecten’ krijgen buitenlandse studenten een semester lang een passend multinationaal en divers aanbod, maar ook eigen studenten verruimen hun horizon door een deel van hun opleiding in een andere taal te volgen.
Het anderstalig traject omvat 30 studiepunten (of 1 semester) en wordt vanaf september trapsgewijs ingevoerd. In september 2013 zal het in alle opleidingen geïmplementeerd zijn. Het traject is een antwoord op twee duidelijk omschreven doelstellingen. Directeur onderwijs en studentenbeleid Guido Galle: “Enerzijds stimuleren we het internationaal studeren. Daarmee bedoelen we zowel buitenlandse studenten aantrekken als eigen studenten uitsturen. En anderzijds zetten we eigen studenten die dat wensen in een internationale context, zonder dat ze zich moeten verplaatsen, vergelijkbaar met het huidige ‘Internationalisation at home’.”
De plannen zijn ambitieus. De Arteveldehogeschool onderschrijft de “20 % in 2020-doelstelling”: tegen 2020 moet 20 procent van de studenten internationale credits behalen. Cruciaal om dat te realiseren was de versoepeling van het taaldecreet van de Vlaamse regering in juli 2010, waardoor bacheloropleidingen 30 studiepunten mogen aanbieden in een andere taal dan het Nederlands. Aan deze versoepeling zijn een aantal randvoorwaarden gekoppeld. Zo mag de democratisering van het hoger onderwijs niet in het gedrang komen. Lees: het is niet de bedoeling dat dit enkel toegankelijk is voor kapitaalkrachtige studenten. Tweede voorwaarde is de strenge kwaliteitsbewaking: een Spaanse student die geen woord Engels spreekt, komt dus niet in aanmerking om in Gent te studeren. En tenslotte moet de buitenlandse trip een meerwaarde bieden. Geen "academisch toerisme" of gesubsidieerde vakantie dus.
8
Magazine_41_FINAL.indd 8
1/06/12 11:50
VOORGESCHIEDENIS Bij de opleidingen Bedrijfs- en Officemanagement bouwen ze verder op wat Riba (Raising International Business Awareness) vroeger was. Communicatiemanagement had MOCOMA (Module in Communication Management). De onderwijsopleidingen en Pedagogie van het jonge kind legden al een stevige basis met Bridges in Education. Maar de breedste expertise bestaat misschien wel bij gezondheidszorg, waar ze al jaren ervaring hebben met Intensive Programs, zoals de International Module on Paediatric Rehabilitation, Intensive Programme on Technological Innovations in Audiology (IPTIA), Course on the use of Creative arts within Occupational Therapy (COCAO) en ontelbare andere. De opleiding Bachelor in het sociaal werk begon in 1999 al, met de steun van de Broeders van Liefde, aan een Engelstalig traject in Tanzania. Daarop bouwen ze nu verder. Wim Hoste, coördinator studentenbeleid opleiding Sociaal werk: “We hebben gezocht naar een zinvol pakket competenties voor een student die naar hier komt, dat tegelijk onze eigen studenten kan boeien. Het resultaat is ‘Social Work from a Global Perspective’. Via verschillende insteken als World Religions, Cultural Antropology, Human Diversity en Methodical Training komen alle aspecten van het sociaal werk wereldwijd in het lessenpakket aan bod. Dat is niet alleen een meerwaarde voor de buitenlandse studenten, voor wie die diversiteit een troef is, maar uiteraard ook voor onze eigen studenten, omdat het hun wereld openbreekt.”
BRIDGES IN EDUCATION De lerarenopleidingen kennen met ‘Bridges in Education’ al jaren een anderstalig traject avant la lettre. Kaat Delrue, opleidingscoördinator Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs: “Dat is indertijd bescheiden begonnen, en gaandeweg uitgegroeid tot een stevig, opleidingsoverschrijdend aanbod. Nu we de anderstalige trajecten lanceren, gaan we nog een stapje verder: we laten de studenten volledig vrij in de keuze van het anderstalig
traject. Ze zullen zelf hun programma kunnen samenstellen uit het aanbod vakken van de opleidingen Kleuter-, Lager- en Secundair onderwijs en de banaba’s Buitengewoon onderwijs en Zorgverbreding en remediërend leren, maar op termijn ook uit Pedagogie van het jonge kind en de banaba Schoolontwikkeling. Het wordt wat zoeken in het begin, maar we zijn al volop met de voorbereidingen gestart: enkele docenten uit de opleiding tot leraar lager onderwijs werken aan opleidingsonderdelen als "Pedagogical dilemmas" en "Childrens and Youth Literature" en we nodigen onze buitenlandse connecties uit voor gastcolleges. De Zweedse gastdocente Ann-Katrin Swärd, waar we al zeven jaar mee samenwerken bijvoorbeeld, zal zeker een belangrijke rol spelen. Zij komt binnen het Bridges–traject mee de module "Inclusive Education" doceren. Ze is leerkracht buitengewoon onderwijs van opleiding en behaalde later een master en een doctoraat. Ze heeft tonnen ervaring in heel veel vakgebieden en is dus de juiste vrouw op de juiste plaats in ons Engelstalig traject. De collega’s uit de opleiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs stellen alle opleidingsonderdelen open, waardoor de studenten uit maar liefst 58 Engelstalige opleidingsonderdelen kunnen kiezen. En ook binnen de opleiding tot leraar kleuteronderwijs zijn er vaste waarden zoals Comparative Education, Making and Playing (with) Music, Art Class, a valuable toolbox for Movement Education …”
in het Engels te volgen. Op infodagen horen we hetzelfde geluid en daar merken we dat ook de ouders erg enthousiast zijn. Ook bij de docenten is er veel animo voor de nieuwe trajecten, al maken sommigen zich wel zorgen over het niveau van hun Engels.”
INTERESSE?
LOGEMENT
Heel leuk, zo’n nieuw traject, maar is er ook een draagvlak voor? Wim Hoste: “Het is een onmiskenbare meerwaarde voor studenten om een deel van de opleiding in het Engels te volgen. We hebben ons uiteraard vooraf goed geïnformeerd. We organiseerden een enquête bij alle eerstejaarsstudenten Sociaal werk met de vraag of ze geïnteresseerd waren om minstens één opleidingsonderdeel in het Engels te volgen. We schrokken zelf van de resultaten: liefst 60 procent zag het wel zitten om één of meerdere vakken
Niet onbelangrijk: al die buitenlandse studenten moeten ook gehuisvest worden. Guido Galle: “Daar houden we zeker rekening mee. We zijn volop onze capaciteit aan studentenkamers aan het uitbreiden in de Bagattenstraat, de Savaanstraat en de Sint-Lievenslaan. En ook in het huis van de dienst studentenvoorzieningen in de Kortrijksepoortstraat is plaats voor buitenlandse studenten.”
