Αρχαία Ιστορία

∞Ú¯·›· πÛÙÔÚ›· A’ °˘ÌÓ·Û›Ô˘

™À°°ƒ∞º∂π™

£Âfi‰ˆÚÔ˜ ∫·ÙÛÔ˘Ï¿ÎÔ˜ ºÈÏfiÏÔÁÔ˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ °ÂˆÚÁ›· ∫ÔÎÎÔÚÔ‡ - ∞ÏÂ˘Ú¿ ∫·ıËÁ‹ÙÚÈ· ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ µ·Û›ÏÂÈÔ˜ ™ÎÔ˘Ï¿ÙÔ˜ ™¯ÔÏÈÎfi˜ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜

∫ƒπ∆∂™-∞•π√§√°∏∆∂™

∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï ªÂÏ¿˜ ∂›Î. ∫·ıËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÎÚ›ÙÂÈÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ πˆ¿ÓÓ˘ ¡ÂÚ·ÓÙ˙‹˜ ™¯ÔÏÈÎfi˜ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ∞ÈÌÈÏ›· ª¿ÓÔ˘ ºÈÏfiÏÔÁÔ˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘

∂π∫√¡√°ƒ∞º∏™∏

™˘Ú›‰ˆÓ °Ô‡Û˘ ∂ÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊÔ˜

ºπ§√§√°π∫∏ ∂¶πª∂§∂π∞

∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ™Ê˘Ú‹ ºÈÏfiÏÔÁÔ˜

À¶∂À£À¡∏ ∆√À ª∞£∏ª∞∆√™ ∫∞π ∆√À À¶√∂ƒ°√À ∫∞∆∞ ∆∏ ™À°°ƒ∞º∏ ∂•øºÀ§§√ ¶ƒ√∂∫∆À¶ø∆π∫∂™ ∂ƒ°∞™π∂™

∞Ó·ÛÙ·Û›· ∫˘ÚΛÓË-∫Ô‡ÙÔ˘Ï· ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ¶.π.

¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ °¤ÚÔ˜ ∑ˆÁÚ¿ÊÔ˜ “∂§§∏¡π∫∞ °ƒ∞ªª∞∆∞ - MULTIMEDIA A.E.”

°’ ∫.¶.™. / ∂¶∂∞∂∫ ππ / ∂Ó¤ÚÁÂÈ· 2.2.1 / ∫·ÙËÁÔÚ›· ¶Ú¿ÍÂˆÓ 2.2.1.·: «∞Ó·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ Î·È Û˘ÁÁÚ·Ê‹ Ó¤ˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ·Î¤ÙˆÓ» ¶∞π¢∞°ø°π∫√ π¡™∆π∆√À∆√ ªÈ¯¿Ï˘ ∞Á. ¶··‰fiÔ˘ÏÔ˜ √ÌfiÙÈÌÔ˜ ∫·ıËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ∞.¶.£ ¶Úfi‰ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ¶Ú¿ÍË Ì ٛÙÏÔ:

«™˘ÁÁÚ·Ê‹ Ó¤ˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Î·È ·Ú·ÁˆÁ‹ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎÔ‡ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ Ì ‚¿ÛË ÙÔ ¢∂¶¶™ Î·È Ù· ∞¶™ ÁÈ· ÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ» ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎfi˜ À‡ı˘ÓÔ˜ ŒÚÁÔ˘ ∞ÓÙÒÓÈÔ˜ ™. ªÔÌ¤ÙÛ˘ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ∞Ó·ÏËÚˆÙ¤˜ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎÔ› À‡ı˘ÓÔÈ ŒÚÁÔ˘ °ÂÒÚÁÈÔ˜ ∫. ¶·ÏËfi˜ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ πÁÓ¿ÙÈÔ˜ ∂. ÷Ù˙Ë¢ÛÙÚ·Ù›Ô˘ ªfiÓÈÌÔ˜ ¶¿Ú‰ÚÔ˜ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘

ŒÚÁÔ Û˘Á¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡ÌÂÓÔ 75% ·fi ÙÔ ∂˘Úˆ·˚Îfi ∫ÔÈÓˆÓÈÎfi ∆·ÌÂ›Ô Î·È 25% ·fi ÂıÓÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜.

À¶√Àƒ°∂π√ ∂£¡π∫∏™ ¶∞π¢∂π∞™ ∫∞𠣃∏™∫∂Àª∞∆ø¡ ¶∞π¢∞°ø°π∫√ π¡™∆π∆√À∆√

£Âfi‰ˆÚÔ˜ ∫·ÙÛÔ˘Ï¿ÎÔ˜

°ÂˆÚÁ›· ∫ÔÎÎÔÚÔ‡-∞ÏÂ˘Ú¿

µ·Û›ÏÂÈÔ˜ ™ÎÔ˘Ï¿ÙÔ˜

∞¡∞¢√Ã√™ ™À°°ƒ∞º∏™

∞Ú¯·›· πÛÙÔÚ›· ∞’ °˘ÌÓ·Û›Ô˘

√ƒ°∞¡π™ª√™ ∂∫¢√™∂ø™ ¢π¢∞∫∆π∫ø¡ µπµ§πø¡ ∞£∏¡∞

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞

π. ∏ ¶ƒ√´™∆√ƒπ∞ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 ∫∂º∞§∞π√ ∞ã:∏ ∂¶√Ã∏ ∆√À §π£√À . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1. ∏ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ Î·È Ë ªÂÛÔÏÈıÈ΋ ∂Ô¯‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 2. ∏ ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ∂Ô¯‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 ∫∂º∞§∞π√ µã: ∏ ∂¶√Ã∏ ∆√À Ã∞§∫√À. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 1. √È Ï·Ô› Î·È ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÔ› Ù˘ ∂ÁÁ‡˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 2. √ ∫˘ÎÏ·‰ÈÎfi˜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 3. √ ªÈÓˆÈÎfi˜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 4. ∏ ıÚËÛΛ· Î·È Ë Ù¤¯ÓË ÙˆÓ ªÈÓˆÈÙÒÓ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 5. √ ª˘ÎËÓ·˚Îfi˜ ÎfiÛÌÔ˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 6. ∏ ª˘ÎËÓ·˚΋ ıÚËÛΛ· Î·È Ù¤¯ÓË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 ππ. π™∆√ƒπ∫√π Ã√¡√π . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 ∫∂º∞§∞π√ °ã: √ ∂§§∏¡π∫√™ ∫√™ª√™ ∞¶√ ∆√ 1100 Eø™ ∆√ 800 .Ã. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 1. √È ªÂÙ·‚·ÙÈÎÔ› ÃÚfiÓÔÈ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 2. ∏ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ·Ó·Á¤ÓÓËÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 ∫∂º∞§∞π√ ¢ã: ∞ƒÃ∞´∫∏ ∂¶√Ã∏ (800-479 .Ã.). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 1. ∞ÔÈÎȷ΋ ÂÍ¿ψÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 2. ∏ fiÏË-ÎÚ¿ÙÔ˜ Î·È Ë ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 3. ∏ ™¿ÚÙË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 4. ∞ı‹Ó·: ∞fi ÙË µ·ÛÈÏ›· ÛÙËÓ ∞ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 5. ∞ı‹Ó·: ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙË ¢ËÌÔÎÚ·Ù›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 6. √È ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔÈ ¢ÂÛÌÔ›. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 7. ¶∂ƒ™∂™ ∫∞π ∂§§∏¡∂™: ¢‡Ô ÎfiÛÌÔÈ Û˘ÁÎÚÔ‡ÔÓÙ·È . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 8. ∏ ÔÚÈÛÙÈ΋ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ Â›ıÂÛ˘. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 9. ∆· °Ú¿ÌÌ·Ù·. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 10. ∏ ∆¤¯ÓË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 ∫∂º∞§∞π√ ∂ã: ∏ ∏°∂ª√¡π∞ ∆∏™ ∞£∏¡∞™ (479-431 .Ã.). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 1. ∏ ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘ - ∏ ™˘ÌÌ·¯›· fiÚÁ·ÓÔ Ù˘ ∞ıËÓ·˚΋˜ ∏ÁÂÌÔÓ›·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 2. ∆Ô ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ÛÙ·ıÂÚÔÔÈÂ›Ù·È - √ ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ Î·È ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 3. ∏ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜. √È §ÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 4. ∏ Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ - ∏ ηıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 5. ∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÌfiÚʈÛ˘ - √ ∞ıËÓ·›Ô˜ Î·È Ë ÂÚÁ·Û›· - ∏ ∞ı‹Ó· ÁÈÔÚÙ¿˙ÂÈ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 ∫∂º∞§∞π√ ™∆ã: ∏°∂ª√¡π∫√π ∞¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫∞π ∫∞ªæ∏ ∆ø¡ ∂§§∏¡π∫ø¡ ¶√§∂ø¡ (431-362 .Ã.) . . . . . . . . . . . 82 1. ∆· ·›ÙÈ· Î·È ÔÈ ·ÊÔṲ́˜ ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘ - √ ∞گȉ¿ÌÂÈÔ˜ fiÏÂÌÔ˜ (431-421 .Ã.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 2. ∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÛÙË ™ÈÎÂÏ›·(415-413 .Ã.) - √ ¢ÂÎÂÏÂÈÎfi˜ fiÏÂÌÔ˜ (413-404 .Ã.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 3. ∏ ∏ÁÂÌÔÓ›· Ù˘ ™¿ÚÙ˘: ªÈ· ΢ÚÈ·Ú¯›· Û ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 4. ∏ ΢ÚÈ·Ú¯›· Ù˘ £‹‚·˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 ∫∂º∞§∞π√ ∑ã: ∏ ∞¡∞¶∆À•∏ ∆∏™ ª∞∫∂¢√¡π∞™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 1. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 2. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ÂÂÎÙ›ÓÂÙ·È . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 3. ∞ϤͷӉÚÔ˜. ∏ ηٿÎÙËÛË Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 4. ∆Ô ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 5. √È Ù‡¯Â˜ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 ∫∂º∞§∞π√ ∏ã: √π ∆∂á∂™ ∫∞π ∆∞ °ƒ∞ªª∞∆∞ ∆∏¡ ∫§∞™π∫∏ ∂¶√Ã∏. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 1. ∆· °Ú¿ÌÌ·Ù·. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 2. √È ∆¤¯Ó˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 3. ∏ ∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ ÙˆÓ ∫Ï·ÛÈÎÒÓ ÃÚfiÓˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 4. ∏ °Ï˘ÙÈ΋ Î·È Ë ∑ˆÁÚ·ÊÈ΋ ÙˆÓ ∫Ï·ÛÈÎÒÓ ÃÚfiÓˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 ∫∂º∞§∞π√ £ã: ∂§§∏¡π™∆π∫√π ∫∞π ƒøª∞´∫√π Ã√¡√π . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 1. ∆· ∂ÏÏËÓÈÛÙÈο µ·Û›ÏÂÈ· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 2. ∏ ηٿÛÙ·ÛË ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 3. ∆Ô ƒˆÌ·˚Îfi ∫Ú¿ÙÔ˜ ·ÔÎÙ¿ ÌÂÁ¿ÏË ‰‡Ó·ÌË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 4. ∏ ˘ÔÙ·Á‹ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 5. ∆· °Ú¿ÌÌ·Ù· Î·È ÔÈ ∆¤¯Ó˜ ÙˆÓ ∂ÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ÃÚfiÓˆÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 6. ∂ÏÏËÓÔڈ̷˚Îfi˜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 ∫∂º∞§∞π√ πã: ∞¶√ ∆∏ ƒøª∏ ™∆√ µÀ∑∞¡∆π√ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 1. ∏ ƒˆÌ·˚΋ ∂ÈÚ‹ÓË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 2. √ ÃÚÈÛÙfi˜ Î·È Ë ¢È‰·Ûηϛ· ÙÔ˘. ∏ ¶ÚÒÙË ∂ÎÎÏËÛ›·. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 3. ∏ ¢È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 4. 3Ô˜ ∞ÈÒÓ·˜ Ì.Ã. ∏ ƒˆÌ·˚΋ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Û ÎÚ›ÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 5. ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜. ∏ ÌÂÁ¿ÏË ÛÙÚÔÊ‹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 ¶∏°∂™ ∂π∫√¡ø¡ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 ∞¶∞¡∆∏™∂π™ ™∆π™ ∞™∫∏™∂π™ ∞À∆√∞•π√§√°∏™∏™. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 °§ø™™∞ƒπ√ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

4

I. ¶ƒ√´™∆√ƒπ∞ ∫∂º∞§∞π√ ∞ã ∏ ∂¶√Ã∏ ∆√À §π£√À

√

¿ÓıÚˆÔ˜ ‰Ú· ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ‰ËÏ·‰‹ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ÁÚ·ÙÒÓ ËÁÒÓ. ŸÏË ·˘Ù‹ Ë Ì·ÎÚfiÙ·ÙË ÂÚ›Ô‰Ô˜, ·fi ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒ-

Ô˘ ÛÙË ÁË Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ·Ó·Î¿Ï˘„Ë Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜, ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ¶ÚÔ˚ÛÙÔÚ›·. ∆· ÚÒÙ· ›¯ÓË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ó·˙ËÙËı› Ôχ ‚·ıÈ¿ ̤۷ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ, Á‡Úˆ ÛÙ· 2,5 ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ¯ÚfiÓÈ· ÚÈÓ ·fi Û‹ÌÂÚ·. ŸÏÔ ·˘Ùfi ÙÔ ·Û‡ÏÏËÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ÚÔԉ‡ÂÈ, ‚ÂÏÙÈÒÓÂÈ Û˘Ó¯Ҙ ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘, ÙÂÏÂÈÔÔÈ› ÙÔÓ ÂÚÁ·ÏÂÈ·Îfi ÂÍÔÏÈÛÌfi ÙÔ˘. ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋ ÂͤÏÈÍË ÚÔÙ¿ıËΠ·fi ÙÔ˘˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ Ë ˘ԉȷ›ÚÂÛË Ù˘ ¶ÚÔ˚ÛÙÔÚ›·˜. ŒÙÛÈ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ÙËÓ ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ §›ıÔ˘ Î·È ÙËÓ ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡. ∏ ÚÒÙË ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ Î·È ÙË ªÂÛÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ Ô˘ ηχÙÔ˘Ó ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ·fi ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ̤¯ÚÈ ÙÔ 6500 ÂÚ›Ô˘ .Ã. Î·È ÙË ¡ÂÔÏÈıÈ΋ Ô˘ ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 3000 .Ã. ∏ ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡ ηχÙÂÈ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·fi ÙÔ 3000 ̤¯ÚÈ ÙÔ 1100 .Ã.

5

∫ ∂º∞§∞π√ 1

E ¶√Ã∏ ∆ √À § π£√À

∏ ÚÒÙË ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÛÙË ÁË

1. ∏ ¶∞§∞π√§π£π∫∏ ∫∞π ∏ ª∂™√§π£π∫∏ ∂¶√Ã∏

¶ÚÈÓ ·fi ÂÚ›Ô˘ 2.500.000 ¯ÚfiÓÈ· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ∞ÊÚÈ΋ ÔÈ ÚÒÙÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ. √È ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ÔÓfiÌ·Û·Ó ·˘Ùfi ÙÔÓ Ù‡Ô ·ÓıÚÒÔ˘ «πηÓfi ¿ÓıÚˆÔ – homo habilis»*. √ «ÈηÓfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜» ˙ÂÈ ÔÌ·‰Èο Î·È Î·Ù·Û΢¿˙ÂÈ ÂÚÁ·Ï›·. √ «ŸÚıÈÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ – homo erectus»* Ô˘ ÙÔÓ ‰È·‰¤¯ÂÙ·È ‚ÂÏÙÈÒÓÂÈ ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Î·È ·Ó·Î·Ï‡ÙÂÈ ÙË ÊˆÙÈ¿. ∆· ›¯ÓË ÙÔ˘ ··ÓÙÒÓÙ·È fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙËÓ ∞ÊÚÈ΋ ·ÏÏ¿ Â›Û˘ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË Î·È ÛÙËÓ ∞Û›·. ∆¤ÏÔ˜, Ô «™ÔÊfi˜ (¤ÌÊÚˆÓ) ¿ÓıÚˆÔ˜ – homo sapiens»* ‰È·ı¤ÙÂÈ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÂÁÎÂÊ¿ÏÔ˘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ·fi ·˘Ùfi ÙˆÓ ÚÔηÙfi¯ˆÓ ÙÔ˘ Î·È ı¿‚ÂÈ ÙÔ˘˜ ÓÂÎÚÔ‡˜ ÙÔ˘. ∏ ·ÓıÚÒÈÓË ·Ï˘Û›‰· ηٷϋÁÂÈ ÛÙÔÓ «™ÔÊfiÙ·ÙÔ ¿ÓıÚˆÔ – homo sapiens sapiens»* Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÈÓÔ› ÙËÓ Ù¤¯ÓË Î·È ÂÍ·ÏÒÓÂÙ·È Û ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ. ∂Ì›˜ ›̷ÛÙ ÔÈ ¿ÌÂÛÔÈ ·fiÁÔÓÔÈ ÙÔ˘ «™ÔÊfiÙ·ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘».

¶∞§∞π√§π£π∫∏ ∂¶√Ã∏ ¶ÚÒÈÌË ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ 2.500.000-200.000 .Ã.

«πηÓfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜» «ŸÚıÈÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜»

∫ÚÔοϘ* ÃÂÈÚÔÂϤÎÂȘ

ª¤ÛË ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ 200.000-35.000 .Ã.

«™ÔÊfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜»

∞ȯ̤˜ •¤ÛÙÚ·

⁄ÛÙÂÚË ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ 35.000-6.500 .Ã.

∏ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ηٿ ÙËÓ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ Î·È ªÂÛÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ (2.500.0006.500 .Ã.)

6

«™ÔÊfiÙ·ÙÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜»

§Â›‰Â˜ •‡ÛÙÚ·-°Ï˘Ê›‰Â˜ √ÛÙ¤ÈÓ· ÂÚÁ·Ï›·

∫·Ù¿ ÙË Ì·ÎÚ¿ ·˘Ù‹ ÂÚ›Ô‰Ô ÙÔ Îϛ̷ ‹Ù·Ó „˘¯ÚfiÙÂÚÔ ·’ fi,ÙÈ Û‹ÌÂÚ·. √ ¿ÓıÚˆÔ˜ ‚Ú›ÛÎÂÈ Û˘¯Ó¿ ηٷʇÁÈÔ ÛÙ· Û‹Ï·È·, ÌÂÙ·ÎÈÓÂ›Ù·È ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ Ù· ıËÚ¿Ì·Ù¿ ÙÔ˘ Î·È ÚÔÙÈÌ¿ ÁÈ· ÚÔÛˆÚÈÓ‹ ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÙȘ ı¤ÛÂȘ ÎÔÓÙ¿ ÛÙȘ fi¯ı˜ ÔÙ·ÌÔ‡, ‰›Ï· Û ËÁ¤˜ ÓÂÚÔ‡ ‹ ‰›Ï· Û ϛÌÓ˜. ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋˜ Î·È ªÂÛÔÏÈıÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ Â›Ó·È Î˘ÓËÁfi˜ Î·È ÙÚÔÊÔÛ˘ÏϤÎÙ˘, ÂÓÒ ‚ÔËıËÙÈÎfi ÚfiÏÔ ·›˙ÂÈ Î·È Ë ·ÏÈ›·. ∆· ıËÚ¿Ì·Ù· ÔÈΛÏÏÔ˘Ó ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹. ™ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ∂˘ÚÒË Î˘Úȷگ› ÙÔ Ì·ÌÔ‡ı, ÂÓÒ ÛÙË ‰˘ÙÈ΋ Ô Ù¿Ú·Ó- ∆· ·ÚÈ· ÂÚÁ·Ï›· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ù˘ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ (ªÔ˘ÛÂ›Ô µfiÏÔ˘) ‰Ô˜, Ô ·›Á·ÁÚÔ˜ Î·È Ë ·ÓÙÈÏfiË. ™ÙË ÌÂÛÔÁÂȷ΋ ∂˘ÚÒË Ù· ‚fi‰È·, Ù· ÂÏ¿ÊÈ· Î·È ÔÈ ›ÔÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó, Ì·˙› Ì ÙÔ˘˜ ηÚÔ‡˜, ÙËÓ Î‡ÚÈ· ÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. °È· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙˆÓ fiÏˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ÙÔ˘ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÔÛÙ¿ Î·È Î¤Ú·Ù· ˙ÒˆÓ ‹, ΢ڛˆ˜, ηÙÂÚÁ¿˙ÂÙ·È ÙÔÓ Ï›ıÔ. °È· Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ÙÔ ÎÚ‡Ô, ÂÚÈÙ˘Ï›ÁÂÙ·È Ì ‰¤ÚÌ·Ù· ˙ÒˆÓ. √ «™ÔÊfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜» ı¿‚ÂÈ ÙÔ˘˜ ÓÂÎÚÔ‡˜ ÙÔ˘ Î·È ÛÙÔ˘˜ Ù¿ÊÔ˘˜ ÙÔÔıÂÙ› ‰È¿ÊÔÚ· ÎÙÂÚ›ÛÌ·Ù·*. ∞˘Ùfi ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ ÈÛÙ‡ÂÈ Û ÌÈ· ¿ÏÏË ˙ˆ‹, ÌÂÙ¿ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ. ™ÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ Ë ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈÎÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘ ÈÛÙÔÔÈÂ›Ù·È Û ÂÚÈÔ¯¤˜

∫ ∂º∞§∞π√ 1

E ¶√Ã∏ ∆ √À § π£√À

∏ Ù¤¯ÓË

fiˆ˜ Ë £ÂÛÛ·Ï›·, Ë ª·Î‰ÔÓ›·, Ë ∞ÚÁÔÏ›‰·, Ë ∫¤Ú΢ڷ Î·È Û ÔÏϤ˜ ¿ÏϘ. ∏ Ù¤¯ÓË, ‰ËÏ·‰‹ Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È Î·Ù·Û΢ÒÓ Ô˘ ‰ÂÓ Î·Ï‡ÙÔ˘Ó ÌfiÓÔ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË, fiˆ˜ Ë ‰È·ÙÚÔÊ‹, ·ÏÏ¿ ¤¯Ô˘Ó Î·È ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎfi ‹ Û˘Ì‚ÔÏÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, ÚˆÙÔÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Î·Ù¿ Ù· Ù¤ÏË Ù˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘. ™Ù· ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ˙ˆÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ·Á·ÏÌ·Ù›‰È· ·fi ËÏfi, ÎfiÎηÏÔ ‹ Ï›ıÔ. ∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈο ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Â›Û˘ Ù· ÎÔÛÌ‹Ì·Ù·, fiˆ˜ ÂÚȉ¤Ú·È·, ‚Ú·¯ÈfiÏÈ·, ÛÎÔ˘Ï·Ú›ÎÈ· Î·È ¿ÏÏ·. ™Â ÔÏϤ˜ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ·Ï·ÈÔÏÈıÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ ¤¯Ô˘Ó ‚ÚÂı› ÛËÏ·ÈÔÁڷʛ˜, ‰ËÏ·‰‹ ÂÈÎfiÓ˜ ˙ÒˆÓ Î·È Û·Ó›ˆ˜ ·ÓıÚÒˆÓ ˙ˆÁÚ·ÊÈ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÛËÏ·ÈÔÁÚ·Ê›·˜ Ṳ̂Ó˜ Ì ¯ÚÒÌ·Ù· ‹ ¯·Ú·Á̤Ó˜ ÛÙ· ÙÔȯÒÌ·Ù· ÙˆÓ ÛËÏ·›ˆÓ. √È ·Ï·ÈÔÏÈıÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ¤¯Ô˘Ó, Ì¿ÏÏÔÓ, Ì·ÁÈ΋ ‹ Û˘Ì‚ÔÏÈ΋ ÛËÌ·Û›· Î·È ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙˆÓ ·Ï·ÈÔÏÈıÈÎÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÁÈ· ÙÔ Ì˘ÛÙ‹ÚÈÔ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜, ÙËÓ ·ÁˆÓ›· ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË (ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË ˙ˆ‹˜) Î·È ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹ ÈÛÙ‡ÂÙ·È fiÙÈ ÍÂÎÈÓ¿ Î·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ıÚËÛΛ·˜, Ë ›ÛÙË ‰ËÏ·‰‹ Û οÔȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ∆fiÙ ÍÂÎÈÓ¿ Î·È Ë Ù·Ê‹ ÙˆÓ ÓÂÎÚÒÓ.

∞Û΋ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

¡· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÙ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· Î·È Ó· Û˘ÌÏËÚÒÛÂÙ ̛· ٤ٷÚÙË ÛÙ‹ÏË Ì ÙȘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ˜ ηٷÎÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÛÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·, ÙËÓ Ù¤¯ÓË Î·È ÙËÓ È‰ÂÔÏÔÁ›· Û οı ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ ÂͤÏÈÍ‹˜ ÙÔ˘.

∏ ηıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ηٿ ÙËÓ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹. ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ó· ÂÚÈÁÚ¿„ÂȘ ÙËÓ Ë̤ڷ ÂÓfi˜ ·Ï·ÈÔÏÈıÈÎÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘.

7

∫ ∂º∞§∞π√ 1

E ¶√Ã∏ ∆ √À § π£√À

√ ¶∞§∞π√§π£π∫√™ ∞¡£ƒø¶√™ ∫∞π ∏ ∆∂á∏

∏ ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ Ù¤¯ÓË ÂΉËÏÒıËΠ̤۷ ·fi ÔÏϤ˜ Î·È ÔÈΛϘ ÌÔÚʤ˜. ∆· ÎÈÓËÙ¿ ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÎÔÛÌË̤ӷ ÂÚÁ·Ï›·, fiÏ·, ϷΛ‰È· Ì ÂÈÎÔÓÈÛÙÈΤ˜ ÂÁ¯·Ú¿ÍÂȘ ˙ÒˆÓ Î·È ·ÓıÚÒˆÓ Î·È ˙ˆfiÌÔÚÊ· Î·È ·ÓıÚˆfiÌÔÚÊ·, ΢ڛˆ˜ Á˘Ó·ÈΛ·, ÂȉÒÏÈ·. ∏ Ù¤¯ÓË ÙˆÓ ÛËÏ·›ˆÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ‹ ¿ÏÏÔ ¤ÚÁÔ ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜ Î·È ÁÏ˘ÙÈ΋˜ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÙȘ ÛËÏ·ÈÔÁڷʛ˜ Ô˘ ÂÓÙÔ›ÛÙËÎ·Ó Ûã ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÛËÏ·›ˆÓ Ù· ÔÔ›· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ ˘ÎÓfiÙËÙ· ÛÙË ¡¢ °·ÏÏ›· (.¯. Lascaux) Î·È ÛÙË µ. πÛ·Ó›· (.¯. Altamira). ™Ù· µ·ÏοÓÈ·, Ì ÂÍ·›ÚÂÛË ÙË ƒÔ˘Ì·Ó›·, Î·È Ê˘ÛÈο ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ‰ÂÓ ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·È ÛËÏ·ÈÔÁڷʛ˜. ™ÙȘ ˙ˆÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ¤¯Ô˘Ó ηٷÌÂÙÚËı› 267 ˙Ò·, ÚÈÓfiÎÂÚÔÈ, ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·, Ì·ÌÔ‡ı, ¿ÏÔÁ·, ‚›ÛˆÓ˜, ·ÚÎÔ‡‰Â˜, Ù¿Ú·Ó‰ÔÈ, ÂÏ¿ÊÈ· Î.¿. ∫ÔÛÌ¿˜ ∆Ô˘ÏÔ‡Ì˘, ¶ÚÈÓ ·fi ÙËÓ πÛÙÔÚ›·, Û. 40

™ËÏ·ÈÔÁÚ·Ê›· ·fi Ù· Û‹Ï·È· Ù˘ Niaux (°·ÏÏ›·)

¡· ÂÚÈÁÚ¿„ÂÙ ÙË ÛËÏ·ÈÔÁÚ·Ê›·. ∆È ˙Ò· ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È; ªÔÚ›Ù ӷ ‚Ú›Ù ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ ·˘Ù¿ Ù· ˙Ò·;

8

∫ ∂º∞§∞π√ 1

E ¶√Ã∏ ∆ √À § π£√À

2. ∏ ¡∂√§π£π∫∏ ∂¶√Ã∏

∏ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ηٿ ÙË ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ (6500-3000 .Ã.)

∏ «∂‡ÊÔÚË ËÌÈÛ¤ÏËÓÔ˜».

∂ÚÁ·Ï›· Î·È ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÙÔ˘ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘. ∞Ó·ÁÓÒÚÈÛ ٷ ·ÓÙÈΛÌÂÓ·. ™Â ÙÈ ¯ÚËÛÈ̇ÂÈ ÙÔ Î·ı¤Ó·;

∏ ÌÂÙ¿‚·ÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ·fi ÙËÓ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ Ù˘ ΢ÓËÁÂÙÈ΋˜ Î·È ÙÚÔÊÔÛ˘ÏÏÂÎÙÈ΋˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜ ÛÙË ¡ÂÔÏÈıÈ΋, fiÙ·Ó Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ Á›ÓÂÙ·È ÁˆÚÁfi˜ Î·È ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔ˜, ·ÔÙÂÏ› Ì›· Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ·ÏÏ·Á‹. ∏ ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ ÛÙÔȯ›·, Ô˘ ÙÔ ¤Ó· ·ÔÙÂÏ› Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘: ·) ÌfiÓÈÌË ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÔÈÎÈÛÌÒÓ ‚) ··Û¯fiÏËÛË Ì ÙË ÁˆÚÁ›· Î·È ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›· Î·È Á) ¯Ú‹ÛË Ù˘ ÎÂÚ·ÌÈ΋˜. ¶ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 6500 .Ã. ÙÔ Îϛ̷ Á›ÓÂÙ·È ıÂÚÌfiÙÂÚÔ Î·È ÙÔ Î˘Ó‹ÁÈ Û·ÓÈfiÙÂÚÔ. √ ¿ÓıÚˆÔ˜, ÁÈ· ∞¡∞∆√§∏ ÙËÓ ÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘, ‰ÂÓ ÌÔÚ› È· Ó· ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÛÙÔ Î˘Ó‹ÁÈ Î·È ÙËÓ Î·ÚÔÛ˘ÏÏÔÁ‹. £· ¤ÚÂÂ Ô ›‰ÈÔ˜ Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ·Ú·Áˆº√π¡π∫∏ ª∂™√¶√∆∞ªπ∞ ∞ÏÊ¿‚ËÙÔ Á‹ Ù˘ ÙÚÔÊ‹˜ ÙÔ˘. ∂›Ó·È Ë ·Ú¯‹ ÁÈ· ÙË ÁˆÚÁ›· ÁÚ·Ê‹ ÛÊËÓÔÂȉ‹˜ ÂÚ-1200 Î·È ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·. ∏ ÁˆÚÁ›· ÁÂÓÓÈ¤Ù·È Û ̛· «Â‡ÊÔÚË ËÌÈÛ¤ÏËÓÔ» Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙË ªÂÛÔÔÙ·Ì›·, ÙËÓ ¶·∞ƒ∞µπ∞ ∞π°À¶∆√™ πÂÚÔÁÏ˘ÊÈο Ï·ÈÛÙ›ÓË (÷ӷ¿Ó, ºÔÈÓ›ÎË) Î·È ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÁˆÚÁ›· Î·È ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›· ÂÂÎÙ›ÓÔÓÙ·È ÛÙË ‚fiÚÂÈ· ∞ÊÚÈ΋ Î·È ÙËÓ ∂˘ÚÒË, ÂÓÒ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ӥ˜ ÂÛٛ˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Û ∞ÌÂÚÈ΋ Î·È ∞Û›·. ∆· ÚÒÙ· Ê˘Ù¿ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁ‹ıËÎ·Ó ‹Ù·Ó Ù· ‰ËÌËÙÚȷο, Ù· ÔÔ›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙË ‚¿ÛË Ù˘ ‰È·ÙÚÔÊ‹˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. °È· Ó· ‰È¢ÎÔχÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ, ÛÈÁ¿- ÛÈÁ¿ ÂÊ¢ڛÛÎÔ˘Ó ‰È¿ÊÔÚ· ÂÚÁ·Ï›·, fiˆ˜ ÙÔ ·Ï¤ÙÚÈ ÁÈ· Ó· ÔÚÁÒÓÔ˘Ó ÙË ÁË, ÙÔ ‰ÚÂ¿ÓÈ ÁÈ· ÙÔ ıÂÚÈÛÌfi, ÙË Ì˘ÏfiÂÙÚ· ÁÈ· Ó· ·Ï¤ıÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÛfiÚÔ˘˜. ∞˘Ù¿ Ù· ÂÚÁ·Ï›· Â›Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ηٷÛ΢·Ṳ̂ӷ ·fi ÏÂÈ·Ṳ̂ÓÔ Ï›ıÔ. ¡¤Â˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È. √È ¿ÓıÚˆÔÈ Î·Ù·Û΢¿˙Ô˘Ó ÎÂÚ·ÌÈο ÛÎÂ‡Ë ÁÈ· Ó· ÙÔÔıÂÙÔ‡Ó Ù· ÂÚÈÛÛ‡̷ٷ ÙˆÓ ‰ËÌËÙÚÈ·ÎÒÓ Î·È ÁÈ· Ó· „‹ÓÔ˘Ó ÙȘ ÙÚÔʤ˜. ∞Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ˘Ê·›ÓÔ˘Ó Ù· ÂÓ‰‡Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔ Ì·ÏÏ› ÙˆÓ

∏ ηıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘. ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈÎÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘, ÔȤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ ·Ú·ÙËÚ›˜ ÛÙË Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹; 9

E ¶√Ã∏ ∆ √À § π£√À

∆Ô ¢ÈÛËÏÈfi, fiˆ˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Û‹ÌÂÚ·, Ì ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÌÈ·˜ ÏÈÌÓ·›·˜ ηχ‚·˜ (5.200 .Ã.)

∏ ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·

ŒÓ·˜ ÓÂÔÏÈıÈÎfi˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·: ¢ÈÌ‹ÓÈ. ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÓÂÔÏÈıÈ΋˜ ·ÎÚfiÔÏ˘ ÛÙÔ ¢ÈÌ‹ÓÈ, ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ µfiÏÔ˘.

∏ ÓÂÔÏÈıÈ΋ ∂ÏÏ¿‰·. ™ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È fiÏÔÈ ÔÈ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ› ÔÈÎÈÛÌÔ› Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ó·ÛηÊ›. ™Â ÔÈ· ÂÏÏËÓÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹ ·Ú·ÙËÚ›˜ ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ˘ÎÓfiÙËÙ· Î·È Ò˜ ÙË ‰ÈηÈÔÏÔÁ›˜; 10

∫ ∂º∞§∞π√ 1

ÚÔ‚¿ÙˆÓ ‹ Ê˘Ù¿ fiˆ˜ ÙÔ ÏÈÓ¿ÚÈ. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜, Ì ÙË ÁˆÚÁÈ΋ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÂÁηٷÏ›Ô˘Ó ÙË ÓÔÌ·‰È΋ ˙ˆ‹. ∂ÈϤÁÔ˘Ó ÙË ÌfiÓÈÌË ÂÁηٿÛÙ·ÛË Î·È ¯Ù›˙Ô˘Ó Û›ÙÈ· Ì ͇Ϸ, Ï›ÓıÔ˘˜ ‹ ¤ÙÚ˜. ™˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ù· ÚÒÙ· ¯ˆÚÈ¿. √È Î¿ÙÔÈÎÔ› ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ÁˆÚÁÔ› Ô˘ ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜ fi,ÙÈ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È. °Ú‹ÁÔÚ·, fï˜, ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÂȉÈ·ÔÓÙ·È. ¢›Ï· ÛÙÔ˘˜ ÁˆÚÁÔ‡˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ Ù¯ӛÙ˜. ∞ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó Ù· ÚÔ˚fiÓÙ· ÙÔ˘˜ Ì ÙÚfiÊÈÌ· Î·È ¤ÙÛÈ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ÛÙ·‰È·Î¿ ¤Ó· ›‰Ô˜ ÔÈÎȷ΋˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜. ™ÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ ÔÈ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ Ù˘ ÓÂÔÏÈıÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· Á›ÓÔÓÙ·È ÔÚ·Ù¤˜ Á‡Úˆ ÛÙÔ 6500 .Ã. ¡ÂÔÏÈıÈÎÔ› ÔÈÎÈÛÌÔ› ¤¯Ô˘Ó ÂÓÙÔÈÛÙ› Û ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ £ÂÛÛ·Ï›·˜ Î·È Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜, Û ‚Ú·¯Ò‰ÂȘ ÙÔÔıÂۛ˜ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ, Û ·Ú˘Ê¤˜ ÔÚÂÈÓÒÓ fiÁΈÓ, Û Û‹Ï·È·, Û ·Ú·ÏȷΤ˜ Î·È ·Ú·Ï›ÌÓȘ ÂÚÈÔ¯¤˜. √ ÈÔ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔ˜ ¯ÒÚÔ˜ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈÎÔ‡ ÔÈÎÈÛÌÔ‡ ÁÈ· ÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ Î·È Ù˘ £ÂÛÛ·Ï›·˜ Â›Ó·È Ô Ù¯ÓËÙfi˜ ÏÔÊ›ÛÎÔ˜ Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È «ÙÔ‡Ì·» Î·È «Ì·ÁԇϷ». ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Ô Â›‰Ԙ ÔÈÎÈÛÌfi˜ Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙË ÓfiÙÈ· ∂ÏÏ¿‰· ηٷϷ̂¿ÓÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ¤ÎÙ·ÛË. §ÈÌÓ·›Ô˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜ ¤¯ÂÈ ·Ó·ÛηÊ› ÛÙË ı¤ÛË ¢ÈÛËÏÈfi ÛÙËÓ ∫·ÛÙÔÚÈ¿. •‡ÏÈÓÔÈ ¿ÛÛ·ÏÔÈ ÛÙ‹ÚÈ˙·Ó Â›Û˘ ͇ÏÈÓ˜ Ï·ÙÊfiÚ̘ Â¿Óˆ ÛÙȘ Ôԛ˜ ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·Ó Ù· Û›ÙÈ·. ™ÙË ‚fiÚÂÈ· ∂ÏÏ¿‰· Ù· Û›ÙÈ· ÙˆÓ ÓÂÔÏÈıÈÎÒÓ ÔÈÎÈÛÌÒÓ, ηٿ ηÓfiÓ·, Â›Ó·È Î·Ù·Û΢·Ṳ̂ӷ ·fi ÎÏ·ÚÈ¿ Î·È Ï¿ÛË Î·È ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Û ¤Ó·Ó ͇ÏÈÓÔ ÛÎÂÏÂÙfi. ™ÙË £ÂÛÛ·Ï›·, ÛÙË ÓfiÙÈ· ∂ÏÏ¿‰· ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, ÛÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙˆÓ ÛÈÙÈÒÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Â˘Ú‡Ù·Ù· ÓÙfiȘ ¤ÙÚ˜. ∏ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ÙË ÁˆÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·* Â›Ó·È ÙÔ Î‡ÚÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜ ηٿ ÙË ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∆· ‰ËÌËÙÚȷο Î·È Ù· fiÛÚÈ· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙË ‚¿ÛË ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ, ÂÓÒ Ù· ·ÈÁÔÚfi‚·Ù·, Ù· ‚ÔÔÂȉ‹ Î·È ÔÈ ¯Ô›ÚÔÈ ÙË ‚¿ÛË Ù˘ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·˜. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹ ηٷÛ΢¿˙ÔÓÙ·È Î·È ¯ÚËÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÔÈÎȷ΋˜ ¯Ú‹Û˘, ÎÂÚ·ÌÈο,

∫ ∂º∞§∞π√ 1

E ¶√Ã∏ ∆ √À § π£√À

Ï›ıÈÓ· ‹ ÔÛÙ¤ÈÓ·. ¢Â ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ·Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Â›¯·Ó ·ÙÔÌÈ΋ ȉÈÔÎÙËÛ›· Ù˘ Á˘. ∆Ô ÈÔ Èı·Ófi Â›Ó·È fiÙÈ Ë ÁË ·Ó‹ÎÂ Û˘ÏÏÔÁÈο ÛÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ∆· ÓÂÔÏÈıÈο ÎÔ¿‰È·, ·fi ÔÈÎfiÛÈÙ· ˙Ò·, Ú¤ÂÈ Ó· ‹Ù·Ó ÌÈÎÚ¿. ∆ËÓ Â˘ı‡ÓË ÁÈ· ÙË ‚ÔÛ΋ ÙÔ˘˜ ÌÔÚ› Ó· ÙËÓ Â›¯Â ÔÏfiÎÏËÚË Ë ÎÔÈÓfiÙËÙ·. √ ¿ÓıÚˆÔ˜ Ù˘ ¡ÂÔÏÈıÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ˜. ∞ÔÙÂÏ› ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÌÈ·˜ ¢ڇÙÂÚ˘ ÔÌ¿‰·˜, Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜. ∆¤ÏÔ˜, Ë ÌÂϤÙË ÙˆÓ ÙÚfiˆÓ Ù·Ê‹˜ ÙˆÓ ÓÂÎÚÒÓ, ÁÂÓÈÎÒ˜ Ë ÊÚÔÓÙ›‰· ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜, Ì·˜ Ô‰ËÁ› ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ô ÓÂÔÏÈıÈÎfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ¤ÓÙÔÓÔ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi Û˘Ó·›ÛıËÌ·. ∂ÎÙfi˜ ·fi Ù· ÂȉÒÏÈ·, Ù· ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· Î·È ¿ÏÏ· ‰È·ÎÔÛÌËÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· ηٷÛ΢¿˙ÔÓÙ·È ‹‰Ë ·fi ÙËÓ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹, ÂÊ¢ڛÛÎÂÙ·È ÙÒÚ· ÙÔ Ï¿ÛÈÌÔ ‹ÏÈÓˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ Ô˘ „‹ÓÔÓÙ·Ó Î·ÙfiÈÓ ÛÙË ÊˆÙÈ¿, ÒÛÙ ӷ Á›ÓÔ˘Ó ÛÎÏËÚ¿ Î·È ·ÓıÂÎÙÈο. ™ÙËÓ ·Ú¯‹ fiÏ· ‹Ù·Ó ¯ÔÓ‰ÚÔÂȉ‹, ÌÔÓfi¯ÚˆÌ· Î·È ·ÎfiÛÌËÙ·. ∞ÚÁfiÙÂÚ· Ù· Û¯‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ ¤ÁÈÓ·Ó ÎÔÌ„fiÙÂÚ· Î·È ¤ÊÂÚ·Ó ‰È·ÎfiÛÌËÛË. ∆· Û¯¤‰È· ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·Ó ·Ú¯Èο ·fi ·Ú¿ÏÏËϘ ‹ ÙÂıÏ·Ṳ̂Ó˜ ÁÚ·Ì̤˜, ÙÚ›ÁˆÓ·, Û›Ú˜ Î·È Ì·È¿Ó‰ÚÔ˘˜. ∆· ÔÈΛϷ ·˘Ù¿ ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· ˙ˆÁÚ·Ê›˙ÔÓÙ·Ó Ì ˙ˆËÚ¿ ¯ÚÒÌ·Ù·. ∆· ÓÂÔÏÈıÈο ÂȉÒÏÈ· ηٷÛ΢¿˙ÔÓÙ·Ó ·fi ËÏfi, Û·ÓÈfiÙÂÚ· ·fi Ï›ıÔ, Î·È Û˘¯Ó¿ ‰È·ÎÔÛÌÔ‡ÓÙ·Ó Ì ˙ˆÁÚ·ÊÈÛÙ¿ Û¯¤‰È·. ¶·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó Î˘Ú›ˆ˜ Á˘Ó·ÈΛ˜ ÌÔÚʤ˜, fiÚıȘ ‹ ηıÈÛÙ¤˜, οÔÙ Ì ·È‰› ÛÙËÓ ·ÁηÏÈ¿. §ÈÁfiÙÂÚ· Â›Ó·È Ù· ÂȉÒÏÈ· ·Ó‰ÚÒÓ Î·È ·ÎfiÌË Û·ÓÈfiÙÂÚ· Ù· ÂȉÒÏÈ· ˙ÒˆÓ. ∆· Á˘Ó·ÈΛ· ÂȉÒÏÈ·, Ô˘ Â›Ó·È Î·È Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·, Û‡Ìʈӷ Ì ÙË ÁÓÒÌË ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ, ÂÈÎÔÓ›˙Ô˘Ó ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÌËÙ¤Ú· ı¿ Ø ¿ÏÏÔÈ, fï˜, ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÙÈ Û ·˘Ù¿ ÙÔÓ›˙ÂÙ·È Ë ÛËÌ·Û›· Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜-ÌËÙ¤Ú·˜ ÛÙË ‰È·ÈÒÓÈÛË Ù˘ ˙ˆ‹˜.

¶‹ÏÈÓÔ ·ÁÁÂ›Ô Ì Ôχ¯ÚˆÌÔ ‰È¿ÎÔÛÌÔ ·fi ÙÔ ¢ÈÌ‹ÓÈ £ÂÛÛ·Ï›·˜ (3800-3300 .Ã.) (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

∏ Ù¤¯ÓË Ù˘ ÓÂÔÏÈıÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜

¶‹ÏÈÓÔ ÂȉÒÏÈÔ ∫Ô˘ÚÔÙÚfiÊÔ˘* ·fi ÙË £ÂÛÛ·Ï›·. §Â›ÂÈ ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ. ∏ Á˘Ó·›Î· οıÂÙ·È Û ÛηÌÓ› Î·È ÎÚ·Ù¿ÂÈ ÛÙËÓ ·ÁηÏÈ¿ Ù˘ ‚Ú¤ÊÔ˜. ŸÏË Ë ÌÔÚÊ‹ Â›Ó·È ‰È·ÎÔÛÌË̤ÓË Ì ·Ϥ˜ ÁÚ·Ì̤˜ Î·È Û›Ú˜. (ªÔ˘ÛÂ›Ô µfiÏÔ˘)

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶Ò˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ë ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ ·fi ËÏfi Ì ÙËÓ ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Û ÌfiÓÈÌÔ˘˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜ ÙË ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹; °È· Ó· ··ÓÙ‹ÛÂÙ ÛÎÂÊı›Ù ÁÈ· ÔÈÔÓ ÛÎÔfi ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó Ù· ·ÁÁ›· ÛÙË ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹.

2. √È ¿ÓıÚˆÔÈ Ù˘ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ Ô˘ ÌÂÙ·ÎÈÓÔ‡ÓÙ·Ó Û˘¯Ó¿, ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ·ÁÁ›· ·fi ËÏfi; 3. ªÂ ÙË ÌfiÓÈÌË ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÁÂÓÓÈ¤Ù·È Ë ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ·ÙÚ›‰·˜. ªÂ ÔÈ· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÂÈϤÁÔ˘Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ¤Ó· ÙfiÔ ÁÈ· ÌfiÓÈÌË ÂÁηٿÛÙ·ÛË; 4. ∫·Ù¿ ÙË ÁÓÒÌË, Û·˜ ÙÈ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Ë ÏËıÒÚ· ÙˆÓ ÓÂÔÏÈıÈÎÒÓ ÔÈÎÈÛÌÒÓ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·; 11

∫ ∂º∞§∞π√ 1

E ¶√Ã∏ ∆ √À § π£√À

™À¡√æ∏ ∆√À ∫∂º∞§∞π√À ∏ ¶ÚÔ˚ÛÙÔÚ›· ·Ú¯›˙ÂÈ Ì ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, Â‰Ò Î·È ÂÚ›Ô˘ 2,5 ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ¯ÚfiÓÈ·. √ ¿ÓıÚˆÔ˜, ÁÈ· Ó· Êı¿ÛÂÈ ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÙÔ˘ ÌÔÚÊ‹, ¤Ú·Û ‰È·‰Ô¯Èο 4 Ê¿ÛÂȘ ÂͤÏÈ͢. ∏ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ‰È·ÚΛ ·fi ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ̤¯ÚÈ ÙÔ 6500 ÂÚ›Ô˘ .Ã. √ ¿ÓıÚˆÔ˜ ηٿ ÙË Ì·ÎÚ¿ ·˘Ù‹ ÂÚ›Ô‰Ô ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÂÙ·È ÙÔ Ï›ıÔ, ˙ÂÈ ·fi ÙÔ Î˘Ó‹ÁÈ Î·È ÙËÓ Î·ÚÔÛ˘ÏÏÔÁ‹ Î·È Â›Ó·È ÓÔÌ¿˜. ∏ ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ·Ú¯›˙ÂÈ ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 6500 .Ã. √ ¿ÓıÚˆÔ˜ ÙÒÚ· ‚ÂÏÙÈÒÓÂÈ Ù· ÂÚÁ·Ï›· ÙÔ˘, ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙË ÁˆÚÁ›· Î·È ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›· Î·È ‰È·Ì¤ÓÂÈ Û ÌfiÓÈÌË Î·ÙÔÈΛ·. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ¤¯Ô˘Ì ÔÏÏÔ‡˜ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜.

ÕÛÎËÛË ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ™˘Ó‰¤ÛÙ Ì ̛· ÁÚ·ÌÌ‹ ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∞ÊÚÈ΋ ∫˘ÓËÁfi˜ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ∂˘ÚÒË Ù¿ÊÔ˜ ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ∆ÚÔÊ‹ ÔÈÎÈÛÌfi˜ ÏÈÌÓ·›Ô˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜

¢ÈÛËÏÈfi ª·ÁԇϷ ÁˆÚÁ›· ·Ï¤ÙÚÈ «πηÓfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜» ı‹Ú·Ì· ÚÔÛÊÔÚ¿ ‰ËÌËÙÚȷο Ì·ÌÔ‡ı

√È ··ÓÙ‹ÛÂȘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘.

12

∫∂º∞§∞π√ Bã ∏ ∂¶√Ã∏ ∆√À Ã∞§∫√À (3000-1100 ¶.Ã.)

¶

ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ¡ÂÔÏÈıÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Ù· ÚÒÙ· ÂÚÁ·Ï›· Ô˘ Â›Ó·È Î·Ù·Û΢·Ṳ̂ӷ ·fi ¯·ÏÎfi. ∞fi ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi Î·È ÌÂÙ¿ Ô ¯·ÏÎfi˜

¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ οı ›‰Ô˘˜ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È ·Ú·ÌÂÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ¤ÙÚ·. °È’ ·˘Ùfi Î·È Ë Ó¤· ÂÔ¯‹ Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡. ∞˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô, ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ª¤Û˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Ô˘ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ«Â‡ÊÔÚË ËÌÈÛ¤ÏËÓÔ˜» ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÔÈ ÚÒÙÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÔ›, ÙˆÓ ™Ô˘ÌÂÚ›ˆÓ, ÙˆÓ µ·‚˘ÏˆÓ›ˆÓ, ÙˆÓ ∞ÈÁ˘Ù›ˆÓ,

ÙˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ, ÙˆÓ ºÔÈӛΈÓ, ÙˆÓ ÃÂÙÙ·›ˆÓ. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜, Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÚÒÙÔÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ› ÔÏÈÙÈÛÌÔ› (∫˘ÎÏ·‰ÈÎfi˜, ªÈÓˆÈÎfi˜, ª˘ÎËÓ·˚Îfi˜). ∫·ı¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ ·˘ÙÔ‡˜ ¤¯ÂÈ ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ Ê˘ÛÈÔÁӈ̛·. ∏ ı¿Ï·ÛÛ· ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ ¤·È˙ ÛÔ˘‰·›Ô ÚfiÏÔ ÁÈ· ÙËÓ Â·Ê‹ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ ·˘ÙÒÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ì ÙÔ˘˜ ÁÂÈÙÔÓÈÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜.

13

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

1. √π §∞√π ∫∞π √π ¶√§π∆π™ª√π ∆∏™ ∂°°À™ ∞¡∞∆√§∏™ √È Ï·Ô› Ù˘ ªÂÛÔÔÙ·Ì›·˜

∏ ÛÊËÓÔÂȉ‹˜ ÁÚ·Ê‹.

¡·fi˜ Î·È ·ÛÙÂÚÔÛÎÔÂ›Ô Ì·˙›. ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÂÓfi˜ Ó·Ô‡-·ÛÙÂÚÔÛÎÔ›Ԣ, ÂÓfi˜ ∑ÈÁÎÔ˘Ú¿Ù, ·fi ÙËÓ fiÏË √˘Ú. √È Â¿ÏÏËϘ ÙÚ·Â˙ÔÂȉ›˜ ηٷÛ΢¤˜ ηٷϋÁÔ˘Ó Û ¤Ó· ÌÈÎÚfi ˘ÚÁÔÂȉ¤˜ ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô ¯ÚË̢ۛ ˆ˜ Ó·fi˜ Î·È ·Ú·ÙËÚËÙ‹ÚÈÔ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜.

«∏ ÛÙ‹ÏË ÙÔ˘ ÷ÌÔ˘Ú·Ì›». (¶·Ú›ÛÈ, ªÔ˘ÛÂ›Ô §Ô‡‚ÚÔ˘). ™ÙË ÛÙ‹ÏË ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Ô Ã·ÌÔ˘Ú·Ì›, fiÚıÈÔ˜ ·ÚÈÛÙÂÚ¿, Ó· ‰¤¯ÂÙ·È ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ·fi ÙÔÓ ıÂfi ™·Ì¿˜. ™ÙÔ Î¿Ùˆ ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÛÙ‹Ï˘ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓË, Û ÛÊËÓÔÂȉ‹ ÁÚ·Ê‹, Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· ÙÔ˘ µ·‚˘ÏÒÓÈÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿.

14

ÿÚÙ˘ Ù˘ ·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ÏÂοÓ˘ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ. ªÂϤÙËÛ ÙÔÓ ¯¿ÚÙË Î·È ÂÍ‹ÁËÛ ÙËÓ ÚÔÓÔÌȷ΋ ı¤ÛË Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ÛÙÔ˘˜ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜.

∞fi ÙË ªÂÛÔÔÙ·Ì›·, Ì ÙÔ˘˜ ™Ô˘Ì¤ÚÈÔ˘˜, ÙÔÓ ÚÒÙÔ Ï·fi ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ô ÔÔ›Ô˜ ·Ó¤Ù˘Í ˘„ËÏfi ÔÏÈÙÈÛÌfi, ·Ú¯›˙ÂÈ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ë ÈÛÙÔÚ›·. §·fi˜ Èı·ÓÒ˜ ÈÓ‰ÔÂ˘Úˆ·˚΋˜ ηٷÁˆÁ‹˜*, ÂÁηÙÂÛÙË̤ÓÔ˜ ÛÙË ªÂÛÔÔÙ·Ì›· ·fi Ù· ̤۷ Ù˘ 4˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜, ÂÊ¢ڛÛÎÂÈ ÙÔÓ ÙÚÔ¯fi, ÙÔ ¿ÚÔÙÚÔ, ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÌÂÙ¿ÏψÓ, Ì›· ÌÔÚÊ‹ ÁÚ·Ê‹˜, ÙË ÛÊËÓÔÂȉ‹*, Î·È ÚÒÙÔ˜ ȉڇÂÈ ·fiÏ˘Ù· Û˘ÁÎÚÔÙË̤Ó˜ fiÏÂȘ, Ì ΢ÚÈfiÙÂÚË ÙËÓ √˘Ú. ∫·Ù¿ ÙËÓ 3Ë ¯ÈÏÈÂÙ›·, ÛËÌÈÙÈÎÔ› Ï·Ô› ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ ™Ô˘Ì¤ÚÈÔ˘˜, ·Ú·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈο ÛÙÔȯ›· Î·È Î·ÙÔÚıÒÓÔ˘Ó Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÂÓÈ·›Ô ÎÚ¿ÙÔ˜. ∆Ë 2Ë ¯ÈÏÈÂÙ›·, Ì ΤÓÙÚÔ ÙËÓ fiÏË Ù˘ µ·‚˘ÏÒÓ·˜, ÔÏfiÎÏËÚË Ë ªÂÛÔÔÙ·Ì›· ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ÈÛ¯˘ÚfiÙ·ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ ÔÔ›Ô Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ÙÔ˘ ÷ÌÔ˘Ú·Ì› (1730-1695 .Ã.) Êı¿ÓÂÈ ÛÙÔ ‡„ÈÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ù˘ ·ÎÌ‹˜ ÙÔ˘. ™ÙÔÓ Ã·ÌÔ˘Ú·Ì› ÔÊ›ÏÂÙ·È Ë ·Ú¯·ÈfiÙÂÚË ÁÚ·Ù‹ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ë ÔÔ›· ÛÒıËΠ¯·Ú·Á̤ÓË Û ̛· ¤ÙÚÈÓË ÛÙ‹ÏË (∫Ò‰Èη˜ ÷ÌÔ˘Ú·Ì›). √È ÓfiÌÔÈ ÙÔ˘ ÷ÌÔ˘Ú·Ì› Â›Ó·È ·˘ÛÙËÚfiÙ·ÙÔÈ Î·È Ì·˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÌÈ· ·Ú·ÛÙ·ÙÈ΋ ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜. ∆Ô ‚·‚˘ÏˆÓÈ·Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ‚Ô‹ıËÛ ȉȷ›ÙÂÚ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ Î·È ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ. ∏ ÂÈÛÙ‹ÌË Ù˘ ·ÛÙÚÔÓÔÌ›·˜ ÔÊ›ÏÂÈ ÛÙÔ˘˜ µ·‚˘ÏÒÓÈÔ˘˜ Ù· ÚÒÙ· Ù˘ ‚‹Ì·Ù·, ÂÓÒ ÙÔ ¤Ô˜ °ÈÏÁ·Ì¤˜* Â›Ó·È Ô ÔÏ˘ÙÈÌfiÙÂÚÔ˜ ηÚfi˜ Ù˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ·Ó¿Ù˘Í˘. ¶ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ∂Ô¯‹˜ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡ ¤Ó·˜ ¿ÏÏÔ˜ Ï·fi˜, ÔÈ ∞ÛÛ‡ÚÈÔÈ, Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó ÛÙË µfiÚÂÈ· ªÂÛÔÔÙ·Ì›·, ηÙÔÚıÒÓÔ˘Ó Ó· ηٷχÛÔ˘Ó ÙÔ ‚·‚˘ÏˆÓÈ·Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Î·È Ó· ηٷϿ‚Ô˘Ó ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ªÂÛÔÔÙ·Ì›·. ∏ fiÏË ¡ÈÓ¢›, ÛÙ· ‚fiÚÂÈ·, ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ˆ˜ Ó¤Ô Î¤ÓÙÚÔ.

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

∏ £∂™∏ ∆∏™ °À¡∞π∫∞™ ™∆∏ ¡√ª√£∂™π∞ ∆√À Ã∞ª√Àƒ∞ª¶π

°È· ¤Ó·Ó ¿Ó‰Ú· Ô Á¿ÌÔ˜ Û‹Ì·ÈÓ ԢÛÈ·ÛÙÈο ·ÁÔÚ¿ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜, ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔ ›‰ÈÔ fiˆ˜ Ë ·ÁÔÚ¿ ÂÓfi˜ ÔÈÎÔ¤‰Ô˘ ‹ ÂÓfi˜ ÂÌÔÚ‡̷ÙÔ˜. ∏ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ÙÔ˘ ̤ÏÏÔÓÙÔ˜ Á·ÌÚÔ‡ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ηÈ, ·ÊÔ‡ ÂÈϤÍÂÈ ÙË Ì¤ÏÔ˘Û· Û‡˙˘ÁÔ, ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙÔÓ ·Ù¤Ú· Ù˘ ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÔÛfi, ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÈÛÊÚ·Á›˙ÂÈ ÙË ÌÂÙ·‚›‚·ÛË. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ë ÎfiÚË, Ì ÙËÓ ÙÂÏÂÙ‹ ÙÔ˘ Á¿ÌÔ˘, ÌÂÙ¤‚·ÈÓ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ Û˘˙‡ÁÔ˘ Ù˘ fiÔ˘, ÂÎÙfi˜ ·ÚÔfiÙÔ˘, ·Ú¤ÌÂÓ ̤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ù˘. √˘ÛÈ·ÛÙÈο Ô Û‡˙˘ÁÔ˜ Â›Ó·È È‰ÈÔÎÙ‹Ù˘ Ù˘ Û˘˙‡ÁÔ˘, fiˆ˜ Î·È Ù˘ ÂÚÈÔ˘Û›·˜ Ù˘, ÎÈÓËÙ‹˜ Î·È ·Î›ÓËÙ˘.

J. Bottero, Initiation a l’ Orient ancien, Û. 157 (ÌÂÙ. µ.™.)

∆√ ∂¶√™ °π§°∞ª∂™

§ÔÁÔÙ¯ÓÈÎfi ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÌ· Ù˘ ÛÔ˘ÌÂÚȷ΋˜ ·ÎÌ‹˜ ÙÔ ¤Ô˜ °ÈÏÁ·Ì¤˜, ÙÔ ÔÔ›Ô ÚÔËÁÂ›Ù·È Î·Ù¿ ÌÈ¿ÌÈÛË ¯ÈÏÈÂÙ›· ÙˆÓ ÔÌËÚÈÎÒÓ ÂÒÓ, ‰ÈËÁÂ›Ù·È ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÂÓfi˜ Ó·ÚÔ‡ ‚·ÛÈÏÈ¿, ÁÂÌ¿ÙÔ˘ ‰‡Ó·ÌË Î·È ·Ï·˙ÔÓ›·. √ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ·˘Ùfi˜, Ô °ÈÏÁ·Ì¤˜, ̤۷ ·fi ÙȘ ÂÚÈ¤ÙÂȘ Î·È Ù· ·ı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘ ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È, Á›ÓÂÙ·È Ù·ÂÈÓfi˜ ηÈ, ÙÂÏÈο, Ì ‰¿ÎÚ˘· Î·È fiÓÔ, ‰¤¯ÂÙ·È ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÌÔ›Ú· fiÏˆÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ÙÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘. ∆Ô ÛÔ˘ÌÂÚÈ·Îfi ·˘Ùfi ¤Ô˜, ÙÔ ·Ú¯·ÈfiÙÂÚÔ ÛÙÔ Â›‰Ô˜ ÙÔ˘, ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ·fi Ù· ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚ· ÏÔÁÔÙ¯ÓÈο ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· Ù˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜. ∞˜ Á¢Ùԇ̠οÙÈ ·fi ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ ÙÔ˘ ÕÎÔ˘ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ·˘ÙÔ‡, ÙÔ˘ °ÈÏÁ·Ì¤˜, Ô˘ ÙfiÛÔ ‰ÂÈÓÔ¿ıËÛ ÛÎÏËÚ¿. ∞ÓÒÙÂÚÔ˜ ·’ ¿ÏÏÔ˘˜ ‚·ÛÈÏÈ¿‰Â˜ Î·È ÔÏÂÌÈÛÙ‹˜, ¿Ú¯ÔÓÙ·˜ Î·È Á›Á·ÓÙ·˜. ◊Úˆ·˜ Ô˘ ÛÙËÓ √˘ÚԇΠ›‰Â ÙÔ Êˆ˜, Û·Ó ∆·‡ÚÔ˜ ¿ÁÚÈÔ˜, ÔÚÌËÙÈÎfi˜. ªÚÔÛÙ¿ ÙÚ·‚¿ÂÈ, ·Ú¯ËÁfi˜ ∞ÎÔÏÔ˘ı›, ÛÙ‹ÚÈÁÌ· ÙˆÓ Û˘ÓÙÚfiÊˆÓ ÙÔ˘, ¶Ï¤ÁÌ· ÁÂÚfi, ÚÔÛÙ¿Ù˘ ÙˆÓ ·ÓÙÚÒÓ ÙÔ˘, ∞˘Ùfi˜, ÙÔ Ì·ÓÈ·Ṳ̂ÓÔ Î‡Ì· Ù˘ ÏËÌ̇ڷ˜ ¶Ô˘ ÎÈ ¤Ó·Ó ÙÔ›¯Ô ¤ÙÚÈÓÔ ÁÎÚÂÌ›˙ÂÈ. √ °ÈÏÁ·Ì¤˜ Û ‰‡Ó·ÌË ¿ÊÙ·ÛÙÔ˜. ∆Ô ¤Ô˜ ÙÔ˘ °ÈÏÁ·Ì¤˜: ¶ÈӷΛ‰· π, ÛÙ‹ÏË Âã. ∞fi‰ÔÛË ∞‡Ú· Word (∂ΉfiÛÂȘ πÛÙfi˜) ∆È ÛÔ˘ ı˘Ì›˙Ô˘Ó ÔÈ ÛÙ›¯ÔÈ ÙÔ˘ ÛÔ˘ÌÂÚÈ·ÎÔ‡ ¤Ô˘˜; ∏ ∞›Á˘ÙÔ˜ √È º·Ú·Ò Ì ÙȘ ˘Ú·Ì›‰Â˜ ›ÛÙ¢·Ó fiÙÈ ı· Û˘Ó¤¯È˙·Ó Î·È ÌÂÙ¿ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. ™ÙËÓ ÂÈÎfiÓ·, ÚÒÙË ÛÙÔ ‚¿ıÔ˜, Ë ˘Ú·Ì›‰· ÙÔ˘ äÔ·, Ë ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘.

«¢ÒÚÔÓ ÙÔ˘ ¡Â›ÏÔ˘» ÔÓfiÌ·˙·Ó ÔÈ ·Ú¯·›ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Î·È Â›¯·Ó ·fiÏ˘ÙÔ ‰›ÎÈÔ. √ ¡Â›ÏÔ˜, Ô˘ ËÁ¿˙ÂÈ Û¯Â‰fiÓ ·fi ÙÔÓ πÛËÌÂÚÈÓfi, ‰È·Û¯›˙ÂÈ ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Û ̛· ·fiÛÙ·ÛË 1.000 ¯ÈÏÈÔ̤ÙÚˆÓ Î·È ÙËÓ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÈ Û ·ÏËıÈÓfi ÛÈÙÔ‚ÔÏÒÓ·. √ ¡Â›ÏÔ˜ Â›Ó·È Ë ÌfiÓË Ô‰fi˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. ¶Ï‹ıÔ˜ ÏÔ›ˆÓ ÙÔÓ ‰È·Û¯›˙Ô˘Ó. ™˘ÓËıÈṲ̂ÓÔÈ ÛÙË Ó·˘ÛÈÏÔ˝· ÔÈ ∞ÈÁ‡ÙÈÔÈ ‰È·ÎÈÓ‰˘ÓÂ‡Ô˘Ó Î·È Ù·Í›‰È· ÛÙËÓ ·ÓÔȯً ı¿Ï·ÛÛ·. ¶Ï¤Ô˘Ó ÚÔ˜ ÙȘ ·ÎÙ¤˜ Ù˘ ¶·Ï·ÈÛÙ›Ó˘, ·’ fiÔ˘ ÚÔÌËı‡ÔÓÙ·È Í˘Ï›·. ŸÌˆ˜ Ù·ÎÙÈο Ô ¡Â›ÏÔ˜ ÏËÌÌ˘Ú›˙ÂÈ Î·È Ù· ÓÂÚ¿ ÙÔ˘ ηٷÎχ˙Ô˘Ó ÙȘ Á‡Úˆ ÂÚÈÔ¯¤˜. ∏ ¯ÏˆÚ›‰· Î·È Ë ·Ó›‰· ÛÙȘ fi¯ı˜ ÙÔ˘ ¡Â›ÏÔ˘ ηχÙÔ˘Ó ·fi15

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

à ∞§∫√À

ÿÚÙ˘ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘.

ª¤Á·˜ Ó·fi˜ ÙÔ˘ §Ô‡ÍÔÚ. √ ÛηÌ̤ÓÔ˜ ‚Ú¿¯Ô˜ ¯ÚË̢ۛ ˆ˜ Ó·fi˜ ÛÙÔÓ ËÏÈ·Îfi ıÂfi ÷ÚÌ¿ÎȘ, √È ÚÒÙ˜ ·ÎÙ›Ó˜ ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ ÂÈÛ¯ˆÚÔ‡Ó ÙÔ Úˆ› ̤¯ÚÈ ÙÔ ‚¿ıÔ˜ ÙÔ˘ ÈÂÚÔ‡.

∏ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ fi¯ıË ÙÔ˘ ¡Â›ÏÔ˘. °È·Ù› ÔÈ Î·ÙÔÈ˘ Â›Ó·È ¯ÙÈṲ̂Ó˜ ÛÙ· ˘„ÒÌ·Ù·; 16

∫ ∂º∞§∞π√ 2

Ï˘Ù· ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ∞ÈÁ˘Ù›ˆÓ. ™ÙÔ ‰¤ÏÙ· ÙÔ˘ ÔÙ·ÌÔ‡ „·ÚÂ‡Ô˘Ó Î·È ÙÔ Î˘Ó‹ÁÈ Â›Ó·È ¿ÊıÔÓÔ. ∂Λ Ê˘ÙÚÒÓÂÈ Û ·ÊıÔÓ›· Ô ¿˘ÚÔ˜*, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÁÈ· Ó· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ÏÔ›·, ηϿıÈ·, Û¯ÔÈÓÈ¿ ηÈ, ΢ڛˆ˜, ¤Ó· ›‰Ô˜ ¯·ÚÙÈÔ‡. ∏ ∞›Á˘ÙÔ˜, ·fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ∂Ô¯‹˜ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡, ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ÂÓÈ·›Ô ÎÚ¿ÙÔ˜, ÙÔ ÚÒÙÔ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·. √È ËÁÂÌfiÓ˜ ÙÔ˘ ʤÚÔ˘Ó ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ º·Ú·Ò. ∏ ¯ÒÚ·, ‰È·‰Ô¯Èο, ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙÚÂȘ ÂÚÈfi‰Ô˘˜ ·ÎÌ‹˜, ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ∞Ú¯·›Ô˘ µ·ÛÈÏ›Ԣ, ÙÔ˘ ª¤ÛÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ µ·ÛÈÏ›Ԣ. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙÔ˘ ∞Ú¯·›Ô˘ µ·ÛÈÏ›Ԣ (30002200 .Ã.) ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÙ·È. ∫ÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ª¤ÌÊȉ· ÔÈ º·Ú·Ò ÔÈÎÔ‰ÔÌÔ‡Ó ÁÈÁ·ÓÙÈ·›Ô˘˜ Ù¿ÊÔ˘˜, ÙȘ ˘Ú·Ì›‰Â˜. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙÔ˘ ª¤ÛÔ˘ µ·ÛÈÏ›Ԣ (2050-1800 .Ã.) Ë ∞›Á˘ÙÔ˜ ·ÎÌ¿˙ÂÈ. °È· Ó· ÚÔÛٷ٢ıÔ‡Ó ·fi ÙȘ ÂȉÚÔ̤˜, ÔÈ ∞ÈÁ‡ÙÈÔÈ Ô¯˘ÚÒÓÔ˘Ó Ù· Û‡ÓÔÚ· Ù˘ ¯ÒÚ·˜. ∏ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÌÂٷʤÚÂÙ·È ÛÙË £‹‚·, ÛÙËÓ ÕÓˆ ∞›Á˘ÙÔ. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ µ·ÛÈÏ›Ԣ (1600-1100 .Ã.) Ë ∞›Á˘ÙÔ˜ ·ÎÔÏÔ˘ı› ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÙÈ΋* ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÂÂÎÙ›ÓÂÙ·È ÚÔ˜ ÙÔÓ ¡fiÙÔ Î·È ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ∫ÔÓÙ¿ ÛÙË £‹‚· ÔÈ º·Ú·Ò ¯Ù›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ Ù¿ÊÔ˘˜ ÙÔ˘˜ «ÛÙËÓ ÎÔÈÏ¿‰· ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ»* Î·È ÔÈÎÔ‰ÔÌÔ‡Ó Ï·ÌÚÔ‡˜ Ó·Ô‡˜, fiˆ˜ ÙÔ˘ ∫·ÚÓ¿Î, ÙÔ˘ §Ô‡ÍÔÚ Î·È ÙÔ˘ ∞ÌÔ‡ ™ÈÌ¤Ï. √ º·Ú·Ò ıˆÚÂ›Ù·È ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ˘¤ÚÙ·ÙÔ˘ ıÂÔ‡ ÙˆÓ ∞ÈÁ˘Ù›ˆÓ, ÙÔ˘ ŸÛÈÚÈ. ∂›Ó·È ·fiÏ˘ÙÔ˜ ΢ڛ·Ú¯Ô˜, ‰ÈÔÈΛ ÙÔ ÛÙÚ·Ùfi Î·È Â›Ó·È Ô ·ÓÒÙ·ÙÔ˜ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi˜ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˜. √ º·Ú·Ò ÁÈ· Ó· ΢‚ÂÚÓ¿ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Ï‹ıÔ˜ ÎÚ·ÙÈÎÒÓ ˘·ÏϋψÓ. √È ¯ˆÚÈÎÔ› ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ÂÓÓ¤· ‰¤Î·Ù· ÙÔ˘ ·ÈÁ˘ÙÈ·ÎÔ‡ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Î·È ‰ÂÓ Â›Ó·È È‰ÈÔÎً٘ ÙˆÓ ÎÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó. ¶ÏËÚÒÓÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ηÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ Á˘ (º·Ú·Ò, ÎÚ·ÙÈÎÔ‡˜ ˘·ÏÏ‹ÏÔ˘˜, ÈÂÚ·Ù›Ô) ‚·Ú›˜ ÊfiÚÔ˘˜. √È Ù¯ӛÙ˜ ˙Ô˘Ó ÛÙȘ fiÏÂȘ. ∂›Ó·È ͢ÏÔ˘ÚÁÔ›, ÔÈÎÔ‰fiÌÔÈ, ÛȉËÚÔ˘ÚÁÔ›, ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙ¤˜ ÌÂÙ¿ÏψÓ, ¯Ú˘ÛÔ¯fiÔÈ, ͢ÏÔÁχÙ˜ Î·È ÏÈıÔÍfiÔÈ. ™Ù· ÔÚ˘¯Â›·

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

à ∞§∫√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

√ º∞ƒ∞ø ∂π¡∞π ∂¡∞™ £∂√™ °π∞ ∆√À™ ∞π°À¶∆π√À™

(ŒÓ·˜ ∞ÈÁ‡ÙÈÔ˜ ·¢ı‡ÓÂÙ·È ÛÙÔÓ º·Ú·Ò ™¤ıÈ µ’) ™ÙÚ¤„ ÙÔ ÚfiÛˆfi ÛÔ˘ ÚÔ˜ Â̤, ◊ÏÈÂ, Ô˘ ·Ó·Ù¤ÏÏÂȘ Î·È ÊˆÙ›˙ÂȘ Ù· fiÚË Ì ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ ÛÔ˘. ¢›ÛΠϷÌÚ¤, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ô˘ ‰ÈÒ¯ÓÂȘ Ù· ÛÎfiÙË ·fi ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. Œ¯ÂȘ ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÛÔ˘, fiÙ·Ó ˘„ÒÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ô˘Ú·ÓÔ‡˜ Î·È ÔÈ ·ÎÙ›Ó˜ ÙÔ˘ ÂÈÛ¯ˆÚÔ‡Ó Û οı ÛËÌÂ›Ô Ù˘ Á˘_ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÙfiÔ˜ Ô˘ Ó· ÌË Á‡ÂÙ·È ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ ÛÔ˘, ÁÈ·Ù› ÔÈ ÏfiÁÔÈ ÛÔ˘ ηÓÔÓ›˙Ô˘Ó ÙȘ Ù‡¯Â˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ. ÕÚ¯ÔÓÙ· Á·Ï‹ÓÈÂ, Ô˘ ÚÔÛʤÚÂȘ Û fiÏÔ˘˜ ÙËÓ ÓÔ‹ Ù˘ ˙ˆ‹˜. ¶¿˘ÚÔ˜ ∞Ó·ÛÙ·Û›Ô˘, IV, ¡¤Ô µ·Û›ÏÂÈÔ_ µ·ÛÈÏ›· ÙÔ˘ ™¤ıÈ (ªÂÙ. ·fi ÙÔ Á·ÏÏÈÎfi µ.™.) ñ ™ËÌÂÈÒÛÙ fiϘ ÙȘ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ȉÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ º·Ú·Ò. ñ ¶ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ º·Ú·Ò; Ù˘ ÂÚ‹ÌÔ˘ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ·È¯Ì¿ÏˆÙÔÈ ÔϤÌÔ˘. ∏ ıÚËÛΛ· ÙˆÓ ∞ÈÁ˘Ù›ˆÓ Â›Ó·È ÔÏ˘ıÂ˚ÛÙÈ΋. √È Î˘ÚÈfiÙÂÚÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜ Â›Ó·È Ô ÕÌÔÓ ƒ·, ıÂfi˜ ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘, Ô ŸÛÈÚȘ, ıÂfi˜ ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ Î·È Ù˘ ‚Ï¿ÛÙËÛ˘, Î·È Ë ÿÛȘ, ı¿ Ù˘ ÁÔÓÈÌfiÙËÙ·˜. √È Ó·Ô› ıˆÚÔ‡ÓÙ·È Ô›ÎÔÈ ÙÔ˘ ıÂÔ‡ Î·È ÔÈ ÈÂÚ›˜ ÙÂÏÔ‡Ó Ù· Ï·ÙÚ¢ÙÈο ÙÔ˘˜ ηı‹ÎÔÓÙ· ÛÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ º·Ú·Ò. √È ∞ÈÁ‡ÙÈÔÈ ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó ÛÙË ÌÂÙ¿ ı¿Ó·ÙÔÓ ˙ˆ‹, ÁÈ’ ·˘Ùfi ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó Ó· Ù·ÚÈ¯Â‡Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÓÂÎÚÔ‡˜ (ÌÔ‡ÌȘ). √È ∞ÈÁ‡ÙÈÔÈ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ¤Ó· ›‰Ô˜ ÁÚ·Ê‹˜, Ù· ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο. °Ú¿ÊÔ˘Ó Â¿Óˆ Û ¿˘ÚÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ ÙÔ›¯ÔÈ ÙˆÓ ÌÓËÌ›ˆÓ Â›Ó·È ÁÂÌ¿ÙÔÈ ·fi ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο ΛÌÂÓ·.

∆ÔȯÔÁÚ·Ê›· ÛÙÔÓ Ù¿ÊÔ ÙÔ˘ ƒÂÎÌ›Ó, £‹‚·, ¡¤Ô µ·Û›ÏÂÈÔ. °È· ÔÈÔÓ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ·˘ÙÔ› ÔÈ Ù¯ӛÙ˜; πÂÚÔÁÏ˘ÊÈ΋ ÁÚ·Ê‹. ∞ÈÁ˘ÙÈ·Îfi˜ ¿˘ÚÔ˜. ∏ ·ÈÁ˘Ùȷ΋ ÁÚ·Ê‹ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÚ›Ô˘ 5.000 ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο ÛËÌ›·.

17

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

∏ ∞¡∞∫∞§Àæ∏ ∆∏™ ∞ƒÃ∞π∞™ ∞π°À¶∆√À

¶ÚÈÓ ·fi ‰‡Ô ·ÈÒÓ˜ ÁÓˆÚ›˙·Ì ÂÏ¿¯ÈÛÙ· Ú¿ÁÌ·Ù· ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯·›· ∞›Á˘ÙÔ. ŸÏ˜ ÔÈ ÂÈÁڷʤ˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ¯·Ú·Á̤Ó˜ Â¿Óˆ ÛÙ· ÌÓËÌ›· ‹Ù·Ó ·Î·Ù·ÓfiËÙ˜, ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ·Ê‹ÛÔ˘Ì ٷ ۇ̂ÔÏ· Ù˘ ·ÈÁ˘Ùȷ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜, Ù· ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο. ÕÏψÛÙ ‰ÂÓ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·Ó ·Ú¿ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÈ ÁÈ· Ù· ÂÚ›È· ÙˆÓ Ó·ÒÓ Î·È ÙˆÓ Ù¿ÊˆÓ Ô˘ ¤ÌÂÓ·Ó ÌÈÛÔı·Ì̤ӷ οو ·fi ÙËÓ ¿ÌÌÔ Ù˘ ÂÚ‹ÌÔ˘. ªÂÙ¿ ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ¡·ÔϤÔÓÙ· ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ (17991801) ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ÁÂÓÓÈ¤Ù·È ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ. ŒÓ·˜ °¿ÏÏÔ˜, Ô πˆ¿ÓÓ˘ ºÚ·ÁΛÛÎÔ˜ ™·ÌÔÏÈfiÓ, ηÙfiÚıˆÛ ÙÔ 1822 Ó· ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ·Ê‹ÛÂÈ Ù· ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο Î·È ¤ÎÙÔÙ ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁˆÓ ÚÔ¯ÒÚËÛ Û ·Ó·Ûηʤ˜ ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. ∏ ·Ó¿ÁÓˆÛË Ù˘ ·ÈÁ˘Ùȷ΋˜ ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ ¤‰ˆÛ ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ· ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ Î·È Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›Ԣ.

√ ™∞ª¶√§π√¡ ∫∞π ∆√ ªÀ™∆π∫√ ∆ø¡ π∂ƒ√°§Àºπ∫ø¡

√ πˆ¿ÓÓ˘ ºÚ·ÁΛÛÎÔ˜ ™·ÌÔÏÈfiÓ ÁÂÓÓÈ¤Ù·È ÙÔ 1790. ∞fi Ù· ·È‰Èο ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÈ· ÓÔÈÒıÂÈ ¤Ó· ·ÏËıÈÓfi ¿ıÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯·›· ∞›Á˘ÙÔ. Œ¯ÔÓÙ·˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Û ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο, Ô˘ ›¯·Ó ·Ó·Î·Ï˘Êı› Î·È ·ÓÙÈÁÚ·Ê› ·fi ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÛÔÊÔ‡˜ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ ηٿ ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ¡·ÔϤÔÓÙ· Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÌÈ· ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ «ÛÙ‹Ï˘ Ù˘ ƒÔ˙¤ÙÙ·˜», ηÙÔÚıÒÓÂÈ ÙÔ 1822 Ó· ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ·Ê‹ÛÂÈ Ù· ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο. ∏ ÛÙ‹ÏË Ô˘ ‚Ú¤ıËΠÛÙË ƒÔ˙¤ÙÙ·, ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·, ÙÔ 1799, ʤÚÂÈ ¤Ó· ΛÌÂÓÔ ¯·Ú·Á̤ÓÔ Ì ÙÚÂȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Áڷʤ˜, ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈ΋, ÂÏÏËÓÈ΋ Î·È ‰ËÌÔÙÈ΋ ·ÈÁ˘Ùȷ΋, ÁÚ·Ê‹ Û ¢Ú›· ¯Ú‹ÛË Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙˆÓ ¶ÙÔÏÂÌ·›ˆÓ. °ÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋, Ô ™·ÌÔÏÈfiÓ ‰È·‚¿˙ÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ· ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˜ ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÛÙ‹Ï˘. ŸÌˆ˜ Ô ™·ÌÔÏÈfiÓ Î·Ù¿Ï·‚ fiÙÈ Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ∞ÈÁ˘Ù›ˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·Ó ¿ÓÙÔÙ Û ¤Ó· Ï·›ÛÈÔ. ∞ӷηχÙÔÓÙ·˜ ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˘ ÛÙËÓ ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈ΋ ÁÚ·Ê‹ Ù˘ ÛÙ‹Ï˘, ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÈ Ù· ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο Ì ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÚ·Ê‹. ŒÙÛÈ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ·Ê› Ù· ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο.

§ÂÙÔ̤ÚÂÈ· Ù˘ ÛÙ‹Ï˘ Ù˘ ƒÔ˙¤Ù·˜ (µÚÂÙ·ÓÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ∆Ô Û˘ÓÔÏÈÎfi ‡„Ô˜ Ù˘ Â›Ó·È 1,14 Ì.

√È ÃÂÙÙ·›ÔÈ

∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙˆÓ ÃÂÙÙ·›ˆÓ.

18

∏ ªÈÎÚ¿ ∞Û›·, ηٿ ÙË 2Ë ¯ÈÏÈÂÙ›· .Ã., Á›ÓÂÙ·È Ë ¤‰Ú· ÂÓfi˜ Ï·Ô‡ ÈÓ‰ÔÂ˘Úˆ·˚΋˜ ηٷÁˆÁ‹˜, ÙˆÓ ÃÂÙÙ·›ˆÓ. ™ÙËÓ ·Ú¯‹ ‹Ù·Ó ·ÓÔÚÁ¿ÓˆÙÔÈ Î·È ¯ˆÚÈṲ̂ÓÔÈ Û ·ÏÏËÏÔÌ·¯fiÌÂÓ˜ Ê˘Ï¤˜, ·ÚÁfiÙÂÚ· fï˜ ÂÓÒıËÎ·Ó Î·È ›‰Ú˘Û·Ó ¤Ó· ÈÛ¯˘ÚfiÙ·ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ì ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙË Ã·ÙÙÔ‡Û·. √È ÃÂÙÙ·›ÔÈ Â›¯·Ó ÁÚ·Ê‹, ÂÓÒ ÈӷΛ‰Â˜ Ô˘ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛÙË Ã·ÙÙÔ‡Û· Ì·˜ ‰›ÓÔ˘Ó ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. ∏ ÌÂÁ¿ÏË ·ÎÌ‹ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙˆÓ ÃÂÙÙ·›ˆÓ ÛËÌÂÈÒÓÂÙ·È ÛÙ· ̤۷ Ù˘ 2˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜, ÔfiÙ ¤¯Ô˘Ó ˘fi ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ ۯ‰fiÓ ÔÏfiÎÏËÚË ÙË

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

à ∞§∫√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

ªÈÎÚ¿ ∞Û›·, ÙË µfiÚÂÈ· ªÂÛÔÔÙ·Ì›· Î·È ÙË µfiÚÂÈ· ™˘Ú›·. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹ ·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó ‰Èψ̷ÙÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙÔ˘˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜, ÙÔ˘˜ ∞¯ÈÁÈ¿‚· (∞¯·ÈÔ‡˜) ÙˆÓ ÈӷΛ‰ˆÓ Ù˘ ÷ÙÙÔ‡Û·. ¶ÚÔ˜ Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 13Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. ÔÈ ÂȉÚÔ̤˜ ÙˆÓ «Ï·ÒÓ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜»*, Ô˘ ΢ÚÈÔÏÂÎÙÈο ·Ó¤ÙÚ„·Ó ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÂÌÔÚÈ΋ Ù¿ÍË ÛÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ªÂÛfiÁÂÈÔ, ‰È¤Ï˘Û·Ó ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙˆÓ ÃÂÙÙ·›ˆÓ. √È Ï·Ô› Ù˘ ¶·Ï·ÈÛÙ›Ó˘

ÿÚÙ˘ Ù˘ ¶·Ï·ÈÛÙ›Ó˘.

√ ¡·fi˜ ÙÔ˘ ™ÔÏÔÌÒÓÙ·. ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË. √ ÚÒÙÔ˜ Ó·fi˜ ÛÙËÓ πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì ÎÙ›ÛÙËΠηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ÙÔ˘ ™ÔÏÔÌÒÓÙ·. ∆ËÓ ÂÔ¯‹ ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ Ô Ó·fi˜ ‹Ù·Ó ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ Ù˘ ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏ›Ԣ. ∂Λ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Ë ∫È‚ˆÙfi˜ Ù˘ ¢È·ı‹Î˘, Ô˘ ÂÚÈ›¯Â ÙȘ ÈӷΛ‰Â˜ Ì ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ¤‰ˆÛÂ Ô £Âfi˜ ÛÙÔÓ ªˆ˘Û‹.

∞fi ÙÔ ¤Ó· ·ÏÊ¿‚ËÙÔ ÛÙÔ ¿ÏÏÔ. ™‡ÁÎÚÈÛË ÙÔ˘ ÊÔÈÓÈÎÈÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘. °È·Ù› ¤‰ˆÛ ÒıËÛË ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi Ë ÂÈÓfiËÛË Ì›·˜ ‡¯ÚËÛÙ˘ ÌÔÚÊ‹˜ ÁÚ·Ê‹˜;

™Ù· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ¶·Ï·ÈÛÙ›Ó˘, ‹‰Ë ·fi ÙËÓ 3Ë ¯ÈÏÈÂÙ›·, ¤¯Ô˘Ó ÂÁηٷÛÙ·ı› ÔÈ ºÔ›ÓÈΘ, Ï·fi˜ ÛËÌÈÙÈ΋˜ ηٷÁˆÁ‹˜. ∏ ÂÁηٿÛÙ·Û‹ ÙÔ˘˜ Û ·Ú·Ïȷ΋ ÂÚÈÔ¯‹ Î·È Ë ·Ó˘·ÚÍ›· ‡ÊÔÚˆÓ Î·È ÂÎÙÂÙ·Ì¤ÓˆÓ ‰ȿ‰ˆÓ ÙÔ‡˜ ¤Î·Ó·Ó Ó· ÛÙÚ·ÊÔ‡Ó ÚÔ˜ ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È Ó· Á›ÓÔ˘Ó ¿ÚÈÛÙÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› Î·È ¤ÌÔÚÔÈ. √È ºÔ›ÓÈΘ ‰Â Û¯ËÌ¿ÙÈÛ·Ó ÂÓÈ·›Ô ÎÚ¿ÙÔ˜. ∫¿ı fiÏË ÙÔ˘˜, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ Ôԛ˜, ·Ú¯Èο, ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ı¤ÛË Â›¯Â Ë µ‡‚ÏÔ˜, ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÎÚ·ÙÈ΋ ÔÓÙfiÙËÙ·. ∫·Ù¿ ÙË 2Ë ¯ÈÏÈÂÙ›· ÔÈ ÊÔÈÓÈÎÈΤ˜ fiÏÂȘ ™È‰ÒÓ· Î·È ∆‡ÚÔ˜ ¤ÁÈÓ·Ó ÂÌÔÚÈο ΤÓÙÚ· ÔÏfiÎÏËÚ˘ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ Î·È ·Ó¤Ù˘Í·Ó ÂÌÔÚÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙÔ˘˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜. √È ºÔ›ÓÈΘ, ÔÏÈÙÈÛÙÈο, ÂËÚ¿ÛÙËÎ·Ó ·fi ÙÔ˘˜ Á‡Úˆ Ï·Ô‡˜, ·ÏÏ¿ Ë ÌÂÁ¿ÏË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÂÍÂÏÈÎÙÈ΋ ÔÚ›· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ‹Ù·Ó Ë ÂÈÓfiËÛË ÂÓfi˜ ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Û¯ËÌ·ÙÈ˙fiÙ·Ó ·fi 22 Û‡Ìʈӷ. ∂ͤÏÈÍË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ·ÏÊ¿‚ËÙÔ. √È ∂‚Ú·›ÔÈ, ÛËÌÈÙÈ΋˜ ηٷÁˆÁ‹˜ Î·È ·˘ÙÔ›, ·ÊÔ‡ ¤˙ËÛ·Ó ˆ˜ ÓÔÌ¿‰Â˜ ÁÈ· ÌÂÁ¿ÏÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ·, ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ÙÂÏÈο ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ù˘ ¶·Ï·ÈÛÙ›Ó˘ (÷ӷ¿Ó). ∫·Ù¿ Ù· ̤۷ Ù˘ 2˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜, ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. °‡Úˆ ÛÙ· 1300 .Ã. ÔÈ ∂‚Ú·›ÔÈ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘, Ì ËÁ¤ÙË ÙÔÓ ªˆ˘Û‹, ·Ó·¯ˆÚÔ‡Ó ·fi ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Î·È ÂÁηı›ÛÙ·ÓÙ·È Î·È ·˘ÙÔ› ÛÙËÓ ¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË. ¶ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ 2˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜, ÔÈ ∂‚Ú·›ÔÈ, Ì ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙËÓ 19

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

à ∞§∫√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì, È‰Ú‡Ô˘Ó ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Ì ‰È·‰Ô¯ÈÎÔ‡˜ ‚·ÛÈÏ›˜ ÙÔÓ ™·Ô‡Ï, ÙÔÓ ¢·‚›‰ Î·È ÙÔÓ ™ÔÏÔÌÒÓÙ·. °Ú‹ÁÔÚ·, fï˜, ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ‰È·Û¿Ù·È Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ηٷχÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ∞ÛÛ‡ÚÈÔ˘˜. √È ∂‚Ú·›ÔÈ Â›Ó·È Ô ÚÒÙÔ˜ ÌÔÓÔıÂ˚ÛÙÈÎfi˜ Ï·fi˜ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ¶ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó Û ¤Ó·Ó ·ÓÙÔ‰‡Ó·ÌÔ ıÂfi. ∫·Ù¿ ÙÔ˘˜ ∂‚Ú·›Ô˘˜ Ô £Âfi˜ ·¢ı‡ÓÂÙ·È Û ·˘ÙÔ‡˜ Ì ÙÔ˘˜ ÚÔÊ‹Ù˜. √È ÚÔÊ‹Ù˜ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜ Ó· ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÙÔ ÏfiÁÔ ÙÔ˘ £ÂÔ‡ ÛÙÔ Ï·fi Î·È Ó· ÙÔÓ ÎÚ·ÙÔ‡Ó ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ Ù˘ ·ÏËıÈÓ‹˜ ıÚËÛΛ·˜. ∞fi ÙfiÙ Ô˘ ÔÈ ∂‚Ú·›ÔÈ ¤¯·Û·Ó ÙËÓ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· ÙÔ˘˜, ÔÈ ÚÔÊ‹Ù˜ ·Ó·ÁÁ¤ÏÏÔ˘Ó ÙËÓ ¤Ï¢ÛË ÂÓfi˜ ªÂÛÛ›·, ÛÙ·Ï̤ÓÔ˘ ·fi ÙÔÓ £Âfi ÁÈ· Ó· ÙÔ˘˜ ·ÂÏ¢ıÂÚÒÛÂÈ. ∆Ô ÈÂÚfi ‚È‚Ï›Ô ÙˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ Â›Ó·È Ë ∂‚Ú·˚΋ µ›‚ÏÔ˜ ‹ ¶·Ï·È¿ ¢È·ı‹ÎË. °Ú¿ÊÙËΠÛÙ·‰È·Î¿ ηٿ ÙËÓ 1Ë ¯ÈÏÈÂÙ›·, ·fi ÙÔÓ 10Ô ¤ˆ˜ ÙÔÓ 2Ô ·ÈÒÓ· .Ã. ¢ÈËÁÂ›Ù·È ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ‚ڷ˚ÎÔ‡ Ï·Ô‡ Î·È ÂÎı¤ÙÂÈ Ù· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ›ÛÙ˘.

∏ ¢π∞µ∞™∏ ∆∏™ ∂ƒÀ£ƒ∞™ £∞§∞™™∞™

∞Ó·ÎÔ›ÓˆÛ·Ó ÛÙÔÓ º·Ú·Ò fiÙÈ ÔÈ ∂‚Ú·›ÔÈ ¤Ê˘Á·Ó. Œ˙¢Í ÙÔ ¿ÚÌ· ÙÔ˘ Î·È ÍÂΛÓËÛ ·›ÚÓÔÓÙ·˜ Ì·˙› ÙÔ˘ Î·È ¿ÏÏ· 600. ŸÛÔ Ô º·Ú·Ò ÏËÛ›·˙Â, ÔÈ ∂‚Ú·›ÔÈ ÊÔ‚fiÓÙÔ˘Û·Ó Ôχ. √ £Âfi˜ ϤÁÂÈ ÛÙÔÓ ªˆ˘Û‹: «™‹ÎˆÛ ÙË Ú¿‚‰Ô ÛÔ˘, Ù¤ÓÙˆÛ ÙÔ ¯¤ÚÈ ÛÔ˘ ÚÔ˜ ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È Ú›Í ÙËÓ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÁÈ· Ó· ÂÚ¿ÛÂÈ Ô Ï·fi˜ ÙÔ˘ πÛÚ·‹Ï Û· Ó· ‹Ù·Ó ÍËÚ¿. ŒÙÂÈÓ ÏÔÈfiÓ Ô ªˆ˘Û‹˜ ÙÔ ¯¤ÚÈ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È Ô £Âfi˜ ·ÔÌ¿ÎÚ˘Ó ÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ∫·È ¿ÙËÛ·Ó ÔÈ ∂‚Ú·›ÔÈ ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, Û· Ó· ‹Ù·Ó ÍËÚ¿ Î·È Ù· ·̷ٷ Û¯ËÌ¿ÙÈ˙·Ó ¤Ó· Ù›¯Ô˜ ÚÔ˜ Ù· ‰ÂÍÈ¿ Î·È Ù· ·ÚÈÛÙÂÚ¿ ÙÔ˘˜. √È ∞ÈÁ‡ÙÈÔÈ ÙÔ˘˜ ηٷ‰›ˆÍ·Ó Î·È Ì‹Î·Ó ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ›Ûˆ ÙÔ˘˜. √ £Âfi˜ ϤÁÂÈ ÛÙÔÓ ªˆ˘Û‹: «ÕψÛ ÙÔ ¯¤ÚÈ ÛÔ˘ ÚÔ˜ ÙË ı¿Ï·ÛÛ· ÁÈ· Ó· Ó›ÍÔ˘Ó Ù· ·̷ٷ ÙÔ˘˜ ∞ÈÁ˘Ù›Ô˘˜, Ù· ¿ÚÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ È›˜ ÙÔ˘˜». ∆· ·̷ٷ ÛΤ·Û·Ó Ù· ¿ÚÌ·Ù· Î·È ÙÔ˘˜ È›˜ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙÔ‡ ÙÔ˘ º·Ú·Ò. ¶·Ï·È¿ ¢È·ı‹ÎË, ŒÍÔ‰Ô˜, π¢’, 5-28 (¶ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹. µ.™.) ¢Â›ÍÙÂ, Ò˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙË µ›‚ÏÔ, Ô £Âfi˜ ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÂÙ·È ÂÓÂÚÁ¿ ÛÙȘ Ù‡¯Â˜ ÙˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ™Ô˘ÌÂÚ›ˆÓ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡; 2. ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÙ ÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ¯¿ÚÙË Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ Î·È ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙË ÊÚ¿ÛË: ∏ ∞›Á˘ÙÔ˜ Â›Ó·È «‰ÒÚÔÓ ÙÔ˘ ¡Â›ÏÔ˘».

3. ∆È È‰ÈfiÙËÙ· ·¤‰È‰·Ó ÔÈ ∞ÈÁ‡ÙÈÔÈ ÛÙÔ˘˜ º·Ú·Ò;

20

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

2. √ ∫À∫§∞¢π∫√™ ¶√§π∆π™ª√™

√È ∫˘ÎÏ¿‰Â˜

ŒÓ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·Ï·ÈfiÙÂÚÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘ ·Ó·Ù‡¯ıËΠÛÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ ηٿ ÙËÓ 3Ë Î·È 2Ë ¯ÈÏÈÂÙ›· .Ã., ‰ËÏ·‰‹ ÛÙËÓ ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡. ™Â ·˘Ùfi Û˘Ó¤‚·Ï ÙÔ ‹ÈÔ Îϛ̷ ÙÔ˘˜ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ Ë È‰È·›ÙÂÚ· ÚÔÓÔÌȷ΋ ÁˆÁÚ·ÊÈ΋ ÙÔ˘˜ ı¤ÛË. √˘ÛÈ·ÛÙÈο, Ù· ÓËÛÈ¿ ÙˆÓ ∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ›‰Ô˜ Ê˘ÛÈ΋˜ Á¤Ê˘Ú·˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË Î·È ÛÙËÓ ∞Û›·, ÙËÓ ∏ÂÈÚˆÙÈ΋ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÙËÓ ∫Ú‹ÙË. ™ÙËÓ 3Ë ¯ÈÏÈÂÙ›· .Ã., Ù· ÏÔ›· ÙˆÓ Î˘ÎÏ·‰›ÙÈÎˆÓ ÓËÛÈÒÓ Î˘ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô Î·È Ì·˙› Ì ٷ ÚÔ˚fiÓÙ· Ù˘ ∂ÁÁ‡˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË È‰¤Â˜, Ù¯ÓÈΤ˜ ÁÓÒÛÂȘ, ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ. ™Â fiÏ· ۯ‰fiÓ Ù· ÓËÛÈ¿ ÙˆÓ ∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ Ë ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈ΋ Ûη¿ÓË ¤ÊÂÚ ÛÙÔ Êˆ˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜, fi¯È ÂÎÙÂٷ̤ÓÔ˘˜, Ù˘ 3˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜ .Ã. ∫¿ı ÔÈÎÈÛÌfi˜ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÙ·Ó ·˘ÙfiÓÔÌ· Î·È ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ηӤӷ ›‰Ô˜ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜. ∞Ú¯Èο ÔÈ ÔÈÎÈÛÌÔ› Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ‹ ÛÙ· Ú·Ó‹ ¯·ÌËÏÒÓ ÏfiʈÓ. ¶ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 2300 .Ã. ÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ÔÈÎÈÛÌÔ› Ô¯˘ÚÒÓÔÓÙ·È (∞Á›· ∂ÈÚ‹ÓË ÛÙËÓ ∫¤·), ¿ÏÏÔÈ Î·Ù·ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È Î·È Í·Ó·¯Ù›˙ÔÓÙ·È Ô¯˘ÚˆÌ¤ÓÔÈ (º˘Ï·Îˆ‹ ÛÙË ª‹ÏÔ), ÂÓÒ ¿ÏÏÔÈ ¯Ù›˙ÔÓÙ·È Û ˘„ËÏÔ‡˜ ÏfiÊÔ˘˜ Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙË ı¿Ï·ÛÛ· (∫·ÛÙÚ› ™‡ÚÔ˘). ∞˘Ùfi Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ Î¿ÔÈ· ·Ó·ÛٿوÛË Ù˘ ˙ˆ‹˜ ·fi ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· Ó¤ˆÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ, Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È Èı·ÓfiÓ ·fi ÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›·. °Ú‹ÁÔÚ· fï˜ Ù· ÓËÛÈ¿ Í·Ó·‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÙÔ Ú˘ıÌfi Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜.

√È ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ Ù˘ ∂Ô¯‹˜ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡.

™ÙË 2Ë ¯ÈÏÈÂÙ›· .Ã. ÔÈ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ ¤¯Ô˘Ó Â·Ê¤˜ Ì ÙËÓ ËÂÈÚˆÙÈ΋ ∂ÏÏ¿‰· ·Ú¯Èο Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ì ÙËÓ ∫Ú‹ÙË. √È ÔÈÎÈÛÌÔ› ÌÂÁ·ÏÒÓÔ˘Ó, Ù· ÎÙ›ÚÈ· Â›Ó·È ÈÔ Û‡ÓıÂÙ· Î·È ÂÈ‚ÏËÙÈο. √ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Â›Ó·È ÙÔ ∞ÎÚˆÙ‹ÚÈ ÛÙË £‹Ú·. ¶ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 1600 .Ã., fiÙ·Ó ÌÂÁ¿ÏÔÈ Î˘ÎÏ·‰ÈÎÔ› ÔÈÎÈÛÌÔ› ηٷÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ·fi ÛÂÈÛÌfi, ÔÈ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ ÂÚÓÔ‡Ó ÛÙË ÛÊ·›Ú· ÂÈÚÚÔ‹˜ Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ ∫Ú‹Ù˘, Ô˘ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙfiÙ ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·ÎÌ‹ Ù˘. ªÂÙ¿ ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ ÌÈÓˆÈÎÒÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ, Á‡Úˆ ÛÙÔ 1450 .Ã., ÛÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÔÈ ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ·fi ÙËÓ ËÂÈÚˆÙÈ΋ ∂ÏÏ¿‰·, Ô˘ ÌÂÙ·‰›‰Ô˘Ó ÛÙ· ÓËÛÈ¿ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ‰ÈÎÔ‡ ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÛÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·, ÙËÓ Ù¤¯ÓË Î·È ÙË ıÚËÛΛ·.

21

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

ª·ÚÌ¿ÚÈÓÔ ÂȉÒÏÈÔ Á˘Ó·›Î·˜. ∆¤ÙÔÈ· ÂȉÒÏÈ· ‚Ú¤ıËÎ·Ó Û ٿÊÔ˘˜. ∆Ô ÌÈÎÚfi ¿¯Ô˜ Î·È Ë ÛÙ¿ÛË ÙˆÓ ¿ÎÚˆÓ Ô‰ÈÒÓ ÙÔ˘˜ ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÛÙ·ıÔ‡Ó fiÚıÈ·. ∂›Ó·È ·‚¤‚·ÈÔ, ·Ó ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ı¿ Ô˘ ¤¯ÂÈ Û¯¤ÛË Ì ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô) ∆¤¯ÓË

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

ŒÓ· ·fi Ù· ·ÚÈÛÙÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· Ù˘ ΢ÎÏ·‰È΋˜ ÂȉˆÏÔÏ·ÛÙÈ΋˜. √ ηıÈÛÙfi˜ ¿Ó‰Ú·˜ ·›˙ÂÈ ¿Ú·, Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ·˜ ›Ûˆ˜ Û οÔÈ· ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ÙÂÏÂÙ‹. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

∆Ô ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfiÙÂÚÔ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÌ· Ù˘ ΢ÎÏ·‰È΋˜ Ù¤¯Ó˘ ηٿ ÙËÓ ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡ Â›Ó·È Ù· Ì·ÚÌ¿ÚÈÓ· ÂȉÒÏÈ·. ∆· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó Á˘ÌÓ¤˜ Á˘Ó·›Î˜, Ï›Á· ¿Ó‰Ú˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜, ÔÏÂÌÈÛÙ¤˜ ‹ ΢ÓËÁÔ‡˜. √È ÌÔÚʤ˜ Â›Ó·È ¤ÓÙÔÓ· Û¯ËÌ·ÙÔÔÈË̤Ó˜, Ì ϛÁ˜ ·ÏÏ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙÔ˘ ʇÏÔ˘. ∆· ‹ÏÈÓ· ·ÁÁ›·, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÔÈΛϷ Û¯‹Ì·Ù·, ‰È·ÎÔÛÌÔ‡ÓÙ·È Ì ·Ï¿ ÁÚ·ÌÌÈο Û¯¤‰È·. π‰È·›ÙÂÚ· ÂÓÙ˘ˆÛȷο Â›Ó·È Î·È Ù· Ì·ÚÌ¿ÚÈÓ· ·ÁÁ›·, ηıÒ˜ Î·È Ù· ÌÂÙ·ÏÏÈο Ì ·Ï‹ ¯·Ú·ÎÙ‹ ‰È·ÎfiÛÌËÛË.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. √ ΢ÎÏ·‰ÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ·Ó¤Ù˘Í ÎÂÓÙÚÈ΋ ÂÍÔ˘Û›·; 2. ªÂϤÙËÛ Ì ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙˆÓ ∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ ηٿ ÙËÓ ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡ Î·È Û¯ËÌ¿ÙÈÛ ¤Ó·Ó ηٿÏÔÁÔ Ì ÙÔ˘˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜ ηٿ ÓËÛ›.

3. ¶Ô‡ ıˆÚ›˜ fiÙÈ ÔÊ›ÏÂÙ·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ΢ÎÏ·‰ÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡; 4. ∆Ô Î˘ÎÏ·‰ÈÎfi ÂȉÒÏÈÔ Â›Ó·È Ë ÚÒÙË ·fiÂÈÚ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÌÓËÌÂȷ΋˜ ÁÏ˘ÙÈ΋˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∆È ÂÓÙ‡ˆÛË ÛÔ˘ ÁÂÓÓ¿ fiÙ·Ó ÙÔ ·Ú·ÙËÚ›˜ Ì ÚÔÛÔ¯‹;

22

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

∏ ∫Ú‹ÙË

3. √ ªπ¡øπ∫√™ ¶√§π∆π™ª√™

∏ ∫Ú‹ÙË Î·ÙÔÈ΋ıËΠÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙË ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹. √ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ‹Ù·Ó Ë ∫ÓˆÛfi˜, fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Î·È ÛÙËÓ ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡. ™ÙËÓ 3Ë Î·È 2Ë ¯ÈÏÈÂÙ›· .Ã. Ô ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË ¤ÊÙ·Û Û ˘„ËÏfi Â›Â‰Ô ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi˜ Ì ÙÔ fiÓÔÌ· «ÌÈÓˆÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜» ·fi ÙÔ Ì˘ıÈÎfi ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ ∫ÓˆÛÔ‡ ª›Óˆ· Î·È ‹Úı ÛÙÔ Êˆ˜ ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒÓ· Ì ÙȘ ·Ó·Ûηʤ˜ ÙÔ˘ µÚÂÙ·ÓÔ‡ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˘ ÕÚıÔ˘Ú Œ‚·Ó˜ ÛÙËÓ ∫ÓˆÛfi.

∏ ÌÈÓˆÈ΋ ∫Ú‹ÙË. √ ÌÈÓˆÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜

∞fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ù˘ 3˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜ .Ã. Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË ‚·ıÌÈ·›· ·˘Í¿ÓÂÙ·È, Ë ÁˆÚÁ›· Î·È Ë ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›· Á›ÓÔÓÙ·È ÈÔ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈΤ˜ Î·È ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·È Û ÌÈÎÚÔ‡˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜. √È ªÈÓˆ›Ù˜ ¤¯Ô˘Ó Â·Ê‹ Ì ¿ÏϘ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ Î·È Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›Ԣ, fiˆ˜ ÔÈ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜, Ë ∫‡ÚÔ˜ Î·È Ë ∞›Á˘ÙÔ˜, Ì ÙȘ Ôԛ˜ ÂÌÔÚ‡ÔÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚ· ÚÔ˚fiÓÙ·. ∂Í¿ÁÔ˘Ó Ï¿‰È, ÎÚ·Û›, ͢Ï›·, Ï›ıÈÓ· ·ÁÁ›·, ›Ûˆ˜ ˘Ê¿ÛÌ·Ù· Î·È ‰¤ÚÌ·Ù·. ∂ÈÛ¿ÁÔ˘Ó Ì¤Ù·ÏÏ· ‹ ¿ÏϘ ÚÒÙ˜ ‡Ï˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ fiψÓ, ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ηÈ

∏ ∞¡∞ª¡∏™∏ ∆∏™ £∞§∞™™√∫ƒ∞∆π∞™ ∆ø¡ ∫ƒ∏∆ø¡

√ ª›Óˆ˜ Â›Ó·È ÙÔ ·Ú¯·ÈfiÙÂÚÔ ·fi ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË ÚfiÛˆÔ Ô˘ ·¤ÎÙËÛ ÛÙfiÏÔ Î·È Î·ÙfiÚıˆÛ ӷ Á›ÓÂÈ Î‡ÚÈÔ˜ ÙÔ˘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˘ ̤ÚÔ˘˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ı¿Ï·ÛÛ·˜. ∂¤‚·Ï ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘ ÛÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ Î·È ÂÁη٤ÛÙËÛ ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÙȘ ÚÒÙ˜ ·ÔÈ˘. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ ∞, 4 √ £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ ÁÚ¿ÊÂÈ ÂÚ›Ô˘ 1.200 ¯ÚfiÓÈ· ÌÂÙ¿ ÙË ÌÈÓˆÈ΋ ·ÎÌ‹. ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ ·˘Ùfi; ηÏÏÈÙ¯ÓËÌ¿ÙˆÓ, fiˆ˜ ¯·ÏÎfi ·fi ÙËÓ ∫‡ÚÔ Î·È ¿ÚÁ˘ÚÔ ·fi ÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜. ŒÙÛÈ, ÌÂÚÈÎÔ› ÔÈÎÈÛÌÔ› ·ÔÎÙÔ‡Ó ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ¤ÎÙ·ÛË Î·È ÏÔ‡ÙÔ ·fi ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜. ∞˘Ù‹ Ë ÂͤÏÈÍË Ô‰ËÁ›, Á‡Úˆ ÛÙÔ 2000 .Ã., ÛÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·ÏÏ·Á‹ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÌÈÓˆÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ì ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ. °‡Úˆ ÙÔ˘˜ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÔÈÎÈÛÌÔ› Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÔ‡Ó fiÏÂȘ. ª¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¿ Ì ‚‚·ÈfiÙËÙ· Ù¤ÛÛÂÚ· Ù¤ÙÔÈ· ·Ó¿ÎÙÔÚ·, ÛÙËÓ ∫ÓˆÛfi, ÙË º·ÈÛÙfi, Ù· ª¿ÏÈ· Î·È ÙË ∑¿ÎÚÔ. ∆· ÚÒÙ· ·Ó¿ÎÙÔÚ· ηٷÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È Á‡Úˆ ÛÙÔ 1700 .Ã. ·fi ÛÂÈÛÌfi, ·ÏÏ¿ Í·Ó·¯Ù›˙ÔÓÙ·È ÈÔ ÂÈ‚ÏËÙÈο. ∏ ÂÚ›Ô‰Ô˜ ÙˆÓ ‰Â‡ÙÂÚˆÓ, Ó¤ˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ (1700-1450 .Ã) Â›Ó·È ·˘Ù‹ Ù˘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˘ ·ÎÌ‹˜ ÙÔ˘ ÌÈÓˆÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ∆ËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹ ÔÈ ªÈÓˆ›Ù˜ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, fiÔ˘ È‰Ú‡Ô˘Ó ·ÔÈ˘ (∫‡ıËÚ·, ƒfi‰Ô˜) Î·È ¤¯Ô˘Ó ÛÙÂÓ¤˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙËÓ ËÂÈÚˆÙÈ΋ ∂ÏÏ¿‰·, ÂËÚ¿˙ÔÓÙ·˜ ¤ÓÙÔÓ· ÙÔ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ÔÏÈÙÈÛÌfi Ô˘ οÓÂÈ ÙfiÙ ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹ ÙÔ˘.

23

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

à ∞§∫√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

∞ÂÚÔʈÙÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ·Ó·ÎÙfiÚÔ˘ Ù˘ ∫ÓˆÛÔ‡. ¢È·ÎÚ›ÓÂÙ·È Ë Ï·ÎfiÛÙÚˆÙË ÎÂÓÙÚÈ΋ ·˘Ï‹. ¶ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË: Ù· ·Ó¿ÎÙÔÚ·

√ ‰›ÛÎÔ˜ Ù˘ º·ÈÛÙÔ‡ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚÔ ‰Â›ÁÌ· ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ ·fi ÙËÓ ∫Ú‹ÙË. ª¤¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ·ÊËı› Î·È ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi ÙÔ˘ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·Î·Ù·ÓfiËÙÔ. ∏ ÂÈÎÚ·Ù¤ÛÙÂÚË ¿Ô„Ë Â›Ó·È fiÙÈ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ‡ÌÓÔ Û οÔÈ· ıÂfiÙËÙ·. (∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô ∏Ú·ÎÏ›Ԣ) 24

∆· ·Ó¿ÎÙÔÚ· Â›Ó·È ÌÂÁ¿Ï· Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·Ù· ÎÙÈÚ›ˆÓ, ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ‰ËÏ·‰‹ ·fi ÔÏϤ˜ Ù¤Ú˘Á˜ ‰ˆÌ·Ù›ˆÓ Î·È Â›Ó·È Ù· ‰ÈÔÈÎËÙÈο, ÔÈÎÔÓÔÌÈο, ıÚËÛ΢ÙÈο Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈο ΤÓÙÚ· Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ ÛÙËÓ ÔÔ›· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È. ¶·Ú¿ ÙȘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ fiÏ· Ù· ÌÈÓˆÈο ·Ó¿ÎÙÔÚ· ¤¯Ô˘Ó Ù· ÂÍ‹˜ ÎÔÈÓ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο: ñ Œ¯Ô˘Ó ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi ÛÙÔÓ ¿ÍÔÓ· µÔÚÚ¿-¡fiÙÔ˘. ñ Œ¯Ô˘Ó Ì›· ÔÚıÔÁÒÓÈ· ÎÂÓÙÚÈ΋ ·˘Ï‹. °‡Úˆ Ù˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÔÈ Ù¤Ú˘Á˜ ÙˆÓ ‰ˆÌ·Ù›ˆÓ. ñ ◊Ù·Ó ÔÏ˘ÒÚÔÊ·, ›¯·Ó ÌÂÁ¿Ï˜ Îϛ̷Θ, ʈٷÁˆÁÔ‡˜, Û‡ÛÙËÌ· ‡‰Ú¢Û˘ Î·È ·Ô¯¤Ù¢Û˘ Î·È ·ÚÎÂÙÔ› ¯ÒÚÔÈ ÙÔ˘˜ ¤ÊÂÚ·Ó ÙÔȯÔÁڷʛ˜. ∞fi ·˘Ù¤˜ ·ÓÙÏԇ̠Ï‹ıÔ˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ ÁÈ· ÔÏϤ˜ ·fi ÙȘ Ù˘¯¤˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ ªÈÓˆÈÙÒÓ. ñ ¢ÂÓ ‹Ù·Ó Ô¯˘ÚˆÌ¤Ó·. ∆· ·Ó¿ÎÙÔÚ· ‹Ù·Ó Ë Î·ÙÔÈΛ· ÙÔ˘ ¿Ú¯ÔÓÙ· Ù˘ ¢ڇÙÂÚ˘ ÂÚÈÔ¯‹˜, fiÔ˘ Û˘ÁÎÂÓÙÚˆÓfiÙ·Ó Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ Î·È Ù· ÂÌÔÚ‡̷ٷ ÁÈ· Ó· ‰È·ÙÂıÔ‡Ó ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ‹ ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi. ◊Ù·Ó Â›Û˘ ΤÓÙÚ· ηٷÛ΢‹˜ ÔχÙÈÌˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓËÌ¿ÙˆÓ, ηıÒ˜

ªÂÙ·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈÎÒÓ ÙÔ˘ ‰›ÛÎÔ˘ Ù˘ º·ÈÛÙÔ‡. ¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Û¯¤ÛË Ì ٷ ·ÈÁ˘Ùȷο ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο. ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÌÔÚʤ˜ Î·È ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜, ·ÓıÚÒÈÓ˜ ÌÔÚʤ˜ Î·È Ì¤ÏË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, ÂÚÁ·Ï›·, ˙Ò· Î·È Ê˘Ù¿. ªÔÚ›˜ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂȘ ÙÈ ÂÈÎÔÓ›˙Ô˘Ó Ù· ۇ̂ÔÏ·, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·Ú›ıÌËÛË;

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

à ∞§∫√À

°Ú·Ê‹

√ÈÎÔÓÔÌ›·

¢Â›ÁÌ· Ù˘ ˘„ËÏ‹˜ ÏÈıÔÙ¯ӛ·˜ ÙˆÓ ªÈÓˆÈÙÒÓ. ™ÊÚ·ÁȉfiÏÈıÔ˜ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ (∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô ∏Ú·ÎÏ›Ԣ). √È ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ÛÙËÓ ∫ÓˆÛfi

∫ ∂º∞§∞π√ 2

Î·È ıÚËÛ΢ÙÈο ΤÓÙÚ·, fiÔ˘ Ì·˙¢fiÙ·Ó Ï‹ıÔ˜ ÎfiÛÌÔ˘ Ì ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ‰È·ÊfiÚˆÓ ÙÂÏÂÙÒÓ. ™Ù· ·Ó¿ÎÙÔÚ· ‰ËÏ·‰‹ ˙Ô‡ÛÂ, ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡ÛÂ Î·È ÂÚÁ·˙fiÙ·Ó ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯ˆÓ, ˘·ÏÏ‹ÏˆÓ Î·È Ù¯ÓÈÙÒÓ. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ˘‹Ú¯·Ó ‰È¿Û·ÚÙ˜ Û ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ∫Ú‹ÙË ·ÁÚÔÈ˘ ‹ Â·‡ÏÂȘ Ô˘ Û˘ÁΤÓÙÚˆÓ·Ó ÙË ÁˆÚÁÈ΋ Î·È ÎÙËÓÔÙÚÔÊÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ ÙÔ˘˜ Î·È ¤ÏÂÁ¯·Ó ÙË ‰È·Î›ÓËÛË ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÁÈ· ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi ÙˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ. ∆Ô ÔÏÈÙÈÎfi, ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ ∫Ú‹Ù˘ ‹Ù·Ó ‰ËÏ·‰‹ Û˘ÁÎÂÓÙÚˆÙÈÎfi, Ì ΤÓÙÚÔ Ù· ·Ó¿ÎÙÔÚ·. ∏ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘ Î·È Ë ÂÚ›ÏÔÎË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ô‰‹ÁËÛ·Ó Á‡Úˆ ÛÙÔ 1700 ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÁÚ·Ê‹˜ ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ú¯Èο ¤ÌÔÈ·˙ Ì ٷ ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈο, fiˆ˜ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Ô ‰›ÛÎÔ˜ Ù˘ º·ÈÛÙÔ‡. §›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· ¿Ú¯ÈÛ ӷ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ¤Ó· Ó¤Ô Û‡ÛÙËÌ· ÁÚ·Ê‹˜, Ë °Ú·ÌÌÈ΋ ∞. ∏ ÁÚ·Ê‹ ‹Ù·Ó Û˘ÏÏ·‚È΋, ‰ËÏ·‰‹ οı ÛËÌÂ›Ô ·ÓÙÈÛÙÔȯԇÛ Û ̛· Û˘ÏÏ·‚‹, Î·È ˘‹ÚÍ ÙÔ ÚfiÙ˘Ô ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ÁÚ·Ê‹˜. ™ËÌ›· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜ ¤¯Ô˘Ó ‚ÚÂı› ΢ڛˆ˜ Â¿Óˆ Û ·ÁÁ›· ‹ ¯·Ú·Á̤ӷ Û ÈӷΛ‰Â˜ ·ÔÁÚ·Ê‹˜ ÂÌÔÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ. ∏ ÁÚ·Ê‹ fï˜ ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ·ÊËı›. ∆ËÓ ÂÔ¯‹ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ (1700-1450 .Ã.) ÔÈ ªÈÓˆ›Ù˜ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó Ì ٷ ÏÔ›· ÙÔ˘˜ Û fiÏÔ ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. ∏ ÂÌÔÚÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ ›¯Â ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ·fi ÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ¯ÈÏÈÂÙ›· Â›Ó·È ÙÒÚ· ÈÔ ¤ÓÙÔÓË. π‰È·›ÙÂÚË ˙‹ÙËÛË Û fiÏÔ ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô ¤¯Ô˘Ó Ù· ¤ÚÁ· Ù˘ ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ (ÌÂÙ·ÏÏÔÙ¯ӛ·, ÏÈıÔÙ¯ӛ·, ÎÔÛÌËÌ·ÙÔÙ¯ӛ·). ªÈÓˆ›Ù˜ ¤ÌÔÚÔÈ Î·È Ó·˘ÙÈÎÔ› Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È Û ·ÈÁ˘ÙÈ·ÎÔ‡˜ Ù¿ÊÔ˘˜ ÚÔÛʤÚÔÓÙ·˜ Ù¤ÙÔÈ· ¤ÚÁ· Û ∞ÈÁ‡ÙÈÔ˘˜ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Û˘Ó·ÏÏ¿ÛÛÔÓÙ·Ó. °‡Úˆ ÛÙÔ 1450 .Ã. Ù· ÌÈÓˆÈο ·Ó¿ÎÙÔÚ· ηٷÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È, Èı·ÓfiÓ ·fi ÛÂÈÛÌfi, ÂÎÙfi˜ ·fi ·˘Ùfi Ù˘ ∫ÓˆÛÔ‡. ∏ ÂÍ·Ûı¤ÓÈÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Ô˘ ÍÂÎÈÓÔ‡Û ·fi Ù· ·Ó¿ÎÙÔÚ· Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ¤‰ˆÛ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÛÙÔ˘˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜ Ó· ηٷϿ‚Ô˘Ó ÙËÓ ∫ÓˆÛfi. √È ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ·fi ÙËÓ ∫ÓˆÛfi Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Î˘ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó Û ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ Î·È ·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∫Ú‹Ù˘ ̤¯ÚÈ ÙÔ 1370 .Ã., ÔfiÙ ÙÔ ·Ó¿ÎÙÔÚÔ Ù˘ ∫ÓˆÛÔ‡ ηٷÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ÔÚÈÛÙÈο. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ë ∫Ú‹ÙË ·ÔÙÂÏ› Â·Ú¯›· ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ ‰È·ÙËÚÒÓÙ·˜ fï˜ ÔÚÈṲ̂ӷ ȉȷ›ÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¡· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÙ ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙË ÁˆÁÚ·ÊÈ΋ ı¤ÛË Ù˘ ∫Ú‹Ù˘. ªÂ ‚¿ÛË ·˘Ù‹ Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÙ ÙË ÌÈÓˆÈ΋ ı·Ï·ÛÛÔÎÚ·Ù›·.

2. ¶Ò˜ Ê·ÓÙ¿˙ÂÛÙ ÙË ˙ˆ‹ Î·È ÙËÓ Î›ÓËÛË Û ¤Ó· ÎÚËÙÈÎfi ·Ó¿ÎÙÔÚÔ ÌÈ· Ë̤ڷ ÁÈÔÚÙ‹˜;

25

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

4. ∏ £ƒ∏™∫∂π∞ ∫∞π ∏ ∆∂á∏ ∆ø¡ ªπ¡øπ∆ø¡

∏ ıÚËÛΛ·

√È ªÈÓˆ›Ù˜ ›ÛÙ¢·Ó, ‚·ÛÈο, Û ¤Ó· Û‡ÌÏÂÁÌ· Á˘Ó·ÈΛˆÓ ıÂÔÙ‹ÙˆÓ ÔÈ Ôԛ˜ ¤¯Ô˘Ó ¿ÌÂÛË Û¯¤ÛË Ì ÙË ‚Ï¿ÛÙËÛË Î·È ÙË ‰È·‰Ô¯‹ ÙˆÓ ÂÔ¯ÒÓ, ÙËÓ ¿ÓıËÛË Î·È ÙÔ Ì·Ú·ÛÌfi, ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ Î·È ÙËÓ ·Ó¿ÛÙ·ÛË. ™Ù· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ·ÎÌ‹˜ ÙÔ˘ ÌÈÓˆÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ó·Ô› ·ÏÏ¿ ÌfiÓÔ ÌÈÎÚ¿ ·Ó·ÎÙÔÚÈο ‹ ÔÈÎȷο ÈÂÚ¿. √È ÈÛÙÔ› ·ÈÛı¿ÓÔÓÙ·È ÙË ıÂfiÙËÙ· Û·Ó Î¿ÙÈ Ì˘ÛÙËÚÈ·Îfi, Ê¢Á·Ï¤Ô Î·È ¿È·ÛÙÔ. ™˘¯Ó¿ Ë Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ ı›Ԣ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È Î·È Û Û‹Ï·È·, fiˆ˜ ÛÙÔ ¢ÈÎÙ·›Ô ÕÓÙÚÔ*, fiÔ˘ ÔÈ ÈÛÙÔ› ÚÔÛ¤ÊÂÚ·Ó ÌÈÎÚ¿ ÂȉÒÏÈ· Ô˘ ·ÂÈÎfiÓÈ˙·Ó ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜. ªÂÁ¿ÏË Â›Ó·È Ë ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÈÂÚÔ‡ ‰¤ÓÙÚÔ˘ ÛÙË ÌÈÓˆÈ΋ ıÚËÛΛ·. ∆Ô Î‡ÚÈÔ ÈÂÚfi ‰¤ÓÙÚÔ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Â›Ó·È Ë ÂÏÈ¿. ∞fi Ù· ˙Ò· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ·›˙ÂÈ ÛÙË ÌÈÓˆÈ΋ ıÚËÛΛ· Ô Ù·‡ÚÔ˜. √È ÙÂÏÂÙ¤˜ ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó·Ó ¯ÔÚÔ‡˜ Î·È ·ÁÒÓ˜, fiˆ˜ Ù· Ù·˘ÚÔηı¿„È·. ∆Ô ÈÂÚ·ÙÂ›Ô ÙÔ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó Î˘Ú›ˆ˜ Á˘Ó·›Î˜, ·ÏÏ¿ ˘‹Ú¯·Ó Î·È ¿Ó‰Ú˜ ÈÂÚ›˜. ∂Âȉ‹ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ·ÎfiÌË ·Ó·ÁÓˆÛı› ÔÈ Áڷʤ˜ ÙˆÓ ªÈÓˆÈÙÒÓ, ÌfiÓË ËÁ‹ ÏËÚÔÊfiÚËÛ‹˜ Ì·˜ ÁÈ· ÙË ıÚËÛΛ· ÙÔ˘˜ Â›Ó·È Ù· ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘ Ô˘ ¤ÊÂÚ·Ó ÛÙÔ Êˆ˜ ÔÈ ·Ó·Ûηʤ˜.

