SAYI 17 MART-NİSAN
2011
Bülten Ekibi Cumhur ERŞAHİN Gülşen KÜÇÜKALİ Zeynep ÖZER Ender USULOĞLU
Katkıda Bulunanlar Ali AYTAN Fatih BÜYÜKTOPÇU Emrah DİMRİT Cumhur ERŞAHİN Gülşen KÜÇÜKALİ Leyla TUTAR Ender USULOĞLU
Kapak Fotoğrafı: Ender USULOĞLU Arka Kapak Fotoğrafı: İlker GÜRBÜZ Bucakalan Obruğu, Bucakalan, Akseki, Antalya
Bülten Ekibinden... Mart ve Nisan ayları mağaracılık için hızlı geçti diyebiliriz. 5. Mağaracılık Sempozyumu ardından Doğa’da arama kurtarma sempozyumu ile mağaracılar devamlı hareket halindelerdi. Bir de buna, Türkiye’nin en uzun inişine sahip Bucakalan Obruğu’na HÜMAK’lı arkadaşlarımızla ilk Türk ekibi olarak girmemiz ve bir yan kolu tamamen incelememiz ve birçok tecrübeleri tatmamız bizim için değerli anlardı. İşte bu anların yazılarını bulacaksınız. Ayrıca, Fatih, bizde de mağara araştırmaları çok eskilere dayansaydı acaba nasıl bir araştırma raporu okurduk diye düşünmüş ve oturmuş bize yazmış, eline kalemine sağlık. Daha birçok güzel yazılar bizi bekliyor !. Haziran sonunda yine yeni bir sayıda buluşmak üzere, iyi okumalar!
BU SAYIDA Gezi ve Etkinliklerden Kısa Kısa
2
Speleokültür
4
Giyi Dağı ve Yakın Mıntıkasına Dair Tetkikler, Umumi Maaruzatlar-Nazariyeler
8
Fotoğraf: Ardeleanu Augustin, Salvaspeo Romania.
Bugün 23 Nisan! 10 Damlataş (Astımlılar) Mağarası 14 Bucakalan Obruğu’nun Düşündürdükleri
16
Asetilen Kafası
20
Speleosanat
22
Biliyor muydunuz?
23
Yaşadıklarımız
24
Abstracts
25 MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
1
GEZİ VE ETKİNLİKLERDEN KISA KISA
Fotoğraflar: Ender USULOĞLU
Antalya Akseki ilçesi Bucakalan Köyü yakınlarındaki -345 metre derinliğe sahip Bucakalan Mağarası’nın dibi ve yan kollarının araştırmasını 21- 24 Nisan tarihleri arasında ASPEG ve HÜMAK’lı üyelerle beraber gerçekleştirdik.
7-9 Nisan tarihlerinde O’mag, K.Maraş bölgesinde yeni mağaraları araştırmak için gezi düzenlemiştir. Doğada Arama Kurtarma Sempozyumu 1-3 Nisan 2011 tarihinde Mağaracılık Federasyonu, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksek Okulu ve AKUT Arama Kurtarma Derneği organizasyonuyla Ankara’da gerçekleştirildi. 26-27 Mart tarihlerine BÜMAK, Cinlikuyu’ya bir eğitim gezisi düzenlemişlerdir.
21-23 Nisan arasında BÜMAK ve BUMAD üyeleri Cık deliğine bir eğitim gezisi düzenlediler. 23 Nisan’da O’mag, Yalova bölgesine keşif gezisi düzenlemişlerdir. 16-17 Nisan tarihlerinde yabancı eğitmenlerin eşliğinde Mağaracılık Federasyonu, Mağara Kurtarma İdaresi adlı eğitimi organize etti. Aspeg olarak, 14 Nisan’da Antalya’daki üyelerin önderliğinde -110m derinliğindeki Kilise Düdeni’ne günü birlik eğitim gezisi düzenledik. Bu gezide üyelerimiz Emre ve M. Sait tit tecrübelerini arttırırken üye adaylarımız Özge ve Ayşegül ise ilk dikey mağara heyecanını yaşadılar ASPEG olarak, 10 Nisan tarihlerinde, yaklaşık 20 kişinin katılımıyla Dupnisa Mağarasına, yeni üye adaylarımızı mağaracılıkla tanıştırmak için gezi düzenledik. Havanın da katkısıyla çok güzel bir haftasonu geçirdik. 9-10 Nisan tarihleri arasında HÜMAK, Dağlı Kuylucu’na bir gezi düzenlemişlerdir. 9 Nisan’da BÜMAK Balıkesir’deki Kocakuyu mağarasına bir gezi düzenlemiştir.
2
CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
18-20 Mart’ta İTÜ Maslak kampüsünde, İTÜMAK, BUMAD ve MF organizasyonu ile gerçekleşmiştir. Yaklaşık 200 katılımcı ile gerçekleşen sempozyumun ilk 2 günü, çeşitli sunumlardan sonra son gün mağaracılık kulüp, dernek ve grupların sunumları yapıldı. Üyelerimizden Hakan Eğilmez, Gülşen Küçükali, Cem Yürek, Sinan Poyraz, Sami Ayhan, Metin Albukrek, M Sait Taylan, Ahmet Somuncu, Durmuş Yarımpabuç, Ayşe Borovalı ve Ender Usuloğlu sempozyuma katılmıştır. ASPEG adına, Gülşen Küçükali bir sunum ve Ender Usuloğlu ise bir poster sunumu yapmışlardır. Üyelerimizden ayrıca M.Sait Taylan ve Metin Albukrek kendi sunumları ile sempozyuma katkıda bulunmuşlardır. ASPEG üyeleri günübirlik Ayvaini Mağarasına bir gezi düzenledi. Amaç, mağara da fotoğraf çekmek ve kamp yapmak olmasına rağmen suyun yüksekliği sebebiyle Doğanalan tarafından geri çıkılmıştır. ASPEG olarak 7 Mart tarihinde TİT pratik eğitimini yapmak üzere yeni üyemiz Gülhun’u ve döşeme toplama konusunda tecrübelendirmek üzere İlker Gürbüz arkadaşlarımızla günübirlik Cinlikuyu gezisi gerçekleştirdik.
MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
3
SPELEOKÜLTÜR
ASPEG KIŞ EKSPEDİSYONLARI VE DÜDENYAYLA Ali AYTAN / ASPEG
Aspeg kış gezilerine üç yıl önce Uluyayla ile başladı. İkinci yıl Karlık ve son olarak
on derecede mağarada üşüdük demesin
2011 Şubat ayında Düdenyayla ile devam etti.
dillerimiz, iki saat çimenler üzerinde
Amaç aslında bizim için çok basit ve anlamlı.
yürürken beş kere mola vermesin
Bu gezilerde şartlar, mağara ağzına ulaşma ve kamp süreci açısından gayet zorlayıcıdır. Zaten hedeflerden birisi de böyle olmasıdır. Verdiğimiz mücadele ve harcanan efor ne kadar zor olursa bizim ufkumuz da
beyinlerimiz diye bu gezileri organize ediyoruz. Kendi açımdan değerlendirdiğimde, beklediğimden daha fazla faydasını gördüğümü düşünüyorum. Ayrıca kışın kar kaplı arazide mağaracılık
o kadar genişliyor. Belki acıya alışıyoruz
ayrı bir zevktir. Denemeyen mağaracılara
belki de kolayın gerçek anlamını buluyoruz
tavsiye ederim. Heryer bembeyazdır, sessizlik
bu şekilde. Zor ve kolayın görece ayarlarıyla
nihayet sizinledir. Mağaraların içi dışarıdan
oynuyoruz ki bizleri aldatmasınlar.
daha sıcaktır. Dolayısıyla biran önce içeri
Yazın girdiğimiz yatay bir mağarada dört saat sonra yorulduk demesin ayaklarımız,
4
CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
girmek istersiniz. Bazen sürprizle karşılar sizi mağaralar ve ilk cadı kazanını buz tutan suyun üstünden yürüyerek geçersiniz fakat
şansınızı daha fazla zorlatmaz ve rutin formuna az ileride geri döner karanlıkların dünyası. Bu şartlarda dostluk ve ekip ruhu daha baskındır içimizde. Bazen son kalan kuru çorabınızı paylaşırsınız bazen de fazla gelen çantalarınızdan birini. Düdenyayla gezisi de böyle bir atmosfer içinde organize edildi. Tek farkı artık herkes neyle karşılaşacağını biliyordu. Ben bile daha istanbul’da giydim içime yün elbiselerimi. Gezi öncesi çantalama ve eşya düzeni Hakan’ın yoğun ve titiz çalışmasının ürünüydü. Hayatımda bu kadar ayrıntılı düzenlenmiş mağara çantaları görmemiştim. Her çantanın içeriği pvc kaplı bir şekilde çantaların ceplerine konulmuş. Hedefinizdeki inişlere göre teknik malzeme tanzimi yapılmıştı.
Herkes için bu listelerin ve diğer gerekli acil durum bilgilerinin kopyaları hazırlanmıştı. Ahmet ve Atakan ise ekibe bu yıl katılmalarına rağmen mesleklerinin verdiği organizasyon alışkanlıklarını fazlasıyla sergilemişlerdi. Kampı kurduğumuzda karanlık olmasına rağmen sayelerinde heryer film seti gibiydi. Kar seviyesi beklediğimiz gibiydi, tam ayarında, ne arabalar batacak kadar derin ne de hemen eriyecek kadar azdı. İlk defa hedeflenen kamp yerine kadar arabayla ulaşmıştık. Arabalardan birinin yolda kalması bile moralimizi bozamadı. Zaten yürümeye hazırlıklıydı beyinler. MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
5
Düdenyaylaya 2 yıl önce ağustos ayında
düşünmemiştim. Buzun kalınlığına rağmen
geldiğimizde -260 metreye kadar olan
dübel yerinde sırıtıyordu. Tamam dedim
döşemesini su yolundan uzak bir şekilde
içimden, nasıl olsa çekicim var kırarım ben
tekrar döşemiştik. Dolayısıyla bu seviyeye
bu buzu! Fakat buza vurduğum ilk çekiç
kadar hızlı bir iniş sağlayacağımız kesindi.
darbesinin çok yanlış fikir olduğunu çekiç
Fakat mağaracılıkta herşey yattığınız yerden
buza çarpmadan anladım. Buz yüzlerce
sallamaya benzemiyor. Mağara ağzına
damara bölündü ve görüşüm sıfıra düştü.
geldiğimizde Ender’in bakışlarını görmenizi
Heryer damarlandı ve çatladı. Artık dübelin
isterdim. Ciğeri kaçırılmış kedi gibiydi. Bir
tam yerini de göremiyordum. Tahmini olarak
oraya bakıyor, bir buraya bakıyor tek kelime
etrafınındaki buzları temizlemeye başladım.
etmiyordu. Gereğinden çok fazla su içeriye
Bir karış genişliğindeki alanı on cm buzdan
giriyor diye düşünmek derenin akışını
kurtarmıştım ki dübeli tekrar bulabildim.
elbette azaltmadı. Bence de çok su girişi
Fakat bu sefer de içi ağzına kadar buz
vardı. Bu kadar karlı ve soğuk bir ortamda
kaplıydı. Dolayısıyla takacağım kulağın vidası
dere artık donsa da olurdu bizim için. Fakat
dübelde ilerlemiyordu.
döşemelerimize güveniyorduk, hepsi, heryer sudan yeterince uzaktı. İlk girişi ben yaptım. Daha önce döşeme yapmaya gerek duymadan yürüyerek geçtiğimiz 15,20 metre mesafeyi sorun olarak bile algılamadık ta ki ilk dübeli görene kadar keyfim gıcırdı. İlk dübeli gördüğümde şaşırdım kaldım. Evet çoğu zaman biraz aramayla bulabildiğimiz bazen dakikalarca aradığımız eski döşemenin dübellerini hemen bulmuştum ama en az 10 cm buz kalıbının altında kalacağını hiç
6
CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
Başladım dübelle öpüşüp içini eritmeye. Nihayet ilk kulağı takabildim. Hemen paralelindeki dübeli de benzer metodlarla taktım. Başladım beş metre kadar aşağıdaki dübelin yanına inmeye fakat duvarı komple kaplayan buz kalıbının ben aşağıya indikçe kalınlaştığını farkettim. Orada olduğunu bildiğim dübel uzun uğraşlarıma rağmen bulamadım. O zaman anladım ki mağaranın bu kısmına ne döşeme yapılabilir ne de eski
döşeme kullanılabilir. Zaman kaybetmeden
saçlarımızın dışarıda kalan kısımları
daha önce uygun görmediğimiz direk 100
kar kaplıydı. Hakan gece sıcaklığın -18
metre inişi olan ve girişi çok müsait görünen
derecelere kadar düştüğünü söyleyince
kola yöneldim.
ayaklarım dahil heryerime sıcak bastı.
civarlarına inebildik. Fakat Düdenyayla da girişten -100 metreye gün kadar ışığını görebilirsiniz. Yani soğuk hava ve su
çekememişti. Uyku, bu tarz gezilerde çok önemlidir. Bunu da göz önünde bulundurarak mağaranın yolunu tuttuk.
rahatlıkla bu derinliğe kadar etki eder. Bu
Emrah ve ben kaldığımız yere kadar indik
durum mağaranın ışık gören her duvarının
arkamızdan da Hakan geldi, bu arada Atakan
buzlar altında kalmasını sağlamış. Şartlar
ve Ahmet çekimleri organize ediyordu.
tamamen değişmiş. Ayağınızı koyduğunuz
Derenin yoğun akışını da göz önünde
heryerin -100 metreye kadar kaygan olduğu
bulundurarak mağaradaki faaliyetlerimizi
bir mağarayı hayal bile etmemiştim. Herşey
sonlandırma kararı aldık. Nerede durmak
değişmişti, buz hesaplarımızı bozdu.