"60 % van de studenten wil één of meerdere vakken in het Engels volgen." ENGLISH SPEAKING Hoe goed moet je Engels eigenlijk zijn om in een anderstalig traject les te mogen geven? De vereisten die aan de lesgevers gesteld worden, zijn streng. De competenties, die zullen vastgelegd worden in een nieuw decreet, benaderen die van een native speaker. Wim Hoste: “Op inhoudelijk vlak zijn onze docenten uiteraard al expert. We gaan er van uit dat ze de Engelstalige literatuur in hun vakgebied volgen. Bovendien hebben de meesten via stafmobiliteit al les gegeven in het buitenland. Maar daarnaast is upscaling van het Engels nodig, ook om de vaktechnologische termen onder de knie te krijgen. Die professionalisering is voorzien, en wordt door externen georganiseerd.”
Robin Maeckelberghe
9
Magazine_41_FINAL.indd 9
1/06/12 11:50
HEALTH IN A CHANGING WORLD
Gezondheidswerkers uit heel Europa swingen met Vlaamse senioren Er was eens een Noor, een Hongaar en een Turk. En ze dansten met een stel Vlaamse senioren. Neen, dit is niet het begin van een grap, halfweg februari gebeurde het echt. Locatie: Sint-Elisabethbegijnhof in Gent. Op het programma: creatieve workshops voor internationale studenten gezondheidszorg én Vlaamse senioren. Het dansen was een van de sessies tijdens een belevingsnamiddag die cursisten en senioren samen liet ontdekken wat ‘actief ouder worden’ betekent voor de gezondheidszorg.
Naast dansen waren er sessies schilderkunst en kubb, een Zweeds spel waarbij twee teams elkaars houten blokken trachten om te gooien. De belevingsnamiddag maakte deel uit van twee zogenaamd ‘inclusieve’ dagen rond Active Ageing, op hun beurt onderdeel van ‘Health in a Changing World’, een intensief programma van twee weken met focus op de impact van maatschappelijke veranderingen op de gezondheidszorg. Deelnemers waren 57 studenten en 15 lesgevers uit heel Europa en verbonden aan diverse opleidingen: verpleegkunde, ergotherapie, kinesitherapie, logopedie, audiologie, dieetleer ...
DE BRIL VAN EEN 70-JARIGE “We hadden het natuurlijk kunnen hebben over de derde leeftijd in de derde persoon,” zegt coördinator Filip Dejonckheere, “maar de vraag is of pakweg een vijfentwintigjarige wel door de bril van iemand van vijfenzestig kan kijken. De beste manier om de huidige noden van senioren in kaart te brengen, is hen er zelf actief bij betrekken.” Bovendien bleek het ook voor de senioren verrijkend om samen te werken met cursisten uit België, Nederland, Denemarken, Noorwegen, Finland, Estland, Tsjechië, Hongarije, Portugal en Turkije.
ACTIVE AGEING Een van de deelnemende senioren was Angela Schauvliege. De 77-jarige is zowat dé belichaming van al wat je onder de term ‘Active Ageing’ kunt verstaan. Al een kwarteeuw is ze een drijvende kracht achter lokaal dienstencentrum Ten Hove in het Gentse Sint-Elisabethbegijnhof, een bruisende ontmoetingsplek “voor én door senioren”. “Van het management tot de bar, we doen alles zelf én vrijwillig”, zegt Angela.
“Ze zijn zo modest, en ze luisteren naar mij" Wat vond zij van de samenwerking met de cursisten? “Ze zijn zo modest, en ze luisteren naar mij", lacht ze. Al was ze in haar tijd vast rebelser geweest, toch apprecieert Angela die luisterbereidheid. “Zowel over de grenzen van generaties als van landen kunnen we veel van elkaar leren. Toen ik het bijvoorbeeld had over sterven en
je lot in eigen handen nemen, zag ik cursisten uit Portugal en Tsjechië grote ogen trekken. Maar wat voor hen nog een groot taboe is, is voor mij een hot item.”
INTERDISCIPLINAIR De 23-jarige student kinesitherapie Morten Sørensen uit Denemarken deelt het enthousiasme van Angela. “Voor mij zit de grootste rijkdom in het feit dat de cursus deelnemers uit verschillende vakgebieden samenbrengt”, aldus Morten. “Door die interdisciplinaire aanpak staan we heel dicht bij wat er effectief in het werkveld gebeurt, of toch zou moeten gebeuren: samenwerken met de beste zorg voor de patiënt voor ogen.”
TOONAANGEVEND Met "Health in a Changing World" was de Arteveldehogeschool niet aan haar proefstuk toe. Dejonckheere: “Het was al de veertiende cursus rond interdisciplinaire samenwerking in de gezondheidszorg die we organiseerden. Kort voordien vond nog het International Programme on Chronic and End-of-life Care plaats, waarmee we voor het eerst deelnemers uit de Verenigde Staten aantrokken. Elk van deze initiatieven kaderen in COHEHRE, het Consortium of Institutes of Higher
10
Magazine_41_FINAL.indd 10
1/06/12 11:50
“Zowel over de grenzen van generaties als van landen kunnen we veel van elkaar leren. Toen ik het had over sterven en je lot in eigen handen nemen, zag ik cursisten uit Portugal en Tsjechië grote ogen trekken.” I Angela Schauvliege (77)
Education in Health and Rehabilitation in Europe. In dat internationale netwerk is de Arteveldehogeschool toonaangevend. En we krijgen navolging: er lopen ondertussen gelijkaardige cursussen in Nederland, Finland en Portugal.” In het academiejaar 2012-2013 organiseert de Arteveldehogeschool naast een aantal internationale modules rond gezondheidszorg voor het eerst ook de ‘International Studies Health care’. Dit volledig Engelstalige semester is een van de anderstalige trajecten die eigen en buitenlandse studenten vanaf volgend academiejaar aan de Arteveldehogeschool kunnen volgen. Meer informatie over deze nieuwe trajecten leest u op pagina’s 8 en 9 in dit magazine. Wouter Viaene
Voor meer informatie over de internationale modules gezondheidszorg, contacteer coördinator Filip Dejonckheere
filip.dejonckheere@arteveldehs.be
11
Magazine_41_FINAL.indd 11
1/06/12 11:50
MEDIACAMPUS MARIAKERKE: UPDATE
Campus Mariakerke, de thuishaven van onze bacheloropleiding Grafische en digitale media, voerde begin dit jaar een ingrijpende update door. Resultaat: een fonkelnieuwe vleugel, op 3 februari 2012 officieel geopend door onder andere Vlaams minister Joke Schauvliege (1). In totaal is de mediacampus goed voor meer dan 600 studenten verspreid over vier afstudeerrichtingen en nog eens vier keuzetrajecten, van Multimediaproductie over Grafimediatechnologie tot Foto- en Grafisch design. Met de ingebruikname van de nieuwe vleugel bevestigt de Arteveldehogeschool haar leidinggevende rol als opleidingscentrum voor specialisten in de wereld van grafische en digitale media.