∆√ ¶¡∂Àª∞ ∆∏™ ªπ¡øπ∫∏™ £ƒ∏™∫∂π∞™

∂Âȉ‹ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ηٷÓÔËÙ¿ ÁÚ·Ù¿ ΛÌÂÓ·, ‰Â ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ηϿ ÙË ıÚËÛΛ· ÙˆÓ ∫ÚËÙÒÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Â›¯·Ó ÌÈ· ÙfiÛÔ ˘„ËÏ‹ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ˆÚ·›Ô˘. ª·ÓÙ‡ԢÌ fï˜ fiÙÈ ‹Ù·Ó ÌÈ· ıÚËÛΛ· ·ÈÛÈfi‰ÔÍË, Ô˘ ÚÔ¤ÙÚÂ ӷ ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÂÈ Ô ÈÛÙfi˜ Ì ÙȘ ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ ˙ˆ‹˜ Î·È ÙÔ˘ ÚÔÛ¤ÊÂÚ ÂÏ›‰Â˜ Â˘Ù˘¯›·˜. ™ÙÔ ÌÈÓˆÈÎfi ¿ÓıÂÔÓ ÔÈ ı¤˜ ·›˙Ô˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÚfiÏÔ ·fi ·˘Ùfi ÙˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ. ¶·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È Î¿Ùˆ ·fi ÙÔ ÈÂÚfi ‰¤Ó‰ÚÔ, ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ ÂÓfi˜ fiÚÔ˘˜, Â¿Óˆ Û ¤Ó· ÏÔ›Ô ‹ Û›ÔÓÙ·˜ ÌÈ·Ó ·Û›‰·. ÕÁÚÈ· ˙Ò· Î·È ÙËÓ¿ ÙȘ Û˘Óԉ‡ԢÓ. ∂›Ó·È ÔÈ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ë ·Ú¯¤ÁÔÓË ÌËÙ¤Ú·-ÁË, Ë ÔÔ›· ÂÓÛ·ÚÎÒÓÂÈ ÙË ˙ˆÈ΋ ÔÚÌ‹ Î·È ÂÎÙ›ÓÂÈ ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ù˘ ÛÙ· Ê˘Ù¿, ÛÙ· ˙Ò· Î·È ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. ∞ÛÊ·ÏÒ˜ ÂÈ‚›ˆÛË ÌÈ·˜ ÚˆÙfiÁÔÓ˘ ÌËÙÚÈ·Ú¯›·˜* Ô˘ ÂÓÒÓÂÈ ÙË Á˘Ó·›Î· Ì ÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ ˙ˆ‹˜.

Pierre Lévéque, L’aventure grecque, Û. 40 (ªÂÙ. µ.™.) ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È ÂÍËÁ‹ÛÙ ÙË Û¯¤ÛË ıÚËÛΛ·˜ Î·È ÌËÙÚÈ·Ú¯›·˜.

∆ÔȯÔÁÚ·Ê›· ·fi Ù· ·Ó¿ÎÙÔÚ· Ù˘ ∫ÓˆÛÔ‡. πÂÚ‹ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›· Ì ΤÓÙÚÔ ÙÔÓ Ù·‡ÚÔ, Ù·˘ÚÔηı¿„È·. (∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô ∏Ú·ÎÏ›Ԣ) 26

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

à ∞§∫√À

∏ Ù¤¯ÓË

∏ ı¿ ÙˆÓ fiʈÓ. ∂ȉÒÏÈÔ Á˘Ó·ÈΛ·˜ ıÂfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÎÚ·Ù¿ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· Ù˘ ‰‡Ô Ê›‰È·. (∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô ∏Ú·ÎÏ›Ԣ)

∫ ∂º∞§∞π√ 2

√È ªÈÓˆ›Ù˜ ·Ó¤Ù˘Í·Ó ÔÏϤ˜ ÌÔÚʤ˜ Ù¤¯Ó˘ Û ı·˘Ì·ÛÙfi Â›‰Ô. ∏ ÌÈÓˆÈ΋ Ù¤¯ÓË ¤¯ÂÈ ÔÈÎÈÏ›· Î·È ÚˆÙÔÙ˘›·. ŸÏ· Ù· ÌÈÓˆÈο ¤ÚÁ· –·ÁÁ›· ·fi ËÏfi ‹ ¤ÙÚ·, ÂȉÒÏÈ·, ÎÔÛÌ‹Ì·Ù·, ÙÔȯÔÁڷʛ˜– ¤¯Ô˘Ó ΛÓËÛË, ˙ˆÓÙ¿ÓÈ· Î·È ¯¿ÚË Î·È ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÌÈ· ÚÔÙ›ÌËÛË ÙˆÓ ªÈÓˆÈÙÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ·ÂÈÎfiÓÈÛË Ù˘ ʇÛ˘. ∆· ı¤Ì·Ù· Î·È Ë Ù¯ÓÔÙÚÔ›· ÙÔ˘˜ ÂËÚ¤·Û·Ó ÙÔ˘˜ ÁÂÈÙÔÓÈÎÔ‡˜ Ï·Ô‡˜, ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔ˘˜ ∫˘ÎÏ·‰›Ù˜ Î·È ÙÔ˘˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜. √È ÙÔȯÔÁڷʛ˜, Ô˘ ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ·Ó¿ÎÙÔÚÔ Ù˘ ∫ÓˆÛÔ‡, ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ‹ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈΤ˜ ÔÌ¤˜, Âȉ˘ÏÏȷο ÙÔ›· Ì ÏÔ‡ÛÈ· ‚Ï¿ÛÙËÛË Î·È ˙Ò·, ηıÒ˜ Î·È ı¤Ì·Ù· ·fi ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜. ∫ÂÚ·ÌÈ΋. √ ÁÚ‹ÁÔÚÔ˜ ÎÂÚ·ÌÈÎfi˜ ÙÚÔ¯fi˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ Î·ıÈÂÚˆı› ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙËÓ Ù·¯‡ÙÂÚË Î·Ù·Û΢‹ ÙˆÓ ‹ÏÈÓˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ Ô˘ Â›Ó·È ÎÔÌ„¿ Î·È ¤¯Ô˘Ó ÔÈΛϷ Û¯‹Ì·Ù·. ∆· ˆÚ·ÈfiÙÂÚ· ·ÁÁ›· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÛÙË ÌÈÓˆÈ΋ ∫Ú‹ÙË Â›Ó·È Ù· Ôχ¯ÚˆÌ· η̷ڷ˚ο, Ô˘ ÔÊ›ÏÔ˘Ó ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Û‹Ï·ÈÔ ÙˆÓ ∫·Ì·ÚÒÓ, fiÔ˘ ÚˆÙÔ‚Ú¤ıËηÓ. ∫·Ù·Û΢¿˙ÔÓÙ·Ó ÛÙ· ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ· ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ Ù˘ ∫ÓˆÛÔ‡ Î·È Ù˘ º·ÈÛÙÔ‡. ∆· η̷ڷ˚ο ·ÁÁ›· ÂÍ¿ÁÔÓÙ·Ó Û fiÏË ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ªÂÛfiÁÂÈÔ Î·È ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. ¢È·ÎÔÛÌÔ‡ÓÙ·Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ Ì ÔχÏÔη ηÌ˘ÏfiÁÚ·ÌÌ· Û¯¤‰È· ÁÂÌ¿Ù· Ê·ÓÙ·Û›· Î·È Û·ÓÈfiÙÂÚ· Ì ı¤Ì·Ù· ·fi ÙÔ ˙ˆÈÎfi Î·È Ê˘ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ.

∫Ú·Ì·Ú˚Îfi ·ÂÏÏÔ Ì ÔÏfiÁÏ˘Ê· ¿ÓıË. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙˆÓ Î·Ì·Ú·˚ÎÒÓ ·ÁÁ›ˆÓ Â›Ó·È Ë ÔÏ˘¯ÚˆÌ›·: ÎfiÎÎÈÓÔ, ΛÙÚÈÓÔ, Ï¢Îfi. ªÂÚÈο ›¯·Ó Ôχ ÏÂÙ¿ ÙÔȯÒÌ·Ù· Ô˘ ı˘Ì›˙Ô˘Ó Î¤Ï˘ÊÔ˜ ·˘ÁÔ‡ (ˆÔÎ¤Ï˘Á·). (ªÔ˘ÛÂ›Ô ∏Ú·ÎÏ›Ԣ).

ÃÚ˘Ûfi‰ÂÙÔ˜ ÛÊÚ·ÁȉfiÏÈıÔ˜ Ì ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÏÈÔÓÙ·ÚÈÔ‡ Î·È ‰·Ì·ÛÙÒÓ (ªÔ˘ÛÂ›Ô ∏Ú·ÎÏ›Ԣ).

ƒ˘Ùfi Û ÌÔÚÊ‹ ÎÂÊ·Ï‹˜ Ù·‡ÚÔ˘. ∆¤ÙÔÈÔ˘ Ù‡Ô˘ ·ÁÁ›· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó Û ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÙÂÏÂÙ¤˜. (ªÔ˘ÛÂ›Ô ∏Ú·ÎÏÂfi˘) 27

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

ÕÏÏ· ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘. ∆· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÌÈÓˆÈο ÂȉÒÏÈ· Â›Ó·È ‹ÏÈÓ· Î·È ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó Á˘Ó·›Î˜, ‰ÂÓ Ï›Ô˘Ó fï˜ Î·È ÂȉÒÏÈ· ·Ó‰ÚÒÓ Î·È ˙ÒˆÓ. ∞ÍÈÔÛËÌ›ˆÙ· Â›Ó·È Ù· Ú˘Ù¿, ÌÂÁ¿Ï· ·ÁÁ›·, ÔÚÈṲ̂ӷ Ì ÌÔÚÊ‹ ÎÂÊ·Ï‹˜ ˙ÒÔ˘, Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙÔ˘ ÈÂÚÔ‡ ÌÈÓˆÈÎÔ‡ Ù·‡ÚÔ˘, Ù· ÔÔ›· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó ÛÙȘ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁ›Â˜. À¿Ú¯Ô˘Ó Â›Û˘ ÂÚ›Ù¯ӷ ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· ·fi ¯Ú˘Ûfi Î·È ·Û‹ÌÈ Î·È ÛÊÚ·Á›‰Â˜ ·fi ÂÏÂÊ·ÓÙÔÛÙfi Î·È ·fi ÛÎÏËÚÔ‡˜ ËÌÈÔχÙÈÌÔ˘˜ Ï›ıÔ˘˜ Ì ÂÁ¯¿Ú·ÎÙ· ÁÚ·ÌÌÈο Û¯¤‰È·.

¶‹ÏÈÓÔ ÂȉÒÏÈÔ Á˘ÌÓfiÛÙËı˘ Á˘Ó·›Î·˜. ∂›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ Ë ÂÓ‰˘Ì·Û›· Î·È Ë ÎfiÌ̈ÛË. ∏ Á˘Ó·›Î· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÛÙ¿ÛË ÚÔÛ¢¯‹˜. (ªÔ˘ÛÂ›Ô ∏Ú·ÎÏ›Ԣ)

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∆È ‹Ù·Ó Ù· η̷ڷ˚ο ·ÁÁ›·; 2. ¶ÔÈ·, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË ÛÔ˘, Â›Ó·È Ë Û¯¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ Ì‡ıÔ ÁÈ· ÙÔ Ï·‚‡ÚÈÓıÔ Î·È ÙÔ ÌÈÓˆÈÎfi ·Ó¿ÎÙÔÚÔ; ªÂ ÔȘ ÛË̷ۛ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ۋÌÂÚ· ÙË Ï¤ÍË Ï·‚‡ÚÈÓıÔ˜; (™˘Ì‚Ô˘Ï¢ı›ÙÂ Î·È ÙÔ ÏÂÍÈÎfi).

3. ¶ÔÈ· ΤÓÙÚ· ÙÔ˘ ·ÈÁ·È·ÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ ÂËÚ¿ÛÙËÎ·Ó ·fi ÙÔ ÌÈÓˆÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌfi; ¶Ò˜ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È Î·È Û ÔÈÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÔÊ›ÏÂÙ·È ·˘Ù‹ Ë ÂÈÚÚÔ‹; 4. ∏ ÌÈÓˆÈ΋ Ù¤¯ÓË ‹Ù·Ó ¤ÓÙÔÓ· ÂËÚ·Ṳ̂ÓË ·fi ÙË Ê‡ÛË. ªÔÚ›Ù ӷ ‰ÒÛÂÙ ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·fi ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘;

28

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

5. √ ªÀ∫∏¡∞´∫√™ ∫√™ª√™

∫ÔÈÓˆÓÈ΋, ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË

√ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËΠÛÙËÓ ËÂÈÚˆÙÈ΋ ∂ÏÏ¿‰· ηٿ ÙËÓ ‡ÛÙÂÚË ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡ (1600-1100 .Ã.) ‹Ù·Ó Ô ÚÒÙÔ˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜. ∆ËÓ ÔÓÔÌ·Û›· ÙÔ˘ ÂÈÓfiËÛ·Ó ÔÈ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔÈ ·fi ÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ Î¤ÓÙÚÔ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ÙȘ ª˘Î‹Ó˜. ∆ËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÛËÌ·‰Â‡Ô˘Ó ÔÈ ÏÔ‡ÛÈÔÈ ‚·ÛÈÏÈÎÔ› Ù¿ÊÔÈ Ô˘ ·Ó¤Ûη„ ÛÙËÓ ·ÎÚfiÔÏË ÙˆÓ ª˘ÎËÓÒÓ Ô ∂ÚÚ›ÎÔ˜ ™Ï‹Ì·Ó. ∞fi ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙˆÓ ‚·ÛÈÏÈÎÒÓ Ù¿ÊˆÓ (1600-1450 .Ã.) ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÙËÚËı› ÛËÌ·ÓÙÈο ÎÙ›ÛÌ·Ù· Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ıˆÚËıÔ‡Ó ·Ó¿ÎÙÔÚ·. ∆· ÚÒÙ· ‚‚·ÈˆÌ¤Ó· ·Ó·ÎÙÔÚÈο Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·Ù· ÛÙË Ì˘ÎËÓ·˚΋ ∂ÏÏ¿‰· Ê·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ÎÙ›˙ÔÓÙ·È Û¯Â‰fiÓ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Á‡Úˆ ÛÙÔ 1400 .Ã., fiˆ˜ ÚÔ·ÙÂÈ Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ÙȘ ·Ó·Ûηʤ˜ ÛÙȘ ª˘Î‹Ó˜, ÙËÓ ∆›Ú˘Óı·, ÙËÓ ¶‡ÏÔ Î·È ÙË £‹‚·. ªÂ ·˘Ù¿ ÂÈÛ¤Ú¯ÂÙ·È Ô Ì˘ÎËÓ·˚Îfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ·Ó·ÎÙÔÚÈ΋ ÙÔ˘ Ê¿ÛË Ô˘ ‰È‹ÚÎÂÛ ‰‡Ô ·ÈÒÓ˜, ‰ËÏ·‰‹ ¤ˆ˜ ÙÔ 1200 .Ã., ÔfiÙ ٷ ·Ó¿ÎÙÔÚ· ηٷÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ‹ ·Ú·ÎÌ¿˙Ô˘Ó. ∆· ·Ó¿ÎÙÔÚ·, ¯ÙÈṲ̂ӷ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ Ô¯˘ÚˆÌ¤ÓˆÓ ·ÎÚÔfiψÓ, ‹Ù·Ó Ù· ÔÏ˘‰‡Ó·Ì· ‰ÈÔÈÎËÙÈο ΤÓÙÚ· ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂÈÎÚ·ÙÂÈÒÓ ÛÙȘ Ôԛ˜ ›¯Â ¯ˆÚÈÛÙ› Ë Ì˘ÎËÓ·˚΋ ∂ÏÏ¿‰·. ∆Ô Î¤ÓÙÚÔ ¿ÓÙˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ‹Ù·Ó Ë ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· Ë ∞ÚÁÔÏ›‰·. √ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ‰¤¯ıËΠ¢ÂÚÁÂÙÈ΋ ÒıËÛË ·fi ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ ∫Ú‹Ù˘. Œ¯ÔÓÙ·˜ ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÔÈ ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ÛÙÂÓÔ‡˜ ‰ÂÛÌÔ‡˜ Ì ÙÔ˘˜ ªÈÓˆ›Ù˜ ‹‰Ë ·fi ÙÔÓ 17Ô ·ÈÒÓ· .Ã., ˘ÈÔı¤ÙËÛ·Ó ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Î·È ·ÊÔÌÔ›ˆÛ·Ó Ì ÁfiÓÈÌÔ ÙÚfiÔ ÔÏÏ¿ ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘˜, ¯ˆÚ›˜ fï˜ Ó· ¯¿ÛÔ˘Ó ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·. ∞fi ÙÔ˘˜ ªÈÓˆ›Ù˜ ‰·Ó›ÛÙËÎ·Ó ÔÈ ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ÔÈΛϷ Ù¯ÓÔÏÔÁÈο ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·, ÌÔÚʤ˜ Ù¤¯Ó˘ Î·È ÙËÓ È‰¤· Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜. ŸÌˆ˜, Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÓÔ‹ Î·È Ë ÚˆÙÔÙ˘›· ÙˆÓ ª˘ÎËÓ·›ˆÓ Á›ÓÂÙ·È ·ÈÛıËÙ‹ ΢ڛˆ˜ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ ÌÓËÌÂȷ΋˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜*, fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ Î˘ÎÏÒÂȘ Ô¯˘ÚÒÛÂȘ ÙˆÓ ·ÎÚÔfiÏÂˆÓ Î·È ÔÈ ÂÓÙ˘ˆÛÈ·ÎÔ› ıÔψÙÔ› Ù¿ÊÔÈ.

√ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi˜ ÎfiÛÌÔ˜. ªÂϤÙËÛ ÛÙÔ ¯¿ÚÙË ÙËÓ ˘ÎÓfiÙËÙ· ÙˆÓ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÒÓ Î¤ÓÙÚˆÓ ÛÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜.

29

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

√ ªπ¡øπ∫√™ ¶√§π∆π™ª√™ ∂¶∏ƒ∂∞∑∂π ∆√À™ ªÀ∫∏¡∞π√À™

ªÂÙ¿ ÙË ÁÔÚÁ‹ ·ÓÔ‰È΋ ÔÚ›· ÂÚ› ÙÔ 1550, ÔÈ ª˘Î‹Ó˜ ›ӷÈ, ÔÏÈÙÈο Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈο, ¤Ó· ΤÓÙÚÔ ÏÔ‡ÛÈÔ Î·È Ì ÂÈÚÚÔ‹ Î·È Ë ‰‡Ó·Ì‹ ÙÔ˘˜ ı· ‚·›ÓÂÈ ·˘Í·ÓfiÌÂÓË, Û ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊË ·Ó·ÏÔÁ›· Ì ÙËÓ ·Ú·ÎÌ‹ Ù˘ ∫Ú‹Ù˘. √È Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙÔ ÓËÛ›, ÂÌÔÚÈΤ˜ ÛÙËÓ ·Ú¯‹, Ú¤ÂÈ Î¿ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ Ó· ÂÎÙÚ¿ËÎ·Ó Û ÏÂËϷۛ˜, ÁÈ·Ù› ÔÈ ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ‰ÂÏ¿ÛÙËÎ·Ó ·fi ÙË Ï¿Ì„Ë ÙÔ˘ ÎÚËÙÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ∆Ô ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ‹Ù·Ó ÌÈ· ÁÂÓÈÎÂ˘Ì¤ÓË ·ÊÔÌÔ›ˆÛË ÙÔ˘ ÌÈÓˆÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ·fi ÙÔ˘˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜, ¤Ó·˜ ÂÎÌÈÓˆÈÛÌfi˜ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙfiÛÔ Ù˘¯¤˜ ˘ÏÈΤ˜ Î·È Â͈ÙÂÚÈΤ˜, Ì ÌÈÓˆÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Î·È ‰È·ÎÔÛÌËÙÈΤ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó ÛÂ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ¤‰·ÊÔ˜, fiÛÔ Î·È ÔÚÁ·ÓˆÙÈΤ˜, ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Áηٷϯı› Ë ˘ÈÔı¤ÙËÛË Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ ÁÈ· Ù· ÂÏÏËÓÈο.

Martin S. Ruiperez – José L. Melena, √È ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ŒÏÏËÓ˜, ªÂÙ. ªÂÏ. ¶·Ó·ÁȈٛ‰Ô˘ (∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·), Û. 17

∏ ¶‡ÏË ÙˆÓ ÏÂfiÓÙˆÓ, ÛÙËÓ ·ÎÚfiÔÏË ÙˆÓ ª˘ÎËÓÒÓ. °È· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ë ÌÓËÌÂȷ΋ ÁÏ˘ÙÈ΋ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙÔ Â˘Úˆ·˚Îfi ¤‰·ÊÔ˜. µÏ¤ÔÓÙ·˜ ·˘Ùfi ÙÔ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎfi Û‡ÓÔÏÔ, Ò˜ Ê·ÓÙ¿˙ÂÛ·È ÙÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙˆÓ ª˘ÎËÓ·›ˆÓ;

¶˘Ú·ÌȉÔÂȉ‹˜ ÈÂÚ¿Ú¯ËÛË Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜.

30

∆Ë ÛÙ¤ÚÂË ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ‚¿ÛË ÙˆÓ ª˘ÎËÓ·›ˆÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó Ë ÁˆÚÁ›· Î·È Ë ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ·fi Ôχ ÓˆÚ›˜, Î·È Ì ڢıÌÈÛÙÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· Ù· ·Ó¿ÎÙÔÚ·, ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ‰È¿ÊÔÚÔÈ ‚ÈÔÙ¯ÓÈÎÔ› ÎÏ¿‰ÔÈ. ∏ ÂÏÂÊ·ÓÙÔ˘ÚÁ›·*, Ë ÏÈıÔÙ¯ӛ·, Ë ÌÂÙ·ÏÏÔ˘ÚÁ›· Â›Ó·È ÌÂÚÈÎÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ‰È·ÎÚ›ıËÎ·Ó ÔÈ ª˘ÎËÓ·›ÔÈ. øÛÙfiÛÔ, ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô Î·È Ë ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ó·˘ÙÈÏ›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘. π‰È·›ÙÂÚ· ·fi Ù· ̤۷ ÙÔ˘ 15Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã., ÔfiÙ ÔÈ ª˘ÎËÓ·›ÔÈ, fiˆ˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È, η٤Ϸ‚·Ó ÙËÓ ∫ÓˆÛfi, ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ‰ÂÛfi˙ÂÈ ‚·ıÌÈ·›· ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È ÂÍ·ÏÒÓÂÙ·È ÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ. ªÈ· Ù¤ÙÔÈ· ı·Ï¿ÛÛÈ· ÂÍ¿ψÛË ‰Â ı· ¤ÁÈÓ ¿ÓÙ· Ì ÂÈÚËÓÈÎfi ÙÚfiÔ. √ ∆ÚˆÈÎfi˜ fiÏÂÌÔ˜ ·˯› ˘ÂÚfiÓÙȘ ÔÏÂÌÈΤ˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ Ù˘ ÂÔ¯‹˜. ∆· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ¤ÓˆÓ·Ó Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ÂÏÏËÓÈο ʇϷ ηٿ ÙË Ì˘ÎËÓ·˚΋ ÂÔ¯‹ ‹Ù·Ó ÔÏÏ¿. ™Â ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ ‹Ù·Ó ›‰È· Ì ÂΛӷ Ô˘ ¤ÓˆÓ·Ó ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ. ø˜ ÚÒÙ· Î·È ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚ· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ıˆڋÛÔ˘Ì ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÁÏÒÛÛ· –Ì·ÚÙ˘ÚË̤ÓË Ì ٷ ·Ú¯·ÈfiÙÂÚ· ÂÏÏËÓÈο ΛÌÂÓ· Û °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ µ– ηıÒ˜ Â›‘∞Ó·Í Û˘ Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ıÚËÛΛ· Î·È ÙȘ ÌÂÙ·ı·Ó¿ÙȘ ‰Ôͷۛ˜, fiˆ˜ ÙȘ ·ÓȯÓ‡ԢÌ ̤۷ ·fi Ù· ¤ıÈÌ· Î·È ÙȘ ∞˘ÏÈÎÔ› Ú·ÎÙÈΤ˜ Ù·Ê‹˜. ŒÓ· ÚfiÛıÂÙÔ Û˘ÓÂÎÙÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·ÔÙÂÏÔ‡ÛÂ Ë ÔÌÔÈÔÌÔÚÊ›· ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜. ø˜ Ê˘ÛÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ‰ÂÛÌÒÓ πÂÚ·ÙÂ›Ô Î·È Ì¤Û· ·fi ÙȘ Û˘Ó¯›˜ Û˘Ó·ÏÏ·Á¤˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· Ì˘ÎËÓ·˚ο ΤÓÙÚ·, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıË¢‹ÌÔÈ Î ¤Ó·˜ ÂÓÈ·›Ô˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, Ô ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Ù˘ ¢Ô‡ÏÔÈ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ÎÔÈÓ‹˜. ∞˘ÛÙËÚ¿ ÈÂÚ·Ú¯Ë̤ÓË Ë Ì˘ÎËÓ·˚΋ ÎÔÈ-

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

∏ ªÀ∫∏¡∞π∫∏ ∂§§∞¢∞ ∫∞π √ ∂•ø ∫√™ª√™

∏ Ì˘ÎËÓ·˚΋ ∂ÏÏ¿‰·, Ë ÔÔ›· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠ΢ڛˆ˜ Ì ·ÓÔ›ÁÌ·Ù· ÚÔ˜ ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi, ‰ÂÓ ›‰Ú˘Û ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. ÕÛÎËÛ ÈÛ¯˘Ú‹ ÂÈÚÚÔ‹, ¿ÌÂÛË ‹ ¤ÌÌÂÛË, ·fi ÙË ™·Ú‰ËÓ›· ¤ˆ˜ ÙÔÓ √ÚfiÓÙË, ·fi ÙË ª·Î‰ÔÓ›· ˆ˜ ÙÔÓ ¡Â›ÏÔ, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ¿ÛÎËÛ ÔÙ¤ ÔÏÈÙÈ΋ ËÁÂÌÔÓ›·. ∞ÊÔ‡ ¿ÓÙÏËÛ ·fi ÙËÓ ∫Ú‹ÙË, ·fi ÙËÓ ∂ÁÁ‡˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹, ·ÎfiÌË Î·È ·fi ÙËÓ ∂˘ÚÒË, ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ù˘ ‚·ıÈ¿˜ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹˜ Î·È ·ÊÔ‡ ÙÔ˘˜ ·ÊÔÌÔ›ˆÛÂ, Ë ËÂÈÚˆÙÈ΋ ∂ÏÏ¿‰· ·Ú¤ÌÂÈÓ ۯÂÙÈο ·ÓÂËÚ¤·ÛÙË ·fi ÙȘ ͤÓ˜ ÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÔÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Â·Ê¤˜ Ì ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi ›¯·Ó ˙ˆÙÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ·Ó·ÎÙÔÚÈÎÒÓ Î¤ÓÙÚˆÓ. ∫·È fiÙ·Ó ÔÈ Â·Ê¤˜ ·˘Ù¤˜ ‰È·Ù·Ú¿¯ÙËÎ·Ó ‹ ‰È·ÎfiËηÓ, ÙfiÙ ÙÔ ·Ó·ÎÙÔÚÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· η٤ÚÚ¢ÛÂ.

René Treuil, √È ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, ÌÂÙ. ŸÏÁ·˜ ¶ÔÏ˘¯ÚÔÓÔÔ‡ÏÔ˘ (∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·), Û. 471 ÓˆÓ›· ı˘Ì›˙ÂÈ ÌÈ· ˘Ú·Ì›‰·, ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ Ù˘ ÔÔ›·˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ô ¿Ó·Í. ∞˘Ùfi˜, Ì·˙› Ì ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘, ηÙÔÈÎÔ‡Û ÛÙÔ ·Ó¿ÎÙÔÚÔ, ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÂÍÔ˘Û›·˜ Ù˘ οı ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ·˜. ∞ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ ÈÂÚ·Ú¯›· ÔÈ ‰È¿ÊÔÚÔÈ ·˘ÏÈÎÔ› Î·È ÙÔ ÈÂÚ·Ù›Ô. √È Î¿ÙÔÈÎÔÈ Ù˘ οı ÂÚÈÔ¯‹˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙÔ˘˜ ‰‹ÌÔ˘˜. √È ‰‹ÌÔÈ ‹Ù·Ó ÔÏ˘¿ÚÈıÌÔÈ, ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔÈ Û ¯ˆÚÈ¿, Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi ΤÓÙÚÔ, ÙÔ ·Ó¿ÎÙÔÚÔ. ∂ÎÙfi˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÁˆÚÁÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔ˘˜, ÔÈ ÈӷΛ‰Â˜ ̠ΛÌÂÓ· Û °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ µ Ì·˜ ·Ú·‰›‰Ô˘Ó ÌÈ· ·ÓÂÍ¿ÓÙÏËÙË ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘˜ Ù¯ӛÙ˜. ™ÙËÓ Î·ÙÒÙÂÚË ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‚·ıÌ›‰· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÔÈ ‰Ô‡ÏÔÈ. ∏ °Ú·ÌÌÈ΋ ™ÙËÓ ∫ÓˆÛfi ÔÈ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔÈ ·Ó·Î¿Ï˘„·Ó ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ·fi ‹ÏÈÓ˜ ÂÈÁڷʤ˜ ÁÚ·Ì̤Ó˜ Û ÁÚ·Ê‹ µ °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ µ, ÔÈ Ôԛ˜ ¯ÚÔÓÔÏÔÁ‹ıËÎ·Ó ÌÂÙ¿ ÙÔ 1400 .¯., ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ˘ÔÙÈı¤ÌÂÓ˘ ηٿÏ˄˘ Ù˘ ∫Ú‹Ù˘ ·fi ÙÔ˘˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜. ¶·ÚfiÌÔȘ ÂÈÁڷʤ˜ ‚Ú¤ıËÎ·Ó Î·È ÛÙË ÌÂÛÛËÓȷ΋ ¶‡ÏÔ. ∆Ô 1952 ÔÈ µÚÂÙ·ÓÔ› ª¿ÈÎÏ µ¤ÓÙÚȘ Î·È ∆˙ÔÓ ∆Û¿ÓÙÁÔ˘ÈÎ ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ¿ÊËÛ·Ó ÙË ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÈӷΛ‰ˆÓ, ÙË °Ú·ÌÌÈ΋ µ. ∆fiÙ ‰È·ÈÛÙÒıËΠfiÙÈ Ë ÁÏÒÛÛ· ÙˆÓ ÈӷΛ‰ˆÓ ‹Ù·Ó ÂÏÏËÓÈ΋. ¡ÂfiÙÂÚ˜ ·Ó·Ûηʤ˜ ¤ÊÂÚ·Ó ÛÙÔ Êˆ˜ ÈӷΛ‰Â˜ Ì ÙË °Ú·ÌÌÈ΋ µ ÛÙË £‹‚·, ÛÙȘ ª˘Î‹Ó˜, ÛÙËÓ ∆›Ú˘Óı· Î·È ÛÙ· ÷ÓÈ¿. ∏ ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÈӷΛ‰ˆÓ Â›Ó·È Û˘ÏÏ·‚È΋, ‰ËÏ·‰‹ οı ۇ̂ÔÏÔ ·Ô‰›‰ÂÈ ÌÈ· Û˘ÏÏ·‚‹ (·, Ù·, ÚÔ, Ì·, ÙÈ). ∆Ô ›‰ÈÔ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Ì ÙË °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ ∞ Ù˘ ∫Ú‹Ù˘, Ë ÔÔ›· ·ÎfiÌË ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ·ÊËı›. ¶ÔÏÏÔ› ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ë °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ µ Â›Ó·È ÂÍÂÏÈÁ̤ÓË Î·È ÙÂÏÂÈÔÔÈË̤ÓË ÌÔÚÊ‹ Ù˘ °Ú·ÌÌÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ ∞. ∏ ÚԤϢÛË Ù˘ °Ú·ÌÌÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ µ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÔÏÏÒÓ Û˘˙ËÙ‹ÛˆÓ. ¢È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È ‰‡Ô ·ÓÙ›ıÂÙ˜ ·fi„ÂȘ: ›ÙÂ Ë °Ú·ÌÌÈ΋ µ ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙËÓ ËÂÈÚˆÙÈ΋ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÌÂٷʤÚıËΠÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË, ›Ù ÚÔ‹Ïı ·fi ÙË °Ú·ÌÌÈ΋ ∞ ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· ¤Ú·Û ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ™Ù· ΛÌÂÓ· ÙˆÓ ÈӷΛ‰ˆÓ Ì °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ µ ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÌÔÚÈΤ˜ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÙË ‰È·Î›ÓËÛË ÁˆÚÁÈÎÒÓ Î·È ÎÙËÓÔÙÚÔÊÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ. ŒÌÌÂÛ·, fï˜, Ù· ›‰È· ·˘Ù¿ ΛÌÂÓ· Ì·˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÙË ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ∏ ÁÓÒÛË Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜ ÛÙ· Ì˘ÎËÓ·˚ο ¯ÚfiÓÈ· ∞fi ÙË °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ ∞ ÛÙË °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ µ ‹Ù·Ó ÚÔÓfiÌÈÔ ÌÈ·˜ ÔÌ¿‰·˜ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓˆÓ ÁڷʤˆÓ Ô˘ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó ÛÙ· ÁÚ·Ê›· ÙˆÓ ·Ó·ÎÙÔÚÈÎÒÓ Î¤ÓÙÚˆÓ. ∫·È ›Ûˆ˜ ·˘Ùfi˜ Ó· ‹Ù·Ó ¶ÈӷΛ‰· ·fi Ô ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÍ·Ê¿ÙËÓ ¶‡ÏÔ: ÓÈÛË Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜ ÌÂÙ¿ °Ú·ÌÌÈ΋ µ’. ∞ӷʤÚÂÙ·È Û ÙËÓ ÙÒÛË ÙˆÓ ·Ó·ÎÙfi¶ÈӷΛ‰· ·fi ÙËÓ Â›Ù·ÍË ¯·ÏÎÔ‡ ∞Á›· ∆ÚÈ¿‰· ∫Ú‹ÚˆÓ, Á‡Úˆ ÛÙ· 1200. ÙˆÓ Ó·ÒÓ Ù˘: °Ú·ÌÌÈ΋ ∞.

31

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

à ∞§∫√À

∏ ÂÍ¿ψÛË Î·È Ë Î·Ù¿ÚÚ¢ÛË ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘

∫ ∂º∞§∞π√ 2

ªÂÙ¿ ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ∫Ú‹Ù˘ (1450 .Ã.), ÔÈ ª˘ÎËÓ·›ÔÈ Á›ÓÔÓÙ·È ı·Ï·ÛÛÔÎÚ¿ÙÔÚ˜. ™Â ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ Î·È ÛÙ· ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈο ·Ú¿ÏÈ· È‰Ú‡Ô˘Ó ·ÔÈ˘ Î·È ÂÌÔÚÈÎÔ‡˜ ÛÙ·ıÌÔ‡˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÚÒÙˆÓ ˘ÏÒÓ Î·È ·ÁÔÚÒÓ Ù·ÍÈ‰Â‡Ô˘Ó Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ∂ÁÁ‡˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹, ÙË ÓfiÙÈ· πÙ·Ï›·, ÙË ™ÈÎÂÏ›·, ÙËÓ πÛ·Ó›· Î·È Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ÛÔÚ·‰ÈΤ˜ Â·Ê¤˜ Ì ÙËÓ ∫ÂÓÙÚÈ΋ Î·È µfiÚÂÈ· ∂˘ÚÒË. ∞ÔÈΛ˙Ô˘Ó Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ÙËÓ ∫‡ÚÔ Î·È ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û Â·Ê‹ Ì ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙˆÓ ÃÂÙÙ·›ˆÓ. ∆· ·Ú¯Â›· ÙˆÓ ÃÂÙÙ·›ˆÓ ÔÓÔÌ¿˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜ ∞¯ÈÁÈ¿‚· (∞¯·ÈÔ‡˜) Î·È ÙÔÓ›˙Ô˘Ó fiÙÈ ÙÔ ‚·Û›ÏÂÈfi ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ˘ÔÏÔÁ›ÛÈÌË Ó·˘ÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË.

∏ ÂÍ¿ψÛË ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ηٿ ÙÔÓ 14Ô Î·È 15Ô ·ÈÒÓ·.

¶ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 1200 .Ã. ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÌÈ· ·ÈÊÓ›‰È· Î¿Ì„Ë Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ÈÛ¯‡Ô˜. ∞Ó¿ÎÙÔÚ·, ·ÎÚÔfiÏÂȘ Î·È ÔÈÎÈÛÌÔ› ηٷÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÂÍ·Ê·Ó›˙ÂÙ·È Ë °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ µ. ∆· ÂÏÏËÓÈο ‰Â ı· ÂÌÊ·ÓÈÛıÔ‡Ó ˆ˜ ÁÚ·Ê‹ ·Ú¿ ÙÔÓ 8Ô ·ÈÒÓ· .Ã. ¢Â ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ÚÔοÏÂÛ·Ó ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹. ÕÏÏÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ÙËÓ ·Ô‰›‰Ô˘Ó Û ÌÂٷΛÓËÛË Ó¤ˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Ê‡ÏˆÓ (οıÔ‰Ô˜ ÙˆÓ ¢ˆÚȤˆÓ), ¿ÏÏÔÈ Û ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ·Ó·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È ¿ÏÏÔÈ, Ù¤ÏÔ˜, ÛÙËÓ ÙÚÔÌ·ÎÙÈ΋ ·Ó·ÛٿوÛË Ô˘ ÂÈÎÚ·Ù› ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÛÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ÏÂοÓË Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ, Ì ÙËÓ ÙÒÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙˆÓ ÃÂÙÙ·›ˆÓ Î·È Ì ÙȘ ÂÈı¤ÛÂȘ ÙˆÓ ÏÂÁfiÌÂÓˆÓ «Ï·ÒÓ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜» ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘. ∏ ·Ó·ÛٿوÛË ·˘Ù‹ ›¯Â ˆ˜ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙËÓ ÙÒÛË ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÂÌÔÚ›Ô˘ Î·È ÙË ÛÙ·‰È·Î‹ ·Ú·ÎÌ‹ ÙˆÓ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÒÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ÎÚ›Û˘. ª¿ÏÏÔÓ, fï˜, Ë ÙÒÛË Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ‰‡Ó·Ì˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ¤Ó· Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Î·È ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÏfiÁˆÓ. √ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ¤¯·Û ÙËÓ ÈÛ¯‡ ÙÔ˘, ‰ÂÓ Î·Ù¤ÚÚ¢Û fï˜ ÙÂÏÂȈÙÈο. ¶ÔÏÏ¿ ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ı· ÂÈ‚ÈÒÛÔ˘Ó Î·È ı· ÌÂÙ·Ï·Ì·‰Â˘ıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂfiÌÂÓË Ê¿ÛË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶fiÙÂ Î·È Ô‡ ¯Ù›˙ÔÓÙ·È Ù· ÚÒÙ· Ì˘ÎËÓ·˚ο ·Ó·ÎÙÔÚÈο Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·Ù·; 2. ¶Ò˜ Â¤‰Ú·ÛÂ Ô ÌÈÓˆÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ÛÙÔ˘˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜; 3. °È·Ù› Ë ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ¿ÊËÛË Ù˘ °Ú·ÌÌÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ µ ¤¯ÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜; 4. ◊Ù·Ó ¿ÓÙÔÙ ÂÈÚËÓÈΤ˜ ÔÈ ı·Ï¿ÛÛȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ª˘ÎËÓ·›ˆÓ; 32

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

à ∞§∫√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

6. ªÀ∫∏¡∞´∫∏ £ƒ∏™∫∂π∞ ∫∞π ∆∂á∏

∏ Ù¤¯ÓË Ì¿˜ ·ÔηχÙÂÈ ÙË ıÚËÛΛ·. £ÚËÛ΢ÙÈ΋ ÛÎËÓ‹ ·fi ¯Ú˘Ûfi ‰·¯Ù˘Ï›‰È Ù˘ ∆›Ú˘Óı·˜. ∞ÚÈÛÙÂÚ¿ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Èı·ÓÒ˜ Ë «¶fiÙÓÈ·». ∆¤ÛÛÂÚȘ ‰·›ÌÔÓ˜ Ù˘ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÎÚ·Û›. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

∏ Ì˘ÎËÓ·˚΋ Ù¤¯ÓË

∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋

∫¿ÙÔ„Ë ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÌÂÁ¿ÚÔ˘ ˘Ú‹Ó· ÙˆÓ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÒÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ. §ÈÙfi, ·¤ÚÈÙÙÔ, ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙ÂÈ ÙË ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÓÔÔÙÚÔ›· ÙÔ˘ ª˘ÎËÓ·›Ô˘ Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔÓ ªÈÓˆ›ÙË.

√ «£ËÛ·˘Úfi˜ ÙÔ˘ ∞ÙÚ¤·». ∆Ô ÂÓÙ˘ˆÛÈ·ÎfiÙÂÚÔ ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ· ÌÓËÌÂȷ΋˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜ ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ŒÓ·˜ ‰ÚfiÌÔ˜ Ì‹ÎÔ˘˜ 35 ̤ÙÚˆÓ Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ Î‡ÚÈ· ›ÛÔ‰Ô Ë ÔÔ›· ÛÙ¤ÊÂÙ·È ·fi ¤Ó· «·Ó·ÎÔ˘ÊÈÛÙÈÎfi»* ÙÚ›ÁˆÓÔ Ô˘ Î·Ï˘ÙfiÙ·Ó ·fi Ï›ıÈÓË Â¤Ó‰˘ÛË.

¶ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ¿ÊËÛË Ù˘ °Ú·ÌÌÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ µ ÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙·Ó fiÙÈ Ë Ì˘ÎËÓ·˚΋ ıÚËÛΛ· Ù·˘ÙÈ˙fiÙ·Ó ·fiÏ˘Ù· Ì ÙË ÌÈÓˆÈ΋. ŸÌˆ˜, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙˆÓ ÈӷΛ‰ˆÓ Ù˘ °Ú·ÌÌÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ µ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È fiÙÈ ÛÙÔ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ¿ÓıÂÔÓ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È fiÏÔÈ ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ıÂÔ› Ù˘ 1˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜, Ì ÂÍ·›ÚÂÛË ÙÔÓ ∞fiÏψӷ. ™ÙȘ ÈӷΛ‰Â˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Ô ∑¢˜, Ë ◊Ú·, Ô ¶ÔÛÂȉÒÓ, Ë ÕÚÙÂÌȘ, Ô ÕÚ˘ Î·È Ô ¢ÈfiÓ˘ÛÔ˜. ™Ô˘‰·›· ı¤ÛË Î·Ù¤¯ÂÈ Ì›· ı¿ Ë ÔÔ›· Û˘Ó‹ıˆ˜ ÚÔÛʈÓÂ›Ù·È Ì ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· «¶fiÙÓÈ· (=Û‚¿ÛÌÈ·)». ∏ «∫˘Ú›· ¶fiÙÓÈ·» Â›Ó·È ·Ó·ÌÊ›‚ÔÏ· Ë Î˘Ú›·Ú¯Ë Ì˘ÎËÓ·˚΋ ıÂfiÙËÙ· Î·È Û ·˘Ù‹Ó ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È Úfi‚·Ù·, ·ÚˆÌ·ÙÈο ¤Ï·È·, Ì·ÏÏ› Î·È Ì¤ÏÈ. √È ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ‰ÂÓ ¤¯ÙÈ˙·Ó ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ Ó·Ô‡˜ ηÈ, fiˆ˜ Î·È ÔÈ ªÈÓˆ›Ù˜, Ï¿ÙÚ¢·Ó ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜ ÙÔ˘˜ Û ÌÈÎÚ¿ ÈÂÚ¿. ∆Ô ÈÂÚ·Ù›Ô, ¿Ó‰Ú˜ Î·È Á˘Ó·›Î˜, ·ÔÙÂÏÔ‡Û ȉȷ›ÙÂÚË ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ù¿ÍË Î·È ‰È·¯ÂÈÚÈ˙fiÙ·Ó ÙËÓ ÂÚÈÔ˘Û›· ÙˆÓ ÈÂÚÒÓ. ∏ Ì˘ÎËÓ·˚΋ Ù¤¯ÓË ·Ó·Ù‡¯ıËΠÛÙËÓ ‡ÛÙÂÚË ÂÔ¯‹ Ù˘ ÷ÏÎÔÎÚ·Ù›·˜ (1600-1100 .Ã.) ÛÙ· ΤÓÙÚ· Ù˘ ËÂÈÚˆÙÈ΋˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ (ª˘Î‹Ó˜, ∆›Ú˘Óı·, ¶‡ÏÔ, £‹‚· Î.·.) Î·È Ì·ÚÙ˘Ú› ¤ÓÙÔÓË ÌÈÓˆÈ΋ Â›‰Ú·ÛË. √È ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ¯Ù›˙Ô˘Ó Ù· ÌÓËÌÂȷο ·Ó¿ÎÙÔÚ¿ ÙÔ˘˜ Û ˘„ÒÌ·Ù· –·ÎÚÔfiÏÂȘ– ÙȘ Ôԛ˜ Ô¯˘ÚÒÓÔ˘Ó Ì ÁÈÁ·ÓÙÈ·›· Ù›¯Ë. ∆· Ù›¯Ë ·˘Ù¿ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¿ ˆ˜ «Î˘ÎÏÒÂÈ·» ·fi ÙÔ˘˜ ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ˘˜ ÔÁÎfiÏÈıÔ˘˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó ÁÈ· ÙÔ ¯Ù›ÛÈÌfi ÙÔ˘˜. ∆· Ì˘ÎËÓ·˚ο ·Ó¿ÎÙÔÚ· ¤¯Ô˘Ó ÈÔ ·Ïfi Û¯¤‰ÈÔ ·fi Ù· ÌÈÓˆÈο. ∞ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ·fi ¤Ó·Ó ÚÔı¿Ï·ÌÔ Ô˘ ‚ϤÂÈ ÛÙËÓ ·˘Ï‹ Î·È ·fi ÙÔ Î‡ÚÈÔ ‰ˆÌ¿ÙÈÔ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË Î˘ÎÏÈ΋ ÂÛÙ›· ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ Î·È Â›Ó·È Ô ¯ÒÚÔ˜ ˘Ô‰Ô¯‹˜ (Ù‡Ô˜ ÌÂÁ¿ÚÔ˘). °‡Úˆ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ¿ÏÏÔÈ ‰Â˘ÙÂÚ‡ÔÓÙ˜ ¯ÒÚÔÈ Î·ÙÔÈΛ·˜ ÙˆÓ ËÁÂÌfiÓˆÓ. °È· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙÒÚ· ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ ÛÙ‹ÓÔÓÙ·È ¿Óˆ ÛÙÔ˘˜ Ï·ÎÎÔÂȉ›˜ Ù¿ÊÔ˘˜ ÙˆÓ ª˘ÎËÓÒÓ Ï›ıÈÓ˜ ϿΘ (ÂÈه̂Ș ÛًϘ) Ì ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ Û›Ú˜ ‹ ÔÏÂÌÈΤ˜ Î·È Î˘ÓËÁÂÙÈΤ˜ ÛÎËÓ¤˜ Ô˘ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó ÙÔÓ ÔÏÂÌÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙˆÓ ÓÂÎÚÒÓ. ¶ÂÚ›ÊËÌÔÈ Â›Ó·È Â›Û˘ ÔÈ ÌÓËÌÂÈ·ÎÔ› ıÔψÙÔ› Ù¿ÊÔÈ, fiˆ˜ Ô «ıËÛ·˘Úfi˜ ÙÔ˘ ∞ÙÚ¤·» ÛÙȘ ª˘Î‹Ó˜, Ô˘ ıˆڋıËΠˆ˜ Ù¿ÊÔ˜ ÙÔ˘ ∞Á·Ì¤ÌÓÔÓ·, Ô «Ù¿ÊÔ˜ Ù˘ ∫Ï˘Ù·ÈÌÓ‹ÛÙÚ·˜» Î·È ¿ÏÏÔÈ. ∞fi ¤Ó· Ì·ÎÚ‡, Ï·ÈÛȈ̤ÓÔ Ì ϛıÈÓÔ˘˜ ÙÔ›¯Ô˘˜ ‰È¿‰ÚÔÌÔ, Êı¿ÓÂÈ Î·Ó›˜ ÛÙÔÓ Î˘ÎÏÈÎfi ı¿Ï·ÌÔ Ô˘ Â›Ó·È ¯ÙÈṲ̂ÓÔ˜ Ì ·ÚfiÌÔÈÔ ÙÚfiÔ Î·È ¤¯ÂÈ ıÔψً ÔÚÔÊ‹. ªÂÙ¿ ÙËÓ Ù·Ê‹, ‰È¿‰ÚÔÌÔ˜ Î·È ı¿Ï·ÌÔ˜ ÛÎÂ¿˙ÔÓÙ·È Ì ¯ÒÌ·, ÒÛÙÂ Ô Ù¿ÊÔ˜ ¤ÌÔÈ·˙ Â͈ÙÂÚÈο Ì ¯·ÌËÏfi ÏfiÊÔ. ∆¤ÙÔÈÔÈ Ù¿ÊÔÈ ¤¯Ô˘Ó ‚ÚÂı› Û ÔÏÏ¿ Ì˘ÎËÓ·˚ο ΤÓÙÚ·.

33

∏ E ¶√Ã∏

∆√À

∫ ∂º∞§∞π√ 2

à ∞§∫√À

∑ˆÁÚ·ÊÈ΋ Î·È ÎÂÚ·ÌÈ΋

ªÂÙ·ÏÏÔÙ¯ӛ·

∆· Ì˘ÎËÓ·˚ο ·Ó¿ÎÙÔÚ· ‰È·ÎÔÛÌÔ‡ÓÙ·È Î·È ·˘Ù¿ Ì ÙÔȯÔÁڷʛ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰Â¯Ù› ÌÂÁ¿ÏË Â›‰Ú·ÛË ·fi ÙȘ ÌÈÓˆÈΤ˜. ¶·ÚfiÌÔÈ· ÂÈÚÚÔ‹ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È Î·È ÛÙË Ì˘ÎËÓ·˚΋ ÎÂÚ·ÌÈ΋. ∞ÍÈÔÚfiÛÂÎÙÔ˜ Â›Ó·È Ô ÂÈÎÔÓÈÛÙÈÎfi˜ Ú˘ıÌfi˜ Û ÌÈ· ηÙËÁÔÚ›· ·ÁÁ›ˆÓ Ô˘ ‰È·ÎÔÛÌÔ‡ÓÙ·È Ì ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·ÓıÚÒˆÓ, ˙ÒˆÓ, Ô˘ÏÈÒÓ, „·ÚÈÒÓ Î·È Ì ÛÎËÓ¤˜ Ì ¿ÚÌ·Ù·. ∞·Ú¿ÌÈÏÏ˘ Ù¤¯Ó˘ Â›Ó·È Ù· ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· ·fi ¯Ú˘Ûfi, ·Û‹ÌÈ ‹ ·fi ¿ÏÏ· ÔχÙÈÌ· ˘ÏÈο. ∞fi ·ÚfiÌÔÈ· ˘ÏÈο ¤¯Ô˘Ó ηٷÛ΢·ÛÙ› Î·È ¿ÏÏ· ÔÏ˘ÙÂÏ‹ ·ÓÙÈΛÌÂÓ·, fiˆ˜ ÛÎÂ‡Ë Ì ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ΢ÓËÁÈÔ‡ ‹ Âȉ˘ÏÏȷΤ˜ ÛÎËÓ¤˜ –¯Ú˘Û¿ ·ÂÏÏ· ÙÔ˘ Ù¿ÊÔ˘ ÙÔ˘ µ·ÊÂÈÔ‡–, Í›ÊË Î·È ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· ÛÙÔÏÈṲ̂ӷ Ì ·ÚfiÌÔȘ ÂÈÎfiÓ˜, ÔÈ ¯Ú˘Û¤˜ ÚÔÛˆ›‰Â˜ ÙˆÓ ÓÂÎÚÒÓ ‚·ÛÈÏÈ¿‰ˆÓ Ô˘ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛÙÔ˘˜ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡˜ Ù¿ÊÔ˘˜ Î·È ¿ÏÏ·. ŸÏ· ·˘Ù¿ Ù· ·ÓÂ·Ó¿ÏËÙ· ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó ÌÂÁ¿ÏÔ ÏÔ‡ÙÔ, ‰‡Ó·ÌË Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÙˆÓ ª˘ÎËÓ·›ˆÓ ‚·ÛÈÏÈ¿‰ˆÓ Î·È Â˘ÁÂÓÒÓ Ì ÙȘ ¯ÒÚ˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Î·È Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ ·’ fiÔ˘ ÚÔÌËı‡ÔÓÙ·Ó Ù· ÔχÙÈÌ· ˘ÏÈο. ÃÚ˘Û‹ ÚÔÛˆ›‰· ·fi ÙÔ˘˜ Ï·ÎÎÔÂȉ›˜ Ù¿ÊÔ˘˜ ÙˆÓ ª˘ÎËÓÒÓ (1550-1500 .Ã.). ¶·Ï·ÈfiÙÂÚ· ›¯Â ıˆÚËı› fiÙÈ ·Ó‹Î ÛÙÔÓ ∞Á·Ì¤ÌÓÔÓ·, ‚·ÛÈÏÈ¿ ÙˆÓ ª˘ÎËÓÒÓ. ŸÌˆ˜, ¯ÚÔÓÔÏÔÁÂ›Ù·È Ôχ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ô˘ ¤ÁÈÓÂ Ô ∆ÚˆÈÎfi˜ ¶fiÏÂÌÔ˜. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

∆ÔȯÔÁÚ·Ê›· ·fi ÙÔ ·Ó¿ÎÙÔÚÔ Ù˘ ¶‡ÏÔ˘. ¢‡Ô ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ÔÏÂÌÈÛÙ¤˜ Ì ¿ÚÌ·. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

ª˘ÎËÓ·˚Îfi ·ÁÁÂ›Ô ·fi ÙËÓ ¶ÚfiÛÈÌÓË ∞ÚÁÔÏ›‰·˜ (̤۷ 15Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã). ∆Ô ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·˘Ùfi Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ·ÁÁÂ›Ô ‰È·ÎÔÛÌÂ›Ù·È Ì ¯Ù·fi‰È Î·È ¿ÏÏ· ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ ÌÔÙ›‚·. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

∂Á¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ·fi ÙÔÓ Ï·ÎÎÔÂȉ‹ Ù¿ÊÔ IV ÙˆÓ ª˘ÎËÓÒÓ (ÂÚ›Ô˘ 1550-1500 .Ã.). ∆Ô ¯¿ÏÎÈÓÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ‰È·ÎÔÛÌÂ›Ù·È Ì ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ˙ˆÓÙ·Ó‹ ·Ú¿ÛÙ·ÛË Î˘ÓËÁÈÔ‡ ÏÈÔÓÙ·ÚÈÔ‡. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô) 34

∆· ¯Ú˘Û¿ ·ÂÏÏ· ÙÔ˘ µ·ÊÂÈÔ‡ (15Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.). µÚ¤ıËÎ·Ó ÛÙÔÓ ıÔψÙfi Ù¿ÊÔ ÙÔ˘ µ·ÊÂÈÔ‡, ÛÙË §·ÎˆÓ›·. ¢È·ÎÔÛÌÔ‡ÓÙ·Ó Ì ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ ÛÎËÓ¤˜ ÂÍË̤ڈÛ˘ Ù·‡ÚˆÓ ̤۷ ÛÂ Ê˘ÛÈÎfi ÙÔ›Ô Î·È Ì¿ÏÏÔÓ Â›Ó·È ¤ÚÁ· Ù¯ÓÈÙÒÓ ·fi ÙËÓ ∫Ú‹ÙË. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·

¢‡Ô Ù¯ӛÙ˜ Û˘˙ËÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Û ¤Ó· Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ·Ó¿ÎÙÔÚÔ. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÙ ¤Ó· ‰È¿ÏÔÁÔ.

™À¡√æ∏ ∆√À ∫∂º∞§∞π√À ∫·Ù¿ ÙËÓ ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡, Ë ªÂÛfiÁÂÈÔ˜ ‹Ù·Ó ÌÈ· ı¿Ï·ÛÛ· ÎÔÛÌÔÔÏÈÙÈ΋ fiÔ˘ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Û·Ó ÏÔ›·, ÂÌÔÚ‡̷ٷ Î·È È‰¤Â˜. ∂ÎÙfi˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ «Â‡ÊÔÚ˘ ËÌÈÛÂÏ‹ÓÔ˘», ÛÙÔÓ ·ÈÁ·È·Îfi ¯ÒÚÔ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ‰È·‰Ô¯Èο ÙÚÂȘ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÔ›, Ô Î˘ÎÏ·‰ÈÎfi˜, Ô ÌÈÓˆÈÎfi˜-ÎÚËÙÈÎfi˜ Î·È Ô Ì˘ÎËÓ·˚Îfi˜. ∫·ı¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ ·˘ÙÔ‡˜ ›¯Â Ù· ‰Èο ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο, ¤ıÂÛ ÙËÓ Í¯ˆÚÈÛÙ‹ ÙÔ˘ ÛÊÚ·Á›‰· ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË, ÛÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ıÂÛÌÔ‡˜, ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Û˘ÁÎÚfiÙËÛË. ŸÌˆ˜, ˘‹ÚÍ·Ó ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ η٤ÏËÍ·Ó ÛÙË ÛÙ·‰È·Î‹ ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ÎÏ·ÛÈÎÔ‡ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡.

ÕÛÎËÛË ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘

™˘Ó‰¤ÛÙ Ì ÌÈ· ÁÚ·ÌÌ‹ ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ °Ú·ÌÌÈ΋ µ ‚·ÛÈÏÈÎÔ› Ù¿ÊÔÈ ¿Ó·Í ∫ÓˆÛfi˜ ΢ÎÏÒÂÈ· ̤Á·ÚÔ

ª˘ÎËÓ·›Ô˜ ËÁ¤Ù˘ Ù›¯Ë Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ·Ó¿ÎÙÔÚÔ º˘Ï·Îˆ‹ ª˘Î‹Ó˜ ÕÚıÔ˘Ú Œ‚·Ó˜ ª¿ÈÎÏ µ¤ÓÙÚȘ

35

πI. π™∆√ƒπ∫√π Ã√¡√π ∫∂º∞§∞π√ °ã

√ ∂§§∏¡π∫√™ ∫√™ª√™ ∞¶√ ∆√ 1100 Eø™ ∆√ 800 .Ã.

∏

ÙÒÛË ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÂÈʤÚÂÈ ÌÈ· ·Ó·ÛٿوÛË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Ô˘ ‰È·ÚΛ ÂÚ›Ô˘ ÙÚÂȘ ·ÈÒÓ˜ (1100-800 .Ã.). ∏ ÂÚ›Ô‰Ô˜ ·˘Ù‹, ·Ú¿ ÙȘ

fiÔȘ ·Ó·Ù·Ú¿ÍÂȘ, Â›Ó·È ÁÔÓÈÌfiÙ·ÙË. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ë ∂ÏÏ¿‰· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È Ê˘ÏÂÙÈο, ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ÌÔÚÊÔÔÈÔ‡Ó fiÏ· ÂΛӷ Ù· ÛÙÔȯ›· Ù· ÔÔ›· ı· ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤„Ô˘Ó Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ÏfiÁÔ. ™ËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ÁÂÁÔÓfiÙ·: Ô ÚÒÙÔ˜ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ·ÔÈÎÈÛÌfi˜, Ë ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÔÌËÚÈÎÒÓ ÂÒÓ Î·È Ë ÂÈÓfiËÛË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘.

36

O E §§∏¡π∫√™ ∫ √™ª√™ ∞ ¶√ ∆ √ 1100 ∂ ø™ ∆ √ 800 ¶ .Ã.

∫ ∂º∞§∞π√ 3

1. √π ª∂∆∞µ∞∆π∫√π Ã√¡√π

∞fi ÙÔ 1100 .Ã. ̤¯ÚÈ ÂÚ›Ô˘ ÙÔ 950 .Ã. Ë ∂ÏÏ¿‰· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÎÚ›ÛË. √ ÏËı˘ÛÌfi˜ ÌÂÈÒÓÂÙ·È ‰Ú·ÛÙÈο. ∏ ÔÈÎÔÓÔÌ›· Â·Ó¤Ú¯ÂÙ·È Û ÚˆÙÔÁÂÓ‹ Û¯‹Ì·Ù·, ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙË ÁˆÚÁ›· Î·È ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›· Î·È ·ÔÎÙ¿ ÌÈ· ηı·Ú¿ ÔÈÎȷ΋ ÌÔÚÊ‹. ∏ ÎÂÓÙÚÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ÂÍ·ÛıÂÓ›, ۯ‰fiÓ ÂÍ·Ê·Ó›˙ÂÙ·È. ∏ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·, ÛÙÔ ¯ˆÚÈfi, ÛÙËÓ ÔÌ¿‰·.

√π ª¡∏ª∂™ ∞¶√ ∆∏¡ ∞¡∞™∆∞∆ø™∏ ™∆∏¡ ∂§§∞¢∞.

∫·È ÌÂÙ¿ Ù· ∆ÚˆÈο ÂÍ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÔÈ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ÛÂȘ Î·È ÔÈ ÂÈÛ‚ÔϤ˜ Î·È Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë ËÛ˘¯›·˜ ÙËÓ ÂÌfi‰ÈÛ ӷ ·Ó·Ù˘¯ı›. ∏ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓË ·Ô˘Û›· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÛÙËÓ ∆ÚÔ›· ÚÔοÏÂÛ ÔÏϤ˜ ·Ó·Ù·Ú·¯¤˜ Î·È Û ÔÏϤ˜ ÔÏÈÙ›˜ ¤ÁÈÓ·Ó Â·Ó·ÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ·Ó¿ÁÎ·Û·Ó ÔÏÏÔ‡˜ Ó· ʇÁÔ˘Ó Î·È Ó· ¿Ó ӷ ȉڇÛÔ˘Ó ¿ÏϘ ÔÏÈÙ›˜. ∂Í‹ÓÙ· ¯ÚfiÓÈ· ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÏˆÛË Ù˘ ∆ÚÔ›·˜ ÔÈ £ÂÛÛ·ÏÔ› ¤‰ÈˆÍ·Ó ·fi ÙËÓ ÕÚÓË ÙÔ˘˜ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡˜ µÔȈÙÔ‡˜… √Á‰fiÓÙ· ¯ÚfiÓÈ· ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÏˆÛË Ù˘ ∆ÚÔ›·˜ ÔÈ ¢ˆÚÈ›˜ ηٿÎÙËÛ·Ó ÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ. ªfiÓÔ ÌÂÙ¿ ·fi ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· Ë ∂ÏÏ¿‰· ËÛ‡¯·ÛÂ. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, πÛÙÔÚ›· ∞’, 12 (ªÂÙ. ∞ÁÁ. µÏ¿¯Ô˘)

∏ ∑ø∏ ™∆∏¡ ∂§§∞¢∞ ª∂∆∞ ∆∏¡ ¶∆ø™∏ ∆√À ª∏∫À¡∞π∫√À ∫√™ª√À

∆fiÙ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â Ô‡Ù ÂÌfiÚÈÔ Ô‡Ù ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÛÙȘ ¯ÂÚÛ·›Â˜ Î·È ı·Ï¿ÛÛȘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¤˜ Î·È ÂÈÎÔÈӈӛ˜ Î·È ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ Î·ÏÏÈÂÚÁÔ‡Û·Ó ÙfiÛË ÌfiÓÔ ÁË, fiÛË ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ··Ú·›ÙËÙË ÁÈ· Ó· ˙Ô˘Ó. ¢Â ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û·Ó ·fiıÂÌ· ·fi ¯Ú‹Ì·Ù· Ô‡Ù ʇÙ¢·Ó ‰¤Ó‰Ú· ÁÈ·Ù›, ÌË ¤¯ÔÓÙ·˜ Ù›¯Ë ÁÈ· ÚÔÛÙ·Û›·, ‰ÂÓ ‹ÍÂÚ·Ó ÔÙ¤ ·Ó Î·È fiÙ ı· ÂÌÊ·ÓÈ˙fiÙ·Ó Î¿ÔÈÔ˜ Ó· ÙÔ˘˜ Ù· ·Ú¿ÍÂÈ. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, πÛÙÔÚ›·, ∞, 2 (ªÂÙ. ∞ÁÁ. µÏ¿¯Ô˘) √È ÌӋ̘ ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë Û˘Ì›ÙÔ˘Ó Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ô˘ Û‹ÌÂÚ· ·Ô‰¤¯ÂÙ·È Ë ÂÈÛÙ‹ÌË; ∏ ·ÏËıÈÓ¿ ‰‡ÛÎÔÏË ·˘Ù‹ ÂÚ›Ô‰Ô˜, ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜, ÂÍ·ÛıÂÓË̤ÓÔ˜, ¤˙ËÛ ·Ó·‰Èψ̤ÓÔ˜ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘, ‹Ù·Ó Ôχ ÌÈÎÚ‹. ∞fi Ù· ̤۷ ÙÔ˘ 10Ô˘ ·ÈÒÓ· ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÌÈ· Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋, ‰ËÌÔÁÚ·ÊÈ΋ Î·È ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ·Ó·Á¤ÓÓËÛË. ªÂ ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Ê‡ÏˆÓ Ô˘ ÛËÌÂÈÒÓÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ 12Ô˘ ·ÈÒÓ· ∏ ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ Ê˘ÏÂÙÈÎÒÓ .Ã. Î·È ÙËÓ ÂÁηٿÛÙ·Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ÛÙ·ıÂÚÔÔÈÂ›Ù·È Ë ‰È·ÓÔÎÔÈÓÔÙ‹ÙˆÓ Ì‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Â‰·ÊÈ΋ ¤ÎÙ·ÛË Î·È ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È Ù· ÌfiÓÈÌ· ϤÔÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘˜. √ ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ¤·È˙ ÚˆÙ·Ú¯ÈÎfi ÚfiÏÔ Û ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ. °ÂÓÈÎÒ˜, ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÌÈ· ΛÓËÛË ·fi Ù· ‚fiÚÂÈ· ÚÔ˜ Ù· ÓfiÙÈ·. √È ¢ˆÚÈ›˜, ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ÂÏÏËÓÈÎfi ʇÏÔ Ô˘ ÌÂÙ·ÎÈÓÂ›Ù·È Ì·˙Èο, ·fi ÙËÓ ¶›Ó‰Ô fiÔ˘ ˙Ô‡Û·Ó, ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ıËÎ·Ó ÚÔ˜ ÙÔ ¡fiÙÔ Î·È ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ÛÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ Î·È Û ¤Ó· ÙÌ‹Ì· Ù˘ ™ÙÂÚ¿˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÚÔˆı‹ıËÎ·Ó Û ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ (ª‹ÏÔ, £‹Ú·) Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË. √È £ÂÛÛ·ÏÔ›, Ô˘ ˙Ô‡Û·Ó Î·È ·˘ÙÔ› ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ¶›Ó‰Ô˘, ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ £ÂÛÛ·Ï›·, ÂÍ·Ó·Áο˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ·Ï·ÈÔ‡˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ù˘, µÔȈÙÔ‡˜ Î·È ∞ÈÔÏ›˜, ÙÔ˘˜ ÌÂÓ ÚÒÙÔ˘˜ Ó· ÌÂÙ·ÎÈÓËıÔ‡Ó ÚÔ˜ ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ µÔȈٛ·, ÙÔ˘˜ ‰Â ‰Â‡ÙÂÚÔ˘˜ Ó· ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ÛÔ˘Ó ÛÙË §¤Û‚Ô, ÛÙËÓ ∆¤ÓÂ‰Ô Î·È ÛÙ· ‚fiÚÂÈ· Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. ∆¤ÏÔ˜, ÔÈ ÿˆÓ˜ ÙˆÓ ‚fiÚÂÈˆÓ ·Ú·Ï›ˆÓ Ù˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘ ηٷʇÁÔ˘Ó ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋, ÛÙËÓ ∂‡‚ÔÈ· Î·È ÛÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜. √È Ó¤Â˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ Â›Ó·È Ê˘ÏÂÙÈΤ˜. ∫·È ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ·fi ÙË Û˘Ó¤ÓˆÛË ÔÏÏÒÓ ÎÔÈÓÔÙ‹ÙˆÓ Â›Ó·È Ê˘ÏÂÙÈÎfi. ∞Ú¯ËÁfi˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÎϤÁÂÙ·È ·fi ÙË Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÙˆÓ ÔÏÂÌÈÛÙÒÓ. ∞ÚÁfiÙÂÚ· ÙÔ ·Í›ˆÌ· ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Û ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎfi. ∏ ΢ÚÈfiÙÂÚË ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Â›Ó·È Ë ·Ú¯ÈÛÙÚ·ÙËÁ›·, ÁÈ’ ·˘Ùfi ÛÙÔ ·Í›ˆÌ· ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ ÂÎϤÁÂÙ·È Ô ÈηÓfiÙÂÚÔ˜ ÔÏÂÌÈÛÙ‹˜.

37

O E §§∏¡π∫√™ ∫ √™ª√™ ∞ ¶√ ∆ √ 1100 ∂ ø™ ∆ √ 800 ¶ .Ã.

∫ ∂º∞§∞π√ 3

√ ÚÒÙÔ˜ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ·ÔÈÎÈÛÌfi˜

∂ÏÏËÓÈÎfi ÏÔ›Ô ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÈ Û ¿ÁÓˆÛÙÔ, ›Ûˆ˜ ¯ıÚÈÎfi, ÙfiÔ. °ÂˆÌÂÙÚÈÎfi ·ÁÁÂ›Ô ÙÔ˘ 8Ô˘ ·ÈÒÓ· (ªÔ˘ÛÂ›Ô ∂ÏÂ˘Û›Ó·˜).

∏ ·ÓÒÌ·ÏË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ô˘ ÂÈÎÚ¿ÙËÛ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÌÂÙ¿ ÙȘ ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Ê‡ÏˆÓ Î·Ù¿ ÙÔÓ 12Ô ·ÈÒÓ· .Ã., Ë ÁÂÓÈ΋ ÛÙÂÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È Ô ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi˜ Ì·Ú·ÛÌfi˜ Î·È Ë ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· ˘Ô¯Ú¤ˆÛ·Ó Û˘Ì·Á›˜ ÔÌ¿‰Â˜ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Ó· ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ÛÔ˘Ó ÚÔ˜ Ù· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ Î·È Ù· ‰˘ÙÈο ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. ∏ ÌÂٷΛÓËÛË Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠηٿ Ê˘ÏÂÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ÙÔÓ 10Ô ·ÈÒÓ· Ë ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢ÛË ·˘Ù‹ ¤Ï·‚ ÙË ÌÔÚÊ‹ ÂÓfi˜ Â˘Ú‡Ù·ÙÔ˘ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡. ∏ ΛÓËÛË ·˘Ù‹ ¤ÌÂÈÓ ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ ¶ÚÒÙÔ˜ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ·ÔÈÎÈÛÌfi˜. √ ¶ÚÒÙÔ˜ Ÿˆ˜ ÙÔÓ›Û·Ì ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜, ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ·ÔÈÎÈÛÌfi˜ ÔÈ ∞ÈÔÏ›˜, ÈÂ˙fiÌÂÓÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ £ÂÛÛ·ÏÔ‡˜, ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ·Ú¯Èο ÛÙË §¤Û‚Ô Î·È ÛÙËÓ ∆¤ÓÂ‰Ô Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ›‰Ú˘Û·Ó ·ÔÈ˘ ÛÙÔ ‚fiÚÂÈÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈ΋˜ ·Ú·Ï›·˜, Û ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ÂÎÙ›ÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ ∆Úˆ¿‰· ÛÙ· ‚fiÚÂÈ· ̤¯ÚÈ ÙÔÓ ÎfiÏÔ Ù˘ ™Ì‡ÚÓ˘. ∂›Ó·È Ë ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ∞ÈÔÏ›‰·˜. √È ÿˆÓ˜ ÍÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·fi ÙËÓ ∞ÙÙÈ΋, ÙËÓ ∂‡‚ÔÈ· Î·È ÙË ‚ÔÚÂÈÔ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ÛÙË Ã›Ô, ÛÙË ™¿ÌÔ Î·È ÛÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ ·Ú·Ï›ˆÓ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. ∂›Ó·È Ë ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠπˆÓ›·. √È ¢ˆÚÈ›˜ ÂÁηı›ÛÙ·ÓÙ·È ÛÙË ƒfi‰Ô, ÛÙËÓ ∫ˆ Î·È ÛÙÔ ÓfiÙÈÔ ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ ·Ú·Ï›ˆÓ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜, fiÔ˘ È‰Ú‡Ô˘Ó ÙË ‰ˆÚÈ΋ ÂÍ¿ÔÏË. √È ÚÒÙÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ¿ÔÈÎÔÈ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¯‹ Ì ÙË ÁˆÚÁ›·. °Ú‹ÁÔÚ· fï˜ Âȉ›‰ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÂÌfiÚÈÔ Î·È Ù·¯‡Ù·Ù· ÔÈ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Û ‡ڈÛÙ· ÂÌÔÚÈο ΤÓÙÚ·. ∆ËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ·ÎÔÏÔ˘ı› Ë ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ¿ÓıËÛË. √ ÎfiÛÌÔ˜ ÙˆÓ √È ŒÏÏËÓ˜ ÙÔ˘ 10Ô˘, 9Ô˘ Î·È 8Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã., Ù˘ ·ÔηÏÔ‡ÌÂÓ˘ “ÁˆÌÂÙÚÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜”, ÔÌËÚÈÎÒÓ ÂÒÓ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·È Ôχ ÁÈ· ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÙÔ˘˜ Î·È ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË Ù˘ Ú›˙·˜ ÙÔ˘˜. ∆· ÔÌËÚÈο ¤Ë ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù˘ÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·. ªÔÚÊÔÔÈË̤ӷ ÛÙË ÛÙÚÔÊ‹ ·fi ÙÔÓ 9Ô ÚÔ˜ ÙÔÓ 8Ô ·ÈÒÓ· Î·È ÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓ· Û ÌÈ· ÚÔÊÔÚÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË, Ù· ÔÈ‹Ì·Ù· ·˘Ù¿ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÛÙfi¯Ô Ó· Í·Ó·˙ˆÓÙ·Ó¤„Ô˘Ó ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ∆ÚˆÈÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘, ÙÔÓ Î·ÈÚfi ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ Î·È ÙˆÓ ËÚÒˆÓ.

38

O E §§∏¡π∫√™ ∫ √™ª√™ ∞ ¶√ ∆ √ 1100 ∂ ø™ ∆ √ 800 ¶ .Ã.

∫ ∂º∞§∞π√ 3

∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ë ÚˆÁÌ‹ ÛÙÔ ÔÏÈÙÈÎfi ‰›Ô Â›Ó·È ÚÔÊ·Ó‹˜. ∏ ÔÌËÚÈ΋ ‚·ÛÈÏ›· ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Î·Ì›· Û¯¤ÛË Ì ÙÔ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ·Ó·ÎÙfiÚÔ˘. ∞ÏÏ¿ Î·È Ë ÔÚÔÏÔÁ›· ¤¯ÂÈ ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÁÈ·Ù› Ô ËÁÂÌfiÓ·˜ ÛÙÔÓ ŸÌËÚÔ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È «‚·ÛÈχ˜» Î·È fi¯È ¿Ó·Í, fiˆ˜ ÛÙȘ ÈӷΛ‰Â˜ Ù˘ ¶‡ÏÔ˘.

∆∞ ¶ƒ√™ø¶∞ ™∆∞ √ª∏ƒπ∫∞ ∂¶∏

ŸÏÔ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ÚÔ˜ ÈÛ¯˘Ú¤˜ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜, ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÙÔÌÈ΋ ·ÚÂÙ‹ Î·È ÙËÓ ·Ó‰Ú›·. ∞˘Ù‹ Ë ·ÚÂÙ‹ Â›Ó·È ¤Ó· Ì›ÁÌ· ı¿ÚÚÔ˘˜ Î·È ÔÓËÚ›·˜ Û ÌÂÙ·‚ÏËÙ‹ ·Ó·ÏÔÁ›· (√ ∞¯ÈÏϤ·˜ Î·È Ô √‰˘ÛÛ¤·˜ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ¤Ó· ‰Â›ÁÌ· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ì›ÁÌ·ÙÔ˜, ·ÏËıÈÓ¿ ÎÏ·ÛÈÎfi). ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ı·ÚڷϤ˜ Ú¿ÍÂȘ οÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜ Ó· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ÌÈ· ·ÁˆÓÈÛÙÈ΋ ‰È¿ıÂÛË. √ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, ̤۷ ·fi Ù· ÔÌËÚÈο ¤Ë, ηı›ÛÙ·Ù·È ¤Ó·˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ «·ÁÒÓ·». ∞˘Ù‹ Ë ÊÚÔÓÙ›‰· ÁÈ· ÙËÓ ¤Í·ÚÛË ÙÔ˘ ·ÙÔÌÈÎÔ‡ ÌÂÁ·Ï›Ԣ ˘Ô‚¿ÏÏÂÈ Û ÛÎÏËÚ‹ ‰ÔÎÈÌ·Û›· ÙËÓ ›ÛÙË Î·È ÙÔ Î·ı‹ÎÔÓ. ¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ›¯ÓÔ˜ ÌfiÓÈÌ˘ ˘ÔÙ·Á‹˜. ∆Ô ÌfiÓÔ Ô˘ ·ÓÙÈÛÙ¤ÎÂÙ·È Â›Ó·È Ô ‰ÂÛÌfi˜ Ù˘ ÊÈÏ›·˜ Î·È ·˘Ùfi˜ Û ÚÔÛˆÈÎfi Â›‰Ô, fiˆ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ∞¯ÈÏϤ· Î·È ÙÔÓ ¶¿ÙÚÔÎÏÔ.

Mathieu de Durant, Precis d’histoire grecque, Û. 60-61 (ªÂÙ. µ.™.) ™Ù· ÔÌËÚÈο ¤Ë Ë ÔÏÈÙÈ΋ ·ÛÙ¿ıÂÈ· Â›Ó·È Û˘Ó¯‹˜. √È ‚·ÛÈÏ›˜ Â›Ó·È ÔÏ˘¿ÚÈıÌÔÈ Î·È ·Ôχو˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔÈ. √ ηı¤Ó·˜ ÚÔÛ·ı› Ó· ÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÓfi˜ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ˘ÂÚ‚ÔÏÈο ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÔ‡ Î·È Û˘Ó¯Ҙ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙȘ ÈηÓfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘ Ì ηÙÔÚıÒÌ·Ù·, ÏËÛÙÚÈΤ˜ ÂȉÚÔ̤˜ Ô˘ ·ÔʤÚÔ˘Ó ÌÂÁ¿ÏË Ï›·, Ì ÁÈÔÚÙ¤˜ Î·È ·ÁÒÓ˜ ȉȷ›ÙÂÚ· ÌÂÁ·ÏÔÚÂ›˜. ∏ ÎÔÈÓˆÓ›·, Ë ÈÂÚ·Ú¯›· Ù˘ ÔÔ›·˜ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ Ù˘ Ï›·˜, ΢ÚÈ·Ú¯Â›Ù·È ·fi ·ÓÈÛfiÙËÙ· Î·È Ë ‰È·Ù‹ÚËÛË Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ ·fi ÙÔÓ ËÁÂÌfiÓ· ‰ÂÓ Â›Ó·È ÔÙ¤ ÂÍ·ÛÊ·ÏÈṲ̂ÓË. ŸÏ· ·˘Ù¿ Ù· ÛÙÔȯ›· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙȘ Û˘Ó¯›˜ ·Ó·Ù·Ú¿ÍÂȘ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ÙËÓ ÙÒÛË Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ‰‡Ó·Ì˘ Î·È Ù·ÈÚÈ¿˙Ô˘Ó Û ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›· ·ÁÚÔÙÔÔÈÌÂÓÈ΋ Ô˘ ˙ÂÈ ·fi Ù· ÚÔ˚fiÓÙ· Ù˘ Î·È ·fi ÙȘ ÏËÛÙÚÈΤ˜ ÂȉÚÔ̤˜. ∂Ô̤ӈ˜ Ë πÏÈ¿‰· Î·È Ë √‰‡ÛÛÂÈ· ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÌÈ· ÂÔ¯‹ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚË Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜, ÂÚ›Ô˘ ·fi ÙÔÓ 11Ô Ì¤¯ÚÈ ÙÔÓ 8Ô ·ÈÒÓ· .Ã..

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. °È·Ù› ÂÍ·ÛıÂÓ› Ë ÎÂÓÙÚÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÙÒÛË ÙˆÓ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÒÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ; 2. ¶Ô‡ ÂÁηı›ÛÙ·ÓÙ·È ÌfiÓÈÌ· Ù· ‰ˆÚÈο ʇϷ ηٿ ÙÔÓ 12Ô ·ÈÒÓ· .Ã.; 3. ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÙ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ì ÙÔ ÏÔ›Ô. ¶·›ÚÓÔÓÙ·˜ ·ÊÔÚÌ‹ ·fi ÙË ÏÂ˙¿ÓÙ·, ·Ó·Ê¤ÚÂÙ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ Û˘Ó¿ÓÙËÛ·Ó ÔÈ ¿ÔÈÎÔÈ.

4. ¶ÔÈ·˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ì·˜ ‰›ÓÔ˘Ó Ù· ÔÌËÚÈο ¤Ë;

39

O E §§∏¡π∫√™ ∫ √™ª√™ ∞ ¶√ ∆ √ 1100 ∂ ø™ ∆ √ 800 ¶ .Ã.

∫ ∂º∞§∞π√ 3

2. ∏ ¶√§π∆π™ªπ∫∏ ∞¡∞°∂¡¡∏™∏

√ ÎfiÛÌÔ˜ ÙˆÓ ÔÌËÚÈÎÒÓ ÂÒÓ

∏ °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ µ ›¯Â ÂÍ·Ê·ÓÈÛÙ› Ì·˙› Ì ÙËÓ ÙÒÛË ÙˆÓ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÒÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ. ŸÌˆ˜, ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÌÈÛfi ÙÔ˘ 8Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. Ì›· Ó¤· ÁÚ·Ê‹ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎfiÛÌÔ. ∂›Ó·È ¤Ó· ·ÏÊ¿‚ËÙÔ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÊÔÈÓÈÎÈÎfi, ·ÏÏ¿ Ì ÔÏϤ˜ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ¤˜ Î·È ·Ú·ÏÏ·Á¤˜. ∆Ô ÊÔÈÓÈÎÈÎfi ·ÏÊ¿‚ËÙÔ ‰ÂÓ ÂÚȤ¯ÂÈ ·Ú¿ ÌfiÓÔ Û‡Ìʈӷ. ∂›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ·Ô‰Ôı› ÌÈ· ÛËÌÈÙÈ΋ ÁÏÒÛÛ· ÁÚ·ÙÒ˜ ¯ˆÚ›˜ ʈӋÂÓÙ·, ÁÈ·Ù› ΢ڛˆ˜ Ù· Û‡Ìʈӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙË Ú›˙· Ù˘ Û˘ÏÏ·‚‹˜. ŸÌˆ˜, ·˘Ùfi Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙÔÓ Ó· Û˘Ì‚Â› Û ÌÈ· ÈÓ‰ÔÂ˘Úˆ·˚΋ ÁÏÒÛÛ·, fiˆ˜ Ë ÂÏÏËÓÈ΋, fiÔ˘ Ù· ʈӋÂÓÙ· ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙË ÊˆÓËÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ Û˘ÏÏ·‚‹˜.

∆√ ∂§§∏¡π∫√ ∞§º∞µ∏∆√

§ÔÈfiÓ ÂΛÓÔ ÙÔÓ Î·ÈÚfi Ë ÂÏÏËÓÈ΋ Ê˘Ï‹ Ô˘, ÛÙȘ ÈÔ ÔÏϤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, ÁÂÈÙfiÓ¢ Ì ÙÔ˘˜ ºÔ›ÓÈΘ ‹Ù·Ó ÔÈ ÿˆÓ˜. ∞˘ÙÔ› ‹Ú·Ó ˆ˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ·fi ÙÔ˘˜ ºÔ›ÓÈΘ, ÎÈ ·ÊÔ‡ ¿ÏÏ·˙·Ó ÂÏ·ÊÚ¿ ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘˜, Ù· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û·Ó, Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Ù·, ÙÔ˘˜ ¤‰ˆÛ·Ó fiÓÔÌ·. ∫È fiˆ˜ ÙÔ’ ıÂÏÂ Î·È ÙÔ ‰›ÎÈÔ, ÌÈ· Î·È Ù· ›¯·Ó ʤÚÂÈ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÔÈ ºÔ›ÓÈΘ, ÙÔ˘˜ ¤‰ˆÛ·Ó ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· «ÊÔÈÓÈ΋ȷ». ∏Úfi‰ÔÙÔ˜, πÛÙÔÚ›·, ∂, 58 (ªÂÙ. ∏. ™˘ÚfiÔ˘ÏÔ˘)

∏ Ù¤¯ÓË

∞fi ÙÔ ÊÔÈÓÈÎÈÎfi ÛÙÔ Ï·ÙÈÓÈÎfi ·ÏÊ¿‚ËÙÔ. ªÂ Á¤Ê˘Ú· ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi (‚ϤÂ Î·È ÛÂÏ›‰· 19) ¶ÔÈ· Ë ÔÌÔÈfiÙËÙ· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ‰‡Ô ·ÏÊ¿‚ËÙ·; 40

√È ŒÏÏËÓ˜, ÂÂȉ‹ ÙÔ ÊÔÈÓÈÎÈÎfi ·ÏÊ¿‚ËÙÔ Â›¯Â ÔÏÏ¿ Û‡Ìʈӷ, ‹Ú·Ó ÌÂÚÈο ·fi ·˘Ù¿ Î·È Ù· ÌÂÙ¤ÙÚ„·Ó Û ʈӋÂÓÙ·. ªÂ ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ·˘Ùfi Û˘ÓÙÂÏÂ›Ù·È ÌÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÚfiÔ‰Ô˜ ÁÈ·Ù› ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿, ÛÙË ÁÚ·Ê‹, ÔÈ ‹¯ÔÈ ÌÂÙ·‰›‰ÔÓÙ·È Ì ʈӋÂÓÙ· Î·È Û‡Ìʈӷ. ∞˘Ù‹ Ë ·ÏÔÔ›ËÛË ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ, ÒÛÙÂ Ë ÁÚ·Ê‹ Ó· Á›ÓÂÈ ÎÙ‹Ì· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Î·È fi¯È ÌfiÓÔ Ï›ÁˆÓ ÁڷʤˆÓ. ∆ÒÚ· ·ÚÎÂÙÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ ·ÔÎÙÔ‡Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ‰È·‚¿˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÁÚ¿ÊÔ˘Ó, Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÛÙË ÁÓÒÛË Î·È ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi. ∞fi ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ·ÏÊ¿‚ËÙÔ ÁÂÓÓ‹ıËΠÙÔ Ï·ÙÈÓÈÎfi. ∏ Ù¤¯ÓË Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠ·fi ÙÔÓ 11Ô ¤ˆ˜ °ÂˆÌÂÙÚÈ΋ ·ÓÙÚÈ΋ ÌÔÚÊ‹ Î·È ÙÔÓ 8Ô ·ÈÒÓ· .Ã. ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÁˆÌÂÙÚÈ΋ Ô˘ ÎÚ·ÙÔ‡Û ·fi Ù· ÁˆÌÂÙÚÈο ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· ÛÙ· ‹ÏÈÓ· ·ÁÁ›·. ‰fiÚ˘ ÛÙÔ ‰ÂÍ› °ÂˆÌÂÙÚÈΤ˜ ›ӷÈ, Â›Û˘, Î·È ÔÈ ÌÔÚʤ˜ ÙˆÓ ·ÓÎ·È ¯·ÏÈÓ¿ÚÈ· ıÚÒˆÓ Î·È ÙˆÓ ˙ÒˆÓ, ›ÙÂ Â›Ó·È ˙ˆÁÚ·ÊÈṲ̂Ó˜ ·ÏfiÁÔ˘ ÛÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ¯¤ÚÈ. Â¿Óˆ Û ·ÁÁ›· ›ÙÂ Â›Ó·È ‹ÏÈÓ· ‹ ¯¿ÏÎÈÓ· ÂȉÒ∞fi ÙËÓ ÏÈ·. √Ï˘Ì›·. ∏ ÁˆÌÂÙÚÈ΋ Ù¤¯ÓË ‰ÂÓ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Í·ÊÓÈο ÛÙ· ΤÓÙÚ· Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÔÈ ·Ϥ˜ Î˘Ì·ÙÈÛÙ¤˜ ÁÚ·Ì̤˜ Î·È ÔÈ Û›Ú˜ Ô˘ ˙ˆÁÚ·Ê›˙ÔÓÙ·Ó Ì ÙÔ ¯¤ÚÈ ¿Óˆ ÛÙ· ·ÁÁ›· Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ÂÔ¯‹˜ ÌÂÙ·ÙÚ¤ÔÓÙ·È Û ÔÌfiÎÂÓÙÚÔ˘˜ ·ÎÏÔ˘˜ Î·È ËÌÈ·ÎÏÈ· ˙ˆÁÚ·ÊÈṲ̂ӷ Ì ÌÂÁ¿ÏË ·ÎÚ›‚ÂÈ· Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ‰È·‚‹ÙË. ™Ù·‰È·Î¿ ÙÚ›ÁˆÓ·, ÚfiÌ‚ÔÈ, Ì·›∂›ıÂÛË Û΢ÏÈÒÓ Û ÂÏ¿ÊÈ. ÿÏÎÈÓÔ Û‡ÌÏÂÁÌ· ·fi ·Ó‰ÚÔÈ, ÎÏÈ̷Έٿ Û¯¤‰È· Î·È ÙËÓ √Ï˘Ì›· Ì ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ÁˆÌÂÙÚÈΤ˜ ÊfiÚ̘ ¿ÏÏ· ·ÏÒÓÔÓÙ·È Û ÔÏfiÎÏËÚË 8Ô˜ ·È. .Ã.

∫ ∂º∞§∞π√ 3

O E §§∏¡π∫√™ ∫ √™ª√™ ∞ ¶√ ∆ √ 1100 ∂ ø™ ∆ √ 800 ¶ .Ã.

∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ì¤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ Ù›¯Ô˘˜ Î·È ÙÔ˘ ÁˆÌÂÙÚÈÎÔ‡ ÔÈÎÈÛÌÔ‡ Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ™Ì‡ÚÓ˘

ÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ, Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ ¤Ó· ˘ÎÓfi ‰›¯Ù˘. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, ÛÂÈÚ¤˜ ÔÌÔÈfiÌÔÚÊˆÓ ˙ÒˆÓ, ηıÒ˜ Î·È ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ Ì·˙› Ì ÁˆÌÂÙÚÈο ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· ‰È·ÎÔÛÌÔ‡Ó Ù· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ·ÁÁ›· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó Û·Ó Û‹Ì·Ù·* ٿʈÓ. ¶ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ‰ÂÈÏ¿-‰ÂÈÏ¿ Î·È Ì˘ıÔÏÔÁÈο ı¤Ì·Ù·. ∞ÓÙ›ıÂÙ· Ì ÙË ÌÈÓˆÈ΋ Î·È ÙË Ì˘ÎËÓ·˚΋ ÂÔ¯‹ ÙÒÚ· ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ·ÓÂÁ›ÚÔÓÙ·È ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ó·Ô› ÁÈ· ÙË Ï·ÙÚ›· ÙˆÓ ıÂÒÓ. √È ÙÔ›¯ÔÈ ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ·fi Ï›ıÔ˘˜ ÛÙÔ Î¿Ùˆ ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘˜, Ï›ÓıÔ˘˜ „ËÏfiÙÂÚ· Î·È ¤¯Ô˘Ó Â›‰˜ ‹ Û·Ì·ÚˆÙ¤˜ ÛÙ¤Á˜ ·fi ËÏfi Î·È ÎÏ·‰È¿. ªÂÚÈÎÔ› Ó·Ô›, fiˆ˜ ÙÔ ∏Ú·›Ô Ù˘ ™¿ÌÔ˘, Â›Ó·È ÌÂÁ¿ÏÔÈ Î·È Ì·ÎÚfiÛÙÂÓÔÈ Ì ̛· ÎÂÓÙÚÈ΋ ÛÂÈÚ¿ ·fi ÎÔÏfiÓ˜ –ΛÔÓ˜– Î·È ‚¿ıÚÔ ÁÈ· ÙÔ ¿Á·ÏÌ· Ù˘ ı¿˜. ™ÈÁ¿-ÛÈÁ¿ ÔÚÈṲ̂ӷ ÈÂÚ¿ (¢ÂÏÊÔ›, ¢ˆ‰ÒÓË, √Ï˘Ì›·) ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ·ÔÎÙÔ‡Ó ·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ∆· Û›ÙÈ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Â›Ó·È ÌÈÎÚ¿, ÙÔ ›‰ÈÔ Î·È ÔÈ ÔÈÎÈÛÌÔ›. ™˘Ó‹ıˆ˜ ¯Ù›˙ÔÓÙ·È Û ˘„ÒÌ·Ù· ÁÈ· Ó· ÚÔÛٷهÔÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ¯ıÚÔ‡˜ Î·È ÌÂÚÈÎÔ› Â›Ó·È ÂÈϤÔÓ Ô¯˘ÚˆÌ¤ÓÔÈ Ì ÈÛ¯˘Ú¿ Ù›¯Ë.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. °È·Ù› Ë ÂÈÓfiËÛË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘ ıˆÚÂ›Ù·È ÛÙ·ıÌfi˜ ÁÈ· ÙËÓ fiÏË ÔÚ›· ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡; 2. ¶fiÛ· ›‰Ë ÁÚ·Ê‹˜ ¤¯Ô˘Ì ÁÓˆÚ›ÛÂÈ; ¶Ò˜ ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È; 3. ∞fi ÙÈ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ¤Ó· ÁˆÌÂÙÚÈÎfi ·ÁÁ›Ô;

™À¡√æ∏ ∆√À ∫∂º∞§∞π√À √È ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÏËı˘ÛÌÒÓ ·Ó·ÛÙ¿ÙˆÛ·Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ∏ ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· Ô‰‹ÁËÛ Û ̷˙ÈΤ˜ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Ê‡ÏˆÓ Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ ·Ó·ÙÔÏÈÎÔ‡ ∞ÈÁ·›Ô˘ Î·È Ù· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. ™ÙË ı¤ÛË Ù˘ °Ú·ÌÌÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ µ °ÂˆÌÂÙÚÈÎfi˜ ÎÚ·Ù‹Ú·˜ Ì ÂÎÊÔÚ¿ ÓÂÎÚÔ‡ Î·È ÔÌ‹ ·ÚÌ¿ÙˆÓ. √È ÌÔÚʤ˜ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ÛÎÔÙÂÈÓ¤˜, ¯ˆÚ›˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

Ô˘ ͯ¿ÛÙËΠÂÌÊ·Ó›ÛÙËΠÌÈ· ¿ÏÏË ÁÚ·Ê‹, Ë ·ÏÊ·‚ËÙÈ΋. ∏ ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ¢·ÈÛıËÛ›· ‚Ú›ÛÎÂÈ ¤ÎÊÚ·ÛË ÛÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË Ó¤ˆÓ Ó·ÒÓ, ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ¯¿ÏÎÈÓˆÓ ÂȉˆÏ›ˆÓ Î·È ÙËÓ ·ÔÙ‡ˆÛË ÁˆÌÂÙÚÈÎÒÓ Û¯ËÌ¿ÙˆÓ ¿Óˆ ÛÙ· ·ÁÁ›·.

41

∫∂º∞§∞π√ ¢ã ∞ƒÃ∞´∫∏ ∂¶√Ã∏ (800-479 ¶.Ã.)

∫

·Ù¿ ÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó (800-479 .Ã.) Û˘ÓÙÂÏÂ›Ù·È ÌÈ· ÚÈ˙È΋ ηÈÓÔÙÔÌ›·. ™˘ÁÎÚÔÙÂ›Ù·È Ë fiÏË-ÎÚ¿ÙÔ˜. √ ÔÏ›Ù˘ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË

ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ. √ ÂÏÏËÓÈÛÌfi˜ ÍÂÂÚÓ¿ÂÈ Ù· fiÚÈ¿ ÙÔ˘ Î·È ·ÔÈΛ˙ÂÈ Ù· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ Î·È ÙÔ˘ ∂‡ÍÂÈÓÔ˘ fiÓÙÔ˘. ∆Ô ÂÌfiÚÈÔ, Ë ‚ÈÔÙ¯ӛ· Î·È Ë Â˘Ú›· ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÚfiÔ‰Ô. ∏ Ù¤¯ÓË ·Ó·˙ËÙ› Ó¤Ô˘˜ Ú˘ıÌÔ‡˜ ¤ÎÊÚ·Û˘, ÂÓÒ Ë Ô›ËÛË ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙȘ ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ ·ÁˆÓ›Â˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. √ ÂÏÏËÓÈÛÌfi˜ Âӈ̤ÓÔ˜ ı· ·ÔÎÚÔ‡ÛÂÈ ÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ÂÂÎÙ·ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋.

πÛÙÈÔÊfiÚÔ ÂÌÔÚÈÎfi ÏÔ›Ô ·fi ·ÏÈη ÙÔ˘ 6Ô˘ .Ã. ·ÈÒÓ· (§ÔÓ‰›ÓÔ, µÚÂÙ·ÓÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ∆· ÏÔ›· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ηÙËÁÔÚ›·˜ ›¯·Ó ÁÂÚ‹ ηٷÛ΢‹ Î·È ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ‰È·χÛÔ˘Ó ·ÓÔȯ٤˜ ı¿Ï·ÛÛ˜.

42

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

1. ∞¶√π∫π∞∫∏ ∂•∞¶§ø™∏

∞›ÙÈ· ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡

√ 8Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã. ˘‹ÚÍ ·ÊÂÙËÚ›· ÌÈ·˜ ÚˆÙÔÊ·ÓÔ‡˜ ÂÍfi‰Ô˘ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÚÔ˜ ÙȘ ·ÎÙ¤˜ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ Î·È ÙÔ˘ ∂‡ÍÂÈÓÔ˘ fiÓÙÔ˘. √È ÏfiÁÔÈ Ô˘ ÒıËÛ·Ó ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÛÙË ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢ÛË ‹Ù·Ó ΢ڛˆ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ›, fiˆ˜ Ë ÂÈı˘Ì›· ·fiÎÙËÛ˘ ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÈÌ˘ Á˘, Î·È Ë ·Ó¿ÁÎË ÚÔÌ‹ıÂÈ·˜ ÛȉËÚÔÌÂÙ·Ïχ̷ÙÔ˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· Î·È ÏfiÁÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ›, fiˆ˜ Ë ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÔÏÈÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈ¿ÏˆÓ, ·Ó¿ÁÎ·Û·Ó ÔÏÏÔ‡˜ Ó· ÂÁηٷÏ›„Ô˘Ó ÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Ó¤Ô˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ ÂÁηٿÛÙ·Û˘.

™πø¶∏§√ ∂ª¶√ƒπ√

√È ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔÈ Ï¤Ó ·ÎfiÌË Î·È ÙÔ ÂÍ‹˜Ø fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ¯ÒÚ· Ù˘ §È‚‡Ë˜ Î·È ¿ÓıÚˆÔÈ Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡Ó Û’ ·˘Ù‹Ó ¤Íˆ ·fi ÙȘ ∏Ú¿ÎÏÂȘ ÛًϘ. §¤Ó ·ÎfiÌË fiÙÈ, fiÙ·Ó Êı¿ÓÔ˘Ó ÛÙË ¯ÒÚ· ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ·˘ÙÒÓ, ‚Á¿˙Ô˘Ó ¤Íˆ Ù· ÚÔ˚fiÓÙ· ÙÔ˘˜, Ù· ‚¿˙Ô˘Ó ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÛÙËÓ ·Ú·Ï›· Î·È Ì·›ÓÔ˘Ó ¿ÏÈ ÛÙ· ÏÔ›· Î·È Î¿ÓÔ˘Ó Î·Ófi. √È Èı·ÁÂÓ›˜, fiÙ·Ó ‰Ô˘Ó ÙÔÓ Î·Ófi, ηÙ‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ú·Ï›·, ·Ê‹ÓÔ˘Ó ÔÛfiÙËÙ· ¯Ú˘ÛÔ‡, ·Ó¿ÏÔÁ˘ ·Í›·˜ ÚÔ˜ Ù· ÂÌÔÚ‡̷ٷ, Î·È Á˘Ú›˙Ô˘Ó ›Ûˆ. √È ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔÈ Û‡‰Ô˘Ó ÛÙËÓ ÍËÚ¿ Î·È ÂÍÂÙ¿˙Ô˘Ó ÙÔÓ ¯Ú˘Ûfi. ∞Ó Î·Ù·Ï¿‚Ô˘Ó fiÙÈ Ô ¯Ú˘Ûfi˜ ÈÛÔÊ·Ú›˙ÂÈ ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘ ÂÌÔÚ‡̷ÙÔ˜, ÙÔÓ ·›ÚÓÔ˘Ó Î·È Ê‡ÁÔ˘ÓØ ·Ó fi¯È, Ì·›ÓÔ˘Ó ¿ÏÈ ÛÙ· ηڿ‚È· Î·È ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó. √È Èı·ÁÂÓ›˜ ÏËÛÈ¿˙Ô˘Ó Î·È ÚÔÛı¤ÙÔ˘Ó ¯Ú˘Ûfi ·Ú·¿Óˆ, ̤¯ÚÈ Ó· ÙÔ˘˜ ÈηÓÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó. ∫·Ó›˜, fiˆ˜ ϤÓ ÔÈ ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔÈ, ‰ÂÓ ·‰ÈΛ. ∏Úfi‰ÔÙÔ˜, πÛÙÔÚ›·, 4. 196 ∆È ‹Ù·Ó ÙÔ ·ÓÙ·ÏÏ·ÎÙÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ Î·È ÔȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ·ÚÔ˘Û›·˙Â; ∆Ô ˙‡ÁÈÛÌ· ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ, ‚·ÛÈ΋ ÚÔ¸fiıÂÛË ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘. ∂ÈÎfiÓ· ·fi ·ÁÁÂ›Ô ÙÔ˘ 6Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. (¡¤· ÀfiÚÎË, ªËÙÚÔÔÏÈÙÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

∫Ú·Ù‹Ú·˜ ÙÔ˘ 6Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. ·fi ÙË Ã·ÏΛ‰·, ¿Óˆ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È Ë ∂ϤÓË Ì ÙÔÓ ¶¿ÚË Î·È Ë ∞Ó‰ÚÔÌ¿¯Ë Ì ÙÔÓ ŒÎÙÔÚ· (Martin von Wagner Museum, µ‡ÚÙÛÌÔ˘ÚÁÎ). ∏ ÷ÏΛ‰· ‰È·ÎÚ›ıËΠÁÈ· ÙËÓ ·ÔÈÎÈÛÙÈ΋ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋. ™ËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÔÈ˘ ÙˆÓ Ã·ÏÎȉ¤ˆÓ ˘‹Ú¯·Ó ÛÙË Ã·ÏÎȉÈ΋ Î·È ÛÙË ¢‡ÛË ∞Ó·¯ÒÚËÛËÂÁηٿÛÙ·ÛË

∆√ ¡√ªπ™ª∞ ∫∞π ∏ ™∏ª∞™π∞ ∆√À

√È §˘‰Ô› ¤¯Ô˘Ó ·Ú·Ï‹ÛÈ· ¤ıÈÌ· Ì ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜. ¶ÚÒÙÔÈ ·˘ÙÔ›, fiÛÔ Í¤ÚÔ˘Ì ·fi ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, ¤ÎÔ„·Ó Î·È ¤ıÂÛ·Ó Û ΢ÎÏÔÊÔÚ›· ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· Û ¯Ú˘Ûfi Î·È ·Û‹ÌÈ, ÎÈ ·˘ÙÔ› ¿ÏÈ ÚÒÙÔÈ ¤ÁÈÓ·Ó ÌÂÙ·Ú¿Ù˜. ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘, πÛÙÔÚ›·, 1. 94 (ÌÂÙ. ¢. ª·ÚˆÓ›ÙË)

∏ ÂÁηٿÛÙ·ÛË Û ¤Ó·Ó ÙfiÔ ‰Â ÁÈÓfiÙ·Ó Ù˘¯·›·. ∏ ı¤ÛË ÂÈÏÂÁfiÙ·Ó ·fi ÚÈÓ Î·È Ë ·Ó·¯ÒÚËÛË ‹Ù·Ó ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË. ø˜ ·Ú¯ËÁfi˜ Ù˘ ·ÔÛÙÔÏ‹˜ (ÔÈÎÈÛÙ‹˜) ÔÚÈ˙fiÙ·Ó ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ Ô˘ ›¯Â ͯˆÚÈÛÙ¤˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ Î·È ÂÓ¤Ó ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓË Û fiÏÔ˘˜. ∏ ÙÂÏÂÙ‹ Ù˘ ·Ó·¯ÒÚËÛ˘ ÁÈÓfiÙ·Ó Ì ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ì¤Û· Û ¤Ó· Îϛ̷ ÌÂÁ¿Ï˘ Û˘ÁΛÓËÛ˘. ∏ fiÏË Ô˘ È‰Ú˘fiÙ·Ó Â›¯Â ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÊÔÚ¤˜ ÏÔ‡ÛÈ· ÂÓ‰Ô¯ÒÚ· Î·È ·¿ÓÂÌÔ ÏÈÌ¿ÓÈ. ™˘Ó‹ıˆ˜ ÚÔÙÈÌÔ‡Û·Ó ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ›¯Â Ê˘ÛÈ΋ Ô¯‡ÚˆÛË. ∞˘Ùfi ÙÔ˘˜ ··Û¯ÔÏÔ‡Û ȉȷ›ÙÂÚ·, ÁÈ·Ù› ›¯·Ó Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó Î·È ÙËÓ Èı·Ó‹ ¤¯ıÚ· ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜. ∏ Û˘Ì‚›ˆÛË ÁÂÓÈο ‹Ù·Ó ÂÈÚËÓÈ΋, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ï›Á˜ ÔÈ ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ÔÈ ¿ÔÈÎÔÈ ÔϤÌËÛ·Ó ÁÈ· Ó· ÎÚ·Ù‹ÛÔ˘Ó ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜. ∏ Ó¤· fiÏË ·ÔÎÙÔ‡Û ‰È΋ Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È Ó¤Ô˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜. ™Ù·‰È·Î¿ ÁÈÓfiÙ·Ó ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙË ™¯¤ÛË ÌËÙÚfiÔÏ˘- Î·È ·Ó¤Ù˘ÛÛÂ Û˘ÌÌ·¯ÈΤ˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ¿ÏϘ fiÏÂȘ. √È ‰ÂÛÌÔ› fï˜ Ì ÙË ÌËÙÚfiÔÏË (ÌËÙ¤Ú·-fiÏË) ‹Ù·Ó ¿ÓÙÔÙ ÛÙÂÓÔ› Î·È Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ·‰È·ÓfiËÙË. ∫·È ·ÔÈΛ·˜ 43

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

√π ª∞ƒ∆Àƒπ∂™ ∆ø¡ ∞¡∞™∫∞ºø¡

∂ÏÏËÓÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛÙ· ÂÓ‰fiÙÂÚ· ÙˆÓ §ÂÔÓÙ›ÓˆÓ, Û ¯ÒÚÔ˘˜ fiÔ˘ ˙Ô‡Û·Ó Èı·ÁÂÓ›˜, ηıÒ˜ Î·È ÂÏÏËÓÈÎÔ› Ù¿ÊÔÈ Ô˘ ·Ó·Î·Ï‡ÊıËÎ·Ó ÛÙȘ ÓÂÎÚÔfiÏÂȘ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó ·ÊÂÓfi˜ ÙË ÁÚ‹ÁÔÚË Î·È ·ÚÌÔÓÈ΋ Û˘Ó‡·ÚÍË ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ™ÈÎÂÏÒÓ Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÂÍÂÏÏËÓÈÛÌfi ÙˆÓ ·˘ÙÔ¯ıfiÓˆÓ. ™Â ·ÚfiÌÔÈ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· Ô‰ËÁÔ‡Ó Î·È ÔÈ ¤Ú¢Ó˜ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ∫·Ù¿Ó˘: ÂÈ‚›ˆÛË ÙˆÓ Èı·ÁÂÓÒÓ, ·ÏÏ¿ Û˘Ó¿Ì· ÚÒÈÌÔ˜ ÂÍÂÏÏËÓÈÛÌfi˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÂÈÚËÓÈ΋ Û˘Ì‚›ˆÛË Ì ÙÔ˘˜ ·Ô›ÎÔ˘˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÔÈ ·Ó·Ûηʤ˜ ÛÙ· ÂÚ›¯ˆÚ· Ù˘ °¤Ï·˜ Î·È ÙˆÓ ™˘Ú·ÎÔ˘ÛÒÓ ·ÔÎ¿Ï˘„·Ó ÂÓÙÂÏÒ˜ ¿ÏÏ· Ú¿ÁÌ·Ù·: ÂÍ·Ê¿ÓÈÛË ÙˆÓ ÂÁ¯ÒÚÈˆÓ ÔÈÎÈÛÌÒÓ Î·È ·ÓÙÈηٿÛÙ·Û‹ ÙÔ˘˜ ·fi ÂÏÏËÓÈο ÛÙÚ·ÙȈÙÈο ÎÙ›ÛÌ·Ù·, ‰ËÏ·‰‹ ÊÚÔ‡ÚÈ·, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Â¯ıÚÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Î·È ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÛÙÔÓ ÂÍÂÏÏËÓÈÛÌfi. ™Â ¿ÏϘ ÂÚÈÔ¯¤˜, Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÛÙ· ‰˘ÙÈο ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, Ù· ÂÏÏËÓÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó Ì¿ÏÏÔÓ ÙËÓ ‡·ÚÍË ÂÌÔÚÈÎÒÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ·Ú¿ ÙÔÓ ÂÍÂÏÏËÓÈÛÌfi ÙˆÓ Èı·ÁÂÓÒÓ.

C. Mossé, ∏ ∞Ú¯·˚΋ ∂ÏÏ¿‰·, ª.π.∂.∆., ÌÂÙ. ™ÙÚ. ¶·Û¯¿ÏË, ∞ı‹Ó· 2001, Û. 131 °È·Ù› ¤¯Ô˘Ó ÔÓÔÌ¿ÛÂÈ ÙËÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· ‚ÔËıËÙÈ΋ ÂÈÛÙ‹ÌË Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜;

™˘Ó¤ÂȘ

·Ó ·˘Ùfi Û˘Ó¤‚·ÈÓ ηÌÈ¿ ÊÔÚ¿, fiÏÔÈ ÙÔ Î·Ù¤ÎÚÈÓ·Ó. √ ¯ÒÚÔ˜ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ Î·È ÙÔ˘ ∂‡ÍÂÈÓÔ˘ fiÓÙÔ˘ ÏËÌ̇ÚÈÛ ·fi ÂÁηٷÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. π‰È·›ÙÂÚË ÚÔÙ›ÌËÛË ¤‰ÂÈÍ·Ó ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ÛÙËÓ ∫¿Ùˆ πÙ·Ï›·, fiÔ˘ ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ ·ÔÈÎÈÒÓ Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛ ÒÛÙÂ Ô ¯ÒÚÔ˜ ·˘Ùfi˜ Ó· ÔÓÔÌ·ÛÙ› ªÂÁ¿ÏË ∂ÏÏ¿‰·. √ ·ÔÈÎÈÛÌfi˜ ¤ÊÂÚ ÔÏϤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙË ˙ˆ‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ∏ Â·Ê‹ Ì ¿ÏÏÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ‰È‡ڢÓ ÙÔÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ÔÚ›˙ÔÓÙ·. ∏ ˙ˆ‹ ¿ÏÏ·ÍÂ. ∆· ̤ٷÏÏ· Î¿Ï˘„·Ó ÙË ˙‹ÙËÛË, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÔÏÏÒÓ Â·ÁÁÂÏÌ¿ÙˆÓ. ∏ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ·ÁÁÂÈÔÏ·ÛÙÈ΋˜ ¤‰ˆÛ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Û ÔÏÏÔ‡˜ ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˘˜ Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Ù·Ï¤ÓÙÔ ÙÔ˘˜. ª¤¯ÚÈ ÙfiÙ ÔÈ ¤ÌÔÚÔÈ («Ôî âÓ ÔÚ›÷·»)ˇ ÌÂÙ·ÎÈÓÔ‡ÓÙ·Ó ·fi ÙfiÔ Û ÙfiÔ Î·È Ô˘ÏÔ‡Û·Ó Ù· ÂÌÔÚ‡̷ٿ ÙÔ˘˜. ∏ ¢Ú›· ηٷӿψÛË, ηıÒ˜ Î·È Ë ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ·ÁÔÚÒÓ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ¯ÒÚˆÓ, fiÔ˘ Ë ‰È¿ıÂÛË ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ı· ‹Ù·Ó Û˘Ó¯‹˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ÏÔÈfiÓ Ì ÙÔ˘˜ ÂÌfiÚÔ˘˜ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó Î·È ÔÈ Î¿ËÏÔÈ, ‰ËÏ·‰‹ ÔÈ ÌÈÎÚ¤ÌÔÚÔÈ, ÔÈ ÏÈ·ÓÔˆÏËÙ¤˜.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∞·ÚÈıÌ‹ÛÙ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ˆıÔ‡Ó Û‹ÌÂÚ· ÔÏÏÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ó· ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ԢÓ.

2. ™˘Ì‚Ô˘Ï¢ı›Ù ۇÁ¯ÚÔÓÔ˘˜ ¯¿ÚÙ˜ Ô˘ ÂÈÎÔÓ›˙Ô˘Ó ÙȘ ¯ÒÚ˜ Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ ∂‡ÍÂÈÓÔ fiÓÙÔ Î·È ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ ı¿Ï·ÛÛ· Î·È Î·Ù·ÁÚ¿„Ù fiÏÂȘ Ô˘ ÂÈ‚ÈÒÓÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡.

3. ¶ÔȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ ӷ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ∞’ Î·È ÙÔÓ µ’ ·ÔÈÎÈÛÌfi; 4. ¶ÔÈ· ‹Ù·Ó Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙÔ˘ µ’ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡;

ÿÚÙ˘ ÙÔ˘ µã ∞ÔÈÎÈÛÌÔ‡.

44

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

2. ∏ ¶√§∏-∫ƒ∞∆√™ ∫∞π ∏ ∂•∂§π•∏ ∆√À ¶√§π∆∂Àª∞∆√™

∆ÔÓ 8Ô ·ÈÒÓ· .Ã. ·Ú·ÙËÚ‹ıËΠÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎfiÛÌÔ Ì›· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÂͤÏÈÍË. ∆Ô ·ÏÈfi Ê˘ÏÂÙÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ‰È·Û¿ÛÙËÎÂ Î·È ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ‹ÚÂ Ë fiÏË-ÎÚ¿ÙÔ˜. √ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘ ›‰Â ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ fiÏ˘-ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ˆ˜ ÂÈı˘Ì›· ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÁÈ· ˙ˆ‹ Î·È ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛ‹ Ù˘ ˆ˜ ÂÈı˘Ì›· ÁÈ· ηϋ ˙ˆ‹. ¶˘Ú‹Ó·˜ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ıÂÛÌÔ‡ ˘‹ÚÍÂ Ô Û˘ÓÔÈÎÈÛÌfi˜. ∞ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ Ë ¤ÓˆÛË ÙˆÓ Û˘ÓÔÈÎÈÛÌÒÓ Û ̛· fiÏË (ôÛÙ˘), Á‡Úˆ ·fi Ì›· ÈÛ¯˘Ú‹ ı¤ÛË, ÙËÓ ·ÎÚfiÔÏË. ¶¿Óˆ ÛÙËÓ ·ÎÚfiÔÏË ¯Ù›˙ÔÓÙ·Ó ÔÈ Ó·Ô› Î·È Ù· ‰ËÌfiÛÈ· ÎÙ›ÚÈ·. ∫¿Ùˆ Î·È Á‡Úˆ ·fi ·˘Ù‹Ó ·ÏÒÓÔÓÙ·Ó ÔÈ Î·ÙÔÈ˘ Î·È Ù· ηٷÛÙ‹Ì·Ù·, fiÔ˘ Ù¯ӛÙ˜, ͢ÏÔ˘ÚÁÔ›, ·ÁÁÂÈÔÏ¿ÛÙ˜ Î·È ¤ÌÔÚÔÈ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó ÁÈ· Ó· ηχ„Ô˘Ó ÙȘ ·Ó¿ÁΘ Ù˘ ˙‹ÙËÛ˘. ™Ù·‰È·Î¿ Ë fiÏË ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi Ù›¯Ë. ™ÙËÓ ‡·ÈıÚÔ ÂÍ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ӷ ̤ÓÂÈ ¤Ó· ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·Ó Ì ÙË ÁˆÚÁ›· Î·È ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·. √ ÔÏ›Ù˘ ·ÈÛı¿ÓÂÙ·È Ã¿ÚÙ˘ Ì ÙȘ fiÏÂȘ-ÎÚ¿ÙË ·ÛÊ·Ï‹˜, ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ ÔÈ√ ÔÏ›Ù˘ Î·È Ë Î›Ï˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È ÓÈÒıÂÈ ÂχıÂÚÔ˜. ∞ÔÎÙ¿ Û˘Ó›‰ËÛË ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ÙÔ˘ ˆ˜ ̤ÏÔ˘˜ ÌÈ·˜ ÔÏÈÙÈ΋ Ê¿Ï·ÁÁ· ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜, ÛÙË ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛË Ù˘ ÔÔ›·˜ ÌÂÙ¤¯ÂÈ ÂÓÂÚÁ¿. √È Ôϛ٘ ÛÙÚ·Ù‡ÔÓÙ·È ÁÈ· Ó· ˘ËÚÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘ ÔÚÁ·ÓÈÎÔ‡ Û˘ÓfiÏÔ˘. ™˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÙËÓ «ÔÏÈÙÈ΋ Ê¿Ï·ÁÁ·», ÊÔÚÔ‡Ó ·ÓÔÏ›· Î·È fiÏÔÈ Ì·˙› ˘ÂÚ·Û›˙ÔÓÙ·È ÙËÓ fiÏË ÙÔ˘˜. ∏ ÚÔÛÊÔÚ¿ Â›Ó·È Û˘ÏÏÔÁÈ΋ Î·È Ô ÛÎÔfi˜ ÎÔÈÓfi˜. ™ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ê¿Ï·ÁÁ· Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó fiÛÔÈ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·ÁÔÚ¿ÛÔ˘Ó Ì ‰È΋ ÙÔ˘˜ ‰·¿ÓË ÙËÓ ··Ú·›ÙËÙË ·ÓÔÏ›·. ∞˘Ù‹ Ë ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Â¤ÊÂÚ ÌÈ· ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Â͛ۈÛË. √È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÂÚÈÔÚ›ÛÙËηÓ. øÛÙfiÛÔ, ‰ÂÓ ¤ÏÂÈ„·Ó ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ› ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌÔ› Ô˘ ·ÓÙÈΛÌÂÓfi ÙÔ˘˜ ›¯·Ó ÙËÓ ¿ÛÎËÛË ÂÍÔ˘Û›·˜. ªÂ ÙËÓ fiÏË Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Î·È ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì·, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘. ŸÙ·Ó Û˘ÁÎÚÔÙ‹ıËÎÂ Ë fiÏË, Ë ‚·ÛÈÏ›· ›¯Â ·Ú·ÎÌ¿ÛÂÈ. ∆ËÓ ÂÍÔ˘Û›· η٤Ϸ‚·Ó ÔÈ Â˘ÁÂÓ›˜ Î·È ¤ÙÛÈ ∆Ô ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ¤ÁÈÓ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎfi. ∏ ÔÓÔÌ·Û›· ·˘Ù‹ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ·Ú›ÛÙÔ˘˜, ÙÔ˘˜ ÏÔ‡ÛÈÔ˘˜ ‰ËÏ·‰‹ ȉÈÔÎً٘ Á˘, Ô˘ ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó Î·È ÙÔ Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿. ªÂ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘ Î·È ÙËÓ Â˘Ú›· ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠ̛· Ó¤· Ù¿ÍË, Ë ÔÔ›· Ì ÙË ‰‡Ó·ÌË ÙÔ˘ ¯Ú‹Ì·ÙÔ˜ ·Ê·›ÚÂÛ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ·fi ÙÔ˘˜ ·ÚÈÛÙÔÎÚ¿Ù˜. √È Ï›ÁÔÈ ·˘ÙÔ› Â¤‚·Ï·Ó ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ ÂÍÔ˘Û›· Î·È ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ¤ÁÈÓ ÔÏÈÁ·Ú¯ÈÎfi. ∫ÚÈÙ‹ÚÈÔ ÁÈ· Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó È· Ë Î·Ù·ÁˆÁ‹ ·ÏÏ¿ Ô ÏÔ‡ÙÔ˜. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· fiÏ˘ÎÚ¿ÙÔ˘˜

«∞ƒπ™∆π¡¢∏¡ ∫∞𠶧√À∆π¡¢∏¡»

∏ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¢Ú¿ÎÔÓÙ· ‹Ù·Ó Ë ÂÍ‹˜: √È ¿Ú¯ÔÓÙ˜ ÔÚ›˙ÔÓÙ·Ó Ì ‚¿ÛË ÙËÓ Â˘ÁÂÓÈ΋ ηٷÁˆÁ‹ Î·È ÙÔÓ ÏÔ‡ÙÔ ÙÔ˘˜ («·ÚÈÛÙ›Ó‰ËÓ Î·È ÏÔ˘Ù›Ó‰ËÓ»). ∞Ú¯Èο Ù· ·ÍÈÒÌ·Ù· ‹Ù·Ó ÈÛfi‚È·, ·ÚÁfiÙÂÚ· ‰È·ÚÎÔ‡Û·Ó ÌÈ· ‰˘Ó·ÛÙ›·. ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ∞ıËÓ·›ˆÓ ÔÏÈÙ›·, 3.1.

45

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

√ Ù‡Ú·ÓÓÔ˜ Ù˘ ∫ÔÚ›ÓıÔ˘ ¶ÂÚ›·Ó‰ÚÔ˜ (ªÔ˘ÛÂ›Ô µ·ÙÈηÓÔ‡). ∆˘Ú·ÓÓ›‰·

√ ‰›ÔÏÎÔ˜. √ ¶ÂÚ›·Ó‰ÚÔ˜ Û˘Ó¤Ï·‚ ÙËÓ È‰¤· Ó· Îfi„ÂÈ ÙÔÓ πÛıÌfi. ∆Ô ¤ÚÁÔ ‰ÂÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠÏfiÁˆ ·Ó˘¤Ú‚ÏËÙˆÓ ÂÌÔ‰›ˆÓ. √ ›‰ÈÔ˜ fï˜ ÊÚfiÓÙÈÛ ӷ ηٷÛ΢¿ÛÂÈ ÙÔÓ ‰›ÔÏÎÔ, ¤Ó·Ó ÏÈıfiÛÙÚˆÙÔ ‰ÚfiÌÔ, ¿Óˆ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô Û‡ÚÔÓÙ·Ó Ù· ÏÔ›·, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÔÊ¢¯ı› Ô ÂÚ›ÏÔ˘˜ Ù˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘. ∆È Â›Ó·È ÈÛıÌfi˜ Î·È ÙÈ ‰ÈÒÚ˘Á·;

∏ ÂÍÔ˘Û›· ÙˆÓ ÔÏ›ÁˆÓ ‰ÂÓ ¤Ï˘Û ٷ ‚·ÛÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙˆÓ ÔÏÏÒÓ, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÍÂÛÔ‡Ó Û˘¯Ó¿ Ù·Ú·¯¤˜. ∆ËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·˘Ù‹ ‰˘Û·Ú¤ÛÎÂÈ· Î·È ÙËÓ ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÁÂÓÈο ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÂÎÌÂÙ·ÏχÙËÎ·Ó ÊÈÏfi‰ÔÍ· ¿ÙÔÌ·, Ô˘ ηٿÊÂÚ·Ó Ì Ϸ˚΋ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ó· ÂÈ‚¿ÏÔ˘Ó Ù˘Ú·ÓÓÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜. √È Ù‡Ú·ÓÓÔÈ ¿ÛÎËÛ·Ó ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ·ԂϤÔÓÙ·˜ ÛÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ fiÊÂÏÔ˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ‰›ÓÔ˘Ó ÏfiÁÔ ÛÂ Î·Ó¤Ó·Ó ÁÈ· ÙȘ Ú¿ÍÂȘ ÙÔ˘˜. ∞Ó Î·È Û˘Ó¤‰ÂÛ·Ó ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜ Ì ÌÂÁ¿Ï· ¤ÚÁ·, fiˆ˜ Ô ¶ÂÚ›·Ó‰ÚÔ˜ ÛÙËÓ ∫fiÚÈÓıÔ, Ô ¶ÔÏ˘ÎÚ¿Ù˘ ÛÙË ™¿ÌÔ, o ºÂ›‰ˆÓ ÛÙÔ ÕÚÁÔ˜ Î.¿., ÁÂÓÈο ‰ÂÓ Î¤Ú‰ÈÛ·Ó ÙË Û˘Ì¿ıÂÈ· ÙÔ˘ Ï·Ô‡.

