Adab altaff 05

Page 1





‫بسم ال الرحمن الرحيم‬ ‫وبه نسسستعي علسسى هسسذه الوطسسوة المامسسسة مسسن مراحسسل موسوعة أدب الوطسسف بسسذا السسءزء‬ ‫السسمامس متمشسسي مسسع شسسعراء القسسرون‪ .‬هسسما نسسن الن نعيسسش بيس شسسعراء القسسرن العماشسسر والسسمادي‬ ‫عشسسر والثسسمان عشسسر ‪ ،‬بسسماحثي ومنقسسبي ‪ ،‬سسسماهرين علسسى تسسسجيل تسسماريمهم وسسيهتم ‪ ،‬منتقي س‬ ‫أجل مما جمادت به قرائحمهسم ودبتسه أقلممهسم ‪ ،‬نسرص علسى الشسماردة والسواردة عنمهسم علسى حسد‬ ‫قول القمائل ‪:‬‬ ‫تس س س س س س س س س س س سسرى الفس س س س س س س س س س س سست ينكس س س س س س س س س س س سسر فضس س س س س س س س س س س سسل الفس س س س س س س س س س س سست‬

‫فس س س س س س س س س س س س س ده س س س س س س س س س س س سسره ح س س س س س س س س س س س سست إذا م س س س س س س س س س س س سسما ذه س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ج س س س س س س س س س س س س سّد بس س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س سسرص علس س س س س س س س س س س س سسى نكتس س س س س س س س س س س س سسة‬

‫يكتبمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما عن س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسذهب‬

‫دفع دخل ‪:‬‬ ‫قلت لصديق ل أثق بسه وأرتماح إلس ذوقه الدبس ‪ :‬هسسل تسرى ان مسسن وحدة الوضوع ان‬

‫يكون ف جلة شعراء السي ‪ 7‬ذاك الذي يقول ف مبوبه س واسه حسي س‬ ‫ترك س س س س س س س س س س س س ت جفن س س س س س س س س س س س س س س س واصس س س س س س س س س س س س س س سسل والكس س س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫راء )‪ (1‬فجس س س س س س س س س سسد بمالوص س س س س س س س س سسل ‪ ،‬فمالوص س س س س س س س س سسل زي س س س س س س س س س ن‬

‫ول تبن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سؤال بل‬

‫ف س س س س س سسمالقلب يشس س س س س س سسى كس س س س س س سسرب ) ل ( ي س س س س س سسما حسس س س س س س سسي‬

‫للمهجرة‪.‬‬

‫ذاك هو الشماعر شمهماب الدين أحسسد الفيسسومي )‪ (2‬التسسوف سسنة نيسف وسبعي وسبعممائة‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س يشي ال واصل بن عوطماء وتعذر نوطقه بمالراء‪.‬‬ ‫‪ 2‬س وفيوم كقيوم ‪ :‬اسم نماحية بصر‪.‬‬


‫قمال انما تورية جيلة تنبّسه الفكسمار إلس يسوم السسي ‪ ، 7‬قلست إنسه لس يقصسد بقسوله هسذا‬ ‫إل مبسسوبه ‪ ،‬لكسسن لشسسمهرة يسسوم السسسي بسسن علسسي ولسمادث ك سربلء السسذي ه سّءز العسسمال السسسلمي‬ ‫والسسذي أصسسبح شسسماهداً علسسى اليسسمام وبمارزاً بيس حسوادث العسسمال جسسماء بسسه هسسذا الشسسماعر وغيسسه مسسن‬ ‫الدبسماء دليلً وشماهداً ‪ ،‬وشماهدي علسسى ذلسك مسما رواه البسوين النبلسي فس ذيسل مسسرآة الءزممان ج‬ ‫‪ 1‬ص ‪ 359‬قمال ‪:‬‬ ‫ف س السسسنة الثمامنسسة والمسسسي والسسستممائة ف س يسسوم الثني س السسسمابع والعش سرين مسسن جسسمادي‬ ‫الول طيف بدمشق برأس مقوطوع مرفوع على رمح قصسي معلسق بشسعره وهو فس قوطعسة شسبكة‬ ‫زعمسوا انسه رأس اللسك الكمامسسل ممسد بسن اللسك الفظفسر شسمهماب السدين غسسمازي ابسن اللسسك العسسمادل‬ ‫أب س بكسسر بسسن أيسسوب صسسماحب ميمافسسمارقي وتلسسك النسواحي ودام فس حصسسمار الشسسمام أكسسثر مسسن سسسنة‬ ‫ونصف ول يفظمهر عليمهسم الس ان فنس أهسل البلسد لفنسماء زادهسم فوجد مسع مسن بقسي مسن أصسحمابه‬ ‫موتى أو مرضى فقوطع رأسه وطيسسف بسسه البلد ثس علسق علسى بسماب الفراديسسس السسمارج فقسسمال قمائسسل‬ ‫ف ذلك ‪:‬‬ ‫ابس س س س س س س س س س س س سسن غس س س س س س س س س س س س سسماز غ س س س س س س س س س س س س سءزا وجماهس س س س س س س س س س س س سسد قومس س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫أثخن س س س س س س س س س س س س س س س سوا ف س س س س س س س س س س س س س س س س العس س س س س س س س س س س س س س س سراق والش س س س س س س س س س س س س س س س سرقي‬

‫ظ س س س س س س س س س س س س س س سسماهراً غمالب س س س س س س س س س س س س س س س سماً ومس س س س س س س س س س س س س س سسمات ش س س س س س س س س س س س س س س سسمهيداً‬

‫بع س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ص س س س س س س س س س س س س س س س س سسب عليمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ع س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامي‬

‫ل س س س س س س س س س س س يش س س س س س س س س س س سسنه ان طي س س س س س س س س س س سسف ب س س س س س س س س س س سسمالراس من س س س س س س س س س س سسه‬

‫فل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه أس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوة ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سرأس الس س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫واف س س س س س س س س سسق الس س س س س س س س س سسبط ف س س س س س س س س س س الش س س س س س س س س سسمهمادة والم س س س س س س س س سسل‬

‫لقس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد حس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماز أجس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسره مرتي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ج س س س س س س س س س سسع ال س س س س س س س س س س س حس س س س س س س س س س سسن زيس س س س س س س س س س ن الش س س س س س س س س س سسمهيدين‬

‫علس س س س س س س س س س س س س س س س سسى فتس س س س س س س س س س س س س س س س سسح تينس س س س س س س س س س س س س س س س سسك القلعس س س س س س س س س س س س س س س س سستي‬

‫ث س س س س س س س س س س س س س س واروا ف س س س س س س س س س س س س س س مشس س س س س س س س س س س س س سسمهد ال س س س س س س س س س س س س س سرأس ذاك‬

‫الس س س س س س س س س س س س س س سرأس فماس س س س س س س س س س س س س س سستعجبوا م س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س سسمالي‬

‫وارتس س س س س س س س س س س وا ان س س س س س س س س س س سسه يي س س س س س س س س س س سسء ل س س س س س س س س س س سسدى البع س س س س س س س س س س سسث‬

‫رفي س س س س س س س س س س س س س س س س سسق الس س س س س س س س س س س س س س س س س سسي فس س س س س س س س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س س س س س س س س سستي‬

‫ث وقع التفماق العجيسب ان دفسن فس مسسجد السراس داخسل بسماب الفراديسس فس السراب‬ ‫ف أصل الدار وغرب الراب ف طماقة يقمال ان رأس السي دفن بما‪.‬‬


‫وكقول الشيخ حسي الكركي العماملي ‪:‬‬

‫ج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسودي بوص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل أو ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب ِ‬ ‫ي‬

‫فمالي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأس اح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدى الراح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستي‬

‫أي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّل ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرع ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫)‪(1‬‬

‫أن ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذهب ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدم الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وكقول ممد بن عمر النصيب الشمافعي س من شعراء القرن التماسع س )‪: (2‬‬

‫ت أق س س س س س س س س س س س سسوى‬ ‫حس س س س س س س س س س س س س ٌ‬ ‫ي ان هج س س س س س س س س س س س سسرت فلس س س س س س س س س س س س س ُ‬ ‫ودمعس س س س س س س س س س س سسي قس س س س س س س س س س س سسد جس س س س س س س س س س س سسرى ن س س س س س س س س س س س سراً ولكس س س س س س س س س س س سسن‬

‫علس س س س س س س س س س سسى الج س س س س س س س س س س سران مس س س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س س سسرح السس س س س س س س س س س سسود‬ ‫ع س س س س س س س س س س س س س س س سسذول ف س س س س س س س س س س س س س س س س س مبتس س س س س س س س س س س س س س س س سسه ) يءزيس س س س س س س س س س س س س س س س د (‬

‫وقول السوزير الرغرب س وهو مسسن شسعراء القسسرن السسمامس الجسسري ‪ ،‬وكمان السسماكم قسد قتسل‬ ‫أهله بصر كمما رواهما ف معجم البلدان ‪:‬‬ ‫اذا كنس س س س س س س س سست مشس س س س س س س س سستماقماً إل س س س س س س س س س الوطس س س س س س س س سسف تمائقس س س س س س س س سسما‬

‫إلس س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س س سربل ف س س س س س س س س س سسمانفظر عس س س س س س س س س س سراص القوط س س س س س س س س س سسم‬

‫تس س س س س س س س س س سسرى مس س س س س س س س س س سسن رج س س س س س س س س س س مال الرغربس س س س س س س س س س س عصس س س س س س س س س س سسمابة‬

‫مض س س س س س س س س س س س سسرجة الوس س س س س س س س س س س سسماط والص س س س س س س س س س س س سسدر بمال س س س س س س س س س س س سسدم‬

‫ومثله بل أجلى منه قول أب جفعر البحمان المازن يرثي أبما السي ابن سيمحون ‪:‬‬

‫لف س س س س س س س س س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س س س س س س س س س سسك أب س س س س س س س س س س س س س س س س سسما السس س س س س س س س س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ي‬

‫عينس س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً رمت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك بك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ع ِ‬ ‫يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫جرعتن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س غصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسص ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫)‪(3‬‬

‫وأريتن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫ومما ينماسب هذا من التورية مما رأيته ف ) جواهر البلغة ( من قول أحدهم ‪:‬‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه البايس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما عبيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيداً حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماز لوطف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س الشيخ الكركي من أفذاذ العلم له مؤلفمات كثية ذكرهما الر العماملي ف أمل الممال‪ .‬توف سنة ‪ 1076‬هس‪.‬‬ ‫‪ 2‬س ترجم له السخماوي ف الضوء اللمع لهل القرن التماسع س ج ‪ 8‬ص ‪.259‬‬ ‫‪ 3‬س عن كتماب سي الماطر وأنيس السمافر موطوط العلمة البحماثة الشيخ علي كماشف الرغوطماء التوف ‪ 1350‬ه س ‪،‬‬ ‫مكتبة كماشف الرغوطماء العمامة س قسم الخوطوطمات س‪.‬‬


‫أن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست ) الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ( ولك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫جف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك فين س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ) يءزي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س د (‬

‫ومما ينماسب ذلك قول بعضمهم كمما روى ابن اب الديد ف شرح ن ج البلغة ‪:‬‬ ‫ق س س س س س س س س س س سسمالوا أت س س س س س س س س س س سسى العي س س س س س س س س س س سسد والي س س س س س س س س س س سسمام مش س س س س س س س س س س سرقة‬

‫وأنس س س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س س سسماك وكس س س س س س س س س ل النس س س س س س س س س س سسماس مسس س س س س س س س س س سسرور‬

‫فقل س س س س س س س سست ان واص س س س س س س س سسل الحب س س س س س س س سسماب ك س س س س س س س سسمان لن س س س س س س س سسما‬

‫عي س س س س س س س س س س س س س سسداً وإل فمه س س س س س س س س س س س س س سسذا الي س س س س س س س س س س س س س سسوم عماش س س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫ان الصديق يرى ان أمثمال هؤلء الدبماء لما أشماروا إلس يسسوم السسسي وتسسسوا بنمهضسته‬ ‫وتسأثروا بسسما ولس وا اليمهسسما أو صسسرحوا مسسن قريب أو بعيسسد ‪ ،‬حسسق لسسم أن يكونس وا مسسن فرسمان هسسذه‬ ‫اللبسسة‪ .‬امسسما أنسسما فلسسم أقتنسسع كسسل القتنسسماع وان كنسست ذكرت أمثسسمالم فس ثنمايسسما هسسذه الوسوعة وقد‬ ‫مضى أمس بما فيه‪ .‬لذا أشرت اليمهم هنما‪ .‬وال من وراء القصد‪.‬‬ ‫الؤلف‬


‫القرن العاشر‬ ‫ه سسو العص سسر ال سسذي رك د في سسه الدب وخس دت ج سسذوته ‪ ،‬وكّم س تس أف سواه الش سسعر والش سسعراء‬ ‫وإليك مما قماله الوطيب اليعقوب عنه ف ) البمابليمات ( ‪:‬‬ ‫قسسمال ‪ :‬انتسسمابت الع سراق ف س هسسذا القسسرن مسسن أعسسمال الش سممال إل س أقماصسسي النسسوب نكبسسمات‬ ‫ومن واضسسوطرابمات وفت س أثمارهتما العصسسبيمات القوميسسة والنعسرات الوطمائفيسسة وظلسست البلد أكسسثر مسسن‬ ‫مئة عمام » ل تستقر على حمال من القلسق « حسروب وغمارات وذحسول وثمارات تست اسستعممار‬ ‫الفرس مرة وإرهماق التراك أخرى وذلسسك منسذ هجسسوم الشسماه اسسماعيل الصسفوي ملسك ايسران سسنة‬ ‫‪ 914‬هس على برغداد واستيلء أولده وأحفماده بعده كمالشسماه طمهمماسسب والشسماه عبسماس والشسماه‬ ‫صسسفي وحروبم مسسع » التكمسسمان « أول وملسسوك آل عثمسسمان ثماني سماً منسسذ عمهسسد السسسلوطمان سسسليممان‬ ‫القمانون إل دخول السلوطمان مراد ال برغداد عمام ‪ 1048‬هس كل ذلسسك وأبنسسماء الرافسسدين تقماسسسي‬ ‫مسما ل يسسترغرقه الوصف مسن القتسل والتمثيسل والنتقسمام والتنكيسل ومما الس ذلسك مسن ردم السدارس‬ ‫والعماهد وتريب العمابسسد والشسماهد س وخماصسسة فس دار السسسلم برغسداد س ومما ل ريب فيسه ان تلسسك‬ ‫الوادث الؤلة أدت إل القضماء علسى روح النمهضسة العلميسة وش ّل يسد الركة الدبيسة فتضسماءلت‬ ‫أصوات العلمماء وخدت قرائح الدبماء فل تكماد تسمع يومئذ للعربية وآدابسما صسوتًما‪ .‬وإذا كسمان‬ ‫هنسسماك آحسسماد مسسن القسسوم يسسستحقون السسذكر فقسسد طسسوى متسسأخروا السسؤرخي عنمهسسم كشسسحماً وضس ربوا‬ ‫على أسمائمهم حجمابماً كثيفماً من المهمال والمول فعميت على‬


‫النسسماس أخبسسمارهم وانوطمسسست آثسسمارهم‪ .‬حسست انسسبى إمسسمام أئمسسة الدب وأشسسمهر أعلمسسه ف س القسسرن‬ ‫السمادي عشسر العلمسة الديسب الشسمهي السسيد علسي خسمان السدن التسوف سسنة ‪ 1119‬ه س فعرفنسما‬ ‫ف كتمابه » سسلفة العصسر « بأسسماء بضسعة رجمال نبرغسوا فس اللسة والنجسف كسمانوا قسد نشسأوا فس‬ ‫أخري مات القسسرن العماشسسر وعماش سوا ف س أواسسسط السسمادي عشسسر » عصسسر الؤلسف « ث س اقتفسسى أثسسره‬ ‫معماص سسره ومسسمادحه الش سسيخ مم سسد عل سسي بش سسمارة النجف سسي ف سستجم ف س كت سسمابه ال سسذي س سسماه » نش سسوة‬ ‫السلفة « لمماعة آخرين من اللة والنجف وكربلء من ل يصل ال صماحب السسسلفة شسسيء‬ ‫من أحوالم ولولمهما لما عرفنما عن أولئك النفر شيئما‪.‬‬


‫شعراء‬ ‫القرن العاشر‬ ‫الشيخ مفلح بن السن بن راشد الصيمري‬ ‫حسي بن مسماعد‬ ‫ممد السبعي‬ ‫الشيخ ممد البلغي‬ ‫السيد حسي الرغريفي‬ ‫ابن أب شمافي البحران‬ ‫الشيخ جمال الدين بن الوطمهر وطمائفة من الشعراء‬

‫الوفماة‬ ‫حدود ‪900‬‬ ‫‪910‬‬ ‫‪920‬‬ ‫القرن العماشر‬ ‫‪1001‬‬ ‫حدود ‪1001‬‬ ‫حدود ‪1000‬‬



‫الشيخ مفلح الصيمري‬ ‫المتوفى سنة ‪933‬‬ ‫أم الس س س س س س س س س س س س س سسور مفس س س س س س س س س س س س س سسروض عليس س س س س س س س س س س س س سسك متس س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫أع س س س س س س س س س س س سسدلك ي س س س س س س س س س س س سسما ه س س س س س س س س س س س سسذا الءزم س س س س س س س س س س س مان م س س س س س س س س س س س سسرُم‬ ‫أم أنس س س س س س س س س س س س س س سست ملس س س س س س س س س س س س س س سسوم والس س س س س س س س س س س س س س سسدود لئيمس س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫فل س س س س س س س س س س س سسم ت س س س س س س س س س س س سسرع إل لل س س س س س س س س س س س سسذي ه س س س س س س س س س س س سسو أل س س س س س س س س س س س سسوم‬

‫فش س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأنك تعفظيس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم الراذل دائم س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫وعرني س س س س س س س س س س س س س س أربس س س س س س س س س س س س س ماب الفصس س س س س س س س س س س س س سسماحة ترغ س س س س س س س س س س س س س م‬

‫اذا زاد فضس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س س س س س س سسرء زاد امتحس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانه‬

‫وترعس س س س س س س س س س ى ل س س س س س س س س س سسن ل فض س س س س س س س س س سسل في س س س س س س س س س سسه وترح س س س س س س س س س م‬

‫اذا اجتم س س س س س س س س س س سسع الع س س س س س س س س س س سسروف وال س س س س س س س س س س سسدين والتق س س س س س س س س س س سسى‬

‫لش س س س س س س س س سسخص رم س س س س س س س س ماه ال س س س س س س س س سسدهر وه س س س س س س س سسو مص س س س س س س س س سسمم‬

‫وذاك لن الس س س س س س س س س س س س س س س س سسدين والعل س س س س س س س س س س س س س س س س سسم والن س س س س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫لس س س س س س س س س س سسه مع س س س س س س س س س س سسدن أهل س س س س س س س س س س سسوه يؤخ س س س س س س س س س س ذ عنمهم س س س س س س س س س س سوا‬

‫فمع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدنه آل الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س سسأقبلت ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسدنيما الي س س س س س س س س س س س س س س س س سسه بءزين س س س س س س س س س س س س س س س س س سٍة‬

‫وخيه س س س س س س س س س س س س س س س م صس س س س س س س س س س س س س س س سسنو النس س س س س س س س س س س س س س س سسب العفظس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬ ‫وألق س س س س س س س س س سست الي س س س س س س س س س سسه نفسس س س س س س س س س س سسمهما وه س س س س س س س س س س ي تبس س س س س س س س س س سسم‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س سسأعرض عنمه س س س س س س س س س س س س س سسما كماره س س س س س س س س س س س س س ماً لنعيممه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وقمابلمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما منس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الوطلق ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّرم‬ ‫وأوم س س س س س س س س سست اليمه س س س س س س س س س سسم أيمه س س س س س س س س س سسما الق س س س س س س س س س سسوم اق س س س س س س س س س سسدموا‬

‫فش س س س س س س سسنوا ب س س س س س س سسما الرغ س س س س س س سسمارات م س س س س س س سسن ك س س س س س س سسل ج س س س س س س سسمانب‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س سوسا بس س س س س س س س س س س س س سسما آل النس س س س س س س س س س س س س سسب وص س س س س س س س س س س س س سسمموا‬ ‫وخ ّ‬

‫فمس س س س س س س س س س سسمالت ال س س س س س س س س س س س أهس س س س س س س س س س سسل الرذائس س س س س س س س س س سسل والنس س س س س س س س س س سسما‬ ‫أزال س س س س س س س س س س س سسوهم ب س س س س س س س س س س س سسمالقمهر ع س س س س س س س س س س س سسن ارث ج س س س س س س س س س س س سسدهم‬ ‫وأعفظ س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س س سسل الرزاي س س س س س س س س س س س سسما رزي س س س س س س س س س س س ة‬

‫عن س س س س س س س س س س سسماداً وم س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س سسماؤا أحلّ س س س س س س س س س س سوا وحّرم س س س س س س س س س س س وا‬ ‫مص س س س س س س س س سسمارع ي س س س س س س س س سسوم الوط س س س س س س س س سسف أده س س س س س س س س سسى وأعفظ س س س س س س س س سسم‬

‫فم س س س س س س سسما أح س س س س س س سسدث الي س س س س س س سسمام م س س س س س س سسن ي س س س س س س سسوم أنش س س س س س س سسئت‬

‫ول حس س س س س س س س س س سسمادث فيمهس س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س سسوم تعس س س س س س س س س س سسدم‬

‫ب س س س س س س س س س س س سسأعفظم منمه س س س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س س س الءزم س س س س س س س س س س س مان رزيّس س س س س س س س س س سسة‬

‫يقس س س س س س س س س س س س سسمام لس س س س س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س س س س س سست القيمامس س س س س س س س س س س س سسة مس س س س س س س س س س س س سسأت‬

‫ولس س س س س أن س س س س س سسس س س س س س س سسبط الص س س س س س سسوطفى وهس س س س س س و ض س س س س س سسمامئ‬

‫يس س س س س س س س س س س س سسذاد عس س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س سسماء البس س س س س س س س س س س س سسماح ويس س س س س س س س س س س سسرم‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س سسوت عوطماش س س س س س س س س س س س س س سماً آل بي س س س س س س س س س س س س س سست مم س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ويش س س س س س س س س س س سسرب ه س س س س س س س س س س سسذا ال س س س س س س س س س س سسماء ت س س س س س س س س س س سسرك وديل س س س س س س س س س س سسم‬


‫أهس س س س س س س سسذا الس س س س س س س سسذي أوص س س س س س س سسى بس س س س س س س سسه سس س س س س س س سسيد الس س س س س س س سسورى‬

‫أل س س س س س س س تسس س س س س س سسمعوا أم ليس س س س س س سسس ف س س س س س س س القس س س س س س سسوم مسس س س س س س سسلم‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سسيجمُعنما ي س س س س س س س س س س س س س س سسوم القيمام س س س س س س س س س س س س س س سسة مش س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫واقبس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل في س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ش س س س س س س س س س س س س س س س س سسماكيماً أتفظلّس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫فخصس س س س س س س س س س س س س س سسمكم فيس س س س س س س س س س س س س س سسه النس س س س س س س س س س س س س س سسب وحيس س س س س س س س س س س س س س سسدر‬

‫وفماطمس س س س س س س س س س س س س سسة ‪ ،‬والس س س س س س س س س س س س س سسجن في س س س س س س س س س س س س سسه جمهن س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫فم س س س س س س س س س س س س س سسمالوا علي س س س س س س س س س س س س س سسه بمالس س س س س س س س س س س س س س سسيوف وبمالقن س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فبس س س س س س س س س س س س س سسمارزهم وهس س س س س س س س س س س س سسو الءزب س س س س س س س س س س س س س ر الرغشمشس س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وحّك س س س س س س س س س س س س س س س س مس فيمه س س س س س س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س س س س س س سسمهريماً مقّوم س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫وأبيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسض ل ينبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو ول يتثلّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وص س س س س س س س س س س س س س س سسمال عليمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س س س س س س س سولة علوي س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫فك س س س س س س س س سسمانوا كض س س س س س س س س سسأل ص س س س س س س س س سسمان فيمهس س س س س س س س س سّن ض س س س س س س س س سسيرغم‬

‫فن س س س س س س س سسمادى اب س س س س س س س سسن س س س س س س س س سسعد بمالرم س س س س س س س ماة أل اقص س س س س س س س سسدوا‬

‫الي س س س س س س س س س س س س س س س سسه جيعس س س س س س س س س س س س س س س س سماً بمالس س س س س س س س س س س س س س س س سسمهمام ويمس س س س س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫فف س س س س س س س س س س سسوق ك س س س س س س س س س س سسل س س س س س س س س س س س سسمهمه وهس س س س س س س س س س س و مرغ س س س س س س س س س س سسرق‬

‫م س س س س س س سسن الن س س س س س س سسءزع ن س س س س س س سسو الس س س س س س س سسبط وه س س س س س سسو مص س س س س س س سسمُم‬ ‫يعمال س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س سسءزع السس س س س س س س س س سسمهم والسس س س س س س س س س سسمهم مكس س س س س س س س س سسم‬

‫ويأخ س س س س س س س س س س سسذ م س س س س س س س س س س سسن في س س س س س س س س س س سسض الوري س س س س س س س س س س د بكف س س س س س س س س س س سسه‬

‫ويرم س س س س س س س س س س س ي ب س س س س س س س س س س س سسه ن س س س س س س س س س س س سسو الس س س س س س س س س س س س سسمما يتفظلّس س س س س س س س س س س سسم‬

‫فنس س س س س س س سسمادى ابس س س س س س س سسن سس س س س س س س سسعد َم س س س س س س س س نس ييس س س س س س س سسء برأسس س س س س س س سسه‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س سسمار الي س س س س س س س س س س س س س س س سسه الش س س س س س س س س س س س س س س س سسمر ل يتس س س س س س س س س س س س س س س س سّبم‬ ‫ال س س س س س س س س س س س خيس س س س س س س س س س سسم النس س س س س س س س س س س سوان وهس س س س س س س س س سسو يمحس س س س س س س س س س سسم‬

‫فلم س س س س س س س س س س سسما رأي س س س س س س س س س س سسن المه س س س س س س س س س س سسر والس س س س س س س س س س س سسرج خمالي س س س س س س س س س س سماً‬

‫خرج س س س س س س س س س ن وك س س س س س س س س ل حماس س س س س س س س س س سسر وه س س س س س س س س س س ي تلوط س س س س س س س س س سسم‬

‫ون س س س س س س س س س سسمادين ه س س س س س س س س س س سسذا الي س س س س س س س س س س سسوم م س س س س س س س س س س سسمات مم س س س س س س س س س س سسد‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س س سسمات عل س س س س س س س س س س س س س س س سٌي والءزك س س س س س س س س س س س س س ي وف س س س س س س س س س س س س س س سسماطم‬

‫في س س س س س س سسما ل س س س س س س سسك م س س س س س س سسن ي س س س س س س سسوم ب س س س س س س سسه الكف س س س س س س سسر ن س س س س س س سسماطق‬

‫ودي س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س سسدى أعم س س س س س س س س س سسى أص س س س س س س س س س سسم وأبك س س س س س س س س س سسم‬

‫فخس س س س س س س س س س س سّر صس س س س س س س س س س س سريعماً ف س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س ستاب معفس س س س س س س س س س س سراً‬

‫وبس س س س س س س س س س س س س سسمادر ينع س س س س س س س س س س س س س سسماه الص س س س س س س س س س س س س س سسمان مس س س س س س س س س س س س س س سسمارعماً‬

‫فمهس س س س س س س س س س س سسذا الس س س س س س س س س س س سسذي كنس س س س س س س س س س س سسما نعيس س س س س س س س س س س سسش بفظلّس س س س س س س س س س س سسه‬

‫يل س س س س س س س س س س س س سسوذ ب س س س س س س س س س س س س سسه طف س س س س س س س س س س س س سسل رضس س س س س س س س س س س س س يٌع وأّي س س س س س س س س س س س س س س‬

‫***‬ ‫أيس س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س سسمادت يس س س س س س س س س س س سسما آل بيس س س س س س س س س س س سست ممس س س س س س س س س س س سسد‬

‫بك س س س س س س س س س س س س س س سسم مفل س س س س س س س س س س س س س س سسح مستعص س س س س س س س س س س س س س س سسم متل س س س س س س س س س س س س س س سسءزم‬

‫ف س س س س س س س س س س س سسأنتم ل س س س س س س س س س س س سسه حص س س س س س س س س س س س سسن مني س س س س س س س س س س س سسع وُج نّس س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وعروت س س س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س س س سسوثقى بس س س س س س س س س س س س س س س سسداريه أنت س س س س س س س س س س س س س س س سُم‬ ‫فعب س س س س س س س س س س س س س س س سسدكُم عبس س س س س س س س س س س س س س س س سٌد مقس س س س س س س س س س س س س س س س سّل ومع س س س س س س س س س س س س س س س سسدم‬

‫أل فس س س س س س س س سسماقبلوا مس س س س س س س س سسن عبس س س س س س س س سسدكم مس س س س س س س س سسما اسس س س س س س س س سستوطماعه‬

‫عن ) النتخب ( للوطريي س طبعة النجف‬


‫الشيخ مفلح بن السن بن راشد أو رشيد بن صلح الصيمري البحران‪.‬‬ ‫قمال السيد المي ف العيمان ‪ :‬توف فس حسدود سسنة ‪ 900‬وقبه فس قرية سسنممابماد مسن‬ ‫قرى البحرين وقب ابنه الشيخ حسي بنبه‪.‬‬ ‫نسبته ‪:‬‬

‫) الصيمري ( نسبة ال صيمرة بصماد ممهملة مفتوحة ومثنماة تتية سسسماكنة وميسسم مفتوحة‬ ‫وراء ممهملسة وهماء‪ .‬فس معجسم البلسدان كلمسة أعجميسة وهي فس موضعي احسدمهما بمالبصسرة علسى‬ ‫فم نر معقل وفيمهما عدة قرى تسمى بذا السم ‪ ،‬وبلد بي ديمار البل وديمار خوزستمان وهي‬ ‫مدينسسة بمهرجمان قُسذف وهي للقماصسسد مسسن مهسسذان الس برغسسداد عسسن يسسماره‪ .‬قسسمال الصسسوطخري وامسسما‬ ‫صيمرة والسيوان فمدينتمان صرغيتمان‪ ) .‬وف انسسماب السسمعمان ( ‪ :‬الصسيمري هسذه النسسبة الس‬ ‫موضعي احسسدمهما منسسسوب الس نسسر مسسن أنسسمار البصسسرة يقسسمال لسسه الصسسيمري عليسسه عسسدة قسسرى وامسسما‬ ‫الصسسيمرة فبلسسدة بيس ديسسمار البسسل وخوزستمان ‪ ،‬وسألت بعضسسمهم عسسن هسسذا النسسسب فقسسمال صسسيمرة‬ ‫وكودشت قريتمان بوزستمان » ا هس «‪.‬‬ ‫وقمال الشيخ سليممان البحران ‪ :‬ان التجم أصله من صيمر البصرة وانتقل ال البحرين‬ ‫وسكن قرية سنم آبسماد‪ .‬قسمال اقسما بسسءزرك الوطمهرانس العسسكري فيمسسما كتبسه الينسسما ‪ :‬السذي وجدنماه فس‬ ‫جيسع النسسخ ابسن السسن مكسبا حست فس اجسمازته الست بوطسه لنماصسسر بسن ابراهيسسم البسويمهي فمسسما فس‬ ‫نسخة المل الوطبوعة من انه ابن السي غلط وف رسمالة الشسيخ سسليممان السماحوزي البحرانس‬ ‫السست كتبمهسسما ف س ذكر بعسسض علمسسماء البحرين ف س نسسسخة ابسسن السسسن ابسسن رشيد وف أخسسرى ابسسن‬ ‫راشد وف اجمازة الشيخ مفلح لنماصر بن ابراهيم البويمهي الت بوطه سنة ‪ 873‬هكذا ‪:‬‬


‫مفلح بن حسن رشيد بسن صسلح الصسيمري امسما والسده فلعلسه لس يكسن مسن العلمسماء لن الشسيخ‬ ‫سسسليممان فس الرسمالة السسذكورة ذكر الشسسيخ مفلسسح وابنسسه السسسي بسسن مفلسسح ول يسسذكر والسسده ولو‬ ‫كسسمان مسسن العلمسسماء لسسذكره ويتمسسل سسسقوطه مسسن قلمسسه أو تركه لسسه ككسسثي مسسن مشسسماهي البحرانييس‬ ‫ويتمل اتماده مع السن بن ممسسد بسن راشسد البحرانس صسماحب نفظسم ألفيسة الشسمهيد أو السسن‬ ‫بن ممد بن راشد صماحب كتماب مصبماح المهتدين‪.‬‬ ‫أقوال العلماء فيه‬

‫فس أمسسل المسسل ‪ :‬فماضسسل علمسسة فقيسسه معماصسسر الشسسيخ علسسي بسسن عبسسد العسسمال الكركي وف‬ ‫رسمالة للشسيخ سسليممان البحرانس وصفه بسمالفقيه العلمسسة‪ .‬قسمال الؤلف ‪ :‬وأقسواله وفتسسماواه مشسمهورة‬ ‫مذكورة ف كتب الفقمهماء البسوطة‪.‬‬ ‫مؤلفاته‬ ‫ف س الرس مالة التقدمسسة ‪ :‬لسسه التصسسمانيف الليحسسة الفمائقسسة )‪ (1‬غمايسسة ال سرام ف س شسسرح ش سرائع‬ ‫السسسلم ‪ ،‬ف س أن سوار البسسدرين ولعلسسه أول شسسروح الش سرائع وف الرسمالة التقدمسسة ‪ :‬وقد أجسسماد فيسسه‬ ‫وطبق الفصل وفرق فيه بي الرطلي ف الءزكماتي وفماقماً لبن فمهد اللي ف المهذب والعلمة ف‬ ‫التحرير )‪ (2‬شرح الوجءز لبسن فمهسد اللسسي وهو السسمى كشسسف اللتبسماس فس شسسرح مسوجءز أبس‬ ‫العبسسماس‪ .‬ف س الرس مالة التقدمسسة انسسه أظمهسسر فيسسه اليسسد البيضسسماء )‪ (3‬متسسمار الصسسحماح )‪ (4‬منتخسسب‬ ‫اللف أو تلخيسسص اللف منسسه نسسسخة ف س مكتبسسة السسسينية بسسمالنجف الشسسرف )‪ (5‬رس مالة‬ ‫جواهر الكلممات ف العقود واليقماعمات‪ .‬ف المل وهي دالة على علمه وفضله واحتيماطه وف‬ ‫الرسمالة التقدمة ‪ :‬مليح كثي البماحث غءزير العلم‪.‬‬ ‫اشعاره‬

‫له شعر كثي ف منماقب أهل البيت وف الثمالب ومن شعره قوله ‪:‬‬


‫أع س س س س س س س س س س س سسدلك ي س س س س س س س س س س س سسما ه س س س س س س س س س س س سسذا الءزمس س س س س س س س س س س س مان م س س س س س س س س س س س سسرم‬

‫أم الس س س س س س س س س س س س س سسور مفس س س س س س س س س س س س س سسروض علي س س س س س س س س س س س س س سسك مت س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وله ‪:‬‬ ‫ال س س س س س س س ك س س س س س سسم مص س س س س س سسمابيح ال س س س س س سسدجى لي س س س س س سسس توطل س س س س س سسع‬

‫وحتّ س س س س س س س س س س س س س س سمام غي س س س س س س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س س س س س س سسور ل بتقش س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫يقول س س س س س س س س س س سسون ف س س س س س س س س س س س س أرض الع س س س س س س س س س س س سراق مشعشس س س س س س س س س س س سسع‬

‫)‪(1‬‬

‫وه س س س س س س س س س س س ل بقعس س س س س س س س س س س سسة إل وفيمهس س س س س س س س س س س سسما مشعشس س س س س س س س س س س سسع‬

‫وقمال الءزر كلي ف العلم ‪ :‬مفلح بن السن بن رشيد بسن صسلح الصسيمري ‪ :‬فقيسه‬ ‫أممامي‪ .‬نسبته إل صيمر بقرب خوزستمان‪ .‬له كتب منمهما ‪ :‬جواهر الكلمسسمات فس صسسيغ العقسسود‬ ‫واليقماعسسمات ‪ ،‬فسسرغ مسسن تسسأليفه سسسنة ‪ 870‬و ) التبيينسسمات ( رس مالة ف س الفرائسسض والتنسسبيه علسسى‬ ‫غرائب من ل يضره الفقيه ‪ ،‬وأجمازة بوطه كتبمهما سنة ‪.873‬‬ ‫أقسسول وترجم لسسه الشسسيخ علسسي البلدي ف س ) أن سوار البسسدرين ( ص ‪ 74‬وقمال ‪ :‬وقبه ف س‬ ‫قرية سسسلمما بسسماد مسسن البحرين وقسب ابنسسه الصسسمال الشسسيخ حسسسي بنبسسه‪ .‬أقسسول وذكر ترجة ولسده‬ ‫الشيخ حسي ابن الشيخ مفلح التوف سنة ‪.933‬‬ ‫وذكر البحماثة العماصر الشيخ آغما بءزرك الوطمهران ف عدة مواضع من ) الذريعة ( كتسسب‬ ‫الشيخ مفلح واجمازاته‪.‬‬ ‫وترجم لسسه السسسيد الوانسسسماري فس روضمات النسسمات وقمال تسسوف سسسنة ‪ 933‬وعمسسره يءزيد‬ ‫علسسى الثمسسماني ‪ ،‬وكمان لسسه فضسسمائل ومكرممات وكمان يتسسم القسسرآن ف س كسسل ليلسسة الثني س والمعسسة‬ ‫مرة‪.‬‬ ‫قصيدة الشيخ مفلح ‪:‬‬ ‫ال س س س س س س س ك س س س س س سسم مص س س س س س سسمابيح ال س س س س س سسدجى لي س س س س س سسس توطل س س س س س سسع‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن أعيمان الشيعة ج ‪ 48‬ص ‪.91‬‬

‫وحتّس س س س س س س س س س س س س س س سمام غي س س س س س س س س س س س س س س س سُم ال س س س س س س س س س س س س س س سسو ل يتقشس س س س س س س س س س س س س س س سسع‬


‫لقس س س س س س س س س س سسد طبّس س س س س س س س س س سسق الفس س س س س س س س س س سسماق ش س س س س س س س س س س سرقماً ومرغرب س س س س س س س س س س ماً‬

‫فل ينجل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي آنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً ول يتقوط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫وأموطس س س س س س س س س س س س س سسر ف س س س س س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س س س س س سسل البلد ص س س س س س س س س س س س س س سواعقماً‬

‫وهبس س س س س س س س سست لس س س س س س س س سسه ري س س س س س س س س ح مس س س س س س س س سسن الشس س س س س س س س سسر زع س س س س س س س س ءزع‬

‫منس س س س س س س س سسمازل أهس س س س س س س س سسل الس س س س س س س س سسور ف س س س س س س س س س كس س س س س س س س سسل بلس س س س س س س س سسدة‬

‫عمس س س س س س س سسمار وأهس س س س س س س سسل العس س س س س س س سسدل ف س س س س س س س س تلس س س س س س س سسك بلقس س س س س س س سسع‬

‫يقول س س س س س س س س س س سسون ف س س س س س س س س س س س س أرض الع س س س س س س س س س س س سراق مشعشس س س س س س س س س س س سسع‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س ل بقعس س س س س س س س س س س س س سسة إل وفيمهس س س س س س س س س س س س س سسما مشعشس س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫وأعفظ س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س س سسل الرزاي س س س س س س س س س س س سسما رزي س س س س س س س س س س س ة‬

‫مصس س س س س س س س س سسمارع ي س س س س س س س س سسوم الوطس س س س س س س س س سسف أده س س س س س س س س سسى وأشس س س س س س س س س سسنع‬

‫فم س س س س س س س س سسما ان س س س س س س س س سسس ل أن س س س س س س س س سسس الس س س س س س س س س سسي ورهوط س س س س س س س س سسه‬

‫وعس س س س س س س س س س س س س س س تته بس س س س س س س س س س س س س س سسمالوطف ظلم س س س س س س س س س س س س س س سماً تصس س س س س س س س س س س س س س سسرع‬

‫ولس س س س س س س أنس س س س س س س س سسه والش س س س س س س س سسمر م س س س س س س س سسن ف س س س س س س س سسوق رأس س س س س س س س سسه‬

‫يمهش س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س سسدراً وه س س س س س س س س سسو للعل س س س س س س س س س سسم مم س س س س س س س س س سسع‬

‫ول س س س س س س أن س س س س س س سسس مفظلوم س س س س س س س ماً ذبيح س س س س س س س سماً م س س س س س س سسن القف س س س س س س سسما‬

‫وق س س س س س سسد ك س س س س س س سسمان ن س س س س س س سسور ال س س س س س س س فس س س س س س س س الرض يلم س س س س س س سسع‬

‫يقبلس س س س س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س س س س سسمادي النس س س س س س س س س س س س س س س س سسب بنحس س س س س س س س س س س س س س س س سسره‬

‫وموض س س س س س س س س س س س س س س سسع تقبيس س س س س س س س س س س س س س س سسل النس س س س س س س س س س س س س س س سسب يقوطس س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫إذا ح س س س س س س س س س س سّءز عض س س س س س س س س س سسواً من س س س س س س س س س سسه ن س س س س س س س س س سسمادى ب س س س س س س س س س س سّد هس‬

‫وش س س س س س س س س س ر عل س س س س س س س س س سسى تص س س س س س س س س س سسميمه لي س س س س س س س س س سسس يرج س س س س س س س س س ع‬

‫تءزلءزل س س س س س س س س س ت ب س س س س س س س س س سسأفلك م س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س سسل ج س س س س س س س س س سسمانب‬

‫تك س س س س س س س س س س سسماد الس س س س س س س س س س س سسمما تنق س س س س س س س س س س سسض والرض تقل س س س س س س س س س س سسع‬

‫وض س س س س س س س س س سسجت ب س س س س س س س س س س سسأفلك الس س س س س س س س س س س سسمما وتن س س س س س س س س س س سسماوحت‬

‫طي س س س س س س س س س س س سسور الفل وال س س س س س س س س س س س سسوحش وال س س س س س س س س س س س سسن أج س س س س س س س س س س س سسع‬

‫وترفس س س س س س س س س س س س س س ع ص س س س س س س س س س س س س س سسوتماً أم كلث س س س س س س س س س س س س س سسوم بمالبك س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وتشس س س س س س س س س س سسكو ال س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س العلس س س س س س س س س س سسي وتضس س س س س س س س س س سسرع‬

‫وتن س س س س س س س س س سسدب م س س س س س س س س س سسن عفظ س س س س س س س س س سسم الرزيس س س س س س س س س س ة ج س س س س س س س س س سسدهما‬

‫فلس س س س س س س س س س س سسو جس س س س س س س س س س س سسدنما يرن س س س س س س س س س س س و إلينس س س س س س س س س س س سسما ويسس س س س س س س س س س س سسمع‬

‫أي س س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س س سسدنما نش س س س س س س س س س س س سسكو إلي س س س س س س س س س س س سسك أمي س س س س س س س س س س س سسة‬

‫فق س س س س س س س س س س سسد ب س س س س س س س س س س سسمالرغوا فس س س س س س س س س س س س ظلمن س س س س س س س س س س سسما وتب س س س س س س س س س س سسدعوا‬

‫أيس س س س س س س س س س سسما جس س س س س س س س س س سسدنما لس س س س س س س س س س سسو أن رأيس س س س س س س س س س سست مصس س س س س س س س س س سسمابنما‬

‫لكن س س س س س س سست ت س س س س س س سسرى أم س س س س س س سراً ل س س س س س س سسه الص س س س س س س سسخر يص س س س س س س سسدع‬

‫أي س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س سسدنما ه س س س س س س س س س س سسذا الس س س س س س س س س س س سسي معف س س س س س س س س س س س سراً‬

‫عل س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س سستب م س س س س س س س س س سسءزوز الوري س س س س س س س س س د مقوط س س س س س س س س س سسع‬

‫فجثم س س س س س س س س س س س س س سسمانه ت س س س س س س س س س س س س س سست الي س س س س س س س س س س س س س سسول ورأس س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫عن س س س س س س س س س س س س س س سسماداً ب س س س س س س س س س س س س س س سسأطراف الس س س س س س س س س س س س س س س سسنة يرف س س س س س س س س س س س س س س ع‬

‫أي س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س سسدنما لس س س س س س س س س س ي س س س س س س س س سستكوا م س س س س س س س س سسن رجمالن س س س س س س س س سسما‬

‫كس س س س س س س س س س سسبياً ول طفلً علس س س س س س س س س س سسى الثس س س س س س س س س س سسدي يرض س س س س س س س س س س ع‬

‫أيس س س س س س س س س س س س سسما جس س س س س س س س س س س س سسدنما ل س س س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س س سستكوا لنسس س س س س س س س س س س س سسمائنما‬

‫خ س س س س س س س س س س س سسماراً ول ثوبس س س س س س س س س س س س ماً ولس س س س س س س س س س س يب س س س س س س س س س س س سسق برق س س س س س س س س س س س ع‬

‫أي س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س سسدنما سس س س س س س س س س س س سرنما س س س س س س س س س س س سسبمايما حواسس س س س س س س س س س س سراً‬

‫كأنسّ س س س س س س س سما س س س س س س س س سسبمايما ال س س س س س س س سسروم ب س س س س س س س سسل ن س س س س س س س سسن أوض س س س س س س سسع‬

‫أي س س س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س س س سسدنما ل س س س س س س س س س س س س سسو ان تران س س س س س س س س س س س س سسما أذل س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫أسس س س س س س س س س س س س س س س سسمارى ال س س س س س س س س س س س س س س س س أعس س س س س س س س س س س س س س س سسدائنما نتضس س س س س س س س س س س س س س س سسرع‬

‫أي س س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س س سسدنما زي س س س س س س س س س س س ن العب س س س س س س س س س س س سسماد مكبّ س س س س س س س س س س س سسل‬

‫عليس س س س س س س س س س س س س س س سسل س س س س س س س س س س س س س س س سسقم مس س س س س س س س س س س س س س س سسدنف متوجس س س س س س س س س س س س س س س ع‬


‫فمس س س س س س س س س س س سسما فعلس س س س س س س س س س س سست ع س س س س س س س س س س سسماد كفعس س س س س س س س س س س سسل أميس س س س س س س س س س س سسة‬

‫ولكنمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم آثس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار قس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم تتبس س س س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫فمس س س س س س س س س سسما قتس س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س سسبط الشس س س س س س س س س سسمهيد ورهوطس س س س س س س س س سسه‬

‫س س س س س س س س س سسوى عص س س س س س س س س سسبة ي س س س س س س س س سسوم الس س س س س س س س س سسقيفة أجعس س س س س س س س س سوا‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ذاك إل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامري وعجل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫أه س س س س س س س س س سسم أصس س س س س س س س س س سلّوا للفظل س س س س س س س س س سسم والق س س س س س س س س س سسوم فرع س س س س س س س س س وا‬

‫أل لعس س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س س سسذين ت س س س س س س س س س س س س س س س سوازروا‬

‫علس س س س س س س س س س س سسى ظلس س س س س س س س س س س سسم آل الصس س س س س س س س س س س سسوطفى وتمع س س س س س س س س س س س سوا‬

‫أي س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسمادت ي س س س س س س س س س س سسما آل بي س س س س س س س س س س سست مم س س س س س س س س س س سسد‬

‫بك س س س س س س س س س س س س س سسم مفل س س س س س س س س س س س س س سسح مستعص س س س س س س س س س س س س س سسم متمن س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫وانت س س س س س س س س س س س س سسم ملذي عن س س س س س س س س س س س س سسد ك س س س س س س س س س س س س سسل كريمه س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وأنت س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س سسه حص س س س س س س س س س س سسن مني س س س س س س س س س س سسع ومف س س س س س س س س س س سسءزع‬

‫اذا كنتس س س س س س س س س س س سسم ُدرع س س س س س س س س س س س ي ورم س س س س س س س س س س س ي ومنصس س س س س س س س س س س سسلي‬

‫فل اختش س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي بأسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً ول أت س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسروع‬

‫بك س س س س س س سسم أتق س س س س س س سسى ه س س س س س س سسول المهم س س س س س س سسمات ف س س س س س س س ال س س س س س س سسدنما‬

‫وأه س س س س س س س س س س س س س سوال روع س س س س س س س س س س س س سسمات القيمامس س س س س س س س س س س س س سسة أدف س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫ف س س س س س س س س سسدو نكموه س س س س س س س س س ما م س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س سسب ومبرغ س س س س س س س س سسض‬ ‫ول طس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماقت إل الدائس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسح والجس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ل س س س س س س س س س س سسه كب س س س س س س س س س س سسد حس س س س س س س س س س س سّرى وقل س س س س س س س س س س سسب مفج س س س س س س س س س س سسع‬

‫ولي س س س س س س س س س س سسس ب س س س س س س س س س س سسذا عل س س س س س س س س س س سسة القل س س س س س س س س س س سسب تنق س س س س س س س س س س سسع‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س س سسماعة فيمه س س س س س س س س س س س س س سسما أج س س س س س س س س س س س س س سسرد ص س س س س س س س س س س س س س سسمارمماً‬

‫وأض س س س س س س س س سسرب ه س س س س س س س س سسمام الق س س س س س س س س سسوم ح س س س س س س س س سست يص س س س س س س س س سسرعوا‬

‫فحينئ س س س س س س س س س س س س س سسذ يش س س س س س س س س س س س س س سسفى الفس س س س س س س س س س س س س س سؤاد وحءزنس س س س س س س س س س س س س س ه‬

‫مقي س س س س س س س سسم ولس س س س س س س سسو ل س س س س س س س س س يب س س س س س س س سسق للق س س س س س س س سسوم موضس س س س س س س سسع‬

‫أي س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسمادت ي س س س س س س س س س س سسما آل بي س س س س س س س س س س سست مم س س س س س س س س س س سسد‬

‫وي س س س س س س س سسما مس س س س س س س س سسن بس س س س س س س س سسم يعوطس س س س س س س س سسي اللس س س س س س س س سسه وينس س س س س س س س سسع‬

‫أل فس س س س س س س س س س س س سسماقبلوا مس س س س س س س س س س س س سسن عب س س س س س س س س س س س س سسدكم ومبك س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫قليلً ف س س س س س س س س س س س س س سسإن ال س س س س س س س س س س س س س سسر يرض س س س س س س س س س س س س س ى ويقن س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫ف س س س س س س س س سسإن ك س س س س س س س س سسمان تقص س س س س س س س س سسي ب س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س سسد أتيت س س س س س س س س سسه‬

‫فس س س س س س س س س س سسماحتة ع س س س س س س س س س سسذري ي س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س سوال ممهي س س س س س س س س س سسع‬

‫فلسس س س س س س س س س س س س س سست بق س س س س س س س س س س س س س سوال ولسس س س س س س س س س س س س س سست بش س س س س س س س س س س س س سسماعر‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن منتخب الوطريي ‪.145‬‬

‫ولكس س س س س س س س س سّن م س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س سسرط الس س س س س س س س س سسى أتولس س س س س س س س سسع‬


‫الحسين بن مساعد‬ ‫قل س س س س س س س س س س س س س س س سسب لوط س س س س س س س س س س س س س س س سسول بع س س س س س س س س س س س س س س س سسمادكم يتفوطس س س س س س س س س س س س س س س س سُر‬ ‫وإذا م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسررت عل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى معماه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدكم ول‬

‫ومس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدامعي لفراقك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم تتقوطّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سُر‬ ‫ألف س س س س س س س س سسي ب س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س سسدكم م س س س س س س س س سسن ي س س س س س س س س سسب‬

‫هس س س س س س س س سسماجت بلبس س س س س س س س سسل خس س س س س س س س سسماطري ووقفس س س س س س س س سست ف س س س س س س س س س‬

‫أرجمائمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما ودمس س س س س س س س س س س س س س س سسوع عين س س س س س س س س س س س س س س س س هتمس س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫غ س س س س س س س س س س س سسدر الءزمس س س س س س س س س س س س مان بن س س س س س س س س س س س سسما ففس س س س س س س س س س س س سّرق ش س س س س س س س س س س س سسلنما‬

‫والرغ س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر طب س س س س س س س س س س س س س س س س سسع فيس س س س س س س س س س س س س س س س سسه ل يترغي س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫رّدوا الركس س س س س س س س س س س س ماب لعس س س س س س س س س س س س س س سّل َمس س س س س س س س س س س س س س س نس يمهس س س س س س س س س س س س س س سواُك مس‬

‫ت لس س س س س س س س سسما غبتس س س س س س س س سسم عس س س س س س س س سسن نس س س س س س س س سسماظري‬ ‫قس س س س س س س س سسد كس س س س س س س س سسد ُ‬

‫يوم س س س س س س س س س س س س س س س س ماً بقربك س س س س س س س س س س س س س س س سسم يف س س س س س س س س س س س س س س س سسوز ويفظف س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬ ‫للي س س س س س س س س س س س س س س س سسم هجرك س س س س س س س س س س س س س م أم س س س س س س س س س س س س س س س سسوت وأق س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫لك س س س س س س س س س س س سسن مص س س س س س س س س س س س سسماب مم س س س س س س س س س س س سسد ف س س س س س س س س س س س س س آل س س س س س س س س س س س سسه‬

‫أنسس س س س س س س س س س س س س س س سسى س س س س س س س س س س س س س س س س سواه فرغيس س س س س س س س س س س س س س س سسه ل يس س س س س س س س س س س س س س س سسذكر‬

‫السس س س س س س س س س س س س س س س سسمادة الب س س س س س س س س س س س س س س س سرار أن س س س س س س س س س س س س س س س سوار الس س س س س س س س س س س س س س س سسدى‬ ‫اه س س س س س س س س س س س س س سسل الك س س س س س س س س س س س س س سسمارم والفوائ س س س س س س س س س س س س س سسد والن س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س س سسوٌم م س س س س س س س س س س س س س س س سسآثر فض س س س س س س س س س س س س س س س سسلمهم ل تنك س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وبس س س س س س س س س س س س س س س سسذلك الق س س س س س س س س س س س س س س س سسرآن عنمه س س س س س س س س س س س س س س س سسم ي س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س سسماففظون الشس س س س س س س س س س س س س س سسرع الس س س س س س س س س س س س س س سسمادون م س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫أمسس س س س س س س س س س س س س س س سسى بنس س س س س س س س س س س س س س س سسور هس س س س س س س س س س س س س س س سسداُه مس يتبصس س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫أفمهس س س س س س س س س س سسل سس س س س س س س س س س سسعت بس س س س س س س س س س سسل أتس س س س س س س س س س سسى لس س س س س س س س س س س سواُه مس‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س سسدحماً وذلس س س س س س س س س س س س س س س سسك بّي س س س س س س س س س س س س س س س س ل ينكس س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫والرج س س س س س س س س س س س س س س أذهب س س س س س س س س س س س س س سسه المهيم س س س س س س س س س س س س س سسن عنمه س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س سسن فضس س س س س س س س س س س س س س سسله فتقّد سس س س س س س س س س س س س س س س سوا وتتوطّمه س س س س س س س س س س س س س س س رسوا‬

‫فمهس س س س س س س س س س سسم النجس س س س س س س س س س سسماة لس س س س س س س س س س سسن غس س س س س س س س س س سسدا متمسس س س س س س س س س س سسكماً‬

‫بس س س س س س س س س س س س س سسم وه س س س س س س س س س س س س س م نس س س س س س س س س س س س س سسوٌر لس س س س س س س س س س س س س سسن يتحّي س س س س س س س س س س س س س س‬

‫كس س س س س س س س س س س سسم مث س س س س س س س س س س سسل ميكس س س س س س س س س س س سسمال وحس س س س س س س س س س س ق أبيمهس س س س س س س س س س س سسم‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س سسم يس س س س س س س س س س س س س س س س سسود وجبئي س س س س س س س س س س س س س س س سسل يفخ س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وكف س س س س س س س س س س س سسماهم فخس س س س س س س س س س س س سراً ب س س س س س س س س س س س سسأّن أب س س س س س س س س س س س سسماهم ال س س س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمتبتل الءزّم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س لس الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدثر‬

‫وب س س س س س س س س س س س س سسه تش س س س س س س س س س س س س س سّرفت البسس س س س س س س س س س س س س سسيوطة واغتس س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫ايس س س س س س س س س س س س س س س س سوان كس س س س س س س س س س س س س س س س سسرى هيب س س س س س س س س س س س س س س س سسة يتفوطّ س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬


‫م س س س س س س س س س س س س س س س سسول تفظلل س س س س س س س س س س س س س س س سسه الرغممام س س س س س س س س س س س س س س س سسة س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائراً‬

‫وتقيس س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س س سّر الجي س س س س س س س س س س س س وتسس س س س س س س س س س س سست‬

‫وبكف س س س س س س س س سسه نوط س س س س س س س س سسق الص س س س س س س س س سسى ولك س س س س س س س س سسم غ س س س س س س س س سسدت‬

‫منمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الي س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه فض س س س س س س س س س س س س س س س س سسيلة تتفج س س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ت أهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى ان أراك‬ ‫قس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد كن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ُ‬

‫غ س س س س سسدات ي س س س س سسوم الوط س س س س سسف حي س س س س سماً فس س س س س س البي س س س سسة ينفظ س س س س سسر‬

‫ل س س س س س س س س س سستى الس س س س س س س س س س سسي بكس س س س س س س س س س سربلء وق س س س س س س س س سسد غ س س س س س س س س س سسدا‬

‫وغ س س س س س س س س سسدا الس س س س س س س س س س سسي يق س س س س س س س س س سسول فس س س س س س س س س س س أص س س س س س س س س س سسحمابه‬

‫لقت س س س س س س س س س س س س س س س سسماله الي س س س س س س س س س س س س س س س سسش اللمه س س س س س س س س س س س س س س س سسمام يُس س س س س س س س س س س س س س س س س ّب‬ ‫قوم س س س س س س س س س س س س س وا ل س س س س س س س س س س س س سسرب ع س س س س س س س س س س س س سسدوكم واستبش س س س س س س س س س س س س سسروا‬

‫م س س س س س س س س س سسن كس س س س س س س س س س سسل أشس س س س س س س س س س سسوس بماس س س س س س س س س س سسل ل ينثن س س س س س س س س س س س‬

‫مس س س س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س س س سسوق ممهس س س س س س س س س س س سسر س س س س س س س س س س س سسمابق ل يس س س س س س س س س س س سسدبر‬

‫ب س س س س س س س س س س سسماعوا نفوس س س س س س س س س س سسمهم لج س س س س س س س س س س سسل ت س س س س س س س س س س سسمارة ال س س س س س س س س س س س س‬

‫أخس س س س س س س س س س س س س س سسرى فنعس س س س س س س س س س س س س س سسم جءزاؤه س س س س س س س س س س س س س س م والتجس س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ج س س س س س س س س س س س س س س سسمادوا أم س س س س س س س س س س س س س س سسمام إم س س س س س س س س س س س س س س سسماممهم بنف س س س س س س س س س س س س س س سسمائس‬

‫م س س س س س س س س سسن أنفس س س س س س س س س س ٍ‬ ‫س طمه س س س س س س س س سسرت وط س س س س س س س سسماب العنص س س س س س س س س سسر‬

‫واسس س س س س س س س س س س س سستعذبوا م س س س س س س س س س س س س سّر التس س س س س س س س س س س س سسوف وجماهس س س س س س س س س س س س سسدوا‬

‫)‪(1‬‬

‫ح س س س س س س س س س س س سسق المه س س س س س س س س س س س سسماد وجمال س س س س س س س س س س س سسدوا وتص س س س س س س س س س س س سسبوا‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س كتماب س ) مدينة السي ( السيد ممد حسن كليدار ج ‪.3‬‬


‫عءز الدين حسي بن مسماعد‬ ‫هسسو السسسيد النسسسمابة مسسن أجلّسسة العلمسسماء وأكسسمابر الفضسسلء الشسسماعر الديسسب حسسسي ابسسن‬ ‫مسسسماعد بسن السسن بسسن مسسءزوم بسسن أبس القماسسسم ‪ ،‬هكسسذا ورد نسسسبه فس آخسسر ) عمسسدة الوطسسمالب (‬ ‫السسذي نسسسخه بوطسسه وفسرغ منسسه ف س ‪ 25‬ربيسسع الثسسمان عسسمام ‪ 893‬ه سس‪ .‬وج دته ف س مكتبسسة الرح وم‬ ‫الشيخ عبد الرضما آل شيخ راضي ف النجف حيث ذكر ابن مسماعد ف نسخته هذه بقوله ‪:‬‬ ‫» إن كتبتمهما عن نسخة مكتوبة بط الؤلف عمام ‪ 812‬هس وقبل وفماة السسسيد السسداودي‬ ‫بس ‪ 16‬سنة «‪.‬‬ ‫ث كتب على نسخته هوامش ف خلل سني كمما يفظمهر من تواريخ بعضمهما‪.‬‬ ‫وجس ماء فس س بع سسض تل سسك الس سوامش بي سسمان اتص سسمال نس سسب بع سسض م سسن أدركمه سسم م سسن الس سسمادة‬ ‫السسذكورين ف س س عمسسدة الوطسسمالب س مسسع بيسسمان نسسسب بعسسض السسسمادة الخرين السسذين تع سّرف عليمهسسم‬ ‫) ابسسن مسسسماعد ( فس سسسفره الس سسسبءزوار وسنمان مسسن مسسدن ايسران عنسسدمما كسسمان متوجمهسماً فس طريقسسه‬ ‫لءزيمارة الممام الرضما )ع( عمام ‪ 917‬ه س ‪ ،‬ويقسرأ ختمسه ‪ ) :‬الحقسر حسسسي بسن مسسسماعد السسمائري‬ ‫( علسى كسثي مسسن الشسجرات الخوطوطة العمائسسدة لبعسسض السسمادات العلسسويي ومنمهسما مشسسجرة س آل‬ ‫دراج س نقبماء كربلء‪.‬‬ ‫جسسماء ف س هسسمامش ) عمسسدة الوطسسمالب ( الوطبسسوع ف س ذكر العقسسب مسسن عيسسسى بسسن يىيس بسسن‬ ‫السي » ذي الدمعة « مما نصه ‪:‬‬ ‫العقب من عيسى ف ولده ابو السن علي ويقمال لم ) بنو المهنما ( وهو‬


‫ابو السن علي بن ممد بن أحد النماصسر بسن أبس صسلت يىيس بسن أبس العبسماس أحسد بسن علسي‬ ‫بن عيسى الذكور س كمان له عقب بمالمائر ولم النقمابسة والبسأس والشسجماعة ‪ ،‬وعقبسه مصسور فس‬ ‫ولده س أب طماهر ممد الذي كمان متوجمهماً بمالمائر والعقب منه فس ولده ) عيسسسى بسن طسسماهر (‬ ‫ويعرفون بمالمائر ) بنس عيسسى ( وبماسسمهم سسي قسديماً طرفمهسم ) ملسة آل عيسسى ( فس كسربلء ‪،‬‬ ‫والعقب منه ف بنس القسسري أبس عبسسد الس السسسي بسن ممسسد بسن عيسسى بسن طسسماهر الءزبور ويقسسمال‬ ‫لولده ‪ ) :‬بنو القري ( وكلمهم بمالمائر‪.‬‬ ‫والعقب من بنس القسري فس السمائر » بنسو طوغمان « منمهسم السسيد بسدر السدين حسسن بسن‬ ‫مسءزوم بسن أبس القماسسم طوغمان بسن السسسي القسسري ومنمهسم السسيد الكمامسسل السسمافظ كمسمال السدين‬ ‫) حسي بن مسماعد ( واخوته عمماد الدين وعبد الق وممد اولد السيد العسسمال السدرس إمسسمام‬ ‫الضرة السسينية المائرية شسس السدين ممسد العسروف ب س » مسسماعد « بسن حسسن بسن مسءزوم بسن‬ ‫أب القماسم طوغمان ووالده العلمة الفماضل النسمابة التجم ) حسي بن مسماعد المائري (‪.‬‬ ‫ث يقول ‪ :‬ان ألقت آل طوغمان الذين هسم مسن بنس القسري عنسد كتسماب لسذه البسسوطة‬ ‫ف سنة ‪ 893‬هس تسيداً لعمهدهم والمد ل تعمال وحده‪.‬‬ ‫ول يضبط مؤرخو الممامية تماريخ وفماة الممام العلمة حسي بن مسماعد المائري‪.‬‬ ‫إل ان السمماوي جماء ف أرجوزته تماريخ وفماته نفظمماً كمما يلي ‪:‬‬

‫ث س س س س س س س س س س س س السس س س س س س س س س س س سسي بس س س س س س س س س س س سسن مسس س س س س س س س س س س سسماعد الب س س س س س س س س س س س س‬

‫وجس س س س س س س س س س س س س س مامع الخبس س س س س س س س س س س س س س سسمار بع س س س س س س س س س س س س س سسد النسس س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫الوس س س س س س س س س س س س س س سسوي ال س س س س س س س س س س س س س س سسمائري ق س س س س س س س س س س س س س س سسد مض س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫لرب س س س س س س س س س س س س س س س س س س ه ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارخه قض س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫ويفمهم من ذلك ان وفماته كمانت ف سنة ‪ 910‬هس‪.‬‬ ‫وقمال فيه صماحب الذريعة ف تصمانيف الشيعة ‪:‬‬ ‫كمان حيماً عمام ‪ 917‬هس وهو من أجّلة العلمماء وأكمابر الفضلء ف عصره ف‬


‫كربلء ‪ ،‬وكمان شماعراً بليرغماً له عدة تصمانيف منمهما تفة البرار ف منسسماقب أبس الئمسة الطمهسسمار‬ ‫س أخرجه مسسن كتسسب ) أهسسل السسسنة ( وذكر أسسسماءهما فس آخسسر الكتسسماب وهو مسسن مآخسسذ كتسسماب‬ ‫البحمار للمجلسي‪.‬‬ ‫ونق سسل عن سسه الكفعم سسي وقسسمال فس س وصسسفه فس س ذي سسل حماش سسيته » الص سسبماح « ‪ :‬ه سسو الس سسيد‬ ‫النجي سسب الس سسيب ع سسءز الس سسلم والس سسلمي أب سسو الفض سسمائل أس سسد الس س ثس س يق سسول ك سسمان بين سسما فس س‬ ‫الراسلت نفظمماً ونثرًا‪.‬‬ ‫وقمال فيه صماحب س ريماض العلمسماء س » هسو السسيد عسسءز السدين السسي بسن مسسماعد وكمان‬ ‫والده السيد مسماعد عمالماً فماضلً ألف كتماب » بيدر الفلح « ولكسسن لس يسذكر اسسسه فس ذيسل‬ ‫)‪(1‬‬ ‫الكتسسماب إل ان تلميسسذه الشسسيخ ابراهيسسم الكفعمسسي كسسمان عمارف ماً بشسسأنه وشسأن والسسده وموطلع سماً‬ ‫على تصمانفمهمما‪.‬‬ ‫وكذلك يروي الكفعمي عن كتماب س بيدر الفلح س قسسمائلً ان كتسسماب » بيسسدر الفلح «‬ ‫من تصمانيف والد العلمة حسي بن مسماعد واتذمهما من مصمادر تآليفه‪.‬‬ ‫وللمتجم قصيدة موطولة قمالما ف مدح أهل البيت )ع( ورثماء الممام السسسي )ع( أولما‬ ‫‪:‬‬ ‫) قلب لوطول بعمادكم يتفوطر ( انتمهى عن كتماب مدينة السي ج ‪ 3‬ص ‪35‬‬ ‫وف أعيمان الشيعة ترجم له السيد المي ترجة واسعة تت عنوان ‪ :‬السيد‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س كمانت وفماة الشيخ الكفعمي سنة تسعممائة للمهجرة على الكثر امما ابن مسماعد بمالرغم من انه أستماذ الكفعمسسي‬ ‫فمان وفماته سنة العماشرة بعد التسعممائة ‪ ،‬فربما توهم البعض كيف يكون الستماذ ف القرن العماشسسر والتلميسسذ فس القسسرن‬ ‫التماسع فكثياً مما يوت التلميذ قبل أستماذه ‪ ،‬على أن بي الوفماتي عشر سني فقط وقب الشسيخ الكفعمسي بكسربلء‬ ‫القدسسسة بقسبة ) العتيقسة ( تقسسع اليسوم فس جمهسسة الوطريق السذاهب الس ) طويري ج ( وكمان قسبه مشسيداً والس جنبسسه سسسمابلة‬ ‫مماء ث شيدت عليه مدرسة رسية للطفمال ول تءزل‪.‬‬


‫عسسءز السسدين حسسسي بسسن مسسسماعد بسسن السسسن بسسن الخسسءزوم بسسن أب س القماسسسم ابسسن عيسسسى السسسين‬ ‫المائري‪.‬‬ ‫قمال السيد ف العيمان ج ‪ 27‬ص ‪ : 271‬ومن شعره قوله ف مسدح أهسل السبيت ورثماء‬ ‫السي ‪: 7‬‬ ‫لوط س س س س س س س س س سّي قريض س س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسديكم نش س س س س س س س س س سُر‬

‫ومنث س س س س س س سسور ش س س س س س س سسعري فس س س س س س س س علكس س س س س س س م ل س س س س س س سسه نشس س س س س س س سُر‬

‫بن س س س س س س س س س س أحس س س س س س س س س سسد س س س س س س س س س سسيقت اليك س س س س س س س س سسم قصس س س س س س س س س سسيدة‬

‫ممهذب س س س س س س س س س س س س س س سسة ألفماظمه س س س س س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س س س س س سسدرر الرغس س س س س س س س س س س س س س س سّر‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س س سسينية تءزه س س س س س س س س س س س س س س و بك س س س س س س س س س س س س س س سسم حمائري س س س س س س س س س س س س س س ة‬

‫منءزهس س س س س س س س س س س ة عم س س س س س س س س س س سسما يع س س س س س س س س س س سسماب ب س س س س س س س س س س سسه الش س س س س س س س س س س سسعر‬

‫أقول والقصيدة جماري بما قصيدة الشيخ صمال العرندس التسوف سسنة ‪ 840‬ه س ونذكر‬ ‫البيتي الخيين من قصيدة السي بن مسماعد ‪:‬‬

‫وترجم له الرحوم السيد عبد الرزاق كمونة ف ) منيسة الراغسبي فس طبقسمات النسسسمابي (‬ ‫وذكر سلسلة نسبه ال عيسسى بسن يىيس بسن السسسي ذي الدمعسسة بسن زيد ابسن المسسمام علسي زين‬ ‫العمابسسدين )ع( وقمال ‪ :‬كسسمان لسسه تضسّلع فس علسسم النسسسب ‪ ،‬وهو مسسن أهسسل ) عينماثسسما ( مسسن جبسسل‬ ‫عمامل ث انتقل هو واخوته ‪ :‬السيد عبد الق والسيد زين العمابسسدين الس العسراق لوطلسسب العلسسم ‪،‬‬ ‫وله تسآليف منمهسما ) تفسة البسرار فس منسماقب الئمسة الطمهسمار (‪ .‬امسما والسد الستجم لسه وهو السسيد‬ ‫مسسسماعد بسسن حسسسن بسسن ممسسد ولقبسسه شسسس السسدين ‪ ،‬ذكره ابنسسه السسسيد حسسسي ف س تعليقسسه علسسى‬ ‫العمدة بقوله ‪ :‬السيد العمال الدرس إممام الضرة السينية المائرية‪ .‬انتمهى‬


‫س بدعي‬ ‫محّم دد ال ُ‬

‫مش س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيب تس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوّل الش س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبماب وأقبل‬

‫نس س س س س س س س س س س سسذير لس س س س س س س س س س س سسن أمسس س س س س س س س س س س سسى وأضس س س س س س س س س س س سسحى مرغفل‬

‫تس س س س س س سسرى النس س س س س س سسماس منمهس س س س س س سسم ظماعن س س س س س س سماً إثس س س س س س سسر ظس س س س س س سسماعن‬

‫ففظ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواه الفظ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماعن التحمل‬

‫ترحلّ س س س س س س س س س سست الي س س س س س س س س س سسان عن س س س س س س س س س سسه إل س س س س س س س س س س س البل س س س س س س س س س سسى‬

‫وم س س س س س س س س س س س س سسما رح س س س س س س س س س س س س س ل اليس س س س س س س س س س س س س سسان إل لي س س س س س س س س س س س س س سسحل‬

‫ولكن س س س س س س س س س سسه ل س س س س س س س س س سسما مضس س س س س س س س س س سسى العم س س س س س س س س س سسر ض س س س س س س س س س سسمايعما‬

‫بك س س س س س س س س سسى عم س س س س س س س س سسره الماض س س س س س س س س سسي فحس س س س س س س س س سّن وأع س س س س س س س س سسول‬

‫تس س س س س س س س س س س سسذّك رس مس س س س س س س س س س س سسما أفن س س س س س س س س س س س س الءزم س س س س س س س س س س س مان شس س س س س س س س س س س سسبمابه‬

‫فبس س س س س س سسمات يس س س س س س س سّح الس س س س س س سسدمع ف س س س س س س س الس س س س س س سسد مسس س س س س س سسبل‬

‫ولس س س س س س س يبس س س س س س س س س ِ‬ ‫ك م س س س س س س س سسن فق س س س س س س س سسد الش س س س س س س س سسبماب وإن س س س س س س س سسما‬

‫بك س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س سسما جن س س س س س س س س س سسماه ض س س س س س س س س س سسمارعماً متنص س س س س س س س س س سسل‬

‫تص س س س س س س س س س س س س سّرمت اللس س س س س س س س س س س س سسذات عنس س س س س س س س س س س س سسه وخلفس س س س س س س س س س س س سست‬

‫ذنوب س س س س س س س س س س ماً غ س س س س س س س س س سسدا م س س س س س س س س س سسن أجلمه س س س س س س س س س سسما مت س س س س س س س س س سسوجل‬

‫حنماني س س س س س سسك ي س س س س س سسما م س س س س س سسن ع س س س س س سسماش خس س س س س س سسي حج س س س س س سسة‬

‫وخس س س س س س س سماً ول س س س س س يعس س س س س س سسدل عس س س س س س سسن الشس س س س س س سسر معس س س س س س سسدل‬

‫وليس س س س س س س س س س سسس لس س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س الي س س س س س س س س س س س مثقس س س س س س س س س س سسمال ذرة‬ ‫أع س س س س س س س س سسماتب نفس س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س س اللء ولس س س س س س س س يف س س س س س س س س سسد‬

‫ص س س س س س س سلس‬ ‫وكس س س س س م ألس س س س س س سسف مثقس س س س س س سسمال مس س س س س س سسن الشس س س س س س سسر ح ّ‬ ‫عت س س س س س س سسماب عل س س س س س س سسى م س س س س س س سسما ف س س س س س س سسمات فس س س س س س س س زم س س س س س س ن خل‬

‫في س س س سسما لي س س س سست أن س س س س س قب س س س سسل م س س س سسما ق س س س سسد جن س س س سست ي س س س سسدي‬

‫علس س س س س س س س س س سسى نفسس س س س س س س س س س سسمهما لقيس س س س س س س س س س سست حتف س س س س س س س س س س سماً معّج لس‬

‫وي س س س س س سسما لي س س س س س س سست ش س س س س س س سسعري ه س س س س س س سسل تفي س س س س س س سسد ن س س س س س س سسدامت‬

‫علس س س س س س س س سسى م س س س س س س س سسما ب س س س س س س س سسه أمس س س س س س س س سسى وأضس س س س س س س س سسحى مثّقلس‬

‫عس س س س س سسذيري مس س س س س سسن الس س س س س سسدنيما الس س س س س سسذي صس س س س س سسمار موجب س س س س س سماً‬

‫عس س س س س س س س س س س س س سسذاب إلس س س س س س س س س س س س س سسي عس س س س س س س س س س س س س سسماجلً وم س س س س س س س س س س س س سسؤّج لس‬

‫ول تعس س س س س س س س سسذل عين س س س س س س س س سماً علس س س س س س س س سسى عينمهس س س س س س س س سسما بكس س س س س س س س سست‬

‫فوطرف س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س س سسى طرف س س س س س س س س س س جنس س س س س س س س س س سسما وتس س س س س س س س س سسأمل‬

‫س س س س س س س سسأبكي عل س س س س س س سسى م س س س س س س سسما ف س س س س س س سسمات منس س س س س س س س ندام س س س س س س سسة‬

‫إذا الليس س س س س س س س سسل أرخس س س س س س س س ى السس س س س س س س س سست منس س س س س س س س سسه وأسس س س س س س س س سسبل‬

‫ب علس س س س سسى يس س س س سسدي‬ ‫يس س س س سسدي قس س س س سسد جنس س س س سست ي س س س سسما صس س س س سسماح ّ‬

‫ونفس س س س س س س سسي لنفس س س س س س س سسي ج س س س س س س سّرت الع س س س س س س سسذل فماع س س س س س س سسذل‬


‫س س س س س س س س س سسأبكي عل س س س س س س س س سسى ذن س س س س س س س س سسب وأوق س س س س س س س سسمات غفل س س س س س س س س سست‬

‫وأبك س س س س س س س س س س س س س سسي ق س س س س س س س س س س س س س سستيلً ب س س س س س س س س س س س س س سسمالوطفوف م س س س س س س س س س س س س س سّد لس‬

‫س س س س س س س س سسأبكي عل س س س س س س س سسى م س س س س س س س سسما ف س س س س س س س سسمات منس س س س س س س س س بع س س س س س س س سسبة‬ ‫حنينس س س س س س س س س س س س س عل س س س س س س س س س س س سسى ذاك القتي س س س س س س س س س س س سسل وحس س س س س س س س س س س س سسرت‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود إذا ج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّرم مقبل‬ ‫علي س س س س س س س س س س س س س س سسه غريب س س س س س س س س س س س س س س سماً ف س س س س س س س س س س س س س س س المهمامس س س س س س س س س س س س س س سسة والفل‬

‫حنين س س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س س سسى اللقس س س س س س س س س س سسى ثلث س س س س س س س س س س سماً معف س س س س س س س س س س سراً‬

‫طريس س س س س س س س س س س س س س ماً ذبيحس س س س س س س س س س س س س س سماً بمال س س س س س س س س س س س س س سسدمماء مرغس س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫س س س س س س س س س س س س س سسأبكي علي س س س س س س س س س س س س سسه وال س س س س س س س س س س س س سسذاكي بركض س س س س س س س س س س س س سسمهما‬

‫تكفن س س س س س س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أث س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارته قس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوطل‬

‫س س س س س س س سسأبكي علي س س س س س س سسه وه س س س س س س ي م س س س س س س سسن ف س س س س س س سسوق ص س س س س س س سسدره‬

‫ص س س س س س س س س س س س س سلس مفصس س س س س س س س س س س س سسل‬ ‫تس س س س س س س س س س س س سسر ّ‬ ‫ض عفظمام س س س س س س س س س س س س سماً أو تف ّ‬

‫سس س س س س س سسأبكي علس س س س س س سسى ال س س س س س س سران قلب س س س س س س سماً مس س س س س س سسن الفظمس س س س س س سسما‬ ‫إلس س س س س أن قض س س س سسى ي س س س سسما ل س س س سسف نفس س س س سسي عل س س س سسى ال س س س سسذي‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد منع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه أن يع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّل وينمهل‬ ‫قضس س س س س س س س س سسى برغليس س س س س س س س س سسل يشس س س س س س س س س سسبه المس س س س س س س س س سسر مشس س س س س س س س س سسعل‬

‫س س س س س س س س س سسأبكي علي س س س س س س س س سسه ي س س س س س س س س سسوم أض س س س س س س س س سسحى بكس س س س س س س س س سربل‬

‫يكماب س س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س س سسن أعس س س س س س س س س س س س سسدائه الك س س س س س س س س س س س سسرب والبل‬

‫وق س س س س س س س س س س س س س سسد أصس س س س س س س س س س س س س س سسبحت أفراسس س س س س س س س س س س س س س سسه ورك س س س س س س س س س س س س مابه‬

‫وقوفس س س س س س س س س س س س ماً بس س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س س تنبعس س س س س س س س س س س سسث فتس س س س س س س س س س س سسوجل‬

‫ي الرض تُع س س س س س س س س س س س س س َرف ه س س س س س س س س س س س س سسذه‬ ‫فق س س س س س س س س س س س س سسمال ب س س س س س س س س س س س س سسأ ّ‬

‫فقس س س س س س س س س س سسمالوا لس س س س س س س س س س سسه هس س س س س س س س س س سسذي تسس س س س س س س س س س سسمى بك س س س س س س س س س س سربل‬

‫فق س س س س س س سسمال عل س س س س س س سسى إس س س س س س س سسم ال س س س س س س س حوطّ س س س س س س سوا رح س س س س س س مالكم‬

‫فليس س س س س س س س س س س س س س سسس لنس س س س س س س س س س س س س س سسما أن نسس س س س س س س س س س س س س س سستقل ون س س س س س س س س س س س س س سسرحل‬

‫فف س س س س س س س س س سسي ه س س س س س س س س س سسذه ممه س س س س س س س س س س سراق ج س س س س س س س س س سسماري دممائن س س س س س س س س س سسما‬

‫وممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراق دم س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع الماش س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيمات ثكل‬

‫وفس س س س س س س س س س س هس س س س س س س س س س سسذه وال س س س س س س س س س س س تضس س س س س س س س س س سسحى رؤوس س س س س س س س س س سسنما‬

‫ط ذبل‬ ‫مشس س س س س س س س س س س س س س س سّمه رسة تعل س س س س س س س س س س س س س س سسو م س س س س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫وف س س س س س س س س س س س س ه س س س س س س س س س س س سسذه وال س س س س س س س س س س س س س تس س س س س س س س س س س س سسب حرين س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وتض س س س س س س س س س س س س سسحى بس س س س س س س س س س س س سسأنواع العس س س س س س س س س س س س سسذاب وتبتلس س س س س س س س س س س س سسى‬

‫فلمهف س س س س س سسي عل س س س س س سسى مضس س س س س سسروبة السس س س س س سسم وه س س س س س ي مس س س س س سسن‬

‫ضس س س س س س س س س س سسروب السس س س س س س س س س س سسى تبكس س س س س س س س س س سسي مهمام س س س س س س س س س س سماً مبجل‬

‫ولفس س س س س س س س س سسي علس س س س س س س س س سسى أطفمالس س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س حجوره س س س س س س س س س ما‬

‫ت س س س س س س س س سّ ج عقي س س س س س س س س سسب الث س س س س س س س س سسدي س س س س س س س س س سسمهمماً ومنص س س س س س س س س سسل‬

‫ولفس س س س س س س س س س سسي علس س س س س س س س س س سسى الوطفس س س س س س س س س س سسل الفس س س س س س س س س س سسمارق أمس س س س س س س س س س سسه‬

‫ولف س س س س س س س سسي ل س س س س س س س سسما تبك س س س س س س س سسي عل س س س س س س س سسى الوطف س س س س س س س سسل موطفل‬

‫***‬ ‫أش س س س س س س س سسيعة آل الص س س س س س س س سسوطفى َمس س س س س س س س س نس يك س س س س س س س سسون لس س س س س س س س س‬

‫قف س س س س س س سسما نب س س س س س س سسك م س س س س س س سسن ذكس س س س س س س رى ح س س س س س س سسبيب مم س س س س س س سسد‬

‫عوين س س س س س س س س س س س سسما عل س س س س س س س س س س س سسى رزء الش س س س س س س س س س س س سسمهيد مولس س س س س س س س س س س سسول‬ ‫وخل س س س س س س س س س س س س س سوا لس س س س س س س س س س س س س سسذكراكم حبيب س س س س س س س س س س س س س سماً ومنس س س س س س س س س س س س س سسءزل‬

‫قفس س س س س س س س س س سوا نب س س س س س س س س س سسك م س س س س س س س س س سسن ت س س س س س س س س س سسذكماره ومص س س س س س س س س س سسمابه‬

‫فتس س س س س س س س س س س سسذكماره ينسس س س س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س س س سسدخول فحس س س س س س س س س س س سسومل‬

‫وم س س س س س س سسما أنس س س س س س س سسس ف س س س س س س س س شس س س س س س س سسيء تقس س س س س س س سسمادم عمهس س س س س س س سسده‬

‫ول أنس س س س س س س س س س س س س س س س س سسس زيس س س س س س س س س س س س س س س س س ن العمابس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدين مكبل‬


‫س س س س س س س سسأبكي ل س س س س س س سسه وه س س س س س س س و العلي س س س س س س سسل وف س س س س س س س الش س س س س س س سسما‬

‫غليس س س س س س س س س س س س س س س س سسل بس س س س س س س س س س س س س س س س سسبد الس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء لس س س س س س س س س س س س س س س س سسن يتبلل‬

‫س س س س س س س سسأبكي لبن س س س س س س سست الس س س س س س س سسبط ف س س س س س س سسماطم اذ غ س س س س س س سسدت‬

‫قري س س س س س س س س س س ة جف س س س س س س س س س س سسن وهس س س س س س س س س س س ي تبكي س س س س س س س س س س سسه مع س س س س س س س س س س سسول‬

‫تس س س س س س س س س س سّن فيش س س س س س س س س س سسجي ك س س س س س س س س س سسل قل س س س س س س س س س سسب حنينمه س س س س س س س س س سسما‬

‫وتص س س س س س س س س سسرع م س س س س س س س س سسن صس س س س س س س س س سّم الص س س س س س س س س سسيماخد جن س س س س س س س س سسدل‬

‫أب س س س س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س س س سسما ثس س س س س س س س س س س س س سسمال الرملت وكمهفمهس س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫اذا عس س س س س س س سسماينت خوطب س س س س س س س سماً مس س س س س س س سسن ال س س س س س س س سسدهر معض س س س س س س س سسل‬

‫تقس س س س س سسول أب س س س س س س أبكيس س س س س سسك يس س س س س سسما خي س س س س س س َم س س س س س س نس مشس س س س س سسى‬

‫أب س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س سسما ربي س س س س س س س س س سسع ال س س س س س س س س س سسدبي وَمس س س س س س س س س س نس ب س س س س س س س س س سسه‬

‫أبس س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س سسما غي س س س س س س س س س سسماث الس س س س س س س س س س سسترغيثي وال س س س س س س س س س سسذي‬

‫وم س س س س س س س س س س سسن رك س س س س س س س س س ب الوط س س س س س س س س س س س سسرف ال س س س س س س س س س س س سواد الجل‬ ‫يرغس س س س س س س س س س س سسماث مس س س س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س س س سسقيما اذا النس س س س س س س س س س س سسماس أمل‬ ‫غس س س س س س س س س س س سسدا لس س س س س س س س س س س سسم كن س س س س س س س س س س س سءزاً وذخ س س س س س س س س س س س سراً وم س س س س س س س س س س سسوئل‬

‫أب س س س س س س س س س ان س س س س س س س س س سسل الش س س س س س س س س سستماق أو وج س س س س س س س س د الع س س س س س س س س سءزا‬

‫فس س س س س س س س سسمان ف س س س س س س س س سؤادي بعس س س س س س س س سسد بعس س س س س س س س سسدك مس س س س س س س س سسما سس س س س س س س س سسل‬

‫س س س س س س س س س س س س سسمابكي وتبكي س س س س س س س س س س س سسك العقماي س س س س س س س س س س س سسد والنمه س س س س س س س س س س س سسى‬

‫س س س س س س س س س س س س سسمابكي وتبكي س س س س س س س س س س س سسك الك س س س س س س س س س س س سسمارم والعل س س س س س س س س س س س سسى‬

‫سس س س س س س س س س س سسأبكي وتبكيس س س س س س س س س س سسك الس س س س س س س س س س سسماريب شس س س س س س س س س س سسجوهما‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد فق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت مفروضس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهما والتنفل‬

‫سس س س س س س س سسأبكي وتبكيس س س س س س س سسك النماجس س س س س س س سسماة ف س س س س س س س س الس س س س س س س سسدجى‬

‫سس س س س س س س س س س س س سسأبكي ويبكيس س س س س س س س س س س س سسك الكت س س س س س س س س س س س سسماب مس س س س س س س س س س س س سسرّتل‬

‫س س س س س س س س س س س سسأبكيك إذ تبك س س س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س س س سسك س س س س س س س س س س س سسكينة‬

‫وم س س س س س س س س س س س سسدمعمهما ك س س س س س س س س س س س س سسمالرغيث ج س س س س س س س س س س س س سسماد وأس س س س س س س س س س س س س سسبل‬

‫ون س س س س س س س س س س س س س سسمادت رب س س س س س س س س س س س س س س ماب أمت س س س س س س س س س س س س س س سسماه ف س س س س س س س س س س س س س س سسأقبلت‬ ‫وقس س س س س س س س سسمالت لس س س س س س س س س سسما يس س س س س س س س س سسما أمتس س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س سسما لوالس س س س س س س س س سسدي‬

‫ضس س س س س س س س س س س س سمهسما فق س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س سسي واثكل‬ ‫وقس س س س س س س س س س س سسد ك ّ‬

‫مض س س س س س س سسى مءزمعس س س س س س س سماً عن س س س س س س سسما الرحي س س س س س س سسل إلس س س س س س س س البل س س س س س س سسى‬

‫أنس س س س س س سسمادي بس س س س س س سسه يس س س س س س سسما والس س س س س س سسدي وه س س س س س س و ل س س س س س س س يس س س س س س سسب‬

‫وقس س س س س س س س س س س سسد ك س س س س س س س س س س س سسمان طلقس س س س س س س س س س س س سماً ض س س س س س س س س س س س سسماحكماً متمهلل‬

‫أظس س س س س س س س سسن أب س س س س س س س س س قس س س س س س س س سسد حس س س س س س س س سسمال عمس س س س س س س س سسما عمهس س س س س س س س سسدته‬

‫وإل فقس س س س س س س س س س س س س س س سسد أمسس س س س س س س س س س س س س س س سسى بنس س س س س س س س س س س س س س س سسما متبس س س س س س س س س س س س س س س سسدل‬

‫ايس س س س س س س س س سسما أبتس س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س سسد شس س س س س س س س س سستت الس س س س س س س س س سسبي شس س س س س س س س س سسلنما‬

‫وجّرعن س س س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س س س الك س س س س س س س س س س س سسماس ص س س س س س س س س س س س سسباً وحنفظل‬

‫ون س س س س س س س س س س س س سسمادى النس س س س س س س س س س س س س سسمادي بمالرحيس س س س س س س س س س س س س سسل فقّرب س س س س س س س س س س س س س س وا‬ ‫تسس س س س س س س س س س س سسي ورأس السس س س س س س س س س س س سسبط يسس س س س س س س س س س س سسري أمماممهس س س س س س س س س س س سسما‬

‫فلمهفس س س س س س س سسي لس س س س س س س سسما عس س س س س س س سسن ك س س س س س س س سربل قس س س س س س س سسد ترّح ل س س س س س س س سست‬

‫ولف س س س س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س س الع س س س س س س س س س س س سراق وجل س س س س س س س س س س س سسق‬

‫ولف س س س س س س سسي ل س س س س س س سسما فس س س س س س س س أعن س س س س س س سسف الس س س س س س س سسي والس س س س س س س سسرى‬ ‫ون س س س س س س س س سسمادى ب س س س س س س س س س سرأس السس س س س س س س س س سسبط ينكس س س س س س س س س سسث ثرغس س س س س س س س س سسره‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س سسن الماش س س س س س س س س س س س س س س سسيمات الف س س س س س س س س س س س س س س س سواطم ب س س س س س س س س س س س س س س سسءزل‬

‫كبس س س س س س س س سسدر الس س س س س س س س سسدجما واف س س س س س س س س س السس س س س س س س س سسعود فس س س س س س س س سسأكمل‬ ‫ملف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة أزك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ى الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام وأنبل‬ ‫اذا ) هس س س س س س س سسوجل ( خلفس س س س س س س سسن قس س س س س س س سسمابلن ) هس س س س س س س سسوجل (‬ ‫تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسؤّم زنيم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بمالش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسئمام مفظلل‬

‫وينشس س س س س س س س س س س س س س س سسد أش س س س س س س س س س س س س س س س سعماراً بس س س س س س س س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س س س س س س س سسد تثل‬


‫) نفلس س س س س س س س س س س سسق همامس س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س سسن رجس س س س س س س س س س س مال أعس س س س س س س س س س س سسءزة‬ ‫أل ف س س س س س س س س سسماعجبوا م س س س س س س س س سسن ن س س س س س س س س سسماكث ثرغ س س س س س س س س سسر س س س س س س س س س سسيٍد‬ ‫بنس س س س س س س ال س س س س س سسوحي والتنءزي س س س س س ل وَم س س س س س س نس لس س س س س س س ب س س س س س سسدحكم‬

‫ولكنن س س س س س س س س س س س س س س س أرجس س س س س س س س س س س س س س و شس س س س س س س س س س س س س س سسفماعة جس س س س س س س س س س س س س س سسدكم‬

‫علينس س س س س س س س س س س س سسما وه س س س س س س س س س س س س م كس س س س س س س س س س س س سسمانوا ( أحس س س س س س س س س س س س سسق وأجل‬ ‫ل س س س س س س س س س س س س سسه أح س س س س س س س س س س س س سسد يس س س س س س س س س س س س س سسي ويضس س س س س س س س س س س س س سسحى مقّبل‬ ‫وم س س س س س س س س سسدحكم فس س س س س س س س س س س مك س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س سسذكر أن س س س س س س س س س سسءزل‬ ‫ل س س س س س س س س س س سسما فق س س س س س س س س س س سست في س س س س س س س س س س سسه دعبل ث س س س س س س س س س س س س جس س س س س س س س س س س سسرول‬

‫فمهنيتم س س س س س س س س س سوا بمالس س س س س س س س س سسدح مس س س س س س س س س سسن خس س س س س س س س س سسمالق الس س س س س س س س س سسورى‬

‫فقس س س س س س س س س س س سسد نلتس س س س س س س س س س س سسم أعلس س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س س سّل وأفضس س س س س س س س س س س سسل‬

‫فسس س س س س س س سسمعماً مس س س س س س س سسن ) السس س س س س س س سسبعي ( نفظس س س س س س س سسم غرايس س س س س س س سسب‬

‫يفظ س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س سسديمهما أخوط س س س س س س س س س س سسل الفح س س س س س س س س س س سسل أخوطل‬

‫غراي س س س س س س سسب يمهواه س س س س س س سسما ) الكمي س س س س س س سست ( و ) دعب س س س س س س سسل (‬

‫كمس س س س س س س س س س س سسما فيكس س س س س س س س س س س سسم أهس س س س س س س س س س س سسو الكميس س س س س س س س س س س سست ودعبل‬

‫أج س س س س س س س س س س س س س س سسماهر فيمه س س س س س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالولء مص س س س س س س س س س س س س س س سّرحماً‬

‫وبرغض س س س س س س س س سسي لش س س س س س س س س سسمانيكم مءزج س س س س س س س س ت ب س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س سسول‬

‫لق س س س س سسد س س س س س سسيط لم س س س س سسي فس س س س س س هس س س س س سواكم وف س س س س س دم س س س س سسي‬

‫عليكس س س س س سسم سس س س س س سسلم ال س س س س س س يس س س س س سسما خي س س س س س س مس س س س س سسن مشس س س س س سسى‬ ‫فم س س س س س س س س س س س سسما ارتض س س س س س س س س س س س سسي إلُكس س س س س س س س س س س س مس ل س س س س س س س س س س س س سس س س س س س س س س س س سسمادة‬

‫ومس س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س س سّل من س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س س ع س س س س س س س س س س سسدوكم القل‬ ‫ف وهلل‬ ‫وي س س س س س س س س س سسما خي س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سسن لّب س س س س س س س س س س س وطس س س س س س س س س سسما َ‬

‫وأم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س س س س س س سواكم ف س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالباءة والل‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س رواهما الماقمان ف ) شعراء اللة ( عن منتخب الوطريي وروى بعضمهما السيد المي ف العيمان‪.‬‬

‫)‪(1‬‬


‫محمد السبعي الحلي‬ ‫المتوفى سنة ‪ 920‬هد‬ ‫هسسو أبسسو أحسسد بسسن عبسسد الس بسسن حسسسن بسسن علسسي بسسن ممسسد بسسن سسسبع بسسن سسسمال بسسن رفماعسسة‬ ‫السسسبعي البحران س اللسسي اللقسسب بفخسسر السسدين والعسسروف بمالسسسبعي‪ .‬مسسن شسسعراء القسسرن العماشسسر‬ ‫الجري‪.‬‬ ‫تف سسرد ب سسذكره ص سسماحب الص سسون فق سسد ذكسره ف س ج ‪ 9‬ص ‪ 337‬فق سسمال ‪ :‬ك سسمان فماض سلً‬ ‫جمامع سماً ومصسسنفماً نمافع سماً وأديب سماً رائع سماً وشسماعراً بمارع ماً زار العتبسسمات القدسسسة وسسكن اللسسة لوطلسسب‬ ‫العلسسم وكمانت إذ اذك مسسط ركماب الفماضسسل ومأوى العلمسسماء المماثسسل ومن شسسعره قصسسيدة طويلسسة‬ ‫التءزم ف أول البيت ذكر النب ‪ 6‬وف آخره ذكر الممام علي س ع س منمهما ‪:‬‬ ‫أص س س س سسخ واس س س س سستمع ي س س س سسما ط س س س سسمالب الرش س س س د م س س س سسما ال س س س سسذي‬

‫بس س س س س سسه الص س س س س س سسوطفى قس س س س س سسد خس س س س س سسص والرتض س س س س س سسى عل س س س س س سسي‬

‫مم س س س س س س س س س س سسد مش س س س س س س س س س س سستق م س س س س س س س س س س سسن الم س س س س س س س س س س سسد إس س س س س س س س س س س سسه‬

‫ومش س س س س س س سستق م س س س س س س سسن اس س س س س س س سسم الع س س س س س س سسمال ك س س س س س س سسذا عل س س س س س س سسي‬

‫ممس س س س س س س س سسد قس س س س س س س س سسد ص س س س س س س س س سفماه ربس س س س س س س س س مس س س س س س س س سسن الس س س س س س س س سسورى‬

‫كس س س س س س سسذلك ص س س س س س س سّف ىس مس س س س س س سسن جيس س س س س س سسع الس س س س س س سسورى علس س س س س س سسي‬

‫ممس س س س س س س س س س س س س س س سسد ممس س س س س س س س س س س س س س س سسود الفعس س س س س س س س س س س س س س س سسمال مّج س س س س س س س س س س س س س س س س دس‬

‫ك س س س س س س سسذلك ع س س س س س س سسمال فس س س س س س س س مراق س س س س س س سسي العل س س س س س س سسى عل س س س س س س سسي‬

‫مم س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س سسبع الس س س س س س س س س س سسموات ق س س س س س س س س س سسد رق س س س س س س س س س ى‬

‫كس س س س س س س سسذاك بس س س س س س س سسما ف س س س س س س س س سس س س س س س س سسدرة النتمهس س س س س س س سسى علس س س س س س س سسي‬

‫ممس س س س س س س س س س سسد بس س س س س س س س س س سسمالقران قس س س س س س س س س س سسد خس س س س س س س س س س سسص هكس س س س س س س س س س سسذا‬

‫بض س س س س س س س س سسمونه ق س س س س س س س س سسد خ س س س س س س س س سسص بيس س س س س س س س س س الل عل س س س س س س س س سسي‬

‫مم س س س س س س س سسد يكس س س س س س س س سسى ف س س س س س س س س س غ س س س س س س س سسد حلّ س س س س س س س سسة البمه س س س س س س س سسما‬

‫كس س س س س س سسذا حلس س س س س س سسة الرض س س س س س س وان يكسس س س س س س سسى بس س س س س س سسما علس س س س س س سسي‬

‫مم س س س س س س س س س سسد ش س س س س س س س س س سسق الب س س س س س س س س س سسدر نص س س س س س س س س س سسفي معج س س س س س س س س س سءزاً‬ ‫مم س س س س س س س س س س سسد آخ س س س س س س س س س س سسى بي س س س س س س س س س س س س أصس س س س س س س س س س س سسحمابه ول س س س س س س س س س س‬

‫لس س س س س س س سسه وك س س س س س ذاك الشس س س س س س س سسمس قس س س س س س س سسد رّده س س س س س س س سما علس س س س س س س سسي‬

‫ي س س س سواخي مس س س سسن الصس س س سسحماب شخص س س س سماً سس س س سسوى علس س س سسي‬

‫مم س س س س س س سسد ص س س س س س س سسلى ربن س س س س س س سسما م س س س س س س سسما س س س س س س س سسجى ال س س س س س س سسدجى‬

‫علي س س س س س س س س س س سسه وثنس س س س س س س س س س س س بمالص س س س س س س س س س س سسلوة عل س س س س س س س س س س سسى عل س س س س س س س س س س سسي‬


‫وله مراث كثية ف السي ‪ .7‬توف عمام ‪ 920‬هس بماللة ودفن فيمهسما‪ .‬وذكر لسه الشسيخ‬ ‫فخر الدين الوطريي ف كتمابه ) النتخب ( قصيدته التقدمة )‪ (1‬قمال السسيد الميس فس العيسمان‬ ‫‪ :‬وله قصيدة ف رثماء السي ‪ 7‬أولما ‪:‬‬ ‫مصس س س س س س س س سسمائب عماشس س س س س س س س سسورا أطلّس س س س س س س س سست بس س س س س س س س سسما العش س س س س س س س س سُر‬

‫تس س س س س س س س س س س س س سسذكر بس س س س س س س س س س س س س سسمالحءزان ان نفس س س س س س س س س س س س س سسع الس س س س س س س س س س س س س سسذكر‬

‫وف الموع ) الرائق ( موطوط السيد العوطمار قصيدة أولما ‪:‬‬

‫بعيس س س س س س س س س س س س س س س سسد الليس س س س س س س س س س س س س س س سسمال بمالوعيس س س س س س س س س س س س س س س سسد قري س س س س س س س س س س س س س س س ب‬

‫وش س س س س س س س سسأن الف س س س س س س س س سست فس س س س س س س س س س الغس س س س س س س س س ستاب عجي س س س س س س س س سسب‬

‫قسسمال الشسسيخ القمسسي ف س الكن س واللقسسماب ‪ :‬السسسبعي هسسو الشسسيخ فخسسر السسدين أحسسد بسسن‬ ‫ممد بن عبد ال الحسمائي ينتمهي نسبه إل سبع بن سسمال بسن رفماعسة فلمهسذا يقسمال لسه السسبعي‬ ‫الرفماعي كسمان عمالسماً فماضسلً فقيمهسماً جليلً مسن تلمسذة ابسن التسوج البحرانس ذكره ابسن أبس جمهسور‬ ‫الحسمائي وصماحب ريماض العلمماء له شرح قواعد العلمة وشرح اللفية الشمهيدية ومن شسسعره‬ ‫تميس قصيدة الشيخ رجب البسي ف مدح أمي الؤمني )ع(‪.‬‬ ‫أقسسول ولعلسسه هسسو ولسد السستجم لسسه‪ .‬وج ماء ف س ) النتخسسب ( ل سؤلفه الشسسيخ عبسسد الوهسماب‬ ‫الوطري ي والخوطسسوط بوطسسه سسسنة ‪ 1076‬شسسعر كسسثي للشسسيخ علسسي ابسسن الشسسيخ حسسسن السسسبعي‬ ‫وكله ف رثماء السي )ع( فأحببت الشمارة اليه ول أعلم هل هسو مسن يست للمستجم لسه بصسلة‬ ‫أو سبعي آخر‪.‬‬ ‫قمال ‪ :‬وقمال الشيخ الفماضل الشيخ علي ابن الشيخ حسي السبعي عفى ال عنه ‪:‬‬ ‫عس س س س س س س س سسذلت العّن س س س س س س س س س حي س س س س س س س س س أصس س س س س س س س سسبحت سس س س س س س س س سسماليه‬

‫ول س س س س س تعلمس س س س س س سسي يس س س س س س سسما جس س س س س س سسمارت م س س س س س سسما جس س س س س س سسرى لي س س س س س سسه‬ ‫ت ذا ح س س س س س س س س س س س سسمال من س س س س س س س س س س س سسما ٍ‬ ‫وإن كن س س س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ف ل س س س س س س س س س س س سسماليه‬

‫أل س س س س س س س س س تعلمس س س س س س س س سسي رك س س س س س س ن العس س س س س س س س سسمال تضعضس س س س س س س س سسعت‬

‫جس س س س س س س سوانب ك س س س س س س سسمانت من س س س س س س سسه ف س س س س س س س س ال س س س س س س سسد ع س س س س س س سسماليه‬

‫حنمانيس س س س س س س سسك ل تلحس س س س س س س سسي حنين س س س س س س س س مس س س س س س س سسن السس س س س س س س سسى‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س شعراء اللة للخماقمان ج ‪ 4‬ص ‪.450‬‬


‫وأس س س س س س س س س س س س س س سسخن عينس س س س س س س س س س س س س س سماً فس س س س س س س س س س س س س س س الحب س س س س س س س س س س س س س سسة رزؤه‬ ‫ضس س س س س س س س س سسحكن يرغس س س س س س س س س سسور الرغبشس س س س س س س س س سسميمات إذ غس س س س س س س س س سسدت‬

‫عش س س س س س س س س س س س سسية ق س س س س س س س س س س س سّرت عي س س س س س س س س س س س س قس س س س س س س س س س س سسمال وق س س س س س س س س س س سسماليه‬ ‫أم س س س س س س س س س س س س س سسماقي عي س س س س س س س س س س س س س سسون الماش س س س س س س س س س س س س س سسيمات ب س س س س س س س س س س س س س سسماكيه‬

‫وأبي س س س س س س س س س س س س س س سسمات أبن س س س س س س س س س س س س س س سسماء الوطلي س س س س س س س س س س س س س س سسق ع س س س س س س س س س س س س س س س سوامر‬

‫غ س س س س س س س س س سسداة غ س س س س س س س س س سسدت أبي س س س س س س س س س سسمات أح س س س س س س س س س سسد خ س س س س س س س س س سسماليه‬

‫والقصيدة طويلة ذكرهما الشيخ عبد الوهماب الوطريي ف ) النتخب ( كتبه بوطه سسسنة‬ ‫‪.1076‬‬ ‫وقمال الشيخ علي السبعي يرثي ولده حسي ث يرثي السي بن فماطمة ‪.3‬‬ ‫ق س س س س س س س س س س س س س س سسل لل س س س س س س س س س س س س س س سسبوق الس س س س س س س س س س س س س س س سسماريمات اللم س س س س س س س س س س س س س س سسع‬ ‫وتشس س س س س س س س س س س س س س سسق ذيس س س س س س س س س س س س س س سسل الرغماديس س س س س س س س س س س س س س سسمات بلح س س س س س س س س س س س س س س سٍد‬

‫تعج س س س س س س س س س س س س سسل بسس س س س س س س س س س س س س سسوق الرغماديس س س س س س س س س س س س س سسمات الّم س س س س س س س س س س س س س س عس‬

‫قس س س س س س س س س س س س س س س سسباً تضس س س س س س س س س س س س س س س سسمن فماض س س س س س س س س س س س س س س س سلً متورع س س س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫أكس س س س س س س س س س س س سسرم بس س س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س س سسن فماضس س س س س س س س س س س س سسل متس س س س س س س س س س س س سسوّرع‬ ‫هتم س س س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س س سسى تل س س س س س س س س س س سسك الرب س س س س س س س س س س وع الّمس س س س س س س س س س س س عس‬

‫ت عليس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه إن مس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدامعي‬ ‫ولن بل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س َ‬

‫تش س س س س س س س س س س س س س س سسفي الرغلي س س س س س س س س س س س س س س سسل بس س س س س س س س س س س س س س س ستبه التض س س س س س س س س س س س س س س سسوع‬

‫أبكي س س س س س س س س س س س س س س س سسك للي س س س س س س س س س س س س س س س سسل البمهي س س س س س س س س س س س س س س س سسم تق س س س س س س س س س س س س س س س سسومه‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س الق س س س س س س س س س س س س س سسمائمي الس س س س س س س س س س س س س س سسماجدين الرك س س س س س س س س س س س ع‬

‫أبكي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك إذ تبكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي لل مم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫بف س س س س س س س س س س س س س س س سؤاد ح س س س س س س س س س س س س س س س سران وممهج س س س س س س س س س س س س س س سسة موجس س س س س س س س س س س س س س س ع‬

‫يع س س س س س س س س س س سسءزز علس س س س س س س س س س س سّي ب س س س س س س س س س س سسأن أك س س س س س س س س س س سسون بجم س س س س س س س س س س سسع‬

‫أبك س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س سسي ولي س س س س س س س س سسس تض س س س س س س س س سسر مم س س س س س س س س سسع‬

‫أبكي س س س س س س س س س س س س س سسك ثس س س س س س س س س س س س س س س إذا ذكس س س س س س س س س س س س س س رت مص س س س س س س س س س س س س س سسمابه‬

‫والقصيدة ‪ 80‬بيتًما‪.‬‬ ‫وقمال الشيخ علي الَس بُسعي ‪:‬‬

‫ذك س س س س س س س س س س س س س س س س ر القتيس س س س س س س س س س س س س س س س سسل بك س س س س س س س س س س س س س س س س سربل فتألس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫صس س س س س س س س س سسمار البكس س س س س س س س س سسماء علس س س س س س س س س سسى عفظيس س س س س س س س س سسم الص س س س س س س س س س سسرع‬

‫وبك س س س س س س س س س س س س س س س سسى علي س س س س س س س س س س س س س س س سسه بش س س س س س س س س س س س س س س س سسجوه فتن س س س س س س س س س س س س س س سسما‬


‫الشيخ محّم دد البليغي‬ ‫يرثي الحسين ‪7‬‬

‫أمس س س س س س س س س سسن ذك س س س س س س س س س ر جيان س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س سوادي النس س س س س س س س س سسماعم‬

‫وطي س س س س س س س س س س س س س س سسب لي س س س س س س س س س س س س س س سسمال عمه س س س س س س س س س س س س س س سسده التق س س س س س س س س س س س س س س سسمادم‬

‫ول س س س س س س س س ّذ ةس اعصس س س س س س س س سسمار الصس س س س س س س س سسبما إذ سس س س س س س س س سسرى الصس س س س س س س س سسبما‬

‫يرنّ س س س س س س س س س س س س سسح ميس س س س س س س س س س س س س س سسماس الرغصس س س س س س س س س س س س س س سسون الن س س س س س س س س س س س س س س سواعم‬

‫وم س س س س س س سسن نش س س س س س س س سسر عرف س س س س س س س مان التص س س س س س س س سسماب إذا ص س س س س س س س سسبت‬

‫فأب س س س س س س س س س س س س سسدت الي س س س س س س س س س س س س سسك الرغي س س س س س س س س س س س س سسد دّر البماس س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫__________________‬ ‫روى ذلك جعفر مبوبة ف كتمابه ) مماضي النجف وحماضرهما ( الءزء الثمان وقمال ‪ :‬رأيت ف بعض مسسماميع‬ ‫الرثماء القدية قصيدة ف رثماء السي للشيخ ممد البلغي ‪ ،‬وهي تعد ‪ 51‬بيتًما‪ .‬عن مموعة السيد جسواد الفحسسمام‪.‬‬ ‫انتمهى‬


‫جماء ف كتماب ) مماضي النجف وحماضرهما ( ج ‪ 2‬ص ‪: 79‬‬ ‫الشيخ ممد البلغي من هذه السرة العلميسة العروفة بسمالعلم والسورع والتقسوى ول نقسسف‬ ‫علسى ترجة وافيسة للشسماعر انسما وجدنما لولده الشسيخ ممسد علسي السذي جسماء فيسه انسه مسن أقوطسماب‬ ‫العلم والفضل البمارزين وهو مؤسس كيمان هذه السرة‪.‬‬ ‫كمان فقيمهسماً متبحسراً مسن علمسماء القسرن العماشسر ‪ ،‬ذكره حفيسده الشسيخ حسسن ابسن الشسيخ‬ ‫عبسسماس فس كتسمابه ) تنقيسح القسسمال ( فقسسمال ‪ :‬ممسد علسي بسن ممسسد البلغسي جسدي ; ‪ ،‬وجه مسن‬ ‫وجوه علممائنسسما التمهسسدين التسسأخرين وفضسسلئنما التبحرين ‪ ،‬ثقسسة عي س ‪ ،‬صسسحيح السسديث واضسسح‬ ‫الوطريق سسة ‪ ،‬نق سسي الكلم ‪ ،‬جي سسد التص سسمانيف ‪ ،‬ل سسه تلم سسذة فض سسلء أجلء علم سسماء ‪ ،‬ولسسه كت سسب‬ ‫حسسسنة جيسسدة منمهسسما شسسرح أصسسول الكسسماف للكلين س ‪ ،‬ومنمهسسما شسسرح ارش ماد العلمسسة اللسسي ‪ 1‬ولسه‬ ‫حواش سسي عل سسى التمه سسذيب والفقي سسه وحواش سسي عل سسى أص سسول الع سسمال وغيهس ما ‪ ،‬وك مان م سسن تلم سسذة‬ ‫الفماضل الورع العمال العمامسل ممسد بسن السسن بسن زين السدين العسماملي ‪ ،‬ومن تلمسذة أحسد بسن‬ ‫ممد الردبيلي‪.‬‬ ‫قسسمال حفيسسده فس تنقيسسح القسسمال ‪ :‬تسسوف فس كسربلء علسسى مشسرفمهما أفضسسل التحيسسة ودفسسن فس‬ ‫الضرة الشريفة وكمان ذلك سنة ‪.1000‬‬ ‫وله ترجة ف أعلم العرب الءزء الثمالث على غرار مما ذكرنما‪.‬‬ ‫كمما ترجم له السيد المي ف العيمان‪.‬‬


‫السيد حسين الغريفي‬ ‫سس س س س س س سسرى الفظعس س س س س س سسن مس س س س س س سسن قبس س س س س س سسل الس س س س س س سسوداع بأهلينس س س س س س سسما‬

‫فمهس س س س س س س سسل بعس س س س س س س سسد هس س س س س س س سسذا اليس س س س س س س سسوم يرجس س س س س س س ى تلقينس س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س س س س س سسرى عجلً ل س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س سسدر م س س س س س س س س س سسما بقلوبن س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س سسن الوج س س س س س س س س د ل س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س سسمان ي س س س س س س س س سسوم تنمائين س س س س س س س س سسما‬

‫أي س س س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س س س سسمادي العي س س س س س س س س س س سسس الس س س س س س س س س س س سّد برحل س س س س س س س س س س سسه‬

‫روي س س س س س س س س س س س س س سسداً رع س س س س س س س س س س س س س س ماك الس س س س س س س س س س س س س س س س لل تراعين س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عس س س س س س س س س سسى وقف س س س س س س س س سسة توطف س س س س س س س س سسي غلي س س س س س س س س سسل ص س س س س س س س س سسدورنما‬

‫فنقضس س س س س س س س س سسي قبس س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س سسوت بعس س س س س س س س س سسض أممانينس س س س س س س س س سسما‬

‫لعم س س س س س س سسرك م س س س س س س سسما أبق س س س س س س سسى لن س س س س س س سسما الش س س س س س س سسوق ممهج س س س س س س سسة‬

‫ول بع س س س س س س س س س سسد ه س س س س س س س س س سسذا الي س س س س س س س س س سسوم يرج س س س س س س س س س ى تس س س س س س س س س س سّلينما‬

‫ت وق س س س س س س سسف بنس س س س س س س سسما‬ ‫فحسس س س س س س س سسبك منس س س س س س س سسما مس س س س س س س سسما فعل س س س س س س س س َ‬

‫علس س س س س س س سسى طلس س س س س س س سسل قس س س س س س س سسد طس س س س س س س سسماب فيمهس س س س س س س سسما تنماجينس س س س س س س سسما‬

‫ورفقس س س س س س س س س س سماً بن س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س سسمالبي أض س س س س س س س س س سسن جس س س س س س س س س س سسومنما‬

‫ل س س س س س سسك الي س س س س س س س واس س س س س س سسع ص س س س س س سسوت دع س س س س س سسوة داعين س س س س س سسما‬

‫لن س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س سسع ح س س س س س س س س سسمام الي س س س س س س س س سسك ن س س س س س س س س سسوح م س س س س س س س س سستيم‬

‫ولوع س س س س س س س س س س س س س سسة م س س س س س س س س س س س س س س سسءزون ولوع س س س س س س س س س س س س س سسة ش س س س س س س س س س س س س س س سسماكينما‬

‫ف س س س س س س سسمان كن س س س س س س سست م س س س س س س سسن ي س س س س س س سسدعي ال س س س س س س سسءزن رّج ع س س س س س س سسي‬

‫بش س س س س س س س س س سسجو وف س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س سسرط الكأب س س س س س س س س س سسة س س س س س س س س س س سسماوينما‬

‫ول تلبس س س س س س س س س س س س سسي طوق س س س س س س س س س س س س ماً ول تض س س س س س س س س س س س سسب ي س س س س س س س س س س س سسداً‬

‫ون س س س س س س س س سسوحي اذا طس س س س س س س س س سسماب النعس س س س س س س س س سسماء لنس س س س س س س س س سسما عينس س س س س س س س س سسما‬

‫فكس س س س س س س س س س س س سسم ليس س س س س س س س س س س س سسد البح س س س س س س س س س س س س ماء فينس س س س س س س س س س س س سسما رزي س س س س س س س س س س س س ة‬

‫بس س س س س س سسما مس س س س س س سسن عفظيس س س س س س سسم الس س س س س س سسءزن شس س س س س س سسمابت نواصس س س س س س سسينما‬

‫ول مثس س س س س س س س س س س سسل رزء أثكس س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س سسدين والعلس س س س س س س س س س س سسى‬

‫وأضس س س س س س س س سسحت عليس س س س س س س س سسه سس س س س س س س س سسمادة اللس س س س س س س س سسق بماكينس س س س س س س س سسما‬

‫مص س س س س س س س س س س س سسماب س س س س س س س س س س س س سسليل الص س س س س س س س س س س س سسوطفى ووصس س س س س س س س س س س سسيه‬ ‫فلمهفس س س س س س س س س س س س س س سسي لقتس س س س س س س س س س س س س س سسول بعرص س س س س س س س س س س س س س س ة ك س س س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫وفماطم س س س س س س س س س س س س س س سسة الرغ س س س س س س س س س س س س س س س سّر ال س س س س س س س س س س س س س س سسداة اليمامين س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫لس س س س س س سسدى فتي س س س س س سسة ظلم س س س س س س سماً علس س س س س س سسى الشس س س س س س سسط ض س س س س س سسمامينما‬

‫أيفس س س س س س س س س س س س س س سسرح قلس س س س س س س س س س س س س س سسب والسس س س س س س س س س س س س س س سسي بك س س س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫عل س س س س س س س س س سسى الرض مقتس س س س س س س س س س سسول ونيس س س س س س س س س س سسف وسس س س س س س س س س سسبعينما‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬ ‫أل فماشس س س س س س س س سسفعوا يس س س س س س س س سسما سس س س س س س س س سسمادت ف س س س س س س س س س سس س س س س س س س سسليلكم‬

‫إذا نص س س س س س س س س س س س س س سسب الس س س س س س س س س س س س س س س اللي س س س س س س س س س س س س س سسل الوازين س س س س س س س س س س س س س سسما‬


‫أي س س س س س س سسما ب س س س س س س سسن عل س س س س س س سسي ي س س س س س س سسما حس س س س س س س سسي الي س س س س س س سسك م س س س س س س سسن‬

‫حس س س س س س س س سسي عروسس س س س س س س س ماً ي س س س س س س س سسما ب س س س س س س س سسن خي س س س س س س س سسة بمارين س س س س س س س سسما‬

‫عليك س س س س س س س سسم ص س س س س س س س سسلة ال س س س س س س س س والل س س س س س س س سسق مس س س س س س س سسما دع س س س س س س س سسما‬

‫)‪(1‬‬

‫بأس س س س س س س س س س س س سسمائكم داع ومس س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س س سسمال آمين س س س س س س س س س س س سسما‬

‫***‬ ‫وف مموعة الشسسيخ لوطسسف الس بعسسدمما روى هسسذه القصسسيدة ذكر لسسه عسسدة قصسسمائد واليسسك‬ ‫موطمالعمهما ‪:‬‬ ‫وليبمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما وس س س س س س س س س س س س س س س سسط الشس س س س س س س س س س س س س س س سسما يتوق س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫‪ 1‬دم س س س س س س س س س س س س س سسع يص س س س س س س س س س س س س س سسوب وزف س س س س س س س س س س س س س رة تتص س س س س س س س س س س س س س سّعد‬ ‫‪ 2‬الصس س س س س س س س س س س س س س س س س سسب يمس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل والرزاء تتمس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫إل علس س س س س س س س س س س سسى فتيس س س س س س س س س س س سسة ف س س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س س سربل قتل س س س س س س س س س س س سوا‬

‫‪ 3‬بكي س س س س س س س سست وفس س س س س س س س الوط س س س س س س س سسب البك س س س س س س س سسماء جي س س س س س س س سسل‬

‫ولس س س س س س س س س سسو أن عين س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسدموع تسس س س س س س س س س س سسيل‬

‫‪ 4‬فن س س س س س س س س س س س سسون الس س س س س س س س س س س س سسى للفظ س س س س س س س س س س س سسماعني جن س س س س س س س س س س س سسون‬

‫ومس س س س س س س س س س س س سسض ض س س س س س س س س س س س س سسلل ‪ ،‬والن س س س س س س س س س س س س سسون فن س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن مموعة الشيخ لوطف ال الخوطوطة بوطه سنة ‪ 1201‬هس‪.‬‬


‫السسسيد أبسسو ممسسد حسسسي بسسن حسسسن بسسن أحسسد بسسن سسسليممان السسسين الرغريفسسي البحران س‬ ‫الشمهي بمالعلمة الرغريفي وبمالشريف العلمة‪.‬‬ ‫توف سنة ‪ 1001‬كمما ف السلفة‪ .‬والرغُريفي بمالضم نسبة ال غريفسسة تصسسرغي غرفة‪ .‬فس‬ ‫ان س سوار الب سسدرين ‪ :‬الس سسمى ب سسذلك قريت سسمان م سسن بلد البحريس ن ) اح سسدمهما ( بن سسب الش سسماخورة و‬ ‫) الخرى ( من قرى الماحوز وهو منسوب ال الول لنما مسكنه‪ .‬ا هس‬ ‫أقوال العلماء فيه ‪:‬‬

‫ف السلمة بعد حذف بعض اسجماعه الت كمانت مألوفة ف ذلك العصر ‪ ،‬ذو نسب‬ ‫شريف وحسب منيف بر علم تدفقت منه العلوم أنماراً وبدر فضل عماد به ليسسل المهمالسسة نسسماراً‬ ‫‪ ،‬شسسب ف س العلسسم واكتمهسسل وجن س مسسن ري ماض فنسسونه ‪ ،‬إل أن الفقسسه كسسمان أشسسمهر علسسومه وك مان‬ ‫بمالبحرين إمماممهما الذي ل يبماريه مبمار مع سجمايما حيسدة ومءزايسما فريدة وله نفظسم كسثي كأنسسما يقسّد‬ ‫من الصخر‪ .‬ا هس‪.‬‬ ‫وف أمسسل المسسل كسسمان فماضسسل ً فقيمه سماً أدبيسماً شسسماعراً ووصسفه جسسمامع دي سوان الشسسيخ جعفسسر‬ ‫الوطي بمالشريف العلمة وقمال الشيخ سليممان الماحوزي البحران فيمسسما حكسسى عسسن رسمالته السست‬ ‫ألفمهما ف علمماء البحرين ف حقه ‪ :‬أفضل أهل زممانه وأعبدهم وأزهدهم كمان متقللً ف السسدنيما‬ ‫وله كراممات وكمان شماعراً مصقعماً وله كتب نفيسسة منمهسما كتسماب الرغنيسة فس ممهمسمات السدين عسن‬ ‫تقليد التمهدين ل ينس ج على منواله أحد من التقدمي ول من التسسأخرين فمهسسو أبسسو عسسذر تلسسك‬ ‫الوطريقسسة وابسسن جلهسسما ولسه فيمهسسما اليسسد البيضسسماء ومسن تأملمهسسما بعي س النصسسماف أذعسسن برغ سرارة مسسمادته‬ ‫وعفظم فضله ولن يكملمهما بل بلغ فيمهما ال كتماب ال ج وهو عندي وفيه من‬


‫الفوائد مما ل يوجد ف غيه وقد زرت قبه وتبكت به ودعوت ال عنده‪ .‬ا هس‪.‬‬ ‫مشايخه ‪:‬‬

‫م سسن مش سسمايه ال سسذين ق سرأ عليمه سسم الش سسيخ س سسليممان ب سسن أب س ش سسمافي البحران س ويفظمه سسر م سسن‬ ‫السلفة كمما يأت ان من مشمايه الشيخ داود بن أب شمافي البحران وقمال الشيخ سليممان ف س‬ ‫رس مالته التقسسدم ذكره ما انسسه كسسمان للشسسيخ داود بسسن شسسمافي مسسع السستجم مسسمالس ومنسسماظرات وقسمال‬ ‫صماحب أنوار البدرين سعت شيخي الشيخ سسليممان يقسسول كسسمان الستجم أفضسسل وأشسسد احماطسة‬ ‫بسسمالعلوم وأدق نفظسراً مسسن الشسسيخ داود وكمان الشسسيخ داود أسسسرع بديمهسسة وأقسسوى فس صسسنماعة السسدل‬ ‫فكمان ف الفظماهر يكون الشيخ هو الرغمالب وف الواقع السق مسع السسيد فكسمان الشسيخ داود يسأت‬ ‫ليلً ال بيت السيد ويعتذر منه ويذكر له ان الق معه‪ .‬ا هس‪.‬‬ ‫مؤلفاته ‪:‬‬

‫ذكرهما الشسيخ سسليممان السسماحوزي فس رسمالته السمار ذكرهما )‪ (1‬الرغنيسة فس ممهمسسمات السسدين‬ ‫عسسن تقليسسد التمهسسدين م سّر وصف الشسسيخ سسسليممان السسماحوزي لسسه‪ .‬وربما فمهسسم مسسن اسسسه ان م سؤلفه‬ ‫كسسمان إخبماري ماً كمسسما هسسي طريقسسة أكسسثر علمسسماء البحري ن واذا كسسمان كتسسمابه هسسذا يرغن س عسسن تقليسسد‬ ‫التمهسسدين وهو ليسسس بجتمهسسد فمسسما السسذي يسسرج عمسسل العسوام بكتسسمابه هسسذا عسسن تقليسسد )‪ (2‬شسسرح‬ ‫العوام سسل المائسسة )‪ (3‬ش سسرح الشمس سسية )‪ (4‬رسس مالة ف س عل سسم الع سسروض والقمافي سسة وصسسفمهما ص سسماحب‬ ‫الرسمالة بأنما مليحة )‪ (5‬حواش على الذكرى‪.‬‬ ‫شعره ‪:‬‬

‫من شعره مما أورده صماحب السلفة والشيخ سليممان ف الرسمالة المار ذكرهما وهو ‪:‬‬


‫ق س س س س س س س س س س سسل لل س س س س س س س س س س سسذي غ س س س س س س س س س س سسماب مرغ س س س س س س س س س س سسماب ال س س س س س س س س س س سسذي‬

‫قلس س س س س س س س س س سست فقس س س س س س س س س س سست السس س س س س س س س س س سسن من س س س س س س س س س س س ضس س س س س س س س س س سسروس‬

‫ل تتحنمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما تتحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن إنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫دليّ س س س س س س س س س س س سسة ق س س س س س س س س س س س سسد دلي س س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س س سسن ض س س س س س س س س س س س سسروس‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسل وقن س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات ص س س س س س س س س س س س س س س س س سسعدة ص س س س س س س س س س س س س س س س س سسعبة‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س سسب انس س س س س س س س س س س س س س س س س الءزب س س س س س س س س س س س س س س س ري الش س س س س س س س س س س س س س س س سسموس‬

‫ومن شعره الذكور ف غي السلفة قوله ‪:‬‬ ‫ب قلب س س س س س س س س س سسه عن س س س س س س س س س سسه واج س س س س س س س س س سسب‬ ‫أل م س س س س س س س س س سسن لصس س س س س س س س س س س ّ‬

‫ح س س س س س س س س س سرام عليس س س س س س س س س سسه النس س س س س س س س س سسوم والنس س س س س س س س س سسدب واجس س س س س س س س س سسب‬

‫لواعس س س س س س س س س س س س س س سس ج احشس س س س س س س س س س س س س س سسماه اسس س س س س س س س س س س س س س سستعرن توقس س س س س س س س س س س س س سسدا‬

‫ومس س س س س س س سسن دم س س س س س س س سسع عيني س س س س س س س سسه اس س س س س س س س سستعرن الس س س س س س س س سسحمائب‬

‫ي س س س س س س س س س س سسبيت عل س س س س س س س س س س سسى ح س س س س س س س س س س سّر الكآبس س س س س س س س س س سسة س س س س س س س س س س س سسماهراً‬

‫تسس س س س س س س س س س س س سسمامره حس س س س س س س س س س س س سست الصس س س س س س س س س س س س سسبماح الك س س س س س س س س س س س س سواكب‬

‫مراثيه ‪:‬‬ ‫ف س السسسلفة لسسما بلسسغ شسسيخه الشسسيخ داود بسسن أب س شسسمافي البحران س وفماته اسسستجع وأنشسسد‬ ‫بديمهة ‪:‬‬

‫هل س س س س س س س س س س س سسك الص س س س س س س س س س س س سسقر ي س س س س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س س س س سسمام فرغن س س س س س س س س س س س س س‬

‫طرب س س س س س س س س س س ماً من س س س س س س س س س س سسك فس س س س س س س س س س س س أع س س س س س س س س س س سسمال الرغص س س س س س س س س س س سسون‬

‫ولسسما ت سسوف رثس ماه الش سسيخ أب سسو البح سسر جعف سسر ب سسن مم سسد الوطل سسي الش سسماعر الش سسمهور ب سسذه‬ ‫القصيدة وهي أول مما قماله ف الرثماء كمما ف ديوانه ‪:‬‬ ‫ج س س س س س س س س سّذ الس س س س س س س س سسردى س س س س س س س س سسبب السس س س س س س س س سسلم فمانس س س س س س س س سسذمما‬

‫وه س س س س س س س س س ّد ش س س س س س س س س س سسمامخ ط س س س س س س س س س سسود ال س س س س س س س س س سسدين فمان س س س س س س س س س سسدمما‬

‫وس س س س س س س س سسمام طس س س س س س س س سسرف العلس س س س س س س س سسى غض س س س س س س س س سماً فأغمضس س س س س س س س سسه‬ ‫الس س س س س س س س س س س س س س اك س س س س س س س س س س س سسب م س س س س س س س س س س س س سسما أده س س س س س س س س س س س س سسماك مرزي س س س س س س س س س س س س ة‬

‫وف س س س س س س س س س س ّل غ س س س س س س س س س سسرب حس س س س س س س س س س سسمام ال س س س س س س س س س سسد فمانثلم س س س س س س س س س سسما‬ ‫قص س س س س س س سسمت ظمه س س س س س س سسر التق س س س س س س سسى وال س س س س س س سسدين فمانقص س س س س س س سسمما‬

‫أحس س س س س سسدثت ف س س س س س س الس س س س س سسدين كلمس س س س س سسما لس س س س س سسو أتيس س س س س سسح لس س س س س سسه‬

‫عيس س س س س س س س سسى ب س س س س س س س سسن مري س س س س س س س س يأس س س س س س س س سسوه ل س س س س س س س سسما التأم س س س س س س س سسما‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل يءزي س س س س س س س س س س س س س س س س س س ر ثنمايس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه أنس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامله‬

‫حءزن س س س س س س س س س س س س ماً عليس س س س س س س س س س س س سسه وي س س س س س س س س س س س سسدميمهما لس س س س س س س س س س س س سسه ألس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وين س س س س س س س س س س س س سسثرون وس س س س س س س س س س س س سسلك ال س س س س س س س س س س س س سسءزن ينفظممه س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫عل س س س س س س س سسي ال س س س س س س س سسدود عقي س س س س س س س سسق ال س س س س س س س سسدمع منس س س س س س س س سسجمما‬

‫لف س س س س س سسي علس س س س س س سسى ك س س س س س سسوكب ح س س س س س س سّل ال س س س س س سسثرى وعل س س س س س سسى‬

‫ب س س س س س س س س س س س سسدر تب س س س س س س س س س س س س سّوأ بع س س س س س س س س س س س سسد البس س س س س س س س س س س س سسرج الرجس س س س س س س س س س س س ما‬

‫إيس س س س س س س س س س سسه خليل س س س س س س س س س س سّي قوم س س س س س س س س س سسما واسس س س س س س س س س س سسعدوا دنف س س س س س س س س س س سماً‬

‫ف زاخ س س س س س س س س س سسره‬ ‫نبك س س س س س س س س س سسي خض س س س س س س س س س سسم عل س س س س س س س س س سسوم جس س س س س س س س س س س ّ‬

‫نبكس س س س س س س سسي فس س س س س س س سست ل س س س س س س س س ي س س س س س س س سّل الض س س س س س س س سسيم سس س س س س س س سسماحته‬

‫أص س س س س س سسماب أحش س س س س س سسماه رام س س س س س سسي ال س س س س س سسءزن حي س س س س س س رم س س س س س ى‬

‫وغ س س س س س س س س سسماض ط س س س س س س س س س سسماميه ل س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س سسماض والتوطم س س س س س س س س س سسما‬ ‫ول أب س س س س س س س س س س سسماح ل س س س س س س س س س س سسه غي س س س س س س س س س س س س الم س س س س س س س س س س سسمام ح س س س س س س س س س س سسى‬


‫ذو منفظ س س س س س س س س س س س س سسر يبص س س س س س س س س س س س س سسر العم س س س س س س س س س س س س سسى برؤيت س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ه س س س س س س س س س س سسدى وذو منوط س س س س س س س س س س سسق يس س س س س س س س س س س سستنوطق البكم س س س س س س س س س س سسما‬

‫لس س س س س س س س س س سسو أنصس س س س س س س س س س سسف الس س س س س س س س س س سسدهر أفنمان س س س س س س س س س سسما وخلّس س س س س س س س س س سسده‬

‫وك س س س س س س س س س س مان ذل س س س س س س س س س س س سسك م س س س س س س س س س س س سسن أفع س س س س س س س س س س س سسماله كرم س س س س س س س س س س س ما‬

‫م س س س س س س س س س س س س سسما راح ح س س س س س س س س س س س س سست حش س س س س س س س س س س س س سسما أس س س س س س س س س س س س س سسماعنما درراً‬

‫م س س س س س س س س س سسن لففظ س س س س س س س س س سسه وس س س س س س س س س سسقى أذهمانن س س س س س س س س س سسما حكم س س س س س س س س س سسما‬

‫كس س س س س س س سسمالرغيث ل س س س س س س س س ينس س س س س س س سسأ عس س س س س س س سسن أرض ألّس س س س س س س س بس س س س س س س سسما‬ ‫صس س س س س س س س سسباً بنيس س س س س س س س سسه فس س س س س س س س سسمان الصس س س س س س س س سسب أجس س س س س س س س سسل بمالس س س س س س س س س س‬

‫ح س س س س س س س سست يرغ س س س س س س س سسمادر فيمه س س س س س س س سسما النب س س س س س س س سست ق س س س س س س س سسد نم س س س س س س س سسما‬ ‫س س س س س س س س س س سسحر الكري س س س س س س س س س س اذا م س س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س س سسمادث دمه س س س س س س س س س سسما‬

‫ه س س س س س س س س سسي الن س س س س س س س س سوائب م س س س س س س س س سسما تف س س س س س س س س سسك دامي س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س‬

‫أني س س س س س س س سسماب من س س س س س س س سسما ومس س س س س س س سسما منمهس س س س س س س س سسما ام س س س س س س س سسرؤ سس س س س س س س س سسلمما‬

‫فكس س س س س س س سسم توطس س س س س س س سسف ريس س س س س س س ب الس س س س س س س سسدهر مس س س س س س س سسن أمس س س س س س س سسم‬

‫فأصس س س س س س س س س سسبحوا تس س س س س س س س س سست أطبس س س س س س س س س سسماق الس س س س س س س س س سسثرى رم س س س س س س س س س ما‬

‫ل س س س س س سسو أك س س س س س سسرم ال س س س س س س س م س س س س س سسن ه س س س س س سسذا ال س س س س س سسردى أح س س س س س سسدا‬

‫لك س س س س س س س س س س سسرم الص س س س س س س س س س س سسوطفى ع س س س س س س س س س س سسن ذاك واحتم س س س س س س س س س سسما‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س سسمابقوا بقس س س س س س س س س س س س س س سسماء الليس س س س س س س س س س س س س س سسمال ل يرغيكس س س س س س س س س س س س س م‬

‫ده س س س س س س س س س س س س س سسر وشس س س س س س س س س س س س س س لكم م س س س س س س س س س س س س س سسما زال منتفظم س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س سسبه ل ع س س س س س س س س س سسداك ال س س س س س س س س س سسدهر منس س س س س س س س س س سسجم‬

‫م س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س سسدامع ه س س س س س س س س س س سسمام يج س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س سسديما‬

‫أولهده ‪:‬‬ ‫خلسسف مسسن الولد السسسن وممسسداً وعلويس ماً العسسروف بعسستيق السسسي امسسما السسسن فعقبسسه‬ ‫بماللة والمائر وامما ممد فعقبه فس واديسمان احسدى قسرى البحرين مسن توابسع ) سستة ( ومنمهسم فس‬ ‫جيسسوت واليسسه تنتمهسسي سسسمادات جيسسوت وامسسما علسسوي فعقبسسه بسسمالبحرين والنجسسف وشس ياز وببمهسسمان‬ ‫وبوشمهر وغيهما‪ .‬وهو صماحب العقب الكثي ببلد البحرين وبندر اب شسمهر وطمهسران والنجسسف‬ ‫وك ربلء وببمهسسمان منمهسسم السسسرة العروفسسة بمالبمهبمهمانيسسة بوطمه سران منمهسسم السسسيد عبسسد ال س البمهبمهسسمان‬ ‫الرئيس الشمهي وولده السيد ممد الشمهور الرئيسسس الن بوطمهسران‪ .‬انتمهسسى عسسن أعيسسمان الشسيعة ج‬ ‫‪ 25‬ص ‪ 260‬اقول والشمهور ان السيد أحد الرغريفي العسروف ب س ) المسءزة الشسرقي ( هسو مسن‬ ‫أحفماده فمهو السسيد أحسد بسن هماشسم بسن علسوي ) عستيق السسي ( بسن السسي الرغريفسي الستجم‬ ‫له‪.‬‬ ‫ومن شعره ف رثماء الممام السي )ع( ‪:‬‬ ‫أمرب س س س س س س س س س س س ع الوط س س س س س س س س س س س سسف ذا أم ج س س س س س س س س س س س سسمانب الوط س س س س س س س س س س س سسور‬

‫حيّس س س س س س س س سما الي س س س س س س س سسما من س س س س س س س سسك ربع س س س س س س س سسما غي س س س س س س س س س موط س س س س س س س سسور‬


‫كس س س س س س سسم فيس س س س س س سسك روض س س س س س سسة قس س س س س س سسدس اعبقس س س س س س سست ارجس س س س س س ماً‬

‫كأن س س س س س س س س س س س س س س س سسما جن س س س س س س س س س س س س س س س سسة الولس س س س س س س س س س س س س س س سسدان ولس س س س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫وك س س س س م ثس س س س س س سسوى بس س س س س س سسك م س س س س س سسن أهس س س س س س سسل العبس س س س س س سسما قم س س س س س س سٌر‬ ‫ي س س س س س س س سسما كس س س س س س س س سربل ح س س س س س س س سسءزت ش س س س س س س س سسأنماً دون س س س س س س سسه زح س س س س س س س ل‬

‫غش س س س س س س س س س س س س سسماه بع س س س س س س س س س س س س سسدكممال ص س س س س س س س س س س س س سسرف تك س س س س س س س س س س س س سسوير‬ ‫وف س س س س س س س س س س س س س سسءز ِ‬ ‫ت بمالس س س س س س س س س س س س س س س سسمادة الرغ س س س س س س س س س س س س س س سسر الرغ س س س س س س س س س س س س س س سسماوير‬

‫أيم س س س س س س س س سسل الص س س س س س س س س سسب فس س س س س س س س س س آل الرس س س س س س س س س ول وهس س س س س س س س س م‬

‫ج س س س س س س س س س سسع قض س س س س س س س س س سوا بي س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سسموم ومنح س س س س س س س س س سسور‬

‫ق س س س س س س سسوم ب س س س س س س سسم ق س س س س س س سسد أقي س س س س س س سسم ال س س س س س س سسدين وانوطمس س س س س س س سست‬

‫للشس س س س س س س س س س س س س س سسرك ألوي س س س س س س س س س س س س س سسة الوطرغيس س س س س س س س س س س س س س سسمان والس س س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫قس س س س س س س س س سسوم بس س س س س س س س س سسدحمهم كتس س س س س س س س س سسب السس س س س س س س س س سسمما نءزل س س س س س س س س س ت‬

‫أك س س س س س س س س س س سسرم ب س س س س س س س س س س سسدح بكت س س س س س س س س س س سسب الس س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسذكور‬

‫ول لس س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س ظلم اللي س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س سسرش‬

‫إل م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماريب هتلي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل وتك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبي‬

‫ول ينس س س س س س س س س سسماغى لس س س س س س س س س سسم طفس س س س س س س س س سسل برغي س س س س س س س س س س صس س س س س س س س س سسدى‬

‫رهس س س س س س س س س ج الس س س س س س س س س سسوغى وصس س س س س س س س سسمهيل ف س س س س س س س س س س الضس س س س س س س س س سسمامي‬

‫ول علس س س س س س س س سسى جسس س س س س س س س سسمه قمس س س س س س س س سسط يش س س س س س س س س سّد سس س س س س س س س سسوى‬

‫طس س س س س س س س س سسول النجس س س س س س س س س سسماد علس س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س سسبيض البس س س س س س س س س سسماتي‬

‫ول لص س س س س س س س س س س س س س سسبيتمهم ممه س س س س س س س س س س س س س سسد يمهس س س س س س س س س س س س س س سّءز س س س س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫ه س س س س س س س س س سّءز السس س س س س س س س س سسروج علس س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س سسرد الخماصس س س س س س س س س سسي‬

‫فم س س س س س س س س س س سسن عن س س س س س س س س س س سسماه بأه س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س سسبيت غيه س س س س س س س س س س م‬

‫ف س س س س س س س س س س سسأذهب الرج س س س س س س س س س س س عنمه س س س س س س س س س س سسم رب توطمهيس س س س س س س س س س س س‬

‫وه س س س س س س ل أت س س س س س سسى ه س س س س س سسل أت س س س س س سسى ف س س س س س س س غيه س س س س س س م فمه س س س س س سسم‬

‫الوف س س س س س س س س سسون خوف س س س س س س س س س س ماً م س س س س س س س س س سسن الب س س س س س س س س س سسماري بن س س س س س س س س س سسذور‬

‫ى‬ ‫والوطعم س س س س س س س س س س س س س سسون ل س س س س س س س س س س س س س سسوجه ال س س س س س س س س س س س س س س ل ل س س س س س س س س س س س س س سسءز ً‬ ‫ي س س س س س س س س س سسق ل س س س س س س س س س سسو أن بكتمه س س س س س س س س س سسم ك س س س س س س س س س سسل جمارح س س س س س س س س س ة‬

‫حءزن س س س س س س س س س س س ماً بس س س س س س س س س س س سسأعي دم س س س س س س س س س س س سسع غي س س س س س س س س س س س س من س س س س س س س س س س س سسءزور‬

‫ول بص س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرت ول أذن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامعة‬

‫رزي س س س س س س س س س س س س س س س س س ة كرزايس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما يس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم عماشس س س س س س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫يس س س س س س س سسوم حس س س س س س س سسدى ف س س س س س س س س بن س س س س س س س س الءزه س س س س س س س راء مءزدج س س س س س س س سراً‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س س سسمادي النماي س س س س س س س س س س س س س س سسما بتوي س س س س س س س س س س س س س سسح وتبكي س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ي س س س س س س س س س س سسوم ب س س س س س س س س س س سسه أص س س س س س س س س س س سسبح الس س س س س س س س س س س سسلم مكتئب س س س س س س س س س س سماً‬

‫وق س س س س س س س س س سسد أص س س س س س س س س س س سسيب ب س س س س س س س س س س سسرح غيس س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س سسبور‬

‫ي س س س س س س س س س سسوم ب س س س س س س س س س سسه أص س س س س س س س س س سسبح الوط س س س س س س س س س سسماغوت مرتقي س س س س س س س س س س سماً‬

‫علس س س س س س س س س س س س س س س سسى النس س س س س س س س س س س س س س س سسمابر بمالبمهتس س س س س س س س س س س س س س س سسمان والس س س س س س س س س س س س س س س سسءزور‬

‫ي س س س س س سسما ذل س س س س س سسة ال س س س س س سسدين م س س س س س سسن بع س س س س س سسد الس س س س س س سسي فم س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س س سسد نماص س س س س س س س س س س سسره كس س س س س س س س س س س سسر بجب س س س س س س س س س س سسور‬

‫أض س س س س س س س سسحى ي س س س س س س س سسث الس س س س س س س س سسرى والس س س س س س س س سسي متمه س س س س س س س سسداً‬

‫لم س س س س س س س س س س سسر ع س س س س س س س س س س سسرف ونس س س س س س س س س س سسي ع س س س س س س س س س س سسن من س س س س س س س س س س سسماكي‬

‫كس س س س س سسأنه الشس س س س س سسمس والصس س س س س سسحماب شس س س س س سسمهب دج س س س س س سًى‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س سستقر ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ت س س س س س س س س س س س س س س س س سسري بتق س س س س س س س س س س س س س س س س سسدير‬

‫مس س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س سسوق فضس س س س س س س س س سسلمهم فضس س س س س س س س س سسل فمس س س س س س س س س سسدحمهم‬

‫ف س س س س س س س س س س س سسأي ع ٍ‬ ‫يس س س س س س س س س س س س س عليمه س س س س س س س س س س س سسم غيس س س س س س س س س س س س س بماكي س س س س س س س س س س س سسة‬ ‫ّ‬

‫ي ومنش س س س س س س س سسور‬ ‫ف س س س س س س س س ال س س س س س س س سسذكر م س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س موط س س س س س س س سسو ّ‬

‫س س س س س س س س س س س س س س سسوى ي س س س س س س س س س س س س س سستيٍم ومس س س س س س س س س س س س س س سسك ٍ‬ ‫ي ومأس س س س س س س س س س س س س س سسور‬ ‫وأي قل س س س س س س س س س س س س س س ٍ‬ ‫ب عليمه س س س س س س س س س س س س س سسم غي س س س س س س س س س س س س س س مفوط س س س س س س س س س س س س س سسور‬


‫يسس س س س س س س س س س سسري بس س س س س س س س س س سسم ومنمايس س س س س س س س س س سسماهم تسس س س س س س س س س س سسي بس س س س س س س س س س سسم‬ ‫يش س س س س س س س س س س سسون ت س س س س س س س س س س سست ظلل الس س س س س س س س س س س سسمر ي س س س س س س س س س س سسوممهم‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س عن س س س س س س س س س س س سسماق ن س س س س س س س س س س س سسور الس س س س س س س س س س س س سّءزد ال س س س س س س س س س س س سسور‬

‫وليلمهس س س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنما نس س س س س س س س س س س سسور الس س س س س س س س س س س سسماوير‬

‫ح س س س س س س سست الس س س س س س س س كس س س س س س س سربل ص س س س س س س سسماروا فم س س س س س س سسما انبعث س س س س س س سست‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسم جي س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد بتق س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي وت س س س س س س س س س س س س س س س سسأخي‬

‫فحس س س س س سّل م س س س س سسن ح س س س س سسولم جي س س س س سسش الض س س س س سسلل ض س س س س سسحًى‬ ‫وأص س س س س س س س سسبحت فتي س س س س س س س سسة الوطمه س س س س س س س سسر الس س س س س س س س سسي عل س س س س س س س سسى‬

‫كعس س س س س س س س س س سسمارض موطس س س س س س س س س س سسر ف س س س س س س س س س س س جنس س س س س س س س س س سسح ديس س س س س س س س س س سسور‬ ‫وج س س س س س س س س س ه ال س س س س س س س س س سسثرى بي س س س س س س س س س س موطع س س س س س س س س س سسون ومنح س س س س س س س س س سسور‬

‫والن س س س س س س س سسماس فس س س س س س س س س وج س س س س س س س ل والي س س س س س س س سسل فس س س س س س س س س زج س س س س س س س ل‬

‫قس س س س س س س سسد أشس س س س س س س سسبه اليس س س س س س س سسوم فيمهس س س س س س س سسم نفخس س س س س س س سسة الصس س س س س س س سسور‬

‫وظس س س س س س س س س س س ّل س س س س س س س س س س س سسبط رس س س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س س بع س س س س س س س س س س سسدهم‬

‫يلقس س س س س س س س س سسى اليس س س س س س س س س سسوش بقلس س س س س س س س س سسب غي س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س سسذعور‬

‫يكس س س س س س س س سسر فس س س س س س س س سسرداً وه س س س س س س س س م مس س س س س س س س سسن بأسس س س س س س س س سسه يئس س س س س س س س س سوا‬

‫مس س س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س س سسلمة جع س س س س س س س س س س سماً بعس س س س س س س س س س سسد تكسس س س س س س س س س س سسي‬

‫وأس س س س س س س س س س س س سسمهم ال س س س س س س س س س س س سسوت ت س س س س س س س س س س س سسدعو ن س س س س س س س س س س س سسوه عجلً‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسددات بحتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم القس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادير‬

‫والسس س س س س س س س س س س س سسيف يرك س س س س س س س س س س ع فيمهس س س س س س س س س س س س سسم والس س س س س س س س س س س س سسرؤس بل‬

‫أجس س س س س س س س س س س س س سسمادهما س س س س س س س س س س س س س سسجداً هت س س س س س س س س س س س س سسوي بتعفي س س س س س س س س س س س س س س‬

‫م س س س س س س س س سسن مبل س س س س س س س س سسغ الرتض س س س س س س س س سسى ان الس س س س س س س س س سسي لق س س س س س س س س سًى‬ ‫مس س س س س س س س سسن مبلس س س س س س س س سسغ الصس س س س س س س س سسوطفى والوطمهس س س س س س س س سسر فماطمس س س س س س س س سسة‬

‫س س س س س س س س س س سسقته أي س س س س س س س س س سسدي النماي س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س سسماس تك س س س س س س س س س سسدير‬ ‫ان الس س س س س س س س س س س س سسي طريس س س س س س س س س س س س ح غي س س س س س س س س س س س س س مقب س س س س س س س س س س س سسور‬

‫)‪(1‬‬

‫وكتسسب ل س ال خ العماصسسر العلمسسة السسسيد مىي س السسدين ابسسن العلمسسة السسسيد ممسسد ج سواد‬ ‫الرغريفي مما يلي ‪:‬‬ ‫السيد حسين الغريفي ‪:‬‬ ‫ابسسن السسسن بسسن أحسسد بسسن عبسسد الس بسسن عيسسسى بسسن خيسسس بسسن أحسسد بسسن نماصسسر بسسن علسسي‬ ‫كمسسمال السسدين بسسن سسسليممان بسسن جعفسسر بسسن موسى أبس العشسسمائر بسسن ممسسد أبس المسراء بسسن علسسي‬ ‫الوطماهر بن علي الضخم بسن السسن أبس علسي بسن ممسد السمائري بسن ابراهيسم السماب بسن المسمام‬ ‫موسى الكسسماظم )ع(‪ .‬إن سسسيدنما الرغريفسسي هسسو السسد الكسسب السسذي ينتمسسي اليسسه السسسمادة الرغريفيسسون‬ ‫وقسد عسسرف بمالش سريف العلمسسة وبمالعلمسسة الرغريفسسي وهسو صسسماحب كتسسماب ) الرغنيسسة ( ف س الفقسسه‪.‬‬ ‫عماش ف القرن العماشر الجري وتوف ف‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن كتماب ) ريماض الدح والرثماء ( للشيخ علي البلدي س طبعة النجف‪.‬‬


‫العسسمام الول مسسن القسسرن السسمادي عشسسر أي سسسنة )‪ (1001‬ه سس‪ .‬ودفسسن ف س قري ة ) أبسسو اصسسيبع (‬ ‫إحدى قرى البحرين‪ .‬وقبه مشيد ويءزار‪.‬‬ ‫وله نفظم رائق جع كثياً منه ابن عمنما الرحوم السيد ممد ممهدي فس ديسوان خسسماص ل‬ ‫يءزال موطوطًما‪ .‬فمن نفظمه ف الممام السي )ع( ‪:‬‬

‫س س س س س س سسرى الض س س س س س سسعن م س س س س س سسن قب س س س س س سسل ال س س س س س سسوداع بأهلين س س س س س سسما‬

‫فمهس س س س س س س سسل بعس س س س س س س سسد هس س س س س س س سسذا اليس س س س س س س سسوم يرجس س س س س س س ى تلقينس س س س س س س سسما‬

‫والقصيدة طويلة‪.‬‬ ‫وقمال البحماثة الشيخ الوطمهران ف ) الذريعة ( قسم الديوان ‪:‬‬ ‫ديسوان السسسيد حسسسي بسسن حسسسن الرغريفسسي البحرانس السستجم فس السسسلفة ص ‪ 504‬جسسع‬ ‫بعسسض أش سسعماره حفي سسده العماص سسر السسسيد ممه سسدي ب سسن عل سسي الرغريف سسي النجف سسي النتمه سسى نس سسبه الي سسه‬ ‫والتوف )‪ (1343‬ف مموع يقرب من ثلثممائة بيت‪ .‬أوله ‪:‬‬ ‫س س س س س س س س س س س س س سسحماب جف س س س س س س س س س س س س سسون ب س س س س س س س س س س س س سسدموع هس س س س س س س س س س س س س سوامي‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س سسرزء أمي س س س س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س س س سسؤمني إمس س س س س س س س س س س س س س س س سسمامي‬

‫ال تمام النيف والمسي بيتماً ث قصمائد أخر‪ .‬رأيت النسخة بط السسسيد ممهسسدي عنسسد‬ ‫ولده الشترغل ف النجف ‪ ،‬السيد عبد الوطلب‪.‬‬


‫ابن أبي شافين البحراني‬ ‫ذكر الشيخ الوطريي ف النتخب له قصيدة ف رثماء الممام السبط )ع( موطلعمهما ‪:‬‬ ‫هلم س س س س س س س س س س س س س س سوا نبس س س س س س س س س س س س س س سسك أص س س س س س س س س س س س س س س سسحماب العبس س س س س س س س س س س س س س سسماِء‬

‫ونرثس س س س س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسبط خي س س س س س س س س س س س س س س س س س النبي س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫هلم س س س س س س س س س س س س س س س س سوا نب س س س س س س س س س س س س س س س س سسك مقت س س س س س س س س س س س س س س س س سسولً بكت س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ملئك س س س س س س س س س س س س س س س سسة الل س س س س س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س س س س سسمماء‬

‫هلمس س س س س س س س س س س س س س س س س سوا نب س س س س س س س س س س س س س س س س سسك مقت س س س س س س س س س س س س س س س س سسولً علي س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫بكس س س س س س س س س س س س س سسى وح س س س س س س س س س س س س س ش المهمامس س س س س س س س س س س س س سسة ف س س س س س س س س س س س س س س الفلء‬

‫ال ف س س س س س س س س س س س س س س س سسمابكوا ق س س س س س س س س س س س س س س س سستيلً ق س س س س س س س س س س س س س س س سسد بكت س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫أل ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابكوا لنعفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر ذيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسح‬

‫ت النس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬ ‫لبتولس س س س س س س س س س س س س س س سسة ف س س س س س س س س س س س س س س س سسماطم س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫علس س س س س س س س س س س س س س س سسى الرمضس س س س س س س س س س س س س س س سسماء شس س س س س س س س س س س س س س س سسلواّ بس س س س س س س س س س س س س س س سسمالثراء‬

‫أل ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابكوا ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستيلً مسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستبماحماً‬

‫أل ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابكوا الرم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ل بمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمماء‬

‫بنفسس س س س س س س س س س سسي مس س س س س س س س س س سسن تس س س س س س س س س س سسول اليس س س س س س س س س س سسل ركض س س س س س س س س س س سماً‬

‫علي س س س س س س س س س س س س س س س سسه وه س س س س س س س س س س س س س س سسو مس س س س س س س س س س س س س س س س سسلوب ال س س س س س س س س س س س س س س س سسرداء‬

‫بنفس س س س س س س س س س س س س س س س سسي نس س س س س س س س س س س س س س س س سسوة ج س س س س س س س س س س س س س س س سسماءت الي س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ن مول س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسولت بمالشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسجماء‬

‫أخس س س س س س س س س س س س س س س سسي ودع يت س س س س س س س س س س س س س س سسمامى قس س س س س س س س س س س س س س س سسد أهين س س س س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫وق س س س س س س س س س س س س س سسد أض س س س س س س س س س س س س س س سسحوا بأس س س س س س س س س س س س س س س سسر الدعي س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫يع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءز عل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى أبين س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أن يران س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س سسأرض الوط س س س س س س س س س س س س س سسف نس س س س س س س س س س س س س س سسب كمالم س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫يع س س س س س س س س س س س س سسءز عل س س س س س س س س س س س س سسى البت س س س س س س س س س س س س سسول ب س س س س س س س س س س س س سسأن تران س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ون س س س س س س س س س س س س س سسن نض س س س س س س س س س س س س س س سس ج حول س س س س س س س س س س س س س سسك بمالبك س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫وله ف رثمائه ‪: 7‬‬ ‫قس س س س س س س س س س س س س سسف بس س س س س س س س س س س س س سسمالوطفوف بتس س س س س س س س س س س س س سسذكمار وتءزف س س س س س س س س س س س س س مار‬

‫وذب م س س س س س س س سسن ال س س س س س س س سسءزن ذوب الت س س س س س س س سسب فس س س س س س س س س الن س س س س س س س سسمار‬


‫واسس س س س س سسحب ذيس س س س س سسول السس س س س س سسى فيمهس س س س س سسما ونس س س س سسح أسس س س س س سسفماً‬

‫نس س س س س س س س س سسوح القمس س س س س س س س س سسماري علس س س س س س س س س سسى فقس س س س س س س س س سسدان أقمس س س س س س س س س سسمار‬

‫وان س س س س س س س س سسثر عل س س س س س س س س سسى ذه س س س س س س س س سسب ال س س س س س س س س سسدين م س س س س س س س س سسن درر‬

‫الس س س س س س س س سسدمع التس س س س س س س س سسون وي س س س س س س س سسماقوت الس س س س س س س س سسدم الس س س س س س س س سسماري‬

‫ونُس س س س س س س س سسح هنس س س س س س س س س سسماك بليعس س س س س س س س س سسمات السس س س س س س س س س سسى جءزعس س س س س س س س س ماً‬

‫فم س س س س س س س سسما عل س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س سواله ال س س س س س س س سسءزون م س س س س س س س سسن ع س س س س س س س سسمار‬

‫وع س س س س س س س س س س ّءز نفس س س س س س س س س س سسك ع س س س س س س س س س سسن اث س س س س س س س س س س سواب س س س س س س س س س س سسلوهتما‬

‫علس س س س س س س س س سسى القتيس س س س س س س س س سسل الذبيس س س س س س س س س سسح الفس س س س س س س س س سسرد العس س س س س س س س س سسماري‬

‫لفس س س س س س س س س سسي وق س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س سسمات عوطشس س س س س س س س س سسمانماً برغصس س س س س س س س س سسته‬ ‫كأن س س س س س س س س س س س س سسما ممه س س س س س س س س س س س س سسره ف س س س س س س س س س س س س س جري س س س س س س س س س س س س ه فل س س س س س س س س س س س س سسك‬

‫يُس س س س س س س س س س س س س س سسقى النجي س س س س س س س س س س س س س س سسع ببت س س س س س س س س س س س س س س سسمار وخوط س س س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫ووجمه س س س س س س س س س سسه قم س س س س س س س س س سسر ف س س س س س س س س س س س أفق س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س سسماري‬

‫)‪(1‬‬

‫وذك ر لسسه العلمسسة السسسيد أحسسد العوطسسمار ف س السسءزء الثسسمان مسسن ) الرائسسق ( ق سوله ف س رث ماء‬ ‫السي ‪ 7‬ص ‪ 287‬قصيدة طويلة جماء ف أولما ‪:‬‬ ‫يس س س س س س س س س س س س س س سسما واقف س س س س س س س س س س س س س س سماً بوطفس س س س س س س س س س س س س س سسوف الرغماض س س س س س س س س س س س س س س سرات‬

‫دعنس س س س س س س س س س س س س س أسس س س س س س س س س س س س س سّح ال س س س س س س س س س س س س سسدموع العن س س س س س س س س س س س س سسدميمات‬

‫مس س س س س س س س س س سسن أعي س س س س س س س س س س س بسس س س س س س س س س س سسيوف الس س س س س س س س س س سسءزن قماتلس س س س س س س س س س سسة‬

‫طي س س س س س س س س س س س سسب الك س س س س س س س س س س س سسرى لقتي س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س سسممهريمات‬

‫وسس س س س س س س س س س س س س سسمادة ج س س س س س س س س س س س س س سسماوزوا بي س س س س س س س س س س س س س سسد الفلة ب س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادة قس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسددوا بمالش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرفيمات‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬ ‫ي س س س س س س س س س سسما آل بي س س س س س س س س س سست رس س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س دونكمس س س س س س س س س س سوا‬

‫خري س س س س س س س س س س س س دة نوره س س س س س س س س س س س س ما خلس س س س س س س س س س س س سسف الجس س س س س س س س س س س س سسمالت‬

‫تس س س س س سسءزري بشس س س س س سسمس الضس س س س س سسحى قس س س س س سسد زفمهس س س س س سسما لكم س س س س س سوا‬

‫داود توط س س س س س س س س س س س س س سسر ف س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س سسرد الكمس س س س س س س س س س س س س سسمالت‬

‫ل يبترغس س س س س س سسي ابس س س س س س سسن أب س س س س س س س شس س س س س س سسمافي مس س س س س س سسن عس س س س س س سسوض‬

‫إل ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماة واس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسكمانماً بنّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سمات‬

‫ي وراويمهس س س س س س س س س س س س س س سسما وس س س س س س س س س س س س س س سسمامعمهما‬ ‫مس س س س س س س س س س س س س س سسع والس س س س س س س س س س س س س س سسد ّ‬

‫ذوي الس س س س س س س س س س س س س س س س س سسولء وصس س س س س س س س س س س س س س س س سسحب والقرابس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات‬

‫ص س س س س س س سسلى الل س س س س س س سسه عليك س س س س س س سسم م س س س س س س سسما بك س س س س س س سسى لكمس س س س س س س سوا‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س سسماك ونس س س س س س س س س س س س س سسماح ب س س س س س س س س س س س س س سسأرض الرغماضس س س س س س س س س س س س س س سريمات‬

‫وذكر له أيضما ف الءزء الثمان من ) الرائق ( ‪:‬‬ ‫مصس س س س س س س سسمائب ي س س س س س س س سسوم الوطس س س س س س س سسف أده س س س س س س س سسى الص س س س س س س س سسمائب‬

‫وأعفظ س س س س س س سسم م س س س س س س سسن ض س س س س س س سسرب الس س س س س س س سسيوف القواض س س س س س س سسب‬

‫ت س س س س س س س س س سسذوب ل س س س س س س س س س سسما صس س س س س س س س س س سّم اللمي س س س س س س س س س سسد حس س س س س س س س س س سسرة‬

‫وتنمه س س س س س س س س س س س س سّد منمه س س س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س س سسماممات الش س س س س س س س س س س س سسنماخب‬

‫ب س س س س س س س س س سسما لب س س س س س س س س س سسس ال س س س س س س س س س سسدين الين س س س س س س س س س سسف ملبسس س س س س س س س س س سماً‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س الرغدير للشيخ المين‪.‬‬

‫غرابي س س س س س س س س سسب س س س س س س س س س سسوداً مث س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س سسون الرغي س س س س س س س س سسماهب‬


‫وقوله ف رثماء الممام ‪: 7‬‬ ‫قف س س س س س س س س س س س س س سسما بمالرس س س س س س س س س س س س س س وم المالي س س س س س س س س س س س س س سسمات ال س س س س س س س س س س س س س سسدواثر‬

‫ننس س س س س س س س س س سسوح علس س س س س س س س س س سسى فقس س س س س س س س س س سسد البس س س س س س س س س س سسدور الءزواهس س س س س س س س س س سسر‬

‫بس س س س س س س س س س س س سسدور لل الصس س س س س س س س س س س س سسوطفى ق س س س س س س س س س س س س سسد تلل س س س س س س س س س س س س سست‬

‫بعس س س س س س س س س س س س سسمارض جس س س س س س س س س س س س سسون فس س س س س س س س س س س س سسماختفت بس س س س س س س س س س س س سسديماجر‬

‫ففس س س س س س س س سسي كس س س س س س س س سسل قوطس س س س س س س س سسر منمهس س س س س س س س سسم قم س س س س س س س س سٌر ثس س س س س س س س سسوى‬

‫وُج ل س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س سسن غي س س س س س س س س س س سسم الرغم س س س س س س س س س س سسوم بس س س س س س س س س س س سسماتر‬

‫ه س س س س س س س س سسماج الص س س س س س س س س سسماب فأب س س س س س س س س سسدل ال س س س س س س س س سسدمع ال س س س س س س س س سسدمما‬

‫فرغ س س س س س س س س س سسدا يص س س س س س س س س س سسب م س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س سسدامع عن س س س س س س س س س سسدمما‬

‫والقصيدة تبلغ ‪ 71‬بيتماً ذكرهما الشيخ لوطف ال بن علي بن لوطف الس السسد حفصسسي‬ ‫البحران س ف س ممسسوعته الشسسعرية السست تتضسسمن أربعسسة وعش سرين شسسماعراً مسسن فحسسول الشسسعراء السسذين‬ ‫نفظموا ف السي والشعر كله ف يسسوم السسسي ‪ ،‬وأول مسن ذكرهم هسسو السسيد الرضي ‪ ،‬وسبق‬ ‫ان ذكرنما اسم هذه الموعة وروينما عنمهما‪ .‬ورأيست لسه فس السماميع الوطيسة القديسة مسن جلسة شسعر‬ ‫قصيدة أولما ‪:‬‬


‫ابن أب شمافي البحران التوف بعد ‪1001‬‬ ‫الشسسيخ داود بسسن ممسسد بسسن أبس طسسمالب الشسسمهي بسسمابن أبس شسسمافي السسد حفصسسي البحران س‬ ‫قسسمال الشسسيخ المين س ‪ :‬هسسو مسسن حسسسنمات القسسرن العماشسسر ‪ ،‬شسسعره مبثسسوث فس مسسدونمات الدب ‪،‬‬ ‫والوسوعمات العربية له رسمائل منمهما رسمالة ف علم النوطق‪.‬‬ ‫قسسمال ‪ :‬هنسسماك اختلف ف س كنيتسسه فسسمالبعض قسسمال ‪ :‬ابسسن أب س شسسمافي كمسسما ف س السسسلفة أو‬ ‫شمافي أو شماقي‪.‬‬ ‫وترجم له صماحب انوار البسسدرين فقسسمال ‪ :‬الشسيخ القسسق العلمسسة الديسسب الكيسسم الشسسيخ‬ ‫داود بن ممد بن عبد ال بن أب شمافي ) بمالشي العجمة بعسسدهما ألسسف ثس الفسسماء والسءزاء أخيساً‬ ‫( واحد عصره ف الفنون كلمهما وله ف علوم الدب اليد الوطسسول وشعره فس غمايسة الءزالسسة حماذقسماً‬ ‫فس علسسم النسسماظرة مسسما نسسماظر أحسسداً إل وافحمسسه ‪ ،‬وله مسسع السسسيد العلمسسة النحرير ذي الكرامسسمات‬ ‫السسيد حسسسي ابسن السسيد حسسن الرغريفسي مسسمالس ومنسماظرات وله رسمائل منمهسما رسمالة وجيسءزة فس‬ ‫علسسم النوطسسق اختسسمار فيمهسسما مسسذهب الفسسماراب ف س تقيسسق عقسسد الوضسع ف س الصسسورات واختسسمار فيمهسسما‬ ‫أيضما ان المكنة تنت ج ف صرغرى الشكل الول‪.‬‬ ‫وذكره السيد الليل السيد علي خمان ف السلفة وبمالغ ف إطرائه وذكر جلة مسسن آدابسسه‬ ‫وأشعماره وهو من أهل ) جد حفصي ( البحرين ومدرسته هو السجد السسمى بدرسة الشسيخ‬ ‫داود الشمائع على السنة عوام عصرنما هذا بدرسة العريب ‪ ،‬وقبه فس حجسسرة فس جنسسب السسجد‬ ‫داخلة فيه من الشممال إل انما خمارجة عن السجد الذكور وهنماك قبور جماعة مسسن العلمسسماء إل‬ ‫ان ل أقف على أسمائمهم ‪ ،‬وذكره الب ف خلصة الثر ج ‪ 2‬وقمال ‪ :‬من العلمماء الجلء‬


‫الدبسسماء اس ستماذ السسسيد أب س ممسسد السسسي بسسن السسسن بسسن أحسسد بسسن سسسليممان السسسين الرغريفسسي‬ ‫البحران‪.‬‬ ‫وروى الشيخ المين له قصيدة جماء فيمهما ذكر الرغدير وقمال انما تبلغ ‪ 580‬بيتماً وتوجد‬ ‫ف الماميع الوطية وأولما ‪:‬‬ ‫أجس س س س س س س س س س س سّل مص س س س س س س س س س س سسماب فس س س س س س س س س س س س الي س س س س س س س س س س سسماة وأكس س س س س س س س س س س سُب‬

‫مص س س س س س س س س س سسماب ل س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س سسل الص س س س س س س س س س سسمائب تص س س س س س س س س س سسرغر‬

‫وقمال الشسيخ السسمماوي فس الوطليعسسة ‪ :‬كسسمان واحسسد عصسره فس الفضسسل والدب وأعجوبة‬ ‫الءزممان فس الوطمابسسة ‪ ،‬وهو أسستماذ السسيد حسسسي الرغفريفسسي البحرانس وله معسسه مكماتبسسمات ورسمائل‬ ‫وموطمارحمات وكمان كسثي السدل فس السسمائل العلميسة وترجم لسه السسيد الميس فس العيسمان وذكر‬ ‫جلة من أشعماره‪.‬‬


‫الشيخ جمال الدين بن المطّه رد‬

‫قصيدة موطّولسة ‪ ،‬أولما ‪:‬‬

‫فلمهف س س س س س س س س س س س س س س سسي للذبي س س س س س س س س س س س س س س سسح عل س س س س س س س س س س س س س س سسى الرمس س س س س س س س س س س س س س س مال‬

‫خضس س س س س س س س س س س سسيب الشس س س س س س س س س س س سسيب منمه س س س س س س س س س س س سسوب الرح س س س س س س س س س س س مال‬

‫واكثر ابيماهتما مفككة وجدنماهما ف مموعة قدية عتيقة ترجع كتمابتمهما ال القرن التماسسسع‬ ‫أو العماشسر الجسسري )‪ .(1‬أمسما النسماظم فليسسس هسو بمالعلمسة اللسي ‪ ،‬انسما هسو ‪ :‬الشسيخ جسمال السدين‬ ‫احسسد بسسن حسسسي بسسن موطمهسسر‪ .‬قسسمال السسسيد المي س ف س العيسسمان ‪ :‬عسسمال فماضسسل يسسروي اجسسمازة عسسن‬ ‫الشسسيخ زين السسدين علسسي بسسن السسسن بسسن احسسد ابسسن مفظسسماهر تلميسسذ فخسسر الققي س ‪ ،‬ويروى عنسسه‬ ‫الشيخ علي بن ممد بن علي بن ممد ابن يونس العماملي البيماضي النبماطي صماحب الصسراط‬ ‫الستقيم التوف سنة ‪ 877‬فمهو اذاً من أهل المائة التماسعة‪.‬‬ ‫ص وقعسسة ك سربلء‬ ‫وفس الموعسسة نفسسسمهما ملحمسسة طويلسسة تتسسألف مسسن مئسسمات البيسسمات تق س ّ‬ ‫بنفظومة راية وهي للحلب المائري ‪ ،‬وأولما ‪:‬‬ ‫ب الءزي س س س س س س س س س س س س س س ن يفّكس س س س س س س س س س س س س س س س رس‬ ‫افّكس س س س س س س س س س س س س س س س رس والصس س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫واسس س س س س س س س س س س سسمهر ليلس س س س س س س س س س س سسي والصس س س س س س س س س س س سسمائب تسس س س س س س س س س س س سسمهر‬

‫)‪(2‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س ووجدهتما ف مموعة حسينية ف مكتبة الممام الكيم العمامة س قسم الخوطوطمات رقم ‪.577‬‬ ‫‪ 2‬س تتوي على ‪ 500‬بيتماً ‪ ،‬وف آخرهما ‪:‬‬ ‫أي س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسمادت ي س س س س س س س س س س سسما آل اح س س س س س س س س س س سسد حبك س س س س س س س س س س سسم‬

‫ام س س س س س س س س س س س س سسوت علي س س س س س س س س س س س س سسه ث س س س س س س س س س س س س س احي س س س س س س س س س س س س سسما وانش س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ان س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الل س س س س س س س س س س س س س س س س سسب ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائري وليك س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وض س س س س س س س س س س س سسيفكم ‪ ،‬والض س س س س س س س س س س س س سسيف ي س س س س س س س س س س س س سسب وي س س س س س س س س س س س سسب‬


‫وقصيدة ثمالثة لشماعر اسه ممد بن حنمان وأولما ‪:‬‬ ‫ي س س س س س س س س سسما زائ س س س س س س س س سسر الوط س س س س س س س س سسف ب س س س س س س س س سسمالحءزان والس س س س س س س س س سسف‬

‫لس س س س س س س س س س سسذ بس س س س س س س س س س سسمالرغريي والثس س س س س س س س س س سسم ترب س س س س س س س س س س ة النجس س س س س س س س س س سسف‬

‫ورابعة للشيخ عبد النب القماب جماء ف أولما ‪:‬‬ ‫ط س س س س س س س س س س س س سسمال وجس س س س س س س س س س س س س دي وزال عن س س س س س س س س س س س س س س رقس س س س س س س س س س س س س مادي‬

‫لصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب أذاب من س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سؤادي‬

‫بس س س س س س س س س سسل وأوه س س س س س س س س س ى القس س س س س س س س س سسوى وانس س س س س س س س س سسل جسس س س س س س س س س سسمي‬

‫وأم س س س س س س س س س س س س س سسمات الك س س س س س س س س س س س س س سسرى وأحي س س س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س س س سسمهماد‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬ ‫ان عب س س س س س س س س س س س س س س س س سسد الن س س س س س س س س س س س س س س س س سسب ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما آل ط س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫راجي س س س س س س س س س س س سسما منكم س س س س س س س س س س س سوا جءزي س س س س س س س س س س س ل الي س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫)‪(1‬‬

‫وخمامسة للشيخ سعيد بن يوسف الءزيري البحران أولما ‪:‬‬ ‫رب س س س س س س س س س س س س وع اص س س س س س س س س س س س س سسوطبماري دارس س س س س س س س س س س س س مات دواث س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وني س س س س س س س س س س س س س سسب التسس س س س س س س س س س س س س س سّلي ش س س س س س س س س س س س س س سسماردات نس س س س س س س س س س س س س س سوافر‬

‫وقمال الشيخ الفقيسسه نماصسر بسن مسسلم رواهسما الشسيخ عبسد الوهماب الوطريي فس النتخسسب‬ ‫الخوطوط بوطه سنة ‪.1076‬‬ ‫ب مقلق س س س س س س س س س س س س س س سسل الحش س س س س س س س س س س س س س س سسماِء‬ ‫َم س س س س س س س س س س س س س س س نس لص س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫خس س س س س س س س س س س س س س س سسدن شس س س س س س س س س س س س س س س سسوق ولوع س س س س س س س س س س س س س س سسة وض س س س س س س س س س س س س س س سسنماء‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س سسماهر الوطس س س س س س س س س س س س س س س سسرف ل يلس س س س س س س س س س س س س س س سسذ بنس س س س س س س س س س س س س س س سسوم‬

‫نماح س س س س س س س س س س س س س س س سسل جس س س س س س س س س س س س س س س س سسمه قلي س س س س س س س س س س س س س س س سسل العس س س س س س س س س س س س س س س س سءزاء‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماكبما دمعس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه اسس س س س س س س س س س س س س س س س س سسي غ س س س س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسداء بقلبس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن دواء‬

‫واذا م س س س س س س س س س س س س س س سسما ت س س س س س س س س س س س س س س سسذّك رس الس س س س س س س س س س س س س س س سسبط أب س س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫أنّس س س س س س س س س س س س س س س س س سًة بعس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد حسس س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة صس س س س س س س س س س س س س س س س س سسعداء‬ ‫)‪(2‬‬

‫ي س س س س س س س س س سسوم أض س س س س س س س س س سسحى بعرص س س س س س س س س س ة الوط س س س س س س س س س سسف ف س س س س س س س س س سسرداً‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س اقسول ‪ :‬لعسل الشسيخ عبسد النسب بسن الشسيخ ممسد بسن سسليممان القسماب البحرانس السذي ترجم الشسيخ صسماحب أنسوار‬ ‫البسسدرين ص ‪ 189‬لفيسسده الشسسيخ ممسسد بسسن علسسي بسسن عبسسد النسسب‪ .‬وذكسره صسسماحب لؤلسؤة البحري ن ص ‪ 89‬طبعسسة‬ ‫النجف‪.‬‬ ‫‪ 2‬س جسسماء شسسعره ف س مموعة الرائسسي للشسسعراء القسسدمماء‪ .‬يقسسول البحماثسسة الشسسيخ اغسسما بسسءزرك الوطمهران س الذريعسسة م ‪ 20‬ص‬ ‫‪.103‬‬ ‫رأيتمهما عند الوطمهران بسمامراء ‪ ،‬كتمابتمهما حدود سنة ‪ 1000‬للمهجرة‪.‬‬ ‫ووحي س س س س س س س س س س س س س س س سسداً ب س س س س س س س س س س س س س س س سسما برغيس س س س س س س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬


‫وللشيخ فرج بن ممد الحسمائي ; ‪ ،‬موطلعمهما ‪:‬‬ ‫مص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب كريس س س س س س س س س س س س س س س س س س الل رزٌء معفظّس س س س س س س س س س س س س س س س س س سُم‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س سسذيب قل س س س س س س س س س س س س س س سسوب ال س س س س س س س س س س س س س س سسؤمني وي س س س س س س س س س س س س س سسؤلُ‬

‫وللشيخ راشد بن سليممان الءزيري ; رواهما الشيخ فخر السدين الوطريي فس ) النتخسب‬ ‫( وقمال ‪ :‬هو اخو الشيخ ابراهيم متمهد الءزممان ; ‪:‬‬ ‫خليلس س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س سّر اب س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س سسى أرض ك س س س س س س س س س سربل‬

‫ن س س س س س س س س س س س س س سسءزور الم س س س س س س س س س س س س س سسمام الفماض س س س س س س س س س س س س س سسل التفض س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫سس س س س س س س س س س س سسليل رسس س س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س س وابس س س س س س س س س س س سسن وصس س س س س س س س س س سسيه‬

‫وسس س س س س س س س س س س س س س سسيد شس س س س س س س س س س س س س س س سسبمان النس س س س س س س س س س س س س س س سسمان الس س س س س س س س س س س س س س س سسؤمل‬

‫حس س س س س سسي اب س س س س سسن بن س س س س سست الص س س س س سسوطفى خي س س س س سسة ال س س س س سسورى‬

‫وأك س س س س س س س س س س سسرم خل س س س س س س س س س س سسق ال س س س س س س س س س س س س ط س س س س س س س س س س س سراً وأفض س س س س س س س س س س سسل‬

‫قتي س س س س س س س س س س س س س س س سسل بن س س س س س س س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س س س س س س سسرب وآل امي س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ف س س س س س س س س س س س س سسديت القتي س س س س س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س س س س س سستفظمام ال س س س س س س س س س س س س س سّد لس‬

‫بنفس س س س س س س س س سسي نس س س س س س س س س سسماء الس س س س س س س س س سسبط يبكي س س س س س س س س س ح س س س س س س س س سوله‬

‫ظمماي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما حي س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارى حماسس س س س س س س س س س س س س س س س س سرات وثّك لس‬

‫بنفس س س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س سسي ب س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س سسي مقي س س س س س س س س س سسداً‬

‫)‪(1‬‬

‫ال أن يقول ‪:‬‬

‫بقي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ثقي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل بمالدي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد مكبل‬

‫ولب س السسسي بسسن اب س سسسعيد وف بعسسض الخوطوطمات ‪ :‬الشسسيخ حسسسي البحران س ابسسن‬ ‫سعد )‪: (2‬‬ ‫ايمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما البس س س س س س س س س س س س س س س س سسماكي الوطيس س س س س س س س س س س س س س س س سسل بكس س س س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫كلّم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما آن صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبحه ومسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫ابس س س س س س س س س سسك مس س س س س س س س س سسما عشس س س س س س س س س سست للحسس س س س س س س س س سسي بشس س س س س س س س س سسجو‬

‫ل ت س س س س س س س س س س س س س س سسرد بمالبك س س س س س س س س س س س س س س سسما الوطويس س س س س س س س س س س س س س سسل س س س س س س س س س س س س س س س س سواه‬

‫فمه س س س س س س س س س س س سسو س س س س س س س س س س س س سسبط الن س س س س س س س س س س س سسب اك س س س س س س س س س س سسرم س س س س س س س س س س س س سسبط‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماز عب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد بنفس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه واس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫يس س س س س س س س س س س سسوم اضس س س س س س س س س س س سسحى بك س س س س س س س س س س س سربل بي س س س س س س س س س س س س قس س س س س س س س س س س سسوم‬

‫ج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد لسسوه واظمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسروا برغض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫وهس س س س س س س س س س س و ي س س س س س س س س س س سسدعوُه مس الس س س س س س س س س س س س منمه س س س س س س س س س س سس ج ال س س س س س س س س س س سسق‬

‫وه س س س س س س س س س س س م ف س س س س س س س س س س س س عم س س س س س س س س س س سسى الض س س س س س س س س س س سسللة ت س س س س س س س س س س سسماهوا‬

‫كتب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه يقولس س س س س س س س س س س س س س س س س سسون انّس س س س س س س س س س س س س س س س س س سما‬

‫قس س س س س س س س س س س س سسد رض س س س س س س س س س س س س ينما بكس س س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س س سسما ترض س س س س س س س س س س س س نماه‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س ورواهسما الشسسيخ عبسسد الوهماب الوطريي فس منتخبسه الخوطسوط بوطسسه سسنة ‪ 1076‬وف مموعة خوطيسسة كتبسست سسنة‬ ‫‪ 1159‬هس ف مكتبة الدرسة الشبية‪.‬‬ ‫‪ 2‬س وف منتخب الوطريي ص ‪.455‬‬


‫سس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر الين س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما فل إم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراه‬

‫يمهت س س س س س س س س س س س س س س س سسدي مم س س س س س س س س س س س س س س س سسع ال س س س س س س س س س س س س س س س سسورى ب س س س س س س س س س س س س س س س سسداه‬

‫غي س س س س س س سسك الي س س س س س س سسوم ي س س س س س س سسما ب س س س س س س سسن َمس س س س س س س س نس ف س س س س س س سسرض الس س س س س س س س‬

‫علس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائر النس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام وله‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الين س س س س س س س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارعما فعلين س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫حي س س س س س س س س س س س س س س تس س س س س س س س س س س س س سسأت جيس س س س س س س س س س س س س سسع مس س س س س س س س س س س س س سسما هت س س س س س س س س س س س س س سواه‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س سسأتى مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسرعماً اليمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسم فلم س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماينوه وعنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسده اقربس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماه‬

‫أعرض س س س س س س س س س س س س س وا عس س س س س س س س س س س س س سسن وداده ‪ ،‬ث س س س س س س س س س س س س س س أب س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫منمه س س س س س س س س س س س س سسم الق س س س س س س س س س س س س سسد َم س س س س س س س س س س س س س نس ل س س س س س س س س س س س س سسه اخف س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫فتح س س س س س س س س س س س س س س سسمامت الي س س س س س س س س س س س س س س سسه اخس س س س س س س س س س س س س س س سوان ص س س س س س س س س س س س س س س سسدق‬

‫رغبس س س س س س س س س س س س س سسة ف س س س س س س س س س س س س س س قتس س س س س س س س س س س س س سسمال مس س س س س س س س س س س س س سسن عس س س س س س س س س س س س س سسماداه‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س س سسذلوا دون س س س س س س س س س س س س س س سسه النفس س س س س س س س س س س س س س س سسوس اختيس س س س س س س س س س س س س س س سسماراً‬

‫للمنماي س س س س س س س س س س س س س س س سسما وجماه س س س س س س س س س س س س س س س سسدوا فس س س س س س س س س س س س س س س س س رض س س س س س س س س س س س س س س س ماه‬

‫م س س س س س س س س س س س سسما ونس س س س س س س س س س س س وا س س س س س س س س س س س س سسماعة الس س س س س س س س س س س س س أن أبي س س س س س س س س س س س سسدوا‬

‫للمنماي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ولس س س س س س س س س س س س س س س س س يع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد إل ه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س سسمارة بمالوطع س س س س س س س س س س س س س س س سسمان يم س س س س س س س س س س س س س س س سسي وط س س س س س س س س س س س س س س سسوراً‬

‫بمالس س س س س س س س س س س س س س سسمام الص س س س س س س س س س س س س س سسقيل يم س س س س س س س س س س س س س سسي ح س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫إذ رم س س س س س س س س س س س س س ماه الش س س س س س س س س س س س س س سسقى خ س س س س س س س س س س س س س سّول بس س س س س س س س س س س س س س سسمهم‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س س س و ع س س س س س س س س س س س س س س سسن ذاك غماف س س س س س س س س س س س س س س سسل ل ي س س س س س س س س س س س س س س س سراه‬

‫وعله اللعي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س اعن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنمانما‬

‫طعن س س س س س س س س س س س س س س س سسة بمالس س س س س س س س س س س س س س س س سسنمان شس س س س س س س س س س س س س س س س سّلت ي س س س س س س س س س س س س س س س سسداه‬

‫فبك س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س سسن فع س س س س س س س س س سسماله النس س س س س س س س س س سسس والس س س س س س س س س س سسن‬ ‫وبك س س س س س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س س س س س سسبيت والق س س س س س س س س س س س س س س سسمام ون س س س س س س س س س س س س س سسمادى‬

‫وم س س س س س س س س س س س س سسن حس س س س س س س س س س س س س س سّل فس س س س س س س س س س س س س س س رفي س س س س س س س س س س س س س سسع س س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذهب ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسق آه واويل‬

‫وغ س س س س س س س س س س سسدا ال س س س س س س س س س س س سسدين بع س س س س س س س س س س س سسد ه س س س س س س س س س س س سسذا حءزين س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وعلي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الءزمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مان ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسق رداه‬

‫وت س س س س س س س س س س س س س س س سسول الس س س س س س س س س س س س س س س س س سواد يبك س س س س س س س س س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫اس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفما وه س س س س س س س س س س س س س س س س سسو بمالبك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ينع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫ورأت زينس س س س س س س س س س س س س س س س سسب اخماهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما علس س س س س س س س س س س س س س س س سسى الرض‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سريعما معف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراً بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمماه‬

‫ثماويس س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالعرا ق س س س س س س س س س س س س س س س س س سستيل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسليبما‬

‫عماري س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن قميصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ورداه‬

‫ل س س س س س س س س س سسف نفس س س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س سسى بن س س س س س س س س س سسمات حس س س س س س س س س س سسي‬

‫حماس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرات يص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحن وآج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداه‬

‫***‬

‫ي س س س س س س س س سسما بن س س س س س س س س س س الصس س س س س س س س س سسوطفى الس س س س س س س س س سسلم عليكس س س س س س س س س سسم‬

‫م س س س س س س س س س سسما أض س س س س س س س س س سسما الص س س س س س س س س س سسبح واس س س س س س س س س س سستنمار ض س س س س س س س س س سسيماه‬

‫انت س س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س س سسفوة العل س س س س س س س س س س س سّي م س س س س س س س س س س سسن الل س س س س س س س س س س سسق‬

‫جيعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً وأنت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ُأمن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫انت س س س س س س س س س س س س س س س س سسم حبل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س س س س س س س سستي فوط س س س س س س س س س س س س س س س س سسوب‬

‫ب تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسكّته ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداه‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫انت س س س س س س س س س س س س س س س س سسم النمه س س س س س س س س س س س س س س س س سس ج الق س س س س س س س س س س س س س س س س سسوي وانت س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫يس س س س س س س س س س س س س سسما بن س س س س س س س س س س س س س س احس س س س س س س س س س س س س سسد منس س س س س س س س س س س س س سسمار هس س س س س س س س س س س س س سسداه‬


‫واذا م س س س س س س س س س س س س س س سسما اب س س س س س س س س س س س س س س سسو الس س س س س س س س س س س س س س س سسي ارت س س س س س س س س س س س س س س ماكم‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س س س سسماش ل س س س س س س س س س س س س س س س س س أن ييس س س س س س س س س س س س س س س س سسب رجس س س س س س س س س س س س س س س س ماه‬

‫اب س س س س س س س سسن اب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعد مل س س س س س س س سسص ال س س س س س س س سسود فيك س س س س س س س سسم‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س غس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد يرتيكس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم شس س س س س س س س س س س س س س س س س سسفعماه‬

‫ويرّجس س س س س س س س س س س ىس اللس س س س س س س س س س س سسود ف س س س س س س س س س س س س جنّس س س س س س س س س س س سسة اللس س س س س س س س س س س سسد‬

‫وان تص س س س س س س س س س س س س س س س سسفحوا ل س س س س س س س س س س س س س س س سسه ع س س س س س س س س س س س س س س س سسن جن س س س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫وعليك س س س س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س س س س سسن ربك س س س س س س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س س س س س س سسلوات‬ ‫م س س س س س س س سسما دعس س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س مل س س س س س س س سسص حي س س س س س س س س س ص س س س س س س س س سّلى‬

‫لي س س س س س س س س س س س س س سسس يص س س س س س س س س س س س س س سسى عفظيممه س س س س س س س س س س س س س سسما إل ه س س س س س س س س س س س س س سسو‬ ‫فس س س س س س س س س س س من س س س س س س س س س سسمام وم س س س س س س س س سسما اس س س س س س س س س س سستجيب دع س س س س س س س س س سسماه‬

‫)‪(1‬‬

‫الشيخ عبد النعم بن الماج ممد الد حفصي البحران ‪:‬‬ ‫جي س س س س س س س س س سسما مراب س س س س س س س س س سسع س س س س س س س س س س سسعدى واك س س س س س س س س سسف ال س س س س س س س س س سسدي‬

‫وجمادهس س س س س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س س س س سسل هوطس س س س س س س س س س س س س سسمال ومنسس س س س س س س س س س س س س سسجم‬

‫بيس س س س س س س سسث تلقس س س س س س س سسى وم س س س س س س سسن وش س س س س س س سسي الربيس س س س س س س سسع لس س س س س س س سسما‬

‫ب س س س س س س س س س سسرد ت س س س س س س س س س سسدل عل س س س س س س س س س سسى الكثب س س س س س س س س س سسمان والك س س س س س س س س س سسم‬

‫مرابس س س س س س س س س س سسع طمالس س س س س س س س س س سسما جس س س س س س س س س س سسررت موطس س س س س س س س س س سسرف لس س س س س س س س س س سسذا‬

‫تس س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س سسما رافل فس س س س س س س س س س س س س اج س س س س س س س س س س س سسءزل النع س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ل غ س س س س س س س س س س س سسرو إن ص س س س س س س س س س س س سسروف ال س س س س س س س س س س س سسدهر مولع س س س س س س س س س س س سسة‬

‫دابس س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س سسرب اول س س س س س س س س س الفضس س س س س س س س س سسمال والكس س س س س س س س س سسرم‬

‫أل ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرى ان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما دارت دوائره س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫عل س س س س س سسى بنس س س س س س س الص س س س س س سسوطفى البع س س س س س سسوث فس س س س س س س الم س س س س س سسم‬

‫فكس س س س س س س سسم لس س س س س س س سسم مس س س س س س س سسن مصس س س س س س س سسماب ج س س س س س س س سّل مس س س س س س س سسوقعه‬

‫ول ك س س س س س س س س س س س س سسرزء الس س س س س س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س س س س س سسيد العل س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫تعس س س س س س س س سسودت بيضس س س س س س س س سسمهم ان ليس س س س س س س س سسس ترغمس س س س س س س س سسد ف س س س س س س س س س‬

‫غمس س س س س س س س سسد سس س س س س س س س سسوى معقس س س س س س س س سسد المامس س س س س س س س سسمات والقمس س س س س س س س سسم‬

‫اك س س س س س س سسرم ب س س س س س س س سسم م س س س س س س س سسن ان س س س س س س س سسماس ع س س س س س س س سسءز مش س س س س س س س سسبمهمهم‬

‫ف س س س س س سسماقوا ال س س س س س سسورى ف س س س س س س س الس س س س س س سسجمايما الرغ س س س س س سسر والش س س س س س سسيم‬

‫يس س س س س س س س س س سسوطو ب س س س س س س س س س سسمابيض م س س س س س س س س س سسما زال س س س س س س س س س سست مض س س س س س س س س س سسماربه‬

‫وال س س س س س س س سسوت ف س س س س س س س س رق س س س س س س س ن ف س س س س س س س س ك س س س س س س س سسل مص س س س س س س س سسوطدم‬

‫إليّس س س س س س س س س س س س سسة بيميس س س س س س س س س س س س س س من س س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س س سسما برح س س س س س س س س س س س س ت‬

‫حت س س س س س س سسف الع س س س س س س سسدى وسس س س س س س سسحماب الس س س س س س س سسود والنع س س س س س س سسم‬

‫م س س س س س س س س سسما خل س س س س س س س س سست م س س س س س س س س سسن قبل س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س سسرداً تكنّفس س س س س س س س سسه‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما راكبس س س س س س س س س س س سماً يقوط س س س س س س س س س س سسع البي س س س س س س س س س س سسداء متمه س س س س س س س س س س سسداً‬

‫عرم س س س س س س س س س س رم وهس س س س س س س س س سسو يبس س س س س س س س س س سسدي س س س س س س س س س س س سّن مبتسس س س س س س س س س س سسم‬

‫فس س س س س س س الس س س س س س سسي لس س س س س س س يل س س س س س سسو م س س س س س سسن عس س س س س س سّي ول س س س س س س سسأم‬

‫ع س س س س س س سسرج عل س س س س س س سسى ي س س س س س س سسثرب واق س س س س س س سسر الس س س س س س س سسلم عل س س س س س س سسى‬

‫مم س س س س س س س س س س س سسد خيس س س س س س س س س س س س س خل س س س س س س س س س س س سسق الس س س س س س س س س س س س س كلمه س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وق س س س س سسل ل س س س س س سسه ه س س س س س سسل علم س س س س س سست الي س س س س س سسوم م س س س س س سسما فعل س س س س س سست‬

‫اميس س س س س س س س س س س س س س سسة بمالسس س س س س س س س س س س س س س سسي الوطس س س س س س س س س س س س س س سسماهر الشس س س س س س س س س س س س س س سسيم‬

‫والسس س س س س س س س س سسيد الوطمهس س س س س س س س س سسر زي س س س س س س س س س ن العمابس س س س س س س س س سسدين لقس س س س س س س س س سسد‬

‫)‪(2‬‬

‫امس س س س س س س س سسى اس س س س س س س س سسياً يع س س س س س س س سسمان ش س س س س س س س سسدة الس س س س س س س س سسقم‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س معدن البكماء ف مصيبة خمامس آل العبماء تأليف ممد صمال البغمان موطوط‪.‬‬ ‫‪ 2‬س أعيمان الشيعة ج ‪ 39‬ص ‪.167‬‬


‫للس سسيد عب سسد المي سسد رح ه ال س تع سسمال رواه سسما الش سسيخ فخ سسر ال سسدين الوطريس ي الت سسوف س سسنة‬ ‫‪ 1085‬ف ) النتخب ( ويفظمهر ف آخر القصيدة انه ابن عبد الميد ‪:‬‬ ‫عس س س س س س س س س س س س س س س سّءز ص س س س س س س س س س س س س س س سسبي وع س س س س س س س س س س س س س س س ّءز ي س س س س س س س س س س س س س س سسوم التلق‬ ‫ارقتن س س س س س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س س س س س سسذ فس س س س س س س س س س س س س س س س سسمارقتن أحبس س س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫آه واحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرتما مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ُألقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬ ‫برغم س س س س س س س س س س س س س س س س سسي غ س س س س س س س س س س س س س س س س سسداة ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم الف س س س س س س س س س س س س س س س س سراق‬

‫وف س س س س س س س س س س س س س س س ؤادي أضس س س س س س س س س س س س س س س سسحى غري س س س س س س س س س س س س س س س غ س س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫واصس س س س س س س س س س س س س سسوطبماري نس س س س س س س س س س س س س سسأى ووج س س س س س س س س س س س س س دي بس س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫ب بي س س س س س س س س س س س ض س س س س س س س س س س سسلوعي‬ ‫ن س س س س س س س س س س سسمار حءزن س س س س س س س س س س تش س س س س س س س س س س س ّ‬

‫ودم س س س س س س س س س س س س س س سسوعي تفي س س س س س س س س س س س س س س سسض م س س س س س س س س س س س س س س سسن آم س س س س س س س س س س س س س س سسماقي‬

‫وازيس س س س س س س س س س س س س س س س د ال س س س س س س س س س س س س س س س سسءزن الش س س س س س س س س س س س س س س س سسديد ل س س س س س س س س س س س س س س س سسرزء‬

‫الس س س س س س س س س سسبط س س س س س س س س س سسبط الراق س س س س س س س س سسي لفظمه س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س سباق‬

‫قتل س س س س س س س س س س س س سسوه ظلم س س س س س س س س س س س س سسما ول س س س س س س س س س س س س يرقب س س س س س س س س س س س س س سوا في س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫لعمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسري وص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسية اللق‬

‫لس س س س س س س س س س س سست أنس س س س س س س س س س س سسماه ي س س س س س س س س س س سسوم ظ س س س س س س س س س س س سّل ين س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫القس س س س س س س س س س سسوم يس س س س س س س س س س سسما عصس س س س س س س س س س سسبة النس س س س س س س س س س سسما والشس س س س س س س س س س سسقماق‬

‫هس س س س س س س سسل علمتس س س س س س س سسم بس س س س س س س سسأن جس س س س س س س سسدي رسس س س س س س س ول ال س س س س س س س س‬

‫خيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالطلق‬

‫وعل س س س س س س س س س سسي أبس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسذي كس س س س س س س س س س سسر الص س س س س س س س س س سسنمام‬

‫قسس س س س س س س س س س س س س س س س س سراً وف س س س س س س س س س س س س س س س س س القيمام س س س س س س س س س س س س س س س س سسة س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماقي‬

‫والبت س س س س س س س س س س س س س س س سسول الءزه س س س س س س س س س س س س س س س راء ف س س س س س س س س س س س س س س س سسماطم ام س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫ثس س س س س س س س س س س س عم س س س س س س س س س س سسي الوطي س س س س س س س س س س سسمار فس س س س س س س س س س س س الل س س س س س س س س س س سسد راق‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س سسل مرغي س س س س س س س س س س س س س س س س سسث يرغيثن س س س س س س س س س س س س س س س س سسما وعلين س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫الج س س س س س س س س س س س س س سسر يس س س س س س س س س س س س س س سسوم اليس س س س س س س س س س س س س س سسما ويس س س س س س س س س س س س س سسوم التلق‬

‫ت‬ ‫فأجس س س س س س س س س س سسمابوه قس س س س س س س س س س سسد علمنس س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س سسذي قل س س س س س س س س س س س َ‬ ‫فرغ س س س س س س س س س س س س س سسدا للقتس س س س س س س س س س س س س سسمال ل يتش س س س س س س س س س س س س س سسي ال س س س س س س س س س س س س س سسوت‬

‫ومس س س س س س س س س س س سسما ان س س س س س س س س س س س سست بع س س س س س س س س س س س سسد ذا الي س س س س س س س س س س س سسوم ب س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫يس س س س س س س س س سسورد السس س س س س س س س س سسمر والضس س س س س س س س س سسبما ف س س س س س س س س س س العس س س س س س س س س سسمادي‬

‫لعم س س س س س س س س س س س س س س س سسري وال س س س س س س س س س س س س س س س سسوت مس س س س س س س س س س س س س س س س سّر ال س س س س س س س س س س س س س س س سسذاق‬

‫فيويمهم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما دم العن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫فماحس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطوا ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه فس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأردوه ل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ث س س س س س س س س س س س س س س علّ س س س س س س س س س س س س س سوا كري س س س س س س س س س س س س س ه فس س س س س س س س س س س س س سسوق رم س س س س س س س س س س س س س ح‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س س س س س سّءز انص س س س س س س س س س س س س س س س س سسماره وقت س س س س س س س س س س س س س س س س سسل الب س س س س س س س س س س س س س س س س سسماقي‬

‫وه س س س س س س س س س س و يب س س س س س س س س س سسدو كمالبس س س س س س س س س س سسدر ف س س س س س س س س س س س الش س س س س س س س س س س سراق‬

