od nors
God nors 1
Norskforvaksneinnvandrarar
Lena Berg Andersen og Jannecke Hofset
NYNORSK
Ny utgåve 2023
ARBEIDSBOK A1/A2
God i norsk 1 arbeidsbok er ein del av læremiddelet God i norsk 1. Læremiddelet dekker kompetansemåla innanfor A1 og A2 i læreplan i norsk for vaksne innvandrarar (2021) og kjerneelement og tverrfaglege tema i denne læreplanen.
© H. Aschehoug & Co. (W. Nygaard) 2023 2. utgåve / 1. opplag 2023
Det må ikkje kopierast frå denne boka i strid med åndsverklova eller i strid med avtalar om kopiering som er gjorde med Kopinor, interesseorgan for rettshavarar til åndsverk. Kopiering i strid med lov eller avtale kan føre til erstatningsansvar og inndraging, og kan straffast med bøter eller fengsel.
Redaktør: Irene Brinch Sand Omsetting til nynorsk: Eirik Ulltang Birkeland (les om formval i forordet til tekstboka)
Grafisk formgiving og omslag: Fredrik Svanqvist
Omslagsbilde: Rolf Groven, Suse avgårde, 1990 Copyright Rolf Groven / BONO Bilderedaktør: Nina Hovda Johannesen
Fotograf: Marit Brunstad Illustrasjonar: Karine Haaland Tekniske teikningar: Irene Løhre
Grunnskrift: Tiempos og Haas Grotesk
Papir: 100 g G-print 1,0
Trykk: Merkur Grafisk A/S Innbinding: Bokbinderiet Johnsen AS, Skien
ISBN 978-82-03-41303-2 www.aschehoug.no NO - 1430
Forord
Arbeidsboka til God i norsk 1 har mange og varierte oppgåver som trener deltakarane i å bruke språket på ulike måtar. Dei får god trening i å bruke vokabular og strukturar frå tekstboka både munnleg og skriftleg. Det er rikeleg med grammatikkoppgåver for å øve inn og automatisere ny grammatikk frå kvart kapittel, og det er lagt opp til systematisk repetisjon av både grammatikk og vokabular. Arbeidsoppgåvene dekker kompetansemåla innanfor A1 og A2 og kjerneelementa i læreplan i norsk for vaksne innvandrarar (2021).
Kjerneelement
Læremiddelet God i norsk 1 legg opp til bruk av varierte språklæringsstrategiar for å dekke dei ulike måtane deltakarane lærer språk på. Det er også lagt vekt på arbeid med både skriftleg og munnleg resepsjon i ulike samanhengar i tillegg til skriftleg og munnleg produksjon. Språklæring skjer i stor grad i samhandling med andre, og derfor legg fleire av oppgåvene i arbeidsboka opp til samarbeid. Deltakarane skal bruke ulike strategiar for å forstå og gjere seg forståtte. Fleire av oppgåvene inneber formidling av innhald, for eksempel ved at deltakarane skal fortelje att tekst eller fortelje kva dei ser på eit bilde.
Uttale
Alle kapitla har eigne uttaleoppgåver der deltakarane kan øve på uttale av ord og uttrykk frå tekstboka. Til fleire av kapitla er det også øvingar med minimale par for å øve på lydar som kan vere vanskelege å høyre og uttale. Lydfiler til alle desse oppgåvene ligg på dei digitale ressursane.
Lytteoppgåver
Arbeidsboka har også lytteoppgåver til kvart kapittel, der tekstane med innlesen lyd finst på dei digitale ressursane. Lytteøvingane er lesne inn med tonefall frå ulike dialekter. På dei digitale ressursane er det også fleire lytteøvingar som deltakarane kan jobbe med på eiga hand. Strukturen på nokre av desse oppgåvene er basert på lytteoppgåver på norskprøva.
Øvetilprøve
Alle kapitla i arbeidsboka sluttar med oppgåver som liknar den munnlege og skriftlege norskprøva på A1/A2-nivå. Bilda til munnleg og skriftleg oppgåve er knytte til temaet i kapittelet, og det same er A2-oppgåvene. I tillegg finn deltakarane Øve til prøve, som er ein eigen digital
norskprøveressurs. Her kan dei øve på lytte-, lese - og skriveoppgåver som er bygde opp på same måten som norskprøvene. Deltakarane får tilgang til Øve til prøve via dei digitale ressursane. Nokre av skriveoppgåvene har forslag til modelltekstar som ein kan jobbe med i klassa.