1
2
5
6
De nieuwbouw omvat een aula (2), up-to-date les-, pc- en schetslokalen (3-4), een mediatheek (5), pauzeruimtes (6) en flexibele werkplekken (7). Opmerkelijkste element is het terras (8) waarop studenten bij mooi weer buiten kunnen schetsen. Zelf de nieuwbouw ontdekken kan tijdens de infodagen op zaterdag 23 juni en zaterdag 1 september. Diezelfde dagen bent u ook welkom op onze campussen Kattenberg, Kantienberg, Sint-Amandsberg en SintAnnaplein. Tot dan!
Magazine_41_FINAL.indd 12
1/06/12 11:51
Magazine_41_FINAL.indd 13
3
4
7
8
1/06/12 11:51
KORT GEKNIPT
AANKOOP SITE IN BRUSSELSEPOORTSTRAAT EN BOUW SPORTCOMPLEX AAN WATERSPORTBAAN De Arteveldehogeschool heeft de site gekocht waarop onder andere haar voormalige campus in de Brusselsepoortstraat gevestigd was. Studenten en medewerkers kunnen vanaf september 2012 gebruik maken van de extra infrastructuur. “Initieel zetten we de nieuwe campus vooral in als een soort buffer”, aldus Luc Smet, directeur informatietechnologie en facilitair beheer van de Arteveldehogeschool. “Bij bouw- en renovatiewerken op andere campussen kunnen lessen verplaatst worden naar de campus in de Brusselsepoortstraat.”
ARTEVELDE RUN&FUN DOORSTAAT SLECHT WEER MET GLANS Ondanks het slechte weer lokte de Artevelde Run&Fun op woensdag 18 april 2012 ruim 550 deelnemers. Nieuw dit jaar was de uitbreiding van het programma met onder andere dans en wellness. Ook de gps-trophy die voor het eerst georganiseerd werd, was een schot in de roos. Maar de grootste publiekslokkers bleven de loopwedstrijden van 5 en 10 kilometer. Dat de 5 km volledig uitregende, is een understatement. Het water kwam met bakken naar beneden, maar de lopers hielden heroïsch stand! Daarna klaarde de hemel wonderbaarlijk op, ideaal voor de 10 km. Het traject door het Citadelpark was aangepast en verrijkt met een pittig klimmetje. Dat de laatste meters op de piste in het Kuipke gelopen werden, zorgde voor een extra energieboost net voor de eindmeet. Wie daarna nog kracht in de benen had, kon zijn danstalent meten met de straffe moves van breakdancer Juvat. Gewoon kijken met iets fris in de hand kon gelukkig ook. www.artevelderunenfun.be
En er is nog beweging op vlak van infrastructuur op komst: de Arteveldehogeschool plant de bouw van een nieuw sportcomplex aan de Watersportbaan. De nieuwbouw wordt opgetrokken naast het GUSB, de sportaccommodatie van de Universiteit Gent. Het complex wordt de nieuwe thuishaven voor de onderwijsvakken lichamelijke opvoeding en bewegingsrecreatie van onze opleiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs. Momenteel loopt de selectie van het architectenbureau. De data waarop de bouw start en waarop de campus in gebruik genomen wordt, zijn nog niet definitief bepaald.
Nieuw in het traject van de Artevelderun: een pittig klimmetje!
MEMORANDA OF UNDERSTANDING MET PARTNERS UIT CANADA, VIETNAM EN CHINA De Arteveldehogeschool heeft de voorbije maanden Memoranda of Understanding (MOU) ondertekend met partnerinstellingen uit Canada, Vietnam en China. In het kader van de Belgische economische missie onder leiding van prins Filip werd in maart 2012 een overeenkomst afgesloten met de Hoa Sen University (Ho Chi Minh City). Internationaal agent voor Vietnam Walter Baeten reisde mee met deze missie. Later die maand ondertekende onze hogeschool MOU met twee Canadese partners: het British Columbia Institute of Technology uit Burnaby (Vancouver) en het Fanshawe College uit London (Ontario). In beide gevallen is de eerste concrete stap in de samenwerking het opzetten van een uitwisselingsprogramma voor studenten. De eerste uitwisselingen vinden al volgend academiejaar plaats. En volgend jaar trekken ook voor het eerst uitwisselingsstudenten (Bedrijfsmanagement) van de Arteveldehogeschool naar China. In mei werd daarvoor een MOU afgesloten met de Jiangxi University of Finance and Economics. In het kader van ‘Staff Mobility’ worden zij op termijn gevolgd door docenten.
14
Magazine_41_FINAL.indd 14
1/06/12 11:51
OFFICEMANAGEMENT VIA AFSTANDSLEREN Je hebt nooit een opleiding hoger onderwijs gevolgd of je bent destijds vroegtijdig gestopt? En je droomt van een bachelordiploma Officemanagement, maar je job en/of gezin weerhouden je om de reguliere dagopleiding te starten? Dé oplossing: afstandsleren! De opleiding Bachelor in het officemanagement biedt een integraal traject via afstandsleren aan. Het traject duurt net zoals de standaardopleiding drie jaar, maar de duur en de inhoud van het programma kunnen individueel aangepast worden naargelang de eventuele vooropleiding en werkervaring. Specifiek voor dit traject werd er voor elk opleidingsonderdeel digitaal materiaal ontwikkeld.
Kim Verbelen (27) l “Twijfelaars halen het niet.”
Eind deze maand behalen de eerste studenten afstandsonderwijs hun diploma Officemanagement. Een van hen is (wellicht) de 27-jarige Kim Verbelen uit Overmere, management assistant bij Eandis. Hoe blikt zij terug? “Aangezien ik fulltime aan het werk ben, was een dagopleiding voor mij uitgesloten. Dankzij het SWITCHtraject via afstandsleren kan ik mijn job en de studie toch combineren. Concreet komt het erop neer dat ik overdag werk, en mijn avonden, weekends en vakanties besteed aan mijn opleiding. Al kreeg ik dankzij mijn werkervaring een aantal vrijstellingen en al geldt mijn werk als stage, toch blijft het niet evident.” Mist ze het contact met docenten en collega-studenten niet? “Niet echt, er zijn regelmatig zogenaamde terugkommomenten waarbij studenten en lesgevers elkaar ontmoeten. Verder zijn de lesgevers vlot bereikbaar via mail, vaak zelfs via gsm. En examens vallen ’s avonds en op zaterdag, dan zie je de lesgevers uiteraard ook. Wat wel een stuk moeilijker verloopt dan bij de klassieke studenten, zijn de groepswerken. Afspreken met verschillende mensen die werken en elk een huishouden draaiende moeten houden, dat kan lastig zijn.” Heeft Kim nog een tip voor wie zelf overweegt om te starten met afstandsleren? “Zorg dat je 100 % overtuigd bent, twijfelaars halen het niet. Als je de discipline hebt om regelmatig te werken en voor jezelf een routine ontwikkelt, dan lukt het wel. En ja, ik ben fier dat ik het gehaald heb! Of toch bijna, er staan me nog een examen en een aantal taken te wachten.”