‫وغس س س س س س س س س س س س س سسدت زين س س س س س س س س س س س س س سسب تن س س س س س س س س س س س س س سسمادي بش س س س س س س س س س س س س س سسجو‬

‫يس س س س س س س س س سسما اخس س س س س س س س س سسي يس س س س س س س س س سسما قتيس س س س س س س س س سسل اهس س س س س س س س س سسل النفس س س س س س س س س سسماق‬

‫وعل س س س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س س س سسجماد يرف س س س س س س س س س س ل فس س س س س س س س س س س س القي س س س س س س س س س س سسد‬

‫عليلً مضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن شس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديد الوث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫ي س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س سسن بن س س س س س س س س س سست الرس س س س س س س س س س ول ي س س س س س س س س س سسما غماي س س س س س س س س س سسة‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س سسأمول ي س س س س س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س س س س س سسدت غ س س س س س س س س س س س س س سسداً للتلق‬

‫ابس س س س س س س س س س س س سسن عبس س س س س س س س س س س س سسد الميس س س س س س س س س س س س سسد عبس س س س س س س س س س س س سسدك مس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫زال مب س س س س س س س س س س س س س س س س سماً لكس س س س س س س س س س س س س س س س سسم برغي س س س س س س س س س س س س س س س س س نفس س س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫***‬


‫ان تفس س س س س س س س س س س س سست نصس س س س س س س س س س س س سسرت لكس س س س س س س س س س س س سسم واقتحس س س س س س س س س س س س سسمامي‬

‫دون س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س سسوت عن س س س س س س س س س سسد ض س س س س س س س س س سسيق الن س س س س س س س س س سسماق‬

‫ل س س س س س س س س س س س س تفس س س س س س س س س س س سست لوعس س س س س س س س س س سست وطس س س س س س س س س س سسول حنين س س س س س س س س س س س س‬

‫واكتئ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب وحرقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ت واش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستيماقي‬ ‫بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماٍك بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمع ممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراق‬

‫ومق س س س س س س س س س س س س سسمامي عل س س س س س س س س س س س س سسى الكئماب س س س س س س س س س س س س سسة والحس س س س س س س س س س س س س سءزان‬

‫وللشسسيخ علسسي بسسن عبسسد الميسسد رحه الس تعسسمال رواهسسما الشسسيخ فخسسر السسدين الوطريي فس‬ ‫) النتخب ( ‪:‬‬ ‫أيس س س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س س سسد الفس س س س س س س س س س س سراق س س س س س س س س س س س سسروُر‬ ‫تنّك س س س س س س س س س س س رست اليس س س س س س س س س س سسمام مس س س س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س س س سسد بُع س س س س س س س س س سسدهم‬

‫وكيس س س س س س س س س س س س س سسف وعيشس س س س س س س س س س س س س سسي بعس س س س س س س س س س س س س سسد ذاك مري س س س س س س س س س س س س س ُر‬ ‫فعين س س س س س س س س س س س س س س س س عس س س س س س س س س س س س س س س سسبي والف س س س س س س س س س س س س س س س سؤاد كسس س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫يقس س س س س س س س س س س سسول عس س س س س س س س س س س سسذول أيس س س س س س س س س س س سسن صس س س س س س س س س س س سسبك إننس س س س س س س س س س س سسما‬

‫عمهس س س س س س س س س س س س سسدنماك ل تشس س س س س س س س س س س س سسى وأنس س س س س س س س س س س س سست صس س س س س س س س س س س س سسبور‬

‫تس س س س س س س س س س س س س سسروح عليس س س س س س س س س س س س س سسك النمائبس س س س س س س س س س س س س سسمات وترغتس س س س س س س س س س س س س سسدي‬

‫ومس س س س س س س س س س سسما أن س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س سسما يعتيس س س س س س س س س س سسك ض س س س س س س س س س س سسجور‬

‫اذا م س س س س س س سسما ع س س س س س س سسرى الوط س س س س س س سسب المه س س س س س س سسول وأص س س س س س س سسبحت‬

‫ب أم س س س س س س س س س س س س س س س س س سواجمهّن تس س س س س س س س س س س س س س س س س سسور‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه نس س س س س س س س س س س س س س س س س سسو ٌ‬

‫لبس س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س سسه الص س س س س س س س س س سسب المي س س س س س س س س س سسل ذريع س س س س س س س س س سسة‬

‫فقلبس س س س س س س س س س س س س س س س سسك مرت س س س س س س س س س س س س س س س س ماح وأنس س س س س س س س س س س س س س س س سست قري س س س س س س س س س س س س س س س س ر‬

‫ي مصس س س س س س س س س س س س س س سسماب هس س س س س س س س س س س س س س سسدركنك وقعس س س س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫فس س س س س س س س س س س س س س سسأ ّ‬

‫فقلب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك في س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه حرق س س س س س س س س س س س س س س س س س ة وزفيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫لس س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س عس س س س س س س س سسذال أمس س س س س س س س سسما علم س س س س س س س س سوا الس س س س س س س س سسذي‬ ‫أأنسس س س س س سسى مصس س س س س سسماب السس س س س س سسبط نفسس س س س س سسي لس س س س س سسه الفس س س س س سسدا‬

‫عرانس س س س س س س س س س س س س وم س س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س س س سسدمع ظ س س س س س س س س س س س سّل يف س س س س س س س س س س س سسور‬

‫مص س س س س س س س س س س سسماب ل س س س س س س س س س س سسه قت س س س س س س س س س س سسل النف س س س س س س س س س س سسوس حقي س س س س س س س س س س س‬

‫أب س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س سسذّل ل س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س سسماولوا من س س س س س س س س سسه بيع س س س س س س س س سسة‬

‫وان حسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسينماً بمالبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء جس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدير‬

‫وراح الس س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س سسبيت الس س س س س س س س س س س س س س س سرام ي س س س س س س س س س س س س س س سسؤّم هس‬

‫بعس س س س س س س س س س س سسءزم ش س س س س س س س س س س س سسديد لي س س س س س س س س س س س سسس فيس س س س س س س س س س س سسه قص س س س س س س س س س س س سسور‬

‫فج س س س س س س س س س س س س سسماءته كت س س س س س س س س س س س س سسب الرغ س س س س س س س س س س س س سسمادرين بعمه س س س س س س س س س س س س سسده‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬

‫ان أق س س س س س س س س س س س س س س سسدم الين س س س س س س س س س س س س س س سسما فمالنص س س س س س س س س س س س س س س سسي ك س س س س س س س س س س س س س س سسثُي‬

‫أي س س س س س س س س س س س س س س سسما آل ط س س س س س س س س س س س س س س سسه وال س س س س س س س س س س س س س س سواميم والنس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وَمس س س س س س س س س س س س نس بس س س س س س س س س س س سسم يرج س س س س س س س س س س س و النجس س س س س س س س س س س سسماة أسس س س س س س س س س س س سسي‬

‫ببكس س س س س س س س س س س س س س سسم يعلس س س س س س س س س س س س س س سسو علس س س س س س س س س س س س س س سسى قمس س س س س س س س س س س س س س سسم العل‬

‫وأنت س س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س س سسه ي س س س س س س س س س س س س سسوم القيمام س س س س س س س س س س س س سسة نس س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫منحتك س س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س س سسدحي رج س س س س س س س س س س س س ماء ش س س س س س س س س س س س س سسفماعة‬

‫لس س س س س س س س س سسدى الشس س س س س س س س س سسر والراجس س س س س س س س س سسي لس س س س س س س س س سسذاك كس س س س س س س س س سسثي‬

‫علس س س س س س س س س س سٌي ف س س س س س س س س س سست عب س س س س س س س س س سسد المي س س س س س س س س س سسد ب س س س س س س س س س سسدحكم‬

‫ط س س س س س س س س س سسروب بك س س س س س س س س س سسم ي س س س س س س س س س سسوم الس س س س س س س س س س سسماب قريس س س س س س س س س س ر‬


‫خس س س س س س س سسذوهما قصس س س س س س س سسيداً يج س س س س س س سسل الش س س س س س س سسمس نورهس س س س س س س ما‬

‫ويعجس س س س س س س س س س س س س س س سسءز عنمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما جس س س س س س س س س س س س س س س سسرول وجري س س س س س س س س س س س س س س س ر‬

‫إذا عبق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست بيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الل ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديكم‬

‫تض س س س س س س س س س س س س س س س س سّوع منمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما من س س س س س س س س س س س س س س س س سسدل وع س س س س س س س س س س س س س س س سسبي‬

‫عليك س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س سسلم الس س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسما لح ب س س س س س س س س س سسمارق‬

‫ومس س س س س س س س س سسما غس س س س س س س س س س سّردت ف س س س س س س س س س سسوق الرغص س س س س س س س س س سسون طي س س س س س س س س س سسور‬

‫أل َمس س س س س س س س س س س س س س نس لقل س س س س س س س س س س س س سسب ل يوط س س س س س س س س س س س س سسماوعه ص س س س س س س س س س س س س س سُب‬ ‫وجف س س س س س س س س س س سسن قري س س س س س س س س س س ح ل يس س س س س س س س س س س سّل م س س س س س س س س س س سسن البك س س س س س س س س س س سسما‬

‫كس س س س س س س س سسثيب مس س س س س س س س سسن الح س س س س س س س س سءزان خس س س س س س س س سسمالوطه الفك س س س س س س س س سسر‬

‫وقمال السيد علي بن جعفر يرثي السي )ع( ‪:‬‬

‫علس س س س س س س س سسى فقس س س س س س س س سسد سس س س س س س س س سسبط الصس س س س س س س س سسوطفى ومصس س س س س س س س سسمابه‬

‫فلمهفس س س س س س س س س س س س سسي لس س س س س س س س س س س س سسه لس س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س سسرى بنسس س س س س س س س س س س س سسمائه‬ ‫وزينس س س س س س سسب مس س س س س س سسن فس س س س س س سسرط السس س س س س س سسى تك س س س س س س سسثر البكس س س س س س سسما‬ ‫فيمانكب س س س س س س س س س سسة ه س س س س س س س س س س سّد تس قس س س س س س س س س س سسوى ديس س س س س س س س س س سسن أحس س س س س س س س س س سسد‬

‫تس س س س س س س س س س سسدد حءزن س س س س س س س س س س كلمس س س س س س س س س س سسما أقب س س س س س س س س س س سسل العشس س س س س س س س س س سسر‬ ‫ف س س س س س س س سسدمعي ل س س س س س س س سسه س س س س س س س س سسكب وقل س س س س س س س سسب ب س س س س س س س سسه حس س س س س س س س سّر‬ ‫وحس س س س س س س س س مادي الفن س س س س س س س س سسما ي س س س س س س س س سسدعو القص س س س س س س س س سسر العم س س س س س س س س سسر‬ ‫تق س س س س س س سسول أخ س س س س س س سسي َمس س س س س س س س نس لس س س س س س س س إذا ن س س س س س س سسمابن ال س س س س س س سسدهر‬

‫وعفظ س س س س سسم مص س س س س سسماب ف س س س س س س القلس س س س س سسوب ب س س س س سسه س س س س س سسعر‬

‫)‪(1‬‬

‫وقسمال السسسيد علسسي بسسن جعفسسر عليسسه الرح ة يرث ي السسسي رواهسسما الشسسيخ عبسسد الوهسماب‬ ‫الوطريي ف منتخبه الخوطوط بوطه سنة ‪: 1076‬‬ ‫ف س س س س س س س سؤاد لف س س س س س س س سسرط ال س س س س س س س سسءزن ق س س س س س س س سسد َع س س س س س س س سسدم الص س س س س س س س سبا‬

‫ت س س س س س س سّرع فس س س س س س س س البل س س س س س س سسوى بك س س س س س س سسماس ال س س س س س س سسردى ص س س س س س س سبا‬

‫وقلس س س س س س س س س س س س س سسب كس س س س س س س س س س س س س سسثيب ل لتس س س س س س س س س س س س س سسذكمار جيس س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫تن س س س س س س س س س سسماؤا وقس س س س س س س س س سسد أض س س س س س س س س س سسحت من س س س س س س س س س سسمازلم قفس س س س س س س س س س سرا‬

‫ولك س س س س س س س س س س س سسن لت س س س س س س س س س س س سسذكمار القتي س س س س س س س س س س س سسل اذا اغت س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫طري س س س س س س س س ماً م س س س س س س س سسن العس س س س س س س س سسداء يسس س س س س س س س سستنجد النص س س س س س س س س سرا‬

‫للشيخ صمال بن عبد الوهماب رواهما الشيخ فخر الدين الوطريي ف ) النتخب ( ‪:‬‬ ‫نوح س س س س س س س وا أي س س س س س س س سسما ش س س س س س س س سسيعة ال س س س س س س س سسول أبس س س س س س س س س حس س س س س س س س سسن‬

‫علس س س س س س س س سسى السس س س س س س س س سسي غري س س س س س س س س ب الس س س س س س س س سسدار والس س س س س س س س سسوطن‬

‫وابك س س س س س س س س سوا عليس س س س س س س س سسه طري س س س س س س س س ماً بس س س س س س س س سسمالوطفوف علس س س س س س س س سسى‬

‫الرمضس س س س س س س س س س س س س س س سسماء متضس س س س س س س س س س س س س س س سسب الوداج وال س س س س س س س س س س س س س س سسذقن‬ ‫اللئ س س س س س س س س سسمام يش س س س س س س س س سسمهرن فس س س س س س س س س س المص س س س س س س س س سسمار وال س س س س س س س س سسدِن‬

‫وابكس س س س س س س س سوا بن س س س س س س س سسمات رس س س س س س س س ول الس س س س س س س س س بيس س س س س س س س س بنس س س س س س س س س‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن النتخب للشيخ عبد الوهماب ابن الشيخ ممد علي الوطريي النجفي السلمي كتبه سنة ‪.1076‬‬


‫والوطمهس س س س س س س س سسر فماطمس س س س س س س س سسة الصس س س س س س س س سسرغرى تنس س س س س س س س سسوح علس س س س س س س س سسى‬

‫السس س س س س س سسي نس س س س س س سسوح كئيس س س س س س سسب القلس س س س س س سسب ذي شس س س س س س سسجن‬

‫ي س س س س س س سسما لي س س س س س س سست عين س س س س س س س س قب س س س س س س سسل الن ق س س س س س س سسد عمي س س س س س س سست‬

‫وليتن س س س س س س س س س س قب س س س س س س س س سسل ه س س س س س س س س سسذا الي س س س س س س س س سسوم لس س س س س س س س س س أك س س س س س س س س سسن‬

‫وام كلثس س س س س س س س س س س س س س سسوم تس س س س س س س س س س س س س س سسدعو وه س س س س س س س س س س س س س س ي بماكيس س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س سسدمع همام س س س س س س س س س س س س س سسل كمالع س س س س س س س س س س س س س سسمارض التس س س س س س س س س س س س س س س‬

‫أي س س س س س س س س سسما اب س س س س س س س س سسن ام س س س س س س س س سسي ق س س س س س س س س سسد اورثتنس س س س س س س س س س كم س س س س س س س س سسداً‬

‫أره س س س س س س س س س س س س س س ى ف س س س س س س س س س س س س س س سؤادي وأبلن س س س س س س س س س س س س س س س وأنلن س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫أخس س س س س سسي أخس س س س س سسي يس س س س س سسمابن أمس س س س س سسي يس س س س س سسما حسس س س س س سسي لقس س س س س سسد‬

‫ت س س س س س س س س س س سسددت لس س س س س س س س س س س س أحس س س س س س س س س س س سءزان عل س س س س س س س س س س سسى ح س س س س س س س س س س سسءزن‬

‫ي س س س س س س س س سسما لي س س س س س س س س سست عيس س س س س س س س س س رس س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س ن س س س س س س س س سسماظرة‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س والف س س س س س س س س س س س س س س سسماجر اللع س س س س س س س س س س س س س س سسون يس س س س س س س س س س س س س س س سسلبن‬ ‫إّ‬

‫للشيخ حسسن النحسي رواهسسما الشسيخ عبسسد الوهماب الوطريي فس منتخبسسه الخوطسوط بوطسه‬ ‫سسسنة ‪ .1076‬أمسسما الشسسيخ فخسسر السسدين الوطري ي فقسسد ذكره ما ف س ) النتخسسب ( وقسمال ‪ :‬الشسسيخ‬ ‫حسن النجفي ;‪.‬‬ ‫لصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب الكري س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س زاد شس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسجون‬

‫فماع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذلون أو ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسئتم فماع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذرون‬

‫كي س س س س س س س س س س س س س سسف ل أن س س س س س س س س س س س س س سسدب الكريس س س س س س س س س س س س س س بف س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫مق س س س س س س س س س س س س س س س سسرح بمالبك س س س س س س س س س س س س س س س سسما وقل س س س س س س س س س س س س س س س سسب حءزي س س س س س س س س س س س س س س س ن‬

‫يس س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س س سسن مس س س س س س س س س س س س سسماجر هماميس س س س س س س س س س س س سسمات‬

‫بلّ س س س س س س س س س س س س س س س سست واب س س س س س س س س س س س س س س س سسل الرغم س س س س س س س س س س س س س س س سسمام الت س س س س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫وجفس س س س س س س س س س س س س س سسون إن أصس س س س س س س س س س س س س س سسبح الس س س س س س س س س س س س س س سسماء غس س س س س س س س س س س س س س سسوراً‬

‫م س س س س س س س س س س سسن بكماه س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س سسماءت ب س س س س س س س س س س سسماء معيس س س س س س س س س س س س‬

‫لقتي س س س س س س س س س س سسل بك س س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س سسن والن س س س س س س س س س س سسس‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسكمان سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهلمهما والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزون‬

‫ل س س س س س س س س س س س سسف قل س س س س س س س س س س س سسب علي س س س س س س س س س س س سسه وه س س س س س س س س س س س و ج س س س س س س س س س س س سسديل‬

‫ف س س س س س س س س س سسوق وج س س س س س س س س س ه الص س س س س س س س س س سسعيد دام س س س س س س س س س سسي ال س س س س س س س س س سسبي‬

‫ل س س س س س س س س س س سسف قل س س س س س س س س س س سسب لءزين س س س س س س س س س س سسب وهس س س س س س س س س س س ي تبك س س س س س س س س س س سسي‬

‫وتن س س س س س س س س س س س س س س س سسمادي م س س س س س س س س س س س س س س س سسن قلبمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س س س س س س سسءزون‬

‫يس س س س س س س س س سسما أخس س س س س س س س س سسي يس س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س سسؤملي يس س س س س س س س س سسما رجس س س س س س س س س مائي‬

‫يس س س س س س س س سسما من س س س س س س س س سسمائي يس س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س سسعدي ي س س س س س س س س سسما معين س س س س س س س س س‬

‫كنس س س س س س س س س س س س س س س سست أمن س س س س س س س س س س س س س س س سماً للخ س س س س س س س س س س س س س س س سسمائفي وُي ن س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫للباي س س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س س سسل وقس س س س س س س س س س س سست وحي س س س س س س س س س س س س س‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س س سسما هللً لس س س س س س س س س س س س س س س س سسما اسس س س س س س س س س س س س س س س س سستتم ضس س س س س س س س س س س س س س س س سسيماء‬

‫غيبتس س س س س س س س س س س س س س س سسه بس س س س س س س س س س س س س س س سسمالوطف أيس س س س س س س س س س س س س س س سسدي النس س س س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫***‬ ‫آل ط س س س س س س س س س سسه يس س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س سسن بس س س س س س س س س سسم يرغف س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س‬

‫ذنس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوب وم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما جنتس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه يين س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ل أب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال وإن تع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماظم ذن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسوم بع س س س س س س س س س س س سسثي لك س س س س س س س س س س س سسن يقينس س س س س س س س س س س س س يقينس س س س س س س س س س س س س‬

‫ك س س س س س س س س س س سسل ع س س س س س س س س س س سسءزي بيس س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س س سسمام وفخ س س س س س س س س س س سسري‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س سسوم حش س س س س س س س س س س س س س س سسري ب س س س س س س س س س س س س س س سسمانكم تقبل س س س س س س س س س س س س س س سسون‬


‫بعتكس س س س س س س س س س س س س س سسم ممهجس س س س س س س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س س س س س س سسبيع صس س س س س س س س س س س س س س سسحيح‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س س سسن تراض س س س س س س س س س س س س س س سسي ولس س س س س س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالرغبون‬

‫أنتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواُك مس وإليك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ل الس س س س س س س س س س س س س س س س غيك س س س س س س س س س س س س س م تس س س س س س س س س س س س س س س سسماق ظع س س س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫ل أبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال إذا حضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيت لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديكم‬

‫قرب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ون النس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام أو أبعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدون‬

‫س س س س س س س س س س س س س س سسوف اص س س س س س س س س س س س س س سسفيكم ال س س س س س س س س س س س س س سسوداد بقل س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان كمالص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارم الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنون‬

‫وإليك س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س سسن عن س س س س س س س س سسدكم حس س س س س س س س س سسن النح س س س س س س س س سسي‬ ‫بكس س س س س س س س س س س سسر نفظس س س س س س س س س س س سسم لس س س س س س س س س س س سسما القبس س س س س س س س س س س سسول صس س س س س س س س س س س سسداق‬

‫قصس س س س س س س س س س س س س س س س س سسيداً تءزهس س س س س س س س س س س س س س س س س و كس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدّر ثي س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫فماقبلوهس س س س س س س س س س س س س س س ما ي س س س س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س س س س سسمادت وارح س س س س س س س س س س س س س س ون‬

‫وعليك س س س س س س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ص س س س س س س س س س س س س س س س س سسلة‬

‫كلمس س س س س س س س س س س سسما نس س س س س س س س س س س سسماح طس س س س س س س س س س س سسمائر ف س س س س س س س س س س س س الرغصس س س س س س س س س س س سسون‬


‫القرن الحاهدي عشر‬ ‫السيد عبد الرؤف الد حفصي‬ ‫عمر بن عبد الوهماب العرضي الشمافعي‬ ‫الشيخ جعفر الوطي‬ ‫السيد مماجد ابن السيد هماشم البحران‬ ‫الشيخ ممد بن السن بن زين الدين س الشمهيد الثمان‬ ‫الشيخ ممود الوطريي‬ ‫الشيخ البمهمائي‬ ‫الشيخ ممد علي الوطريي‬ ‫الشيخ زين الدين بن ممد س حفيد الشمهيد الثمان‬ ‫ابن جمال‬ ‫الشيخ فخر الدين الوطريي‬ ‫الشيخ عبد الوهماب الوطريي‬ ‫السيد معتوق الوسوي‬ ‫السيد علي خمان الشعشعي‬ ‫الماج مؤمن الءزائري الشيازي‬ ‫السيد نعممان العرجي‬ ‫الشيخ أحد بن خماتون العماملي العيثمان‬ ‫الشيخ ممد بن السمي اللي‬ ‫ممد بن نفيع اللي‬

‫الوفماة‬ ‫‪1006‬‬ ‫‪1024‬‬ ‫‪1028‬‬ ‫‪1028‬‬ ‫‪1030‬‬ ‫‪1030‬‬ ‫‪1031‬‬ ‫‪1036‬‬ ‫‪1064‬‬ ‫‪1072‬‬ ‫‪1085‬‬ ‫القرن المادي عشر‬ ‫‪1087‬‬ ‫‪1088‬‬ ‫القرن المادي عشر‬ ‫القرن المادي عشر‬ ‫القرن المادي عشر‬ ‫القرن المادي عشر‬ ‫القرن المادي عشر‬



‫السيد عبد الرؤف الجدحفصي‬ ‫التوف ‪1006‬‬ ‫إل س س س س س س س س كس س س س س س س سسم توطيس س س س س س س سسل النس س س س س س س سسوح حس س س س س س س سسول الرابس س س س س س س سسع‬

‫وت س س س س س س س س س س سسذري عل س س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س س سسدارات دّر ال س س س س س س س س س س س سسدامع‬

‫وتقض س س س س س س س س س سسي غرام س س س س س س س س س سسما عن س س س س س س س س س سسد ت س س س س س س س س س سسذكمار رام س س س س س س س س س سسة‬

‫لرام أن س س س س س س س س س س س س س س س ٍ‬ ‫س ف س س س س س س س س س س س س س س س القلس س س س س س س س س س س س س س سسوب رواتس س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫وتىي س س س س س س س س س س إذا هبّس س س س س س س س س سست مس س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س سسي نس س س س س س س س س س سسمة‬

‫وهتف س س س س س س س س س س س س س سوا لترغريس س س س س س س س س س س س س د المس س س س س س س س س س س س س سسمام الس س س س س س س س س س س س س س سواجع‬

‫وتنس س س س س س س س سسدب رسس س س س س س س س ماً قس س س س س س س س سسد متس س س س س س س س سسه يس س س س س س س س سسد البلس س س س س س س س سسى‬

‫أمس س س س س س س سسما آن أن تصس س س س س س س سسحو وق س س س س س س سسد حس س س س س س س سسمال حمالس س س س س س س سسك‬

‫وتش س س س س س س س س س س س س سسجيك آث س س س س س س س س س س س س سسمار الوطل س س س س س س س س س س س س سسول البلق س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س ّد لسسته قس س س س س س س س س س س س س س س س سراً بس س س س س س س س س س س س س س س سسأبيض نماصس س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫وممال س س س س س س س س س س سسك ش س س س س س س س س س س سسرغل ع س س س س س س س س س س سسن ت س س س س س س س س س س سسذّك رس ب س س س س س س س س س س سسمارق‬

‫ببس س س س س س س س س س سسمارق شس س س س س س س س س س سسيب مس س س س س س س س س س سسن قس س س س س س س س س س سسذالك لمس س س س س س س س س س سسع‬

‫فمه س س س س س س سسب أّن س س س س س س س سسلمى بع س س س س س س سسد قوطع س س س س س س سسك راجع س س س س س س سست‬

‫أي س س س س س س س س س سسديك نفع س س س س س س س س س سماً والص س س س س س س س س س سسبما غيس س س س س س س س س س س راج س س س س س س س س س سسع‬

‫وخس س س س س س س س س س س س س ذ قب س س س س س س س س س س س س سسل أن تت س س س س س س س س س س س س سسماج زاداً مبلّرغس س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفر جس س س س س س س س س س س سّم المهمال س س س س س س س س س س سسك شماس س س س س س س س س س س سسع‬

‫ول ت س س س س س س س س س س س س سسأمن ال س س س س س س س س س س س س سسدهر ال س س س س س س س س س س س س سسؤن فش س س س س س س س س س س س س سسمهده‬

‫ب بس س س س س س س س س س س سّم نماف س س س س س س س س س سسذ الس س س س س س س س س س سسمهم ن س س س س س س س س س سسماقع‬ ‫مش س س س س س س س س س سسما ٌ‬

‫ول تك س س س س س س س س س س س س س س س س س سستث بمالمادث س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات ووقعمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فم س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س ض س س س س س س س سسممان ال س س س س س س س س س لي س س س س س س س سسس بض س س س س س س س سسمائع‬

‫وف س س س س س س س س س س ّو ضس لس س س س س س س س س س سسرب العس س س س س س س س س س سسرش أمس س س س س س س س س س سسرك كلس س س س س س س س س س سسه‬

‫ووج س س س س س س س س س س س ه ل س س س س س س س س س س س سسما ي س س س س س س س س س س س سوليكه نف س س س س س س س س س س س سسس ق س س س س س س س س س س س سسمانع‬

‫فك س س س س س س س س س س س س سسم غّرغ س س س س س س س س س س س س س راً بمالب س س س س س س س س س س س س سسمادي وم س س س س س س س س س س س سسما درت‬

‫ووال خت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام الرسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س لي وآل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫ت عنمه س س س س س س س سسم او علق س س س س س س س سست برغيه س س س س س س س م‬ ‫ف س س س س س س س سسإن ح س س س س س س س سسد َ‬

‫موط س س س س س س س س س س سسمالعه م س س س س س س س س س س سسماذا ت س س س س س س س س س س سسرى ف س س س س س س س س س س س س الق س س س س س س س س س س سسماطع‬

‫لتسس س س س س س س س س س سسعى بنس س س س س س س س س س سسور ع س س س س س س س س س سسن يينس س س س س س س س س س سسك س س س س س س س س س س سسماطع‬ ‫هلكس س س س س س س سست ‪ ،‬وه س س س س س س س ل يشس س س س س س س سسأى الفظليس س س س س س س سسع بفظس س س س س س س سسمالع‬

‫هس س س س س س س سسم أمنس س س س س س س سسماء ال س س س س س س س س ف س س س س س س س س هس س س س س س س سسل أتس س س س س س س سسى أتس س س س س س س سسى‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س سسديمهم ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالنص غيس س س س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س س س سسدافع‬

‫براهي س س س س س س س فضس س س س س س سسل قس س س س س س سسد خلس س س س س س سست مس س س س س س سسن مع س س س س س سسمارض‬

‫وآيس س س س س س سسمات فصس س س س س س سسل قس س س س س س سسد علس س س س س س سست عس س س س س س سسن مضس س س س س س سسمارع‬


‫لرب س س س س س س س س س س س س س س م عس س س س س س س س س س س س س س سسمافوا الرق س س س س س س س س س س س س س س ماد فأصس س س س س س س س س س س س س س سسبحت‬

‫جن س س س س س س س س س س س س س سسوبم ت س س س س س س س س س س س س س سسأب وص س س س س س س س س س س س س سسمال الض س س س س س س س س س س س س س سسماجع‬

‫ب م س س س س س س سسما‬ ‫ب س س س س س س سسم أشس س س س س س س سسرق الس س س س س س س سسدين النيفس س س س س س س سسي غ س س س س س س س س ّ‬

‫دج س س س س س س س س س س س س سسى وتلّس س س س س س س س س س س س سست مبمهمس س س س س س س س س س س س سسمات الش س س س س س س س س س س س س سرائع‬

‫لق س س س س س س س سسد جماه س س س س س س س سسدوا فس س س س س س س س س الس س س س س س س س س ح س س س س س س س سسق جمه س س س س س س س سسماده‬

‫وردوا حس س س س س س س س س س س س س سسياً ط س س س س س س س س س س س س سسرف ك س س س س س س س س س س س س سسل من س س س س س س س س س س س س سسمازع‬

‫فلم س س س س س س س سسما قض س س س س س س س سسى الخت س س س س س س س سسمار ع س س س س س س س سسماثت بش س س س س س س س سسملمهم‬

‫عل س س س س س سسى رغ س س س س س م أن س س س س س سسف ال س س س س س سسدين أي س س س س س سسدي الفج س س س س س سسمائع‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س سسددت الع س س س س س س س س س س س س س س سسداء ن س س س س س س س س س س س س س س سسو ق س س س س س س س س س س س س س س سسبيله‬

‫س س س س س س س س س س سسمهمام ذح س س س س س س س س س سسول ع س س س س س س س س س سسن قسس س س س س س س س س س سّي خ س س س س س س س س س سسدائع‬

‫ون س س س س س س سسمالت رءوس الكف س س س س س س س سسر منمه س س س س س س س سسم فل س س س س س س س سسم ت س س س س س س س سسدع‬

‫ل س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س فج س س س س س س س س سسماج الرض مقل س س س س س س س س سسة ه س س س س س س س س سسماجع‬

‫فمهس س س س س س س س سسم بي س س س س س س س س س مس س س س س س س س سسن بيس س س س س س س س سستّءز بس س س س س س س س سسمالقمهر إرثمهس س س س س س س س سسما‬

‫وم س س س س س س س س س س س سسن بي س س س س س س س س س س س س س متبس س س س س س س س س س س س سسوع يقس س س س س س س س س س س س سسماد لتس س س س س س س س س س س س سسمابع‬

‫وم س س س س س س س س س س س سسن بي س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س سسذول رأى رأي عينس س س س س س س س س س س س سسه‬

‫خلف ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوال وان س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراف الب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمايع‬

‫ومس س س س س س سسما ش س س س س س س سسجى قل س س س س س س سسب وأغ س س س س س س سسرى ب س س س س س س س س الس س س س س س س سسى‬

‫وأفن س س س س س س س س س اص س س س س س س س سسوطبماري ذك س س س س س س س س ر ك س س س س س س س سسبى الوقس س س س س س س سسمائع‬

‫ه س س س س س س سسي الوقع س س س س س س سسة الك س س س س س س سسبى ال س س س س س س سست ك س س س س س س سسل س س س س س س س سسمامع‬

‫لس س س س س س س س س سسما وّد لس س س س س س س س س سسو س س س س س س س س س س سّد تس خس س س س س س س س س سسروق السس س س س س س س س س سسمامع‬

‫غ س س س س س س س س س سسداة دع س س س س س س س س س سست س س س س س س س س س س سسبط الن س س س س س س س س س سسب عص س س س س س س س س س سسمابة‬

‫ب س س س س س س س س س سسأن س س س س س س س س س س سسر وعّج س س س س س س س س س س لس بمالق س س س س س س س س س سسدوم وس س س س س س س س س سسمارع‬

‫بنفس س س س س س س س سسي الس س س س س س س س سسي الوطمه س س س س س س س سسر يس س س س س س س س سسعى اليمهس س س س س س س س سُم‬ ‫وتص س س س س س س س س س سسحبه م س س س س س س س س س سسن ص س س س س س س س س س سسحبه الرغ س س س س س س س س س سسر س س س س س س س س س س سسمادة‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س سسأهليه ل يثنس س س س س س س س س س س س س س س س س عءزي س س س س س س س س س س س س س س س ة راج س س س س س س س س س س س س س س س سسع‬ ‫ل س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س ق س س س س س س س س سران الفس س س س س س س س سسوز أس س س س س س س س س سسعد طس س س س س س س س سسمالع‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س سسديتمهم ل س س س س س س س س س س س س س س سسما أتس س س س س س س س س س س س س س س سوا أرض كس س س س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫وض س س س س س س سسماق بس س س س س س س سسم مس س س س س س س سسن سس س س س س س س سسبلمهما كس س س س س س س سسل واسس س س س س س س سسع‬

‫فس س س س س س س س س س س سسديتمهم لس س س س س س س س س س س سسما أتس س س س س س س س س س س سسى القس س س س س س س س س س س سسوم نس س س س س س س س س س س سسوهم‬

‫وسس س س س س س س س س سسدوا عليمه س س س س س س س س س سسم ك س س س س س س س س س سسل ن س س س س س س س س س سس ج وشس س س س س س س س س سسمارع‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س سسديتمهم ل س س س س س س س س س س س س س س سسما أح س س س س س س س س س س س س س س سسماطوا برحلمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ورّدوسه س س س س س س س س س س س س س س م عس س س س س س س س س س س س س س سسن وردمس س س س س س س س س س س س س س سسماء الش س س س س س س س س س س س س س س سرائع‬

‫وجس س س س س س س س س ماءت إلي س س س س س س س س سسه كتبمه س س س س س س س س سسم وقس س س س س س س س سسد انوط س س س س س س س س سسوت‬

‫عل س س س س س س س س سسى إح س س س س س س س س س سٍن ط س س س س س س س س س سّي الش س س س س س س س س سسى والض س س س س س س س س سسمالع‬

‫لعم س س س س س س س س س سسري لق س س س س س س س س س سسد ف س س س س س س س س س سسمازوا وحس س س س س س س س س س مازوا مراتب س س س س س س س س س س سماً‬

‫تقمهقس س س س س س س س س س سسر عس س س س س س س س س س سسن ادراكمهس س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س سسل طس س س س س س س س س س سسمامع‬

‫وم س س س س س س س س س س س سسما برحس س س س س س س س س س س س وا ف س س س س س س س س س س س س س نصس س س س س س س س س س س س سسره ولمس س س س س س س س س س س س سسره‬

‫بأسس س س س س س س س س س س سسرهم مس س س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماع وسس س س س س س س س س س سسمامع‬

‫ويقول ف آخرهما ‪:‬‬ ‫فش س س س س س س س سسمس العل س س س س س س س سسى غ س س س س س س س سسمارت وان س س س س س س س سسم س س س س س س س س سسعدهما‬

‫تس س س س س س س س س س سوارت وأمس س س س س س س س س س سسى غمارب س س س س س س س س س ماً ك س س س س س س س س س سسل ط س س س س س س س س س سسمالع‬

‫بنفس س س س س س س س س س سسي ق س س س س س س س س س سستيلً مف س س س س س س س س س سسرداً بي س س س س س س س س س س س خ س س س س س س س س س سسماذل‬

‫وبس س س س س س س س س س س س س س س سسماغ ومرتس س س س س س س س س س س س س س س س ّد وطس س س س س س س س س س س س س س س سسماغ وخس س س س س س س س س س س س س س س س مادع‬

‫بنفس س س س س س س س س س سسي رضس س س س س س س س س س يعماً ألق س س س س س س س س س سسم الق س س س س س س س س س سسوم ثرغ س س س س س س س س س سسره‬

‫ي مراضس س س س س س س س س س س س س س سسع‬ ‫ي سس س س س س س س س س س س س س س سسمهمام ل ثس س س س س س س س س س س س س س سسد ّ‬ ‫ثس س س س س س س س س س س س س س سسد ّ‬


‫بنفس س س س س س سسي رؤس س س س س س س ماً ق س س س س س سسد ن س س س س س سسأت ع س س س س س سسن جس س س س س س سسوممهما‬

‫بعمامس س س س س س س س س س س سسل جس س س س س س س س س س س سسءزم فس س س س س س س س س س س سسوق عمامس س س س س س س س س س س سسل رافس س س س س س س س س س س سسع‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س سسديتمهم وال س س س س س س س س س س س س س سرأس كمالب س س س س س س س س س س س س س سسدر بينمه س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وهس س س س س س س س س س م حس س س س س س س س س س سوله مث س س س س س س س س س سسل النج س س س س س س س س س سسوم الوطوال س س س س س س س س س سسع‬

‫***‬ ‫إليك س س س س س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س س س س س سسلطي الع س س س س س س س س س س س س س سسماد قص س س س س س س س س س س س س س سسيدة‬

‫أج س س س س س س س س س س س س س س سسمادت معمانيمه س س س س س س س س س س س س س س سسما قريس س س س س س س س س س س س س س س ة ب س س س س س س س س س س س س س س سسمارع‬

‫فم س س س س س سسما ال س س س س س سسدر منفظوم س س س س س س ماً س س س س س س سسوى عق س س س س س سسد نفظممه س س س س س سسما‬

‫وم س س س س س سسما الس س س س س س سسروض إل مس س س س س س سسما حس س س س س س سسوت مس س س س س س سسن بس س س س س س سسدائع‬

‫إذا شس س س س س س س س سسمان ش س س س س س س س س سسعُر النس س س س س س س س سسماس ط س س س س س س س س سسوٌل فشس س س س س س س س سسأنما‬

‫لس س س س س س سسه الوط س س س س س س سسول ممهم س س س س س س سسما أنش س س س س س س سسدت ف س س س س س س س ال س س س س س س سسمامع‬

‫ف س س س س س س س س سسإن سس س س س س س س س س سسحبت ذي س س س س س س س س سسل القب س س س س س س س س سسول ل س س س س س س س س سسديكم‬

‫رضس س س س س س س يت عل س س س س س س سسى حفظ س س س س س س سسي وصس س س س س س سسمالت ط س س س س س س سسمالعي‬

‫بكس س س س س س سسم قس س س س س س سسد عل قس س س س س س سسدري وش س س س س س سسماعت مفس س س س س س سسماخري‬

‫ت كمه س س س س س س سسول النس س س س س س سسماس ف س س س س س س س س س س س س س س سّن يس س س س س س سسمافع‬ ‫وس س س س س س سسد ُ‬

‫إذا ض س س س س س س س س س س س سسماع مس س س س س س س س س س س س سسدح ال س س س س س س س س س س س سسمادحي س س س س س س س س س س س س س سواكم‬ ‫في س س س س س س س س س سسما عل س س س س س س س س س سسل الي س س س س س س س س س سسماد والس س س س س س س س س س سسمادة الول س س س س س س س س س س‬

‫ف س س س س س س س س س سسماجر م س س س س س س س س س سسديي فيك س س س س س س س س س س سُم غي س س س س س س س س س س س ض س س س س س س س س س سسمائع‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س سسم عن س س س س س س س س س س س س س سسد رب الع س س س س س س س س س س س س س سسمالي ذرائع س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫بنس س س س س س س س س س سسوركم نس س س س س س س س س س سسدى ال س س س س س س س س س س س طس س س س س س س س س س سسرق الس س س س س س س س س س سسدى‬

‫كمس س س س س س س س سسما يرش س س س س س س س س د السس س س س س س س س سسماري ضس س س س س س س س سسيماء الشس س س س س س س س سسمامع‬

‫وم س س س س سسما ل س س س س س س سس س س س س سسوى حس س س س س سسب لكس س س س س سسم مس س س س س سسن بضس س س س س سسماعة‬

‫وتلس س س س س س س س س س سسك لعمس س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س س أسس س س س س س س س س س سسن البضس س س س س س س س س س سسمائع‬

‫فنجلكس س س س س س س س س س س س س سسم عبس س س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س س سسرؤف وعبس س س س س س س س س س س س س سسدكم‬ ‫سس س س س س س س س س سسليل السس س س س س س س س س سسين السس س س س س س س س س سسي بس س س س س س س س س سسن أحس س س س س س س س س سسد‬

‫بك س س س س س س سسم يلتج س س س س س س سسي م س س س س س س سسن ه س س س س س س سسول وقس س س س س س سسع الق س س س س س س سسمامع‬ ‫لِب س س س س س س س س سسماب التمس س س س س س س س س سسماس العفس س س س س س س س س سسو أحس س س س س س س س س سسوج قس س س س س س س س س سسمارع‬

‫خس س س س س س س س س س س س س سسذوا بيس س س س س س س س س س س س س سسدي والوالس س س س س س س س س س س س س سسدين وأسس س س س س س س س س س س س س سسرت‬

‫وص س س س س س س س س س سسحب وت س س س س س س س س س سسماٍل للقري س س س س س س س س س س ض وس س س س س س س س س س سسمامع‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن مموعة الشيخ لوطف ال الد حفصي‪.‬‬

‫)‪(1‬‬


‫السيد عبد الرؤوف البحران ابن السي السين الوسوي قماضي قضماة البحرين‪ .‬تسسوف‬ ‫سنة ‪1006‬‬ ‫ذكر السيد المي من شعره قوله مضمنماً ‪:‬‬

‫أص س س س س س س س س سسبحت أش س س س س س س س س سسكو علّ س س س س س س س س سسة ض س س س س س س س س سسعفت ل س س س س س س س س سسما‬

‫منس س س س س س س س س س ع س س س س س س س س سسن الركس س س س س س س مات والبوط س س س س س س س س سسش الق س س س س س س س س سسوى‬

‫س نبفظ س س س س س س س س سسي س س س س س س س س س سسمائلً‬ ‫ج س س س س س س س س سسماء الوط س س س س س س س س سسبيب فجس س س س س س س س س س ّ‬

‫مس س س س س س سسما تشس س س س س س سستكي قلس س س س س س سست الصس س س س س س سسداع مس س س س س س سسن الس س س س س س سسوى‬

‫فتنف س س س س س س س س س سسس الص س س س س س س س س س سسعداء وه س س س س س س س س س س و يق س س س س س س س س س سسول ل س س س س س س س س س س س‬

‫وأش س س س س س س س س س سسمار ان الص س س س س س س س س س سسب ينف س س س س س س س س س سسع قل س س س س س س س س س سست َمس س س س س س س س س س س نس‬

‫وقوله أيضماً ‪:‬‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س أش س س س س س س س س س س س سسكو م س س س س س س س س س س س سسن زمس س س س س س س س س س س س مان س س س س س س س س س س س س سسمائن‬

‫داء العلي س س س س س س س س س س س س س س سسل وَمس س س س س س س س س س س س س س س نس يع س س س س س س س س س س س س س س سسماله سس س س س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫) تصس س س س س س س سسف الس س س س س س س سسدواء وأنس س س س س س س سست أحس س س س س س س سسوج للس س س س س س س سسدوا (‬

‫وعل س س س س س س س س س س س س س سّي غ س س س س س س س س س س س س س سسمارات الص س س س س س س س س س س س س س سسمائب ش س س س س س س س س س س س س س سّنمهما‬

‫وس س س س س س س س س س سسرت إلس س س س س س س س س س س س قل س س س س س س س س س س سسب س س س س س س س س س س س سسوم غم س س س س س س س س س س سسومه‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س سسيوفه لقت س س س س س س س س س س س س س س سسمال ص س س س س س س س س س س س س س س سسبي س س س س س س س س س س س س س س س سسنمهما‬

‫فوطفقس س س س س س س س س س س سست أنشس س س س س س س س س س س سسد والوطس س س س س س س س س س س سسوب تنوش س س س س س س س س س س سسن‬

‫) ص س س س س س س س س س سّبت عل س س س س س س س س س سّي مص س س س س س س س س سسمائب ل س س س س س س س س سسو أن س س س س س س س س سسما (‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س وج س س س س س س س س س س س س ه ل س س س س س س س س س س س س سسو ملك س س س س س س س س س س س س سسن ض س س س س س س س س س س س س سسيماءه‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سسود اللي س س س س س س س س س س س س س س سسمال ل نقلب س س س س س س س س س س س س س س س س لئمالي س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وذوائ س س س س س س س س س س س س سسب م س س س س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س س س سسوقه ل س س س س س س س س س س س س سسو أن س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ص س س س س س س س س س س سّبت علس س س س س س س س س س سسى الي س س س س س س س س س س سسمام عس س س س س س س س س س سسدن ليماليس س س س س س س س س س سسما‬

‫ل ي س س س س س س س س س س س س س س س سسدعنك عماب س س س س س س س س س س س س س س س سسد فس س س س س س س س س س س س س س س س س ليل س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫يبكس س س س س س س س س س س سسي وك س س س س س س س س س ن مس س س س س س س س س س س سسن ش س س س س س س س س س س س سّره متح س س س س س س س س س س س سّذ راس‬

‫وقوله مضمنماً أيضما ‪:‬‬

‫وقوله ‪:‬‬ ‫ل س س س س س س س س يسس س س س س س س سسمهر الليس س س س س س س سسل البعس س س س س س س سسوض ول س س س س س س يصس س س س س س س سسح‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س جنح س س س س س س س س س س س س سسه إل لش س س س س س س س س س س س س سسرب دم ال س س س س س س س س س س س س سسورى‬

‫وقسمال صسسماحب أن سوار البسسدرين ‪ :‬قلسست وه ذا السسسيد مسسن أجلء السسسمادة ورؤسسمائمهم ف س‬ ‫زممانه ف البحرين من أهل جد حفص س القرية الشمهورة س ودفن ف مقبة الشيخ راشسسد مسن بلد‬ ‫القدي‪ .‬والفظماهر أنه خمال السيد العلمة السيد‬


‫مماجد الصسسمادقي السد حفصسسي وزوج ابنتسه ‪ ،‬وكمان س أعنس صسسماحب التجة س شسيخ السسلم أي‬ ‫قماضي قضسسماة البحرين ‪ ،‬قسمال جسمامع ديسوان الشسيخ جعفسسر الوطسي ‪ :‬وللشسيخ الوطسي مرثيسسة يرثي‬ ‫)‬ ‫الشسريف قماضسي القضسماة أبسما جعفسر عبسد السرؤوف ابسن السسي العلسوي الوسوي سسنة ‪1016‬‬ ‫‪: (1‬‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س سف الم س س س س س س س س س س س س س سسمام وت س س س س س س س س س س س س سسر ِ‬ ‫ت أي ج س س س س س س س س س س س س س سواد‬ ‫ّ‬ ‫وط س س س س س س س س سسرد ِ‬ ‫ت ليس س س س س س س س س سسث الرغس س س س س س س س س سسماب عس س س س س س س س س سسن أشس س س س س س س س س سسبماله‬

‫ورجع س س س س س س س س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ت ظس س س س س س س س س س س س س س س س سسمافرة بس س س س س س س س س س س س س س س س سسأي م س س س س س س س س س س س س س س س س سراِد‬ ‫ورجع س س س س س س س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ت سس س س س س س س س س س س س س س س سسمالة مس س س س س س س س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫وكفف س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س سسن غلس س س س س س س س س س س سواء ممه س س س س س س س س س س سسر طمال س س س س س س س س س س سسما‬

‫بس س س س س س س س س س س س س سّذ الي س س س س س س س س س س س س سسماد بك س س س س س س س س س س س س سسل ي س س س س س س س س س س س س سسوم طس س س س س س س س س س س س س سراد‬

‫للس س س س س س س س سسبع بع س س س س س س س سسد العش س س س س س س س سسر م س س س س س س س سسن ص س س س س س س س سسفر ُمنس س س س س س س س س‬

‫من س س س س س س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س س س س س س سسورى بفت س س س س س س س س س س س س س س سست الكب س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫اخ س س س س س س س س سسد ِ‬ ‫ت ض س س س س س س س س سسوء الك س س س س س س س س سسوكب الوق س س س س س س س سسماد مس س س س س س س س سسن‬

‫رزء أتس س س س س س س س س س س س س س س سسماح لكس س س س س س س س س س س س س س س سسل قلس س س س س س س س س س س س س س س سسب حرق س س س س س س س س س س س س س س س ة‬

‫آف س س س س س س س س س س س س س س س سسماقه وأملس س س س س س س س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ت ط س س س س س س س س س س س س س س س سسود الن س س س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫تف س س س س س س س س س س س سست ع س س س س س س س س س س س سسن ج س س س س س س س س س س س سسر الرغض س س س س س س س س س س س سسما الوقس س س س س س س س س س س سسماد‬

‫ومنمهما ‪:‬‬ ‫هيمهس س س س س س س س س س سسمات أن يلس س س س س س س س س س سسد الءزم س س س س س س س س س س مان لس س س س س س س س س س سسه اخس س س س س س س س س س سسما‬

‫أن س س س س س س س س س س س س س س س وق س س س س س س س س س س س س س سسد عقم س س س س س س س س س س س س س س سست ع س س س س س س س س س س س س س س سسن اليلد‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬ ‫فلئ س س س س س س س س س سسن مض س س س س س س س س س سسى عب س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س سسرؤوف لش س س س س س س س س س سسأنه‬

‫وال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوت للحي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء بمالرصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماد‬

‫فلقس س س س س س س س س س س س سسد أقس س س س س س س س س س س س سسمام لنس س س س س س س س س س س س سسما إممام س س س س س س س س س س س س سماً همادي س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫يقفس س س س س س س س س س س س س س س سسوه ف س س س س س س س س س س س س س س س س الصس س س س س س س س س س س س س س س سسدار والي س س س س س س س س س س س س س س س سراد‬

‫يءزه س س س س س س س س س س و ب س س س س س س س س س س سسه دس س س س س س س س س س س سست القض س س س س س س س س س س سسماء ك س س س س س س س س س س سسأنه‬

‫بس س س س س س س س س س س سسدر تع س س س س س س س س س س س سّرى عنس س س س س س س س س س س سسه جنس س س س س س س س س س س سسح الس س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫ل زال دس س س س س س س س سست الك س س س س س س س سسم يبص س س س س س س س سسر من س س س س س س س سسه ع س س س س س س س سسن‬

‫عي س س س س س س س س س س س س س س س س الءزمس س س س س س س س س س س س س س س مان وواحس س س س س س س س س س س س س س س سسد الحس س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫أنشدت هذه القصسيدة بسسمابع مسوت هسذا الشسريف فس جسع كسثي وجم غفيس ول غسرو‬ ‫فلقد كمان له من العفظمة والللة مما ليس للك ف رعيته‪.‬‬ ‫وأنشد ف ذلك القمام للشريف الممام العلمة أب علي السيد مماجسد بسن هماشسم العلسوي‬ ‫مرثيته المءزية المهموزة العءزيءزة الوجود الت أولما ‪:‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س يفظمهر ان الرثماء لفيده السمى بماسه‪.‬‬


‫حل س س س س س س س س س س س س س س سست علي س س س س س س س س س س س س س س سسك معماق س س س س س س س س س س س س س س سسد الن س س س س س س س س س س س س س س سسداء‬

‫ونس س س س س س س س س س س س س س س سست ث س س س س س س س س س س س س س س س س سراك قوافس س س س س س س س س س س س س س س س سسل الن س س س س س س س س س س س س س س س س سواء‬

‫وسس س س س س س س س سسرت عل س س س س س س س س سسى أكن س س س س س س س س سسماف ق س س س س س س س س سسبك نس س س س س س س س س سسمة‬

‫بلّ س س س س س س س س س س س س س س س سست حواش س س س س س س س س س س س س س س س سسيمهما ي س س س س س س س س س س س س س س س سسد الن س س س س س س س س س س س س س س س سسداء‬

‫م س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س سسمال استس س س س س س س س س س س سسقيت ان س س س س س س س س س س سسداء الي س س س س س س س س س س سسما‬

‫وأرح س س س س س س س س س س س س س ت أجف س س س س س س س س س س س س س سسمان م س س س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س س س سقماء‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ذاك إل أن بي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسض م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدامعي‬

‫غماض س س س س س س س س س س س س س س س سست مبّد لس س س س س س س س س س س س س س س س سسة بم س س س س س س س س س س س س س س س سسر دم س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫هتفس س س س س س س س س س س س س سست أيماديس س س س س س س س س س س س س سسك السس س س س س س س س س س س س س سسمام بس س س س س س س س س س س س س سسماعين‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمحن بمالبيض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء والم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراء‬

‫أنس س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س سسمازي ش س س س س س س س س س س سسكر نعمت س س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س س سست‬

‫جللتنيمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما قوط س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما درة س س س س س س س س س س س سسحت ب س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س سسدنيما عل س س س س س س س س س س سسى‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س سسأس م س س س س س س س س س س س س س سسن الحس س س س س س س س س س س س س س سسمان والعوط س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫واس س س س س س س س س س س س س سستجعتمهما بع س س س س س س س س س س س س سسدمما س س س س س س س س س س س س س سسحت ب س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وكس س س س س س س س س س س س س س س س س ذاك كس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانت شس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيمة البخلء‬

‫ومنمهما ‪:‬‬ ‫فلئ س س س س س س س س س سسن قص س س س س س س س س س سسرت م س س س س س س س س س سسن القمام س س س س س س س س س سسة عن س س س س س س س س س سسدنما‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س س س س سست كأنس س س س س س س س س س س س س س س س س سسك لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسة اليس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫فلقس س س س س س س س س س سسد أقمس س س س س س س س س س سست بنس س س س س س س س س س سسما غريب س س س س س س س س س س سماً ف س س س س س س س س س س س العل‬

‫وكس س س س س س س س س س س س س س س ذا تكس س س س س س س س س س س س س س س س سسون اقمامس س س س س س س س س س س س س س س س سسة الرغرب س س س س س س س س س س س س س س س س ماء‬

‫انتمهى مما ف ديوان أب البحر الشيخ جعفر الوطي‪.‬‬ ‫قلت ‪ :‬وهذه القصيدة المهموزة من جيد الشسعر وأبلرغسه وأحله وأعسذبه وللسسيد العلمسة‬ ‫الذكور هذان البيتمان أيضماً ليكتبما على قب الرثي السيد عبد الرؤوف الءزبور ولقد اجماد ‪:‬‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا مقس س س س س س س س س س س س س س س س س سّر العل س س س س س س س س س س س س س س س س سسم والفض س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬ ‫ش س س س س س س س س س س س س س س س س س سبان جءزئي س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان م س س س س س س س س س س س س س س س س سسما خلق س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ومي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم التوحي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد والع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدل‬ ‫إل لفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسظ العس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال الكلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫قسسمال جسمامع ديسوان الشسيخ جعفسسر الوطسسي والتمسسوا منسسه أي الشسيخ جعفسسر الوطسسي شسيئماً‬ ‫بكتب على قب الشريف أب جعفر عبد الرؤوف الرثي سمابقماً فقمال ‪:‬‬ ‫لعم س س س س س س س س س س س س سسرك م س س س س س س س س س س س س سسما واروه ف س س س س س س س س س س س س س الرض ان س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫تقس س س س س س س س سسماعس عس س س س س س س س سسن نيس س س س س س س س سسل العلء إل س س س س س س س س س الفس س س س س س س س سسق‬


‫ولكن س س س س س س س سسه الوط س س س س س س س سسود ال س س س س س س س سسذي ل س س س س س س س سسو ازي س س س س س س س ل ع س س س س س س س سسن‬

‫مراسس س س س س س س س س س سسيه مس س س س س س س س س س سسمادت هس س س س س س س س س س سسذه الرض بس س س س س س س س س س سسماللق‬

‫قسسمال الشسسيخ ) ره ( فسسسبقن الش سريف العلمسسة بعمسسل بيسستي اي التقسسدمي وكتبسسما علسسى‬ ‫حجر قبه بقبة الشيخ راشسد ببمانسة أبس عنسبة مسن اوال البحرين ومهما البيتسمان التقسدممان قسمال ‪:‬‬ ‫فقلت البيتي واتفق وفماة السيد الشريف أب جعفر السيد عبد البمار بسسن السسسي السسسين أ خ‬ ‫السسسيد السسذكور بش سياز فسسدفن بسسدفن السسسيد أحسسد بسسن المسسمام موسسى بسسن جعفسسر الكسسماظم )ع(‬ ‫فكتبسما علسى قسبه هنسماك قسمال جسمامع السديوان ثس قربت العمهسود والتأييسدات القسررة مسن قبسل هرموز‬ ‫بتقليسسد القضسسماء ابنسسه أبسسما عبسسد ال س السسسيد جعفسسر ووليسسة الوقسماف وفسوض اليسسه المسسور السسسبية‬ ‫وافرغ ت عليسسه اللسسع مسسن السسديوان وذلسسك بمالشسسمهد العسسروف بسسذي النسسمارتي مسسن اوال البحري ن‬ ‫وذلك ف ثمالث عشر شمهر صفر سنة السمادسة بعد اللف انتمهى‪.‬‬ ‫قلسست ‪ :‬وهذا الش سريف الليسسل السسذي كسسمان شسسيخ السسسلم بعسسد أبيسسه هسسو مسسدوح الشسسيخ‬ ‫جعفر الوطي ومدومه والذي يصحبه معه ف أسفماره إل شياز ‪ ،‬رحمهم ال جيعًما‪.‬‬ ‫وقمال الشيخ الوطمهران ف ) الذريعة ( قسم الديوان ‪:‬‬ ‫دي سوان عبسسد السسرؤوف الدحفصسسي وهسو السسسيد أبسسو جعفسسر بسسن السسسي بسسن ممسسد ابسسن‬ ‫السسن بسن يىيس بسن علسي بسن اسسماعيل أ خ الشسريف الرتضسى علسم السدى أبس القماسسم علسي بسن‬ ‫السي بن موسى بن ممد بن موسى بسن ابراهيسم بسن المسمام موسى ابسن جعفسر الكسماظم )ع(‬ ‫كسسذا سسسرد نسسسبه حفيسسده الت س ذك ره والسسسمى بماسسسه الوسسوي السسسين البحران س الدحفصسسي‬ ‫التوف )‪ (1006‬وقد رثماه ابن اخته وصمهره على بنته السمماة بلوك ‪ :‬السيد مماجد بن هماشم‬ ‫بن علي بن مرتضى الصمادقي الدحفصي الذي توف هو ‪ 1028‬كمسسما أرخه السسيد عليخسسمان‬ ‫ف ) السلفة ( وكتسب السسيد مماجسد علسى قسب جسّد هس المسّي السسيد عبسد السرؤوف أشسعماراً ذكرهما‬ ‫الشيخ يوسف البحران ف كشكوله وذكر فيه أيضماً جلة من أشعمار ديوان‬


‫السيد عبد الرؤوف هذا ف مديح أصحماب الكسماء الذكور‪.‬‬ ‫حفيده وسميه ‪:‬‬

‫وقمال البحماثة الوطمهران ف قسم الديوان من ) الذريعة ( ‪:‬‬ ‫دي سوان عب سسد ال سسرؤوف الدحفص سسي الس سسيد جلل ال سسدين أب س الع سسمال عب سسد ال سسرؤوف اب سسن‬ ‫السسسي بسسن أحسسد بسسن السسسيد أبس جعفسسر عبسسد السسرؤوف الوسوي السسسين البحرانس الدحفصسسي‬ ‫السذكور بقيسة نسسبه آنفسماً وقد ترجه الشسسيخ السسر فس » المسسل « وذكر بعسسض مسسما كتبسسه اليسسه مسسن‬ ‫شسسعره وأط سراه إل س أن قسسمال ‪ ) :‬رأيتسسه ف س البحرين فرأيسست منسسه العجسسب لكنن س عرفت حينئسسذ ف س‬ ‫البحرين بسسر العلسسم وبر الدب ‪ ( ...‬أقسسول قسسد جسسع هسسذا السسديوان الشسسيخ أحسسد بسسن ممسسد بسسن‬ ‫مبمارك السماري البحران بعد وفماة النماظم بأمر ولده السيد أحد بسن عبسد السرؤوف وذكر فيسه ان‬ ‫النسسماظم تسسوف ‪ 1113‬ورتبسسه علسسى ثلثسسة أبسواب ‪ 1‬س الديسسح ‪ 2‬س الرثماء ‪ 3‬س التفرقمات‪ .‬وفرغ مسسن‬ ‫جعه ف ‪ 1118‬وقد رأيته عند السيد ممد علي » السبءزواري بمالكماظمية « وفيه فوائد أدبيسسة‬ ‫وتمارييسسة ‪ ،‬وك مانت نسسسخة م سسن هسسذا السسديوان عنسسد السسسيد شسسب بسسن مم سسد بسسن ثن سوان الوسسسوي‬ ‫الويءزي نقل عنه ف رسمالة عملمهما ف بيمان نسب السيد عليخمان بسن خلسف السويءزي وذكر ان‬ ‫ف ثلثة مواضع من هذا الديوان يصرح بسيمادة السيد عليخمان وصحة نسبه‪.‬‬ ‫وف تتمة أمل المل ‪:‬‬ ‫السيد عبد الرؤوف الوسوي هو الفيد للسيد عبد الرؤوف السسمالف ذكره‪ .‬جسماء ذكره‬ ‫ف س أن سوار البسسدرين ف س علمسسماء البحري ن بق سوله ‪ :‬السسسيد النجيسسب الديسسب السسسيب السسسيد عبسسد‬ ‫السسرؤوف بسسن السسسي بسسن عبسسد السسرؤوف بسسن أحسسد بسسن حسسسي بسسن ممسسد بسسن حسسسن بسسن يىيس بسسن‬ ‫علسي بسن اسسماعيل بسن علسي بسن اسسماعيل‪ .‬أ خ السسيدين الشسريفي الرتضسى والرضي ابنسما السسي‬ ‫بسسن موسى بسسن ابراهيسسم بسسن المسسمام الكسسماظم )ع( البحرانس أحسسد الكسسمابر والعيسسمان الشسسمار اليمهسسم‬ ‫بمالبنمان ‪ ،‬جع بي علو‬


‫سو الصل بسمو السب ‪ ،‬فمهو غسرة جسبي السدهر ‪ ،‬وله شسعر يبسب‬ ‫المة والدب ‪ ،‬وشفع ّ‬ ‫العقول بسحره ونثر يءزري بنفظم الدر ونثره ‪ ،‬جع فيسه بيس الءزالسة والرقة وأعوطسى كسل ذي حسق‬ ‫حقسسه ‪ ،‬كسسمان مولده سسسنة ‪ 1013‬ه س وتوف سسسنة ‪ ، 1060‬الس أعلسسم وله ; مسسن العمسسر سسسبعة‬ ‫وأربعون سنة ترغمده ال برحته ورضوانه )‪.(1‬‬ ‫وللسيد أحد بن السيد عبد الرؤوف بن السيد حسي الدحفصي طماب ثراه‬ ‫عي س س س س س س س س س س س س س سسون النماي س س س س س س س س س س س س س سسما للم س س س س س س س س س س س س س سسمان ح س س س س س س س س س س س س س سواجب‬

‫ودون الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهم النيس س س س س س س س س س س س س سسة ص س س س س س س س س س س س س سسمائب‬

‫وك س س س س س س س ل امس س س س س س س س س سسرء يبك س س س س س س س س سسي س س س س س س س س س سسيبكى وهكس س س س س س س س س سسذا‬

‫ص س س س س س س س س س س سبمابة م س س س س س س س س س سسماء ن س س س س س س س س س سسن وال س س س س س س س س س سسدهر ش س س س س س س س س س سسمارب‬

‫فك س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س سسن ل س س س س س س س س سسبيب غ س س س س س س س س سّر من س س س س س س س س سسه بوع س س س س س س س سسد‬

‫فص س س س س س س س س س س س سّد قسسه ف س س س س س س س س س س س س ق س س س س س س س س س س س سوله وه س س س س س س س س س سسو ك س س س س س س س س س س سسماذب‬

‫ب‬ ‫هس س س س س س س س س سسو الس س س س س س س س س سسدهر طس س س س س س س س س سسوراً للنفس س س س س س س س س سسمائس واه س س س س س س س س س س ٌ‬ ‫فل تس س س س س س س س س سسأمنن الس س س س س س س س س سسدهر ف س س س س س س س س س س حس س س س س س س س س سسمال سس س س س س س س س س سسلمه‬

‫فك س س س س س س س س س س س س سسم علق س س س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س س س س سسمالمني الخ س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫فكس س س س س س س س س س س سسم راعن س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س سسن ص س س س س س س س س س س س سرفه بروائس س س س س س س س س س س سسع‬

‫هت س س س س س س س س س س س سّد لس س س س س س س س س س س سسما من س س س س س س س س س س س س القس س س س س س س س س س س سسوى والنس س س س س س س س س س س سسماكب‬

‫ولكنن س س س س س س س س س س س س س س س ممهمس س س س س س س س س س س س س س سسما ذك س س س س س س س س س س س س س س رت بك س س س س س س س س س س س س س س سربل‬ ‫نس س س س س س س سسيت ال س س س س س س سسذي ق س س س س س س سسد ن س س س س س س سسمالن م س س س س س س سسن خوط س س س س س س سسوبه‬

‫ص تنس س س س س س س س سسى الص س س س س س س س سسمائب‬ ‫مص س س س س س س س سسمابماً إذا م س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س ّ‬

‫ول س س س س س تص س س س س س سسف ل س س س س س س س ممهم س س س س س سسما حيي س س س س س سست الش س س س س س سسمارب‬

‫وق س س س س س س س س س سسدغمارف أرض الوطف س س س س س س س س س س سسوف مس س س س س س س س س س سسن النس س س س س س س س س س سسدا‬

‫ب س س س س س س س س س سسور وغس س س س س س س س س سسمارت فس س س س س س س س س س س ثراه س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س سواكب‬

‫وأض س س س س س س س س سسحى حس س س س س س س س س سسي مف س س س س س س س س سسرداً بع س س س س س س س س سسد جع س س س س س س س س سسه‬

‫)‪(2‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن تتمة أمل المل‪.‬‬ ‫‪ 2‬س عن مموعة الشيخ لوطف ال الدحفصي‪.‬‬

‫الي س س س س س س س س س س س س س س سسك وط س س س س س س س س س س س س س سسوراً للنفيس س س س س س س س س س س س س س س سسة نس س س س س س س س س س س س س س سسماهب‬

‫يس س س س س س س س سسذود عس س س س س س س س سسن الهس س س س س س س س سسل العس س س س س س س س سسدا ويس س س س س س س سسمارب‬


‫ُعمر بن عبد الوهاب العرضي الشافعي‬ ‫المتوفي ‪1024‬‬

‫قمال الب ف خلصة الثر ف أعيمان القرن السسمادي عشسسر ص ‪ 218‬مسسن السسءزء الثسسمالث‬ ‫وللعرضي شعر قليل أنشد له بعض الدبماء قوله‪ .‬وهو معن حسن‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س س اكتح س س س س س س س س س س س س سسل فس س س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س س سسبماح ي س س س س س س س س س س س س سسوم‬

‫اري س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ق فيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه دم السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫إل لن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س لفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرط حءزن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ت في س س س س س س س س س س س س س س س س سسه بي س س س س س س س س س س س س س س س س سسماض عينس س س س س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫سس س س س س س س س س س س س س س س س س سّود ُ‬

‫وقمائ س س س س س س س س س س س س س س س سسل ‪ :‬ل س س س س س س س س س س س س س س س س س كحل س س س س س س س س س س س س س س س سست عين س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم اس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستبماحوا دم الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫فقل س س س س س س س س س س س س س س س س سست كفس س س س س س س س س س س س س س س س س سوا أح س س س س س س س س س س س س س س س س سسق ش س س س س س س س س س س س س س س س س سسيء‬

‫يلب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسس في س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س س س س س س سواد عين س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫قمال وأصله قول بعضمهم‬

‫قمال ومثله لب بكر العمري الدمشقي ‪:‬‬ ‫فس س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س سسوم عماش س س س س س س س س س س س سسوراء لس س س س س س س س س س س س س أكتح س س س س س س س س س س س سسل‬ ‫لكس س س س س س س س سسن عل س س س س س س س س سسى مس س س س س س س س سسن فيس س س س س س س س سسه حينس س س س س س س س سسما قض س س س س س س س س سسى‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س س س س أزيّس س س س س س س س س س س س س س س سسن ن س س س س س س س س س س س س س س س س سسماظري بمالسس س س س س س س س س س س س س س س س س سواد‬ ‫ن س س س س س س س س س س س س س س س س ثيس س س س س س س س س س س س س س س سسماب الس س س س س س س س س س س س س س س سسداد‬ ‫ألبس س س س س س س س س س س س س س س س س ُ‬ ‫ت عي ّ‬

‫أقول ‪ :‬سبق وان ذكر هذا الشعر لحد بن عيسى الماشي من رجمال القسسرن السسسمادس‬ ‫الجسسري‪ .‬ذكرنماه فس السسءزء الثسسمالث مسسن » أدب الوطسسف « ص ‪ 245‬مسسع ترجتسسه ‪ ،‬ولعلسسه ت سوارد‬ ‫خماطر‪.‬‬


‫عمر بن عبد الوهماب بن ابراهيم بن ممود بن علي بسن ممسسد بسن ممسد بسن ممسسد ابسن‬ ‫السسسي العرض ي اللسسب الشسسمافعي القسسمادري السسدث الفقيسسه الكسسبي مفسست حلسسب وواعسسظ تلسسك‬ ‫الدائرة ‪ ،‬كمان أوحد وقته ف فنون الديث والفقه والدب وشمهرته ترغن عن الطراء ف وصسفه‬ ‫‪ ،‬اشترغل بمالوطلب على والده ث لءزم الشيخ المسسمام ممسسود بسن ممسد بسن ممسسد بسن حسسن البسماب‬ ‫اللسسب العسسروف بسسمابن السسبيلون وكمان عمسسره إذ ذاك أربع عشسسرة سسسنة فق سرأ عليسسه الءزرية ومقدمسسة‬ ‫للتصريف وتويد القرآن‪.‬‬ ‫أقول واستمر يذكر مراحل الدراسة الست قضسسماهما الستجم لسه إلس ان قسمال ‪ :‬والسسف تسآليف‬ ‫كثية منمهما شرح شرح المامي وكمان شديد العتنماء بمالمامي حريصماً على موطسسمالعته وإقرائسسه وفيسسه‬ ‫يقول ‪:‬‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س دّر إم س س س س س س س س س س س س س س س سسمام طمال س س س س س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س س س س س سسوطعت‬ ‫ألف س س س س س س س س س س س س س سسماظه أس س س س س س س س س س س س س س سسكرت أس س س س س س س س س س س س س س سسماعنما طرب س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫أنس س س س س س س س س س سوار افض س س س س س س س س س سسماله م س س س س س س س س س سسن علم س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س سسمامي‬ ‫كأن س س س س س سسما الم س س س س س سسر تس س س س س س سسقى م س س س س س سسن صس س س س س س سفما ال س س س س س سسمامي‬

‫اقسسول وذكر السسب بسسماقي مؤلفسسماته ورسمائله وتقيقسسماته وأورد جلسسة مسسن ذلسسك وقمال السسب‬ ‫وك مانت ولدتسسه بلسسب بقماعسسة العشسسمائرية اللصسسقة لءزاويتمهسسم دار القسسرآن شسسمال جسسمامع حلسسب ف س‬ ‫صسسبيحة يسسوم المعسسة منتصسسف جسسمادى الخسسرة سسسنة خسسسي وتسسسعممائة ‪ ،‬وج ماء تماري خ مولسده‬ ‫) شيخ حلب (‪ .‬وممات يوم الثلثماء خمامس عشر أو سمادس عشر شعبمان سسسنة أربع وعشسرين‬ ‫والف وقمال الصلح الكوران مؤرخماً وفماته ‪:‬‬

‫إم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام العل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم وزي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ن العل‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س سراج ال س س س س س س س س س س س س س س سسدى عم س س س س س س س س س س س س س س سسر ذو الوف س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ت س س س س س س س س س س س سسوّل ف س س س س س س س س س س س سسمار خ س س س س س س س س س س س س س سراج ب س س س س س س س س س س س سسما العل س س س س س س س س س س س سسوم‬

‫هس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدى فرق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانوطفى‬

‫‪.215‬‬

‫انتمهى عن الءزء الثمالث من خلصة الثر ف أعيسسمان القسسرن السسمادي عشسسر للمحسسب ص‬


‫الشيخ جعفر الخطي‬ ‫المتوفى ‪1028‬‬ ‫قمال يرثي سيد الشمهداء السي بن علي ‪: 7‬‬ ‫معماه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهم ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالبرقي هوام س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سُد‬

‫رزق س س س س س س س س س س ن عمه س س س س س س س س س س سسماد الس س س س س س س س س س سسءزن تل س س س س س س س س س س سسك العماه س س س س س س س س س س سسد‬

‫ول س س س س س س س س سسول احس س س س س س س س س س سرار ال س س س س س س س س س سسدمع لنبعث س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س س س س س س س س س سسحمائب دم س س س س س س س س س س س س س سسع ب س س س س س س س س س س س س س سسمالني رواع س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وقف س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س سسما وال س س س س س س س س سسوحش حس س س س س س س س س سسول كس س س س س س س س س سسأنن‬

‫ب س س س س س س س س س س سّن مليس س س س س س س س س س سسك ح س س س س س س س س س س سوله النس س س س س س س س س س سسد حماشس س س س س س س س س س سسد‬

‫وإل ثلث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً كمالم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماي جثمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ونؤب س س س س س س س س س س س س س س ماً عفت س س س س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س س س س سسذاميمات العوائ س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫أس س س س س س س س س س س س سّرح ف س س س س س س س س س س س س اكنمافمه س س س س س س س س س س س سسما الوط س س س س س س س س س س س سسرف ل أرى‬

‫سس س س س س س س س سسوى أشس س س س س س س س سسعث شس س س س س س س س سسجته أمس س س س س س س س سسس الولئس س س س س س س س سسد‬

‫وأسس س س س س س س س سسألما عس س س س س س س س سسن أهلمهس س س س س س س س سسما وه س س س س س س س س ي ل س س س س س س س س س تس س س س س س س س سسر‬

‫جواب س س س س س س س س سماً وه س س س س س س س س ل يسس س س س س س س س سستنوطق العج س س س س س س س س سسم نماشس س س س س س س س سسد‬

‫ل س س س س س س س س سسك الي س س س س س س س س س ل ت س س س س س س س س سسذهب بلم س س س س س س س س سسك دمن س س س س س س س س سسة‬

‫مماهس س س س س س س س س س سسما البلس س س س س س س س س س سسى واسس س س س س س س س س س سستوطنتمهما الوابس س س س س س س س س س سسد‬

‫)‪(1‬‬

‫فم س س س س س س س س س س س س س سسما ه س س س س س س س س س س س س س سسي ان خماطبتمهس س س س س س س س س س س س س س سسما بجيبس س س س س س س س س س س س س س سسة‬ ‫ولك س س س س س س س س سسن هلس س س س س س س س س سسم الوط س س س س س س س س سسب ف س س س س س س س س س س رزء س س س س س س س س س سسيٍد‬

‫وان ج س س س س س سسماوبت لس س س س س س س يش س س س س س سسف م س س س س س سسما أن س س س س س سست واج س س س س س سسد‬ ‫قض س س س س س س س س س س سسى ظم س س س س س س س س س س سسأ وال س س س س س س س س س س سسماء ج س س س س س س س س س س سسمار وراكس س س س س س س س س س سسد‬

‫ك س س س س س س س س س سسأن ب س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س ثلّ س س س س س س س س س سسة م س س س س س س س س س سسن رجس س س س س س س س س س ماله‬

‫ف ب س س س س س س س س سسمالليث الس س س س س س س س س سسود اللواب س س س س س س س س سسد‬ ‫كم س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س س ّ‬

‫ي س س س س س س س س س س سسوض ب س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س سسوغى وك س س س س س س س س س أنه‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س سواردهم ع س س س س س س س س س س س س س س سسذب الماج س س س س س س س س س س س س س س سسة ب س س س س س س س س س س س س س س سسمارد‬

‫اذا اعتقل س س س س س س س س س س س س س سوا سس س س س س س س س س س س س س سسر الرم س س س س س س س س س س س س س ماح وج س س س س س س س س س س س س س ّردوا‬

‫س س س س س س س س س س س س س سسيوفماً أعمارهتس س س س س س س س س س س س س ما البوط س س س س س س س س س س س س سسون الس س س س س س س س س س س س س سسماود‬

‫فلي س س س س س س س س س س س س س سسس ل س س س س س س س س س س س س س سسما إل الص س س س س س س س س س س س س س سسدور مراك س س س س س س س س س س س س س س ءزاً‬ ‫__________________‬

‫ولي س س س س س س س س س س س س س س سسس ل س س س س س س س س س س س س س س سسما إل ال س س س س س س س س س س س س س س سسرؤس مرغمام س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫‪ 1‬س الوابد ‪ :‬الوطي القيمة بأرض شتماء وصيفماً ‪ ،‬أو الوحش‪.‬‬


‫يلق س س س س س س س س س س س س سسون شس س س س س س س س س س س س س سّد اسست الكم س س س س س س س س س س س س سسماة ب س س س س س س س س س س س س سسأنفس‬

‫إذا غض س س س س س س س س س س سسبت ه س س س س س س س س س س سسمانت عليمه س س س س س س س س س س سسما الش س س س س س س س س س س سسدائد‬ ‫ني س س س س س س س س س س س س س س س سسل أم س س س س س س س س س س س س س س س سسمالتمهن أيس س س س س س س س س س س س س س س س سٍد عواض س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫أولئ س س س س س س س س س سسك أرب س س س س س س س س س ماب الف س س س س س س س س س سسماظ س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س سسم‬

‫ال س س س س س س س س س الرغماي س س س س س س س سسة القص س س س س س س س سسوى النف س س س س س س س سسوس الواج س س س س س س س سسد‬

‫ول س س س س س س س س س يب س س س س س س س س س سسق إل واح س س س س س س س س س سسد الن س س س س س س س س س سسماس واح س س س س س س س س س سسداً‬

‫يكمابس س س س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س س س سسن أع س س س س س س س س س س س سسدائه مس س س س س س س س س س س سسما يكمابس س س س س س س س س س س سسد‬

‫يك س س س س س س س س س س س س س س س س سّر فينثس س س س س س س س س س س س س س س س سسمالون عنس س س س س س س س س س س س س س س س سسه كس س س س س س س س س س س س س س س س سسأنم‬

‫ممه س س س س س س س س س س س س سًى خلفمه س س س س س س س س س س س س سّن الض س س س س س س س س س س س س سسماريمات ش س س س س س س س س س س س س سوارد‬

‫إل س س س س س س س س أن ث س س س س س س سسووا ف س س س س س س س س الرض ص س س س س س س سسرعى ك س س س س س س سسأنم‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامي وراء الوطس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهرات مماهس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداً‬

‫ب س س س س س س س س س س س س سسأهلي وب س س س س س س س س س س س س س ذاك ال س س س س س س س س س س س س سسمامي الماه س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فم س س س س سسما اللي س س س س سسث ذو الش س س س س سبمال هي س س س س سس ج عل س س س س سسى ط س س س س سسوى‬

‫بأشس س س س س س س س س س سسجع منس س س س س س س س س س سسه حي س س س س س س س س س س س ق س س س س س س س س س س سّل السس س س س س س س س س س سسماعد‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعت أذن س س س س س س س س س س س س س س س س س س ول أذن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامع‬

‫بس س س س س س س س سسأثبت منس س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س اللقس س س س س س س س سسما وهس س س س س س س سسو واحس س س س س س س س سسد‬

‫إلس س س س س س س س س أن أس س س س س س س س سسمال الوطع س س س س س س س سسن والض س س س س س س س سسرب نفس س س س س س س س سسه‬

‫فخ س س س س س س س سّر كم س س س س س س س سسما أه س س س س س س س سسوى إل س س س س س س س س الرض س س س س س س س س سسماجد‬

‫فلمهفس س س س س س س س س س سسي لس س س س س س س س س س سسه واليس س س س س س س س س س سسل منمهس س س س س س س س س س سسن صس س س س س س س س س س سسمادٌر‬ ‫ي ف س س س س س س س س س س س سست ظلّ س س س س س س س س س س س سست خي س س س س س س س س س س س سسول أمي س س س س س س س س س س س سسة‬ ‫ف س س س س س س س س س س س سسأ ّ‬

‫وأعفظ س س س س س س س س س س سسم شس س س س س س س س س س سسيء أّن ش س س س س س س س س س س سراً لس س س س س س س س س س سسه عل س س س س س س س س س س سسى‬

‫خض س س س س س س س س س س س سسيب الس س س س س س س س س س س س سوامي م س س س س س س س س س س س سسن دم س س س س س س س س س س س سسماه ووارد‬

‫تعس س س س س س س س س س س س س س سسمادى علس س س س س س س س س س س س س س سسى جثمس س س س س س س س س س س س س س سسمانه وتوطس س س س س س س س س س س س س س سسمارد‬ ‫جن س س س س س س س س س سسماجن ص س س س س س س س س س سسدر اب س س س س س س س س س سسن الن س س س س س س س س س سسب مقماع س س س س س س س س س سسد‬

‫فش س س س س س س س س س س سّلت ي س س س س س س س س س سسداه حي س س س س س س س س س س س يف س س س س س س س س س سسري بس س س س س س س س س س سسيفه‬

‫مقلّ س س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س س سسن تلق س س س س س س س س س س س سسى إلي س س س س س س س س س س س سسه القمال س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وان ق س س س س س س س س س س س س س سستيل أح س س س س س س س س س س س س س سسرز الش س س س س س س س س س س س س س سسمر ش س س س س س س س س س س س س س سسلوه‬

‫لكس س س س س س س س س س س س س س س س سسرم مفقس س س س س س س س س س س س س س س س سسود يبّك ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسه فماقس س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫لق س س س س س س س س س سسى بح س س س س س س س س س سسمان الوط س س س س س س س س س سسف ش س س س س س س س س س سسلواً ورأس س س س س س س س س س سسه‬ ‫ولفس س س س س س س س س س س س س س س سسي علس س س س س س س س س س س س س س س سسى أنصس س س س س س س س س س س س س س س سسماره وح س س س س س س س س س س س س س س س ماِته‬

‫ط وارد‬ ‫ين س س س س س س س س س س س سسوء ب س س س س س س س س س س س سسه ل س س س س س س س س س س س سسدن م س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫وه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س م لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراحي الفلة موائ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫مضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمخة أجسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادهم فكأنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عليمه س س س س س س س س س س سّن مس س س س س س س س س س سسن حس س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س سسدمماء مماسس س س س س س س س س س سسد‬

‫تض س س س س س س س س س سسيء ب س س س س س س س س س سسه أكن س س س س س س س س س سسماف عرض س س س س س س س س س ة كس س س س س س س س س س سربل‬ ‫في س س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س س سربل طلس س س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ت الس س س س س س س س س س س سسمماء ورب س س س س س س س س س س ما‬

‫وتفظل س س س س س س س س س س س س س س س سسم من س س س س س س س س س س س س س س س سسه أربس س س س س س س س س س س س س س س س ع ومش س س س س س س س س س س س س س س س سسماهد‬

‫تن س س س س س س س سسماول عف س س س س س س س سسواً ح س س س س س س س سسظ ذي الس س س س س س س س سسعي قماع س س س س س س س سسد‬

‫لن س س س س س س س سست وإن كن س س س س س س س سست الوض س س س س س س سسيعة نلس س س س س س س س س ٍ‬ ‫ت م س س س س س س س سسن‬ ‫س س س س س س س س س س س س س سسرر ِ‬ ‫ت ب س س س س س س س س س س س س سسم إذ آنس س س س س س س س س س س س س سسوك وسس س س س س س س س س س س س سسماءن‬

‫مس س س س س س س س س س س سسماريب منمهس س س س س س س س س س س سسم أوحشس س س س س س س س س س س سست ومسس س س س س س س س س س س سسماجد‬

‫بس س س س س س س س سسذا قضس س س س س س س س سست اليس س س س س س س س سسمام مس س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س أهلمهس س س س س س س س سسما‬

‫مصس س س س س س س س س س س سسمائب قس س س س س س س س س س س سسوم عنس س س س س س س س س س س سسد قس س س س س س س س س س س سسوم فوائس س س س س س س س س س س سسد‬

‫ليمهن س س س س س س س س س س س س س سسك أن أمس س س س س س س س س س س س س س سسى ثس س س س س س س س س س س س س س سراك بوطيب س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س الرائد جع خريدة ‪ :‬البكر الت ل تس قط‪.‬‬

‫ج س س س س س س س س س س س س س سواره مس س س س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س س س س تنلس س س س س س س س س س س س س سسه الفراقس س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫تعوط س س س س س س س س س سسر من س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س سسمان الرائ س س س س س س س س س سسد‬


‫وان أن س س س س س س س س س س س سسس ل أنس س س س س س س س س س س س سسى النس س س س س س س س س س س س سسماء كأن س س س س س س س س س س س سسما‬

‫قوطس س س س س س س س سماً ريس س س س س س س س ع ع س س س س س س س سسن أوك س س س س س س ماره وه س س س س س س سسو هماج س س س س س س س سسد‬

‫سس س س س س س س س س س سوافر بع س س س س س س س س س سسد الص س س س س س س س س س سسون م س س س س س س س س س سسما لوجوهمه س س س س س س س س س سسما‬

‫براقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع إل أذرع وسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س واعد‬

‫إذا هنس س س س س س س س س س س س س سهّ سس س س س س س س س س س س س س سّلب القلئ س س س س س س س س س س س س سسد ج س س س س س س س س س س س س سسددت‬

‫مس س س س س س س س س س سسن الضس س س س س س س س س س سسرب ف س س س س س س س س س س س أعنس س س س س س س س س س سسماقمهن قلئس س س س س س س س س س سسد‬

‫وتل س س س س س س س س س س س س سسوى عل س س س س س س س س س س س س سسى أعض س س س س س س س س س س س س سسمادهن معماض س س س س س س س س س س س س سٌد‬

‫م س س س س س س س س سسن الض س س س س س س س س سسرب إذ تب س س س س س س س س سستّءز منمه س س س س س س س س سسما العماض س س س س س س س س سسد‬

‫ن س س س س س س س س س س س س س س سوادب لس س س س س س س س س س س س س س سسو أن البس س س س س س س س س س س س س س سسمال سس س س س س س س س س س س س س س سسعنمهما‬

‫تس س س س س س س س س س س س س سسداعت أع س س س س س س س س س س س س سسماليمهن فمه س س س س س س س س س س س س سسي س س س س س س س س س س س س س س سواجد‬

‫إذا هس س س س س س س س س س س س س س سّن أبص س س س س س س س س س س س س س سسرن الس س س س س س س س س س س س س س سسوم كأن س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ن س س س س س س س س س س س س س سسوم عل س س س س س س س س س س س س س سسى ظمه س س س س س س س س س س س س س سسر الفلة رواك س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫)‪(1‬‬

‫وشس س س س س س س س س س س س س س ن رؤوس س س س س س س س س س س س س س س ماً كمالب س س س س س س س س س س س س س سسدور تقّلبمه س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ت س س س س س س س س س س س س س سسداعي يلوطم س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س سسدود بعول س س س س س س س س س س س س س س ٍة‬

‫تص س س س س س س س س س س س س سسدع منمه س س س س س س س س س س س س سسما القماس س س س س س س س س س س س س سسيمات اللم س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ويمشس س س س س س س س س س س س سسن بماليس س س س س س س س س س س س سسدي الوجس س س س س س س س س س س س وه كأنس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫دنس س س س س س س س س س س س س س س سسماني أبله س س س س س س س س س س س س س س س سّن بمالس س س س س س س س س س س س س س س سسك نماقس س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫رم س س س س س س س س س س س س ماح كأشس س س س س س س س س س س س سسوطمان الرك س س س س س س س س س س ي موائس س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وظلس س س س س س س س س س س س س س س س سسن يس س س س س س س س س س س س س س س س سسرددن النس س س س س س س س س س س س س س س س سسماح كأنس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫تعل س س س س س س س س س س س س س س س سسم منمه س س س س س س س س س س س س س س س سسن الم س س س س س س س س س س س س س س س سسمام الفواق س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فمس س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س سسورق بءزهت س س س س س س س س س س س ما الس س س س س س س س س س س سسبءزاة فراخمهس س س س س س س س س س س سسما‬

‫وحله س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س سسن حومس س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س سسوكر ص س س س س س س س س س سسمائد‬

‫ول رزٌح هيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سٌم تك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد قلوب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫)‪(2‬‬

‫هتس س س س س س س س س س س س س س سّم ب س س س س س س س س س س س س س سسورد ال س س س س س س س س س س س س س سسماء ث س س س س س س س س س س س س س س س يرده س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫توطيس س س س س س س س س س س س س س س إذا عنّ س س س س س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س س سوارد‬

‫أخيس س س س س س س س س س س س س س سسق مرهس س س س س س س س س س س س س س وب البسس س س س س س س س س س س س س س سسمالة ذائس س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫يس س س س س س س س س س س س س سسدافعمهما عس س س س س س س س س س س س س سسن ورده وه س س س س س س س س س س س س س ي ل تن س س س س س س س س س س س س س س‬

‫تس س س س س س س س س س س س س س س س سسدافعه وهس س س س س س س س س س س س س س س سسو اللس س س س س س س س س س س س س س س س سسد العمانس س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فيجعمه س س س س س س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س س س س س س سسرى القل س س س س س س س س س س س س س سسوب كأن س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫يؤج س س س س س س س س س س ج ف س س س س س س س س س س س أحش س س س س س س س س س س سسمائمهما الن س س س س س س س س س س سسمار واق س س س س س س س س س س سسد‬

‫ب س س س س س س س س س س سسأكثر منمه س س س س س س س س س س سسما تل س س س س س س س س س س سسك نوحس س س س س س س س س س س ماً وه س س س س س س س س س س س ذه‬

‫حنين س س س س س س س س س س س س س س س سماً وأن س س س س س س س س س س س س س س س س والعيس س س س س س س س س س س س س س س سسون جوامس س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫في س س س س س س س سسما وقع س س س س س س س سسة م س س س س س س س سسما أح س س س س س س س سسدث ال س س س س س س س سسدهر مثلمه س س س س س س س سسما‬

‫يبي س س س س س س س س س س سسد اللي س س س س س س س س س س سسمال ذكره س س س س س س س س س س ما وه س س س س س س س س س سسو خمال س س س س س س س س س س سسد‬

‫للبس س س س س س س س س س سست ه س س س س س س س س س سسذا ال س س س س س س س س س سسدين أثس س س س س س س س س س سواب ذل س س س س س س س س س سسة‬

‫ت س س س س س س س س س س س سسرث ل س س س س س س س س س س س سسما الي س س س س س س س س س س س سسمام وه س س س س س س س س س س س ي جدائ س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ل س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س س قيس س س س س س س س س س سماً قي س س س س س س س س س سسس عيلن إننس س س س س س س س س س س‬

‫عليمهس س س س س س س س س س س س سسم لسس س س س س س س س س س س س سسجور الشماشس س س س س س س س س س س س سسة حماقس س س س س س س س س س س س سسد‬

‫لممه س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س سسويلت م س س س س س س س س س سسما ذن س س س س س س س س س سسب هماش س س س س س س س س س سسم‬

‫عليمهس س س س س س س س س سسم أمس س س س س س س س س سسما كفس س س س س س س س س سسواً إذا ل س س س س س س س س س س يسس س س س س س س س س سسماعدوا‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س الركي بفتح الراء مفردهما ركية‪ .‬والشوطمان جع شوطن ‪ :‬البل‪ .‬وصف الرمماح ليدانما ببمال البمار‪.‬‬ ‫‪ 2‬س رزح جع رازح ‪ :‬المل الذي ل يستوطع النمهوض هءزالً وتعبًما‪.‬‬


‫أغرتس س س س س س س س س س س س س س س فحللت س س س س س س س س س س س س س س سسم أواص س س س س س س س س س س س س س س سسر بينك س س س س س س س س س س س س س س سسم‬ ‫وأبكيت س س س س س س س س س س س س س س س سسم جف س س س س س س س س س س س س س س س سسن الن س س س س س س س س س س س س س س س سسب مم س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ل س س س س س س س سسما مضس س س س س س س س سٌر فس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالف ال س س س س س س س سسدهر عماق س س س س س س س سسد‬ ‫ليض س س س س س س س س س سسحك كل س س س س س س س س س سسب م س س س س س س س س س سسن أمي س س س س س س س س س سسة عماق س س س س س س س س س سسد‬

‫أمي س س س س س س س س سسة هّب س س س س س س س س س س م س س س س س س س س سسن كس س س س س س س س س سراك فم س س س س س س س س سسما جنس س س س س س س س س س‬

‫كفعل س س س س س س س س س سسك ج س س س س س س س س س سسمان وه س س س س س س س س سسو مثل س س س س س س س س س سسك راق س س س س س س س س س سسد‬

‫لغرقت س س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س س رم س س س س س س س س س س ي هماش س س س س س س س س س س سسم بع س س س س س س س س س س سسدمما‬

‫أحل س س س س س س س س س س س س سسوكم حي س س س س س س س س س س س س سسث الس س س س س س س س س س س س س سسمهى والفراق س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫علس س س س س س س س سسى غي س س س س س س س س س شس س س س س س س س سسيء غي س س س س س س س س س أنكس س س س س س س س سسم مع س س س س س س س س سماً‬

‫ف وس س س س س س س س س س سسماعد‬ ‫إذا حص س س س س س س س س س س سسل النس س س س س س س س س س س سسماب ك س س س س س س س س س س س ّ‬

‫خل أنس س س س س س س س س سسه أول س س س س س س س س س بكس س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س سسن نفوس س س س س س س س س سسكم‬ ‫أن س س س س س س س س س س س س سسمالم م س س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س س ينلك س س س س س س س س س س س س سسم إلمه س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ص م س س س س س س س س س س سسن التنءزيس س س س س س س س س س س ل وال س س س س س س س س س س س س ش س س س س س س س س س س سسماهد‬ ‫بن س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫فكلك س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س سسمادي الع س س س س س س س س س س س س س سسداوة حماس س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫أم س س س س س س س س س س س س سسما وأبس س س س س س س س س س س س س س ل س س س س س س س س س س س س سسول ت س س س س س س س س س س س س سسأخر م س س س س س س س س س س س س سسدت‬

‫وأن ال س س س س س س س س س س سسذي لس س س س س س س س س س س س يقض س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س كماي س س س س س س س س س س سسد‬

‫ل لفيتمس س س س س س س س س س س س س س سسون ف س س س س س س س س س س س س س س س رجس س س س س س س س س س س س س س مال كس س س س س س س س س س س س س س سسأنم‬ ‫بأيماننس س س س س س س س س س س س س س س س سسما بيس س س س س س س س س س س س س س س س سسض كس س س س س س س س س س س س س س س س سسأن متون س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ت الن س س س س س س س س س س س س س س س سءزال حس س س س س س س س س س س س س س س س سوارد‬ ‫لي س س س س س س س س س س س س س س س سسوث بسس س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫إذا اط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسردت أم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواهمهن مب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارد‬

‫وخوطي س س س س س س س س س س س س س س سسة مل س س س س س س س س س س س س س س سسس البوط س س س س س س س س س س س س س س سسون كأن س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أسس س س س س س س س س س س س س س س سسنتمهما مس س س س س س س س س س س س س س س سسما شس س س س س س س س س س س س س س س سسحذن منماصس س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫نوطس س س س س س س س س سسماعنكم عنمهس س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س سسذي فس س س س س س س س س سسأن نبس س س س س س س س س سست‬

‫عواملمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما ملنس س س س س س س س س س س س س س س س سسما بتلس س س س س س س س س س س س س س س س سسك نمالس س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫لعم س س س س س س س س س سسر أبس س س س س س س س س س س الوط س س س س س س س س س سسي ان ع س س س س س س س س س سسءز نص س س س س س س س س س سسركم‬

‫عليس س س س س س س س س س س س سسه فلس س س س س س س س س س س س سسم تعس س س س س س س س س س س س سسءزز عليس س س س س س س س س س س س سسه القمائس س س س س س س س س س س س سسد‬

‫مس س س س س س سسن اللئس س س س س س سسي يس س س س س س سسدني اللس س س س س س سسي مس س س س س س سسن السس س س س س س سسى‬

‫وي س س س س س س س س سستكن مثل س س س س س س س س س سسوج الش س س س س س س س س س سسما وه س س س س س س س س سسو واج س س س س س س س س س سسد‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدونكم آل الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب فرائ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداً‬

‫ت س س س س س س س س س س س سسذّل ل س س س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلكمهن الفرائ س س س س س س س س س س س سسد‬

‫يءزيركموه س س س س س س س س س س س س س س س س ما م س س س س س س س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س س س س س س سسروع ربيعس س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ف س س س س س س س سست عرقس س س س س س س س ت في س س س س س س س سسه الرج س س س س س س س مال المماج س س س س س س س سسد‬

‫)‪(1‬‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س س سّد بض س س س س س س س س س س س س س س س سسبعيه إلس س س س س س س س س س س س س س س س س أم س س س س س س س س س س س س س س س سسد العل‬

‫إذا م س س س س س س س س س س سسما انتم س س س س س س س س س س سسى جس س س س س س س س س س س سّد كريس س س س س س س س س س س ووال س س س س س س س س س س سسد‬

‫إذا شس س س س س س س س س س سسئت جس س س س س س س س س س سسماران بضس س س س س س س س س س سسممار مس س س س س س س س س س سسدحكم‬

‫ج س س س س س س س س س س سوادان ل يش س س س س س س س س س س سسآمهما ال س س س س س س س س س س سسدهر ط س س س س س س س س س س سسمارد‬

‫)‪(2‬‬

‫إذا ركض س س س س س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س س س س سسمان الص س س س س س س س س س س س س س سسلي منمهمس س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫الف س س س س س س س سست حس س س س س س س س سسن والس س س س س س س س سسمابق الفح س س س س س س س سسل مماج س س س س س س س سسد‬

‫مه س س س س س س س س س س س س س سسما أرض س س س س س س س س س س س س س عمان درة الرش س س س س س س س س س س س س س د يمافعس س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫)‪(3‬‬

‫فمهس س س س س س س س س س سسما أنس س س س س س س س س س سسما ذا والمس س س س س س س س س س سسد ل س س س س س س س س س س س راشس س س س س س س س س س سسد‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س يءزيركموهما أي يمهيئكم لما‪.‬‬ ‫‪ 2‬س يشآمهما ‪ :‬يسمابقمهمما‪.‬‬ ‫‪ 3‬س عن ديوانه الوطبوع ف طمهران سنة ‪ 1373‬هس‪ .‬تقيق الوطيب السيد علي الماشي‪.‬‬


‫الشيخ جعفر الوطي‬ ‫هو العمال الفماضل أبو البحر شسسرف السدين الشسيخ جعفسسر بسن ممسسد بسن حسسن بسن علسي‬ ‫بسن نماصسسر بسسن عبسسد المسسمام العبسسدي مسسن عبسسد القيسسس الوطسسي ‪ ،‬أحسسد الشسسماهي علمسسة فماضسسل مسسن‬ ‫الص سسلحماء البس سرار وك مان م سسع وفسسور تقس سواه أدي سسب رقي سسق وشسسماعر موطب سسوع ج سسءزل اللف سسظ منس سسجم‬ ‫السلوب قوي العمارضة مسن شسسعراء أوائسل القسرن السمادي عشسسر وأحسد العماصسرين لفخسرة الشسيعة‬ ‫الشسسيخ بسسماء السسدين العسسماملي ورد عليسسه فس أصسسفمهمان خلل زيمارته لثسسمامن الئمسسة علسسي بسسن موسى‬ ‫الرضما ‪ 7‬ومدحه بقصسيدة عصسمماء وجماراه فس رائيتسه فس مسدح صسماحب الءزممان سسلم الس عليسه‬ ‫حيث اقتح عليه ذلك فقمال على البديمهة وف ملس البمهمائي ‪:‬‬ ‫ه س س س س س س سسي ال س س س س س س سسدار تستس س س س س س س سسقيك م س س س س س س سسدمعمهما ال س س س س س س سسماري‬

‫فس س س س س س سسقيماً فأج س س س س س سسدى ال س س س س س سسدمع م س س س س س سسما ك س س س س س سسمان لل س س س س س سسدار‬

‫ول تستض س س س س س س س س س س س س سسع دمعس س س س س س س س س س س س س سماً تري س س س س س س س س س س س س ق مص س س س س س س س س س س س س سسونه‬

‫لعءزتس س س س س س س س س س س س ه م س س س س س س س س س س س سسما بيس س س س س س س س س س س س س ن س س س س س س س س س س س سسؤي واحج س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫ف س س س س س سسأنت ام س س س س س سسرء ب س س س س س سسمالمس ق س س س س س سسد كن س س س س س سست جماره س س س س س ما‬

‫وللجس س س س س س سسمار ح س س س س س س سسق قس س س س س س سسد علمس س س س س س سست علس س س س س س سسى الس س س س س س سسمار‬

‫إل آخرهما وهي مماثلة لقصيدة البمهمائي الت موطلعمهما ‪:‬‬ ‫سس س س س س س سسرى الس س س س س س سسبق مس س س س س س سسن نس س س س س س سسد فجس س س س س س سسدد تس س س س س س سسذكماري‬

‫عمهس س س س س س س س س س س سسود بس س س س س س س س س س س سسءزوى والعس س س س س س س س س س س سسذيب وذي قس س س س س س س س س س س سسمار‬

‫له من الثمار النشورة بي النماس ديوان شعره الشمهور‪.‬‬ ‫قمال يعتذر إل الشريف أبس عبسد الس بسن عبسد السرؤوف السسين العلسوي حيس أنكسر منسه‬ ‫مما كمان يألفه من أنسه وعنمايته وتوسم فيسه الكمافسسماة علسسى مسما يسسن فقسمال يعتسسذر عسن هسسذا السوهم‬ ‫وبعث بما اليه سنة ‪: 1019‬‬ ‫يس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيداً عفظمس س س س س س س س س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫قس س س س س س س س س س س س س س س س سسع فضس س س س س س س س س س س س س س س س سسله عنس س س س س س س س س س س س س س س س سسدي وجلّس س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي مواهب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسقت ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسورى نل وعل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬


‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسثرت عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫غي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي وعن س س س س س س س س س س س س س س س س س س الي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم قل س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أدر أي خوطيئس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫عس س س س س س س س س س س س س س س س س سسثرت بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمي وزل س س س س س س س س س س س س س س س س س ت‬

‫خوط س س س س س س س س س س س س س س س س سسب لعم س س س س س س س س س س س س س س س س سسر أب س س س س س س س س س س س س س س س س س ‪ ،‬تضي س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س سسق ب س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س سسمماء وم س س س س س س س س س س س سسما أظل س س س س س س س س س س س س سست‬

‫والرض تعج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءز ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن تم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلمهما جفس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك وم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أقلس س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س س س س سسيوف عتب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءز‬ ‫أحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي إن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س وال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي‬

‫العس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالي عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي ُس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س لست‬

‫عنس س س س س س س س س س س س س س س س س سست الوج س س س س س س س س س س س س س س س س س وه لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه وذلس س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫لعل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الوفس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء كم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما علم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ت وان جفس س س س س س س س س س س س س س سست نفس س س س س س س س س س س س س س سسس وملس س س س س س س س س س س س س س سست‬ ‫سسسسسسسسسسسسسسسس َ‬

‫تربس س س س س س س س س س س س س س س س س س س ت ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد علق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست برغي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س سسرك أو بفض س س س س س س س س س س س س س س س سسل س س س س س س س س س س س س س س س س سواك بُل س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫)‪(1‬‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا وأن م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي‬

‫لسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواك تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأله فُشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س لست‬

‫برغ س س س س س س س س س س س س س س س م الع س س س س س س س س س س س س س س س سوال والمهنس س س س س س س س س س س س س س س سسدة البس س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫دم س س س س س س س س س س س س س س سسماء أراقتمه س س س س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س س س س سسبيوطية البح س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫أل ق س س س س س س س س س س س س سسد جن س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س سسر البلد وتس س س س س س س س س س س س سسوبلى‬

‫عل س س س س س س س س سّي بس س س س س س س س سسما ضس س س س س س س س سسماقت بس س س س س س س س سسه سس س س س س س س س سسماحة الس س س س س س س س سسب‬

‫وقمال عنسسدمما عسسب البحسسر مسسن قرية كتكسسمان تسسوبلي قماصسسداً قرية بوبمان )‪ (2‬وذلسسك حمالسسة‬ ‫السسءزر ولما توسط معفظسسم السسماء وثب بعسسض السسسمك واسسسه ) السسسبيوطي ( نسسمافراً فس وجمهسسه فشسسق‬ ‫وجنته اليمن فنفظم هذه القصيدة الرغراء سنة ‪ 1019‬هس ‪:‬‬

‫فوي س س س س سسل بن س س س س س س ش س س س س س سّن ابس س س س س سسن أقصس س س س س سسى وم س س س س سسما الس س س س س سسذي‬

‫دم ل س س س س س س س ي س س س س س س سسرق م س س س س س س سسن عمه س س س س س س سسد ن س س س س س س سسوح ول ج س س س س س س سسرى‬

‫رمت س س س س س س س سسه ب س س س س س س س سسه أي س س س س س س س سسدي الس س س س س س س س سوادث م س س س س س س س سسن وتس س س س س س س سسر‬

‫عل س س س س س س س س س سسى حس س س س س س س س س س سّد ن س س س س س س س س س سسماب للع س س س س س س س س س سسدو ول ظف س س س س س س س س س سسر‬

‫تس س س س س س س س س س س س س سسمامته اط س س س س س س س س س س س س س سراف القنس س س س س س س س س س س س س سسما وتعرض س س س س س س س س س س س س س ت‬

‫لس س س س س س سسه الس س س س س س سسوت يس س س س س س سسما بس س س س س س سسؤس ال س س س س س س سوادث والس س س س س س سسدهر‬

‫لعمس س س س س س س س س س سسر أب س س س س س س س س س س س اليس س س س س س س س س س سسمام ان بس س س س س س س س س س سسماء ص س س س س س س س س س س سرفمهما‬

‫بثس س س س س س س سسمار ام س س س س س س س سسرئ مس س س س س س س سسن ك س س س س س س س سسل ص س س س س س س س سسمالة م س س س س س س س سسثري‬

‫فل غ س س س س س س س س س س س س س سسرو فمالي س س س س س س س س س س س س س سسمام بيس س س س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س س س سسروفمهما‬

‫وبيس س س س س س س س ذوي الخوط س س س س س س سسمار ح س س س س س س سسرب إلس س س س س س س س الش س س س س س س سسر‬

‫أل أبل س س س س س س س س س س س س س س سسغ الييس س س س س س س س س س س س س س س س بكس س س س س س س س س س س س س س س سراً وترغلبس س س س س س س س س س س س س س س سماً‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن أعيمان الشيعة ‪ :‬ج ‪ 16‬ص ‪.202‬‬ ‫‪ 2‬س كتكمان وبوبمان من قرى البحرين‪.‬‬

‫فم س س س س س س س سسما الرغ س س س س س س س سسوث إل عن س س س س س س س سسد ترغل س س س س س س س سسب أو بك س س س س س س س سسر‬


‫أيرض س س س س س س س س س س س س يكمما أن امس س س س س س س س س س س س سسرءاً مس س س س س س س س س س س س سسن بنيكمس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وأي ام س س س س س س س س س س س س سسرئ للخيس س س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س سسدعى وللش س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫يس س س س س س س س س س سراق عل س س س س س س س س س سسى غيس س س س س س س س س س س الض س س س س س س س س س سسبما دم وجمه س س س س س س س س س سسه‬

‫ويس س س س س س س س س سسري علس س س س س س س س س س سسى غي س س س س س س س س س س س الثقف س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س سسمر‬

‫وتنب س س س س س س س س س س سسو ني س س س س س س س س س س سسوب اللي س س س س س س س س س س سسث عن س س س س س س س س س س سسه وينثنس س س س س س س س س س س س‬

‫أخ س س س س س س سسو ال س س س س س س سسوت عن س س س س س س سسه دام س س س س س س سسي الف س س س س س س سسم والثرغ س س س س س س سسر‬

‫ليقضس س س س س س سسي امس س س س س س سسرؤ مس س س س س س سسن قص س س س س س س سست عجب س س س س س س سماً فم س س س س س س سسن‬

‫ي س س س س سسرد ش س س س س سسرح ه س س س س سسذا ال س س س س سسمال ينفظ س س س س سسر الس س س س س س ش س س س س سسعري‬

‫أنس س س س س س س س سسما الرجس س س س س س س س ل الشس س س س س س س س سسمهور مس س س س س س س س سسما مس س س س س س س س سسن ملس س س س س س س س سسة‬

‫م س س س س س س س س س س س سسن الرض إل ق س س س س س س س س س س س سسد تللمه س س س س س س س س س س س سسما ذكس س س س س س س س س س س س ري‬

‫فس س س س س س س سسمان أمسس س س س س س س سسي ف س س س س س س س س قوطرم س س س س س س س ن الرض إن ل س س س س س س س س‬

‫بريس س س س س س س س س س د اش س س س س س س س س س سستمهمار فس س س س س س س س س س س منماكبمه س س س س س س س س س سسما يس س س س س س س س س س سسري‬

‫تول س س س س س س سسع بس س س س س س س س س ص س س س س س س س سسرف القض س س س س س س س سسماء ولس س س س س س س تك س س س س س س س سسن‬

‫لتجس س س س س س س سسري صس س س س س س س سسروف ال س س س س س س س سسدهر إل عل س س س س س س س سسى الس س س س س س س سسر‬

‫تس س س س س س س سسوجمهت مس س س س س س س سسن ) مس س س س س س س سسري ( ضس س س س س س س سسحى فكأنس س س س س س س سسما‬

‫تس س س س س س س سسوجمهت مس س س س س س س سسن مس س س س س س س سسري إل س س س س س س س س العلقس س س س س س س سسم الس س س س س س س سسر‬

‫تلجلجس س س س س س س س س س س س سست خس س س س س س س س س س س س سسور القري س س س س س س س س س س س س تي مشس س س س س س س س س س س س سسمراً‬

‫وش س س س س س س س س سسبلي معس س س س س س س س س سسي والس س س س س س س س س سسماء ف س س س س س س س س س س أول الس س س س س س س س س سسءزر‬

‫فم س س س س س س س س س س س س س س سسما ه س س س س س س س س س س س س س س سسو إل أن فئ س س س س س س س س س س س س س س سست بوط س س س س س س س س س س س س س س سسمافر‬

‫مس س س س س سسن الس س س س س سسوت ف س س س س س س وجمهس س س س س سسي ول ض س س س س س سربة الفمهس س س س س سسر‬

‫لقس س س س س س س س س س س سسد شس س س س س س س س س س س سسق ين س س س س س س س س س س س س وجنس س س س س س س س س س س سست بنوطحس س س س س س س س س س س سسة‬

‫وقعس س س س س س س سست ب س س س س س س سسما دامس س س س س س س سسي اليس س س س س س س سسما عل س س س س س س سسى قوطس س س س س س س سسري‬

‫فخيّس س س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س س س س أن السس س س س س س س س س س س س سسموات أطبقس س س س س س س س س س س س سست‬

‫عل س س س س س س س س سّي وأبصس س س س س س س س سسرت الك س س س س س س س س سواكب ف س س س س س س س س س الفظمهس س س س س س س س سسر‬

‫وقم س س س س س س س سست كمه س س س س س س س سسدي نس س س س س س س س سّد م س س س س س س س سسن ي س س س س س س س سسد ذاب س س س س س س س سسح‬

‫وق س س س س س س س س س سسد بلرغ س س س س س س س س س س سست س س س س س س س س س س س سّك يسنة ثرغ س س س س س س س س س س سسرة النح س س س س س س س س س س سسر‬

‫يوط س س س س س س س س س س س س س س سسوحن ن س س س س س س س س س س س س س س سسءزف ال س س س س س س س س س س س س س س سسدمماء ك س س س س س س س س س س س س س س سسأنن‬

‫نءزي س س س س س س س ف طلس س س س س س س سسى مس س س س س س س سسمالت بس س س س س س س سسه نشس س س س س س س سسوة المس س س س س س س سسر‬

‫فمس س س س س سسن ل مس س س س س سسرئ ل يلبس س س س س سسس الوش س س س س سسي قس س س س س سسد غس س س س س سسدا‬

‫وراح موّش س س س س س س س س س س س ىس الي س س س س س س س س س س سسب ب س س س س س س س س س س سسمالنقط الم س س س س س س س س س س سسر‬

‫ووافي س س س س س س س س سست بي س س س س س س س س سست م س س س س س س س س سسما رآنس س س س س س س س س س ام س س س س س س س س سسرؤ ول س س س س س س س س‬

‫يق س س س س س س سسل أَو ه س س س س س س سسذا ج س س س س س س سسماء م س س س س س س سسن ملتق س س س س س س سسى الك س س س س س س سسر‬

‫فمه س س س س س س س سسما ه س س س س س س س سسو ق س س س س س س س سسد ألق س س س س س س س سسى ب س س س س س س س سسوجمهي علم س س س س س س س سسة‬

‫كم س س س س س س سسما اعتض س س س س س سست ب س س س س س س سسمالوطرس إعراب س س س س س س سسة الكس س س س س س س سسر‬

‫فس س س س س س س س سسمان يس س س س س س س س سسح شس س س س س س س س سسيئماً مس س س س س س س س سسن ميس س س س س س س س سسماي إثره س س س س س س س س ما‬

‫بق س س س س س س سسدار أخ س س س س س س سسذ ال س س س س س س سسو م س س س س س س سسن ص س س س س س س سسفحة الب س س س س س س سسدر‬

‫فل غ س س س س س س س س س س س س س سسرو ف س س س س س س س س س س س س س سسمالبيض الرق س س س س س س س س س س س س س ماق أدل س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عل س س س س س سسى العت س س س س س سسق م س س س س س سسما لح س س س س س سست ب س س س س س سسه س س س س س س سسة الث س س س س س سسر‬

‫وق س س س س س س س س سسل بع س س س س س س س س س سسد ه س س س س س س س س س سسذا للس س س س س س س س س س سسبيوطية افخ س س س س س س س س س سسري‬ ‫وقس س س س س س س س سسل للض س س س س س س س س سسبما فيئ س س س س س س س س سسي الي س س س س س س س س سسك ع س س س س س س س س سسن الِوط لس‬

‫عل س س س س س س س سسى س س س س س س س س سسمائر الش س س س س س س س سسجعمان بمالفتك س س س س س س س سسة البك س س س س س س س سسر‬ ‫وللس س س س س س س س س سسمر ل هت س س س س س س س س سسءززن يومس س س س س س س س س ماً إل س س س س س س س س س الص س س س س س س س س سسدر‬

‫فل س س س س س س س سسو هس س س س س س س س سّم غيس س س س س س س س س ال س س س س س س س سسوت ب س س س س س س س س س لتس س س س س س س س سواثبت‬

‫رج س س س س س س س س مال يوض س س س س س س س سسون الم س س س س س س س س سسمام إلس س س س س س س س س س نص س س س س س س س س سسري‬

‫فمام س س س س س س س س س س سسما إذا م س س س س س س س س س س سسما عس س س س س س س س س س س سّن ذاك ول س س س س س س س س س س أك س س س س س س س س س س سسن‬

‫لدرك ث س س س س س س سسماري من س س س س س س سسه م س س س س س س سسما م س س س س س س س سّد ف س س س س س س س س عم س س س س س س سسري‬


‫فلسس س س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س س سسول الشس س س س س س س س س س سسعران ل س س س س س س س س س س س أزّجس س س س س س س س س س هس‬

‫بك س س س س س س سسل ش س س س س س س سسرود ال س س س س س س سسذكر أع س س س س س س سسدى م س س س س س س سسن الع س س س س س س س سّر‬ ‫وأبل س س س س س س س سسى عل س س س س س س س سسى الذان م س س س س س س س سسن ع س س س س س س س سسمارض ال س س س س س س س سسوقر‬

‫ي س س س س س س سسماف عل س س س س س س سسى م س س س س س س سسن يرك س س س س ب البح س س س س س س سسر ش س س س س س س سسرهما‬

‫وليس س س س س س س س س س سسس بس س س س س س س س س س سسأمون علس س س س س س س س س س سسى سس س س س س س س س س س سسمالك الس س س س س س س س س س سسب‬

‫ت س س س س س س س س س س س س سسوس خلل البح س س س س س س س س س س س س سسر توطف س س س س س س س س س س س س سسح تس س س س س س س س س س س س سسمارة‬

‫وترس س س س س س س و رس س س س س س س و الرغي س س س س س س سسص فس س س س س س س س طل س س س س س س سسب ال س س س س س س سسدر‬

‫تن س س س س س س س س س س س سسماول من س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س سسما تع س س س س س س س س س س س سسمال بس س س س س س س س س س س س سسبحه‬

‫وت س س س س س س س س س س س سسدرك دون القع س س س س س س س س س س س س سسر مبت س س س س س س س س س س س س سسدر القع س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫لعمس س س س س س س س س س سسر أب س س س س س س س س س س س الوطس س س س س س س س س س سسي ان بس س س س س س س س س س سسمات ثس س س س س س س س س س سسماره‬

‫لس س س س س س س سسذي غي س س س س س س س س كف س س س س س س س سٍو وهس س س س س س سسو نس س س س س س س سسمادرة العصس س س س س س س سسر‬

‫فث س س س س س س س سسمار علس س س س س س س س سسي ب س س س س س س س سسمات عنس س س س س س س س سسد اب س س س س س س س سسن ملج س س س س س س س سسم‬

‫)‪(1‬‬

‫أض س س س س س سّر علس س س س س سسى الجفس س س س س سسمان م س س س س سسن حس س س س س سسمادث العمس س س س س سسى‬

‫وأعقب س س س س س س س س سسه ث س س س س س س س س سسمار الس س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س سسدى ش س س س س س س س س سسر‬

‫وترجم له الب ف ) خلصسة الثسسر فس أعيسسمان القسسرن السسمادي عشسر ( ج ‪ 1‬ص ‪483‬‬ ‫وقسسمال ‪ :‬ولسسما نفظ سسم القص سسيدة العمارضس ة لقصسسيدة الشسسيخ البمه سسمائي واطلسسع عليمه سسما البمهسسمائي قرض مهما‬ ‫ت منمهسسما قوطعسسة فس ) النفخسسة (‬ ‫تقريضسماً حسسنماً ‪ ،‬ذكره فس السسسلفة وذكر لسسه بعسض أشسسعماره أورد ُ‬ ‫الت ذيلت بما على الريمانة وموطلعمهما ) عماطنيمهما قبل ابتسمام الصبماح (‪ .‬وكمانت وفماته سنة ثسسمان‬ ‫وعشرين وألف رحه ال‪.‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن ديوان الوطي‪.‬‬


‫السيد ماجد بن هاشم البحراني‬ ‫بكس س س س س س س س س س سسى وليس س س س س س س س س س سسس علس س س س س س س س س س سسى صس س س س س س س س س س سسب بعس س س س س س س س س س سسذوِر‬

‫التوف ‪1028‬‬ ‫م س س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س سسد أط س س س س س س س س سّل علي س س س س س س س س سسه ي س س س س س س س س سسوم عماش س س س س س س س س سسور‬

‫وان يومس س س س س س س س س س س س ماً رس س س س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س س سس س س س س س س س س س س سسماء بس س س س س س س س س س س سسه‬

‫فمابع س س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س س س عن س س س س س س س س س س س سسه قل س س س س س س س س س س س سسب مس س س س س س س س س س س س سسرور‬

‫أليّس س س س س س س س س س س س س س س سسة بمالج س س س س س س س س س س س س س س س سسمان الق س س س س س س س س س س س س س س س سسود حمامل س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫شس س س س س س س س سسعثماً هتس س س س س س س س سسمادى علس س س س س س س س سسى القتس س س س س س س س سسماب والكس س س س س س س س سسور‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسؤّم مك س س س س س س س س س س س سسة يبرغ س س س س س س س س س س س سسي ربس س س س س س س س س س س س ح متج س س س س س س س س س س س سسره‬ ‫مس س س س س س سسما طس س س س س س سسماف ب س س س س س س س طس س س س س س سسرب بعس س س س س س سسد النيس س س س س س سسس ول‬

‫م س س س س س س س س س سسما للس س س س س س س س س س سسرور وللقس س س س س س س س س س سّن ال س س س س س س س س س سسذي ذهب س س س س س س س س س سست‬ ‫ي س س س س س س س سسما غي س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س والس س س س س س س س سسمادات م س س س س س س س سسن مضس س س س س س س س سٍر‬

‫أس س س س س س س س س س س س س س س س سسيٌد هماش س س س س س س س س س س س س س س س سّي بع س س س س س س س س س س س س س س س سسد س س س س س س س س س س س س س س س س سسيدكم‬ ‫أمس س س س س س س س س سسى بي س س س س س س س س سسث ي س س س س س س س س سسل الض س س س س س س س س سسيم س س س س س س س س س سسماحته‬

‫مواص س س س س س س س س س س س س س س س سلً بي س س س س س س س س س س س س س س س س تروي س س س س س س س س س س س س س س سسح وتبكي س س س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫لح س س س س س س س س سست س س س س س س س س س سسماة س س س س س س س س س سسروري فس س س س س س س س س س أس س س س س س س س س سسماريري‬ ‫س س س س س س س س س س س س س س سسماداته بي س س س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س س س سسموم ومنح س س س س س س س س س س س س س سسور‬ ‫أول س س س س س س س س س س س س س س البس س س س س س س س س س س س س س سسمالة والس س س س س س س س س س س س س س سسد الرغ س س س س س س س س س س س س س سسماوير‬ ‫أح س س س س س س س س س س س س س س س س سسق من س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسإبراز ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسذاخي‬ ‫ويبل س س س س س س س س س س س سسغ العق س س س س س س س س س س س سسد من س س س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س س س سسل موت س س س س س س س س س س سسور‬

‫ي س س س س سسما حس س س س س سسرة ق س س س س سسد أط س س س س سسمالت ف س س س س س الش س س س س سسما ش س س س س سسرغفي‬ ‫وا حس س س س س س س س س س س س س سرتما لص س س س س س س س س س س س س سريع الس س س س س س س س س س س س سسوت متضس س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ص س س س س س س س س س س سرست ف س س س س س س س س س س س الع س س س س س س س س س س سءزا عن س س س س س س س س س سسه مق س س س س س س س س س سسماديري‬ ‫وق ّ‬

‫ق س س س س س س س س س س س سسد قّلبت س س س س س س س س س س س سسه ي س س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س س سسرد الماض س س س س س س س س س س س سسي‬

‫يس س س س س س س س سسما عقس س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س تلس س س س س س س س سسك الصس س س س س س س س سسمافنمات بس س س س س س س س سسما‬

‫جنس س س س س س س س س س سست فمس س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س سسمان أولهس س س س س س س س س س سسما تبعقي س س س س س س س س س س س‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س سسأنه مماقراهس س س س س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س س س س الوطعس س س س س س س س س س س س س س سسمان ول‬

‫أرخ س س س س س س س س س ى العن س س س س س س س س س سسة عنمه س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س الض س س س س س س س س س سسمامي‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س سسماهما بب س س س س س س س س س س س س س س سسماع غي س س س س س س س س س س س س س س س منقب س س س س س س س س س س س س س س سسض‬

‫يس س س س س س س س س س سسوم الس س س س س س س س س س سسوغى وجنس س س س س س س س س س سسمان غي س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سسذعور‬


‫مس س س س س س س س س س س س س س سسن مبلرغ س س س س س س س س س س س س س س سّن قريش س س س س س س س س س س س س س س سماً ان سس س س س س س س س س س س س س س سسيدهما‬

‫ث س س س س س س س س س س س س س س سسوى ثلث لي س س س س س س س س س س س س س س سسمال غيس س س س س س س س س س س س س س س س مقب س س س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س سسن مبلرغ س س س س س س س س س س س س س س سّن قريش س س س س س س س س س س س س س س سماً ان سس س س س س س س س س س س س س س سسيدهما‬ ‫قس س س س س س سسومي ال س س س س س س س مي س س س س س س س ٍ‬ ‫ف ف س س س س س س س كفس س س س س س سسن‬ ‫ت مس س س س س س سسما ل س س س س س س س ّ‬ ‫ّ‬ ‫تلس س س س س س س سسك الس س س س س س س سسدمماء الءزواك س س س س س س سسي السس س س س س س س سسمائلت علس س س س س س س سسى‬

‫سس س س س س س س س س س س س س سسر اليعماسس س س س س س س س س س س س س سسيب والس س س س س س س س س س س س س سسبيض البس س س س س س س س س س س س س سسماتي‬

‫تل س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س سسرؤوس أب س س س س س س س س س سست إل العل فس س س س س س س س س س سسمت‬

‫عل س س س س س س س س س سسى رفي س س س س س س س س س سسع م س س س س س س س س س سسن الرص س س س س س س س س س مان مش س س س س س س س س س سسمهور‬

‫كس س س س س س س س س س سسأنه حي س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س سّودس الس س س س س س س س س س سسدجى علس س س س س س س س س س سسم‬

‫س س س س س س س س س س س س سسمام تش س س س س س س س س س س س سسب ل س س س س س س س س س س س سسه أن س س س س س س س س س س س س سوار مق س س س س س س س س س س س سسرور‬

‫تلس س س س س س س سسك الوط س س س س س س س سواهر ل س س س س س س س س يضس س س س س س س سسرب لس س س س س س س سسما كلس س س س س س س سسل‬

‫تنحس س س س س س س س س س س س س س سسوه ف س س س س س س س س س س س س س س س القف س س س س س س س س س س س س س سسر زوار اليع س س س س س س س س س س س س س سسمافي‬ ‫يوم س س س س س س س س س س ماً ول نس س س س س س س س س س سسمال مس س س س س س س س س س سسن سس س س س س س س س س س سسدٍر وك س س س س س س س س مافور‬

‫ول تس س س س س س س س س س س س س س س س سسد لس س س س س س س س س س س س س س س س سسما أطنس س س س س س س س س س س س س س س س سسماب تس س س س س س س س س س س س س س س س سسدير‬

‫ك س س س س س سسم فيمه س س س س س سسم م س س س س س سسن بنس س س س س س س الخت س س س س س سسمار م س س س س س سسن غ س س س س س سسرر‬ ‫إذا تب س س س س س س س س سسماكي لس س س س س س س س س س يفص س س س س س س س س سسحن ع س س س س س س س س سسن كم س س س س س س س س سسد‬

‫ملس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّوة ووج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س وه كمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدنماني‬ ‫إل ت س س س س س س س س س س س س س س س س سّد رس دمس س س س س س س س س س س س س س س س سسع غي س س س س س س س س س س س س س س س س س منس س س س س س س س س س س س س س س س سسءزور‬

‫وان تش س س س س س س س س س س س س س سسماكي لس س س س س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س س س س سسمن داعي س س س س س س س س س س س س س سسة‬ ‫ي س س س س س س سسما فجعس س س س س س س سسة أوسس س س س س س سسعت ف س س س س س س س س قلس س س س س س س سسب فماطمس س س س س س س سسة‬

‫إل تصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّعد أنف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماس وتءزفيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫الءزهس س س س س س س س س راء جس س س س س س س س س سسرح مصس س س س س س س س س سسماب غي س س س س س س س س س س مسس س س س س س س س س سسبور‬

‫وان ذات خ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن عقمائلمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫هت س س س س س س س س س سسدى ال س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سستفءز العق س س س س س س س س س سسل مم س س س س س س س س س سسور‬

‫بن س س س س س س س س س س س س أمي س س س س س س س س س س سسة ق س س س س س س س س س س سسد ض س س س س س س س س س س س سّلت حل س س س س س س س س س س سسومكم‬ ‫أدوحس س س س س س س س س س س س س س س س س ة ق س س س س س س س س س س س س س س س س سسد تفي س س س س س س س س س س س س س س س س سسأت أظّلتمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ض س س س س س س س س س سسلل منرغم س س س س س س س س س سسس فس س س س س س س س س س س الرغ س س س س س س س س س سّي مرغم س س س س س س س س س سسور‬

‫نلت س س س س س س س س س س س س س س سسم بواس س س س س س س س س س س س س س س سسق أعلهس س س س س س س س س س س س س س سسما بتكس س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫بن س س س س س س س س س س س س س س س س أميس س س س س س س س س س س س س س س سسة ل نس س س س س س س س س س س س س س س سسمامت عيس س س س س س س س س س س س س س س سسونكم‬

‫فث س س س س س س س س س س س س سّم طس س س س س س س س س س س س سسمالب وت س س س س س س س س س س س سسر غي س س س س س س س س س س س س س موت س س س س س س س س س س س سسور‬

‫س س س س س س س س س س سسعماً بنس س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسب الوض س س س س س س س س سسماح مرثي س س س س س س س س س سسة‬

‫يعن س س س س س س س س س س س سسو ل س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س سسل منوطي س س س س س س س س س س س سسق ونريس س س س س س س س س س س س ر‬


‫الس سسيد مماج سسد اب سسن الس سسيد هماش سسم العريض سسي الص سسمادقي البحرانس س ‪ ،‬تلم سسذ علي سسه الفي سسض‬ ‫الكماشمان صماحب الواف وآخرون من علمماء البحرين العلم‪ .‬من مؤلفسماته الرسمالة اليوسفية ‪،‬‬ ‫ورسمالة ف مقدمة الواجب وحواشي على العمال ‪ ،‬وخلصة الرجمال ‪ ،‬والشسرائع ‪ ،‬واثنس عشسرية‬ ‫البمهمائي وغيهما‪.‬‬ ‫توف ف ‪ 1028‬هس بشياز ودفن بشمهد شماه جراغ‪ .‬ترجم له ف لؤلؤة البحرين وسلفة‬ ‫العصر وجماء ف أنوار البدرين ص ‪ 85‬ف ترجته مما يلي ‪:‬‬ ‫هسسو السسسيد العلمسسة الفمهمامسسة مسسرز قصسسب السسسبق ف س جيسسع الفضسسمائل والسسمالت الكسسسبية‬ ‫والوهبية من بي فحول الواخر والوائل السيد ابو علي السيد مماجد ابن السسسيد العسسمال السسسيد‬ ‫هماشم ابن العريض الصمادقي البحرانس كسمان أوحد زممانه فس العلسوم أحفسسظ أهسل عصسسره ‪ ،‬نسمادرة‬ ‫ف س السسذكماء والفوطنسسة وهسو أول مسسن نشسسر علسسم السسديث ف س دار العلسسم ش سياز الروسسة ولسه مسسع‬ ‫علممائمهسسما مسسمالس عديسسدة ومقمامسسمات مشسسمهورة أخسسبن شسسيخنما الفقيسسه ببعضسسمهما وأقبسسل أهلمهسسما عليسسه‬ ‫إقبمالً شديداً وتلمذ عليه العلمماء العيمان مثل مولنما العلمة ممسسد مسسسن الكماشسسمان صسسماحب‬ ‫) ال سواف ( والشسسيخ الفقيسسه ذو الرتبسسة الرفيعسسة ف س الفضسسل والكمسسمال الشسسيخ ممسسد بسسن حسسسن بسسن‬ ‫رجب البحران والشيخ الفماضل التبحر الشيخ ممد علسي البحرانس والشسيخ زين السدين الشسيخ‬ ‫علسسي بسسن سسسليممان البحران س والشسسيخ العلمسسة الديسسب الوطيسسب الشسسيخ احسسد بسسن عبسسد السسسلم‬ ‫البحرانس والسسسيد العلمسسة السسسيد عبسسد الرضما البحرانس والشسسيخ الفماضسسل الشسسيخ أحسسد بسسن جعفسسر‬ ‫البحران س وغيهس م وخوط سسب علسسى من سسب ش سياز خوطبسست المعسسة بديمه سسة لسسما نسسسي تلمي سسذه السسسيد‬ ‫الفماضل السيد عبد الرضما الوطبتي اللتي أنشأمهما والقصسسة مسذكورة فس كتسماب ) سسلفة العصسسر‬ ‫فس مماسسسن السسدهر ( للسسسيد الفماضسسل السسسيد علسسي بسسن اليسزا أحسسد وختممهسسما بأبيسسمات فس غمايسسة مسسن‬ ‫البلغة‬


‫والءزال سسة وك مان ش سسيخنما العلم سسة معجبس سماً ك سسثياً بقص سسيدته الرائي سسة فس س مرثي سسة الس سسي )ع( س سسيد‬ ‫الشمهداء الت موطلعمهما ‪:‬‬ ‫بكس س س س س س س س س س سسى وليس س س س س س س س س س سسس علس س س س س س س س س س سسى صس س س س س س س س س س سسب بعس س س س س س س س س س سسذور‬

‫م س س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س سسد أط س س س س س س س س سّل علي س س س س س س س س سسه ي س س س س س س س س سسوم عماش س س س س س س س س سسور‬

‫واجتمع ف سنة بمالعلمسة الشسيخ البمهسسمائي فس دار السسلوطنة اصسفمهمان الروسة فسأعجب‬ ‫بسسه شسيخنما البمهسسمائي حكسسى بعسسض مشسسمائخنما انسسه سسأل السسسيد عسسن مسسسألة بحضسسر الشسيخ فسأوجءز‬ ‫السيد الواب تأدبماً مع الشيخ فأنشد الشيخ ) قدس ال سره ( ‪:‬‬ ‫حمامة جرعما حومة الند اسجعي فأنت برأى من سعماد ومسمع فأطسسمال السسسيد الكلم‬ ‫فماستحسنه الشيخ واستجماز منسه الشسيخ فكتسب لسه اجسماة طويلسة تشستمل علسى تسأدب عفظيسم فس‬ ‫حقسسه وثنسسماء جيسسل وتقري ظ عفظيسسم وقسد وج دت الجسسمازة ف س خءزانسسة بعسسض كتسسب العيسسمان سسسنة‬ ‫‪ 1103‬ولول ضيق القمام لنقلتمهما‪.‬‬ ‫وللسسسيد ‪ ) 1‬الرس مالة اليوسسفية ( جيسسدة جسسداً وعليمهسسما لسسه حواشسسي مفيسسدة ورأيتمهسسما بسسط‬ ‫تلميسسذه الفماضسسل الشسسيخ أحسسد بسسن جعفسسر البحران س وقد قرأهسسما عليسسه ) قسسدس ال س سسسره ( فس دار‬ ‫العلم شياز وعليمهما النماء والجمازة بوطسه وله رسمالة فس مقدمسة السواجب مليحسة كسثية الفوائسد‬ ‫ورأيتمهما مرة واحسدة فس يسد بعسض الفضسلء فس ملسس شسيخنما سسنة ‪ 1109‬ول يعوطمهسسما صسماحبمهما‬ ‫للستنسسما خ ثس أنسه مسمات فوطلبتمهسما مسن ورثتسه ففتشسوا عنمهسما ول يروهما ‪ ،‬وله حواشسي علسى العسمال‬ ‫وحواشي متفرقة علسى خلصسة الرجمال ورأيتمهسسما بوطسسه عنسسد بعسض الصسسحماب وله حواشسي علسى‬ ‫الشرائع وعلى اثن عشرية شيخنما البمهمائي وحواشي علسى كتسماب السديث وف نسسخة التمهسذيب‬ ‫الست عنسدي جلسة منمهسما وله فتسماوى متفرقة جعمهسما بعسض تلمسذته وهي عنسدي وله رسمالة سسماهما‬ ‫) سلسسسل الديسسد ف س تقييسسد أهسسل التقليسسد ( ومنسسه أخسسذ العلمسسة السسسيد هماشسسم البحران س هسسذا‬ ‫السم فمانتخب من شرح‬


‫عءز الدين ابن أب الديد كتمابماً سماه ) سلسل الديد ف التقييد لهل التقليد مسسن كلم ابسسن‬ ‫أب الديد ( ورأيت له ) صورة وقف ( تتضسمن وقف السمان وموقوفماهتسما فس غمايةالبلغسة ونمايسة‬ ‫الباعسسة رأيتمهسسما فس يسسد السسسيد الديسسب النجيسسب صسسماحبنما السسسيد عبسسد السسرؤوف ابسسن السسسيد حسسسي‬ ‫الدحفصسسي البحرانسس‪ .‬تسسوف ‪ 1‬بمالليلسسة الماديسسة والعشسرين مسسن شسسمهر رمضسسمان بسسدار العلسسم شسياز‬ ‫سنة ‪ 1028‬هس انتمهى كلم شيخنما العلمة الشيخ سليممان البحران‪.‬‬ ‫وهذه أبيماته الت ارتلمهما بعد خوطبت المعة ‪:‬‬ ‫نماش س س س س س س س س س سسدتك الس س س س س س س س س س س إل م س س س س س س س س س سسما نفظ س س س س س س س س س سسرت إلس س س س س س س س س س س‬

‫صس س س س س س س سسنيع مس س س س س س س سسما ابتس س س س س س س سسدأ البس س س س س س س سسماري وم س س س س س س سسما ابتس س س س س س س سسدعما‬

‫ت س س س س س س س س س س س سسد ص س س س س س س س س س س س سسفيح س س س س س س س س س س س س سسماء م س س س س س س س س س س س سسن زم س س س س س س س س س س س ردة‬

‫خض س س س س س س س سراً وفيمهس س س س س س س سسما فري س س س س س س س د الس س س س س س س سسدر قس س س س س س س سسد رص س س س س س س س عما‬

‫تس س س س س س س س س سسرى الس س س س س س س س س سسدراري يس س س س س س س س س سسداني النس س س س س س س س س سسوح فمس س س س س س س س س سسما‬ ‫والرض طماشس س س س س س س س س س سست ول س س س س س س س س س تس س س س س س س س س س سسكن فوّقرهس س س س س س س س س س ما‬

‫ب الس س س س س س س س س سسرى عيّس س س س س س س س س سماً ول ض س س س س س س س س سسلعما‬ ‫ي س س س س س س س س سسدن غس س س س س س س س س س ّ‬ ‫بمالراسس س س س س س س س س سسيمات الس س س س س س س س س سست مس س س س س س س س س سسن فوقمهس س س س س س س س س سسما وض س س س س س س س س سسعما‬

‫فق س س س س س س س س س س سّر سس س س س س س س س س س سسماحتمهما مس س س س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س س س سسدمما إمتنعس س س س س س س س س س سسما‬

‫وان س س س س س س س س س سسط ش س س س س س س س س س سسماممهما م س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س سسدمما ارتفع س س س س س س س س س سسما‬

‫وأرس س س س س س س س س س س س س ل العمادي س س س س س س س س س س س س سسمات العصس س س س س س س س س س س س س سرات ل س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ه س س س س س س س س س س سسذا ونفس س س س س س س س س س س سسك ل س س س س س س س س س س سسو أّم ال س س س س س س س س س س سسبي ل س س س س س س س س س س سسما‬

‫ولي س س س س س س س سسس ف س س س س س س س س س الع س س س س س س س سسمال العل س س س س س س س سسوي م س س س س س س س سسن أث س س س س س س س سسر‬

‫فقمهقمه س س س س س س س سست مل س س س س س س س سسء فيمه س س س س س س س سسما واكتس س س س س س س س سست خلع س س س س س س س سسما‬ ‫لرت س س س س س س س س د عنمهس س س س س س س س سسما كليس س س س س س س س سسل الوطس س س س س س س س سسرف وإرت س س س س س س س س دعما‬ ‫يّي س س س س س س س س س س س س الل س س س س س س س س س س سسب إل في س س س س س س س س س س سسك ق س س س س س س س س س س سسد جع س س س س س س س س س س سسما‬

‫انتمه سسى ‪ ،‬ق سسمال السسسيد ف س الس سسلفة ‪ :‬وهسذه البي سسمات ل سسو ك سسمانت ع سسن رويسّسة لفحم سست‬ ‫مصماقع الرجمال فكيف وهي عن بداهة وإرتمال ومن شعره ف الوعفظة ‪:‬‬ ‫ض‬ ‫طلع س س س س س س س س س س س س سست علي س س س س س س س س س س س س سسك الن س س س س س س س س س س س س سسذرات ال س س س س س س س س س س س س سسبي ُ‬ ‫ص س س س س س س س س س س س س س سّرحن عن س س س س س س س س س س س س س سسدك بمالن س س س س س س س س س س س س س سسذارة عن س س س س س س س س س س س س س سسدمما‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س يُرغنمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما الي س س س س س س س س س س س س س س س سسماء والتعري س س س س س س س س س س س س س س س ض‬

‫وافس س س س س س س س س س س س س س س س الش س س س س س س س س س س س س س س سسيب موطمالب س س س س س س س س س س س س س س سماً بق س س س س س س س س س س س س س س سسوقه‬

‫وعلس س س س س س س س س س سّي م س س س س س س س س س سسن قب س س س س س س س س س سسل الش س س س س س س س س س سسبماب ق س س س س س س س س س سسروض‬

‫س س س س س س س س س سست مضس س س س س س س س س سسي وأربعس س س س س س س س س سسون نصس س س س س س س س س سسحن ل س س س س س س س س س س‬

‫وأبيس س س س س س س س س س س س سسض منمهس س س س س س س س س س س س سسما الفس س س س س س س س س س س س سسماحم المحس س س س س س س س س س س س سسوض‬ ‫ولّثلمه س س س س س س س س س س س س س سسن عل س س س س س س س س س س س س س سسى التق س س س س س س س س س س س س س سسى تض س س س س س س س س س س س س س سسيض‬


‫أيق س س س س س س س س س س س س س س س سسوم أقس س س س س س س س س س س س س س س س سوام بس س س س س س س س س س س س س س س س سسنون الص س س س س س س س س س س س س س س س سسبما‬

‫مت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوافراً ويفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوتن الفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسروض‬

‫لح س س س س س س س س س س سسق ه س س س س س س س س س س سسذا ق س س س س س س س س س س سسد نض س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س س سسه ول‬

‫أن س س س س س س س س س سسما بمال س س س س س س س س س سسذي يبرغ س س س س س س س س س سسي الش س س س س س س س س س سسيب ن س س س س س س س س س سسوض‬

‫ان الشس س س س س س س س س سسبماب هس س س س س س س س س سسو الوطس س س س س س س س س سسمار ال س س س س س س س س س س الصس س س س س س س س س سسبما‬ ‫ب س س س س س س س س س س س س سسمادرته ِخ ل س س س س س س س س س س س س س سسس الص س س س س س س س س س س س س سسبما إذ لح لس س س س س س س س س س س س س س‬

‫فس س س س س س س س س س سسإذا رم س س س س س س س س س س ماه الش س س س س س س س س س س سسيب فمهس س س س س س س س س س سسو ممهي س س س س س س س س س س سسض‬ ‫بف س س س س س س س س س س س س س س سسمارق الف س س س س س س س س س س س س س س سسودين من س س س س س س س س س س س س س س سسه ومي س س س س س س س س س س س س س س سسض‬

‫فمشس س س س س س س س س سسى وح س س س س س س س س س ماز السس س س س س س س س س سسبق إذ أنس س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س سسمارح‬

‫ج س س س س س س س س س س س س س س سسذع بس س س س س س س س س س س س س س س سست الع س س س س س س س س س س س س س س سسذار ركس س س س س س س س س س س س س وض‬

‫واس س س س س س س س س سسوّد ف س س س س س س س س س س نفظ س س س س س س س س سسر الك س س س س س س س س س سواعب منفظ س س س س س س س س سسري‬

‫إذ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّودته النمائب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيض‬

‫والليس س س س س س س س س س س س س س سسل مبس س س س س س س س س س س س س س سسوب لكس س س س س س س س س س س س س س سسل ضس س س س س س س س س س س س س س سسجيعة‬

‫هتس س س س س س س س س س س س س سسوى عنماقَس س س س س س س س س س س س س سسك والصس س س س س س س س س س س س س سسبماح برغيس س س س س س س س س س س س س سسض‬

‫عري س س س س س س س س س ت رواحس س س س س س س س س سسل صس س س س س س س س س سسبوت مس س س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س س سسدمما‬

‫أعىي س س س س س س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س س س س س س س سسما خ بس س س س س س س س س س س س س س س سسن والتق س س س س س س س س س س س س س س س سسويض‬

‫ق س س س س س س سسد كن س س س س س س سست أج س س س س س س سسح فس س س س س س س س العن س س س س س س سسمان فسماس س س س س س س سسن‬

‫وال ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذلل مص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعب وي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسروض‬

‫ت وع س س س س س س س س س سسماث ف س س س س س س س س س س س‬ ‫عب س س س س س س س س س س سسث الربي س س س س س س س س س س سسع بلمل س س س س س س س س س س س ّ‬

‫تل س س س س س س س س س س س س س س سسك الماس س س س س س س س س س س س س س س سسن كلمه س س س س س س س س س س س س س س سسن مقي س س س س س س س س س س س س س س سسض‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س سسما دام طرف س س س س س س س س س س س س س س ك ل يصس س س س س س س س س س س س س س سسح فإنس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫قل س س س س س س س س س سسب عل س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س سسدق الس س س س س س س س س س سراض مري س س س س س س س س س ض‬

‫ومن شعره ; ين ال الفه ووطنه حني النجيب ال عوطنه يقول ‪:‬‬ ‫يماس س س س س س س س س س س سسماكن ج س س س س س س س س س س سسد حف س س س س س س س س س س سسص ل توطفك س س س س س س س س س س سسم‬

‫ريس س س س س س س س س س س س س س ب النس س س س س س س س س س س س س س سسون ول ن س س س س س س س س س س س س س سسمالتكم الس س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫ول عس س س س س س س س س س سسدت زهس س س س س س س س س س رات الصس س س س س س س س س س سسب واديكس س س س س س س س س س سسم‬

‫ول أغس س س س س س س س س س س س س س سسب ث س س س س س س س س س س س س س س سراه العس س س س س س س س س س س س س س سسمارض الت س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫مس س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س سسدار عنس س س س س س س س سسدي وان الفيتمهس س س س س س س س سسما سس س س س س س س س سسكنما‬

‫يرض س س س س س س س س س ماه قلس س س س س س س س س سسب لس س س س س س س س س سسول اللس س س س س س س س س سسف والسس س س س س س س س س سسكن‬

‫مس س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س بكس س س س س س س س س س سسل بلد جئتمهس س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س سسكن‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س بك س س س س س س س س س س س س س س سسل بلد جئتمه س س س س س س س س س س س س س س سسما وط س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫ال س س س س س س س س س س سسدهر ش س س س س س س س س س س سسماطر م س س س س س س س س س س سسما بينس س س س س س س س س س س س وبينك س س س س س س س س س س سسم‬

‫ظلم س س س س س س س س س سسما فك س س س س س س س س س سسمان لك س س س س س س س س س سسم روح ولس س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س سسدن‬

‫م س س س س س س سسما لس س س س س س س س وم س س س س س سسما ل س س س س س س سسك يماورق س س س س س س ماء ل انعوطف س س س س س س سست‬

‫ب س س س س س س س سسك الرغص س س س س س س س سسون ول اس س س س س س س س سستعلى ب س س س س س س س سسك الفن س س س س س س س سسن‬

‫م س س س س س س س س سسثي ش س س س س س س س س سسجوك اطس س س س س س س س س سراب ص س س س س س س س س سسدحت ب س س س س س س س س سسما‬

‫ومص س س س س س س س س س سسدر الن س س س س س س س س س سسوح من س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسم وال س س س س س س س س س سسءزن‬

‫وجيت س س س س س س س س س س س س س ل اراه س س س س س س س س س س س س سسم ت س س س س س س س س س س س س سست مق س س س س س س س س س س س س سسدرت‬

‫يوم س س س س س س س سسما والفس س س س س س س س سسك تس س س س س س س س سست الكشس س س س س س س س سسح متضس س س س س س س س سسن‬

‫ه س س س س س سسذا وك س س س س م ل س س س س س سسك م س س س س س سسن اش س س س س س سسيماء ف س س س س س سسءزت ب س س س س س سسما‬

‫عن س س س س س س س س س س س س س وان لءزن س س س س س س س س س س س س ما ف س س س س س س س س س س س س س ع س س س س س س س س س س س س سوله قس س س س س س س س س س س س سسرن‬

‫وقمال وقد سع مليحماً يقرأ على القبور ويتلو القرآن بنرغم الءزبور ‪:‬‬

‫وتس س س س س س س س س سسماٍل لي ال س س س س س س س س س سسذكر ق س س س س س س س س س سسد وقف س س س س س س س س س سست بن س س س س س س س س س سسما‬

‫تلوت س س س س س س س س س س س س س سسه بيس س س س س س س س س س س س س س س س الض س س س س س س س س س س س س س س سسللة والرشس س س س س س س س س س س س س س س د‬


‫يلف س س س س س س س س س سسظ يس س س س س س س س س س سسوق الءزاه س س س س س س س س س سسدين الس س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س سسما‬

‫ومعنس س س س س س س س س س يس س س س س س س س س سسوق الفماس س س س س س س س س سسقي الس س س س س س س س س س الءزه س س س س س س س س د‬

‫وللسيد مماجد ابن السيد هماشم يرثي السي ‪:‬‬ ‫أمرب س س س س س س س س ع الوط س س س س س س س س سسف طس س س س س س س س س سّوفت الص س س س س س س س س سسمائب بس س س س س س س س س س‬

‫يمه س س س س س س سوان ال س س س س س س سسرزء ح س س س س س س سست قل س س س س س س سست م س س س س س س سسن عج س س س س س س سسب‬

‫وص س س س س س س س سسرت منس س س س س س س س س س مك س س س س س س س س سسمان الن س س س س س س س س سسمار للحوط س س س س س س س س سسب‬ ‫بين س س س س س س س س س س س وبي س س س س س س س س س س س الرزايس س س س س س س س س س سسما أقس س س س س س س س س س سسرب النسس س س س س س س س س س سسب‬

‫ل كس س س س س س س س س سسمان جيس س س س س س س س س سسد مصس س س س س س س س س سسماب عس س س س س س س س س سسماطلً ول س س س س س س س س سسه‬

‫مس س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س سسدموع عق س س س س س س س س س سسود اللؤل س س س س س س س س سسؤ الرط س س س س س س س س س ب‬

‫ل زال في س س س س س س س س س س سسك رب س س س س س س س س س س وع الوط س س س س س س س س س س سسف منس س س س س س س س س س س سسحبماً‬ ‫يس س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س سربل أيس س س س س س س س سسن أق س س س س س س س س سوام ش س س س س س س س س سرف ِ‬ ‫ت بس س س س س س س س سسم‬

‫ذي س س س س س س س س س سسل النس س س س س س س س س س سسيم وبلّت س س س س س س س س س سسه ي س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س سسحب‬ ‫وكنس س س س س س س س سست فيمهس س س س س س س س سسم مكس س س س س س س س سسمان الفس س س س س س س س سسق للشس س س س س س س س سسمهب‬

‫أك س س س س س س س س سربل أي س س س س س س س س سسن ب س س س س س س س س سسدر ق س س س س س س س س سسد ذهب س س س س س س س س س ِ‬ ‫ت ب س س س س س س س س سسه‬

‫صس س س س س س س س س س سّد قسست في س س س س س س س س س سسك كلم الفيلس س س س س س س س س س سسوف ب س س س س س س س س س سسأن‬

‫ح س س س س س س س س س سست تّج س س س س س س س س س س بس ت س س س س س س س س س سست الرض بس س س س س س س س س سسمالجب‬ ‫البس س س س س س س س س سسدر يسس س س س س س س س س سسف مس س س س س س س س س سسن حيلول س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س سستب‬

‫ك س س س س س س س س س سسمان الرغم س س س س س س س س س سسمام علوم س س س س س س س س سسما جّس س س س س س س س س سسة وس س س س س س س س س سسخى‬ ‫لس س س س س س س س س س س وقعت س س س س س س س س س سسك الس س س س س س س س س س سسوداء ك س س س س س س س س س سسم َسس س س س س س س س س س س تست‬

‫رّووي س س س س س س س سست مس س س س س س س س سسن ممائس س س س س س س س سسة الرغس س س س س س س س سسدودق العس س س س س س س س سسذب‬

‫أعجبس س س س س سست مس س س س س سسن حمالس س س س س سسك الس س س س س سسبق اللمس س س س س سسوع فمس س س س س سسما‬

‫برغيممه س س س س س س س س سسما قم س س س س س س س س سراً م س س س س س س س س سسن قب س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س يرغ س س س س س س س س سسب‬ ‫ترين س س س س س س س س س س س س سسه ض س س س س س س س س س س س س سسماحكماً إل م س س س س س س س س س س س س سسن العج س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ل غ س س س س س س س س س س س سسرو إن خرب س س س س س س س س س س س ت أفلكمه س س س س س س س س س س س سسما فلق س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فقس س س س س س س س سسدن قوطب س س س س س س س س سماً فمهس س س س س س س س سسل تسس س س س س س س س سسري بل قوطس س س س س س س س سسب‬

‫ك س س س س س سسم ش س س س س س سسس دج س س س س س سسن لفق س س س س س سسد الب س س س س س سسدر كماس س س س س س سسفة‬

‫وكس س س س س س س س س مان منس س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س سسنماهما غي س س س س س س س س س س س متج س س س س س س س س س س سسب‬

‫فكيس س س س س س س س س سسف قيس س س س س س س س س سسل بس س س س س س س س س سسأن البس س س س س س س س س سسدر مكتسس س س س س س س س س سسب‬

‫بمالشس س س س س س س س سسمس نس س س س س س س س سسوراً وه س س س س س س س س ذا غي س س س س س س س س س مكتسس س س س س س س س سسب‬

‫***‬ ‫ل س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س سسن نمائحس س س س س س س س س سسمات بس س س س س س س س س سسمالوطفوف فس س س س س س س س س سسذي‬

‫تس س س س س س س سسدعو أخس س س س س س س سسي ول س س س س س س سسديمهما مس س س س س س س سسن تقس س س س س س س سسول أب س س س س س س س س‬

‫كن س س س س س س س س س سست ال س س س س س س س س س سسءزلل ب س س س س س س س س س سسروداً للفظم س س س س س س س س س سسماة فل س س س س س س س س س سسم‬

‫أش س س س س س س س س سسعلت قل س س س س س س س س سسب بم س س س س س س س س سسر من س س س س س س س س سسك ملتمه س س س س س س س س سسب‬

‫لعس س س س س س س س س س سّل ذل س س س س س س س س س سسك م س س س س س س س س س سسن لوط س س س س س س س س س سسف الليق س س س س س س س س س سسة إذ‬

‫ت ي س س س س س س س سسما ب س س س س س س س سسدر بيس س س س س س س س س ال س س س س س س س سسماء واللمه س س س س س س س سسب‬ ‫جعس س س س س س س س س َ‬

‫بس س س س س س س س س س سٌر ت س س س س س س س س س سسرّوي العوطماش س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س سسن ج س س س س س س س س س سسداوله‬

‫حس س س س س س س سست الص س س س س س س س سوارم يرويمهس س س س س س س سسما مس س س س س س س سسن السس س س س س س س سسرغب‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن مموعة الشيخ لوطف ال بن علي الت كتبمهما بوطة سنة ‪ 1201‬هس‪.‬‬

‫)‪(1‬‬


‫محمد بن الحسن بن زيد الدين الشهيد الثاني‬ ‫التوف ‪1030‬‬ ‫كي س س س س س س س س س س سسف ترق س س س س س س س س س س ى دم س س س س س س س س س س سسوع أه س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س سسولء‬

‫والسس س س س س س س س س س س س س س سسي الشس س س س س س س س س س س س س س سسمهيد ف س س س س س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س س س س س سربلء‬

‫جس س س س س س س س س س س س س س سسده الصس س س س س س س س س س س س س س سسوطفى المي س س س س س س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫الس س س س س س س س س س س سسوحي مس س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س خس س س س س س س س س س س سسمات النبيس س س س س س س س س س س سسماء‬

‫وأبس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه أخ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو النس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب علس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫آي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيد الوص س س س س س س س س س س س س س س س س سسيماء‬

‫أم س س س س س س س س س س س س س س س س سسه البض س س س س س س س س س س س س س س س س سسعة البت س س س س س س س س س س س س س س س س سسول أخ س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفوة الوليس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء والصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفيماء‬

‫لي س س س س س س س سست ش س س س س س س س سسعري م س س س س س س س سسما ع س س س س س س س سسذر عب س س س س س س س سسد م س س س س س س س سسب‬

‫جمامس س س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س س سسدمع سس س س س س س س س س س س س س سسماكن الحشس س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫واب س س س س س س س س س سسن بن س س س س س س س س س سست الن س س س س س س س س س سسب أض س س س س س س س س س سسحى ذبيحس س س س س س س س س س سماً‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستمهمامماً م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرملً بمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمماء‬

‫وحري س س س س س س س س س س س س س س س الوص س س س س س س س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س س س س س س س س س أسس س س س س س س س س س س س س س س سسر ذّل‬

‫فماق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدات الب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء والبن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫وعل س س س س س س س س س س س س س س س س س سٌي خي س س س س س س س س س س س س س س س س س س العبس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد أسس س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫فس س س س س س س س س س س س قي س س س س س س س س س س سسود الع س س س س س س س س س س سسدى حلي س س س س س س س س س س سسف العن س س س س س س س س س س سسماء‬

‫ب‬ ‫مث س س س س س س س س س س س س سسل ه س س س س س س س س س س س س سسذا جس س س س س س س س س س س س س سءزاء نص س س س س س س س س س س س س سسح نس س س س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫أس س س س س س س س س س س س س س س سسس الس س س س س س س س س س س س س س س سسمابقون بيع س س س س س س س س س س س س س س سسة غ س س س س س س س س س س س س س س سسدر‬

‫ك س س س س س س س س س س س س سّل عس س س س س س س س س س س س سسن نعتس س س س س س س س س س س س سسه لسس س س س س س س س س س س س سسمان الثنس س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫واسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستبّد واس بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسإمرة نصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبوهما‬

‫وبَن س س س س س س س س س س س س س س س س س اللحق س س س س س س س س س س س س س س س س سسون ش س س س س س س س س س س س س س س س س سّر بن س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسركماً للئم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة النجب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫منع س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ف س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطم البت س س س س س س س س س س س س س س س س سسول تراث س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أبيمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بفماس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد الراء‬

‫يس س س س س س س س س س سسما بن س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسوحي ل يفس س س س س س س س س س سسف وج س س س س س س س س س س داً‬

‫نمالنس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن شس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماتة العس س س س س س س س س س س س س س س س س سسداء‬

‫غي س س س س س س س س س س س س ذي الم س س س س س س س س س س سسر ن س س س س س س س س س س سسور وحس س س س س س س س س س س ي آل س س س س س س س س س س سسه‬

‫حج س س س س س س س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س س س س س س س س كماش س س س س س س س س س س س س س س س سسف الرغم س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫لس س س س س س س س س سسف نفسس س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س سسى زم س س س س س س س س س مان أرى فيس س س س س س س س س سسه‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سءزيلً لدول س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسقيماء‬

‫أت س س س س س س س س س س س س س س س س سسرى يسس س س س س س س س س س س س س س س س سسمح الءزم س س س س س س س س س س س س س س س س مان بس س س س س س س س س س س س س س س س سسذا‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن آمل المل ‪ :‬للحر العماملي‪.‬‬

‫وي س س س س س س س س س س س س سسوز الراج س س س س س س س س س س س س س سسون خيس س س س س س س س س س س س س س س رج س س س س س س س س س س س س س ماء‬


‫الشيخ ممد بن السن بن زين الدين س الشمهيد الثمان‪.‬‬ ‫قمال الر العماملي ف ) أمل المل (‪.‬‬ ‫الشيخ ممد بن السن بن زين الدين الشمهيد الثمان علي بن احد العماملي‪.‬‬ ‫كسسمان عمالسماً فماضسلً مققسماً مسسدققماً متبحسراً جمامعسماً كسسماملً صسسمالماً ورع ماً ثقسسة فقيمهسماً مسسدثماً‬ ‫متكلمسماً حماففظسماً شسماعراً أديبسماً منشسسئماً جليسسل القسسدر عفظيسسم الشسسأن حسسسن التقرير ‪ ،‬قسرأ علسسى أبيسسه‬ ‫وعلسسى السسسيد ممسسد بسسن علسسي بسسن أب س السسسن الوسسوي العسسماملي وعلسسى مي سزا احسسد بسسن علسسي‬ ‫الس ستابمادي وغيهسم مسسن علمسسماء عصسسره ‪ ،‬لسسه كتسسب كسسثية منمهسسما ‪ :‬شسسرح هتسسذيب الحكسسمام ‪،‬‬ ‫وشرح الستبصمار ثلث ملدات ف الوطمهمارة والصلة ‪ ،‬وحماشية على شرح اللمعة ملسسدان الس‬ ‫كتماب الصسلح ‪ ،‬وحماشسية العسمال ‪ ،‬وحماشسية أصسول الكسماف ‪ ،‬وحماشسية أصسول الفقيسه ‪ ،‬وحماشسية‬ ‫الختلف وشرح الثن عشرية لبيه ‪ ،‬وحماشية الدارك ‪ ،‬وحماشية الوطول وكتماب روضة السواطر‬ ‫ونءزهة النواظر ثلث ملدات ‪ ،‬ورسمالة ف تءزكية الراوي ‪ ،‬ورسمالة التسسليم فس الصسسلة ‪ ،‬ورسمالة‬ ‫للتسبيح والفماتة فيمما عدا الوليي وترجيح التسبيح ‪ ،‬وكتماب مشتمل على مسمائل وأحسسماديث‬ ‫‪ ،‬وكتماب مشتمل على مسمائل جعمهما مسسن كتسسب شست ‪ ،‬وحماشسية كتسماب الرجمال ليسزا ممسد ‪،‬‬ ‫ودي سوان شسسعره ‪ ،‬ورس مالة سسسماهما تفسسة السسدهر ف س منسسماظرة الرغن س والفقسسر ‪ ،‬وغي س ذلسسك‪ .‬ولسه شسسعر‬ ‫حسن‪.‬‬ ‫ث قمال ‪ :‬أروي عن عمي الشيخ علي بن ممد بن علي الر وعن خمال والدي الشسسيخ‬ ‫علي بن ممد العماملي وعن ولده الشيخ زين الدين وغيهم عنه‪.‬‬ ‫وقد ذكره ولده الشسيخ علسي فس كتسسماب السدر النثسور فس السءزء الثسمان فقسمال ‪ :‬كسسمان عمالسماً‬ ‫عماملً وفماضلً كسماملً وورع ماً عسمادلً وطماهراً زكيسماً وعمابسداً تقيسماً وزاهسداً مرض يّماً ‪ ،‬يفسّر مسن السدنيما‬ ‫وأهلمهما ويتجنب الشبمهمات ‪ ،‬جيد الفظ والذكماء‬


‫والفكسسر والتسسدقيق ‪ ،‬كسسمانت أفعسسماله منوطسة بقصسسد القرب ة‪ .‬صسسرف عمسسره ف س التصسسنيف والعبسسمادة‬ ‫والت سسدريس والف سسمادة والس سستفمادة ‪ ...‬وأط سسمال ف س م سسدحته وذكسر م سسن ق سرأ عليمه سسم ‪ ،‬وانتق سسماله ال س‬ ‫كربلء وال مكة ‪ ،‬وغي ذلك من أحواله ‪ ،‬وقد ذكر مؤلفماته السمابقة وجلة من شعره ‪ ،‬ومنسسه‬ ‫قصيدة ف مرثية السيد ممد بن أب السن العماملي وقصيدة ف مدحه ‪ ،‬ومنمهما قوله ‪:‬‬ ‫ي س س س س س س س س س س س س س س س سسما خليلس س س س س س س س س س س س س س س س سّي ب س س س س س س س س س س س س س س س سسماللوطيف ال س س س س س س س س س س س س س س س سسبي‬

‫خصصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بمالثنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما إممام س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً جليلً‬

‫وقوله من قصيدة ‪:‬‬

‫وب س س س س س س س س س س سسوّد أض س س س س س س س س س س س سسحى ل س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س س الض س س س س س س س س س س س سسمي‬ ‫وخليلً أض س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحى ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي النض س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لف س س س س س س س س س س س س س س س س س سؤادي م س س س س س س س س س س س س س س س س سسدى بق س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائي‬

‫قس س س س س س س س س س س س سسد صس س س س س س س س س س س س سسمار وقف س س س س س س س س س س س س سماً علس س س س س س س س س س س س سسى العنس س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س س س س سسمي حلي س س س س س س س س س س س س س س س سسف س س س س س س س س س س س س س س س س سسقم‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسدابه الي س س س س س س س س س س س س س س س س سسأس م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ش س س س س س س س س س س س س س س س س سسفمائي‬

‫وأورد له قصمائد طويلة بتمماممهما منمهما هماتمان القصيدتمان والسمابقتمان‪.‬‬ ‫وقمال الشيخ القمي ف الكنس عنسدمما ذكر ترجة والسده الشسمهيد الثسمان مسما نصسه ‪ :‬وخلفسه‬ ‫ف كل مءزّية له فماضلة ابنه الشسيخ ممسد بسن السسن العسمال الفماضسل القسق السدقق التبّحس رس الثقسة‬ ‫الليل القدر الذي بلغ أقصى درجة الورع والفضل والفمهم صماحب الصنفمات الكثية‪.‬‬ ‫اقسسول وعدد مصسسنفماته كمسسما ذكرنما ‪ ،‬وترجم لسسه الشسسيخ المينس فس ) شسسمهداء الفضسسيلة (‬ ‫عنسسدمما ذك ر جسسده الشسسمهيد الثسسمان فقسسمال ‪ :‬ولسد ; يسسوم الثني س العماشسسر مسسن شسسعبمان سسسنة ‪980‬‬ ‫وتوف سنة ‪ 1030‬بكة العفظمة وهو ابن خسي سنة وثمالثة أشمهر ودفن بما‪.‬‬ ‫اقول كمما ترجم له السيد المي ف العيمان ولكنه مّر عليه مّر الكسرام فسسماكتفى بمسسة‬ ‫اسوطر فقط‪ .‬وترجم له الوانسماري فس روضمات النسمات ترجة مفصسسلة ‪ ،‬وجماء ذكره فس خماتسسة‬ ‫السسستدرك علسسى الوسمائل فس مسوارد عديسسدة ‪ ،‬وترجم لسسه سسسيدنما الجسسة السسيد حسسن الصسسدر فس‬ ‫تكملة امل المل‪.‬‬


‫الشيخ محموهد الطريحي‬ ‫يرثي الحسين )ع(‬ ‫ذكرهما ابن أخيه الشيخ فخر الدين ف ) النتخب ( ‪:‬‬ ‫هج س س س س س س س س س س س س س سسوعي وتل س س س س س س س س س س س س س سسذاذي علس س س س س س س س س س س س س س سّي م س س س س س س س س س س س س س سسرُم‬ ‫أجس س س س س س س س س س س س س س س سسدد حءزن س س س س س س س س س س س س س س س ماً ل ي س س س س س س س س س س س س س س س سءزال مس س س س س س س س س س س س س س س سسدداً‬ ‫وأبك س س س س س س س سسي عل س س س س س س س سسى الطمه س س س س س س س سسمار مس س س س س س س سسن آل هماش س س س س س س س سسم‬

‫اذا هس س س س س س س س س س س س س س سّل ف س س س س س س س س س س س س س س س دور الش س س س س س س س س س س س س س سسمهور مس س س س س س س س س س س س س س سّرُم‬ ‫ولس س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسدمع ه س س س س س س س س س س سسمام مه س س س س س س س س س س سسول مسس س س س س س س س س س س سّج مس‬ ‫وم س س س س س سسما ظف س س س س س س سسرت أي س س س س س س سسدي أولس س س س س س س البرغ س س س س س س سسي منمه س س س س س س سسم‬

‫ه س س س س س س سسم الع س س س س س س سسروة ال س س س س س س سسوثقى ه س س س س س س سسم مع س س س س س س سسدن التق س س س س س س سسى‬

‫ه س س س س س سسم الش س س س س س سسرف الس س س س س س سسمامي ون س س س س سسور ال س س س س س سسدى ه س س س س س سسم‬

‫ه س س س س س س سسم الع س س س س س س سستة ال س س س س س س سسداعي ال س س س س س س س الرش س س س س س س د حبمه س س س س س س سسم‬

‫ينبئن س س س س س س س س س س س س س س س سسما في س س س س س س س س س س س س س س س سسه الكت س س س س س س س س س س س س س س س سسماب العفظ س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫بس س س س س سسم نوطقس س س س س سست مس س س س س سسدحماً مس س س س س سسن ال س س س س س س هس س س س س سسل أتس س س س س سسى‬

‫وطس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ويس س س س س س س س س س س س س س س س س سسس وع س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّم ومري س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫وأقبلس س س س س س س س س سست العس س س س س س س س س سسداء مس س س س س س س س س سسن كس س س س س س س س س سسل جس س س س س س س س س سسمانب‬

‫علس س س س س س س س سسى الفظلس س س س س س س س سسم واشس س س س س س س س سستماقت اليمهس س س س س س س س سسم جمهنس س س س س س س س سسم‬

‫رأت زين س س س س س س س س س س سسب ص س س س س س س س س س س سسدر الس س س س س س س س س س س سسي مرضض س س س س س س س س س س سسما‬

‫فص س س س س س س س سسماحت ون س س س س س س سسمار ال س س س س س س س سسءزن ب س س س س س س س سسمالقلب تض س س س س س س س سسرم‬

‫أخ س س س س س س س س س سسي ه س س س س س س س س س سسذه النسس س س س س س س س س س سوان بع س س س س س س س س س سسدك ضس س س س س س س س س س سيٌّع‬

‫أخ س س س س س س س س س سسي هس س س س س س س س س س سسذه الطف س س س س س س س س س سسمال بعس س س س س س س س س س سسدك يستُّ س س س س س س س س سسم‬

‫في س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س سستة ال س س س س س س س س سسمادي خ س س س س س س س س سسذوهما ب س س س س س س س س سسدحكم‬

‫خدّل س س س س س س س س س س س س س س س س ًةس كمالس س س س س س س س س س س س س س س سسدر حي س س س س س س س س س س س س س س س س ُينفظّس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫يع س س س س س س س س س سّءز عل س س س س س س س س س سسى الخت س س س س س س س س س سسمار والوطمه س س س س س س س س س سسر حي س س س س س س س س س سسدر‬

‫وف آخرهما يقول ‪:‬‬

‫ف اليك س س س س س س س س س س س سسم ك س س س س س س س س س س س سسل ش س س س س س س س س س س س سسمهر مس س س س س س س س س س س س سّرم‬ ‫ت س س س س س س س س س س س سسءز ّ‬ ‫مس س س س س س س س س س س س س سسديماً لمس س س س س س س س س س س س س سسود الوطري س س س س س س س س س س س س س ي عبس س س س س س س س س س س س س سسدكم‬

‫وهي ‪ 65‬بيتًما‪.‬‬

‫وفماطم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الءزه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س راء رزٌء معفظ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫يتس س س س س س س س س س س س س س س س سسوق اليمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما الشس س س س س س س س س س س س س س س س سسماعر الس س س س س س س س س س س س س س س س سستمن‬ ‫م س س س س س س س س س س س س س س س سسودته فس س س س س س س س س س س س س س س س س حبك س س س س س س س س س س س س س س س سسم ل تكتّس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬


‫الشيخ ممود الوطريي كمان حيماً سنة ‪1030‬‬ ‫هسسو الشسسيخ ممسسود بسسن احسسد بسسن علسسي بسسن احسسد بسسن طريح بسسن خفسسماجي بسسن فيسسماض ابسسن‬ ‫حيمة بن خيس بن جعسة السسلمي الشسمهي بسمالوطريي ‪ ،‬ومن أعلم هسسذه السسسرة الست رسخت‬ ‫قواعدهما ف هذا البلد منذ قرون عديدة‪.‬‬ ‫وكمما يفظمهر من نفظم التجم لسه أنسه غيس عسسمال كمسما لس نقسسف علسسى ذكر لسسه بيس طبقسمات‬ ‫العلمماء وف كتب الرجمال ‪ ،‬غي أن الشيخ فخر الدين ذكر له ف النتخسب عسدة قصسمائد وهي‬ ‫ي العقيسدة ذائسب فس حسب‬ ‫من النوع الذي لس يرتفسع سسبكه ‪ ،‬وإنسما يصسور لنسما أن الستجم لسه قسو ّ‬ ‫آل البيت )ع( وقد وقفت على شعر له ف بعض الماميع وهو مما ل يذكر ف النتخب‪ .‬ذكره‬ ‫صسلس‬ ‫الستماذ عبد الول الوطريي ف كتمابه ) أعلم السسسرة ( وس ّج لس لسسه بعسض الشسعر السذي ح ّ‬ ‫عليه من متلف الماميع ومنه قسوله ممسسماً ‪ ،‬والصسل للشسماعر ممسد بسن الستيض البرغسدادي فس‬ ‫مدح الممام علي )ع( قوله ‪:‬‬ ‫رع س س س س س س س س س س س س ى ال س س س س س س س س س س س س س ليلس س س س س س س س س س س س سسة بتنس س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س سسمهمارى‬

‫خلعنس س س س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س س س سسب العس س س س س س س س س س س س س س سسذارى العس س س س س س س س س س س س س س سسذارا‬

‫فلم س س س س س س س س س س سسما رس س س س س س س س س س س ى الب س س س س س س س س س س سسدر والنج س س س س س س س س س س سسم غ س س س س س س س س س س سسمارا‬

‫أمس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطت ذوات الم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار الم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارا‬

‫فصيت الليل منمهما نمارا‬ ‫وك س س س س س س س س س س س س س س س ّن بنس س س س س س س س س س س س س س س س س سسح دجس س س س س س س س س س س س س س س س س سسى أدعس س س س س س س س س س س س س س س س س سس ج‬ ‫فقس س س س س س س س س س س س س س س س سسمامت بسس س س س س س س س س س س س س س س س سسماٍق لس س س س س س س س س س س س س س س س سسما مدمس س س س س س س س س س س س س س س س سس ج‬

‫فبع س س س س س س س س س س س س س س س سسض ال س س س س س س س س س س س س س س س س س بعض س س س س س س س س س س س س س س س سسما ملتجس س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬ ‫وجس س س س س س س س س س س س س س س س ماءت تشس س س س س س س س س س س س س س س س سسمر ع س س س س س س س س س س س س س س س سسن أبلس س س س س س س س س س س س س س س س سس ج‬

‫كمما طلع البدر حي استنمارا‬ ‫تب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت بن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسور ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لئ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسح‬ ‫وخس س س س س س س س س س س س س س س س س س ٍد ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء الي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما نماض س س س س س س س س س س س س س س س س س سسح‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س سسوجه لب س س س س س س س س س س س س س س س سسدر ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدجى فماض س س س س س س س س س س س س س س س سسح‬ ‫وتبس س س س س س س س س س س س س س س س سسم ع س س س س س س س س س س س س س س س سسن أش س س س س س س س س س س س س س س س سسلب واض س س س س س س س س س س س س س س س سسح‬

‫كءزهر القماح اذا مما استنمارا‬


‫وبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س غس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادة رنتس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد هسما‬

‫حي س س س س س س س س س س س س س س س سسما الص س س س س س س س س س س س س س س س سسبما ونف س س س س س س س س س س س س س س س سست ص س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫وق س س س س س س س س س س س س س س سسد ص س س س س س س س س س س س س س س س سسبرغت مقل س س س س س س س س س س س س س س س سست خ س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫فل س س س س س س س س س س س س س س س س سسم أن س س س س س س س س س س س س س س س س سسس ملس س س س س س س س س س س س س س س س س سسنما عن س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫جلسنما صحماوى وقمنما سكمارى‬ ‫نعمن س س س س س س س س س س س س سسما عل س س س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س س س سسروض دون الن س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫بتل س س س س س س س س س س س س س س س سسك الربس س س س س س س س س س س س س س س س وع وتل س س س س س س س س س س س س س س س سسك الي س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س س ترن س س س س س س س س س س س س س س س س س ما إذ هجرن س س س س س س س س س س س س س س س س س ما النس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫تي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل بن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذبمات ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدام‬

‫فنحن نيس كلنما حيمارى‬ ‫ولس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ملس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنما ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماللوى‬

‫لك س س س س س س س س س س س سسل النس س س س س س س س س س س س س وال س س س س س س س س س س س سسوى ق س س س س س س س س س س س سسد ح س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫اذا انتبمهس س س س س س س س س س س س س سست مس س س س س س س س س س س س س سسن رس س س س س س س س س س س س س س يس الس س س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫وق س س س س س س س س س سسمامت وق س س س س س س س س س سسد ع س س س س س س س س س س سسماث فين س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س سسوى‬

‫ومنمهما ‪:‬‬

‫للنمارا‬ ‫تسّت بمالَعَنم ا ُ‬

‫ام س س س س س س س س س س س س س س سسمام ل س س س س س س س س س س س س س س سسه اختس س س س س س س س س س س س س س س سسص رب الس س س س س س س س س س س س س س س سسمما‬

‫وفس س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س سسده ال س س س س س س س س س س س سسوض ي س س س س س س س س س س س سسوم الفظم س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ومس س س س س س س س س س س س س سسأوى الوطريس س س س س س س س س س س س س س د وحس س س س س س س س س س س س س س مامي الم س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أب س س س س س س س س س س س س س س س س س س أن يبس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماح حس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه كمس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أب إذ يلقي الروب الفرارا‬ ‫إم س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّن الوطماي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وتش س س س س س س س س س س س س س س سسكو ال س س س س س س س س س س س س س س سسذنوب الباي س س س س س س س س س س س س س س سسما الي س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫أرّجس س س س س س س س س س س س يس غس س س س س س س س س س س س سسداً ش س س س س س س س س س س س س سربة مس س س س س س س س س س س س سسن يس س س س س س س س س س س س سسديه‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست أعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّوُلس إل علي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ومس س س س س س س س س س سسما خ س س س س س س س س س س سسماب م س س س س س س س س س س سسن يش س س س س س س س س س س سستكي ح س س س س س س س س س س سسماله‬

‫لن س س س س س س س س س س س س سسه فس س س س س س س س س س س س س س الوصس س س س س س س س س س س س سسية أوصس س س س س س س س س س س س سسى ل س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫إلس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه السس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمما وارتضس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهما لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وان ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماط أثق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماله‬

‫ول غيه ف الَبل يستجمارا‬

‫به قّلمهما ووقماهما العثمارا‬ ‫اقول وف ) تماريخ السرة الوطريية ( موطوط البحماثة العماصر الشيخ عبد الول الوطريي‬ ‫‪ ،‬قمال ‪ :‬هو العمال الفقيه والشماعر العروف ف عصره الشيخ‬ ‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن شعراء الرغري ج ‪ 11‬ص ‪.181‬‬


‫ممود بن الشيخ احد عمال من علمماء القرن المادي شعر وفقيه معروف اشتمهر بعلمه وفضسسله‬ ‫وتقواه وهو والد الشيخ مي الدين الذي ذكره صماحب السلقة كمما ذكره قبلسسه صسسماحب امسسل‬ ‫المل ‪ ،‬وريماض العلمسسماء ليسزا عبسد الس افنسدي‪ .‬أمسسما ولدتسه ووفماته فلسم نتوفق لضسبوطمهمما سسوى‬ ‫أنه كمان من رجمال القرن المادي عشر‪.‬‬ ‫وله من قصيدة يرثي بما الممام السي )ع( قوله ‪:‬‬ ‫ب يفصس س س س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س س س سسن عنس س س س س س س س س س س س س سسماه المل‬ ‫ص سسسسسسسسسسسسسس ّ‬

‫حس س س س س س س س س س س س س سسرق الص س س س س س س س س س س س س س سسماب ف س س س س س س س س س س س س س سؤاده فتبس س س س س س س س س س س س س سسمادرت‬

‫إذ ل س س س س س س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س س س س س س سسما عن س س س س س س س س س س س س س س س سسماه تمل‬ ‫ع س س س س س س س س س س س س س سباته فمه س س س س س س س س س س س س سسو الكئي س س س س س س س س س س س س سسب البتل س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫)‪(1‬‬

‫وترجم لسسه صسسماحب ) مماضسسي النجسسف ( ف س السسءزء الثسسمان فقسسمال ‪ :‬كسسمان يتعسسماطى حرفة‬ ‫الصسسماغة كمسسما يفظمهسسر مسسن شسسعره ‪ ،‬وهو ممسسود بسسن احسسد الوطريي اخسسو ممسسد علسسي والسسد الشسسيخ‬ ‫فخر الدين ووالد الشيخ مي الدين التجم ف نشوة السلفة‪.‬‬ ‫شعره يدل على رسو خ عقيسدة وحسسن سسريرة فمهسو مسن الخلصسي والسوالي لهسل السبيت‬ ‫له شعر كثي ف مموع الشيخ الليل الشيخ راضي آل يماسي‪.‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س القصيدة بكماملمهما وهي ‪ 65‬بيتماً ف موطوطة الشيخ حسمان الربعي التوف سنة ‪ 1198‬هس‪.‬‬


‫الشيخ البهائي‬ ‫المتوفى ‪1031‬‬ ‫قمال يرثي السي ‪: 7‬‬ ‫مص س س س س س س س س س س س س سسمابك ي س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س سسولي أورث حرق س س س س س س س س س س س س ة‬

‫وأموط س س س س س س س س س سسر م س س س س س س س س س سسن أجفمانن س س س س س س س س س سسما هماط س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س سسءزِن‬

‫فل س س س س س س س س س سسو لس س س س س س س س س س س يك س س س س س س س س س سسن رب الس س س س س س س س س س سسمماء منّءزهس س س س س س س س س سسما‬

‫عس س س س س س سسن ال س س س س س س سسءزن قلن س س س س س س سسما انس س س س س س سسه ل س س س س س س سسك ف س س س س س س س ال س س س س س س سسءزن‬

‫__________________‬ ‫عن منن الرحن فس شسرح وسيلة الفسوز والمسمان فس مسدح صسماحب العصسر والءزممان للشسيخ جعفسر النقسدي ج‬ ‫‪ 1‬ص ‪.30‬‬


‫بماء الدين العماملي‬ ‫هسسو شسسيخ الفقمهسسماء وأسسستماذ الكمسسماء ورئيسسس الدبسسماء ممسسد بسسن السسسي العسسروف ببمهسسماء‬ ‫الدين العماملي ‪ ،‬سماح ثلثي سنة وأتماه ربه كل حسنة‪.‬‬ ‫قمال صماحب أعلم العرب مما نصه ‪ :‬بسماء السدين ممسسد بسن عسءز السدين السسسي بسن عبسد‬ ‫الص سسمد ال سسمارثي الم سسدان الع سسماملي ص سسماحب التص سسمانيف والتحقيق سسمات وأح سسد جمهماب سسذة العل سسم‬ ‫وعبماقرته ونوابغ العلم وأفذاذه ف العلوم والفنون‪.‬‬ ‫ولد ببعلبك سنة ‪ 953‬هس وانتقل به أبوه الس فسمارس وأخسذ عسن والسده وغيسه مسن علمسماء‬ ‫كثيين حت أذعن له كل منماظر ومنمابذ فلمسما اشستد كسماهله وصفت مسن العلسم منسماهله ول بسما‬ ‫مشيخة السلم ث رغب ف السيماحة وممالفة السفمار فحس ج وزار قسب النسب )ص( وقضسى نسو‬ ‫ثلثي سنة ف السفمار ‪ :‬واجتمع ف أثنسسماء ذلسك بكسثي مسسن أهسل الفضسل والعلسسم ‪ ،‬ومن البلد‬ ‫ال سست جماب سسما مص سسر وألّسسف ب سسما كت سسماب الكش سسكول الش سسمهور ‪ ،‬وك مان م سسدة إق سسمامته بص سسر يتم سسع‬ ‫بمالعلمة ممد بن أب السن البكسري وكمان البكسري يبسمالغ فس تعفظيسم البمهسمائي فقسمال لسه البمهسمائي‬ ‫مرة ‪ :‬يما مولنما أنما درويش فقي كيف تعفظمنما هذا التعفظيم؟ « فأجمابه البكري ‪ :‬شمت منك‬ ‫رائحسسة الفضسسل ‪ ..‬ثس قسسدم القسسدس فكسسمان فيمهسسما مبخلً مقسسدراً ودرس هنسسماك ثس سسسمار الس دمشسسق‬ ‫ونءزل هنسسماك واجتمسسع بسسه السسمافظ السسسين الكربلئسسي القءزوين س نءزيل دمشسسق صسسماحب الروضمات‬ ‫والسسسن البسسورين العلمسسة الكسسبي وقد طسسمار البسسورين إعجماب سماً بسسه وإكبسسماراً لسسه بعسسد أن عرفه وكمان‬ ‫يسمع به وذهب ال حلب وهنماك تسوارد عليسه أهسل جبسل عمامسل أفواجسسما أفواجسما وذلسسك فس زمن‬ ‫السلوطمان مراد بن سليم وهو ف كل ذلك متكتم متنّك رس يماول إخفماء أمره ث خرج من حلسب‬ ‫مسرعماً واستقّر أخياً ف اصفمهمان ف حماشية الشماه عبماس‬


‫وغمالت الدولة ف قيمته ف عمهد الشماه فكمان ل يفمارق السلوطمان سفراً وحضراً وقصدته علمماء‬ ‫المصسمار وكمانت لسه دار مشسّيدة البنسماء رحبسة الِف ن سماء يلجسأ إليمهسما اليتسمام والفقسراء فيقسوم بمالنفسماق‬ ‫عليمهم مع تّس كس من التقى بمالعروة الوثقى وهو ف كسل ذلسك يرجو أن يعسود الس سسيماحته فلسم‬ ‫تسمح له اليمام حت توف سنة ‪ 1031‬ف ‪ 12‬شوال بأصفمهمان ونقل ال طوس فدفن بما ف‬ ‫داره قريبماً من الضرة الرضوية‪.‬‬ ‫قسسمال السسب فس اللصسسة ‪ ... » :‬وهو أحسسق مسسن كسسل حقيسسق بسسذكر أخبسسماره ونشسسر مءزايسسماه‬ ‫واتماف العسمال بفضسمائله وبدائعه وكمان أمسة مسستقلة فس الخسذ بسأطراف العلسوم والتضسّلع بسدقمائق‬ ‫الفنسسون ومسما أظسسن الءزم مان سسسح بثلسسه ول جسسماد بن سّد هسس‪ « .‬وقسد ألّسسف مؤلفسسمات جليلسسة ف س التفسسسي‬ ‫والديث والفقه وأصول الدين والفلك والسماب واللرغسة وغيهما ومؤلفسمات بمالعشسرات فس سسمائر‬ ‫أنواع العلوم والفنون ‪ ،‬ومن هذه الؤلفمات‪.‬‬ ‫‪ 1‬س س الكشسسكول ‪ :‬وه و كتسسماب مشسسمهور طبسسع ف س مصسسر واي سران م سراراً ويع سّد مسسن الكتسسب‬ ‫المهمسسة فيمسسما احتسواه مسسن نبسسذ فس علسسوم متلفسسة حسست الندسسسة والسسب والنجسسوم والوطسسب والحصسسماء‬ ‫وفيسسه شسسذرات مسسن التماريخ والشسسعر والمثسسمال والعلسسوم السسسلمية والبسسماث الفلسسسفية والتصسسوف‬ ‫وعلم الكلم ومما وراء الوطبيعة وغي ذلك وقد طبع أخياً ف مصسسر س دار احيسسماء الكتسسب العربيسسة‬ ‫للحلسسب بتحقيسق طسماهر أحسسد السءزاوي سسنة ‪ 1961 / 1380‬فس ملسدين الول فس ‪ 464‬ص‬ ‫والثمان ف ‪ 502‬ص عدا الفمهمارس‪ .‬ث ف بيوت بوطمابع الوطن س دون تماريخ س ف خسسة أجسءزاء‬ ‫بجلد واحد مذوفة منه الشعمار والعبمارات الفمارسية!!‬ ‫‪ 2‬س شرح ) او تعليقسمات ( علسى كتسماب ) مسن ل يضسره الفقيسه ( أحسد الصسول الربعسة‬ ‫الت عليمهسما معتمسد المماميسة ‪ :‬قسمال البمهسمائي فس مقدمسة هسذا الشسرح ‪ .. » :‬هسذا مسما لس يعسق عنسه‬ ‫عوائق الءزممان ول تصد عن تريره علئق‬


‫السدهر السوان مسن تعليقسمات حسسمان كسأنن اللؤلؤ والرجمان يكشسف عسن كتسماب مسن ل يضسره‬ ‫الفقي سسه نقماُب س ما س‪ « ..‬قسسمال صسسماحب الذريع سسة ‪ :‬رأيسست نسسسخة عص سسر الصسسنف ف س خءزانسسة شسسيخنما‬ ‫الشسيازي ورأيسست فس النجسسف نسسسخة أخسسرى بسسط الشسسيخ ممسسد بسسن علسسي الءزائسسري فس ‪1098‬‬ ‫عليمهما صورة إجمازة اللسي للمحدث الءزائسري عنسد السسيد مصسوطفى بسن أبس القماسسم بسن أحسد‬ ‫بن السي بن السيد عبد الكري الءزائري‪.‬‬ ‫‪ 3‬س س الخلة ‪ :‬وهسسو م سسن قبي سسل الكش سسكول وفي سسه ك سسثي م سسن المث سسمال والك سسم والس سواعظ‬ ‫والشسسعمار طبسسع بصسسر سسسنة ‪ 1317‬ومعسسه ) أس سرار البلغسسة ( منسسسوبماً اليسسه وطبسسع ف س القسسماهرة س‬ ‫اللب سنة ‪ 1957 / 1377‬ومعه أسرار البلغة‪.‬‬ ‫‪ 4‬س س خلصسسة السسسماب ‪ :‬والندسسسة وقسد طبعسست اللصسسة م سراراً ف س السسستمانة وكشسسمي‬ ‫ومصر وترجت ال الفمارسية وطبعست فس كلكتسه والس اللمانيسة وطبعست سسنة ‪ 1843‬فس برليس‬ ‫وال الفرنسية وطبعت ف رومة ‪ 1864‬وعليمهسما شسروح وتعليقسمات كسثية وقد اختصسر اللصسة‬ ‫البمهمائي من كتمابه الكبي ) بر السماب‪.‬‬ ‫‪ 5‬س زبدة الصسسول ‪ :‬وبمامشسسه حماشسسية عليسسه ‪ ،‬العجسسم ‪ 1302‬وف سسسنة ‪ 1267‬طبسسع‬ ‫أيضماً بمالعجم كتماب الصسسول وهو متصسر وعلسى زبدة الصسول جلسة مسسن الواشسي لنخبسة مسسن‬ ‫العلمسسماء ومنمهسسم البمهسسمائي نفسسسه فسسإن لسسه حماشسسية كسسبية ونسسسختمهما فس مكتبسسة سبمهسسسمالر كمسسما فس‬ ‫فمهرسمهما‪.‬‬ ‫‪ 6‬س أسرار البلغة ف الدب طبع بصر سنة ‪ 1317‬مع الخلة ث سنة ‪ 1377‬هس‪.‬‬ ‫‪ 7‬س البل التي ف الديث والفقه منه نسخة ف الءزانة التيمورية والنجف وغيمهما وقد‬ ‫طبع ف طمهران سنة ‪.1321‬‬ ‫‪ 8‬س أربعون حديثماً من طرق أهل بيت النبوة والولية فرغ من تأليفه سنة ‪ 977‬هس طبسسع‬ ‫حجر ايران‪.‬‬


‫‪ 9‬س س وسسسيلة الف سسوز والم سسمان ف س س م سسدح ص سسماحب الءزمس مان ‪ :‬قص سسيدة منمه سسما نس سسخة ب سسط‬ ‫السمماوي سنة ‪ 1362‬ف مكتبة الكيم‪.‬‬ ‫‪ 10‬س الن سوار الليسسة ‪ :‬مسسن هسسذا الكتسسماب نسسسخة ف س مكتبسسة راغسسب بماسسستنبول كمسسما ف س‬ ‫فمهرس الكتبة‪.‬‬ ‫‪ 11‬س س الثنسسما عش سريمات المسسس ‪ :‬منمهسسما نسسسخ متعسسددة علسسى انف سراد ف س مكتبسسمات كسسثية‬ ‫ويوجد مموع هذه الكتب بط تلميذ البمهمائي الشيخ ممد هماشم بن أحد ابن عصمام السسدين‬ ‫وعليمهسسما اجسسمازة البمهسسمائي بوطسسه فس رجب سسسنة ‪ 1030‬فس الءزانسسة الرضوية وأخسسرى بسسط تلميسسذه‬ ‫السسماز منسسه الشسسيخ علسسي بسسن أحسسد النبوطسسي العسسماملي سسسنة ‪ 1012‬وعليمهسسما اجسسمازة البمهسسمائي لسسه ف س‬ ‫جسسمادي الولس سسسنة ‪ 1012‬وتوج د ف س الدرس ة الفماضسسلية بمالشسسمهد الرض وي ) الذريعسسة ‪/ 1‬‬ ‫‪ (113‬ومنمهما نسخة ف مكتبة آية ال الكيم ف النجف بط السمماوي‪.‬‬ ‫‪ 12‬س توضيح القماصسسد ‪ :‬رسمالة صسسرغية موطبوعة بسسمايران سسسنة ‪ 1315‬وهي ف س وفيسسمات‬ ‫الئمة والعلمماء‪.‬‬ ‫‪ 13‬س حماشسسية علسسى البيضسسماوي بسسط ‪ 1073‬رأيسست نسسسختمهما فس مكتبسسة السسسمماوي بسسط‬ ‫ممد شفيع بن ممود بن علي وانتقلت النسخة ال مكتبة الكيم‪.‬‬ ‫‪ 14‬س الديقة الللية ضمن مموعة كتب ف الكتبة السمابقة كتبت سنة ‪ 1082‬هس‪.‬‬ ‫‪ 15‬س حماشية على القواعد بط سنة ‪ 1200‬هس ف الكتبة السمابقة‪.‬‬ ‫‪ 16‬س الدراية فيمما يتماج اليه أهل الرواية طبعت فس ايسران ضسسمن مموعة‪ .‬وهي مقدمسسة‬ ‫كتماب البل التي‪.‬‬ ‫‪ 17‬س حماشسسية علسسى القواعسسد الكليسسة الص سولية والفرعيسسة لب س عبسسد ال س ممسسد ابسسن مكسسي‬ ‫الشمهيد طبعت على همامش القواعد الوطبوع ف ايران سنة ‪ 1308‬هس‪.‬‬


‫‪ 18‬س تشسريح الفلك فس اليئسة وهو مسسن الكتسسب الشسمهورة التداولة طبسسع بكلنسسماو والنسد‬ ‫وغيمهما رّتب علسسى مقدمسسة وخسسسة فصسسول ويعتسسب متنسماً دقيقسماً فس موضوعه وعليسسه شسسروح كسسثية‬ ‫بعضمهما موطبوع وربما بلرغت هذه الشروح الثلثي‪.‬‬ ‫‪ 19‬س س التحف سسة الماتي سسة فس س الس سسوطرلب ألف سسه لل سسوزير اعتم سسماد الدولسسة ح سسمات حيس س قرأت سسه‬ ‫للسسسوطرلب علسسى البمهسسمائي ورتبسسه علسسى سسبعي بمابسماً ويقسسمال لسسه بماللرغسسة الفمارسية » هفتسماد بسماب «‬ ‫طبع ف ايران سنة ‪ 1316‬هس‪.‬‬ ‫‪ 20‬س هتذيب البيمان س رسمالة ‪65‬فس النحسو منمهسما عسدة نسسخ وطبعست ضسمن مموعة فس‬ ‫الند وشرحمهما جماعة من العلمماء‪.‬‬ ‫‪ 21‬س المامع العبماسي ‪ :‬ف الفقه ألفه بإسم الشسماه عبسماس ورتبسسه علسسى عشسرين بمابسًما‪ .‬وف‬ ‫مكتبة السن الصدر نسخة كتبت سنة ‪ 19‬هس‪.‬‬ ‫‪ 22‬س العتقماديسسة ‪ :‬فيمهسسما بيسسمان عقمائسسد المماميسسة وتييءزهم عسسن سسسمائر الفسسرق طبعسست سسسنة‬ ‫‪ 1326‬هس ومنمهما نسخ كثية‪.‬‬ ‫‪ 23‬س س الفوائسسد الرجماليسسة ‪ :‬منمهسسما نسسسخة موطوطسة ف س مكتبسسة الكيسسم ف س النجسسف ضسسمن‬ ‫مموعة بط الشيخ ممد السمماوي سنة ‪ 1341‬هس‪.‬‬ ‫‪ 24‬س مشجرة الرجمال ‪ :‬منمهسما نسسخة خوطيسة فس مكتبسة الكيسم وهي فس صسفحة واحسدة‬ ‫كسسبية مرغلفسسة بمالقمسسماش كتبسست السسسماء بمالسسسود والوطسسوط بسسمالحر س دون تماريخ س والتمسسل أنسسما‬ ‫بط البمهمائي‪.‬‬ ‫‪ 25‬س الوجيءزة ‪ :‬س ولعلمهما درايسة السديث س منمهسما نسسخة فس مكتبسمات النجسف وطبعست فس‬ ‫ايران على الجر سنة ‪ 1311‬وملحقة برجمال العلمة اللي ايران ‪ 1312‬هس‪.‬‬ ‫‪ 26‬س الذبيحية ‪ :‬رسمالة ف حرمة ذبيحة أهل الكتماب طبعت ف‬


‫مموعة ) كلممات الققي ( ايران وكمان قد ألف الرسمالة بأمر الشسماه عبسماس السسين الصسفوي‬ ‫بعد ورود ملك الروم اليه‪.‬‬ ‫‪ 27‬س شسرح قصسيدة السبدة ‪ :‬منسه نسسخة فس بعلبسك عنسد بعسض آل السسيد مرتضسى وهو‬ ‫شرح كبي‪ ) .‬الذريعة ‪ / 14‬ص ‪.(6‬‬ ‫‪ 28‬س رسمالة ف س القصسسر والتخيي س ف س السسسفر كتبسست سسسنة ‪ 1132‬بسسط ابسسن ممهسسر علسسي‬ ‫ممد مفوظة ف مكتبة الكيم‪.‬‬ ‫‪ 29‬س لرغءز ف لفظ قمانون بط سنة ‪ 1131‬ف الكتبة السمابقة‪.‬‬ ‫‪ 30‬س مشرق الشمسي من الكتب المهمة ف الفقه طبع ف طمهران سنة ‪ 1321‬هس‪.‬‬ ‫وللبمهمائي س عدا ذلك س كتب ورسمائل أخرى كثية‪.‬‬ ‫قمال الشيخ ممسد رضما الشسبيب فس مماضسرته عسسن الشسيخ البمهسسمائي ‪ :‬تعسّد آثسسماره فس الشسسعر‬ ‫والدب حوال العشرين‪ .‬وعّد منمهما ) ديوان شعره ( الذي عن بمعه أحد أبنسماء السر العسماملي‬ ‫صماحب كتماب ) أمل المل ( وقد جماء ف ترجة الممام العماملي من أمل المل مما نصسه ‪ :‬لسه‬ ‫شعر حسن بمالعربية والفمارسية متفرق وقد جعه ولدي ممد رضما الر فصمار ديوانماً لوطيفًما‪.‬‬ ‫وقمال الشيخ ممد رضما الشبيب ف مماضرته‪.‬‬ ‫لقسسد اسسستعى نفظسسري وأنسسما أتصسسفح متلسسف السسسفمار والتصسسمانيف لتقييسسد مسسما يتصسسل منمهسسما‬ ‫بتماري خ الفلسسسفة السسسلمية‪ .‬ان جلسسة مسسن كتسسب الشسسيخ بسسماء السسدين العسسماملي ; حمافلسسة بفوائسسد‬ ‫وش وارد فلسسسفية مضسسمافماً ال س بسسوثه الخسسرى فس الريماضسسيمات والفلكيسسمات ‪ ،‬ولقسسد شسسمارك مشسسماركة‬ ‫عجيبسسة ف س جيسسع العلسسوم والفنسسون العروفسة ف س زم مانه عقليسسة ونقليسسة ووفسق ف س التسسماليف فيمهسسما وفس‬ ‫جلتمهما الفقه والصول والديث والتفسي واللرغة وعلوممهما والكمة والفنون الريماضية والفلكية‪.‬‬