Digitaleressursar
Dei digitale ressursane til læremiddelet God i norsk 1 gir deltakarane enda fleire lese-, skrive- og grammatikkoppgåver. Dei fleste oppgåvene er sjølvrettande, slik at deltakarane får vite med ein gong om dei har svart rett eller gale. Her ligg det også innlesen lyd til alle tekstane i tekstboka.
Deltakarane kan dermed lytte til tekstane så mange gongar dei vil, og i sitt eige tempo. Alle lyttetekstane og fasitane til oppgåvene i arbeidsboka finst på same stad.
Lærarane finn pedagogiske tips til korleis dei kan jobbe med alle tekstane i tekstboka. Dei får òg forslag til ulike praktiske undervisningsopplegg og idear til korleis ein kan øve dei digitale ferdigheitene til deltakarane.
Ressursane inneheld ei rekke kopioriginalar med både drilloppgåver, repetisjonsoppgåver, snakkekort og illustrasjonar. Til dei fleste kopioriginalane er det laga fasit. I alle kapitla er det ekstra lesetekstar. Dette kan vere spesielt nyttig i grupper med stort differensieringsbehov.
Dei digitale ressursane har også sjekklister til kvart kapittel, som deltakarane kan bruke til eigenvurdering. Det er utarbeidd testar til kvart kapittel og ei noko meir omfattande kapittelprøve etter kvart tredje kapittel. Desse har også eigne lytteøvingar.
Praktiskbrukavspråket
På baksida av arbeidsboka er det eit stigespel som legg opp til at deltakarane skal lage eigne setningar med verb. Spelet kan brukast på ulike nivå – frå ein er heilt nybegynnar, til ein har fått meir øving. Spelereglane står på siste side i arbeidsboka. Det er også nyttig å bruke snakkekorta til dei ulike kapitla for å øve grammatikk og vokabular munnleg før ein testar det skriftlege språknivået ved hjelp av kapittelprøva og går vidare til neste kapittel.
Lykke til med å bruke God i norsk 1 og hjelpe deltakarane til å bli gode i norsk.
Lena Berg Andersen Jannecke Hofset
3.3
Uttale ...........................................123
Lytteoppgåver ..................................124 Øve til prøve.....................................125
9Her bur eg! ................................127
9.1 Korleis bur du? ............................127
9.2 Marek har flytta............................129
9.3 Kor lenge har du budd her? ..............131
9.4 Har du vore på dugnad? ..................134
9.5 Yrkestekst: Eg er snikkar..................138
Uttale ............................................139
Lytteoppgåver ..................................140 Øve til prøve.....................................141
10Det må vi feire! ...........................142
10.1 Eg gler meg til bursdagen min ............142
10.2 Vil de komme i bryllaupet vårt? ...........144
10.3 Vennane våre gifta seg i helga ............145
10.4 Innflyttingsfest hos Marek og Ewa .......146
10.5 Yrkestekst: Eg er kokk....................151
Uttale ............................................151
Lytteoppgåver ..................................152 Øve til prøve.....................................153
11Det er typisk norsk .......................154
11.1 Kva er typisk norsk?.......................155
11.2 Det er typisk norsk å reise på hytta ......157
11.3 Norsk geografi.............................159
11.4 Ei helsing frå Hurtigruten .................161
11.5 Yrkestekst: Eg er turistguide ..............164
Uttale ............................................165
Lytteoppgåver ..................................165
Øve til prøve.....................................166
12Kosthald og helse ........................168
12.1 Korleis føler du deg? .....................168
12.2 Eg føler meg litt dårleg ...................171
12.3 Vi må halde oss i form.....................173
12.4 Vi må prøve å ete sunt....................173
12.5 Yrkestekst: Eg er pleieassistent ..........175
Uttale ...........................................178
Lytteoppgåver ..................................178
Øve til prøve.....................................179
13Utdanning for alle ........................181
13.1 Skulesystemet i Noreg....................181
13.2 Skal du på foreldremøte? .................183
13.3 Yrkesfagleg opplæring i Noreg ...........185
13.4 Å studere i Noreg..........................187
13.5 Yrkestekst: Eg er reinhaldar ..............189
Uttale ............................................190
Lytteoppgåver ..................................191 Øve til prøve.....................................192
14Eg vil finne ein jobb! ......................194
14.1 Har du erfaring? ...........................194
14.2 På kontoret til sjefen ......................197
14.3 Arbeidsliv ..................................198
14.4 Vanskelege situasjonar på jobben ........199
14.5 Yrkestekst: Eg er barneskulelærar .......202
Uttale ............................................203
Lytteoppgåver ..................................204 Øve til prøve.....................................205
15Innvandrar i Noreg ........................207
15.1 «Du må finne den hemmelege døra.» .....207
15.2 «Eg vil vise innvandrarkvinner at alt er mogleg!» ..........................210
15.3 «Kast deg ut i samtalar med nordmenn!» 213
15.4 «Du kan klare nesten alt viss du jobbar hardt!» .....................215
15.5 Ho: Er det sant? Men … du … nei … tullar du berre? ............................219
Uttale ............................................220
Lytteoppgåver ..................................221 Øve til prøve.....................................222