gerektiğini bilmek şart. Döşemeyi toplayıp
İlk günkü performansımız gayet iyiydi. En azından bir şekilde buz parkuru aşmış sayılırdık. Yarın yolculuk -200 metreye doğru inmekti. Bunun için erkenden yemeğimi yedim ve yattım. Ayaklarım bir türlü ısınmıyordu, bir kat daha yün çorap
çıktık. Elimizde kalan en güzel şey Ahmet’in çekimleri ve o muhteşem manzaraydı. Bunlar bile herkese fazlasıyla yetmişti. Sait mağaraya bile girme fırsatı bulamamıştı ama Ender ile yaptığı yürüyüşün keyfi yüzünden Fotoğraflar: Ender USULOĞLU
Bu kolda 3, 4 dübel çakarak -100 metre
Hemen hemen kimse rahat bir uyku
okunuyordu.
giydim, uykutulumumun üstüne polar
Daha hesabımız bitmedi Düdenyayla ile.
sardım fakat hala ayaklarım soğuktu.
Elbet, bu yaz şartlar daha kolay olacak ve
Sinirlerim iyice bozuldu çünkü bir türlü
bizler kışın geçirdiğimiz soğuk günlerin
ayaklarımı ısıtamıyordum. Sabaha kadar
acısını çıkaracağız. O zaman bileceğiz
hiç uyuyamadım. Sabah Hakan ve benim
kıymetini sıcağın, kayanın, suyun sıcaklığının. MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
7
Giyi Dağı ve Yakın Mıntıkasına Dair Tetkikler, Umumi MaaruzatlarNazariyeler Fatih BÜYÜKTOPÇU / DAUM-KAG
Giyi Dağı memleketimizin cenubunda bulunan Toros Dağları’nın orta kısmında yer almaktadır. Pek bir azametli olan Giyi Dağının altitudu 2800 metre dolaylarındadır. Bilkülliye kalkerlerden mütevellid yapısı nedeni ile karstik menşeili şekillerin cümlesini görmek mümkündür. Bu dağın şeklinin vuku buluşunda en son tektonik zamandaki şakuli ve ufki hareketlerin kuvvetli tesirlerinin olması ile mümkün olmuştur. Bu son tektonik hareketlerin cereyan ettiği zamanın orta miyosen olduğu çeşitli jeoloji alimlerinin ittifak halinde kabul ettikleri bir nazariyedir. Giyi Dağı dolaylarındaki karst menşeili morfolojinin şekillenmesine sebeb olan diğer tesir ise glâsiyelerdir. Bu glâsiye tesirleri daha ziyade şimali mıntıkalardadır. Cenuba seyehat ettikçe glâsiye tesirleri tedricen kaybolmaktadır. 8
CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
Tetkiklerin yapıldığı mıntıkada goncası pörtlek lale emsali bir ponor entransının mazide kalmış soluk hayali
Ülkemizin İzmir şehrinin speleologları defeatle ve senelere sariyen bu mıntıkada mağaraların tetkiki ile iştigal etmişlerdir. Bidâyeten İzmir şehrinin tecrübeli speleologları bu bölgede birçok mağarayı tetkik ederek hartalarını tamam etmişlerdir. İkibin ila ikibindört senelerinde ard arda ve ikibinon senelerinde cereyan eden bu tetkikler dahilinde mağaralarla ve eski zelzelelerin tesir izleri ile iştigal edilmiştir.
Hûlasa şudur ki ; Bu mıntıkadaki kalker cinslerine nüfuz eden su , iklim ve kalkerin strukturunun kimyası ve zelzeleden mütevellit sebebler ile sahrenin tekmili vuslatın alâsını adeta bir zifâf gecesi telezüzzü gibi yaşamıştır.
Arazi tetkiklerine İzmir’li speleologlar ikibindört senesi ile ikibinon seneleri arasında mola vermişlerdir. Bunu fırsad eden diğer şehirlerin sergüzeştleri bu bölgede çalışmaya başlamışlardır. İkibinyedi senesi olarak tahmin ettiğimiz dönemde başşehrimizin sergüzeştleri bölgeye insılal ederek tetkiklere başlamışlardır. Bu tetkikler cereyan ederken ,Barçın Dağ dolaylarında, Çadırçukur mevkiinde dehliz keşfederek arza duhul etmişlerdir. İkibinsekiz senesinde Barçın Dağı cenub-i şarkında yöre ahalisi tarafından Yaylacık olarak bilinen bir mevkiide suların gark olduğu bir ponor bulmuşlardır. Bu ponorun umk-u ebadı için bu heyet tarafından her ne
kadar dörtyüzelli metrelik bir miktar bahis olunsada, kalker sehanetinin struktural menşeinin buna pek izin vermesi imkan dahilinde değildir. Bu mevkiide kalkerlerin tabakalarında afaki olarak otuzbeş ila kırkiki derecelik bir zaviye tespit edilmiştir. Bu tabakaların araları kumun kalkere gark olmasından mütevellid tabakalar vasıtası ile kat olmuştur. Çeşitli jeoloji alimleri buna Çaşıryayla şekli adını vermişlerdir. Çaşıryayla şekli flişoidler ve ofiyolitlerdenden teşekkül etmişlerdir. Filhakika, bize göre bu karstik ponorun şakuli mesafesi üçyüz ila üçyüzyirmibeş metre olacaktır. Ponor entransının önündeki fayın tesir-i hattı kat etmesi sebebi ile bu araştırmacılar , ponor entransındaki büyük şakuli mesafeye aldanarak sükut-u hayale maruz kalmışlardır. Ofiyolitler kalkerlere burada kontak etmektedirler Ancak bu ponor şakuli mesafesinden ziyade bize göre ufki yönde ilerleyecektir. Hûlasa, tetkiklerini bu yönde yaparlarsa kati suretle muvaffakiyetleri ebedi olacaktır. Ma’mafih bir ihtimal daha vardır. Şudur ki; Lakin faylanmadan mütevellid fissürler içinde bir struktural boşluk bulabilirlerse bir miktar daha şakuli yönde ilerlemeleri mümkün görülebilir.
MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
9
• Eğrigöl ve Mecek şimali • Kumboğazı Mıntıkası • Kürd Osman yaylasınının cenubi ve garbi cihetleri • Eğrigöl’ün şarki ciheti • Akdağ mıntıkası ve Seyricek yaylağı
Arz alimi Arslani Turan Efendi’nin bindokuyüzdoksan senesinde yapmış olduğu,Giyi Dağı’nın cenubi cihetinin geologia hartas›
İkbinon senesinde bölgeye bazpâse ziyaret eden İzmir Dokuz Eylûl Darûl Fûnuniyesi Zelzele Tahkika heyetinin karst tetkikçileri bölgede müsebbiten ehemniyyetli bilgilere vakıf olmuştur. Bu tetkikler dahilinde şakuli yöne mutatavil olan bir ponor tesbid etmişlerdir. Aynı heyet bu mıntıkada pek bir eski zir-i zemin mecrasını rasat etmeye muvaffak olmuşlardır. Müteşebbik emsali bu mecra Toros kalkerinin muazzam zir-i zemininin naturası hakkında ehemniyetli bilgiler vermektedir. Maalesef bir çok sergüzeşt tetkik heyeti bazı bilgilere vakıf olmadıklarından dolayı Toros kalkerini tahlil edememekle birlikte maalesef beyanatlarda da bulunmaktadırlar. Halbuki bilkûlliyesi toplansa karşılıklı fikir münasebetleri sonucunda ilm-i dehadan mütevvellid keşiflerin vucuda gelmesi işten bile değildir. İzmir Dokuz Eylûl Darûl Fûnuniyesi talebe cemiyeti zamanında yapılan tetkikleri ve fihristi olarak mağaralardan bahsetmek gerekirse şöyle bir sıra izlemek icab edecektir.
10
CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
Eğrigöl ve Mecek Mıntıkası Şimali Ciheti Bu mıntıkada tesbit edilen üç mağara şulardır; a- Mecek düdeni b- Kazanpınarı c- Topbaş
Kumboğazı Mıntıkası a- Kumboğazı 1 b- Kumboğazı 2 c- Çakallar d- İlvat
Kürd Osman yaylasınının cenubi ve garbi cihetleri a- Yeldeliği b- Deveboynu c- Deveboynu 1 d- Giyi e- Ayı Menbaası
Eğrigöl’ün şarki ciheti a- Tosmur b- Avsallar
Akdağ mıntıkası ve Seyricek yaylağı a- Kurucagöl 1 b- Kurucagöl 2 c- Tuztaş d- Kokarot e- Akdağ f- Seyricek 1 Dokuz Eylûl Darûl Fûnuniyesi talebe cemiyeti daha sonraki zamanlarda Toros’un bu mıntıkasına gelmelerine rağmen, bu seyahatlar hakkında herhangi bir malumata vakıf olmak mümkün olmamakla birlikte tetkikçilerin elde ettikleri neticelerin şahıslarına munhasır olduğu zihinde zuhur etmektedir. Istanbul Boğaziçi Darûl Fûnuniyesi talebe cemiyetinin azaları ise Dokuz Eylûl Darûl Fûnuniyesi’nin Toros’un bu mıntıkasını ikibindört senesinden sonra ziyaret etmemeleri üzerine, zannımızca iki ila üç sene arasında zıyâfeten bu mıntıkaya geldikleri ve bu mıntıka tetkiklerine kendilerini deruhte ettikleri malumatı vardır. Filhakika bu talebe cemiyetinin tesbitleride pek bilinmemektedir.
Lakin istibâk halinde olmalarından dolayı, müşterek umumi tetkiklerde bulunmayı telâffuz etmeyi arzu etselerde buna nail olamamaktadırlar. Zannımızca ekabirlerin buna tesiri vardır. Halbuki daha evvelde bahis edildiği üzere karşılıklı fikir münasebetleri sonucunda ilm-i dehaya sahip zatlarla müştereken umumi iş edilse, endamları açelyalar kadar güzel neticelere ulaşılacaktır. Akıl baliğ civanlarımızın mağara tetkiklerini fenni bir bakış istikametinde yapmaları elzemdir. Ve-illa abesiyat ile iştigal etmeleri halinde gençlik zamanlarını heba etmeleri mümkün görünmektedir. Maalesef bu meyanda çaba sarfeden nice müteşebbis civana boynuz kulağı geçerse manâsında tavrı-şer alınmaktadır. Bu civanlar şayet ilm-i speleologikayı tahsil etmek isterlerse ve safi-haliyet-i bir ruh ile kelam ederlerse , biz kendilerine her türlü yardıma hazırız. Umid ederiz ki tez vakitte -acizane dileğimiz- tekmil cemiyetlerin riyâdan ve istibâkdan vazgeçip siyaset tavırlarını terk etmeleridir. Atide zuhur edecek hayırlı işler için ancak bu durumda gonca gül emsali olan mevcut durum alâsından bir gulizara dönecektir.
Hakikat-perest Fatih BÜYÜKTOPÇU
Umumi Nazariyemiz Bil cümle bu cemiyetlerin beste-dehâni azaları birbirleri ile istibâk halindedirler.
MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
11
Bugün 23 Nisan!
Bu arada uyuyamayan başka biri ise Metin
Leyla TUTAR / ASPEG
Tırmanabileceğimiz bir ÇATIMIZ (çatı
abiydi(!) “Arkadaşlar artık uyusak mı yarın mağaraya girecek olanlar var!” Metin abi de cümle kurmaktan uyuyamadıJ
Tabii ki böyle bir gecenin
ardından bizler yani yeniler dinç bir şekilde dikeye inmek için can atıyorduk. Böyle bir can atış fazla sürmedi. Sabahın onunda mağaranın tepesindeydik. Aslında daha erken de gidebilirdik, gitmek istedik fakat gece gitmekten korktuk. Malum KÖPEKLER saldırır diyeJ dediğime bakmayın yarım metre bişeyJ) bile yoktu çünkü. Mağarayı gördüğümüzde hepimiz ürperdik(!) çünkü mağara 20 metreydiJTabii Ender Abi mağarayı bir önceki gece anlatırken 33 metre kollara ayrılıyor diye tanımlasa da bizim gördüğümüz sanırım 20 metreydi. Nerede bu mağaranın kolu ve geriye kalan 13 metresi? J
Mükemmel uyuduğumuz bir gecenin
Hepimiz bayram çocuğu gibi SRT
sabahıydı (!). Gece boyunca senfoni
ekipmanlarımızı giyinip kuşandık ve ipten
eşliğinde uyumak,kampta herkesin
inmeye başladık. Mağara ilk inişlerimiz için
bulabileceği bir nimet değil.Özellikle
güzeldi. Hatta içerde keçi iskeleti bile vardı.
bu senfoniye Ali Aytan’ın ‘’KIRDINNN KIRDINNNN!’’ (aslında gerçeği yav İlker kırdın yav J ) diye eşlik etmesiyle daha da güzel bir hal aldı.Tabii, bizim mükemmel uykumuzun arasında uyuyamayan bir tek Ender abi vardı o da ritmi kaçırdığı için uyuyamıyordu J
(senkronizasyonu
bozmamak için kendi sırasını bekliyoduJ).
12
CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
Küçük ama etkiliydiJ
İlk iniş
birçoğumuz için ilk öpücük gibiydiJ ilginç, heyecan verici, tutkulu ve farklıydı. Tabii biz aşağı inerken kendimizi mi yoksa Ender abiyi mi kontrol etmemiz gerektiğine bir türlü karar veremedik (mağara ağzından sarkıp duruyorduJ) Fear of the
MATJ yanlış yazdım sanki fear of the dark eşliğinde brifing veriyordu bizlereJ
Zaten
ipe girmek bu kadar ilginç ve heyecanlıyken Ender abi yönetimiyle daha da heyecanlı oldu. Hatta müzik bazılarımızı gaza getirdi fotoğraf makinasını yukarıda unuttum bahanesiyle iki kez inip çıktı(ben LeylaJ) İlk dikey mağaramız için çok güzeldi açıkçası. Hepimiz zevk almıştık. 20 metrelik mağaracığımız aslında bizim için bucaklandıJ Her ne kadar yukardayken karşı tepedeki YEŞİL(!) ağacın önünde hareket edip duran metin abiyi görücem çabasıyla dikkatler karşı tepeye kaysa da inerken temkinliydik. İlk dikeyimiz için ASPEG ANTALYA grubu olarak ender abiye ve cem’e ayrıca teşekkür ederiz… Sizi seviyoruz gençlerJ 23 nisanı bizlere böyle armağan ettiğiniz için sağolun. Bizlere peygamber sabrıyla eğitim veren bu etkinlikte bulunmamızı sağlayan eğitmenimiz sevgili A.S.K.V J SENİ ÇOK SEVİYORUZZZZZ.
BU GÜN 23 NİSAN DİKEYE İNMEK İSTİYOR İNSANJ
MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
13
DAMLATAŞ (ASTIMLILAR)
MAĞARASI Emrah DİMRİT / HÜMAK Damlataş mağarası Antalya ilinin Alanya ilçesinde bulunup, deniz kıyısından merkeze 1 km uzaklıktadır. Alanyalı turist rehberi Galip Dere, içinde damlayan ve sarkıtlar ile dikitleri oluşturan su damlalarından dolayı Damlataş ismini vermiştir. Damlataş mağarası, çok ilginç bir tesadüf sonucu keşfedilmiştir. 1948 yılında vapur iskelesi yapılırken taş ocağı olarak işletilen bu yerde dinamit patlatılması sonucu bulunmuştur. Damlataş mağarasının bulunuşunun ardından Alanyalılar tarafından hiç vakit kaybetmeden değerlendirilmeye başlanılmıştır. Öncelikle mağara ağzına bir kapı inşa edilmiştir. O zamanlarda Alanya’nın turist rehberi olan Galip Dere’ye mağaranın kapısının anahtarı verilmiş ve böylece Damlataş mağarası ilk kez turizme açılmıştır. Türkiye’nin ilk turizm’e açılan mağarasıdır. Galip Dere’nin çalışmaları ve araştırmaları sonucu mağaranın astımlılara iyi geldiği anlaşılmış ve 1 Eylül 1954’te astımlı hastalarda mağaraya tedavi amaçlı girmeye başlamıştır. Bu sebebten dolayı mağaranın diğer bir isimi de Astımlılar
14
CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
mağarasıdır. 1954’ten günümüze kadar, yerli ve yabancı turistler tarafından Damlataş(Astımlılar) mağarası cazip bir tedavi merkezi haline gelmiştir. Mağaranın toplam uzunluğu yaklaşık 30m olup yatay ve kuru bir mağaradır. Mağara girişinden içeri doğru 20-30 metrelik bir yol, 13-14 m çapında ve 15 m yüksekliğinde bir bölüme bağlanır. Keşfedildiği yıllarda mağaranın bu bölümüne iniş için doğal malzemelerle ahşap merdivenler yapılmış fakat yıllar içerisinde yerini beton merdivenlere bırakmıştır. Bu yapı, gelen yerli ve yabancı turistleri mağaranın tedavi bölümüne ulaştırır. Ziyaretçiler buradaki banklara oturarak damlataş mağarasının havasını derin derin ciğerlerine soluyorlar. Bilindiği üzere mağaralar karanlık ortamlardır. Mağarayı aydınlatarak, içerisinde bin bir renkteki sarkıt, dikit ve sütunları gelen yerli ve yabancı turistlere teşhir ortamı sunar. Aydınlatmadaki önemli nokta, mağaranın doğal yapısına zarar vermeden nasıl yapılacağı olmalı. Damlataş mağarasında bu önemli nokta düşünülmemiş ve gelişi güzel bir aydınlatma sistemi kurulmuş eğer buna bir sistem denilirse. Bunun neticesinde mağara oluşumları üzerinde ışığın etkisi ile yosunlaşmalar meydana gelmiştir. Bu yosunlar, her biri bir doğa harikası olan sarı, beyaz renkte sarkıtlar, dikitler ve sütunlar üzerini kaplamış ve hakim renk yeşil olmuştur. Bu etkiyi fotoğraflarda da açık bir şekilde görebiliriz.
Fotoğraflar: Emrah DİMRİT
Yukarıda da bahsegildiği gibi mağara içerisine yerli ve yabancı turistlerin tedavi amaçlı girmektedir. Bu ziyaretler esnasında aynı anda çok fazla kişinin mağaraya girmesi mağaraya zarar vermektedir. Doğal yapıyı tahrip etmek, içerdeki havayı kirletmek gibi. Bu girişlerin kontrollü bir şekilde gruplar halinde yapılması daha iyi olacaktır. Damlataş mağarası 1500020000 yılda oluşmuş ve oluşumunu sürdürmektedir yani diğer mağaralar gibi damlataş mağarası da bir tarihi eser konumundadır. Doğanın bin bir zahmetle oluşturmuş olduğu mağaraların değerleri bilinmeli ve teşhir edilecek bir eşya olarak görülmemelidir. Mağaraları sadece sarkıt, dikit ve sütunlardan ibaret olmadığını, içerisinde bizim bilmediğimiz bambaşka hayatların mevcut olduğunu aklımızdan çıkarmamalıyız. Mağarayı bilinçli bir şekilde korumalı eğer faydalarından yararlanılacaksa da bunu mağaraya zarar vermeden yapmalıyız. Bu çok zor olmasa gerek.
Hacettepe Üniversitesi Mağara Araştırma Topluluğu (HÜMAK) Emrah DİRMİT
MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
15
BUCAKALAN OBRUĞU’NUN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ Ender USULOĞLU/ ASPEG
İlk 40 m’yi indik ve 192 m ile 305 m’lik iki kolun tam ortasındaki ufak koridordan 305 m’lik inişteki karanlık boşluğa bakıyorum. Şibumi’deki gibi tasvir edilen ilker korkularım nedense yok. hazırlanırken cep telefonumdan dinlediğimiz müziğin rahatlatıcı etkisi var sanırım. Yine de bitmek bilmeyecek olan bir iniş yapacağım için heyecanlıyım. İnmeye başladık, aşağıya bakıyorum sanki karanlık beni çağırıyor gel, gel diye...İp aşağılarda karanlıklar içinde kayboluyor, değişik tuhaf duygular kaplıyor içimi. İnmeye devam ediyorum. Bir şey dikkatimi çekiyor. Bu kadar dikey bir mağarada ilk defa hemen hemen heryerin oluşumla kaplı olduğunu görüyorum, ilginç geliyor. Bir istasyon geçtim ve duvardan uzak boşlukta iniyorum...Ah o his gene geldi, ipin esnemesi ve bir yerlere dayanamamak, hafif bir mide bulantısı ama idare ediyorum. İstasyon’da, yaklaşık 100 m yukarıdaki ipe girecek arkadaşları arıyorum ve “heyyt !” telsizler çalışıyor. Bu kadar uzun inişlerde telsiz olmasının büyük faydası var. Bağırıp çağırmadan iletişim kurmak gerçekten ayrı bir şey. İnmeye devam ediyorum. İn, in bitmiyor. Derinliklere doğru gidiyorum.
16 16
CADIKAZANI CADIKAZANI
MART-NİSAN 20112010 MAYIS-HAZİRAN
Bir anda tarifsiz duygular kaplıyor içimi, Hakan’ın sözü aklıma geliyor “inerken adamın psikolojisini bozuyor”. Hakkaten, psikolojimi bozmaya başladı; “nasıl çıkacağım ben bu inişi? yaş 45, kilo 95, yandım anam yandım diye düşünüyorum”, “bakalım gitmeden evvel İstanbul’da yaptığımız 100 m tırmanış pratikleri işe yarayacak mı?”. Mağara’da ip, inişi dar bir alanda travertenlerle kaplı bir yerden geçiyor. Aşağıya bakıyorum, Hakan’ın ışığı bayağı aşağıda sanırım salon’a indi galiba o. Yavaş yavaş damlalar halinde sular tepemize inmeye başladı. Aşırı dikkatli hareket ediyorum çünkü oluşumlardan ip zedelenebilir. Gene iniyorum; “dün ne yapıyorduk? İniyorduk, bugün ne yapıyoruz? İniyoruz” gibi Bir şey oldu bu iniş. Nihayet salon’a geldim. İpi kaçırmamak için damlaların altında ipe karabin bağlayıp, ufak bir salınım hareketi ile salon’a ayak bastım yoksa daha bir 60-70 m daha var aşağıya. Ekibin geri kalanı da geldi; Sait hoca, Emre ve Cem. Salon çok güzel bir yer. Sol tarafta (inişe göre) şahane travertenlerin geldiği bir yer var. Kol olma olasılığı yüksek. İnsanın bir kere daha “kendisinden
Cem’le beraber dip’e gidecek ve ölçüm alacağız. 200 m uzaklığı ölçebilen lazermetremiz var. İstasyondan istasyona (askıdan askıya ) ölçeceğimizi ve karanlıkta odaklamamız gereken düz bir satıh olması gerektiğini öngördüğümüz için 30*30 cm 2 adet karton levha getirdik yanımızda ama aklımıza, tepemize bu kadar suyun damlayacağını hiç düşünmemiştik. Eğer kartonları kullanırsak, tamamen hamur haline gelecek, salon’dan yukarı ölçümde zorlanacaktık. Zor bir karardı ve kartonları kullanmama kararı aldım. Önden Cem, arkadan ben inmeye devam ettik. Ekip bizi bekleyecek salon’da. Burada mağara neredeyse boru gibi ve hemen hemen her taraf traverten kaplı bir şekilde iniyor. Bir istasyon, bir istasyon daha, bir istasyon daha..Cem’e en dibe inmesini rica ettim çünkü inişin tam nerede bittiğini görmüyordum. 3-4 defa lazermetreyi denedim ama ölçüm alamadı. Neyse Cem indi en dibe, nihayet dibin nerede olduğunu gördüm. Bir işaret ve lazermetre “36.7 m” okudu. Çok sevindim acayip detaylıölçtüğüne.
Hemen bir sonraki istasyona çıkışa geçtim, Cem benim yerime geldi. İstasyona vardığımda, tulumum içinden lazermetreyi çıkardım ve Cem’e doğru yönelttim, yönelttim ama nefes nefese olduğum için, elim sallanıyor lazermetre elimde 1 cm salınım yapıyor, lazerin son hedefteki ışığı 5-10 cm oynuyor (mesela)...Rahatlayıp, MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
17
Fotoğraflar: Cem EMİROĞLU
daha yüce bir varlığın olduğuna” inanası geliyor (eğer inanmayanlardansanız).
nefesimi düzenledim ama bana mısın demiyor lazermetre? Cem’in kaskı, omzu artık nereye geliyorsa hedeflemeye çalışıyorum; bir iki üç dört denemedeyim ve artık kuyruk sokumuma doğru ilk soğuk suyun akışını hissettim. Sırılsıklam kaldım ama lazermetre ölçemiyor. Haksız da değil tabii, en son ucu yaklaşık 15 m aşağıda ölçecek kadar sabit düz bir yere odaklanmıyor. “Hay ben böyle işin” deyip vazgeçiyorum. Son sürat salon’a çıkıyoruz. Islanmış kediden farkımız kalmadı. Moralim bozuk, bundan sonra yukarı doğru hassas ölçüm alabiliriz çünkü kartonlarımız var ama neye yarar arada yaklaşık 30-40 m’lik bir bölüm ölçülemedi. Dolayısıyla anlamsız bir efor olacağı için, ölçümden vazgeçtik ve toplamayı konuşmaya başladık. “Arkadaşlar maalesef ben ancak kendimi çıkartabilirim” diyorum. Plana göre Cem toplamayı yapacak, istasyona vardığında ipleri balyalayıp, çantayı gücü olursa çıkartacak ya da Hakan’a paslayacak. Bizlerde birer istasyon yukarıda olacağız. Kendimi üzüm salkımındaki üzüm tanesi gibi hissettim bir an. Yorulan istasyonda çantayı paslayacak tabii çantayı düşürmeden.
En önden Emre bir çanta alarak çıkmaya başladı arkasından Sait hoca serbest çıkışa geçti. Araya iki istasyon mesafe koyduktan
18
CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
sonra ben çıkışa başladım. Habire herkesi uyarıyorum; “duvardan uzak çıkın ve ipi kontrol edin” diye. İçimden “bakalım nasıl çıkacağım” diye geçiriyorum. Yaklaşık 50 m çıktıktan sonra Sait hoca’yı bekliyorum. Biraz nefes nefeseyim ama o kadar da kötü değilmişim. Hemen sırtımdaki su çantasının hortumundan su içiyorum. Sırtımdaki su çantası “camelbag” kesinlikle çok faydalı oldu. Susuzluktan kramp girmesini engelledi. Çıkmaya devam; çık, çık, çık, çık..... Arada Sait hoca ile Hakan’ın telsiz konuşmalarını duyuyorum. Aşağıya bakıyorum, inanılmaz cılız bir ışık görüyorum, yukarı bakıyorum aynı durum, etrafıma bakıyorum boşluk, kendimi arada yalnız hissediyorum. Arada tek çıkışlık bir 60 m var. “Hey mübarek, ip ne esniyor” diye geçiriyorum aklımdan. Olduğum yerde rahatlıkla 4-5 m çıktım, istasyonun üstüne çıkamadım daha. Sözde %3 esnermiş statik ipler, “pöh” deyip düşünceyi savsaklıyorum ve çıkışa devam ediyorum. İnanılmaz ip esniyor, abartmadan olduğum yerde her çıkışımda rahat 50-60 cm yoyo gibi salınım yapıyorum. “Ya bu ip koparsa, yok ya olmaz”, bu düşünceyi de savsaklıyorum. Hakan ıslak 100 m’lik ipin balyalandığı çantayı takmış çıkartıyor. Arada Sait hoca’ya “istersen çantayı bırak” diyorum çünkü her istasyonda benim bekleme sürem artmaya başladı. Bu arada Emre’nin taşıdığı çantayı arada Sait hoca’nın aldığını söylememe gerek yok herhalde. Kendimi iyi hissediyorum. “Tamam Ender, bırakıyorum”. Çantanın olduğu istasyona geldim ama yorulduğumu hissettim. Bir ara çantayı bırakmakla bırakmamak arasında bocaladım hatta arada Emre “olmadı aşağıya iner alırsın” diye yukarı bağırdım. Son 25 m’deyiz ve Emre, Sait hoca ve Metin’le rahat iletişim kurabiliyorum. “Emre tamam abi” deyip beni beklemeye başladı. Yediremedim kendime taktım çantayı başladım taşımaya
ve nihayet yukardayım. “Emrecim bu da sana sürprizim olsun” dedim ve çantayı uzattım. Tekrar inmemenin yüzünde yansıttığı sevinci görebiliyordum. Tahminen 20-25 dakika sonra, Hakan’da geldi. Çantayı aldım, bayağı ağırdı. “İçimden helal olsun” dedim. Artık Cem’in sesini duyabiliyordum. Yavaş yavaş üşümeye başladığımız için son 40 m’yi teker teker çıkmaya başlamıştık. Önce Metin ardından Emre sonra Sait hoca (çanta alarak) çıktılar. Bende dinlenmiştim, 100 m ıslak ipli çantayı da ben aldım ve bende çıkmaya başladım. Cem, son 100 m’nin ucunu kendisine takmış çantasıyla beraber getirmiş yukarı. Hakan’la beraber son 100 m’yi de koridora çektikten sonra işimiz bitmişti. 4 çantayla beraber sabah’ın dördünde temiz havayı ciğerimize çekerek inmeye başladık. Köye vardığımızda “köpekler” bizi karşıladı. Birkaç “hoşt ve kışt” ve taş atmadan sonra nihayet okul gözüktü. Girdiğimizde Nezihi’nin hazırladığı şahane saç kavurma bizi bekliyordu. “Evet, işte yaşıyordum ve yaşadığımı hissediyordum”. Benim yaşımdaki bazı tanıdıklarımızın birçok hastalıktan veya kalp krizinden öldüğünü ve kendimin ise Türkiye’nin en uzun inişinden çıkmayı başarmış olmanın farkındalığını hissettim. “Böyle yaşamak güzel ”. Bir kere daha gelsek mi Bucakalan’a?
MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
19
ASETİLEN KAFASI Gülşen KÜÇÜKALİ / ASPEG
-Herkes asetileni iki karbon iki hidrojen dört atomluk ekibe sahip bir hidrokarbon zanneder . Ama yanılıyorsunuz. Mağaracıların düştüğümüz meczup durumların sorumlusu o. Bence asetilenin beynin doğru karar verme ve çevreyi algılama merkezlerine verdiği zararla mağaracılık iflah olmaz bir hastalığa dönüşüyor. Aksini iddia edenle sabaha kadar tartışabilirim. Yoksa kim güneşli güzel bir havada karanlık pis çamurlu mağaraya girmek ister hadi girdi gördü yetmez çıkıp başka bir zaman niye bir daha girer? -“Şehirden indim mağaraya” Aspeg mağaracılarını konu alan belgesel yapım. Oyuncular orijinal Aspeg’li olursa “Altın Ayı” ödülü garanti diyorum. -Mağaracı adam dediğin oğlunun adını Jumar kızının adını desandör koyar! Vede arabasının tamponuna “Karanlığa küfür edeceğine karpit lambası kullan” yazar - Bıktık kampta aynı yemekleri yemekten! bi gün altın portakallı ördek pişirsek ya!
20
CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
-Öyle boş laflar vardır ya içine kaskımla kafam bile sığar... Mağaraya gidip ne yapıyorsun? gibi abuk sorular sormayın ! Ne cevap vereyim “ Sizi temin ederim soluk soluğa macera, İdame-i hayat bir nevi survivel ”mı desem mutlu olursunuz yoksa “ bi numara yok mağaraya girip mal gibi duruyorum “ mu desem? -Mağaracının çocukluğuna inmek isteyen psikanalisti ne gibi tehlikeler beklemektedir? Doktorun yerinde olsam bi mağaracı hasta bana gelse “ git bi mağaraya girmeden gözüm görmesin seni” derim kurtulurum ondan.
mertebesine yükseltiyor ne kadar kötü kokarsak o kadar iyi hesabı. Bizim Mağaracı Bi Arkadaş…. Bi arkadaş vardı srt aletleri olmadan ipe girmiş parmaklarıyla istasyona kadar inmiş. İstasyonu geçememiş düştü ilk denemesinde “iyi bilirdik” dedik Bizim bi arkadaş ayı görmüş ormanda göz göze gelmişler sonra ilk görüşte aşk başlamış evlendiler sonra da gerdek gecesi arkadaş sizlere ömür. Bizim bi arkadaş mağara tişörtün üstüne tulum çekip giriyodu. İki ay böyle takıldı verem oldu sonra görüşmüyoruz onla hastalığı bulaşır diye. Bi parçam sende kalmış beni ara…
-Kampta sevdiklerini sevindirme taktikleri, Onun için bir bardak sarkıt suyu topla, karpit kokusu hediye et, desandörünü yağla, kaskını giydir, yüzündeki çamuru sil. Bambaşka olur; tişörtlerini dereye sok, güneşte kurut, çamura sokup yoğur ,sonra da sakla. Kışın ortasında çıkar o kokuyu tekrar duyunca ümitlenmemizi sağlar. -Mağaracılıkta romantik ambiyanslar yaşanır mı? Ben hiç yaşamadım niye böyle oldu ki? Mesela sevdicekle sutunlar arası kovalamaca oynarken balkonlarda öpüşsek, aynı alüminyum battaniyenin altında bekleşsek fena olmazdı, olmadı… sağlık olsun. -Aşırı çiş ve deltanın sıkışması kardeştir. Bu iki hadise adeta birbirini tetikleri.
Fotoğraflar: Gülşen KÜÇÜKALİ
-Troblobitleri koruma ve yaşatma derneği olmaz mı bu memlekette? arkadaşlarla buluşur samimi samimi sever kucaklarız troblobiti trobleksanı ayrımcıklık da yapmayız. Buda olur; “Yarasaları herkesten çok sevenler” örgütlensek birleşip yarasaların yararları hakkında methiyeler düzsek efendi efendi yarasalara olan sevgimizden bahsetsek. Mağarada çılgın çılgın tavirlar takınıp 50 metre inişin başında mal gibi kalıyorsan iki tane un çuvalını yüklen bağdaş kurup beni arayın. Hala “ yarasa yararlı bir hayvan olmasa adı yarasa olmazdı” diye espri yapabiliyorsanız amuda kalkıp kafayı kuma gömün beni bekleyin. Dikey mağaralardan korkuyorsanız bacaklarınız titriyor çok tehlikeli bu ayaklarındaysanız iyice bir ter atın kurulanın kayak olimpiyatlarına katılın cepten beni arayın. Ayvaininde ayva, cinli kuyuda cin var mı? diye düşünen varsa önce kendini çamura bulasın sonra reçel döküp yalasın derede gusul abdesti aldıktan sonra beni arasın.
-Mağaralarda yaşadığımız rezil anları neşe içinde anlatmak sanki biz daha deneyimli MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
21
Gülşen KÜÇÜKALİ / ASPEG
SPELEOSANAT
MAĞARACI’NIN DUASI
Fotoğraf: Cem EMİROĞLU
ışığınız bol, yolunuz derin olsun karpitiniz sıcak olsun... Allah döşemelerinize zeval vermesin, tüm doğal bağlantılar yolunuza dizilsin cadı kazanlarından sekmeyi, darallardan fırt diye geçmeyi nasip eylesin... yediğiniz tüm sucuklar helal olsun. amin..
22
CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
BİLİYOR MUYDUNUZ?
Dünyanın en derin mağarası :
Krubera
Gürcistan’da bulunan dünyanın en derin mağarası olan Krubera 2191 metre derinliğe sahiptir. Adını Rus Coğrafyacı Alexander Kruber’den alan mağara “Voronya Mağarası” olarak da bilinir. Krubera mağarasının bulunduğu Arabika masifi, Kuzey Kafkasya’da yüksek dağlarda bulunan karst bölgelerinden biridir. Krubera mağarasının girişi Ortobalagan vadisinde 2256 metre yükseklikte bulunmaktadır. Bu vadide Kuybushevskya(-1110 mt.), Genrikhova Bezdna(-965 mt.), Berchilskaya(-500 mt.) mağaraları bulunmaktadır. Krubera mağarasının bu mağaralar ile muhtemel bir bağlantısının olabileceği düşünülmektedir. Mağaranın keşif tarihine bakacak olursak, ilk olarak ünlü Fransız mağarabilimci Edouard Alfred Martel tarafından ziyaret edilen Arabika karst bölgesi, daha sonra Alexander Kruber’in saha araştırmalarına ev sahipliği yaptı. 1960lı yıllarda L. Maruashvili önderliğindeki Gürcü mağaracılar tarafından Arabika’nın yüksek kesimlerinde mağara
keşifleri yapıldı. Mağaraya ismini veren bu ekip açık ağızlı 60 metrelik bir baca buldu ve -95 metreye ulaştılar. 1980li yıllarda Kiev Mağarabilimi Klubü, Alexander Klimchouk liderliğinde -340 metreye kadar indi ve iki kol buldular. 1990lı yıllarda Abazya bölgesindeki politik sorunlar yüzünden sekteye uğrayan mağara araştırmaları, 1999 yılında Yury Kasjan liderliğindeki Ukranya ekibinin iki koldan ilerlemesi ile, ana kolun -740 metresine ve “Nekujbyshevskaja” kolunun da -500 metresine inildi. 2000 senesinde aynı ekip -1410 metreye ulaştı. 2001 yılının Şubat ayında -1710 metreye ulaşan ekip, Krubera mağarasını dünyanın en derin mağarası yaptılar. Bu seneden sonra Krubera mağarası üzerinde yoğunlaşan keşifler ile 2010 yılının Ağustos ayında 2140 metre derinliğe ulaşıldı.
Kaynakça http://en.wikipedia.org/wiki/Krubera_ Cave#Hydrogeology MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
23
YAŞADIKLARIMIZ
The Cla n of Cav e Bea r
Gez i Başkanımız 20 kişi yi org anize etmekt en yor gun düştü ! Şim di Leyl acım, ma ğa ra da n ko rk maya ca ksın ba k be n ko rk uyor mu yu m?
Böy le des tek her kes in başına ! Bıcır
Bıcır !
Dik ka t ed in ! aşağıy a düşme yin ge nçler
Büyük İniş ön ce si fiz iks el
es ne me
Ah a ilk de fa ĞIM IZ IN ye mek ISM AR LADI re sm id ir !
24
B uc ak al an Obr uğu h ar it ası: h as sa slık : 3C CADIKAZANI
MART-NİSAN 2011
da n da B u m ağar a bu ra ba k k amer ayı de vam ed iy or ! göre ce n ! so k ac am su ya
ABSTRACTS page 4
ASPEG Winter expeditions and Düdenyayla Ali Aytan describes why as ASPEG we are organizing winter expedeitions to go caving. He explains that the main reason is to adjust our body physically and mentally to hard conditions. And he also shares his experience with last winter expedition that we organised t Düdenyayla Sinkhole. Giyi mountains, observations and research page 8 The author wrote this article in old Turkish style. This caving article would be a typical writing if caving and researches about caves had started in the 19th century. Today is 23rd of April
page 12
This short article is about our new cavers that had first time vertical caving experience during Bucakalan Expedition. Since 23rd of April is celebrated as children’s bayram (holiday) in Turkey, our new cavers extend their thanks to their tutors. Damlataş Cave
page 14
Our caver friend from HUMAK explains in details about the famous touristic cave in the south of Turkey, Damlatas. He explains the history of the cave and how it became touristic and also history of the beautiful formations in it.
Bucakalan and afterthoughts page 16 The caver shares the first time experiences that they faced during the deepest pit in Turkey expedition, Bucakalan. We used walkie-talkies, camel bags for drinking and also the psychological factors that we face during the long descend and ascend. Acetilen Effected Heads
page 20
Here Gulsen describes the effects of acetilen gas that effects our heads, judgements and decisions in life. Otherwise how can you explain to go into a dark, muddy and cold caves during a summer time. Speleoart
page 22
Here is a short prayer for cavers written by Gülsen Kucukali. It is very nice and hilarious and religious in caving sense. Did you know?
page 23
This bulletin we have given a short history about the discovery of the deepest cave in the World to hope that it inspires Turkish cavers. Our Caving Life
page 24
Pictures from march and april expeditions. Enjoy !
MART-NİSAN 2011
CADIKAZANI
Fotoğraf: Cem EMİROĞLU
Speleoculture
25