‫وقمال الشسيخ القمسي فس الكنس واللقسماب ‪ :‬شسيخ السسلم والسسلمي ممسد بسن السسي‬ ‫بسسن عبسسد الصسسمد البعسسي العسسماملي السسمارثي ‪ ،‬قسسمال صسسماحب السسسلفة فس حقسسه مسسما ملخصسسه ‪ :‬هسسو‬ ‫علمسسة البشسسر ومدد ديسسن الئمسة ‪ :‬علسسى رأس القسسرن السسمادي عشسسر اليسسه انتمهسست ريماسسة السسذهب‬ ‫واللة وبه قمامت قواطع الباهي والدلة وجع فنسون العلسم فمانعقسد عليسه الجسماع وتفسرد بصسنوف‬ ‫الفضل فبمهر النواظر والسماع فمسما مسسن فسن إل وله فيسه القسدح العلسسى ‪ ،‬والسسورد العسسذب اللّسسى ‪،‬‬ ‫ان ق سسمال ل س ي سسدع ق سسولً لقمائ سسل ‪ ،‬او ط سسمال ل س ي سسأت غي سسه بوطمائ سسل ‪ ،‬مولسسده بعلب سسك عن سسد غ سسروب‬ ‫الشسسمس يسسوم الربعسسماء لثلث عشسسر بقي س مسسن ذي الجسسة سسسنة ‪ 953‬وانتقسسل بسسه والسسده وهسو‬ ‫صسسرغي الس السسديمار العجميسسة فنشسسأ فس حجسسره بتلسسك القوطسسمار الميسسة وأخسسذ عسسن والسسده وغيسسه مسسن‬ ‫المهمابذ حت أذعن له كل منماضل ومنمابذ فلمما اشتد كماهله وصفت لسه مسن العلسم منسماهله ول‬ ‫بما شيخ السلم وفوضت اليه أمور الشريعة على صماحبمهما الصسسلة والسسسلم ول يسسءزل آنفسماً مسسن‬ ‫النيسسماش الس السسسلوطمان راغبسماً فس العءزلة عمازف ماً عسسن الوطمان يؤمل العسسود الس السسسيماحة‪ .‬ويرجو‬ ‫القلع عسسن تلسسك السسسماحة فلسسم يقسسدر لسسه حسست وافسسماه حسسمامه وترمنس علسسى أفنسسمان النسسمان حسسمامه‬ ‫وأخبن بعض ثقمات الصحماب ان الشيخ قصد قبل وفماته زيمارة القسسمابر فس جيسسع مسسن الجلء‬ ‫الكسسمابر فمسسما اسسستقر بسسم اللسسوس حسست قسسمال لسسن معسسه ان س سسسعت شسسيئماً فمهسسل فيكسسم مسسن سسسعه؟‬ ‫فسسأنكروا س سؤاله واسسسترغربوا مقسسماله وسسألوه عمسسما سسسعه فسسأوهم وعّم س ىس ف س ج سوابه ث س رجع ال س داره‬ ‫فسسأغلق بسسمابه فلسسم يلبسسث أن أصسسماب داعسسي السسردى فأجسسمابه وكمانت وفماته لثنسست عشسسرة خلسسون مسسن‬ ‫ش سوال الكسسرم سسسنة ‪ 1031‬بماصسسبمهمان ونقسسل قبسسل دفنسسه ال س طسسوس فسسدفن بسسما ف س داره قريب سماً مسسن‬ ‫الضرة الرضوية على صماحبمهما أفضل الصلة والسلم والتحية انتمهى‪.‬‬ ‫أقول وترجم له الفسماجي فس ريمانسة اللبسماء وذكر لسسه شسعراً كسثياً وروائسسع جيلسة والبمهسمائي‬ ‫ن سسمادرة م سسن ن سوادر الءزمس مان ‪ ،‬فقي سسه أص سسول ‪ ،‬وفيلس سسوف حكي سسم ‪ ،‬وطسسبيب نوطماس سسي ‪ ،‬وممهن سسدس‬ ‫ريماضي ‪ ،‬وفلكي نوي ‪ ،‬وصوف زاهد ‪ ،‬وسمائح‬


‫مؤر خ ‪ ،‬وأديب شماعر ‪ ،‬وبماحث مسسماهر ‪ ،‬ولرغسوي مبسسدع ‪ ،‬وبماثسة مقسسق‪ .‬جسمامع كسل فسٍن غريب‬ ‫وحماوي كل علم عجيب‪.‬‬ ‫وترجه السسسيد عبسسماس الكسسي فس السسءزء الول مسسن نءزهة الليسسس وعدد مؤلفسسماته وج وانب‬ ‫حيسسماته وقسمال ‪ :‬كسسمان مقبسسول اليئسسة سسسح الكسسف حسسسن النفظسسر عسسمال المسسة فمسسن شسسعره ارجوزته‬ ‫الوعفظية ‪:‬‬ ‫أل ي س س س س س س س س س س س س س س س سسما خمائض س س س س س س س س س س س س س س س سماً ب س س س س س س س س س س س س س س س سسر الم س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫ه س س س س س س س س س س س س سسداك الس س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س سسما ه س س س س س س س س س س س س سسذا التس س س س س س س س س س س س س سوان‬

‫ت العم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر عص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيمانماً وجمهلً‬ ‫أض س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع َ‬

‫فممهلً أيمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الرغس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرور ممهلً‬

‫مض س س س س س س س س سسى عم س س س س س س س س سسر الش س س س س س س س س سسبماب وأن س س س س س س س س سست غماف س س س س س س س س سسل‬

‫وفس س س س س س س س س س س ثس س س س س س س س س س سسوب العمس س س س س س س س س س سسى والمهس س س س س س س س س س سسل رافس س س س س س س س س س سسل‬

‫الس س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س سسم كمالبمه س س س س س س س س س س سسمائم أن س س س س س س س س س س سست ه س س س س س س س س س س سسمائم‬

‫وفس س س س س س س س س س س س وق س س س س س س س س س س سست الرغنس س س س س س س س س س س سسمائم أنس س س س س س س س س س س سست نس س س س س س س س س س س سسمائم‬

‫وطرف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ك ل ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرى إل طموح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫ونفسس س س س س س س س س س س سسك ل س س س س س س س س س س س س تس س س س س س س س س س س سسءزل أبس س س س س س س س س س س سسداً جوح س س س س س س س س س س س ما‬

‫وقلب س س س س س س س س س س س س س سسك ل يفي س س س س س س س س س س س س س سسق م س س س س س س س س س س س س س سسن العماص س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫فويل س س س س س س س س س س س س س س سسك ي س س س س س س س س س س س س س س سسوم يؤخ س س س س س س س س س س س س س س ذ بمالنواص س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫بلل الش س س س س س س س س س س س س سسيب ن س س س س س س س س س س س س سسمادى فس س س س س س س س س س س س س س الف س س س س س س س س س س س س سسمارق‬

‫بيّ س س س س س س س س س سّي علس س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س سسذهماب وأنس س س س س س س س س سست غس س س س س س س س س سسمارق‬

‫ببحس س س س س س س س س س س س س سسر المهس س س س س س س س س س س س س سسل ل تصس س س س س س س س س س س س س سسرغى ل س س س س س س س س س س س س س سواعظ‬

‫ول س س س س س س س س س سسو أطس س س س س س س س س س سسرى وأطنس س س س س س س س س س سسب ف س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سواعظ‬

‫عل س س س س س س س س س س س س س س س سسى تص س س س س س س س س س س س س س س س سسيل دني س س س س س س س س س س س س س س س سسماك الدني س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫م س س س س س س س س س س س سّد اًس ف س س س س س س س س س س س س الصس س س س س س س س س س س سسبماح وف س س س س س س س س س س س العشس س س س س س س س س س س سسية‬

‫وجمهس س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س سسرء ف س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س سسدنيما شس س س س س س س س س س س سسديد‬

‫ولي س س س س س س س س س س س س سسس ين س س س س س س س س س س س س سسمال منمه س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س سسما يريس س س س س س س س س س س س س د‬

‫وكي س س س س س س س س س س سسف ينس س س س س س س س س س سسمال ف س س س س س س س س س س س الخ س س س س س س س س س س سسرى مرام س س س س س س س س س س سسه‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س س يمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد لوطلبمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما قلمس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وقوله ‪:‬‬ ‫يس س س س س س س س س س س س س س س س سسما نس س س س س س س س س س س س س س س س سسديي بمهجس س س س س س س س س س س س س س س س سست أفس س س س س س س س س س س س س س س س سسديك‬

‫ق س س س س س س س س س س سسم وه س س س س س س س س س س ت الك س س س س س س س س س س سسؤس م س س س س س س س س س س سسن هماتي س س س س س س س س س س سسك‬

‫هماهت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما هماهت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما مشعش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعة‬

‫أفس س س س س س س س س س س سسدت نس س س س س س س س س س س سسك ذا التق س س س س س س س س س س سسى والنس س س س س س س س س س س سسيك‬

‫خ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة ان ض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسللت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماحتمهما‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س سسنما ن س س س س س س س س س س س س س س س سسور كماس س س س س س س س س س س س س س س س سسمهما يمه س س س س س س س س س س س س س س س سسديك‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما كلي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم الف س س س س س س س س س س س س س س س س س سؤاد داِو ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫قلب س س س س س س س س س س س س س س سسك البتل س س س س س س س س س س س س س س سسى لك س س س س س س س س س س س س س س سسي تش س س س س س س س س س س س س س س سسفيك‬


‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ن س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار الكلي س س س س س س س س س س س س س س س س سسم فأجتلمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫واخل س س س س س س س س س س س س س سسع النعس س س س س س س س س س س س س سسل وات س س س س س س س س س س س س س سسرك التشس س س س س س س س س س س س س سسكيك‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س س س سسماح نماهيس س س س س س س س س س س س س س س س سسك بمالس س س س س س س س س س س س س س س س سسدام فس س س س س س س س س س س س س س س س سسدم‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س احتس س س س س س س س س س س س س س س سسماهما ممالف س س س س س س س س س س س س س س س سماً نماهي س س س س س س س س س س س س س س سسك‬

‫عم س س س س س س س س س س س س س سسرك الس س س س س س س س س س س س س س س ق س س س س س س س س س س س س س سسل لن س س س س س س س س س س س س س سسما كرم س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س سسما َحس س س س س س س س س س س س س س س س س ما سسم الراك م س س س س س س س س س س س س س س س سسما يبكي س س س س س س س س س س س س س س س سسك‬

‫نس س س س س س س س س س س س س‬ ‫أت س س س س س س س س س س س سسرى غ س س س س س س س س س س س سسماب عن س س س س س س س س س س س سسك أه س س س س س س س س س س س سسل م ً‬

‫بع س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمما ق س س س س س س س س س س س س س س س س سسد توطن س س س س س س س س س س س س س س س س سوا وادي س س س س س س س س س س س س س س س س سسك‬

‫ان ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س بيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س ربعمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم رشس س س س س س س س س س س س س س س س س س أ‬

‫طرفس س س س س س س س س س س س س س س س ه ان ت س س س س س س س س س س س س س س س سست أسس س س س س س س س س س س س س س س س سماً ييي س س س س س س س س س س س س س س س سسك‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س سست أنس س س س س س س س س س س س س س س سسماه اذ أت س س س س س س س س س س س س س س سسى س س س س س س س س س س س س س س س سسحراً‬

‫وح س س س س س س س س س س س س س س س س ده وح س س س س س س س س س س س س س س س س ده برغي س س س س س س س س س س س س س س س س س ش س س س س س س س س س س س س س س س س سريك‬

‫ط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرق الب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب خمائفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً وجلً‬

‫قلس س س س س س سست ‪َ :‬م س س س س س س س نس قس س س س س س سسمال ‪ :‬كس س س س س س سسل َم س س س س س س س نس يرض س س س س س س يك‬

‫ت أشس س س س س س س س س س س س س س س س سسربما‬ ‫بس س س س س س س س س س س س س س س س سسمات يسس س س س س س س س س س س س س س س س سسقي وب س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫خ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة ت س س س س س س س س س س س س س س س س س سستك القس س س س س س س س س س س س س س س س س س سّل ملي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك‬

‫قل س س س س س س س س س س س سست صس س س س س س س س س س س س سّرح فق س س س س س س س س س س س سسمال تمه س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س سسن‬

‫ث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ج س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماذبته ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرداء وق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ثس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س وّسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س دسته اليميس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س سسيف أل س س س س س س س س س س س س س س س سسماظه يّك س س س س س س س س س س س س س س س س س نس في س س س س س س س س س س س س س س س سسك‬

‫خ س س س س س س س س س س س س س س س سسمامر الم س س س س س س س س س س س س س س س سسر طرف س س س س س س س س س س س س س س س ه الفتّي س س س س س س س س س س س س س س س سسك‬

‫لس س س س س س س س س س س يكفي س س س س س س س س س سسك‬ ‫ان دنس س س س س س س س س س س الص س س س س س س س س س سسبح ق س س س س س س س س س سسمال َ‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س سسمال م س س س س س س س س س س س س س سسماذا تريس س س س س س س س س س س س س س د قل س س س س س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ي س س س س س س س س س سسما منس س س س س س س س س س س القل س س س س س س س س س سسب قبلس س س س س س س س س س سًة فس س س س س س س س س س س في س س س س س س س س س سسك‬

‫ق س س س س س س س س س س س سسمال خ س س س س س س س س س س س سسذهما فق س س س س س س س س س س س سسد ظف س س س س س س س س س س س سسرت ب س س س س س س س س س س س سسما‬

‫قل س س س س س س س س س س س س س س س سست زدن س س س س س س س س س س س س س س س س فقس س س س س س س س س س س س س س س سسمال ل وابي س س س س س س س س س س س س س س س سسك‬

‫قل س س س س س س س س س س س س س س س سست ممهلً فق س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ق س س س س س س س س س س س س س س س سسم فلق س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ص س س س س س س س س س س سبسما وص س س س س س س س س س سسماح الس س س س س س س س س س سسديك‬ ‫فس س س س س س س س س س سسماح نشس س س س س س س س س س سسر ال َ‬

‫للشس س س س س س س س س س س سسوق ال س س س س س س س س س س س س طيبس س س س س س س س س س س سسة جفن س س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س س سسماك‬

‫لس س س س س س س س س س س س س سسو صس س س س س س س س س س س س س سسمار مقس س س س س س س س س س س س س سسمامي فلس س س س س س س س س س س س س سسك الفلك‬

‫ف ان مش س س س س س س س س س س س سسيت ف س س س س س س س س س س س س روض س س س س س س س س س س سستمهما‬ ‫اس س س س س س س س س س س س سستنك ُ‬

‫ألش س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى أجنح س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الملك‬

‫وقوله ‪:‬‬

‫وقوله ‪:‬‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س سسن أربع س س س س س س س س س س س س س س س سسة وعش س س س س س س س س س س س س س س س سسرة إم س س س س س س س س س س س س س س س سسدادي‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س سست بق س س س س س س س سسماع س س س س س س س س سسكنوا ي س س س س س س س سسما ح س س س س س س س سسمادي‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س طيبس س س س س س س س س س س س س س س س سسة والرغس س س س س س س س س س س س س س س س سسرى وس س س س س س س س س س س س س س س س سسمامراء‬

‫فس س س س س س س س س س س س س ط س س س س س س س س س س س سسوس وك س س س س س س س س س س ربل وفس س س س س س س س س س س س برغ س س س س س س س س س س س سسداد‬

‫وقوله ف الممامي الوادين ‪: 8‬‬


‫أل يس س س س س س س س س س س س س س س س سسما قماصس س س س س س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س س س س س سسءزوراء ع س س س س س س س س س س س س س س س س سّرج‬ ‫ونعليس س س س س س س س س س س سسك اخلعس س س س س س س س س س س سسن واسس س س س س س س س س س س سسجد خضس س س س س س س س س س س سسوعماً‬

‫بس س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س سسن تلس س س س س س س س س س س سسك الرغس س س س س س س س س س س سسمان‬ ‫علس س س س س س س س س س س سسى الرغر ّ‬

‫فتحتمهم س س س س س س س س س س س س س س سسما لعم س س س س س س س س س س س س س س سسرك ن س س س س س س س س س س س س س س سسمار موس س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫ون س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسور مم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد متقمارن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مان‬

‫إذا لح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديك القبّتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫وقوله كمما رواه الفماجي ف ريمانة اللبماء ‪:‬‬ ‫هس س س س س س س س س س سسذا النبس س س س س س س س س س سسأ العفظيس س س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س س سسما فيس س س س س س س س س س سسه كلم‬

‫هس س س س س س س س س س س س س س سسذا للئس س س س س س س س س س س س س س سسك السس س س س س س س س س س س س س س سسمماوات إمس س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫َم س س س س س س س س س س س س س س نس يّس س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س سسماَبه يَن س س س س س س س س س س س س سسل موطلب س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫َمس س س س س س س نس ط س س س س س سسماف ب س س س س س سسه فمه س س س س س سسو عل س س س س س سسى الن س س س س س سسمار حس س س س س س سرام‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س سسما رب إن س س س س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س س س س سسذنب خ س س س س س س س س س س س س س س س سسماطئ‬ ‫وليس س س س س س س س س س س س سسس ل س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س سسن عمس س س س س س س س س س س س سسل صس س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س س سرس فس س س س س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س س س س سسمالمات الق س س س س س س س س س س س س س س سسرب‬ ‫مق ّ‬

‫أرجس س س س س س س س س س وه ف س س س س س س س س س س س الشس س س س س س س س س س سسر لس س س س س س س س س س سسدفع الكس س س س س س س س س س سسرب‬

‫ب خيس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسورى‬ ‫غيس س س س س س س س س س س اعتق س س س س س س س س س سسمادي حس س س س س س س س س س س ّ‬

‫وإل س س س س س س س س س س س سسه ‪ ،‬وال س س س س س س س س س س س سسرء م س س س س س س س س س س س سسع َمس س س س س س س س س س س س س نس أح س س س س س س س س س س س سسب‬

‫وللشيخ البمهمائي كمما رواه السيد المي ف العيمان ‪:‬‬

‫وقوله س وقد رأى النب ‪ 6‬ف النمام وتتع بمالنفظر ال جماله ‪:‬‬ ‫وليل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ط س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالعي‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ذروة الس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعد وأوج الكم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫ص س س س س س س س س س س سرس طيس س س س س س س س س س سسب الوصس س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س سسن عمرهس س س س س س س س س س ما‬ ‫قّ‬

‫فل س س س س س س س س س س س س س س سسم تك س س س س س س س س س س س س س س سسن إل كحس س س س س س س س س س س س س س س سّل العق س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫إذ أخ س س س س س س س س س س س س س س سسذت عين س س س س س س س س س س س س س س سسماي ف س س س س س س س س س س س س س س س نوممه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وانتب س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الوط س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالع بع س س س س س س س س س س س س س س س س سسد الوب س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫فءزرت س س س س س س س س س س س س س س س س ه ف س س س س س س س س س س س س س س س س س الليس س س س س س س س س س س س س س س س سسل مسس س س س س س س س س س س س س س س س سستعوطفماً‬

‫أف س س س س س س س س س س س س س س سسديه ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالنفس وأهل س س س س س س س س س س س س س س سسي ومس س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫واش س س س س س س س س س سستكي م س س س س س س س س س سسما أنب س س س س س س س س س سسما في س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س سسبلوى ومس س س س س س س سسما ألقس س س س س س س س سسماه م س س س س س س س سسن سس س س س س س س س سسوء حس س س س س س س س سسمال‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س سسأظمهر العوطس س س س س س س س س س س س س س س سسف علس س س س س س س س س س س س س س س سسى عبس س س س س س س س س س س س س س س سسده‬

‫بنوطس س س س س س س س س س س س س س س س سسق يس س س س س س س س س س س س س س س س سسءزري بعقس س س س س س س س س س س س س س س س سسد اللئس س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫ت فسسسسسسسسسسسس‬ ‫في س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س سسن ليل س س س س س س س س س س سسة نل س س س س س س س س س س س س ُ‬

‫ظلممه س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س يك س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س س خي س س س س س س س س سسمال‬

‫واتص س س س س س س س س س س س س س س س سسل الفج س س س س س س س س س س س س س س س سسر ب س س س س س س س س س س س س س س س سسما بمالعش س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫امسس س س س س س س س س س س س س سست خفيفس س س س س س س س س س س س س سسمات موطمايس س س س س س س س س س س س س سسما الرجس س س س س س س س س س س س س ما‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س سسيقت ف س س س س س س س س س س س س س س س س س ظلمآئمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما خ س س س س س س س س س س س س س س س سسرة‬

‫وهك س س س س س س س س س س س س س س سسذا عمس س س س س س س س س س س س س س س سسر لي س س س س س س س س س س س س س س سسمال الوصس س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س سسما واض س س س س س س س س س س س س س س سسحت بمالم س س س س س س س س س س س س س س سسمان ثق س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬ ‫صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمافية ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرفماً طمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوراً حلل‬


‫وابتمه س س س س س س س س س س س س س س سس ج القل س س س س س س س س س س س س س س سسب بأه س س س س س س س س س س س س س س سسل الم س س س س س س س س س س س س س س سسى‬ ‫ت م س س س س س س س س س س س س سسما نل س س س س س س س س س س س س سست عل س س س س س س س س س س س س سسى أنن س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫ونلس س س س س س س س س س س س س س ُ‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س س س س ّرت العي س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س س سسذاك الم س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬ ‫م س س س س س س س س س س س س سسما كن س س س س س س س س س س س س سست اس س س س س س س س س س س س س سستوجب ذاك النس س س س س س س س س س س س س سوال‬

‫وذكر السيد ف السلفة للشيخ البمهمائي قوله ‪:‬‬

‫بمالس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي ألس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم تعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذيب‬

‫ثنمايس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك العِس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذابما‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي قس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالته عينس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك‬

‫لقلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب فأجمابس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وقوله وهو من الشعر القصصي س من سوانح الجماز ‪:‬‬ ‫ك س س س س س س س سسمان ف س س س س س س س س س الك س س س س س س س س راد ش س س س س س س س سسخص ذو س س س س س س س س سسداد‬

‫أُّم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س هس ذات اش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستمهمار بمالفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫داره س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما مفتوح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ة ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداخلي‬

‫رجلمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما مرفوع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة للف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماعلي‬

‫فمه س س س س س س س س سسي مفع س س س س س س س س سسول ب س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س ك س س س س س س س س سسل ح س س س س س س س س سسمال‬

‫فعلمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما تيي س س س س س س س س س س س س س س س سسءز أفع س س س س س س س س س س س س س س س سسمال الرج س س س س س س س س س س س س س س س مال‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س سسمان ظرفس س س س س س س س س س س س س س س س ماً مسس س س س س س س س س س س س س س س س سستقراً وكرهس س س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫ج س س س س س س س س س س س س سسماء زي س س س س س س س س س س س س د ق س س س س س س س س س س س س سسمام عم س س س س س س س س س س س س سسر ذكره س س س س س س س س س س س س ما‬

‫جماءه س س س س س س س س س س س س س سسما بع س س س س س س س س س س س س س سسض اللي س س س س س س س س س س س س س سسمال ذو أم س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫فماعتاه س س س س س س س س س س س س س سسما البس س س س س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س س س س س ذاك العمس س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س سسق بمالس س س س س س س س س س س س س س س سسكي ف س س س س س س س س س س س س س س سسوراً ص س س س س س س س س س س س س س س سسدرهما‬

‫فس س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسماق ال س س س س س س س س س س سسوت أخف س س س س س س س س س س سسى ب س س س س س س س س س س سسدرهما‬

‫مّكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س نس الرغيلن م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أحش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائمهما‬

‫خل س س س س س س س س س س س س س سسص الي س س س س س س س س س س س س س سسان م س س س س س س س س س س س س س سسن فحش س س س س س س س س س س س س س سسمائمهما‬

‫ق س س س س س س س س س سسمال بع س س س س س س س س س سسض الق س س س س س س س س س سسوم م س س س س س س س س س سسن أه س س س س س س س س س سسل اللم‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س قتل س س س س س س س س س س س س س س سست الم يس س س س س س س س س س س س س س سسما هس س س س س س س س س س س س س س سسذا الرغلم‬

‫ك س س س س س س س سسمان قت س س س س س س س سسل الش س س س س س س س سسخص أول س س س س س س س س ي س س س س س س س سسما ف س س س س س س س سست‬

‫إن قت س س س س س س س س س س س س س س س سسل الم شس س س س س س س س س س س س س س س سسيء مس س س س س س س س س س س س س س س سسما أت س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫ق س س س س س س س س سسمال ي س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س سسوم اترك س س س س س س وا ه س س س س س س س س سسذا العت س س س س س س س س سسماب‬

‫إن قتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل الم أدن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س للص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواب‬

‫كن س س س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س س س سسو أبقيتمه س س س س س س س س س س س سسما فيم س س س س س س س س س س س سسما تريس س س س س س س س س س س س د‬

‫كس س س س س س س س س س سسل يس س س س س س س س س س سسوم قس س س س س س س س س س سسماتلً شخص س س س س س س س س س س سماً جديس س س س س س س س س س سسد‬

‫انس س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س سسو ل س س س س س س س س س س تس س س س س س س س س سسذق ح س س س س س س س س س سّد السس س س س س س س س س سسمام‬

‫ك س س س س س س س س س س سسمان ش س س س س س س س س س س سسرغلي دائمس س س س س س س س س س س سماً قت س س س س س س س س س س سسل الن س س س س س س س س س س سسمام‬

‫أيمهس س س س س س س س س س س سسما الأسس س س س س س س س س س س سسور ف س س س س س س س س س س س س قيس س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س سسذنوب‬

‫أيمهس س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س سسروم مس س س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س س س سّر الرغيس س س س س س س س س س س سسوب‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س تيّ س س س س س س س س س س س س سسب م س س س س س س س س س س س س سسن ن س س س س س س س س س س س س س سواٍل طمالب س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫أنس س س س س س س س س س س س س سست ف س س س س س س س س س س س س س س أسس س س س س س س س س س س س س سسر الكلب العماوي س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س س س س س سسمانع ع س س س س س س س س س س س س سسن وص س س س س س س س س س س س سسمال راغب س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫م س س س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س س سسوى النف س س س س س س س س س سسس الكف س س س س س س س س س سسور العماتي س س س س س س س س س سسة‬


‫ك س س س س س س س س س س س س س س س سسل ص س س س س س س س س س س س س س س س سسبح ومس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ل تس س س س س س س س س س س س س س س س سءزال‬

‫م س س س س س س س سسن دواع س س س س س س س سسي النف س س س س س س س سسس فس س س س س س س س س قي س س س س س س س سسل وقس س س س س س س سسمال‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل داع خيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ذات التقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫قس س س س س س س س سسل مس س س س س س س س سسع اليس س س س س س س س سسمات كس س س س س س س س سسم هس س س س س س س س سسذا القس س س س س س س س سسمام‬

‫ان تك س س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س س سسن لس س س س س س س س س س س سسعمهما تبرغ س س س س س س س س س س سسي اللص‬

‫أو ت س س س س س س س س س سسرم م س س س س س س س س س سسن ع س س س س س س س س س سسض هماتي س س س س س س س س س سسك الن س س س س س س س س س سسماص‬

‫فماقتس س س س س س س س س س س س س س سسل النفس س س س س س س س س س س س س س سسس الكفس س س س س س س س س س س س س س سسور المانيس س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫قتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسردٍي لّم زانيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫أيمه س س س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س س س سسماقي أدر ك س س س س س س س س س س س س س سسأس ال س س س س س س س س س س س س س سسدام‬

‫واجعل س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س س دورهس س س س س س س س س س ما عيش س س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س سسدام‬

‫خلس س س س س س س س س س س س س سسص الرواح م س س س س س س س س س س س س سسن قيس س س س س س س س س س س س س سسد المس س س س س س س س س س س س س سسوم‬

‫أطل س س س س س س س س س سسق الش س س س س س س س س س سسبماح م س س س س س س س س س سسن أس س س س س س س س س س سسر الرغم س س س س س س س س س سسوم‬

‫فمالبمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائي الءزيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ن المتح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫م س س س س س س س سسن دواع س س س س س س س سسي النف س س س س س س س سسس فس س س س س س س س س أس س س س س س س س سسر ال س س س س س س س سسن‬


‫الشيخ محمد علي الطريحي‬ ‫كان حياً ‪1036‬‬

‫رواهما الشيخ فخر الدين ف ) النتخب ( ‪:‬‬ ‫ج س س س س س س سسماد م س س س س س س سسما ج س س س س س س سسماد م س س س س س س سسن دم س س س س س س سسوعي الس س س س س س س سسجمام‬

‫لصس س س س س س س س س س س س س س س سسماب الكري س س س س س س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س س س س س س س سسل الك س س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫قس س س س س س س س س س س س س سّل ص س س س س س س س س س س س س سسبي وزاد حءزنس س س س س س س س س س س س س ووجس س س س س س س س س س س س س دي‬

‫فمهم س س س س س س س س س س س سسومي كأس س س س س س س س س س س س سسي ودمع س س س س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س س س سسدامي‬

‫إنس س س س س س س س س س س س س س س س سسما حسس س س س س س س س س س س س س س س س سسرت ومهّس س س س س س س س س س س س س س س سسي وحءزن س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫وني س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب وزفرتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س واض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوطرامي‬

‫لسس س س س س س س س س س سسليل البتس س س س س س س س س س سسول سس س س س س س س س س س سسبط رسس س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س‬

‫ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسور الل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه خيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫لس س س س س س س س سست أنس س س س س س س س سسى الس س س س س س س س سسي ب س س س س س س س سسمالوطف ملقس س س س س س س س سًى‬ ‫لس س س س س س س س س س سست أنس س س س س س س س س س سسماه وه س س س س س س س س س س و فيمه س س س س س س س س س سسم وحي س س س س س س س س س سسداً‬

‫ع س س س س س س س س س س سسمافر ال س س س س س س س س س س سسد ن س س س س س س س س س س سسماحر النح س س س س س س س س س س سسر دام س س س س س س س س س س سسي‬ ‫ق س س س س س س س س س س س سسد أح س س س س س س س س س س س سسماطت بس س س س س س س س س س س سسه عل س س س س س س س س س س س سسوج اللئ س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫***‬ ‫ي س س س س س س س س س س س س سسما بنس س س س س س س س س س س س س س أح س س س س س س س س س س س س سسد عص س س س س س س س س س س س س سسمام الباي س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أنت س س س س س س س س س س س س س سسم الن س س س س س س س س س س س س س سسور ف س س س س س س س س س س س س س س س دي س س س س س س س س س س س س س سسماجى الفظلم‬

‫أنت س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ع س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت لي س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم مع س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬ ‫أنت س س س س س س س س س س س س س س س سسم الع س س س س س س س س س س س س س س س سسمارفون مق س س س س س س س س س س س س س س س سسدار ح س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫لسس س س س س س س س سست أخشس س س س س س س س سسى مس س س س س س س س سسن الس س س س س س س س سسذنوب العفظس س س س س س س س سسمام‬ ‫فمهس س س س س س س س س سسو كس س س س س س س س س سسما ٍ‬ ‫ف عس س س س س س س س س سسن منوطقس س س س س س س س س سسي وكلمس س س س س س س س س سسي‬

‫قلس س س س س س س س س س سست ف س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسدحكم وأخلصس س س س س س س س س س سست وّديس‬

‫ورج س س س س س س س س س س س س س س س س س س مائي وملج س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأي واعتص س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامي‬

‫ف سسسسسسسسسسسسسسس‬ ‫فخس س س س س س س س س س س س س س س سسذواهما مس س س س س س س س س س س س س س س سسن مسس س س س س س س س س س س س س س س سسلمي و ّ‬

‫نف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذب بمالنفظ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س أورد السيد المي ف العيمان هذه القصيدة ونسبمهما للشيخ مي الدين بن الشيخ ممود وهو وهم‪.‬‬

‫)‪(1‬‬


‫محمد علي الطريحي‬ ‫كان حياً ‪ 1036‬هد‬

‫هو الشيخ ممد علي بن أحد بن علي بن أحد بن طريح بن خفماجي بسن فيسماض ابسن‬ ‫حيمسه بسن خيسس بسن جعسه بسن سسليممان بسن داود بسن جسمابر بسن يعقسسوب السسلمي العءزيءزي‪ .‬مسسن‬ ‫أعلم أس سرته الشسسماهي ووالسسد الشسسيخ فخسسر السسدين ذكره القسسق الوطمهران س ف س الروضسة النضسسرة ف س‬ ‫المائسسة الماديسسة بعسسد العشسسرة ص ‪ 114‬فس ذكر اجسسمازة حفيسسده الشسسيخ حسسسمام السسدين ابسسن الشسسيخ‬ ‫جمال الدين لتلميذه الشيخ ممد جواد بسن كلسب علسي الكسماظمي بقسوله ‪ :‬الشسيخ السورع التقسي‬ ‫النقي‪ .‬وذكره صسسماحب موطوطة مسسن كتسسماب ) مسسن ل يضسره الفقيسه ( وعليمهسسما اجسمازات متعسسددة‬ ‫وهي اليوم بتمّلك الشيخ ممد علي القمي المائري بكربلء‪.‬‬ ‫ومن شعره الذي يرثي به الممام السي )ع( قوله ‪:‬‬ ‫حماد مما جماد بمالدموع السجمام )‪.(1‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن شعراء الرغري ج ‪ 9‬ص ‪.455‬‬


‫الشيخ زين الدين حفيد الشهيد الثاني‬ ‫وفاته ‪1064‬‬ ‫قمال يرثي السي ‪ 7‬بقصيدة ممسة )‪: (1‬‬ ‫س س س س س س س س س س س س س س س س سسلبت لوعس س س س س س س س س س س س س س س سست لذي س س س س س س س س س س س س س س س سسذ الرقس س س س س س س س س س س س س س س س ماد‬

‫وكس س س س س س س س س س س س س س سستن ث س س س س س س س س س س س س س سسوب الض س س س س س س س س س س س س س سسنما والس س س س س س س س س س س س س س سسمهماد‬

‫ورمس س س س س س س س س س س س س س س مان ده س س س س س س س س س س س س س س سسري بس س س س س س س س س س س س س س س سسمهم العن س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫وغرام س س س س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س س س سسما إن ل س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س سسن نف س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫كل يوم وليلة ف ازديماد‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س س سسءزن فس س س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س س سسل آن جدي س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وعن س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء يش س س س س س س س س س س س س س س س س سسيب من س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الولي س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫والتمهس س س س س س س س س س س س س س سسماب ي س س س س س س س س س س س س س س سسذوب منس س س س س س س س س س س س س س سسه الدي س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ق س س س س س س س س س س سسد بك س س س س س س س س س س سسى رحس س س س س س س س س س س ة ل س س س س س س س س س س سسمال الس س س س س س س س س س س سسود‬

‫ودموع تسح سّح الرغوادي‬

‫لس س س س س س س س س سست أبك س س س س س س س س سسي لفق س س س س س س س س سسد عص س س س س س س س س سسر الش س س س س س س س س سسبماب‬

‫وتقضس س س س س س س س س س س س س سسي عمهس س س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س س سسوى والتصس س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫وص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدود الك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواعب الت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراب‬

‫وتنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائي الليس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسط والحبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫من سليمى وزينب وسعماد‬ ‫ق س س س س س س س س س س سسد ن س س س س س س س س س س سسمان النمه س س س س س س س س س س سسى ع س س س س س س س س س س سسن التش س س س س س س س س س س سسبيب‬

‫وادك س س س س س س س س س س س س س س مار ال س س س س س س س س س س س س س س سسوى وذك س س س س س س س س س س س س س س ر ال س س س س س س س س س س س س س س سسبيب‬

‫فتفرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ت للس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى والنحي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫مس س س س س س س س س س س سسذ أتس س س س س س س س س س س سسى زاج س س س س س س س س س س س سراً نس س س س س س س س س س س سسذير الشس س س س س س س س س س س سسيب‬

‫معلمماً بمالفنماء حي ينمادي‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س ذكرهما الشيخ علي بن ممد بن السن‪ .‬شقيق التجم له ف كتمابه ) السدر النثسور ( والشسيخ المينس فس شسمهداء‬ ‫الفضيلة ص ‪.157‬‬


‫ب س س س س س س س س س سسل بك س س س س س س س س س سسمائي لج س س س س س س س س س سسل خوط س س س س س س س س س سسب جلي س س س س س س س س س سسل‬

‫أض س س س س س س س س س س س سسرم ال س س س س س س س س س س س سسءزن فس س س س س س س س س س س س س فس س س س س س س س س س س س سؤاد اللي س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ورمس س س س س س س س س س س س س س س س ى بمالعن س س س س س س س س س س س س س س س سسماء قل س س س س س س س س س س س س س س س سسب البت س س س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫وأسس س س س س س س س س س س س س س س سسمال الس س س س س س س س س س س س س س س سسدموع كس س س س س س س س س س س س س س س سسل مسس س س س س س س س س س س س س س س سسيل‬

‫فتدى الدى بثوب الداد‬ ‫رزء م س س س س س س س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س س س س س س سسدبكت ل س س س س س س س س س س س س س سسه الفلس س س س س س س س س س س س س س سوات‬ ‫وهس س س س س س س س س س س س س س س وت م س س س س س س س س س س س س س س سسن بروجمه س س س س س س س س س س س س س س سسما النيس س س س س س س س س س س س س س سسات‬

‫واقشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعّرت لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوته الكرم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مات‬

‫والع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال لفق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسده ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائلت‬

‫غماب وال ملجأي وعممادي‬ ‫فجع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة نكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست رؤوس الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫واس س س س س س س س س س س س س س س س سستبماحت ح س س س س س س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدى واللل‬

‫ورم س س س س س س س س س س س س س ت بمالقس س س س س س س س س س س س س سسذى عيس س س س س س س س س س س س س سسون الكمس س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫قس س س س س س س س س س س س س سسد أن س س س س س س س س س س س س س سسماخت بي س س س س س س س س س س س س س س صس س س س س س س س س س س س س سسحب وآل‬

‫عتة الصوطفى النب المادي‬ ‫يس س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س سسما فجعس س س س س س س س س س س سسة وخوطب س س س س س س س س س س س سماً جسس س س س س س س س س س س سسيمما‬

‫أوقعس س س س س س س س س سست ف س س س س س س س س س س حشس س س س س س س س س سسى الكليس س س س س س س س س سسم كلوم س س س س س س س س سسما‬

‫وبقلس س س س س س س س س س س س س س س سسب المي س س س س س س س س س س س س س س س س حءزن س س س س س س س س س س س س س س س ماً مقيمس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وأع س س س س س س س س س س س س سسمادت جس س س س س س س س س س س س س سسم القس س س س س س س س س س س س س سسيم س س س س س س س س س س س س س سسقيمما‬

‫جفنه للسى حليف السمهماد‬ ‫لس س س س س س س س س سسف نفسس س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س سسى رهي س س س س س س س س س س الت س س س س س س س س س سسوف‬

‫حيس س س س س س س س س س أمس س س س س س س س س سسى ن س س س س س س س س سسب القن س س س س س س س س سسما والس س س س س س س س س سسيوف‬

‫ثماويس س س س س س س س س س س س س س ماً جسس س س س س س س س س س س س س سسمه بس س س س س س س س س س س س س سسأرض الوطفس س س س س س س س س س س س س سسوف‬

‫وهس س س س س س س س س س س س س و ذو الفض س س س س س س س س س س س س سسل والق س س س س س س س س س س س س سسمام الني س س س س س س س س س س س س سسف‬

‫وسليل الشفيع يوم العماد‬ ‫منع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه ورود م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء الف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرات‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س سسقوه ك س س س س س س س س س س س س س س سسماس الفن س س س س س س س س س س س س س س سسما والم س س س س س س س س س س س س س س سسمات‬

‫بع س س س س س س س س س س س س س س س سسد تقتي س س س س س س س س س س س س س س س سسل اهل س س س س س س س س س س س س س س س سسه والم س س س س س س س س س س س س س س س سسمات‬

‫وأح س س س س س س س س س س س س س سسماطت ب س س س س س س س س س س س س س سسه خي س س س س س س س س س س س س س سسول الوطرغ س س س س س س س س س س س س س سسمات‬

‫بواضي الضبما وسر الصعماد‬


‫الشيخ زين السدين ابسن الشسيخ ممسد شسمارح ) الستبصسمار ( ابسن الشسيخ حسسن صسسماحب‬ ‫العمال ابن الشيخ زين الدين الشمهيد الثمان العماملي البعي الكي التوف سنة ‪1064‬‬ ‫ولد ببسع سسنة ‪ 1009‬وتوف بكسة الكرمة ‪ 29‬ذي الجسة السرام سسنة ‪ 1064‬ودفسن‬ ‫مع والده بمالعّلى عند أم الؤمني خدية الكبى‪ .‬فس أمسل المسل ‪ :‬شسيخنما الوحد كسمان عمالسماً‬ ‫فماضسلً متبحسراً مققسماً ثقسة صسمالماً عمابسداً ورع ماً شسماعراً منشسئماً أديبسماً حماففظسماً جمامعسماً لفنسون العلسم‬ ‫العقليسة والنقليسة ل نفظيس لسه فس زممانه ‪ ،‬قسرأ علسى أبيسه وعلسى الشسيخ الجسل بسماء السدين العسماملي‬ ‫وجماعة من علمماء العرب والعجم وجماور بكة مدة وتوف بما‪ .‬له شعر جديد )‪.(1‬‬ ‫أورد الشسيخ زين السدين س هسسذا س السسيد علسي خسمان السدن ترجة فس سسلفة العصسسر وذكر‬ ‫الكثي مسن شسعره ‪ ،‬وترجم لسه أيضسماً السب فس خلصسة الثسر فس القسرن السمادي عشسر ج ‪ 2‬ص‬ ‫‪ ، 191‬وترج م لسسه أيض سماً سسسيدنما الصسسدر الكسسماظمي ف س تكملسسة أمسسل المسسل ‪ ،‬وج ماء ذكره ف س‬ ‫خماتة مستدرك الوسمائل ص ‪.390‬‬ ‫وف كتماب ) شمهداء الفضيلة ( عندمما ذكر أحفماد الشمهيد الثمان قمال ‪:‬‬ ‫الشيخ زين الدين بن ممد بن السن بن زين الدين س الشمهيد الثمان‪.‬‬ ‫هو أستماذ صماحب الوسمائل ‪ ،‬قسمال فس أمسسل المسسل ‪ :‬شسيخنما الوحد كسسمان عمالسماً فماضسلً‬ ‫متبحراً ‪ ،‬مدققماً مققماً ثقة صمالماً عمابداً ورعماً شماعراً منشسيماً أديبسماً جمامعسماً حماففظسماً لفنسسون العلسسم‬ ‫النقليسسمات والعقليسسمات ‪ ،‬جليسسل القسسدر عفظيسسم النءزلة ل نفظي س لسسه ف س زممانه ‪ ،‬قسرأ علسسى أبيسسه وعلسسى‬ ‫الشيخ بماء الدين العماملي وعلى مولنما‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن أعيمان الشيعة ج ‪ 33‬ص ‪.302‬‬


‫ممد أمي الستابمادي وجماعة من علمماء العسسرب والعجسسم ‪ ،‬جسسماور مكسسة وتوف بسسما ودفسسن عنسسد‬ ‫خدية الكبى‪ .‬قسرأت عليسه جلسة مسن كتسب العربيسة والريماضسة والسديث والفقسه وغيهما ‪ ،‬وكمان‬ ‫له شعر رائسق وفوائسد وحواشسي كسثية وديسوان شسعر صسرغي رأيتسه بوطسه ‪ ،‬ول يؤلف كتمابسماً مسدونماً‬ ‫لشدة احتيماطه ولوف الشمهرة‪ .‬انتمهى‪.‬‬ ‫وأطسراه صسماحب السدر النثسور وذكر كسثياً مسن شسعره‪ .‬وقمال صسماحب السسلفة ‪ :‬انسه زين‬ ‫الئمة وفماضل المة وملث غممام الفضل وكماشف الرغمة ‪ ،‬شرح ال صدره للعلسسوم شسسرحماً وبنس‬ ‫له من رفيع الذكر صرحماً إلس زهد أسسس بنيسمانه علسسى التقسوى وصلح أهسّل بسه ربعسسه فمسما أقسوى‬ ‫وآداب تم سسر خسسدود ال سسورد م سسن أنفماس سسمهما خجلً وشسسيم أوضسسح بسسما غ سوامض مك سسمارم الخلق‬ ‫وجل‪.‬‬ ‫رأيتسسه بكسسة شسسرفمهما الس تعسسمال والفلح يشسسرق مسسن ميسسماه وطيسسب العسراق يفسسوح مسسن نشسسر‬ ‫ريماه ومما طسسمالت مسسماورته بسسماحت وافسسماه الجسسل ‪ ،‬وانتقسسل مسسن جسوار حسسرم الس إلس جسوار الس عسسءز‬ ‫وجل فتسسوف سسسنة اثنسستي وسستي وألسسف رحه ال س تعسسمال‪ .‬وله شسسعر خلسسب بسسه العقسسول وسحر ‪،‬‬ ‫وحسدت رقته أنفماس نسيم السحر ‪ ،‬فمنه مما كتب إل الوالد من مكة الشرفة ممادحماً وذلك‬ ‫عمام ‪: 1061‬‬ ‫ش س س س س س س س س س س س س س س سسمام برق س س س س س س س س س س س س س س ما لح ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالبرق وهن س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فص س س س س س س س س س س س سسبما ش س س س س س س س س س س س سسوقماً الس س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س سسءزع وحنّس س س س س س س س س س س س سما‬

‫وج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س رى ذكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ر اثيلت النق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فش س س س س س س س س س س سسكى م س س س س س س س س س س سسن لع س س س س س س س س س س سس ج الوج س س س س س س س س س س د وأنسّ س س س س س س س س س س سما‬

‫دن س س س س س س س س س س سسف ق س س س س س س س س س س سسد ع س س س س س س س س س س سسماقه ص س س س س س س س س س س سسرف ال س س س س س س س س س س سسردى‬

‫وخوط س س س س س س س س س س س س س س سسوب ال س س س س س س س س س س س س س س سسدهر عم س س س س س س س س س س س س س س سسما يتمنس س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ش س س س س س س س س س س س سّف هس الش س س س س س س س س س س س سسوق إل س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س سسمان الل س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫فرغ س س س س س س س س س س س س س س س سسدا منمهم س س س س س س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدمع معنس س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫أسس س س س س س س س س س س س س س سسلمته لل س س س س س س س س س س س س س سسردى أي س س س س س س س س س س س س س سسدي الس س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫عن س س س س س س س س س س س س س س س سسدمما أحس س س س س س س س س س س س س س س س سسن بمالي س س س س س س س س س س س س س س س سسمام ظن س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫طمال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أّمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س لس إل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام الك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫طمعس س س س س س س س س س س س س س س سماً فس س س س س س س س س س س س س س س س زورة الوطي س س س س س س س س س س س س س س سسف وأنس س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫كلم س س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س س سّن ال س س س س س س س س س س س سسدجى ح س س س س س س س س س س س سّن إلس س س س س س س س س س س س س‬

‫ب نس س س س س س س س س س س س س س س س س سسيم م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ُرب س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫وإذا هس س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما عريبس س س س س س س س س س س س س س س س س سماً ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالمى ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسولكم‬

‫زم س س س س س س س س س س س ن الوص س س س س س س س س س س سسل فأبس س س س س س س س س س س سسدى مس س س س س س س س س س س سسما أجنس س س س س س س س س س س سسما‬ ‫حس س س س س س س س س س سسماجر أهس س س س س س س س س س سسدى لس س س س س س س س س س سسه سس س س س س س س س س س سسقمماً وحءزن س س س س س س س س س س ما‬ ‫مس س س س س س س س س سسما صس س س س س س س س س سسبما قلس س س س س س س س س سسب إل س س س س س س س س س س رب س س س س س س س س س ع ومرغن س س س س س س س س س س‬


‫ك س س س س س س س س س س س سسمان ل س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س سسب فأوه س س س س س س س س س س س ماه الن س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫بع س س س س س س س س س س س سسدكم ي س س س س س س س س س س س سسما جي س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س سسي وأفنس س س س س س س س س س س س س‬

‫قمات س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س س س سسوى ك س س س س س س س س س س س سسم قرح س س س س س س س س س س س ت‬

‫كبس س س س س س س س س س س سسداً مس س س س س س س س س س س سسن أل س س س س س س س س س س س س الشس س س س س س س س س س س سسوق وجفنس س س س س س س س س س س سسما‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س سّد رسست م س س س س س س س س س س س س س س س س سسورد ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسذات ومس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ترك س س س س س س ت ل س س س س س س س س س مس س س س س س س س سسن جيس س س س س س س س سسل الصس س س س س س س س سسب ركنس س س س س س س س سسما‬

‫قوطع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست أفلذ قل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب والش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وكس س س س س س س س س س سستن م س س س س س س س س س سسن جي س س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س س سسقم وهنس س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س سسإل ك س س س س س س س س س س سسم أش س س س س س س س س س س سستكي ج س س س س س س س س س س سسور الن س س س س س س س س س س سسوى‬

‫وأقماس س س س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س س سسن ه س س س س س س س س س س سسوى ليل س س س س س س س س س س سسى وُلبنس س س س س س س س س س س س‬

‫ق س س س س س س س سسد ص س س س س س س س سسحما قل س س س س س س س سسب م س س س س س س س سسن س س س س س س س س سسكر ال س س س س س س س سسوى‬

‫بع س س س س س س س س س س س س س س سسدمما أزعج س س س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س س س سسكر وعّنس س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ون س س س س س س س س س سسمان ع س س س س س س س س س س سسن ه س س س س س س س س س س سسوى الرغي س س س س س س س س س س سسد النمه س س س س س س س س س س سسى‬

‫وحب س س س س س س س س س س س سسمان الش س س س س س س س س س س س سسيب إحس س س س س س س س س س س س سسمانماً وحس س س س س س س س س س س س سسنما‬

‫وتفرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س ت إل س س س س س س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدح فس س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س سّنة الع س س س س س س س س س س س س س سسروف والفض س س س س س س س س س س س س س سسمال سس س س س س س س س س س س س س س سنّما‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س سسد الرب س س س س س س س س س س س س س س س ح سس س س س س س س س س س س س س س س سسوى نيس س س س س س س س س س س س س س س سسل العل‬

‫مس س س س س س س س س س سسن مراقس س س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س س سسد خس س س س س س س س س س س سرانماً وغبنس س س س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س س س س س س س س س سسيد السس س س س س س س س س س س س س س سسمادات والس س س س س س س س س س س س س س سسول الس س س س س س س س س س س س س س سسذي‬

‫أّم إنعمام س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً وأفض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالً وَم ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سما‬

‫ل س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س سسءزل ف س س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س س سسل حي س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س سسمابه‬

‫مأمن س س س س س س س س س س سماً م س س س س س س س س س سسن نس س س س س س س س س س سسوب الس س س س س س س س س س سسدهر وحصس س س س س س س س س س سسنما‬ ‫ِنعم س س س س س س س س س س س سماً فمهس س س س س س س س س س س سسو للفس س س س س س س س س س س سسظ الس س س س س س س س س س س سسود معن س س س س س س س س س س س س‬

‫نس س س س س س س س س س س س س س س س س سسخ الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامر م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أفض س س س س س س س س س س س س س س س س سسماله‬

‫) حمات س س سماً ( و ) الفض س س سسل ( ذا الفض س س سسل و ) معن س س س (‬

‫ورث الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسؤدد ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن آب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائه‬

‫مثس س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س سسد ورث س س س س س س س س س وا بوطن س س س س س س س س س سماً فبوطنس س س س س س س س س سسما‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س س س سّل م س س س س س س س س س س س س س س س سسن أوج العل س س س س س س س س س س س س س س س سسى مرتب س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ص س س س س س س س س س سسمار منمه س س س س س س س س س سسما النس س س س س س س س س س سسر والعيّ س س س س س س س س س سسوق أدن س س س س س س س س س س س‬

‫جمادن س س س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س س سسن راحيت س س س س س س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س س س س س س سسحب‬

‫توطس س س س س س س س س س س س س س س سسر العسس س س س س س س س س س س س س س س سسجد لمس س س س س س س س س س س س س س س سسماء ومءزنس س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫ي س س س س س س س سسما عم س س س س س س س سسماد ال س س س س س س س سسد ي س س س س س س س سسما م س س س س س س س سسن لس س س س س س س س س ت س س س س س س س سسءزل‬

‫مس س س س س س س س س س س سسن معس س س س س س س س س س س سسماليه ثس س س س س س س س س س س سسمار الفضس س س س س س س س س س س سسل ُت نس س س س س س س س س س س س س س‬

‫عض س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س سسدهر بأني س س س س س س س س س س س س س سسماب الس س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫تركتن س س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س س سواء رهن س س س س س س س س س س س سسما‬

‫همائمس س س س س س س س س س س س س سماً فس س س س س س س س س س س س س س لّس س س س س س س س س س س س سسة الفك س س س س س س س س س س س س سسر ولس س س س س س س س س س س س س‬

‫جس س س س س س س س س س س س س س س سسد أنل س س س س س س س س س س س س س س سسه الش س س س س س س س س س س س س س س سسوق وأض س س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫غم س س س س س س س س س س س س س سسرت س س س س س س س س س س س س س س سسحب أي س س س س س س س س س س س س س سسماديه ال س س س س س س س س س س س س س سسورى‬

‫هت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزء القلم فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س راحت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫برم س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماح ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسط ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما تتثنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫كلم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لح لعينس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارق‬

‫م س س س س س س س س س سسن نس س س س س س س س س س سواحي الش س س س س س س س س س سسمام أض س س س س س س س س س سسنمان وعن س س س س س س س س س سسما‬

‫تتلفظس س س س س س س س س س س س س س س س سسى كبس س س س س س س س س س س س س س س س سسدي شس س س س س س س س س س س س س س س س سسوقماً إل س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫صس س س س س س س س س س س سسبية خلفس س س س س س س س س س س سست بمالشس س س س س س س س س س س سسمام و ) أفن س س س س س س س س س س س س (‬

‫ركب س س س س س س س س س س س س س س س س س سست اممالن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوق الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ورد انعمام س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك والفض س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفنما‬

‫بع س س س س س س س س س س س س س سسدمما أنل س س س س س س س س س س س س س سست العي س س س س س س س س س س س س س سسس الس س س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫وأب س س س س س س س س س س س سسمادت ف س س س س س س س س س س س س فيس س س س س س س س س س س سسماف البي س س س س س س س س س س س سسد بُس س س س س س س س س س س سسدنما‬

‫وبماكنس س س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س سسك يس س س س س س س س س س س سسما كمهس س س س س س س س س س س سسف الس س س س س س س س س س س سسورى‬

‫م س س س س س س س س سسن تص س س س س س س س س سسماريف ص س س س س س س س س سسروف ال س س س س س س س س سسدهر ل س س س س س س س س سسذنما‬


‫وُن نس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدك الع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ح س س س س س س س س س س س س سسمازه ب س س س س س س س س س س س س سسل كلم س س س س س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س س س س س سسماز هتن س س س س س س س س س س س س س‬

‫واب س س س س س س س س س س س س سسق ي س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س سسول الس س س س س س س س س س س س س سوال بمالرغس س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫)‪(1‬‬

‫مس س س س س س س س س سسن مقمامس س س س س س س س س سسمات العلس س س س س س س س س سسى مس س س س س س س س س سسما تتمن س س س س س س س س س س‬

‫ومن شعره ‪:‬‬ ‫ول س س س س س س س س سسما رأينس س س س س س س س س سسما منس س س س س س س س س سسءزل الس س س س س س س س س سسي قس س س س س س س س س سسد عفس س س س س س س س س سسما‬

‫وشس س س س س س س س س س س س س س ّوطت أه س س س س س س س س س س س س س سسماليه وأق س س س س س س س س س س س س س سسوت مع س س س س س س س س س س س س س سسماله‬

‫لبس س س س س س س س س س س س س سنما جلبي س س س س س س س س س س س س سسب الكآب س س س س س س س س س س س س سسة والس س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫وأض س س س س س س س س سسحى لس س س س س س س س س سسمان ال س س س س س س س س سسدمع عن س س س س س س س س سسما يك س س س س س س س س سسماله‬

‫وقوله ‪:‬‬ ‫كس س س س س س س س س س سسم ذا أواري الس س س س س س س س س س سسوى والسس س س س س س س س س س سسقم يبس س س س س س س س س س سسديه‬

‫وأحبس س س س س س س س س س س س س سسس الس س س س س س س س س س س س س سسدمع الش س س س س س س س س س س س س س سواق تري س س س س س س س س س س س س س ه‬

‫ش س س س س س س س س سسمابت ذوائ س س س س س س س س سسب آم س س س س س س س س سسمال ومس س س س س س س س سسما نح س س س س س س س س سست‬

‫ولي س س س س س س س س س سسل هج س س س س س س س س س سسرك م س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س سسمابت نواص س س س س س س س س س سسيه‬

‫وله س س س س س س س سسب الوجس س س س س س س س د ف س س س س س س س س س الحش س س س س س س س سسماء يم س س س س س س س سسده‬

‫رجس س س س س س س س ما الوص س س س س س س س سسمال وداعس س س س س س س س سسي الشس س س س س س س س سسوق يس س س س س س س س سسذكيه‬

‫رفق س س س س س س س س سماً بقلس س س س س س س س سسب العن س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س ه س س س س س س س س سواك فمس س س س س س س س سسما‬ ‫وكي س س س س س س س سسف يق س س س س س س س سسوى عل س س س س س س س سسى الجس س س س س س س س سران ذو كب س س س س س س س سسد‬

‫أبقيس س س س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س س س سسمالجر منس س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س سسما يُع س س س س س س س س س س سسمانيه‬

‫جس س س س س س س س س س سسرت لوطس س س س س س س س س س سسول التئس س س س س س س س س س سسمان مس س س س س س س س س س سسن مس س س س س س س س س س سسآقيه‬

‫م س س س س س س س سسما زال جي س س س س س س س سسش الن س س س س س س س سسوى يرغ س س س س س س س سسءزو حشماش س س س س س س س سسته‬

‫ح س س س س س س س سست طس س س س س س س س سواه الض س س س س س س س سسن ع س س س س س س س سسن عيس س س س س س س س س رائي س س س س س س س سسه‬

‫ي س س س س س س سسما م س س س س س س سسن ن س س س س س س سسأى ول س س س س س سسه فس س س س س س س س ك س س س س س س سسل جمارح س س س س س س ة‬

‫ط ي س س س س س س س س س س س سسدنيه‬ ‫من س س س س س س س س س س س س مق س س س س س س س س س س س سسمام إذا مس س س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫هس س س س س سسل أن س س س س س سست بس س س س س سسمالقرب بع س س س س س سسد اليس س س س س سسأس منعوطس س س س س سسف‬

‫وراج س س س س س س س س س سسع م س س س س س س س س س سسن لذي س س س س س س س س س سسذ العي س س س س س س س س س سسش ص س س س س س س س س س سسمافيه‬

‫فق س س س س س س س س س سسد ت س س س س س س س س س سسمادى ال س س س س س س س س س سسوى فين س س س س س س س س س سسما ورّق لن س س س س س س س س س سسما‬

‫)‪(2‬‬

‫ومن قوله أيضماً كمما ف السلفة ‪:‬‬

‫قماس س س س س س س س سسي قل س س س س س س س سسوب الع س س س س س س س سسدى م س س س س س س س سسما نقماس س س س س س س س سسيه‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سسئمت لف س س س س س س س س س س س س س س سسرط تنقل س س س س س س س س س س س س س س سسي البي س س س س س س س س س س س س س س سسداُء‬

‫وش س س س س س س س س س س س سسكت لعفظ س س س س س س س س س س س س سسم ترحل س س س س س س س س س س س س سسي النض س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫م س س س س س س س س س سسما ان أرى فس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسدهر غيس س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسودع‬

‫خل وتودي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع اللي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل عن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫أبلس س س س س س سسى النس س س س س س سسوى جلس س س س س س سسدي وأوق س س س س س سسد ف س س س س س س س الشس س س س س س سسما‬

‫ني س س س س س س س س س س س س سسان وج س س س س س س س س س س س س س د مس س س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س سسما إطفس س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫فق س س س س س س س س س سسدت لوط س س س س س س س س س سسول ال س س س س س س س س س سسبي عينس س س س س س س س س س س مماءه س س س س س س س س س سسما‬

‫فبكماؤهس س س س س س س س س س س س س س س ما ب س س س س س س س س س س س س س س سسدل ال س س س س س س س س س س س س س س سسدموع دم س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س شمهداء الفضيلة للشيخ المين‪.‬‬ ‫‪ 2‬س أعيمان الشيعة ج ‪.33‬‬


‫ف س س س س س س س س س س س س س س سسمارقت أوط س س س س س س س س س س س س س سسمان وأه س س س س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س س س س سسودت‬

‫وخرائس س س س س س س س س س س س س س س س س سسداً غيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسداً ل س س س س س س س س س س س س س س س س س سّن وف س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫م س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س سسل ممائس س س س س س س س س س سسة القس س س س س س س س س س سوام إذا ب س س س س س س س س س سسدت‬

‫لم س س س س س س س س س س س س س س س سسمال بجتمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما ترغ س س س س س س س س س س س س س س س سسمار ذُك س س س س س س س س س س س س س س س ماء‬

‫مس س س س س س س س س س س سسما اسس س س س س س س س س س س سسفرت والليس س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س سسرٍ خ سس س س س س س س س س س س سسته‬

‫إل هتت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك دون س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الفظلم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫ترمس س س س س س س س س ي القل س س س س س س س س سسوب بأس س س س س س س س س سسمهم تص س س س س س س س س سسمي ومس س س س س س س س سسما‬

‫لراحمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى الوص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال دواء‬

‫ش س س س س س س س س س سسس ترغ س س س س س س س س س سسمار ل س س س س س س س س س سسما الش س س س س س س س س س سسموس مض س س س س س س س س س سسيئة‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س سسما قل س س س س س س س س س س س س س س س سسوب العماش س س س س س س س س س س س س س س س سسقي س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫هيف س س س س س س س س س س س س سسماء تتل س س س س س س س س س س س س سسس القل س س س س س س س س س س س س سسوب إذا رن س س س س س س س س س س س س ت‬

‫فكأن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لفظماهت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهبماء‬ ‫نق س س س س س س س س س س س س س سسض العمه س س س س س س س س س س س س س سسود ول ال س س س س س س س س س س س س س سسوداد ِم س س س س س س س س س س س س س س س رساء‬

‫م س س س س س س سسما كن س س س س س س سست أحس س س س س س س سسب قب س س س س س س سسل ي س س س س س س سسوم فراقمه س س س س س س سسم‬

‫ان سس س س س س س س س س س س س سسوف يقض س س س س س س س س س س س سسى بع س س س س س س س س س س س سسد ذاك بق س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫فس س س س س س س س س س س سسقى ث س س س س س س س س س س سسرى وادي دمش س س س س س س س س س س سسق وجماده س س س س س س س س س س سسما‬

‫مس س س س س س س س س س س سسن هماطس س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س سسءزن اللس س س س س س س س س س س سسث حيس س س س س س س س س س س سسماء‬

‫فيمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أهي س س س س س س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س س س س س س سسودت وبتب س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫للي س س س س س س س س س س س س س سسل وجس س س س س س س س س س س س س س دي والس س س س س س س س س س س س س س سسقمام ش س س س س س س س س س س س س س سسفماء‬

‫ورع س س س س س س س س س س س س ى ليمالينس س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س سست ف س س س س س س س س س س س س س ظلمهس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سسلفت ومقل س س س س س س س س س س س س س س سسة دهرنس س س س س س س س س س س س س س س ما عمي س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫أت س س س س س س س س س س س سسرى الءزم س س س س س س س س س س س مان ي س س س س س س س س س س س سسود لس س س س س س س س س س س س س بمايماب س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ويت س س س س س س س س س س س س سسماح لس س س س س س س س س س س س س س بع س س س س س س س س س س س س سسد البع س س س س س س س س س س س س سسماد لق س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫ف س س س س س س س سسإل م س س س س س س س سست ي س س س س س س س سسما ده س س س س س س س سسر تص س س س س س س س سسدع ب س س س س س س س سسمالنوى‬ ‫وتس س س س س س س س س س س س س س س س سسومن من س س س س س س س س س س س س س س س سسك الق س س س س س س س س س س س س س س س سسمام بذلّس س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫اعش س س س س س س س س س س س س سسمار قل س س س س س س س س س س س س سسب م س س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س سّن قس س س س س س س س س س س س س سواء‬

‫ولم س س س س س س س س س س س س س س س س س سست عم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما تس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم إب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫فأجس س س س س س س س س س سسمابن لس س س س س س س س س س سسول الترغس س س س س س س س س س سسرب مس س س س س س س س س س سسما ارتقس س س س س س س س س س سسى‬

‫رتس س س س س س س س س س س س س س س س ب الك س س س س س س س س س س س س س س س سسمارم قبل س س س س س س س س س س س س س س س سسك الب س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫فماص س س س س س س س س س س سسب عل س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س سّر الوط س س س س س س س س س س سسوب فإن س س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س سسن دون ك س س س س س س س س س س س س س س س سسل مسس س س س س س س س س س س س س س س س سّرة ضس س س س س س س س س س س س س س س س سراء‬

‫ومعماش س س س س س س س س س سسر م س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س سسمان ص س س س س س س س س س سسدق ولئمه س س س س س س س س س سسم‬

‫واتس س س س س س س س س س س س س س س س سسرك تس س س س س س س س س س س س س س س س سسذكرك الشس س س س س س س س س س س س س س س س سسآم فإنس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س نءزهة البصمار ج ‪ 3‬ص ‪.466‬‬

‫دون الشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسآم وأهلمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداء‬

‫)‪(1‬‬


‫ابن جمال‬ ‫المتوفى ‪ 1072‬هد‬ ‫أرى الص س س س س س س س س س س س س س سسب يفنس س س س س س س س س س س س س س س والم س س س س س س س س س س س س س سسوم تبي س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وجس س س س س س س س س س س س س سسمي يبل س س س س س س س س س س س س سسى والس س س س س س س س س س س س س سسقمام جدي س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وذكرن س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س سسمالنوح وال س س س س س س س س س س س س س سسءزن والبك س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫غريس س س س س س س س س س س س س ب بأكن س س س س س س س س س س س س سسماف الوطف س س س س س س س س س س س س سسوف فريس س س س س س س س س س س س س د‬

‫عوطماشس س س س س سسى عل س س س س س سسى شس س س س س سسماطي الف س س س س س سرات فمس س س س س سسما ل س س س س س سسم‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س سسبيل إل س س س س س س س س س س س س س س س س قس س س س س س س س س س س س س س س سسرب اليس س س س س س س س س س س س س س س سسماه ورود‬

‫لق س س س س س س س س س سسد ص س س س س س س س س س سسبوا ل ضس س س س س س س س س س سّيع الس س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س سسبهم‬

‫)‪(1‬‬

‫إل س س س س س س س س س س أن فُنس س س س س س س س س س وا مس س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س سوله وأبيس س س س س س س س س سسدوا‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س بوطل العلقمي للشيخ عبد الواحد الفظفر ‪ ،‬الءزء الثمالث ص ‪.336‬‬


‫وفماته ‪ 1072‬هس‬ ‫" ‪ 1661‬م‬

‫مولده ‪1002‬‬ ‫ابن الممال‬ ‫" ‪1593‬‬ ‫قمال الءزركلي ف العلم ج ‪ 5‬ص ‪: 74‬‬ ‫علسسي بسسن أبس بكسسر بسسن علسسي نسسور السسدين ابسسن المسسمال الصسسري بسسن أبس بكسسر بسسن علسسي ابسسن‬ ‫يوسف النصماري الءزرجي الكي الشمافعي ‪ :‬فقيسسه فرضي ‪ ،‬مسسن العلمسماء‪ .‬مولده ووفماته بكسة‪.‬‬ ‫لسسه تصسسمانيف ‪ ،‬منمهسسما ) المسسوع الوضسماح علسسى منماسسسك اليضسسماح ( و ) كسسماف التسسماج لفرائسسض‬ ‫النمهماج ( و ) قرة عي الرائض ف فّن السماب والفرائسسض ( و ) التحفسسة الجمازية فس العمسمال‬ ‫السمابية س خ ( و ) فتح الوهماب على نءزهة الّس ماسب س خ (‪.‬‬ ‫وترجم لسسه السسب ترجة واسسسعة وعدد مصسسنفماته وآراء الفقيمهسسة ومما تفسّرد بسسه مسسن الفتسسماوى‪.‬‬ ‫قمال ‪ :‬وكمانت وفماته يوم الثني لثممان بقي مسسن شسمهر ربيسسع الثسمان سسنة اثنستي وسبعي وألسف ‪،‬‬ ‫ودفن بقبة العلة )‪.(1‬‬ ‫وقسسمال الشسسيخ القمسسي ف س الكن س ‪ :‬ابسسن جسسمال علسسي بسسن أب س بكسسر بسسن نسسور السسدين علسسي‬ ‫النصماري الءزرجي الكي الشمافعي ‪ ،‬كمان صدراً عسمال القسسدر مققسماً تشسّد اليسه الرحمال للخسسذ‬ ‫عنه ‪ ،‬له مصنفمات ف الفقه والفرائض والسماب والديث وغي ذلك ‪ ،‬توف سنة ‪.1072‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س خلصة الثر ج ‪ 3‬ص ‪.128‬‬


‫فخر الدين الطريحي‬ ‫المتوفى ‪1085‬‬ ‫ي س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س سسد ح س س س س س س س س سسول م س س س س س س س س سسن يتمام س س س س س س س س سسما اخ س س س س س س س س سسوت‬

‫بمالس س س س س س س س س س س س س س سسدم والسس س س س س س س س س س س س س س سسم الش س س س س س س س س س س س س س س سريف م س س س س س س س س س س س س س س سّرُد‬ ‫ف س س س س س س س س الس س س س س س س سسذل قس س س س س س س سسد سس س س س س س س سسلبوا القنس س س س س س س سسماع وج س س س س س س س ردوا‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س سسد ذا ن س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س سسي مض س س س س س س س س س س سسرج‬ ‫يس س س س س س س سسما جس س س س س س س سسد مس س س س س س س سسن ثكلس س س س س س س سسي وط س س س س س س سسول مصس س س س س س س سسيبت‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانيه أق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم واقع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫يس س س س س س س س س س س س سسما جس س س س س س س س س س س س سسد ذا صدرالسس س س س س س س س س س س س سسي مرض س س س س س س س س س س س س ض‬

‫واليس س س س س س س س س س س س س سسل تنس س س س س س س س س س س س س سسءزل مس س س س س س س س س س س س س سسن عله وتصس س س س س س س س س س س س س سسعد‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س سسد ذا اب س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س سسي مكبّ س س س س س س س س س س سسل‬

‫ومرغل س س س س س س س س س س س س س س س س سسل فس س س س س س س س س س س س س س س س س س قي س س س س س س س س س س س س س س س س سسده ومص س س س س س س س س س س س س س س س س سسفد‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسما جس س س س س س س س س س س س سسد ذا شس س س س س س س س س س س س سسر يس س س س س س س س س س س س سسروم بفتك س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن نسخة موطوطة للمنتخب‪.‬‬

‫ي عي س س س س س س س س س س ترق س س س س س س س س س د‬ ‫ذب س س س س س س س س س سسح الس س س س س س س س س س سسي فس س س س س س س س س سسأ ّ‬

‫)‪(1‬‬


‫الشيخ فخر الدين الوطريي‬ ‫نبغ ف القرن المادي عشر الجري المسمام الفقيسه القسق اللرغسوي الشسيخ فخسر السدين بسن‬ ‫الشسسيخ ممسسد علسسي بسسن الشسسيخ أحسسد إل س آخسسر مسسما م سّر ف س سلسسسلة نسسسب هسسذه السسسرة النتمهسسي‬ ‫نسسسبمهما إل س حسسبيب بسسن مفظسسماهر السسسدي الشسسمهيد بي س يسسدي المسسمام السسسي )ع( يسسوم ك سربلء‪.‬‬ ‫وبنو أسد من أشرف القبمائل وأكثرهما عددًا‪.‬‬ ‫ولسد الشسسيخ فخسسر السسدين ف س النجسسف الشسسرف سسسنة ‪ 979‬ه س ونشسسأ مب سماً للعلسسم شسسرغوفماً‬ ‫بمالعمارف والكمسمالت فكتسب وصنف وألّسف ‪ ،‬وأجسماد وأفسماد كمسما شسمهد لسه أقرانسه بسذلك أمثسمال‬ ‫اللسي صماحب بمار النوار ‪ ،‬والر العماملي صماحب الوسمائل‪.‬‬ ‫وهذه مصسسنفماته تشسسمهد لسسه بوطسسول البسسماع وسعة الطلع ‪ ،‬فمهسذا كتسسماب ) ممسسع البحرين‬ ‫وموطلسسع النيين ( ف س الكتسسماب والس سّنة وقسد طبسسع م سراراً وهو الرجع للبسسماحثي والتسسأدبي وكتسسماب‬ ‫) غري ب السسديث ( وكتسسماب ) الض سيماء اللمسسع ف س شسسرح الش سرائع ( وكتسسماب ) غري ب القسسرآن (‬ ‫وبمالملة فمؤلفماته تقمارب الثلثي مؤلفًما‪.‬‬ ‫قمال الشيخ عبد الول الوطريي ف مؤلفه الخوطوط ) تماريخ السسسرة الوطرييسة ( ‪ :‬للشسيخ‬ ‫فخسسر السسدين شسسعر جيسسد كسسثي قسسد ضسسمن أكسسثره ف س ) النتخسسب ( وكأنه اقتصسسر ف س شسسعره علسسى‬ ‫ت لسسه أرجوزة‬ ‫الديح والراثي لهل السبيت ‪ :‬وأكسسثره فس المسسمام الشسسمهيد السسي ‪ ، 7‬وقد وجد ُ‬ ‫خماصة ف حديث الكسماء‪ .‬ومن شعره قوله كمما ف النتخب ‪:‬‬ ‫ي س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س سستة ال س س س س س س س س سسمادي الن س س س س س س س س سسب وَم س س س س س س س س س نس ه س س س س س س س س سسم‬

‫ع‬ ‫عس س س س س س س س س س س س س س س سسءزي وكنس س س س س س س س س س س س س س س سسءزي والرجس س س س س س س س س س س س س س س ما والفس س س س س س س س س س س س س س س سسءز ُ‬


‫وآليتك س س س س س س س س س س س س س سسم وبرئ س س س س س س س س س س س س س ت م س س س س س س س س س س س س س سسن أع س س س س س س س س س س س س س سسدائكم‬

‫فأنس س س س س س س س س س س س س س س س سسما برغي س س س س س س س س س س س س س س س س س ولئكس س س س س س س س س س س س س س س س سسم ل أقنس س س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫ص س س س س س س س س س س سسلى اللس س س س س س س س س س سسه عليكس س س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س س سسما أحييس س س س س س س س س س سست‬

‫فكس س س س س س س س س س س س س سٌر وأوقف س س س س س س س س س س س س سست العي س س س س س س س س س س س س سسون الّمس س س س س س س س س س س س س س ُعس‬

‫)‪(1‬‬

‫س س س س س س س س س س س سسقى ال س س س س س س س س س س س س ق س س س س س س س س س س سسباً ب س س س س س س س س س س سسمالرغري وحس س س س س س س س س س س وله‬

‫قبس س س س س س س س س س س س س سسور بثس س س س س س س س س س س س س سسوى الوطس س س س س س س س س س س س س سسف مشس س س س س س س س س س س س س سستمل ِ‬ ‫ت‬

‫ورمس س س س س س س س س س س س س س س س سماً بوط س س س س س س س س س س س س س س س سسوس لبنس س س س س س س س س س س س س س س سسه وس س س س س س س س س س س س س س س س يه‬

‫س س س س س س س س س سسقته الس س س س س س س س س سسحماب الرغ س س س س س س س س سسر ص س س س س س س س س سسفو فس س س س س س س س س سرات‬

‫وف س س س س س س س س س س س س طيبس س س س س س س س س س س س سسة منمهس س س س س س س س س س س س سسم قبس س س س س س س س س س س س سسور منيس س س س س س س س س س س س سسة‬

‫)‪(2‬‬

‫وقوله من أخرى ‪:‬‬

‫عليمهس س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س سسن الرحس س س س س س س س س ن خي س س س س س س س س س س صس س س س س س س س س سسلة‬

‫أقول كنت أثنماء موطمالعت للمنتخب أستجلي من بعض عبمارات الشيخ عفظيم تسكه‬ ‫بأهل البيت ‪ :‬وشدة ولئه لم مما جعلن أعتقد انه على جمانب عفظيسسم مسسن السسولء ‪ ،‬ومما جسماء‬ ‫من قسم النفظوم قوله ‪:‬‬ ‫وإن س س س س س س س س س س لوطس س س س س س س س س سسوي الضس س س س س س س س س سسلوع علس س س س س س س س س سسى جس س س س س س س س س سسوى‬ ‫أح س س س س س س س س س س س س س سّن إل س س س س س س س س س س س س س س أنفماسس س س س س س س س س س س س س سسكم ونسس س س س س س س س س س س س س سسيمكم‬ ‫فقربك س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س سسع قل س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س سسمال ل س س س س س س س س س س غنس س س س س س س س س س‬

‫م س س س س س س سست ح س س س س س س س سّل ف س س س س س س سسوق الم س س س س س س سسر ي س س س س س س سستق الم س س س س س س سسر‬

‫وأذكرك س س س س س س س س س س س م والصس س س س س س س س س س س س س سسب يقلقس س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س سسذكر‬ ‫وبعس س س س س س س س سسدكم مس س س س س س س س سسع كس س س س س س س س سسثرة الس س س س س س س س سسمال ل س س س س س س س س س فقس س س س س س س س سسر‬

‫وجماء أيضما ‪:‬‬ ‫ي س س س س س س س سسما م س س س س س س س سسءزن ال س س س س س س س سسوحي والتنءزيس س س س س س س س ل ي س س س س س س س سسما أمل س س س س س س س سسي‬

‫ي س س س س س س س سسما مس س س س س س س س سسن ولؤه س س س س س س س س م ف س س س س س س س س س القس س س س س س س س سسب يؤنسس س س س س س س س سسن‬

‫حءزن س س س س س س س س س س عليكس س س س س س س س س س سسم جديس س س س س س س س س س سسد دائ س س س س س س س س س سسم أبس س س س س س س س س س سسداً‬

‫م س س س س س س سسما دم س س س س س س سست حيس س س س س س س سماً إلس س س س س س س س ان ينقض س س س س س س سسي زمنس س س س س س س س‬

‫ك سسمانت وفسسماة الش سسيخ الوطريس ي س سسنة ‪ 1085‬هس س ف س الرمماحي سسة ) وهسي الدين سسة العروفسسة‬ ‫الواقعسسة فس أواسسسط الفسرات بيس ربوع قبمائسسل خءزاعسسة يسسوم كسسمانت آهلسسة بمالسسسكمان ومماثلسسة للعيسسمان‪.‬‬ ‫ونقل للنجف ودفن ف تربته وقبه معروف مشمهور ف داره الت يقوطنمهما اليوم أسرة آل الوطريي‬ ‫بقرب مسجده الذي صلى فيه زمنًما‪.‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬و ‪ 2‬س ورواهما الشيخ ممد السمماوي ف ) الوطليعة (‪.‬‬


‫يقسسول صسسماحب ريماض العلمسسماء ‪ :‬وكمان ‪ 2‬أعبسسد أهسسل زممانه وأورعمهسسم ومن تقسواه انسسه مسسما‬ ‫كمان يلبس الثيماب الت خيوطت بمالبريسم ‪ ،‬وكمان ييط ثيمابه بمالقوطن‪.‬‬ ‫وقسسمال الش سسيخ اغ سسما ب سسءزرك الوطمهران س ف س الذريع سسة س س قس سسم ال سسديوان س س وللش سسيخ فخ سسر ال سسدين‬ ‫الوطريي ثلثة دواوين ‪ :‬كبي ‪ ،‬وأوسط ‪ ،‬وصرغي‪.‬‬ ‫وذكر جلة من سيته وأحواله الستماذ الماقمان ف شعراء الرغري ج ‪ 7‬ص ‪.68‬‬


‫عبد الوهاب الطُريحي‬ ‫أيمهس س س س س س س س س س س س سسما الراك س س س س س س س س س س س سسب الس س س س س س س س س س س س سسد إل س س س س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س س س س سسو‬ ‫ق س س س س س س سسف وخس س س س س س س ذ من س س س س س س س س الس س س س س س س سسلم إل س س س س س س س س م س س س س س س سسولي‬

‫الم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام الضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّرج الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستفظمام‬ ‫رب الفضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال والنعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫فل س س س س س س س سسك الف س س س س س س س سسوز ف س س س س س س س س س الع س س س س س س س سسماد ويس س س س س س س سسما بش س س س س س س س س سراك‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ذي اللل والكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س رام‬

‫واذرف ال س س س س س س س س س س س سسدمع فس س س س س س س س س س س س س الف س س س س س س س س س س س سسون ون س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫يس س س س س س س س س سسما إمس س س س س س س س س سسمامي وي س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س سسن خي س س س س س س س س س س النس س س س س س س س س سسمام‬

‫إل ان يقول ‪:‬‬ ‫آه واحسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرت لفقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد وحيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫آه والنح س س س س س س س س س س س س س س س س سسر من س س س س س س س س س س س س س س س س سسه مض س س س س س س س س س س س س س س س س سسوب دام‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن مموعة خوطية عند السره الوطريية انتخبنما منمهما هذه البيمات‪.‬‬

‫)‪(1‬‬


‫الشيخ عبد الوهماب الوطريي‬ ‫هو من الوطريييس السذين نءزح وا مسن النجسف إلس اللسة ول تسءزل لسم فيمهسما بقيسة إلس اليسوم‪.‬‬ ‫وهو أخسسو الشسسيخ الجسسل فخسسر السسدين بسسن الشسسيخ ممسسد علسسي بسسن الشسسيخ أحسسد السسذي تقسسدمت‬ ‫ترجته‪ .‬ول نقف على أثر أو ذكر لخيه التجم ف الماميع وكتسسب الستاجم التسسأخرة سسسوى أننسسما‬ ‫وقفنما على مؤلف له ف مكتبة آل الوطريي سلك فيه طريقة أخيه فخر الدين فس منتخبسسه جسسع‬ ‫فيسسه الشسسيء الكسسثي مسسن أحسسماديث أهسسل السسبيت وأخبسسمار واقعسسة الوطسسف السست نتلسسى عسسمادة فس المافسسل‬ ‫السينية أيمام عماشوراء وهو يصّد رس تلك الواضيع بقصمائد لتقدمي الشسسعراء ومتسسأخريمهم وجلّمهسم‬ ‫من عماصرهم أو قمارب عصرهم كمالسيد نعممان العرجي ‪ ،‬وابسن عرندس ‪ ،‬والشسفمهين ‪ ،‬وابسسن‬ ‫حماد ‪ ،‬وابن داغر ‪ ،‬وأمثمالم‪.‬‬ ‫وإليك نص مما قماله ف آخر الءزء الول منسه ) تّس السسءزء الول مسسن كتسسماب الراثسي علسى‬ ‫التممام والكممال ونعوذ بمال من الءزيمادة والنقصمان علسسى يسسد العبسسد السسذليل راجسسي عفسسو ربه الليسل‬ ‫عبد الوهماب بن ممد علي طريح النجفي السلمي ووقع الفسراغ مسسن هسذا الكتسسماب يسسوم الثنيس‬ ‫خمامس عشر جمادى الول سنة ‪ 1076‬من الجرة النبوية فس اللسسة الفيحسسماء )‪ (1‬ووجدت فس‬ ‫مموعة موطوطة بكتبة البحماثة السمماوي كتبت فس أخريمات القسرن الثسمان عشسر وفيمهسما قصسيدة‬ ‫واحدة ف الرثماء تنيف على الربعي بيتماً للشيخ عبد الوهماب الذكور انتخبنما منمهما مما يلي ‪:‬‬ ‫لسس س س س س س س س س سست أنسس س س س س س س س س سسماه ف س س س س س س س س س س الوطفس س س س س س س س س سسوف ينس س س س س س س س س سسمادي‬

‫يس س س س س س س س س س سسما لقس س س س س س س س س س سسومي وم س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س سسن مس س س س س س س س س س سسمام‬

‫ل س س س س س س س س س س سسف نفس س س س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س س س سسه وهس س س س س س س س س س س و وحي س س س س س س س س س س سسد‬

‫يتلفظ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الفظم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما والوام‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س أقول وقد استعرت هذه النسخة من الديب البحماثة الشيخ عبد الول الوطريي واستفدت منمهما‪.‬‬


‫ل س س س س س س س س س سسف نفس س س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س س سسه إذ خ س س س س س س س س س س سّر ملق س س س س س س س س س سسى‬ ‫ل س س س س س سسف نفس س س س س س سسي علي س س س س س سسه والش س س س س س سسمر ق س س س س س سسد مك س س س س س سسون‬

‫ومض س س س س س س س س س س س س س س س سسى المه س س س س س س س س س س س س س س س سسر نماعي س س س س س س س س س س س س س س س سماً للخيس س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬ ‫م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ن س س س س س س س س س س س س س س س س سسره ش س س س س س س س س س س س س س س س س سسبما الصمص س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫بس س س س س س س س س س س سسأب رأسس س س س س س س س س س س سسه العلّس س س س س س س س س س س سسى علس س س س س س س س س س س سسى الرمس س س س س س س س س س س ح‬

‫حك س س س س س س س س س س س سسى ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنماه ب س س س س س س س س س س س سسدر التم س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫بس س س س س س س س س س س سسأب الوطس س س س س س س س س س س سسماهرات تس س س س س س س س س س س سسدو بس س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س سسعيس بيس س س س س س س س س س س س س س س س س الوهس س س س س س س س س س س س س س س س ماد والك س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫والمس س س س س س س س س س س س س س سسمام السس س س س س س س س س س س س س س سسجماد يرف س س س س س س س س س س س س س س ل بمالقيس س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا لفس س س س س س س س س س س س س س س س س س سست لس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذاك المس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ي س س س س س س س س س س س س سسما ذوي ال س س س س س س س س س س س س سسبيت والش س س س س س س س س س س س س سسماعر وال س س س س س س س س س س س س سس ج‬

‫ونس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسون وقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماف والنعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫أنت س س س س س س س س س س س سسم حج س س س س س س س س س س س سسة اللس س س س س س س س س س س سسه عل س س س س س س س س س س س سسى الل س س س س س س س س س س س سسق‬

‫وأنت س س س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س س س سسفن النج س س س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س س س القي س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫أنت س س س س س س س س س س س سسم ع س س س س س س س س س س س سسدت غ س س س س س س س س س س س سسداً ف س س س س س س س س س س س س س مع س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫وملذي وملج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأي واعتص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامي‬

‫وصس س س س س س س س س س س س س س س سسلوة الل س س س س س س س س س س س س س س س سسه ت س س س س س س س س س س س س س س س سستى عليك س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫مس س س س س س س سسما حس س س س س س س سسدا الرك س س س س س ب فس س س س س س س سسوق عس س س س س س س سسمال السس س س س س س س سسنمام‬

‫‪.211‬‬

‫انتمهسسى عسسن ) البمابليسسمات ( للخوطيسسب الشسسيخ ممسسد علسسي اليعقسسوب ج ‪ 3‬قسسسم ‪ 2‬ص‬


‫السيد معتوق الموسوي‬ ‫المتوفى ‪1087‬‬ ‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س سّل الس س س س س س س س س س س س س س س س سسرم فماسس س س س س س س س س س س س س س س س سستمهّل مكّب س س س س س س س س س س س س س س س س س ا س وانس س س س س س س س س سسثر بس س س س س س س س س سسه درر الس س س س س س س س س سسدموع علس س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س سسثرى‬

‫وانفظ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر برغّرت س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه اللل إذا انل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستجعماً متفّج ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً متفّك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س راس‬

‫وانس س س س س س س س س س س س س س سسر بنجس س س س س س س س س س س س س س سسره بقلت س س س س س س س س س س س س س سسك الك س س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫واقوط س س س س س س س س س سسف ث س س س س س س س س س سسمار ال س س س س س س س س س سسءزن م س س س س س س س س س سسن عرج س س س س س س س س س ونه‬ ‫وان س س س س س س س س س سسس العقيس س س س س س س س س سسق وأُن س س س س س س س س سسس جي س س س س س س س س سساِن النق س س س س س س س س س سسما‬

‫واذكس س س س س س س س س ر لن س س س س س س س س سسما خ س س س س س س س س سسب الوطف س س س س س س س س سسوف وم س س س س س س س سسماجرى‬

‫واخل س س س س س س س س سسع شس س س س س س س س سسعمار الص س س س س س س س س سسب منس س س س س س س س سسك وزر مس س س س س س س س سسن‬

‫خل س س س س س س س س س سسع الس س س س س س س س س س سسقمام علي س س س س س س س س س سسك ثوب س س س س س س س س س س ماً أص س س س س س س س س س سسفرا‬

‫فثيس س س س س س س س س س س س سسماب ذي الشس س س س س س س س س س س س سسجمان أليقمهس س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س سسه‬

‫مس س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س سسمان مس س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س سسر الثي س س س س س س س س سسماب م س س س س س س س س سسءزّررا‬

‫ش س س س س س س س س س سسمهٌر بك س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س سسدهر في س س س س س س س س س سسه تّك م س س س س س س س س س سست‬ ‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س أي مصس س س س س س س س س س س س س س س س س سسيبٍة نءزلس س س س س س س س س س س س س س س س س ت ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ش س س س س س س س سّر الكلب الس س س س س س س س سسود ف س س س س س س س س أس س س س س س س س سسد الش س س س س س س س سسرى‬

‫بك س س س س س س س س س س سست الس س س س س س س س س س س سسمماء ل س س س س س س س س س س سسما نيعس س س س س س س س س س س سماً أحس س س س س س س س س س س سرا‬

‫خوط س س س س س س س س سسب وهس س س س س س س س س ي الس س س س س س س س س سسلم عن س س س س س س س س سسد وق س س س س س س س سسوعه‬

‫لبس س س س س س س س س س س س س سست علي س س س س س س س س س س س س سسه ح س س س س س س س س س س س س سسدادهما أم الق س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫أو مس س س س س س سسما تس س س س س س سسرى الس س س س س س سسرم الش س س س س س س سريف تكس س س س س س سسماد مس س س س س س سسن‬

‫زفراتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرات أن تتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّعرا‬

‫علس س س س س س س س س س سسم الوطي س س س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س س سسه فحوطّس س س س س س س س س س سسه السس س س س س س س س س س سسى‬

‫ودرى الصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفما بصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابه فتك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد راس‬

‫واستش س س س س س س س س س س س س سسعرت من س س س س س س س س س س س س سسه الش س س س س س س س س س س س س سسماعر ب س س س س س س س س س س س س سسمالبل‬ ‫قتس س س س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س س س سسي فيمالس س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س سسن نكب س س س س س س س س س س س سٍة‬

‫وعف س س س س س س س س س س س س س سسما ُم ّس س س س س س س س س س س س س س س سسرسهما بج س س س س س س س س س س س س س سسوى وتّمس س س س س س س س س س س س س س س راس‬ ‫أضس س س س س س س س س سسحى لس س س س س س س س س سسما السس س س س س س س س س سسلم منمهس س س س س س س س س سسدم ال س س س س س س س س س سُذ راس‬

‫قتس س س س س س س س س س س س س سٌل ي س س س س س س س س س س س س سسدلك إن س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س سّر الف س س س س س س س س س س س س سسدا‬

‫فس س س س س س س س س س س س ذل س س س س س س س س س س سسك الذب س س س س س س س س س س سسح العفظي س س س س س س س س س س سسم ت س س س س س س س س س س سسأّخ راس‬

‫وأبس س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س سسبيس ف س س س س س س س س س س حشس س س س س س س س س سسماد تص س س س س س س س س س سسماعدت‬

‫رؤي س س س س س س س س س س س سسما خليس س س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س س س س فيس س س س س س س س س س س س سسه ترغيس س س س س س س س س س س س سست‬

‫قبس س س س س س س س س س سسمات وج س س س س س س س س س د حّرهس س س س س س س س س سسما يص س س س س س س س س س سسلي حس س س س س س س س س س سرا‬

‫حّق س س س س س س س س س س س س س س س ماسً وتأوي س س س س س س س س س س س س س سسل الكت س س س س س س س س س س س س س س سسماب تفّس س س س س س س س س س س س س س س س راس‬


‫رزء ت س س س س س س س س س س س س س س سسدارك من س س س س س س س س س س س س س س سسه نف س س س س س س س س س س س س س س سسس مّم س س س س س س س س س س س س س س س س ٍدس‬ ‫أهس س س س س س س س س سسدى السس س س س س س س س س سسرور لقلس س س س س س س س س سسب هن س س س س س س س س س سٍد وابنمهس س س س س س س س س سسما‬

‫وأس س س س س س س س س س س س س س سسماَء فماطمس س س س س س س س س س س س س س سًة وأش س س س س س س س س س س س س س سسجى حي س س س س س س س س س س س س س سسدرا‬

‫وي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل لقس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماتله أيس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدري أنسّ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ع س س س س س س س س س س س س سسمادى الن س س س س س س س س س س س س سسب وصس س س س س س س س س س س س سسنوه أم م س س س س س س س س س س س س سسما درى‬

‫شس س س س س س س س س س س سّلت ي س س س س س س س س س س سسداه لق س س س س س س س س س س سسد تقّمس س س س س س س س س س س س صس خءزي س س س س س س س س س س ًة‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسأت ب س س س س س س س س س س س سسما ي س س س س س س س س س س س سسوم الس س س س س س س س س س س س سسماب مس س س س س س س س س س س س سَؤزرا‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س س س س سسدراً وأبك س س س س س س س س س س س س س س س س سسى ق س س س س س س س س س س س س س س س س سسبه والنس س س س س س س س س س س س س س س س س سبا‬

‫حءزنس س س س س س س س س س س س س س س علي س س س س س س س س س س س س س س سسه دائ س س س س س س س س س س س س س س سسم ل ينقض س س س س س س س س س س س س س س سسي‬ ‫وارحت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه لص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارخما ٍ‬ ‫ت ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوله‬

‫وتص س س س س س س س س س س س س س س س س سّب ي سمن س س س س س س س س س س س س س س س س س عل س س س س س س س س س س س س س س س س سّي تع س س س س س س س س س س س س س س س س سسذرا‬ ‫تبكس س س س س س س س س س س سسي لس س س س س س س س س س س سسه ولوجمهمهس س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س سسن تس س س س س س س س س س س س ستا‬

‫مس س س س س س س س س س س س س سسما زال بمالرم س س س س س س س س س س س س س ح الوطوي س س س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س س س سسدافعماً‬

‫عنمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما ويكفلمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س س س س سسأبيض أب س س س س س س س س س س س س س س س ستا‬

‫ويص س س س س س س س س س س س س س سسونما ص س س س س س س س س س س س س س سسون الكري س س س س س س س س س س س س س س لعرضس س س س س س س س س س س س س س ه‬

‫ح س س س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س س س سسه الج س س س س س س س س س س س سسل الت س س س س س س س س س س س سسماح تق س س س س س س س س س س س سسدرا‬

‫لفس س س س س س س س س سسي علس س س س س س س س س سسى ذاك الذبيس س س س س س س س س سسح مس س س س س س س س س سسن القفس س س س س س س س س سسما‬

‫ظلم س س س س س س س س س س س س سماً وظ س س س س س س س س س س س س ّل ثلث س س س س س س س س س س س س سًة لس س س س س س س س س س س س سسن يق س س س س س س س س س س س س سبا‬

‫ملق س س س س س س س س س س سسى عل س س س س س س س س س س سسى وجس س س س س س س س س س س ه الس س س س س س س س س س س ستاب تفظن س س س س س س س س س س سسه‬ ‫لفس س س س س س س س س سسي علس س س س س س س س س سسى العس س س س س س س س س سسماري السس س س س س س س س س سسليب ثيس س س س س س س س س سسمابه‬

‫داود ف س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س سراب حي س س س س س س س س س س س س س س س تس س س س س س س س س س س س س س س سّورا‬

‫لف س س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س سسماوي الصس س س س س س س س س س سريع ك س س س س س س س س س سسأنه‬

‫فكس س س س س س س س س س س س س س س سسأّنه ذو النس س س س س س س س س س س س س س س سسون ينبس س س س س س س س س س س س س س س سسذ بس س س س س س س س س س س س س س س سسمالعرا‬ ‫قم س س س س س س س س س س س سسر ه س س س س س س س س س س س سسوى م س س س س س س س س س س س سسن أوج س س س س س س س س س س س ِه فتكس س س س س س س س س س س س سّورا‬ ‫ول س س س س س س س س س سسو أن س س س س س س س س س س سسما اتص س س س س س س س س س س سسلت لك س س س س س س س س س س سسمانت أب س س س س س س س س س س سرا‬

‫لفس س س س س س س س س س سسي علس س س س س س س س س س سسى العبس س س س س س س س س س سسماس وه س س س س س س س س س س و منس س س س س س س س س س سسدل‬

‫عرض س س س س س س س س س س س س س س س س س ت منيت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه فتع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسثرا‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س سسق الرغبس س س س س س س س س س س س س س س س سسمار جس س س س س س س س س س س س س س س س سسبينه ولوطمالس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س شس س س س س س س س س س س س سسأوه لس س س س س س س س س س س س سسق الك س س س س س س س س س س س س سرام وغّب س س س س س س س س س س س س س ا س‬

‫لف س س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س سسى تل س س س س س س س س س سسك البن س س س س س س س س س سسمان تقوطّعس س س س س س س س س سست‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س س سسلبته أبنس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء اللئس س س س س س س س س س س س س س س س سسمام قميصس س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وكس س س س س س س س س س س س س س سسته ثوب س س س س س س س س س س س س س س ماً ب س س س س س س س س س س س س س سسمالنجيع معص س س س س س س س س س س س س س سسفرا‬

‫فكأنس س س س س س س س س س س س س س س س سسما أثس س س س س س س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س س س س س س سسدمماء بس س س س س س س س س س س س س س س س سسوجمهه‬

‫ش س س س س س س س سسفق عل س س س س س س س سسى وج س س س س س س س ه الص س س س س س س س سسبماح ق س س س س س س س سسد أن س س س س س س س سبا‬

‫حس س س س س س س س س س س س سٌر بنص س س س س س س س س س س س سسر أخي س س س س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س س س س سسمام مماه س س س س س س س س س س س سسداً‬

‫فمه س س س س س س س س س سسوى الم س س س س س س س س س سسمات عل س س س س س س س س س سسى الي س س س س س س س س س سسماة وآثس س س س س س س س س س سرا‬

‫حفس س س س س س س س س س س سسظ الخس س س س س س س س س س س سسماء وعمهس س س س س س س س س س س سسد فس س س س س س س س س س س سسوف ل س س س س س س س س س س سسه‬

‫حس س س س س س س س س سست قضس س س س س س س س س سسى تس س س س س س س س س سست السس س س س س س س س س سسيوف معف س س س س س س س س س سرا‬

‫م س س س س س س سسن لس س س س س س س س ب س س س س س س سسأن أف س س س س س س سسدي الس س س س س س س سسي بمهج س س س س س س سست‬

‫وأرى بس س س س س س س س س س س س س س س س سسأرض الوطس س س س س س س س س س س س س س س س سسف ذاك الض س س س س س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫فلس س س س س س س س س سسو اسس س س س س س س س س سستوطعت قس س س س س س س س س سسذفت حبس س س س س س س س س سسة مقلس س س س س س س س س سست‬

‫وجعل س س س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س س س سسدفنه الش س س س س س س س س س س س س سريف الج س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫روح س س س س س س س س ي فس س س س س س س س سسدى ال س س س س س س س س سرأس الفس س س س س س س س سسمارق جسس س س س س س س س سسمه‬

‫ينشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي التلوة ليل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسترغفرا‬


‫ريمان س س س س س س س س س س س س س س سسة ذهب س س س س س س س س س س س س س س سست نض س س س س س س س س س س س س س س سسمارة عوده س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فكأنس س س س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س س س سسمالثرب تسس س س س س س س س س س س س س س سسقي العن س س س س س س س س س س س س س س سبا‬

‫ومض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّرٍج ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدممائه فكأن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫بي س س س س س س س س س س س س س س س س سسوبه فتّس س س س س س س س س س س س س س س س سست مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسكماً أذف س س س س س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫ب يس س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س سسدثمان فلّس س س س س س س س س س سست غرب س س س س س س س س س س ه‬ ‫عض س س س س س س س س س س س ٌ‬

‫ولوطمالس س س س س س س س س س س س س س س سسما فلس س س س س س س س س س س س س س س سسق الس س س س س س س س س س س س س س س سسرؤوس وكّس س س س س س س س س س س س س س س س س راس‬

‫ومثّق س س س س س س س س س س س س س س س ٍ‬ ‫فس حوط س س س س س س س س س س س س س سسم الم س س س س س س س س س س س س س سسمام كع س س س س س س س س س س س س س سسوبه‬

‫فبك س س س س س س س س س س س سسى علي س س س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س س سسدن أس س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫عجب س س س س س س س س س س س سماً ل س س س س س س س س س س سسه يش س س س س س س س س س س سسكو الفظم س س س س س س س س س س سسماء وإنّس س س س س س س س س س س سهُ‬ ‫يلس س س س س س س س س س س س سس ج الرغبس س س س س س س س س س س س سسماَر بس س س س س س س س س س س س سسه ج س س س س س س س س س س س س سواٌد سس س س س س س س س س س س س سسمابٌح‬

‫لس س س س س س س س س سسو لمس س س س س س س س س سسس الصس س س س س س س س س سسخر الصس س س س س س س س س سسم تفّج س س س س س س س س س س راس‬

‫طل س س س س س س س س س سسب الوص س س س س س س س س سسول إلس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسورود فع س س س س س س س س س سسماقه‬

‫فيخ س س س س س س س س س س س سسوض نق س س س س س س س س س س س سسع الص س س س س س س س س س س س سسمافنمات الك س س س س س س س س س س س سسدرا‬ ‫ض س س س س س س س س سسرب يش س س س س س س س س سسب عل س س س س س س س س سسى النواص س س س س س س س س سسي ممس س س س س س س س س سرا‬

‫ويس س س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س س س سسن قتل س س س س س س س س س س س س سسوه ظمأن س س س س س س س س س س س س س سماً أم س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫علمس س س س س س س س س س س سوا ب س س س س س س س س س س سسأّن أب س س س س س س س س س س سسماه يس س س س س س س س س س س سسقي الك س س س س س س س س س س سسوثرا‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س يقتلس س س س س س س س س س س س سسوه علس س س س س س س س س س س س سسى اليقي س س س س س س س س س س س س س وإنس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عرضس س س س س س س س س س ت ل س س س س س س س س س سسم ش س س س س س س س س س سسبه اليمه س س س س س س س س س سسود تص س س س س س س س س س سسورا‬

‫لع س س س س س س س س س س س س سسن الل س س س س س س س س س س س س سسه بن س س س س س س س س س س س س س س أمي س س س س س س س س س س س س سسة مثلم س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫داود ق س س س س س س س س س س س س س س س سسد لع س س س س س س س س س س س س س س س سسن اليمه س س س س س س س س س س س س س س س سسود وكّفس س س س س س س س س س س س س س س س سراس‬

‫وسس س س س س س س س سسقماهم ج س س س س س س س س سسرع المي س س س س س س س س سسم كم س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س سسقوا‬

‫ج س س س س س س س س س س سسرع المس س س س س س س س س س سسمام اب س س س س س س س س س س سسن الن س س س س س س س س س س سسب الطمه س س س س س س س س س س سرا‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما لي س س س س س س س س س س سست ق س س س س س س س س س س سسومي يولس س س س س س س س س س سسدون بعص س س س س س س س س س س سسره‬

‫أو يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمعون دع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماَءه مستنصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س سسو أنس س س س س س س س س س س س س س س سسم سس س س س س س س س س س س س س س س سسعوا إذاً لجس س س س س س س س س س س س س س س سسمابه‬ ‫مس س س س س س س س س س س سسن كس س س س س س س س س س س سسل شس س س س س س س س س س س سسمهٍم ممهس س س س س س س س س س س سسدوي دأبس س س س س س س س س س س سسه‬ ‫م س س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س س سسل أنلس س س س س س س س س س س س سٍة ت س س س س س س س س س س س سسود بع س س س س س س س س س س س سسمار ٍ‬ ‫ض‬

‫منمه س س س س س س س س س سسم أس س س س س س س س س س سسود شس س س س س س س س س س سّرى مؤيس س س س س س س س س سسدة الق س س س س س س س س س سسرى‬

‫ضس س س س س س س س س سسرب الوطل بمالسس س س س س س س س س سسيف أو بس س س س س س س س س سسذل القس س س س س س س س س سسرى‬ ‫وبكس س س س س س س س س س س س س س سسل جمارحس س س س س س س س س س س س س س ٍة يريس س س س س س س س س س س س س س ك غض س س س س س س س س س س س س س سسنفرا‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س سسوم ي س س س س س س س س س س س س س س سسرون دم الق س س س س س س س س س س س س س س سسرون مدام س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وريس س س س س س س س س ماض ش س س س س س س س س سسر ب س س س س س س س س سسم الدي س س س س س س س س سسد الخض س س س س س س س س س سرا‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س سسمادت ي س س س س س س س س س س س سسما آل طس س س س س س س س س س س س سسه إّن ل س س س س س س س س س س س س س‬

‫دمعس س س س س س س س س س س س س سماً إذا ي س س س س س س س س س س س س سسري ح س س س س س س س س س س س س سسديثكم ج س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫بس س س س س س س س س س س منك س س س س س س س س س سسم كماس س س س س س س س س س سسي ش س س س س س س س س س سسمهماب كلم س س س س س س س س س سسما‬

‫أطفيتس س س س س س س س س س س س س س سسه بمالس س س س س س س س س س س س س س سسدمع ف س س س س س س س س س س س س س س س قل س س س س س س س س س س س س س س سسب ورى‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س س س سرفتمون ف س س س س س س س س س س س س س س س س س زكس س س س س س س س س س س س س س ّي ن س س س س س س س س س س س س س س س سسماركم‬

‫ت فيك س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س سسيداً بيس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسورى‬ ‫ف س س س س س س س س س سسدعي ُ‬

‫ينح س س س س س س س سسط م س س س س س س س سسدحي ع س س س س س س س سسن حقيق س س س س س س س سسة م س س س س س س س سسدحكم‬

‫ول س س س س س س س س س سسو انن س س س س س س س س س س س فيكس س س س س س س س س س سسم نفظمس س س س س س س س س س سست الس س س س س س س س س س سسوهرا‬

‫هيمه س س س س س س س س س س س سسمات يس س س س س س س س س س س س سستوف القري س س س س س س س س س س س ض ثن س س س س س س س س س س س سسماءكم‬

‫لس س س س س س س س سسو كس س س س س س س س سسمان ف س س س س س س س س س عس س س س س س س س سسدد النجس س س س س س س س سسوم واك س س س س س س س سسثرا‬

‫أهس س س س س س س س س س س س سسوى مس س س س س س س س س س س س سسدائحكم فس س س س س س س س س س س س سسأنفظم بعضس س س س س س س س س س س س سسمهما‬

‫فس س س س س س س س س س سسأرى أجس س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س سسدح فيكس س س س س س س س س س سسم أصس س س س س س س س س س سسرغرا‬


‫يس س س س س س س س س سسما صس س س س س س س س س سسفوة الرحس س س س س س س س س ن أب س س س س س س س س س سرأ مس س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س سست‬

‫ف س س س س س س س س س حقكس س س س س س س س سسم جحس س س س س س س س سسد النصس س س س س س س س سسوص وأنك س س س س س س س س سرا‬

‫وأع س س س س س س س س س سسوذ فيك س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س سسن ذن س س س س س س س س س سسوب أثقل س س س س س س س س س سست‬

‫ظمهس س س س س س س س س س س س سسري عسس س س س س س س س س س س س سسى بس س س س س س س س س س س س سسولئكم أن ترغف س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫فبكس س س س س س س س س سسم نس س س س س س س س س سسمات ف س س س س س س س س س س اليس س س س س س س س س سسماة مس س س س س س س س س سسن الذى‬

‫ت الش س س س س س س س س س س س س س س س س س سرا‬ ‫وم س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الحي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم إذا ورد ُ‬

‫فعليكس س س س س س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س س س س س س سّلى المهيمس س س س س س س س س س س س س س سسن كلمس س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن ديوانه الوطبوع ف بيوت‪.‬‬

‫ك س س س س س س س سّر الص س س س س س س س سسبماح عل س س س س س س س سسى ال س س س س س س س سسدجى وتك س س س س س س س سّورا‬

‫)‪(1‬‬


‫السيد معتوق الوسوي ابن شمهماب‪.‬‬ ‫السسسيد الليسسل ش سريف السسسب يرج ع بنسسسبه إل س المسسمام الكسسماظم ‪ 7‬مسسن شسسعراء القسسرن‬ ‫المادي عشر‪ .‬ولد سنة ‪ 1025‬هس‪ .‬وهو من السمادة أمراء الويءزة واعتن ولده بشسسعره فجمعسسه‬ ‫وطبعه‪ .‬كمانت وفماته يوم الحد لربع عشر خلسون مسن شسوال سسنة ‪ 1087‬هسس‪ .‬وذكره الشسيخ‬ ‫اغما بءزرك ف الذريعة ج ‪ 9‬قسم السديوان فقسسمال ‪ :‬هسو السسيد شسمهماب السدين أحسسد بسن نماصسر بسن‬ ‫معتوق الوسوي الويءزي التوف يوم الحد ‪ 14‬شسوال ‪ 1087‬عسن اثنستي وستي سسنة ‪ ،‬جسسع‬ ‫السسديوان ولسد النسسماظم معتسسوق ابسسن ش سمهماب السسدين بعسسد فسسوت والسسده ورتبسسه علسسى ثلثسسة فصسسول ‪:‬‬ ‫الدائح ‪ ،‬الرائي ‪ ،‬التفرقمات ‪ ،‬وصدره بماسم السيد علي خمان ابسن خلسسف السسويءزي‪ .‬وطبسسع مسسرة‬ ‫علسسى الجسسر بصسسر سسسنة ‪ 1271‬واخسسرى علسسى السسروف بوطبعسسة شسسرف سسسنة ‪ 1302‬واخسسرى‬ ‫بمالسسسكندرية سسسنة ‪ 1290‬بسسبيوت ‪ 1885‬م فمسسن شسسعره مسسما رواه الشسباوي فس نفحسسة اليمسسن‬ ‫بقوله ‪ :‬للسيد اللعي شمهماب الدين بن معتوق الوسوي ; ‪:‬‬ ‫س س س س س س س س س س س س س سسفرت فبقعمه س س س س س س س س س س س س سسما حج س س س س س س س س س س س س سسماب ج س س س س س س س س س س س س سسمال‬ ‫وجل س س س س س س س سست بفظلم س س س س س س س سسة فرعمه س س س س س س س سسما ش س س س س س س س سسس الض س س س س س س س سسحى‬

‫وص س س س س س س س س س س س س س س س س سسحت فّرنمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلف دلل‬ ‫فمح س س س س س س س س س س سسما ن س س س س س س س س س س سسمار الش س س س س س س س س س س سسيب لي س س س س س س س س س س سسل ق س س س س س س س س س س سسذال‬

‫وتبس س س س س س س س س س س س س سسمت خل س س س س س س س س س س س س سسف اللث س س س س س س س س س س س س سسمام فخلتمه س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫غيمس س س س س س س س س س س س س س س س س سماً تلل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ومي س س س س س س س س س س س س س س س س سسض للس س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ورنس س س س س س س س س ت فشس س س س س س س س س سّد عل س س س س س س س س سسى القل س س س س س س س س سسوب بماس س س س س س س س س سسرهما‬

‫أس س س س س س س س س س س س سسد الني س س س س س س س س س س س سسة م س س س س س س س س س س س سسن جف س س س س س س س س س س س سسون غس س س س س س س س س س س س سءزال‬

‫م س س س س س س س س سسما كن س س س س س س س س سست أدري قب س س س س س س س س سسل س س س س س س س س س سسود جفون س س س س س س س سسما‬

‫ان الفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسون مكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامن الجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫بك س س س س س س س س س س س س سٌر تق س س س س س س س س س س س س سّومس ت س س س س س س س س س س س سست حس س س س س س س س س س س س سسر ثيماب س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عس س س س س س س س س س س س س سسرض المس س س س س س س س س س س س س سسمال الس س س س س س س س س س س س س سسوهر السس س س س س س س س س س س س س سسيمال‬


‫ريمانس س س س س س س س س س س س س س س سسة وه س س س س س س س س س س س س س س س ب الشس س س س س س س س س س س س س س س سسبماب أديمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫لوطس س س س س س س س س س س س س س س سسف النسس س س س س س س س س س س س س س س سسيم ورقّس س س س س س س س س س س س س س سسة الري س س س س س س س س س س س س س س س مال‬

‫ع س س س س س س س س س س س س سسذبت مراش س س س س س س س س س س س س سسفمهما فأص س س س س س س س س س س س س سسبح ثرغرهس س س س س س س س س س س س س ما‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالقحوان عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى غ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدير زلل‬

‫وس س س س س س س س س س س س سسرى بوجنتمهس س س س س س س س س س س س سسما اليس س س س س س س س س س س س سسماء فماشس س س س س س س س س س س س سسبمهت‬

‫ورداً تفتس س س س س س س س س س س س س س س س سّح فس س س س س س س س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س س س س س س س س سسيم ش س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫حت س س س س س س س س س س س سسمام يوطم س س س س س س س س س س س سسع فس س س س س س س س س س س س س نيس س س س س س س س س س س س س وص س س س س س س س س س س سسمالما‬

‫قل س س س س س س س س س س س س س س س سسب فن س س س س س س س س س س س س س س س سسورده س س س س س س س س س س س س س س س س س سراب موط س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫علّس س س س س س س س س س س س س س سست بمس س س س س س س س س س س س س س سسر رض س س س س س س س س س س س س س س مابما فمءزاجمهس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫لس س س س س س س س س س س س يص س س س س س س س س س س سسح يومس س س س س س س س س س س ماً م س س س س س س س س س س سسن خ س س س س س س س س س س سسمار ملل‬

‫ه س س س س س س س س س س سسي مني س س س س س س س س س س سست وب س س س س س س س س س سسما حص س س س س س س س س س س سسول مني س س س س س س س س س س سست‬

‫وضس س س س س س س س س سسيماء عين س س س س س س س س س س س وه س س س س س س س س س س ي عي س س س س س س س س س س س ض س س س س س س س س س سسلل‬

‫أدن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو اليمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما والني س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة دون س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س سسأرى م س س س س س س س س س س س س س س س سسمات والي س س س س س س س س س س س س س س س سسماة حي س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫تفس س س س س س س س س س س س سسى فيخفين س س س س س س س س س س س س س النحس س س س س س س س س س س س سسول وتنجلس س س س س س س س س س س س سسي‬

‫فيق س س س س س س س س س س سسوم ف س س س س س س س س س س س س الب س س س س س س س س س س سسدر التم س س س س س س س س س س سسمام ظلل س س س س س س س س س س س س‬

‫علق س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س سسما روحس س س س س س س س س ي فجرده س س س س س س س س سسما الض س س س س س س س س سسن‬ ‫فلس س س س س س س س س س سسو انن س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س غي س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س سسوٍم زرهت س س س س س س س س س س ما‬

‫مس س س س س س س س س س س س س سسن جسس س س س س س س س س س س س س سسممهما وتعلّق س س س س س س س س س س س س سست بشس س س س س س س س س س س س س سسممال‬ ‫لت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسومهتن زرهتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما بي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫لس س س س س س س س س س يب س س س س س س س س سسق منس س س س س س س س س س حبمه س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س سسيئماً س س س س س س س س س سسوى‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س سسوق ين س س س س س س س س س س س س س س سسمازعن وجذب س س س س س س س س س س س س س س سسة ح س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫مس س س س س س سسن ل س س س س س س س يصس س س س س س سسل ف س س س س س س س الس س س س س س سسب مرتبس س س س س س سسة الفنس س س س س س سسما‬

‫فوج س س س س س س س س س س س س س س س وده ع س س س س س س س س س س س س س س س سسدم وف س س س س س س س س س س س س س س سسرض م س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫فكس س س س س س س س س س س س س س س سسري يص س س س س س س س س س س س س س س س سّورهما ول س س س س س س س س س س س س س س ترغيه س س س س س س س س س س س س س س س ما‬ ‫بس س س س س س س س س س سسمانت فمس س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س سسجعت بلبس س س س س س س س س س سسل بمان س س س س س س س س س س سٍة‬

‫عين س س س س س س س س س س س س س س س س س ورس س س س س س س س س س س س س س س س س م جمالس س س س س س س س س س س س س س س س سسما بيس س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬ ‫إل أبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانت بعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما بليس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫أن س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س غ س س س س س س س س س سسدير الكرخ س س س س س س س س س تي وممهج س س س س س س س س س سست‬

‫معمهس س س س س س س س س س س س س سسما بنجس س س س س س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س س س س س سسن ظلل الضس س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫حيّ س س س س س س س س س س سما اليس س س س س س س س س س سسما حيّ س س س س س س س س س س سماً بماكنس س س س س س س س س س سسماف المس س س س س س س س س س سسى‬

‫تميس س س س س س س س س س س سسه بيس س س س س س س س س س س سسض ظُب س س س س س س س س س س سسما وس س س س س س س س س س س س ر ع س س س س س س س س س س س سوال‬

‫وس س س س س س س س س س س سسخما الش س س س س س س س س س س س سسقيق ل س س س س س س س س س س س سسما ببّس س س س س س س س س س س سسة قلب س س س س س س س س س س س سسه‬

‫حيّ س س س س س س س س س س سماً حس س س س س س س س س س سسوى الضس س س س س س س س س س سسداد فيس س س س س س س س س س سسه فنقعس س س س س س س س س س سسه‬

‫فماسس س س س س س س س س س س س س س سستعملتمهما ف س س س س س س س س س س س س س س س مكس س س س س س س س س س س س س س سسمان الس س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫لي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل يق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابله ن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار نص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫تلقس س س س س س س س س س س سسى بكس س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س سسن خس س س س س س س س س س س سسدور س س س س س س س س س س س س سراته‬

‫شس س س س س س س س س س سسس قس س س س س س س س س س سسد اعتنقس س س س س س س س س س سست ببس س س س س س س س س س سسدر كمس س س س س س س س س س سسمال‬

‫ج س س س س س س س س س س س س س س سسع الض س س س س س س س س س س س س س س سراغم والمه س س س س س س س س س س س س س س سسما فخي س س س س س س س س س س س س س س سسمامه‬

‫كنس س س س س س س س س س س س س س س سسس الرغ س س س س س س س س س س س س س س س سءزال وغمابس س س س س س س س س س س س س س س سسة الرئبس س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫وس س س س س س س س سسقى زممان س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س سّر فس س س س س س س س س س ظمه س س س س س س س س سسر النق س س س س س س س س سسما‬

‫وليماليس س س س س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س س س س سسلفت بعي س س س س س س س س س س س س س س س س س أثس س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫ليلت ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذات ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأن ظلممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫خ س س س س س س س س س س سسمال عل س س س س س س س س س س سسى وج س س س س س س س س س س ه الءزم س س س س س س س س س س مان ال س س س س س س س س س س سسمال‬

‫نفظم س س س س س س س سست عل س س س س س س س سسى نس س س س س س س س سسق العق س س س س س س س سسود فماش س س س س س س س سسبمهت‬

‫بي س س س س س س س س س س سسض الللس س س س س س س س س س س س وهس س س س س س س س س س س ي بي س س س س س س س س س س سسض لي س س س س س س س س س س سسمال‬


‫خيس س س س س س س س س س اللي س س س س س س س س سسمال م س س س س س س س س سسما تق س س س س س س س س سّد مس فس س س س س س س س س س الص س س س س س س س س سسبما‬

‫ك س س س س س س س س سسم بيس س س س س س س س س س م س س س س س س س س سسن جلّس س س س س س س س سسى وبيس س س س س س س س س س الت س س س س س س س س سسمال‬

‫ف س س س س س س س س س م س س س س س س س سسن‬ ‫ل س س س س س س س س س ك س س س س س س س سسم ل س س س س س س س سسك ي س س س س س س س سسما زمس س س س س س س س مان ّ‬

‫ج س س س س س س س س س س س س س س س سسرح بمارح س س س س س س س س س س س س س س س ة وسس س س س س س س س س س س س س س س سسمهم وب س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫ص س س س س س س س س س س سّي تسسن هس س س س س س س س س س سسدفماً فلس س س س س س س س س س سسو يسس س س س س س س س س س سسقي اليس س س س س س س س س س سسما‬ ‫ألف س س س س س س س س س س س سست خوطوب س س س س س س س س س س سسك ممهج س س س س س س س س س س س سست فت س س س س س س س س س س س سسوطنت‬

‫وترفعس س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س س س س مهس س س س س س س س س س س سست عس س س س س س س س س س س سسن مدحس س س س س س س س س س س سسة‬

‫ج س س س س س س س س س س س س س س س سسدثي لنب س س س س س س س س س س س س س س س سست ترب س س س س س س س س س س س س س س س ت بنب س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬ ‫نفس س س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س سسى الق س س س س س س س س س سسدام فس س س س س س س س س س س الهس س س س س س س س س س سوال‬ ‫لس س س س س س س س س سسوى جن س س س س س س س س سسماب أب س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س سسي الع س س س س س س س س سسمال‬

‫وقمال كمما ف نفحة اليمن ص ‪: 121‬‬ ‫ضس س س س س س س س سسحكت فأبس س س س س س س س سسدت عس س س س س س س س سسن عقس س س س س س س س سسود جس س س س س س س س سسمان‬

‫فجل س س س س س س س س س س سست لن س س س س س س س س س س سسما فل س س س س س س س س س س سسق الص س س س س س س س س س س سسبماح الث س س س س س س س س س س سسمان‬

‫وتءزحءزح س س س س س س س س س ت ظلس س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س سباقع عس س س س س س س س س سسن سس س س س س س س س س سسنما‬

‫وجنماهتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما فتثلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسث القم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سران‬

‫وتس س س س س س س س س س س س سسدثت فس س س س س س س س س س س س س سسمعت نوطق س س س س س س س س س س س س س سماً لففظ س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س سسحر ومعنس س س س س س س س س س س س س س س سسماه سس س س س س س س س س س س س س س س سسلفة حس س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫ورنس س س س س س س س س س س س س س ت فخرقس س س س س س س س س س س س س س ت القل س س س س س س س س س س س س س سسوب بقل س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫طس س س س س س س س س س س س س س سسرف السس س س س س س س س س س س س س س سسنمان وطرفمهس س س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س س سسيمان‬

‫وترن س س س س س س س س س س س س س ت فشس س س س س س س س س س س س س سسدت حس س س س س س س س س س س س س سسمائم حليمه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وكس س س س س س س س س س س س س س س س س ذاك دأب حس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائم الغصس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫عربي س س س س س س س س س س س س س س سسة س س س س س س س س س س س س س س س سسعد العشس س س س س س س س س س س س س س س سسية أص س س س س س س س س س س س س س س سسلمهما‬

‫والف س س س س س س س س س س سسرع منمه س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س سسن بنس س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س سسودان‬

‫خس س س س س س س س س س سسود تص س س س س س س س س س س سّوبس عنس س س س س س س س س س سسد رؤي س س س س س س س س س سسة خس س س س س س س س س س سسدهما‬

‫آراء مس س س س س س س س س س س س س س سسن عكف س س س س س س س س س س س س س س سوا علس س س س س س س س س س س س س س سسى الني س س س س س س س س س س س س س سسان‬

‫يبس س س س س س س س س س س س س س س س سسدو ميماهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما فلس س س س س س س س س س س س س س س س سسول نوطقمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س سسبتمهما وثنس س س س س س س س س س س س س س س س سماً م س س س س س س س س س س س س س س س سسن الوثس س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫ل س س س س س س س س س س س تصس س س س س س س س س س سسلب القس س س س س س س س س س سسرط الس س س س س س س س س س سسبيء لرغمايس س س س س س س س س س سسة‬

‫إل لتنصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر دول س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلبمان‬

‫وكس س س س س س س س ذاك ل س س س س س س س س س س تضس س س س س س س س س سسعف جفس س س س س س س س س سسون عيونس س س س س س س س سسما‬

‫إل لتقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى فتنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيوطمان‬

‫خلخمالس س س س س س س س س س س س س سسما يفس س س س س س س س س س س س س سسى الني س س س س س س س س س س س س س س وقرطمهس س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ب فس س س س س س س س س س س الفق س س س س س س س س س سسمان‬ ‫قل س س س س س س س س س سسق كقل س س س س س س س س س سسب الصس س س س س س س س س س س ّ‬

‫بممارهس س س س س س س س س س س س س س ما غسس س س س س س س س س س س س س س سسق وتس س س س س س س س س س س س س سست لثماممهس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س سسفق وف س س س س س س س س س س س س س س س أكمماممهس س س س س س س س س س س س س س س سسما فج س س س س س س س س س س س س س س س سران‬

‫سس س س س س س س س س س سسبحمان مس س س س س س س س س س سسن بمالس س س س س س س س س س سسد ص س س س س س س س س س س سّور خمالس س س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س الشس س س س س س س س س س س س س سسمس بمالنسس س س س س س س س س س س س س سسمان‬ ‫فس س س س س س س س س س س س س سسأزان ع َ‬

‫ه س س س س س س س سسي فس س س س س س س س س غ س س س س س س س سسدير الش س س س س س س س سسمهد ت س س س س س س س سسءزن لؤل س س س س س س س س ؤا‬

‫واج س س س س س س س س س س س س س س سسماج دمع س س س س س س س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س س س س س س سسرج الرج س س س س س س س س س س س س س س مان‬

‫يس س س س س س س س س س سسما قلس س س س س س س س س س سسب دع قس س س س س س س س س س سسول الوش س س س س س س س س س سسماء فس س س س س س س س س س سسمانم‬

‫ل س س س س س س س س س سسو انص س س س س س س س س س سسفوك لكن س س س س س س س س س سست اع س س س س س س س س س سسذر ج س س س س س س س س س سسمان‬

‫أم س س س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س س سسوى قل س س س س س س س س س س س سسب يمهي س س س س س س س س س س س سسم ببمه س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فماطماعمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما فنمهيتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه فعصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬


‫أصس س س س س س س س سسحماب موس س س س س س س س سسى بعس س س س س س س س سسده ف س س س س س س س س س عجلمهس س س س س س س س سسم‬

‫فتنس س س س س س س س س س س س س س س س سوا وأن س س س س س س س س س س س س س س س سست بأمل س س س س س س س س س س س س س س س سسح الرغ س س س س س س س س س س س س س س س سسءزلن‬

‫ي فص س س س س س س س س س سّح تس‬ ‫ع س س س س س س س س سسذب الع س س س س س س س س سسذاب ب س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س سسد ّ‬

‫س س س س س س س س س س س سسقمى وعس س س س س س س س س س س ّءزي ف س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسوى ب س س س س س س س س س س سوان‬

‫وسس س س س س س س س س س سسقى الي س س س س س س س س س س سسما من س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س سرام عش س س س س س س س س س س سسية‬

‫كفلس س س س س س س س س س س س س س س س سوا ص س س س س س س س س س س س س س س س سسيمانتمهما بك س س س س س س س س س س س س س س س سسل ي س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫أهس س س س س س س س س س س س س س سسل الميس س س س س س س س س س س س س س سسة ل ت س س س س س س س س س س س س س س سءزال ب س س س س س س س س س س س س س س سسدورهم‬

‫تم س س س س س س س س س س س س سسي الش س س س س س س س س س س س س سسموس ب س س س س س س س س س س س س سسمانم خرس س س س س س س س س س س س س مان‬

‫أس س س س س س س س س س س س سسد ت س س س س س س س س س س س سسوض الس س س س س س س س س س س س سسمابرغمات رمس س س س س س س س س س س س ماحمهم‬

‫خس س س س س س س س س س س س س سسوض الفس س س س س س س س س س س س س سسماعي راك س س س س س س س س س س س س سسد الرغس س س س س س س س س س س س س سسدران‬

‫لنس س س س س س س س س س س س سست معس س س س س س س س س س س س سسماطفمهم وط س س س س س س س س س س س سسماب أريمه س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫فك س س س س س س س س س س س س س س س سسأنم قوط س س س س س س س س س س س س س س س سسب م س س س س س س س س س س س س س س س سسن الري س س س س س س س س س س س س س س س مان‬

‫م س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س سسل واض س س س س س س س س س س سسحة ك س س س س س س س س س س سسأن جبينمه س س س س س س س س س س سسما‬

‫قبس س س س س س س س س س س س سسس تقنّس س س س س س س س س س س س سسع ف س س س س س س س س س س س س س خس س س س س س س س س س س س سسمار دخس س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫ويله ك س س س س س س س س س سسم اشس س س س س س س س س س سسقى ب س س س س س س س س س سسم وإل س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سست‬

‫فيمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم يلّس س س س س س س س س س س س س س س سسد بس س س س س س س س س س س س س س س سسمالحيم جنس س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫ولق س س س س س س س س س س س س س سسد تص س س س س س س س س س س س س س سسفحت الءزمس س س س س س س س س س س س س س مان وأهل س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ونقس س س س س س س س س س س س سسدت أه س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س سسن والحسس س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫فقصس س س س س س س س س س س س س سسرت تشس س س س س س س س س س س س س سسبيب علس س س س س س س س س س س س س سسى ظبيس س س س س س س س س س س س س سسماهتم‬

‫وحص س س س س س س س س سسرت م س س س س س س س س سسدحي ف س س س س س س س س س س عل س س س س س س س س س سّي الش س س س س س س س س سسمان‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س نعمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان الراك فوطمالس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فمهس س س س س س س س س س س س س س سسم دعس س س س س س س س س س س س س س سسون للنسس س س س س س س س س س س س س س سسيب فصس س س س س س س س س س س س س س سسرغته‬

‫التية‪.‬‬

‫نعم س س س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س س سسما روح س س س س س س س س س س ي علس س س س س س س س س س سسى نعم س س س س س س س س س س سسمان‬

‫وأبس س س س س س س س س س سسو السس س س س س س س س س س سسي إل س س س س س س س س س س س الديس س س س س س س س س س سسح دعس س س س س س س س س س سسمان‬

‫يعنس بسذا السسيد علسي خسمان بسن خلسف السويءزي الشعشسسعي التيسة ترجتسسه فس الصسفحة‬


‫السيد علي خان المشعشعي‬ ‫أل ع س س س س س س س س سسماد ج س س س س س س س س سسرح القل س س س س س س س س سسب بع س س س س س س س س سسد ان س س س س س س س س سسدمماله‬

‫لس س س س س س س س س س س سسرزء شس س س س س س س س س س س سسجى قلس س س س س س س س س س س سسب النس س س س س س س س س س س سسب وآلس س س س س س س س س س س سسه‬

‫اذا رمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س ت أن أرنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س و هلل م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرم‬

‫غ س س س س س س سسدا دمس س س س س س س سسع عين س س س س س س س س حماجب س س س س س س س سماً ع س س س س س س سسن هلل س س س س س س سسه‬

‫فل ك س س س س س س سسمان قل س س س س س س سسب حيس س س س س س س س هس س س س س س س سّل ولس س س س س س ي س س س س س س سسذب‬

‫ول ك س س س س س س س س س سسمان جف س س س س س س س س س سسن لس س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س سسد بمانم س س س س س س س س س سسماله‬

‫كس س س س س س س س س سسأن أرى منس س س س س س س س س سسه السس س س س س س س س س سسي وق س س س س س س س س سسد غس س س س س س س س س سسدا‬ ‫وقس س س س س س س س س س سسد ن س س س س س س س س س س سسمازل الع س س س س س س س س س س سسداء ح س س س س س س س س س س سست تَبينس س س س س س س س س س س سوا‬

‫ي س س س س س س س س س س سسذود الع س س س س س س س س س س سسدى ع س س س س س س س س س س سسن أهل س س س س س س س س س س سسه وعي س س س س س س س س س س سسماله‬ ‫ن س س س س س س س س س س س س س س س س س سءزال أبي س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الرتض س س س س س س س س س س س س س س س س سسى بنءزال س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وأص س س س س س س س س س س س س س س سسحمابه م س س س س س س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س س س س س سوله فكس س س س س س س س س س س س س س سسأنم‬

‫ن س س س س س س س س س س سسوم ت س س س س س س س س س س سسف الب س س س س س س س س س س سسدر عن س س س س س س س س س س سسه كم س س س س س س س س س س سسماله‬

‫وأبص س س س س س س س سسر من س س س س س س س سسه حيس س س س س س س س س خ س س س س س س س سّر عل س س س س س س س سسى ال س س س س س س س سسثرى‬

‫ثس س س س س س سسرى الوطس س س س س س سسف تكسس س س س س س سسوه الصس س س س س س سسبما مس س س س س س سسن رم س س س س س س ماله‬

‫وي س س س س س س س س س س س س سسذكرن هتس س س س س س س س س س س س س سسك اليس س س س س س س س س س س س س سسمام وس س س س س س س س س س س س س سسلبمهم‬

‫بن س س س س س س س سسمات ال س س س س س س س سسدى م س س س س س س س سسن بع س س س س س س س سسد قت س س س س س س س سسل رج س س س س س س س ماله‬

‫وتس س س س س س س س س س س س س س سسييهما بيس س س س س س س س س س س س س س س اللئ س س س س س س س س س س س س س سسق حس س س س س س س س س س س س س س س سراً‬

‫عل س س س س س س سسى ك س س س س س س سسل ص س س س س س س سسعب حماس س س س س س س سسر م س س س س س س سسن رح س س س س س س ماله‬

‫فلم س س س س س س س س س س س سسما أت س س س س س س س س س س س س سوا ش س س س س س س س س س س س س سّر البايس س س س س س س س س س س س سسما بش س س س س س س س س س س س سسمامه‬

‫أب س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان سس س س س س س س س س س س س س س س س سسروراً شس س س س س س س س س س س س س س س س سسمامتماً بق س س س س س س س س س س س س س س س س سسماله‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س ّرب راس الس س س س س س س س س س س س س سسبط ينكس س س س س س س س س س س س سست ثرغ س س س س س س س س س س س س سسره‬

‫وأبس س س س س س س س س س سسدى قبيح س س س س س س س س س س سماً كمامن س س س س س س س س س س سماً مس س س س س س س س س س سسن فعس س س س س س س س س س سسماله‬

‫فك س س س س س س س سسمادت تي س س س س س س س سسد الرض م س س س س س س س سسن قب س س س س س س س سسح فعل س س س س س س س سسه‬

‫وم س س س س س س سسما ن س س س س س س س سسمال مس س س س س س س سسن أه س س س س س س س سسل ال س س س س س س س سسدى بض س س س س س س س سسلله‬

‫فيس س س س س س س س س سسما ويلس س س س س س س س س سسه ل س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س سسرع فيمهس س س س س س س س س سسم ممس س س س س س س س س سسداً‬

‫ول س س س س س س س س يس س س س س س س س س سسش مس س س س س س س س س سسن رب السس س س س س س س س س سسمما ونكس س س س س س س س س سسماله‬

‫ويس س س س س س س س س س س سسما وي س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س سسماذا أعس س س س س س س س س س س س سّد إذا دع س س س س س س س س س س س سسما‬

‫)‪(1‬‬

‫آلس س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س سسورى كس س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س سسورى لس س س س س س س س س س سؤاله‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن ديوانه الخوطوط ف مكتبة الممام الكيم العمامة بمالنجف س قسم الخوطوطمات س رقم ‪.801 :‬‬


‫السيد علي خمان الشعشعي الويءزي التوف ‪.1088‬‬ ‫ابن السيد خلف بن عبد الوطلب بسن حيسدر بسن مسسسن بسن ممسد اللقسب بمالمهسسدي ابسن‬ ‫فلح بن ممد بن أحد ينتمهي نسبه إل الممام موسى بن جعفر ‪ 7‬هسسو أحسسد حكسسمام السسويءزة‪.‬‬ ‫ذكره شيخنما الر ف أمل المل وقمال ‪ :‬كمان فماضلً شماعراً أديبسماً جليسسل القسسدر لسسه مؤلفسسمات فس‬ ‫الصول والممامة وغيهما وله ديسوان شسسعر السسمى ب س ) خيس جليسس ونعسم أنيسس ( بسسط الشسيخ‬ ‫ممد السمماوي وهو ف مكتبة الممام الكيم العمامة بمالنجف‪.‬‬ ‫ورأيسست مسسن مصسسنفماته كتسسماب ) خي س القسسمال ف س فضسسل النسسب والل ( موطسسوط ف س مكتبسسة‬ ‫صماحب الذريعة يتوي على ثلث ملدات‪ .‬رأيست اللسسد الثسمالث فس الكتبسة الشسسمار اليمهسما يبسدأ‬ ‫بماحوال الممام السن الءزكي ث يذكر أحوال السي ويشي إل جلسة مسسن القصسسمائد الست نفظممهسما‬ ‫ف رثمائه ‪ 7‬ويذكر موطلع كل قصيدة وبعض أبيماهتسما ‪ ،‬وينتمهسسي الكتسسماب بسماحوال الجسة المهسسدي‬ ‫‪ .7‬ويقسسول ف س آخسسره ‪ :‬قسسد وقسع الف سراغ مسسن تسسأليف كتمابنسسما السسسمى بي س القسسمال ف س فضسسل النسسب‬ ‫والل ف ليلة المعة الثمان والعشرين من شمهر شوال ثلث وثماني وألف‪.‬‬ ‫أقسسول ورجعسست إل س كتسسماب ) الذريعسسة ( ج ‪ 7‬فوجدت مسسما يلسسي ‪ :‬خي س القسسمال ف س شسسرح‬ ‫القصيدة القصورة ف مدح النب والل كمما ذكره ف أمل المل وقمال ‪ :‬هسسو فس الدب والنبسسوة‬ ‫والممام سسة للس سسيد عل سسي خ سسمان الس سوال ال سسويءزي اب سسن الس سسيد خل سسف ب سسن عب سسد الوطل سسب الوسسسوي‬ ‫الشعشعي التسوف ‪ 1088‬كمسما ارخه حفيسده وسيه فس الرحلسة الكيسة وترجه صسماحب الريماض‬ ‫وذكر انه يقرب من ثلثة وستي السف بيست فس أربع ملسدات صسنفه فس سستة أشسمهر ونصسف ‪،‬‬ ‫شسسرع فيسسه منتصسسف ربيسسع الول ‪ 1083‬وفرغ منسسه آخسسر رمضسسمان قسسمال ‪ :‬وهو شسسرح لقصسسمائد فس‬ ‫مدحمهم‪.‬‬ ‫قمال الشيخ الوطمهران ف ) الذريعة ( عند ذكر ديوان السيد عليخمان‬


‫الشعشعي ‪ :‬له ديوان عرب وفمارسي‪ .‬قسمال السسيد شسب بسن ممسد بسن ثنسوان السويءزي فس رسمالته‬ ‫الؤلفسسة ف س نسسسب السسسيد عليخسسمان ال سوال مسسما لففظسسه ‪ :‬أنسسما لسسما اجتمعنسسما ف س زي مارة رج ب ف س سسسنة‬ ‫‪ 1154‬مع العمال اللبيب العمارف الديب الماوي من الكممالت كسسل نفيسسس ‪ ،‬شسيخنما الكسسرم‬ ‫الشيخ خيس اللف ابمادي ‪ ،‬ذكر أن الديوان الفمارسي للسيد عليخسسمان بسسن خلسسف غيس ديسوانه‬ ‫العرب انتمهى‪.‬‬ ‫أقسسول وفس السسديوان الخوطسسوط الشسسمار اليسسه جلسسة مسسن القصسسمائد ف س المسسمام اب س عبسسد ال س‬ ‫السي فمنمهما قصيدة أولما ‪:‬‬ ‫يس س س س س س س س سسما نومس س س س س س س س س ماً ل س س س س س س س س س ت س س س س س س س س سسرض أف س س س س س س س س سسق الس س س س س س س س س سسمماء‬

‫وشوسس س س س س س س س س س س س س س س س ماً ل س س س س س س س س س س س س س س س س تنبع س س س س س س س س س س س س س س س سسث لرغ س س س س س س س س س س س س س س س سسرو ٍ‬ ‫ب‬

‫كي س س س س س س س س سسف أض س س س س س س س س سسحت لقس س س س س س س س س سًى عل س س س س س س س س سسى البوغ س س س س س س س سسماء‬ ‫ق س س س س س س س س سسد كس س س س س س س س س سسماهما الكس س س س س س س س س سسوف ف س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س سربلء‬


‫الحاج مؤمن الجزائري الشيرازي‬ ‫قمال يرثي السي ‪ 7‬وهي قوطعة من قصيدة طويلة )‪: (1‬‬

‫جس س س س س س س س س س سسماء شس س س س س س س س س س سسمهر البكس س س س س س س س س س سسماء فلتب س س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ك عين س س س س س س س س س س س‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س سسدمماء علس س س س س س س س س س س س س س سسى مصس س س س س س س س س س س س س س سسماب السس س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وإم س س س س س س س س س س س س سسمام الن س س س س س س س س س س س س سسمام م س س س س س س س س س س س س سسن غِي س س س س س س س س س س س س س َم يس س س س س س س س س س س س س س‬

‫واب س س س س س س س س س س س سسن بن س س س س س س س س س س س سست الرس س س س س س س س س س س س ول ق س س س س س س س س س س س سّرة عين س س س س س س س س س س س س‬

‫ك س س س س س س س س س س س سسم دم س س س س س س س س س س س سسماء ف س س س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س س س سربلء أراق س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫وبس س س س س س س س س س س س س س س س سسدور ق س س س س س س س س س س س س س س س س سسد اعتاه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س سسقوا طع س س س س س س س س س س س س س س سسم علق س س س س س س س س س س س س س س سسم ل ي س س س س س س س س س س س س س س سسذاق‬

‫خيس س س س س س س س س س س س س رهس س س س س س س س س س س س ط عل س س س س س س س س س س س سسى البي س س س س س س س س س س سسة ف س س س س س س س س س س س سسماقوا‬

‫آه واحسرتما لرزء السي‬

‫آه واحسرتما لرزء السي‬ ‫خوطفتمه س س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س س سسروق بي س س س س س س س س س س س س س س سسض النماي س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وأص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابتمهم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهمام البلي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ع س س س س س س س س س س سسن قسس س س س س س س س س س س سّي الفض س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س سسدعن ألي س س س س س س س س س س سسما‬

‫لئم س س س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س س س س س البك س س س س س س س س س س سسما لعفظ س س س س س س س س س س سسم الرزاي س س س س س س س س س س سسما‬

‫آه واحسرتما لرزء السي‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س س س سسدور وغربس س س س س س س س س س س س س س س س م ك س س س س س س س س س س س س س س س س سربلء‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالم ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرب أرضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مهما والبلء‬

‫خس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفوا إذ ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنما واعتلء‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س س سسذي البس س س س س س س س س س س س س س سسدور منمهس س س س س س س س س س س س س س سسما انلء‬

‫آه واحسرتما لرزء السي‬ ‫كس س س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س س سسما صس س س س س س س س س س سسمادت البرغس س س س س س س س س س سسماث نسس س س س س س س س س س سسورا‬

‫ك س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س سسما ص س س س س س س س س س س سسمارت الس س س س س س س س س س س سسروج قب س س س س س س س س س س سسورا‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عسسن كتسسماب ) حديقسسة الف سواح لزاحسسة الت سراح ( ل سؤلفه أحسسد بسسن ممسسد بسسن علسسي بسسن ابراهيسسم النصسسماري اليمن س‬ ‫الشروان التوف سنة ‪ 1250‬هس‪.‬‬


‫ك س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س سسما استوس س س س س س س س س سسد الكس س س س س س س س س س سرام ص س س س س س س س س س سسخورا‬

‫ض س س س س س س س س س س تس الي س س س س س س س س س س سسول ص س س س س س س س س س س سسدورا‬ ‫ك س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س سسما ر ّ‬

‫وردت س س س س س س س س س س س س س س سسه الوط س س س س س س س س س س س س س س سسوط منمه س س س س س س س س س س س س س س سسم وقس س س س س س س س س س س س س س سسمالوا‬

‫ِم س س س س س س س س س س س س س س لس الينس س س س س س س س س س س س س سسما بسس س س س س س س س س س س س س سسرعة ث س س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س س سسمالوا‬

‫عن س س س س س س س س س س سسه إذ حس س س س س س س س س س س سّل فس س س س س س س س س س س س فن س س س س س س س س س س سسماهم فح س س س س س س س س س س سسمالوا‬

‫بينس س س س س س س س س س س س س س س س سسه والف س س س س س س س س س س س س س س س س سرات ث س س س س س س س س س س س س س س س س س اسس س س س س س س س س س س س س س س س سستوطمالوا‬

‫آه واحسرتما لرزء السي‬

‫آه واحسرتما لرزء السي‬ ‫ومنمهما ف أنصمار السي )ع( ‪:‬‬

‫وعس س س س س س س س سسدوا النصس س س س س س س س س سسر حي س س س س س س س س س س أعوط س س س س س س س س س سوا عمهس س س س س س س س س سسودا‬

‫أوثق س س س س س س س س س س س س س س سوا عق س س س س س س س س س س س س س سسدهما وصس س س س س س س س س س س س س سسماروا أس س س س س س س س س س س س س س سسودا‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س سسذلوا دون س س س س س س س س س س س س س س سسه النف س س س س س س س س س س س س س س س سسوس سس س س س س س س س س س س س س س س سسعودا‬

‫حينمس س س س س س س س س س س س س سسما شس س س س س س س س س س س س س سسماهدوا النس س س س س س س س س س س س س سسمان شس س س س س س س س س س س س س سسمهودا‬

‫آه واحسرتما لرزء السي‬ ‫غ س س س س س س س س س س س س س س سسماب فتي س س س س س س س س س س س س س س سسمان أهلس س س س س س س س س س س س س س س سسه والكمه س س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫فرغس س س س س س س س س س س س س س سسدا السس س س س س س س س س س س س س س سسبط يشس س س س س س س س س س س س س س سستكي ويقس س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمع عليمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم مه س س س س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫ه س س س س س س سسل بق س س س س س س سسي م س س س س س س سسن يعيس س س س س س س س ي س س س س س س سسما ق س س س س س س سسوم قول س س س س س س س وا‬

‫آه واحسرتما لرزء السي‬ ‫لس س س س س س س س س سست أنس س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س سسرداً وحي س س س س س س س س سسدا‬

‫وعس س س س س س س س س س س س س س سسداه سس س س س س س س س س س س س س س س سّد واس علي س س س س س س س س س س س س س س سسه الص س س س س س س س س س س س س س س سسعيدا‬

‫قص س س س س س س س س س س س س س س سسدوا بمالنص س س س س س س س س س س س س س س سسمال من س س س س س س س س س س س س س س سسه الوري س س س س س س س س س س س س س س دا‬

‫وسس س س س س س س س س س س س سسقوه ال س س س س س س س س س س س س سسردى فأض س س س س س س س س س س س س سسحى ش س س س س س س س س س س س س سسمهيدا‬

‫آه واحسرتما لرزء السي‬


‫الحكيم الجزائري‬ ‫مولده سنة ‪ 1074‬هد‬ ‫السماج مسؤمن ابسن السماج ممسد قماسسم ابسن السماج ممسد نماصسر ابسن السماج ممسد الشسيازي‬ ‫الولد والنشأ الءزائري الصل س نسبته إل جءزائر خوزستمان كمان من العلمسماء العرفماء ‪ ،‬قسرأ علسى‬ ‫السسول شسسماه ممسسد الش سيازي ووصسفه ف س روضسمات النسسمات بولنسسما العسسمال العسسمارف السسمامع الؤيسد‬ ‫البسسمارع وقسمال ‪ :‬انسسه كسسمان مسسن أعسسماظم نبلء عصسسر العلمسسة ممسسد بسسماقر اللسسسي الثسسمان لسسه كتسسب‬ ‫مبسسسوطة ف س شسسرح منسسمازل السسسمائرين وذكر مقمامسسمات العسسمارفي والسسسمالكي ‪ ،‬لسسه منيسسة اللسسبيب ف س‬ ‫منماظرة النجم والوطبيب‪.‬‬ ‫لسسه شسسعر ف س مسسدح أمي س السسؤمني علسسي ورث ماء ولسده السسسي ‪ 8‬ومسما ذك ر السسسيد المي س‬ ‫مضسمافماً إلس مسما تقسسدم كتسسماب جسمامع السسمائل النحوية فس شسرح الصسمدية وممالس الخبسمار سسبع‬ ‫ملسسدات وبيسسمان الداب شسسرح علسسى آداب التعلمي س النص سيية وتفسسة الحبسسماء نفظي س الكشسسكول‬ ‫وتفة الخوان ف تقيق الديمان وموطلع السعدين‪.‬‬ ‫وذكسسره فس س حديق سسة الفس سراح فق سسمال ‪ :‬الكي سسم مم سسد م سسؤمن ب سسن مم سسد قماس سسم الءزائ سسري‬ ‫الش سيازي أديسسب مسسماهر ‪ ،‬سسسيف ذهنسسه بسسماتر حكيسسم حسسماذق ثسسماقب فمهمسسه كماشسسف عسسن دقسسمائق‬ ‫الكمة والقمائق حماز حفظماً وافراً مسن الكمسمالت وحّيس الفكسمار بسما أبسدع فس صسنماعة السسرقمات‬ ‫‪ ،‬مماميعه كنوز الفوائد ومضمامي رسمائله فرائد‪.‬‬ ‫وذكر الشيخ اغما بءزرك الوطمهران ف الذريعة للمتجم له كتماب ) تعسبي طيسسف اليسمال فس‬ ‫ترير منسسماظرة العلسسم والسسمال ( هسسو شسسرح علسسى طيسسف اليسسمال فس النسسماظرة بيس العلسسم والسسمال‪ .‬والتس‬ ‫والشرح كلمهما للمول العمارف الماج ممد مؤمن‬


‫ابسسن السسماج ممسسد قماسسسم بسسن ممسسد نماصسسر بسسن ممسسد الءزائسسري الش سيازي الولسد‪ .‬ولسد ف س ضسسحى‬ ‫السسسبت سسسمابع عشسسر شسسمهر رجب الصسسب مسسن سسسنة أربع وسبعي وألسسف‪ .‬وقمال هسسو فس بعسسض‬ ‫مسسذكراته ‪ :‬سسسمافرت نسسو النسسد فس سسسلخ شسسمهر ربيسسع الول سسسنة اثنسستي بعسسد ممايسسة وألسسف ول مسسن‬ ‫العمسسر سسسبع وعشسسرون سسسنة ‪ ،‬ثس يسسذكر انسسه فسسرغ مسسن تسسأليف الشسسرح السسذكور سسسنة ‪ 1119‬بمالنسسد‬ ‫وله يومئسسذ خسسس وأربعسسون سسسنة ث س بعسسد ذلسسك شسسرع ف س اللسسد الخسسر مسسن الشسسرح الضسسخم وهو‬ ‫نفس النماظرة بي العلم والسمال‪ .‬ويوجد لسه أيضسماً ‪ :‬خءزانسة اليسمال السذي فسرغ مسن تسأليفه فس سسنة‬ ‫‪.1130‬‬ ‫وذكر الشيخ له أيضسماً كتسسماب تفسة البسرار فس منسسماقب الئمسة الطمهسمار ‪ :‬وقمال ‪ :‬حكسسى‬ ‫ف نوم السمماء عن فمهرس تصمانيفه انه كتب هذا الشرح قبسل بلسوغه ثس كتسب عليمهسما حواشسي‬ ‫دّونما بنفسه وسماه بس ) الدر النثور (‪.‬‬ ‫وف حديقة الفراح قمال ومن جيد شعره قوله ممادحسماً أميس السسؤمني علسسي بسن أبس طسمالب‬ ‫‪:‬‬ ‫دع الوط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان ينس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدبما الرغري س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب‬ ‫ول ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزن ل طلل ورسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س م‬

‫ب‬ ‫وخس س س س س س س س س س س س س س ّل ال س س س س س س س س س س س س س سسدمع يس س س س س س س س س س س س س س سسكبه الك س س س س س س س س س س س س س سسثي ُ‬ ‫ب بس س س س س س س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س س س س س س سسمال أو جن س س س س س س س س س س س س س س س سسوب‬ ‫يمه س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫ول توط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرب إذا ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماحت ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ولحس س س س س س س س س س س س س س س سست ظبيس س س س س س س س س س س س س س س سسة وب س س س س س س س س س س س س س س سسدا كس س س س س س س س س س س س س س س سسثيب‬

‫ول تصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبو لرنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماث الثس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫وأل س س س س س س س س س س س س س س س سسمان فق س س س س س س س س س س س س س س س سسد ح س س س س س س س س س س س س س س س سسمان الش س س س س س س س س س س س س س س س سسيب‬

‫ول تعشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسق عس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذارى غمانيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات‬

‫يءزي س س س س س س س س س س س س س س س ن بنمان س س س س س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س س س س س سسف خض س س س س س س س س س س س س س س س سسيب‬

‫ول تلمه س س س س س س س س س س س س س س سسو ب س س س س س س س س س س س س س س سسب ص س س س س س س س س س س س س س س سسبيح وجس س س س س س س س س س س س س س س ه‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س س سسبيه ق س س س س س س س س س س س س س س س س سوامه غص س س س س س س س س س س س س س س س سسن رطي س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ول تش س س س س س س س س س س س س سسرب م س س س س س س س س س س س س سسن الص س س س س س س س س س س س س سسمهبماء كأسس س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫يكس س س س س س س س س س س س س س س سسون م س س س س س س س س س س س س س س س سسديرهما سس س س س س س س س س س س س س س س سسماق أري س س س س س س س س س س س س س س س ب‬

‫ول تصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحب حيم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً أو قريب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫فك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل أ خ يع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادي أو يعي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ول ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأنس ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل أو ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديق‬

‫وذرهس س س س س س س س س س س س س س س س م إنس س س س س س س س س س س س س س س س سسم ضس س س س س س س س س س س س س س س س سسبع وذيس س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ول تفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرح ول تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزن بشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيء‬

‫فل فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرح يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدوم ول خوطس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوب‬


‫ول تس س س س س س س س س س س س س س س س سسءزع إذا مس س س س س س س س س س س س س س س س سسما نس س س س س س س س س س س س س س س س سسماب ه س س س س س س س س س س س س س س س س سٌم‬ ‫وسس س س س س س س س س س س س س س س س ّك نس لوع س س س س س س س س س س س س س س سسة القلس س س س س س س س س س س س س س س سسب العّن س س س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫عس س س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س س سّم ال س س س س س س س س س س سسذي أمس س س س س س س س س س س سسيت في س س س س س س س س س س سسه‬

‫ول تيس س س س س س س س س س س س س س س سسأس فس س س س س س س س س س س س س س س سسمان الليس س س س س س س س س س س س س س س سسل ُح بسلس س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫وحس س س س س س س س س س س س س س سسبك ف س س س س س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س س س س س س سوائب والبلي س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فكس س س س س س س س س س س سسم يتلس س س س س س س س س س س سسو السس س س س س س س س س س س سسى فس س س س س س س س س س س سسرج قري س س س س س س س س س س س ب‬ ‫وانش س س س س س س س س س س س س س س سسد حي س س س س س س س س س س س س س س س س يع س س س س س س س س س س س س س س سسروه ال س س س س س س س س س س س س س س سسوجيب‬ ‫يك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسون وراءه ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرج قري س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب‬ ‫يك س س س س س س س س س س س س س س سسون ليوممه س س س س س س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س س س س س سسأن عجي س س س س س س س س س س س س س س سسب‬ ‫مرغي س س س س س س س س س س س س س س س سسث مف س س س س س س س س س س س س س س س سسءزع م س س س س س س س س س س س س س س س سسول وه س س س س س س س س س س س س س س سسوب‬

‫جس س س س س س س س س س س س س س س سواد قب س س س س س س س س س س س س س س سسل أن يرج س س س س س س س س س س س س س س ى بواس س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫غيس س س س س س س س س س س س س س سسماث قبس س س س س س س س س س س س س س سسل أن يس س س س س س س س س س س س س س سسأدعى ييس س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫أميس س س س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسؤمني أب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو تس س س س س س س س س س س س س س س س س س سراب‬

‫ل س س س س س س س س س س س س سسه ي س س س س س س س س س س س س سسوم ال س س س س س س س س س س س س سسوغى ب س س س س س س س س س س س س سسماع رحي س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫علي س س س س س س س س س س س س س سسه تي س س س س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س س س س سسما جس س س س س س س س س س س س س س سّن لي س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وحس س س س س س س س س س س ّن م س س س س س س س س س س سسن الن س س س س س س س س س س سسوى دن س س س س س س س س س س سسف غريس س س س س س س س س س س ب‬


‫السيد نعمان العرجي‬ ‫جءزع س س س س س س س س س ماً بك س س س س س س س س س سسى وأخ س س س س س س س س س سسو الص س س س س س س س س س سسبمابة ي س س س س س س س س س سسءزع‬ ‫ب إذا ه س س س س س س س س س س س س س س س سّل ال س س س س س س س س س س س س س س س سسرم ه س س س س س س س س س س س س س س س سسماجه‬ ‫ص سسسسسسسسسسسسسسسس ّ‬

‫ى ل س س س س س س س س س س س سسما ن س س س س س س س س س س س سسمال الس س س س س س س س س س س س سسي وآل س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫وج س س س س س س س س س س س و ً‬

‫فس س س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س س س سربل ‪ ،‬فس س س س س س س س س س س س كربس س س س س س س س س س س ما وبلئمه س س س س س س س س س س سسما‬

‫وجس س س س س س س س س س س س س س رت سس س س س س س س س س س س س س س سواكب دمع س س س س س س س س س س س س س سسه تت س س س س س س س س س س س س س سسدفُع‬ ‫وج س س س س س س س س س س د تفيس س س س س س س س س س سسض العي س س س س س س س س س س س منس س س س س س س س س س سسه وت س س س س س س س س س سسدمع‬ ‫نيان س س س س س س س س س س س س س س س سسه بيس س س س س س س س س س س س س س س س س الض س س س س س س س س س س س س س س س سسمالع تس س س س س س س س س س س س س س س س سسفع‬ ‫لس س س س س س س س س س س س سسما استجماش س س س س س س س س س س س س سوا ح س س س س س س س س س س س س سوله وتّم عس س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س القصيدة طويلة رواهما الشيخ فخر الدين الوطريي ف ) النتخب (‪.‬‬

‫)‪(1‬‬


‫السيد نعممان العرجي‬ ‫هو مسن أدبسماء القسرن السمادي عشسر ذكر لسه العلمسة الوطيسب اليعقسوب فس ) البمابليسمات (‬ ‫ترجة وجلسسة مسسن الشسسعر ‪ ،‬قسسمال ‪ :‬وذكره فخسسر السسدين الوطريي فس النتخسسب ‪ ،‬وله مسراث كسسثية‬ ‫لهسسل السسبيت ‪ :‬ذكر قسسسمماً منمهسسما الشسسيخ عبسسد الوهماب الوطريي ابسسن الشسسيخ ممسسد علسسي س أخسسو‬ ‫فخر الدين صماحب المع والنتخب ‪ ،‬وكله ف مراثي آل الرسول‪ .‬وقمال ف مقدمة التجة ‪:‬‬ ‫السمادة العرجيون من أكب جذوم الوطوائف السينية وأكثرهما انتشسسماراً فس العسراق وغيسسه‬ ‫وينتمهي شريف نسبمهم إل عبيد ال العراج ابن السي الصرغر بن الممام زين العمابسسدين )ع(‬ ‫السسذي هسسو مسسن معماصسسري أب س العبسسماس السسسفماح وك مان ف س احسسدى رجليسسه نقسسص فسسسمي العسسرج‬ ‫وعرفت ذريتسسه بمالسسسمادة العرجيسسة‪ .‬وقسمال صسسماحب العمسسدة عسسن أبيسسه السسسي الصسسرغر ‪ :‬وعقبسسه‬ ‫عسسمال كسسثي بمالجسسماز والع سراق والشسسمام وبلد العجسسم والرغسسرب‪ ) .‬اه س ( تقلسسد جماعسسة منمهسسم نقمابسسة‬ ‫الوطمالبيي وزعمامة الدنيما والسدين وامسمارة السماج ‪ ،‬ومن أعيسمانم فس القسرن الرابسع الميس أبسو السسن‬ ‫ممسسد الشسست بسسن عبيسسد الس الثسسمالث بسسن عبسسد الس الثسسمان بسسن علسسي بسسن عبيسسد الس العسسرج كسسمان لسسه‬ ‫نيف وعشرون ولداً تقسسدموا فس الكوفة وملكسوا حست قيسل السسمماء لس والرض لبنس عبيسد الس ‪،‬‬ ‫وكمان ممد هذا قد وقعت بينه وبيس قسوم مسن العسرب بفظسماهر الكوفة حسرب وهو دون العشسرين‬ ‫فقتسسل منمهسسم جماعسسة وجرح فس وجمهسسه فكسسسته الضسربة حسسسنماً ولقسسب بمالشسست وهو السسذي مسسدحه‬ ‫التنب أحد ابن السي بقصيدته الت موطلعمهما ‪:‬‬ ‫أهل ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدار س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبماك أغي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫أبعس س س س س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س سسمان عنس س س س س س س س س س س س سسك خردهس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ومنمهما ف الدحي ويشي فيمهما إل جرح وجمهه ‪:‬‬


‫خي س س س س س س س س س س س س س س س س س س قري س س س س س س س س س س س س س س س س س ش أب س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً وأمس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫أكثرهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما نس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائل وأجودهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س سسماج ل س س س س س س س س س س س س س سسوي ب س س س س س س س س س س س س س سسن غ س س س س س س س س س س س س س سسمالب َربس س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما فرعمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ومت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫أفرسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مهما فمارسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً وأطوال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫بماع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً ومرغواره س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما وس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيدهما‬

‫يس س س س س س س س س س سسما ليس س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س س س ض س س س س س س س س س س سربة أتيس س س س س س س س س س سسح لس س س س س س س س س س سسما‬

‫كم س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أتيح س س س س س س س س س س س س س س س س سست لس س س س س س س س س س س س س س س س سسه مم س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫أث س س س س س س س س س س س س سسر فيمه س س س س س س س س س س س س سسما وف س س س س س س س س س س س س س الدي س س س س س س س س س س س س سسد ومس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أثس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س وجمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ممهنس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫ق س س س س س س س س س س س سسد أجع س س س س س س س س س س س سست ه س س س س س س س س س س س سسذه الليف س س س س س س س س س س س سسة لس س س س س س س س س س س س س‬

‫ان س س س س س س س س س س س س سسك ي س س س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س س س سسن الن س س س س س س س س س س س س سسب أوحس س س س س س س س س س س س س دهما‬

‫ونبسسغ فس القسسرون الوسوطى ومما بعسسدهما منمهسسم عشسرات الرجمال بسسمالعلم والفضسسل والدب‬ ‫والشسسعر ومسن أشسسمهرهم ف س أوائسسل القسسرن الثسسمامن السسسيد عبسسد الوطلسسب بسسن أب س الف سوارس اللقسسب‬ ‫بمالعميدي الذي طفحت موسوعمات التاجم والرجمال بذكره وعرف برغسءزارة علمسه وجللسة قسدره‬ ‫وتعليقماته على كتب خماله ) العلمسة اللسسي ( وكمانت ولدتسسه بماللسة سسنة ‪ 681‬ووفماته ببرغسسداد‬ ‫سنة ‪ 704‬هس وحل إلس الشسمهد الرغسروي وتعسرف ذريتسه فس اللسة حست اليسوم بسآل ) العميسدي (‬ ‫وف القسسرن السسمادي عشسسر نسسم منمهسسم جماعسسة بمالفضسسل والدب ترجم صسسماب ) نشسسوة السسسلفة (‬ ‫لثلثة منمهم ولكنه ل يذكر إل وجيءزاً من أشعمارهم ومملً من أخبمارهم ول يسأت بسسما نسروم مسسن‬ ‫الرغرض وكمان أحدهم صماحب التجة السيد نعممان واليك نص مما قمال عنه ‪:‬‬ ‫ل يذكره السيد ف السلفة كأنه ل يبلرغه اسه ونفظمه ‪ ،‬ومن رقيق شعره قوله ‪:‬‬ ‫ب في س س س س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س س س س سسد خل س س س س س س س س س س س سسع الع س س س س س س س س س س س سسذاُر‬ ‫ح س س س س س س س س س س س سسبي ٌ‬ ‫هلل دج س س س س س س س س س س س س س س سسى ل س س س س س س س س س س س س س س سسه عين س س س س س س س س س س س س س س سسماي اف س س س س س س س س س س س س س س س سٌق‬

‫وف س س س س س س س س س س س س س خس س س س س س س س س س س س س سسديه قس س س س س س س س س س س س س سسم منّ س س س س س س س س س س س س س س العس س س س س س س س س س س س س سسذار‬ ‫غس س س س س س س س س س س س س س سءزال نقس س س س س س س س س س س س س س سماً ل س س س س س س س س س س س س س سسه قل س س س س س س س س س س س س س سسب قف س س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫ولسس س س س س س س س س س س س س س س سست ألس س س س س س س س س س س س س س س سسومه إن ص س س س س س س س س س س س س س س س سّد عن س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان الفظ س س س س س س س س س س س س س س س س سسب ع س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادته النف س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫أح س س س س س س س س س س س س س س سسب ل س س س س س س س س س س س س س س سسوجمهه القم س س س س س س س س س س س س س س سسمار جع س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ومنس س س س س س س س س س س س سسه عليس س س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س س سسن شس س س س س س س س س س س س سسوق أغس س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫وأش س س س س س س س س س س سسفق ان دن س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س سسن في س س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س س سسأس‬

‫عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى دّر يقبّل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه النض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار‬


‫قمال وله نفظم رائق ذكرنماه ف كتماب » نتمائ ج الفكمار « فليوطلب من هنماك‪ .‬اهس‬ ‫وتعسسرض لسسذكره السستماذ البحماثسة يعقسسوب سسسر كيسسس فس ترجة الشسسماعر الديسسب أبس عبسسد‬ ‫الس جسسمال السسدين ممسسد بسسن عبسسد الميسسد البرغسسدادي الشسسمهي ب س ) حكيسسم زاده ( مسسن أدبسسماء القسسرن‬ ‫المادي عشر عن موطوط نقل عنه مما نصه ‪ :‬كمان قد أرسل لس السسسيد الجلسسي السسسيد نعمسسمان‬ ‫اللسسي وهو ف س برغسسداد نبسسذة مسسن قصسسمائده وأشسسعماره وكمان لسسه اليسسد الوطسسول ف س نفظسسم الشسسعر فلمسسما‬ ‫وقفسست علسسى أشسسعماره ودرر عقسسود أفكسسماره استحسسسنته غمايسسة الستحسسسمان ونفظمسست هسسذه البيسسمات‬ ‫وكتبتمهما ف عنوان الكتماب وأرسلتمهما إليه وأنما ‪ ..‬الكيم زاده والبيمات هذه ‪:‬‬ ‫نعمس س س س س س س س س س س س سسمان لس س س س س س س س س س س س سسوح أرض ذهنس س س س س س س س س س س س سسك روض س س س س س س س س س س س سسة‬

‫فيمه س س س س س س س س س س س س س سسما ص س س س س س س س س س س س س س سسنوف ش س س س س س س س س س س س س س سسقمائق النعم س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫أحس س س س س س س س س س س س س س س س سسنت فيم س س س س س س س س س س س س س س س سسما قلت س س س س س س س س س س س س س س س سسه وزبرتس س س س س س س س س س س س س س س س ه‬

‫وس س س س س س س س س س سسبقت مس س س س س س س س س س سسن جس س س س س س س س س س سسمارك ف س س س س س س س س س س س اليس س س س س س س س س س سسدان‬

‫وآخرهما ‪:‬‬ ‫ويري س س س س س س س س س س س س س ك وص س س س س س س س س س س س س سسل اللس س س س س س س س س س س س س سسة الفيحس س س س س س س س س س س س س سسماء و‬

‫الحبس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب والوط س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار والوط س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫» أبيماهتسسما س ‪ 14‬س « وذكره فخسسر السسدين الوطريي ف س النتخسسب ‪ ،‬وف بعسسض موطبوعماته‬ ‫السقيمة ربما عّب عنه بمالشيخ نعممان وهو تريف من النماسخ أو الوطسمابع ويقسول مسن قصسيدة لسه‬ ‫موطلعمهما ‪:‬‬ ‫جءزع س س س س س س س س س ماً بك س س س س س س س س س سسى وأخ س س س س س س س س س سسو الص س س س س س س س س س سسبمابة ي س س س س س س س س س سسءزع‬

‫وجس س س س س س س س س س س س س س رت سس س س س س س س س س س س س س س سواكب دمع س س س س س س س س س س س س س سسه تت س س س س س س س س س س س س س سسدفع‬

‫وترجم له الديب الماقمان ف شعراء اللة وقمال ‪ :‬رأيت ف مموع بكتبة الماج ممسسد‬ ‫رضما شمالي بمالكماظمية البيمات التية ‪:‬‬ ‫ت وم س س س س س س سسمال فس س س س س س س س س الحب س س س س س س س سسة م س س س س س س س سسن نس س س س س س س س سّد‬ ‫غ س س س س س س س سسدو ُ‬

‫ت فيك س س س س س س سسم يس س س س س س سسما أهي س س س س س س سسل الم س س س س س س سسى وّديس‬ ‫وأخص س س س س س س سسل ُ‬

‫وفس س س س س س س س س س أس س س س س س س س س س سسر ك س س س س س س س س س سسمالفظب جي س س س س س س س س س سسداً إذا رن س س س س س س س س س‬

‫ت ب س س س س س س سسمالبيض الن س س س س س س سسدي‬ ‫دللً فق س س س س س س سسل م س س س س س س سسما ش س س س س س س سسئ َ‬

‫ووّح س س س س س س س س س س س دسكم قلس س س س س س س س س س س سسب ول س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س سَر نس س س س س س س س س س س سسماظري‬

‫ج س س س س سسمالكم ي س س س س سسما م س س س س سسن ه س س س س سسم فس س س س س س ال س س س س سسورى قص س س س س سسدي‬


‫يف س س س س س س س س س سسوق عل س س س س س س س س س سسى اليب س س س س س س س س س سسض الرق س س س س س س س س س ماق بوطرف س س س س س س س س س ه‬

‫ويس س س س س س س س سسءزري عل س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س سسمر ال س س س س س س س س سسذوابل بمالقس س س س س س س س س سّد‬

‫حكس س س س س س س س س سسى البس س س س س س س س س سسدر حسس س س س س س س س س سسنماً والرغءزالس س س س س س س س س سسة مقلس س س س س س س س س سسة‬

‫وغص س س س س س س س س س سسن النق س س س س س س س س س سسما بمالق س س س س س س س س س سسد وال س س س س س س س س س سسورد بمال س س س س س س س س س سسد‬

‫بس س س س س س س سسدا فرأيس س س س س س س سست الصس س س س س س س سسبح مس س س س س س س سسن نس س س س س س س سسور وجمهس س س س س س س سسه‬

‫ولح لعينس س س س س س س س س س اللي س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س سسن ش س س س س س س س س سسعره الع س س س س س س س س سسد‬

‫وأقول والقصيدة بكماملمهما ف منتخب الشيخ عبد الوهماب الشيخ ممسسد علسسي الوطريي‬ ‫الخوطسوط وعّبس عنسه بمالسسيد السسيب النسسيب السسيد نعمسمان العرجي وعّبس عنسه فس النتخسب‬ ‫أيضماً ‪ :‬بمالسيد الليل نعممان العرجي السين عندمما ذكر قصيدته ف رثماء السي )ع( الت‬ ‫أولما ‪:‬‬ ‫أسس س س س س س س س س س س س س س س س سسفي واف س س س س س س س س س س س س س س س س سٌر وحءزن س س س س س س س س س س س س س س س س طوي س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وحنين س س س س س س س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س س س س س س س سسماد ودائس س س س س س س س س س س س س س س س سسي دخيس س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وقمال السسسيد الليسسل نعمسسمان العرجي السسسين يرثي جسسده السسسي )ع( رواهسسما الشسسيخ‬ ‫عبد الوهماب الوطريي ف ) منتخبه ( الخوطوط بوطه ‪:‬‬ ‫أسس س س س س س س س س س س س س س س س سسفي واف س س س س س س س س س س س س س س س س سٌر وحءزن س س س س س س س س س س س س س س س س طوي س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وحنين س س س س س س س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س س س س س س س سسماد ودائس س س س س س س س س س س س س س س س سسي دخيس س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وف س س س س س س س س س س س س س س ؤادي م س س س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س س سسى بماض س س س س س س س س س س س س س سسوطرام‬

‫ودم س س س س س س س س س س س س س سسوعي علس س س س س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س س س س سسدود تس س س س س س س س س س س س س س سسيل‬

‫واص س س س س س س س س س س س س سسوطبماري ن س س س س س س س س س س س س سسأى ووج س س س س س س س س س س س س دي مقي س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ومصس س س س س س س س س س س س س س س سسماب ج س س س س س س س س س س س س س س س سٌم ورزئ س س س س س س س س س س س س س س س ي جليس س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ت البك س س س س س س س س س سسماء والن س س س س س س س س س سسوح دأب س س س س س س س س س س س‬ ‫ق س س س س س س س س س سسد جعل س س س س س س س س س س س ُ‬

‫وقمال ف قصيدة موطولة ‪:‬‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما مقل س س س س س س س س س س س س س س س س سست بمال س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمع ج س س س س س س س س س س س س س س س س سسودي‬

‫فك س س س س س س س س س س س س س س س سسثي البك س س س س س س س س س س س س س س س سسماء عن س س س س س س س س س س س س س س س سسدي قلي س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وابكس س س س س س س س س س س س س س سسي علس س س س س س س س س س س س س س سسى السس س س س س س س س س س س س س س سسبط الشس س س س س س س س س س س س س س سسمهيِد‬

‫نقلنماه سسما ع سسن موطوطسسة فس س مكتب سسة الم سسمام الكي سسم العمام سسة ب سسمالنجف الش سسرف س س قس سسم‬ ‫الخوطوطمات‪ .‬تت عنسوان ‪ :‬علويمات السسيد نعمسمان العرجي اللسي ‪ ،‬ومعمهسما علويمات الشسيخ‬ ‫عبد ال بن داود الدرمكي ‪ ،‬وهي برقم ‪ 278‬وكلمهما بط الشيخ ممد السمماوي‪.‬‬


‫أحمد بن خاتون العيثاني‬

‫دع التص س س س س س س س س س س س س سسماب ب س س س س س س س س س س س س سسذكر الب س س س س س س س س س س س س سسمان والعِل س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وذك س س س س س س س س س ر سس س س س س س س س س سسلمى وجي س س س س س س س س سسان بس س س س س س س س س سسذي س س س س س س س س س س سِلم‬

‫فجيس س س س س س س س س س سسش عمس س س س س س س س س س سسرك وّل س س س س س س س س س س وه س س س س س س س س س س و منمهس س س س س س س س س س سسءزم‬

‫والش س س س س س س س س س س س س سسيب واف س س س س س س س س س س س س سسماك بمالس س س س س س س س س س س س س سسقمام وال س س س س س س س س س س س س سسرم‬ ‫يسس س س س س س س س س س س س سسعى إلي س س س س س س س س س س س س سسك بل سس س س س س س س س س س س س سسماٍق ول ق س س س س س س س س س س س س سسدم‬

‫مّب س س س س س س س س س ع س س س س س س س سسن ق س س س س س س س سسدوم ال س س س س س س س سسوت ف س س س س س س س س س عج س س س س س س س سسل‬

‫فش س س س س س س س س س سسمّر الع س س س س س س س س س سسءزم وان س س س س س س س س س سسض للرحي س س س س س س س س س سسل ب س س س س س س س س س سسما‬ ‫ل تركن س س س س س س س س س س س س س س سسن إل س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س سسدنيما وزخرفمهس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫يس س س س س س س س س س سسدن إل س س س س س س س س س س س جنس س س س س س س س س س سسة الفس س س س س س س س س س سسردوس والنعس س س س س س س س س س سسم‬ ‫فكس س س س س س سسم أبس س س س س س سسمادت بسس س س س س س سسيف الرغس س س س س س سسدر مس س س س س س سسن أمس س س س س س سسم‬

‫وكس س س س ن ص س س س س س سسبوراً علس س س س س سسى ص س س س س س سسرف الءزم س س س س س مان عس س س س س س سسى‬

‫يس س س س س س سسأت مس س س س س س سسن ال س س س س س س س مس س س س س س سسما ينج س س س س س س سسي مس س س س س س سسن النقس س س س س س سسم‬

‫وارح س س س س س س س س ل موطمايس س س س س س س س سسماك بس س س س س س س س سسمالعءزم الشس س س س س س س س سسديد إل س س س س س س س س س‬

‫مع س س س س س س س س سسمادن ال س س س س س س س س سسود أه س س س س س س س س سسل الفض س س س س س س س س سسل والك س س س س س س س س سسرم‬

‫خيس س س س س س س س س الباي س س س س س س س سسما ومت س س س س س س س سسمار الل س س س س س س س سسه م س س س س س س س سسن ال س س س س س س س سسم‬

‫الرغفي س س س س س س س س س س س س س س س وخيس س س س س س س س س س س س س س س س الع س س س س س س س س س س س س س س سسرب والعج س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫مم س س س س س س س سسد الص س س س س س س س سسوطفى ال س س س س س س س سسمادي البش س س س س س س س سسي وم س س س س س س سسن‬

‫أت س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س بمالبهس س س س س س س س س س س مان والك س س س س س س س س س س سسم‬

‫ت‬ ‫الص س س س س س سسمادق الق س س س س س سسول ذي الحس س س س س س سسمان خي س س س س س س س ف س س س س س س س ً‬ ‫أبس س س س س س س س سسدى لنس س س س س س س س سسما مس س س س س س س س سسن يس س س س س س س س سسديه كس س س س س س س س سسل معجس س س س س س س س سسءزة‬

‫مس س س س س س س س س س سسن هماشس س س س س س س س س س سسم طس س س س س س س س س س سسماهر الخلق والش س س س س س س س س س س سسيم‬ ‫ف س س س س س س س سسماقت عل س س س س س س س سسى أنبي س س س س س س س سسماء ال س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س القس س س س س س س س سسدم‬

‫والضس س س س س س س س س س س سسب والفظ س س س س س س س س س س س سسب والسس س س س س س س س س س س سسرحمان كلّمس س س س س س س س س س س سسه‬

‫والي س س س س س سست م س س س س س سسن بع س س س س س سسدمما ق س س س س س سسد عس س س س س س سّد فس س س س س س س الرم س س س س س م‬

‫أك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرم بسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراء والملك مدق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫تّف س س س س س س س س س س س هس وه س س س س س س س س سسو فيمه س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س سسماحب العل س س س س س س س س س سسم‬

‫ي س س س س س سسما أك س س س س س سسرم الرسس س س س س س ل ي س س س س س سسما خيس س س س س س س العب س س س س س سسماد ومس س س س س سسن‬

‫بس س س س س س س س س سسه نس س س س س س س س س سسماة الس س س س س س س س س سسورى مس س س س س س س س س سسن زل س س س س س س س س س ة القس س س س س س س س س سسدم‬

‫أشس س س س س س س س س سسكو إليس س س س س س س س س سسك أمس س س س س س س س س سسوراً خوطبمهس س س س س س س س س سسما جلس س س س س س س س س سسل‬

‫ق س س س س س سسد أح س س س س س سسدثت م س س س س س سسن بقماي س س س س س سسما عماب س س س س س سسدي الص س س س س س سسنم‬ ‫برغي س س س س س س س س س س سماً وم س س س س س س س س س سسمالوا لق س س س س س س س س س س سٍد ف س س س س س س س س س س س صس س س س س س س س س س سسدورهم‬

‫وق س س س س س س س سسمابلوا سس س س س س س س س سسبوطك الس س س س س س س س س سسبط الش س س س س س س س س سسمهيد بس س س س س س س س سسما‬

‫أخف س س س س س س س سسوه م س س س س س س س سسن ض س س س س س س س سسرغٍن فس س س س س س س س س فعلك س س س س س س س سسم ب س س س س س س س سسم‬

‫وق س س س س س س س س سسد تواص س س س س س س س س س سوا بنق س س س س س س س س س سسض العمه س س س س س س س س س سسد بينمه س س س س س س س س س سسم‬


‫فق س س س س س س س س س سسمال ي س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س سسوم ممهلً ل يس س س س س س س س س س سّل بك س س س س س س س س س سسم‬

‫مس س س س س سسن العس س س س س سسذاب كمس س س س س سسما قس س س س س سسد ح س س س س س سّل ف س س س س س س المس س س س س سسم‬ ‫بفعلس س س س س س س س س س س س س سٍة أوجب س س س س س س س س س س س س سست أن يس س س س س س س س س س س س س سستبماح دم س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫ه س س س س س س س س س س سسل ج س س س س س س س س س س سسماءكم أح س س س س س س س س س س سسد عن س س س س س س س س س س س يّبكس س س س س س س س س س سسم‬ ‫فق س س س س س سسمام م س س س س س سسن ب س س س س س سسماع من س س س س س سسه النف س س س س س سسس ع س س س س س سسن رش س س س س س ٍد‬

‫بمس س س س س س س س سسة منس س س س س س س س سسه قس س س س س س س س سسد فس س س س س س س س سسماقت علس س س س س س س س سسى المس س س س س س س س سسم‬

‫ح س س س س س س س س سست دع س س س س س س س س سسماهم إلس س س س س س س س س س الن س س س س س س س س سسمات خ س س س س س س س س سسمالقمهم‬

‫فماص س س س س س س س س س س س س سسبحوا موطعمس س س س س س س س س س س س س سماً للوطيس س س س س س س س س س س س س س والرخ س س س س س س س س س س س س م‬

‫فيمال س س س س س س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س س س س س س سسرة عّم س س س س س س س س س س س س س س س تس مصس س س س س س س س س س س س س س سسيبتمهما‬

‫لك س س س س س س س س س س سسل حس س س س س س س س س س س سّر بب س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س سسدين معتص س س س س س س س س س س سسم‬

‫ي س س س س س سسما س س س س س س سسبط أح س س س س س سسد ي س س س س س سسما اب س س س س س سسن الوطمه س س س س س سسر فماطم س س س س س سسة‬

‫يس س س س س س س س س س سسما نس س س س س س س س س س سسل حيس س س س س س س س س س سسدرة النعس س س س س س س س س س سسوت بس س س س س س س س س س سسمالكرم‬

‫اذا أت س س س س س س س س سسى عش س س س س س س س س سسر عماش س س س س س س س س سسرو يفي س س س س س س س س سسض ل س س س س س س س س سسك‬

‫الوط س س س س س س س س سسرف القري س س س س س س س س ح ب س س س س س س س س سسدمع من س س س س س س س س سسه منس س س س س س س س س سسجم‬

‫وق س س س س س س س س سسد وثقس س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س سسأن ال س س س س س س س س س س يرغفس س س س س س س س س سسر ل س س س س س س س س س س‬

‫ببك س س س س س س س س س س س س سسم موبق س س س س س س س س س س س س سسمات ال س س س س س س س س س س س س سسذنب واللم س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫فعبس س س س س س س س س س س س س س سسدكم أحس س س س س س س س س س س س س س سسد يرج س س س س س س س س س س س س س س و جيلكس س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫بذمس س س س س س س س س س سسة منكس س س س س س س س س س سسم أوف س س س س س س س س س سست علس س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س سسذمم‬

‫نس س س س س س س سسل ابس س س س س س س سسن خس س س س س س س سسماتون يرجس س س س س س س وكم لس س س س س س س سسه مس س س س س س س سسدداً‬

‫ف س س س س س س س س كس س س س س س س سسل حس س س س س س س سسمال مس س س س س س س سسن البأسس س س س س س س سسماء والرغمس س س س س س س سسم‬

‫ص س س س س س س س س س سسلى الل س س س س س س س س س سسه عليك س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س سسمادت أب س س س س س س س س س سسداً‬

‫)‪(1‬‬

‫والوطس س س س س س س س سسماهرات علس س س س س س س س سسى القت س س س س س س س سسماب ف س س س س س س س س س عن س س س س س س س سسف‬

‫تس س س س س س س س س س س سسي فس س س س س س س س س س سسوق مت س س س س س س س س س س سسون النيس س س س س س س س س س سسق الرس س س س س س س س س س س م‬

‫مس س س س س س س سسما ه س س س س س س س سّءز شس س س س س س س سسوق الوطمايس س س س س س س سسما هس س س س س س س سسءزة النرغس س س س س س س سسم‬

‫الشيخ أحد بن خماتون العماملي العيثمان‪.‬‬ ‫فس أمسسل المسسمال ‪ :‬معماصسراً للشسسيخ حسسسن بسسن الشسسمهيد الثسسمان‪ .‬كسسمان عمالسماً فماضسلً زاهسسداً‬ ‫عمابداً أديبًما‪ .‬وهنماك من يتفق معه بذا السم واللقب ذكره السيد المي ف العيمان‪.‬‬ ‫وعينماثسسما بعي س ممهملسسة مفتوحة ومثنسسماة تتمانيسسة سسسماكنة ونسون وثسماء مثلثسسة بي س ألفي س ‪ ،‬مسسن‬ ‫قرى جبل عمامل‪.‬‬ ‫وآل خماتون بيت علم قدي ف جبل عمامل‪ .‬انتمهى عن العيمان ج ‪ 8‬ص ‪ .369‬أقول‬ ‫إذا كمان التجم له من العماصرين للشيخ حسن بن الشمهيد الثمان فمهو ف القسرن السمادي عشسر‬ ‫‪ ،‬إذ أن وفماة الشيخ حسن سنة ‪.1011‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س اعيمان الشيعة ج ‪ 8‬ص ‪.370‬‬


‫محمد بن السمين الحّلي‬ ‫طس س س س س س س س س س سسوب لوطيس س س س س س س س س س سسب ش س س س س س س س س س س سسذا بتب س س س س س س س س س سسة ك س س س س س س س س س س سربل‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س سسماق العس س س س س س س س س س س س س س س سسبي ذا وف س س س س س س س س س س س س س س سسماق النس س س س س س س س س س س س س س س سسدل‬

‫تتض س س س س س س س س س س س س س سّوع السس س س س س س س س س س س س س سسنمات مس س س س س س س س س س س س س سسن نفحماهتس س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫طيب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً إذا لثم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمافواه الل‬

‫كرم س س س س س س س س س س س ت فصس س س س س س س س س س س سسمارت للجبس س س س س س س س س س س سسماه مسس س س س س س س س س س س سسماجداً‬

‫عفظمس س س س س س س س س س س س س س س س س سست فعس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادت للشس س س س س س س س س س س س س س س س س سسفماه مقّبل‬ ‫أش س س س س س س س س سسفى ب س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س سسداء العض س س س س س س س س سسمال العض س س س س س س س س سسل‬

‫ف ترب س س س س س س س س س س ة‬ ‫ي س س س س س س س س س س سسما أرضس س س س س س س س س س س مهما فلن س س س س س س س س س س سست اش س س س س س س س س س س سسر ُ‬ ‫بس س س س س س س س س س س س سسورك ِ‬ ‫ت مس س س س س س س س س س س س سسن أرض تسس س س س س س س س س س س س سسمامت رفعس س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابت فعّفظممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه وّبل‬ ‫ل تُرتق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى وجلل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ل ُتعتل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫أرض تّنتمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمماء بكونس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وتنّ س س س س س س س س س س س س س س س س س سست الي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي تك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسون الرجل‬

‫لتوطس س س س س س سسوف حس س س س س س سسول ض س س س س س س سريح مس س س س س س سسن طس س س س س س سسمافت بس س س س س س سسه‬

‫لللس س س س س س س س س س س س س س س س سسه أهس س س س س س س س س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س س س س س س س س سسمماوات الُعل‬

‫)‪(1‬‬

‫ب س س س س س س س س س سسمان ص س س س س س س س س س سسبي وب س س س س س س س س سسمان خ س س س س س س س س س سسماف ش س س س س س س س س س سسجون‬

‫واسس س س س س س س س س س س س س سستمهلت بمالس س س س س س س س س س س س س سسدمع من س س س س س س س س س س س س س س جفس س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫فمان س س س س س س س س سسدب الس س س س س س س س س سسبط ف س س س س س س س س س س الوطف س س س س س س س س سسوف فريس س س س س س س س س دا‬

‫ق س س س س س س س س س س سسد تل س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س سسن مس س س س س س س س س س س سسعف ومعي س س س س س س س س س س س س‬

‫يتمّن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س لك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي يب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّل غليل‬

‫ش س س س س س س س س س س س س سربة م س س س س س س س س س س س س سسن مب س س س س س س س س س س س س سسماح م س س س س س س س س س س س س سسماء معي س س س س س س س س س س س س س‬

‫فيمهس س س س س س س س س س س س س س سسما الشس س س س س س س س س س س س س س سسفماء لس س س س س س س س س س س س س س سسن أراد شس س س س س س س س س س س س س س سسفماءه‬

‫وقمال ‪:‬‬

‫فسس س س س س س س س س س س س س س س سسقماه العس س س س س س س س س س س س س س س سسدو كأس س س س س س س س س س س س س س س س سماً دهماقس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫مس س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س سسؤوس ال س س س س س س س س س س سسردى وم س س س س س س س س س سسماء الن س س س س س س س س س س سسون‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن كتماب النتخب للشيخ عبد الوهماب ابن الشيخ ممد علي الوطريي النجفي كتبه سنة ‪.1076‬‬


‫ان جس س س س س س س س س سسدي النس س س س س س س س س سسب أشس س س س س س س س س سسرف خلس س س س س س س س س سسق ال س س س س س س س س س س‬

‫ذو الفضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل والفخس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبي‬

‫وابس س س س س س س س س س س س س س س س س الرتض س س س س س س س س س س س س س س س سسى الوص س س س س س س س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو رب المك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان والتمكي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫والبتس س س س س س س س س س سسول الءزهس س س س س س س س س س راء بنس س س س س س س س س س سست رسس س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س‬

‫ام س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي لجلمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما راقب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫ي س س س س س س س س س سسما ذوي ال س س س س س س س س س سسذاريمات والوط س س س س س س س س س سسور والعس س س س س س س س س س سراف‬

‫والنحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل والنسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ون س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫ف س س س س س س س س سسماز م س س س س س س س س سسن مّكس س س س س س س س س س نس الي س س س س س س س س سسدين م س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س سسود‬

‫وفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمازت ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداه ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالتمكي‬

‫ف س س س س س س س سسماز بمالص س س س س س س س سسدق فس س س س س س س س س ال س س س س س س س سسولء كم س س س س س س س سسما ف س س س س س س س سسماز‬

‫بص س س س س س س س س س س س س س س سسدق ال س س س س س س س س س س س س س س سسولء ن س س س س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س س س س سسمي‬

‫وعليكس س س س س س س س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س س س س س س س سسن رب س س س س س س س س س س س س س س س ك صس س س س س س س س س س س س س س س سسلوات‬

‫)‪(1‬‬

‫وسس س س س س س س س س سسلم ف س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س سسل وقس س س س س س س س س سست وحي س س س س س س س س س س س‬

‫وقمال من قصيدة ‪:‬‬ ‫دم س س س س س س س س س س س س سسع عيس س س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س سسود غيس س س س س س س س س س س س س س بي س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وغس س س س س س س س س س س س س س س س س رام يق س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ني س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫مس س س س س س س س س سسماء عي س س س س س س س س س س ل س س س س س س س س س س يوطس س س س س س س س س سسف ح س س س س س س س س س سّر غ س س س س س س س س س سرام‬

‫وغليس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل فيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه شس س س س س س س س س س س س س س س س س سسفماء عليس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫كي س س س س س س سسف يش س س س س س س سسفى الف س س س س س س س سؤاد م س س س س س س سسن أل س س س س س س س س ال س س س س س س سسءزن‬

‫وداء بي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلوع دخيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وج س س س س س س س س س س س س س س وى الس س س س س س س س س س س س س س سسءزن ل ي س س س س س س س س س س س س س س سءزال مقيم س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫فيس س س س س س س س س س س س س س س سسه والص س س س س س س س س س س س س س س س سسب مؤذن س س س س س س س س س س س س س س س سسما بمالرحي س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫أي س س س س س س س س س س س س س س سسن ص س س س س س س س س س س س س س س سسبي إذا ذكس س س س س س س س س س س س س س س رت قتي س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫الوطس س س س س س س س سسف ملقس س س س س س س س سسى أكس س س س س س س س سسرم ب س س س س س س س سسه مس س س س س س س س سسن قتيس س س س س س س س سسل‬

‫م س س س س س س س س س س س س س سسما ذكس س س س س س س س س س س س س س رت القتي س س س س س س س س س س س س س سسل إل وس س س س س س س س س س س س س سسمالت‬

‫ع س س س س س س س س س س سسبت ف س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسدود ك س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س سسيل‬

‫ورأى النس س س س س س س س س س س س س سسوة الكرائ س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س سسدر الت س س س س س س س س س س س س س سّم‬ ‫وينس س س س س س س س س س س س س س س سسمادين جس س س س س س س س س س س س س س س سسدهن رس س س س س س س س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫قس س س س س س س س س س س س س س س س سسد غّيبتس س س س س س س س س س س س س س س س سسه حجس س س س س س س س س س س س س س س س سسب الفس س س س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما خي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مرسس س س س س س س س س س س س س س س س س س ل ورسس س س س س س س س س س س س س س س س س س ول‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س سسو تران س س س س س س س س س س س س س سسما ون س س س س س س س س س س س س سسن بي س س س س س س س س س س س س س س أس س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وجريس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ح دام وبي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س قتيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫آل يماس س س س س س س س س س س س س س س سسي س س س س س س س س س س س س س س س سسدت الل س س س س س س س س س س س س س س سسق طس س س س س س س س س س س س س س س سراً‬

‫وزك س س س س س س س س س س س س ما فرعكس س س س س س س س س س س س س س سسم لوطيس س س س س س س س س س س س س س سسب الصس س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫جس س س س س س س س س س س س س س س سسدكم للمهس س س س س س س س س س س س س س س سسدى مدينس س س س س س س س س س س س س س س سسة علس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وأب س س س س س س س س س س س س س س سسوكم للعل س س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س س سسماب ال س س س س س س س س س س س س س س سسدخول‬

‫ق س س س س س س س س س س سسد ه س س س س س س س س س س سسدينما بك س س س س س س س س س س سسم ولس س س س س س س س س س سسول ه س س س س س س س س س س سسداكم‬

‫م س س س س س س س س س س س سسما هت س س س س س س س س س س س سسدينما إل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواء الس س س س س س س س س س س س سسبيل‬

‫وه س س س س س س س س س س س داكم هس س س س س س س س س س س سسو الس س س س س س س س س س س سسدليل وقس س س س س س س س س س سسد ق س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س سسذا ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدليل ص س س س س س س س س س س س س س س س سسدق ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدليل‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س والقصيدة طويلة تدونما ف منتخب الشيخ الوطريي‪.‬‬


‫م س س س س س س س س س س س سسن تلق س س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س س سسول بس س س س س س س س س س س س سسن قب س س س س س س س س س س س سسول‬

‫تتلق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسونه بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن القب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫تس س س س س س س س س س س س سسكنوه وقس س س س س س س س س س س سسد ن س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س سسن حيس س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ت س س س س س س س س س س س سست ظ س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س سسن الن س س س س س س س س س س س سسمان ظلي س س س س س س س س س س س سسل‬

‫حبك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ُج نّ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه وولك س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫جن س س س س س س س س س س س سسة م س س س س س س س س س س س سسن ع س س س س س س س س س س س سسذاب ي س س س س س س س س س س س سسوم ممه س س س س س س س س س س س سسول‬

‫فس س س س س س س س سسماز ن س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س سسمي مس س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س سسد ه س س س س س س س س سسذا‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسذ ت س س س س س س س س س س س س س س س س س سوالكم بٍي س س س س س س س س س س س س س س س س س س جءزي س س س س س س س س س س س س س س س س س ل‬

‫انتس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س س س س س س س س س سؤله وأقصس س س س س س س س س س س س س س س س س سسى منس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫ورج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماه وغماي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأمول‬

‫فعليكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم آل النس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلة‬

‫)‪(1‬‬

‫وقمال ‪:‬‬

‫كس س س س س س س س س س س سسل يس س س س س س س س س س س سسوم ف س س س س س س س س س س س س بكس س س س س س س س س س س سسرة وأصس س س س س س س س س س س سسيل‬

‫مس س س س س س س سسن لقل س س س س س س س سسب عس س س س س س س سسن ال س س س س س س س سسوى ف س س س س س س س س اش س س س س س س س سسترغمال‬

‫ولل س س س س س س س س س س س س ٍ‬ ‫ب م س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س سسوى ف س س س س س س س س س س س س اش س س س س س س س س س س سستعمال‬

‫مس س س س س س س س س سسما شس س س س س س س س س سسجماه هجس س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س سسبيب ول فقس س س س س س س س س سسد‬ ‫ب س س س س س س س س سسل ش س س س س س س س س سسجماه مص س س س س س س س س سسماب آل رسس س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س‬

‫قريس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ن ول ترغّي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫خي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسورى واش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرف آل‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أهس س س س س س س س س س س س س س س س س سّل الش س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهر ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسرم إل‬

‫انس س س س س س س س س س س س س س س س س سّل طرف س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمع هوط س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫لك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بن س س س س س س س س س س س س س س س س س س عل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي علء‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س وداد وس س س س س س س س س س س س س س س سسؤدد ف س س س س س س س س س س س س س س س س كمس س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س رفعس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ومعس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماٍل‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س تع س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال وع س س س س س س س س س س س س س س س سسءزة ف س س س س س س س س س س س س س س س س س جلل‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س بج س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة وضس س س س س س س س س س س س س س س س س سسيماء‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س تلل ورون س س س س س س س س س س س س س س س سسق ف س س س س س س س س س س س س س س س س س جس س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫وعليك س س س س س س س س س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س س س س س س س س سسن الل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ص س س س س س س س س س س س س س س س س سسلة‬

‫)‪(2‬‬

‫جع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة بمالرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدو والص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫وله من قصيدة ‪:‬‬ ‫فس س س س س س س س س سسمان يبخل س س س س س س س س س سوا بمالوص س س س س س س س س سسل إن س س س س س س س س س س مواصس س س س س س س س س سسل‬

‫وبس س س س س س س س س س س س سسمالنفس ان ضس س س س س س س س س س س س س سّن الس س س س س س س س س س س س س سواد أج س س س س س س س س س س س س سسوُد‬ ‫م س س س س س س س س س س س سسن الرغ س س س س س س س س س س س سسدر انس س س س س س س س س س س س س بمالوف س س س س س س س س س س سسماء اع س س س س س س س س س س س سسود‬

‫وان تنقض س س س س س س س س س س س س س سوا عمهس س س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س س سسوداد فس س س س س س س س س س س س س سسمانن‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراع لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سبماب ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوداد ودود‬

‫ول ب س س س س س س س س س س سسدع ان أب س س س س س س س س س س سسديتم نق س س س س س س س س س س سسض عمه س س س س س س س س س س سسدكم‬

‫فقس س س س س س س س س س سسد نقصس س س س س س س س س س سست لبس س س س س س س س س س سسن النس س س س س س س س س س سسب عمهس س س س س س س س س س سسود‬

‫وان ع س س س س س س س س س س س سسدت يومس س س س س س س س س س س س ماً ب س س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س س سسد ب س س س س س س س س س س س سسدأت‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س رواهما الشيخ فخر الدين الوطريي ف النتخب الوطبوع بمالنجف الشرف‪.‬‬ ‫‪ 2‬س رواهما الشيخ فخر الدين الوطريي ف النتخب‪.‬‬


‫ي س س س س س س س س سسذاد ع س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س سسماء الب س س س س س س س س سسماح وق س س س س س س س سسد غ س س س س س س س س سسدا‬

‫لكس س س س س س س س س س س س س س س س سسل سس س س س س س س س س س س س س س س س سسبماع الس س س س س س س س س س س س س س س س سسب منس س س س س س س س س س س س س س س س سسه ورود‬

‫ولسس س س س س س س س س س سست بنس س س س س س س س س س سسماس ق س س س س س س س س س س سوله خماطب س س س س س س س س س س سماً بس س س س س س س س س س سسم‬

‫ويعلس س س س س س س س س س س س س س س سسم ان القس س س س س س س س س س س س س س س سسول ليس س س س س س س س س س س س س س س سسس يفيس س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫أل س س س س س س س س س س س س س تعلم س س س س س س س س س س س س سوا ان س س س س س س س س س س س س س إم س س س س س س س س س س س سسمام عليك س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وانس س س س س س س س س س س س س س س س س س س لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س الش س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهيد ش س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهيد‬

‫وان ابس س س س س س س س س يس س س س س س س س سسقي عل س س س س س س س سسى ال س س س س س س س سسوض معشس س س س س س س س سرا‬

‫ويوطس س س س س س س س س س س س س س س س سسرد عنس س س س س س س س س س س س س س س س سسه معش س س س س س س س س س س س س س س س س سراً وي س س س س س س س س س س س س س س س سسذود‬

‫ولس س س س س س س س س س سسوله ل س س س س س س س س س س س س يض س س س س س س س س س س س سّر للس س س س س س س س س س س سسدين عس س س س س س س س س س س سسوده‬

‫ول ق س س س س س س س س س س س س س س سسمام للس س س س س س س س س س س س س س س سسلم ق س س س س س س س س س س س س س س سسط عم س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫س س س س س س س س س س سسلم علس س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س سسلم بع س س س س س س س س س سسد رعس س س س س س س س س س ماته‬

‫اذا ك س س س س س س س س س س س س س سسمان راع س س س س س س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س س س س س س سسلمي يءزي س س س س س س س س س س س س س د‬

‫وبس س س س س س س س س س س س س س سسماتوا ومنمه س س س س س س س س س س س س س س سسم ذاكس س س س س س س س س س س س س س سسر ومس س س س س س س س س س س س س س س س سّبح‬ ‫إلس س س س س س س س س س س ان تف س س س س س س س س س سسمانوا واح س س س س س س س س س سسداً بع س س س س س س س س س سسد واح س س س س س س س س س سسد‬