√ ¶∂π™π™∆ƒ∞∆√™ ∫∞π √ ∞°ƒ√∆∏™

§¤Ó fiÙÈ Û ̛· ·fi ÙȘ ÂÚÈԉ›˜ ÙÔ˘ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˘ Û˘Ó¤‚Ë ÙÔ ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎfi Ì ÙÔÓ ÁˆÚÁfi ·fi ÙÔÓ ÀÌËÙÙfi, Ô ÔÔ›Ô˜ ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Û ÙÔ ÎÙ‹Ì· ÙÔ˘ Û ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ·ÊÔÚÔÏfiÁËÙË. √ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜, fiÙ·Ó Â›‰Â ÙÔÓ ÁˆÚÁfi Ó· Ûο‚ÂÈ Î·È Ó· ηÏÏÈÂÚÁ› ¤Ó·Ó ÂÙÚÒ‰Ë ÙfiÔ, ·fiÚËÛÂ Î·È ¤‚·Ï ÙÔÓ ‰Ô‡ÏÔ Ô˘ ›¯Â Ì·˙› ÙÔ˘ Ó· ÙÔÓ ÚˆÙ‹ÛÂÈ ÙÈ ·ÔÎfiÌÈ˙ ·' ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙfiÔ. ∫È ÂΛÓÔ˜ ·¿ÓÙËÛÂ: «∆›ÔÙ· ·Ú¿ ÌfiÓÔ ÎfiÔ Î·È ‚¿Û·Ó·Ø Î·È ·fi ·˘Ù¿ ÙÔ ¤Ó· ‰¤Î·ÙÔ Ú¤ÂÈ Ó· ¿ÚÂÈ Ô ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜». ∆· › fiÏ· ·˘Ù¿ ¯ˆÚ›˜ Ó· ͤÚÂÈ ÔÈÔ˜ ‹Ù·Ó ·˘Ùfi˜ Ô˘ ÙÔ˘ ÌÈÏÔ‡ÛÂ. √ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜ ÂÎÙ›ÌËÛ ÙËÓ ÂÈÏÈÎÚ›ÓÂÈ· Î·È ÙËÓ ÂÚÁ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÁÚfiÙË Î·È ÙÔÓ ·¿ÏÏ·Í ÙÂÏ›ˆ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÊfiÚÔ˘˜. ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ∞ıËÓ·›ˆÓ ÔÏÈÙ›·, 16.6. ∞˘Ù‹ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙË ™¿ÚÙË Î·È ÙËÓ ∞ı‹Ó·, ·ÚÔ˘Û›·Û·Ó Ë ∫fiÚÈÓıÔ˜, ÙÔ ÕÚÁÔ˜*, Ë Ã·ÏΛ‰·, Ë £‹‚·, Ë πˆÏÎfi˜ Î.¿. ™Â ÔÏϤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Â·Ó‹Ïı ÙÔ ÔÏÈÁ·Ú¯ÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·. ™ÙËÓ ∞ı‹Ó·, fï˜, ›¯Â ‹‰Ë ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ë ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙË ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·.

46

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

∂∫√µ∂ ∆∞ ™∆∞ÃÀ∞ ¶√À ∂•∂πÃ∞¡

√ ¶ÂÚ›·Ó‰ÚÔ˜ ·Ú¯Èο ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÙfiÛÔ ÛÎÏËÚfi˜ fiÛÔ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘. ∞fi ÙfiÙ fï˜ Ô˘ ‹Ïı Û Â·Ê‹ Ì ÙÔÓ Ù‡Ú·ÓÓÔ Ù˘ ªÈÏ‹ÙÔ˘ £Ú·Û‡‚Ô˘ÏÔ, ¤ÁÈÓ ÈÔ ÛÎÏËÚfi˜ ·fi ÙÔÓ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘ ÙÔÓ ∫‡„ÂÏÔ. ŒÛÙÂÈÏ ÏÔÈfiÓ Î‹Ú˘Î· ÛÙÔÓ £Ú·Û‡‚Ô˘ÏÔ Î·È ˙‹ÙËÛ ӷ Ì¿ıÂÈ ÔÈÔ ÔÏÈÙÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ ¤ÚÂ ӷ ÂÁηٷÛÙ‹ÛÂÈ ÁÈ· Ó· ¤¯ÂÈ ·ÛÊ¿ÏÂÈ· Î·È Ó· ÎÚ·Ù‹ÛÂÈ ÙËÓ fiÏË ˘fi ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘. √ £Ú·Û‡‚Ô˘ÏÔ˜ ‹Ú ÙÔÓ Î‹Ú˘Î· ¤Íˆ ·fi ÙËÓ fiÏË Î·È Ì‹Î Û ¤Ó· Û·Ṳ́ÓÔ ¯ˆÚ¿ÊÈ. ¶ÚÔ¯ˆÚÒÓÙ·˜ ̤۷ ÛÙ· Û·ÚÙ¿ ÚˆÙÔ‡Û Â›ÌÔÓ· Ó· Ì¿ıÂÈ ÙÔ ÛÎÔfi Ù˘ ¿ÊÈ͢ ÙÔ˘ ΋ڢη ·fi ÙËÓ ∫fiÚÈÓıÔ. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ¤ÎÔ‚Â Ù· ÛÙ¿¯˘· Ô˘ ¤‚ÏÂ ӷ ÍÂÂÚÓÔ‡Ó Ù· ¿ÏÏ· Î·È Ù· ¤ÚȯÓ οو, ̤¯ÚÈ Ô˘, οÓÔÓÙ·˜ ·˘Ùfi, η٤ÛÙÚ„ ٷ ˆÚ·ÈfiÙÂÚ· Î·È „ËÏfiÙÂÚ· ÛÙ¿¯˘· ÙÔ˘ ¯ˆÚ·ÊÈÔ‡… ∞fi ÙË ‰È‹ÁËÛË ÙÔ˘ ΋ڢη Ô ¶ÂÚ›·Ó‰ÚÔ˜ ηٷÓfiËÛ ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ Ú¿Í˘ ÙÔ˘ £Ú·Û‡‚Ô˘ÏÔ˘… ∞fi ÙfiÙ ¤‰ÂÈÍ fiÏË ÙÔ˘ ÙËÓ Î·Î›· ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ Ôϛ٘. ∏Úfi‰ÔÙÔ˜, πÛÙÔÚ›·, 5.92

∆Ô ˘‰Ú·ÁˆÁÂ›Ô Ù˘ ™¿ÌÔ˘. ∆ËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ·Ó¤ıÂÛÂ Ô Ù‡Ú·ÓÓÔ˜ ¶ÔÏ˘ÎÚ¿Ù˘ ÛÙÔÓ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· ∂˘·Ï›ÓÔ. ∏ Û‹Ú·ÁÁ· ›¯Â Ì‹ÎÔ˜ ÂÚ›Ô˘ ÂÓfi˜ ¯ÈÏÈÔ̤ÙÚÔ˘ Î·È ÙÚÔÊÔ‰ÔÙÔ‡Û Ì ÓÂÚfi ÙËÓ fiÏË.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ªËÙÚfiÔÏË-·ÎÚfiÔÏË. ∞ӷχÛÙ ÙȘ ϤÍÂȘ ÛÙ· Û˘ÓıÂÙÈο ÙÔ˘˜ Î·È ÂÍËÁ‹ÛÙ ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘˜. ¶ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ ‚Ú›ÙÂ Â¿Ó ÔÈ Ï¤ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÚ¿ÛÂÈ Û ͤÓ˜ ÁÏÒÛÛ˜ (Û˘Ì‚Ô˘Ï¢ı›Ù οÔÈÔ ÏÂÍÈÎfi ‹ ÚˆÙ‹ÛÙ ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹ Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÂÈ ÙËÓ Í¤ÓË ÁÏÒÛÛ·).

2. ¶ÔÈ· Ë ‚·ÛÈ΋ ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›· Î·È ÙËÓ ÔÏÈÁ·ÚÁ›·; ™˘˙ËÙ‹ÛÙ ÙȘ Û˘Ó¤ÂȤ˜ Ù˘ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ˙ˆ‹.

3. ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ Û‹ÌÂÚ· Ë Ï¤ÍË Ù‡Ú·ÓÓÔ˜; °È·Ù›; (§¿‚ÂÙ ˘fi„Ë Î·È ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ·: «ŒÎÔ‚Â Ù· ÛÙ¿¯˘· Ô˘ ÂÍ›¯·Ó»).

4. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ ∂˘·Ï›ÓÂÈÔ ˘‰Ú·ÁˆÁÂ›Ô Î·È Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ηٷÛ΢‹˜ ÙÔ˘. ™˘ÁÎÚ›ÓÂÙ¤ ÙÔ Ì ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ¤ÚÁÔ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ì·˜.

* ∆Ô ÕÚÁÔ˜ ¤¯ÂÈ ÂÓÙ·¯ı› ÛÙÔ ¢›ÎÙ˘Ô ÙˆÓ ∞Ú¯·ÈÔÙ¤ÚˆÓ ¶fiÏÂˆÓ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘, ˆ˜ Ë ·Ú¯·ÈfiÙÂÚË Î·ÙÔÈÎÔ‡ÌÂÓË ∂ÏÏËÓÈ΋ fiÏË 47

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

3. ∏ ™¶∞ƒ∆∏

√È ¢ˆÚÈ›˜ Ô˘ ηÙ¢ı‡ÓıËÎ·Ó ÚÔ˜ Ù· ÓfiÙÈ· Ù˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘ η٤Ϸ‚·Ó ÙË §·ÎˆÓÈ΋ Î·È ›‰Ú˘Û·Ó ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Ì ΤÓÙÚÔ ÙË ™¿ÚÙË. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, Û ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ‰È¢ڇÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ¿ ÙÔ˘˜, ‹Ïı·Ó Û ۇÁÎÚÔ˘ÛË Ì ÙÔ˘˜ ªÂÛÛ‹ÓÈÔ˘˜, ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÙÂÏÈο ˘¤Ù·Í·Ó ‡ÛÙÂÚ· ·fi Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈÔ˘˜ ÔϤÌÔ˘˜ (8Ô˜-7Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.). πÛ¯˘Úfi˜ ·ÓÙ›·ÏÔ˜ Ù˘ ™¿ÚÙ˘, Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÙËΠÔÏÂÌÈο ‹Ù·Ó Î·È ÙÔ Ã¿ÚÙ˘ ÕÚÁÔ˜. ªÂÙ¿ ÙÔ˘˜ ÔϤÌÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ Ë ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÛÙË ™¿ÚÙË ¿ÏÏ·ÍÂ. ∆Ô ÂÌfiÚÈÔ Ì ÙȘ ¿ÏÙ˘ ™¿ÚÙ˘ Ϙ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÛÙ·Ì¿ÙËÛÂ Î·È ÔÈ Û¯¤ÛÂȘ ÂÚÈÔÚ›ÛÙËηÓ. ™ÈÁ¿-ÛÈÁ¿ Ë fiÏË Ù˘ ™¿ÚÙ˘ «ÎÏ›ÛÙËλ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi Ù˘ Î·È ‹Ú ÙË ÌÔÚÊ‹ ÛÙÚ·ÙÔ¤‰Ô˘. ∫ÔÈÓˆÓÈΤ˜ Ù¿ÍÂȘ ™ÙËÓ ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ï‹ÚË ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ›¯·Ó ÔÈ ™·ÚÙÈ¿Ù˜, ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ›¯Â ÌÔÈÚ·ÛÙ› Ë ÁË. ∫‡ÚȘ ··Û¯ÔÏ‹ÛÂȘ ∂∆√πª√π °π∞ ∆∏ ª∞Ã∏ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó Ù· ÔÏÈÙÈο !Aγετ’, % Σπ(ρτασ ε,(νδρω ∂ÌÚfi˜, ·È‰È¿, ·Ù¤ÚˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Ù˘ Ú¿ÁÌ·Ù· Î·È Ë ÔÏÂκ1ροι πατ4ρων πολιατ6ν, ËÚˆÈ΋˜ ™¿ÚÙ˘, ÚÔ‚¿ÏÂÙ ÙËÓ ÌÈ΋ Ù¤¯ÓË. λαι6 µ7ν 8τυν προβ(λεσθε, ·Û›‰· Ì ÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ¯¤ÚÈ, ªÂ ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ δ=ρυ δ' ε,τ=λµωσ >νσχεσθε ÎÚ·Ù‹ÛÙ ÙÔ ‰fiÚ˘ ı·ÚڷϤ·, ¯ˆÚ›˜ Ó· ˘ÔÏÔ·Û¯ÔÏ‹ıËÎ·Ó ÔÈ µ@ φειδ=µενοι τ6σ ζω6σC Á›˙ÂÙ ÙË ˙ˆ‹ Û·˜Ø ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÙÚÔÚ›ÔÈÎÔÈ, ·˘ÙÔ› ‰ËÏ·ο, γ(ρ π(τριον τD6 Σπ(ρτDα. ·Ú¿‰ÔÙÔ ÛÙË ™¿ÚÙË. ∆˘ÚÙ·›Ô˜ ‰‹ Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó Û ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜ Á‡Úˆ ·fi ÙË ™¿ÚÙË. √È ·ÏÈÔ› οÙÔÈÎÔÈ ¤ÁÈÓ·Ó ‰Ô‡ÏÔÈ (›ψÙ˜) Ì ÙËÓ ˘Ô¯Ú¤ˆÛË Ó· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÙË ÁË Î·È Ó· ·Ú·‰›‰Ô˘Ó ¤Ó· ̤ÚÔ˜ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÛÙÔ˘˜ ȉÈÔÎً٘ ÙÔ˘ ÎÙ‹Ì·ÙÔ˜. √ Êfi‚Ô˜ ÌÈ·˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û˘ ÙˆÓ ‰Ô‡ÏˆÓ ‹Ù·Ó ¿ÓÙÔÙ ˘·ÚÎÙfi˜ Î·È Ù·Ï¿ÓÈ˙ ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜. ¶ÔÏÈÙÂÈ·ÎÔ› ıÂÛÌÔ› ∆Ô ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ù˘ ™¿ÚÙ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË, ‹Ù·Ó ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÓÔÌÔı¤ÙË §˘ÎÔ‡ÚÁÔ˘. ∏ fiÏË Â›¯Â ‰‡Ô ‚·ÛÈÏ›˜Ø ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ÚԤ΢„Â, Û‡Ìʈӷ Ì ̛· ¿Ô„Ë, ˆ˜ ·Ó¿ÁÎË, ·fi ÙË Á¤ÓÓËÛË Î¿ÔÙ ‰›‰˘ÌˆÓ ‰È·‰fi¯ˆÓ. √È ‚·ÛÈÏ›˜ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ÔÏϤ˜ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ˜. ◊Ù·Ó ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ› Î·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÔ› ·Ú¯ËÁÔ›. ∆ËÓ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ÛÙËÓ fiÏË Â›¯·Ó ÔÈ ¤ÓÙ ¤ÊÔÚÔÈ, ˘‡ı˘ÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ¿Ì˘Ó· Î·È ÙȘ Â͈ÙÂÚÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ∏ ÁÂÚÔ˘Û›· ‹Ù·Ó ¤Ó· Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ·fi 28 ¿ÙÔÌ· Ô˘ ›¯·Ó ËÏÈΛ· ¿Óˆ ÙˆÓ ÂÍ‹ÓÙ· ÂÙÒÓ. ∫‡ÚÈÔ ¤ÚÁÔ Â›¯Â Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ Ù· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ˘Ô‚¿ÏÏÔÓÙ·Ó ÁÈ· ¤ÁÎÚÈÛË ÛÙËÓ ∞¤ÏÏ·. ™ÙË Ï·˚΋ ·˘Ù‹ Û˘Ó¤Ï¢ÛË Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó fiÏÔÈ ÔÈ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Ô˘ ›¯·Ó Û˘ÌÏËÚÒÛÂÈ ÙÔ ÙÚÈ·ÎÔÛÙfi ¤ÙÔ˜ Ù˘ ËÏÈΛ·˜ ÙÔ˘˜. ∞ÁˆÁ‹ Ó¤ˆÓ √ ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Â›¯Â ÔÚÁ·Óˆı› Ë ˙ˆ‹ ÛÙË ™¿ÚÙË ÂËÚ¤·ÛÂ Î·È ÙËÓ ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ. ∆· ·È‰È¿ ·fi ÙËÓ ËÏÈΛ· ÙˆÓ ÂÙ¿ ÂÙÒÓ Ù· ·Ó·Ï¿Ì‚·ÓÂ Ë fiÏË. ∑Ô‡Û·Ó fiÏ· Ì·˙› Û ÔÌ¿‰Â˜, fiÔ˘ Ì¿ı·ÈÓ·Ó Ó· ˘Ô̤ÓÔ˘Ó ÙË ÛÎÏËÚ‹ ˙ˆ‹ Î·È ÙȘ ηÎÔ˘¯›Â˜. ¢È‰¿ÛÎÔÓÙ·Ó ·Ó¿ÁÓˆÛË, ÁÚ·Ê‹, ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È ¯ÔÚfi. ªÂ ·Ó¿ÏÔÁÔ ÙÚfiÔ ÂÎ·È‰Â‡ÔÓÙ·Ó Î·È Ù· ÎÔÚ›ÙÛÈ·, Ù· ÔÔ›· Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ÂχıÂÚ· Û ™·ÚÙÈ¿Ù˘ ÔÏϤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ Ù˘ fiÏ˘. ŒÚÂÂ Î·È ·˘Ù¿ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÏÂÌÈÛÙ‹˜ (480 .Ã.), Ô ‰˘Ó·Ùfi ÛÒÌ· Î·È Ó· ‰È·Ï¿ÛÔ˘Ó ËıÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ŒÙÛÈ ı· ÌÔÔÔ›Ô˜ ÈÛÙ‡ÂÙ·È ÚÔ‡Û·Ó ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ Ó· Á›ÓÔ˘Ó ¿ÍȘ ÌËÙ¤Ú˜. fiÙÈ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ ÙÔÓ °È· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· Ë ˙ˆ‹ ÛÙË ™¿ÚÙË Û˘Ó¯›ÛÙËΠ¯ˆÚ›˜ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ §ÂˆÓ›‰· (™¿ÚÙË, ·ÏÏ·Á¤˜ Î·È ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ. √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜, ·Ó‰Ú›ÔÈ Î·È ˘ÂÚ‹Ê·∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ÓÔÈ, ¿ÊËÛ·Ó ¤Ó· ˘fi‰ÂÈÁÌ· ÁÂÓÓ·ÈfiÙËÙ·˜, ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ.

48

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

§∞∫ø¡π™ª√™

√È ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Ì¿ı·ÈÓ·Ó Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó ÙË ÊÏ˘·Ú›· Î·È Ó· ÌÈÏÔ‡Ó Û‡ÓÙÔÌ· Î·È ÂÚÈÂÎÙÈο. ∏ ‰È·Ù‡ˆÛË ÌÈ·˜ ÊÚ¿Û˘ Ì ϛÁ˜ ϤÍÂȘ Î·È ¤Í˘ÓÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠϷΈÓÈÛÌfi˜. ∞ÏÏ¿ Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ Ô §˘ÎÔ‡ÚÁÔ˜ ÌÈÏÔ‡Û ‚Ú·¯˘ÏÔÁÈο Î·È ·ÔÊıÂÁÌ·ÙÈο. µÁ¿˙Ô˘Ì ·˘Ùfi ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· Ì ‚¿ÛË Ù· ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Ûˆı›. ∫¿ÔÙ Û οÔÈÔÓ Ô˘ ÙÔÓ ÚÒÙËÛ ÁÈ·Ù› fiÚÈÛ ӷ Á›ÓÔÓÙ·È ÙfiÛÔ ÌÈÎÚ¤˜ Î·È ÊıËÓ¤˜ ı˘Û›Â˜ ›Â: «°È· Ó· ÌËÓ ¿„Ô˘Ì ÔÙ¤ Ó· ÙÈÌ¿Ì ÙÔÓ ıÂfi». §¤Ó ̿ÏÈÛÙ· fiÙÈ, fiÙ·Ó ÔÈ Û˘ÌÔϛ٘ ÙÔ˘ ÙÔÓ ÚÒÙËÛ·Ó: «¶Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ·ÔÎÚÔ‡ÛÔ˘Ì ÌÈ·Ó Â¯ıÚÈ΋ ¤ÊÔ‰Ô;» ›Â: «∞Ó Ì¤ÓÂÙ ÊÙˆ¯Ô› ÎÈ ·Ó ‰ÂÓ ÂÈı˘Ì›ÙÂ Ô ¤Ó·˜ Ó· Â›Ó·È ·ÓÒÙÂÚÔ˜ ·fi ÙÔÓ ¿ÏÏÔ». ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜, §˘ÎÔ‡ÚÁÔ˜, 19.

∆π ∞¶∞¡∆∏™∂ ∏ °√ƒ°ø

∞ÏÏ¿ Î·È Ù· ÛÒÌ·Ù· ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ ¤ÚÂ ӷ ηٷÔÓËıÔ‡Ó Ì ÙÔ ÙÚ¤ÍÈÌÔ, ÙËÓ ¿ÏË, ÙË Ú›„Ë ‰›ÛÎˆÓ Î·È ·ÎÔÓÙ›ˆÓ, ¤ÙÛÈ Ô˘ Ó· ÁÂÓÓÈÔ‡ÓÙ·È ·È‰È¿ ·fi ÁÂÚ¿ ÛÒÌ·Ù·... §¤Ó ̿ÏÈÛÙ· fiÙÈ Ë °ÔÚÁÒ, Ë Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ §ÂˆÓ›‰·, fiÙ·Ó Î¿ÔÈ· ͤÓË Ù˘ ›Â: «ªÔÓ¿¯· ÛÙË ™¿ÚÙË ÂÛ›˜ ÔÈ Á˘Ó·›Î˜ ÂÍÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ ÙÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜», ÂΛÓË Ù˘ ·¿ÓÙËÛÂ: «°È·Ù› ÂÌ›˜ ÁÂÓÓ¿Ì ¿Ó‰Ú˜». ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜, §˘ÎÔ‡ÚÁÔ˜ 14.

∏ ∑ø∏ ™∆∏ ™¶∞ƒ∆∏

∏ ™¿ÚÙË ÏÔÈfiÓ ‹Ù·Ó ¤Ó· ÛÙÚ·Ùfi‰Ô, fiÔ˘ ‡„ÈÛÙÔ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎfi ÛÎÔfi Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ›¯Â Ô Î·ı¤Ó·˜, Ó· Â›Ó·È Û οı ÛÙÈÁÌ‹ ¤ÙÔÈÌÔ˜ Ó· ÔÏÂÌ‹ÛÂÈ Ì ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÁÈ· ÙËÓ fiÏË ÙÔ˘. √ ÛÎÔfi˜ οı ÓfiÌÔ˘, Ô ¤Û¯·ÙÔ˜ ÏfiÁÔ˜ fiÏÔ˘ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰È·Ù¿Íˆ˜ ‹Ù·Ó Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ Î·ÏÔ‡˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜. ∏ ¯Ïȉ‹ ÛÙËÓ È‰ÈˆÙÈ΋ ˙ˆ‹ ··ÁÔÚ¢fiÙ·Ó ·˘ÛÙËÚ¿Ø Ë Û·ÚÙÈ·ÙÈ΋ ÏÈÙfiÙËÙ· ¤ÁÈÓ ·ÚÔÈÌÈ҉˘. √ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ¿ÓıÚˆÔ˜, ·ÔÚÚÔÊË̤ÓÔ˜ ÔÏfiÙÂÏ· ̤۷ ÛÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜, ‰ÂÓ Â›¯Â ηıfiÏÔ˘ ‰È΋ ÙÔ˘ ·ÙÔÌÈ΋ ˙ˆ‹Ø ‰ÂÓ Â›¯Â Ó· χÛÂÈ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ‰È΋˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ˘¿Ú͈˜. ∏ ™¿ÚÙË ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÙfiÔ˜ ÁÈ· ‰È·ÓÔÔ˘Ì¤ÓÔ˘˜ ‹ Ê›ÏÔ˘˜ Ù˘ ıˆڛ·˜Ø ÙÔ ¯Ú¤Ô˜ fiÏÔ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÙÔ ˘¤ÚÙ·ÙÔ È‰Â҉˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ™·ÚÙÈ¿ÙË ÂÚȤ¯ÔÓÙ·Ó Ì¤Û· ÛÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ Ù˘ fiÏ˘ ÙÔ˘. ÿÏÎÈÓÔ ·Á·ÏÌ¿ÙÈÔ Ô˘ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÈ ™·ÚÙÈ¿ÙÈÛÛ· J.B. Bury-Russell Meiggs, πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿·ıÏ‹ÙÚÈ· (§ÔÓ‰›ÓÔ, µÚ‰Ԙ, ∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1978, Û. 149 Ù·ÓÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶ÔÈÔ˜ Ô ÛÎÔfi˜ Ù˘ ·ÁˆÁ‹˜ ÙˆÓ ·ÁÔÚÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÎÔÚÈÙÛÈÒÓ ÛÙË ™¿ÚÙË; ¶Ò˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ô ÛÎÔfi˜ ·˘Ùfi˜ Ì ÙÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ Û·ÚÙÈ·ÙÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜; 2. «¢Ô˘Ï‡ÂÈ Û·Ó Â›ÏˆÙ·˜». ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ Ë ÊÚ¿ÛË ·˘Ù‹ Ô˘ Î·È Û‹ÌÂÚ· ·Îԇ̠ӷ ϤÁÂÙ·È; ∂ÍËÁ‹ÛÙ ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi Ù˘ Ì ‚¿ÛË ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Û·˜.

3. ∆È ‹Ù·Ó Ô «Ï·ÎˆÓÈÛÌfi˜»; (™˘Ì‚Ô˘Ï¢ı›Ù ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ·Ú¿ıÂÌ·). ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ Î·È Ò˜ ÂÍËÁÂ›Ù·È Ë ÊÚ¿ÛË «ÂÚÓ¿Ì Û·ÚÙÈ¿ÙÈη»; 49

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

4. ∞£∏¡∞: ∞¶√ ∆∏ µ∞™π§∂π∞ ™∆∏¡ ∞ƒπ™∆√∫ƒ∞∆π∞

™˘ÓÔÈÎÈÛÌfi˜

∆Ô ¤‰·ÊÔ˜ Ù˘ ∞ÙÙÈ΋˜ ‹Ù·Ó ÊÙˆ¯fi. √ÈÎÈÛÌÔ› ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ÂΛ fiÔ˘ ˘‹Ú¯·Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ó· ˙‹ÛÔ˘Ó ¿ÓıÚˆÔÈ. ™ÙȘ ÏÈÁÔÛÙ¤˜ ‰ȿ‰Â˜ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ·Û¯ÔÏ‹ıËÎ·Ó Ì ÙË ÁˆÚÁ›·, ÂÓÒ ÛÙȘ οˆ˜ ÔÚÂÈÓ¤˜ Ì ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·. ∆· ÂÎÙÂٷ̤ӷ ·Ú¿ÏÈ· ¢ÓfiËÛ·Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ó·˘ÙÈÏ›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, Ë ∞ÙÙÈ΋ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÂÓÈ·›Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ì ¤‰Ú· ÙËÓ ∞ı‹Ó·. ∆Ô ¤ÚÁÔ ·˘Ùfi ·Ô‰fiıËΠÛÙÔÓ £ËÛ¤·. ™Â ·Ó¿ÌÓËÛË Ì¿ÏÈÛÙ· ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ÁÈfiÚÙ·˙·Ó Ù· ¶·Ó·ı‹Ó·È·, ÙËÓ ÈÔ Ï·ÌÚ‹ ÁÈÔÚÙ‹ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ‹Ù·Ó ÿˆÓ˜, ÂÚ‹Ê·ÓÔÈ ÁÈ’ ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘˜ Î·È ‰Â̤ÓÔÈ Ì ÙÔÓ ÙfiÔ ÙÔ˘˜Ø ·ÁˆÓ›ÛÙËÎ·Ó Î·È ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÎÚ¿ÙÔ˜, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë ‰‡Ó·ÌË Î·È Ë ·›ÁÏË ¤ÌÂÈÓ·Ó ··Ú¿ÌÈÏϘ ÛÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜.

™À¡√π∫π™ª√™

√È ∞ıËÓ·›ÔÈ ·fi Ù· Ôχ ·ÏÈ¿ ¯ÚfiÓÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi fiÔÈÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ˙Ô‡Û·Ó ·ÁÚÔÙÈ΋ ˙ˆ‹. ∆ÔÓ Î·ÈÚfi ÙÔ˘ ∫¤ÎÚÔÔ˜ Î·È ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ Ù˘ ∞ÙÙÈ΋˜ ̤¯ÚÈ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ £ËÛ¤ˆ˜, ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ˙Ô‡Û·Ó ‰È·Û·Ṳ̂ÓÔÈ Û ÌÈÎÚ¿ ΤÓÙÚ· Ô˘ ›¯·Ó, ÙÔ Î·ı¤Ó·, ¯ˆÚÈÛÙfi Ú˘Ù·ÓÂ›Ô Î·È ¯ˆÚÈÛÙÔ‡˜ ¿Ú¯ÔÓÙ˜. ªfiÓÔ ¿Ì· ·ÚÔ˘ÛÈ·˙fiÙ·Ó Â͈ÙÂÚÈÎfi˜ ΛӉ˘ÓÔ˜, ¤Î·Ó·Ó ÎÔÈÓ‹ Û˘Ó¤Ï¢ÛË ˘fi ÙÔÓ ‚·ÛÈϤ·, Î·È Ô Î¿ı ÔÈÎÈÛÌfi˜ ›¯Â ¯ˆÚÈÛÙ‹ ÔÏÈÙÈ΋ ˙ˆ‹ Î·È ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛË... ŸÙ·Ó ¤ÁÈÓ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ô £ËÛ¤·˜... ÙÔ˘˜ ·Ó¿ÁηÛ ӷ ¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ÎÔÈÓ‹ ÔÏÈÙ›·, ÙËÓ ∞ı‹Ó·... ∞fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ÂÔÚÙ¿˙Ô˘Ó Ù· «•˘ÓÔ›ÎÈ·»* ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó Ù˘ ı¿˜ ∞ıËÓ¿˜. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, πÛÙÔÚ›·, 2. 15. (ÌÂÙ. ∞ÁÁ. µÏ¿¯Ô˘) *Ù· ¶·Ó·ı‹Ó·È·

∆Ô ÔÏ›ÙÂ˘Ì·

∞ıËÓ·˚Îfi ÔÏÂÌÈÎfi ÏÔ›Ô ÙÔ˘ 6Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. (§ÔÓ‰›ÓÔ, µÚÂÙ·ÓÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ∆· ÈÛÙ›· ·ÍÈÔÔÈÔ‡Û·Ó ÙË ‰‡Ó·ÌË ÙÔ˘ ·¤Ú·. ∆ËÓ Î›ÓËÛË ÙÔ˘ ÏÔ›Ô˘ ˘Ô‚ÔËıÔ‡Û ϋڈ̷ ·fi ‰˘Ó·ÙÔ‡˜ ΈËÏ¿Ù˜.

∫ÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂÓÙ¿ÛÂȘ

50

¶ÚÒÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ‹Ù·Ó Ë ‚·ÛÈÏ›·. °È· ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹ ÂÏ¿¯ÈÛÙ· Ì·˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¿. ∆ÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ ‚·ÛÈÏÈ¿˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË, ˘‹ÚÍÂ Ô ∫fi‰ÚÔ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ı˘ÛÈ¿ÛÙËΠÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÔÊ¢¯ı› Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË Ì ÙÔ˘˜ ¢ˆÚÈ›˜. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi Èı·ÓfiÓ ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ Ë ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ ¤ÁÈÓ ÂÈÚËÓÈο. ∞fi‰ÂÈÍË ·ÔÙÂÏ› ÙÔ fiÙÈ Î·È ÛÙÔ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ÂÍ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ӷ ˘¿Ú¯ÂÈ Ô ıÂÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¿Ú¯ÔÓÙ·-‚·ÛÈÏÈ¿ Ì ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ˜ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. √˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ·ÛÎÔ‡Û·Ó Ô ÂÒÓ˘ÌÔ˜ ¿Ú¯ÔÓÙ·˜, ˘‡ı˘ÓÔ˜ ÁÈ· ÙË Û‡ÁÎÏËÛË Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘, Î·È Ô ÔϤ̷گԘ, ·ÚÌfi‰ÈÔ˜ ÁÈ· ÛÙÚ·ÙȈÙÈο ı¤Ì·Ù·. √È ¤ÍÈ ıÂÛÌÔı¤Ù˜ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·Ó Ì ‰ÈηÛÙÈο ı¤Ì·Ù·. √ ÕÚÂÈÔ˜ ¶¿ÁÔ˜ ‹Ù·Ó ˘‡ı˘ÓÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ Ù‹ÚËÛË ÙˆÓ ÓfïÓ. ∏ ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘, ˆ˜ Û˘Ó¤Ï¢ÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ, ·¤ÎÙËÛ ÌÂÁ¿ÏË ÛËÌ·Û›· ÛÙ· ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ·. ¶ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, fï˜, Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜ ÚÔηÏÔ‡Û·Ó ÂÓÙ¿ÛÂȘ. ∆ËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙˆÓ Â˘ÁÂÓÒÓ Â›¯·Ó ‹‰Ë ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ·ÌÊÈÛ‚ËÙÔ‡Ó ÔÈ ¤ÌÔÚÔÈ Î·È ÔÈ ‚ÈÔÙ¤¯Ó˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘ ›¯·Ó ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ‰‡Ó·ÌË. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿ ÔÈ ¯Úˆ̤ÓÔÈ ·ÁÚfiÙ˜ ··ÈÙÔ‡Û·Ó Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙˆÓ ¯ÚÂÒÓ. ŸÛÔÈ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÍÂÏËÚÒÛÔ˘Ó Ù· ¯Ú¤Ë ÙÔ˘˜ Á›ÓÔÓÙ·Ó ‰Ô‡ÏÔÈ. ∆ËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÂÎÌÂÙ·ÏχÙËÎÂ Ô ∫‡ÏˆÓ·˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÙÔ 632 .Ã., Ì ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÔÏÏÒÓ Ô·‰ÒÓ ÙÔ˘, ı¤ÏËÛ ӷ ¿ÚÂÈ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Î·È Ó· Á›ÓÂÈ Ù‡Ú·ÓÓÔ˜. ∆Ô Î›ÓËÌ¿ ÙÔ˘ ·¤Ù˘¯Â Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ ‰Ú·¤Ù¢Û ÛÙ· ª¤Á·Ú·. √È Ô·‰Ô› ÙÔ˘, fï˜, ·ÚfiÏÔ Ô˘ ›¯·Ó ηٷʇÁÂÈ ˆ˜ ÈΤÙ˜ ÛÙÔ˘˜ ‚ˆÌÔ‡˜ ÙˆÓ ıÂÒÓ, ı·Ó·ÙÒıËηÓ. ∆Ô ·ÓfiÛÈÔ ·˘Ùfi ¤ÚÁÔ ¤ÌÂÈÓ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÁÓˆ-

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

∞ıËÓ·›Ô˜ ÔÏ›Ù˘ Û ÁÚ·Ù‹ Ͽη (∞ı‹Ó·, ªÔ˘ÛÂ›Ô ∞ÎÚfiÔÏ˘).

∫ ∂º∞§∞π√ 4

ÛÙfi ˆ˜ «∫˘ÏÒÓÂÈÔ ¿ÁÔ˜». ∏ ·Ó·ÛٿوÛË ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ÎÔÚ˘ÊÒıËÎÂ. √È ªÂÁ·Ú›˜ ‚Ú‹Î·Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Î·È Î·Ù¤Ï·‚·Ó ÙË ™·Ï·Ì›Ó·. ∫·ıËÌÂÚÈÓ¿ ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·Ó Ù· ·ÈÙ‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙˆÓ ¯ÚÂÒÓ Î·È ÙË Û‡ÓÙ·ÍË ÁÚ·ÙÒÓ ÓfïÓ. √È ÓfiÌÔÈ Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙ ‹Ù·Ó ¿ÁÚ·ÊÔÈ. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ÂÌfi‰È˙ ÙË ÛˆÛÙ‹ ·ÔÓÔÌ‹ Ù˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ Î·È ÔÏÏÔ› ·Ú·ÔÓÔ‡ÓÙ·Ó fiÙÈ ‰ÂÓ Â‡ÚÈÛÎ·Ó ÙÔ ‰›ÎÈÔ ÙÔ˘˜. √È Â˘ÁÂÓ›˜, ÁÈ· Ó· ÂÎÙÔÓˆı› Ë Ï·˚΋ ‰˘Û·Ú¤ÛÎÂÈ·, ·Ó¤ıÂÛ·Ó ÙÔ 624 .Ã. ÛÙÔÓ ¢Ú¿ÎÔÓÙ· Ó· ηٷÁÚ¿„ÂÈ ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜. √È ÓfiÌÔÈ ÙÔ˘ ¢Ú¿ÎÔÓÙ·, «ÁÚ·Ì̤ÓÔÈ Ì ·›Ì·», fiˆ˜ ›·Ó, ‹Ù·Ó Ôχ ·˘ÛÙËÚÔ›. ∞ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó, ¿ÓÙˆ˜, ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÂÈ‚ÏËı› Ë Ù¿ÍË Î·È Ó· ËÛ˘¯¿ÛÂÈ Ô ÙfiÔ˜.

∞¶√ ∆√À™ ¡√ª√À™ ∆√À ¢ƒ∞∫√¡∆∞

¶ÔÏÈÙÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ‰›ÓÔÓÙ·Ó Û ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ›¯·Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ʤÚÔ˘Ó fiÏ·. ∂ÓÓ¤· ¿Ú¯ÔÓÙ˜ Î·È Ù·Ì›Â˜ ÂÎϤÁÔÓÙ·Ó fiÛÔÈ Â›¯·Ó ÂÚÈÔ˘Û›· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·fi ‰¤Î· ÌÓ˜… √ ÕÚÂÈÔ˜ ¶¿ÁÔ˜ ‹Ù·Ó ʇϷη˜ ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ Î·È ¤ÏÂÁ¯Â ÙÔ˘˜ ¿Ú¯ÔÓÙ˜, ÒÛÙ ӷ ΢‚ÂÚÓÔ‡Ó Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜… Ÿˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚıËΠÈÔ ¿Óˆ, Ù· ‰¿ÓÂÈ· Û˘Ó¿ÙÔÓÙ·Ó Ì ·ÓÙ¿ÏÏ·ÁÌ· ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÂÏ¢ıÂÚ›· Î·È Ë ÁË ‹Ù·Ó ÛÙ· ¯¤ÚÈ· Ï›ÁˆÓ. ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ∞ıËÓ·›ˆÓ ¶ÔÏÈÙ›·, 4.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∞fi ÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ÚÒÙ˘ ·Ú·ÁÚ¿ÊÔ˘ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È fiÙÈ Ë ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Ù˘ ∞ÙÙÈ΋˜ ÚÔÛ‰ÈfiÚÈÛÂ Î·È ÙȘ ·Û¯Ôϛ˜ ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ. ¢ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÁÈ·Ù› Ë Û¯¤ÛË ¯ÒÚÔ˘ Î·È ·Û¯ÔÏÈÒÓ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Û‹ÌÂÚ· ÙfiÛË ÌÂÁ¿ÏË ÈÛ¯‡.

2. ∆È ÂÓÓÔԇ̠ۋÌÂÚ· fiÙ·Ó Ï¤Ì fiÙÈ Ë Î˘‚¤ÚÓËÛË Ú¤ÂÈ Ó· ¿ÚÂÈ ‰Ú·ÎfiÓÙÂÈ· ̤ÙÚ·; ªÔÚ›Ù ӷ ÂÍËÁ‹ÛÂÙ ÙÔ ÓfiËÌ· ÈÛÙÔÚÈο; 3. ™˘Ì‚Ô˘Ï¢ı›Ù οÔÈ· ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· Î·È ··ÓÙ‹ÛÙ ÛÙ· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·: ·) °È·Ù› ‹Ú ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· ·˘Ù‹ Ô ÕÚÂÈÔ˜ ¶¿ÁÔ˜; ‚) ∆È Â›Ó·È Û‹ÌÂÚ· Ô ÕÚÂÈÔ˜ ¶¿ÁÔ˜; Á) ¶ÔÈ· ÙÔÈ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛË Ù˘ ™ÙÂÚ¿˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ (¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ˜ 1821) ¤ÊÂÚ ÙÔ ›‰ÈÔ fiÓÔÌ·;

51

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

5. ∞£∏¡∞: ¶√ƒ∂π∞ ¶ƒ√™ ∆∏ ¢∏ª√∫ƒ∞∆π∞

T· ̤ÙÚ· ÙÔ˘ ™fiψӷ

∏ ηٷÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ ÈηÓÔÔ›ËÛ ¤Ó· ̤ÚÔ˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ. ŸÌˆ˜, ÙÔ Ô͇ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· Ô˘ ·Ó¿Áη˙ fiÛÔ˘˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÍÂÏËÚÒÛÔ˘Ó Ù· ¯Ú¤Ë ÙÔ˘˜ Ó· Á›ÓÔ˘Ó ‰Ô‡ÏÔÈ, ÚÔηÏÔ‡ÛÂ Û˘Ó¯‹ ·Ó·Ù·Ú·¯‹. ∆Ô 594 .Ã., ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ Â¤ÏÂÍ·Ó ÙÔÓ ™fiψӷ, ÔÈËÙ‹ Î·È ¤Ó·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ÂÙ¿ ÛÔÊÔ‡˜, Ó· ‰ÒÛÂÈ Ï‡ÛË ÛÙ· ‰‡ÛÎÔÏ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ fiÏ˘. ŒÓ· ·fi Ù· ̤ÙÚ·

√ ™√§ø¡ ∫∞π √π ¡√ª√π

∞ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ, ÙÔ ÔÔ›Ô ÈÛÙ‡ÂÙ·È fiÙÈ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ ÙÔÓ ™fiψӷ ÙÔÓ ∞ıËÓ·›Ô, ¤Ó·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ÂÙ¿ ÛÔÊÔ‡˜ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ (¡Â¿ÔÏË, ∂ıÓÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ¶ÔÈÔÈ ‹Ù·Ó ÔÈ ¿ÏÏÔÈ ¤ÍÈ ÛÔÊÔ›;

√ ™fiÏˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛ ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì·, fiˆ˜ ·Ó¤ÊÂÚ· ÈÔ ¿Óˆ. √È ¿ÓıÚˆÔÈ fï˜ Û˘Ó¤¯È˙·Ó Ó· ·Ú·ÔÓÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ ÙÔ˘, ηÙËÁÔÚÒÓÙ·˜ οÔÈÔ˘˜ Î·È ˙ËÙÒÓÙ·˜ ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂȘ ÁÈ' ¿ÏÏÔ˘˜. √ ›‰ÈÔ˜, ÂÂȉ‹ ‰ÂÓ ‹ıÂÏ ӷ ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿ÍÂÈ Ô‡ÙÂ Î·È Ó· Â›Ó·È ·ÚÒÓ ÚÔηÏÒÓÙ·˜ ‰˘Û·Ú¤ÛÎÂȘ, Ù·Í›‰Â„ ÁÈ· ÂÌÔÚÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· Ó· ‰ÂÈ Ù· ·ÍÈÔı¤·Ù· ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ, ϤÁÔÓÙ·˜ fiÙÈ ‰ÂÓ ı· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÚÈÓ ÂÚ¿ÛÔ˘Ó ‰¤Î· ¯ÚfiÓÈ·. £ÂˆÚÔ‡Û ˆ˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ‰›Î·ÈÔ Ó· Ì›ÓÂÈ Î·È Ó· ‰›ÓÂÈ ÂÍËÁ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜. √ ηı¤Ó·˜ fiÊÂÈÏ ӷ ÂÈı·Ú¯Â› Û fiÛ· ›¯·Ó ıÂÛÈÛÙ›. ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ∞ıËÓ·›ˆÓ ÔÏÈÙ›·, 11. 1.

∫∞∆∞ƒ°∏™∏ ∆∏™ ¶ƒ√π∫∞™

√ Ó·fi˜ ÙÔ˘ √χÌÈÔ˘ ¢›· ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. ÕÚ¯ÈÛ ӷ ηٷÛ΢¿˙ÂÙ·È ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˘.

∞fi ÙȘ ¿ÏϘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Á¿ÌˆÓ ηٿÚÁËÛ ÙËÓ Úԛη, ÔÚ›˙ÔÓÙ·˜ Ó· ¤¯ÂÈ Ë Ó‡ÊË ÙÚ›· ÊÔڤ̷ٷ Î·È ‰È¿ÊÔÚ· ÛÎÂ‡Ë Ô˘ ›¯·Ó ÌÈÎÚ‹ ·Í›· Î·È Ù›ÔÙ ¿ÏÏÔ. ªÂ ÙȘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ·˘Ù¤˜ ‹ıÂÏ ӷ ‰ËÏÒÛÂÈ fiÙÈ Ô Á¿ÌÔ˜ ‰ÂÓ Á›ÓÂÙ·È ÁÈ· Ó· ¿ÚÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ÌÈÛıfi ‹ Ó· οÓÂÈ ÌÈ· ÂÌÔÚÈ΋ Û˘Ìʈӛ·. √ Á¿ÌÔ˜ Á›ÓÂÙ·È ÁÈ· Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÙÔ ·ÓÙÚfiÁ˘ÓÔ ·È‰È¿ Î·È Ó· ˙‹ÛÔ˘Ó fiÏÔÈ ÌÈ· fiÌÔÚÊË ˙ˆ‹ Î·È ·Á·Ë̤ÓË. ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜, ™fiψÓ, 20

∆˘Ú·ÓÓ›‰·

52

Ô˘ ¤Ï·‚Â Ô ™fiψӷ˜ ‹Ù·Ó Ë Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙˆÓ ¯ÚÂÒÓ. ∞ÂÏ¢ı¤ÚˆÛ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ›¯·Ó Á›ÓÂÈ ‰Ô‡ÏÔÈ ÏfiÁˆ ¯ÚÂÒÓ Î·È ··ÁfiÚ¢Û ÛÙÔ ÂÍ‹˜ Ó· ‰·Ó›˙ÂÙ·È Î¿ÔÈÔ˜ Ì ÂÁÁ‡ËÛË ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÙÔ˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·. ∞˘Ù‹ Â›Ó·È Ë ÂÚ›ÊËÌË ‰È¿Ù·ÍË Ù˘ ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ ÙÔ˘ ™fiψӷ, ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ ÛÂÈÛ¿¯ıÂÈ·, Ì ÙËÓ ÔÔ›· Ï˘ÙÚÒıËÎÂ Ë ·ÁÚÔÙÈ΋ Ù¿ÍË. ŒÓ· ¿ÏÏÔ Ì¤ÙÚÔ, Ì ÙÔ ÔÔ›Ô Ô ™fiψӷ˜ ·Ô‰˘Ó¿ÌˆÛ ÙÔ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·, ‹Ù·Ó Ë ‰È·›ÚÂÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Û ٤ÛÛÂÚȘ Ù¿ÍÂȘ. ø˜ ‚¿ÛË ¤ıÂÛ ÙÔ ÂÈÛfi‰ËÌ· Î·È fi¯È ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹. ∞Ó¿ÏÔÁ· fiÚÈÛÂ Î·È Ù· ·ÍÈÒÌ·Ù·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ‰È‡ڢÓ ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÎfi ÚfiÏÔ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘, ÛÙËÓ ÔÔ›· ¤·ÈÚÓ·Ó Ì¤ÚÔ˜ fiÛÔÈ Â›¯·Ó Û˘ÌÏËÚÒÛÂÈ ÙÔ ÂÈÎÔÛÙfi ¤ÙÔ˜ Ù˘ ËÏÈΛ·˜ ÙÔ˘˜. ∆· ı¤Ì·Ù· Ô˘ Û˘˙ËÙÔ‡ÓÙ·Ó ÛÙË Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡, Ù· ÚÔÂÙԛ̷˙Â Ë µÔ˘Ï‹ ÙˆÓ ∆ÂÙÚ·ÎÔÛ›ˆÓ, ·Ó Î·È Ë ‡·ÚÍ‹ Ù˘ ·ÌÊÈÛ‚ËÙÂ›Ù·È ·fi ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜. ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ∏ÏÈ·›·˜, ÂÓfi˜ ‰ÈηÛÙËÚ›Ô˘ ÛÙÔ ÔÔ›Ô Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó Ì ÎÏ‹ÚˆÛË ¿ÙÔÌ· ·fi fiϘ ÙȘ Ù¿ÍÂȘ, ‹Ù·Ó ̤ÙÚÔ Ô˘ ÛÙfi¯Â˘Â ÛÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ·ÔÓÔÌ‹ Ù˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ Î·È ÙËÓ ÂÍ¿ÏÂÈ„Ë ÙˆÓ ·ÓÈÛÔًوÓ. °È· Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, Ô ™fiψӷ˜ ÙËÓ ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÛÙ· ÎÔÈÓ¿, „‹ÊÈÛ ÓfiÌÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÛÙÂÚÔ‡Û ٷ ÔÏÈÙÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ·fi fiÛÔ˘˜ ‰ÂÓ ¤·ÈÚÓ·Ó Û·Ê‹ ı¤ÛË ¿Óˆ ÛÙ· ÎÔÈÓˆÓÈο Î·È ÔÏÈÙÈο ı¤Ì·Ù·. ∆· ̤ÙÚ· ÙÔ˘ ™fiψӷ ·Ó·ÎÔ‡ÊÈÛ·Ó ÙË Ï·˚΋ Ù¿ÍË Î·È ÂÍ›ÛˆÛ·Ó ÙÔ˘˜ ÏÔ‡ÛÈÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ¢ÁÂÓ›˜. ∂Âȉ‹ Ë ÁË ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ӷ Â›Ó·È ÛÙ· ¯¤ÚÈ· Ï›ÁˆÓ, ÙÔ ·›ÙËÌ· ÁÈ· Í·Ó·ÌÔ›Ú·ÛÌ· Ù˘ Á˘ ‹Ïı ¿ÏÈ ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·. ∆Ș Ù·Ú·¯¤˜ ÂÎÌÂÙ·ÏχÙËÎÂ Ô ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜, ¤Ó·˜ ¢ÁÂÓ‹˜, Ô ÔÔ›Ô˜ Ì ÙË Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡ η٤Ϸ‚ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Î·È Â¤‚·ÏÂ Ù˘Ú·ÓÓÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·. √ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜ ÛÙ¤ÚËÛ ·fi ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÂÏ¢ıÂڛ˜ Ô˘ Ì ·ÁÒÓ˜ ›¯·Ó ηٷÎÙ‹ÛÂÈ. ™˘Ó¤‰ÂÛÂ, fï˜, ÙÔ fiÓÔ-

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

√È Î·ÈÓÔÙƠ̂˜ ÙÔ˘ ∫ÏÂÈÛı¤ÓË

∫ ∂º∞§∞π√ 4

Ì¿ ÙÔ˘ Ì ÛËÌ·ÓÙÈο Â͈ڷ˚ÛÙÈο ¤ÚÁ· (∂ÓÓ¿ÎÚÔ˘ÓÔ˜ ËÁ‹, Ó¤· ∞ÁÔÚ¿, ÙÂÏÂÛÙ‹ÚÈÔ Ù˘ ∂ÏÂ˘Û›Ó·˜ Î.¿.), ηıÒ˜ Î·È Ì ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÁÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘. ªÂÙ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘, ÙÔ 527 .Ã., ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ·Ó¤Ï·‚Â Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ π›·˜, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ·Ó¤ÙÚ„·Ó ÙÔ 510 .Ã. ∞fi ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ‰È·Ì¿¯Ë Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÙËÓ ÙÒÛË Ù˘ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜, ¢ÓÔË̤ÓÔÈ ‚Á‹Î·Ó ÔÈ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ›, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Ì ·Ú¯ËÁfi ÙÔÓ ∫ÏÂÈÛı¤ÓË ÚÔ¯ÒÚËÛ·Ó Û ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ô˘ ıÂÌÂÏ›ˆÛ·Ó ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi ̤ÙÚÔ ‹Ù·Ó Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ‰¤Î· Ê˘ÏÒÓ, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ù· ̤ÏË ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·Ó ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ ∞ÙÙÈ΋˜. ŒÙÛÈ ¤·„·Ó Ë Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· Î·È Ë Î·Ù·ÁˆÁ‹ Ó· ·›˙Ô˘Ó ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ˙ˆ‹ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ªÂ ÙÔ Ì¤ÙÚÔ ·˘Ùfi Ô ∫ÏÂÈÛı¤Ó˘ «¤‰ˆÛ ÙËÓ ÔÏÈÙ›· ÛÙÔÓ Ï·fi», fiˆ˜ ¤ÁÚ·„ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘. ŒÓ· ¿ÏÏÔ Ì¤ÙÚÔ ‹Ù·Ó Ë ·‡ÍËÛË Ù˘ ‚Ô˘Ï‹˜ ηٿ 100

«ª∏ ºÀ§√∫ƒπ¡∂π¡»: π™∆√ƒπ∞ ªπ∞™ ºƒ∞™∏™

ŒÙÛÈ Ô Ï·fi˜ ·¤ÎÙËÛ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ ÎÈ Ô ∫ÏÂÈÛı¤Ó˘ ¤ÁÈÓ ·Ú¯ËÁfi˜ Î·È ÚÔÛÙ¿Ù˘ ÙÔ˘ Ï·Ô‡... ∂Í·ÈÙ›·˜ ·˘ÙÒÓ Ô Ï·fi˜ ÂÌÈÛÙ‡ıËΠÙÔÓ ∫ÏÂÈÛı¤ÓË. ªÂÙ¿ ˆ˜ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ÙÔÓ Ù¤Ù·ÚÙÔ ¯ÚfiÓÔ ·fi ÙËÓ ·Ó·ÙÚÔ‹ ÙˆÓ Ù˘Ú¿ÓÓˆÓ, ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ‰ËÏ·‰‹ Ô˘ ‹Ù·Ó ¿Ú¯ÔÓÙ·˜ Ô πÛ·ÁfiÚ·˜, ‰È·›ÚÂÛ ·‰È·ÎÚ›Ùˆ˜ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ôϛ٘ Û ‰¤Î· Ê˘Ï¤˜ ·ÓÙ› ÁÈ· ÙȘ ·ÏÈfiÙÂÚ˜ Ù¤ÛÛÂÚȘ, ı¤ÏÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ Ó· ÙÔ˘˜ ·Ó·Ì›ÍÂÈ ÁÈ· Ó· ÌÔÚÔ‡Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÌÂÚ›‰ÈÔ ÛÙË ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ∞fi ·˘Ùfi ÚÔ‹ÏıÂ Ë ÊÚ¿ÛË «‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙȘ Ê˘Ï¤˜», Ô˘ ϤÁÂÙ·È Û fiÛÔ˘˜ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ó ·Ó οÔÈÔ˜ ηٿÁÂÙ·È ·fi ¢ÁÂÓÈ΋ ÁÂÓÈ¿. ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ∞ıËÓ·›ˆÓ ÔÏÈÙ›·, 20. 4 Î·È 21,1-2

°π∞∆π æ∏ºπ™∆∏∫∂ √ ¡√ª√™ ∆√À √™∆ƒ∞∫π™ª√À.

ŸÙ·Ó ÔÏÔÎÏËÚÒıËÎ·Ó ·˘Ù¿, ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ¤ÁÈÓ Ôχ ÈÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ·fi ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ÙÔ˘ ™fiψӷ. ¶ÔÏÏÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ ÙÔ˘ ™fiψӷ ›¯·Ó ·¯ÚËÛÙ¢ı› ·fi ÙÔ Ù˘Ú·ÓÓÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·, ÂÂȉ‹ ‰ÂÓ ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·Ó. √ ∫ÏÂÈÛı¤Ó˘, ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘ Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙË Ï·˚΋ ‰‡Ó·ÌË, „‹ÊÈÛÂ Î·È ŸÛÙÚ·ÎÔ Ô˘ ʤÚÂÈ ÙÔ ÙÔÓ ÓfiÌÔ ÙÔ˘ ÔÛÙÚ·ÎÈÛÌÔ‡. √ ÓfiÌÔ˜ ·˘Ùfi˜ Ù¤ıËΠ۠fiÓÔÌ· «Μεγακλ'σ ÈÛ¯‡ ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ η¯˘Ô„›·˜ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Û·Ó fiÏÔÈ )Iπποκρ-τουσ» Î·È fiÛÔÈ Î·Ù›¯·Ó ÈÛ¯˘Ú¤˜ ı¤ÛÂȘ. √ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜ ÏfiÁÔ˘ ¤¯ÂÈ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› Û ‰È·‰Èηۛ· ¯¿ÚË ·fi ‰ËÌÔÊÈÏ‹˜ ËÁ¤Ù˘ Ù˘ Î·È ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ¤ÁÈÓ ÔÛÙÚ·ÎÈÛÌÔ‡ (∞ı‹Ó·, Ù‡Ú·ÓÓÔ˜. ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ∞ıËÓ·›ˆÓ ÔÏÈÙ›·, 22. 1-3 ªÔ˘ÛÂ›Ô ∞ÁÔÚ¿˜). ̤ÏË (µÔ˘Ï‹ ÙˆÓ ¶ÂÓÙ·ÎÔÛ›ˆÓ). °È· Ó· ÚÔÛٷهÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ôϛ٘ ·fi ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ·‡ÍËÛ˘ Ù˘ ‰‡Ó·Ì˘ ÙÔ˘ ÔÏ¤Ì·Ú¯Ô˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡, ·‡ÍËÛ ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙËÁÒÓ Û ‰¤Î·. ∫˘Ú›·Ú¯Ô ÛÒÌ· ¤ÁÈÓ ϤÔÓ Ë ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘, ÛÙËÓ ÔÔ›· Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·Ó ÔÈ ÈÔ ÛÔ‚·Ú¤˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ. √ ∫ÏÂÈÛı¤Ó˘ ¤Î·Ó ÚÔÛÈÙ¿ ÛÙÔ˘˜ Ôϛ٘ fiÏ· Ù· ·ÍÈÒÌ·Ù· Î·È ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛ ÙË Ï·˚΋ Û˘ÓÔ¯‹. ¢›Î·È· ıˆÚÂ›Ù·È ˆ˜ Ô ıÂÌÂÏȈً˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜. √È ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ› ıÂÛÌÔ› ·Ê‡ÓÈÛ·Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË ÁÈ· Ù· ÎÔÈÓ¿ Î·È Â¤ÊÂÚ·Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·ÏÏ·Á‹ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ Ù˘ fiÏ˘. ∆Ô ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfi ·˘Ùfi ‚‹Ì· ÚÔ˜ ÙË ‰ËÌÔηٛ· Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠÛÙËÓ ·Ú¯·›· ∞ı‹Ó· ¤¯ÂÈ ·ÁÎfiÛÌÈ· ÈÛÙÔÚÈ΋ ÛËÌ·Û›·.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∆È ‹Ù·Ó Ë ÛÂÈÛ¿¯ıÂÈ· Î·È ÁÈ·Ù› ‹Ú ·˘Ù‹ ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›·; 2. ªÂ ÙÔÓ ∫ÏÂÈÛı¤ÓË, ÁÚ¿ÊÂÈ Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, «δηµοκρατικωτ*ρα πολ- τ.σ Σ1λωνοσ 3γ*νετο 67 πολιτε8α». ¡· ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂÙ ÙË ÊÚ¿ÛË Î·È Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÙ ÙÔ ÓfiËÌ¿ Ù˘.

3. ∆È ‹Ù·Ó Ë ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘; ¶ÔÈÔ ‹Ù·Ó ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ÛÒÌ· ÛÙÔ Û·ÚÙÈ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·; 4. ∫·Ù·ÁÚ¿„Ù Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ (·ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›·, ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·, Ù˘Ú·ÓÓ›‰·, ‚·ÛÈÏ›·) Î·È ÙÔÔıÂÙ‹ÛÙ Ì ¯ÚÔÓÈ΋ Ù¿ÍË Ù· ÚfiÛˆ· Ô˘ ¤·ÈÍ·Ó ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· (∫‡ÏˆÓ·˜, ¢Ú¿ÎÔÓÙ·˜, ™fiψӷ˜, ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜, ∫fi‰ÚÔ˜).

53

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

6. √π ¶∞¡∂§§∏¡π√π ¢∂™ª√π

∏ ÂÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ

√È ŒÏÏËÓ˜ ·fi ·ÏÈ¿ ¤˙ËÛ·Ó ¯ˆÚÈṲ̂ÓÔÈ. ∞ψ̤ÓÔÈ Û ¤Ó·Ó ¢ڇ ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi ¯ÒÚÔ ‰Â Û˘ÁÎÚfiÙËÛ·Ó ÂÓÈ·›Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ì ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ fiÚÔ˘. ∏ Â·Ê‹, fï˜, Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ÙÔ‡˜ ‚Ô‹ıËÛ ӷ ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Û·Ê‹ ȉ¤· ÁÈ· ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ¿ √π ∫√π¡√π ¢∂™ª√π ÙÔ˘˜. ªÈÏÔ‡Û·Ó fiÏÔÈ, Ì οÔȘ ‰È·∆ø¡ ∂§§∏¡ø¡ ÊÔÚ¤˜ Ê˘ÛÈο, ÙËÓ ›‰È· ÁÏÒÛÛ· Î·È Ï¿™·ÚÙÈ¿Ù˜ Î·È ∞ıËÓ·›ÔÈ Û˘ÌʈÓÔ‡Ó Ó· ÙÚ¢·Ó ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ıÂÔ‡˜. ◊‰Ë ÙËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹ ÂÈÎÚ·Ù› Î·È Ë ÔÓÔÌ·Û›· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó Âӈ̤ÓÔÈ ÙÔÓ ÂÚÛÈÎfi ŒÏÏËÓ˜. √È ·ÔÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÙÔ˘˜ ¯Ò- ΛӉ˘ÓÔ. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, ··ÓÙÒÓÙ·˜ ÔÈ ∞ıËÚÈ˙·Ó, ηıÒ˜ Î·È ÔÈ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ù˘ ˙ˆ- Ó·›ÔÈ ÛÙÔ˘˜ ·ÂÛÙ·Ï̤ÓÔ˘˜ Ù˘ ™¿ÚÙ˘ ‰ËÏÒÓÔ˘Ó: «√È ŒÏÏËÓ˜ fiÏÔÈ Â›Ó·È ·fi ‹˜ Û ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÙfiÔ˘˜ ÂÓ›Û¯˘·Ó ¤Ó· ·›ÛıËÌ· ÓÔÛÙ·ÏÁ›·˜. ∏ ÈηÓÔÔ›ËÛË ÙÔ ›‰ÈÔ ·›Ì·, ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ›‰È· ÁÏÒÛÛ·, ÙÔ˘ ·ÈÛı‹Ì·ÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡ Î·È Ë È‰¤· fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó Ó·Ô‡˜ Î·È ·Á¿ÏÌ·Ù· ıÂÒÓ Î·È ı˘·Ó‹Î·Ó ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ Ï·fi ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó Û›Â˜ fiÏ· ÎÔÈÓ¿ Î·È Û˘Ó‹ıÂȘ ›‰È˜». ∏Úfi‰ÔÙÔ˜, πÛÙÔÚ›·, 8. 144. ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Û ÂΉËÏÒÛÂȘ ·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·.

∆Ô ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ √Ï˘Ì›·˜

Ã√¡√§√°∏™∏ ª∂ µ∞™∏ ∆π™ √§Àª¶π∞¢∂™

√ ˘ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ηٿ √Ï˘ÌÈ¿‰Â˜ ÂÈÛ‹¯ıË ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ∂ÏÏ¿‰· ·fi ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi ∆›Ì·ÈÔ ÙÔÓ ∆·˘ÚÔÌÂÓ›ÙË (352-260 .Ã.), Ô ÔÔ›Ô˜ η٤ÁÚ·„ ‰È¿ÊÔÚ· ÁÂÁÔÓfiÙ· ηٿ √Ï˘ÌÈ¿‰Â˜ ÙȘ Ôԛ˜ ·Ú¤‚·Ï ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ηٷÏfiÁÔ˘˜ ÙˆÓ ÂÒÓ˘ÌˆÓ ·Ú¯fiÓÙˆÓ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÙˆÓ ÂÊfiÚˆÓ ÛÙË ™¿ÚÙË Î·È ÙˆÓ ÈÂÚÂÈÒÓ Ù˘ ◊Ú·˜ ÛÙÔ Ó·fi Ù˘ ÛÙÔ ÕÚÁÔ˜. ø˜ ÚÒÙË √Ï˘ÌÈ¿‰· ıˆڋıËΠÂΛÓË ÙÔ˘ 776 .Ã. ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ÓÈÎËÙ‹˜ ÛÙÔÓ ·ÁÒÓ· ‰ÚfiÌÔ˘ ‹Ù·Ó Ô ∏Ï›Ԙ ∫fiÚÔÈ‚Ô˜. ∆Ë Û˘Ó‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ∆›Ì·ÈÔ˘, Ó· ÌÓËÌÔÓ‡ÔÓÙ·È ÁÂÁÔÓfiÙ· ηٿ √Ï˘ÌÈ¿‰Â˜, ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó Ô ¶Ôχ‚ÈÔ˜, Ô ¢Èfi‰ˆÚÔ˜ Î.¿. ∆Ô Û‡ÛÙËÌ· ·˘Ùfi ‹Ù·Ó Û ¯Ú‹ÛË Ì¤¯ÚÈ ÙÔÓ 4Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã. °È· Ó· ˘ÔÏÔÁÈÛÙ› Û ÔÈÔ ¤ÙÔ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› οı ¤ÙÔ˜ ÌÈ·˜ √Ï˘ÌÈ¿‰·˜ ·ÎÔÏÔ˘ıÂ›Ù·È Ô ÂÍ‹˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÌfi˜: ÔÏÏ·Ï·ÛÈ¿˙ÂÙ·È Â› 4 Ô ·ÚÈıÌfi˜ Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ ·fi ÙË ‰Â‰Ô̤ÓË √Ï˘ÌÈ¿‰· Î·È ÛÙÔ ÁÈÓfiÌÂÓÔ ÚÔÛÙ›ıÂÙ·È Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙÔ˘ ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ (1Ô, 2Ô, 3Ô, 4Ô) Î·È ÙÔ ¿ıÚÔÈÛÌ· ·Ê·ÈÚÂ›Ù·È ·fi ÙÔ 777. ¶·Ú¿‰ÂÈÁÌ·: ÁÈ· Ó· ‚ÚÂı› ÙÔ ÚÒÙÔ ¤ÙÔ˜ Ù˘ 46˘ √Ï˘ÌÈ¿‰·˜ ¤¯Ô˘ÌÂ: 45Ã4 = 180 + 1 = 181, 777-181= 596. ∆Ô ÚÒÙÔ ¤ÙÔ˜ ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ 46˘ √Ï˘ÌÈ¿‰·˜ ‹Ù·Ó ÙÔ 596 .Ã. ∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ¶¿˘ÚÔ˜-§·ÚÔ‡˜-ªÚÈÙ¿ÓÈη (∆Ô µ‹Ì·). µÏ. Ï. √Ï˘ÌÈ¿‰·. ªÔÚ›Ù ӷ ¯ÚÔÓÔÏÔÁ‹ÛÂÙ ÙË Ì¿¯Ë ÙÔ˘ ª·Ú·ıÒÓ· (490 .Ã.) Ì ‚¿ÛË ÙȘ √Ï˘ÌÈ¿‰Â˜; 54

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.) √Ï˘ÌÈ·ÎÔ› ·ÁÒÓ˜

√È √Ï˘ÌÈ·ÎÔ› ·ÁÒÓ˜ ‹Ù·Ó Ë ÈÔ ÌÂÁ¿ÏË Û˘Ó¿ÓÙËÛË ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ™ÙÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜ ·˘ÙÔ‡˜, Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·Ó Î¿ı ٤ÛÛÂÚ· ¯ÚfiÓÈ·, ¤·ÈÚÓ·Ó Ì¤ÚÔ˜ ÌfiÓÔ ŒÏÏËÓ˜. ∂›ÛËÌ· ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ÙÔ 776 .Ã., ¤ÙÔ˜ ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÚÁfiÙÂÚ· ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙË ‚¿ÛË ÁÈ· ÙË ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ¶ÚÈÓ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜, ΋ڢΘ ÂÚȤÙÚ¯·Ó ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ·Ó·ÎÔ›ÓˆÓ·Ó ÙËÓ ÂÈΛÌÂÓË ¤Ó·ÚÍ‹ ÙÔ˘˜. °ÈÓfiÙ·Ó ÂίÂÈÚ›·, ÛÙ·Ì·ÙÔ‡Û·Ó ‰ËÏ·‰‹ ÔÈ fiÏÂÌÔÈ Î·È ÌÔÚÔ‡Û·Ó ¤ÙÛÈ ÔÈ ·ÓÙÈÚÔÛˆ›˜ ·fi ÙȘ fiÏÂȘ Ó· Êı¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ √Ï˘Ì›· ¯ˆÚ›˜ Ó· ‰È·ÙÚ¤ÍÔ˘Ó Î·Ó¤Ó·Ó Î›Ó‰˘ÓÔ. √ ·ıÏËÙ‹˜ Ô˘ ÓÈÎÔ‡Û ÛÙÂÊ·ÓˆÓfiÙ·Ó Ì ÎÏ·‰› ·ÁÚÈÂÏÈ¿˜ Î·È Î¤Ú‰È˙ ÙËÓ ·Á¿Ë fiψÓ, ÂÓÒ ıÚÈ·Ì‚Â˘ÙÈ΋ ‹Ù·Ó Î·È Ë ˘Ô‰Ô¯‹ Ô˘ ÙÔ˘ ÂÈʇϷÛÛÂ Ë fiÏË ÙÔ˘.

∫∞§§π¶∞∆∂πƒ∞

∫¿ÔÙÂ, ϤÓÂ, ÌÈ· ËÏÈÎȈ̤ÓË Á˘Ó·›Î· ‹Á ÛÙËÓ √Ï˘Ì›·, Ì‹Î ÛÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ, ÛÙ¿ıËΠ۠ÌÈ· ÁˆÓÈ¿ Î·È ·Ú·ÙËÚÔ‡Û ÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜ Ô˘ ·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·Ó. ŸÙ·Ó fï˜ ÙËÓ Â›‰·Ó ÔÈ ∂ÏÏ·ÓÔ‰›Î˜, Ù˘ ¤Î·Ó·Ó ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ, ÁÈ·Ù› ÙfiÏÌËÛ ӷ ÌÂÈ ÛÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ. ∂ΛÓË ÙfiÙ ·¿ÓÙËÛÂ: ™Â ÔÈ· ¿ÏÏË Á˘Ó·›Î· Ô ıÂfi˜, Ô˘ Ï·ÙÚ‡ÂÙ·È Â‰Ò, ¤‰ˆÛ ٤ÙÔÈ· ¢ηÈÚ›· Ó· η˘¯È¤Ù·È ˆ˜ ¤¯ÂÈ ·Ù¤Ú·, ÙÚ›· ·‰¤ÏÊÈ· ÔÏ˘ÌÈÔӛΘ Î·È ÙÒÚ· ÙÔÓ ÁÈÔ Ù˘ ¤ÙÔÈÌÔ Ó· ·ÁˆÓÈÛÙ›; ∞ÈÛ¯›Ó˘, ∂ÈÛÙÔÏ·›, 4. 5. °È· ÔÈÔ ÏfiÁÔ ·Ú·Ù‹ÚËÛ·Ó ÔÈ ∂ÏÏ·ÓÔ‰›Î˜ ÙËÓ ∫·ÏÏÈ¿ÙÂÈÚ·; ™‹ÌÂÚ· Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î¿ÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ;

∞ıÏËÙ¤˜ Û ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ Ê¿ÛÂȘ. ∞ÚÈÛÙÂÚ¿ ‰ÚÔ̤·˜, ÛÙË Ì¤ÛË ·Ï·ÈÛÙ¤˜ Î·È ‰ÂÍÈ¿ ·ÎÔÓÙÈÛÙ‹˜ (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

∏ ›ÛÔ‰Ô˜ ÁÈÓfiÙ·Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ¿Óˆ Û ¿ÚÌ·, fi¯È ·fi ÙËÓ ‡ÏË, ·ÏÏ¿ ·fi ¤Ó· ¿ÓÔÈÁÌ· ÙÔ˘ Ù›¯Ô˘˜ Ô˘ ÙÔ ÁÎÚ¤ÌÈ˙·Ó Û˘Ì‚ÔÏÈο, Ì ÙËÓ ÂÔ›ıËÛË fiÙÈ ÙÔ ÎÂÓfi ÛÙÔ ÂÍ‹˜ ı· ÙÔ Î¿Ï˘ÙÂ Ô ›‰ÈÔ˜ Ì ÙËÓ ·Ó‰Ú›· ÙÔ˘. ™ÙË ™¿ÚÙË Ì¿ÏÈÛÙ· Ô ÔÏ˘ÌÈÔӛ΢ ·ÔÎÙÔ‡Û ÙÔ ÚÔÓfiÌÈÔ Ó· ÔÏÂÌ¿ÂÈ ÛÙË Ì¿¯Ë ‰›Ï· ÛÙÔÓ ‚·ÛÈÏÈ¿. ™Â fiϘ ÙȘ ÂÔ¯¤˜ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ·ÈÛı¿ÓÔÓÙ·Ó √ Ó·fi˜ ÙÔ˘ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó· ÚԂϤ„Ô˘Ó ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. ∆ËÓ ∞fiÏψӷ ·¿ÓÙËÛË Û ·˘Ùfi ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· ÔÈ ·Ú¯·›ÔÈ ÙËÓ ÛÙÔ˘˜ ¢ÂÏÊÔ‡˜ ·Ó·˙ËÙÔ‡Û·Ó ÛÙ· Ì·ÓÙ›·. ¶ÈÔ ÔÓÔÌ·ÛÙfi Ì·∆· Ì·ÓÙ›· ÓÙÂ›Ô ˘‹ÚÍ ÙÔ Ì·ÓÙÂ›Ô ÙˆÓ ¢ÂÏÊÒÓ, ÙÔ ÔÔ›Ô ‹Ù·Ó ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ ÛÙÔÓ ∞fiÏψӷ. √ ıÂfi˜ ·˘Ùfi˜ Ù˘ Ì·ÓÙÈ΋˜ ¤‰ÈÓ ÙÔ˘˜ ¯ÚËÛÌÔ‡˜ ̤ۈ Ù˘ ȤÚÂÈ·˜ ¶˘ı›·˜. ∞fi Ù· ÏfiÁÈ· Ù˘ ¶˘ı›·˜ Û˘ÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·Ó ÔÈ ¯ÚËÛÌÔ›, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ›¯·Ó ·ÌÊ›ÛËÌÔ* ÓfiËÌ·. √È ··ÓÙ‹ÛÂȘ Û˘Ó¿ÁÔÓÙ·Ó Ì Ï¿ÁÈÔ (ÌÂÙ·ÊÔÚÈÎfi) ÙÚfiÔ, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È Ô ∞fiÏψӷ˜ ÔÓÔÌ·˙fiÙ·Ó §ÔÍ›·˜. ∆Ô Ì·ÓÙÂ›Ô ·¤ÎÙËÛ ÌÂÁ¿ÏË Ê‹ÌË. µ·ÛÈÏ›˜ ·fi ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Î·È ÙË §˘‰›·, Ì¿ÏÈÛÙ·, ›¯·Ó ˙ËÙ‹ÛÂÈ ÙË ‚Ô‹ıÂÈ¿ ÙÔ˘.

55

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

√π Ã∏™ª√π ∆√À ª∞¡∆∂π√À

√È ÂÚˆÙÒÓÙ˜ ‰È·Ù‡ˆÓ·Ó ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË ÁÚ·Ù¿ ‹ ÚÔÊÔÚÈο... ∏ ¶˘ı›·, ·ı¤·ÙË ·' fiÏÔ˘˜, ˘ÓˆÙÈṲ̂ÓË ·fi ÙÔ Ì¿ÛËÌ· ÙˆÓ Ê‡ÏÏˆÓ ‰¿ÊÓ˘, Ù· ÏÈ‚¿ÓÈ· Î·È ÙÔ˘˜ ηÓÔ‡˜, ¤‰ÈÓ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË Ì ϤÍÂȘ ·Û˘Ó¿ÚÙËÙ˜, ÎÚ·˘Á¤˜ ·Î·Ù¿ÏËÙ˜... ∏ ·¿ÓÙËÛË ‹Ù·Ó ÛÎÔÙÂÈÓ‹ Î·È ‰ÈÊÔÚÔ‡ÌÂÓË, ÙËÓ ÔÔ›· fï˜ ÔÈ ÈÛÙÔ› ÂÚÌ‹Ó¢·Ó Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ÙÔ˘˜ ¿ÚÂÛÂ Î·È ÌfiÓÔ ·Ó ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ÂÚ¯fiÙ·Ó ·ÓÙ›ıÂÙÔ, ¤‚ÏÂ ηÓ›˜ ÙË ÛˆÛÙ‹ ÂÚÌËÓ›·. ŒÙÛÈ ‰ÈηÈÔÏÔÁÂ›Ù·È ÙÔ Â›ıÂÙÔ ÙÔ˘ ∞fiÏψӷ, §ÔÍ›·˜. ŒÓ· ·fi Ù· ÁÓˆÛÙfiÙÂÚ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·ÌÊ›‚ÔÏÔ˘ ¯ÚËÛÌÔ‡ Â›Ó·È Ë ·¿ÓÙËÛË ÙÔ˘ Ì·ÓÙ›Ԣ ÛÙÔÓ ‚·ÛÈÏÈ¿ ÙˆÓ §˘‰ÒÓ ∫ÚÔ›ÛÔ. ∂›¯Â ÚˆÙ‹ÛÂÈ ·Ó ı· ΤډÈ˙ ÔÏÂÌÒÓÙ·˜ Ì ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜. ∞Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ‰‡Ô ‚·Û›ÏÂÈ· ‹Ù·Ó ÙÔ ÔÙ¿ÌÈ ÕÏ˘˜. ∆Ô Ì·ÓÙÂ›Ô ·¿ÓÙËÛÂ: ∞Ó Ô ∫ÚÔ›ÛÔ˜ ‰È·‚› ÙÔÓ ÕÏ˘, ı· ηٷÛÙÚ¤„ÂÈ ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÎÚ¿ÙÔ˜. √ ∫ÚÔ›ÛÔ˜ ÂÚÌ‹Ó¢Û ÙÔÓ ¯ÚËÛÌfi fiˆ˜ ÙÔ˘ ¿ÚÂÛÂ, ¤Î·Ì ÙÔÓ fiÏÂÌÔ, ·ÏÏ¿ ÓÈ΋ıËÎÂ. ∆fiÙ fiÏÔÈ Î·Ù¿Ï·‚·Ó fiÙÈ ÙÔ Ì·ÓÙÂ›Ô ÂÓÓÔÔ‡Û fiÙÈ Ô ∫ÚÔ›ÛÔ˜ ÂÚÓÒÓÙ·˜ ÙÔÓ ÕÏ˘, ‰ËÏ·‰‹ ÎËÚ‡ÛÛÔÓÙ·˜ ÙÔÓ fiÏÂÌÔ Î·Ù¿ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ, ı· ηٷÛÙÚ¤„ÂÈ ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˜. º.M. ¶¤ÙÛ·, ¢ÂÏÊÔ›, ÂΉ. ∫Ú‹ÓË 1983, Û. 12 ∞ÌÊÈÎÙÈÔӛ˜

√ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜ Ù˘ ¢ˆ‰ÒÓ˘, fiÔ˘ ˘‹Ú¯Â Î·È ÙÔ ÔÌÒÓ˘ÌÔ Ì·ÓÙÂ›Ô ÙÔ˘ ¢›·, ÙÔ ÔÔ›Ô, ηٿ ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË, ‹Ù·Ó Î·È ÙÔ ·Ú¯·ÈfiÙÂÚÔ.

√È fiÏÂȘ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Á‡Úˆ ·fi ¤Ó· ÈÂÚfi Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Û·Ó ÂÓÒÛÂȘ, Ì ÛÎÔfi Ó· Ú˘ıÌ›˙Ô˘Ó ı¤Ì·Ù· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·Ó Ì ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Î·È ÙËÓ ·ÛÊ¿ÏÂÈ¿ ÙÔ˘. √È ÂÓÒÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·Ó ·ÌÊÈÎÙÈÔӛ˜. ∏ ÈÔ ÁÓˆÛÙ‹ ‹Ù·Ó Ë ·ÌÊÈÎÙÈÔÓ›· ÙˆÓ ¢ÂÏÊÒÓ. ∫¿ı fiÏË Û˘ÌÌÂÙ›¯Â ÛÙËÓ ¤ÓˆÛË Ì ‰‡Ô ·ÓÙÈÚÔÛÒÔ˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Û˘Ó‰ڛ·˙·Ó ‰‡Ô ÊÔÚ¤˜ ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ. ∆· ı¤Ì·Ù· Ô˘ Û˘˙ËÙÔ‡Û·Ó ·ÊÔÚÔ‡Û·Ó fi¯È ÌfiÓÔ ÙÔ ÈÂÚfi, ·ÏÏ¿ Î·È ÂΉËÏÒÛÂȘ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˙ˆ‹˜. ªÈ· ·fiÊ·ÛË Ì¿ÏÈÛÙ·, fiˆ˜ ·˘Ù‹ Ô˘ ¤ÏÂÁ fiÙÈ Ë ÛÙ¤ÚËÛË ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÔÔÈÔÓ‰‹ÔÙ ÏfiÁÔ ·fi ÌÈ· fiÏË ·ÔÙÂÏ› Ú¿ÍË ÈÂÚÔÛ˘Ï›·˜, ıˆÚÂ›Ù·È Î·È Û‹ÌÂÚ· ˆ˜ Ôχ ÚÔԉ¢ÙÈ΋. °ÂÓÈο, ÔÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·ÌÊÈÎÙÈÔÓÈÒÓ ‹Ù·Ó Û‚·ÛÙ¤˜ ·fi fiÏÔ˘˜.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. µÚ›Ù ÛÙÔ ÏÂÍÈÎfi Ù˘ ͤÓ˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÂÛı ÙȘ ϤÍÂȘ: ·ıÏËÙ‹˜, √Ï˘ÌÈ·ÎÔ› ·ÁÒÓ˜, Á˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈÔ.

2. ¶ÔȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÔÈ Û‡Á¯ÚÔÓÔÈ √Ï˘ÌÈ·ÎÔ› ·ÁÒÓ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜; 3. °ÓˆÚ›˙ÂÙ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Û‹ÌÂÚ· ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· Ì·ÓÙÂ‡Ô˘Ó ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ; 4. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ ·ÂÈÎÔÓ›ÛÂȘ ·ıÏËÌ¿ÙˆÓ Û ·Ú¯·›· ·ÁÁ›·. ¶ÔÈ· ·fi Ù· ·ıÏ‹Ì·Ù· ·˘Ù¿ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·ÎfiÌ· Î·È Û‹ÌÂÚ·;

56

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

7. ¶∂ƒ™∂™ ∫∞π ∂§§∏¡∂™: ¢À√ ∫√™ª√π ™À°∫ƒ√À√¡∆∞π

∆Ô ÂÚÛÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜

√È ¶¤ÚÛ˜, fiˆ˜ Î·È ÔÈ ª‹‰ÔÈ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Û˘Á¯ˆÓ‡ıËηÓ, ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙËÓ ÈÓ‰ÔÂ˘Úˆ·˚΋ ÔÌÔÂıÓ›·. π‰Ú˘Ù‹˜ ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ıˆÚÂ›Ù·È Ô ∫‡ÚÔ˜ ∞’ (645-602 .Ã.). ∆Ô ÌÂÁ¿ÏÔ ·˘Ùfi ÔÏ˘ÂıÓÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ‹Ù·Ó ‰È·ÈÚÂ̤ÓÔ Û ۷ÙÚ·›˜, ÙȘ Ôԛ˜ ‰ÈÔÈÎÔ‡Û·Ó ÔÈ Û·ÙÚ¿˜, ·ÚÌfi‰ÈÔÈ ÁÈ· ÙË ¯ÚËÛÙ‹ ‰ÈÔ›ÎËÛË Î·È ÙËÓ Â›ÛÚ·ÍË ÙˆÓ ÊfiÚˆÓ. ∞fi ÙË ÊÔÚÔÏÔÁ›· ÂÍ·ÈÚÔ‡ÓÙ·Ó ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ Î·È ÔÈ ª‹‰ÔÈ. ªÂ ÙȘ Û˘Ó¯›˜ ηٷÎÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ›¯·Ó ı¤ÛÂÈ ÙȘ ‚¿ÛÂȘ ÁÈ· ÌÈ· ÎÔÛÌÔÎÚ·ÙÔÚ›·. √È ¶¤ÚÛ˜ ›ÛÙ¢·Ó ÛÙÔÓ ∞¯Ô˘Ú·Ì¿Û‰·, ıÂfi Ù˘ ÛÔÊ›·˜ Î·È Ù˘ ·Ï‹ıÂÈ·˜. °È· ÙËÓ ·Ï‹ıÂÈ· ¤‰ÂÈ¯Ó·Ó È‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ. √ ∏Úfi‰ÔÙÔ˜, Ì¿ÏÈÛÙ·, ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ Ù· ·È‰È¿ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Ì¿ı·ÈÓ·Ó ·fi ÌÈÎÚ¿ «Ó· È‡ԢÓ, Ó· ÙÔÍÂ‡Ô˘Ó Î·È Ó· ϤÓ ÙËÓ ·Ï‹ıÂÈ·».

∏ ÂÚÛÈ΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜ ÂÚ› ÙÔ 480 .Ã.

∫∞∫√ ∆√ æ∂ª∞

™ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ Â›Ó·È ··ÁÔÚÂ˘Ì¤ÓÔ Ó· ÌÈÏÔ‡Ó ÁÈ· Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘ ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ó· οÓÔ˘Ó. ø˜ ÈÔ ·ÈÛ¯Úfi Ú¿ÁÌ· ıˆÚÔ‡Ó ÙÔ „‡‰Ô˜, ηÙfiÈÓ ÙÔ Ó· ÔÊ›ÏÂÈ Î·Ó›˜ ¯Ú‹Ì·Ù·. ∫·È ÙÔ‡ÙÔ ÁÈ· ÔÏÏÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÚÔ¿ÓÙˆÓ fï˜, fiˆ˜ ϤÓÂ, ÁÈ· ÙÔÓ ÏfiÁÔ fiÙÈ fiÔÈÔ˜ ¯ÚˆÛÙ¿ÂÈ ¯Ú‹Ì·Ù·, fiÏÔ Î·È Î¿ÔÈÔ „¤Ì· ϤÂÈ. ∏Úfi‰ÔÙÔ˜, πÛÙÔÚ›· ∞. 138 ∂ËÚ·Ṳ̂ÓÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ·Ï·ÈfiÙÂÚÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜, ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ›¯·Ó ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ ÙË ÛÊËÓÔÂȉ‹ ÁÚ·Ê‹. √È ŒÏÏËÓ˜ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ¤Ó· Ï·ÌÚfi ÔÏÈÙÈÛÌfi. ∂ÚÁ·ÙÈÎÔ› Î·È ‰Ú·ÛÙ‹√È ŒÏÏËÓ˜ Ù˘ ÚÈÔÈ, ·Ó¤Ù˘Í·Ó ÂÌÔÚÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔ˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜ Î·È ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ∂‡ÍÂÈÓÔ˘ fiÓÙÔ˘, Ù· ·Ú¿ÏÈ· ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ›¯·Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ·ÔÈΛÛÂÈ. ∏ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· ÙÔ˘˜, fï˜, ·ÂÈÏ‹ıËÎÂ Î·È ÙÂÏÈο ÂÚÈÔÚ›ÛÙËΠ·fi ÙÔ˘˜ §˘‰Ô‡˜ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· ·fi ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜. ÀÔ¯ÚÂÒıËÎ·Ó ¤ÙÛÈ Ó· ÏËÚÒÓÔ˘Ó ‚·Ú‡ ÊfiÚÔ Î·È Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ÛÙȘ ÂÎÛÙÚ·Ù›˜. ∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Ô˘ ¤ÁÈÓ ÙÔ 513 .Ã. ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ™Î˘ıÒÓ ÛÙ· ‚fiÚÂÈ· ÙÔ˘ ¢Ô‡Ó·‚Ë ·¤Ù˘¯Â. ∂›¯Â fï˜ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÙÂı› Ë £Ú¿ÎË ˘fi ÂÚÛÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô. ∏ ηÙÔ¯‹ ÙˆÓ ™ÙÂÓÒÓ ·fi ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ÂÌfi‰ÈÛ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜ Ó· Û˘ÓÂπˆÓÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ¯›ÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ ÛÙÔÓ Â˘Ú‡ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ∂‡ÍÂÈÓÔ˘ fiÓÙÔ˘, ÚÔηÏÒÓÙ·˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Ì·Ú·ÛÌfi.

57

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

√π πø¡∂™ ∫∞π √π ∞π√§∂π™ ¶ƒ√™ ∆√¡ ∫Àƒ√

√È ÿˆÓ˜ Î·È ÔÈ ∞ÈÔÏ›˜ ÌfiÏȘ ηٷÎÙ‹ıËÎÂ Ë §˘‰›· ·fi ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜, ¤ÛÙÂÈÏ·Ó ·ÓÙÈÚÔÛˆ›· ÛÙȘ ™¿Ú‰ÂȘ ‰ËÏÒÓÔÓÙ·˜ ÛÙÔÓ ∫‡ÚÔ fiÙÈ ‹ıÂÏ·Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ˘‹ÎÔÔ› ÙÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Ô˘ ‹Ù·Ó ÚÈÓ Ì ÙÔÓ ∫ÚÔ›ÛÔ. ∂ΛÓÔ˜, ·ÊÔ‡ ¿ÎÔ˘Û ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜, ÙÔ˘˜ ‰ÈËÁ‹ıËΠ¤Ó·Ó ̇ıÔ: «ŒÓ·˜ ·˘ÏËÙ‹˜ ‚ϤÔÓÙ·˜ „¿ÚÈ· ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ¿Ú¯ÈÛ ӷ ·›˙ÂÈ ÙÔÓ ·˘Ïfi ÙÔ˘, ÁÈ·Ù› ÓfiÌÈ˙ fiÙÈ ı· ‚ÁÔ˘Ó ÛÙËÓ ÍËÚ¿. ŒÂÛ fï˜ ¤Íˆ ÛÙÔ˘˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘. ¶‹Ú ÙfiÙ ¤Ó· ‰›¯Ù˘ ηÈ, ·ÊÔ‡ ¤È·Û ¿Ú· ÔÏÏ¿, Ù· ÙÚ¿‚ËÍ ¤Íˆ. ∫È fiÙ·Ó Ù· ›‰Â Ó· ˉԇÓ, › Û ·˘Ù¿: ™Ù·Ì·Ù‹ÛÙ ӷ ¯ÔÚ‡ÂÙÂ. ŸÙ·Ó ¤·È˙· ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ÙÔÓ ·˘Ïfi ‰ÂÓ ıÂÏ‹Û·Ù ӷ ‚Á›Ù ¤Íˆ». ∆ÔÓ Ì‡ıÔ ·˘Ùfi › ÛÙÔ˘˜ ÿˆÓ˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ ∞ÈÔÏ›˜, ÁÈ·Ù› ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ÔÈ ÿˆÓ˜, fiÙ·Ó ÙÔ˘˜ ˙‹ÙËÛ Ì ·ÂÛÙ·Ï̤ÓÔ˘˜ Ó· ·ÔÛٷًÛÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙÔ˘ ∫ÚÔ›ÛÔ˘, ‰ÂÓ ‰¤¯ÙËηÓ. ∆ÒÚ· ÌÚÔÛÙ¿ Û ÙÂÙÂÏÂṲ̂ÓÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ‹Ù·Ó Úfiı˘ÌÔÈ Ó· ˘·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó. ∞˘Ù¿ Ù· ¤ÏÂÁ ÁÂÌ¿ÙÔ˜ ÔÚÁ‹. ∏Úfi‰ÔÙÔ˜, πÛÙÔÚ›·, 1. 141. ™ËÌ.: ªÂÙ¿ ·fi ·˘Ù¿ ÔÈ ÿˆÓ˜ ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ¯Ù›˙Ô˘Ó Ù›¯Ë Î·È ·Ú¿ÏÏËÏ· ¤ÛÙÂÈÏ·Ó Ú¤Û‚ÂȘ ÛÙË ™¿ÚÙË, ˙ËÙÒÓÙ·˜ ‚Ô‹ıÂÈ·.

∏ ªπ§∏∆√™

∏ ª›ÏËÙÔ˜ ˘‹ÚÍ ̛· ·fi ÙȘ ·Ï·ÈfiÙÂÚ˜ Î·È ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚ˜ fiÏÂȘ Ù˘ πˆÓ›·˜, ¯ÙÈṲ̂ÓË ÛÙȘ Â΂ÔϤ˜ ÙÔ˘ ÔÙ·ÌÔ‡ ª·È¿Ó‰ÚÔ˘. ∫·Ù¿ ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ ‹Ù·Ó ·Ú·Ïȷ΋ Î·È ‰È¤ıÂÙ ٤ÛÛÂÚ· ÏÈÌ¿ÓÈ·, ÂÓÒ Û‹ÌÂÚ· ·¤¯ÂÈ 9 ¯ÈÏÈfiÌÂÙÚ· ·fi ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÏfiÁˆ ÙˆÓ ÚÔÛ¯ÒÛÂˆÓ ÙÔ˘ ÔÙ·ÌÔ‡. ∏ ·Ú¿‰ÔÛË ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ ÛÙÔ ‚’ ÌÈÛfi ÙÔ˘ 11Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. Ë fiÏË ·ÔÈΛÛÙËΠ·fi ÿˆÓ˜ Ì ·Ú¯ËÁfi ÙÔÓ ¡ËϤ·, ÁÈÔ ÙÔ˘ ∫fi‰ÚÔ˘, ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ÂÓÈÛ¯‡ÂÙ·È ·fi ÙËÓ Â‡ÚÂÛË ÁˆÌÂÙÚÈÎÔ‡ ÔÈÎÈÛÌÔ‡. ∏ fiÏË ÁÓÒÚÈÛ ÌÂÁ¿ÏË ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ¿ÓıËÛË_ ·fi ÂΛ ηٿÁÔÓÙ·Ó ÌÂÁ¿Ï˜ ÌÔÚʤ˜ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ‰È·ÓfiËÛ˘, fiˆ˜ Ô £·Ï‹˜, Ô ∞ӷ̷͛ӉÚÔ˜, Ô ∞Ó·ÍÈ̤Ó˘, Ô ∂ηٷ›Ô˜ Î.¿. ™Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 7Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. ÂÈÛ‹Á·Á ÙËÓ ÎÔ‹ ÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜ ·fi ‹ÏÂÎÙÚÔ Î·È ›‰Ú˘Û ·ÔÈ˘, ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚ˜ ‹Ù·Ó Ë ¡·‡ÎÚ·ÙË ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ, Ë Õ‚˘‰Ô˜ Î·È Ë ∫‡˙ÈÎÔ˜ ÛÙËÓ ¶ÚÔÔÓÙ›‰·, Ë ∞ÌÈÛfi˜, Ë ™ÈÓÒË, Ë ∆Ú·Â˙Ô‡ÓÙ·, Ô √Ï‚›· Î·È Ë ∞ÔÏψӛ· ÛÙÔÓ ∂‡ÍÂÈÓÔ fiÓÙÔ. ∏ ª›ÏËÙÔ˜ ÚˆÙÔÛÙ¿ÙËÛ ÛÙËÓ πˆÓÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË, Ô˘ ηٷÓ›ÁËΠ̠ÙË Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ §¿‰Ë˜ (494 .Ã.) Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÔÔ›· Ë fiÏË ÈÛÔ‰ÒıËΠ·fi ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜. ªÂÙ¿ ÙË Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ ª˘Î¿Ï˘ (479 .Ã.) ¿Ú¯ÈÛÂ Ë ·ÓÔÈÎÔ‰fiÌËÛ‹ Ù˘ Ì ·ÊÂÙËÚ›· ÙÔ ÈÂÚfi ÙÔ˘ ∞fiÏψӷ Î·È ÙÔÓ Ó·fi Ù˘ ∞ıËÓ¿˜. ∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ¶¿˘ÚÔ˜-§·ÚÔ‡˜-ªÚÈÙ¿ÓÈη

¶¤ÚÛ˘ ÙÔÍfiÙ˘ (¶·Ú›ÛÈ, ªÔ˘ÛÂ›Ô §Ô‡‚ÚÔ˘) 58

∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙË ‚·ÚÈ¿ ÊÔÚÔÏÔÁ›· Î·È ÙË ÛÙ¤ÚËÛË Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜, Ô‰‹ÁËÛ ÙÔ˘˜ ªÈÎÚ·ÛÈ¿Ù˜ ŒÏÏËÓ˜, ÙÔ 499 .Ã., Û Â·Ó¿ÛÙ·ÛË. °È· Ó· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó fï˜ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÔÏÏ·Ï¿ÛȘ ÂÚÛÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ, ˙‹ÙËÛ·Ó ‚Ô‹ıÂÈ· ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∞ÓÙ·ÔÎÚ›ıËÎ·Ó ÌfiÓÔ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ Î·È ÔÈ ∂ÚÂÙÚÈ›˜, ÛÙ¤ÏÓÔÓÙ·˜ 25 ÏÔ›·. √È Â·Ó·Ûٿ٘, ·Ú¿ ÙȘ ·Ú¯ÈΤ˜ ÂÈÙ˘¯›Â˜ ÙÔ˘˜, ‰ÂÓ ÌfiÚÂÛ·Ó Ó· οÌ∞ıËÓ·›Ô˜ ÔÏ›Ù˘ „Ô˘Ó ÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË. ∆Ô (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi 494 .Ã., ÛÙË Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ §¿∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ‰Ë˜, ËÙÙ‹ıËÎÂ Î·È Ô ÛÙfiÏÔ˜ ÙÔ˘˜. ªÔ˘Û›Ô)

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ª·Ú‰fiÓÈÔ˘

∏ Ì¿¯Ë ÙÔ˘ ª·Ú·ıÒÓ·

∏ ª›ÏËÙÔ˜, Ô˘ ÚˆÙ·ÁˆÓ›ÛÙËÛ ÛÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË, ˘¤ÛÙË ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈ΋ ηٷÛÙÚÔÊ‹. √ ¯·Ìfi˜ Ù˘ ªÈÏ‹ÙÔ˘ ÚÔͤÓËÛ ÌÂÁ¿ÏË ıÏ›„Ë ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. √ ÔÈËÙ‹˜ ºÚ‡ÓȯԘ ·ÚÔ˘Û›·Û ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ «ªÈÏ‹ÙÔ˘ ÕψÛȘ» Î·È ¤Î·Ó ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ Ó· ÎÏ¿„Ô˘Ó Ì ÙË Û˘ÌÊÔÚ¿ Ô˘ ›¯Â ‚ÚÂÈ ÙËÓ ÈˆÓÈ΋ ·˘Ù‹ fiÏË. √È ∞Ú¯¤˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÔÚÁ›ÛÙËÎ·Ó Ì ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË Î·È ÙÈÌÒÚËÛ·Ó ÙÔÓ ºÚ‡ÓÈ¯Ô ÂÈ‚¿ÏÏÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘ ÚfiÛÙÈÌÔ. ∏ πˆÓÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ˘‹ÚÍÂ Ë ·ÊÔÚÌ‹ ÌÈ·˜ ÛÂÈÚ¿˜ ÂÏÏËÓÔÂÚÛÈÎÒÓ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂˆÓ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó. √ ª·Ú‰fiÓÈÔ˜, Á·ÌÚfi˜ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ ¢·Ú›Ԣ, Ù¤ıËΠÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ Ì›·˜ ÌÂÁ¿Ï˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜. ∆Ô 492 .Ã., Ô ÛÙÚ·Ùfi˜ ÙÔ˘ ¤Ú·Û ÙÔÓ ∂ÏÏ‹ÛÔÓÙÔ Î·È Î·Ù¢ı‡ÓıËΠÚÔ˜ ÙË ª·Î‰ÔÓ›·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ÎÈÓ‹ıËÎÂ Î·È Ô ÂÚÛÈÎfi˜ ÛÙfiÏÔ˜. ™ÙËÓ ÂÈÛÙÚÔÊ‹, fï˜, ÌÂÁ¿ÏË ı·Ï·ÛÛÔÙ·Ú·¯‹ ÚÔοÏÂÛÂ, ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔÓ Õıˆ, ÌÂÁ¿ÏË Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ÛÙfiÏÔ˘. ∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ¤ÏËÍÂ, ·ÊÔ‡ ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ¤Ù˘¯·Ó Ó· Â·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÙË £Ú¿ÎË ˘fi ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯fi ÙÔ˘˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ›¯Â ‰È·Û·Ï¢ı› ÏfiÁˆ Ù˘ πˆÓÈ΋˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û˘. ∏ ÌÂÁ¿ÏË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ›¯Â ‹‰Ë ·Ú¯›ÛÂÈ. √ ¢·Ú›Ԙ ‰ÂÓ Í¤¯·Û fiÙÈ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜ ÛÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ‚Ô‹ıËÛ·Ó ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ Î·È ÔÈ ∂ÚÂÙÚÈ›˜. ŒÚÂ ÁÈ· ÙÔÓ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Ó· ÙÈ̈ÚËıÔ‡Ó. ∆ËÓ Âȯ›ÚËÛË ·Ó¤ıÂÛ ÛÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡˜ ¢¿ÙË Î·È ∞ÚٷʤÚÓË. ∆Ô 490 .Ã. ÈÛ¯˘Ú¤˜ ÂÚÛÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ, ϤÔÓÙ·˜ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, ·Á΢ÚÔ‚fiÏËÛ·Ó ÛÙËÓ ∂Ú¤ÙÚÈ·, ÙËÓ ÔÔ›· Î·È Î·Ù¤ÛÙÚ„·Ó. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ηÙ¢ı‡ÓıËÎ·Ó ÛÙÔÓ ª·Ú·ıÒÓ·, fiÔ˘ Î·È ÛÙÚ·ÙÔ¤‰Â˘Û·Ó. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ˙‹ÙËÛ·Ó ‚Ô‹ıÂÈ· ·fi ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÂÈηϤÛÙËÎ·Ó ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ë Û·ÚÙÈ·ÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË Ó· Êı¿ÛÂÈ ÌÂÙ¿ ÙË Ì¿¯Ë. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ·ÔÊ¿ÛÈÛ·Ó Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô fiÔ˘ ›¯Â Á›ÓÂÈ Ë ·fi‚·ÛË. ¢¤Î· ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ∞ıËÓ·›ÔÈ Î·È ¯›ÏÈÔÈ ¶Ï·Ù·È›˜ Ô˘ ¤ÛÂ˘Û·Ó Ó· ÙÔ˘˜ ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ¤ÌÂÏÏ ӷ ·ÓÙÈÎÚ›ÛÔ˘Ó ÚÒÙÔÈ ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ. √ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ªÈÏÙÈ¿‰Ë˜ ·Ú¤Ù·Í ÙÔ ÛÙÚ¿ÙÂ˘Ì¿ ÙÔ˘, ¤¯ÔÓÙ·˜ ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ù· ¿ÎÚ·.

∫∞π ∆√ √¡√ª∞ ª√¡√ ∆ø¡ ¶∂ƒ™ø¡ ¶ƒ√∫∞§√À™∂ ∆ƒ√ª√

ŸÙ·Ó Ù· ÛÙÚ·Ù‡̷ٷ ¤Ï·‚·Ó ı¤ÛË Î·È ÔÈ ı˘Û›Â˜ ¤‰ÂÈÍ·Ó Î·Ï¿ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·, ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ, ÌfiÏȘ ‰fiıËΠÙÔ Û‡ÓıËÌ· Ù˘ Â›ıÂÛ˘, fiÚÌËÛ·Ó ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ Â¯ıÚÒÓ. ∆Ô ‰È¿ÛÙËÌ· Ô˘ ÙÔ˘˜ ¯ÒÚÈ˙ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·fi Ô¯ÙÒ ÛÙ¿‰È·. √È ¶¤ÚÛ˜, fiÙ·Ó ÙÔ˘˜ ›‰·Ó Ó· ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘˜ ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜, ÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·Ó Ó· ÙÔ˘˜ ‰Â¯ÙÔ‡Ó Î·È ÚÔ˜ ÛÙÈÁÌ‹ ÓfiÌÈÛ·Ó fiÙÈ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ¤¯·Û·Ó Ù· ÏÔÁÈο ÙÔ˘˜. ∆Ô˘˜ ¤‚ÏÂ·Ó Ó· Â›Ó·È Ï›ÁÔÈ Î·È, ·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi, Ó· ÔÚÌÔ‡Ó Î·Ù¿ ¿Óˆ ÙÔ˘˜, ¯ˆÚ›˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Ó· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÈÈÎfi Î·È ÙÔÍfiÙ˜. ∞˘Ù¿ ¤‚·Ï·Ó Ì ÙÔ ÓÔ˘ ÙÔ˘˜ ÔÈ ‚¿Ú‚·ÚÔÈ. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ, fiÙ·Ó ¿Ú¯ÈÛÂ Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË, ÔÏÂÌÔ‡Û·Ó ÁÂÓÓ·›·. ¶ÚÒÙÔÈ, ·' fiÛÔ Í¤ÚÔ˘ÌÂ, fiÚÌËÛ·Ó ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ Î·È ÚÒÙÔÈ ¿ÓÙÂÍ·Ó Ó· ·ÓÙÈÎÚ‡ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ÂÓ‰˘Ì·Û›· Î·È ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ÙË ÊÔÚÔ‡Û·Ó. ø˜ ÙfiÙÂ Î·È ÙÔ fiÓÔÌ· ÌfiÓÔ ÙˆÓ ª‹‰ˆÓ ÚÔηÏÔ‡Û ÙÚfiÌÔ ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜. ∏Úfi‰ÔÙÔ˜, πÛÙÔÚ›·, 6. 112 ªfiÏȘ ‰fiıËΠÙÔ Û‡ÓıËÌ·, ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ, ÁÈ· Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó Ù· ˘ÎÓ¿ ‚¤ÏË ÙÔ˘ ¯ıÚÔ‡, fiÚÌËÛ·Ó ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜. ∆Ô Î·ÙËÊÔÚÈÎfi ¤‰·ÊÔ˜ Ô˘ ›¯·Ó ‰È·Ï¤ÍÂÈ ÙÔ˘˜ ‚Ô‹ıËÛ ӷ Êı¿ÛÔ˘Ó ÈÔ ÁÚ‹ÁÔÚ· ÛÙÔÓ ÛÎÔfi ÙÔ˘˜. √È ¶¤ÚÛ˜ ΢ÎÏÒıËÎ·Ó Î·È ÔÏÏÔ› ˘Ô¯ÒÚËÛ·Ó ·ÓÈÎfi‚ÏËÙÔÈ ÚÔ˜ Ù· ηڿ‚È·. ∏ ÂÚÈÊ·Ó‹˜ ÂÏÏËÓÈ΋ Ó›ÎË ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ·Î·Ù·Ó›ÎËÙÔÈ.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶ÔÈ· Ù· ·›ÙÈ· Î·È ÔÈ· Ë ·ÊÔÚÌ‹ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÈÎÒÓ ÔϤ̈Ó; 2. ¡· ηٷÁÚ¿„ÂÙÂ Î·È Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ¤Î·Ó·Ó ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ Ó· ·ÓÙȉڿÛÔ˘Ó È‰È·›ÙÂÚ· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ ªÈÏ‹ÙÔ˘ (Û˘Ì‚Ô˘Ï¢ı›ÙÂ Î·È ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ·Ú¿ıÂÌ·).

3. ¶ÔÈÔ˘˜ ÔÓfiÌ·˙·Ó ÔÈ ·Ú¯·›ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ‚·Ú‚¿ÚÔ˘˜; °È·Ù›; ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ Û‹ÌÂÚ· Ë Ï¤ÍË; 59

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

8. ∏ √ƒπ™∆π∫∏ ∞¶√ª∞∫ƒÀ¡™∏ ∆∏™ ¶∂ƒ™π∫∏™ ∂¶π£∂™∏™ ∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ •¤ÚÍË

∏ Ì¿¯Ë ÙˆÓ £ÂÚÌÔ˘ÏÒÓ

∞ȯ̤˜ ÂÚÛÈÎÒÓ ‚ÂÏÒÓ (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ·Ó·ÛηÊÒÓ ÛÙȘ £ÂÚÌÔ‡Ï˜ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÔÏϤ˜ Ù¤ÙÔȘ ·È¯Ì¤˜, ¤ÙÛÈ Ô˘ Ó· ÂȂ‚·ÈÒÓÂÙ·È Ë Ú‹ÛË fiÙÈ Ë Ì¿¯Ë ¤ÁÈÓ «˘fi ÛÎÈ¿Ó». √È ¶¤ÚÛ˜ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÂÍfiÓÙˆÛ·Ó ÙÔ˘˜ ˘ÂÚ·ÛÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ £ÂÚÌÔ˘ÏÒÓ ¯Ù˘ÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ·fi ·fiÛÙ·ÛË Ì ‚¤ÏË.

∂¶π°ƒ∞ªª∞ ∆√À ™πªø¡π¢∏ EΩ ξεHν' Iγγ4λλειν ΛακεδαιµονKοισ Lτι τMNδε κεKµεθ( τοHσ κεKνων O@µασι πειθ=µενοι.

•¤ÓÂ, ˜ ÛÙÔ˘˜ §·Î‰·ÈÌÔÓ›Ô˘˜ fiÙÈ Â‰Ò Â›Ì·ÛÙ ı·Ì̤ÓÔÈ, ÈÛÙÔ› ÛÙȘ ÂÓÙÔϤ˜ ÙÔ˘˜. ∆È ‹Ù·Ó Ù· ÂÈÁÚ¿ÌÌ·Ù·; 60

∏ ‹ÙÙ· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ÛÙÔÓ ª·Ú·ıÒÓ· ÚÔοÏÂÛ ÌÂÁ¿ÏË ‰˘Û·Ú¤ÛÎÂÈ· ÛÙËÓ ¶ÂÚÛ›·. √ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ •¤Ú͢, ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ¢·Ú›Ԣ, ÔÚÁ¿ÓˆÛ ÌÂÁ¿ÏË ÂÎÛÙÚ·Ù›· Î·È ·Ó¤Ï·‚Â Ô ›‰ÈÔ˜ ÙËÓ ·Ú¯ËÁ›·. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, fiÙ·Ó ¤ÁÈÓ ÁÓˆÛÙ‹ Ë ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ÛÙÚ·ÙÈ¿˜, ÚÔÎÏ‹ıËΠ·ÓÈÎfi˜. ◊‰Ë, fï˜, ÔÈ ŒÏÏËÓ˜, ÂÂȉ‹ ˘Ô„È¿˙ÔÓÙ·Ó ÙȘ ÂÚÛÈΤ˜ ÚÔı¤ÛÂȘ, ›¯·Ó ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ ·fi ÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ¤ÙÔ˜ (Û˘Ó¤‰ÚÈÔ πÛıÌÔ‡, 481 .Ã.) Ó· ·Ì˘ÓıÔ‡Ó Âӈ̤ÓÔÈ Û ÂÚ›ÙˆÛË ÂÈÛ‚ÔÏ‹˜. ™ÙÔ ÌÂٷ͇ Ô •¤Ú͢ ÚÔ¯ˆÚÔ‡Û ̤ۈ £Ú¿Î˘ Î·È ª·Î‰ÔÓ›·˜ ¯ˆÚ›˜ Ó· Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂÈ Î·Ó¤Ó· ÂÌfi‰ÈÔ. ∆ËÓ Î›ÓËÛ‹ ÙÔ˘ Û˘Ófi‰Â˘Â Î·È Ô ÛÙfiÏÔ˜, ϤÔÓÙ·˜ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. ™Ù· ÛÙÂÓ¿ ÙˆÓ £ÂÚÌÔ˘ÏÒÓ, ÙÔ 480 .Ã., Â¤ÏÂÍ·Ó ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜. √ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÛÙfiÏÔ˜, ÁÈ· Ó· ÂÌÔ‰›ÛÂÈ ÂÚÛÈ΋ ·fi‚·ÛË, ¤Ï¢Û ÛÙÔ ∞ÚÙÂÌ›ÛÈÔ Ù˘ ∂‡‚ÔÈ·˜. √ •¤Ú͢, Êı¿ÓÔÓÙ·˜ ÛÙȘ £ÂÚÌÔ‡Ï˜, ˙‹ÙËÛ ·fi ÙÔÓ ·Ú¯ËÁfi ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ §ÂˆÓ›‰·, ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ ™¿ÚÙ˘, Ó· ·Ú·‰ÒÛÂÈ Ù· fiÏ·. ∏ ·˘ıfiÚÌËÙË ·¿ÓÙËÛ‹ ÙÔ˘ «ÌÔÏÒÓ Ï·‚¤» (¤Ï· Ó· Ù· ¿ÚÂȘ) ÂÚfiÎÂÈÙÔ Ó· Ì›ÓÂÈ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ˆ˜ ‰È·¯ÚÔÓÈÎfi ‰Â›ÁÌ· ··Ú¿ÌÈÏÏ˘ ÁÂÓÓ·ÈfiÙËÙ·˜. √È ÚÔÛ¿ıÂȘ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Ó· ηٷ‚¿ÏÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ·¤Ù˘¯·Ó. ∞fi ÙË ‰‡ÛÎÔÏË ı¤ÛË ¤‚Á·Ï ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ Ô ∂ÊÈ¿ÏÙ˘, οÙÔÈÎÔ˜ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÙÔ˘˜ Ô‰‹ÁËÛ ·fi ¤Ó· ÌÔÓÔ¿ÙÈ ÛÙ· ÓÒÙ· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ¶ÚÈÓ ÔÏÔÎÏËÚˆı› Ë Î‡ÎψÛË, Ô §ÂˆÓ›‰·˜ ¤‰ˆÛ ÂÓÙÔÏ‹ ÛÙÔ˘˜ Û˘ÌÔÏÂÌÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘ Ó· ·Ô¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó. ŒÌÂÈÓ·Ó Ì ÙË ı¤ÏËÛ‹ ÙÔ˘˜ 700 £ÂÛÈ›˜ Ô˘ ¤ÂÛ·Ó Ì·˙› Ì ÙÔ˘˜ 300 ™·ÚÙÈ¿Ù˜.

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.) ∏ Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜

∫ ∂º∞§∞π√ 4

√ •¤Ú͢ ÚÔ¯ÒÚËÛÂ Î·È ¤Êı·Û ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÙËÓ ÔÔ›· ›¯·Ó ÂÁηٷÏ›„ÂÈ ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔ› Ù˘. √ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÛÙfiÏÔ˜ ¿ÊËÛ ÙÔ ∞ÚÙÂÌ›ÛÈÔ Î·È ÛÙ¿ıËΠÛÙÔ ÛÙÂÓfi Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜. ∂Λ, Ì ÚfiÙ·ÛË ÙÔ˘ ÌÂÁ·ÏÔÊ˘Ô‡˜ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹, ·ÔÊ·Û›ÛÙËΠӷ Á›ÓÂÈ Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË Ì ÙÔÓ ÂÚÛÈÎfi ÛÙfiÏÔ.

√ Ã∞ƒ∞∫∆∏ƒ∞™ ∆√À £∂ªπ™∆√∫§∏

º·›ÓÂÙ·È ˆ˜ Ù· ÔÏÈÙÈο ÙÚ¿‚ËÍ·Ó ÙÔÓ £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹ ÁÚ‹ÁÔÚ· Î·È ˙ˆËÚ¿ Î·È ¤ÓÙÔÓË ÔÚÌ‹ ÙÔÓ Î˘Ú›Â˘Û ÁÈ· ÙË ‰fiÍ·... ∫È ‹Ù·Ó ÙfiÛÔ ·Ú¿ÊÔÚÔ˜ ÁÈ· ÙË ‰fiÍ· ÒÛÙ ӤԘ ·ÎfiÌ·, fiÙ·Ó ¤ÁÈÓÂ Ë Ì¿¯Ë ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ ÛÙÔÓ ª·Ú·ıÒÓ· Î·È ‰È·ÊËÌ›ÛÙËÎÂ Ë ÛÙÚ·ÙËÁ›· ÙÔ˘ ªÈÏÙÈ¿‰Ë, ·˘Ùfi˜ Ê·ÈÓfiÙ·Ó ÛÎÂÊÙÈÎfi˜ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜, Î·È ÙȘ Ó‡¯Ù˜ ¤ÌÂÓ ¿ÁÚ˘ÓÔ˜, ‰ÂÓ ‹Á·ÈÓ ÛÙ· Û˘ÓËıÈṲ̂ӷ Û˘ÌfiÛÈ· ÎÈ ¤ÏÂÁ Û ÂΛÓÔ˘˜ Ô˘ ÙÔÓ ÚˆÙÔ‡Û·Ó ÎÈ ·ÔÚÔ‡Û·Ó ÁÈ· ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘, ˆ˜ ‰ÂÓ ÙÔÓ ¿ÊËÓ ӷ ÎÔÈÌËı› ÙÔ ÙÚfi·ÈÔ ÙÔ˘ ªÈÏÙÈ¿‰Ë. °È·Ù› ÔÈ ÌÂÓ ¿ÍÈÔÈ ÓfiÌÈ˙·Ó ˆ˜ Ë ‹ÙÙ· ÙˆÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ ÛÙÔÓ ª·Ú·ıÒÓ· ‹Ù·Ó ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘, ÂÓÒ Ô £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹˜ ˆ˜ ‹Ù·Ó Ë ·Ú¯‹ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚˆÓ ·ÁÒÓˆÓ Î·È ÁÈ' ·˘ÙÔ‡˜ ÂÙԛ̷˙ ¿ÓÙÔÙ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ Û˘ÌʤÚÔÓ ÔÏfiÎÏËÚ˘ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰Ô˜. ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜, £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹˜ 3 (ÌÂÙ. ∞ıËÓ¿˜ ∫·ÏÔÁÂÚÔÔ‡ÏÔ˘) √È ¶¤ÚÛ˜ ÛÙÔÓ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ ¯ÒÚÔ ‰Â ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·Ú·Ù¿ÍÔ˘Ó fiÏË ÙÔ˘˜ ÙË ‰‡Ó·ÌË. ŸÙ·Ó ‰fiıËΠÙÔ Û‡ÓıËÌ· Ù˘ Â›ıÂÛ˘, Ù· ÂÏÏËÓÈο ÏÔ›· ÂÈÙ¤ıËÎ·Ó Ì ÔÚÌ‹ Î·È Î·Ù¿ÊÂÚ·Ó Ó· ΢ÚÈ·Ú¯‹ÛÔ˘Ó. ŸÙ·Ó ÙÂÏ›ˆÛÂ Ë Ó·˘Ì·¯›·, Ô ¯ÒÚÔ˜ ›¯Â Î·Ï˘Êı› ·fi Ù· Û˘ÓÙÚ›ÌÌÈ· ÙˆÓ ÂÚÛÈÎÒÓ ÏÔ›ˆÓ. √ •¤Ú͢ ÂÁη٤ÏÂÈ„Â ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ÕÊËÛÂ, fï˜, ›Ûˆ ÙÔ˘ ÙÔÓ ÛÙÚ·ÙËÁfi ª·Ú‰fiÓÈÔ Ì ·ÚÎÂÙ¤˜ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ÛÙÚ·Ùfi Ó· Û˘Ó¯›ÛÂÈ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ·.

∂¡∞™ ¶∂ƒ™∏™ ∞°°∂§π∞º√ƒ√™ ∞º∏°∂π∆∞π ™∆∏¡ ¶∂ƒ™π∫∏ ∞À§∏ ∆∏ ¡∞Àª∞Ãπ∞ ∆∏™ ™∞§∞ªπ¡∞™.

ŸÙ·Ó Ì ْ ¿ÛÚ· Ù’ ¿ÙÈ· Ù˘ Ë Ì¤Ú· ʈÙÔÏËÌ̇ÚÈÛÙË ¿ψÛ ے fiÏÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, ÌÈ· ÚÒÙ· ·ÎÔ‡ÛÙËΠ·’ ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ‚Ô˘‹ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ¿ Ì ‹¯Ô ʷȉÚfi Ó· ‚Á·›ÓÂÈ Î·È ‰˘Ó·Ù’ ·ÓÙÈ‚Ô‡È˙·Ó Ì·˙› Î·È ÔÈ ‚Ú¿¯ÔÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Á‡Úˆ, ÂÓÒ ÙÚÔÌ¿Ú· ÙÔ˘˜ ‚·Ú‚¿ÚÔ˘˜ ¤È·ÛÂÓ fiÏÔ˘˜, Ô˘ ¤‚ÏÂ·Ó ˆ˜ ÁÂÏ·ÛًηÓ. °È·Ù› ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÁÈ· Ê¢ÁÈfi Ô˘ ¤„·ÏÏ·Ó ÙfiÙ ÛÂÌÓfiÓ ·È¿Ó· ÔÈ ŒÏÏËÓ˜, Ì· Û·Ó Ó· ÔÚÌÔ‡Û·Ó Ì’ ÔÏfi„˘¯Ë ηډȿ ÛÙË Ì¿¯Ë, ÂÓÒ fiÏË ˆ˜ ¤Ú· ÙË ÁÚ·ÌÌ‹ ÙˆÓ Ù˘ Û¿ÏÈÁÁ·˜ ÊÏfiÁÈ˙Â Ô ‹¯Ô˜. ∫È ·Ì¤Ûˆ˜ Ù· Ï·Ù·ÁÈ·ÛÙ¿ Ì ÌÈ·˜ ÎÔ˘È¿ ÙÔ˘˜ ¯Ù˘Ô‡Ó Ì ÙÔ ÚfiÛÙ·ÁÌ· ÙË ‚·ıÈ¿Ó ¿ÚÌË Î·È ‰ÂÓ ·ÚÁÔ‡Ó ӷ Ê·ÓÔ‡Ó fiÏÔÈ ÌÚÔÛÙ¿ Ì·˜. ∆Ô ‰ÂÍ› ÚÒÙÔ, Û ÁÚ·ÌÌ‹, Τڷ˜ ÂÚ¯fiÙ·Ó Ì’ fiÏË ÙËÓ Ù¿ÍË, ÎÈ ¤ÂÈÙ· ÎÈ Ô ¿ÏÏÔ˜ ÛÙfiÏÔ˜ ·fi ›Ûˆ ·ÎÏÔ˘ı¿. Î·È ÙfiÙ ‹Ù·Ó Ó’ ·ÎÔ‡ÛÂȘ ʈӋ ÌÂÁ¿ÏË ·fi ÎÔÓÙ¿: «∂ÌÚfi˜, ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÁÂÓÓ·›· ·È‰È¿! Ó· ÂÏ¢ıÂÚÒÛÂÙ ·ÙÚ›‰·, Ù¤ÎÓ·, Á˘Ó·›Î˜ Î·È ÙˆÓ ·ÙÚÈÎÒÓ ıÂÒÓ Û·˜ Ó· ÂÏ¢ıÂÚÒÛÂÙ ٷ ÈÂÚ¿ Î·È ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ ÙÔ˘˜ Ù¿ÊÔ˘˜Ø ÙÒÚ· ÁÈ· fiÏ· ’Ó·È Ô˘ ÔÏÂÌ¿Ù». ∞ÈÛ¯‡ÏÔ˜, ¶¤ÚÛ˜ ÛÙ. 386-405 (ÌÂÙ¿ÊÚ. °. °Ú˘¿ÚË) 61

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.) ∏ Ì¿¯Ë ÙˆÓ ¶Ï·Ù·ÈÒÓ

∏ Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ ª˘Î¿Ï˘ ™˘Ó¤ÂȘ

√ ª·Ú‰fiÓÈÔ˜ ηÙ¢ı‡ÓıËΠÚÔ˜ ÙË £ÂÛÛ·Ï›· ÁÈ· Ó· ͯÂÈ̈ÓÈ¿ÛÂÈ. ∞fi ÂΛ ÚÔÛ¿ıËÛ Ì ˘ÔÛ¯¤ÛÂȘ Ó· ¿ÚÂÈ Ì ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ·ÚÓ‹ıËηÓ. ™ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ ηÏÔηÈÚÈÔ‡ ÙÔ˘ 479 .Ã. Ô ª·Ú‰fiÓÈÔ˜ ÂÈÛ¤‚·Ï ͷӿ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. µÚ‹ÎÂ, fï˜, ÙËÓ fiÏË ¤ÚËÌË. µ¿‰ÈÛ ÙfiÙ ÚÔ˜ ÙȘ ¶Ï·Ù·È¤˜. ∂Λ ·ÔÊ¿ÛÈÛ ӷ ‰ÒÛÂÈ ÙË Ì¿¯Ë (479 .Ã.). √È ŒÏÏËÓ˜ ˘fi ÙÔÓ ™·ÚÙÈ¿ÙË ‚·ÛÈÏÈ¿ ¶·˘Û·Ó›· ¤Ù˘¯·Ó ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈ΋ Ó›ÎË. ∆ËÓ ›‰È· Ë̤ڷ Ô˘ ¤ÁÈÓÂ Ë Ì¿¯Ë ÙˆÓ ¶Ï·Ù·ÈÒÓ, ϤÁÂÙ·È fiÙÈ ¤Ó·˜ ¿ÏÏÔ˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˘, Ô §ÂˆÙ˘¯›‰Ë˜, Ó›ÎËÛ ٷ ˘ÔÏ›ÌÌ·Ù· ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÛÙfiÏÔ˘ ÛÙ· ·ÓÔÈÎÙ¿ Ù˘ ª˘Î¿Ï˘. ∏ ÌÂÁ¿ÏË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ¶ÂÚÛÒÓ Â›¯Â Ï¿‚ÂÈ Ù¤ÏÔ˜. √È ÂÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Ì·Ù·›ˆÛ·Ó ÙËÓ ÂÂÎÙ·ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ. ¶ÔÏϤ˜ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜ ·Ó¤ÎÙËÛ·Ó ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘˜. √È Ó›Î˜ ÙfiÓˆÛ·Ó ÙËÓ ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛË ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ŒÓ·˜ ¿ÓÂÌÔ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ¤Ó¢ÛÂ Î·È ÌÈ· Ó¤· ÂÚ›Ô‰Ô˜ ·Ó¤ÙÂÈÏÂ. √È ŒÏÏËÓ˜ ÂȉfiıËÎ·Ó Û ¤ÚÁ· ÂÈÚ‹Ó˘ Î·È ÚÔfi‰Ô˘, Ô˘ ÎÈÓÔ‡Ó ¤ˆ˜ Û‹ÌÂÚ· ÙÔÓ ı·˘Ì·ÛÌfi.