Illustrasjonsliste .................................223
Slik kan du bruke stigespelet på baksida ......224
Kapittel1
Vi blir kjende
1.1 Kvar kjem du frå?
1Rett eller feil? Sett kryss. side 10–11
RettFeil
1Håvard kjem frå Noreg.
2Sompit kjem frå Syria.
3Yousef kjem frå Polen.
4Viola kjem frå Italia.
5Biniam kjem frå Eritrea.
6Marek kjem frå Thailand.
7Hawa kjem frå Somalia.
2Les teksten og svar ja eller nei. side 10–11
1 Kjem Håvard frå Polen?
2 Kjem Sompit frå Thailand?
3 Kjem Biniam frå Somalia?
4 Kjem Hawa frå Noreg?
5 Kjem Yousef frå Eritrea?
6 Kjem Viola frå Italia?
7 Kjem Marek frå Syria?
3Les teksten og svar på spørsmåla med setningar. side 10–11
1Kvar kjem Marek frå?
2Kvar kjem Yousef frå?
3Kven kjem frå Italia?
4Kven kjem frå Somalia?
5Kvar kjem du frå?
6Kvar kjem Håvard frå?
4Sett inn rett spørjeord.
1 heiter du?Eg heiter Sompit.
2 kjem du frå?Eg kjem frå Thailand.
3 kjem frå Eritrea?Biniam kjem frå Eritrea.
4 kjem frå Noreg?Håvard kjem frå Noreg.
5Svar på spørsmåla.
1Kva heiter du? Eg heiter.
2Kvar kjem du frå? Eg kjem frå.
Spør dei andre i klassa.
6Sett inn verb. heiter – kjem
1 Eg Hawa. Eg frå Somalia.
2 du frå Polen? Kva du?
3 du Viola? du frå Italia?
4 Kva du? Eg Sompit.
5 Kvar du frå? Eg frå Thailand.
7Fyll ut skjemaet. Kva heiter du? Kvar kjem du frå?
Fornamn:
Etternamn:
Land:
8 Skriv vekedagane.
1 måndag 2 3 4 5 6 7
Les dagane høgt to og to.
9 Svar på spørsmåla.
Kva dag er det i dag? I dag er det .
Kva dag var det i går? I går var det .
Kva dag er det i morgon? I morgon er det .
1.2 Kva heiter du?
10 Svar på spørsmåla. side 12
1 Kven er lærar?
2 Kven stavar?
11 Sett inn verb. snakkar – forstår – stavar – gjentar
Sompit og Biniam saman. Biniam ikkje. Sompit . Viola og Yousef saman. Yousef , og Viola .
12 Munnleg Snakk saman to og to.
Kva heiter du?
Unnskyld, kan du stave det?
Kvar kjem du frå?
Unnskyld, eg forstår ikkje, kan du gjenta?
Eg heiter
Eg kjem frå
13 Skriv teksten med punktum, komma og stor bokstav.
sompit og biniam snakkar saman biniam forstår ikkje sompit gjentar viola og yousef snakkar saman yousef stavar og viola forstår
Sompit og Biniam
14 Substantiv. Øv saman.
ein gut, ei jente, ei dame, ein mann, eit hus, eit eple, ein is, ei flaske, ei bok, ein blyant, ein penn, eit viskelêr, eit bord, ei klokke, ei tavle, ein stol, ein pc
Eksempel: Kva er det? Det er ein gut.
15 Alfabetet. Sett inn rett bokstav.
16 Sett inn rett bokstav. Ikkje sjå på oppgåve 15.
17 Sett inn ein, ei eller eit.
Det er gut. Det er jente. Det er mann. Det er dame. Det er hus.
