Kattengedrag

De voordelen van vaker de kat voeren en praktische voertips

TEKST: CARLA NIENHUIS FOTO: GEORGE HODAN

Hoe vaak geeft u uw kat te eten? Een veel gehoord advies is om uw kat een of twee keer per dag een afgepaste portie eten te geven. Bijvoorbeeld wanneer uw kat te zwaar is, een speciaal dieet krijgt of wanneer de katten elkaars voer eten. U weet dan zeker dat de kat (mits hij niet bij de buren ook meeeet) niet teveel eet, de juiste voeding krijgt en bij meerdere katten hoeft u niet als een politieagent tussen de bakjes in te staan om te voorkomen dat ze uit elkaars bakje eten. Maar is het wel gezond om de kat slechts een of twee keer per dag eten te geven? Ja en nee! Als uw kat netjes meerdere keren per dag wat brokjes uit zijn bakje eet is dit prima, maar veel katten ontwikkelen overgewicht, omdat ze geen rem meer hebben op hun eetgedrag. Zodra hun bakje wordt gevuld, eten ze het helemaal leeg. Met als gevolg dat ze na een paar uur, als de maag weer leeg is, weer honger hebben. Dit gedrag wordt vooral gezien bij fleskittens, bij katten die een tijd geen of niet voldoende hebben gegeten (zwervende katten of zieke katten), in meerkatshuishoudens, bij onderliggende ziektes (bijvoorbeeld een te snel werkende schildklier), bij ‘emotie-eten’ door bijvoorbeeld stress of verveling, maar ook bij katten die slechts een of twee keer per dag eten en dus een groot deel van de dag honger hebben.

Wanneer de kat deze natuurlijke rem op het eten verloren heeft en zijn bakje in een keer leeg eet, is de reactie van veel eigenaren dat ze nog minder gaan voeren. Op die manier probeert men te voorkomen dat de kat te zwaar wordt of wil men de kat laten afvallen. De oorzaak van het gedrag wordt echter niet bekeken en dat is wel nodig. Een kat laten afvallen door een streng dieet heeft namelijk zowel medische als gedragsmatige nadelen.

Medische nadelen van beperkt voeren

Uit onderzoek is gebleken dat katten die onbeperkt toegang hebben tot brokjes en dus meerdere maaltijden per dag hebben, minder snel blaasgruis ontwikkelen dan katten die slechts een keer per dag eten. De pH van de urine van de katten die vrije toegang hadden tot voedsel bleef veel lager en constanter dan de urine van katten die eenmaal daags eten kregen. Tussen de maaltijden door stijgt dus de pH van de urine. Door meerdere malen per dag te eten, wordt de kans op het ontwikkelen van blaasgruis verkleind.

Gedragsmatige nadelen van beperkt voeren

In mijn werk als kattenoppas zie ik regelmatig de gedragsmatige gevolgen van een streng afvaldieet. Katten die constant om eten vragen (lees: non-stop miauwen), katten die gefrustreerd raken en agressie inzetten, katten die veel slapen omdat ze gewoon de energie niet hebben om in beweging te komen en katten die na het eten alles direct weer uitspugen. Daarnaast zie ik veel katten die in eerste instantie flink afvallen maar het streefgewicht nooit halen of zelfs niet benaderen. Hun lichaam is in de spaarstand gegaan (stofwisseling is omlaag gegaan), om zo energie te sparen.

Een streng afvaldieet kan ongewenst gedrag veroorzaken zoals veelvuldig miauwen en agressie. Foto: Marlon Soares via Unsplash

Om te voorkomen dat het diëten zowel medisch als gedragsmatig problemen gaat geven, is het heel belangrijk dat de kat altijd een beetje eten in zijn maag heeft. Op die manier heeft de kat geen honger en blijft tevens de pH van de urine wat constanter. Van nature eet een kat dan ook negen tot zestien maaltijden op een dag. Bij veel katten is het dan ook geen enkel probleem om een bak met brokjes neer te zetten waarna de kat er meerdere malen per dag een paar brokjes uit eet. Is de kat echter de rem verloren, dan is het belangrijk deze stap voor stap weer zien terug te krijgen. Er kan bijvoorbeeld gestart worden met het aanbieden van meerdere porties op een dag. Voor onze huiskat is een minimum van vijf porties per dag aan te raden. Maar hoe voorziet u in vijf porties op een dag? Wat als u hele dagen werkt? Dan kunt u niet even tussendoor naar huis komen om de brokjes aan te vullen. Heeft u meerdere katten en krijgen zij verschillend voer dan kunt u onmogelijk de hele dag de katten bij de bakjes weghouden. Eet uw kat natvoer, hoe zorgt u er dan voor dat uw kat meerdere malen per dag een portie krijgt? En dat natvoer is op een warme dag na een paar uur niet lekker meer, hoe houdt u dat vers?