‫وداع ومنمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم رك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ع وس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسجود‬ ‫ل س س س س س س س س س س س س س س س سسديه فمنمه س س س س س س س س س س س س س س س سسم ق س س س س س س س س س س س س س س س سسمائم وحص س س س س س س س س س س س س س س س سسيد‬

‫وظس س س س س س س س س سسل ب س س س س س س س س س سسمارض الوط س س س س س س س س س سسف ف س س س س س س س س س سسرداً وحس س س س س س س س س س وله‬

‫لل زي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماد عس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدة وعديس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وتنفظس س س س س س س س س س سسره شس س س س س س س س س س سسءزراً مس س س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س س سسمر والقنس س س س س س س س س س سسما‬

‫ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواظر إل أن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّن حدي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وال س س س س س س س س س سسوى عل س س س س س س س س س سسى جي س س س س س س س س س سسش الع س س س س س س س س س سسداة بعءزمس س س س س س س س س س ه‬

‫تك س س س س س س س س س س س س سسماد ل س س س س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س س س سسم الب س س س س س س س س س س س س سسمال تي س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ففس س س س س س س سّر الع س س س س س س سسدى م س س س س س س سسن بأس س س س س س س سسه خيف س س س س س س سسة ال س س س س س س سسردى‬

‫كم س س س س س س س سسما فس س س س س س س س سّر م س س س س س س س سسن ب س س س س س س س سسأس الس س س س س س س س سسود ص س س س س س س س سسيود‬

‫هس س س س س س س س س س س سسوى ثماوي س س س س س س س س س س س ماً فس س س س س س س س س س س سسوق الس س س س س س س س س س س سسثرى وملس س س س س س س س س س س سسه‬

‫ل س س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س سسوق آف س س س س س س س س س س سسماق الس س س س س س س س س س س سسمماء ص س س س س س س س س س س سسعود‬

‫اليك س س س س س سسم بنس س س س س س س الءزه س س س س س راء ي س س س س س سسما م س س س س س سسن س س س س س س سست ب س س س س س سسم‬

‫إل س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س سسد آب س س س س س س س س س س س س سسماء ل س س س س س س س س س س س س سسم وج س س س س س س س س س س س س دود‬

‫اوّج س س س س س س س س س س س س هس وج س س س س س س س س س س س س ه الس س س س س س س س س س س س سسدح من س س س س س س س س س س س س س وكلس س س س س س س س س س س س سسه‬

‫قلئ س س س س س س س س س س س س س س سسد فس س س س س س س س س س س س س س س س جي س س س س س س س س س س س س س س سسد العل وعق س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫وم س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س سسدر م س س س س س س س س سسدح قلت س س س س س س س س سسه فس س س س س س س س س س علك س س س س س س س س م‬

‫وم س س س س س س س س س س س س سسدحكم ف س س س س س س س س س س س س س س الكمس س س س س س س س س س س س س سسمات عتيس س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫في س س س س س سسما متس س س س س س س ُهس س س س س س س مس فل س س س س س سسك النج س س س س س سسماة ومس س س س س سسن ُهس س س س س س س مس‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س سسداة وغ س س س س س س س س س س س س س س سسوث للن س س س س س س س س س س س س س س س سسمام وج س س س س س س س س س س س س س س س ود‬

‫فس س س س س س سسإذ كس س س س س س سسمان بس س س س س س سسدء الفضس س س س س س سسل منكس س س س س س سسم تفضس س س س س س سسلوا‬

‫وجس س س س س س س س ودوا علس س س س س س س س سسى نس س س س س س س س سسل الس س س س س س س س سسمي وعس س س س س س س سسودوا‬

‫ف س س س س س س س س سسمانتم ل س س س س س س س س سسه ذخ س س س س س س س س سسر إذا ج س س س س س س س س سسماء ف س س س س س س س س س غ س س س س س س س س سسد‬

‫وم س س س س س س س س س سسع ك س س س س س س س س س س سسل نف س س س س س س س س س س سسس س س س س س س س س س س س سسمائق وش س س س س س س س س س سسمهيد‬

‫عليك س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س سسلم الس س س س س س س س س س س حي س س س س س س س س س سسث ثن س س س س س س س س س سسماؤكم‬

‫حك س س س س س س س س س س سسى نش س س س س س س س س س س سسره ن س س س س س س س س س س س سٌد يض س س س س س س س س س س سسوع وعس س س س س س س س س س سسود‬

‫وحيس س س س س س س س سسث بكس س س س س س س س سسم هبس س س س س س س س سست نسس س س س س س س س سسيم ونسس س س س س س س س سسمت‬

‫هب س س س س س س س س س س س س س س س سسوب وللعي س س س س س س س س س س س س س س س سسدان رنّس س س س س س س س س س س س س س سسح ع س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫وازهس س س س س س س س س س س ر م س س س س س س س س س س سسن زهس س س س س س س س س س س ر ال س س س س س س س س س س سسبوج جس س س س س س س س س س س سواهر‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س رواهما الشيخ فخر الدين الوطريي ف النتخب‪.‬‬

‫ووّرد م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن زه س س س س س س س س س س س س س س س س س س ر ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسروج ورود‬


‫وله من قصسيدة‪ .‬رواهسما الشسيخ عبسد الوهماب الوطريي فس النتخسب ‪ ،‬كمسما رواهسما الشسيخ‬ ‫فخر الدين الوطريي ف منتخبه أيضماً ‪:‬‬

‫كي س س س س س س س س سسف اخف س س س س س س س س سسي وج س س س س س س س س دي واكت س س س س س س س س سسم ش س س س س س س س س سسمان‬

‫ودم س س س س س س س س سسوعي تس س س س س س س س س سسح م س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س سسحب ش س س س س س س س س سسمان‬

‫وفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ؤادي ل يسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستفيق غرام س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫وهيمام س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً لش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدة الفق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫وجف س س س س س س س س س س س س س سسون جف س س س س س س س س س س س س س سسون طي س س س س س س س س س س س س س سسب رق س س س س س س س س س س س س س مادي‬ ‫كي س س س س س س سسف ص س س س س س س سسبي ع س س س س س س سسن الس س س س س س س سسي وقس س س س س س سسد أودى‬

‫ي دان س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫واص س س س س س س س س س س س س سسوطبماري ن س س س س س س س س س س س س سسأى ووجس س س س س س س س س س س س س د َ‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستيلً بماس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهم الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدوان‬

‫كي س س س س س س س س س س س س س سسف انس س س س س س س س س س س س س س سسماه ب س س س س س س س س س س س س س سسمالوطفوف فري س س س س س س س س س س س س س داً‬

‫بع س س س س س س س س س س س س س س سسد فق س س س س س س س س س س س س س س سسد النص س س س س س س س س س س س س س س سسمار والعس س س س س س س س س س س س س س س سوان‬

‫أي س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س سسن ين س س س س س س س س س سسدب الش س س س س س س س س س سسجماع ال س س س س س س س س س سسمامي‬

‫ع س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س سسدين ف س س س س س س س س س سسمارس الفرس س س س س س س س س س مان‬

‫ومفي س س س س س س س س س س س س س س س س سسد العف س س س س س س س س س س س س س س س س سسماة ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم طع س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ومبي س س س س س س س س س س س س س س س س سسد الع س س س س س س س س س س س س س س س س سسداة ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم طع س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫ورأي سست ف س س مموعسسة حس سسينية ف س س مكتب سسة الم سسمام الكي سسم العمام سسة برقس م ‪ 292‬قس سسم‬ ‫الخوطوطمات قصيدة للشيخ ممد بن السمي يرثى بما الشمهيد مسلم بن عقيل ‪ ،‬أولما ‪:‬‬ ‫أيع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذب م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن وردالف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ورود‬

‫ليءزهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ر م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ورد الوفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ورود‬

‫وله قصيدة ف رثماء السي ‪ 7‬أولما ‪:‬‬ ‫لقس س س س س س س س س س س س س سسدي فضس س س س س س س س س س س س س سسلكم العميس س س س س س س س س س س س س سسم فواضس س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫لعمي س س س س س س س س س س س سسم فض س س س س س س س س س س س سسلكم الق س س س س س س س س س س س سسدي طوائ س س س س س س س س س س س سسل‬

‫)‪(1‬‬

‫وروى السيد المي ف العيمان هذه الملة من الشعمار ول يذكر لنما شيئماً من أحواله‬ ‫‪ ،‬ولما كسسمان شسسعره قسسد رواه الشسسيخ عبسسد الوهماب الوطريي وهو مسسن أعلم القسسرن السسمادي عشسسر‬ ‫الجري ذكرنماه هنما‪ .‬ومن شعره الذي جماء ف النتخب قصيدته الت أولما ‪:‬‬ ‫مصس س س س س س س س س سسماب شس س س س س س س س س سسمهيد الوطس س س س س س س س س سسف جس س س س س س س س س س سسمي أنل‬

‫وهي ‪ 46‬بيتًما‪.‬‬

‫وك س س س س س س س ّد رس م س س س س س س س س سسن ده س س س س س س س س سسري وعيش س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س سسما حل‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س س هسسذه القصسسيدة يسسدح بسسما الئمسسة الثنسسما عشسسر صسسلوات ال س عليمهسسم ويرث ى السسسي خماصسسة ‪ ،‬رأيتمهسسما ف س مموعسة‬ ‫حسينية موطوطة ف مكتبة الممام الكيم العمامة برقم ‪ 292‬قسم الخوطوطمات‪.‬‬


‫محمد بن نفيع الحلي‬ ‫(‪:‬‬

‫للشسسيخ الفماضسسل ممسسد بسسن نفيسسع ; ‪ ،‬رواهسسما الشسسيخ فخسسر السسدين الوطريي ف س ) النتخسسب‬

‫عجبس س س س س س س س س س س س س س سماً لقل س س س س س س س س س س س س س سسب فيك س س س س س س س س س س س س س سسم ل يفجس س س س س س س س س س س س س س سُع‬

‫ولنف س س س س س س س س س س س س س س سسس فس س س س س س س س س س س س س س س س رزئك س س س س س س س س س س س س س س سسم ل ت س س س س س س س س س س س س س س سسءزع‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬

‫ط س س س س س س س س س س س س س سسوب لرض ح س س س س س س س س س س س س س سّل ف س س س س س س س س س س س س س س أكنمافمه س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ق س س س س س س س س س سسد قدس س س س س س س س س س سست أرض الوطف س س س س س س س س س سسوف وب س س س س س س س س سسوركت‬

‫جسس س س س س س س س س س سسد السس س س س س س س س س س سسي وط س س س س س س س س س سسماب ذاك الوض س س س س س س س س س سسع‬ ‫ل س س س س س س س سسما اغت س س س س س س س سسدى ل س س س س س س س سسك فس س س س س س س س س ثراه س س س س س س س سسما مض س س س س س س س سسجع‬

‫لكتب س س س س س س س س س س س س س س س سسة فيمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الش س س س س س س س س س س س س س س س س سسفماء وقب س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫فيمه س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س سسدعماء إلس س س س س س س س س س س س المهيم س س س س س س س س س س سسن يرف س س س س س س س س س س ع‬

‫ه س س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س س سسمادة ال س س س س س س س س س س سسدنيما ويس س س س س س س س س س سسوم معمادن س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س الشس س س س س س س س س س سسر منمهس س س س س س س س س س سسم ش س س س س س س س س س سسمافع ومشس س س س س س س س س س سسفع‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س سسوف ي س س س س س س س س س س س س سسدرك ث س س س س س س س س س س س س سسمارهم ممه س س س س س س س س س س س س سسديمهم‬

‫وان س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم ظمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوره أتوقس س س س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫ان ل س س س س س س س س س س س أك س س س س س س س س س سسن أدركس س س س س س س س ت نص س س س س س س س س س سسرة ج س س س س س س س س س سسده‬ ‫ي س س س س س س س سسما ب س س س س س س س سسن الم س س س س س س س سسمام العس س س س س س س س سسكري ومس س س س س س س سسن ل س س س س س س س سسه‬

‫فبنصس س س س س س س س س س س س س س س س سسره فيمس س س س س س س س س س س س س س س س سسما بقس س س س س س س س س س س س س س س س سسي أتوطّم س س س س س س س س س س س س س س س س س عس‬ ‫ص س س س س س س س س س س س س س س سسيد الل س س س س س س س س س س س س س س سسوك إذا تثّس س س س س س س س س س س س س س سسل تض س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫ي س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س سسيدي ظمه س س س س س س س س سسر الفس س س س س س س س س سسماد وأظلم س س س س س س س س سست‬

‫سس س س س س س س س س س سسبل الرش س س س س س س س س س س ماد فمهس س س س س س س س س س سسل لنس س س س س س س س س س سسورك موطلس س س س س س س س س س سسع‬

‫وجس س س س س س س س س س رت علين س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س الءزمس س س س س س س س س س مان ملح س س س س س س س س س سسم‬

‫ل س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س سسدر ف س س س س س س س س س س تس س س س س س س س س سسدبيهما مس س س س س س س س س سسما نصس س س س س س س س س سسنع‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س يب س س س س س س س س س س س س س س س س سسق إل ع س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال متص س س س س س س س س س س س س س س س س سسنع‬

‫أو جماه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل متنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك أو مب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدع‬

‫ي س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س سستة ال س س س س س س س س سسمادي الن س س س س س س س س سسب وَم س س س س س س س س س نس ُهس س س س س س س س س س مس‬

‫عس س س س س س س س س س س س س س س سسءزي وكنس س س س س س س س س س س س س س س سسءزي والرجس س س س س س س س س س س س س س س ما والفس س س س س س س س س س س س س س س سسءزع‬


‫واليتك س س س س س س س س س س س س س سسم وب س س س س س س س س س س س س س س رأت م س س س س س س س س س س س س س سسن أع س س س س س س س س س س س س س سسدائكم‬

‫وأن س س س س س س س س س س س س س س س س سسما برغيس س س س س س س س س س س س س س س س س س ولكس س س س س س س س س س س س س س س س سسم ل أقن س س س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫ونفظم س س س س س س س س س سست ف س س س س س س س س س س س علي س س س س س س س س س سسماكم م س س س س س س س س س سسن مق س س س س س س س س س سسول‬

‫درراً ل س س س س س س س س س س س س س سسما وشس س س س س س س س س س س س س سسي القريس س س س س س س س س س س س س س ض يرصس س س س س س س س س س س س س س ع‬

‫علم س س س س س س س س س س س سماً ب س س س س س س س س س س س سسأن م س س س س س س س س س س س سسديكم لس س س س س س س س س س س س س ن س س س س س س س س س س س سسمافع‬

‫ومديس س س س س س س س س س س س س س س سسح قس س س س س س س س س س س س س س س سسوم غيكس س س س س س س س س س س س س س م ل ينفس س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫وأن س س س س س س س س س س س س س س س سسما بك س س س س س س س س س س س س س س س سسم متنس س س س س س س س س س س س س س س س سسك وبك س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫متمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك وب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدكم مستش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفع‬

‫ل س س س س س س س س س س أه س س س س س س س س س سَو دين س س س س س س س س س سماً أص س س س س س س س س سسله م س س س س س س س س سسن غيكس س س س س س س س م‬

‫حسس س س س س س س س س س س س س س سسب افتخس س س س س س س س س س س س س س سسماري أنن س س س س س س س س س س س س س س س أتش س س س س س س س س س س س س س س سّيع‬ ‫اسس س س س س س س س س س س سسي فكس س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س س منك س س س س س س س س س س س سٌر ومضس س س س س س س س س س س سسيع‬

‫وإلس س س س س س س س س س س س س س س س س س نفي س س س س س س س س س س س س س س س س سسع نس س س س س س س س س س س س س س س س س سسبت ومم س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ص س س س س س س س س س س سسلى الل س س س س س س س س س س سسه عليك س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س سسما احيي س س س س س س س س س س سست‬ ‫أبرغس س س س س س س س س سسي الشس س س س س س س س س سسفماعة ف س س س س س س س س س س معس س س س س س س س س سسمادي يس س س س س س س س س سسوم ل‬

‫فك س س س س س س س س س س س س س سٌر وأو قضس س س س س س س س س س س س س سست العيس س س س س س س س س س س س س سسون الجس س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س سسمال هن س س س س س س س س س س س س س س س سسماك ول بن س س س س س س س س س س س س س س س سسون تنفس س س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫بك س س س س س س س س س س سسم أومس س س س س س س س س س سسل ن س س س س س س س س س س سسح س س س س س س س س س س س سسعيي دائمس س س س س س س س س س س سماً‬

‫وإل س س س س س س س س س س س س س س س س س س الل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ببك س س س س س س س س س س س س س س س س سسم أت س س س س س س س س س س س س س س س س سسذرع‬


‫الشيخ عضد الدين ممد بن ممد بن نفيع اللي‬ ‫جماء ف أعيمان الشيعة ‪:‬‬ ‫ذكسره الشسسيخ خضسسر بسسن ممسسد بسسن علسسي ال سرازي السسول دودي خسسمازن الشسسمهد الش سريف‬ ‫الرغروي ف كتمابه التوضيح النور بمالج ج الواردة لدفع شبه العسور‪ .‬وهو كتسماب موطسوط رأينسما‬ ‫منه نسخة ف كرممانشماه فس طريقنسما لءزيمارة الشسمهد الشسريف الرضوي فس السرم ‪ 1353‬وهو رد‬ ‫علسسى رجل واسسسوطي أعسسور ف س رسمالة سسسماهما العمارضة ف س السسرد علسسى الرافضسسة قسسمال فيمهسسما ‪ :‬ان س لسسما‬ ‫عءزم ت علسسى زي مارة الربعي س سسسنة ‪ 83‬ووصسلت إل س الدرس ة الءزينيسسة ممسسع العلمسسماء والفضسسلء‬ ‫بماللسسة السسسيفية الفيحسسماء معسسدن التقيسسماء والصسسلحماء اران س أع سّءز الخ سوان عل سّي وأممهسسم ف س السسودة‬ ‫ي وهو السسسترغن عسسن اطنسسماب اللقسسماب بفضسسله السستي ممسسد بسسن ممسسد بسسن نفيسسع‬ ‫والخلص لسسد ّ‬ ‫عض سسد الل سسة وال سسدين أدام الس س اشس سراق ش سسس وجس وده وأغن سسماه وايمان سسما عم سسن س سسوءه ب سسوده رسس مالة‬ ‫مشحونة بأنواع الشبه لواسسسوطي أعسسور اعمسى القلسسب ينكسسر فضسسمائل آل الرسول ويبوطلمهسسما بسمالترغيي‬ ‫والقلب ال آخر مما ذكره‪.‬‬ ‫ث قمال ف اثنماء الكتسماب ‪ :‬قسمال العسور ‪ :‬ولنسم ) أي الشسيعة ( تسري عليمهسم أحكمامنسما‬ ‫وتت أيدينما وسلوطماننما خصوصماً ف مشمهد علي ‪ 2‬وف اللة الذين مهما تست الرفض‪ .‬ثس قسمال‬ ‫‪ :‬قلت مما هي الحكمام المارية على أهل البلدين الذين ذكرمهما ث ذكر عدة أحكسسمام مسسستنكرة‬ ‫جمارية برغينما ال ان قمال ‪ :‬وقد نفظسم هسذا السواب وأوضحه بسما هسو عيس الصسواب أخونما العسمال‬ ‫الورع التقي عضد الدين ممد بن نفيع الذكي اللعي نتيجة العلمماء التمهدين ل زال فس نعسسم‬ ‫السسول ونمافع سماً للمسسؤمني بق سوله مماطب سماً لسسه ‪ :‬وهنسسما ذكسر قصسسيدة جسسماء ف س موطلعمهسسما ‪ » :‬أل أيمهسسما‬ ‫الماهل الحقر « ث ذكر غيهما من الشعر ومما ذكره قوله ‪:‬‬


‫ف س س س س س س س س س س س آيس س س س س س س س س س سسة النجس س س س س س س س س س سسوى تصس س س س س س س س س س سسدق حيس س س س س س س س س س سسدر‬

‫ول س س س س س س س س س سسه السس س س س س س س س س س س سوابق قب س س س س س س س س س س سسل ك س س س س س س س س س س سسل ش س س س س س س س س س س سسحيح‬

‫ل س س س س س س س س س س س س سسما تص س س س س س س س س س س س س سسدق راكع س س س س س س س س س س س س سماً ف س س س س س س س س س س س س س خ س س س س س س س س س س س س سسمات‬

‫اثن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س علي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س بمالتلويس س س س س س س س س س س س س س س س س سسح‬

‫ق س س س س س س س س س سسل لل س س س س س س س س س سسذي وضس س س س س س س س س سسع ال س س س س س س س س س سسديث بمهل س س س س س س س س س سسه‬

‫ليس س س س س س س س س س س س س س س سسس الس س س س س س س س س س س س س س س سسذي لّف قستس س س س س س س س س س س س س س س سسه بصس س س س س س س س س س س س س س س سسحيح‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س سسو أن قومس س س س س س س س س س س س س س ماً أحس س س س س س س س س س س س س س سسنوا وتص س س س س س س س س س س س س س سسدقوا‬

‫ل للريس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماء لشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرفوا بدي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسح‬

‫ض س س س س س س س س س س س س س س س س سلس حي س س س س س س س س س س س س س س س س سسدراً ورس س س س س س س س س س س س س س س س س وله‬ ‫ال س س س س س س س س س س س س س س س س س ف ّ‬

‫بمالنس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماس والتخصس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيص بمالتجيس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسح‬

‫صس س س س س س س س سسلى عليس س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س مس س س س س س س س سسما صس س س س س س س س سسلى الس س س س س س س س سسورى‬

‫وأورد له أيضماً ‪:‬‬

‫بمالم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد والخلص والتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيح‬

‫زعمت س س س س س س س س س س س س س سسك توطف س س س س س س س س س س س س س سسي ن س س س س س س س س س س س س س سسور آل مم س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وان س س س س س س س س س س س س س س سوارهم ف س س س س س س س س س س س س س س س ش س س س س س س س س س س س س س س سرقمهما والرغس س س س س س س س س س س س س س سسمارب‬

‫وهيمه س س س س س س سسمات ق س س س س س س سسد ش س س س س س س سسماعت وذاع س س س س س س سست صس س س س س س س سفماهتم‬

‫وس س س س س س سسمارت ب س س س س س س سسما الركب س س س س س س سسمان فس س س س س س س س ك س س س س س س سسل ج س س س س س س سسمانب‬

‫عل س س س س س س س س س س س س س س س سسي أميس س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س سسؤمني حقيق س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫هس س س س س س س س سسو السس س س س س س س س سسد القس س س س س س س س سسدام معوطس س س س س س س س سسي الرغ س س س س س س س س مائب‬

‫وأولده الرغ س س س س س س س س س س س س سسر اليس س س س س س س س س س س س س سسمامي ف س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س سسورى‬

‫ه س س س س س س س س س سسم مف س س س س س س س س س سسءزع الض س س س س س س س س س سسوطر عن س س س س س س س س س سسد النس س س س س س س س س س سوائب‬

‫هس س س س س س س س س سسم العس س س س س س س س س سسروة الس س س س س س س س س سسوثقى لستمسس س س س س س س س س سسك بس س س س س س س س س سسما‬

‫ه س س س س س س س س س سسم الي س س س س س س س س س سسة الك س س س س س س س س س سسبى كب س س س س س س س س س سسمار الن س س س س س س س س س سسماقب‬

‫هس س س س س س س سسم الس س س س س س س س سسمادة العلس س س س س س س سسون ف س س س س س س س س كس س س س س س س سسل رتب س س س س س س س سسة‬

‫ه س س س س س س س سسم بلرغ س س س س س س س س سوا ف س س س س س س س س س ال س س س س س س س سسد أعل س س س س س س س سسى الرات س س س س س س س سسب‬

‫فمس س س س س س س س س س س س سسن رام ان يرق س س س س س س س س س س س س ى سس س س س س س س س س س س س سسماء ص س س س س س س س س س س س س سفماهتم‬

‫ليس س س س س س س س س س س س س سستق النج س س س س س س س س س س س س سسوى رم س س س س س س س س س س س س ي ب س س س س س س س س س س س س سسمالثواقب‬

‫عليمهس س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س سسلم ال س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسما ذّر ش س س س س س س س س س سسمارق‬

‫وأموطس س س س س س س س س سسر قوط س س س س س س س س س سسر مس س س س س س س س س سسن رك س س س س س س س مام السس س س س س س س س س سسحمائب‬

‫وبس س س س س س س سسمان بيس س س س س س س س سسمان الس س س س س س س س سسءزور مس س س س س س س س سسن قس س س س س س س س سسول أعمس س س س س س س س سسه‬

‫وأع س س س س س س س سسور مج س س س س س س س سسوب ع س س س س س س س سسن الص س س س س س س س سسدق ك س س س س س س س سسماذب‬

‫بتبي س س س س س س س س س سسمان ن س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س سسدين خض س س س س س س س س س سسر وكش س س س س س س س س س سسفه‬

‫قن س س س س س س س س سسماع الع س س س س س س س س سسمان ع س س س س س س س س سسن خ س س س س س س س س سسدود الكس س س س س س س س س سواعب‬

‫أتس س س س س س س س س س س س س س سسى بكتس س س س س س س س س س س س س س سسماب احكمس س س س س س س س س س س س س س سست بيتس س س س س س س س س س س س س س سسماته‬

‫فأصس س س س س س س س س سسرغى لس س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س سسع القضس س س س س س س س س سسماة الرواتس س س س س س س س س سسب‬

‫وآيس س س س س س س س س س سسماته جس س س س س س س س س س سسماءت تلقس س س س س س س س س س سسف مس س س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س س سسوى‬

‫كت س س س س س س س سسماب الع س س س س س س س سسمادي م س س س س س س س سسن ظن س س س س س س س سسون كس س س س س س س س سواذب‬

‫فل زال نس س س س س س س س س سسم الس س س س س س س س س سسق ف س س س س س س س س س س لس س س س س س س س س سسوح نفسس س س س س س س س س سسه‬

‫يض س س س س س س س س سسيء ويعل س س س س س س س س سسو نم س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س الك س س س س س س س س س سواكب‬

‫ول ب س س س س س س س س س س س س سسرح القرطس س س س س س س س س س س س س ماس يك س س س س س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س س س س س سراده‬

‫بألس س س س س س س س س س س س س سسنة القلم م س س س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س س س سسل ك س س س س س س س س س س س س سسماتب‬

‫وأورد له أيضماً ف يوم براءة ‪:‬‬

‫ه س س س س س س سسو الف س س س س س س سسمارس الك س س س س س س س سرار ف س س س س س س س س ك س س س س س س سسل مس س س س س س س سسوطن‬ ‫أبس س س س س س س س س س سسو حسس س س س س س س س س س سسن كّش س س س س س س س س س س س ماسف كس س س س س س س س س س سسل ملمس س س س س س س س س س سسة‬

‫ع الع س س س س س س س س س س س س سسمادي ع س س س س س س س س س س س س سسن عله قص س س س س س س س س س س س س سسي‬ ‫وب س س س س س س س س س س س سسما ُ‬ ‫أخس س س س س س س س س س س س س س سسو الصس س س س س س س س س س س س س س سسوطفى ردٌء لس س س س س س س س س س س س س س سسه ووزي س س س س س س س س س س س س س س ر‬


‫رس س س س س س س س س س س ول رس س س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س قس س س س س س س س س س سسماريء وحيس س س س س س س س س س سسه‬

‫ينس س س س س س س س س س س س س س سسمادي بس س س س س س س س س س س س س س سسه والشس س س س س س س س س س س س س س سسركون حضس س س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س سسأبلرغمهم جمه س س س س س س س س س س س س س س س س سراً رس س س س س س س س س س س س س س س س س مالة رب س س س س س س س س س س س س س س س س ه‬

‫ي أميس س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س سسما اعس س س س س س س س س س س س س ستاه فت س س س س س س س س س س س س سسور‬ ‫ق س س س س س س س س س س س س سسو ٌ‬

‫وص س س س س س س س س س س س س سسي رس س س س س س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س س س س س وارث علم س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫سس س س س س س س س س س س س س سسفي لس س س س س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س س س س أمس س س س س س س س س س س س س سسره وظمهي س س س س س س س س س س س س س س‬

‫فق س س س س س س س س س س س س س سسمام ين س س س س س س س س س س س س س سسمادي ل يج س س س س س س س س س س س س س س سّن مش س س س س س س س س س س س س س سسرك‬

‫وسس س س س س س س س س سسيف ال س س س س س س س س س سسدى فس س س س س س س س س س س راح س س س س س س س س س سستيه ش س س س س س س س س س سسمهي‬

‫عليس س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س سسلم ال س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسما ذّر ش س س س س س س س س س س سسمارق‬

‫ولح س س س س س س س س س سست لن س س س س س س س س س سسما عن س س س س س س س س س سسد الكم س س س س س س س س س سسمال ب س س س س س س س س س سسدور‬

‫وقمال العبد الصمال ممد بن نفيع على ال عنه ‪ ،‬رواهسسما الشسيخ عبسسد الوهماب الوطريي‬ ‫ف ) منتخبه ( الخوطوط بوطه سنة ‪: 1076‬‬

‫ضس س س س س س س س س س س س س س س س سرام بقل س س س س س س س س س س س س س س س سسب والش س س س س س س س س س س س س س س س سسما يتوقس س س س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫وجس س س س س س س س س س س س س س سسمي ني س س س س س س س س س س س س س سسل والف س س س س س س س س س س س س س سسون قري س س س س س س س س س س س س س ة‬

‫وحءزن س س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س س سّر الءزم س س س س س س س س س س س مان مس س س س س س س س س س س سسدد‬ ‫وعين س س س س س س س س م س س س س س س س سسن ط س س س س س س س سسول البك س س س س س س س سسما لي س س س س س س س سسس ترق س س س س س س س د‬

‫لقت س س س س س س س س س س س س س سسل ش س س س س س س س س س س س س س سسمهيد ب س س س س س س س س س س س س س سسمالوطفوف وج س س س س س س س س س س س س س ده‬

‫ب الس س س س س س س س س س س سسدى خي س س س س س س س س س س س س النس س س س س س س س س س س سسمام ممس س س س س س س س س س س سسد‬ ‫نسسسسسسسسسسسس ّ‬

‫قتيس س س س س س سسل بكس س س س س س سسماه الوطي س س س س س س س والس س س س س س سسوحش ف س س س س س س س الفضس س س س س س سسما‬

‫فحءزن س س س س س س س س س س س س س س س علي س س س س س س س س س س س س س س س سسه دائم س س س س س س س س س س س س س س س سماً يتج س س س س س س س س س س س س س س س سسدد‬

‫وهي ‪ 60‬بيتًما‪.‬‬ ‫أقول ورأيت ف مموعة حسينية بكتبة الممام الكيم العمامسسة بسمالنجف الشسسرف س قسسم‬ ‫الخوطوطمات س رقم ‪ 292‬جلة من شعر الشيخ ممد بن نفيسع وعّبس عنسه ب س ‪ :‬الشسيخ العماشسس‬ ‫الدين ممد بن نفيع ‪ ،‬وأورد له قصيدة أورهما ‪:‬‬ ‫أي س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س سسمهر عماش س س س س س س س س س سسوراء أب س س س س س س س س س سسرت مقل س س س س س س س س س سست‬

‫وأورثتنس س س س س س س س س س س س حءزن س س س س س س س س س س ماً إلس س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س سسوم حفرتس س س س س س س س س س س‬

‫ولما ل نعثر على تماريخ وفماته ورأينما الشيخ الوطريي س وهو كمما تعلسسم فس القسسرن السسمادي‬ ‫عشر س قد أثبت شعره ‪ ،‬ذكرنماه هنما‪.‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن العيمان للسيد المي ج ‪ 45‬ص ‪.344‬‬


‫محمد رفيع بن مؤمن الجيلي‬ ‫و‬ ‫علي بن الحسين الدواهدي‬ ‫جماء ف موسوعة بسمار النسوار للشسيخ ممسد بسماقر اللسسي التسوف سسنة ‪ 1111‬ه س جلسة‬ ‫مراثسسي لهسسل السسبيت ‪ :‬وخماصسسة للمسسمام أب س عبسسد ال س السسسي سسسلم ال س عليسسه نكتفسسي بمالشسسمارة‬ ‫إليمهما حيث انما تص القرن المادي عشر ‪:‬‬ ‫‪ 1‬س جسسماء ف س ج ‪ 45‬ص ‪ 267‬مسسن الوطبعسسة الديسسدة الوطبوعة بسسمايران ق سوله ‪ :‬وللمماجسسد‬ ‫ممد رفيع ابن مؤمن اليلي نّور ال ضريه مراثي مبكية حسنة‪ .‬وذكر جلة منمهما‪.‬‬ ‫‪ 2‬س ج ‪ 45‬ص ‪ 281‬قسمال ‪ :‬ولعلسي بسن السسسي السدوادي مسن قصسيدة طويلسة انتخبست‬ ‫منمهما‪ .‬وروى جلة أبيمات ونقلمهما عنه بنصمهما سيدنما المي ف العيمان ج ‪ 41‬ص ‪.153‬‬


‫القرن الثاني عشر‬ ‫الر العماملي ممد بن السن‬ ‫عبد ال بن ممد بن السي الشويكي‬ ‫الشيخ أحد البلدي‬ ‫المي السي بن عبد القمادر الكوكبمان‬ ‫السيد علي خمان الدن‬ ‫الشيخ عبد الرضما بن أحد بن خليفة القري الكماظمي‬ ‫الشيخ سليممان الماحوزي‬ ‫الشيخ ممد بن يوسف البلدي البحران‬ ‫الشيخ فرج بن ممد الوطي‬ ‫الشيخ فرج ال الويءزي‬ ‫الشيخ يونس الرغروي‬ ‫الشيخ عبد السي أبو ذيب‬ ‫الشيخ مسن فرج‬ ‫الول أبو طمالب ابن الشريف أب السن الفتون‬ ‫السيد حسي ابن السيد رشيد الرضوي‬ ‫حسن عبد البماقي بن أب بكر الوصلي‬

‫الوفماة‬ ‫‪1104‬‬ ‫القرن الثمان عشر‬ ‫القرن الثمان عشر‬ ‫‪1112‬‬ ‫‪1120‬‬ ‫حدود ‪1120‬‬ ‫‪1121‬‬ ‫‪1130‬‬ ‫‪1135‬‬ ‫‪1141‬‬ ‫‪1147‬‬ ‫‪1151‬‬ ‫‪1152‬‬ ‫القرن الثمان عشر‬ ‫‪1156‬‬ ‫‪1157‬‬


‫الشيخ مي الدين الوطريي‬ ‫اللسيد نصر ال المائري‬ ‫الشيخ لوطف البحران ابن ممد بن عبد المهدي‬ ‫الشيخ علي بن أحد العمادل العماملي‬ ‫عبد ال بن ممد الشباوي‬ ‫الماج جواد بن عواد البرغدادي‬ ‫السيد العبماس بن علي نور الدين السين الوسوي الكي‬ ‫السيد ممد بن السي س أمي الماج س‬ ‫الشيخ حسن الدمستمان‬ ‫الشيخ أحد بن الشيخ حسن النحوي‬ ‫الشيخ حسن آل سليممان العماملي‬ ‫الشيخ ممد بن عبد ال بن فرج الوطي‬ ‫الشيخ ابراهيم بن عيسى العماملي الماريصي‬ ‫الشيخ حسي بن ممد بن يىي بن عمران القوطيفي‬ ‫الشيخ ممد ممهدي الفتون‬ ‫الشيخ أحد الشيخ حسن الدمستمان‬ ‫الشيخ يوسف أبو ذيب‬ ‫الشيخ عبد ال العوي الوطن‬ ‫الشيخ ممد بن أحد بن ابراهيم الدرازي آل عصفور ولد‬

‫الوفماة‬ ‫‪1158‬‬ ‫‪1168‬‬ ‫القرن الثمان عشر‬ ‫القرن الثمان عشر‬ ‫‪1171‬‬ ‫‪1178‬‬ ‫حدود ‪1180‬‬ ‫‪1180‬‬ ‫‪1181‬‬ ‫‪1183‬‬ ‫‪1184‬‬ ‫كمان حيماً ‪1184‬‬ ‫‪1185‬‬ ‫‪1186‬‬ ‫‪1190‬‬ ‫‪1190‬‬ ‫‪1200‬‬ ‫‪1201‬‬ ‫‪1112‬‬

‫التوكل الليثي‬ ‫القماضي أبو حنيفة الرغرب‬ ‫السن بن أحد بن ممد بن جكينما‬ ‫الكممال العبماسي‬

‫‪85‬‬ ‫‪363‬‬ ‫‪528‬‬ ‫‪656‬‬

‫المستدركات‬


‫الحّر العاملي‬

‫التوفي ‪1104‬‬ ‫سس س س س س س س س س س سسأنوح مس س س س س س س س س س سسما غنّس س س س س س س س س س سست حس س س س س س س س س س سسمائم حس س س س س س س س س س سسماجر‬

‫ويب س س س س س س س س س س س س س س سسوح من س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالرغرام م س س س س س س س س س س س س س س سسماجري‬

‫وكس س س س س س س س س أن قلس س س س س س س س س س سسب مس س س س س س س س س س سسن هس س س س س س س س س س سسوى أودى بس س س س س س س س س س سسه‬

‫قس س س س س س س س س س س س سسد أوثقس س س س س س س س س س س س سسوه إل س س س س س س س س س س س س س ق س س س س س س س س س س س س سوادم طس س س س س س س س س س س س سسمائر‬

‫ط س س س س س س س س س س س س سسوراً تس س س س س س س س س س س س س سراه إلس س س س س س س س س س س س س س هتمام س س س س س س س س س س س س سسة ط س س س س س س س س س س س س سسمائراً‬

‫اس س س س س س س س س س س سسفماً وطس س س س س س س س س س سسوراً ط س س س س س س س س س س سسمايراً ف س س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س سسماجر‬

‫ل س س س س س س أب س س س س سسك م س س س س سسن فق س س س س سسد الش س س س س سسبماب ومس س س س سسما مض س س س س سسى‬

‫مس س س س س س س سسن طيس س س س س س س سسب عيس س س س س س س سسش ف س س س س س س س س الءزم س س س س س س س مان الرغس س س س س س س سسمابر‬

‫كل ولس س س س س س س س س س س س س أن س س س س س س س س س س س س س سسدب طل س س س س س س س س س س س س س سسولً ب س س س س س س س س س س س س س سسماللوى‬

‫كس س س س س س س س س س س س سسمانت منس س س س س س س س س س س س سسمازلن بعس س س س س س س س س س س س سسض مشس س س س س س س س س س س س سسماعري‬

‫ه س س س س س س س س س س سسذا ولس س س س س س س س س س اتب س س س س س س س س س س سسع ض س س س س س س س س س س سسللت ال س س س س س س س س س س سسوى‬

‫نفس س س س س س س س س س سسي ول هج س س س س س س س س س سسس الوصس س س س س س س س س سسمال ب س س س س س س س س س سسماطري‬

‫لك س س س س س س س س س س س س س س سسن بكي س س س س س س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س س س س س س سسرزء آل مم س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س سسدامع هتم س س س س س س س س س س س س س س سسي كرغي س س س س س س س س س س س س س س سسث م س س س س س س س س س س س س س س سسماطر‬

‫واكربت س س س س س س س س س س س سسماه ل س س س س س س س س س س س سسن ث س س س س س س س س س س س سسوى فس س س س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س س س س سربل‬

‫ف س س س س س س س س س س س سسرداً وحي س س س س س س س س س س س سسداً م س س س س س س س س س س س سسماله م س س س س س س س س س س س سسن نماص س س س س س س س س س س س سسر‬

‫كتب س س س س س س س س س س س سوا الي س س س س س س س س س س سسه وازمع س س س س س س س س س س س سوا م س س س س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س س س س سسدهما‬ ‫واف س س س س س س س س س س س ليش س س س س س س س س سسدهم إلس س س س س س س س س س س ط س س س س س س س س س سسرق ال س س س س س س س س س سسدى‬

‫غس س س س س س س س س س س س س س س س سسدراً فتبّس س س س س س س س س س س س س س س س سماً للشس س س س س س س س س س س س س س س س سسقي الرغس س س س س س س س س س س س س س س س سسمادر‬

‫ويءزي س س س س س س س س س س س ل عنمه س س س س س س س س س س س سسم ك س س س س س س س س س س س سسل غس س س س س س س س س س س س سٍم غ س س س س س س س س س س س سسمامر‬

‫ل راغب س س س س س س س س س س س س س س سماً ف س س س س س س س س س س س س س س س جس س س س س س س س س س س س س س سسع دينس س س س س س س س س س س س س س سسماهم ول‬

‫يبرغ س س س س س س س س س سسي س س س س س س س س س س سسوى قم س س س س س س س س س سسع الفظل س س س س س س س س س سسوم ال س س س س س س س س س سسمائر‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س سست اذا وافس س س س س س س س س س س س س س س الوطف س س س س س س س س س س س س س سسوف تواثب س س س س س س س س س س س س س سوا‬ ‫قلب س س س س س س س س س س س س سوا ل س س س س س س س س س س س سسه ظمه س س س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س س سسن وانك س س س س س س س س س س س سسروا‬

‫بعوامس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل خوطيّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة وب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س واتر‬ ‫م س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س سسمان منمه س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س سسن أذى ومن س س س س س س س س س سسماكر‬

‫قتل س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا أحبتس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه وم س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالوا ن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه‬

‫متفظ س س س س س س س س س س س س س س سسماهرين ب س س س س س س س س س س س س س س سسذاك ش س س س س س س س س س س س س س س سّر تفظ س س س س س س س س س س س س س س سسماهر‬

‫وال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدين ين س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدب رزء ومص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابه‬

‫وال س س س س س س س س س س س س س س سسد ينفظ س س س س س س س س س س س س س س سسر كمال س س س س س س س س س س س س س س سسذليل ال س س س س س س س س س س س س س س سسمائر‬


‫والرض ترج س س س س س س س س س س ف والس س س س س س س س س س س سسمماء بك س س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س س سسه‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س س سسدم ع س س س س س س س س س س س س س س سسبيط س س س س س س س س س س س س س س س سسماكب متق س س س س س س س س س س س س س س سسماطر‬

‫والش س س س س س س س س س س س س س س س سسمس كماس س س س س س س س س س س س س س س س سسفة وأملك الس س س س س س س س س س س س س س س س سسمما‬

‫يتعجبس س س س س س س س س س س س س س سسون مس س س س س س س س س س س س س س سسن الفظلس س س س س س س س س س س س س س سسوم الماسس س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ظمهس س س س س س س س س س س سسرت لس س س س س س س س س س س سسه أحقس س س س س س س س س س س سسماد بس س س س س س س س س س س سسدر منمهس س س س س س س س س س س سسم‬

‫وثنس س س س س س س س س س س س س س س س سوا عن س س س س س س س س س س س س س س س سسمان من س س س س س س س س س س س س س س س سسماجءز ومب س س س س س س س س س س س س س س س سسمادر‬

‫ويله والع س س س س س س س س س س س س س س س س سسداء ق س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ملوا الفض س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫بعسس س س س س س س س س س س س س س سسماكر قس س س س س س س س س س س س س س سسد اتبعس س س س س س س س س س س س س س سست بعسس س س س س س س س س س س س س س سسماكر‬

‫والس س س س س س س س س س سسبط ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبعي م س س س س س س س س س سسن أص س س س س س س س س س سسحمابه‬

‫هس س س س س س س س س سسم كس س س س س س س س س سسمالكواكب حس س س س س س س س س سسول بس س س س س س س س س سسدر زاهس س س س س س س س س سسر‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س س سست اذا لق س س س س س س س س س س س س س س سسي ال س س س س س س س س س س س س س س سسردى أنص س س س س س س س س س س س س س س سسماره‬

‫ن س س س س س س س س س سسمادى اله س س س س س س س س س سسل للمه س س س س س س س س س سسدى م س س س س س س س س س سسن نماص س س س س س س س س س سسر‬

‫هس س س س س س س س سسل مس س س س س س س س سسن فس س س س س س س س سست يمس س س س س س س س سسي حري س س س س س س س س ممس س س س س س س س سسد‬

‫مس س س س س س س س س س س س س سسن نس س س س س س س س س س س س س سسماهب أو سس س س س س س س س س س س س س سسمالب أو نس س س س س س س س س س س س س سسماظر‬

‫فتواثبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهماممهم ورمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماحمهم‬

‫ويله مس س س س س س س س س س س س س سسن خوطس س س س س س س س س س س س س سسب عفظيس س س س س س س س س س س س س سسم جس س س س س س س س س س س س س سسمائر‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س س سسرعوه ظلم س س س س س س س س س س س س س س سماً بمال س س س س س س س س س س س س س س سسدمماء وم س س س س س س س س س س س س س سسماله‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س سسن غماس س س س س س س س س س س س س س س سسل أو س س س س س س س س س س س س س س س سسماتر أو ق س س س س س س س س س س س س س س سسمابر‬

‫عن ديوانه الخوطوط ف مكتبة الممام الكيم العمامة بمالنجف س قسم الخوطوطمات رقم‬ ‫‪ 276‬وال سسديوان يت سسوي عل سسى ع سسدد م سسن القص سسمائد ف س الن سسب وأه سسل بيت سسه واراجي سسءز ف س موالي سسدهم‬ ‫ووفيماهتم وقصمائد كثية ف الجة المهدي ‪ 7‬وبعض مراسلته ورثمائه لعلم عصره‪.‬‬


‫الر العماملي ممد بن السن‬ ‫جماء ف أعلم العرب ج ‪ 3‬ص ‪: 121‬‬ ‫ممد بن السن بن علي بن ممد بن السي )‪ .(1‬الر العماملي ‪ ،‬مسسن كبسسمار التمهسسدين‬ ‫‪ ،‬والعلم المالدين ولد ف قرية مشرغرة من جبل عمامل ليلة المعة ‪ 8‬رجب سنة ‪ 1033‬ه س‬ ‫وقرأ على أبيه السن وعمه ممد الر وجده لمه عبد السلم بن ممد الر وخمال أبيسسه علسسي‬ ‫بن ممود وغيهم ‪ ،‬وأخسذ فس قرية جبسماع عسن عمسه أيضسماً وعن علسي زين السدين بسن ممسد بسن‬ ‫السن صماحب العمال وعلي بن حسي بن السن بن يونس بن ظمهي الدين العماملي وغيهم‬ ‫وأقمام ف بلده أربعي سنة وح ج فيمهسما مرتيس ‪ ،‬ثس سسمافر إلس العسراق فسءزار مراقسد الئمسة ثس رحل‬ ‫لءزيمارة الممام الرضما ف خراسمان وف طريقه مّر بماصفمهمان واجتمع فيمهما بكثي من علممائمهسسما وكمان‬ ‫أكسسثرهم انس سماً بسسه وصسسحبة لسسه المسسمام الكسسبي ممسسد بسسماقر اللسسسي مؤلسسف بسسمار الن سوار التسسوف‬ ‫‪ 1111‬واجماز كل منمهمما صسسماحبه هنسسماك ولما وصل إلس مشسسمهد خراسسمان ومضسسى علسى مكسسوثه‬ ‫مسسدة اخسستي لنصسسب قماضسسي القضسسماة وشيخ السسسلم فس تلسسك السسديمار ثس حسس ج أيضسماً مرتي س وزار‬ ‫الئمة ف العراق وكمان قدومه الشمهد الرضوي س كمما قمال س سنة ‪.1073‬‬ ‫قسمال السب ‪ » :‬قسدم مكسة فس سسنة ‪ 1087‬و ‪ 1088‬وف الثمانيسة منمهمسما قتلست التسراك‬ ‫بكة جماعة من العجم لسما اهتمسوهم بتلسويث السبيت الشسريف وكمان صسماحب التجة قسد انسذرهم‬ ‫قبسسل الواقعسسة بيسسومي وأمره م بلسسءزوم بيسسوهتم ‪ ..‬فلمسسما حصسسلت القتلسسة فيمهسسم خسسماف علسسى نفسسسه‬ ‫فألتجما ال السيد موسى بن سليممان أحد‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س وف لؤلؤة البحرين ‪ :‬ممد بن السن بن علي بن السي الر العماملي‪.‬‬


‫أشسراف مكسسة السسسيني وسأله ان يرجه مسسن مكسة إلس نسواحي اليمسن فسسأخرجه مسسع أحسسد رجماله‬ ‫اليمهما « )‪.(1‬‬ ‫وتوف السسر بمالشسسمهد الرضوي بوطسسوس سسسنة ‪ 1104‬ه س ودفسسن ف س إحسسدى غسسرف صسسحن‬ ‫الممام وعلى قبه ضريح يءزار‪.‬‬ ‫وللحسسر تصسسمانيف ف س غمايسسة المهيسسة وقد رزق حفظ سماً فيمهمسسما كمسسما قسسمال السسسيد المي س س ل س‬ ‫يرزقه غيسسه؟ فكتسسمابه » وسمائل الشسسيعة « عليسسه معسسول الدارسي والبسسماحثي مسسن عصسسره إلس اليسسوم‬ ‫وذلسسك للسسمامه وحسسسن ترتيبسسه وتبسسويبه قسسمال عنسسه فس السسسلفة ‪ » :‬علسسم ل تبسسماريه العلم وهضسسبة‬ ‫فضسسل ل يفصسسح عسسن وصفمهما الكلم ‪ ..‬وتصسسمانيفه ف س جبمهسسمات اليسسمام غسسرر وكلمسسماته ف س عقسسود‬ ‫السوطور درر ‪.« ..‬‬ ‫وقمال عنسسه فس السسستدرك ‪ » :‬عسسمال فماضسسل مقسسق مسسدقق ‪ ،‬متبحسسر جسسمامع كمامسسل صسسمال ‪،‬‬ ‫ورع ثقة فقيه مدث حمافظ ‪ ،‬شماعر أديب ‪ ،‬جليل القدر عفظيم الشسأن أبسو الكسمارم والفضسمائل‬ ‫شيخنما الر العسماملي صسماحب الوسمائل السذي مسّن علسى جيسسع أهسل العلسسم بتسأليف هسذا الكتسسماب‬ ‫الشريف « ‪ ،‬ومؤلفماته كثية ومنمهما مما هي موسوعمات ضخمة ممهمة ‪:‬‬ ‫‪ 1‬س الواهر السنية ف الحماديث القدسية ‪ ،‬وهو أول كتماب ألفسه طبسع مرتيس فس ايسران‬ ‫‪ ،‬ث ف النجف س موطبعة النعممان‪.‬‬ ‫‪ 2‬س س تفصسسيل وسسسمائل الشسسيعة إل س تصسسيل مس سسمائل الش سريعة م سسن أوسسسع كت سسب السسديث‬ ‫وأشمهرهما ‪ ،‬اشستمل علسسى جيسع احسماديث الحكسمام الشسسرعية الوجودة فس الكتسب الربعسسة وسمائر‬ ‫الكتسسب العتمسسدة السست تءزيد علسسى سسسبعي كتمابسماً ‪ :‬طبسسع الكتسسماب فس ثلث ملسسدات كبسسمار علسسى‬ ‫الجر ف طمهران سنة ‪ 1288‬هس و ‪ ، 1324 / 1323‬وف تبيءز سنة ‪ 1313‬هس‪ .‬ث طبع‬ ‫على الروف وعن بتحقيقه‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س وللسيد المي ف العيمان تعليق على هذا المادث وامثماله ‪ ،‬وملخصه ان أهل مكة يقومون بمالتلويث من أجل‬ ‫قتل الفرس حيث انم اتبماع مذهب أهل البيت‪.‬‬


‫وتذييله اليزا عبد الرحيم الربمان ف طمهران وقدر ف تسع ملدات كبمار وقد طبع منه من ‪ 1‬س‬ ‫‪ 7‬مسسن سسنة ‪ 1375‬س ‪ 1384‬ه س وف السسءزء الول تصسسدير عسن طبقسمات السسدثي و » جوامسع‬ ‫الفقه « وعن أمهية كتماب الوسمائل والتعليقمات عليه ‪ ،‬كمسما وضع فس أول كسسل ملسسد مسسن هسسذه‬ ‫اللسسدات الفمهسسرس العلمسسي السسماص بسسذلك اللسسد ‪ ،‬والفمهسسرس هسسذا هسسو كتسسماب للمؤلف اسسسماه »‬ ‫من ل يضره الممام « وكمان قسد ألفسه بثمابسة دليسسل الواضسيع ومضسمامي كتسمابه الوسمائل وأبسوابه ‪،‬‬ ‫كمسسما طبسسع كتسسماب الوسمائل أيضسماً وبضسسمنه كتسسماب » مسسستدرك الوسمائل للعلمسسة النسسوري « فس‬ ‫القسسماهرة س س موطبعسسة دار العمهسسد الديسسد للوطبماعسسة ابتسسداء مسسن سسسنة ‪ 1957 / 1377‬وظمهسسر منسسه‬ ‫الول ال المامس الذي انتمهى سنة ‪ 1381‬هس نشره السيد مرتضى الرضوي الكشميي‪.‬‬ ‫وقسد عُن س العلمسسماء بمالشسسرح والتعليسسق والسسستدراك علسسى كتسسماب الوسسمائل ومنمهسسما ‪ :‬شسسرح‬ ‫السيد السن الصدر الكماظمي ومنه ثلث ملدات ف شرح اللد الول‪ .‬ومستدرك الوسمائل‬ ‫للنوري ممد السي بن ممد تقي التوف ‪ 1320‬هس وقد طبسسع فس ثلث ملسسدات فس طمهسران‬ ‫سسسنة ‪ 1318‬وطبسسع مسسع الوسمائل فس القسسماهرة كمسسما تقسسدم وترير وسمائل الشسسيعة وتبي مسسسمائل‬ ‫الشسريعة للمؤلف نفسسسه س ألفسسه فس شسسرح الوسمائل‪ .‬وشرح الوسمائل ليوسف بسسن ممسسد البحرانس‬ ‫الويءزي ف عدة ملدات وغيهما‪.‬‬ ‫‪ 3‬س الصسسحيفة الثمانيسسة السسجمادية جسسع فيسسه الدعيسسة السسأثورة عسسن المسسمام السسجماد علسسي بسسن‬ ‫السي بن علي الت ل تذكر » ف الصحيفة الكماملة « طبعت ف الند ومصر س موطبعسسة النيسسل‬ ‫‪ 1904 / 1322‬بأسم الوطبعة الول‪.‬‬ ‫‪ 4‬س هداية المة إل احكمام الئمة ‪ ،‬منتخسسب مسن الوسمائل مسع حسذف السسمانيد ‪ ،‬منسه‬ ‫نسخة موطوطة عند مؤلف الذريعة وعليمهما شروح‪.‬‬ ‫‪ 5‬س فمهرس وسمائل الشيعة يشتمل على عنماوين البواب وعدد احماديث كل‬


‫بسسماب ومضسسمامينمهما سسسماه » مسسن ل يضسسره المسسمام « طبسسع مسسءزءاً ف س اوائسسل ملسسدات الوسمائل مسسن‬ ‫طبعة طمهران الديثة كمما أشرنما‪.‬‬ ‫‪ 6‬س اثبسسمات السسداة بمالنصسسوص والعج سءزات ‪ :‬وهو يشسستمل علسسى أكسسثر مسسن عش سرين ألسسف‬ ‫حديث ‪ ،‬واسمانيد تنماهءز سبعي ألسف سسند منقولة مسن كتسب » الماصسة والعمامسة « مسن حسسن‬ ‫التتيب والتمهذيب وف أبسواب وفصسول نقسل فيسه عسن )‪ (142‬كتمابسماً مسن كتسب الماصسة و ‪24‬‬ ‫كتمابماً من كتب أهل السنة ‪ ،‬منه نسسخ كسسثية ‪ ،‬ومنمهسسما نسسخة العلمسسة النسسسمابة السسيد شسسمهماب‬ ‫الدين الرعشي النجفي كتبت سنة ‪ 1096‬هس وهي من النفسسمائس وبط الؤلف ‪ ،‬ونسسسخة فس‬ ‫اصفمهمان كتبت سنة ‪ 1115‬هس وغيهما ‪ ،‬وطبع كتماب الثبمات بماعتنماء السيد هماشسسم الرسول‬ ‫اللت بمالوطبعة العلمية بقم س ايران س على الروف ف سبع ملدات كبمار سنة ‪ 1378‬هس وف‬ ‫اللد الول مقدمة تضمنت ترجة الؤلف وأسماء كتبه مع ملحفظمات ونوذج مصور من خط‬ ‫الؤلف ‪ ،‬ومع الكتماب » تت الصل « ترجة فمارسية للنص العرب بقلم ممد نصر آلي‪.‬‬ ‫‪ 7‬س الفصول المهمة ف أصسسول الئمسة ‪ ،‬فس أصسول السدين وفروعه والوطسسب واصسسول الفقسسه‬ ‫وغيه س ما ‪ ،‬طب سسع فس س ايس سران س سسنة ‪ 1304‬والنج سسف الوطبع سسة اليدريس ة ‪ 1378‬ص ‪ 544‬ع سسدا‬ ‫القدمة والفمهمارس‪.‬‬ ‫‪ 8‬س اليقسسماظ مسسن الجعسسة بمالبهمان علسسى الرجعسسة ‪ :‬أورد فيسسه أكسسثر مسسن ‪ 600‬حسسديث و‬ ‫‪ 60‬آيسسة مسسن القسسرآن وأدلسسة اخسسرى علسسى اثبسسمات الرجعسسة ‪ ،‬فسسرغ منسسه سسسنة ‪ 1079‬وطبسسع بعنمايسسة‬ ‫السسسيد هماشسسم الرس ول اللت س بمالوطبعسسة العلميسسة بقسسم س س اي سران س س سسسنة ‪ 1381‬مسسن ‪ 430‬عسسدا‬ ‫القدممات والفمهمارس ومعه ف الماشية التجة الفمارسية للنص العرب‪.‬‬ ‫‪ 9‬س بدايسة الدايسة ‪ ،‬فس الواجبسسمات والرممات النصوصة مسسن أول الفقسسه إلس آخسسره ‪ ،‬أورد‬ ‫فيه من الواجبمات ‪ 1535‬ومن الرممات ‪ 1448‬طبع ف ايران‪.‬‬


‫‪ 10‬س س امسسل المسسل ف س علمسسماء جبسسل عمامسسل ابتسسدأ بتسسأليفه سسسنة ‪ 1096‬وفسرغ منسسه سسسنة‬ ‫‪ 1097‬والكتماب ف قسمي اقتصر ف الول على علمماء جبسل عمامسل وف الثسمان علسى علمسماء‬ ‫بقي سسة البلد الت سسأخرين ع سسن الش سسيخ الوطوسسسي ابس س جعف سسر ‪ ،‬من سسه نس سسخة موطوطسسة كتب سست س سسنة‬ ‫‪ 1097‬هس والضنون انما بط الؤلف ‪ ،‬ف مكتبة » آية ال الكيسسم « فس النجسف وطبسسع امسل‬ ‫المل ف طمهران غي مرة » مع كتماب منمه ج القمال ف أحوال الرجمال لمسسد بسن علسسي السسسين‬ ‫الستابمادي التوف ‪1028‬هس « سنة ‪ 1306‬هس ‪ ،‬ث طبع ف النجسسف س الداب سسنة ‪1385‬‬ ‫‪ 1965 /‬ف جءزئي‪.‬‬ ‫‪ 11‬س نءزهة السماع ف الجماع ‪ ،‬قمال السيد المي رأيت منمهما نسخة كتبت عسسن خسسط‬ ‫الؤلف ف ‪ 8‬رجب ‪ 1113‬هس‪.‬‬ ‫‪ 12‬س ديوان الممام زين العمابدين علي بن السي ‪ ،‬جع الشسسعمار النسسسوبة اليسسه ‪ ،‬ورتبسسه‬ ‫على الروف الجمائية ‪ ،‬طبع فس بسبء بأهتمسسمام اليسزا ممسسد خسمان ) ملسسك الكتسسماب ( ونسسخته‬ ‫عءزيءزة‪.‬‬ ‫‪ 13‬س ممسسوع فيسسه ‪ :‬ارجوزة فس تواريخ النسسب والئمسسة مسسن آلسسه ‪ ،‬الروضة فس مسسدح المسسمام‬ ‫امي السؤمني علسي بسن ابس طسمالب ‪ ،‬المءزية فس مسدح ذي الءزية ‪ ،‬القصسيدة البوكة الطسراف ‪،‬‬ ‫وكلمهما له بط الشيخ ممد السمماوي سنة ‪ 1362‬مفوظة ف مكتبة الكيم بمالنجف‪.‬‬ ‫‪ 14‬س الرجمال منسسه نسسسخة موطوطة كتبسست سسسنة ‪ 1082‬فسسرغ عسسن كتسسمابته ف س ‪ 24‬ذي‬ ‫القعدة وعلى ظمهر الورقة الول فوائد رجمالية ‪ ،‬ف مكتبة الكيم‪.‬‬ ‫‪ 15‬س دي سوان شسسعره ‪ ،‬رأيسست منسسه نسسسخة موطوطسة نسسمادرة ف س مكتبسسة الكيسسم ف س النجسسف‬ ‫جلمه سسما ب سسط الن سسماظم الؤلسسف ‪ ،‬وقسسد كت سسب عل سسى حواش سسي ال سسديوان ك سسثياً م سسن القص سسمائد ‪ ،‬وفس‬ ‫الصفحة الول بوطه ‪ » :‬ديوان شعر الفقي إل ال الرغن‬


‫ممد بن السن بن علي بن ممد الر العماملي عمامله ال بلوطفه الفي « وأكثر القصسسمائد فس‬ ‫مدح النب وآله ومراثيمهم والواعظ ‪ ،‬وليس ف النسخة تماريخ!‬ ‫‪ 16‬س ترير وسمائل الشسيعة وتبي مسسمائل الشسريعة ‪ /‬اشسرنما اليسه س نقسل عنسه الشسيخ عبسد‬ ‫النسسب الكسسماظمي فس » تكملسسة الرجمال « السسذي فسسرغ منسسه سسسنة ‪ 1240‬ه سس‪ .‬قسسمال مؤلف الذريعسسة‬ ‫‪ : 393 \ 3‬رأيسست اللسسد الول ول أدر حسسمال بقيسسة اجءزائسسه ‪ ،‬وتوجد نسسسخة اللسسد الول فس‬ ‫مكتبة ممد علي الونسماري ف النجف تماريخ كتمابتمهما سنة ‪ 1112‬هس ونسخة اخرى كمانت‬ ‫عند الشيخ ممد علي الوردبمادي ف النجف أوله ‪ » :‬المد ل على جءزيل نسواله ‪ ،‬والصسلة‬ ‫والسلم على ممد وآله ‪ ..‬لما ألفت كتماب تفصيل رسمائل الشيعة التمس جماعة تأليف شرح‬ ‫لذلك الكتماب يشتمل على توضيح الحماديث وبيمان نكتمهسما ووجوه التجيسح وتقرير دللتمهسسما ‪،‬‬ ‫ويمع سمائر الدلة والقوال ‪ ،‬وأكثر الفوائد التفرقة ف كتب الستدلل ‪« ..‬‬ ‫وللحر س بعد هذا س مؤلفمات أخرى كثية ‪ ،‬وأجمازات علمية لعماصريه موطولة ومتصرة‪.‬‬ ‫ومن مماسن شعره من قصيدة ف مدح أهل البيت ‪ :‬قوله ‪:‬‬ ‫أن س س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س س سّر لك س س س س س س س س س س س سسن برّه س س س س س س س س س س س مس يس س س س س س س س س س س س سستقن‬

‫وبس س س س س س س س س س س س سسمالب والحس س س س س س س س س س س س س سسمان يس س س س س س س س س س س س س سستعبد الس س س س س س س س س س س س س سُر‬

‫وقوله من قصيدة فيمهم ‪: :‬‬ ‫أن س س س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س س س سٌر عبس س س س س س س س س س س سٌد ل س س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س سسماذا م س س س س س س س س س س سسما‬

‫أن س س س س س س س س س س س س سسما عب س س س س س س س س س س س س سسد ل س س س س س س س س س س س س سسم فل س س س س س س س س س س س س سسو اعتق س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫شس س س س س س س س س س س س س س س سرفون ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالعتق ع س س س س س س س س س س س س س س سسدت رقيق س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫أل س س س س س س س سسف عت س س س س س س س سسق م س س س س س س س سسما ص س س س س س س س سسرت يوم س س س س س س س س ماً عتيق س س س س س س س سسما‬


‫عبد ال الشويكي‬ ‫ذكره الشيخ المين ف شعراء القرن الثمان عشر فقمال ‪:‬‬ ‫أبو ممد عبد ال بن ممسد بسن السسي بسن ممسد الشسويكي الوطسي مسن تلمسذة الشسيخ‬ ‫ابراهيسسم ابسسن الشسسيخ علسسي البلدي والشسسيخ نماصسسر بسسن السسماج عبسسد السسسن البحران س لسسه ف س فسسن‬ ‫الدب وقسرض الشسسعر والكثسسمار منسسه والتفنسسن فيسسه اش سواط بعيسسدة ودي سوانه ف س مدائسسح النسسب وآلسسه‬ ‫يسسسمى بس س ) ج سواهر النفظسسمام ( ودي سوان مراثيمهسسم الوسسوم بس س ) مسسسبل الع سبات ورث ماء السسسمادات (‬ ‫يتسسوي علسسى خسسسي قصسسيدة فس أوزان وق واف متلفسسة فس مدائسسح أهسسل السسبيت ورثمائمهم ‪ ،‬ويرثي‬ ‫العبماس بن أمي الؤمني س نفظممهما ف سسنة ‪ 1148‬والقماسسم بسن المسمام السسن وعبسد الس ابنسه ‪،‬‬ ‫وعلي بن الممام السبط الشمهيد ‪ ،‬وولده عبد ال الرضيع ‪ ،‬كل منمهم بقصيدة )‪.(1‬‬ ‫وجماء ف شعراء القوطيف للعلمة العماصر الشيخ علي منصور الرهون ‪ :‬نو هذا‪.‬‬ ‫وقمال الشيخ اغما بءزرك الوطمهران ف الءزء المامس من الذريعة ‪:‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س وهكذا جماء أيضماً ف ) الذريعة ( للشيخ الوطمهران ج ‪ 20‬ص ‪.398‬‬


‫جواهر النفظمام ف مدح النب وآله الئمة الثن عشسسر ‪ ، :‬ديسوان كسسبي للشسيخ ابس ممسسد‬ ‫عبسسد ال س بسسن ممسسد السسسي الشسسويكي الوطسسي ‪ ،‬رأيسست بوطسسه الش سريف جلسسة مسسن قصسسمائده السست‬ ‫اسسستخرجمهما مسسن هسسذا السسديوان واهسسداهما إلس اسسستماذه السسذي وصفه بقسوله ‪ :‬الشسسيخ العسسمال الفماضسسل‬ ‫الكمامسسل السسورع الصسسمال الفمال س القسسق السسدقق المسسد الوح د القسسما ممسسد بسسن القسسما عبسسد الرح ن‬ ‫الشريف النجفي‪ .‬التوف سنة ‪ 1249‬والذي رثماه السيد صمادق الفحمام ‪ ،‬وقمال السيد الميس‬ ‫فس العيسسمان ‪ :‬كسسمان فماضسلً مشسسماركماً فس العلسسوم مصسسنفماً أديبسماً شسسماعراً لسسه حسواهر النفظسسمام فس مسسدح‬ ‫السمادة الكرام ‪ :‬و ) مسبل العبات ف رثماء السمادة الداة ( ‪ ،‬فمن شعره قوله ف مسسدحه ‪، 6‬‬ ‫وقد التءزم تمانس كل قمافيتي من القصيدة ‪:‬‬ ‫أقبل س س س س س س س س س س س س س سست تقن س س س س س س س س س س س س س سسص الس س س س س س س س س س س س س س سسود الرغءزال س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ذات ن س س س س س س س س س س س س س س سسور يف س س س س س س س س س س س س س س سسوق ن س س س س س س س س س س س س س س سسور الرغءزال س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وانثن س س س س س س س س س س س س س سست تس س س س س س س س س س س س س س سسلب العق س س س س س س س س س س س س س سسول وثنّس س س س س س س س س س س س س سست‬

‫غلس س س س س س س س س س س سسة ف س س س س س س س س س س س س الشس س س س س س س س س س س سسما بلبس س س س س س س س س س س سسس الرغللس س س س س س س س س س س سسة‬

‫واس س س س س س س س س س س س س سستحلت حس س س س س س س س س س س س س سرام س س س س س س س س س س س س س سسفك دم س س س س س س س س س س س س سسمائي‬

‫وه س س س س س س س س س س س و ف س س س س س س س س س س س س قل س س س س س س س س س س سسب الرخي س س س س س س س س س س سسص غلل س س س س س س س س س س سسه‬

‫يس س س س س س س س س س س س سسما نسس س س س س س س س س س س س سسيم الشس س س س س س س س س س س س سسممال من س س س س س س س س س س س س س بلّس س س س س س س س س س س س سسغ‬

‫ن س س س س س س س س س سسو ان س س س س س س س س س سسس الش س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س سسلمي ح س س س س س س س س س س سواله‬

‫وارع ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سبما متيمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ابعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدته‬

‫ع س س س س س س سسن حماه س س س س س س سسما ول س س س س س س ت س س س س س س سسد م س س س س س س سسن ح س س س س س س سسى ل س س س س س س سسه‬

‫حلتن س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س سسب منمهس س س س س س س س س س س سسما غرام س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ل س س س س س س س س س س س س اطس س س س س س س س س س س سسق مس س س س س س س س س س س سسدة الءزم س س س س س س س س س س س مان احتمس س س س س س س س س س س سسماله‬

‫ول س س س س س س س س س س س س العمهس س س س س س س س س س س س سسد ف س س س س س س س س س س س س س هواهس س س س س س س س س س س س سسما وثيس س س س س س س س س س س س سسق‬

‫ق س س س س س س سسد أبس س س س س س س س العق س س س س س س سسل ف س س س س س س س س النقي س س س س س س سسض احتم س س س س س س سسماله‬

‫لسس س س س س س س س س س س س س س س س سست أدري هس س س س س س س س س س س س س س س س سسل الص س س س س س س س س س س س س س س س س سسدود ملل‬

‫أم طب س س س س س س س س س س س س س سسماع ال س س س س س س س س س س س س س سسبيب يب س س س س س س س س س س س س س سسدى دلل س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫أنس س س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س س حبّمه س س س س س س س س س س س سسما غري س س س س س س س س س س س س ٌق بس س س س س س س س س س س س سسدمعي‬

‫وه س س س س س س س س س س و فيمس س س س س س س س س س سسما ادعيس س س س س س س س س س سست أقس س س س س س س س س س سسوى دللس س س س س س س س س س سسه‬

‫ل رع س س س س س س س س س س ى الس س س س س س س س س س س س عماش س س س س س س س س س س سسقماً ق س س س س س س س س س س سسد س س س س س س س س س س س سسلم‬

‫ف س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسوى قماطع س س س س س س س س س س سماً بسس س س س س س س س س س سسيف الللس س س س س س س س س س سسه‬

‫فس س س س س س س س سسماز مس س س س س س س س سسن مس س س س س س س س سسمات ف س س س س س س س س س الرغ س س س س س س س س سرام شس س س س س س س س سسمهيداً‬

‫والسس س س س س س س س س س س س س س سسمان الشس س س س س س س س س س س س س س سسمهود بي س س س س س س س س س س س س س س س الللس س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫مثلم س س س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س سسماز مس س س س س س س س س س س س سسن أط س س س س س س س س س س س س سسماع يقين س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫خ س س س س س س س س س س س س س س س سسمات النبي س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ت س س س س س س س س س س س س س س س سسماج الرسس س س س س س س س س س س س س س س س مالة‬


‫ق س س س س س س س س س سسدره مث س س س س س س س س س سسل ق س س س س س س س س س سسدره ق س س س س س س س س س سسد رس س س س س س س س س س ى ل س س س س س س س س س سسه‬

‫ش س س س س س س س س س س سسمامخ الفخ س س س س س س س س س س سسر خيس س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسول ال س س س س س س س س س س سسي‬ ‫رب واليتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه بسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن اعتقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماٍد‬ ‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسولء الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب للعب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد درع‬

‫ب ال س س س س س س س س س س س س سسدى ووالي س س س س س س س س س س س س سست آلس س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫ف سسسسسسسسسسسسس ن سسسسسسسسسسسسس ّ‬ ‫عس س س س س س س س س س س سسن نبس س س س س س س س س س س سسمال الس س س س س س س س س س س سسردى وللنص س س س س س س س س س س س سسر آلس س س س س س س س س س س سسه‬

‫وولئ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسده لعل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫فمهس س س س س س س س س سسو مس س س س س س س س س سسن قبس س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س سسوته أوص س س س س س س س س سسى لس س س س س س س س س سسه‬

‫وارتض س س س س س س س س س س س سسماه الم س س س س س س س س س س س سسماَم فس س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س سسوم خ س س س س س س س س س س س سسم‬

‫فمه س س س س س س س س س س س س س س سسو للخص س س س س س س س س س س س س س س سسم ق س س س س س س س س س س س س س س سسماطع أوصس س س س س س س س س س س س س س سسماله‬


‫الشيخ أحمد البلهدي‬ ‫ن س س س س س س س س س س س س س سسماد الحب س س س س س س س س س س س س س سسة إن م س س س س س س س س س س س س س سسررت ب س س س س س س س س س س س س س سسدورهما‬

‫واش س س س س س س س س س س س س س سسمهد موط س س س س س س س س س س س س س سسمالع نيس س س س س س س س س س س س س سسات ب س س س س س س س س س س س س س سسدورهما‬

‫كس س س س سسم قس س س س سسد بس س س س سسدت وبس س س سسما انلس س س س سست ظلس س س س سسم الس س س س سسدجى‬

‫ولوطمال س س س س س س س س س س س س س س سسما بءزغ س س س س س س س س س س س س س س ت بس س س س س س س س س س س س س س س سوازغ نوره س س س س س س س س س س س س س س ما؟‬

‫أنسس س س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س س سسما أرض الوطفس س س س س س س س س س سسوف وأقفس س س س س س س س س س سسرت‬

‫منمهس س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س سسديمار وليس س س س س س س س س س سسس غي س س س س س س س س س س س يسس س س س س س س س س س سسيهما‬

‫غرب س س س س س س س س س ت بعرص س س س س س س س س س ة كس س س س س س س س س س سربل ف س س س س س س س س س سسمانض ل س س س س س س س س س سسما‬

‫واقس س س س س س س س س سسر السس س س س س س س س س سسلم علس س س س س س س س س سسى جنس س س س س س س س س سسماب مءزورهس س س س س س س س س ما‬

‫وان س س س س س س س س س س س س س س سسثر بتبتمه س س س س س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س س س س س سسدموع تفجعس س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫لقتيلمه س س س س س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س س س سسوق ال س س س س س س س س س س س س س س سسثرى وعفيهس س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫أك س س س س س س س س س س س س سسرم ب س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س سسن تربس س س س س س س س س س س س س ة قدس س س س س س س س س س س س س سسية‬

‫ق س س س س س س س س س س س سسد ب س س س س س س س س س س س سسمالغ الب س س س س س س س س س س س سسمار فس س س س س س س س س س س س س توطمهيهس س س س س س س س س س س س ما‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما ترب س س س س س س س س س س ًة م س س س س س س س س س س سسن حول س س س س س س س س س سسما الملك م س س س س س س س س س س سسما‬ ‫يس س س س س س س س سسما ترب س س س س س س س س ة حّف س س س س س س س س ستس بس س س س س س س س سسما الق س س س س س س س س سسوم الولس س س س س س س س س‬

‫زال س س س س س س س س س س س س س سست تشس س س س س س س س س س س س س س سّم لس س س س س س س س س س س س س س سسكمهما وعبيهس س س س س س س س س س س س س س ما؟‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س سسمازوا بلثممه س س س س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س س س س سستب قبوره س س س س س س س س س س س س س س ما؟‬

‫ق س س س س س س سسد ض س س س س س س سّم نست جس س س س س س س سسد الس س س س س س س سسي وَمس س س س س س س نس ب س س س س س س سسه‬

‫فتك س س س س س س س س س س س سست أمي س س س س س س س س س س س سسة بع س س س س س س س س س س س سسد أم س س س س س س س س س س س سسر أميه س س س س س س س س س س س ما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س سسأزالت الس س س س س س س س س س س س س س سسلم ع س س س س س س س س س س س س س سسن برحمائمه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وتس س س س س س س س س س س س سّرجت خيس س س س س س س س س س س سسل الضس س س س س س س س س س س سسلل فس س س س س س س س س س س سسأخرت‬ ‫ونس س س س س س س س سست عمه س س س س س س س سسوداً ب س س س س س س س سسمالمى س س س س س س س س سسلفت ول س س س س س س سسن‬

‫وأط س س س س س س س س س س س س سسماعت الش س س س س س س س س س س س س سسيوطمان ف س س س س س س س س س س س س س س تس س س س س س س س س س س س س سسدبيهما‬ ‫غيس س س س س س س س س س س س س س س الخيس س س س س س س س س س س س س س س وق س س س س س س س س س س س س س س ّد مسست لخيهس س س س س س س س س س س س س س ما‬ ‫تعب س س س س س س س س س س س س س س س س سسأ بن س س س س س س س س س س س س س س س س سسص نبيّمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما ون س س س س س س س س س س س س س س س سسذيرهما‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما للرج س س س س س س س س س س س س س س س س مال لم س س س س س س س س س س س س س س س س سسة مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسعورة‬

‫ل س س س س س س س س س يكفمهس س س س س س س س سسما مس س س س س س س س سسما كس س س س س س س س سسمان يس س س س س س س س سسوم غس س س س س س س س سسديرهما‬

‫بئ س س س س س س س س سسس العص س س س س س س س س سسمابة م س س س س س س س س سسن برغ س س س س س س س س سست وتنكب س س س س س س س س سست‬

‫)‪(1‬‬

‫ع س س س س س س س س س س سسن دينمه س س س س س س س س س س سسما وتس س س س س س س س س س س سسمارعت لفجوره س س س س س س س س س س ما‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س مموعة الشيخ لوطف ال الدحفصي الت دونما بوطه سنة ‪ 1201‬هس‪.‬‬


‫الشيخ أحد البلدي توف أوائل القرن الثمان عشر‬ ‫ه سسو الش سسيخ أح سسد ب سسن ح سسماجي البلدي ع سسمال فماض سسل أدي سسب م سسن ش سسعراء أه سسل ال سسبيت‬ ‫وممادحيمهم له مراثي كثية قسمال الشسيخ المينس ‪ :‬وقد يقسمال ان لسه ألسف قصسيدة فس رثماء المسمام‬ ‫السسسبط الشسسمهيد السسسي ‪ 7‬دّون سما ف س ملسسدين ‪ ،‬قسسد ذكر الشسسيخ لوطسسف ال س الدحفصسسي عسسدة‬ ‫قصمائد من حسسينيماته فس مموعة لسه ‪ ،‬وقفنسما علسى نسسخ منمهسما بوطسه وأخسذنما منمهسما مسما ذكرنماه ‪،‬‬ ‫وله ف التماريخ يد غي قصية ‪ ،‬وكمان من أجسداد صسماحب ) أنسوار البسدرين ( وتوجد فس النسوار‬ ‫ترجته ويفظمهر منه انه توف ف أوائل القرن الثمان عشر )‪ .(1‬ومن شعره ‪:‬‬ ‫دني س س س س س س س س س س س س س س س سسماك فماني س س س س س س س س س س س س س س س سسة وال س س س س س س س س س س س س س س س سسي منتق س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫إلس س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س ستاب ويبق س س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س س س والعم س س س س س س س س س س سسل‬

‫فج س س س س س س س س س س س سّد جس س س س س س س س س س س سسدك ف س س س س س س س س س س س س إتيس س س س س س س س س س س سسمان ص س س س س س س س س س س سسمالة‬

‫واعم س س س س س س سسل لخ س س س س س س سراك م س س س س س س سسما ي س س س س س س سسديك ي س س س س س س سسما رج س س س س س س ل‬

‫دع الق س س س س س س س س س س س س س س س سسمام ب س س س س س س س س س س س س س س س سسدار ل قس س س س س س س س س س س س س س س س سرار ب س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ول بقس س س س س س س س س س س س س سسماء وأنس س س س س س س س س س س س س سست السس س س س س س س س س س س س س سسمائر العجس س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ف س س س س س س س س س س س س سسمالوت آتي س س س س س س س س س س س س سسك ل مندوحس س س س س س س س س س س س س ة أب س س س س س س س س س س س س سسداً‬

‫عن س س س س س س س س سسه ولك س س س س س س س س سسن إلس س س س س س س س س س أن ينقض س س س س س س س س سسي الج س س س س س س س س سسل‬

‫م س س س س س س سسما أطي س س س س س س سسب العي س س س س س س سسش فس س س س س س س س ال س س س س س س سسدنيما وأع س س س س س س سسذبه‬

‫ل س س س س س س س س سسو لس س س س س س س س س س يك س س س س س س س س سسن للمنماي س س س س س س س س سسما في س س س س س س س س سسه مرتس س س س س س س س س ل‬

‫ان كس س س س س س س س س سسمان دنيس س س س س س س س س سسماك هس س س س س س س س س سسذا شس س س س س س س س س سسأنما فعلس س س س س س س س س سسى‬

‫مس س س س س س س س س س سسماذا بتعميه س س س س س س س س س س ما يس س س س س س س س س س سسما صس س س س س س س س س س سسماح تشس س س س س س س س س س سسترغل‬

‫فتس س س س س س س سسب إل س س س س س س س س ال س س س س س س س س إخلص س س س س س س س سماً وق س س س س س س سسل نس س س س س س س سسدمماً‬

‫أيلم ه س س س س س س س س س س س سسذا وش س س س س س س س س س س سسيب الس س س س س س س س س س س س سرأس مش س س س س س س س س س س س سستعل‬

‫وزر مش س س س س س س س س س س س س سسماهد أه س س س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س س س سسبيت معتفس س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س سسإنم س س س س س س س س س س س س س س س سسبب الي س س س س س س س س س س س س س س سسماد والعل س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫والثس س س س س س س س س س س سسم ض س س س س س س س س س س س سرائحمهم وانشس س س س س س س س س س س سسق روائحمهس س س س س س س س س س س سسم‬

‫ت س س س س س س س س س سستى الص س س س س س س س س س سسلة عليمه س س س س س س س س س سسم أينم س س س س س س س س س سسما نءزلس س س س س س س س س س وا‬

‫واذك س س س س س س س س س س ر مص س س س س س س س س س سسمائبمهم فس س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س سسل نماحي س س س س س س س س س سسة‬

‫وانس س س س س س س س س سسثر دموع س س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س س أرض بس س س س س س س س س سسما قتل س س س س س س س س س سوا‬

‫قس س س س س س س سسد صس س س س س س س سسرعوا وقض س س س س س س س سوا نب س س س س س س س سماً علس س س س س س س سسى ظمس س س س س س س سسأ‬

‫ف س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س سربل وعل س س س س س س س س سسى روس القن س س س س س س س س سسما ُح ل س س س س س س س س س سسوا‬

‫روحس س س س س س س س س س ي ف س س س س س س س س س سسداء حس س س س س س س س س س سسي إذ أق س س س س س س س س س سسمام ب س س س س س س س س س سسما‬

‫فس س س س س س س س سسرداً وليس س س س س س س س سسس لس س س س س س س س سسه عس س س س س س س س سسن كرب س س س س س س س س ما ُح لس س س س س س س س س سسوا‬

‫شس س س س س سسلواً ذبيح س س س س س سماً خضس س س س س سسيب الشس س س س س سسيب مس س س س س سسن دمس س س س س سسه‬

‫ظم س س س س س س س س سسآن لف س س س س س س س س سسمان ل س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س سسبد ل س س س س س س س س سسه غل س س س س س س س س سسل‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن كتماب ) الرغدير ( ج ‪ 11‬ص ‪.341‬‬


‫عري س س س س س س س س س س س س س س مان ذا جثس س س س س س س س س س س س س س سسة بس س س س س س س س س س س س س س سسمالوطف عماري س س س س س س س س س س س س س س ة‬

‫لس س س س س س س سسول الصس س س س س س س سسبما نسس س س س س س س سسجت منمهس س س س س س س سسما لس س س س س س س سسه حلس س س س س س س سسل‬

‫وحس س س س س س س س س س س س س س س وله نس س س س س س س س س س س س س س س سسوة ين س س س س س س س س س س س س س س سسدبن مص س س س س س س س س س س س س س س سسرعه‬

‫ودم س س س س س س س س س س سسع آمماقمه س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسد ينمهم س س س س س س س س س س سسل‬

‫وثماويس س س س س س س س س س س س س س ماً رأسس س س س س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س س س سسوق الس س س س س س س س س س س س س س سسنمان عل‬

‫)‪(1‬‬

‫وجسس س س س س س س سسمه ف س س س س س س س س ثس س س س س س س سسرى البوغ س س س س س س سسماء منجس س س س س س س سسدل‬

‫وله قصيدة موطلعمهما ‪:‬‬ ‫ل الس س س س س س س س س س س س س س سسدار دار ول ذاك المس س س س س س س س س س س س س س سسى وط س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫ق س س س س سسد أص س س س س سسبحت خمالي س س س س سسمات م س س س س سسما ب س س س س سسما س س س س س سسكن‬

‫)‪(2‬‬

‫وأخرى أولما ‪:‬‬ ‫م س س س س س س سسما ح س س س س س س سسمال ق س س س س س س سسومي غ س س س س س س سسداة ال س س س س س س سسبي ل ب س س س س س س سسمانوا‬

‫ول عفس س س س س س س س س سسى ربعمهس س س س س س س س س سسم واسس س س س س س س س س سستوحش البس س س س س س س س س سسمان‬

‫)‪(3‬‬

‫وثمالثة جماء ف أولما ‪:‬‬ ‫كف س س س س س س س س س س س س س سسى حءزنس س س س س س س س س س س س س س ماً ان ال س س س س س س س س س س س س س سسديمار خ س س س س س س س س س س س س س س سوال‬

‫وآل عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي آذن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزوال‬

‫)‪(4‬‬

‫وهي تءزيد على ‪ 60‬بيتًما‪.‬‬ ‫ورابعة أولما ‪:‬‬ ‫ت س س س س س س س س س س س س سوارت بمالجس س س س س س س س س س س س سسماب شس س س س س س س س س س س س سسوس صس س س س س س س س س س س س سسبي‬

‫وجّرعن س س س س س س س س س س س س الص س س س س س س س س س س سسماب ك س س س س س س س س س س سسؤوس ص س س س س س س س س س س سسب‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س ديوان الدمستمان وشعراء أخر طبع النجف ص ‪.369‬‬ ‫‪ 2‬و ‪ 3‬س ف ديوان الدمستمان وشعراء أخر السمى بس ) نيل الممان (‪.‬‬ ‫‪ 4‬و ‪ 5‬س مموعة الشيخ لوطف ال الدحفصي‪.‬‬

‫)‪(5‬‬


‫المير الحسين الكوكباني‬ ‫المتوفى ‪1112‬‬ ‫المي السيد السي بن عبد القمادر الكوكبمان من أعلم اليمن توف يوم السبت الثسمان‬ ‫عشر من ريبع الخسر سسنة اثنست عشسرة وممايسة وألسف وشعره كسثي مشسمهور ‪ ،‬وجع ديسوانه أخسوه‬ ‫ممد بن عبد القمادر بعد موته ‪ ،‬ومن شعره ‪:‬‬ ‫خف س س س س س س س س س س س سسف عل س س س س س س س س س س س سسى ذي لوعس س س س س س س س س س س سسة وشس س س س س س س س س س س سسجون‬

‫إل أن يقول ‪:‬‬ ‫ويله م س س س س س س س س س س س س سسن لق س س س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س س س س سواب وكربس س س س س س س س س س س س س ما‬

‫واحف س س س س س س س س س سسظ فس س س س س س س س س س سؤادك م س س س س س س س س س سسن عي س س س س س س س س س سسون العيس س س س س س س س س س س‬ ‫ي س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س سربل أرض س س س س س س س س س س ي ِ‬ ‫ت قت س س س س س س س س س س سسل حس س س س س س س س س س س سسي‬

‫أقول ‪ :‬ومن تلص من الرغءزل إل الرثماء قول من قمال ‪:‬‬ ‫ف س س س س س س س خس س س س س س سسدك الشس س س س س س سسفق القس س س س س س سسمان بس س س س س س سسدى وعلس س س س س س سسى‬

‫قت س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س سسي دلي س س س س س س س س س سسل ح س س س س س س س س س سسرة الش س س س س س س س س س سسفق‬

‫وقمال ‪:‬‬ ‫ف س س س س س س س س خ س س س س س س سسدك الش س س س س س س سسفق الق س س س س س س سسمان وفي س س س س س س سسه عل س س س س س س سسى‬

‫قتس س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س سسي كمس س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س سسمالوا علمس س س س س س س س س سسمات‬

‫سئل الممام أبو الفرج بن الوزي )‪ (1‬مما الكمة ف ظمهور المرة ف‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س هسسو عبسسد الرحن بسسن علسسي البكسسري النبلسسي ينتمهسسي نسسسبه الس القماسسسم بسسن ممسسد بسسن أبس بكسسر واعسسظ العسراق ورأس‬ ‫الذكيماء ‪ ،‬له مؤلفمات مشمهورة ل تكماد تلو الكتبمات من بعضمهما‪ .‬توف سنة ‪ 597‬هس‪.‬‬


‫آفماق السمماء بعد قتل السي ‪ 7‬فقمال ‪:‬‬ ‫ان أحدنما إذا غضسسب احسر وجمهسسه ‪ ،‬والبسماري تعسمال ينسّءزه عسن السسمية فسأظمهر المسسرة فس‬ ‫سمائه علمة لرغضبه على قتل ابن بنت نبيه )‪.(1‬‬ ‫أقول وف نسمة السحر تعليقماً على مسما مسّر ‪ :‬رأيست القماضسي الديسب يوسف ابسن علسي‬ ‫الكوكبسمان أورد فس كتسمابه ) طسوق الصسمادح ( تشسكيكماً منسه علسى مسن زعم ان الشسفق إنسما ظمهسر‬ ‫بعسسد مفظلوميسسة المسسمام السسسي )ع( وان الشسسمارع ‪ 7‬جعلسسه علمسسة للعشسسما وترك ه معضسسل ‪ ،‬وقسد‬ ‫رأيسست أنسسما مثلسسه س سؤالً قسسديماً لبعسسض الشسسمافعية العلمسسماء وقسد أجيسسب عنسسه ‪ :‬ان السسذي كسسمان قبسسل‬ ‫شسسمهمادة المسسمام وجعسسل علمسسة دخسسول العشسسماء هسسو البيسسض مسسن الشسسفق أو انسسه كسسمان قليلً ثس زاد‬ ‫بعد هذه المادثة ‪ ،‬ومما كنت أحب للقماضي الديب إيراد مثل هسذا فسمانه حقسق مسما كسمان يتمهسم‬ ‫به من النراف عن أهل البيت ‪ ،‬ل جرم انه جرى عليه مما جرى من البس والهمانة‪ .‬انتمهى‬ ‫وقد تسواتر ظمهسور هسذه المادثسة بعسد استشسمهماد السسي )ع( أقسول ومن النماسسب هنسما أن‬ ‫أذكر مما أنشدن العلمة الشيخ عبد السي الويءزي لنفسه ‪:‬‬ ‫كس س س س س س س سسل شس س س س س س س سسيء ف س س س س س س س س عس س س س س س س سسمال الك س س س س س س س سسون أرخ س س س س س س س ى‬

‫عينس س س س س س س س س س س س س س سسه بمال س س س س س س س س س س س س س س سسدموع يبكس س س س س س س س س س س س س س سسي حس س س س س س س س س س س س س س س سسينما‬

‫نس س س س س س س س س س س س س سّءزه الس س س س س س س س س س س س س س ع س س س س س س س س س س س س سسن بكس س س س س س س س س س س س س سماً ‪ ،‬وعلس س س س س س س س س س س س س سٌي‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س رواهما سبط ابن الوزي ف تذكرة الواص‪.‬‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س سسد بك س س س س س س س س س س س س س سسماه وك س س س س س س س س س س س س مان لس س س س س س س س س س س س س س س عين س س س س س س س س س س س س س سسما‬


‫السيد علي خان المدني‬ ‫المتوفى ‪1120‬‬ ‫أليلس س س س س س س س س س سسة الشس س س س س س س س س س سسر ل بس س س س س س س س س س سسل يس س س س س س س س س س سسوم عماشس س س س س س س س س س سسور‬

‫ونفخ س س س س س س س سسة الص س س س س س س س سسور ل ب س س س س س س س سسل نف س س س س س س س سسث مص س س س س س س س سسدور‬

‫ش الس س س س س س س س م س س س س س س سسن ح س س س س س س سسءزن‬ ‫ي س س س س س س سسوم ب س س س س س س سسه اه س س س س س س سستّءز ع س س س س س س سسر ُ‬

‫عل س س س س س س س س س س س س س س سسى دم لرس س س س س س س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س س س س س س ممه س س س س س س س س س س س س س س سسدور‬

‫ي س س س س س س س س سسوم ب س س س س س س س س سسه ُك سس س س س س س س س س سسفت ش س س س س س س س س سسس العل أس س س س س س س س س سسفماً‬ ‫ي س س س س س س س س س س س سسوٌم ب س س س س س س س س س س س سسه ذهب س س س س س س س س س س س سست أبن س س س س س س س س س س س سسماُء فماطم س س س س س س س س س س س سسة‬ ‫ف س س س س س س س س س س س سسأي دم س س س س س س س س س س س سسع علي س س س س س س س س س س س سسه غي س س س س س س س س س س س س منمهم س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وأصس س س س س س س س س سسبح الس س س س س س س س س سسدين فيس س س س س س س س س سسه كماسس س س س س س س س س سسف النس س س س س س س س س سسور‬ ‫لل س س س س س س س س س س سسبي م س س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س س مقت س س س س س س س س س س سسوٍل ومأس س س س س س س س س س س سسور‬ ‫وأي قلس س س س س س س س س س س س س سسب عليمهس س س س س س س س س س س س س سسم غي س س س س س س س س س س س س س س مفوطس س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫ولوع س س س س س س س س س س س س س سسة ل ت س س س س س س س س س س س س س س سءزال الس س س س س س س س س س س س س س سسدهر مسس س س س س س س س س س س س س س سسعرة‬

‫بيس س س س س س س س س س س س س س س الوان س س س س س س س س س س س س س سسح ن س س س س س س س س س س س س س سسماراً ذات تس س س س س س س س س س س س س س سسعي‬

‫لس س س س س س س س س س س سسرزء أبلس س س س س س س س س س س سس ج ف س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س سّم ماسء سس س س س س س س س س س س سسماحته‬

‫م س س س س س س س س س س سسن نبع س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س سسد والرغ س س س س س س س س س س س سّر الش س س س س س س س س س س سسماهي‬

‫ل س س س س س س س س س س س ملقس س س س س س س س س س سسى علس س س س س س س س س س سسى البوغ س س س س س س س س س سسماء موطرحس س س س س س س س س س ماً‬

‫ك س س س س س س سسماٍس م س س س س س س سسن الم س س س س س س سسد ع س س س س س س سسماٍر غي س س س س س س س س مس س س س س س س سستور‬

‫قض س س س س س س س س سسى عل س س س س س س س س سسى ظم س س س س س س س س سسأ م س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س سّل غلّت س س س س س س س س سسه‬

‫إل بكس س س س س س س س س س س س س س س س سسل أب س س س س س س س س س س س س س س س س سّل الس س س س س س س س س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س س س س س س س س سسأتور‬

‫ل قض س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س س س تنويمهس س س س س س س س س س س سماً ب س س س س س س س س س س سسإمرته‬ ‫م س س س س س س س س س س سسو ً‬

‫ي س س س س س سسما وقع س س س س س سسة الوط س س س س س سسف خل س س س س س سسدت القل س س س س س سسوب أس س س س س س سسى‬

‫فس س س س س س س س س س س سراح يقض س س س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س سسأمور‬

‫يس س س س س س سسما وقعس س س س س س سسة الوطس س س س س س سسف أبكيس س س س س س سست الفس س س س س س سسون دم س س س س س س سماً‬

‫كأن س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س سسل ي س س س س س س س س س س س سسوم ي س س س س س س س س س س س سسوم عماش س س س س س س س س س س س سسور‬ ‫ورعس س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ت ك س س س س س س س س س س سسل فس س س س س س س س س س س سؤاد غيس س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسذعور‬

‫يس س س س سسما وقعس س س س سسة الوطس س س س سسف كس س س س سسم أضس س س س سسرمت نس س س س سسمار جس س س س سسوى‬

‫ف س س س س س س س ك س س س س س س سسل قل س س س س س س سسب م س س س س س س سسن الح س س س س س س سءزان مس س س س س س س سسجور‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن ديوانه الخوطوط ف مكتبة الدرسة الشبية بمالنجف الشرف نسخة فريدة‪.‬‬


‫ي س س س س سسما وقع س س س س سسة الوط س س س س سسف ك س س س س سسم أخفيس س س س س س ِ‬ ‫ت م س س س س سسن قم س س س س سسر‬

‫وكس س س س س س س س س س م غمس س س س س س س س س س س سسر ِ‬ ‫ت أبيس س س س س س س س س س س سسما غي س س س س س س س س س س س س مرغمس س س س س س س س س س س سسور‬ ‫أوقعت س س س س س س س س س س س س س س س س سِه رهس س س س س س س س س س س س س س س س ن تعقي س س س س س س س س س س س س س س س س س وتعفي س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ي دٍم‬ ‫ي س س س س س س س س سسما وقع س س س س س س س س سسة الوط س س س س س س س س سسف ه س س س س س س س س سسل ت س س س س س س س س سسدرين أ ّ‬

‫أرقت س س س س س س س س س س سسه بيس س س س س س س س س س س س ُخ لس س س س س س س س س س س سسف الق س س س س س س س س س س سسول وال س س س س س س س س س س سسءزور‬

‫ي س س س س س س سسما وقع س س س س س س سسة الوط س س س س س س سسف ه س س س س س س سسل ت س س س س س س سسدرين أي ف س س س س س س سست‬ ‫ل ك س س س س س س س س س سسمان يومس س س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س س س الي س س س س س س س س س سسمام إن ل س س س س س س س س س س سهُ‬ ‫ت في س س س س س سسك ص س س س س س سسبح ال س س س س س سسد غّرتس س س س س سسه‬ ‫ك س س س س س سسم م س س س س س سسن فس س س س س س س ً‬

‫وكس س س س س س س س س س س م رؤوس وأجسس س س س س س س س س س س س سسمام هنمالس س س س س س س س س س س س سسك قس س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فس س س س س س س س س ك س س س س س س س سسل قل س س س س س س س سسب لرح س س س س س س س ماً غيس س س س س س س س س مس س س س س س س س سسبور‬ ‫أض س س س س س س س س س س سسحى ُي ّك س س س س س س س س س س س سسمسفي س س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س س سسل مرغ س س س س س س س س س س سسرور‬ ‫أص س س س س س س س س س س سسبحن م س س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س مرف س س س س س س س س س س وع وم س س س س س س س س س سسرور‬

‫لف س س س س س س س س سسي عليمه س س س س س س س س سسم وقس س س س س س س س سسد ش س س س س س س س س سسمالت نع س س س س س س س س سسمامتمهم‬

‫وأوطن س س س س س س س س س س س سوا رب س س س س س س س س س س س ع قف س س س س س س س س س س س سٍر غي س س س س س س س س س س س س معمس س س س س س س س س س س سسور‬

‫فق س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س سسن رام ص س س س س س س س س س س سسباً ع س س س س س س س س س س سسن رزيتمه س س س س س س س س س س سسم‬

‫الي س س س س س س س س س س سسك عنس س س س س س س س س س س س فم س س س س س س س س س س سسما ص س س س س س س س س س س سسبي بق س س س س س س س س س س سسدور‬

‫أيس س س س س س س س س س سسذخُر الس س س س س س س س س س سسءزن عس س س س س س س س س س سسن أبنس س س س س س س س س س سسماء فماطمس س س س س س س س س س سسة‬

‫يوم س س س س س س س س س س س ماً وهس س س س س س س س س س س ل منمه س س س س س س س س س س سسم أولس س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س سسذخور‬

‫ممهمس س س س س س س سسما نسس س س س س س س سسيت فل أنسس س س س س س س سسى السس س س س س س س سسي لق س س س س س س س سًى‬ ‫معف س س س س س س س س س س سراً ف س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سوامي البيس س س س س س س س س س سسد منجس س س س س س س س س س سسدلً‬

‫تنس س س س س س س س س س س سسو عليس س س س س س س س س س س سسه رب س س س س س س س س س س س الكس س س س س س س س س س س سسمام والتس س س س س س س س س س س سسور‬ ‫يس س س س س س س س س س سسءزوره الس س س س س س س س س س سسوحش م س س س س س س س س س سسن سس س س س س س س س س س سسيٍد ويعفس س س س س س س س س س سسور‬

‫تبك س س س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س سسمماوات العل حءزنس س س س س س س س س س س ماً‬

‫والرض تكس س س س س س س س س س س س سسوه ثوب س س س س س س س س س س س س ماً غي س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س سسءزرور‬

‫ي س س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س س سسرًة لرغري س س س س س س س س س ب ال س س س س س س س س س سسدار مض س س س س س س س س س سسوطمهد‬

‫يلق س س س س س س س س س س سسى الع س س س س س س س س س س سسدا بعدي س س س س س س س س س س سسد من س س س س س س س س س س سسه مكث س س س س س س س س س س سسور‬

‫يمس س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س سسوطيس مس س س س س س س س س سست وافس س س س س س س س س سسماه منتص س س س س س س س س س سراً‬

‫عليمه س س س س س س س س س س س س س س سسم بمي س س س س س س س س س س س س س س سسس غيس س س س س س س س س س س س س س س س منص س س س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫حس س س س س س س س س س سست إذا ل س س س س س س س س س س س يك س س س س س س س س س سسن مس س س س س س س س س س سسن دونس س س س س س س س س سسه وزٌر‬ ‫ف س س س س س س س س س س س سسأين عي س س س س س س س س س س س س س رسس س س س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س س س ترمق س س س س س س س س س س س سسه‬

‫شس س س س س س س س س س سسفى الضس س س س س س س س س س سسرغمائن منس س س س س س س س س س سسه كس س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س سسأزور‬

‫وأي س س س س س س س س س س س سسن عيس س س س س س س س س س س س س عل س س س س س س س س س س س سسي من س س س س س س س س س س س سسه تلحفظ س س س س س س س س س س س سسه‬

‫لقس س س س س س س س س س سًى عل س س س س س س س س س سسى ج س س س س س س س س س سسمانب لل س س س س س س س س س سسبي ممهج س س س س س س س س س سسور‬

‫مقمهس س س س س س س س س س سسور كس س س س س س س س س س سسل شس س س س س س س س س س سسقي ال س س س س س س س س س س سّد مقمهس س س س س س س س س س سسور‬

‫وأي س س س س س س س س س س س س س س س سسن فماطم س س س س س س س س س س س س س س س سسة الءزهس س س س س س س س س س س س س س س س راء تنفظ س س س س س س س س س س س س س س س سسره‬

‫وأهلس س س س س س س س س س س س س س س سسه بي س س س س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س س س س سسذبوح ومنحس س س س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س سسما غي س س س س س س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س س س س س س س والملك قماطب س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫بف س س س س س س س س سسمادح م س س س س س س س س سسن خوط س س س س س س س س سسوب ال س س س س س س س س سسدهر منك س س س س س س س س سسور‬

‫ت رس س س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س حماسس س س س س س س س س س سسرة‬ ‫تسس س س س س س س س س س سسب بنس س س س س س س س س س سسما ُ‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س س س س سسأنّن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبمايما ق س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابور‬

‫مس س س س س س س س س س سسن كس س س س س س س س س س سسل طس س س س س س س س س س سسماهرة الذيس س س س س س س س س س سسمال ظس س س س س س س س س س سسماهرٍة‬

‫ترم س س س س س س س س س س ي الع س س س س س س س س س س سسدا بعي س س س س س س س س س س سسون نوه س س س س س س س س س س ما ص س س س س س س س س س س سسور‬

‫م س س س س س س س س س س س سسن الفس س س س س س س س س س س س سواطم فس س س س س س س س س س س س س الغلل خماش س س س س س س س س س س س سسعة‬

‫ُي س س س س س س س س س س د سسى بس س س س س س س س س سسن علس س س س س س س س س سسى القتس س س س س س س س س سسماب والكس س س س س س س س س سسور‬

‫َينعي س س س س س س س س س ي س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س سسد ن س س س س س س س س سسمال الق س س س س س س س س سسوم وتره س س س س س س س س م‬

‫منس س س س س س س س س س س س سسما وأوق س س س س س س س س س س س سسع فينس س س س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س س سسذور‬


‫ي س س س س سسما ج س س س س س سّد ص س س س س سسمال الع س س س س سسمادي ف س س س س س س بني س س س س سسك وقس س س س سسد‬

‫ث س س س س س س س س س س سسوى الس س س س س س س س س س س سسي ثلث س س س س س س س س س س سماً غي س س س س س س س س س س س مقب س س س س س س س س س س سسور‬

‫وأودع الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراس من س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه رأس عمالي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وأوطي س س س س س س س س س سسء الس س س س س س س س س س سسم من س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س سسل مفظيس س س س س س س س س س س‬

‫ه س س س س س س س س س سسذا الس س س س س س س س س س سسي ق س س س س س س س س س سستيلً ره س س س س س س س س س ن مص س س س س س س س س س سسرعه‬

‫يبك س س س س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س س س سسل هتلي س س س س س س س س س س س سسل وتك س س س س س س س س س س س سسبي‬

‫ه س س س س س س س س سسذا الس س س س س س س س س سسي ث س س س س س س س س سسوى ب س س س س س س س س سسمالوطف منف س س س س س س س س سسرداً‬

‫تس س س س س س س س س س سسفي علي س س س س س س س س س سسه سس س س س س س س س س س سواف ال س س س س س س س س س سستب وال س س س س س س س س س سسور‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س سسذي بنمات س س س س س س س س س س س س س س سسك للش س س س س س س س س س س س س س س سسمهماد ب س س س س س س س س س س س س س س سسمارزة‬

‫يش س س س س س س س س س س س سسمهرن بيس س س س س س س س س س س س س الع س س س س س س س س س س س سسمادي أي تش س س س س س س س س س س س سسمهي‬

‫آه لرزئك س س س س س س س س س س سسم فس س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسدهر م س س س س س س س س س س سسن خ س س س س س س س س س س سسب‬

‫ب س س س س س س س سسماق عل س س س س س س س سسى ص س س س س س س س سسفحمات ال س س س س س س س سسدهر مس س س س س س س س سسوطور‬

‫ى‬ ‫تب س س س س س سست ي س س س س س سسدا اب س س س س س سسن زيس س س س س س ماد م س س س س س سسن غ س س س س س سسوي ه س س س س س سسو ً‬ ‫ارض س س س س س س س س س س ى يءزي س س س س س س س س س س د بسس س س س س س س س س س سسخط ال س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سستءاً‬

‫وم س س س س س س س س س سسمارق ف س س س س س س س س س س س غمس س س س س س س س س س سسمار الكفس س س س س س س س س س سسر مرغمس س س س س س س س س س سسور‬ ‫وب س س س س س س س س س س س س س ّر من س س س س س س س س س س س س سسه زنيم س س س س س س س س س س س س س سماً غيس س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س سسبور‬

‫أتي س س س س س س س س س س س سست ي س س س س س س س س س س س سسمابن زي س س س س س س س س س س س ماد ك س س س س س س س س س س س سسل فمادح س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ب س س س س س س س س س سسؤئت منمه س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س سسعي غيس س س س س س س س س س س مش س س س س س س س س س سسكور‬

‫بنس س س س س س س س س س س س س س أمي س س س س س س س س س س س س سسة هبّس س س س س س س س س س س س س سوا ل أبس س س س س س س س س س س س س سماً لك س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫فوطس س س س س س س س س س سسمالب ال س س س س س س س س س س سسوتر منس س س س س س س س س س سسك غي س س س س س س س س س س س موت س س س س س س س س س سسور‬

‫فمه س س س س س س س س سسل ت س س س س س س س س سسرى حي س س س س س س س س س أّم الرغ س س س س س س س س سّي ك س س س س س س س س سسمان رأى‬

‫دَم الس س س س س س س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س س س س س س سسه غي س س س س س س س س س س س س س س س مض س س س س س س س س س س س س س سسور‬

‫نس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيتموا أم تنماس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيتم جن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمايتكم‬

‫فتلس س س س س س س س س س س سسك وال س س س س س س س س س س س س ذنس س س س س س س س س س س سسب غي س س س س س س س س س س س س مرغفس س س س س س س س س س س سسور‬

‫خص س س س س س س س س س س سسمتموا الس س س س س س س س س س س س فس س س س س س س س س س س س أبن س س س س س س س س س س سسماء خيت س س س س س س س س س سسه‬

‫ه س س س س س س س س س سسل يص س س س س س س س س س سسم الس س س س س س س س س س س إذا ك س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س سسدحور‬

‫ورعت س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س سسمالردى قل س س س س س س س س س سسب اب س س س س س س س س س سسن فماطم س س س س س س س س س سسة‬

‫وم س س س س س س س س س س سسما رعيتس س س س س س س س س س س سسم ذممام س س س س س س س س س س س سماً ج س س س س س س س س س س س سّد مفس س س س س س س س س س س سسور‬ ‫ورحت س س س س س س س س س س س س س س سسم بيس س س س س س س س س س س س س س س س مرغب س س س س س س س س س س س س س س سسوٍط ومس س س س س س س س س س س س س س س سسرور‬

‫إليكس س س س س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س س س س سسما بن س س س س س س س س س س س س س الءزه س س س س س س س س س س س س راء مرثيس س س س س س س س س س س س سسة‬

‫أص س س س س س س س س س س سسماَ خ س س س س س س س س س س س سسعماً إليمه س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س سسل موقس س س س س س س س س س سسور‬

‫أبكيت س س س س س س س س س سسم جف س س س س س س س س س سسن خيس س س س س س س س س س س الرس س س س س س س س س س لي دمس س س س س س س س س س سماً‬ ‫ت س س س س س س س س س سسدد ال س س س س س س س س س سسءزن ب س س س س س س س س س سسمالبيت الع س س س س س س س س س سستيق بك س س س س س س س س س سسم‬

‫ويوط س س س س س س س س سسم الوجس س س س س س س س س د منمه س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س سسمانب الوط س س س س س س س س سسور‬

‫عليك س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س سسلوات ال س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسما هوطل س س س س س س س س س سست‬

‫س س س س س س س س س سسحب وش س س س س س س س س س ّق ومي س س س س س س س س سسض قل س س س س س س س س سسب دي س س س س س س س س سسور‬


‫السيد علي صدر الدين بن معصوم الدن‬ ‫جماء ف كتماب ) أعلم العرب ( ج ‪ 3‬ص ‪: 129‬‬ ‫صسسدر السسدين السسسيد علسسي خسسمان السسدن الش سيازي ابسسن نفظسسمام السسدين أحسسد بسسن ممسسد ابسسن‬ ‫معصسسوم بسسن نفظسسمام السدين أحسسد بسسن ابراهيسسم بسسن سسلم بسن مسسسعود عمسسماد السسدين بسسن ممسسد صسسدر‬ ‫السسدين بسسن منصسسور غيسسماث السسدين بسسن ممسسد صسسدر السسدين وينتمهسسي نسسسبه الش سريف إل س زي د ابسسن‬ ‫المسسمام علسسي بسسن السسسي بس س ٍ‬ ‫ت وعش سرين واسسسوطة ‪ ..‬وك مانت أس سرته مسسن أشسسمهر السسسر العلميسسة‬ ‫الليلة ف آفماق الجماز والعراق وإيران ‪ ،‬وظمهسسر فيمهسما العسسدد الكسب مسسن أفسسذاذ العرفة والفلسسفة‬ ‫وأعلم العلم وقمادة الكفر ومشماهي الفضل والدب‪.‬‬ ‫ولد السيد علي خمان ف الدينة سنة ‪ 1052‬هس واشترغل بسمالعلم فيمهسما ثس جسماور بكسة ثس‬ ‫رحل إل حيدر آبماد الند سنة ‪ 1068‬هس وأقمام بمالند ثمان وأربعي سنة قضماهما جيعماً مكرم ماً‬ ‫معفظمماً عند أهلمهما وملوكمهما وقد ول هنماك عدة منماصب‪ .‬ث غمادر الند فتوجه لءزيمارة بيسست الس‬ ‫الس سرام مؤديس سماً فريض سسة ال سس ج ‪ ،‬وورد بع سسد ذل سسك إيس سران فس سءزار مش سسمهد الم سسمام الرضس ما )ع( ‪ ،‬وأق سسمام‬ ‫بماصفمهمان مدة ف عمهد السلوطمان حسي الصفوي سنة ‪ 1117‬هس ثس تسسرك اصسسفمهمان إلس شسياز‬ ‫وفيمهما ألقى عصما التحمال‪.‬‬ ‫والسسسيد علسسي خسسمان مسسن أشسسمهر رجمالت البحسسث والعلسسم والتسسأليف وكمان لؤلفسسماته الرغءزيرة‬ ‫ش سسمهرة ذائعسسة ‪ ،‬ومكمان سسة رائع سسة ‪ ،‬وتسسدل عل سسى غ سءزارة علم سسه وسسسعة اطلع سسه وإح سسماطته ‪ ،‬مواص سسلة‬ ‫البحث طوال حيماته بمالضمافة إل قوة شماعريته وُبعد شأوه فيمهما‪.‬‬ ‫روى عن والده وغيه من أعلم عصره كمما روى عنه جلة من العلمماء‬


‫ومنمهم اللسي صماحب بمار النوار‪ .‬وتوف بشياز سنة ‪ 11220‬هس ودفسسن عنسسد جسسده غيسسماث‬ ‫الدين النصور صماحب الدرسة النصورية التوف سنة ‪ 948‬هس وله مؤلفمات كثية منمهما ‪:‬‬ ‫‪ 1‬س سسلفة العصسر فس مماسسن الشسعراء بكسل مصسر ‪ :‬ويشستمل هسذا الؤلف علسى تراجسم‬ ‫شعراء القرن المادي عشر ‪ ،‬وهو ذيل لريمانة اللبماء لشمهماب الدين الفماجي انتمهى من تأليفه‬ ‫سنة ‪ 1082‬هس وجع فيه أخبمار العماصرين ونبسماً مسن أقسوالم ومن تقسدممهم وقسسمه إلس خسسة‬ ‫أقسمام ‪ ،‬وهومموعة أدبية قيمة ‪ ،‬طبعست فس مصسر بوطبعسة السماني سسنة ‪ 1324‬ه س فس ‪607‬‬ ‫ص‪.‬‬ ‫‪ 2‬س سلوة الرغريب واسرة الريب وهي رحلته إلس حيسدر آبسماد سسنة ‪ 1068‬ه س فسرغ منمهسما‬ ‫فس جسسمادى الثمانيسة سسسنة ‪ 1075‬ه س منمهسسما نسسسخة فس برليس وك ربلء فس كتسسب السسيد ممسسد بسسماقر‬ ‫الجسسة كتبسست سسسنة ‪ 1204‬ه س وأخسسرى فس طمهسران عنسسد السسسيد ممسسد بسماقر بسسر العلسسوم وطبعسست‬ ‫سنة ‪ 1306‬هس‪.‬‬ ‫‪ 3‬س الدرجمات الرفيعسة فس طبقسمات الشسيعة منسه نسسخة فس برليس ومنسه نسسخة فس النجسف‬ ‫ف مكتبة آية كماشف الرغوطسسماء بسسط علسي الشسيازي السسمائري فسسرغ مسسن كتمابتبمهسما سسنة ‪ 1326‬ه س‬ ‫ف كربلء‪ .‬والكتماب جمامع كسبي فس التماريخ والستاجم والداب وغيهما وهو مرتب علسى اثنست‬ ‫عشر طبقة ‪ :‬الصحمابة‪ .‬والتسمابعي‪ .‬والسدثي‪ .‬وعلمسماء السدين‪ .‬والكمسسماء‪ .‬والتكلميسس‪ .‬وعلمسماء‬ ‫العربية والصفوية‪ .‬واللوك والسلطي‪ .‬والمراء‪ .‬والوزراء‪ .‬والشعراء‪ .‬والنسماء‪.‬‬ ‫وقد طبسع الكتسماب فس النجسف س الوطبعسة اليدرية سسنة ‪ 1382‬ه س ‪ 1962‬م فس ‪590‬‬ ‫ص ويتوي الوطبوع على الوطبقة الول والرابعة والمادية عشرة‪.‬‬ ‫‪ 4‬س بديعية ‪ :‬وهو كتماب حمافل برغرائب الدب شرع فيه بسديعيته وسماهما » أنسوار الربيسع‬ ‫ف أنوار البديع « فرغ من الشرح سنة ‪ 1093‬هس وطبع ف إيران سنة ‪ 1304‬هس )‪.(1‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س وأخياً طبع ف النجف بتحقيق البحماثة العماصر همادي شماكر ‪ ،‬يقع ف سبعة أجءزاء‪.‬‬


‫‪ 5‬س حديقة العلم ‪ :‬طبع ف حيدر آبماد الدكن سنة ‪ 1266‬هس‪.‬‬ ‫‪ 6‬س الوطراز الول فيمما عليه من لرغة العرب العول ‪ :‬وهو مسسن الكتسسب اللرغوية النفيسسسة ‪،‬‬ ‫وفيه نبذ تأريية وعلمية وغيهما ‪ ،‬جسماء فس اللسد الول » ان أبلسغ مسما نوطقست بسه البلرغسماء بسمادئ‬ ‫بدأ ‪ ،‬وأفصح مسما بسدأت الفصسسحماء بسه الكلم أبسسداً حسسد الس السذي أنوطسق العسسرب بسأعرب لسسسمان‬ ‫وشرف منمهم النسب بأشرف إنسمان وأحل العربية مسسن اللرغسمات مسل الرغسّرة مسن السبي ‪ ..‬وجماء‬ ‫ف مقدمته ‪:‬‬ ‫» ولرغة العرب نوعمان ‪ ،‬احدمهما عربية حي ‪ ،‬وهي الت تكلموا بسما منمهسسما مسسن عمهسسد هسسود‬ ‫ومن قبله وبقي بعضمهما إل اليوم‪ .‬وثمانيمهمما العربية الضة الت نءزل بما القرآن ‪ ،‬وأول مسسن أنوطسسق‬ ‫لسمانه بما اسماعيل بن ابراهيم ‪ ،‬وهي أوسع اللرغمات مذهبماً ‪ ،‬وأكثرهما ألفماظما ‪.« ..‬‬ ‫ويبدو أنه كمان مشترغلً بتأليفه إل يسوم رحلتسه مسن السدنيما ول يتّمس هس ‪ ،‬ومن هسذا الكتسماب‬ ‫نسسسخة نفيسسسة ف س مكتبسسة آل كماشسسف الرغوطسسماء اللسسد الول ف س ‪ 552‬ص والثمانيسسة س أولسه بسسماب‬ ‫اليم س فصل المءزة يءزيد على الول قليلً وكلمهما بسط مؤسس الكتبسة الشسيخ علسي بسن ممسسد‬ ‫رضما آل كماشسسف الرغوطسسماء ‪ ،‬فسسرغ مسسن كتمابسسة الول فس رجب ‪ 1322‬ه س ومن كتمابسسة الثسسمان فس‬ ‫ربيسسع الخسسر سسسنة ‪ 1330‬بسسمالقوطع الكسسبي ‪ ،‬والثسسمالث وهو بسسط م سؤلفه اليسسد بسسمالقوطع الكسسبي ‪،‬‬ ‫وكمان قبلً ف حيمازة الشيخ ممد السمماوي‪.‬‬ ‫‪ 7‬س س ال سسدائق الندي سسة ف س ش سسرح الفوائ سسد الص سسمدية ‪ ،‬والفوائ سسد الص سسمدية للش سسيخ البمه سسمائي‬ ‫السسمارثي فس النحسسو ‪ ،‬وهو شسسرحه الكسسبي لسسما وله شسسرحمان آخسران متوسط وصرغي‪ .‬طبسسع كتسسماب‬ ‫الدائق سنة ‪ 1297‬هس ومنه نسخ كثية وتوجد نسخة عصر الصنف ف إيران ‪ ،‬وكمان فراغه‬ ‫منه سنة ‪ 1079‬هس‪.‬‬ ‫‪ 8‬س س نرغمسسة الغسسمان ورن ة الثسسمان ‪ ،‬أرج وزة ذكسرت برمتمهسسما ف س كشسسكول الشسسيخ يوسسف‬ ‫البحران الوطبوع التداول ‪ ،‬ومنمهما نسخة بط السمماوي ف‬


‫مكتبة الكيم ف النجف س قسم الخوطوطمات برقم ‪.29‬‬ ‫‪ 9‬س س أغلط الفيسسوز آبسسمادي ف س القسسماموس ‪ ،‬نقسسل عنسسه السسسيد مرتضسسى الءزبيسسدي ف س تسسماج‬ ‫العروس‪.‬‬ ‫‪ 10‬س ملحسق السسسلفة أو ذيسل السسلفة وهو تراجسم كسثية ألقمهسسما بمالسسسلفة وكمانت مسن‬ ‫مراجسسع السسسيد المي س ف س أعيسسمان الشسسيعة‪ .‬منمهسسما نسسسخة فس » قسسم « عنسسد السسسيد ش سمهماب السسدين‬ ‫التبيءزي‪.‬‬ ‫‪ 11‬س ديوان شعره ‪ ،‬وتوجد منه نسخ كثية ف مكتبمات النجف وغيهما )‪.(1‬‬ ‫‪ 12‬س ريماض السمالكي ف شرح صحيفة سيد السماجدين س المسسمام علسي بسن السسي بسن‬ ‫علي ‪ ، :‬واشتمهرت هذه الصحيفة بماسم » الصحيفة السجمادية الكماملة « وكمان شروع السسيد‬ ‫الدن ف الشرح سسنة ‪ 1094‬ه س وفرغ منسه فس ‪ 1116‬هسس‪ .‬ورتبسه علسى أربع وخسسي روضة ‪،‬‬ ‫لكسسل دعسسماء روضسة ‪ ،‬ويعتسسب هسسذا الشسسرح أطسسول الشسسروح ‪ ،‬وأولسه ‪ » :‬اللمهسسم إنسسما نمسسدك حسسداً‬ ‫تؤتينما به من نعمك السمان نعمة شماملة « أّلفه للسلوطمان حسي الصفوي ‪ ،‬ومن هسسذا الشسسرح‬ ‫نسخ كثية منه فس مكتبسة السسيد السسن الصسدر نسسخة نفيسسة علسى حواشسيمهما خسط الؤلف ‪،‬‬ ‫وطبع الشرح ف العجم سنة ‪ 1271‬هس‪.‬‬ ‫وترجم لسسه الشسسيخ اغسسما بسسءزرك الوطمهران س ف س ) الذريعسسة ( عنسسدمما ذكر دي سوانه الخوطسسوط ف س‬ ‫قسم الديوان وف الضمن ذكر أخماه السيد ممد مىي ابن السسيد نفظسمام السدين أحسد ‪ ،‬وان مسن‬ ‫شعره قوله ‪:‬‬ ‫ي س س س س س س س س س س سسما راحليس س س س س س س س س س س س وقل س س س س س س س س س س سسب راح س س س س س س س س س س سسل معمه س س س س س س س س س س سسم‬

‫ممهلً فلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسولكم وال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما رحل‬

‫وان للسيد علي خمان مع أخيه هذا مراجعمات سنة ‪.1078‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س أقول ‪ :‬ل نعثر على نسخة تمامة وكل مما رأينماه هو بعض الديوان‪.‬‬


‫ومن غرر شسعر شسماعرنما السدن قسوله يسسدح أميس السؤمني ‪ 7‬لسسما ورد إلس النجسف الشسسرف‬ ‫مع جع من حّج ماسج بيت ال ‪ :‬اخذنماهما من ديوانه الخوطوط ‪:‬‬

‫س‬ ‫ي س س س س س س س س س سسما ص س س س س س س س س س سسماح! ه س س س س س س س س س سسذا الش س س س س س س س س س سسمهد الق س س س س س س س س س سسد ُ‬ ‫والنجس س س س س س س س س س س س س س سسف الشس س س س س س س س س س س س س س سسرف بس س س س س س س س س س س س س س سسمانت لن س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫س‬ ‫ق س س س س س س س س س س س س س س س س سّرت ب س س س س س س س س س س س س س س س سسه العي س س س س س س س س س س س س س س س س س والنف س س س س س س س س س س س س س س س س س ُ‬ ‫س‬ ‫أعلم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه والعمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد النفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ُ‬

‫والقبس س س س س س س س س س س س س س س سسة البيضس س س س س س س س س س س س س س س سسماء قس س س س س س س س س س س س س س س سسد أش س س س س س س س س س س س س س س س سرقت‬

‫ينج س س س س س س س س س س س س س سسماب ع س س س س س س س س س س س س س سسن للئمه س س س س س س س س س س س س س سسما الن س س س س س س س س س س س س س سسدس‬

‫حضس س س س س س س س س س س سسرة قس س س س س س س س س س س سسدٍس ل س س س س س س س س س س س س ينس س س س س س س س س س س سسل فضس س س س س س س س س س س سسلمهما‬

‫ل السس س س س س س س س س س س س س س س س سسجد القصس س س س س س س س س س س س س س س س سسى ول القس س س س س س س س س س س س س س س س سسدس‬

‫حلّس س س س س س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س س س س سّل بس س س س س س س س س س س س س سسما رتبس س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫يقصس س س س س س س س س س س س س س سسر عنمهس س س س س س س س س س س س س س سسما الفلس س س س س س س س س س س س س س سسك الطلس س س س س س س س س س س س س س سسس‬

‫تس س س س س س س س س س س سسود لس س س س س س س س س س س سسو كس س س س س س س س س س س سسمانت حصس س س س س س س س س س س سسما أرض س س س س س س س س س س س مهما‬

‫شس س س س س س س س س س س س سسمهب الس س س س س س س س س س س س سسدجى والكنّس س س س س س س س س س س س سسس النس س س س س س س س س س س س سسس‬

‫وتس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد الق س س س س س س س س س س س س س س س س سسدام منّ س س س س س س س س س س س س س س س س سما عل س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعي إل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أعتمابس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الرؤس‬

‫فق س س س س س س س س س س س س سسف ب س س س س س س س س س س س س سسما والث س س س س س س س س س س س س سسم ث س س س س س س س س س س س س سسرى ترب س س س س س س س س س س س س ما‬

‫فمه س س س س س س س س س س س س س س سسي الق س س س س س س س س س س س س س س سسمام الطمه س س س س س س س س س س س س س س سسر الق س س س س س س س س س س س س س س سسدس‬

‫وق س س س س س س س س س س س س س س سسل ‪ :‬ص س س س س س س س س س س س س س س س سسلةٌ وس س س س س س س س س س س س س س س سسلٌم عل س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫م س س س س س س س س س سسن طس س س س س س س س س س سسماب من س س س س س س س س س سسه الصس س س س س س س س س س سسل والرغس س س س س س س س س س سسرس‬

‫خليف س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س س س س س س العفظي س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي‬

‫م س س س س س س س س س س سسن ض س س س س س س س س س س سسوئه ن س س س س س س س س س س سسور ال س س س س س س س س س س سسدى يقتب س س س س س س س س س س سسس‬

‫نفس س س س س س س س س س س س س س س سسس النس س س س س س س س س س س س س س س سسب الصس س س س س س س س س س س س س س س سسوطفى أحس س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنوه والسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيد الرؤس‬

‫العل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم العيل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر النّ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدا‬

‫)‪(1‬‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّره والعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال النقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرس‬

‫فليلن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوره مقم س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ويومنس س س س س س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س س س س س سسن ضس س س س س س س س س س س س س س س سسوءه مشس س س س س س س س س س س س س س س سسمس‬

‫أقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال وآي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماته‬

‫أليّ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة تنج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ول ترغم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسس‬

‫وم س س س س س س س س س س س س سسن حب س س س س س س س س س س س س س سسماه الس س س س س س س س س س س س س س س أبن س س س س س س س س س س س س س سسماء م س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س كتبس س س س س س س س س س س س س سسه فمهس س س س س س س س س س س س س سسو لس س س س س س س س س س س س س سسما فمهس س س س س س س س س س س س س سسرس‬

‫إن عل س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أب س س س س س س س س س س س س س س س س س س طس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫أحس س س س س س س س س س س سسماط بس س س س س س س س س س س سسمالعلم الس س س س س س س س س س س سسذي ل س س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س سسط‬

‫منس س س س س س س س س س س س س س س س سسمار ديس س س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س س س س ل يوطمس س س س س س س س س س س س س س س س سسس‬ ‫بثل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه بلي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ول هرم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫)‪(2‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س النقرس ‪ :‬الوطبيب الماهر‪.‬‬ ‫‪ 2‬س الرامسسسة ثلثسسة ‪ :‬هرمس الول وهو عنسسد العسسرب ادري س‪ .‬وعنسسد الع سبانيي اخنسسو خ وهو أول مسسن درس الكتسسب‬ ‫ونفظر فس العلسوم وانسءزل الس عليسه صسحمائف‪ .‬هرمس الثسمان ‪ :‬كسمان بعسد الوطوفمان وهو بسمارع فس علسم الوطسب والفلسسفة‪.‬‬ ‫هرمس الثمالث ‪ :‬سكن مصر وكمان بعد الوطوفمان مشمهور بمالوطب والفلسفة‪.‬‬


‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوله ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س تل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ول‬

‫أرض ول نعم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى ول اب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسؤس‬

‫ول عف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الرح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ن ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن آدم‬

‫ول ن س س س س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س س س س س س س سسوته ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسونس‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا أمي س س س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسؤمني ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرايع ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرس‬

‫وحّج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ةس ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س س س س س سست نوره س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫كمالصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبح ل يفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى ول يبلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسس‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ل يح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما جماح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫إل امس س س س س س س س س س س س س س س س س سسرء ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س غيّس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه مرك س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫العل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسق بل خش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسية‬

‫حيس س س س س س س س س س س س س سسث خوطيس س س س س س س س س س س س س سسب القس س س س س س س س س س س س س سسوم ل ينبس س س س س س س س س س س س س سسس‬

‫والقح س س س س س س س س س س س س س سسم الي س س س س س س س س س س س س س سسل وطي س س س س س س س س س س س س س سسس ال س س س س س س س س س س س س س سسوغى‬

‫وإذا تنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهى البوطس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل الحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرس‬

‫جلب س س س س س س س س س س س س س س س سسمابه ي س س س س س س س س س س س س س س س سسوم الفخ س س س س س س س س س س س س س س س سسمار التق س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬ ‫يرف س س س س س س س س س س س س س ل م س س س س س س س س س س س س س سسن تقس س س س س س س س س س س س س س سواه فس س س س س س س س س س س س س س س حلّ س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ل الوطيلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّءز والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سبنس‬

‫يسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديبماج والسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسندس‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س سسما خي س س س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س سسذي خي س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫يش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسكره الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطق والخ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرس‬

‫عب س س س س س س س س س س س س س س سسدك ق س س س س س س س س س س س س س س سسد أّم س س س س س س س س س س س س س س س سكس مستوحش س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س سسن ذنب س س س س س س س س س س س س س س س سسه للعف س س س س س س س س س س س س س س س سسو ويس س س س س س س س س س س س س س س س سستأنس‬

‫يوط س س س س س س س س س س س س س س سسوي إلي س س س س س س س س س س س س س س سسك البح س س س س س س س س س س س س س س سسر وال س س س س س س س س س س س س س س سسب ل‬

‫يوحش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه شس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيء ول ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسونس‬

‫ط س س س س س س س س س س س س سسوراً عل س س س س س س س س س س س س سسى فل س س س س س س س س س س س س سسك ب س س س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س س س سسمابح‬

‫وت س س س س س س س س س س س س س س سسمارة تس س س س س س س س س س س س س س س س سسري بس س س س س س س س س س س س س س س سسه عرم س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫)‪(1‬‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س س سسل هيم س س س س س س س س س س س سسماء ي س س س س س س س س س س س سسرى ش س س س س س س س س س س س سسوكمهما‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأنه الري س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مان والنرج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س س س سست أتس س س س س س س س س س س س س س س س سسى بمابس س س س س س س س س س س س س س س س سسك مستبش س س س س س س س س س س س س س س س س سراً‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س س س سسن أت س س س س س س س س س س س س س س س س سسى بماب س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ل يي س س س س س س س س س س س س س س س س سسأس‬

‫أدعس س س س س س س س س س س سسوك يس س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س سسول الس س س س س س س س س س س سسورى موقن س س س س س س س س س س س سماً‬ ‫فنجن س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س سسن خوطس س س س س س س س س س س سسب ده س س س س س س س س س س س سٍر غس س س س س س س س س س س سسدا‬

‫اّن دعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائي عنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ل يبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسس‬ ‫للجس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم مّنس س س س س س س س س س س س س س س س س س أب س س س س س س س س س س س س س س س س سسداً ينمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسس‬

‫هس س س س س س س س س س س س س سسذا ول س س س س س س س س س س س س سسول أملس س س س س س س س س س س س س سسي فيس س س س س س س س س س س س س سسك ل س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫ص س س س س س س س س س س س س سّلى عليس س س س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س سسن سس س س س س س س س س س س س سسيد‬

‫يقس س س س س س س س س س س س س س س س س سّر بس س س س س س س س س س س س س س س س س س مث س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى ول مل س س س س س س س س س س س س س س س س سسس‬ ‫مس س س س س س س س س س س س س س س سسوله ف س س س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س س سسدارين ل يس س س س س س س س س س س س س س س سسوكس‬

‫مس س س س س س س س س س س س سسما غ س س س س س س س س س س س س سّردت ورق س س س س س س س س س س س س ماء ف س س س س س س س س س س س س س روض س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ومس س س س س س س س س س س س س س س سسما زهس س س س س س س س س س س س س س س س ت أغص س س س س س س س س س س س س س س س سسمانما اليّ س س س س س س س س س س س س س س س سسس‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س العرمس ‪ :‬النماقة الصلبة‪.‬‬


‫وقمال فس كتسمابه ) أنسوار الربيسع فس أنسواع البسسديع ( ‪ :‬طبعسة النجسف ج ‪ 1‬ص ‪ .64‬ومن‬ ‫براعمات ف الرثماء قول ف مرثية السي بن علي ‪.8‬‬ ‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل نس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم سس س س س س س س س س س س س س س س س س سسيعتيه أفس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوُل‬

‫وقص س س س س س س س س س س س س س سسمارى س س س س س س س س س س س س س س سسفر البق س س س س س س س س س س س س س سسماء القف س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫ل ح س س س س س س س س س س س س س س س سسق إث س س س س س س س س س س س س س س س سسر س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابق واللي س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫بمالق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادير راحلت ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزول‬

‫وقمال أيضماً ‪ :‬وقول من قصيدة مرثية ف السي بن علي ‪: 8‬‬

‫ي س س س س س س س سسما مص س س س س س س س سسمابماً ق س س س س س س س سسد جس س س س س س س س سّرع القل س س س س س س س سسب ص س س س س س س س سسمابما‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س سسل صس س س س س س س س س س س س س س س سسب إل عليس س س س س س س س س س س س س س س سسك جيس س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ان الديوان الخوطوط ف مكتبة الدرسة الشبية بمالنجف الشرف س قسسم الخوطوطمات‬

‫س والذي هو بط البحماثة الشيخ ممد السمماوي ; قد جع الكثي مسن شسعر السسيد علسي خسمان‬ ‫وجماء مرتبماً على حسب حروف الجماء لكن هماتي القصيدتي ل نعسسثر عليمهمسسما ل فس السسديوان‬ ‫ول ف غيه بمالرغم من مواصلة البحث ‪ ،‬وتوجد نسخة تتوي على قسسم مسسن شسسعره فس الرغسسءزل‬ ‫والفخ سسر والدي سسح والراس سسلت فس س مكتب سسة كماش سسف الرغوط سسماء العمام سسة ب سسمالنجف الش سسرف س س قس سسم‬ ‫الخوطوطمات س تسلسل ‪.930‬‬ ‫وهذه احدى روائعه وهي ف روضة الرسول العفظم ‪: 6‬‬ ‫يس س س س س س س س س س س سسما عي س س س س س س س س س س س س هس س س س س س س س س س س سسذا الصس س س س س س س س س س س سسوطفى أح س س س س س س س س س س س سُد‬

‫خي س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س سسورى والس س س س س س س س س س س س س س س س سسيد الم س س س س س س س س س س س س س س س سُد‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س س س س س ذه القبس س س س س س س س س س س س س س س س س سسة قس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد أش س س س س س س س س س س س س س س س س س سرقت‬

‫دون عله س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الش س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمس والفرقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س د‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س س س س ذه الروض س س س س س س س س س س س س س س س سسة قس س س س س س س س س س س س س س س س سسد أزهس س س س س س س س س س س س س س س س رت‬

‫فيمه س س س س س س س س س س س س س س سسما النس س س س س س س س س س س س س س س س والس س س س س س س س س س س س س س س سسئول والقص س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وهس س س س س س س س س س س س س س س س س س ذه طيب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ف س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماحت لن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أرجماؤهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفح والفرقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س د‬

‫وعينمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما الءزرق س س س س س س س س س س س س س س س س ماء راقس س س س س س س س س س س س س س س س سست فلس س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫يلّمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الثس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرود‬

‫فمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لحءزان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ل تنجلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫ومس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لنيان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ل تم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫هس س س س س س س س س س س س س س س سسذا الص س س س س س س س س س س س س س س س سّلى والبقيس س س س س س س س س س س س س س س سسع الس س س س س س س س س س س س س س س سسذي‬

‫ط س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه النمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل وال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسورد‬

‫أرض زكس س س س س س س س س س س ت فخس س س س س س س س س س س س س سراً وفس س س س س س س س س س س س سسماقت عل س س س س س س س س س س س س س سًى‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالنم الءزهس س س س س س س س س س س س س س س س س ر ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ُح ّس س س س س س س س س س س س س س س س س س سدس‬


‫حص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبماؤهما ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر وأحجماره س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫وتربس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوهر والعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسجد‬

‫ب لس س س س س س س س س س س س س س س سسو‬ ‫تنّس س س س س س س س س س س س س س س سست القمس س س س س س س س س س س س س س س سسمار والشس س س س س س س س س س س س س س س سسمه ُ‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س سسمانت نواصس س س س س س س س س س س س س س س س سسيمهما بس س س س س س س س س س س س س س س س سسما تعقس س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فم س س س س س س س س س س س سسما عل س س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س س سسن كحل س س س س س س س س س س س سست عين س س س س س س س س س س س سسه‬

‫بتبس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو عمافمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الثس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ب س س س س س س س س س س س سسما مءزاي س س س س س س س س س س س سسما الفض س س س س س س س س س س س سسل ق س س س س س س س س س س س سسد جع س س س س س س س س س س س سست‬

‫وفض س س س س س س س س س س س س س س س س سسلمهما فس س س س س س س س س س س س س س س س س س وصس س س س س س س س س س س س س س س س سسفه مف س س س س س س س س س س س س س س س س سسرد‬

‫يرغبوطمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيت وأرك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مانه‬ ‫مش س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهد سس س س س س س س س س س س س س س س س سسعٍد فض س س س س س س س س س س س س س س س س سسله ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهٌر‬ ‫وكي س س س س س س س س س س س س س س س س سسف ل وهس س س س س س س س س س س س س س س س س و مق س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫وزمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ءزم والجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسجد‬ ‫ملئ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّج دس‬ ‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه عل س س س س س س س س س س س س س س س س سسى ه س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام العل مقع س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س س سسوطن الصس س س س س س س س س س س س س س س سسفوة مس س س س س س س س س س س س س س س سسن هماشس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما حب س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسوطن والش س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهد‬

‫خي س س س س س س س س س س س س س قريس س س س س س س س س س س س ش نسس س س س س س س س س س س س سسبماً ف س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س سسورى‬

‫زك س س س س س س س س س س س س س س س س ما بس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه العنصس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر والتس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وخي س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي ق س س س س س س س س س س س س س س س س سسد عل‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسه العل س س س س س س س س س س س س س س س س سسى وال س س س س س س س س س س س س س س س س سسد والس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوّددس‬

‫الفمات س س س س س س س س س س س س س س س س سسح ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسر الن س س س س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّره والنمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سس ج القصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫غّرتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه تل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو ظلم ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدجى‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س س و الع س س س س س س س س س س س س س س سّءز الشس س س س س س س س س س س س س س سسرف السس س س س س س س س س س س س س س سسعد‬

‫ضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سلسه الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى رس س س س س س س س س س س س س س س س س س س له‬ ‫فّ‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائر الرس س س س س س س س س س س س س س س س س س ل بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه تشس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهد‬

‫آي س س س س س س س س س س س س س س س سسماته كمالش س س س س س س س س س س س س س س س سسمس ف س س س س س س س س س س س س س س س س س نورهس س س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س سّن اليس س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س سسذع مس س س س س س س س س س س س س سسن فرق س س س س س س س س س س س س س ه‬ ‫وال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن بيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س أص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابيعه‬

‫والقم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر انش س س س س س س س س س س س س س س س س س سسق ل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه طمائع س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫أبص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرهما الكم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه والرمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س د‬ ‫وفس س س س س س س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديه سس س س س س س س س س س س س س س س س س س سّبح اللم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماض إلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أن ُروي ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوّرد‬ ‫وراح بمالوطماع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة يستس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعد‬

‫والش س س س س س س س س س س سسمس ع س س س س س س س س س س سسمادت بع س س س س س س س س س س سسد لي س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س سسه‬

‫وعودهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما طوعس س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه أحس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وكس س س س س س س س س م ل س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س سسن آي س س س س س س س س س س سسة ف س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسورى‬

‫دان ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما البي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسض والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س س س سسديثمهما م س س س س س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س س س س س سسمان ب س س س س س س س س س س س س س س س سسمالفتى‬

‫والص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبح ل يف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى ول يح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫في س س س س س س س س س س سسما رس س س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س سسما خ س س س س س س س س س س سسر َم س س س س س س س س س س س نس‬

‫يقص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسده التمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم والنج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫سس س س س س س س س س س سسعماً فس س س س س س س س س س سسدتك النفس س س س س س س س س س سسس مس س س س س س س س س س سسن سس س س س س س س س س س سسمامع‬ ‫دع س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك والوجس س س س س س س س س س س س س س س س س د ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س س س س س س سسدق‬

‫دعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوة داٍع قلبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه مكمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫لع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل رح س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماك ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه تنج س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬


‫ط س س س س س س س س س س سسمال ب س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س سسر وطس س س س س س س س س س سسمال الس س س س س س س س س س س سسى‬

‫وم س س س س س س س س س س س سسما عل س س س س س س س س س س س س سسى ذل س س س س س س س س س س س س سسك لس س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س س سسعد‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س سسد نف س س س س س س س س س س س س س سسذ الص س س س س س س س س س س س س س سسب ل س س س س س س س س س س س س س سسما ن س س س س س س س س س س س س س سسمالن‬

‫وكي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسف ل يفنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ول ينف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فمالرغس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارة الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارة ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيدي‬

‫فمان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك اللج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأ والقص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫حب س س س س س س س س س س س س س س س سسك ذخ س س س س س س س س س س س س س س س سسري ي س س س س س س س س س س س س س س س سسوم ل وال س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫يرغنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ول وال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدة تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعد‬

‫وأنس س س س س س س س س س س س سست ف س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س سسدارين ل س س س س س س س س س س س س س موئس س س س س س س س س س س سسل‬

‫إذا جف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرب والبع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فماكش س س س س س س س س س س س س سسف بلئ س س س س س س س س س س س س سسي س س س س س س س س س س س س س سسيدي ع س س س س س س س س س س س س سسماجلً‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س س س س سّل ح س س س س س س س س س س س س س س س س سرارات السس س س س س س س س س س س س س س س س سسى تس س س س س س س س س س س س س س س س سسبد‬

‫وأدنن س س س س س س س س س س س س س س س س س س من س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ج س س س س س س س س س س س س س س س س س سواراً فقس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ضس س س س س س س س س س س س س س س س سسماق ب س س س س س س س س س س س س س س س س س الضس س س س س س س س س س س س س س س س سسجع والرق س س س س س س س س س س س س س س س س د‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّوأن طيبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سًة موطنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫فمان س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابق مولس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س س ي لعمس س س س س س س س س س س س س س سسري مقصس س س س س س س س س س س س س س سسدي والن س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ل ال بل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسق الف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرد ول الث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلم ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبحمانه‬

‫علي س س س س س س س س س س س س س س س س سسك صس س س س س س س س س س س س س س س س سسب دائ س س س س س س س س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرمد‬

‫وآل س س س س س س س س س س س س س س س س سسك الرغس س س س س س س س س س س س س س س س سسر الك س س س س س س س س س س س س س س س س سرام الولس س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س سسم اح س س س س س س س س س س س س س س س سسماديث العل س س س س س س س س س س س س س س س سسى تس س س س س س س س س س س س س س س س سسند‬

‫م س س س س س س س س س س س سسما غ س س س س س س س س س س س سسردت فس س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س سسروض ايكي س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ومس س س س س س س س س س س س س س س س سسما زكس س س س س س س س س س س س س س س ت أغص س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانما اليّ س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س س س س سسما غس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدا ينشس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدنما منشس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسما عي س س س س س س س س س س س س ه س س س س س س س س س س س سسذا الص س س س س س س س س س س س سسوطفى أح س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وله ف أب طمالب عسّم النسب ‪ ،‬ومؤمن قريش‪ .‬عسن ديسوانه الخوطسوط فس مكتبسة الدرسة‬ ‫الشبية بمالنجف الشرف ‪:‬‬ ‫أبس س س س س س س س س س س س سسو طس س س س س س س س س س س س سسمالب عس س س س س س س س س س س س سسم النس س س س س س س س س س س س سسب ممس س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ب س س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س س سسمام أزر ال س س س س س س س س س سسدين واش س س س س س س س س س سستد ك س س س س س س س س س سسماهله‬

‫كف س س س س س س س س س س س سسماه فخ س س س س س س س س س س س سسماراً فس س س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س س س سسماقب ان س س س س س س س س س س س سسه‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوازره دون الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام وك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مافله‬

‫لئ س س س س س س س س س س سسن جمهل س س س س س س س س س س سست ق س س س س س س س س س س سسوم عفظي س س س س س س س س س س سسم مق س س س س س س س س س س سسمامه‬

‫فم س س س س سسما ض س س س س سّر ض س س س س سسوء الص س س س س سسبح م س س س س سسن ه س س س س سسو ج س س س س سسماهله‬

‫فلس س س س س س س س س س س س س س سسوله مماقس س س س س س س س س س س س س س سسمامت لحس س س س س س س س س س س س س س سسد دعس س س س س س س س س س س س س س سسوة‬ ‫أق س س س س س س س س س س س س سّر بس س س س س س س س س س س س سسدين ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراً لكم س س س س س س س س س س س س سٍة‬ ‫وم س س س س س س سسماذا عليس س س س س س س سسه وه س س س س س س س و ف س س س س س س س س الس س س س س س س سسدين هضس س س س س س س سسبةٌ‬

‫فق س س س س س س س س سسمال ع س س س س س س س س سسدّو ال س س س س س س س س سسق م س س س س س س س س سسما ه س س س س س س س س سسو ق س س س س س س س س سسمائله‬ ‫اذا عص س س س س س س س س س س سسفت م س س س س س س س س س س سسن ذي العن س س س س س س س س س س سسماد أب س س س س س س س س س س سسماطله‬

‫وكيس س س س س س س س س س سسف ي س س س س س س س س س س سّل الس س س س س س س س س س سسذم سس س س س س س س س س س سسماحة مماجس س س س س س س س س س سسد‬

‫أواخس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسره ممس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسودة وأوائلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫علي س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س سسلم ال س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسما ذّر ش س س س س س س س س س س سسمارق‬

‫ول ان س س س س س س س س سسماب لي س س س س س س س س سسل الرغس س س س س س س س س سّي وانس س س س س س س س س سءزاح ب س س س س س س س س سسماطله‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س سسما تليس س س س س س س س س س س س س س سست أحسس س س س س س س س س س س س س س سسمابه وفضس س س س س س س س س س س س س س سسمائله‬


‫وقمال واصفماً حماله ف خروجه من الند وسفره إل ال ج وزيمارة النب ‪: 6‬‬

‫اذا م س س س س س س سسما امتوطيس س س س س س س سست الفلس س س س س س س سسك مقتحس س س س س س س سسم البح س س س س س س سسر‬

‫وولي س س س س س س س سست ظمه س س س س س س س سسري الن س س س س س س س سسد منش س س س س س س س سسرح الص س س س س س س س سسدر‬

‫فمس س س س س س س س س سسما لليس س س س س س س س س سسك النس س س س س س س س س سسد إن ضس س س س س س س س س سسماق صس س س س س س س س س سسدره‬ ‫ألس س س س س س س س يص س س س س س س سسغ للع س س س س س س سسداء س س س س س س س سسعماً وق س س س س س سسد غ س س س س س س سسدت‬

‫عل س س س س س س س س س س سّي ي س س س س س س س س س س سٌد تقض س س س س س س س س س س سسي بنمه س س س س س س س س س س سسي ول أم س س س س س س س س س س سسر‬

‫عق س س س س س س س س س س س س سسماربم ن س س س س س س س س س س س س سسوي بكي س س س س س س س س س س س س سسدهم تس س س س س س س س س س س س س سسري‬

‫ف س س س س س س سسأوتر ق س س س س س س سسوس الفظل س س س س س س سسم لس س س س س س س س وهس س س س س س س و س س س س س س س سسماخط‬

‫وس س س س س س س س س س ّد دس ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهم الترغوط س س س س س س س س سسرس والك س س س س س س س س سسب‬

‫وس س س س س س س س ّد علس س س س س س س سّي الوط س س س س س س سسرق م س س س س س س سسن ك س س س س س س سسل ج س س س س س س سسمانب‬

‫وه س س س س س س س ّم ب س س س س س س س سسما ض س س س س س س س سسماقت بس س س س س س س سسه س س س س س س س س سسماحة الص س س س س س س س سسب‬

‫ف س س س س س س س س س س س س سسرّد علي س س س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س س س سسمهمه ن س س س س س س س س س س س س سسو ن س س س س س س س س س س س س سسره‬

‫وقلّس س س س س س س س س س سسد بمالنعمس س س س س س س س س س سسماء م س س س س س س س س س سسن فضس س س س س س س س س س سسله نس س س س س س س س س س سسري‬

‫إلس س س س س س س س س س س س س س س س س أن أراد الس س س س س س س س س س س س س س س س س إنف س س س س س س س س س س س س س س س سسماذ أم س س س س س س س س س س س س س س س سسره‬

‫عل س س س س س س س سسى الرغ س س س س س س س م من س س س س س س س سسه فس س س س س س س س س مش س س س س س س س سسيئته أم س س س س س س س سسري‬

‫واركبنس س س س س س س س س س س س س س فل س س س س س س س س س س س س سسك النج س س س س س س س س س س س س سسماة فماص س س س س س س س س س س س س سسبحت‬

‫علس س س س س س س س س س سسى ثبس س س س س س س س س س سس ج الس س س س س س س س س س سسدامآء سس س س س س س س س س س سسمابة تس س س س س س س س س س سسري‬

‫فمامس س س س س س س س س سسيت م س س س س س س س س سسن تل س س س س س س س س سسك الخ س س س س س س س س سسماوف آمنس س س س س س س س س سماً‬

‫وع س س س س س سسمادت ام س س س س س س سسوري بع س س س س س س سسد عس س س س س س س سسر إل س س س س س س س يس س س س س س س سسر‬

‫وك س س س س م كماش س س س س س سسح ق س س س س س سسد راش ل س س س س س س س س س س س س س سسمهم كي س س س س س سسده‬

‫هن س س س س س س س س س س سسماك فماض س س س س س س س س س س سسحى ل يريس س س س س س س س س س س ش ول ي س س س س س س س س س س سسبي‬

‫ومس س س س س س س س س سسما زال ص س س س س س س س س س سسنع ال س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسما زال واثق س س س س س س س س س س سماً‬

‫بس س س س س س سسه عبس س س س س س سسده ينجيس س س س س س سسه مس س س س س س سسن حيس س س س س س سسث ل يس س س س س س سسدري‬

‫كس س س س س س س س سسأن بفلكس س س س س س س س سسي حي س س س س س س س س س مس س س س س س س س سسدت جنماحمهس س س س س س س س سسما‬

‫وط س س س س س سسمارت موطس س س س س س سسمار النسس س س س س س سسر حلّس س س س س س سسق عس س س س س س سسن وكس س س س س ر‬

‫أسس س س س س س س س سسفت علس س س س س س س س سسى الرس س س س س س س س س ى بشس س س س س س س س سسماطئ ج س س س س س س س س سّد ةس‬ ‫ب نسس س س س س س س سسيم القس س س س س س س سسرب مس س س س س س س سسن نس س س س س س س سسو مّك س س س س س س س س ٍةس‬ ‫وه س س س س س س س ّ‬ ‫وسس س س س س س س س سسمارت ركس س س س س س س ماب ل ت س س س س س س س س س سّل م س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س سسرى‬

‫فج س س س س س س س س س سسددت الف س س س س س س س س س س سراح ل س س س س س س س س س س س طلع س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س سسب‬

‫إل س س س س س س س س س الكعبس س س س س س س س سسة الس س س س س س س س سسبيت ال س س س س س س س س سرام الس س س س س س س س سسذي عل‬

‫فوطف س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س سسبعماً وقبّل س س س س س س س س س س سست ركن س س س س س س س س س س سسه‬

‫ولح س س س س س س س س س س س س س سسنما ال س س س س س س س س س س س س سسبيت الس س س س س س س س س س س س س سّرم والج س س س س س س س س س س س س سسر‬ ‫إلس س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسوطن التق س س س س س س س س س سسوى ومنتج س س س س س س س س س سسع ال س س س س س س س س س سسب‬ ‫عل س س س س س سسى ك س س س س س سسل ع س س س س س سسماِل م س س س س س سسن بن س س س س س سسماء وم س س س س سسن قص س س س س س سسر‬ ‫واقبل س س س س س س س سست ن س س س س س س س سسو الج س س س س س س س سسر آوي إل س س س س س س س س س حج س س س س س س س سسر‬

‫ول س س س س س سسو س س س س س س س سسماغ لس س س س س س س س م س س س س س س سسن م س س س س س س سسماء زم س س س س س س ءزم شس س س س س س س سربة‬

‫نقعس س س س س س سست بس س س س س س سسما بعس س س س س س سسد الصس س س س س س سسدى غلس س س س س س سسة الصس س س س س س سسدر‬

‫هنمالس س س س س س س س س س س س س س س سسك الفي س س س س س س س س س س س س س س سست السس س س س س س س س س س س س س س س سسرة والنس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وفس س س س س س سسءزت ب س س س س س س سسما أمل س س س س س س سست ف س س س س س س س س س س س س س س س سسمالف الس س س س س س س سسدهر‬

‫وقم س س س س س سست بف س س س س س سسرض ال س س س س س سس ج طوع س س س س س س ماً ل س س س س س سسن قض س س س س س سسى‬

‫عل س س س س س سسى الن س س س س س سسماس ح س س س س س سس ج ال س س س س س سسبيت مرغتن س س س س س سسم الج س س س س س سسر‬


‫وس س س س س س س س س سسرت إلس س س س س س س س س س س تل س س س س س س س س س سسك الش س س س س س س س س س سسماعر راجيس س س س س س س س س س سماً‬

‫م س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س غف س س س س س س س س س س س س سران ال س س س س س س س س س س س سسآث وال س س س س س س س س س س س سسوزر‬

‫وجئس س س س س س س سست من س س س س س س س س والقلس س س س س س س سسب قس س س س س س س سسد فس س س س س س س سسماز بس س س س س س س سسمالن‬

‫وم س س س س س سسما راعن س س س س س س س بس س س س س س سسماليف خ س س س س س س سسوف م س س س س س س سسن النف س س س س س س سسر‬

‫ت رمي س س س س س س س س س س س س س س س سماً للجم س س س س س س س س س س س س س س سسمار وإّن س س س س س س س س س س س س س س س س ما س‬ ‫وبس س س س س س س س س س س س س س سسماكر ُ‬

‫رميس س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س سسما قلس س س س س س س س س س سسب التبماع س س س س س س س س س سسد ب س س س س س س س س س سسمالمر‬

‫أقمنس س س س س س س س س س س سسما ثلث س س س س س س س س س س س سماً ليتمهس س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س سسدهر كلس س س س س س س س س س س سسه‬

‫ت إل س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسبيت الع س س س س س س س س س سستيق مودع س س س س س س س س س س سماً‬ ‫ف س س س س س س س س س سسأب ُ‬

‫إل س س س س س س س س أن نفرن س س س س س س س ما م س س س س س س س سسن من س س س س س س س س راب س س س س س س س سسع العش س س س س س س س سسر‬ ‫ل س س س س س س س سسه نماوي س س س س س س س س ماً ع س س س س س س س سسودي الي س س س س س س س سسه م س س س س س س س سسدى العم س س س س س س س سسر‬

‫ووجمه س س س س س س س س سست وجس س س س س س س س س ه ينح س س س س س س س س سسو طيب س س س س س س س س سسة قماص س س س س س س س س سسداً‬

‫إل س س س س س س س س خي س س س س س س س س مقص س س س س س س س سسود م س س س س س س س سسن ال س س س س س س س سسب والبح س س س س س س س سسر‬

‫إل س س س س س س س س س السس س س س س س س س سسيد الس س س س س س س س سسب الس س س س س س س س سسذي فس س س س س س س س سسماض بس س س س س س س س سسره‬

‫ف س س س س س س س س س سوافيت مس س س س س س س س س سسن بس س س س س س س س س سسر اسس س س س س س س س س سسي إل س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س سسر‬

‫إلس س س س س س س س س خي س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س ال س س س س س س س سسذي ش س س س س س س س سسمهد ال س س س س س س س سسورى‬

‫لس س س س س س س س س سسه أنس س س س س س س س س سسه الختس س س س س س س س س سسمار مس س س س س س س س س سسن عس س س س س س س س س سسمال الس س س س س س س س س سسذر‬

‫فقبلس س س س س س س س س س س سست مس س س س س س س س س س س سسن مث س س س س س س س س س س س سواه أعتس س س س س س س س س س س سسمابه الس س س س س س س س س س س سست‬

‫أنس س س س س س سسمافت علس س س س س س سسى هس س س س س س سسمام السس س س س س س سسمماك بس س س س س س سسل النسس س س س س س سسر‬

‫ت وجمهس س س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س س س س ث س س س س س س س س س س سراه لس س س س س س س س س س سسوجمهه‬ ‫وعّف س س س س س س س س س س سرس ُ‬

‫وطس س س س س سسماب ل س س س س س س س التعفيس س س س س س س اذ جئ س س س س س سست ع س س س س س سسن عف س س س س س سسر‬

‫فقل س س س س س س س سست لقل س س س س س س س سسب ق س س س س س س س سسد برئ س س س س س س س ت م س س س س س س س سسن ال س س س س س س س سسوى‬

‫وقلس س س س س س سست لنفسس س س س س س سسي قس س س س س س سسد نس س س س س س سسوت مس س س س س س سسن العسس س س س س س سسر‬

‫وقل س س س س س س س س سست لعين س س س س س س س س س س ش س س س س س س س س سسماهدي ن س س س س س س س س سسور حض س س س س س س س س سسرة‬

‫اضس س س س س س س سسمائت بس س س س س س س سسما الن س س س س س س س سوار ف س س س س س س س س عمالس س س س س س س سسما المس س س س س س س سسر‬

‫اتس س س س س س س س سسدرين م س س س س س س س سسما هس س س س س س س س سسذا القس س س س س س س س سسمام الس س س س س س س س سسذي سس س س س س س س س سسما‬

‫علس س س س س س س س سسى قمس س س س س س س س سسم الفلك أم أنس س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س تس س س س س س س س سسدر‬

‫مقس س س س س س س سسمام النس س س س س س س سسب الصس س س س س س س سسوطفى خس س س س س س س سسر مس س س س س س س سسن وف س س س س س س س‬

‫ممس س س س س س س س س س س سسد المس س س س س س س س س س س سسود ف س س س س س س س س س س س س منس س س س س س س س س س س سسءزل الس س س س س س س س س س س سسذكر‬

‫رس س س س س س ول ال س س س س س سسدى ب س س س س س سسر الن س س س س س سسدى منب س س س س س سسع ال س س س س س سسدى‬

‫مبيس س س س سسد العس س س س سسدى مس س س س سسروي الصس س س س سسدا كماشس س س س سسف الضس س س س سسر‬

‫هس س س س س س س س س سسو التس س س س س س س س س سسب الختس س س س س س س س س سسمار مس س س س س س س س س سسن آل هماشس س س س س س س س س سسم‬

‫فيمال س س س س س س س س سسك م س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س سسرع زكس س س س س س س ي وم س س س س س س س سسن ن س س س س س س س س سسر‬

‫ب س س س س س س س سسه ح س س س س س س س سسمازت العلي س س س س س س س سسما ل س س س س س س س سسوي ب س س س س س س س سسن غ س س س س س س س سسمالب‬

‫وفس س س س س س س س س س سسماز ب س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س سسمهمما كنمان س س س س س س س س س س سسة والنض س س س س س س س س س س سسر‬

‫قضس س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س ان ل يم س س س س س س س سسع الفض س س س س س س س سسل غيس س س س س س س س سسه‬

‫فك س س س س س س س س سسمان الي س س س س س س س س سسه منتمه س س س س س س س س سسى الفض س س س س س س س س سسل والفخ س س س س س س س س سسر‬

‫و أرس س س س س س س س س س س س س س س ه الرح س س س س س س س س س س س س س س ن للخل س س س س س س س س س س س س س س سسق رح س س س س س س س س س س س س س س ة‬

‫فمانقس س س س س س س س س سسذهم بس س س س س س س س س سسمالنور مس س س س س س س س س سسن ظلمس س س س س س س س س سسة الكفس س س س س س س س س سسر‬

‫وأودع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه العلم أس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرار علم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫فك س س س س س س س س س سسمان عليمه س س س س س س س س س سسما نع س س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س س سستودع الس س س س س س س س س س سسر‬

‫واسس س س س س س س س س س س س سسرى بس س س س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س س س ليلس س س س س س س س س س س س سسة لسس س س س س س س س س س س س سسممائه‬

‫فع س س س س سسماد وجي س س س س سسب اللي س س س س سسل م س س س س سسما انش س س س س سسق ع س س س س سسن فج س س س س سسر‬

‫وأوحس س س س س س س س س س ى الي س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س سسذكر ب س س س س س س س س س سسمالق نماطقس س س س س س س س س س سماً‬

‫ب س س س س س س سسما ق س س س س س س سسد ج س س س س س س سسرى ف س س س س س س س علم س س س س س س سسه وب س س س س س سسما ي س س س س س س سسري‬


‫ف س س س س س س س س س س س س سسمانءزله فس س س س س س س س س س س س س س ليل س س س س س س س س س س س س سسة الق س س س س س س س س س س س س سسدر جل س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫بعل س س س س س س س س س س سسم وم س س س س س س س س س سسما أدراك م س س س س س س س س س س سسما ليل س س س س س س س س س س سسة الق س س س س س س س س س س سسدر‬

‫ولّقنس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه أي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه بعس س س س س س س س س س س س س س س س س س سُد منّج م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫نوم س س س س س س س س ماً تضس س س س س س س س سسيء الفس س س س س س س س سسق كس س س س س س س س سسمالنم الءزه س س س س س س س س ر‬

‫ص س س س س س س س س س سلس آي س س س س س س س س سسمات ح س س س س س س س س سسوت ك س س س س س س س س سسل حكم س س س س س س س س سسة‬ ‫مف ّ‬

‫وأنض س س س س س س س س س س س سسه بمالس س س س س س س س س س س س سسيف للحي س س س س س س س س س س س سسف مماحي س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ومك س س س س س س س س س سسم أحك س س س س س س س س س سسمام تس س س س س س س س س س سّل ع س س س س س س س س س سسن الص س س س س س س س س س سسر‬

‫وأي س س س س س س س س س س س س س س س سسده بمالفت س س س س س س س س س س س س س س س سسح من س س س س س س س س س س س س س س س سسه وبمالنص س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫فض س س س س س س س س سسمائت ب س س س س س س س س سسه ش س س س س س س س س سسس الداي س س س س س س س س سسة وانل س س س س س س س س سست‬

‫ع س س س س سسن ال س س س س سسدين وال س س س س سسدنيما دج س س س س سسى الرغ س س س س سسي فس س س س س س ب س س س س سسدر‬

‫لس س س س س س سسه خلس س س س س س سسق لس س س س س س سسو لمس س س س س س سسس الصس س س س س س سسخر لغتس س س س س س سسدى‬

‫أرق م س س س س س س س سسن النس س س س س س س س سسماء تبك س س س س س س س سسي عل س س س س س س س سسى ص س س س س س س س سسخر‬

‫وج س س س س س س س س س وٌد لس س س س س س س س س سسو أن البحس س س س س س س س س سسر اعوطس س س س س س س س س سسي معينس س س س س س س س س سسه‬

‫ج س س س س س س س س س س سسرى مس س س س س س س س س س سسماؤه عس س س س س س س س س س سسذبماً ب س س س س س س س س س س سسد بل ج س س س س س س س س س س سسءزر‬

‫إذا عب س س س س س س س س س س س س سسس ال س س س س س س س س س س س س سسدهر الض س س س س س س س س س س س س سسني لب س س س س س س س س س س س س سسمائس‬

‫تلق س س س س س س س س س س س س س س س سسماه من س س س س س س س س س س س س س س س سسه بمالوطلقس س س س س س س س س س س س س س س سسة والبش س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وان ض س س س س س س س س س سّن ب س س س س س س س س س سسمالرغيث الس س س س س س س س س س سسحماب هتلمهل س س س س س س س س س سست‬

‫سس س س س س س س س س سسحمائب عشس س س س س س س س س سسر مس س س س س س س س س سسن أنس س س س س س س س س سسمامله العشس س س س س س س س س سسر‬

‫ف ن س س س س س س س س س سواله‬ ‫ففماض س س س س س س س س سست عل س س س س س س س س سسى الع س س س س س س س س سسمافي ك س س س س س س س س س س ّ‬

‫ف مس س س سسن عسس س س سسر وكس س م فس س س سسك مس س س سسن اسس س س سسر‬ ‫فكس س س سسم ك س س س س ّ‬

‫الي س س س س س س س س سسك رس س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س أص س س س س س س س س سسبحت خمائض س س س س س س س س سماً‬

‫ب س س س س س س سسماراً يفي س س س س س س سسض الص س س س س س س سسب ف س س س س س س س س لمه س س س س س س سسما الرغم س س س س س س سسر‬

‫علس س س س س س سسى مس س س س س س سسما بران س س س س س س س مس س س س س س سسن ضس س س س س س سسنماً ص س س س س س س سّح بس س س س س س سسرؤه‬

‫وليس س س س س س س سسس سس س س س س س س سسوى رحس س س س س س س ماك مس س س س س س س سسن رائس س س س س س س سسد بس س س س س س س سسري‬

‫ف‬ ‫وك س س س س س س س س س س س س س س م للن س س س س س س س س س س س س س س س سسب الماش س س س س س س س س س س س س س س س سسي ع س س س س س س س س س س س س س س س سوار ٌ‬

‫يضس س س س س س س س سسيق نوط س س س س س س س سسماق المس س س س س س س س سسد عنمهس س س س س س س س سسن بمالش س س س س س س س سسكر‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س سسمانعم س س س س س س س س س س س س س س س سريعماً بمالش س س س س س س س س س س س س س س سفماء لسس س س س س س س س س س س س س س سسقم‬

‫تقلّب س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س سسقمام بوطنس س س س س س س س س س س سماً إل س س س س س س س س س س س س ظمه س س س س س س س س س س سسر‬

‫وخس س س س س س س س س س ذ بنج س س س س س س س س س سسمات ي س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س سسديتك ع س س س س س س س س س سسماجلً‬

‫مس س س س س س سسن الضس س س س س س سسر والبلس س س س س س سسوى وم س س س س س سسن خوطس س س س س س سسر البحس س س س س س سسر‬

‫علي س س س س س س سسك ص س س س س س س سسلة الس س س س س س س س م س س س س س س سسما اخض س س س س س س سسرت الربس س س س س س س ما‬

‫ومماس س س س س سست غص س س س س سسون ال س س س س سسروض فس س س س س س حل س س س س سسل خض س س س س سسر‬

‫وآلس س س س س س س س س س س س س س سسك أربس س س س س س س س س س س س س س ماب الوطمهس س س س س س س س س س س س س س سسمارة والنق س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫وص س س س س س س س س س سسحبك أصس س س س س س س س س س سسحماب النءزاه س س س س س س س س س س سسة والوطمه س س س س س س س س س س سسر‬

‫وهذا لون من غءزله ‪ ،‬أخذنماه من ديوانه الخوطوط ‪:‬‬ ‫بنفس س س س س سسي م س س س س سسن ق س س س س سسد ج س س س س سسماز ل س س س س سسون ال س س س س سسدجى فرع س س س س ما‬

‫ول س س س س س س س س س س يكفس س س س س س س س س س س سسه حس س س س س س س س س س س سست تقمصس س س س س س س س س س س سسه درع س س س س س س س س س س س ما‬

‫ب س س س س س س س سسدي فك س س س س س س س سسأن الب س س س س س س س سسدر ف س س س س س س س س س جن س س س س س س س سسح ليل س س س س س س س سسة‬

‫أو الشس س س س سسمس وافس س س س سست ف س س س س س ظلم الس س س س سسدجى تسس س س س سسعى‬

‫نت س س س س س س س س س س س س سسه لن س س س س س س س س س س س س سسما عش س س س س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س س س سسرم جمه س س س س س س س س س س س س سسرة‬

‫توطس س س س س س س س س س س س س س س س سسمارح أترب س س س س س س س س س س س س س س س س ماً تكنفس س س س س س س س س س س س س س س س سسه سس س س س س س س س س س س س س س س س سسبعما‬


‫تبس س س س س س س س س س س س سسدى علس س س س س س س س س س س س سسى رزء السس س س س س س س س س س س س سسي مس س س س س س س س س س س س س سّودا‬ ‫وق س س س س س س سسد س س س س س س س س سّل مس س س س س س س سسن جفنيس س س س س س س سسه عضس س س س س س س سسبما ممهنس س س س س س س سسداً‬ ‫هن س س س س س س س س سسماك رأي س س س س س س س س سست ال س س س س س س س س سسوت تن س س س س س س س س سسدى صس س س س س س س س س سفماحه‬

‫وم س س س س س سسما زال ي س س س س س س سسول فس س س س س س س س ال س س س س س س سسوى كس س س س س س س سربل منع س س س س س س سسما‬ ‫ك س س س س س س س س س سسمان لس س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س سسل جماري س س س س س س س س س ة وقعس س س س س س س س س سسما‬ ‫ونس س س س سسماعي ال س س س س سسوى ينع س س س س سسى وأه س س س س سسل ال س س س س سسوى ص س س س س سسرعى‬

‫أقسسول ‪ :‬وهذه البيسسمات مسسن السسسيد جسواب علسسى أبيسسمات جسسماءت مسسن عفيسسف السسدين بسسن‬ ‫عبد ال بن حسي الثقفي التوف بشياز سنة تسع عشرة وممائة وألف وهي ‪:‬‬ ‫بروح س س س س س س س س س ي مب س س س س س س س س س سسولً عل س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س سسب طبع س س س س س س س س س سسه‬

‫وقلس س س س س س س س س س س سسب مبس س س س س س س س س س س سسول علس س س س س س س س س س س سسى حبّس س س س س س س س س س س سسه طبعس س س س س س س س س س س سسما‬

‫كلُف س س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س س سسه أيس س س س س س س س س س سسمام دهس س س س س س س س س س سسري منصس س س س س س س س س س سسف‬

‫ووج س س س س س س ه الص س س س س س س سسبما طل س س س س س س سسق وروض ال س س س س س س سسوى مرع س س س س س س ى‬

‫جنينس س س س س س س سسما ثس س س س س س س سسمار الوص س س س س س س سسل مس س س س س س س سسن دوح س س س س س س س ة الن س س س س س س س س‬

‫ليس س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ل واٍش ول كماشس س س س س س س س س س س س س س س س سسح يسس س س س س س س س س س س س س س س س سسعى‬

‫فلل س س س س س س س س س س س س سسه أي س س س س س س س س س س س س سسمام تقض س س س س س س س س س س س س سست ولس س س س س س س س س س س س تع س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫)‪(1‬‬

‫ب أيس س س س س س س س س س س س س س س س سسمام ال س س س س س س س س س س س س س س س س سّرم جماهس س س س س س س س س س س س س س س س سسداً‬ ‫يراق س س س س س س س س س س س س س س س س س ُ‬

‫فيوطلس س س س س س س س سسع بس س س س س س س س سسدراً والس س س س س س س س سسب لس س س س س س س س سسه لس س س س س س س س سسه يرعس س س س س س س س ى‬

‫يس س س س س س س س س سسق لعين س س س س س س س س س س ان تس س س س س س س س س س سّح لس س س س س س س س س سسما دمعس س س س س س س س س سسما‬

‫أقول ومن هذا نعرف ان الداد على السي ‪ 7‬ولبس السواد قديماً يرجع إل القرون‬ ‫التقدمة‪.‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن نفحة الريمانة للمحب ج ‪ 4‬ص ‪.141‬‬


‫ابن خليفة المقري الكاظمي‬ ‫المتوفى حدوهد ‪1120‬‬ ‫أيفس س س س س س س س س س س س س س س س سسرح بماليس س س س س س س س س س س س س س س س سسماة ش س س س س س س س س س س س س س س س س سٍ ج حءزي س س س س س س س س س س س س س س س س ن‬

‫وتوطمس س س س س س س س س س س س س س س س سسع بمالرق س س س س س س س س س س س س س س س س ماد لس س س س س س س س س س س س س س س س سسه جفس س س س س س س س س س س س س س س س سسوُن‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرك قلب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه أي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي الرزاي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وللحس س س س س س س س س س س س س س س سسءزن الوطويس س س س س س س س س س س س س س سسل ب س س س س س س س س س س س س س س سسه سس س س س س س س س س س س س س س س سسكون‬

‫يينس س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً بمال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرء النماي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وتل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك يي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّر ل يي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫إذا مس س س س س س س س س س س س س س سسما ه س س س س س س س س س س س س س س سّل عماشس س س س س س س س س س س س س س سسور اسس س س س س س س س س س س س س س سستمهلت‬

‫عي س س س س س س س س س س س س س س س سسون م س س س س س س س س س س س س س س س سسن دم من س س س س س س س س س س س س س س س س س العيس س س س س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫ل س س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س س سسويلت م س س س س س س س س س س سسن ش س س س س س س س س س س سسمهر مش س س س س س س س س س س سسوم‬

‫وان ط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالت ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهتما الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسني‬

‫أيس س س س س س س س س س س س س س سسي في س س س س س س س س س س س س س سسك مرغص س س س س س س س س س س س س س سسوبماً حس س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س س سسد أودى ب س س س س س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س س س س س سسداء الس س س س س س س س س س س س س س س سسدفي‬

‫وأسس س س س س س س س س س س س س س س س سرته الك س س س س س س س س س س س س س س س سسمارم م س س س س س س س س س س س س س س س سسن طري س س س س س س س س س س س س س س س ح‬

‫ذبي س س س س س س س س س س س س سسح من س س س س س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س س س س س سسد قوط س س س س س س س س س س س س سسع ال س س س س س س س س س س س س سسوتي‬

‫بنفسس س س س س س س س س س س سسي وه س س س س س س س س س س س و خل س س س س س س س س س س س سٌو مس س س س س س س س س س س سسن ُمعسي س س س س س س س س س س س س‬

‫عليس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّرم الس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء العي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫بأش س س س س س س س س س س س س س س س سسفمار الض س س س س س س س س س س س س س س س سسب ه س س س س س س س س س س س س س س س سسذا جري س س س س س س س س س س س س س س س ح‬

‫وأط س س س س س س س س س س س س س س س س سراف القنس س س س س س س س س س س س س س س س سسما هس س س س س س س س س س س س س س س س سسذا طعي س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫بنفسس س س س س س س س س س س س س س سسي السس س س س س س س س س س س س س س سسبط مروح س س س س س س س س س س س س س س ماً ومنس س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ب س س س س س س س س س س س س سّر الس س س س س س س س س س س س سستب قس س س س س س س س س س س س سسد عفس س س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س س سسبي‬

‫وزينس س س س س س س س س س س س س س س س س سسب ح س س س س س س س س س س س س س س س س س سوله ول س س س س س س س س س س س س س س س س سسما علي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫)‪(1‬‬

‫بنفس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحبة الطمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار دارت‬

‫ومنس س س س س س س س س س س سسه اليس س س س س س س س س س س سسل تعلس س س س س س س س س س س سسو فس س س س س س س س س س س سسوق صس س س س س س س س س س س سسدر‬

‫عليمهس س س س س س س س س س س س س س سسم للمنس س س س س س س س س س س س س س سسون رحس س س س س س س س س س س س س س ًى طحس س س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫يمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سّءز سس س س س س س س س س س س س س س س س س سريره ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسروح الميس س س س س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫عي س س س س س س س س س سسون ق س س س س س س س س س سسد ج س س س س س س س س س سسرت منمه س س س س س س س س س سسما عي س س س س س س س س س سسون‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س الموع الرائق موطوط السيد أحد العوطمار ج ‪ 2‬ص ‪.289‬‬


‫هو عبد الرضما بن أحد بن خليفة أبسو السسن القسري الكسماظمي مسن أفسذاذ القسرن الثسمان‬ ‫عشسسر وعلمسسمائه وأفماضسسله السسمامعي لفضسسيلت العلسسم والدب ترجه سسسيدنما أبسسو ممسسد السسسن ف س‬ ‫) تكملسسة المسسل ( وأط سراه بسسمالعلم والفضسسل ‪ ،‬وقسمال ‪ :‬تسسوف حسسدود سسسنة ألسسف وممايسسة وعش سرين ‪،‬‬ ‫وعءزى إليه ديوانه الرتب على الروف ف مدح الئمسة ‪ ، :‬قسمال المينس وقد وقفنسما عليسه ونقلنسما‬ ‫عنه مما أثبتنماه وهو يربو علسى الثلثسة آلف والمسسممائة بيتسماً )‪ .(1‬أقسول قسد وقفست علسى ديسوانه‬ ‫الوجود فس مكتبسسة المسسمام الكيسسم العمامسسة بسسمالنجف س قسسسم الخوطوطمات برقم ‪ 278‬وأكسسثره فس‬ ‫مسسدح النسسب ‪ 6‬ومسدح أمي س السسؤمني علسسي ‪ 7‬وقصسسمائد كسسثية ف س المسسمام السسسي والئمسسة الثن س‬ ‫عشر مرتبماً على الروف بط الرحوم الشيخ ممد السمماوي وكل مما نقلنماه فمهو عنه‪.‬‬ ‫امما السيد المي ف العيمان فقد ترجم له ف مكماني من موسوعته ) العيسسمان ( الول‬ ‫ف س السسءزء ‪ 30‬وأسسسماه خلسسف بسسن خليفسسة القسسري وقسمال ‪ :‬وج دنما لسسه قصسسيدة ف س بعسسض السسماميع‬ ‫العراقية الت فيمهسما شسسعر لملسة مسن شسسعراء الشسيعة ول يسذكر اسسسه غيس انسه فس آخرهما ذكر نفسسسه‬ ‫وأبماه ونسبته‪ .‬انتمهى‬ ‫أقول انه ل يذكر اسه وإنما أراد أنه خلف عمسسن سسلف فتخيّسسل السسيد ان اسسسه ) خلفسماً‬ ‫( والقصيدة الت ذكرهما السيد ف العيمان أولما ‪:‬‬ ‫لص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ل تع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذلون‬

‫وعل س س س س س س س س س س س س س س سسى رزئس س س س س س س س س س س س س س س ه اللي س س س س س س س س س س س س س س سسل اع س س س س س س س س س س س س س س سسذرون‬

‫وف آخرهما يماطب أهل البيت ‪: :‬‬ ‫أنت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم أنت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم دليل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي دليل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س الرغدير ج ‪ 11‬ص ‪.361‬‬

‫أنت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم أنت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم أص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسول ل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدين‬


‫ويقين س س س س س س س س س س س س س س س س س س بك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم يقين س س س س س س س س س س س س س س س س س س وان س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫ولكس س س س س س س س س س س س س س سسم قس س س س س س س س س س س س س س سسد عفس س س س س س س س س س س س س س سسرت ل لس س س س س س س س س س س س س س س سواكم‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسولئي لك س س س س س س س س س س س س س س س س سسم يص س س س س س س س س س س س س س س س س سّح يقين س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫وعل س س س س س س س س س س س س س س سسى الص س س س س س س س س س س س س س س سسدق أنت س س س س س س س س س س س س س س سسم تعرفس س س س س س س س س س س س س س س ون‬

‫وتسس س س س س س س سسكت ف س س س س س س س س شس س س س س س س سسذاكم كم س س س س س س سسما استمسكس س س س س س س س س‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س حبك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم بب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستي‬

‫ي‬ ‫هماكموه س س س س س س س س س س ما مراثي س س س س س س س س س س سماً مس س س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س س سست القس س س س س س س س س س سسر ّ‬ ‫خل س س س س س س س س س س سسف م س س س س س س س س س س سسن خليف س س س س س س س س س س سسة عس س س س س س س س س س س سّل يس س س س س س س س س س س سسقيه‬

‫فمنكس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم غلس س س س س س س س س س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدّر ثي س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫وزن مس س س س س س س س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س س س س س س س سسماله الليعس س س س س س س س س س س س س س س سسي فيكس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫غمس س س س س س س س س س س س س س س س سسمامي ول س س س س س س س س س س س س س س س س بك س س س س س س س س س س س س س س س سسماس معي س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫أضس س س س س س س س س س س س س س س س سسرمت نس س س س س س س س س س س س س س س س سسمار قلس س س س س س س س س س س س س س س س سسب الس س س س س س س س س س س س س س س س سسءزون‬

‫يشي إل قصيدة للخليعي التجم ف الءزء الرابع من هذه الوسوعة وأول القصيدة ‪:‬‬

‫أضس س س س س س س س س س س س س س س س سسرمت نس س س س س س س س س س س س س س س س سسمار قلس س س س س س س س س س س س س س س س سسب الس س س س س س س س س س س س س س س س سسءزوِن‬

‫ص س س س س س س س س س س س سسمادحمات الم س س س س س س س س س س س سسمام ف س س س س س س س س س س س سسوق الرغص س س س س س س س س س س س سسون‬

‫امما الكمان الثمان ففي الءزء ‪ 38‬ص ‪ 27‬قمال ‪:‬‬ ‫أبو السن الشسيخ عبسد الرضما بسن أحسد بسن خليفسة القسري الكسماظمي‪ .‬تسوف حسدود سسنة‬ ‫‪ 1120‬ك سسمان أديب سماً ش سسماعراً ك سسثي الش سسعر ف س الئم سسة الطمه سسمار ‪ ،‬رأي سست ل سسه ديوان سماً مرتب سماً عل سسى‬ ‫الروف كله ف مدائح النب وأهل بيته صلى ال عليه وعليمهم ‪ ،‬ومن عمادته ان يذكر اسسسه فس‬ ‫آخر كل قصيدة‪ .‬فمن مماسن قوله ‪:‬‬ ‫ح س س س س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س س س س سست ل تفكنس س س س س س س س س س س س س س س الرغص س س س س س س س س س س س س س سسص‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س س س س سسب للمصس س س س س س س س س س س س س سسوطفى حصس س س س س س س س س س س س س سسص‬

‫شس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماع غرامس س س س س س س س س س س س س س س س س سسي بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسآله وفشس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فللس س س س س س س سسورى ف س س س س س س س س مبس س س س س س س سست قصس س س س س س س سسص س س س س س س س س س انتمهس س س س س س س سسى‪.‬‬

‫وللشيخ عبد الرضما القري الكماظمي ف رثماء أب عبد ال السي )ع( ‪:‬‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س س س س سست أبك س س س س س س س س س س س س س س س سسي لربس س س س س س س س س س س س س س س س ع ومقي س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫م س س س س س س س سسما ل س س س س س س س سسه م س س س س س س س سسن ي س س س س س س س سسد البل س س س س س س س سسى م س س س س س س س سسن مقي س س س س س س س سسل‬

‫بس س س س س س س سسل بكس س س س س س س سسمائي علس س س س س س س سسى السس س س س س س س سسي سس س س س س س س سسليل الس س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س سسوطمهر س س س س س س س س س س س سسبط الن س س س س س س س س س س سسب واب س س س س س س س س س س سسن البت س س س س س س س س س س سسول‬

‫ب س س س س س س س س س س س سسأب وهس س س س س س س س س س س س و فس س س س س س س س س س س س س الوطف س س س س س س س س س س س سسوف وقس س س س س س س س س س س سسد‬

‫ط س س س س س س س س سسماف ب س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س سسن ع س س س س س س س س سسداه ك س س س س س س س س سسل قبي س س س س س س س س سسل‬


‫وقمال ‪ ،‬عن ديوانه الخوطوط ‪:‬‬ ‫أف س س س س س س س س س س س س س س س س س عماشس س س س س س س س س س س س س س س س سسور أطم س س س س س س س س س س س س س س س سسع بمالرقس س س س س س س س س س س س س س س س ماد‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س س أكح س س س س س س س س س س س س س س سسل جف س س س س س س س س س س س س س س سسون بمالس س س س س س س س س س س س س س س سسمهماد‬

‫يثس س س س س س س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س س س س س س س س السس س س س س س س س س س س س س س س س سسي بك س س س س س س س س س س س س س س س س سربلء‬

‫تقلّبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه أمي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة بمالي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫ومن س س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س س سسنمان رّكس س س س س س س س س س بس ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنمان‬

‫كريس س س س س س س س س س س س س س س س ماً ن س س س س س س س س س س س س س س س سسوره كمالش س س س س س س س س س س س س س س س سسمس ب س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫ونس س س س س س س س س س س س س س س س سسوته عل س س س س س س س س س س س س س س س سسى قت س س س س س س س س س س س س س س س سسب الوطماي س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫يوط س س س س س س س س س س س س س س س سسماف ب س س س س س س س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س س س س س س سسل البلد‬

‫وقس س س س س س س س سسد س س س س س س س س س سسلبت س س س س س س س س س سسنماهما الش س س س س س س س س سسمس ح س س س س س س س س سست‬

‫تب س س س س س س س س س س سّد ىس الصس س س س س س س س س س سسبح ف س س س س س س س س س س س ثس س س س س س س س س س سسوب الس س س س س س س س س س س سواد‬

‫بروح س س س س س س س س س س س س س س ي العماب س س س س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س س س س سسجماد خي س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫الس س س س س س س س س س س سسورى مس س س س س س س س س س س سسن حماضس س س س س س س س س س س سسر فيمهس س س س س س س س س س س سسما وب س س س س س س س س س س سسماد‬

‫عليس س س س س س س س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س س س س س س س سسم مرغلس س س س س س س س س س س س س س س سسول طليس س س س س س س س س س س س س س س سسق‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدامع قي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدوه بمالص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفماد‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س سسرى راس الم س س س س س س س س س س س س س س سسمام الس س س س س س س س س س س س س س س سسبط أن س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫تس س س س س س س س س س س س س س س س سسوجه فس س س س س س س س س س س س س س س س سسوق عماليس س س س س س س س س س س س س س س س سسة الصس س س س س س س س س س س س س س س س سسعماد‬

‫ونس س س س س س س س س س س س س س سسوته عل س س س س س س س س س س س س س سسى القت س س س س س س س س س س س س س سسماب اس س س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س سوادي للعس س س س س س س س س س س س س س سسمادي ف س س س س س س س س س س س س س س س الب س س س س س س س س س س س س س س سوادي‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س س سسأن ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالبتول ل س س س س س س س س س س س س س س سسدى التن س س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫أمس س س س س س س س س س س س س س س س سسمام العس س س س س س س س س س س س س س س س سسرش واقفس س س س س س س س س س س س س س س س سسة تنس س س س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫وقمال ‪ :‬عن ديوانه الخوطوط ‪:‬‬ ‫قلس س س س س س س س س س سسب بس س س س س س س س س س سسه ج س س س س س س س س س س سرات الوج س س س س س س س س س س د تلتمهس س س س س س س س س س سسب‬

‫ب‬ ‫ورس س س س س س س س س س م جس س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س سست آث س س س س س س س س س سسماره الن س س س س س س س س س سسو ُ‬ ‫رض اسس س س س س س سستمهلت دمس س س س س س سسما ل س س س س س س س تكمهس س س س س س سسما السس س س س س س سسحب‬

‫أف س س س س س س س س س س س سسدي ال س س س س س س س س س س س سسذي دون ان ي س س س س س س س س س س س سسأت بب س س س س س س س س س س س سسمادرة‬

‫بك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سربلء علي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه دارت الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوب‬

‫قض س س س س س س سسى عل س س س س س س سسى ال س س س س س س سسماء عوطشس س س س س س سسمانماً وم س س س س س سسن دم س س س س س س سسه‬

‫ت س س س س س س س س س س س س سسروى الصس س س س س س س س س س س س س سوارم والوطي س س س س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س س س س سسلب‬

‫والفت س س س س س س س س س س س س س س سسماه أمث س س س س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س س س س سسبط منعف س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وم س س س س س س س س سسده ل س س س س س س س س س س تص س س س س س س س س س سسله الس س س س س س س س س س سسبعة الش س س س س س س س س س سسمهب‬

‫نس س س س س س س س س س س س سسماوه بي س س س س س س س س س س س س س أبنس س س س س س س س س س س س سسماء اللئس س س س س س س س س س س س سسمام ومس س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س رحلس س س س س س س سسه مس س س س س س س سسن بقمايس س س س س س س سسما الرس س س س س س س س ل منتمهس س س س س س س سسب‬

‫يش س س س س س س سسمهرن فس س س س س س س س ال س س س س س س سسدن ف س س س س س س سسوق الب س س س س س س سسدن عماري س س س س س س ة‬

‫ك س س س س س سسل م س س س س س سسن الس س س س س س سسي أدم س س س س س سسى جس س س س س س سسممهما القت س س س س س سسب‬

‫ممهتك س س س س س س س س س س س سسمات ول ذن س س س س س س س س س س س سسب جني س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س سسن أح س س س س س س س س س س س س س س سسد ج س س س س س س س س س س س س س س سٌد والوصس س س س س س س س س س س س س س س ُي أب‬

‫دم س س س س س س سسوع عل س س س س س س سسى س س س س س س س سسفح ال س س س س س س سسدود ل س س س س س س سسما قوطس س س س س س س سسر‬

‫تس س س س س س س سسح إذا م س س س س س س سسما شس س س س س س س سّح فس س س س س س س س س س س س س س س سسفحه القوط س س س س س س سسر‬

‫يس س س س س س س س س س س س كلم س س س س س س س س س س سسما هس س س س س س س س س س س سّل ال س س س س س س س س س س سسرم فس س س س س س س س س س س س ال‬ ‫وأع ٌ‬

‫وقمال ف موطلع قصيدة ‪:‬‬


‫وقمال ف اخرى ‪:‬‬ ‫فس س س س س س س س س س س س س سؤاد ب س س س س س س س س س س س س سسه للوج س س س س س س س س س س س س د متق س س س س س س س س س س س س سسد جس س س س س س س س س س س س س سُر‬

‫وعن ديوانه أيضماً ف الرثماء ‪:‬‬

‫وأدم س س س س س س س سسع عين س س س س س س س س س م س س س س س س س سسن دم س س س س س س س سسي أب س س س س س س س سسداً ح س س س س س س س سسر‬

‫م س س س س س س س س س س س س س سسما كن س س س س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س س س س س س سسدبكى أطلل‬

‫عفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى البل ظللس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما وِظ لسل‬

‫لك س س س س س س س س س سسن بكي س س س س س س س س س سست عل س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س سسي وآل س س س س س س س س س سسه‬

‫بيس س س س س س س س س س س س س س س س الع س س س س س س س س س س س س س س سسمادي نس س س س س س س س س س س س س س س سسوة ورج س س س س س س س س س س س س س س مال‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س سسأب قتي س س س س س س س س س س س س س س س سسل ب س س س س س س س س س س س س س س س سسمالوطفوف لقتل س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫فس س س س س س س س س س س س الق س س س س س س س س س س سسب ف س س س س س س س س س س سسماطم اعس س س س س س س س س س س سولت إعس س س س س س س س س س س سوال‬

‫وعلي س س س س س س س س س سسه أمس س س س س س س س س س سسى الص س س س س س س س س س سسوطفى ف س س س س س س س س س س س ق س س س س س س س س س سسبه‬

‫متلمهفس س س س س س س س س س س س س س سماً ي س س س س س س س س س س س س س سسري ال س س س س س س س س س س س س س سسدموع س س س س س س س س س س س س س س سسجمال‬

‫وبك س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س سسبع الوطب س س س س س س س س س سسماق وزلس س س س س س س س س س ءزل‬

‫الرضس س س س س س س س س س س س س س س ون حس س س س س س س س س س س س س س س سست أهلمه س س س س س س س س س س س س س س سسما زلس س س س س س س س س س س س س س س ءزال‬

‫أس س س س س س س س س س س س س س سسفي لرض س س س س س س س س س س س س س وض ال س س س س س س س س س س س س س سسبي ون س س س س س س س س س س س س سسوره‬

‫الوض س س س س س س س س س س س سسماح ف س س س س س س س س س س س س س جنس س س س س س س س س س س س سسح الس س س س س س س س س س س س سسدجى يتلل‬

‫ص س س س س س س س س س س سلست مس س س س س س س س س س سسن نسس س س س س س س س س س سسجمهما‬ ‫عس س س س س س س س س س سسمار عليس س س س س س س س س س سسه ف ّ‬

‫أي س س س س س س س س س س س س س سسدي الري س س س س س س س س س س س س س ماح والبس س س س س س س س س س س س س س سست سس س س س س س س س س س س س س س سربمال‬

‫توط س س س س س س س س س س س س س سسأ الس س س س س س س س س س س س س س سسنمابك ص س س س س س س س س س س س س س سسدره ‪ ،‬وكري س س س س س س س س س س س س س ه‬

‫أي س س س س س س سسوت مث س س س س س س سسل الس س س س س س س سسبط م س س س س س س سسن ح س س س س س س س سّر الفظم س س س س س س سسما‬

‫ولثرغ س س س س س س س س س س س س س س سسره يعل س س س س س س س س س س س س س س سسو القض س س س س س س س س س س س س س س سسيب وطمال س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ض من س س س س س س س س س س سسه الي س س س س س س س س س س سسل ص س س س س س س س س س س سسدراً ض س س س س س س س س س س سسم‬ ‫وتس س س س س س س س س س سسر ّ‬ ‫إن يرت س س س س س س س س س س س س س دي حس س س س س س س س س س س س س سسر اللبس س س س س س س س س س س س س سسس غس س س س س س س س س س س س س سسدوة‬

‫م س س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س سسوق معت س س س س س س س س س س سسدل الس س س س س س س س س س س سسنة م س س س س س س س س س س سسمال‬ ‫وأبس س س س س س س س س س س سسوه يس س س س س س س س س س س سسقي ف س س س س س س س س س س س س غس س س س س س س س س س س سسد سلس س س س س س س س س س س سسمال‬ ‫مس س س س س س س س س س س س س س س سسن ريقس س س س س س س س س س س س س س س سسه رش س س س س س س س س س س س س س س س ف النس س س س س س س س س س س س س س س سسب زلل‬ ‫عل س س س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س س س س ج س س س س س س س س س س س سسل جلل س س س س س س س س س س س سسه وتع س س س س س س س س س س س سسمال‬ ‫فسس س س س س س س س س س س س س س س سيتدي خضس س س س س س س س س س س س س س س سراً ل س س س س س س س س س س س س س س سسما آص س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫أو يسس س س س س س س س س س س س س س سسي منعف س س س س س س س س س س س س س س سراً فس س س س س س س س س س س س س س سسإن لس س س س س س س س س س س س س س سسه ُعل‬ ‫قسس س س س س س س س س س س سسمماً بكس س س س س س س س س س س سسم آل النس س س س س س س س س س س سسب وانس س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س‬

‫مس س س س س س س س س س س سسد ي س س س س س س س س س س س سّر علس س س س س س س س س س س سسى السس س س س س س س س س س س سسمهى أذيس س س س س س س س س س س سسمال‬ ‫س س س س س س س س س س س س س سسقسم العفظي س س س س س س س س س س س س س سسم وم س س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س س س سواه فلل‬

‫م س س س س س س س س س س س سسما ه س س س س س س س س س س س س سّل ش س س س س س س س س س س س سسمهر م س س س س س س س س س س س سسرم إل ومس س س س س س س س س س س سسن‬

‫جفن س س س س س س س س س س س س س س س أسس س س س س س س س س س س س س س سسلت الس س س س س س س س س س س س س س سسدمع الّم س س س س س س س س س س س س س س س ماسل‬

‫ل تنكس س س س س س س س س س س س سسروا دمع س س س س س س س س س س س س سماً جس س س س س س س س س س س س سسرى وتسلسس س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وحش س س س س س س س س س س س س سماً بقيس س س س س س س س س س س س سسد المادثس س س س س س س س س س س س سسمات تسلسس س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وله ف موطلع أخرى ‪:‬‬


‫وله من قصيدة ‪ ،‬عن الديوان ‪:‬‬ ‫ل س س س س س س س س س س س س يش س س س س س س س س س س سسجن بع س س س س س س س س س س سسد النض س س س س س س س س س س سسمارة أربس س س س س س س س س س س ع‬

‫درسس س س س س س س س س س س س س س ت معمالمه س س س س س س س س س س س س س سسما الريس س س س س س س س س س س س س س ماح الربس س س س س س س س س س س س س س ع‬

‫لكس س س س س س س س س س سسن شس س س س س س س س س س سسجمان مس س س س س س س س س س سسن بعماشس س س س س س س س س س سسورا غس س س س س س س س س س سسدا‬

‫ظم س س س س س س س س س س سسآن م س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س سسماس الن س س س س س س س س س س سسون يس س س س س س س س س س س سّرع‬ ‫صمص س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامه الوداج من س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه يقوطّس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫ويق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسول ان الص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوطفى ج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي‬ ‫ي س س س س س س س س س س س سسما للرج س س س س س س س س س س س مال أم س س س س س س س س س س س سسما لح س س س س س س س س س س س سسد نماص س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وأم س س س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س س س سسماطم وأب س س س س س س س س س س س س عل س س س س س س س س س س س سُي الن س س س س س س س س س س سسءزع‬

‫ف س س س س س س س س الس س س س س س س س س يرغ س س س س س س س ب ف س س س س س س س س الث س س س س س س س سواب ويوطم س س س س س س س سسع‬

‫أي س س س س س س س س س س س س سّل قتس س س س س س س س س س س س سسل موّحس س س س س س س س س س س س دس ي س س س س س س س س س س س سسما ويلك س س س س س س س س س س س سسم‬

‫عم س س س س س س س س س س س س س سسداً بل ذن س س س س س س س س س س س س س سسب وجس س س س س س س س س س س س س س رم يص س س س س س س س س س س س س س سسنع‬

‫أف س س س س س س س س س س س سسديه وهس س س س س س س س س س س س و م س س س س س س س س س س س سسرد والش س س س س س س س س س س س سسمر فس س س س س س س س س س س س س‬

‫لف س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س سسم الرغ س س س س س س س س سسمادر ب س س س س س س س س سسمالعرى‬

‫ش س س س س س س س س س سسلواً عل س س س س س س س س س سسى الرمض س س س س س س س س س سسماء وه س س س س س س س س سسو مبض س س س س س س س س س سسع‬

‫واليس س س س س س س س س س سسل داسس س س س س س س س س س سست منس س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س جريمانس س س س س س س س س س سسما‬

‫صس س س س س س س س س س س س سسدراً بس س س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س س س سسر النب س س س س س س س س س س س س سسوة مس س س س س س س س س س س س سسودع‬

‫وعل س س س س س س س س س س سسى ثنماي س س س س س س س س س س سسما طمال س س س س س س س س س س سسما لثم س س س س س س س س س س سست بف س س س س س س س س س س سسي‬

‫الخت س س س س س س س س س س سسمار أح س س س س س س س س س س سسد ف س س س س س س س س س س س قض س س س س س س س س س س سسيب تق س س س س س س س س س س سسرع‬

‫وقمال يذكر اعتقماده بمال وبرسوله وأهل بيته‪ .‬عن ديوانه ‪:‬‬ ‫أش س س س س س س س س س س س س س س سسمهد ال س س س س س س س س س س س س س س س انن س س س س س س س س س س س س س س س أش س س س س س س س س س س س س س س سسمهد ان ل‬

‫إل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه إل الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الزلّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫أول آخ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر عءزيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ءز حكي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ظس س س س س س س س س س س س س س س س سسماهر بس س س س س س س س س س س س س س س س سسماطن شس س س س س س س س س س س س س س س س سسديد قس س س س س س س س س س س س س س س س سسوي‬

‫ك س س س س س س س سسمان م س س س س س س س سسن قب س س س س س س س سسل ك س س س س س س س سسل ش س س س س س س س سسيء ويبق س س س س س س س سسى‬