™ÎËÓ‹ ·fi ÙË Ì¿¯Ë ÙˆÓ ¶Ï·Ù·ÈÒÓ. ŒÏÏËÓ·˜ ÔÏÂÌÈÛÙ‹˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÂÙ·È Ì ¶¤ÚÛË È¤·. ¶·Ú¿ÛÙ·ÛË ·fi ÙË ˙ˆÊfiÚÔ ÙÔ˘ Ó·Ô‡ Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ¡›Î˘ (§ÔÓ‰›ÓÔ, µÚÂÙ·ÓÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ∂›Ó·È Ë ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ô˘ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Û ӷfi ÔÏÂÌÈ΋ ÛÎËÓ‹. ªÔÚ›Ù ӷ ‰ÒÛÂÙ ÙË ‰È΋ Û·˜ ÂÍ‹ÁËÛË ÁÈ·Ù› ˘¿Ú¯ÂÈ Ë ·Ú¿ÛÙ·ÛË ·˘Ù‹ ÛÙÔÓ Ó·fi;

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ¡fiÌÈÛÌ· Ô˘ ¤ÎÔ„·Ó ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ÌÂÙ¿ ÙÔ˘˜ ¶ÂÚÛÈÎÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜ (µÂÚÔÏ›ÓÔ, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ¶¿Óˆ ÛÙËÓ ÂÚÈÎÂÊ·Ï·›· Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ÎÏ·‰› ÂÏÈ¿˜, ۇ̂ÔÏÔ Ù˘ ӛ΢.

62

1. ¶ÔÈÔ˜ ‹Ù·Ó Ô ∂ÊÈ¿ÏÙ˘; ªÂ ÔȘ ÛË̷ۛ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ۋÌÂÚ· ÙË Ï¤ÍË; 2. «∆ÈÌ‹ Û’ ÂΛÓÔ˘˜ fiÔ˘ ÛÙËÓ ˙ˆ‹Ó ÙˆÓ fiÚÈÛ·Ó Î·È Ê˘Ï¿ÁÔ˘Ó £ÂÚÌÔ‡Ï˜». ¶ÔÈÔ ÙÔ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ ÓfiËÌ· ÙˆÓ ÛÙ›¯ˆÓ ·˘ÙÒÓ ÙÔ˘ ∫. ∫·‚¿ÊË; ™ÙËÓ ·fi‰ÔÛË ÙÔ˘ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜ Ó· Ï¿‚ÂÙ ˘fi„Ë ÙË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ «fiÚÈÛ·Ó» (·fiÚÈÛÙÔ˜) Î·È «Ê˘Ï¿ÁÔ˘Ó» (ÂÓÂÛÙÒÙ·˜) ηıÒ˜ Î·È ÙÔ˘ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘ «Î·È».

3. ¶ÔÈ· Ù· ·›ÙÈ· Î·È Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ӛ΢ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Â› ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ;

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

9. ∆∞ °ƒ∞ªª∞∆∞

∆ËÓ ·Ú¯·˚΋ ÂÔ¯‹ ÔÈ ÔÈËÙ¤˜ ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ÂÍÈÛÙfiÚËÛË ÙˆÓ ı·˘Ì·ÛÙÒÓ Î·ÙÔÚıˆÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ (ÔÌËÚÈο ËÚˆÈο ¤Ë) ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ô›ËÛË ÙÔ˘ ∏Û›Ô‰Ô˘. ∏ Ô›ËÛ‹ ÙÔ˘ ÂÍÈÛÙÔÚ› ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÙˆÓ ıÂÒÓ ÙÔ˘ √χÌÔ˘ (£ÂÔÁÔ∞¶√™¶∞™ª∞ ∞¶√ ¶√π∏ª∞ Ó›·) Î·È ‰›ÓÂÈ Û˘Ì‚Ô˘Ï¤˜ Î·È Ô‰ËÁ›Â˜ ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹ ∆√À ∞§∫∞π√À Î·È ÙËÓ ËıÈ΋ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ (ŒÚÁ· Î·È ∏̤«∆∞ ¢∂π¡∞ ∆√À ¶√§∂ª√À» Ú·È). ∫¤ÓÙÚÔ Ù˘ Ô›ËÛ˘ Á›ÓÂÙ·È È· Ë ÂÈÚ‹ÓË ·ÓÙ› ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘. ∞ÚÁfiÙÂÚ· ı· ÂÈÎÚ·Ù‹ÛÂÈ Ë ª· ‚¤‚·È· Î·È ÁÈ· Ì·˜ ÌÈÎÚfi ‰Â ‚Á‹ÎÂ Ï˘ÚÈ΋ Ô›ËÛË. ∆· ÔÈ‹Ì·Ù· ·˘Ù¿ ¿‰ÔÓÙ·Ó Î·Îfi: ÁÈ·Ù› ÌÈ· Ùڤϒ ·fi Ù· Ô˘Ú¿ÓÈ· ·fi ÙÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ‹ ·fi ÔÌ¿‰Â˜ ÙÚ·ÛÙ¤ÏÓÔÓÙ·˜ οÙÔ˘ Ô ¢›·˜, Û’ ¤Ó·Ó ·ÁÒÓ· ÁÔ˘‰ÈÛÙÒÓ (¯ÔÚÈ΋ Ô›ËÛË) Ì ÙË Û˘Óԉ›· Ô˘ Ì·‡ÚÔÓ ıÚ‹ÓÔÓ ¤Û˘ÚÂ, ÔÏÏÔ‡˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, χڷ˜ ‹ ÊÏÔÁ¤Ú·˜ (·˘ÏÔ‡). √È Ï˘ÚÈÍÂۋΈÛ Ï‚¤ÓÙ˜ ‰È·ÏÂÁ̤ÓÔ˘˜ ÎÔ› ÔÈËÙ¤˜ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÁÈ· ÙÔÓ ÁÈ· fiÏÂÌÔ, ¤Ó·Ó ÎÈ ¤Ó·Ó, Ô˘ ÌÂÁ¿ÏË ÂÛˆÙÂÚÈÎfi „˘¯ÈÎfi ÎfiÛÌÔ Î·È Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Ë ‰fiÍ· ÙÔ˘˜ Ôχ Ì·ÎÚÈ¿ ¤¯ÂÈ ÊÙ¿ÛÂÈ. ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ŒÙÛÈ, ¿ÏÏÔÙ ˘ÌÓÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ı°ȷٛ „˘¯¤˜ ·ÓÙÚ›ÎȘ ·˘ÙÔ›, οÛÙÚÔ Ô‡˜, ÙÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜ Î·È ÙȘ ӛΘ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ·Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜, ÔÚıÒıËÎ·Ó ·ÁÓ¿ÓÙÈ ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜, ηıÒ˜ Î·È Ù· ÛÙÚ·ÙȈÙÈο ηıÒ˜ ∂ΛÓÔ˜ ÙÔ’ ıÂÏÂ: Î·È ÙfiÙ ηÙÔÚıÒÌ·Ù· Î·È ÙȘ ÂÚÈ¤ÙÂȘ, Î·È ¿ÏÏÔÙ ÂÔÏÏÔ‡˜ Ë ÌÔ›Ú· ‚ڋΠÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘, ÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙȘ ¯·Ú¤˜ Î·È ÙȘ χ˜ ÙÔ˘ ¤ÚˆÙ· Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ, fiÛÔÈ Ûˆı‹Î·ÌÂ, ÁÂÌ¿ÙÔÈ Î·È ÙË ¯·Ú¿ Ù˘ ˙ˆ‹˜Ø ¿ÏÏÔÙ ¿ÏÈ Â·ÈÓÔ‡Ó ÙȘ ÏËÁ¤˜ ›¯·Ì Ì›ÓÂÈ ·È̷و̤Ó˜. ÔÏÈÙÈΤ˜ ·ÚÂÙ¤˜ ‹ Û·ÙÈÚ›˙Ô˘Ó Ù· ÂÏ·ÙÙÒÌ·Ù· ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ¶·Ó·Á‹ §ÂηÙÛ¿ Î·È ÙȘ ·‰˘Ó·Ì›Â˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ¶ÔÏÏ¿ ÌÂÁ¿·fi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ £·Ó¿ÛË ªËÙÛfiÔ˘ÏÔ˘ «∞ÓıÔÏÔÁ›· Ï· ÔÓfiÌ·Ù· ÔÈËÙÒÓ ¤¯Ô˘Ó ͯˆÚ›ÛÂÈ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹ Î·È Ë ÌÂÁ¿ÏË Ê‹ÌË ÙÔ˘˜ ‰È·ÙËÚÂ›Ù·È Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜» (1966), ÛÂÏ. 103 ˙ˆÓÙ·Ó‹ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·. √ ∞Ú¯›ÏÔ¯Ô˜ ·fi ÙËÓ ¶¿ÚÔ, Ô ™È̈ӛ‰Ë˜ ·fi ÙËÓ ∫¤·, Ô ª›ÌÓÂÚ(™ËÌ. √ Ù›ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÔÈ‹Ì·ÙÔ˜, fiˆ˜ Î·È ·˘ÙÔ› ÙˆÓ ÌÔ˜ ·fi ÙËÓ ∫ÔÏÔÊÒÓ·, Ô ∞Ïη›Ô˜ Î·È Ë ™·ÂfiÌÂÓˆÓ, ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ¤˜). ÊÒ ·fi ÙË §¤Û‚Ô, Ô ∞ÏÎÌ¿Ó ÛÙË ™¿ÚÙË Î·È Ô ¶›Ó‰·ÚÔ˜ ·fi ÙË µÔȈٛ· Â›Ó·È ÔÈ ÈÔ ÁÓˆÛÙÔ›

∞¶√™¶∞™ª∞ ∞¶√ ∆∏¡ ∞™¶π¢∞ ∆√À ∞Ãπ§§∂∞ (π§π∞¢∞, ™, 478-490)

™Â ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ∞ϤͷӉÚÔ˘ ¶¿ÏÏË ∞fi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ £·Ó¿ÛË ªËÙÛfiÔ˘ÏÔ˘ «∞ÓıÔÏÔÁ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜» (1966), ÛÂÏ. 37 …..∫·È ÚÒÙ· ·Ú¯›ÓËÛ ÌÂÁ¿ÏË ·Û›‰· ÛÙ¤ÚÈ·, ÏÔ˘ÌÈ¿ ˆ˜ ÙËÓ ¿ÎÚË, Î·È Ï·ÌÚfi Ù˘ ¤‚·Ï ÛÙÂÊ¿ÓÈ ÙÚ›ÎψÓÔ Á‡Úˆ ·ÛÙÚ·ÊÙÂÚfi Ì ÙÔ ÏÔ˘Ú› ·ÛË̤ÓÈÔ. ∆·‡ÚÔ˘ ÂÙÛ› ›¯Â Ô ‰›ÛÎÔ˜ Ù˘ ÂÓÙ¿‰ÈÏÔ, Î·È Ì¤Û· ÙÔ˘ ÛοÏÈ˙ ¿ıÈ· ¤Ó· ÛˆÚfi Ì ÙË ÛÔÊ‹ ÙÔ˘ Ù¤¯ÓË. ŒÊÙÈ·Û ̤۷ ÂΛ ÙË °Ë˜, ̤۷ ÁÈ·Ïfi Î·È √˘Ú¿ÓÈ·, ◊ÏÈÔ ÂΛ ̤۷ ·ÎÔ‡Ú·ÛÙÔ, ÁÈÔÌfiʈÙÔ ºÂÁÁ¿ÚÈ, ∫È fiÏ· Ù· ˙Ô‡‰È· Ù’ Ô˘Ú·ÓÔ‡ Ô‡¯ÂÈ ÛÙÂÊ¿ÓÈ Á‡Úˆ, µÚÔ¯¿ÛÙÂÚ· Î·È ∫˘ÓËÁfi Ï·ÌÚfiÊÂÁÁÔ Î·È ¶Ô‡ÏÈ·, ÎÈ’ ∞ÚÎÔ‡‰· Ô˘ ÔÏÏÔ› ıÓËÙÔ› ÎÈ’ ∞Ì¿ÍÈ ÙËÓ ÎÚ¿˙Ô˘Ó Ô˘ ¿ÓÙ· ·ÊÙÔ‡ ÎψıÔÁ˘ÚÓ¿ÂÈ ÙÔÓ ∫˘ÓËÁfi ıˆÚÒÓÙ·˜ Î·È ÌfiÓË ·ÊÙ‹ ̤˜’ ÙÔ˘ øÎÈ·ÓÔ‡ ‰Â ÏÔ‡˙ÂÙ·È ÙÔ Î‡Ì·.

63

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

∞¶√™¶∞™ª∞ ∞¶√ ¶√π∏ª∞ ∆∏™ ™∞¶º√À™ «µ∞™π§∂æ∂ ∆√ º∂°°∞ƒπ»

∆Ô ÊÂÁÁ·Ú¿ÎÈ Â̛ۄ ÌÂÛ¿Ó˘¯Ù· ÛËÌ·›ÓÂÈ, √È ÒÚ˜ ʇÁÔ˘Ó Î·È ÂÚÓÔ‡Ó ÎÈ ÂÁÒ ÎÔÈÌ¿Ì·È ÌfiÓË…

ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË ∞ÚÁ‡ÚË ∂ÊÙ·ÏÈÒÙË ∞fi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ £·Ó¿ÛË ªËÙÛfiÔ˘ÏÔ˘ «∞ÓıÔÏÔÁ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜» (1966), ÛÂÏ. 108

ÔÈËÙ¤˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ Ô˘ ·ÎÔ‡ÛÙËÎ·Ó Î·È ‰È·‚¿ÛÙËÎ·Ó ÌÂ Û˘ÁΛÓËÛË Î·È ı·˘Ì·ÛÌfi ·fi ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ ̤¯ÚÈ ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÂÔ¯‹.

•Â¯ˆÚÈÛÙÔ› ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ, fiˆ˜ Ô £·Ï‹˜, o ∞ӷ̷͛ӉÚÔ˜ Î·È Ô ∞Ó·ÍÈ̤Ó˘ ·fi ÙË ª›ÏËÙÔ, Ô ∏Ú¿ÎÏÂÈÙÔ˜ ·fi ÙËÓ ŒÊÂÛÔ, Ô ¶˘ı·ÁfiÚ·˜ ·fi ÙË ™¿ÌÔ Î·È ÔÏÏÔ› ¿ÏÏÔÈ ·ÎfiÌË, ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ì ÏÔÁÈÎfi Î·È fi¯È ÌÂ Ì˘ıÈÎfi ÙÚfiÔ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È ÙÔ ÓfiËÌ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ Î·È Ó· ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ó Ù· Ê˘ÛÈο Ê·ÈÓfiÌÂÓ·. ∞Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÏÔÈfiÓ Ë ÊÈÏÔÛÔÊ›·, Ë ·ÛÙÚÔÓÔÌ›·, Ë ÁˆÁÚ·Ê›·, Ë ÌÂÙˆÚÔÏÔÁ›· Î·È Ù· Ì·ıËÌ·ÙÈο. √ £·Ï‹˜ ηÙfiÚıˆÛÂ, Ì¿ÏÈÛÙ·, Ó· ÚԂϤ„ÂÈ ÙËÓ ¤ÎÏÂÈ„Ë ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ Ô˘ ¤ÁÈÓ ÛÙȘ Ë̤Ú˜ ÙÔ˘ Î·È Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÙÔ˘ ∞ӷ̷͛ӉÚÔ˜ Ó· ۯ‰ȿÛÂÈ ÙÔÓ ÚÒÙÔ ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ Ô˘Ú·ÓÔ‡ Î·È Ù˘ Á˘.

∞¶√™¶∞™ª∞∆∞ ∞¶√ ∞¶√™¶∞™ª∞ ∞¶√ ¶√π∏ª∞ ∆∏™ ™∞¶º√À™ «Ã∞ƒπ∆øª∂¡√ ¢∞™√™» ……….÷ÚÈو̤ÓÔ ‰¿ÛÔ˜ fiÏÔ ÌËÏȤ˜: ̤۷ ÔÈ ‚ˆÌÔ› ηÓ›˙Ô˘Ó ·’ ÙÔ ÏÈ‚¿ÓÈ. ¡ÂÚ¿ ηٿÎÚ˘· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÎÏÒÓÈ· ÎÂÏ·˚‰Ô‡Ó: ·’ Ù· Úfi‰· Á‡Úˆ Ô ÙfiÔ˜ ÔÏfiÛÎȈÙÔ˜: ‚·ı‡ ÙÔÓ ‡ÓÔ ¯‡ÓÔ˘Ó Ù· ʇÏÏ· ˆ˜ ÛÂÈÔ‡ÓÙ·È. ™ÙÔ ÏÈ‚¿‰È, fiÔ˘ ‚fiÛÎÔ˘Ó Ù· Ô˘Ï¿ÚÈ·, ÔÈ ·ÓÔÈÍÈ¿ÙÈÎÔÈ ·ÓıÔ› ıÚ·ÛÔÌ·ÓÔ‡ÓÂ: ÁÏ˘Îfi Û· ̤ÏÈ ÙÔ ¿ÓËıÔ Â˘ˆ‰È¿˙ÂÈ (Î·È ÙÔ ÙÚÈʇÏÏÈ). ŒÏ· ∞ÊÚÔ‰›ÙË, Â‰Ò ÛÙÂʷӈ̤ÓË Ó· ÛÌ›ÍÂȘ Ì ÓÂÚfi Î·È ÛÙÔ ÙÚ·¤˙È ÙÔ Ó¤¯Ù·Ú Ó· ÎÂÚ¿ÛÂȘ Û ÔÙ‹ÚÈ· Ì·Ï·Ì·Ù¤ÓÈ·. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË πˆ¿ÓÓË ∫·ÎÚȉ‹ ∞fi ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ £·Ó¿ÛË ªËÙÛfiÔ˘ÏÔ˘ «∞ÓıÔÏÔÁ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜» (1966), ÛÂÏ. 107

64

∆√¡ ∏ƒ∞∫§∂π∆√

∞fiÛ. 22 Π=λεµοσ π(ντων µ7ν πατ@ρ QστK, π(ντων δ7 βασιλεRσ, καS τοTσ µ7ν θεοTσ Uδειξε τοTσ δ7 IνθρVπουσ, τοTσ µ7ν δοRλουσ QποKησε τοTσ δ7 Qλευθ4ρουσ. (√ fiÏÂÌÔ˜ Â›Ó·È ·Ù¤Ú·˜ fiψÓ, fiÏˆÓ ‚·ÛÈÏÈ¿˜. ÕÏÏÔ˘˜ ·Ó¤‰ÂÈÍ Û ıÂÔ‡˜ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ Û ·ÓıÚÒÔ˘˜, ¿ÏÏÔ˘˜ ¤Î·Ó ‰Ô‡ÏÔ˘˜ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ ÂχıÂÚÔ˘˜.) ∞fiÛ. 40 ¢ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ Ìԇ̠‰˘Ô ÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ ›‰ÈÔ ÔÙ¿ÌÈ, ηٿ ÙÔÓ ∏Ú¿ÎÏÂÈÙÔ, Ô‡Ù Ӓ ·ÁÁ›ÍÔ˘Ì ‰˘Ô ÊÔÚ¤˜ ÌÈ· Ô˘Û›· ıÓËÙ‹, ÁÈ·Ù› ÛÎÔÚ›˙ÂÙ·È Î·È ¿ÏÈ Ì·˙‡ÂÙ·È Ì ÙËÓ Ô͇ÙËÙ· Î·È ÙËÓ Ù·¯‡ÙËÙ· Ù˘ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹˜, (Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· fi¯È ¿ÏÈ, Ô‡Ù ·ÚÁfiÙÂÚ·, ·ÏÏ¿ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Î·È ¯¿ÓÂÙ·È) Î·È ÏËÛÈ¿˙ÂÈ Î·È ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÙ·È.

J. Brun (ÂÈÌ.), ∏Ú¿ÎÏÂÈÙÔ˜, ÌÙÊÚ. ™. ¢È·Ì·ÓÙ‹. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË ·˘ıÂÓÙÈÎÒÓ ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ ·fi ¶. °Î¤Î·, ÂΉ. ¶Ï¤ıÚÔÓ, ∞ı‹Ó· 1994

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶ÔÈÔ Â›Ó·È ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ Ô›ËÛ˘; 2. ¡· Û˘ÁÎÚÈı› ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ ÔÌËÚÈÎÔ‡ ¤Ô˘˜ Ì ÂΛӷ Ù˘ Ï˘ÚÈ΋˜ Ô›ËÛ˘ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi ÙÔ˘˜.

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

10. ∏ ∆∂á∏

∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ó·Ô‡ ‰ˆÚÈÎÔ‡ Ú˘ıÌÔ‡. √ Ó·fi˜ Ù˘ ∞ÚÙ¤ÌȉԘ-°ÔÚÁÔ‡˜ ÛÙËÓ ∫¤Ú΢ڷ (580 .Ã.).

∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ì¤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ȈÓÈÎÔ‡ ·Ú¯·˚ÎÔ‡ Ó·Ô‡ ÙÔ˘ ∞fiÏψӷ ÛÙ· ¢›‰˘Ì· Ù˘ ªÈÏ‹ÙÔ˘ (6Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.).

∏ ·Ú¯·˚΋ ÂÚ›Ô‰Ô˜ ÛÊÚ·Á›˙ÂÙ·È ·fi ‰‡Ô ÎÔÚ˘Ê·›Â˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜: ·) ÙËÓ ·Ó¤ÁÂÚÛË Ï›ıÈÓˆÓ Ó·ÒÓ Î·È ‚) ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ï›ıÈÓˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ ÛÂ Ê˘ÛÈÎfi Î·È ˘ÂÚÊ˘ÛÈÎfi ̤ÁÂıÔ˜. ∞ÍÈÔÛËÌ›ˆÙË Â›Ó·È Â›Û˘ Ë Â›‰Ú·ÛË Ù˘ Ù¤¯Ó˘ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Î·È Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ·Ú¯·˚΋ Ù¤¯ÓË. ∆ËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹ ÔÈÎÔ‰ÔÌÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÚÒÙÔÈ Ú·ÁÌ·ÙÈο ÌÓËÌÂÈ·ÎÔ› Ó·Ô› Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ Ô˘ ı· ÂËÚ¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ fiÏÔ˘ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ̤¯ÚÈ Î·È ÙȘ Ë̤Ú˜ Ì·˜. √ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ Ó·fi˜ ¯Ù›˙ÂÙ·È ÙÒÚ· ·fi ¤ÙÚ· Î·È Û˘¯Ó¿ ·fi Ì¿ÚÌ·ÚÔ. ™ÙÔ ‚·ÛÈÎfi Û¯‹Ì· ÙÔ˘ ı˘Ì›˙ÂÈ ÙÔ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ̤Á·ÚÔ, ·ÊÔ‡ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ·fi ¤Ó·Ó ·ÓÔÈÎÙfi ÚÔı¿Ï·ÌÔ –ÚfiÓ·Ô– Ì ‰‡Ô ΛÔÓ˜, Î·È ¤Ó· ΢ڛˆ˜ ‰ˆÌ¿ÙÈÔ, ÙÔÓ ÛËÎfi. ŸÙ·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· ÚÔÛÙÂı› ¤Ó· ·ÚfiÌÔÈÔ ·ÓÔÈÎÙfi ‰ˆÌ¿ÙÈÔ ›Ûˆ –Ô ÔÈÛıfi‰ÔÌÔ˜– Î·È ·ÎfiÌË ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, Ì›· ÎÈÔÓÔÛÙÔȯ›· Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ÎÙ›ÚÈÔ –ÙÔ ÙÂÚfi–, ÔÈ Ó·Ô› Á›ÓÔÓÙ·È ÌÂÁ·ÏÔÚÂ¤ÛÙÂÚÔÈ Î·È ÂÓÙ˘ˆÛÈ·ÎfiÙÂÚÔÈ. √È Ó·Ô› Ù˘ ·Ú¯·˚΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ ¯Ù›˙ÔÓÙ·È Û ‰‡Ô Ú˘ıÌÔ‡˜, ÙÔÓ ‰ˆÚÈÎfi Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒıËΠÛÙ· ‰ˆÚÈο ΤÓÙÚ· Ù˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘ Î·È ÙÔÓ ÈˆÓÈÎfi Ô˘ ·ÔÎÚ˘ÛÙ·ÏÏÒıËΠÛÙ· ȈÓÈο ΤÓÙÚ· ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ Î·È Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. √È Ú˘ıÌÔ› ͯˆÚ›˙Ô˘Ó ÚÔ¿ÓÙˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ ΛÔÓ˜. √ ‰ˆÚÈÎfi˜ Â›Ó·È ÈÔ ÎÔÓÙfi˜, ‚·Ú‡˜ Î·È ·˘ÛÙËÚfi˜, ÂÓÒ Ô ÈˆÓÈÎfi˜ Â›Ó·È „ËÏfiÙÂÚÔ˜, ÎÔÌ„fiÙÂÚÔ˜ Ì ÏÔ‡ÛÈ· ‰È·ÎfiÛÌËÛË ÛÙËÓ Â¿Óˆ ·fiÏËÍ‹ ÙÔ˘ –ÛÙÔ ÎÈÔÓfiÎÚ·ÓÔ–, Ô˘ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È Â‡ÎÔÏ· ·fi ÙȘ ¤ÏÈΘ ÛÙȘ Ôԛ˜ ηٷϋÁÂÈ. ∞Ó¿ÁÏ˘Ê· Î·È ÔÏfiÁÏ˘Ê· ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ· Î·È Ì˘ıÔÏÔÁÈο Ù¤Ú·Ù·, ηıÒ˜ Î·È Ì˘ıÔÏÔÁÈο ı¤Ì·Ù· ‰È·ÎÔÛÌÔ‡Ó Û˘¯Ó¿ ÙÔ Â¿Óˆ ̤ÚÔ˜ ÙˆÓ Ó·ÒÓØ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· Ù· ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈο ÁÏ˘Ù¿. ∆ËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Ù· ÚÒÙ· ÌÂÁ¿Ï· ·Á¿ÏÌ·Ù· ·fi ·Û‚ÂÛÙfiÏÈıÔ ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË Î·È ·fi Ì¿ÚÌ·ÚÔ ÛÙË ¡¿ÍÔ. ∆· ÂÌÔÚÈο Ù·Í›‰È· ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Î·È Ë ·ÊıÔÓ›· Ì·ÚÌ¿ÚÔ˘ ÛÙË ¡¿ÍÔ ¤·ÈÍ·Ó ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙË Á¤ÓÓËÛË Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜ ÛÙ· ΤÓÙÚ· ·˘Ù¿. √ˆÛ‰‹ÔÙ fï˜ Î·È Ë Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË ÏÔ‡ÙÔ˘ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÚÈÛÙÔÎÚ¿Ù˜ Î·È ÙȘ fiÏÂȘ ‹Ù·Ó ‚·ÛÈ΋ ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙË Á¤ÓÓËÛË Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜, ·ÊÔ‡ ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ ÂÓfi˜ Ì·ÚÌ¿ÚÈÓÔ˘ ·Á¿ÏÌ·ÙÔ˜ ‹Ù·Ó ˘¤ÚÔÁÎÔ. °È· ¤Ó· ¿Á·ÏÌ· Ê˘ÛÈÎÔ‡ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ ¤ÚÂ ӷ ÂÚÁ·ÛÙ› ¤Ó·˜ ÁχÙ˘ Ì ÙÔ˘˜ ‚ÔËıÔ‡˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ¤Ó·Ó ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ. √È ·ÓıÚÒÈÓ˜ ÌÔÚʤ˜ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ÔÔÈË̤Ó˜ Î·È ·Î›ÓËÙ˜. √È Ó·ÚÔ› ¿Ó‰Ú˜ –ÎÔ‡ÚÔÈ– ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È ÔÚıÔ›, Á˘ÌÓÔ›, Ì ηÏÔÁ˘ÌÓ·Ṳ̂ӷ ÛÒÌ·Ù· Î·È ÏÔ‡ÛÈ· ÎfiÌËØ ÔÈ Ó·ڤ˜ ÎÔ¤Ï˜ –ÎfiÚ˜– ÔÚı¤˜, ÎÔÌ„¿ ÓÙ˘Ì¤Ó˜, ηÏÔ¯ÙÂÓÈṲ̂Ó˜, ÛÙÔÏÈṲ̂Ó˜ Ì Ï‹ıÔ˜ ÎÔÛÌËÌ¿ÙˆÓØ ÔÈ ¿Ú¯ÔÓÙ˜ Î·È ÔÈ ·ÍÈÔÛ¤‚·ÛÙ˜ Á˘Ó·›Î˜ (ÔÈÎÔ‰¤ÛÔÈÓ˜ Î·È È¤ÚÂȘ) ηıÈÛÙÔ› Û ıÚfiÓÔ˘˜ Î·È ÛηÌÓÈ¿Ø ÔÈ Û˘ÌÔÛÈ·ÛÙ¤˜ ÌÈÛÔÍ·ψ̤ÓÔÈ Û ·Ó¿ÎÏÈÓÙÚ·. À¿Ú¯Ô˘Ó Â›Û˘ ·Á¿ÏÌ·Ù· ÓÙ˘Ì¤ÓˆÓ ÎÔ‡ÚˆÓ, ÎÔ‡ÚˆÓ Ì ÚÔÛÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜ (·Ó·ı¤Ù˜), È¤ˆÓ, ÔÏÂÌÈÛÙÒÓ, Ì˘ıÈÎÒÓ ÙÂÚ¿ÙˆÓ, fiˆ˜ ÔÈ ÛÊ›ÁÁ˜ Î·È ÔÈ ÛÂÈÚ‹Ó˜, ÚÔÛˆÔÔÈ‹ÛÂˆÓ Ù˘ ȉ¤·˜ Ù˘ ӛ΢ (¡›Î˜), ‰È·ÊfiÚˆÓ ˙ÒˆÓ (ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ·, ¿ÏÔÁ·, Ô˘ÏÈ¿ Î.¿.). ¢Â Ï›Ô˘Ó ‚¤‚·È· Î·È Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù· ıÂÒÓ.

65

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

∫Ô‡ÚÔ˜ ·fi ÓÂÎÚÔÙ·ÊÂ›Ô Ù˘ ∞Ó·‚‡ÛÛÔ˘ (530 .Ã.). ∏ ÂÈÁÚ·Ê‹ ÛÙË ‚¿ÛË ÙÔ˘ ·Á¿ÏÌ·ÙÔ˜ ϤÂÈ: «™Ù¿ÛÔ˘ Î·È ÎÏ¿„ ÌÚÔ˜ ÛÙÔ ÌÓ‹Ì· ÙÔ˘ ÓÂÎÚÔ‡ ∫ÚÔ›ÛÔ˘ Ô˘ ı·Ó¿ÙˆÛÂ Ô ‚›·ÈÔ˜ ÕÚ˘ ηıÒ˜ ÔÏÂÌÔ‡Û ÛÙËÓ ÚÒÙË ÁÚ·ÌÌ‹».

∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ ÌÈ·˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ·fi ÙË ™¿ÌÔ: Ô Û˘ÌÔÛÈ·ÛÙ‹˜ ·Ù¤Ú·˜ Û ·Ó¿ÎÏÈÓÙÚÔ ‰ÂÍÈ¿, Ë ÌËÙ¤Ú· ηıÈÛÙ‹ ·ÚÈÛÙÂÚ¿, Î·È ·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜, Ô ÁÈfi˜ (ÓÙ˘Ì¤ÓÔ˜ ÎÔ‡ÚÔ˜) Î·È ÔÈ ÙÚ›˜ ÎfiÚ˜. ŒÚÁÔ ÙÔ˘ °ÂӤψ. (™¿ÌÔ˜ Î·È µÂÚÔÏ›ÓÔ) 66

∫ ∂º∞§∞π√ 4

√È ÓÂfiÙÂÚÔÈ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È fiˆ˜ ÔÈ ÎÔ‡ÚÔÈ (∞fiÏψӷ˜) Î·È ÔÈ ÎfiÚ˜ (∞ıËÓ¿, ÕÚÙÂÌË, ◊Ú·), ÂÓÒ ÔÈ ıÂÔ› Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Û ÒÚÈÌË ËÏÈΛ· (¢›·˜, ¢ÈfiÓ˘ÛÔ˜), ÕÁ·ÏÌ· Ù˘ ÎfiÚ˘ fiˆ˜ ÔÈ ÓÙ˘Ì¤ÓÔÈ ºÚ·Û›ÎÏÂÈ·˜ ÎÔ‡ÚÔÈ. øÛÙfiÛÔ, ÔÈ (550-540 .Ã.). ıÂÔ› ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Â‡™ÙË ‚¿ÛË ÙÔ˘ ÎÔÏ· ·fi Ù· ¯·Ú··Á¿ÏÌ·ÙÔ˜ ÎÙËÚÈÛÙÈο ۇ̂ÔÏ· ‰È·‚¿˙Ô˘ÌÂ: «ªÓ‹Ì· Ù˘ Ù˘ ıÂ˚΋˜ ‰‡Ó·Ì‹˜ ºÚ·Û›ÎÏÂÈ·˜. £· ηÙÔ˘˜: ÙfiÍÔ, ‚¤ÏÔ˜ ‹ ÏÔ‡Ì·È ÁÈ· ¿ÓÙ· ÎfiÚË, ·ÊÔ‡ ÔÈ ıÂÔ› ·ÓÙ› ÌÔ˘ÛÈÎfi fiÚÁ·ÓÔ ÁÈ· ÁÈ· Á¿ÌÔ ÌÔ˘ fiÚÈÛ·Ó ÙÔÓ ∞fiÏψӷ, η˘Ùfi ÙÔ fiÓÔÌ·. Ú·˘Ófi˜ ÁÈ· ÙÔÓ ¢›· ªÂ ¤ÊÙÈ·ÍÂ Ô Î.¿. ŸÏ˜ ÔÈ ÌÔÚʤ˜ ∞ÚÈÛÙ›ˆÓ ÛÙ¤ÎÔ˘Ó ·Î›ÓËÙ˜ Ô ¶¿ÚÈÔ˜». ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ ı·ً, Ì ÌfiÓÔ ÛËÌ¿‰È ΛÓËÛ˘ ÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ·ÚÈÛÙÂÚÔ‡ Ô‰ÈÔ‡, Î·È ‰Ú¿Û˘, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ ı¤Ì·, ÙÔ Ï‡ÁÈÛÌ· ÙˆÓ ¯ÂÚÈÒÓ. ™Ô˘‰·›· ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘ Â›Ó·È Î·È ÔÈ ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ ÂÈÙ¿ÊȘ ϿΘ –ÂÈه̂Ș ÛًϘ. ªÂÁ¿ÏË Â›Ó·È Ë ¿ÓıËÛË Ù˘ ÎÂÚ·ÌÈ΋˜ ÛÙÔ˘˜ ·Ú¯·˚ÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜. ∏ ÁˆÌÂÙÚÈ΋ ‰È·ÎfiÛÌËÛË ‰›ÓÂÈ ÙÒÚ· ÙË ı¤ÛË Ù˘ ÛÙË Ê˘ÙÈ΋, Ô˘ ÂËÚ¿˙ÂÙ·È ¤ÓÙÔÓ· ·fi ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹, Î·È ÛÙËÓ ÂÈÎÔÓÈÛÙÈ΋ – ÛÎËÓ¤˜ ·fi ÙÔÓ Ì‡ıÔ Î·È ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ‹ ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ˙ˆ‹. ªÂÁ¿Ï· ΤÓÙÚ·, fiˆ˜ Ë ∫fiÚÈÓıÔ˜ ÙÔÓ 7Ô Î·È Ë ∞ı‹Ó· ÙÔÓ 6Ô ·ÈÒÓ· .Ã., ÂÊ¢ڛÛÎÔ˘Ó Ó¤Â˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÎfiÛÌËÛË ÙˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ. ª›· ÛÔ˘‰·›· Ù¯ÓÈ΋, ÂËÚ·Ṳ̂ÓË ·fi ÙË ‰È·ÎfiÛÌËÛË ÙˆÓ ¯¿ÏÎÈÓˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ, Â›Ó·È Ë ÌÂÏ·ÓfiÌÔÚÊË, ÛÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ ÌÔÚʤ˜ Î·È Ù· ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· ‚¿ÊÔÓÙ·È ÔÏfiÌ·˘Ú· ¿Óˆ ÛÙËÓ ÎÔÎÎÈÓˆ‹ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ, ÂÓÒ ÔÈ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ ‰ËÏÒÓÔÓÙ·È Ì ¯¿Ú·ÍË. ∆· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ·Ú¯·˚΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Î·È Ë ÂÚ˘ıÚfiÌÔÚÊË Ù¯ÓÈ΋ Ô˘ Â›Ó·È Ë ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊË Ù˘ ÌÂÏ·ÓfiÌÔÚÊ˘. ∆ÒÚ· ÔÈ ÌÔÚʤ˜ Â›Ó·È ÎfiÎÎÈÓ˜ ¿Óˆ ÛÙË Ì·‡ÚË Á˘·ÏÈÛÙÂÚ‹ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÙˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ. ¶Ï‹ıÔ˜ Ó¤ˆÓ ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎÒÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ, ÛÎËÓ¤˜ ·fi ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Î·È ÙË ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ˙ˆ‹, ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ ·fi ÙË Ì˘ıÔÏÔÁ›·, ‰È·ÎÔÛÌÔ‡Ó ÙȘ ÂÈÊ¿ÓÂȘ ÙˆÓ ÔÈÎÈÏfiÌÔÚÊˆÓ ÌÈÎÚÒÓ Î·È ÌÂÁ¿ÏˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ Î·È ÛÙȘ ‰‡Ô Ù¯ÓÈΤ˜. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ·Óı›˙Ô˘Ó Ë ÌÂÙ·ÏÏÔÙ¯ӛ·, Ë ÌÈÎÚÔÙ¯ӛ·*, Ù· ÂȉÒÏÈ· ·fi ËÏfi Î·È ¯·ÏÎfi. ∏ ¢ËÌÂÚ›· Î·È ÙÔ Î·Ïfi ÁÔ‡ÛÙÔ ‰È·ÈÛÙÒÓÔÓÙ·È Û οı ÂΉ‹ÏˆÛË Ù˘ ˙ˆ‹˜.

∫ ∂º∞§∞π√ 4

∞ ƒÃ∞ ï ∫∏ ∂ ¶√Ã∏ (800-479 ¶ .Ã.)

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¡· ·Ó·ÁÓˆÚÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ Ù‡ÔÈ ÙˆÓ ·Ú¯·˚ÎÒÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ.

2. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ë ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÛÙ· ·ÁÁ›· ÁÈ· ÙË ÁÓˆÚÈÌ›· Ì ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÂΛӢ; 3. ¶ÂÚÈÁÚ¿„Ù ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘ ‰ˆÚÈÎÔ‡ ·fi ÙÔÓ ÈˆÓÈÎfi Ú˘ıÌfi. ∞ӷʤÚÂÙ ·Ú¯·›Ô˘˜ Ó·Ô‡˜ Ô˘ ¤¯ÂÙ ÂÈÛÎÂÊı›.

4. ¶Ô‡ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È Ë Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜ ÌÂÙ¿ ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·; ¡· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÙ ʈÙÔÁڷʛ˜ ·fi ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ì·Ù· Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Ô˘ ·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó ·˘Ù‹ ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË.

™À¡√æ∏ ∆√À ∫∂º∞§∞π√À √ ÂÏÏËÓÈÛÌfi˜ ·ÏÒÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ∂‡ÍÂÈÓÔ˘ ¶fiÓÙÔ˘ Î·È Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ. ∏ Â·Ê‹ Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ‰›ÓÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÁÈ· ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ Î·È ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË. ∏ ÏÔÁÈ΋ ÂÍ‹ÁËÛË ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ÎÂÚ‰›˙ÂÈ ¤‰·ÊÔ˜ ÂȘ ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ Ì˘ıÈ΋˜. √ ÂÚÛÈÎfi˜ ΛӉ˘ÓÔ˜ ÂÓÒÓÂÈ ÈÔ ÛÙÂÓ¿ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· ÂͤÏıÔ˘Ó ÓÈÎËÙ¤˜. ∏ ·›ÛıËÛË Ù˘ ˘ÂÚÔ¯‹˜ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È Î·È ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË Ì ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·ÓÂ·Ó¿ÏËÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ.

ÕÛÎËÛË ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ 1. ¡· Û˘Ó‰˘·ÛÙÔ‡Ó ·Ó¿ ‰‡Ô ÔÈ ·Ú·Î¿Ùˆ ϤÍÂȘ: ¿Á·ÏÌ· Ó·ÚÔ‡ ¿Ó‰Ú· ÛÙ‹ÏË ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ ÎfiÚË ÂÍÔ˘Û›· ÎÔ‡ÚÔ˜ ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· ıÚfiÓÔ˜ ·ÁÁ›· ÎÈÔÓfiÎÚ·ÓÔ ¤ÏÈΘ ÌÂÏ·ÓfiÌÔÚÊË Ù¯ÓÈ΋ ªÂÏ·ÓfiÌÔÚÊÔ ÎÔÚÈÓıÈ·Îfi Ì˘Úԉԯ›Ô(·Ú‡‚·ÏÏÔ˜). ªÂ Ù· Ôχ ÌÈÎÚ¿ Î·È ÎÔÌ„¿ ·˘Ù¿ ·ÁÁ›· Ô˘ ‰È·ÎÔÛÌÔ‡ÓÙ·È Ì ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ˙ÒˆÓ, Ê˘ÙÒÓ, ÛÎËÓ¤˜ ΢ÓËÁÈÔ‡, ÔÏÂÌÈΤ˜ Î.·., ÂÍ¿ÁÔÓÙ·Ó ·ÚˆÌ·ÙÈο ¤Ï·È· Û fiÏË ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ.

7Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.

ªÂÏ·ÓfiÌÔÚÊÔ˜ ·ıËÓ·˚Îfi˜ ·ÌÊÔÚ¤·˜. √ ∏Ú·ÎÏ‹˜ ÊÔÓ‡ÂÈ ÙÔÓ Î¤ÓÙ·˘ÚÔ ¡¤ÛÛÔ (Ï·ÈÌfi˜). √È °ÔÚÁfiÓ˜ ΢ÓËÁÔ‡Ó ÙÔÓ ¶ÂÚÛ¤· Ô˘ ·ÔÎÂÊ¿ÏÈÛ ÙËÓ ·‰ÂÚÊ‹ ÙÔ˘˜. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô) 67

∫∂º∞§∞π√ ∂ã ∏ ∏°∂ª√¡π∞ ∆∏™ ∞£∏¡∞™ (479-431 ¶.Ã.)

∫

‡ÚȘ ËÁ¤˜ Ì·˜: ∆Ô ∞’ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë, Ë ∞ıËÓ·›ˆÓ ¶ÔÏÈÙ›· ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË, ÔÈ µ›ÔÈ ∞ÚÈÛÙ›‰Ë˜, £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹˜, ∫›ÌˆÓ ÙÔ˘ ¶ÏÔ˘Ù¿Ú¯Ô˘.°È· ÚÒÙË ÊÔÚ¿, ÛÙÔ˘˜ ¶ÂÚ-

ÛÈÎÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜, ÔÈ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ·Ú·Ì¤ÚÈÛ·Ó ÙȘ Û˘Ó¯›˜ ‰È·ÈÚ¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ˘ÂÚ·ÛÈÛÙÔ‡Ó ·˘Ùfi Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ôϛ٘ ÙÔ˘˜ ÙÔ ˘¤ÚÙ·ÙÔ ·Á·ıfi, ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›·. ∏ Ó›ÎË ÙÔ˘˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ‰ÂÓ ÂÚÌËÓ‡ÂÙ·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈο. ∞fi fiϘ ÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ, Ë ∞ı‹Ó· ÚÔÛ¤ÊÂÚ ÛÙÔÓ ÎÔÈÓfi ·ÁÒÓ· Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·. ◊Ù·Ó ÂfiÌÂÓÔ Ó· ‰Ú¤„ÂÈ Î·È ÙÔ˘˜ ηÚÔ‡˜ Ù˘ ӛ΢. ∫ÂÚ‰›˙ÂÈ ¤Ó· ÌÔÓ·‰ÈÎfi ·ÚÔ˜. ∞̤ۈ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È Á‡Úˆ Ù˘ ÔÏϤ˜ fiÏÂȘ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘. ™˘Ó¿ÙÂÙ·È Ë ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘. ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·˘Ù‹˜ Ù˘ Û˘ÌÌ·¯›·˜, Ë ÂÈÛ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ∞ÎÚfiÔÏ˘, fiˆ˜ ‹Ù·Ó ηٿ ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·.

ÚÔ‹ ÛÙËÓ fiÏË ÂÓfi˜ Ï‹ıÔ˘˜ ͤӈÓ, ÙˆÓ ÌÂÙԛΈÓ, Ë ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÌÂÁ¿ÏˆÓ ËÁÂÙÈÎÒÓ Ê˘ÛÈÔÁÓˆÌÈÒÓ, Ë ÌÂÙÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ Û ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfiÙÂÚË Î·Ù‡ı˘ÓÛË ÌÂÙ·‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙ·‰È·Î¿ ÙËÓ ∞ı‹Ó· Û ËÁ¤Ùȉ· ‰‡Ó·ÌË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∏ ∞ÎÚfiÔÏË Û ʈÙÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ William Stilman.

68

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 5

1. ∏ ™Àªª∞Ãπ∞ ∆∏™ ¢∏§√À - ∏ ™Àªª∞Ãπ∞ √ƒ°∞¡√ ∆∏™ ∞£∏¡∞´∫∏™ ∏°∂ª√¡π∞™ ∏ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜

√ ∫›ÌˆÓ ÂÓ‰˘Ó·ÌÒÓÂÈ ÙË ™˘ÌÌ·¯›·

ªÂÙ¿ ÙË Ó›ÎË ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ, ÔÈ fiÏÂȘ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ ˙Ô˘Ó Ì ÙÔÓ ÙÚfiÌÔ ÌÈ·˜ Ó¤·˜ ÂÚÛÈ΋˜ ÂÈÛ‚ÔÏ‹˜. ∞Ú¯Èο ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ÚÔ˜ ÙË ™¿ÚÙË ÁÈ· Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙ‹ÚÈÁÌ·. ŸÌˆ˜, Ë ÌÂÁ¿ÏË ‰ˆÚÈ΋ fiÏË, Û˘ÁÎÏÔÓÈṲ̂ÓË ·fi ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ¶·˘Û·Ó›·, Ô ÔÔ›Ô˜ ηÙËÁÔÚ‹ıËΠÁÈ· Û˘ÓÂÓÓÔ‹ÛÂȘ Ì ÙÔÓ •¤ÚÍË, ‰Â›¯ÓÂÈ ·Úfiı˘ÌË Ó· ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙȘ ¢ı‡Ó˜ Î·È ·Ê‹ÓÂÈ ÂχıÂÚÔ ÙÔ ‰›Ô ÛÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜. ŒÙÛÈ, Ì ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙ›‰Ë ÔÈ fiÏÂȘ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜ Î·È ÙˆÓ ÈˆÓÈÎÒÓ ·Ú·Ï›ˆÓ Û˘Ó¿ÙÔ˘Ó Ì ÙËÓ ∞ı‹Ó· Ì›· ™˘ÌÌ·¯›· Ì ¤‰Ú· ÙÔ ÓËÛ› Ù˘ ¢‹ÏÔ˘ (478 .Ã., ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘). ŸÏ· Ù· ̤ÏË Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ·fi Ì›· „‹ÊÔ ÛÙÔ Û˘Ó¤‰ÚÈÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô Û˘Ó¤Ú¯ÂÙ·È Ì›· ÊÔÚ¿ ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ ÛÙË ¢‹ÏÔ. ∂›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi Ë ∞ı‹Ó·, Ô˘ ‰È·ı¤ÙÂÈ ÙËÓ ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚË Ó·˘ÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË, Ó· ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙȘ ¿ÏϘ fiÏÂȘ ηÈ, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο, Ó· ΢Úȷگ› ÛÙË ™˘ÌÌ·¯›·. √È fiÏÂȘ Ô˘ ‰ÂÓ ÂÈı˘ÌÔ‡Û·Ó ‹ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Û˘ÓÂÈÛʤÚÔ˘Ó ÏÔ›· Î·È ¿Ó‰Ú˜ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÚÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ Î·Ù·‚ÔÏ‹ ÂÓfi˜ ¯ÚËÌ·ÙÈÎÔ‡ ÔÛÔ‡, ÙÔ˘ ÊfiÚÔ˘. ¢¤Î· ∞ıËÓ·›ÔÈ, Ô˘ ¤ÊÂÚ·Ó ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ «∂ÏÏËÓÔÙ·Ì›·», Û˘ÁΤÓÙÚˆÓ·Ó Ù· ¯Ú‹Ì·Ù·, Ù· η٤ıÂÙ·Ó ÛÙÔ ÎÔÈÓfi Ù·ÌÂ›Ô Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜ ÛÙË ¢‹ÏÔ Î·È, οı ÊÔÚ¿ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ·˙fiÙ·Ó ·Ó¿ÁÎË, ·¤Û˘Ú·Ó Ù· ·Ó·Áη›· ÔÛ¿ ÁÈ· ÙȘ ‰·¿Ó˜ Ù˘ Û˘ÓÙ‹ÚËÛ˘ ÙÔ˘ ÛÙfiÏÔ˘. √ ∞ÚÈÛÙ›‰Ë˜, ÚÒÙÔ˜, ηıfiÚÈÛ ÙÔ ÔÛfi Ù˘ ÂÈÛÊÔÚ¿˜ ÁÈ· οı fiÏË Ì ÙfiÛÔ ‰›Î·ÈÔ ÙÚfiÔ, ÒÛÙ ÔÈ Û‡ÌÌ·¯ÔÈ ÙÔÓ ÔÓfiÌ·Û·Ó «ÙÔÓ ‰ÈηÈfiÙÂÚÔ ·fi fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜». ∏ ™˘ÌÌ·¯›· ·Ó·ÁÓÒÚÈ˙ ÛÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›·, ‰ËÏ·‰‹ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÎÙÂÏÔ‡Ó ÙȘ ÔÏÂÌÈΤ˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ, fï˜ Ë ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙˆÓ fiÏÂˆÓ ‹Ù·Ó ·fiÏ˘Ù· ÂÁÁ˘Ë̤ÓË. ªÂÙ¿ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙ›‰Ë Î·È ÙËÓ ÂÍÔÚ›· ÙÔ˘ £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹ Ì ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ÙÔ˘ ÌˉÈÛÌÔ‡* (471 .Ã.), Ô ∫›ÌˆÓ, ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ªÈÏÙÈ¿‰Ë Î·È ËÁ¤Ù˘ ÙÔ˘ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÌÌ·ÙÔ˜, ÂÈ‚¿Ï-

√È ∞ıËÓ·›ÔÈ Â›¯·Ó ¯ˆÚ›ÛÂÈ ÙË ™˘ÌÌ·¯›· Û 5 ÊÔÚÔÏÔÁÈΤ˜ ÂÓfiÙËÙ˜.

69

∫ ∂º∞§∞π√ 5

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

∏ ™Àªª∞Ãπ∞ ∆∏™ ¢∏§√À

√È ∞ıËÓ·›ÔÈ ·Ó¤Ï·‚·Ó, ¤ÙÛÈ, ÙËÓ ·Ú¯ËÁ›· Ì ÙË ı¤ÏËÛË ÙˆÓ Û˘ÌÌ¿¯ˆÓ ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ¤¯ıÚ·˜ ÙÔ˘˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ¶·˘Û·Ó›·. ŸÚÈÛ·Ó ÔÈÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ¤ÚÂ ӷ Û˘ÓÂÈÛʤÚÔ˘Ó ¯Ú‹Ì·Ù· Î·È ÔÈÔÈ Ó· ÚÔÌËıÂ‡Ô˘Ó Î·Ú¿‚È· ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ. ™ÎÔfi˜ ‹Ù·Ó Ó· ÏÂËÏ·Ù‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÎÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ µ·ÛÈϤˆ˜, ·ÓÙ›ÔÈÓ· ÁÈ· Ù· fiÛ· ›¯·Ó ¿ıÂÈ. °È· ÚÒÙË ÊÔÚ¿, ÙfiÙÂ, ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ‰ÈfiÚÈÛ·Ó ÂÏÏËÓÔٷ̛˜ Ô˘ ‹Á·ÈÓ·Ó Î·È ÂÈÛ¤Ú·ÙÙ·Ó ÙÔ ÊfiÚÔ. ŒÙÛÈ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠÙfiÙÂ Ë ÂÈÛÊÔÚ¿... Ù·ÌÂ›Ô ‹Ù·Ó Ë ¢‹ÏÔ˜ Î·È ÔÈ Û˘ÓÂχÛÂȘ Ù˘ Û˘ÌÌ·¯›·˜ Á›ÓÔÓÙ·Ó ÛÙÔ ¡·fi. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, πÛÙÔÚ›·, ∞, 96 (ÌÂÙ. ÕÁÁ. µÏ¿¯Ô˘) ∫·Ù¿ ÙÔÓ £Ô˘Î˘‰›‰Ë, ÔÈÔ˜ ‹Ù·Ó Ô ÛÎÔfi˜ Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜;

√ Ã∞ƒ∞∫∆∏ƒ∞™ ∆√À ∫πªø¡∞

°È·Ù› Ô ∫›ÌˆÓ, fiÓÙ·˜ ÏÔ‡ÛÈÔ˜, Î·È ÙȘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ô˘ ÙÔ˘ Â¤‚·ÏÏÂ Ë ¶ÔÏÈÙ›· ÙȘ ÂÎÙÂÏÔ‡Û Ì ϷÌÚfi ÙÚfiÔ Î·È ÔÏÏÔ‡˜ ·fi ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰ËÌfiÙ˜ ÙÔ˘ ÙÔ˘˜ Û˘ÓÙËÚÔ‡Û Íԉ‡ÔÓÙ·˜ ·fi ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÂÚÈÔ˘Û›·. °È·Ù› οı ÔÏ›Ù˘ Ô˘ ηٷÁfiÙ·Ó ·fi ÙÔ ‰‹ÌÔ ÙˆÓ §·ÎÈ·‰ÒÓ ÌÔÚÔ‡ÛÂ, ·Ó ‹ıÂÏÂ, Ó· ËÁ·›ÓÂÈ Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ· Î·È Ó· ÚÔÌËı‡ÂÙ·È fi,ÙÈ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ·Ó·Áη›Ô ÁÈ· Ó· Û˘ÓÙËÚËı›. ∞ÎfiÌË Î·È ÔÈ Î‹ÔÈ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ¿ÊÚ·ÎÙÔÈ, ÁÈ· Ó· ·›ÚÓÂÈ Ô Î·ı¤Ó·˜ fiÛ· ÊÚÔ‡Ù· ‹ıÂÏÂ. ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ∞ıËÓ·›ˆÓ ¶ÔÏÈÙ›·, XXVII, 3 (ÌÂÙ. µ.™.) ∆È ÛÙ¿ÛË ÙËÚ› Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ ∫›ÌˆÓ·;

∏ ™˘ÌÌ·¯›· fiÚÁ·ÓÔ Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ Â¤ÎÙ·Û˘

∫ˆËÏ¿Ù˜: ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ 5Ô˘ ·ÈÒÓ· (∞ı‹Ó·, ªÔ˘ÛÂ›Ô ∞ÎÚfiÔÏ˘). ∏ ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ Ó·˘ÙÈÎfi Ù˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Û˘ÁÎÚÔÙ›ٷÈ, ΢ڛˆ˜, ·fi ÙÚÈ‹ÚÂȘ, Ù·¯‡Ù·Ù˜ Î·È Â˘¤ÏÈÎÙ˜, ¤ÙÔÈ̘ Ó· Â¤Ì‚Ô˘Ó ·ÎfiÌË Î·È Û ̷ÎÚÈÓ¤˜ ·ÔÛÙ¿ÛÂȘ.

70

ÏÂÙ·È ˆ˜ Ô ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙÔ˜ ËÁ¤Ù˘ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÈ ·ÚfiÛÎÔÙ· ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÎfi ÙÔ˘ ۯ‰ȷÛÌfi. ∫‡ÚÈ· ÛËÌ›· ÙÔ˘: ‰È‡ڢÓÛË Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜ Ù˘ ¢‹ÏÔ˘, Û˘Ó¤¯ÈÛË ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ηٿ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ, ÊÈÏÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙË ™¿ÚÙË. ªÂÙ¿ ÙË Ó›ÎË ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ· ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ÛÙÔÓ ∂˘Ú˘Ì¤‰ÔÓÙ· ÔÙ·Ìfi Ù˘ ¶·ÌÊ˘Ï›·˜ (467 .Ã.), ÔÈ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜ Ù˘ ¢‹ÏÔ˘ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ·fiÏ˘Ù· ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. √È fiÏÂȘ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Û’ ·˘Ù‹, Û‡Ìʈӷ Ì ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡˜, ·Ó¤Ú¯ÔÓÙ·Ó Û 400. ŸÌˆ˜, ·ÓÙȉڿÛÂȘ ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂΉËÏÒÓÔÓÙ·È Û ÔÏϤ˜ ·fi ·˘Ù¤˜ Ì ·ÈÙ›· ÙËÓ ·Ï·˙ÔÓÈ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ. ∆¿ÛÂȘ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛ˘ ·fi ÙË ™˘ÌÌ·¯›· ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È, ÔÈ Ôԛ˜ ηٷϋÁÔ˘Ó Û ÂÍÂÁ¤ÚÛÂȘ (¡¿ÍÔ˜, £¿ÛÔ˜). √ ∫›ÌˆÓ ÙȘ ηٷÓ›ÁÂÈ ‚›·È·. °›ÓÂÙ·È ϤÔÓ Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ Î·Ì›· fiÏË ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·Ô¯ˆÚ‹ÛÂÈ ·fi ÙË ™˘ÌÌ·¯›· ¯ˆÚ›˜ ÙË ı¤ÏËÛË ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ. ∏ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙˆÓ fiÏÂˆÓ Â›¯Â Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ηٷÚÁËı› Î·È Ë ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘ ›¯Â ÌÂÙ·‚ÏËı› Û fiÚÁ·ÓÔ ÂÈ‚ÔÏ‹˜ Ù˘ ·ÓÂÏÏ‹ÓÈ·˜ ·ıËÓ·˚΋˜ ËÁÂÌÔÓ›·˜. ∆Ô 454 .Ã. Ô Ó¤Ô˜ ÈÛ¯˘Úfi˜ ¿Ó‰Ú·˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜, Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜, Ì ̛· Û˘Ì‚ÔÏÈ΋ ΛÓËÛË È‰È·›ÙÂÚ˘ ÛËÌ·Û›·˜, ÌÂٷʤÚÂÈ ÙÔ Ù·ÌÂ›Ô Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜ ·fi ÙË ¢‹ÏÔ ÛÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ∆Ô Û˘Ó¤‰ÚÈÔ ‰Â Û˘Ó¤Ú¯ÂÙ·È È·. √È ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÌfiÓÔ ·fi ÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È Ô ÊfiÚÔ˜ ÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·ıËÓ·˚΋ ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘. ∆Ô 449 .Ã. ˘ÔÁÚ¿ÊÂÙ·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È ÙÔÓ ¶¤ÚÛË ‚·ÛÈÏÈ¿ Ë ÏÂÁfiÌÂÓË ∂ÈÚ‹ÓË ÙÔ˘ ∫·ÏÏ›·. ªÂ ·˘Ù‹Ó Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÙÂÚÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÂÏÏËÓÔÂÚÛÈÎÔ› fiÏÂÌÔÈ. √ ·ÚÈÔ˜ fiÚÔ˜ Ù˘ ∂ÈÚ‹Ó˘ ˘Ô¯ÚÂÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiψÓ. ∏ ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘ ‰ÂÓ Â›¯Â È· Î·Ó¤Ó·Ó ÏfiÁÔ ‡·Ú͢, ·ÊÔ‡ Ô fiÏÂÌÔ˜ ηٿ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Â›¯Â ÙÂÚÌ·ÙÈÛÙ›. ŸÌˆ˜, Ë ·fiÎÚÔ˘ÛË Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ·ÂÈÏ‹˜ ‹Ù·Ó, ·fi ηÈÚfi, ·ÏÒ˜ Ì›· ÚfiÊ·ÛË.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∆È ‹Ù·Ó Ô ÌˉÈÛÌfi˜ Î·È ÁÈ·Ù› ˆ˜ ηÙËÁÔÚ›· ‹Ù·Ó ÚÔÛ‚ÏËÙÈ΋ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜; 2. °È·Ù› Î·È Ò˜ Ë ∞ı‹Ó· ΢Úȷگ› ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÙÔÓ 5Ô ·ÈÒÓ· .Ã.;

∫ ∂º∞§∞π√ 5

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

2. ∆√ ¢∏ª√∫ƒ∞∆π∫√ ¶√§π∆∂Àª∞ ™∆∞£∂ƒ√¶√π∂π∆∞π - √ ¶∂ƒπ∫§∏™ ∫∞π ∆√ ¢∏ª√∫ƒ∞∆π∫√ ¶√§π∆∂Àª∞ ∏ ›ÛÙË ÛÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·

∏ ÔÏÈÙÈ΋ ˙ˆ‹ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜, ÌÂÙ¿ ÙË Ï‹ÍË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÈÎÒÓ ÔϤ̈Ó, ΢ÚÈ·Ú¯Â›Ù·È ·fi ‰‡Ô ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈο ÔÏÈÙÈο ÎfiÌÌ·Ù·, ÙÔ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎfi Î·È ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi. ∆Ô ÔÏ›ÙÂ˘Ì·, fiˆ˜ ÙÔ ÔÚÁ¿ÓˆÛÂ Ô ∫ÏÂÈÛı¤Ó˘, Û˘Ó¯Ҙ ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È, ¯¿ÓÂÈ ÙÔ Û˘ÓÙËÚËÙÈÎfi ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, Á›ÓÂÙ·È fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi. ∆· ÚfiÛˆ·, fiÛÔ ÈÛ¯˘Ú¿ Î·È ·Ó ›ӷÈ, ˘ÔÙ¿ÛÛÔÓÙ·È ÛÙȘ ıÂÏ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ Û˘ÓfiÏÔ˘. √ ªÈÏÙÈ¿‰Ë˜ Î·È Ô £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹˜, ÔÈ ‰‡Ô ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ¶ÂÚ-

√ ¶∂ƒπ∫§∏™, ∂¡∞™ ª∂°∞§√™ ∏°∂∆∏™

√ ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ›¯Â ÌÂÁ¿ÏÔ Î‡ÚÔ˜ Î·È ÌÂÁ¿Ï˜ ÈηÓfiÙËÙ˜, Î·È ¶ÚÔÙÔÌ‹ ÙÔ˘ ·ԉ›¯ÙËΠʷÓÂÚfiٷٷ ·ÓÒÙÂÚÔ˜ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ. ◊Ù·Ó ÁÈ’ ¶ÂÚÈÎÏ‹, ڈ̷˚Îfi ·ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÙÔ˘ ·˘Ùfi Û ı¤ÛË Ó· Û˘ÁÎÚ·Ù› ÙÔ Ï·fi, ¯ˆÚ›˜ Ó· ÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ÚˆÙfiÙ˘Ô˘ ¤ÚÁÔ˘ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘. ¢ÂÓ ·Ú·Û˘ÚfiÙ·Ó ·fi ÙÔÓ Ï·fi, ·ÏÏ¿ ÂΛÙÔ˘ ÁχÙË ÓÔ˜ ÙÔÓ Î·ıÔ‰ËÁÔ‡ÛÂ. ¢ÂÓ ÚÔÛ·ıÔ‡Û ӷ ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ∫ÚËۛϷ. ™˘ÏÏÔÁ‹ ÂÈÚÚÔ‹ Ì ·Ú¿ÓÔÌ· ̤۷ Î·È ‰ÂÓ ÎÔϿ΢ ÙÔ Ï‹ıÔ˜ Ì Mansell. √ ÔÚ·Ì·ÙÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÚËÙÔÚ›˜ Î·È Â›¯Â ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÔ Î‡ÚÔ˜, ÒÛÙ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ¿Ó‰Ú· ÙÔ˘˜ ÂÓ·ÓÙȈı› Î·È Ó· ÚÔηϤÛÂÈ ÙËÓ ÔÚÁ‹ ÙÔ˘˜. ŸÙ·Ó ·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿Ù·È ÛÙ· ηٷϿ‚·ÈÓ fiÙÈ ÔÈ Û˘ÌÔϛ٘ ÙÔ˘, ·fi ˘ÂÚÔ„›·, Á›ÓÔ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÓÙ·Ó ˘ÂÚ‚ÔÏÈο ÙÔÏÌËÚÔ›, ÂÓÒ ‰ÂÓ ÙÔ Â¤ÙÚÂ·Ó ÔÈ ÂÚÈÙÔ˘. ÛÙ¿ÛÂȘ, ÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÚ·ÙÔ‡Û ÊÔ‚›˙ÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ Ì ٷ ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ ÎÈ fiÙ·Ó ÙÔ˘˜ ¤‚ÏÂ ÊÔ‚ÈṲ̂ÓÔ˘˜ ¯ˆÚ›˜ ÏfiÁÔ, ÙÔ˘˜ ¤‰ÈÓ ı¿ÚÚÔ˜. ŒÙÛÈ Ë ÔÏÈÙ›· Ê·ÈÓÔÌÂÓÈο ‹Ù·Ó ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·, ÂÓÒ Ú·ÁÌ·ÙÈο ÙËÓ Î˘‚ÂÚÓÔ‡ÛÂ Ô ÚÒÙÔ˜ Ù˘ ÔÏ›Ù˘. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ µ, 65 (ÌÂÙ. ÕÁÁ. µÏ¿¯Ô˘)

∆Ô ÔÏÈÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹

ÛÈÎÒÓ ÔϤ̈Ó, Âı·›ÓÔ˘Ó Ô ¤Ó·˜ ÛÙË Ê˘Ï·Î‹ Î·È Ô ¿ÏÏÔ˜ ÛÙËÓ ÂÍÔÚ›·. √È Î‡ÚÈÔÈ ÂÎÚfiÛˆÔÈ Ù˘ Ó¤·˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÁÂÓÈ¿˜, ·Ó Î·È ·Ó‹ÎÔ˘Ó Û ·ÓÙ›·Ï˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÌÂÚ›‰Â˜, fiˆ˜ Ô ∫›ÌˆÓ Î·È Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜, ‰¤¯ÔÓÙ·È Ó· Â›Ó·È ·ÏÒ˜ ÔÈ ÚÔÈÎÈṲ̂ÓÔÈ ˘ËÚ¤Ù˜ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜. ∏ ÓÔÌÈÌÔÊÚÔÛ‡ÓË ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ· ÛÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Â›Ó·È ·ÚÔÈÌÈ҉˘. √ ›‰ÈÔ˜ ‰¤¯ÂÙ·È ·‰È·Ì·ÚÙ‡ÚËÙ· ÙÔÓ ÂÍÔÛÙÚ·ÎÈÛÌfi ÙÔ˘ ÙÔ 461 .Ã. ηÈ, fiÙ·Ó Ë ·ÙÚ›‰· ÙÔÓ ·Ó·Î·Ï›, Ù›ıÂÙ·È ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔ˘ ÛÙfiÏÔ˘ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ηٿ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÙÔ˘˜ Âȯ›ÚËÛË ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ, ÁÈ· Ó· Âı¿ÓÂÈ ÔÏÈÔÚÎÒÓÙ·˜ ÙË ™·Ï·Ì›Ó· Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ Î·È Ó· ÓÈ΋ÛÂÈ, ¤ÛÙˆ Î·È ÓÂÎÚfi˜, ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ (449 .Ã.). √ ›‰ÈÔ˜ Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ú¿ Ô ÚÒÙÔ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ Ôϛ٘. ∏ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ‰fiÍ· ÁÈ· ÙÔÓ ¶ÂÚÈÎÏ‹ Â›Ó·È fiÙÈ, ·ÚfiÏÔ Ô˘ ΢ÚÈ¿Ú¯ËÛ ÁÈ· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÎfi ÛÙ›‚Ô Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Î·È Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ ÂÎÙÂٷ̤Ó˜ ÂÍÔ˘Û›Â˜, ÔÙ¤ ‰ÂÓ Í¤Ê˘Á ·fi ÙË ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋ ÓÔÌÈÌfiÙËÙ·. √ ¶ÂÚÈÎÏ‹˜, ÁfiÓÔ˜ ÙÔ˘ ·Ï·ÈÔ‡ Á¤ÓÔ˘˜ ÙˆÓ ∞ÏÎ̈ÓȉÒÓ Î·È Ì·ıËÙ‹˜ ÙÔ˘ ÊÈÏfiÛÔÊÔ˘ ∞Ó·Í·ÁfiÚ·, ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÎfi ÔÚ›˙ÔÓÙ· Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÛÙÔ Ï¢Úfi ÙÔ˘ ∂ÊÈ¿ÏÙË, ÙÔ˘ ËÁ¤ÙË ÙÔ˘ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÌÌ·ÙÔ˜, ÙÔ 462 .Ã. ∆fiÙÂ, ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÎfiÌÌ·, ÂÎÌÂÙ·ÏÏ¢fiÌÂÓÔ ÙËÓ ·Ù˘¯‹ ·Ó¿ÌÂÈÍË ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ· ÛÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ªÂÛÛËÓ›ˆÓ ÂÈÏÒÙˆÓ ÛÙË ™¿ÚÙË, ηÙÔÚıÒÓÂÈ Ó· ÂÍÔÛÙڷΛÛÂÈ ÙÔÓ ∫›ÌˆÓ· Î·È Ó· ¿ÚÂÈ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›·. ∂ÊÈ¿ÏÙ˘ Î·È ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ı· ·ÁˆÓÈÛÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙË ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfiÙÂÚË ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜. √ ·ÁÒÓ·˜ ÙÔ˘˜ ı· ÎÔÚ˘Êˆı› Ì ÙËÓ ·Ê·›ÚÂÛË, ·fi ÙÔÓ ÕÚÂÈÔ ¶¿ÁÔ, Ô˘ ‹Ù·Ó ÙÔ ÚÔ‡ÚÁÈÔ ÙÔ˘ Û˘ÓÙËÚËÙÈÛÌÔ‡, οı ÔÏÈÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, ηıÒ˜ Î·È ÙÔ˘ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎÔ‡ ÚÔÓÔÌ›Ô˘ Ù˘ ·ÔÓÔÌ‹˜ Ù˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘. ªÂÙ¿ ÙË ‰ÔÏÔÊÔÓ›· ÙÔ˘ ∂ÊÈ¿ÏÙË Î·È ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ·Ô‰˘Ó¿ÌˆÛË ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ·, Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜, ˆ˜ ·Ú¯ËÁfi˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÌÌ·ÙÔ˜, ı· ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÈ ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·. °È· ÙÔÓ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· ÛËÌ·›ÓÂÈ ÈÛfiÙËÙ· fiÏˆÓ ÙˆÓ Ô71

∫ ∂º∞§∞π√ 5

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

∆π ∂π¡∞π ¢∏ª√∫ƒ∞∆π∞; (ÌÈÏ¿ÂÈ Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜)

«∆Ô ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ‰Â Á˘Ú‡ÂÈ Ó· ¿ÚÂÈ ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ ÈÔ Ôχ ›̷ÛÙ ÂÌ›˜ ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Û ÌÂÚÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ Ô˘ ÍÂÛËÎÒÓÔ˘Ì fi,ÙÈ Î¿ÓÔ˘Ó ÔÈ ¿ÏÏÔÈ. ∆Ô fiÓÔÌ¿ Ù˘, ÂÂȉ‹ ‰Â ˙ԇ̠ÛÙËÚÈÁ̤ÓÔÈ ¿Óˆ ÛÙÔ˘˜ Ï›ÁÔ˘˜ ·Ú¿ ÛÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜, Â›Ó·È Ë Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘, ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·.» £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, πÛÙÔÚ›·, µ’ 37, 1 (ÌÂÙ. π.£. ∫·ÎÚȉ‹) ñ ∏ ˘ÔÁÚ·ÌÌÈṲ̂ÓË ÊÚ¿ÛË Â›¯Â ÚÔÙ·ı› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÙËÓ ÚÔÌÂÙˆ›‰· ÙÔ˘ ÚÔÔÈÌ›Ô˘ ÙÔ˘ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘. √È ÏfiÁÔÈ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ‰È·Û¯›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Î·È ÊˆÙ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ì·˜.

√ ∞ƒ∂π√™ ¶∞°√™ Ã∞¡∂π ∆π™ ∂•√À™π∂™ ∆√À

ŸÛÔ ÌÂÁ¿ÏˆÓÂ Ë ÂÈÚÚÔ‹ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÌÌ·ÙÔ˜ Î·È ‹Ú ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ ÙËÓ ·Ú¯ËÁ›· Ô ∂ÊÈ¿ÏÙ˘, ÔÏÈÙÈÎfi˜ Ô˘ ›¯Â ÙË Ê‹ÌË ÙÔ˘ ·‰ˆÚÔ‰fiÎËÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ‰›Î·ÈÔ˘, ¿Ú¯ÈÛ fiÏÂÌÔ Ì ÙÔÓ ÕÚÂÈÔ ¶¿ÁÔ. ∫·È ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ηı·›ÚÂÛ ÔÏÏÔ‡˜ ·fi ÙÔ˘˜ ∞ÚÂÈÔ·Á›Ù˜ ηÙËÁÔÚÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· η΋ ‰È·¯Â›ÚÈÛË. ŒÂÈÙ· ·Ê·›ÚÂÛ ·fi ÙË ‚Ô˘Ï‹ ÙÔ˘ ∞Ú›Ԣ ¶¿ÁÔ˘ fiÏ· Ù· ÚfiÛıÂÙ· ÚÔÓfiÌÈ·, Ì ٷ ÔÔ›· ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ô ÊÚÔ˘Úfi˜ ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜, Î·È ¿ÏϘ ·fi ÙȘ ÂÍÔ˘Û›Â˜ ÙȘ ·Ú·¯ÒÚËÛ ÛÙË ‚Ô˘Ï‹ ÙˆÓ ¶ÂÓÙ·ÎÔÛ›ˆÓ, ¿ÏϘ ÛÙËÓ ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ Î·È ÛÙ· ‰ÈηÛÙ‹ÚÈ·. ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ∞ıËÓ·›ˆÓ ¶ÔÏÈÙ›·, XXV, 1-2 (ÌÂÙ. µ.™.) ¶ÔÈ· ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙË Û˘Ì¿ıÂÈ· ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË ÚÔ˜ ÙÔÓ ÕÚÂÈÔ ¶¿ÁÔ;

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

ÏÈÙÒÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ÓfiÌÔ ·ÏÏ¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Î·È ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÁÈ· fiÏÔ˘˜ Ó· ‰È¿ÁÔ˘Ó ÌÈ· ¿ÓÂÙË ˙ˆ‹. ∫·ıÈÂÚÒÓÂÈ ÙË ÌÈÛıÔÊÔÚ›·, ¤Ó· ›‰Ô˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ÂÓ›Û¯˘Û˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÔÚfiÙÂÚÔ˘˜, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚÔ‡Ó, ·ÂÚ›Û·ÛÙÔÈ, Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙȘ Û˘Ó‰ÚÈ¿ÛÂȘ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ Î·È Ó· ·ÛÎÔ‡Ó Ù· ÔÏÈÙÈο ÙÔ˘˜ ‰ÈηÈÒÌ·Ù·. ∞ÎfiÌË Î·È ÔÈ ÊÙˆ¯fiÙÂÚÔÈ Â›¯·Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ηٷϷ̂¿ÓÔ˘Ó ÔÏÈÙÂȷο ·ÍÈÒÌ·Ù·. ∂ÈϤÔÓ, Ë ¶ÔÏÈÙ›· ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ ıÂÛÌÔ‡˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜ Î·È ÏËÚÒÓÂÈ, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·fiÚÔ˘˜, ÙÔ ·ÓÙ›ÙÈÌÔ ÙÔ˘ ÂÈÛÈÙËÚ›Ô˘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ Â›ÛÔ‰fi ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ı¤·ÙÚÔ (ıˆÚÈο ¯Ú‹Ì·Ù·). ∞ÎfiÌË Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ Û˘ÏÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ Ù˘ ·ÓÔÈÎÔ‰fiÌËÛ˘ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ‰ËÌfiÛÈˆÓ ¤ÚÁˆÓ, Ù· ÔÔ›· ı· ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÂÚÁ·Û›· Û ÔÏÏÔ‡˜ Î·È ı· ·ÏÏ¿ÍÔ˘Ó ÙËÓ fi„Ë Ù˘ fiÏ˘. ∏ fiÏË Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ı· ÌÂÙ·ÌÔÚʈı›. ∏ ∂ÈÚ‹ÓË ÙÔ˘ ∫·ÏÏ›· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË Ì ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ Î·È ÙËÓ ·fiÏ˘ÙË Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. √È Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙË ™¿ÚÙË, ÔÈ Ôԛ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÙÒÛË ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ· ‹Ù·Ó ·ÚÎÂÙ¿ Ù·Ú·Á̤Ó˜, ÂÍÔ̷χÓÔÓÙ·È Ì ÙË Û‡Ó·„Ë Ù˘ ∆ÚÈ·ÎÔÓÙ·ÂÙÔ‡˜ ∂ÈÚ‹Ó˘ (446 .Ã., ∆ÚÈ·ÎÔÓÙÔ‡ÙÂȘ ™ÔÓ‰·›). ŒÙÛÈ Ë ∞ı‹Ó·, ·ÂÚ›Û·ÛÙË, ı· ·Û¯ÔÏËı› Ì ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÂÓfi˜ ˘„ËÏÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÔ‡, ηÏÏÈÙ¯ÓÈÎÔ‡ Î·È ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÔÚ¿Ì·ÙÔ˜.

1. ªÂ ÔÈ· ̤ÙÚ· Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ÚÔ¯ˆÚ› ÛÙÔÓ ÂΉËÌÔÎÚ·ÙÈÛÌfi ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜; 2. «§·Î‰·ÈÌfiÓÈÔÈ ÎÚ›ÓÔ˘ÛÈ ‚ÔÉ÷ Î·È Ôé „‹Êˆ» ÷ : ¡· ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂÙ ÙË ÊÚ¿ÛË ·˘Ù‹ ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë Î·È Ó· ·Ó·Ï‡ÛÂÙ ÙÔ ÓfiËÌ¿ Ù˘.

3. √ ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜ (¶ÂÚÈÎÏ‹˜, ÎÂÊ. 12) ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ‰ËÌfiÛÈˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÂÚÁ¿ÛÙËηÓ: «Ì·Ú·ÁÎÔ›, ÁχÙ˜, ·ÏÔ› Ì·ÚÌ·Ú¿‰Â˜, ¯·ÏÎÔ˘ÚÁÔ›, ‚·Ê›˜, ¯Ú˘ÛÔ¯fiÔÈ, ˘Ê·ÓÙÔ˘ÚÁÔ›, ˙ˆÁÚ¿ÊÔÈ, ÙÔÚÓÂ˘Ù¤˜, ¯·Ú¿ÎÙ˜, ÌÂÙ·ÊÔÚ›˜ ı¿Ï·ÛÛ·˜ Î·È ÛÙÂÚÈ¿˜, ÂÚÁ¿Ù˜». ∫·Ù·ÁÚ¿„Ù οÔȘ ¢ÂÚÁÂÙÈΤ˜ Û˘Ó¤ÂȘ ÁÈ· ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Û‡ÓÔÏÔ ·fi ÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÌÂÁ¿ÏˆÓ ¤ÚÁˆÓ. ¶ÚÔÛÎÔÌ›ÛÙ ·ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·fi ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Û·˜.

72

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 5

3. ∏ §∂π∆√Àƒ°π∞ ∆√À ¶√§π∆∂Àª∞∆√™. √π §∂π∆√Àƒ°π∂™ ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘. µÔ˘Ï‹ ÙˆÓ ¶ÂÓÙ·ÎÔÛ›ˆÓ

¢¤Î· ™ÙÚ·ÙËÁÔ›

∏ ∏ÏÈ·›·

ª¤¯ÚÈ ÙÔ 462 .Ã., ¤ÙÔ˜ Ù˘ ÙÒÛ˘ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ‰‡Ó·Ì˘ ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ·, Î·È ÙËÓ ¿ÓÔ‰Ô ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹, ÙÔ ·ıËÓ·˚Îfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Û ÂÚ›Ô˘ fiˆ˜ ÙÔ Â›¯Â ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ Ë ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË ÙÔ˘ ∫ÏÂÈÛı¤ÓË. ŸÌˆ˜, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È, Ë Ï·˚΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ‰È¢ڇÓÂÙ·È Î·È Ô ‰‹ÌÔ˜ ·ÛΛ ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜. ∏ ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ Â›Ó·È ÙÔ Î˘Ú›·Ú¯Ô ÛÒÌ· ÛÙË ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜. ŸÏÔÈ ÔÈ ÂχıÂÚÔÈ Ôϛ٘ Ù˘ ∞ÙÙÈ΋˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ÓfiÌÔ, ‹Ù·Ó ̤ÏË Ù˘. ∫·Ù¿ ÙȘ Û˘Ó‰ÚÈ¿ÛÂȘ οı ÔÏ›Ù˘ ÌÔÚÔ‡Û ÂχıÂÚ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘. √È ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ηıfiÚÈ˙·Ó ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜ Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜. ∏ ∂ÎÎÏËÛ›·, fiˆ˜ ηıfiÚÈ˙Â Ë ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË ÙÔ˘ ∫ÏÂÈÛı¤ÓË, ÂÎϤÁÂÈ, Ì ıËÙ›· ÂÓfi˜ ¤ÙÔ˘˜, Ù· ̤ÏË Ù˘ µÔ˘Ï‹˜ ÙˆÓ ¶ÂÓÙ·ÎÔÛ›ˆÓ, ·ÏÏ¿ ÙÒÚ· ÔÈ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ¤˜ Ù˘ ‹Ù·Ó ·˘ÍË̤Ó˜. ∞˘Ù‹ ÚÔÂÙԛ̷˙ ٷ ΛÌÂÓ· ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ (ÚÔ‚Ô‡ÏÂ˘Ì·), ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜, ÌÂÙ¿ ·fi Û˘˙‹ÙËÛË, „‹ÊÈ˙ ‹ ·¤ÚÚÈÙÂ Ë ∂ÎÎÏËÛ›·. ªÂÙ¿ ÙË ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË ÙÔ˘ ∂ÊÈ¿ÏÙË, Ô ÕÚÂÈÔ˜ ¶¿ÁÔ˜ ‰ÂÓ Â›¯Â ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÂϤÁ¯ÂÈ ÙË ‚Ô˘Ï‹. √È ∂ÓÓ¤· ÕÚ¯ÔÓÙ˜ ‰ÂÓ ÂÎϤÁÔÓÙ·Ó È·, ·ÏÏ¿ ÎÏËÚÒÓÔÓÙ·ÓØ ¤ÙÛÈ ÙÔ ·Í›ˆÌ¿ ÙÔ˘˜ ›¯Â ηٷϋÍÂÈ Ó· Â›Ó·È Î·ı·Ú¿ ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎfi. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÔÈ ¢¤Î· ™ÙÚ·ÙËÁÔ› ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È ˆ˜ ÔÈ Î‡ÚÈÔÈ ·ÓÒÙ·ÙÔÈ ¿Ú¯ÔÓÙ˜. ŒÚÁÔ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È Ë ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ·ÛÊ¿ÏÂÈ· Ù˘ fiÏ˘, Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ Ù˘ Â͈ÙÂÚÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È Ë ‰ÈÔ›ÎËÛË ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ÛÙfiÏÔ˘. ∂Λ fï˜ Ô˘ ÛËÌÂÈÒÓÔÓÙ·È ÔÈ ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈÎfiÙÂÚÔÈ ÓˆÙÂÚÈÛÌÔ› Â›Ó·È ÛÙËÓ ·ÔÓÔÌ‹ Ù˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘. √ ∂ÊÈ¿ÏÙ˘ ·Ê·›ÚÂÛ ·fi ÙÔÓ ÕÚÂÈÔ ¶¿ÁÔ ÙËÓ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ·ÔÓÔÌ‹˜ Ù˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘, ·Ê‹ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘ ÌfiÓÔ ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÊfiÓÔ˘ ÂÎ ÚÔÌÂϤÙ˘ Î·È ÂÌÚËÛÌÔ‡. ŸÏ˜ ÔÈ ¿ÏϘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÌÂٷʤÚÔÓÙ·È ÛÙË ‰ÈηÈÔ‰ÔÛ›· ÂÓfi˜ ÔÏ˘ÌÂÏÔ‡˜ Ï·˚ÎÔ‡ ‰ÈηÛÙËÚ›Ô˘, Ù˘ ∏ÏÈ·›·˜, Ì 6.000 ‰ÈηÛÙ¤˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÂÎϤÁÔÓÙ·Ó, Ì ıËÙ›· ÂÓfi˜ ¤ÙÔ˘˜, ·fi ÙËÓ ∂ÎÎÏËÛ›·. ∏ ∏ÏÈ·›· ¯ˆÚÈ˙fiÙ·Ó Û 10 ÙÌ‹Ì·Ù·. ∆Ô Î¿ı ÙÌ‹Ì· ›¯Â ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ· Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ‰ÈηÛÙÈÎfi ÙÔ̤· Î·È ·ÓÙÈÚÔÛÒÂ˘Â Ì›· ·fi ÙȘ ‰¤Î· Ê˘Ï¤˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜.

∆Ô ·ıËÓ·˚Îfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ¤‰ÈÓ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Û’ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ôϛ٘ Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÙË ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛË Ù˘ fiÏ˘.

√È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜

∏ ·ıËÓ·˚΋ ¶ÔÏÈÙ›·, Ì ÙËÓ ÙfiÛÔ ¤ÓÙÔÓË ·ÚÔ˘Û›· Û ·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· Îϛ̷η, ›¯Â ·Ó¿ÁÎË ·fi ¯Ú‹Ì·Ù·. ∏ Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÛÙfiÏÔ˘, Ë ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÌÂÁ·ÏÔÚÂÒÓ ÂÔÚÙÒÓ, ÙÔ ·Ó¤‚·ÛÌ· ÔÏ˘ÚfiÛˆˆÓ ı·ÙÚÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ, Ë ·ÔÛÙÔÏ‹ ÚÂÛ‚ÂÈÒÓ Û ·ÓÂÏÏ‹ÓȘ ÂÔÚÙ¤˜ ··ÈÙÔ‡Û·Ó ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ‰·¿ÓË. ∏ ∞ı‹Ó·, Ì ¤Ó· Â˘Ê˘¤˜ ÊÔÚÔÏÔÁÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ÙȘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜, ˘Ô¯Ú¤ˆÓ ÙÔ˘˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈο ÈÛ¯˘ÚÔ‡˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ Ó· ÚÔÛʤÚÔ˘Ó Ù· ·Ó·Áη›· ¯Ú‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙËÓ Î›ÓËÛË fiÏÔ˘ ÙÔ˘ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡. ∆Ô ÚˆÙfiÙ˘Ô, Ì ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÙˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ, Â›Ó·È fiÙÈ ‚ÔËıÂ›Ù·È Ë ÔÏÈÙ›· ·ÏÏ¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÚÔˆıÂ›Ù·È Ë ÚÔÛˆÈ΋ ÚÔ‚ÔÏ‹ Î·È ˘ÏÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÊÈÏÔ‰Ô͛˜ ÙˆÓ ÊÔÚÔÏÔÁÔ˘Ì¤ÓˆÓ. √È Î˘ÚÈfiÙÂÚ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ‹Ù·Ó: Ë ÙÚÈËÚ·Ú¯›·, 73

∫ ∂º∞§∞π√ 5

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

√ √ƒ∫√™ ∆ø¡ ¢π∫∞™∆ø¡ ∆∏™ ∏§π∞π∞™

√ fiÚÎÔ˜ Ô˘ ¤‰ÈÓ·Ó ÔÈ ‰ÈηÛÙ¤˜ Ù˘ ∏ÏÈ·›·˜, fiÙ·Ó ·Ó·Ï¿Ì‚·Ó·Ó Ù· ηı‹ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜: «£· „ËÊ›˙ˆ Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ οÙÈ ‰ÂÓ ÚԂϤÂÙ·È ·fi ÙÔ ÓfiÌÔ, ı· ·ÔÊ·Û›˙ˆ ·˘Ùfi Ô˘ Â›Ó·È ‰›Î·ÈÔ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ·Ú·Û‡ÚÔÌ·È ·fi ÙË ÊÈÏ›· ‹ ÙËÓ ¤¯ıÚ·. £· „ËÊ›˙ˆ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ˘fi„Ë ·˘Ùfi Ô˘ ¤¯ÂÈ Î·Ù·ÙÂı› ÛÙÔ ‰ÈηÛÙ‹ÚÈÔ. £· ·ÎÔ‡ˆ Ì ÙËÓ ›‰È· ÚÔÛÔ¯‹ Î·È Ù· ‰‡Ô ·ÓÙ›‰Èη ̤ÚË. √ÚΛ˙ÔÌ·È ÛÙÔ ¢›·, ÙÔÓ ∞fiÏψӷ Î·È ÙË ¢‹ÌËÙÚ·».

‰ËÏ·‰‹ Ë ÚÔÛÊÔÚ¿ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ ·fi ¤Ó·Ó ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ȉÈÒÙ˜ ÁÈ· ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ÂÓfi˜ ÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÏÔ›Ô˘Ø Ë ¯ÔÚËÁ›·, ‰ËÏ·‰‹ Ë ·Ó¿ÏË„Ë Ù˘ ‰·¿Ó˘ ÁÈ· ÙÔ ·Ó¤‚·ÛÌ· ÌÈ·˜ ı·ÙÚÈ΋˜ ·Ú¿ÛÙ·Û˘ Ô˘ ı· Ï¿Ì‚·Ó ̤ÚÔ˜ Û ‰Ú·Ì·ÙÈÎÔ‡˜ ·ÁÒÓÂ˜Ø Ë Á˘ÌÓ·ÛÈ·Ú¯›·, ‰ËÏ·‰‹ Ë Î·Ù·‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÂÍfi‰ˆÓ ÁÈ· ÙË ‰È·ÙÚÔÊ‹ Î·È ÙËÓ ÂÎÁ‡ÌÓ·ÛË ·ıÏËÙÒÓ Ô˘ ı· ¤·ÈÚÓ·Ó Ì¤ÚÔ˜ Û «Á˘ÌÓÈÎÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜»Ø Ù¤ÏÔ˜, Ë ÂÛÙ›·ÛË, ‰ËÏ·‰‹ Ë ·ÚÔ¯‹ ·fi ¤Ó·Ó ÏÔ‡ÛÈÔ ÔÏ›ÙË ÙˆÓ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¿ıÂÛË ‰ËÌfiÛÈÔ˘ Á‡̷ÙÔ˜ ÛÙ· ̤ÏË Ù˘ Ê˘Ï‹˜ ÙÔ˘ Û ÂÚ›Ô‰Ô ÂÔÚÙÒÓ ‹ ·ÁÒÓˆÓ. ∆Ô˘˜ ÏÔ‡ÛÈÔ˘˜ Ôϛ٘ Ô˘ ÚÔÛ¤ÊÂÚ·Ó ÌÂÁ¿Ï· ÔÛ¿ ÁÈ· ÙȘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ë ¶ÔÏÈÙ›· ÙÔ˘˜ ÙÈÌÔ‡ÛÂ, ‰›ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ÙËÓ ¿‰ÂÈ· Ó· ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ·Ó·ÌÓËÛÙÈÎfi ÌÓËÌÂ›Ô Û ÂÚ›ÙˆÛË Ó›Î˘ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ ÙÔ˘˜ Û ‰Ú·Ì·ÙÈÎÔ‡˜ ‹ Á˘ÌÓÈÎÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜.

∂¡∞™ ¶§√À™π√™ ∞¡£ƒø¶√™ ∂∫£∂∆∂π ∆∞ ∂•√¢∞ ªπ∞™ §∂π∆√Àƒ°π∞™

ŸÙ·Ó Ô £ÂfiÔÌÔ˜ ‹Ù·Ó ÂÒÓ˘ÌÔ˜ ¿Ú¯ÔÓÙ·˜, ·ÊÔ‡ ÔÚ›ÛÙËη ¯ÔÚËÁfi˜ Û ÙÚ·Áˆ‰›·, Ífi‰Â„· 3.000 ‰Ú·¯Ì¤˜ Î·È ‰‡Ô ÌÓ˜. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, ÙfiÙ Ô˘ ‹Ú· ÙÔ ‚Ú·‚Â›Ô ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ·Ó‰ÚÈÎÔ‡ ¯ÔÚÔ‡ 2.000 ‰Ú·¯Ì¤˜ Î·È ¿ÏϘ 800 ‰Ú·¯Ì¤˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¯ÔÚÂ˘Ù¤˜ ÙÔ˘ ˘ÚÚ›¯ÈÔ˘ ÛÙ· ÌÂÁ¿Ï· ¶·Ó·ı‹Ó·È·. ∂›Û˘ ‹Ú· ÙÔ ‚Ú·‚Â›Ô ˆ˜ ¯ÔÚËÁfi˜ ¯ÔÚÔ‡ ÛÙ· ¢ÈÔÓ‡ÛÈ· Î·È Ífi‰Â„·, Ì·˙› Ì ÙËÓ ·Ó¿ıÂÛË ÙÔ˘ ÙÚ›Ô‰·, 3.000 ‰Ú·¯Ì¤˜. §˘Û›·˜, ∞ÔÏÔÁ›· ‰ˆÚÔ‰ÔΛ·˜, 1-3 (ÌÂÙ. µ.™.)

∞ı‹Ó·: ÙÔ ÌÓËÌÂ›Ô ÙÔ˘ §˘ÛÈÎÚ¿ÙÔ˘˜. ∆Ô ¯ÔÚËÁÈÎfi ÌÓËÌÂ›Ô ·ÔÙ˘ÒÓÂÈ ÙËÓ ˘ÂÚËÊ¿ÓÂÈ· ÙÔ˘ ∞ıËÓ·›Ô˘ Ô˘ Ó›ÎËÛ ÛÙÔ˘˜ ‰Ú·Ì·ÙÈÎÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ™Â ÙÈ Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È Ë ·ıËÓ·˚΋ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·; ¶ÔÈÔÈ Â›Ó·È ÔÈ Î˘ÚÈfiÙÂÚÔÈ ıÂÛÌÔ› Ù˘; 2. ¶ÔÈÔ˜ Ô ·ÓÙ›ÛÙÔȯԘ Ì ÙËÓ ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ıÂÛÌfi˜ ÛÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·; ¶ÔÈ· ‰È·ÊÔÚ¿ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜; 3. ¶ÔÈÔÓ ÛÎÔfi Â͢ËÚÂÙÔ‡ÛÂ Ô ıÂÛÌfi˜ ÙˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ∞ı‹Ó·; 4. ∞ÊÔ‡ ÂÈÛÙÚ¤„ÂÙ ÛÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ¢ (ÂÓfiÙËÙ· 5), Î·È Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ ·Ú·ıÂÌ¿ÙˆÓ, Ó· Û˘ÌÏËÚÒÛÂÙ ÙÔÓ ›Ó·Î· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› Ì ٷ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ÔÏÈÙÈο ̤ÙÚ· οı ∞ıËÓ·›Ô˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡. ªÔÚ›Ù ӷ ÂÍËÁ‹ÛÂÙ ÁÈ·Ù› ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ Ë ·ıËÓ·˚΋ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· ¿ÁÁÈÍ ÙÔ ·fiÁÂÈfi Ù˘; ¶ÔÏÈÙÈο ̤ÙÚ· ™fiψӷ

74

¶ÔÏÈÙÈο ̤ÙÚ· ∫ÏÂÈÛı¤ÓË

¶ÔÏÈÙÈο ̤ÙÚ· ∂ÊÈ¿ÏÙË / ¶ÂÚÈÎÏ‹

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 5

4. ∏ ™À°∫ƒ√∆∏™∏ ∆∏™ ∞£∏¡∞´∫∏™ ∫√π¡ø¡π∞™ - ∏ ∫∞£∏ª∂ƒπ¡∏ ∑ø∏ ∞ıËÓ·›ÔÈ Ôϛ٘

ª¤ÙÔÈÎÔÈ

¢Ô‡ÏÔÈ

√ ÚfiÏÔ˜ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜

∆ÚÂȘ ÌÂÁ¿Ï˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÔÌ¿∏ ™¶√À¢∞π√∆∏∆∞ ‰Â˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ηٿ ÙÔÓ 5Ô ·ÈÒÓ·, ÔÈ ∆ø¡ ª∂∆√π∫ø¡ ∞ıËÓ·›ÔÈ Ôϛ٘, ÔÈ Ì¤ÙÔÈÎÔÈ ¶Ú¤ÂÈ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ÂȉÈ΋ ̤ÚÈÌÓ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÌÂÎ·È ÔÈ ‰Ô‡ÏÔÈ. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ÔÏ›- ÙÔ›ÎÔ˘˜, ÁÈ·Ù› Ë ÚfiÛÔ‰Ô˜ ·˘Ù‹ ÌÔ˘ Ê·›ÓÂÙ·È Ù˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙË ÌÔÓ·‰È΋ ΢ˆ˜ ηٷϤÁÂÙ·È ÛÙȘ ηχÙÂÚ˜, ÂÂȉ‹ ÔÈ Ì¤Ú›·Ú¯Ë ‰‡Ó·ÌË ÛÙËÓ fiÏË. ∞fi ÙÔÈÎÔÈ Û˘ÓÙËÚÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ Î·È ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ·˘ÙÔ‡˜ ‹Á·˙ οı ÂÍÔ˘Û›·. ÔÏϤ˜ ˆÊ¤ÏÂȘ ÛÙËÓ fiÏË, ¯ˆÚ›˜ Ó· ·›Ú∞ıËÓ·›ÔÈ Ôϛ٘ ‹Ù·Ó ·˘ÙÔ› Ô˘ ÓÔ˘Ó ÌÈÛıfi, ·ÓÙ›ıÂÙ· ηٷ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÙÔ ÌÂÙԛηٿÁÔÓÙ·Ó ·fi ·Ù¤Ú· Î·È ÌËÙ¤ÎÈÔÓ. ¡ÔÌ›˙ˆ ˆ˜ Â·Ú΋˜ ̤ÚÈÌÓ· Â›Ó·È ÙÔ‡Ú· ∞ıËÓ·›Ô˘˜. ∞˘ÙÔ› ÌfiÓÔ Â›¯·Ó ÙË, Ó· ·Ê·ÈÚ¤ÛÔ˘Ì fiÛ·, ¯ˆÚ›˜ Ó· ˆÊÂÏÔ‡Ó ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÛÙȘ ηıfiÏÔ˘ ÙËÓ fiÏË, ‰›ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË ˆ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘ ¢‹- ÓÙÚÔÈ¿˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÌÂÙÔ›ÎÔ˘˜. ÌÔ˘. ŸÏÔÈ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ Ôϛ٘ ›•ÂÓÔÊÒÓ, ¶fiÚÔÈ, ππ, 1 (ÌÂÙ. ∞. ¶··ÁˆÚÁ›Ô˘) ¯·Ó Ù· ›‰È· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜. √È Ì¤ÙÔÈÎÔÈ ‹Ù·Ó Ôϛ٘ ¿ÏÏˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ Ô˘ ›¯·Ó ÂÁηٷÛÙ·ı› ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÚÔÛÂÏ΢fiÌÂÓÔÈ ·fi ÙËÓ È‰È·›ÙÂÚË ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË. ∏ ·ÚÈ· ·Û¯ÔÏ›· ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ Î·È, ÁÈ· Ó· ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ·› Ó· ‰È·Ì¤ÓÔ˘Ó ·ÓÂÌfi‰ÈÛÙ· ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, Ï‹ÚˆÓ·Ó ¤Ó·Ó ÂȉÈÎfi ÊfiÚÔ, ÙÔ ÌÂÙÔ›ÎÈÔÓ. √È ‰Ô‡ÏÔÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙËÓ ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ÀÔÏÔÁ›˙ÂÙ·È fiÙÈ Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ÂÚ›Ô˘ 200.000 ‰Ô‡ÏÔÈ. ∏ ÚÔ¤ÏÂ˘Û‹ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ÔÈΛÏËØ ¿ÏÏÔÈ ‹Ù·Ó ·È¯Ì¿ÏˆÙÔÈ ÔϤÌÔ˘, ¿ÏÏÔÈ Â›¯·Ó ·ÁÔÚ·ÛÙ› ÛÙ· ‰Ô˘ÏÔ¿˙·Ú· Î·È ¿ÏÏÔÈ ‹Ù·Ó ·È‰È¿ ‰Ô‡ÏˆÓ. √ÚÈṲ̂ÓÔÈ ‰Ô‡ÏÔÈ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó ˆ˜ ˘ËÚ¤Ù˜ ÛÙ· ·ıËÓ·˚ο Û›ÙÈ· ‹ ÙÔ˘˜ ·ÁÚÔ‡˜ Î·È ¿ÏÏÔÈ ˘ËÚÂÙÔ‡Û·Ó Û ÎÚ·ÙÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜ ˆ˜ ‰ÂÛÌÔʇϷΘ, ÏÔÁÈÛÙ¤˜, ·ÛÙ˘ÓfiÌÔÈ ‹ ÂÚÁ¿Ù˜. √È ÌÔÚʈ̤ÓÔÈ ‰Ô‡ÏÔÈ ÂÎÙÂÏÔ‡Û·Ó Î·È ¯Ú¤Ë ·È‰·ÁˆÁÔ‡ Û Û›ÙÈ· ÏÔ‡ÛÈˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ. ∏ ·ıËÓ·˚΋ ÎÔÈÓˆÓ›·, ۯ‰fiÓ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi Ù˘, ÂÚȤ‚·ÏÏ Ì ÛÙÔÚÁ‹ ÙÔ˘˜ ‰Ô‡ÏÔ˘˜ Î·È Ë Î¿ı ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·, ÛÙÔ˘˜ ÎfiÏÔ˘˜ Ù˘ ÔÔ›·˜ ˘ËÚÂÙÔ‡Û·Ó, ÙÔ˘˜ ıˆÚÔ‡Û ̤ÏË Ù˘. ∏ ̤ÛË ·ıËÓ·˚΋ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ¤ÌÂÓÂ Û˘Ó‹ıˆ˜ Û ¤Ó· ·Ïfi, ÌÔÓÒÚÔÊÔ Û›ÙÈ. ∆· ¤ÈÏ·, ÏÈÙ¿, ¿ÊËÓ·Ó Ôχ ÂχıÂÚÔ ¯ÒÚÔ ÛÙ· ‰ˆÌ¿ÙÈ·. ∏ ÔÈÎÔ‰¤ÛÔÈÓ·, ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙȘ Û˘Ó‹ıÂȘ

«√ £∂™ª√™ ∆∏™ ¢√À§∂π∞™ ∂π¡∞π ¢π∫∞π√™»

ªÂÚÈÎÔ› ÈÛ¯˘Ú›˙ÔÓÙ·È fiÙÈ Ë ‰Ô˘Ï›· ‰ÂÓ Â›Ó·È ¤ÚÁÔ Ù˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘, ·ÏÏ¿ Ù˘ ‚›·˜. ∏ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·, ÁÈ· Ó· Â›Ó·È Ï‹Ú˘, ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ¿ÙÔÌ· ÂχıÂÚ· Î·È ‰Ô‡ÏÔ˘˜. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, Ë ÂÚÈÔ˘Û›· ·ÔÙÂÏ› ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜, ÁÈ·Ù› ¯ˆÚ›˜ Ù· ·Ó·Áη›· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙÔÓ Ó· ˙‹ÛÂȘ. ¢ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ Ê·ÓÙ·ÛÙԇ̠ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ¯ˆÚ›˜ ÔÚÈṲ̂ӷ ‚ÔËıËÙÈο ÂÚÁ·Ï›·. ∞Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÂÚÁ·Ï›·, ¿ÏÏ· Â›Ó·È ¿„˘¯· Î·È ¿ÏÏ· ¤Ì„˘¯·. √ ‰Ô‡ÏÔ˜ Â›Ó·È ¤Ó· ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ¤Ì„˘¯Ô. ∂¿Ó οı ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÌÔÚÔ‡ÛÂ, Ì ÌÈ· ·Ï‹ ÂÓÙÔÏ‹, Ó· ÂÎÙÂϤÛÂÈ ÌfiÓÔ ÙÔ˘ ÌÈ· ÂÚÁ·Û›·, ÙfiÙÂ Ô Î‡ÚÈÔ˜ ‰Â ı· ¯ÚÂÈ·˙fiÙ·Ó ÙÔ˘˜ ‰Ô‡ÏÔ˘˜. ÃÚ‹ÛÈÌË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ‰Ô‡ÏÔ˘˜, Ë ‰Ô˘Ï›· Â›Ó·È ‰›Î·ÈË. ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ¶ÔÏÈÙÈο, ∞, IV, 1-3 (ÌÂÙ. µ.™.) ∆È Û·˜ οÓÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ÂÓÙ‡ˆÛË ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË; 75

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 5

™ÎËÓ‹ ÛÙÔ Á˘Ó·ÈΈӛÙË. ∂Ú˘ıÚfiÌÔÚÊË ˘Í›‰·. ¶·Ú›ÛÈ, ªÔ˘ÛÂ›Ô §Ô‡‚ÚÔ˘. √ Á˘Ó·ÈΈӛÙ˘ Â›Ó·È ÙÔ ‚·Û›ÏÂÈÔ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜. ªÂ ÙÈ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ë Î‡ÚÈ· ÌÔÚÊ‹ Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜;

√ ¿Ó‰Ú·˜

∆· ·È‰È¿

Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ·Ú¤ÌÂÓ ÛÙÔ Û›ÙÈ Î·È Û¿ÓÈ· ÂÍÂÚ¯fiÙ·Ó ÌfiÓË, ΢ڛˆ˜ ηٿ ÙȘ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÂÔÚÙ¤˜. ∆Ô ÌÔÓ·‰ÈÎfi ·Í›ˆÌ· Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÌÈ· Á˘Ó·›Î· ÛÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ‹Ù·Ó ·˘Ùfi Ù˘ ȤÚÂÈ·˜. ¢Â Ï¿Ì‚·Ó ̤ÚÔ˜ ÛÙË ‰ËÌfiÛÈ· ˙ˆ‹ Î·È Î·Ù·ÁÈÓfiÙ·Ó Ì ÙȘ ÔÈÎȷΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜. ∂¤‚ÏÂ ÙÔ˘˜ ‰Ô‡ÏÔ˘˜ —ÔÈÎÈ·ÎÔ‡˜ ‚ÔËıÔ‡˜—, ÊÚfiÓÙÈ˙ ÙÔÓ Î·ÏψÈÛÌfi Ù˘, ‡Ê·ÈÓÂ Î·È ÌÂÚÈÌÓÔ‡Û ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·ÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ¶ÂÚÓÔ‡Û ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ Ë̤ڷ˜ ÛÙÔ Á˘Ó·ÈΈӛÙË, ¤Ó· ȉȷ›ÙÂÚÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ Ô˘ ÚÔÔÚÈ˙fiÙ·Ó ÁÈ’ ·˘Ù‹Ó. √ ¿Ó‰Ú·˜ ÂÚÓ¿ÂÈ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ Ë̤ڷ˜ ¤Íˆ ·fi ÙÔ Û›ÙÈ. ∆Ô ÁÏ˘Îfi Îϛ̷ Ù˘ ∞ÙÙÈ΋˜ ¢ÓÔ› ÙË ˙ˆ‹ ÛÙËÓ ‡·ÈıÚÔ, ÙÔ ÂÚȉȿ‚·ÛÌ·, ÙËÓ ÂχıÂÚË ÂÚÈ·ÙËÙÈ΋ Û˘˙‹ÙËÛË. √ ∞ıËÓ·›Ô˜, fiÙ·Ó ‰ÂÓ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÙÔ˘ ÂÚÁ·Û›·, Û˘¯Ó¿˙ÂÈ ÛÙ· Á˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈ·, ÛÙ· ‰ËÌfiÛÈ· ÏÔ˘ÙÚ¿, ÛÙ· ÎÔ˘Ú›·. ∂Λ Û˘Ó·ÓÙ¿ ÙÔ˘˜ ÁÓˆÛÙÔ‡˜ ÙÔ˘ Î·È Û˘˙ËÙ¿ ‰È¿ÊÔÚ·, ·fi Ù· ÌÈÎÚÔÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ̤¯ÚÈ ÔÏÈÙÈο Î·È ÊÈÏÔÛÔÊÈο ı¤Ì·Ù·. ∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙ· ÎÔÈÓ¿ ÙÔÓ ı¤ÏÁÂÈ È‰È·›ÙÂÚ· Î·È ÛÙȘ Û˘Ó‰ÚÈ¿ÛÂȘ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÓÂÚÁfi ̤ÚÔ˜. ∆Ô ‚Ú¿‰˘, ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘, ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ Û˘ÌfiÛÈ· Ì ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘. ∂Λ, ÌfiÓÔ Ì ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ·Ó‰ÚÒÓ, ¿Ó·‚·Ó ÔÈ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Á‡Úˆ ·fi ·Á·Ë̤ӷ ı¤Ì·Ù·, fiˆ˜ Ë Ù¤¯ÓË Î·È Ë ÊÈÏÔÛÔÊ›·. ∏ ·Ó·ÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ‰È¤ÊÂÚ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Ê‡ÏÔ. ∂ÓÒ Ù· ÎÔÚ›ÙÛÈ· ¤ÌÂÓ·Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ Î·È Ì¿ı·ÈÓ·Ó ·fi ÙË ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘˜ ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÔÈÎÈ·ÎÒÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ, Ù· ·ÁfiÚÈ· ·fi ÙËÓ ËÏÈ-

√ ƒ√§√™ ∆∏™ °À¡∞π∫∞™

∞fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ÔÈ ÚÔÌ‹ıÂȘ ÌÔ˘Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ, Ú¤ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ Ó· ÙȘ ‰È·ÙËÚ‹ÛÂÈ Î·È Ó· οÓÂÈ ÙȘ ··Ú·›ÙËÙ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜: ̤۷ ÛÙÔ Û›ÙÈ ı· ÌÂÁ·ÏÒÛÔ˘Ó Ù· ÓÂÔÁ¤ÓÓËÙ·, ÛÙÔ Û›ÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·¯ı› ÙÔ ·Ï‡ÚÈ Ô˘ ‰›ÓÔ˘Ó Ù· ‰ËÌËÙÚȷο. ∆Ô ›‰ÈÔ ÈÛ¯‡ÂÈ Î·È ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙˆÓ ÂÓ‰˘Ì¿ÙˆÓ ·fi ÙÔ Ì·ÏÏ›. ∂Âȉ‹ Ì¿ÏÈÛÙ· fiϘ ÔÈ ÂÚÁ·Û›Â˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÊÚÔÓÙ›‰·, Î·È ·˘Ù¤˜ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È Ì¤Û· ÛÙÔ Û›ÙÈ Î·È ·˘Ù¤˜ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È ¤Íˆ, ÓÔÌ›˙ˆ fiÙÈ Ô £Âfi˜ ·Ó¤ıÂÛ ÛÙË Ê‡ÛË Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ Î·È ÙȘ ÊÚÔÓÙ›‰Â˜ ̤۷ ÛÙÔ Û›ÙÈ Î·È ÛÙÔÓ ¿Ó‰Ú· ÙȘ Â͈ÙÂÚÈΤ˜.

•ÂÓÔÊÒÓ, √ÈÎÔÓÔÌÈÎfi˜, VII, 21-23 (ÌÂÙ. ∞. ¶··ÁˆÚÁ›Ô˘) ™˘ÌʈÓÔ‡Ó Ù· ·ÁfiÚÈ· Î·È Ù· ÎÔÚ›ÙÛÈ· Ì’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ·fi„ÂȘ; ∆È ¤¯ÂÈ ·ÏÏ¿ÍÂÈ ·fi ÙfiÙ ¤ˆ˜ Û‹ÌÂÚ·; 76

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

∆ÚÔÊ‹ Î·È ÂÓ‰‡Ì·Ù·

™ÎËÓ‹ ·fi Û˘ÌfiÛÈÔ (ƒÒÌË, ªÔ˘ÛÂ›Ô µ·ÙÈηÓÔ‡). ∆È ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ;

∫ ∂º∞§∞π√ 5

Λ· ÙˆÓ ÂÙ¿ ÂÙÒÓ ÛÙ¤ÏÓÔÓÙ·Ó Û ȉȈÙÈο Û¯ÔÏ›·, ÁÈ· Ó· ÌÔÚʈıÔ‡Ó. ∏ ÙÚÔÊ‹ Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ‹Ù·Ó ÏÈÙ‹ Î·È ·ÔÙÂÏÔ‡Ù·Ó ·fi Ï·¯·ÓÈο, ÂÏȤ˜, ·ÛÙ¿ „¿ÚÈ· Î·È Û¿ÓÈ· ·fi ÎÚ¤·˜. ∏ ÂÓ‰˘Ì·Û›· ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ‹Ù·Ó ÎÔÌ„‹, ·ÏÏ¿ fi¯È ÂÍÂ˙ËÙË̤ÓË. ∆Ô ‚·ÛÈÎfi ¤Ó‰˘Ì· ‹Ù·Ó Ô ¯ÈÙÒÓ·˜, Ô ÔÔ›Ô˜, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ‰È·ı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘, Ì ÙÔ ‰¤ÛÈÌÔ ÛÙË Ì¤ÛË Ì ̛· ˙ÒÓË, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û ÔÏϤ˜ ‹ Ï›Á˜ Ù˘¯ÒÛÂȘ. ∆Ô ÈÌ¿ÙÈÔ, ›‰Ô˜ ·ÓˆÊÔÚ›Ô˘, ηٷÛ΢·Ṳ̂ÓÔ ·fi ˙ÂÛÙfi, Ì¿ÏÏÈÓÔ ‡Ê·ÛÌ·, Ù˘ÏÈÁfiÙ·Ó ¿Óˆ ·fi ÙÔ ¯ÈÙÒÓ· Ì ÔÈΛÏÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜. ∆· Û·Ó‰¿ÏÈ·, ÛÙ· fi‰È·, Û˘ÌÏ‹ÚˆÓ·Ó ÙËÓ ·ÌÊ›ÂÛË. √È ÏÔ‡ÛȘ ∞ıËÓ·›Â˜ ·Á·Ô‡Û·Ó Ôχ Î·È Ù· ÎÔÛÌ‹Ì·Ù·, Ù· ÔÔ›· ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ·ÌÊ›ÂÛ‹˜ ÙÔ˘˜.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ™˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÙË ı¤ÛË ÙˆÓ ‰Ô‡ÏˆÓ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Ì ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÙˆÓ ÂÈÏÒÙˆÓ ÛÙË ™¿ÚÙË.

2. ∆È ‹Ù·Ó ÔÈ Ì¤ÙÔÈÎÔÈ Î·È ÔȘ ·ÓÙÈÛÙÔȯ›Â˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ ӷ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Ì ÙÔ˘˜ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜; 3. ¶ÔÈÔ˜ ‹Ù·Ó Ô ÚfiÏÔ˜ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·; ¶ÔȤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ ÛÙË ı¤ÛË Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ Û‹ÌÂÚ·;

77

∫ ∂º∞§∞π√ 5

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

5. ∏ ¢π∞¢π∫∞™π∞ ∆∏™ ª√ƒºø™∏™ √ ∞£∏¡∞π√™ ∫∞π ∏ ∂ƒ°∞™π∞ ∏ ∞£∏¡∞ °π√ƒ∆∞∑∂π

∏ ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ

∏ ·ÚÌÔÓÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Î·È ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜ ›¯Â ÙÂı› ˆ˜ ˘¤ÚÙ·ÙÔ˜ ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÛÙfi¯Ô˜ ·fi ÙËÓ ·ıËÓ·˚΋ ¶ÔÏÈÙ›·. ∏ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ηÏÔ‡ ÁÔ‡ÛÙÔ˘, Ù˘ ¢Ú¤ÂÈ·˜, Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ Ô͢‰ÂÚÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ‹Ù·Ó Â›Û˘ ·Ú·ÏËڈ̷ÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÂȉÈÒ͈Ó. ∏ ÌÔ˘ÛÈ΋ η٤¯ÂÈ ‰ÂÛfi˙Ô˘Û· ı¤ÛË Û’ ·˘Ù‹ ÙË Ì·ıËÛȷ΋ ‰È·‰Èηۛ·. √ ·È‰·ÁˆÁfi˜, Û˘Ó‹ıˆ˜ ¤Ó·˜ ÌÔÚʈ̤ÓÔ˜ ‰Ô‡ÏÔ˜, ‚ÔËı¿ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ ·ÁfiÚÈ ÛÙËÓ ÂÎÌ¿ıËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ Û˘Óԉ‡ÂÈ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÙÔ˘. ∂Λ Ô ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÙ‹˜ ÙÔ‡ ‰È‰¿ÛÎÂÈ ÁÚ·Ê‹, ·Ó¿ÁÓˆÛË Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ÔÌËÚÈÎÒÓ ÂÒÓ. √ ÎÈı·ÚÈÛÙ‹˜ ‰È‰¿ÛÎÂÈ ÛÙÔ ·È‰› ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È Ô ·È‰ÔÙÚ›‚˘ ÙÔ ÂÎÁ˘ÌÓ¿˙ÂÈ. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, ÛÙËÓ ÂÊË‚È΋ ËÏÈΛ·, Ù· ·È‰È¿ ÙˆÓ ÏÔ‡ÛÈˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ, Ô˘ Â‰›ˆÎ·Ó ÌÈ· ˘„ËÏ‹ ÛÙ·‰ÈÔ‰ÚÔÌ›· ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÎfi ÙÔ̤·, ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ÛÔÊÈÛÙ¤˜ ÙË ÚËÙÔÚÈ΋, ÙËÓ Ù¤¯ÓË Ù˘ ÔÚı‹˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ Ó· ›ıÂȘ ÙÔÓ ‰‹ÌÔ. √È ÛÔÊÈÛÙ¤˜ ‹Ù·Ó ÌÔÚʈ̤ÓÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Â›¯·Ó Û˘ÚÚ‡ÛÂÈ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ·’ fiÏ· Ù· ̤ÚË Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜, ·ÎfiÌ· Î·È ·fi ÙȘ ·ÔÈ˘, Î·È ‰›‰·ÛÎ·Ó ÛÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ ÙË ÚËÙÔÚÈ΋ Ì ·‰Ú‹ ·ÌÔÈ‚‹. ŸÌˆ˜, ÙÔÓ Ó¤Ô, Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔÓ ¤ÊË‚Ô, ÙÔÓ ‚ÔËıÔ‡Û ÛÙË ‰È·ÓÔËÙÈ΋ Î·È ·ÈÛıËÙÈ΋ ÙÔ˘ ·Ó¿Ù˘ÍË Ë fiÏË ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Ô˘ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Û ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. «‘∂ÏÏ¿‰Ô˜ ·›‰Â˘ÛÈÓ» ÔÓÔÌ¿˙ÂÈ ÙËÓ fiÏË Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ Î·È ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó Ë Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. ¶ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎfi ΤÓÙÚÔ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Ë ∞ı‹Ó·, ·Ú›¯Â οı ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙÔ˘˜

ÀÔ‰ËÌ·ÙÔÔÈ›Ô: ÌÂÏ·ÓfiÌÔÚÊÔ˜ ·ÌÊÔÚ¤·˜. (µÔÛÙfiÓË, ªÔ˘ÛÂ›Ô ∫·ÏÒÓ ∆¯ÓÒÓ). ªÔÚ›Ù ӷ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÙ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÂÈÎÔÓÈ˙fiÌÂÓˆÓ ÚÔÛÒˆÓ;

ª¿ıËÌ· Û’ ¤Ó· Û¯ÔÏ›Ô: AÙÙÈÎfi ÂÚ˘ıÚfiÌÔÚÊÔ ·ÁÁ›Ô. (µÂÚÔÏ›ÓÔ, ∫Ú·ÙÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ¶ÔÈ· Ì·ı‹Ì·Ù· ‰È‰¿ÛÎÂÙ·È Ô Ì·ıËÙ‹˜; ∞fi ÔÈÔÓ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô; 78

∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ·ÁÁÂÈÔÏ·ÛÙÈ΋˜: ÂÚ˘ıÚfiÌÔÚÊÔ˜ ÎÚ·Ù‹Ú·˜. (√ÍÊfiÚ‰Ë, ∞ÛÌÔÏÂÈ·Ófi ªÔ˘Û›Ô). ªÔÚ›Ù ӷ ÂÚÈÁÚ¿„ÂÙ ÙË ÛÎËÓ‹;

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

√È ∞ıËÓ·›ÔÈ ·ÁÚfiÙ˜

∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·

∂ÌfiÚÈÔ

¢È·ÓfiËÛË

∫ ∂º∞§∞π√ 5

Ó¤Ô˘˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó fiϘ ÙÔ˘˜ ÙȘ ÈηÓfiÙË√π ∞£∏¡∞π√π Ù˜, Ó· ‰È¢ڇÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ∞°∞¶√À¡ ∆∏ ™À¡∆ƒ√ºπ∞ ÔÚ›˙ÔÓÙ˜ Î·È Ó· ·Ó·‰Â›ÍÔ˘Ó Ù· fiÔÈ· ٷϤ¢ÈfiÙÈ Î·ı¤Ó·˜ ·fi Û·˜ Û˘¯Ó¿˙ÂÈ ¿ÏÓÙ· ÙÔ˘˜. ÏÔ˜ ÛÂ Ì˘ÚÔˆÏ›Ô, ¿ÏÏÔ˜ Û ÎÔ˘√È ∞ıËÓ·›ÔÈ ·ÁÚfiÙ˜, Ì ÌÈÎÚ‹ ÎÙËÌ·ÙÈ΋ Ú›Ô, ¿ÏÏÔ˜ Û Û΢ÙÔÙÔÌÂ›Ô Î·È ¿ÏȉÈÔÎÙËÛ›·, ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÏÔ˜ fiÔ˘ Ù‡¯ÂÈ Î·È ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ÏËı˘ÛÌÔ‡. ∫·ÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó Ù· ¯ˆÚ¿ÊÈ· ÙÔ˘˜ ËÁ·›ÓÔ˘Ó Û fiÛÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó Ù· ÂÚÁ·Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ ‰Ô‡ÏˆÓ. ∏ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›· ÛÙ‹ÚÈ¿ ÙÔ˘˜ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿, ÂÓÒ Â›Ó·È ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË. ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÈ ËÁ·›ÓÔ˘Ó Û fiÛÔ˘˜ ·¤√È ÔÏ˘¿ÚÈıÌÔÈ Ù¯ӛÙ˜ ˙Ô˘Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙËÓ ¯Ô˘Ó Ôχ ·fi ·˘Ù‹Ó. fiÏË. ∂ÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Û ÌÈÎÚ¿ ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·, §˘Û›·˜, À¤Ú ÙÔ˘ ∞‰˘Ó¿ÙÔ˘, 20 ·ÓÔȯٿ ÚÔ˜ ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ˘, ÒÛÙ ÔÈ (ÌÂÙ. °. ∫˘ÚÈ·˙‹) ÌÂÏÏÔÓÙÈÎÔ› ÂÏ¿Ù˜ ÙÔ˘˜ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜. ∆· ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ· Î·È Ù· Ì·Á·˙È¿ Â›Ó·È Û˘ÁÎÂÓÙڈ̤ӷ Û ̛· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚÈÔ¯‹, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Â›‰Ô˜ Ô˘ ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó ‹ Ô˘ÏÔ‡Ó. ŒÙÛÈ ÔÈ ·ÁÁÂÈÔÏ¿ÛÙ˜ ›¯·Ó Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ Ù· ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ∫ÂÚ·ÌÂÈÎÔ‡. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜, Ë ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Û˘ÓÙÂÏ› ÛÙË Ú·Á‰·›· ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘. ∂ÈÛ¿ÁÔÓÙ·È ÙÚfiÊÈÌ· ÁÈ· ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÚÒÙ˜ ‡Ï˜, fiˆ˜ ‰¤ÚÌ·Ù·, ͢Ï›· Î·È Ì¤Ù·ÏÏ·, ÁÈ· ÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙˆÓ ‚ÈÔÙ¯ÓÈÒÓ. ∆· ÚÔ˚fiÓÙ· ÙˆÓ ·ıËÓ·˚ÎÒÓ ÂÚÁ·ÛÙËÚ›ˆÓ, fiˆ˜ ˘Ê¿ÛÌ·Ù·, fiÏ·, ηÙÂÚÁ·Ṳ̂ӷ ‰¤ÚÌ·Ù·, ·ÁÁ›· Î·È ¤ÈÏ·, ÂÍ¿ÁÔÓÙ·Ó Û ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ. ªÂ ÙËÓ ¿ÓıËÛË ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘, ÌÈ· Ó¤· ‰˘Ó·ÌÈ΋ Î·È ÏÔ‡ÛÈ· Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ηÙËÁÔÚ›·, ÔÈ Ì¤ÙÔÈÎÔÈ, ·ÔÎÙÔ‡Ó ÈÛ¯‡ Î·È ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÙȘ Ù‡¯Â˜ Ù˘ fiÏ˘. ™ÙÔ ÂÚÈıÒÚÈÔ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÒÓ ÂÓ·Û¯ÔÏ‹ÛˆÓ, ÌÈ· ȉȷ›ÙÂÚË ÔÌ¿‰·, fi¯È Î·È ÙfiÛÔ ÔÏÈÁÔÌÂÏ‹˜, ÔÈ Î·ÏÏÈÙ¤¯Ó˜, ÔÈ ‰È·ÓÔÔ‡ÌÂÓÔÈ Î·È ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ›, Ì ٷ ηÏÏÈÙ¯ÓÈο ÙÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù·, ÙȘ ˘„ÈÂÙ›˜ ÊÈÏÔÛÔÊÈΤ˜ ıˆڛ˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÙȘ ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈΤ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ, ˘ÏÔÔÈÔ‡Ó ·˘Ùfi Ô˘ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ«¯Ú˘ÛÔ‡˜ ·ÈÒÓ» Ù˘ ∞ı‹Ó·˜.