Het traject afstandsleren van Officemanagement is het buitenbeentje van de SWITCH-trajecten aan de Arteveldehogeschool. Elk van deze trajecten is gericht op de combinatie van studeren met werken en/of een gezin, maar enkel bij Officemanagement verloopt het volledig via afstandsleren. De andere SWITCH-trajecten voorzien per week ook een of enkele dagen les. Het gaat om Vroedkunde, Verpleegkunde, Sociaal werk en de lerarenopleidingen Kleuter-, Lager en Secundair onderwijs. Meer info over afstandsleren bij Officemanagement via tania.vandenbergh@arteveldehs.be. Algemene info over de SWITCH-trajecten op www.arteveldehogeschool.be/switch.
STUDENTEN HALEN DERDE PLAATS IN STUDENT GHENTREPRENEURS Op maandag 16 april 2012 verzamelden Gentse studenten met een kriebel om te ondernemen op campus Kantienberg. Op het programma: Student Ghentrepreneurs 2012, een initiatief waarmee ACCIO (Arteveldehogeschool Centrum voor Creativiteit, Innovatie en Ondernemingszin), Durf Ondernemen (UGent), Centrum voor Ondernemen (HoGent) en ICT-bedrijf IBBT studenten willen warm maken voor de combinatie studeren en ondernemen. Ondernemende studenten konden hun idee of project pitchen en werden beoordeeld door een professionele jury. De Arteveldehogeschool was vertegenwoordigd door tien studenten(teams). Kim Puystens, Jacob De Backer en David Deschruver uit de opleiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs sleepten de derde prijs in de wacht. Met hun app IR - ingenieur vanaf 13 willen ze bij leerlingen uit de eerste graad van het secundair onderwijs logisch denken stimuleren aan de hand van levensechte situaties. Meer info op www.ghentrepreneur.be en www.arteveldehogeschool.be/accio.
15
Magazine_41_FINAL.indd 15
1/06/12 11:51
KORT GEKNIPT
EXPLORE YOUR TALENT
BUFFALO’S KRIJGEN VOORZET OM EXTRA SUPPORTERS TE SCOREN
Dit voorjaar startte de dienst studieadvies het experiment ‘Explore your talent’. “Zelf zijn we gebeten door het werken rond talenten,”aldus Eva Booms en haar collega Lobke Dedrie, “en we wilden ook studenten hun talenten laten ontdekken en benoemen om zich maximaal te kunnen profileren op de arbeidsmarkt. In drie sessies ging een groepje laatstejaars uit verschillende opleidingen aan de slag met hun talenten. De werkvormen waren uiteenlopend: van speedprofiling over het samenstellen van een ideale vacature tot een heuse elevatorpitchwedstrijd waarin studenten zichzelf voorstelden.” En de studenten waren enthousiast! Een greep uit hun reacties: "het is goed om te weten wat je sterke punten zijn en die te kunnen verwoorden", "ik heb talenten ontdekt waarvan ik niet wist dat ik ze had". En uit de mond van een student Leraar lager onderwijs: "ik zou dit later in mijn job ook aan kinderen willen doorgeven." Komend academiejaar wordt ‘Explore your talent’ verder ontwikkeld.
In Gent zijn er wel meer ‘Artevelde-’s dan de Arteveldehogeschool, en binnenkort komt er nog een fameuze klepper bij: het Arteveldestadion. Als alles volgens plan verloopt, wordt dit stadion op het kruispunt van de E40 en de E17 vanaf voetbalseizoen 2012-2013 de nieuwe thuishaven van KAA Gent. Studenten Communicatiemanagement onderzochten hoe de Buffalo’s meer - en daarnaast ook jonger - volk naar het Arteveldestadion kunnen lokken. Tweedejaarsstudenten bevroegen hiervoor zo’n 1200 supporters. Het resultaat was een uitgebreid onderzoeksrapport waarmee derdejaars op hun beurt aan de slag gingen. In verschillende groepjes werkten ze een communicatieadvies uit dat ze nadien als rapport presenteerden aan KAA Gent. Het resultaat? Wij verklappen niets, maar hou zeker de social media in de gaten. En de bezetting van de 20 000 zitjes in het Arteveldestadion uiteraard!
studieadvies@arteveldehs.be. Studenten aan het werk in het ‘huidige’ stadion van KAA Gent.
STUDENTEN VERSLAAN PROFS IN APPS FOR GHENT Vijf studenten Grafische en digitale media hebben eind maart 2012 de tweede editie van Apps for Ghent gewonnen, een wedstrijd waarin programmeurs aan de slag gingen met overheidsdata. Met hun game Circadia versloegen Michael Vanderpoorten, Jannick Vandaele, Thomas Tuts, Tom Van Humbeek en Stefaan Christiaens zeven professionele en twee studententeams. “Het opgelegde thema was ‘dag en nacht’, maar dat hebben we erg vrij geïnterpreteerd”, legt Michael uit. “Ons uitgangspunt was het dag-en-nachtverschil tussen toeristische en niet-toeristische buurten in Gent. Met onze app kunnen toeristen door de stad wandelen en ook in minder bekende buurten bezienswaardigheden ontdekken." De wedstrijd Apps for Ghent duurde een dag, de nadruk lag op het ontwikkelen van een theoretisch model en een prototype. Maar de studenten uit de afstudeerrichting Multimediaproductie hebben de smaak te pakken. “In het kader van het opleidingsonderdeel Datapublishing kunnen we dit project verder uitwerken.” En ja, de ondernemende studenten zien toekomst voor hun app. “Na afloop van de wedstrijd toonden medewerkers van de stad Gent alleszins interesse. En daar hoeft het niet te eindigen. Eenmaal de app op punt staat, kan hij ook in andere steden toegepast worden.” Succes!