Voertips

Loopt u tegen deze problemen aan? Dan volgen hieronder een aantal adviezen voor verschillende situaties, waarbij u toch voldoende porties per dag kunt aanbieden en bij een meerkatshuishouden er voor kunt zorgen dat elke kat zijn eigen eten eet. Let er wel op dat bij al deze voorbeelden er voor de katten een plan op maat is gemaakt door de dierenarts, voedingsdeskundige, kattengedragsdeskundige of door een samenwerking tussen deze partijen. Laat uw kat daarom eerst uitgebreid onderzoeken door de dierenarts om zo een medische oorzaak uit te sluiten. Hierna kan er een plan op maat gemaakt worden voor uw kat, want geen kat en geen situatie is hetzelfde.

Situatie 1: De kat eet meteen zijn hele dagelijkse portie op

Katten in de vrije natuur zijn zo’n twaalf uur per dag bezig met jagen. Onze huiskat wijkt niet veel af van zijn soortgenoot in de vrije natuur. Het enige verschil is dat de prooien waar de kat in de vrije natuur op jaagt klein zijn en dat er dus meerdere jachtsessies nodig zijn om aan het einde van de dag toch voldoende prooien te hebben gegeten om aan de energiebehoefte te voldoen. In tegenstelling tot de bak met brokjes die we voor onze huiskat neerzetten. De kat hoeft er geen moeite voor te doen, komt weinig in beweging en als hij geen rem op zijn eetgedrag heeft, is die bak zo leeg. Sommige katten eten de bak zelfs zo snel leeg dat ze direct na het eten weer overgeven.

Tijger is zo’n kat. Een ruime kilo te zwaar, schrokt een dagelijkse portie binnen een paar minuten op en bijt de eigenaren soms in de enkels als hij niet snel genoeg zijn eten krijgt. Tijger moet dus afvallen, de rem terug te zien krijgen, maar vooral aan zijn voerfrustratie zal gewerkt moeten worden. Oplossing: Voor Tijger hebben we het volgende voerplan gemaakt: • Een speciaal voer met minder calorieën

• Verdeling brokjes/natvoer: 50/50 (natvoer bevat veel vocht, dus minder calorieën en het vult toch goed). • Als de eigenaren opstaan, krijgt Tijger een deel van zijn dagelijkse portie natvoer • Daarna vullen de eigenaren een voerautomaat met twee porties brokjes en diverse voerpuzzels met een deel van zijn dagelijkse portie brokjes. • Als de eigenaren thuiskomen, krijgt hij weer een beetje natvoer en worden de puzzels bijgevuld. • Voor het slapengaan krijgt de kat weer een beetje natvoer en wordt de voerautomaat weer gevuld met twee porties brokjes. Ook worden de puzzels weer gevuld.

Een voerpuzzel kan gebruikt worden om schrokken tegen te gaan. Sommige voerpuzzels zijn ook te gebruiken voor natvoer. Foto: Dianda van Gunst

Tijger krijgt op deze manier zeker tien porties voer op een dag en dat terwijl de eigenaren beiden fulltime werken. Doordat de automaat en de puzzels verspreid door het huis staan moet Tijger in beweging komen en zet hij zowel zijn lichaam als zijn hersenen aan het werk. Het overgeven is gestopt, het afvallen gaat gestaag en hij toont minder agressie. Uiteraard is het voerplan slechts een onderdeel van het gehele therapietraject en is er ook gekeken naar andere factoren die de voerfrustratie veroorzaken.

Situatie 2: Verschillende katten in het huishouden krijgen een ander type voer en/of hoeveelheid voer

Mijn eigen katten Kyra en Sammie zijn twee zusjes, al zou je dat niet meteen zeggen. Kyra is een kilo lichter dan Sammie. Nadat Sammie een tijdje ziek is geweest en weinig at, heeft ze dit in de weken erna aardig gecompenseerd. Er zat geen rem meer op haar eetgedrag en ze at ook het eten van haar zus Kyra en Sammie hebben ieder hun eigen plekje om te eten. Door de luikjes op chip kunnen ze niet in elkaars huisje. Foto: Carla Nienhuis

op. Sammie werd zwaarder en Kyra viel af. Het was dus belangrijk dat ze apart van elkaar konden eten.