∏ ÔÌ‹ ÙˆÓ ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ: Ͽη Ì È›˜ ·fi ÙË ‚fiÚÂÈ· ˙ˆÊfiÚÔ ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ·. (§ÔÓ‰›ÓÔ, µÚÂÙ·ÓÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

79

∫ ∂º∞§∞π√ 5

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

√π °π√ƒ∆∂™ •∂∫√Àƒ∞™∏ ∆√À ∞¡£ƒø¶√À

(ÌÈÏ¿ÂÈ Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜) «øÛÙfiÛÔ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ÎfiÔ˘˜ ÊÚÔÓÙ›Û·Ì ӷ ‚ÚÔ‡ÌÂ, fiÛÔ ÁÈÓfiÙ·Ó, ÈÔ ÔÏϤ˜ ÍÂÎÔ‡Ú·Û˜ ÛÙÔ Ó‡̷, Ì ÙÔ Ó· ÎÚ·Ùԇ̠ÙË Û˘Ó‹ıÂÈ· Ó· οÓÔ˘Ì ·ÁÒÓ˜ Î·È ı˘Û›Â˜ fiÏÔ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÌÈ· ¿Óˆ ÛÙËÓ ¿ÏÏË, ¤ÂÈÙ· Î·È ÂÚÈÔÈË̤ӷ ÛÈÙÈο ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ηı¤Ó·˜ Ë Â˘¯·Ú›ÛÙËÛË Ô˘ Ì·˜ ‰›ÓÔ˘Ó ·˘Ù¿ οı ̤ڷ, ‰ÈÒ¯ÓÂÈ Ì·ÎÚÈ¿ ÙË ÛÙÂÓÔ¯ÒÚÈ·». £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, πÛÙÔÚ›·, 38, 1 (ÌÂÙ. π. ∫·ÎÚȉ‹) √È ÁÈÔÚÙ¤˜, ·Ó·ıËÓ·˚Τ˜ Î·È ÎÚ·ÙÈΤ˜ ‹ ȉȈÙÈΤ˜ Î·È ÏÈÙ¤˜, ‹Ù·Ó Û˘Ó˘Ê·Ṳ̂Ó˜ Ì ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ∏ Ï·ÌÚfiÙÂÚË, Ë ÂÔÚÙ‹ Ù˘ ›‰È·˜ Ù˘ fiÏ˘, ‹Ù·Ó Ù· ¶·Ó·ı‹Ó·È·, Ô˘ ÙÂÏÔ‡ÓÙ·Ó Î¿ı ٤ÛÛÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó Ù˘ ∞ıËÓ¿˜. ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ¿ ÙÔ˘˜ ͉ÈψÓfiÙ·Ó fiÏÔ ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô Î·È Ë ‰‡Ó·ÌË Ù˘ fiÏ˘. ∆· ªÂÁ¿Ï· ‹ «ÂÓ ¿ÛÙÂÈ» ¢ÈÔÓ‡ÛÈ· ‹Ù·Ó ÌÈ· ÔÏ˘‹ÌÂÚË ÁÈÔÚÙ‹ ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó ÙÔ˘ ¢ÈÔÓ‡ÛÔ˘. ∆· ∞ÓıÂÛÙ‹ÚÈ· ‹Ù·Ó Ì›· ¿ÏÏË ÁÈÔÚÙ‹ ·ÊÈÂڈ̤ÓË ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ ıÂfi, ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ‰ÔΛ̷˙·Ó ÙÔ Ó¤Ô ÎÚ·Û› ̤۷ Û ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ÁÂÓÈ΋˜ ¯·Ú¿˜. ∆¤ÏÔ˜, Ù· ∂ÏÂ˘Û›ÓÈ·, ÁÈÔÚÙ‹ ·ÊÈÂڈ̤ÓË ÛÙË ¢‹ÌËÙÚ· Î·È ÛÙËÓ ÎfiÚË Ù˘ ¶ÂÚÛÂÊfiÓË, ÂÔÚÙ¿˙ÔÓÙ·Ó ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ √ÎÙˆ‚Ú›Ô˘. ¶ÔÌ‹ Ì ÚÔÛ΢ÓËÙ¤˜ ÍÂÎÈÓÔ‡Û ·fi ÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È Î·Ù¤ÏËÁ ÛÙÔ ÈÂÚfi Ù˘ ¢‹ÌËÙÚ·˜ ÛÙËÓ ∂ÏÂ˘Û›Ó·. ∂Λ ÙÂÏÔ‡ÓÙ·Ó Ù· ∂ÏÂ˘Û›ÓÈ· Ì˘ÛÙ‹ÚÈ·.

°ÈÔÚÙ¤˜

∞Ó¿ÁÏ˘ÊÔ Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ (∞ı‹Ó·, ªÔ˘ÛÂ›Ô ∞ÎÚfiÔÏ˘): Ë ı¿ ÛÎÂÙÈ΋ Ì ÙÔ ‚ϤÌÌ· ÚÔÛËψ̤ÓÔ Û ÌÈ· Ì·ÚÌ¿ÚÈÓË Ͽη.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶ÔȘ ÁÈÔÚÙ¤˜ Û‹ÌÂÚ· Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ·ıËÓ·˚Τ˜; (§¿‚ÂÙ ˘fi„Ë Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Û·˜).

2. À¿Ú¯ÂÈ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Û·˜ οÔÈÔ ÌÔ˘Û›Ô; ¶ÔÈ· Ë ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ ·fi ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ¿Ô„Ë;

80

∫ ∂º∞§∞π√ 5

∏ ∏ °∂ª√¡π∞ ∆ ∏™ ∞ £∏¡∞™ (479-431 ¶ .Ã.)

™À¡√æ∏ ∆√À ∫∂º∞§∞π√À ∆Ô 478 .Ã. ȉڇÂÙ·È Ë ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘. ∆ËÓ ËÁÂÌÔÓ›· ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ë ∞ı‹Ó·. ∏ ™˘ÌÌ·¯›· ··ÏÏ¿ÛÛÂÈ ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô ·fi ÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·. ∆ËÓ ›‰È· ÂÚ›Ô‰Ô, Ì ÙËÓ Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ‰ڷÈÒÓÂÙ·È Î·È Ë ˙ˆ‹ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ Á›ÓÂÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ¿ÓÂÙË.

ÕÛÎËÛË ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ™˘Ó‰¤ÛÙ Ì ̛· ÁÚ·ÌÌ‹ ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∫›ÌˆÓ ̤ÙÔÈÎÔ˜ ∂ÏÏËÓÔٷ̛˜ ∂ÊÈ¿ÏÙ˘ ıˆÚÈο ¯Ú‹Ì·Ù· ÚÔ‚Ô‡ÏÂ˘Ì· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·

ÊfiÚÔ˜ ÕÚÂÈÔ˜ ¶¿ÁÔ˜ ∆ÚÈËÚ·Ú¯›· µÔ˘Ï‹ ÙˆÓ ¶ÂÓÙ·ÎÔÛ›ˆÓ ∂˘Ú˘Ì¤‰ˆÓ ÌÂÙÔ›ÎÈÔÓ ı¤·ÙÚÔ

81

∫∂º∞§∞π√ ™∆ã ∏°∂ª√¡π∫√π ∞¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫∞π ∫∞ªæ∏ ∆ø¡ ∂§§∏¡π∫ø¡ ¶√§∂ø¡ (431-362 .Ã.)

∫

‡ÚȘ ËÁ¤˜ Ì·˜: Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ ̤¯ÚÈ ÙÔ 411 .Ã. Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô •ÂÓÔÊÒÓ Ì ٷ «∂ÏÏËÓÈο» ÙÔ˘, Ô˘ Ì·˜ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÙËÓ ÔÚ›· ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ·˘Ù‹˜ Ù˘

ÂÚÈfi‰Ô˘. ∞ÎfiÌË, Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ •ÂÓÔÊÒÓÙ· ∫‡ÚÔ˘ ∞Ó¿‚·ÛȘ Î·È ∞ÁËۛϷԘ, ηıÒ˜ Î·È ÔÈ µ›ÔÈ ÙÔ˘ ¶ÏÔ˘Ù¿Ú¯Ô˘ ¡ÈΛ·˜, ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜, §‡Û·Ó‰ÚÔ˜ Î·È ¶ÂÏÔ›‰·˜ Â›Ó·È ÔχÙÈ̘ ËÁ¤˜. ∏ ÂÚ›Ô‰Ô˜ ·˘Ù‹, Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ Ì ÙÔÓ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi fiÏÂÌÔ Î·È ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Ì ÙË Ì¿¯Ë ÛÙË ª·ÓÙ›ÓÂÈ·, ‚ϤÂÈ Î·È ÙȘ ÙÚÂȘ ÌÂÁ¿Ï˜ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ Ó· ÔÚ‡ÔÓÙ·È, ̤۷ ·fi „¢‰·ÈÛı‹ÛÂȘ ËÁÂÌÔÓ›·˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Û ̛· ·Ó·fiÙÚÂÙË ·Ú·ÎÌ‹.

√È ·ÓÙ›·Ï˜ Û˘ÌÌ·¯›Â˜ ÛÙÔÓ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi fiÏÂÌÔ.

82

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 6

1. ∆∞ ∞π∆π∞ ∫∞π √π ∞º√ƒª∂™ ∆√À ¶∂§√¶√¡¡∏™π∞∫√À ¶√§∂ª√À √ ∞ƒÃπ¢∞ª∂π√™ ¶√§∂ª√™ (431-421 .Ã.) ∆· ·›ÙÈ·

√È ·ÊÔṲ́˜

∏ ∞ı‹Ó·, ÌÂÙ¿ ÙËÓ Ï‹ÚË Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, ÛÙÚ¤ÊÂÈ ÙȘ ‚Ϥ„ÂȘ Ù˘ Î·È ÚÔ˜ ÙË ¢‡ÛË, ÙÔ πfiÓÈÔ Î·È ÙËÓ ∞‰ÚÈ·ÙÈ΋. ∞˘Ùfi ÙË Ê¤ÚÓÂÈ Û ۇÁÎÚÔ˘ÛË Ì ÙËÓ ∫fiÚÈÓıÔ, ·ÚÈ· Û‡ÌÌ·¯Ô Ù˘ ™¿ÚÙ˘, Ë ÔÔ›· ıˆÚÔ‡Û ˆ˜ ¯ÒÚÔ ÂÈÚÚÔ‹˜ Ù˘ ÙȘ ‰˘ÙÈΤ˜ ı¿Ï·ÛÛ˜ Î·È ‚ϤÂÈ ÙÒÚ· Ù· ÔÈÎÔÓÔÌÈο Ù˘ Û˘ÌʤÚÔÓÙ· Ó· ·ÂÈÏÔ‡ÓÙ·È. ∞ÎfiÌË, Ë ÔÏÈÙÂȷ΋ ‰È·ÊÔÚ¿ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Ì ÙË ™¿ÚÙË, Ë ÔÔ›· ÁÂÓÓ¿ Î·È ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÓÔÔÙÚÔÈÒÓ, Â›Ó·È Ë ‚·ı‡ÙÂÚË Î·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfiÙÂÚË ·ÈÙ›· ÙÔ˘ ¯¿ÛÌ·ÙÔ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ‰‡Ô fiÏÂȘ, ÙÔ ÔÔ›Ô, ÛÙ·‰È·Î¿, ı· ηٷÛÙ› ·ÁÂʇڈÙÔ. ∏ ÎÏÂÈÛÙ‹ Î·È ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈ΋ ™¿ÚÙË ¤‚ÏÂ Ì ÔÏÔÊ¿ÓÂÚË Î·¯˘Ô„›· ÙË Û˘Ó¯Ҙ ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ·ÓÔÈÎÙ‹˜ Î·È ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ∞ı‹Ó·˜. ªÂ ÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È ÙË ™¿ÚÙË ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ·ÓÙÈ̤و˜ ‰‡Ô ·ÓÙ›·Ï˜ Î·È ·ÓÙ›ıÂÙ˜ ÎÔÛÌÔıˆڛ˜. ∏ Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ‹Ù·Ó ·Ó·fiÊ¢ÎÙË. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ £Ô˘Î˘‰›‰Ë, Ë ·Ó¿ÌÂÈÍË ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÛÙË ‰È·Ì¿¯Ë ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ∫¤Ú΢ڷ Î·È ÙËÓ ∫fiÚÈÓıÔ ÁÈ· ÙËÓ ∂›‰·ÌÓÔ (¢˘ÚÚ¿¯ÈÔ), ·ÔÙÂÏ› ÙËÓ ÚÒÙË ·ÊÔÚÌ‹ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘. ∏ ·ÓÙÈ·ÏfiÙËÙ· ·Ó¿ÌÂÛ· Û ∫fiÚÈÓıÔ Î·È ∞ı‹Ó· Ô͇ÓÂÙ·È Î·È ÔÈ ∫ÔÚ›ÓıÈÔÈ ˆıÔ‡Ó Û ·ÔÛÙ·Û›· ·fi ÙËÓ ∞ıËÓ·˚΋ Û˘ÌÌ·¯›· ÙËÓ ¶ÔÙ›‰·È· (432 .Ã.). ™Â ·ÓÙ›ÔÈÓ· Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ··ÁÔÚ‡ÂÈ ÛÙ· ÏÔ›· ÙˆÓ ªÂÁ·Ú¤ˆÓ, Û˘ÌÌ¿¯ˆÓ Ù˘ ™¿ÚÙ˘, Ó· ·Á΢ÚÔ‚ÔÏÔ‡Ó Û ÏÈÌ¿ÓÈ· Ù˘ ∞ıËÓ·˚΋˜ Û˘ÌÌ·¯›·˜ Î·È Ó· ‰ÈÂÍ¿ÁÔ˘Ó ÂÌfiÚÈÔ (∫·Ù¿ ªÂÁ·Ú¤ˆÓ „‹ÊÈÛÌ·). √È «∆ÚÈ·ÎÔÓÙÔ‡ÙÂȘ ÛÔÓ‰·›» (ÙÚÈ·ÎÔÓÙ·ÂÙ‹˜ ÂÈÚ‹ÓË) ›¯·Ó ·Ú·‚È·ÛÙ›. ™Â Û˘Ó¤‰ÚÈÔ ÛÙË ™¿ÚÙË, ∫ÔÚ›ÓıÈÔÈ Î·È ªÂÁ·Ú›˜, Ì ÙË Û˘Ì·Ú¿Ù·ÍË Î·È Ù˘ ÊÈÏÔfiÏÂÌ˘ Û·ÚÙÈ·ÙÈ΋˜ ÌÂÚ›‰·˜, ÈÛ¯˘Ú›˙ÔÓÙ·È fiÙÈ Ô fiÏÂÌÔ˜ Â›Ó·È Ë ÌfiÓË Ï‡ÛË. ∂ÈÎÚ·ÙÔ‡Ó ÔÈ ÊÈÏÔfiÏÂÌÔÈ Î·È ÔÈ Â¯ıÚÔڷ͛˜ ·Ú¯›˙Ô˘Ó ÙÔ 431 .Ã. √ fiÏÂÌÔ˜ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi˜, ÎÚ¿ÙËÛÂ, Ì ÌÈÎÚ¤˜ ‰È·ÎÔ¤˜, 27 ¯ÚfiÓÈ· Î·È ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È Û ÙÚÂȘ Ê¿ÛÂȘ: ·) ∞گȉ¿ÌÂÈÔ˜ fiÏÂÌÔ˜ (431-421 .Ã.) ‚) ™ÈÎÂÏÈ΋ ÂÎÛÙÚ·Ù›· (415-413 .Ã.) Á) ¢ÂÎÂÏÂÈÎfi˜ fiÏÂÌÔ˜ (413-411 .Ã.).

∆· ª·ÎÚ¿ Ù›¯Ë: ÌÂÁ¿ÏÔ Ô¯˘ÚˆÌ·ÙÈÎfi ¤ÚÁÔ Ô˘ ÂÚȤ‚·ÏÏ ∞ı‹Ó· Î·È ¶ÂÈÚ·È¿ Î·È ÌÂÙ·ÌfiÚʈÓ ԢÛÈ·ÛÙÈο ÙȘ ‰‡Ô fiÏÂȘ Û ·fiÚıËÙÔ Ù¯ÓËÙfi ÓËÛ›.

83

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 6

∏ ∆∂§∂À∆∞π∞ ∂À∫∞πƒπ∞ °π∞ ∆∏¡ ∞¶√∆ƒ√¶∏ ∆√À ¶√§∂ª√À

Œ‰ÈˆÍ·Ó, ÏÔÈfiÓ, ÙÔ ªÂÏ‹ÛÈÔ ¯ˆÚ›˜ Ó· ÙÔÓ ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó Î·È ‰È¤Ù·Í·Ó Ó· ‚ÁÂÈ ·˘ıËÌÂÚfiÓ ·fi Ù· Û‡ÓÔÚ· Ù˘ ∞ÙÙÈ΋˜. ¶ÚfiÛıÂÛ·Ó fiÙÈ ·fi ÙfiÙ ÎÈ ‡ÛÙÂÚ· ı· ÌÔÚÔ‡Ó ÔÈ §·Î‰·ÈÌfiÓÈÔÈ, ·Ó ı¤ÏÔ˘Ó, Ó· ÛÙ¤ÏÓÔ˘Ó Ú¤Û‚ÂȘ ÌfiÓÔ ·Ó ·ÔÛ˘ÚıÔ‡Ó ÛÙÔ ¤‰·Êfi˜ ÙÔ˘˜. ŒÛÙÂÈÏ·Ó Î·È ÊÚÔ˘ÚÔ‡˜ Ì ÙÔÓ ªÂÏ‹ÛÈÔ, ÒÛÙ ӷ ÌËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÂÈ Ì ηӤӷÓ. ŸÙ·Ó ¤Êı·Û ÛÙ· Û‡ÓÔÚ· ÎÈ ¤ÚÂ ӷ ¯ˆÚÈÛÙ› ·’ ÙÔ˘˜ Û˘ÓÔ‰Ô‡˜, ÚÈÓ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ, Á‡ÚÈÛÂ Î·È Â› ٷ Ï›Á· ·˘Ù¿ ÏfiÁÈ·: «∏ ̤ڷ Ë ÛËÌÂÚÈÓ‹ Â›Ó·È ·Ú¯‹ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ηÎÒÓ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜». ŸÙ·Ó ¤ÊÙ·Û ÛÙÔ ÛÙÚ·ÙfiÂ‰Ô Î·È Ô ∞Ú¯›‰·ÌÔ˜ ¤Ì·ı fiÙÈ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ‰ÂÓ Â›¯·Ó η̛· ÚfiıÂÛË Ó· Ê·ÓÔ‡Ó ˘Ô¯ˆÚËÙÈÎÔ›, ۋΈÛ ÙÔ ÛÙÚ·ÙfiÂ‰Ô Î·È ÚÔ¯ÒÚËÛ ÛÙÔ ¤‰·Êfi˜ ÙÔ˘˜. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, πÛÙÔÚ›·, µ, 12 (ÌÂÙ. ÕÁÁ. µÏ¿¯Ô˘)

∞Ú¯›‰·ÌÔ˜, ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ ™¿ÚÙ˘: Ì·ÚÌ¿ÚÈÓÔ ·ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ. (ªÔ˘ÛÂ›Ô ∂ÚÎÔÏ¿ÓÔ˘, πÙ·Ï›·). ∏ ÚÔÙÔÌ‹ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÂÚ›ÛÎÂ„Ë ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ™·ÚÙÈ¿ÙË ‚·ÛÈÏÈ¿. ∆· ÚÒÙ· ¤Ë ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘

∞ÔÛÙ·Û›· §¤Û‚Ô˘

∫·Ù¿ÏË„Ë ™Ê·ÎÙËÚ›·˜

84

√π ∞£∏¡∞π√π, ª∂ £§πæ∏, ∂°∫∞∆∞§∂π¶√À¡ ∆√À™ ∞°ƒ√À™ ∆√À™

√È ∞ıËÓ·›ÔÈ, ÏÔÈfiÓ, ›¯·Ó ˙‹ÛÂÈ ÁÈ· ÔÏÏÔ‡˜ ·ÈÒÓ˜ ÛÙËÓ ‡·ÈıÚÔ, Û ·˘ÙfiÓÔÌÔ˘˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜. ∞ÏÏ¿ Î·È fiÙ·Ó ·ÎfiÌË ÔÚÁ·ÓÒıËÎ·Ó Û ̛· ÌfiÓË ÔÏÈÙ›·, ÂÍ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó, Î·È ÔÈ ·ÏÈfiÙÂÚÔÈ Î·È ÔÈ ÓÂfiÙÂÚÔÈ, ̤¯ÚÈ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ·˘ÙÔ‡ Ó· ˙Ô˘Ó ÛÙËÓ ‡·ÈıÚÔ, fiÔ˘ Î·È Â›¯·Ó ÁÂÓÓËı›. °È’ ·˘Ùfi Î·È ‰˘ÛÊÔÚÔ‡Û·Ó Ì ÙËÓ ÌÂÙÔÈÎÂÛ›· ·˘Ù‹ ηÈ, Ì¿ÏÈÛÙ·, ÂÂȉ‹ ÌfiÓÔÓ ÙÔ˘˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜ ηÈÚÔ‡˜ ›¯·Ó Û˘Ó¤ÏıÂÈ ·fi ÙȘ ˙ËÌȤ˜ Ô˘ ›¯·Ó ¿ıÂÈ ÛÙ· ÌˉÈο. ªÂ ıÏ›„Ë ‚·ÚÈ¿ ÂÁηٷÏ›·Ó Ù· Û›ÙÈ· ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ Ó·Ô‡˜ ÙÔ˘˜ Ô˘ ‹Û·Ó, ·fi Ù· ·Ú¯·›· ¯ÚfiÓÈ·, ·ÙÚÔ·Ú¿‰ÔÙË ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ ÙÔ˘˜ ÎÈ ¤ÚÂ ÙÒÚ· Ó’ ·ÏÏ¿ÍÔ˘Ó ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜. ∂›¯·Ó Ô Î·ı¤Ó·˜ ÙÔ ·›ÛıËÌ· fiÙÈ ÂÁη٤ÏÂÈ ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ÙÔ˘ ·ÙÚ›‰·. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, πÛÙÔÚ›·, µ, 16 (ÌÂÙ. ÕÁÁ. µÏ¿¯Ô˘)

¶ÚfiÏÔÁÔ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ·ÔÙ¤ÏÂÛÂ Ë ÂÈÛ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ £Ë‚·›ˆÓ ÛÙËÓ ¶Ï¿Ù·È·, ·Ú·‰ÔÛȷ΋ Ê›ÏË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. √ ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi˜ ÛÙÚ·Ùfi˜, Ì ·Ú¯ËÁfi ÙÔ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ ™¿ÚÙ˘ ∞Ú¯›‰·ÌÔ, ÏÂËÏ·Ù› ÙËÓ ‡·ÈıÚÔ Ù˘ ∞ÙÙÈ΋˜ Î·È Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ Ù˘ ·Ó·Áο˙ÂÙ·È Ó· ηٷʇÁÂÈ Ì¤Û· ÛÙËÓ Ô¯˘ÚˆÌ¤ÓË fiÏË. ∆Ô 430 .Ã. ÌÈ· ÌÔÏ˘ÛÌ·ÙÈ΋ ·Ûı¤ÓÂÈ· ·Ô‰Âηٛ˙ÂÈ ÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. £‡Ì· Ù˘ Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ (429 .Ã.). √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ¯¿ÓÔ˘Ó ÙÔ ËıÈÎfi ÙÔ˘˜. πÛ¿ÍÈÔ˜ ‰È¿‰Ô¯Ô˜ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ. ™ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ϤÔÓ ÔÈ ‰ËÌ·ÁˆÁÔ›*. °È· Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ÙȘ Û·ÚÙÈ·ÙÈΤ˜ ÂȉÚÔ̤˜, Ë ∞ı‹Ó· Ȥ˙ÂÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈο ÙÔ˘˜ ™˘ÌÌ¿¯Ô˘˜. √È ·˘ı·ÈÚÂۛ˜ ÚÔηÏÔ‡Ó ÂÍÂÁ¤ÚÛÂȘ. ∏ §¤Û‚Ô˜ ÚˆÙÔÛÙ·Ù› (428 .Ã.) Î·È Ë ·ÔÛÙ·Û›· ηٷÓ›ÁÂÙ·È Ì ·ÁÚÈfiÙËÙ· ·fi ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜. ∆Ô 425 .Ã. ¤Ó· ·ÚÔÛ‰fiÎËÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜, Ë Î·Ù¿ÏË„Ë ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔ‡ ÓËÛÈÔ‡ ™Ê·ÎÙËÚ›· ÛÙËÓ ¶‡ÏÔ ·fi ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ Î·È Ë Û‡ÏÏË„Ë ÔÏÏÒÓ ™·ÚÙÈ·ÙÒÓ, ·Ó·Áο˙ÂÈ ÙË ™¿ÚÙË, ÁÈ· Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË ÙˆÓ ·È¯Ì·ÏÒÙˆÓ, Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ÂÈÚ‹ÓË. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ·ÔÚÚ›ÙÔ˘Ó ÙËÓ ÚfiÙ·ÛË.

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 6

√ £√À∫À¢π¢∏™ ™∫π∞°ƒ∞º∂π ∆√¡ √§∂£ƒ√ ∆√À ¶√§∂ª√À

∞’ fiÏ· Ù· ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ· ÔÏÂÌÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·, ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ‹Ù·Ó Ô ¶ÂÚÛÈÎfi˜ fiÏÂÌÔ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÙÂÚÌ·Ù›ÛÙËΠ̠‰‡Ô Ó·˘Ì·¯›Â˜ Î·È ‰‡Ô Ì¿¯Â˜, ÂÓÒ Ô ÛËÌÂÚÈÓfi˜ fiÏÂÌÔ˜ ÎÚ¿ÙËÛ ¿Ú· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· Î·È ÚÔοÏÂÛ ÙfiÛ˜ Û˘ÌÊÔÚ¤˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, fiÛ˜ ‰ÂÓ Â›¯Â ÔÙ¤ ¿ıÂÈ Û ·Ó¿ÏÔÁÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ·. ¶ÔÙ¤ ¿ÏÏÔÙ ‰ÂÓ Î˘ÚȇÙËÎ·Ó Î·È ‰ÂÓ Î·Ù·ÛÙÚ¿ÊËÎ·Ó ÙfiÛ˜ ÔÏÈÙ›˜, ›Ù ·fi ‚·Ú‚¿ÚÔ˘˜ ›Ù ·fi ŒÏÏËÓ˜ Ô˘ ÔÏÂÌÔ‡Û·Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ™Â ÔÏϤ˜, Ì¿ÏÈÛÙ·, ÔÏÈÙ›˜, ·ÊÔ‡ ηٷÛÙÚ¿ÊËηÓ, ÂÁηٷÛÙ¿ıËΠηÈÓÔ‡ÚÁÈÔ˜ ÏËı˘ÛÌfi˜. ¶ÔÙ¤ ¿ÏÏÔÙ ‰ÂÓ ¤ÁÈÓ·Ó ÙfiÛ˜ ÂÍÔڛ˜ Î·È ‰Â ÛÎÔÙÒıËÎ·Ó ÙfiÛÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ, ›Ù ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ, ›Ù ے ÂÌÊ˘Ï›Ô˘˜ Û·Ú·ÁÌÔ‡˜. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, πÛÙÔÚ›·, ∞, 23 (ÌÂÙ. ÕÁÁ. µÏ¿¯Ô˘) √ fiÏÂÌÔ˜ ÛÙË ª·Î‰ÔÓ›·

¡ÈΛÂÈÔ˜ ÂÈÚ‹ÓË

√È ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ÛÙË ª·Î‰ÔÓ›·. √ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ µÚ·Û›‰·˜, Ì ¤Ó· ÂÎÛÙÚ·Ù¢ÙÈÎfi ÛÒÌ·, Êı¿ÓÂÈ ÛÙË Ã·ÏÎȉÈ΋ Î·È Î·Ù·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ∞ÌÊ›ÔÏË. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ·ÓÙȉÚÔ‡Ó Î·È ÛÙ¤ÏÓÔ˘Ó ÛÙÚ·Ùfi ÛÙË Ã·ÏÎȉÈ΋ ˘fi ÙÔÓ ‰ËÌ·ÁˆÁfi ∫ϤˆÓ·. ™Â ·ÌÊ›ÚÚÔË Ì¿¯Ë ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ∞ÌÊ›ÔÏË ÊÔÓ‡ÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ‰‡Ô ÛÙÚ·ÙËÁÔ›, µÚ·Û›‰·˜ Î·È ∫ϤˆÓ (422 .Ã.). √ ı¿Ó·ÙÔ˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ËÁÂÙÒÓ Â›¯Â ˆ˜ ¿ÌÂÛÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘. ªÂ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹ ÙÔÓ ·Ú¯ËÁfi ÙÔ˘ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÎfiÌÌ·ÙÔ˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ¡ÈΛ·, ˘ÔÁÚ¿ÊÂÙ·È ÂÈÚ‹ÓË ÁÈ· ÂÓ‹ÓÙ· ¯ÚfiÓÈ· (421 .Ã.). ∏ ¡›ÎË ÙÔ˘ ¶·ÈˆÓ›Ô˘ (√Ï˘Ì›·, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ∞ÊȤڈ̷ ªÂÛÛËÓ›ˆÓ Î·È ¡·˘·ÎÙ›ˆÓ, Û˘ÌÌ¿¯ˆÓ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ, ÛÙÔ ÈÂÚfi ÙÔ˘ ¢›· ÛÙËÓ √Ï˘Ì›· ÌÂÙ¿ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ù˘ ¶‡ÏÔ˘.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

§¤ˆÓ ∞ÌÊ›ÔÏ˘: ÌÈ· ˘fiÌÓËÛË Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ Ì¿¯Ë˜, Ô˘ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ô‰‹ÁËÛ ÛÙË ¡ÈΛÂÈÔ ÂÈÚ‹ÓË.

1. ∆Ô 1981 ¤ÁÈÓ ÛÂÈÛÌfi˜ Î·È Ë ¶Ï¿Ù·È· ˘¤ÛÙË ÔÏϤ˜ ηٷÛÙÚÔʤ˜. ∏ ÚÒÙË ÌÂÁ¿ÏË ‚Ô‹ıÂÈ· Ô˘ ¤ÊÙ·Û ÛÙËÓ fiÏË ‹Ù·Ó ·fi ÙËÓ ∞ı‹Ó·, Ì ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔÓ ‰‹Ì·Ú¯fi Ù˘. √ ‰‹Ì·Ú¯Ô˜ Ù˘ ¶Ï¿Ù·È·˜ ηψÛfiÚÈÛ ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ Ì ÙË ÊÚ¿ÛË: «™·˜ ÂÚÈ̤ӷÌ». ¡· ·ÈÙÈÔÏÔÁ‹ÛÂÙ ÙË ÊÚ¿ÛË Û‡Ìʈӷ Ì fiÛ· ͤÚÂÙÂ.

2. ∆· ·›ÙÈ· Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙÔÓ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi fiÏÂÌÔ ÌÔÚÔ‡Ó ·Ó·ÏÔÁÈο Î·È ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÂÔ¯‹ Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ÔϤÌÔ˘˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÎÚ¿ÙË; ¢ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙËÓ ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ·¿ÓÙËÛ‹ Û·˜ Ì ÏÔÁÈο ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· ‹ Î·È ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·.

3. √ ∏Úfi‰ÔÙÔ˜ ¤ÁÚ·„ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¶ÂÚÛÈÎÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜ Î·È Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ ÁÈ· ÙÔÓ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi fiÏÂÌÔ. ¶ÔÈÔ˜, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ›¯Â ‰˘ÛÎÔÏfiÙÂÚÔ ¤ÚÁÔ Î·È ÁÈ·Ù›; (µÏ. Î·È ·Ú¿ıÂÌ·: «√ £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ ÛÎÈ·ÁÚ·Ê› ÙÔÓ fiÏÂıÚÔ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘»).

85

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 6

2. ∏ ∂∫™∆ƒ∞∆∂π∞ ™∆∏ ™π∫∂§π∞ (415-413 .Ã.) √ ¢∂∫∂§∂π∫√™ ¶√§∂ª√™ (413-404 .Ã.) ∏ ·fiÊ·ÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›·

ª·ÚÌ¿ÚÈÓÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ÙÔ˘ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë (ªÔ˘ÛÂ›Ô Ny Karlsberg, ∫ÔÂÁ¯¿ÁË). ∏ Û‡ÓıÂÙË ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ∞ıËÓ·›Ô˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÚÔÙÔÌ‹ ·˘Ù‹. √ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜ ÂÁηٷÏ›ÂÈ ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜

∏ ηٷÛÙÚÔÊ‹

¶·Ú¤Ì‚·ÛË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ

™ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÛÎËÓ‹ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ΢Úȷگ› Ô ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜, ÔÏÈÙÈÎfi˜ Ì ÔÏϤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ Î·È ˘¤ÚÌÂÙÚ˜ ÊÈÏÔ‰Ô͛˜. √ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ˆ˜ ÚfiÊ·ÛË ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ‰‡Ô ÛÈÎÂÏÈÎÒÓ fiψÓ, Ù˘ ŒÁÂÛÙ·˜ Î·È ÙÔ˘ ™ÂÏÈÓÔ‡ÓÙ·, ›ıÂÈ ÙËÓ ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘, ·Ú¿ ÙȘ ·ÓÙÈÚÚ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ¡ÈΛ·, Ó· ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÛÙË ™ÈÎÂÏ›· Ì ÙÔ ÚfiÛ¯ËÌ· Ù˘ ·ÔÛÙÔÏ‹˜ ‚Ô‹ıÂÈ·˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ∂ÁÂÛÙ·›Ô˘˜, Ê›ÏÔ˘˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ∏ ∂ÎÎÏËÛ›· fiÚÈÛÂ, ˆ˜ ·Ú¯ËÁÔ‡˜ Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜, ÙÚÂȘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡˜ ‰›ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ Ï‹ÚÂȘ ÂÍÔ˘Û›Â˜ (ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜): ÙÔÓ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë, Ô˘ ‹Ù·Ó Ô ÂÌÓ¢ÛÙ‹˜ Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜, ÙÔÓ ¡ÈΛ· Î·È ÙÔÓ §¿Ì·¯Ô. ŸÙ·Ó Ô ÛÙfiÏÔ˜ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ¤Êı·Û ÛÙË ™ÈÎÂÏ›·, ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ͤÛ·Û Ô͇ٷÙË ÔÏÈÙÈ΋ ÎÚ›ÛË. √ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜ ›¯Â ηÙËÁÔÚËı› ·fi ÙÔ˘˜ ¯ıÚÔ‡˜ ÙÔ˘ fiÙÈ, ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ Ù˘ ·Ô¯ÒÚËÛ˘ ÁÈ· ÙË ™ÈÎÂÏ›·, ·˘Ùfi˜ Î·È Ê›ÏÔÈ ÙÔ˘, Û ηٿÛÙ·ÛË Ì¤ı˘, ›¯·Ó ·ÎÚˆÙËÚÈ¿ÛÂÈ ÙȘ ÂÚÌ·˚Τ˜ ÛًϘ Ô˘ ¯ÚË̢ۛ·Ó ˆ˜ ԉԉ›ÎÙ˜ ÛÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Î·È ÙȘ Ï·Ù›˜ Ù˘ fiÏ˘. √ Ï·fi˜ ›¯Â ‰ÒÛÂÈ ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi. ∏ ηÙËÁÔÚ›· ÁÈ· ÈÂÚÔÛ˘Ï›· ‹Ù·Ó ÊÔ‚ÂÚ‹. ∏ ∂ÎÎÏËÛ›· ·ÔÊ¿ÛÈÛ ӷ ·Ó·Î·Ï¤ÛÂÈ ·fi ÙË ™ÈÎÂÏ›· ÙÔÓ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë. ∞˘Ùfi˜, ÊÔ‚Ô‡ÌÂÓÔ˜ ÙËÓ Î·Ù·‰›ÎË ÙÔ˘ Û ı¿Ó·ÙÔ, ·ÚÓÂ›Ù·È Ó· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È Î·Ù·Ê‡ÁÂÈ ÛÙË ™¿ÚÙË. ∂Λ, ÚÔ‰›‰ÔÓÙ·˜ ÙËÓ fiÏË ÙÔ˘, Û˘Ì‚Ô˘Ï‡ÂÈ ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Ó· ÛÙ›ÏÔ˘Ó ÈÛ¯˘Úfi ÂÎÛÙÚ·Ù¢ÙÈÎfi ÛÒÌ· ÛÙË ™ÈÎÂÏ›· ÁÈ· Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ™ÂÏÈÓÔ‡ÓÙÈÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜ ™˘Ú·ÎÔ‡ÛÈÔ˘˜. ∞ÎfiÌË, ÚÔÙÚ¤ÂÈ Ó· ηٷϿ‚Ô˘Ó Î·È Ó· Ô¯˘ÚÒÛÔ˘Ó ÙË ¢ÂΤÏÂÈ· ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋ ÁÈ· Ó· ·ÔÎfi„Ô˘Ó ÙËÓ ∞ı‹Ó· ·fi ÙËÓ ·ÁÚÔÙÈ΋ ÂÓ‰Ô¯ÒÚ· Ù˘. ™ÙË ™ÈÎÂÏ›· Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È ¿Û¯ËÌ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜. √ ÂÌÓ¢ÛÙ‹˜ Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜ Â›Ó·È ·ÒÓ, Ô ¡ÈΛ·˜ ‰ÂÓ ÈÛÙ‡ÂÈ ÛÙË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ· Ù˘ Âȯ›ÚËÛ˘ Î·È Ô §¿Ì·¯Ô˜ ÊÔÓ‡ÙËΠ̛۠· Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË Ì ÙÔ˘˜ ™˘Ú·ÎÔ‡ÛÈÔ˘˜. ŸÙ·Ó Êı¿ÓÔ˘Ó ÔÈ Û·ÚÙÈ·ÙÈΤ˜ ÂÓÈÛ¯‡ÛÂȘ ˘fi ÙÔÓ ÈηÓfiÙ·ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁfi °‡ÏÈÔ, Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ¯ÂÈÚÔÙÂÚ‡ÂÈ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ Û ηٷÛÙÚÔÊ‹. °È· ÙÔÓ £Ô˘Î˘‰›‰Ë Ë ÛÈÎÂÏÈ΋ ηٷÛÙÚÔÊ‹ ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› Î·È ÙËÓ ÔÚÈÛÙÈ΋ ÙÒÛË ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÌÂÁ·Ï›Ԣ. «Ο"δ$ν &στ)ν *,τι ο"κ .π0λετο - ŸÏ· ¯¿ıËηӻ. ∏ Ô¯‡ÚˆÛË Ù˘ ¢ÂΤÏÂÈ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ›¯Â ηٷÛÙÚÂÙÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÁÈ· ÙËÓ ∞ı‹Ó·. ∏ ‡·ÈıÚÔ˜ ¯¿ÓÂÙ·È ÁÈ· ÙËÓ fiÏË. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· Ó·˘ËÁ‹ÛÔ˘Ó Ó¤Ô ÛÙfiÏÔ. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜, ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ·Ú¯›˙Ô˘Ó Í·Ó¿ Ó· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. √ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÌÂÙ¿ ÙË ™¿ÚÙË ¤¯ÂÈ Î·Ù·Ê‡ÁÂÈ ÛÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›·, Û˘Ì‚Ô˘Ï‡ÂÈ ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ Ó· Û˘ÓÙËÚÔ‡Ó ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ∞ı‹Ó· Î·È ™¿ÚÙË. √È ¶¤ÚÛ˜ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ¯Ú‹Ì·Ù· ÛÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Î·È ÂΛÓÔÈ Ì ٷ ¯Ú‹Ì·Ù· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Ó·˘ËÁÔ‡Ó ÈÛ¯˘Úfi ÛÙfiÏÔ Î·È ‰ÈÂΉÈÎÔ‡Ó ·fi ÙÔ˘˜

√ ∂¡£√À™π∞™ª√™ ∆ø¡ ∞£∏¡∞πø¡ °π∞ ∆∏¡ ∂∫™∆ƒ∞∆∂π∞

ŸÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ¤È·Û ÌÂÁ¿ÏË ÂÈı˘Ì›· Ó· ʇÁÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›·. ∆Ô˘˜ ÈÔ ËÏÈÎȈ̤ÓÔ˘˜ ÂÂȉ‹ ÓfiÌÈ˙·Ó fiÙÈ ı· ηٷÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÙË ™ÈÎÂÏ›· ‹ fiÙÈ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰ÂÓ ‰È¤ÙÚ¯·Ó ΛӉ˘ÓÔ Ì ÙfiÛ˜ ÌÂÁ¿Ï˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ. ∆Ô˘˜ ÓÂfiÙÂÚÔ˘˜ ÂÂȉ‹ ›¯·Ó ÙËÓ ÂÈı˘Ì›· Ó· ‰Ô˘Ó ÙÔÓ Ì·ÎÚÈÓfi ·˘Ùfi ÙfiÔ Î·È Ó· ÙÔÓ ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó, ·ÏÏ¿ Î·È ÂÂȉ‹ ‹Ù·Ó ‚¤‚·ÈÔÈ fiÙÈ ı· Á˘Ú›ÛÔ˘Ó. ∆Ô Ï‹ıÔ˜ ÔÈ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ÂÂȉ‹ ı· ¤·ÈÚÓ·Ó ÌÈÛıÔ‡˜ ·Ì¤Ûˆ˜ ÎÈ ÂÂȉ‹ Ì ÙËÓ Â¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜ ı· ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈ˙·Ó ÁÈ· ¿ÓÙ· ÙË ÌÈÛıÔÊÔÚ›·. ŒÙÛÈ, ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙÔ˘ ÁÂÓÈÎÔ‡ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌÔ‡, ·ÎfiÌË ÎÈ ÂΛÓÔÈ Ô˘ ‰È·ÊˆÓÔ‡Û·Ó ÛÒ·ÈÓ·Ó, ·fi Êfi‚Ô Ì‹ˆ˜, ηٷ„ËÊ›˙ÔÓÙ·˜, ıˆÚËıÔ‡Ó Î·ÎÔ› ·ÙÚÈÒÙ˜. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, πÛÙÔÚ›·, ∑, 24 (ÌÂÙ. ÕÁÁ. µÏ¿¯Ô˘) 86

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

∞ÁÒÓ·˜ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·

™˘ÓıËÎÔÏfiÁËÛË

∫ ∂º∞§∞π√ 6

∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. ŒÓ·˜ ÈηÓfiÙ·ÙÔ˜ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜, Ô §‡Û·Ó‰ÚÔ˜, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ËÁÂÛ›· ÙÔ˘ Û·ÚÙÈ·ÙÈÎÔ‡ ÛÙÚ·ÙÔ‡. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ, ÛÙËÓ ·Ì˯·Ó›· ÙÔ˘˜, ·Ó·Î·ÏÔ‡Ó ÙÔÓ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë Î·È ÙÔ˘ ·Ó·ı¤ÙÔ˘Ó ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ÙÔÓ §‡Û·Ó‰ÚÔ. √ ·ıËÓ·˚Îfi˜ ÛÙfiÏÔ˜ ËÙÙ¿Ù·È ÛÙÔ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈÔ Ù˘ ™¿ÌÔ˘ ¡fiÙÈÔ (407 .Ã.). À‡ı˘ÓÔ˜ Ù˘ ‹ÙÙ·˜ ıˆÚÂ›Ù·È Ô ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ‰ÂÓ ÂÈÛÙÚ¤ÊÂÈ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. ™ÙȘ ∞ÚÁÈÓÔ‡Û˜ (406 .Ã.) Ô ·ıËÓ·˚Îfi˜ ÛÙfiÏÔ˜ Ì ·Ú¯ËÁfi ÙÔÓ ∫fiÓˆÓ· ÓÈο ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÔÈ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙÔ µfiÚÂÈÔ ∞ÈÁ·›Ô Î·È ÛÙ· ÛÙÂÓ¿ Ù˘ ¶ÚÔÔÓÙ›‰·˜. ™Ù· 405 .Ã. Ô §‡Û·Ó‰ÚÔ˜ ÛÙÔ˘˜ ∞ÈÁfi˜ ¶ÔÙ·ÌÔ‡˜, Ì›· ÙÔÔıÂÛ›· ÛÙÔÓ ∂ÏÏ‹ÛÔÓÙÔ, ΢ÚȇÂÈ Ì ٤¯Ó·ÛÌ· Ù· ·ıËÓ·˚ο ÏÔ›·. ∏ ηٷÛÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ‹Ù·Ó ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈ΋. √ ÛÙfiÏÔ˜ ÙˆÓ ™·ÚÙÈ·ÙÒÓ ·ÔÎÏ›ÂÈ ÙËÓ ∞ı‹Ó· ·fi ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÂÓÒ Ë fiÏË, Ì ԯ˘ÚˆÌ¤ÓË ÙË ¢ÂΤÏÂÈ· ·fi ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜, ‹Ù·Ó ÙÂÏ›ˆ˜ ·ÔÌÔӈ̤ÓË ·fi ÙËÓ ÍËÚ¿. ∏ ÔÏÈÔÚΛ· ÂÍ¿ÓÙÏËÛ ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ 404 .Ã. ·Ó·Áο˙ÔÓÙ·È Ó· ˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÂÈÚ‹ÓË. √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Û˘ÁηÏÔ‡Ó Û˘Ó¤‰ÚÈÔ ÛÙË ™¿ÚÙË ÁÈ· Ó· ·ÔÊ·ÛÈÛÙ› Ë Û‡Ó·„Ë ÂÈÚ‹Ó˘. ™ÙÔ

∆∞ ¶∂ƒ™π∫∞ Ã∏ª∞∆∞

∆fiÙÂ Ô ∫‡ÚÔ˜ › fiÙÈ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ Ù· ›‰È· ÙÔ˘ ›¯Â ·Ú·ÁÁ›ÏÂÈ Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ ‰ÂÓ Â›¯Â ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÁÓÒÌË, ·ÏÏ¿ ı· ηٷ‚¿ÏÂÈ Î¿ı ÚÔÛ¿ıÂÈ·, ÎÈ fiÙÈ ‹Ïı ʤÚÓÔÓÙ·˜ Ì·˙› ÙÔ˘ ÂÓÙ·ÎfiÛÈ· Ù¿Ï·ÓÙ·. ∂› fiÙÈ, fiÙ·Ó ÙÔ‡Ù· Íԉ¢ÙÔ‡Ó, ı· ‰··Ó‹ÛÂÈ Î·È Ù· ‰Èο ÙÔ˘, fiÛ· ÙÔ˘ ›¯Â ‰ÒÛÂÈ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘. ∫·È ¿ÏÈ, ·Ó Î·È ÙÔ‡Ù· ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿, ı· ÎÔÌÌ·ÙÈ¿ÛÂÈ ÙÔÓ ·ÛË̤ÓÈÔ Î·È ¯Ú˘Ûfi ıÚfiÓÔ, ¿Óˆ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·ıfiÙ·Ó. √È ¿ÏÏÔÈ Â·›ÓÂÛ·Ó Ù· ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ Î·È ÙÔÓ ÚÔ¤ÙÚ„·Ó Ó· ˘ÔÛ¯Âı› Û οı ӷ‡ÙË Ì›· ·ÙÙÈ΋ ‰Ú·¯Ì‹, ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·˜ fiÙÈ, ·Ó ¯ÔÚËÁËı› Ô ÌÈÛıfi˜ ÙÔ‡ÙÔ˜, ÔÈ Ó·‡Ù˜ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ı· ÂÁηٷÏ›„Ô˘Ó Ù· ÏÔ›· ÙÔ˘˜, ÎÈ ¤ÙÛÈ ı· ‰··Ó‹ÛÂÈ ÏÈÁfiÙÂÚ· ¯Ú‹Ì·Ù·. ∂ΛÓÔ˜ › ˆ˜ ‹Ù·Ó ÛˆÛÙfi˜ Ô ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿ fiÙÈ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ οÓÂÈ ¿ÏÏÔ, ·’ fiÛ· ÙÔ˘ ›¯Â ÔÚ›ÛÂÈ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜.

•ÂÓÔÊÒÓ, ∂ÏÏËÓÈο, ∞, V, 3-5 (ÌÂÙ. §. ¶··ÁˆÚÁ›Ô˘) 87

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 6

√ §∞∫∂¢∞πª√¡π√™ ∫∞§§π∫ƒ∞∆π¢∞™: ªπ∞ ºø¡∏ ¢π∞ª∞ƒ∆Àƒπ∞™ ™∆∏¡ ¶∂ƒ™π∫∏ ∂¶∂ªµ∞™∏

∂Âȉ‹ ÏÔÈfiÓ Î·Ó›˜ ‰ÂÓ ÙfiÏÌËÛ ӷ ÂÈ ÔÙȉ‹ÔÙ ¿ÏÏÔ, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ˘·ÎÔ‡ÛÂÈ ÛÙÔ˘˜ ¿Ú¯ÔÓÙ˜ Ù˘ ·ÙÚ›‰·˜ Î·È Ó· οÓÂÈ ÂΛӷ ÁÈ· Ù· ÔÔ›· ‹ÏıÂ, ÙÔ‡ÙÔ˜ ‹Á ÛÙÔÓ ∫‡ÚÔ Î·È ÙÔ˘ ˙‹ÙËÛ ÌÈÛıfi ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ó·‡Ù˜. ∂ΛÓÔ˜ fï˜ ÙÔ˘ › ӷ ÂÚÈ̤ÓÂÈ ‰‡Ô ̤Ú˜. √ ∫·ÏÏÈÎÚ·Ù›‰·˜ ÙfiÙÂ, ‰˘Û·ÚÂÛÙË̤ÓÔ˜ Ì ÙËÓ ·Ó·‚ÔÏ‹ Î·È ÔÚÁÈṲ̂ÓÔ˜ Ì ÙȘ Û˘¯Ó¤˜ ÂÈÛΤ„ÂȘ ÛÙËÓ Î·ÙÔÈΛ· ÙÔ˘ ∫‡ÚÔ˘, › fiÙÈ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Â›Ó·È ·Ó¿ıÏÈÔÈ, ÂÂȉ‹ ÎÔÏ·ÎÂ‡Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ‚·Ú‚¿ÚÔ˘˜ ÏfiÁˆ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ, Î·È ÈÛ¯˘Ú›ÛÙËΠˆ˜, ·Ó Á˘Ú›ÛÂÈ ÛÒÔ˜ ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰·, ı· οÓÂÈ fi,ÙÈ ÌÔÚ› ÁÈ· Ó· Û˘ÌÊÈÏÈÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ §·Î‰·ÈÌÔÓ›Ô˘˜. ⁄ÛÙÂÚ· ·¤Ï¢Û ÚÔ˜ ÙË ª›ÏËÙÔ ÎÈ ·fi ÎÂÈ ¤ÛÙÂÈÏ ÛÙË §·Î‰·›ÌÔÓ· ÙÚÈ‹ÚÂȘ, ÁÈ· Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ¯Ú‹Ì·Ù·.

•ÂÓÔÊÒÓ, ∂ÏÏËÓÈο, ∞, VI, 5-6 (ÌÂÙ. ∞. ¶··ÁˆÚÁ›Ô˘)

∏ Ó‡ÌÊË ∞Ú¤ıÔ˘Û· (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). √È ™˘Ú·ÎÔ‡ÛÈÔÈ, ÌÂÙ¿ ÙË Ó›ÎË ÙÔ˘˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ, ¤ÎÔ„·Ó Ó¤Ô ÓfiÌÈÛÌ·.

∆Ô Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ∆· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·

Û˘Ó¤‰ÚÈÔ ÔÈ ∫ÔÚ›ÓıÈÔÈ Î·È ¿ÏÏÔÈ Û‡ÌÌ·¯ÔÈ ˙ËÙÔ‡Ó Ó· ÈÛÔ‰ˆı› Ë ∞ı‹Ó· Î·È ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔ› Ù˘ Ó· Ô˘ÏËıÔ‡Ó ˆ˜ ‰Ô‡ÏÔÈ. √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜ fï˜, ·Ó·ÏÔÁÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ηٿ ÙÔ˘˜ ¶ÂÚÛÈÎÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜, ‰ÂÓ ¿ÎÔ˘Û·Ó ÙË ÁÓÒÌË ÙˆÓ Û˘ÌÌ¿¯ˆÓ Î·È ‰¤¯ıËÎ·Ó Ó· Û˘Ó¿„Ô˘Ó ÂÈÚ‹ÓË Ì ÙÔ˘˜ ·Ú·Î¿Ùˆ ‚·Ú›˜ fiÚÔ˘˜: ·) √È ∞ıËÓ·›ÔÈ Ó· ·Ú·‰ÒÛÔ˘Ó fiÏ· ÙÔ˘˜ Ù· ÏÔ›· ÂÎÙfi˜ ·fi 12. ‚) ¡· ηÙ‰·ÊÈÛÙÔ‡Ó Ù· ª·ÎÚ¿ Ù›¯Ë Î·È Ù· Ù›¯Ë ÙÔ˘ ¶ÂÈÚ·È¿. Á) ¡· Â·Ó¤ÏıÔ˘Ó fiÏÔÈ ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ› ÂÍfiÚÈÛÙÔÈ. ‰) √È ∞ıËÓ·›ÔÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Î·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ¯ıÚÔ‡˜ Î·È Ê›ÏÔ˘˜. ∆Ô Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙË ™¿ÚÙË ÓÈ΋ÙÚÈ·. ŸÌˆ˜ ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÔÏfiÎÏËÚË Ë ∂ÏÏ¿‰· ÂͤگÂÙ·È ‚·ı‡Ù·Ù· ÙÚ·˘Ì·ÙÈṲ̂ÓË. ¶fiÏÂȘ ¤¯Ô˘Ó ÂÚÂÈˆı›, Ë ‡·ÈıÚÔ˜ ¤¯ÂÈ ÂÁηٷÏÂÈÊı› ·fi ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ù˘, ÔÈ ÓÂÎÚÔ› ·Ó¤Ú¯ÔÓÙ·È Û ¯ÈÏÈ¿‰Â˜. ŸÌˆ˜ Ô fiÏÂÌÔ˜ ¤¯ÂÈ ‰È·‚ÚÒÛÂÈ Î·È ÙÔÓ „˘¯ÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. √È ËıÈΤ˜ ·Í›Â˜ ¤¯Ô˘Ó ηٷÚÚ‡ÛÂÈ, ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ‰Ô̤˜ ¤¯Ô˘Ó ·Ó·ÙÚ·›, Ë ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ›ÛÙË ¤¯ÂÈ ·ÓÙÈηٷÛÙ·ı› ·fi ÙËÓ ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË. ∞ÎfiÌË, Ô fiÏÂÌÔ˜ ·˘Ùfi˜ ¤¯ÂÈ ÂÈÙÚ¤„ÂÈ ÛÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ Ó· ·Ó·ÌÂȯıÔ‡Ó ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο Ú¿ÁÌ·Ù·.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∂Ή‹ÏˆÛË Ù˘ ·ÓÙ›ıÂÙ˘ ʈӋ˜, Ù˘ ÊÈÏÂÈÚËÓÈ΋˜, ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ Ô›ËÌ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜. ∂ÈÚ‹ÓË ‚·ı‡ÏÔ˘ÙË ÙË ¯·ÚÈو̤ÓË ÛÔ˘ fi„Ë ÈÔ fiÌÔÚÊË ·fi ÙÔ˘˜ Â˘Ù˘¯Â›˜ ıÂÔ‡˜, Î·È fiÌÔÚÊ· ¯ÔÚ¢ÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· fiÛÔ Û’ ÂÈı˘ÌÒ. ¶fiÛÔ ·ÚÁ›˜! Î·È Ï·ÌÚÔÛÙÂÊ¿ÓˆÙ˜ ÁÈÔÚÙ¤˜... ºÔ‚¿Ì·È ÌË Ì ηٷ‚¿ÏÔ˘Ó (∂˘ÚÈ›‰Ë˜, ·fiÛ·ÛÌ· 462) Ù· ÁËÚ·ÙÂÈ¿, ÚÈÓ ·ÓÙÈÎÚ›Ûˆ ∞ÊÔ‡ ÂÍËÁ‹ÛÂÙ ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ÔÈ‹Ì·ÙÔ˜, Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÙ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜ Ì ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ì·˜.

2. ™ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ Â›¯·Ó ÛÙ›ÏÂÈ Î·È ¿ÏÏË ÊÔÚ¿ ÛÙfiÏÔ ÛÙË ™ÈÎÂÏ›·, ÁÈ· Ó· ÂÈ‚¿ÏÔ˘Ó ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘˜. ™Â ÏfiÁÔ Ô˘ ÂÎÊÒÓËÛÂ Ô ∂ÚÌÔÎÚ¿Ù˘ Ô ™˘Ú·ÎÔ‡ÛÈÔ˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈÚÔÛÒÔ˘˜ ÙˆÓ fiÏÂˆÓ ‰È·Ù‡ˆÛ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙÔ ‰fiÁÌ·: «∏ ™ÈÎÂÏ›· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ™ÈÎÂÏÈÒÙ˜». ¶ÔÈÔ ÙÔ ÓfiËÌ· ÙÔ˘ ‰fiÁÌ·ÙÔ˜; ªÔÚ› ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· Î·È ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ì·˜ Ó· ‰È·Ù˘ÒÛÔ˘Ó Ù· ÎÚ¿ÙË Ù¤ÙÔÈÔ Ì‹Ó˘Ì·; 3. √ ¯ÒÚÔ˜ ¤·ÈÍ ·ÚÓËÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜ ÛÙË ™ÈÎÂÏ›·. ªÂ ÔÈ· ÛÙÔȯ›· ı· ˘ÔÛÙËÚ›˙·Ù ÙËÓ ÔÚıfiÙËÙ· Ù˘ ·Ú·¿Óˆ ÊÚ¿Û˘; (∞ÍÈÔÔÈ‹ÛÙ ٷ ‰Â‰Ô̤ӷ ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË).

88

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 6

3. ∏ ∏°∂ª√¡π∞ ∆∏™ ™¶∞ƒ∆∏™: ªπ∞ ∫Àƒπ∞ƒÃπ∞ ™∂ ∞ªºπ™µ∏∆∏™∏ √ÏÈÁ·Ú¯ÈΤ˜ ΢‚ÂÚÓ‹ÛÂȘ

√È ∆ÚÈ¿ÎÔÓÙ· Ù‡Ú·ÓÓÔÈ

∏ «∫‡ÚÔ˘ ∞Ó¿‚·ÛȘ»

√ ∞ÁËۛϷԘ ÛÙËÓ ∞Û›·

√È ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ›¯·Ó ÎËÚ‡ÍÂÈ ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Ì ÙÔ Û‡ÓıËÌ· Ù˘ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛ˘ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ ·fi ÙÔÓ ·ıËÓ·˚Îfi ˙˘Áfi. ŸÌˆ˜ ·˘Ùfi ‰È·„‡ÛÙËΠÌÂÙ¿ ÙËÓ ÙÒÛË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜, Ì ÙË Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ, ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍ·Ó Ù· ÔÏÈÁ·Ú¯Èο ÎfiÌÌ·Ù· ÛÙȘ fiÏÂȘ, ÙÔÔı¤ÙËÛ·Ó ÊÚÔ˘Ú¿ Û’ ·˘Ù¤˜ Ì ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ¤Ó·Ó ™·ÚÙÈ¿ÙË ·ÚÌÔÛÙ‹ Î·È Â¤‚·Ï·Ó ÊfiÚÔ˘˜. ™ÙËÓ ∞ı‹Ó· ÂÁηıÈÛÙÔ‡Ó ¤Ó· ÛÎÏËÚfiÙ·ÙÔ ÔÏÈÁ·Ú¯ÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜. ŒÓ·˜ ÛÎÏËÚfi˜ ˘Ú‹Ó·˜ ÙÚÈ¿ÓÙ· ·Ó‰ÚÒÓ (∆ÚÈ¿ÎÔÓÙ· Ù‡Ú·ÓÓÔÈ), Ê›ÏˆÓ Ù˘ ™¿ÚÙ˘, Ì ËÁ¤ÙË ÙÔÓ ∫ÚÈÙ›·, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›·. ŒÓ· ·̷ ‚›·˜ ÍÂÛ¿ Î·È ÔÏÏÔ› ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ› Ôϛ٘ ı·Ó·ÙÒÓÔÓÙ·È. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ÙÂÏÈο ÂÍÂÁ›ÚÔÓÙ·È Î·È Ì ÙËÓ ËÁÂÛ›· ÙÔ˘ £Ú·Û‡‚Ô˘ÏÔ˘ ·Ó·ÙÚ¤Ô˘Ó ÙÔ Ù˘Ú·ÓÓÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ Î·È ·ÔηıÈÛÙÔ‡Ó ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi, ¯ˆÚ›˜ Ó· ÛËÌÂȈı› Û·ÚÙÈ·ÙÈ΋ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË (403 .Ã.). ∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ∫‡ÚÔ˘, Û·ÙÚ¿Ë Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜, ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ·‰ÂÚÊÔ‡ ÙÔ˘ ∞ÚٷͤÚÍË ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÏË„Ë ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ıÚfiÓÔ˘, Ô‰ËÁ› ÙË ™¿ÚÙË Î·È ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· Ó· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó fiÙÈ Ù· ıÂ̤ÏÈ· ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó Û·ıÚ¿. ™ÙÔÓ ÛÙÚ·Ùfi ÙÔ˘ ∫‡ÚÔ˘ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó 13.000 ŒÏÏËÓ˜, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ 700 ™·ÚÙÈ¿Ù˜. ™Ù· ∫Ô‡Ó·Í· (401 .Ã.) Ô ÛÙÚ·Ùfi˜ ÙÔ˘ ∫‡ÚÔ˘ Ó›ÎËÛÂ, ·ÏÏ¿ Ô ›‰ÈÔ˜ ÛÎÔÙÒıËÎÂ. ∆fiÙ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ÌÈÛıÔÊfiÚÔÈ, ÔÈ «ª‡ÚÈÔÈ», fiˆ˜ ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎ·Ó Ì ԉËÁÔ‡˜ ÙÔÓ ™·ÚÙÈ¿ÙË ∫Ϥ·Ú¯Ô ·Ú¯Èο Î·È ÙÔÓ ∞ıËÓ·›Ô •ÂÓÔÊÒÓÙ· ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ηÙfiÚıˆÛ·Ó ¯ˆÚ›˜ ·ÒÏÂȘ Ó· ‰È·Û¯›ÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚÛÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Î·È Ó· Êı¿ÛÔ˘Ó ÛÙÔÓ ¶fiÓÙÔ. ∆Ô Î·ÙfiÚıˆÌ· ·˘Ùfi Ì·˜ ÙÔ ·ÊËÁÂ›Ù·È Ô ›‰ÈÔ˜ Ô •ÂÓÔÊÒÓ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ «∫‡ÚÔ˘ ∞Ó¿‚·ÛȘ». ªÂÙ¿ ÙËÓ ·ÔÙ˘¯›· Ù˘ ÂͤÁÂÚÛ˘, ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ··ÈÙÔ‡Ó ÙËÓ ˘ÔÙ·Á‹ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ Ù˘ πˆÓ›·˜ Û’ ·˘ÙÔ‡˜. √È fiÏÂȘ ·ÓÙȉÚÔ‡Ó Î·È ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ÚÔ˜ ÙË ™¿ÚÙË ˙ËÙÒÓÙ·˜ ÚÔÛÙ·Û›·. √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ·ÔÊ·Û›˙Ô˘Ó Ó· Â¤Ì‚Ô˘Ó Ì ÂÎÛÙÚ·Ù¢ÙÈÎfi ÛÒÌ·, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÙËÓ ËÁÂÛ›·, ÙÂÏÈο, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ∞ÁËۛϷԘ (395 .Ã.). √ ∞ÁËۛϷԘ, ËÁ¤Ù˘ Ì ·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· ȉÂÒ‰Ë, ÛÎÂÊÙfiÙ·Ó Ó· Û˘ÓÙÚ›„ÂÈ ÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ‰‡Ó·ÌË Î·È, Ì¿ÏÈÛÙ·, ÌÂ Û˘Ó¯›˜ ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ ÂÈÙ˘¯›Â˜ ·›ÏËÛ ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘ «ªÂÁ¿ÏÔ˘ µ·ÛÈϤˆ˜» ÛÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›·. ŸÌˆ˜, ÙÔ ÂÚÛÈÎfi ¯Ú‹Ì· Û˘Ó·Û›˙ÂÈ £Ë‚·›Ô˘˜, ∞ÚÁ›Ԣ˜, ∫ÔÚ›ÓıÈÔ˘˜ Î·È ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ™¿ÚÙ˘. √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜, ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ, ·Ó·Áο˙ÔÓÙ·È Ó· ·Ó·Î·Ï¤ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ∞ÁËÛ›Ï·Ô ·fi ÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›·. ∏ ·ÓÙ›ÏË„Ë, ¿ÓÙˆ˜, fiÙÈ ÙÔ ÂÚÛÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ‹Ù·Ó ·ÛıÂÓ¤˜ ¿Ú¯ÈÛ ӷ ‰ڷÈÒÓÂÙ·È ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.

£∞§∞∆∆∞, £∞§∞∆∆∞

(√È ŒÏÏËÓ˜ ÌÈÛıÔÊfiÚÔÈ ÙÔ˘ ∫‡ÚÔ˘, ÌÂÙ¿ ·fi ÊÔ‚ÂÚ¤˜ ÂÚÈ¤ÙÂȘ, ·ÓÙÈÎÚ›˙Ô˘Ó ÙË ı¿Ï·ÛÛ·.) ∫È ÂÂȉ‹ Ë ‚Ô‹ ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÌÂÁ¿ÏˆÓÂ Î·È ·ÎÔ˘ÁfiÙ·Ó fiÏÔ Î·È ÈÔ ÎÔÓÙ¿ Î·È Î¿ı ÙfiÛÔ ÔÈ ÓÂÔÊÂṲ́ÓÔÈ ÔÚ•ÂÓÔÊÒÓ: √ ÈÛÙÔÌÔ‡Û·Ó ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜ ÚÔ˜ ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ ÊÒÓ·ÚÈÎfi˜, Ô ÔÔ›Ô˜ Ì ˙·Ó ÎÈ fiÛÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ Ì·˙‡ÔÓÙ·Ó ÙfiÛÔ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ «∫‡Ë ‚Ô‹ ÁÈÓfiÙ·Ó ÈÔ ‰˘Ó·Ù‹, Ô •ÂÓÔÊÒÓ ˘Ô„È¿ÛÙËΠÚÔ˘ ∞Ó¿‚·ÛȘ» ¯·ˆ˜ οÙÈ ÛÔ‚·Úfi Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È ·Ó‚·›ÓÂÈ ÛÙÔ ¿ÏÔÁÔ Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ Ô ÚÒÙÔ˜ ÔÏÂÌÈÎfi˜ Î·È ·›ÚÓÔÓÙ·˜ Ì·˙› ÙÔ˘ ÙÔÓ §‡ÎÈÔ Î·È ÙÔ˘˜ η‚·Ï¿·ÓÙ·ÔÎÚÈÙ‹˜ Ù˘ Úˉ˜ ¤ÙÚ¯ ӷ ‰ÒÛÂÈ ‚Ô‹ıÂÈ· Î·È Ó· Ô˘ Û ϛÁÔ ÈÛÙÔÚ›·˜ (ªÔ˘ÛÂ›Ô ·ÎÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ Ó· ÎÚ·˘Á¿˙Ô˘Ó, ı¿Ï·ÛÛ·, ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜). ı¿Ï·ÛÛ·, ÎÈ Ë Ï¤ÍË ÂÚÓÔ‡Û ·fi ÛÙfiÌ· Û ÛÙfiÌ·. ¶ÚÔ˜ Ù· ÂΛ ÏÔÈfiÓ ¤ÙÚ¯·Ó fiÏÔÈ, Î·È ÔÈ ÔÈÛıÔʇϷΘ Û¤ÚÓÔÓÙ·˜ Ì·˙› ÙÔ˘˜ ÁÚ‹ÁÔÚ· Ù· ˘Ô˙‡ÁÈ· Î·È Ù’ ¿ÏÔÁ·.

•ÂÓÔÊÒÓ, ∫‡ÚÔ˘ ∞Ó¿‚·ÛȘ, ¢, 7, 23 89

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 6

∞°∏™π§∞√™, ∂¡∞™ ¶√§∂ª∞ƒÃ√™ ª∂ ¶∞¡∂§§∏¡π∞ ∞π™£∏ª∞∆∞

√ ∞ÁËۛϷԘ ÏÔÈfiÓ Ì ÙÔ‡Ù· ηٷÁÈÓfiÙ·Ó. ∞ÏÏ¿ ÔÈ §·Î‰·ÈÌfiÓÈÔÈ, fiÙ·Ó ¤Ì·ı·Ó Ì ‚‚·ÈfiÙËÙ· fiÙÈ Î·È Ù· ¯Ú‹Ì·Ù· ›¯·Ó ¤ÏıÂÈ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ·ÏÏ¿ Î·È fiÙÈ ÔÈ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚ˜ fiÏÂȘ ›¯·Ó Û˘Ó·ÛÈÛÙ› ÁÈ· fiÏÂÌÔ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘˜, ıÂÒÚËÛ·Ó fiÙÈ Ë fiÏË ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Û ΛӉ˘ÓÔ Î·È fiÙÈ ‹Ù·Ó ·Ó·Áη›Ô Ó· ÂÎÛÙÚ·Ù‡ÛÔ˘Ó. ∫·ıÒ˜ ÏÔÈfiÓ ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·Ó ÁÈ· ÙÔ‡Ù·, ¤ÛÙÂÈÏ·Ó ÙÔÓ ∂È΢‰›‰· ÛÙÔÓ ∞ÁËۛϷÔ. ªfiÏȘ ¤ÊÙ·Û ÙÔ‡ÙÔ˜, ‰ÈËÁ‹ıËΠÛÙÔÓ ∞ÁËÛ›Ï·Ô Ò˜ ¤¯Ô˘Ó Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, Î·È fiÙÈ Ë fiÏË ÙÔÓ ‰È·Ù¿˙ÂÈ Ó· Û‡ÛÂÈ ÁÚ‹ÁÔÚ· Û ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ·ÙÚ›‰·˜. √ ∞ÁËۛϷԘ, fiÙ·Ó ¿ÎÔ˘Û ·˘Ù¿, ÛÙÂÓÔ¯ˆÚ‹ıËΠÔχ, ÛÎÂÙfiÌÂÓÔ˜ ÔȘ ÙÈ̤˜ Î·È ÔȘ ÂÏ›‰Â˜ ¤¯·ÛÂ, ·ÏÏ¿, ·ÊÔ‡ Û˘ÁοÏÂÛ ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜, ‰‹ÏˆÛ fiÛ· ÚfiÛÙ·˙Â Ë fiÏË, Î·È Â› fiÙÈ Â›Ó·È ·Ó¿ÁÎË Ó· Û‡ÛÂÈ Û ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ·ÙÚ›‰·˜. «∞Ó fï˜ ÂΛ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ¿Ó ηϿ» › «¿Ó‰Ú˜ Û‡ÌÌ·¯ÔÈ, Ó· ͤÚÂÙ fiÙÈ ‰Â ı· Û·˜ ÏËÛÌÔÓ‹Ûˆ, ·ÏÏ¿ Î·È ¿ÏÈ ı· Á˘Ú›Ûˆ, Ó· οӈ fiÛ· ÌÔ˘ ˙ËÙ‹ÛÂÙ». ∞ÎÔ‡ÁÔÓÙ·˜ ÙÔ‡Ù· ÔÏÏÔ› ‰¿ÎÚ˘Û·Ó, fiÏÔÈ fï˜ „‹ÊÈÛ·Ó Ó· ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ‚Ô‹ıÂÈ· ÛÙË §·Î‰·›ÌÔÓ· Ì·˙› Ì ÙÔÓ ∞ÁËۛϷÔ. ∫·È ·Ó ÂΛ ¿Ó fiÏ· ηϿ, Ó· ÙÔÓ ¿ÚÔ˘Ó ¿ÏÈ Ì·˙›, ÁÈ· Ó· ¤ÚıÔ˘Ó ÛÙËÓ ∞Û›·.

•ÂÓÔÊÒÓ, ∂ÏÏËÓÈο, ¢, ππ, 1-4 (ÌÂÙ. ∞. ¶··ÁˆÚÁ›Ô˘) µÔȈÙÈÎfi˜∫ÔÚÈÓıÈ·Îfi˜ fiÏÂÌÔ˜

∏ ∞ÓÙ·ÏΛ‰ÂÈÔ˜ ÂÈÚ‹ÓË

90

√ ∞ÁËۛϷԘ ‰È¿ ÍËÚ¿˜ Â·Ó¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÓÈο ÙÔ ÛÙÚ·Ùfi ÙÔ˘ ·ÓÙÈÛ·ÚÙÈ·ÙÈÎÔ‡ Û˘Ó·ÛÈÛÌÔ‡ ÛÙËÓ ∫ÔÚÒÓÂÈ· (394 .Ã.). √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ËÂÈÚˆÙÈ΋ ∂ÏÏ¿‰·, fï˜ Ë Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô Î·È ÛÙȘ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈΤ˜ ·ÎÙ¤˜ ›¯Â ¯·ı› ÔÚÈÛÙÈο. √ ∞ıËÓ·›Ô˜ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ∫fiÓˆÓ Ó·˘ËÁ›, Ì ÂÚÛÈο ¯Ú‹Ì·Ù·, ÏÔ›· Î·È Û˘ÓÙÚ›‚ÂÈ ÙÔ Û·ÚÙÈ·ÙÈÎfi ÛÙfiÏÔ ÛÙËÓ ∫Ó›‰Ô (394 .Ã.). ªÂÙ¿ ÙË Ó·˘Ì·¯›· ÂÈÛÙÚ¤ÊÂÈ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È ·ÓÔÈÎÔ‰ÔÌ›, ¿ÏÈ Ì ÂÚÛÈο ¯Ú‹Ì·Ù·, Ù· Ù›¯Ë ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ. ¡¤ÔÈ ·ÓÙÈÛ·ÚÙÈ·ÎÔ› Û˘Ó·ÛÈÛÌÔ› Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Î·È ÔÏÂÌÈΤ˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ, ‰ÈÂÍ¿ÁÔÓÙ·È Ì¤¯ÚÈ ÙÔ 386 .Ã. ŸÏ˜ ÔÈ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ, ÂÍÔ˘ıÂӈ̤Ó˜ ·fi ÙÔ˘˜ Û˘Ó¯›˜ ÔϤÌÔ˘˜, ÔıÔ‡Û·Ó ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË. ∆ËÓ Ù¿ÛË ·˘Ù‹ ÂÎÌÂÙ·ÏχÂÙ·È Ë ™¿ÚÙË ÁÈ· Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ¿ÏÈ ÙËÓ Â‡ÓÔÈ· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ. √ ™·ÚÙÈ¿Ù˘ ∞ÓÙ·ÏΛ‰·˜ ›ıÂÈ ÙÔ ‚·ÛÈÏÈ¿ ∞ÚٷͤÚÍË Ó· ÚÔÙ›ÓÂÈ ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ÂÈÚ‹Ó˘ (386 .Ã.) ÙÔ ÔÔ›Ô, ·Ó ÁÈÓfiÙ·Ó ‰ÂÎÙfi, ı· ¤ıÂÙ ٤ÚÌ· ÛÙÔ˘˜ Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈÔ˘˜ ÔϤÌÔ˘˜. √ •ÂÓÔ-

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 6

√ Ó·fi˜ Ù˘ ∞ÚÙ¤Ìȉ·˜ ÛÙËÓ ∞˘Ï›‰·. ∂‰Ò ı˘Û›·ÛÂ Ô ∞ÁËۛϷԘ ÚÈÓ ·Ó·¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÁÈ· ÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›·.

ÊÒÓ ÛÙ· «∂ÏÏËÓÈο» ÙÔ˘ ¤¯ÂÈ ‰È·ÛÒÛÂÈ ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ Ù˘ Û˘Óı‹Î˘. ∆ËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ fiÚˆÓ Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘ ·Ó¤Ï·‚·Ó ÔÈ ™·ÚÙÈ¿Ù˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÙÔÓ ÂfiÌÂÓÔ ¯ÚfiÓÔ Û˘ÁοÏÂÛ·Ó ·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ Û˘Ó¤‰ÚÈÔ. ŸÏ˜ ÔÈ fiÏÂȘ ‰¤¯ÙËηÓ, ÌÂÙ¿ ·fi ÔÏÏÔ‡˜ ‰ÈÛÙ·ÁÌÔ‡˜, ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË Ô˘ ηıÈÛÙÔ‡Û ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ‰È·ÈÙËÙ¤˜ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ.

∏ «∂πƒ∏¡∏ ∆√À µ∞™π§∂ø™», 386 ¶.Ã.

ŒÙÛÈ, fiÙ·Ó Ô ∆ÈÚ›‚·˙Ô˜ ·Ú‹ÁÁÂÈÏ ӷ ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙÔ‡Ó fiÛÔÈ ‹ıÂÏ·Ó Ó· ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘ Ô˘ ÛÙ¤ÏÓÂÈ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜, fiÏÔÈ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎ·Ó ·Ì¤Ûˆ˜. ∞ÊÔ‡ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒıËηÓ, Ô ∆ÈÚ›‚·˙Ô˜ ÙÔ˘˜ ¤‰ÂÈÍ ÙȘ ÛÊÚ·Á›‰Â˜ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Î·È ‰È¿‚·Û fiÛ· ‹Ù·Ó ÁÚ·Ì̤ӷ. ∆Ô ÂÚȯfiÌÂÓÔ ‹Ù·Ó ÙÔ ÂÍ‹˜: «Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ∞ÚٷͤÚ͢ ÓÔÌ›˙ÂÈ fiÙÈ Â›Ó·È ‰›Î·ÈÔ ÔÈ fiÏÂȘ Ù˘ ∞Û›·˜ Ó· ·Ó‹ÎÔ˘Ó Û’ ÂΛÓÔÓ Î·È ·fi Ù· ÓËÛÈ¿ ÔÈ ∫Ï·˙ÔÌÂÓ¤˜ Î·È Ë ∫‡ÚÔ˜. √È ¿ÏϘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ, ÌÂÁ¿Ï˜ Î·È ÌÈÎÚ¤˜, Ó· Â›Ó·È ·˘ÙfiÓÔ̘, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙË §‹ÌÓÔ, ÙËÓ ÿÌ‚ÚÔ Î·È ÙË ™Î‡ÚÔ. ∆Ô‡Ù˜ Ó· ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜, fiˆ˜ Î·È ·ÏÈ¿. ŸÔÈÔÈ ‰ÂÓ ‰Â¯ÙÔ‡Ó ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË ·˘Ù‹, ÂÁÒ ı· ÙÔ˘˜ ÔÏÂÌ‹Ûˆ Ì·˙› ̠ΛÓÔ˘˜ Ô˘ ÙË ‰¤¯ÔÓÙ·È Î·È Î·Ù¿ ÍËÚ¿ Î·È Î·Ù¿ ı¿Ï·ÛÛ· Ì ÏÔ›· Î·È Ì ¯Ú‹Ì·Ù·.»

•ÂÓÔÊÒÓ, ∂ÏÏËÓÈο, ∂, π, 30-31 (ªÂÙ. ∞. ¶··ÁˆÚÁ›Ô˘) µ’ ∞ıËÓ·˚΋ Û˘ÌÌ·¯›·

∏ ∞ÓÙ·ÏΛ‰ÂÈÔ˜ ÂÈÚ‹ÓË ‰ÂÓ ¤ÊÂÚ ÙË Á·Ï‹ÓË ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎfiÛÌÔ. ¶ÔÏϤ˜ Ó·˘ÙÈΤ˜ Î·È ÓËÛȈÙÈΤ˜ fiÏÂȘ ¤‚ÏÂ·Ó ÌÂ Û˘Ì¿ıÂÈ· ÙËÓ ·Ó·Û‡ÛÙ·ÛË Ù˘ ∞ıËÓ·˚΋˜ Û˘ÌÌ·¯›·˜. ŒÙÛÈ, ÛÂ Û˘Ó¤‰ÚÈÔ Ô˘ Û˘ÁηÏÂ›Ù·È ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ÙÔ 378 .Ã., Î·È ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ ÓËÛȈÙÈΤ˜ fiÏÂȘ, ·Ó·ÁÁ¤ÏÏÂÙ·È Â›ÛËÌ· Ë ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ µ’ ∞ıËÓ·˚΋˜ Û˘ÌÌ·¯›·˜.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Î¿ı ÎÚ¿ÙÔ˜ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÈ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ô˘ Â͢ËÚÂÙ› Ù· Û˘ÌʤÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘. ∆Ô ›‰ÈÔ ¤Î·Ó·Ó Î·È ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ·ÚÂÌ‚·›ÓÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ¶ÔÈ· ÛÊ¿ÏÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ ÂÎÌÂÙ·ÏχÙËηÓ; ¡· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÙË ı¤ÛË ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ¶ÂÚÛ›· ÙÔÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ·ÈÒÓ·.

2. Œ¯ÂÈ ˘ÔÛÙËÚȯı› fiÙÈ ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ¤Ù˘¯·Ó Ì ÙË ‰Èψ̷ٛ· (‚Ï. ·Ú¿ıÂÌ·: «∏ “∂ÈÚ‹ÓË ÙÔ˘ ‚·ÛÈϤˆ˜”», 386 .Ã.) fi,ÙÈ ‰ÂÓ ¤Ù˘¯·Ó Ì ٷ fiÏ·. ªÔÚ›Ù ӷ ÂÍËÁ‹ÛÂÙ ÙË ÊÚ¿ÛË «∏ ‰Èψ̷ٛ· ·ÔÙÂÏ› Û˘Ó¤¯ÈÛË ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Ì ¿ÏÏ· ̤۷»; 3. ¶ÔÈ· ‰È·ÊÔÚ¿ ·fi ÏÂ˘Ú¿˜ Û˘ÓÂÂÈÒÓ ¤¯ÂÈ Ô ÂÌʇÏÈÔ˜ fiÏÂÌÔ˜ ·fi ¤Ó·Ó fiÏÂÌÔ Ì Â͈ÙÂÚÈÎfi ¯ıÚfi; (ÃÚ‹ÛÈ̘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÓÙÏËıÔ‡Ó ·fi ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÌÂÁ¿Ï˘ ËÏÈΛ·˜ Ì ÂÌÂÈڛ˜ ·fi ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ÙÔ˘ 1940 Î·È ÙÔÓ ∂ÌʇÏÈÔ [1946-1949]).

91

∫ ∂º∞§∞π√ 6

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

4. ∏ ∫Àƒπ∞ƒÃπ∞ ∆∏™ £∏µ∞™ ™∆∏¡ ∂§§∞¢∞ ∏ ηٿÛÙ·ÛË ÛÙË £‹‚·

§Â‡ÎÙÚ·: ‚¿ıÚÔ ·fi ÙÔ ÙÚfi·ÈÔ Ô˘ ¤ÛÙËÛ·Ó ÔÈ £Ë‚·›ÔÈ Û ·Ó¿ÌÓËÛË Ù˘ Ì¿¯Ë˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙËÓ ÙÒÛË Ù˘ Û·ÚÙÈ·ÙÈ΋˜ ËÁÂÌÔÓ›·˜. ¶ÂÏÔ›‰·˜ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜

∏ Ì¿¯Ë ÛÙ· §¤˘ÎÙÚ·

∏ Ì¿¯Ë ÛÙË ª·ÓÙ›ÓÂÈ·

™ÙÔÓ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi fiÏÂÌÔ Ë £‹‚· ›¯Â Ù·¯ı› Ì ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ™¿ÚÙ˘, ·ÏÏ¿ ÌÂÙ¿ ÙË Ï‹ÍË ÙÔ˘ ÚˆÙÔÛÙ·Ù› ÛÙÔ˘˜ Û˘Ó·ÛÈÛÌÔ‡˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ÚÒËÓ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘ Ù˘. ™ÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ë fiÏË Û·Ú¿ÛÛÂÙ·È ·fi ‰È·Ì¿¯Â˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡˜ Î·È ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡˜. ∆Ô ÚÒÙÔ fï˜ ÌÈÛfi ÙÔ˘ 4Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. ‰‡Ô ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔÓ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ¯ÒÚÔ, Ô ¶ÂÏÔ›‰·˜ Î·È Ô ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜,

Ô‰ËÁÔ‡Ó ÙË £‹‚· ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÂÍÂϛ͈Ó. ∆Ô 382 .Ã. Ë ™¿ÚÙË ·Ó·ÙÚ¤ÂÈ Ì ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ Â¤Ì‚·ÛË ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ù˘ £‹‚·˜ Î·È ·Ú·‰›‰ÂÈ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÛÙÔ˘˜ ÔÏÈÁ·Ú¯ÈÎÔ‡˜. ∆Ô 379 .Ã. ÔÈ £Ë‚·›ÔÈ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ›, Ì ·Ú¯ËÁfi ÙÔÓ ¶ÂÏÔ›‰·, ·Ó·ÙÚ¤Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÔÏÈÁ·Ú¯ÈÎÔ‡˜ Î·È ·ÔηıÈÛÙÔ‡Ó ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·. √ ¶ÂÏÔ›‰·˜, Û˘ÁÎÚÔÙ› ¤Ó·Ó ·ÍÈfiÌ·¯Ô ÛÙÚ·Ùfi Ì ·ÚÈÔ ˘Ú‹Ó· ¤Ó· ÛÒÌ· ·fi 300 ¿Ó‰Ú˜, ÙÔÓ πÂÚfi §fi¯Ô. √È ¿Ó‰Ú˜ ÙÔ˘ πÂÚÔ‡ §fi¯Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Ì ÛÙÂÓ‹ ÊÈÏ›· Î·È Â›Ó·È Úfiı˘ÌÔÈ Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙË £‹‚·. ¢›Ï· ÛÙÔÓ ¶ÂÏÔ›‰· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ô ÓÂfiÙÂÚÔ˜ £Ë‚·›Ô˜ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜, Ì›· ·fi ÙȘ Ï·ÌÚfiÙÂÚ˜ ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ Ê˘ÛÈÔÁӈ̛˜ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. √ ÛÙÚ·Ùfi˜ ÙˆÓ £Ë‚·›ˆÓ Û˘ÁÎÚÔ‡ÂÙ·È Â·ÓÂÈÏËÌ̤ӷ Ì ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Î·È Î·ÙÔÚıÒÓÂÈ Ó· ·ÔÎÚÔ‡ÂÈ ÙȘ ÂÈı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜. ∆Ô 371 .Ã., ÛÙ· §Â‡ÎÙÚ· Ù˘ µÔȈٛ·˜, Ô ÛÙÚ·Ùfi˜ ÙˆÓ ™·ÚÙÈ·ÙÒÓ Û˘ÓÙÚ›‚ÂÙ·È. √ ›‰ÈÔ˜ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ∫ÏÂfiÌ‚ÚÔÙÔ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ Ô‰ËÁÔ‡Û ÙÔ ÛÙÚ¿ÙÂ˘Ì·, ÊÔÓ‡ÂÙ·È. ∏ ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ÌÂÁ·ÏÔÊ˘˝· ÙÔ˘ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÊ¿ÚÌÔÛ ÛÙË Ì¿¯Ë ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ Ù˘ ÏÔÍ‹˜ Ê¿Ï·ÁÁ·˜, Ô‰‹ÁËÛ ÙÔ˘˜ £Ë‚·›Ô˘˜ ÛÙË Ó›ÎË. √ ıÚ›·Ì‚Ô˜ ÛÙ· §Â‡ÎÙÚ· ·ÓÔ›ÁÂÈ Ó¤Ô˘˜ ÔÚ›˙ÔÓÙ˜ ‰Ú¿Û˘ ÁÈ· ÙÔÓ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·. ∂ÎÛÙÚ·Ù‡ÂÈ ÛÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ Î·È Êı¿ÓÂÈ Ì¤¯ÚÈ ÙË §·ÎˆÓÈ΋. ∆Ô 370 .Ã. ȉڇÂÈ ÙË ªÂÁ·ÏfiÔÏË Î·È ÙËÓ Î·ıÈÛÙ¿ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· Ù˘ ∞Úη‰È΋˜ Û˘ÌÔÏÈÙ›·˜. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜, Ë £‹‚· ‰Ú· ÚÔ˜ ÙË £ÂÛÛ·Ï›·. ∂Λ, Û ÌÈ· Ì¿¯Ë, Ô ¶ÂÏÔ›‰·˜ ÛÎÔÙÒÓÂÙ·È. √ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜ Û˘Ó¯›˙ÂÈ ÌfiÓÔ˜. ∆Ô 362 .Ã. ÂȯÂÈÚ› Ì›· Ó¤· ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÛÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ, ·ÂÈÏÒÓÙ·˜ Î·È ÙËÓ ›‰È· ÙË ™¿ÚÙË, ÙËÓ ÔÔ›· ˘ÂÚ·ÛÈ˙fiÙ·Ó Ô Á¤ÚÔ˜ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ∞ÁËۛϷԘ. ™ÙË Ì¿¯Ë ÛÙË ª·ÓÙ›ÓÂÈ· (362 .Ã.), ÔÈ £Ë‚·›ÔÈ Ó›ÎËÛ·Ó, ·ÏÏ¿ Ô ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜ ¤ÂÛ ÓÂÎÚfi˜. ªÂÙ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·, ÂÁη٤ÏÂÈ„·Ó ÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ Î·È Ë £‹‚· ¤·„ ӷ ·›˙ÂÈ ÚˆÙ‡ÔÓÙ· ÚfiÏÔ ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο Ú¿ÁÌ·Ù·.

√π ¢À√ ∞¡¢ƒ∂™ ¶√À ∞¡∂¢∂π•∞¡ ∆∏ £∏µ∞

◊Û·Ó ÎÈ ÔÈ ‰˘Ô ÙÔ˘˜ ÙÔ ›‰ÈÔ Ï·Ṳ̂ÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ Î¿ı ·ÚÂÙ‹, Ì ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ˆ˜ Ô ¶ÂÏÔ›‰·˜ ¤‚ÚÈÛΠÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Â˘¯·Ú›ÛÙËÛË ÛÙË Á˘ÌÓ·ÛÙÈ΋, ÂÓÒ Ô ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜ ÛÙË Ì¿ıËÛË Î·È ÙȘ ÒÚ˜ Ô˘ Í·‰ÂÈ¿˙·ÓÂ, ÙȘ ‰È·ı¤Ù·ÓÂ, Ô ÚÒÙÔ˜ Û˘¯Ó¿˙ÔÓÙ·˜ ÛÙȘ ·Ï·›ÛÙÚ˜ Î·È ÛÙ· ΢ӋÁÈ·, ÂÓÒ Ô ¿ÏÏÔ˜ ·ÎÔ‡ÔÓÙ·˜ οÙÈ Î·È ÊÈÏÔÛÔÊÒÓÙ·˜. ∞fi Ù· ÔÏÏ¿ Î·È Î·Ï¿ Ê˘ÛÈο Ô˘ ›¯·Ó ÎÈ ÔÈ ‰˘Ô ÙÔ˘˜, Ù¤ÙÔÈ· Ô˘ Ó· Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙË ‰fiÍ·, ηӤӷ ‰Â ıˆÚÔ‡Ó, fiÛÔÈ ¤¯Ô˘Ó Ì˘·Ïfi, ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚÔ ·fi ÙÔ fiÙÈ Ì¤Û· Û ÙfiÛÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜ Î·È Û ÙfiÛ˜ ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ Î·È ÔÏÈÙÈΤ˜ ËÁÂۛ˜ ‰È·Ê‡Ï·Í·Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ·’ ·Ú¯‹˜ ̤¯ÚÈ Ù¤ÏÔ˘˜ ÛÙ·ıÂÚ¿ ÌÈ·Ó ·›ڷ¯ÙË ·Á¿Ë Î·È ÊÈÏ›·. ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜, ¶ÂÏÔ›‰·˜, IV, (ÌÂÙ. ∞. §·˙¿ÚÔ˘) 92

∏ °∂ª√¡π∫√π ∞ ¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫ ∞π ∫ ∞ªæ∏ ∆ ø¡ ∂ §§∏¡π∫ø¡ ¶ √§∂ø¡ (431-362 ¶ .Ã.)

∫ ∂º∞§∞π√ 6

∏ ¡∂∞ ∆∞∫∆π∫∏

∏ ‚·ÛÈ΋ ȉ¤· Ù˘ Ó¤·˜ Ù·ÎÙÈ΋˜ ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙÔ fiÙÈ Ë Î‡ÚÈ· ‰‡Ó·ÌË ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙÔ‡ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÈıÂÙÈ΋ Ù¤Ú˘Á· Û ÙfiÛÔ ‚¿ıÔ˜, ÒÛÙÂ Ë ‰È¿Û·ÛË ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌÒÓ ÙÔ˘ ¯ıÚÔ‡ Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ ÔˆÛ‰‹ÔÙÂ, ÂÓÒ Ë ·ÛıÂÓ¤ÛÙÂÚË ·Ì˘ÓÙÈ΋ Ù¤Ú˘Á· ÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ fiÛÔ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi ÙË ‰Ú¿ÛË Ù˘, ¤ˆ˜ fiÙÔ˘ ÎÚÈı› Ë Ì¿¯Ë ·fi ÙËÓ ¿ÏÏËØ Ë Ù¤Ú˘Á· Ô˘ Ó›ÎËÛ ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È Î·ÙfiÈÓ ÚÔ˜ ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ, ÂÓÒ Ë ·Ì˘ÓÙÈ΋ ÂÚÓ¿ ÛÙËÓ Â›ıÂÛË Î·È Ô Â¯ıÚfi˜ ÂÚÈÛÊ›ÁÁÂÙ·È Î·È ·fi ÙȘ ‰‡Ô Ï¢ڤ˜. ™Ù· §Â‡ÎÙÚ· Ô ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜ ÂÓ‹ÚÁËÛ ÙËÓ Â›ıÂÛË Ì ÙËÓ ·ÚÈÛÙÂÚ‹ Ù¤Ú˘Á· ÙÔ˘ Â˙ÈÎÔ‡ ÙÔ˘ Ô˘ ›¯Â ·Ú·Ù·¯ı› Û ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÌÂÁ¿ÏÔ ‚¿ıÔ˜ (50 ·Ó‰ÚÒÓ) ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ‰ÂÍÈ¿˜ Ù¤Ú˘Á·˜ ÙÔ˘ ¯ıÚÔ‡ (Ì ‚¿ıÔ˜ 12 ·Ó‰ÚÒÓ) Ô˘ ‰ÈÔÈÎÔ‡ÛÂ Ô ∫ÏÂfiÌ‚ÚÔÙÔ˜.

Ulrich Wilcken, ∞Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· (ÌÂÙ. π. ∆Ô˘ÏÔ˘Ì¿ÎÔ˘), ∂ΉfiÛÂȘ ¶··˙‹ÛË, ∞ı‹Ó·, 1976, ÛÂÏ. 273 ∆ËÓ Ù·ÎÙÈ΋ ·˘Ù‹ ·ÍÈÔÔ›ËÛÂ Ô ª. ∞ϤͷӉÚÔ˜ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô ª. ºÚÂȉÂÚ›ÎÔ˜ Î·È Ô Ã›ÓÙÂÌÔ˘ÚÁÎ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ∞’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÔϤÌÔ˘.

√ •ÂÓÔÊÒÓ ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Ù· «∂ÏÏËÓÈο» ÙÔ˘ Ì ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ Ì¿¯Ë˜ ÛÙË ª·ÓÙ›ÓÂÈ· Î·È ÙÔÓ›˙ÂÈ fiÙÈ ·ÏËıÈÓfi ¯¿Ô˜, «àÎÚÈÛ›·», ÂÈÎÚ¿ÙËÛ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, ÌÂÙ¿ ÙÔ 362 .Ã. η̛· ·fi ÙȘ ÙÚÂȘ fiÏÂȘ Ô˘ ›¯·Ó ‰ÈÂΉÈ΋ÛÂÈ ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Û ı¤ÛË Ó· ÙË ‰ÈÂΉÈ΋ÛÂÈ ÂÎ Ó¤Ô˘. ∏ ·Ú·ÎÌ‹ ‹Ù·Ó ÁÂÁÔÓfi˜. ™ÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ Î·È ÙËÓ ∫ÂÓÙÚÈ΋ ∂ÏÏ¿‰· fiÏ· ¤¯Ô˘Ó ·ÔÙÂÏÌ·Ùˆı›. ÕÏϘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ, ¿Êı·ÚÙ˜, ı· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó Û ϛÁÔ ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÛÌfi Û Ӥ· Ê¿ÛË Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÙÔ˘ ÔÚ›·˜.

93

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∂ÍËÁ‹ÛÙ Ò˜ Ë ÏÔÍ‹ Ê¿Ï·ÁÁ· ·Ó¤ÙÚ„ ÙË Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙ ٷÎÙÈ΋ Ù˘ ·Ú¿ÏÏËÏ˘ ·Ú¿Ù·Í˘.

2. ∏ £‹‚·, ·Ú¿ ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÙÔ˘ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·, ‰ÂÓ Î·Ù¿ÊÂÚ ӷ Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÂÈ Ó·˘ÙÈÎfi. ¶ÔȘ ·ÚÓËÙÈΤ˜ Û˘Ó¤ÂȘ ›¯Â Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë ·˘Ù‹ ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ÁÈ· ËÁÂÌÔÓ›· ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·; ∆È ı· Û‹Ì·ÈÓ ۋÌÂÚ· ÁÈ· ÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ Ë ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë Ó·˘ÙÈÎÔ‡ (‹ Î·È ·ÂÚÔÔÚ›·˜); 3. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË πÂÚÔ‡ §fi¯Ô˘ Û ‰‡Ô ÎÚ›ÛÈ̘ ÛÙÈÁ̤˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ (∂·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ 1821 Î·È µ’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ fiÏÂÌÔ˜). ¢ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜.

™À¡√æ∏ ∆√À ∫∂º∞§∞π√À √ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi˜ fiÏÂÌÔ˜ (431-404 .Ã.) Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ηٷÛÙÚ¤ÊÂÈ ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∏ ÓÈ΋ÙÚÈ· ™¿ÚÙË Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙË Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· Ù˘. ∆¤ÏÔ˜, ËÙÙ¿Ù·È ·fi ÙË £‹‚·. ∞ÏÏ¿ Î·È ·˘Ù‹˜ Ù˘ fiÏ˘ Ë Ï¿Ì„Ë Â›Ó·È ÂÊ‹ÌÂÚË. ∆Ô ¯¿Ô˜ ΢Úȷگ› ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.

ÕÛÎËÛË ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘

∫¿ÓÙ ÙË ÛˆÛÙ‹ ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ÈÛË: ∞ÁËۛϷԘ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜ Ó·‡·Ú¯Ô˜ ∫ϤˆÓ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ §‡Û·Ó‰ÚÔ˜ ‰ËÌ·ÁˆÁfi˜

94

∞ÈÁfi˜ ¶ÔÙ·ÌÔ› ∫ÔÚÒÓÂÈ· ª·ÓÙ›ÓÂÈ· ∞ÌÊ›ÔÏË

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

∫∂º∞§∞π√ ∑ã ∏ ∞¡∞¶∆À•∏ ∆∏™ ª∞∫∂¢√¡π∞™

√

È ª·Î‰fiÓ˜ ‚·ÛÈÏ›˜, ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·˜ Û˘Ó¯›˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ÛÙÔÓ ‚ÔÚÚ¿, Û˘¯Ó¿ ¤ÛÙÚÂÊ·Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÓfiÙÔ, ¤ÂÈÙ· Ì¿ÏÈÛÙ· ·fi ÙȘ Û˘Ó¯›˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ·

ÛÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ. √ º›ÏÈÔ˜ µ’ ÂÁηÈÓ›·Û ÔÏÈÙÈ΋ ·Ú¤Ì‚·Û˘ ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο ı¤Ì·Ù· Ì ÎÔÚ˘Ê·›Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ÙË Ì¿¯Ë ÛÙË Ã·ÈÚÒÓÂÈ· (338 .Ã.), Ì ÙËÓ ÔÔ›· ¤Ù˘¯Â Ó· ›ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ó· ÙÔÓ ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó Û ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ. ∆ËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÂÏÈο Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛÂ Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ Ì ÌÈ· Ù·¯Â›· Â¤Ï·ÛË ‰È¤Ï˘Û ÙËÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Êı¿ÓÔÓÙ·˜ ̤¯ÚÈ ÙËÓ πÓ‰È΋. ∆Ô ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÏ¿ÙË ·Ó¤ÎÔ„Â Ô ÚfiˆÚÔ˜ ı¿Ó·Ùfi˜ ÙÔ˘ (323 .Ã.).

95

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

1. ∆√ ∫ƒ∞∆√™ ∆∏™ ª∞∫∂¢√¡π∞™

√È ª·Î‰fiÓ˜ ˙Ô˘Ó ·ÔÌÔӈ̤ÓÔÈ

∏ Â·Ê‹ Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ∞’

∏ ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ∞Ú¯¤Ï·Ô˘

√È ª·Î‰fiÓ˜ ÁÈ· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· ¤˙ËÛ·Ó ·ÔÌÔӈ̤ÓÔÈ ÛÙÔ ‚fiÚÂÈÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ¯ÒÚ·˜. ¶ÈÛÙÔ› ÛÙȘ ·Ú·‰ÔÛȷΤ˜ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‹ıÂȘ ‰È·Ù‹ÚËÛ·Ó ÙÔ ıÂÛÌfi Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜. ∆· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ›¯·Ó ·ÔÈÎÈÛÙ› ·fi ÙÔ˘˜ ÓfiÙÈÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÛÙ·‰È·Î¿ ·Ó¤Ù˘Í·Ó ÂÌÔÚÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙÔ˘˜ ηÙÔ›- πˆÓÈÎfi ÎÈÔÓfiÎÚ·ÓÔ ·fi Ó·fi ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ £¤ÚÌ˘, ÎÔ˘˜ ÙÔ˘ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡ Ù˘ ÂÚÈÔÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ Ù˘ ÛËÌÂÚÈÓ‹˜ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). √È ª·Î‰fiÓ˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ÛÙÂÓ‹ ÔÏȯ‹˜. ÙÈÛÌÈ΋ Û¯¤ÛË Ì ÙȘ fiÏÂȘ Ù˘ ÓfiÙÈ·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. √È ª·Î‰fiÓ˜, ·Ó·ÁηṲ̂ÓÔÈ Ó· ·ÔÎÚÔ‡Ô˘Ó ÂÈıÂÙÈΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÙˆÓ ÁÂÈÙfiÓˆÓ ÙÔ˘˜, πÏÏ˘ÚÈÒÓ Î·È ¶·ÈfiÓˆÓ, ·¤ÎÙËÛ·Ó ÓˆÚ›˜ ÔÏÂÌÈ΋ ›ڷ, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ·¤‚Ë Î·ıÔÚÈÛÙÈÎfi ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜. ∏ ·fiÎÚÔ˘ÛË ÙˆÓ ÂȉÚÔÌÒÓ ·˘ÙÒÓ Â›¯Â ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ· ıÂÙÈ΋ Â›‰Ú·ÛË ÛÙÔ ‚›Ô ÙˆÓ ÓfiÙÈˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. √È Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ Ì ÙÔ˘˜ ÓfiÙÈÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ¤ÁÈÓ·Ó ÛÙÂÓfiÙÂÚ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·fiÎÚÔ˘ÛË ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹ οÓÔ˘Ó ·ÔÎÏÂÈÛÙÈ΋ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ͢Ï›·˜ ·fi ÙË ª·Î‰ÔÓ›·, ‡ÏË ··Ú·›ÙËÙË ÁÈ· ÙË Ó·˘ËÁÈ΋. ™ËÌ·ÓÙÈ΋ ‹Ù·Ó Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ∞’ (495-450 .Ã.) ÛÙËÓ ·Ó·‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, fiÙÈ Ô ›‰ÈÔ˜ ¤Ï·‚ ̤ÚÔ˜ ÛÙÔ˘˜ √Ï˘ÌÈ·ÎÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜. ∂›Ó·È ·˘Ùfi˜ Ô˘, ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ·Ó·ÁηÛÙÈο ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜, ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ Ù˘ Ì¿¯Ë˜ ÙˆÓ ¶Ï·Ù·ÈÒÓ ÏËÛ›·Û ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÛÙÚ¿ÙÂ˘Ì· Î·È ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ ÛÙÔ˘˜ ·Ú¯ËÁÔ‡˜ ÙËÓ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ª·Ú‰fiÓÈÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈΛÌÂÓË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘ Ó· ÂÂÎÙ›ÓÂÈ ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ¤Ú·Ó Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜, ÔÚÁ¿ÓˆÛ ÙÔ Â˙ÈÎfi Î·È ÙÔ ÈÈÎfi ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ Î·È ¤Ù˘¯Â ÙË ‰È‡ڢÓÛË ÙˆÓ ÔÚ›ˆÓ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘. ¶ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ÔÈ ∞ÈÁ¤˜ ¤ˆ˜ ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 4Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã., ÔfiÙÂ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ∞Ú¯¤Ï·Ô˜ (413-399 .Ã.) ÌÂÙ¤ÊÂÚ ÙËÓ ¤‰Ú· ÙÔ˘ ÛÙËÓ ¶¤ÏÏ·. √È ∞ÈÁ¤˜ ‰È·Ù‹ÚËÛ·Ó ÙË ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜, ·ÊÔ‡ ÂΛ ÂÓÙ·ÊÈ¿˙ÔÓÙ·Ó, ηٿ ·Ú¿‰ÔÛË, ÔÈ ‚·ÛÈÏ›˜. ™Ù· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ÙÔ˘ ∞Ú¯¤Ï·Ô˘ Ë ª·Î‰ÔÓ›· ÛËÌ›ˆÛ ÌÂÁ¿ÏË ·Ó¿Ù˘ÍË. ∏ ‹ÙÙ· ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÛÙËÓ ™ÈÎÂÏ›· ÙÔ˘ Â¤ÙÚ„ ӷ ·Ó·ÎÙ‹ÛÂÈ ÙÌ‹Ì·Ù· Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜, Ô˘ ›¯·Ó ·ÔÛ¿ÛÂÈ ·ÏÈfiÙÂÚ· ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ. ∆Ô ¢›Ô, ÙÔ ÈÂÚfi ΤÓÙÚÔ ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ, ·¤‚Ë ÌÈ· ‰Â‡ÙÂÚË √Ï˘Ì›·. ∂Λ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·Ó ÔÈ ª·Î‰fiÓ˜ ÁÈ· Ó· ÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ √χÌÈÔ˘˜ ıÂÔ‡˜, ÚÔ¿ÓÙˆÓ ÙÔÓ ¢›·, ·fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô ¤Ï·‚Â Î·È ÙÔ fiÓÔÌ¿ Ù˘ Ë fiÏË. ™ÙËÓ ·˘Ï‹ ÙÔ˘ ∞Ú¯¤Ï·Ô˘ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒıËÎ·Ó ÛÔ˘‰·›ÔÈ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Î·È Ô ∂˘ÚÈ›‰Ë˜. ∆Ô ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ∞Ú¯¤Ï·Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÁÈ· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· Î·È ·‚‚·ÈfiÙËÙ· ˆ˜ ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ‹Ú ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ Ô º›ÏÈÔ˜ µ’.

∏ ¢ƒ∞™∏ ∆√À ∞ƒÃ∂§∞√À

√È ª·Î‰fiÓ˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ·ÚÎÂÙ‹ ‰‡Ó·ÌË ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÛÙ·ıÔ‡Ó Û ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÛÙÚ·Ùfi, ·ÔÙÚ·‚‹¯ÙËÎ·Ó ÛÙ· ‰˘ÛÚfiÛÈÙ· ̤ÚË Î·È ÛÙȘ ÙÂȯÈṲ̂Ó˜ ÔÏÈÙ›˜ ÙÔ˘˜. ¢ÂÓ ‹Ù·Ó ÔÏϤ˜ ÙfiÙÂ, ·ÏÏ¿ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô ∞Ú¯¤Ï·Ô˜ ÙÔ˘ ¶ÂÚ‰›Îη, fiÙ·Ó ¤ÁÈÓ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ¤¯ÙÈÛ ٷ fiÛ· Û‹ÌÂÚ· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÊÚÔ‡ÚÈ· Î·È ¯¿Ú·Í ›ÛÈÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜. √ÚÁ¿ÓˆÛÂ Î·È ÙËÓ ÔÏÂÌÈ΋ Ì˯·Ó‹ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ‰ËÏ·‰‹ ÈÈÎfi, fiÏ· Î·È ¿ÏÏ· ÂÊfi‰È·, ηχÙÂÚ· ·fi ÙÔ˘˜ ÔÎÙÒ ÚÔηÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘. £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ µ 100, ÌÙÊ. ∞ÁÁ. µÏ¿¯Ô˘ 96

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

¶¡∂Àª∞∆π∫√™ µπ√™

√ ‰È¿‰Ô¯Ô˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ¶ÂÚ‰›Îη˜ µ’ ÊÈÏÔͤÓËÛ ÛÙËÓ ·˘Ï‹ ÙÔ˘ ÙÔÓ ªÂÏ·ÓÈ›‰Ë, ÔÈËÙ‹ ‰Èı˘Ú¿Ì‚ˆÓ, Î·È ÙÔÓ ÚˆÙÔfiÚÔ Ù˘ È·ÙÚÈ΋˜ πÔÎÚ¿ÙË ÙÔÓ ∫ÒÔ. √ ∞Ú¯¤Ï·Ô˜, ‰È¿ÛËÌÔ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÁÈ· ÙȘ ӛΘ ÙˆÓ ÙÂıÚ›ˆÓ ÙÔ˘ ÛÙ· ¶‡ıÈ· Î·È Ù· √χÌÈ·, ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛ ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ‰È·ÚÂÔ‡˜ ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˘ ∑‡ÍȉԘ, ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡ ∆ÈÌÔı¤Ô˘ Î·È ÙÔ˘ ηχÙÂÚÔ˘ ÂÈÎÔ‡ ÔÈËÙ‹ ÃÔÈÚ›ÏÔ˘… ¢‡Ô ·fi ÙÔ˘˜ ‰È·ÛËÌfiÙÂÚÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÙÚ·ÁÈÎÔ‡˜ ÔÈËÙ¤˜ ¤˙ËÛ·Ó Î·È ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ÛÙË ª·Î‰ÔÓ›· Â› ÛÂÈÚ¿Ó ÂÙÒÓ: Ô ∞Á¿ıˆÓ (ÂÚ›Ô˘ 407-401 .Ã.) Î·È Ô ∂˘ÚÈ›‰Ë˜ (408-406 .Ã.) ∂Λ ‚Ú‹Î·Ó ÎÔÈÓfi ‰ÂÎÙÈÎfiÙÂÚÔ ·fi fi,ÙÈ ÛÙËÓ ÂÌfiÏÂÌË ∞ı‹Ó· Î·È – ·Ó Î·È Ï›Ô˘Ó Ù· Û¯ÂÙÈο ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈο ÙÂÎÌ‹ÚÈ· – οÔÈ· ı·ÙÚÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË. √ ∂˘ÚÈ›‰Ë˜ ηٿ ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÛÙË ª·Î‰ÔÓ›· ¤ÁÈÓ ÂÙ·›ÚÔ˜ ÙÔ˘ ‚·ÛÈϤˆ˜ Î·È Û˘Ó¤ÁÚ·„ ‰‡Ô ÙÚ·Áˆ‰›Â˜, ÙÔÓ «∞Ú¯¤Ï·Ô»… Î·È ÙȘ «µ¿Î¯Â˜».

N.G.L. Hammond, ¶ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi˜ ‚›Ô˜ [ª·Î‰ÔÓ›·, ∂ÔÙ›· ª.µ. ™·ÎÂÏÏ·Ú›Ô˘], ∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1982, Û. 91

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· «¶ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi˜ ‚›Ô˜» Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ ÛÙÔÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ÙÔ̤·.

2. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙȘ ·Ó·Ûηʤ˜ ÛÙË µÂÚÁ›Ó· Î·È ÙÔ ¢›Ô ηÈ, ·ÊÔ‡ Û¯ÔÏÈ¿ÛÙ ٷ Â˘Ú‹Ì·Ù·, ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·˜ ÛÙË ÁÓÒÛË ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜. ¡· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÙ ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ ÛÎÔfi Î·È ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘.

™Ù‹ÏË ·fi ÙË ¡¤· ∫·ÏÏÈÎÚ¿ÙÂÈ·, 5Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã. ∏ ÎfiÚË ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ÛÎÂÙÈ΋ ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ÛÙÔ ¯¤ÚÈ Ù˘ ¤Ó· ÂÚÈÛÙ¤ÚÈ (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

∫ÂÊ·Ï‹ ÙÔ˘ ¢›· Û ·ÚÁ˘Úfi ÓfiÌÈÛÌ·. √ ¢›·˜ ‹Ù·Ó Ô Î˘ÚÈfiÙÂÚÔ˜ ıÂfi˜ ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ (∞ı‹Ó·, ¡ÔÌÈÛÌ·ÙÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

97

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

2. ∆√ ∫ƒ∞∆√™ ∆∏™ ª∞∫∂¢√¡π∞™ ∂¶∂∫∆∂π¡∂∆∞π

º›ÏÈÔ˜ µ’. ÃÚ˘Ûfi ÌÂÙ¿ÏÏÈÔ ÚˆÌ·˚΋˜ ÂÔ¯‹˜ (¶·Ú›ÛÈ, ∂ıÓÈ΋ µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË). ∏ ¿ÓÔ‰Ô˜ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘

§¿Úӷη Ì ÙÔ ¿ÛÙÚÔ, ۇ̂ÔÏÔ Ù˘ ̷ΉÔÓÈ΋˜ ‰˘Ó·ÛÙ›·˜ ‚Ú¤ıËΠÛÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ Ù¿ÊÔ Ù˘ µÂÚÁ›Ó·˜ (µÂÚÁ›Ó·, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

∏ √Ï˘ÌÈ¿‰·, ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘. ÃÚ˘Ûfi ÌÂÙ¿ÏÏÈÔ ÚˆÌ·˚΋˜ ÂÔ¯‹˜ (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

√ º›ÏÈÔ˜, ·Ú¯Èο ˆ˜ Â›ÙÚÔÔ˜ ÙÔ˘ ·ÓÈ„ÈÔ‡ ÙÔ˘ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· ˆ˜ ‚·ÛÈÏÈ¿˜, ¤ıÂÛ ˆ˜ ÛÎÔfi ÙÔ˘ ÙËÓ ·Ó·‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙÔ‡, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÈÛ¯˘ÚÔÔÈËı› ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Î·È Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ÙȘ ÂȉÚÔ̤˜ ÙˆÓ ‚fiÚÂÈˆÓ ÁÂÈÙfiÓˆÓ ÙÔ˘. ¶ÚfiıÂÛ‹ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ó· ηٷÛÙ‹ÛÂÈ ÙË ª·Î‰ÔÓ›· ÌÂÁ¿ÏË ‰‡Ó·ÌË. °È· ÙÔ ÛÎÔfi ·˘Ùfi ÂÈÛÙÚ¿Ù¢Û ·ÁÚfiÙ˜ Î·È ÔÈ̤Ó˜ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜, ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÂÊÔ‰›·Û Ì ÌÈÎÚfiÙÂÚË ·Û›‰· Î·È ¤Ó· Ì·ÎÚ‡ ‰fiÚ˘, ÙË Û¿ÚÈÛÛ·. ∫¿ı ·Ú·Ù·Á̤ÓË Ì·Î‰ÔÓÈ΋ Ê¿Ï·ÁÁ· ¤‰ÈÓ ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË ÎÈÓÔ‡ÌÂÓÔ˘ ÊÚÔ˘Ú›Ô˘. √È ‰ȿ‰Â˜ ÂÍ¿ÏÏÔ˘ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ‰È¢ÎfiÏ˘Ó·Ó ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ÂÍ¿ÛÎËÛË ÙÔ˘ ÈÈÎÔ‡. √ ̷ΉÔÓÈÎfi˜ ÛÙÚ·Ùfi˜, ÂÓÈÛ¯˘Ì¤ÓÔ˜ Ì ÔÏÈÔÚÎËÙÈΤ˜ Ì˯·Ó¤˜ Î·È ÂÏ·ÊÚ¿ ÔÏÈṲ̂ÓÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜, ÂÍÂÏ›¯ıËΠ۠·Ó›Û¯˘ÚË ‰‡Ó·ÌË. √ º›ÏÈÔ˜ ÂÊ¿ÚÌÔÛ ÙË ÏÔÍ‹ Ê¿Ï·ÁÁ· Ì ÌÂÁ¿ÏË ÂÈÙ˘¯›·, ÙËÓ ÔÔ›· Û˘ÌÏ‹ÚˆÛ Ì ÙËÓ ˘Ô¯ˆÚËÙÈ΋ ΛÓËÛË. ªÂ ÙÔÓ ÂÏÈÁÌfi ·˘Ùfi ¤ÛÙÚÂÊ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘ ¯ıÚÔ‡ Û fiÔÈÔ ÛËÌÂ›Ô ÂÈı˘ÌÔ‡ÛÂ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ‰ÈÂÓÂÚÁÔ‡Û ΢ÎψÙÈ΋ ΛÓËÛË. √ º›ÏÈÔ˜ ¤Ù˘¯Â Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ Ì ÂÈÙ˘¯›· ÙȘ ÂȉÚÔ̤˜ ÙˆÓ πÏÏ˘ÚÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ¶·ÈfiÓˆÓ Î·È Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ Î·Ï¤˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙË £Ú¿ÎË, ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÔÓÙ·˜ Û¯ÂÙÈ΋ ÂÈÚ‹ÓË ÛÙ· Û‡ÓÔÚ¿ ÙÔ˘.

™Àªµ√À§∂™ ¶ƒ√™ ∆√¡ ºπ§π¶¶√

¡· ı˘Ì¿Û·È fiÙÈ fiÏÔÈ ÙÈÌÔ‡Ó Î·È ı·˘Ì¿˙Ô˘Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· Â›Ó·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Î·È ÔÏÈÙÈÎÔ› Î·È ÛÙÚ·ÙËÁÔ›. ŸÙ·Ó ÏÔÈfiÓ ‚ϤÂȘ Û ÌÈ· fiÏË Ó· ·˘Í¿ÓÔÓÙ·È ÂΛÓÔÈ Ô˘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Ù· ÚÔÙÂÚ‹Ì·Ù· ÙÔ‡Ù·, Ê·ÓÙ¿ÛÔ˘ ÙÔ˘˜ Â·›ÓÔ˘˜ Ô˘ ÂÛ‡ ı· Ï¿‚ÂȘ, fiÙ·Ó ÚÔÛʤÚÂȘ Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÙȘ ¢ÂÚÁÂۛ˜ ÛÔ˘ ˆ˜ ÔÏÈÙÈÎfi˜ Î·È ˘ÔÙ¿ÍÂȘ ÙÔ˘˜ ‚¿Ú‚·ÚÔ˘˜ ¯¿ÚË ÛÙ· ÛÙÚ·ÙËÁÈο ÛÔ˘ ÚÔÛfiÓÙ·. ∂ÁÒ ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ ·˘Ù¿ ı· ¤¯Ô˘Ó ηÏfi Ù¤ÏÔ˜. °È·Ù› ηӤӷ˜ ‰ÂÓ ı· ηÙÔÚıÒÛÂÈ ÔÙ¤ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi Û¤Ó·, Ô‡Ù ı· Á›ÓÂÈ ÔÙ¤ ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏË Â˘ÂÚÁÂÛ›· fiÛÔ Â›Ó·È ÙÔ Ó· ··ÏÏ·Áԇ̠·fi ÙfiÛÔ˘˜ ÔϤÌÔ˘˜ Î·È Ó· Â¤ÏıÂÈ ·Ó¿ÌÂÛ¿ Ì·˜ ÔÌfiÓÔÈ·, Ô‡Ù ʷ›ÓÂÙ·È Èı·Ófi Ó· Í·Ó·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ ‚¿Ú‚·ÚÔÈ ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏË ‰‡Ó·ÌË, fiÙ·Ó Î·Ù·Ï‡ÛÂȘ ·˘Ù‹ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Û‹ÌÂÚ·. πÛÔÎÚ¿Ù˘, º›ÏÈÔ˜ 140-141 (ÌÂÙ. ™. ¶··˚ˆ¿ÓÓÔ˘) 98

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

√ ¢∏ª√™£∂¡∏™ °π∞ ∆√ ºπ§π¶¶√

À¿Ú¯ÂÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·˘Ùfi˜ Ô Êfi‚Ô˜, Ì‹ˆ˜ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ·˘Ùfi˜, Ô˘ Â›Ó·È ·ÓÔ‡ÚÁÔ˜ Î·È ÊÔ‚ÂÚfi˜ ÛÙËÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÙˆÓ ÂÚÈÛÙ¿ÛˆÓ, ¿ÏÏÔÙ ˘Ô¯ˆÚÒÓÙ·˜, fiÙ·Ó Ù‡¯ÂÈ, ¿ÏÏÔÙ ·ÂÈÏÒÓÙ·˜ (Î·È ‰ÈηÈÔÏÔÁË̤ӷ ı· Ê·ÈÓfiÙ·Ó ÈÛÙ¢Ùfi˜), ¿ÏÏÔÙÂ Û˘ÎÔÊ·ÓÙÒÓÙ·˜ ÂÌ¿˜ Î·È ÙËÓ ·Ô˘Û›· ÙË ‰È΋ Ì·˜, ·Ó·ÙÚ¤„ÂÈ Î·È ·Ú·Û‡ÚÂÈ Î¿ÙÈ ·fi ÙËÓ fiÏË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË. ¢ËÌÔÛı¤Ó˘, ∞’ √Ï˘ÓıÈ·Îfi˜, 3 (ÌÂÙ. ∞. ™·ÎÂÏÏ·Ú›Ô˘)

∂¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ ÛÙË ÓfiÙÈ· ∂ÏÏ¿‰·

ÿÚÙ˘ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ηٿ ÙÔ ¤ÙÔ˜ ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ (336 .Ã.) ∏ Ì¿¯Ë ÛÙË Ã·ÈÚÒÓÂÈ·

∆Ô Û˘Ó¤‰ÚÈÔ ÛÙËÓ ∫fiÚÈÓıÔ

√È ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ÙÔ˘ ÓfiÙÔ˘, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ›¯·Ó ‹‰Ë ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ·Ú·ÎÌ¿˙Ô˘Ó. √È Û˘Ó¯›˜ Î·È ÔÏ˘ÂÙ›˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ›¯·Ó ÚÔÍÂÓ‹ÛÂÈ ÌÂÁ¿Ï˜ ηٷÛÙÚÔʤ˜ Î·È ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ˘¤ÊÂÚ·Ó. ¢ÂÓ Â›¯·Ó ¿„ÂÈ fï˜ Ó· ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È ÊˆÓ¤˜ ÁÈ· ÂÈÚ‹Ó¢ÛË Î·È ¤ÓˆÛË ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. √ ÚËÙÔÚԉȉ¿ÛηÏÔ˜ πÛÔÎÚ¿Ù˘ ·¢ı‡ÓÂÙ·È ÛÙÔÓ º›ÏÈÔ Î·È ÙÔÓ ÚÔÙÚ¤ÂÈ, ·ÊÔ‡ ÂÓÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜, Ó· ÛÙÚ·Ê› ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ. ™ÙËÓ ∞ı‹Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÈÙÈÎÔ› Ô˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙÔÓ º›ÏÈÔ Î·È ¿ÏÏÔÈ Ô˘ ÙÔÓ ·ÓÙÈÌ¿¯ÔÓÙ·È. √ º›ÏÈÔ˜ ·Ó·˙ËÙÔ‡ÛÂ Û˘Ó¯Ҙ ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ÂÂÌ‚·›ÓÂÈ ÛÙ· ı¤Ì·Ù· Ù˘ ÓfiÙÈ·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜, ȉȷ›ÙÂÚ· ÌÂÙ¿ ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘ ÛÙ· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜. ªÈ· Ù¤ÙÔÈ· ¢ηÈÚ›· ÙÔ˘ ¤‰ˆÛ ÙÔ ·ÌÊÈÎÙÈÔÓÈÎfi Û˘Ó¤‰ÚÈÔ, fiÙ·Ó ·˘Ùfi ΋ڢÍ fiÏÂÌÔ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ∞ÌÊÈÛÛ¤ˆÓ, ÁÈ· ı¤Ì·Ù· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·Ó Ì ÙÔ Ì·ÓÙÂ›Ô ÙˆÓ ¢ÂÏÊÒÓ, Î·È ÙÔÓ fiÚÈÛ ·Ú¯ÈÛÙÚ¿ÙËÁÔ. ŸÙ·Ó ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ¤Ì·ı·Ó fiÙÈ Ô º›ÏÈÔ˜ ›¯Â ÂÚ¿ÛÂÈ ÙȘ £ÂÚÌÔ‡Ï˜ Î·È Â›¯Â ÛÙÚ·ÙÔ‰‡ÛÂÈ ÛÙËÓ ∂Ï¿ÙÂÈ·, ¤ÓÈˆÛ·Ó ¤ÎÏËÍË Î·È Ù·Ú·¯‹. ∞ÔÊ¿ÛÈÛ·Ó ÙfiÙ ӷ ‰Ú¿ÛÔ˘Ó ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο. ∂ӈ̤ÓÔ˜ ÛÙÚ·Ùfi˜ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ Î·È ÙˆÓ £Ë‚·›ˆÓ ·Ú·Ù¿¯ıËΠÛÙËÓ ‰ȿ‰· Ù˘ ÷ÈÚÒÓÂÈ·˜ (338 .Ã.) ·¤Ó·ÓÙÈ ·fi ÙÔÓ ÛÙÚ·Ùfi ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ. ™ÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ˘ÂÚ›Û¯˘Û·Ó ÔÈ ª·Î‰fiÓ˜. √ º›ÏÈÔ˜ ÂÊ¿ÚÌÔÛ Ì ÂȉÂÍÈfiÙËÙ· ÙË ÏÔÍ‹ Ê¿Ï·ÁÁ· Î·È ¤Ù˘¯Â Ó· ‰È·Û¿ÛÂÈ ÙËÓ ·Ú¿Ù·ÍË ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ. ™ÙË Ì¿¯Ë ‰È·ÎÚ›ıËÎÂ Î·È Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˜, ÌfiÏȘ 18 ÂÙÒÓ. ∏ Ì¿¯Ë ·˘Ù‹ Û‹Ì·Ó ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ Î·È ÙÔ Ì·Ú·ÛÌfi ÙˆÓ fiÏÂˆÓ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÓfiÙÔ˘. ∆Ô 337 .Ã. ¤ÁÈÓÂ Û˘Ó¤‰ÚÈÔ ÛÙËÓ ∫fiÚÈÓıÔ, fiÔ˘ ·ÔÊ·Û›ÛÙËΠ·fi fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ì ÂÍ·›ÚÂÛË ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Ë ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ˘fi ÙËÓ ·Ú¯ËÁ›· ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘. ∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· fï˜ ·˘Ù‹ Ì·Ù·ÈÒıËÎÂ, ÁÈ·Ù› ÙÔÓ ÂfiÌÂÓÔ ¯ÚfiÓÔ Ô º›ÏÈÔ˜ ‰ÔÏÔÊÔÓ‹ıËÎÂ.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. √ º›ÏÈÔ˜ ·Ó¤ıÂÛ ÛÙÔÓ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË ÙË ‰È··È‰·ÁÒÁËÛË ÙÔ˘ ÁÈÔ˘ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘. ¡· ÎÚ›ÓÂÙ ÙËÓ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ·˘Ù‹.