Det er bok. Det er penn. Det er viskelêr. Det er blyant.
Det er bord. Det er stol. Det er klokke. Det er pc. Det er tavle.
Det er eple. Det er is. Det er flaske.
1.3 No bur eg i Noreg
18 Svar på spørsmåla. side 14
Eksempel: Kvar kjem Biniam frå? Han kjem frå Eritrea.
1 Kvar bur Biniam?
2 Kvar kjem Sompit frå?
3 Kven kjem frå Syria?
4 Kven kjem frå Somalia?
5 Kven bur i Noreg?
6 Kvar bur du?
19 Sett inn pronomen. eg, vi, ho, dei, han
1Kvar bur du? bur i Noreg.
2Viola kjem frå Italia. No bur i Noreg.
3Yousef kjem frå Syria. No bur i Noreg.
4Kvar bur de? bur i Noreg.
5Kvar bur Hawa og Biniam? bur i Noreg.
20Sett strek til rett pronomen.
Violahan
du + Hawaho
Yousef + Marekvi
eg + Sompitde
Biniamdei
du + duhan
Håvardho
han + hovi
eg + dede
Hawadei
21Sett inn rett pronomen.
1Kvar kjem Marek frå? kjem frå Polen.
2Kvar kjem du frå?
kjem frå Noreg.
3Kvar kjem Biniam frå? kjem frå Eritrea.
4Kvar kjem du og Yousef frå? kjem frå Syria.
5Kvar kjem Viola frå? kjem frå Italia.
22Spørjeord. Sett strek frå spørsmål til rett svar.
1Kva heiter ho?Syria.
2Kvar kjem ho frå?Hawa.
3Kva heiter han?Han skriv.
4Kvar kjem han frå?Yousef.
5Kva gjer han?Somalia.
23Spørjeord. Sett strek frå spørsmål til rett svar.
1Kva snakkar Hawa, Viola og Biniam?Han kjem frå Syria.
2Kvar kjem Sompit frå?Ho snakkar italiensk.
4Kvar kjem Yousef frå?Dei snakkar italiensk.
5Kva snakkar Viola?De kjem frå Noreg.
6Kvar kjem Håvard og eg frå?Ho kjem frå Thailand.
24 Sjå på teikninga og svar på spørsmåla.
måndagtysdagonsdagtorsdagfredaglaurdagsøndag Eg går på norskkurs. Eg høyrer på musikk. Eg går på norskkurs. Eg speler fotball.
Eg ser på tv.Eg les.Eg går på tur.
Eksempel: Høyrer du på musikk på onsdag? Nei, eg høyrer på musikk på tysdag.
1 Går du på norskkurs på tysdag? .
2 Ser du på tv på fredag? .
3 Går du på tur på laurdag?
4 Speler du fotball på søndag?
5 Les du på laurdag?
25 Skriv setningar med desse verba:
heiter – er – kjem – les – skriv – snakkar – forstår – gjer – seier
Eksempel: Han heiter Håvard.
1.4 Eg snakkar litt norsk
26 Rett eller feil? Sett kryss. side 16
RettFeil
1Håvard snakkar norsk.
2Sompit snakkar arabisk.
3Yousef snakkar tigrinja.
4Viola snakkar engelsk og italiensk.
5Biniam snakkar engelsk og thai.
6Marek snakkar polsk, men ikkje engelsk.
7Hawa snakkar somali.
27 Snakk med alle i klassa.
Kva for språk snakkar du? Eg snakkar
Snakkar du engelsk? Forstår du mykje norsk? Kven snakkar arabisk?
Kva for språk snakkar læraren? Forstår du polsk?
28 Sett inn rett verb.
kjem – snakkar – forstår – seier – spør
Eg snakkar norsk, engelsk og fransk.
Eg forstår litt tysk.
Eg snakkar ikkje somali.
Eg forstår ikkje arabisk.
Biniam frå Eritrea. Han tigrinja, og han litt italiensk og norsk. Yousef frå Syria. Han arabisk og engelsk, og no han litt norsk. Marek er frå Polen og polsk og litt norsk. Han ikkje engelsk. Sompit frå Thailand og thai og engelsk. Viola frå Italia. Ho italiensk og engelsk. Viola mykje norsk. Hawa frå Somalia og somali og litt italiensk, men ho ikkje arabisk. Biniam, Viola og Hawa litt italiensk saman. «Kva språk de no?»
Håvard.