De oplossing: voerhuisjes met een chipluikje. Bij de verbouwing van de bijkeuken hebben we rekening gehouden met deze situatie. Van twee keukenkastjes hebben we voerhuisjes gemaakt. Door het monteren van een chipluikje (zo’n luikje ontgrendelt

Tobie heeft zijn eigen bakje op chip, zodat de andere kat in het huishouden niet bij zijn voer kan. Foto: Daniëlle Snijders

wanneer het de chip uitleest van de kat die is ingesteld) konden ze alleen in hun eigen huisje. Daarnaast hebben we in het voerhuisje van Sammie een voerbakje op timer gezet, zodat ze ook in de nacht en overdag een extra voermomentje heeft tijdens onze afwezigheid. Als het voerhuisje groot genoeg is, kan er ook een voerpuzzel in geplaatst worden. Inmiddels heeft Sammie mede dankzij het gebruik van de voerhuisjes de rem weer terug en eet ze uit zichzelf meerdere keren per dag een kleine hoeveelheid brokjes uit verschillende voerpuzzels die in huis staan. De voerhuisjes gebruiken we nu om natvoer te kunnen geven. Een bijkomend voordeel is dat het voer buiten het bereik van de hond staat.

Een andere manier om te voorkomen dat katten bij elkaars voer komen is door voerbakjes aan te schaffen die werken op de chip van de kat. De deksel van het bakje gaat alleen open als de kat komt eten waarvan de chip ingesteld is voor het betreffende voerbakje.

Situatie 3: De kat krijgt natvoer/vers voer

A-Maai is een stresskipje. Hij wast zich overmatig en is gevoelig voor het krijgen van blaasgruis. Als hij de kans krijgt, eet hij meteen zijn hele portie eten op en dat is niet zo goed voor hem. Zijn personeel werkt overdag en hij krijgt op advies van de dierenarts

A-Maai krijgt op een dag meerdere porties vers vlees uit een voerautomaat met timer. Foto: Eline de Jong

vers vlees. Meerdere malen per dag een portie vlees kunnen aanbieden en deze vers houden is dus een hele uitdaging.

De oplossing: een voerautomaat (met timer) met koelelementen en een voerballetje. Het personeel van A-Maai heeft een voerautomaat aangeschaft met meerdere bakjes en de mogelijkheid om een koelelement te plaatsen onder de bakjes. De bakjes zijn echter van plastic en A-Maai is allergisch voor plastic. Hij krijgt korstjes onder zijn kin als hij uit een plastic bakje eet. Maar ook daar heeft het personeel een oplossing voor gevonden. Met klittenband is in elk plastic bakje een glazen schaaltje vastgezet. Een bijkomend voordeel is dat de bakjes zo goed vast zitten dat A-Maai ook niet met de bakjes aan de haal gaat. De koelelementen houden het vlees ongeveer 8 uur koel. Genoeg om de tijd dat zijn personeel afwezig is te overbruggen. Daarnaast krijgt hij nog een voerbal met speciale brokjes die passen bij zijn op maat gemaakte dieet. Op die manier blijft hij ook in beweging en moet hij een beetje zijn best doen om eten bemachtigen. A-Maai krijg nu ongeveer acht porties eten op een dag, genoeg om tussen de maaltijden door geen honger te hoeven hebben.

Foto: www.freepik.com

Wilt u voorkomen dat de kat te zwaar wordt, de kat op een verantwoorde manier laten afvallen en voedingsgerelateerde gedragsproblemen voorkomen? Zet de kat niet op een streng dieet, maar zorg voor voldoende voermomenten. En als het even kan, maak het voeren leuk! De kat is immers een jager en uit een bakje eten dat altijd op dezelfde plek staat en waar geen beweging in zit, lokt geen natuurlijk jachtgedrag uit. Werk met voerpuzzels of gooi af en toe wat brokjes weg, zodat de kat erop kan jagen. Uw kat mag best wat werken voor zijn eten. En ziehier, meteen een goede tip om uw kat meer te laten bewegen en op gezond gewicht te houden (of te komen!).

06 - 20 53 40 33 info@kattenoppasbennekom.nl www.kattenoppasbennekom.nl

ADVERTENTIES