2. 405 .Ã., 371 .Ã. Î·È 338 .Ã.: ¶ÔÈ· ÁÂÁÔÓfiÙ· ¤Ï·‚·Ó ¯ÒÚ· ηٿ Ù· ¤ÙË ·˘Ù¿ Î·È Ò˜ ÂËÚ¤·Û·Ó ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ˙ˆ‹ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ; 3. «Λ"γω %µ&ν ( το&σ ,πλοισ κρατε&ν ( το&σ κρατο4σι (µε τουσ ισχυρο8σ) φ:λουσ ε;ναι» (¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜ ºˆÎ›ˆÓ, 21): ∞ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙȘ Û˘Ì‚Ô˘Ï¤˜ Ô˘ ¤‰ÈÓÂ Ô ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ºˆÎ›ˆÓ ÛÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÁÈ· ÙË ÛÙ¿ÛË Ô˘ ¤ÚÂ ӷ ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ º›ÏÈÔ Î·È Ó· ‰ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÂÙ ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi «Û˘ÓÂÙfi˜» Ô˘ ·ԉȉfiÙ·Ó Û’ ·˘ÙfiÓ.

99

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

3. ∞§∂•∞¡¢ƒ√™. ∏ ∫∞∆∞∫∆∏™∏ ∆∏™ ∞¡∞∆√§∏™

∆· ÚÒÙ· ¯ÚfiÓÈ·

¶ÔÚÙÚ¤ÙÔ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ Ô˘ ‚Ú¤ıËΠÛÙË µÂÚÁ›Ó· Û ٿÊÔ Ô˘ ·Ô‰›‰ÂÙ·È ÛÙÔÓ ºÈÏ›Ô µ’ (BÈÚÁ›Ó·, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). √È ÌÂÁ¿Ï˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ

∏ ›‰Ú˘ÛË Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜

™ÙËÓ πÓ‰È΋

™Ù· 336 .Ã., ÌÂÙ¿ ÙË ‰ÔÏÔÊÔÓ›· ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘, Ô ÚˆÙfiÙÔÎÔ˜ ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˜ Á›ÓÂÙ·È ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ Û ËÏÈΛ· ›ÎÔÛÈ ÂÙÒÓ. ª·ıËÙ‹˜ ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË ·fi Ù· ·È‰Èο ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÈ·, ·ÔÎÙ¿ ÌÈ· ·È‰Â›· ‚·ı‡Ù·Ù· ÂÏÏËÓÈ΋, Ë ÔÔ›· ı· ÛÊÚ·Á›ÛÂÈ ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘. ¢È·‚¿˙ÂÈ ¶›Ó‰·ÚÔ, ∏Úfi‰ÔÙÔ, £Ô˘Î˘‰›‰Ë Î·È Ï·ÙÚ‡ÂÈ ÙÔÓ ŸÌËÚÔ. ŸÓÂÈÚ¿ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ë Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘ ÁÈ· Û˘ÓÙÚÈ‚‹ Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ‰‡Ó·Ì˘ Î·È Ë ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ó‡̷ÙÔ˜ Û fiÏÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ. ªfiÏȘ ηٷϷ̂¿ÓÂÈ ÙÔ ıÚfiÓÔ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜, Û˘ÁηÏ› Í·Ó¿ ÙÔ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ Ù˘ ∫ÔÚ›ÓıÔ˘. √ÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ·fi ·˘Ùfi «ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜» ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ∫·ÙfiÈÓ Ù·ÎÙÔÔÈ› Ì ٷ¯‡ÙËÙ· ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÂÎÎÚÂÌfiÙËÙ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ·ÂÚ›Û·ÛÙÔ˜ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ¶ÂÚÛ›·˜. ∞fi ÙÔ 336 .Ã. ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ ¶ÂÚÛ›·˜ ‹Ù·Ó Ô ¢·Ú›Ԙ Ô °’ Ô ∫Ô‰ÔÌ·Ófi˜, ÈηÓfi˜ ËÁ¤Ù˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ÚÔÛ·ı› Ó· ·Ó·‰ÈÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ ÙÔ ÂÚÛÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜, ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ ‰˘Û¯¤ÚÂȘ ÙÔ˘ ¢·Ú›Ԣ, ÂÈÙ·¯‡ÓÂÈ ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›·. •ÂÎÈÓ¿ ·fi ÙËÓ ¶¤ÏÏ· ÙÔ 334 .Ã. Ì ̛· ̤ÙÚÈ· ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË Ô˘ ‰ÂÓ ÍÂÂÚÓÔ‡Û ÙÔ˘˜ 40.000 ¿Ó‰Ú˜. ¢È·‚·›ÓÂÈ ÙÔÓ ∂ÏÏ‹ÛÔÓÙÔ Î·È ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ Û ÚÒÙË Ê¿ÛË ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ÛÙÔÓ °Ú·ÓÈÎfi ÔÙ·Ìfi (334 .Ã.). √È ¶¤ÚÛ˜ ËÙÙÒÓÙ·È Î·È Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ Á›ÓÂÙ·È Î‡ÚÈÔ˜ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. ∏ ‰Â‡ÙÂÚË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ÛÙÚ·Ùfi ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙËÓ ‰ȿ‰· Ù˘ πÛÛÔ‡ (333 .Ã.). √È ŒÏÏËÓ˜ ÓÈÎÔ‡Ó Î·È ¿ÏÈ. √È ¶¤ÚÛ˜ Ì ÙÔÓ ËÙÙË̤ÓÔ ¢·ÚÂ›Ô ˘Ô¯ˆÚÔ‡Ó ÛÙ· ÂÓ‰fiÙÂÚ· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜, ·ÊÔ‡ ηٷϷ̂¿ÓÂÈ ÙË ºÔÈÓ›ÎË, ÂÈÛ‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. ∂Λ ȉڇÂÈ ÙËÓ ÚÒÙË ·fi ÙȘ fiÏÂȘ, ÛÙȘ Ôԛ˜ ı· ‰ÒÛÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘, ÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·. ∏ fiÏË ·˘Ù‹ ı· ÂÍÂÏȯı› ÛÙÔ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ΤÓÙÚÔ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ. ∆Ô 331 .Ã. Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜, ÍÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·fi ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ, ÚÔ¯ˆÚ› ·Ó·ÙÔÏÈο, ÚÔ˜ ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ™Ù· °·˘Á¿ÌËÏ· Ù˘ ªË‰Â›·˜*, Û ̛· ·fi ÙȘ ÛÊÔ‰ÚfiÙÂÚ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, Ô ÂÚÛÈÎfi˜ ÛÙÚ·Ùfi˜ Û˘ÓÙÚ›‚ÂÙ·È. √˘ÛÈ·ÛÙÈο ÙÔ ÂÚÛÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ¤¯ÂÈ ‰È·Ï˘ı›, Ô ¢·Ú›Ԙ ‰ÔÏÔÊÔÓÂ›Ù·È Î·È Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜, ¯ˆÚ›˜ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË, ηٷϷ̂¿ÓÂÈ fiϘ ÙȘ ÌÂÁ¿Ï˜ ÂÚÛÈΤ˜ fiÏÂȘ, ÙË µ·‚˘ÏÒÓ·, Ù· ™Ô‡Û·, ÙËÓ ¶ÂÚÛ¤ÔÏË Î·È Ù· ∂΂¿Ù·Ó·. ªÂÙ¿ ÙË ‰ÔÏÔÊÔÓ›· ÙÔ˘ ¢·Ú›Ԣ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È ˆ˜ Ô ÓfiÌÈÌÔ˜ ‰È¿‰Ô¯Ô˜ ÙÔ˘ ¶¤ÚÛË ‚·ÛÈÏÈ¿ Î·È Û˘Ó¯›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ÚÔ˜ Ù· ·Ó·ÙÔÏÈο. ªÂÙ¿ ·fi ÛÎÏËÚÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜ Ì ÙÔ˘˜ ÙÔÈÎÔ‡˜ ËÁÂÌfiÓ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÙÔÈÎÔ‡˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ·Ó·ÙÔÏÈÎÒÓ Â·Ú¯ÈÒÓ ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ (∞Ú›·, µ·ÎÙÚ›·, ¢Ú·ÁÁÈ·Ó‹)*, ÔÈ ª·Î‰fiÓ˜ ηÙÔÚıÒÓÔ˘Ó Ó· ‰ڷÈÒÛÔ˘Ó ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘˜ Û ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ·¯·Ó‹ ¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∆Ô 326 .Ã. Ô Ì·Î‰ÔÓÈÎfi˜ ÛÙÚ·Ùfi˜ ηÙ¢ı‡ÓÂÙ·È ÚÔ˜ ÙÔÓ πÓ‰fi ÔÙ·Ìfi. ŸÓÂÈÚÔ ÙÔ˘ ∞Ϥ-

∏ ∫∆π™∏ ∆∏™ ∞§∂•∞¡¢ƒ∂π∞™

ŒÊı·Û ÛÙËÓ fiÏË ∫¿Óˆ‚Ô, ÂÚȤÏ¢Û ÙË Ï›ÌÓË ª·Ú›· Î·È ·Ô‚È‚¿ÛÙËΠÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û‹ÌÂÚ· Ë ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·, fiÏË Ô˘ ʤÚÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÛΤÊÙËΠˆ˜ ·˘Ù‹ Ë ÂÚÈÔ¯‹ Â›Ó·È Ôχ ηٿÏÏËÏË ÁÈ· Ó· ¯ÙÈÛÙ› ÂΛ ÌÈ· fiÏË, Ì ÌÂÁ¿Ï˜ ÚÔÔÙÈΤ˜ ·Ó¿Ù˘Í˘. ŒÓȈÛ ¤ÓÙÔÓË ÂÈı˘Ì›· Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÙÔ ¤ÚÁÔØ ¯¿Ú·ÍÂ Ô ›‰ÈÔ˜ ÙÔ ÛËÌÂ›Ô fiÔ˘ ¤ÚÂ ӷ ¯ÙÈÛÙ› Ë ·ÁÔÚ¿, Ù· ÈÂÚ¿ ·ÊÈÂڈ̤ӷ ÛÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ıÂfiÙËÙ˜ Î·È ¤Ó· ÛÙËÓ ÿÛȉ·, ÙËÓ ∞ÈÁ‡ÙÈ· ı¿, Î·È ÙÔ Ù›¯Ô˜ Ô˘ ı· ÂÚȤ‚·ÏÏ ÙËÓ fiÏË. £˘Û›·Û ÛÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜ Î·È Ù’ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ı˘Û›·˜ ‹Ù·Ó ¢ÓÔ˚ο. ∞ÚÚÈ·Ófi˜, ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ∞Ó¿‚·ÛȘ, °, 1-2 (ªÂÙ. ¢. ªfiÛ¯Ô˘) ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË ÛÔ˘, fiÙÈ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ¤¯ÙÈÛ ӷfi ÛÙËÓ ÿÛȉ·; 100

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ª. ∞ϤͷӉÚÔ˘ (334-324 .Ã.)

∫ÔÓÙ¿ ÛÙÔÓ Ì‡ıÔ

Í·Ó‰ÚÔ˘ ‹Ù·Ó Ó· Êı¿ÛÂÈ ÛÙÔ ·Ó·ÙÔÏÈÎfiÙÂÚÔ Û‡ÓÔÚÔ Ù˘ ÔÈÎÔ˘Ì¤Ó˘, Ô˘ ›ÛÙ¢·Ó fiÙÈ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ πÓ‰›·. ∆ËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÌÂÁ¿ÏË Ì¿¯Ë ÙËÓ ¤‰ˆÛ ÛÙÔÓ À‰¿ÛË, ·Ú·fiÙ·ÌÔ ÙÔ˘ πÓ‰Ô‡ ÔÙ·ÌÔ‡, ·ÓÙÈ̤وÔ˜ Ì ÙÔÓ πÓ‰fi ‚·ÛÈÏÈ¿ ¶ÒÚÔ (326 .Ã.), ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·È Ó›ÎËÛÂ. ∞fi ÙÔÓ À‰¿ÛË ÚÔ¯ˆÚ› ·Ó·ÙÔÏÈÎfiÙÂÚ·, ÚÔ˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ ·Ú·fiÙ·ÌÔ ÙÔ˘ πÓ‰Ô‡, ÙÔÓ ⁄Ê·ÛË. ∂Èı˘Ì› Ó· Êı¿ÛÂÈ ÛÙÔÓ °¿ÁÁËØ fï˜ Ô ÛÙÚ·Ùfi˜ ÙÔ˘ ÂÍ·ÓÙÏË̤ÓÔ˜ ·fi ÙÔ˘˜ Û˘Ó¯›˜ ÔϤÌÔ˘˜ Î·È ÙȘ ηÎÔ˘¯›Â˜ ·ÚÓÂ›Ù·È Ó· ÙÔÓ ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ·Ó·Áο˙ÂÙ·È Ó· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÛÙ· ™Ô‡Û· (324 .Ã.). ∆ÔÓ ÂfiÌÂÓÔ ¯ÚfiÓÔ (323 .Ã.) Âı·›ÓÂÈ ÛÙË µ·‚˘ÏÒÓ·. ™ÙËÓ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘, ÙË ª·Î‰ÔÓ›· Î·È ÙÔ «∫ÔÈÓfiÓ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ» Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÚÔÛı¤ÙÂÈ ÌÈ· ÔÏfiÎÏËÚË ·¯·Ó‹ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ·ÚÔ˘Û›· ΢Úȷگ› Û’ ¤Ó·Ó ÔÏfiÎÏËÚÔ ÎfiÛÌÔ. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ¤Ú· ·fi ÈÛÙÔÚ›·, Û‡ÓÔÚ· Î·È Ï·Ô‡˜, Ì˘ıÔÔÈ›ٷÈ.

∏ ∂§§∏¡π∫∏ ¶∞π¢∂π∞ ™Àª¶√§∂ªπ™∆∏™ ∆√À ∞§∂•∞¡¢ƒ√À

∞ÂÚ›ÛÎÂÙÔ˜, ÏÔÈfiÓ, Î·È ‚È·ÛÙÈÎfi˜ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜, ηıÒ˜ ÎÈÓ‹ıËΠÚÔ˜ ÙfiÛÔ ÛÔ˘‰·›Ô ÂÁ¯Â›ÚËÌ· ¤¯ÔÓÙ·˜ Ìˉ·ÌÈÓÔ‡˜ fiÚÔ˘˜; Ÿ¯È ‚¤‚·È·. ¶ÔÈÔ˜, ¿ÏψÛÙÂ, ÍÂΛÓËÛ ÔÙ¤ Ì ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· Î·È ˆÚ·ÈfiÙÂÚ· ÂÊfi‰È· ÌÂÁ·ÏÔ„˘¯›·˜, Û‡ÓÂÛ˘, ÛˆÊÚÔÛ‡Ó˘ Î·È ·Ó‰Ú›·˜, Ì ٷ ÔÔ›· ÙÔÓ Â›¯Â ÔÏ›ÛÂÈ Ë ÊÈÏÔÛÔÊ›· ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘; ¶ÚÔ¯ˆÚÔ‡ÛÂ, ÏÔÈfiÓ, ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ¤¯ÔÓÙ·˜ ¿ÚÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂÊfi‰È· ·fi ÙÔÓ ‰¿ÛηÏfi ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË ·Ú¿ ·fi ÙÔÓ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘ º›ÏÈÔ. ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜, ∏ıÈο, 327 ∂ (ªÂÙ. ºÈÏÔÏÔÁÈ΋ ÔÌ¿‰· ÂΉfiÛÂˆÓ «∫¿ÎÙÔ˜»)

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ªÂϤÙËÛ ÙÔÓ ¯¿ÚÙË Î·È ÚÔÛ‰ÈfiÚÈÛ ÙȘ ¯ÒÚ˜ Ô˘ η٤ÎÙËÛÂ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜.

2. ¶ÔȘ Ì¿¯Â˜ ¤ÎÚÈÓ·Ó ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘;

101

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

4. ∆√ ∂ƒ°√ ∆√À ∞§∂•∞¡¢ƒ√À

∆· Û‡ÓÔÚ· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜

⁄Ê·ÛÌ· ·fi ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Ì ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘. º¤ÚÂÈ ÙËÓ ÂÈÁÚ·Ê‹: ª·ÎÂÙfiÓ ∞ÏÂÍ¿ÓÙÂÚÔ˜ (√˘¿ÛÈÁÎÙÔÓ, ªÔ˘ÛÂ›Ô ÀÊ·ÛÌ¿ÙˆÓ) ∏ ‰ÈÔ›ÎËÛË

ÿ‰Ú˘ÛË Ó¤ˆÓ fiψÓ

∞Ó¿ÌÂÈÍË ÏËı˘ÛÌÒÓ

∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ¤Ó· ÂÎÙÂٷ̤ÓÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ·fi ÙËÓ ∞‰ÚÈ·ÙÈ΋ ¤ˆ˜ ÙÔÓ πÓ‰fi ÔÙ·Ìfi Î·È ·fi ÙËÓ ∫·Û›· ¤ˆ˜ ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. ∞˘Ùfi ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ Ï·ÒÓ Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÁÏÒÛÛ˜, ıÚËÛΛ˜, ÓÔÔÙÚÔ›Â˜ Î·È ·Ú·‰fiÛÂȘ. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ηٷÓfiËÛ fiÙÈ, ÁÈ· Ó· ΢‚ÂÚÓËı› ·˘Ùfi ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜, ¤ÚÂ ӷ ÂÊ·ÚÌÔÛÙ› ÌÈ· ÔÏÈÙÈ΋ Ô˘ ı· ÁÈÓfiÙ·Ó ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·fi ÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜. ∏ ·Ú¯‹ Ù˘ Ó¤·˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ Á›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ ÛÙÚ·Ùfi. ∂ÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È Û’ ·˘ÙfiÓ Ó·ÚÔ› ¶¤ÚÛ˜, ·ÊÔ‡ ÚÒÙ· ÂÎ·È‰Â‡ÔÓÙ·Ó ÛÙË Ì·Î‰ÔÓÈ΋ ÔÏÂÌÈ΋ Ù·ÎÙÈ΋ Î·È ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο ÁÚ¿ÌÌ·Ù·. ¢È·ÙËÚÂ›Ù·È Ë ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ‰È·›ÚÂÛË Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ˘ÈÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È ÔÚÈṲ̂ӷ ·fi Ù· ¤ıÈÌ· Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ·˘Ï‹˜ Î·È ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·È ÔÈ ÌÂÈÎÙÔ› Á¿ÌÔÈ, ¤Ó· ̤ÛÔ ÁÈ· ÙË Û˘ÌÊÈÏ›ˆÛË ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ¶ÂÚÛÒÓ. ŸÏË ·˘Ù‹ Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ¤‰ÂȯÓ fiÙÈ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÂÈı˘ÌÔ‡Û ӷ Û˘ÌÂÚÈÊÂÚı› ÚÔ˜ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ fi¯È ˆ˜ ηٷÎÙËÙ‹˜ ·ÏÏ¿ ˆ˜ ·Á·ıfi˜ ËÁÂÌfiÓ·˜. ŸÌˆ˜ Ë ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi Â›Ó·È ÔÈ fiÏÂȘ Ô˘ ›‰Ú˘Û ÛÙ· ηٷÎÙË̤ӷ ‰¿ÊË. ™ÙȘ Ӥ˜ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂȘ ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ·Ú¯Èο ŒÏÏËÓ˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜. °Ú‹ÁÔÚ· fï˜ ¤ÁÈÓ·Ó fiÏÔ˜ ¤Ï͢ Î·È ÁÈ· ÔÏÏÔ‡˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›·. √È fiÏÂȘ ·˘Ù¤˜, Ì ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, ÌÂÙ·‚Ï‹ıËÎ·Ó Û ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜ ΢„¤Ï˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡, fiÔ˘ ¿ÓıËÛ·Ó Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ·È‰Â›· Î·È ÁÏÒÛÛ· ηıÒ˜ Î·È Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ˙ˆ‹˜. °È· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ·ÏÒÓÂÙ·È ÛÙ· ‚¿ıË Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Î·È Ô ·fi˯Ԙ Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜ Ô˘ ¿ÊËÛÂ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÛÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ ·˘Ù¤˜ ÎÚ·Ù¿ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·. ∞˘Ù‹ Ë ÔÏÈÙÈ΋ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ Û˘ÌÏËÚÒÓÂÙ·È ·fi ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ôχ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÊÈÏfi‰ÔÍË Î·È ÚÈ˙Èο ÓˆÙÂÚÈÛÙÈ΋ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË Û‡ÏÏË„Ë. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ‰ÂÓ ÂȉÈÒÎÂÈ Ó· ÌÂÙ·‚¿ÏÂÈ ÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ù˘ ∞Û›·˜ Û ŒÏÏËÓ˜, ·ÏÏ¿ Ó· ÙÔ˘˜ ·Ó·Ì›ÍÂÈ Û’ ¤Ó· ·ÚÌÔÓÈÎfi Û‡ÓÔÏÔ, fiÔ˘ Ô Î·ı¤Ó·˜ ı· ›¯Â ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘. √ ηχÙÂÚÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ÁÈ· Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ Â›Ó·È ÔÈ ÌÂÈÎÙÔ› Á¿ÌÔÈ. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ‰›ÓÂÈ ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·. ¡˘ÌʇÂÙ·È ÙË ƒˆÍ¿ÓË, ÙË ı˘Á·Ù¤Ú· ÂÓfi˜ ¢ÁÂÓ‹ ·fi ÙË µ·ÎÙÚÈ·Ó‹*. ª¤Û· Û ÌÈ· Ë̤ڷ, fiÙ·Ó Ô ÛÙÚ·Ùfi˜ ÂÈÛÙÚ¤ÊÂÈ ·fi ÙËÓ πÓ‰›·, ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ÛÙÚ·ÙËÁÔ› ÙÔ˘ Î·È 10.000 ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ Ó˘ÌʇÔÓÙ·È ¶ÂÚÛ›‰Â˜ Û ÌÈ· Ï·ÌÚ‹ ÙÂ-

∏ ∂¡ø™∏ ∆∏™ ∂Àƒø¶∏™ ª∂ ∆∏¡ ∞™π∞

√ ¢ËÌ¿Ú·ÙÔ˜ Ô ∫ÔÚ›ÓıÈÔ˜, ¤Ó·˜ ÊÈÏÔÍÂÓÔ‡ÌÂÓÔ˜ Î·È Ê›ÏÔ˜ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘, fiÙ·Ó Û˘Ó¿ÓÙËÛ ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ ÛÙ· ™Ô‡Û·, ÂÚȯ·Ú‹˜ Î·È ‰·ÎÚ˘Ṳ̂ÓÔ˜ › fiÙÈ ÛÙÂÚ‹ıËÎ·Ó ÌÂÁ¿ÏË ¯·Ú¿ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Ô˘ ¤ı·Ó·Ó ÚˆÙ‡ÙÂÚ·, ÂÂȉ‹ ‰ÂÓ Â›‰·Ó ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ Ó· οıÂÙ·È ÛÙÔ ıÚfiÓÔ ÙÔ˘ ¢·Ú›Ԣ… ªÂ ÌÂÁ¿ÏË ÌÔ˘ ¯·Ú¿ ¤ÁÈÓ· ı·ً˜ ÂΛӢ Ù˘ Á·Ì‹ÏÈ·˜ ÙÂÏÂÙ‹˜, fiÙ·Ó ·Ú¤Ï·‚ Û ÌÈ· ¯Ú˘ÛÔÛΤ·ÛÙË ÛÎËÓ‹ ÂηÙfi ÂÚÛ›‰Â˜ Ӈʘ Î·È ÂηÙfi Á·Ì‚ÚÔ‡˜ ª·Î‰fiÓ˜ Î·È ŒÏÏËÓ˜, Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ ÛÙÂʷӈ̤ÓÔ˜ ¤„·Ï ÚÒÙÔ˜ ÙÔÓ ˘Ì¤Ó·ÈÔ, Û· Ó· ¤„·ÏÏ ÙÔÓ ‡ÌÓÔ Ù˘ ·ÏËıÈÓ‹˜ ÊÈÏ›·˜ ÛÙËÓ ¤ÓˆÛË ÙˆÓ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚˆÓ Î·È ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚˆÓ ÁÂÓÒÓ, fiÓÙ·˜ ÂΛÓÔ˜ Á·Ì‚Úfi˜ ÌÈ·˜ Ó‡Ê˘ Î·È ÚÔÍÂÓËÙ‹˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ˘ÔÏÔ›ˆÓ Î·È Û˘Ó¿Ì· ·Ù¤Ú·˜ Î·È ÚÔÛÙ¿Ù˘ ÙÔ˘˜, Û˘Ó‰¤ÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ Ì ٷ ‰ÂÛÌ¿ ÙÔ˘ Á¿ÌÔ˘. ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜, ∏ıÈο, 329 D.E. (ªÂÙ. ºÈÏÔÏÔÁÈ΋ ÔÌ¿‰· ÂΉfiÛÂˆÓ «∫¿ÎÙÔ˜») °È·Ù› ‰›ÓÂÈ ÙfiÛË ÛËÌ·Û›· Ô ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜ ÛÙÔ˘˜ ÌÂÈÎÙÔ‡˜ Á¿ÌÔ˘˜; 102

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

∆Ô ÂÏÏËÓÈÎfi Ó‡̷

¶ÂÚ›·ÙÔ ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Ì ٷ Τڷٷ ÙÔ˘ ·ÈÁ˘ÙÈ·ÎÔ‡ ıÂÔ‡ ÕÌ̈ӷ (µÂÚÔÏ›ÓÔ, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ª¤ÙÚ· ÁÈ· ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ∆Ô ÔÏ›ÙÂ˘Ì·

ÏÂÙ‹. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ÁÈ· 40.000 ·È‰È¿ Ù˘ ¶ÂÚÛ›·˜. ∞ÎfiÌË Î·Ï› ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜ ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, fiˆ˜ ÙÔÓ §‡ÛÈÔ Î·È ÙÔÓ ∞ÂÏÏ‹, ÁÈ· Ó· ··ı·Ó·Ù›ÛÔ˘Ó Ì ÙËÓ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘˜ ÙË ‰fiÍ· ÙÔ˘. √ÚÁ·ÓÒÓÂÈ ÛÙȘ fiÏÂȘ Ù˘ ∞Û›·˜ Á˘ÌÓ·ÛÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· Ï·ÙÚ‡ÂÈ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ıÂÔ‡˜. ŸÌˆ˜ ηٷÓÔ› ÙËÓ ·Í›· Ù˘ ·ÓÂÍÈıÚËÛΛ·˜ Î·È ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙÔÓ Î·ı¤Ó· Ó· ÈÛÙ‡ÂÈ fi,ÙÈ ı¤ÏÂÈ. ŸÌˆ˜ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ Ú·ÏÈÛÙ‹˜ ÁÈ· Ó· ηٷÓÔ› fiÙÈ ÔÈ ·ÓÙ·ÏÏ·Á¤˜ Â›Ó·È Ë ·ÛʷϤÛÙÂÚË ÂÁÁ‡ËÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÓÔÔ›ËÛË Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∞ÓÙ·ÏÏ·Á¤˜ ˙ˆÈÎÒÓ ‹ Ê˘ÙÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ·ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂Ó˜ ÂÚÈÔ¯¤˜. ∫˘Ú›ˆ˜ ·ÓÙ·ÏÏ·Á¤˜ ·ÓıÚÒˆÓ, ÙȘ Ôԛ˜ ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÔÈ ‰ÚfiÌÔÈ, ÔÈ ‰ÈÒÚ˘Á˜, Ù· ÏÈÌ¿ÓÈ·, Ù· ÏÔ›· Ô˘ Û˘Ó¯Ҙ ηٷÛ΢¿˙ÂÈ ‹ ÂȉÈÔÚıÒÓÂÈ. ∂ÈϤÔÓ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ¤Ó· ÎÔÈÓfi ÓfiÌÈÛÌ·. ∆· ̷ΉÔÓÈο ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· ·ÓÙÈηıÈÛÙÔ‡Ó ÛÙ·‰È·Î¿ ÛÙËÓ ∞Û›· ÙÔ˘˜ ‰·ÚÂÈÎÔ‡˜, Ù· ‚·ÚÈ¿ ÂÚÛÈο ÓÔÌ›ÛÌ·Ù·. ¢ˆ‰ÂοÌÈÛÈ ¯ÚfiÓÈ· ‚·ÛÈÏ›·˜. ∂Ï¿¯ÈÛÙ· Î·È fï˜ ·ÚÎÂÙ¿ ÁÈ· ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ ÁÈ· Ó· ÂÈʤÚÂÈ ÚÈ˙ÈÎÔ‡˜ ÓˆÙÂÚÈÛÌÔ‡˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÂËÚ¤·Û·Ó ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. £ÂÌÂÏÈÒÓÂÈ ¤Ó· Ó¤Ô Û˘ÁÎÂÓÙÚˆÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·, ‰È·‰›‰ÂÈ ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Î·È ÙËÓ ∞Û›·, ÂÁηÈÓÈ¿˙ÂÈ ÌÈ· ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋, ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÈÛfiÙËÙ· fiÏˆÓ ÙˆÓ Ï·ÒÓ. ∫˘Ú›ˆ˜ ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô Ë ÈÛÙÔÚ›· ‰›Î·È· ÙÔÓ ÔÓfiÌ·Û «ª¤Á·».

™∫π∞°ƒ∞ºπ∞ ∆√À ∞§∂•∞¡¢ƒ√À

√ ∞ϤͷӉÚÔ˜… ¤˙ËÛ ÙÚÈ¿ÓÙ· ‰‡Ô ¯ÚfiÓÈ· Î·È ÔÎÙÒ Ì‹Ó˜. µ·Û›Ï„ ‰Ò‰Âη ¯ÚfiÓÈ· Î·È ÔÎÙÒ Ì‹Ó˜. •Â¯ÒÚÈ˙ ÁÈ· ÙË Ê˘ÛÈ΋ ˆÚ·ÈfiÙËÙ·, ÙËÓ ÂÚÁ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ Â͢Ó¿‰·, ÙË ÁÂÓÓ·ÈfiÙËÙ·, ÙËÓ Â˘Û¤‚ÂÈ¿ ÙÔ˘, ÙËÓ ·Á¿Ë Ô˘ ¤ÙÚÂÊ ÁÈ· ÙȘ ÙÈ̤˜ Î·È ÙËÓ ÂÚÈÊÚfiÓËÛË Ô˘ ¤‰ÂȯÓ ÛÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜. ∂ÁÎÚ·Ù¤ÛÙ·ÙÔ˜ ÛÙȘ ۈ̷ÙÈΤ˜ ·ÔÏ·‡ÛÂȘ, ‹Ù·Ó ȉȷ›ÙÂÚ· ¿ÏËÛÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Â·›ÓÔ˘˜. ªÔÚÔ‡Û ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÙÔ ÛˆÛÙfi, fiÙ·Ó ·ÎfiÌË ‰ÂÓ Â›¯Â ÛÙÔȯ›·, ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ‚Á¿˙ÂÈ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ·fi Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ô˘ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÛÂ. ◊Ù·Ó ÂÍ·›ÚÂÙÔ˜ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜Ø ÌÔÚÔ‡Û ı·˘Ì¿ÛÈ· Ó· ·Ú·Ù¿ÍÂÈ ÙË ÛÙÚ·ÙÈ¿ ÙÔ˘, Ó· ÙËÓ ÂÍÔÏ›ÛÂÈ Î·È Ó· ÙËÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ. ∏ ·ÏÈηÚÈ¿ ÙÔ˘ ÙÔÓ ‚ÔËıÔ‡Û ӷ Â͢„ÒÓÂÈ ÙÔ ËıÈÎfi ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÒÓ ÙÔ˘, Ó· ÙÔ˘˜ ÂÌÓ¤ÂÈ ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓË Î·È Ì ÙËÓ ·ÊÔ‚›· ÙÔ˘ Ó· ÂÍ·Ê·Ó›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ‰ÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘˜ Êfi‚Ô˘˜. ™Â‚fiÙ·Ó È‰È·›ÙÂÚ· ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ Î·È ‹Ù·Ó ·‰È¿ÊıÔÚÔ˜. ∞ÚÚÈ·Ófi˜, ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ∞Ó¿‚·ÛȘ, ∑, 28 (ªÂÙ. ¢. ªfiÛ¯Ô˘) ™ËÌ›ˆÛ ٷ ·ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÙÔÓ Ù¤ÏÂÈÔ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi ËÁ¤ÙË.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. °È·Ù› ÔÈ fiÏÂȘ Ô˘ ›‰Ú˘ÛÂ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙÔ ·ÔÎÔڇʈ̷ ÙÔ˘ ÂÎÔÏÈÙÈÛÙÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘; 2. ∆È ÔÓÔÌ¿˙Ô˘Ì ۋÌÂÚ· ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÔÈ· Ë Û¯¤ÛË Ù˘ Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ô˘ ÂÊ¿ÚÌÔÛÂ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜; 3. ∆Ô ÂÎÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ‰È·Ó¤ÂÙ·È ·fi ÙÔ Ó‡̷ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·È‰Â›·˜. ∞ԉ›ÍÙ fiÙÈ Ë ¿Ô„Ë Â›Ó·È ÔÚı‹.

103

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

5. √π ∆ÀÃ∂™ ∆∏™ ∫À¶ƒ√À

ÿÚÙ˘ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ Àfi ͤÓË Î˘ÚÈ·Ú¯›·

∂Èه̂ȷ ÛÙ‹ÏË ŒÏÏËÓ· ÔÏÂÌÈÛÙ‹ Ô˘ ÛÎÔÙÒıËΠ̛۠· ·fi ÙȘ ÂÎÛÙÚ·Ù›˜ ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ· ÁÈ· ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ ·fi ÙÔÓ ÂÚÛÈÎfi ˙˘Áfi. (§Â˘ÎˆÛ›·, ∫˘ÚÈ·Îfi ªÔ˘Û›Ô).

104

∞ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂ÓË ·fi ÙÔ ÛÒÌ· Ù˘ ˘fiÏÔÈ˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ Î·È ÙÚÈÁ˘ÚÈṲ̂ÓË ·fi ÈÛ¯˘ÚÔ‡˜ ¯ıÚÔ‡˜, Ë ∫‡ÚÔ˜ ‹Ù·Ó ÌÔÈÚ·›Ô Ó· ·ÔÙÂÏ› ÙÔÓ ÛÙfi¯Ô ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ·˘ÙÒÓ Ï·ÒÓ Î·È Ó· ˘Ê›ÛÙ·Ù·È ÙȘ ÂÈı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜. ∞Ó Î·È ‹Ù·Ó ¯ˆÚÈṲ̂ÓË Û ÂÓÓ¤· ‚·Û›ÏÂÈ·, ηÙfiÚıˆÛ ӷ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ Âӈ̤ÓË ÙÔ˘˜ Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ¿ÏÈ Ì ‰Èψ̷ÙÈΤ˜ Û˘ÓÂÓÓÔ‹ÛÂȘ ·¤Ê¢Á ÙȘ ‚›·È˜ ηٷϋ„ÂȘ, ·ÊÔ‡ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ‰Â¯fiÙ·Ó Ó· ÏËÚÒÓÂÈ ¤Ó· ›‰Ô˜ ÊfiÚÔ˘ ÛÙÔ˘˜ ÂȉÚÔÌ›˜. ŒÙÛÈ ‰ÂÓ ¤¯·Ó ÙÂÏ›ˆ˜ ÙË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ Ù˘ ·˘ÙÔÓÔÌ›·. ∞˘Ùfi Û˘Ó¤‚Ë fiÙ·Ó ÙÔ ÓËÛ› ÂÚÈ‹Ïı ÛÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙˆÓ ∞ÛÛ˘Ú›ˆÓ ÛÙ· 721 .Ã. ∏ ∫‡ÚÔ˜ Ï‹ÚˆÓ ÊfiÚÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÏ›˜ ÙˆÓ ∞ÛÛ˘Ú›ˆÓ, ·ÏÏ¿ ‰È·ÙËÚÔ‡Û ÙËÓ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· Ù˘. ª¿ÏÈÛÙ· ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹ ÁÓÒÚÈÛ ÌÈ· ÌÔÓ·‰È΋ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË. ∞fi ÙÔ 550 ̤¯ÚÈ ÙÔ 525 .Ã. Ë ∫‡ÚÔ˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Î¿Ùˆ ·fi ÙËÓ ÎˉÂÌÔÓ›· Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘. ∆Ô˘˜ ∞ÈÁ˘Ù›Ô˘˜ ‰È·‰¤¯ıËÎ·Ó ÔÈ ¶¤ÚÛ˜. ∫·Ù¿ ÙËÓ πˆÓÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË Ë ∫‡ÚÔ˜ ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ·ÔÙÈÓ¿ÍÂÈ ÙÔÓ ÂÚÛÈÎfi ˙˘Áfi, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÙÔ Î·ÙfiÚıˆÛÂ. ∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ·, ÙÔ 450 .Ã. ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÚÔÛˆÚÈÓfi Â·ÎfiÏÔ˘ıÔ ÙËÓ ·Ó·¯ÒÚËÛË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ·fi ÙËÓ ∫‡ÚÔ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÌÂÙ¿ ÙÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘ Â·Ó¤Ú¯ÔÓÙ·È. ŸÌˆ˜ οو ·fi ÙÔÓ ÂÚÛÈÎfi ˙˘Áfi Ù· ΢Úȷο ‚·Û›ÏÂÈ· ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙÔ˘˜. ∆Ô 410 .Ã. ·Ó¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔ ıÚfiÓÔ ÙÔ˘ ΢ÚÈ·ÎÔ‡ ‚·ÛÈÏ›Ԣ Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜ Ô ∂˘·ÁfiÚ·˜, ¤Ó·˜ ·ÍÈfiÏÔÁÔ˜ ÌÔӿگ˘. ™ÙȘ Ë̤Ú˜ ÙÔ˘ ÙÔ ‚·Û›ÏÂÈÔ Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜ ·¤ÎÙËÛ ÙfiÛË ÈÛ¯‡, fiÛË ‰ÂÓ Â›¯Â ÁÓˆÚ›ÛÂÈ ÔÙ¤ ¿ÏÏÔÙÂ. √È ¿Ó‰Ú˜ ‰¤¯ÔÓÙ·Ó Â˘¯·Ú›ÛÙˆ˜ Ó· ˘ËÚÂÙÔ‡Ó ÂıÂÏÔÓÙÈο ÛÙÔ ÛÙÚ·Ùfi ÁÈ· Ó· ˘ÂÚ·Û›˙ÔÓÙ·È ÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘˜. ŒÙÛÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ Ï·˚ÎÔ‡˜ ÛÙÚ·ÙÔ‡˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ë ÈÛÙÔÚ›·. ™ÈÁ¿-ÛÈÁ¿ Ô ∂˘·ÁfiÚ·˜ ¤ÁÈÓ ·ÚÈÔ˜ fiÏÔ˘ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ªÔÚʈ̤ÓÔ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ Î·È Ï¿ÙÚ˘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ó‡̷ÙÔ˜ ÊÚfiÓÙÈÛ ӷ Â·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ·È‰Â›·, ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ Î·È Ù· ÂÏÏËÓÈο ıÚËÛ΢ÙÈο ‹ıË, Ù· ÔÔ›· ›¯·Ó ·Ô‰˘Ó·Ìˆı› οو ·fi ÙËÓ ›ÂÛË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ. π‰È·›ÙÂÚÔÈ ‰ÂÛÌÔ› Û˘Ó¤-

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

∫ ∂º∞§∞π√ 7

√ ∂À∞°√ƒ∞™, ∂¡∞™ ∞°∞£√™ ∏°∂ª√¡∞™

√ ∂˘·ÁfiÚ·˜ ›¯Â ·Û΋ÛÂÈ ÙfiÛÔ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘, ÒÛÙ ‰ÂÓ ¤·ÈÚÓ ÔÙ¤ Ï·Óı·Ṳ̂Ó˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ô‡Ù ÁÈ· ¤Ó· ·fi ·˘Ù¿ Ô˘ ηıËÌÂÚÈÓÒ˜ Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙË ˙ˆ‹. ∞ÏÏ¿ Ì ÙfiÛÔ ıÂÔÛ‚‹ Î·È ÊÈÏ¿ÓıÚˆÔ ÙÚfiÔ Î˘‚ÂÚÓÔ‡Û ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ˘, ÒÛÙ ÔÈ ÂÈÛΤÙ˜ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ˙‹Ï¢·Ó ÙÔÓ ∂˘·ÁfiÚ· ÁÈ· ÙË ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘, fiÛÔ ÙÔ˘˜ ˘ËÎfiÔ˘˜ ÙÔ˘ Ô˘ ›¯·Ó ÙËÓ Ù‡¯Ë Ó· ΢‚ÂÚÓÒÓÙ·È ·fi ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ ¿Ú¯ÔÓÙ·. ŸÏË ÙÔ˘ ÙË ˙ˆ‹ ÙËÓ ¤Ú·Û ¯ˆÚ›˜ Ó· ·‰È΋ÛÂÈ Î·Ó¤Ó· Î·È Î˘‚¤ÚÓËÛ ÙÈÌÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ·Á·ıÔ‡˜, ÙÈ̈ÚÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ÂÓfi¯Ô˘˜ Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÓfiÌÔ Î·È ¤¯ÔÓÙ·˜ ÙÔ Û‚·ÛÌfi fiψÓ. ¢ÂÓ Â›¯Â ·Ó¿ÁÎË ·fi Û˘Ì‚Ô‡ÏÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Û˘˙ËÙÔ‡Û ÙȘ ˘Ôı¤ÛÂȘ Ì ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘… ∏ ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ÂΉËψÓfiÙ·Ó Ì Û΢ıÚˆfiÙËÙ·, ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ Ì ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘. ∞Ù·Í›· Î·È ·ÓˆÌ·Ï›· ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ÛÙË ‰È·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ Î·È ÙËÚÔ‡Û ÌÂ Â˘Ï¿‚ÂÈ· ÙfiÛÔ ÙȘ ÁÚ·Ù¤˜ fiÛÔ Î·È ÙȘ ÚÔÊÔÚÈΤ˜ Û˘Ìʈӛ˜. ÀÂÚËÊ·Ó¢fiÓÙ·Ó fi¯È ÁÈ· ÙËÓ Â‡ÓÔÈ· Ù˘ Ù‡¯Ë˜, ·ÏÏ¿ ÁÈ· fiÛ· ›¯Â ηÙÔÚıÒÛÂÈ Ì ÙÔÓ ÂÓ¿ÚÂÙÔ ‚›Ô ÙÔ˘. πÛÔÎÚ¿Ù˘, ∂˘·ÁfiÚ·˜, 43-45 (ªÂÙ. µ.™.)

∆√¡ ∂’ ¶.Ã. ∞πø¡∞ ∏ ∫À¶ƒ√™ ∂π¡∞π ∂¡∞ ∂§§∏¡π∫√ ¡∏™π

™ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÂÈÎÚ·Ù› Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ˙ˆ‹˜: ÛÙË ÊÔÚÂÛÈ¿, ÛÙ· ›‰Ë ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ¯Ú‹Û˘, ·ÓÙÔ‡ ΢Úȷگ› ηıÂÙ› ÂÏÏËÓÈÎfi. √È ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ¿Óˆ ÛÙ· ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· ÙˆÓ Î˘ÚÈ·ÎÒÓ fiÏÂˆÓ ·ÂÈÎÔÓ›˙Ô˘Ó ŒÏÏËÓ˜ ıÂÔ‡˜ Î·È ‹ÚˆÂ˜: ÙËÓ ∞ıËÓ¿, ÙÔÓ ∏Ú·ÎÏ‹, ÙÔÓ ∞fiÏψӷ, ÙËÓ ∞ÊÚÔ‰›ÙË, ÙÔ ¢›·. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ·ÓÙÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Û‡Ì‚ÔÏ· ¿ÏÏˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiψÓ. ∆· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ ÙˆÓ fiÏÂˆÓ Â›Ó·È ÂÏÏËÓÈο. ∞ÎfiÌË ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Ó ÂÏÏËÓÈΤ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ Ôԛ˜ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Ë ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜-fiÏ˘ fi¯È ÌÔÓ¿¯· ·fi ÙÔ ‚·ÛÈϤ·, ·ÏÏ¿ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ Ôϛ٘. µ. ∫·Ú·ÁÈÒÚÁ˘, ∞Ú¯·›· ∫‡ÚÔ˜ (∞ı‹Ó· 1978), Û. 105-106 ‰Â·Ó ÙÔÓ ∂˘·ÁfiÚ· Ì ÙËÓ ∞ı‹Ó·. ™ÙË Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ ∫Ó›‰Ô˘ (394 .Ã.) Ô ∂˘·ÁfiÚ·˜ ‚Ô‹ıËÛ Ì 100 ÏÔ›· ÙÔÓ ·ıËÓ·˚Îfi ÛÙfiÏÔ Î·È ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ, Û ¤Ó‰ÂÈÍË Â˘ÁÓˆÌÔÛ‡Ó˘, ÙÔ˘ ¤ÛÙËÛ·Ó ·Ó‰ÚÈ¿ÓÙ· ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿. √È ¶¤ÚÛ˜, ÂÎÌÂÙ·ÏÏ¢fiÌÂÓÔÈ ÙËÓ «∂ÈÚ‹ÓË ÙÔ˘ ‚·ÛÈϤˆ˜», ÂÎÛÙÚ·ÙÂ‡Ô˘Ó Î·Ù¿ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘. ªÂÙ¿ ·fi ÔÏϤ˜ ÔÏÂÌÈΤ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Ô ∂˘·ÁfiÚ·˜ Û˘Ó¿ÙÂÈ ÂÈÚ‹ÓË Ì ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ (376 .Ã.) Î·È ˘Ô¯ÚÂÒÓÂÙ·È Ó· ÏËÚÒÓÂÈ ÊfiÚÔ, ‰È·ÙËÚÒÓÙ·˜ ·Î¤Ú·ÈË ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘. √ ∂˘·ÁfiÚ·˜ ‰ÔÏÔÊÔÓÂ›Ù·È ÙÔ 374 .Ã. Î·È ÙÔÓ ‰È·‰¤¯ÂÙ·È Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ¡ÂÔÎÏ‹˜. √ πÛÔÎÚ¿Ù˘ ıˆÚ› ÙÔÓ ∂˘·ÁfiÚ· Î·È ÙÔÓ ¡ÂÔÎÏ‹ ˆ˜ ‚·ÛÈÏ›˜ ÚfiÙ˘·. ∆Ô Î·ıÂÛÙÒ˜ Ù˘ ηٷ‚ÔÏ‹˜ ÊfiÚÔ˘ ÛÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ Ì ·ÓÙ¿ÏÏ·ÁÌ· ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ‰È·ÙËÚ‹ıËΠÛÙËÓ ∫‡ÚÔ Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ·fi ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ (332 .Ã.).

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ªÂ ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ Ë ∫‡ÚÔ˜ ηÙfiÚıˆÛ ӷ ‰È·ÙËÚ›, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο, ÙËÓ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· Ù˘; 2. ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ πÛÔÎÚ¿ÙË ÁÈ· ÙÔÓ ∂˘·ÁfiÚ· Î·È Î·Ù·ÁÚ¿„Ù ٷ ÛÙÔȯ›· Ù· ÔÔ›· ‰Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·Á·ıfi˜ ËÁÂÌfiÓ·˜.

3. ™˘Ó‰¤ÛÙ ÙËÓ ∫‡ÚÔ Ì fiÛ· ÁÓˆÚ›˙ÂÙÂ, ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È ÚfiÛˆ·, ̤¯ÚÈ ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛ‹ Ù˘ ·fi ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ.

105

∫ ∂º∞§∞π√ 7

∏ ∞ ¡∞¶∆À•∏ ∆ ∏™ ª ∞∫∂¢√¡π∞™

™À¡√æ∏ ∆√À ∫∂º∞§∞π√À ∆Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ ÌÈÛfi ÙÔ˘ 4Ô˘ ·ÈÒÓ· ˘‹ÚÍ ÌÈ· ÂÚ›Ô‰Ô˜ ¤ÓÙÔÓˆÓ ·Ó·Ù·Ú¿ÍÂˆÓ Î·È ·Ó·Î·Ù·Ù¿ÍÂˆÓ ÁÈ· ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎfiÛÌÔ, Ô˘ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ ‚·Û›ÏÂÈÔ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ Î·È Î·ÙfiÚıˆÛ ӷ ‰È·Ï‡ÛÂÈ ÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. √ º›ÏÈÔ˜ µ’ Î·È Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˜ Â›Ó·È ‰‡Ô ÎÔÚ˘Ê·›Â˜ Ê˘ÛÈÔÁӈ̛˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡. √ ÚÒÙÔ˜ ηÙfiÚıˆÛ ӷ ÂÓÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ÂÌÊ˘Û‹ÛÂÈ ÙËÓ È‰¤· Ù˘ Ù·›ӈÛ˘ Ù˘ ¶ÂÚÛ›·˜. √ ‰Â‡ÙÂÚÔ˜, Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜, η٤ÎÙËÛ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹, ·ÏÏ¿ ‰Â Û˘ÌÂÚÈʤÚıËΠ‰ÂÛÔÙÈο ÛÙÔ˘˜ ηٷÎÙË̤ÓÔ˘˜ Ï·Ô‡˜. ∂‰›ˆÍ ÙË Û˘Ó‡·ÚÍË Î·Ù·ÎÙËÙÒÓ Î·È Î·Ù·ÎÙË̤ӈÓ. ªÂ ÙȘ fiÏÂȘ Ô˘ ›‰Ú˘Û ‰È¤‰ˆÛ ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌfi ÛÙËÓ ∞Û›·. √ ›‰ÈÔ˜ Â·Ó¤ÊÂÚÂ Î·È ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎfiÙ·ÙË ·fi ÙË ª˘ÎËÓ·˚΋ ÂÔ¯‹ ∫‡ÚÔ ÛÙÔ˘˜ ÎfiÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘.

ÕÛÎËÛË ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ™˘Ó‰¤ÛÙ Ì ÌÈ· ÁÚ·ÌÌ‹ ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. º›ÏÈÔ˜ ∫‡ÚÔ˜ ¢ËÌÔÛı¤Ó˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· ¢·Ú›Ԙ °’ °Ú·ÓÈÎfi˜ ÔÙ·Ìfi˜ ∞›Á˘ÙÔ˜ Ú‹ÙÔÚ·˜ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘ ¶ÂÚÛ›· ∞ϤͷӉÚÔ˜ ‰È‰¿ÛηÏÔ˜ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ∂˘·ÁfiÚ·˜ ÷ÈÚÒÓÂÈ·

106

∫∂º∞§∞π√ ∏ã √π ∆∂á∂™ ∫∞π ∆∞ °ƒ∞ªª∞∆∞ ∆∏¡ ∫§∞™π∫∏ ∂¶√Ã∏

∆

ËÓ ÎÏ·ÛÈ΋ ÂÔ¯‹ (479-332 .Ã.), ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙËÓ ·fiÎÚÔ˘ÛË ÙÔ˘ Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡ ¯ıÚÔ‡, ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ, Î·È ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÒÓ ıÂÛÌÒÓ, ·Óı›˙Ô˘Ó

Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·. ∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ, Ì ÚˆÙÔÔÚÈ·Îfi ΤÓÙÚÔ ÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÎÔÚ˘Ê·›· ¤ÚÁ· ÛÙȘ ÂÈηÛÙÈΤ˜ Ù¤¯Ó˜ –ÁÏ˘ÙÈ΋ Î·È ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋– Î·È ÛÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋.

1. ∆∞ °ƒ∞ªª∞∆∞

πÛÙÔÚ›·

ºÈÏÔÛÔÊ›·

∫ÔÚ˘Ê·›Ô ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÌ· ÙˆÓ ÎÏ·ÛÈÎÒÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Â›Ó·È Ë ıÂÌÂÏ›ˆÛË Ù˘ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. °È· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ô ∏Úfi‰ÔÙÔ˜ (484-425 .Ã.), Ô˘ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ·Ù¤Ú·˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ·ÊËÁÂ›Ù·È ÙÔ˘˜ ÌˉÈÎÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜ ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÏÂÙÔÌÂÚÒ˜ Î·È Ì ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈ΋ ÛÂÈÚ¿ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ Ï·ÒÓ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Î·È Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiψÓ. ŸÌˆ˜, Ì·˙› Ì ٷ Ú·ÁÌ·ÙÈο ÈÛÙÔÚÈο ÛÙÔȯ›· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Î·È ÔÏÏ¿ Ì˘ıÔÏÔÁÈο Ô˘ ıÔÏÒÓÔ˘Ó ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂÈÎfiÓ·. ∞˘Ù‹ ÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· ı· ‰ÈÔÚıÒÛÂÈ Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi Ô ÂfiÌÂÓÔ˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·Ú¯·›Ô˜ ŒÏÏËÓ·˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜, Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ ·fi ÙËÓ ∞ı‹Ó· (460-400 .Ã.). √ £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, Ô˘ ‚·ÛÈο ÂÍÈÛÙÔÚ› ÙÔÓ ·‰ÂÏÊÔÎÙfiÓÔ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi fiÏÂÌÔ, ·ÔʇÁÂÈ ÙȘ ‡ÎÔϘ Ì˘ıÔÏÔÁÈΤ˜ ÂÚÌËÓ›˜ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· ÂÍȯÓÈ¿ÛÂÈ ÙȘ Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜ ·Èٛ˜ Ô˘ ÁÂÓÓÔ‡Ó Ù· ÈÛÙÔÚÈο ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È Ó· ηٷÁÚ¿„ÂÈ Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· Î·È fiÛÔ ÈÔ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈο ÌÔÚ› Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜. ™ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ Â›Ó·È Ô ıÂÌÂÏȈً˜ Ù˘ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜. ŸÌˆ˜ Î·È ·˘Ùfi˜, fiˆ˜ Î·È Ô •ÂÓÔÊÒÓÙ·˜ Ô ∞ıËÓ·›Ô˜ (430/25-355 .Ã.) –·ÚÁfiÙÂÚ· Î·È ¿ÏÏÔÈ– ‰Â ı· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó Ó· ¯ÚˆÌ·Ù›ÛÔ˘Ó Ì ÚÔÛˆÈΤ˜ ·fi„ÂȘ –˘ÔÎÂÈÌÂÓÈο ÛÙÔȯ›·– ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜, ·ÊÔ‡ Ì¿ÏÈÛÙ· ÂÍÈÛÙÔÚÔ‡Ó Î˘Ú›ˆ˜ Û‡Á¯ÚÔÓ¿ ÙÔ˘˜ ÁÂÁÔÓfiÙ·. ™ÙË ÊÈÏÔÛÔÊ›· Â›Û˘ ı· ·Ó·Ù˘¯ıÔ‡Ó Ó¤· Ú‡̷ٷ, fiˆ˜ ·˘Ùfi ÙˆÓ ÛÔÊÈÛÙÒÓ, Ô˘ ηٷÎÚ›ıËÎ·Ó ·fi ¿ÏÏÔ˘˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ÊÈÏÔÛfiÊÔ˘˜, fiˆ˜ Ô ™ˆÎÚ¿Ù˘ (470-399 .Ã.) Î·È Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÙÔ˘ ¶Ï¿ÙˆÓ·˜ (427-347 .Ã.), fiÙÈ Úfi‚·ÏÏ·Ó ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi fiÊÂÏÔ˜ Û ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘ Û˘ÏÏÔÁÈÎÔ‡. øÛÙfiÛÔ Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË ıÂÌÂÏ›ˆÛË Ù˘ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Î·È Ù˘ ÚËÙÔÚÈ΋˜ Â›Ó·È ··Ú·ÁÓÒÚÈÛÙË. √ ™ˆÎÚ¿Ù˘ Ô˘ ‰ÂÓ ¤ÁÚ·„ ηӤӷ ¤ÚÁÔ Î·È ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔ˘ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ·fi Ù· ¤ÚÁ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘, ΢ڛˆ˜ ·fi Ù· ÔÏÏ¿ ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ¶Ï¿ÙˆÓ· Ô˘ ÛÒıËηÓ, ıˆÚÂ›Ù·È Ô ·Ù¤Ú·˜ Ù˘ ‰È·ÏÂÎÙÈ΋˜* ÌÂıfi‰Ô˘ Î·È Ô Î‹Ú˘Î·˜ Ù˘ ËıÈ΋˜ ‰È·‚›ˆÛ˘. ∆ËÓ ËıÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔ˘ ‰·ÛοÏÔ˘ ÙÔ˘ Û˘Ó¤¯ÈÛÂ Î·È ·Ó¤Ù˘Í ÛËÌ·ÓÙÈÎfiٷٷ Ô ¶Ï¿ÙˆÓ·˜ Ô˘ ıˆÚÔ‡Û fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ Ì›· ȉ·ÓÈ΋ ÛÊ·›Ú· ˙ˆ‹˜ fiÔ˘ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÔÈ È‰¤Â˜ ÙÔ˘ ηÏÔ‡, ÙÔ˘ ˆÚ·›Ô˘, ÙÔ˘ ËıÈÎÔ‡ ÚÔ˜ ÙȘ Ôԛ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ηÙ¢ı‡ÓÂÙ·È Ë ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ª·ıËÙ‹˜ ÙÔ˘ ¶Ï¿ÙˆÓ· ˘‹ÚÍÂ Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘ ·fi Ù· ™Ù¿ÁÈÚ· Ù˘ ÷ÏÎȉÈ΋˜, Ô˘ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙË ÊÈÏÔÛÔÊ›· ·Ó¤Ù˘Í ‹ ¤‚·Ï ÙȘ ‚¿ÛÂȘ ÁÈ· ¿Ú· ÔÏϤ˜ ÂÈÛً̘ – È·ÙÚÈ΋, ‚ÔÙ·ÓÈ΋, ˙ˆÔÏÔÁ›·, ·ÛÙÚÔÓÔÌ›·, ÁˆÁÚ·Ê›·, ÔÈÎÔÓÔÌ›·, ÔÏÈÙÈ΋ Î.¿. √ ¶Ï¿ÙˆÓ·˜ Î·È Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘ Â›Ó·È ÔÈ ÎÔÚ˘Ê·›ÔÈ ‰È·ÓÔËÙ¤˜ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙË ‚¿ÛË Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ Î·È ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ∞Ó·Á¤ÓÓËÛ˘ Î·È ÌÂÙ¿.

107

√ π ∆ ∂á∂™ ∫ ∞π ∆ ∞ ° ƒ∞ªª∞∆∞ ∆ ∏¡ ∫ §∞™π∫∏ ∂ ¶√Ã∏ π·ÙÚÈ΋ ƒËÙÔÚÈ΋

£¤·ÙÚÔ

∫ ∂º∞§∞π√ 8

√ Ì·ıËÙ‹˜ ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË, πÔÎÚ¿Ù˘ ·fi ÙËÓ ∫ˆ (460-370 .Ã.), ı· Û˘Ó¯›ÛÂÈ ÙËÓ È·ÙÚÈ΋ ¤Ú¢ӷ Î·È ı· ȉڇÛÂÈ ÙËÓ ÚÒÙË ÌÂÁ¿ÏË È·ÙÚÈ΋ Û¯ÔÏ‹ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∆ÔÓ 4Ô Î˘Ú›ˆ˜ ·ÈÒÓ· ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È È‰È·›ÙÂÚ· Ë Ù¤¯ÓË Ù˘ ÚËÙÔÚÈ΋˜ Ô˘ ·¤‚ÏÂ ÛÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË, ÂÏ΢ÛÙÈÎfiÙÂÚË Î·È ÈÔ ÂÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ ÛÙ· ‰ÈηÛÙ‹ÚÈ· ‹ ÛÙȘ Û˘ÓÂχÛÂȘ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ fiÔ˘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·Ó ÔÈ ÎÚ›ÛÈ̘ ÔÏÈÙÈΤ˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ. √ §˘Û›·˜ (445-380 .Ã.), Ô πÛÔÎÚ¿Ù˘ (436-338 .Ã.), Ô ¢ËÌÔÛı¤Ó˘ (384-322 .Ã.), Ô πÛ·›Ô˜, Â›Ó·È ÌÂÚÈÎÔ› ÌfiÓÔ ·fi ÙÔ˘˜ ÔÓÔÌ·ÛÙÔ‡˜ Ú‹ÙÔÚ˜ ÙÔ˘ 4Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. Ô˘ ·Ó‹Î·Ó Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÔÏÈÙÈο ÎfiÌÌ·Ù· Î·È ˘ÂÚ·Û›ÛÙËÎ·Ó Ì ¿ıÔ˜ Î·È ÂÚ›Ù¯ÓÔ ÏfiÁÔ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜. ª›· ·fi ÙȘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ˜ Û˘Ì‚ÔϤ˜ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ Â›Ó·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ı¿ÙÚÔ˘ ‹ Ù˘ ÙÚ·ÁÈ΋˜ Ô›ËÛ˘, Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ÙÚ·Áˆ‰›·*, ÙÔ Û·Ù˘ÚÈÎfi* ‰Ú¿Ì· Î·È ÙËÓ ÎˆÌˆ‰›·*. ∆· ¤ÚÁ· ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÙÚ·ÁÈÎÒÓ Î·È ÎˆÌÈÎÒÓ ÔÈËÙÒÓ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È ¿ÓÙ· Â›Î·ÈÚ· Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÏfiÁÔ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Ó· ·›˙ÔÓÙ·È Û fiÏÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ‹ Ó· ‰È·Û΢¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ÙˆÓ ÓÂfiÙÂÚˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ. √ ∞ÈÛ¯‡ÏÔ˜ (525-456 .Ã.) Ô˘ ϤÁÂÙ·È fiÙÈ ·ÚÔ˘Û›·˙ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ηχÙÂÚÔ˘˜ ·fi fiÛÔ ‹Ù·Ó, Ô ™ÔÊÔÎÏ‹˜ (496-406 .Ã.) Ô˘ ¤Ï·ı ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ fiˆ˜ ı· ¤ÚÂ ӷ ›ӷÈ, Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ô ∂˘ÚÈ›‰Ë˜ (485/84-406 .Ã.) Ô˘ ÙÔ˘˜ ·Ú›ÛÙ·Ó fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ‹Ù·Ó, ‰ËÏ·‰‹ Ú·ÏÈÛÙÈο, Â›Ó·È ÔÈ ÙÚÂȘ ÎÔÚ˘Ê·›ÔÈ ÙÚ·ÁÈÎÔ› ÔÈËÙ¤˜ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜. ™ÙËÓ ÎˆÌˆ‰›· ‰È·ÎÚ›ıËÎÂ Ô ∞ÚÈÛÙÔÊ¿Ó˘ (445-386 .Ã.) Ô˘ Û·Ù›ÚÈÛ ÙË Û‡Á¯ÚÔÓ‹ ÙÔ˘ ˙ˆ‹ ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ‡˜ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ì ÙfiÏÌË, ·ı˘ÚÔÛÙÔÌ›· Î·È Î·˘ÛÙÈÎfi ÏfiÁÔ. ™ÙËÓ ·Ú¯·›· ∞ı‹Ó· ÔÈ Ôϛ٘ ¤·ÈÚÓ·Ó ·fi ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ ·ÓÙ›ÙÈÌÔ ÙÔ˘ ÂÈÛÈÙËÚ›Ô˘ ÁÈ· Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ÛËÌ·Û›· Ô˘ ·¤‰È‰·Ó ÔÈ ·Ú¯·›ÔÈ ÛÙÔ ı¤·ÙÚÔ. ª¤Û· ·fi ÙÔ˘˜ ̇ıÔ˘˜, Ô˘ ‹Ù·Ó ΢ڛˆ˜ Ù· ı¤Ì·Ù· ÙˆÓ ı·ÙÚÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ, ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·Ó ÔÈ Ôϛ٘ Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó ÙËÓ ˘ÂÚ‚ÔÏ‹, ÙËÓ ˘ÂÚÔ„›· Î·È ÙËÓ ·Ï·˙ÔÓ›· Î·È ¿ÏϘ ·ÚÓËÙÈΤ˜ Î·È ÔϤıÚȘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ Î·È ·ÓÙ›ıÂÙ· Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔ Ì¤ÙÚÔ Î·È ÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ Ù˘ Û‡ÓÂÛ˘ Î·È Ù˘ ·ÚÂÙ‹˜.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

√ ™ÔÊÔÎÏ‹˜. ∞ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÚˆÌ·˚΋˜ ÂÔ¯‹˜ ¤ÚÁÔ˘, Èı·ÓfiÓ, ÙÔ˘ §Âˆ¯¿ÚË. ∆Ô ¿Á·ÏÌ· ÛÙ‹ıËΠÛÙÔ ‰ÈÔÓ˘ÛÈ·Îfi ı¤·ÙÚÔ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Ì·˙› Ì ٷ ·Á¿ÏÌ·Ù· ÙˆÓ ‰‡Ô ¿ÏÏˆÓ ÙÚ·ÁÈÎÒÓ ·fi ÙÔÓ §˘ÎÔ‡ÚÁÔ, ‰È·¯ÂÈÚÈÛÙ‹ ÙˆÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜, ÙÔ 330 .Ã. (ƒÒÌË, ªÔ˘Û›Ô. §·ÙÂÚ·ÓÔ‡) 108

1. ¡· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ ÙÚ·Áˆ‰›Â˜ Î·È ÎˆÌˆ‰›Â˜ Ô˘ ¤¯ÂÙ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Î·È Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û·˜ ÁÔ‹ÙÂ˘Û·Ó Û ·˘Ù¿ Ù· ¤ÚÁ·. ∂›Û˘ Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ı¿ÙÚÔ˘ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· Î·È ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ÎÔÈÓˆÓ›·.

2. √ ™ˆÎÚ¿Ù˘ ‰›‰·Í ‹ıÔ˜ Î·È Û˘Ó¤ÂÈ· ÏfiÁˆÓ Î·È ¤ÚÁˆÓ. ¶Ò˜ ÙÔ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÛÙ ·˘Ùfi; 3. ™Â ÔÈÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÔÊ›ÏÂÙ·È Ë ‡·ÚÍË ÚÔÛˆÈÎÒÓ ·fi„ÂˆÓ ÛÙË Û˘ÁÁÚ·Ê‹ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜; 4. ¶ÔȘ ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ Â›Ó·È ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ·Ú¯·›· Î·È ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË È·ÙÚÈ΋;

∫ ∂º∞§∞π√ 8

√ π ∆ ∂á∂™ ∫ ∞π ∆ ∞ ° ƒ∞ªª∞∆∞ ∆ ∏¡ ∫ §∞™π∫∏ ∂ ¶√Ã∏

2. √π ∆∂á∂™ °ÓˆÚ›ÛÌ·Ù·

¶ÂÚ›Ô‰ÔÈ

∞Ó¿ÁÏ˘ÊË ÌÂÙfiË ·fi ÙÔÓ ÂÚ›ÊËÌÔ Ó·fi ÙÔ˘ ¢›· ÛÙËÓ √Ï˘Ì›·. √ ∏Ú·ÎÏ‹˜ Ì ÙË Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ı¿˜ ∞ıËÓ¿˜ ÎÚ·Ù› ÛÙÔ˘˜ ÒÌÔ˘˜ ÙÔ˘ ÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi Î·È Ô ÕÙÏ·ÓÙ·˜ ÙÔ˘ ʤÚÓÂÈ Ù· Ì‹Ï· ÙˆÓ ∂ÛÂÚ›‰ˆÓ.

470-460 .Ã. (ªÔ˘ÛÂ›Ô √Ï˘Ì›·˜)

£¤Ì·Ù·

∏ ÎÏ·ÛÈ΋ Ù¤¯ÓË ˘‹ÚÍ ÁÈ· ÔÏÏÔ‡˜ ·ÈÒÓ˜ ÙÔ ÚfiÙ˘Ô Î·È ÙÔ Ì¤ÙÚÔ Û‡ÁÎÚÈÛ˘ οı ηÏÏÈÙ¯ÓÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘. ∏ ϤÍË ÎÏ·ÛÈÎfi˜ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Î·È ÛÙȘ ͤÓ˜ ÁÏÒÛÛ˜ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÂΛÓÔ Ô˘ Â›Ó·È ·ÍÂ¤Ú·ÛÙÔ Î·È ¤¯ÂÈ ·ÈÒÓÈ·, ‰È·¯ÚÔÓÈ΋ ·Í›·, ÈÛ¯‡ Î·È ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË. µ·ÛÈο ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ Â›Ó·È ÙÔ Ì¤ÙÚÔ, Ë ·ÚÌÔÓ›· Î·È ÙÔ Î¿ÏÏÔ˜. ∏ ÎÏ·ÛÈ΋ Ù¤¯ÓË ·ÔʇÁÂÈ Î¿ı ˘ÂÚ‚ÔÏ‹ ÛÙȘ ÛÙ¿ÛÂȘ, ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ, ÙȘ ¯ÂÈÚÔÓƠ̂˜, ÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘. √È ÌÔÚʤ˜ Â›Ó·È ·ÚÌÔÓÈΤ˜ Î·È Û˘ÌÌÂÙÚÈΤ˜, ÔÈ ¯ÂÈÚÔÓƠ̂˜ Û˘ÁÎÚ·ÙË̤Ó˜, ÙÔ ‚ϤÌÌ· ‚·ı‡ Î·È ÛÙÔ¯·ÛÙÈÎfi, Ë ÂΉ‹ÏˆÛË ¤ÓÙÔÓˆÓ Û˘Ó·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ ·ÔʇÁÂÙ·È. £ÂÔ›, ‹ÚˆÂ˜ Î·È ¿ÓıÚˆÔÈ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·Ó Û·Ó Ù¤ÏÂÈ· fiÓÙ·, Ì ȉ·ÓÈ΋ ÔÌÔÚÊÈ¿, ÌÂ Û˘ÁÎÚ·ÙË̤ÓË ÂΉ‹ÏˆÛË ÙÔ˘ „˘¯ÈÎÔ‡ ÙÔ˘˜ ÎfiÛÌÔ˘, ÌÂÁ·ÏfiÚÂÔÈ, Û ÌÈ· ÂÈÎfiÓ· Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·, ÙËÓ ·Û¯‹ÌÈ·, ÙÔÓ fiÓÔ Î·È Ù· ‚¿Û·Ó· Ù˘ ˙ˆ‹˜ Î·È Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, ‰ËÏ·‰‹ ÂÍȉ·ÓÈÎÂ˘Ì¤Ó·. ∏ Ù¤¯ÓË Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È Û ÙÚÂȘ ÂÚÈfi‰Ô˘˜ Ô˘ ͯˆÚ›˙Ô˘Ó Î·ı·Ú¿ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ·ÚfiÏ· Ù· ÎÔÈÓ¿ ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚıËÎ·Ó ·Ú·¿Óˆ. ™ÙËÓ ÚÒÈÌË ÎÏ·ÛÈ΋ Ù¤¯ÓË ‹ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ ·˘ÛÙËÚÔ‡ Ú˘ıÌÔ‡* (480450 .Ã.) ÔÈ ÌÔÚʤ˜ Â›Ó·È ÈÔ ‚·ÚȤ˜ Î·È ÛÙÈ‚·Ú¤˜ Î·È ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ Û ¤ÓÙÔÓË ÛÙÈÁÌÈ·›· ΛÓËÛË. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ηٿ ÙËÓ ÒÚÈÌË ÎÏ·ÛÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô (450-390 .Ã.) ÔÈ ÌÔÚʤ˜ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È Û ‹ÚÂ̘ ÛÙ¿ÛÂȘ, ÂÓÒ ÛÙ· Á˘Ó·ÈΛ· ·Á¿ÏÌ·Ù· Ù· ÂÓ‰‡Ì·Ù· ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂÏ·ÊÚ·›ÓÔ˘Ó Î·È Ó· ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ ÙˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ. ™ÙËÓ ‡ÛÙÂÚË ÎÏ·ÛÈ΋ ÂÔ¯‹ (390-323 .Ã.) ÔÈ ÌÔÚʤ˜ ı· ·Ú¯›ÛÔ˘Ó ¿ÏÈ Ó· ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÈÔ ÂχıÂÚ· ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ, Ù· ÛÒÌ·Ù· Ó· Ï˘Á›˙Ô˘Ó, ÔÈ ¯ÂÈÚÔÓƠ̂˜ Ó· Á›ÓÔÓÙ·È ÈÔ Â‡ÁψÙÙ˜, Ù· ÂÓ‰‡Ì·Ù· Î·È Ù· ¯ÙÂÓ›ÛÌ·Ù· ÈÔ ÔχÏÔη Î·È ÂÍÂ˙ËÙË̤ӷ, Ë ¤ÎÊÚ·ÛË ÙˆÓ Û˘Ó·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ Ôχ ÈÔ ¤ÓÙÔÓË. ∏ ÎÏ·ÛÈ΋ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ 5Ô˘ Î·È ÙÔ˘ 4Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. ·Ú›ÛÙ·Ó ı¤Ì·Ù· ΢ڛˆ˜ ·fi ÙË Ì˘ıÔÏÔÁ›· –°ÈÁ·ÓÙÔÌ·¯›·, ∞Ì·˙ÔÓÔÌ·¯›·, ∫ÂÓÙ·˘ÚÔÌ·¯›·, Î.¿.– Ô˘ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Û˘Ì‚fiÏÈ˙·Ó ‹ ·ÂÈÎfiÓÈ˙·Ó Ì ·ÏÏËÁÔÚÈÎfi ÙÚfiÔ ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ·ÏÏ¿ Î·È ı¤Ì·Ù· ·fi ÙË ‰ËÌfiÛÈ· ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ˙ˆ‹. ™‡Á¯ÚÔÓ· ÁÂÁÔÓfiÙ· ‹ ÚfiÛˆ· Ôχ Û¿ÓÈ· ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·Ó Î·È ÌfiÓÔ Û ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, fiÙ·Ó ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ· Ôϛ٘ Ì ÌÂÁ¿ÏË ÚÔÛÊÔÚ¿ ÛÙËÓ fiÏË ÙÔ˘˜ –Ù˘Ú·ÓÓÔÎÙfiÓÔÈ, ÔÚÙÚ¤ÙÔ £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹ Î·È ¶ÂÚÈÎÏ‹, ·Ó‰ÚÈ¿ÓÙ˜ ÙÚ·ÁÈÎÒÓ ÔÈËÙÒÓ–, ‹ ÁÈ· ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÔÏÂÌÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·. ¶¿ÓÙˆ˜ ÛÙËÓ ‡ÛÙÂÚË ÎÏ·ÛÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô ·Ú¯›˙Ô˘Ó ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ó· ÛÙ‹ÓÔÓÙ·È Û ‰ËÌfiÛÈÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ ÔÚÙÚ¤Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ÔÏÈÙÒÓ, ÔÏÈÙÈÎÒÓ Î·È ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ (ÂÈÎ. 57). ™Ù· ÂÚ˘ıÚfiÌÔÚÊ· ·ÁÁ›· fï˜ Ô˘ ·ÁÔÚ¿˙ÔÓÙ·Ó ·fi ÙÔÓ Ôχ ÎfiÛÌÔ –ÙÔ Â˘Ú‡ ÎÔÈÓfi– ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·Ó Î·È ÛÎËÓ¤˜ ·fi ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ 109

√ π ∆ ∂á∂™ ∫ ∞π ∆ ∞ ° ƒ∞ªª∞∆∞ ∆ ∏¡ ∫ §∞™π∫∏ ∂ ¶√Ã∏

√È Ù˘Ú·ÓÓÔÎÙfiÓÔÈ. √ ∞ÚÈÛÙÔÁÂ›ÙˆÓ ·ÚÈÛÙÂÚ¿ Î·È Ô ∞ÚÌfi‰ÈÔ˜ ‰ÂÍÈ¿ ÔÚÌÔ‡Ó Î·Ù¿ ÙÔ˘ π¿Ú¯Ô˘, ÁÈÔ˘ ÙÔ˘ Ù˘Ú¿ÓÓÔ˘ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˘. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ¤ÛÙËÛ·Ó ÛÙËÓ ∞ÁÔÚ¿ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ·˘Ùfi ÙÔ «Û‡ÓÙ·ÁÌ· ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ» ÁÈ· Ó· ÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ¿Ó‰Ú˜. ƒˆÌ·˚ο ·ÓÙ›ÁÚ·Ê· ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ÁÏ˘ÙÒÓ ∫ÚÈÙ›· Î·È ¡ËÛÈÒÙË (477 ‹ 474 .Ã.). (πÙ·Ï›·, ¡Â¿ÔÏË, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

√ Ó·fi˜ Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ¡›Î˘. √ ÌÈÎÚfi˜ ·ÏÏ¿ ÎÔÌ„fiÙ·ÙÔ˜ ȈÓÈÎfi˜ Ó·fi˜ Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ¡›Î˘ ¯ÙÈṲ̂ÓÔ˜ ¿Óˆ Û „ËÏfi ‡ÚÁÔ ÂÚÈ‚·ÏÏfiÙ·Ó ·fi Ì·ÚÌ¿ÚÈÓÔ ÛÙËı·›Ô Ì ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ ÏÂÙÂ›ÏÂÙ˜ ÊÙÂÚˆÙ¤˜ ¡›Î˜ Ô˘ ÚfiÛÊÂÚ·Ó ÙÚfi·È· ¡›Î˘ ÛÙË ı¿ ∞ıËÓ¿. √È ÏÂÙÔ› ¯ÈÙÒÓ˜ ÙÔ˘˜ ÎÔÏÏÔ‡Ó Û·Ó ‚ÚÂÁ̤ÓÔÈ ¿Óˆ ÛÙ· Ó·ÓÈο ÛÒÌ·Ù· ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·˜ Ù· οÏÏË ÙÔ˘˜- ˘ÁÚfi* ÛÙ˘Ï.

110

∫ ∂º∞§∞π√ 8

ÛÙÔ Û›ÙÈ, ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ÛÙÔ Á˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈÔ, ÛÙÔ ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ. ∏ ÎÏ·ÛÈ΋ Ù¤¯ÓË ÂËÚ¤·Û ¤ÓÙÔÓ· ÙËÓ Â˘Úˆ·˚΋ Î·È ·ÁÎfiÛÌÈ· Ù¤¯ÓË ‰È·Ì¤ÛÔ˘ Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Ô˘ ÙË ‰È¤‰ˆÛ Û ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ, ÛÙË µfiÚÂÈ· ∞ÊÚÈ΋ Î·È ÙËÓ ∂ÁÁ‡˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹. √È ∂˘Úˆ·›ÔÈ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ˜ ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ∞Ó·Á¤ÓÓËÛ˘ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ˘ÈÔıÂÙÔ‡Ó ÙȘ ‰ˆÚÈΤ˜, ÙȘ ȈÓÈΤ˜ Î·È ÙȘ ÎÔÚÈÓıȷΤ˜ ÎÈÔÓÔÛÙÔȯ›Â˜ Ô˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó Ù· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ì·Ù·, Ù· ·ÂÙÒÌ·Ù· ÛÙȘ ÛÙ¤Á˜, ÙÔÓ ÏÔ‡ÛÈÔ ÁÏ˘Ùfi ‰È¿ÎÔÛÌÔ. ™ÙË ÁÏ˘ÙÈ΋ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ› ÂÌÓ¤ÔÓÙ·È ·fi Ù· ÎÏ·ÛÈο ·Á¿ÏÌ·Ù· Î·È ·Ó¿ÁÏ˘Ê· Î·È ÙÔ ›‰ÈÔ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È ÛÙË ÌÂÁ¿ÏË ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋ ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙË ÌÈÎÚÔÙ¯ӛ·*. ∞˘Ù‹ Ë Ù¿ÛË ·ÔÌ›ÌËÛ˘ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘, Ô˘ Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÔ¯¤˜, fiˆ˜ .¯. Ô 19Ô˜ ·ÈÒÓ·˜, ‹Ù·Ó Ôχ ¤ÓÙÔÓË Î·È ÛÊÚ¿ÁÈÛ ÙËÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂΛӢ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘, ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠÎÏ·ÛÈÎÈÛÌfi˜* Î·È Ù· ¤ÚÁ· Ô˘ ÌÈÌÔ‡ÓÙ·È Ù· ÎÏ·ÛÈο ϤÁÔÓÙ·È ÎÏ·ÛÈÎÈÛÙÈο. ∆· ÁÓˆÛÙ¿ Ì·˜ ÓÂÔÎÏ·ÛÈο* ÎÙ›ÚÈ· Ô˘ ¯Ù›ÛÙËÎ·Ó Û ÔÏϤ˜ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ÌÂÙ¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ 1821, ¤¯Ô˘Ó Î·È ·˘Ù¿ ‰·ÓÂÈÛÙ› ÔÏÏ¿ ÛÙÔȯ›· ·fi ÙËÓ ÎÏ·ÛÈ΋ Ù¤¯ÓË.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ 1. °È· ÔÈ· Ú¿ÁÌ·Ù· Î·È Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ۋÌÂÚ· ÙÔÓ fiÚÔ “ÎÏ·ÛÈÎfi˜” ; 2. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ ÓÂÔÎÏ·ÛÈο ÎÙ›ÚÈ· Î·È ¿ÏÏ· ÎÏ·ÛÈÎÈÛÙÈο ¤ÚÁ· Ô˘ Ù˘¯fiÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔ ¿ÌÂÛÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Û·˜ ‹ ÎÙ›ÚÈ· Î·È ¤ÚÁ· Ô˘ ÁÓˆÚ›˙ÂÙ ·fi ÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· Î·È ¿ÏϘ fiÏÂȘ.

√ π ∆ ∂á∂™ ∫ ∞π ∆ ∞ ° ƒ∞ªª∞∆∞ ∆ ∏¡ ∫ §∞™π∫∏ ∂ ¶√Ã∏

∫ ∂º∞§∞π√ 8

3. ∏ ∞ƒÃπ∆∂∫∆√¡π∫∏ ∆ø¡ ∫§∞™π∫ø¡ Ã√¡ø¡

∫ÔÚÈÓıÈ·Îfi ÎÈÔÓfiÎÚ·ÓÔ. µÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ù˘ £fiÏÔ˘, Ô˘ ‹Ù·Ó ¤Ó· ΢ÎÏÈÎfi ÈÂÚfi ÎÙ›ÚÈÔ Ù˘ ∂ȉ·‡ÚÔ˘. £ÂˆÚÂ›Ù·È È‰Èfi¯ÂÈÚÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÁχÙË ¶ÔχÎÏÂÈÙÔ˘ ÙÔ˘ ÓÂfiÙÂÚÔ˘. 4Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.

∫·Ù¿ ÙÔÓ 5Ô Î·È 4Ô ·ÈÒÓ· .Ã. Û ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ ÎÙ›˙ÔÓÙ·È Ï·ÌÚÔ› Ó·Ô› Î·È ‰ËÌfiÛÈ· ÎÙ›ÚÈ· –*ıfiÏÔÈ, ÛÙÔ¤˜, Á˘ÌÓ¿ÛÈ·, ·Ï·›ÛÙÚ˜, ı¤·ÙÚ·– ÛÙÔÓ ‰ˆÚÈÎfi Î·È ÈˆÓÈÎfi Ú˘ıÌfi, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÙȘ ȉ·ÓÈΤ˜ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜. ∆ËÓ ›‰È· ÂÔ¯‹ ÂÊ¢ڛÛÎÂÙ·È Î·È ÙÔ ÎÔÚÈÓıÈ·Îfi ÎÈÔÓfiÎÚ·ÓÔ Ô˘ ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ì ηϿıÈ ÂÚÈÙ˘ÏÈÁ̤ÓÔ ·fi ·ÁοıÈ·. ∆ËÓ ÎÏ·ÛÈ΋ ÂÔ¯‹ ÙÔ ÎÔÚÈÓıÈ·Îfi ÎÈÔÓfiÎÚ·ÓÔ, Ô˘ ıˆÚÂ›Ù·È ÂʇÚÂÛË ÙÔ˘ ÁχÙË ∫·Ïϛ̷¯Ô˘, ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ. ¶¿Óˆ ÛÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÎÙ›˙ÔÓÙ·È Ù· Ï·ÌÚfiÙÂÚ· ÎÏ·ÛÈο ÎÙ›ÚÈ· Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, fiˆ˜ Ù· ¶ÚÔ‡Ï·È·, Ë ÌÂÁ·ÏÔÚÂ‹˜ ‰ËÏ·‰‹ ›ÛÔ‰Ô˜ Ù˘ ∞ÎÚfiÔÏ˘. ◊Ù·Ó ÎÙÈṲ̂ӷ Ì ¤Ó· Û‡ÓıÂÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ· ªÓËÛÈÎÏ‹ Ô˘ Û˘Ó‰‡·˙ ΛÔÓ˜ ÙÔ˘ ‰ˆÚÈÎÔ‡ Î·È ÈˆÓÈÎÔ‡ Ú˘ıÌÔ‡ Î·È Â›¯Â ¤ÓÙ ÂÈÛfi‰Ô˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÙˆÓ ÈÛÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ˙ÒˆÓ Ô˘ ı· ı˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·Ó ÛÙÔ ÈÂÚfi. ∞fi ÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ ÌÂÁ¿ÏË ı‡Ú· fiÔ˘ Ô‰ËÁÔ‡Û ¤Ó·˜ ÂÈÎÏÈÓ‹˜ ‰È¿‰ÚÔÌÔ˜ ¯ˆÚ›˜ ÛηÏÔ¿ÙÈ·, ı· ÂÚÓÔ‡ÛÂ Î·È ÙÔ Î·Ù¿ÚÙÈ ÙÔ˘ ÏÔ›Ô˘ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ‹Ù·Ó ·ψ̤ÓÔ˜ Ô ÓÂԸʷṲ̂ÓÔ˜ ¤ÏÔ˜ Ù˘ ı¿˜. ∆ËÓ ›‰È· ÂÚ›Ô‰Ô, Î·È Ì ‚¿ÛË ÙÔ ›‰ÈÔ ÂÌÓ¢Ṳ̂ÓÔ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ Î·È ÙÔ˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÔ‡ ·ÎÏÔ˘ ÙÔ˘, ÎÙ›ÛÙËÎÂ Ô ¶·ÚıÂÓÒÓ·˜ Ì ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙÔÓ˜ ÙÔ˘˜ πÎÙ›ÓÔ Î·È ∫·ÏÏÈÎÚ¿ÙË. √ ‰ˆÚÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ Ó·fi˜, Ô˘ Û˘Ó‰‡·˙ ÛÙÔ Û¯¤‰Èfi ÙÔ˘ Î·È ÈˆÓÈο ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈο ÛÙÔȯ›·, fiˆ˜ Ë ÌÂÁ¿ÏË ˙ˆÊfiÚÔ˜ Ì ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÔÌ‹˜ ÙˆÓ ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ, ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙÔ Û‹Ì· ηٷÙÂı¤Ó Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜. ∂ÎÙfi˜ ·fi ÙÔ «ÎÏ·ÛÈÎfi» ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎfi ÙÔ˘ Û¯¤‰ÈÔ, Â›Ó·È ÔÓÔÌ·ÛÙfi˜ Î·È ÁÈ· ÙÔÓ ÏÔ‡ÛÈÔ ÁÏ˘Ùfi ‰È¿ÎÔÛÌfi ÙÔ˘ Ô˘ ÊÈÏÔÙ¤¯ÓËÛ·Ó Ô Ê›ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ºÂȉ›·˜ Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Î·È ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ÁÏ˘ÙÒÓ ·fi fiÏ· Ù· ̤ÚË Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜. ™Â Û¯¤‰È· ÙÔ˘ ∫·ÏÏÈÎÚ¿ÙË ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ıËΠÂ›Û˘ ÙËÓ ›‰È· ÂÔ¯‹ ÛÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË Ô Ó·fi˜ Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ¡›Î˘, ¤Ó· ÎÔÌ„ÔÙ¤¯ÓËÌ· ȈÓÈÎÔ‡ Ú˘ıÌÔ‡, ÂÓÒ ÙËÓ ›‰È· ÂÔ¯‹ ÎÙ›ÛÙËÎÂ Î·È ÙÔ ∂Ú¤¯ıÂÈÔ, Â›Û˘ Û ȈÓÈÎfi Ú˘ıÌfi. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈΤ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÎÔÚ˘Ê·›· ¤ÚÁ· Ù˘ ·ÁÎfiÛÌÈ·˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜ Î·È Ë ÂÈÚÚÔ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ ÙˆÓ ÂÔ¯ÒÓ Ô˘

√ ¶·ÚıÂÓÒÓ·˜. ∫ÔÚ˘Ê·›Ô ·Ú¯ÈÙÂÎÙfiÓËÌ· ‰ˆÚÈÎÔ‡ Ú˘ıÌÔ‡. √ ÁÏ˘Ùfi˜ ÙÔ˘ ‰È¿ÎÔÛÌÔ˜ Ì ÙË Á¤ÓÓËÛË Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ Î·È ÙË ‰È·Ì¿¯Ë Ù˘ Ì ÙÔÓ ¶ÔÛÂȉÒÓ· ÁÈ· ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋ ÛÙ· ·ÂÙÒÌ·Ù· ÙËÓ ∫ÂÓÙ·˘ÚÔÌ·¯›·, ÙËÓ ∞Ì·˙ÔÓÔÌ·¯›· Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ ̇ıÔ˘˜ ÛÙȘ ÌÂÙfi˜ Î·È ÙËÓ ÔÌ‹ ÙˆÓ ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ ÛÙË ˙ˆÊfiÚÔ ·ÔÙÂÏ› ·ÍÂ¤Ú·ÛÙÔ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÌ· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÔ¯ÒÓ Î·È ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ Û˘Ì‚ÔÏÈο ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË Î·È ÚˆÙÔηı‰ڛ· Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÛÙÔ˘˜ ÎÏ·ÛÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜.

111

√ π ∆ ∂á∂™ ∫ ∞π ∆ ∞ ° ƒ∞ªª∞∆∞ ∆ ∏¡ ∫ §∞™π∫∏ ∂ ¶√Ã∏

∫ ∂º∞§∞π√ 8

·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ‹Ù·Ó ÎÔÏÔÛÛÈ·›·. ∞fi ÙÔÓ 5Ô ·ÈÒÓ· .Ã. ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ÎÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ϛıÔ Î·È Ù· ·Ú¯·›· ı¤·ÙÚ·. ∆Ô ÈÔ ÔÓÔÌ·ÛÙfi ·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ÙÔ ı¤·ÙÚÔ Ù˘ ∂ȉ·‡ÚÔ˘, Ô˘ ‰È·ÙËÚÂ›Ù·È Û Ôχ ηϋ ηٿÛÙ·ÛË Î·È Ì·˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi ·fi ÙȘ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·Ú¯·›ˆÓ ¤ÚÁˆÓ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È Î¿ı ηÏÔη›ÚÈ. ∆· ·Ú¯·›· ı¤·ÙÚ· Â›Ó·È ÎÙÈṲ̂ӷ ·ÌÊÈı·ÙÚÈο, ÛÙËÓ Ï·ÁÈ¿ ÂÓfi˜ ÏfiÊÔ˘, fiÔ˘ Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Ù· ηı›ÛÌ·Ù· –ÙÔ ÎÔ›ÏÔÓ– ÙÔ˘ ı¿ÙÚÔ˘ Ô˘ Ì ÔÚÈ˙fiÓÙÈÔ˘˜ ‰È·‰ÚfiÌÔ˘˜ –‰È·˙ÒÌ·Ù·– ‰È·ÈÚÔ‡ÓÙ·Ó Û ‰‡Ô ̤ÚË Î·Ù¿ ÙÔ ‡„Ô˜ Î·È Ì ÛÙÂÓ¤˜ Ûο- ∆Ô ∂Ú¤¯ıÂÈÔ. ŒÓ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÎÔÌ„fiÙÂÚÔ˘˜ ȈÓÈÎÔ‡˜ Ó·Ô‡˜ Ϙ ·ÎÙÈÓˆÙ¿ Û ÎÂÚΛ‰Â˜. √È ‰È¿‰ÚÔÌÔÈ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ Ì ÔχÏÔÎÔ Û¯¤‰ÈÔ Ô˘ ›¯Â Û¯¤ÛË Ì ÙË ·˘ÙÔ› ‹Ù·Ó ··Ú·›ÙËÙÔÈ ÁÈ· ÙËÓ Â˘ÎÔÏfiÙÂ- Ï·ÙÚ›· ÔÏÏÒÓ ıÂÒÓ ÛÙÔÓ Ó·fi ·ÏÏ¿ Î·È Ì ÙȘ ·ÓˆÌ·Ï›Â˜ ÙÔ˘ ÚË Î·È Ù·¯‡ÙÂÚË ÚfiÛ‚·ÛË ÙˆÓ ı·ÙÒÓ, ‰¿ÊÔ˘˜. ¶ÂÚ›Ù¯ӷ ·Ó¿ÁÏ˘Ê· ÎÔÛÌ‹Ì·Ù·, ˙ˆÊfiÚÔ˜ Ì ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ Ì˘ıÔÏÔÁÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ Î·È Ë ÂÚ›ÊËÌË ÚfiÛÙ·ÛË ÙˆÓ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÍÂÂÚÓÔ‡Û·Ó Î·È ÙȘ ‰¤Î· ∫·Ú˘¿ÙȉˆÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙÔ ‰È¿ÎÔÛÌÔ ÙÔ˘ Ó·Ô‡. ¯ÈÏÈ¿‰Â˜. ∞¤Ó·ÓÙÈ ·fi ÙÔ ÎÔ›ÏÔÓ, ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜, ˘¿Ú¯ÂÈ Ô Â›‰Ԙ ΢ÎÏÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜ –Ë ÔÚ¯‹ÛÙÚ·–, fiÔ˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·Ó ÔÈ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Î·È Ô ¯ÔÚfi˜. ¶›Ûˆ Ù˘ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ˘‹Ú¯Â ¤Ó· ·Ïfi ÎÙ›ÛÌ·, Ë ÛÎËÓ‹, ÛÙË ÛÙ¤ÁË Ù˘ ÔÔ›·˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·Ó ÔÈ ·fi Ì˯·Ó‹˜ ıÂÔ›. ™Â ÎÈÔÓÔÛÙÔȯ›· Ô˘ ˘‹Ú¯Â ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙË ÛÎËÓ‹ –ÛÙÔ ÚÔÛ΋ÓÈÔ–, ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·Ó ˙ˆÁÚ·ÊÈṲ̂ÓÔÈ ›Ó·Î˜ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó Ù· ÛÎËÓÈο ÙÔ˘ ı¿ÙÚÔ˘, ÂÓÒ ‰ÂÍÈ¿ Î·È ·ÚÈÛÙÂÚ¿ Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·Ó ‰‡Ô ÌÈÎÚÔ› ¯ÒÚÔÈ, Ù· ·Ú·Û΋ÓÈ·, Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Û¯¤ÛË Ì ٷ ÛËÌÂÚÈÓ¿ ·Ú·Û΋ÓÈ·. ™ÙÔ ı¤·ÙÚÔ Ô‰ËÁÔ‡Û·Ó È‰È·›ÙÂÚ· ‰È·ÌÔÚʈ̤Ó˜, ÂÓÙ˘ˆÛȷΤ˜ ‡Ï˜ Î·È ‰È¿‰ÚÔÌÔÈ – ÔÈ ¿ÚÔ‰ÔÈ. ∫·Ú˘¿Ùȉ· ∂Ú¯ı›Ԣ. ª·˙› Ì ¿ÏÏ· ¤ÓÙ ·ÚfiÌÔÈ· ·Á¿ÏÌ·Ù· ÛÙ‹ÚÈ˙ ÙË ÛÙ¤ÁË ÌÈÎÚ‹˜ ˘ÂÚ˘„ˆÌ¤Ó˘ ÛÙÔ¿˜ –¤Ó· ›‰Ô˜ ÂÍÒÛÙË– ÛÙË ‚ÔÚÂÈÔ‰˘ÙÈ΋ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ ∂Ú¯ı›Ԣ. (ªÔ˘ÛÂ›Ô ∞ÎÚfiÔÏ˘)

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

∆Ô ı¤·ÙÚÔ Ù˘ ∂ȉ·‡ÚÔ˘. ∂›Ó·È ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚ· ‰È·ÙËÚË̤ÓÔ ·Ú¯·›Ô ı¤·ÙÚÔ ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ. ∫Ù›ÛÙËΠ̿ÏÏÔÓ ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 3Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. Û ÎÏ·ÛÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ.

112

1. ¡· ÂÚÈÁÚ¿„ÂÙ ÙÔ Î·ı¤Ó· ͯˆÚÈÛÙ¿ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÙÔ ∂Ú¤¯ıÂÈÔ Ì ÙÔÓ ¶·ÚıÂÓÒÓ·.

2. ¡· ÂÚÈÁÚ¿„ÂÙ ۇÁ¯ÚÔÓ˜ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÔÌ¤˜ (ÏÈÙ·Ó›˜) Î·È Ó· ÙȘ Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ Ì ÙËÓ ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÔÌ‹˜ ÙˆÓ ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ ÛÙË ˙ˆÊfiÚÔ ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ·.

3. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ÏÂÁfiÌÂÓ· «ÂÏÁ›ÓÂÈ· Ì¿ÚÌ·Ú·» Î·È ÁÈ·Ù› ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎ·Ó ¤ÙÛÈ; 4. ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ Ô fiÚÔ˜ “¯Ú˘Ûfi˜ ·ÈÒÓ·˜” ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹;

∫ ∂º∞§∞π√ 8

√ π ∆ ∂á∂™ ∫ ∞π ∆ ∞ ° ƒ∞ªª∞∆∞ ∆ ∏¡ ∫ §∞™π∫∏ ∂ ¶√Ã∏

4. ∏ °§À¶∆π∫∏ ∫∞π ∏ ∑ø°ƒ∞ºπ∫∏ ∆ø¡ ∫§∞™π∫ø¡ Ã√¡ø¡

ªÂÙ¿ ÙÔ˘˜ ÂÚÛÈÎÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜ Î·È Û fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ 5Ô˘ Î·È 4Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã., Êı¿ÓÔ˘Ó Û ÌÂÁ¿ÏË ·ÎÌ‹ ÔÈ Î·Ï¤˜ Ù¤¯Ó˜ ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ. ™ÙËÓ √Ï˘Ì›·, ÛÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË, ÛÙÔ˘˜ ¢ÂÏÊÔ‡˜ Î·È Û ¿ÏÏ· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ‹ ÌÈÎÚfiÙÂÚ· ÈÂÚ¿ ÔÈ ·Ó·Ûηʤ˜ ¤ÊÂÚ·Ó ÛÙÔ Êˆ˜ ·ÚÈÛÙÔ˘ÚÁËÌ·ÙÈο ·Á¿ÏÌ·Ù· Î·È ·Ó¿ÁÏ˘Ê·. ∆Ô Ì¿ÚÌ·ÚÔ Î·È Ô ÔÚ›¯·ÏÎÔ˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ΢ÚÈfiÙÂÚ· ˘ÏÈο Ù˘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜. °È· Ù· Ï·ÙÚ¢ÙÈο ·Á¿ÏÌ·Ù· ÙˆÓ ıÂÒÓ fï˜ Ô˘ οÔÙ ›¯·Ó ÎÔÏÔÛÛÈ·›Ô ̤ÁÂıÔ˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó ÙÔ ÂÏÂÊ·ÓÙÔÛÙfi ÁÈ· Ù· Á˘ÌÓ¿ ̤ÚË ÙˆÓ ÌÔÚÊÒÓ Î·È Ê‡ÏÏ· ·fi ¯Ú˘Û¿ÊÈ ÁÈ· Ù· ÂÓ‰‡Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜. ∆¤ÙÔÈ· ¯Ú˘ÛÂÏÂÊ¿ÓÙÈÓ· ·Á¿ÏÌ·Ù· ‹Ù·Ó ÙÔ ¿Á·ÏÌ· Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ¶·Úı¤ÓÔ˘ ÛÙÔÓ ¶·ÚıÂÓÒÓ· Î·È ÙÔ˘ ¢›· ÛÙËÓ √Ï˘Ì›·, Î·È Ù· ‰‡Ô ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ºÂȉ›·. ∆Ô˘˜ ÎÔ‡ÚÔ˘˜ Ù˘ ·Ú¯·˚΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ ·ÓÙÈηıÈÛÙÔ‡Ó ÙÒÚ· Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù· ÙˆÓ Á˘ÌÓÒÓ ·ıÏËÙÒÓ Û ÔÈΛϘ ÛÙ¿ÛÂȘ –‰ÈÛÎÔ‚fiÏÔÈ Î·È ‰ÔÚ˘ÊfiÚÔÈ Î˘Ú›ˆ˜–, Ôχ Û˘¯Ó¿ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È ÔÏÂÌÈÛÙ¤˜, ΢ڛˆ˜ fï˜ ‹ÚˆÂ˜, ¿ÏÏÔÙ ÓÙ˘Ì¤ÓÔÈ Î·È ¿ÏÏÔÙÂ

∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÊÂȉȷÎÔ‡ ¢›· Ù˘ √Ï˘Ì›·˜. √ ºÂȉ›·˜, ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ÷ÚÌ›‰Ë Î·È ÛÙÂÓfi˜ Ê›ÏÔ˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˘ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ÛÙËÓ ·ÓÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ·ÎÚfiÔÏ˘ Ì ϷÌÚ¿ ÌÓËÌ›·, ‰È·ÎÚÈÓfiÙ·Ó ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ıÂÒÓ. ∆· ‰È·ÛËÌfiÙÂÚ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ù· ÎÔÏÔÛÛÈ·›· Ï·ÙÚ¢ÙÈο ¯Ú˘ÛÂÏÂÊ¿ÓÙÈÓ· ·Á¿ÏÌ·Ù· ÙÔ˘ ¢›· ÛÙËÓ √Ï˘Ì›· Î·È Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ¶·Úı¤ÓÔ˘ ÛÙÔÓ ¶·ÚıÂÓÒÓ·.

√ ™∆ƒ∞µø¡ °π∞ ∆√¡ ¢π∞ ∆∏™ √§Àª¶π∞™ ΜFγιστον δG τοHτων Iπ,ρξε τ$ το3 ∆ι$σ ξ6ανον K (πο8ει Φειδ8ασ Χαρµ8δου NAθηναOοσ (λεφQντινον, τηλικο3τον τ$ µFγεθοσ, Rσ καOπερ µεγ8στου Sντοσ το3 νεT δοκεOν Uστοχ,σαι τ,σ συµµετρ8ασ τ$ν τεχν8την, καθWµενον ποιWσαντα, Xπτ6µενον δG σχεδ6ν τι τY, κορυφY, τ,σ Zροφ,σ, [στ’ ?µφασιν ποιεOν, (Qν Cρθ$σ γFνηται, διαναστ\σ UποστεγQσειν τ$ν νε]ν.

∆Ô ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ‰Â ·fi fiÏ· ·˘Ù¿ ˘‹ÚÍ ÙÔ ¿Á·ÏÌ· ÙÔ˘ ¢›· Ô˘ ÊÈÏÔÙ¤¯ÓËÛÂ Ô ºÂȉ›·˜, Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ÷ÚÌ›‰Ë ·fi ÙËÓ ∞ı‹Ó·, ·fi ÂÏÂÊ·ÓÙÔÛÙfi, Ô˘ ‹Ù·Ó ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜, ÒÛÙ ·ÚfiÏÔ Ô˘ Î·È Ô Ó·fi˜ ‹Ù·Ó ¿Ú· Ôχ ÌÂÁ¿ÏÔ˜, Ó· Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ·¤Ù˘¯Â Ô Ù¯ӛÙ˘ ÛÙȘ ·Ó·ÏÔÁ›Â˜, ·ÊÔ‡ ÙÔÓ ·Ú¤ÛÙËÛ ηıÈÛÙfi Ó· ·ÎÔ˘Ì¿ ۯ‰fiÓ Ì ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÔÚÔÊ‹, ÒÛÙ ӷ ÚÔÍÂÓ› ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË fiÙÈ Â¿Ó ÛËΈÓfiÙ·Ó Î·È ÛÙÂÎfiÙ·Ó fiÚıÈÔ˜ ı· ÍÂÛΤ·˙ ÙÔ Ó·fi (ı· η٤ÛÙÚÂÊ ÙË ÛÙ¤ÁË ÙÔ˘ Ó·Ô‡).

(VIII 353, ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË °. ∫ÔÎÎÔÚÔ‡-∞ÏÂ˘Ú¿)

√ ¶√π∏∆∏™ ºπ§π¶¶√™ (1√™ ∞π. ª.Ã.) ∞¶√ ∆∏ £∂™™∞§√¡π∫∏ °π∞ ∆√ ∞°∞§ª∞ ∆√À ¢π∞ !H θε$σ &λθ’ (π* γ,ν (ξ ο0ρανο3 ε4κ6να δε8ξων, Φειδ8α, < σ> γ’ ?βησ τ$ν θε$ν Cψ6µενοσ.

ã∏ Ô ıÂfi˜ ‹Úı ·fi ÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘, ºÂȉ›·, ‹ Û˘ ·Ó¤‚ËΘ (ÛÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi ÂÓÓÔ›ٷÈ) ÁÈ· Ó· ‰ÂȘ ÙÔÓ ıÂfi. (ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË °. ∫ÔÎÎÔÚÔ‡-∞ÏÂ˘Ú¿) ∆Ô Â›ÁÚ·ÌÌ· ·˘Ùfi Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ ÙËÓ Ôχ ÌÂÁ¿ÏË ÂÈÙ˘¯›· Ô˘ ›¯Â ÙÔ ¿Á·ÏÌ· ÙÔ˘ ¢›· Ù˘ √Ï˘Ì›·˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ º›ÏÈÔ ‰ËÏ·‰‹, ‹Ù·Ó Ë Ù¤ÏÂÈ· ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙÔ˘ ıÂÔ‡. √ ºÂȉ›·˜ ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó Ô ÁχÙ˘ Ô˘ ÊÈÏÔÙ¯ÓÔ‡Û ٷ ÈÔ ÂÙ˘¯Ë̤ӷ ·Á¿ÏÌ·Ù· ıÂÒÓ.

113

√ π ∆ ∂á∂™ ∫ ∞π ∆ ∞ ° ƒ∞ªª∞∆∞ ∆ ∏¡ ∫ §∞™π∫∏ ∂ ¶√Ã∏

√ ¢ÈÛÎÔ‚fiÏÔ˜ ÙÔ˘ ª‡ÚˆÓ·. ÕÁ·ÏÌ· ·ıÏËÙ‹ Û ¤ÓÙÔÓË ÛÙÈÁÌÈ·›· ΛÓËÛË, ηıÒ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÂÈ ÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ ÚÈÓ ÂÙ¿ÍÂÈ ÙÔÓ ‰›ÛÎÔ (∞ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÚˆÌ. ÂÔ¯‹˜). (ƒÒÌË, Museo Nazionale Romano)

∫ ∂º∞§∞π√ 8

√ ¢È·‰Ô‡ÌÂÓÔ˜ ÙÔ˘ ¶ÔχÎÏÂÈÙÔ˘. ÕÁ·ÏÌ· ·ıÏËÙ‹ Ô˘ ‰¤ÓÂÈ ÙËÓ Ù·ÈÓ›· Ù˘ ӛ΢ ÛÙ· Ì·ÏÏÈ¿ ÙÔ˘. ∞ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ ·fi ÙË ¢‹ÏÔ. (ªÔ˘ÛÂ›Ô ¢‹ÏÔ˘)

Á˘ÌÓÔ›. ∂›Û˘ Ôχ Û˘¯Ó¤˜ Â›Ó·È ÔÈ ·ÂÈÎÔÓ›ÛÂȘ Ì˘ıÔÏÔÁÈÎÒÓ ÌÔÚÊÒÓ, ·Ó‰ÚÈÎÒÓ Î·È Á˘Ó·ÈΛˆÓ, ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ‹, Î·È ‚¤‚·È· ÔÈ ıÂÔ› ÙÔ˘ √χÌÔ˘. ∆Ș ÎÔÌ„¤˜ ·Ú¯·˚Τ˜ ÎfiÚ˜ Ì ٷ ÏÂÙ¿ ȈÓÈο ÂÓ‰‡Ì·Ù· ‰È·‰¤¯ÔÓÙ·È ËÚˆ›‰Â˜ Ù˘ Ì˘ıÔÏÔÁ›·˜ Ì ÙÔÓ ‚·Ú‡, Ì¿ÏÏÈÓÔ Î·È ·¤ÚÈÙÙÔ ‰ˆÚÈÎfi ¤ÏÔ. ∆· ·Ú¯·›· ΛÌÂÓ· Î·È ÔÈ ÂÈÁڷʤ˜ Ì·˜ ¤Î·Ó·Ó ÁÓˆÛÙ¿ Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÌÂÁ¿ÏˆÓ ηÏÏÈÙ¯ÓÒÓ ÙˆÓ ÎÏ·ÛÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ. √ ∞ıËÓ·›Ô˜ ª‡ÚˆÓ, Ô ÛÙÂÓfi˜ Ê›ÏÔ˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˘ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ºÂȉ›·˜, Ô ¶ÔχÎÏÂÈÙÔ˜ ·fi ÙÔ ÕÚÁÔ˜, Ô ¶Ú·ÍÈÙ¤Ï˘ Î·È Ô §Âˆ¯¿Ú˘ ·fi ÙËÓ ∞ı‹Ó·, Ô ™Îfi·˜ ·fi ÙËÓ ¶¿ÚÔ Î·È Ô §‡ÛÈÔ˜ ·fi ÙË ™È΢ÒÓ·, Â›Ó·È Ù· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ÔÓfiÌ·Ù· ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜. √ ¶ÔχÁÓˆÙÔ˜ ·fi ÙË £¿ÛÔ, Ô ª›ÎˆÓ, Ô ∞ÔÏÏfi‰ˆÚÔ˜, Î·È Ô ¡ÈΛ·˜ ·fi ÙËÓ ∞ı‹Ó·, Ô ¶·ÚÚ¿ÛÈÔ˜ ·fi ÙËÓ ŒÊÂÛÔ, Ô ∑‡ÍȘ ·fi ÙË ª. ∂ÏÏ¿‰·, Ô ∞ÂÏÏ‹˜ ·fi ÙËÓ ∫ÔÏÔÊÒÓ·, Ô ∂˘ÊÚ¿ÓˆÚ, Î·È ÔÏÏÔ› ¿ÏÏÔÈ ·ÎfiÌË ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÁÓˆÛÙÔ›, ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó ÁÓˆÛÙ¿ Ì˘ıÔÏÔÁÈο ı¤Ì·Ù·. √È ÌÂÁ¿ÏÔÈ ›Ó·Î¤˜ ÙÔ˘˜ Ô˘ ÛÙfiÏÈ˙·Ó ‰ËÌfiÛÈ· ÎÙ›ÚÈ·, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ¶ÔÈΛÏË ™ÙÔ¿ ÛÙËÓ ∞ÁÔÚ¿ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Î·È Ë §¤Û¯Ë ÙˆÓ ∫Óȉ›ˆÓ ÛÙÔ˘˜ ¢ÂÏÊÔ‡˜, ÂËÚ¤·Û·Ó Î·È ÙÔ˘˜ ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˘˜ ÙˆÓ ÂÚ˘ıÚfiÌÔÚÊˆÓ ·ıËÓ·˚ÎÒÓ ·ÁÁ›ˆÓ. ŒÙÛÈ Î·È ÙËÓ Ù·ÂÈÓfiÙÂÚË Ù¤¯ÓË Ù˘ ·ÁÁÂÈÔÁÚ·Ê›·˜ ‰È·ÂÚÓ¿ ÙÔ ÌÂÁ·ÏfiÚÂÔ, ÂÍȉ·ÓÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ ·ÏÏ¿ ¿ÓÙÔÙ ÌÂÙÚË∂Ú˘ıÚfiÌÔÚÊÔ ·ÁÁÂ›Ô (ÛÙ¿ÌÓÔ˜) Ì ·Ó·¯ÒÚËÛË ÔÏÂÌÈÛÙ‹. √ ‚Ô˘‚fi˜ fiÓÔ˜ ÙˆÓ ·Á·ËÌ¤ÓˆÓ Ì¤ÓÔ Î·È Û˘ÁÎÚ·ÙË̤ÓÔ ‡ÊÔ˜ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘. ÿÚË Ì¿ÏÈÛÙ· Î·È ÛÙȘ ÚÔÛÒˆÓ ÁÈ· ÙÔÓ ·Ô¯ˆÚÈÛÌfi ÙÔ˘˜ ÂÎÊÚ¿- ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ ÌÔÚԇ̠ۋÌÂÚ· Ó· Û¯ËÌ·Ù›ÛÔ˘Ì ̛· ·Ì˘˙ÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ Ó‡̷ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ‰Ú‹ ÂÈÎfiÓ· ÁÈ· ÙË ÌÂÁ¿ÏË ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘, ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔ˘ Ù¤¯Ó˘. 430 .Ã. (ªfiÓ·¯Ô) 5Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã., ·ÊÔ‡ ‰Â Ì·˜ ¤¯Ô˘Ó Ûˆı› ·Ú¯·›· ¤ÚÁ· ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜, ÂÎÙfi˜ 114

∫ ∂º∞§∞π√ 8

√ π ∆ ∂á∂™ ∫ ∞π ∆ ∞ ° ƒ∞ªª∞∆∞ ∆ ∏¡ ∫ §∞™π∫∏ ∂ ¶√Ã∏

√ ∞fiÏÏˆÓ Belvedere. ∞ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ ÂÓfi˜ ¯¿ÏÎÈÓÔ˘ ·Á¿ÏÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ §Âˆ¯¿ÚË (330-320 .Ã.). ∫Ú·ÙÔ‡Û ÙfiÍÔ ÛÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi Î·È ÎÏ·‰› ‰¿ÊÓ˘ ÛÙÔ ‰ÂÍ› ¯¤ÚÈ. (ƒÒÌË, ªÔ˘ÛÂ›Ô µ·ÙÈηÓÔ‡)

√ ÎÔ˘Ú·Ṳ̂ÓÔ˜ ∏Ú·ÎÏ‹˜. ∫ÔÏÔÛÛÈ·›ˆÓ ‰È·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ÚˆÌ·˚Îfi ·ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÂÓfi˜ ¯¿ÏÎÈÓÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ §‡ÛÈÔ˘ (320 .Ã.). √ ∏Ú·ÎÏ‹˜ ·Ôη̤̈ÓÔ˜ ·fi ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË Î·È ÙÔ˘ ‰ˆ‰¤Î·ÙÔ˘ ¿ıÏÔ˘ -Ù· ¯Ú˘Û¿ Ì‹Ï· ÙˆÓ ∂ÛÂÚ›‰ˆÓ (Èı·ÓfiÓ ÔÚÙÔοÏÈ·)- ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ Úfi·Ïfi ÙÔ˘ ÂÓÒ ÛÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ¯¤ÚÈ ÎÚ·Ù› ›Ûˆ ÙÔ˘ ¤Ó· Ì‹ÏÔ. (πÙ·Ï›·, ¡Â¿ÔÏË, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

‚¤‚·È· ·fi ÙȘ ı·˘Ì¿ÛȘ ÙÔȯÔÁڷʛ˜ ÙˆÓ Ì·Î‰ÔÓÈÎÒÓ Ù¿ÊˆÓ Ù˘ µÂÚÁ›Ó·˜ Ô˘ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔÓ 4Ô ·ÈÒÓ· .Ã. Î·È ·ÔηχÊıËÎ·Ó Û¯ÂÙÈο ÚfiÛÊ·Ù·.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ √ ∂ÚÌ‹˜ ÙÔ˘ ¶Ú·ÍÈÙ¤ÏË. O £Âfi˜ ÚÔÛʤÚÂÈ ¤Ó· ÙÛ·Ì› ÛٷʇÏÈ ÛÙÔÓ Ó‹ÈÔ ¢ÈfiÓ˘ÛÔ. (340 .Ã.). (ªÔ˘ÛÂ›Ô √Ï˘Ì›·˜)

1. ¡· Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙÂ: ·) ÙÔ ¿Á·ÏÌ· ÂÓfi˜ ÎÔ‡ÚÔ˘ Ì ÙÔ ¿Á·ÏÌ· ÙÔ˘ ¢È·‰Ô‡ÌÂÓÔ˘ ÙÔ˘ ¶ÔχÎÏÂÈÙÔ˘ ‚) ÙÔ ¿Á·ÏÌ· ÌÈ·˜ ÎfiÚ˘ Ì ÙÔ ¿Á·ÏÌ· Ù˘ ∫·Ú˘¿Ùȉ·˜ ÙÔ˘ ∂Ú¯ı›Ԣ Á) ÙÔ ¿Á·ÏÌ· Ù˘ ∫·Ú˘¿Ùȉ·˜ Ì ÙÔ ¿Á·ÏÌ· Ù˘ ¡›Î˘ ÙÔ˘ ¶·ÈˆÓ›Ô˘.

2. ¡· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂÙ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·Ú¯·›ˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ Ì ÛÎËÓ¤˜ ·fi ÙË ıÚËÛ΢ÙÈ΋ Î·È Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹, ηıÒ˜ Î·È ·fi ÙË Ì˘ıÔÏÔÁ›·. ¡· ÂÚÈÁÚ·ÊÔ‡Ó Î·È Ó· Û˘˙ËÙËıÔ‡Ó Û ۯ¤ÛË Ì ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÛÎËÓ¤˜ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ˙ˆ‹˜.

115

∫ ∂º∞§∞π√ 8

√ π ∆ ∂á∂™ ∫ ∞π ∆ ∞ ° ƒ∞ªª∞∆∞ ∆ ∏¡ ∫ §∞™π∫∏ ∂ ¶√Ã∏

∏ ·Ú·Á‹ Ù˘ ¶ÂÚÛÂÊfiÓ˘ ·fi ÙÔÓ Õ‰Ë-¶ÏÔ‡ÙˆÓ·. ∆ÔȯÔÁÚ·Ê›· ·fi ÙÔÓ ÌÈÎÚfi ̷ΉÔÓÈÎfi Ù¿ÊÔ Ù˘ µÂÚÁ›Ó·˜.

340-330 .Ã. √ ıÂfi˜ ÙÔ˘ ∫¿Ùˆ ∫fiÛÌÔ˘ ·Ú¿˙ÂÈ ‚›·È· ÙËÓ ¶ÂÚÛÂÊfiÓË Î·È ÙËÓ ·Ó‚¿˙ÂÈ ÛÙÔ ¿ÚÌ· ÙÔ˘. ¢ÂÍÈ¿ ηٷÙÚÔÌ·Á̤ÓË Û˘ÓÙÚfiÊÈÛÛ· Ù˘ ¶ÂÚÛÂÊfiÓ˘. ¶Èı·ÓfiÓ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˘ ¡ÈÎfiÌ·¯Ô˘. (µÂÚÁ›Ó·, Ù¿ÊÔ˜ ∞ã)

√ ªÀ£√™ ∆∏™ £∞¡∞∆ø™∏™ ∆ø¡ ¡π√µπ¢ø¡

∏ ÈÛÙÔÚ›· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ‹‰Ë ÛÙÔÓ ŸÌËÚÔ: Ù· ‰Ò‰Âη ·È‰È¿ Ù˘ (ÂÓÓ. Ù˘ ¡Èfi‚˘), ¤ÍÈ ÎÔÚ›ÙÛÈ· Î·È ¤ÍË ·ÁfiÚÈ·, ·Ê·Ó›ÛÙËηÓ. √ ∞fiÏÏˆÓ Ì ÙÔ ·ÛË̤ÓÈÔ ÙfiÍÔ ÙÔ˘ ÛÎfiÙˆÛ ÙÔ˘˜ ÁÈÔ˘˜ Î·È Ë ÕÚÙÂÌȘ ·fi Ì›ÛÔ˜ ÚÔ˜ ÙË ¡Èfi‚Ë ÛÎfiÙˆÛ ٷ ÎÔÚ›ÙÛÈ·, ÁÈ·Ù› ¿Ú¯ÈÛ·Ó ¤Ó·Ó ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi Ì ÙË §ËÙÒ. ∏ ¡Èfi‚Ë ˘ÂÚËÊ·Ó¢fiÙ·Ó fiÙÈ Á¤ÓÓËÛ ÔÏÏ¿ ·È‰È¿, ÂÓÒ Ë §ËÙÒ ÌfiÓÔ ‰‡Ô. ∂ÓÓÈ¿ ̤Ú˜ ÎÔ›ÙÔÓÙ·Ó ÛÙÔ ·›Ì· ÔÈ ÛÎÔو̤ÓÔÈ Î·È ‰ÂÓ ‚Ú¤ıËΠηÓ›˜ Ó· ÙÔ˘˜ ı¿„Ë ÁÈ·Ù› Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ∫ÚfiÓÔ˘ ÌÂÙ·ÌfiÚʈÛ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÂΛ Á‡Úˆ Û ¤ÙÚ˜. ∆Ë ‰ÂοÙË Ì¤Ú· ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÔÈ Ô˘Ú¿ÓÈÔÈ ıÂÔ› ı¿„·Ó ÙÔ˘˜ ÓÂÎÚÔ‡˜. ∏ ¡Èfi‚Ë ·Ôη̤̈ÓË ·fi ÙÔ ÎÏ¿Ì· ÙË Ì¤Ú· ÙÔ‡ÙË ¤ÎÔ„Â ÙË ÓËÛÙ›· Ù˘. ∞ÏÏ¿ ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒıËΠ۠ÏÈı¿ÚÈ, Ô˘ ÙÒÚ· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ ÔÚÔÛÂÈÚ¿ ™›˘ÏÔ Î·È ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· ˘ÔʤÚË. ∞˘Ùfi Â›Ó·È ÙÔ ı¤ÏËÌ· ÙˆÓ ıÂÒÓ. ∏ ı·Ó¿ÙˆÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ù˘ ¡Èfi‚˘, ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÂËÚ·Ṳ̂ÓË ·fi ÙË ∫. ∫ÂÚ¤Ó˘È, ∏ ª˘ıÔÏÔÁ›· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ, ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ¢. ™Ù·ıfiÌÂÁ¿ÏË ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋ ÙÔ˘ ¶ÔχÁÓˆÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘ Ô˘ÏÔ˘ (∂Ή. °·Ï·Í›·, ∞ı‹Ó· 1968) ª›ÎˆÓ·. ¶·Ú›ÛÈ, ªÔ˘ÛÂ›Ô §Ô‡‚ÚÔ˘

™À¡√æ∏ ∆√À ∫∂º∞§∞π√À ∏ ÎÏ·ÛÈ΋ ÂÔ¯‹ ¤¯ÂÈ Ó· Âȉ›ÍÂÈ ÚˆÙÔÊ·Ó‹ ·Ó¿Ù˘ÍË Û’ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜. √È ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÙËÓ Ô˘Û›· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰Ú¿Û˘, ÔÈ ÊÈÏfiÛÔÊÔÈ ÛÙÚ¤ÊÔ˘Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Î·È ÔÈ ÙÚ·ÁÈÎÔ› ÔÈËÙ¤˜ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Ù· ÌÂÁ¿Ï· ¿ıË. ∏ Ù¤¯ÓË ·Ô‚·›ÓÂÈ ÁÈ· ÔÏÏÔ‡˜ ·ÈÒÓ˜ ÚfiÙ˘Ô Î·È Ì¤ÙÚÔ Ô˘ ÂËÚ¤·Û ÙËÓ ·ÁÎfiÛÌÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÛÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜, Ù˘ Ï·ÛÙÈ΋˜ Î·È Ù˘ ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜.

116

∫∂º∞§∞π√ £ã ∂§§∏¡π™∆π∫√π ∫∞π ƒøª∞´∫√π Ã√¡√π

√

ı¿Ó·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ (323 .Ã.) ¿ÊËÛ ‰˘Û·Ó·Ï‹ÚˆÙÔ ÎÂÓfi. √È ÛÙÚ·ÙËÁÔ› ÙÔ˘ ÚÔ¯ÒÚËÛ·Ó Û ·ÁÒÓ· ·ÏÏËÏÔÂÍfiÓÙˆÛ˘ Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ

ÔÏ˘‰È¿Û·ÛË ÙÔ˘ ·¤Ú·ÓÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. √ ÂÏÏ·‰ÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜ ¯¿ÓÂÈ ÙË ˙ˆÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ô ·Ó·ÙÔÏÈÎfi˜ ·Ó·˙ˆÔÁÔÓÂ›Ù·È ÔÈÎÔÓÔÌÈο Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈο, ÂÓÒ Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ηıÈÂÚÒÓÂÙ·È ˆ˜ Â›ÛËÌÔ ÁψÛÛÈÎfi fiÚÁ·ÓÔ. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ÛÙË ¢‡ÛË Ë ƒÒÌË ˘„ÒÓÂÙ·È Û ÈÛ¯˘Ú‹ ‰‡Ó·ÌË, ˘ÔÙ¿ÛÛÂÈ ÙËÓ ∫·Ú¯Ë‰fiÓ· Î·È ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ÙË ı¤ÏËÛ‹ Ù˘ ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi (146 .Ã.) Î·È ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi ¯ÒÚÔ (30 .Ã.).