‫حي س س س س س س س س س س س س ل حس س س س س س س س س س س سسي غيس س س س س س س س س س س سسه وهس س س س س س س س س س سسو حس س س س س س س س س س س سسي‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س يكيّس س س س س س س س س س س س س س س س سسف ول يس س س س س س س س س س س س س س س س سسدد بس س س س س س س س س س س س س س س س سسأين‬

‫ق س س س س س س س س س س سسد تع س س س س س س س س س س سسمال ع س س س س س س س س س س سسن ذاك فمه س س س س س س س س س س سسو العل س س س س س س س س س س سسي‬

‫وهس س س س س س س س س س س س س س س س س و ن س س س س س س س س س س س س س س س س سسور ول يُس س س س س س س س س س س س س س س س سسرى ويس س س س س س س س س س س س س س س س سسرى‬ ‫وه س س س س س س س س س س س س و ال س س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س سسمماوات والرض‬

‫ب مم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد أن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزل ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذكر‬ ‫ونس س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫والس س س س س س س س س س سسؤدي عس س س س س س س س س س سسن ربس س س س س س س س س س ه م س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س سسه قس س س س س س س س س س سسد‬

‫والكف س س س س س س س س س س س سسر ف س س س س س س س س س س س س س الق س س س س س س س س س س س سسول إن س س س س س س س س س س س سسه مرئس س س س س س س س س س س س ي‬ ‫ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي بمالل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك دي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسومي‬ ‫علي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه والعج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءز العرب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫جس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماءه والبلغ منس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوحي‬

‫واعتق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادي ان الئم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة اثن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫وعش س س س س س س س س س س س س س س س سسر والن س س س س س س س س س س س س س س س سسص فيمه س س س س س س س س س س س س س س س سسم جل س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫واحس س س س س س س س س س س س س س سسد بعس س س س س س س س س س س س س س سسد واحس س س س س س س س س س س س س س سسد دون فصس س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وعليمه س س س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س س س سسمالمر ن س س س س س س س س س س س س س س س سسص الن س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫فعلس س س س س س س س س س س سٌي ثس س س س س س س س س س س س ابن س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س سسموم‬

‫ثس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ثس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬


‫وابنس س س س س س س س س س س سسه بس س س س س س س س س س س سسماقر العلس س س س س س س س س س س سسوم كس س س س س س س س س س س سسذا جعفس س س س س س س س س س س سسر‬

‫الص س س س س س س س س س س س س سسمادق والك س س س س س س س س س س س س سسماظم الم س س س س س س س س س س س س سسمام النق س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫والرض س س س س س س س س س س س س س س س س س ما والس س س س س س س س س س س س س س س س س س سواد ثس س س س س س س س س س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س س س س س س س س س س سٌي‬ ‫ش س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهد الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س اننس س س س س س س س س س س س س س س س س س س أت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسولهم‬

‫بع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سُد والعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسكري والمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي‬ ‫وان س س س س س س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن مبرغض س س س س س س س س س س س س س س س س سسيمهم ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسري‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأن الق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سران غي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س قس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س س سسل كلم مس س س س س س س س س س س س س س س سسن خلقس س س س س س س س س س س س س س س سسه مكس س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وم س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س ينس س س س س س س س س س س سسءزل الي س س س س س س س س س س س س ‪ ،‬والشس س س س س س س س س س س سسر‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س موطلق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً منف س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س سسأن ل زل س س س س س س س س س س س س س س س س ت ألعس س س س س س س س س س س س س س س س سسن قومس س س س س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫عص س س س س س س س س س س س س س س سوا ال س س س س س س س س س س س س س س س ‪ ،‬والكفس س س س س س س س س س س س س س سسور عصس س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫فعليمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم لع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائن ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س والملك‬

‫والن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماس دائ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرمدي‬

‫وال س س س س س س س س س س سسذي غي س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسما اعتق س س س س س س س س س س سسدت ي س س س س س س س س س س سسرى‬

‫فمه س س س س س س س س س س س س س س سسو غبس س س س س س س س س س س س س س س س أو جماح س س س س س س س س س س س س س س سسد وغس س س س س س س س س س س س س س سسوي‬

‫ان ه س س س س س س س س س سسذي عقي س س س س س س س س س سسدت لس س س س س س س س س س س أح س س س س س س س س س سسل عنمه س س س س س س س س س سسما‬

‫ي‬ ‫وهس س س س س س س س س س س س س س س س ذا ه س س س س س س س س س س س س س س س سسو الصس س س س س س س س س س س س س س س س سراط الس س س س س س س س س س س س س س س س سسو ّ‬


‫الشيخ ُس لديمان الماحوزي‬ ‫المتوفى ‪1121‬‬

‫س س س س س س س س س س س س س س سسل الن س س س س س س س س س س س س س سسمازل ع س س س س س س س س س س س س س سسن أربماب س س س س س س س س س س س س س سسما الوِل‬

‫ذوي الكم س س س س س س س س س س سسمال وأه س س س س س س س س س س سسل العل س س س س س س س س س س سسم والعمس س س س س س س س س س س سِل‬

‫وكي س س س س س س س س س س سسف ب س س س س س س س س س س سسمانوا وأن س س س س س س س س س س س س بع س س س س س س س س س س سسدهما نءزلس س س س س س س س س س س وا‬

‫وم س س س س س س س سسما جس س س س س س س س سسرى بعس س س س س س س س سسد ذاك الس س س س س س س س سسمادث اللس س س س س س س س سسل‬

‫س س س س س س س س س س سسل الن س س س س س س س س س سسمازل عنمه س س س س س س س س س سسم بع س س س س س س س س س سسد رحلتمه س س س س س س س س س سسم‬

‫عنمه س س س س س س س س س س س س سسما ييب س س س س س س س س س س س س سسك منمه س س س س س س س س س س س س سسما دارس الوطل س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫أيس س س س س س س س س س س سسن الولس س س س س س س س س س س س نشس س س س س س س س س س س سسرت أعلم فضس س س س س س س س س س س سسلمهم‬

‫فم س س س س س س س س س س س سسما كلي س س س س س س س س س س س سسب وأه س س س س س س س س س س س سسل العص س س س س س س س س س س س سسر الول‬

‫عل س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س سسديمار عف س س س س س س س س س سسماء بع س س س س س س س س س سسد رحلتمه س س س س س س س س س سسم‬

‫عنمه س س س س س س سسما فل نف س س س س س س سسع بع س س س س س س سسد ال س س س س س س سسبي ف س س س س س س س س الوطل س س س س س س سسل‬

‫وإن نس س س س س س س س س س س سسيت فل أنس س س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س س سسي ب س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ق س س س س س س س س س س سسد حلئ س س س س س س س س س س سسوه زلل ال س س س س س س س س س س سسماء م س س س س س س س س س س سسما رقب س س س س س س س س س س س سوا‬

‫ف س س س س س س س س سسرداً تعس س س س س س س س س سّرى ع س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س سبماب والوص س س س س س س س سسل‬

‫في س س س س س س س س س س سسه البت س س س س س س س س س س سسول وقرب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيد الرسس س س س س س س س س س س ل‬

‫وك س س س س ّر فيمهس س س س س س سسم كليس س س س س س سسث الرغس س س س س س سسماب صس س س س س س سسمال علس س س س س س سسى‬

‫س س س س س س س س س س سسرب النع س س س س س س س س س سسمام فأدن س س س س س س س س س سسماه إل س س س س س س س س س س س الج س س س س س س س س س سسل‬

‫ب كمالس س س س س س س سسيل م س س س س س س سسن ع س س س س س س سسمال ول عج س س س س س س سسب‬ ‫ينصس س س س س س س س ّ‬

‫ح س س س س س س سّد ثس عس س س س س س سسن البحس س س س س س سسر يس س س س س س سسما هس س س س س س سسذا بل حس س س س س س سسذر‬

‫ب س س س س س س س س س س س سسن أب س س س س س س س س س س س سسوه أميس س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س سسؤمني عل س س س س س س س س س س س سسي‬ ‫ومس س س س س س سسما تشس س س س س س س سسماء فقس س س س س س س سسل ف س س س س س س س س الع س س س س س س سسمارض الوطس س س س س س س سسل‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬

‫بس س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س سسليممان يرجس س س س س س س س س و مس س س س س س س س س سسن ع س س س س س س س س س سواطفكم‬

‫فس س س س س س س س س سسوز العس س س س س س س س س سسماد وه س س س س س س س س س ذا منتمهس س س س س س س س س سسى أملس س س س س س س س س سسي‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عسن مموعة خوطيسة فس مكتبسة المسمام الصسمادق س حسسينية آل اليسدري رقم ‪ 75‬وعن مموعة الشسيخ لوطسف الس‬ ‫الخوطوطة سنة ‪ 1201‬ف مكتبة اليعقوب‪.‬‬


‫الشيخ أبو السن شسس السدين سسليممان بسن العسمال الشسيخ عبسد الس بسن علسي بسن حسسن‬ ‫ابن أحد بن عممار السري أو السراوي الماحوزي البحران العروف بمالقق البحران‪.‬‬ ‫والسسسري كمسسما فس أنسوار البسسدرين أو السسراوي كمسسما فس اللؤلؤة نسسسبة إلس ) سسسرة ( نماحيسسة‬ ‫بمالبحرين فيمهما عدة قرى‪ .‬وقد أفماض العلمماء فيتجته وذكر السسيد الميس فس العيسسمان والشسيخ‬ ‫اغما بءزرك الوطمهران عدداً كبياً من مصنفماته تبلغ ‪ 64‬مؤلفماً ‪ ،‬وهذه مقتوطفمات من شعره ‪:‬‬

‫ق س س س س س س س س سسد كن س س س س س س س س سست فس س س س س س س س س س روق الص س س س س س س س س سسبما ذا نعم س س س س س س س س سسة‬ ‫ت ب س س س س س س س س س س س سسذكرهما‬ ‫ذهب س س س س س س س س س س س سست غضس س س س س س س س س س س س سسمارهتما فمهم س س س س س س س س س س س س س ُ‬

‫ي مكس س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬ ‫مس س س س س س س س س س س س س س س سسما إن لوقعمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س س س سسد ّ‬

‫) وال س س س س س س س س س س س س سسماء يع س س س س س س س س س س س س سسرف ق س س س س س س س س س س س س سسدره الفظم س س س س س س س س س س س س سسآن (‬

‫وقوله ‪:‬‬

‫ان س س س س س س س وان ل س س س س س س س يوط س س س س س س سسب بي س س س س س س س ال س س س س س س سسورى عمل س س س س س س سسي‬

‫فلس س س س س س سست انف س س س س س سسك ممهم س س س س س سسما عش س س س س س سست ع س س س س س سسن أمل س س س س س سسي‬

‫وكي س س س س س س س سسف أقن س س س س س س س سسط م س س س س س س س سسن عف س س س س س س س سسو الل س س س س س س س سسه ول س س س س س س س س‬

‫ب المس س س س س س س س س س سسمام علس س س س س س س س س س سسي‬ ‫وسس س س س س س س س س سسيلة عنس س س س س س س س س س سسده ح س س س س س س س س س س س ّ‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س سسما آس س س س س س س س س س س س س س س س سسري بمالن س س س س س س س س س س س س س س س سسماظر القن س س س س س س س س س س س س س س س سسماص‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س س سسه هس س س س س س س س س س س س س س س س س س سواي وخ س س س س س س س س س س س س س س س س س مالص الخلص‬

‫قس س س س س سسد مهس س س س س سست فيس س س س س سسك فمهس س س س س سسل ت س س س س س سسرى ل س س س س س س ملص س س س س س سماً‬

‫أيس س س س س س س س س س س س س س س س سسن اللص ولت حي س س س س س س س س س س س س س س س س س من س س س س س س س س س س س س س س س سسماص‬

‫ق س س س س س س سسل ل س س س س س س س س أس س س س س س س سسحر ف س س س س س س س س جفونس س س س س س سسك ح س س س س س س س سّل أم‬

‫ض س س س س س س س س س س س س سسرب م س س س س س س س س س س س س سسن العج س س س س س س س س س س س س سسماز والره س س س س س س س س س س س س ماص‬

‫وله س كمما أورده الشيخ يوسف البحران ف كشكوله ‪:‬‬

‫راق س س س س س س س س سسب إل س س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س دم س س س س س س س س سسي ي س س س س س س س س سسما ظ س س س س س س س س سسمالي‬

‫واحس س س س س س س س س سسذر غس س س س س س س س س سسداة غس س س س س س س س س سسد عفظيس س س س س س س س س سسم قصس س س س س س س س س سسماص‬

‫وجماء ف الذريعة قسسم السديوان ‪ :‬الشسيخ سسليممان السماحوزي بسن عبسسد الس بسن علسسي ابسن‬ ‫السسسن بسسن أحسسد بسسن يوسسف بسسن عمسسمار السسماحوزي الس ستاوي البحران س الولسود ‪ 1075‬والتسسوف‬ ‫‪ 17‬رجب ‪ 1121‬صماحب البلرغة جعه تلميذ النماظم بأمره وهو‬


‫السسسيد علسسي بسسن ابراهيسسم بسسن علسسي بسسن ابراهيسسم الول بسسن أبس شسسبمانة البحرانسس‪ .‬حكسسماه سسسيدنما فس‬ ‫التكملسسة عسسن السسسيد نماصسسر البحرانس العماصسسر نءزيل البصسسرة والتسسوف ‪ 1331‬صسسماحب خصسسمايص‬ ‫أمي الؤمني الذكور ف ج ‪ 7‬ص ‪ 174‬من الذريعة‪.‬‬ ‫أقول ث ذكر الشسيخ الوطمهرانس ان ديسوان الشسيخ سسليممان السماحوزي السذكور جعسه الفقيسه‬ ‫الدث الشيخ يوسف البحران ورتبه على حروف القواف كمما قماله ف ) اللؤلؤة ( وله منفظومة‬ ‫) درة البحرين ف رثماء السي ( أدرجه ف ) أزهمار الريماض ( وتوجد مراثيه فس مموعة الشسسيخ‬ ‫لوطف ال الوجودة عند الشسيخ ممسد علسي يعقسوب وف ج ‪ 21‬مسن الذريعسة ص ‪ 275‬رسمالة‬ ‫فس س معنس س الش سسيعة للش سسيخ س سسليممان ب سسن عب سسد الس س ال سسماحوزي الت سسوف ‪ .1121‬أح سسمال إليمه سسما فس س‬ ‫جوابمات بعض مسمائله ضمن مموعة منمهما‪.‬‬ ‫وف لؤلؤة البحرين قمال ‪ :‬أصله من قرية المارجية س إحدى قسرى سستة ‪ ،‬السماحوزي مولداً‬ ‫ومسسسكنماً س نسسسبة إلس السماحوز التقسسدم ذكرهما س مسسن قسسرى الدون ج ‪ ،‬وهذا الشسسيخ قسسد انتمهسست إليسسه‬ ‫رئماسسة البحرين فس وقتسسه ‪ ،‬قسسمال تلميسسذه السسدث الصسسمال الشسيخ عبسسد الس بسن صسسمال البحرانس فس‬ ‫وصفه ‪:‬‬ ‫كسسمان هسسذا الشسسيخ أعجوبسة ف س الفسسظ والدقسسة وسسرعة النتقسسمال ف س ال سواب والنسسماظرات‬ ‫وطلقسسة اللسسسمان ‪ ،‬وتوف ‪ ، 1‬وعمسسره يقسسرب مسسن خسسسي سسسنة ‪ ،‬فس سسسمابع عشسسر شسسمهر رجب‬ ‫للسنة المادية والعشرين بعد المائة واللف س ودفن ف مقبة الشيخ ميثم بن العّلى س جد الشسسيخ‬ ‫ميث سسم العلم سسة الش سسمهور بقريس ة ) الدونسس ج ( ب سسمالنون واليسسم م سسن ق سسرى ال سسماحوز س س بمال سسماء وال سءزاي س س‬ ‫ووجدت بوطه ‪ 1‬نقلً عسن والسده قسمال ‪ :‬كسمان مولدي فس ليلسة النصسف مسن شسمهر رمضسمان مسن‬ ‫السنة المامسة والسبعي بعد اللف ‪ ،‬لسع عوطسسمارد ‪ ،‬وحففظسست الكتسسماب الكري ول سسبع سسني‬ ‫تقريبماً وأشمهر ‪ ،‬وشرعت ف كسب العلسسوم ول عشسر سسني ‪ ،‬ول أزل مشسترغلً بمالتحصسيل إلس‬ ‫هذا الن وهو العمام التماسع والتسعون واللف انتمهى‪.‬‬


‫وقمال صماحب لؤلؤة البحرين ‪:‬‬ ‫وكمان شيخنما الذكور شماعراً ميداً ‪ ،‬وله شعر كسثي متفسرق فس ظمهسور كتبسه وف السماميع‬ ‫‪ ،‬وكتسسمابه ) أزهمار الريماض ( ومراثسسي السسسي كلمهسسما جيسسدة ‪ ،‬ولقسسد مهمسست فس صسسرغر سسسن بمسسع‬ ‫أشعماره وترتيبمهما على حروف العجم ف ديسوان مسستقل وكتبست كسثياً منمهسسما إل انسسه حسمالت دون‬ ‫ذلك القدار )‪.(1‬‬ ‫وترجم له ف ) أنوار البدرين ( ترجة مفصسلة وذكر رسمائله الكسثية الست أّلفمهسما مسع قصسر‬ ‫عمره وقد اجتمع مع الول اللسي وأعجب به وأجمازه ‪ ،‬ومن جلة أشعماره السسذكورة فس أزهمار‬ ‫الريماض قوله ‪:‬‬ ‫نفس س س س س س س س س س س سسي ب س س س س س س س س س س سسآل رسس س س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س س همائم س س س س س س س س س س سسة‬

‫وليس س س س س س س سسس اذ مهس س س س س س س سست فيمهس س س س س س س سسم ذاك مس س س س س س س سسن سس س س س س س س سسرف‬

‫ك س س س س س س س سسم ه س س س س س س س سسمام ق س س س س س س س سسوم ب س س س س س س س سسم قبل س س س س س س س سسي جمهماب س س س س س س س سسذة‬

‫قضس س س س س س س س س س س سسية الس س س س س س س س س س س سسدين ل ميل إل س س س س س س س س س س س س الصس س س س س س س س س س س سسلف‬

‫ل غ س س س س س س س س سسرو ه س س س س س س س س سسم أن س س س س س س س س سسم العلي س س س س س س س س سسما بل ج س س س س س س س س سسدل‬

‫وه س س س س س س س س س م عراني س س س س س س س س س س بي س س س س س س س س س سست ال س س س س س س س س س سسد والش س س س س س س س س س سسرف‬

‫فلس س س س س س س س سست ع س س س س س س س سسن م س س س س س س س سسدحمهم ده س س س س س س س سسري بش س س س س س س س سسترغل‬

‫ولس س س س س س س س سست ع س س س س س س س سسن حبمه س س س س س س س سسم عم س س س س س س س سسري بنص س س س س س س س سسرف‬

‫وفيمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س آمس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال أوملمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س الش س س س سسر إذ تنش س س س سسر العم س س س سسمال ف س س س س س الص س س س سسحف‬

‫وذكره الجة السيد حسن الصدر فأثن عليه وأتى بشمهمادات العلمسماء فس حقسه‪ .‬أقسول‬ ‫ورأيسست ف س مكتبسسة الرح وم الشسسيخ الوطمهران س بسسمالنجف الشسسرف رس مالة السستجم لسسه ف س ) علمسسماء‬ ‫البحري ن ( بسسط الشسسيخ الوطمهران س وهسي رس مالة جليلسسة علسسى وجمازهتس ما وفس آخره ما يسسذكر أسسسماء‬ ‫مصنفماته وأسماء تلميذه‪.‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س قسسمال السسسيد ممسسد صسسمادق بسسر العلسسوم فس تعليقتسسه علسسى ) اللؤلؤة ( مسسما نصسسه ‪ :‬قسسد جسسع أشسسعماره كلمهسسما ف س دي سوان‬ ‫مستقل تلميذه السيد علي آل أب شبمانة بماشمارته اليه كمما ذكره ابنه السيد أحد ف تتمة أمل المل‪.‬‬


‫محّم دد بن يوسف البلهدي‬ ‫المتوفى ‪1130‬‬

‫قس س س س س س س س سسف بمال س س س س س س س س سسديمار الس س س س س س س س سست كس س س س س س س س سسمانت معماهس س س س س س س س سسدهما‬

‫عل س س س س س س س سسى ال س س س س س س س سسدى والن س س س س س س س سسدى ق س س س س س س س سسمامت قواع س س س س س س س سسدهما‬

‫ول س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س س س سسءزل ب س س س س س س س س س س سسمالتقى والع س س س س س س س س س س سسدل بماس س س س س س س س س س س سسة‬

‫تبس س س س س س س س س س س سسدو إذا ابتسس س س س س س س س س س س سسمت بش س س س س س س س س س س س سراً نواجس س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫وانفظ س س س س س سسر ممه س س س س س سسمابط وح س س س س س ي الس س س س س س س كي س س س س س سسف غ س س س س س سسدت‬

‫تبك س س س س س سسي بك س س س س س سسماء ال س س س س س سسذي ق س س س س س سسد غ س س س س س سسماب واح س س س س س سسدهما‬

‫وانفظس س س س سسر إل س س س س س حج س س س س سرات ال س س س س سسوحي كيس س س س سسف خل س س س س سست‬

‫وغ س س س س س س س س س س س س سسماب ص س س س س س س س س س س س س س سسمادرهما عنمه س س س س س س س س س س س س س سسما ووارده س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫والس س س س س س س س س س سسظ معس س س س س س س س س س سسمادن وح س س س س س س س س س س ي ال س س س س س س س س س س س مقفس س س س س س س س س س سسرة‬

‫م س س س س س س س سسن بع س س س س س س س سسدمما أزعج س س س س س س س سست عنمهس س س س س س س س سسما أمماجس س س س س س س س سسدهما‬

‫واج س س س س س س س س سسءزع ل س س س س س س س س سسما بع س س س س س س س س سسد ذاك البش س س س س س س س س سسر عمابس س س س س س س س س سسة‬

‫إذ غس س س س س س س س س س س س سسماب عمابس س س س س س س س س س س س سسدهما عنمهس س س س س س س س س س س س سسما وعمايس س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫واخش س س س س س س س س سسع ل س س س س س س س س سسما بع س س س س س س س س سسد ذاك الع س س س س س س س س سسءز خماش س س س س س س س س سسعة‬

‫يوطي س س س س س س س س س س س س س س س ظمالمهس س س س س س س س س س س س س س سسما بش س س س س س س س س س س س س س س سراً وحماسس س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫واس س س س سسكب عل س س س سسى الوطل س س س سسل الب س س س سسمال ال س س س سسذي عص س س س سسفت‬

‫بربعس س س س س س س س س س س س س س س سسه زع س س س س س س س س س س س س س س س ءزع والكفس س س س س س س س س س س س س س س سسر قمايس س س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫واسس س س س س س سسكب دموع س س س س س سسك للسس س س س س س سسمادات مس س س س س س سسن مض س س س س س س سسر‬

‫وفتي س س س س س س س س س س س س س سسة ق س س س س س س س س س س س س س سسط ل تص س س س س س س س س س س س س س سسى ممام س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫وخي س س س س س س سسة ف س س س س س س س س العل س س س س س س سسى عنمه س س س س س س سسما الوجس س س س س س س ود نش س س س س س س سسما‬

‫شس س س س س س س س س س س سسمالت رؤوس س س س س س س س س س س سسمهم ظلم س س س س س س س س س س س سماً مصس س س س س س س س س س س سسماعدهما‬

‫ودوح س س س س س س س س س س س ة نس س س س س س س س س س س سسمال منمهس س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س سسن تفّيأهس س س س س س س س س س س سسما‬

‫فعل شس س س س س س س س س س سسنيعماً ي س س س س س س س س س س سسذيب القل س س س س س س س س س س سسب واح س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫ي س س س س س س س س سسما للرجس س س س س س س س س مال ويس س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س م س س س س س س س س سسن شس س س س س س س س س سسوطط‬

‫أت س س س س س س س س س س س س سسماحه عص س س س س س س س س س س س س سسبة ضس س س س س س س س س س س س س سّلت مقماص س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫ل أموط س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س س س س س س سسحب ال س س س س س س سسءزن ان هوطل س س س س س س سست‬

‫وآل أح س س س س س س س س س س س س س سسد ق س س س س س س س س س س س س س سسد ُس س س س س س س س س س س س س س س ّدستس موارده س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ل أموط س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحب ال س س س س س س س سسءزن إذ قتل س س س س س س س سست‬

‫ص س س س س س س س سسباً ومس س س س س س س سسما ب س س س س س س س س سّل منمه س س س س س س س سسما الرغ س س س س س س س س سّل بماردهس س س س س س س س سسما‬


‫ل أضس س س س س سسحك ال س س س س س س سس س س س س سسن الس س س س س سسدهر ان ضس س س س س سسحكت‬

‫وآل أح س س س س س س س س س س س س سسد ق س س س س س س س س س س س س سسد أعف س س س س س س س س س س س س سست معماه س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫ت س س س س س س س س س س س س سسمالم كمالض س س س س س س س س س س س س سسماحي ف س س س س س س س س س س س س س س ممازرهس س س س س س س س س س س س س ما‬ ‫معفريس س س س س س س س س س س س س ن وجوه س س س س س س س س س س س س س ماً طمال س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س سسجدت‬

‫ق س س س س س س س سسد ع س س س س س س س س سّم ك س س س س س س س سسل ال س س س س س س س سسورى ن س س س س س س س سسوراً مراق س س س س س س س سسدهما‬

‫لرب س س س س س س س س س س س س س س ما ولكس س س س س س س س س س س س س س سسم نس س س س س س س س س س س س س س سسمارت مسس س س س س س س س س س س س س س سسماجدهما‬

‫يس س س س س س س سسما حجس س س س س س س سسة ال س س س س س س س س يس س س س س س س سسمابن العسس س س س س س س سسكري تس س س س س س س سسرى‬

‫مس س س س س س س س س س س سسما نس س س س س س س س س س س سسن فيس س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س سرارات نكمابس س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫خلّ س س س س س سسص موالي س س س س س سسك ي س س س س س سسما ب س س س س س سسن الص س س س س س سسوطفى فلق س س س س س سسد‬

‫ض س س س س س س س س س س س سسماق الن س س س س س س س س س س س سسماق وخمانتمه س س س س س س س س س س س سسما مقماص س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫إل س س س س س س س س س مس س س س س س س س سست يس س س س س س س س سسما غيس س س س س س س س سسماث السس س س س س س س س سسلمي وي س س س س س س س سسما‬

‫غ س س س س س س س س سسوث الن س س س س س س س س سسمام ف س س س س س س س س سسأنت الي س س س س س س س س سسوم واح س س س س س س س س سسدهما‬

‫س س س س س س س س س سسل ربس س س س س س س س س ك الذن ف س س س س س س س س س س إن س س س س س س س س سسماز موعس س س س س س س س سسده‬

‫ف س س س س س س س سسأنت ي س س س س س س س سسما ب س س س س س س س سسن أب س س س س س س س سسماة الض س س س س س س س سسيم واج س س س س س س س سسدهما‬

‫ل زال تس س س س س س س س س س س س سسليم م س س س س س س س س س س س سسن عّم س س س س س س س س س س س س س تس مس س س س س س س س س س س س سواهبه‬

‫يرغشس س س س س س س س س سسماك مس س س س س س س س س سسما خ س س س س س س س س س سّر للرح س س س س س س س س س ن سس س س س س س س س س سسماجدهما‬

‫يس س س س س سسما سس س س س س سسمادة الكس س س س س سسون يس س س س س سسما مس س س س س سسن حبمهس س س س س سسم عملس س س س س سسي‬

‫ولي س س س س س س س س س سسس لس س س س س س س س س س س غي س س س س س س س س س سسه حس س س س س س س س س س سسن أش س س س س س س س س س سسماهدهما‬

‫انس س س س س س س س س س سسما العبيس س س س س س س س س س سسد الفقي س س س س س س س س س س س اليوسس س س س س س س س س سسفي لكس س س س س س س س س س سسم‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س مموعة الشيخ لوطف ال‪.‬‬

‫ح س س س س س س س س س سسرب لع س س س س س س س س س سسدائكم ح س س س س س س س س س سسرب معمان س س س س س س س س س سسدهما‬


‫الشيخ ممد الضبيي بن يوسف بن َس نسبمار النعيمي‬ ‫جماء ف أنوار البدرين بأنه العمال الءزاهد العمابد التقي الشيخ ممسسد بسن يوسف ابسن علسسي‬ ‫بن كنبمار الضبيي النعيمي أصلً ‪ ،‬البلدي مسكنماً ومولداً ومنشئًما‪ .‬له ديوان شسعر فس مراثسسي‬ ‫السسسي ‪ ، 7‬ولسه مقتسسل السسسي وشسعره نفيسسس‪ .‬كسسمان مشسسرغولً بمالسسدرس ل يكسسل منسسه ‪ ،‬كسسثي‬ ‫العبمادة ملزمماً للدعماء ل يل منه ول يفمارق ) مصبماح التمهجد ( أبداً ‪ ،‬أدام ال سلمته وأقمام‬ ‫كرامته‪ .‬وقمال ف ) اللؤلؤة ( ف وصفه ‪:‬‬ ‫وك مان هسسذا الشسسيخ فقيمه سماً عمابسسداً صسسمالماً ملزم ماً لصسسبماح الشسسيخ والعمسسل بسسما فيسسه ‪ ،‬ولسه‬ ‫ديسوان حسسسن فس مراثسسي أهسسل السسبيت ‪ ، :‬وله مقتسسل السسسي )ع( وشعر نفيسسس بليسسغ ‪ ،‬تسسوف فس‬ ‫بلدة القوطيف وانه بعد ان كمان فيمهما مضى إل البحرين وهي فس أيسسدي السوارج فكسسمانت هنسماك‬ ‫فت وحروب فجرح هذا الشيخ جروحماً مؤثرة ‪ ،‬رحل بعد ذلك إل القوطيسسف وبقسسي أيمامسماً قليلسسة‬ ‫وتسوف ; ودفسسن ف س مقسسبة البماكسة وذلسسك ف س شسسمهر ذي القعسسدة ال سرام سسسنة ‪ 1130‬هس س انتمهسسى‬ ‫كلمه‪ .‬وقمال الشيخ الوطمهران ف الذريعة ‪:‬‬ ‫ديس سوان الش سسيخ مم سسد ب سسن يوسسسف ب سسن عل سسي ب سسن كمب سسمار الض سسبيي النعيم سسي البلدي ‪،‬‬ ‫الشسسمهيد بيسسد ال سوارج سسسنة ‪ 1131‬كمسسما ف س ) الفيسسض القدسسسي ( أو سسسنة ‪ 1130‬كمسسما ف س‬ ‫) اللؤلؤة ( وهو من تلميذ الشيخ ممد بن مماجد البحران والسسيد السدث الءزائسري ‪ ،‬ويروي‬ ‫عنه الشيخ عبد الس السسمماهيجي كمسما فس إجسمازته‪ .‬وديسوانه هسذا فس الراثسي كمسما ذكر فس أنسوار‬ ‫البسسدرين وغيسسه‪ .‬انتمهسسى عسسن الذريعسسة س قسسسم السسديوان ص ‪ 28‬تسست عن سوان ) ابسسن كمبسسمار ( ث س‬ ‫تت عنوان ‪ :‬ممد‪ .‬قمال ‪:‬‬ ‫ممد بن يوسف بن علي بن كنبمار البلدي البحران تلميذ الشيخ سليممان بن‬


‫عبد ال السماحوزي مسّر فس ص ‪ 28‬بعنسوان ‪ :‬ابسن كمبسمار‪ .‬وأورد الشسيخ لوطسف الس الدحفصسي‬ ‫بعض مراثيه ف مموعته الت كتبمهما لنفسه بوطه اليد ف سنة ‪.1201‬‬ ‫وقمال السيد المي ف العيمان ‪ :‬ممد بن يوسف الوطي البحران‪ .‬تسسوف سسسنة ‪1130‬‬ ‫كمان عمالماً ريماضيماً وفقيمهماً مسدثماً ذكره صسماحب اللؤلؤة وخماتسة السستدركمات وتتمسة أمسل المسل‪.‬‬ ‫قمال ف لؤلؤة البحرين ‪ :‬كمان مماهراً ف العلوم العقلية والفلكية والريماضسسية والندسسسية والسسسماب‪.‬‬ ‫والعلمماء تقرأ عليه ولكنه ل يؤلف‪.‬‬ ‫وذكره صسسماحب أمسسل المسسل فقسسمال ‪ :‬الشسسيخ ممسسد بسسن يوسف البحرانس مسسسكنماً الوطسسي‬ ‫مولداً فماضسسل مسسماهر ف س أكسسثر العلسسوم مسسن الفقسسه والكلم والريماضسسة ‪ ،‬أديسسب شسسماعر ‪ ،‬لسسه ح سواش‬ ‫كسسثية وتقيقسسمات لوطيفسسة ‪ ،‬وله رسمائل ف س النجسسوم ‪ ،‬مسسن العماص سرين‪ .‬وترجم لسسه أيضسسما صسسماحب‬ ‫) أنوار البدرين ( وقمال ‪ :‬الشيخ ممد بن يوسف بن صمال القماب البحرانس ‪ ،‬وكمان أصسسله مسسن‬ ‫الط ‪ ،‬وكمان أعجوبة ف السخماء وحسن النوطق واللمهجة والصلبة فس السسدين والشسسجماعة علسسى‬ ‫العتدين ‪ ،‬وقد جع بي درجت العلم والعمل الذين بمما غماية المل‪.‬‬ ‫وللشيخ ممد بن يوسف البلدي ‪:‬‬ ‫سس س س س س س س س س س سسرى وف س س س س س س س س س سسد شس س س س س س س س س س سسوقي والنس س س س س س س س س س سسمام رق س س س س س س س س س س ود‬ ‫فع س س س س س س س س س س س س س س سّرس م س س س س س س س س س س س س س سسذعور الن س س س س س س س س س س س س س سسمان بك س س س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫وقس س س س س س س س س س سسد ش س س س س س س س س س س س سّف هس وفس س س س س س س س س س سسد مقيس س س س س س س س س س س سسم بأرض س س س س س س س س س س س مهما‬

‫يس س س س س س س س س س س س س سّح دموع س س س س س س س س س س س س ماً مس س س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س س سّن جس س س س س س س س س س س س سسود‬ ‫فن س س س س س س س س س س س س س س س سسمازله ك س س س س س س س س س س س س س س س سسرب هن س س س س س س س س س س س س س س س سسماك جمهي س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ملبسس س س س س س س س س س س س س س سسمهم بي س س س س س س س س س س س س س س س اللئس س س س س س س س س س س س س س سسك سس س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫ملئكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة تقديسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهم وثنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماؤهم‬

‫وتس س س س س س س س س س س س س س سسبيحمهم ن س س س س س س س س س س س س س سسدب علي س س س س س س س س س س س س س سسه مدي س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وتجي س س س س س س س س س س س سسدهم ن س س س س س س س س س س س سسدب الس س س س س س س س س س س س سسي ورهوط س س س س س س س س س س س سسه‬

‫غ س س س س س س س س س س س س س س سسداة أص س س س س س س س س س س س س س س سسيبوا بمالفظم س س س س س س س س س س س س س س سسما وأبي س س س س س س س س س س س س س س سسدوا‬

‫مقيم س س س س س س س س س س س سسون ح س س س س س س س س س س س سسول الق س س س س س س س س س س س سسب يبك س س س س س س س س س س س سسون رزءه‬

‫ولي س س س س س س س س س س سسس ل س س س س س س س س س س سسم ن س س س س س س س س س س سسو الس س س س س س س س س س س سسمماء ص س س س س س س س س س س سسعود‬

‫في س س س س س س س س سسما غفل س س س س س س س س سسة ع س س س س س س س س سسن نكب س س س س س س س س سسة عس س س س س س س س س سّم غّم مه س س س س س س س س س سما‬

‫وحمادثس س س س س س س س س س س س س س س س سسة منمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما البس س س س س س س س س س س س س س س س سسمال تيس س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫أيرشس س س س س س س س س س س س س س فه الخت س س س س س س س س س س س س س سسمار س س س س س س س س س س س س س س سسنماً ومبس س س س س س س س س س س س س س سسمماً‬

‫أي س س س س س س س س س سستك ملق س س س س س س س س س سسى ب س س س س س س س س س سسمالعرى س س س س س س س س س س سسيد ال س س س س س س س س س سسورى‬

‫ويقرع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ه بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماليءزران يءزي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س د‬ ‫ويكس س س س س س س س س س سسوه م س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س سسور الريس س س س س س س س س س ماح ص س س س س س س س س س سسعيد‬


‫حنين س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س سسى تلس س س س س س س س س سسك السس س س س س س س س س سسوم بك س س س س س س س س س سربل‬ ‫حنين س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س سسى تلس س س س س س س س س سسك السس س س س س س س س س سسبمايما ولوع س س س س س س س س سست‬

‫لق س س س س س س س س س س س سسى ب س س س س س س س س س س س سسمالعرا م س س س س س س س س س س س سسما ض س س س س س س س س س س س سسممهّن ل س س س س س س س س س س س سسود‬

‫ووج س س س س س س س س س س دي جدي س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س سسما علي س س س س س س س س س س سسه مءزي س س س س س س س س س س د‬

‫حنين س س س س س س س س س س س عليمه س س س س س س س س س سسما ي س س س س س س س س س سسوم أمس س س س س س س س س س سست أس س س س س س س س س س سسية‬

‫وأكتمافمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بمالص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبحية س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫وهي س س س س س س س س س س س س س سس ج أحءزان س س س س س س س س س س س س س س س وحّرمن س س س س س س س س س س س س س س س الك س س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫مقمالس س س س س س س س س س سسة أخس س س س س س س س س س سست السس س س س س س س س س س سسبط وهس س س س س س س س س سسو يس س س س س س س س س س سسود‬

‫أل ب س س س س س س س س س س س س س س سسأب م س س س س س س س س س س س س س س سسن ل بعي س س س س س س س س س س س س س س سسد فيت س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫فيمس س س س س س س س سسي كم س س س س س س س سسن ق س س س س س س س سسد غ س س س س س س س سسماب ثس س س س س س س س س يع س س س س س س س سسود‬

‫أل ب س س س س س س س س س س س س سسأب م س س س س س س س س س س س س سسن ل جريس س س س س س س س س س س س س ح فيؤتس س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫فت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذهب آلٌم ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه وتبي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫في س س س س س س س س س س سسما آل يماس س س س س س س س س س س سسي وي س س س س س س س س س سسما راي س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س سسدى‬

‫مص س س س س س س س س س س س س س سسمابكم ط س س س س س س س س س س س س س سسول الءزم س س س س س س س س س س س س س مان جدي س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ول س س س س س س س س يبس س س س س س س س س سسل إل أن ينس س س س س س س س س سسمادى مس س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س سسمما‬

‫بمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديكم إذ تقتفيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه جن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫فتص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبح أعلم الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب خوافق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫وسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابقة والشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرف يعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫هنمال س س س س س س س س س سسك تس س س س س س س س س س سسلو أنف س س س س س س س س س سسس ط س س س س س س س س س سسمال حءزن س س س س س س س س س ما‬

‫ويمهنس س س س س س س س س س س س س س س العُبَي س س س س س س س س س س س س س سَد اليوس س س س س س س س س س س س س سسفي هج س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫***‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س سسدونكم من س س س س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س س س س سسذي يس س س س س س س س س س س س س س سستوطيعه‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن مموعة الشيخ لوطف ال‪.‬‬

‫قصس س س س س س س س س سسمائد مس س س س س س س س س سسما خس س س س س س س س س سسمابت لس س س س س س س س س سسن قصس س س س س س س س س سسود‬

‫)‪(1‬‬


‫الشيخ فرج الخطي‬ ‫المتوفي ‪1135‬‬

‫نفظس س س س س س س س س س س س س س سسرت عين س س س س س س س س س س س س س س س فلس س س س س س س س س س س س س س سسم أدِر ضس س س س س س س س س س س س س س سسبماءا‬

‫أو غص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسونماً ممائس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات أم نس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫حي س س س س س س س س س س س س س س س س جئن س س س س س س س س س س س س س س سسما برب س س س س س س س س س س س س س س س وادي النق س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ورن س س س س س س س س س س س س س س س س ت عين س س س س س س س س س س س س س س س س س لس س س س س س س س س س س س س س س س سسود وجمهمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫بع س س س س س س س س س س س س س س سسدمما ُج بسن س س س س س س س س س س س س س س سسما ُربماه س س س س س س س س س س س س س س سسما والفض س س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫يج س س س س س س س س س س س س س سسل الب س س س س س س س س س س س س س سسدر إذا الب س س س س س س س س س س س س س سسدر أض س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫وإذا م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أقبل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست مماش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسية‬

‫تج س س س س س س س س س س س س سسل الرغص س س س س س س س س س س س س سسن انعوطماف س س س س س س س س س س س س س سماً وانثن س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫قس س س س س س س س س س سسد كسس س س س س س س س س س سسى الليس س س س س س س س س س سسل ظلم س س س س س س س س س س سماً شس س س س س س س س س س سسعرهما‬

‫وميماه س س س س س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س س س س س سسى الص س س س س س س س س س س س س س سسبح ضس س س س س س س س س س س س س س سيماءا‬

‫والتف س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات الريس س س س س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن لفتتمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫واقتن س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سسن قس س س س س س س س س س سسدهما الرم س س س س س س س س س س ح اسس س س س س س س س س س سستواءا‬

‫جع س س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س س سسما بيس س س س س س س س س س س س س ش س س س س س س س س س س س سسس ودجس س س س س س س س س س س س سماً‬

‫م س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسعنما ص س س س س س س س س س س سسحب اللي س س س س س س س س س س سسل ذكس س س س س س س س س س س ماءا‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س سسأتتن وه س س س س س س س س س س س س س س س س ي تبس س س س س س س س س س س س س س س س سسدي غنجس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫فمالتقينس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما وتعمانقنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما في س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫َم س س س س س س س س س س س نس يش س س س س س س س س س سسممهما ظنمه س س س س س س س س س سسما تب س س س س س س س س س سسدي الي س س س س س س س س س سسماءا‬

‫ص س س س س س س س س س س سسماح م س س س س س س س س س س سسما أحس س س س س س س س س س س سسن ذي س س س س س س س س س س سسماك اللق س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫ث س س س س س س س س س س س س س س بتنس س س س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س س س عفس س س س س س س س س س س س س سسماف وتق س س س س س س س س س س س س س سًى‬ ‫لس س س س س س س س س س أج س س س س س س س س سسد لس س س س س س س س س س م س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س سسبيب غيهس س س س س س س س س ما‬

‫وعنس س س س س س س س س س س س س س س س سسماق قس س س س س س س س س س س س س س س س سسد ترّدينس س س س س س س س س س س س س س س س سسما كسس س س س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬ ‫م س س س س س س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س س س س س س سسدا آل الن س س س س س س س س س س س س س س سسب الص س س س س س س س س س س س س س س سسفيماءا‬

‫فمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم الج س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫خلقس س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س س سّل أرض س س س س س س س س س س س ماً وس س س س س س س س س س س س ماءا‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س س س س س م الرحس س س س س س س س س س س س س س س س س ة للخلس س س س س س س س س س س س س س س س س سسق بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س سسدفع ال س س س س س س س س س س س س س س س س ع س س س س س س س س س س س س س س سسن الل س س س س س س س س س س س س س س سسق البلءا‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س سسم يش س س س س س س س س س س س س س س س س سسفع للعماص س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫يس س س س س س س س س س س س س سسوم حشس س س س س س س س س س س س س سسر النس س س س س س س س س س س س س سسماس إذ لشس س س س س س س س س س س س س سسفعماءا‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س سّر قلس س س س س س س س س س س س س سسب لس س س س س س س س س س س س س سسم قس س س س س س س س س س س س س سسد جّرع س س س س س س س س س س س س س س وا‬

‫غصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسص الكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرب بلًء وعنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫بعض س س س س س س س سسمهم م س س س س س س س سسمات خض س س س س س س س سسيب الش س س س س س س س سسيب م س س س س س س س سسن‬

‫ض منمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬ ‫وقضس س س س س س س س س س س س س س س سسى بمالسس س س س س س س س س س س س س س س سسم بع س س س س س س س س س س س س س س س س ٌ‬

‫ذاك َم س س س س س س س س س س س س س س س س س نس جس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء بس س س س س س س س س س س س س س س س سسأهليه إل س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫نص س س س س س س س س س س س س س س س س س سرته فتي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد طمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرت‬

‫ض س س س س س س س س س س سربة ه س س س س س س س س س س سّد تس م س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س سسدين البن س س س س س س س س س س سسماءا‬ ‫وقض س س س س س س س س س س س سسى بعض س س س س س س س س س س س سسمهم ل س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س سسرو م س س س س س س س س س س س سسماءا‬ ‫ط الب س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬ ‫أرض ك س س س س س س س س س س س س س سسرب وب س س س س س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫وزك س س س س س س س س س س س س س س ت أصس س س س س س س س س س س س س س س س سسل وفرعس س س س س س س س س س س س س س س س ما ونس س س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬


‫ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماجروا ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأرواحمهم‬

‫وأب س س س س س س س س س س س س س س س س سوا إل الرض س س س س س س س س س س س س س س س س ما منس س س س س س س س س س س س س س س س سسه ج س س س س س س س س س س س س س س س س سءزاءا‬

‫وكف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهم مفخس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراً أن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫مس س س س س س س س س س س سسع خي س س س س س س س س س س س س اللس س س س س س س س س س س سسق م س س س س س س س س س س سسماتوا شس س س س س س س س س س س سسمهداءا‬

‫وبق س س س س س س س س س سسى اب س س س س س س س س س سسن الص س س س س س س س س س سسوطفى م س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س سسدهم‬

‫مف س س س س س س س س س سسرداً والي س س س س س س س س س سسش ق س س س س س س س س س سسد سس س س س س س س س س س سّد الفض س س س س س س س س س سسماءا‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س س سسمام فيمه س س س س س س س س س س س س س س س سسم خماطبس س س س س س س س س س س س س س س س سماً يرش س س س س س س س س س س س س س س س دهم‬

‫للمه س س س س س س س س س سسدى لس س س س س س س س س سسو تس س س س س س س س س س سسمع الصس س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س سسدعماءا‬

‫فمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذ السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبط رأى أنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫لس س س س س س س س س س س ييبس س س س س س س س س س سوا بس س س س س س س س س س سسوى الس س س س س س س س س س سسيف الن س س س س س س س س س سسداءا‬

‫زلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ءزل الرض إلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أن حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبوا‬

‫أن ي س س س س س س س س س س س س س س سسوم الوع س س س س س س س س س س س س س سسد ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالءزلءزال ج س س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫موقس س س س س س س س س س س سسف قس س س س س س س س س س س س سسد أظلس س س س س س س س س س س س سسم الكس س س س س س س س س س س س سسون بس س س س س س س س س س س س سسه‬

‫غيس س س س س س س س س س س س وج س س س س س س س س س س ه الس س س س س س س س س س س سسبط ي س س س س س س س س س س سسءزداد ضس س س س س س س س س س س سيماءا‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوته رع س س س س س س س س س س س س س س س س س ٌد وب س س س س س س س س س س س س س س س س سسرٌق سس س س س س س س س س س س س س س س س س سسيفه‬

‫والرغبس س س س س س س س س س سسمار الرغيس س س س س س س س س س سسم قس س س س س س س س س س سسد غوطّس س س س س س س س س س سما السس س س س س س س س س س سسمماءا‬

‫ث هماطس س س س س س س س س س س س س س س سسل‬ ‫ودمس س س س س س س س س س س س س س س سسماء السس س س س س س س س س س س س س س س سسد غي س س س س س س س س س س س س س س س س ٌ‬ ‫ه س س س س س س س س س س س س س س س سسو واللق ل س س س س س س س س س س س س س س س سسو ش س س س س س س س س س س س س س س س سسماء م س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫م س س س س س س س س س س س سسذ مه س س س س س س س س س س س سسى ص س س س س س س س س س س س س سّي ب س س س س س س س س س س س س سراً ك س س س س س س س س س س س س سربلءا‬

‫م س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س سواه الكس س س س س س س س سسون لك س س س س س س س سسن ل س س س س س س س سسن يش س س س س س س س سسماءا‬

‫ومس س س س س س س س س س س سسذ ال س س س س س س س س س س س س س دع س س س س س س س س س س س سسما السس س س س س س س س س س س س سسبط هس س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماجداً لس س س س س س س س س س س س س س س س س س ش س س س س س س س س س س س س س س س س سسكراً وثن س س س س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫فبكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسروح وأملك السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمما‬

‫والمس س س س س س س س س س س س س سسمادات بكس س س س س س س س س س س س س سست حءزن س س س س س س س س س س س س س ماً دمس س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫ي رزء أحس س س س س س س س س س س س س س س س سسءزن الختس س س س س س س س س س س س س س س س سسمار والرتضس س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬ ‫أّ‬

‫والنبي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما والوص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيماءا‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س س س س سسه فماطم س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الءزهس س س س س س س س س س س س س س س س س را غ س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت‬ ‫ومض س س س س س س س س س س س س س س سسى الِوط س س س س س س س س س س س س س س س رسف حءزين س س س س س س س س س س س س س س سماً بماكي س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س سسماهلً من س س س س س س س س س س س س س سسذعراً ينح س س س س س س س س س س س س س سسو النس س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫فخرجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ن الفماطميس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ثكلً ين س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدبن كمهفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً ورج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماءا‬

‫لس س س س س س س س س سسف نفسس س س س س س س س س سسي خرجس س س س س س س س س ت مس س س س س س س س س سسن خس س س س س س س س س سسدرهما‬

‫وهس س س س س س س س س س س ي م س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س سسد عرف س س س س س س س س س س ت إل الب س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫وسس س س س س س س س س س س س س س س سسرى العس س س س س س س س س س س س س س س س سسدا ب س س س س س س س س س س س س س س س سسما حماسس س س س س س س س س س س س س س س س سسرة‬

‫جعلس س س س س س س س س س س س س س سست للس س س س س س س س س س س س س س سسوجه أيس س س س س س س س س س س س س س سسديمهما غوطس س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫أيمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمس أل ل ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبءزغي‬ ‫أيمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحب أل ل توط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسري‬

‫فنس س س س س س س س س س س س س س س سسماء الس س س س س س س س س س س س س س س سسبط ُسس س س س س س س س س س س س س س س س لّسب ال س س س س س س س س س س س س س س سسرداءا‬

‫فبن س س س س س س س س س س س سسمات الص س س س س س س س س س س س سسوطفى تش س س س س س س س س س س س سسكوا لفظم س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫يس س س س س س س س س س سسما بن س س س س س س س س س س س أحس س س س س س س س س س سسد قس س س س س س س س س س سسد فس س س س س س س س س س سسماز الس س س س س س س س س س سسذي‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س غ س س س س س س س س س س س س سسد كنت س س س س س س س س س س س س سسم الي س س س س س س س س س س س س سسه ش س س س س س س س س س س س س سسفعماءا‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س سسرج يرج س س س س س س س س س س س س س و م س س س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س س س بك س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن كشكول الشيخ يوسف البحران‪.‬‬

‫ث س س س س س س س س س س س س س س سسماكل تبكي س س س س س س س س س س س س س س سسه ص س س س س س س س س س س س س س س سسبحما ومس س س س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫فرج س س س س س س س ماً ُينج س س س س س س س سسي إذا ف س س س س س س س س س الش س س س س س س س سسر ج س س س س س س س سسماءا‬


‫هسسو العلمسسة الشسسيخ فجسسر بسسن ممسسد الوطسسي العسسروف بمالسسمادح العماصسسر للعلمسسة الشسسيخ‬ ‫يوسف مؤلف الدائق وأمثمالما من الكتسسب العلميسة المامسسة أحسسد علمسسماء آل عمسران ذكره مؤلف‬ ‫أنوار البدرين بما نصه ‪ :‬ومنمهم الديب الريب الشماعر الصمال الشيخ فرج المادح الوطي كسسمان‬ ‫; من شعراء أهسل السبيت ‪ :‬وممادحيمهم وهماجي اعسدائمهم ومبرغضسيمهم وقد وقفست لسه علسى شسعر‬ ‫كثي من هذا القبيل ف الدح لم )ع(‪ .‬انتمهى‪.‬‬ ‫توف رحه ال تعمال ف حدود سنة ‪ 1135‬ترغمده ال برحته )‪.(2‬‬ ‫وذكر لسسه الشسسيخ يوسف العصسسفوري فس كشسسكوله شسسعراً كسسثياً تفظمهسسر منسسه جللسسة قسسدره‬ ‫وبراعته العلمية‪ .‬وف مسودة تماريخ العصفوري البوشمهري الشسيخ ممسسد علسسي بسن ممسد تقسسي مسما‬ ‫نصه ‪ :‬الشيخ فرج الوطي البحران هو مسترغن عن اللقماب ومن الشمهورين بي الصحماب ‪،‬‬ ‫له ديوان كبي ف ملدات غي كتماب الدائح والراثسسي ‪ ،‬ومن جلسسة قصسسمائد البديعسة مسسما موطلعمهسسما‬ ‫‪:‬‬ ‫اس س س س س س س س س سسعت س س س س س س س س س سسجع ال س س س س س س س س سسورق س س س س س س س س س سسماعة غ س س س س س س س س سسردوا‬

‫ف س س س س س س س س س سسوق الرغص س س س س س س س س س سسون ون س س س س س س س س سسوم عينس س س س س س س س س س س شس س س س س س س س س س سّردوا‬

‫س س س س س س س س س س س س س سسجعوا فعين س س س س س س س س س س س س س ل ت س س س س س س س س س س س س سسف دموعمه س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س س س س سبما ونس س س س س س س س س س س س س س س سسمار ص س س س س س س س س س س س س س س س س سبمابت ل ت س س س س س س س س س س س س س س س سسبد‬

‫إل ان قمال ‪:‬‬

‫وقمال صماحب ) تفة أهل اليمان ف تراجم علمماء آل عمران ( ‪:‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س شعراء القوطيف‪.‬‬


‫ومنمهم العمال الشيخ فرج بن ممد من آل عمران الكن بأب الفتح اللقب بمالمادح وقد‬ ‫ذكسره السستجم ف س الن سوار أيض سماً كسسمان مسسن شسسعراء أهسسل السسبيت ‪ :‬ومسمادحيمهم وهسماجي أعسسدائمهم‬ ‫ومبرغضيمهم ‪ ،‬رأيت لسه ديسوان شسعر عنسد بعسض الصسدقماء مسن أهسمال القوطيسف قسد اشستمل علسى‬ ‫خس وعشرين قصيدة ف مدح العصومي الربعة عشر ‪ ، :‬واشتمل أيضماً على مفردات تبلسغ‬ ‫سسستة وخسسسي بيت سماً ‪ ،‬وقيسسل ان لسسه دي سوان شسسعر كسسبي ف س ملسسدات وقسد ذكسر شسسوطراً مسسن شسسعره‬ ‫صسسماحب السسدائق فس كشسسكوله فس مواضسسع عديسسدة ‪ ،‬وكل َمس نس تأمسسل شسسعره عسسرف جللسسة قسسدره‬ ‫ورتبته العلمية ومكمانته السمامية ‪ ،‬ول بأس بذكر بعض الفردات من ديوانه قمال ‪:‬‬ ‫ق س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س سسن ش س س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س س ارتس س س س س س س س س داد أن س س س س س س س س سسماٍس‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س يءزالس س س س س س س س س س س س س سوا م س س س س س س س س س س س س سسع الن س س س س س س س س س س س س سسب جلوس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وبرغ س س س س س س س س س س س س س س س سوا بع س س س س س س س س س س س س س س س سسده علس س س س س س س س س س س س س س س سسى الل ط س س س س س س س س س س س س س س س سراً‬

‫) إن ق س س س س س س س سسمارون ك س س س س س س س سسمان م س س س س س س س سسن ق س س س س س س س سسوم موسس س س س س س س سسى (‬

‫أقسسول وعلسسى تقسسدير ان يكسسون هسسذا الفماضسسل مسسن آل عم سران فيحتمسسل أن يكسسون أخ سماً‬ ‫للشيخ حسي الذكور‪ .‬وله ف الممام السي ‪ 7‬قصيدة أولما ‪:‬‬ ‫هل رأي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست هلل عماش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوراء‬

‫تب س س س س س س س س س س س س س س س س سسدو ك س س س س س س س س س س س س س س س س سسآبته لعيس س س س س س س س س س س س س س س س س س الرائ س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وله ‪:‬‬ ‫هل م س س س س س س س س س س س س سسررت عل س س س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س س س سسديمار بكس س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫ل س س س س س س س س س س س س سستى عفظي س س س س س س س س س س س س سسم الك س س س س س س س س س س س س سسرب فيمه س س س س س س س س س س س س سسما والبل‬

‫قسسمال صسسماحب التحفسسة ‪ :‬رأيسست للشسسيخ فسسرج ديوان سماً عنسسد السسماج عبسسد ال س بسسن نصسسر ال س‬ ‫التوف سنة ‪ 1374‬وقد اشتمل على ‪ 25‬قصيدة ف مدح العصسسومي الربعسسة عشسسر ‪ ، :‬كمسما‬ ‫اشتمل على مفردات ف مدحمهم أيضماً فمن قوله ‪:‬‬

‫حي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر الكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرار ل يبرغض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ك س س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س س سسن يرغض س س س س س س س س س س س س سسب م س س س س س س س س س س س س سسما قلت س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫غي س س س س س س س س س س س س س نرغ س س س س س س س س س س س سسل أّم س س س س س س س س س س س س س هس الش س س س س س س س س س س س سسوهما زنس س س س س س س س س س س س ت‬

‫) سس س س س س س س س س س س س سسر بس س س س س س س س س س س س سسديوار ضس س س س س س س س س س س س سسروري ميءزن س س س س س س س س س س س س ت (‬


‫الشيخ فرج ال الحويزي‬ ‫الشيخ فرج ال الويءزي التوف ‪ 1141‬من قصيدة ف الممام السي )ع( ‪:‬‬ ‫فمانس س س س س س س س س س س س سسما الأسس س س س س س س س س س س س سسور ف س س س س س س س س س س س س س قيس س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س أج س س س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س س س سسما اقماس س س س س س س س س س س س س سسي ح س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫غي س س س س س س س س س س س س س س س س س حس س س س س س س س س س س س س س س س سسب للنس س س س س س س س س س س س س س س س سسب الصس س س س س س س س س س س س س س س س سسوطفى‬

‫وعلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي الرتضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى أهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل العل‬

‫وبني س س س س س س س س س س س س س س س س سسه خيس س س س س س س س س س س س س س س س س س آل فس س س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسورى‬

‫نقب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماءاً نب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماءاً نبل‬

‫ل تسس س س س س س س س س س س س س س س سسل عم س س س س س س س س س س س س س س س سسما حبس س س س س س س س س س س س س س س سسماهم رب س س س س س س س س س س س س س س س م‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسباً إل الكت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب النس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزل‬

‫أوضس س س س س س س س س س س سسح ال س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س سسم ن س س س س س س س س س س س سس ج ال س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫مث س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س سسما اخت س س س س س س س س سسمار ل س س س س س س س س سسم عق س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س سسول‬

‫خي س س س س س س س س س س س س س س س أه س س س س س س س س س س س س س سسل الرض ج س س س س س س س س س س س س س سسوداً وإب س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ومضس س س س س س س س س س س س س س س سسماءاً سس س س س س س س س س س س س س س س سسل بس س س س س س س س س س س س س س س سسذي ك س س س س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫إذ ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب اص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحمابه جن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهتم‬

‫فرأؤهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما نص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب عيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مّثل‬

‫فماس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستمماتوا وأب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارمه‬

‫ففس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدوه برق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماب وطل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫واقتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمن ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيض أجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماممهم‬

‫مفص س س س س س س س س س س س س س س سسل ق س س س س س س س س س س س س س س سسد وّزعتمه س س س س س س س س س س س س س س سسما مفص س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ومض س س س س س س س س سسى س س س س س س س س س سسيف القض س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س س سسدهم‬

‫يب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفي ويثنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س المل‬

‫ويسس س س س س س س س س س س س س س س س س سسيل النمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسر منمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدم‬

‫مّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه العف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر وع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمافته الفل‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س سسمانثن ف س س س س س س س س س س س س س س س سسوق ال س س س س س س س س س س س س س س س سسثرى جثم س س س س س س س س س س س س س س س سسمانه‬

‫ورق س س س س س س س س س س س س س س س ى ال س س س س س س س س س س س س س س س سرأس الع س س س س س س س س س س س س س س س سوال ال س س س س س س س س س س س س س س س سسذبل‬

‫عسسن السسديوان الخوطسسوط بسسط الشسسيخ ممسسد السسمماوي فس مكتبسسة المسسمام الكيسسم العمامسسة‬ ‫برقم ‪ 633‬قسم الخوطوطمات‪.‬‬


‫الشسسيخ فسسرج الس بسسن ممسسد بسسن درويش بسسن ممسسد بسسن حسسسي بسسن جسسمال السسدين بسسن اكب‬ ‫الويءزي‪ .‬قمال ف أمل المل ‪ :‬فماضل مقق شسماعر أديسسب معماصسر ‪ ،‬ونعتسه فس روضمات النسمات‬ ‫بمالكيم البمارع والديب المامع هو معماصر لصماحب ريماض العلمماء ذكره ونفى عنه الفضيلة‪.‬‬ ‫» مؤلفماته « ‪:‬‬ ‫ل سسه مؤلف سسمات ك سسثية ‪ :‬منمه سسما كت سسماب الرجس مال الوسسسوم بماي سسماز الق سسمال وهسسو كت سسماب ك سسبي‬ ‫مشسستمل علسسى قسسسمي الول ف س الماصسسة والثسسمان ف س العمامسسة علسسى نسس ج ري ماض العلمسسماء والرقعسسة‬ ‫وكتماب كبي ف الكلم يشتمل على الفرق الثلث والسبعي وكتماب الرغمايسة فس النوطسق والكلم‬ ‫علسسى نسس ج التجريد للمحقسسق الوطوسي ‪ ،‬وكتسسماب الصسسفوة فس الصسسول علسسى نسس ج الءزبدة للشسسيخ‬ ‫البمهمائي ‪ ،‬وتذكرة العنوان على طراز عجيب بعض الفماظمهما بمالسواد وبعضمهما بمالمرة ُيقرأ طسسولً‬ ‫وعرض ماً فسسمالموع علسسم واحسسد وكل سسسوطر مسسن المسسرة علسسم فس النحسسو والنوطسسق والعربيسسة والعسسروض‬ ‫ووج ه تسسسميته بتسسذكرة العن سوان بسسذا السسسم ان بعسسض العمامسسة ألسسف كتماب سماً سسسماه عن سوان الشسسرف‬ ‫يشسستمل علسسى العلسسوم السسذكورة ‪ :‬فقسسه الشسسمافعي وعلسسم النحسسو والتماري خ والعسسروض والق سواف وس ع‬ ‫التجم بذلك وتعجب جماعة من أهل اللس فعمسل » ره « هسذا الكتسماب قبسل ان يسرى ذلسك‬ ‫الكتسسماب ولسه شسسرح تش سريح الفلك للبمهسسمائي ومنفظومسة ف س العسسمان والبيسسمان نفظسسم شسسرح تلخيسسص‬ ‫الفتماح للعلمة التفتمازان من غي زيمادة ول نقصمان إل فس الستتيب كمسما فس ريماض العلمسماء وله‬ ‫التفسي وكتماب تماريخ ورسمالة ف السماب ‪ ،‬وشرح خلصة السماب والكتماب قيسد الرغمايسة وهو‬ ‫شسسرح علسسى كتسسماب الرغمايسسة السسذكور وديسوان شسسعر‪ .‬تسسوف كمسسما فس الكسواكب النتسسثرة سسسنة ‪1141‬‬ ‫ومن شعره قوله ‪:‬‬


‫أحس س س س س س س س سسن إلس س س س س س س س س م س س س س س س س سسن ق س س س س س س س سسد أس س س س س س س س سسماءك فعل س س س س س س س سسه‬

‫ان كنس س س س س س س سست ت س س س س س س سسوجس م س س س س س س سسن إس س س س س س س سسماءته العوطس س س س س س س سسب‬

‫وانفظ س س س س س س س س س س سسر إل س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س سسنع النخي س س س س س س س س س س سسل فإن س س س س س س س س س س سسما‬

‫ترم س س س س س س س س ى الج س س س س س س س س سسمارة وه س س س س س س س س ي ترم س س س س س س س س ي ب س س س س س س س س سسمالرطب‬

‫وقمال السسسيد المي س ف س العيسسمان ‪ :‬الشسسيخ فسسرج ال س بسسن ممسسد السسويءزي اسسسه أحسسد بسسن‬ ‫درويش بن ممد بن حسي بن كممال الدين بن أكب مرد البلي الويءزي السسمائري الءزرعماوي‬ ‫‪ ،‬وف بعض القماممات ‪ :‬الول فرج ال بن ممد بن درويش ابن ممد بن السي بن حماد بن‬ ‫أكب الويءزي معماصر لصماحب الوسمائل ممد ابسن السسن بسن السسر العسماملي‪ .‬ثس سسماق مؤلفسسماته‬ ‫علسسى نسسو مسسما تقسسدم ‪ ،‬وقمال الشسسيخ جعفسسر مبوبة لسسه رثماء فس الئمسسة الثنس عشسسر صسسلوات الس‬ ‫عليمهم‪.‬‬ ‫وله ممسماً أبيمات ابن الدلل ‪:‬‬ ‫ت نصس س س س س س س س س س س س س سسيحة الخ س س س س س س س س س س س س س سوان‬ ‫اسس س س س س س س س س س س س س سسع هس س س س س س س س س س س س س سسدي َ‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما أيمه س س س س س س س س س س سسما العب س س س س س س س س س س سسد الض س س س س س س س س س س سسعيف ال س س س س س س س س س س سسمان‬

‫وان س س س س س س س س س س س س س س سسض ل س س س س س س س س س س س س س س سسما عجلً برغي س س س س س س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س س س س س س س سواِن‬

‫زر ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالرغري الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال الربس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مان‬

‫كنءز العلوم ومعدن اليمان‬ ‫واس س س س س س س س س س سسأل هن س س س س س س س س س سسماك الس س س س س س س س س س س واجع س س س س س س س س س سسل اح س س س س س س س س س سسداً‬

‫والع س س س س س س س س س س س س س س سستة الس س س س س س س س س س س س س س س سسمادين من س س س س س س س س س س س س س س سسه مقص س س س س س س س س س س س س س س سسدا‬

‫واخض س س س س س س س س س س س س س سسع لي س س س س س س س س س س س س س سسدرة وأوس س س س س س س س س س س س س سسعه الن س س س س س س س س س س س س س سسدا‬

‫وقس س س س س س سسل الس س س س س س س سسلم علي س س س س س س سسك ي س س س س س س سسما عل س س س س س س سسم ال س س س س س س سسدى‬

‫يما أيمهما النبأ العيفظم الشأن‬ ‫ي س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س سسن ل س س س س س س س س سسه الرح س س س س س س س س ن شس س س س س س س س س سّرف أص س س س س س س س س سسله‬

‫وحب س س س س س س س س س س س س س س س سسماه فماطم س س س س س س س س س س س س س س س سسة البتول س س س س س س س س س س س س س س سسة أهل س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وأحلّس س س س س س س س س س س س س س س س سسه العليس س س س س س س س س س س س س س س س سسما وطّمه س س س س س س س س س س س س س س س س س رس نسس س س س س س س س س س س س س س س س سسله‬ ‫ي س س س س س س س سسما م س س س س س س س سسن ل س س س س س س س سسه العس س س س س س س س سراف تش س س س س س س س سسمهد فض س س س س س س س سسله‬

‫يما قماسم النمات والنيان‬ ‫م س س س س س س س س س سسولي خ س س س س س س س س س سسذ بي س س س س س س س س س سسدي غ س س س س س س س س س سسداة الوعس س س س س س س س س سسد‬

‫فق س س س س س س س س سسد ادخرت س س س س س س س س ك ي س س س س س س س س سسما عل س س س س س س س س سسي إلس س س س س س س س س س غ س س س س س س س س سسد‬

‫ووثق س س س س س س س س سست ان س س س س س س س س سسك تعوط س س س س س س س س سسي رضس س س س س س س س س وانماً ي س س س س س س س س سسدي‬

‫ن س س س س س س س س س س سسمار تك س س س س س س س س س س سسون قس س س س س س س س س س س سسيممهما ي س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسيدي‬

‫انما آمن منمهما على جثممان‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن ديوانه الخوطوط الذي سبق ذكره‪.‬‬

‫)‪(1‬‬


‫الشيخ يونس الغروي‬ ‫المتوفى ‪1147‬‬ ‫ي س س س س س س س س س س س سسما راقيس س س س س س س س س س س س سماً ف س س س س س س س س س س س سسوق أقوط س س س س س س س س س س س سسماب العل وعل‬

‫رق س س س س س س س س س س س س س ماب ك س س س س س س س س س س س س س سسل امل ط س س س س س س س س س س س س س سراً بس س س س س س س س س س س س س س سسنماكما‬

‫أتيس س س س س س س س س س سست نس س س س س س س س س س سسوك يس س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س سسولي معتمس س س س س س س س س س سسداً‬

‫م س س س س س س س س س س سسؤمل من س س س س س س س س س س سسك م س س س س س س س س س س سسما الرح س س س س س س س س س س ن أولك س س س س س س س س س سسما‬

‫وف س س س س س س س س س س س س اعتق س س س س س س س س س س س سسمادي ب س س س س س س س س س س س سسأن ل أخي س س س س س س س س س س س سسب إذا‬ ‫ذو مرق س س س س س س س س س س س س س س س س س د جع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل اللق خ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادمه‬

‫أمل س س س س س س س س س س سست َمس س س س س س س س س س س س نس ك س س س س س س س س س س سسمان وهمابس س س س س س س س س س س سماً وفتماك س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س سسمماوات ج س س س س س س س س س س س س سبيلً وأملك س س س س س س س س س س س س ما‬

‫ح س س س س س س س س س س سست غ س س س س س س س س س س سسدا ل س س س س س س س س س س سسم فس س س س س س س س س س س س ذاك مفتخ س س س س س س س س س س سسر‬

‫وذا قليس س س س س س س س س س س سسل لس س س س س س س س س س س سسن ل س س س س س س س س س س س س يلس س س س س س س س س س س سسق اش س س س س س س س س س س س سراكما‬

‫وق س س س س س س سسد ح س س س س س س س سسدان وقس س س س س س س س ّوى ل س س س س س س س س ق س س س س س س س سسوى أمل س س س س س س س سسي‬

‫أخبس س س س س س س س س س س سسمار فضس س س س س س س س س س س سسلك إذ شس س س س س س س س س س س سسماعت وأنبماك س س س س س س س س س س سسما‬

‫منمهس س س س س س سسما اختصماصس س س س س س سسك يس س س س س س سسما مس س س س س س سسول النس س س س س س سسمام بس س س س س س سسما‬

‫ب س س س س س س س س س س س سسه الءزاي س س س س س س س س س س س سسما وفيمه س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س س اص س س س س س س س س س س س سسفماكما‬

‫وذاك أربس س س س س س س س س س س س س س س س س س ع خص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلت فماكملمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ول رقس س س س س س س س س س س س س س ى أح س س س س س س س س س س س س س سسد مرضس س س س س س س س س س س س س س ماه معتق س س س س س س س س س س س س س سسداً‬

‫مس س س س س س س س سسما خيّس س س س س س س س سسب ال س س س س س س س س س مس س س س س س س س سسن يس س س س س س س س سسدعو بثواكس س س س س س س سسما‬

‫بتب س س س س س س س س س س سسة م س س س س س س س س س س س سسن ضس س س س س س س س س س س س سريح في س س س س س س س س س س س سسه عليماك س س س س س س س س س س سسما‬

‫إل ونس س س س س س س س سسمال الش س س س س س س س س سسفما م س س س س س س س س سسن فض س س س س س س س س سسل تربتك س س س س س س س س سسم‬

‫وذاك لي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسس جليلً ل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو نس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبنماكما‬

‫ومنس س س س س س س س س س س س س س س سسك تسس س س س س س س س س س س س س س س سسعة أشس س س س س س س س س س س س س س س سسبماح أئمتنس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س سسولهم مس س س س س س س س س س س س س س س سسما أدار ال س س س س س س س س س س س س س س س س أفلك س س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫بقمهس س س س س س س س س سسم سس س س س س س س س س سسيدي أرجس س س س س س س س س و النجس س س س س س س س س سسماة غس س س س س س س س س سسداً‬

‫م س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س سسماب وم س س س س س س س سسما أخش س س س س س س س س سسى بعقبماك س س س س س س س سسما‬

‫صس س س س س س س سسلى اللس س س س س س س سسه عليمهس س س س س س س سسم مس س س س س س س سسما جس س س س س س س سسرى فلس س س س س س س سسك‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن شعراء الرغرى للخماقمان ج ‪ 12‬ص ‪.440‬‬

‫وم س س س س س س س سسما نفظمنس س س س س س س س سسما الس س س س س س س س سسدّر الشس س س س س س س س سسعر أسس س س س س س س س سسلكما‬


‫الشيخ يونس بن يماسي النجفي التسسوف سسنة ‪ 1147‬كسسمان مسسن العلمسسماء الشسسماهي وأهسسل‬ ‫الكممال والدب البمارزين ‪ ،‬وكمان معماصراً للسيد نصر ال السسمائري ‪ ،‬وبينمهمسسما مراسسسلت شسسعرية‬ ‫مذكورة ف ديوان السيد المائري الوطبوع ف النجف سنة ‪.1373‬‬ ‫ويروى الشيخ يونس قراءة وإجمازة عن الشيخ حسمام السدين ابسن أ خ الشسيخ فخسسر السدين‬ ‫الوطريي بماجمازة وصفه فيمهما بمالفماضل الكمامل التقسسي الءزكي السسذكي الفوطسسن اللعسسي ‪ ،‬وذكر فيمهسسما‬ ‫انسسه قسرأ عليسسه شسسوطراً مسسن الكسسماف والتمهسسذيب والعسسمال قسراءة تقيسسق وتدقيق تنسسبئ عسسن غ سءزارة علمسسه‬ ‫وفمهمه س إل آخسر مسما قسمال وترجم لسه شسيخنما الوطمهرانس ; فس ) الكسواكب النتسثرة فس القسسرن الثسمان‬ ‫بعد العشرة ( موطوط‪ .‬وقمال ف نشوة السلفة ف حقه ‪:‬‬ ‫ديبماجة الشرع وعنسوانه ولسسمان الديسب وبيسمانه ‪ ،‬فضسله أشسمهر مسن نسمار علسى علسم وأظمهسر‬ ‫مسسن النجسسم ف س ديسسماجي الفظلسسم س إل س آخسسر مسسما قسسمال ‪ ،‬ث س ذكر مسسن جيسسد شسسعره قصسسيدة ف س مسسدح‬ ‫الممام اب عبد ال السي ‪ 7‬موطلعمهما ‪:‬‬ ‫ي س س س س س س س س سسما راقي س س س س س س س س س سماً ف س س س س س س س س سسوق أقوط س س س س س س س س سسماب العل س س س س س س س س سسى وعل‬

‫رق س س س س س س س س س س س س س ماب ك س س س س س س س س س س س س س سسل الل طس س س س س س س س س س س س س س سراً بس س س س س س س س س س س س س س سسنماكما‬

‫وللشسسيخ يسسونس ثلثسسة أبيسسمات أرس لمهما إل س الل مسسسن ابسسن الل عبسسد ال س ) كليسسدار (‬ ‫الروضة العلوية التوف قبل سنة ‪ 1158‬هس وهي ‪:‬‬ ‫س س س س س س س س سسلم عل س س س س س س س سسى م س س س س س س س سسن لس س س س س س س س س أزل ذاك س س س س س س س س راً ل س س س س س س س سسه‬

‫بقل س س س س س س س س سسب وان كلّ س س س س س س س س سست م س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س سسدح ألس س س س س س س س س سسن‬

‫فم س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س سسمان فس س س س س س س س س س ظنس س س س س س س س س س تبماع س س س س س س س س سسد مثل س س س س س س س س سسه‬

‫وأم س س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س سسوى بي س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسبي متق س س س س س س س س س س سسن‬

‫فل س س س س س س سسو ك س س س س س س سسمان م س س س س س س سسن أه س س س س س س سسوى مس س س س س س س سسيئماً ع س س س س س س سسذرته‬

‫ولكن س س س س س س س س س س س س سسه بي س س س س س س س س س س س س س س اللئس س س س س س س س س س س س س سسق ) مسس س س س س س س س س س س س س سسن (‬


‫وللسسسيد نصسسر الس السسمائري قصسسيدة علسسى بسسر الرجءز فس ديسوانه يراسسسل بسسما الشسسيخ يسسونس‬ ‫ويدحه فيمهما جوابماً على أبيمات أرسلمهما اليه‪ .‬موطلعمهما ‪:‬‬

‫يمه س س س س س س س س س س س س س س سسدي إلس س س س س س س س س س س س س س س س المهس س س س س س س س س س س س س س س سّذ بس الص س س س س س س س س س س س س س س سسفي‬

‫ي س س س س س س س س سسونس َم س س س س س س س س س س نس ف س س س س س س س س سسماق عل س س س س س س س س سسى ) الص س س س س س س س س سسفي (‬

‫ي س س س س س س س سسما م س س س س س س س سسن ح س س س س س س س سسوى ك س س س س س س س سسل الف س س س س س س س سسماخر يمافع س س س س س س س س سماً‬

‫والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرأي كمهل والوق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار مش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيبما‬

‫مس س س س س سسذ صس س س س س سسرت ف س س س س س س بس س س س س سسرج الجس س س س س سسما وذوي النمهس س س س س سسى‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س يتخ س س س س س س س س س س س سسذ قل س س س س س س س س س س س سسب س س س س س س س س س س س س س سواك حبيب س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ويمه سسدي فس س آخرهس ما الس سسلم إلس س الش سسيخ بش سسماره وولسسده الش سسيخ مم سسد عل سسي ص سسماحب‬ ‫) النشوة (‪.‬‬ ‫وقمال الشيخ يونس بن يماسي يدح الشيخ بشمارة والد الشيخ مد علي بشمارة مؤلف )‬ ‫نشوة السلفة (‪.‬‬


‫الشيخ عبد الحسين أبو ذئب‬ ‫المتوفى ‪ 1151‬تقريباً‬

‫عج س س س س س س س س سسم الوطل س س س س س س س س سسول س س س س س س س س س سسقماك ال س س س س س س س س سسدمع هتمان س س س س س س س س سسما‬

‫مس س س س سسما أففظس س س س سسع الوطس س س س سسب لس س س س سسو أفصس س س س سسحت مس س س س سسما كمانس س س س سسما‬

‫حس س س س س س س س س سسمالت فمس س س س س س س س س سسما أبقس س س س س س س س س سست الس س س س س س س س س سسدنيما نفظمارهت س س س س س س س س س ما‬

‫وح س س س س س س س س س س س س ّولت روض س س س س س س س س س س س سسمهما الموطس س س س س س س س س س س س سسور كثبمانس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫تثلس س س س س س س س س سوا شخص س س س س س س س س سسمهم ف س س س س س س س س س س الل س س س س س س س س سسد وارتل س س س س س س س س س سوا‬

‫وخلف س س س س س س س س س س سوا ف س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سسمان الوطس س س س س س س س س س سسف أبس س س س س س س س س س سسدانما‬

‫وص س س س س س س س س سسمافحوا ص س س س س س س س س س سسفحمات ال س س س س س س س س س سسبيض واعتنقس س س س س س س س س س سوا‬

‫قبي س س س س س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س س س س س سسماهم ح س س س س س س س س س س س س س س سسوراً وولس س س س س س س س س س س س س س سسدانما‬

‫س س س س س س س سسمالت عل س س س س س س سسى الس س س س س س س سسل الس س س س س س س سسمامي نفوسس س س س س س سسمهم‬ ‫تقبّ س س س س س س س س س س س س سسل الماِم س س س س س س س س س س س س س س ما سست الشمامس س س س س س س س س س س س س سسمات ل س س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫والعماب س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س سسماجد الص س س س س س س س س س سوام خي س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س سست‬

‫فقربس س س س س س س س س س س س س س وا النح س س س س س س س س س س س س س سسر للجس س س س س س س س س س س س س س سسمام قربمان س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫نع س س س س س س س س س س س س س س س سّد هس كمهس س س س س س س س س س س س س س س سسف دنيمانس س س س س س س س س س س س س س س سسما وأخرانس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س أس س س س س س س س س س س سسر جمامعس س س س س س س س س س سسة للس س س س س س س س س س س سسر جمامعس س س س س س س س س س سسة‬

‫تمال س س س س س س س س س س س س س س سسما قص س س س س س س س س س س س س س س سسمت للعم س س س س س س س س س س س س س س سسر ريعمان س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫إل أن يقول ف شمهداء الوطف ‪:‬‬

‫ت س س س س س س س س س س س سست الس س س س س س س س س س س س سسنمابك بمالرمض س س س س س س س س س س س سسماء جثممان س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬ ‫أوردهت س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س سسوض آم س س س س س س س س سسمال بك س س س س س س س س سسم فرغ س س س س س س س س سسدت‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س سسثي ل تتش س س س س س س س س س س س س س س سسي والس س س س س س س س س س س س س س س س حرممان س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫حلتمهس س س س س س س س سسما مس س س س س س س س سسن تضس س س س س س س س سسماعيف السس س س س س س س س سسلم كمس س س س س س س س سسما‬ ‫ّ‬

‫ضس س س س س س س س س س سسمنتمهما مس س س س س س س س س س سسن لوطيس س س س س س س س س س سسف الس س س س س س س س س س سسود تبيمانس س س س س س س س س س سسما‬


‫الشيخ عبد السي أبو ذيب‬ ‫جماء ف أنوار البدرين ص ‪: 348‬‬ ‫ومن أهل هذا البيت س اعن بيت أب ذيب س الشماعر الديب اليس الشسيخ عبسد السسي‬ ‫أبو ذيب )‪ (1‬من شعرائمهما الشمهورين وأدبمائمهما السذكورين ‪ ،‬ومن شسعراء أهسل السبيت الخلصسي ‪،‬‬ ‫له قصمائد ف الرثماء مشمهورة‪.‬‬ ‫ذكر العماصر الشيخ علي الرهون ف كتمابه ) شعراء القوطيف ( ان وفماته سنة ‪.1151‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س أخبن أحد أحفماده ان الشيخ عبد السي هو أخو الشيخ يوسف اب ذيب التية ترجته‪.‬‬


‫الشيخ محسن فرج‬ ‫المتوفى ‪1152‬‬ ‫ال أبل س س س س س س س س س س س س س سسغ قريش س س س س س س س س س س س س س سماً حي س س س س س س س س س س س س س سسث أمس س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫وان س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلكت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيل الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س سسي جمهل‬

‫رس س س س س س س س س س س س س س مالة نماصس س س س س س س س س س س س س سسح أن كيس س س س س س س س س س س س س سسف أول س س س س س س س س س س س س سست‬ ‫وتعس س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزل ل أقيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما عث س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫سيماسس س س س س س س س س س س س س س سسة أمره س س س س س س س س س س س س س س ما َم س س س س س س س س س س س س س س س نس ليس س س س س س س س س س س س س س سسس أهل‬

‫إممام س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أمرهس س س س س س س س س س س س س س س س س ما الرح س س س س س س س س س س س س س س س س ن أول س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫فمس س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س س س سسمادح ف س س س س س س س س س س س س الكس س س س س س س س س س س سسون إل‬

‫لس س س س س س س س س س س س سسه يس س س س س س س س س س س س سسوم الفعيلس س س س س س س س س س س س سسة كس س س س س س س س س س س س سسمان أصس س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وتس س س س س س س س س س س سسي فس س س س س س س س س س س س الوطف س س س س س س س س س س سسوف بن س س س س س س س س س س سسو عل س س س س س س س س س س سسي‬

‫وفماطم س س س س س س س س س س س س س س سسة بس س س س س س س س س س س س س س س سسيف ال س س س س س س س س س س س س س س سسور قتل س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫جس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسومماً ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالتاب معف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرات‬

‫وف س س س س س س س س س س س س س سسوق الس س س س س س س س س س س س س س س سسمر روسس س س س س س س س س س س س س س سسمهم ُتعلّ س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫أل َم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س نس مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبي أدرت لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسؤي‬

‫وهماش س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س سسرى فس س س س س س س س س س الوط س س س س س س س س سسف أم ل‬

‫أل س س س س س س س س س س س س س س س س تعلس س س س س س س س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س س س س س س س سسأن الل أمسس س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوممهم الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدى س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيما وقتل‬

‫مص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب ليل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ألق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى رداه‬

‫علس س س س س س س س س س س س س س سسى وج س س س س س س س س س س س س س س ه الصس س س س س س س س س س س س س س سسبماح فعس س س س س س س س س س س س س س سسماد ليل‬

‫س س س س س س س س س سسيبلي ال س س س س س س س س سسدهر ك س س س س س س س س سسل جدي س س س س س س س س سسد خوط س س س س س س س س سسب‬

‫ولي س س س س س س س س سسس جدي س س س س س س س س سسد خوط س س س س س س س س سسب الوط س س س س س س س س سسف يبل س س س س س س س س سسى‬

‫س س س س س س س س س س س سستلقى م س س س س س س س س س س سسما جن س س س س س س س س س س سست أبن س س س س س س س س س س سسماء ح س س س س س س س س س س سسرب‬

‫وتشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرب برغيمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما علً ونل‬

‫ب م س س س س س س س س س س سسما فعل س س س س س س س س س س سست قريس س س س س س س س س س س ش‬ ‫وتبص س س س س س س س س س س سسر غس س س س س س س س س س س س ّ‬

‫وتعل س س س س س س س س س س س سسم َمس س س س س س س س س س س س س نس ب س س س س س س س س س س س سسذاك الم س س س س س س س س س س س سسر أولس س س س س س س س س س س س‬

‫إذا م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام أروع هماش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س سسه يل س س س س س س س س س س س س س س سسي الل س س س س س س س س س س س س س س سسه الرض ع س س س س س س س س س س س س س س سسدل‬

‫بقيّس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة أولي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س منمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫عليمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س س س س س س س سّلم البس س س س س س س س س س س س س س س سسماري وص س س س س س س س س س س س س س س س ّلى‬


‫الش سسيخ مس سسن ب سسن ف سسرج النجف سسي ) القوطيف سسي ( ذكسسره مؤلسسف ش سسعراء الرغ سسري ص سسماحب‬ ‫الصون النيعة ج ‪ 9‬ص ‪ 334‬فقمال ‪ :‬كمان فماضلً كماملً أديبماً راً ول يسمع له شعر إل ف‬ ‫مدح أهل البيت ‪ :‬توف ف النجسف الشسرف فس حسدود ‪ 1152‬تقريبسماً ودفسن فيمهسما‪ .‬وقد جسماء‬ ‫شعره ف الكتب كفلت مراثي الممام أب عبد ال السي ‪ (1) 7‬أقول وذكر السيد الميس فس‬ ‫السسدر النضسسيد بعسسض أشسسعماره كمسسما ذكسره ف س العيسسمان بق سوله ‪ :‬الشسسيخ مسسسن بسسن فسسرج النجفسسي‬ ‫الءزائري ‪ ،‬كمان فماضلً أديبماً شماعراً ‪ ،‬وترجم له صماحب ) مماضسي النجسسف وحماضسرهما ( وذكر‬ ‫جلة من شعره ج ‪ 2‬ص ‪.174‬‬ ‫ومن شعره ف السي )ع( ‪:‬‬ ‫لعم س س س س س س س س س س س س س سسرك م س س س س س س س س س س س س س سسما البع س س س س س س س س س س س س س سسماد ول الص س س س س س س س س س س س س س سسدوُد‬ ‫ولس س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س س سسدموع ح س س س س س س س س س س س سسداء ح س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسؤرقن ول رب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ع مه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوُد‬ ‫ول ذك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س رى ليس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ل تعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫ولك س س س س س س س س س س س س س س سسن اس س س س س س س س س س س س س س س سسبل العيني س س س س س س س س س س س س س س س خوط س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫عفظي س س س س س س س س س س س س س س س سسم لي س س س س س س س س س س س س س س س سسس يلق س س س س س س س س س س س س س س س سسه الدي س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫عش س س س س س س س س س س س س س س س سسية ب س س س س س س س س س س س س س س س سسمالوطفوف بن س س س س س س س س س س س س س س س سسو عل س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫عوطماش س س س س س س س س س س س س س س س سسما ل يب س س س س س س س س س س س س س س س سسماح ل س س س س س س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س س س س س س سسورود‬

‫ت س س س س س س س س س س س سسذاد ع س س س س س س س س س س س سسن الفس س س س س س س س س س س س سرات ووي س س س س س س س س س س سسل ق س س س س س س س س س س س سسوم‬

‫تس س س س س س س س س س س س س س س س سسذودهم أتعلس س س س س س س س س س س س س س س س سسم َم س س س س س س س س س س س س س س س س س نس تس س س س س س س س س س س س س س س س سسذود‬

‫الوي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل الف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرات ول اس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستمهلت‬

‫علس س س س س س س س س س س س س س س س س سسى جنس س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيه بمارق س س س س س س س س س س س س س س س س س ة رع س س س س س س س س س س س س س س س س س ود‬

‫أل س س س س س س س س س س س س س س يعل س س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س س سسماه ال س س س س س س س س س س س س س س أن ق س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫قضس س س س س س س س س س س س س س سسى عوطشس س س س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س س س سسمانبه الشس س س س س س س س س س س س س س سسمهيد‬

‫أل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س بنبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيفماً ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراه‬ ‫ب س س س س س س س س سسه غ س س س س س س س س سسدرت بن س س س س س س س س سسو ح س س س س س س س س سسرب ب س س س س س س س س سسن عبس س س س س س س س س سٍد‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوارممهما وخرصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مان تي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س شعراء القوطيف للشيخ علي منصور‪.‬‬

‫وأعفظ س س س س س س س س س س س س س س س س سسم آف س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسول العبي س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬


‫إل ل قدسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراً وبعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداً‬

‫لتمابعمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما كم س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بع س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت ث س س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫فم س س س س س س س س س س س سسما حففظ س س س س س س س س س س س سست رس س س س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س س س في س س س س س س س س س س س سسه‬

‫هنس س س س س س س س س س س س س س س سسماك وم س س س س س س س س س س س س س س سسما تقس س س س س س س س س س س س س س س سسمادمت العمهس س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫بس س س س س س س س س س س سسل اس س س س س س س س س س س س ستمامته م س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س سسو قس س س س س س س س س س س سسد أرادت‬

‫مءزي س س س س س س س س س س س س س س س س س داً فيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه أعوزه س س س س س س س س س س س س س س س س س ما الءزي س س س س س س س س س س س س س س س س س د‬

‫عشس س س س س س س س س س س س س س س س س سسية ع س س س س س س س س س س س س س س س س س سّءز جس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانبه وقلّس س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س س س سوابعه وقس س س س س س س س س س س س س س س س سسد س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفه الرشس س س س س س س س س س س س س س س س س يد‬

‫أرادت بسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوطه ين س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س موطيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع‬

‫وأي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أبيّمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما تريس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س د‬

‫ف س س س س س س س س س سسماظلم ي س س س س س س س س س سسوممهم ف س س س س س س س س س س س الوط س س س س س س س س س سسف يقفظ س س س س س س س س س سسى‬

‫وأص س س س س س س س س س س س س س س س سسبح ص س س س س س س س س س س س س س س س سسبحه وُه س س س س س س س س س س س س س س س س مس رقس س س س س س س س س س س س س س س س ود‬

‫وم س س س س س س س س س سسن أي س س س س س س س س س س سسد ق س س س س س س س س س س سسد اقتوطع س س س س س س س س س س سست وك س س س س س س س س س مانت‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س سسمار ن س س س س س س س س س س س س س س سسدى إذا انتج س س س س س س س س س س س س س س سسع الوف س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫ومس س س س س س س س س س س سسن رحس س س س س س س س س س س س ل يب س س س س س س س س س س س سسماح ومس س س س س س س س س س س سسن أسس س س س س س س س س س س س سسي‬ ‫وحماس س س س س س س س س س س س س س س س سسرة ي س س س س س س س س س س س س س س س سسوب ب س س س س س س س س س س س س س س س سسما الفي س س س س س س س س س س س س س س س سسماف‬

‫علي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد أضس س س س س س س س س س س س س س س س س س سّرته القي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬ ‫عل س س س س س س س س س س س سسى ه س س س س س س س س س س س سسءزل الوط س س س س س س س س س س س سسى وغ س س س س س س س س س س س س ٌد مري س س س س س س س س س س س د‬

‫ظعس س س س س س س س س س س س س س س سسمائن كمالمس س س س س س س س س س س س س س س سسماء تس س س س س س س س س س س س س س س سسذل حءزن س س س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫وتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستلب الق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانع وال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبود‬

‫علس س س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س س سسدنيما العفس س س س س س س س س س س سسماء وقس س س س س س س س س س س س ّل قس س س س س س س س س س س سسول‬

‫عل س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س سسدنيما العف س س س س س س س س س س سسماء وه س س س س س س س س س س س ل يفي س س س س س س س س س س سسد‬

‫ودون ه س س س س س س س س س س س س س س سوان نفس س س س س س س س س س س س س س سسس ال س س س س س س س س س س س س س س سّر هس س س س س س س س س س س س س س سسوٌل‬ ‫فم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن رأس بل ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدن ُيعلّ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫مصس س س س س س س س س س س س س س سسماب ق س س س س س س س س س س س س س س سّل أن يبكس س س س س س س س س س س س س س سسى دمس س س س س س س س س س س س س س سسماءاً‬

‫يش س س س س س س س س س س س س س س س س سسيب لوق س س س س س س س س س س س س س س س سسع أدن س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه الوليس س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وجثم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان يكفن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعيد‬

‫وتلوطس س س س س س س س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س س س س س س س سسمالكف لس س س س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س س س سسدود‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسباً ول يحي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه إل‬

‫قيس س س س س س س س س س س س س سسمام فس س س س س س س س س س س س س سست تقس س س س س س س س س س س س س سسمام بس س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س سسدود‬

‫إم س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماٌم أنبيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س تقفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواه واللئك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫وللشيخ مسن فرج ‪:‬‬

‫كيس س س س س س س سسف ارتضس س س س س س س سسيت قري س س س س س س س ش البرغس س س س س س س سسي سس س س س س س س سسلوطمانما‬

‫رجسس س س س س س س سماً فأوس س س س س س سسع ِ‬ ‫ت منس س س س س س س س ِ‬ ‫ك النف س س س س س س سسس نقص س س س س س س سسمانما‬

‫إل أن يقول ‪:‬‬ ‫واقتمادهس س س س س س س س سسما الرجس س س س س س س س س يس س س س س س س س سسوم الوطس س س س س س س س سسف سس س س س س س س س سسمافرة‬

‫قس س س س س س س س س س سسود الس س س س س س س س س س سسذلول تس س س س س س س س س س سسثي الكس س س س س س س س س س سسون أحءزانس س س س س س س س س س سسما‬

‫ألقس س س س س س س س س س س س س س سست بكلكلمهس س س س س س س س س س س س س س سسما فيمهس س س س س س س س س س س س س س سسما يس س س س س س س س س س س س س س سسدبرهما‬

‫ارج س س س س س س س ماس ق س س س س س س س سسوم حش س س س س س س س سسماهما الش س س س س س س س سسرك اض س س س س س س س سسرغمانما‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س سسألبوا لقت س س س س س س س س س س س س س س سسمال الس س س س س س س س س س س س س س س سسبط وانت س س س س س س س س س س س س س س سسدبوا‬

‫م س س س س س س س س س س سسن كس س س س س س س س س س س سسل قماصس س س س س س س س س س س سسية شس س س س س س س س س س س سسيبماً وشس س س س س س س س س س سسبمانما‬


‫ح س س س س س س س سست إذا ه س س س س س س س سسدرت ه س س س س س س س سسدر الفح س س س س س س س سسول لفظ س س س س س س س سسى‬

‫اليج س س س س س س س س س س سسماء واش س س س س س س س س س س سستبكت بيض س س س س س س س س س س سسما وخرصس س س س س س س س س س س مانما‬

‫وكش س س س س س س س س س سّرت نيبمهس س س س س س س س س سسم عس س س س س س س س س سسن نس س س س س س س س س سسماب مفس س س س س س س س س سستس‬

‫ض س س س س س س س س سسخم الس س س س س س س س س سواعد قس س س س س س س س سسمال الكس س س س س س س س سسف حران س س س س س س س س سسما‬

‫أهس س س س س س س س س س سسوى إليمه س س س س س س س س س س سسما بمابوطس س س س س س س س س س سسمال ق س س س س س س س س س س سسد ادرع س س س س س س س س س س وا‬

‫مس س س س س س س س سسن نسس س س س س س س س سس ج داود ف س س س س س س س س س اليجس س س س س س س س سسماء قمصس س س س س س س س سسمانما‬

‫ل يرهب س س س س س س س س س س سسون س س س س س س س س س س س سسوى ب س س س س س س س س س س سسماري الوجس س س س س س س س س س س ود ول‬

‫يثن س س س س س س س س س س س س سسون إل ع س س س س س س س س س س س س سسن الفحش س س س س س س س س س س س س سسماء أجفمان س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س سسمالم وص س س س س س س س س س س س س سسليل ال س س س س س س س س س س س س س سسبيض يوطربس س س س س س س س س س س س س س م‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س سست العجماج س س س س س س س س س س س س س سسة ن س س س س س س س س س س س س س سسدممانما وألمان س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س س سسما ج س س س س س س سسمادك الرغي س س س س س س سسث أرضس س س س س س س ماً شس س س س س س س سّرفت ب س س س س س س سسم‬

‫إذ ض س س س س س س س س سسمنت م س س س س س س س س سسن ه س س س س س س س س سسداة الل س س س س س س س س سسق أب س س س س س س س س سسدانما‬

‫اف س س س س س س س س س س سسديمهم معشس س س س س س س س س س س سراً غس س س س س س س س س س س سراً ب س س س س س س س س س س سسم وت س س س س س س س س س سسرت‬

‫ريمانس س س س س س س س س س س س س س سسة الوطمهس س س س س س س س س س س س س س سسر طس س س س س س س س س س س س س س سسه آل سس س س س س س س س س س س س س س سسفيمانما‬

‫اض س س س س س سسحى فري س س س س س داً ي س س س س س سسدير الوط س س س س س سسرف لي س س س س س سسس ي س س س س س سسرى‬

‫س س س س س س س س س س س س س س سسوى الثق س س س س س س س س س س س س س سسف والن س س س س س س س س س س س س س سسدي أعوان س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س سسدعوهم للمه س س س س س س س س س س س س س س س سسدى آن س س س س س س س س س س س س س س س سسما وآون س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫يوطف س س س س س س س س سسي لفظ س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س سسرب ضس س س س س س س س س سّرابماً وطّعمان س س س س س س س س سسما‬

‫يس س س س س س س سسما واعفظ س س س س س س س سماً معش س س س س س س س سراً ض س س س س س س س سلّوا الوطري س س س س س س س ق بس س س س س س س سسما‬ ‫وزاجس س س س س س س س س س س سراً فئ س س س س س س س س س س سسة ضس س س س س س س س س س س سّلت ب س س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س س سسبت‬

‫علس س س س س س س س س س س س سسى قلس س س س س س س س س س س س سسوبم مس س س س س س س س س س س س سسن غيّمه س س س س س س س س س س س سسم رانس س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫بمالس س س س س س س س س س س س س سسيف حينس س س س س س س س س س س س س سماً وبمالتنءزيس س س س س س س س س س س س س ل أحيمان س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س سسما هن س س س س س سست ق س س س س س سسدراً عل س س س س س سسى الس س س س س س س العفظي س س س س س سسم ولس س س س س‬

‫يجس س س س س س س سسب فس س س س س س س سسديتك عنس س س س س س س سسك النصس س س س س س س سسر خس س س س س س س سسذلنما‬

‫لكنم س س س س س س س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س س س س س س سسماء أن يب س س س س س س س س س س س س س س س سسديك للمل ال‬

‫عل س س س س س س س س س سسى ويع س س س س س س س س س سسل من س س س س س س س س س سسك الص س س س س س س س س س سسب عنوان س س س س س س س س س سسما‬

‫فع س س س س س س س س س س س س س س سّءز أن تتلفظس س س س س س س س س س س س س س سسى بينمهس س س س س س س س س س س س س س سسم عوطشس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫والس س س س س س س س س س سسماء يصس س س س س س س س س س سسدر عنس س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س سسوحش ريمانس س س س س س س س س س سسما‬

‫ويس س س س س س س س س س س سسل الفس س س س س س س س س س س س سرات أب س س س س س س س س س س س سسماد ال س س س س س س س س س س س س س غ س س س س س س س س س س س سسمامره‬ ‫ل س س س س س س س س س يس س س س س س س س سسرو ح س س س س س س س س سّر غليس س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س سسبط بس س س س س س س س سسمارده‬

‫فيس س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س سسماء لس س س س س س س س س س سسذا الس س س س س س س س س س سسمادث انفوطس س س س س س س س س س سسري‬

‫ورّد وارده ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالرغم ظمآن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫حس س س س س س س سست قضس س س س س س س سسى ف س س س س س س س س سس س س س س س س سسبيل ال س س س س س س س س عوطشس س س س س س س سسمانما‬

‫فمس س س س س س س س س س سسما القيمامس س س س س س س س س س سسة أدهس س س س س س س س س س سسى للس س س س س س س س س س سسورى شس س س س س س س س س س سسمانما‬

‫ول س س س س س س س س سستجف الرض شس س س س س س س س س سسجواً فس س س س س س س س س سسأبن فماطمس س س س س س س س س سسة‬

‫امس س س س س س س س س سسى عليمه س س س س س س س س سسما تريس س س س س س س س س ب الس س س س س س س س س سسم عريمان س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س س سسما ه س س س س س س س س س س سسمان ق س س س س س س س س س س سسدراً عليمه س س س س س س س س س س سسما أن تس س س س س س س س س س س سواريه‬

‫ب س س س س س س س س س س سسل ل توطي س س س س س س س س س س سسق لن س س س س س س س س س س سسور ال س س س س س س س س س س س س كتممان س س س س س س س س س س سسما‬

‫أفس س س س س سسدي طري س س س س س ماً علس س س س س سسى الرمضس س س س س سسماء قس س س س س سسد جعلس س س س س سست‬

‫خيس س س س س س س س س سسل الضس س س س س س س س س سسللة منس س س س س س س س س سسه السس س س س س س س س س سسم ميس س س س س س س س س سسدانما‬

‫م س س س س س س س سسما ك س س س س س س س سسمان ض س س س س س س س سسرهم ل س س س س س س س سسو ان س س س س س س س سسم ص س س س س س س س سسفحوا‬

‫عس س س س س س سسن جسس س س س س س سسم مس س س س س س سسن كس س س س س س سسمان للمختس س س س س س سسمار ريمانس س س س س س سسما‬

‫يس س س س س س س سسما غيس س س س س س س سسة ال س س س س س س س س غس س س س س س س سسماض الصس س س س س س س سسب فس س س س س س س سسمانتكي‬

‫هتس س س س س س س س سسك النسس س س س س س س س سسماء لس س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س ك س س س س س س س س سربل كمانس س س س س س س س سسما‬

‫هس س س س س س س س سسب الرجس س س س س س س س مال بس س س س س س س س سسما تس س س س س س س س سسأتب بس س س س س س س س سسه قتلس س س س س س س س سست‬

‫وإن تك س س س س س س س س س س س س سسن قتل س س س س س س س س س س س س سست ظلمس س س س س س س س س س س س س سماً وع س س س س س س س س س س س سسدوانما‬


‫م س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س سسمال ص س س س س س س س س س سسبيتمهما ص س س س س س س س س س سسرعى ونس س س س س س س س س س سسوهتما‬

‫أس س س س س س س س س س سسرى يوط س س س س س س س س س سسماف ب س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س سسمهلً ووديمان س س س س س س س س س سسما‬

‫هت س س س س س س س س س س سسدى وهس س س س س س س س س س س ّن كري س س س س س س س س س س مات الن س س س س س س س س س س سسب إلس س س س س س س س س س س س‬

‫م س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س سسمان أعفظممه س س س س س س س س س س سسم لس س س س س س س س س س س س كفران س س س س س س س س س س سسما‬

‫والس س س س س س س س س س س س س سسلمون بس س س س س س س س س س س س س سرأى ل ت س س س س س س س س س س س س سسرى أح س س س س س س س س س س س س سسداً‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س أو لرسس س س س س س س س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س س س س س س س غض س س س س س س س س س س س س س س س سسبمانما‬

‫تعس س س س س س س س سماً لس س س س س س س سسما أمس س س س س س س سسة شس س س س س س س سسوهآء مس س س س س س س سسما حففظس س س س س س س سست‬ ‫جءزت س س س س س س س س س س ه سس س س س س س س س س س سسوءاً بإحسس س س س س س س س س س سسمان وكس س س س س س س س س مان لس س س س س س س س س س سسما‬

‫نبيّمهس س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س س بني س س س س س س س س س س سسه بع س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س سسما بمان س س س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س سسءزي ع س س س س س سسن الس س س س س س سسوء أه س س س س س سسل الس س س س س س سسوء إحس س س س س س سسمانما‬

‫ي أوتس س س س س س س س س س س س س س سسمار ب س س س س س س س س س س س س س س سسما طلب س س س س س س س س س س س س س س سست‬ ‫فويلمه س س س س س س س س س س س س س س سسما أ ّ‬

‫وأي ط س س س س س س س س س س س س سسمالب وتس س س س س س س س س س س س سسر خص س س س س س س س س س س س س سسممهما كمان س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أو ت س س س س س س س س س س س س س س سسماٌر الل س س س س س س س س س س س س س س سسك الب س س س س س س س س س س س س س س سسمار طمالبمه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ل ُه س س س س س س س ّمس أن كنس س س س س س سست ل س س س س س س س تنس س س س س س سسءزل بس س س س س س سسما انتمهك س س س س س س سوا‬

‫وال س س س س س س س س س س س س سسدين لس س س س س س س س س س س س س س في س س س س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س س س س سسمان ديمان س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫م س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س سسمماء عليمه س س س س س س س س سسم من س س س س س س س س سسك حس س س س س س س س س س سبمانما‬

‫ف س س س س س س س س س س سسأدرك الث س س س س س س س س س س سسمار منمه س س س س س س س س س س سسم وانتق س س س س س س س س س س سسم لبنس س س س س س س س س س س س‬

‫الءزه س س س س س س س رآء م س س س س س س س سسن ل س س س س س س س سسم ب س س س س س س س سسمالبرغض ق س س س س س س س سسد دان س س س س س س س سسما‬

‫بمالقس س س س س س س س سسمائم اللس س س س س س س س سسف المهس س س س س س س س سسدي مس س س س س س س س سسن نوطقس س س س س س س س سست‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س سسه البش س س س س س س س س س س س س س س س سسمائر اسس س س س س س س س س س س س س س س س سراراً وإعلن س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫اظمه س س س س س س س س سسر بس س س س س س س س سسه دينس س س س س س س س سسك اللمه س س س س س س س س سسم وامس س س س س س س س سسح بس س س س س س س س سسه‬

‫م س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س سسمان أحكم س س س س س س س س س سسه الش س س س س س س س س س سسيوطمان بنيمان س س س س س س س س س سسما‬

‫واررد عل س س س س س س س س س س س س س سسى آل س س س س س س س س س س س س س سسك اللمه س س س س س س س س س س س س س سسم في س س س س س س س س س س س س س سسأهم‬

‫واعوطن س س س س س س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س س س س س س سسم فضس س س س س س س س س س س س س س س س سلً وغفران س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وآهت س س س س س س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س س س س س س سسلوات من س س س س س س س س س س س س س س سسك فماض س س س س س س س س س س س س س س سسلة‬

‫م س س س س س س س سسما رنّس س س س س س سسح الريس س س س س س س س ح فس س س س س س س س س البي س س س س س س س سسداء أغص س س س س س س س سسمانما‬

‫ي س س س س س س س سسما غي س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س واب س س س س س س س سسن الس س س س س س س س سسمادة الص س س س س س س س سسيِد‬

‫مس س س س س س س س س س س س سسما آن للوع س س س س س س س س س س س سسد أن يقضس س س س س س س س س س س س سسي لوع س س س س س س س س س س س سسود‬

‫دي س س س س س س س س س س س س س س سٌن بتشس س س س س س س س س س س س س س سسييده بعتس س س س س س س س س س س س س س سسم نفوس س س س س س س س س س س س س س سسكم‬

‫ول س س س س س س س س س س يكس س س س س س س س س س س سسن بيعمهس س س س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س س س سسدمماً بعمهس س س س س س س س س س س سسود‬

‫وله يستنمهض الجة النتفظر ‪:‬‬

‫غبت س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س سسماقوى وهس س س س س س س س س ّد تس بع س س س س س س س س سسد غيبتك س س س س س س س س سسم‬ ‫وش س س س س س س س س سسيعة أخلصس س س س س س س س س سستك الس س س س س س س س س سسوّد كنس س س س س س س س س سست بس س س س س س س س س سسما‬ ‫مرغم س س س س س س س س س سسودة العض س س س س س س س س س سسب عم س س س س س س س س س سسن راح يفظلممه س س س س س س س س س سسما‬

‫منس س س س س س س س سسه ي س س س س س س س س سُد الس س س س س س س س سسور ركن س س س س س س س س سماً غي س س س س س س س س س ممهس س س س س س س س سسدود‬ ‫أب س س س س س س س س س س س س س س سّر م س س س س س س س س س س س س س سسن وال س س س س س س س س س س س س س س سٍد ب س س س س س س س س س س س س س س سٍر بولس س س س س س س س س س س س س سسود‬ ‫وصس س س س س س س س س سسمارم ال س س س س س س س س س سسور عنمه س س س س س س س س س سسما غي س س س س س س س س س س س مرغم س س س س س س س س س سسود‬

‫شس س س س س س سسأواً وم س س س س س سسما حس س س س س س سسمال شس س س س س س سسماء غس س س س س س سسماب حماففظمهس س س س س س سسما‬

‫عنمهس س س س س س سسما عشس س س س س س سسماًء فأمسس س س س س س سست ف س س س س س س س يس س س س س س سسدي سس س س س س س سسيد‬

‫إن س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س نش س س س س س س س س سسكو ج س س س س س س س س سسور عمادي س س س س س س س س سسة‬

‫م س س س س س س س س س سسما أن ي س س س س س س س س س سسرى جورهس س س س س س س س س س ما عنمه س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س سسردود‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س يرقب س س س س س س س س س س س س سوا ذم س س س س س س س س س س س سسة فين س س س س س س س س س س س سسما ول رقب س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫إل كس س س س س س س س سسأن ل س س س س س س س س س نكس س س س س س س س سسن أصس س س س س س س س سسحماب توحيس س س س س س س س سسد‬


‫فكيس س س س س س س س سسف يس س س س س س س س سسما بس س س س س س س س سسن رس س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س تتكنس س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س حيس س س س س س س س س س س سسة بي س س س س س س س س س س س س أرجس س س س س س س س س س س ماس منماكيس س س س س س س س س س س سسد‬

‫ممهم س س س س س س س سسما نك س س س س س س س سسن فلن س س س س س س س سسما ح س س س س س س س سسق ال س س س س س س س سسولء لك س س س س س س س سسم‬

‫وأن س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س س سسمالق أوفس س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س سسل موج س س س س س س س س س س ود‬

‫ي س س س س س سسما لي س س س س س سست ش س س س س س سسعري م س س س س س سست ق س س س س س سسل لس س س س س س س نرغمادره س س س س س ما‬

‫ن س س س س س س س س سسب الس س س س س س س س س سسيوف وأطس س س س س س س س س سراف القن س س س س س س س س سسما الي س س س س س س س س سسد‬

‫حي س س س س س س س سسث الض س س س س س س س سسماب دمماه س س س س س س س سسما والعج س س س س س س س سسماج ل س س س س س س س سسما‬

‫طي س س س س س س س س سسب وبي س س س س س س س س سسض الواض س س س س س س س س سسي حلي س س س س س س س س سسة الي س س س س س س س س سسد‬

‫يس س س س س س س س س سسوم بس س س س س س س س س سسه يس س س س س س س س س سسما لثس س س س س س س س س سسمارات ابس س س س س س س س س سسن فماطمس س س س س س س س س سسة‬

‫ش س س س س س س س س س س سسعمار ك س س س س س س س س س س سسل كمس س س س س س س س س س س سّي طي س س س س س س س س س س سسب الع س س س س س س س س س س سسود‬

‫ل تبص س س س س س س س سسر العي س س س س س س س س في س س س س س س س سسه غي س س س س س س س س خمافقس س س س س س س سسة الس س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س سرايمات ث س س س س س س س س س س سسة تك س س س س س س س س س س سسي قل س س س س س س س س س س سسب رعدي س س س س س س س س س س سسد‬

‫كل ول يق س س س س س س س س س س س سسرع الس س س س س س س س س س س س سسماع في س س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫ق س س س س س س س س س س س س سسرع الصس س س س س س س س س س س س س سوارم همام س س س س س س س س س س س س سسمات الص س س س س س س س س س س س س سسنماديد‬

‫ي س س س س س س سسما نض س س س س س س سسرة الل س س س س س س سسك الرح س س س س س س ن ع س س س س س س سسودي عل س س س س س س سسى‬

‫آل النس س س س س س س س س س س سسب بس س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س سسد ف س س س س س س س س س س سسماهتم ع س س س س س س س س س س سسودي‬

‫وغيس س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س ان هنّس س س س س س س س س س س سما عليس س س س س س س س س س س سسك فمس س س س س س س س س س س سسما‬

‫بمال س س س س س س س س س س س سسدين ه س س س س س س س س س س س سسوٌن ول بمالس س س س س س س س س س س س سسمادة الص س س س س س س س س س س س سسيد‬

‫فس س س س س س س س س س س سسمالم بس س س س س س س س س س س سسه ش س س س س س س س س س س سسعثنما اللمهس س س س س س س س س س س سسم منتص س س س س س س س س س س س سراً‬

‫بن س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س سسه ي س س س س س س س س س سسما عفظي س س س س س س س س س سسم الس س س س س س س س س س سّن وال س س س س س س س س س سسود‬


‫المولى أبو طالب الفتوني‬ ‫كان حيّاً سنة ‪1150‬‬

‫الول أبو طمالب ابن الشريف اب السن الفتون العماملي الرغروي ‪:‬‬ ‫عم س س س س س س س س س س س س س س س سٌر تص س س س س س س س س س س س س س س س سّرم ضس س س س س س س س س س س س س س س سسيعة وض س س س س س س س س س س س س س س سسلل‬ ‫ي س س س س س سسما نف س س س س س سسس كف س س س س س سسي ع س س س س س سسن ض س س س س س سسللك واعلم س س س س س سسي‬

‫م س س س س س س س س سسما نل س س س س س س س س سست في س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س سسن الرشس س س س س س س س س ماد من س س س س س س س س سسمال‬ ‫ان الل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه يش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهد الح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوال‬

‫وذري الس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماوي وال س س س س س س س س س س س س س س س س سسذنوب وراق س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫رب العب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد وأحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن العم س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫فس س س س س س س س س س س سسإل مس س س س س س س س س س س سست تبكي س س س س س س س س س س س س رسس س س س س س س س س س س ماً دارس س س س س س س س س س س س ماً‬

‫وتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطبي بمهلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك الطلل‬

‫هل بكيس س س س س س س س س س س س سست السس س س س س س س س س س س س سسبط سس س س س س س س س س س س س سسبط ممس س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ن س س س س س س س س س س س س س س سسل البت س س س س س س س س س س س س س س سسول الس س س س س س س س س س س س س س س سسيد الفض س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س سسأب إممام س س س س س س س س س س س س س س سماً لي س س س س س س س س س س س س س س سسس ينس س س س س س س س س س س س س س س سسى رزؤه‬

‫ف س س س س س س س س س الن س س س س س س س سسماس م س س س س س س س سسما بق س س س س س س س سسي الءزمس س س س س س س س مان وطس س س س س س س سسمال‬

‫أف س س س س س س سسديه ف س س س س س س سسرداً فس س س س س س س س الوطف س س س س س س سسوف وق س س س س س سسد قض س س س س س س سسى‬

‫عوطش س س س س س س س سسما ونس س س س س س س سسمال م س س س س س س س سسن الع س س س س س س س سسدى م س س س س س س س سسما ن س س س س س س س سسمال‬

‫لف س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س سسه بيس س س س س س س س س س الوطرغ س س س س س س س س سسماة وقس س س س س س س س سسد غ س س س س س س س س سسدا‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س سسرداً ين س س س س س س س س س س س س س س س سسمازل منمه س س س س س س س س س س س س س س س سسم البوط س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫لف س س س س س س س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س س س س س س س سسه مض س س س س س س س س س س س س س س سسمخماً ب س س س س س س س س س س س س س س سسدممائه‬

‫تس س س س س س س س س س س س س س سسفي علي س س س س س س س س س س س س س سسه السس س س س س س س س س س س س س س سسمافيمات رمس س س س س س س س س س س س س س مال‬

‫ف س س س س س س س س س س س سسمالفق أظل س س س س س س س س س س س سسم والك س س س س س س س س س س س س سواكب ك س س س س س س س س س س س س سّورت‬ ‫ي س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسمادت ي س س س س س س س س س س سسما آل أح س س س س س س س س س س سسد حبك س س س س س س س س س س سسم‬

‫حءزنس س س س س س س س س س س س س س س ماً علي س س س س س س س س س س س س س س سسه وأب س س س س س س س س س س س س س س سسدت العس س س س س س س س س س س س س س س سوال‬ ‫دي س س س س س س س س س س س سسن الل س س س س س س س س س س س سسه ب س س س س س س س س س س س سسه اس س س س س س س س س س س س سستتم كم س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫وعليك س س س س س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س س س س س سسلى المهيم س س س س س س س س س س س س س سسن كلم س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ج س س س س س س س س س س س سّر النس س س س س س س س س س س سسيم عل س س س س س س س س س س سسى الرب س س س س س س س س س س س أذي س س س س س س س س س س سسمال‬


‫الول أبو طمالب ابن الشيف اب السن الفتون العماملي الرغروي‪.‬‬ ‫قمال السيد ف العيمان ج ‪ 6‬ص ‪: 447‬‬ ‫الول أبو طمالب أبوه مذكور ف حرف الشي ذكره بذا العنوان السيد عبد ال بسسن نسسور‬ ‫الدين بن نعمسة الس الءزائسري فس ذيسل إجسمازته الكسبية السذي هسو بنءزلة تتمسة أمسل المسل وظماهره‬ ‫ان اسه كنيته‪ .‬فقمال ‪ :‬كمان فماضلً مققماً متتبعماً ف غماية الذكماء وحسن الدراك متقيماً متعبسداً‬ ‫متوسعماً فس العقليسمات والشسرعيمات ‪ ،‬يسروي عسسن أبيسه وغيسه مسن فضسسلء العسراق ‪ ،‬قسدم الينسما بعسسد‬ ‫وفماة والسده وأقسمام أيمامسماً وتبماحثنسما فس كسثي مسن السسمائل وأفسمادن فوائسد عفظيمسة ثس صسعد إلس بلد‬ ‫العجم وتوف ;‪ .‬وذكره ف نشوة السلفة بمالفماظ مسجعة على عمادة أهل ذلك العصر فقسسمال ‪:‬‬ ‫الشيخ أبو طمالب ‪ :‬ولد شيخنما العلمة اب السن الشريف العماملي تشسماغل فس الدب فصسسمار‬ ‫من أربمابه فمن نفظمه هذه القصيدة يرثي بما السي ‪ .7‬أقول ول يسذكر السسيد سسنة وفماته ول‬ ‫سسسنة ولدتسسه ولكنسسه عنسسدمما ترجم والسسده السسول أبسسو السسسن الشسريف بسسن ممسسد طسسماهر الفتسسون أو‬ ‫الفتون العماملي النبماطي ف الءزء ‪ .36‬قمال ‪ :‬انه توف سنة ‪ 1139‬هس ‪ ،‬فسماذا كسسمان الب فس‬ ‫أواسسسط القسسرن الثسسمان عشسسر يكسسون الولسد عسسمادة ف س أواخسسر القسسرن الثسسمان عشسسر إذا ل س يكسسن مسسن‬ ‫العمرين‪.‬‬ ‫وف شسعراء الرغسري ‪ :‬الشسيخ أبسو طسمالب بسن ابس السسن الشسريف الفتسون كسمان حيسماً سسنة‬ ‫‪ ، 1150‬وهو من العلمماء الشتمهرين فماضسلً مققسماً متتبعسماً فس غمايسة السذكماء وحسسن الدراك ‪،‬‬ ‫ترجه السسسيد عبسسد ال س الءزائسسري ف س اجسسمازته الكسسبية وقسمال ‪ :‬يسسروي عسسن أبيسسه وغيسسه مسسن فضسسلء‬ ‫العراق ‪ ،‬قدم الينما بعد وفماة والده وأقمام أيمامماً يبماحثنما ف كثي مسسن السسسمائل وأفسسماد فمائسسدة عفظيمسة‬ ‫ث صعد إل بلد العجم‬


‫وتوف هنماك واعقب ولداً واحداً وهو الشيخ علي‪ .‬ومن شعره مقرضماً كتماب ) نتمائسس ج الفكسسمار‬ ‫ف مماسن الشعمار ( لصماحب ) النشوة (‪.‬‬ ‫ومؤلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسف أل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسف الءزمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مان رواؤه‬

‫ألس س س س س س س س س س س س س سسف الن س س س س س س س س س س س س س سواظر كس س س س س س س س س س س س س سسل روض مءزهس س س س س س س س س س س س س ر‬

‫الف س س س س س س س س س س س س س س سسماظه ح س س س س س س س س س س س س س س سسماطت بك س س س س س س س س س س س س س س سسل فريس س س س س س س س س س س س س س س دة‬

‫فتكّفل س س س س س س س س س س س س س سست بف س س س س س س س س س س س س س سسماظ كن س س س س س س س س س س س س س سسءز ال س س س س س س س س س س س س س سسوهر‬

‫وجماء ف مماضي النجف ‪:‬‬ ‫الشيخ أبسو طسمالب ابسن الشسيخ أبسو السسن الفتسون مسن العلمسماء الدبسماء اجتمهسد فس العلسم‬ ‫حسست اطسسماعه عماصسسيه وغرف مسسن بسسره فأخسسذ مسسما يكفيسسه القسسى عصسسماه يسسوم كسسمان شسسمابماً يمافعسماً مسسن‬ ‫الشعراء فكمان ف عدادهم قمال السيد عبد ال الءزائري ف إجمازته الكبية ) كمما مّر (‪ .‬وذكره‬ ‫ف س التكملسسة ووصسفه بسسمالعلم والفضسسل إل س أن قسسمال ‪ :‬وهسو أبسسو طمائفسسة ف س النجسسف كسسمان والسسده‬ ‫الشريف وقف أملكما ف النجف عليسه وعلسى اختسه فماطمسة إلس آخسر مسما قسمال ‪ ،‬أقسول ‪ :‬بسرع فس‬ ‫العلسسم ونشسسط فس طلبسسه وصمار مسسن العلمسسماء ‪ ،‬ضسسمايقه السسدهر وحماربه الءزممان فسستك مسسسقط رأسسسه‬ ‫النجسسف وسسمافر إل س اي سران ومسمات هنسسماك قسسمال ف س نشسسوة السسسلفة بعسسد ذك ر اسسسه ‪ :‬تشسسماغل ف س‬ ‫الدب فصمار من أربمابه وتعلسق برغصسن البلغسة فستك قشسره وأخسذ مسن لبسمابه فنفظسم فأبسدع وأكسثر‬ ‫واوزع فمسسن جيسسد نفظمسسه هسسذه القصسسيدة يرث ي بسسما أبسسما عبسسد ال س السسسي » ع « ‪ :‬عمسسر تص سّرم‬ ‫ضيعة وضلل‪.‬‬ ‫وآل الفتسسون اسسسرة عريقسسة فس العلسسم متقدمسسة فس الفضسسل لعسست بمالفضسسل فس القسسرن التماسسسع‬ ‫الجري واعتّءزت بما النجف من ) فتون ( وهي إحدى قرى جبل عمامل ‪ ،‬جنوب لبنسسمان وذكر‬ ‫ت بأصلمهما إل الصحماب الليل اب ذّر الرغفماري‬ ‫صماحب أمل المل نسب هذه السرة وانما ت ُ‬ ‫فكمان بعض العلمماء التتبعيس يسماطب رجمالً مسن هسذه السسرة وينعتسه بسمالفتون العسماملي النسدل‬ ‫الرغفماري‪.‬‬ ‫ووالد التجم له هو الشيخ أبو السن كمان س كمما يقول صماحب الستدرك‬


‫على الوسمائل س أفقه الدثي وأكمل الربمانيي الشريف العسدل أفضسل أهسل عصسره واطسولم بماعسماً‬ ‫‪ ،‬وف لؤلؤة البحرين ‪ :‬كمان مققماً مدققماً ثقة عدل صمالماً ‪ ،‬اجتمع به الوالد لما تشسسرف بءزيمارة‬ ‫النجف سنة ‪ 1115‬ووقع بينمهمما بث ف مسمائل جرت‪.‬‬ ‫وله من الثمار العليمسة ) ضسسيماء العسمالي ( فس الممامسسة يقسع فس ثلث ملسسدات ضسسخمام لس‬ ‫يكتب أوسع منه ‪ ،‬يوجد بوطه الشريف عند آل الواهري ف النجسسف الشسسرف وله ) الفوائسسد‬ ‫الرغروية ( ملسسدان فس أصسسول السسدين واصسسول الفقسسه ‪ ،‬وغيس ذلسسك‪ .‬كسسمانت وفماته سسسنة ‪، 1138‬‬ ‫واعقب الشيخ أبما طمالب وهو والد السرة الفتونية‪.‬‬


‫السيد حسين رشيد الرضوي‬ ‫المتوفى ‪1156‬‬ ‫أل ه س س س س س س س س س س س س سسذه ح س س س س س س س س س س س س سسءزوى وتل س س س س س س س س س س س س سسك خيماممه س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫بعي س س س س س س س س س س سسد علس س س س س س س س س س س سسى ق س س س س س س س س س س سسرب ال س س س س س س س س س س س سءزار مراممه س س س س س س س س س س سسما‬

‫ثس س س س س س س س س س س س س س سسوت بأعس س س س س س س س س س س س س س سسمال الرقمس س س س س س س س س س س س س س سستي فنماؤه س س س س س س س س س س س س س س ما‬ ‫الس س س س س س س س ال س س س س س س س س ك س س س س س س سسم ف س س س س س س س س ك س س س س س س سسل ي س س س س س س سسوم يريعن س س س س س س س س‬

‫ب ضس س س س س س س س س س سراممهما‬ ‫ب وف س س س س س س س س س س قل س س س س س س س س س سسب الس س س س س س س س س س س ّ‬ ‫فش س س س س س س س س س س س ّ‬

‫عل س س س س س س س س س سسى غيس س س س س س س س س س س قص س س س س س س س س س سسد ظعنمه س س س س س س س س س سسما ومقماممه س س س س س س س س س سسما‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س سسأن ف س س س س س س س س س س س س س س سؤادي داره س س س س س س س س س س س س س س ما وج س س س س س س س س س س س س س س واني‬

‫مواقس س س س س س س س س س س س س س سسد ني س س س س س س س س س س س س س سسان ودمعس س س س س س س س س س س س س س سسي غمماممهس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫تلّس س س س س س س سست لنس س س س س س س سسما ف س س س س س س س س موقس س س س س س سسف الس س س س س س س سسبي وانثنس س س س س س س سست‬ ‫فم س س س س س س س س س س س سسما نس س س س س س س س س س س سسمال من س س س س س س س س س س س سسما لفظُمه س س س س س س س س س س سسما وقواممه س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وقس س س س سسد قّوضس س س س س سست ع س س س س سسن س س س س س سسفح ح س س س س سسءزوى خيماممه س س س س سسما‬

‫كم س س س س س س س س س س سسما ن س س س س س س س س س س سسمال منّ س س س س س س س س س س سما نأيمه س س س س س س س س س س سسما وانص س س س س س س س س س س سراممهما‬

‫ألي س س س س س س س س س س س س س س سسماء ممهلً بع س س س س س س س س س س س س س س سسض ذا الج س س س س س س س س س س س س س س سسر والقل‬

‫فقس س س س س س س س سسد ك س س س س س س س س سسماد أن يرغتس س س س س س س س سسمال نفسس س س س س س س س سسي حماممهس س س س س س س س سسما‬

‫خليلس س س س س س س س س سسي هس س س س س س س س س سسل شس س س س س س س س س سسماقتكمما مس س س س س س س س س سسن ديمارهس س س س س س س س س ما‬

‫طل س س س س س س س س س س س س سسول عف س س س س س س س س س س س س سست أعلممه س س س س س س س س س س س س سسما واكماممه س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أل تس س س س س س س س س س س س س س سسعدان الي س س س س س س س س س س س س س سسوم ص س س س س س س س س س س س س س سسبماً متيمس س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫عل س س س س س س س س سسى ن س س س س س س س س سسوب لل س س س س س س س س سسدهر ج س س س س س س س س سّد اص س س س س س س س س سسوطداممهما‬

‫ي مص س س س س س س س س س س س س س سسيبة‬ ‫وه س س س س س س س س س س س س س ل تنفظ س س س س س س س س س س س س س سران الي س س س س س س س س س س س س س سسوم أ ّ‬

‫ألّم س س س س س س س س س س س س س س سست بأبن س س س س س س س س س س س س س س سسماء النس س س س س س س س س س س س س س س سسب عفظماممهس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ل س س س س س س س س س س سسم ك س س س س س س س س س س سسل ي س س س س س س س س س س سسوم س س س س س س س س س س س سسيٌد ذو حفيفظ س س س س س س س س س س سسة‬ ‫ي س س س س س س جس س س س س سسودي ث س س س س س س يس س س س س سسما عي س س س س س س فماسس س س س س سسكب‬ ‫فيس س س س س سسما ع ُ‬

‫كري س س س س س س س س س س س س س س س س تسس س س س س س س س س س س س س س س س سّقيسه الن س س س س س س س س س س س س س س س سسون لئماممه س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫دموعس س س س س س س س س س س س ماً تبس س س س س س س س س س س سسماري الرغماديس س س س س س س س س س س سسمات سس س س س س س س س س س س سسجماممهما‬

‫أبع س س س س س س س س س سسد الن س س س س س س س س س سسب الص س س س س س س س س س سسوطفى واب س س س س س س س س س سسن عم س س س س س س س س س سسه‬

‫وعس س س س س س س س س س س س س تته ف س س س س س س س س س س س س س الرض يءزه س س س س س س س س س س س س و خءزاممهس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ب للرض قس س س س س س س س س س س س سّرت بأهلمه س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫وم س س س س س س س س س س سسما عجس س س س س س س س س س س س س ٌ‬

‫وق س س س س س س س س س سسد ضس س س س س س س س س س سسيم فيمهس س س س س س س س س س سسما خيه س س س س س س س س س س ما وإمماممهس س س س س س س س س س سسما‬


‫س س س س س س س س س س س س س سسليل أميس س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س سسؤمني اذا اغت س س س س س س س س س س س س سسدت‬ ‫قتي س س س س س س س س س سٌل بسس س س س س س س س س سسيف البرغس س س س س س س س س سسي يضس س س س س س س س س سسب شس س س س س س س س س سسيبه‬

‫ذبيس س س س س س س س س س س س سسح يس س س س س س س س س س س س سسرّوي الرض فضس س س س س س س س س س س س سسل دمس س س س س س س س س س س س سسمائه‬ ‫ص س س س س س س س س س س سريع لس س س س س س س س س س سسه تبكس س س س س س س س س س سسي ملئكس س س س س س س س س س سسة السس س س س س س س س س س سسمما‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س سّل عليس س س س س س س س س س س س س س سسه للحقس س س س س س س س س س س س س س سسود حسس س س س س س س س س س س س س س سسماممهما‬ ‫دم النح س س س س س س س سسر ق س س س س س س س سسد أدم س س س س س س س سست حش س س س س س س س سسماه س س س س س س س س سسمهماممهما‬ ‫ب س س س س س س سسه ق س س س س س س سسد غ س س س س س س سسدى يك س س س س س س سسي العقي س س س س س س سسق رغماممه س س س س س س سسما‬ ‫ومك س س س س س س س س س س س س س س سسة يبك س س س س س س س س س س س س س س سسي حلمه س س س س س س س س س س س س س س سسما وحراممه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫شس س س س س س س س س سسمهيد بس س س س س س س س س سسأرض الوطس س س س س س س س س سسف يبكيس س س س س س س س س سسه أح س س س س س س س س س سٌد‬

‫وطيب س س س س س س س س س س س س س س سسة يبك س س س س س س س س س س س س س س سسي ركنمه س س س س س س س س س س س س س س سسما ومقماممه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وتبكيس س س س س س س س س سسه عي س س س س س س س س س س الشس س س س س س س س س سسمس بمالس س س س س س س س س سسدم قمانيس س س س س س س س س سسما‬

‫ط منمهس س س س س س س س س س س س س س سسما للوطلس س س س س س س س س س س س س س سسوع لثماممهس س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫اذا ح س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫وتبك س س س س س س سسي علي س س س س س س سسه ال س س س س س س سسوحش م س س س س س س سسن ك س س س س س س سسل قف س س س س س س سسرة‬

‫وتنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدبه أراممهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما وحماممهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س س س س سسليب عليس س س س س س س س سسه الس س س س س س س س سسن نس س س س س س س س سسماحت وأع س س س س س س س س سولت‬

‫برثي س س س س س س س س س س س س س سسة يش س س س س س س س س س س س س س سسجي القل س س س س س س س س س س س س س سسوب نفظماممه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فم س س س س س س س س سسما أن س س س س س س س س سسس ل أنس س س س س س س س س سسى عفظي س س س س س س س س سسم مص س س س س س س س س سسمابه‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س سسد قص س س س س س س س س س س س س س سسدته بمالنف س س س س س س س س س س س س س سسماق طرغماممه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫جن س س س س س سسود اب س س س س س سسن س س س س س س سسعد النح س س س س س سسس واب س س س س س سسن زي س س س س س مادهم‬

‫نت س س س س س س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س س س س سسآوى ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالقلوب هيماممه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وق س س س س س س س س س س سسد منع س س س س س س س س س س س سسوه ال س س س س س س س س س س س سسماء ظلمس س س س س س س س س س س س سماً ون س س س س س س س س س س سسماله‬

‫هنمال س س س س س س س سسك م س س س س س س س سسن وقس س س س س س س سسد ال س س س س س س س سسروب اض س س س س س س س سسوطراممهما‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س سواجمهمهم بمالنص س س س س س س س س س س س س س سسح ب س س س س س س س س س س س س س سسدء قت س س س س س س س س س س س س س سسمالم‬

‫فل س س س س س س س سسم يثنمه س س س س س س س سسم ع س س س س س س س سسن ن س س س س س س س سس ج غس س س س س س س س سّي ملممه س س س س س س س سسما‬

‫يق س س س س س س س س س سسول ل س س س س س س س س س سسم ي س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س سسوم م س س س س س س س س س سسما لقراب س س س س س س س س س سست‬ ‫هجرتس س س س س س س س س س س كت س س س س س س س س س س سسماب الس س س س س س س س س س س س فين س س س س س س س س س س سسما وخنت س س س س س س س س س س سسم‬

‫وسس س س س س س س س س س س سسبقَي ل ُيرعس س س س س س س س س س س س ي ل س س س س س س س س س س س سسديكم ذمماممه س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫مواثي س س س س س س س س س س س س س س س سسق أهلي س س س س س س س س س س س س س س س سسه ون س س س س س س س س س س س س س س سسن قواممه س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ورمتس س س س س س س س س س س س س س س س سسم قت س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ظس س س س س س س س س س س س س س س س سسمالي وه س س س س س س س س س س س س س س س س ذه‬ ‫لعمس س س س س س س س س س س سسري لقس س س س س س س س س س س سسد بس س س س س س س س س س س سسؤت بس س س س س س س س س س س سسأعفظم فتن س س س س س س س س س س س سٍة‬

‫فرائ س س س س س س س س س س سسض دي س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س ملق س س س س س س س س س س سسى قيماممه س س س س س س س س س س سسما‬ ‫سس س س س س س س س س س س س س س سسيوردكم نس س س س س س س س س س س س س س سسمار الحيس س س س س س س س س س س س س س سسم أثماممهس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ورحت س س س س س س س س س سسم بع س س س س س س س س س سسمار لي س س س س س س س س س سسس يبل س س س س س س س س س سسى جدي س س س س س س س س س سسده‬

‫وخوطّس س س س س س س س س سسة خس س س س س س س س س س سسف لي س س س س س س س س س سسس ينف س س س س س س س س س سسد ذاممه س س س س س س س س س سسما‬

‫تلقتكس س س س س س س س س س س س س س س سسم الس س س س س س س س س س س س س س س سسدنيما بعماجس س س س س س س س س س س س س س س سسل زهس س س س س س س س س س س س س س س رة‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س سراق لس س س س س س س س س س س س س سسديكم بس س س س س س س س س س س س س سسمالرغرور حوطماممه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فمس س س س س س س س س سسما عس س س س س س س س س سسذركم يس س س س س س س س س سسوم السس س س س س س س س س سسماب بوق س س س س س س س س سسف‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س س س س سّبح في س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه بمالن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام أواممه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫خص س س س س س س س س س س س س س س سسيمكم في س س س س س س س س س س س س س س سسه الل س س س س س س س س س س س س س س سسه وجس س س س س س س س س س س س س س س دنما‬ ‫فل س س س س س س س س س س سسم ُيس س س س س س س س س س س س ِدس سفيمه س س س س س س س س س س سسم نص س س س س س س س س س س سسحه ومق س س س س س س س س س س سسماله‬

‫ونس س س س س س س س س سسمار جحي س س س س س س س س س سسم لي س س س س س س س س س سسس يبس س س س س س س س س س سوا ضس س س س س س س س س س سراممهما‬ ‫وم س س س س س س س س سسمال ال س س س س س س س س س س نصس س س س س س س س س سسح الكفس س س س س س س س س سسماح اعتءزاممهس س س س س س س س س سسما‬


‫فجماه س س س س س س س س س سسدهم ب س س س س س س س س س سسمالل والص س س س س س س س س س سسحب جماه س س س س س س س س س سسداً‬

‫فأفن س س س س س س س س س س س س س سسماُه مس س س س س س س س س س س س س س س سسر القن س س س س س س س س س س س س س سسما واحتوطماممه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س سسما رأى السس س س س س س س س س س س س س س سسبط الؤم س س س س س س س س س س س س س سسل أهلس س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وأص س س س س س س س س سسحمابه ص س س س س س س س س سسرعى وقس س س س س س س س سسد ح س س س س س س س س س سّءز هماممه س س س س س س س س سسما‬

‫فجماه س س س س س س س س س سسدهم ح س س س س س س س س س سست أبس س س س س س س س س سسماد مس س س س س س س س س سسن الع س س س س س س س س س سسدى‬

‫جوع س س س س س س س س ماً عل س س س س س س س سسى الش س س س س س س س سسحنماء ك س س س س س س س سسمان التئماممه س س س س س س س سسما‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س سسدّرع للمهيج س س س س س س س س س س س س س سسماء يقتح س س س س س س س س س س س س س سسم الع س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫بنف س س س س س س س س س س س سسس عل ف س س س س س س س س س س س س س المادث س س س س س س س س س س س سسمات مقماممه س س س س س س س س س س س سسما‬

‫إلس س س س س س س س س أن ه س س س س س س س سسوى للرض م س س س س س س س سسن ف س س س س س س س سسوق ممه س س س س س س س سسره‬ ‫في س س س س س س س سسما ل س س س س س س س سسك م س س س س س س س سسن ش س س س س س س س سسمهم أص س س س س س س س سسيب بفق س س س س س س س سسده‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س سسدته الباي س س س س س س س س س س س س س س س سسما غّره س س س س س س س س س س س س س س سسما وفخماممهس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عم س س س س س س س س س س س س س سسماد الع س س س س س س س س س س س س س سسمال والن س س س س س س س س س س س س س سسدى وش س س س س س س س س س س س س س ماممهما‬

‫فج س س س س س س س س س س سسماء الي س س س س س س س س س س سسه الش س س س س س س س س س س سسمر واح س س س س س س س س س س سستءز رأس س س س س س س س س س س سسه‬

‫وس س س س س س س س س سسماق نسس س س س س س س س س سسماء السس س س س س س س س س سسبط وهس س س س س س س س سسو أمماممهس س س س س س س س س سسما‬

‫ومس س س س س س س س س س س س س سسولي زيس س س س س س س س س س س س س س ن العماب س س س س س س س س س س س س س سسدين مكبّ س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫أحس س س س س س س س س س س س س سسماطت بس س س س س س س س س س س س س سسه للنمائبس س س س س س س س س س س س س سسمات عفظماممه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ت عتل س س س س س س س س س سّي تنس س س س س س س س س سسدب السس س س س س س س س س سسبط لوع س س س س س س س س سسة‬ ‫وبن س س س س س س س س س س ُ‬

‫يصس س س س س س س س س س س س س سّدع قل س س س س س س س س س س س س سسب الراس س س س س س س س س س س س س سسيمات كلممه س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أخ س س س س س سسي ي س س س س س سسما أخ س س س س س سسي ل س س س س س سسول مص س س س س س سسمابك لس س س س س س س أبس س س س س س سُح‬ ‫أخ س س س س س س س سسي ي س س س س س س س سسما أخ س س س س س س س سسي ع س س س س س س س سسدنما أس س س س س س س س سسمارى أمي س س س س س س س سسه‬

‫بن س س س س س س سسما ف س س س س س س سسوق متس س س س س س س س العي س س س س س س سسس يقص س س س س س س سسد ش س س س س س س سسماممهما‬

‫أخ س س س س س س سسي م س س س س س س سسما ل س س س س س س سسذي الق س س س س س س سسوم لس س س س س س س س أر عن س س س س س س سسدهم‬

‫ذرارى رسس س س س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س س س يرع س س س س س س س س س س س ى احتاممه س س س س س س س س س س س سسما‬

‫بس‬ ‫أخ س س س س س س س س س سسي بي س س س س س س س س س س أحش س س س س س س س س س سسمائي الي س س س س س س س س س سسك تلّمه س س س س س س س س س س ٌ‬

‫وعينس س س س س س س س س سسماي مس س س س س س س س س سسذ فس س س س س س س س س سسمارقت غس س س س س س س س س سسماب منماممهس س س س س س س س س سسما‬

‫أخس س س س سسي ليس س س س سسس ل س س س س س ف س س س س س العيس س س س سسش بعس س س س سسدك موطم س س س س سٌع‬ ‫أخ س س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س س سسماطم الص س س س س س س س س س سسرغرى تس س س س س س س س س س سّن غريب س س س س س س س س س سسة‬

‫بأسس س س س س س س س س س س س س س سرار ح س س س س س س س س س س س س س سسءزن في س س س س س س س س س س س س س سسك عّءزاكتتماممه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عُ س س س س س سسرى الص س س س س س سسب من س س س س س س س الي س س س س س سسوم ب س س س س س سسمان انفص س س س س س سسماممهما‬

‫بس س س س س س س س س س س سسءزن ال س س س س س س س س س س س س لقيس س س س س س س س س س س سسماك طس س س س س س س س س س س سسمال هيماممهس س س س س س س س س س س سسما‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س س أن أت س س س س س س س س س س س س س سوا أرض الشس س س س س س س س س س س س س سسآم بس س س س س س س س س س س س س سسأهله‬

‫فل ك س س س س س س س س س س س س سسمان يوم س س س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س س س س البلد ش س س س س س س س س س س س س سسأممهما‬

‫فع س س س س س س س س س س سسماد يءزيس س س س س س س س س س س د ينك س س س س س س س س س س سسث الثرغ س س س س س س س س س س سسر لهيس س س س س س س س س س س سماً‬

‫تس س س س س س س س س س سسدار عليس س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س الكس س س س س س س س س س سسؤوس مس س س س س س س س س س سسداممهما‬

‫ف س س س س س س س س س سسأظلمت الف س س س س س س س س س سسماق م س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س سسوء فعل س س س س س س س س س سسه‬

‫ال س س س س س س س س س س س شس س س س س س س س س س سسفة للوف س س س س س س س س س سسد ط س س س س س س س س س س سسمال ابتس س س س س س س س س س س سسماممهما‬

‫وقس س س س س س س س س س س سسد طمال س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س سسمان الن س س س س س س س س س س س سسب مم س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س سسروق ل س س س س س س س س س س س س س س سسديه رشس س س س س س س س س س س س س س س فمهما والتثماممه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫في س س س س س س س سسما ل س س س س س س س سسك م س س س س س س س سسن خوط س س س س س س س سسب تش س س س س س س س سسيب لس س س س س س س س سوله‬

‫ولئس س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س سسن أن حس س س س س س س س س سسمان منمهس س س س س س س س س سسما فوطماممهس س س س س س س س س سسما‬

‫مص س س س س س س سسمائب ص س س س س س س سسوب ال س س س س س س سسدمع يمهم س س س س س س سسي لعفظممه س س س س س س سسما‬

‫فمبس س س س س س س س س س س س سسدؤهما يس س س س س س س س س س س س سسذكي الس س س س س س س س س س س س سسوى وختماممهس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫إم س س س س س س س س س س س سسمام ال س س س س س س س س س س س سسدى إنس س س س س س س س س س س س س بب س س س س س س س س س س س سسك واثس س س س س س س س س س س س سٌق‬

‫س وأن س س س س س س س س س سست إمماممه س س س س س س س س س سسما‬ ‫ومس س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س سسقيت نفس س س س س س س س س س س ٌ‬


‫أغثمهس س س س س س س س س س س س س س سسما أغثمهس س س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س س سسيدي بشس س س س س س س س س س س س س س سسفماعة‬

‫ولوط س س س س س س س س سسف فق س س س س س س س س سسد أخنس س س س س س س س س س عليمه س س س س س س س س سسما اجتاممه س س س س س س س س سسما‬

‫فق س س س س س س س س س سسد لزم س س س س س س س س س ت ق س س س س س س س س س سسدمما م س س س س س س س س س سسدايك ال س س س س س س س س س سست‬

‫م س س س س س س س س سسدى ال س س س س س س س س سسدهر فيمه س س س س س س س س سسما فوزه س س س س س س س س ما واغتنماممه س س س س س س س س سسما‬

‫وكس س س س س ن مس س س س س س سسدركماً مس س س س س س سسولي ف س س س س س س س كشس س س س س س سسف شس س س س س س سسدة‬

‫أض س س س س س س س س س س س س س س سّر بس س س س س س س س س س س س س س س سسمي برحمه س س س س س س س س س س س س س س سسما ولماممه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ي العب س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س سسمادح م س س س س س س س س س سسدكم‬ ‫ان س س س س س س س س س سسما الرضس س س س س س س س س س و ّ‬

‫ري س س س س س س س ماض الثنس س س س س س س سسما تءزهس س س س س س س و بس س س س س س س سسدحي كمماممهس س س س س س س سسما‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عسسن السسديوان الخوطسسوط ص ‪ 28‬مكتبسسة المسسمام الكيسسم العمامسسة رقم ‪ 390‬قسسسم الخوطوطمات بسسط الشسسيخ ممسسد‬ ‫السمماوي‪.‬‬


‫كتب الشيخ ممد رضما الشبيب ف ملة العتدال السنة ‪ 6‬ص ‪ 84‬فقمال ‪:‬‬ ‫هسسو السسسيد ميس حسسسي ابسسن السسسيد ميس رشيد ابسسن السسسيد قماسسسم وقد دعسسماه الشسسيخ عبسسد‬ ‫الرحن السسسويدي فس » حديقسسة السسءزوراء « بمالسسسيد ميس حسسسي الرشيدي النجفسسي وقمال ‪ :‬مسسدح‬ ‫السسوزير حسسسن بماشسسما بقصسسيدة ‪ ،‬ول نرهما فس ديسوانه السسذي نقلنسسما أكسسثر مسسما فس هسسذه التجة عنسسه ‪،‬‬ ‫قلت لزم صماحبنما السستماذ السسيد نصسر الس السمائري وبه تسرج وتأدب وهو أكسب أسسماتذته بل‬ ‫ريس ب ‪ ،‬وللس سسيد ميس س حس سسي ش سسعر ك سسثي وقسسد اش سستمهر برقس ة غءزلس ه وتش سسبيبه وأولسسع بمالتس سسميط‬ ‫والتخميسسس وهو ل يبسسمارى ف س هسسذا الفسسن ولكنسسه ل س يسسسمط إل القوطسسع الرغءزليسسة غمالب سماً وتسسسميوطه‬ ‫مشمهور ل تلو منه الماميع الدبية‪ .‬مدح جماعة من وجوه النجف والمائر وبرغسسداد وجرد جلسسة‬ ‫كسبية مسن شسعره فس مدائسح الرسول وأهسل بيتسه سسماهما فس صسدر ديسوانه » ذخسمائر السآل « وكمان‬ ‫جعسسه لسديوانه سسسنة ‪ 1144‬وأهسسداه إلس اسستماذه السسيد السسمائري وقد ظفرنما بنسسخة الصسسل مسسن‬ ‫هسسذا السسديوان ف س ملسسدة صسسرغية بوطسسه النفيسسس وهسماك شسسذرة مسسن أح سواله نقلً عسسن ظمهسسر هسسذه‬ ‫النسخة‪.‬‬ ‫جماء به أبوه ال النجف ) كسمانت وفماة أبسسنة ‪ (1124‬فماشسترغل بسما ورحل الس كسربلء‬ ‫فتلّم ذس عنسد السسيد نصسر الس السمائري مسدة ثس عسماد الس النجسف وتلّمس ذس عنسد السسيد صسدر السدين‬ ‫شسسمارح وافيسسة التسسوف ث س مسسرض مرض ماً شسسديدا بقسسي يلزمه مسسدة وتوف قبسسل السسستي وبعسسد اللسسف‬ ‫والماية والست والمسي قبل شمهمادة استماذه السيد نصر ال المائري وكمان يكتب خوطماً جيداً‬ ‫للرغماية وهو من أسرة السيد صدر الدين شمارح الوافية وله ف ديوانه قصيدة يدحه بما «‪.‬‬ ‫هذا نص مما وجد على ظمهر هذه النسخة من الديوان ‪ ،‬وخلصة القول كمما‬


‫يبدو لنما من تصفح السديوان ان السسيد ميس حسسي مسن شسعراء الوطبقسة الوسوطى فس عصسره وهو‬ ‫يكثر من استخدام البديع والصنماعمات اللففظية وشأنه فس ذلسك شسأن أكسثر الشسعراء فس عصسور‬ ‫المود والتقليد ولكن للسيد مي حسي حسنماته ف هذا البماب ‪ ،‬ومن شعره ‪:‬‬ ‫أم س س س س س س سسما وال س س س س س س سسوى الع س س س س س س سسذري لس س س س س س س س أق س س س س س س سستف ذنبس س س س س س س سماً‬

‫ولكس س س س س س سسن عل س س س س س س سسى رغمس س س س س س سسي أق س س س س س س سسول لس س س س س س سسك العتس س س س س س سسب‬

‫ت عل س س س س س س س س س سسى مث س س س س س س س س س سسل الرمس س س س س س س س س س ماح شس س س س س س س س س س سوارعماً‬ ‫أبيس س س س س س س س س س س ُ‬

‫ل س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س ولس س س س س س س أش س س س س س س س سسمهد طعمان س س س س س س س سماً ول ض س س س س س س س سربماً‬

‫وأرف س س س س س س س س س س س ل ف س س س س س س س س س س س س ثس س س س س س س س س س س سسوب ال س س س س س س س س س س س سوان وطمالس س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ولكنمهس س س س س س س س س س س س س سسما اليس س س س س س س س س س س س س سسمام ج س س س س س س س س س س س س س سّد تس صس س س س س س س س س س س س س سسروفمهما‬

‫لبسس س س س س س س س س س س س سست رداء الع س س س س س س س س س س س س سّءز أسس س س س س س س س س س س س سسحبه سس س س س س س س س س س س س سسحبما‬

‫فشس س س س س س س سّذ تس » مقمام س س س س س س سسمات « ش س س س س س س سسذوذ أبس س س س س س س س ي س س س س س س سسأب‬

‫وكتب ال السيد نصر ال المائري على ورقة هندية مذّه بسة ‪:‬‬

‫تأمس س س س س س س س س س س سسل يس س س س س س س س س س س سسما أخس س س س س س س س س س س سسما العليس س س س س س س س س س س سسماء واحكس س س س س س س س س س س سسم‬

‫فحكم س س س س س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س س س س س بن س س س س س س س س س س س س س الداب م س س س س س س س س س س س سسماض‬

‫ألي س س س س س س س س س سسس ال س س س س س س س س س سسط م س س س س س س س س س سسع نفظم س س س س س س س س س سسي وطرس س س س س س س س س س ي‬

‫ريس س س س س س س س س س س س ماض ف س س س س س س س س س س س س س ريس س س س س س س س س س س س ماض ف س س س س س س س س س س س س س ريس س س س س س س س س س س س ماض‬

‫وله ‪ :‬قمال ومعن البيت التمال مما ل يسبق اليه ‪:‬‬ ‫ومدامس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراء رائقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫أمسس س س س س س س س س س س س س سست تفس س س س س س س س س س س س س سسوق الشس س س س س س س س س س س س س سسمس والبس س س س س س س س س س س س س سسدرا‬

‫ل تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستقر بكأس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهما طرب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫فكأنس س س س س س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س س س س س سسن نفسس س س س س س س س س س س س س س س سسمهما سس س س س س س س س س س س س س س س سسكرى‬

‫وقمال ف منفظرة من در النجف ‪:‬‬ ‫ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفت ورقّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست فج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماءت‬

‫حسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنماً بعن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س عجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫روح م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء حلّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالب م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن حب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫وله ‪:‬‬ ‫م س س س س س س س س س س س سسما ين س س س س س س س س س س س سُع النس س س س س س س س س س س س سسمان م س س س س س س س س س س س سسن جلس س س س س س س س س س س س سسة‬

‫مس س س س س س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س س س س س سسد قس س س س س س س س س س س س سسول ال س س س س س س س س س س س س س سس س س س س س س س س س س س سسبحمانه‬

‫وله ف النمهي عن العءزلة ‪:‬‬

‫م س س س س س س سسن غي س س س س س س س بس س س س س س س سسط الف س س س س س س سسرش ف س س س س س س سسوق الص س س س س س س سسعيد‬ ‫منمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما خلقنس س س س س س س س س س س س س س س سسماكم وفيمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما نعيس س س س س س س س س س س س س س س سسد‬


‫م س س س س س س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س س س س س سسمال بمالعءزلس س س س س س س س س س س س س ة ق س س س س س س س س س س س س سسول فق س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫اوج س س س س س س س س س س س س س س س ب اه س س س س س س س س س س س س س س س سسل الش س س س س س س س س س س س س س س س سسرع إغف س س س س س س س س س س س س س س س سسماله‬

‫فكس س س س س س س س س س س س س س س س سسن بل س س س س س س س س س س س س س س س س سسق ال س س س س س س س س س س س س س س س س س مستأنس س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ل تصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلح العءزلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ة إل ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وكتب ال بعض العيمان صحبة كتماب ) قوطر الندى (‬ ‫يس س س س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س س س سسر العلس س س س س س س س س س س س س س سسم وي س س س س س س س س س س س س س سسما نس س س س س س س س س س س س س س سسدبماً‬

‫ق س س س س س س س س س س س س سسد ج س س س س س س س س س س س س سسل ن س س س س س س س س س س س س سسداه ع س س س س س س س س س س س س سسن الصس س س س س س س س س س س س س سِر‬

‫قمابس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل بقبول س س س س س س س س س س س س س س س س سسك عس س س س س س س س س س س س س س س س س سسذر فس س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫ق س س س س س س س س س س س سسد أه س س س س س س س س س س س سسدى القوط س س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س س س البح س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وكتسسب عنسسه ممسسد حسسسن مصسسوطفى فس السلسسسلة الثمالثسسة مسسن كتسسمابه ) مدينسسة السسسي (‬ ‫كمسسما جسسماءت ترجتسسه فس مقدمسسة ديسوان السسسيد نصسسر الس السسمائري إذ هسسو السسمامع للسسديوان وكماتبه‬ ‫بوطه اليد وترجم له الشيخ المينس فس الرغسسدير ونشسرت ملسة ) العتسدال ( النجفيسة فس سسنتمهما‬ ‫الثمانية ص ‪ 457‬ان جعية الرابوطة الدبية بمالنجف شرعت بوطبع ديوان الشماعر الستجم لسسه ول‬ ‫نر أثراً لذلك‪.‬‬ ‫وكتب عنه الستماذ حيد ميد هّد وس ف ملة ) البلغ ( الكماظمية ف العسدد الثسمالث مسن‬ ‫السنة الثمانية‪.‬‬ ‫وهذه رائعة من مدائحه النبوية أخذنماهما عن ملة الرغرى النجفية ‪:‬‬ ‫جيس س س س س س س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س س س س س س سسي أيس س س س س س س س س س س س س س س سسن ذاك الوف س س س س س س س س س س س س س س سسماُء‬

‫لي س س س س س س س س س سست ش س س س س س س س س س سسعري وكي س س س س س س س س س سسف ه س س س س س س س س س سسذا الف س س س س س س س س س سسماء‬

‫لس س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س سؤاد أذابَس س س س س س س س س س س سسه لع س س س س س س س س س س س سس ج الش س س س س س س س س س س س سسوق‬

‫وجف س س س س س س س س س س س س س س س س سٌن تفي س س س س س س س س س س س س س س س سسض من س س س س س س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدمماء‬

‫كلمس س س س س س س س س س س س س س سسما لح بس س س س س س س س س س س س س س سسمارق مس س س س س س س س س س س س س س سسن حس س س س س س س س س س س س س س سسماكم‬

‫أو ترغنّس س س س س س س س س س س س س س سست فس س س س س س س س س س س س س س س س دوحمه س س س س س س س س س س س س س س سسما الورق س س س س س س س س س س س س س س ماء‬

‫فس س س س س س س س س س سسماض دمعس س س س س س س س س س سسي وح س س س س س س س س س س ّن قلس س س س س س س س س س سسب لعصس س س س س س س س س س سسر‬

‫ض س س س س س س س س س س س س سىس وعس س س س س س س س س س س سسءز عنس س س س س س س س س س س س سسه الع س س س س س س س س س س س س سءزاء‬ ‫قس س س س س س س س س س س س سسد تق ّ‬

‫ه س س س س س س س س س س س س سسم رجس س س س س س س س س س س س س مائي إن واص س س س س س س س س س س س س سسلوا او تن س س س س س س س س س س س س سسماؤا‬

‫ل أحسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنوا أم أسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماؤا‬ ‫ومس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س وا ّ‬

‫ي س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س سسذول دعنس س س س س س س س س س س ووجس س س س س س س س س س دي وكرب س س س س س س س س س س‬

‫ه س س س س س س س س سسم جلس س س س س س س س س سوا لس س س س س س س س س س م س س س س س س س س سسن الميّس س س س س س س س سسة ق س س س س س س س س سسدمماً‬

‫خ س س س س س س س س سسرة ف س س س س س س س س س س الك س س س س س س س س سسؤوس ك س س س س س س س س سسمانت ول ك س س س س س س س س سسر‬

‫إن ل س س س س س س س س س س س س س س س سسومي ف س س س س س س س س س س س س س س س س س حبّمه س س س س س س س س س س س س س س س سسم إغ س س س س س س س س س س س س س س س س سراء‬

‫راَح عشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سٍق كؤوس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهما الهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواء‬

‫م ول نشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوة ول صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهبماء‬


‫م س س س س س س س س س سسما تلّ س س س س س س س س س سست فس س س س س س س س س س س الك س س س س س س س س س سسماس إل ودان س س س س س س س س س سست‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّج دساً بماحتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائمهما الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمماء‬

‫ث س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س سسمالوا قبس س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س سسذاق سس س س س س س س س س س س سسكمارى‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س سسن شس س س س س س س س س س س س س س س س سسذاهما فنوطقمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسم إيس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫كنس س س س س س س س س س سست جس س س س س س س س س س سسماراً لس س س س س س س س س س سسم فأبعس س س س س س س س س س سسدن الدهس س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س سسر فمس س س س س س س س س سسن ل س س س س س س س س س س وه س س س س س س س س س ل يس س س س س س س س س سسرّد القضس س س س س س س س س سسماء‬

‫أترونس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأيت عنكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ملل‬ ‫س س س س س س س س س س س س س س س س سّر خلس س س س س س س س س س س س س س س سسق الفلك آيس س س س س س س س س س س س س س س سسة م س س س س س س س س س س س س س س س سٍد‬ ‫رت س س س س س س س س س س س س س س س ب دون س س س س س س س س س س س س س س سسما العقس س س س س س س س س س س س س س س سسول حيس س س س س س س س س س س س س س س سسمارى‬

‫حي س س س س س س س س س س س س س س سسث أدن س س س س س س س س س س س س س س س س غمايماهت س س س س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س س س س س سراء‬

‫مت س س س س س س س س س س س س سسد ط س س س س س س س س س س س س سسماهر و ) خل س س س س س س س س س س س س سسق عفظي س س س س س س س س س س س س سسم (‬

‫ومق س س س س س س س س س س س س س س س سسمام دان س س س س س س س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س س س س س س س سسه الص س س س س س س س س س س س س س س س سسفيماء‬

‫ص ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالوحي والكت س س س س س س س س س س س س س س سسماب ون س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫خ سسسسسسسسسسسسسسس ّ‬

‫هي س س س س س س س س س سسك كتمابس س س س س س س س س س سماً في س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س سسدى والض س س س س س س س س س سسيماء‬

‫ي س س س س س س س س س سسما أب س س س س س س س س س سسما القماس س س س س س س س س س سسم الؤم س س س س س س س س سسل ي س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س سسن‬

‫ل ومس س س س س س س س س س س س س س سسن شس س س س س س س س س س س س س س س سّرفت ب س س س س س س س س س س س س س س سسه البوطح س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س سسدرت مس س س س س س س س س س س س س س سسن وج س س س س س س س س س س س س س س وده الشس س س س س س س س س س س س س س سسيماء‬

‫خض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعت لقت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداره العفظم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫قس س س س س س س س س س س س س س سسماب قوسس س س س س س س س س س س س س سسي قس س س س س س س س س س س س س س سسد رقيس س س س س س س س س س س س س س سست علًء‬ ‫ول س س س س س س س س س سسك البس س س س س س س س س س سسدر شس س س س س س س س س س سسق نصس س س س س س س س س س سسفي جمه س س س س س س س س س س سراً‬

‫) كيس س س س س س س س س س س س س سسف ترقس س س س س س س س س س س س س ى رقيّس س س س س س س س س س س س س سسك النبيس س س س س س س س س س س س س سسماء (‬ ‫) ي س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسماء م س س س س س س س س س س سسما طماولتمه س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسماء (‬

‫ودع س س س س س س س س س س س س سسوت الش س س س س س س س س س س س س سسمس ال س س س س س س س س س س س س س ني س س س س س س س س س س س س سسة ردت‬

‫لعل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد هسما الضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواء‬

‫أنس س س س س س س س س س س سست نس س س س س س س س س س س سسور عل علس س س س س س س س س س س سسى كس س س س س س س س س س س سسل نس س س س س س س س س س س سسور‬

‫ذي ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسروق ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديه يستض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫ل س س س س س س س س ت س س س س س س س سسءزل ف س س س س س س س س ب س س س س س س س سواطن الج س س س س س س س سسب تس س س س س س س س سسري‬

‫حيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسث ل آدم ول ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواء‬

‫فماصس س س س س س س س س س س س س س س س سسوطفماك اللس س س س س س س س س س س س س س س س سسه خي س س س س س س س س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س سسأنه النص س س س س س س س س س س س س س س سسح والتق س س س س س س س س س س س س س س سسى والوف س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫داعيس س س س س س س س س س س سماً ق س س س س س س س س س س سسومه الس س س س س س س س س س س س الش س س س س س س س س س س سسرعة السم س س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س سسحماء ي س س س س س س س س س س س س س س س سسما للل س س س س س س س س س س س س س س س سسه ذاك ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدعماء‬

‫وغ س س س س س س س س س س س س س ءزا العتس س س س س س س س س س س س س سسدين بس س س س س س س س س س س س س سسمالبيض والسس س س س س س س س س س س س س سسمر‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسردت برغيضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهما العس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداء‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الل خي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س آل ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫علمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء أئمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة أتقيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫هس س س س س س س س س س س س س سسم ريس س س س س س س س س س س س س ماض النس س س س س س س س س س س س س سسدى ودوح فخ س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫وسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماح ثماره س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما العلي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫يبترغس س س س س س س س س س س س س س سسى الي س س س س س س س س س س س س س س س عنس س س س س س س س س س س س س س سسدهم والعوطمايس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س سسل حيس س س س س س س س س س س س س س س ويس س س س س س س س س س س س س س سستجماب ال س س س س س س س س س س س س س سسدعماء‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادت انتمس س س س س س س س س س س س س س س س سوا ه س س س س س س س س س س س س س س س سسدات وأنت س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت إن أّل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س تس البأس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫وال س س س س س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س س س س سسدكم رفع س س س س س س س س س س س س س س س سست نفظمام س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫كلئس س س س س س س س س س س س سسماٍل قس س س س س س س س س س س س سسد َمنّ س س س س س س س س س س س س س منمهس س س س س س س س س س س س سسما الصس س س س س س س س س س س س سسفماء‬

‫وعليك س س س س س س س سسم ص س س س س س س س سسلى المهيم س س س س س س س سسن م س س س س س س س سسما لح ص س س س س س س س سسبما‬

‫ح وان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابت الفظلم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫أو شس س س س س س س س س س س س س س س س سسدا مرغس س س س س س س س س س س س س س س س سسرم بلحس س س س س س س س س س س س س س س س سسن أني س س س س س س س س س س س س س س س س سٍق‬

‫) جي س س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س سسي أي س س س س س س س س س س س س سسن ذاك الوفس س س س س س س س س س س س سسماء (‬

‫خ س س س س س س س س س س س س سسماطري بره س س س س س س س س س س س س ما وغواص س س س س س س س س س س س س سسمهما الفك س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ونفظّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سمام عق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهّن ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسولء‬


‫حسن عبد الباقي الموصلي‬ ‫المتوفى ‪1157‬‬ ‫جسسماء ف س دي سوان الشسسماعر حسسسن بسسن عبسسد البسسماقي بسسن اب س بكسسر الوصسلي أنسسه تسسوجه لءزيمارة‬ ‫الشمهدين الشريفي ‪ :‬العلوي والسين فعندمما زار مرقد المسمام السسسي ‪ 7‬بكسربلء انشسأ هسسذه‬ ‫الرثية وكتبمهما على جدار البماب الشريف ‪:‬‬ ‫قس س س س س س س س س س س سسد فرش س س س س س س س س س س س نما لس س س س س س س س س س س سسوطئ تلس س س س س س س س س س س سسك النيس س س س س س س س س س س سسماق‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهرات كليل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة المس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫وزجرن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداة ليل فج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد تس‬

‫ثّس س س س س س س س س س س س س س س س س س ارخ س س س س س س س س س س س س س س س س ت أزّمس س س س س س س س س س س س س س س س س ةس العن س س س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫وأمس س س س س س س س س س س س س س س س سسمامي المس س س س س س س س س س س س س س س س سسمام نس س س س س س س س س س س س س س س س سسل عل س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س س س تل س س س س س س س س س س س س س سسد بع س س س س س س س س س س س س س سسد جس س س س س س س س س س س س س س سّد هس وأبي س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫فخس س س س س س س س س س س س س س سسر آل البتس س س س س س س س س س س س س س سسول يس س س س س س س س س س س س س س سسوم السس س س س س س س س س س س س س س سسبماق‬ ‫اممهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات بسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائر الفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫بس س س س س س س س س س س سسنماء الس س س س س س س س س س س سسي ي س س س س س س س س س س سسما حبّس س س س س س س س س س سسذا الل س س س س س س س س س س سسق‬

‫وي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الخلق‬

‫حبّ س س س س س س س س س س سسذا الس س س س س س س س س س س سسي ي س س س س س س س س س س سسوم قوط س س س س س س س س س س سسع الفي س س س س س س س س س س سسماف‬

‫أي أم تك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسون فماطم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الءزه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س راء‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س سسما أحيل الس س س س س س س س س س س س س س سسوداع عنس س س س س س س س س س س س س س سسد الف س س س س س س س س س س س س س س سراق‬

‫أو والس س س س س س س س س س س س س س سسد علس س س س س س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س س س س س سسوض سس س س س س س س س س س س س س س سسماقي‬

‫أي جس س س س س س س س س س سّد يك س س س س س س س س س سسون أفض س س س س س س س س س سسل خل س س س س س س س س س سسق الس س س س س س س س س س س‬

‫والت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الطلق‬

‫ه س س س س س س س س س س س سسل علمت س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س سسما أهي س س س س س س س س س س س سسم جنونس س س س س س س س س س س سسما‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماذا تأسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفي واح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ستاقي‬

‫يس س س س س س س س س سسوم قتس س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س سسي كيس س س س س س س س س سسف اسس س س س س س س س س سستقرت‬

‫ه س س س س س س س س س س س س سسذه الرض ب س س س س س س س س س س س س سسل وس س س س س س س س س س س س سسبع الوطب س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫أيمه س س س س س س س س س سسما الرض ه س س س س س س س س س سسل بق س س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س س سسك عيس س س س س س س س س س س‬

‫ودمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالهراق‬

‫كي س س س س س س س س س س س سسف ل تنس س س س س س س س س س س س سسف الشس س س س س س س س س س س س سوامخ نس س س س س س س س س س س س سسفماً‬

‫وييس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الوج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ود للم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬


‫أغ س س س س س س س س س س س س س س س سسرق الس س س س س س س س س س س س س س س س س آل فرع س س س س س س س س س س س س س س س ون لك س س س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫ل س س س س س س س س س س س يك س س س س س س س س س س سسن عن س س س س س س س س س س سسدهم كمه س س س س س س س س س س سسذا النف س س س س س س س س س س سسماق‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسماءاً ق س س س س س س س س س س سسد زيّنس س س س س س س س س س سست واس س س س س س س س س س س سستنمارت‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س سسما الب س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر زائ س س س س س س س س س س س س س س س س سسد الشس س س س س س س س س س س س س س س س س سراق‬

‫هكس س س س س س س س س س س سسذا يس س س س س س س س س س س سسوم ك س س س س س س س س س س س سربل كس س س س س س س س س س س سسمان يءزه س س س س س س س س س س س و‬

‫فرق س س س س س س س س س س س س س س س د فيس س س س س س س س س س س س س س س سسك والنجس س س س س س س س س س س س س س س سسوم الب س س س س س س س س س س س س س س س سواقي‬

‫كي س س س س س س س س س س سسف ب س س س س س س س س س س سسمال م س س س س س س س س س س سسما غ س س س س س س س س س س سسدت كعي س س س س س س س س س س سسون‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابمات بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأنر الحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداق‬

‫كي س س س س س س س س س س سسف ل س س س س س س س س س س س تع س س س س س س س س س س سسل النج س س س س س س س س س س سسوم رجومس س س س س س س س س س س ماً‬

‫ورمي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداة ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالحراق‬

‫وآحي س س س س س س س س س س س س س س س سسماء الءزم س س س س س س س س س س س س س س س مان م س س س س س س س س س س س س س س س سسن آل ط س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وعت س س س س س س س س س س س س س س سسماب البت س س س س س س س س س س س س س س سسول عن س س س س س س س س س س س س س س سسد التلق س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫مس س س س س س س س س س س س س سسما تس س س س س س س س س س س س س سسذّك رست يس س س س س س س س س س س س س سسما زم س س س س س س س س س س س س س مان عليّس س س س س س س س س س س س س سما‬

‫كي س س س س س س س سسف ترج س س س س س س س و ب س س س س س س س سسأن ت س س س س س س س سسرى ل س س س س س س س سسك واق س س س س س س س سسي‬

‫ل س س س س س س س س سسو ت س س س س س س س س سسرى جي س س س س س س س س سسد ذل س س س س س س س س سسك الي س س س س س س س س سسد يومس س س س س س س س س ماً‬

‫ودم س س س س س س س س س س س س س س س سسماء عل س س س س س س س س س س س س س س س سسى الماس س س س س س س س س س س س س س س س سسن راق س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫كس س س س س س س س س س س س س سّل ع س س س س س س س س س س س س سسرق ب س س س س س س س س س س س س سسه الداي س س س س س س س س س س س س سسة تءزه س س س س س س س س س س س س و‬

‫لع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س ق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطع الع س س س س س س س س س س س س س س س س س سراق‬

‫انس س س س س س س س س سست تس س س س س س س س س سسدرى بس س س س س س س س س سسن غس س س س س س س س س سسدرت فأضس س س س س س س س س سسحى‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمماء مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرملً بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالعراق‬

‫هك س س س س س س س س س س س سسذا ك س س س س س س س س س س س سسمان ليقس س س س س س س س س س س س سماً مث س س س س س س س س س س س سسل ش س س س س س س س س س س س سسر‬

‫يلتق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الل بمالس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيوف الرقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماق‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرم الص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوطفى وآل عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬ ‫بيس س س س س س س س س س س س س ضس س س س س س س س س س س س سّم الس س س س س س س س س س س س سسي وهس س س س س س س س س س س س و قتي س س س س س س س س س س س سسل‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سسمائبمات عل س س س س س س س س س س س س س س سسى مت س س س س س س س س س س س س س س سسون العت س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫يس س س س س سسما ابس س س س س سسن بنس س س س س سست الرس س س س س س ول قس س س س س سسد ضس س س س س سسماق أمس س س س س سسري‬

‫واعتن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماق ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوداع أي اعتن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬ ‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن تن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماٍء وغرب س س س س س س س س س س س س س س س س س ة وافس س س س س س س س س س س س س س س س س س ستاق‬

‫ودج س س س س س س س س س س س س سسما الوط س س س س س س س س س س س س سسب والص س س س س س س س س س س س س سسمائب ألق س س س س س س س س س س س س سست‬

‫رحلمه س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س سسوق ض س س س س س س س س س س سسيق ه س س س س س س س س س س سسذا العن س س س س س س س س س س سسماق‬

‫جئس س س س س س س س سست اسس س س س س س س س سسعى إل س س س س س س س س س حس س س س س س س س سسماك وم س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س‬

‫ل س س س س س س س س س س س سسك والس س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س سسوى الش س س س س س س س س س س س سواق‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س عس برث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماٍء‬ ‫وامتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداح مر ّ‬

‫فتقبّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل هديس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة العشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫وعل س س س س س س س س س س س س س س سسى ج س س س س س س س س س س س س س س سسدك ال س س س س س س س س س س س س س س سسبيب ص س س س س س س س س س س س س س س سسلة‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س س س س س سسدا ط س س س س س س س س س س س س س س سسمائر عل س س س س س س س س س س س س س س سسى الوراق‬


‫حسن العمري الوصلي الفماروقي‬ ‫حسسسن بسسن عبسسد البسسماقي بسسن اب س بكسسر الوصسلي اللقسسب بعبسسد المسسمال ‪ ،‬ولسد ف س حسسدود‬ ‫‪ 1100‬هس وتوف ببرغداد عمام ‪ 1157‬هس ‪ ،‬وكمان من أشمهر شعراء الوصل ف عصره وله ترجة‬ ‫وافيسسة ف س دي سوانه الوطبسسوع ف س الوصل سسسنة ‪ 1386‬ه س بوطبعسسة الممهورية وتقيسسق ممسسد صسسديق‬ ‫الليلي كمما ترجه الدبماء الذين كتبوا عن أدبماء الوصل‪.‬‬ ‫قسسمال السسسيد المي س ف س العيسسمان ج ‪ 21‬ص ‪ ، 92‬هسسو ابسسن أ خ عبسسد البسسماقي العمسسري‬ ‫الوصلي الشماعر الشمهور ‪ ،‬ونفظم حسن قصيدة ف رثماء السي ‪ 7‬أولما ‪:‬‬ ‫قد فرشنما لوطئ تلك النيماق ‪..‬‬ ‫ول يتيسسسر لنسسما الطلع عليمهسسما‪ .‬فقسسمال السسسيد حسسسن ابسسن السسسيد بسسماقر ابسسن السسسيد ابراهيسسم‬ ‫ابسسن السسسيد ممسسد السسسن البرغسسدادي العسسروف بمالسسسيد حسسسن الصسسم العسسروف بمالعوطسسمار التسسوف‬ ‫‪ .1241‬مقرضماً لما بقصيدة أولما ‪:‬‬

‫حب س س س س س س س س س س س س س س سسذا واخ س س س س س س س س س س س س س س سسدات تل س س س س س س س س س س س س س س سسك الني س س س س س س س س س س س س س س سسماق‬

‫حيس س س س س س س س س س س س س سسث وافس س س س س س س س س س س س س سست بكتبكس س س س س س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س س س س س سسمالعراق‬

‫إل أن يقول ‪:‬‬ ‫حيس س س س س س س س س س س س سسث زف س س س س س س س س س س س س ت إل س س س س س س س س س س س س س إمس س س س س س س س س س س س سسمام مهس س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫س س س س س س س س س س س س سسبط خي س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س سسورى عل س س س س س س س س س س س سسى الطلق‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س س س سسليل البت س س س س س س س س س س س س س س س س سسول بض س س س س س س س س س س س س س س س س سسعة طس س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ص س س س س س س س س س س س سسماحب ال س س س س س س س س س س س سسوض والل س س س س س س س س س س س سسوى والس س س س س س س س س س س س سباق‬

‫اقس سسول وف س ج ‪ 25‬مس سسن العيس سسمان ص ‪ 223‬نسس سسب هس سسذه القصس سسيدة للسس سسيد حسس سسي‬ ‫البرغدادي من أواسط أو أوائل المائة الثمانية عشرة‪.‬‬


‫واليكم قصيدة للمتجم له ‪ ،‬كمما جماء ف الديوان مما نصه ‪:‬‬ ‫مما أنشأه الديب حسن بن عبد البماقي بن أب بكر الوصلي يتدح سيدنما ومولنما أميس‬ ‫السؤمني ويعسسوب السدين المسمام عليسما ابسن ابس طسمالب كسرم الس وجمهسه وذلسك لسما قسمادته السسعمادة‬ ‫الزلي سسة م سسن غلل سسة التوفي سسق لءزيس مارة الش سسمهدين الش س سريفي ف س س س سسلخ ج سسمادى الخ سسرة م سسن س سسنة‬ ‫‪ ، 1143‬وكتبمهما على بماب الضرة النورة ‪:‬‬ ‫نع س س س س س س سسم بلرغ س س س س س س سست ي س س س س س س سسما ص س س س س س س سسماِح نفس س س س س س س سسي س س س س س س س س سؤالما‬

‫ولي س س س س س س س س س س س س سسس عليمه س س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س س سسمالنفوس ول ل س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فءزم س س س س س س س س س س س س س ءزم ودع ذك س س س س س س س س س س س س س ر الوطيس س س س س س س س س س س س س سسم وزم س س س س س س س س س س س س س ءزم‬

‫فقس س س س س س س س س س سسد جعلس س س س س س س س س س سست ذك س س س س س س س س س س ر القس س س س س س س س س س سسمام مقمالس س س س س س س س س س سسما‬

‫مق س س س س س س س س سسمام ه س س س س س س س س سسو الف س س س س س س س س سسردوس نعت س س س س س س س س س سماً ومش س س س س س س س س سسمهداً‬

‫وجن س س س س س س س س س س سسة خلس س س س س س س س س س س سسد ق س س س س س س س س س س سسد س س س س س س س س س س س سسقيت زلل س س س س س س س س س س سسما‬

‫فيس س س س س س س س س س س س س س سسما قبس س س س س س س س س س س س س س سسة الفلك لسس س س س س س س س س س س س س س سست كقبس س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫الق س س س س س س س س س سسمام مقمام س س س س س س س س س س سماً ب س س س س س س س س س سسل ولس س س س س س س س س س سست ظلل س س س س س س س س س سسما‬

‫فك س س س س س س س س س سسم هبوط س س س س س س س س س سست للرض من س س س س س س س س س سسك ك س س س س س س س س س سواكب‬

‫لتلث س س س س س س س س س س س س س س س س سسم حصس س س س س س س س س س س س س س س س سسبماء بس س س س س س س س س س س س س س س س سسما ورممال س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وكس س س س س س س س م وّد ب س س س س س س س س س سسدر الت س س س س س س س س س سسم حي س س س س س س س س س س حجبتمهس س س س س س س س س سسما‬

‫رجس س س س س س س س س س س س س س مال حف س س س س س س س س س س س س س سسماة أن يك س س س س س س س س س س س س س سسون نعمال س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فتلس س س س س س س س س س س س س س سسك سس س س س س س س س س س س س س س سسماء بمالصس س س س س س س س س س س س س س سسمابيح زينس س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫وان فخ س س س س س س س س س س س س س س س س سسرت ك س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان اللل هلل س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وت س س س س س س سسأمن عي س س س س س س س س الشس س س س س س س سسمس كسس س س س س س س سسفماً ول تس س س س س س س سسرى‬

‫إذا اكتحل س س س س س س س س س س س س س س س س سست ذاك الس س س س س س س س س س س س س س س س س ستاب زوال س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فمهماتيس س س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س س وج س س س س س س س س س ه الوج س س س س س س س س س ود كوجنس س س س س س س س س سسة‬

‫وق س س س س س سسب اب س س س س س س سسن عس س س س س س س سّم الص س س س س س س سسوطفى ك س س س س س س سسمان خمال س س س س س س سسما‬ ‫وحس س س س س س س س مامي الس س س س س س س س سسورى ط س س س س س س س س سراً وم س س س س س س س سسماحي ضس س س س س س س س سسللما‬

‫وص س س س س س س س س س س ٌي وص س س س س س س س س س سسمهر وابس س س س س س س س س س سسن ع س س س س س س س س س س سّم ونماص س س س س س س س س س س سٌر‬ ‫عل س س س س س س س س س س سّي أمي س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسؤمني وم س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س سسوى‬ ‫فم س س س س س س س س س س س سسن ي س س س س س س س س س س س سسوم اس س س س س س س س س س س س سسعيل بع س س س س س س س س س س س سسد مم س س س س س س س س س س س سٍد‬

‫إذا ع س س س س س س س س س س سّد تس الحسس س س س س س س س س س سسماب ك س س س س س س س س س س سسمان كممال س س س س س س س س س س سسما‬

‫وضس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرغماممهما والرتض س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى وأمماممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وحي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدرهما والرتض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى وجلل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫واكرممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما والرتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ى ويينمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وأعلممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما واللتج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى وش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مالما‬

‫فكيس س س س س س س س س س س س سسف ت س س س س س س س س س س س س سسرى مثلً لك س س س س س س س س س س س س سسرم عص س س س س س س س س س س س س سسبة‬

‫إذا كنس س س س س س س س س س س سست تس س س س س س س س س س س سسدرى بمالوصس س س س س س س س س س س س ّي اتصس س س س س س س س س س س سسمالما‬

‫مقمام س س س س س س س س س س س سماً م س س س س س س س س س س سسما قيس س س س س س س س س س س سسل الفظن س س س س س س س س س س سسون وقمال س س س س س س س س س س سسما‬

‫فل تس س س س س س س س س س سسم العص س س س س س س س س س سسماب م س س س س س س س س س سسن ص س س س س س س س س س سسلب آدم‬

‫وان ُس س س س س س س س س س س س س ت سل تسس س س س س س س س س س س سسوى جيعس س س س س س س س س س س سسما عقمالس س س س س س س س س س س سسما‬

‫لس س س س س س سسما السس س س س س س سسؤدد العلس س س س س س سسى علس س س س س س سسى كس س س س س س سسل عصس س س س س س سسبة‬

‫ول س س س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س س س س س سسر بي س س س س س س س س س س س س س س الع س س س س س س س س س س س س سسمالي مثمال س س س س س س س س س س س س سسما‬


‫لق س س س س س س س س سسد ح س س س س س س س س سسمازت الس س س س س س س س س سسبوطي ب س س س س س س س س سسدري مم س س س س س س س س سسد‬

‫وبضس س س س س س س س س س س س س س س س سسعته الءزهس س س س س س س س س س س س س س س س راء نس س س س س س س س س س س س س س س س سسوراً وآلس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فيس س س س س س س س سسما خي س س س س س س س س س مس س س س س س س س سسن أرخس س س س س س س س ت أزّم س س س س س س س س ةس نوقمهس س س س س س س س سسما‬

‫الي س س س س س س س س س س س س س س س سسه ح س س س س س س س س س س س س س س س سسداة زاج س س س س س س س س س س س س س س س س سرات جمال س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وي س س س س سسما خي س س س س س س مس س س س س سسن حّج س س س س س س تس اليس س س س س سسه مس س س س س سسن الس س س س س سسورى‬

‫بنس س س س س س س س س س س س سسو آمس س س س س س س س س س س س سسل ألقس س س س س س س س س س س س سست اليس س س س س س س س س س س س سسه رحمالس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ويس س س س س س س س س سسما خي س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سسأوى للنءزيس س س س س س س س س س ل وملتجس س س س س س س س س س سسى‬

‫إذا أزم س س س س س س س س س س س س س ة أب س س س س س س س س س س س س س سسدى الءزم س س س س س س س س س س س س س مان عض س س س س س س س س س س س س س سسمالما‬

‫أل أيمهس س س س س س س س س س س س س سسما المتس س س س س س س س س س س س س سسماز مس س س س س س س س س س س س س سسن آل هماشس س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ومس س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س سسمان فيمه س س س س س س س س س سسم عّءزهس س س س س س س س س سسما واكتممال س س س س س س س س س سسما‬

‫ت ظلم الشس س س س س س س س س سسرك يس س س س س س س س س سسما آيس س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س سسدى‬ ‫أزل س س س س س س س س س َ‬

‫ت أصس س س س س س س س س س س س س سسنمام العس س س س س س س س س س س س س سسدى ورجمالس س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫وأفني س س س س س س س س س س س س س س َ‬

‫اتين س س س س س س س س س س س س سسماك نس س س س س س س س س س س س س سسعى وال س س س س س س س س س س س س سسذنوب بض س س س س س س س س س س س س سسمائع‬

‫وق س س س س س س س س س سسد حل س س س س س س س س س س سست منّس س س س س س س س س س س سما الفظمه س س س س س س س س س س سسور ثقمال س س س س س س س س س س سسما‬

‫وّل س س س س س س س س س س س س س س س س ماس تنمافس س س س س س س س س س س س س س س س س سنما ببس س س س س س س س س س س س س س س س سسذل نفس س س س س س س س س س س س س س س س سسمائس‬

‫وانفس س س س س س س س س س س س س س سسنما أه س س س س س س س س س س س س س سسدت الي س س س س س س س س س س س س س سسك ابتمهمال س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عفس س س س س س سسما ال س س س س س س س عن س س س س س س س ل س س س س س س س أجس س س س س س سسد غي س س س س س س س ممهجس س س س س س سسة‬

‫وادرى إذا م س س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س س سسد رضس س س س س س س س س س س س يت امتثمال س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س سسو الس س س س س س س س س ممهم س س س س س س س سسما حس س س س س س س س سّل حضس س س س س س س س سرتك ال س س س س س س س سست‬

‫تس س س س س س س س س س س س سس ج بنس س س س س س س س س س س س سسو المس س س س س س س س س س س س سسمال نس س س س س س س س س س س س سسمال نوالس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أل ي س س س س س سسما أب س س س س س سسما الس س س س س س سسبوطي ي س س س س س سسما خي س س س س س س َم س س س س س س نس رق س س س س س ى‬

‫وأطلعس س س س س سست شس س س س س سسس الس س س س س سسق والكفس س س س س سسر قس س س س س سسد دجس س س س س سسى‬

‫اغثنس س س س س س س س اغثنس س س س س س س س م س س س س س س سسن ه س س س س س س سسوى النف س س س س س س سسس علّنس س س س س س س س‬

‫اجرنس س س س س س س س س اجرنس س س س س س س س س م س س س س س س س س سسن ذن س س س س س س س س سسوب تراكم س س س س س س س س سست‬

‫لنءزلس س س س س س س س س س س س س س س ة حماش س س س س س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س س س س س سسورى أن ينمال س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ول س س س س س س س س س س سسولك يس س س س س س س س س س س سسما فخس س س س س س س س س س س سسر الوج س س س س س س س س س س س ود أزالس س س س س س س س س س س سسما‬

‫أرى للتق س س س س س س س س س س س س س سسى بع س س س س س س س س س س س س س سسد الش س س س س س س س س س س س س س سسفماء مآل س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫فمس س س س س س سسما ل س س س س س س س سس س س س س س سسوى اللوطس س س س س س سسماف منس س س س س س سسك وممالس س س س س س سسما‬

‫أعن س س س س س س س س س س س س س أعن س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س سسن عنس س س س س س س س س س س س سسماء وأزم س س س س س س س س س س س س ة‬

‫أزلس س س س س س س س س س ما أب س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س سسبوطي واص س س س س س س س س س سسرم حبمال س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س سسدهم اللي س س س س س س س س س س س س س سسمال العمادي س س س س س س س س س س س س س سسمات مرغي س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وق س س س س س س س س سسد أوس س س س س س س س س سسعت أيسّ س س س س س س س س س سمام عس س س س س س س س س س سسري ممال س س س س س س س س س سسما‬ ‫حلس س س س س س س س س س س سست علس س س س س س س س س س س سسى ضس س س س س س س س س س س سسعفي الفل وجبمالس س س س س س س س س س س سسما‬

‫ك س س س س س س س س س سسأن ال س س س س س س س س س سسدواهي ح س س س س س س س س س سسرة ق س س س س س س س س س سسد تءزوجس س س س س س س س س س ت‬

‫بقل س س س س س س س س س س سسب ولس س س س س س س س س س تب س س س س س س س س س س سسذل لرغي س س س س س س س س س س سسي وص س س س س س س س س س سسمالما‬

‫ب س س س س س س س سسذلت ل س س س س س س س سسما عم س س س س س س س سسري ص س س س س س س س سسداقماً ولس س س س س س س تل س س س س س س س سسد‬

‫س س س س س س س س س سسوى حرقس س س س س س س س س ة ق س س س س س س س س سسد أرضس س س س س س س س س عتمهما اش س س س س س س س س سستعمالما‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س س سسوف أراهس س س س س س س س س س س س س س س سسما طمالق س س س س س س س س س س س س س س س سماً بثلثس س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫علس س س س س س س س س س سسى يس س س س س س س س س س سسدهم ان س س س س س س س س س س س اعتقس س س س س س س س س س سسدت زوالس س س س س س س س س س سسما‬

‫أب س س س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س س س سسني الرتض س س س س س س س س س س س س س سسى وحس س س س س س س س س س س س س س سسينه‬

‫وفماطم س س س س س س س س س س س س س س سسة هبنس س س س س س س س س س س س س س س س ل س س س س س س س س س س س س س س سسدحي عيمال س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فم س س س س س س س س سسن موطلع س س س س س س س س سسي ح س س س س س س س س سست الت س س س س س س س س سسمام ب س س س س س س س س سسدحمهم‬

‫نعس س س س س س س سسم بلرغس س س س س س س سست يس س س س س س س سسما صس س س س س س س سسماح نفسس س س س س س س سسي س س س س س س س س سؤالما‬

‫وضس س س س س س س س س س سسماق فس س س س س س س س س س س سسيح الرض ح س س س س س س س س س س سست ك س س س س س س س س س س سسأنن‬


‫تقماريض للقصيدة السينية ‪:‬‬ ‫قسمال السسيد حسسي الشسمهدي )‪ (1‬مقرض ماً قصسيدة السسن بسن عبسد البسماقي الوصلي س ابسن‬ ‫اخسست عبسسد البسماقي العمسري س الست رثى فيمهسما السسسي ‪ 7‬وأولما ‪ :‬قسد فرشنما لسوطئ تلسسك النيسسماق س‬ ‫فقمال ‪:‬‬ ‫أمنتجس س س س س س س س سسع الس س س س س س س س سسول الش س س س س س س س سسمهيد لس س س س س س س س سسك البش س س س س س س س سسرى‬

‫فق س س س س س س س سسد عفظ س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س الكري س س س س س س س ل س س س س س س س سسك الج س س س س س س س سرا‬ ‫إلس س س س س س س س س س ح س س س س س س س س سسرم زاٍك فس س س س س س س س س سسبحمان م س س س س س س س س سسن أس س س س س س س س س سسرى‬

‫وخض س س س س س س س س س س س سست ظلم اللي س س س س س س س س س س س سسل ش س س س س س س س س س س س سسوقماً لقرب س س س س س س س س س س س ه‬

‫ك س س س س س سسذاك يرغ س س س س س سسوص البح س س س س س سسر م س س س س س سسن طل س س س س س سسب ال س س س س س سسدرا‬

‫وش س س س س س س س س س س س س س سسنفت اسس س س س س س س س س س س س س س سسماع الس س س س س س س س س س س س س س سسورى بللس س س س س س س س س س س س س س سسئ‬

‫لي س س س س س س س س سسد مدي س س س س س س س س سسح الس س س س س س س س س سسبط نّفظمتمه س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س سسعرا‬

‫ودبس س س س س س س س س سست مس س س س س س س س س سسن نسس س س س س س س س س سس ج اليس س س س س س س س س سسمال موطمارف س س س س س س س س س ما‬

‫مس س س س س س س س س س سسكة الذي س س س س س س س س س سسمال ق س س س س س س س س س سسد عبق س س س س س س س س س سست نش س س س س س س س س س سرا‬

‫يوطرزهس س س س س س س س س س ما مس س س س س س س س س س سسدح السس س س س س س س س س س سسي بس س س س س س س س س س سسن أحس س س س س س س س س س سسد‬

‫عم س س س س س سسماد ال س س س س س سسدى عيس س س س س س س العل س س س س س سسى بض س س س س س سسعة الءزه س س س س س را‬

‫فج س س س س س س س س س سسماءت بمالف س س س س س س س س س سسماظ ه س س س س س س س س س سسي الم س س س س س س س س س سسر رق س س س س س س س س س ًة‬

‫وف س س س س س س سسرط ص س س س س س س س سفما لكس س س س س س س سسن لس س س س س س س سسما نشس س س س س س س سسأة اخس س س س س س س سسرى‬

‫تن س س س س س سسوب ع س س س س س سسن الش س س س س س سسمس الني س س س س س سسة ف س س س س س س الض س س س س س سسحى‬ ‫وقفن س س س س س س س س س س س س س س سسما عل س س س س س س س س س س س س س س سسى تش س س س س س س س س س س س س س س سسبيبمهما ورثمائمه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫سس س س س س س س سسنماءاً وان ج س س س س س س س سّن الس س س س س س س سسدجى تلس س س س س س س سسف البس س س س س س س سسدرا‬

‫فألبمابن س س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س س سسكرى وأجفمانن س س س س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س س س س سسبى‬

‫فيمال س س س س س سسك م س س س س س سسن نفظ س س س س س سسم رقي س س س س س سسق ص س س س س س سسرغت ل س س س س س سسه ال س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س سسقلوب فس س س س س س س س س سسماذكت مس س س س س س س س س سسن توق س س س س س س س س سسدهما ج س س س س س س س س س سرا‬

‫ول غ س س س س س س س سسرو إن بك س س س س س س س سست مع س س س س س س س سسمان نفظماممه س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س سسعيون بمالف س س س س س س س س س سسماظ ق س س س س س س س س س سسد ابتس س س س س س س س س س سسمت ثرغس س س س س س س س س س سرا‬

‫ه س س س س س س س س س س سسي الروض س س س س س س س س س سسة الرغن س س س س س س س س س س سسماُء أين س س س س س س س س س س سسع زهره س س س س س س س س س س ما‬

‫فل ع س س س س س س س سسدمت م س س س س س س س سسن في س س س س س س س سسض أعش س س س س س س س سسمابه قوطس س س س س س س س سرا‬

‫في س س س س س س س سسما حس س س س س س س س سسن الخلق والس س س س س س س س سسم م س س س س س س س سسن ل س س س س س س س سسه‬

‫مماسس س س س س س سسن فس س س س س س سسماقت ف س س س س س س س السس س س س س س سسنما النس س س س س س سسم الءزهس س س س س س را‬

‫هنيئ س س س س س س س سماً ل س س س س س س سسك الفخ س س س س س س سسر ال س س س س س س سسذي ق س س س س س س سسد ح س س س س س س سسويته‬

‫بش س س س س س س س سسعر ب س س س س س س س سسدح الل ق س س س س س س س سسد زاح س س س س س س س سسم الش س س س س س س س سسعرى‬

‫فق س س س س س س س س س سسد ش س س س س س س س س س سسكر الرح س س س س س س س س س ن س س س س س س س س س س سسعيك فيمه س س س س س س س س س سسم‬

‫وعوض س س س س س سسكم ع س س س س س س سسن ك س س س س س س سسل بي س س س س س س سست ب س س س س س س سسم قص س س س س س س سرا‬

‫فم س س س س س س س س س س س س س س سسدحمهم للم س س س س س س س س س س س س س س سسرء خي س س س س س س س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س س س س س س س سسمارة‬

‫مس س س س س سسدى الس س س س س سسدهر ل يشس س س س س سسى بس س س س س سسما تس س س س س سسماجر خس س س س س س سرا‬

‫وك س س س س س س س ن واثقس س س س س س س س س سماً ب س س س س س س س س سسمال فس س س س س س س س س س دف س س س س س س س س سسع ش س س س س س س س س سسدة‬

‫ض س س س س س س س س س سراس‬ ‫شس س س س س س س س س سسكوت اليمهس س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س سسن مقمامماهتس س س س س س س س س سسما ُ‬

‫لق س س س س س س س س سسد س س س س س س س س س سسرت مس س س س س س س س سسن دار السس س س س س س س س سسلم ميمم س س س س س س س س سماً‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س ترجة السيد المي ف العيمان ج ‪ 27‬ص ‪ 276‬ونقل هسذه التجة البحماثسة علسي الماقسمان فس السءزء الثسمان مسن‬ ‫شعراء اللة ص ‪.237‬‬


‫ول تضس س س س س س سسجرن مس س س س س س سسن حس س س س س س سسمادث ال س س س س س س سسدهر ان ع س س س س س س سرا‬

‫فسس س س س س س س س س س سسوف يعيس س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س س عسس س س س س س س س س س سسركم يس س س س س س س س س س س سرا‬

‫وج س س س س س س س س س س س س س د لنفظ س س س س س س س س س س س س س سسمامي ب س س س س س س س س س س س س س سسمالقبول تفضس س س س س س س س س س س س س س سلً‬

‫وبمالع س س س س س س س س س سسذر ان الس س س س س س س س س س سّر م س س س س س س س س س سسن ع س س س س س س س س س سسذر الس س س س س س س س س س سرا‬

‫أل ي س س س س س س س س س سسما ذوي اللب س س س س س س س س س سسماب والفمه س س س س س س س س س سسم والفوط س س س س س س س س س سسن‬

‫وي س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س سسمالكي رّق الفصس س س س س س س س س س س سسماحة واللسس س س س س س س س س س س سسن‬

‫خس س س س س س س س س س س س سسذوا للديس س س س س س س س س س س س سسب الوص س س س س س س س س س س س سسلي قصس س س س س س س س س س س س سسيدة‬ ‫تس س س س س س س س س س س سسي ب س س س س س س س س س س سسما الركب س س س س س س س س س س سسمان شس س س س س س س س س س س سرقماً ومرغرب س س س س س س س س س س ماً‬

‫ب س س س س س س س س سسدّر الع س س س س س س س س سسمان قلّ س س س س س س س س سسدت جي س س س س س س س س سسد ذا الءزمس س س س س س س س س ن‬ ‫فتبلرغمه س س س س س س س س س سسما مص س س س س س س س س س س سراً وشس س س س س س س س س سسمامماً إل س س س س س س س س س س س ع س س س س س س س س س سسدن‬

‫غل س س س س س س س س سست ف س س س س س س س س س س مدي س س س س س س س س سسح الل ق س س س س س س س س سسدراً وقيم س س س س س س س س سسة‬

‫ف س س س س س س س س س س س سسأن لس س س س س س س س س س س س سستمام ي س س س س س س س س س س س سسوّف ل س س س س س س س س س س س سسما الثم س س س س س س س س س س س سسن‬

‫تفن س س س س س س س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س س س س س س س س تش س س س س س س س س س س س س س س س سسبيمهمهما ورثمائمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ف س س س س س س س س س س س س س سسماعفظم بم س س س س س س س س س س س س س سسدوح وأك س س س س س س س س س س س س س سسرم ب س س س س س س س س س س س س س سسمادح‬

‫ي ين س س س س س س س س س س س سسوح عل س س س س س س س س س س س سسى فن س س س س س س س س س س س سسن‬ ‫تفن س س س س س س س س س س س سسن قم س س س س س س س س س س س سسر ّ‬ ‫ص س س س س س س س سفما قلبس س س س س س س سسه للمس س س س س س س سسدح ف س س س س س س س س السس س س س س س س سسر والعلس س س س س س س سسن‬

‫فل س س س س س س س س س س س س س سسو رام أن ي س س س س س س س س س س س س س سسأت أدي س س س س س س س س س س س س س سسب بثلمه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫لخوط س س س س س س سسأ فس س س س س س س س الرم س س س س س س ى وض س س س س س سسماق ب س س س س س س سسه العوط س س س س س س سسن‬