29 Skriv teksten med punktum, komma og stor bokstav. eg heiter hawa og kjem frå somalia eg går på norskkurs vi er mange i klassa vi lærer norsk eg forstår ikkje mykje men eg snakkar og skriv litt i bloggen skriv eg norsk
30 Kva gjer dei?
31 Sett inn verb som passar.
1 Han Ola.7 Han frå Noreg.
2 Ho mat.8 Vi kaffi.
3 Kva du?9 Eg på norskkurs.
4 Ho SMS.10 Eg i norskboka.
5 Vi saman.11 Eg ikkje arabisk.
6 Eg norsk.12 Dei på tv.
32 Gjenta setningane med no først.
Eksempel: Eg forstår no. No forstår eg.
Eg snakkar no. No .
Ho forstår no.
Ho snakkar no.
Vi forstår no.
Vi snakkar norsk no. .
33 Skriv setningane med ikkje.
Eksempel: Eg snakkar norsk. Eg snakkar ikkje norsk.
1Viola snakkar arabisk.
2Håvard snakkar italiensk.
3Hawa kjem frå Polen.
4Biniam kjem frå Italia.
5Yousef forstår somali.
6Marek forstår tigrinja.
7Sompit skriv blogg.
34 Skriv setningane rett. Begynn med no.
1 forstår no eg . No
2 eg fotball no speler .
3 på norskkurs no går eg .
4 kaffi eg no drikk .
35 Skriv tala med bokstavar.
Vi snakkar norsk no.
36 Sett strek til rett pronomen.
Sofie
du + Viola
Viola + Hawa
eg + Hawa
Håvard
Sofie, Markus og Bjørn han ho vi de dei dei du + du Jan han + ho eg + de Janne eg + du han ho vi de dei vi
37 Skriv setningane med understreka ord først. Hugs stor bokstav.
Eksempel: Han er på skulen no. No er han på skulen.
1 De snakkar litt norsk no.
2 Vi lærer norsk no.
3 Ho drikk te no.
4 Eg er på norskkurs i dag.
5 Det er måndag i dag.
6 Vi drikk te i pausen.
7 Dei snakkar norsk i klassa.
1.5 Yrkestekst: Eg er lærar
38 Svar på spørsmåla. side 18
Kva gjer Håvard på jobb?
Kven møter Håvard på jobb?
39 Kva et og drikk du i pausen?
Spør dei andre i klassa.
40 Skriv teksten med punktum, komma, spørsmålsteikn og stor bokstav.
håvard er lærar på norskkurs og underviser i norsk kva heiter du kvar kjem du frå snakkar du norsk
41 Kva for eit ord høyrer du?
42Kva for eit ord høyrer du?
12345678
o togodkorsolnosovondor å tågåkårsålnåsåvåndår
43Kva for eit ord høyrer du?
12345678
å låtlåntåsåmålemårrårgått a latlantasamalemarrargatt
44Lytt og gjenta. kvahandeiNoregforstår kvarhodetogsånorskkurs kvenspråkunnskyld
Lytteoppgåver
45Kva er det? Sett rett nummer ved tinga på bilda.
46 Kva gjer dei?
Sett rett nummer ved bilda.
47 Kva heiter dei? Kvar kjem dei frå? Kvar bur dei?
Kva for språk snakkar dei?
Eksempel:
namn: Anna Løset
kjem frå: Trondheim
bur i: Oslo
snakkar: engelsk og norsk
1 namn:
kjem frå:
bur i:
snakkar:
2
namn:
kjem frå:
bur i:
snakkar: 3
namn:
kjem frå:
bur i: snakkar:
4
namn: kjem frå:
bur i: snakkar:
namn:
kjem frå:
bur i:
snakkar:
Nord-Noreg
Bergen
Stavanger
Kristiansand
Trondheim
Bodø
Tromsø
Midt-Noreg
til prøve
Øve til prøve
48Munnleg. Fortel om deg sjølv.
Kva heiter du? Kvar kjem du frå?
Kva for språk snakkar du? Kva gjer du?
49Munnleg. Snakk om bildet. Kva ser du?
50Munnleg. Snakk saman.
Kva gjer de på skulen?
51Skriftleg. Skriv ein SMS til læraren.
Eksempel: Hei, Håvard. Eg kjem ikkje på skulen i dag. Mvh. Marek
52Skriftleg. Skriv ein tekst om bildet. Kva ser du? Eg ser eit klasserom. Ein mann les. Han
53Skriftleg. Skriv om deg sjølv.
Eg heiter