117

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

1. ∆∞ ∂§§∏¡π™∆π∫∞ µ∞™π§∂π∞

∆· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο ‚·Û›ÏÂÈ· ∆Ô ı¤Ì· Ù˘ ‰È·‰Ô¯‹˜

∏ ‰È¿Û·ÛË Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜

∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘

√ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ¤ı·Ó ¯ˆÚ›˜ Ó· ·Ê‹ÛÂÈ ‰È¿‰Ô¯Ô. √ ÂÙÂÚÔı·Ï‹˜ ·‰ÂÏÊfi˜ ÙÔ˘ º›ÏÈÔ˜ ∞ÚÚȉ·›Ô˜ ‰ÂÓ Â›¯Â Ù· ··Ú·›ÙËÙ· ÚÔÛfiÓÙ·. ¢ÂÓ ÌÔÚÔ‡ÛÂ, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ Ï‡ÛË ÛÙÔ Ô͇ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜Ø ÙÔ ›‰ÈÔ Â›Û˘ ›Û¯˘Â Î·È ÁÈ· ÙÔÓ ÁÈÔ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘, Ô˘ ÛÙÔ ÌÂٷ͇ ›¯Â ÁÂÓÓËı›. ∏ Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ÙˆÓ «‰È·‰fi¯ˆÓ» ˘‹ÚÍ ¿ÁÚÈ·. √ ηı¤Ó·˜ ÚÔÛ·ıÔ‡Û Ì οı ÙÚfiÔ Ó· ˘ÂÚÈÛ¯‡ÛÂÈ. ¶·Ú·ÙËÚ‹ıËΠ̿ÏÈÛÙ· ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ó· ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È fiÏÔÈ Î·Ù¿ ÙÔ˘ ÂοÛÙÔÙ ÈÛ¯˘ÚÔ‡. ∏ ÈÔ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈ΋ Ì¿¯Ë, ÛÙËÓ ÔÔ›· ‹Ú·Ó ̤ÚÔ˜ ÔÈ Î˘ÚÈfiÙÂÚÔÈ ‰ÈÂΉÈÎËÙ¤˜, ¤ÁÈÓ ÛÙËÓ π„fi (301 .Ã.). ∏ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ‰È·Û¿ÛÙËΠÔÚÈÛÙÈο. ∆· ÎÚ¿ÙË Ô˘ ÚԤ΢„·Ó ‹Ù·Ó: Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜, Ù˘ £Ú¿Î˘, Ù˘ ™˘Ú›·˜ Î·È Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ ›‰Ú˘ÛÂ Ô ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘, ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˜. ∏ ˙ˆ‹ ÔÚÁ·ÓÒıËΠ̠‚¿ÛË Ù· ÂÏÏËÓÈο ÚfiÙ˘·, ÂÓÒ ÛÙË ‰ÈÔ›ÎËÛË ‰È·ÙËÚ‹ıËΠÁÂÓÈο ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÙˆÓ º·Ú·Ò. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ ›¯Â ÔÌÔÈÔÁÂÓ‹ ÏËı˘ÛÌfi Î·È Û·Ê‹ Û‡ÓÔÚ· Ô˘ ‰Â ‰È¤ÙÚ¯·Ó Î·Ó¤Ó·Ó Î›Ó‰˘ÓÔ. ªÂÁ¿ÏË ÚfiÔ‰Ô ÛËÌ›ˆÛÂ Ë ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·, ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ∏ ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋ Ù˘ ı¤-

∂§§∏¡∂™ ∫∞π ∞À∆√ã√¡∂™

∞¤Ó·ÓÙÈ ÛÙË Ì¿˙· ÙˆÓ ·˘ÙÔ¯ıfiÓˆÓ (ÔÈ ŒÏÏËÓ˜) ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÔÌÔÈÔÁÂÓ¤˜ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi Â›‰Ô. √ÌÔÈÔÁÂÓ¤˜, ÚÒÙ· ÏfiÁˆ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜, Ù˘ ÏÂÁfiÌÂÓ˘ «ÎÔÈÓ‹˜», Ô˘ Ë ¯Ú‹ÛË Ù˘ ·ÏÒÓÂÙ·È ·ÓÙÔ‡ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ ηٿ ÙÔÓ 3Ô ·ÈÒÓ·. √ÌÔÈÔÁÂÓ¤˜ Î·È ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ Û·Ó Û‡Ì‚ÔÏÔ ÙÔ Á˘ÌÓ¿ÛÈÔ, ÙfiÔ Û˘Ó¿ÓÙËÛ˘, ¿ÛÎËÛ˘, Û˘˙‹ÙËÛ˘, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÔÊ›ÏÔ˘Ó Ó· ·Ó‹ÎÔ˘Ó fiÛÔÈ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ÏÔÁ›˙ÔÓÙ·È ŒÏÏËÓ˜. °˘ÌÓ¿ÛÈ· ı· ‚ÚÔ‡ÌÂ Î·È ÛÙȘ ÈÔ ÌÈÎÚ¤˜ fiÏÂȘ, ·ÎfiÌ· Î·È ÛÙË «¯ÒÚ·» fiÔ˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ ·ÔÈ˘ ·ÔÌÔӈ̤Ó˜, ÔÈ Ôԛ˜ ˙Ô˘Ó Ì ÙËÓ ·˘Ù·¿ÙË fiÙÈ «·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ fiÏË». ∏ ¤ÓÙ·ÍË ÛÙÔ Á˘ÌÓ¿ÛÈÔ Á›ÓÂÙ·È ¤ÙÛÈ ÁÈ· ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ Èı·ÁÂÓ›˜ ÙÔ Û‹Ì· Ù˘ ·Ó‡„ˆÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ Î·Ù·ÎÙËÙÒÓ. ∞ÏÏ¿ ·˜ ÌËÓ ÍÂÁÂÏÈfiÌ·ÛÙÂØ ·˘ÙÔ› ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÂÊ¢ڤıËΠÙÔ Ú‹Ì· «ÂÏÏËÓ›˙ˆ» ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· ÌÂÈÔ„ËÊ›·, ÙfiÛÔ ÁÈ· ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ, fiÛÔ Î·È ÛÙËÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÙˆÓ ™ÂÏ¢ÎȉÒÓ, ‹, ·ÎfiÌ·, ÛÙËÓ Ôχ ȉÈfiÌÔÚÊË Â·Ú¯›· Ô˘ Â›Ó·È Ë πÔ˘‰·›·. ∞ÎfiÌË ı· Ú¤ÂÈ Ó· ı˘Ì›ÛÔ˘Ì fiÙÈ Ë µ›‚ÏÔ˜ ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÙËΠ·fi Ù· ‚ڷ˚ο ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∂‚Ú·›Ô˘˜ Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜.

Claude Mossé, Annie Schnapp-Gourbellon, ∂›ÙÔÌË πÛÙÔÚ›· Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜, ÌÂÙ. §‡ÓÙÈ·˜ ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘, ∂Ή. ¶··‰‹Ì·, ∞ı‹Ó· 20023, ÛÛ. 447-448 ∆È ‹Ù·Ó ÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ; 118

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

√ Ê¿ÚÔ˜ Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ ‹Ù·Ó ÎÙÈṲ̂ÓÔ˜ ¿Óˆ ÛÙÔ ÓËÛ¿ÎÈ º¿ÚÔ˜. ∂›¯Â ‡„Ô˜ 120 Ì. ∆ËÓ Ë̤ڷ Ê·ÈÓfiÙ·Ó Ô Î·Ófi˜ Î·È ÙË Ó‡¯Ù· Ë ÊˆÙÈ¿. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ™˘Ú›·˜

∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘

ÛË Î·È ÙÔ Â˘¯¿ÚÈÛÙÔ Îϛ̷ Ù˘ ÚÔÛ¤ÏÎ˘Û·Ó Ï‹ıË ·ÓıÚÒˆÓ. ™ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘ ¤Êı·Ó·Ó ÔÏÏ¿ ÏÔ›· Î·È ÊfiÚÙˆÓ·Ó ÛÈÙ¿ÚÈ. ∆· ·ÈÁ˘Ùȷο ˘·ÏÈο Î·È ·Ï¿‚·ÛÙÚ·* ‹Ù·Ó ÂÚÈ˙‹ÙËÙ·. ∏ ∞›Á˘ÙÔ˜ ÙfiÙ ›¯Â Î·È ÙÔ ÌÔÓÔÒÏÈÔ ÙÔ˘ ·‡ÚÔ˘. √ÓÔÌ·ÛÙ¿ ˘‹ÚÍ·Ó Ù· ‰ËÌfiÛÈ· ȉڇ̷ٷ Ù˘ fiÏ˘, Ù· ÔÔ›· Ï¿ÌÚ˘Ó·Ó Ì ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜ ÛÔ˘‰·›ÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜. ∆Ô ªÔ˘Û›Ô, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÊÈÏÔÍÂÓÔ‡ÓÙ·Ó ÔÏÏÔ› ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ, ·ÔÙ¤ÏÂÛ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ÂÛÙ›· ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ªÂÁ¿ÏË Ê‹ÌË ·¤ÎÙËÛÂ Î·È Ë µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË, Ë ÔÔ›· ¤Êı·Û ӷ ·ÚÈıÌ› 700.000 ‚È‚Ï›·. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ™˘Ú›·˜, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ È‰Ú˘Ù‹˜ ˘‹ÚÍÂ Ô ™¤Ï¢ÎÔ˜ (312-281 .Ã.), ·ÔÙÂÏÔ‡Û ¤Ó· ̈۷˚Îfi ÂıÓÔÙ‹ÙˆÓ Ì ·ÛÙ·ı‹ Û‡ÓÔÚ·. √È ‚·ÛÈÏ›˜ Ù˘ ™˘Ú›·˜ ıˆÚÔ‡Û·Ó ÙÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÓfiÌÈÌÔ˘˜ ‰È·‰fi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘, ÂÂȉ‹ ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ˘˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ÎÔÚÌfi Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘. √ ™¤Ï¢ÎÔ˜ ÌÂÙ¤ÊÂÚ ÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ·fi ÙË µ·‚˘ÏÒÓ· ÛÙËÓ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·, fiÏË Ô˘ ‹Ú ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘. ∏ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ· ‰È·ÈÚ¤ıËΠ۠25 Û·ÙÚ·›˜, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÙË ‰ÈÔ›ÎËÛË Â›¯·Ó ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÛÙÚ·ÙËÁÔ›. °ÂˆÚÁÔ› ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ¤Î·Ó·Ó ÈÔ ·Ô‰ÔÙÈ΋ ÙËÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË Ù˘ Á˘ Ì ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁÂÈÒÓ. ∂›ÛËÌË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó Ë ÂÏÏËÓÈ΋. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ £Ú¿Î˘ ‰È·Ï‡ıËΠÁÚ‹ÁÔÚ·. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ë ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘ Ô˘ ·Ú·-

µπ√∆∂áπ∫∞ ¶ƒ√π√¡∆∞

∆· ‚ÈÔÙ¯ÓÈο ÚÔ˚fiÓÙ· Ô˘ ›¯·Ó ˙‹ÙËÛË ¤Íˆ ·fi ÙÔ˘˜ ÙfiÔ˘˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó: ÔÈ ¿˘ÚÔÈ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘, ÔÈ ÂÚÁ·ÌËÓ¤˜ Ù˘ ™˘Ú›·˜ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘, Ù· ÔÚÊ˘Ú¿ ˘Ê¿ÛÌ·Ù· Ù˘ ºÔÈӛ΢, Ù· Â›Û˘ Ï·ÌÚ¿ ‚·Ì̤ӷ ˘Ê¿ÛÌ·Ù· Ù˘ §˘‰›·˜ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈÎÒÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ, Ù· ·Ú·¯ÓÔ˛Ê·ÓÙ· Ù˘ ∞ÌÔÚÁÔ‡ Î·È Ù˘ ∫ˆ, ÔÈ ÏÂÙÔ› Ì¿ÏÏÈÓÔÈ ¯ÈÙÒÓ˜ ÙÔ˘ ∆¿Ú·ÓÙÔ˜, Ù· ‚·Ì‚·ÎÂÚ¿ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘, Ù· ÎÈÏ›ÌÈ· Î·È Ù· Ù·¤Ù· Ù˘ §˘‰›·˜, Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘, Ù˘ µ·‚˘ÏˆÓ›·˜, Ù˘ ¶ÂÚÛ›·˜, ÔÈ Ê·ÁÂÓÙÈ·Ó¤˜* Î·È Ù· Á˘¿ÏÈÓ· ›‰Ë Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ Î·È Ù˘ ™˘Ú›·˜, ÛÎÂ‡Ë ·fi ¯Ú˘Ûfi Î·È ¿ÚÁ˘ÚÔ ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÂÚÁ·ÛÙËÚ›ˆÓ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜, ̇ڷ Î·È ·ÚÒÌ·Ù·, ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ·fi ÂÏÂÊ·ÓÙfi‰ÔÓÙÔ Î·È ·fi Û¿ÓÈ· ͇Ϸ, ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· ·fi ÔχÙÈÌÔ˘˜ Ï›ıÔ˘˜. ª. ™·ÎÂÏÏ·Ú›Ô˘, ¶ÔÏÈÙ›·, √ÈÎÔÓÔÌ›·, ∫ÔÈÓˆÓ›· 336-200 .Ã., π.∂.∂., ∂ΉÔÙÈ΋˜ ∞ıËÓÒÓ, Ù. ¢’., Û. 479.

∏ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·, Ë ÔÏ˘¿ÓıÚˆË ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ù˘ ™˘Ú›·˜. π‰Ú‡ıËΠÙÔ 300 .Ã. ·fi ÙÔÓ ™¤Ï¢ÎÔ ∞’ ÛÙȘ Â΂ÔϤ˜ ÙÔ˘ √ÚfiÓÙË ÔÙ·ÌÔ‡. ∞ÚÁfiÙÂÚ· ·ÔÙ¤ÏÂÛ ΤÓÙÚÔ ÁÈ· ÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡. ∂Λ ÔÈ Ô·‰Ô› ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ‹Ú·Ó ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ›. ™‹ÌÂÚ· Ë «∞ÓÙ¿ÎÈ·» Â›Ó·È ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ Â·Ú¯È·Î‹ fiÏË Ù˘ ∆Ô˘ÚΛ·˜.

119

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ·ÎÚfiÔÏ˘ Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘. (ªÔ˘ÛÂ›Ô ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘, µÂÚÔÏ›ÓÔ)

∏ Ù‡¯Ë ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ÎÚ·ÙÒÓ

∫ ∂º∞§∞π√ 9

¯ˆÚ‹ıËΠ·fi ÙÔÓ ™¤Ï¢ÎÔ ÛÙÔÓ ºÈϤٷÈÚÔ (281 .Ã.) ÂÍÂÏ›¯ıËΠÛÙ·‰È·Î¿ Û ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜. ∏ ¶¤ÚÁ·ÌÔ˜ ·¤ÎÙËÛ ÌÂÁ¿ÏË ‰‡Ó·ÌË Â› ∞ÙÙ¿ÏÔ˘ ∞’ (241-197 .Ã.), Ô ÔÔ›Ô˜, ·ÊÔ‡ Ó›ÎËÛ ÙÔ˘˜ °·Ï¿Ù˜, ‰È‡ڢÓ ٷ fiÚÈ· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Î·È ÂÚȤϷ‚ ÙË ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏ›Ԣ Ù˘ ™˘Ú›·˜. ∏ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ›¯Â ÎÙÈÛÙ› ÎÏÈ̷Έٿ ¿Óˆ Û ÏfiÊÔ, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÛÙÂÊ¿ÓˆÓÂ Ë ·ÎÚfiÔÏË, Ï·ÌÚfi ıÚËÛ΢ÙÈÎfi Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ΤÓÙÚÔ. ∞fi Ù· ȉڇ̷ٷ ͯÒÚÈ˙Â Ë µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË, Ô˘ ›¯Â οÔÙ 200.000 ‚È‚Ï›·. ™ÙËÓ ¶¤ÚÁ·ÌÔ ÂÈÓÔ‹ıËΠӤ· ÁÚ·ÊÈ΋ ‡ÏË ·fi ηÙÂÚÁ·Ṳ̂ÓÔ ‰¤ÚÌ· ˙ÒÔ˘, Ë ÂÚÁ·ÌËÓ‹, Ë ÔÔ›· ‹Ù·Ó ÈÔ ·ÓıÂÎÙÈ΋ ·fi ÙÔÓ ¿˘ÚÔ. ªÂ ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË Ó¤ˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó Ó¤Â˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘. ™ÙȘ ·ÁÔÚ¤˜ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ ¤ÁÈÓ·Ó ÂÚÈ˙‹ÙËÙ· Ù· Ì·¯·ÚÈο, ÙÔ ‚·Ì‚¿ÎÈ, Ù· Ì·ÚÁ·ÚÈÙ¿ÚÈ·, ÔÈ ÔχÙÈÌÔÈ Ï›ıÔÈ. ŒÌÔÚÔÈ Î·È Ù¯ӛÙ˜ ¤ÛÂ˘Û·Ó ÛÙȘ Ӥ˜ fiÏÂȘ ·Ó·˙ËÙÒÓÙ·˜ ηχÙÂÚ˜ Û˘Óı‹Î˜ ˙ˆ‹˜. ∏ ηıËÌÂÚÈÓ‹ Â·Ê‹ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Ì ÙÔ˘˜ ÓÙfiÈÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙ·‰È·Î¿ ÛÙËÓ ÂÍÔÌ¿Ï˘ÓÛË ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ Ô˘ ˘‹Ú¯·Ó ÛÙ· ¤ıÈÌ·, ÙË ÁÏÒÛÛ· Î·È ÙË ıÚËÛΛ·. ∆· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο ‚·Û›ÏÂÈ· ‰¤¯ıËÎ·Ó ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ¢ÙÈÎfi Ú‡̷ ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ·¤‚ËÛ·Ó ÁÈ· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· ΢„¤Ï˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. µ·ıÌÈ·›· ·Ú‹ÎÌ·Û·Ó Î·È ˘¤Î˘„·Ó ÛÙË ƒÒÌË, ÙË Ó¤· ‰‡Ó·ÌË Ô˘ Úfi‚·Ï ÛÙË ¢‡ÛË.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙÔÓ ¿˘ÚÔ Î·È ÙËÓ ÂÚÁ·ÌËÓ‹ Î·È Û˘˙ËÙ‹ÛÙ ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘˜ ÛÙË ‰È¿‰ÔÛË Î·È ‰È¿ÛˆÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜.

2. ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÙ ÙÔ ÚfiÏ·ÛÌ· Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘ Î·È ÂÓÙÔ›ÛÙ ٷ ·ÚÈ· ÔÏÂÔ‰ÔÌÈο Î·È ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ fiÏ˘.

3. ¶ÔÈÔ ·fi Ù· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο ÎÚ¿ÙË ‰ÈÂΉÈÎÔ‡Û ÙËÓ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ Î·È ÁÈ·Ù›;

√ ıÓ‹ÛÎˆÓ °·Ï¿Ù˘ (ƒÒÌË, ªÔ˘ÛÂ›Ô £ÂÚÌÒÓ). √ Ù¯ӛÙ˘ ηٿÊÂÚ ӷ ·Ô‰ÒÛÂÈ ÙÔ ·Á¤Úˆ¯Ô ÊÚfiÓËÌ· ÙÔ˘ °·Ï¿ÙË Î·È Ó· ÚÔηϤÛÂÈ Û˘ÁΛÓËÛË Î·È Û‚·ÛÌfi ÚÔ˜ ÙÔÓ ËÙÙË̤ÓÔ ·ÓÙ›·ÏÔ.

120

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

2. ∏ ∫∞∆∞™∆∞™∏ ™∆√¡ ∂§§∞¢π∫√ Ãøƒ√ ∏ ηٿÛÙ·ÛË ÛÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜

∆Ô ‚·Û›ÏÂÈÔ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ Î·È ÔÈ ™˘ÌÔÏÈÙ›˜ ∏ ÂȉÚÔÌ‹ ÙˆÓ °·Ï·ÙÒÓ

∏ ∞ÈÙˆÏÈ΋ Û˘ÌÔÏÈÙ›·

∞¯·˚΋ Û˘ÌÔÏÈÙ›·

™ÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ ÙÔ ‚·Û›ÏÂÈÔ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ӷ ·ÔÙÂÏ› ÈÛ¯˘Ú‹ ‰‡Ó·ÌË. ◊Ù·Ó ÙÔ ÈÔ ÔÌÔÈÔÁÂÓ¤˜ Î·È ÙÔ ÈÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ·fi Ù· ¿ÏÏ· ‚·Û›ÏÂÈ·. ¶·ÚfiÏÔ Ô˘ Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ›¯Â ÂÏ·ÙÙˆı› ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ¢ÙÈÎÔ‡ Ú‡̷ÙÔ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹, ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ Ë ·Ó¿Ù˘Í‹ ÙÔ˘ Û˘Ó¯È˙fiÙ·Ó. ªÂÁ¿ÏË ÒıËÛË ÛÙÔ ÂÌfiÚÈÔ ¤‰ˆÛÂ Ë £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, Ô˘ ›¯Â ÛÙÔ ÌÂٷ͇ È‰Ú˘ı› ·fi ÙÔÓ ∫¿ÛÛ·Ó‰ÚÔ (316 .Ã.). ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ ‰ÔÎÈÌ¿ÛÙËΠÛÎÏËÚ¿ ·fi ÙËÓ ÂȉÚÔÌ‹ ÙˆÓ °·Ï·ÙÒÓ. √È °·Ï¿Ù˜, ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ·fi ÙË ¢‡ÛË, Ó›ÎËÛ·Ó ÙÔÓ Ì·Î‰ÔÓÈÎfi ÛÙÚ·Ùfi, Û˘Ó¤Ï·‚·Ó Î·È ÊfiÓÂ˘Û·Ó ÙÔÓ ‚·ÛÈÏÈ¿ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô ∫ÂÚ·˘Ófi. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÂÈÛ¤‚·Ï·Ó ÛÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ ∂ÏÏ¿‰· ÙËÓ ÔÔ›· ÏÂËÏ¿ÙËÛ·Ó. ∞ÔÎÚÔ‡ÛÙËÎ·Ó fï˜ Î·È ·Ó·ÁοÛÙËÎ·Ó Ó· ˘Ô¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó. ∫·›ÚÈÔ ¯Ù‡ËÌ· ηٿÊÂÚ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘˜ Ô ∞ÓÙ›ÁÔÓÔ˜ °ÔÓ·Ù¿˜ (277 .Ã.), ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ÙÔÓ ‚Ô‹ıËÛ ӷ ηٷϿ‚ÂÈ ÙÔÓ ıÚfiÓÔ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜. √È °·Ï¿Ù˜ ¤Ú·Û·Ó ÛÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›· Î·È ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó Û ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ°·Ï·Ù›·. ∞˘Ù‹ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó ‰‡Ô Û˘ÌÔÏÈÙ›˜, Ë ∞ÈÙˆÏÈ΋ Î·È Ë ∞¯·˚΋. ◊Ù·Ó ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÙˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ ·˘ÙÒÓ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó Ì ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜. ∏ ∞ÈÙˆÏÈ΋ Û˘ÌÔÏÈÙ›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙÔÓ 4Ô ·ÈÒÓ· .Ã. ∞ÔÙÂÏ› ÔÌÔÛÔÓ‰›· fiÏÂˆÓ ‚·ÛÈṲ̂ÓË Û ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈΤ˜ ·Ú¯¤˜. ∫‡ÚÈ· ËÁ‹ ÂÍÔ˘Û›·˜ ‹Ù·Ó Ë ÔÌÔÛÔӉȷ΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË, ÛÙËÓ ÔÔ›· Ï¿Ì‚·Ó·Ó ̤ÚÔ˜ ÔÈ Ôϛ٘, fiÛÔÈ ‰ËÏ·‰‹ ‹Ù·Ó «∞ÈÙˆÏÔ›». ∏ Û˘Ó¤Ï¢ÛË ·ÔÊ¿ÛÈ˙ ÁÈ· fiÏÂÌÔ ‹ ÂÈÚ‹ÓË, ÂͤÏÂÁ ÙÔ˘˜ ¿Ú¯ÔÓÙ˜ Î·È „‹ÊÈ˙ ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜. ∏ ∞¯·˚΋ Û˘ÌÔÏÈÙ›· ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÚÔÛ΋ÓÈÔ ÙÔ 280 .Ã. ˆ˜ ¤ÓˆÛË ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ fiÏÂˆÓ Ù˘ ‚fiÚÂÈ·˜ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÚÔÛÙ¤ıËÎ·Ó ÎÈ ¿ÏϘ. √È fiÏÂȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û·Ó ÎÔÈÓfi ÓfiÌÈÛÌ· Î·È ÎÔÈÓ¿ ÛÙ·ıÌ¿. ™Â ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÚÔÒıËÛ˘ Ù˘ ȉ¤·˜ Ù˘ ¤ÓˆÛ˘ ›¯Â ıÂÛÈÛÙ› Î·È ‰È·ÈÙËÙÈÎfi ‰ÈηÛÙ‹ÚÈÔ, ·ÚÌfi‰ÈÔ ÁÈ· Â›Ï˘ÛË ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ Ô˘ ·Ó·Ê‡ÔÓÙ·Ó ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ›‰È˜ ÙȘ fiÏÂȘ. ™Ô˘‰·›Ô˜ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ Ù˘ ∞¯·˚΋˜ ÔÏÈÙ›˜ ‹Ù·Ó Ô ÕÚ·ÙÔ˜. π‰È·›ÙÂÚË ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÁÈ· ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Û˘ÌÔÏÈÙ›·˜ η٤‚·ÏÂ Î·È Ô ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ºÈÏÔÔ›ÌËÓ, Ô ÔÔ›Ô˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÍÈÔÚÂ‹ ÛÙ¿ÛË Ô˘ Ù‹ÚËÛ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ƒˆÌ·›Ô˘˜ ¤ÌÂÈÓÂ

∂¶π¢ƒ√ª∏ ∆ø¡ °∞§∞∆ø¡ ™∆∏¡ ∂§§∞¢∞

√È °·Ï¿Ù˜ ‹Ù·Ó ¤Ú· ·fi ÙȘ £ÂÚÌÔ‡Ï˜ ηÈ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂӉȷʤÚÔÓ Ó· ηٷϿ‚Ô˘Ó ÙȘ ÌÈÎÚ¤˜ fiÏÂȘ, ¤Û¢‰·Ó ΢ڛˆ˜ Ó· ÏÂËÏ·Ù‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ¢ÂÏÊÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ ıËÛ·˘ÚÔ‡˜ ÙÔ˘ ıÂÔ‡. ™Â ·˘ÙÔ‡˜ ·ÓÙÈÙ¿¯ıËÎ·Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙˆÓ ¢ÂÏÊÒÓ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ºˆÎ›˜ ÔÈ fiÏÂȘ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ ¶·ÚÓ·ÛÛfi Î·È ·ÎfiÌË ¤Êı·Û ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË ∞ÈÙˆÏÒÓ, ÂÂȉ‹ ÂΛÓË ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÔÈ ∞ÈÙˆÏÔ› ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Û ÂÚ›Ô‰Ô ·ÎÌ‹˜. ŸÙ·Ó ¤ÁÈÓÂ Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË, ÎÂÚ·˘ÓÔ› ¤ÂÊÙ·Ó ÛÙÔ˘˜ °·Ï¿Ù˜ Î·È ‚Ú¿¯ÔÈ Ô˘ ›¯·Ó ·ÔÛ·ÛÙ› ·fi ÙÔÓ ¶·ÚÓ·ÛÛfi, ·ÏÏ¿ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎ·Ó ÛÙÔ˘˜ ‚·Ú‚¿ÚÔ˘˜ Î·È ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Û·Ó ÙÚfiÌÔ ÂÓ Â›‰ÂÈ ÔÏÈÙÒÓ. ¶·˘Û·Ó›·˜, ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ¶ÂÚÈ‹ÁËÛȘ, 1.4. 1-4 (ÌÂÙ. ∞. ª·ÛÙÚ·¿) 121

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

∞Ã∞´∫∏ ™Àª¶√§π∆∂π∞

™Ù· ÂÚ·Ṳ̂ӷ ¯ÚfiÓÈ· ÔÏÏÔ› ÚÔÛ¿ıËÛ·Ó Ó· ÂÓÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ù· Û˘ÌʤÚÔÓÙ· ÙˆÓ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛ›ˆÓ, ηӤӷ˜ fï˜ ‰ÂÓ ÙÔ Î·Ù¿ÊÂÚÂ, ÁÈ·Ù› ηӤӷ˜ ‰ÂÓ ¤‰ÂȯÓ ÙÔ‡ÙÔ ÙÔ ˙‹ÏÔ ÁÈ· ¯¿ÚË Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Ì· ÁÈ· ÙËÓ Â‰Ú·›ˆÛË Ù˘ ‰È΋˜ ÙÔ˘ ÂÍÔ˘Û›·˜. ™ÙÔ˘˜ ηÈÚÔ‡˜ ÌÔ˘ fï˜ ÔÈ fiÏÂȘ ·˘Ù¤˜ ¤ÊÙ·Û·Ó Û ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏË ÚÔÎÔ‹ Î·È ÙÂÏÂÈfiÙËÙ·, ÒÛÙ fi¯È ÌfiÓÔ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·Ó Û˘ÌÌ·¯Èο Î·È ÊÈÏÈο, ·ÏÏ¿ ›¯·Ó Î·È ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜, Ù· ›‰È· ̤ÙÚ·, ÛÙ·ıÌ¿ Î·È ÓÔÌ›ÛÌ·Ù·, ÎÈ ·ÎfiÌË ÎÔÈÓÔ‡˜ ¿Ú¯ÔÓÙ˜, ‚Ô˘ÏÂ˘Ù¤˜ Î·È ‰ÈηÛÙ¤˜. °ÂÓÈο, ÌfiÓÔ ·˘Ùfi ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ¤‰ÂȯÓ ˆ˜ fiÏË Û¯Â‰fiÓ Ë ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ˜ ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÌÈ· fiÏË: ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔ› Ù˘ ‰ÂÓ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·Ó ·fi ÙÔ ›‰ÈÔ Ù›¯Ô˜Ø fiÏ· Ù’ ¿ÏÏ· ‹Û·Ó ÎÔÈÓ¿ Î·È ·ÚfiÌÔÈ· ÁÈ· fiÏÔ˘˜ Ì·˙› Î·È ÁÈ· οı fiÏË ¯ˆÚÈÛÙ¿. ¶Ôχ‚ÈÔ˜ 2. 37. 9-11 (ÌÂÙ. ¡.¢. ∆ÚÈ·ÓÙ·Ê˘ÏÏfiÔ˘ÏÔ˘)

∏ Ù‡¯Ë ÙˆÓ Û˘ÌÔÏÈÙÂÈÒÓ ¡fiÌÈÛÌ· ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÙˆÓ ∞ÈÙˆÏÒÓ. (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). √ ¶‡ÚÚÔ˜, Ô ‚·ÛÈÏÂÈ¿˜ Ù˘ ∏ÂÈÚÔ‡

√ ¶‡ÚÚÔ˜. (¡Â¿ÔÏË, ∂ıÓÈÎfi ªÔ˘Û›Ô)

ÁÓˆÛÙfi˜ ˆ˜ «Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ ŒÏÏËÓ·˜» («¤Û¯·ÙÔ˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ»). √È Û˘ÌÔÏÈÙ›˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛ·Ó Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ΛÓËÛË ÁÈ· ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË Û˘ÓÂÓÓfiËÛË. √È ¤Úȉ˜ fï˜ ÚÔοÏÂÛ·Ó ÔÏϤ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Ô˘ Ì·Ù·›ˆÛ·Ó ÌÈ· ·Á·ı‹ ÚfiıÂÛË, ÙËÓ ÎÚ›ÛÈÌË ÛÙÈÁÌ‹ Ù˘ ڈ̷˚΋˜ ·ÂÈÏ‹˜. ™ÙËÓ ◊ÂÈÚÔ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ¶‡ÚÚÔ˜ ·Ó¤Ï·‚ ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ŒÛÙÚ„ ÙÔ˘˜ ˘ËÎfiÔ˘˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ ÂÌfiÚÈÔ Î·È ÙË ÁˆÚÁ›·, ›‰Ú˘Û Ӥ˜ fiÏÂȘ Ì ı¤·ÙÚ· Î·È Á˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈ· Î·È Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ ÛÙËÓ ·˘Ï‹ ÙÔ˘ ÔÏÏÔ‡˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. ™Î¤ÊÙËΠ̿ÏÈÛÙ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÛÙË ¢‡ÛË ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·, ·Ó¿ÏÔÁË Ì’ ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ∏ ¢ηÈÚ›· ÙÔ‡ ‰fiıËΠfiÙ·Ó ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ∆¿Ú·ÓÙ· ˙‹ÙËÛ·Ó ÙË ‚Ô‹ıÂÈ¿ ÙÔ˘ ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ƒˆÌ·›Ô˘˜. √ ¶‡ÚÚÔ˜ ÂÙԛ̷Û ÌÂÁ¿ÏË ÛÙÚ·ÙÈ¿ Î·È ·Ô‚È‚¿ÛÙËΠÛÙËÓ πÙ·Ï›·. ¡›ÎËÛ ‰‡Ô ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘˜ ƒˆÌ·›Ô˘˜, ÂÓÒ ÙËÓ ÙÚ›ÙË ËÙÙ‹ıËÎÂ. ∞Ó·ÁοÛÙËÎÂ, ÏfiÁˆ ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ·ˆÏÂÈÒÓ Ô˘ ›¯Â, Ó· Á˘Ú›ÛÂÈ ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘. ∞ÚÁfiÙÂÚ· ÛÙÚ¿ÊËΠÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÓfiÙÔ, fiÔ˘ ‚ڋΠ¿‰ÔÍÔ ı¿Ó·ÙÔ Û Ӣ¯ÙÂÚÈÓ‹ Ô‰ÔÌ·¯›· ÛÙÔ ÕÚÁÔ˜ (272 .Ã.). ∆ËÓ ÎÚ›ÛÈÌË ÛÙÈÁÌ‹ ÁÈ· ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ¤ÏÂÈ„Â ¤Ó·˜ ¿ÍÈÔ˜ ËÁ¤Ù˘.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ¶‡ÚÚÔ˘ ÛÙË ¢‡ÛË.

122

1. ∫·Ù·ÁÚ¿„Ù ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ·ÚÔ˘Û›·˙ ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ·fi Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο.

2. ¶ÔÈÔÈ Â›Ó·È ÔÈ °·Ï¿Ù˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ô ∞fiÛÙÔÏÔ˜ ¶·‡ÏÔ˜ ·¢ı‡ÓÂÈ Û¯ÂÙÈ΋ ÂÈÛÙÔÏ‹; (∑ËÙ‹ÛÙ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ÙÔÓ ıÂÔÏfiÁÔ Î·ıËÁËÙ‹ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Û·˜).

3. ∆È ‹Ù·Ó Ë «‡ÚÚÂÈ· Ó›ÎË» Î·È Ì ÔÈ· ÛËÌ·Û›· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÙÔÓ fiÚÔ ·˘Ùfi Û‹ÌÂÚ·; ¢ÒÛÙ ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·.

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

3. ∆√ ƒøª∞´∫√ ∫ƒ∞∆√™ ∞¶√∫∆∞ ª∂°∞§∏ ¢À¡∞ª∏

∏ χηÈÓ· ıËÏ¿˙ÂÈ ÙÔÓ ƒÒÌÔ Î·È ÙÔÓ ƒˆÌ‡ÏÔ, ÙÔ˘˜ È‰Ú˘Ù¤˜ Ù˘ ƒÒÌ˘ (ƒÒÌË, ªÔ˘ÛÂ›Ô ∫·ÈÙˆÏ›Ô˘).

∂ÎÙfi˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÙÚ›ÎÈÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ Ï˂›Ԣ˜ ˘‹Ú¯·Ó Î·È ÔÈ ÂÏ¿Ù˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‹Ù·Ó Ôϛ٘ Ì ÂÚÈÔÚÈṲ̂ӷ ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Ô˘ ÚÔÛ¤ÊÂÚ·Ó ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ ÙÔ˘˜ Û οÔÈÔ ÈÛ¯˘Úfi ÚfiÛˆÔ (·ÙÚ›ÎÈÔ).

1

∆ËÓ ÂÔ¯‹ Ô˘ Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜ Û·Ú¿ÛÛÂÙ·È ·fi ¤Úȉ˜ Î·È Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ, ÛÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋ ¯ÂÚÛfiÓËÛÔ Ô ·ÓÙ›ÛÙÔȯԘ ÈÙ·ÏÈÎfi˜ ÛÙ·‰È·Î¿ ÂÓÔÔÈ›ٷÈ. ∏ ¤ÓˆÛË ·˘Ù‹ Á›ÓÂÙ·È Ì ΤÓÙÚÔ ÙË ƒÒÌË, Ë ÔÔ›· Û ÌÈÎÚfi ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ¤ÁÈÓ ÎÔÛÌÔÎÚ¿ÙÂÈÚ·. ∏ ƒÒÌË ·¤ÎÙËÛ ÁÚ‹ÁÔÚ· ‰‡Ó·ÌË ¯¿ÚË ÛÙËÓ ÚÔÓÔÌȷ΋ Ù˘ ı¤ÛË. ◊Ù·Ó ÎÙÈṲ̂ÓË ÛÙȘ fi¯ı˜ ÙÔ˘ ∆›‚ÂÚË ÔÙ·ÌÔ‡, ̤ۈ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ¤Êı·Ó·Ó ÂΛ Ù· ÂÏÏËÓÈο Î·È ÊÔÈÓÈÎÈο ÏÔ›· Ì ¿ÊıÔÓ· ÂÌÔÚ‡̷ٷ. ∏ ·Ó¿Ù˘Í‹ Ù˘ ·ÔÙ¤ÏÂÛ fiÏÔ ¤Ï͢ ÁÈ· ÔÏÏÔ‡˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ù˘ ˘·›ıÚÔ˘. ¶ÚÒÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ù˘ ƒÒÌ˘ ‹Ù·Ó Ë ‚·ÛÈÏ›·. ∆Ô 509 .Ã. ÔÈ Â˘ÁÂÓ›˜ ·Ó¤ÙÚ„·Ó ÙÔÓ ‚·ÛÈÏÈ¿ Î·È ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ‹Ú ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙË ‰ËÌfiÛÈ· ˙ˆ‹ ·¤ÎÙËÛ·Ó ÔÈ ‰‡Ô ‡·ÙÔÈ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÂÎϤÁÔÓÙ·Ó ÁÈ· ¤Ó·Ó ¯ÚfiÓÔ. ¶·Ú¿ ÙË ÌÈÎÚ‹ ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ıËÙ›·˜ ÙÔ˘˜, Ë ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ Û ı¤Ì·Ù· ÔÏÈÙÈο Î·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈο ‹Ù·Ó ÌÂÁ¿ÏË. ∏ ™‡ÁÎÏËÙÔ˜ ‹Ù·Ó ¤Ó· Û˘Ì‚Ô˘Ï¢ÙÈÎfi ÛÒÌ· Ì ÈÛfi‚È· ̤ÏË. √È ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ù˘, ¯ˆÚ›˜ Ó· Â›Ó·È ‰ÂÛÌ¢ÙÈΤ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘¿ÙÔ˘˜, ‹Ù·Ó Û‚·ÛÙ¤˜. ∞fi ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ¿Ô„Ë ÔÈ Ôϛ٘ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·Ó Û ·ÙÚ›ÎÈÔ˘˜ Î·È Ï˂›Ԣ˜.1 √È ·ÙÚ›ÎÈÔÈ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·Ó ·fi ·ÏȤ˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ Á·ÈÔÎÙËÌfiÓˆÓ, ÂÓÒ ÔÈ Ï˂›ÔÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó Ù· ÊÙˆ¯fiÙÂÚ· ÛÙÚÒÌ·Ù· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. ◊Ù·Ó Ôϛ٘ ‰Â‡ÙÂÚ˘ ηÙËÁÔÚ›·˜. ¶·ÚÔÈÌÈÒ‰ÂȘ ¤ÌÂÈÓ·Ó ÔÈ ·ÁÒÓ˜ ÙˆÓ Ï˂›ˆÓ ÁÈ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Â͛ۈÛË. ŸÙ·Ó ·˘Ù‹ ÂÈÙ‡¯ıËÎÂ, ÂÈÎÚ¿ÙËÛ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÂÈÚ‹ÓË, Ë ÔÔ›· ¤‰ˆÛ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÛÙË ƒÒÌË Ó· ÂÂÎÙ›ÓÂÈ ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ù˘. √È ƒˆÌ·›ÔÈ ÛÙ·‰È·Î¿ Â¤‚·Ï·Ó ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÈÙ·ÏÈÎfi ‚ÔÚÚ¿ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· ÛÙÔÓ ÓfiÙÔ, fiÔ˘ ·ÓıÔ‡Û·Ó ÔÈ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ. ∆ÂÏÂ˘Ù·›· ˘¤Î˘„Â Ë fiÏË ÙˆÓ ™˘Ú·ÎÔ˘ÛÒÓ, ¤ÂÈÙ· ·fi ·ÛÊ˘ÎÙÈ΋ ÔÏÈÔÚΛ·. √È ™˘Ú·ÎÔ‡ÛÈÔÈ Î·Ù¿ÊÂÚÓ·Ó Ó· ·ÔÎÚÔ‡Ô˘Ó ÙȘ ڈ̷˚Τ˜ ÂÈı¤ÛÂȘ ¯¿ÚË ÛÙËÓ Â˘ÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˘ Ì˯·ÓÈÎÔ‡ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ ∞Ú¯ÈÌ‹‰Ë, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÛÎfiÙˆÛ ¤Ó·˜ ƒˆÌ·›Ô˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˘ ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÏˆÛË Ù˘ fiÏ˘ (212 .Ã.). ™ÎÏËÚ‹ ‹Ù·Ó Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ Ì ÙÔ˘˜ ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ù˘ ¢˘ÙÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›Ԣ Î·È Ù˘ ™ÈÎÂÏ›·˜. √È ‰‡Ô ·ÓÙ›·ÏÔÈ ÔϤÌËÛ·Ó Ì ›ÛÌ· Û ÛÙÂÚÈ¿ Î·È ı¿Ï·ÛÛ· ‰‡Ô ÂÚ›Ô˘ ·ÈÒÓ˜. ¶·Ú¿ÙÔÏÌÔ ˘‹ÚÍ ÙÔ ÂÁ¯Â›ÚËÌ· ÙÔ˘ ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ ∞ÓÓ›‚· Ó· Ï‹ÍÂÈ ÙÔ˘˜ ƒˆÌ·›Ô˘˜ ÛÙËÓ ›‰È· ÙÔ˘˜ ÙË ¯ÒÚ·. ªÂ ÌÈ· ÂÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ¤Ú·Û ٷ ¶˘ÚËÓ·›·, ‰È¤Û¯ÈÛ ÙËÓ ·fiÎÚËÌÓË ÔÚÔÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ ÕÏÂˆÓ Î·È ÂÈÛ¤‚·Ï ÛÙËÓ πÙ·Ï›·. √È ÚˆÌ·˚Τ˜ ÛÙÚ·ÙȤ˜ Ô˘ ÛÙ¿ÏıËÎ·Ó Ó· ÂÌÔ‰›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ∞ÓÓ›‚· ·Ô‰ÂηٛÛÙËηÓ. ∞ÎÔÏÔ‡ıˆ˜ Ô ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔ˜ ÛÙÚ·ÙËÏ¿Ù˘ ¤Ù˘¯Â ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ó›ÎË ÛÙȘ ∫¿ÓÓ˜ (216 .Ã.). ªÂ ÂÓÙ˘ˆÛȷ΋

√À §√°π™∞ª∂¡√π ∆∏¡ ∞ƒÃπª∏¢√À™ ¢À¡∞ªπ¡

(√È ƒˆÌ·›ÔÈ) ÂÏ›Û·Ó fiÙÈ ı· ÚÔÏ¿‚·ÈÓ·Ó Ó· ÍÂÂÚ¿ÛÔ˘Ó ÛÙȘ ÂÙÔÈ̷ۛ˜ ÙÔ˘˜ ¯ıÚÔ‡˜ ̤۷ Û ¤ÓÙ ̤Ú˜, ÁÈ·Ù› ‰Ô‡Ï¢·Ó ÔÏÏ¿ ¯¤ÚÈ·, ¯ˆÚ›˜ Ó· ˘ÔÏÔÁ›ÛÔ˘Ó ÙË ‰‡Ó·ÌË ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÌ‹‰Ë Î·È Ó· ÚԂϤ„Ô˘Ó fiÙÈ ÌÈ· ÛΤ„Ë Î¿ÔÙÂ Â›Ó·È ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ·fi fiÏÔ ÙÔ Ï‹ıÔ˜… √È ƒˆÌ·›ÔÈ ÏÔÈfiÓ ÛΤÙÔÓÙ·Ó Ó· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‡ÚÁÔ˘˜ Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi. √ ∞Ú¯ÈÌ‹‰Ë˜ fï˜, ¤¯ÔÓÙ·˜ ÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ Ì˯·Ó‹Ì·Ù· Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÂÌ‚¤ÏÂÈ·, fiÙ·Ó ¤ÏÂ·Ó ·fi Ì·ÎÚÈ¿ ÙÔ‡˜ ¯Ù˘Ô‡Û Ì ÙÔ˘˜ ÈÔ ÈÛ¯˘ÚÔ‡˜ Î·È ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ÏÈıÔ‚fiÏÔ˘˜ Î·È ‚Ï‹Ì·Ù·, ʤÚÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ Û ·Ì˯·Ó›· Î·È ·‰˘Ó·Ì›· ‰Ú¿Û˘. ŸÙ·Ó fï˜ Ù· ‚Ï‹Ì·Ù· ÍÂÂÚÓÔ‡Û·Ó ÙÔÓ ÛÙfi¯Ô, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÛÂ, ·Ó¿ÏÔÁ· ¿ÓÙÔÙ Ì ÙË Ó¤· ·fiÛÙ·ÛË, ÂÎÙÔÍÂ˘Ù¤˜ Ì ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ ‚ÂÏËÓÂΤ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û ٤ÙÔÈ· Ù·Ú·¯‹, ÒÛÙ ¤ÎÔ‚Â ÂÓÙÂÏÒ˜ ÙËÓ ÂÈıÂÙÈ΋ ÔÚÌ‹ ÙˆÓ Î·Ú·‚ÈÒÓ. ¶Ôχ‚ÈÔ˜ ∏., 3.3. Î·È 5. 1-3 (ÌÂÙ. ¡.¢. ∆ÚÈ·ÓÙ·Ê˘ÏÏfiÔ˘ÏÔ˘) 123

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

∫ ∂º∞§∞π√ 9

ªˆÛ·˚Îfi Ô˘ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ ÙÔÓ ∞Ú¯ÈÌ‹‰Ë Î·È ÙÔÓ ƒˆÌ·›Ô ÛÙÚ·ÙÈÒÙË. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi˜, fiÙ·Ó Â›‰Â ÙÔÓ ÛÙÚ·ÙÈÒÙË Ó· ÎÈÓÂ›Ù·È ·ÂÈÏËÙÈο ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘, ÂÈı˘ÌÒÓÙ·˜ Ó· ÚÔÛٷ٤„ÂÈ Ù· Û¯¤‰È¿ ÙÔ˘, › ÙË ÊÚ¿ÛË:

Ù·¯‡ÙËÙ· ‚Ú¤ıËΠ«ÚÔ ÙˆÓ ˘ÏÒÓ» Ù˘ ƒÒÌ˘ Û¤ÚÓÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ·ÓÈÎfi ÛÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ù˘. ¢ÂÓ Â¤ÌÂÈÓ fï˜ ÛÙËÓ ÔÏÈÔÚΛ·. √È ÚˆÌ·˚Τ˜ ·Ú¯¤˜ ‰ÂÓ Î¿ÌÊıËηÓ. ™Â ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·ÓÙÈÂÚÈÛ·ÛÌÔ‡ ¤Î·Ó·Ó ·fi‚·ÛË ÛÙËÓ ∞ÊÚÈ΋. √È ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔÈ ·ÓËÛ‡¯ËÛ·Ó Î·È ·ÔÊ¿ÛÈÛ·Ó Ó· ηϤÛÔ˘Ó ÙÔÓ ∞ÓÓ›‚· Ó· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ. ∏ Ì¿¯Ë Ô˘ ¤ÎÚÈÓ ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ÊÔÓÈ΋˜ ‰È·Ì¿¯Ë˜ ‰fiıËΠÛÙË ∑¿Ì· (202 .Ã.), fiÔ˘ Ô ÚˆÌ·˚Îfi˜ ÛÙÚ·Ùfi˜ Ì ËÁ¤ÙË ÙÔÓ ™ÎÈ›ˆÓ· ÂÍ‹Ïı ÓÈÎËÙ‹˜. ∂Λ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ô ∞ÓÓ›‚·˜ «Μ" µου το&σ κ)κλουσ τ+ραττε» Á‡ÙËΠÙËÓ ›ÎÚ· Ù˘ ‹ÙÙ·˜ (202 .Ã.). (ºÚ·ÓÎÊÔ‡ÚÙË, √È ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔÈ ˘Ô¯ÚÂÒıËÎ·Ó Ó· ÏËÚÒÛÔ˘Ó ÌÂÁ¿ÏË ÔÏÂÌÈ΋ ·Ô˙ËÌ›ˆÛË Î·È Ó· ηٷ¢ËÌÔÙÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ∆¤¯Ó˘). ÛÙÚ¤„Ô˘Ó ÙÔ ÛÙfiÏÔ ÙÔ˘˜. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, fiÙ·Ó Î·È ¿ÏÈ Ë ∫·Ú¯Ë‰fiÓ· ¿Ú¯ÈÛ ӷ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È, ÚÔοÏÂÛ ÂÎ Ó¤Ô˘ ÙËÓ ÔÚÁ‹ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Î·È ÙËÓ Î·Ù¤ÛÙÚ„·Ó ·fi Ù· ıÂ̤ÏÈ· (146 .Ã.). ∏ ƒÒÌË Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ì ÙȘ ηٷÎÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ÂȉfiıËΠ۠ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌÈÛÙÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ·, ÙËÓ ÔÔ›· ·Ó¤Ï·‚·Ó ÔÈ ·‰ÂÏÊÔ› °¿ÈÔ˜ Î·È ∆È‚¤ÚÈÔ˜ °Ú¿Î¯Ô˜ ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 2Ô˘ . Ã. ·ÈÒÓ·. ∏ ڈ̷˚΋ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· fï˜ ·fi Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 2Ô˘ ̤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 1Ô˘ .Ã. ·ÈÒÓ· Û˘ÁÎÏÔÓ›ÛÙËΠ·fi ÂÌʇÏÈÔ˘˜ ÔϤÌÔ˘˜, ̤۷ ·fi ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·Ó ÈÛ¯˘ÚÔ› ¿Ó‰Ú˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Î˘ÚÈ·Ú¯Ô‡Û·Ó ÚÔÛˆÚÈÓ¿. ∆¤ÙÔÈÔÈ ‹Ù·Ó Ô ª¿ÚÈÔ˜, Ô ™‡ÏÏ·˜, Ô ª¿ÚÎÔ˜ ∞ÓÙÒÓÈÔ˜, Ô ¶ÔÌ‹ÈÔ˜ Î·È Ô πÔ‡ÏÈÔ˜ ∫·›Û·Ú·˜. ™Ù· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ πÔ‡ÏÈÔ˘ ∫·›Û·Ú·, ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ Ì ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜, Ô˘ fï˜ ¤ÂÛ ı‡Ì· Û˘ÓˆÌÔÛ›·˜ Î·È ‰ÔÏÔÊÔÓ‹ıËΠ(44 .Ã.), ÙÔ ÚˆÌ·˚Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜ η٤ÎÙËÛ ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ¡ÔÙÈÔ‰˘ÙÈ΋ ∂˘ÚÒË. ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜, ÌÂÙ¿ ·fi ÔÏÏÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜, ÂÈÎÚ¿ÙËÛ ÛÙË ƒÒÌË Ô ıÂÙfi˜ ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ∫·›Û·Ú·, Ô √ÎÙ·‚È·Ófi˜ (ÁÓˆÛÙfi˜ Ì ÙËÓ ÚÔÛˆÓ˘Ì›· ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜) Ô˘ ÂÁηı›‰Ú˘Û ¤Ó· ÌÔÓ·Ú¯ÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ÙÔ ÔÔ›Ô Ì ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÂÍÂÏ›¯ıËΠ۠∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∆È ‹Ù·Ó ÔÈ ·ÙÚ›ÎÈÔÈ Î·È ÔÈ Ï˂›ÔÈ; ªÂ ÔÈ· ÛËÌ·Û›· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÙȘ ϤÍÂȘ ·˘Ù¤˜; 2. ¢È·‚¿ÛÙ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ·: «√˘ ÏÔÁÈÛ¿ÌÂÓÔÈ ÙËÓ ∞Ú¯ÈÌ‹‰Ô˘˜ ‰‡Ó·ÌÈÓ» ηıÒ˜ Î·È ÙË ÏÂ˙¿ÓÙ· Ô˘ Û˘Óԉ‡ÂÈ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ì ÙÔÓ ∞Ú¯ÈÌ‹‰Ë Î·È ÂÍËÁ‹ÛÙ ÙË ÊÚ¿ÛË: «ÌÈ· ÛΤ„Ë Î¿ÔÙÂ Â›Ó·È ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ·fi fiÏÔ ÙÔ Ï‹ıÔ˜» ÚÔÛÎÔÌ›˙ÔÓÙ·˜ Î·È Î¿ÔÈÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·.

3. ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ Ë ÊÚ¿ÛË Û‹ÌÂÚ·: «√ ∞ÓÓ›‚·˜ ÚÔ ÙˆÓ ˘ÏÒÓ»; ™Â ÔȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂ;

√π ƒøª∞π√π ∫∞π ∆∞ ¢∏ª√™π∞ ∂ƒ°∞

∏ Ê˘ÛÈ΋ ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ ÏÔÈfiÓ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ¢ÎÔϛ˜ ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙËÓ fiÏË, ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ fï˜ ÚfiÛıÂÛ·Ó Û’ ·˘Ù¤˜ Ù· ÔʤÏË Ù· ÚÔÂÚ¯fiÌÂÓ· ·fi ÙËÓ ÚÔÓÔËÙÈÎfiÙËÙ·. ∂Âȉ‹ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Ê¿ÓËÎ·Ó fiÙÈ ¤Ù˘¯·Ó ΢ڛˆ˜ ÛÙËÓ ›‰Ú˘ÛË ÙˆÓ fiψÓ, ÂÊfiÛÔÓ Ï¿Ì‚·Ó·Ó ˘fi„Ë ÙÔ˘˜ ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿, ÙËÓ Ô¯˘ÚfiÙËÙ·, Ù· ÏÈÌ¿ÓÈ· Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÏÏËÏfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘, ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ ÚÔÓfiËÛ·Ó ÁÈ· fi,ÙÈ ÂΛÓÔÈ ·‰È·ÊfiÚËÛ·Ó, ‰ËÏ·‰‹ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ‰ÚfïÓ, ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·È ÁÈ· ˘ÔÓfiÌÔ˘˜, Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηı·Ú›˙Ô˘Ó Ù· χ̷ٷ Ù˘ fiÏ˘ Î·È Ó· Ù· ‰ÈÔ¯ÂÙÂ‡Ô˘Ó ÛÙÔÓ ∆›‚ÂÚË. ∫·Ù·Û··Û·Ó Â›Û˘ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Û’ fiÏË ÙË ¯ÒÚ·, ·ÔÎfiÙÔÓÙ·˜ ÏfiÊÔ˘˜ Î·È ÂȯˆÌ·ÙÒÓÔÓÙ·˜ ÎÔÈÏ¿‰Â˜, ÒÛÙ ÌÂÁ¿Ï˜ ¿Ì·Í˜ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÂٷʤÚÔ˘Ó Ù· ÂÌÔÚ‡̷ٷ Ù· ÔÔ›· ÌÂÙ·ÎÈÓÔ‡ÓÙ·Ó Ì ψٿ ̤۷. √È ˘fiÓÔÌÔÈ ÛÎÂ¿ÛÙËÎ·Ó Ì ÂÏÂÎËÙ¤˜ ¤ÙÚ˜ Î·È Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛ·Ó ÒÛÙ ÌÂÚÈÎÔ› ‰ÚfiÌÔÈ Ó· ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙË ‰È¤Ï¢ÛË ·Ì·ÍÒÓ ÊÔÚÙˆÌ¤ÓˆÓ Ì ¯fiÚÙÔ. ∆fiÛÔ Ôχ ÂÍ¿ÏÏÔ˘ Â›Ó·È ÙÔ ÌÂÙ·ÊÂÚfiÌÂÓÔ Ì ·ÁˆÁÔ‡˜ ÓÂÚfi ·fi Ù· ˘‰Ú·ÁˆÁ›·, ÒÛÙ ӷ ÙÚ¤¯Ô˘Ó ÔÙ¿ÌÈ· ÓÂÚÔ‡ ̤۷ ·fi ÙËÓ fiÏË Î·È ÛÙÔ˘˜ ˘ÔÓfiÌÔ˘˜ Î·È Ó· ¤¯ÂÈ Û¯Â‰fiÓ Î¿ı Û›ÙÈ ‰ÂÍ·ÌÂÓ¤˜, ÛˆÏËÓÒÛÂȘ Î·È ·ÚÎÂÙ¤˜ ‚Ú‡Û˜, ÁÈ· Ù· ÔÔ›· ÊÚfiÓÙÈÛ ȉȷ›ÙÂÚ· Ô ª¿ÚÎÔ˜ ∞ÁÚ›·˜ Ô˘ ÛÙfiÏÈÛÂ Î·È Ì ÔÏÏ¿ ¿ÏÏ· ·Ó·ı‹Ì·Ù· ÙËÓ fiÏË. ™ÙÚ¿‚ˆÓ, °ÂˆÁÚ·ÊÈο V. 3.8., (ÌÂÙ. ∞. ª·ÛÙÚ·¿) 124

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

4. ∏ À¶√∆∞°∏ ∆√À ∂§§∏¡π∫√À ∫√™ª√À OÈ ƒˆÌ·›ÔÈ Î·È Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜

ªÂÙ¿ ÙË Ó›ÎË Â› ÙˆÓ ∫·Ú¯Ë‰ÔÓ›ˆÓ (202 .Ã.) ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ ¤ÛÙÚ„·Ó Ù· ‚ϤÌÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎfiÛÌÔ. ∏ Â·Ê‹ ÙÔ˘˜ ¿ÏψÛÙ Ì ÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ÙÔ˘ ÈÙ·ÏÈÎÔ‡ ÓfiÙÔ˘ ÙÔ˘˜ ›¯Â ÁÔËÙ‡ÛÂÈ. ™›ÁÔ˘ÚÔÈ ÁÈ· ÙË ‰‡Ó·Ì‹ ÙÔ˘˜ Âȯ›ÚËÛ·Ó ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ‚‹Ì·.

∞¶√ ∆∏™ ∂™¶∂ƒ∞™ ¡∂º∏

(√ ∞Á¤Ï·Ô˜) › ˆ˜ ÔÙ¤ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÔÏÂÌÔ‡Ó ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Ó· ¯ÚˆÛÙÔ‡Ó ÌÂÁ¿ÏË ¯¿ÚË ÛÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜, ·Ó ÌÔÚÔ‡Û·Ó, Ì ÌÈ· ÛΤ„Ë Î·È ‰¤ÓÔÓÙ·˜ Ù· ¯¤ÚÈ·, fiˆ˜ ·˘ÙÔ› Ô˘ ÂÚÓ¿Ó ÔÙ¿ÌÈ·, Ó· ·ÔÎÚÔ‡Ô˘Ó ÙȘ ÂÈı¤ÛÂȘ ÙˆÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ ÛÒ˙ÔÓÙ·˜ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ Î·È ÙȘ fiÏÂȘ ÙÔ˘˜. ∞Ó fï˜ ·˘Ùfi Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ·‰‡Ó·ÙÔÓ, ¤ÏÂÁ Ì ¤ÌÊ·ÛË, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙÒÚ· ¤ÚÂ ӷ Û˘ÌʈӋÛÔ˘Ó Î·È Ó· Ê˘Ï¿ÁÔÓÙ·È Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë ÙÔ˘˜ ÈÛ¯˘ÚÔ‡˜ ÛÙÚ·ÙÔ‡˜ Î·È ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ fiÏÂÌÔ Ô˘ ›¯Â ·Ú¯›ÛÂÈ ÛÙË ¢‡ÛË. °È·Ù› Â›Ó·È Ê·ÓÂÚfi ÛÙÔÓ Î·ı¤Ó·, Ô˘ Î·È Ï›ÁÔ ·Ó·Î·Ù‡ÂÙ·È Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋, fiÙÈ, ›ÙÂ Ô ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔÈ ÓÈ΋ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ƒˆÌ·›Ô˘˜ ›Ù ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ ÙÔ˘˜ ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔ˘˜, Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi Ó· ÌËÓ ÂÚÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ ÓÈÎËÙ¤˜ ÌÂ Î·Ó¤Ó·Ó ÙÚfiÔ ÛÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ù˘ πÙ·Ï›·˜ Î·È Ù˘ ™ÈÎÂÏ›·˜, ·ÏÏ¿ Ó· ¤ÚıÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È Ó· ÚÔÛ·ı‹ÛÔ˘Ó Ó· ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ó Ù· Û¯¤‰È¿ ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘˜… ¢ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈ̤ÓÂÈ Ó· ÛÙ·ıÔ‡Ó ¿Óˆ ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Ù· Ó¤ÊË Ô˘ Û˘ÛÛˆÚ‡ÔÓÙ·È ÛÙË ¢‡ÛË… ¶Ôχ‚ÈÔ˜, ∂. 104. 1-3, 10 (ÌÂÙ. ¡.¢. ∆ÚÈ·ÓÙ·Ê˘ÏÏfiÔ˘ÏÔ˘) ∏ ηٿÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· √ ºÏ·ÌÈÓ›ÓÔ˜. √È ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ ÁÈ· Ó· ÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ºÏ·ÌÈÓ›ÓÔ ¤ÎÔ„·Ó ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘. (∞ı‹Ó·, ¡ÔÌÈÛÌ·ÙÈ΋ ™˘ÏÏÔÁ‹ ∂ıÓÈÎÔ‡ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ) ∏ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ «‰È·›ÚÂÈ Î·È ‚·Û›Ï¢»

∏ ˘ÔÙ·Á‹ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜

∏ Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ƒˆÌ·›ˆÓ Î·È ∂ÏÏ‹ÓˆÓ.

∆ËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ‰È·ÈÚÂ̤ÓÔÈ Î·È ·Ô‰˘Ó·ÌˆÌ¤ÓÔÈ. ∆Ô Î¤ÓÙÚÔ ‚¿ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ ¤¯ÂÈ ÌÂÙ·ÊÂÚı› ·Ó·ÙÔÏÈÎfiÙÂÚ·, ÂÓÒ ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ·Ó‰ÚÈÎÔ‡ ΢ڛˆ˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ¤¯ÂÈ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ÛÂÈ. ™ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ ÙÔ˘ ¶ÂÈÚ·È¿ ¤Êı·Ó·Ó fiÏÔ Î·È ÏÈÁfiÙÂÚ· ÂÌÔÚÈο ÏÔ›·. ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÙÔ˘ ∞ÓÓÈ‚·˚ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘ (218-202 .Ã.), Ô˘ Û˘ÓÙ¿Ú·Í·Ó ÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋ ¯ÂÚÛfiÓËÛÔ, ‰ÂÓ ÚÔοÏÂÛ·Ó È‰È·›ÙÂÚË ·›ÛıËÛË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∫¿ÔÈÔÈ fï˜ ‰È¤‚ÏÂ·Ó ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ·fi ÙË Û˘Ó¯‹ ¿ÓÔ‰Ô Ù˘ ƒÒÌ˘. √ ∞Á¤Ï·Ô˜ Ô ∞ÈÙˆÏfi˜ Ì›ÏËÛ ÁÈ· Û‡ÓÓÂÊ· Ô˘ Û˘ÛÛˆÚ‡ÔÓÙ·Ó ÛÙË ¢‡ÛË Î·È ·ÂÈÏÔ‡Û·Ó ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. √È ÌfiÓ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÚÔ‚¿ÏÔ˘Ó ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÛÙÔÓ ÚˆÌ·˚Îfi ÂÂÎÙ·ÙÈÛÌfi ‹Ù·Ó Ë ª·Î‰ÔÓ›· Î·È ÔÈ ‰‡Ô ™˘ÌÔÏÈÙ›˜. ∏ ηٿÛÙ·ÛË Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ·˙fiÙ·Ó ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ‹Ù·Ó ¢ÓÔ˚΋ ÁÈ· Ù· Û¯¤‰È· ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ. √È ›‰ÈÔÈ ÂÊ¿ÚÌÔÛ·Ó Ôχ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ «‰È·›ÚÂÈ Î·È ‚·Û›Ï¢». ¶¤Ù˘¯·Ó ‡ÎÔÏ· Ó· ÂÂÌ‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙȘ ˘Ôı¤ÛÂȘ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ÎÚ·ÙÔ‡Ó ·Ô‰˘Ó·ÌˆÌ¤ÓÔ˘˜. ŒÙÛÈ, fiÙ·Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠ¤Ó·˜ Û˘Ó·ÛÈÛÌfi˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ ∂’ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜, ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ ¤ÛÂ˘Û·Ó Ó· ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÙË ‚Ô‹ıÂÈ¿ ÙÔ˘˜. √ ƒˆÌ·›Ô˜ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ºÏ·ÌÈÓ›ÓÔ˜, ˘ÔÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔ˜ Î·È ·fi ÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ ∞ÈÙˆÏÈ΋˜ Û˘ÌÔÏÈÙ›·˜, ηٿÊÂÚ ӷ ÓÈ΋ÛÂÈ ÙÔÓ º›ÏÈÔ ÛÙË ı¤ÛË ∫˘Ófi˜ ∫ÂʷϤ˜ (197 .Ã.). ∏ ª·Î‰ÔÓ›· ·Ó·ÁοÛÙËΠӷ ÏËÚÒÛÂÈ ÔÏÂÌÈ΋ ·Ô˙ËÌ›ˆÛË Î·È Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙˆÓ fiÏÂˆÓ ÎÈ ÙˆÓ ™˘ÌÔÏÈÙÂÈÒÓ. ∆ÔÓ ÂfiÌÂÓÔ ¯ÚfiÓÔ Ô ºÏ·ÌÈÓ›ÓÔ˜ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ πÛıÌ›ˆÓ 125

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

∫ ∂º∞§∞π√ 9

√π ƒøª∞π√π «∂§∂À£∂ƒø∆∂™» ∆ø¡ ∂§§∏¡ø¡

∆fiÙ ÏÔÈfiÓ Á›ÓÔÓÙ·Ó ÔÈ ÁÈÔÚÙ¤˜ ÙˆÓ πÛıÌ›ˆÓ. ¶Ï‹ıÔ˜ ı·٤˜ οıÔÓÙ·Ó ÛÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ Ù· ·ıÏËÙÈο ·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù·… ™Â ÌÈ· ÛÙÈÁÌ‹ ‹¯ËÛÂ Ë Û¿ÏÈÁÁ·, ÂÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ ÛÙ· Ï‹ıË ÙË ÛÈÁ‹Ø ÛÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘ ÛÙ›‚Ô˘ ÚÔ¯ÒÚËÛÂ Ô Î‹Ú˘Î·˜ Î·È ‰È·Î‹Ú˘Í fiÙÈ Ë Û‡ÁÎÏËÙÔ˜ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ Î·È Ô ÛÙÚ·ÙËÁfi˜-‡·ÙÔ˜ ∆›ÙÔ˜ ∫Ô˝ÓÙÈÔ˜, ·ÊÔ‡ ÂÔϤÌËÛ·Ó ÙÔ ‚·ÛÈÏÈ¿ º›ÏÈÔ (∂’) Î·È ÙÔ˘˜ ª·Î‰fiÓ˜, ·Ê‹ÓÔ˘Ó ·ÊÚÔ‡ÚËÙÔ˘˜ Î·È ÂχıÂÚÔ˘˜ Î·È ·ÊÔÚÔÏfiÁËÙÔ˘˜, Ì ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ¿ÙÚÈÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ ÙÔ˘˜, ÙÔ˘˜ ∫ÔÚ›ÓıÈÔ˘˜, §ÔÎÚÔ‡˜, ºˆÎ›˜, ∂˘‚Ô›˜, ∞¯·ÈÔ‡˜, ºıÈÒÙ˜, ª¿ÁÓËÙ˜, £ÂÛÛ·ÏÔ‡˜ Î·È ¶ÂÚÚ·È‚Ô‡˜. ™ÙËÓ ·Ú¯‹ ‰ÂÓ ·ÎÔ‡ÛÙËΠÙÔ Î‹Ú˘ÁÌ· Ôχ ηı·Ú¿ ÎÈ ‹Ù·Ó ÔÏÏÔ› Ô˘ ‰ÂÓ Ù’ ¿ÎÔ˘Û·Ó Î·ıfiÏÔ˘Ø ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠÏÔÈfiÓ ÛÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ÌÈ· ΛÓËÛË ÙÔ˘ Ï‹ıÔ˘˜, ÁÂÌ¿ÙË ·ÓËÛ˘¯›· Î·È ıfiÚ˘‚ÔØ ·ÔÚÔ‡Û·Ó, ÚˆÙÔ‡Û·Ó ÙÈ ÂÈÒıËÎÂ Î·È ˙ËÙÔ‡Û·Ó Ó’ ··ÁÁÂÏı› ¿ÏÈ ÙÔ Î‹Ú˘ÁÌ·. ŸÙ·Ó ÏÔÈfiÓ ¤ÁÈÓ ͷӿ ËÛ˘¯›· Î·È Ô Î‹Ú˘Î·˜ ˘„ÒÓÔÓÙ·˜ ÙË ÊˆÓ‹ Û ˙ˆËÚfiÙÂÚÔ ÙfiÓÔ ¤Î·Ó ÒÛÙ ӷ ·ÎÔ˘ÛÙ› ·’ fiÏÔ˘˜ ÙÔ Î‹Ú˘ÁÌ·, ÌÈ· ¯·ÚÔ‡ÌÂÓË ÎÚ·˘Á‹, ·›ÛÙÂ˘Ù· ‰˘Ó·Ù‹, ·ÏÒıËΠˆ˜ ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÂÓÒ ÙÔ ı¤·ÙÚÔ Â›¯Â ÛËΈı› fiÚıÈÔ Î·È Î·Ó›˜ ‰ÂÓ ¤‰ÈÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÛÙÔ˘˜ ·ÁˆÓÈ˙fiÌÂÓÔ˘˜ ·ıÏËÙ¤˜. ŸÏÔÈ ·Ó·Ë‰Ô‡Û·Ó ÎÈ ¤ÙÚ¯·Ó Ó· ¯·ÈÚÂÙ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÚÔÛʈӋÛÔ˘Ó ÙÔ ÛˆÙ‹Ú· Î·È ˘ÂÚ·ÛÈÛÙ‹ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜… ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜, ∆›ÙÔ˜ ºÏ·ÌÈÓ›ÓÔ˜, 10 (ªÂÙ. ∞. §·˙¿ÚÔ˘)

À¶∂ƒ ∆∏™ ∞Ã∞´∫∏™ ™Àª¶√§π∆∂π∞™ ¶√§∂ª∏™∞¡∆∂™

∞Ó‰Ú›ÔÈ ÛÂȘ Ô˘ ÔÏÂÌ‹Û·ÙÂ Î·È ¤Û·Ù ¢ÎÏÂÒ˜_ ÙÔ˘˜ ·ÓÙ·¯Ô‡ ÓÈ΋۷ÓÙ·˜ ÌË ÊÔ‚Ëı¤ÓÙ˜. ŸÙ·Ó ı¤ÏÔ˘Ó ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Ó· η˘¯ËıÔ‡Ó, «Ù¤ÙÔÈÔ˘˜ ‚Á¿˙ÂÈ ÙÔ ¤ıÓÔ˜ Ì·˜» ı· ϤÓ ÁÈ· Û·˜. ŒÙÛÈ ı·˘Ì¿ÛÈÔ˜ ı·’ Ó·È Ô ¤·ÈÓfi˜ Û·˜. ∫. ∫·‚¿Ê˘

∫ÂÊ·Ï‹ Ô˘ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ ÙËÓ ∫ÏÂÔ¿ÙÚ·, ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‚·Û›ÏÈÛÛ· Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ (§ÔÓ‰›ÓÔ, µÚÂÙ·ÓÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

‰È·Î‹Ú˘Í ˘fi ÙȘ Â¢ÊË̛˜ ÙˆÓ ·Ú¢ÚÈÛÎÔÌ¤ÓˆÓ ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ¶·Ú¿ ÙËÓ ‹ÙÙ· Ù˘, Ë ª·Î‰ÔÓ›· ‰È·ÙËÚÔ‡¡fiÌÈÛÌ· Ì Û ·ÚÎÂÙ¤˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ. √ º›ÏÈÔ˜ ›¯Â ·Ú¯›ÛÂÈ Ì¿ÏÈÛÙ· ÌÈ· ÙËÓ ÎÂÊ·Ï‹ ÙÔ˘ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÁÈ· Ó· ·Ó·ÌÂÙÚËı› Î·È ¿ÏÈ Ì ¶ÂÚÛ¤·. (∞ı‹Ó·, ÙÔ˘˜ ƒˆÌ·›Ô˘˜. ∆Ô ¤ÚÁÔ ·Ó¤Ï·‚ ӷ Û˘Ó¯›ÛÂÈ Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ¡ÔÌÈÛÌ·ÙÈ΋ ¶ÂÚÛ¤·˜. ¡È΋ıËΠfï˜ ÛÙËÓ ¶‡‰Ó· (168 .Ã.) ·fi ÙÔÓ ™˘ÏÏÔÁ‹, ∂ıÓÈÎfi ∞ÈÌ›ÏÈÔ ¶·‡ÏÔ Î·È È¿ÛÙËΠ·È¯Ì¿ÏˆÙÔ˜. ∏ ª·Î‰ÔÓ›· ¤¯·Û ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ÙËÓ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· Ù˘. ªÔ˘Û›Ô) ∞fi ÎÂÈ Î·È ¤Ú· ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Â‡ÎÔÏ· Ó· ˘ÔÙ¿ÍÔ˘Ó Î·È ÙȘ ˘fiÏÔÈ˜ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ. ∆ÂÏÂ˘Ù·›· ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÚÔ¤‚·Ï·Ó ∏ ˘ÔÙ·Á‹ ÔÈ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ ∞¯·˚΋˜ Û˘ÌÔÏÈÙ›·˜ ÛÙË §Â˘ÎfiÂÙÚ· ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔÓ πÛıÌfi, fiÔ˘ ÓÈ΋ıËÎ·Ó Ù˘ ÓfiÙÈ·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ (146 .Ã.). µ·Ú‡ Ù›ÌËÌ· Ï‹ÚˆÛÂ Ë ∫fiÚÈÓıÔ˜. √ ƒˆÌ·›Ô˜ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ªfiÌÌÈÔ˜ ¤‰ˆÛ ÂÓÙÔÏ‹ Ó· ηٷÛÙÚ·Ê› Ë fiÏË Î·È ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ Ó· Ô˘ÏËıÔ‡Ó ˆ˜ ‰Ô‡ÏÔÈ. ∆ÂÏÂ˘Ù·›· Ú¿ÍË ÙÔ˘ ‰Ú¿Ì·ÙÔ˜ ˘‹ÚÍÂ Ë Î·Ù¿ÏË„Ë Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ ·fi ÙÔÓ √ÎÙ·‚È·Ófi (30 .Ã.), ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙË ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ Û Â·Ú¯›· ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∆È Â›Ó·È Ë ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ «‰È·›ÚÂÈ Î·È ‚·Û›Ï¢». ™Â ÔȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÙË ÊÚ¿ÛË; ªÔÚ›Ù ӷ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·; 2. ∞ÊÔ‡ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÙ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÁÈ· ÙÔÓ ∞Á¤Ï·Ô, Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· Ô˘ ÂÎ¤ÌÂÈ, Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë ÙȘ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Ô˘ ÛËÌÂÈÒıËÎ·Ó Ù· ÂfiÌÂÓ· ¯ÚfiÓÈ· ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.

126

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

5. ∆∞ °ƒ∞ªª∞∆∞ ∫∞π √π ∆∂á∂™ ∆ø¡ ∂§§∏¡π™∆π∫ø¡ Ã√¡ø¡ √ ‚ˆÌfi˜ ÙÔ˘ ¢›· Î·È Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ÛÙËÓ ¶¤ÚÁ·ÌÔ, ·Ó¿ıËÌ· ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘ ∂˘Ì¤ÓË µ’. √ µˆÌfi˜ ˘„ˆÓfiÙ·Ó ¿Óˆ Û ‚¿ıÚÔ Ì ·Ó¿ÁÏ˘ÊË ·Ú¿ÛÙ·ÛË °ÈÁ·ÓÙÔÌ·¯›·˜. (∞ÔηٿÛÙ·ÛË, ªÔ˘ÛÂ›Ô ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘, µÂÚÔÏ›ÓÔ).

ºÈÏÔÛÔÊ›·

∆ËÓ ÂÔ¯‹ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ‚·ÛÈÏ›ˆÓ (322330 .Ã.), Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ÔÈ Ù¤¯Ó˜ ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È Ú·Á‰·›·. ã√̈˜ ÙÒÚ· ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ Î·È Î·ÏÏÈÙ¤¯Ó˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó fi¯È Û·Ó ÂχıÂÚÔÈ Ôϛ٘ Ì›·˜ fiÏ˘-ÎÚ¿ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ÁÈÓfiÙ·Ó ÙËÓ ·Ú¯·˚΋ Î·È ÎÏ·ÛÈ΋ ÂÔ¯‹, ·ÏÏ¿ ̤۷ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÌÔÓ·Ú¯È΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÙˆÓ ‰È·‰fi¯ˆÓ ÙÔ˘ ª. ∞ϤͷӉÚÔ˘ Ô˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó ÔÈÎÔÓÔÌÈο Î·È ÚÔˆıÔ‡Ó Ì οı ÙÚfiÔ Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ÙȘ Ù¤¯Ó˜ ÁÈ· Ó· Ï·ÌÚ‡ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ‰ËÏÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÚÔ¤ÏÂ˘Û‹ ÙÔ˘˜. √ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÙ·È Ì ÛÙÔȯ›· ·Ó·ÙÔÏÈÎÒÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ Î·È ÙÔ˘ ·ÈÁ˘ÙÈ·ÎÔ‡ Î·È Á›ÓÂÙ·È ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ÂÓÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ ÔÏÏÔ‡˜ Î·È ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ˘ËÎfiˆÓ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ. ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, Ë ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ «ÎÔÈÓ‹», Â›Ó·È Ë Â›ÛËÌË ÁÏÒÛÛ· ÙˆÓ ‚·ÛÈÏ›ˆÓ ·˘ÙÒÓ Î·È ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÔÚʈ̤ÓÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ Ô˘ Ó· ÌË ÙË ÁÓˆÚ›˙ÂÈ. ∏ «∞η‰ËÌ›·» ÙÔ˘ ¶Ï¿ÙˆÓ· Î·È ÙÔ «§‡ÎÂÈÔ» ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· Â›Ó·È ÔÈ ‰‡Ô ÌÂÁ¿Ï˜ ÊÈÏÔÛÔÊÈΤ˜ Û¯ÔϤ˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Ì ·ÎÙÈÓÔ‚ÔÏ›· Î·È ÂÈÚÚÔ‹ Û ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ·Ú¯·›Ô ÎfiÛÌÔ. øÛÙfiÛÔ Ù· ÊÈÏÔÛÔÊÈο Ú‡̷ٷ Ô˘ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÂÈÛÙÈÎfiÙÂÚ· ÛÙ· ·ÓÙÔÙÈÓ¿ ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙÔ ÓfiËÌ· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‡·Ú͢ Â›Ó·È Ë ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ ÂÈÎÔ˘Ú›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ÛÙˆÈÎÒÓ ÊÈÏÔÛfiʈÓ. √ ∂›ÎÔ˘ÚÔ˜ ·fi ÙË ™¿ÌÔ (341-270 .Ã.) ȉڇÂÈ ÙË Û¯ÔÏ‹ ÙÔ˘ Û ¤Ó·Ó ΋Ô ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, Ô˘ Á›ÓÂÙ·È ¤ÙÛÈ ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ «∫‹Ô˜». ∆Ë Á·Ï‹ÓË Ù˘ „˘¯‹˜ Ô˘ ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÔÈ Û‡Á¯ÚÔÓÔ› ÙÔ˘ Ô ∂›ÎÔ˘ÚÔ˜ ÙËÓ ˘fiÛ¯ÂÙ·È Ì ÙËÓ ·fiÎÙËÛË Ù˘ ˉÔÓ‹˜, ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ Ù˘ ËÚÂÌ›·˜ Î·È Á·Ï‹Ó˘, ∏ ¡›ÎË Ù˘ ™·ÌÔÔ˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Ó· οÓÂÈ Ì ۈ̷ÙÈΤ˜ ıÚ¿Î˘ (Á‡Úˆ ÛÙÔ 190 .Ã.). ¶ÚˆÙfi·ÔÏ·‡ÛÂȘ ·ÏÏ¿ Ì ¤Ó·Ó ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ Ù˘Ô Ì·ÚÌ¿ÚÈÓÔ, ··ÏÏ·Á̤ÓÔ ·fi Ù· ¿ıË Î·È ÙÔÓ Èı·Ófiٷٷ ÚԉȷÊfi‚Ô ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ Î·È Ì ÊÚfiÓËÛË, Îfi ¤ÚÁÔ. ∏ ¡›ÎË Î·Ù·Êı¿ÓÂÈ ¿Óˆ ·ÓıÚˆÈ¿, ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË Î·È ÊÈÏ›·. ÛÙËÓ ÏÒÚË ÏÔ›Ô˘ ¶ÔÏÏ¿ ÎÔÈÓ¿ ÛÙÔȯ›· ·ÏÏ¿ Î·È ÛËÌ·ÁÈ· Ó· ÛÙ¤„ÂÈ ÙÔ˘˜ ÓÙÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ¤¯ÂÈ Î·È Ë ÛÙˆÈ΋ ‰ÈÓÈÎËÙ¤˜ Û ӷ˘Ì·‰·Ûηϛ·, ÙÔ ¿ÏÏÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÊÈÏÔÛÔÊȯ›·. ◊Ù·Ó ÛÙË̤ÓË Ì¤Û· Û Ù¯ÓËÙ‹ Îfi Ú‡̷ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, Ô˘ ÔÓÔÌ¿ÛÙËÏÈÌÓԇϷ ÒÛÙÂ Ë Î ¤ÙÛÈ ‰ÈfiÙÈ Î¤ÓÙÚÔ Ù˘ ‹Ù·Ó Ë «¶ÔÈ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ó· ·ÔΛÏË ™ÙÔ¿» Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. π‰Ú˘Ù‹˜ Ù˘ ÎÙ¿ ·ÏËıÔÊ·Ó‹ ¯·˘‹ÚÍÂ Ô ∑‹ÓˆÓ ·fi ÙÔ ∫›ÙÈÔ Ù˘ ∫‡Ú·ÎÙ‹Ú·. (¶·Ú›ÛÈ, ªÔ˘ÛÂ›Ô §Ô‡‚ÚÔ˘) ÚÔ˘ (334-262 .Ã). ∞ÓÙ›ıÂÙ· ·fi 127

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

∂ÈÛً̘

¶Ï¿Î· ·fi ÙÔÓ ‚ˆÌfi ÙÔ˘ ¢›· Î·È Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ÛÙËÓ ¶¤ÚÁ·ÌÔ. ∏ ªÔ›Ú· ·ÁˆÓ›˙ÂÙ·È ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÊȉfiÌÔÚÊÔ˘ °›Á·ÓÙ·. ∆· ‚·ÚÈ¿, ÁÂÌ¿Ù· ¯ÔÓÙÚ¤˜ Ù˘¯ÒÛÂȘ ÂÓ‰‡Ì·Ù· Ù˘ ı¿˜, Ù· Ì˘Ò‰Ë ÛÒÌ·Ù·, ÔÈ ÏÔ‡ÛÈÔÈ ÏfiηÌÔÈ ÙˆÓ Ì·ÏÏÈÒÓ, Ù· Û˘Û·Ṳ̂ӷ ·fi ÙËÓ ·ÁˆÓ›· Î·È ÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË Ù˘ Ì¿¯Ë˜ ÚfiÛˆ· ÙˆÓ °ÈÁ¿ÓÙˆÓ, ÔÈ ÔÚÌËÙÈΤ˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ, ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ‚·ÛÈο ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ «Ì·Úfiλ (µÂÚÔÏ›ÓÔ, ªÔ˘ÛÂ›Ô ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘).

ÙÔ˘˜ ∂ÈÎÔ‡ÚÂÈÔ˘˜ ÔÈ ÛÙˆÈÎÔ› ÂÈ˙ËÙÔ‡Ó ˙ˆ‹ Û‡ÌʈÓË Ì ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ Ù˘ ʇÛ˘ Î·È Ù˘ ËıÈ΋˜, fi¯È ÙËÓ Â˘‰·ÈÌÔÓ›·, Â˘Ù˘¯›·, ·ÏÏ¿ ÙËÓ ·ÚÂÙ‹. ∂›Ó·È ÎÔÛÌÔÔϛ٘ Î·È ‰ÂÓ Î¿ÓÔ˘Ó ‰È¿ÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· Û ŒÏÏËÓ˜ Î·È «‚·Ú‚¿ÚÔ˘˜», ‰Ô‡ÏÔ˘˜ Î·È ÂχıÂÚÔ˘˜, ÎÔÈÓˆÓÈο ·ÓÒÙÂÚÔ˘˜ Î·È Î·ÙÒÙÂÚÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. ∫·È ÔÈ ‰‡Ô ·˘Ù¤˜ Û¯ÔϤ˜ ¤ÚÈÍ·Ó ÙÔ ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ËıÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ·, ÂËÚ¤·Û·Ó ÙÔ˘˜ §·Ù›ÓÔ˘˜ ÊÈÏÔÛfiÊÔ˘˜ Î·È ‰È¿ ̤ÛÔ˘ ·˘ÙÒÓ ÙË ÊÈÏÔÛÔÊ›· Ù˘ ∞Ó·Á¤ÓÓËÛ˘ Î·È ÙË ÓÂfiÙÂÚË Â˘Úˆ·˚΋ Î·È ·ÁÎfiÛÌÈ· ÊÈÏÔÛÔÊ›·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ¿ÏÏ· ÊÈÏÔÛÔÊÈο Ú‡̷ٷ, fiˆ˜ ÙˆÓ ÛÎÂÙÈÎÈÛÙÒÓ, ÙˆÓ Î˘ÓÈÎÒÓ Î.¿. ∂Í·ÈÚÂÙÈο ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ, ¿ÓÙ· Ì Â›ÎÂÓÙÚÔ ÙȘ ·˘Ï¤˜ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ‚·ÛÈϤˆÓ, Â›Ó·È ÔÈ ÊÈÏÔÏÔÁÈΤ˜ ÂÈÛً̘. •ÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·fi Ù· ÔÌËÚÈο ΛÌÂÓ· ÊÈÏfiÏÔÁÔÈ Î·È ÏÂÍÈÎÔÁÚ¿ÊÔÈ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙË ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋, ÙËÓ ÂÙ˘ÌÔÏÔÁ›· ÙˆÓ Ï¤ÍˆÓ, Ì ٷ ÁψÛÛÈο ȉÈÒÌ·Ù· Î·È ÂÚ›ÂÚÁ˜ Î·È Û¿ÓȘ ϤÍÂȘ, ÂÚÌËÓÂ‡Ô˘Ó Ù· ΛÌÂÓ· ÙÔ˘ √Ì‹ÚÔ˘ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÔÈËÙÒÓ. ™ÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· ȉڇÔÓÙ·È ‰‡Ô ÌÂÁ¿Ï˜ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˜ Ì ÂηÙÔÓÙ¿‰Â˜ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ·˘ÚÔÎ˘Ï›Ó‰ÚÔ˘˜. ™ÙËÓ ¶¤ÚÁ·ÌÔ Â›Û˘ ȉڇÂÙ·È Ë ‰Â‡ÙÂÚË Û ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· ·Ú¯·›· ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Ì Î›ÌÂÓ· ÁÚ·Ì̤ӷ ¿Óˆ ÛÙ· ÂÚ›ÊËÌ· ÂÚÁ·ÌËÓ¿ ‰¤ÚÌ·Ù· (ÂÚÁ·ÌËÓ¤˜), ηıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·. ¶Ï‹ıÔ˜ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Û˘ÁÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ì ÈÛÙÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ª. ∞ϤͷӉÚÔ Î·È ÙÔ˘˜ ‰È·‰fi¯Ô˘˜ ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È, ÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› Ô˘ ͯˆÚ›˙Ô˘Ó fï˜ Î·È Û˘ÁÁÚ¿ÊÔ˘Ó ·ÁÎfiÛÌÈ· ÈÛÙÔÚ›· Â›Ó·È Ô ¶Ôχ‚ÈÔ˜ ·fi ÙË ªÂÁ·ÏfiÔÏË Ù˘ ∞Ú牛·˜ (200-120 .Ã.) Î·È Ô ¢Èfi‰ˆÚÔ˜ Ô ™ÈÎÂÏÈÒÙ˘ Ô˘ ¤˙ËÛ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘. ∂›Û˘ Ù· ª·ıËÌ·ÙÈο Ì ÙÔÓ ∂˘ÎÏ›‰Ë ÛÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· Î·È ÙÔÓ ∞Ú¯ÈÌ‹‰Ë ·fi ÙȘ ™˘Ú·ÎÔ‡Û˜, Ë ∞ÛÙÚÔÓÔÌ›· Ì ÙÔÓ ∞Ú›ÛÙ·Ú¯Ô ÙÔ

∞À∆√ª∞∆∏ ∫ƒ∏¡∏

«™Â ÌÈ· ÎÚ‹ÓË, Û ÌÈ· ËÁ‹ ‹ ÁÂÓÈο fiÔ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÙÚ¯ԇÌÂÓÔ ÓÂÚfi, ηٷÛ΢¿˙ÔÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Ô˘ÏÈ¿ Ô˘ ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Ó. ¢›Ï· ÙÔ˘˜ ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È Ì›· ÎÔ˘ÎÔ˘‚¿ÁÈ·, Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ·˘ÙfiÌ·Ù· ÚÔ˜ Ù· Ô˘ÏÈ¿, ÔfiÙ ·˘Ù¿ ÛÙ·Ì·ÙÔ‡Ó Ó· ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Ó, ‹ Ó· Ù· ·ÔÛÙÚ¤ÊÂÙ·È, ÔfiÙ ·˘Ù¿ Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÙÔ˘˜. ∫·È ·˘Ùfi Á›ÓÂÙ·È ·Î·Ù¿·˘ÛÙ·». ◊ÚˆÓ ∞ÏÂÍ·Ó‰Ú‡˜, ¶ÓÂ˘Ì·ÙÈο ∞, 16

∞À∆√ª∞∆∂™ ¶À§∂™ ¡∞√À

«¡·fi˜ ηٷÛ΢¿˙ÂÙ·È, ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ÌfiÏȘ ·Ó¿„ÂÈ ÊˆÙÈ¿ Û ‚ˆÌfi Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ Â›ÛÔ‰fi ÙÔ˘ Î·È Á›ÓÂÈ ı˘Û›· ÔÈ fiÚÙ˜ ÙÔ˘ Ó·Ô‡ Ó· ·ÓÔ›ÁÔ˘Ó ·˘ÙfiÌ·Ù· Î·È ÌfiÏȘ Û‚‹ÛÂÈ Ë ÊˆÙÈ¿ ¿ÏÈ Ó· ÎÏ›ÓÔ˘Ó» ◊ÚˆÓ ∞ÏÂÍ·Ó‰Ú‡˜, ¶ÓÂ˘Ì·ÙÈο ∞, 38. ∞fi: ∂Ù·ÈÚ›· ªÂϤÙ˘ ∞Ú¯·›·˜ EÏÏËÓÈ΋˜ ∆¯ÓÔÏÔÁ›·˜ – ∆¯ÓÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢. «∞Ú¯·›· ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¯ÓÔÏÔÁ›·». ∫·Ù¿ÏÔÁÔ˜ Ù˘ ¤ÎıÂÛ˘. 21 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ – 22 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1997 (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1997) ·Ú. ηÙ.: 31 Î·È 32.

128

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

T¯ÓÔÏÔÁ›·

§ÔÁÔÙ¯ӛ·

¶Ô›ËÛË

∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋

∏ ÌÂı˘Ṳ̂ÓË °ÚÈ¿ (3Ô˜-2Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.). ∞ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÚˆÌ·˚΋˜ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘ Ì·ÚÌ¿ÚÈÓÔ˘ ·Á¿ÏÌ·ÙÔ˜ ÌÈ·˜ ÍÂÂṲ̂Ó˘ ÁÚÈ¿˜ ·ÚÈÛÙÔÎÚ¿ÙÈÛÛ·˜ Ô˘ ÎÚ·Ù¿ÂÈ ÛÊȯٿ ÛÙËÓ ·ÁηÏÈ¿ Ù˘ Ï·Á‡ÓÈ Ì ÎÚ·Û›. (°Ï˘ÙÔı‹ÎË ÙÔ˘ ªÔÓ¿¯Ô˘)

∫ ∂º∞§∞π√ 9

™¿ÌÈÔ, Ë π·ÙÚÈ΋ Ì ÙÔÓ ∏ÚfiÊÈÏÔ Î·È ÙÔÓ ∞ÛÎÏËÈ¿‰Ë, Ë º·ÚÌ·ÎÔÏÔÁ›·, Ë °ÂˆÁÚ·Ê›· Ì ÙÔÓ ∂Ú·ÙÔÛı¤ÓË ÙÔÓ ∫˘ÚËÓ·›Ô Î·È ÙÔÓ ™ÙÚ¿‚ˆÓ·, Ë º˘ÛÈ΋, ÙÔ ¢›Î·ÈÔ, ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÌÂÁ¿ÏË ¿ÓıËÛË ÙËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹. √È ÂÎÛÙÚ·Ù›˜ ÙÔ˘ ª. ∞ϤͷӉÚÔ˘ Ì ÙËÓ ¿ÌÂÛË ÁÓˆÚÈÌ›· ÙˆÓ ·Ó¿Ú¯·ÈˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Î·È Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ Î·È ÙȘ ÚÔÛˆÈΤ˜ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ fiÛˆÓ Û˘Ófi‰Â˘Û·Ó ÙÔÓ ª·Î‰fiÓ· ‚·ÛÈÏÈ¿ ÛÙËÓ Ì·ÎÚÈ¿ ÔÚ›· ÙÔ˘, ‹Ù·Ó Ê˘ÛÈÎfi Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó Û ̛· ¿Ó¢ ÚÔËÁÔ˘Ì¤ÓÔ˘ ·ÎÌ‹ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Î·È Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÁÓÒÛË, ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Î·È Ë Ù¯ÓÔÏÔÁ›·, ΢ڛˆ˜ ηٷÛ΢¤˜ ÔÏÂÌÈÎÒÓ Ì˯·ÓÒÓ (∞Ú¯ÈÌ‹‰Ë˜ ·fi ÙȘ ™˘Ú·ÎÔ‡Û˜) ·ÏÏ¿ Î·È Ì˯·ÓÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó‡„ˆÛË, ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ Î·È ¿ÏϘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ÔÁΈ‰ÒÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È Î·Ù·Û΢ÒÓ, Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·ÎfiÌË Î·È ÛÙȘ ηϤ˜ Ù¤¯Ó˜, .¯. ÛÙË ÁÏ˘ÙÈ΋ (ÎÔÏÔÛÛÈ·›Ô˜ ∏Ú·ÎÏ‹˜ §˘Û›Ô˘ ÛÙÔÓ ∆¿Ú·ÓÙ· Ô˘ ‹Ù·Ó ·‰‡Ó·ÙÔ Ó· ÌÂÙ·ÎÈÓËı› Ì ÙÔ ¯¤ÚÈ), ÂÓÒ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Î·È Û‡ÓıÂÙ· ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó·, fiˆ˜ Ë ‡‰Ú·˘ÏË (∫ÙËÛ›‚ÈÔ˜ ·fi ÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·). ∂Ê¢ڛÛÎÔÓÙ·È Â›Û˘ ·˘ÙfiÌ·Ù˜ Ì˯·Ó¤˜, Ô˘ ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ‰ËÏ·‰‹ ·fi ÌfiÓ˜ ÙÔ˘˜, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ·¤Ú· (◊ÚˆÓ ·fi ÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·). ¶¿ÓÙˆ˜ ÔÈ Ù¯ÓÈΤ˜ ÂÊ¢ڤÛÂȘ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ ‰ÂÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÁÈ· ÙË ‚ÂÏÙ›ˆÛË Î·È ·‡ÍËÛË Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Ô˘ ı· ·Ó¤Ù˘ÛÛ·Ó ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›· Î·È ı· ·‡Í·ÈÓ·Ó ÙÔÓ ÏÔ‡ÙÔ ÁÈ· fiϘ ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Ù¿ÍÂȘ. ∏ ˘ÂÚÚÔÛÊÔÚ¿ ÊıËÓÒÓ ÂÚÁ·ÙÈÎÒÓ ¯ÂÚÈÒÓ (‰Ô‡ÏÔÈ) ‹Ù·Ó Èı·Ófiٷٷ ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ·˘Ùfi. ∏ ¡¤· ∫ˆÌˆ‰›· Ì ·ÚÈÔ ÂÎÚfiÛˆÔ ÙÔÓ ª¤Ó·Ó‰ÚÔ ·fi ÙË ∞ı‹Ó· (342/1-291/90 .Ã.), Ì›· Έ̈‰›· Ô˘ Û·ÙÈÚ›˙ÂÈ Î·È ‰È·ÎˆÌˆ‰Â› ·ÓıÚÒÈÓÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜, fiˆ˜ ÙÔÓ ÙÛÈÁÎÔ‡ÓË ·Ù¤Ú·, ÙÔÓ ¤Í˘ÓÔ ‰Ô‡ÏÔ, ÙËÓ ·ÌfiÓËÚË Î·È ·Ú·ÎÙÈ΋ ÂÙ·›Ú· Î.¿., Â›Ó·È Â›Û˘ Ôχ ‰ËÌÔÊÈϤ˜ ›‰Ô˜ Î·È ı· ÂËÚ¿ÛÂÈ ÙÔ˘˜ §·Ù›ÓÔ˘˜ ı·ÙÚÈÎÔ‡˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Î·È ‰È·Ì¤ÛÔ˘ ·˘ÙÒÓ ÙÔ ÓÂfiÙÂÚÔ Â˘Úˆ·˚Îfi ı¤·ÙÚÔ. ∞ÏÏ¿ Î·È Ë Ô›ËÛË ı· ÛÙÚ·Ê› ÙÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙÔÓ ·Ïfi ¿ÓıÚˆÔ Î·È ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹. √ ∫·Ïϛ̷¯Ô˜ ·fi ÙËÓ ∫˘Ú‹ÓË Ì ÙȘ ÂÏÂÁ›˜* ÙÔ˘, Ë ‚Ô˘ÎÔÏÈ΋* Ô›ËÛË ÙÔ˘ £ÂfiÎÚÈÙÔ˘ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÔÈËÙÒÓ Î·È ÔÈ Ì›ÌÔÈ* Ì·˜ ‰È¤ÛˆÛ·Ó ÛÎËÓ¤˜ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜ Î·È Ù˘ Ï·ÙÚ›·˜ ÙˆÓ ·ÏÒÓ ÈÛÙÒÓ Â͢ÌÓÒÓÙ·˜ ÙȘ ÌÈÎÚ¤˜ ¯·Ú¤˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÎÔÓÙ¿ ÛÙË Ê‡ÛË. ™Ù· ›‰È· ı¤Ì·Ù· ÛÙÚ¿ÊËÎÂ Î·È ÙÔ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi Â›ÁÚ·ÌÌ·*. ∆ËÓ ÂÔ¯‹ ·˘Ù‹ Ì ¯ÔÚËÁÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡˜ ‚·ÛÈÏ›˜ οÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹ ÙÔ˘˜ ÂÓÙ˘ˆÛȷο ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈο Û‡ÓÔÏ· Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹ Ù˘ ‰‡Ó·Ì˘ Î·È ÙÔ˘ ÌÂÁ·Ï›Ԣ ÙˆÓ ËÁÂÌfiÓˆÓ ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ÈÛ¯˘ÚÒÓ Î·È ÏÔ‡ÛÈˆÓ fiψÓ-ÎÚ·ÙÒÓ, fiˆ˜ Ë ƒfi‰Ô˜ Î·È Ë ∫ˆ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÔÌ›ÓÂÈ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜. ™Ù· ÌÂÁ¿Ï· ÈÂÚ¿ Ë ·Ó¤ÁÂÚÛË Ó¤ˆÓ Ó·ÒÓ ÛÙÔ˘˜ ÁÓˆÛÙÔ‡˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎÔ‡˜ Ú˘ıÌÔ‡˜, ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ fï˜ ··ÓÙ¿ ·Ó¿ÌÂÈÍË ‰È¿ÊÔÚˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, ·ԂϤÂÈ ÛÙÔÓ ÂÓÙ˘ˆÛÈ·ÛÌfi Ì ÙÔ ·È¯Ó›‰ÈÛÌ· ÙÔ˘ ʈÙfi˜ Î·È Ù˘ ÛÎÈ¿˜ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›129

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π ∆Ô ÈÂÚfi Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ÛÙË §›Ó‰Ô Ù˘ ƒfi‰Ô˘. ∆· ÎÙ›ÚÈ· ÙÔ˘ ÈÂÚÔ‡ ¤¯Ô˘Ó ÎÙÈÛı› ¿Óˆ ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ ·fiÎÚËÌÓÔ˘ ˘„ÒÌ·ÙÔ˜ ÎÏÈ̷Έٿ, Û ÔÏÏ¿ Â›‰· Ô˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓÔ‡Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Ì ÌÂÁ¿Ï˜ Îϛ̷Θ Î·È ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ÙÔ Î·ı¤Ó· ·fi Ì·ÎÚȤ˜ ÛÙÔ¤˜. ™ÙÔ ·ÓÒÙÂÚÔ Â›Â‰Ô –¿Ó‰ËÚÔ– ˘„ÒÓÂÙ·È Ô ‰ˆÚÈÎfi˜ Ó·fi˜ Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ §ÈÓ‰›·˜ (3Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.)

∆Ô ∞ÛÎÏËÈÂ›Ô Ù˘ ∫ˆ ÎÙÈṲ̂ÓÔ Ì¤Û· Û ¤Ó· Î·Ù¿Ê˘ÙÔ ¿ÏÛÔ˜ ·fi ΢·Ú›ÛÛÈ·, ‰È·ÌÔÚʈÓfiÙ·Ó Û ÙÚ›· ÎÏÈ̷Έٿ Â›‰·. ∆Ô ÈÂÚfi Â›Ó·È Û‹ÌÂÚ· ·Ó·ÛÙËψ̤ÓÔ ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘.

∏ ∞ÊÚÔ‰›ÙË ·fi ÙË ƒfi‰Ô (Á‡Úˆ ÛÙÔ 100 .Ã.). ª·ÚÌ¿ÚÈÓÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô ·Á·ÏÌ¿ÙÈÔ Ô˘ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÈ ÙË ı¿ Ó· ¤¯ÂÈ ÌfiÏȘ ·Ó·‰˘ı› ·fi ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È Ó· ÛÙÚ·ÁÁ›˙ÂÈ Ù· Ì·ÎÚÈ¿ ‚ÚÂÁ̤ӷ Ì·ÏÏÈ¿ Ù˘. ∏ Ï›· ÂȉÂÚÌ›‰· Î·È ÙÔ ÎÏ·ÛÈÎfi οÏÏÔ˜ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Î·È ÚÔÛÒÔ˘ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó Ì›· ·ÎfiÌË Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ Ù¿ÛË Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ÙËÓ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÙÈ΋ Ô˘ ÂÌÓ¤ÂÙ·È ·fi Ù· ÎÏ·ÛÈο ¤ÚÁ· ÙÔ˘ 5Ô˘ Î·È 4Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã.

130

∫ ∂º∞§∞π√ 9

Ù·È ·fi Ù· ¢ڇ¯ˆÚ· ÙÂÚ¿ Î·È ÙËÓ ·Ú·ÈfiÙÂÚË ÙÔÔı¤ÙËÛË ÙˆÓ ÎÈfiÓˆÓ. ªÂÁ¿ÏÔ˜ ·Ú¯ÈÙ¤ÎÙˆÓ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Â›Ó·È Ô ∂ÚÌÔÁ¤Ó˘, Ô˘ ¤ÁÚ·„Â Î·È ‚È‚Ï›· ÁÈ· ÙÔÓ ÈˆÓÈÎfi Ú˘ıÌfi. ŸÔ˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ÎÙ›ÚÈ· ·ÓÂÁ›ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ¤˜ Ô˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÌÂÁ¿Ï˜ Ï·Ù›˜ ÔÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ ÈÂÚÒÓ Î·È ·ÔÎfiÙÔÓÙ¿˜ Ù· ·fi ÙÔÓ Á‡Úˆ ¯ÒÚÔ. ∆Ô ∞ÛÎÏËÈÂ›Ô Ù˘ ∫ˆ Î·È ÙÔ ÈÂÚfi Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ÛÙË §›Ó‰Ô Ù˘ ƒfi‰Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfiÙÂÚ· ‰Â›ÁÌ·Ù· ÂÓÈ·›· Î·È ·ÌÊÈı·ÙÚÈο ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓˆÓ ÈÂÚÒÓ Ô˘ ÂÎÏ‹ÛÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÂÈÛΤÙË Ì ÙË ‰È·‰Ô¯‹ ÙˆÓ ÌÂÁ·ÏÔÚÂÒÓ ÎÏÈÌ¿ÎˆÓ Î·È Ï·ÙÂÈÒÓ. ∏ ·ÎÚfiÔÏË Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘ Ì ÙÔ ÈÂÚfi Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ¡ÈÎËÊfiÚÔ˘, ÙÔÓ ÂÚ›ÊËÌÔ ‚ˆÌfi Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ Î·È ÙÔ˘ ¢›·, ÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË, ÙÔ ı¤·ÙÚÔ, Ù· ·Ó¿ÎÙÔÚ· Ì ÙÔ ÛÙÚ·ÙfiÂ‰Ô Î·È ÙÔ˘˜ ·ÔıË΢ÙÈÎÔ‡˜ ¯ÒÚÔ˘˜, ÙËÓ ·ÁÔÚ¿, ·ÔÙÂÏ› Â›Û˘ ¤Ó· ÂÓÙ˘ˆÛÈ·Îfi Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Û‡ÓÔÏÔ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜. ªÂÁ·ÏÔÚÂ‹ ·Ó¿ÎÙÔÚ· ÎÙ›˙ÔÓÙ·È Î·È ÛÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˘˜, Ô˘ ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ Î·ÙÔÈÎÈÒÓ ÙˆÓ ËÁÂÌfiÓˆÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Î·È ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Î·È ÙÔ ªÔ˘Û›Ô*, ¤Ó· Ï·ÙÚ¢ÙÈÎfiÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ›‰Ú˘Ì· ÁÈ· Ó· ηÙÔÈÎÔ‡Ó Î·È Ó· ÂÚ¢ÓÔ‡Ó ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÚÔÛÎÏËı› ·fi ÙÔ˘ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˘˜ Î·È Û˘ÓÙËÚÔ‡ÓÙ·È ·fi ·˘ÙÔ‡˜. √È È‰ÈˆÙÈΤ˜ ηÙÔÈ˘ Â›Ó·È Û˘¯Ó¿ ÂÓÙ˘ˆÛȷΤ˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÏÏÔ‡˜ ÔÚfiÊÔ˘˜ ÙÔ˘˜, Ù· ‰ˆÌ¿ÙÈ· Á‡Úˆ ·fi ÌÂÁ¿Ï˜ ÂÚ›ÛÙ˘Ï˜ ·˘Ï¤˜ Î·È Ù· „ËÊȉˆÙ¿ ‰¿‰·. ™ÙË ÁÏ˘ÙÈ΋ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Ó¤· ı¤Ì·Ù· Î·È Ó¤Â˜ Ù¯ÓÔÙÚÔ›Â˜. ∂ÎÙfi˜ ·fi ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜, ÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜ Î·È Ù· Ì˘ıÔÏÔÁÈο ÚfiÛˆ·, Ô˘ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ Ì ÙÚfiÔ Ô˘ ı˘Ì›˙ÂÈ Ù· ÎÏ·ÛÈο ¤ÚÁ· –ÓÂÔÎÏ·ÛÈÎÈÛÌfi˜– ÔÈ ÁχÙ˜ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ÙÒÚ· Ù‡Ô˘˜ ηıËÌÂÚÈÓÔ‡˜ Î·È Ú·ÏÈÛÙÈÎÔ‡˜, ¯ˆÚ›˜

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

£∂√∫ƒπ∆√À ∂π¢À§§π√ ÃÃπ, ∞§π∂π™, ™∆πÃ. 6-18

….ª¤Û’ Û ϯÙfi ηχ‚È ÎÔÓÙ¿-ÎÔÓÙ¿ Ï·ÁÈ¿˙·Ó ‰‡Ô ÁÂÚÔÓÙÔ„·Ú¿‰Â˜ ¿Óˆ ÛÙ· ‚Ô‡ÚÏ· Ù· ÛÙÂÁÓ¿. ™ÙÔ Ï¿È ÙÔ˘˜ ‚ÚÈÛÎfiÓÙ·Ó fiÏ· Ù· Û‡ÓÂÚÁ¿ ÙÔ˘˜ ÊÙÈ·Ṳ̂ӷ Ì ÙÔ ¯¤ÚÈ ÙÔ˘˜, Ù· ηϷı¿ÎÈ· Ù· Ú˯¿, Ù· Ì·ÎÚÈ¿ ηϿÌÈ·, Ù· ·ÁΛÛÙÚÈ·, Ù· ‰ÔÏÒÌ·Ù· Ì ʇÎÈ· ÛÎÂ·Ṳ̂ӷ, ÔÈ ÂÙÔÓȤ˜, Ù· ‰›¯Ù˘· ÙÔ˘˜, Ù· ‰·È‰·ÏÒ‰Èη ÛÎÔÈÓÈ¿, Ù· ‚Úfi¯È·, ‰‡Ô ÎÔ˘È¿ Î·È ÌÈ· ·ÏÈÔ‚·ÚÎԇϷ, ¿Óˆ Û ‰˘fi Ê·Ï¿ÁÁÈ·. ∞ÓÙ› ÁÈ· ÚÔÛÎÂÊ¿ÏÈ Î·È ÁÈ· ÛÙÚˆÛ›‰È ÛÙÂÓfi ›¯·Ó ÎÔÓÙfi„·ıÔ. ∞˘Ù¿ ‹Ù·Ó ÙÔ ¤¯ÂÈ ÙÔ˘˜, ÎÈ Ô‡Ù ›¯Â ÙÔ Î·ÙÒÊÏÈ ÙÔ˘˜ ÌÈ· fiÚÙ· ÁÈ· ¤Ó· Û·ÏÔ, ÁÈ·Ù› ÙÈ ı· ¯ÚË̢ۛ·Ó, ÙÔ˘˜ ʇϷÁÂÓ Ë ÊÙүȷ. ¢ÂÓ Â›¯·Ó ¤Ó· Á›ÙÔÓ· ÎÈ’ Ë ı¿Ï·ÛÛ· ÌÔÓ¿¯· ¯·˚‰ÔÏÔÁÔ‡Û ·fi ·ÓÙÔ‡ ÙÔ ÊÙˆ¯ÈÎfi ηχ‚È… π. ∑·¯·ÚfiÔ˘ÏÔ˜, µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË ∞Ú¯·›ˆÓ ™˘ÁÁڷʤˆÓ 56, ÂÈÌ. ÂΉ. °. ∫ÔÚ‰¿ÙÔ˜, £ÂfiÎÚÈÙÔ˜ ∂ȉ‡ÏÏÈ·, ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË, ™¯fiÏÈ· ∞Ï. ºˆÙÈ¿‰Ë˜ (∞ı‹Ó·, ¯.¯.) °ÂÚÔ-æ·Ú¿˜ (Ù¤ÏË 2Ô˘-1Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.). ƒˆÌ·˚Îfi ·ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ·Á¿ÏÌ·ÙÔ˜ Ô˘ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÈ ¤Ó·Ó Á¤ÚÔ „·Ú¿ Ì ٷ Û‡ÓÂÚÁ¿ ÙÔ˘. (ƒÒÌË, ∫·ÈÙÒÏÈÔ, ªÔ˘ÛÂ›Ô Conservatori).

™‡ÌÏÂÁÌ· ÙÔ˘ °·Ï¿ÙË Ô˘ ·˘ÙÔÎÙÔÓ› Î·È Ù˘ ÓÂÎÚ‹˜ Á˘Ó·›Î·˜ ÙÔ˘ (Á‡Úˆ ÛÙÔ 230-220 .Ã.). ƒˆÌ·˚΋˜ ÂÔ¯‹˜ Ì·ÚÌ¿ÚÈÓÔ ·ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÂÓfi˜ ¯¿ÏÎÈÓÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÁÏ˘ÙÔ‡. √ ËÁÂÌfiÓ·˜ ÙˆÓ °·Ï·ÙÒÓ ÛÎÔÙÒÓÂÈ ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ Î·È ·˘ÙÔÎÙÔÓ› ÁÈ· Ó· ÌËÓ ¤ÛÂÈ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ ¯ıÚÔ‡. (ƒÒÌË, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô). ¡¿ÓÔÈ-¯ÔÚÂ˘Ù¤˜ ·fi ·Ú¯·›Ô Ó·˘¿ÁÈÔ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ∆‡Óȉ· (150-100 .Ã.). ¶ÚˆÙfiÙ˘· ¯¿ÏÎÈÓ· ·Á·ÏÌ¿ÙÈ· Ô˘ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ¤Ó·Ó ¿Ó‰Ú· Î·È Ì›· Á˘Ó·›Î· Û ˙ˆËÚ¤˜ ¯ÔÚ¢ÙÈΤ˜ ÛÙ¿ÛÂȘ. (∆‡Óȉ·, ªÔ˘ÛÂ›Ô Bardo).

∂ÈηÛÙÈΤ˜ Ù¤¯Ó˜

‰ËÏ·‰‹ ÙËÓ ÂÍȉ·Ó›Î¢ÛË Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘. °¤ÚÔÈ, ÁÚȤ˜, ÙÛÔ¿Óˉ˜, „·Ú¿‰Â˜, ¯ÔÚÂ˘Ù¤˜, Ó¿ÓÔÈ, ηÌÔ‡Úˉ˜, ·È‰È¿ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È fiˆ˜ Â›Ó·È ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· – ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ Ú·ÏÈÛÌfi˜. ∂›Ó·È Ì›· Ù¤¯ÓË Ô˘ ÛÈÁ¿-ÛÈÁ¿ ·ÔÎÙ¿, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔÓ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi, Î·È ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, ·ÊÔ‡ Ù¤ÙÔÈ· ·Á¿ÏÌ·Ù· ‰È·ÎÔÛÌÔ‡Ó Î‹Ô˘˜ Î·È ÔÏ˘ÙÂÏ›˜ ȉȈÙÈΤ˜ ηÙÔÈ˘. √È ÌÔÚʤ˜ ¿ÏÏÔÙ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È Û ‰Ú·Ì·ÙÈο ı¤Ì·Ù· Ì ˙ˆËÚ¿ ÎÈÓË̤ӷ ÛÒÌ·Ù· Û ÛÙÈÁÌÈ·›· ‰Ú¿ÛË Î·È Ì ÚfiÛˆ· ÁÂÌ¿Ù· ¤ÓÙ·ÛË, ·ÁˆÓ›· Î·È ¿ıÔ˜ –Ù¯ÓÔÙÚÔ›· Ì·ÚfiÎ*– 131

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

√ÈΛ· ÙÔ˘ ¢ÈÔÓ‡ÛÔ˘ ÛÙË ¢‹ÏÔ. ∏ ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ·˘Ï‹ –ÙÔ ·›ıÚÈÔ– ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi ÎÔÌ„Ô‡˜ Ì·ÚÌ¿ÚÈÓÔ˘˜ ΛÔÓ˜ Î·È ¤¯ÂÈ „ËÊȉˆÙfi ‰¿‰Ô.

Î·È ¿ÏÏÔÙ Û ·Ó¿Ï·ÊÚ˜ Î·È ÔχÏÔΘ ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ¯ÔÚ¢ÙÈΤ˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ Û ÂÚˆÙÈο, ‡ı˘Ì· ‹ ¯ÈÔ˘ÌÔÚÈÛÙÈο ı¤Ì·Ù· –Ù¯ÓÔÙÚÔ›· ÚÔÎÔÎfi*. ∂Í¿ÏÏÔ˘ ÔÈ ·ÂÈÎÔÓ›ÛÂȘ ÙˆÓ ËÁÂÌfiÓˆÓ Û ËÚˆÈΤ˜ ÌÂÁ·ÏÔÚÂ›˜ ÛÙ¿ÛÂȘ ηıÒ˜ Î·È ÙˆÓ ÎÔÚ˘Ê·›ˆÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ –ÚËÙfiÚˆÓ, ÔÈËÙÒÓ, ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Î.¿.– Û˘ÓÙÂÏÔ‡Ó ÛÙË ÌÂÁ¿ÏË ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÔÚÙÚ¤ÙÔ˘, Ô˘ Î·È ·˘Ùfi Â›Ó·È ÈÔ Ú·ÏÈÛÙÈÎfi. ∆· Û˘ÌϤÁÌ·Ù· ÙˆÓ °·Ï·ÙÒÓ Ô˘ ËÙÙ‹ıËÎ·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ËÁÂÌfiÓ˜ Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘ Î·È Ë ÌÂÁ¿ÏË ˙ˆÊfiÚÔ˜ ÙÔ˘ ‚ˆÌÔ‡ ÙÔ˘ ¢›· Î·È Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ÛÙËÓ ¶¤ÚÁ·ÌÔ, Ô˘ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÈ ÙË °ÈÁ·ÓÙÔÌ·¯›· Ì ÌÂÁ¿ÏË ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ ¤ÓÙ·ÛË, ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÂÎÙfi˜ ·fi ·ÚÈÛÙÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· Ù˘ ·ÁÎfiÛÌÈ·˜ ÁÏ˘ÙÈ΋˜ Î·È ¤ÚÁ· ÔÏÈÙÈ΋˜ ÚÔ·Á¿Ó‰·˜ Ù˘ ËÁÂÌÔÓÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÙˆÓ ÂÚÁ·ÌËÓÒÓ ‚·ÛÈϤˆÓ. ∑ˆÁÚ·ÊÈ΋-„ËÊȉˆÙ¿. ªÂÁ¿ÏË ¿ÓıËÛË ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙË ÌÂÁ¿ÏË ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋, fiˆ˜ ÙË ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ‰È·Ì¤ÛÔ˘ ·ÓÙÈÁÚ¿ÊˆÓ Û Â·‡ÏÂȘ ÙˆÓ ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ ÛÙË ƒÒÌË Î·È ·ÏÏÔ‡. ∞Óı› Â›Û˘ Î·È Ë Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ „ËÊȉˆÙÔ‡ –̈۷˚ο– Ô˘ ÎÔÛÌÔ‡Ó Ù· ‰¿‰· ÙˆÓ Â›ÛËÌˆÓ ¯ÒÚˆÓ ˘Ô‰Ô¯‹˜ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ÛÈÙÈÒÓ Î·È ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ. ∫ÂÚ·ÌÈ΋-∞ÁÁÂÈÔÁÚ·Ê›·-ªÈÎÚÔÙ¯ӛ·. ™ÙȘ Ù¤¯Ó˜ ·˘Ù¤˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Ì›· ο̄Ë. ∆ÒÚ· È· Û·Ó›˙Ô˘Ó Ù· ÁÚ·Ù¿ ·ÁÁ›·_ ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Ù· ÌÂÏ·Ì‚·Ê‹ ·ÂÏÏ· –ÌÂÁ·ÚÈÎÔ› ‹ ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔÈ Û·ÊÔÈ–, Ô˘ ÌÈÌÔ‡ÓÙ·È Ù· ÔÏ˘ÙÂÏ‹ ÌÂÙ·ÏÏÈο ÛÎÂ‡Ë ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ·˘ÏÒÓ. º¤ÚÔ˘Ó ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Ì ÛÎËÓ¤˜ ·fi Ù· ÔÌËÚÈο ¤Ë ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ ÌÂ Ê˘ÙÈÎfi ‰È¿ÎÔÛÌÔ. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÌÂÁ¿ÏË ·Ó¿Ù˘ÍË ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Ë ÌÈÎÚÔÙ¯ӛ· ·fi ¯Ú˘Ûfi, ·Û‹ÌÈ, ¯·ÏÎfi, ÔχÙÈÌÔ˘˜ Î·È ËÌÈÔχÙÈÌÔ˘˜ Ï›ıÔ˘˜ (ÎÔÛÌ‹Ì·Ù·, ÛÎÂ‡Ë Ì ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, ‰·ÎÙ˘ÏÈfiÏÈıÔÈ).

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ∆È ÛËÌ·›ÓÂÈ Ë ¤ÎÊÚ·ÛË: «∞˘Ùfi˜ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ¤¯ÂÈ ÔÏϤ˜ ÂÚÁ·ÌËÓ¤˜»; 2. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ «ªÔ˘Û›ÔÓ» Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ Î·È Ù· Û‡Á¯ÚÔÓ¿ Ì·˜ ÌÔ˘Û›·.

3. ¡· Û˘ÁÎÚÈıÔ‡Ó ·Á¿ÏÌ·Ù· ÙˆÓ ÎÏ·ÛÈÎÒÓ Î·È ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ Î·È Ó· ÛËÌÂȈıÔ‡Ó ÔÈ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜: .¯. Ë Ͽη Ù˘ ·ÚıÂÓÒÓÂÈ·˜ ˙ˆÊfiÚÔ˘ Ì ÙËÓ Ͽη Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ˙ˆÊfiÚÔ˘ ÙÔ˘ ‚ˆÌÔ‡ Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘ ‹ ÙÔ ¿Á·ÏÌ· Ù˘ ¡›Î˘ ÙÔ˘ ¶·ÈˆÓ›Ô˘ Ì ÙÔ ¿Á·ÏÌ· Ù˘ ¡›Î˘ Ù˘ ™·ÌÔıÚ¿Î˘.

4. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ ÙËÓ ÂÙ˘ÌÔÏÔÁ›· ÙˆÓ Ï¤ÍÂˆÓ ÌˆÛ·˚Îfi Î·È „ËÊȉˆÙfi. ™˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÙ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ ηٷÛ΢‹˜ ÙˆÓ „ËÊȉˆÙÒÓ Î·È ÚÔÛ·ı‹ÛÙ ӷ ÂÓÙÔ›ÛÂÙ ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ÌÂÁ¿ÏË ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋ Î·È ÙËÓ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ „ËÊȉˆÙÔ‡.

5. ¶Ò˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÛÙ ÙËÓ ·ÔÌ›ÌËÛË ÙˆÓ ÌÂÙ·ÏÏÈÎÒÓ ·ÁÁ›ˆÓ ·fi Ù· ‹ÏÈÓ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜; æËÊȉˆÙfi ‰¿Â‰Ô Ù˘ ÔÈΛ·˜ ÙˆÓ ¶ÚÔÛˆ›ˆÓ ÛÙË ¢‹ÏÔ. √ ıÂfi˜ ¢ÈfiÓ˘ÛÔ˜ Ì هÌ·ÓÔ Î·È ı‡ÚÛÔ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÙ·È Î·ıÈṲ̂ÓÔ˜ ÛÙËÓ Ï¿ÙË ¿ÁÚÈÔ˘ ¿ÓıËÚ·.

132

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

6. ∂§§∏¡√ƒøª∞´∫√™ ¶√§π∆π™ª√™ ∆Ô ∫ÔÏÔÛÛ·›ÔÓ ‹ ∞ÌÊÈı¤·ÙÚÔ ÙˆÓ ºÏ·‚›ˆÓ ÛÙË ƒÒÌË (1Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ Ì.Ã.) Ô˘ ¯ˆÚÔ‡Û 45.000 ı·٤˜. ™Ù· ڈ̷˚ο ·ÌÊÈı¤·ÙÚ· Ë ÔÚ¯‹ÛÙÚ· ›¯Â ‰È·ÌÔÚʈı› ηٿÏÏËÏ· ÁÈ· Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Ó·˘Ì·¯›Â˜, ÌÔÓÔÌ·¯›Â˜, ıËÚÈÔÌ·¯›Â˜ Î·È ¿ÏÏ· «‚¿Ú‚·Ú·» ı¿̷ٷ. √È ƒˆÌ·›ÔÈ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡Û·Ó Ù¤ÙÔÈÔ˘ ›‰Ô˘˜ ‰ËÌÔÊÈÏ›˜ ÁÈÔÚÙ¤˜ ÁÈ· Ó· ÎÚ·ÙÔ‡Ó Â˘¯·ÚÈÛÙË̤ӷ Ù· Ï·˚ο ÛÙÚÒÌ·Ù·. ∆· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·

√È ∆¤¯Ó˜

√ Ó·fi˜ ÙÔ˘ µ¿Î¯Ô˘ ÛÙÔ Baalbek ÙÔ˘ §È‚¿ÓÔ˘ (150-200 Ì.Ã.). √ Ó·fi˜ ˘„ÒÓÂÙ·È Û ¤Ó· ‚¿ıÚÔ (podium) Î·È ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi ÎÈÔÓÔÛÙÔȯ›· ÎÔÚÈÓıÈ·ÎÔ‡ Ú˘ıÌÔ‡. ∫›ÔÓ˜ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ Ú˘ıÌÔ‡ ‰È·ÎÔÛÌÔ‡Ó Î·È ÙÔ˘˜ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡˜ ÙÔ›¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ÛËÎÔ‡.