‫فكي س س س س س س س س سسف وق س س س س س س س سسد أض س س س س س س س س سسحى يقل س س س س س س س س سسد جي س س س س س س س س سسدهما‬

‫بس س س س س س س س س سسدر رث س س س س س س س س س ماء السس س س س س س س س س سسبط ذي الس س س س س س س س س سسم والس س س س س س س س س سسن‬

‫س س س س س س س س س س سسليل البت س س س س س س س س س سسول الوطمه س س س س س س س س س سسر سس س س س س س س س س سسبط مم س س س س س س س س س سسد‬

‫ون س س س س س س سسل الم س س س س س س س سسمام الرتض س س س س س س س سسى وأخ س س س س س س س سسي الس س س س س س س س سسن‬

‫ش س س س س س س سسمهيد ل س س س س س س سسه الس س س س س س س سسبع الوطب س س س س س س سسماق بكس س س س س س سست دم س س س س س س سماً‬

‫ودّكس س س س س س تس رواسس س س س س س سسي الرض مس س س س س س سسن ش س س س س س س سّد ةس الس س س س س س سسءزن‬

‫وشس س س س س س س س س الض س س س س س س س سسحى والش س س س س س س س سسمهب أمس س س س س س س س سسي ثكل‬

‫ووح س س س س س س ش الفل والنس س س س س س سسس والس س س س س س سسن ف س س س س س س س شس س س س س س سسجن‬

‫علس س س س س س س سسى مثس س س س س س س سسل ذا يستحسس س س س س س س سسن النس س س س س س س سسوح والبكس س س س س س س سسما‬

‫وسس س س س س س س س س س س ّح ال س س س س س س س س س س سسآقي ل عل س س س س س س س س س س سسى دارس ال س س س س س س س س س س سسدمن‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسينية أوص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمافمهما حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنية‬

‫بتقريفظمه س س س س س س س س س س سسما غ س س س س س س س س س س سسمال ذوو الفمه س س س س س س س س س س سسم والفوط س س س س س س س س س س سسن‬

‫فل غس س س س س س س سسرو إن أرب س س س س س س س علس س س س س س س سسى البس س س س س س س سسدر حسس س س س س س س سسنمهما‬

‫فعنص س س س س س س س س س سسرهما يُعس س س س س س س س س سسءزي إلس س س س س س س س س س س وال س س س س س س س س س سسد حس س س س س س س س س س سسن‬

‫وقمال الماج جواد بن الماج عبد الرضما بن عواد البرغدادي مقرضماً ‪:‬‬

‫فلل س س س س س س س س س س سسه ح س س س س س س س س س س سٌب ح س س س س س س س س س س سسماذق ب س س س س س س س س س س سسمات نماس س س س س س س س س س س سسجما‬

‫ج س س س س س س س س س س سءزاء آلس س س س س س س س س س سسه العس س س س س س س س س س سسرش عس س س س س س س س س س سسن آل أحس س س س س س س س س س سسد‬

‫ب س س س س س س س سسديع ب س س س س س س س سسرود لس س س س س س س س س ت س س س س س س س سسك مثلمه س س س س س س س سسما اليم س س س س س س س سسن‬

‫أتّس س س س س س س س س س س جس س س س س س س س س س سءزاء فمه س س س س س س س س س سسو ذو الفض س س س س س س س س س سسل والن س س س س س س س س س سسن‬


‫الشيخ محي الدين الطريحي‬ ‫الشيخ مي الدين بن ممود الوطريي التوف ‪1158‬‬ ‫ج س س س س س س سسماد م س س س س س س سسما ج س س س س س س سسماد م س س س س س س سسن دم س س س س س س سسوعي الس س س س س س س سسجمام‬

‫لصس س س س س س س س س س س س س س س سسماب الكري س س س س س س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س س س س س س س سسل الك س س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫قس س س س س س س س س س س س س سّل ص س س س س س س س س س س س س سسبي وزاد حءزنس س س س س س س س س س س س س ووجس س س س س س س س س س س س س دي‬

‫ف س س س س س س س س س س س سسدموعي كأس س س س س س س س س س س س سسي ودمع س س س س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س س س سسدامي‬

‫إنس س س س س س س س س س س س س س س س سسما حسس س س س س س س س س س س س س س س س سسرت ومه س س س س س س س س س س س س س س س س ي وحءزن س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫لسس س س س س س س س س س سسليل البتس س س س س س س س س س سسول سس س س س س س س س س س سسبط رسس س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س‬

‫وني س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب وزفرتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س واض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوطرامي‬ ‫ن س س س س س س س س س س س س س س س س سسور الل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه خيس س س س س س س س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س أوردهما السيد المي وقمال ‪ :‬هي شيخ مي الدين‪ .‬اقول وقد تقدم ف ترجة الشيخ ممد علي الوطريي انما من‬ ‫شعره‬


‫الشسيخ مسي السدين بسن ممسود بسن أحسد بسن طريح الوطريي السسلمي الرمماحي مسن أبنسماء‬ ‫عسسم فخسسر السسدين الوطريي صسسماحب ممسسع البحرين ومعماصسسر لسسه تسسوف فس النجسسف الشسسرف سسسنة‬ ‫‪ .1158‬كذا ذكر السيد المي ‪ ،‬والصحيح ‪.1130‬‬ ‫كسسمان فماضسلً تقيسماً مصسنفماً أديبسماً شسماعراً لسسه شسعر كسثي فس السسي )ع( وله ديسوان شسعر‬ ‫مموع‪ .‬وف الوطليعة ‪ :‬كمان فماضلً تقيماً مصنفماً أديبماً شسماعراً ‪ ،‬لسه شسسعر كسثي فس السسسي )ع(‬ ‫وشعره ف الوطبقة الوسوطى‪ .‬وقمال ف نشوة السسلفة ‪ :‬كسمان فس العلسم قسدوة وصدرا وأجسسرى مسن‬ ‫ينبوعه بتحقيقه نرا ‪ ،‬ان نثر فمالدر نثماره أو نفظم فماقت العقود أشعماره‪.‬‬ ‫تسسوف ف س النجسسف الشسسرف سسسنة ‪ 1130‬ودفسسن ف س وادي السسسلم كمسسما ف س ) الوطليعسسة (‬ ‫وف كتماب ) مماضي النجف ( سماق نسبه هكذا ‪ :‬الشيخ مي الدين بن ممود ابن أحسسد بسسن‬ ‫طريح ‪ ،‬وجد نسسسبه بسسذه الصسسورة بوطسسه علسسى ظمهسسر الفخرية مسسؤر خ سسسنة ‪ 1116‬وكتسسب ولسده‬ ‫الشسيخ أميس السدين والسد الشسيخ علء السدين تلكسه للنسسسخة قسمال الشسيخ الوطمهرانس فس الذريعسسة س‬ ‫قسم الديوان ‪ :‬ديوانه موجود ف النجف وقد كتب هو بوطه تسمام نسسبه علسى ظمهسر ) الفخرية‬ ‫( تأليف الشيخ الوطريي سنة ‪ 1116‬وترجم له ف ) نوم السمماء ( ص ‪.127‬‬ ‫وللسيد نصر ال المائري قصسيدة مثبتسة فس ديسوانه الوطبسسوع ص ‪ 195‬يراسسسل بسما الشسيخ‬ ‫مي الدين س موطلعمهما ‪:‬‬

‫عتبتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم لكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن بل جس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرِم‬

‫وله فيه أيضماً ‪:‬‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسولي م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدين م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذ‬

‫علس س س س س س س س س س س س س س س سسى مشس س س س س س س س س س س س س س س سسوق نماحس س س س س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س س س س س سِم‬

‫ت ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن عي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬ ‫ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد غب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س َ‬


‫أقلم هس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدب كتبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب دمع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي الق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س ط س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرس خ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي كلم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أخفي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسجمان‬

‫وذكره السيد المي بقوله ‪:‬‬ ‫هسسو أحسسد رجمال العلسسم وفرسمان الدب وذكر لسسه شسسعراً ف س السسدح والوصسف فمسسن شسسعره‬ ‫قوله يدح وال البصرة حسي بماشما ابن افراسيماب السلجوقي ‪:‬‬ ‫هس س س س س س سسي الشس س س س س س سسمس أم نس س س س س س سسمار علس س س س س س سسى علس س س س س س سسم تبس س س س س س سسدو‬

‫أم الب س س س س س س سسدر أم ع س س س س س س سسن وجمهمهس س س س س س س سسما أسس س س س س س س سسفرت هنس س س س س س س سسد‬

‫وذل س س س س س س س س س س س س س س سسك ب س س س س س س س س س س س س س س سسرق لم س س س س س س س س س س س س س س سسع أم مبماس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫تبس س س س س س س س س سّد تس لن س س س س س س س س سسما أم لح فس س س س س س س س س س نره س س س س س س س س ما العق س س س س س س س س سسد‬

‫وتلس س س س س س س س س س سسك رمس س س س س س س س س س ماح الس س س س س س س س س س سسط تلس س س س س س س س س س سسوي متونس س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س س س سسد الريس س س س س س س س ح أم تيمهس س س س س س س س سماً يي س س س س س س س سسس ب س س س س س س س سسما الق س س س س س س س سسد‬

‫وذا عوطره س س س س س س س س س س س س ما قس س س س س س س س س س س س سسدفماح أم نشس س س س س س س س س س س س سسر عنس س س س س س س س س س س س سسب‬

‫أم اهت س س س س س س س سسماج م س س س س س س س سسن ح س س س س س س س سسءزوى العس س س س س س س س سرار أو الرن س س س س س س س د‬

‫هس س س س س سسو الس س س س س سسدهر ل س س س س س س يبلس س س س س سسغ بس س س س س سسه السس س س س س سسؤل مماجس س س س س سسد‬

‫وكس س س س س س س م نس س س س س س س س سسمال منس س س س س س س س سسه فس س س س س س س س سسوق برغيتس س س س س س س س سسه الوغ س س س س س س س سسد‬

‫س س س س س س س سسيفري أدي س س س س س س س س الرض ف س س س س س س س س خوط س س س س س س سسو ش س س س س س س سسيفظم‬

‫ه س س س س س س س سسو ال س س س س س س س سسماء إذ يش س س س س س س س سسي أو الن س س س س س س س سسمار إذ يع س س س س س س س سسدو‬

‫إل س س س س س س س س حلّس س س س س س س سسة فيمهس س س س س س س سسما حسس س س س س س س سسي أخس س س س س س س سسو النس س س س س س س سسدى‬

‫أبس س س س س س سسو الس س س س س س سسد خس س س س س س سسدن الفضس س س س س س سسل والعلس س س س س س سسم الفس س س س س س سسرد‬

‫نتيج س س س س س س س س س س س س س س سسة اقي س س س س س س س س س س س س س س سسمال س س س س س س س س س س س س س س س س سرات أمماج س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫غي س س س س س س س س سسوث اذا اس س س س س س س س س سستندوا لي س س س س س س س س سسوث اذا اس س س س س س س س س سستعدوا‬

‫وجس س س س س س س مارى السس س س س س س س سسحماب الس س س س س س س سسون كفي س س س س س س سسه ف س س س س س س سسمانثن‬

‫مقس س س س س س س س س س سراً بفض س س س س س س س س س سسل ل يوط س س س س س س س س س سسماق ل س س س س س س س س س سسه جح س س س س س س س س س سسد‬

‫بس س س س س س س س س سسدحك عس س س س س س س س س سسماد الشس س س س س س س س س سسعر غض س س س س س س س س س سماً كأن س س س س س س س س س سسما‬

‫غ س س س س س س س س سسذته بض س س س س س س س س سسغ الش س س س س س س س س سسيح عرفس س س س س س س س س ماء أو ن س س س س س س س س سسد‬

‫وله ف وصف فمانوس س الصبماح س‬ ‫كأنس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الفس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانوس ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س حلّس س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ح س س س س س س س س س س س س سراء مس س س س س س س س س س س س سسن نسس س س س س س س س س س س س سس ج رفيس س س س س س س س س س س س سسع رقيس س س س س س س س س س س س سسق‬

‫والش س س س س س س س س س س س س س س سسمعة البيض س س س س س س س س س س س س س س سسماء ف س س س س س س س س س س س س س س س وس س س س س س س س س س س س س س سسوطه‬

‫ذات اعت س س س س س س س س س س س س سسدال مث س س س س س س س س س س س س سسل س س س س س س س س س س س س س سسمهم رشس س س س س س س س س س س س س يق‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعدة بل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسور ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما حرب س س س س س س س س س س س س س س س س س س ة‬

‫مس س س س س س س س سسن ذهس س س س س س س س سسب ف س س س س س س س س س خيمس س س س س س س س سسة مس س س س س س س س سسن عقيس س س س س س س س سسق‬

‫أو ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماعب بيض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء عريمان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫قمائم س س س س س س س س س س س س سسة فس س س س س س س س س س س س س س كلّ س س س س س س س س س س س س سسة م س س س س س س س س س س س س سسن ش س س س س س س س س س س س س سسقيق‬

‫وقمال ف أمل المل ‪:‬‬ ‫الشيخ الفقيه مي الدين بن ممودبن أحد بن طريح النجفي‬ ‫عمال فماضل مقق عمابد صمال أديب شماعر ‪ ،‬له رسمائل ومراثي للحسي‬


‫‪ ، 7‬وديوان شعر‪ .‬وهو من العماصرين‪.‬‬ ‫والشسسيخ مسسي السسدين بسسن كمسسمال السسدين هسسو سسسبط شسسيخنما السستجم لسسه ولذا السسسبط ترجة‬ ‫وافية توف سنة ‪ 1148‬ورثماه الشيخ أحد النحوي بقصيدة وعدد عشرة علمسماء مسن آل طريح‬ ‫ف بيت واحد وأر خ عمام وفماته ‪ ،‬وموطلعمهما ‪:‬‬ ‫ل غس س س س س س س س س س س س سسرو إن فماضس س س س س س س س س س س س سست عيس س س س س س س س س س س س سسون عيس س س س س س س س س س س س سسون‬

‫وعلس س س س س س س س س س س سست بسس س س س س س س س س س س سسح دم شس س س س س س س س س س س سسجون شس س س س س س س س س س س سسجون‬

‫وتص س س س س س س س س س سسماعدت حرق س س س س س س س س س ي ودام عل س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س سسدى‬

‫قلق س س س س س س س س س س س سسى وط س س س س س س س س س س سسمال ل س س س س س س س س س س س سسما اجس س س س س س س س س س س س سّن حنينس س س س س س س س س س س س س‬

‫أودى بعض س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب للن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوائب ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطع‬

‫يفس س س س س س س س س س س سسري مس س س س س س س س س س س سسن العس س س س س س س س س س س سسداء كس س س س س س س س س س س سسل وتي س س س س س س س س س س س س‬

‫أودى بس س س س س س س س س س س س سستب الس س س س س س س س س س س س سسد حلس س س س س س س س س س س س سسف الفخس س س س س س س س س س س س سسر‬

‫السس س س س س س س سسمامى ميس س س س س س س سست المهس س س س س س س سسل ) مس س س س س س س سسي الس س س س س س س سسدين (‬

‫الع س س س س س س س س س س س س س س سسمال القدس س س س س س س س س س س س س س س سسي وال س س س س س س س س س س س س س س سسب ال س س س س س س س س س س س س س س سسذي‬

‫ل س س س س س س س س س ي س س س س س س س سسرض م س س س س س س س سسن ني س س س س س س س سسل العل س س س س س س س سسى بمال س س س س س س س سسدون‬

‫مس س س س س س س س س س سسي رس س س س س س س س س س س وم فس س س س س س س س س س سسروض شس س س س س س س س س س سسرعة أحس س س س س س س س س س سسد‬

‫الس س س س س س س س س س س س سسمادي وش س س س س س س س س س س س سسماهر عضس س س س س س س س س س س س سسبمهما السس س س س س س س س س س س س سسنون‬

‫الش س س س س س س س س س س س س س سسمامخ العرنيس س س س س س س س س س س س س س س ن س س س س س س س س س س س س س سسل الش س س س س س س س س س س س س س سسمامخ‬

‫العرني س س س س س س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س س س س س س سسل الشس س س س س س س س س س س س س س سسمامخ العرني س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫إل ان قمال ‪:‬‬

‫إل ان قمال ‪:‬‬ ‫مس س س س س س س س س سسن نسس س س س س س س س س سسل آل طري س س س س س س س س س ح القس س س س س س س س س سسوم الول س س س س س س س س س‬

‫تتل س س س س س س س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س س س س س س س سسآثرهم لي س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسدين‬

‫علم س س س س س س س س س س س س س س سسماء علم س س س س س س س س س س س س س س سسون ب س س س س س س س س س س س س س س سسمان علُهس س س س س س س س س س س س س س س س مس‬

‫بمالس س س س س س س س س س س س س س سسذات واسس س س س س س س س س س س س س س سسترغن عس س س س س س س س س س س س س س سسن التس س س س س س س س س س س س س س سسبيي‬

‫إل ان قمال مؤرخماً ‪:‬‬

‫والس س س س س س س س س س س س س س سسدهر أعلس س س س س س س س س س س س س س سسن بمالنس س س س س س س س س س س س س س سسداء مؤرخ س س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫الس س س س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س س س سسمات لس س س س س س س س س س س سسوت مس س س س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س س س سسدين‬


‫السيد نصر ال الحائري‬ ‫المتوفى ‪1168‬‬ ‫ي س س س س س س س س س س سسما بق س س س س س س س س س س سسماع الوطف س س س س س س س س س س سسوف ط س س س س س س س س س س سسماب ث س س س س س س س س س س س سراك‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س س سسقى الواب س س س س س س س س س س س س س س س سسل الل س س س س س س س س س س س س س س س سسث حس س س س س س س س س س س س س س س سسماك‬

‫وحس س س س س س س س س س س ماك الل س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س سسل خوط س س س س س س س س س س سسب‬

‫فلق س س س س س س س س س س س س س سسد أخج س س س س س س س س س س س س س سسل النج س س س س س س س س س س س س س سسوم حص س س س س س س س س س س س س س سسماك‬

‫ووجس س س س س س س س س س س س س س س س وه الل س س س س س س س س س س س س س س س سسوك تس س س س س س س س س س س س س س س س سسد فرش س س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س س س سست اق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدام زائ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر واف س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك‬

‫حي س س س س س س س س س س سسث ق س س س س س س س س س س سسد ص س س س س س س س س س س سسرت مرق س س س س س س س س س س داً لم س س س س س س س س س س سسمام‬

‫واط س س س س س س س س س س س س س س س سسئ نعل س س س س س س س س س س س س س س س سسه لف س س س س س س س س س س س س س س س سسرق الس س س س س س س س س س س س س س س س سسمماك‬

‫السس س س س س س س س س س س س س س سسي الشس س س س س س س س س س س س س س سسمهيد روح س س س س س س س س س س س س س س ي فس س س س س س س س س س س س س س سسداه‬

‫نس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدوم سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائر الفلك‬

‫ش س س س س س س س س س س سسنف ع س س س س س س س س س س سسرش الل س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س سسول نس س س س س س س س س س س سسداه‬

‫ط س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوق جي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد القي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال والملك‬

‫افتس س س س س س س س س س سسك النس س س س س س س س س س سسماس يس س س س س س س س س س سسوم طعس س س س س س س س س س سسن وض س س س س س س س س س سسرب‬

‫وهس س س س س س س س س س س س س س و م س س س س س س س س س س س س س سسع ذاك أنس س س س س س س س س س س س س س سسك النس س س س س س س س س س س س س س سسماك‬

‫ذو سس س س س س س س س س س س س س س سسماح كس س س س س س س س س س س س س س سسمالبحر ع س س س س س س س س س س س س س س سّم البايس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وح س س س س س س س س س س س س س ديث كمال س س س س س س س س س س س س س سسدّر فس س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س سسلك‬

‫ن س س س س س س س س س س س سسل خيس س س س س س س س س س س س س النس س س س س س س س س س س س سسماء بض س س س س س س س س س س س سسعة ك س س س س س س س س س س س سسه‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س س س س س س سست ذاهت س س س س س س س س س س س س س س سسما عس س س س س س س س س س س س س س سسن الدراك‬

‫مس س س س س س س س س س س سسن عليس س س س س س س س س س س سسه فلينس س س س س س س س س س س سسدب اللس س س س س س س س س س س سسق ط س س س س س س س س س س س سراً‬

‫وعليس س س س س س س س س س س س س س س سسه فلتبس س س س س س س س س س س س س س س سسك عي س س س س س س س س س س س س س س س س الب س س س س س س س س س س س س س س س سواكي‬

‫مس س س س س س س س س س س سسما كفس س س س س س س س س س س سسماهم قتس س س س س س س س س س س سسل الوطمهس س س س س س س س س س س سسر حس س س س س س س س س س س سست‬

‫أوط س س س س س س س س س س ؤا الص س س س س س س س س س سسدر من س س س س س س س س س سسه ُجس س س س س س س س س س س رسد ال س س س س س س س س س سسذاكي‬

‫ك س س س س س سسل م س س س س س سسما ش س س س س س سسئت م س س س س س سسن مدي س س س س س سسح فق س س س س س سسل في س س س س س سسه‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س سسمان ضس س س س س س س س س س س س س س س س سسيفما لس س س س س س س س س س س س س س س س سسديمهم فقس س س س س س س س س س س س س س س س سسروه‬

‫وج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مانب مءزالس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسق الش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراك‬

‫س س س س س س س س س س س س ل س س س س س س س س س س سسقماهم حي س س س س س س س س س س سماً س س س س س س س س س س س س بوطعس س س س س س س س س س سسن دراك‬


‫السيد أبو الفتح عءز الدين نصر ال بسسن السسسي بسن علسسي السسمائري الوسوي الفسسمائءزي‬ ‫الدرس ف الروضة الشريفة السينية العروف بمالدرس وف كلم عبسسد الس السسسويدي البرغسسدادي‬ ‫انه يعرف بمابن بوطة وكذا ف نشوة السلفة‪.‬‬ ‫استشسسمهد بقسسسوطنوطينية علسسى التشسسيع سسسنة ‪ 1168‬عسسن عمسسر يقسسمارب المسسسي ‪ ،‬عسسمال‬ ‫جليسل مسسدث أديسسب شسسماعر خوطيسسب كسسمان مسسن أفماضسسل أهسسل العلسسم بمالسسديث متبحسراً فس الدب‬ ‫والتماريخ حسن الماضرة جيد البيمان طلق اللسمان مماهراً ف العربية لسسه مؤلفسسمات مسسذكورة مشسسمهورة‬

‫)‪(1‬‬

‫وديوان شعر جعه السيد حسي رشيد ‪ ،‬ولما ذّه بس نمادر شماه قبة المسمام أميس السؤمني ‪ 7‬سسنة‬ ‫خس هسسذه القصسسيدة‬ ‫‪ 1155‬قسسمال السستجم لسسه قصسسيدة بسسذه النماسسسبة ويسؤر خ تسسذهيب القبسسة وقسد ّ‬ ‫تلميذه الشيخ أحد النحوي وأولما ‪:‬‬ ‫إذا ضس س س س س س س س س س س س س سسمامك الس س س س س س س س س س س س س سسدهر يومس س س س س س س س س س س س س س ماً وج س س س س س س س س س س س س س مارا‬

‫فل س س س س س س س س س س س سسذ بم س س س س س س س س س س س سسى أمن س س س س س س س س س س س سسع الل س س س س س س س س س س س سسق ج س س س س س س س س س س س سسمارا‬

‫علس س س س س س س س س س س س س س س س س سسي العل س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي وصس س س س س س س س س س س س س س س س سسنو النس س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫وغي س س س س س س س س س سسث ال س س س س س س س س س سسورى ث س س س س س س س س س س س غي س س س س س س س س س سسث الي س س س س س س س س س سسمارى‬

‫هءزب س س س س س س س س س س س س س س س س س ر الن س س س س س س س س س س س س س س س س س سءزال وبس س س س س س س س س س س س س س س س سسر الن س س س س س س س س س س س س س س س س س سوال‬

‫وش س س س س س س س س س س س س س س الكم س س س س س س س س س س س س س سسمال ال س س س س س س س س س س س س س سست ل ت س س س س س س س س س س س س س سوارى‬

‫كمان شخصية لمعة ف عصره ‪ ،‬له ملس تدريس ف الضرة السينية الوطمهسرة يضسره‬ ‫طمائفة كبية من أفماضل أهل العلم العراقيي والمهماجرين ‪ ،‬سمافر إلس إيسران عسسدة مسرات منمهسسما فس‬ ‫عصر السلوطمان نمادر شماه‪ .‬وعندمما هماجم هذا‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س أقول وسلسلة نسسبه هكسذا ‪ :‬نصسر الس بسن السسي بسن علسي بسن يسونس بسن جيسل بسن علسم السدين ابسن طعمسة بسن‬ ‫شسسرف السسدين بسسن نعمسسة الس بسسن أبس جعفسسر أحسسد بسسن ضسسيماء السسدين يىيس بسسن أبس جعفسسر ممسسد بسسن شسسرف السسدين أحسسد‬ ‫الدفون ف عي التمر س شفماثة ابن أب الفمائءز بن ممد بن أب السن علي بن أب جعفر ممد خي العممال ابن أبس‬ ‫فويرة علي الدور بن أب عماتقسة أبس الوطيسب أحسد ابسن ممسد السمائري بسن ابراهيسم السماب بسن ممسد العمابسد بسن المسمام‬ ‫موسى الكماظم )ع(‪.‬‬


‫السلوطمان حدود العراق وحماصر برغداد حوال ثمانية أشسمهر ‪ ،‬ولذلك حسديث مشسمهور فس تماريخ‬ ‫العراق مما اضوطر الدولة العثممانية ان تعقد الصلح مع نمادر على ان يكف عن غماراته هذه من‬ ‫جسمانب نسمادر ‪ ،‬وأمسما العثمسمانيي فعليمهسم ان يعستفوا بسذهب الشسيعة رسيماً وان يكسون لسم مسراب‬ ‫خمامس ف مكة الكرمة ‪ ،‬وإممام للصلة ف الرم وان يكون أميس السسماج للشسيعة مسسن قبلسسه علسسى‬ ‫الوطريق البي العراقي‪.‬‬ ‫ان السسسلوطمان بسسذل سيماسسسة كسسبى مسسن أجسسل توحيسسد كلمسسة السسسلمي وامماتسسة الصسسوممات‬ ‫والعنعنسسمات الوطمائفيسسة وتوجه للنجسسف لءزيمارة المسسمام اميس السسؤمني ‪ 7‬وقمام يتسسذهيب القبسسة العلوية‬ ‫والسسأذنتي والي سوان الشسسرقي س س وهسي أول قبّسسة كسسسيت بمالسسذهب ف س الع سراق ‪ ،‬وك مان مسسن أعفظسسم‬ ‫أهسسدافه ان يمسسع علمسسماء السسسلم علسسى الوثسسمام وهكسسذا كسسمان فقسسد أحضسسر الشسسيخ علسسي أكسسب‬ ‫الوطمالقمان س من علمماء دار السلوطنة ومفتيمهما وشيو خ السلم من إيران والفرغمان وأحضر الشيخ‬ ‫عبسسد ال س اللوسسي مسسن برغسسداد ‪ ،‬فكتب سوا الكسسم والضسسر ووقعسسوه وأقسسماموا المعسسة جيمع سماً بسسمامع‬ ‫الكوفة وكمانوا ف حدود خسة آلف وخوطيبمهم نصر ال المائري وختم السلوطمان نسسمادر بتسسوقيعه‬ ‫‪ ،‬وك مانت كتمابتمه سسما بمالفمارسس ية ‪ ،‬وأش سسمهد عليمه سسم ص سسماحب الرقس د الش سريف أمي س ال سسؤمني وإم سسمام‬ ‫التقي‪.‬‬ ‫كمان ; كثي العتكماف ف روضة سيدنما العبماس بن أمي السسؤمني ‪ 7‬مشسرغولً بمالدراسسة‬ ‫والتدريس ‪ ،‬وسمافر إل الستمانة بمهمة رسية من قبل نمادر شماه وهنسسماك وشى مفسست صسسيدا عليسسه‬ ‫عند السلوطمان العثممان فأمر بقتله فماستشمهد ف ) اسوطنبول ( ‪ 1168‬هس‪.‬‬ ‫وكتب الشيخ ممد رضما الشبيب ف ملة العتدال النجفية عنه فقمال ‪:‬‬ ‫ُيعد السستماذ السدث الديسب السسيد نصسر الس السمائري ; مسن أئمسة الدب فس منتصسف‬ ‫القرن الثمان عشر ‪ ،‬شدت اليه الرحمال وكمانت له ف المائر‬


‫مدرسة مشمهورة وخءزانة من أنفسس خءزانسمات الكتسب فس عصسره جلسب اليمهسما النسسخ الختسمارة مسن‬ ‫القوطسسمار البعيسسدة فقسسد كسسمان السسستماذ الشسسمار اليسسه رحمالسسة كسسثي السسسفمار وقسد زار القسسسوطنوطينية‬ ‫وعواصسسم البلد اليرانيسسة وس واهما غيس مسسرة‪ .‬وقد روى عنسسه وق رأ عليسسه أشسسمهر أدبسسماء العصسسر السسذي‬ ‫يلسي عصسره أو الوطبقسة الست تلسي طبقتسه ومنمهسم بعسض آل النحسوي ومنمهسم علسى الرغسمالب السستماذ‬ ‫اللرغوي الديسب السسيد صسمادق الفحسمام النجفسي وهذا مسن أشسمهر أدبسماء العصسر السذكورين السذين‬ ‫ترجوا على المائري والسيد مي حسي الرضوي النجفي صماحب الديوان‪.‬‬ ‫وللسيد نصر ال يتشوق إل كربلء القدسة ‪:‬‬ ‫ي س س س س س س س س س س سسما ترب س س س س س س س س س س ة شس س س س س س س س س س س سرفت بمالس س س س س س س س س س س سسيد الءزاك س س س س س س س س س سسي‬

‫س س س س س س س س س س سسقماك دم س س س س س س س س س سسع الي س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س سسمامي وحي س س س س س س س س س سسماك‬

‫زرن س س س س س س س س ماك ش س س س س س س س س سسوقماً ول س س س س س س س سسو أن الن س س س س س س س س سسوى فرش س س س س س س س س ت‬ ‫وكي س س س س س س س س س س سسف ل ولق س س س س س س س س س س سسد فقس س س س س س س س س س س س ٍ‬ ‫ت الس س س س س س س س س س س سسمماء علً‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س سسرض الفلة لن س س س س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س س س س س سراً لءزرنس س س س س س س س س س س س س س ماك‬ ‫وف س س س س س س سسماق ش س س س س س س س سسمهب ال س س س س س س س سسدراري الرغ س س س س س س س سسر حص س س س س س س س سسبماك‬

‫وفس س س س س س س س س س سسماق م س س س س س س س س س س سسماؤك أم س س س س س س س س س س س سواه الي س س س س س س س س س س سسماة وقس س س س س س س س س س سسد‬

‫أزرى بنشس س س س س س س س س س س س سسر الكبس س س س س س س س س س س س سسما والسس س س س س س س س س س س س سسك ري س س س س س س س س س س س س ماك‬

‫رام اللل وان جلّ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست موط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالعه‬

‫أن يرغت س س س س س س س س سسدي نع س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س سسن يس س س س س س س س س سسعى لرغن س س س س س س س س سسماك‬

‫وودت الكعب س س س س س س س س س س س س سسة الرغس س س س س س س س س س س س س سراء ل س س س س س س س س س س س س سسو ق س س س س س س س س س س س س سسدرت‬

‫علس س س س س س س س س س سسى السس س س س س س س س س س سسي لكس س س س س س س س س س سسي تفظس س س س س س س س س س سسى بس س س س س س س س س س سسرآك‬

‫أق س س س س س س س سسدام م س س س س س س س سسن زار مث س س س س س س س سواك الش س س س س س س س سريف غ س س س س س س س سسدت‬

‫تفس س س س س س س س س سسماخر ال س س س س س س س س س سرأس منس س س س س س س س س سسه ‪ ،‬طس س س س س س س س س سسماب مث س س س س س س س س س سواك‬

‫ول ت س س س س س س س سسماف العم س س س س س س س سسى عيس س س س س س س س س ق س س س س س س س سسد اكتحل س س س س س س س سست‬

‫أجفمان س س س س س س س س س س س س س س سسما برغبس س س س س س س س س س س س س س سسمار م س س س س س س س س س س س س س س سسن ص س س س س س س س س س س س س س س سسحماراك‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانت جّنتن س س س س س س س س س س س س س س س س سسما دين س س س س س س س س س س س س س س س س سسما وآخ س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة‬

‫لس س س س س س س سسو كس س س س س س س سسمان خلّس س س س س س س سسد فيس س س س س س س سسك الرغس س س س س س س سسرم البس س س س س س س سسماكي‬

‫ولي س س س س س س سسس غي س س س س س س س الف س س س س س س سرات الع س س س س س س سسذب في س س س س س س سسك لن س س س س س س سسما‬

‫مس س س س س س سسن كس س س س س س سسوثر طس س س س س س سسماب حس س س س س س سست الشس س س س س س سسر مرع س س س س س س ماك‬

‫وس س س س سسورة النتمه س س س س سسى فس س س س س س الص س س س س سسحف من س س س س سسك زه س س س س ت‬

‫طس س س س س س س س س س س سسوب لصس س س س س س س س س س س سسب تلّس س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س سسن ميس س س س س س س س س س س سسماك‬

‫ك س س س س س س سسم خض س س س س س س سست ب س س س س س س سسر س س س س س س س سراب زادن س س س س س س س ظم س س س س س س سسأ‬

‫سس س س س س س س س س سسفينه العيس س س س س س س س س سسس مس س س س س س س س س سسن شس س س س س س س س س سسوقي للقيس س س س س س س س س سسماك‬

‫كس س س س سسم قس س س س سسد ركبس س س س سست اليس س س س سسك السس س س س سسفن مس س س س سسن شس س س س سسرغف‬

‫فقلس س س س س س س س سست يس س س س س س س س سسما سس س س س س س س س سسفن بسس س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س م س س س س س س س س سراك‬

‫لس س س س س س س س س س أي س س س س س س س س سسمام ان س س س س س س س س سسس في س س س س س س س س سسك ق س س س س س س س س سسد س س س س س س س س س سسلفت‬

‫حي س س س س س س س س سسث الس س س س س س س س س سسعمادة م س س س س س س س س سسن أدنس س س س س س س س س س عوطماي س س س س س س س س سسماك‬

‫فكس س س س س س سسم سس س س س س س سسقيت بس س س س س س سسما العس س س س س س سسمان كس س س س س س سسؤوس من س س س س س س س‬

‫مءزوج س س س س س س س س س س س س س س ة بمالن س س س س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س س س س سسقيماً لس س س س س س س س س س س س س س س سسقيماك‬

‫وكس س س س س س س س س س س م قوطفنس س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س سسما زه س س س س س س س س س س س س ر الس س س س س س س س س س س س س سّرة‬

‫وصس س س س س س س س س سسمال ق س س س س س س س س س سسوم كس س س س س س س س س س سرام الص س س س س س س س س س سسل نّسس س س س س س س س س س س ماسك‬


‫كس س س س س س س س س س س س س س س سسأنم أبس س س س س س س س س س س س س س س سسر جس س س س س س س س س س س س س س س سسوداً ولففظمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س س س سسأنه درر م س س س س س س س س س س س س س س س سسن غي س س س س س س س س س س س س س س س س أس س س س س س س س س س س س س س س س سسلك‬

‫ف س س س س س سسمالن تنمهس س س س س س سّل س س س س س س سسحب ال س س س س س سسدمع م س س س س س سسن كم س س س س س سسد‬

‫ممهم س س س س س س س س س س سسما تب س س س س س س س س س س سسدت ب س س س س س س س س س س سسروق م س س س س س س س س س س سسن ثنماي س س س س س س س س س س سسماك‬

‫حي س س س س س س س س س س س سسماك رب س س س س س س س س س س س س وحيّس س س س س س س س س س س س سما س س س س س س س س س س س س سسمادة نءزل س س س س س س س س س س س وا‬

‫ول برح س س س س س س س س س س س س س س س س س ت ملذاً للن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام ومص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ف س س س س س س س س س س القلس س س س س س س س س سسب من س س س س س س س س س س وان لح س س س س س س س س س سوا برغنس س س س س س س س س سسماك‬ ‫س س س س س س س س س سسبماح الفظلم وب س س س س س س س سسرء ال س س س س س س س س سسدنف الش س س س س س س س س سسماكي‬

‫)‪(1‬‬

‫وقمال ‪:‬‬ ‫ي س س س س س س سسما شوس س س س س س س س ماً فس س س س س س س س ال س س س س س س سستب غ س س س س س س سسمارت وك س س س س س مانت‬

‫تبمهس س س س س س س س س س س س س س س سسر اللس س س س س س س س س س س س س س س سسق بمالسس س س س س س س س س س س س س س س سسنما والسس س س س س س س س س س س س س س س سسنماء‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س سسما جب س س س س س س س س س س س س س س س سسمالً شس س س س س س س س س س س س س س س س سواهقماً للمع س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫كيس س س س س س س س س س س س س س س س سسف وارت س س س س س س س س س س س س س س س س ك ترب س س س س س س س س س س س س س س س س ة الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س سباء‬

‫ي س س س س س س س سسما ب س س س س س س س سسماراً فس س س س س س س س س عرص س س س س س س س ة الوط س س س س س س س سسف جف س س س س س س س سست‬

‫بع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمما أروت ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسورى بمالعوط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س سسما غص س س س س س س س س س س س س س سسونماً ذوت وكس س س س س س س س س س س س مان جنماه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫دانيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً للعف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماة فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س اللواء‬

‫آه ل يوطف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسئ البك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما غليل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫ول س س س س س س س سسو أن س س س س س س س س س اغ س س س س س س س س سست رف س س س س س س س س ت م س س س س س س س س سسن دام س س س س س س س س سسماء‬

‫كيس س س س س س س س سسف يوطفس س س س س س س س سسى والسس س س س س س س س سسبط نصس س س س س س س س سسب لعين س س س س س س س س س‬

‫وهس س س س س س س س س س س س س و فس س س س س س س س س س س س س س كرب س س س س س س س س س س س س ة وف س س س س س س س س س س س سسرط عن س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫لس س س س س س س س س س سست أنس س س س س س س س س س سسماه فس س س س س س س س س س س الوطف س س س س س س س س س سسوف فري س س س س س س س س س دا‬

‫بعس س س س س س س س س س س س س سسد قت س س س س س س س س س س س س س سسل الصس س س س س س س س س س س س س سسحماب والقرب س س س س س س س س س س س س س ماء‬

‫فس س س س س س س س س س س سسإذا ك س س س س س س س س س س س سّر ف س س س س س س س س س س س سّر جيس س س س س س س س س س س سسش العس س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫وهس س س س س س س س س س س س س س س س م ك س س س س س س س س س س س س س س س سسثرة كقوط س س س س س س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س س س س س س سسمماء‬

‫فرم س س س س س س س س س س س س س س س س وه بأس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهم الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر برغيس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س سسن قس س س س س س س س س س س س س س سسي الش س س س س س س س س س س س س س سسحنماء والبرغض س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫ومس س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س سسد ق س س س س س س س س سسد دن س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س سسماب قوسي س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س س س ليل س س س س س س س س س س س س س سسة السس س س س س س س س س س س س س س سراء‬

‫فماتس س س س س س س س س س س س سسماه سس س س س س س س س س س س س سسمهم رم س س س س س س س س س س س س ماه عس س س س س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ج ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سريعماً مضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبماً بمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمماء‬

‫فبكت س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س سسمما دمس س س س س س س س س س س س سسما وعلي س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س سسجن نس س س س س س س س س سسماحت ف س س س س س س س س س س صس س س س س س س س س سسبحمهما والسس س س س س س س س س سسماء‬

‫يس س س س س س س س س س س س سسما بن س س س س س س س س س س س س س أحس س س س س س س س س س س س سسد سس س س س س س س س س س س س سسلم عليكس س س س س س س س س س س س سسم‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س سسن حءزيس س س س س س س س س س س س س س س ن مقلق س س س س س س س س س س س س س س سسل الحش س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫طينس س س س س س س س س س س س س س س س سست ُخّس س س س س س س س س س س س س س س س سسرت بس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ولك س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وأبون س س س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س س س سسما بن س س س س س س س س س س س س س س طي س س س س س س س س س س س س س س وم س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫وان س س س س س س س س س س سسما العب س س س س س س س س س س سسد ذو الرائ س س س س س س س س س س سسم نص س س س س س س س س س س سسر اللس س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س سسه ن س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س سسي حل س س س س س س س س س س سسف البك س س س س س س س س س س سسماء‬

‫ارتس س س س س س س س س س س س س س س س ي منك س س س س س س س س س س س س س س س سسم ش س س س س س س س س س س س س س س س س سرابما طمه س س س س س س س س س س س س س س س سسورا‬

‫يثل س س س س س س س س س سس ج الص س س س س س س س س س سسدر ي س س س س س س س س س سسوم فص س س س س س س س س س سسل القض س س س س س س س س س سسماء‬

‫فماس س س س س س س س س س س س س س سسحوا لس س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س سسه وكونس س س س س س س س س س س س س س وا ملذي‬

‫مس س س س س س س س س س س سسن خوطس س س س س س س س س س س سسوب الءزم س س س س س س س س س س س مان ذي العتس س س س س س س س س س س سسداء‬

‫وعليك س س س س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س س س س سسن ربك س س س س س س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س س س س س س سسلوات‬

‫تتمهس س س س س س س س س س س سسمادى مس س س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س سسماح نشس س س س س س س س س س س سسر الكبس س س س س س س س س س س سسماء‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س ديوانه الوطبوع بمالنجف الشرف سنة ‪.1373‬‬


‫لطف ال بن محمد البحراني‬ ‫ح س س س س س س س س س سست َم تس س س س س س س س س س سسأل ع س س س س س س س س س سسن هس س س س س س س س س س سواك الرس س س س س س س س س س ما‬

‫غي س س س س س س س س س س سماً وتسس س س س س س س س س س سستمهدي المس س س س س س س س س س سسماد البكمس س س س س س س س س س سسما‬

‫)‪(1‬‬

‫وألم تس س س س س س س س س س س سسأل دمن س س س س س س س س س س سسة لس س س س س س س س س س س س تل س س س س س س س س س س سسف فس س س س س س س س س س س س‬ ‫خل س س س س س س ِ‬ ‫ت ال س س س س س سسديمار م س س س س س سسن الني س س س س س سسس فم س س س س س سسما القوطي س س س س س س‬

‫ب س س س س س س س س س س س سسما القوطي س س س س س س س س س س س س س ول الم س س س س س س س س س س س سسما ذاك الم س س س س س س س س س س س سسما‬

‫سس س س س س س س س س س س س سسفه وقوف س س س س س س س س س س س سسك بي س س س س س س س س س س س س س أطلل خلس س س س س س س س س س س س سست‬

‫وعفس س س س س س س س س س س س س س س س س س سست وغّي ه س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما البلء وأعس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمما‬

‫ضس س س س س س س سسحك الشس س س س س س س سسيب بعمارض س س س س س س س يك فنس س س س س س س سسح أس س س س س س س س سماً‬

‫أرجمائمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما إل الث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماف جثّمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فس س س س س س س س س س س س سسمالعمر أنف س س س س س س س س س س س س سسس فس س س س س س س س س س س س سسمايت فتلف مس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أس س س س س س س س س س سسفماً عل س س س س س س س س س سسى عم س س س س س س س س س سسر مض س س س س س س س س س سسى وتصس س س س س س س س س س سّرمما‬ ‫ض س س س س س س س س س سّيعت من س س س س س س س س سسه وخس س س س س س س س س ذ لنفس س س س س س س س س سسك مرغنم س س س س س س س س سسما‬

‫قل س س س س س س س س س س س سسب ي س س س س س س س س س س س سسذوب إذا ذك س س س س س س س س س س س س رت مص س س س س س س س س س س س سسمابه ا‬

‫ل س س س س س س س س س س س سّر الس س س س س س س س س س س سسذاق ومقلس س س س س س س س س س س سست تس س س س س س س س س س س سسري دمس س س س س س س س س س س سسما‬

‫والّس س س س س س س س س س س س س س س مسر والس س س س س س س س س س س س س سسبيض الرقماقس س س س س س س س س س س س س سسة تنوش س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫حس س س س س س س س س سست أصس س س س س س س س س سسيب بسس س س س س س س س س سسمهم حت س س س س س س س س س س ٍ‬ ‫ف فمارت س س س س س س س س س ما‬

‫وإذا أطس س س س س س س س س س س س س س س سّل علي س س س س س س س س س س س س س س سسك ش س س س س س س س س س س س س س س سسمهر م س س س س س س س س س س س س س س سسرم‬

‫وال س س س س س س س س س س س س س س س س س ل أنس س س س س س س س س س س س س س س س سسماه ف س س س س س س س س س س س س س س س سسرداً يلتق س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫فمابس س س س س س س س س سسك القتيس س س س س س س س س سسل بك س س س س س س س س س سربلء علس س س س س س س س س سسى ظمس س س س س س س س س سسما‬ ‫ب س س س س س س س س س س س س سسمالرغم جيش س س س س س س س س س س س س س سماً للضس س س س س س س س س س س س س سسلل عرمرمس س س س س س س س س س س س س ما‬

‫فمهس س س س س س س س س س سسوى ص س س س س س س س س س س سريعماً ف س س س س س س س س س س س الرغ س س س س س س س س س س مام م س س س س س س س س س س سّد لًس‬

‫يرنس س س س س س س س س س س س س س س و الي س س س س س س س س س س س س س س سسمام موّدع س س س س س س س س س س س س س س س سماً ومس س س س س س س س س س س س س س س س سّلمما‬

‫فخرجس س س س س س س س س س س س س ن نسس س س س س س س س س س س س س سسوته الكرائس س س س س س س س س س س س س سسم حّس س س س س س س س س س س س س س س راسً‬

‫ين س س س س س س س س س س سسثرن دمعس س س س س س س س س س س سماً فس س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسدود منفظّمس س س س س س س س س س سسما‬

‫ومض س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س سواد الس س س س س س س س س س الي س س س س س س س س سسمام ممحمس س س س س س س س س سماً‬ ‫فبص س س س س س س س س س س س سسرن بمالش س س س س س س س س س س س سسمر ال س س س س س س س س س س س سسبيث مس س س س س س س س س س س س سسمارعماً‬ ‫فس س س س س س س س س س سسدعته زينس س س س س س س س س س سسب والسس س س س س س س س س س سسى ف س س س س س س س س س س س قلبمهس س س س س س س س س س سسما‬

‫دام س س س س س س س س س س س س سسي النواص س س س س س س س س س س س س سسي بمالقض س س س س س س س س س س س س س سّية معلم س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫بمالس س س س س س س س سسيف ف س س س س س س س س س النح س س س س س س س سسر الش س س س س س س س س سريف مّك م س س س س س س س س سما‬

‫يب س س س س س س س س س س س س س سسدو الس س س س س س س س س س س س س س سّن ويفظمه س س س س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س س س س سستكتمما‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن مموعة قدية يرجع تماريمهما ال عصر النماظم ‪ ،‬ورأيتمهما فس مموعة خوطيسسة للشسسيخ ممسسد علسسي اليعقسسوب وهي‬ ‫اليوم ف مكتبة ولده الوطيب الشيخ موسى اليعقوب‪.‬‬


‫ي س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س سسر دع س س س س س س س س س سسه لن س س س س س س س س س سسما ث س س س س س س س س س سسمال أرام س س س س س س س س س س سٍل‬

‫وملذ أيت س س س س س س س س س س س س س س سسماٍم لن س س س س س س س س س س س س س س سسما يم س س س س س س س س س س س س س س سسي الم س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫حس س س س س س س سست ب س س س س س س س سرا ال س س س س س س س سرأس الش س س س س س س س سريف مس س س س س س س سسن القفس س س س س س س سسما‬

‫فرغس س س س س س س س س س س س س سسدا علس س س س س س س س س س س س س سسى رأس السس س س س س س س س س س س س س سسنمان مقّوم س س س س س س س س س س س س س سما‬

‫ال س س س س س س س س س س س أك س س س س س س س س س سسب ي س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س سسمادث‬

‫أض س س س س س س س س س س سسحى ل س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س سسد الرفي س س س س س س س س س س سسع ممهس س س س س س س س س س س سّد مسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س سسمارّتت الس س س س س س س س س س س س س سسبع الوطب س س س س س س س س س س س س سسماق وزلءزلس س س س س س س س س س س س س ت‬

‫أركمانس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما والرض نس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماحت والسس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمما‬

‫ال س س س س س س س س س س س أك س س س س س س س س س سسب ي س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س سسمادث‬ ‫ال س س س س س س س س س س س أك س س س س س س س س س سسب ي س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س سسماد ٍ‬ ‫ث‬

‫أمس س س س س س س س س س س سسى ل س س س س س س س س س س سسه الف س س س س س س س س س س سسق الن س س س س س س س س س س س سّور مفظلم س س س س س س س س س س سسما‬

‫أبك س س س س س س س س س س س س س س سسما الش س س س س س س س س س س س س س س سسماعر والق س س س س س س س س س س س س س س سسمام وزمءزمس س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫يس س س س س س س س س سسما راكب س س س س س س س س س سماً نس س س س س س س س س سسو الدينس س س س س س س س س سسة قس س س س س س س س س سسف بس س س س س س س س س سسما‬

‫عنس س س س س س س س س س س س س س س سسد الرس س س س س س س س س س س س س س س س ول معّءزيس س س س س س س س س س س س س س س س ماً متفظلّم س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وقس س س س س س سسل الس س س س س س س سسلم علي س س س س س س سسك ي س س س س س س سسما أزكس س س س س ى ال س س س س س س سسورى‬

‫نس س س س س س س س س س س س س س سسبماً وأكرممه س س س س س س س س س س س س س سسم وأشس س س س س س س س س س س س س سسرف منتمس س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أوص س س س س س س س س س س س س س سسيت بس س س س س س س س س س س س س س سسمالثقلي أمتس س س س س س س س س س س س س س سسك الس س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س تألس س س س س س س س س س س س سسما نصس س س س س س س س س س س س سسحماً لس س س س س س س س س س س س سسما وتكّرم س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ه س س س س س س سسما ق س س س س س س سسد أض س س س س س س سسماعت ي س س س س س س سسما رس س س س س س س ول ال س س س س س س س م س س س س س س سسما‬

‫أتَن س س س س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س س س س س س سسذّمتسمهما وعمه س س س س س س س س س س س س س س سسداً مبم س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وتركس س س س س س س س س س س س ت نس س س س س س س س س س س س س س سسوته الكرائ س س س س س س س س س س س س س سسم حّسس س س س س س س س س س س س س س س راسً‬

‫م س س س س س س س س س س سسن حس س س س س س س س س س س سوله يس س س س س س س س س س س سسحن منح س س س س س س س س س س سسره دم س س س س س س س س س س سسما‬

‫ه س س س س س س س س س سسذا الس س س س س س س س س س سسي بك س س س س س س س س س س سربل عمه س س س س س س س س س سسدي ب س س س س س س س س س سسه‬ ‫واقص س س س س س س س س سسر م س س س س س س س س سسن الش س س س س س س س س سسكوى ستس س س س س س س س س سسمع أنّس س س س س س س س س سًة‬

‫شس س س س س س س س س س سسفتماه نماشس س س س س س س س س س سسفتمان مس س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س سّر الفظمس س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س س س س سسبه ت س س س س س س س س س س س سسدع الف س س س س س س س س س س س س سؤاد مكلّم س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫أعلم س س س س س س س س س سست قماص س س س س س س س س س سسمة الفظمه س س س س س س س س س سسور بن س س س س س س س س س سسما وم س س س س س س س س سسما‬

‫ت النس س س س س س س س سسما‬ ‫وانس س س س س س س س سُح البت س س س س س س س سسول وق س س س س س س سسل أي س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س ّ‬ ‫سس س س س س س س سست النسس س س س س س س سسماء أمس س س س س س س سسما علم س س س س س س س س ِ‬ ‫ت بس س س س س س س سسما جس س س س س س س سسرى‬

‫رزٌؤ أراه م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الرزاي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أعفظم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س سست النس س س س س س سسماء ربي س س س س س سسب حج س س س س س سسرك ف س س س س س س س ال س س س س س سسثرى‬

‫ع س س س س س س س س سسماري اللب س س س س س س س س سسماس مسس س س س س س س س س سربلً ُح لس س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س سسدمما‬

‫س س س س س س س س سست النس س س س س س س س سسماءحبيب قلب س س س س س س س سسك ق س س س س س س س سسد قض س س س س س س س سسى‬

‫ظ س س س س س س س سسمامي الش س س س س س س س سسما والنمه س س س س س س س سسر ف س س س س س س س س جن س س س س س س س سسبيه م س س س س س س س سسما‬

‫ضض س س س س س س س سست‬ ‫س س س س س س س س سست النس س س س س س س س سسماء رض س س س س س س س يع ث س س س س س س س سسديك ر ّ‬

‫خيس س س س س س س س س س س س سسل العس س س س س س س س س س س س سسدى أضس س س س س س س س س س س س سسلعه والعفظمس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫يعس س س س س س س س س س س س سسءزز عل س س س س س س س س س س س س سّي بس س س س س س س س س س س س سسأن أقس س س س س س س س س س س س سسول معءزي س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫وأف س س س س س س س س س س سسوه عم س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س الض س س س س س س س س س س سسمي متجس س س س س س س س س س س ماً‬

‫الس س س س س س س س س س س سرأس من س س س س س س س س س س سسه عل س س س س س س س س س س سسى س س س س س س س س س س س سسنمان ش س س س س س س س س س س سسماهق‬

‫والس س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س سسن وق س س س س س س س سسع الس س س س س س س س س سسيوف ممهّس س س س س س س س س س مسما‬

‫وبنمات س س س س س س س س سسك الفس س س س س س س س س سرات فس س س س س س س س س س أي س س س س س س س س سسدي الع س س س س س س س س سسدى‬ ‫أبس س س س س س س س س س سسرزن مس س س س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س سسدور حواس س س س س س س س س س س سراً‬

‫خّلفتمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّن مكّشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س فسمات كمالم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫س س س س س س س س س سسلب الع س س س س س س س س سسدى منمه س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س سسردا والعص س س س س س س س س سسمما‬

‫أخ س س س س س سسذت س س س س س س سسبماً حرقس س س س س س ت خبس س س س س س سماً ش س س س س س سستمت أبس س س س س س سماً‬

‫ب وتش س س س س س س س س سستمما‬ ‫م س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س سسمان أهل أن س س س س س س س س سست س س س س س س س س س س س ّ‬


‫ودع س س س س س س س س س سسما اب س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س سسعد بمالم س س س س س س س س س سسمال فقّربس س س س س س س س س سست‬ ‫ب س س س س س س س س س س س س س سسأب حءزين س س س س س س س س س س س س س سسمات القل س س س س س س س س س س س س س سسوب يروعمه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وس س س س س س س س س س سسرى بس س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س سسمادي ال س س س س س س س س س س سّد مءزمءزم س س س س س س س س س س ما‬ ‫ح س س س س س س س س س سسمادي الفظع س س س س س س س س س سسون عل س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س سبا متّن س س س س س س س س س س ما س‬

‫بس س س س س س س س سسأب البوطس س س س س س س س سسون الوطماوي س س س س س س س سسمات مس س س س س س س س سسن الوطس س س س س س س س سسوى‬

‫ب س س س س س س س س سسأب الش س س س س س س س س سسفماه النماش س س س س س س س س سسفمات م س س س س س س س س سسن الفظم س س س س س س س س سسما‬

‫ب س س س س س س س س س س س س سسأب ال س س س س س س س س س س س س سسدمماء الس س س س س س س س س س س س س سسمائلت وأرؤس س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫ف س س س س س س س س العماس س س س س س س سسلت غ س س س س س س سسدت تض س س س س س س سسماهي النم س س س س س س سسما‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س سسأب س س س س س س س س س س س س س س س سسكينة والربس س س س س س س س س س س س س س س ماب وزينب س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ف س س س س س س س س الض س س س س س س س سسعن يس س س س س س س س سستحَن مس س س س س س س سسن ل س س س س س س س س يرح س س س س س س س ما‬

‫وأم س س س س س س س س س س س س س س س سسماممهن الس س س س س س س س س س س س س س س س سرأس ف س س س س س س س س س س س س س س س سسوق قن س س س س س س س س س س س س س س س سسماته‬

‫يتل س س س س س س س س س س س سسو م س س س س س س س س س س س سسن الق س س س س س س س س س س س سسرآن آي س س س س س س س س س س س س سماً مكم س س س س س س س س س س س سسما‬

‫حس س س س س س س س س س س سست أنس س س س س س س س س س س سسما خ علس س س س س س س س س س س سسى يءزي س س س س س س س س س س س د فق س س س س س س س س س س س سّد مسسوه‬

‫بوطش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسته ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما رآه تبّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مسما‬

‫ج س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذلن يق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرع بمالقض س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيب مقبّلً‬ ‫واق س س س س س س سسمام عي س س س س س س سسداً ف س س س س س س س س الش س س س س س س سسآم كم س س س س س س سسما أق س س س س س س سسمامت‬ ‫فعل س س س س س س س س س س س س س س س سسى يءزي س س س س س س س س س س س س س س س د ووال س س س س س س س س س س س س س س س سسديه وت س س س س س س س س س س س س س س سسمابعيه‬ ‫ب مم س س س س س س س س س س س س س س س سٍد والل مس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫وعلس س س س س س س س س س س س س س س سسى الن س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫مس س س س س س س س سسولي ي س س س س س س س سسما بس س س س س س س س سسن الكرمي س س س س س س س س س وق س س س س س س س س ّل م س س س س س س س سسما‬ ‫مس س س س س س س س س س س سسولك لوطس س س س س س س س س س س سسف ال س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س سّو ضس أمس س س س س س س س س س س سسره‬

‫ي‬ ‫م س س س س س س سسولي خ س س س س س س سسذ بي س س س س س س سسدي غ س س س س س س سسداً م س س س س س س سسع وال س س س س س س سسد ّ‬ ‫فس س س س س س س س س س س س س س س سسمامنن علينس س س س س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س س س س سسمالقبول فإنّس س س س س س س س س س س س س س س سسك‬

‫وعليك س س س س س س س س س سسم صس س س س س س س س س س سّلى المهيم س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س سسما دج س س س س س س س س س سسما‬

‫ين س س س س س س س س س س س س س س سسو علي س س س س س س س س س س س س س س سسه الص س س س س س س س س س س س س س س سسوطفى متلثّم س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فس س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س سسمماء ل س س س س س س س س س س س سسه اللئ س س س س س س س س س س س سسك مأت س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫وم س س س س س س س س سسن رض س س س س س س س س س يه اللعس س س س س س س س س سسن مس س س س س س س س س سسن رب السس س س س س س س س س سسمما‬ ‫هبّس س س س س س س س س س سست صس س س س س س س س س س س سبما صس س س س س س س س س س س سّلى الل س س س س س س س س س س سسه وسس س س س س س س س س س س ّلمما‬

‫نتس س س س س س س س سس ج الكري س س س س س س س س سس س س س س س س س سسوى النجيس س س س س س س س سسب الكرم س س س س س س س س ما‬ ‫بيس س س س س س س س س س س س س سسديك معتمس س س س س س س س س س س س س سسداً عليس س س س س س س س س س س س س سسك وسس س س س س س س س س س س س س س ّلمما‬ ‫ومس س س س س س س سسن غ س س س س س س س سسدا ف س س س س س س س س س ال س س س س س س س سسب مثل س س س س س س س سسي مرغرمس س س س س س س س ما‬ ‫الس س س س س س س س س س س س س س س سّب الوصس س س س س س س س س س س س س س سسول تعوطفس س س س س س س س س س س س س س س سماً وتكّرمس س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫لي س س س س س س س س س س س سٌل وم س س س س س س س س س س سسما الصس س س س س س س س س س س سسبح الني س س س س س س س س س س س س تبّس س س س س س س س س س س س س مسما‬


‫قال الشيخ الطهراني في الذريعة قسم الديوان صفحة ‪: 944‬‬ ‫دي سوان الشسسيخ لوطسسف ال س البحران س ابسسن ممسسد بسسن عبسسد المهسسدي بسسن لوطسسف ال س بسسن علسسي‬ ‫البحران س ال سسذي ص سسحح بع سسض أج سءزاء ش سسرح النمه سس ج لب سسن أب س الدي سسد الوجس ود ه سسو ف س مكتب سسة‬ ‫) سبمهسسمالر ( طمهسران كمسما فس فمهرسمهما ج ‪ 2‬ص ‪ 48‬وفرغ مسن التصسحيح ‪ 15‬شسعبمان سسنة‬ ‫سيه وهو‬ ‫‪ 1164‬وهو مسسن الشسسعراء الراثيس للحسسسي ‪ 7‬السسذين جعمهمهسسم حفيسسد هسسذا الشسسماعر و ّ‬ ‫لوطف ال بن علي بن لوطف ال ابن ممد بن عبد المهدي ‪ ،‬وهم اربعة وعشسسرون شسماعراً جسسع‬ ‫مراثيمهسسم هسسذا الفيسسد ف س مموعسة ف س سسسنة ‪ 1201‬وه ذه الموعسة بسسط الفيسسد موجودة عنسسد‬ ‫الشيخ ممد علي يعقوب الوطيب النجفي العماصر انتمهى‪.‬‬ ‫أقسسول ث س ذكر دي سوان الشسسيخ لوطسسف ال س الدحفصسسي ف س رثماء السسسي وهو ابسسن الشسسيخ‬ ‫علي بن لوطف ال البحران الذكور آنفماً ‪ ،‬وهو الؤلف للمجموعة ف سنة ‪ 1201‬وقد أدرج‬ ‫ف الموعة مراثي من نفظمه‪.‬‬ ‫وللشيخ لوطف ال بن الشيخ ممد قصيدة تءزيد على المائة بيت أولما ‪:‬‬ ‫ألرغيس س س س س س س س س س س س س س س س س س كماظم س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسرّق ترغءزلس س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫حيّس س س س س س س س س س س سما اليس س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س سسماحماته مس س س س س س س س س س س سسن منءزل س س س س س س س س س س س‬

‫فس س ص سسفحة ‪ 113‬م سسن مموعسسة موطوطسسة فس س مكتب سسة الم سسمام الص سسمادق س س حس سسينية آل‬ ‫اليسدري بدينسة الكماظميسة رقم ‪ 75‬بسط ممسد شسفيع بسن ممسد بسن ميس عبسد الميسل السسين‬ ‫سنة ‪.1242‬‬


‫الشيخ علي العاهدلي العاملي‬ ‫ع س س س س س س س س سس ج بمال س س س س س س س س سسديمار س س س س س س س س س سسقماهما الواب س س س س س س س س سسل الوط س س س س س س س س س سُل‬ ‫ليس س س س س س سست الوطمايس س س س س س سسما الس س س س س س سست سس س س س س س سسمارت بس س س س س س سسم عقس س س س س س سسرت‬ ‫ب س س س س س سسمانوا فل س س س س س سسم يب س س س س س سسق لس س س س س س س م س س س س س سسن بع س س س س س سسدهم جلس س س س س س سٌد‬

‫ث القوطس س س س س س س س س سسر منمهم س س س س س س س س س سُل‬ ‫وجمادهس س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س سسن مل س س س س س س س س س س ّ‬ ‫ي س س س س س س س س س س سسوم الرحي س س س س س س س س س س سسل ولزّمس س س س س س س س س س س تس ل س س س س س س س س س س سسم اب س س س س س س س س س س سسل‬ ‫كل ول ممهج س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ترغتمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما العل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫مص س س س س س سسماب س س س س س س سسبط رس س س س س س ول الس س س س س س س م س س س س س سسن ختم س س س س س سست‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسده أنبيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س والرس س س س س س س س س س س س س س س س س س ل‬

‫دع س س س س س س س س س سسوه للنص س س س س س س س س س سسر ح س س س س س س س س س سست إذ أت س س س س س س س س س سسى نكثس س س س س س س س س س سوا‬

‫مس س س س س س س س سسما عماهس س س س س س س س سسدوه عليس س س س س س س س سسه بئس س س س س س س س سسس مس س س س س س س س سسما فعل س س س س س س س س سوا‬

‫رووه يس س س س س س س س س س س سسوم الرزايس س س س س س س س س س س سسما بمالكتس س س س س س س س س س س سسمائب واليس س س س س س س س س س س سسل‬

‫ال س س س س س س س س س سست ض س س س س س س س س س سسماق عنمه س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س سسمهل والب س س س س س س س س س سسل‬

‫والسس س س س س سسبط ف س س س س س س صس س س س س سسحبه كمالبس س س س س سسدر حي س س س س س سسث بس س س س س سسدا‬

‫بي س س س س س س س س س س الك س س س س س س س س س سواكب ل س س س س س س س س س س يرهقمهس س س س س س س س س سسم الوج س س س س س س س س س ل‬

‫تسس س س س س س س س س س س س سسمابقوا نس س س س س س س س س س س س سسو إدراك العلس س س س س س س س س س س س سسى فجن س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫ثمارهس س س س س س س س س س س س س س س س ما بنف س س س س س س س س س س س س س س س سسوس دونس س س س س س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س س س س س س سسذلوا‬

‫م س س س س س سسن ك س س س س س سسل ق س س س س س سسرم أش س س س س س سّم الن س س س س س سسف ي س س س س س سسوم وغس س س س س س ًى‬ ‫فعف س س س س س س سسروا فس س س س س س س س ال س س س س س س سسثرى نفس س س س س س س سسي الف س س س س س س سسداء ل س س س س س س سسم‬

‫ض س س س س س س س س سسرغمام غ س س س س س س س س سسماب ولك س س س س س س س س سسن غ س س س س س س س س سسمابه الس س س س س س س س س سسل‬ ‫ص س س س س س س س س سسرعى تسس س س س س س س س س سّح عليمه س س س س س س س س سسم دمعمه س س س س س س س س سسما الق س س س س س س س س سسل‬

‫يس س س س س س س سسما آل طس س س س س س س سسه بكس س س س س س س سسم نرجس س س س س س س و النجس س س س س س س سسماة غس س س س س س س سسداً‬

‫م س س س س س س س س سسن الوطماي س س س س س س س س سسما إذا ض س س س س س س س س سسماقت بن س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س سسبل‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س سسمانتم شس س س س س س س س س س س س س س س س سسفعماء للنس س س س س س س س س س س س س س س س سسمام غس س س س س س س س س س س س س س س س سسداً‬

‫ي س س س س س س س س سسوم الس س س س س س س س س سسماب إذا لس س س س س س س س س س يس س س س س س س س س سسعد العم س س س س س س س س سسل‬

‫ف س س س س س س س سسدونكم م س س س س س س س سسن علس س س س س س س س سسي ن س س س س س س س سسل أح س س س س س س س سسد ي س س س س س س س سسما‬

‫آل الن س س س س س س س س س س س سسب رثس س س س س س س س س س س س ما م س س س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س س سسمابه خل س س س س س س س س س س س سسل‬

‫والقصسسيدة طويلسسة موج ودة ف س السسديوان الخوطسسوط بكتبسسة المسسمام الكيسسم العمامسسة برق م‬ ‫‪ 745‬قسم الخوطوطمات‪.‬‬


‫الشيخ علسي بسن أحسد اللقسب بسمالفقيه العسماملي الشسمهدي الرغسروي يقسول السسيد الميس ‪:‬‬ ‫وجدنما له ديوان شعر ف النجف بكتبة الشيخ ممسسد السسسمماوي أقسسول وله مراسسسلت أدبيسة مسسع‬ ‫الشسسماعر السسسيد نصسسر ال س السسمائري سسسنة ‪ .1122‬قسسمال الشسسيخ المين س ‪ :‬وهو موصوف بسسمالعلم‬ ‫والدب والفضسسيلة ‪ ،‬لسسه دي سوان مرص وف مسسسبوك مرت ب علسسى أب سواب وخماتسسة )‪ ، (1‬ق سرأ علسسى‬ ‫الدرس الشريف الوحد السيد نصر ال المائري‪.‬‬ ‫وذكره صسسماحب نشسسوة السسسلفة فقسسمال ‪ :‬العسسمال النسسبيه الشسسيخ علسسي بسسن أحسسد الفقيسسه نسسمادرة‬ ‫هذا العصر والءزممان ومدره الفصماحة والبيمان ‪ ،‬ل ترغمءز له قنماة ول تقرع لسسه صسسفماة ‪ ،‬شسسعره أنسسور‬ ‫من روض زاهر ل يوطيق أن يأت بثله شماعر‪.‬‬ ‫رائعة من روائعه ف مدح النب الكري‪ .‬عن ديوانه الخوطوط ‪:‬‬ ‫سس س س س س س س س س س سسل وميس س س س س س س س س س سسض الس س س س س س س س س س سسبق إن لح ابتسس س س س س س س س س س سسمامما‬ ‫وس س س س س س س س س س س س س س س س سسل الواب س س س س س س س س س س س س س س س س سسل يس س س س س س س س س س س س س س س س سسما صس س س س س س س س س س س س س س س س سسماح إذا‬

‫عس س س س س س س سسن يي س س س س س س س س الس س س س س س س سسءزع َم س س س س س س س س نس أبكس س س س س س س سسى الرغممامس س س س س س س سسما‬

‫بك س س س س س س س س س س س س س س سسر الع س س س س س س س س س س س س س س سسمارض ي س س س س س س س س س س س س س س سسدوه النعمام س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ه س س س س س س س س س س سسل ت س س س س س س س س س س سسرى جيس س س س س س س س س س سسان ذي س س س س س س س س س س سسماك الم س س س س س س س س س س سسى‬

‫ض س س س س س س س س س س س س س س س سسعنوا أم قوطنس س س س س س س س س س س س س س س س سوا في س س س س س س س س س س س س س س س سسه دوام س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ب س س س س س س س س س س سسل مهس س س س س س س س س س س سوا ب س س س س س س س س س س سسمالنحن م س س س س س س س س س س سسن أض س س س س س س س س س س سسلعي‬

‫ل حج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمازا يّم وسهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما وش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسئمامما‬

‫ليتمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسم حي س س س س س س س س س س س س س س س س سسث أّلس س س س س س س س س س س س س س س س س س واس علم س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫ان س س س س س س س س س س س سسما قل س س س س س س س س س س س سسب ل س س س س س س س س س س س سسم أض س س س س س س س س س س س سسحى مقمام س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س س س س س س س س سسما رعس س س س س س س س س س س س س ى الس س س س س س س س س س س س س س بماتي س س س س س س س س س س س س سسك الّربس س س س س س س س س س س س س س‬

‫جيس س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س سّي وان جس س س س س س س س س س س س سسمادوا احتكمامس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س وهذا الديوان أصبح ف جلة موطوطمات مكتبة الممام الكيم العمامة بمالنجف الشرف س قسسم الخوطوطمات رقم‬ ‫‪ 745‬وقد كتسسب عليسسه ‪ :‬هسسذا ديسوان الشسسيخ المسسمام العلمسسة فريد دهسسره ووحيسسد عصسسره قسسدوة الدبسسماء وقبلسسة الشسسعراء‪.‬‬ ‫الشماعر الديب النبية علي بن أحد اللقب بمالفقيه ‪ ،‬العماملي نسبماً والرغروي مولداً ومسكنما‪.‬‬


‫وسس س س س س س س س س س س س س سسقى الرعس س س س س س س س س س س س س س ماء م س س س س س س س س س س س س س سسن بوطحآئمه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ص س س س س س س س س س س س س سسوب دمع س س س س س س س س س س س س سسي وسس س س س س س س س س س س س سسحماب يتمهمام س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س سسلبوا جفن س س س س س س س س س س س س س س س س رق س س س س س س س س س س س س س س س مادي بع س س س س س س س س س س س س س س س سسدمما‬

‫ألبسس س س س س س س س س س س س س س سوا جس س س س س س س س س س س س س س سسمي ن س س س س س س س س س س س س س سسول وس س س س س س س س س س س س س سسقمامما‬

‫أطلقس س س س س س س س س س س س س س س س سوا دمع س س س س س س س س س س س س س س س سسي ولك س س س س س س س س س س س س س س س سسن قي س س س س س س س س س س س س س س س سسدوا‬

‫قل س س س س س س س س س س س س س س س سسب الض س س س س س س س س س س س س س س س سسن ولوع س س س س س س س س س س س س س س س س ماً وغرام س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫يس س س س س س س س س س س س سسما وميس س س س س س س س س س س س سسض الس س س س س س س س س س س س سسبق بس س س س س س س س س س س س سسمال فسس س س س س س س س س س س س سسل‬

‫مس س س س س س س س س سسن ظبس س س س س س س س س سسآء الس س س س س س س س س سسي ان جس س س س س س س س س سسءزت اليمامس س س س س س س س س سسما‬

‫احلل عن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفك دم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫أي ش س س س س س س س س س س س س س س س سسرع حلّل س س س س س س س س س س س س س س س سوا في س س س س س س س س س س س س س س س سسه حرام س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أن يكس س س س س س س س س س س سسن قتلس س س س س س س س س س س سسي لس س س س س س س س س س س سسم فيس س س س س س س س س س س سسه رض س س س س س س س س س س س ًى‬ ‫اّن للع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرب عمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوداً ووفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫م س س س س س س س س س س س س سسما عليمه س س س س س س س س س س س س سسم قَ س س س س س س س س س س س س سسوٌد في س س س س س س س س س س س س سسه إذا م س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫بس مس س س س س س س س س س س سسدن ٍ‬ ‫صسسسسسسسسسسسس ٍ‬ ‫ف‬ ‫يس س س س س س س س س س س سسما لقس س س س س س س س س س س سسومي مس س س س س س س س س س س سسن ل ّ‬ ‫مس س س س س س س س س س سسن ضس س س س س س س س س س سسب أجفس س س س س س س س س س سسمان أجفس س س س س س س س س س سسمان الفظس س س س س س س س س س سسب‬

‫مس س س س س س س س سسما لس س س س س س س س سسذا العس س س س س س س س سسرب ل س س س س س س س س س يرع س س س س س س س س وا الس س س س س س س س سسذممامما‬

‫قلبس س س س س س س س س س س س س س سسه اضس س س س س س س س س س س س س س سسحى كئيب س س س س س س س س س س س س س س سماً مسس س س س س س س س س س س س س س سستمهمامما‬ ‫كس س س س س س س س س س س سّل جف س س س س س س س س س س سسن ارهفس س س س س س س س س س س سوا في س س س س س س س س س س سسه حس س س س س س س س س س س سسمامما‬

‫ودم س س س س س س س س س س س س سًى لس س س س س س س س س س س س سسو ل س س س س س س س س س س س س س تكس س س س س س س س س س س س سسن الماظمهس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ريش س س س س س س س س س س سسمهما ال س س س س س س س س س س سسدب ل س س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س س سّن س س س س س س س س س س س سسمهمامما‬

‫لي س س س س س س سست ش س س س س س س سسعري أن س س س س س س سسما وحس س س س س س س دي ف س س س س س س س س ال س س س س س س سسوى‬

‫ب هيمامس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أم أن للص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫ذو ع ّ‬

‫يس س س س س س س س س س س س سسما أهيس س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س سسوّد هس س س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س س سسن زورٍة‬

‫بعس س س س س س س س س س سسد ذا البعس س س س س س س س س س سسد ول س س س س س س س س س سسو كس س س س س س س س س س سسمانت منمامس س س س س س س س س س سسما‬

‫ل رعس س س س س س س س س س س ى ال س س س س س س س س س س س س ع س س س س س س س س س س سسذول ف س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسوى‬

‫فلكس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم أودى بماحشس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسآئى ض س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرامما‬

‫أو ل يعل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أّن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫اس س س س س س س س س س سستمع يوم س س س س س س س س س س ماً م س س س س س س س س س سسن اللح س س س س س س س س س سسي ملم س س س س س س س س س سسما‬

‫مس س س س س س س س سسما عل س س س س س س س س سسى العمس س س س س س س س سسى ب س س س س س س س س سسذا مس س س س س س س س سسن حس س س س س س س س سسرج‬

‫إن س س س س س س س س س س س س س سسما في س س س س س س س س س س س س س سسه عل س س س س س س س س س س س س س سسى َمس س س س س س س س س س س س س س س نس بتعمام س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫دع ملمس س س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسوى يس س س س س س س س س س سسما لئمس س س س س س س س س س سسي‬

‫وذر الع س س س س س س س س س س سسذل ف س س س س س س س س س س سسذا الع س س س س س س س س س س سسذل إلس س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسما‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س سسط عن س س س س س س س س س س س س س س أعب س س س س س س س س س س س س سسآء ال س س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫غيس س س س س س س س س م س س س س س س س سسدحي خيس س س س س س س س س م س س س س س س س سسن ي س س س س س س س سسول الرام س س س س س س س سسما‬

‫أح س س س س س س س س س س س س س س س سسد الرسس س س س س س س س س س س س س س س س ل الي س س س س س س س س س س س س س س س سسمامي ومس س س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫ختس س س س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س س س سسه الرسس س س س س س س س س س س س ل الكرامس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سّيد الكس س س س س س س س س س س س س س سسوني والس س س س س س س س س س س س س س سسمادي الس س س س س س س س س س س س س س سسذي‬

‫ض س س س س س س س س سّل م س س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س سسد ح س س س س س س س س سسماد عن س س س س س س س س سسه وَتس س س س س س س س س ما سسمى‬

‫خي س س س س س س س س خلس س س س س س س سسق ال س س س س س س س س مس س س س س س س سسن اضس س س س س س س سسحت لض س س س س س س س سًى‬ ‫ص ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالبعث الين س س س س س س س س س س س س س س س س سسما رح س س س س س س س س س س س س س س س س ًة‬ ‫خس س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫ى عس س س س س س س س س س س س س سّم ب س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س س النمام س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫وهس س س س س س س س س س س س س د ً‬

‫علّ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسون فل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوله ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫خل س س س س س س س س س س س س س س س س سسق ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س ض س س س س س س س س س س س س س س س س سسيآء وظلم س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وبشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسياً ون س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذيراً للس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسورى‬

‫لل س س س س س س س س س س س س س س سسورى إذ ج س س س س س س س س س س س س س س سسآء ب س س س س س س س س س س س س س س سسرداً وس س س س س س س س س س س س س س سسلمما‬

‫وص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س راطماً مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستقيمماً وإممام س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬


‫ل ول آدم ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدنيما ول‬

‫) يمافث س س س س س س س س س س س سماً ( فيمهس س س س س س س س س س س سسما ول حشس س س س س س س س س س س سسمامما وس س س س س س س س س س س سسمامما‬

‫واصس س س س س س س س س س س سسوطفماه ال س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س سسن بي س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س سسورى‬

‫خس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات الرس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ل وأعله مقمامس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه اسس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرى بلي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل فس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدن‬ ‫كس س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س سسن معج س س س س س س س س س س س سءزا ٍ‬ ‫ت ظمه س س س س س س س س س س سسرت‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س سسماب قوس س س س س س س س س س س س س س سسي واقس س س س س س س س س س س س س س س سرأه الس س س س س س س س س س س س س س س سسلمما‬ ‫ج س س س س س س س س س س سّل منمهس س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س سسدين قس س س س س س س س س س سسدراً واحتامس س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س سسن اولس س س س س س س س س سسو الع س س س س س س س س س سسءزم ب س س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س س سسد ُشس س س س س س س س س س س رسفوا‬

‫وحب س س س س س س س س س س س س س س س سسماه الس س س س س س س س س س س س س س س س س بمالرس س س س س س س س س س س س س س س س ل اختتمام س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س سسماقمهم فض س س س س س س س س س س س س سلً فل س س س س س س س س س س س سسو قيس س س س س س س س س س س س س سوا ب س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫ه س س س س س س س س س س س س سسو منمه س س س س س س س س س س س س سسم ومهس س س س س س س س س س س س س وا من س س س س س س س س س س س س سسه غ س س س س س س س س س س س س سسدوا‬

‫ج س س س س س س س س س س س سّل ق س س س س س س س س س س سسدراً ف س س س س س س س س س س س س الع س س س س س س س س س س سسمال وتس س س س س س س س س س س سسمامى‬

‫كنج س س س س س س س س س س س س س س س سسوم ق س س س س س س س س س س س س س س س سسمارنت ب س س س س س س س س س س س س س س س سسدراً تمام س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أو كبح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر والن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيون ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫قوطس س س س س س س س س س س س س س س س سرات أو ك س س س س س س س س س س س س س س س سسدّر في س س س س س س س س س س س س س س س سسه عمام س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س سسماز ف س س س س س س س س س س س س س س عقب س س س س س س س س س س س س سسماه م س س س س س س س س س س س س سسن لذ ب س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ون س س س س س س س س س س س س سسما فيمه س س س س س س س س س س س س س سسما ول س س س س س س س س س س س س س يل س س س س س س س س س س س س س سسق أثمام س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ون س س س س س س س س س س س س س س س سسى مستمسس س س س س س س س س س س س س س س س سسك عس س س س س س س س س س س س س س س س سسماذ بس س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫م س س س س س س سسن سس س س س س س سسوطى ال س س س س س س سسدهر ول س س س س س سسو لق س س س س س س سسى الممام س س س س س س سسما‬

‫ويقين س س س س س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س س س س سسن يك س س س س س س س س س س س س س س س سسن معتص س س س س س س س س س س س س س س س سسمماً‬

‫برسس س س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س س صس س س س س س س س س س س سسدقماً لس س س س س س س س س س س سسن يضس س س س س س س س س س س سسمامما‬

‫كي س س س س س س س س س س سسف فس س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسدارين نش س س س س س س س س س س سسى وهس س س س س س س س س س س و‬

‫الع س س س س س س س س س س س س سسروة ال س س س س س س س س س س س س سسوثقى ل س س س س س س س س س س س س سسدينما ل انفص س س س س س س س س س س س س سسمامما‬

‫يس س س س س س س س س سسما رس س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س سسماذا الفضس س س س س س س س س سسل يس س س س س س س س س سسما‬

‫خي س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س سسن لذ ب س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س سسمان أثمام س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وأم س س س س س س س س س س سسط ع س س س س س س س س س س سسن ممهج س س س س س س س س س س سست حس س س س س س س س س س س سّر الفظم س س س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س س س س س س سسوم آتي س س س س س س س س س س سسك غ س س س س س س س س س س سسداً اش س س س س س س س س س س سسكو الوام س س س س س س س س س س سسما‬

‫ى أنواره س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما‬ ‫وبراهيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ً‬

‫يس س س س س س س س س س س س سسما رسس س س س س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س س س س س س سس س س س س س س س س س س س سسعماً مس س س س س س س س س س س س سسدحت‬

‫ق س س س س س س س سسد م س س س س س س س سست مس س س س س س س سسن مش س س س س س س س سسرق الس س س س س س س سسق القتمامس س س س س س س سسما‬

‫فبمه س س س س س س س س س س س سسما من س س س س س س س س س س س سسك غ س س س س س س س س س س س سسداً ارج س س س س س س س س س س س و الرام س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماجءزن ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديي كرمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫خي س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسما ارج س س س س س س س س س وا غ س س س س س س س س س سسداً ‪ :‬إّن الكرام س س س س س س س س س سسما‬

‫فعليس س س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س سّلى مس س س س س س س س س س س سسما اغتس س س س س س س س س س س سسدت‬

‫عيس س س س س س س س س س س سسس وف س س س س س س س س س س سسمادك ف س س س س س س س س س س س س البيس س س س س س س س س س س سسد ترامس س س س س س س س س س س سسى‬

‫ون س س س س س س س س س س س س س س س س سسما علي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك رك س س س س س س س س س س س س س س س ب يّم س س س س س س س س س س س س س س س س س س واس‬

‫لث س س س س س س س س س س س س س س سسم اعتماب س س س س س س س س س س س س س س سسك ضس س س س س س س س س س س س س س س سّم ماًس واس س س س س س س س س س س س س س س سستلمما‬

‫وقسمال عنسسد خروج ه مسسن اصسسفمهمان متوجمه سماً ال س النجسسف سسسنة ‪ ، 1120‬ممادح سماً أمي س‬

‫الؤمني ‪ .7‬أخذنماهما عن ديوانه ‪:‬‬ ‫ذرينس س س س س س س س س س س س س س س س تعنينس س س س س س س س س س س س س س س س الم س س س س س س س س س س س س س س سسور صس س س س س س س س س س س س س س س سعمابما‬

‫ف س س س س س س س س س سسمان الم س س س س س س س س س سسمان الرغ س س س س س س س س س سسر ع س س س س س س س س س سسذب ع س س س س س س س س س سسذابما‬


‫إذا عرضس س س س س س س س س س ت لس س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسن ام س س س س س س س س س سسوري لبمان س س س س س س س س س سسة‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س سسيمان عن س س س س س س س س س س س س س سسدي بع س س س س س س س س س س س س س سسدهما واقتاب س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فل ب س س س س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س س س س سسن ي س س س س س س س س س س س س س سسوم يرينس س س س س س س س س س س س س س س اجتلؤه‬

‫وج س س س س س س س س س س وه الم س س س س س س س س س س سسمان ق س س س س س س س س س س سسد ُأمي س س س س س س س س س س سسط نقماب س س س س س س س س س س سسما‬

‫فل تع س س س س س س س سسذل م س س س س س س س سسن أرهس س س س س س س س ف الع س س س س س س س سسءزم خمائض س س س س س س س س سماً‬

‫ب عبمابس س س س س س س س س س سسما‬ ‫غمس س س س س س س س س س سسمار النمايس س س س س س س س س س سسما حيس س س س س س س س س س سسث ع س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫أم س س س س س س س س س س س س سسوٍن كأمث س س س س س س س س س س س س سسمال الب س س س س س س س س س س س س سسماب انس س س س س س س س س س س س س سسيمابما‬

‫يس س س س س س س س س س س سسؤم بماشس س س س س س س س س س س سسمهم إل س س س س س س س س س س س س غمايس س س س س س س س س س س سسة غس س س س س س س س س س س سسدت‬

‫تش س س س س س س س س س س س س س س سسماد بماكن س س س س س س س س س س س س س س سسماف الع س س س س س س س س س س س س س س سسمال قبماب س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وآن س س س س س س س س س س س سسس م س س س س س س س س س س س سسن أرض الرغ س س س س س س س س س س س سسري مس س س س س س س س س س س س سسمارحماً‬

‫ولح لعين س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسورهما وشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعمابما‬

‫فث س س س س س س س س س س س س سّم أري س س س س س س س س س س س س ح اليعملت مس س س س س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫وط س س س س س س س س س س س س س س س س س ّي قف س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار م س س س س س س س س س س س س س س س س سسدلم إهماب س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س س سواطن ان س س س س س س س س س س سسس فمالبي س س س س س س س س س سسة ق س س س س س س س س س س سسد غ س س س س س س س س س س سسدت‬

‫إليمه س س س س س س س س س سسما رجس س س س س س س س س س ما الس س س س س س س س س س سسدارين تس س س س س س س س س س سسدى ركماب س س س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س سست ش س س س س س س سرفماً س س س س س س سسمامي الس س س س س س سسمماك فك س س س س س سسماد ف س س س س س س س‬

‫ثراه س س س س س س س س س س س س س س سسما الثريس س س س س س س س س س س س س س س ما أن يك س س س س س س س س س س س س س س سسون غيماب س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ال إن أرض س س س س س س س س س س ماً ح س س س س س س س س س س سّل فس س س س س س س س س س س س ترب س س س س س س س س س س ما أب س س س س س س س س س س سسو‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س سراب لكحس س س س س س س س س س س س س س س سسل للعي س س س س س س س س س س س س س س س سسون ترابس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ترام س س س س س سسى ب س س س س س سسه م س س س س س سسن ك س س س س س سسل ه س س س س س سسو ج س س س س س سسماء ض س س س س س سسمامر‬

‫اح س س س س س س سسط ب س س س س س س سسما رحل س س س س س س سسي وألق س س س س س س سسي ب س س س س س س سسما العص س س س س س س سسى‬

‫أخس س س س س سسو الصس س س س س سسوطفى مس س س س س سسن قس س س س س سسمال ف س س س س س س حقس س س س س سسه أنس س س س س سسما‬

‫إلس س س س س س س س س س أن يف س س س س س س س س سسمادي النف س س س س س س س س سسس منس س س س س س س س س س ذهماب س س س س س س س س سسما‬

‫مدين س س س س س س س س س س س سسة عل س س س س س س س س س س س سسم واب س س س س س س س س س س س سسن عّمس س س س س س س س س س س س س يس بماب س س س س س س س س س س س سسما‬

‫إم س س س س س س س س س سسمام ه س س س س س س س س س سسدى ج س س س س س س س س س سسماء الكت س س س س س س س س س سسماب ب س س س س س س س س س سسدحه‬

‫وج س س س س س س س س س س ماء ب س س س س س س س س س س سسه الرس س س س س س س س س س س ل الكس س س س س س س س س س س سرام كتماب س س س س س س س س س س سسما‬

‫طوي س س س س س س س س س سسل الوطس س س س س س س س س س سسى تلقس س س س س س س س س س سسماء كس س س س س س س س س س سسل كتيبس س س س س س س س س س سسة‬

‫ب ف س س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س س سسمار اليس س س س س س س س س س سسماج التمهمابس س س س س س س س س س سسما‬ ‫إذا ش س س س س س س س س س س س ّ‬

‫إذا ل س س س س س س س س س س س توط س س س س س س س س س سسر قب س س س س س س س س س سسل الف س س س س س س س س س س سرار نفوسس س س س س س س س س سسمهم‬

‫فبس س س س س س س س س س س سسمالبيض والسس س س س س س س س س س س سسمر اللس س س س س س س س س س س سسدان اسس س س س س س س س س س س سستلبما‬

‫وقمال يدحه ‪ 7‬وانشدهما ف شياز أيمام صبماه‪ .‬وهي من ديوانه ‪:‬‬ ‫هل رثيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدنف‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسئمت مض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماجعه الوس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائد‬

‫مث س س س س س س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س س س س س س سسذي م س س س س س س س س س س س س س س س سسما زال مفتق س س س س س س س س س س س س س س س س سراً‬

‫إل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلة وعمائ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسري‬

‫وحب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا تل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك العماه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ت بمارضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مهما‬ ‫فلكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحب ُ‬

‫آراممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الرغي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد النواه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحبت أذي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال الص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبما‬ ‫والش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمل منتفظ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم لن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫مرح س س س س س س س س س س س س س س س س ما وجف س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهر راق س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫بربوعمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما نفظس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم الفرائس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬


‫مض س س س س س س س س س س س س س س س س س سست عل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى عج س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫اليس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالنعم الش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوارد‬ ‫س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسقي ِ‬ ‫ت منمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّل الرواع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫وكفي س س س س س س س س س س س س س س س س س سست منمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أكماب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ي‬ ‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ان ج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزت الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر ّ‬ ‫واخل س س س س س س س س س س س س س س س س سسع ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسما نعلي س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ملتث س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫فع س س س س س س س س س س س س س س س س سس ج عل س س س س س س س س س س س س س س س س سسى خي س س س س س س س س س س س س س س س س س س الش س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهد‬ ‫ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسثرى لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماجد‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلم عليس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك يس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫كمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسف النجس س س س س س س س س س س س س س س س سسماة لكس س س س س س س س س س س س س س س س سسل وافس س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسط رح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ل الستض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستجي وكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ل وارد‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما آيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫ظمه س س س س س س س س س س س س س س سسرت ف س س س س س س س س س س س س س س سسأعيت ك س س س س س س س س س س س س س س سسل جماح س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫والج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبى النماط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫بمالق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارب والبماع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسولك مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما اتضس س س س س س س س س س س س س س س س س سسح الرش س س س س س س س س س س س س س س س س س ماد‬

‫ول اهتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدى في س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه العمانس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫كل وني س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسان الض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسللة‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س تك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداً خوام س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدين كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان بنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماؤه‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسولك منمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد القواع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارت ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك الوهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مام‬

‫واختلفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست بنعمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك العقمائس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫أن س س س س س س س س س س س س س س س س سست الرج س س س س س س س س س س س س س س س س ى ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س الفس س س س س س س س س س س س س س س س س سوادح‬

‫والؤمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدائد‬

‫تس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدعو النس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام إل س س س س س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫وعليمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ذاك ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهد‬

‫خ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذهما أب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن إلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫علي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك أبك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماراً خرائ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫أرج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س و ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫النص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر ان ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّل الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماعد‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما دارن س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما بم س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسري‬ ‫ت الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى‬ ‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعد وقي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س َ‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلى عليس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ارتضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسثرى دّر الرواعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬


‫عبد ال الشبراوي‬ ‫ذكسر الش سباوي الشسسيخ عبسسد ال س الشسسمافعي التسسوف ‪ 1172‬ف س كتسسمابه س س التسسماف بسسب‬ ‫الش سراف س فص سلً ف س مشسسمهد رأس السسسي ‪ 7‬ف س مصسسر والكرامسسمات السست كسسمانت لسسه ث س قسسمال ‪:‬‬ ‫ت فيمهسسما بسسسماكن هسسذا‬ ‫ت بسسما آل السسبيت الش سريف وتوسسل ُ‬ ‫ولنسسذكر نبسسذة مسسن القصسسمائد السست مسسدح ُ‬ ‫الشمهد النيف ‪ ،‬فممما قلت فيه ‪:‬‬ ‫آل طس س س س س س س س س س س س س س س س سسه وَم س س س س س س س س س س س س س س س س نس يق س س س س س س س س س س س س س س س سسل آل طس س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫حبك س س س س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س س س س سسذهب وعق س س س س س س س س س س س س س س سسد يقين س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستجياً ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهكم ل ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرّد‬ ‫لي س س س س س س س س س س سسس ل س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسذهب سس س س س س س س س س س س سواه وعقس س س س س س س س س س س سُد‬

‫منك س س س س سسم أس س س س س سستمد ب س س س س سسل ك س س س س سسل م س س س س سسن ف س س س س س س الك س س س س سسون‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س سسن فيس س س س س س س س س س س س س س س سسض فضس س س س س س س س س س س س س س س سسلكم يسس س س س س س س س س س س س س س س سستمد‬

‫بيتك س س س س س س س س س س س س س سسم ممهب س س س س س س س س س س س س س سسط الرس س س س س س س س س س س س س س مالة وال س س س س س س س س س س س س س سسوحي‬

‫ومنكس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم نس س س س س س س س س س س س س س س س س سسور النب س س س س س س س س س س س س س س س س س سّوة يبس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدو‬

‫ولك س س س س س س س س س س س س س س س سسم فس س س س س س س س س س س س س س س س س العل مق س س س س س س س س س س س س س س س سسماٌم رفيس س س س س س س س س س س س س س س س سٌع‬ ‫ي س س س س س سسما ب س س س س س سسن بن س س س س س سست الرسس س س س س س ول َم س س س س س س س نس ذا يض س س س س س سسماهيك‬

‫مس س س س س س س س س س س س س سسما لكس س س س س س س س س س س س س سسم فيس س س س س س س س س س س س س سسه آل يس س س س س س س س س س س س س سسس ن س س س س س س س س س س س س س سّد‬ ‫افتخس س س س س س س س س س س س س س س سسماراً وأنس س س س س س س س س س س س س س س سست للفخس س س س س س س س س س س س س س س سسر عقس س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫يس س س س س س س س س س س سسما حسس س س س س س س س س س س سسينماً هس س س س س س س س س س س سسل مثس س س س س س س س س س س سسل أمس س س س س س س س س س س سسك أّم‬ ‫رام قس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم أن يلحقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوك ولكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫يبنمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س س س س س س س العل وبينس س س س س س س س س س س س س س س سسك بُع س س س س س س س س س س س س س س س ُد‬

‫لس س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س الشس س س س س س س س سسر يس س س س س س س س سسما حسس س س س س س س س سسي مقس س س س س س س س سسمام‬

‫ي وطس س س س س س س س س س س س س س س سسرد‬ ‫ولع س س س س س س س س س س س س س س س سسداك في س س س س س س س س س س س س س س س سسه خ س س س س س س س س س س س س س س س سسءز ٌ‬

‫أنس س س س س س س س س س سست سس س س س س س س س س س سسيف علس س س س س س س س س س سسى عس س س س س س س س س س سسداك ولكس س س س س س س س س س سسن‬

‫في س س س س س س س س س س سسك حل س س س س س س س س س س سسم ومس س س س س س س س س س سسما لفض س س س س س س س س س س سسلك ح س س س س س س س س س س س سّد‬

‫خص س س س س س س س س س سسك الس س س س س س س س س س س بمالسس س س س س س س س س س سعمادة فس س س س س س س س س س س دني س س س س س س س س س سسماك‬ ‫يس س س س س س سسما كري س س س س س س ال س س س س س س سسدارين ي س س س س س س سسما َم س س س س س س س نس ل س س س س س س سسه ال س س س س س س سسدهر‬ ‫ك س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س سسن رام حص س س س س س س س س س سسر فض س س س س س س س س س سسلك غ س س س س س س س س س س سّر‬

‫لشس س س س س س س س س س س س س س س سريف أو مث س س س س س س س س س س س س س س سسل جس س س س س س س س س س س س س س س سّد كس جس س س س س س س س س س س س س س س سّد‬ ‫ث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س بمالش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهمادة بَعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫عل س س س س س س س س س س س س سسى رغ س س س س س س س س س س س س م م س س س س س س س س س س س س سسن يعمان س س س س س س س س س س س س سسد عب س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فض س س س س س س س س س س س س س س س سسل آل الن س س س س س س س س س س س س س س س سسب لي س س س س س س س س س س س س س س س سسس يسَُع س س س س س س س س س س س س س س س س ّد‬


‫طيب س س س س س س س س س س س س س س س س سسة فس س س س س س س س س س س س س س س س سسماقت البقس س س س س س س س س س س س س س س س سسماع جيع س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫حيس س س س س س س س س س س س أض س س س س س س س س س س سسحى فيمه س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س سّد كس لس س س س س س س س س س س سُد‬

‫ولصس س س س س س س س س س س سسر فخس س س س س س س س س س س سسر علس س س س س س س س س س س سسى كس س س س س س س س س س س سسل مصس س س س س س س س س س س سسر‬ ‫مشس س س س س س س س س س س سسمهٌد أنس س س س س س س س س س س سسث فيس س س س س س س س س س س سسه مشس س س س س س س س س س س سسمهد م س س س س س س س س س س س سٍد‬ ‫وض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ريح ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى علك ضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سريٍح‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ط س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالٌع بق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعُد‬ ‫ك س س س س س س س س س س س س سسم سس س س س س س س س س س س س سسعى ن س س س س س س س س س س س س سسوه ج س س س س س س س س س س س س سواٌد ُِم س س س س س س س س س س س س سّدس‬

‫كلس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه منس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدل يفس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوح ونَس س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد‬

‫م س س س س س س س س س س س س س سسدد م س س س س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س س س سسه انتمه س س س س س س س س س س س س س سسماء وس س س س س س س س س س س س س س س ّر‬ ‫رض س س س س س س س س س س س س س س س س َي الس س س س س س س س س س س س س س س س س س عنك س س س س س س س س س س س س س س س س سسم آل ط س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ل يض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهى ورون س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسق ل ُيَ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وسس س س س س س س س س س س س س س س سسلم عليك س س س س س س س س س س س س س س س سسم ك س س س س س س س س س س س س س س س سسل وقس س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫ودع س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء القس س س س س س س س س س س س س س س س س سّل مثل س س س س س س س س س س س س س س س س سسي جمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫م س س س س س س س س س س س س سسما ترغنّ س س س س س س س س س س س س سست بك س س س س س س س س س س س س سسم هت س س س س س س س س س س س س سسماُم ون س س س س س س س س س س س س س ُد‬

‫ان س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س ع س س س س س س س س س سسرض ترب س س س س س س س س س ة أن س س س س س س س س س سست فيمه س س س س س س س س س سسما‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س س س س س س س س سسينماً وبع س س س س س س س س س س س س س س س سُد حماشس س س س س س س س س س س س س س س سسما أَُرّد‬ ‫إذا مس س س س س س س س س س س س س س سسما الءزمس س س س س س س س س س س س س س مان بس س س س س س س س س س س س س س سسمالوطب يعس س س س س س س س س س س س س س سسدو‬

‫أن س س س س س س سسما ف س س س س س س س س عس س س س س س س سسرض ج س س س س س س سسدك الصس س س س س س س سسوطفى َم س س س س س س س س نس‬

‫ك س س س س س س س س س س س س سسل ع س س س س س س س س س س س س سسمام ل س س س س س س س س س س س س سسه الرح س س س س س س س س س س س س مال تُش س س س س س س س س س س س س س ّد‬

‫آل بيس س س س س س س س س س س سست النس س س س س س س س س س س سسب مس س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواكم‬

‫ملجس س س س س س س س س س س سسأ أرتي س س س س س س س س س س س سسه للك س س س س س س س س س س س سسرب ف س س س س س س س س س س س س غ س س س س س س س س س س س سسد‬

‫لسس س س س س س س س س سست أخشس س س س س س س س س سسى ري س س س س س س س س س ب الءزم س س س س س س س س س مان وأنتس س س س س س س س س سسم‬

‫عمس س س س س س س س س سسدت ف س س س س س س س س س س الوطس س س س س س س س س سسوب يس س س س س س س س س سسما آل أحس س س س س س س س س سسد‬

‫َم س س س س س س س س س س س س س س س نس يض س س س س س س س س س س س س س سسماهي فخس س س س س س س س س س س س س س سسماركم آل ط س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وعليك س س س س س س س س س س س س س س س سسم سس س س س س س س س س س س س س س س س سرادق العس س س س س س س س س س س س س س س س سّءز مت س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫أن س س س س س س سسما فس س س س س س س س ع س س س س س س سسرض ج س س س س س س سسدك الوط س س س س س س سسماهر الوطمه س س س س س س سسر‬

‫قمال ‪ :‬وقلت فيمهم ايضماً رضي ال تعمال عنمهم ‪:‬‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س س س سسل فض س س س س س س س س س س س س س س س سسل لرغيك س س س س س س س س س س س س س س م ف س س س س س س س س س س س س س س س سسإليكم‬ ‫ل عس س س س س س س س س س س س س س س سسدمنما لكس س س س س س س س س س س س س س س سسم موائس س س س س س س س س س س س س س س سسد جس س س س س س س س س س س س س س س سسود‬ ‫ي س س س س س س س س س س س س سسما ملوك س س س س س س س س س س س ماً لس س س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س س س سواء العس س س س س س س س س س س س س سسمال‬ ‫ي بيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيتكم آل طس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫أّ‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما بنس س س س س س س س س س س س الوطمه س س س س س س س س س س سسر بمالص س س س س س س س س س س سسمالة يُسس س س س س س س س س س سسند‬ ‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل يس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوٍم لءزائريكس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ُتَ س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد دس‬ ‫وعليمه س س س س س س س س س س س س س س سسم ت س س س س س س س س س س س س س س سسماج الس س س س س س س س س س س س س س س سسعمادة ُيعق س س س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫طّمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س رس ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماكنيه ومّ س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫روضس س س س س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س س س س سسد والف س س س س س س س س س س س س س س س سسماخر أنت س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وعليك س س س س س س س س س س س س س س س سسم طيس س س س س س س س س س س س س س س س س الك س س س س س س س س س س س س س س س سسمارم غس س س س س س س س س س س س س س س س سّرد‬ ‫يمهت س س س س س س س س س س سسدي من س س س س س س س س س س سسه كس س س س س س س س س س س سسل ق س س س س س س س س س س سسماٍر ويس س س س س س س س س س س سسعد‬

‫وعليك س س س س س س س س س سسم أثن س س س س س س س س س س الكت س س س س س س س س س سسماب وه س س س س س س س س س ل بع س س س س س س س س س سسد‬

‫ثن س س س س س س س س س س س س س س س سسماء الكت س س س س س س س س س س س س س س س سسماب مس س س س س س س س س س س س س س س س سُد وسس س س س س س س س س س س س س س س سسؤدد‬

‫ولك س س س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س س س الفخ س س س س س س س س س س س سسمار ي س س س س س س س س س س س سسما آل ط س س س س س س س س س س س سسه‬

‫من س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزل ش س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامخ رفي س س س س س س س س س س س س س س س س سسع مشس س س س س س س س س س س س س س س س س سّيد‬ ‫صس س س س س س س س س س س س س س س س سدس‬ ‫واليس س س س س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س س س س سسن جنماب س س س س س س س س س س س س س س س سسك ُيق َ‬

‫ولك س س س س س س س س س س سسم فس س س س س س س س س س س س الكت س س س س س س س س س س سسماب ذكس س س س س س س س س س س ر جي س س س س س س س س س س سسل‬

‫قس س س س س سسد قصس س س س س سسدنماك يس س س س س سسما بس س س س س سسن بن س س س س س سست رس س س س س س ول ال س س س س س س‬ ‫ي س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س سسينماً م س س س س س س س س سسما مث س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س سسدك م س س س س س س س س س سٌد‬

‫لشس س س س س س س س س س س س س س سريف ول كج س س س س س س س س س س س س س سّد َكس م س س س س س س س س س س س س س سسن ج س س س س س س س س س س س س س سسد‬


‫يس س س س س س س س س س س سسما حسس س س س س س س س س س س سسينماً بس س س س س س س س س س س سسق ج س س س س س س س س س س س سّد كس عوطف س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ب بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالي منس س س س س س س س س س س س س س س س س سسك تعس س س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬ ‫لسسسسسسسسسسسسسسسسسس ّ‬

‫كس س س س س س س س س س س س س سسل وق س س س س س س س س س س س س سست يس س س س س س س س س س س س س سسوّد يلثس س س س س س س س س س س س س سسم قس س س س س س س س س س س س س سسباً‬

‫أن س س س س س س س س س س س س س س س س سست في س س س س س س س س س س س س س س س س سسه بقل س س س س س س س س س س س س س س س س سستيه ويش س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهد‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س س سسمادت انس س س س س س س س س س س س س س س س سسدوا مب س س س س س س س س س س س س س س س س سماً أتس س س س س س س س س س س س س س س س سسماكم‬

‫موطل س س س س س س س س س س سسق ال س س س س س س س س س س سسدمع فس س س س س س س س س س س س هس س س س س س س س س س س سواكم مقي س س س س س س س س س س سسد‬

‫صس س س س س س س س سراسً م س س س س س س س سسما ل س س س س س س س سسه غيس س س س س س س س س ح س س س س س س س سسماكم‬ ‫وأغيثس س س س س س س س سوا مق ّ‬

‫إن ُأعض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل الم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر واش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستد‬

‫فعليك س س س س س س س س س س س س س سسم قص س س س س س س س س س س س س س سسرت ح س س س س س س س س س س س س س سسب وحماش س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫بعس س س س س س س س س س س س سسد حس س س س س س س س س س س س سسب لكس س س س س س س س س س س س سسم ُأقماب س س س س س س س س س س س س سُل بس س س س س س س س س س س س سسمالرد‬ ‫ال س س س س س س س س س س س س س س سسبيت آل الن س س س س س س س س س س س س س س سسب ط س س س س س س س س س س س س س س سسه المج س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ص س س س س س س س س س س س سٌرس لس س س س س س س س س س س س سست أرج س س س س س س س س س س س و‬ ‫أن س س س س س س س س س س س سسما عب س س س س س س س س س س س سسد مق ّ‬

‫ب آل مم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫عملً غيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫يس س س س س س س س س س س س سسما آل طس س س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س س سسن أتس س س س س س س س س س س س سسى حبكس س س س س س س س س س س س سسم‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسؤملً إحسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانكم ل يضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س سسذنمابكم يس س س س س س س س س س س س س س س س سسما آل طس س س س س س س س س س س س س س س س سسه وه س س س س س س س س س س س س س س س س ل‬

‫يُضس س س س س س س س س س س س س س س سسمام م س س س س س س س س س س س س س س س سسن لذ بقس س س س س س س س س س س س س س س س سسوم ك س س س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫ي س س س س س س س س سسما إل س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى ح س س س س س س س س سسب آل‬

‫وقمال ‪:‬‬

‫تءزدح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماس بأعت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابكم‬

‫والنمهس س س س س س س س س س س س س س سسل العس س س س س س س س س س س س س س سسذب كس س س س س س س س س س س س س س سسثي الءزح س س س س س س س س س س س س س س مام‬

‫مس س س س س س س س س س س س سسن جس س س س س س س س س س س س سسماءكم مسس س س س س س س س س س س س سستموطراً فض س س س س س س س س س س س س سسلكم‬

‫ف س س س س س س س س س س س سسماز م س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س سسود بأقص س س س س س س س س س س س سسى مس س س س س س س س س س س س سرام‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسمادت ي س س س س س س س س س س سسما بض س س س س س س س س س س سسعة الص س س س س س س س س س س سسوطفى‬

‫ي س س س س س س س سسما م س س س س س س س سسن ل س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س الفض س س س س س س س سسل أعل مق س س س س س س س سسمام‬

‫أنتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ملذي وعيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماذي ول س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫قل س س س س س س س س س س سسب بك س س س س س س س س س س سسم ي س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسمادت مس س س س س س س س س س س سستمهمام‬

‫ب لك س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬ ‫وحقك س س س س س س س س س س س س س س س س سسم إن س س س س س س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫مب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ل يعتيمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما انصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫وقف س س س س س س س س س س س س س س س سست فس س س س س س س س س س س س س س س س س أعت س س س س س س س س س س س س س س س سسمابكم همائم س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫وم س س س س س س س س س سسما عل س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س سسن ه س س س س س س س س س س سسمام فيك س س س س س س س س س س سسم ملم‬

‫يس س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س سسبط طس س س س س س س س س سسه يس س س س س س س س س سسما حسس س س س س س س س س سسي علس س س س س س س س س سسى‬

‫ض س س س س س س س س س س س س س سسريك ال س س س س س س س س س س س س س سسأنوس منس س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س سسلم‬

‫مشس س س س س س س س س س س س س س سسمهدك السس س س س س س س س س س س س س س سسمامي غس س س س س س س س س س س س س س سسدا كعبس س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫لن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطواف ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوله واس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستلم‬

‫بيس س س س س س س س س س س سست جديس س س س س س س س س س س سسد ح س س س س س س س س س س س سّل فيس س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س سسدى‬

‫فصس س س س س س س س س س س س س س سسمار كس س س س س س س س س س س س س س سسمالبيت العس س س س س س س س س س س س س س سستيق ال س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫تف س س س س س س س س س سسديك نفس س س س س س س س س س سسي ي س س س س س س س س س سسما ض س س س س س س س س س سسريماً ح س س س س س س س س س سسوى‬

‫إنس س س س س س س س س س س س س س توّس س س س س س س س س س س س س س لست ب س س س س س س س س س س س س سسما في س س س س س س س س س س س س سسك م س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫يس س س س س س س س س س س س س سسما زائ س س س س س س س س س س س س س سراً هس س س س س س س س س س س س س سسذا القس س س س س س س س س س س س س سسمام اغتنس س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س سسينماً السس س س س س س س س س س س س س س سسبط المس س س س س س س س س س س س س س سسمام المس س س س س س س س س س س س س س سسمام‬ ‫عس س س س س س س س س س س س س س س س سّءز وم س س س س س س س س س س س س س س سسد ش س س س س س س س س س س س س س س س سسمامخ واحتش س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬ ‫فك س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س سسن يس س س س س س س س س س س س سسعى الي س س س س س س س س س س س سسه اغتن س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ينشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرح الصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر إذا زرت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ه‬

‫وتنجل س س س س س س س س س س س س س سسي عن س س س س س س س س س س س س س سسك الم س س س س س س س س س س س س س سسوم العفظ س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ك س س س س س س س س س سسم في س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س سسن ن س س س س س س س س س سسور وم س س س س س س س س سسن رون س س س س س س س س سسق‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س سسأنه روضس س س س س س س س س س س س س س س س سسة خي س س س س س س س س س س س س س س س س س س النس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬


‫عبدال الشبراوي‬ ‫قمال أحد بن ممد بن ابراهيم النصماري اليمن الشروان ف كتسسمابه ) حديقسسة الفسراح (‬ ‫الوطبوع بمالقماهرة مما نصه ‪:‬‬ ‫ي عمارف حماذق كنءز القسسمائق والسسدقمائق ‪ ،‬نسسثره‬ ‫الشيخ عبد ال بن ممد الشباوي الصر ّ‬ ‫رائق ودّر نفظمه فمائق‪.‬‬ ‫وقمال الءزركلي ف ) العلم ( ‪ :‬عبد ال بن ممسسد بسن عسمامر الشسباوي ‪ :‬فقيسه مصسري ‪،‬‬ ‫له نفظسسم‪ .‬تسول مشسيخة الزهر‪ .‬مسن كتبسسه ) شسرح الصسدر فس غسسءزوة بسدر ( ‪ ،‬وديسوان شسعر سسماه‬ ‫) منمائح اللوطماف ف مدائح الشراف ( وعنوان البيمان نصمائح وحكم‪.‬‬ ‫ق سسمال ‪ :‬ونبمهن س الس سستماذ أح سسد خي سسي ال س أن ال سسبت ذكسر وفسسماته ي سسوم المي سسس ‪ 6‬ذي‬ ‫الجة سنة ‪ 1171‬هس وأن مولده سنة ‪ 1091‬هس‪.‬‬ ‫أقسسول ‪ :‬وفس مقدمسسة دي سوانه الوطبسسوع بمالوطبعسسة الليجيسسة بصسسر سسسنة ‪ 1324‬عّب س عنسسه بس س‬ ‫) شيخ السلم (‪.‬‬ ‫ومن قوله ممادحماً أهل البيت ‪: :‬‬

‫ومراده س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم أس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلو ه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواك‬

‫قلس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب بنس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار العس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذل ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬ ‫ت‬ ‫وأن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست نقوط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة مقلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫إن الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواذل قس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسووا‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّنعوا وتفّوه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫وتقّولس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذبماً عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذلوا ومس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذروا وك س س س س س س س س س س س س س س س س م‬

‫لسسسسسسسسسسسسسسسسسس‬ ‫وصس س س س س س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س س س س س س سسى منمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسم إ ّ‬


‫وأن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما وحّق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سكس ل ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسؤثر‬ ‫حماشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما يتكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسون لقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسولم‬ ‫ي الضس س س س س س س س س س س س س س س سسعماِن يوطس س س س س س س س س س س س س س س سسوي‬ ‫يس س س س س س س س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س س س س س س س سسماد َ‬ ‫ممهلً ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست أمتّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع‬ ‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماذل فيمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم لق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س بأيّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ُس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س نّسٍة‬ ‫ب ومس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن قض س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬ ‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماح ّ‬ ‫ت عس س س س س س س س س س س س سسن عمهس س س س س س س س س س س س سسدي ول س س س س س س س س س س س سسو‬ ‫مس س س س س س س س س س س س سسما حل س س س س س س س س س س س س س ُ‬

‫ل ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أخ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ول اق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسول‬ ‫ل وال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي جع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما مه س س س س س س س س س س س س س س س س س سست يوم س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً بمالربس س س س س س س س س س س س س س س س س س ماب‬ ‫لك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرغفت ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب آل‬ ‫النتميس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذلك النس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬ ‫ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوٌم إذا م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أّممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬ ‫هس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم عمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت ووس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيلت‬

‫ت‬ ‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما آل ط س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد حس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب ُ‬ ‫وب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهكم آل الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬ ‫أرج س س س س س س س س س س س س س س س س و بك س س س س س س س س س س س س س س س س سسم حس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الت س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫وقمال معتءزلً ‪:‬‬

‫ي الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سءزال ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬ ‫عن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد َ‬ ‫ي‬ ‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما مني س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست أث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سٌر ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ّ‬

‫البي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سَد بمالحبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب ط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬ ‫ي‬ ‫نس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماظري منمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم شس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو ّ‬ ‫أسس س س س س س س س س س س س س س س س س سسعت لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسو نس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماديت ح س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬ ‫ب ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار أم ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأي‬ ‫الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫ب‬ ‫إنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماور ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماح ّ‬ ‫قوطس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواذل اخس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدعّي‬

‫لعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماذل ل يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أخ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬ ‫فس س س س س س س س س س س س س س س ش س س س س س س س س س س س س س سسرع أه س س س س س س س س س س س س س سسل الرغ س س س س س س س س س س س س س سسي غس س س س س س س س س س س س س س سّي‬ ‫ول بنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ول ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬ ‫ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيت بي س س س س س س س س س س س س س س س س س سست بن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س قص س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي‬

‫ي‬ ‫الشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سريف الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسؤ ّ‬ ‫ذو كرب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ة ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادوه ‪ :‬ه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬ ‫ل سسسسسسسسسسسسسسسسسسس‬ ‫ممهم س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوان ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهر ّ‬

‫عليك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالت‬ ‫ي‬ ‫تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسكت كلت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ّ‬ ‫ت بأص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرغري‬ ‫إذا ارهتنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ُ‬

‫ي س س س س س س س س سسما مليحس س س س س س س س س سماً ق س س س س س س س س سسد أب س س س س س س س س سسدع الس س س س س س س س س س ش س س س س س س س س سسكله‬

‫وظريفس س س س س س س س س س س س سماً لس س س س س س س س س س س س س تنفظ س س س س س س س س س س س سسر العيس س س س س س س س س س س س س مثل س س س س س س س س س س س سسه‬

‫إن ل س س س س س س س س س س س س س س س س حماجس س س س س س س س س س س س س س س سسة اليس س س س س س س س س س س س س س س سسك فحقس س س س س س س س س س س س س س س سسق‬

‫حس س س س س س س س س س س سسن ظنس س س س س س س س س س س س فإن س س س س س س س س س س سسما من س س س س س س س س س س سسك س س س س س س س س س س س سسمهله‬

‫ك‬ ‫قبل س س س س س س س س س س س س س س سسة أجتن س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س سسما ورد خ س س س س س س س س س س س س س س سسدي َ‬

‫واشس س س س س س س س س س س س س س س س س سسفي بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الف س س س س س س س س س س س س س س س س س سؤاد الس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوّله‬


‫وُجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س دس ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما كلمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أراك وإل‬

‫واتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذهما عنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداً وجيلً‬

‫أكتف س س س س س س س س س س سسي من س س س س س س س س س س سسك ك س س س س س س س س س س سسل ش س س س س س س س س س س سسمهر بُقبسل س س س س س س س س س س سسه‬ ‫س س س س س س س س س س سسيمما إن س س س س س س س س س س سسحت م س س س س س س س س س سسن غيس س س س س س س س س س س ممهل س س س س س س س س س سسه‬

‫واغتن س س س س س س س س س س س سسم ي س س س س س س س س س س س سسما ملي س س س س س س س س س س س سسح أج س س س س س س س س س س س سسري ف س س س س س س س س س س س سسإن‬

‫ص س س س س س س س س س س سسرت بي س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسورى بب س س س س س س س س س س سسك مثل س س س س س س س س س س سسه‬

‫ف‬ ‫قتلتن س س س س س س س س س س س س س س س س مع س س س س س س س س س س س س س س سسماطف من س س س س س س س س س س س س س س سسك هيس س س س س س س س س س س س س س س س ٌ‬ ‫وه س س س س س س س س س س س س س س س س دان ض س س س س س س س س س س س س س س س س سيماء وجمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسك ّل س س س س س س س س س س س س س س س س س ماس‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س س سسماظ سس س س س س س س س س س س س س س س س س س سيّمافة شس س س س س س س س س س س س س س س س س س سّر قتل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫فس س س س س س س س س س سسماتق ال س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س فتس س س س س س س س س س سسماك وق س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س س‬

‫ت فس س س س س س س س س س س غيمه س س س س س س س س س سسب الش س س س س س س س س س سسعور الض س س س س س س س س س سسله‬ ‫هتس س س س س س س س س س س ُ‬

‫رفق س س س س س س س س س س سست فس س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسوى ش س س س س س س س س س س سسوس ونس س س س س س س س س س سسدمما‬

‫قت س س س س س س س س س س س س سُل مثل س س س س س س س س س س س سسي يب س س س س س س س س س س س سسماح ف س س س س س س س س س س س س س أي مل س س س س س س س س س س س سسه‬

‫نس س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س س سسدوٌر وأه س س س س س س س س س س س س س س س سسل ودي أهلّ س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ؤادي وإن تصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّب مرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرى‬ ‫فمات س س س س س س س س س س س سسذن عب س س س س س س س س س س س سسداً ف س س س س س س س س س س س سسإن أن س س س س س س س س س س س سسما الص س س س س س س س س س س س سسما‬

‫مرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرم يعس س س س س س س س س س س س س س س س س سسرف الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س سرام ملّس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫دق ف س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسوّد واتس س س س س س س س س س سسرك النس س س س س س س س س س سسماس جلس س س س س س س س س س سسه‬

‫أن س س س س س س س س س س س س سسما أهس س س س س س س س س س س س س سواك ي س س س س س س س س س س س س سسما ملي س س س س س س س س س س س س سسح ولك س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫يعل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ل لعلّ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ف الضس س س س س س س س س س سسمي تس س س س س س س س س س سسأنف نفسس س س س س س س س س س سسي‬ ‫أنس س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫لس س س س س س س س س س سست أرضس س س س س س س س س س ى ال س س س س س س س س س س سوان ف س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسذهب‬

‫ف س س س س س س س س الس س س س س س س سسوى كس س س س س س س سسل خصس س س س س س س سسلة ترغضس س س س س س س سسب ال س س س س س س س س‬ ‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ِج بس سلّ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬ ‫نفس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي فتل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ّ‬ ‫ال س س س س س س س س س س س س سسب ول أطل س س س س س س س س س س س س سسب الوص س س س س س س س س س س س سسمال بذلّس س س س س س س س س س س س سسة‬

‫م س س س س س س س س س س س س س سسذهب أعش س س س س س س س س س س س س س سسق الم س س س س س س س س س س س س س سسمال وممهم س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ب أه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواه أول وهلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫لح ظ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ٌ‬

‫سس س س س س س س س س س سسل ولة الرغ س س س س س س س س س س سرام عن س س س س س س س س س س س وع س س س س س س س س س سسن عفس س س س س س س س س س سسة‬

‫وإذا م س س س س س س س س س س س س س سسما أدع س س س س س س س س س س س س س سسى الع س س س س س س س س س س س س س سسذول س س س س س س س س س س س س س س سسلّوي‬

‫فعلس س س س س س س س س س س س س س سسى صس س س س س س س س س س س س س س سسبوت أقيس س س س س س س س س س س س س س سسم الدلّس س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫)‪(1‬‬

‫قمال يتشوق إل مصر ويدح أهل البيت » ع « ‪:‬‬

‫أع س س س س س س س س س س سسد ذك س س س س س س س س س س ر مص س س س س س س س س س س سَر إن قل س س س س س س س س س س سسب مول س س س س س س س س س سسع‬

‫بص س س س س س س سَر وَمس س س س س س س نس ل س س س س س س س أن ت س س س س س س سسرى مقل س س س س س س سست مص س س س س س س سرا‬

‫وكس س س س س س س س رر علس س س س س س س س س سسى سس س س س س س س س س سسعي أحس س س س س س س س س سسماديث نيلمهس س س س س س س س س سسما‬

‫فق س س س س س س س س س س س س س سسد رّدتس المس س س س س س س س س س س س س س سواج س س س س س س س س س س س س س س سسمائلة نس س س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫روي س س س س س س س س س س س س سسداً إذا حس س س س س س س س س س س س س سسدثتن عس س س س س س س س س س س س س سسن ربوعمهس س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فتوطوي س س س س س س س س سسل أخبس س س س س س س س س سسمار الس س س س س س س س س سسوى لس س س س س س س س س سسذة اخس س س س س س س س س سسرى‬

‫بلٌد ب س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س سّد الس س س س س س س س س س س س س س سسمماح جن س س س س س س س س س س س س س سسماحه‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن ديوانه الوطبوع بصر‪.‬‬

‫وأظمه س س س س س س س س س س سسر فيمه س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س سسد آيت س س س س س س س س س س سسه الك س س س س س س س س س س سسبى‬


‫إذا صس س س س س س س س سسماح شس س س س س س س س سسحرور علس س س س س س س س سسى غصس س س س س س س س سسن بمانس س س س س س س س سسة‬

‫ت س س س س س س سسذكرت فيمه س س س س س س سسما اللح س س س س س س سسظ والص س س س س س س سسعدة الس س س س س س س سسمرا‬

‫عسس س س س س س س س س سسى نوه س س س س س س س س س ما يلس س س س س س س س س سسوي الءزم س س س س س س س س س مان موطيس س س س س س س س س سست‬

‫وأش س س س س س س سسمهد بع س س س س س س سسد الكس س س س س س س سسر م س س س س س س سسن نيلمه س س س س س س سسما جس س س س س س س سبا‬

‫لق س س س س س س س س سسد ك س س س س س س س س سسمان لس س س س س س س س س س فيمه س س س س س س س س سسما معماه س س س س س س س س سسد ل س س س س س س س س سسذة‬

‫تقض س س س س س س سست وأبق س س س س س س سست بع س س س س س س سسدهما أنفسس س س س س س س سماً حس س س س س س س سسرى‬

‫أح س س س س س س س س س س س سّن ال س س س س س س س س س س س س تلس س س س س س س س س س س سسك العماهس س س س س س س س س س س سسد كلمس س س س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س س س س سسدد ل س س س س س س س س س م س س س س س س س س سّر النس س س س س س س س س سسيم ب س س س س س س س س سسما ذك س س س س س س س س رى‬

‫ومس س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س ربماهس س س س س س س س سسما مس س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س سوام ممهفمهس س س س س س س س سسف‬

‫عل وغل ع س س س س س س س س س س س س س س سسن ان يب س س س س س س س س س س س س س س سسماع وان يش س س س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫لئس س س س س س س س س سسن عس س س س س س س س س سسماد ل س س س س س س س س س س ذاك السس س س س س س س س س سسرور بأرض س س س س س س س س س مهما‬ ‫لعتنقس س س س س س س س س س س س س س س سسن اللمهس س س س س س س س س س س س س س س سسو ف س س س س س س س س س س س س س س س س عرصس س س س س س س س س س س س س س س ماهتما‬

‫وق س س س س س س س س س س س ّرت بس س س س س س س س س س س سسن أه س س س س س س س س س س س سواه مقلس س س س س س س س س س س سست الع س س س س س س س س س س س سبا‬ ‫وأس س س س س س س س س س سسجد فس س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سراب ل س س س س س س س س س سسذاهتما ش س س س س س س س س س سسكرا‬

‫رع س س س س س س س س س س ى ال س س س س س س س س س س س مرعماهس س س س س س س س س س سسما وحيّ س س س س س س س س س س سما ريماضس س س س س س س س س س سسمهما‬

‫وص س س س س س س س سسب عل س س س س س س س س سسى أرجمائمه س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س سسءزن والقوطس س س س س س س س س سرا‬

‫امس س س س س س س س س س س س سسما والقس س س س س س س س س س س س سسدود المائسس س س س س س س س س س س س سسمات بسس س س س س س س س س س س س سسفحمهما‬

‫من س س س س س س س س س س س س س س س سسمازل فيمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما للقل س س س س س س س س س س س س س س س سسوب من س س س س س س س س س س س س س س س سسمازه‬ ‫ي س س س س س س س س س س سسذكرن ريس س س س س س س س س س س ح الص س س س س س س س س س س سسبما ل س س س س س س س س س س سسذة ال ِ‬ ‫صس س س س س س س س س س س س بسما‬

‫وأل س س س س س س س س س س سسماظ غ س س س س س س س س س س سسمادات ق س س س س س س س س س س سسد امتلت س س س س س س س س س س س سسحرا‬

‫فللس س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س سسما أحلس س س س س س س س س س سسى ول س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سسما أم س س س س س س س س س س سرا‬ ‫بروض س س س س س س س س سستمهما الرغنّ س س س س س س س س س سما وق س س س س س س س س سسد تنفس س س س س س س س س سسع الس س س س س س س س س سسذكرى‬

‫ب مس س س س س س س س س سسدامعي‬ ‫علس س س س س س س س س سسى نيلمهس س س س س س س س س سسما شس س س س س س س س س سسوقماً أص س س س س س س س س س س ّ‬

‫وأص س س س س س س س س س سسبوا الس س س س س س س س س س س غ س س س س س س س س س سسدران روض س س س س س س س س سستمهما الرغس س س س س س س س س س سّرا‬ ‫وألبس س س س س س س س س س س سسمهما م س س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س س سسده حلّس س س س س س س س س س سسة خض س س س س س س س س س س سرا‬

‫وص س س س س س س س س س سسمافح أغصس س س س س س س س س س سسمان الري س س س س س س س س س س ماض فأصس س س س س س س س س س سسبحت‬

‫تس س س س س س س س س س سّد ل س س س س س س س س س سسه كفس س س س س س س س س س سماً وهت س س س س س س س س سسدي ل س س س س س س س س س سسه زه س س س س س س س س س را‬

‫وأودع ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أجف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان منتءزهماهت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫نسس س س س س س س س س س س س س س سسيمماً اذا وافس س س س س س س س س س س س س س سسماه ذو علس س س س س س س س س س س س س س سسة ت س س س س س س س س س س س س س س سبا‬

‫اذا حس س س س س س س س س س س س س س سّذ رستن بل س س س س س س س س س س س س س سسدة ع س س س س س س س س س س س س س سسن تشس س س س س س س س س س س س س س سّوقي‬ ‫وان ح س س س س س س س س س س س س سسدثون ع س س س س س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س س س س س سرات ودجل س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ال س س س س س س س س ني س س س س س س سسل مص س س س س س س سسر ك س س س س س س سسمان ت س س س س س س سسذيرهما أغ س س س س س س سسرى‬

‫كس س س س س س س س س سسماهما مدي س س س س س س س س سسد الني س س س س س س س س سسل ثوب س س س س س س س س س ماً معص س س س س س س س س سسفراً‬

‫س س س س س س س س س س س س سسأعرض ع س س س س س س س س س س س سسن ذكس س س س س س س س س س س س ر البلد وأهلمه س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وجس س س س س س س س دت ح س س س س س س س سسديث الني س س س س س س س سسل أحل س س س س س س س سسى اذا مس س س س س س س س سّرا‬ ‫وأروى بس س س س س س س س س س س س س سسماء النيس س س س س س س س س س س س س سسل ممهجس س س س س س س س س س س س س سست ال س س س س س س س س س س س س س سّرا‬

‫وك س س س س س س م لس س س س س س س س س الس س س س س س س س س م س س س س س س س سسرى اللي س س س س س س س سس ج التفمات س س س س س س س سسة‬

‫يسس س س س س س س سسل بس س س س س س س سسما دمعس س س س س س س سسي علس س س س س س س سسى ذلس س س س س س س سسك الس س س س س س س سسرى‬

‫ج س س س س س س س س س س س سسداول كمالي س س س س س س س س س س س سسمات يلت س س س س س س س س س س س سسف بعض س س س س س س س س س س س سسمهما‬

‫ولس س س س س س سست ت س س س س س سسرى بوطنس س س س س س سماً وليس س س س س س سست ت س س س س س سسرى ظمهس س س س س س سرا‬

‫وكس س س س س س س س م قلس س س س س س س س س سست للقلس س س س س س س س س سسب الول س س س س س س س س سسوع بس س س س س س س س س سسذكرهما‬

‫تصس س س س س س س سّب فق س س س س س س سسمال القل س س س س س س سسب لس س س س س س س س اس س س س س س س سستوطع صس س س س س س س سبا‬

‫أمس س س س س س س س س سسما والس س س س س س س س س سسوى العس س س س س س س س س سسذري والعصس س س س س س س س س سسبة الس س س س س س س س س سست‬

‫أقس س س س س س س س سسمام لس س س س س س س س سسما العشس س س س س س س س سسماق ف س س س س س س س س س فنمهس س س س س س س س سسم عس س س س س س س س سسذرا‬


‫لئ س س س س س س سسن كن س س س س س س سست مش س س س س س س سسرغوفماً بص س س س س س س سسر فلي س س س س س س سسس لس س س س س س س س‬

‫ب س س س س س س س س س س سسما حماج س س س س س س س س س س سسة إل لق س س س س س س س س س س سسماء بن س س س س س س س س س س س س الءزهس س س س س س س س س س س را‬

‫أجس س س س س س س س س س سسل بي س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسدنيما وأشس س س س س س س س س س سسرف أهلمهس س س س س س س س س س سسما‬ ‫ه س س س س س س س س سسم الق س س س س س س س س سسوم ان ق س س س س س س س س سسمابلت ن س س س س س س س س سسور وج س س س س س س س س وهمهم‬

‫وأنس س س س س س س س س س س س س س سسداُه مس كف س س س س س س س س س س س س س س سماً وأعلهس س س س س س س س س س س س س س سسم قس س س س س س س س س س س س س س سسدرا‬ ‫رأيس س س س س س س سست وجوه س س س س س س س ماً تجس س س س س س س سسل الشس س س س س س س سسمس والبس س س س س س س سسدرا‬

‫وان س س س س س س س س س س س سسعت اذن س س س س س س س س س س سسماك حس س س س س س س س س س س سسن ص س س س س س س س س س س سسنيعمهم‬

‫وجئ س س س س س س س س سست ح س س س س س س س س سسماهم ص س س س س س س س س س سّد قس ال س س س س س س س س س سُب ال س س س س س س س س س سبا‬

‫ل س س س س س س س س س س س س سسم أوجس س س س س س س س س س س س س هٌ ن س س س س س س س س س س س س سسور النب س س س س س س س س س س س س سسوة زان س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫بلوط س س س س سسف س س س س س سسرى فيمه س س س س سسم فس س س س س سسبحمان م س س س س سسن أس س س س س سسرى‬ ‫فيس س س س س سسما فس س س س س سسوز م س س س س سسن كس س س س س سسمانوا لس س س س س سسه ف س س س س س س غ س س س س س سٍد ذخ س س س س س سرا‬

‫اذا ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماخرهتم عص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبة قرش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ية‬

‫فج س س س س س س س س س س س س سسدهم الخت س س س س س س س س س س س س سسمار حس س س س س س س س س س س س س سسبمهم فخس س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫مل س س س س س س س س سسوك عل س س س س س س س س سسى التحقي س س س س س س س س سسق لي س س س س س س س س سسس لرغيه س س س س س س س س س م‬

‫)‪(1‬‬

‫هس س س س س س س س س سسم النعمس س س س س س س س س سسة العفظمس س س س س س س س س سسى لمس س س س س س س س س سسة جس س س س س س س س س سسدهم‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن الديوان‪.‬‬

‫سس س س سسوى السس س س سسم وانفظره س س س م تس س س سسدهم بس س س سسه أحس س س سسرى‬


‫الحاج جواهد عواهد البغداهدي‬ ‫المتوفى ‪1178‬‬ ‫خليلس س س س س س س س س س س س س س سّي ربس س س س س س س س س س س س س س ع الن س س س س س س س س س س س س س سسس من س س س س س س س س س س س س س س س أمل‬

‫فلس س س س س س س س س س س س سست أب س س س س س س س س س س س سسمال م س س س س س س س س س س س س سّر عيش س س س س س س س س س س س سسي أم حل‬

‫فب س س س س س س س س س سسمال عوجس س س س س س س س س س ما ف س س س س س س س س س س س المس س س س س س س س س س سسى بوطيّك س س س س س س س س س سسم‬

‫وان رمتم س س س س س س س س س س س س س س سسما خ س س س س س س س س س س س س س س سسوض الفل فوقمه س س س س س س س س س س س س س س سسما فل‬

‫وه س س س س س س س س مانت علس س س س س س س س سسى قلس س س س س س س س سسب الرزايس س س س س س س س سسما فصس س س س س س س س سسمار إن‬

‫دعس س س س س س س س سسماه البل والوطس س س س س س س س سسب يوم س س س س س س س س ماً يقس س س س س س س س سسل بلس س س س س س س س سسى‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س سسمان جءزتس س س س س س س س س س س س س س ماه فماعم س س س س س س س س س س س س س سسدا لرح س س س س س س س س س س س س س مالكم‬

‫وحل وُح لس واس س س س س س س س س س س س س س س سسبل ال س س س س س س س س س س س س س س سسدمع واس س س س س س س س س س س س س س س سسئل‬

‫تن س س س س س س س س س سسماؤا فم س س س س س س س س س سسما للجف س س س س س س س س س سسن بمالس س س س س س س س س س سسكب ف س س س س س س س س س سستة‬ ‫وك س س س م لس س س س س س لفق س س س س سسد الل س س س س سسف م س س س س سسن أل س س س س سسف حس س س س س سسرة‬

‫ولك س س س س س س س س س س سّن من س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س سسدمع م س س س س س س س س س سسمازال مرسس س س س س س س س س س ل‬

‫وش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسجو إذا أظمهرت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ه ملء الل‬

‫ب ح س س س س س س س س س س س سسماز أقلّس س س س س س س س س س س سسه‬ ‫ولس س س س س س س س س س س س َح س س س س س س س س س س س س َءزسسن يعق س س س س س س س س س س س سسو ُ‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسقم أي س س س س س س س س س سسوب فس س س س س س س س س س س بعض س س س س س س س س س سسه ابتل‬

‫مس س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س سسدمن الدراس أيس س س س س س س س س س س س سسن أنيسس س س س س س س س س س س س سسمهما‬

‫وكس س س س س س س س س س س س ّل بلٍء س س س س س س س س س س س س س س سسوف يبل س س س س س س س س س س س س س سسى اّدك س س س س س س س س س س س س س ماره‬ ‫فيماوي س س س س س س س س س س سسح ق س س س س س س س س س س س سسوم ق س س س س س س س س س س س سسد رأوا فس س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س سسرم‬

‫عس س س س س س س س سسى عن س س س س س س س سسدهما رّد عل س س س س س س س سسى ذي ص س س س س س س س سسدى عل‬

‫س س س س س س سسوى مص س س س س س سسرع القت س س س س س سسول ف س س س س س س س ط س س س س س سسف ك س س س س س س سربل‬ ‫ببرغيمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم قتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي مّلل‬

‫ه س س س س س س س س س سسم اس س س س س س س س س س سستقدموه م س س س س س س س س س سسن مدين س س س س س س س س س سسة ي س س س س س س س س س سسثرب‬

‫بكتبمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم واس س س س س س س س س س س س س س س س س س سستمردوا حي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أقبل‬

‫وش س س س س س س س س س س س نّوا علي س س س س س س س س س س سسه إذ أت س س س س س س س س س س سسى كس س س س س س س س س س س سّل غ س س س س س س س س س س سسمارٍة‬

‫وشس س س س س س س س س بّوا ض س س س س س س س س سرامماً ب س س س س س س س س سسمات بمالق س س س س س س س س سسد مش س س س س س س س س سسعل‬

‫رمس س س س س س س س س س س وه بس س س س س س س س س س س سسمهم لس س س س س س س س س س س س يراعس س س س س س س س س س س سوا انتس س س س س س س س س س س سسمابه‬ ‫فماصس س س س س س س س س سسبح بعس س س س س س س س س سسد الِت س س س س س س س س س س بس سوالهس س س س س س س س س سسل شس س س س س س س س س سسلوه‬

‫لس س س س س س سسن قس س س س س س سسد دن س س س س س س س مس س س س س س سسن قس س س س س س سسماب قوس س س س س س سسي واعتل‬

‫عل س س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س س ستاب م س س س س س س س س س سسءزوز الوري س س س س س س س س س د مس س س س س س س س س س سّد لس‬


‫أب س س س س س س س س س س س سسمانوا ل س س س س س س س س س س س سسه أض س س س س س س س س س س س سسرغمان ب س س س س س س س س س س س سسدر فرغيّبس س س س س س س س س س س س سوا‬

‫شوسس س س س س س س س س س س س س س س س ماً ببوطس س س س س س س س س س س س س س س سسن الرض أمسس س س س س س س س س س س س س س س سسي أُّفل‬

‫فم س س س س س س س س س سسما زال ي س س س س س س س س س سسردي منمه س س س س س س س س س سسم ك س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س سسمارق‬

‫فيص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلى جحيمس س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً يلتقي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه معجل‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س سسماذكرهم أفع س س س س س س س س س س س س س سسمال حي س س س س س س س س س س س س س سسدر س س س س س س س س س س س س س س سسمالفماً‬

‫بماس س س س س س س س س س س س سسلفمهم إذ ج س س س س س س س س س س س سسمال فيمه س س س س س س س س س س س سسم وجن س س س س س س س س س س س سسدل‬

‫فم س س س س س س س س س سسذ لف س س س س س س س س س سسظ الش س س س س س س س س س س سّمه مس الس س س س س س س س س س سواد جس س س س س س س س س س سواده‬

‫علس س س س س س س سسى الرم س س س س س س س ل ف س س س س س س س س قس س س س س س س سسمان النجيس س س س س س س سسع مس س س س س س س سسرّملس‬

‫دعس س س س س س س س س سسماهم دع س س س س س س س س س سّي أوطئ س س س س س س س س س سوا اليس س س س س س س س س سسل ظمهس س س س س س س س س سسره‬

‫ووجمهس س س س س س س س س س س س س س س سماً ل س س س س س س س س س س س س س س سسه يب س س س س س س س س س س س س س س سسدوا اغس س س س س س س س س س س س س س س سّر مبّج لس‬

‫وش س س س س س س س س س س س س س ّر ش س س س س س س س س س س س س س سٌر ث س س س س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س س س س سّءز بسس س س س س س س س س س س س س سسيفه‬

‫وري س س س س س س س س س س س س س س س داً ل س س س س س س س س س س س س س س س سسه ثرغ س س س س س س س س س س س س س س س سسر التمه س س س س س س س س س س س س س س س سسمامّي قّبل‬ ‫فيمالس س س س س س س س س س س سسك رأس س س س س س س س س س س س سماً ليس س س س س س س س س س س سسس ينفس س س س س س س س س س س سسك ذا اعتل‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س سسماروا بءزي س س س س س س س س س س س س س س ن العمابس س س س س س س س س س س س س س سسدين مس س س س س س س س س س س س س س سسذّلل‬

‫ل س س س س س س س س س سسديمهم وقس س س س س س س س س سسد ك س س س س س س س س س سسمان الكري س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسدّلل‬

‫فماصس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبح مس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ذّل السس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار معّلل‬

‫وفس س س س س س س س س س س س س س س اس س س س س س س س س س س س س س س سسر أبن س س س س س س س س س س س س س س سسماء ال س س س س س س س س س س س س س س سسدعماة مرغّلل‬

‫في س س س س س س س سسما ل س س س س س س س سسك م س س س س س س س سسن رزٍء جلي س س س س س س س سسل بك س س س س س س س سست ل س س س س س س س سسه‬

‫الس س س س س س س س سسموات والرضس س س س س س س س ون وال س س س س س س س سسوحش ف س س س س س س س س س الفل‬

‫وش س س س س س س س س الضس س س س س س س سسحى أضس س س س س س س سسحت عليس س س س س س س سسه كئيبس س س س س س س سسة‬

‫وب س س س س س س س س سسدر الس س س س س س س س س سسدجى والشس س س س س س س س س سسمهب أمسس س س س س س س س س سسي ثكل‬

‫في س س س س س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س س س س س سستة الخت س س س س س س س س س س س س س سسمار اّن مص س س س س س س س س س س س س س سسمابكم‬

‫جلي س س س س س س س س س س سسل وف س س س س س س س س س س س الحش س س س س س س س س س س سسماء ان حس س س س س س س س س س س سّل انل‬

‫وعل سس س س س س س س س س س س س س سسنمان ال س س س س س س س س س س س س س سرأس فس س س س س س س س س س س س س سسوق سس س س س س س س س س س س س س سسنمانه‬

‫مص س س س س س س س س س سسماب لق س س س س س س س س س سسد أبك س س س س س س س س س سسى الن س س س س س س س س س سسب مّم س س س س س س س س س س س دساً‬ ‫ف س س س س س س س س سسأجِر ال س س س س س س س س سسدمما س س س س س س س س س سسفماح دمع س س س س س س س س سسي كجعف س س س س س س س س سسر‬ ‫وي س س س س س سسما وج س س س س س س د قل س س س س س س سسب دم س س س س س س سست مفت س س س س س س سسماح أدمع س س س س س س سسي‬ ‫فل زال رب س س س س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س س س سسما يءزيس س س س س س س س س س س س س س س د ورهوط س س س س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫ويصس س س س س س س س س س س س س س سسليكم ن س س س س س س س س س س س س س سسماراً تلفظّ س س س س س س س س س س س س س سسى بوقس س س س س س س س س س س س س سسدهما‬ ‫بس س س س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س س س سسد قتلتس س س س س س س س س س س سسم سس س س س س س س س س س س سسبط آل مّم س س س س س س س س س س س س ٍدس‬ ‫لق س س س س س س س س س س س سسد ب س س س س س س س س س س س سسؤت فس س س س س س س س س س س س س عماره س س س س س س س س س س س ما وش س س س س س س س س س س سسنمارهما‬ ‫ففس س س س س س س س س س س س س س سسي أي عس س س س س س س س س س س س س س سسذر تلتقس س س س س س س س س س س س س س سسون نس س س س س س س س س س س س س س سسبّيكم‬ ‫برئ س س س س س س س س س س س ت إل س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س المهيمس س س س س س س س س س س سسن منُك س س س س س س س س س س س س مس‬

‫وفماطمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سًة والن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزع التبّتل‬

‫عل س س س س س س سسى مص س س س س س س سسرع ال س س س س س س سسمادين المي س س س س س س س أخ س س س س س س سسي العل‬ ‫ول زل س س س س س س س س ت ف س س س س س س س س س تلخي س س س س س س س س سسص حءزن س س س س س س س س موط س س س س س س س س سّول‬ ‫يءزيس س س س س س س س س س س س س س س س دكم لعنس س س س س س س س س س س س س س س س سماً ويش س س س س س س س س س س س س س س س سسركم إلس س س س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫عليك س س س س س س س س سسم لق س س س س س س س س سسد س س س س س س س س س سسماءت مقمام س س س س س س س س س سماً ومن س س س س س س س س سسءزل‬ ‫وجّرعتمس س س س س س س س س س س س س س س سسوه مس س س س س س س س س س س س س س س سسن أذى القتس س س س س س س س س س س س س س س سسل حنفظل‬

‫وخ س س س س س س س س س س ءزي مس س س س س س س س س س سسدى اليس س س س س س س س س س سسمام لس س س س س س س س س س سسن يتحس س س س س س س س س س سسول‬

‫وق س س س س س س س س س س س س سسد س س س س س س س س س س س س س س سسؤت قرب س س س س س س س س س س س س س ماه بمالرغ س س س س س س س س س س س س س سسدر والقل‬ ‫واخلس س س س س س سسص قلس س س س س س سسب ف س س س س س س س بن س س س س س س س الصس س س س س س سسوطفى الس س س س س س سسول‬


‫فيس س س س سسما صس س س س سسماح قس س س س سسف وابس س س س سسك السس س س س سسي بس س س س سسن فس س س س سسماطم‬

‫ول تب س س س س س س س س سسك م س س س س س س س س سسن ذكس س س س س س س س س رى ح س س س س س س س س سسبيب ت س س س س س س س س سسرحل‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س سسمان قليلً ف س س س س س س س س س س س س س س س س عفظي س س س س س س س س س س س س س س سسم مص س س س س س س س س س س س س س س سسمابه‬

‫بك س س س س س س س س سسماؤك ف س س س س س س س س سسماموطر واب س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س سسدمع مس س س س س س س س س سسبل‬

‫س س س س س س سسمابكيكم م س س س س س سسما إن ب س س س س س سسدا ال س س س س س سسبق فس س س س س س س ال س س س س س سسدجما‬

‫وم س س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س س س سّح ودٌق ف س س س س س س س س س س س س س س الرب س س س س س س س س س س س س س وهتلل‬

‫قري س س س س س س س س س س س ض ل س س س س س س س س س س س سسه يعن س س س س س س س س س س س سسو جري س س س س س س س س س س س ر وطرف س س س س س س س س س س س ة‬

‫ويرغ س س س س س س س س س س س سسدر ل س س س س س س س س س س س سسديه أم س س س س س س س س س س س سسرؤ القي س س س س س س س س س س س سسس أخوطل‬

‫وم س س س س س سسما قس س س س س س سسدر نفظمس س س س س س سسي عنس س س س س س سسد وص س س س س س سسف علك س س س س س س م‬

‫وق س س س س س س سسد ج س س س س س س س سسماء ف س س س س س س س س ال س س س س س س س سسذكر الكي س س س س س س س سسم من س س س س س س س سّءزل‬ ‫)‪(1‬‬ ‫وم س س س س س س س سسما انف س س س س س س س س سسض يوم س س س س س س س س س ماً م س س س س س س س س سسوكب وت س س س س س س س سسءزّيل‬

‫الي س س س س س س س س سسك س س س س س س س س س سسليل الرتض س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س سسن عبي س س س س س س س س سسدكم‬

‫ض كس س س س س س سسوكب‬ ‫عليكس س س س س س سسم سس س س س س س سسلم ال س س س س س س س مس س س س س س سسما انق س س س س س س س ّ‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديع نفظ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام بمالع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان مّم لس‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن الديوان الخوطوط ف مكتبة الممام الكيم العمامة بمالنجف برقم ‪ 30‬قسم الخوطوطمات‪.‬‬


‫هو الماج جواد بن الماج عبد الرضما بن عسواد البرغسدادي مسن معماصسري السسيد نصسر الس‬ ‫المائري ومن الشعراء الرموقي فس عصسسره ينحسدر مسسن أسسسرة عربيسسة مسن قبيلسة شسر هبوطست برغسداد‬ ‫قبسسل أربعسسة قسسرون وعميسسد هسسذه السسسرة قبسسل قرني س ف س برغسسداد كسسمان السسماج ممسسد علسسي ع سواد مسسن‬ ‫العيمان وأربماب الي‪.‬‬ ‫احتففظسست اسسسرة الشسسماعر بتأري خ ميسسد سسسجل لسسما الكسسمارم والسسآثر ولسو ل س يكسسن إل هسسذا‬ ‫الشماعر لكمان وحدة أمة وتأريماً ‪ ،‬اتصل بماكمابر الشعراء وسماجلمهم فكمان من القران السبماقي‬ ‫ف كمافسة اللبسمات وقد اعستّءز بسه كمافسة أصسدقمائه فسماعربوا عسن حبمهسم لسه وتقسديرهم ايسماه واليسك مسما‬ ‫قسماله فيسسه صسسديقه السسسيد حسسسي بسن ميس رشيد الرضوي السسمائري وقد أثبتسست هسسذه القصسسيدة فس‬ ‫ديوانه ‪:‬‬ ‫أش س س س س س س س س س س س س س سسمهى س س س س س س س س س س س س س س سسلم كنس س س س س س س س س س س س س س سسيم الص س س س س س س س س س س س س س سسبماح‬

‫ق س س س س س س س س س س سسد ص س س س س س س س س س س سسمافح الءزه س س س س س س س س س س ر قبي س س س س س س س س س س سسل الص س س س س س س س س س س سسبماح‬

‫ونش س س س س س س س س س س س س س س س سسوة ال س س س س س س س س س س س س س س س سراح وعص س س س س س س س س س س س س س س س سسر الص س س س س س س س س س س س س س س س سسبما‬

‫وغفلس س س س س س س س س س س س س سسة الواشس س س س س س س س س س س س س سسي ووص س س س س س س س س س س س س سسل الصس س س س س س س س س س س س س سسبماح‬

‫يمه س س س س س س س س س س س سسدى إل س س س س س س س س س س س س حض س س س س س س س س س س س سسرة م س س س س س س س س س س س سسول س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عل س س س س س س س س س س س س س سسى الباي س س س س س س س س س س س س س سسما بمالن س س س س س س س س س س س س س سسدى والس س س س س س س س س س س س س س سسمماح‬

‫مس س س س س س س س س س س س س سسن اسس س س س س س س س س س س س س سسه للوف س س س س س س س س س س س س سسد فس س س س س س س س س س س س س سسمالً أتس س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫فك س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س سسمالود يسس س س س س س س س س س س س سراً أت س س س س س س س س س س س سسماح‬

‫أعن س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سواد النس س س س س س س س س سسدب كمهس س س س س س س س س سسف النجس س س س س س س س س سسما‬

‫دام حليف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً للمهن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما والنج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماح‬

‫وبع س س س س س س س س س س س س س س س سسد فمالبع س س س س س س س س س س س س س س س سسد لعفظم س س س س س س س س س س س س س س س سسي ب س س س س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫فم س س س س س س س س س س س سسماله ع س س س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س س سسرط ظلم س س س س س س س س س س س سسي بس س س س س س س س س س س س سراح‬

‫وم س س س س س س سسن عس س س س س س س س سوادي ال س س س س س س س سسدهر ي س س س س س س س سسما م س س س س س س س سسما ج س س س س س س س سسدي‬

‫م س س س س س س س س س س س سسن ن س س س س س س س س س س س سسوب أثخ س س س س س س س س س س س سسن قل س س س س س س س س س س س سسب جس س س س س س س س س س س س سراح‬

‫فمهس س س س س س س س س س س سسل ميّ س س س س س س س س س س س سما القس س س س س س س س س س س سسرب منكس س س س س س س س س س س سسم يَس س س س س س س س س س س سسرى‬

‫والق س س س س س س س س س س س سّن م س س س س س س س س س س س سسن ج س س س س س س س س س س س سسور اللي س س س س س س س س س س س سسمال يُس س س س س س س س س س سسراح‬

‫وق س س س س س س س س س س س س س س سسماكم الس س س س س س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س س س س س سسروف ال س س س س س س س س س س س س س س س سسردى‬

‫مس س س س س س س س س سسما خوطس س س س س س س س س سسرت ف س س س س س س س س س س الوش س س س س س س س س سسي غيس س س س س س س س س سسد رداح‬

‫وم س س س س س س س س س س سسما انتحس س س س س س س س س س س سسماكم مس س س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س س س س ٍ‬ ‫ب صس س س س س س س س س س س سسبما‬

‫أش س س س س س س س س س س س س س سسمهى س س س س س س س س س س س س س س سسلم كنس س س س س س س س س س س س س س سسيم الص س س س س س س س س س س س س س سسبماح‬


‫ذكره الشيخ ممد علي بشمارة الماقمان ف كتمابه ) نشوة السلفة ( فقمال ‪ :‬أديب أحّله‬ ‫الدب صدر المالس ونيسب طسسمابت منسه الفسسروع والرغسمارس فمهسو السواد السذي ل يكبسو والصسسمارم‬ ‫الذي ل ينبو نشره يءزري بنثور الدائق ونفظمه يفوق العقد الرائق‪.‬‬ ‫وذكسسره الق سسق الوطمهرانس س فس س الكس سرام ال سسبرة ص ‪ 87‬فق سسمال ‪ :‬الش سسماعر الدي سسب والكمام سسل‬ ‫الريب رأيست ديسوان شسعره اللوطيسف الصسسرغي فس خءزانسة كتسسب آل السسيد عيسسى العوطسمار ببرغسداد‬ ‫وفيسسه قصسسمائد ومقسسماطيع وتواري خ إل س سسسنة ‪ 1142‬هس س وأدرك ه السسسيد حسسسي مي س رش يد تلميسسذ‬ ‫السسسيد نصسسر ال س الشسسمهيد ف س حسسدود ‪ 1168‬هس س ‪ ،‬وأورد لسسه السسسيد حسسسي السسذكور ف س دي سوانه‬ ‫) ذخمائر الآل ( بعض قصمائده ف مدحه ومنمهما قوله ‪:‬‬ ‫اه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي لض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرتكم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلمه‬

‫إل قوله موّريما ‪:‬‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ظ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل مولن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواد‬

‫بمالس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعد خص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلمه‬ ‫القتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدى السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامي مقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامه‬

‫وذكره السمماوي ف الوطليعة ص ‪ 67‬فقمال ‪ :‬كسسمان فماضسلً سسريماً أديبسماً شسماعراً وكمان ذا‬ ‫يسر مّد حسماً تقصده الشسعراء وللسسيد حسسي ميس رشيد فيسه مدايسح جيسدة ضسمنمهما ديسوانه وكمان‬ ‫التجم قوي العمارضة ويعرف أحيمانماً بماسم الماج ممد جواد‪.‬‬ ‫وذكره السسسيد الميس فس أعيسسمانه ج ‪ 17‬ص ‪ 155‬فقسسمال ‪ :‬كسسمان حيسماً سسسنة ‪ 1128‬ه س‬ ‫وهسو شسسماعر أديسسب لسسه دي سوان شسسعر صسسرغي جعسسه ف س حيسسماته رأينسسما منسسه نسسسخة ف س الع سراق سسسنة‬ ‫‪ 1352‬ه س وهو معماصسسر للسسسيد نصسسر الس السسمائري وبينمهمسسما مراسسسلت ‪ ،‬وابسسن عسواد مسسن بسمارزي‬ ‫شعراء عصره ومن مّر عليه الثنماء من أعلم التجي والشعراء وهو كمما يبدو من شعره أديب‬ ‫له ديبماجة طيبة شأن‬


‫شسسعراء عصسسره السسذين كسسمافحوا فس سسسبيل الماففظسسة علسسى لرغسسة الضسسماد واليسسك نسسماذج مسسن قسوله يقسسرظ‬ ‫كتماب ) نشوة السلفة ( ‪:‬‬ ‫قس س س س س س س س س س س سسم ن س س س س س س س س س س س سّءزه الوطس س س س س س س س س س س سسرف بس س س س س س س س س س س سسذا الكتس س س س س س س س س س س سسماب‬

‫فحسس س س س س س س س س س سسنه قس س س س س س س س س س سسد جس س س س س س س س س س سسماز ح س س س س س س س س س س سّد النصس س س س س س س س س س سسماب‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا كت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب أم رض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماب حل‬ ‫أم خس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهبماء عماديس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫أم نفس س س س س س س س س س س س سسث سس س س س س س س س س س س س سسحٍر أم نضس س س س س س س س س س س س سسماٌر مس س س س س س س س س س س س سسذاب‬

‫قلّس س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزج ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر البس س س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫أم روض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة بكّرهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارض‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمازهرت بوطحماؤه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما والض س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫مس س س س س س س س س سسما شس س س س س س س س س سسماهدت مس س س س س س س س س سسرآة شس س س س س س س س س سسس الضس س س س س س س س س سسحى‬

‫ال ت س س س س س س س س س س س س س س س س س سوارت خجلً ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س الج س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫ول رأت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه عس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذبمات النقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫إل اغت س س س س س س س س سسدت م س س س س س س س س سسن حس س س س س س س س س سسد فس س س س س س س س س س ع س س س س س س س س سسذاب‬

‫والبس س س س س س س س س س س س س س س س سسدر لس س س س س س س س س س س س س س س س سسو عس س س س س س س س س س س س س س س س سسماينه لختفس س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫مس س س س س س س س سسن اليس س س س س س س س سسما تس س س س س س س س سست سس س س س س س س س سسجوف السس س س س س س س س سسحماب‬ ‫وأص س س س س س س س س س س س س س سسبحت ف س س س س س س س س س س س س س س س نك س س س س س س س س س س س س س س سٍد واكتئ س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫فماس س س س س س س س س س س س سسترغن ع س س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س س سسل كت س س س س س س س س س س س سسماب ب س س س س س س س س س س س سسه‬

‫فرغي س س س س س س س س س س س س س س س سسه القش س س س س س س س س س س س س س س س سسر وهس س س س س س س س س س س س س س س س ذا اللب س س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫واقوط س س س س س س س س س س س س س س سسف م س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س سسروض أزاهي س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وامل م س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س سسدر النفظي س س س س س س س س س س س س سسم الق س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫ورد ش س س س س س س س س س س س س س سراب النس س س س س س س س س س س س س سسس مس س س س س س س س س س س س س سسن حوضس س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ودع طم س س س س س س س س س س س س سسماع العي س س س س س س س س س س س س س س ن س س س س س س س س س س س س سسو الس س س س س س س س س س س س س س سراب‬

‫واحسس س س س س س س س س س س س س س سوا المي س س س س س س س س س س س س س سسما من س س س س س س س س س س س س س سسه صس س س س س س س س س س س س س س سرفماً ول‬

‫تك س س س س س س س س س سسن كم س س س س س س س س س سسن ي س س س س س س س س س سسءزج ش س س س س س س س س س سسمهداً بص س س س س س س س س س سسماب‬

‫فوطلعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة البس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر بماش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراقمهما‬

‫ترغنس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسورى ع س س س س س س س س س سسن لع س س س س س س س س س سسمان الش س س س س س س س س س سسمهماب‬

‫والقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرم إذ أنكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر آيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماته‬

‫فماتس س س س س س س س س س س س س س سسل عليس س س س س س س س س س س س س س سسه ‪ :‬ان شس س س س س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س س س س سسدواب‬

‫فأي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س بت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوفيقه‬

‫مؤلفس س س س س س س س س س س س س س س سماً أوضس س س س س س س س س س س س س س سسح ن س س س س س س س س س س س س س س سس ج الصس س س س س س س س س س س س س س س سواب‬

‫فمهس س س س س س س س س س س سسو الس س س س س س س س س س س سسذي أشس س س س س س س س س س س سسعماره تجس س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر بمالف س س س س س س س س س س س س س س س سسماظ رش س س س س س س س س س س س س س س س ماق ع س س س س س س س س س س س س س س س سسذاب‬

‫كنرغمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة العس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود إذا انشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت‬

‫ومس س س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س س س سواهما كوطنيس س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س سسذبماب‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س سسول عل ه س س س س س س س س س س س س س س س سسمام العل س س س س س س س س س س س س س س س سسى رفع س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫فمهس س س س س س س س س س سسو عل س س س س س س س س س س سّي السس س س س س س س س س س سسم ع س س س س س س س س س سسمال الن س س س س س س س س س سسماب‬

‫والرغي س س س س س س س س س س س س س س سسد ل س س س س س س س س س س س س س س سسو تبص س س س س س س س س س س س س س س سسره لس س س س س س س س س س س س س س س سستحت‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س سسدحته نفظمس س س س س س س س س س س س س س س س سماً ون س س س س س س س س س س س س س س سسثراً عس س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫ينحنس س س س س س س س س س س س س س س س س فضس س س س س س س س س س س س س س س س سلً ب س س س س س س س س س س س س س س س سسرد الس س س س س س س س س س س س س س س س سواب‬


‫ل زال رحس س س س س س س س س س س ب الصس س س س س س س س س س س سسدر رحس س س س س س س س س س س ب الس س س س س س س س س س س سسذرا‬ ‫يصس س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س س سسدحي ل س س س س س س س س س س سسه النتق س س س س س س س س س س سسى‬

‫منس س س س س س س س س س س س س س سّوه الق س س س س س س س س س س س س س سسدر خص س س س س س س س س س س س س س سسيب الرح س س س س س س س س س س س س س ماب‬

‫حسس س س س س س س س س س س س س س س س سسن ثنس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ودعس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء مس س س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫هوطلس س س س س س س س س س س س س س س س س س سست بمارقس س س س س س س س س س س س س س س س س س ة ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الُربس س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫وزمس س س س س س س س س س س س س س ءزم ال س س س س س س س س س س س س س سسمادي لس س س س س س س س س س س س س س سسوق الركس س س س س س س س س س س س ماب‬

‫فأجمابه صماحب النشوة بقوله ‪:‬‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارس النفظس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ومرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س سواره‬

‫وص س س س س س س س س س س س سسماحب الن س س س س س س س س س س س س سسثر ال س س س س س س س س س س س س سسذي ل يع س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫أن س س س س س س س س س س س س س س س س سست ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سواد الرتس س س س س س س س س س س س س س س س س ى نيل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وكس س س س س س س س س م ملن س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س سسن عوط س س س س س س س س س س سسماك العب س س س س س س س س س س سسماب‬

‫ك س س س س س س س س س س سسم أّمس س س س س س س س س س س سكس الراج س س س س س س س س س س سسون فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيهم‬

‫ح س س س س س س س س س س سست أن س س س س س س س س س س سسماخوا فس س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س سسماك الركس س س س س س س س س ماب‬

‫اثن س س س س س س س س س س س س س عليس س س س س س س س س س س س سسك الوف س س س س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س س س س سسع أنس س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ل س س س س س س س س س سسو س س س س س س س س س س سسكتوا أثن س س س س س س س س س سست علي س س س س س س س س س سسك الق س س س س س س س س س سسماب‬

‫وم س س س س س س س س س س س سسن غ س س س س س س س س س س س س سسدا ف س س س س س س س س س س س س س العل س س س س س س س س س س س س سسم بره س س س س س س س س س س س س مانه‬

‫والعلس س س س س س س س س س س س س سسم الس س س س س س س س س س س س س سسمادي لوطس س س س س س س س س س س س س سسرق الص س س س س س س س س س س س س س سواب‬

‫تقريفظك س س س س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س س س س سسن ذه س س س س س س س س س س س س س س سسب ص س س س س س س س س س س س س س س سسرغته‬

‫بس س س س س س س س س س س س سسل فس س س س س س س س س س س س سسماق للس س س س س س س س س س س س سسدر وت س س س س س س س س س س س سسب مس س س س س س س س س س س س سسذاب‬

‫كأن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما النش س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ط س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرزه‬

‫وللثري س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبهٌ وانتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫أس س س س س س س س س س س س س س س سسكرتن م س س س س س س س س س س س س س س سسن خ س س س س س س س س س س س س س س سسر ألف س س س س س س س س س س س س س س سسماظكم‬

‫م س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س ينل س س س س س س س س سسه ع س س س س س س س س سسمارف م س س س س س س س س سسن ش س س س س س س س س س سراب‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س س س س سست عرتن س س س س س س س س س س س س س س س س س س نشس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوة نلتمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وبماسس س س س س س س س س س س س س س سسمهما سس س س س س س س س س س س س س س سسيت هس س س س س س س س س س س س س س سسذا الكتس س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسألتن رّد ج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواب لكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وفس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسذي قل س س س س س س س س س س سست أت س س س س س س س س س س سسماك الس س س س س س س س س س س سواب‬ ‫فس س س س س س س س س س س ِمس س س س س س س س س س س َدسحسسي يومس س س س س س س س س سسما لوط س س س س س س س س س سسمال الوط س س س س س س س س س سسماب‬

‫ل زلس س س س س س س س س س س س ت ي س س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س س سسر الن س س س س س س س س س س س سسدى وافس س س س س س س س س س س س سرا‬

‫)‪(1‬‬

‫ل س س س س س س س س س س س س سسو رم س س س س س س س س س س س س ت أن احص س س س س س س س س س س س س سسي أوص س س س س س س س س س س س سسمافكم‬

‫وقوله متوسلً بمالنب )ص( ‪:‬‬

‫أل ي س س س س س س س س سسما رس س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س ان م س س س س س س س س سسدنف شس س س س س س س س س سكما‬ ‫__________________‬

‫‪ 1‬س عن شعراء برغداد للخماقمان‪.‬‬

‫م س س س س س س س س س سسما طل س س س س س س س س س سسع النج س س س س س س س س س سسم بلي س س س س س س س س س سسل وغس س س س س س س س س سسماب‬

‫إل س س س س س س النس س س س س سسماس مه س س س س س سماً ح س س س س س سّل مس س س س س سسن نس س س س س سسوب الس س س س س سسدهر‬


‫ف س س س س س س س س س س سسمان ام س س س س س س س س س س سسرؤ أش س س س س س س س س س س سسكو إلي س س س س س س س س س س سسك ن س س س س س س س س س س س سوازل‬

‫ألس س س س س سست فضس س س س س سسماق اليس س س س س سسوم عس س س س س سسن وس س س س س سسعمهما صس س س س س سسدري‬

‫وأنس س س س س س س س س س س س سست الرجس س س س س س س س س س س س ى يس س س س س س س س س س س س سسما ملذي لس س س س س س س س س س س س سسدفعمهما‬

‫ف س س س س سسمان ل س س س س سسديمهما ق س س س س سسد وهس س س س س ت بس س س س س س ع س س س س سسرى ص س س س س سسبي‬

‫فك س س س س س س سسم مبتل س س س س س س سسى م س س س س س س سسذ ح س س س س س س سسط عن س س س س س س سسدي رحل س س س س س س سسه‬

‫ترحس س س س س س س س س س ّل عن س س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س س سسماطن البس س س س س س س س س س سسؤس والضس س س س س س س س س س سسر‬

‫ولس س س س س س س س س سسما رأي س س س س س س س س س سست الركس س س س س س س س ب ش س س س س س س س س س سسدوا رحس س س س س س س س س س مالم‬

‫وقس س س س س سسد أخ س س س س س سسذت عي س س س س س سسس الوط س س س س س سسي ب س س س س س سسم تس س س س س س سسري‬

‫ت س س س س س س س س س س س سسماذبن ش س س س س س س س س س س س سسوقي إلي س س س س س س س س س س س سسك ل س س س س س س س س س س س سسو أنّس س س س س س س س س س س سسه‬

‫ب س س س س سسذا الص س س س س سسبح ل س س س س س س يش س س س س سسرق وبماللي س س س س سسل ل س س س س س س يس س س س س سسر‬

‫فك س س س س سسن ل س س س س س س ش س س س س سسفيعماً ف س س س س س س مع س س س س سسمادي فلي س س س س سسس ل س س س س س س‬

‫س س س س س س س سواك ش س س س س س سسفيع ف س س س س س س س مع س س س س س سسمادي وف س س س س س س حش س س س س س سسري‬

‫وقمال يصف نمارجيلة ‪:‬‬

‫ان عس س س س س س س س س س س س سسماب قليوننس س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س سسمائي ذو ح س س س س س س س س س س س س سٍق‬

‫فلي س س س س س س س س س س س سسس يلحقن س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س سسن ذم س س س س س س س س س س س سسه ع س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫أن س س س س س س س س س س س س يعس س س س س س س س س س س سسماب وف س س س س س س س س س س س تركيبس س س س س س س س س س س سسه جعس س س س س س س س س س س سست‬

‫عنماصس س س س س س س س س س سسر كس س س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س س سسما للحسس س س س س س س س س س سسن اس س س س س س س س س س س سرار‬

‫نس س س س س س س س س سسمار ومس س س س س س س س سسماء وصلصس س س س س س س س س سسمال كس س س س س س س س س سسذاك هس س س س س س س س س سسوى‬

‫ترت س س س س س س س س س س ماح منمهس س س س س س س س س س سسن عنس س س س س س س س س س سسد الشس س س س س س س س س س سسرب سس س س س س س س س س س سسمار‬

‫تس س س س س س س س س س س س س س س س سسأتّ ش س س س س س س س س س س س س س س س س سرابه مستأنسس س س س س س س س س س س س س س س س سسي بس س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫) ك س س س س س س س س س س س سسأنه عل س س س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س س س رأس س س س س س س س س س س س سسه ن س س س س س س س س س س س سسمار (‬

‫وكتب للشماعر الماج ممد العوطمار عندمما أهدى اليه ) يتيمة الدهر ( للثعمالب ‪:‬‬

‫اليس س س س س س س س س س س سسك أخس س س س س س س س س س س سسما العليس س س س س س س س س س س سسماء من س س س س س س س س س س س س يتيمس س س س س س س س س س س سسة‬

‫بديعس س س س س س س س س سسة حسس س س س س س س س س سسن أش س س س س س س س س س سرقت ف س س س س س س س س س س بءزوغمهس س س س س س س س س سسما‬

‫إذا بلرغس س س س س س س س س س س س س سست يومس س س س س س س س س س س س س س ماً حس س س س س س س س س س س س س سسماك تقق س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫يقينس س س س س س س س س س س سماً ب س س س س س س س س س س سسأن ل يت س س س س س س س س س س سسم بع س س س س س س س س س س سسد بلوغمه س س س س س س س س س س سسما‬

‫ب البس علسى النسمار‬ ‫ودخسل يومما دار صسديق لسه فلسم يسده ووجد عبسداً أسسسوداً يقلسسي حس ّ‬ ‫فلمما رآه ارتل قمائلً ‪:‬‬

‫قسَلَس س س س س س س س س س س س س وا للبس س س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س س سسوق الن س س س س س س س س س س س س سسمار حبس س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫اليس س س س س س س س س س س س س س س س سسه لبّس س س س س س س س س س س س س س س س سسة القلس س س س س س س س س س س س س س س س سسب انس س س س س س س س س س س س س س س س سسذاب‬

‫فمس س س س س س س س س س س س س س س سسمال القلس س س س س س س س س س س س س س س سسب منعوطف س س س س س س س س س س س س س س س سماً عليس س س س س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫) وش س س س س س س س س س س س سسبه الشس س س س س س س س س س س س سسيء منجس س س س س س س س س س س س سسذب اليس س س س س س س س س س س س سسه (‬


‫وله معماتبماً صديقه الماج صمال بن لوطف ال بقوله ‪:‬‬

‫أخس س س س س س س س س سسي صس س س س س س س س س سسمال ان س س س س س س س س س س عمه س س س س س س س س س سسدتك صس س س س س س س س س سسمالماً‬ ‫وس س س س س س س س س سسيفي ال س س س س س س س س س سسذي في س س س س س س س س س سسه أص س س س س س س س س س سسول وجن س س س س س س س س س سست‬

‫ي وع س س س س س س س سسون فس س س س س س س س س س ال س س س س س س س س سسورى ومنماص س س س س س س س س سسحي‬ ‫ل س س س س س س س س سسد ّ‬ ‫إذا فس س س س س س س س س س س س سسوقت نس س س س س س س س س س س س سسوي س س س س س س س س س س س س س سسمهمام الف س س س س س س س س س س س س سوادح‬

‫فممال س س س س س س س س س س س س س سسك أب س س س س س س س س س س س س س سسديت الترغّيس س س س س س س س س س س س س س س والقل س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫لص س س س س س س س س ٍ‬ ‫ب إل س س س س س س س س ن س س س س س س س سسو القل س س س س س س س سسى غي س س س س س س س س جمان س س س س س س س سسح‬

‫ومس س س س س س س س س س سسمال ذن س س س س س س س س س س سسب اس س س س س س س س س س س سستحق ب س س س س س س س س س س سسه الف س س س س س س س س س س سسما‬

‫ول الع س س س س س س س سسذر فس س س س س س س س س الجس س س س س س س س سران من س س س س س س س سسك بواض س س س س س س س سسح‬

‫ف س س س س س س س سسمان اق س س س س س س س سستف ذنب س س س س س س س سماً فك س س س س س س س سسن خي س س س س س س س س غ س س س س س س س سسمافٍر‬

‫وان اج س س س س س س س سستح جرمس س س س س س س س ماً فك س س س س س س س سسن خي س س س س س س س س س ص س س س س س س س سسمافح‬

‫ص س س س س س س س س س س س س سسدود وإعس س س س س س س س س س س س س سراض وهجس س س س س س س س س س س س س سٌر وجف س س س س س س س س س س س س سسوة‬

‫اتقس س س س س س س س س س س سسوى علس س س س س س س س س س س سسى ذا ممهجس س س س س س س س س س س سست وج س س س س س س س س س س س وارحي‬

‫أسس س س س س س س س س س س س س س س سسرك ان س س س س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س س س س سسن ودادك انثن س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫بص س س س س س س س س س س سسفقة ح س س س س س س س س س س سسر خماس س س س س س س س س س س سسر غي س س س س س س س س س س س س راب س س س س س س س س س س سسح‬ ‫تك س س س س س س س س س س سسون ح س س س س س س س س س س سسديثماً بيس س س س س س س س س س س س غ س س س س س س س س س س سسماٍد ورائ س س س س س س س س س س سسح‬

‫عمهس س س س س س س س سسدتك طس س س س س س س س سسوداً ل تليس س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س الس س س س س س س س سسوى‬

‫نيم س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة واش أو س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعماية كماش س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسح‬

‫وخلتس س س س س س س س س س س س س س سسك ل تلس س س س س س س س س س س س س س سسوي علس س س س س س س س س س س س س س سسى طعس س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫مري س س س س س س س س س ب ول تص س س س س س س س س س سسرغي إلس س س س س س س س س س س نب س س س س س س س س س سسح نماب س س س س س س س س س سسح‬

‫اعيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسذك أن تس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدعى خليلً مماذق س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسرى أن س س س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س س س وّدهس ش س س س س س س س س س س س سسبه م س س س س س س س س س س س سسمازح‬

‫وان يرج س س س س س س س س س س س س س ف الس س س س س س س س س س س س س س سسماد عن س س س س س س س س س س س س س سسما بريب س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫كمس س س س س س س س س س س سسما نسس س س س س س س س س س س سسبوا قس س س س س س س س س س س سسدمماً جيس س س س س س س س س س س سسل بثينس س س س س س س س س س س سسة‬

‫إل س س س س س س س س س س س س س ان س س س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س س س وده غي س س س س س س س س س س س س س نماصس س س س س س س س س س س س سسح‬

‫فق س س س س س س س س س سسمالوا وقس س س س س س س س س سسد جس س س س س س س س س س سسماءوا عليمهس س س س س س س س س س سسما بتمهمس س س س س س س س س س سسة‬

‫ومس س س س س س س سسما كس س س س س س س س سسمات س س س س س س س س س سّر الس س س س س س س س سسدى مثس س س س س س س س سسل بمائس س س س س س س س سسح‬

‫) رم س س س س س س س ى ال س س س س س س س س ف س س س س س س س س عين س س س س س س س س بثينس س س س س س س سسة بمالقس س س س س س س سسذى‬ ‫فق س س س س س س س س س س سسد ع س س س س س س س س س س سسمابه أه س س س س س س س س س س سسل الرغس س س س س س س س س س س سرام جيعمه س س س س س س س س س س سسم‬

‫وف س س س س س س س س س س الرغ س س س س س س س س س س سّر م س س س س س س س س س سسن أنيماب س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س سسمالفوادح (‬ ‫فمس س س س س س س س س س سسن طس س س س س س س س س س سسماعن يس س س س س س س س س س سسءزري عليس س س س س س س س س س سسه وق س س س س س س س س س سسمادح‬

‫ول عجس س س س س س س س س س س س س س س سسب أنس س س س س س س س س س س س س س س سسما بلينس س س س س س س س س س س س س س س سسما بماسس س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ن س س س س س س س س س س س س س س س سسوم بمالق س س س س س س س س س س س س س س س سسماء الع س س س س س س س س س س س س س س س سسداوة ك س س س س س س س س س س س س س س س سسمادح‬

‫فف س س س س س س س س س س س س سسي ت س س س س س س س س س س س س سسرك ابلي س س س س س س س س س س س س سسس الس س س س س س س س س س س س س سسجود لدم‬

‫أدل دليس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل للتحماسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد واضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسح‬

‫وف س س س س س س س س س س س س قت س س س س س س س س س س س سسل قمابي س س س س س س س س س س س سسل أخ س س س س س س س س س س س سسماه بص س س س س س س س س س س س سسية‬ ‫ودع ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل وٍد غي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ودي فمان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ل س س س س س س س سسن ك س س س س س س س سسمان عن س س س س س س س سسه العق س س س س س س س سسل لي س س س س س س س سسس بن س س س س س س س سسمازح‬

‫فم س س س س س س س سسما ك س س س س س س س سسل مس س س س س س س سسن ي س س س س س س س سسدعى ج س س س س س س س سواداً بمائ س س س س س س س سٍد‬ ‫ول ك س س س س س س س س س سسل س س س س س س س س س س سسعٍد فس س س س س س س س س س س النج س س س س س س س س س سسوم بذاب س س س س س س س س س سسح‬

‫سس س س س س س س سواي الص س س س س س س سسدى ال س س س س س س سسماكي ل س س س س س س سستجيع ص س س س س س س سسمائح‬ ‫ول ك س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س سسن يس س س س س س س س س سسمى جس س س س س س س س س سواداً بق س س س س س س س س سسمارح‬ ‫ول كلم س س س س س س س س س س س س س سسما ي س س س س س س س س س س س س س سسدعى س س س س س س س س س س س س س س سسماكما برام س س س س س س س س س س س س س سسح‬


‫ول كس س س س س س س س س س س س س س سسل ب س س س س س س س س س س س س س س سسرق إذ يشس س س س س س س س س س س س س س سسمام بس س س س س س س س س س س س س س سسماطر‬

‫ول ك س س س س س س س س س س س س س سسل زنس س س س س س س س س س س س س س د ب س س س س س س س س س س س س س سسمالكف بق س س س س س س س س س س س س س سسمادح‬

‫ول ك س س س س س س س س سسل طيس س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س الرغص س س س س س س س س سسون بس س س س س س س س س سسماجع‬

‫ول كس س س س س س س س س س سسل زه س س س س س س س س س س ر ف س س س س س س س س س س س الري س س س س س س س س س س ماض بنمافس س س س س س س س س س سسح‬

‫ول ك س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س سسن يب س س س س س س س س سسدي ال س س س س س س س س سسولء بص س س س س س س س س سسمادق‬

‫ول ك س س س س س س س س س س س س س س سسل خ س س س س س س س س س س س س س س س سٍل لل س س س س س س س س س س س س س س سسوداد بص س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫فكس س س س س س س سسم ضس س س س س س س سسماحك بس س س س س س س سسمالوجه والصس س س س س س س سسدر منوط س س س س س س س سٍو‬

‫علس س س س س س س س س س سسى وج س س س س س س س س س س ه قلس س س س س س س س س س سسب بمالعس س س س س س س س س س سسداوة كمال س س س س س س س س س س س‬

‫ف س س س س س سسمان تب س س س س س سسد هجس س س س س س سراً ف س س س س س سسأجن وص س س س س س س لً وك س س س س ن إذاً‬

‫كمث س س س س س س س س س س سسل إن س س س س س س س س س س سسماء بمال س س س س س س س س س س سسذي في س س س س س س س س س س سسه نماض س س س س س س س س س س سسح‬

‫اقول ‪ :‬اختصرنما التجة عن ) شعراء برغداد ( للخماقمان ج ‪ 2‬ص ‪.377‬‬ ‫وهنماك َم نس يعده من شعراء كربلء ولّقبسه بمالمائري ‪ ،‬ومدفنه كسسمان بكسربلء ‪ ،‬وقد تسسوف‬ ‫ول عقب له‪.‬‬


‫السيد عباس المكي‬ ‫المتوفى حدوهد سنة ‪1180‬‬ ‫هو من أعلم القرن الثمان عشر قدم إل كربلء ف عمام ‪ 1131‬ه س وكمان نسمادرة عصسره‬ ‫وألعي دهره من صماغ النفظم والنثر أحسسن صسيماغة ويعسرف بمالرحمالسة عبسماس بسن علسي بسن حيسدر‬ ‫بن نور الدين الكي الوسوي السين صماحب التصسسمانيف القيمسة ومنمهسسما ) نءزهة الليسسس ومنيسسة‬ ‫الدب النيس ( كمان جوالً فس الفسماق فس طلسب العلسم ‪ ،‬أخسذ الروايسة عسن أسستماذه أبس الفتسح‬ ‫السيد نصر ال المائري أثنماء أدائه فريضة ال ج بصحبة والده عمام ‪ 1130‬هس‪.‬‬ ‫وجماء فس سلسسسلة نسسسبه ‪ :‬فمهسسو السسسيد عبسسماس ابسسن السسسيد علسسي بسسن نسسور السسدين علسسي ابسسن‬ ‫علي بن نور الدين بن السي بن ممد بن السي بن علي بن ممد بن تماج الدين العسسروف‬ ‫بأب السن العماملي الوسوي بن ممد بن عبسسد الس بسن أحسد بسن حسءزة ابسن سسعد الس بسن حسسءزة‬ ‫بن ممد بن ممد بن عبد ال بن ممد بن علي بن عبد ال ابن ممد بن طماهر بسسن السسسي‬ ‫بن موسى بن ابراهيم بن الممام موسى الكماظم ‪.7‬‬ ‫ولد السيد الكي بكة سنة ‪ 1110‬هس ونشأ بما ونمال حفظوة ف العلم والكممال ودرجة‬ ‫قصوى بمالدب وهما هو كتمابه ) نءزهة الليس ( يعوطي صورة عنه‪.‬‬


‫وكمان يسن عدة لرغمات كمالتكية والفمارسية والنديسسة وهي الست أجمادهسسما بكسم أسسسفماره ‪،‬‬ ‫ول يكن يقتصر ف نفظمه علسى اللرغسة العربيسة بسل كسسمان ينفظسم بماللرغسة الدارجة ‪ ،‬فقسد روى السسيد‬ ‫المي ف العيمان وقبله الشروان ف الديقة بيتماً على طريقة ) الواليما ( العراقي ‪:‬‬

‫دم س س س س س س سسوع عينس س س س س س س س ب س س س س س س سسما تف س س س س س س سسي الوان س س س س س س سسح وش س س س س س سسن‬

‫وعل س س س سسي غ س س س سسمار ال س س س سسوى م س س س سسن ك س س س سسل ج س س س سسمانب وشس س س سسن‬

‫وأن س س س سست ي س س س سسما م س س س سسن ش س س س سسحذ أسس س س س سيماف لفظ س س س سسه وسس س س سسن‬

‫ت س س س س س س س س س سسروم قتل س س س س س س س س س سسي ب س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س سسمال بّيس س س س س س س س س س س إلس س س س س س س س س س س‬

‫من جّوز القتل ف شرع البة وسن‬ ‫ترجم له السيد المي ف العيمان وذكر جلة من أشعماره وقمال ‪ :‬توف ف جبشسسيت مسسن‬ ‫جبسسل عمامسسل فس حسسدود سسسنة ‪ 1179‬وقد قسسمارب السسسبعي ‪ ،‬وكمان جسسده نسسور السسدين هسسماجر إلس‬ ‫مكة فولد أبوه فيمهما وولد هو فيمهسما أيضسما‪ .‬ذكره صسماحب حديقسة الفسراح فقسمال ‪ :‬فصسيح ألبسسه‬ ‫ال حّلة الكممال وبليغ نس ج القريض على أبدع منوال‪.‬‬ ‫وقمال السيد عبماس الكي ف كتمابه ) نءزهة الليس ( يصف رحلته ‪:‬‬ ‫فلمسسما أسسسفر الصسسبماح عسسن وجه النسسما والنشسراح رابسسع ربيسسع الول عسسمام ألسسف وممائسسة وواحسسد‬ ‫وثلثي من هجرة النب الرسل ‪ ،‬توكلنسما علسى السرب العلسسي ورحلنسسما مسن مشسسمهد علسسي ‪ ،‬قماصسدين‬ ‫زي مارة الشسسمهيد البتلسسى السسدفون بك سربل ‪ ،‬السسسي بسسن علسسي ومسن معسسه مسسن الشسسمهداء الصسسمابرين‬ ‫رض وان ال س عليمهسسم أجعي س ‪ ،‬ففسسي خسسمامس الشسسمهر السسذكور أتينسسما علسسى الوضسع السسذي يسسسمى‬ ‫بمالسسمان الخي س ‪ ،‬ومررنما ف س طريقنسسما بقسسب النسسب ذي الكفسسل ‪ 7‬فءزرنما وبلرغنسسما ال سرام ‪ ،‬وف سسسمادس‬ ‫الشمهر دخلنما أرض المائر مشمهد السي الوطماهر سلم ال عليه وعلى أخيه وعلى جده وأبيسسه‬ ‫وأمه وبنيه وسمائر مواليه ومبيه‪.‬‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س أي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام مض س س س س س س س س س س س س س س س س س سست بكس س س س س س س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫مروس س س س س س س س س س س س س س سسة مس س س س س س س س س س س س س س سسن كس س س س س س س س س س س س س س سسل كس س س س س س س س س س س س س س سسرب وبل‬

‫بش س س س س س س س س س س س س س س س سسمهد الوطمه س س س س س س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س س س س س س سسي ذي العل‬

‫ونسس س س س س س س س س س سسل خي س س س س س س س س س س س اللس س س س س س س س س س سسق ف س س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س س سسل الل‬

‫ضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سلس‬ ‫فحّفن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوده تف ّ‬

‫ت ل س س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س س سسؤمل‬ ‫ت مس س س س س س س س س س س س سسما كن س س س س س س س س س س س س س ُ‬ ‫ونل س س س س س س س س س س س س س ُ‬


‫م س س س س س س س س س س س س س س سسن زاره بمالص س س س س س س س س س س س س س س سسدق في س س س س س س س س س س س س س س سسه وال س س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫يع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود مب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوراً بل ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ول‬

‫فماس س س س س س س سسع ل س س س س س س سسما ق س س س س س س سسد ق س س س س س س سسمال ذو الفع س س س س س س سسل الس س س س س س س سسن‬

‫مم س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س سسر الص س س س س س س س س س سسيل اب س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س سسن‬

‫قس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد أر خ الول س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س رجيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزه‬

‫مفيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدة جليلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة وجيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزه‬

‫فقس س س س س س س س سسمال ف س س س س س س س س س ذك س س س س س س س س ر السس س س س س س س س سسي بس س س س س س س س سسن علس س س س س س س س سسي‬

‫نفظم س س س س س س س س سماً ب س س س س س س س س سسديع الق س س س س س س س س سسول كمالص س س س س س س س س سسبح الل س س س س س س س س سسي‬

‫وكيس س س س س س س س س س س س س س سسف ل وه س س س س س س س س س س س س س س و المس س س س س س س س س س س س س س سسمام الرحلس س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫نس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ثق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات ق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادة أجلّ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫خ س س س س س س س س س س س س سسمادم ش س س س س س س س س س س س س سسرع الص س س س س س س س س س س س س سسوطفى وال س س س س س س س س س س س س سسذهب‬

‫الوطيس س س س س س س س س س سسب مس س س س س س س س س س سسن الوطيس س س س س س س س س س سسب بس س س س س س س س س س سسن الوطيس س س س س س س س س س سسب‬

‫مس س س س س س س سسن ذك س س س س س س س ره ف س س س س س س س س العس س س س س س س سسرب سس س س س س س س سسمار والعجس س س س س س س سسم‬

‫والشس س س س س س س س س س س س س س سسمام والس س س س س س س س س س س س س س سسروم إل س س س س س س س س س س س س س س س أقصس س س س س س س س س س س س س س سسى إرم‬

‫بمالفض س س س س س س س س س س س س س سسل والتق س س س س س س س س س س س س س سسوى م س س س س س س س س س س س س س سسع العف س س س س س س س س س س س س س سسماف‬

‫والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب والحسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان واللوطس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماف‬

‫عليس س س س س س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س س س س س سسن رب العبس س س س س س س س س س س س س س س سسماد الرحس س س س س س س س س س س س س س س ه‬ ‫فماس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع فمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا ق س س س س س س س س س س س س س س س س س سوله الفي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫تعّم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س هس ولمي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع المس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ق س س س س س س س س س س س سسد ق س س س س س س س س س س س سسمال وه س س س س س س س س س س سسو الفماض س س س س س س س س س س س سسل الي س س س س س س س س س س س سسد‬

‫واسس س س س س س س س س س س س س س سسع وقيس س س س س س س س س س س س س س سست ص س س س س س س س س س س س س س س سولة ال س س س س س س س س س س س س س س سوادث‬

‫نفظم س س س س س س س س س س س س س س سسي تماريس س س س س س س س س س س س س س س خ الم س س س س س س س س س س س س س س سسمام الث س س س س س س س س س س س س س س سسمالث‬

‫روح س س س س س س س س س ي الف س س س س س س س س س سسداء للحس س س س س س س س س س سسي ب س س س س س س س س س سسن عل س س س س س س س س س سسي‬

‫ذي ال س س س س س س س س س س س سسد والس س س س س س س س س س س س سسؤدد والق س س س س س س س س س س س سسدر العل س س س س س س س س س س س سسي‬

‫مولس س س س س س س س س س س سسده ف س س س س س س س س س س س س س ع س س س س س س س س س س س سسمام أربس س س س س س س س س س س س ٍع مض س س س س س س س س س س س سست‬

‫ف س س س س س س س س س س شس س س س س س س س س سسمهر شس س س س س س س س س سسعبمان لمس س س س س س س س س سسس انقضس س س س س س س س س سست‬

‫ي س س س س س س س س س س سسوم المي س س س س س س س س س س سسس س س س س س س س س س س س سسيدي ق س س س س س س س س س س سسد ولس س س س س س س س س س سسدا‬

‫قي س س س س س س س س س س س سسل ب س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س سسمابع ك س س س س س س س س س س س سسمان الول س س س س س س س س س س سسدا‬

‫وقي س س س س س س س س س س س س س س سسل ف س س س س س س س س س س س س س س س س ع س س س س س س س س س س س س س س سسمام ثلث فماعق س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫آخ س س س س س س س س س س س س س س س س سسر ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم مس س س س س س س س س س س س س س س س سسن ربيس س س س س س س س س س س س س س س س سسع الول‬

‫يكنس س س س س س س س س س س س س بعب س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س س وهس س س س س س س س س س س س و الس س س س س س س س س س س س سسبط‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س س س س سسك مثلس س س س س س س س س س س س س س سسه كري س س س س س س س س س س س س س س قس س س س س س س س س س س س س س سسط‬

‫نس س س س س س س س س س س س س س س سسبه م س س س س س س س س س س س س س س سسن أش س س س س س س س س س س س س س س سسرف النس س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫َح َس س س س س س س س س س س س س س س س سبُسه م س س س س س س س س س س س س س س سسن أك س س س س س س س س س س س س س س سسرم الحس س س س س س س س س س س س س س س سسماب‬

‫وبع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسده أب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه وأخ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه‬

‫ون س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ذاك بع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسده بن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه‬

‫ص علي س س س س س س س س س س س س س س س س سسه بمالممام س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الن س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬ ‫نس س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫في س س س س س س س س س س س سسماله م س س س س س س س س س س س سسن فض س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س سسد عج س س س س س س س س س س س سسب‬

‫خي س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسورى ف س س س س س س س س س س س س العل س س س س س س س س س س سسم والءزهس س س س س س س س س س س ماده‬

‫والفض س س س س س س س س س س س س س س سسل والل س س س س س س س س س س س س س س سسم وف س س س س س س س س س س س س س س س العب س س س س س س س س س س س س س س سسمادة‬

‫كرم س س س س س س س س س س س س س س س س س س ه وج س س س س س س س س س س س س س س س س س س وده قس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد بلرغس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫مس س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س سسط بس س س س س س س س س س سسه مقس س س س س س س س س س سسمام البلرغ س س س س س س س س س س سسما‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س س س ّذ ةس الك س س س س س س س س س س س س س س س س س سرام ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س الطع س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ول س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّذ ةس اللئس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الوطعس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ف س س س س س س س س س سسماق ال س س س س س س س س س سسورى فس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسود والس س س س س س س س س س سسمماحة‬

‫وال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد والكم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال والفص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماحه‬


‫أولده س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست وقي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل عش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وقيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل تسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع فمانقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدوه وادروا‬

‫منمهس س س س س س س س س س سسم علس س س س س س س س س س سسي بس س س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س س سسي الكس س س س س س س س س س سسب‬

‫ث س س س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س س س سسي بس س س س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س س س سسي الصس س س س س س س س س س س سسرغر‬

‫ف س س س س س س س س س سسمالول اب س س س س س س س س س سسن بن س س س س س س س س س سست كس س س س س س س س س س سسرى الل س س س س س س س س س سسك‬

‫ولس س س س س س س س س س س س يك س س س س س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س س س س س س دين س س س س س س س س س س س س سسه بمالش س س س س س س س س س س س س سسرك‬

‫والثس س س س س س س س س س سسمان مس س س س س س س س س س سسن ليلس س س س س س س س س س سسى الفتس س س س س س س س س س سسماة فس س س س س س س س س س سسماعرف‬

‫بنس س س س س س س س س س س س سست أب س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س سّرة أعن س س س س س س س س س س س س س الثقفس س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وجعف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر والُم م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن قض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماعه‬ ‫سس س س س س س س س س س س س س س س س س سسكينة أخس س س س س س س س س س س س س س س س س سست لعب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الرب س س س س س س س س س س س س س س س س س ماب ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة البيّس س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ك س س س س س س س س س س سسمانت عل س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س سسما نق س س س س س س س س س س سسل الم س س س س س س س س س س سسماعه‬

‫ف س س س س س س س س س س س سسماحفظ وفك س س س س س س س س س س س سسر ل تك س س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س س سسماللهي‬ ‫بن س س س س س س س س س سست ام س س س س س س س س س سسرئ القي س س س س س س س س س سسس الف س س س س س س س س س سست الكلبي س س س س س س س س س سسة‬

‫وفس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطم وأممه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س الق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم‬ ‫قيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل وم س س س س س س س س س س س س س س س س سسن اخس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوهتم ممس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ت لوطلح س س س س س س س س س س س س س س سسة الش س س س س س س س س س س س س س س سسمهي ال س س س س س س س س س س س س س س سستيمي‬ ‫بن س س س س س س س س س س س س س س س ٌ‬ ‫عل س س س س س س س س س س س س س س سسي الوسس س س س س س س س س س س س س س سسط وه س س س س س س س س س س س س س سسو الس س س س س س س س س س س س س س س سسعد‬

‫وذاك زيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ن العماب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدين الش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهر‬

‫وزينس س س س س س س س س س س س س س س سسب بنس س س س س س س س س س س س س س س سست السس س س س س س س س س س س س س س س سسي تس س س س س س س س س س س س س س س سسذكر‬

‫وقتل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه بكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سربلء اش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستمهرا‬

‫مضس س س س س س س س س س س س سسى شس س س س س س س س س س س س سسمهيداً وب س س س س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س س س س سسد ق س س س س س س س س س س س س سبا‬

‫أم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر يءزي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س د وعبي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫اب س س س س س س س س س س س س س س س س سسن زي س س س س س س س س س س س س س س س س ماد ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيث الله س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماتله س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنمان واب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعد‬

‫تعوضس س س س س س س س س س س س س س س وا بنحس س س س س س س س س س س س س س س سسمهم ع س س س س س س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س س س س س س سسعد‬

‫احس س س س س س س س س س س س س س سسدى وسس س س س س س س س س س س س س سستون ب س س س س س س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س س س س س س س سّل البل‬

‫بقتل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س س س س س س سسع ش س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهداء ك س س س س س س س س س س س س س س س س س سربل‬ ‫ف س س س س س س س س س ي س س س س س س س سسوم س س س س س س س س سسب ٍ‬ ‫ت م س س س س س س س سسما خل م س س س س س س س سسن ب س س س س س س س سسؤس‬

‫أو ي س س س س س س س س س س س س س س سسوم الثنيس س س س س س س س س س س س س س س س وقي س س س س س س س س س س س س س س سسل المع س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س س س س سّل البل ب س س س س س س س س س س س س س س س سسه بتل س س س س س س س س س س س س س س س سسك البقع س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س عماش س س س س س س س س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسرم النح س س س س س س س س س س س س س س س س سسوس‬ ‫وعم س س س س س س س س س س س س س س س سسره سس س س س س س س س س س س س س س س سسبع وخس س س س س س س س س س س س س س س س سسون سس س س س س س س س س س س س س س س سسنه‬ ‫عشس س س س س س س س س س س س س س سسر سس س س س س س س س س س س س س س سسني اختس س س س س س س س س س س س س س سسص بمالمس س س س س س س س س س س س س س سسمامه‬

‫وبعس س س س س س س س س س س س س س س سسدهما مضس س س س س س س س س س س س س س س سسى وح س س س س س س س س س س س س س س س ّل مس س س س س س س س س س س س س س س سسدفنه‬

‫بع س س س س س س س س س س س س س س س سسد أخي س س س س س س س س س س س س س س س سسه إذ مض س س س س س س س س س س س س س س س سسى أم س س س س س س س س س س س س س س س سسمامه‬

‫صس س س س س س س س س س س س س سسلى عليس س س س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س س س س س ث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّلمما‬

‫وزاده مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن فضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسله وكّرم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫والنس س س س س س س س س س س س س س س س سسص فيس س س س س س س س س س س س س س س س سسه جس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء بمالمس س س س س س س س س س س س س س س س سسمامه‬

‫كمس س س س س س س س س س س س سسما أتس س س س س س س س س س س س سسى لس س س س س س س س س س س س سسن مضس س س س س س س س س س س س سسى أمس س س س س س س س س س س س سسمامه‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن رب س س س س س س س س س س س س س س س س س س ه وج س س س س س س س س س س س س س س س س س س ده والوالس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وم س س س س س س س س س س سسن أخي س س س س س س س س س س س سسه وي س س س س س س س س س س سسل ك س س س س س س س س س س س سسل جماح س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ومعجءزات س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه نص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوص منمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سسبح الص س س س س س س س س س س س س س س سسماة ق س س س س س س س س س س س س س س سسد رووه عنمه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ذلّس س س س س س س س سست ل س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س سسد وك س س س س س س س م ق س س س س س س س س سسد أخس س س س س س س س س سبا‬

‫ب س س س س س س س س سسما يك س س س س س س س س سسون فج س س س س س س س س سسرى م س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س سسد ج س س س س س س س س سسرى‬


‫وف س س س س س س س س س س س س س س س س س س اجماب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدعماء من س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫غرائ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب ق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد نقلوهس س س س س س س س س س س س س س س س س س ما عن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وم س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س سسري فس س س س س س س س س س قتل س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س سسن عج س س س س س س س س سسب‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س س س س سباهي ففك س س س س س س س س س س س س س س سسر واعج س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫وعن س س س س س س س س س س س س سسد نبس س س س س س س س س س س س سسش قس س س س س س س س س س س س سسبه كس س س س س س س س س س س س سسم ظمه س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫م س س س س س س س س س س س سسن معج س س س س س س س س س س س سسءز ل س س س س س س س س س س س سسه عجي س س س س س س س س س س س سسب بسَمه س س س س س س س س س س س س راس‬

‫أحي س س س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س س سسه الل س س س س س س س س س س س س سسه ميت س س س س س س س س س س س س سماً إذ دع س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ورأس س س س س س س س س س س س س س س سسه إذ س س س س س س س س س س س س س س س سسمار يتل س س س س س س س س س س س س س س سسو الكمهف س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س خ س س س س س س س س س سٍب ص س س س س س س س س س سّح وعس س س س س س س س سسماه َم س س س س س س س س س س نس وع س س س س س س س س سسى‬ ‫م س س س س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س س س سسوق رم س س س س س س س س س س س س ح أس س س س س س س س س س س س س سسفماً ولف س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ح س س س س س س س س س س س سسدث شخص س س س س س س س س س س س س سماً ذا ش س س س س س س س س س س س سسبماب وصس س س س س س س س س س س سسبما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س سسمابيض ش س س س س س س س س س س س س س س س سسعره وص س س س س س س س س س س س س س س سسمار أش س س س س س س س س س س س س س س س سسيبما‬

‫أرى ال س س س س س س س س س س س س س س س سسورى أب س س س س س س س س س س س س س س س سسماه بع س س س س س س س س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س س س س س س س س سسوته‬

‫مماطب س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم عقيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسب فس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوته‬

‫وابيس س س س س س س س س س س س س س س سسض شس س س س س س س س س س س س س س س سسعر ام س س س س س س س س س س س س س س س سرأة وش س س س س س س س س س س س س س س سسمابت‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذهبت مماس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن وغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابت‬

‫ث س س س س س س س س س س س س س دعس س س س س س س س س س س س سسما فرجس س س س س س س س س س س س ع الشس س س س س س س س س س س س سسبماب مس س س س س س س س س س س س سسن‬ ‫دع س س س س س س س س س س س س س س س سسما لنخ س س س س س س س س س س س س س س س سسل ي س س س س س س س س س س س س س س س سسمابس فماخضس س س س س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫بعس س س س س س س س س س س س س س س سسد اليمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما فتعّج س س س س س س س س س س س س س س س س بس واسس س س س س س س س س س س س س س س سستب‬

‫واكس س س س س س س س س س س س س س س سسل الص س س س س س س س س س س س س س س س سسحماب من س س س س س س س س س س س س س س س سسه ت س س س س س س س س س س س س س س س س سرا‬

‫وك س س س س س س س س س س س س س س م وك س س س س س س س س س س س س س س م م س س س س س س س س س س س س س س س سسن معج س س س س س س س س س س س س س س س سسءز رووه‬

‫والماض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرون كلمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم رأوه‬

‫فتشسرفت والمسسد لس بمالءزيمارة ولح لس مسن جنسمابه الشسريف اشسمارة فسمان قصسسدته لسمال ‪،‬‬ ‫ومما كسسل مسسما يعلسسم يقسسمال وقرت عين س بءزيمارة الشسسمهيد علسسي الصسسرغر بسسن مولنسسما السسسي الشسسمهيد‬ ‫الكب وزيمارة سيدي الشمهيد العبماس بن علي بسن أبس طسسمالب رض وان الس تعسمال عليمهسم أجعيس‬ ‫وأمسسما ضسريح سسسيدي السسسي فبسسه جلسسة قنماديسسل مسسن السسورق الرصع والعي س مسسما يبمهسست العيس ومن‬ ‫أنسواع السواهر الثمينسسة مسسما يسسسماوي خسراج مدينسسة ‪ ،‬وأغلسسب ذلسسك مسسن ملسسوك العجسسم وعلسسى رأسسسه‬ ‫الش سريف قنسسديل مسسن السسذهب الحسسر يبلسسغ وزن ه مني س بسسل أكسسثر وقسد عقسسدت عليسسه قبسسة رفيعسسة‬ ‫السمماك متصلة بمالفلك وبنماؤهما عجيب ‪ ،‬صنعة حكيم لبيب‪.‬‬ ‫وقد أقمت شمهرين بشمهد مولي السي بلسدة مسن كسسل الكسسماره جنسة كأنسسما مسن ريماض‬ ‫النة ‪ ،‬نيلمهما بماسقمات ومماؤهما عذب زلل من شط الفرات وأقممارهما مبسدرة ‪ ،‬وأنوارهما مسسفرة‬ ‫ووج وه قوطمانسسما ضسسماحكة مستبشسسرة وقصسسورهما كرغسسرف مسسن النسسمان مصسسنوعة فيمهسسما سسسرر مرفوعسة‬ ‫وأكواب موضوعة وفواكمهمهما‬


‫متلفسسة اللسوان وأطيمارهما تسسّبح الرحن علسسى الغصسسمان وبسسسماتينمهما مشسرقة بسسأنوار السسورود والءزهور‬ ‫وعرف ترابسسما كمالسسسك ولونه كمالكسسمافور وأهلمهسسما كسرام أممائسسل ليسسس لسسم فس عصسسره مماثسسل لس تلسسق‬ ‫فيمهسسم غيس عءزيءز جليسسل ورئيسسس صسسماحب خلسسق وخلسسق جيسسل وعمال فماضسسل ومماجسسد عسسمادل يبسسون‬ ‫الرغري ب ويصسسلونه مسسن بّرهسسم ‪ ،‬وبره م بسسأوفر نصسسيب ول تلتفسست إل س قسسول ابسسن ايسسماس ف س نشسسق‬ ‫الزهمار بأنم من البخلء الشرار فلله خرق العمادة فمانم فوق مما أصف وزيمادة ‪:‬‬ ‫هين س س س س س س س س س س س س س سسون لين س س س س س س س س س س س س س سسون أيس س س س س س س س س س س س س س سسمار ذوو ك س س س س س س س س س س س س س سسرم‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س سواس مكرم س س س س س س س س س س س س س س س ة أبنس س س س س س س س س س س س س س س سسماء أيسس س س س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫ان يسس س س س س س س س س س س سسئلوا الس س س س س س س س س س س سسق يعوطس س س س س س س س س س س سسوه وان خس س س س س س س س س س س سسبوا‬

‫ف س س س س س س س س س المهس س س س س س س س سسد ادرك منمهس س س س س س س س سسم طيس س س س س س س س سسب أخبس س س س س س س س سسمار‬

‫ل ينوطقس س س س س س س س س س سسون عس س س س س س س س س س سسن الفحشس س س س س س س س س س سسماء ان نوطق س س س س س س س س س س سوا‬

‫ول يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارون ان مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماروا بماكثس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫فيمه س س س س س س س س س س سسم ومنمه س س س س س س س س س س سسم يع س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س سسد متّل س س س س س س س س س س سسداً‬

‫ول يعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد ثسسنما خ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزي ول ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫م س س س س س س سسن تل س س س س س س سسق منمه س س س س س س سسم تق س س س س س س سسل لقي س س س س س س سست س س س س س س س سسيدهم‬

‫مثس س س س س س سسل النجس س س س س س سسوم الس س س س س س سست يسس س س س س س سسري بس س س س س س سسما السس س س س س س سسماري‬

‫واجتمعت بمالرئيس العفظم والعفظيم الفخم ذي الشرف البماذج والفخر الوضماح مولنسما‬ ‫السيد حسي الكليدار س يعن صسسماحب الفتسسماح س وبأخيه الشسمهم النجيسسب الكري النبيسل العفظيسسم‬ ‫مولن سسما الس سسيد مرتض سسى ح سسماه ال س تع سسمال م سسن ح سوادث القض سسما ووبمالع سسمال العلم سسة ال سسب التحريس ر‬ ‫الفمهمامة ذي الوصف الميل والذكر السسن مولنسما الفماضسسل الل أبسو السسن فجمسع بينس وبيس‬ ‫المي الفظفر الشجماع الرغضنفر البحر الرغوطموطم السد الرغشمشم بر الحسمان ومعدن الكرم‬ ‫الميس حسسسي اوغلسسي بيسسك ايشسسك اغماسسسي بماشسسي حسسرم سسسلوطمان العجسسم وكمان قسسد اسسستأذن مسسن‬ ‫السلوطمان ف ذلك العمام ان يسي إل العراق لءزيمارة الئمسة أعلم السسدى ومصسسمابيح الفظلم وهذا‬ ‫المي من أكمابر أمراء اصفمهمان وهذا الوطماب هو خوطماب الرئيس الجسسماب علسسى أبسواب حري‬ ‫السسسلوطمان فأشسسمار علسسي ذلسسك الميس النصسسور العسسمان بمالسسسي صسسحبته إلس دار السسسلوطنة اصسسفمهمان‬ ‫لكي يمعن بمالشماه حسي السلوطمان امنه ال من طوارق الدثمان ‪:‬‬ ‫إذا أذن ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س حماج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫أت س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك النج س س س س س س س س س س س س س س س س سسماح عل س س س س س س س س س س س س س س س س سسى رس س س س س س س س س س س س س س س س س له‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س س س س س ّرب م س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان مس س س س س س س س س س س س س س س س س سستبعداً‬

‫ورد الرغريس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب إلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أهل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬


‫فسسأعءزن وأكرمنس غمايسسة الكرامسسة ومشسسيت صسسحبته إلس ديسسمار العجسسم بمالسسسلمة أحسسسن الس‬ ‫مبدأه وختمامه ونلت كل خي من دولة هسذا الميس الرئيسس ورزقت بصسيته صسيتماً بسذلك الكسمان‬ ‫وقدراً عءزيءزاً نفيس وملت صندوقي من عوطمايماه السيمة والكيس ‪ ،‬لكن ل أقم لتلك النعمة‬ ‫بماداء بعض الشكر فلمهذا خلعت من ملك النعيم واعتضت عسسن حلوة القبسسمال ‪ ،‬مسرار تقلّسسب‬ ‫الحوال بمالبؤس والضر ‪:‬‬ ‫ت ملكس س س س س س س س س سسما فلس س س س س س س س س سسم أحسس س س س س س س س س سسن سيماسس س س س س س س س س سسته‬ ‫رزقس س س س س س س س س ُ‬

‫وَم س س س س س س س س س نس غ س س س س س س س س سسدا لبس س س س س س س س س س سماً ث س س س س س س س س سسوب النعي س س س س س س س س سسم بل‬

‫وكس س س س س س س س ل َم س س س س س س س س س س نس ل يس س س س س س س س س س سسوس الل س س س س س س س س س سسك يلع س س س س س س س س س سسه‬ ‫شس س س س س س س س س س س س سسكر عليس س س س س س س س س س س س سسه فعنس س س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س س س س ينءزع س س س س س س س س س س س س ه‬


‫السيد محمد بن أمير الحاج‬ ‫المتوفى ‪1180‬‬ ‫قمال يرثي أبما الفضل العبماس بن أمي الؤمني )ع( من قصيدة ‪:‬‬ ‫ت أي س س س س س س س س س س سسما عبس س س س س س س س س س سسماس نفس س س س س س س س س س س سماً نفيسس س س س س س س س س س سسة‬ ‫بس س س س س س س س س س سسذل َ‬

‫لنصس س س س س س س سسر حسس س س س س س س سسي ع س س س س س س س سّءز بمال س س س س س س س سّد عس س س س س س س سسن مث س س س س س س س سِل‬

‫أبيس س س س س س س س س س سست التتس س س س س س س س س س سسذاذ الس س س س س س س س س س سسماء قبس س س س س س س س س س سسل التس س س س س س س س س س سسذاذه‬

‫وحس س س س س س س سسن فع س س س س س س سسمال ال س س س س س س سسرء ف س س س س س س سسرع ع س س س س س س سسن الص س س س س س س سسل‬

‫فس س س س س س سسأنت أخ س س س س س س سسو الس س س س س س س سسبوطي ف س س س س س س س ي س س س س س س سسوم مفخ س س س س س س سسر‬

‫)‪(1‬‬

‫وف س س س س يس س س س سسوم بس س س س سسذل الس س س س سسماء أنس س س س سست أبس س س س سسو الفضس س س س سسل‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن ديوانه ) نفثمات الصدور ف تذكرة شوس السدين والبسدور ( يتسوي علسى ‪ 38‬قصسيدة كسل قصسيدة عسب عنمهسما‬ ‫بنفثة ‪ ،‬والقصيدة الس ‪ 34‬هي ف سيدنما أب الفضل العبماس الت منمهما هذه البيمات والت أولما ‪:‬‬ ‫بروحس س س س س س س س س س ي ف س س س س س س س س س سست واس س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س سسي بروح س س س س س س س س س س ه‬

‫وجيس س س س س س سسش ابس س س س س س سسن سس س س س س س سسعد حس س س س س س سسل بمالوع س س س س س سسد والقتس س س س س س سسل‬


‫السسيد ممسد بسن السسي بسن ممسد بسن مسسن بسن عبسد الوطلسب بسن علسي بسن فسماخر ابسن‬ ‫أسعد بن أحد بن علي بن أحد بن علي بن أحد أمي الماج السين النجفي‬ ‫توف سنة ألف وممائة ونيسف وثماني فس النجسف الشسسرف ودفسسن بسما‪ .‬كسمان عمالسماً فماضسلً‬ ‫أديبسماً شسسماعراً تلمسسذ علسسى السسسيد نصسسر الس السسمائري ومدحه وله ) اليسسمات البسسماهرات فس مدائسسح‬ ‫النب والئمة عليه وعليمهسم الصسلوات ( شسعر جعسل فيسه لكسل معصسوم تسسع منفظوممات ذكر فس‬ ‫كل واحدة منمهما آية بمالشعر او الرجءز أو الوشح أو القمامة‪.‬‬ ‫فمن شعره قوله من قصيدة ‪:‬‬ ‫ش س س س س س س س س س سريت دني س س س س س س س س سسماي م س س س س س س س س سسن جمهل س س س س س س س س سسي بض س س س س س س س س س سرهتما‬

‫بيس س س س س س س س س س س سسع المهمالس س س س س س س س س س س سسة فيس س س س س س س س س س س سسه يرغب س س س س س س س س س س س س الرج س س س س س س س س س س س ل‬

‫انتمهى‬ ‫أقول وهو شمارح ميمية أب فراس المدان والشرح موطبوع فس ايسران اسسسه ) شسسرح شسمافية‬ ‫أب فراس ف منماقب آل الرسول ومثمالب بن العبماس (‪.‬‬ ‫وفس كت سسماب ) ش سسعراء م سسن ك سربلء ( ت سسأليف ال خ البحماث سسة س سسلممان ه سسمادي الوطعم سسة ان‬ ‫السيد ممد بن أمي الماج وفماته عسسمام ‪ 1180‬ه س ‪ 1766‬م ووصفه بسمالديب الليسسل الشسسماعر‬ ‫الماهر قمال ‪ :‬ومن آثماره ) اليمات البسماهرات ( و ) تماريخ نسسور البسماري ( وقد ذكره الشسيخ ممسسد‬ ‫السمماوي ف أرجوزته السمماة بس ) ممال اللوطف بأرض الوطف ( فقمال ‪:‬‬ ‫وكمالم س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام اب س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أميس س س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسماج‬

‫مم س س س س س س س س س س س س س س س سسد بس س س س س س س س س س س س س س س س سسدر ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدى الوه س س س س س س س س س س س س س س س س ماج‬

‫تلمي س س س س س س س س س س س سسذه الث س س س س س س س س س س س سسمان ال س س س س س س س س س س س سسذي ق س س س س س س س س س س س سسد أّمس س س س س س س س س س س س س هس‬

‫وص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنف الص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنفمات الّمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ةس‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س سسه بس س س س س س س س س س س س س س س س سسبط الص س س س س س س س س س س س س س س س سسوطفى زواه س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫فمه س س س س س س س س س س س سسو بس س س س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س س س س سسد أرخ س س س س س س س س س س س وه ) ظ س س س س س س س س س س س سسمافر (‬


‫وذكر العلمسسة الشسسيخ اغسسما بسسءزرك الوطمهرانس فس ) الذريعسسة ( بصسسوص ديسوانه ‪ :‬ديسوان ابسسن‬ ‫أمي الماج هو السيد ممسد بسن السسي السسين ‪ ،‬مسسن ذرية السسسي الصسرغر كمسما سسسرد نسسبه‬ ‫فس اليسسمات البسسماهرات ‪ ،‬وله تماريخ نسسور البسسماري السسذي فسسرغ مسسن نفظمسسه سسسنة ‪ 1177‬وقد أهسسدى‬ ‫اليمات البماهرات إل استماذه السيد نصر ال الدرس المائري واشسمار فيسه إلس ديسوانه العرب هسذا‬ ‫بقوله ‪:‬‬ ‫لس س س س س س س سسو كس س س س س س س سسمان للشس س س س س س س سسعر سس س س س س س س سسلوطمان لكس س س س س س س سسمان بس س س س س س س سسه‬

‫‪:‬‬

‫ديس س س س س س س س س س س س س سوان ش س س س س س س س س س س س س سسعري س س س س س س س س س س س س س سسلوطمان ال س س س س س س س س س س س س سسدواوين‬

‫قمال ‪ :‬وقد عثرنما له على قصيدة قمالما مؤرخماً عمام الشروع بتذهيب القبة العلوية النسسورة‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س أكس س س س س س س س س س س س س س س س س سسب لح قس س س س س س س س س س س س س س س س س سسرص الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسشمس ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أرض الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسري‬

‫أم قب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الفل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي‬

‫فيمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء الشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستي‬

‫أم طس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسور سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسينماء الكليس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬ ‫بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل قبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة النبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأ العفظيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسكليم بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه كب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر نّي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫وص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهر ط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الطمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ريس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذهيبمهما‬

‫زي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً وحسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن النفظس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س سسي قوط س س س س س س س س س س س س س س س س سسب دائ س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة الوج س س س س س س س س س س س س س س س س ود‬

‫وش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل الدهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫فلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا دعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما تماريمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫الشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمس قبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة حيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر ‪1155‬‬

‫وذكر صماحب الذريعة ان نسخة من ديوانه ف مكتبة الشيخ ممد السسسمماوي قسسمال فس‬ ‫الذريعة ج ‪ 3‬ص ‪ : 292‬والنسخة الت رأيتمهما ف مكتبة الشيخ ممد السسمماوي والفظسماهر أنسسما‬ ‫بط النماظم‪.‬‬ ‫وقمال الشيخ الوطمهرانس فس ) الذريعسسة ( وللسسيد أبس جعفسر ممسد بسن أميس السسماج السسي‬ ‫أرجوزة ف تماريخ العصومي الربعة عشر ‪.:‬‬ ‫أقس سسول ورأيس سست ف س س دي س سوانه الخوطس سسوط بكتب سسة المس سسمام الكيس سسم العمامس سسة ب سسمالنجف س س س قسس سسم‬ ‫الخوطوطمات رقم ‪ 745‬ان بعض قصمائده ف أهل البيت ‪:‬‬


‫سماهما بس ) نور البماري ( وقمال ‪:‬‬ ‫سس س س س س س س س س س س سسيت مس س س س س س س س س س س سسما قس س س س س س س س س س س سسد برق س س س س س س س س س س س ت أش س س س س س س س س س س س سعماري‬

‫بلمع س س س س س س س س س س س س س س س س سسة تماريس س س س س س س س س س س س س س س س س خ ن س س س س س س س س س س س س س س س س سسور الب س س س س س س س س س س س س س س س س سسماري‬

‫وله روائع ف وصف الرم السين بكربلء ومقتوطفمات يصف بما الءزجماجيمات والدايما‬ ‫والتحف وقد علق ببمال قوله ‪:‬‬ ‫ت س س س س س س س س س س س س س س س سسرب الوطف س س س س س س س س س س س س س س س سسوف لق س س س س س س س س س س س س س س س سسد ح س س س س س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س س س س سرفماً عل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى ك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س س س س س س س س ستاب‬

‫إذ حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل فيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيٌد‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدعى أب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه أب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراب‬

‫ومن البديع قوله ف قّبة الممام أمي الؤمني علي بن أب طمالب ‪: 7‬‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّبمهت قب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة حي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالنجم ‪ ،‬ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل بمالب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر ‪،‬‬

‫إذ ذّه بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست ومن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارتي‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س سسل بمالش س س س س س س س س س س س س س سسمس ‪ ،‬ب س س س س س س س س س س س س س سسل بمالفرق س س س س س س س س س س س س س دين‬


‫الشيخ حسن الدمستاني‬ ‫المتوفى ‪1181‬‬ ‫َم س س س س س س س س س س س نس يلمهس س س س س س س س س س سسه الرديس س س س س س س س س س سسمان اللس س س س س س س س س س سسل والم س س س س س س س س س س سُل‬ ‫م س س س س س س سسن لس س س س س س س س بص س س س س س س سسيقل ألب س س س س س س سسماب ق س س س س س س سسد التص س س س س س س سسقت‬

‫ل س س س س س س س س يس س س س س س س سسدر مس س س س س س س سسما النجيس س س س س س س سسمان العلس س س س س س س سسم والعم س س س س س س س سُل‬ ‫بس س س س س س س س س س سسما الرذائس س س س س س س س س س سسل والتس س س س س س س س س س سسماطت بس س س س س س س س س س سسما العلس س س س س س س س س س سسل‬

‫ق س س س س س س س سسد خ س س س س س س س سسمالوطت عقلمهس س س س س س س س سسم أحك س س س س س س س سسمام ومهمهس س س س س س س س سسم‬

‫وخلس س س س س س س س سسط حكممهمس س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س خس س س س س س س س سسماطر خوطس س س س س س س س سسل‬

‫خ س س س س س سسذ رشس س س س س س د نفس س س س س س سسك م س س س س س سسن مس س س س س س سرأة عقل س س س س س سسك ل‬

‫بس س س س س س س س سسمالوهم مس س س س س س س س سسن قبس س س س س س س س سسل ان يرغتمالس س س س س س س س سسك الجس س س س س س س س سسل‬

‫موط س س س س س س س س س سسى الن س س س س س س س س س سسمام ه س س س س س س س س س سسي الي س س س س س س س س س سسمام تملمه س س س س س س س س س سسم‬

‫الس س س س س س س س س س س س س س الم س س س س س س س س س س س س سسمام وان حلّس س س س س س س س س س س س س سوا او ارتلس س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫ل س س س س س س س س س س س س يولس س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س سسرء إل فس س س س س س س س س س س سسوق غمارب س س س س س س س س س س س ما‬

‫ي س س س س س س س س س س سسدو ب س س س س س س س س س س سسه للمنماي س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسمائق عج س س س س س س س س س س سسل‬

‫يس س س س س س س سسما منفس س س س س س س سسق العمس س س س س س س سسر ف س س س س س س س س عصس س س س س س س سسيمان خس س س س س س س سسمالقه‬

‫أف س س س س س س س س سسق فإن س س س س س س س س سسك م س س س س س س س س سسن خ س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س سسوى ث س س س س س س س س سسل‬

‫تعص س س س س س س س سسيه ل أن ان س س س س س س س سست ف س س س س س س س س عص س س س س س س س سسيمانه وج س س س س س س س ٌل‬ ‫أنفس س س س س س س س س سسماس نفسس س س س س س س س س سسك أثس س س س س س س س س سسمان النس س س س س س س س س سسمان فمهس س س س س س س س س سسل‬

‫م س س س س س س س س س سسن العق س س س س س س س س س سسماب ول م س س س س س س س س س سسن َم نّس س س س س س س س س س سسه خج س س س س س س س س س سسل‬

‫تش س س س س س س س سسرى ب س س س س س س س سسما لب س س س س س س س سماً فس س س س س س س س س الش س س س س س س س سسر يش س س س س س س س سستعل‬

‫تشس س س س س س س س س س سّح بمال س س س س س س س س س سسمال حرصس س س س س س س س س س ماً وهس س س س س س س س س س و منتق س س س س س س س س س سسل‬

‫وأن س س س س س س س س س س سست عن س س س س س س س س س س سسه برغ س س س س س س س س س س م عن س س س س س س س س س س سسك منتق س س س س س س س س س س سسل‬

‫مس س س س س سسما ع س س س س س سسذر م س س س س س سسن بل س س س س س سسغ العش س س س س س سرين ان هجع س س س س س سست‬

‫عين س س س س س س س س س سسماه او ع س س س س س س س س س سسماقه ع س س س س س س س س س سسن طماع س س س س س س س س س سسة كس س س س س س س س س س سسل‬

‫ان كن س س س س س س س س سست منتمهج س س س س س س س س س سماً منمه س س س س س س س س سسماج رب حج س س س س س س س س س سًى‬ ‫أل ت س س س س س س س س س سسرى أولي س س س س س س س س س سسماء ال س س س س س س س س س س س كي س س س س س س س س س سسف قل س س س س س س س س س سست‬

‫فقس س س س س س س س س س س س سسم بنس س س س س س س س س س س س سسح دج س س س س س س س س س س س س سًى ل س س س س س س س س س س س س س تنتفس س س س س س س س س س س س سسل‬

‫طيس س س س س سسب الكس س س س س سسرى ف س س س س س س الس س س س س سسديماجي منمهس س س س س سسم القس س س س س سسل‬

‫يس س س س س س س س س س س سسدعون رب س س س س س س س س س س س م ف س س س س س س س س س س س س فس س س س س س س س س س س سسك عنقمهس س س س س س س س س س س سسم‬

‫مس س س س س س س س س س س س س سسن رّق ذنبمهس س س س س س س س س س س س س سسم والس س س س س س س س س س س س س سسدمع ينمهمس س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ن س س س س س س س س س س سسف الس س س س س س س س س س س سسوم فل ي س س س س س س س س س س سسدرى اذا ركع س س س س س س س س س س س سوا‬

‫قسس س س س س س س س س س س س سسى نبس س س س س س س س س س س س سسل هس س س س س س س س س س س س سسم أم رّك س س س س س س س س س س عس نبس س س س س س س س س س س س سسل‬

‫خ س س س س سسص البوط س س س س سسون ط س س س س سسوى ذب س س س س سسل الش س س س س سسفماه ظم س س س س سسى‬

‫عم س س س س س س سسش العي س س س س س س سسون بك س س س س س س سسما م س س س س س س سسما عبّمه س س س س س س سسما كح س س س س س س سسل‬


‫يق س س س س س س سسمال مرضس س س س س س س ى ومس س س س س س سسما ب س س س س س س سسمالقوم م س س س س س س سسن م س س س س س س سسرض‬

‫أو خولوطس س س س س س س س س س س س س س س س سوا خبل حماش س س س س س س س س س س س س س س س سسماهم الب س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫تعس س س س س س س س س سسمادل الس س س س س س س س س سسوف فيمهس س س س س س س س س سسم والرجس س س س س س س س س ماء فلس س س س س س س س س سسم‬

‫يفس س س س س س س س س س سسرط ب س س س س س س س س س سسم طمس س س س س س س س س س سسع يوم س س س س س س س س س س ماً ول وجس س س س س س س س س س ل‬

‫ان ينوطقس س س س س س س س س س س سوا ذكس س س س س س س س س س س روا أو يس س س س س س س س س س س سسكتوا فك س س س س س س س س س س سسروا‬

‫أو يرغض س س س س س س س س س س سسبوا غف س س س س س س س س س س سسروا او يقوطع س س س س س س س س س س سوا وص س س س س س س س س س سسلوا‬

‫او ُيفظلم س س س س س س س س س س سوا ص س س س س س س س س س سسفحوا او يوزنس س س س س س س س س س وا رجح س س س س س س س س س س سوا‬

‫او يس س س س س س س س س س س سسألوا س س س س س س س س س س س سسحوا او يكمس س س س س س س س س س س سوا ع س س س س س س س س س س سسدلوا‬

‫ول يل س س س س س س س س س س س س سّم بس س س س س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س س س س سسن ذنبمهس س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س س سٌم‬ ‫ول يس س س س س س س س س س س سسيل ل س س س س س س س س س س سسم دم س س س س س س س س س س سسع عل س س س س س س س س س س سسى بش س س س س س س س س س س سسر‬

‫ول يي س س س س س س س س س س سسل ب س س س س س س س س س س سسم ع س س س س س س س س س س سسن ورده س س س س س س س س س س سسم ميَ س س س س س س س س س س سسل‬

‫إل علس س س س س س س س س س سسى معشس س س س س س س س س س سسر ف س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س سربل قتل س س س س س س س س س س سوا‬

‫رك س س س س س ب برغس س س س س س س م العلس س س س س س س سسى ف س س س س س س سسوق ال س س س س س س سسثرى نءزلس س س س س س س وا‬

‫وق س س س س س س س س سسد أع س س س س س س س س س سّد ل س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س سسة الن س س س س س س س س س سسءزل‬

‫تنس س س س س س س س س س س س س سسي الواق س س س س س س س س س س س س سسف أهليمه س س س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س س س سواقفمهم‬

‫بصس س س س س س س س س س سسبهم ف س س س س س س س س س س س البايس س س س س س س س س س سسما يضس س س س س س س س س س سسرب الثس س س س س س س س س س سسل‬

‫ذاق س س س س س س س سوا الت س س س س س س سسوف بماكن س س س س س س سسماف الوطف س س س س س س سسوف عل س س س س س س سسى‬

‫رغ س س س س س س س س م النس س س س س س س س سسوف ول س س س س س س س تس س س س س س س س سسبد لس س س س س س س س سسم غلس س س س س س س س سسل‬

‫اف س س س س س س س س سسدى السس س س س س س س س سسي ص س س س س س س س س سريعماً ل ص س س س س س س س س سريخ لس س س س س س س س سسه‬

‫إل ص س س س س س س س س س س س س س س سرير نص س س س س س س س س س س س س س س سسول فيس س س س س س س س س س س س س س سسه تنتصس س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫الي س س س س س س س س س سسس ذا اب س س س س س س س س س سسن عل س س س س س س س س س سسي والبت س س س س س س س س س سسول ومس س س س س س س س س سسن‬

‫)‪(1‬‬

‫ب س س س س س س س س س سّد هس ختَم س س س س س س س س س س تس ف س س س س س س س س س س الم س س س س س س س س سسة الرسس س س س س س س س س ل‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن ديوانه السمى بس ) نيل الممان أو ديوان الدمستمان (‪.‬‬


‫الشسسيخ حسسن بسسن ممسسد بسن علسسي بسن خلسسف بسن ابراهيسسم بسن ضسسيف الس بسن حسسن ابسن‬ ‫صدقة البحران الدمستمان‪.‬‬ ‫تسسوف فس بلسسدة القوطيسسف يسسوم الربعسسماء ‪ 23‬ربيسسع الول سسسنة ‪ 1181‬والسسدفون فس القسسبة‬ ‫الرغربيسسة مسسن مقسسبت البماكة جنسسوب مسسسجد العمابسسدات‪ .‬كسسمان عمالسماً فماضسلً فقيمهسماً مسسدثماً رجماليسماً‬ ‫مققماً مدققماً مماهراً ف علمي الديث والرجمال‪ .‬قمال صماحب أنوار البدرين ‪ :‬كسسمان مسسع مسسما هسسو‬ ‫عليه من العلم والفضل يعمل بيده ويشترغل لعيشته وعيماله‪ .‬له مؤلفمات جليلة ذكرهما صماحب‬ ‫أعيمان الشسيعة منمهسما ‪ :‬منفظومة فس نفسي السب والتفسويض ‪ ،‬ارجوزة فس اثبسمات الممامسة والوصية ‪،‬‬ ‫ارجوزة ف التوحيد‪ .‬أمما شعره فمهو كثي بعدد حروف الجماء ‪ ،‬ومن أشسمهرهما ملحمسة الوطسف ‪،‬‬ ‫وقسد جسسماء ف س دي سوانه الوطبسسوع ف س النجسسف الشسسرف والسسسمى ب س ) نيسسل المسسمان ( أربع وأربعسسون‬ ‫قصيدة‪.‬‬ ‫جسسع شسسعره ابنسسه الشسسيخ احسسد ف س ملسسد مشسستمل علسسى ‪ 109‬صسسفحمات ‪ ،‬كتبسسه بوطسسه‬ ‫وانتمهسسى مسسن تدوينسسة ف س اواخسسر ذي الجسسة عسسمام )‪ ( 1190‬هس س كسسذا ذك ر الشسسيخ الوطمهران س ف س‬ ‫) الذريعة (‪.‬‬ ‫ت ديسوان الشسسيخ دمسسستمان ودّونسست منسسه‬ ‫أقسسول وقبسسل ثلثيس سسسنة مسسن هسسذا التماريخ اسسستعر ُ‬ ‫‪ 22‬قصيدة فمهي اليوم ف احد أجءزاء ) سوانح الفكمار ف منتخب الشعمار ( بوطي ‪ ،‬وسبق‬ ‫وان نشرت متصر مقتل السي واسيته‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س الدمستمان نسبة ال دمستمان بكسسر السدال المهملسة وفتسح اليسم وسكون السسي المهملسة بعسدهما مثنسماة فوقيسة والسف‬ ‫ونون ‪ :‬قرية من قرى البحرين أصله منمهما ث جماء ال القوطيف وتوف فيمهما‪.‬‬


‫) عس سسبة الس سسؤمني ( طبس سسع بوطبعس سسة النعمس سسمان بس سسمالنجف الشس سسرف وذكسسرت فيس سسه ملحمس سسة الشس سسيخ‬ ‫الدمسسستمان ‪ ،‬وه ي مشسسمهورة لسسدى خوطبسسماء النسسب السسسين وك ثياً مسسما تكسسون موضسع الشسسماهد ف س‬ ‫مواقفمهم الوطمابية‪.‬‬ ‫ومن شعره ف رثماء السي )ع( ‪:‬‬ ‫اترغ س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س سسن أه س س س س س س س س س س سسل الثن س س س س س س س س س س سسماء بتمجي س س س س س س س س س س سسد‬

‫وان س س س س س س سسك م س س س س س س سسن عق س س س س س س سسد العل س س س س س س سسى عماط س س س س س س سسل الي س س س س س س سسد‬

‫فقس س س س س س سسم لقتحس س س س س س سسمام الس س س س س س سسول ف س س س س س س س طلس س س س س س سسب العلس س س س س س سسى‬

‫بس س س س س س س س س سسمر القن س س س س س س س س سسما وال س س س س س س س س سسبيض والقوط س س س س س س س س سسع للبي س س س س س س س س سسد‬

‫أل س س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س س سسر أن الس س س س س س س س س س سسبط جماه س س س س س س س س س سسد ص س س س س س س س س س سسمابرا‬

‫بمانص س س س س س س س س س س س س سسماره الص س س س س س س س س س س س س سسيد الكس س س س س س س س س س س س س سرام الذاويس س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فثس س س س س س س س س س سسمابوا ال س س س س س س س س س س س نيس س س س س س س س س س سسل الث س س س س س س س س س س سواب وقصس س س س س س س س س س سسدوا‬

‫ص س س س س س س س سسدور الع س س س س س س س س سوال ف س س س س س س س س س ص س س س س س س س سسدور الص س س س س س س س سسنماديد‬

‫وج س س س س س س س مادوا بأس س س س س س س س سسن م س س س س س س س سسما ي س س س س س س س سسود ب س س س س س س س سسه ال س س س س س س س سسورى‬

‫ولي س س س س س س س سسس وراء ال س س س س س س س سسود ب س س س س س س س سسمالنفس م س س س س س س س سسن ج س س س س س س س سسود‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س سسأوردهم م س س س س س س س س س س س س س سسولهم م س س س س س س س س س س س س س سسورد الرضس س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫هنيئس س س س س س س س س س س سماً ل س س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س سسمازوا ب س س س س س س س س س س سسأعفظم م س س س س س س س س س س سسورود‬

‫وظ س س س س س س س س س س ّل وحي س س س س س س س س س سسداً واح س س س س س س س س س سسد العص س س س س س س س س س سسر م س س س س س س س س س سسماله‬

‫نص س س س س س س س س س سسي س س س س س س س س س س سسوى م س س س س س س س س س سسماض وأس س س س س س س س س س سسر أمل س س س س س س س س س سسود‬

‫عل س س س س س س سسى س س س س س س س سسمابق لس س س س س س س س يض س س س س س س سسر ال س س س س س س سسرب م س س س س س س سسدبرا‬

‫وم س س س س س س س س سسما زال فيمه س س س س س س س س س سسما ط س س س س س س س س س سسمارداً غي س س س س س س س س س س موط س س س س س س س س س سسرود‬

‫يينس س س س س س س س س س سماً بيمن س س س س س س س س س سسماه ال س س س س س س س س س سست لس س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س سسءزل ب س س س س س س س س س سسما‬

‫ش س س س س س س س س س س س س سواظ حت س س س س س س س س س س س س سسوف او من س س س س س س س س س س س س سسمابع للج س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫لقس س س س س س س سسد شس س س س س س س سسماد ف س س س س س س س س شس س س س س س س سسأن الشس س س س س س س سسجماعة رفعس س س س س س س سسة‬ ‫أيس س س س س س س س س س س سسما علس س س س س س س س س س س سسة اليس س س س س س س س س س س سسماد أنتس س س س س س س س س س س سسم وس س س س س س س س س س س سسيلت‬

‫ي تش س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسييد‬ ‫وشس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد علً أركمان س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أ ّ‬ ‫إل س س س س س س س ال س س س س س س س ف س س س س س س س إن س س س س س س سسماح س س س س س س س سسؤل ومقص س س س س س س سسودي‬

‫عرف س س س س س س س س س س س س س ت هس س س س س س س س س س س س س سسداكم بمالس س س س س س س س س س س س س سسدليل أفماضس س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫مس س س س س س س سسن البس س س س س س س سسدع الفيس س س س س س س سسماض مس س س س س س س سسن غي س س س س س س س س تقليس س س س س س س سسد‬

‫ف س س س س س س س سسأخرجت م س س س س س س س سسن ق س س س س س س س سسماموس تي س س س س س س س سسمار فض س س س س س س س سسلكم‬

‫ج س س س س س س س س س س س س سواهر أخبس س س س س س س س س س س س سسمار صس س س س س س س س س س س س سسحماح السس س س س س س س س س س س س سسمانيد‬

‫وأرس س س س س س س س س س س س س يت آم س س س س س س س س س س س س سسمال ب س س س س س س س س س س س س سسودي ج س س س س س س س س س س س س سسودكم‬

‫فمان س س س س سسح ب س س س س سسما حي س س س س سسث اس س س س س سستقرت عل س س س س سسى ال س س س س سسودي‬

‫فمه س س س س س سسما حس س س س س س س سٌن ض س س س س س سسيف لك س س س س س سسم يس س س س س س سسأل الق س س س س س سسرى‬

‫وم س س س س سسما الضس س س س س سسيف عس س س س س سسن بس س س س س سسماب الك س س س س س سرام بصس س س س س سسدود‬

‫فمنّس س س س س س س س س س سوا بإدخ س س س س س س س س س سسمال غ س س س س س س س س س سسداً ف س س س س س س س س س س س جس س س س س س س س س س سواركم‬

‫ي ومولس س س س س س س س س س س سسودي‬ ‫وأص س س س س س س س س س س س سسلي وفرعس س س س س س س س س س س س ي وال س س س س س س س س س س س سسد ّ‬


‫الشيخ أحمد النحوي‬ ‫المتوفى ‪1183‬‬ ‫لس س س س س س سسو كنس س س س س س سست حي س س س س س س س سس س س س س س سسلبت طيس س س س س س سسب رقس س س س س س مادي‬

‫عّوض س س س س س س س س س س س س س س سست غي س س س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س س س سسدامع وس س س س س س س س س س س س س س سسمهماِد‬ ‫أبقي س س س س س س س س س سست لس س س س س س س س س س س جس س س س س س س س س س سسداً م س س س س س س س س س سسع الجس س س س س س س س س س سسماِد‬

‫أعلم س س س س س س س س س س س سست ي س س س س س س س س س س س سسما بيس س س س س س س س س س س س س الحب س س س س س س س س س س س سسة أن س س س س س س س س س س س سسم‬

‫قبس س س س س س س س س س س س س س س سسل التفس س س س س س س س س س س س س س س سسرق أعنف س س س س س س س س س س س س س س س سوا بف س س س س س س س س س س س س س س س سؤادي‬

‫أم م س س س س س س س س س سسما علم س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س سسأنن م س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س سسدهم‬

‫جس س س س س س س س س س س سسد يش س س س س س س س س س س سسف ض س س س س س س س س س س سسنماً ع س س س س س س س س س س سسن العس س س س س س س س س س س سواد‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما ص س س س س س س س س س س سسماحب وأن س س س س س س س س س س سسما الكتّ س س س س س س س س س س سسم لوعس س س س س س س س س س سست‬

‫فتفظس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن زادك ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الصس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبمابة زادي‬

‫ق س س س س س س سسف نماش س س س س س س سسداً عن س س س س س س س س الوطل س س س س س س سسول م س س س س س س سست ح س س س س س س سسدا‬

‫بفظعس س س س س س س س س س س س سسمائن الحبس س س س س س س س س س س س سسماب عنمهس س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫أو ل فس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدعن والبكس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ول تسس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫م س س س س س س س س س سسما للس س س س س س س س س س سسدموع تسس س س س س س س س س س سسيل سس س س س س س س س س س سسيل ال س س س س س س س س س س سوادي‬

‫دعنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س أروي بمال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدموع عراص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهم‬

‫لس س س س س س س سسو كس س س س س س س سسمان يس س س س س س س سسروي الس س س س س س س سسدمع غلس س س س س س س سسة ص س س س س س س سسمادي‬

‫مس س س س س س س س سسن نماشس س س س س س س س سسد ل س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س الرك س س س س س س مائب وقفس س س س س س س س سسة‬

‫تقض س س س س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س س س س سرادي م س س س س س س س س س س س سسن أهيس س س س س س س س س س س س سسل ودادي‬ ‫يي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بنفحتمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما قتي س س س س س س س س س س س س س س س س سسل بع س س س س س س س س س س س س س س س س سسماِد‬

‫هيمه س س س س س س س س سسمات خ س س س س س س س س سسماب الس س س س س س س س س سسعي م س س س س س س س س سسن يرتس س س س س س س س س ي‬ ‫رحل س س س س س س س س س س س س سوا فل طيس س س س س س س س س س س س سسف اليس س س س س س س س س س س س سسمال مواصس س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ف س س س س س س س س س س س موق س س س س س س س س س سسف التوديس س س س س س س س س س سسع مثس س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س سرادي‬ ‫جفن س س س س س س س س س س س س ول جف س س س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ت الم س س س س س س س س س س س سسوم وس س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫أّنس س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س سسءزور الوطي س س س س س س س س س س سسف أجف س س س س س س س س س س سسمان وق س س س س س س س س س سسد‬

‫س س س س س س س س س سسدت س س س س س س س س س سسيول ال س س س س س س س س سسدمع ط س س س س س س س س سسرق رق س س س س س س س س مادي‬

‫أو كن س س س س س س س سست حيس س س س س س س س س أردت لس س س س س س س س س ه س س س س س س س سسذا الض س س س س س س س سسنما‬

‫ه س س س س س س س س سسي لفت س س س س س س س س سسة ل س س س س س س س س سسذوي الفظع س س س س س س س س سسون وإن ن س س س س س س س س سسأوا‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س سسمانوا فع س س س س س س س س س س س س س س سسماودن الرغس س س س س س س س س س س س س س س سرام وع س س س س س س س س س س س س س سسمادن‬

‫ط س س س س س س س س س س س س س س سسول الس س س س س س س س س س س س س س س سسقمام وملّنس س س س س س س س س س س س س س س س عس س س س س س س س س س س س س س س سّوادي‬


‫ويله مس س س س س س س س س س س س س س سسما للس س س س س س س س س س س س س س سسدهر ف س س س س س س س س س س س س س س سّوقس سس س س س س س س س س س س س س س سسمهمه‬

‫ن س س س س س س س س س س س سسوي وهس س س س س س س س س س س س ّءز علس س س س س س س س س س س س سّي ك س س س س س س س س س س س سسل ح س س س س س س س س س س س سسداِد‬

‫صس س س س س س س س س س سسباً علس س س س س س س س س س سسى مضس س س س س س س س س س سسض الءزم س س س س س س س س س س مان فإنس س س س س س س س س س سسما‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س س سسيم الءزم س س س س س س س س س س س س س س س مان قوطيع س س س س س س س س س س س س س س س سسة الم س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫نصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبت حبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائله لل ممس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فماغتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالم صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرعى بكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل بلد‬

‫وأب س س س س س س س س س س س س س س س سسماد ك س س س س س س س س س س س س س س س سسل س س س س س س س س س س س س س س س س سسيدع منمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما ول‬ ‫الع س س س س س س س س س س س سسمال العل س س س س س س س س س س س سسم التق س س س س س س س س س س س سسي الءزاه س س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س س س س‬

‫مث س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س سسي أخ س س س س س س س س سسي الفخ س س س س س س س س سسمار الب س س س س س س س س سسمادي‬ ‫س س س س س س س س س س س س س س س سسورع النقس س س س س س س س س س س س س س س سسي الراك س س س س س س س س س س س س س س سسع الس س س س س س س س س س س س س س س س سّج ماسِد‬ ‫وس س س س س س س س س س س س سسحماب مكرم س س س س س س س س س س س س ة وغي س س س س س س س س س س س س سسث إي س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫س وه س س س س س س س و يس س س س س س س سسوض أم س س س س س س س سواج الس س س س س س س سسردى‬ ‫ل س س س س س س س س أن س س س س س س س س َ‬

‫م س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س بي س س س س س س س س سسض ظ س س س س س س س س سسب وس س س س س س س س س ر ص س س س س س س س س سعماد‬

‫أتس س س س س س س س س س س سسرى درى أن كنس س س س س س س س س س س سست مس س س س س س س س س س س سسن أضس س س س س س س س س س س سسداده‬

‫خس س س س س س س س س س س س س س سّواض ملحم س س س س س س س س س س س س س سسة ولي س س س س س س س س س س س س س سسث كريمه س س س س س س س س س س س س س سسة‬ ‫يلقس س س س س س س س س س س سسى العس س س س س س س س س س س سسدى عوطل بس س س س س س س س س س س سسبيض ص س س س س س س س س س س س سوارم‬

‫حس س س س س س س س س سست اسس س س س س س س س س سستثمار فكس س س س س س س س س سسمان مس س س س س س س س س سسن أضس س س س س س س س س سسدادي‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س سسي حلي س س س س س س س س س س س س س س سسة الطس س س س س س س س س س س س س س س سواق للجي س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫بيس س س س س س س س س س س س س سسض صس س س س س س س س س س س س س سسقمال غي س س س س س س س س س س س س س س أن حس س س س س س س س س س س س س سسدودهما‬

‫أب س س س س س س س س س س سسداً ال س س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س سسدمماء ص س س س س س س س س س س س سوادي‬

‫ويمه س س س س س س س س س س سّءز أس س س س س س س س س س س سَر ف س س س س س س س س س س س اض س س س س س س س س س سسوطراب كع س س س س س س س س س سسوبه‬

‫خفقس س س س س س س س س س سسمان كس س س س س س س س س س سسل ف س س س س س س س س س س سؤاد أرع س س س س س س س س س س ن عس س س س س س س س س س سسمادي‬

‫ف س س س س س س س س س س س س سستى جس س س س س س س س س س س س س سسوم ال س س س س س س س س س س س س سسدارعي حواس س س س س س س س س س س س س س سراً‬

‫ح س س س س س س س س س سست ش س س س س س س س س س سسفى غل س س س س س س س س س سسل الص س س س س س س س س س س سوارم والقن س س س س س س س س س سسما‬

‫والماسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرين ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديه ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالءزّراد‬ ‫منمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسم وأرق س س س س س س س س س س س س س س س س دهم برغي س س س س س س س س س س س س س س س س س رق س س س س س س س س س س س س س س س س ماد‬

‫ف س س س س س س س س سسدنما ل س س س س س س س س سسه القس س س س س س س س س سَد رس الت س س س س س س س س سسماح وح س س س س س س س س مان م س س س س س س س س سسما‬

‫خ س س س س س س س س س س س س سسط القض س س س س س س س س س س س س سسماء لع س س س س س س س س س س س س سسماكف او ب س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫غشس س س س س س سسيته مس س س س س س سسن حس س س س س س سسءزب ابس س س س س س سسن ح س س س س س س سسرب عصس س س س س س سسبة‬

‫ملتف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الجن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد بمالجن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫جيس س س س س س س س س س سسش يرغس س س س س س س س س س سسص لس س س س س س س س س س سسه الفضس س س س س س س س س س سسما بعديس س س س س س س س س س سسده‬

‫ويضس س س س س س س س س س س س س س س سسيق مص س س س س س س س س س س س س س س سسيه ع س س س س س س س س س س س س س س سسن التعس س س س س س س س س س س س س س س سسداد‬

‫ب س س س س س س س س س س الضس س س س س س س س س سسيم ل يعوطس س س س س س س س س سسي العس س س س س س س س س سسدى‬ ‫بس س س س س س س س س سسأب أ ّ‬

‫حس س س س س س س س س س س س سسذر النيس س س س س س س س س س س س سسة منس س س س س س س س س س س س سسه فضس س س س س س س س س س س س سسل قيس س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫بس س س س س س س س س س س سسأب فريس س س س س س س س س س س داً أسس س س س س س س س س س س سسلمته يس س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س سسردى‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س دار غربت س س س س س س س س س س س س س س سسه لم س س س س س س س س س س س س س س سسع أع س س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫ح س س س س س س سست ث س س س س س س سسوى ثب س س س س س س سست الن س س س س س س سسمان عل س س س س س س سسى ال س س س س س س سسثرى‬

‫م س س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س سسوق مفت س س س س س س س س س س سسول ال س س س س س س س س س س سسذراع جس س س س س س س س س س س سواد‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س أدِر حس س س س س س س س س س س س سست خ س س س س س س س س س س س س سّر عنس س س س س س س س س س س س سسه بأنس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫هت س س س س س س س س س سسوى الش س س س س س س س س س س سواهق م س س س س س س س س س سسن مت س س س س س س س س س سسون جي س س س س س س س س س سسماد‬

‫الس س س س س س س س س س س س أك س س س س س س س س س س سسب ي س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س سسن نكب س س س س س س س س س س سسة‬ ‫رزٌء يق س س س س س س س س س س س س س س سّل ل س س س س س س س س س س س س س سسوقعه حوط س س س س س س س س س س س س س سسم الكل س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫يس س س س س س س س س س سسما للرجس س س س س س س س س س مال لسس س س س س س س س س س سسمهم ذي حنس س س س س س س س س س سسق بس س س س س س س س س س سسه‬

‫ذّرت علس س س س س س س س س س س س س س سسى الفس س س س س س س س س س س س س س سسماق شس س س س س س س س س س س س س س سسبه رم س س س س س س س س س س س س س س ماد‬

‫والع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسط للكب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد ل البس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراد‬ ‫أودى وسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيف قوطيع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة وعن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬


‫فلق س س س س س س س س س س سسد أص س س س س س س س س س س سسماب ال س س س س س س س س س س سسدين قب س س س س س س س س س س سسل ف س س س س س س س س س س سؤاده‬

‫ورم س س س س س س س س ى ال س س س س س س س س سسدى م س س س س س س س س سسن قب س س س س س س س س سسل ذاك ال س س س س س س س س سسمادي‬

‫يس س س س س س س س سسما رأس مفس س س س س س س س سستس الضس س س س س س س س سسيماغم ف س س س س س س س س س الس س س س س س س س سسوغى‬

‫كي س س س س س س س س س س س س س سسف انثني س س س س س س س س س س س س س سست قريس س س س س س س س س س س س س س سسة الوغس س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫ي س س س س س سسما مم س س س س س سسداً ل س س س س س سسب الع س س س س س سسدى كي س س س س س سسف انتح س س س س س سست‬

‫ن س س س س س س س س س س س س س سسوب الوط س س س س س س س س س س س س س سسوب إلي س س س س س س س س س س س س س سسك بمالخ س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫حماش س س س س س س س س سسماك ي س س س س س س س س سسما غي س س س س س س س س سسظ الواس س س س س س س س س سسد أن ت س س س س س س س س سسرى‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س النمائب س س س س س س س س س س س س س س س سسمات ش س س س س س س س س س س س س س س س سسماتة الس س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫ي الفظب س س س س س س س س س سسما‬ ‫م س س س س س س س س س سسما خل س س س س س س س س س سست قبل س س س س س س س س س سسك أن ع س س س س س س س س س سسمار ّ‬

‫يس س س س س س س س س س سسأوي ال س س س س س س س س س س سسثرى ب س س س س س س س س س س سسدلً مس س س س س س س س س س سسن الغمس س س س س س س س س س سسماد‬

‫أو تج س س س س س س س سسب القم س س س س س س س سسمار ت س س س س س س س سست صس س س س س س س س سفمائح ال س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سسلحماد شس س س س س س س س س س س س س س س سّر عص س س س س س س س س س س س س س س سسمائب الل س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫م س س س س س س سسما إن بقي س س س س س س سست م س س س س س س سسن الس س س س س س س سوان عل س س س س س س سسى ال س س س س س س سسثرى‬

‫ملق س س س س س س س س س س س س سسى ثلث س س س س س س س س س س س س سماً ف س س س س س س س س س س س س س رب س س س س س س س س س س س س ووه س س س س س س س س س س س س ماد‬

‫لك س س س س س س س س سسن لك س س س س س س س س سسي تقض س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س سسك ص س س س س س س س س سسلهتما‬

‫زم س س س س س س س س س س ر اللئ س س س س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س س سسوق س س س س س س س س س س س سسبع ش س س س س س س س س س س سسداد‬

‫لفس س س س س س س س س س سسي لرأسس س س س س س س س س س سسك وه س س س س س س س س س س و يرف س س س س س س س س س س ع مش س س س س س س س س س س سرقماً‬ ‫يتل س س س س س س س س س سسو الكت س س س س س س س س س سسماب وم س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س سسعت ب س س س س س س س س س سواعظ‬

‫كمالب س س س س س س س س س س س س س س س سسدر ف س س س س س س س س س س س س س س س سسوق ال س س س س س س س س س س س س س س س سسذابل الي س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬ ‫ِتس س س س س س س س س س س س سذس القن س س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س س سسدلً ع س س س س س س س س س س س سسن العس س س س س س س س س س س س سواد‬

‫لف س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س سسى الص س س س س س س س س سسدر العفظ س س س س س س س س سسم يش س س س س س س س س سستكي‬ ‫يس س س س س س س س سسما ضس س س س س س س س سسيف بيس س س س س س س س سست الس س س س س س س س سسود أقفس س س س س س س س سسر ربعس س س س س س س س سسه‬

‫ض جيس س س س س س س س س س س س س سسماد‬ ‫ش النبس س س س س س س س س س س س س سسل ر ّ‬ ‫مس س س س س س س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س س س س س س سسد ر ّ‬ ‫فماش س س س س س س س س س س س س سسدد رحمال س س س س س س س س س س س س سسك واحتف س س س س س س س س س س س س سسظ ب س س س س س س س س س س س س سسمالءزاد‬

‫والفت س س س س س س س س س سسماه عل س س س س س س س س س سسى خءزان س س س س س س س س س سسة علم س س س س س س س س س سسك الس س س س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س سّج ماسد وه س س س س س س س س س س سسو يق س س س س س س س س س س س سسماد ف س س س س س س س س س س س س الص س س س س س س س س س س س سفماد‬

‫فمس س س س س س س س س س س س س س س سِن العس س س س س س س س س س س س س س س سّءزي للرس س س س س س س س س س س س س س س ول بعص س س س س س س س س س س س س س س سسبة‬

‫ن س س س س س س س س س س س س س س سسمادى بش س س س س س س س س س س س س س س سسملمهم الءزمس س س س س س س س س س س س س س س مان ب س س س س س س س س س س س س س س سسداد‬

‫ب س س س س س سسمادي الض س س س س س سسنما يش س س س س س سسكو عل س س س س س سسى ع س س س س س سسماري الوط س س س س س سسى‬

‫ض القيس س س س س س س س س س س س س س س سسود ونسس س س س س س س س س س س س س س س سسة القتس س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬ ‫عسسسسسسسسسسسسسسسس ّ‬

‫وَم س س س س س س س س س س س س س س س نس العس س س س س س س س س س س س س س س سسءزي للوص س س س س س س س س س س س س س س س ّي بفس س س س س س س س س س س س س س س سسمادح‬

‫ت ف س س س س س س س س س س العض س س س س س س س س سسماد‬ ‫أوه س س س س س س س س س ى القل س س س س س س س س سسوب وف س س س س س س س س س ّ‬

‫إن الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي رميّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة تنتماش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وكرائ س س س س س س س س س س س س س سسم الس س س س س س س س س س س س س س سسمادات س س س س س س س س س س س س س س سسب للع س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫أيس س س س س س س س س س س س سسدي الض س س س س س س س س س س س س سسرغون بأس س س س س س س س س س س س س سسمهم الحقس س س س س س س س س س س س سسماد‬ ‫تعس س س س س س س س س س س س س س س سسدو عليمهس س س س س س س س س س س س س س س سسما للءزمس س س س س س س س س س س س س س س مان ع س س س س س س س س س س س س س س س سوادي‬

‫حس س س س س س س س س سسرى تقماذفمه س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س سسمهول ال س س س س س س س س س الرب س س س س س س س س‬

‫م س س س س س س س س س س س س س سسما بيس س س س س س س س س س س س س س س إغس س س س س س س س س س س س س س سوار إلس س س س س س س س س س س س س س س إن س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫هس س س س س س س س سسذي تصس س س س س س س س سسيح أب س س س س س س س س س وهتتس س س س س س س س سسف ذي أخس س س س س س س س سسي‬ ‫أعلمس س س س س س س سست يس س س س س س س سسما جس س س س س س س سسداه س س س س س س س سسبوطك قس س س س س س س سسد غس س س س س س س سسدا‬

‫وتع س س س س س س س س س س س س س س س سّ ج تلس س س س س س س س س س س س س س س سسك بس س س س س س س س س س س س س س س سسأكرم الجس س س س س س س س س س س س س س س سسداد‬ ‫للخيس س س س س س س س س س س س س س س س سسل مركضس س س س س س س س س س س س س س س س سسة بيس س س س س س س س س س س س س س س س سسوم ط س س س س س س س س س س س س س س س س سراد‬

‫أعلم س س س س س س س س س س س س س س س سست ي س س س س س س س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س س س س س س س سسداه أن أمي س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫عس س س س س س س س س س س س س سّد تس مص س س س س س س س س س س س س سسمابك أش س س س س س س س س س س س س سسرف العي س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫وتعس س س س س س س س س س س س س س س س سّ ج تن س س س س س س س س س س س س س س س سسدب ن س س س س س س س س س س س س س س س سسدبما ب س س س س س س س س س س س س س س س سسدامع‬

‫منمهلّس س س س س س س س س س س س س س سسة الجف س س س س س س س س س س س س س س سسمان شس س س س س س س س س س س س س س سسبه غ س س س س س س س س س س س س س س سوادي‬


‫أحشماش س س س س س س س سسة الءزه س س س س س س س راء ب س س س س س س س سسل ي س س س س س س س سسما ممهج س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س سسكرار ي س س س س س س س س س س س س س س س سسما روح الن س س س س س س س س س س س س س س س سسب ال س س س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫أأخ س س س س س س س س س س س سسي ه س س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س س سسك أوب س س س س س س س س س س سسة تعتمادن س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫أت س س س س س س س س س س سسرى يع س س س س س س س س س س سسود لن س س س س س س س س س س سسما الءزمس س س س س س س س س س س مان بقربك س س س س س س س س س س سسم‬

‫فيمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بفماض س س س س س س س س س س س س س س س س سسل بس س س س س س س س س س س س س س س س س سّرك العت س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬ ‫هيمه س س س س س س س س س س سسمات م س س س س س س س س س س سسما للق س س س س س س س س س س سسرب م س س س س س س س س س س سسن ميع س س س س س س س س س س سسماد‬

‫أأخس س س س س س س س س سّي كي س س س س س س س س سسف تركتنس س س س س س س س س س حل س س س س س س س س سسف الس س س س س س س س س سسى‬

‫مش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبوبة الحش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء بماليق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫ره س س س س س س س س س س س س س ن ال س س س س س س س س س س س س س سوادث ل ت س س س س س س س س س س س س س سءزال تصس س س س س س س س س س س س س سسيبن‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهماممهّن روائح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً وغس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س وادي‬

‫تنت س س س س س س س س س س س س س سسماب قماص س س س س س س س س س س س س س سسمة الرزاي س س س س س س س س س س س س س سسما ممهج س س س س س س س س س س س س س سست‬ ‫قل س س س س س س س س س س س س س سسب يقلّ س س س س س س س س س س س س س سسب بمالس س س س س س س س س س س س س س سسى وجوان س س س س س س س س س س س س س سسح‬

‫وي س س س س س س س س س س س س س سسبيت زاد ال س س س س س س س س س س س س س س سّم مل س س س س س س س س س س س س س س سسء م س س س س س س س س س س س س س س سءزادي‬

‫مس س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س جس س س س س س س س سسر غضس س س س س س س س سسى وش س س س س س س س سسوك قتس س س س س س س س سسماد‬

‫ي س س س س س س سسما ده س س س س س س سسر كي س س س س س س سسف اقت س س س س س س سسماد صس س س س س س س سرفك لل س س س س س س سسردى‬

‫م س س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س س سسمان متنعس س س س س س س س س س س س سماً عل س س س س س س س س س س س سسى القت س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫عجبس س س س س س س س س سماً لرضس س س س س س س س س ك ل تي س س س س س س س س سسد وقس س س س س س س س سسد ه س س س س س س س س سسوى‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س س سسن منكبيمه س س س س س س س س س س س س س س سسما أعفظ س س س س س س س س س س س س س س سسم الطس س س س س س س س س س س س س س س سواد‬

‫عجب س س س س س س س س س سماً بس س س س س س س س س سسمارك ل ترغس س س س س س س س س سسور وق س س س س س س س س سسد مضس س س س س س س س س سسى‬

‫َم س س س س س س س س س س س س س نس راحتس س س س س س س س س س س س سسماه لس س س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س س سسن المس س س س س س س س س س س س سسداد‬

‫عجب س س س س س س س سماً لش س س س س س س س سسمس ض س س س س س س س سسحماك ل س س س س س س س س ل ك س س س س س س س سّورت‬ ‫عجب س س س س س س س س س س سماً لبس س س س س س س س س س سسدر دجس س س س س س س س س س سسماك ل س س س س س س س س س س س ل ي س س س س س س س س س س سّد رسع‬

‫وتس س س س س س س س س س س س س س سسبقعت م س س س س س س س س س س س س س س سسن خفره س س س س س س س س س س س س س س ما بسس س س س س س س س س س س س س س س سواد‬ ‫ث س س س س س س س س س س سسوب السس س س س س س س س س س س سواد الس س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س سسدى الب س س س س س س س س س س سسماد‬

‫عجب س س س س س س س س س سماً جبمال س س س س س س س س س سسك ل ت س س س س س س س س س سسءزول أل س س س س س س س س س س تك س س س س س س س س س سسن‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س سسمامت قيمام س س س س س س س س س س س س س س سسة مص س س س س س س س س س س س س س س سسرع الم س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫عجبس س س س س س س س س س س سماً ل س س س س س س س س س س سسذي الفلك لس س س س س س س س س س س س ل عوطل س س س س س س س س س س سست‬

‫والش س س س س س س س س س س سسمهب ل س س س س س س س س س س س تس س س س س س س س س س سسبز بث س س س س س س س س س س سسوب حس س س س س س س س س س سسداد‬

‫عجب س س س س س س س سماً يق س س س س س س س سسوم ب س س س س س س س سسما الوج س س س س س س س ود وق س س س س س س سسد ث س س س س س س س سسوى‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س سستب منمه س س س س س س س س س س س سسما عل س س س س س س س س س س س سسة الي س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫عجب س س س س س س س س س س سماً ل س س س س س س س س س س سسمال ال س س س س س س س س س س س أص س س س س س س س س س س سسبح مكس س س س س س س س س س س سسبماً‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س رائس س س س س س س س س س س س س س س س سسح للفظس س س س س س س س س س س س س س س س سسمالي وغ س س س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫عجب س س س س س س س س س س س س س س سماً لل ال س س س س س س س س س س س س س س س صس س س س س س س س س س س س س س سسماروا مرغنم س س س س س س س س س س س س س س سماً‬ ‫عجبس س س س س س س س س س س س سماً لل س س س س س س س س س س س سسم الس س س س س س س س س س س س س ج س س س س س س س س س س س سسل جلل س س س س س س س س س س س سسه‬

‫لن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب يءزي س س س س س س س س س س س س س س س س س س د هديّس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة وزي س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماد‬

‫هتك س س س س س س س س س س س س س سوا حجمابس س س س س س س س س س س س س سسك وهس س س س س س س س س س س س سسو بمالرص س س س س س س س س س س س س س ماد‬

‫عجب س س س س س س س س س س س سماً ل س س س س س س س س س س سسذا الل س س س س س س س س س س سسق ل س س س س س س س س س س س س ل أقبل س س س س س س س س س س س سوا‬

‫كس س س س س س س س س س س سسل إليس س س س س س س س س س س سسك بروح س س س س س س س س س س س ه لس س س س س س س س س س س سسك فس س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫لكنمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س س س س س س سسما وازن س س س س س س س س س س س س س س س س وك نفماس س س س س س س س س س س س س س س س س سًة‬

‫أنس س س س س س س س س س س س س س س س س س يق س س س س س س س س س س س س س س س س سسماس ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسذّر ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالطواد‬

‫عجب س س س س س س س سماً لص س س س س س س س سسبحك ل ي س س س س س س س سسول وق س س س س س س سسد مض س س س س س س س سسى‬

‫الي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم أمل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست البلد وأقلع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬ ‫الي س س س س س س س س س سسوم برقع س س س س س س س س س سست ال س س س س س س س س س سسدى ظل س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س سسردى‬

‫َم س س س س س س س س س س س س نس ف س س س س س س س س س س س س مي س س س س س س س س س س سسماه استض س س س س س س س س س س سسماء الن س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫ف زرع ال س س س س س س س س س س س س س سوادي‬ ‫دي س س س س س س س س س س س س س س القوطس س س س س س س س س س س س س سسمار وجس س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫وخب س س س س س س س س س س س س س س سسما ض س س س س س س س س س س س س س س سسيماء الك س س س س س س س س س س س س س س سسوكب الوقس س س س س س س س س س س س س س سسماد‬


‫الي س س س س س س س س س سسوم أعس س س س س س س س س س سولت اللئ س س س س س س س س س سسك فس س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسمما‬

‫وتبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد لس التس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيح بمالتع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداد‬

‫ب س س س س س س س س س س س س سسر ت س س س س س س س س س س س س سسدّفق ثس س س س س س س س س س س س س س غ س س س س س س س س س س س س سسماض عب س س س س س س س س س س س س سسمابه‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسده واخيب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوّراد‬ ‫م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسده واخيب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوراد‬

‫بس س س س س س س س س س س سسدر هس س س س س س س س س س س سسوى بعس س س س س س س س س س س سسد التمس س س س س س س س س س س سسمام وطمالس س س س س س س س س س س سسما‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س سسمالمس كس س س س س س س س س س س س س س سسمان دليلنس س س س س س س س س س س س س س سسما والس س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سسيف تع س س س س س س س س س س س س س س سسماوره الفل س س س س س س س س س س س س س س سسول وطمال س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ك س س س س س س س س سسمان القض س س س س س س س س سسماء عل س س س س س س س س سسى الءزمس س س س س س س س س مان الع س س س س س س س س سسمادي‬

‫جب س س س س س س س سسل تصس س س س س س س س سّدع وهس س س س س س س س و ك س س س س س س س سسمان لن س س س س س س س سسما ح س س س س س س س سسى‬

‫م س س س س س س س س س سسن مصس س س س س س س س س س سسعبمات ف س س س س س س س س س س س المس س س س س س س س س س سسور ش س س س س س س س س س سسداد‬

‫مس س س س س س س س سسولي ي س س س س س س س سسما اب س س س س س س س سسن الوطمهس س س س س س س س سسر رزؤك جس س س س س س س س سسماعلي‬

‫دمع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراب والتحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر زادي‬

‫ي س س س س س س س س سسما ممهج س س س س س س س س سسة الخت س س س س س س س س سسمار ي س س س س س س س س سسما َم س س س س س س س س س س نس حبّ س س س س س س س س سسة‬

‫أع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسددته زادي لي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم مع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫روض ذوى بعس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد النضس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارة والبمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س سسولي خ س س س س س س س س سسذ بي س س س س س س س س سسد الض س س س س س س س س سسعيف غ س س س س س س س س سسداً إذا‬ ‫واشس س س س س س س س س س سسفع لحس س س س س س س س س س سسد ف س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسورود بِش س س س س س س س س س س س رسبة‬

‫واف س س س س س س س س س س س س س س س س بأعب س س س س س س س س س س س س س س سسماء ال س س س س س س س س س س س س س س سسذنوب ين س س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬ ‫يوطف س س س س س س س س س س س س س س سسي بسلس س س س س س س س س س س س س س س سسلمهما غلي س س س س س س س س س س س س س س سسل ف س س س س س س س س س س س س س س س سؤاِد‬

‫ل أختش س س س س س س س س س س سسي ض س س س س س س س س س س سسيمماً ومثل س س س س س س س س س س سسك نماص س س س س س س س س س س سسري‬

‫ل أتق س س س س س س س س س س س س س س سسي غيّس س س س س س س س س س س س س س س سماً وأن س س س س س س س س س س س س س س سست رشس س س س س س س س س س س س س س س مادي‬

‫صس س س س س س س سسلى اللس س س س س س س سسه علس س س س س س س سسى جنمابس س س س س س س سسك مس س س س س س س سسما حس س س س س س س سسدا‬

‫بمي س س س س س س س س س س سسل ذك س س س س س س س س س س رك فس س س س س س س س س س س س البي س س س س س س س س س سسة ح س س س س س س س س س س سسمادي‬


‫الشسسيخ أحسسد ابسسن الشسسيخ حسسسن اللسسي النجفسسي العسسروف بسسمالنحوي وبمالشسسماعر هسسو أبسسو‬ ‫الرضما توف سنة ‪ 1183‬بماللة ونقل ال النجف ودفن بما‬ ‫ورثماه السيد ممد زين بقصيدة مؤرخماً فيمهما عمام وفماته موطلعمهما ‪:‬‬

‫أرأيس س س س س س س س س س سست شس س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س سسدين كيس س س س س س س س س س سسف يبس س س س س س س س س س سسدد‬

‫ومصس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائب الداب كيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسف تس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدد‬

‫ويقول ف التماريخ ‪:‬‬ ‫أظمه س س س س س س س س س س س س س سسرت أحءزانس س س س س س س س س س س س س س س وقل س س س س س س س س س س س س س سست مؤرخ س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫الفض س س س س س س س س س س س س س سسل بع س س س س س س س س س س س س س سسدك أح س س س س س س س س س س س س س سسد ل يم س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫) وآل النحوي ( بيت من بيوت العلم والدب نبغ منمهم ف أوائل القرن الثمالث عشر‬ ‫فس النجسسف غيس واحسسد‪ .‬وتعسسرف بقيتمهسسم وأحفسسمادهم الس اليسسوم فس النجسسف بسسبيت الشسسماعر وكمانوا‬ ‫يتددون بي النجف واللة‪.‬‬ ‫كمان الشيخ النحوي من كبمار العلمماء وأئمة الدب ف عصسر الشسمهيد السسيد نصسر الس‬ ‫السسمائري معروف ماً عنسسد العمامسسة والماصسسة بمالفضسسل والتوغل فس العلسسوم العربيسسة وآدابسسما ‪ ،‬ويفظمهسسر مسسن‬ ‫بعض أشعماره انه كمان معدوداً من شعراء السيد ممهدي بر العلوم ومسوبماً من ندممائه )‪.(1‬‬ ‫وفس نشسسوة السسسلفة ومسل الضسسمافة للشسسيخ ممسسد علسسي بشسسمارة مسسن آل مسسوحي اليقسسمان‬ ‫النجفي كمما ف نسخة موطوطة رأينماهما ف مكتبة الشيخ ممد السسمماوي النجفسسي ‪ :‬اطلسسع مسسن‬ ‫الدب على الفمايما وقمال لسمان حماله ) أنما ابن جل‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س أخذنما التجة عن أعيمان الشيعة ج ‪ 3‬ص ‪.15‬‬


‫وطلع الثنماي سسما ( ت سسرّوى م سسن العربي سسة والدب ونسسمال منمهم سسما م سسما أراد وطل سسب ‪ ،‬ل سسه نفظ سسم منتفظ سسم‬ ‫يضماهي ثرغر الصبح البتسم أهس‪ .‬وف همامش نسخة نشوة السلفة الخوطوطة الذكورة مسسما لففظسسه‬ ‫‪ :‬الشيخ الليل أبو الرضما الشيخ أحد ابن الشيخ حسن النجفي ث اللي عمال عمامل وفماضل‬ ‫نسسمال الرغمايسسة وجماوز مسسن الكمسسمال النمهمايسسة أخسسذ مسسن كسسل فسسن مسسن العلسسوم النقليسسة والعقليسسة مسسما راق‬ ‫وطماب ورزق مسسن الطلع علسسى غرائبمهسسما مسسما لس يسسرزق غيسسه والس يسسرزق مسسن يشسسماء برغيس حسسسماب‬ ‫اهس‪.‬‬ ‫وقمال عصمام الدين العمري الوصلي ف كتسسمابه السسروض النضسسر فس ترجة علمسسماء العصسسر ‪،‬‬ ‫كمسسما ف س نسسسخة موطوطسة رأينماهسسما ف س مكتبسسة عبسسماس ع سءزاوي السسمامي ف س برغسسداد مسسن جلسسة كلم‬ ‫طويل مسسسجع علسسى عسسمادة أهسسل ذلسسك العصسسر ‪ :‬الشسسيخ أحسسد النحسسوي السسذي نسسما سسسيبويه وفماق‬ ‫الكسسسمائي ونفوطسسويه لبسسس مسسن الدب بسسروداً ونفظسسم مسسن العسسمارف لل سًئ وعقسسوداً صسسعد ال س ذروة‬ ‫الكممال وتسلق على كماهسل الفضسل الس أسسنمة العسمال فمهسو ضسيماء فضسل ومعسمارف وسنماء علسم‬ ‫وعوارف‪.‬‬ ‫غمس س س س س س س س سسمام كمس س س س س س س س سسمال هوطلس س س س س س س س سسه العلس س س س س س س س سسم والجس س س س س س س س سسى‬

‫ووب س س س س س س س س س سسل معس س س س س س س س س س سسمال طلّس س س س س س س س س س سسه الفضس س س س س س س س س س سسل والس س س س س س س س س س سسد‬

‫ل س س س س س سسه رتب س س س س س سسة فس س س س س س س العل س س س س س سسم تعل س س س س س سسو عل س س س س س سسى الس س س س س س سسمهى‬

‫فري س س س س س س س د نس س س س س س س سسى أضس س س س س س س سسحى لس س س س س س س سسه الس س س س س س س سسل والعقس س س س س س س سسد‬

‫لس تسسرق رقيّسسه الدبسماء ول تسسماكه الفضسسلء وصل مسن الفصسماحة الس أقصسسماهما ورقى منسسمابر‬ ‫الفضمائل وأعوادهما ووصل أغوار البلغة وأنمادهما ‪ ،‬وهو تلميذ السيد نصر الس السسمائري وكنسست‬ ‫أراه ف س خسسدمته ملزم ماً لسسه أت س اللزم ة ‪ ،‬لسسه اليسسد العماليسسة ف س نفظسسم الشسسعر مشسسمهور عنسسد أربماب‬ ‫الدب اهس‪ .‬وف الوطليعة ‪ :‬كسمان أحسد الفضسلء فس اللسة وأول الدبسماء بسما ‪ ،‬هسسماجر الس كسربلء‬ ‫لوطلب العلم فتلمذ على يد السيد نصسر الس السمائري وبعسد وفماته رحل الس النجسف فبقسي مسدة‬ ‫فيمهما ثس رجع الس اللسة وبقسي بسما حست تسوف ‪ ،‬وله موطمارحمات مسع أفماضسل العسراق ومماجريمات ‪،‬‬ ‫وك مان سسسمهل الشسسعر فخمسسه منسسسجمه وعّم س رس كسسثياً وهسو ف س خلل ذلسسك قسسوي البديمهسسة سسسمال‬ ‫الماسسسة ‪ ،‬وك مان أبسسوه السسسن ايض سماً شسسماعراً فلسسذا يقسسمال لسسم بيسست الشسسماعر كمسسما يقسسمال لسسم بيسست‬ ‫النحوي اهس‪.‬‬


‫له شرح القصورة الدريدية وديوان شعره الخوطوط‪ .‬وله غءزل ومديح ورثماء كسسبي وله فس‬ ‫السسسي ‪ 7‬وفس غيسسه مسسن الئمسسة ‪ :‬م سراث ومدائسسح كسسثية ولسه مقدمسسة الفرزدقيسسة وه ي للشسسماعر‬ ‫الفرزدق ‪:‬‬ ‫ب ك س س س س س س س س س سسمات فض س س س س س س س س س سسل لي س س س س س س س س س سسس ينكتس س س س س س س س س س سُم‬ ‫ي س س س س س س س س س سسما ر ّ‬ ‫والماس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدون ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن زادت عن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمايته‬

‫والشس س س س س س س س س سسمس ل س س س س س س س س س س يحمهس س س س س س س س س سسما غي س س س س س س س س س سٌم ول قت س س س س س س س س س سُم‬ ‫عقب س س س س س س س سسماهم ال س س س س س س س سسءزي فس س س س س س س س س ال س س س س س س س سسدنيما وإن رغمس س س س س س س س سوا‬

‫أم س س س س س سسما رأي س س س س س سست هش س س س س س سسمامماً إذ أت س س س س س سسى الج س س س س س سسر الس س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س سسمامي ليلمسس س س س س س س س س س س س س س سسه والنس س س س س س س س س س س س س س سسماس تءزدحس س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ف ل س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫أق س س س س س س س س س س س سسمام كرسس س س س س س س س س س س س يه كيم س س س س س س س س س س س سسما يس س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫بع س س س س س س س س سسض الءزحس س س س س س س س س مام عس س س س س س س س س سسى يس س س س س س س س س سسدنو فيسس س س س س س س س س سستل‬

‫فل س س س س س س س س س س سسم يف س س س س س س س س س س سسده وق س س س س س س س س س سسد س س س س س س س س س س س سّد تس م س س س س س س س س س س سسذاهبه‬

‫عن س س س س س س س س سسه ولس س س س س س س س تس س س س س س س س س سستوطع توط س س س س س س س س سسو ل س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س سسدم‬

‫ح س س س س س س س سست أت س س س س س س س سسى ال س س س س س س س سسب زي س س س س س س س ن العماب س س س س س س س سسدين إم س س س س س س س سسما‬

‫م التس س س س س س س س س سسمابعي الس س س س س س س س س سسذي دانس س س س س س س س س سست لس س س س س س س س س سسه المس س س س س س س س س سسم‬

‫ف س س س س س س س س س س س سسأفرج الن س س س س س س س س س س س سسماس طس س س س س س س س س س س س سراً ه س س س س س س س س س س س سسمائبي ل س س س س س س س س س س س سسه‬

‫حس س س س س س س س س س س س سست كس س س س س س س س س س س س سسأن ل س س س س س س س س س س س س س يكس س س س س س س س س س س س سسن بس س س س س س س س س س س س سسما إرم‬

‫ت س س س س س س س س سسماهلً ق س س س س س س س س سسمال م س س س س س س س س سسن ه س س س س س س س س سسذا فق س س س س س س س س سسمال ل س س س س س س س س سسه‬

‫أب س س س س س س س س س س س سسو فس س س س س س س س س س س س سراس مق س س س س س س س س س س س سسمالً كل س س س س س س س س س س س سسه حك س س س س س س س س س س س سسم‬

‫) هذا الذي تعرف البوطحماء وطأته ( إل آخر القصيدة‪.‬‬ ‫وخسمهما الشيخ ممد رضما والشيخ همادي إبنماه‪.‬‬

‫وقمال ممسماً هذه البيمات ف مدح أهل البيت ‪: (1) :‬‬

‫بنيت س س س س س س سسم بن س س س س س س س س الءزهس س س س س س س راء ف س س س س س س س س ش س س س س س س سسمامخ ال س س س س س س سسذرى‬ ‫أن س س س س س س س س سسماديكم ص س س س س س س س س سسدقماً وخ س س س س س س س س ماب م س س س س س س س س سسن اف س س س س س س س س سستى‬

‫مقمامس س س س س س س س س س س سماً ي س س س س س س س س س س سسرّد الماس س س س س س س س س س س سسدين إلس س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سسورا‬ ‫بن س س س س س س س س س أح س س س س س س س س سٍديسما خيس س س س س س س س سسة ال س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س ال س س س س س س س س سسورى‬

‫سلمي عليكم إن حضرنما وإن غبنما‬ ‫لق س س س س س س س س س س سسد بّيس س س س س س س س س س س س الب س س س س س س س س س س سسماري جلل س س س س س س س س س س سسة أمركس س س س س س س س س م‬

‫أمرت س س س س س س س س س س س س س س س فش س س س س س س س س س س س س س س س سرفنما بوطماع س س س س س س س س س س س س س س س سسة أمرك س س س س س س س س س س س س س م‬

‫وأب س س س س س س سسدى لن س س س س س س سسما ف س س س س س س س س مك س س س س س س سسم ال س س س س س س سسذكر ذكركس س س س س م‬ ‫طمهرت س س س س س س س س س س س س س فوطمهرن س س س س س س س س س س س س س ما بفماضس س س س س س س س س س س س س سسل طمهرك س س س س س س س س س س س م‬

‫وطبتم فمن آثمار طيبكم طبنما‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س أقول ‪ :‬الصلي لب هماشم العفري وهو داود بن القماسم بن اسحماق بن عبسد الس بسن جعفسر تسوف سسنة ‪252‬‬ ‫هس‪.‬‬


‫ل ل أحص س س س س س س س س س س س س سسي جي س س س س س س س س س س س س سسل ثن س س س س س س س س س س س س سسمائكم‬ ‫م س س س س س س س س س س س س س سوا ّ‬

‫ول أهتس س س س س س س س س س س س سسدي مس س س س س س س س س س س س سسدحماً لكنس س س س س س س س س س س س سسه بس س س س س س س س س س س س سسمائكم‬

‫ظفرن س س س س س س س س س ما بكنس س س س س س س س س سسءز مس س س س س س س س س سسن صس س س س س س س س س سسفمايما ص س س س س س س س س س سفمائكم‬

‫ورثن س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س سسن الب س س س س س س س س س س سسماء عق س س س س س س س س س س سسد ولئك س س س س س س س س س س سسم‬

‫بس س س س س س س س س س سسرزت فيس س س س س س س س س س سسما شس س س س س س س س س س سسس النمهس س س س س س س س س س سسمار تسس س س س س س س س س س سستي‬

‫خجلً ويس س س س س س س س س س س سسما زهس س س س س س س س س س س س ر النجس س س س س س س س س س س س سسوم تكس س س س س س س س س س س س سسدري‬

‫ونن إذا ِم تسنما نوّرثه البنما‬ ‫وله يدح صماحب نشوة السلفة بذه القصيدة ‪:‬‬

‫فمه س س س س س س س س س سسي ال س س س س س س س س س سست ف س س س س س س س س س سسماقت مماس س س س س س س س س س سسن وجمهمه س س س س س س س س س سسما‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س سسن الرغءزال س س س س س س س س س س س س س سسة والرغس س س س س س س س س س س س س س سءزال الح س س س س س س س س س س س س س سسوِر‬

‫يقول فيمهما ‪:‬‬ ‫مس س س س س س س س س س س سسن آل مس س س س س س س س س س س سسوح شس س س س س س س س س س س سسمهب أفلك العلس س س س س س س س س س س سسى‬

‫وبس س س س س س س س س س س س سسدور ه س س س س س س س س س س س س سسمالت النس س س س س س س س س س س س س سسدى والفخس س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وهس س س س س س س س س س س س س س م الرغوطمارفس س س س س س س س س س س س س س ة ال س س س س س س س س س س س س س سسذين لبأس س س س س س س س س س س س س س سسمهم‬

‫ذهس س س س س س س س سسل الس س س س س س س س سسورى عس س س س س س س س سسن سس س س س س س س س سسوطوة السس س س س س س س س سسكندر‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س س م البامكس س س س س س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س س س س س سسذين ب س س س س س س س س س س س س س سسودهم‬

‫نسس س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س سسورى فضس س س س س س س س س سسل الربيس س س س س س س س س سسع وجعفس س س س س س س س س سسر‬

‫لس س س س س س س س س س ي س س س س س س س س سسل عص س س س س س س س س سسر منمه س س س س س س س س سسم أب س س س س س س س س سسداً فمه س س س س س س س س سسم‬

‫مث س س س س س س س س س س سسل الهل س س س س س س س س س س سسة فس س س س س س س س س س س س جب س س س س س س س س س س سسماه العص س س س س س س س س س س سسر‬

‫ل سس س س س س س س سسيمما العلس س س س س س س سسم الس س س س س س س سسذي دانس س س س س س س سست لس س س س س س س سسه الس س س س س س س س س‬

‫أعلم ذو الفض س س س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س س س سسذي لس س س س س س س س س س س س س ينك س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ولق س س س س س س س س س س سسد كس س س س س س س س س س س سسما ن س س س س س س س س س س سس ج البلغ س س س س س س س س س س سسة فك س س س س س س س س س س سسره‬

‫ش س س س س س س س س سسرحماً ف س س س س س س س س سسأظمهر ك س س س س س س س س سسل خ س س س س س س س س سسماف مض س س س س س س س س سسمر‬

‫وعجب س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س سسن ريمان س س س س س س س س س سسة النح س س س س س س س س س سسو ال س س س س س س س س س سست‬

‫ل س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س سسذو فماخره س س س س س س س س س س ما م س س س س س س س س س س سسرور العص س س س س س س س س س س سسر‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س سسذروا الس س س س س س س س س س س س س س س سسلفة ان فس س س س س س س س س س س س س س س س ديس س س س س س س س س س س س س س س سوانه‬

‫ف س س س س س س س س س كس س س س س س س س سسل بيس س س س س س س س سست منس س س س س س س س سسه حمانس س س س س س س س سسة مسس س س س س س س س سسكر‬

‫ودع س س س س س س س س س س س س س س سوا اليتيمس س س س س س س س س س س س س س سسة ان بس س س س س س س س س س س س س س سسر قريضس س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫قس س س س س س س س س س س س سسذفت س س س س س س س س س س س س س سواحله صس س س س س س س س س س س س سسنوف الس س س س س س س س س س س س سسوهر‬

‫مس س س س س س سسما ) دميس س س س س س سسة القصس س س س س س سسر ( الس س س س س س سست جس س س س س س سسع الول س س س س س س‬

‫كخرائس س س س س س س س س س س س س سسد بس س س س س س س س س س س س س سسرزت بأحسس س س س س س س س س س س س س سسن منفظس س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ي س س س س س سسما ص س س س س س سسماحب الش س س س س س سسرف الثي س س س س س سسل ومع س س س س س سسدن ال س س س س س س س‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سسكرم الءزيس س س س س س س س س س س س س س س ل وآي س س س س س س س س س س س س س س سسة الستبص س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫خس س س س س س س س س س سسذهما إليس س س س س س س س س س سسك عس س س س س س س س س س سسروس فك س س س س س س س س س س سٍر زفّمه س س س س س س س س س سسما‬

‫صس س س س س س س س س سسدق الس س س س س س س س س سسوداد لكس س س س س س س س س سسم وع س س س س س س س س سسذر مقصس س س س س س س س س سسر‬

‫فماس س س س س س سسلك عل س س س س س سسى رغ س س س س س م الع س س س س س سسدى سس س س س س سسبل العل س س س س س سسى‬

‫واس س س س س س س س س سسحب عل س س س س س س س س سسى كي س س س س س س س س سوان ذي س س س س س س س س سسل الفخ س س س س س س س س سسر‬

‫وله فس تقريظ القصسسيدة الكرارية والنفظومة الشسريفية الكماظميسسة أوردهسسما صسسماحب نشسسوة‬ ‫السلفة وأولما ‪:‬‬ ‫ألففظس س س س س س س س س س س س س سسك أم أزه س س س س س س س س س س س س س مار جنس س س س س س س س س س س س س سسة رض س س س س س س س س س س س س س وان‬

‫ومعنس س س س س س س س س س س س س سسماه أم آثس س س س س س س س س س س س س سسمار حكمس س س س س س س س س س س س س سسة لقمس س س س س س س س س س س س س سسمان‬


‫وله أرجوزة ف مدح شيخه السيد نصر ال المائري جماعلً أعجماز أبيماهتما من ألفيسسة ابسسن‬ ‫ممالك وهي ‪ 120‬بيتماً )‪.(1‬‬ ‫خل سسف ثلث سسة أولد كلمه سسم علم سسماء ش سسعراء أدب سسماء مش سسمهورون وهسم ‪ :‬الش سسيخ مم سسد رضس ما‬ ‫والشيح حسن والشيخ همادي‪.‬‬ ‫ونفظم هذه القصيدة فس طريق سسّر مسن رأى بشسماركة ولده الشسيخ ممسسد رضما فمالصسسدور‬ ‫له والعجماز لولده ‪ ،‬وتتضمن مدح الممامي ‪ :‬علي المادي والسن العسكري ‪:‬‬ ‫أرحمه س س س س س س س س سسما فق س س س س س س س س سسد لح س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س سسديك العماه س س س س س س س س سسد‬

‫وعم س س س س س س س س س س س س س س س سسما قلي س س س س س س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س س س س س س سسديمار تش س س س س س س س س س س س س س س س سسماهد‬

‫وتل س س س س س س س س س س س سسك القب س س س س س س س س س س س سسماب الش س س س س س س س س س س س سسماممات ترفع س س س س س س س س س س س سست‬

‫ولح س س س س س س س س سست عل س س س س س س س س سسى بع س س س س س س س س سسد ل س س س س س س س س سسديك الش س س س س س س س س سسماهد‬

‫وقس س س س س س س س س سسد لحس س س س س س س س س س سست العلم أعلم م س س س س س س س س س سسن لس س س س س س س س س س سسم‬

‫حس س س س س س س س س س س س س سسديث العس س س س س س س س س س س س س سسمال قس س س س س س س س س س س س س سسد رواه مماهس س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫حثثن س س س س س س سسما اليمه س س س س س س سسما العي س س س س س س سسس ق س س س س س س سسد ش س س س س س س سسفمهما الن س س س س س س سسوى‬

‫وق س س س س س س س سسد أخس س س س س س س س سسذت منمهس س س س س س س س سسما السس س س س س س س س سسرى والفدافس س س س س س س س سسد‬

‫مصس س س س س س س س س سسماب الوطمايس س س س س س س س س سسما عنس س س س س س س س س سسدنما فرحس س س س س س س س س ة اللقس س س س س س س س س سسما‬

‫مصس س س س س س س س س س س سسمائب قس س س س س س س س س س س سسوم عنس س س س س س س س س س س سسد قس س س س س س س س س س س سسوم فوائس س س س س س س س س س س سسد‬

‫ن س س س س س س س س س س سسؤّم دي س س س س س س س س س س سسماراً يس س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س سسك تربس س س س س س س س س س س ما‬

‫وترغب س س س س س س س س س س س س س س سسط حص س س س س س س س س س س س س س س سسبماء ب س س س س س س س س س س س س س س سسن القلئ س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ن س س س س س س س س س سسؤم ب س س س س س س س س س سسما دار العل س س س س س س س س س سسى س س س س س س س س س س سسر م س س س س س س س س س سسن رأى‬

‫ديس س س س س س س س س س س س س س س س سسمار لل ال س س س س س س س س س س س س س س س س س فيمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما َم راسقس س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫ون س س س س س سسل ابن س س س س س س سسه والك س س س س س س سسل فس س س س س س س س الفض س س س س س س سسل واح س س س س س س سسد‬

‫دي س س س س س س س سسمار ب س س س س س س س سسما ال س س س س س س س سسمادي إلس س س س س س س س س الرش س س س س س س س د وابن س س س س س س س سسه‬ ‫أق س س س س س س س س س س سسماموا عم س س س س س س س س س س سسماد ال س س س س س س س س س س سسدين دي س س س س س س س س س س سسن مم س س س س س س س س س س سٍد‬

‫وشس س س س س س س س س س س س سسيدت ب س س س س س س س س س س س س سسم أعلم س س س س س س س س س س س س سسه والقواع س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فل س س س س س س س س س س س س سسولهم م س س س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س س س سسمام ل س س س س س س س س س س س س س س راكس س س س س س س س س س س س سسع‬

‫ولس س س س س س س س س س س سسولهم م س س س س س س س س س س س سسما خ س س س س س س س س س س س س سّر ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماجد‬

‫ورب غ س س س س س س س س س س س سسب يح س س س س س س س س س س س سسد الش س س س س س س س س س س س سسمس ض س س س س س س س س س س س سسؤهما‬

‫فتحسس س س س س س س س س س س سسبه ف س س س س س س س س س س س س يقفظس س س س س س س س س س س سسة وهس س س س س س س س س س سسو راقس س س س س س س س س س س سسد‬

‫تلس س س س س س س س س س س سسوح لس س س س س س س س س س س سسه منمهس س س س س س س س س س س سسم عليمهس س س س س س س س س س س سسم دلئس س س س س س س س س س س سسل‬

‫وتبس س س س س س س س س س سسدو لس س س س س س س س س س سسه منمهس س س س س س س س س س سسم عليمهس س س س س س س س س س سسم ش س س س س س س س س س س سواهد‬

‫بس س س س س س س سسدا منك س س س س س س س سراً مس س س س س س س سسن غيّس س س س س س س سسه بعس س س س س س س سسض فضس س س س س س س سسلمهم‬

‫ول ينف س س س س س س س س س س س س س سسع النك س س س س س س س س س س س س س سسمار والس س س س س س س س س س س س س س س ش س س س س س س س س س س س س س سسماهد‬

‫قص س س س س س س س س سسدت مع س س س س س س س س سسماليمهم ول س س س س س س س س س فس س س س س س س س س س م س س س س س س س س سسديمهم‬

‫قصس س س س س س س س س س سسمائد مس س س س س س س س س س سسما خس س س س س س س س س س سسمابت لس س س س س س س س س س سسن مقماصس س س س س س س س س س سسد‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س منمهما ‪:‬‬ ‫مه س س س س س س س س س س سست بن س س س س س س س س س س سسون الص س س س س س س س س س س سسدغ حي س س س س س س س س س س سسث زان س س س س س س س س س س سسما‬

‫والفس س س س س س س س س س س س سسم حيس س س س س س س س س س س س سسث اليس س س س س س س س س س س س سسم منس س س س س س س س س س س س سسه بمانس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫اف س س س س س س س س س سسدي ال س س س س س س س س س سسذي ص س س س س س س س س س سسنماه أض س س س س س س س س س سسحى قمس س س س س س س س س س سراً‬

‫أو واق س س س س س س س س س س س س سسع موق س س س س س س س س س س س سسع م س س س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س س س سسد ذك س س س س س س س س س س س س را‬


‫أؤم س س س س س س س س س سسل للس س س س س س س س س س سسدارين منمهس س س س س س س س س س سسم مسس س س س س س س س س س سسماعداً‬

‫وظّن س س س س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س س س س سٌل لس س س س س س س س س س س س س ييس س س س س س س س س س س س س وسس س س س س س س س س س س سسماعد‬

‫بن س س س س س س ال س س س س سسوحي حماش س س س س سسما أن يي س س س س سسب الرج س س س س ما بك س س س س سسم‬

‫وأن ينثنس س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س خيب س س س س س س س س سسة القص س س س س س س س س سسد قماص س س س س س س س س سسد‬

‫ص س س س س س س س سسلون وعس س س س س س س سسودوا بمالمي س س س س س س س سسل عل س س س س س س س سسى ال س س س س س س س سسذي‬

‫ل س س س س س س س س س س س سسه ص س س س س س س س س س س س سسلة منك س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س سسديه وعمائ س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فس س س س س س س س سسإن تسس س س س س س س س سسعدون بمالرض س س س س س س س س ما فس س س س س س س س سسءزت بمالرض س س س س س س س س ما‬

‫وإل ف س س س س س س س س س س س س س سسدلون عل س س س س س س س س س س س س س سسى م س س س س س س س س س س س س س سسن يس س س س س س س س س س س س س س سسماعد‬

‫وللشيخ أحد النحوي قصيدة ف مدح الممام علي بن موسى الرضما ‪ 7‬أولما ‪:‬‬ ‫ممهلً بقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ل تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزّج العيسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫قس س س س س س س س س سسف نش س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ف منمهس س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س سسمالوداع نفوس س س س س س س س س سسما‬

‫‪ 45‬بيتماً أثبتمهما العلمة السيد أحد العوطمار ف موطوطه ) الرائق ( ج ‪ 2‬ص ‪340‬‬ ‫أقسسول ولن الشسسماعر كسسمان يعسسرف بماليسسماط كمسسما يعسسرف ب س ) النحسسوي ( فقسسد وقسع السسسيد‬ ‫المي ف الشتبماه فتجم لسه مرتيس ظنسماً منسه ان الشسيخ أحسد بسن حسسن اليسماط هسو غيس أحسد‬ ‫بن حسن النحوي فتجم له مرة ثمانية ف الءزء السمابع من اللد الثمامن ص ‪.479‬‬ ‫وترجم له الشيخ اليعقوب ف ) البمابليمات ( وقمال ‪ :‬كسسمان يستف اليماطسة فس أوائسسل أمسره‬ ‫فلزمه لقب ) اليماط ( كمما لزمه ف كبه لقب النحسوي والشسماعر ولما وقف معماصسره السسيد‬ ‫صسمادق الفحسمام علسسى قصسيدة الستجم لسسه الست تبلسغ خسسسي بيتسماً ‪ ،‬وكل بيست فيسه تماريمان قسّرض‬ ‫عليمهما الفحمام بقوطوعة كل بيت منمهما تماريمان مثبتة بديوانه الخوطوط ‪ ،‬منمهما ‪:‬‬

‫فرق س س س س س س س س س س س س س س س مان أح س س س س س س س س س س س س س س س سسد أعج س س س س س س س س س س س س س س س سسماز مث س س س س س س س س س س س س س س س سسمانيه‬

‫سس س س س س س س س س س س س سسما وليس س س س س س س س س س س س سسس لس س س س س س س س س س س س سسه ض س س س س س س س س س س س س سٌد يسس س س س س س س س س س س س سسماميه‬

‫مس س س س سسن كس س س س سسمان ك س س س س سّذ بس دع س س س س سسوى ) أح س س س س سسد ( سس س س س سسفمهماً‬

‫الن ص س س س س س س س س س س س س س س سّح تس ل س س س س س س س س س س س س س سسه دع س س س س س س س س س س س س س سسوى تبنّي س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫قس س س س س س س س س س سسد قس س س س س س س س س س سسمال لس س س س س س س س س س سسما قلس س س س س س س س س س سست هس س س س س س س س س س سسل قبلس س س س س س س س س س سسة‬

‫تشس س س س س س س س س س س سسفى بس س س س س س س س س س س سسما قلس س س س س س س س س س س سسب معن س س س س س س س س س س س س ه س س س س س س س س س س س سواك‬

‫بمالي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد أم بمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد أم مبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمي‬

‫قل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا وبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا وذاك‬

‫ومن شعره ف الرغءزل ‪:‬‬


‫وله ‪:‬‬ ‫رم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ى بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهم ورن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫واللح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسظ من س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه مرض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ي‬

‫قل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست أص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبت ممهج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫فق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذا ) غرضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ي (‬

‫وله ‪:‬‬ ‫تلّ س س س س س س س س س س س سسك رق س س س س س س س س س س س ي ش س س س س س س س س س س س سسمادن ق س س س س س س س س س س س سسد ه س س س س س س س س س س س سسويته‬

‫مس س س س سسن ) النس س س س سسد ( معسس س س س سسول اللمس س س س سسى أهيس س س س سسف القس س س س سسد‬

‫أقس س س س س س س س س سسول لصس س س س س س س س س سسحب حي س س س س س س س س س س يقبس س س س س س س س س سسل معرض س س س س س س س س س ماً‬

‫خ س س س س س سسذوا ح س س س س س سسذركم ق س س س س س سسد سس س س س س سسل ص س س س س س سسمارمه الن س س س س س سسدي‬

‫وقمال ‪:‬‬ ‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديتك ممال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س ُتقب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫إل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س وقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسول ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س تقب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫أوّحس س س س س س س س س س س س س س س س دس حس س س س س س س س س س س س س س س س سسنك بيس س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س سسورى‬

‫ففس س س س س س س س س س س سسي نس س س س س س س س س س س سسمار هجس س س س س س س س س س س سسرك ل س س س س س س س س س س س س أصس س س س س س س س س س س سسوطلي‬

‫ويس س س س س س س س سسما طي س س س س س س س س سسب هج س س س س س س س س سسرك ل س س س س س س س س سسو لس س س س س س س س س س تك س س س س س س س س سسن‬

‫تك س س س س س س س س س س س س س س س س سسن وص س س س س س س س س س س س س س س س سسلك م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ع س س س س س س س س س س س س س س س س سسذل‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديتك ممهلً ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان قض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيت‬

‫وع س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س سسب حس س س س س س س س س س س سسنك لس س س س س س س س س س س س أع س س س س س س س س س س سسدل‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س سسديتك رفق س س س س س س س س س س س س س س س س سماً وح س س س س س س س س س س س س س س س س ق الس س س س س س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫س س س س س س س س سسوى حس س س س س س س س سسن وجمه س س س س س س س سسك لس س س س س س س س س ح س س س س س س س سسل لس س س س س س س س س‬

‫وكيس س س س س س س س س س سسف يس س س س س س س س س س سسرى القلس س س س س س س س س س سسب حب س س س س س س س س س س سماً س س س س س س س س س س س سواك‬

‫وغيس س س س س س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س س س س س القلس س س س س س س س س س س س سسب ل س س س س س س س س س س س س س يلس س س س س س س س س س س س سسل‬

‫فس س س س س س س س س س س س س سسديتك مس س س س س س س س س س س س س سسن قمس س س س س س س س س س س س س سسر لس س س س س س س س س س س س س سسو ب س س س س س س س س س س س س س سسدا‬

‫في س س س س س س س س س س س س س س س سسما خجل س س س س س س س س س س س س س س س سسة القم س س س س س س س س س س س س س س س سسر الكم س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س سسديتك غصس س س س س س س س س س س س س س س سسنماً إذا مس س س س س س س س س س س س س س س سسما انثن س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫فيس س س س س س س س س س س س س س س س سسما قسس س س س س س س س س س س س س س س س سسوة الرغصس س س س س س س س س س س س س س س س سسن المي س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وحق س س س س س س س س س س س سسك ي س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س سسن لب س س س س س س س س س س س سسماس الض س س س س س س س س س س س سسن‬

‫وخل س س س س س س س س س س س س س سسع ع س س س س س س س س س س س س س سسذاري بس س س س س س س س س س س س س سسه ل س س س س س س س س س س س س س سّذ ل س س س س س س س س س س س س س س‬

‫لئس س س س س س س س س س سسن كنس س س س س س س س س س سست مسس س س س س س س س س س سستبدلً ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواي‬

‫فم س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أن س س س س س س س س س س س س س س س س سسما حماش س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س س س س س س سستبدل‬

‫وان كنس س س س س س س س س س سست يس س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س سسدر سس س س س س س س س س س سسمال ه س س س س س س س س س س سواي‬

‫فمثل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ل ينس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلي‬

‫وإل فلس س س س س س س س س س س س س س سسم قس س س س س س س س س س س س س س سسد وص س س س س س س س س س س س س س سسلت الوش س س س س س س س س س س س س س سسماة‬

‫وصس س س س س س س س س س س س س س س س س يتن عن س س س س س س س س س س س س س س س س سسك فس س س س س س س س س س س س س س س س س س مع س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزل‬

‫وق س س س س س س س س س س س سسد ك س س س س س س س س س س س س سسمان قلب س س س س س س س س س س س س سسك لس س س س س س س س س س س س س س من س س س س س س س س س س س س سسءزلً‬

‫فمس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ُن ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست عس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن منءزل س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسآجرك ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرم‬

‫برغيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدودك لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س يقت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ومن شعره عن ديوانه الخوطوط قوله ‪ ،‬وقد سلك فيه النمه ج العرفمان ‪:‬‬

‫أممانس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سبما نس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سِد‬

‫فق س س س س س س س س س س س س س س س س سسد هيج س س س س س س س س س س س س س س س س سست لس س س س س س س س س س س س س س س س س س وج س س س س س س س س س س س س س س س س دي‬


‫وي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما برق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرى وهنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫قري س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب العمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن هنس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫لق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد أجج س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماراً‬

‫تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذيب القلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب بمالوق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ويس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماداتنما هل‬

‫رعيت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ذم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة العب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫هجرت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مرغرم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ر ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالجران والص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫قضس س س س س س س س س س س س س س س س س سسى ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س حبكس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم وج س س س س س س س س س س س س س س س س س داً‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماع الرغس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي بمالرش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س د‬

‫في س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن وده س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم قص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي‬

‫وي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ذكره س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س م وردي‬

‫بليلت مضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست معكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وعي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسش ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماعم رغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س د‬

‫وأيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام لن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانت‬

‫بي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهر كمالعق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلوا وارث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س وا لشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستماق‬

‫حلي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسف ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمع والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهد‬

‫وان ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطعتم الض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫وخنتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالف العمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان ذلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وودي فيك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ودي‬

‫إل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أن يمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسع الشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمل‬

‫وتوط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسقة البع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن وص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلكم تفظ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫اذن ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س جن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وتن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س زهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س رة الوصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وتل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو راح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعد‬

‫وان م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست وم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما نل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫بلقيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادت قصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي‬

‫في س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما وج س س س س س س س س س س س س س س س س س س دي وي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما حءزنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن قس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد نس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماله بعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي‬


‫الشيخ حسن آل سليمان العاملي‬ ‫المتوفى ‪1184‬‬ ‫ب وتفكيس س س س س س س س س‬ ‫م س س س س س س س سسما ض س س س س س س س سّر م س س س س س س س سسن ك س س س س س س س سسمان ذا ل س س س س س س س س ّ‬

‫وكلّس س س س س س س س س س س س س سسف القل س س س س س س س س س س س س س سسب حءزن س س س س س س س س س س س س س ماً ل ي س س س س س س س س س س س س س سسمامره‬

‫ل س س س س س س سسو قوطّ س س س س س س سسع النف س س س س س س سسس وجس س س س س س س داً ي س س س س س س سسوم عماش س س س س س س سسور‬ ‫تكل س س س س س س س س سسف الص س س س س س س س س سسب حس س س س س س س س س سست نفخس س س س س س س س س سسه الصس س س س س س س س س سسور‬

‫خوط س س س س س س س س سسب أق س س س س س س س س سسمام عم س س س س س س س س سسود الش س س س س س س س س سسرك منتص س س س س س س س س سسبماً‬

‫وش س س س س س س س س س س ّد أعضس س س س س س س س س س سسماد أهس س س س س س س س س س سسل الرغس س س س س س س س س س سسي والس س س س س س س س س س سسءزور‬

‫خوطس س س س س س سسب غس س س س س س سسدا منس س س س س س سسه عس س س س س س سسرش ال س س س س س س س منصس س س س س س سسدعماً‬

‫وكس س س س س س س س س س س ّور الش س س س س س س س س س س س س سسمس حءزن س س س س س س س س س س س س ماً أي تك س س س س س س س س س س س س سسوير‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س سسوم أق س س س س س س س س س س س س سسمامت في س س س س س س س س س س س س سسه قمارعس س س س س س س س س س س س س ة‬

‫أه س س س س س س س س س س س س س سسل الفيفظ س س س س س س س س س س س س س سسة وال س س س س س س س س س س س س س سسرد الماض س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫مس س س س س س س س سسن كس س س س س س س س سسل مقتلس س س س س س س س سسع الرواح مصس س س س س س س س سسلوطم الس س س س س س س س س س‬

‫أش س س س س س س س س س س س س س سبماح مفس س س س س س س س س س س س س سستس الس س س س س س س س س س س س س س سسد الرغ س س س س س س س س س س س س س سسماوير‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س سسمامي القيق س س س س س س س س س س س س س سسة مق س س س س س س س س س س س س س سسدام الكتيب س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫خ س س س س س س س س س س س س س سّواض الكريمهس س س س س س س س س س س س س سسة دفّ س س س س س س س س س س س س س سماع القس س س س س س س س س س س س س سسمادير‬

‫يس س س س س س س سسوم ترامس س س س س س س سست إل س س س س س س س س حس س س س س س س سسرب السس س س س س س س سسي بس س س س س س س سسه‬

‫أبنس س س س س س س س س س سسماء حس س س س س س س س س س سسرب علس س س س س س س س س س سسى ج س س س س س س س س س س سّد وتشس س س س س س س س س س سسمي‬

‫ورّوتس الرض م س س س س س س س س س سسن ن س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س سسي دمس س س س س س س س س س سماً‬

‫وغس س س س س س س س س س س س س س سسمادرته طري س س س س س س س س س س س س س س س ماً ف س س س س س س س س س س س س س س س س اليس س س س س س س س س س س س س س س سسماجي‬

‫صس س س س س س س س س س سّوام ي س س س س س س س س س سسوم هجيس س س س س س س س س س س الص س س س س س س س س س سسيف مل س س س س س س س س س سستءزم‬

‫ي س س س س س س س سسما للحم س س س س س س س سسماة ح س س س س س س س سسماة ال س س س س س س س سسدين م س س س س س س س سسن مض س س س س س س س سسر‬

‫تلوة ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذكر قس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّوام ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديماجي‬

‫ويس س س س س س س س س س س س سسما ذوي ال س س س س س س س س س س س س سسءزم وال س س س س س س س س س س س س سسبيض البس س س س س س س س س س س س س سواتي‬


‫الشيخ حسن آل سليممان العماملي‬ ‫قمال السيد المي ف العيمان ج ‪ 21‬ص ‪: 437‬‬ ‫تسوف فس رجب سسنة ‪ 1184‬هسس‪ .‬وآل سسليممان بيست علسم وصلح فس جبسل عماملسة مسن‬ ‫زمن بعيد إل اليوم ‪ ،‬وأحفمادهم اليوم يسكنون قرية البيماض ف سسسماحل صسسور وكمانوا قبسسل ذلسسك‬ ‫ف س مءزرع ة مشسسرف وعنسسدهم مكتبسسة يتوارثون ما عسسن أجسسدادهم تتسسوي علسسى مموعسة نفيسسسة مسسن‬ ‫الخوطوطسمات وبعسسض الوطبوعمات النسسمادرة وقد ذهبسست إل س القرية السسذكورة وبقيسست فيمهسسما عنسسدهم‬ ‫أيمامماً وطمالعت متويمات تلك الكتبة ونقلت منمهما ف هذا الكتماب‪ .‬وجدهم الذي ينسبون اليه‬ ‫هو الشيخ سليممان بن ممسد بسن أحسد بسن سسليممان العسماملي الءزرعي السذي وجدنما بوطسه مقتسل‬ ‫أميس السسؤمني علسسي ‪ 7‬فسسرغ منسسه ‪ 25‬صسسفر سسسنة ‪ 1033‬وعليسسه خسسماته بتماريخ ‪ 1028‬ويتمسسل‬ ‫ان تكسسون نسسسبتمهم إلس الشسسيخ سسسليممان بسسن ممسسد العسسماملي البعسسي تلميسسذ الشسسمهيد الثسسمان السسذي‬ ‫كسسمان حي سماً سسسنة ‪ 951‬وان يكسسون الشسسيخ سسسليممان الءزرع ي مسسن أحفسسماده بسسل يتمسسل ان يكونسما‬ ‫شخصماً واحداً وان يكون أصله من جبع ث انتقل إل الءزرعة امما الشيخ سليممان بسسن علسسي بسسن‬ ‫ممسسد بسسن ممسسد بسسن سسسليممان الءزرعمان السسذي كسسمان حيسماً سسسنة ‪ 1152‬فمهسسو مسسن أحفسسماد الشسسيخ‬ ‫سليممان الءزرعي سي بماسم جده الذي كسمان مشسمهوراً كمسما جسرت العسمادة بسأن يسسمى الحفسماد‬ ‫بماسسسم جسسدهم الشسسمهور ‪ ،‬والسستجم كسسمان عمالسماً فماضسلً أديبسماً شسسماعراً مسسن مشسسماهي علمسسماء عصسسره‬ ‫وأسسسماطي فضسسلئه ق سرأ ف س جبسسل عماملسسة وف الع سراق ذكره بعسسض مسسؤرخي جبسسل عماملسسة ف س ذلسسك‬ ‫العصسسر فقسسمال ف س رج ب سسسنة ‪ 1184‬زادت النسسمان شسسرفماً وزينسست السسور العي س لقسسدوم العسسمال‬ ‫الفماضسسل الجسسل السسؤتن الشسسيخ حسسسن سسسليممان قسسدس الس روحه ونور ضسسريه اه س وكمان يسسسكن‬ ‫بلدة انصمار وقيل قلعة ممارون ف سماحل صسور والفظسماهر انسه كسمان أولً يسسكن انصسمار ثس سسكن‬ ‫قلعة ممارون‬


‫وك مان ف س عصسسر الشسسيخ نماصسسيف بسسن نصسسمار شسسيخ مشسسمايخ جبسسل عماملسسة وعصسسر الشسسيخ عبسسماس‬ ‫المسد حسماكم صسور إل انسه كسمانت فيسه حسدة ‪ ،‬وذكره صسماحب جسواهر الكسم فس كتسمابه وبمالغ‬ ‫ف الثنماء عليه وقمال بلرغن من يوثق بنقله عن الثقسسمات العسسمارفي انسسه كسسمان يفضسسل فس العلسسم علسسى‬ ‫الشسسيخ علسسى السسماتون والسسسيد أبس السسسن القشماقشسسي سسسوى انسسه كسسمان حسسماد الوطبيعسسة فلسسم تمسسد‬ ‫النسماس صسسحبته وكمان السسماتون حسسسن السسلوك فقعسسد الشسيخ حسسسن بسن سسسليممان بيتسسه ول يسسمالط‬ ‫النماس لشدة ثورة طبعه‪.‬‬ ‫ومسسن ذريتسسه الشسسيخ خليسسل سسسليممان الع سسماملي الصسسوري العماص سسر السسذي ه سسماجر معنسسما إل س‬ ‫النجف لوطلب العلم ث سكن كوت المسمارة فس العسراق مسدة مسن الءزمن وتوف فس النجسف وقد‬ ‫وجدنما لتجم أشعماراً ف بعض الماميع العماملية الخوطوطة وبعضمهما رد على الشيخ عبسسد الليسسم‬ ‫بن عبد ال النمابلسي الشويكي التوف سنة ‪ 1185‬العماصر لفظماهر العمر ‪ ،‬وذكره السرادي فس‬ ‫سسسلك السسدرر وقسمال ان لسسه رس مالة ف س الكلم رد بسسما علسسى معماصسسره الشسسيخ أب س السسسن العسسماملي‬ ‫الرافضي ف تأليف لسه أودعسه بعسض الدسسمائس الرافضسية والشسيخ أبسو السسن هسذا هسو جسد جسد‬ ‫الؤلسف وك مان الشسسيخ عبسسد الليسسم هسسذا مسسن شسسعراء ظسسماهر العمسسر والسستجم مسسن شسسعراء نماصسسيف‬ ‫وعلمماء عصره ف الموع الشمار إليه مما صورته للشيخ الفماضل والتحرير الكمامل الشيخ حسن‬ ‫سليممان ميبماً عبد الليم الصفدي » النمابلسي « ويذكر يسسوم طيبيخسما » وهو يسسوم كسمانت فيسسه‬ ‫وقعة بيس عسسكر نماصسيف وعسسكر ظسماهر العمسر وكمانت الرغلبسة لعسسكر نماصسيف « ويفظمهسر ان‬ ‫الشيخ عبد الليم قمال قصيدة ضد العمامليي فأجمابه التجم بقصسيدة ذكرهما السسيد الميس فس‬ ‫) العيمان ( ج ‪ 21‬كمما ذكر له قوطعة نبوية عّد دس فيمهما صفمات النب ‪.9‬‬


‫محمد بن عبد ال بن فرج الخطي‬ ‫كان حياً سنة ‪1184‬‬

‫قمال ف قصيدة تربو على المائة بيتماً وأولما ‪:‬‬

‫أبري س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ق ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبوق ذاك الض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيماء‬

‫أم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنما لح إذ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفرن الفظب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫وبلي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل النس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيم مس س س س س س س س س س س س س س س س س س سّر بلي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫أم شس س س س س س س س س س س س س سسذاهما ضس س س س س س س س س س س س س سسماعت بس س س س س س س س س س س س س سسه الرجس س س س س س س س س س س س س ماء‬

‫هس س س س س س س س س س س س س س س س سسي للقلس س س س س س س س س س س س س س س س سسب فتنس س س س س س س س س س س س س س س س سسة وع س س س س س س س س س س س س س س س سسذاب‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س س س س س ي للعي س س س س س س س س س س س س س س س س س س روضس س س س س س س س س س س س س س س س سسة غنّس س س س س س س س س س س س س س س س س سماء‬

‫إن يك س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س سسمال بينن س س س س س س س س س سسما البع س س س س س س س س س سسد كره س س س س س س س س س ما‬

‫فلمه س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س سسمان ف س س س س س س س س س س س س س القل س س س س س س س س س س س سسوب ث س س س س س س س س س س س س سواء‬

‫أنس س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س سسماق علس س س س س س س س س س س سسى الوف س س س س س س س س س س سسماء وإن هس س س س س س س س س س س سسم‬

‫نقضس س س س س س س س س س س س س س سوا العمه س س س س س س س س س س س س س سسد عن س س س س س س س س س س س س س سسدهم والوفس س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫نقض س س س س س س س س سوا العمهس س س س س س س س سسد نقس س س س س س س س سسض أرجس س س س س س س س ماس حس س س س س س س س سسرب‬

‫لعمهس س س س س س س س س س س سسود بس س س س س س س س س س س سسما إل س س س س س س س س س س س س السس س س س س س س س س س س سسبط جس س س س س س س س س س س سسماؤوا‬

‫إل أن يقول فيمهما ‪:‬‬ ‫ولق س س س س س س س س س س س سسد ب س س س س س س س س س س س سسماع نفس س س س س س س س س س س س سسه برضس س س س س س س س س س س س ى ال س س س س س س س س س س س س س‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س س س س سسد ط س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب بيع س س س س س س س س س س س س س س س س سسه والشس س س س س س س س س س س س س س س س س سراء‬

‫ض س س س س س س س س س س س س س سبس الس س س س س س س س س س س س س سسوجه بمال س س س س س س س س س س س س سسدمماء فأب س س س س س س س س س س س س سسدى‬ ‫خّ‬

‫شس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفقماً منس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه للصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبماح انلء‬

‫وقض س س س س س س س س س س س س س س سسى ظمامئ س س س س س س س س س س س س س س سماً وم س س س س س س س س س س س س س سسما ن س س س س س س س س س س س س س س سسمال ورداً‬

‫لك س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س سسبيض م س س س س س س س س س س س س س س سسن دم س س س س س س س س س س س س س س سسماه رواء‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬ ‫يس س س س س س سسما هس س س س س س سسداة الس س س س س س سسورى وي س س س س س سسما س س س س س س س سّر خلس س س س س س سسق ال س س س س س س س‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسم يس س س س س س س س س س س س س س س س س سسود العلء‬

‫كنتس س س س س س س س س س س س س س س س سسم علّس س س س س س س س س س س س س س س س سسة الوج س س س س س س س س س س س س س س س س ود ابتس س س س س س س س س س س س س س س س سسداء‬

‫واليك س س س س س س س س س س س س س س س سسم يس س س س س س س س س س س س س س س س سسوم ال س س س س س س س س س س س س س س س س سءزا النتمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫راجي س س س س س س س س س س س س س س س س سماً عبس س س س س س س س س س س س س س س س سسدكم ممس س س س س س س س س س س س س س س س سسد فس س س س س س س س س س س س س س س س سسوزاً‬

‫بنس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان يس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدوم فيمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما البقس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء‬

‫وعليكس س س س س س س س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س س س س س س س سسن السس س س س س س س س س س س س س س س سسلم سس س س س س س س س س س س س س س س سسلم‬

‫كلم س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س س سّح ف س س س س س س س س س س س س الريس س س س س س س س س س س ماض الي س س س س س س س س س س سسماء‬


‫الشيخ ممد بن عبد ال بن فرج الوطي‬ ‫نقلنسما قصسيدته الداليسة عسن ممسوع لوطسف الس بسن علسي بسن لوطسف الس بسن يىيس بسن راشسد‬ ‫الدحفصسسي الخوطسسوط بقلمسسه سسسنة ‪ 1201‬ه س وف تفسسة أهسسل اليسسمان ان السستجم لسسه قسسد أعسسمار‬ ‫كتسسماب ) شسسرح التجريد للصسسفمهمان ( للشسسيخ عبسسد علسسي بسسن ممسسد ابسسن حسسسي السسماحوزي سسسنة‬ ‫‪ 1184‬هس‪ .‬ويفمهم من هذا أن وفماة صماحب التجة بعد هذا التماريخ‪.‬‬ ‫وهذا موطلع القصيدة الشمار اليمهما ‪:‬‬ ‫يين س س س س س س سماً بنس س س س س س سسما يس س س س س س سسما سس س س س س س سسمائق العيس س س س س س سسس يس س س س س س سسما سس س س س س س سسعد‬

‫فل س س س س س س س سسي ب س س س س س س س سسمالمى حس س س س س س س س سّي ب س س س س س س س سسه بعُس س س س س س س س سَد العمه س س س س س س س سسد‬

‫وسس س س س س س سسر ب س س س س س س س س إل س س س س س س س س تلس س س س س س س سسك الرب س س س س س س س علن س س س س س س س س أرى‬

‫ب س س س س س س س سسما نف س س س س س س س سسة يوم س س س س س س س س ماً ب س س س س س س س سسما ي س س س س س س س سسذهب الوجس س س س س س س س د‬

‫وط س س س سسف ب س س س س س علس س س س سسى تلس س س س سسك الوطلس س س س سسول عسس س س س سسى بس س س س سسما‬

‫يس س س س س س س س س سسءزول غ س س س س س س س س س سرام ف س س س س س س س س س س الف س س س س س س س س س سؤاد لس س س س س س س س س سسه وق س س س س س س س س سسد‬

‫وسس س س س سسل نماش س س س س سسداً فس س س س س س ال س س س س سسي ع س س س س سسن قل س س س س سسب مرغ س س س س سسرم‬

‫ثس س س س س س س سسوى عنس س س س س س س سسدهم مس س س س س س س سسما ك س س س س س س س سسمان يومس س س س س س س س ماً لس س س س س س س سسه رّد‬

‫وهس س س س س س ل منمه س س س س س سسم م س س س س س سسن بع س س س س س سسد ذا الج س س س س س سسر والقل س س س س س سسى‬

‫وص س س س س س سسمال لض س س س س س س سسن ش س س س س س س سسفه الش س س س س س س سسوق والوج س س س س س س د‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن مموعة الشيخ لوطف ال الدحفصي‪.‬‬

‫)‪(1‬‬


‫الشيخ ابراهيم الحاريصي‬ ‫المتوفى ‪1185‬‬ ‫أل إننس س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س سسمادي الش س س س س س س س س س س س س س سسجون م س س س س س س س س س س س س س سستيُم‬ ‫ودمع س س س س س س س س س س س س س س سسي وقل س س س س س س س س س س س س س س سسب موطل س س س س س س س س س س س س س س سسق ومقي س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ونس س س س س س س س س س س س س س س سسمار غرام س س س س س س س س س س س س س س س سسي حرهس س س س س س س س س س س س س س س س ما يتض س س س س س س س س س س س س س س س سسرُم‬ ‫وصس س س س س س س س س س س س سسبي ووجس س س س س س س س س س س س س دي ظ س س س س س س س س س س س س سسماعن ومي س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫أبيس س س س س س س س سست ومس س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س الرغ س س س س س س س س سرام مسس س س س س س س س سسماعد‬

‫س س س س س س س س س سسوى مقل س س س س س س س س سسة ع س س س س س س س س سسبى تفي س س س س س س س س سسض وتس س س س س س س س س سسجم‬

‫وأكت س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س سسرط الوج س س س س س س س س س د خيف س س س س س س س س س سسة ع س س س س س س س س س سسماذل‬

‫فتب س س س س س س س س س سسدي دم س س س س س س س س س سسوعي م س س س س س س س س س سسما أجس س س س س س س س س س سّن وأكت س س س س س س س س س سسم‬

‫فل س س س س س س سسو كن س س س س س س سست ت س س س س س س سسدري م س س س س س س سسما الرغس س س س س س س سرام ع س س س س س س سسذرتن‬

‫وكن س س س س س س س س س س س س س سست لش س س س س س س س س س س س س س سسجمان ت س س س س س س س س س س س س س سسرّق وترحس س س س س س س س س س س س س س م‬

‫إل س س س س س س ال س س س س س س أشس س س س س سسكو مس س س س س سسما لقيس س س س س سست مس س س س س سسن الس س س س س سسوى‬

‫فربس س س س س س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س س س س س س سسما ألقس س س س س س س س س س س س س س س سسماه أدرى وأعلس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وي س س س س س س سسما جي س س س س س س س سسة شس س س س س س س سسوطت بس س س س س س س سسم غرب س س س س س س س ة الن س س س س س س س سسوى‬

‫وأقف س س س س س س س س س سسر رب س س س س س س س س س ع الن س س س س س س س س س سسس والق س س س س س س س س س سسرب منمه س س س س س س س س س سسم‬

‫أجيس س س س س سسوا فس س س س س س سؤاد الص س س س س س سسب م س س س س س سسن لع س س س س س سس ج الس س س س س س سسى‬

‫وج س س س س س س س س س س س س س س ودوا علي س س س س س س س س س س س س س س سسه بماللق س س س س س س س س س س س س س س سسما وتكرم س س س س س س س س س س س س س س وا‬

‫وحقك س س س س س س س س س سسم إنس س س س س س س س س س س عل س س س س س س س س س سسى العمه س س س س س س س س س سسد لس س س س س س س س س س س أزل‬

‫ومس س س س س س س س سسما حل س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س سسمالتفريق والبع س س س س س س س س سسد عنك س س س س س س س س سسم‬

‫وقربك س س س س س س س س س س س س سسم أنس س س س س س س س س س س س س سسي وروحس س س س س س س س س س س س س ي وراحس س س س س س س س س س س س س سست‬

‫وأنت س س س س س س س س س س سسم منس س س س س س س س س س س س قل س س س س س س س س س س سسب وقص س س س س س س س س س س سسدي أنت س س س س س س س س س س سسم‬

‫رع س س س س س س ى ال س س س س س س س عص س س س س س س سراً ق س س س س س س سسد قض س س س س س س سسينماه ب س س س س س س سسمالمى‬ ‫وحيس س س س س س س س س س سسما اليس س س س س س س س س س سسما تلس س س س س س س س س س سسك العماهس س س س س س س س س س سسد والرب س س س س س س س س س س‬

‫بوطيس س س س س س س س س س س س س س سسب التس س س س س س س س س س س س س س سسدان والواسس س س س س س س س س س س س س س سسد ن س س س س س س س س س س س س س س سّومس‬ ‫فق س س س س س س س س س سسد كن س س س س س س س س س سست فيمه س س س س س س س س س سسما بمالس س س س س س س س س س سسرور وكنت س س س س س س س س س سسم‬

‫إل س س س س س س س س س س ان قضس س س س س س س س س سسى التفريس س س س س س س س س ق فين س س س س س س س س سسما قضس س س س س س س س س سسماءه‬

‫وأشس س س س س س س س س س س س س سست فين س س س س س س س س س س س س سسما الماسس س س س س س س س س س س س س سسدون وفيكس س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وش س س س س س سسأن اللي س س س س س س سسمال س س س س س س س سسلب م س س س س س س سسما س س س س س س س سسحت ب س س س س س س سسه‬

‫وم س س س س س س س س س س سسن عس س س س س س س س س س س سسمادة اليس س س س س س س س س س س سسمام تبن س س س س س س س س س س س س وهتس س س س س س س س س س سسدم‬

‫ومس س س س س س س س س سسما زال ه س س س س س س س س س سسذا ال س س س س س س س س س سسدهر ي س س س س س س س س س سسدع أهل س س س س س س س س س سسه‬

‫ويقض س س س س س س س س س سسي ب س س س س س س س س س سسور ف س س س س س س س س س س س الن س س س س س س س س س سسمام ويك س س س س س س س س س سسم‬

‫ف اللم وخلّن س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫وي س س س س س س س س س س س س سسما لئمس س س س س س س س س س س س س سسي ك س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫وش س س س س س س س سسأن ف س س س س س س س س سسإن الوط س س س س س س س س سسب أده س س س س س س س س سسى وأعفظ س س س س س س س س سسم‬


‫ويرفس س س س س س س س س س س س س ع مفض س س س س س س س س س س س س سسولً ويف س س س س س س س س س س س س سسض فماضس س س س س س س س س س س س س سلً‬ ‫أص س س س س س س س س س س س س سسماب بس س س س س س س س س س س س س سسمهم الرغ س س س س س س س س س س س س سسدر آل ممس س س س س س س س س س س س س سٍد‬

‫وأمك س س س س س س س س س سسن أه س س س س س س س س س سسل ال س س س س س س س س س سسور والبرغ س س س س س س س س س سسي منمه س س س س س س س س س سسم‬

‫وك س س س س س س س مانوا ملذالل س س س س س س س س سسق ف س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س سسل ح س س س س س س س س سسمادث‬

‫نس س س س س س س س س س س سسماة الس س س س س س س س س س س سسورى فيمس س س س س س س س س س س سسما يسس س س س س س س س س س س سسوء وي س س س س س س س س س س سسؤل‬

‫وأبس س س س س س س س س س س س س س سسر جس س س س س س س س س س س س س س سسود ل ترغيس س س س س س س س س س س س س س سسض سس س س س س س س س س س س س س س سسماحة‬

‫وأط س س س س س س س س س س س س س س س سواد حلس س س س س س س س س س س س س س س سسم ل تكس س س س س س س س س س س س س س س سسماد هتس س س س س س س س س س س س س س س سسدم‬

‫وأقم س س س س س س س سسمار فض س س س س س س س سسل فس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء م س س س س س س س سسن التق س س س س س س س سسى‬

‫واعلم إي س س س س س س س س س س س س س س سسمان ب س س س س س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س س س س س سسق يعل س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ه س س س س س س س سسم حج س س س س س س س سس ج الرح س س س س س س س ن م س س س س س س س سسن بي س س س س س س س س خلق س س س س س س س سسه‬

‫وعروت س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س سسوثقى ال س س س س س س س س س سست لي س س س س س س س س س سسس تفص س س س س س س س س س سسم‬

‫وعن س س س س س س س س س س س س سسدهم التبي س س س س س س س س س س س س سسمان ل عن س س س س س س س س س س س س سسد غيهس س س س س س س س س س س س س م‬

‫ومس س س س س س س س س س سسودع سس س س س س س س س س س س سّر الس س س س س س س س س س س س ل ريس س س س س س س س س س س ب فيمه س س س س س س س س س س سسم‬

‫ومنمهس س س س س س س س س سسم إليمهس س س س س س س س س سسم فيمهس س س س س س س س س سسم العل س س س س س س س س س سُم عنس س س س س س س س س سسدهم‬ ‫ومس س س س س س س س سسن مثلمه س س س س س س س س سسم والوطمه س س س س س س س س سسر أح س س س س س س س س سسد ج س س س س س س س س سسدهم‬

‫وينصس س س س س س س س س س سسب ف س س س س س س س س س س س غس س س س س س س س س س سسدر الك س س س س س س س س س س سرام وي س س س س س س س س س سسءزم‬

‫وأحك س س س س س س س س س س سسمام دي س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س تؤخ س س س س س س س س س س ذ عنمه س س س س س س س س س س سسم‬

‫ووالس س س س س س س س س س س س س س سسدهم أزك س س س س س س س س س س س س ى النس س س س س س س س س س س س س س سسمام وأعفظس س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وص س س س س س س س س س س س س سسي رس س س س س س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س س س س س وارث علم س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وفمارس س س س س س س س س س س س س س ه الق س س س س س س س س س س س س س سسدام وال س س س س س س س س س س س س س سسرب تض س س س س س س س س س س س س س سسرم‬

‫ونماصس س س س س س س س س س سسر ديس س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س والسس س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س سسذي‬

‫ه س س س س س س س س سسو البوط س س س س س س س س سسل الق س س س س س س س س سسرم الم س س س س س س س س سسمام الرغشمش س س س س س س س س سسم‬

‫وقماتس س س س س س س س س سسل أهس س س س س س س س س سسل الشس س س س س س س س س سسرك بس س س س س س س س س سسمالبيض والقنس س س س س س س س س سسما‬

‫ومس س س س س س س س س سسن كس س س س س س س س س س سسمان أص س س س س س س س س س سسنمام الوطرغ س س س س س س س س س سسماة يوط س س س س س س س س س سسم‬

‫وأول مس س س س س س س س س س سسن صس س س س س س س س س س سسلى إل س س س س س س س س س س س القبلس س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س سست‬

‫إليمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما وجس س س س س س س س س س س س س س س س وه الع س س س س س س س س س س س س س س س سسمارفي تيم س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ومنمهما ف الممام أب عبد ال السي ‪: 7‬‬ ‫فلم س س س س س س س س س س سسما رأى ان ل مي س س س س س س س س س س سسص م س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س سسردى‬

‫وط س س س س س س س س سسماف بس س س س س س س س س سسه اليس س س س س س س س س سسش اللمهس س س س س س س س س سسمام العرم س س س س س س س س س وم‬

‫سس س س س س س س س سوطما س س س س س س س س سسوطوة اللي س س س س س س س سسث الرغض س س س س س س س سسنفر مق س س س س س س س سسدمماً‬

‫وف س س س س س س س س س س كف س س س س س س س س س سسه مماض س س س س س س س س س سسي الرغراريس س س س س س س س س س ن م س س س س س س س س س سسذم‬

‫وصس س س س س س س س س س س س س س سسمال عليمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم ص س س س س س س س س س س س س س س س سولة علويس س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫فول س س س س س س س وا علس س س س س س س سسى العقس س س س س س س سسماب خوف س س س س س س س ماً وأحجم س س س س س س س سوا‬

‫إلس س س س س س س س س س س س أن دن س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س سسما ل م س س س س س س س س س س سسرّد لكم س س س س س س س س س س سسه‬

‫وذاك عل س س س س س س س س س س س س س س سسى ك س س س س س س س س س س س س س س سسل الن س س س س س س س س س س س س س س سسمام مت س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫فلل س س س س س س س س سسه ي س س س س س س س س سسوم الس س س س س س س س س سسبط ي س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س سسك نكب س س س س س س س س سسة‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س أعيمان الشيعة ج ‪ 8‬ص ‪.496‬‬

‫ل س س س س س س سسما فس س س س س س س س فس س س س س س س سؤاد ال س س س س س س سسدين وال س س س س س س سسد أس س س س س س س سسمهم‬

‫)‪(1‬‬


‫الشيخ ابراهيم بن عيسى العماملي الماريصي‬ ‫توف يوم السبت ‪ 16‬شعبمان سنة ‪1185‬‬ ‫عمال فماضل شماعر ميد ‪ ،‬يعد ف طليعة شعراء جبل عمامل ف ذلك العصر ‪ ،‬وعقبه ف‬ ‫حماريص إل اليوم ‪ ،‬وكمان شماعر الشيخ نماصيف بن نصسمار شسيخ مشسمايخ جبسل عمامسل فس ذلسك‬ ‫العصر ‪ ،‬أي أمي أمرائه ‪ ،‬قمال السيد المي ف العيمان ‪ :‬ويفظمهر من شعره انه قسرأ فس مدرسة‬ ‫) جويما ( )‪ (1‬لقوله ف ختمام بعض قصمائده ف مدح الشيخ نماصيف ‪:‬‬ ‫إليس س س س س س س س س س س س س س س س سسك فري س س س س س س س س س س س س س س س س دة رق س س س س س س س س س س س س س س س س ت وراقس س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫بي س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س سسدهر ق س س س س س س س س س س سسد أمس س س س س س س س س س س سست حليّس س س س س س س س س س س سما‬

‫هديس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة شس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماعر داع م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراع‬ ‫ف س س س س س س س س س س س س س س س سست ح س س س س س س س س س س س س س س س سسماريص مرغن س س س س س س س س س س س س س س س سسماه ولك س س س س س س س س س س س س س س س سسن‬

‫أج س س س س س س س س س س س سسماد ب س س س س س س س س س س س سسك اب س س س س س س س س س س س سسن نص س س س س س س س س س س س سسمار الرويّس س س س س س س س س س س سسما‬

‫تلقس س س س س س س س س س سسى العلس س س س س س س س س س سسم وف س س س س س س س س س س راً مس س س س س س س س س س سسن ) جوي س س س س س س س س س سسما (‬

‫وك س س س س س س س س س س س مان لس س س س س س س س س س س س س سسه بس س س س س س س س س س س س س سسما شس س س س س س س س س س س س س سسيخ جليس س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫جي س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ح س س س س س س س س س س س س س س س س سسماز علم س س س س س س س س س س س س س س س س سماً أح س س س س س س س س س س س س س س س س سسديما‬

‫وف س س س س س س س س س س س س س تبنيس س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س سسما يرج س س س س س س س س س س س س و وأنت س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س سسه ذاك الرجس س س س س س س س س س س س س س س س ما م س س س س س س س س س س س س س س س سسما دام حي س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫قمال ‪ :‬وتدل قصمائده على اطلع واسع وعلم بمالوقمائع التماريية القدية ومعرفة برجمال‬ ‫التماريخ ‪ ،‬وف شعره شيء كثي من الكم والمثمال‪.‬‬ ‫أقول وذكر جلة من شعره ف الفخر والمماسة والنماظرة وأغراض أخر‪.‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س قرية من قرى جنوب لبنمان‪.‬‬


‫الشيخ حسين آل عمران القطيفي‬ ‫المتوفى ‪1186‬‬ ‫مرابعمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم بعس س س س س س س س س س س س س س س سسد القوطي س س س س س س س س س س س س س س س س دواث س س س س س س س س س س س س س س س سُر‬ ‫ول زال معت س س س س س س س س س س س س س س س س س سّل النس س س س س س س س س س س س س س س س س سسيم إذا س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرى‬

‫وقف س س س س س س س سست ب س س س س س س س سسما أدع س س س س س س س سوا النءزي س س س س س س س ل فل س س س س س س س سسم أج س س س س س س س سسد‬

‫سس س س س س س س س س س سسقماهما وحيماهس س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س سسءزن هس س س س س س س س س س سسمامُر‬ ‫يراوحمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيه ويب س س س س س س س س س س س س س س س س سسماكر‬ ‫سس س س س س س س س سسوى رس س س س س س س س س م دار قس س س س س س س س سسد عفتس س س س س س س س سسه العماصس س س س س س س س سسر‬

‫فنس س س س س س س س س س سسماديت ف س س س س س س س س س س س تلس س س س س س س س س س سسك العماهس س س س س س س س س س سسد والرب س س س س س س س س س س ما‬

‫أل أي س س س س س س س س س س س س سسن هماتي س س س س س س س س س س س س سسك الوج س س س س س س س س س س س س وه النواض س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫عمهس س س س س س س س س سسدت بس س س س س س س س س سسما قومس س س س س س س س س س ماً ك س س س س س س س س س سسأن وج س س س س س س س س س وهمهم‬

‫مص س س س س س س س س س س س س س سسمابيح أمث س س س س س س س س س س س س س سسمال النج س س س س س س س س س س س س س سسوم زواه س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫فس س س س س س س سسرعمان م س س س س س س سسما أودى ب س س س س س س سسم ح س س س س س س سسمادث ال س س س س س س سسردى‬

‫ودارت عل س س س س س س س س س س س سسى تل س س س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س س س سسديمار ال س س س س س س س س س س س سسدوائر‬

‫ك س س س س س س س سسأن ل س س س س س س س س س تك س س س س س س س سسن للمج س س س س س س س سسد م س س س س س س س سسأوى وللعل‬

‫ملً ولس س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س سسمر ب س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س سسط س س س س س س س س س س س سسمامر‬

‫لئس س س س س س س سسن رحل س س س س س س س سوا عنمهس س س س س س س سسما وش س س س س س س سسوطوا فقس س س س س س س سسد بقس س س س س س س سسى‬

‫ممام س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ل تفن س س س س س س س س س س س س س س س س س س ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ومس س س س س س س س س س س س س س س س سسآثر‬

‫ه س س س س س س س سسم الق س س س س س س س سسوم ل يش س س س س س س س سسقى اللي س س س س س س س سسس ب س س س س س س س سسم ول‬

‫يفس س س س س س س س س س س س س س سسماخرهم ف س س س س س س س س س س س س س س س العس س س س س س س س س س س س س س سسمالي مفس س س س س س س س س س س س س س سسماخر‬

‫ه س س س س س س س س س سسم الق س س س س س س س س س سسوم إن ن س س س س س س س س س سسودوا ل س س س س س س س س س سسدفع كريمه س س س س س س س س س سسة‬

‫أجس س س س س س س س س س س س سسمابوا ص س س س س س س س س س س س س سرا خ السس س س س س س س س س س س س سسترغيث وب س س س س س س س س س س س سسمادروا‬

‫ُه س س س س س س س س مس منبس س س س س س س سسع التقس س س س س س س سسوى ُه س س س س س س س س مس منبس س س س س س س سسع الس س س س س س س سسدى‬

‫ب مس س س س س س س س س سواطر‬ ‫وف س س س س س س س س س أزمس س س س س س س س س مات ال س س س س س س س س سسدهر س س س س س س س س س سسح ٌ‬

‫مس س س س س س س سسماميح ف س س س س س س س اللوا جحماجي س س س س س س سسح ف س س س س س س س الوغ س س س س س سسما‬

‫مص س س س س س س س س س س س س سسمابيح اذ لي س س س س س س س س س س س س سسل الض س س س س س س س س س س س س سسللة ع س س س س س س س س س س س س سسماكر‬

‫اذا جلس س س س س س س س س س س س س سوا ُي يس س س س س س س س س س س س س سسوا النفس س س س س س س س س س س س سسوس معمارف س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫وفس س س س س س س س س س صس س س س س س س س س سسمهوات اليس س س س س س س س س سسل أس س س س س س س س س س سٌد قسس س س س س س س س س سسماور‬


‫نس س س س س سسوم الس س س س س سسدى رجس س س س س م العس س س س س سسدى معس س س س س سسدن النس س س س س سسدى‬

‫ف الذى ي س س س س س س س س س س س سسدعوهم َم س س س س س س س س س س س س نس ي س س س س س س س س س س س سسماذر‬ ‫لك س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫تّوطفمهس س س س س س س س س س س س س سسم ري س س س س س س س س س س س س س ب النس س س س س س س س س س س س س سسون فأصس س س س س س س س س س س س س سسبحوا‬ ‫وألق س س س س س س س س س س س س سسى عص س س س س س س س س س س س س سسماه فس س س س س س س س س س س س س س خلل دي س س س س س س س س س س س س سسمارهم‬

‫ب فيمه س س س س س س س س س س س س س س س سسم وأظ س س س س س س س س س س س س س س س سسمافر‬ ‫وال س س س س س س س س س س س س س س س سسدهر ت س س س س س س س س س س س س س س س سسما ٌ‬ ‫مقيم س س س س س س س س س سماً كمس س س س س س س س س سسما ألقس س س س س س س س س سسى عص س س س س س س س س س سسماه السس س س س س س س س س سسمافر‬

‫فمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم بي س س س س س س س س س س س س س س س س مقتس س س س س س س س س س س س س س س سسول وبي س س س س س س س س س س س س س س س س مل‬

‫وبي س س س س س س س س س س س س أسس س س س س س س س س س س سسي قس س س س س س س س س س س سسد حس س س س س س س س س س س سسوته الوطس س س س س س س س س س س سسمامر‬

‫الي س س س س س س س س س سسك ولك س س س س س س س س س سسن هس س س س س س س س س س سّونس الوط س س س س س س س س س سسب وقع س س س س س س س س س سسة‬

‫تفوطس س س س س س س س س س س س س س س س سسر منمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما ممهجس س س س س س س س س س س س س س س س سسة ومرايس س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وي س س س س س س س س س س سسوم أتي س س س س س س س س س س س سسح ال س س س س س س س س س س س سسدين من س س س س س س س س س س س سسه بف س س س س س س س س س س س سسمادح‬ ‫وش س س س س س س س س س ّقتس لس س س س س س س س س سسه الشس س س س س س س س س سسمس النيس س س س س س س س س سسة جيبمهس س س س س س س س س سسما‬

‫فل افس س س س س س س سّت ثرغ س س س س س س سسر ال س س س س س س سسدهر م س س س س س س سسن بع س س س س س س سسده أس س س س س س س سسى‬

‫وصس س س س س س س س سسدع ده س س س س س س س س سسى السس س س س س س س س س سسلم لي س س س س س س س س سسس بلت س س س س س س س س سسق‬

‫وعوط س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل أفلك الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمماء ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدوائر‬ ‫لعفظس س س س س س س س س س س س سسم أس س س س س س س س س س س س س سًى واستشس س س س س س س س س س س س سسعرته الشس س س س س س س س س س س س سسماعر‬

‫ودمس س س س س س س س س س س س س سسع العل مس س س س س س س س س س س س س سسن اجلس س س س س س س س س س س س س سسه متحس س س س س س س س س س س س س سسمادر‬

‫ب س س س س س س س س س سسه طرف س س س س س س س س س ماه م س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س سسدهر ج س س س س س س س س س سسمابر‬

‫مص س س س س س سسماب اب س س س س س سسن بن س س س س س سست الص س س س س س سسوطفى مفخ س س س س س سسر العل‬ ‫ك س س س س س س س س سسأن ب س س س س س س س س سسه فس س س س س س س س س س كس س س س س س س س س سربل م س س س س س س س س سسع عص س س س س س س س س سسمابة‬

‫وَم س س س س س س س س س س س س س نس كرم س س س س س س س س س س س س ت أحس س س س س س س س س س س س س سسمابه والعنماص س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫لس س س س س س س س س س س سسم جنس س س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س س سسن بماسس س س س س س س س س س س سسمهم ومرغس س س س س س س س س س س سسمافر‬

‫مرغ س س س س س س س س س س س سسماوير ك س س س س س س س س س س س سسمالليث الرغض س س س س س س س س س س س سسوب ج س س س س س س س س س س س سسرآءة‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س سسماعي نيس س س س س س س س س س س س س سسان ال س س س س س س س س س س س س س سسروب صس س س س س س س س س س س س س س سوابر‬

‫ي س س س س س س سسرون النس س س س س س س س خ س س س س س س سسوض النماي س س س س س س سسما الس س س س س س س س ال س س س س س س سسردى‬

‫وقتلمه س س س س س س س س س س س سسم ف س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س نع س س س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س س س سسذخمائر‬

‫فكس س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س سسمارق أردوه ف س س س س س س س س س س حوم س س س س س س س س سسة الوغس س س س س س س س سسما‬

‫وغ س س س س س س س س سسودر ف س س س س س س س س س س البوغ س س س س س س س س سسآء رجس س س س س س س س س س وغ س س س س س س س س سسمادر‬

‫ال س س س س س س س أن قض س س س س س س سوا م س س س س س سسن بعس س س س س س سسدمما قص س س س س س سسدوا القن س س س س س سسما‬ ‫وحفس س س س س س س سست بسس س س س س س س سسبط الصس س س س س س س سسوطفى زم س س س س س س س ر العس س س س س س س سسدى‬

‫وف س س س س س س س س س س ّل م س س س س س س س س س سسن الض س س س س س س س س س سسرب ال س س س س س س س س س سسدراك الب س س س س س س س س س س سواتر‬

‫وق س س س س س س س س سسد شس س س س س س س س س سسرعت فيس س س س س س س س س سسه الرم س س س س س س س س س ماح الش س س س س س س س س س سواجر‬

‫ففظ س س س س س س س س س س سّل ي س س س س س س س س س سسوض ال س س س س س س س س س سسوت تس س س س س س س س س س سسب أن س س س س س س س س س سسه‬

‫هس س س س س س س سسو الليس س س س س س س سسث أو صس س س س س س س سسقر اذا انقس س س س س س س سسض كماسس س س س س س س سسر‬

‫ويش س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س اليج س س س س س س س سسماء ل يره س س س س س س س ب ال س س س س س س س سسردى‬

‫وقس س س س س س س س سسد زاغ س س س س س س س س سست البص س س س س س س س س سسمار ب س س س س س س س س سسل والبص س س س س س س س س سسمائر‬

‫فلس س س س س س س س س س س س س س سسم أَر مكثس س س س س س س س س س س س س س سسوراً أبيس س س س س س س س س س س س س س سسدت حس س س س س س س س س س س س س س سسماته‬

‫بأش س س س س س س س س س س سسجع من س س س س س س س س س س سسه حيس س س س س س س س س س س س قس س س س س س س س س س س سّل الفظ س س س س س س س س س س سسماهر‬

‫فللس س س س س س س س س س س سسه ملقس س س س س س س س س س س سسى ف س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س سسثرى متس س س س س س س س س س س س سّنمما‬

‫عل س س س س س س س س س سسى غ س س س س س س س س س سسمارب العلي س س س س س س س س س سسما توط س س س س س س س س س سسماه ال س س س س س س س س س س سوافر‬

‫ولس س س س س س س س س س س ع س س س س س س س س س س سسمار ب س س س س س س س س س س سسمالعرى تس س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س سسمما‬

‫بس س س س س س س س س س س س سسه الرض إذ ضس س س س س س س س س س س س سسمته فيمهس س س س س س س س س س س س سسما مقس س س س س س س س س س س س سسمابر‬

‫تن س س س س س س س س س س س س س س سسوح الع س س س س س س س س س س س س س س سسمال والعس س س س س س س س س س س س س س س سوال لفق س س س س س س س س س س س س س س سسده‬

‫وتبك س س س س س س س س س س سسى ل س س س س س س س س س س سسه عي س س س س س س س س س س س س التق س س س س س س س س س س سسى والن س س س س س س س س س س سسمابر‬

‫الس س س س س س س س س أن ث س س س س س س س سسوى ل س س س س س س س سسما ج س س س س س س س سسرى قل س س س س س س س سسم القض س س س س س س س سسما‬

‫علي س س س س س س س س س س س س س س س سسه وخ س س س س س س س س س س س س س س س مانته هن س س س س س س س س س س س س س س س سسماك الق س س س س س س س س س س س س س س س سسمادر‬


‫في س س س س س س س س س س س سسما كب س س س س س س س س س س س سسدي حءزن س س س س س س س س س س س ماً علي س س س س س س س س س س س سسه تفت س س س س س س س س س س س سست‬

‫فمس س س س س س س س سسما لس س س س س س س س سسك ان ل س س س س س س س س س تتلفس س س س س س س س سسى فيس س س س س س س س سسه ع س س س س س س س سسماذر‬

‫وي س س س س س س س س س سسما ممهج س س س س س س س س س س سست ذوبس س س س س س س س س س س أسس س س س س س س س س س سسى لص س س س س س س س س س س سسمابه‬

‫وي س س س س س س سسما غم س س س س س س س سسض عينس س س س س س س س س اننس س س س س س س س س ل س س س س س س س سسك ه س س س س س س س سسماجر‬

‫ويس س س س سسما أعي س س س س س س الس س س س س سسحب اس س س س س سسعدين عل س س س س سسى البك س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س س سسدمعي م س س س س س س س س س س سسن عفظ س س س س س س س س س س سسم الرزيس س س س س س س س س س س ة غ س س س س س س س س س س سسمائر‬

‫سس س س سسلوي انتقس س س سسل جسس س س سسمي انتحس س س سسل ‪ ،‬نس س س سسومي ارت س س س ل‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س سسإن اذا نس س س س س س س س س س س س س س س سسمام الليّس س س س س س س س س س س س س س س سسون سس س س س س س س س س س س س س س س سسماهر‬

‫غرام س س س س سسي أق س س س س سسم دمع س س س س سسي انس س س س س سسجم ص س س س س سسبي انص س س س س سسرم‬

‫فمس س س س س س س سسما قلس س س س س س س سسب الضس س س س س س س سسن مس س س س س س س سسن الوج س س س س س س س د صس س س س س س س سسمابر‬

‫أي س س س س س س س سسما راكبس س س س س س س س سماً م س س س س س س س سسن ف س س س س س س س سسوق كوم س س س س س س سسماء جس س س س س س س س سسرة‬

‫ص س س س س س س س س س سرس عنمهس س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س الوجيس س س س س س س س س سسف البس س س س س س س س س سسماعر‬ ‫تق ّ‬

‫أنمهس س س س س س س س س س س س سسما علس س س س س س س س س س س س سسى قس س س س س س س س س س س س سسب النس س س س س س س س س س س س سسب ممس س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وق س س س س س س س س س سسل ودمس س س س س س س س س س سسوع العي س س س س س س س س س س س منس س س س س س س س س س سسك ه س س س س س س س س س س سوامر‬

‫أل ي س س س س س س س س س س س سسما رسس س س س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س س س آل س س س س س س س س س س س سسك قتلس س س س س س س س س س س س سوا‬

‫ولس س س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س س س س س سسرع فيمه س س س س س س س س س س س س سسم ذم س س س س س س س س س س س س سسة وأواص س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وس س س س س س س س سسبوطك عيس س س س س س س س س س الك س س س س س س س س سسون أص س س س س س س س س سسبح ثماويس س س س س س س س س ماً‬

‫عل س س س س س س س س سسى جسس س س س س س س س سسمه تع س س س س س س س س سسدو اليس س س س س س س س سسماد الض س س س س س س س س سوامر‬

‫قض س س س س س س س س س سسى ظم س س س س س س س س س سسأ وال س س س س س س س س س سسماء لل س س س س س س س س س سسوحش منمه س س س س س س س س س سسل‬ ‫وقس س س س س س س س س س س س س س س س سسد قتل س س س س س س س س س س س س س س س س سست أبن س س س س س س س س س س س س س س س س سسماؤه وحس س س س س س س س س س س س س س س س س ماته‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س س سسه وارٌد منمهس س س س س س س س س س س س س س س سسم وآخس س س س س س س س س س س س س س س سسر صس س س س س س س س س س س س س س س سسمادر‬

‫وأس س س س س س س س س س س س س س س س سرته ف س س س س س س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س س س س س س سربل والعشس س س س س س س س س س س س س س س سسمائر‬

‫وك س س س س س س س م َثّس س س س س س س س س س ف س س س س س س س س س س أرض الوطفس س س س س س س س س سسوف حرائس س س س س س س س س سسر‬

‫م س س س س س س س س س س سسن النس س س س س س س س س س س سسوة الرغ س س س س س س س س س س سسر الكس س س س س س س س س س س سرام حس س س س س س س س س س س سوائر‬

‫وتل س س س س س س س س س سسك العفيف س س س س س س س س س سسمات ال س س س س س س س س س سسذيول ذوي النمه س س س س س س س س س سسى‬

‫براقعمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما مسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلوبة والعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماجر‬

‫س س س س س س س س س س س س سوافر مس س س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س س الل بعس س س س س س س س س س س سسد منعس س س س س س س س س س س سسة‬

‫ال ب س س س س س س س س س س س س س سسأب تل س س س س س س س س س س س س س سسك الوجس س س س س س س س س س س س س س وه السس س س س س س س س س س س س س س سوافر‬

‫اذا س س س س س س س س س سسلبت منمه س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س سسماور ل س س س س س س س س س س يك س س س س س س س س سسن‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س س س س س س سسدلً إل القي س س س س س س س س س س س س س س س سسود أس س س س س س س س س س س س س س س س سسماور‬

‫ين س س س س س س س س س س س س س س سسمادين ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالءزهراء س س س س س س س س س س س س س س س سسيدة النس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫تعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال نقماسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك البل ونشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطر‬

‫هلم س س س س س س س سسي فق س س س س س س س سسد أودى بن س س س س س س س سسما ح س س س س س س س سسمادث ال س س س س س س س سسردى‬

‫وق س س س س س س س س س س س سسد حمالفتن س س س س س س س س س س س س سسما العض س س س س س س س س س س س س سسلت الفس س س س س س س س س س س س س سواقر‬

‫وك س س س س س س س م بنس س س س س س س س س سست خس س س س س س س س س سسدر كس س س س س س س س س سسماللل مصس س س س س س س س س سسونة‬

‫أكّلتمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ممهتوك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ة والسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواتر‬

‫تنس س س س س س س س س س س س س س س سسمادي أيس س س س س س س س س س س س س س س سسما جس س س س س س س س س س س س س س س سسداه ذّل عءزيءزنس س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫وح س س س س س س س س س ّل بنس س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س سسمان قبس س س س س س س س س سسل نس س س س س س س س س سسماذر‬

‫فمه س س س س س س س سسل لك س س س س س س س سسم ي س س س س س س س سسما غ س س س س س س س سسمائبي ع س س س س س س س سسن الم س س س س س س س سسى‬ ‫فتنفظ س س س س س س س س س س سسر اذ يس س س س س س س س س س س سسرى بن س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س سسوق ب س س س س س س س س س س سسءزّل‬

‫بس س س س س س س س س س س س سسه أوب س س س س س س س س س س س سسة يومس س س س س س س س س س س س س ماً فيسس س س س س س س س س س س س سسعد نس س س س س س س س س س س س سسماظر‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسث ب س س س س س س س س س س س سسما عنفس س س س س س س س س س س س سماً ويءزج س س س س س س س س س س س ر زاج س س س س س س س س س س س سسر‬


‫وان ف س س س س س س س س س سست بيس س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س سسرى وهماش س س س س س س س س س سسم‬

‫وافضس س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س سسن تثن س س س س س س س س س س س عليس س س س س س س س س س سسه النماصس س س س س س س س س س سسر‬

‫يق س س س س س س س س س سسماد عل س س س س س س س س س سسى رغس س س س س س س س س س م العل ن س س س س س س س س س سسو ف س س س س س س س س س سسماجر‬

‫ويؤسس س س س س س س سسر ف س س س س س س س س س قي س س س س س س س سسد العن س س س س س س س سسما وه س س س س س س سسو ص س س س س س س س سسماغر‬

‫م س س س س س س س س س سست العل س س س س س س س س س سسم النص س س س س س س س س س سسور يق س س س س س س س س س سسدم خمافقس س س س س س س س س س سماً‬

‫أم س س س س س س س س س س سسمام ام س س س س س س س س س س سسمام العص س س س س س س س س س س سسر وال س س س س س س س س س س سسق ظ س س س س س س س س س س سسماهر‬

‫فق س س س س س س سسد فس س س س س س سسماض بس س س س س س سسر ال س س س س س س سسور وانوطمس س س س س س س سست بس س س س س س سسه‬

‫معس س س س س س س س س س س س سسمال دي س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س فمهس س س س س س س س س س س س سسي دواث س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫ولس س س س س س س س س س س س س س س يب س س س س س س س س س س س س س س س سسق إل جماه س س س س س س س س س س س س س س س سسل متص س س س س س س س س س س س س س س س سسنٌع‬ ‫أيس س س س س س س سسما حجس س س س س س س سس ج ال س س س س س س س س العفظس س س س س س س سسمام علس س س س س س س سسى الس س س س س س س سسورى‬

‫يس س س س س س س س سسرى نفسس س س س س س س س سسه قوطس س س س س س س س سسب العل وهس س س س س س س سسو قماصس س س س س س س س سسر‬ ‫وم س س س س س س س س سسن بس س س س س س س س س سسم تح س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س سسذنوب الكبس س س س س س س س س سسماير‬

‫حس س س س س س س س س سسي بك س س س س س س س س سسم يرج س س س س س س س س و النج س س س س س س س س سسماة اذا أت س س س س س س س س سسى‬

‫بك س س س س س س س سسم عمائ س س س س س س س سسذاً فس س س س س س س س س ي س س س س س س س سسوم تبل س س س س س س س سسى السس س س س س س س س سرائر‬

‫وللعف س س س س س س س س س س س سسو يرج س س س س س س س س س س س و ع س س س س س س س س س س س سسن أبي س س س س س س س س س س س سسه وأم س س س س س س س س س س س سسه‬

‫واخ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوانه فمالفضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل واف ووافس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫عليس س س س س س س س س س سسك سس س س س س س س س س س سسلم ال س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س سسما ذر شس س س س س س س س س س سسمارق‬

‫وم س س س س س س س سسما نس س س س س س س س سسماح ف س س س س س س س س س أعلس س س س س س س س سسى الراكس س س س س س س سسة طس س س س س س س س سسمائر‬


‫الشسسيخ حسسسي بسسن ممسسد بسسن يىي س بسسن عم سران القوطيفسسي‪ .‬هسسو العسسمال الكمامسسل والمهسسذب‬ ‫الفماضل ‪ ،‬له حواشي كثية على جلة من الكتب ‪ ،‬وكمان من شعراء أهل البيت ‪.:‬‬ ‫قسسمال صسسماحب أنسوار البسسدرين ‪ :‬وقفسست لسسه بوطسسه علسسى جلسسة مسسن القصسسمائد فس الرثماء علسسى‬ ‫السسسي )ع( عقيسسب كتسسماب ) اللمهسسوف علسسى قتلسسى الوطفسسوف ( بوطسسه أيض سماً ‪ ،‬وكمان خوطسسه ف س‬ ‫غمايسسة السسودة واللحسسة ‪ ،‬ول أدرى عّمس نس روى مسسن الشسسمائخ والس العسسمال ‪ ،‬ول أقسسف علسسى تماريخ‬ ‫لوفماته ضماعف ال حسنماتنما وحسنماته‪.‬‬ ‫وقمال الشسسيخ فسسرج آل عمسران القوطيفسسي فس كتسسمابه ) تفسسة أهسسل اليسسمان فس تراجسسم علمسسماء‬ ‫آل عم سران ( مسسما نصسسه ‪ :‬رأيسست بسسط الشسسيخ حسسسي هسسذا كتسسماب ) العشسسرة الكماملسسة ( للشسسيخ‬ ‫سسسليممان السسماحوزي كتبسسه بسسأمر أسسستماذه الشسسيخ نماصسسر بسسن عبسسد السسسن النسسمامي ‪ ،‬فسسرغ مسسن كتسسمابته‬ ‫سسسنة ‪ 1142‬هس س وذكسر نسسسبه هكسسذا ‪ :‬حسسسي ابسسن ممسسد بسسن يىي س بسسن عبسسد ال س بسسن عم سران‬ ‫القوطيفي‪ .‬أقول وف الكتماب مما يدل على أنه عماش ال سنة ‪ 1186‬هس‪ .‬انتمهى‪.‬‬ ‫أمسسما صسسديقنما العماصسسر الشسسيخ علسسى منصسسور الره ون فقسسد ترج م لسسه ف س كتسسمابه ) شسسعراء‬ ‫القوطيف ( وعّد هس من شعراء القرن المادي عشر ‪ ،‬وهو وهٌم‪.‬س‬ ‫وقسمال ف س التحفسسة ‪ :‬ومسما ينماسسسب ذكسره هنسسما هسسذه الفوائسسد المهمسسة والرب ع عشسسرة عسسدداً‬ ‫ميمونماً منمهما اثنتما عشسرة فمائسدة قسد نقلتمهسما مسن خسط صسماحب التجة علسى ظمهسر كتسماب بوطسه ‪،‬‬ ‫وتماريخ كتمابته ‪ 20‬ج ‪ 2‬سنة ‪ 1147‬هس والخيتمان نقلتمهمما من خط الفماضل الشيخ حسي‬ ‫ابن التجم أدام ال تأييده‪.‬‬


‫وقمال بعدمما ذكر القصيدة الت هي ف صدر التجة مما نصه ‪:‬‬ ‫أقول ورأيت له أيضماً سوى هذه القصيدة ثلث قصسسمائد غسسرر حسسينيه ‪ :‬تمائيسة ‪ ،‬ولميّسسة‬ ‫‪ ،‬ونونّية ‪ ،‬وقد استنسختمهما عندي بط حسن‪.‬‬ ‫وهذا هو موطلع القصمائد ‪:‬‬ ‫‪ 1‬س س س س س س س خس س س س س سسذ بمالبكس س س س س سسما ‪ ،‬فمالس س س س س سسدار عس س س س س سسن عرص س س س س س ماهتما‬

‫ظع س س س س س س س س س س س س سسن النءزيس س س س س س س س س س س س س ل فماوحش س س س س س س س س س س س س سسو س س س س س س س س س س س س س سسماجماهتما‬

‫‪ 2‬س س س س س س س س س لي مصس س س س س س س سسماب مس س س س س س س سسدمع العي س س س س س س س س يسس س س س س س س سسبُل‬ ‫‪ 3‬س س س س س س س ك س س س س سسم ذا الوقس س س س سسوف عل س س س س سسى الطلل حيانس س س س س سسما‬

‫وم س س س س س سسن أي خوط س س س س س س سسب ي س س س س س س سسوهن القل س س س س س س سسب ‪ ،‬نع س س س س س س سسول‬ ‫وك س س س س س س م تن س س س س س س س سسمادي ب س س س س س س س سسما ِخ ل سوجيان س س س س س س س سسما‪ .‬انتمه س س س س س س س سسى‬

‫أقول ‪ :‬واليك رائعتي من اللت أشمار اليمهما ‪:‬‬ ‫خ س س س س س س س س س سسذ بمالبك س س س س س س س س س سسما فمال س س س س س س س س س سسدار ع س س س س س س س س س سسن عرص س س س س س س س س س ماهتما‬

‫ظعس س س س س س س س س س س س س سسن النءزي س س س س س س س س س س س س س ل فأحش س س س س س س س س س س س س س سوا سس س س س س س س س س س س س س سسماحماهتما‬

‫م س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س سسما بع س س س س س س س س سسد الني س س س س س س س س سسس تنّكس س س س س س س س س س رست‬

‫أعلممه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما وذوى نض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي نبماهت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ان عوطّل س س س س س س س س س سست تل س س س س س س س س س سسك الربس س س س س س س س س س وع قوط س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س سسما‬

‫غمس س س س س س س س س س س سسر النس س س س س س س س س س س سسمام الرف س س س س س س س س س س س د مس س س س س س س س س س س سسن بركماهتس س س س س س س س س س س سسما‬

‫ل غ س س س س س س س س س س سسرو ق س س س س س س س س س س سسد ك س س س س س س س س س س سسمانت من س س س س س س س س س س سسمازل فتي س س س س س س س س س س سسة‬

‫ح س س س س س س س س س سسمازوا المام س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س سسن جي س س س س س س س س س سسع جمهماهت س س س س س س س س س سسما‬

‫ه س س س س س س س س س س س س سسم روح ك س س س س س س س س س س س س سسل الكمائن س س س س س س س س س س س س سسمات وس س س س س س س س س س س س سسرهما‬

‫حق س س س س س س س س س س س س س س س س سماً وم س س س س س س س س س س س س س س س سسن أربماب س س س س س س س س س س س س س س س س سسما وولهت س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عس س س س س س س س س س س س س سسمائت بس س س س س س س س س س س س س سسم أيس س س س س س س س س س س س س سسدي البل فتفرق س س س س س س س س س س س س س وا‬

‫ورمتمهس س س س س س س س س س س س س س سسم أي س س س س س س س س س س س س س سسدي النس س س س س س س س س س س س س س سسوى بش س س س س س س س س س س س س س س ستماهتما‬

‫مس س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س سسد مس س س س س س س س سسما كتبس س س س س س س س سست اميس س س س س س س س سسة نس س س س س س س س سسوهم‬

‫كتبس س س س س س س س س س سماً يل س س س س س س س س س سسوح الف س س س س س س س س س سسك فس س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س سسفحماهتما‬

‫ف س س س س س س س س س سسأتى السس س س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س س سسم هن س س س س س س س س س سسماك برهوط س س س س س س س س س سسه‬

‫أهس س س س س س س س س س س س سسل النمهس س س س س س س س س س س س سسى وذوي التقس س س س س س س س س س س س سسى وثقماهتس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س س س سسأب ب س س س س س س س س س سسأن يعوط س س س س س س س س س سسي الدني س س س س س س س س س سسة ‪ ،‬س س س س س س س س س س سسمامماً‬ ‫فمهن س س س س س س س س س س سسماك ق س س س س س س س س س س سسد غ س س س س س س س س س س سسدرت أمي س س س س س س س س س س سسة بع س س س س س س س س س س سسدمما‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س سسمالنفس غيس س س س س س س س س س س س س س س س س مؤَمس س س س س س س س س س س س س س س س لس ليماهت س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫كتب س س س س س س س س س س س سوا لس س س س س س س س س س س سسه والرغس س س س س س س س س س س سسدر مس س س س س س س س س س س سسن عماداهتس س س س س س س س س س س سسما‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوقفه وموق س س س س س س س س س س س س س س س س سسف فتي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫عس س س س س س س سسدموا النصس س س س س س س سسي ول س س س س س س سسو دعس س س س س س س سست ل س س س س س س س س يأهتس س س س س س س سسما‬

‫يتواثبس س س س س س س س س س س س س س س سسون علس س س س س س س س س س س س س س س سسى النيس س س س س س س س س س س س س س س سسة أشس س س س س س س س س س س س س س س سسبمهوا‬

‫السس س س س س س س س س س س س س س س س سسماد ف س س س س س س س س س س س س س س س س س وثبماهتس س س س س س س س س س س س س س س س سسما وثبماهتس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫شس س س س س س س س س س س س س س سّم الن س س س س س س س س س س س س س سسوف كريس س س س س س س س س س س س س س ة أحس س س س س س س س س س س س س س سسمابم‬

‫حلّ س س س س س س س س س س س سوا مس س س س س س س س س س س سسن العليس س س س س س س س س س س سسما علس س س س س س س س س س س سسى ذرواهتس س س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س س سسن بينمه س س س س س س س س س س سسم س س س س س س س س س س س سسبط الن س س س س س س س س س س سسب ب س س س س س س س س س س سسوجمهه‬

‫يمس س س س س س س س س سسي حس س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س سسدين النيس س س س س س س س س سسف بعءزم س س س س س س س س س ة‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س سسيمما النب س س س س س س س س س س س س س س سسوة ح س س س س س س س س س س س س س س سسمائءزاً قس س س س س س س س س س س س س س س سسمماهتما‬ ‫تك س س س س س س س س س سسي السس س س س س س س س س س سسود الربس س س س س س س س س س د ف س س س س س س س س س س س غمابماهت س س س س س س س س س سسما‬


‫حس س س س س س س س س س س س س سست قضس س س س س س س س س س س س س سسى والكمائنس س س س س س س س س س س س س سسمات بأسس س س س س س س س س س س س س سسرهما‬

‫تتل س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ممامس س س س س س س س س س س س س س س س سسد ذاتس س س س س س س س س س س س س س س س سسه وص س س س س س س س س س س س س س س س سسفماهتما‬

‫ذا غلّس س س س س س س س س س سسه ل س س س س س س س س س س س يوطس س س س س س س س س س سسف لهس س س س س س س س س س سسب حره س س س س س س س س س س ما‬

‫ف س س س س س س س س س ك س س س س س س س س سربل مس س س س س س س س سسن مس س س س س س س س سسماء عس س س س س س س س سسذب فراهتس س س س س س س س سسما‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س الرض ع س س س س س س س س س س س س سسماٍر والس س س س س س س س س س س س س سسمماء توّدل س س س س س س س س س س س س سسو‬

‫وارت س س س س س س س س س س س س س س س س ه أوض س س س س س س س س س س س س س س س سسمته ف س س س س س س س س س س س س س س س س س همالهتس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫تبك س س س س س س س س س سسي لس س س س س س س س س سسه عي س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسحمائب حس س س س س س س س س س سسرة‬

‫وت س س س س س س س س س س س سسوّد ل س س س س س س س س س س س س سسو تروي س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س س سسن قوطراهت س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وبك س س س س س س س س س س سسى ل س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س سسبيت الع س س س س س س س س س س سستيق وزمس س س س س س س س س س س ءزم‬

‫والعش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سران وم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن عل عرفماهتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫لف س س س س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س س س س سسه وه س س س س س س س س س س س و الءزب س س س س س س س س س س س ر وَمس س س س س س س س س س س س نس اذا‬

‫عس س س س س س س س س س س سّد الك س س س س س س س س س س سسمارم ك س س س س س س س س س س سسمان م س س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س س سسماداهتما‬

‫لف س س س س س س س س سسي ومس س س س س س س س سسما ي س س س س س س س س سسدي التلّمهس س س س س س س س س س فس والس س س س س س س س س سسى‬

‫لف س س س س س س س س س س سست قريس س س س س س س س س س س ش الرغ س س س س س س س س س س سسروا ب س س س س س س س س س س سسن كمماهت س س س س س س س س س س سسما‬

‫دفس س س س س س س س س س س س س س سسماع معضس س س س س س س س س س س س س س سسلمهما وحمامس س س س س س س س س س س س س س سسل ثقلمهس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وملذه س س س س س س س س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدعو ف س س س س س س س س س س س س س س س س أزمماهت س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفيهما ون س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذيرهما وخوطيبمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أن نس س س س س س س س س سسماب خوطس س س س س س س س س سسب بس س س س س س س س س سسل إمس س س س س س س س س سسمام صس س س س س س س س س سسلهتما‬

‫ض س س س س س س س س س س س س س س س هس خيس س س س س س س س س س س س س س س سسل العس س س س س س س س س س س س س س س سسداة بعس س س س س س س س س س س س س س س سسدوهما‬ ‫أتر ّ‬

‫والفت س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه لس س س س س س س س س س س س س س س س سسه وعفظ س س س س س س س س س س س س س س س س سسم جنماهتس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫***‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س سسما راكبس س س س س س س س س س س س س س سماً هت س س س س س س س س س س س س س سسوي ب س س س س س س س س س س س س س سسه مس س س س س س س س س س س س س س سوارة‬

‫توطس س س س س س س س س س س سسوي سس س س س س س س س س س س سسمهوب الرض ف س س س س س س س س س س س س فلواهتس س س س س س س س س س س سسما‬

‫ع س س س س س س س س س س س س سّرج عل س س س س س س س س س س س س سسى ق س س س س س س س س س س س س سسب الن س س س س س س س س س س س س سسب بوطيبس س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وانس س س س س س س س س سسع السس س س س س س س س س سسي ونس س س س س س س س سسمادي ف س س س س س س س س س س حجراهتس س س س س س س س س سسما‬

‫ق س س س س س س س س س سسل ي س س س س س س س س س سسما رس س س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س س آل س س س س س س س س س سسك قتل س س س س س س س س س سوا‬

‫لس س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س سسرع ح س س س س س س س س س سسق الس س س س س س س س س س س فس س س س س س س س س س س حرمماهت س س س س س س س س س سسما‬

‫هس س س س س س س س س س س س س س س سسذا حبيبس س س س س س س س س س س س س س س سسك بس س س س س س س س س س س س س س س سسمالعراء ورأسس س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫حلس س س س س س س س س س س س سست أميس س س س س س س س س س س س سسة ف س س س س س س س س س س س س س رفيس س س س س س س س س س س س سسع قنماهتس س س س س س س س س س س س سسما‬

‫هس س س س س س س س س س س س س سسذا حبيب س س س س س س س س س س س س س سسك بس س س س س س س س س س س س س سسمالوطفوف م س س س س س س س س س س س س س سسدلً‬

‫مس س س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س س جنس س س س س س س س س س س سسدلما وح س س س س س س س س س س س ّر صس س س س س س س س س س س سسفماهتما‬

‫واهت س س س س س س س س س س س س س سسف بفماطم س س س س س س س س س س س س س سسة البت س س س س س س س س س س س س س سسول مبلّرغ س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س س س س سسما حس س س س س س س س س س س س س سّل فس س س س س س س س س س س س س س أبنمائمه س س س س س س س س س س س س سسما وبنماهت س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫كس س س س س س س س س سسم ذا الوقس س س س س س س س سسوف علس س س س س س س س س سسى الطلل حيانس س س س س س س س س سسما‬

‫وكس س س س س س س س س س س س س م تنس س س س س س س س س س س س س س سسمادي بس س س س س س س س س س س س س س سسما خل وجيانس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س س سسما أن س س س س س س س س س س سست أول م س س س س س س س س س س سسن ب س س س س س س س س س س سسمانت أحبت س س س س س س س س س س سسه‬

‫فب س س س س س س س س س سسمات وه س س س س س س س س سسو ش س س س س س س س س س سسجّي القل س س س س س س س س س سسب ولمان س س س س س س س س س سسما‬

‫وللشيخ حسي بن ممد بن يىي بن عمران القوطيفي ‪:‬‬

‫ت تعمهس س س س س س سسده‬ ‫أيس س س س س س سسن الس س س س س س سسبيب الس س س س س س سسذي قس س س س س س سسد كن س س س س س س س َ‬

‫وس س س س س س س س س سسماكن ال س س س س س س س س س سسدار ع س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س سسماحماهتما بمان س س س س س س س س س سسما‬


‫كأنس س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س س تكس س س س س س س س س س س سسن مس س س س س س س س س س س سسأوى لنقوطس س س س س س س س س س س سسع‬

‫وكمه س س س س س س س س س س سسف أم س س س س س س س س س س سسن يفي س س س س س س س س س س سسد اليس س س س س س س س س س س س أزممان س س س س س س س س س س سسما‬

‫او لس س س س س س س س س تك س س س س س س س سسن أهلمه س س س س س س س سسما قوط س س س س س س س سسب الوجس س س س س س س س ود ول‬

‫سس س س س س س س س س س سسحماب جس س س س س س س س س س سسود يفيس س س س س س س س س س سسد الرفس س س س س س س س س س د هتمانس س س س س س س س س س سسما‬

‫بيس س س س س س س س س س س س س س س سسوهتم بفنس س س س س س س س س س س س س س س سسون الس س س س س س س س س س س س س س س سسذكر مفعم س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫كس س س س س س س س س سسم قسس س س س س س س س س سسموا الليس س س س س س س س س سسل تسس س س س س س س س س سسبيحماً وقرآنس س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س البس س س س س سسؤس شس س س س س سسوس وف س س س س س جنس س س س س سسح الفظلم لس س س س س سسم‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال تفظنمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم اذ ذاك رهبمانس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫لس س س س س س س س س ت س س س س س س س سسدر وي س س س س س س سسك أن الق س س س س س س س سسوم حس س س س س س س س سّل ب س س س س س س س سسم‬

‫ب أصس س س س س س س س س س س سّم ب س س س س س س س س س س سسه الن س س س س س س س س س س سسماعون آذان س س س س س س س س س س سسما‬ ‫خوطس س س س س س س س س س س س ٌ‬

‫م س س س سسما بي س س س س س م س س س سسن س س س س سسيَم خس س س س سسفماً أو س س س س سسقي جرعس س س س ماً‬

‫ذعس س س س س س س س س س سسماف س س س س س س س س س س س سّم ال س س س س س س س س س س س أن حينس س س س س س س س س س سسه حمانس س س س س س س س س س سسما‬

‫فأص س س س س س س س س س س س س س س س س سسبحوا ل ت س س س س س س س س س س س س س س س س سسرى إل مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماكنمهم‬

‫ل س س س س س س س س يبس س س س س س س سسق منمهس س س س س س س سسما صس س س س س س س سسروف الس س س س س س س سسدهر تبيمانس س س س س س س سسما‬

‫وبي س س س س س س س س مس س س س س س س سسن ذهب س س س س س س س سوا أيس س س س س س س سسدي سس س س س س س س سسبما وغ س س س س س س سسدوا‬

‫ملئي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س بأقص س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الرض بل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدانما‬

‫لك س س س س س س س س س س س س س سسن أعفظممه س س س س س س س س س س س س س سسما خوطب س س س س س س س س س س س س س سسما وأففظعمه س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫رزءاً يؤجس س س س س س س س س س س س س ج ف س س س س س س س س س س س س س س الحشس س س س س س س س س س س س س سسماء نيانس س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫يس س س س س س س س سسما صس س س س س س س س سسماح حمادثس س س س س س س س سسة الوط س س س س س س س س سسف ال س س س س س س س س سست ملت‬

‫قل س س س س س س س س س س س س سسوب ك س س س س س س س س س س س س سسل ذوي الي س س س س س س س س س س س س سسمان احءزان س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ل س س س س س س س س أنس س س س س س س سسس فيس س س س س س س سسه السس س س س س س س سسي الوطمهس س س س س س س سسر مدقس س س س س س س سسة‬

‫ي فرس س س س س س س س س س س س س س س س مانما وركبمانس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫بس س س س س س س س س س س س س س س سسه العس س س س س س س س س س س س س س س سسماد ّ‬

‫ي س س س س س س س س س سسدعو النص س س س س س س س س س سسي بقل س س س س س س س س س سسب غي س س س س س س س س س س من س س س س س س س س س سسذعٍر‬

‫ولس س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س سسد َثّس س س س س س س س س س س س س س انص س س س س س س س س س س س س سسماراً وأعوان س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ق س س س س س س س س س سسوم اذا الش س س س س س س س س س سسر أب س س س س س س س س س سسدى نماج س س س س س س س س س سسذيه ل س س س س س س س س س سسم‬

‫طس س س س س س س س س س س س س س س سسماروا الي س س س س س س س س س س س س س س سسه زراف س س س س س س س س س س س س س س سسمات ووحس س س س س س س س س س س س س س س دانما‬

‫س س س س س س س س س سسوى بني س س س س س س س س سسه الك س س س س س س س س سرام الرغ س س س س س س س س سّر م س س س س س س س س سسع نف س س س س س س س س سسر‬

‫بن س س س س س س س س س س س س س أبيس س س س س س س س س س س س سسه عل س س س س س س س س س س س س سوا شس س س س س س س س س س س س سسيبماً وش س س س س س س س س س س س سسبمانما‬

‫ل يسس س س س س س س س س س س س سسألون أخس س س س س س س س س س س س سسماهم حي س س س س س س س س س س س س س ينس س س س س س س س س س س س سسدبم‬

‫ف س س س س س س س س س النمائب س س س س س س س سسمات عل س س س س س س س سسى م س س س س س س س سسما ق س س س س س س س سسمال برهمان س س س س س س س سسما‬

‫كس س س س س سسم فيمهس س س س س سسم ف س س س س س س لفظس س س س س سسى اليجس س س س س سسماء مس س س س س سسن بوطس س س س س سسل‬

‫مث س س س س س س س س س سسل العفرن س س س س س س س س س ما اذا م س س س س س س س س س سسما هيس س س س س س س س س س سَ ج غض س س س س س س س س س سسبمانما‬

‫بي س س س س س س س س س س س س سسض بإي س س س س س س س س س س س س سسمانم زرق النص س س س س س س س س س س س س سسمال وفس س س س س س س س س س س س س‬

‫رؤوسس س س س س س س س س س س سسمهم لمع س س س س س س س س س س س سسمات ال س س س س س س س س س س س سسبيض تيجمان س س س س س س س س س س س سسما‬

‫شس س س س س س س س س س س س س س سّم الن س س س س س س س س س س س س س سسوف بمالي س س س س س س س س س س س س س سسل خض س س س س س س س س س س س س س سسمارمة‬

‫تس س س س س س س س س س س سسمالم ف س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س سسمال الس س س س س س س س س س س سسروع عقبمانس س س س س س س س س س س سسما‬

‫ص س س س س س س س س سسليل بي س س س س س س س س سسض الواض س س س س س س س س سسي عن س س س س س س س س سسدهم نرغس س س س س س س س س سٌم‬ ‫ل س س س س س س س س س سسول القض س س س س س س س س س سسماء لفنس س س س س س س س س س سوا م س س س س س س س س س سسن بس س س س س س س س س س سسمالتمهم‬

‫ويسس س س س س س س س س س س س س س سسبون القنس س س س س س س س س س س س س س سسما الوط س س س س س س س س س س س س س س سّي ريمانس س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫جي س س س س س سسش الض س س س س س سسلل ك س س س س س سسأن الي س س س س س سسش م س س س س س سسما كمان س س س س س سسما‬

‫ح س س س س س س سست فنس س س س س س س سوا فس س س س س س س س م س س س س س س سسمان الوط س س س س س س سسف تس س س س س س س سسبمهم‬

‫عق س س س س س س س س س س س س س س س سسداً تب س س س س س س س س س س س س س س س سسدد يماقوتس س س س س س س س س س س س س س س س ماً ومرجمان س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬


‫ب س س س س س س س س س س سسماعوا نفوسس س س س س س س س س س سسمهم ل س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س سسل غض س س س س س س س س س س سسبوا‬

‫لجل س س س س س س س س س س س س س س سسه فحب س س س س س س س س س س س س س س سسماهم من س س س س س س س س س س س س س س سسه رضس س س س س س س س س س س س س س س وانما‬

‫ففظ س س س س س س س س س سسل ف س س س س س س س س س سسرداً أخ س س س س س س س س س سسو العلي س س س س س س س س س سسماء واح س س س س س س س س س سسدهما‬

‫قوط س س س س س س س س سسب ال س س س س س س س س سسورى منب س س س س س س س س سسع الس س س س س س س س س س سرار مولن س س س س س س س س سسما‬

‫حس س س س س س س س سسمامي القيقس س س س س س س س سسة ممس س س س س س س س سسود الوطريقس س س س س س س س سسة انسس س س س س س س س سسما‬

‫ن الليق س س س س س س س س س سسة ب س س س س س س س س س سسل أعل س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س سسورى ش س س س س س س س س س سسمانما‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س سسأب الدني س س س س س س س س س س س س س سسة أن ت س س س س س س س س س س س س س سسدنو الي س س س س س س س س س س س س س سسه وان‬

‫يعوطس س س س س س س سسي القيس س س س س س س سسماد إل س س س س س س س س مس س س س س س س سسن عمهس س س س س س س سسده خمانس س س س س س س سسما‬

‫فل س س س س س س س سسم أج س س س س س س س سسد ق س س س س س س س سسط مكث س س س س س س س سسوراً وق س س س س س س سسد قتل س س س س س س س سست‬

‫ح س س س س س س س س س سسماته وه س س س س س س س س سسو يب س س س س س س س س س سسدي ابش س س س س س س س س س سسر ج س س س س س س س س س سسذلنما‬

‫ح س س س س س س سست ه س س س س س س سسوى ف س س س س س س س س ث س س س س س س سسرى البوغس س س س س س سسآء تس س س س س س س سسبه‬

‫فس س س س س س س س س الرض وه س س س س س س سسو يف س س س س س س س سسوق النج س س س س س س س سسم كيوان س س س س س س س سسما‬

‫تض س س س س س س س س س س س س سسمه الرض ض س س س س س س س س س س س س سّم الس س س س س س س س س س س س س سستمهمام ب س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ف علي س س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س س سستب أكفمان س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ح س س س س س س س س س س سست تلس س س س س س س س س س س س ّ‬

‫والل س س س س س س س س س س س س س س سسة الس س س س س س س س س س س س س س س سسمحة الرغس س س س س س س س س س س س س س س سراء خماوي س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫عروش س س س س س س س س س س س س سسمهما تبكس س س س س س س س س س س س س سسه وج س س س س س س س س س س س س س داً وأشس س س س س س س س س س س س س سسجمانما‬

‫يبك س س س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س سسده الس س س س س س س س س س س سسمامي ون س س س س س س س س س سسمائله‬

‫والليس س س س س س س س س س سسل يبكيس س س س س س س س س س سسه كس س س س س س س س س س سسم احيس س س س س س س س س س سسماه أحيمانس س س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س س س س س س سسما راكب س س س س س س س س س س سماً يقوط س س س س س س س س س س سسع البي س س س س س س س س س س سسدا بل ممه س س س س س س س س س س سسل‬

‫يوط س س س س س س س س س س س س س سسوي المه س س س س س س س س س س س س س سسمامه آجمام س س س س س س س س س س س س س سسما وغيوطمان س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ان جئ س س س س س س سست طيب س س س س س س سسة عس س س س س س س سّءز الوطمه س س س س س س سسر أحس س س س س س س سَد فس س س س س س س س‬

‫بنيس س س س س س س س س س س سسه بس س س س س س س س س س س سسل ع س س س س س س س س س س س سّءز عس س س س س س س س س س س سسدنمانما وقحوطمانس س س س س س س س س س س سسما‬

‫أنت س س س س س س س سسم لي س س س س س س س سسوث ال س س س س س س س سسوغى فس س س س س س س س س ي س س س س س س س سسوم معركس س س س س س ة‬

‫فكي س س س س س س س س س س س س س سسف أوليتم س س س س س س س س س س س س س سسوه الي س س س س س س س س س س س س س سسوم خ س س س س س س س س س س س س س سسذلنما‬

‫وليتك س س س س س س س س س س سسم ي س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س سسماعي الن س س س س س س س س س س س سءزال ويس س س س س س س س س س سسما‬ ‫قس س س س س س س سسد اخرجس س س س س س س وا بع س س س س س س سسد أم س س س س س س س سٍن م س س س س س س سسن عق س س س س س س سسمائلمهم‬

‫غل س س س س س س س س س س سسب الرج س س س س س س س س س س مال اغثت س س س س س س س س س س سسم ثّ س س س س س س س س س س س نس س س س س س س س س س س سوانما‬ ‫اسس س س س س س س سسرى كمثس س س س س س س سسل قوط س س س س س س س سماً قس س س س س س س سسد ري س س س س س س س ع وس س س س س س س سسنمانما‬

‫م س س س س س س س س س س س سسما بيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماحبة لل س س س س س س س س س س س سسذيل نمادب س س س س س س س س س س س سسة‬

‫بمالويس س س س س س س س س س س س س س سسل ملن س س س س س س س س س س س س س س سسة وجس س س س س س س س س س س س س س س داً وأحءزان س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ت ال س س س س سسدهر فس س س س س س عض س س س س سسدي‬ ‫ت س س س س سسدعو أي س س س س سسما جس س س س س سُد فس س س س س س ّ‬

‫وث س س س س س س س س س س س ّل عرشس س س س س س س س س س س ي وأوهس س س س س س س س س س س ى من س س س س س س س س س س سسه أركمان س س س س س س س س س س سسما‬

‫يبك س س س س س س س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س س س س س س س سسه الل العل س س س س س س س س س س س س س س سسوي قماطب س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وق س س س س س س س س س سسل تركس س س س س س س س س ت سس س س س س س س س س س س سريماً م س س س س س س س س س س سسن سس س س س س س س س س س س سراتكم‬

‫والرض حءزنس س س س س س س س س س س س ماً علي س س س س س س س س س س س سسه ص س س س س س س س س س س س سسلدهما لن س س س س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س س س سسدل ف س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س سوامي البي س س س س س س س س س س سسد ظمآن س س س س س س س س س س سسما‬

‫ت بكس س س س س س س سسم ف س س س س س س س س منعس س س س س س س سسة وعل‬ ‫يس س س س س س س سسما جس س س س س س س سسد كن س س س س س س س س ُ‬

‫اج س س س س س س س س س س سّر ف س س س س س س س س س س س عرص س س س س س س س س س س مات الفخس س س س س س س س س س سسر أردانس س س س س س س س س س سسما‬

‫ه س س س س س س س س س س سسذا حبيب س س س س س س س س س س سسك ع س س س س س س س س س س سسمار ب س س س س س س س س س س سسمالعراء لق س س س س س س س س س س سسى‬

‫ض ج س س س س س س س س س سسرد ال س س س س س س س س س سسذاكي من س س س س س س س س س سسه جثممان س س س س س س س س س سسما‬ ‫ت س س س س س س س س س سسر ّ‬

‫ي س س س س س س س س س سسما ج س س س س س س س س س سسد لس س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س س سسرع أع س س س س س س س س س سسدانما قرابتن س س س س س س س س س سسما‬

‫بس س س س س س س س س س سسمائت اميس س س س س س س س س س سسة بمالس س س س س س س س س س س سران بس س س س س س س س س س سسل ترب س س س س س س س س س س ت‬

‫منك س س س س س س سسم ب س س س س س س سسل الق س س س س س س سسرب م س س س س س س سسن علي س س س س س س سسماك اقص س س س س س س سسمانما‬

‫أيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديمهم ولق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ذلً وحرممانس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬


‫واس س س س س س س س س س س س س سستبدلوا ب س س س س س س س س س س س س سسدى اليمان س س س س س س س س س س س س سسما كفران س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫تبس س س س س س س س س س س سماً ل س س س س س س س س س س سسم قوطعس س س س س س س س س س س سوا أرح س س س س س س س س س س ماممهم وبرغس س س س س س س س س س س سوا‬ ‫وخماصس س س س س س س س س س س س س س س سسموا ال س س س س س س س س س س س س س س س س اذبس س س س س س س س س س س س س س س سسماؤا بوبق س س س س س س س س س س س س س س س سٍة‬

‫وصس س س س س س س س سسفقة أورثس س س س س س س س س ت فس س س س س س س س س س الش س س س س س س س س سسر خسس س س س س س س س س سرانما‬

‫لعس س س س س س س س س س س س س س س س سسل رحس س س س س س س س س س س س س س س س ة ربس س س س س س س س س س س س س س س س س أن تس س س س س س س س س س س س س س س س سسداركنما‬

‫بص س س س س س س س سسماحب العص س س س س س س س سسر أعل س س س س س س س سسى الل س س س س س س س سسق برهمان س س س س س س س سسما‬

‫ف بس س س س س س س س سسه بس س س س س س س س سسأس الس س س س س س س س سسذين برغ س س س س س س س س سوا‬ ‫حس س س س س س س س سست نك س س س س س س س س س ّ‬

‫ويل الرض أمن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً ثّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ايمان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ي س س س س س سسما ب س س س س س سسن الرغوط س س س س س سسماريف والس س س س س س سسمادات م س س س س س سسن مض س س س س س سسر‬

‫والصس س س س س س س س س س س س س س سسدرين شس س س س س س س س س س س س س س سسبما النس س س س س س س س س س س س س س سسدي ريمانس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ت ش س س س س س س سسماهد ي س س س س س س سسوم الوط س س س س س س سسف رزئك س س س س س س سسم‬ ‫ل س س س س س س سسو كنس س س س س س س س ُ‬

‫مس س س س سسن كس س س س سسل اشس س س س سسوس مس س س س سسن ذي الس س س س سسد ) عمرانس س س س سسما (‬

‫الق س س س س س س س س س س س س س س س سسمادحي زن س س س س س س س س س س س س س س س ماد ال س س س س س س س س س س س س س س س سسد دأب س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫كس س س س س س س س س س سسم أوق س س س س س س س س س سسدوا القس س س س س س س س س س سسرى والس س س س س س س س س س سسروع نيانس س س س س س س س س س سسما‬

‫نفس س س س س س س س س س سسديكم ولقس س س س س س س س س س سسد ق س س س س س س س س س س سّل الفس س س س س س س س س س سسداء لكس س س س س س س س س س سسم‬

‫من س س س س س س س س س س س س س س س سسما ونبس س س س س س س س س س س س س س س س سسذل أرواح س س س س س س س س س س س س س س س س سماً وأبس س س س س س س س س س س س س س س س سسدانما‬

‫لك س س س س س س س س س سسن ت س س س س س س س س س سسأخر حفظ س س س س س س س س س سسي فألتج س س س س س س س س س سسأت ال س س س س س س س س س س‬

‫م س س س س س س س س س سسديكم فس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسورى سس س س س س س س س س س سراً واعلن س س س س س س س س س سسما‬

‫وازنس س س س س س س س ت م س س س س س س س سسما ق س س س س س س س سسماله عب س س س س س س س سسد الس س س س س س س س سسي أب س س س س س س س سسو‬

‫ذئس س س س س س س س سسب )‪ (1‬ف س س س س س س س سسأعجءز فيمس س س س س س س س سسما ق س س س س س س س سسمال س س س س س س س س سسحبمانما‬

‫) عج س س س س س س س سسم الوطل س س س س س س س سسول س س س س س س س س سسقماك ال س س س س س س س سسدمع هتمان س س س س س س س سسما‬

‫م س س س سسما أففظ س س س سسع الوط س س س سسب ل س س س سسو افص س س س سسحت م س س س سسما كمان س س س سسما (‬

‫فصس س س س س س س س س س سسرغتمهما بنس س س س س س س س س س سست فكس س س س س س س س س س سسر يسس س س س س س س س س س سستمّد بس س س س س س س س س س سسما‬

‫حسس س س س س سسي مس س س س س سسن فضس س س س س سسلكم ف س س س س س س الشس س س س س سسر احسس س س س س سسمانما‬

‫والوالس س س س س س س س س س س س س س سسدين بكس س س س س س س س س س س س س س سسم أرجس س س س س س س س س س س س س س و نماهتمس س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫واس س س س س س س س س س س س س س س سستميح ل س س س س س س س س س س س س س س سسم عف س س س س س س س س س س س س س س سسواً وغفران س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫والهس س س س س س س س سسل والصس س س س س س س س سسحب ث س س س س س س س س س التس س س س س س س س سسمابعي لكس س س س س س س س سسم‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن البي س س س س س س س س س س س س س س س سسة اخوانس س س س س س س س س س س س س س س س س سماً وجيان س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫اشس س س س س س س سسكوا لكس س س س س س س سسم مس س س س س س س سسس ض س س س س س س س سٍر قس س س س س س س سسد تكس س س س س س س سسأدن‬

‫م س س س س س س س س س س س س س سسما أن اطي س س س س س س س س س س س س س سسق ل س س س س س س س س س س س س س سسه حلً اذا حمان س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ف س س س س س س س سسمانتم خيس س س س س س س س س م س س س س س س س سسن يش س س س س س س س سسى واكس س س س س س س سسرم َمس س س س س س س س س نس‬

‫ُيرجس س س س س س س س س س س ى وك س س س س س س س س س م بك س س س س س س س س س س س سُم الرح س س س س س س س س س س ن نمان س س س س س س س س س س سسما‬

‫صس س س س س س س س سسلى اللس س س س س س س س سسه عليكس س س س س س س س سسم كلمس س س س س س س س سسما صس س س س س س س س سسدحت‬

‫قمري س س س س س س س س س ةٌ وعل س س س س س س س س س سست فس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسدوح اغص س س س س س س س س س سسمانما‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س يعن به الشماعر الكبي عبد السي أبو ذئب التوف سنة ‪ 1151‬هس الذي مرت ترجته فمان الشماعر جماراه علسسى‬ ‫قصيدته الت تدون موطلعمهما ف البيت الثمان‪.‬‬


‫الشيخ محمد مهدي الفتوني‬ ‫المتوفى ‪1190‬‬ ‫تف س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س سسى ومه س س س س س س س س ول ال س س س س س س س س سسدمع يفظمه س س س س س س س س سسره‬

‫والس س س س س س س سسقم يثب س س س س س س سست م س س س س س س سسما ق س س س س س س سسد ص س س س س س س سسرت تنك س س س س س س سسره‬

‫ه س س س س س س س س س سسذا فس س س س س س س س س س سؤادك أض س س س س س س س س س سسحى ال س س س س س س س س س سسم يؤنس س س س س س س س س س سسه‬

‫وذاك طرفس س س س س س س س س س س ك أمس س س س س س س س س س س سسى الن س س س س س س س س س س سسوم يض س س س س س س س س س س سسجره‬

‫هتفس س س س س س س س س س س سسو إل س س س س س س س س س س س س ربس س س س س س س س س س س ع دار بس س س س س س س س س س س سسمان آهلمهس س س س س س س س س س س سسما‬

‫فمالصس س س س س س س س س س س س س سسب تفس س س س س س س س س س س س س سسوه والسس س س س س س س س س س س س س سسلوان هتجس س س س س س س س س س س س س سسره‬

‫وان ج س س س س س سسرى ذك س س س س س ر َم س س س س س س نس ح س س س س س سّل العقي س س س س س سسق ج س س س س س سسرى‬

‫ل س س س س س س س س س سسذكرهم م س س س س س س س س س سسن عقي س س س س س س س س س سسق ال س س س س س س س س س سسدمع أح س س س س س س س س س سسره‬ ‫يش س س س س س س س سسكو الفظم س س س س س س س سسما وح س س س س س س س ديث ال س س س س س س س سسمال ينش س س س س س س س سسره‬

‫فق س س س سسف عل س س س سسى الوط س س س سسف واس س س س سسع ص س س س سسوت ص س س س سسمارخمهم‬ ‫ون س س س س س س س س س س سسماِد بمالوي س س س س س س س س س س سسل ف س س س س س س س س س س س س أرج س س س س س س س س س س س مائه حءزن س س س س س س س س س س س ماً‬ ‫وأم س س س س س س سسءزج دم س س س س س س سسماء دم س س س س س س سسوع العيس س س س س س س س م س س س س س س سسن دممه س س س س س س سسم‬

‫فليس س س س س س س س س س س سسس يمس س س س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س س س سسن عس س س س س س س س س س س سسمان تص س س س س س س س س س س س سّب ه س‬ ‫لي ي س س س س س س س س س س س س سسوم س س س س س س س س س س س س س سسوى ذا الي س س س س س س س س س س س س سسوم ت س س س س س س س س س س س س سسذخره‬

‫فق س س س س س س سسد ه س س س س س س سسوى ركس س س س س ن دي س س س س س س سسن الس س س س س س س س واندرس س س س س س س ت‬ ‫وق س س س س س س س سسد خل م س س س س س س س س سسن رس س س س س س س س س ول الس س س س س س س س س س مس س س س س س س س س سسجده‬

‫ربس س س س س س س س س س س وعه واختف س س س س س س س س س س سسى فس س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س سستب نّيس س س س س س س س س س س س ه س‬ ‫لفق س س س س س س س س س س س س س س س س سسده ونع س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه الي س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم من س س س س س س س س س س س س س س س س سسبه‬

‫يس س س س س س سسما سس س س س س س سسيدي يس س س س س س سسما رس س س س س س س ول ال س س س س س س س قس س س س س س سسم لس س س س س س سستى‬

‫ف س س س س س س س الل فس س س س س س سسوق الس س س س س س سسذي قس س س س س س سسد كنس س س س س س سست ت س س س س س س سسبه‬

‫ه س س س س س س س س س س س سسذا علس س س س س س س س س س س س سٌي نفس س س س س س س س س س س س سوا عن س س س س س س س س س س س سسه خلفت س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وأنك س س س س س س س س س س سسر الن س س س س س س س س س س سسص في س س س س س س س س س س سسه من س س س س س س س س س س سسك منك س س س س س س س س س س سسره‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س سسمادوه ن س س س س س س س س س س س س س س سسو فلن ك س س س س س س س س س س س س س س سسي يب س س س س س س س س س س س س س س سسمايعه‬

‫ب س س س س س س س س س سسمالكره من س س س س س س س س س سسه وأي س س س س س س س س س سسدي ال س س س س س س س س س سسور تقمه س س س س س س س س س سسره‬

‫م س س س سسن أج س س س سسل ذاك قض س س س سسى ب س س س سسما الس س س س سسيف مض س س س سسوطمهداً‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س س س سسبيه وقض س س س س س س س س س س س س س س س سسى بمالس س س س س س س س س س س س س س س س سسم ش س س س س س س س س س س س س س س س سّب ه س‬

‫كس س س س س س س س س سسأنه ل س س س س س س س س س س يكس س س س س س س س س سسن صس س س س س س س س س سسنو النس س س س س س س س س سسب ول س س س س س س س س‬

‫يك س س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س س سسن الرج س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س سسماريه يوطمه س س س س س س س س س س سسره‬


‫تل س س س س س س س س س س س سسك فماطم س س س س س س س س س س س سسة لس س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س سسرع حرمتمه س س س س س س س س س س س سسما‬

‫مس س س س س س س س سسن دق ضس س س س س س س س سسلعمهما لس س س س س س س س سسما بمالبس س س س س س س س سسماب يكسس س س س س س س س سسره‬

‫وذا حسس س س س س س س س س س س س س س س س س سسينك مقتس س س س س س س س س س س س س س س س س سسول بل سس س س س س س س س س س س س س س س س س سسبب‬

‫مبضس س س س س س س س س س س س س س س سسع السس س س س س س س س س س س س س س س سسم داميس س س س س س س س س س س س س س س سسه معفس س س س س س س س س س س س س س س سسره‬

‫ص س س س س س س س س س سسدوه ع س س س س س س س س س سسن ورد م س س س س س س س س س سسماء م س س س س س س س س س سسع تققمه س س س س س س س س س سسم‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسأن وال س س س س س س س س س س س س س س س س سسده ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسورود ك س س س س س س س س س س س س س س س س سسوثره‬

‫فب س س س س س سسمارز القس س س س س س سسوم يس س س س س س سسروي السس س س س س س سسيف م س س س س س سسن دممه س س س س س سسم‬

‫والرم س س س س س س س س س س س س س س ح ي س س س س س س س س س س س س س س سسورده فيمه س س س س س س س س س س س س س س سسم ويص س س س س س س س س س س س س س س سسدره‬

‫ك س س س س س س س س س س س سسمالليث يف س س س س س س س س س س س سستس الفرسس س س س س س س س س س س س مان عمابس س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ول س س س س س س س س س س تك س س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س س سسثرة الع س س س س س س س س س س سسداء ت س س س س س س س س س س سسذعره‬

‫وخس س س س س س س س س س س س س س ّر للرض مرغش س س س س س س س س س س س س س سسيماً علي س س س س س س س س س س س س س سسه ب س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫أصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيب بمالسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيف وآراه معّف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرسه‬

‫فجس س س س س س سسماءه الشس س س س س س سسمر يسس س س س س س سسعى وه س س س س س س و ف س س س س س س س شس س س س س س سسرغل‬

‫بنفس س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س سسه َمس س س س س س س س س س س نس عن س س س س س س س س س سسه يءزج س س س س س س س س س ره‬

‫فم س س س س س س س س سسذ رأت زين س س س س س س س س سسب ش س س س س س س س س سراً عل س س س س س س س س سسى الس س س س س س س س س سسد‬

‫ال س س س س س س س س سسدامي الشس س س س س س س س س سريف وف س س س س س س س س س ين س س س س س س س س سسماه خنج س س س س س س س س سسره‬

‫حس س س س س س س س سست ارتقس س س س س س س س سسى مرتق س س س س س س س س سًى ل س س س س س س س س س يرقس س س س س س س س ه أح س س س س س س س س سٌد‬

‫فكس س س س س س س س سسمان مس س س س س س س س سسما كس س س س س س س س سسمان مس س س س س س س س سسما لسس س س س س س س س سست أذك س س س س س س س س ره‬

‫قس س س س س س س س س سسمالت أي س س س س س س س س س سسما شس س س س س س س س س سسر ذا سس س س س س س س س س سسبط النس س س س س س س س س سسب وذا‬

‫نس س س س س س س س س س س سست لنحريس س س س س س س س س س س ر علس س س س س س س س س س س سسم ان س س س س س س س س س س سست تنحس س س س س س س س س س س سسره‬

‫فل توط س س س س س س س س س س س س سسأ ص س س س س س س س س س س س س سسدره الءزاك س س س س س س س س س س س سسي فتمهش س س س س س س س س س س س س سسمه‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س سسإنه مس س س س س س س س س س س س س س س سسورد التقس س س س س س س س س س س س س س س سسوى ومصس س س س س س س س س س س س س س س سسدره‬

‫ي س س س س س س س سسما ش س س س س س س س سسر ل ت س س س س س س س سسود روح الص س س س س س س س سسوطفى س س س س س س س س سسفمهماً‬

‫وأن س س س س س س س س س س س س س س س س سست تعرف س س س س س س س س س س س س س س س س ه حق س س س س س س س س س س س س س س س س سماً وتنكس س س س س س س س س س س س س س س س سسره‬

‫يس س س س س سسما شس س س س س سسر ويس س س س سسك قس س س س س سسد خماصس س س س س سسمت ف س س س س س س دمس س س س س سسه‬ ‫مس س س س س س س س س س س س سسماذا تقس س س س س س س س س س س س سسول إذا جس س س س س س س س س س س س سسماء الس س س س س س س س س س س س س سسي بل‬

‫َمس س س س س س س س س س س نس أن س س س س س س س س س سست فس س س س س س س س س س س الش س س س س س س س س س سرترجوه وت س س س س س س س س سسذره‬

‫رأس ورب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ك يش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسكيه ويث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأره‬

‫أو أبس س س س س س س س س س س س س سسرزت ث س س س س س س س س س س س س س سسوبه الس س س س س س س س س س س س س سسدموم فماطمس س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ف س س س س س س س الشس س س س س س سسر ف س س س س س س س موق س س س س س سسف الشس س س س س س سسمهماد تنشس س س س س س سسره‬

‫أم كي س س س س س س س س س سسف تقت س س س س س س س س س سسل ري س س س س س س س س س مان الن س س س س س س س س س سسب وَم س س س س س س س س س س نس‬

‫بُكس س س س س س س س س س س س س س سسماؤه ك س س س س س س س س س س س س س س سسمان ي س س س س س س س س س س س س س س سسوذيه ويض س س س س س س س س س س س س س س سسجره‬

‫ي س س س س س س س س سسما آل أح س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س سسما أبق س س س س س س س س سسى الل س س س س س س س س سسه لن س س س س س س س س سسما‬

‫م س س س س س س س س سسدحماً وراء ال س س س س س س س س سسذي فس س س س س س س س س س ال س س س س س س س س سسذكر ي س س س س س س س س سسذكره‬

‫الع س س س س س س س س س س س س س س سسماملي الفت س س س س س س س س س س س س س س سسون ال س س س س س س س س س س س س س س سسب لك س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وَم س س س س س س س س س نس بوطي س س س س س س س س سسب ولكس س س س س س س س سسم ط س س س س س س س س سسماب عنص س س س س س س س س سسره‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬

‫ص س س س س س سسلى عليك س س س س س سسم آل س س س س س سسه الع س س س س س سسرش م س س س س س سسما س س س س س س سسجعت‬

‫ورق ومس س س س س س س س س س سسما لح فس س س س س س س س س س س سسوق الفس س س س س س س س س س س سسق نيس س س س س س س س س س س سسه‬

‫)‪(1‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن الموع ) الرائسق ( للمرحوم السسيد أحسد العوطسمار ج ‪ 2‬ص ‪ 323‬موطسوط مكتبسة المسمام الصسمادق س حسسينية‬ ‫آل اليدري بمالكماظمية س العراق‪.‬‬


‫الشيخ ممد ممهدي بن بماء الدين ممد بن علي النبماطي العماملي هو اللقب بمالصسسمال‬ ‫الفتون الرغروي وهو ابسن عسّم الشسريف أبسو السسن وتلميسذه والسراوي عنسه قسراءة واجسمازة وهو مسن‬ ‫العلمسسماء السسذين لسسم القسسدح العلسسى ف س العلسسم والنصسسيب ال سوافر مسسن الدب وقسد حسسماز الفضسسيلتي‬ ‫وعسرف بسسمالءزيتي ) العلسسم والشسسعر ( فكسسمان عمال سماً شسسماعراً وكماتب سماً ميسسداً ‪ ،‬أمسسما مكسسمانته ف س الدب‬ ‫كمسسما قسسمال فيسسه صسسماحب نشسسوة السسسلفة‪ .‬ان مثسسل الدب بمالروضة فمهسسو بلبلمهسسما الوطسسرب وهءزارهما‬ ‫الص سسمادح العج سسب وان ن سسثر تسس سّت ال سسدر بمالص سسداف أو نفظ سسم فض سسح العق سسود والش سسنماف‪ .‬وأم سسما‬ ‫مكمانته العلمية فقسسد قسمال فيسسه السسيد بسر العلسسوم فس اجسمازته للسسيد عبسد الكري بسن عمسماد السدين‬ ‫بسسن السسسيد ممسسد بسسن السسسيد ج سواد الوسسوي القمسسي ‪ :‬شسسيخنما العسسمال السسدث الفقيسسه واسسستماذنما‬ ‫الكمامل التتبع النبيه نبة الفقمهماء والدثي وزبدة العلمماء العسسماملي الفماضسسل البسمارع النحرير امسمام‬ ‫الفقسه والسديث والتفسسي صسماحب الخلق الكرية الرضية والصسمال الرضية واحسد عصسره فس‬ ‫كسسل خلسسق رضي ونعسست علسسي شسسيخنما المسسمام البمهسسي السسسخي أبسسو صسسمال المهسسدي‪ .‬وذكره السسسيد‬ ‫عبد ال الءزائري وقمال ‪ :‬عمال فماضل مدث من أجّل التقيماء اجتمعت به فس الشسمهد الرغسروي‬ ‫وتبكت بلقمائه سلمه ال‪ .‬وقمال العلمة السيد حسن الصدر ف التكملة ‪ :‬كمان ف عماملة مسن‬ ‫العلمماء الكبمار بل كمان المر منحصراً به وبمالسيد حيدر نور الدين والسيد حسي نور السسدين‬ ‫والكل ف النبوطية الفوقما ولما عوطل سوق العلم ف بلد عماملة لكثرة ظلم الفظلمة وجور الكسمام‬ ‫وت واتر الفتس مسسن أحسسد السءزار وأمثسسماله هسسماجر الشسسيخ إلس النجسسف وسكن بسسما فكسسمان فيمهسسما شسسيخ‬ ‫الشيو خ س إل آخر مما قمال س وف الكواكب النتثرة قسمال ‪ :‬رأيست نسسخة مسن العسمال كتبمهسما الشسيخ‬ ‫ممسسد بسسن عبسسد عسسون فس الشسسمهد الرغسسروي سسسنة ‪ 1133‬ذكر فيمهسسما انسسه كتبمهسسما علسسى فسراش العسسمال‬ ‫العمامل الكمامل التقي النقي الشيخ ممد ممهدي الفتون‪ .‬وهو أحد القرضي‬


‫للقص سسيدة الكراريس ة فق سسمال في سسه ج سسمامع التق سسماريظ ‪ :‬الش سسيخ الج سسل الكم سسل الفض سسل ب سسر العل سسم‬ ‫الضم طود اللم الشم قدوة أهل الفضسل والعرفمان سسماحب ذيسل الفخسسر علسسى همامسة الكيسوان‬ ‫‪ ،‬رئيس الدثي خماتة التمهسدين قسدوة الفضسلء التسأخرين النحرير القسق والسب السدقق علمسة‬ ‫ن الفخسر عفظيسم القسدر زكي النجسر طويل البسماع رحيسب الصسدر السستماذ‬ ‫العصر فمهمامة الدهر سس ّ‬ ‫الماهر روض الدب النماظر النماظم النماثر إل آخر مما قمال ‪:‬‬ ‫) قراءتسسه ومشسسمايخ اجسسمازته ( ق سرأ علسسى الشسسيخ أبسسو السسسن ولسه الجسسمازة عسسن جماعسسة مسسن‬ ‫العلم منمهسسم السسماج ممسسد رض ما الش سيازي والسسول ممسسد شسسفيع اليلن س وكلمهسسما عسسن العلمسسة‬ ‫اللسي‪.‬‬ ‫) تلمسسذته ومن يسروي عنسه ( قسرأ عليسسه الشسيخ جعفسر الكسبي والسسيد بسسر العلسوم وغيمهما‬ ‫من العلم ويروي عنسسه السسيد بسسر العلسوم والسماج ميسزا ممسسد ممهسدي الراسسمان الوسوي كمسما‬ ‫صرح ف اجسمازته للسسيد دلسدار علسي والسسيد ممسد ممهسدي الشمهرستمان كمسما فس اجسمازته للشسيخ‬ ‫أسد ال التستي صماحب القمابيس والقق القمسي صسماحب القسواني كمسما صسرح بأجسمازته لغسما‬ ‫ممد علي الءزار جريب والول مل ممهدي النراقي‪.‬‬ ‫) آث سسماره ( ل سسه النس سسماب الش سسجر كم سسما فس س الذريع سسة وارجس وزة فس س تواريس خ الئم سسة )ع( ‪،‬‬ ‫ووفيماهتم أولما ‪:‬‬ ‫أح س س س س س س س س س س س س س س س سسدك اللمه س س س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س س س سسمارئ النس س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫مص س س س س س س س س س س س س س س سسليماً عل س س س س س س س س س س س س س س سسى رسس س س س س س س س س س س س س س س ولك العلس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫س ال س آخرهما س وله نتمائسس ج الخبسسمار فس تسسمام الفقسسه السسأخوذ عسسن الئمسسة )ع( وينقسسل عسسن‬ ‫السسسيد بسسر العلسسوم أنسسه ل س يؤلسف مثسسل هسسذا الكتسسماب عسسمال مسسن العلمسسماء السسذين عماص سرنماهم وقسد‬ ‫أطنسسب ف س وصسفه ف س ) نسسوم السسسمماء ( ولسه رس مالة ف س عسسدم انفعسسمال القليسسل انتصسسماراً لبسسن أب س‬ ‫عقيسسل ورأيسست نسسسخة مصسسححة مسسن القسسماموس بقلمسسه الش سريف مؤرخ ة سسسنة ‪ 1171‬هس س ورأى‬ ‫الشيخ أغما بءزرك مموعة فيمهما‬


‫زبدة الصول وتشريح الفلك ورسمالة السوطرلب كلمهما للشيخ البمهمائي بقلمسسه فسسرغ منمهسسما سسسنة‬ ‫‪ 1041‬وانتقلت إل حفيده الشيخ عبد علي ابن الشيخ أحد ابن ممد ممهدي الفتون‪.‬‬ ‫له مراسلت مع السيد نصر ال المائري موجودة ف ديوانه الخوطوط ‪ ،‬وله شسسعر كسسثي‬ ‫‪ ،‬ذكر له ف نشوة السلفة قصسيدة مسدح بسما الشسيخ نماصسر بسن ممسد بسن عكسرش الربعسي يقسول‬ ‫ف أولما ‪:‬‬ ‫ليمهن س س س س س س س س س س سسك م س س س س س س س س س س سسما بلرغ س س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س س سسن الم س س س س س س س س س س سسمان‬

‫بك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم الشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرفية والل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدان‬

‫زحف س س س س س س س سست إلس س س س س س س س س الع س س س س س س س سسدا فس س س س س س س س س غي س س س س س س س سسم حت س س س س س س س سسف‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوارقه السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنة واليمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫بفرسس س س س س س س س س س س س س س س مان ي س س س س س س س س س س س س س س سسرون الوطع س س س س س س س س س س س س س س سسن فرضس س س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫وحف س س س س س س س س س سسظ النف س س س س س س س س س سسس م س س س س س س س س س سسن ش س س س س س س س س س سسيم الرغس س س س س س س س س س سوان‬

‫سس س س س س س س س س س س س س س سراة ل س س س س س س س س س س س س س سسو عل س س س س س س س س س س س س س سسو ه س س س س س س س س س س س س س سسمام الثري س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫لكس س س س س س س س س س س سسمان لس س س س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س س س سسه خفس س س س س س س س س س س سسض الكس س س س س س س س س س س سسمان‬

‫وإن لبس س س س س س س س س س س س س س سوا الريس س س س س س س س س س س س س ماش فم س س س س س س س س س س س س سسن حدي س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫لءزينس س س س س س س س س س س س س س س س سسة عيس س س س س س س س س س س س س س س س سسدهم يس س س س س س س س س س س س س س س س سسوم الوطعس س س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫وخيس س س س س س س س س س س س س س س سسل سس س س س س س س س س س س س س س س سسمابقت خيس س س س س س س س س س س س س س س سسل النمايس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فح س س س س س س س س س سسمازت فس س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سسوغى س س س س س س س س س س سسبق الره س س س س س س س س س مان‬

‫إل ان قمال ‪:‬‬ ‫ونب س س س س س س س س س س س س سسل ل س س س س س س س س س س س س سسو رمي س س س س س س س س س س س س سست ب س س س س س س س س س س س س سسما النماي س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫لض س س س س س س س س س س سسحى الن س س س س س س س س س س سسماس منمه س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س أم س س س س س س س س س س سسمان‬

‫تف س س س س س س س س س س س س س س سسأل بماس س س س س س س س س س س س س س س سسك الح س س س س س س س س س س س س س س س سءزاب ين س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫فك س س س س س س س س س س سسمان النص س س س س س س س س س س سسر لس س س س س س س س س س س سسك فس س س س س س س س س س س س قس س س س س س س س س س س سران‬

‫وقس س س س س س س س س س سسد نع س س س س س س س س س س سسب الرغس س س س س س س س س س س سراب ب س س س س س س س س س س سسما ده س س س س س س س س س س سسماهم‬

‫وغّن س س س س س س س س س س س س س س س س طي س س س س س س س س س س س س س س س س سس س س س س س س س س س س س س س س سسعدك بمالتمهس س س س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫أب س س س س س س س س س س س س س س سسما الفت س س س س س س س س س س س س س س سسح الف س س س س س س س س س س س س س س سّد ىس إن شس س س س س س س س س س س س س س سسعري‬

‫لي س س س س س س س س س س س س سسد علك عق س س س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س س س سسن ج س س س س س س س س س س س س سسمان‬

‫)‪(1‬‬

‫قمال الشسيخ الوطمهرانس فس الذريعسة ‪ ،‬السءزء الول ‪ :‬ارجوزة فس تماريخ العصسومي الربعسة‬ ‫عش سسر ‪ ، :‬للش سسيخ اب س ص سسمال مم سسد ممه سسدي ب سسن ب سسماء ال سسدين مم سسد اللق سسب بمالص سسمال الفت سسون‬ ‫العماملي الرغروي ابن عم الول اب السن‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن مماضي النجف وحماضره ج ‪.3‬‬


‫الشسريف العسسماملي الرغسسروي وتلميسسذه والسسماز منسسه وهو مسسن مشسسمايخ آيسسة الس بسسر العلسسوم تسسوف سسسنة‬ ‫‪ 1183‬عسن عمسر طويل ‪ ،‬وتوف شسيخه السول أبسو السسن الشسريف سسنة ‪ 1138‬وقد وصفه‬ ‫بعسسض تلميسسذه ‪ ،‬فيمسسما كتبسسه بوطسسه سسسنة ‪ 1133‬علسسى نسسسخة مسسن العسسمال بسسما لففظسسه ‪ :‬العسسمال‬ ‫العمامسسل الكمامسسل التقسسي النقسسي الشسسيخ ممسسد ممهسسدي الفتسسون‪ .‬وهذه الرجوزة لس يسسذكر فيمهسسما اسسسه‬ ‫لكن رأيت منمهما نسخما عديدة كلمهما منسوبة اليه ‪ ،‬أولما ‪:‬‬ ‫اح س س س س س س س س س س س س س س س سسدك اللمه س س س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س س س سسمارئ النس س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫مص س س س س س س س س س س س س س س سسليماً عل س س س س س س س س س س س س س س سسى رسس س س س س س س س س س س س س س س ولك العلس س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫وآل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه وص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحبه الكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادتنما الئم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة العلم‬

‫وبع س س س س س س س س س س س س س سسد فمالقص س س س س س س س س س س س س س سسود م س س س س س س س س س س س س س سسن ذا الش س س س س س س س س س س س س س سسعر‬

‫بيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان أح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوال ولة المس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وللشيخ ممد ممهدي الفتون ف الممام السي )ع( ‪:‬‬ ‫ق س س س س س س س س س س س س س س سسل للم س س س س س س س س س س س س س س سستيم ذي الفس س س س س س س س س س س س س س س سؤاد الس س س س س س س س س س س س س س س سواله‬

‫م س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س سسمال قلب س س س س س س س س س سسك ه س س س س س س س س س سسمام ف س س س س س س س س س س بلب س س س س س س س س س سسماله‬

‫دع ذك س س س س س س ر َم س س س س س س س نس هتس س س س س س سسوى ون س س س س س سسح لصس س س س س س سسماب مس س س س س س سسن‬

‫أبك س س س س س س س س س س س سسى الن س س س س س س س س س س س سسب مص س س س س س س س س س س س سسمابه م س س س س س س س س س س س سسع آل س س س س س س س س س س س سسه‬

‫أعن س س س س س س س س س س س س س س س الم س س س س س س س س س س س س س سسمام الس س س س س س س س س س س س س س سستفظمام بكس س س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫الوط س س س س س س س س س س س س س سسماهر الءزاكس س س س س س س س س س س س س سسي بك س س س س س س س س س س س س س سسل خصس س س س س س س س س س س س س س سسماله‬

‫منعس س س س س س س س س س س سسوه عس س س س س س س س س س س سسن مس س س س س س س س س س س سسماء الف س س س س س س س س س س س سرات وكّف س س س س س س س س س س س س هس‬

‫ب س س س س س س س س س س س سسر يع س س س س س س س س س س س س سّم الن س س س س س س س س س س س سسماس في س س س س س س س س س س س سسض ن س س س س س س س س س س س س سواله‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س سسما آل أح س س س س س س س س س س س س س س سسد عب س س س س س س س س س س س س س س سسدكم يرج س س س س س س س س س س س س س س وكم‬

‫ووليك س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س سسما خ س س س س س س س س س س س سسماب فس س س س س س س س س س س س س آم س س س س س س س س س س س سسماله‬

‫وأن س س س س س س س س س س س س س س س س سسما مم س س س س س س س س س س س س س س س س سسد الفت س س س س س س س س س س س س س س س س سسون ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي‬

‫يرثيكس س س س س س س س س س س س س س س س سسم وييس س س س س س س س س س س س س س س س سسد نفظس س س س س س س س س س س س س س س س سسم مقس س س س س س س س س س س س س س س س سسماله‬

‫لزالس س س س س س س س س س س سست الصس س س س س س س س س س س سسلوات مس س س س س س س س س س س سسن رب السس س س س س س س س س س س سسمما‬

‫)‪(1‬‬

‫وف آخرهما ‪:‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن الموع الرائق ج ‪ 2‬ص ‪.325‬‬

‫ترغش س س س س س س س س س س س س س سسى فن س س س س س س س س س س س س س سسماءكم ب س س س س س س س س س س س س س سسماثر ن س س س س س س س س س س س س س س سواله‬


‫وللشيخ ممد ممهدي الفتون يدح الممام أمي الؤمني )ع( ‪:‬‬ ‫عل س س س س س س س س س س س س س س سسي وصس س س س س س س س س س س س س س سسي الرسس س س س س س س س س س س س س س س ول المي س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫وزوج البتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسول سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسليل المماجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫إمس س س س س س س س س س س س سسمام لس س س س س س س س س س س س سسه المس س س س س س س س س س س س سسر بعس س س س س س س س س س س س سسد الرس س س س س س س س س س س س س ول‬

‫فتعسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لماحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسده والعمانس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫أق س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام الص س س س س س س س س س س س س س س س س سسلة وآت س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الءزك س س س س س س س س س س س س س س ماة‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س س س سسماته راكع س س س س س س س س س س س س س س س س سماً ف س س س س س س س س س س س س س س س س س السس س س س س س س س س س س س س س س س سسماجد‬

‫وجماه س س س س س س س س س س س سسد فس س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س س سسق المه س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫ض س س س س س س س س س س س سلس ال س س س س س س س س س س س س ش س س س س س س س س س س س سسأن الماه س س س س س س س س س س س سسد‬ ‫وق س س س س س س س س س س سسد ف ّ‬

‫ب الرغ س س س س س س س س س س س س سسروب‬ ‫لس س س س س س س س س س س س سسه رّدتس الشس س س س س س س س س س س س سسمس غ س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫وق س س س س س س س س س س س س س سسد كلمتس س س س س س س س س س س س س س سسه الوح س س س س س س س س س س س س س س وش الوابس س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ومنمهما ‪:‬‬

‫وق س س س س س س س س س سسد عقس س س س س س س س س س سسد الصس س س س س س س س س س سسوطفى ف س س س س س س س س س س س الرغس س س س س س س س س س سسدير‬

‫عل س س س س س س س س س س س سسى الن س س س س س س س س س س س سسماس بيعت س س س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س س العماق س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س سسمانت منس س س س س س س س س س س س س س س س سسمار الس س س س س س س س س س س س س س س س سسدى للس س س س س س س س س س س س س س س س سسورى‬

‫ل س س س س س س سسو استمس س س س س س س سسكوا بس س س س س س س سسك م س س س س س س سسما ض س س س س س س س سّل حمائس س س س س س س سسد‬

‫وول س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدك أعلم دي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫أئمتن س س س س س س س س س س س س س س س س سسما واح س س س س س س س س س س س س س س س س سسداً بع س س س س س س س س س س س س س س س س سسد واح س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫مصس س س س س س س س س س س س س س سسمابيح مش س س س س س س س س س س س س س س سكماة نس س س س س س س س س س س س س س سسور الس س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫)‪(1‬‬

‫وم س س س س س س س س س س سسن حبّمه س س س س س س س س س س سسم رأس كس س س س س س س س س س س سسل العقمائس س س س س س س س س س س سسد‬

‫وللشسسيخ الفتسسون ) بنسسد ( ف س حسسد ال س والثنسسماء عليسسه والصسسلة علسسى النسسب وآلسسه وقصسسيدة‬ ‫عمامرة بدح النب )ص( وتعداد فضمائله ومعماجءزه‪.‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س الموع الرائق ج ‪ 3‬ص ‪.231‬‬


‫الشيخ احمد الدمستاني‬ ‫المتوفى ‪1190‬‬

‫لعمس س س س س سسرك صس س س س س سسف جمهس س س س س سسدي إل س س س س س س سس س س س س سسماكن ن س س س س س سِد‬

‫بلوطس س س س س سسف لع س س س س س سّل اللوطس س س س س سسف ف س س س س س س عوطفمهس س س س س سسم يس س س س س سسدي‬

‫وأص س س س س س س س س س س سسدق بص س س س س س س س س س س سسدق الب س س س س س س س س س س سسماذلي نفوسس س س س س س س س س س سسمهم‬

‫لنص س س س س س س س س س س سسر إم س س س س س س س س س س سسمام ال س س س س س س س س س س سسق والعل س س س س س س س س س س سسم الف س س س س س س س س س س سسرد‬

‫غ س س س س س س س س س س سسداة لقت س س س س س س س س س س سسل اب س س س س س س س س س س سسن الن س س س س س س س س س س سسب تمع س س س س س س س س س س سست‬

‫طرغس س س س س س س س سسماة بن س س س س س س س س س حس س س س س س س س سسرب وش س س س س س س س سسر بن س س س س س س س س س هنس س س س س س س س سسد‬

‫لدراك وتس س س س س س س س س سسر س س س س س س س س س س سسمالف م س س س س س س س س س سسن أبي س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س‬

‫مش س س س س س س س سسمايمهم فس س س س س س س س س ي س س س س س س س سسوم ب س س س س س س س سسدر وف س س س س س س س س أح س س س س س س س سسد‬

‫يسس س س س س س س س س س س س س سسومونه للضس س س س س س س س س س س س س سسيم طس س س س س س س س س س س س س سسوع يءزي س س س س س س س س س س س س س دهم‬

‫وتأب س س س س س س س س س س س سسماه من س س س س س س س س س س س سسه نس س س س س س س س س س س س سسوة الع س س س س س س س س س س س سسءز وال س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ألي س س س س س س س س س س س س سسس ولء ال س س س س س س س س س س س س سسدين والش س س س س س س س س س س س س سسرع حق س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ومياث س س س س س س س س س س س س س سسه حقس س س س س س س س س س س س س س سماً م س س س س س س س س س س س س س سسن الب وال س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وقس س س س س س س س س س س س سسمام ين س س س س س س س س س س س س سسماديمهم خوطيب س س س س س س س س س س س س س سماً منماصس س س س س س س س س س س س س سسحماً‬

‫وان ك س س س سسمان م س س س سسض النص س س س سسح ف س س س س س الق س س س سسوم لي س س س سسدي‬

‫وأقب س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسدعو أهل س س س س س س س س س س س س س س س س سسه وبن س س س س س س س س س س س س س س س س سسماته‬

‫هلمس س س س س س س س س س سوا لت س س س س س س س س س سسوديعي ف س س س س س س س س س سسذا آخ س س س س س س س س س سسر العمه س س س س س س س س س سسد‬

‫وك س س س س س س ّر علس س س س س س س س سسى جس س س س س س س س سسع العس س س س س س س س سسدا وه س س س س س س س س و مفس س س س س س س س سسرد‬

‫بس س س س س س س سسأربط جس س س س س س س سسماش ل س س س س س س س س يمهس س س س س س س سسب كس س س س س س س سسثرة النس س س س س س س سسد‬

‫رض س س س س س مائي رض س س س س س ماهم كيس س س س س سسف كس س س س س سسمان فس س س س س سسمان رض س س س س س وا‬

‫ونس س س س س س سسماداه داع س س س س س س سسي ال س س س س س س سسق ف س س س س س س س س ط س س س س س س سسف ك س س س س س س س سربل‬

‫بس س س س س س سسوت فم س س س س س س سّر الس س س س س س سسوت أشس س س س س س سسمهى مس س س س س س سسن الشس س س س س س سسمهد‬

‫فلبّس س س س س س س س س س س سماه مرتماحس س س س س س س س س س س سماً إلس س س س س س س س س س س س ذل س س س س س س س س س س سسك الوع س س س س س س س س س سسد‬

‫فخس س س س س س س س س سسر علس س س س س س س س س سسى وجس س س س س س س س س ه البسس س س س س س س س س سسيوطة ص س س س س س س س س سسماعداً‬

‫عله ل عل س س س س س س س س س س سسى قب س س س س س س س س س س سسة الع س س س س س س س س س س سسرش ذي ال س س س س س س س س س س سسد‬

‫فخس س س س س س س س س س س سّر عل س س س س س س س س س س سسى الخت س س س س س س س س س س سسمار قت س س س س س س س س س س سسل ح س س س س س س س س س س سسبيبه‬

‫ومص س س س س س س س س س سسرعه ف س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س سستب منعف س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س سسد‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س سسداه ب س س س س س س س س س س س س س س س سسمابراهيم ممهج س س س س س س س س س س س س س س س سسة قلب س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وم س س س س س س س س س سسما كس س س س س س س س س س سسمان ابراهيس س س س س س س س س س سسم بس س س س س س س س س س سسمالّي الفقس س س س س س س س س س سسد‬

‫فكي س س س س س س س س س سسف ولس س س س س س س س س سسو وافس س س س س س س س س س سسماه والشس س س س س س س س س س سسمر ف س س س س س س س س س سسوقه‬

‫يّك س س س س س س س س س س س س مس ف س س س س س س س س س س س س أوداج س س س س س س س س س س سسه ق س س س س س س س س س س سسماطع ال س س س س س س س س س س سسد‬

‫ويش س س س س س س س س س س س س س سسمهده ملق س س س س س س س س س س س س س سسى بعرصس س س س س س س س س س س س س س ة كس س س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫ثلث لي س س س س س س س س س س س س س سسمال ل يلّح س س س س س س س س س س س س س س س دس ف س س س س س س س س س س س س س س س ل س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫كسس س س س س س س س س س سسته الس س س س س س س س س س سسدمما والريس س س س س س س س س س ح ثوب س س س س س س س س س س ماً مس س س س س س س س س س سسورداً‬

‫تءزقس س س س س س س س س س س س س س س س ه أي س س س س س س س س س س س س س س س سسدي الض س س س س س س س س س س س س س س س سسمرة ال س س س س س س س س س س س س س س س سسرد‬


‫الشيخ أحد ابن الشيخ حسن الدمستمان‬ ‫يروى عن والده قراءة واجمازة ‪ ،‬ويروى عنسه اجسمازًة الشسيخ أحسد ابسن زين السدين والشسيخ‬ ‫عبد السن اللويي الحسمائيمان ‪ ،‬له ديوان شعر‪ .‬توف بعد عمام ‪ 1190‬هس وهو تماريخ كتسسمابته‬ ‫لديوان أبيسه ‪ ،‬وله ديسوان ألقسه بسديوان أبيسه رأيست لسه فيسه سسبعة عشسر قصسيدة مسن نفظمسه ومنمهسما‬ ‫تميسه لقصيدة والده الت مر ذكرهما ف موطلع ترجته‪.‬‬


‫الشيخ يوُس فد أبو ذئب‬ ‫المتوفى ‪1200‬‬

‫حبس س س س س س س س سست الوطماي س س س س س س س سسما أس س س س س س س س سسأل الركس س س س س س ب عنمه س س س س س س س سسم‬

‫ولك س س س س س س س س س س س سسن عف س س س س س س س س س س س سسى ربس س س س س س س س س س س س ع ل س س س س س س س س س س س سسم ومق س س س س س س س س س س س سسماُم‬ ‫وم س س س س س س س س س س س س سسن أيس س س س س س س س س س س س س سسن للرب س س س س س س س س س س س س س ع الس س س س س س س س س س س س س سسدريس كلم‬

‫نع س س س س س س س س س س س س س س سسم آل نع س س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالرغميم أق س س س س س س س س س س س س س س سسماموا‬ ‫رع س س س س س س س س س س س ى ال س س س س س س س س س س س س قلب س س س س س س س س س س س سماً ل ي س س س س س س س س س س س سءزال مروع س س س س س س س س س س س ماً‬

‫يسس س س س س س س س س سسيم مس س س س س س س س س سسع الرغس س س س س س س س س سسمادين حيس س س س س س س س س سسث أسس س س س س س س س س سسماموا‬

‫علس س س س س س س س س سسى دمنس س س س س س س س س سست سس س س س س س س س س سسلمى بنعس س س س س س س س س سسرج اللس س س س س س س س س سسوى‬

‫ب س س س س س س س س س س سسلم‬ ‫س س س س س س س س س س سسلٌم وهس س س س س س س س س س ل يش س س س س س س س س س سسفي الس س س س س س س س س س س ّ‬

‫خليل س س س س س س س سّي عوج س س س س س س س ما ب س س س س س س س س ول س س س س س س سسو عمس س س س س س س سسر سس س س س س س س سسماعة‬ ‫عل س س س س س س س س س س س سسى رام س س س س س س س س س س س سسة ل أبع س س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س س س س رام س س س س س س س س س س س سسة‬ ‫لن س س س س س س س س س س سسما عن س س س س س س س س س س سسد بمان س س س س س س س س س س سسما ٍ‬ ‫ت ب س س س س س س س س س س سسأين س س س س س س س س س س س سسفحمهما‬

‫عش س س س س س س س س س س س س س س سسية حنّس س س س س س س س س س س س س س سست للف س س س س س س س س س س س س س س سراق رواح س س س س س س س س س س س س س س سٌل‬ ‫فل س س س س س س س س س س سسم أَر مثلس س س س س س س س س س س سسي ي س س س س س س س س س س سسوم ب س س س س س س س س س س سسمانوا متيم س س س س س س س س س س س سماً‬

‫بيس س س س س س س س س س س س س س س س سسث غري س س س س س س س س س س س س س س س س ي لوع س س س س س س س س س س س س س س س سسة وغس س س س س س س س س س س س س س س س س رام‬ ‫ث رك س س س س س س س س مام‬ ‫س س س س س س س س س س س سسقماهما م س س س س س س س س س س سسن الرغي س س س س س س س س س س سسث الل س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫ُلبمان س س س س س س س س س س س س س س س سسمات قل س س س س س س س س س س س س س س س سسب كلمهس س س س س س س س س س س س س س س س سّن هي س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫وه س س س س س س س س س س س س س ماجت لتح س س س س س س س س س س س س س مال الفري س س س س س س س س س س س س س ق خيس س س س س س س س س س س س س سسمام‬ ‫ول كجف س س س س س س س س س س س س س س س سسون م س س س س س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س س س س سّن من س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ول كماللي س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ل وف س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء لعمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهما‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س س س سسأن وفماه س س س س س س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س س س س س س سسمالعمهود حس س س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫ع يوم س س س س س س س س س ماً ذمس س س س س س س س س سسة لبس س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س سّرٍة‬ ‫فلس س س س س س س س س سسم تس س س س س س س س س سسر َ‬

‫ب ذم س س س س س س س س س س سسمام‬ ‫كم س س س س س س س س س س سسما ل رع س س س س س س س س س س ي لب س س س س س س س س س س سسن الن س س س س س س س س س س س ّ‬

‫أل اق س س س س س س س س س سسدم إلين س س س س س س س س س سسما أن س س س س س س س س س سست م س س س س س س س س س سسول وسس س س س س س س س س سسيٌد‬

‫لس س س س س س س س س س س س س سسك الس س س س س س س س س س س س س سسدهر عب س س س س س س س س س س س س س سٌد والءزم س س س س س س س س س س س س س مان غلم‬

‫أل اقس س س س س س س س س س س سسدم الينس س س س س س س س س س س سسما إننس س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س سسك شس س س س س س س س س س س سسيعة‬

‫وأن س س س س س س س س س س س س س س س سست لن س س س س س س س س س س س س س س س سسما دون الن س س س س س س س س س س س س س س س سسمام إم س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫أتت س س س س س س س س س س س س سسه لرج س س س س س س س س س س س س ماس العس س س س س س س س س س س س س سراق ص س س س س س س س س س س س س سسحمائف‬

‫لس س س س س س س س س س س سسما الوف س س س س س س س س س س سسق بس س س س س س س س س س س سسدٌء والنفس س س س س س س س س س س سسماق ختس س س س س س س س س س س سسمام‬


‫أغثن س س س س س س س س س س س سسما رعس س س س س س س س س س س س ماك الس س س س س س س س س س س س س أن س س س س س س س س س س س سست غيماثن س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وأنس س س س س س س س س س س سست لن س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س النمائبس س س س س س س س س س س سسمات عص س س س س س س س س س س سسمام‬

‫فلبّ س س س س س س س س س س س س س سماهم لس س س س س س س س س س س س س سسما دعس س س س س س س س س س س س س سسوه ول س س س س س س س س س س س س تس س س س س س س س س س س س س سسءزل‬

‫تلّب س س س س س س س س س س س س س س س س دعس س س س س س س س س س س س س س س سسماَء الصس س س س س س س س س س س س س س س سسمارخي ك س س س س س س س س س س س س س س س سرام‬

‫مس س س س س س س سسماعي ح س س س س س س سسرب م س س س س س س سسن ل س س س س س س سسوي ب س س س س س س سسن غ س س س س س س سسمال ٍ‬ ‫ب‬ ‫ّ‬ ‫ُ‬

‫عءزائممهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س يثنمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن زمس س س س س س س س س س س س س س س س س مام‬

‫فس س س س س س س س س س س سسماق ل س س س س س س س س س س سسم غلب س س س س س س س س س س سماً ك س س س س س س س س س س سسأنم عل س س س س س س س س س س سسى ا‬

‫ه س س س س س س س س س سسم الص س س س س س س س س س سسيد إل أن س س س س س س س س س سسم أب س س س س س س س س س سسر الن س س س س س س س س س سسدى‬ ‫ص س س س س س س س س س س س س س س ةس كس س س س س س س س س س س س س س س سربل‬ ‫معرس س س س س س س س س س س س س س س مهم فيمه س س س س س س س س س س س س س س سسما بعر َ‬

‫زعيممه س س س س س س س س س س س س س س س سسم فيمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما وقمائ س س س س س س س س س س س س س س س سسدهم ل س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫لع س س س س س س س س س س سوادي ب س س س س س س س س س س سسدور فس س س س س س س س س س س س الكم س س س س س س س س س س سسمال ت س س س س س س س س س س سسمام‬

‫وأن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم للمج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدبي غم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬ ‫أقس س س س س س س س س س س س سسمام البل والكس س س س س س س س س س س س سسرب حي س س س س س س س س س س س س سسث أق س س س س س س س س س س س س سسماموا‬ ‫ض س س س س س س س س س س س س س س س س ماسح ال س س س س س س س س س س س س س س س سسبي مه س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬ ‫فب س س س س س س س س س س س س س س س سسورك و ّ‬

‫أبس س س س س س س س سسو مهس س س س س س س س سسم مس س س س س س س س سسن أحس س س س س س س س سسد الوطمهس س س س س س س س سسر نبعمهس س س س س س س س سسما‬

‫ل س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س سسن عل س س س س س س س س س س س س سّي ص س س س س س س س س س س س س سولة وصس س س س س س س س س س س سسدام‬

‫ويرمس س س س س س س س س س س ي ب س س س س س س س س س س سسم زمس س س س س س س س س س س ّ ج الرغ س س س س س س س س س س سسماوير غ س س س س س س س س س س سسمارة‬

‫كمس س س س س س س س س سسما زّج مس س س س س س س س س سسن عس س س س س س س س س سسوج القس س س س س س س س س س سّي سس س س س س س س س س سسمهمام‬

‫يعّب س س س س س س س س س س بقل س س س س س س س س س سسب ث س س س س س س س س س سسمابت ال س س س س س س س س س سسأش جيش س س س س س س س س س سسه‬

‫ب في س س س س س س س س س س سسه ض س س س س س س س س س س سرام‬ ‫ل س س س س س س س س س س سسوض عب س س س س س س س س س س سسماب ش س س س س س س س س س س س ّ‬

‫فمس س س س س س سسما برحس س س س س س وا كمالسس س س س س س سسد ف س س س س س س س حوم س س س س س سسة الس س س س س س سسوغى‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س سسما اليءزنيّ س س س س س س س س س س س س س س س س سمات الرم س س س س س س س س س س س س س س س س ماح أجس س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالعوال أربس س س س س س س س س س س س س س س س س ع ومق س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س ان تس س س س س س س س س س س س سسداعوا بس س س س س س س س س س س س سسمالعوال وشس س س س س س س س س س س س س ّيدت‬ ‫ب س س س س س س س س س سسأهلي وب س س س س س س س س س س أف س س س س س س س س س سسدي وحي س س س س س س س س س سسداً نص س س س س س س س س س سسيه‬

‫عل س س س س س س س س س س سسى ال س س س س س س س س س س سسروع ل س س س س س س س س س س سسدن ذاب س س س س س س س س س س سسل وحس س س س س س س س س س س سسمام‬

‫أب س س س س س س س س س س س س أن يس س س س س س س س س س س سسل الضس س س س س س س س س س س سسيم منس س س س س س س س س س س سسه برب س س س س س س س س س س س ع‬

‫وهيمهس س س س س س س س س س س سسمات رب الفخس س س س س س س س س س س سسر كيس س س س س س س س س س س سسف يُضس س س س س س س س س س سسمام‬

‫يصس س س س س س سسول كليس س س س س س سسث الرغس س س س س س سسماب حي س س س س س س س بس س س س س س سسدت لس س س س س س سسه‬

‫علس س س س س س س س س س سسى سس س س س س س س س س س سسرغب بي س س س س س س س س س س س الشس س س س س س س س س س سسعماب نعس س س س س س س س س س سسمام‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س سّرد زم س س س س س س س س س س س س س ماً ل س س س س س س س س س س س س س سسو يس س س س س س س س س س س س س س سّرده عل س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫هضس س س س س س س س س س س سسماب شس س س س س س س س س س س سسمام س س س س س س س س س س س سسما خ منس س س س س س س س س س س سسه شس س س س س س س س س س س سسمام‬

‫وأبيس س س س س س س س س س س س س س سسض مصس س س س س س س س س س س س س س سسقول الفرن س س س س س س س س س س س س س س د كس س س س س س س س س س س س س س سسأنه‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س س سبماح تلّس س س س س س س س س س س س س س سسى عس س س س س س س س س س س س س س سسن سس س س س س س س س س س س س س س سسنماه ظلم‬

‫حنمانيس س س س س س س س س سسك يس س س س س س س س س سسما معوطس س س س س س س س س سسي البسس س س س س س س س س سسمالة حقمهس س س س س س س س س سسما‬

‫ومرخ س س س س س س س س س س س س س ص نفس س س س س س س س س س س س س سسس ل تكس س س س س س س س س س س س س سسماد تسس س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫أه س س س س س س س سسل ل س س س س س س س سسك فس س س س س س س س س وصس س س س س س س سسل الني س س س س س س س سسة موطل س س س س س س س سسب‬

‫وهس س س س س س س س س ل ل س س س س س س س س سسك فس س س س س س س س س س قوط س س س س س س س س سسع الي س س س س س س س س سسماة مس س س س س س س س س سرام‬

‫وردت ال س س س س س س س س س سسردى ص س س س س س س س س س سسمادي الفس س س س س س س س س س سؤاد وس س س س س س س س س سسماغبماً‬ ‫وأمس س س س س س سسيت ره س س س س س ن الس س س س س سسوت مس س س س س سسن بعس س س س س سسدمما ج س س س س س سسرى‬

‫ك س س س س س س س س س س س س سسأن ال س س س س س س س س س س س س سسردى ش س س س س س س س س س س س س سسرب حل وطع س س س س س س س س س س س س سسمام‬ ‫ت للكم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماِة زؤام‬ ‫بكّفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سكس م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو ٌ‬ ‫أول س س س س س سسو الي س س س س س س سسل ص س س س س س س سسرعي فمه س س س س س س سسي من س س س س س س سسك رم س س س س س س مام‬

‫فم س س س س س سسما أن س س س س س سست إل الس س س س س س سسيف كّمهس س س س س س س مس فس س س س س س س ال س س س س س سسوغى‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س سسدود الواض س س س س س س س س س س س س س سسي ف س س س س س س س س س س س س س سسماعتاه كمه س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ض س س س س تس ق س س س س سراك الي س س س س سسل م س س س س سسن بع س س س س سسد م س س س س سسما غ س س س س سسدت‬ ‫ور ّ‬


‫فليس س س س س س س س س س س س س سست أكّف س س س س س س س س س س س س س س ماسً حماربتس س س س س س س س س س س س س سسك تقوطعس س س س س س س س س س س س س سست‬

‫وأرج س س س س س س س س س س س س س س ل برغ س س س س س س س س س س س س س س سسي جماولت س س س س س س س س س س س س س س سسك ج س س س س س س س س س س س س س س سسذام‬

‫وخيلً ع س س س س س س س س س س سسدت ت س س س س س س س س س س سسردي علي س س س س س س س س س س سسك جواريس س س س س س س س س س س ماً‬

‫عُق س س س س س س س س س س س س س س س سسرن فل يل س س س س س س س س س س س س س س س سسوى ل س س س س س س س س س س س س س س س س سّن ل س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ت فل يس س س س س س س س س س سسوم ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّرات نيسّس س س س س س س س س سسٌر‬ ‫أصس س س س س س س س س س سسب َ‬ ‫ول رفعس س س س س س س س س س س س س س سست للس س س س س س س س س س س س س س سسدين بع س س س س س س س س س س س س س س سسدك رايس س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ول قم س س س س س س س س س س س س س س س س سسر فس س س س س س س س س س س س س س س س س س ليلمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسن يُشس س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ول قس س س س س س س س س س س س س س سسمام للشس س س س س س س س س س س س س س سسرع الش س س س س س س س س س س س س س س سريف ق س س س س س س س س س س س س س س سوام‬

‫فل الس س س س س س س سسد مس س س س س س س سسد بعس س س س س س س سسد ذبس س س س س س س سسح ابس س س س س س س سسن فس س س س س س س سسماطم‬

‫ول الفضس س س س س س س س س س س س س س سسل مرف س س س س س س س س س س س س س س وع اليس س س س س س س س س س س س س س سسه دعس س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫أل ان يوم س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً أي ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم ده س س س س س س س س س س س س س س س س سسى العل‬

‫وحمادث س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ج س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب ل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ويق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫غ س س س س س س س س س س س س س س سسدات حس س س س س س س س س س س س س س س سسي والنماي س س س س س س س س س س س س س س سسما جليّ س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫قضس س س س س س س س س سسى بي س س س س س س س س س س أط س س س س س س س س س سراف السس س س س س س س س س سسنة والفظبس س س س س س س س س سسما‬

‫وليس س س س س س س س س س س س س س س س س سسس عليمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما برق س س س س س س س س س س س س س س س س س ع ولثس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬ ‫ب س س س س س س س س س س س س س س س سّر ِح ش س س س س س س س س س س س س س س س س سماً يس س س س س س س س س س س س س س س سسذكي لفظس س س س س س س س س س س س س س س سسماه أوام‬ ‫كمث س س س س س س س س س س س س س سسل الض س س س س س س س س س س س س س سسماحي غ س س س س س س س س س س س س س سسمالن ح س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫عل س س س س س س سسى الرض ص س س س س س س سسرعى م س س س س س س سسن كمه س س س س س س سسول وفتي س س س س س س سسة‬

‫ف س س س س س س س س س س س سرادى عل س س س س س س س س س س سسى ح س س س س س س س س س س س سّر الص س س س س س س س س س س سسفما وتُس س س س س س س س س س سوام‬

‫وتل س س س س س س س س س س س س سسك النس س س س س س س س س س س س س سسماء الوط س س س س س س س س س س س س سسماهرات كأن س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫قوط س س س س س س س س س س سماً بي س س س س س س س س س س س أج س س س س س س س س س س سراع الوطفس س س س س س س س س س سسوف هيس س س س س س س س س س سسمام‬

‫يوطفس س س س س س س س س س سسن علس س س س س س س س س س سسى ش س س س س س س س س س س سّم العراني س س س س س س س س س س س سس س س س س س س س س س سسمادة‬

‫قضس س س س س س س س س س س سوا وُهس س س س س س س س س س س مس بي س س س س س س س س س س سسض الوج س س س س س س س س س س وه ك س س س س س س س س س س سرام‬

‫ومس س س س س س س س س س س سسن حس س س س س س س س س س س س سوله أبن س س س س س س س س س س س سسما أب س س س س س س س س س س س سسه وصس س س س س س س س س س س سسحبه‬ ‫مرّم لس س س س س س س س س س س س س س س س سسة الجس س س س س س س س س س س س س س س س سسماد مث س س س س س س س س س س س س س س س سسل أهلّ س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫عراه س س س س س س س س س س س سّن م س س س س س س س س س س سسن م س س س س س س س س س س سسور الريس س س س س س س س س س س ماح جمه س س س س س س س س س س سسمام‬

‫ويض س س س س س س س س س س س س سربَن بمالي س س س س س س س س س س س سسدي النواص س س س س س س س س س س س سسي توّل س س س س س س س س س س س س ماًس‬ ‫وهتس س س س س س س س س س س س س سسوى مروعس س س س س س س س س س س س س سسما ٍ‬ ‫ت ب س س س س س س س س س س س س س سسأروع أش س س س س س س س س س س س س س سسط‬

‫طلي س س س س س س س س س س س س س س س سسق اليّس س س س س س س س س س س س س س س س سما ان تعبّ س س س س س س س س س س س س س س س سسس ع س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫وأدمعمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما كمالعص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرات سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسجمام‬

‫فوطس س س س س س س س س س س س س س س س سسوراً لس س س س س س س س س س س س س س س س سسما دور عليس س س س س س س س س س س س س س س س سسه وت س س س س س س س س س س س س س س س سسمارة‬ ‫وأعفظ س س س س س س س س س س سسم ش س س س س س س س س س س سسيء إن س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س مص س س س س س س س س س س سسمابما‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّن قعس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود عنس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسده وقيس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬ ‫وحشس س س س س س س س س س س س س س سسو حش س س س س س س س س س س س س س سسماهما حرقس س س س س س س س س س س س س س ة وض س س س س س س س س س س س س س س رام‬

‫تقنعمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بمالص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبحية أعب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وتس س س س س س س س س س س س س س س س سسلب منمه س س س س س س س س س س س س س س س سسن القن س س س س س س س س س س س س س س س سسماع لئ س س س س س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫حواسس س س س س س س س س س س س س س سسر أسس س س س س س س س س س س س س س سسرى تسس س س س س س س س س س س س س س سستمهمان بذلس س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وليس س س س س س س س س س س س سسس لس س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س سسن راح س س س س س س س س س س س سسم فتس س س س س س س س س س س س سسمام‬

‫يوط س س س س س س س سسمارحن ب س س س س س س س سسمالنوح الم س س س س س س س سسمائم ف س س س س س س س س الض س س س س س س س سسحى‬

‫وأّنس س س س س س س س س س س س فمه س س س س س س س س س س سسل ت س س س س س س س س س س سسدي ال س س س س س س س س س س سسدموع حس س س س س س س س س س سسمام‬


‫الشيخ يوسف أبو ذيب‬ ‫هو أحد العلم الكبمار والشعراء العفظمام الذين تءزين بسسم القسسرن الثسسمان عشسسر جسماء ذكره‬ ‫ف كثي من الدواوين والعماجم ‪ ،‬ومراثيه ف السي ‪ 7‬تدل على عفظيم عبقريته ونبوغه‪.‬‬ ‫فمهسسو ; الشسسيخ يوسسف بسسن الشسسيخ عبسسد ال س بسسن الشسسيخ ممسسد بسسن الشسسيخ أحسسد آل أب س‬ ‫ذيب من آل القلد النتسبي ال قصي بن كلب أحد أجداد النب ‪.6‬‬ ‫وج ماء ف س ) الوطليعسسة ( مسسما نصسسه ‪ :‬كسسمان فماض سلً مشسسماركماً ف س العلسسوم تقي سماً نماسسسكماً أديب سماً‬ ‫شماعراً ‪ ،‬جيد الشعر قوي السلوب ذا عمارضة ‪ ،‬وكمان مفوهماً حسن الط ‪ ،‬ورد العسراق وأقسمام‬ ‫طمالبماً للعلم مع جماعة من آل أب ذيب ‪ ،‬وتوف ف حدود سنة ‪ ، 1200‬ومن جلة شعره ‪:‬‬

‫حك س س س س س س س س س س س س س س س سُم النس س س س س س س س س س س س س س س سسون عليس س س س س س س س س س س س س س س سسك غس س س س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫غس س س س س س س س س س س س س سسمالبته أم ل س س س س س س س س س س س س س س ترغس س س س س س س س س س س س س سسمالب انتمهس س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫)‪(1‬‬

‫أمسسما الشسسيخ فسسرج آل عمسران القوطيفسسي فس كتسسمابه ) الروضة النديسسة فس الراثسسي السسسينية (‬ ‫فقد أر خ له وذكر وفماته سنة ‪ 1160‬هس‪ .‬وف أعيمان الشيعة ‪ :‬وفماته حدود سنة ‪.1155‬‬ ‫أقول ‪ :‬لعل هذين القولي أقرب للواقع مسن قسسول الشسيخ صسماحب شسسعراء القوطيسسف ‪ ،‬مسسما‬ ‫دام أخسسوه الشسسيخ عبسسد السسسي أبسسو ذيسسب قسسد قلنسسما انسسه تسسوف سسسنة ‪ 1151‬كمسسما م سّر عليسسك ف س‬ ‫ترجته‪ .‬ورأيت بعض من ذكر شعر الشيخ يوسف وترجم له عّب‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن شعراء القوطيف للعلمة العماصر الشيخ علي منصور الرهون‪.‬‬


‫عنه بمالبصري ‪ ،‬فمن التمل انه سكن البصرة لفتة ث فمارقمهما ‪ ،‬إذ ان وفماته كمانت بمالبحرين‪.‬‬ ‫أمسسما دي سوانه فكسسمانت نسسسخة منسسه ف س مكتبسسة الشسسيخ السسسمماوي كتسسب عليمهسسما ) دي سوان أب س‬ ‫ذئب ( وف مموعة الشيخ لوطف ال الدحفصي جلة من شعره ‪ ،‬ومنه قصيدته الت أولما ‪:‬‬ ‫دم س س س س س س س س س س س س س س سسع أكفكف س س س س س س س س س س س س س س سسه كفي س س س س س س س س س س س س س س سسض ب س س س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫أولما ‪:‬‬

‫وج س س س س س س س س س س س س س س وى أكماب س س س س س س س س س س س س س س سسده كج س س س س س س س س س س س س س س سسذوة ن س س س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫وف موطوطنسسما ) سسوانح الفكسسمار فس منتخسسب الشسسعمار ( ج ‪ 4‬صسسفحة ‪ 200‬قصسسيدة‬

‫ت‬ ‫عس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سبا ٌ‬ ‫ت تثّمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما زف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س را ُ‬

‫ت‬ ‫ه س س س س س س س س س س س س س س س سّن عنمه س س س س س س س س س س س س س س س سّن ألس س س س س س س س س س س س س س س س سٌن نماطق س س س س س س س س س س س س س س س سسما ُ‬

‫ب س س س س س س سسأب وب س س س س س س س أف س س س س س س سسدي اب س س س س س س سسن ف س س س س س س سسماطم وال س س س س س س سسوغى‬ ‫فكس س س س س س س س س س س سسأنه مس س س س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س س س سسوق صس س س س س س س س س س س سسمهوة ِط رسف س س س س س س س س س س س ه‬

‫متسس س س س س س س س س س س س س س س سّعٌر يرغل س س س س س س س س س س س س س س سسي كرغل س س س س س س س س س س س س س س سسي الرج س س س س س س س س س س س س س س ل‬

‫وك س س س س س س س س س س س س س أنه والش س س س س س س س س س س س س س س سسوس خيف س س س س س س س س س س س س س س سسة بأس س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫قم س س س س س س س س سٌر علس س س س س س س س سسى فلس س س س س س س س سسك سس س س س س س س س سسرى ف س س س س س س س س س ممهس س س س س س س س سسل‬

‫أس س س س س س س س س س س س سٌد يص س س س س س س س س س س سسول عل س س س س س س س س س س سسى نع س س س س س س س س س س سسمام جّف س س س س س س س س س س س س لس‬

‫يكس س س س س س س س س س سسي علي س س س س س س س س س س سماً ف س س س س س س س س س س س الص س س س س س س س س س س سراع وهكس س س س س س س س س س سسذا‬

‫يس س س س س س س س س س سسرث البسس س س س س س س س س س سسمالة كس س س س س س س س س س سسل نس س س س س س س س س س سسدب أبسس س س س س س س س س س سسل‬

‫مس س س س س س س س س س س س س سسما زال والس س س س س س س س س س س س س س سسمر الل س س س س س س س س س س س س س سسدان ش س س س س س س س س س س س س س سوارع‬

‫والس س س س س س س س سسبيض تس س س س س س س س سسبق ف س س س س س س س س س سس س س س س س س س سسحماب القسس س س س س س س س سسوطل‬

‫يسس س س س س س س س س سسوطو علس س س س س س س س س سسى قلس س س س س س س س س سسب الميس س س س س س س س س سسس كس س س س س س س س س سسأنه‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س س سسبح يءزي س س س س س س س س س س س س س س س ل ظلم ليس س س س س س س س س س س س س س س سسل أليس س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ح س س س س س س س س س س سست تس س س س س س س س س س س سّد لس فس س س س س س س س س س س س الص س س س س س س س س س س سسعيد معّفس س س س س س س س س س س سراسً‬

‫روح س س س س س س س س س س س س س س ي الفس س س س س س س س س س س س س س سسدا للعس س س س س س س س س س س س س س سسمافر التجس س س س س س س س س س س س س س سسدل‬

‫فنع س س س س س س س س س س س س س سسماه جبي س س س س س س س س س س س س سسل الميس س س س س س س س س س س س س س س وأعس س س س س س س س س س س س س س سولت‬

‫زم س س س س س س س س س س س س س س ر اللئس س س س س س س س س س س س س س سسك مفلً ف س س س س س س س س س س س س س س س مفس س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫أقس س س س س س س س س س س سسوت ب س س س س س س س س س س سسه تلس س س س س س س س س س س سسك البيوتس س س س س س س س س س سسمات الس س س س س س س س س س س سست‬

‫أذن الل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذكرهما أن تعتل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه أّم العلء عقيم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫هيمه س س س س س س س س س س س سسمات فمه س س س س س س س س س س س سسي بثل س س س س س س س س س س س سسه ل س س س س س س س س س س س س تم س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ومن قوله ف سيد الشمهداء اب عبد ال السي ‪:‬‬

‫هس س س س س س س س س س سسل للش س س س س س س س س س س سريعة بعس س س س س س س س س س سسده مس س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س سسمارس‬ ‫ه س س س س س س س س س س سسل للمه س س س س س س س س س س سسدى ه س س س س س س س س س س سسماٍد سس س س س س س س س س س س سواه وكماف س س س س س س س س س س سسل‬

‫أو س س س س س س س س س س س س سسمايس يص س س س س س س س س س س س سسرجى ل س س س س س س س س س س س سسل الش س س س س س س س س س س س سسكل‬ ‫أو للن س س س س س س س س س س س س س سسدى وال س س س س س س س س س س س س س سسود م س س س س س س س س س س س س س سسن متكف س س س س س س س س س س س س س سسل‬


‫واحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرتماه لنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوة علويّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫خرجس س س س س س ت مس س س س س س سسن نمالسس س س س س س سسجماف حسس س س س س س سسرى ذّه س س س س س س س لس‬

‫متع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسثرات بمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذيول ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوارخماً‬ ‫م س س س س س س س س س س سسن ثّك س س س س س س س س س س س لس تش س س س س س س س س س س سسكو الص س س س س س س س س س س سسماب ل ٍّي س س س س س س س س س س س‬

‫أو أٍّم تش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسكو الص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماب لثّكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س لس‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسما راكب س س س س س س س س س س س س سًمامن ف س س س س س س س س س س س سسوق ظمه س س س س س س س س س س س سسر شس س س س س س س س س س س س سّلة‬

‫تش س س س س س س س س س سسأ الريس س س س س س س س س س ماح م س س س س س س س س س سسن الص س س س س س س س س س سسبما والش س س س س س س س س س سسممال‬

‫مدول س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة تعل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو التلع وت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارة‬

‫ي الجس س س س س س س س س س سسدل‬ ‫هتس س س س س س س س س س سسوي الوه س س س س س س س س س س ماد بس س س س س س س س س س سسه هس س س س س س س س س س سسو ّ‬

‫وابل س س س س س س س س س س س س س س سسغ ن س س س س س س س س س س س س س س سءزاراً ل عس س س س س س س س س س س س س س سسدمت رس س س س س س س س س س س س س س س مالة‬

‫ش س س س س س س س س س س س س س سسجنّية ذهب س س س س س س س س س س س س س سست بقل س س س س س س س س س س س س س سسب الرسس س س س س س س س س س س س س س ل‬

‫عس س س س س س س س س سّرج عل س س س س س س س س سسى وادي الص س س س س س س س س سسب م س س س س س س س س سسن منس س س س س س س س س س‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س سسدامع ت س س س س س س س س س س س س س سسري كج س س س س س س س س س س س س س سسري ال س س س س س س س س س س س س س سسدول‬

‫فشس س س س س س س س س س سسعماب مكس س س س س س س س س س سسة فس س س س س س س س س س سسماللوى ث س س س س س س س س س س س اعقس س س س س س س س س س سسل‬

‫ق س س س س س س س سسل أي س س س س س س س سسن أرب س س س س س س س ماب الف س س س س س س س سسماظ وخيس س س س س س س س س َم س س س س س س س س نس‬

‫لّب س س س س س س س س س س س س س س س س ص س س س س س س س س س س س س س س س سريخ ال س س س س س س س س س س س س س س سسمائف التوّجس س س س س س س س س س س س س س س لس‬

‫ي وهماش س س س س س س س س س س س سسم‬ ‫الش س س س س س س س س س س س سّم م س س س س س س س س س س س سسن علي س س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س سسؤ ّ‬

‫م س س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س س سسل عب س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س سسماعدين ش س س س س س س س س س سسردل‬

‫أي س س س س س س س س س س س س س س س سسن الرغوطمارف س س س س س س س س س س س س س س س ة الس س س س س س س س س س س س س س س س سراة وق س س س س س س س س س س س س س س سسمادة‬

‫ه س س س س س س س س س سسل تقبلس س س س س س س س س س سّن ال س س س س س س س س س سسذل أنفس س س س س س س س س س سسكم وي س س س س س س س س سسأب‬

‫يس س س س س س س س س س سسي اب س س س س س س س س س سسن فماطم س س س س س س س س س سسة البت س س س س س س س س س سسول ضس س س س س س س س س س سريبة‬ ‫متسس س س س س س س س س س س س س س س س س سربلً ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسدممائه ع س س س س س س س س س س س س س س س س سسماٍر في س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وقمال ‪:‬‬

‫الس س س س س س س س س س س س سسرد العتس س س س س س س س س س س س سسماق الصس س س س س س س س س س س س سسمافنمات الص س س س س س س س س س س س س سّمه لس‬ ‫ال س س س س س س س س س س س س س س عمهس س س س س س س س س س س س س سسدي أنس س س س س س س س س س س س س سسما ل س س س س س س س س س س س س س س تقبس س س س س س س س س س س س س سسل‬ ‫للمشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرفية والوش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ج ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذّبل‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س س م س س س س س س س س س س س س سسن ع س س س س س س س س س س س س سسماٍر وم س س س س س س س س س س س سسن متسس س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫خليلس س س س س س س س س س س س س س س سّي ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالعيس عوجس س س س س س س س س س س س س س س ما عل س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫ربس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسثر ٍ‬ ‫ب وان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزل واعقل‬ ‫لعبس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد من س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ٍ‬ ‫ف عف س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه البلس س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫قف س س س س س س س س س س س سسما نقض س س س س س س س س س س س سسي واج س س س س س س س س س س س سسب حس س س س س س س س س س س س سسق ل س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫ونس س س س س س س س س س س س س س س س س سسأله وهس س س س س س س س س س س س س س س س س و غيس س س س س س س س س س س س س س س س س س الي س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫بف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرط البك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أّولً أول‬

‫ولكس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن علينس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسأن نسس س س س س س س س س س س س س س س س س سسأل‬

‫أي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما من س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزلً ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماللوى مقف س س س س س س س س س س س س س س س س س سراً‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديتك منس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزل وح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ٍي خل‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأين غيوث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك للمجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدبي‬

‫إذا ضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّنت الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحب أن هتمل‬

‫وأي س س س س س س س س س س سسن الولس س س س س س س س س س س كن س س س س س س س س س س سست تس س س س س س س س س س س سسمو ب س س س س س س س س س س سسم‬

‫إذا شس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسئت كي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوان والعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزل‬

‫تقماسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهم حمادث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات النس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسون‬

‫وأرخ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ى عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى جعمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم كلكل‬

‫أل عّرجس س س س س س س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س عل س س س س س س س س س س س س س س س س سسى من س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزل‬


‫وأعفظ س س س س س س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ذاك ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسوٌم ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬ ‫لس س س س س س س س س س سسدى جس س س س س س س س س س سسمانب النمهس س س س س س س س س س سسر أضس س س س س س س س س س سسحت بس س س س س س س س س س سسه‬

‫نس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيت بس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأهواله ولس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً‬ ‫فيس س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س سربل كس س س س س س س س س س س سسم فوطس س س س س س س س س س س سسر ِ‬ ‫ت الشس س س س س س س س س س س سسما‬

‫فيس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك يس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوممهم المهس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسول‬ ‫معماطس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسنما رغمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً ذلل‬ ‫ونص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبح م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن رزئس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ه ذّه لس‬ ‫بعضس س س س س س س س س س س س س س س س سسب الصس س س س س س س س س س س س س س س س سسيبة يس س س س س س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫ث يستسل ف سرد الصيبة حت يتممهما بقوله ‪:‬‬ ‫لع س س س س س س س س س س س س س سّل أب س س س س س س س س س س س س س س ذئ س س س س س س س س س س س س س سسب ي س س س س س س س س س س س س س سسوم ال س س س س س س س س س س س س س سءزا‬

‫فل عمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل مسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعد ) يوس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفماً (‬

‫عليك س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س أزكس س س س س س س س س ى الص س س س س س س س س س س سسلة‬

‫ينس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال بكس س س س س س س س س س س س س س س س س سسم كس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أّملس‬

‫س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى حبّس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه لك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم وال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س س سست هلمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسل الس س س س س س س س س س س س س س س س س سسحب أو جلجل‬

‫وله من قصيدة يرثي بما السي أولما ‪:‬‬ ‫ذك س س س س س س س س س س َر الوطفس س س س س س س س س س سسوف وي س س س س س س س س س سسوم عشس س س س س س س س س س سسر مس س س س س س س س س س سسرم‬

‫فجس س س س س س س س س س س سسرى لس س س س س س س س س س س سسه دمس س س س س س س س س س س سسع سس س س س س س س س س س س سسفوح بمالس س س س س س س س س س س سسدم‬

‫ومنمهما ‪:‬‬

‫ب ي س س س س س س س س س س س س س س سسبيت مس س س س س س س س س س س س س س س سسمهداً فكأن س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫صس س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س سسرح الف س س س س س س س س س س س س س س سسماء برقس س س س س س س س س س س س س س س ة ل تنوطف س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫أجف س س س س س س س س س س س س س سسمانه ض س س س س س س س س س س س س س سسمنت برع س س س س س س س س س س س س س ي الن س س س س س س س س س س س س س سسم‬ ‫ورس س س س س س س س س س يس وج س س س س س س س س س د فس س س س س س س س س س س الص س س س س س س س س س سسدور مي س س س س س س س س س سسم‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسما ي س س س س س س س س س س س سسوم عماش س س س س س س س س س س س سسوراء ك س س س س س س س س س س س سسم أورثتنس س س س س س س س س س س س س‬

‫حءزن س س س س س س س س س س س ماً مس س س س س س س س س س س سسدى اليس س س س س س س س س س س سسمام ل س س س س س س س س س س س س يتصس س س س س س س س س س س سسرم‬

‫م س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س سسماد يوم س س س س س س س سسك وهس س س س س س س س س و ي س س س س س س س س سسوم أنك س س س س س س س س سسد‬ ‫ي س س س س س س س س س سسما قلس س س س س س س س س س سسب ذب وجس س س س س س س س س س داً عليس س س س س س س س س س سسه برقس س س س س س س س س س ة‬

‫ت بليلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة التس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأل‬ ‫إل وب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫ي س س س س س س س سسما عي س س س س س س س س س م س س س س س س س سسن ف س س س س س س س سسرط البك س س س س س س س سسما ل تس س س س س س س س سسأِم‬

‫يس س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س سسيد الشس س س س س س س س س س س سسمهداء إن س س س س س س س س س س س س والس س س س س س س س س س س سسذي‬

‫رف س س س س س س س س س س س س س س س ع الس س س س س س س س س س س س س س س س سسمماء وزان س س س س س س س س س س س س س س س سسما بس س س س س س س س س س س س س س س سسمالنم‬

‫ل س س س س س سسو كن س س س س س سست ش س س س س س سسماهد ي س س س س س سسوم مص س س س س س سسرعك ال س س س س س سسذي‬

‫ض الشماشس س س س س س س س س س س سسة بمالص س س س س س س س س س س س سسماب العفظ س س س س س س س س س س س سسم‬ ‫ف سسسسسسسسسسسس ّ‬

‫لسس س س س س س س س سسلت نفسس س س س س س س س سسي فس س س س س س س س سسوق أط س س س س س س س س سراف الفظس س س س س س س س سسب‬

‫سس س س س س س س سسيلن دمعس س س س س س س سسي فيس س س س س س س سسك يس س س س س س س سسما بس س س س س س س سسن الكس س س س س س س سسرم‬


‫وله أيضماً ‪:‬‬

‫م س س س س س س س س سسما بع س س س س س س س س سسد رام س س س س س س س س سسة والل س س س س س س س س سسوى م س س س س س س س س سسن من س س س س س س س س سسءزل‬

‫عس س س س س س س س س س س سّرج عل س س س س س س س س س س سسى تل س س س س س س س س س س سسك العماه س س س س س س س س س س سسد وان س س س س س س س س س س سسءزل‬ ‫قس س س س س س س س سسف نبس س س س س س س س سسك ل بي س س س س س س س س س الس س س س س س س س سسدخول فحوم س س س س س س س سسل‬

‫هس س س س س س س س س س س س س سسذي العس س س س س س س س س س س س س سسمال بي س س س س س س س س س س س س س س أعلم اللس س س س س س س س س س س س س سسوى‬ ‫إيس س س س س س س س س س س س سٍه أخ س س س س س س س س س س س سسما ش س س س س س س س س س س س سسكواي ي س س س س س س س س س س س سسوم هتمام س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وال س س س س س س س س س س س س س س س س سسي بي س س س س س س س س س س س س س س س س س ترح س س س س س س س س س س س س س س س س ل وتم س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫اس س س س س س س س س سسعد وم س س س س س س س سسما للمس س س س س س س س س سستمهمام اخ س س س س س س س س سسي ال س س س س س س س س سسوى‬

‫م س س س س س س سسن مس س س س س س س سسعد أي س س س س س س سسن الش س س س س س س سسجي م س س س س س س سسن الل س س س س س س سسي‬

‫ومنمهما ‪:‬‬ ‫وأجس س س س س س س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س س س س س س سسرزأة لفس س س س س س س س س س س س س س س س سسماطم وقعس س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫تتب س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد لس الس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدنيما ول س س س س س س س س س س س س س س س س تتب س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد لس‬

‫يس س س س س س س س س س س سسوم بس س س س س س س س س س س سسه ضس س س س س س س س س س س سسماق الفجس س س س س س س س س س س سسماج ورحبس س س س س س س س س س س سسه‬

‫ذرع س س س س س س ماً عل س س س س س س سسى اب س س س س س س سسن الرتض س س س س س س سسى ال س س س س س س سسول عل س س س س س س سسي‬

‫يسس س س س س س س س س سسوطو علس س س س س س س س س سسى قلس س س س س س س س س سسب الميس س س س س س س س س سسس كس س س س س س س س س سسأنه‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س س سسبح يءزي س س س س س س س س س س س س س س س ل ظلم ليس س س س س س س س س س س س س س س سسل أليس س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وله وهي من روائعه ‪:‬‬ ‫حكس س س س س س س س س س س س س س س سسم النس س س س س س س س س س س س س س س سسون عليس س س س س س س س س س س س س س س سسك غس س س س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫غ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالبته أو لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ترغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫ل ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك أن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهمامه‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س كس س س س س س س س س س س س س س س س س سسل نماحيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ص س س س س س س س س س س س س س س س س س سوائب‬

‫فليوطرقن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك هماج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫ل س س س س س س س س س س سسو ك س س س س س س س س س س سسمان دون س س س س س س س س س سسك ال س س س س س س س س س س سسف ح س س س س س س س س س س سسماجب‬

‫ل تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدفع الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوت النس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود‬

‫ول الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّنة والقواضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫أي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوك الوط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالعون‬

‫علس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارق والرغس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارب‬

‫ذهب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأن ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س يلق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫والك س س س س س س س س س س س س س س س س سسل فس س س س س س س س س س س س س س س س س س الث س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار ذاه س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ل ث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابت يبق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى ول‬

‫ينج س س س س س س س س س س س س س س س سسو م س س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدثمان ه س س س س س س س س س س س س س س س سسمارب‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س سسد ف س س س س س س س س س س س س س سسماز م س س س س س س س س س س س س س سسن لق س س س س س س س س س س س س س سسى الني س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو ممس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواقب‬

‫متمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسكماً ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسولء ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستة‬

‫أح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن آل غ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫وإذا تعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماورك الءزمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مان‬

‫وهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماج ن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوك ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالنوائب‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماذكر مصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيبتمهم بَع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سَر‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س س سسة كس س س س س س س س س س س س س س س سربل تنس س س س س س س س س س س س س س س سسى الص س س س س س س س س س س س س س س سسمائب‬


‫تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ل أنسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س س س س س سسد وقف س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه الركس س س س س س س س س س س س س س س س مائب‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستخباً مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الرض ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ل س س س س س س س س س س س س سوا ك س س س س س س س س س س س س سربل يس س س س س س س س س س س س سسما ابس س س س س س س س س س س س سسن الطس س س س س س س س س س س س سسمايب‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال انءزلس س س س س س س س س س س س س س س س س وا ف س س س س س س س س س س س س س س س س سسماذا الكت س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائب‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوله تتلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا الكت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائب‬

‫فتبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادرت أنصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماره‬

‫كمالسس س س س س س س س س س س س س س س س سسد مس س س س س س س س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س س س س س س س الثعس س س س س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫أس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سٌد نواج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذهما الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّنة‬

‫والسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيوف لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫بي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسض ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأن رم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماحمهم‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيوفمهم ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمهب ثس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواقب‬

‫وكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أنم تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست العجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ج ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواكب تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست الرغيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماهب‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ستاكمت سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحب الفضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فتحجج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست تل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك الكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواكب‬

‫وبقس س س س س س س س س س س س س س س س سسي الس س س س س س س س س س س س س س س س سسي مس س س س س س س س س س س س س س س س سسع العس س س س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫كمالب س س س س س س س س س س س س س س س سسدر م س س س س س س س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س س س سسحمائب‬

‫يلقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى الصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفوف مكّب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س اًس‬

‫والسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيف بمالمامس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات خس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماطب‬ ‫َوثسَبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماته بيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارب‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالليث ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س وثبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماته‬ ‫يسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوطو بعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءزٍم ثس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماقب‬

‫كمالسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيف مصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسقول الض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سرائب‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س س س س س سست ه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوى ع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرجه‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالنجم أو كمالبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر غس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارب‬

‫لف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوق ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسثرى‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالوطود منمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوانب‬

‫لف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه وحري س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ه‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س س س س س س سسول مص س س س س س س س س س س س س س س س سسرعه ن س س س س س س س س س س س س س س س س سوادب‬

‫ين س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدبنه ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدامع‬ ‫أحس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي بع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدك ل هن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س س س س س س س سّر أجفس س س س س س س س س س س س س س س س سسمان س س س س س س س س س س س س س س س س س سواكب‬

‫عيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسش ول ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّذ تس مشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارب‬

‫والس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم من س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد ٌلس‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س س سستب منعف س س س س س س س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س س س س س س س ستائب‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أوح س س س س س س س س س س س س س س س س س س ش الس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدنيما وق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫نعب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست بفرقت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواعب‬

‫ه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ن س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدك ي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماغريب‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدار أمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسينما غرائ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫وتقس س س س س س س س س س س س س س س س س سسول مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن فس س س س س س س س س س س س س س س س س سسرط السس س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫والشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسجو للحش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء لهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما راكبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً تع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدو ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س س س سسرف م س س س س س س س س س س س س س س س سسن الق س س س س س س س س س س س س س س س سسود النج س س س س س س س س س س س س س س س سسمائب‬

‫ي وق س س س س س س س س س س س س س س س س سسف علس س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬ ‫عس س س س س س س س س س س س س س س س س سس ج بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالرغر ّ‬

‫عتب س س س س س س س س س س س س س س سسمات أح س س س س س س س س س س س س س س سسى الن س س س س س س س س س س س س س س سسماس ج س س س س س س س س س س س س س س سسمانب‬


‫واشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرح ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما راعنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫بس س س س س س س س س س س س س س س سسمالوطف مس س س س س س س س س س س س س س س سسن فعس س س س س س س س س س س س س س س سسل النواصس س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫واقص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر فم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدره‬ ‫واطلس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسق عنمانس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك قماصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداً‬

‫خس س س س س س س س س س س س س س س س س سٌب م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الخب س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار ع س س س س س س س س س س س س س س س س سسمازب‬ ‫قمس س س س س س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س س س س س سسدى شس س س س س س س س س س س س س س س سسس الس س س س س س س س س س س س س س س سسذاهب‬

‫واجل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسس عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى أعت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابه‬

‫وانس س س س س س س س س س س س س س سسدب وق س س س س س س س س س س س س س سسل والس س س س س س س س س س س س س س سسدمع سس س س س س س س س س س س س س س سسماكب‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسولي ي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما كمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسف ال س س س س س س س س س س س س س س س س سسورى‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س سسن شس س س س س س س س س س س س س س س س سسماهد منمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسم وغ س س س س س س س س س س س س س س س سسمائب‬

‫فجعتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرب بمالسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وبمالعشس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسية والقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارب‬

‫تبك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي لص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرعه ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسروب‬

‫أس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سًى وتنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدبه ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارب‬

‫والب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر أمسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى كمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫والش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمس نماش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذواب‬

‫ونس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه م س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ش س س س س س س س س س س س س س س س س س سسجو علي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ذوات أكب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماد ذوائ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫أمسس س س س س س س س س س س س س س س س سست تس س س س س س س س س س س س س س س س سسماذب مس س س س س س س س س س س س س س س س سسن لفظس س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫النف س س س س س س س س س س س س س س سسماس م س س س س س س س س س س س س س س سسما أمس س س س س س س س س س س س س س س سست ت س س س س س س س س س س س س س س سسماذب‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سس ج سس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ٍ‬ ‫ب‬

‫أسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلبن وبي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارب‬

‫مستصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرخمات ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س تس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫غي س س س س س س س س س س س س س س س س الصس س س س س س س س س س س س س س س سسدى أحس س س س س س س س س س س س س س س سسداً مس س س س س س س س س س س س س س س سسماوب‬

‫ان ص س س س س س س س س س س س س س س سسحن أي س س س س س س س س س س س س س س سسن لي س س س س س س س س س س س س س س سسوب غس س س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماح أيس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ليس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوث غس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫وبنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو الع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواهر والقيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو‬

‫د تقوده س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود الن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائب‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س أكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب انس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن الرغرائس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب والعجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائب‬

‫يستأصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلون معماش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراً‬

‫بلرغ س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ب س س س س س س س س س س س س س س س سسم أقصس س س س س س س س س س س س س س س س سسى الوط س س س س س س س س س س س س س س س سسمالب‬

‫أبن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الراث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي والم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫دح والعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال والنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماقب‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أن ذك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س رت مصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابكم‬

‫إل وهيّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سس ج ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائب‬

‫ش‬ ‫فمهس س س س س س س س س س س س س س س س س سسي العص س س س س س س س س س س س س س س س س سسما طس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوراً أه س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫ل ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأت لك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ولس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س فيمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسآرب‬

‫وتع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسود منك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم بمالرغ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س مائب‬

‫ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلى الل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه عليك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫مس س س س س س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س س س س س س سّ ج بيس س س س س س س س س س س س س سست ال س س س س س س س س س س س س س س راك س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫وإليكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن عبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدكم‬

‫مل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّوة الط س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراف كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماعب‬


‫ي الخطي‬ ‫عبد ال العو ّ‬

‫المتوفى حدوهد ‪1201‬‬ ‫جماء ف كتماب ) شعراء القوطيف ( ‪:‬‬ ‫هو العلمة الشيخ عبد ال بن حسي بن درويش العروف بمالعوي الوطي‪ .‬وآل العوي‬ ‫قبيلة معروفة مسن قبسل بسآل درويش تسسكن البحرين فحسدثت فس تلسك الفظسروف حسوادث أدت‬ ‫بسم كرغيهم إلس التحل إلس القوطيسف وكمان ذلسك أواخسر القسرن الثسمان عشسر فنسءزل والسد الستجم‬ ‫حسسسي وعمائلته بسستمانماً يقسسمال لسسه ) البشسسري ( الوجود حماليسماً وكمان بعيسسداً عسسن البلد بسسأكثر مسسن‬ ‫التعمارف بمالنسبة إل الدور التقماربة فكمان أصحمابه وجماعته وقومه وعمسسماله السذين يعملسسون معسسه‬ ‫فس الرغسسوص إذا جسسماؤوا قسسد يسسسألون إلس أيسسن؟ فيقولون إلس العسسوي وكذا غيهم مسسن أهلسسي البلد‬ ‫إشسسمارة إلس الكسسمان البعيسسد السسذي ل تسسسكنه إل العسواوي جسسع عسسوى ‪ ،‬راجسسع عسسن معلومماته حيسسماة‬ ‫اليسوان للسدميي ‪ ،‬فسذهبت عليمهسم ونسسي النسماس لقبمهسم الول آل درويش ‪ ،‬ويوجد مثسل هسذا‬ ‫كثي قديماً وحديثماً وبعسد سسنيمات قلئسل مسن نسءزول والسده القوطيسف تسوف حسدود التماريخ السذكور‬ ‫وخلف ولداً يدعى بمالشيخ علي نبغ نبوغماً بماهراً ف العلم والصلح والتقوى وأسندت إليه فس‬ ‫زممانه سسمائر المهمسمات الشسرعية فكسمان أحسد أعلم القسرن الثسمالث عشسر ترغمسد الس الميسع بمالرحة‬ ‫والرض وان ‪ ،‬وخلسسف أيضسماً أثسراً قيمسماً مسسن الراثسسي لهسسل السسبيت تقتوطسسف منسسه هسسماتي القصسسيدتي‪.‬‬ ‫انتمهى‬ ‫أقسسول نكتفسسي بمالشسسمارة إل س هسسذا الشسسماعر وعس ّد هس مسسن هسسذه اللبسسة ف س عسسداد شسسعراء أهسسل‬ ‫البيت ‪.:‬‬


‫محمد الدرازي آل عصفور‬ ‫قمال ف موطلع قصيدة ذكرهما الشيخ لوطف ال ‪:‬‬ ‫أي س س س س س س س س س سسن الش س س س س س س س س س سسفيق عل س س س س س س س س س سسى الءزه س س س س س س س س س را يواس س س س س س س س س س سسيمهما‬

‫ف س س س س س س س س س س س س نوحمهس س س س س س س س س س س سسما وُنعماهس س س س س س س س س س س سسما ف س س س س س س س س س س س س غواليمهس س س س س س س س س س س سسما‬

‫ق س س س س س س سسد خمان س س س س س س سسما ال س س س س س س سسدهر كي س س س س س س سسداً ف س س س س س س س س أطمايبمه س س س س س س سسما‬

‫وافجعت س س س س س س س س س س س س س س س سسماه ل س س س س س س س س س س س س س س س سسما قوم س س س س س س س س س س س س س س س س وا نعءزيمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫قمال الشيخ المين ف ) شمهداء الفضيلة ( بعدمما ترجم لولده الشسسمهيد الشسسيخ حسسسي‬ ‫مسسما نصسسه ‪ :‬ووالسسد الشسسمهيد ‪ ،‬هسسو الشسسيخ ممسسد س أحسسد العلمسسماء السسبزين ‪ ،‬أطسراه صسسماحب النسوار‬ ‫بسسمالعلم والعمسسل والفضسسل والكمسسمال والسسورع ‪ ،‬ولسد سسسنة ‪ 1112‬لسسه تسسآليف جيسسدة منمهسسما كتسسماب‬ ‫) مرآة الخبمار فس أحكسمام السسسفمار ( ورسمالة فس الصسسلة ‪ ،‬ورسمالة فس أصسول السدين ‪ ،‬ورسمالة‬ ‫فس وفماة أميس السسؤمني )ع( يوسف صسسماحب السسدائق والشسسيخ عبسسد العلسسي ‪ ،‬ويروي عنسسه ولداه‬ ‫العمالمان العلممان ‪ :‬الشيخ حسي والشيخ أحد‪.‬‬ ‫قمال الشيخ المين ; ‪ :‬وعندنما كثي من شعره ف رثماء الممام الشسسمهيد السسي بسن علسسي‬ ‫‪ .8‬وكتسسب إليسسه أخسسوه صسسماحب السسدائق قصسسيدة فيمهسسما اط سراؤه ‪ ،‬ذكرهما فس الكشسسكول ص ‪70‬‬ ‫مسسن السسءزء الثسسمان وفس الذريعسسة للشسسيخ الوطمهران س مسسما نصسسه ‪ :‬دي سوان الشسسيخ ممسسد بسسن أحسسد بسسن‬ ‫عص سسفور الش سسماخوري ف س مراث سسي الس سسي س س وهسو أ خ ص سسماحب ال سسدائق وتلمي سسذ الش سسيخ حس سسي‬ ‫الماحوزي س ف مدرسة البخمارائي بمالنجف كتب سنة ‪.1270‬‬


‫السيد صاهدق العرجي‬ ‫المتوفى ‪1204‬‬ ‫ي س س س س س س س س س سسما راكس س س س س س س س س سسب الوجنس س س س س س س س س س سسماء أعقبمهس س س س س س س س س س سسما ألس س س س س س س س س س سسون‬ ‫عس س س س س س س س س س سّرج بماكن س س س س س س س س س سسماف الوطف س س س س س س س س س سسوف ف س س س س س س س س س سسإن ل س س س س س س س س س س س‬ ‫وأذل ب س س س س س س س س س س س س س سسما الع س س س س س س س س س س س س س سبات ح س س س س س س س س س س س س س سست ترت س س س س س س س س س س س س س وي‬

‫طس س س س س س س س س س س س سّي المه س س س س س س س س س س س سسمامه م س س س س س س س س س س س سسن رب س س س س س س س س س س س س ووهس س س س س س س س س س س س ماِد‬ ‫قلبس س س س س س س س س س س سماً إلس س س س س س س س س س س س تل س س س س س س س س س س سسك العماه س س س س س س س س س س سسد ص س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫ب ذاك ال س س س س س س س س س س س س س سوادي‬ ‫تلس س س س س س س س س س س س س سسك الرب س س س س س س س س س س س س س ويع س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫دمس س س س س س س س س س س سٌن أغ س س س س س س س س س س سسمار عل س س س س س س س س س س سسى مرابعمه س س س س س س س س س س سسما البل س س س س س س س س س س سسى‬

‫قسس س س س س س س س س س س س سراً وش س س س س س س س س س س س س ّن بس س س س س س س س س س س س سّن خي س س س س س س س س س س س سسل طس س س س س س س س س س س س سراد‬

‫ل س س س س س س س س س س س كي س س س س س س س س س سسف تدكس س س س س س س س س س دكت تل س س س س س س س س س سسك الرب س س س س س س س س س س‬

‫وع س س س س س س س سسدت علس س س س س س س س سسى تلس س س س س س س س سسك الوطلس س س س س س س س سسول ع س س س س س س س س سوادي‬

‫وتعوطل س س س س س س س س س س س سست تل س س س س س س س س س س س سسك الفج س س س س س س س س س س س سسماج وأقتف س س س س س س س س س س س سسرت‬ ‫ي س س س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س س س س سربل م س س س س س س س س س س س سسما أن س س س س س س س س س س س سست إل كربس س س س س س س س س س س س ة‬

‫ف ذاك الن س س س س س س س س س س س سسمادي‬ ‫تل س س س س س س س س س س س سسك العس س س س س س س س س س س س سراص وخ س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫عفظم س س س س س س س س س س س سست عل س س س س س س س س س س س سسى الحش س س س س س س س س س س س سسماء والكب س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫كس س س س س س س س س س سسم فتنس س س س س س س س س س سسة لس س س س س س س س س س سسك ل يبس س س س س س س س س س سسو خ ض س س س س س س س س س س سراممهما‬ ‫م س س س س س س س س س س س سسماذا جني س س س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ت عل س س س س س س س س س س س سسى الن س س س س س س س س س س س سسب وآل س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ترب س س س س س س س س س س س س س س س مص س س س س س س س س س س س س س س سسمائبمهما عل س س س س س س س س س س س س س س سسى التع س س س س س س س س س س س س س س سسداد‬ ‫خي س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س سسورى مس س س س س س س س س سسن حماضس س س س س س س س س سسر أو بس س س س س س س س س سسمادي‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س سسم حرمس س س س س س س س س س س س س س س س ة لمس س س س س س س س س س س س س س س س سسد ضس س س س س س س س س س س س س س س س سسيعتمهما‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س سسن غي س س س س س س س س س س س س س س س س نشس س س س س س س س س س س س س س س سسدان ول إنشس س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫ولك س س س س س س س س س س س سسم دم س س س س س س س س س س س سسماء مس س س س س س س س س س س سسن بني س س س س س س س س س س س سسه طللتمه س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ظم س س س س س س س سسأ عل س س س س س س س سسى ي س س س س س س س سسد ك س س س س س س س سسل رج س س س س س س س ٍ‬ ‫س ع س س س س س س س سسمادي‬

‫ولك س س س س س س س س س س س س س س سسم نف س س س س س س س س س س س س س س سسوس منمه س س س س س س س س س س س س س س سسم أزهقتمه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫قسس س س س س س س س س س س سراً ب س س س س س س س س س س سسبيض ظبس س س س س س س س س س س سماً وسس س س س س س س س س س س ر صس س س س س س س س س س س سعماد‬

‫ولك س س س س س س س سسم ص س س س س س س س سسببت عليمه س س س س س س س سسم ص س س س س س س س سسوب ال س س س س س س س سسردى‬

‫م س س س س س س س س س س س س س س سسن رائ س س س س س س س س س س س س س س سسح متع س س س س س س س س س س س س س س سسرض أو غ س س س س س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫غس س س س س س س س س س س س س سسمادرهتم فس س س س س س س س س س س س س سسء العس س س س س س س س س س س س س سسدى وأزحتمهس س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س سسن طس س س س س س س س س س س س س س سسمارف م س س س س س س س س س س س س س سسن فيئمهس س س س س س س س س س س س س س سسم وتلد‬

‫أخن س س س س س س س س س س س س س س س الءزمس س س س س س س س س س س س س س مان عليمهس س س س س س س س س س س س س س سسم فمابس س س س س س س س س س س س س س سسمادهم‬

‫فك س س س س س س س س س س س س س س س سسأنم ك س س س س س س س س س س س س س س س سسمانوا عل س س س س س س س س س س س س س س س سسى ميع س س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫وتوطرقتمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما المادث س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات وطمال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫قعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدت لوطس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارفمهن بمالرص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماد‬


‫لف س س س س س س س س س س س س س سسي لماتي س س س س س س س س س س س س س سسك الس س س س س س س س س س س س س س سستور هتتك س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫م س س س س س س س س س س س سسما بيس س س س س س س س س س س س س أه س س س س س س س س س س س سسل الكف س س س س س س س س س س س سسر والل س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫لف س س س س س س س س س س س س س س سسي لماتي س س س س س س س س س س س س س س سسك الصس س س س س س س س س س س س س س س سوارم فلل س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫بقس س س س س س س س س س س س س س س سراع ص س س س س س س س س س س س س س س سّم للخوط س س س س س س س س س س س س س س سسوب ص س س س س س س س س س س س س س س سسلد‬

‫لف س س س س س س س س س س س س سسي لماتي س س س س س س س س س س س س سسك الءزواخ س س س س س س س س س س س س سسر أص س س س س س س س س س س س س سسبحت‬ ‫لف س س س س س س س س س س س س س سسي لماتي س س س س س س س س س س س س س سسك الكس س س س س س س س س س س س س س سواكب نوره س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫غ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوراً وك س س س س س س س س س س س س س س س س ّن من س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمازل ال س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوراد‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س سستب أخ س س س س س س س س س س س س سسد أّيس س س س س س س س س س س س س س ما س اخ س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫فلبئس س س س س س س س س س س س س س س سسمما ج س س س س س س س س س س س س س س سسءزوا الن س س س س س س س س س س س س س س سسب وبئس س س س س س س س س س س س س س س سسمما‬

‫خلفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الهلي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س والولد‬

‫ي س س س س س س س س س سسما عي س س س س س س س س س س إن أجري س س س س س س س س س ت دمع س س س س س س س س س سماً فليك س س س س س س س س س سسن‬

‫حءزن س س س س س س س س س س ماً عل س س س س س س س س س س سسى س س س س س س س س س س س سسبط الن س س س س س س س س س س سسب ال س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫وذري البك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما إل ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدمع هماط س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ط إل س س س س س س س س س س س ق س س س س س س س س س س سرار ال س س س س س س س س س س سوادي‬ ‫كمالسس س س س س س س س س س سسيل ح س س س س س س س س س س س ّ‬

‫واحس س س س س س س س سسي الفس س س س س س س س سسون رقمادهس س س س س س س س سسما لس س س س س س س س سسن احتمس س س س س س س س سست‬

‫أجف س س س س س س س س س س س س س س س سسمانه ب س س س س س س س س س س س س س س س سسمالوطف طع س س س س س س س س س س س س س س س سسم رق س س س س س س س س س س س س س س س ماد‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ل أنس س س س س س س س س س س س س س س س سسماه وه س س س س س س س س س س س س س س س و بك س س س س س س س س س س س س س س س سربل‬

‫غ س س س س س س س س س س س س سسرض يص س س س س س س س س س س س س سسماب بماس س س س س س س س س س س س س سسمهم الحق س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س سسمال ل أنس س س س س س س س س س س س س س س س سسماه وهس س س س س س س س س س س س س س س س و مماه س س س س س س س س س س س س س س س سسد‬

‫ي جمه س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬ ‫ع س س س س س س س س س س س س س س سسن آل س س س س س س س س س س س س س س سسه الطمه س س س س س س س س س س س س س س سسمار أ ّ‬

‫ف س س س س س س س س س سسرداً م س س س س س س س س س سسن اللن م س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س الع س س س س س س س س س سسدى‬

‫خلس س س س س س س س س س س س س س س سسواً م س س س س س س س س س س س س س س سسن النصس س س س س س س س س س س س س س س سسمار والن س س س س س س س س س س س س س س سسماد‬

‫لفس س س س س س س س س س س س سسي لس س س س س س س س س س س س سسه والس س س س س س س س س س س س سستب مس س س س س س س س س س س س سسن ع س س س س س س س س س س س س سباته‬

‫ري س س س س س س س س س س س س س س مان والحشس س س س س س س س س س س س س س سسماء منس س س س س س س س س س س س س س سسه ص س س س س س س س س س س س س س س سوادي‬

‫ي س س س س س س س س س سسدعو اللئ س س س س س س س س س سسمام ول ي س س س س س س س س س سسرى م س س س س س س س س س سسن بينمه س س س س س س س س س سسم‬

‫أح س س س س س س س س س س سسداً يي س س س س س س س س س س سسب ن س س س س س س س س س س سسداه حي س س س س س س س س س س س ين س س س س س س س س س س سسمادي‬

‫يس س س س س س س س س س س س سسما أيمهس س س س س س س س س س س س سسما الق س س س س س س س س س س س س سوام فيس س س س س س س س س س س س سسم نقضس س س س س س س س س س س س سستم‬

‫عمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدي وض س س س س س س س س س س س س س س س س س سسيعتم ذمس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام ودادي‬

‫وي س س س س س س س س سسول فس س س س س س س س س س س البوط س س س س س س س س س سسمال جول س س س س س س س س سسة ض س س س س س س س س س سسيرغم‬

‫ظس س س س س س س س س س سسمام ال س س س س س س س س س س س ممهس س س س س س س س س س سس ج الف س س س س س س س س س س سوارس ص س س س س س س س س س سسمادي‬

‫أردوه ع س س س س س س س س س س س س س س سسن ظمه س س س س س س س س س س س س س س سسر ال س س س س س س س س س س س س س س سواد كأن س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ه س س س س س س س س س س س سسدموا ب س س س س س س س س س س س سسه ط س س س س س س س س س س س سسوداً مس س س س س س س س س س س سسن الط س س س س س س س س س س س سواد‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسما غمائبس س س س س س س س س س س س سماً ل ترتس س س س س س س س س س س س ى ل س س س س س س س س س س س سسك أوبس س س س س س س س س س س سسة‬

‫أسس س س س س س س س س س س س س س سسلمتن لس س س س س س س س س س س س س س سسوى وط س س س س س س س س س س س س س سسول سس س س س س س س س س س س س س س سسمهماد‬

‫صس س س س س س س سسلى عليس س س س س س س سسك ال س س س س س س س س يس س س س س س س سسما ابس س س س س س س سسن الصس س س س س س س سسوطفى‬

‫م س س س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س س س سسمار ركس س س س س س س س س ب أو ترمن س س س س س س س س س س س ح س س س س س س س س س س سسمادي‬


‫الس سسيد ص سسمادق ب سسن عل سسي ب سسن حس سسي بسسن هماش سسم الس سسين العرج ي النجف سسي الع سسروف‬ ‫بمالفحمام ينتمهي نسسبه إلس عبيسد الس العسسرج بسن السسي الصسسرغر بسن علسسي السسجماد )‪ .(1‬ولد فس‬ ‫قرية الصي )‪ (2‬إحدى قرى اللة سنة ‪ 1124‬وتوف بمالنجف الشرف يوم ‪ 21‬شعبمان سسسنة‬ ‫‪ 1204‬بوجب تماريخ السيد أحد العوطمار ف قصيدته وبوجب تماريخ السيد ممسسد زينس بقسوله‬ ‫ف س قصسسيدته السست يرثيسسه بسسما ) قسسد شسسق قلسسب العلسسم فقسسدك صسسمادق ( وقسبه ف س النجسسف بحلسسة‬ ‫الشراق مءزور متبك به‪.‬‬ ‫كمان ; مسن أجلسة العلمسماء ل يكسماد أحسد يسّل ملسسه وكمان إممامسماً فس العربيسة ل سسيمما فس‬ ‫اللرغة حت سي ‪ :‬قماموس لرغة العرب‪ .‬وكتب الشيخ اليعقوب ف البمابليمات عنه فقمال ‪:‬‬ ‫درس على الرحوم السسيد ممسد ممهسدي بسر العلسوم وغيسه فقسد ألّسف وكتسب ونفظسم حست‬ ‫جعت أشعماره ف ملدين على حروف العجم وبرع ف الفقه والصول والكلم والكمة علسسى‬ ‫السماتذة الذين تسرج عليمهسم مسن المهمابسذة العفظمسماء كمالسسيد ممسد الوطبماطبسمائي والشسيخ خضسر‬ ‫السسمالكي النسسماجي كمسسما ف س ) سسسعداء النفسسوس ( ومسما بسسرح حسست حصسسل علسسى درج ة الجتمهسسماد‬ ‫واصسسبح علمسماً يشسسمار اليسسه بمالبنسسمان وله بيتسسمان فس رثماء اسسستماذه الشسسيخ خضسسر السسمالكي التسسوف سسسنة‬ ‫‪ 1180‬وقد كتبما على قبه ‪:‬‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س وف الذريعة س قسم الديوان س سماق نسبه هكذا ‪:‬‬ ‫السسسيد صسسمادق الفحسسمام بسسن ممسسد بسسن السسسن ) السسسي ( بسسن هماشسسم بسسن عبسسد الس بسسن هماشسسم بسسن قماسسسم بسسن‬ ‫شس الدين بن أب هماشم سنمان ‪ ،‬قماضي الدينة بن القماضسي عبسد الوهماب بسن القماضسي كتيلسة بسن ممسد بسن ابراهيسم‬ ‫بن عبد الوهماب س كلمهم قضماة الدينة س ابن المي أب عمسمارة المهنسما س جسسد آل المهنس س ابسن الميس ابس هماشسسم داود بسن‬ ‫المي أب أحد القماسم بن المي أب علي عبيد ال بن المي أب السسن طسماهر السدث ‪ ،‬مسدوح التنسب س ابسن يىيس‬ ‫النسمابه بن السن ابن جعفر الجة ابن عبيد ال العرج ابن السي الصرغر ابن الممام السجماد ‪.7‬‬ ‫‪ 2‬س وكمانت تدعى قديماً ) حصن سمامه (‪.‬‬


‫ي س س س س سسما ق س س س س سسب ه س س س س سسل أن س س س س سست داٍر م س س س س سسن ح س س س س سسويت وم س س س سسن‬ ‫أضس س س س سسحى بس س س س سسك الضس س س س سسر مرموس س س س س ماً وم س س س سسن عجس س س س سسب‬

‫عليس س س س س س س س س سسه حول س س س س س س س س سسك ض س س س س س س س س س سّ ج البس س س س س س س س س سسدو والضس س س س س س س س س سسر‬

‫يس س س س س س س س سسوت قبس س س س س س س س سسل قيس س س س س س س س سسمام القس س س س س س س س سسمائم » الضس س س س س س س س سسر «‬

‫وف بعسسض الصسسمادر السست ل يعسسول عليمهسسما أنسسه قسرأ علسسى الشسسيخ خضسسر شسسلل السسذي قسرأ‬ ‫على أولد الشيخ خضر المالكي وأحفماده والتوف سسنة ‪ 1255‬أي بعسد وفماة الفحسمام بماحسدى‬ ‫وخسي سنة وذلك خوطأ ظماهر كمما ل يفى‪.‬‬ ‫وذكسره صسسماحب » الروضسمات « ف س عسسداد الفقمهسسماء السسذين تسسرج عليمهسسم الفقيسسه الشسسيخ‬ ‫جعفر الكبي صماحب كشف الرغوطماء ف ترجة الشيخ الذكور‪.‬‬ ‫وتع سسرض ل سسذكره خمات سسة ال سسدثي الش سسيخ الن سسوري فس س كت سسمابه » دار الس سسلم « ج ‪ 2‬ص‬ ‫‪ 393‬نقل عسسن الشسسيخ جسواد بسسن العلمسسة الشسسيخ حسسسي نسسف فس قصسسة طويلسسة شسسماهدنما منمهسسما‬ ‫ق سوله عسسن السسسيد السستجم ‪ :‬ان السسسيد بسسر العلسسوم والشسسيخ جعفسسر تلمسسذا عليسسه ف س الدب وكمانسسما‬ ‫يقبلن يسسده بعسسد ريماسسستمهما وفسماء حلسسق التعليسسم‪ .‬قلسست ‪ :‬ولسذلك يعسسب عنمهمسسما دائم سماً ف س دي سوانه‬ ‫بمالولدين الكرميسس‪ .‬ونسسسب لسسه النسسوري أحسسد البلغسسي والشسسيخ راضسسي نصسسمار وكمانوا قسسد خرج وا‬ ‫مسسن النجسسف الشسسرف الس الماشسسية لءزيمارة السسسيد الليسسل القماسسسم بسسن المسسمام الكسسماظم )ع( ومن‬ ‫ترج عليه الديب الفذ والشماعر الفحل الشيخ ممد رضما النحوي وقد أّبنه بقصسسيدة عصسسمماء‬ ‫يتجلى فيمهما وفماؤه لستماذه فلقد بكماه الولد على أبيسسه والتلميسذ علسى مسسؤدبه ومربيسه وفيمهسما يقسسول‬ ‫‪:‬‬ ‫وي س س س س س س س س س س س سسما وال س س س س س س س س س س س س سسداً ربي س س س س س س س س س س س س سست ده س س س س س س س س س س س س سراً ب س س س س س س س س س س س س سسبه‬

‫ومس س س س س س س سسن بع س س س س س س س سسد م س س س س س س س سسما رب س س س س س س س س وأحس س س س س س س س سسن أيتمس س س س س س س س سسما‬

‫لق س س س سسد كن س س س سست لس س س س س ب س س س سسمالّب م س س س سسذ كن س س س سست ) ممالك س س س سسما (‬

‫ول عس س س س س س س س س سسذر ل س س س س س س س س س س أن ل أكس س س س س س س س س سسون ) متممس س س س س س س س س سسما (‬

‫قص س س س س س س س س س س سسرت لعم س س س س س س س س س س سسر الس س س س س س س س س س س س غماي س س س س س س س س س س سسة مق س س س س س س س س س س سسول‬

‫وكن س س س س س س س س س سست ل س س س س س س س س س سسه اذ يرتق س س س س س س س س س سسي الف س س س س س س س س س سسق س س س س س س س س س س سسلمما‬


‫آثماره ‪:‬‬ ‫له مؤلفمات وآثمار عديدة تلف أكثرهما بعد وفماته منمهما مما ذكره شسيخنما الليسل الشسيخ »‬ ‫آغ سسما ب سسءزرك « ف س كت سسمابه » س سسعداء النف سسوس « حي سسث ق سسمال ‪ :‬ل سسه ش سسرح عل سسى الش سرائع م سسن أول‬ ‫الوطمهسسمارة إلس آخسسر صسسلة ليلسة الفوطسسر رأيتسسه فس ملسسد وهي نسسخة الصسسل‪ .‬اه س وقمال صسسماحب »‬ ‫أحس سسن الوديع سسة ف س تراج سسم مش سسماهي متمه سسدي الش سسيعة « ج ا ط برغ سسداد م سسما ملخص سسه ‪ :‬الع سسمال‬ ‫الفماضل والفقيسسه الكمامسسل السسيد صسمادق الفحسمام مسن أفماضسل العلمسسماء الواخسر كسمانت لسه صسسحبة‬ ‫مسسع العلمسسة الوطبماطبسسمائي بيسسث نقسسل انسسه كسسمان يقسسدمه علسسى سسسمائر أقرانسسه ‪ ،‬لسسه مؤلفسسمات كسسثية لس‬ ‫نعثر عليمهما منمهما » تماريخ النجسف « وشرح » شسواهد القوطسر « كتبمهمسما فس مبسمادئ أمسره ‪ ،‬وله‬ ‫شسسعر رائسسق ‪ ،‬تسسوف كمسسما ف س بعسسض السسماميع الوطيسسة لبعسسض العماص سرين سسسنة ‪ 1209‬اه سس‪ .‬قلسست‬ ‫والصواب ‪ 1204‬كمما سيأت تقيق ذلك‪ .‬ويفظمهر أن كتمابه شسسرح الشسواهد كسسمان متسسداولً فس‬ ‫أيسسمامه فقسسد رأيسست ف س هسسمامش كتسسماب الكشسسكول لعماصسسره الشسسيخ يوسسف البحران س التسسوف سسسنة‬ ‫‪ 1186‬ج ‪ 1‬ص ‪ 375‬عند ذكر هذه البيمات ‪:‬‬ ‫أل س س س س س س س س سست بن س س س س س س س س سسما واللي س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س سسن دون س س س س س س س سسه س س س س س س س س س سست‬

‫ولح س س س س س س سست لن س س س س س س سسما شسس س س س س س س سماً وقس س س س س س سسد طل س س س س س س سسع الب س س س س س س سسدر‬

‫إل أن قمال ‪ :‬اعلم ان هذه البيمات من قصسيدة استشسسمهد فس شسسرح القوطسسر بسبيت منمهسسما‬ ‫ف بث الفعول لجله وهو آخر مما ذكرهما هنما ‪:‬‬ ‫وان س س س س س س س س س س س س س س س س س لتعرون س س س س س س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س س س س س س س سسذكراك هس س س س س س س س س س س س س س س س سسءزة‬

‫كم س س س س س س س س سسما انتف س س س س س س س س سسض العص س س س س س س س س سسفور بلل س س س س س س س س سسه القوط س س س س س س س س سسر‬

‫ونسبمهما مولنما العمال الفماضل السسيد صسمادق لبس صسخر السذل وقد ذكر أبيماتسماً منمهسما‪.‬‬ ‫اه س س ومسسن آث سسماره ) رحل سسة ( دون فيمه سسما زيس مارته للم سسمام عل سسي ب سسن موسسسى الرضس ما ‪ 7‬س سسنة ‪1180‬‬ ‫بماسلوب نثري من السسجع القسدي وهي ملحقسة بسديوانه ول تلسو مسن فوائسد تمارييسة ومعلوممات‬ ‫جرغرافية عن العراق وإيران ف ذلك العمهد أي قبل قرني من الءزمن س ومن آثماره ‪:‬‬


‫ديوانه الخوطوط ‪:‬‬ ‫جع ديوان شعره فس حيسماته علسى حسسروف العجسم ووضع لسسه مقدمسة ل تءزيد علسى عشسسرة‬ ‫أسسسوطر ورتبسسه علسسى ثلثسسة أب سواب الول ف س القري ظ » اللرغسسة الفصسسحى « والثسسمان والثسسمالث » ف س‬ ‫الركبمان « و » الواليمات « ومهما ف اللرغة العمامية الدارجة ف أريماف العراق وبواديه وعندي منسسه‬ ‫نسخة نقلت عن الصل تقع ف ‪ 200‬صفحة بط معماصسسره العسسمال الديسسب سسسيد أحسسد زوين‬ ‫كتب ف آخرهما قد فرغ من تسويده أفل مسن مسدبماعه فس هسذه الصسنماعة أحسد بسن سسيد حسبيب‬ ‫زوين السين العرجي النجفي سنة ‪ 1232‬بعد وفماة النماظم ب س ‪ 28‬سسنة وفيسسه قصسيدة تنسماهءز‬ ‫‪ 180‬بيت سماً سسسماهما » الرحلسسة الكيسسة « قمالسسما بنماسسسبة حجسسة إل س بيسست ال س ال سرام سسسنة ‪1188‬‬ ‫وتوجد مسسن هسسذا السسديوان نسسسخة ثمانيسسة نماقصسسة الخسسر فس مكتبسسة الشسسيخ السسمماوي أكملمهسسما عسسن‬ ‫النسسسخة السست لسسدينما والسسق ان السسستفمادة بمالسسديوان تمارييسماً ل تقسسل عسسن السسستفمادة بسسه أدبيسماً فسسمانه‬ ‫وثيقة تماريية قدية ثينسة توقفنسما علسى تماريخ كسثي مسن الحسداث العراقيسة فس دور الممالسك وقبلسه‬ ‫وتسمي كثياً من أعلم ذلك العصر ف العلوم والدب والدارة من ل ند لم ذك راً فس غيسه‬ ‫مسسن السسدواوين وكتسسب ال ستاجم التسسأخرة وحيسسث أن السستجم ل س ينقوطسسع عسسن السستدد إل س اللسسة فقسسد‬ ‫مسسدح جماعسسة مسسن أشسسرفماهما وكبائمهسسما بقصسسمائد مثبتسسة ف س السسديوان كمالسسسيد سسسليممان الكسسبي وآل‬ ‫النحوي وآل الماج علي شماهي س من أقدم العمائلت اللية ومن ذكر فيسه مسن النجسف الشسيخ‬ ‫خضسسر بسسن يىيس النسسماجي وأولده والسسسيد مرتضسسى الوطبماطبسسمائي س والسسد بسسر العلسسوم والشسسيخ أحسسد‬ ‫الءزائسسري جسسد السسسرة الءزائري ة وآل الممايسسسي وآل الل س سسسدنة الروضسة اليدري ة يومئسسذ ومسن‬ ‫برغسسداد آل العوطسسمار وآل السسسيد عيسسسى والسسسيد نصسسر الس فس كسربلء والسسسيد أبسسو السسسن موسى‬ ‫العماملي عدا مما نفظمه من الدائح والراثي فس أهسل السبيت )ع( وتواريخ العمسسمارات الست أنشسئت‬ ‫على مشماهدهم فس النجسف وك ربلء والكماظميسة وسمامراء ‪ ،‬ومما إلس ذلسك مسن مراسسلته مسع »‬ ‫آل فتله « ورؤسماء خءزاعة ذوي السلوطة والنفوذ يومئذ ف الفرات الوسط أمثمال ممسد وعبسسماس‬ ‫وحود أولد حد آل عبماس‬


‫الءزاعي ‪ ،‬والقسم الكثي من شعره رائع السلوب نقي الديبماجة معرق ف العربية يقفو فيه اثسسر‬ ‫أب تمام حبيب بن أوس وقد قمال من أبيمات يذكر فيمهما انتسمابه اليه ف نفظم الشعر ‪:‬‬ ‫ح س س س س س س س س س س سسبيب الس س س س س س س س س س س س قل س س س س س س س س س س سسب ح س س س س س س س س س س سسبيب وانن س س س س س س س س س س س س‬

‫لقتب س س س س س س س س س س سسس م س س س س س س س س س س سسن فض س س س س س س س س س س سسل ن س س س س س س س س س س سسور ح س س س س س س س س س س سسبيب‬

‫ادي س س س س س س سسب ج س س س س س س سسرت فس س س س س س س س حلب س س س س س س سسة النفظ س س س س س س سسم خيل س س س س س س سسه‬

‫مرغ س س س س س س س س س س س س سسبة فس س س س س س س س س س س س س س وج س س س س س س س س س س س س ه ك س س س س س س س س س س س س سسل ادي س س س س س س س س س س س س سسب‬ ‫ال س س س س س س س س س س س صس س س س س س س س س س سسلوي )‪ (1‬ن س س س س س س س س س س سٍد أغس س س س س س س س س س سسر نيس س س س س س س س س س سسب‬

‫ولغ س س س س س س س س س س س س سسروان ص س س س س س س س س س س س س سسلى ج س س س س س س س س س س س س س سوادى دون س س س س س س س س س س س سسم‬

‫واذ ي س س س س س س س س س سسك ق س س س س س س س س س سسد جل س س س س س س س س س سسى فرغيس س س س س س س س س س س عجي س س س س س س س س س سسب‬

‫لن س س س س س س س س س س س س س مس س س س س س س س س س س س سسن قس س س س س س س س س س س س سسوم اذا ع س س س س س س س س س س س س سّن منس س س س س س س س س س س س سسب‬

‫فل س س س س س س س س س س س س س س سسم يع س س س س س س س س س س س س س س سسن إل منمه س س س س س س س س س س س س س س سسم بوطي س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ولكنن س س س س س س س س س س س س س س وح س س س س س س س س س س س س س دي شس س س س س س س س س س س س س سسققث غبس س س س س س س س س س س س س سسماره‬

‫توف بمالنجف الشرف ف ‪ 21‬شعبمان سسنة ‪ 1204‬وله مسسن العمسسر ثسسمانون سسنة ورثماه‬ ‫فريق من شعراء عصره ‪ ،‬منمهم السيد أحد العوطمار وأر خ عمام وفماته قمال ‪:‬‬

‫لف س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدر ه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدى‬

‫ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س ستاب ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد أف س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫وب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر علس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل حس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسب‬

‫ع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل من س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ون س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫م س س س س س س س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س س س س س س سسد حب س س س س س س س س س س س س س سسماه الس س س س س س س س س س س س س س س علمس س س س س س س س س س س س س س سماً‬

‫زان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه حسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن عم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار ذكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ر فض س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسله‬

‫بيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسورى س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي الث س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫قس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد هس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد أرك س س س س س س س س س س س س س س س س س مان التقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫وال س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدين رزؤه الل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫أرخس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ت عس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام مس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوته‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س بيس س س س س س س س س س س س س سست شس س س س س س س س س س س س س سسعر قس س س س س س س س س س س س س سسد كمس س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫عس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسءز علس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى السس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلم مس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسو‬

‫ت الصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمادق الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسول الجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫انتمهى‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س صسسلوي مثنس صسسلى وهو مرغسسرز ذنسسب الفسسرس‪ .‬ويقسسمال صسسلى الفسسرس اذا جسسماء مصسسليماً وهو السسذي يتلسسو السسمابق لن‬ ‫رأسه يكون عند صله‪.‬‬


‫من شعره قوله وهو ف طريقه إل زيمارة الممامي العسكريي بسّر من رأى‪.‬‬

‫أنمه س س س س س سسما فق س س س س س سسد واف س س س س س سست ب س س س س س سسك الرغماي س س س س س سسة القص س س س س س سسوى‬

‫وألقس س س س س س س سست يس س س س س س س سسديمهما ف س س س س س س س س مرابس س س س س س س سسع مس س س س س س س سسن هتس س س س س س س سسوى‬

‫أتس س س س س س س سست بس س س س س س س سسك تفس س س س س س س سسري ممهم س س س س س س س سماً بعس س س س س س س سسد ممهمس س س س س س س سسه‬

‫يفظ س س س س س س س س س س س سسل بأي س س س س س س س س س س س سسديمهما بس س س س س س س س س س س س سسماط الفل يوط س س س س س س س س س س س سسوى‬

‫يركمه س س س س س س س س س س س س س سسما الش س س س س س س س س س س س س س سسوق الل س س س س س س س س س س س س س سسح فترغت س س س س س س س س س س س س س سسدي‬

‫تش س س س س س س س س سسن عل س س س س س س س س سسى جي س س س س س س س س سسش الل غ س س س س س س س س سسمارة ش س س س س س س س س سسعوا‬

‫يعللمه س س س س س س س س س س س س س س سسما الس س س س س س س س س س س س س س سسمادي ب س س س س س س س س س س س س س س سسءزوى ورام س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫وم س س س س س س س س س س س سسما هيجتمهس س س س س س س س س س س س سسما رامس س س س س س س س س س س س سسة ل ول حس س س س س س س س س س س س سسءزوى‬

‫ولكنم س س س س س س س س س سسما حن س س س س س س س س س سست الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر م س س س س س س س س س سسن رأى‬

‫فج س س س س سسماءت كم س س س س سسما ش س س س س سسماء ال س س س س سسوى تس س س س س سسرع الوط س س س س س سوا‬

‫إل س س س س س س س س س س روض س س س س س س س س سسة س س س س س س س س س س سسماحماهتما تنب س س س س س س س س س سست الرض س س س س س س س س س ما‬

‫وتثم س س س س س س س س س س س س سسر للج س س س س س س س س س س س س سسماني أغص س س س س س س س س س س س س سسمانما العفس س س س س س س س س س س س س سوا‬

‫إل س س س س س س س س س س حضس س س س س س س س س سسرة القس س س س س س س س س سسدس الس س س س س س س س س سست عرص س س س س س س س س س ماهتما‬

‫ب س س س س س سسور ه س س س س س سسدى منمه س س س س س سسما عوط س س س س س سسماش ال س س س س س سسورى ت س س س س س سسروى‬

‫فءزرهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س ما ذليل خماضس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعماً متوس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ب س س س س س س س س سسما مفظمهس س س س س س س س س سراً لس س س س س س س س س س ثس س س س س س س س س س ل س س س س س س س س سسما الش س س س س س س س س سسكوى‬

‫لتبل س س س س س س س س س س س سسغ فس س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س سسدنيما مرام س س س س س س س س س س س سسك كل س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وت س س س س س سسأوي فس س س س س س س س الخ س س س س س س سسرى الس س س س س س س س جن س س س س س س سسة ال س س س س س س سسأوى‬

‫عليمه س س س س س س س س سسما س س س س س س س س س سسلم الس س س س س س س س س س م س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س سسر ذكره س س س س س س س س ما‬

‫وذلس س س س س س س سسك منشس س س س س س س سسور مس س س س س س س سسدى الس س س س س س س سسدهر ل يوطس س س س س س س سسوى‬

‫نقلتمهسسما عسسن ) الرائسسق ( وف الماشسسية تشسسوطي للعسسمال العمامسسل السسورع الشسسيخ حسسسي نسسف‬ ‫أقول ‪ :‬وف ) الرائق ( موطوط السيد العوطمار جلة قصمائد تشي اليمهما قمال ‪:‬‬ ‫وقمال السيد صمادق بن السيد علي العرجي النجفي أيده ال‬ ‫علم وقس س س س س س س س س س س سسد جمه س س س س س س س س س س س سسءزت جي س س س س س س س س س س س سسش العءزائ س س س س س س س س س س س سسم‬

‫أس س س س س س س س س س س س سسمال دهس س س س س س س س س س س س سراً لي س س س س س س س س س س س سسس لس س س س س س س س س س س س س بس س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫تتوي على ‪ 92‬بيتماً كلمهما ف مدح النب )ص(‬ ‫وله أيضماً ف مدحه )ص( وقد نفظممهما ف طريق مكة حي صد عن ال ج‬

‫طس س س س س س س س س س س س سسوى عس س س س س س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س س س س س سراش الكعس س س س س س س س س س س س سسماب الزارا‬

‫وع س س س س س س س س س س س س سسماف الكس س س س س س س س س س س س س سسرى واسس س س س س س س س س س س س س سستعمار الرغ س س س س س س س س س س س س س سرارا‬

‫تتألف من ‪ 120‬بيتماً‬


‫وقمال يدح أمي الؤمني علي بن أب طمالب ‪.7‬‬ ‫حشماشس س س س س س س س س س س س سسة نفس س س س س س س س س س س س سسس ل يبس س س س س س س س س س س س سسو خ ض س س س س س س س س س س س س سراممهما‬

‫وغل س س س س س س س س س س س س س س س سسة قل س س س س س س س س س س س س س س س سسب ل يب س س س س س س س س س س س س س س س سسل أواممه س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وهي ‪ 80‬بيتماً‬ ‫وقمال أيضماً يدح أمي الؤمني )ع(‬

‫هس س س س س سسي ال س س س س س سسدار بمالرع س س س س س ماء مس س س س س سسن ج س س س س س سسمانب الم س س س س س سسى‬

‫فعوج س س س س س س س س س س س س س س ما صس س س س س س س س س س س س س س سسدور اليعملت النجس س س س س س س س س س س س س س سسمائب‬

‫تتكون من ‪ 65‬بيتًما‪ .‬كل هذه ف الموع ) الرائق ( ج ‪ 2‬ص ‪.392‬‬


‫لطف ال بن علي الجدحفصي‬ ‫مسّر فس هسسذا الكتسسماب عسسدة قصسسمائد روينماهسسما عسسن مموعة الشسيخ لوطسسف الس ابسسن علسسي بسسن‬ ‫لوطف ال وقمال ف آخرهما ‪:‬‬ ‫فرغ من هذا الموع البديع النفظمام الماوي لفرائد مراثي اب عبد ال السي بقلم العبد‬ ‫الذنب المان لوطف ال بن علسي بسن لوطسف الس الدحفصسي البحرانس بسماليوم الثسمامن عشسسر مسن‬ ‫شسمهر رجب الصسب مسن سسنة ‪ 1201‬الماديسة والسمائتي واللسف مسن الجسرة‪ .‬وصلى الس علسى‬ ‫ممد وآله وسلم‪ .‬أقول ‪ :‬وأثبت الشيخ من شعره عدة قصمائد ‪ ،‬ففسسي ص ‪ 47‬قسسمال فس موطلسسع‬ ‫قصيدة مما نصه ‪ :‬لكماتبمهما المان لوطف ال بن علي بن لوطف ال الدحفصي عفى ال تعسسمال‬ ‫عنسسه‪ .‬أقسسول هسسو حفيسسد الشسيخ لوطسسف الس بسن ممسسد بسسن عبسسد المهسسدي السسذي تقسسدمت ترجتسسه ص‬ ‫‪: 255‬‬ ‫مس س س س سسماذا عل س س س س سسى الرك س س ب ل س س س س سسو أل س س س س سسوى علس س س س سسى الوطل س س س س سِل‬

‫ت أقري س س س س س س س س س ه صس س س س س س س س س س سّوبس ال س س س س س س س س س سسدمع الوطس س س س س س س س س س سِل‬ ‫فب س س س س س س س س س س ّ‬

‫وم س س س س س س س س س س س س سسما علي س س س س س س س س س س س س س سسه إذا اس س س س س س س س س س س س س س سستوقفته فعس س س س س س س س س س س س س س سسى‬

‫أقضس س س س س س س س س سسيه بعس س س س س س س س س سسض حقس س س س س س س س س سسوق للعلس س س س س س س س س سسى قبلس س س س س س س س س سسى‬

‫رب س س س س س س س س س س س س س س ع لليلي قس س س س س س س س س س س س س س سسد أقس س س س س س س س س س س س س س سسوت معس س س س س س س س س س س س س س سسماله‬

‫وراع س س س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س س سسبي بعس س س س س س س س س س سسد الل س س س س س س س س س سسي بمالعوط س س س س س س س س س سسل‬

‫أغ س س س س س س س س سسرى بس س س س س س س س سسه ال س س س س س س س س سسدهر عس س س س س س س س سسن ل س س س س س س س س سسوم ن س س س س س س س س سوازله‬

‫فعس س س س س س س س س س س سسماد خلس س س س س س س س س س س سسواً مس س س س س س س س س س س سسن الن س س س س س س س س س س س سءزال والنس س س س س س س س س س س سسءزل‬

‫قس س س س س س س سسد كس س س س س س س سسمان بس س س س س س س سسمالّي مس س س س س س س سسأهولً يوطيس س س س س س س سسب بس س س س س س س سسه‬

‫م س س س س س س س س س س س س سسن النس س س س س س س س س س س س س سسمائم بمالبك س س س س س س س س س س س س سسمار والص س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫بك س س س س س س س سسل ب س س س س س س س سسدر يرغ س س س س س س س سسمار الب س س س س س س س سسدر من س س س س س س س سسه ح س س س س س س س سسوى‬

‫وكس س س س س س ل غص س س س س س س س سسن يرغي س س س س س س س س الرغص س س س س س س س سسن ف س س س س س س س س الي س س س س س س س سسل‬


‫يس س س س س س س س سسما رب س س س س س س س س ع انسس س س س س س س س سسي سس س س س س س س س سسقتك الرغماديس س س س س س س س سسمات ول‬

‫برحس س س س س س س س س ت تءزهس س س س س س س س س و بن س س س س س س س س س سوار الن س س س س س س س س سسدى الض س س س س س س س س سسل‬

‫لقس س س س س س س س س س س س س س سسد تس س س س س س س س س س س س س س سسذكرت والس س س س س س س س س س س س س س سسذكرى تس س س س س س س س س س س س س س سسؤرقن‬ ‫أيس س س س س س س س س س سسمام أصس س س س س س س س س س سسبو إل س س س س س س س س س س س لس س س س س س س س س س سسوي ويسس س س س س س س س س س سسعدن‬

‫مس س س س س س س س سسما م س س س س س س س س سّر ل س س س س س س س س س فيس س س س س س س س سسك ف س س س س س س س س س أيس س س س س س س س سسمامي الول‬

‫شس س س س س س س س س سر خ الش س س س س س س س س سسبماب ول اص س س س س س س س س سسبو إلس س س س س س س س س س ع س س س س س س س س سسذل‬

‫أي س س س س س س س س س س س س س سسمام ل أتق س س س س س س س س س س س س س سسي كي س س س س س س س س س س س س س سسد الوش س س س س س س س س س س س س سسماة ول‬

‫أخ س س س س س س سسماف م س س س س س س سسن َم يَس س س س س س س سسل ف س س س س س س س س ال س س س س س س سسب أو مل س س س س س س سسل‬

‫أي س س س س س س س س س س س س س س سسمام ارفس س س س س س س س س س س س س س س ض ع س س س س س س س س س س س س س س سسذال وترفض س س س س س س س س س س س س س س سسن‬ ‫فحب س س س س س س س س س س سسذا غس س س س س س س س س س س سّر أي س س س س س س س س س س سسمامي ال س س س س س س س س س س سست س س س س س س س س س س س سسلفت‬

‫ت ل س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ل س س س س س س س س س س س س س وقف س س س س س س س س س س س س سسة تودي س س س س س س س س س س س س سسع ذهل س س س س س س س س س س س س س ُ‬ ‫وال س س س س س س س س س سّي قس س س س س س س س س سسد قوض س س س س س س س س س وا للفظعس س س س س س س س س سسن وانتس س س س س س س س س سسدبوا‬

‫وم س س س س س س س س س سسما لكس س س س س س س س س س سسي شس س س س س س س س س س سسمافعي وال س س س س س س س س س س سّم معس س س س س س س س س س سستءزل‬ ‫وليتمه س س س س س س س سسما لس س س س س س س س س تك س س س س س س س سسن ولّ س س س س س س سست عل س س س س س س س سسى عج س س س س س س س سسل‬

‫بعس س س س س س س س س س س سسرك الس س س س س س س س س س س سسبي بي س س س س س س س س س س س س البس س س س س س س س س س س سسمان والثس س س س س س س س س س س سسل‬ ‫لوش س س س س س س س س سسك ب ٍ‬ ‫ي س س س س س س س س س س وُش س س س س س س س س س دست أرحس س س س س س س س س ل البس س س س س س س س س سسل‬

‫والوج س س س س س د قس س س س س سسد كس س س س س سسماد أن يقضس س س س س سسي هنس س س س س سسماك علس س س س س سسى‬

‫قل س س س س س س سسوب أه س س س س س س سسل ال س س س س س س سسوى م س س س س س س سسن ش س س س س س س سسدة الوهس س س س س س س ل‬

‫فس س س س س س س س س س س س سسبي ب س س س س س س س س س س س سسماك وملمهس س س س س س س س س س س س سسوف وذي ش س س س س س س س س س س س سسجن‬

‫بس س س س س س س س س س سسمادي الكئمابس س س س س س س س س س سسة ف س س س س س س س س س س س توديس س س س س س س س س س سسع مرت س س س س س س س س س س ل‬

‫ورب فماتنس س س س س س س س س س س س س سسة الل س س س س س س س س س س س س س سسماظ مس س س س س س س س س س س س س سسما نفظ س س س س س س س س س س س س س سسرت‬

‫ال لتقتلن س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالعي النج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫ل س س س س س س س س س وق س س س س س س س سسد ج س س س س س س س س سّد الرحيس س س س س س س س سسل بس س س س س س س س سسما‬ ‫أوم س س س س س س س سست إ ّ‬

‫وال س س س س س س س س سسروع يل س س س س س س س س سسط منمه س س س س س س س س سسما ال س س س س س س س س سسدمع بمالكح س س س س س س س س سسل‬

‫ق س س س س س س سسمالت وق س س س س س سسد نفظ س س س س س س سسرت م س س س س س س سسن بينمه س س س س س س سسما جءزع س س س س س س ي‬ ‫لق س س س س س س س سسد بلونس س س س س س س سسماك ف س س س س س س س س س البل س س س س س س س سسوى فنع س س س س س س س سسم ف س س س س س س س سست‬

‫ت فم س س س س س س س س سسما أوفس س س س س س س س سسماك م س س س س س س س س سسن رجس س س س س س س س س ل‬ ‫ل س س س س س س س س س س أن س س س س س س س س س س َ‬

‫ونع س س س س س س س س سسم خ س س س س س س س س س سٍل خل م س س س س س س س س سسن وصس س س س س س س س سسمة الل س س س س س س س س سسل‬

‫فلي س س س س س س س سست ش س س س س س س س سسعري وق س س س س س س سسد حس س س س س س س س سّم البع س س س س س س س سسماد لن س س س س س س س سسما‬

‫والبع س س س س س س س س س س س سسد ي س س س س س س س س س س س سسما رب س س س س س س س س س س س ما أغس س س س س س س س س س س س سراك بمالب س س س س س س س س س س س سسدل‬ ‫كم س س س س س سسما اض س س س س س سسيعت عمه س س س س س سسود ف س س س س س س س الوصس س س س س سسي عل س س س س س سسي‬

‫فمهس س س س س س س س س س س س س سسل تس س س س س س س س س س س س س سسمافظ عمهس س س س س س س س س س س س س سسدي أم تض س س س س س س س س س س س س س سّيعه‬ ‫م س س س س س س س سسن بع س س س س س س س سسد م س س س س س س س سسما أوث س س س س س س سسق الخت س س س س س س س سسمار عق س س س س س س س سسدهتما‬ ‫ف س س س س س س س س س سسماعقب الم س س س س س س س س س سسر ظل س س س س س س س س س سسم الل فماض س س س س س س س س س سسوطمهدوا‬

‫بكس س س س س س س س سسل نس س س س س س س س سسص عس س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س العل س س س س س س س س سّي جلس س س س س س س س سسي‬ ‫بك س س س س س س س س سسل خوط س س س س س س س س سسب م س س س س س س س س سسن الوغ س س س س س س س سسماد والس س س س س س س س س سسفل‬

‫وأعفظ س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س سسرزء ‪ ،‬والرزاء ق س س س س س س س س س سسد عفظم س س س س س س س س س سست‬

‫ب س س س س س س سسمالوطف رزٌء ل س س س س س س سسم ق س س س س س س سسد ج س س س س س س س سّل ع س س س س س س سسن مث س س س س س س سسل‬

‫ويستسل فس نفظسسم الصسسيبة ويتخلّسسص بوطلسسب الشسسفماعة مسسن أهسسل السسبيت ‪ ، :‬وله مرثيسسة‬ ‫يقول ف أولما ‪:‬‬ ‫اهماجس س س س س س س س س س س سسك رب س س س س س س س س س س س ع بس س س س س س س س س س س سسماللوى دارس الرسس س س س س س س س س س س م‬

‫اغ س س س س س س س س سّم ول س س س س س س س سسما يبس س س س س س س س سسق منس س س س س س س س سسه سس س س س س س س س سسوى الوس س س س س س س س سسم‬


‫ومنمهما ‪:‬‬ ‫فيمال س س س س س س س س س س س س س س س سسك م س س س س س س س س س س س س س س س سسن رزء أصس س س س س س س س س س س س س س س س سّم نعيّس س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وع س س س س س سسن مثلس س س س س س سسه الس س س س س س سسدهر اسس س س س س س سستمّر علس س س س س س سسى العقس س س س س س سسم‬

‫أزال حصس س س س س س س س س س س س سسماة العلس س س س س س س س س س س س سسم عس س س س س س س س س س س س سسن مسس س س س س س س س س س س س سستقّرهما‬

‫وزع س س س س س س س س س س ءزع رك س س س س س س س س ن الس س س س س س س س س س سسدين بمال س س س س س س س س س س سّد والس س س س س س س س س س سسدم‬

‫أي س س س سسما م س س س سسن أت س س س سسى فس س س س س ه س س س سسل أت س س س سسى طي س س س سسب م س س س سسدحمهم‬

‫وفس س س س س س س س النح س س س س س س س سسل والع س س س س س س س سراف والن س س س س س س س سسور والنج س س س س س س س سسم‬

‫اليك س س س س س س س سسم نفظ س س س س س س س سسماَم الل س س س س س س س سسق ‪ ،‬نفظم س س س س س س س سسما ب س س س س س س س سسدحكم‬

‫تنس س س س س س س س سّءزه بيس س س س س س س س س الن س س س س س س س سسماس ع س س س س س س س سسن وصس س س س س س س سسمة ال س س س س س س س سسذم‬

‫ومنمهما ‪:‬‬

‫ب س س س س س س س س سسه ن س س س س س س س س سسمال لوط س س س س س س س س سسف ال س س س س س س س س س م س س س س س س س س سسولكم ف س س س س س س س س سست‬

‫عل س س س س س سسي ب س س س س س سسن لوط س س س س س سسف الس س س س س س س عف س س س س س سسواً م س س س س س سسن ال س س س س س سسرم‬

‫واخرى موطلعمهما ‪:‬‬ ‫م س س س س س سست قس س س س س س سّو ضس الظع س س س س س سسماُن ع س س س س س سسن ش س س س س س سسعب ع س س س س س سسمامر‬

‫وله ‪:‬‬ ‫ح س س س س س س س س س سسمادي الرك س س س س س س س مائب وقف س س س س س س س س س سسة ي س س س س س س س س س سسما ح س س س س س س س س س سسمادي‬

‫وله أيضماً ‪:‬‬

‫قس س س س س س س س س سّو ضس برحل س س س س س س س س سسك ان الس س س س س س س س س سّي ق س س س س س س س س سسد رحلس س س س س س س س س سوا‬

‫فل س س س س س س سسم يب س س س س س س سسق ش س س س س س س سسعب للسس س س س س س س سسى غي س س س س س س س س ع س س س س س س سسمامر‬

‫وهي ‪ 78‬بيتماً‬ ‫ت وي س س س س س س س س س سسروى ص س س س س س س س س س س سسمادي‬ ‫يىيس س س س س س س س س س س س ب س س س س س س س س س س سسما ميس س س س س س س س س س س س ٌ‬

‫وهي ‪ 80‬بيتماً‬

‫وانس س س س س س س سسض بعءزم س س س س س س س ك ل يقعس س س س س س س سسد بس س س س س س س سسك الكسس س س س س س س سسل‬

‫وهي ‪ 93‬بيتماً‬


‫الشيخ عبد النب بن ممانع الدحفصي‬ ‫قس س س س س س س س س س سسف بمالعس س س س س س س س س س سسمال بي س س س س س س س س س س س الرس س س س س س س س س س س م والعلس س س س س س س س س س سسم‬

‫م س س س س س سسن عرص س س س س س ة الوط س س س س س سسف ل م س س س س س سسن عرص س س س س س ة العل س س س س س سسم‬

‫واسس س س س س س س س سستوقف العيس س س س س س س س سسس فيمهس س س س س س س س سسما واسس س س س س س س س سستمهل لس س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س س سسقيماً م س س س س س س سسن ال س س س س س س سسدمع ل س س س س س س س سسقيماً م س س س س س س سسن ال س س س س س س سسدي‬

‫واب س س س س س س س س س س س سسك الول س س س س س س س س س س س س عّوطلوه س س س س س س س س س س س س ما ب س س س س س س س س س س س سسمانتءزاحمهم‬

‫مس س س س س س س س س س س سسن بعس س س س س س س س س س س سسد حليس س س س س س س س س س س سسة واديمهس س س س س س س س س س س سسما بقرب س س س س س س س س س س س م‬

‫واس س س س س سسعد عل س س س س سسى الش س س س س سسجو قل س س س س سسب الس س س س س سستمهمام ب س س س س سسم‬

‫وأي قل س س س س س س س سسب ل س س س س س س س سسم ي س س س س س س س سسما لش س س س س س س س سسجو لس س س س س س س س س يمه س س س س س س س سسم‬

‫ان الرغ س س س س س س س س س س سرام لفقس س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س سسي مس س س س س س س س س س سسن مضس س س س س س س س س س سسر‬

‫لي س س س س س س سسس الرغس س س س س س س سرام ل س س س س س س سسومض ال س س س س س س سسبق م س س س س س س سسن أض س س س س س س سسم‬

‫وهس س س س س س س س س س س ل يلي س س س س س س س س س س سسق البك س س س س س س س س س س سسما م س س س س س س س س س س سسن ب س س س س س س س س س س سسذكرهم‬

‫أمس س س س س س س س س س س سسن تس س س س س س س س س س س سسذّك رس جي س س س س س س س س س س سسان بس س س س س س س س س س س سسذي سس س س س س س س س س س س سسلم‬

‫حس س س س س س سسب الس س س س س س سسى ان ج س س س س س سسرى أو عس س س س س س سّن ذكره س س س س س م‬

‫مءزجس س س س س س س ت دمع س س س س س س س سماً جس س س س س س س سسرى مس س س س س س س سسن مقلس س س س س س س سسة بس س س س س س س سسدم‬

‫ف س س س س س س س سسمان نس س س س س س س س سسيت فل أنس س س س س س س س سسى الس س س س س س س س سسي وقس س س س س س س سسد‬ ‫غ س س س س س س س س س سسداة فماض س س س س س س س س س سست علي س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س سسل مش س س س س س س س س س سسرعة‬

‫أن س س س س س س س س س سسما خ ب س س س س س س س س س سسمالوطف ركس س س س س س س س ب ال س س س س س س س س س س سّم والم س س س س س س س س س سسم‬

‫بك س س س س س س س س سسل جي س س س س س س س س سسش كم س س س س س س س س سسوج البح س س س س س س س س سسر ملتوط س س س س س س س س سسم‬

‫غ س س س س س س س س س سسداة خ س س س س س س س س س سسماض غم س س س س س س س س س سسمار النق س س س س س س س س س سسع مبت س س س س س س س س س سسدراً‬

‫كمالب س س س س س س سسدر يس س س س س س س سسبح فس س س س س س س س جن س س س س س س سسح م س س س س س س سسن الفظل س س س س س س سسم‬

‫غس س س س س س س س سسداة حف س س س س س س س س سست بس س س س س س س س سسه مس س س س س س س س سسن رهوطس س س س س س س س سسه نف س س س س س س س س سٌر‬ ‫أقس س س س س س س س س س سوام م س س س س س س س س س سسد زك س س س س س س س ت أطس س س س س س س س س س سراف مت س س س س س س س س س سسدهم‬

‫ش س س س س س س س س س سّم النس س س س س س س س س سسوف أُنس س س س س س س س سسوف العس س س س س س س س س سسءزم والشس س س س س س س س س سسيم‬ ‫م س س س س س س س س سسن هماش س س س س س س س س سسم ورج س س س س س س س س مال الس س س س س س س س س سسيف والك س س س س س س س س سسرم‬

‫مس س س س س س س س سسن كس س س س س س س س سسل متمهس س س س س س س س سسد ف س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س معتصس س س س س س س س سسم‬

‫ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال منتص س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س منتق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ت س س س س س س س س س سسمالم حي س س س س س س س س س س س ث س س س س س س س س س سسماروا م س س س س س س س س س سسن مض س س س س س س س س س سسماربم‬

‫لنصس س س س س س س س س س س سسره كأسس س س س س س س س س س س سسود ثس س س س س س س س س س س سسرن مس س س س س س س س س س س سسن أجس س س س س س س س س س س سسم‬

‫كأن س س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س س سسل عض س س س س س س س س س سسو م س س س س س س س س س سسن جس س س س س س س س س س سوارحمهم‬

‫خس س س س س س س س س س س س س س سّل يرضس س س س س س س س س س س س س س مهم ب س س س س س س س س س س س س س سسمالفظ لل س س س س س س س س س س س س س سسذمم‬

‫يشس س س س س س س س س س سسون للمس س س س س س س س س س سسوت شس س س س س س س س س س سسوقماً واللد هس س س س س س س س س س سسوى‬

‫والس س س س س س س س س سسوت يلس س س س س س س س س سسو كس س س س س س س س س سسؤس الس س س س س س س س س سسوت بينمهس س س س س س س س س سسم‬


‫حس س س س س س س س س س س سست إذا وردوا حس س س س س س س س س س س سسوض النس س س س س س س س س س س سسون علس س س س س س س س س س س سسى‬ ‫فماص س س س س س س س س سسبح الس س س س س س س س س سسبط والع س س س س س س س س سسدا توط س س س س س س س س سسوف ب س س س س س س س س سسه‬

‫تبس س س س س س س س س س سسدو نواجس س س س س س س س س س سسذهما ع س س س س س س س س س سسن ثرغس س س س س س س س س س سسر مبتسس س س س س س س س س س سسم‬ ‫قلس س س س س س س س س س سسوبم عس س س س س س س س س س سسدَو عقبس س س س س س س س س س سسماٍن علس س س س س س س س س س سسى رخ س س س س س س س س س س م‬ ‫حس س س س س س س س س سّر الفظم س س س س س س س س سسما ك س س س س س س س س سسورود السلس س س س س س س س س سسل الش س س س س س س س س سسبم‬

‫حيس س س س س س س س س س س س سسث الكريمهس س س س س س س س س س س س سسة كمالسس س س س س س س س س س س س سسنماء بينمهس س س س س س س س س س س س سسم‬

‫كأن س س س س س س س س س س س سسما ه س س س س س س س س س س س سسو فيمه س س س س س س س س س س س سسما ركس س س س س س س س س س ن مس س س س س س س س س س س س سستلم‬

‫وال س س س س س سسبيض فس س س س س س س النق س س س س س سسع تعل س س س س س سسو ال س س س س س سسدارعي كم س س س س س سسما‬

‫ب س س س س س س س سسرق ت س س س س س س س سسألق م س س س س س س س سسن س س س س س س س س سسحب عل س س س س س س س سسى أُك س س س س س س سسم‬

‫ض مس س س س س س س س س س س س سسن صس س س س س س س س س س س س سسفيحته‬ ‫وكلمس س س س س س س س س س س س سسما لح ومس س س س س س س س س س س س س ٌ‬

‫س س س س س س س س س سسمال النجي س س س س س س س س سسع م س س س س س س س س سسن المام س س س س س س س س سسمات والقم س س س س س س س س سسم‬

‫يع س س س س س س س س س سسدون بيس س س س س س س س س س س العس س س س س س س س س س سوادي غيس س س س س س س س س س س خمافق س س س س س س س س س سسة‬

‫ض الس س س س س س س س س س س س سواد ب س س س س س س س س س س س سسه‬ ‫ك س س س س س س س س س س س سسأنه حيس س س س س س س س س س س س س ينقس س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫ط س س س س س س س س س سسوٌد ي س س س س س س س س س س سّر ب س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س سسيل م س س س س س س س س س سسن الع س س س س س س س س س سسرم‬

‫نفس س س س س س س س سسي الف س س س س س س س سسداء ل س س س س س س س سسه م س س س س س س س سسن مف س س س س س س س سسرد بوط س س س س س س س سسل‬

‫ك س س س س س س سسأنه الم س س س س س س سسع يس س س س س س س سسوطو بيس س س س س س س س ك س س س س س س سسل كم س س س س س س سسي‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س سسؤّم منعوطفس س س س س س س س س س س س س س س سماً ب س س س س س س س س س س س س س س سسماليش مفتق س س س س س س س س س س س س س س س ماً‬

‫شس س س س س س س س س س سسوطرين مس س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س موطس س س س س س س س س س سسروح ومنمهس س س س س س س س س س سسءزم‬

‫يلق س س س س س س س س سسى الص س س س س س س س س سسفوف بس س س س س س س س س سرأي غيس س س س س س س س س س من س س س س س س س س سسذهل‬

‫مس س س س س س س س س س سسن التس س س س س س س س س س سسوف وقلس س س س س س س س س س سسب غي س س س س س س س س س س س منفعس س س س س س س س س س سسم‬

‫كأنس س س س س س س س س س سسما التس س س س س س س س س س سسف مس س س س س س س س س س سسن أسس س س س س س س س س س سسن موطس س س س س س س س س س سسمالبه‬

‫ومعس س س س س س س س سسرك الت س س س س س س س سسف م س س س س س س س سسن مسس س س س س س س س سستوطرف النعس س س س س س س س سسم‬

‫لف س س س س س س س سسي ل س س س س س س س سسه وهس س س س س س س س و يثنس س س س س س س س س عوط س س س س س س س سسف ب س س س س س س س سسدته‬

‫ل س س س س س س سسدى ال س س س س س س سسوغى بي س س س س س س س س ك س س س س س س سسف لل س س س س س س سسردى وفس س س س س س سسم‬

‫لفس س س س س س س سسي لس س س س س س س سسه إذ هس س س س س س س سسو للمس س س س س س س سسوت حي س س س س س س س س دعس س س س س س س سسما‬

‫ب س س س س س س س س س س سسه القض س س س س س س س س س س سسما بلس س س س س س س س س س س سسمان الل س س س س س س س س س س سسوح والقل س س س س س س س س س س سسم‬

‫تءزع س س س س س س س س س ءزت جنبس س س س س س س س س سسمات العس س س س س س س س س سسرش يس س س س س س س س س سسوم هس س س س س س س س س سسوى‬

‫وانس س س س س س س س س س سّد ج س س س س س س س س س سسمانب ركس س س س س س س س ن ال س س س س س س س س س سسبيت وال س س س س س س س س س سسرم‬

‫وأظل س س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س س سسدهر ل س س س س س س س س س س سسما أن س س س س س س س س س س س سسفرن ب س س س س س س س س س س سسه‬

‫بن س س س س س س س س س س سسمات أح س س س س س س س س س س سسد بع س س س س س س س س س س سسد الع س س س س س س س س س س سسءز والش س س س س س س س س س س سسم‬

‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س سسأنن نس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم غي س س س س س س س س س س س س س س س س س س مقمس س س س س س س س س س س س س س س س س سسرة‬

‫ل س س س س س س س س س س س سسما ب س س س س س س س س س س س سسرزن م س س س س س س س س س س س سسن الس س س س س س س س س س س س سستمار والي س س س س س س س س س س س سسم‬

‫تلس س س س س س س سسك الكرائس س س س س س س سسم مس س س س س س س سسما بي س س س س س س س س اللئس س س س س س س سسمام غس س س س س س س سسدت‬

‫مس س س س س س س س س س سسما بي س س س س س س س س س س س منتمهس س س س س س س س س س سسك تسس س س س س س س س س س سسب وممهتضس س س س س س س س س س سسم‬

‫ي س س س س س س س س س س س سسما راكبس س س س س س س س س س س س سماً وسس س س س س س س س س س س س واد اللي س س س س س س س س س س س سسل يلبس س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ث س س س س س س سسوب الص س س س س س س سسماب ومن س س س س س س سسه الوط س س س س س س سسرف لس س س س س س س س ين س س س س س س سسم‬

‫ي وق س س س س س سسف بعس س س س س س سسد السس س س س س س سسلم علس س س س س س سسى‬ ‫عس س س س س س سس ج بس س س س س س سسمالرغر ّ‬

‫مث س س س س س س س س س سسوى الوصس س س س س س س س س سسي ونس س س س س س س س س سسماج الق س س س س س س س س س سسب وال س س س س س س س س س سستءزم‬

‫وأنس س س س س س س سسع السس س س س س س س سسي وع س س س س س س سسرض بمالس س س س س س س سسذي وج س س س س س س س دت‬ ‫سينضس س س س س س س س س س سسح القس س س س س س س س س س سسب دّم س س س س س س س س س س س ماسً مس س س س س س س س س س سسن ج س س س س س س س س س س سوانبه‬

‫واطل س س س س س س س سسق عن س س س س س س س سسمان الس س س س س س س س سسرى والس س س س س س س س سسي معتم س س س س س س س سسداً‬

‫ب س س س س س س س سسمالوطف أهل س س س س س س س سسوه م س س س س س س س سسن هت س س س س س س س سسك وس س س س س س س سسفك دم‬ ‫بءزفس س س س س س س س س س س س س س س رة تق س س س س س س س س س س س س س س سسرع الس س س س س س س س س س س س س س س سسماع بمالص س س س س س س س س س س س س س س سسمم‬ ‫أكن س س س س س س س س س سسماف طيب س س س س س س س س س سسة مث س س س س س س س س س سسوى س س س س س س س س س س سسيد الم س س س س س س س س س سسم‬


‫وق س س س س س س س س س س س س س س سسل لحس س س س س س س س س س س س س س س سسد والءزهس س س س س س س س س س س س س س س راء فماطمس س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫والت س س س س س س س س س س سسب العل س س س س س س س س س س سسم اب س س س س س س س س س س سسن الت س س س س س س س س س س سسب العل س س س س س س س س س س سسم‬

‫ان س س س س س س س س س س س تركس س س س س س س س ت حس س س س س س س س س س سسينماً رهس س س س س س س س س س ن مص س س س س س س س س س سسرعه‬

‫مبض س س س س س س س س سسع الس س س س س س س س س سسم دام س س س س س س س س سسي النح س س س س س س س س سسر واللم س س س س س س س س سسم‬

‫والعشس س س س س س س س س سسر الصس س س س س س س س س سسيد مس س س س س س س س س سسن علي س س س س س س س س س سماً عش س س س س س س س س س سيته‬

‫توطس س س س س س س س س س س س س سسمارحوا بي س س س س س س س س س س س س س س مقتس س س س س س س س س س س س س سسول ومصس س س س س س س س س س س س س سسوطلم‬

‫أفن س س س س س س س س س س سسماهم الس س س س س س س س س س س سسيف ح س س س س س س س س س س سست أص س س س س س س س س س س سسبحوا مثلً‬

‫عل س س س س س س س سسى ال س س س س س س س سسثرى كرغص س س س س س س س سسون الوطل س س س س س س س سسح والس س س س س س س س سسلم‬

‫وواح س س س س س س س س س سسد العص س س س س س س س س س سسر ملق س س س س س س س س س سسى ف س س س س س س س س س س ج س س س س س س س س س سوامعه‬

‫يشس س س س س س س س س س س س س س سّف هس نماح س س س س س س س س س س س س س سسل الحس س س س س س س س س س س س س س سءزان والس س س س س س س س س س س س س س سسقم‬

‫كأن س س س س س س س س س س سسما العي س س س س س س س س س س س س ل س س س س س س س س س س س س ت س س س س س س س س س س سسدرك حقيقت س س س س س س س س س س سسه‬ ‫وحس س س س س س س س س س س س س س س وله خف س س س س س س س س س س س س س س س سرات الع س س س س س س س س س س س س س س سسءز ممهمل س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫ف الضس س س س س س س س س س سّر واللس س س س س س س س س س س‬ ‫م س س س س س س س س س سسن النح س س س س س س س س س سسول وش س س س س س س س س س س ّ‬

‫تس س س س س س س س سسوم حس س س س س س س س سسول بن س س س س س س س س س الءزرقس س س س س س س س ما برغي س س س س س س س س س حس س س س س س س س سسى‬

‫ه س س س س س س س س س سسذي تل س س س س س س س س س سسوذ ب س س س س س س س س س سسذي وه س س س س س س س س س س ي حماس س س س س س س س س س سسرة‬

‫وال س س س س س س سسدمع فس س س س س س س س س س س س س س س سسجم والش س س س س س س سسجو ف س س س س س س س ض س س س س س س سسرم‬

‫اقسسول جسسماء ف س مموعسة الشسسيخ لوطسسف ال س بسسن علسسي بسسن لوطسسف ال س الدحفصسسي والسست‬ ‫كتبمهسسما سسسنة ‪ 1201‬للشسسيخ عبسسد النسسب بسسن السسماج أحسسد بسسن مسسمانع الوطسسي عفسسى ال س عنسسه أربع‬ ‫قصمائد ‪ ،‬مّرت عليك واحدة وهذا موطلع الثلث ‪:‬‬ ‫‪ 1‬س س س س س س س صس س س س س سسبي علس س س س س سسى حكس س س س س سسم الس س س س س سسوى وتّم ل س س س س س سسي‬

‫وتّم ل س س س س س س س س س س س سسي من س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س سسي لس س س س س س س س س س س س يم س س س س س س س س س س سسل‬

‫‪ 2‬س س س س س س س س س س ج س س س س س س س س سسماف الض س س س س س س س س سسماجع ج س س س س س س س س سسمانب وتنكس س س س س س س س س سرا‬

‫والسس س س س س س س س س سسم من س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س سسماللل ق س س س س س س س س س سسد أنس س س س س س س س س سسبى‬

‫‪ 3‬س س س س س إلس س س س س م تراع س س س سسي اللي س س س سسل م س س س سسن ط س س س سسرف س س س س سسماهر‬

‫وهي ‪ 125‬بيتماً‬

‫تتكون من ‪ 82‬بيتماً‬

‫طروب س س س س س س س س س س س س س س ماً وترع س س س س س س س س س س س س س ى للنج س س س س س س س س س س س س س سسوم الءزواه س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫وهي ‪ 80‬بيتماً‬


‫السيد شرف بن اسماعيل الجدحفصي‬ ‫قمال الشيخ الوطمهران ف الذريعة س قسم الديوان ‪:‬‬ ‫السيد شرف بن اسماعيل الدحفصي ‪ ،‬رأيت مراثيه للئمة ‪ :‬ف مموعة دّونسما الشسسيخ‬ ‫لوطسسف ال س بسسن علسسي بسسن لوطسسف ال س ف س سسسنة ‪ 1201‬أقسسول وتوجد أيض سماً ف س مموعسة حسسسينية‬ ‫لمامعمهما ممد شفيع سنة ‪: 1242‬‬ ‫قس س س س س س س سسف بس س س س س س س سسمالوطفوف وج س س س س س س س د بمالس س س س س س س سسدمع الس س س س س س س سسماري‬ ‫وامس س س س س س س س سسءزج دموع س س س س س س س سسك جري س س س س س س س س ماً بمالس س س س س س س س سسدمماء علس س س س س س س س سسى‬

‫ول تعس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّرج عل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسى أه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل ول دار‬

‫ن س س س س س س س س س س سسوم س س س س س س س س س س س سسعد ه س س س س س س س س س س سسوت فيمه س س س س س س س س س س سسما وأقم س س س س س س س س س س سسمار‬

‫وش س س س س س س سسق قلبس س س س س س س سسك قبس س س س س س س سسل اليس س س س س س س سسب مس س س س س س س سسن جس س س س س س س سسءزع‬ ‫وازجس س س س س س س س س ر ف س س س س س س س س س سؤادك عس س س س س س س س س سسن تس س س س س س س س س سسذكمار كماظمس س س س س س س س س سسة‬

‫علس س س س س س س س س س س س س سسى مص س س س س س س س س س س س س س سسمارع سس س س س س س س س س س س س س سسمادات واطمهس س س س س س س س س س س س س سسمار‬ ‫وع س س س س س س س س س س سسن زروٍد وع س س س س س س س س س س سسن حس س س س س س س س س س س سسءزوى وذي قس س س س س س س س س س س سسمار‬

‫ت بس س س س س س س س س سسما‬ ‫ول تقس س س س س س س س س سسل تلس س س س س س س س س سسك أوط س س س س س س س س سسأن قضس س س س س س س س س سسي ُ‬

‫م س س س س س س س س س س س س س سسع الش س س س س س س س س س س س س س سسبماب ُلبمان س س س س س س س س س س س س س سسمات وأوط س س س س س س س س س س س س سسماري‬

‫وان س س س س س س سسدب ق س س س س س س سستيلً بماكن س س س س س س سسماف الوطف س س س س س س سسوف قض س س س س س س سسى‬

‫م س س س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س س س سسد قت س س س س س س س س س س س سسل أحب س س س س س س س س س س س سسماء وأنص س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫ل خيس س س س س س س س س فس س س س س س س س س دم س س س س س س س سسع يع س س س س س س س سسن ل يس س س س س س س س سراق ل س س س س س س س سسه‬

‫ول يسس س س س س س س س س س س س س س س سسيل عليس س س س س س س س س س س س س س س سسه سس س س س س س س س س س س س س س س سسيل انس س س س س س س س س س س س س س س سسمار‬

‫أيمس س س س س س س س سسل الصس س س س س س س س سسب عس س س س س س س س سسن رزء بس س س س س س س س سسه اسس س س س س س س س سستعرت‬

‫ن س س س س س س س سسمار الس س س س س س س س سسى بيس س س س س س س س س جن س س س س س س س سسب خيس س س س س س س س س مت س س س س س س س سسمار‬

‫وقمال ف آخرهما ‪:‬‬ ‫ي س س س س س س سسما ص س س س س س س سسفوة الس س س س س س س س م س س س س س س سسما لس س س س س س س س غيس س س س س س س س حبك س س س س س س سسم‬

‫دي س س س س س س س س س س سٌن أرّج ي س س س س س س س س س س سسه ف س س س س س س س س س س س سس س س س س س س س س س سسري واجمهس س س س س س س س س س سسماري‬


‫أن س س س س س س س س س س س س سسما ابنك س س س س س س س س س س س س سسم وم س س س س س س س س س س س س س واليكم ومس س س س س س س س س س س س سسمادحكم‬

‫وقنّك س س س س س س س س س سسم فمانق س س س س س س س س س سسذون م س س س س س س س س س سسن لفظ س س س س س س س س س سسى الن س س س س س س س س س سسمار‬

‫شس س س س س س س سرفت ح س س س س س س سست دع س س س س س س سسون فس س س س س س س س ال س س س س س س سسورى شس س س س س س س سرفماً‬

‫لقربك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم وعل شس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان ومق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسداري‬

‫ل تسس س س س س س س س س س س س سسلمون إذا مس س س س س س س س س س س س سسما جئتكس س س س س س س س س س س س سسم برغس س س س س س س س س س س س سسد‬

‫وك س س س س س س س س س س س ماهلي مثق س س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س س سسن ح س س س س س س س س س س س س سسل أوزاري‬

‫صس س س س س س س س س سسلى اللس س س س س س س س س سسه عليكس س س س س س س س س سسم كلمس س س س س س س س س سسما طلعس س س س س س س س س سست‬

‫شس س س س س س س س س س س سسس وم س س س س س س س س س س سسما سس س س س س س س س س س س سسجعت ورق بماشس س س س س س س س س س س سسجمار‬

‫وف الموعة السينية الت كتبمهما ممد شفيع سنة ‪ 1242‬قصيدة ثمانية للسيد شرف‬ ‫ابن السيد اسماعيل ‪ ،‬أولما ‪:‬‬ ‫قس س س س س س س سسف بس س س س س س س سسمالوطفوف عل س س س س س س س سسى الض س س س س س س س سريح مس س س س س س س س سسلمما‬

‫واس س س س س س س س س سسكب ب س س س س س س س س سسما جءزعس س س س س س س س س ماً ش س س س س س س س س سسآبيب ال س س س س س س س س سسدمما‬

‫اقسسول ‪ :‬وف موطوطة الشسيخ لوطسسف الس الخوطوطة سسسنة ‪ 1201‬ه س جلسة مراثسسي ضسسماق‬ ‫هذا الءزء عن ضّم مهسما اليه ‪ ،‬فإل الءزء الت بعون ال‪.‬‬


‫استدراكات‬



‫المتوكل الليثي‬ ‫توفى حدوهد ‪ 85‬هد‬ ‫قتل س س س س س س س س س س س س سوا حسس س س س س س س س س س س س سسينماً ث س س س س س س س س س س س س س هس س س س س س س س س س س س سسم ينعس س س س س س س س س س س س سسونه‬ ‫ضس س س س س س س س س س س س س سّيعت‬ ‫ل تبع س س س س س س س س س س س س سسدن ب س س س س س س س س س س س س سسمالوطف قت س س س س س س س س س س س س سسل ُ‬

‫ان الءزم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماَن ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأهله أطس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سواُر‬ ‫)‪(1‬‬ ‫وس س س س س س س س س س سسقى مسس س س س س س س س س س سسماكن هماممهس س س س س س س س س س سسما الموطس س س س س س س س س س سسمار‬

‫***‬ ‫التوكل الليثي هو ابن عبد ال بن نشل من ليث بن بكر ‪ ،‬من أهل الكوفة فس عصسر‬ ‫معماوية وابنه يءزيد‪.‬‬ ‫لقسسد حجبسست الصسسمادر عنسسما معسسمال حيسسماة التوكل واخبسسماره ‪ ،‬إل أن السسدكتور يىيس البسسوري‬ ‫يرى أنه توف فس حسدود سسنة ‪ 85‬ه س خسسس وثمانون وهي السسنة الست تسوف فيمهسما عبسد اللسك بسن‬ ‫مروان‪.‬‬ ‫أقسسول ‪ :‬لسسه دي سوان شسسعر قسسمامت بنشسسره مكتبسسة النسسدلس س س برغسسداد وطبسسع ف س لبنسسمان بعنمايسسة‬ ‫الدكتور يىي البوري ‪ ،‬وف الديوان روائع من شعره ‪ ،‬فمن ذلك هسذا السبيت السذي صسمار مثلً‬ ‫‪:‬‬

‫لتن س س س س س س س س س س س س سَه ع س س س س س س س س س س س سسن ُخ لُ س س س س س س س س س س س س سٍق وتس س س س س س س س س س س سسأتَ مثلَس س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ت عفظي س س س س س س س س س س س س س س سُم‬ ‫ع س س س س س س س س س س س س س سسماٌر عليس س س س س س س س س س س س س س سسك اذا فعل س س س س س س س س س س س س س س س َ‬

‫طربس س س س س س س س س س س س س س س س ت وشس س س س س س س س س س س س س س س سسماقن ي س س س س س س س س س س س س س س س سسما أّم بك س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫دعس س س س س س س س س س س س س س س س سسماء حمامس س س س س س س س س س س س س س س س سسة تس س س س س س س س س س س س س س س س سسدعو حمامس س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وكمان للمتوكل امسرأة يقسسمال لسسما أم بكسسر فمرضت وأقعسسدت ‪ ،‬فسسسمالته الوطلق فقسسمال لسسما‬ ‫ليس هذا حي طلق فأبت عليه فوطلقمهما ‪ ،‬ث انما برئت فندم وقمال ‪:‬‬

‫أع س س س س س س س س س س س س س س س سءزي عن س س س س س س س س س س س س س س س س ِ‬ ‫ك قلب س س س س س س س س س س س س س س س سماً مسس س س س س س س س س س س س س س س سستمهمامماً‬ ‫ّ‬

‫ت وبس س س س س س س س س س س س سسمات مه س س س س س س س س س س س س سسي لس س س س س س س س س س س س س س نيس س س س س س س س س س س س س سماً‬ ‫فبس س س س س س س س س س س س س س ّ‬ ‫__________________‬ ‫‪ 1‬س تماريخ الوطبي ج ‪ 6‬ص ‪ 70‬س ‪ 71‬تقيق ابراهيم ابو الفضل‪.‬‬


‫إذا ذك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س رت لقلبس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ام بكس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س س سسبيت كأنس س س س س س س س س س س س س س س س سسما اغتبس س س س س س س س س س س س س س س س سسق الس س س س س س س س س س س س س س س س سسدامما‬

‫ف غ س س س س س س س س س س س س س س س سسروب فيمه س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫خدلّ س س س س س س س س س س س س س س س سسة ت س س س س س س س س س س س س س س س سسر ّ‬

‫وتكس س س س س س س س س س س س س سوا الت س س س س س س س س س س س س س ذا خصس س س س س س س س س س س س سسل شس س س س س س س س س س س س سسحمامما‬

‫أب س س س س س س س س س س س س س قلس س س س س س س س س س س س سسب فمس س س س س س س س س س س س سسما يمهس س س س س س س س س س س س سسوى س س س س س س س س س س س س س سواهما‬

‫ين س س س س س س س س س س س س سسمام اللي س س س س س س س س س س س س سسل ك س س س س س س س س س س س س سسل خل س س س س س س س س س س س س س سّي ه س س س س س س س س س س س س س سّم‬ ‫عل س س س س س س س س س سسى حيس س س س س س س س س س س ارع س س س س س س س س س ويت وك س س س س س س س س مان راس س س س س س س س س س سسي‬

‫وإن كس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمانت مودهتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما غرامس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫وي س س س س س س س س س س س س س سسأت العي س س س س س س س س س س س س س س س منحس س س س س س س س س س س س س س سسدراً سس س س س س س س س س س س س س س سسجمامما‬ ‫كس س س س س س س س س س س س س س س س س سسأن عل س س س س س س س س س س س س س س س س سسى مف س س س س س س س س س س س س س س س س سسمارقه ثرغمام س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫س س س س س س س س س س س س س س سسعى الواش س س س س س س س س س س س س س سسون ح س س س س س س س س س س س س س سست أزعجوه س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫ث الب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل وان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذم ان س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذامما‬ ‫ور ّ‬

‫فلس س س س س س س س س س س س سست بءزائ س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س سسما دم س س س س س س س س س س س سست حيّس س س س س س س س س س س س سماً‬ ‫ترّج يسمهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما وقس س س س س س س س س س س س س س س سسد ش س س س س س س س س س س س س س س س سسوطت نواه س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسياً م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ت س س س س س س س س س س س س س س س س سسذّك رسهما هيمام س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫خدّل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ةس لس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما كفس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل وثيٌ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ص س س س س س س س س س س س سرسة تس س س س س س س س س س س سسرى ف س س س س س س س س س س س س الكشس س س س س س س س س س س سسح منمهس س س س س س س س س س س سسما‬ ‫مّ‬ ‫اذا ابتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمت تلل ض س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوء ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرٍق‬ ‫وان ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامت تأم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل رائيماه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫منّتس س س س س س س س س س س س س س س س س سسك النس س س س س س س س س س س س س س س س س س س عمام س س س س س س س س س س س س س س س س س سماً فعمام س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ين س س س س س س س س س س س س س س س س سسوء ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسما اذا ق س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامت قيمام س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫عل س س س س س س س س س س س س س س سسى تثقي س س س س س س س س س س س س س س سسل أس س س س س س س س س س س س س س س سسفلمهما انض س س س س س س س س س س س س س س سسمامما‬ ‫هتلس س س س س س س س س س س س س سسل ف س س س س س س س س س س س س س س الدجنّس س س س س س س س س س س س س سسة ث س س س س س س س س س س س س س س دامس س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫غممامس س س س س س س س س س س س س س سسة ص س س س س س س س س س س س س س س سي ٍ‬ ‫ف ول س س س س س س س س س س س س س سست غممامس س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ّ‬

‫اذا تشس س س س س س س س س س س س س س سسي تقس س س س س س س س س س س س س س سسول دبيس س س س س س س س س س س س س س سسب شس س س س س س س س س س س س س س سسول‬ ‫وان جلسس س س س س س س س س س س س س سست فدميس س س س س س س س س س س س س سسة بيس س س س س س س س س س س س س سست عي س س س س س س س س س س س س س سٍد‬

‫تع س س س س س س س س س س س س س س س س س سّرج سس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماعة ث س س س س س س س س س س س س س س س س س س اس س س س س س س س س س س س س س س س س س سستقمامما‬

‫تص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمان ول ت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرى إل لمام س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فل س س س س س س س س س س سسو أش س س س س س س س س س س سسكو ال س س س س س س س س س س سسذي أش س س س س س س س س س س سسكو اليمه س س س س س س س س س س سسما‬

‫ال س س س س س س س س س س س س س س س س حج س س س س س س س س س س س س س س سسر لراجعن س س س س س س س س س س س س س س س س الكلم س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ب دنّوهس س س س س س س س س س س س س س س س سسما وتس س س س س س س س س س س س س س س سسب نس س س س س س س س س س س س س س س س سسأيي‬ ‫أح س س س س س س س س س س س س س س س س س ّ‬

‫وتعتس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمام التنس س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء ل س س س س س س س س س س س س س س س س س س اعتيمامس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ك س س س س س س س س س س س س س س س س سسأن م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن ت س س س س س س س س س س س س س س س س سسذكر أّم بك س س س س س س س س س س س س س س س س سسر‬ ‫ط أنفس س س س س س س س س س س س س س س سماً نفس س س س س س س س س س س س س س س سسي عليمه س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫تس س س س س س س س س س س س س س س سسماق ُ‬

‫غشس س س س س س س س س س س س س س س سسيت لس س س س س س س س س س س س س س س سسما منس س س س س س س س س س س س س س س سسمازل مقف س س س س س س س س س س س س س س س سرات‬

‫جري س س س س س س س س س س س س س س ح أسس س س س س س س س س س س س س س س سّنة يش س س س س س س س س س س س س س س سسكو الكلم س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫اذا ش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحوطت وترغتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّم اغتممام س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫عفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست إل اليماص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سَر والثممامس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ونؤي س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً قس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد هت س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّد مس جمانبس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه‬

‫ومبن س س س س س س س س س س س س س س س س سسماه ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسذي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسلم خيمام س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫صس س س س س س س س س س س س س س س س سسلين واعلمس س س س س س س س س س س س س س س س سسي ان س س س س س س س س س س س س س س س س س كري س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫وان حلوت س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س خلوطس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست عرامس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وانس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ذو ممامل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة ص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسليب‬

‫ت لس س س س س س س س س س س س س س س سسن يماكسس س س س س س س س س س س س س س س سسن لمامس س س س س س س س س س س س س س س سسما‬ ‫ُخ لسق س س س س س س س س س س س س س س س س ُ‬

‫فل وأبي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسك ل أنس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماك ح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سست‬

‫تس س س س س س س س س س سسماور هس س س س س س س س س س سسمامت ف س س س س س س س س س س س القس س س س س س س س س س سسب همامس س س س س س س س س س سسما‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س نءزهة البصمار بوطرائف الخبمار والشعمار ج ‪ 1‬ص ‪.467‬‬

‫)‪(1‬‬


‫القاضي أبو حنيفة المغربي‬ ‫المتوفى سنة ‪363‬‬ ‫ي‬ ‫وقس س س س س س س س س س س س س س س سسمام بع س س س س س س س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س س س س س س س س سِن الس س س س س س س س س س س س س س س س س س ُ‬ ‫ترعس س س س س س س س س س س س س س س س س ى ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسم أحس س س س س س س س س س س س س س س س س سواَله وتنفظس س س س س س س س س س س س س س س س س سُر‬

‫وش س س س س س س س س س س س س س س س س س ّردوا شس س س س س س س س س س س س س س س س س سسيعته عس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمابه‬ ‫ليمنع س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوه ك س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما يري س س س س س س س س س س س س س س س س س س ُد‬

‫يس س س س س س س س س س س س س س س‬ ‫فل س س س س س س س س س س س س س سسم ت س س س س س س س س س س س س س سسءزل ل س س س س س س س س س س س س س سسم علي س س س س س س س س س س س س س سسه ع ُ‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س ك س س س س س س س س س س س س س سسل م س س س س س س س س س س س س س سسما يسس س س س س س س س س س س س س س سّره ويمه س س س س س س س س س س س س س سُر‬ ‫وأظمهس س س س س س س س س س س س س س سسروا الوطلس س س س س س س س س س س س س س سسب ف س س س س س س س س س س س س س س س أصس س س س س س س س س س س س س س سسحمابه‬ ‫وك س س س س س س س س س س س س س س س س س مان ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسد وليمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم يءزي س س س س س س س س س س س س س س س س س س ُد‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسأظمهر الفس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوَق والعماص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫وكس س س س س س س س س س س س س س مان بمالج س س س س س س س س س س س س س س س سسماز عن س س س س س س س س س س س س س س س سسه قماص س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫ومك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسره يبلرغس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ويلحق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وعينُ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ب س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما ي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماف ترمق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫ول س س س س س س س س يك س س س س س س س س سسن هن س س س س س س س س سسماك م س س س س س س س س سسن ق س س س س س س س س سسد ي س س س س س س س س سسدفعه‬

‫عنس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه اذا ه س س س س س س س س س س س س س س س س س سّم بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه أو ينعس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وكس س س س س س س س س س س س س س س مان ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالعراق م س س س س س س س س س س س س س س س س سسن أتب س س س س س س س س س س س س س س س س سسماعه‬

‫أك س س س س س س س س س س س سسثر م س س س س س س س س س س س سسما يرج س س س س س س س س س س س وه م س س س س س س س س س س س سسن أش س س س س س س س س س س س سسيماعه‬

‫فسس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمار فيم س س س س س س س س س س س س س س س س س سسن مع س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه اليمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫فقوطع س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا بك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سربل عليمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س عسس س س س س س س س س س س س سسكر ليس س س س س س س س س س س س سسس لس س س س س س س س س س س س سسه تنس س س س س س س س س س س س سسماهي‬

‫أرسس س س س س س س س س س س س س س س س س له الرغ س س س س س س س س س س س س س س س س سسماوي عبي س س س س س س س س س س س س س س س س سسد ال س س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫يق س س س س س س س س س س س س س س سسدمه فس س س س س س س س س س س س س س س س ال س س س س س س س س س س س س س س سسبيض وال س س س س س س س س س س س س س س سسدل ِ‬ ‫ص‬

‫عمس س س س س س س س سسرو بس س س س س س س س سسن سس س س س س س س س سسعد بس س س س س س س س سسن أب س س س س س س س س س وق س س س س س س س سسماص‬

‫فجس س س س س س س س س س س سسماء مثس س س س س س س س س س س سسل السس س س س س س س س س س س سسيل حي س س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س سسمات‬

‫فح س س س س س س س س س س س س س س س سسمال بيس س س س س س س س س س س س س س س س س الق س س س س س س س س س س س س س س س سسوم والفس س س س س س س س س س س س س س س س سرات‬

‫واذ رأى الس س س س س س س س س س س س س س س سسي م س س س س س س س س س س س س س س سسما ق س س س س س س س س س س س س س س سسد راب س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫نماش س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدهم ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال والقراب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وجس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ّد هس وأّم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س هس الص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسديقة‬

‫وبعلمهس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أن يس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذروا طريقس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وج س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماء ب س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالوعظ وبمالتح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسذير‬

‫ل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم بق س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوٍل ج س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمامع ك س س س س س س س س س س س س س س س س س سسثي‬


‫فل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم يءزده س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ذاك إل حنق س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫ومنع س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ال س س س س س س س س س س س س س س س سسماء وس س س س س س س س س س س س س س س س س ّد واس الوطرقس س س س س س س س س س س س س س س س ما‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س سست إذا أجمه س س س س س س س س س س س س س سسده حس س س س س س س س س س س س س س سّر العوط س س س س س س س س س س س س س سسش‬

‫وقس س س س س س س س س س س س س س سسد ترغوطّ س س س س س س س س س س س س س س سسى ب س س س س س س س س س س س س س س سسمالجي واف س س س س س س س س س س س س س س سستش‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س س سرارة الرمضس س س س س س س س س س س س س س سسماء نس س س س س س س س س س س س س س سسمادى ويلكس س س س س س س س س س س س س س سسم‬

‫أرى الكلب فس س س س س س س س س س س س س س س س س الفس س س س س س س س س س س س س س س س سرات ح س س س س س س س س س س س س س س س سولكم‬

‫تل س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سُغ ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء وتنعون س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫وق س س س س س س س س س س س س س س سسد تعبن س س س س س س س س س س س س س س س سسما ويك س س س س س س س س س س س س س س س سسم فأس س س س س س س س س س س س س س س س سسقونما‬

‫ق س س س س س س س س س س س س سسمالوا ل س س س س س س س س س س س س سسه لس س س س س س س س س س س س س سست تن س س س س س س س س س س س س سسمال ال س س س س س س س س س س س س سسماءا‬

‫ح س س س س س س س س س س س س س س س سست تن س س س س س س س س س س س س س س س سسمال كّفس س س س س س س س س س س س س س س س سكس الس س س س س س س س س س س س س س س س سسمماءا‬

‫ق س س س س س س س س س س س سسمال فمس س س س س س س س س س س س سسما ت س س س س س س س س س س س سسرون ف س س س س س س س س س س س س س الطفس س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫وس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمائر النسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء والعيس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫بن س س س س س س س س س س س س س س س س س س علس س س س س س س س س س س س س س س س س سسي وبنس س س س س س س س س س س س س س س س س سسمات فماطمس س س س س س س س س س س س س س س س س سسة‬

‫عيس س س س س س س س س س س س س س س سسونم هتمس س س س س س س س س س س س س س س سسي لس س س س س س س س س س س س س س س سسذاك سس س س س س س س س س س س س س س س سسماجه‬

‫فمهس س س س س س س س س س س سسل لكس س س س س س س س س س س سسم أن تس س س س س س س س س س س سستكوا الس س س س س س س س س س س سسماء لس س س س س س س س س س س سسم‬

‫فس س س س س س س س س س س س س س س سسإنكم قس س س س س س س س س س س س س س س سسد تعلمس س س س س س س س س س س س س س س سسون فضس س س س س س س س س س س س س س س سسلمهم‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س سسمان ترون س س س س س س س س س س س س س س س س عن س س س س س س س س س س س س س س س سسدكم ع س س س س س س س س س س س س س س س سسدوكم‬

‫فش س س س س س س س س س س س س س س س س سّف عسوا ف س س س س س س س س س س س س س س س س س ول س س س س س س س س س س س س س س س سسدي ن س س س س س س س س س س س س س س س س سسبيكم‬

‫فل س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ي س س س س س س س س س س س س س س س س س سسروا جس س س س س س س س س س س س س س س س س س سوابه وشس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدوا‬

‫علي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه فماس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستعّد واس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستعّد واس‬

‫فثبتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا أص س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسحمابه تكّرم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ماً‬ ‫بس س س س س س س س س س س س س س س س س سسأنم ف س س س س س س س س س س س س س س س س س س عس س س س س س س س س س س س س س س س س سسدد الم س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ِ‬ ‫ت‬

‫م س س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س س سسد أن ق س س س س س س س س س س سسد علم س س س س س س س س س س س سوا وعلم س س س س س س س س س س سسما‬ ‫لس س س س س س س س س س س س س س س س س سسما راوا مس س س س س س س س س س س س س س س س س سسن كس س س س س س س س س س س س س س س س س سسثرة العُس س س س س س س س س س س س س س س س س سسداِة‬ ‫حس س س س س س س س س س س س س سست شس س س س س س س س س س س س س سسفى مس س س س س س س س س س س س س سسن العس س س س س س س س س س س س س سسدى الرغليل‬

‫واستش س س س س س س س س س س س س س سسمهدوا كلمه س س س س س س س س س س س س س سسم م س س س س س س س س س س س س س سسن بع س س س س س س س س س س س س س سسدمما‬

‫ق س س س س س س س س س س س س س س س سسد َقتلس س س س س س س س س س س س س س س س سوا أض س س س س س س س س س س س س س س س سسعمافمهم تقّح م س س س س س س س س س س س س س س س س سما‬

‫م س س س س س س س س س س س س سسع س س س س س س س س س س س س س سستة ك س س س س س س س س س س س س سسمانوا أص س س س س س س س س س س س س سسيبوا في س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫بمالقت س س س س س س س س س س س س سسل أيضس س س س س س س س س س س س س سماً م س س س س س س س س س س س س سسن بنس س س س س س س س س س س س س س أبي س س س س س س س س س س س س سسه‬

‫وتس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسعة لعّمس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س هس عقي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسل‬

‫لف س س س س س س س س س س س س س س س سسي ل س س س س س س س س س س س س س س س سسذلك ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدم الوطل س س س س س س س س س س س س س س س سسول‬

‫فل س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ينس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمالوا منمه س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسم ق س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستيل‬ ‫واستشس س س س س س س س س س س س س س سسمهد السس س س س س س س س س س س س س س سسي ص س س س س س س س س س س س س س س سّلى ربُس س س س س س س س س س س س سسه‬

‫علي س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ل س س س س س س س س س س س س س س س س سسما أن ت س س س س س س س س س س س س س س س س سسوّل ص س س س س س س س س س س س س س س س س سسحبه‬

‫وأقبل س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا برأس س س س س س س س س س س س س س س س س سسه م س س س س س س س س س س س س س س س س سسع نس س س س س س س س س س س س س س س س س سسوته‬

‫وم س س س س س س س س س س س س س س س س سسع بني س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه ونس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسماء اخ س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوته‬

‫حواسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سراً يبكين س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسبمايما‬ ‫ووجمه س س س س س س س س س س س س س س س س س سوا ب س س س س س س س س س س س س س س س س سسم علس س س س س س س س س س س س س س س س س سسى البي س س س س س س س س س س س س س س س س س ِد‬

‫عل س س س س س س س س س س س س س س س س سسى ج س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال فوقمه س س س س س س س س س س س س س س س س سسما الولي س س س س س س س س س س س س س س س س سسما‬

‫فكيس س س س س س س س س س س سسف ل س س س س س س س س س س س س يس س س س س س س س س س س سست عل س س س س س س س س س س س سسى الكس س س س س س س س س س س سسمان‬

‫حس س س س س س س س س س س س س س سست أت س س س س س س س س س س س س س س سوا بس س س س س س س س س س س س س س سسم ال س س س س س س س س س س س س س س س يءزي س س س س س س س س س س س س س س د‬ ‫م س س س س س س س س سسن ك س س س س س س س س سسمان فس س س س س س س س س س ش س س س س س س س س سسيء م س س س س س س س س سسن الي س س س س س س س س سسماِن‬

‫أم كيس س س س س س س س س س س س سسف ل هتمس س س س س س س س س س س س سسي العيس س س س س س س س س س س س سسون بمالس س س س س س س س س س س س سسدم‬

‫ولس س س س س س س س س س س س ي س س س س س س س س س س س س سُذ بس ف س س س س س س س س س س س س سؤاد ك س س س س س س س س س س س س سسل مس س س س س س س س س س س س س سسلم‬

‫وق س س س س س س س س س س س س س س س س سسد بكت س س س س س س س س س س س س س س س س س سسه أُف س س س س س س س س س س س س س س س س سسق الس س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمماء‬

‫ف س س س س س س س س س س س س س س س سسأموطرت قوطس س س س س س س س س س س س س س س س سراً م س س س س س س س س س س س س س س س سسن ال س س س س س س س س س س س س س س س سسدمماء‬


‫وح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ءزن البس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسدرله فمانكسس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسفما‬ ‫فيس س س س س س س س س س س س س س س س سسما لتسس س س س س س س س س س س س س س س س سسكماب دمس س س س س س س س س س س س س س س س سسوع عين س س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫ون س س س س س س س س س س س س س س س سسماحت ال س س س س س س س س س س س س س س س س سّن عليس س س س س س س س س س س س س س س س سسه أس س س س س س س س س س س س س س س س س سفما‬

‫اذا ذك س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س رت مصس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسرع السس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫***‬ ‫القماضسي أبسو حنيفسة النعمسسمان بسن ممسد بسن منصسسور بسن احسد بسن حيسون التميمسي الرغرب‬ ‫التسسوف سسسنة ‪ 363‬ه س لسسه أرجوزة موطولسة وتتسسوي علسسى احتجسسماج قسسوي ف س الممامسسة ‪ ،‬وللقماضسسي‬ ‫ب سسمانب ه سسذه الرج وزة أراجي سسءز ثلث ط سوال ‪ ،‬وهسي الرج وزة النتخب سسة ف س الفق سسه ‪ ،‬والرج وزة‬ ‫الوسومة بذات النن ف سية الممام العءز لدين ال الفماطمي ‪ ،‬والرجوزة الوسومة بذات الن‬ ‫‪ ،‬وقد أشمار ف أبيمات الرجوزة الت نقتوطسف منمهسما الشسماهد الس انسه سسوف يسدّونس كتمابسماً جمامعسماً‬ ‫ف الممامة بعد فراغه من هذه الرجوزة وقد أنءز مسسما وعد وألّسسف هسسذا الكتسماب السسمامع فس أربع‬ ‫ملسسدات ‪ ،‬ووجدنما الشسسمارة الس هسسذا الكتسسماب فس كتسسماب ) النسسماقب والثسسمالب ( وكتسسماب ) شسسرح‬ ‫الخبمار (‪.‬‬ ‫نشسسرت هسسذه الرج وزة بتحقيسسق وتعليسسق اسسسماعيل قرب مان حسسسي عسسن معمهسسد الدراسسسمات‬ ‫السلمية س جمامعة ميل س مونتيمال س كندا س بس ‪ 357‬صفحة‪.‬‬


‫الحسن بن حكينا‬ ‫المتوفى ‪528‬‬

‫ولئس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سٍم لم فس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س اكتح س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسمال‬

‫ي س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسوم اس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سستبماحوا دم الس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسي‬

‫فقلس س س س س س س س س س س س س س س س سست دعن س س س س س س س س س س س س س س س س س أح س س س س س س س س س س س س س س س س سّق عض س س س س س س س س س س س س س س س س سٍو‬

‫)‪(1‬‬

‫ألب س س س س س س س س س س س س س س س سسس في س س س س س س س س س س س س س س س سسه الس س س س س س س س س س س س س س س س سواد عين س س س س س س س س س س س س س س س س‬

‫***‬ ‫السن بن أحد بن ممد بن حّك يسنما ‪ ،‬الشماعر البرغدادي‪.‬‬ ‫قمال ابن شماكر ف الءزل الول من ) فوات الوفيمات ( مما يلي ‪:‬‬ ‫كسسمان مسسن ظرف ماء الشسسعراء اللعسسماء ‪ ،‬وأكسسثر أشسسعماره مقوطعسسمات‪ .‬وذكسره العمسسماد الكسسماتب‬ ‫وقسمال ‪ :‬أجسسع أهسسل برغسسداد علسسى أنسسه ل س يسسرزق أحسسد مسسن الشسسعراء لوطمافسسة شسسعره تسسوف سسسنة ثسسمان‬

‫وعشرين وخسممائة ‪!; ،‬‬ ‫اقول ‪ :‬وجماءت ترجته ف ) شذرات الذهب ف أخبمار من ذهب ( لعبسسد السسي النبلسسي‬ ‫ج ‪ 4‬ص ‪ ، 88‬وعّب س عنسسه بمالسسسن بسسن احسسد بسسن حّك يسنسسما‪ .‬وهو أصسسح مسسن جكينسسما )‪ (2‬وذكره‬ ‫الءزركلسسي فس العلم ‪ ،‬قسسمال ‪ :‬وقمال ابسسن السسدبيثي ‪ :‬سسسمار شسسعره وُح فسسظ ‪ ،‬علسسى فقسسر كسسمان يعسسمانيه‬ ‫وضيق معيشة كمان يقوطع زممانه بما‪.‬‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س عن فوات الوفيمات لبن شماكر ج ‪ 1‬ص ‪.228‬‬ ‫‪ 2‬س تماج العروس ‪ ،‬ممادة ) حكن (‪.‬‬


‫الكمال العّباسي‬ ‫المتوفي ‪656‬‬

‫قمال الكممال العبماسي يرثي سيف الدين علي بن عمر اُل ِشس د سالتوف بدمشسق سسنة سست‬ ‫وخسي وستممائة ‪ ،‬والدفون بسفح قماسيون ويذكر السي بن علي )ع( ‪:‬‬ ‫ت مصس س س س س س س س س س سسيبة‬ ‫أيس س س س س س س س س س سسما يس س س س س س س س س س سسوم عماشس س س س س س س س س س سسورا ُج عسل س س س س س س س س س س س َ‬

‫وق س س س س س س سسد ك س س س س س س س سسمان ف س س س س س س س س قت س س س س س س س سسل الس س س س س س س س سسي كفمايس س س س س س س سسة‬

‫لفق س س س س س س س س س س س س س س سسد كري س س س س س س س س س س س س س س أو عفظي س س س س س س س س س س س س س س سسم ُمبسّج س س س س س س س س س س س س س س س لس‬

‫فق س س س س س س س سسد ج س س س س س س س سسماء ب س س س س س س س سسمالرزء العفظّس س س س س س س سسم فس س س س س س س س س عل س س س س س س س سسي‬

‫وقمال تماج الدين بن حواري يرثيه ‪:‬‬ ‫ي دجنّس س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سسة أو أزم س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س ة‬ ‫أأخ س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س س سّي أ ُ‬ ‫نبكس س س س س س س س س س سسي عليس س س س س س س س س س سسه وليس س س س س س س س س س سسس ينفعنس س س س س س س س س س سسما البكس س س س س س س س س س سسما‬

‫ك س س س س س س س س س سسمانت برغي س س س س س س س س س س الس س س س س س س س س س سسيف عن س س س س س س س س س سسما تنجل س س س س س س س س س سسي‬ ‫نبك س س س س س س س س س سسي عل س س س س س س س س س سسى فق س س س س س س س س س سسد الس س س س س س س س س س سواد اُل فسض س س س س س س س س س سسل‬

‫َم س س س س س س س س س س س س س س س س س نس للق س س س س س س س س س س س س س س س س سواف والعس س س س س س س س س س س س س س س س سسمان بعس س س س س س س س س س س س س س س س سسده‬

‫َم س س س س س س س س س س س س س س س نس للمواضس س س س س س س س س س س س س س سسي والرمس س س س س س س س س س س س س س ماح ال س س س س س س س س س س س س س س سّذ بسسل‬

‫عماش س س س س س س س س س س س سسور ي س س س س س س س س س س س سسوم ق س س س س س س س س س س س سسد تع س س س س س س س س س س س سسماظم ذنب س س س س س س س س س س س سسه‬

‫إذ حس س س س س س س س س س سّل في س س س س س س س س س سسه ك س س س س س س س س س سسل خوط س س س س س س س س س سسب معض س س س س س س س س س سسل‬

‫لس س س س س س س س س يكف س س س س س س س سسه قت س س س س س س س سسل الس س س س س س س س سسي وم س س س س س س سسما ج س س س س س س س سسرى‬

‫)‪(1‬‬

‫َم س س س س س س س س س س س س نس ذا لبس س س س س س س س س س س سسماب العلس س س س س س س س س س س سسم غَي س س س س س س س س س س س س عليّس س س س س س س س س س س سسه‬

‫__________________‬ ‫‪ 1‬س فوات الوفيمات ج ‪ 2‬ص ‪.129‬‬

‫العس س س س س س س س س س سسمال ال س س س س س س س س س س سّل وَم س س س س س س س س س س نس لس س س س س س س س س س سسل الشس س س س س س س س س س سسكل‬

‫ح س س س س س س س سست تع س س س س س س س سّد ىس بمالص س س س س س س س سسماب عل س س س س س س س سسى عل س س س س س س س سسي‬


‫المصاهدر‬ ‫امل المل‬ ‫الذريعة ال تصمانيف الشيعة‬ ‫أنوار الربيع ف علم البديع‬ ‫سلفة العصر ف مماسن الدهر‬ ‫روضمات النمات‬ ‫أعيمان الشيعة‬ ‫لؤلؤة البحرين‬ ‫أنوار البدرين‬ ‫الرغدير ف الكتماب والسنة والدب‬ ‫شمهداء الفضيلة‬ ‫نءزهة الليس‬ ‫منن الرحن ف شرح قصيدة الفوز والممان‬ ‫البمابليمات‬ ‫منية الراغبي ف طبقمات النسمابي‬ ‫شعراء اللة‬ ‫أعلم العرب‬ ‫بوطل العلقمي‬ ‫شعراء كربلء‬ ‫الكشكول‬

‫للشيخ الر العماملي‬ ‫للشيخ اغما بءزرك الوطمهران‬ ‫للسيد علي خمان الدن‬ ‫للسيد علي خمان الدن‬ ‫للخوانسماري‬ ‫للسيد مسن المي‬ ‫للشيخ يوسف البحران‬ ‫للشيخ علي بن حسي البلدي‬ ‫للشيخ عبد السي المين‬ ‫للشيخ عبد السي المين‬ ‫للسيد عبماس الكي‬ ‫للشيخ جعفر النقدي‬ ‫للشيخ ممد علي اليعقوب‬ ‫للسيد عبد الرزاق كمونة‬ ‫للستماذ علي الماقمان‬ ‫للستماذ عبد الصماحب الدجيلي‬ ‫للشيخ عبد الواحد الفظفر‬ ‫للسيد سلممان همادي الوطعمة‬ ‫للشيخ يوسف البحران‬


‫مدينة السي‬ ‫ريماض الدح والرثماء‬ ‫تفة أهل اليمان ف تراجم آل عمران‬ ‫شعراء القوطيف‬ ‫معمارف الرجمال‬ ‫مماضي النجف وحماضرهما‬ ‫ديوان السيد شمهماب ابن معتوق‬ ‫ديوان السيد نصر المائري‬ ‫ديوان حسن عبد البماقي الوصلي‬ ‫ديوان الدمستمان ) نيل الممان (‬ ‫التماف بب الشراف‬ ‫منمائح اللوطماف ف مدائح الشراف‬ ‫الضوء اللمع لهل القرن التماسع‬ ‫خلصس سسة الثس سسر ف س س أعيس سسمان القس سسرن الس سسمادي‬ ‫عشر‬ ‫شذرات الذهب‬ ‫ارجوزة القماضي‬ ‫نءزهة البصمار بوطرائف الخبمار والشعمار‬ ‫حديقة الفراح‬ ‫ريمانة اللبماء‬ ‫نفحة اليمن‬ ‫فوات الوفيمات‬ ‫العلم‬ ‫ملة العتدال النجفية‬ ‫ملة الرغري النجفية‬ ‫ملة البلغ الكماظمية‬

‫للسيد ممد حسن مصوطفى‬ ‫للشيخ علي البلدي‬ ‫للشيخ فرج آل عمران القوطيفي‬ ‫للشيخ علي منصور الرهون‬ ‫للشيخ ممد حرز الدين‬ ‫للشيخ جعفر مبوبة‬

‫للشيخ عبد ال الشباوي الشمافعي‬ ‫للشيخ عبد ال الشباوي الشمافعي‬ ‫للسخماوي‬ ‫للمحب‬ ‫لعبد الّي النبلي‬ ‫ابو حنيفة الرغرب‬ ‫عبد الرحن بن درهم‬ ‫احد بن ممد اليمن الشروان‬ ‫للخفماجي‬ ‫للشيوان‬ ‫لبن شماكر‬ ‫للءزركلي‬ ‫ممد علي البلغي‬ ‫شيخ العراقي‬ ‫الشيخ ممد حسن آل يماسي‬


‫المصاهدر المخطوطة‬ ‫رسمالة ف تراجم علمماء البحرين للشيخ سليممان الماحوزي‬ ‫الموع ) الرائق ( للسيد أحد العوطمار‬ ‫مموع ممد شفيع بن ممد مي عبد الميل‬ ‫ديوان السيد حسي بن السيد رشيد‬ ‫" الشيخ علي بن احد العمادل العماملي‬ ‫" الر العماملي‬ ‫" السيد ممد بن امي الماج السين‬ ‫" الشيخ فرج ال الويءزي‬ ‫" الشيخ عبد الرضما القري‬ ‫" الماج ممد جواد عواد البرغدادي‬ ‫" السيد علي خمان الدن‬ ‫سي الماضر وأنيس السمافر‬ ‫مموع الراثي بط الشيخ لوطف ال الدحفصي‬ ‫مموع مراثي السي‬ ‫ديوان السيد علي خمان الدن‬ ‫النتخب بط الشيخ عبد الوهماب الوطريي‬ ‫مموع الوطيب‬ ‫سوانح الفكمار ومنتخب الشعمار‬

‫مكتب س س سسة الش س س سسيخ اغ س س سسما ب س س سسءزرك‬ ‫الوطمهران‬ ‫موط س س س س س سسوط مكتب س س س س س سسة الم س س س س س سسمام‬ ‫الصمادق العمامة الكماظمية‬ ‫موط س س س س س سسوط مكتب س س س س س سسة الم س س س س س سسمام‬ ‫الصمادق العمامة الكماظمية‬ ‫موطسوط مكتبسة المسمام الكيسم‬ ‫العمامة بمالنجف الشرف‬

‫مكتبة كماشف الرغوطماء العمامة‬ ‫للشسسيخ علسسي كماشسسف الرغوطسسماء‬ ‫مكتبة كماشف الرغوطماء العمامة‬ ‫مكتبة الشيخ اليعقوب‬ ‫مكتب س س س س سسة الدرسس س س س س ة الشس س س س س سبية‬ ‫بمالنجف الشرف‬ ‫""""""‬ ‫مكتبة آل الوطريي س النجف‬ ‫الشيخ كماظم سبت‬ ‫للمؤلف‬


‫الفهرس‬ ‫الشيخ مفلح الصيمري ‪13.....................................................‬‬ ‫السي بن مسماعد ‪20........................................................‬‬ ‫مّم دس الُس بسعي‪26.............................................................‬‬ ‫الشيخ مّم دس البلغي‪33.......................................................‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.