16
Magazine_41_FINAL.indd 16
1/06/12 11:51
EXPERTISEGEBIEDEN ONDERZOEK EN DIENSTVERLENING De Arteveldehogeschool heeft vier prioritaire opleidingsoverschrijdende expertisegebieden vastgelegd voor onderzoek en dienstverlening: 1) Zorg, welzijn en zelfredzaamheid 2) Onderwijs, opvoeding en jongerencultuur 3) Ondernemerschap, organisatie en competenties 4) Communicatie, perceptie en beeldvorming Het onderzoek aan en de dienstverlening door de Arteveldehogeschool zullen zich prioritair toeleggen op het verder ontwikkelen van deze expertisegebieden en van de vele onderlinge dwarsverbanden.
ONDERWIJSKWALITEIT VOOR IEDEREEN. Hoe kan een school veranderingsprocessen op vlak van kwaliteit en inclusie aanpakken? En hoe kan ze binnen haar kwaliteitsontwikkeling nog meer rekening houden met het welbevinden, de participatie en het ontwikkelen van de beste leerkansen van en voor alle leerlingen en medewerkers? Antwoorden op deze vragen zijn gebundeld in het nieuwe boek ‘Onderwijskwaliteit voor iedereen. Praktijkgids voor kwaliteitsontwikkeling op school.’ Het boek is het resultaat van een projectmatig wetenschappelijk onderzoek aan de Arteveldehogeschool. De gids biedt tools, ideeën en suggesties. Aangezien elke school anders is, is het geen handleiding om slaafs te volgen. Op 10 mei 2012 werd het boek voorgesteld tijdens de studienamiddag ‘Groeien naar een school voor allen', georganiseerd door de bachelor-na-bacheloropleidingen Buitengewoon onderwijs en Zorgverbreding en remediërend leren. ISBN: 9789033488184 – Uitgeverij Acco – 30,00 euro
WERKVELD BESTEMPELT ARTEVELDEHOGESCHOOL ALS INNOVATIEF EN VOORUITSTREVEND Wat vinden bedrijven en organisaties van de studenten van de Arteveldehogeschool die bij hen stage lopen? En hoe beoordelen ze onze pas afgestudeerden? De dienst integrale kwaliteitszorg vroeg het aan het werkveld zelf. 1400 werkgevers, stagementoren en -coördinatoren werkten mee aan het onderzoek. En ja, we kregen een goed rapport. Enkele resultaten: 97 % wil blijven samenwerken met stagiairs van onze hogeschool. Voornaamste motivaties: hen leerkansen bieden, toekomstige werknemers spotten en bijdragen aan de aansluiting tussen opleiding en arbeidsmarkt. Opvallend: voor meer dan drie op vier werkgevers spelen relevante stages een doorslaggevende rol bij het aanwerven van nieuwe krachten. Uit de bevraging blijkt ook dat de Arteveldehogeschool trots mag zijn op haar imago: meer dan 95 % van de respondenten bestempelt onze hogeschool als innovatief en vooruitstrevend, onze afgestudeerden als gegeerd op de arbeidsmarkt, en onze initiatieven voor professionele ontwikkeling en bijscholingen als een meerwaarde voor het werkveld.
PROJECTMATIG WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK Van social media tot leesmoeilijkheden, de domeinen waarop aan de Arteveldehogeschool projectmatig wetenschappelijk onderzoek (PWO) gevoerd wordt, zijn op zijn zachtst gezegd uiteenlopend. Deze vier nieuwe PWO’s gingen begin dit jaar van start: •
•
•
•
De ontwikkeling van een remediëringspakket voor gevorderde lezers met problemen met begrijpend lezen. Dit pakket zal aansluiten bij de eerder ontwikkelde Vlaamse Test Begrijpend Lezen uitgegeven bij Academia Press in 2010. Pilootstudie over de rol die de audioloog van de toekomst kan spelen als schakel in multidisciplinaire teams. Verkennend onderzoek naar hoe Cloud Computing en Opensource-toepassingen een meerwaarde kunnen betekenen in het onderwijs. Social Media Ontsloten, vervolg op PWO bSocialSmart waarbij een online profielscan ontwikkeld werd waarmee kmo’s kunnen nagaan in welke mate ze het commercieel potentieel van sociale media in hun markt benutten. Het nieuwe PWO wil dit profiel objectiveren door gebruik te maken van bestaande social media monitoring tools.
17
Magazine_41_FINAL.indd 17
1/06/12 11:51
ONDERNEMEN IN DE ZORGSECTOR
Wat als er geen klanten komen? ‘Owner Hoorcentrum De Ridder’ staat er op het LinkedIn-profiel van Sabine De Ridder te lezen. Deze oud-studente audiologie had een duidelijk doel voor ogen toen ze op achttienjarige leeftijd de poorten van de toenmalige KaHoG, een van de voorlopers van de Arteveldehogeschool, binnenstapte: “Ik moest en zou zelfstandig worden. Dat was altijd mijn grote droom.“ Door de combinatie van het klinische en het commerciële sloot de bacheloropleiding in de audiologie perfect aan bij haar ambities.
“Negen jaar geleden studeerde ik, samen met een kleine groep audiologen, af aan de Arteveldehogeschool. Wat me vooral bijblijft, is de nauwe betrokkenheid van de docenten. Je bent er een persoon, geen nummer. Een huizenhoog cliché, maar het klopt wel. Die betrokkenheid blijft, zelfs nu nog: ik krijg nog steeds uitnodigingen en word op de hoogte gehouden van de activiteiten op de campus. Audiologie, dat was een weinig ingeburgerde discipline, toen. Gelukkig werd het heel snel concreet: door de vele praktijklessen en stages, al bij het prille begin van de opleiding, leerden we wat het werk van een audioloog precies inhield.
EIGEN BAAS Na een jaartje in een kinderziekenhuis, ging ik aan de slag als bediende-audioloog bij Dialogue, het huidige Amplifon. Dat is een keten die zowel met zelfstandigen als met bedienden werkt. De tijd was rijp om de sprong te wagen: ik opende het hoorcentrum Amplifon-De Ridder in Asse. Ik kreeg ondersteuning op vlak van marketing, reclame, ze hielpen me bijblijven met nieuwe technologieën, maar ik bleef mijn eigen baas. Mijn diploma Bedrijfsbeheer, een voorwaarde om zelfstandig te kunnen worden, had ik gelukkig al behaald in het laatste jaar van het secundair onderwijs. Ook handig: mijn schoonvader is boekhouder. Hij heeft me op weg geholpen. De rest leer je al doende.
“De eerste maanden van het zelfstandigenbestaan waren best wel spannend.” l Sabine De Ridder
LESGEVERS ZIJN PROFESSIONALS Bij de afstudeerrichting Audiologie in de Bachelor in de logopedie en de audiologie werken 14 lesgevers. De meeste docenten staan naast hun job bij de Arteveldehogeschool met één been in het werkveld. Alle aspecten van de job worden door de docenten gecoverd: ze zijn verdeeld over ziekenhuizen, hoor- en revalidatiecentra. Twee docenten leiden als zelfstandige een hoorcentrum.
18
Magazine_41_FINAL.indd 18
1/06/12 11:51
Studenten audiologie krijgen boekhouding, fiscaliteit, personeelsbeheer en managementtechnieken. Telkens specifiek gericht op hun vakgebied.
SPANNEND De eerste maanden van het zelfstandigenbestaan waren best wel spannend. Ik wist wat me te doen stond: zoveel mogelijk contacten leggen met artsen, reclame maken, de concurrentie inschatten … en dan afwachten. ‘Wat als er geen klanten komen?’ Die angst zal iedere zelfstandige wel herkennen. Ik bleef deeltijds in loondienst, om geen overdreven risico’s te nemen. Maar het lukte. Het werd steeds drukker en al heel snel kon ik een tweede winkel openen in Vilvoorde. Pas na twee jaar voelde ik me zeker genoeg om voltijds zelfstandig te worden. Vandaag zijn er ook nog vestigingen in Dilbeek, Wemmel en Londerzeel bijgekomen en heb ik drie voltijdse audiologen in dienst.
'Pas na twee jaar voelde ik me zeker genoeg om voltijds zelfstandig te worden.' INDIVIDUELE NODEN Het aanpassen van hoorapparaten is onze core business. Daarnaast bieden we ook hulpmiddelen als gehoorbeschermers, versterkte wekkers en aangepaste telefoons aan. Onze klanten komen ofwel met een doktersvoorschrift, waarna wij hen aan het juiste hoorapparaat helpen, ofwel komen ze voor een gratis hoortest, waarna wij ze naar een neus-keel-oorarts sturen. Het gehoor, dat is bij iedereen verschillend. Het is daarom van groot belang om heel specifiek te werken en rekening te houden met de individuele noden van iedere klant.”
ONDERNEMEN MOET JE LEREN Studenten audiologie krijgen tijdens hun opleiding een duidelijk antwoord op de vraag ‘Hoe start ik mijn eigen zaak’. Een docent die bij ook Syntra werkt en gespecialiseerd is in het opstarten van beginnende zelfstandigen, geeft er het opleidingsonderdeel Bedrijfsbeheer en beroepswetgeving. Dat betekent een stevige brok boekhouding en fiscaliteit, personeelsbeheer en managementtechnieken, maar heel specifiek gericht op audiologie. Aan het einde van de derde schijf moeten de studenten een businessplan opmaken van a tot z en zijn ze klaar voor het echte werk.
Robin Maeckelberghe 19
Magazine_41_FINAL.indd 19
1/06/12 11:52
PANELGESPREK ONTHULT EENHEID IN VERSCHEIDENHEID
Creativiteit en ondernemerschap nog lang niet van de agenda “Hebben we nu eigenlijk een antwoord op de vraag gekregen?” Deze bedenking van enkele aanwezigen vat de derde ACCIO Inspiratiesessie behoorlijk samen. En al zat het publiek wellicht eerder op antwoorden te wachten dan op nog meer vragen, toch keerde nagenoeg iedereen tevreden terug huiswaarts. Een veel te korte impressie van een boeiende avond … 19.30 uur - campus Kantienberg. Voor de derde ACCIO Inspiratiesessie hebben organisatoren vier experts uit eigen huis gekozen (zie kader). Het thema: ‘Fnuikt het onderwijs creativiteit en ondernemingszin?’ Een gedurfde keuze, zeker als je een kritische student in je panel opneemt. 19.45 uur – de video Changing Education Paradigms*is net vertoond. De visie van Sir Ken Robinson kan op het eerste gezicht op bijval rekenen, zeker bij de studenten. De bekende Britse prof heeft van onderwijsvernieuwing zijn stokpaardje gemaakt. Hij is ervan overtuigd dat het onderwijs zijn beste tijd heeft gehad. De gestandaardiseerde aanpak moet maatwerk worden, en jaarklassen dienen vervangen door leren op eigen tempo. Bovendien geloven jongeren niet meer dat een diploma naar een job leidt, en haken ze af …
ZWART-WIT 20.00 uur – de eerste reacties uit het panel liggen op tafel. Termen als ‘cliché’ en ‘zwart-witdenken’ zijn niet uit de lucht wanneer het over Ken Robinson gaat. Raf prikt al snel enkele gaten in de redenering van de Brit. “Als iedereen zijn hoogstpersoonlijke ambities zou kunnen waarmaken, zouden er meer jobs dan ooit nooit ingevuld geraken,” is er eentje van. Pedro voegt eraan toe dat er, naast een groeiende groep dropouts, ook heel wat jongeren zijn die helemaal niet afhaken.
* Google ‘Ken Robinson Changing Education Paradigms’ om de video te bekijken.
DE PANELLEDEN Jeroen De Wit: zaakvoerder van het bedrijf Rgbscape. Samen met enkele collega’s bouwt hij websites en applicaties. Pittig detail: Jeroen is laatstejaarsstudent Grafische en digitale media, vroeg als een van de eersten aan de Arteveldehogeschool het statuut student-ondernemer aan, en werd in 2010 verkozen tot Dé Gentse Studentondernemer.
Pedro De Bruyckere: docent in de opleiding tot leraar secundair onderwijs. Pedro heeft met "X, Y of Einstein" en "De jeugd is tegenwoordig" al twee duchtig gelezen publicaties achter zijn naam staan. Verder is hij een veelgevraagd spreker, in het bijzonder over onderwijs, jongeren en jongerentrends.
Mark Pâquet: directeur van de opleiding tot leraar lager onderwijs. Een man met een hart voor onderwijs en flink wat praktijkkilometers op de teller.
Raf Debaene: docent filosofie in de opleiding Sociaal werk. Een kritische geest die onder meer over onderwijsvernieuwing al verschillende publicaties op zijn conto heeft staan.
Ja, ons onderwijs behoort tot de wereldtop. Neen, we mogen niet op onze lauweren rusten.
20
Magazine_41_FINAL.indd 20
1/06/12 11:52
Niemand van de panelleden trekt echter in twijfel dat het goed is om na te denken over de eigen onderwijspraktijk. Zeker Jeroen blijft zich regelmatig afvragen of alles wat hij als student te verwerken kreeg, eigenlijk zo nuttig was. Mark merkt onder meer op dat één ondernemende student in één opleiding niet de norm is voor álle studenten in het hoger onderwijs. Een samenleving heeft nood aan veel verschillende profielen.
TEGENSTRIJDIG 20.30 uur – tijd voor een pauze. Tussen pot en pint wordt druk gediscussieerd. Niemand kan het ontkennen: het is een moeilijke kwestie. Ja, ons onderwijs behoort tot de wereldtop. Neen, we mogen niet op onze lauweren rusten. Ja, algemene vorming is ook in professionele bacheloropleidingen
belangrijk. Neen, we mogen zeker de verwachtingen van de arbeidsmarkt niet negeren. En ook: hebben we eigenlijk al een antwoord op de vraag van de avond? 21.00 uur – Jeroen heeft zonet zijn ideale onderwijs beschreven. Meer vrijheid om vakken uit andere opleidingen te volgen, meer zelfstandig leren en meer dynamiek: dat zijn de voornaamste ingrediënten. Het onderwijs zou als een conferentie moeten zijn met keynotesprekers en parallelle sessies, waar over alles ook getwitterd of online gediscussieerd wordt. Natuurlijk: een conferentie duurt in het beste geval een paar dagen; een hogere opleiding een paar jaar. De roep om meer afstandsleren botst volgens Pedro ook met datgene wat jongeren essentieel vinden aan een school: vrienden en klasgenoten zien. Hangt de mate waarin les-
ACCIO INSPIRATIESESSIES HALEN HET ZAND UIT JE HOOFD EN JE HOOFD UIT HET ZAND ACCIO is de afkorting van Arteveldehogeschool Centrum voor Creativiteit, Innovatie en Ondernemingszin. Bij ACCIO draait het om dienstverlening (begeleiding van bedrijven of ondernemende studenten), vorming (voor studenten, alumni en docenten), projectmatig onderzoek en … inspiratie! De voorbije maanden organiseerde ACCIO drie Inspiratiesessies met telkens een andere focus op creativiteit en ondernemen. Dirk De Boe beet op 1 maart de spits af: hij nodigde onder meer iedereen uit om via zijn Edushockproject mee te werken aan de blijvende vernieuwing van het onderwijs (zie www.edushock.be). Tijdens de tweede sessie op 29 maart haalde Karl Raats het hoofd van de deelnemers uit het zand. Met zijn privéproject Pinching The Ostrich (zie www.pinchingtheostrich.com) wil hij aan zichzelf én de wereld bewijzen dat er veel meer mogelijk is dan we soms denken. De derde sessie vond op 19 april plaats. Het levendige debat was meteen de laatste afspraak van dit academiejaar, maar vanaf september krijgt de volgende reeks vaste vorm! Meer op www.arteveldehogeschool.be/accio.
21
Magazine_41_FINAL.indd 21
1/06/12 11:52
Alle bruisende ideeën, creatieve kronkels en kritische bedenkingen die opborrelden tijdens de drie ACCIO Inspiratiesessies werden metersbreed op papier gezet door ‘visual harvester’ Martine Vanremoortele. Voor het resultaat van haar getekende live verslaggeving, check www.arteveldeveldehogeschool.be/accio >> Nieuws & info.
inhouden boeiend zijn trouwens niet in grote mate af van een centrale en - als we onderzoek mogen geloven - sterk gewaardeerde figuur binnen ons onderwijs: de leerkracht of docent?
HAMVRAAG 21.20. uur – het panelgesprek bereikt een hoogtepunt. In het publiek zie je mensen soms duchtig knikken om vervolgens weer de wenkbrauwen te fronsen. Creativiteit aanwakkeren bij studenten: daar is niemand tegen, integendeel. Alleen is dat niet de enige taak van het onderwijs, ook integendeel, weet Mark. Jongeren moeten vandaag van veel markten thuis zijn, en moeten – zelfs in een professionele bacheloropleiding – breed worden gevormd. Sociaal vaardig zijn, kritisch en analytisch denken, flexibel zijn… Het zijn evenzeer essentiële competenties van de afgestudeerde bachelor anno 2012. En dan zijn er natuurlijk nog de immer uitbreidende vakinhouden; ook daarmee wordt de puzzel alleen maar complexer. Op de koop toe heeft één van de basisprincipes van Robinson ook een keerzijde. Als alle leerlingen of studenten inderdaad anders zijn (en dus op eigen tempo moeten kunnen evolueren), dan mogen we er wellicht vanuit gaan dat ze ook niet allemaal een even grote aanleg voor divergent denken hebben. Of een even grote behoefte voelen om het soort jobs in te vullen waar creativiteit het allerbelangrijkste is. Om het met de woorden van Raf te zeggen: de Rousseauiaanse opvatting dat in de mens alles al aanwezig is (ook de capaciteit tot divergent denken die – althans volgens Robinson – verkleint naarmate we ouder worden) is al lang achterhaald. Moeten we met andere woorden niet met enige voorzichtigheid te werk gaan?
21.45 uur - de vragenronde uit het publiek wordt afgesloten. In het laatste deel passeerden nog een heleboel vragen, bedenkingen en ideeën de revue. Enkele voorbeelden: de maatschappelijke verwachtingen waaraan het onderwijs moet voldoen, zijn niet altijd eenduidig; ‘het’ onderwijs bestaat helemaal niet; niet alles wat een leerling of student presteert, moet per definitie aan scores of procenten worden gelinkt; differentiëren mag en moet, maar kan vaak ook binnen bestaande kaders; de vraag is niet of het onderwijs creativiteit fnuikt, maar – omgekeerd - hoe het die creativiteit meer kan stimuleren …
TOEKOMST 22.15 uur – de nabeschouwingen zijn volop aan de gang. Op een bepaald moment tijdens de vragenronde leek het alsof er twee fronten waren: docenten aan de ene kant, en studenten aan de andere. Daarvan is tijdens de afsluitende drink alvast niets meer te merken. De consensus dat beide partijen een gedeelde verantwoordelijkheid dragen, is bovendien groot. Niemand lijkt te ontkennen dat studenten ook moeten worden gemotiveerd om dingen aan te pakken die ze niet leuk vinden. En studenten vinden wel degelijk dat er naar hen wordt geluisterd, al mag het altijd een beetje meer zijn. 23.00 uur – de laatste aanwezigen trekken de deur achter zich dicht. Op de vraag of het onderwijs nu eigenlijk creativiteit en ondernemingszin fnuikt, is niet echt een eensluidend antwoord gekomen. Ja en neen. Soms wel, soms niet. Maar één ding staat vast: deze avond heeft bewezen dat het thema bij veel mensen leeft. En dat is alvast een goed teken voor de toekomst. Serge Cornelus
22
Magazine_41_FINAL.indd 22
1/06/12 11:52
n
Levenslang leren aan de Arteveldehogeschool
Levenslang leren aan de Arteveldehogeschool
POSTGRADUATEN
Autismespectrumstoornissen
LERAREN EN SCHOLEN
Begeleider professionalisering voor leraren en school Business event management Diabeteseducator Postgraduaten Eduwond: stomatherapie en wondzorg Postgraduaat European fluencyAutismespectrumstoornissen specialist Postgraduaat Begeleider professionalisering voor Hippotherapie leraren en school Inspirerend coachen (in voorbereiding) Postgraduaat Business Event Management Lactatiekunde Postgraduaat Diabeteseducator Mindfulness Postgraduaat European Clinical Specialization in Fluency disorders Neurologische taal- en spraakstoornissen Postgraduaat Hippotherapie Rouwen verliesconsulent Postgraduaat Lactatiekunde Postgraduaat Mindfulness Postgraduaat Neurologische taal- en spraakstoornissen BIJSCHOLINGEN Postgraduaat Leidinggevende in de kinderopvang SOCIAAL WERK Postgraduaat Vroegdetectie en vroegbegeleiding Intake in de hulpverlening van ontwikkelingsstoornissen Intervisie voor animatoren rusthuizen Postgraduaat Eduwond:instomatherapie en wondzorg Rol als verantwoordelijke facilitaire dienstverlening Social Casework Sociaal werken vanuit biografisch perspectief Bijscholingen Wegwijs in onlinehulpverlening Leraren en scholen Groot worden in vrijheid – reflecteren over jongeren en Gesubsidieerde nascholingsprojecten: Voor elk burgerschap talent een passend leertraject; Kopschuif: een Rol van ploegbazen – stimulerend leidinggeven frisse kijk op schoolen lerarenprofessionaliteit; Groeien en leren door conflicten.
COMMUNICATIE ICT – bijscholing in open aanbod (REN)
Infrastructuurcommunicatie
Gesubsidieerde nascholingsprojecten: CLEVER
(competenties leren evalueren en remediëren) en D.O.O.S. (duurzame ontwikkeling op school) ICT–nascholingen in open aanbod en vraaggestuurd Sociaal werk Bijscholing tot school-, klas- en vakmentor Bemiddelen in het sociaal werk Bijscholing: Onderzoekscompetenties in de klas Sociaal-juridische hulpverlening Bijscholing: Talenten en competenties in organisaties Social Casework Vormingsaanbod: Competenties en talenten in organisaties Hulp bieden aan kinderen en jongeren in rouw Bijscholing over migratie - ‘No place like home’ Website Kwalitatief Onderzoek Socia cahier: werkstukken over welzijnswerk GEZONDHEIDSZORG Animo; nieuwsbrief voor animatoren in het rusthuis Autisme praktijkopleiding Begeleider van sporters Gezondheidszorg Buddy als begeleider van kansarmen onderzoek in de perinatale Initiatie toegepast wetenschappelijk via periode Care and detect: observation and management of afstandsleren Neonatologie premature and newborn babies Neurologische Creative artszorg and creativity in occupational therapy Stottertherapie: opstart intervisiegroep Diabetes: interdisciplinair gedeelde zorg Psychologische en psychotherapeutische stromingen Fotografie inen een therapeutische en modules: agogische context Vroegdetectie vroegbegeleiding: neonatale zorg Intervisie stottertherapeuten in een bredervoor perspectief; ontwikkeling screenen van baby en dreumes; vroegbegeleiding: Levensreddend handelen bijintroductie kinderen vanin0vroegbehandeling tot 12 jaar Aan de slag als begeleider van (top)sporters Mindfulnesstrainer voor kinderen - mindful opvoeden Eutonie: door groeiend lichaamsbewustzijn in balans leven Neonantologie - kinderchirurgie - genetica Diabetes: interdisciplinair gedeelde zorg Neurologischehandelen zorg Levensreddend Omgaan metbegeleide agressie intervisie Ouderenzorg: Sociale gezondheidszorg: levend leren stromingen Psychologische en psychotherapeutische Supervisie voor ergotherapeuten
www.arteveldehogeschool.be >> onderzoek en ontwikkeling
www.arteveldehogeschool.be >> onderzoek en dienstverlening
Als ‘t aan jou lag, had je de SWITCH al gemaakt. opklimmen
een job vinden
van richting veranderen
switch: studeren en werken combineren 7 opleidingen aan de Arteveldehogeschool bieden jou een bijzonder traject om werk of gezin te combineren met een bacheloropleiding. Meer info: www.arteveldehogeschool.be >> SWITCH Ook de andere opleidingen aan de Arteveldehogeschool bieden faciliteiten op maat aan, waardoor je studeren, werken en een gezin beter kan combineren. Bel 09 235 20 00 voor meer info.
23
Magazine_41_FINAL.indd 23
1/06/12 11:52
OPLEIDINGEN BACHELOR BEDRIJFSMANAGEMENT Accountancy - fiscaliteit Financie- en verzekeringswezen Internationaal ondernemen Kmo-management Logistiek management Marketing Rechtspraktijk OFFICEMANAGEMENT Event- en projectmanagement Management assistant + keuzetrajecten General-en, Human resources management assistant Medical management assistant COMMUNICATIEMANAGEMENT JOURNALISTIEK GRAFISCHE EN DIGITALE MEDIA Crossmedia-ontwerp Grafimediabeleid Grafimediatechnologie Multimediaproductie + keuzetrajecten Fotodesign en Grafisch design / proDUCE en proDEV SOCIAAL WERK Maatschappelijke advisering* Maatschappelijk werk* Personeelswerk Sociaal-cultureel werk Syndicaal werk - sociaal beleid * = + keuzetraject Justitie en geestelijke gezondheid PEDAGOGIE VAN HET JONGE KIND ONDERWIJS: KLEUTERONDERWIJS ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS ONDERWIJS: SECUNDAIR ONDERWIJS ERGOTHERAPIE LOGOPEDIE EN AUDIOLOGIE Logopedie Audiologie PODOLOGIE VERPLEEGKUNDE VROEDKUNDE REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE, I.S.M. UGENT
MASTER ERGOTHERAPEUTISCHE WETENSCHAP, I.S.M. DIVERSE PARTNERS REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE, I.S.M. UGENT SOCIAAL WERK , I.S.M. AUGENT VERPLEEGKUNDE EN VROEDKUNDE, I.S.M. AUGENT
BACHELOR-NA-BACHELOR CREATIEVE THERAPIE ONDERWIJS: BUITENGEWOON ONDERWIJS SCHOOLONTWIKKELING ZORGVERBREDING EN REMEDIËREND LEREN
POSTGRADUATEN EN BIJSCHOLINGEN
arteveldehogeschool.be 925-53520-0112-1362
925-53520-0112-1362
Magazine_41_FINAL.indd 24
INFODAGEN zaterdag 23 juni zaterdag 1 september 1/06/12 11:52