∂ÏÏËÓÔڈ̷˚Îfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È Ô ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËΠÌÂÙ¿ ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ù˘ ƒÒÌ˘ Û ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ÏÂοÓË Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ, Ô˘ ÂÈÛÊÚ·Á›ÛÙËΠ̠ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË Î·È Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ ∫ÔÚ›ÓıÔ˘ (146 .Ã.) Î·È ÙË Ó·˘Ì·¯›· ÙÔ˘ ∞ÎÙ›Ô˘ (31 .Ã.). ◊‰Ë ·fi Ôχ ÓˆÚ›˜ ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ Î·Ù·ÎÙËÙ¤˜ ›¯·Ó ¤ÚıÂÈ Û Â·Ê‹ Ì ٷ ÂÏÏËÓÈο ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ÙȘ Ù¤¯Ó˜. §·Ù›ÓÔÈ ÔÈËÙ¤˜ Î·È Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ÂËÚ¿ÛÙËÎ·Ó ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο ·fi ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÔÈËÙ¤˜, ÙÔÓ ŸÌËÚÔ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜, fiˆ˜ Ô µÈÚÁ›ÏÈÔ˜ Ì ÙËÓ «∞ÈÓÂÈ¿‰·» ÙÔ˘, Ô˘ ·ÔÙÂÏ› Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi Ù˘ Ù˘ πÏÈ¿‰·˜ Î·È Ù˘ √‰‡ÛÛÂÈ·˜, Ì ٷ «µÔ˘ÎÔÏÈο» ÙÔ˘ Ô˘ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ £ÂfiÎÚÈÙÔ˘ Î·È Ù· «°ÂˆÚÁÈο» Ô˘ Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ∏ÛÈfi‰Ô˘, ‹ Ô √‚›‰ÈÔ˜ Î·È Ô √Ú¿ÙÈÔ˜ Ô˘ Â›Ó·È ÂËÚ·Ṳ̂ÓÔÈ ·fi ÙËÓ ∞ÏÂÍ·Ó‰ÚÈÓ‹ Ô›ËÛË. ∞ÏÏ¿ Î·È ÛÙË ÊÈÏÔÛÔÊ›·, ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ÛÙȘ ÂÈÛً̘, ÛÙÔ ‰›Î·ÈÔ ÙˆÓ ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ ÔÈ ÂÈÚÚÔ¤˜ Â›Ó·È ÔÏÔÊ¿ÓÂÚ˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó Ó· ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÏÔ‡ÛÈÔ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ¤ÚÁÔ: ÂÚÈËÁËÙ¤˜ (¶·˘Û·Ó›·˜), Â˙ÔÁÚ¿ÊÔÈ (§ÔÁÁ›ÓÔ˜, ºÈÏfiÛÙÚ·ÙÔ˜), ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎÔ› (∞ı‹Ó·ÈÔ˜), ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ¿ÊÔÈ (¢ÈÔÓ‡ÛÈÔ˜, πÒÛËÔ˜, ∞È·Ófi˜, ∞ÚÚÈ·Ófi˜, ∫¿ÛÛÈÔ˜ ¢›ˆÓ), ÊÈÏfiÛÔÊÔÈ (∂›ÎÙËÙÔ˜, ¢›ˆÓ Ô ÃÚ˘ÛfiÛÙÔÌÔ˜, §Ô˘ÎÈ·Ófi˜, ∏Ú҉˘ Ô ∞ÙÙÈÎfi˜, ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜, ¶ÏˆÙ›ÓÔ˜), ÁÈ·ÙÚÔ› (°·ÏËÓfi˜) Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Î·È ÚÔ·ÁˆÁ‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ Ì¤Û· ÛÙȘ Ӥ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜. ¶ÔÏÏÔ› ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ¤˙ËÛ·Ó ÛÙË ƒÒÌË Î·È ¤‚·Ï·Ó ÙË ÛÊÚ·Á›‰· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ˙ˆ‹ Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∞ÎfiÌ· ÚÔÊ·Ó¤ÛÙÂÚË Â›Ó·È Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÂÈÚÚÔ‹ ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË Ù˘ ÂÏÏËÓÔڈ̷˚΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘. √È ÏÔ‡ÛÈÔÈ Î·È ÈÛ¯˘ÚÔ› ƒˆÌ·›ÔÈ Â›¯·Ó ·Ú¯›ÛÂÈ ·fi ÙÔÓ 2Ô ·ÈÒÓ· .Ã. Ó· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔ˘Ó ÚˆÙfiÙ˘· ÂÏÏËÓÈο ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘ ‹ Ó· ·Ú·ÁÁ¤ÏÓÔ˘Ó ·ÓÙ›ÁÚ·Ê· ÔÓÔÌ·ÛÙÒÓ ¤ÚÁˆÓ ÁÈ· Ó· ÛÙÔÏ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ó·Ô‡˜, Ù· ‰ËÌfiÛÈ· ÎÙ›ÚÈ· Î·È ÙȘ Â·‡ÏÂȘ ÙÔ˘˜. ¡¤Â˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ Î·È ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ ÔÚÙÚ¤ÙÔ˘. ŸÌˆ˜ Î·È ·˘Ù¤˜ ÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Û˘Ó¤¯ÂÈ· Î·È ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ Î·È ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜. ∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋: ™ÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ Ó¤·, ÂÏ·ÊÚÈ¿ Î·È ÈÔ Â‡Ï·ÛÙ· ˘ÏÈο, fiˆ˜ Ù· ÙÔ‡‚Ï· –ÔÙ¤˜ Ï›ÓıÔÈ– Î·È ¯˘Ùfi ÙÛÈ̤ÓÙÔ ·ÓÙÈηıÈÛÙÔ‡Ó Û˘¯Ó¿ ÙÔÓ Ï›ıÔ Î·È ¤ÙÛÈ ‰È¢ÎÔχÓÂÙ·È Ë Î·Ù·Û΢‹ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÔÈÎÔ‰ÔÌÒÓ Ô˘ ÛÙÂÁ¿˙ÔÓÙ·È Ì ıfiÏÔ˘˜ Î·È Î·Ì¿Ú˜. √È ›‰ÈÔÈ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎÔ› Ú˘ıÌÔ› Û˘Ó¯›˙ÔÓÙ·È Û ÔχÏÔÎÔ˘˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜ Ô˘ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÈηÓÔÔÈËÙÈÎfiÙÂÚ· ÛÙÔ «·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi» Ó‡̷ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ Î·È ÈÛ¯˘ÚÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ªÂÁ¿Ï˜ Ï·Ù›˜ Ô˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ·fi ÛÙÔ¤˜ 133

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

∏ ¶‡ÏË ÙÔ˘ ∞‰ÚÈ·ÓÔ‡ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· (2Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ Ì.Ã.). µÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ô˘ ·fi ÙËÓ ·Ú¯·›· fiÏË –ÙÔ˘ £ËÛ¤·–, ÂÚÓÔ‡ÛÂ Ô ÂÈÛΤÙ˘ ÛÙË ÓÂfiÙÂÚË fiÏË Ô˘ ¤ÎÙÈÛÂ Ô ∞‰ÚÈ·Ófi˜. ◊Ù·Ó ÛÙÔÏÈṲ̂ÓË Ì ÎÔÚÈÓıÈ·ÎÔ‡˜ ΛÔÓ˜ Î·È Ì ٷ ·Á¿ÏÌ·Ù· ÙÔ˘ £ËÛ¤· Î·È ÙÔ˘ ∞‰ÚÈ·ÓÔ‡. ∞fi ÂÓÙÂÏÈÎfi Ì¿ÚÌ·ÚÔ, ‡„Ô˜ 18 Î·È Ï¿ÙÔ˜ 13 Ì.

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∆Ì‹Ì· Ù˘ ·„›‰·˜ ÙÔ˘ °·Ï¤ÚÈÔ˘ ÛÙË £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË (4Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ Ì.Ã.).ã∏Ù·Ó ÛÙÔÏÈṲ̂ÓË Ì ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ ϿΘ Ô˘ ÂÍÈÛÙÔÚÔ‡Û·Ó Ù· ÔÏÂÌÈο ηÙÔÚıÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· °·Ï¤ÚÈÔ˘ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ. ∫ÔÓÙ¿ ˘‹Ú¯Â Î·È ÙÔ ·Ó¿ÎÙÔÚÔ ÙÔ˘ °·Ï¤ÚÈÔ˘.

Î·È ÛÙȘ Ôԛ˜ Û˘¯Ó¿ ÎÙ›˙ÔÓÙ·È Ó·Ô› ·ÊÈÂڈ̤ÓÔÈ ÛÙË Ï·ÙÚ›· ÙˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ –fora– Ï·ÌÚ‡ÓÔ˘Ó ÙË ƒÒÌË Î·È ¿ÏϘ fiÏÂȘ, ˘‰Ú·ÁˆÁ›·, Á¤Ê˘Ú˜ Î·È ÌÂÁ¿ÏÔÈ ‰ÚfiÌÔÈ Ì ÛÙÔ¤˜ ·ÔÛÎÔÔ‡Ó ÛÙËÓ ‡‰Ú¢ÛË Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÙˆÓ Î¤ÓÙÚˆÓ Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ÎÔÏÔÛÛÈ·›· ÏÔ˘ÙÚ¿ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Î¤ÓÙÚ· ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÒÓ ÂΉËÏÒÛÂˆÓ Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ (‚Ï. Î·È ·Ú¿ıÂÌ· «√È ƒˆÌ·›ÔÈ Î·È Ù· ‰ËÌfiÛÈ· ¤ÚÁ·», ÛÂÏ. 124), Ù· ı¤·ÙÚ· ÌÂÙ·ÙÚ¤ÔÓÙ·È Û ·ÌÊÈı¤·ÙÚ· ÁÈ· Ó·˘Ì·¯›Â˜, ÌÔÓÔÌ·¯›Â˜ Î·È ıËÚÈÔÌ·¯›Â˜, ÔÏ˘ÙÂÏ‹ ·Ó¿ÎÙÔÚ· Î·È Â·‡ÏÂȘ ÎÙ›˙ÔÓÙ·È ·ÓÙÔ‡. ∆ÔȯÔÁڷʛ˜ Î·È „ËÊȉˆÙ¿ Ô˘ Û˘¯Ó¿ ·ÓÙÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÔÓÔÌ·ÛÙ¿ ¤ÚÁ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ ‰È·ÎÔÛÌÔ‡Ó fiÏ· ·˘Ù¿ Ù· ÎÙ›ÚÈ· Î·È Ì·˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÌÈ· ÂÈÎfiÓ· ∆ÔȯÔÁÚ·Ê›· ÛÙËÓ ¶ÔÌË›· Ì ·Ú¿ÙˆÓ ¯·Ì¤ÓˆÓ ÚˆÙfiÙ˘ˆÓ ÛÙ·ÛË ·ÌÊÈı¿ÙÚÔ˘ ¤ÚÁˆÓ.

(59 Ì.Ã).

∞Ó·ÛÙËψ̤ÓË ·˘Ï‹ Î·È ÂÚÈÛÙ‡ÏÈÔ Ù˘ ÔÈΛ·˜ ÙˆÓ µÂÙ›ˆÓ ÛÙËÓ ¶ÔÌË˚· (1Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ Ì.Ã.)

134

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

∆Ô Û‡ÌÏÂÁÌ· ÙÔ˘ §·ÔÎfiÔÓÙ· (1Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ Ì.Ã.). ∆Ô ‰È¿ÛËÌÔ ·˘Ùfi ¤ÚÁÔ Ô˘ ÂËÚ¤·Û ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜ ÙÔ˘ Â˘Úˆ·˚ÎÔ‡ Ì·ÚfiΠ›¯Â ÛÙËı› ÛÂ Û˘ÁÎÚfiÙËÌ· ÎÙÈÚ›ˆÓ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙËÓ Î·ÙÔÈΛ· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ∆›ÙÔ˘ ÛÙË ƒÒÌË. √ ÈÂÚ¤·˜ ÙÔ˘ ∞fiÏψӷ ÛÙËÓ ∆ÚÔ›·, §·ÔÎfiˆÓ, ÙÈ̈ÚÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜ ‰ÈfiÙÈ Û˘Ì‚Ô‡Ï„ ÙÔ˘˜ ∆ÚÒ˜ Ó· ÌË ‰Â¯ıÔ‡Ó ÙÔÓ ¢Ô‡ÚÂÈÔ ÿÔ: ¤Ó· ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ Ê›‰È ·ÁηÏÈ¿˙ÂÈ ı·Ó¿ÛÈÌ· ÙÔÓ §·ÔÎfiÔÓÙ· Î·È ÙÔ˘˜ ÁÈÔ˘˜ ÙÔ˘. ¶ÔÚÙÚ¤ÙÔ ƒˆÌ·›Ô˘ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˘ (1Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.). √ ƒˆÌ·›Ô˜ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÙ·È Ôχ Ú·ÏÈÛÙÈο Î·È Ì ÙËÓ ·Ú·ÌÈÎÚ‹ Ú˘Ù›‰· Ô˘ ¿ÊËÛÂ Ô ¯ÚfiÓÔ˜ ÛÙÔ ÚfiÛˆfi ÙÔ˘. √ Ú·ÏÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ÔÚÙÚ¤ÙˆÓ ÍÂΛÓËÛ ·fi ÙËÓ ÈÛÙ‹ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ ÙˆÓ ÚˆÌ·›ˆÓ ÔÏÈÙÒÓ (∞ı‹Ó·, ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

∂ÈÎÔÓÈÛÙÈÎfi ¿Á·ÏÌ·ÔÚÙÚ·›ÙÔ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ∫Ï·˘‰›Ô˘ ÛÙËÓ √Ï˘Ì›· (1Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.). √ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÙ·È fiˆ˜ Ô ¢›·˜, Ì ÙÔÓ ·ÂÙfi ÛÙ· fi‰È· ÙÔ˘ Î·È ÙÔ Û΋ÙÚÔ –Ï›ÂÈ Û‹ÌÂÚ·– ÛÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ¯¤ÚÈ. ∆Ô ÎÂÊ¿ÏÈ ÙÔ˘ ·ÔÙÂÏ› ÂÍȉ·ÓÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ ÔÚÙÚ¤ÙÔ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·. (ªÔ˘ÛÂ›Ô √Ï˘Ì›·˜).

∫ ∂º∞§∞π√ 9

°Ï˘ÙÈ΋: ™ÙË ÁÏ˘ÙÈ΋ Â›Ó·È ŒÏÏËÓ˜ ÁχÙ˜ Ô˘ ·Ó·˙‹ÙËÛ·Ó ÂÚÁ·Û›· ÛÙË ƒÒÌË Î·È Ô˘ ¤‰ˆÛ·Ó ÙÔÓ ÙfiÓÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ÂÎÙfi˜ ·fi ·ÓÙ›ÁÚ·Ê· Î·È Ó¤· ¤ÚÁ· ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÔÓÙ·˜ Ù¯ÓÔÙÚÔ›Â˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ – ÂÎÏÂÎÙÈο ¤ÚÁ·. ∆· ڈ̷˚ο ÔÚÙÚ¤Ù· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ›Ûˆ˜ ÙËÓ ÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ÁÏ˘ÙÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ. ÕÏÏÔÙ ¤ÓÙÔÓ· Ú·ÏÈÛÙÈο Î·È ¿ÏÏÔÙ ÈÔ ÎÔÓÙ¿ ÛÙ· ¤ÚÁ· Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ ¯¿ÚÈÛ·Ó ¤Íԯ˜ ·ÂÈÎÔÓ›ÛÂȘ ÚÔÛˆÈÎÔÙ‹ÙˆÓ ÙfiÛÔ ÙˆÓ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ fiÛÔ Î·È ÙˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ Î·È ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿˜ ÙÔ˘˜. °È· ÙËÓ ·ÂÈÎfiÓÈÛ‹ ÙÔ˘˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Ù· ÛÒÌ·Ù· ÎÏ·ÛÈÎÒÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ ıÂÒÓ ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙÔ ÔÚÙÚ¤ÙÔ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ‹ ¿ÏÏˆÓ ÚÔÛˆÈÎÔًوÓ, ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ì ·ÓÙÈ·ÈÛıËÙÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. ∂ÎÙfi˜ ·fi Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù· ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Î·È ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ, Ì ·ÂÈÎÔÓ›ÛÂȘ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, fiˆ˜ Ù· ÔÏÂÌÈο ηÙÔÚıÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ ¿Óˆ ÛÙÔÓ ÎÔÚÌfi ÎÔÏÔÛÛÈ·›ˆÓ ÎÈfiÓˆÓ Î·È ıÚÈ·Ì‚ÈÎÒÓ Ùfi͈Ó. ø˜ ÂÈÙ¿ÊÈ· ÌÓËÌ›·, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ ÛًϘ ¯·ÌËÏ‹˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ·Í›·˜, ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÔÈ ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ Ì·ÚÌ¿ÚÈÓ˜ Û·ÚÎÔÊ¿ÁÔÈ ÌÂ Ì˘ıÔÏÔÁÈΤ˜-·ÏÏËÁÔÚÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, ηıÒ˜ Î·È ÔÈ Ì·ÚÌ¿ÚÈÓ˜ ÔÛÙÂÔı‹Î˜*, ÂÓÒ ÔÈ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ı¿‚ÔÓÙ·È Û ÂÓÙ˘ˆÛȷο Ì·˘ÛˆÏ›·*.

¶ÔÚÙÚ¤ÙÔ Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÂÈÚ·˜ ∞ÁÚÈ›Ó·˜ Ù˘ ÓÂfiÙÂÚ˘ ·fi ÙÔ ªËÙÚÒÔ Ù˘ √Ï˘Ì›·˜ (1Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ .Ã.). ∞ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Èı·Ófiٷٷ Ë Û‡˙˘ÁÔ˜ ÙÔ˘ ∫Ï·˘‰›Ô˘ Î·È ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘ ¡¤ÚˆÓ·. ∆Ô ÛÒÌ· Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÂÈÚ·˜ Â›Ó·È ÛÙÔÓ Ù‡Ô ÎÏ·ÛÈÎÔ‡ ·Á¿ÏÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ 4Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã., ÂÓÒ ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÎfiÌ̈ÛË Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÂÈÚ·˜ Î·È ÙÔ ÚfiÛˆÔ Ù· ȉȷ›ÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ (ªÔ˘ÛÂ›Ô √Ï˘Ì›·˜).

135

∫ ∂º∞§∞π√ 9

∂ §§∏¡π™∆π∫√π ∫ ∞π ƒ øª∞ ï ∫√π à ƒ√¡√π

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ- ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶Ô‡ ÔÊ›ÏÂÙ·È Ë ÌÂÁ¿ÏË ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÔÚÙÚ¤ÙÔ˘; ¡· Û˘ÁÎÚÈı› ÙÔ ¿Á·ÏÌ· ÙÔ˘ ™ÔÊÔÎÏ‹ (ÂÈÎ. ÛÂÏ. 108) Ì ÙÔ ¿Á·ÏÌ· ÙÔ˘ ∫Ï·˘‰›Ô˘ ÛÙËÓ √Ï˘Ì›· (ÂÈÎ. ÛÂÏ. 135).

2. ™Â ÙÈ ‰È·Ê¤ÚÂÈ ÙÔ ·Ú¯·›Ô ı¤·ÙÚÔ Ù˘ ∂ȉ·‡ÚÔ˘ (ÂÈÎ. ÛÂÏ. 112) ·fi ÙÔ ∫ÔÏÔÛÛ·›ÔÓ ÛÙË ƒÒÌË (ÂÈÎ. ÛÂÏ.

133); 3. ∞Ó·˙ËÙ‹ÛÙ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ ˘‰Ú·ÁˆÁÂ›Ô ÙÔ˘ ∞‰ÚÈ·ÓÔ‡ Î·È ÙÔ ø‰Â›Ô ÙÔ˘ ∏ÚÒ‰Ë ÙÔ˘ ∞ÙÙÈÎÔ‡ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·.

4. °È· ÔÈÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ·Ó¤Ù˘Í·Ó ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔ Ô‰ÈÎfi ‰›ÎÙ˘Ô; ∆È ÁÓˆÚ›˙ÂÙ ÁÈ· ÙËÓ ∂ÁÓ·Ù›· Ô‰fi; 5. ¡· ·Ó·˙ËÙËıÔ‡Ó ÚˆÌ·˚ο ÎÙ›ÚÈ· ÛÙËÓ È‰È·›ÙÂÚË ·ÙÚ›‰· Û·˜ Î·È Ó· ÂÚÈÁÚ·ÊÔ‡Ó.

™À¡√æ∏ ∆√À ∫∂º∞§∞π√À ªÂÙ¿ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ Ë ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ‰È·Û¿Ù·È. ¡¤· ÎÚ¿ÙË Ì·›ÓÔ˘Ó ‰˘Ó·ÌÈο ÛÙÔ ÚÔÛ΋ÓÈÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ¡¤ÔÈ, ÚˆÙfiÁÓˆÚÔÈ ıÂÛÌÔ› (™˘ÌÔÏÈÙ›˜) ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È. ∏ ÁˆÚÁ›· ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÙ·È Ì ηÈÓÔ‡ÚÁȘ ÌÂıfi‰Ô˘˜, Ë ÔÈÎÔÓÔÌ›· ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ÁÔÚÁ¿. ªÂÁ¿ÏË ÒıËÛË ‰›ÓÂÙ·È ÛÙȘ ÂÈÛً̘: ÁˆÌÂÙÚ›·, Ì˯·ÓÈ΋, È·ÙÚÈ΋, Ê˘ÛÈ΋. ∏ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ ÂÓÙ˘ˆÛÈ¿˙ÂÈ Ì ÔÁÎÒ‰Ë Î·È Î·Ï·›ÛıËÙ· ¤ÚÁ·, ÂÓÒ Ë ÁÏ˘ÙÈ΋ ÚÔÛ·ı› Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ ÙÔÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. √ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi˜ fï˜ ÎfiÛÌÔ˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· ı· ˘Ô·„ÂÈ ÛÙË ƒÒÌË, Ë ÔÔ›· Û ‰È¿ÛÙËÌ· Ï›ÁˆÓ ÂÙÒÓ Î·Ù¿ÊÂÚ ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ, Ì ٷ ̤ÙÚ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ÎÔÛÌÔÎÚ·ÙÔÚ›·.

ÕÛÎËÛË ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ™ËÌÂÈÒÛÙ ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Î·È ÙÔ fiÓÔÌ· ‹ Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ٷ ·Ú·Î¿Ùˆ ÁÂÁÔÓfiÙ·: ª¿¯Ë ÛÙËÓ ¶‡‰Ó· ÕψÛË ÙˆÓ ™˘Ú·ÎÔ˘ÛÒÓ ÿ‰Ú˘ÛË ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·˜ ª¿¯Ë ÛÙË ∑¿Ì· ÿ‰Ú˘ÛË £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ ¡›ÎË ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ Â› ÙˆÓ °·Ï·ÙÒÓ

136

∫∂º∞§∞π√ πã ∞¶√ ∆∏ ƒøª∏ ™∆√ µÀ∑∞¡∆π√

∏

«ƒˆÌ·˚΋ ÂÈÚ‹ÓË» Â›Ó·È ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ì¤Û· ÛÙÔ ÔÔ›Ô ı· ·Ó·Ù˘¯ı›, ηٿ ÙÔ˘˜ ÙÚÂȘ ÚÒÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Ì.Ã., Ô ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜. ∏ Á¤ÓÓËÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ÛÙË

µËıÏÂ¤Ì Ù˘ πÔ˘‰·›·˜ ·ÔÙÂÏ› ÙÔÌ‹ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜. ∆Ô ∂˘·ÁÁ¤ÏÈÔ, Ë ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡, ‰È·‰›‰ÂÙ·È Ù·¯‡Ù·Ù·. √È ·fiÛÙÔÏÔÈ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡, Ì ÎÔÚ˘Ê·›Ô ÙÔÓ ¶·‡ÏÔ, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· ÛÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ˘˜ Ì ٷ Ï‹ıË, ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÂÏÏËÓÈο. ª¤Û· ÛÙÔ˘˜ ÙÚÂȘ ÚÒÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Ë ∂ÎÎÏËÛ›·, Ô˘ ÙËÓ ›‰Ú˘Û·Ó ÔÈ ·fiÛÙÔÏÔÈ, ·Ú¿ ÙÔ˘˜ ‰ÈˆÁÌÔ‡˜ ‰ڷÈÒÓÂÙ·È. ∆ËÓ ›‰È· ÂÚ›Ô‰Ô, ȉ›ˆ˜ ηٿ ÙÔÓ 3Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã. Ë ƒÒÌË, ·ÓÙÈ̤وË Ì ‰ÈÛÂ›Ï˘Ù· ÔÈÎÔÓÔÌÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ·Ú·ÎÌ¿˙ÂÈ. ¶ÚÔÛ¿ıÂȘ ·Ó·Û˘ÁÎÚfiÙËÛ˘ Ì ÙÔ˘˜ ÏÂÁfiÌÂÓÔ˘˜ πÏÏ˘ÚÈÔ‡˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÚÈ΋ ÂÈÙ˘¯›·. ∆Ô Î¤ÓÙÚÔ ‚¿ÚÔ˘˜ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÌÂÙ·ÙÔ›˙ÂÙ·È fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÚÔ˜ ÙÔÓ ·Ó·ÙÔÏÈÎfi ÌÂÛÔÁÂÈ·Îfi ¯ÒÚÔ, fiÔ˘ ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Î˘Úȷگ›. ∆¤ÏÔ˜ Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ Ì ÙÔ ‰È¿Ù·ÁÌ· ÙˆÓ ªÂ‰ÈÔÏ¿ÓˆÓ, Ô˘ ıÂÛ›˙ÂÈ ÙËÓ ·ÓÂÍÈıÚËÛΛ·, Î·È ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ Ù˘ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÛÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÛÛÂÈ ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È ı¤ÙÂÈ Ù· ıÂ̤ÏÈ· ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ªÂ۷ȈÓÈ΋˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜

137

∫ ∂º∞§∞π√ 10

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

1. ∏ ƒøª∞´∫∏ ∂πƒ∏¡∏ £ÂÌÂÏÈÒÛË Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜

∏ ƒˆÌ·˚΋ ÂÈÚ‹ÓË

ªÂÙ¿ ÙËÓ ˘ÔÙ·Á‹ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ (30 .Ã.) Ô √ÎÙ·‚È·Ófi˜, ÌfiÓÔ˜ ΢ڛ·Ú¯Ô˜ ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÛÎËÓ‹ Ù˘ ƒÒÌ˘, ıÂÌÂÏÈÒÓÂÈ ¤Ó·Ó Ó¤Ô ÙÚfiÔ ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘, ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. ∏ ™‡ÁÎÏËÙÔ˜ Î·È ÔÈ ÂÎÎÏËۛ˜ ÙÔ‡ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÙfiÛ· ·ÍÈÒÌ·Ù· Î·È Ù›ÙÏÔ˘˜ ÒÛÙ Á›ÓÂÙ·È ·fiÏ˘ÙÔ˜ ΢ڛ·Ú¯Ô˜. ¢¤¯ÂÙ·È ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· ÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ (Û‚·ÛÙfi˜). ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Ì ÙË Ï‹„Ë ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔ‡ ·ÍÈÒÌ·ÙÔ˜ ηı›ÛÙ·Ù·È ·Ú¯ËÁfi˜ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙÔ‡, ÓÔÌÔıÂÙ› Î·È ·ÔÓ¤ÌÂÈ ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË. ∆¤ÏÔ˜ Ì ÙÔ ·Í›ˆÌ· ÙÔ˘ ÔÓÙ›ÊËη (·Ú¯ÈÂÚ¤·) ÂϤÁ¯ÂÈ ÙË ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ˙ˆ‹. ∞Ó Î·È Ù· fiÚÁ·Ó· ÙÔ˘ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ηıÂÛÙÒÙÔ˜ (ÂÎÎÏËۛ˜, ™‡ÁÎÏËÙÔ˜, ¿Ú¯ÔÓÙ˜) ¯¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ‰‡Ó·ÌË, Ô √ÎÙ·‚È·Ófi˜ Ù· ·Ê‹ÓÂÈ Ó· ˘¿Ú¯Ô˘ÓØ Ê¤ÚÂÙ·È Ì ¢Á¤ÓÂÈ· ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÏËÙÈÎÔ‡˜ Î·È ‰ÂÓ ÙÔÏÌ¿ Ó· ·Ó·ÁÔÚ¢ı› ‚·ÛÈÏÈ¿˜. ªÂÙ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ √ÎÙ·‚È·ÓÔ‡ Ë ÈÛ¯‡˜ ÙˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ ·˘Í¿ÓÂÈ. ∞˘Ù‹ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û ÌÈ· fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·ÓÂÙ˘Á̤ÓË ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋ ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ Ì˯·Ó‹, Ë ÔÔ›·, ÛÙȘ ÁÂÓÈΤ˜ Ù˘ ÁÚ·Ì̤˜, ¤ÌÂÈÓ ·ÌÂÙ¿‚ÏËÙË Ì¤¯ÚÈ ÙÔÓ 3Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã. ™ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 2Ô˘ ·ÈÒÓ· Ì.Ã. Ô ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ∆Ú·˚·Ófi˜ (28-117 Ì.Ã.) ηٷϷ̂¿ÓÂÈ ÙË ¢·Î›·* Î·È ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ∞ÏÏ¿ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘ ÔÈ ‰È¿‰Ô¯Ô› ÙÔ˘ ‰ÂÓ ÂȉÈÒÎÔ˘Ó È· ÙËÓ Â¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∆ÂÚ¿ÛÙÈ· Û ¤ÎÙ·ÛË, Ë ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÂÎÙ›ÓÂÙ·È Á‡Úˆ ·fi ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ Î·È ·fi ÙËÓ ∞ÁÁÏ›· ÚÔ˜ ‚ÔÚÚ¿ ̤¯ÚÈ ÙËÓ ÕÓˆ ∞›Á˘ÙÔ ÚÔ˜ ¡fiÙÔ.

∏ ∞¶§√∆∏∆∞ ∆√À ∞À°√À™∆√À

∏ ηÙÔÈΛ· ÙÔ˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔÓ ¶·Ï·Ù›ÓÔ ÏfiÊÔ Î·È ÙÔ Ì¿ÏÏÔÓ Ù·ÂÈÓfi Û›ÙÈ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ‰È·ÎÚÈÓfiÙ·Ó Ô‡Ù ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜, Ô‡Ù ÁÈ· ÙËÓ ÔÏ˘Ù¤ÏÂÈ¿ ÙÔ˘. √È Î›ÔÓ˜ ÙˆÓ ÛÙÔÒÓ ÙÔ˘, Ô˘ ¿ÏψÛÙ ‹Ù·Ó Ï›ÁÔÈ, ‹Ù·Ó ¤ÙÚÈÓÔÈ Î·È ÛÙ· ‰È·ÌÂÚ›ÛÌ·Ù¿ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó Ô‡Ù ̿ÚÌ·Ú· Ô‡Ù ÔχÙÈÌ· ̈۷˚ο… ∞¯ı·ÓfiÙ·Ó Ù· ÂÏÒÚÈ· Î·È ÔÏ˘ÙÂÏ‹ ÂÍÔ¯Èο Û›ÙÈ· Î·È Ì¿ÏÈÛÙ·, fiÙ·Ó Ë ÂÁÁÔÓ‹ ÙÔ˘ πÔ˘Ï›· ¤¯ÙÈÛ ÌÂÚÈο Ï·ÌÚ¿ ÂÍÔ¯Èο ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ì·Ù·, ‰È¤Ù·Í ӷ Ù· ηÙ‰·Ê›ÛÔ˘Ó… ™ÙËÓ ÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ÏÈÙfi˜ Î·È Ù· ÁÔ‡ÛÙ· ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ì¿ÏÏÔÓ Ï·˚ο. ∞˘Ù¿ Ô˘ ·Á·Ô‡Û ‹Ù·Ó ÙÔ ÛÈÙÈÎfi „ˆÌ›, Ù· „¿ÚÈ·, ÙÔ ·ÁÂÏ·‰›ÛÈÔ Ù˘Ú› Î·È Ù· ÊÚ¤Ûη ۇη. ™Ô˘ËÙfiÓÈÔ˜, µ›Ô˜ ÙˆÓ ‰Ò‰Âη ηÈÛ¿ÚˆÓ, ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ LXXII – LXXVI. (ªÂÙ. µ.™.)

ÿÚÙ˘ Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 2Ô˘ ·ÈÒÓ· Ì.Ã. ∫¿Ó ÙË Û‡ÁÎÚÈÛË Ì ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘.

138

∫ ∂º∞§∞π√ 10

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

√π ƒøª∞π√π ∞À∆√∫ƒ∞∆√ƒ∂™ ∆√À 1√À ∫∞π 2√À ∞πø¡∞ ª.Ã. √ Ô›ÎÔ˜ ÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ √ÎÙ·‚È·Ófi˜ 27 .Ã.-14 Ì.Ã. ∆È‚¤ÚÈÔ˜ 14 Ì.Ã.-37 Ì.Ã. ∫·ÏÈÁԇϷ˜ 37 Ì.Ã.-41 Ì.Ã. ∫Ï·‡‰ÈÔ˜ 41 Ì.Ã.-54 Ì.Ã. ¡¤ÚˆÓ 54 Ì.Ã.-68 Ì.Ã. √ Ô›ÎÔ˜ ÙˆÓ ºÏ·‚›ˆÓ µÂÛ·ÛÈ·Ófi˜ 69 Ì.Ã.-79 Ì.Ã.

∏ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙˆÓ fiψÓ

∆›ÙÔ˜ 79 Ì.Ã.-81Ì.Ã. ¢ÔÌÈÙÈ·Ófi˜ 81 Ì.Ã.-96 Ì.Ã. ¡¤Ú‚·˜ 96 Ì.Ã.-98 Ì.Ã. ∆Ú·˚·Ófi˜ 98 Ì.Ã.-117 Ì.Ã. ∞‰ÚÈ·Ófi˜ 117 Ì.Ã.-138Ì.Ã. √ Ô›ÎÔ˜ ÙˆÓ ıÂÙÒÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ ∞ÓÙˆÓ›ÓÔ˜ 138 Ì.Ã.-161Ì.Ã. ª¿ÚÎÔ˜ ∞˘Ú‹ÏÈÔ˜ 161 Ì.Ã.-180 Ì.Ã.

√È Â·Ú¯›Â˜ ‰ÈÔÈÎÔ‡ÓÙ·È ·fi ΢‚ÂÚÓ‹Ù˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·. ∫¿ı ΢‚ÂÚÓ‹Ù˘ ‚ÔËıÂ›Ù·È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ·fi ¤Ó·Ó ·ÚÈıÌfi ÎÚ·ÙÈÎÒÓ ˘·ÏϋψÓ. √ ÛÙÚ·Ùfi˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙËÓ Ù¿ÍË Î·È ÙËÓ ·ÛÊ¿ÏÂÈ·, Û˘ÁÎÚÔÙÂ›Ù·È ·fi ÂÚ›Ô˘ 400.000 ÌÈÛıÔÊfiÚÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ Î·È ‰È·ÈÚÂ›Ù·È Û ÙÚÈ¿ÓÙ· ÏÂÁÂÒÓ˜. √È ÏÂÁÂÒÓ˜ Â›Ó·È ÂÁηÙÂÛÙË̤Ó˜ ÛÙ· ¿ÎÚ· (Û‡ÓÔÚ·), ÁÈ· Ó· ÚÔÛÙ·ÙÂ‡Ô˘Ó ÙÔÓ ÚˆÌ·˚Îfi ÎfiÛÌÔ ·fi ÙȘ ¯ıÚÈΤ˜ ÂȉÚÔ̤˜. ™ÙÔÓ 2Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã. ÔÈ Î·Ù·ÎÙË̤Ó˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ˙Ô˘Ó ÂÈÚËÓÈο. ∏ ƒÒÌË ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙËÓ ¿Ì˘Ó· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ηÈ, ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙˆÓ Â·Ú¯ÈÒÓ, Ë ·ÚÔ˘Û›· Ù˘ ı¤ÙÂÈ Ù¤ÚÌ· ÛÙÔ˘˜ ÔϤÌÔ˘˜ Ô˘ ¤ÊÂÚÓ·Ó ·ÓÙÈ̤وÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË. √È Â·Ú¯›Â˜ ¢ËÌÂÚÔ‡Ó. √È Î˘‚ÂÚÓ‹Ù˜ ÂϤÁ¯ÔÓÙ·È ÛÙÂÓ¿ ·fi ÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ‹ ÙË ™‡ÁÎÏËÙÔ, ÁÂÁÔÓfi˜ ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ ÙȘ ·˘ı·ÈÚÂۛ˜ ÙÔ˘˜. ∏ ƒÒÌË ·ÓÔ›ÁÂÈ ÏÈÌ¿ÓÈ·, ηٷÛ΢¿˙ÂÈ ı·˘Ì¿ÛÈÔ˘˜ ÏÈıfiÛÙÚˆÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Î·È ¤ÙÛÈ Û˘ÓÙÂÏ› ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘. ∏ ·Ú·ÁˆÁ‹ ·˘Í¿ÓÂÈ Î·È Î¿ı Â·Ú¯›· ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ÂȉÈ·ÂÙ·È Û ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÓÙ·ÙÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹, fiˆ˜ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÔÚ˘ÎÙÔ‡ ÏÔ‡ÙÔ˘, ÌÈÎÚÔÙ¯ӛ·, Ó·˘ËÁÈ΋, ˘Ê·ÓÙÈ΋, ÁˆÚÁ›· ‹ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·. ∏ ƒÒÌË ·Ê‹ÓÂÈ ÛÙȘ fiÏÂȘ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÌÈ· Û¯ÂÙÈ΋ ·˘ÙÔÓÔÌ›·. ∂ÈϤÔÓ ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Â·Ú¯ÈÒÙ˜ ·ÔÎÙÔ‡Ó ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ÙÔ˘ ƒˆÌ·›Ô˘ ÔÏ›ÙË. √È ¿ÓıÚˆÔÈ ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ÂχıÂÚ·, Ì·˙› Î·È ÔÈ È‰¤Â˜, ÔÈ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÂÔÈı‹ÛÂȘ, ÔÈ ÙÚfiÔÈ. ŒÓ·˜ Û˘ÁÎÚËÙÈÛÌfi˜* ÛΤ„ÂˆÓ Î·È ÂÌÂÈÚÈÒÓ ÂÈÎÚ·Ù›. ∏ ÂÚ›Ô‰Ô˜ ·˘Ù‹ ÛÊÚ·Á›˙ÂÙ·È Ì ÙË ƒˆÌ·˚΋ ÂÈÚ‹ÓË. ™ÙÔ˘˜ ÎfiÏÔ˘˜ ÙˆÓ Î·Ù·ÎÙËÌ¤ÓˆÓ Ï·ÒÓ ÁÂÓÓÈ¤Ù·È Ë ÂÓÙ‡ˆÛË fiÙÈ Ë ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Á›ÓÂÙ·È Û‚·ÛÙ‹. ÕÌÂÛÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·: ÔÈ ÂÍÂÁ¤ÚÛÂȘ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ڈ̷˚΋˜ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜ Ó· Â›Ó·È Û¿ÓȘ.

∂¡∞™ Àª¡√™ ™∆∏ ƒøª∞π∫∏ ∂πƒ∏¡∏

√ÓÔÌ¿Û·Ì ڈ̷›Ô˘˜ Ôϛ٘ ÙÔ˘˜ ÈÔ ı·ÚÚ·Ï¤Ô˘˜, ÙÔ˘˜ ÈÔ ÚÔÈÎÈṲ̂ÓÔ˘˜, ÙÔ˘˜ ÈÔ ÚÈ„ÔΛӉ˘ÓÔ˘˜. ŸÏÔ˜ Ô ÎfiÛÌÔ˜ ÁÈÔÚÙ¿˙ÂÈ. ∂Áη٤ÏÂÈ„Â Ù· fiÏ· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È ÛÙÚ¿ÊËΠÚÔ˜ ÙË ¯·Ú¿ Ù˘ ˙ˆ‹˜. ∞Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ fiÏÂȘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ È· ¿ÏÏË ·ÓÙȉÈΛ· ·Ú¿ ÔÈ· ı· Á›ÓÂÈ ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚË Û Á˘ÌÓ·ÛÙ‹ÚÈ·, Û ÎÚ‹Ó˜, Û ÛÙÔ¤˜, Û ӷԇ˜, Û ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·. ∞˜ ‰ÒÛÔ˘Ó ÔÈ ıÂÔ› ÒÛÙÂ Ë ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Ó· ‰È·ÚΤÛÂÈ ·ÈÒÓÈ·. ∞›ÏÈÔ˜ ∞ÚÈÛÙ›‰Ë˜, ƒÒÌ˘ ÂÁÎÒÌÈÔÓ. (ªÂÙ. µ.™.)

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. °È·Ù› Ë ÔÏÈÙÈ΋ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó Û¯ÂÙÈ΋ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÛÙȘ Â·Ú¯›Â˜ ıˆÚÂ›Ù·È ÂÈÙ˘¯Ë̤ÓË; 2. ∞Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ƒˆÌ·˚΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È ÛÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·ÚÎÂÙ¤˜ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜. ¡· ÙȘ ‚Ú›ÙÂ.

3. °È·Ù› Ë ÂχıÂÚË ‰È·Î›ÓËÛË ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Î·È ÙˆÓ È‰ÂÒÓ ·ÔÙÂÏ› Ô˘ÛÈ҉˜ ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ÂÈÚ‹Ó˘; 139

∫ ∂º∞§∞π√ 10

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

2. √ Ãπ™∆√™ ∫∞π ∏ ¢π¢∞™∫∞§π∞ ∆√À. ∏ ¶ƒø∆∏ ∂∫∫§∏™π∞

™ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 1Ô˘ ·ÈÒÓ· Ì.Ã. Ë ¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË, Ë ÔÔ›· ηÙÔÈÎÂ›Ù·È ·fi ∂‚Ú·›Ô˘˜, ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Î¿Ùˆ ·fi ÙË ÚˆÌ·˚΋ ΢ÚÈ·Ú¯›·. √ÚÈṲ̂ÓÔÈ ∂‚Ú·›ÔÈ ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó Ì ·Ó˘ÔÌÔÓËÛ›· ÙÔÓ ÂÚ¯ÔÌfi ÙÔ˘ ªÂÛÛ›·, Ô ÔÔ›Ô˜ ı· ÙÔ˘˜ ·ÂÏ¢ıÂÚÒÛÂÈ ·fi ÙÔ ÚˆÌ·˚Îfi ˙˘Áfi Î·È ı· ·Ó·ÛÙ‹ÛÂÈ ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ˘ πÛÚ·‹Ï. ∏ °¤ÓÓËÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ÛÙË µËıÏÂ¤Ì Ù˘ πÔ˘‰·›·˜ ηٿ Ù· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ (5/4 .Ã.) ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› ÌÈ· Ó¤· Ê¿ÛË ÛÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È ı¤ÙÂÈ ÙȘ ‚¿ÛÂȘ ÁÈ· ÌÈ· Ó¤· ıÚËÛΛ·. ∆Ô Î‹Ú˘ÁÌ· Ù˘ Ó¤·˜ ıÚËÛΛ·˜ ·ÔÙÂÏ› ·ÏËıÈÓ‹ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÁÈ· ÙȘ

√ ÃÚÈÛÙfi˜ Î·È Ë ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔ˘

∏ Á¤ÓÓËÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡. ∆ÔȯÔÁÚ·Ê›· ¶ÂÚȂϤÙÔ˘ ª˘ÛÙÚ¿

∏ ∞¡∆π√Ã∂π∞, ∂¡∞ ∫√™ª√¶√§π∆π∫√ ∫∂¡∆ƒ√ 35 Ì.Ã.

£ÂÌÂÏȈ̤ÓË, Á‡Úˆ ÛÙÔ 300 .Ã. ·fi ÙÔÓ ™¤Ï¢ÎÔ ÙÔÓ ¡ÈοÙÔÚ·, ÙÔÓ ÚÒÙÔ ·fi ÙÔ˘˜ ™ÂÏ¢Λ‰Â˜ ‚·ÛÈÏ›˜, Ë ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ· ‹Ù·Ó Ë ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘˜, Ô˘ ÂÎÙÂÈÓfiÙ·Ó ·fi ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ ı¿Ï·ÛÛ· ̤¯ÚÈ ÙÔÓ πÓ‰fi ÔÙ·Ìfi. ŸÙ·Ó ÙËÓ Î·Ù¤Ï·‚·Ó ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ ÙËÓ ·Ó·Î‹Ú˘Í·Ó Û ÂχıÂÚË fiÏË Ô˘ ÙËÓ Î˘‚ÂÚÓÔ‡Û ÌÈ· ÂÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘, ¤Ó· Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ÚÔ˘¯fiÓÙˆÓ Î·È ÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ÂÎÏÂÁ̤ÓÔÈ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯ÔÈ. √È ƒˆÌ·›ÔÈ Ù˘ ¤‰ˆÛ·Ó ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ÚÔÓfiÌÈ· Î·È ÙË ÛÙfiÏÈÛ·Ó Ì ϷÌÚ¿ ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ì·Ù·. ∆ËÓ Î·Ù¤ÛÙËÛ·Ó ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜. √ ÏËı˘ÛÌfi˜ Ù˘ ‹Ù·Ó ›ÛÔ˜ Ì ·˘ÙfiÓ Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜. ∏ ‚ڷ˚΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ‹Ù·Ó ÂΛ ÔÏ˘¿ÓıÚˆË fi¯È ÌfiÓÔ ÙÔ˘ ÏfiÁˆ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ Ù˘ fiÏ˘, ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ ÁÈ·Ù› ÙfiÛÔ ÔÈ ™ÂÏ¢Λ‰Â˜ ‚·ÛÈÏ›˜ fiÛÔ Î·È ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ Â¤ÙÚÂ·Ó ÛÙÔ˘˜ ∂‚Ú·›Ô˘˜ Ó· ˙Ô˘Ó ÂÈÚËÓÈο. √È ŒÏÏËÓ˜ ›¯·Ó ÛÙÂÓ¤˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙËÓ Â‚Ú·˚΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ·, ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó ÙȘ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÙÂÏÂÙ¤˜ Ù˘ Î·È Û¯Â‰fiÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó, ηٿ οÔÈÔ ÙÚfiÔ, ¤Ó· ·Ú¿ÚÙËÌ¿ Ù˘.

M. CLÉVENOT, Les homes de la fraternité, ¶·Ú›ÛÈ, 1981, Û. 96 (ªÂÙ. µ.™.)

140

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

∏ ÚÒÙË ÂÎÎÏËÛ›·

√È ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ›

∫ ∂º∞§∞π√ 10

Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û·Ó ÛÙÔÓ ÙfiÙ ÁÓˆÛÙfi ÎfiÛÌÔ. √ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜, ÌÂٷ͇ ¿ÏψÓ, ‰È·ÎËÚ‡ÛÛÂÈ ÙËÓ ÈÛfiÙËÙ· ÌÂٷ͇ ΢ڛˆÓ Î·È ‰Ô‡ÏˆÓ, ·Ó‰ÚÒÓ Î·È Á˘Ó·ÈÎÒÓ, ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·È «‚·Ú‚¿ÚˆÓ» ÂÓÒÈÔÓ ÙÔ˘ £ÂÔ‡. °È’ ·˘Ùfi Ë Ó¤· ıÚËÛΛ· ·ÔÎÙ¿ Û‡ÓÙÔÌ· ÔÏÏÔ‡˜ ÈÛÙÔ‡˜, ηıÒ˜ ÚÔÛʤÚÂÈ ÂÏ›‰· Î·È ÁÈ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÂÏ¢ıÂÚ›·. √ ÃÚÈÛÙfi˜ ÁÂÓÓ‹ıËΠ̤۷ ÛÙÔ˘˜ ÎfiÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ‚ڷ˚ÎÔ‡ Ï·Ô‡, Ù‹ÚËÛ ÙÔÓ ÓfiÌÔ, ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ÛÙ· ÎËÚ‡ÁÌ·Ù¿ ÙÔ˘ ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ÙÔ˘, ÙËÓ ·Ú·Ì·˚΋*, πÔ˘‰·›ÔÈ ‹Ù·Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Î·È Ù· Ï‹ıË Ô˘ ÙÔÓ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó. ŸÌˆ˜ ÙÔ Ó‡̷ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙÔ˘ ÍÂÂÚÓÔ‡Û ٷ fiÚÈ· ÙÔ˘ πÛÚ·‹Ï Î·È ·¢ı˘ÓfiÙ·Ó ÚÔ˜ ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ÔÈÎÔ˘Ì¤ÓË. ªÂÙ¿ ÙÔ ÛÙ·˘ÚÈÎfi ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘, Ì ÎÔÚ˘Ê·›· Ê˘ÛÈÔÁӈ̛· ÙÔÓ ¶¤ÙÚÔ, Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó ÛÙËÓ πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ÈÛÙÒÓ. ∆· ̤ÏË Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ ·˘Ù‹˜ ‰È·ÎËÚ‡ÙÙÔ˘Ó fiÙÈ Ô ÃÚÈÛÙfi˜ ‹Ù·Ó Ô ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓÔ˜ ªÂÛÛ›·˜, ·˘Ùfi˜ Ô˘ ›¯·Ó ÚÔ·Ó·ÁÁ›ÏÂÈ ÔÈ ÚÔÊ‹Ù˜. °Ú‹ÁÔÚ· fï˜ Ô ÌÈÎÚfi˜ ·˘Ùfi˜, ηı·Ú¿ ÈÔ˘‰·˚Îfi˜ ˘Ú‹Ó·˜ ‰È¢ڇÓÂÙ·È Ì ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ÂÍÂÏÏËÓÈÛı¤ÓÙˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ Ù˘ ‰È·ÛÔÚ¿˜* ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÛÈÁ¿-ÛÈÁ¿ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ̤۷ ÛÙË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ· Ù˘ πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì. ªÈÏÔ‡Ó ÂÏÏËÓÈο Î·È Â›Ó·È ‰È·ÔÙÈṲ̂ÓÔÈ ·fi ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ·È‰Â›·. ∞˘ÙÔ› ¤‰ˆÛ·Ó ÛÙËÓ ÚÒÙË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi fiÓÔÌ· ∂ÎÎÏËÛ›·, fiÚÔ˜ Ô˘ Û‹Ì·ÈÓÂ, Û οı ÂÏÏËÓÈ΋ fiÏË, ÙËÓ Û˘Ó¿ıÚÔÈÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ. ∞ÚÁfiÙÂÚ· ÔÏÏÔ› Ô·‰Ô› ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ÁÈ· Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó ‰ÈÒÍÂȘ ηٷʇÁÔ˘Ó ÛÙËÓ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·. ∂Λ, ÛÙËÓ ÔÏ˘¿ÓıÚˆË ÂÍÂÏÏËÓÈṲ̂ÓË ÌËÙÚfiÔÏË, Û˘Ó·ÓÙÔ‡Ó ÔÏÏÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Úfiı˘ÌÔ˘˜ Ó· ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó ÙÔ Î‹Ú˘ÁÌ¿ ÙÔ˘˜. √ Ï·fi˜ Ù˘ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·˜ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÔÓÔÌ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔ‡˜ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ «ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜». ŒÙÛÈ, Ì ·˘Ùfi ÙÔ ·ÓÙÈÔ¯ÂÈ·Ó‹˜ ÚÔ¤Ï¢Û˘ fiÓÔÌ·, ÔÈ «ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ›» ÂÈÛ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ì ÎÔÛÌÔ˚ÛÙÔÚÈΤ˜ Û˘Ó¤ÂȘ.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÚÔÛÂÎÙÈο ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÁÈ· ÙËÓ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ· Î·È ÛËÌÂÈÒÛÙ ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÙËÓ ¤Î·Ó·Ó ΤÓÙÚÔ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡.

2. ∏ Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ó‡̷ÙÔ˜ ÛÙ· ÚÒÙ· ‚‹Ì·Ù· Ù˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È ¤ÓÙÔÓË. ∆È ÙÔ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ;

141

∫ ∂º∞§∞π√ 10

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

3. ∏ ¢π∞¢√™∏ ∆√À Ãπ™∆π∞¡π™ª√À

√È ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ› Ì¿ÚÙ˘Ú˜ ÛÙËÓ ∞Ú¤Ó·. ¶›Ó·Î·˜ ÙÔ˘ Jean-Louis Gérome. ¶ÈÓ·ÎÔı‹ÎË µ·ÏÙÈÌfiÚ˘. ∆È ÛÔ˘ οÓÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ÂÓÙ‡ˆÛË ·fi ÙÔÓ ›Ó·Î·;

√ ¶·‡ÏÔ˜

∏ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ÛÙÔ ÚÔÛ΋ÓÈÔ Ù˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› ÙÔ ·ÏËıÈÓfi ¿ÓÔÈÁÌ· ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Î·È Ì¤Ûˆ ·˘ÙÒÓ ÚÔ˜ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. √ ¶·‡ÏÔ˜, Ì ÙÔ Â‚Ú·˚Îfi fiÓÔÌ· ™·Ô‡Ï, ÁfiÓÔ˜ ‡ÔÚ˘ ÂÍÂÏÏËÓÈṲ̂Ó˘ ‚ڷ˚΋˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ Ù˘ ∆·ÚÛÔ‡ Ù˘ ∫ÈÏÈΛ·˜*, ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ›¯Â ‰È·ÎÚÈı› ˆ˜ Ê·Ó·ÙÈÎfi˜ ·ÓÙ›·ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡, fï˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Û ÊÏÔÁÂÚfi ΋ڢη Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ Î·È ı¤ÙÂÈ ˆ˜ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÛÙfi¯Ô Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ÙË ‰È¿‰ÔÛ‹ Ù˘ ÛÙ· ¤ıÓË. √ ¶·‡ÏÔ˜, ƒˆÌ·›Ô˜ ÔÏ›Ù˘ Ô ›‰ÈÔ˜, ÛÙȘ ÙÚÂȘ ‰È·‰Ô¯ÈΤ˜ ·ÔÛÙÔÏÈΤ˜ ÂÚÈԉ›˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ, ÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›· Î·È ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· (45-60 Ì.Ã.), ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· ÛÙ· ÎËÚ‡ÁÌ·Ù· Î·È ÙȘ ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘, ÔÈÎÂÈÔÔÈÂ›Ù·È È‰¤Â˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ Î·È Î¿ÓÂÈ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÛΤ„Ë Ì¤ÛÔ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Ù˘ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ÛÙËÓ ÔÈÎÔ˘Ì¤ÓË. √ ¶·‡ÏÔ˜, ‰¤ÛÌÈÔ˜, Ô‰ËÁÂ›Ù·È ÛÙË ƒÒÌË ÙÔ 61 Ì.Ã. ∂Λ ı· ı·Ó·Ùˆı› ÙÔ 64 Ì.Ã. ηٿ ÙÔÓ ‰ÈˆÁÌfi ÙˆÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ, fiÙ·Ó ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ Ù˘ ƒÒÌ˘ ‹Ù·Ó Ô ¡¤ÚˆÓ·˜.

√ ¶§π¡π√™ √ ¡∂√∆∂ƒ√™, ∫Àµ∂ƒ¡∏∆∏™ ∆∏™ µπ£À¡π∞™, ¶§∏ƒ√º√ƒ∂π ∆√¡ ∞À∆√∫ƒ∞∆√ƒ∞ ∆ƒ∞π∞¡√ °π∞ ∆∏ ∑ø∏ ∆ø¡ Ãπ™∆π∞¡ø¡.

ŸÏÔ ÙÔ˘˜ ÙÔ Ï¿ıÔ˜, ‹ Ë Ï¿ÓË ÙÔ˘˜, ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ fiÙÈ Û˘ÓËı›˙Ô˘Ó Ó· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È ÌÈ· ηıÔÚÈṲ̂ÓË Ë̤ڷ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘, Ó· „¿ÏÏÔ˘Ó ¤Ó·Ó ‡ÌÓÔ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÃÚÈÛÙfi, Ó· ‰ÂÛ̇ÔÓÙ·È Ì fiÚÎÔ fiÙÈ ‰ÂÓ ı· ‰È·Ú¿ÍÔ˘Ó Î·Ó¤Ó· ·‰›ÎËÌ·, fiˆ˜ ÎÏÔ‹, ÏËÛÙ›·, ÌÔȯ›·_ ·ÎfiÌË ‰ÂÛ̇ÔÓÙ·È Ó· ÌËÓ ·Ú·‚Ô‡Ó ÙÔÓ fiÚÎÔ Ô˘ ¤‰ˆÛ·Ó Î·È Ó· ÌËÓ ·ÚÓÔ‡ÓÙ·È, fiÙ·Ó Î·ÏÔ‡ÓÙ·È, Ó· ηٷı¤ÛÔ˘Ó ÂÓÒÈÔÓ Ù˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘. ªÂÙ¿ ·fi ·˘Ùfi Û˘ÓËı›˙Ô˘Ó Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘˜ Ë ÔÔ›·, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi fi,ÙÈ Ï¤ÁÂÙ·È, Â›Ó·È Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË Î·È ·ıÒ·. ∏ ˘fiıÂÛË Ê·›ÓÂÙ·È ·ÍÈÔÚfiÛÂÎÙË Î·È ÛÔ˘ ÙËÓ ·Ó·Ê¤Úˆ ÁÈ·Ù› ·ÊÔÚ¿ ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ·ÓıÚÒˆÓ. ¶Ï‹ıË Î¿ı ËÏÈΛ·˜, οı ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Ù¿Í˘, Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô ʇψÓ, ÛÙȘ fiÏÂȘ Î·È Ù· ¯ˆÚÈ¿ ¤¯Ô˘Ó ÌÔÏ˘Óı› ·fi ·˘Ù‹ ÙË ‰ÔÍ·Û›·. ¡ÔÌ›˙ˆ fï˜ fiÙÈ ÌÔÚԇ̠ӷ ÙËÓ ÂÚÈÔÚ›ÛÔ˘ÌÂ Î·È Ó· ÙËÓ ÂÍ·Ï›„Ô˘ÌÂ. ¶Ï›ÓÈÔ˜ Ô ÓÂfiÙÂÚÔ˜, ∂ÈÛÙÔϤ˜, X, XCVI – XCVII (ªÂÙ. µ.™.) ∏ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÁÚ¿ÊÙËΠÂÚ› ÙÔ 111 Ì.Ã. ∆È Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· ‚Á¿˙Ô˘Ì ÁÈ· ÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ÛÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›·; 142

∫ ∂º∞§∞π√ 10

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√ ∏ ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡

∏ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜

√È ‰ÈˆÁÌÔ›

√È Î·Ù·Îfî˜ Ù˘ ¶Ú›ÛÎÈÏ·˜ ƒÒÌË, 3Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ Ì.Ã.. ∫·Ù¿ ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ÔÈ ÈÛÙÔ› Ù˘ ƒÒÌ˘ ı¿‚ÔÓÙ·Ó Û ˘fiÁÂÈ· ÎÔÈÌËÙ‹ÚÈ·, ÙȘ ηٷÎfî˜. ™’ ·˘Ù¤˜ ÙÂÏÔ‡Û·Ó Î·È ÙȘ Ï·ÙÚ¢ÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÙÂÏÂÙ¤˜.

∏ Ó¤· ıÚËÛΛ· Â›Ó·È ÊÔÚ¤·˜ Ú·fiÙËÙ·˜ Î·È ·ÚËÁÔÚÈ¿˜. ∞˘Ùfi˜ Â›Ó·È Ô ÏfiÁÔ˜ Ô˘ ÎÂÚ‰›˙ÂÈ Ô·‰Ô‡˜ Û fiϘ ÙȘ Â·Ú¯›Â˜ Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∫˘Ú›ˆ˜ Ô ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜ ÚÔÛÂÏ·ÂÈ ·Ú¯Èο ÙÔ˘˜ ÊÙˆ¯Ô‡˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ fiψÓ. ∏ ‡·ÈıÚÔ˜, ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‰Â̤ÓË Ì ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ, ·Ú·Ì¤ÓÂÈ, ÁÈ· Ôχ, ÈÛÙ‹ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ıÚËÛΛ·. ™ÈÁ¿-ÛÈÁ¿ fï˜ Ô ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜ ·ÔÎÙ¿ Ô·‰Ô‡˜ Î·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ·ÓÒÙÂÚÔ˘˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡˜, ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡˜ Î·È ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÔ‡˜ ·ÎÏÔ˘˜ Î·È ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ·ÁÁ›˙ÂÈ Î·È Ì¤ÏË ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔ‡ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜. ™ÙÔ ÌÂٷ͇ Ë ∂ÎÎÏËÛ›·, Ë ÔÔ›· ‰Ú· ̤۷ ÛÙÔ ÚˆÌ·˚Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜, ηıÔÚ›˙ÂÈ ÙË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ™Â οı ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ÌÔÓ¿‰· ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÌÈ· ÂÈÛÎÔ‹ Ì ÙÔ ‰ÈÎfi Ù˘ Â›ÛÎÔÔ, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÎϤÁÂÙ·È ·fi ÙÔ Ï·fi Î·È ¤¯ÂÈ ˆ˜ ¤ÚÁÔ ÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ηıÔ‰‹ÁËÛË Ù˘ ÙÔÈ΋˜ ÂÎÎÏËÛ›·˜. ◊‰Ë ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 2Ô˘ ·ÈÒÓ· ÛÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÔÈ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ› ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Î·È Ë ‰Ú¿ÛË Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ·ÁηÏÈ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÚfiÓÔÈ·˜ ηÈ, Û˘¯Ó¿, Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘. ∞ÓÙ›ıÂÙÔÈ Ì ٷ ı¿̷ٷ ÔÈ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ› ·ÔʇÁÔ˘Ó ÙËÓ ÂȉÂÈÎÙÈ΋ ‰ËÌfiÛÈ· ˙ˆ‹. °È· Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó ÙËÓ Â·Ê‹ Ì ÙÔ˘˜ Ô·‰Ô‡˜ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ıÚËÛΛ·˜ ÙÂÏÔ‡Ó Ì˘ÛÙÈο ÙȘ Ï·ÙÚ¢ÙÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ ÙÔ˘˜. ∞˘Ùfi ÙÔ˘˜ ηıÈÛÙ¿ ‡ÔÙÔ˘˜. ∞ÎfiÌË Ë ·ÓÙ›ıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÂÈΛӉ˘ÓË ÁÈ· ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. Ÿ¯È Î·È ÙfiÛÔ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎÔ› ηٿ ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ÚÒÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜, ÔÈ ‰ÈˆÁÌÔ› ηٿ ÙˆÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ ÁÂÓÈ·ÔÓÙ·È Î·È Á›ÓÔÓÙ·È ÊÔ‚ÂÚÔ› ηٿ ÙÔÓ 3Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã. √ ¢¤ÎÈÔ˜ (249251) Î·È Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ (284-305) ÂÍ·ÔÏ‡Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÊÔ‚ÂÚfiÙÂÚÔ˘˜ ‰ÈˆÁÌÔ‡˜ ηٿ ÙˆÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ Û fiÏË ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶ÔÈÔ˜ Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ÛÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡; 2. ¶Ò˜, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ‚Ô‹ıËÛÂ Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· ÛÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡; 3. °È·Ù›, ΢ڛˆ˜, ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ηٷ‰›ˆÍ·Ó ÙÔ˘˜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜;

√ ¶ƒø∆√™ ¢πø°ª√™ ∫∞∆∞ ∆ø¡ Ãπ™∆π∞¡ø¡: 64 Ì.Ã.

(ª›· Ê‹ÌË ·¤‰È‰Â ÛÙÔ ¡¤ÚˆÓ· ÙËÓ ˘ÚfiÏËÛË Ù˘ ƒÒÌ˘). °È· Ó· ‰È·Ï‡ÛÂÈ ·˘Ù‹ ÙË Ê‹ÌË Ô ¡¤ÚˆÓ Âʇڠ˘ÔıÂÙÈÎÔ‡˜ ÂÓfi¯Ô˘˜ Î·È ˘¤‚·Ï Û ÊÚÈÎÙ¿ ‚·Û·ÓÈÛÙ‹ÚÈ· ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÌÈÛÔ‡ÛÂ Î·È ÙÔ˘˜ ÔÓfiÌ·˙ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜. ∞˘Ùfi ÙÔ fiÓÔÌ· ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÃÚÈÛÙfi, ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ÙÔ˘ ∆È‚ÂÚ›Ô˘ Ô ·Óı‡·ÙÔ˜ ¶fiÓÙÈÔ˜ ¶ÈÏ¿ÙÔ˜ ı·Ó¿ÙˆÛÂ. ∂ÍÔ˘ıÂӈ̤ÓË ÚÔÛˆÚÈÓ¿, ·˘Ù‹ Ë Ó¤· ıÚËÛΛ· ·Ó·ÁÂÓÓ‹ıËΠfi¯È ÌfiÓÔ ÛÙËÓ πÔ˘‰·›·, fiÔ˘ ÙÔ Î·Îfi ›¯Â ÁÂÓÓËı›, ·ÏÏ¿ ·ÎfiÌË Î·È Ì¤Û· ÛÙË ƒÒÌË, fiÔ˘, fi,ÙÈ ÙÔ Ûȯ·ÌÂÚfi Î·È ‚ÚˆÌÂÚfi ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, Û˘ÚÚ¤ÂÈ Î·È ‚Ú›ÛÎÂÈ ¿ÊıÔÓË ÂÏ·Ù›·. ÕÚ¯ÈÛ·Ó ÛÙËÓ ·Ú¯‹ Ó· Û˘ÏÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ‰È·Î‹Ú˘ÙÙ·Ó ÙËÓ ›ÛÙË ÙÔ˘˜. ⁄ÛÙÂÚ·, ÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÛÙȘ ÔÌÔÏÔÁ›Â˜ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ, Û˘Ó¤Ï·‚·Ó ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ¿ÏÏˆÓ fi¯È ÙfiÛÔ ÁÈ·Ù› ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó ¤ÓÔ¯ÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ˘ÚηÁÈ¿, ·ÏÏ¿ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÁÈ· ÙËÓ ›ÛÙË ÙÔ˘˜. ¢ÂÓ ·ÚΤÛÙËÎ·Ó Ó· ÙÔ˘˜ ı·Ó·ÙÒÛÔ˘Ó. ∆Ô˘˜ ¤ÓÙ˘Ó·Ó Ì ‰¤ÚÌ·Ù· ˙ÒˆÓ Î·È ÙÔ˘˜ ¿ÊËÓ·Ó Ó· ÙÔ˘˜ ÍÂÛΛ˙Ô˘Ó Ù· Û΢ÏÈ¿. ÕÏÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ¤‰ÂÓ·Ó Û ÛÙ·˘ÚÔ‡˜, ÙÔ˘˜ ÂÚȤÏÔ˘˙·Ó Ì ‡ÊÏÂÎÙÔ ˘ÁÚfi ηÈ, ηٿ ÙÔ ‚Ú¿‰˘, ÙÔ˘˜ ¤‚·˙·Ó ʈÙÈ¿ Î·È Û·Ó ˘ÚÛÔ› ÊÒÙÈ˙·Ó Ù· ÛÎÔÙ¿‰È·. ∆¿ÎÈÙÔ˜, ÃÚÔÓÈο, XV, XLIV (ªÂÙ. µ.™.) √ ∆¿ÎÈÙÔ˜ Â›Ó·È ƒˆÌ·›Ô˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜. ™·˜ οÓÂÈ ÂÓÙ‡ˆÛË Ë ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘; 143

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

∫ ∂º∞§∞π√ 10

4. 3√™ ∞πø¡∞™ ª.Ã. ∏ ƒøª∞´∫∏ ∞À∆√∫ƒ∞∆√ƒπ∞ ™∂ ∫ƒπ™∏. ∏ ÌÂÁ¿ÏË ÎÚ›ÛË ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜

ª·ÚÌ¿ÚÈÓË ÚÔÙÔÌ‹ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡ (∫ˆÓ/ÏË, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô).

√ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ Î·È Ë ∆ÂÙÚ·Ú¯›·

∏ ∆ÂÙÚ·Ú¯›·. µÂÓÂÙ›·: µ·ÛÈÏÈ΋ ∞Á›Ô˘ ª¿ÚÎÔ˘

∆Ô ÚˆÌ·˚Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜, ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ª¿ÚÎÔ˘ ∞˘Ú‹ÏÈÔ˘ ÂÈÛ¤Ú¯ÂÙ·È Û ÂÚ›Ô‰Ô ÌÂÁ¿Ï˘ ÎÚ›Û˘. ∏ ηٿÚÚ¢ÛË Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜ ·Ú·Ï‡ÂÈ ÙÔ˘˜ ÎÚ·ÙÈÎÔ‡˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜. ∆Ô Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ‰È·‰Ô¯‹˜ ÛÙÔ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi ·Í›ˆÌ·, Ô˘ ÛÙË ƒÒÌË ‰ÂÓ Â›¯Â Ï˘ı› ÔÙ¤ Â·ÚÎÒ˜, ‰›ÓÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÛÙËÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋ ÊÚÔ˘Ú¿, ÙÔ˘˜ ¶Ú·ÈÙˆÚÈ·ÓÔ‡˜, Î·È ÛÙ· ÛÙÚ·Ù‡̷ٷ Ù˘ Â·Ú¯›·˜ Ó· ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÙÔÓ ˘Ô„‹ÊÈÔ Ù˘ ÚÔÙ›ÌËÛ‹˜ ÙÔ˘˜ οı ÊÔÚ¿ Ô˘ Ù›ıÂÙ·È ı¤Ì· ‰È·‰Ô¯‹˜. ∆Ô ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·: Ë ÂÈÎÚ¿ÙËÛË Ï‹ÚÔ˘˜ ·Ó·Ú¯›·˜. √È ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ‰È·‰¤¯ÔÓÙ·È Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ. ∏ ÎÚ·ÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ηٷÚÚ¤ÂÈ Î·È Ì·˙› Ù˘ ηٷÚÚ¤Ô˘Ó fiÏÔÈ ÔÈ ÎÚ·ÙÈÎÔ› ıÂÛÌÔ›. √È Â͈ÙÂÚÈÎÔ› ¯ıÚÔ› ÂÎÌÂÙ·ÏχÔÓÙ·È Î·È ·˘ÙÔ› ÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ¯¿Ô˜, ‰È·ÛÔ‡Ó Ù· Ô¯˘ÚˆÌ¤Ó· Û‡ÓÔÚ· Î·È ÂÈÛ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙ· ‰¿ÊË Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ™ÙËÓ ÎÚ›ÛÈÌË ·˘Ù‹ ÁÈ· ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÈÛÙÔÚÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÒÓ ÈÏÏ˘ÚÈ΋˜* ηٷÁˆÁ‹˜ Ô˘ ·Ó·ÁÔÚ‡ıËÎ·Ó ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ·fi Ù· ÛÙÚ·Ù‡̷ٿ ÙÔ˘˜ Ì ÎÔÚ˘Ê·›Ô ÙÔÓ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi (284-305) ÂÙ˘¯·›ÓÔ˘Ó, Ì ÛÂÈÚ¿ ÌÂÙ·ÚÚ˘ı̛ۈÓ, ÙËÓ ·ÓfiÚıˆÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. √ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ Û˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛ fiÙÈ Ë ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·, ÂÈΛӉ˘Ó· ÂÎÙÂıÂÈ̤ÓË ÛÙȘ ÂÈı¤ÛÂȘ ÙˆÓ «‚·Ú‚¿ÚˆÓ», ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ΢‚ÂÚÓ¿Ù·È ·fi ¤Ó·Ó ÌfiÓÔ ¿Ó‰Ú·. °È· Ó· ·ÔʇÁÂÈ ÙËÓ ÔÚÈÛÙÈ΋ ηٿÚÚ¢ÛË Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Ó· ÌÔÈÚ·ÛÙ› ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Ì’ ¤Ó·Ó ÈÛÙfi Û’ ·˘ÙfiÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi, ÙÔÓ ª·ÍÈÌ›ÓÔ, Ô ÔÔ›Ô˜ ¤Ï·‚ ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘. ∆Ô 293 Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·-

∂¡∞™ ¡∂√∆∂ƒ√™ π™∆√ƒπ∫√™ Ã∞ƒ∞∫∆∏ƒπ∑∂π ∆√ ¢π√∫§∏∆π∞¡√.

√ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ¤‰ÂȯÓ ¿ÓÙÔÙ ÙÔ ı¿ÚÚÔ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡Û·Ó ÙfiÛÔ Ë ÂÍÔ˘Û›·, fiÛÔ Î·È ÔÈ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂÈ˜Ø ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ے ·˘ÙfiÓ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÔÚÌ‹ ÁÈ· Ù· ÌÂÁ¿Ï·, ·˘Ù‹ ÙË ÁÂÓÓ·ÈfiÙËÙ· ÂÓfi˜ ‹Úˆ· Ô ÔÔ›Ô˜, ÊÏÂÁfiÌÂÓÔ˜ ·fi ÙËÓ ÂÈı˘Ì›· Ó· ·Ê‹ÛÂÈ ¤Ó· fiÓÔÌ·, ·„ËÊ¿ ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜, ÂÚÈÊÚÔÓ› Ù· Ù¯ӿÛÌ·Ù· Î·È ÂÍ·Ó·Áο˙ÂÈ ÙÔ˘˜ fiÌÔÈÔ‡˜ ÙÔ˘ Ó· ·Ú·‰Â¯ÙÔ‡Ó ÙËÓ ˘ÂÚÔ¯‹ ÙÔ˘. √È ·ÚÂÙ¤˜ ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡ ‹Ù·Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ¯Ú‹ÛÈ̘ ·Ú¿ ··ÛÙÚ¿ÙÔ˘Û˜. ∆ÔÓ ‰È¤ÎÚÈÓ ÌÈ· ‰˘Ó·Ù‹ ÛΤ„Ë, ‰È·ÌÔÚʈ̤ÓË ·fi ÙËÓ ›ڷ Î·È ·fi ÌÈ· ‚·ıÈ¿ ÌÂϤÙË ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ. ªÈ· ‰ÂÍÈfiÙËÙ· ÛÙȘ ÂÈÏÔÁ¤˜ Î·È ÌÈ· ÂÈ̤ÏÂÈ· ÛÙȘ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ, ¤Ó·˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜ Î·È ÁÂÓÓ·ÈÔ‰ˆÚ›·˜, ·˘ÛÙËÚfiÙËÙ·˜ Î·È ·Á·ıfiÙËÙ·˜, ÎÚ˘„›ÓÔÈ·˜ Î·È ·˘ıÔÚÌËÙÈÛÌÔ‡ ‹Ù·Ó Ù· ·ÚÈ· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡.

E. Gibbon, The history of the Decline and Fall of the Roman Empire, Û. 261 (ªÂÙ. µ.™.)

144

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

∫ ∂º∞§∞π√ 10

∞ƒ∆√™ ∫∞π £∂∞ª∞∆∞: ª√¡∞¢π∫∏ ∞¶√§∞À™∏ ∆√À ƒøª∞π∫√À √ç√À

∞fi ÙfiÙ Ô˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó È· „‹ÊÔÈ ÁÈ· Ô‡ÏËÌ·, ·˘Ùfi˜ Ô˘ ¿ÏÏÔÙ ÌÔ›Ú·˙ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›·, Ù· ·ÍÈÒÌ·Ù·, ÙȘ ÏÂÁÂÒÓ˜, ·˘Ùfi˜ Ô ·ÔÁÔËÙÂ˘Ì¤ÓÔ˜ Ï·fi˜ ‰ÂÓ Â‡¯ÂÙ·È È·, Ì’ ¤Ó· ·Ó‹Û˘¯Ô ¿ıÔ˜, ·Ú¿ Ó· ¤¯ÂÈ ‰‡Ô ÌfiÓÔ Ú¿ÁÌ·Ù·: ¿ÚÙÔÓ Î·È ı¿̷ٷ. πÔ˘‚ÂÓ¿Ï˘, ™¿ÙÈÚ˜, Ã, 77-81 (ªÂÙ. µ.™.) Ófi˜ οÓÂÈ ¤Ó· ·ÎfiÌË ‚‹Ì· ÚÔ˜ ÙÔÓ Î·Ù·ÌÂÚÈÛÌfi Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜. ∫·ı¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘˜ ÚÔÛÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤Ó·Ó ‚ÔËıfi, Ô ÔÔ›Ô˜ ı· ·ÛΛ Ï‹ÚË ÂÍÔ˘Û›· ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ Î·È ı· ʤÚÂÈ ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ η›Û·Ú·. ŒÙÛÈ Ë ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ‰ÈÔÈÎÂ›Ù·È È· ·fi ÌÈ· ∆ÂÙÚ·Ú¯›·, Ù˘ ÔÔ›·˜ Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ Â›Ó·È Î·ıÔ‰ËÁËÙ‹˜. ∏ ƒÒÌË, ıˆÚËÙÈο, ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ë ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, fï˜ ÔÈ ÙÂÙڿگ˜ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ¤‰Ú· ÙÔ˘˜ Û ¿ÏϘ fiÏÂȘ. √ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ÌÂÙ¤ÊÂÚ ÙËÓ ¤‰Ú· ÙÔ˘ ÛÙË ¡ÈÎÔÌ‹‰ÂÈ· Ù˘ µÈı˘Ó›·˜, Û ÂÚÈÔ¯‹ fiÔ˘ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Û ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Î·È Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ˙ˆ‹˜. √˘ÛÈ·ÛÙÈο ‰¤¯ÂÙ·È fiÙÈ ÙÔ ·Ó·ÙÔÏÈÎfi ÙÌ‹Ì· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ÔÏ˘·ÓıÚˆfiÙÂÚÔ ·fi ÙÔ ‰˘ÙÈÎfi, ‹Ù·Ó Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈο Â˘ÚˆÛÙfiÙÂÚÔ. ŸÌˆ˜ ÙÔ ·Ó·ÙÔÏÈÎfi ÙÌ‹Ì· ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙË ÛÊ·›Ú· ÂÈÚÚÔ‹˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜. ŒÙÛÈ, ÛÈÁ¿-ÛÈÁ¿, ÙÔ ‰˘Ó·ÌÈÎfi ·Ó·ÙÔÏÈÎfi ÙÌ‹Ì· Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Û ÂÏÏËÓÈÎfi.

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ¶ÔȘ Â›Ó·È ÔÈ Î‡ÚȘ ·Èٛ˜ Ù˘ ÎÚ›Û˘ ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ηٿ ÙÔÓ 3Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã.; 2. ∆È Ô‰‹ÁËÛ ÙÔÓ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi ÛÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË Ù˘ ∆ÂÙÚ·Ú¯›·˜; 3. ∆È ‰Â›¯ÓÂÈ Ë ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡ ÛÙË ¡ÈÎÔÌ‹‰ÂÈ·;

145

∫ ∂º∞§∞π√ 10

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

5. ∫ø¡™∆∞¡∆π¡√™: ∏ ª∂°∞§∏ ™∆ƒ√º∏

∏ ∆ÂÙÚ·Ú¯›· ‹Ù·Ó ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÔχÏÔÎÔ, ‰‡ÛÎÔÏ· ÂÈ‚ÈÒÛÈÌÔ. ªÂÙ¿ ÙËÓ ·Ú·›ÙËÛË ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡ (305 Ì.Ã.) ·ÎÔÏÔ˘ı› ÂÚ›Ô‰Ô˜ Û‡Á¯˘Û˘, ·Ó·Ù·Ú·¯‹˜ Î·È Û˘ÁÎÚÔ‡ÛˆÓ. °È· ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Î·È ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÛÙË ¢‡ÛË Û˘ÁÎÚÔ‡ÔÓÙ·È Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ Î·È Ô ª·Í¤ÓÙÈÔ˜. √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜, ÛÙËÓ ÎÚ›ÛÈÌË Ê¿ÛË ÙÔ˘ ·ÁÒÓ· ÙÔ˘ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ª·Í¤ÓÙÈÔ˘, ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜. ªÂÙ¿ ÙË Ó›ÎË ÙÔ˘ ÛÙË ªÔ˘Ï‚›· Á¤Ê˘Ú· Î·È ÙÔÓ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ª·Í¤ÓÙÈÔ˘ (312 Ì.Ã.), Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜, ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ ÛÙË ¢‡ÛË, ÂΉ›‰ÂÈ, ÙÔÓ ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 313 ÙÔ ¢È¿Ù·ÁÌ· ÙˆÓ ªÂ‰ÈÔÏ¿ÓˆÓ*, ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈ΋ ηÌ‹ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ Ù˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Î·È ÙÔ˘ ƒˆÌ·˚ÎÔ‡ ∫Ú¿ÙÔ˘˜. ∆Ô ¢È¿Ù·ÁÌ· ÎËÚ‡ÛÛÂÈ ÙËÓ ·fiÏ˘ÙË ÂÏ¢ıÂÚ›· Ù˘ οı ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ Ï·ÙÚ›·˜ ÛÙ· ‰¿ÊË Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· οÓÂÈ Î·Ì›· ‰È¿ÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ Û Ô·‰Ô‡˜ ¿ÏÏˆÓ ıÚËÛÎÂÈÒÓ. §›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ §ÈΛÓÈÔ˜ Û˘Ó˘¤ÁÚ·„ ÙÔ ¢È¿Ù·ÁÌ· ÛÙË ¡ÈÎÔÌ‹‰ÂÈ· Î·È Ù›ıÂÙ·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Û ÈÛ¯‡ Î·È ÛÙ· ‰‡Ô ÙÌ‹Ì·Ù· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∆Ô 324 Ì.Ã. Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ÂÍÔ˘‰ÂÙÂÚÒÓÂÈ ÙÔÓ §ÈΛÓÈÔ Î·È Á›ÓÂÙ·È ·fiÏ˘ÙÔ˜ ·ÚÈÔ˜ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∆fiÙ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Ó· ÌÂٷʤÚÂÈ ÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·fi ÙË ƒÒÌË Û ÌÈ· Ó¤· fiÏË Ô˘ ı· ¤¯ÙÈ˙ ÛÙȘ fi¯ı˜ ÙÔ˘ µÔÛfiÚÔ˘, ÛÙË ı¤ÛË Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ·ÔÈΛ·˜ ÙˆÓ ªÂÁ·Ú¤ˆÓ, µ˘˙¿ÓÙÈÔ. ∏ ȉ¤· Ù˘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ Ù˘ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ÚÔ¸‹Ú¯Â ˆ˜ ·Ó¿ÁÎË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋. ∏ ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘ ı¤Û˘ ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘ ÔÊÂÈÏfiÙ·Ó, ·ÛÊ·ÏÒ˜, ÛÙ· ÛÙÚ·ÙËÁÈο Î·È ÁˆÁÚ·ÊÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù¿ Ù˘. √È ÂÚÁ·Û›Â˜ ÁÈ· ÙË ıÂÌÂÏ›ˆÛË Ù˘ Ó¤·˜ fiÏ˘ ¿Ú¯ÈÛ·Ó ÙÔÓ ¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 324 Î·È Ë Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈ· ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ¡¤· ƒÒÌË. ¶ÔÙ¤ fï˜ Ë ÔÓÔÌ·Û›· ·˘Ù‹ ‰Â ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎÂ Â˘Ú‡Ù·Ù·, ÁÈ·Ù› ÁÚ‹ÁÔÚ· ·ÓÙÈηٷÛÙ¿ıËΠ·fi ÙÔ fiÓÔÌ· ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏȘ. ∆· ÂÁη›ÓÈ· ÙÂϤÛÙËÎ·Ó ÛÙȘ 11 ª·›Ô˘ 330 Ì.Ã. ∞fi ÙfiÙ ·Ú¯›˙ÂÈ Ë ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ ηÈ, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο, Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, Ù˘ ÏÂÁfiÌÂÓ˘ µ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜. √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜, Ì ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ Ù˘ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜, ›ÛÙ¢ fiÙÈ ı· ·Ó·ÁÂÓÓ‹ÛÂÈ ÙÔ ÚˆÌ·˚Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜. Èڛ˜ Ó· ÙÔ ˘ÔÙ‡ÂÙ·È ıÂÌÂÏ›ˆÛ ÌÈ· ÂÏÏËÓÈ΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·.

√ ∫ø¡™∆∞¡∆π¡√™ ™∆ƒ∂º∂∆∞𠶃√™ ∆√ Ãπ™∆π∞¡π™ª√ (28 √ÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 312 Ì. Ã.)

√ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ¤Ï·‚ ıÂ˚Îfi Ì‹Ó˘Ì·, ηٿ ÙÔÓ ‡ÓÔ ÙÔ˘, Ó· ¯·Ú¿ÍÂÈ ÛÙȘ ·Û›‰Â˜ ÙˆÓ ∏ ·Ï·È¿ Î·È Ë ÛÙÚ·ÙȈÙÒÓ ÙÔ˘ ÙÔ Ó¤· ƒÒÌË. ¢›Ù˘¯Ô ·fi ÛËÌ¿‰È ÙÔ˘ £ÂÔ‡ ÂÏÂÊ·ÓÙfi‰ÔÓÙÔ Î·È ÌÂÙ¿ Ó· ·Ú¯›ÙÔ˘ 5Ô˘ Ì.Ã. ·ÈÛÂÈ ÙË Ì¿¯Ë. À¿ÒÓ·. ¶ÚÔÛˆÔ¶ÔÚÙÚ¤ÙÔ ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›- ÎÔ˘ÛÂ Î·È ¯¿Ú·Í ÔÈÔ‡ÓÙ·È Ë ƒÒÓÔ˘ .(ƒÒÌË: Palazzo dei ÌË Î·È Ë ∫ˆÛÙ·ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÃÚÈConservatori) ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÛÙÔ‡ Ì ¤Ó· Ã. ¢˘(µÈ¤ÓÓË, ªÔ˘Ó·ÌˆÌ¤ÓÔ˜ Ì’ ·˘Ùfi ÛÂ›Ô πÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ Ù¤¯Ó˘). ÙÔ Û‡Ì‚ÔÏÔ Ô ÛÙÚ·Ùfi˜ ÔÚÌ¿ ÛÙË Ì¿¯Ë… √ ·ÁÒÓ·˜ Â›Ó·È Ï˘Û۷ϤԘ Î·È ÙÔ ¯¤ÚÈ ÙÔ˘ £ÂÔ‡ ·ÏÒÓÂÙ·È ¿Óˆ ÛÙË Ì¿¯Ë. √ ÛÙÚ·Ùfi˜ ÙÔ˘ ª·Í¤ÓÙÈÔ˘ ˘Ô¯ˆÚ›. √ ›‰ÈÔ˜ ÂÁηٷÏ›ÂÈ ÙË Ì¿¯Ë Î·È Î·Ù·Ê‡ÁÂÈ ÛÙË Á¤Ê˘Ú·. ∞ÔÎfiÙÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ÙÔ˘. ¶·Ú·Û˘Ṳ́ÓÔ˜ ·fi ÙÔÓ fiÁÎÔ ÙˆÓ Ê˘Á¿‰ˆÓ Ú›¯ÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ∆›‚ÂÚË Î·È Ó›ÁÂÙ·È. ∞˘Ùfi˜ Ô ÊÚÈÎÙfi˜ fiÏÂÌÔ˜ ›¯Â, ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜, ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ. §·ÎÙ¿ÓÙÈÔ˜, De mortibus persecutorum, 44 (ªÂÙ. µ.™.)

146

∫ ∂º∞§∞π√ 10

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

∞¡∂•π£ƒ∏™∫π∞ ™∆∏¡ ∞À∆√∫ƒ∞∆√ƒπ∞: ∆√ ¢π∞∆∞°ª∞ ∆ø¡ ª∂¢π√§∞¡ø¡, 313 Ì.Ã.

(¶ÚÔÔ›ÌÈÔ) ∂˘ÚÈÛÎfiÌÂÓÔÈ ÛÙÔ ªÈÏ¿ÓÔ, ÂÁÒ Ô ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ Î·È ÂÁÒ Ô ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ §ÈΛÓÈÔ˜, οو ·fi ηÏÔ‡˜ ÔȈÓÔ‡˜ Î·È ·Ó·˙ËÙÔ‡ÓÙ˜ Ì ÊÚÔÓÙ›‰· οı ÙÈ Ô˘ ı· ·¤‚ÏÂ ÛÙÔ ÁÂÓÈÎfi ηÏfi… ÈÛÙ¤„·Ì fiÙÈ ¤ÚÂ ӷ Ù·ÎÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì fiÏ· ÂΛӷ Ù· ÔÔ›· ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ÔÊÂÈÏfiÌÂÓË Ï·ÙÚ›· ÚÔ˜ ÙÔ £Â›ÔÓ Î·È Ó· ·Ú·¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì ÛÙÔ˘˜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ Î·È Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ˘ËÎfiÔ˘˜ Ì·˜ ÙËÓ ÂχıÂÚË ¿ÛÎËÛË ÙˆÓ Ï·ÙÚ¢ÙÈÎÒÓ ÙÔ˘˜ ηıËÎfiÓÙˆÓ ÛÙË ıÚËÛΛ· Ù˘ ÂÈÏÔÁ‹˜ ÙÔ˘˜. ∂›ıÂ, ÂÔ̤ӈ˜, ÙÔ £Â›ÔÓ, ÛÙËÓ Ô˘Ú¿ÓÈ· ηÙÔÈΛ· ÙÔ˘, Ó· ÂΉËÏÒÛÂÈ ÙËÓ ÈηÓÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘ Î·È Ó· ÛÙ›ÏÂÈ ÙȘ ¯¿Ú˜ ÙÔ˘ Î·È Û ̷˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ô˘ ˙Ô˘Ó ˘fi ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Ì·˜. §·ÎÙ¿ÓÙÈÔ˜, De mortibus persecutorum 47 (ªÂÙ. µ.™.)

√ ∫ø¡™∆∞¡∆π¡√™ ª√¡√∫ƒ∞∆√ƒ∞™

(324 Ì.Ã.) ∂ÓÒ Ô §ÈΛÓÈÔ˜ ‹Ù·Ó ÓÂÎÚfi˜, Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ÓÈÎËÙ‹˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜, Ï¿ÌÔÓÙ·˜ Ì fiϘ ÙȘ ·ÚÂÙ¤˜ Ô˘ ÙÔ˘ ¯¿ÚÈÛÂ Ë Â˘Û¤‚ÂÈ·… Í·Ó¿·ÈÚÓ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ Ô˘ ‹Ù·Ó ÎÙ‹Ì· ÙÔ˘ Î·È ·ÔηıÈÛÙÔ‡Û ÙË ÌfiÓË ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ ÛÙËÓ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfiÙËÙ¿ Ù˘, fiˆ˜ ‹Ù·Ó ¿ÏÏÔÙÂ. ∞fi ÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ô˘ ·Ó·Ù¤ÏÏÂÈ Ô ‹ÏÈÔ˜, ÔÏfiÎÏËÚË Ë ÁË, Î·È ÚÔ˜ ÙȘ ‰‡Ô ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ, ·fi ÙÔ ‚ÔÚÈ¿ ̤¯ÚÈ ÙÔ ÓÔÙÈ¿ Î·È Ì¤¯ÚÈ Ù· ·ÎÚfiٷٷ ÛËÌ›· Ù˘ ‰‡Û˘, Ô‰ËÁ‹ıËΠοو ·fi ÙËÓ ÂÈÚËÓÈ΋ ËÁÂÌÔÓ›· ÙÔ˘. ∂˘Û¤‚ÈÔ˜, ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·, 10, 9, 6 (ªÂÙ. µ.™.)

∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

1. ªÂ ‚¿ÛË ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÙ ٷ ÛÙÚ·ÙËÁÈο Î·È ÁˆÁÚ·ÊÈο ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ Û ۯ¤ÛË Ì ÙË ƒÒÌË.

2. ∆È, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, Ô‰‹ÁËÛ ÙÔÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ Ó· ÛÙÚ·Ê› ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜; 3. °È·Ù› ÙÔ ¢È¿Ù·ÁÌ· ÙˆÓ ªÂ‰ÈÔÏ¿ÓˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ηÌ‹ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ∂ÎÎÏËÛ›·˜;

ÕÛÎËÛË ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘

™˘Ó‰¤ÛÙ Ì ÌÈ· ÁÚ·ÌÌ‹ ÙȘ ϤÍÂȘ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ÃÚÈÛÙfi˜ ¶·‡ÏÔ˜ ¶¤ÙÚÔ˜ ∆ÂÙÚ·Ú¯›· ¡¤· ƒÒÌË §ÈΛÓÈÔ˜ ªÂ‰ÈfiÏ·Ó· ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ· ∂ÎÎÏËÛ›·

¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ Â›ÛÎÔÔ˜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ› µËıÏÂ¤Ì ∆·ÚÛfi˜ πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ·ÓÂÍÈıÚËÛΛ·

147

∫ ∂º∞§∞π√ 10

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

™À¡√æ∏ ∆√À ∫∂º∞§∞π√À ∏ ƒˆÌ·˚΋ ÂÈÚ‹ÓË, ¤ÚÁÔ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ, ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ÛÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÚˆÙÔÊ·Ó›˜ Û˘Óı‹Î˜ ÂχıÂÚ˘ ‰È·Î›ÓËÛ˘ ·ÓıÚÒˆÓ, ȉÂÒÓ, ıÚËÛÎÂÈÒÓ Î·È ËıÒÓ. √ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜, Ë ›‰Ú˘ÛË Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Î·È Ë Â‰Ú·›ˆÛ‹ Ù˘ ̤۷ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔÓ 1Ô Ì¤¯ÚÈ Î·È ÙÔÓ 3Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã. ‰È·ÊÔÚÔÔÈ› ‚·ı‡Ù·Ù· ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. √ 3Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ Ì.Ã. ÛÊÚ·Á›˙ÂÙ·È ·fi ÌÈ· ‚·ı‡Ù·ÙË ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋, ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ıÂÛÌÈ΋ ÎÚ›ÛË Ë ÔÔ›· ÎÏÔÓ›˙ÂÈ ÙÔ ÚˆÌ·˚Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜. √È πÏÏ˘ÚÈÔ› ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ Î·È È‰›ˆ˜ Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ÂȯÂÈÚÔ‡Ó Ó· ·ÓÔÚıÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Ù˘ ÔÔ›·˜ ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ‚¿ÚÔ˘˜ ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÚÔ˜ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ∆ÂÏÈο Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ÎËÚ‡ÛÛÂÈ ÙËÓ ·ÓÂÍÈıÚËÛΛ· ÛÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Î·È ÌÂٷʤÚÂÈ ÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û¿ ÙÔ˘ ·fi ÙË ƒÒÌË ÛÙË ¡¤· ƒÒÌË, ÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË.

√È ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi Ù· ÂÍ‹˜ ¤ÚÁ·: – ™¯ÔÏÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· √∂¢µ – ∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ¶¿˘ÚÔ˜ - §·ÚÔ‡˜ - µÚÈÙ¿ÓÈη – ª·Î‰ÔÓ›· (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ) – ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ µÈÔÁÚ·ÊÈÎfi §ÂÍÈÎfi (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ) – ª¤ÓÁÎÛÙÔÓ - äÚÌ·Ó, πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜: ªÂÙ. ∞. °·‚Ú‹ÏË (ª¤ÏÈÛÛ·) – Claude Mossé, ∞ı‹Ó·, πÛÙÔÚ›· ÌÈ·˜ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜: ªÂÙ. ¢ËÌ. ∞ÁÁÂÏ›‰Ô˘ (ªÔÚʈÙÈÎfi ÿ‰Ú˘Ì· ∂ıÓ. ∆Ú·¤˙˘) – µ·Û. ∫ÚÂÌÌ˘‰¿˜ - ™ÔÊ. ª·ÚÎÈ·Ófi˜, √ ·Ú¯·›Ô˜ ÎfiÛÌÔ˜ (°ÓÒÛË) – ∫. ∆Û¿ÎÔ˘, ¢‹ÏÔ˜ - ª‡ÎÔÓÔ˜ (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ) – G. Gruben, πÂÚ¿ Î·È ¡·Ô› Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜: ªÂÙ. ¢ËÌ. ∞ÎÙÛÂÏ‹ – Mort. Wheeler, Roman art and Architecture: (Thumes and Hudson) (∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·˜) .

– °. ∫ÔÎÎÔÚÔ‡ ∞ÏÂ˘Ú¿, ∏ ∆¤¯ÓË Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜: (∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·˜) – J. Boardman, ∂ÏÏËÓÈ΋ ¶Ï·ÛÙÈ΋: (∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·˜) – J. J. Pollitt, Art in the Hellenistic Age (Cambridge University Press) – ∫·Ù. ƒˆÌÈÔÔ‡ÏÔ˘, ∂ÏÏËÓÔڈ̷˚ο ÁÏ˘Ù¿ ÙÔ˘ ∂ıÓÈÎÔ‡ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ (∆·ÌÂ›Ô ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¶fiÚˆÓ) – ∂‡· ªÔ˘ÚÓÈ¿ - ™ËÌ·ÓÙÒÓË, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· ÙˆÓ ÚÒÈÌˆÓ ∂ÏÏËÓÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ (∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·˜) – R. Treuil - P. Darcque - J. Cl. Poursat - Gilles Touchais, √È ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ (∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·˜) – W. Fuchs, Die Skulptur der Griechen: (Hirmer Verlag) – Philipp von Zabern, Die Geschichte der antiken Bildhauerkunst I. (Tafeln).

– ¢ËÌ‹ÙÚ˘ ∫·ÙÛÔ˘Ï¿ÎÔ˜: ™‡ÓÙÔÌË πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ∫fiÛÌÔ˘ (¶·Ù¿Î˘) 148

∞ ¶√ ∆ ∏ ƒ øª∏ ™ ∆√ µ À∑∞¡∆π√

∫ ∂º∞§∞π√ 10

∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ £ã ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ∑ã ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ™∆ã ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ∂ã ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ¢ã ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ µã ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ∞ã

∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ µã ∞ÊÚÈ΋ _«πηÓfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜», ΢ÓËÁfi˜ _ ı‹Ú·Ì·, ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ∂˘ÚÒË _ Ì·ÌÔ‡ı, Ù¿ÊÔ˜ _ ÚÔÛÊÔÚ¿, ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ _ ÁˆÚÁ›·, ÂÚÁ·ÏÂ›Ô _ ·Ï¤ÙÚÈ, ÙÚÔÊ‹ _ ‰ËÌËÙÚȷο, ÔÈÎÈÛÌfi˜ _ ª·ÁԇϷ, ÏÈÌÓ·›Ô˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜ _ ¢ÈÛËÏÈfi

∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ πã

∞¶∞¡∆∏™∂π™ ™∆π™ ∞™∫∏™∂π™ ∞À∆√∞•π√§√°∏™∏™

∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ πã ÃÚÈÛÙfi˜ _ µËıϤÌ, ¶·‡ÏÔ˜ _ ∆·ÚÛfi˜, ¶¤ÙÚÔ˜ _ Â›ÛÎÔÔ˜, ∆ÂÙÚ·Ú¯›· _ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜, ¡¤· ƒÒÌË _ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜, §ÈΛÓÈÔ˜ _ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜, ªÂ‰ÈfiÏ·Ó· _ ·ÓÂÍÈıÚËÛΛ·, ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ· _ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ›, ∂ÎÎÏËÛ›· _ πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì

∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ µã ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ _ º˘Ï·Îˆ‹, °Ú·ÌÌÈ΋ µ _ ª¿ÈÎÏ µ¤ÓÙÚȘ, ‚·ÛÈÏÈÎÔ› Ù¿ÊÔÈ _ ª˘Î‹Ó˜, ¿Ó·Í _ ª˘ÎËÓ·›Ô˜ ËÁ¤Ù˘, ∫ÓˆÛfi˜ _ ÕÚıÔ˘Ú Œ‚·Ó˜, ΢ÎÏÒÂÈ· _ Ù›¯Ë, ̤Á·ÚÔ _ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ·Ó¿ÎÙÔÚÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ¢ã 1) ‚·ÛÈÏ›· _ ∫fi‰ÚÔ˜, ·ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›·_ ∫‡ÏˆÓ·˜, Ù˘Ú·ÓÓ›‰· _ ¢Ú¿ÎÔÓÙ·˜, ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·_ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜ 2) ¿Á·ÏÌ· Ó·ÚÔ‡ ¿Ó‰Ú· _ ÎÔ‡ÚÔ˜, ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ _ ÛÙ‹ÏË, ÂÍÔ˘Û›· _ ıÚfiÓÔ˜, ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· _ ÎfiÚË, ·ÁÁ›· _ ÌÂÏ·ÓfiÌÔÚÊË Ù¯ÓÈ΋, ¤ÏÈΘ _ ÎÈÔÓfiÎÚ·ÓÔ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ∂ã ∫›ÌˆÓ _ ∂˘Ú˘Ì¤‰ˆÓ, ̤ÙÔÈÎÔ˜ _ ÌÂÙÔ›ÎÈÔÓ, ∂ÏÏËÓÔٷ̛˜ _ ÊfiÚÔ˜, ∂ÊÈ¿ÏÙ˘ _ ÕÚÂÈÔ˜ ¶¿ÁÔ˜, ıˆÚÈο ¯Ú‹Ì·Ù· _ ı¤·ÙÚÔ, ÚÔ‚Ô‡ÏÂ˘Ì· _ µÔ˘Ï‹ ÙˆÓ ¶ÂÓÙ·ÎÔÛ›ˆÓ, ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· _ ∆ÚÈËÚ·Ú¯›· ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ™∆ã ∞ÁËۛϷԘ _ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ _ ∫ÔÚÒÓÂÈ·, ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜ _ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ _ ª·ÓÙ›ÓÂÈ·, ∫ϤˆÓ _ ‰ËÌ·ÁˆÁfi˜ _ ∞ÌÊ›ÔÏË, §‡Û·Ó‰ÚÔ˜ _ Ó·‡·Ú¯Ô˜ _ ∞ÈÁfi˜ ¶ÔÙ·ÌÔ›

∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ∑ã º›ÏÈÔ˜ _ ÷ÈÚÒÓÂÈ·, ¢ËÌÔÛı¤Ó˘ _ Ú‹ÙÔÚ·˜, ¢·Ú›Ԙ °ã _ ¶ÂÚÛ›·, ∞›Á˘ÙÔ˜ _ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·, ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘ _ ‰È‰¿ÛηÏÔ˜ ∞ϤͷӉÚÔ˘, ∞ϤͷӉÚÔ˜ _ °Ú·ÓÈÎfi˜ ÔÙ·Ìfi˜, ∂˘·ÁfiÚ·˜ _ ∫‡ÚÔ˜ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ £ã ª¿¯Ë ÛÙËÓ ¶‡‰Ó· _ 168 .Ã. ¶ÂÚÛ¤·˜, ÕψÛË ÙˆÓ ™˘Ú·ÎÔ˘ÛÒÓ _ 212 .Ã. ∞Ú¯ÈÌ‹‰Ë˜, ÿ‰Ú˘ÛË ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·˜ _ 300 .Ã. ™¤Ï¢ÎÔ˜ ∞ã, ª¿¯Ë ÛÙË ∑¿Ì· _ 212 .Ã. ∞ÓÓ›‚·˜, ÿ‰Ú˘ÛË £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ _ 316 .Ã. ∫¿ÛÛ·Ó‰ÚÔ˜, ¡›ÎË ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ Â› ÙˆÓ °·Ï·ÙÒÓ _ 277 .Ã. ∞ÓÙ›ÁÔÓÔ˜ °ÔÓ·Ù¿˜

149

150

°§ø™™∞ƒπ√

homo erectus, homo habilis, homo sapiens:

§¤ÍÂȘ Ï·ÙÈÓÈΤ˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ÁÈ· Ó· ‰ËÏÒÛÔ˘Ó Ù· ÛÙ¿‰È· ÂͤÏÈ͢ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘.

∞Ï¿‚·ÛÙÚÔ:

√Ú˘ÎÙfi˜ Ï›ıÔ˜ ÌÈÎÚ‹˜ ÛÎÏËÚfiÙËÙ·˜ Ì ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜.

∞ÌÊ›ÛËÌÔ˜:

√ Âȉ¯fiÌÂÓÔ˜ ‰ÈÏ‹ ÂÚÌËÓ›·.

∞Ó·ÎÔ˘ÊÈÛÙÈÎfi ÙÚ›ÁˆÓÔ

∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎfi˜ fiÚÔ˜. √ÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÙÔ ÙÚ›ÁˆÓÔ ÙÔ ÔÔ›Ô Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÙ·È ·fi Ù· ·ÓÔ›ÁÌ·Ù· ı˘ÚÒÓ Î·È ·Ú·ı‡ÚˆÓ fiÙ·Ó ÙÔ ˘¤Úı˘ÚÔ ‰ÂÓ ıˆÚÂ›Ù·È ·ÚÎÂÙ¿ ÛÙÂÚÂfi ÁÈ· Ó· ‚·ÛÙ¿˙ÂÈ ÌfiÓÔ ÙÔ˘ ÙÔ ˘ÂÚΛÌÂÓÔ ‚¿ÚÔ˜.

∞Ú·Ì·˚΋:

∏ ÔÌÈÏÔ˘Ì¤ÓË ÁÏÒÛÛ· ÙˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ ηٿ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ÛÙËÓ ¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË.

∞Ú›·:

¶ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ Û‹ÌÂÚ· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ ¢˘ÙÈÎfi ∞ÊÁ·ÓÈÛÙ¿Ó, Ì ÙËÓ fiÏË ÃÂÚ¿Ù (µÏ. ÿÚÙË)

µ·ÎÙÚ›·:

ÃÒÚ· Ë ÔÔ›· ·ÓÙÈÛÙÔȯ› Ì ÙÔ ∆Ô˘ÚÎÂÛÙ¿Ó Î·È ÙÔ µfiÚÂÈÔ ∞ÊÁ·ÓÈÛÙ¿Ó (µÏ. ÿÚÙË).

µÂÛ·ÛÈ·Ó¤˜:

∫Ù›ÚÈ· ÔÌ·‰ÈÎÒÓ ·Ô¯ˆÚËÙËÚ›ˆÓØ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔÓ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· µÂÛ·ÛÈ·Ófi Ô˘ ηıȤڈÛ ÙËÓ ÏËڈ̋ ÊfiÚˆÓ ÁÈ· ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘˜.

µÔ˘ÎÔÏÈ΋ Ô›ËÛË:

¶ÔÈ‹Ì·Ù· Ì ı¤Ì· ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ÔÈÌ¤ÓˆÓ Î·È ÁÂÓÈο ÙˆÓ ·ÁÚÔÙÒÓ, ÙˆÓ „·Ú¿‰ˆÓ, ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ù˘ ˘·›ıÚÔ˘ (‚Ô˘ÎfiÏÔ˜ = ÔÈ̤ӷ˜).

ÁˆÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·:

∏ ·Û¯ÔÏ›· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ì ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ Á˘ Î·È ÙËÓ ÎÙËÓÔÁÚÔÊ›·.

°ÈÏÁ·Ì¤˜:

∆Ô fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ·ÚÈÔ˘ ‹Úˆ· ÙÔ˘ ÛÔ˘ÌÂÚÈ·ÎÔ‡-‚·‚˘ÏˆÓÈ·ÎÔ‡ ÔÌÒÓ˘ÌÔ˘ ¤Ô˘˜.

¢·Î›·:

∏ ÛËÌÂÚÈÓ‹ ƒÔ˘Ì·Ó›·.

¢ËÌ·ÁˆÁfi˜:

∞˘Ùfi˜ Ô˘ ηıÔ‰ËÁ› ÙÔÓ ‰‹ÌÔ, ·˘Ùfi˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ì ÙËÓ ÂÈıÒ Ó· ηıÔ‰ËÁ› Î·È Ó· ·Ú·Û‡ÚÂÈ Ù· Ï‹ıË.

¢È·ÏÂÎÙÈ΋ ̤ıÔ‰Ô˜:

∆ÚfiÔ˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Ù˘ ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋˜ ·Ï‹ıÂÈ·˜ Ì ÙÔ ‰È¿ÏÔÁÔ, ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Î·È ··ÓÙ‹ÛÂȘ.

¢Ú·ÁÈ·Ó‹:

¶ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ ¢˘ÙÈÎÔ‡ ¶·ÎÈÛÙ¿Ó (µÏ. ÿÚÙË).

∂‚Ú·›ÔÈ Ù˘ ‰È·ÛÔÚ¿˜:

√È ∂‚Ú·›ÔÈ Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó ¤Íˆ ·fi Ù· fiÚÈ· Ù˘ ¶·Ï·ÈÛÙ›Ó˘.

∂ȉ‡ÏÏÈ·:

ªÈÎÚ¿ ÔÈ‹Ì·Ù· Ô˘ Â͢ÌÓÔ‡Ó ÙËÓ ·Ï‹ ·ÁÚÔÙÈ΋ ˙ˆ‹.

∂ÏÂÁ›·:

∂›‰Ô˜ Ô›ËÛ˘ Ô˘ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÔ¯‹ ¤¯ÂÈ ÂÈÎfi Î·È Ï˘ÚÈÎfi ‡ÊÔ˜ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û Û¿ÓÈÔ˘˜ Î·È ÙÔÈÎÔ‡˜ ̇ıÔ˘˜ Î·È ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÛÎËÓ¤˜ Ì Ú·ÏÈÛÙÈΤ˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ

∂ÏÂÊ·ÓÙÔ˘ÚÁ›·:

∏ ηÙÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ ÂÏÂÊ·ÓÙfi‰ÔÓÙÔ˘.

∂›ÁÚ·ÌÌ·:

∂›‰Ô˜ Ôχ Û‡ÓÙÔÌÔ˘ ÔÈ‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ·Ú¯Èο ¯·Ú·˙fiÙ·Ó Û ÂÈه̂ȷ Î·È ·Ó·ıËÌ·ÙÈο ÌÓËÌ›·, ·ÚÁfiÙÂÚ· –·fi ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÔ¯‹– ¤ÁÈÓ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ Ô›ËÌ· Ì ÂȉÂÈÎÙÈÎfi (Â·ÈÓÂÙÈÎfi) ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ, ¤ÚÁˆÓ Ù¤¯Ó˘ ‹ Î·È Ì ÂÚˆÙÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ.

£fiÏÔ˜:

∫˘ÏÈÓ‰ÚÈÎfi ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ· ÁÈ· ÙË Ï·ÙÚ›· ıÂÒÓ ÙÔ˘ ∫¿Ùˆ ∫fiÛÌÔ˘ ‹ ËÚÒˆÓ.

πÏÏ˘Ú›·:

∏ ¯ÒÚ· Ô˘ ÔÚ›˙ÂÙ·È ÂÚ›Ô˘, Û‹ÌÂÚ·, ·fi Ù· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ∞Ï‚·Ó›·˜.

πÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi˜:

∏ ÂÂÎÙ·ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ ÂÓfi˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·¤Ó·ÓÙÈ Û ¿ÏÏ·.

πÓ‰ÔÂ˘Úˆ·›ÔÈ:

√ fiÚÔ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· Ó· ‰Â›ÍÂÈ ÌÈ· ÔÌ¿‰· Ï·ÒÓ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë ÁÏÒÛÛ· ¤¯ÂÈ ÎÔÈÓ¤˜ Ú›˙˜. √È Ï·Ô› ·˘ÙÔ› ηÙÔÈÎÔ‡Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË Î·È Û ¤Ó· ÙÌ‹Ì· Ù˘ ∞Û›·˜.

∫ÈÏÈΛ·:

¶ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ¡fiÙÈ·˜ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜.

∫Ï·ÛÈÎÈÛÌfi˜:

ƒÂ‡Ì· / Ù¿ÛË / Ù¯ÓÔÙÚÔ›· Ô˘ ÌÈÌÂ›Ù·È Î·È ˘ÈÔıÂÙ› ÎÏ·ÛÈο ÚfiÙ˘· ÛÙ· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ÛÙȘ ηϤ˜ Ù¤¯Ó˜.

∫ÔÈÏ¿‰· ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ:

™ÙËÓ ·Ú¯·›· ∞›Á˘ÙÔ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È Ë ÂÚÈÔ¯‹ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘ ‚·ÛÈÏ›Ԣ (2050-1800 .Ã.), ÙË £‹‚·. ∂Λ ÔÈ º·Ú·Ò ¤Ûη„·Ó ÙÔ˘˜ Ù¿ÊÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÔÈÎÔ‰fiÌËÛ·Ó Ï·ÌÚÔ‡˜ Ó·Ô‡˜ (§Ô‡ÍÔÚ, ∫·ÚÓ¿Î).

∫Ô˘ÚÔÙÚfiÊÔ˜:

∂ΛÓË Ô˘ ÎÚ·Ù¿ ÛÙËÓ ·ÁηÏÈ¿ Ù˘ ¤Ó· ‚Ú¤ÊÔ˜. ™˘Ó‹ıˆ˜ Á˘Ó·ÈΛ· ÂȉÒÏÈ·.

∫ÚÔοϘ:

¶¤ÙÚ˜ ÏÂÈ·Ṳ̂Ó˜ Ì ÙÚÈ‚‹.

ÎÙ¤ÚÈÛÌ·:

∆· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ì ٷ ÔÔ›· ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Û˘Ófi‰Â˘·Ó ÙÔÓ ÓÂÎÚfi ÛÙÔÓ Ù¿ÊÔ ÙÔ˘.

∫ˆÌˆ‰›·:

∂›‰Ô˜ ·Ú¯·›Ô˘ ı·ÙÚÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ Ì ı¤Ì·Ù· ·fi ÙË Û‡Á¯ÚÔÓ‹ ÙÔ˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙÔÓ Ì‡ıÔ, Ì ΈÌÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ.

§·Ô› Ù˘ £¿Ï·ÛÛ·˜:

§·Ô› ¿ÁÓˆÛÙ˘ ηٷÁˆÁ‹˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Î·Ù¿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ 2˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜ .Ã. Î·Ù¤Ï˘Û·Ó ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙˆÓ ÃÂÙÙ·›ˆÓ, ·›ÏËÛ·Ó ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Î·È ·Ó·ÛÙ¿ÙˆÛ·Ó ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ÏÂοÓË Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ.

ª·˘ÛˆÏ›Ô:

ªÂÁ·ÏÔÚÂ¤˜ Ù·ÊÈÎfi ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ·. ∆Ô fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ ÌÂÁ·ÏfiÚÂÔ Ù·ÊÈÎfi ÎÙ›ÚÈÔ Ô˘ ÎÙ›ÛıËΠÁÈ· ÙÔÓ ËÁÂÌfiÓ· Ù˘ ∫·Ú›·˜ ª·‡ÛˆÏÔ ·fi ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ ∞ÚÙÂÌÈÛ›· ÙÔÓ 4Ô ·È-

ÒÓ· .Ã. Î·È ‰È·ÎÔÛÌ‹ıËΠ̠·Á¿ÏÌ·Ù· Î·È ·Ó¿ÁÏ˘Ê· ·fi ÔÓÔÌ·ÛÙÔ‡˜ ŒÏÏËÓ˜ ÁχÙ˜. ªÂ‰ÈfiÏ·Ó·:

∆Ô ÛËÌÂÚÈÓfi ªÈÏ¿ÓÔ Ù˘ πÙ·Ï›·˜.

ªË‰Â›·:

¶ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ ¡fiÙÈÔ˘ ∞˙ÂÚÌ·˚Ù˙¿Ó Î·È ÙÔ˘ µfiÚÂÈÔ˘ πÚ¿Ó (µÏ. ÿÚÙË).

ªË‰ÈÛÌfi˜:

∏ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÈÎÒÓ ÔϤ̈Ó.

ªËÙÚÈ·Ú¯›·:

ª›· Ê¿ÛË ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰È·ÌfiÚʈÛ˘ ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÔÈ Á˘Ó·›Î˜.

ªÈÎÚÔÙ¯ӛ·:

™ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ·˘Ù‹ ·Ó‹ÎÔ˘Ó fiÏ· Ù· ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÌÈÎÚfi ̤ÁÂıÔ˜, fiˆ˜ Ù· ÂȉÒÏÈ· Î·È ·Á·ÏÌ¿ÙÈ· ·ÏÏ¿ Î·È Ù· ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· Î.¿.

ª›ÌÔ˜:

™‡ÓÙÔ̘, Ú·ÏÈÛÙÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÛÎËÓÒÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜ Ô˘ ÙË ÚˆÌ·˚΋ ÂÔ¯‹ ·¤ÎÙËÛ·Ó ÎˆÌÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·

ªÓËÌÂȷ΋ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋:

∏ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ Ô˘ ÂÈ‚¿ÏÏÂÙ·È Ì ÙÔ Ì¤ÁÂıfi˜ Ù˘.

ª·ÚfiÎ:

∆¯ÓÔÙÚÔ›· Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËΠÛÙËÓ Ù¤¯ÓË ÙÔ˘ 17Ô˘ Î·È 18Ô˘ ·ÈÒÓ· Ì.Ã. ÛÙËÓ Â˘Úˆ·˚΋ Ù¤¯ÓË. ÷ڷÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ‰Ú·Ì·ÙÈο ı¤Ì·Ù· Î·È ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋ ·fi‰ÔÛË ÙˆÓ ÌÔÚÊÒÓ ÛÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋, ÁÏ˘ÙÈ΋, ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋ ÎÏ. (·fi‰ÔÛË Ì˘ÒÓ, ÂÓ‰˘Ì¿ÙˆÓ Î·È Û˘Ó·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·ÂÈÎÔÓÈ˙fiÌÂÓˆÓ). √ fiÚÔ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Î·È ÁÈ· ¤Ó· ·Ó¿ÏÔÁÔ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎfi Ú‡̷ Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ (ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi Ì·ÚfiÎ).

¡ÂÔÎÏ·ÛÈÎÈÛÌfi˜:

ƒÂ‡Ì· / Ù¿ÛË / Ù¯ÓÔÙÚÔ›· ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ 18Ô˘ Î·È ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· Ô˘ ·Ó·‚ÈÒÓÂÈ ÙÔÓ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÌfi, ‰ËÏ·‰‹ ÙËÓ Ù¿ÛË ÁÈ· ·ÔÌ›ÌËÛË ÙÔ˘ ÎÏ·ÛÈÎÔ‡.

√ÈÎȷ΋ ÔÈÎÔÓÔÌ›·:

∏ ÔÈÎÔÓÔÌ›· Ô˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ.

¶¿˘ÚÔ˜:

º˘Ùfi Ô˘ ʇÂÙ·È ÛÙȘ fi¯ı˜ ÙÔ˘ ¡Â›ÏÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ô ÎÔÚÌfi˜, ηٿÏÏËÏ· ÂÂÍÂÚÁ·Ṳ̂ÓÔ˜, ¯ÚË̢ۛ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÂÓfi˜ ›‰Ô˘˜ ¯·ÚÙÈÔ‡.

ƒÔÎÔÎfi:

∆¯ÓÔÙÚÔ›· Ù˘ Â˘Úˆ·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘ ÙÔ˘ ‚ã ÌÈÛÔ‡ ÙÔ˘ 18Ô˘ ·ÈÒÓ· Ì.Ã. Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎÂ Û·Ó ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÛÙÔ «‚·Ú‡» Ì·ÚfiÎ. ¢È·ÎÚ›ÓÂÙ·È ÁÈ· ÙȘ ·Ó¿Ï·ÊÚ˜, ¯·ÚÈو̤Ó˜ ÌÔÚʤ˜ Î·È ı¤Ì·Ù·. √ fiÚÔ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Î·È ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë Ù¯ÓÔÙÚÔ›· Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ (ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi ÚÔÎÔÎfi).

ƒ˘Ùfi:

∂›‰Ô˜ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ·ÁÁ›Ԣ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë ‚¿ÛË ¤ÊÂÚ Ô‹ ÁÈ· Ó· ÛÙ¿˙ÂÈ, ·ÚÁ¿, ÙÔ ÈÂÚfi ˘ÁÚfi Ù˘ ÛÔÓ‰‹˜.

ƒ˘ÙÔÊfiÚÔ˜:

∞˘Ùfi˜ Ô˘ ÎÚ·Ù¿ ÙÔ Ú˘Ùfi.

™·Ù˘ÚÈÎfi ‰Ú¿Ì·:

∂›‰Ô˜ ·Ú¯·›Ô˘ ı·ÙÚÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ Ì ÛΈÙÈο Î·È ÎˆÌÈο ÛÙÔȯ›·, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÂÌÊ·ÓÈ˙fiÙ·Ó ¯ÔÚfi˜ ™·Ù‡ÚˆÓ.

™‹Ì· Ù¿ÊÔ˘:

¢È·ÎÚÈÙÈÎfi ÛËÌ¿‰È ÂÓfi˜ Ù¿ÊÔ˘.

™ÎÔ·‰ÈÎfi ¿ıÔ˜:

ŒÙÛÈ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È Ë ¤ÎÊÚ·ÛË ÙÔ˘ „˘¯ÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ Ô˘ ¤‰ÈÓ ÛÙ· ÁÏ˘Ù¿ ÙÔ˘ Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ÁχÙ˘ ÙÔ˘ 4Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. ™Îfi·˜ Ô ¶¿ÚÈÔ˜. ∞˘Ùfi ÙÔ ÂÙ‡¯·ÈÓ ÛÌÈχÔÓÙ·˜ Ù· Ì¿ÙÈ· ‚·ıÈ¿ ̤۷ ÛÙȘ ÎfiÁ¯Â˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ì ÙË ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ‚ϤÌÌ·ÙÔ˜ ÚÔ˜ Ù· ¿Óˆ.

™ÔÁ‰È·Ó‹:

¶ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ √˘˙ÌÂÎÈÛÙ¿Ó, Ô˘ ‰È·Û¯›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ÔÙ·Ìfi fl˙Ô (µÏ. ÿÚÙË).

™ÔÊÈÛÙ¤˜:

¢¿ÛηÏÔÈ Î·È ÊÈÏfiÛÔÊÔÈ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ›¯·Ó ˆ˜ ΤÓÙÚÔ ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙfi˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Î·È ÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÙÔ˘ ‚ÂÏÙ›ˆÛË ‰È· ̤ÛÔ˘ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜. ¶›ÛÙ¢·Ó ÛÙËÓ ˘ÔÎÂÈÌÂÓÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ Î·È fi¯È ÛÙËÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈ΋ ·Ï‹ıÂÈ·. ¢›‰·Í·Ó ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Ì ·ÌÔÈ‚‹ Î·È Î·ıÈ¤ÚˆÛ·Ó ÙËÓ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ Î·È ÙË ÚËÙÔÚÈ΋ Ù¤¯ÓË.

™ÙÔ¿:

ª·ÎÚfiÛÙÂÓÔ ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ· Ì ΛÔÓ˜ ·ÓÙ› ÁÈ· ÙÔ›¯Ô ÛÙË Ì›· Ì·ÎÚÈ¿ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘. ™ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿ Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·Ó ‰ˆÌ¿ÙÈ· ÁÈ· ‰È¿ÊÔÚ˜ ¯Ú‹ÛÂȘ, .¯. ηٷÛÙ‹Ì·Ù·. √È ÛÙÔ¤˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ¯ÒÚÔ˘˜ Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ˘ Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÚÔÛ¤ÊÂÚ·Ó ÚÔÛÙ·Û›· ·fi ÙÔÓ ‹ÏÈÔ, ÙË ‚ÚÔ¯‹ Î.¿.

™˘ÁÎÚËÙÈÛÌfi˜:

∞Ó¿ÌÂÈÍË ÛÙÔȯ›ˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ıÚËÛÎÂÈÒÓ ·ÏÏ¿ Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ È‰ÂÒÓ Î·È ·fi„ˆÓ.

™ÊËÓÔÂȉ‹˜ ÁÚ·Ê‹:

∏ ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ™Ô˘ÌÂÚ›ˆÓ Î·È ÙˆÓ µ·‚˘ÏˆÓ›ˆÓ.

∆¤¯ÓË ÙÔ˘ ·˘ÛÙËÚÔ‡ Ú˘ıÌÔ‡:

∏ Ù¤¯ÓË Ù˘ ÚÒÈÌ˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜, 480-450 .Ã., Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙË ÛÔ‚·Ú‹ / ·˘ÛÙËÚ‹ ¤ÎÊÚ·ÛË ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙË ¯·ÚÈو̤ÓË / ÁÂÏ·ÛÙ‹ ¤ÎÊÚ·ÛË ÙˆÓ ·Ú¯·˚ÎÒÓ ÌÔÚÊÒÓ Î·È ÁÈ· ÙÔÓ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ·˘ÛÙËÚfi˜ Ú˘ıÌfi˜. ∏ ¤ÎÊÚ·ÛË ·˘Ù‹ ıˆÚÂ›Ù·È fiÙÈ Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ÛÙ¿Û˘ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙË ˙ˆ‹ ÌÂÙ¿ ·fi Ù· ‰‡ÛÎÔÏ· ÔÏÂÌÈο ÁÂÁÔÓfiÙ· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÈÎÒÓ ÔϤ̈Ó.

∆Ú·Áˆ‰›·:

∂›‰Ô˜ ı·ÙÚÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ ÌÂ Ì˘ıÔÏÔÁÈÎfi, ÙÚ·ÁÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È Î·Ù¿ÏËÍË. ∆ÚÂȘ ÙÚ·Áˆ‰›Â˜ Î·È ¤Ó· Û·Ù˘ÚÈÎfi ‰Ú¿Ì· ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó Ì›· ÂÓfiÙËÙ· Î·È ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·Ó ÛÂ Û˘Ó¤¯ÂÈ·.

ÀÁÚfi ÛÙ˘Ï:

∆¯ÓÔÙÚÔ›· Ù˘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜ ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ 5Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã.Ø ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ¤ÙÛÈ ‰ÈfiÙÈ Ù· ÚÔ‡¯· ÎÔÏÏÔ‡Ó ÛÙÔ ÛÒÌ· Û·Ó Ó· Â›Ó·È ‚ÚÂÁ̤ӷ.

º·ÁÂÓÙÈ·Ó‹:

⁄ÏË ·fi ËÏfi Ô˘ ¤¯ÂÈ ÏÔ˘ÛÙÚ·ÚÈÛÙ› Ì ηÛÛÈÙÂÚÔ‡¯Ô ‚ÂÚÓ›ÎÈ Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÌÈÎÚÔ·ÓÙÈÎÂÈ̤ӈÓ.

151

ªÂ ·fiÊ·ÛË Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ∫˘‚¤ÚÓËÛ˘ Ù· ‰È‰·ÎÙÈο ‚È‚Ï›· ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡, ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ Î·È ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ Ù˘ÒÓÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ √ÚÁ·ÓÈÛÌfi ∂ΉfiÛˆ˜ ¢È‰·ÎÙÈÎÒÓ µÈ‚Ï›ˆÓ Î·È ‰È·Ó¤ÌÔÓÙ·È ‰ˆÚÂ¿Ó ÛÙ· ¢ËÌfiÛÈ· ™¯ÔÏ›·. ∆· ‚È‚Ï›· ÌÔÚ› Ó· ‰È·Ù›ıÂÓÙ·È ÚÔ˜ ÒÏËÛË, fiÙ·Ó Ê¤ÚÔ˘Ó ÚÔ˜ ·fi‰ÂÈÍË ·˘ÙÔ‡ ‚È‚ÏÈfiÛËÌÔ. ∫¿ı ·ÓÙ›Ù˘Ô Ô˘ ‰È·Ù›ıÂÙ·È ÚÔ˜ ÒÏËÛË Î·È ‰ÂÓ Ê¤ÚÂÈ ‚È‚ÏÈfiÛËÌÔ, ıˆÚÂ›Ù·È ÎÏ„›Ù˘Ô Î·È Ô ·Ú·‚¿Ù˘ ‰ÈÒÎÂÙ·È Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÙÔ˘ ¿ÚıÚÔ˘ 7 ÙÔ˘ ¡fiÌÔ˘ 1129 Ù˘ 15/21 ª·ÚÙ›Ô˘ 1946 (º∂∫ 1946, 108, ∞′)

µπµ§π√™∏ª√

∞·ÁÔÚ‡ÂÙ·È Ë ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ ÔÔÈÔ˘‰‹ÔÙ ÙÌ‹Ì·ÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘, Ô˘ ηχÙÂÙ·È ·fi ‰ÈηÈÒÌ·Ù· (copyright), ‹ Ë ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ Û ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÌÔÚÊ‹, ¯ˆÚ›˜ ÙË ÁÚ·Ù‹ ¿‰ÂÈ· ÙÔ˘ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘.