ΑΦΕΝΤΗΣ ΚΑΙ ΔΟΥΛΟΣ / ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΙ

Λέων Τολστόι

ΑΦΕΝΤΗΣ ΚΑΙ ΔΟΥΛΟΣ

Λέων Τολστόι

ΑΦΕΝΤΗΣ ΚΑΙ ΔΟΥΛΟΣ

Λέων Τολστόι 1828-1910 ΑΦΕΝΤΗΣ ΚΑΙ ΔΟΥΛΟΣ ΑΠΟΔΟΣΗ: ΙΑΣΩΝ ΝΑΕΤΗΣ ΑΘΗΝΑ 2017 ΣΕΛ 166 ISBN: 978-618-83361-2-4

Πέντανδρον 2017

Λέων Τολστόι

ΑΦΕΝΤΗΣ ΚΑΙ ΔΟΥΛΟΣ ΑΠΟΔΟΣΗ ΙΑΣΩΝ ΝΑΕΤΗΣ

ΠΕΝΤΑΝΔΡΟΝ 2017

ÁÍÔÉ ÐÑÏËÏÃÏÕ Ôïëóôüé, Ëéåö (ËÝùí) ÍéêïëÜãéåâéôò, êüìçò (1828-1910). Êïñõöáßïò ñþóïò ìõèéóôïñéïãñÜöïò õðÝñìá÷ïò ôçò êïéíùíéêÞò áíáìüñùóçò –êáôÜ ðïëëïýò áíáñ÷éêüò– áíôéöáôéêÞ ðñïóùðéêüôçôá áôïìéêéóôÞ áñéóôïêñÜôç, ðïõ ìÜôáéá ðñïóðáèåß í’ áêïëïõèÞóåé ôç æùÞ ôùí ÷ùñéêþí, ñéæïóðÜóôçò ÷ñéóôéáíüò, çèéêüò óôï÷áóôÞò êáé Ýíáò áðü ôïõò óçìáíôéêüôåñïõò åêðñïóþðïõò ôçò ñåáëéóôéêÞò ëïãïôå÷íßáò óå ðáãêüóìéá êëßìáêá. Êáé ïé äýï ãïíåßò ôïõ áíÞêáí óå ðáëáéÝò áñéóôïêñáôéêÝò ïéêïãÝíåéåò. Ï ìåãÜëïò óõããñáöÝáò ãåííÞèçêå óôç ÃéÜóíáãéá ÐïëéÜíá, åðáñ÷ßá ôïõ êõâåñíåßïõ ôçò Ôïýëá, óôéò 28 Áõãïýóôïõ ôïõ 1828, êé åêåß Ýæçóå ôá ðáéäéêÜ ôïõ ÷ñüíéá áðïêôþíôáò ðïëýôéìá âéþìáôá. Óå çëéêßá äýï ÷ñïíþí ðÝèáéíå ç ìçôÝñá ôïõ, óôçí ïðïßá üðùò ðïëëÝò öïñÝò ï ßäéïò áíáöÝñåé, ÷ñùóôïýóå ðïëëÝò áðü ôéò éäéüôçôåò ôïõ ÷áñáêôÞñá ôïõ, êáèþò êáé ôçí êëßóç ôïõ ðñïò ôç ëïãïôå÷íßá. Óôá åííéÜ ôïõ ÷ñüíéá ÷Üíåé êáé ôïí ðáôÝñá ôïõ. Ôçí áíáôñïöÞ ôïõ ìéêñïý Ëéåö êáé ôùí äõï ìåãáëýôåñùí áäåëöþí ôïõ ÍéêïëÜé êáé ÓåñãêÝé áíÝëáâå ç ìáêñéíÞ óõããåíÞò ôïõò Åñãêüëóêáãéá, ç ïðïßá ôïõ åìöýóçóå ôçí éäÝá ôçò Þóõ÷çò æùÞò ìáêñéÜ áðü ôçí êïóìéêüôçôá êáé ôçí ôýñâç ôçò ðïëõêïóìßáò. ¼ìùò êé áõôÞ ç áãáðçìÝíç ôïõ èåßá èá ðåèÜíåé ôï 1840 êáé ôçí áíáôñïöÞ ôùí ðáéäéþí èá óõíå÷ßóåé ìéá Üëëç óõããÝíéóóá, ç Ãéïýóêïâá, ðïõ åðßóçò åðçñÝáóå ôçí äéáìüñöùóç ôùí êïéíùíéêþí áíôéëÞøåùí ôïõ Ôïëóôüé ùò ðñïò ôï äéêáßùìá íá æåé êÜðïéïò ðëïýóéá üôáí ãýñù ôïõ ïé Üëëïé ðåéíïýí. Ãåñìáíïß êáé ÃÜëëïé ïéêïäßäáóêáëïé äßäáîáí óôá ðáéäéÜ ôéò ãëþóóåò ôïõò êáé áñêåôÝò ãíþóåéò ôçò åðï÷Þò. ¼ìùò ï Ôïëóôüé ïöåßëåé óôïí Ãåñìáíü äÜóêáëü ôïõ Öéïíôüñ ÊÝóåë ôçí åðáöÞ ôïõ ìå ôç ãåñìáíéêÞ öéëïóïößá. Ï ßäéïò ðáñáäå÷üôáí áñãüôåñá üôé ôá ïõóéáóôéêüôåñá ðñÜãìáôá ôá Ýìáèå áðü ôïí áõôïäßäáêôï äïõëïðÜñïéêü ôïõ ãåñï-Ãêñßóá. Óå çëéêßá 16 åôþí, ôï 1844, ï Ôïëóôüé ãñÜöôçêå óôç öéëïóïöéêÞ ó÷ïëÞ ôïõ ðáíåðéóôçìßïõ ôçò ðüëçò ÊáæÜí ãéá öéëïóïöéêÝò êáé íïìéêÝò óðïõäÝò, ÷ùñßò üìùò éäéáßôåñç èÝñìç. Ôá öïéôçôéêÜ ôïõ ÷ñüíéá óöñáãßóôçêáí áðü ôï äé÷áóìü áíÜìåóá óôçí ðáñüñìçóç íá ëáìâÜíåé ìÝñïò óå îÝöñåíá ãëåíôïêüðéá êáé óôéò åíáãþíéåò ðñïóðÜèåéÝò ôïõ íá æÞóåé âßï åíÜñåôï. ÈÝëïíôáò íá õðåñíéêÞóåé ôéò áâåâáéüôçôåò êáé áíáóöÜëåéåò ôïõ áíáæçôåß óôÞñéãìá óôçí Áãßá ÃñáöÞ êáé óôá Ýñãá ôïõ Æáí-Æáê Ñïõóóþ. ÄïêéìÜæåé ôéò äõíáôüôçôåò ôïõ óôï ãñÜøéìï üðùò áíáöÝñåé óôï

7

Çìåñïëüãéü ôïõ, ôï ïðïßï Üñ÷éóå ôç ÷ñïíéÜ åêåßíç, äçëáäÞ ôï 1847, êáé ôï ïðïßï óõíÝ÷éóå ùò ôï èÜíáôï ôïõ ìå ìéêñÝò äéáêïðÝò. Åãêáôáëåßðåé ôï ðáíåðéóôÞìéï êáé îáíáãõñßæåé óôç ÃéÜóíáãéá ÐïëéÜíá, üðïõ èá áíáëÜâåé ôç äéá÷åßñéóç ôçò ìåãÜëçò ïéêïãåíåéáêÞò êôçìáôéêÞò ðåñéïõóßáò. Äåí Üíôåîå üìùò ôï ðáñáöïñôùìÝíï ðñüãñáììá äïõëåéÜò, ðïõ åðÝâáëå óôïí åáõôü ôïõ êé Ýôóé ôçí åðüìåíç ÷ñïíéÜ ðÞãå óôç Ìüó÷á êáé ìåôÜ óôçí Ðåôñïýðïëç, üðïõ áðïðåéñÜèçêå íá óõíå÷ßóåé ôéò íïìéêÝò óðïõäÝò ÷ùñßò ïõóéáóôéêü áðïôÝëåóìá. Ôçí ôñéåôßá 1848-51 êáôáóðáôáëÞèçêå óå êïóìéêÝò áðïëáýóåéò, ÷áñôïðáéîßåò, ãëåíôïêüðéá ìå ôóéããÜíïõò óôçí Ðåôñïýðïëç êáé óôçí Ôïýëá. ¸íá ìÝñïò ôïõ ÷ñüíïõ ôïõ ôï äéÝèåôå êáé ãéá ôï êõíÞãé, üðïõ êáèþò âñéóêüôáí ìÝóá óôç öýóç áðïìïíùìÝíïò áðü óõíôñïöéÝò, îõðíïýóáí Ýíôïíá ïé ôýøåéò ðïõ åß÷å ãéá ôïí Üóùôï âßï ôïõ êáé äõíÜìùíå ç äéÜèåóÞ ôïõ íá áó÷ïëçèåß ìå ôç óõããñáöÞ. ¸ôóé óôéò áñ÷Ýò ôïõ 1851 ãñÜöåé ôï áöÞãçìá Áíéóôüñçóç Ôçò ×èåóéíÞò ÌÝñáò êáé ôï ðñþôï áðü ôá ôñßá áõôïâéïãñáöéêÜ ôïõ âéâëßá ÐáéäéêÜ ×ñüíéá, Åöçâåßá, ÍåáíéêÜ ×ñüíéá ðïõ ðñùôïäçìïóéåýôçêå ôï 1852. Ôï 1851 áðïöÜóéóå íá êáôáôáãåß óôï óôñáôü, üðïõ Þäç õðçñåôïýóå ï áäåëöüò ôïõ ÍéêïëÜé ìå óêïðü íá õðï÷ñåþóåé ôïí åáõôü óôç äïêéìáóßá ôçò áðÜñíçóçò ôçò ðñïçãïýìåíçò æùÞò ôïõ. Ç ôñéåôÞò äéáìïíÞ ôïõ óôïí Êáýêáóï, êáôÜ ôçí ïðïßá åðÝäåéîå áíäñåßá óôéò ìÜ÷åò åíáíôßïí äéÜöïñùí ïñåóßâéùí öõëþí, óôÜèçêå ìéá ðåñßïäïò ðñáãìáôéêÞò ìáèçôåßáò óôç æùÞ ôïõ. Ç Ýíôïíç âßùóç ôùí óõíèçêþí êáé ôùí ðåñéóôáôéêþí, ðïõ Ýâëåðå ãýñù ôïõ, ç ïéêåßùóç ôùí ðñáãìÜôùí êáé ï îáíáóôï÷áóìüò ôçò ðåñáóìÝíçò æùÞò ôïí êáèïäÞãçóáí ü÷é ìüíï íá âñåé ôç öõóéêüôçôá êáé ôçí áëÞèåéá, ðïõ ÷ñüíéá áíáæçôïýóå áëëÜ êáé ôïõ öáíÝñùóáí ôï õëéêü ãéá ìéá óåéñÜ áöçãÞóåéò, ìåñéêÝò áðü ôéò ïðïßåò åßíáé óùóôÜ äéçãÞìáôá üðùò ÅðéäñïìÞ, Ðþò ÐÝèáíå Ç ÁãÜðç, Ôï Ðñùéíü Åíüò ÃáéïêôÞìïíá ê.Ü. Óôéò áñ÷Ýò ôïõ 1854 ï Ôïëóôüé æÞôçóå êáé ôïí ìåôÝèåóáí óôçí ðïëéïñêçìÝíç Óåâáóôïýðïëç. Åêåß Ýëáâå ìÝñïò ùò ãåííáßïò ìá÷çôÞò áëëÜ êáé ùò áìåñüëçðôïò ðáñáôçñçôÞò. Ëïãïôå÷íéêüò êáñðüò áõôÞò ôçò ðïëéïñêßáò åßíáé ç óýíôïìç ôñéëïãßá Ç Óåâáóôïýðïëç Ôï ÄåêÝìâñç Ôïõ 1854, Ç Óåâáóôïýðïëç Ôï ÌÜç ôïõ 1855 êáé Ç Óåâáóôïýðïëç ôïí Áýãïõóôï Ôïõ 1855, Ýñãï ðïõ åíèïõóßáóå áêüìç êáé ôïí ßäéï ôïí ÔóÜñï ÁëÝîáíäñï Â΄. ÌåôÜ ôçí Üëùóç ôçò Óåâáóôïýðïëçò ìåôáôÝèçêå óôçí Ðåôñïýðïëç, üðïõ ïé êïóìéêïß êáé ëïãïôå÷íéêïß êýêëïé ôïí õðïäÝ÷ôçêáí èåñìÜ. ¹äç ôïí èåùñïýóáí ùò Ýíáí áðü ôïõò

8

óçìáíôéêüôåñïõò Ñþóïõò óõããñáöåßò. Ìå ôçí åõêáéñßá áõôÞò ôçò êáôáîßùóçò ï Ôïëóôüé åðéôÝèçêå ìå ïîýôçôá óôéò êáôåóôçìÝíåò áíôéëÞøåéò áõôþí ôùí êýêëùí, ðïõ äåí óõìöùíïýóáí ìå ôéò ðñïóùðéêÝò ôïõ ðåðïéèÞóåéò. Èåùñïýóå áìÜñôçìá ôï íá åßíáé êÜðïéïò éäéïêôÞôçò ãáéþí üôáí ïé áêôÞìïíåò áãñüôåò ëéìïêôïíïýóáí, êáèþò åðßóçò ôï íá õðï÷ñåþíåé êÜðïéïò, Üëëïõò íá äïõëåýïõí ãéá ëïãáñéáóìü ôïõ, ëüãù ôïõ üôé áõôüò åßíáé ðëïýóéïò åíþ ïé Üëëïé ü÷é. ÈÝëïíôáò íá åßíáé óõíåðÞò ìå ôéò áðüøåéò ôïõ, ðÞãå óôç ÃéÜóíáãéá ÐïëéÜíá, ìå óêïðü íá áðåëåõèåñþóåé ôïõò äïõëïðÜñïéêïýò ôïõ. Ôï ó÷Ýäéï ôïõ üìùò óõíÜíôçóå ôçí Üñíçóç ôùí ÷ùñéêþí, ïé ïðïßïé ðßóôåõáí üôé ç ôóáñéêÞ êõâÝñíçóç èá Ýäéíå óôï ðñüâëçìÜ ôïõò ëýóç ïõóéáóôéêüôåñç áðü áõôÞí ðïõ ðñüôåéíå ï áöÝíôçò ôïõò. Áð’ ôç ÷ñïíéÜ áõôÞ, ôï 1856, ÷ñïíïëïãïýíôáé ôá Ýñãá ÁíáìíÞóåéò Åíüò ÓçìåéùôÞ Ôïõ ÌðéëéÜñäïõ, ÏéêïãåíåéáêÞ Åõôõ÷ßá, ÓõíÜíôçóç Ó’ ¸íáí Áðüóðáóìá Ì’ ¸íáí Ãíùóôü Ìïó÷ïâßôç, Ïé Äýï ÏõóÜñïé êáé Ôï ÂÜóáíï. Ôç ÷ñïíéÜ åêåßíç åñùôåýôçêå ôç ÂáëÝñéá ÁñóÝíéåâá áëëÜ ôï óýíôïìï åéäýëëéï äåí êáôÝëçîå óå ãÜìï. Ôï 1857 ï Ôïëóôüé ðáñáéôÞèçêå áðü ôï óôñáôü êáé ôáîßäåøå óôï åîùôåñéêü, Ðáñßóé êáé Åëâåôßá, ïé èåóìïß üìùò ôçò äõôéêÞò Åõñþðçò, êáèþò êáé ï ôñüðïò æùÞò ôùí áíèñþðùí ôùí ÷ùñþí áõôþí, äåí ôïõ Üñåóáí äéüëïõ. Óå Ýîé ìÞíåò åðÝóôñåøå óôç Ñùóßá êáé éäñýåé óôç ÃéÜóíáãéá ÐïëéÜíá Ýíá ó÷ïëåßï ãéá ðáéäéÜ êáé ìåãÜëïõò, üðïõ ï ßäéïò äéäÜóêåé ìå äéêÝò ôïõò ðáéäáãùãéêÝò ìåèüäïõò. Ôï 1857 ãñÜöåé ôç ËïõêÝñíç êáé ôï 1858 ôïí ÁëâÝñôï êáé ôïõò Ôñåéò ÈáíÜôïõò. Ôï 1860 ãñÜöåé ôïí Ðïëçêïýóêá, ðïõ áðïôåëåß ôçí ðñþôç ôïõ áðüðåéñá íá ãñÜøåé äéÞãçìá ìå ðåñéå÷üìåíï êáèáñÜ ëáúêü. Ôï 1860 ï ËÝùí Ôïëóôüé ôáîéäåýåé ãéá äåýôåñç öïñÜ óôï åîùôåñéêü åðéóêåðôüìåíïò ðÜëé ôç Ãáëëßá, ôç Ãåñìáíßá, ôï ÂÝëãéï, ôçí Áããëßá, ôçí Éôáëßá êáé ôçí Åëâåôßá, ìå óêïðü íá ðëïõôßóåé ôéò ðáéäáãùãéêÝò ôïõ ãíþóåéò. ¼ôáí åðÝóôñåøå óôç ÃéÜóíáãéá ÐïëéÜíá óõíÝ÷éóå ôç äéäáóêáëßá óôï ó÷ïëåßï ðïõ åß÷å éäñýóåé, åêäßäïíôáò ìÜëéóôá êé Ýíá ðåñéïäéêü. ¼ìùò Ýíá áðïôñüðáéï ðåñéóôáôéêü, óôï ïðïßï Ýôõ÷å íá ðáñåõñåèåß êáôÜ ôç äéÜñêåéá óôñáôéùôéêþí ãõìíáóßùí, ôïí Ýöåñå óå ôÝôïéá áðüãíùóç, þóôå áðïöÜóéóå íá áõôïåîïñéóôåß ãéá Ýíá äéÜóôçìá óôç ÓáìÜñá. Óôï ôáîßäé ôïõ áõôü ãíþñéóå ôç äåêáåöôÜ÷ñïíç Óïößá (Óüíéá) ÁíôñÝãéåâíá Ìðåñò, ôçí ïðïßá êáé ðáíôñåýôçêå. Ï ãÜìïò ôïõ ðñüóöåñå ìéá ìáêñü÷ñïíç ðåñßïäï åõôõ÷ßáò êïíôÜ óôçí íåáñÞ ãõíáßêá ôïõ, ìå ôçí ïðïßá êáé áðÝêôçóå äåêáôÝóóåñá ðáéäéÜ. Ôçí ðåñßïäï áõôÞ ãñÜöåé ôïõò ÊïæÜêïõò, Ýñãï ðïõ åêäüèçêå ôï 1863 êáé ãíþñéóå ìåãÜëç åðéôõ÷ßá. Áðü ôï 1856 ï Ôïëóôüé åß÷å áñ÷ßóåé íá ãñÜöåé Ýíá ìõèéóôüñçìá

9

ìå èÝìá ôçí åðÜíïäï åíüò åîüñéóôïõ ÄåêåìâñéóôÞ, áëëÜ óýíôïìá Ýíéùóå ôçí áíÜãêç íá ðëáôýíåé ÷ñïíïëïãéêÜ ôçí ðëïêÞ ðïõ ðñáãìáôåýåôáé. ¸ôóé Ýöôáóå óôç óýëëçøç åíüò áð’ ôá ìåãáëýôåñá áñéóôïõñãÞìáôá ôçò ðáãêüóìéáò ëïãïôå÷íßáò, ðïõ åßíáé ôï ìõèéóôüñçìá Ðüëåìïò Êáé ÅéñÞíç. Óôá ÷ñüíéá 1870-71 ï Ôïëóôüé ñß÷íåôáé ìå ðÜèïò óôç ìåëÝôç ôùí áñ÷áßùí åëëçíéêþí êáé åêöñÜæåôáé ìå ìåãÜëï èáõìáóìü ãéá ôïí ¼ìçñï. Ôï 1873 åêäßäåé Ýíá ÁëöáâçôÜñéï ìå ðáéäáãùãéêü èÝìá. Áðü ôï 1870 åß÷å áñ÷ßóåé íá ó÷åäéÜæåé Ýíá êáéíïýñéï Ýñãï ìå êåíôñéêü ðñüóùðï ìéá áîéüëïãç êáé êáëÞ ãõíáßêá, ðïõ üìùò åßíáé Ýíï÷ç ìïé÷åßáò. Ôï Ýñãï áõôü ðáñÜ ôá ìåãÜëá ðñïâëÞìáôá ðïõ ðñïÝêõøáí óôï óõããñáöÝá êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò óõããñáöÞ ôïõ ¢ííá ÊáñÝíéíá, áðïôåëåß Ýíá áðü ôá êáõ÷Þìáôá ôçò ñþóéêçò ëïãïôå÷íßáò. ÌåôÜ ôçí ¢ííá ÊáñÝíéíá ï Ôïëóôüé èá ðåñÜóåé ìéá âáñéÜ êñßóç ðïõ ôïí Ýöåñå óôá ðñüèõñá ôçò áõôïêôïíßáò. ¸ôóé èá áíáæçôÞóåé äéÝîïäï óå ìéá èñçóêåõôéêÞ ðßóôç äéêÞò ôïõò äéáôýðùóçò. ÈÝëåé íá æåé áðáëëáãìÝíïò áðü óõìâáôéêüôçôåò êáé áíÝóåéò, áðïêçñýóóïíôáò ôçí êáëïðÝñáóç, ôçí øåõôï-ðñüïäï êáé ôïí øåõôï-ðïëéôéóìü. Õðïóôçñßæåé üôé ôá êýñéá óôïé÷åßá ôïõ âßïõ ðñÝðåé íá åßíáé ç åíáñìüíéóç ìå ôç öýóç, ç áãÜðç, ç áëÞèåéá êáé ç åñãáóßá ðïõ êáëýðôåé ôéò âáóéêÝò âéïôéêÝò áíÜãêåò. Áó÷ïëåßôáé ôþñá ï ßäéïò ìå ôçí êáëëéÝñãåéá ôçò ãçò íôýíåôáé üðùò ïé ìïõæßêïé, öôéÜ÷íåé ôá ðáðïýôóéá ôïõ êáé êçñýôôåé ôçí ðñáüôçôá êáé ôçí ÷ñéóôéáíéêÞ ñÞóç ðùò: «áí êÜðïéïò óå ñáðßóåé óôñÝøå êáé ôçí Üëëç óïõ ðáñåéÜí». Ôéò áíôéëÞøåéò ôïõ áõôÝò ãéá ôç èñçóêåßá ôéò åêèÝôåé óå ìá óåéñÜ âéâëßùí üðùò: ÊñéôéêÞ Ôçò ÄïãìáôéêÞò Èåïëïãßáò (1880), Ìéá Åîïìïëüãçóç (1882), Óå Ôé Óõíßóôáôáé Ç Ðßóôç Ìïõ (1884), Ëïéðüí Ôé ÐñÝðåé Íá ÊÜíïõìå; (1885-86), Ç Âáóéëåßá Ôïõ Èåïý Åßíáé ÌÝóá Óáò (1891-93), Ðþò Íá ÄéáâÜæåôáé Ôï ÅõáããÝëéï Êáé Ðïý âñßóêåôáé Ç Ïõóßá Ôïõ (1896), Ç ×ñéóôéáíéêÞ Äéäáóêáëßá (1897) Ôï ÌÝãá ÁìÜñôçìá (1905), Äåí Ìðïñþ íá ÓéùðÞóù (1908) ê.Ü. Ôï 1888 áðïöÜóéæåé íá ìïéñÜóåé ôá êôÞìáôÜ ôïõ óôïõò ÷ùñéêïýò ôïõ, ðñÜîç ðïõ ðñïêÜëåóå âáèýôáôç ñÞîç óôéò ó÷Ýóåéò ôïõ ìå ôç óýæõãü ôïõ, ç ïðïßá ôïí ðßêñáíå óôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ôçò æùÞò ôïõ. ÐáñÜëëçëá ìå ôéò öéëïëïãéêÝò, öéëïóïöéêÝò êáé èåïëïãéêÝò éäÝåò ôïõ ï Ôïëóôüé åß÷å äéáìïñöþóåé ìéá íÝá áíôßëçøç êáé ãéá ôçí ôÝ÷íç, óýìöùíá ìå ôéò éäÝåò ôïõ ðïõ ôçí åîÝöñáóå óôá äïêßìéá ôïõ Ôé Åßíáé ÔÝ÷íç (1897) êáé Ï Óáßîðçñ Êáé Ç ÄñáìáôéêÞ ÔÝ÷íç. ¢ëëåò åöáñìïãÝò áõôÞò ôçò áíôßëçøçò óõíáíôïýìå óôá çèéêïý

10

ðåñéå÷üìåíïõ äéçãÞìáôá ôïõ, ðïõ áíáöÝñïíôáé óôéò óõíèÞêåò æùÞò ôùí ÷ùñéêþí, ôÝôïéá åßíáé: Ìå Ôé Æïõí Ïé ¢íèñùðïé (1881), ¼ðïõ ÕðÜñ÷åé ÁãÜðç Åßíáé Åêåß Ï Èåüò (1885), Ôñßá ÃåñïíôÜêéá (1886) êôë. ¢ëëá óçìáíôéêÜ ëïãïôå÷íéêÜ Ýñãá ôïõ áõôÞò ôçò åðï÷Þò åßíáé ôï çìéôåëÝò Ýñãï Óçìåéþóåéò Åíüò Ôñåëïý (1884), Ôï ÊñÜôïò Ôïõ Æüöïõ (1886), èåáôñéêü Ýñãï ðïõ ðáñïõóéÜóôçêå ôï 1888 êé áðïôåëåß ôï óçìáíôéêüôåñï åðßôåõãìá ôïõ Ôïëóôüé óôïí ôïìÝá áõôü ãéá ôïí ïðïßï Ýôñåöå éäéáßôåñç åêôßìçóç, Ï ÈÜíáôïò Ôïõ ÉâÜí Éëßôò (1887), Ï ÄéÜâïëïò (1889), Ç ÓïíÜôá Ôïõ Êñþéôóåñ (1889), Ï ÐáôÞñ ÓÝñãéïò (18900-1898) êáé ÁöÝíôçò Êáé Äïýëïò (1895). Ôï 1899 ï Ôïëóôüé ãñÜöåé ôï ôåëåõôáßï áðü ôá ìåßæïíá ëïãïôå÷íéêÜ Ýñãá ôïõ ôçí ÁíÜóôáóç, óôéò óåëßäåò ôïõ ïðïßïõ ï ôõöëüò åãùéóìüò ìåôáôñÝðåôáé óå õøçëü áëôñïõéóìü. Ãéá ôï Ýñãï ôïõ áõôü üìùò, ç Ïñèüäïîç Ñþóéêç Åêêëçóßá ôïí áöüñéóå ôï 1901. ÔÝëïò Üëëá Ýñãá ôçò ôåëåõôáßáò ðåñéüäïõ åßíáé Ôï Æùíôáíü Ðôþìá (1900), ôï çìéôåëÝò Ôï Öùò ÖÝããåé Êáé Óôá ÓêïôÜäéá (1894-1902), ×áôæÞ ÌïõñÜô (1904), Áëéüóá Ãêïñóüê (1905) ôá ïðïßá äçìïóéåýôçêáí ìåôÜ ôï èÜíáôü ôïõ. Óå âáèéÜ ãåñÜìáôá ï Ôïëóôüé ÷ôõðéÝôáé ôï 1910 áðü Ýíá êáéíïýñéï îÝóðáóìá êñßóçò ðïõ ôïí âáóÜíéæå üëá ôá ÷ñüíéá ôçò ùñéìüôçôÜò ôïõ ãéá ôï åßäïò ôçò æùÞò ðïõ Ýêáíå áëëÜ êé áð’ ôçí åðéäåßíùóç ôùí ó÷Ýóåþí ôïõ ìå ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ. ¸ôóé êñõöÜ èá åãêáôáëåßøåé óôéò 28 Ïêôùâñßïõ ôï óðßôé êáé ôçí ïéêïãÝíåéÜ ôïõ ìáæß ìå ôï ãéáôñü êáé ôçí áãáðçìÝíç ôïõ êüñç ÁëåîÜíäñá, óå ìéá ôåëåõôáßá ðñïóðÜèåéá íá æÞóåé êïíôÜ óôïí Èåü. ¼ìùò èá ðåèÜíåé áðü ðíåõìïíßá äÝêá çìÝñåò áñãüôåñá óôéò 7 Íïåìâñßïõ 1910 ìÝóá óôï óéäçñïäñïìéêü óôáèìü ôïõ ÁóôÜðïâï ôçò åðáñ÷ßáò ÑéáæÜí. Ì.Ì.

11

É Áõôü óõíÝâçêå óôá 1870 ôçí åðïìÝíç ôïõ ¢é-Íéêüëá ôïõ ÷åéìùíéÜôéêïõ. Ç åíïñßá ãéüñôáæå êé ï ðñïý÷ïíôáò Âáóßëç ÁíôñÝéôò Ìðñå÷ïõíüâ, Ýìðïñïò äåýôåñçò ôÜîçò, äå ìðïñïýóå íá ëåßøåé. ¸ðñåðå íá ðÜåé óôçí åêêëçóßá ãéáôß Þôáíå åðßôñïðïò êé Ýðñåðå óðßôé ôïõ íá äå÷ôåß êáé íá ðåñéðïéçèåß ôïõò óõããåíåßò êáé ôïõò ößëïõò ðïõ èá Ýñ÷ïíôáí. ¼ìùò üôáí ðéá êé ïé ôåëåõôáßïé ìïõóáöéñáßïé, Ýöõãáí, åôïéìÜóôçêå, ÷ùñßò íá ÷áóïìåñÞóåé, íá îåêéíÞóåé êáé íá ðÜåé ßóáìå ôï ãåéôïíéêü êôÞìá, ãéá í’ áãïñÜóåé êÜðïéï äáóÜêé ðïõ áðü êáéñü ôï ðáæÜñåõå ìå ôïí êôçìáôßá. Êáé âéáæüôáí íá ðÜåé, ìçí ôõ÷üí ïé Ýìðïñïé ôçò ðïëéôåßáò ôïí ðñïëÜâáéíáí êé Ý÷áíå ìéá ôüóï óõìöåñôéêÞ áãïñÜ. Ï íåáñüò ÷ôçìáôßáò ãýñåõå ãéá ôï äáóÜêé äÝêá ÷éëéÜäåò, ìá ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ôïõ Ýäéíå ìïíÜ÷á åöôÜ. Êé áõôÝò ïé åöôÜ ÷éëéÜäåò äåí áíôéðñïóþðåõáí ðáñÜ ìüëéò ôï Ýíá ôñßôï ôçò ðñáãìáôéêÞò áîßáò ôïõ. Ìðïñåß êéüëáò íá åðÝìåíå áêüìá êáé íá êáôÝâáæå ðéï ðïëý ôçí ôéìÞ ðïõ ðñüôåéíå óôïí êôçìáôßá ãéáôß ôï äáóÜêé âñéóêüôáí óôá óýíïñÜ ôïõ êé áðü êáéñü åß÷å êëåßóåé ìéá óõìöùíßá ìå ôïõò åìðüñïõò ôçò ðåñéï÷Þò êáé ôçò åðáñ÷ßáò, ðïý óýìöùíá ì’ áõôÞí, äåí åß÷å ôï äéêáßùìá Ýíáò áðü ôïõò óõìâáëëüìåíïõò í’ áíåâÜæåé ôéò ôéìÝò óôçí ðåñéï÷Þ ôùí Üëëùí. ¼ìùò ôçí ôåëåõôáßá óôéãìÞ ðëçñïöïñÞèçêå ðùò ìéá ïìÜäá äáóÝìðïñïé áðü ôçí ðïëéôåßá óêüðåõáí íá ðÜíå íá äéáðñáãìáôåõôïýí ôï äáóÜêé áõôü êáé ãéá ôïýôï áðïöÜóéóå íá äåé äß÷ùò áíáâïëÞ ôïí êôçìáôßá êáé íá êëåßóåé ïñéóôéêÞ óõìöùíßá ìáæß ôïõ. Ãéá ôïýôïõ Üìá îåìðÝñäåøå ìå ôç ãéïñôÞ êáé ìå ôïõò ìïõóáöéñáßïõò, Ýâãáëå åöôáêüóéá ñïýâëéá, ó’ áõôÜ ðñüóèåóå êáé äõï ÷éëéÜäåò ôñéáêüóéá ôçò åêêëçóßáò, þóôå íá ãßíïõí ôñåéò ÷éëéÜäåò, êé áöïý ôá ìÝôñçóå êáé ôá îáíáìÝôñçóå ðñïóå÷ôéêÜ, ôá ôáêôïðïßçóå óôï ðïñôïöüëé ôïõ êáé åôïéìÜóôçêå íá îåêéíÞóåé. Ï åñãÜôçò ÍéêÞôá, ï ìüíïò áð’ üëïõò ôïõò åñãÜôåò ôïõ Âáóßëç ÁíôñÝéôò ðïõ äåí Þôáíå ìåèõóìÝíïò åêåßíç ôçí çìÝñá Ýôñåîå íá æÝøåé. Ï ÍéêÞôá äåí Þôáíå ìåèõóìÝíïò ôþñá, ãéáôß, üíôáò ôñïìåñüò ìðåêñÞò, óôéò áðüêñéåò åß÷å áöÞóåé áìáíÜôé óôï êñáóïðïõëåéü êáé ôï óÜêï ôïõ êáé ôá ðïäÞìáôÜ ôïõ êé åß÷å ïñêéóôåß íá ìçí îáíáìåèýóåé êáé äõï ìÞíåò ôþñá äåí Ýðéíå óôÜëá êé áíôéóôÜèçêå çñùéêÜ óôïí ðåéñáóìü ôéò äõï ìÝñåò ôçò ãéïñôÞò, ðïõ Ýâëåðå åêåßíç ôçí áöèïíßá ôïõ êñáóéïý êáé äåí Ýâáëå ïýôå ìéá ãïõëéÜ óôï óôüìá ôïõ. Ï ÍéêÞôá Þôáíå Ýíáò ðåíçíôÜñçò ðåñßðïõ, ìïõæßêïò, áðü Ýíá êïíôéíü ÷ùñéü, áíïéêïêýñåõôïò, üðùò Ýëåãáí ãéá äáýôïí, ðïõ ôïí ðéüôåñï êáéñü ôçò æùÞò ôïõ, ôïí ðÝñáóå ìáêñéÜ áðü ôï óðßôé ôïõ, õðçñåôþíôáò åäþ êáé åêåß. Ðáíôïý, óôá ìÝñç ðïõ äïýëåøå, ôïí åêôéìïýóáí ãéá ôçí ðñïêïðÞ ôïõ, ãéá ôçí êáëÞ êáé ãñÞãïñç äïõëåßá

13

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ôïõ êáé ôï êõñéüôåñï ãéá ôïí áãáèü êáé êáëïðñïáßñåôï ÷áñáêôÞñá ôïõ. ¼ìùò ðïõèåíÜ äåí êáôÜöåñíå íá ðáñáìåßíåé áñêåôü äéÜóôçìá ãéáôß ìåèïêïðïýóå ìéá-äõï öïñÝò ôï ÷ñüíï –óõ÷íÜ êáé ðåñéóóüôåñåò– êáé ôüôå åêôüò ðïõ Üöçíå üëåò ôïõ ôéò ïéêïíïìßåò êáé ôïí ðéüôåñï ñïõ÷éóìü ôïõ óôï êñáóïðïõëåéü, ãéíüôáí ãêñéíéÜñçò êáé êáâãáôæÞò. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êé áõôüò êÜìðïóåò öïñÝò ôïí åß÷å äéþîåé, ìá ýóôåñá ôïí îáíÜðáéñíå ðÜëé, åêôéìþíôáò ôçí ôéìéüôçôÜ ôïõ, ôçí áãÜðç ôïõ ãéá ôá æþá êáé, ôï ðéï óðïõäáßï, üôé äåí åß÷å áðáéôÞóåéò ìåãÜëåò üóïí áöïñÜ ôï ìéóèü. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò äåí Ýäéíå óôï ÍéêÞôá ôá ïãäüíôá ñïýâëéá ôï ÷ñüíï ðïõ Ýðáéñíáí ïé üìïéïß ôïõ åñãÜôåò, ìá ìïíÜ÷á óáñÜíôá. Êé áõôÜ ü÷é êáíïíéêÜ ìå ôï ìÞíá, ðáñÜ ëßãá-ëßãá óå êáðßêéá êáé ðéï ðïëý óå åßäç áðü ôï ìáãáæß ôïõ ðïõ ôá õðïëüãéæå üóï ðéï áêñéâÜ ìðïñïýóå. Ç ÌÜñöá, ç ãõíáßêá ôïõ ÍéêÞôá, ðïõ óôá íéÜôá ôçò Þôáíå üìïñöç êáé æùçñÞ ðïëý, êñáôïýóå ôï óðéôéêü ôçò ìå ôï áãüñé ôçò êáé ôá äýï êïñßôóéá êáé äåí êáëïýóå ôï ÍéêÞôá íá ìåßíåé ìáæß ôïõò ðñþôá-ðñþôá ãéáôß åäþ êé åßêïóé ÷ñüíéá óõæïýóå ìå êÜðïéïí âáñåëÜ, áðü îÝíï ÷ùñéü, ðïõ ôïí åß÷å íïéêÜñç, êáé äåýôåñï ãéáôß, ðáñ’ üëï ðïõ üôáí ï ÍéêÞôá Þôáíå îåìÝèõóôïò áõôÞ ôïí Ýêáíå üðùò Þèåëå, ôïí Ýôñåìå ùóôüóï óáí ôç öùôéÜ, üôáí Þôáíå ìåèõóìÝíïò. ÊÜðïéá öïñÜ ï ÍéêÞôá, ðïõ âñÝèçêå óðßôé ôïõ ìÝèõóå êáé ãéá íá îåèõìÜíåé, öáßíåôáé, êáé íá ôéìùñÞóåé ôç ãõíáßêá ôïõ ãéá üëç ôçí õðïôáãÞ ðïõ ôçò Ýäåé÷íå üôáí äåí Þôáíå ìåèõóìÝíïò, Ýóðáóå ôçí êëåéäáñéÜ ôïõ ìðáïýëïõ ôçò, Ýâãáëå üëá ôá ðéï êáëýôåñÜ ôçò öïñÝìáôá êáé ìå ôï ôóåêïýñé ôá êáôáêïììÜôéáóå êñáôþíôáò ôá ðÜíù ó’ Ýíá êïýôóïõñï. Ôï ìéóèü ðïõ êÝñäéæå ï ÍéêÞôá, ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ôïí Ýäéíå üëïí óå ÷ñÞìá êáé óå åßäç óôç ãõíáßêá ôïõ êáé êåßíïò äåí åß÷å ðïôÝ ôçí ðáñáìéêñüôåñç áíôßññçóç. ¸ôóé êáé ôþñá äõï ìÝñåò ðñéí áðü ôç ãéïñôÞ Þñèå ç ÌÜñöá êáé åöïäéÜóôçêå áðü ôï ìáãáæß ìå Üóðñï áëåýñé, ôóÜé, æÜ÷áñç êáé êñáóß. ¼ëá áõôÜ ôá õðïëüãéóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ãéá ôñßá ñïýâëéá êáé ôçò Ýäùóå êáé Ýíá ÷áñôïíüìéóìá ôùí ðÝíôå ñïõâëéþí. ÄçëáäÞ îåìðÝñäåøå üëï-üëï ìå ï÷ôþ ñïõâëÜêéá, ðïõ èá Ýðñåðå íá Ýäéíå ôï ëéãüôåñï åßêïóé ñïýâëéá ãéá äïõëåìÝíá ìåñïêÜìáôá ôïõ ÍéêÞôá. Ç ÌÜñöá ùóôüóï õðïêëßèçêå âáèéÜ êé åõ÷áñßóôçóå ô’ áöåíôéêü.

– ÓÜìðùò êÜíáìå óõìöùíßåò åìåßò ìå óÝíá; – óõíÞèéæå íá ëÝåé Âáóßëç ÁíôñÝéôò óôï ÍéêÞôá, óïõ ÷ñåéÜæåôáé êÜôé íá ôï ðÜñåéò. Ôï îåðëçñþíåéò ìå ôç äïõëåéÜ óïõ. Åãþ äå åßìáé óáí êÜôé Üëëïõò: ðåñßìåíå, íá ëïãáñéáóôïýí, í’ áöáéñÝóïõìå ôá ðñïóôßìáôá. ÎçãçìÝíá êáé ôéìçìÝíá. Ìïõ äïõëåýåéò êáëÜ, êé åãþ äå èá ó’ áöÞóù. Êáé ëÝãïíôáò áõôÜ ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò Þôáíå åéëéêñéíÜ ðåéóìÝíïò

14

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ðùò åõåñãåôïýóå ôï ÍéêÞôá. Ôüóï ðåéóôéêÜ Þîåñå íá ìéëÜåé êáé ôüóï üëïé ïé Üíèñùðïé ðïõ åîáñôéüíôáí áðü ôá ëåöôÜ ôïõ, áñ÷éíþíôáò áðü ôïí ÍéêÞôá, ôïí õðïóôÞñéæáí ó’ áõôÞ ôïõ ôçí ðåðïßèçóç, ðùò ü÷é ìüíï äåí ôïõò åîáðáôïýóå, ðáñÜ ðùò ôïõò åõåñãåôïýóå ìå ôï ðáñáðÜíù.

– Ôï íéþèù êáëÜ, Âáóßëç ÁíôñÝéôò, öáíôÜæïìáé. Äïõëåýù ìå ïýëá ìïõ ôá äõíáôÜ íá óáò åõ÷áñéóôÞóù, óáí íá Þóáóôå ðáôÝñáò ìïõ. Ôï íéþèù ðïëý êáëÜ, áðïêñéíüôáí ï ÍéêÞôá, êáôáëáâáßíïíôáò ðïëý êáëÜ ðÝñá ãéá ðÝñá, ðùò ô’ áöåíôéêü ôïõ ôïí êïñüéäåõå êáé ôïí áäéêïýóå, ìá îÝñïíôáò ôáõôü÷ñïíá ðùò èá Þôáí ïëüôåëá áíþöåëï íá åðé÷åéñÞóåé íá îçãçèåß ìáæß ôïõ, üóïí áöïñÜ ôéò áðïëáâÝò ôïõ êáé ãéá ôïýôï Ýðñåðå íá ìåßíåé óôç äïýëåøÞ ôïõ, üóï äåí åß÷å êáìéÜ åëðßäá íá âñåé êÜðïéá äïõëåéÜ áëëïý êáé íá ðáßñíåé åêåßíá ðïõ èá ôïõ Ýäéíå. Ï ÍéêÞôá Üìá ðÞñå ôç äéáôáãÞ ôïõ áöåíôéêïý ôïõ íá æÝøåé Ýôñåîå óáí ðÜíôá ðñüèõìá êáé ÷áñïýìåíá, ìå âÞìá æùçñü, óôï õðüóôåãï, ðÞñå ôá ÷Üìïõñá ðïõ êñÝìïíôáí óôï êáñöß êé ýóôåñá ìðÞêå óôï óôÜâëï, ðïõ Þôáíå ÷ùñéóôÜ äåìÝíï ôï Üëïãï, ðïõ ðñüóôáîå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò íá ôï æÝøåé.

– Å, ôé Ýêáíå ëÝåé, ìïõ óôåíá÷ùñÝèçêåò, ìðïõíôáëÜ; – Ýëåãå ï ÍéêÞôá áðáíôþíôáò óôï öéëéêü ÷ëéìßíôñéóìá ðïõ ì’ áõôü ôïí õðïäÝ÷ôçêå ôï Üëïãï. ¸ëá, Ýëá Üóå ìå ðñþôá íá óå ðïôßóù, óõíÝ÷éóå êïõâåíôéÜæïíôáò ìå ôï æþï óáí íá ìéëïýóå ìå ðëÜóìá ëïãéêü ðïõ íá ôïí êáôáëáâáßíåé. Ï Ìïõ÷üñôç, Ýôóé ôï Ýëåãáí ôï Üëïãï, Þôáí ìÝôñéïò óôï áíÜóôçìá, óêïõñü÷ñùìïò, êáëïèñåììÝíïò. Ï ÍéêÞôá áöïý ôßíáîå ôéò óêüíåò áðü ôç ñÜ÷ç ôïõ, ðÝñáóå ôï êáðßóôñé óô’ üìïñöï êåöÜëé ôïõ íÝïõ æþïõ êáé ôï ôñÜâçîå íá ôï ðÜåé ãéá ðüôéóìá. Ðåñíþíôáò ðñïóå÷ôéêÜ áíÜìåóá áðü ôç óùñéáóìÝíç êïðñéÜ ï Ìïõ÷üñôç ðáéãíßäéóå êáé ðñïóðïéÞèçêå ðùò Þèåëå ìå ôï ðéóéíü ôïõ ðüäé íá ÷ôõðÞóåé ôï ÍéêÞôá, ðïõ Ýôñåîå îïðßóù ôïõ êáôÜ ôï ðçãÜäé.

– Ðáéãíßäéá ìïõ èÝëåéò, ìáóêáñÜ, ìïõñìïýñéæå ï ÍéêÞôáò ðïõ Þîåñå êáëÜ ìå ðüóç ðñïóï÷Þ ï Ìïõ÷üñôç ôßíáæå ôï ðüäé ôïõ ìïíÜ÷á þóðïõ í’ áããßîåé ôï ëéãäùìÝíï êïíôïãïýíé ôïõ Ýôóé ãéá ÷Üäé, äß÷ùò íá ôïí ÷ôõðÞóåé, êé Ýêáíå ðïëý ãïýóôï áõôü ôï óêÝñôóï. Óáí Þðéå ôï êñýï íåñü, ô’ Üëïãï ðÞñå ìéá âáèéÜ áíÜóá êéíþíôáò ôá ìïõóêåìÝíá ãåñÜ ÷åßëç ôïõ áð’ üðïõ Ýóôáæáí ìÝóá óôç óêÜöç äéÜöáíåò íåñïóôÜëåò, êé áðüìåéíå êÜðïéá óôéãìÞ áêßíçôï, óÜìðùò êÜôé íá óêåöôüôáí. ¾óôåñá îáöíéêÜ áðüëõóå Ýíá äõíáôü ñïõèïýíéóìá.

– Äå èåò Üëëï; Äå ÷ñåéÜæåôáé. Íá ôï îÝñïõìå. Êáé íá ìçí

15

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ îáíáãõñÝøåéò Üëëï, åßðå ï ÍéêÞôá, ì’ áðüëõôç óïâáñüôçôá, åîçãþíôáò åìðåñéóôáôùìÝíá óôï Ìïõ÷üñôç ôç óõìðåñéöïñÜ ôïõ. Êáé îáíáãýñéóå ôñÝ÷ïíôáò óôï óôÜâëï óÝñíïíôáò áðü ôï êáðßóôñé ôï íåáñü Üëïãï, ðïõ ÷ïñïðçäïýóå ÷áñïýìåíá ó’ üëç ôçí áõëÞ. Áðü ôïõò åñãÜôåò äå öáéíüôáí êáíÝíáò. ÌïíÜ÷á êÜðïéïò îÝíïò ï Üíôñáò ôçò ìáãåßñéóóáò, ðïõ åß÷å Ýñèåé áðü ôï ÷ùñéü ôïõ ãéá ôç ãéïñôÞ, ôñéãýñéæå åêåß äá.

– ¢íôå êáëÝ ìïõ, ôïõ åßðå ï ÍéêÞôá, ðÞãáéíå íá ñùôÞóåéò ðïéï Ýëêçèñï èÝëåé ô’ áöåíôéêü íá æÝøù, ôï ìéêñü ãéá ôï ìåãÜëï. Ï Üíèñùðïò Ýôñåîå óô’ üìïñöï óðßôé ðïõ Þôáíå ÷ôéóìÝíï ðÜíù óå øçëÜ èåìÝëéá êáé åß÷å ãåñÞ óéäåñÝíéá óêåðÞ, êáé óå ëßãï îáíáãýñéóå ìå ôçí ðëçñïöïñßá íá æÝøåé ï ÍéêÞôá ôï ìéêñü Ýëêçèñï. Ï ÍéêÞôá åêåßíç ôç óôéãìÞ åß÷å âãåé áðü ôï óôÜâëï, åöïäéáóìÝíïò ì’ üëá ôá áðáñáßôçôá ãéá ôï æÝøéìï êáé êñáôþíôáò ìå ôï Ýíá ÷Ýñé ôï Üëïãï áðü ôï êáðßóôñé, óôåêüôáí óôï õðüóôåãï ìðñïóôÜ óôá äõï Ýëêçèñá.

– Áò åßíáé ôï ìéêñü, áöïý Ýôóé èÝëïõíå, åßðå, ìðÜæïíôáò ôï Üëïãï áíÜìåóá óôá äõï ìáêñéÜ îýëá ôïõ Ýëêçèñïõ ãéá íá ôï æÝøåé, âïçèïýìåíïò áðü ôïí Üíôñá ôçò ìáãåßñéóóáò. ¼ôáí üëá ðéá Þôáíå Ýôïéìá, ï ÍéêÞôá Ýóôåéëå ôïí Üëëïí óôçí áðïèÞêç íá öÝñåé Ü÷õñá.

– Íá Ýôóé ôþñá åßíáé üìïñöá êáé êáëÜ, Ýëåãå ï ÍéêÞôá óôñþíïíôáò ìå ôÝ÷íç ô’ Ü÷õñï ìÝóá óôï Ýëêçèñï. Äïò ìïõ ôþñá Üëëç ìéá áãêáëéÜ íá óôñþóù áêüìá. Íá, Ýôóé äá, Ýôóé äá êáé èá ’íáé áíáðáõôéêÜ íá êÜèåôáé êáíÝíáò, Ýëåãå áäéÜêïðá, êÜíïíôáò ôáõôü÷ñïíá áõôÜ ðïõ Ýëåãå êáé ÷þíïíôáò ó’ üëåò ôéò ìåñéÝò ðõêíü ôï Ü÷õñï.

– Íá åßóáé êáëÜ, ÷ñéóôéáíÝ ìïõ, óôñÜöçêå óôï âïçèü ôïõ, åõ÷áñéóôþ ðïëý ðïõ ìïõ ðáñáóôÜèçêåò. Ïé äõï ìáò âëÝðåéò ôá êáôáöÝñáìå ãñÞãïñá-ãñÞãïñá. ¾óôåñá êÜèéóå óôï êÜèéóìá ôïõ áìáîÜ êáé îåêßíçóå éêáíïðïéþíôáò ôçí áíõðïìïíçóßá ôïõ Ìïõ÷üñôç, ðïõ äåí Ýâëåðå ôçí þñá íá ðÜñåé äñüìï. Êáèþò üìùò îåêéíïýóå ôï Ýëêçèñï ãéá íá âãåé áðü ôçí áõëüðïñôá, áêïýóôçêå êÜðïéá öùíïýëá: – ÌðÜñìðá ÍéêÞô, ìðÜñìðá ÍéêÞô! ÁíÝâáóå ìå, óå ðáñáêáëþ íá ìïõ êÜíåéò ìéá âüëôá.

– ¹ôáíå ôï åöôÜ÷ñïíï áãïñÜêé ôïõ Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ðïõ îåðåôÜ÷ôçêå âéáóôéêÜ áðü ôï óðßôé, êé Ýôñå÷å êïõìðþíïíôáò ôï êïíôïãïýíé ôïõ. Áäõíáôïýôóéêï êáé ÷ëïìü, öïñïýóå Üóðñá, ìÜëëéíá ðïäÞìáôá, æåóôü óêïýöï êáé ìáýñï êïíôïãïýíé.

– ¸ëá, ðïõëÜêé ìïõ, åßðå ï ÍéêÞôá êáé óôáìáôþíôáò ðÞñå óôï

16

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ Ýëêçèñï ôï ðáéäß, ðïõ áêôéíïâüëçóå áðü ÷áñÜ. Ç þñá Þôáíå êÜðïõ ôñåéò. ¸êáíå ðáãùíéÜ, ßóáìå ìå äÝêá âáèìïýò, Þôáíå óõííåöéÜ êáé öõóïýóå áñêåôÜ. Ï ìéóüò ïõñáíüò Þôáíå óêåðáóìÝíïò ì’ Ýíá ÷áìçëü, ìáýñï óýííåöï. ÌÝóá óôçí áõëÞ äåí Þôáíå áéóèçôÞ ç êáêïêáéñßá. ¼ìùò Ýîù, óôï äñüìï ï áÝñáò öõóïýóå ðéï äõíáôÜ, áðü ôç óêåðÞ ôçò ãåéôïíéêÞò áðïèÞêçò óçêùíüôáí óýííåöï ôï ÷éüíé êáé óôç ãùíßá, êïíôÜ óôï ëïõôñü óôñéöïãýñéæå áíåìïóôñüâéëïò. Ìüëéò ï ÍéêÞôá ðÝñáóå ôçí áõëüðïñôá êáé óôáìÜôçóå ôï Ýëêçèñï ìðñïóôÜ óôçí åßóïäï ôïõ óðéôéïý, Üíïéîå ç ðüñôá êáé ðñüâáëå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Ìå ôï ôóéãÜñï óôï óôüìá, êáëÜ ôõëéãìÝíïò óôéò æåóôÝò ãïýíåò ôïõ æùóìÝíïò óöé÷ôÜ óôç ìÝóç, ìå ôï æåóôü óêïýöï ôïõ êáé ôá ìÜëëéíá ðïäÞìáôá ðïõ Þôáíå áðü Ýîù íôõìÝíá ìå äÝñìá, ðñï÷þñçóå ìåñéêÜ âÞìáôá óôï ÷éïíéóìÝíï ðÜôùìá ôïõ åîþóôç, ðïõ óéãüôñéæå êÜôù áðü ôá ðüäéá ôïõ êáé êïíôïóôÜèçêå. ÔñÜâçîå äõï ôåëåõôáßåò ñïõöçîéÝò ôïõ ôóéãÜñïõ êé ýóôåñá ôï ðÝôáîå ÷Üìù êáé ôï ðÜôçóå êáëÜ-êáëÜ ãéá íá óâÞóåé. ¾óôåñá, åíþ ï êáðíüò Ýâãáéíå áêüìá áíÜìåóá áðü ôá ìïõóôÜêéá ôïõ êáé, êáìáñþíïíôáò ô’ üìïñöï Üëïãï ðïõ óôåêüôáí æåìÝíï ìðñïóôÜ óôçí ðüñôá, ôá÷ôïðïßçóå ðñïóå÷ôéêÜ ôï ãïýíéíï ãéáêÜ ôïõ Ýôóé ðïõ ïé Üêñåò ôïõ íá âñßóêïíôáé ãõñéóìÝíåò ðñïò ôá ìÝóá êáé íá ìçí õãñáßíïíôáé ìå ôçí áíÜóá.

– Êïßôá êåé ôïí êáôåñãáñÜêï ðïõ ðñüöôáóå êéüëáò! – åßðå âëÝðïíôáò ôï ðáéäÜêé êáëïêáèéóìÝíï ìÝóá óôï Ýëêçèñï. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò Þôáíå óôá ìåãÜëá ôïõ êÝöéá áðü ôï êñáóÜêé ðïõ åß÷å ðéåé ìå ôïõò ìïõóáöéñáßïõò ôïõ êáé ãéá ôïýôï ðéüôåñï áðü êÜèå Üëëç öïñÜ áéóèáíüôáí ôïí åíèïõóéáóìü ãéá ôï êÜèå ôé ðïõ Þôáíå äéêü ôïõ êáé ãéá ôï êÜèå ôé ðïõ Ýêáíå. Ç èÝá ôïõ ðáéäéïý ôïõ, ðïõ ðÜíôá íïåñÜ ôïí ïíüìáæå «ï äéÜäï÷üò ìïõ» ôïõ Ýäéíå ìåãÜëç ÷áñÜ êáé ôï êïßôáæå ìéóïêëåßíïíôáò ôá ìÜôéá êáé ÷áìïãåëþíôáò. ÔõëéãìÝíç ðÜíù áðü ôï êåöÜëé êáé ôéò ðëÜôåò ìå ôï æåóôü óÜëé, Ýôóé ðïõ ìïíÜ÷á ôá ìÜôéá ôçò öáßíïíôáí, ç ãõíáßêá ôïõ Âáóßëç ÁíôñÝéôò óôåêüôáí ðßóùèÝ ôïõ óôç ìðáóéÜ áðü ìÝóá, ãéá íá ôïí îåðñïâïäßóåé. ¹ôáíå ìéá ãõíáßêá ëéðüóáñêç, ÷ëïìÞ, ðïõ öáßíåôáé íá õðÝöåñå áðü ôçí åãêõìïóýíç ôçò.

– ÊáëÜ èá Ýêáíåò íá Ýðáéñíåò ìáæß óïõ ôï ÍéêÞôá, åßðå, ðñïâÜëëïíôáò äåéëÜ ðáñÜ Ýîù.

– Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò äåí ôçò áðïêñßèçêå ôßðïôá êáé óôá ëüãéá ôçò, ðïõ öáßíåôáé íá ôïí äõóáñÝóôçóáí êáôóïýöéáóå öïõñêéóìÝíïò êé Ýöôõóå.

– Èá Ý÷åéò ôüóá ëåöôÜ ìáæß óïõ, óõíÝ÷éóå ç ãõíáßêá ôïõ ìå ôçí ßäéá ðáñáðïíéÜñéêç öùíÞ, êé ï êáéñüò óáí ðïëý öïñôùìÝíïò öáßíåôáé.

17

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ – Êáé ãéá ðïéï ëüãï ôÜ÷áôåò; Ãéá, ìÞðùò äå îÝñù ôï äñüìï êé Ý÷ù áíÜãêç áðü êïëáïýæï; – åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Ìå êåßíï ôï áöýóéêï ôÝíôùìá ôùí ÷åéëéþí ðïõ Ýðáéñíå üôáí ìéëïýóå ìå ôïõò äéÜöïñïõò ìåôáðñÜôåò êáé ôïõò áãïñáóôÝò, ðñïöÝñïíôáò îåêÜèáñá êáé óõëëáâéóôÜ ôçí êÜèå ëÝîç.

– ÐÜñå ôïí, óå ðáñáêáëþ, ãéá ôï Èåü! – åðÝìåíå ç ãõíáßêá ôïõ, ôõëßãïíôáò üóï ðéï óöé÷ôÜ ìðïñïýóå ôï óÜëé ôçò.

– Êïßôá êåé ðïõ ìïõ êïëëÞèçêå óáí ôç âäÝëëá… Êáé ðïõ èá ôïí âÜëù, ìÝóá ó’ áõôü ôï ìéêñü Ýëêçèñï; – Åßìáé Ýôïéìïò åãþ, Âáóßëç ÁíôñÝéôò, åßðå ÷áñïýìåíá ï ÍéêÞôá, öôÜíåé íá ôáÀóïõí ô’ Üëïãá óôçí þñá ôïõò, óáí èá ëåßðù, ðñüóèåóå ãõñßæïíôáò óôçí êõñÜ ôïõ.

– ¸ãíïéá óïõ, ÍéêÞôá èá ðù ôïõ Óéåìéüí íá Ý÷åé ôï íïõ ôïõ, ôïí êáèçóý÷áóå åêåßíç.

– Ôï ëïéðüí, Âáóßëç ÁíôñÝéôò, èá ìå ðÜñåôå ìáæß óáò; – ñþôçóå ï ÍéêÞôá.

– Ôé íá ãßíåé! Êáèþò öáßíåôáé, ðñÝðåé íá ôçí áêïýóïõìå ôç ãñéÜ. ÌïíÜ÷á áí èá Ýñèåéò ôñÝ÷á íá íôõèåßò êÜðùò ðéï æåóôÜ, ôïí óõìâïýëåøå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ÷áìïãåëþíôáò êáé ñß÷íïíôáò åéñùíéêÝò ìáôéÝò óôï êáôáêïõñåëéáóìÝíï êïíôïãïýíé ôïõ ÍéêÞôá.

– Êüðéáóå äù, öþíáîå ï ÍéêÞôá ôïõ Üíôñá ôçò ìáãåßñéóóáò, ðïõ ôñéãýñéæå óôçí áõëÞ, êáé êñÜôá ôï Üëïãï þóðïõ íá ãõñßóù.

– Åãþ! Åãþ! – öþíáîå ô’ áãïñÜêé âãÜíïíôáò ôá îåðáãéáóìÝíá êáôáêüêêéíá ÷åñÜêéá ôïõ áðü ôéò ôóÝðåò êé áäñÜ÷íïíôáò ìå äáýôá ôá êñýá ÷Üìïõñá.

– ÌïíÜ÷á ìçí áñãïðïñåßò ìå ôçí ôïõáëÝôá óïõ. ÊÜíå ãñÞãïñá, öþíáîå ôïõ ÍéêÞôá ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Óå ìéá óôéãìÞ Ýöôáóá, åßðå êáôá÷áñïýìåíïò ï ÍéêÞôá êáé ôñÝ÷ïíôáò ìå ôá ÷éëéïìðáëùìÝíá ìÜëëéíá ðïäÞìáôÜ ôïõ ãýñéóå óôçí áõëÞ êáé ìðÞêå óôï óðéôÜêé ôùí õðçñåôþí.

– ¸ëá ãåéá óïõ, Áííïýóêá, äïò ìïõ ôï ðáíùöüñé ìïõ áð’ ôï ðáôÜñé. Èá öýãù ìå ô’ áöåíôéêü, åßðå, ìðáßíïíôáò óôï óðßôé êáé îåêñåìþíôáò ôç æþíç ôïõ áðü ôï êáñöß. Ç ìáãåßñéóóá ðïõ åß÷å ÷ïñôÜóåé ôïí áðïãåõìáôéíü ôçò ýðíï êáé ôþñá åôïßìáæå ôï óáìïâÜñé ãéá ôïí Üíôñá ôçò õðïäÝ÷ôçêå êåöÜôç ôç ÍéêÞôá êáé, îåóçêùìÝíç áðü ôç âéáóýíç åêåßíïõ, êéíÞèçêå êé áõôÞ ìå ðïëëÞ ãñçãïñÜäá, Ýöôáóå áðü ôï ðáôÜñé ðïõ ôï åß÷å áðëùìÝíï ãéá íá óôåãíþóåé ôï ðáíùöüñé ôïõ ðïõ Þôáíå áñêåôÜ ðáëéü êáé öèáñìÝíï êé Üñ÷éóå íá ôï ôéíÜæåé êáé íá ôï îåæáñþíåé.

– Êé Ýôóé èá Ý÷åéò áðëï÷ùñéÜ, ãéá íá êáëïðåñÜóåéò ìå ôïí äéêü óïõ, ôçò åßðå ï ÍéêÞôá ðïõ ðÜíôá áðü ìéá êáëïðñïáßñåôç åõãÝíåéá Ýâñéóêå íá ðåé êÜðïéïí êáëü ëüãï Üìá âñéóêüôáíå ìå êÜðïéïí Üëëïí.

18

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ Êé áöïý ðÝñáóå ãýñù óôç ìÝóç ôïõ ôç óôåíïýôóéêç êáé öèáñìÝíç æþíç, óöß÷ôçêå ìÝóá óôï êïíôïãïýíé ôïõ ì’ üëç ôïõ ôç äýíáìç.

– Íá Ýôóé äá, åßðå óôï ôÝëïò, ìéëþíôáò ðéá ü÷é ôçò ìáãåßñéóóáò ìá ôçò æþíçò ôïõ êáé ÷þíïíôáò ôéò Üêñåò êáëÜ-êáëÜ ìÝóá, Ýôóé äå èá ìïõ îåöýãåéò, êé áöïý áíáóÞêùóå ìéá äõï öïñÝò êáé êáôÝâáóå ôéò ðëÜôåò ôïõ ãéá íá äþóåé áÝñá óôéò êéíÞóåéò ôùí ÷åñéþí, ðÝñáóå áðü ðÜíù ôï ðáíùöüñé ôïõ, ôï ôá÷ôïðïßçóå êé áõôü êáëÜ-êáëÜ óôéò ìáó÷Üëåò êáé óôï ëáéìü, ðÞñå áðü ôï ñÜöé ôá ãÜíôéá ôïõ êáé ðñüóèåóå: Ôþñá åßìáóôå Ýôïéìïé.

– ÊáëÜ èá Ýêáíåò êÜôé íá ðåñíïýóåò óôá ðüäéá óïõ, ãéáôß ôá ðïäÞìáôÜ óïõ äåí åßíáé êáé ôüóï ôçò ðñïêïðÞò ôïõ åßðå ç ìáãåßñéóóá. Ï ÍéêÞôá êïíôïóôÜèçêå óá ãéá íá áíáíïçèåß.

– Íáé, èá Ýðñåðå… ìá äå âáñéÝóáé .. ÐåñíÜù êé Ýôóé. Äå èá ðÜìå ìáêñéÜ. Êé Ýôñåîå óôçí åßóïäï.

– Äå èá êñõþóåéò, êáçìÝíå ÍéêÞôá, ì’ áõôÜ ìüíï ôá ñïý÷á; – ôïõ åßðå ç êõñßá óáí ôïí åßäå íá Ýñ÷åôáé êïíôÜ óôï Ýëêçèñï.

– Ìðá… Äåí êñõþíù êáèüëïõ, áðïêñßèçêå êåßíïò, ôá÷ôïðïéþíôáò ô’ Ü÷õñá óôï Ýëêçèñï Ýôóé ðïõ íá ôïõ æåóôáßíïõí ôá ðüäéá ôïõ êáé êñýâïíôáò ôï Ü÷ñçóôï ãéá ôï êáëü áëïãÜêé ìáóôßãéï áíÜìåóÜ ôïõò. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáèüôáí êéüëáò óôï Ýëêçèñï, ãåìßæïíôáò ìå ôç ñÜ÷ç ôïõ, êáèþò Þôáíå óöé÷ôïôõëéãìÝíïò óôéò äõï ãïýíåò ôïõ, ó÷åäüí ïëüêëçñï ô’ áìÜîé. ÐÞñå óôá ÷Ýñéá ôïõ ôá ãêÝìéá êáé îåêßíçóå áñãÜ-áñãÜ, åíþ ï ÍéêÞôá ðïõ Ýöôáóå êåßíç ôç óôéãìÞ âïëåýôçêå óå ìéá ãùíßôóá. ÉÉ Ôï êáëü Üëïãï, ìå ìéá åðéäÝîéá óôñïöÞ, Ýóôñéøå êáé ìå æùçñü âÞìá ðñï÷þñçóå óôïí ðáôçìÝíï äñüìï ôïõ óõíïéêéóìïý.

– Êáé ôïõ ëüãïõ óïõ ðþò ìïõ ôñýðùóåò åäþ ðÝñá; Äïò ìïõ ôï ìáóôßãé, ÍéêÞôá! Öþíáîå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ìå öáíåñü êáìÜñé óôï äéÜäï÷ü ôïõ, ðïõ êáèüôáí æáñùìÝíïò êïíôÜ óôï ÍéêÞôá. Íá óïõ äåßîù åãþ! ¢íôå, ôñÝ÷á óôç ìáìÜ óïõ, äéáïëÜêé! Ôï ðáéäß ì’ Ýíá ðÞäçìá âñÝèçêå Ýîù áðü ôï Ýëêçèñï êé Ýôñåîå óôï óðßôé. Ï Ìïõ÷üñôç Ýðáéñíå öüñá óéãÜ-óéãÜ þóðïõ ñß÷ôçêå ìå êáëðáóìü óôï äñüìï. Ï óõíïéêéóìüò Êñåóôß ðïõ âñéóêüôáí ôï óðßôé ôïõ Âáóßëç ÁíôñÝéôò áðáñôéæüôáí üëï-üëï áðü Ýîé óðßôéá. Ìüëéò ðñïóðÝñáóáí êáé ôï ôåëåõôáßï óðéôÜêé ðïõ Þôáíå ç êáôïéêßá ôïõ óéäçñïõñãïý, Ýíéùóáí áìÝóùò ðùò ï áÝñáò Þôáíå ðïëý ðéï äõíáôüò áð’ ü,ôé

19

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ åß÷áíå öáíôáóôåß. Ï äñüìïò, ó÷åäüí äå äéáêñéíüôáí ðéá. Ô’ á÷íÜñéá ð’ Üöçíå ôï Ýëêçèñï ôá Ýóâçíå áìÝóùò ç ïñìÞ ôïõ áÝñá êáé ôï äñüìï ôïí áêïëïõèïýóáí ìïíÜ÷á ãéáôß âñéóêüôáí øçëüôåñá áðü ôçí õðüëïéðç ðåñéï÷Þ. Ôï ÷éüíé óôñïâéëéæüôáí ðÝñá ãéá ðÝñá êáé äåí äéáêñéíüôáí êáèüëïõ ç ãñáììÞ êåßíç ðïõ åíþíåé ôç ãç ìå ôïí ïõñáíü. Ôï äÜóïò ôïõ ÔåëéÜôéíï ðïõ ðÜíôá öáéíüôáí ôüóï îåêÜèáñá ôþñá ìïíÜ÷á êÜðïõ-êÜðïõ á÷íïìáýñéæå áíÜìåóá áðü ôçí ðõêíÞ ÷éïíüóêïíç. Ï áÝñáò öõóïýóå áðü ôçí áñéóôåñÞ ìåñéÜ êé Ýóôñéâå ìå ðåßóìá áíôßèåôá ôç ÷áßôç ôïõ Ìïõ÷üñôç êáé ôçí ðëïýóéá ïõñÜ ôïõ ðïõ ï ÍéêÞôá ôçí åß÷å äÝóåé ó’ Ýíá óöé÷ôü êüìðï. Ï ðëáôýò ãéáêÜò ôïõ ÍéêÞôá, ðïõ êáèüôáí áðü ôç ìåñéÜ ôïõ áÝñá óöéããüôáí ðÜíù óôï ðñüóùðï ôïõ êáé ôç ìýôç ôïõ.

– Äåí ìðïñåß íá ôñÝîåé ì’ üëç ôç öüñá, åîáéôßáò ôïõ êáéñïý, ðáñáôÞñçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, êáìáñþíïíôáò ôï êáëü Üëïãü ôïõ. ÊÜðïôå ðïõ ðÞãá ìå äáýôï óôï Ðáóïýôéíï, öôÜóáìå åêåß ðåñÜ óå ìéóÞ þñá.

– ¼,ôé êáé íá ðåéò, ôïýôï ôï Üëïãï åßíáé êáëü ìéá öïñÜ, åßðå ï ÍéêÞôá. Óþðáóáí ãéá ëßãï. Ìá ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò åß÷å üñåîç ãéá êïõâÝíôá.

– Äåí ìïõ ëåò, Ýêáíá êáëÜ ðïõ ðáñÜããåéëá ôçò íïéêïêõñÜ óïõ íá ìçí ðïëõêáëïðéÜíåé ôï âáñåëÜ; – åßðå ðÜëé ìå ôç äõíáôÞ öùíÞ ôïõ ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ôüóï óßãïõñïò, ðùò ï ÍéêÞôá èá Ýðñåðå íá êïëáêåõüôáí êïõâåíôéÜæïíôáò ì’ Ýíáí ôüóï óçìáíôéêü êáé óïöü êýñéï óáí êé åêåßíïí, êáé ôüóï åõ÷áñéóôçìÝíï ãéá ôá ðåßñáãìÜ ôïõ, ðïõ ïýôå êáí ôïõ ðÝñáóå áðü ôï íïõ ðùò ôï èÝìá áõôü ìðïñïýóå íá åßíáé äõóÜñåóôï óôïí Üëëï. Ï ÍéêÞôá ðÜëé äåí Üêïõóå ôçí ðñþôç öïñÜ ôá ëüãéá ô’ áöåíôéêïý ôïõ êáèþò ôá ðáñÜóõñå ç ïñìÞ ôïõ áÝñá. ¸ôóé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò åðáíÝëáâå ðéï äõíáôÜ êáé ðéï óõëëáâéóôÜ ôï ðåßñáãìÜ ôïõ ãéá ôï âáñåëÜ.

– Ï Èåüò ìáæß ôïõò, Âáóßëç ÁíôñÝéôò åãþ äåí áíáêáôþíïìáé ó’ áõôÝò ôéò õðïèÝóåéò. ÖôÜíåé íá ìç ìïõ êáêïìåôá÷åéñßæåôáé ôï ðáéäß. Áëëéþò, ï Èåüò ìáæß ôçò.

– ÓùóôÜ, ðáñáôÞñçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Êáé ëïéðüí ôé áðïöÜóéóåò, è’ áãïñÜóåéò Üëïãï êáôÜ ôçí Üíïéîç; – Üñ÷éóå Üëëï èÝìá ãéá êïõâÝíôá.

– Ìá, äå èá ô’ áðïöýãù, áðïêñßèçêå ï ÍéêÞôá, óéÜæïíôáò ôï ãéáêÜ ôïõ ðáíùöïñéïý ôïõ êáé óêýâïíôáò ðñïò ôï ìÝñïò ôïõ áöåíôéêïý.

– Ôþñá ôï èÝìá êéíïýóå ôï åíäéáöÝñïí ôïõ êáé ãéá ôïýôï äåí Þèåëå íá ÷Üóåé êáìßá ëÝîç.

20

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ – Ï ìéêñüò ìåãÜëùóå, ðñÝðåé ôþñá ï ßäéïò íá ïñãþíåé, ãéáôß üëïí ôïí êáéñü íïéêéÜæïõìå, ðñüóèåóå.

– ÊáëÜ. Áãüñáóå Ýíá áðü ôá äéêÜ ìïõ, äå èá óôï äþóù áêñéâÜ!

– îåöþíéóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò íéþèïíôáò êÜðïéá õðåñäéÝãåñóç üôé åîáéôßáò áõôïý èá êáôÝëçãå óôçí êåñäïóêïðßá, ðïõ Þôáíå ç áãáðçìÝíç ôïõ áðáó÷üëçóç êé áðïññïöïýóå üëåò ôïõ ôéò ðíåõìáôéêÝò äõíÜìåéò.

– Êé áí ü÷é, ôüôåò ìïõ äßíåôå êáìéÜ äåêáðåíôáñéÜ ñïõâëÜêéá êé áãïñÜæù Ýíá óôï áëïãïðÜæáñï, åßðå ï ÍéêÞôá ðïõ Þîåñå ðùò êåßíá ôá äåýôåñá Üëïãá ôïõ áöåíôéêïý ôïõ äåí Üîéæáí ðáñáðÜíù áðü åöôÜ ñïýâëéá ôï Ýíá, ìá ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ðïõëþíôáò ó’ áõôüí Ýíá áðü äáýôá èá ôïõ õðïëüãéæå ßóáìå åßêïóé ðÝíôå ñïýâëéá êáé ôüôå èá ðåñíïýóå ìéóüò ÷ñüíïò äß÷ùò íá äåé ðåíôÜñá, ßóáìå ðïõ íá îïöëÞóåé.

– Èá óïõ äþóù Ýíá êáëü Üëïãï. ÍïéÜæïìáé ãéá óÝíá, óáí ãéá ôï ßäéï ôïí åáõôü ìïõ. Ìå ôï ÷Ýñé óôçí êáñäéÜ. Ï Ìðñå÷ïõíüâ äå è’ áäéêÞóåé Üíèñùðï. Áò æçìéùèþ åãþ, äå óêïôßóôçêá. ¼÷é óáí êÜðïéïõò Üëëïõò. Ìå ôï ÷Ýñé óôçí êáñäéÜ, îåöþíéóå ìå êåßíï ôï ýöïò, ðïõ êáôÜöåñíå íá ðåßèåé óôá ëüãéá ôïõ êáé ôïõò ðïõëçôÝò êáé ôïõò áãïñáóôÝò ôïõ, Ýíá Üëïãï ðñþôçò!

– ÐÜåé êáëÜ, ðáñáôÞñçóå áíáóôåíÜæïíôáò ï ÍéêÞôá êáé áöïý ðåßóôçêå ðùò äå åß÷å ôßðïô’ Üëëï í’ áêïýóåé, ðáñÜôçóå ôï ãéáêÜ ôïõ êáé ôïí Üöçêå íá ôïõ óêåðÜóåé ô’ áõôß êáé ôï ðñüóùðï. ÊÜðïõ ìéóÞ þñá ðñï÷þñçóáí óéùðçëïß. Ï áÝñáò äéáðåñíïýóå ôï ÷Ýñé êáé ôï ðëåõñü ôïõ ÍéêÞôá åêåß ðïõ ôï êïíôïãïýíé ôïõ Þôáíå óêéóìÝíï. ÆÜñùíå üóï ìðïñïýóå êé áíÜóáéíå ìÝóá óôï óçêùìÝíï ãéáêÜ ôïõ ðïõ ôïõ Ýêñõâå ôï óôüìá, ãéá ôçí þñá äåí ðïëõêñýùíå.

– Ôé ëåò; Íá ôñáâÞîïõìå áðü ôï Êáñáìßóåâï Þ íá êüøïõìå ïëüéóá, ñþôçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Áðü ôï Êáñáìßóåâï ï äñüìïò Þôáíå ðéï óôñùôüò êáé ðéï ðåñéðïéçìÝíïò ìá Ýðåöôå ìáêñýôåñá. Åíþ áí ôñáâïýóáí ßóá Þôáíå ðéï êïíôÜ, üìùò ï äñüìïò ü÷é ôüóï êáëüò êáé ðïëý ðáñáìåëçìÝíïò. Ï ÍéêÞôá óêÝöôçêå ëéãÜêé.

– Áðü ôï Êáñáìßóåâï áí êáé ðéï ìáêñéÜ, ìá ï äñüìïò åßíáé ðéï êáëüò, åßðå óôï ôÝëïò.

– Íáé ìá íá ôñáâÞîïõìå ßóá ìïíÜ÷á ëßãï áí ðñï÷ùñÞóïõìå, äß÷ùò íá ÷Üóïõìå ôï äñüìï, èá âñåèïýìå óôï äÜóïò êé áðü êåé åßíáé êáëÜ, åðÝìåéíå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ðïõ ðñïôéìïýóå íá ôñáâÞîïõí ßóá.

– ¼ðùò ïñßæåôå, Ýêáíå ï ÍéêÞôá êáé ðáñÜôçóå ðÜëé ôï ãéáêÜ ôïõ.

21

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, Ýôóé êé Ýêáíå êé áöïý ðñï÷þñçóå ßóáìå ìéóü âÝñôóé Ýóôñéøå áñéóôåñÜ. Ï áÝñáò ôþñá ôïõò åñ÷üôáí êáôÜ ðñüóùðï. Êé Üñ÷éóå íá ÷éïíßæåé åëáöñÜ. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êñáôïýóå ôá ãêÝìéá, öïýóêùíå ôá ìÜãïõëÜ ôïõ êáé îåöõóïýóå êÜôù áðü ôá ìïõóôÜêéá ôïõ. Ï ÍéêÞôá ìéóïêïéìüôáí. ¸ôóé ðñï÷þñçóáí óéùðçëïß êÜðïõ äÝêá ëåðôÜ. ÎáöíéêÜ êÜôé åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Å ôé; – ñþôçóå ï ÍéêÞôá áíïßãïíôáò ôá ìÜôéá ôïõ. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò äåí áðïêñßèçêå, ðáñÜ Ýóêõâå êáé êïßôáæå åñåõíçôéêÜ ðñïò ôá ðßóù êáé ìðñïóôÜ ðÝñá áð’ ô’ Üëïãï. Ï Ìïõ÷üñôç ðïõ Þôáíå êáôáúäñùìÝíïò, ðñï÷ùñïýóå áñãÜ.

– Å ôé; – îáíáñþôçóå ï ÍéêÞôá.

– Ôé, ôé; – ôïí êïñüéäåøå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Äåí âëÝðù ôá óçìÜäéá ôïõ äñüìïõ! ×Üóáìå ôï äñüìï öáßíåôáé!

– ÓôáìáôÞóôå ôüôå. Íá êïéôÜîù, íá äù ðïý âñéóêüìáóôå, åßðå ï ÍéêÞôá. Ì’ Ýíá áíÜëáöñï ðÞäçìá âñÝèçêå Ýîù áðü ôï Ýëêçèñï, ôñÜâçîå ôï ìáóôßãé êÜôù áðü ô’ Ü÷õñá, ðïõ ôï åß÷å ÷ùìÝíï, êáé ôñÜâçîå áñéóôåñÜ áðü ôç ìåñéÜ ðïõ êáèüôáí. Åêåßíç ôç ÷ñïíéÜ ôï ÷éüíé äåí Þôáíå ðïëý âáèý, êé Ýôóé ìðïñïýóå êÜðïéïò íá äéáêñßíåé ôï äñüìï, ìá üóï íá ‘íáé êÜðïõ-êÜðïõ Ýöôáíå ßóáìå ôï ãüíáôï êáé ãéüìéæáí Ýôóé ôá ðïäÞìáôá ôïõ ÍéêÞôá. Áõôüò ðñï÷ùñïýóå Ýøá÷íå ìå ôá ðüäéá êáé ìå ôï ìáóôßãé, ìá äñüìï äåí áíáêÜëõðôå ðïõèåíÜ.

– Ëïéðüí; – ôïí ñþôçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, óáí îáíáãýñéóå êïíôÜ ôïõ.

– Äåí Ý÷åé äñüìï áðü ôïýôç ôç ìåñéÜ. ÐñÝðåé íá ðÜù íá êïéôÜîù áðü ôçí Üëëç.

– Íá, åêåß äá, êÜôé ìáõñßæåé. ÊáôÜ åêåß ðÞãáéíå íá äåéò ôé åßíáé åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Ï ÍéêÞôá ðÞãå êáé êáôÜ åêåß, ðëçóßáóå êåßíï ðïõ ìáýñéæå, ðïõ äåí Þôáí ðáñÜ ÷þìáôá óùñéáóìÝíá áðü ôá öèéíïðùñéíÜ ïñãþìáôá. Áöïý Ýêáíå Ýíá ãýñï êé áðü ôç äåîéÜ ìåñéÜ, ï ÍéêÞôá îáíáãýñéóå êïíôÜ óôï Ýëêçèñï, ôßíáîå ôá ÷éüíéá ðÜíùèÝ ôïõ êáé ìÝóá áðü ôá ðïäÞìáôÜ ôïõ, êáé îáíáêÜèéóå óôç èÝóç ôïõ.

– ÐñÝðåé íá ôñáâÞîïõìå áðü ôç äåîéÜ ìåñéÜ, åßðå áðïöáóéóôéêÜ. Ï áÝñáò ðñùôýôåñá ìïõ åñ÷üôáí áñéóôåñÜ, ìá ôþñá ìïõ Ýñ÷åôáé êáôÜìïõôñá. ÔñáâÜôå äåîéÜ, ðñüóèåóå. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò õðÜêïõóå êáé Ýóôñéøå äåîéÜ. ¼ìùò äñüìïò ðÜíôá äå öáéíüôáí. Ðñï÷þñçóáí Ýôóé êÜìðïóç þñá. Ï áÝñáò äõíÜìùíå êáé ôï ÷éüíé åðßóçò.

– ÊáôÜ ðùò öáßíåôáé, Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ÷Üóáìå ïëüôåëá ôï

22

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ äñüìï, ðáñáôÞñçóå îáöíéêÜ ï ÍéêÞôá ì’ Ýíá ÷áéñÝêáêï ýøïò. Ôé åßíáé åêåßíï, åêåß; – ðñüóèåóå äåß÷íïíôáò êÜðïéá ìáýñá êïôóÜíéá ðáôÜôáò, ðïõ ðñüâáëáí êáô’ áð’ ôï ÷éüíé. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò óôáìÜôçóå ôï Üëïãï ðïõ Þôáíå ðéá êáôáúäñùìÝíï êáé ìå êüðï ìåôáêéíïýóå ôá ðüäéá ôïõ.

– Ôé åßíáé; – ñþôçóå.

– Åßíáé, ðùò âñåèÞêáìå óôïí êÜìðï ôïõ Æá÷Üñïâóêé. Íá ðïõ âñéóêüìáóôå.

– ØÝìáôá ëåò, ãêñßíéáóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Äå ëÝù øÝìáôá, Âáóßëç ÁíôñÝéôò. ÁëÞèåéá óïõ ëÝù, åðÝìåéíå ï ÍéêÞôá. Áõôü íéþèåôå êé áð’ ôï Ýëêçèñï áêüìá, ðùò ðåñíÜìå ðÜíù áðü ðáôáôï÷þñáöá. Íá êé ïé óùñïß ðáñáðÝñá, ðïõ åôïßìáóáí ôá êïôóÜíéá ãéá íá ôá êïõâáëÞóïõí. Åßíáé ôá ÷ùñÜöéá ôçò öÜìðñéêáò Æá÷Üñïâóêé.

– Ãéá öáíôÜóïõ, ðïõ âñåèÞêáìå! – áðüñçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Êáé ôþñá ôé ãßíåôáé; Ìðïñåßò íá ìïõ ðåéò; – Ôï ìüíï, íá ðñï÷ùñÞóôå üëï ßóéá êáé êÜðïõ èá ìáò âãÜëåé ç Üêñç. Áí ü÷é óôç Æá÷Üñïâêá, üìùò ìðïñåß íá âñåèïýìå óôï áñ÷ïíôéêü. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ðáñáäÝ÷ôçêå ôç ãíþìç ôïõ êáé ôñÜâçîå ßóá. Ðñï÷þñçóáí Ýôóé áñêåôÞ þñá. Ðüôå ðåñíïýóáí áðü ãõìíùìÝíá ÷ùñÜöéá êáé ôï Ýëêçèñï óêüíôáöôå êáé ôñáìðáëéæüôáí ðÜíù óôïõò ðáãùìÝíïõò óâþëïõò ôá ÷þìáôá. Ðüôå ðÜëé ðåñíïýóáí áðü ÷ùñÜöéá èåñéóìÝíá ðïõ áíÜìåóá áð’ ôï ÷éüíé äéáêñßíïíôáí ô’ áðïìåéíÜñéá ôçò èåñéóìÝíçò öèéíïðùñéÜôéêçò êé áíïéîéÜôéêçò óðïñÜò, êÜðïéá á÷õñÜêéá ðïõ óôñïâéëßæïíôáí óôçí ðíïÞ ôïõ áÝñá. Ðüôå ðÜëé ðåñíïýóáí áðü âáèý êáé ðáíôïý ôï ßäéï êáôÜëåõêï êáé ïìáëü ÷éüíé, ðïõ ôßðïô’ Üëëï äå äéáêñéíüôáí áíÜìåóÜ ôïõ. Ôï ÷éüíé Ýðåöôå áðü ðÜíù êáé êÜðïõ-êÜðïõ õøùíüôáí êáé êÜôùèÝ ôïõò. Ôï Üëïãï Þôáíå öáíåñü, üôé åß÷å êïõñáóôåß ðéá. Ðíéãüôáí óôïí éäñþôá êáé ðñï÷ùñïýóå áñãÜ. ÎáöíéêÜ ðáñáðÜôçóå êáé âñÝèçêå ÷ùìÝíï óå êÜðïéá ëáêêïýâá, Üãíùóôï áí Þôáíå ÷áíôÜêé Þ ñåìáôéÜ. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò Ýêáíå íá ôï óôáìáôÞóåé. Ìá ï ÍéêÞôá Ýìðçîå ôéò öùíÝò.

– Ãéáôß ôï óôáìáôÜôå; Ìéá êáé ÷þèçêå êÜðïõ, ðñÝðåé íá äïýìå ôé ãßíåôáé ôþñá. ¸ëá, Ýëá êáëü ìïõ, Ýëá áãáðïýëá ìïõ! – êáëüðéáóå ìå ÷áñïýìåíç öùíÞ ô’ Üëïãï, êáèþò ì’ Ýíá ðÞäçìá âñÝèçêå êïíôÜ ôïõ, êáé ÷þèçêå êé áõôüò óôï ÷áíôÜêé. Ôï Üëïãï ìå ìéá ðñïóðÜèåéá ôñÜâçîå ôï Ýëêçèñï Ýîù áðü ôï ÷áíôÜêé, óôçí áðÝíáíôé ìåñéÜ.

– Ðïý âñéóêüìáóôå ëïéðüí; – ñþôçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Ôþñá èá ôï ìÜèïõìå! – áðïêñßèçêå ï ÍéêÞôá. ÔñáâÜôå êé üëï

23

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ êÜðïõ êáé èá ìáò âãáë’ ç Üêñç.

– Ìá íá, åêåßíï êåé ðñÝðåé íá ‘íáé ôï äÜóïò ôïõ ÃïñéÜôóêéíï, åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, äåß÷íïíôáò êÜôé ðïõ ìáýñéæå áíÜìåóá áð’ ôï ÷éüíé ðÝñá.

– ¢ìá êïíôïæõãþíïõìå, èá ôï äïýìå, áõôü ôá äÜóïò, ãêñßíéáóå ï ÍéêÞôá. Ï ÍéêÞôá Ýâëåðå ðùò áðü ôç ìåñéÜ ðïõ öáéíüôáí êåßíï ðïõ ìáýñéæå, ï áÝñáò îåðåôïýóå êÜðïéá óôåíüìáêñá öýëëá êé áð’ áõôü êáôáëÜâáéíå ðùò äåí äÜóïò, ìá óõíïéêéóìüò, üìùò äåí åß÷å äéÜèåóç íá ôï ðåé. Êáé ðñáãìáôéêÜ, äåí ðñüëáâáí í’ áðïìáêñõíèïýí ìÞôå äÝêá ïñãéÝò áðü ôï ÷áíôÜêé, üôáí âñÝèçêáí ìðñïóôÜ óå äÝíôñá ðïõ õøþíïíôáí, êé áíÜäéíáí êÜðïéï ìåëáã÷ïëéêü èñüéóìá. Ï ÍéêÞôá óùóôÜ ôï åß÷å ìáíôÝøåé. Äåí åðñüêåéôï ãéá äÜóïò, ðáñÜ ãéá ìéá óåéñÜ øçëÜ äÝíôñá, ðïõ äéáôçñïýóáí áêüìá êÜðïõ-êÜðïõ ìåñéêÜ öýëëá, ðïõ ðáñÜäåñíáí óôçí ðíïÞ ôïõ áÝñá. Ôá äÝíôñá áõôÜ ðñÝðåé íá ôá åß÷áí öõôåìÝíá óôï ÷áíôÜêé êÜðïéïõ áëùíéïý. Óáí êïíôïæýãùóáí óôá äÝíôñá ðïõ ôüóï ìåëáã÷ïëéêÜ âïýéæáí êáèþò ô’ áíáôÜñáæå ï ÷åéìùíéÜôéêïò áÝñáò, ôï Üëïãï óÞêùóå îáöíéêÜ ôá ìðñïóôéíÜ ðüäéá ôïõ øçëÜ, ýóôåñá êáé ôá ðéóéíÜ êáé ôñÜâçîå ó’ Ýíá øÞëùìá ôï Ýëêçèñï, ýóôåñá Ýóôñéøå áñéóôåñÜ êáé ðñï÷þñçóå äß÷ùò íá ÷þíåôáé óôï ÷éüíé ßóáìå ôï ãüíáôï. Åß÷áíå âñåèåß ðéá óå äñüìï.

– Íá, ðïõ öôÜóáìå êéüëáò, ìá äåí îÝñïìå ðïý, åßðå ï ÍéêÞôá. Ôï Üëïãï äß÷ùò íá ðáñáäÝñíåé, ôñÜâçîå óôïí ðáôçìÝíï äñüìï êáé äåí ðñüëáâáí íá êÜíïõí ìÞôå óáñÜíôá ïñãéÝò, üôáí åßäáí íá ìáõñßæåé ðáñáìðñüò êÜðïéï ìáêñüóôåíï áìðÜñé ðïõ ç óêåðÞ ôïõ Þôáíå ðÝñá ãéá ðÝñá ðáóðáëéóìÝíç ìå ðá÷ý óôñþìá ÷éïíéïý, êé ï äõíáôüò áÝñáò äåí ô’ Üöçíå óôéãìÞ Þóõ÷ï. Óáí ðñïóðÝñáóáí ôï áìðÜñé, ï äñüìïò Ýóôñéâå áðü ôç ìåñéÜ ôïõ áÝñá êáé ôï Ýëêçèñï âñÝèçêå ðÜíù óå óùñéáóìÝíï ÷éüíé. Ìá ðáñáìðñüò äéáêñéíüôáí êÜðïéï óôåíü, áíÜìåóá óå äõï óðßôéá êé áõôü óÞìáéíå ðùò ï áÝñáò åß÷å óùñéÜóåé êåßíï ôï ÷éüíé êé Ýðñåðå íá ôï ðåñÜóïõí. Êáé ðñáãìáôéêÜ, Üìá ðÝñáóáí ðÜíù áðü ôï ÷éïíïóùñü, âñÝèçêáí óå äñüìï. Óôçí áõëÞ ôïõ áêñéíïý óðéôéïý Ýìåíáí áðëùìÝíá êáé ðáñÜäåñíáí áðåëðéóôéêÜ óôá öõóÞìáôá ôïõ áÝñá ñïý÷á ôçò ìðïõãÜäáò: äõï ðïõêÜìéóá, ôï Ýíá Üóðñï êáé ôï Üëëï êüêêéíï, óþâñáêï, ëïõñßäåò ðáíß ðïõ ôõëßãïõí ôá ðüäéá áíôß ãéá êÜëôóåò êáé ìéá öïýóôá. Ôá ñïý÷á åß÷áíå ðáãþóåé êáé êïõíéüôáí ìïíïêüììáôá óôïí áÝñá. Ðéüôåñï áð’ üëá ôï Üóðñï ðïõêÜìéóï, ìå ôåíôùìÝíá ôá ìáêñéÜ ìáíßêéá ôïõ.

– Ãéá êïßôá êåé ôçí ôåìðÝëá ãõíáßêá ðïõ ðáñÜôçóå áðëùìÝíá ôá ñïý÷á ãéïñôÞ-ìÝñá, ëåò êé áðüèáíå, ðáñáôÞñçóå ï ÍéêÞôá êáèþò

24

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ áíôßêñéóáí ôá ñïý÷á. ÉÉΙ Óôçí áñ÷Þ ôïõ äñüìïõ öõóïýóå áêüìá êáé ãéá ôïýôï ôï ÷éüíé äå ìðïñïýóå íá óôñùèåß, ìá óôï êÝíôñï ôïõ ÷ùñéïý Þôáíå Þóõ÷á, æåóôÜ êáé ÷áñïýìåíá. Óå êÜðïéá áõëÞ ãÜâãéæå Ýíá óêõëß, ó’ Üëëç ìéá ãõíáßêá, ìå ôï óÜêï ôçò ñéãìÝíï ðÜíù áðü ôï êåöÜëé Ýöôáóå ôñÝ÷ïíôáò áðü êÜðïõ êáé ðñïôïý íá ìðåé óôçí ðüñôá ôïõ óðéôéïý óôÜèçêå ìéá óôéãìÞ íá äåé ôï Ýëêçèñï ðïõ ðåñíïýóå. Áêïýãïíôáí ôñáãïýäéá êïñéôóéþí áðü ôï êÝíôñï ôïõ ÷ùñéïý. ÓÜìðùò ìÝóá óôï ÷ùñéü íá Þôáíå ðéï ëßãïò êé ï áÝñáò êáé ôï ÷éüíé êé ç ðáãùíéÜ.

– Âñå! Ìá ôïýôï åßíáé ôï Ãñßóêéíï, åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– ¼ëï êé üëï, áðïêñßèçêå ï ÍéêÞôá. Êáé ðñáãìáôéêÜ ôï Ãñßóêéíï Þôáíå. Ôï óõìðÝñáóìá Þôáíå ðùò ðåñéðëáíÞèçêáí ðñïò ô’ áñéóôåñÜ êáé ðñï÷þñçóáí êÜðïõ ï÷ôþ âÝñôóéá ðñïò ïëüôåëá Üëëç êáôåýèõíóç áðü åêåßíç ðïõ Þèåëáí, ìá üóï íá ‘íáé åß÷áíå êÜðùò ðëçóéÜóåé óôï ìÝñïò ãéá ôï ïðïßï îåêßíçóáí. Ôï Ãñßóêéíï áðåß÷å áðü ôï ÃïñéÜôóêéíï ìïíÜ÷á ðÝíôå âÝñôóéá. ÊáôáìåóÞò ôïõ ÷ùñéïý áíôÜìùóáí Ýíáí øçëü Üíôñá ðïõ âÜäéæå ãïñãÜ óôç ìÝóç ôïõ äñüìïõ.

– Ðïéïò ôñÝ÷åé; – îåöþíéóå ï Üíèñùðïò áõôüò óôáìáôþíôáò ôï Üëïãï êáé ìïíïìéÜò, êáèþò áíáãíþñéóå ôï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ðéÜóôçêå áðü ôï ñõìü êáé ãëéóôñþíôáò ôá ÷Ýñéá ôïõ ðÜíù ó’ áõôüí, Ýöôáóå ôï Ýëêçèñï êáé êÜèéóå åêåß äá. Ï Üíèñùðïò áõôüò Þôáíå ï ìïõæßêïò ÇóÜç, ðáóßãíùóôïò ó’ üëç ôçí ðåñéï÷Þ óáí åðéäÝîéïò áëïãïêëÝöôçò, êé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ôïí Þîåñå êáëÜ.

– Á, óåéò åßóáóôå Âáóßëç ÁíôñÝéôò! Ãéá ðïý ôï âÜëáôå; – åßðå ï ÇóÜç, áíáäßíïíôáò äõíáôÞ ìõñïõäéÜ âüôêáò, êáèþò ìéëïýóå.

– Ìá íá, åßðáìå íá ðÜìå ßóáìå ôï ÃïñéÜôóêéíï.

– Ãéá êïßôá êåé ðïý îåðÝóáôå! Ìá èá Ýðñåðå íá ôñáâÞîåôå áðü ôï ÌáëÜ÷ïâï.

– ¢ëëï æÞôçìá ôé Ýðñåðå êáé äåí Ýðñåðå. Êïßôá ðïõ äåí ôá êáôáöÝñáìå, ãêñßíéáóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, óôáìáôþíôáò ôï Üëïãï.

– Ôï áëïãÜêé óáò åßíáé êáëü, ðáñáôÞñçóå ï ÇóÜç, óéÜ÷íïíôáò ìå ìéá åðéäÝîéá êßíçóç ôïõ ÷ùñéïý ôïí êüìðï ôçò ïõñÜò ôïõ áëüãïõ ðïõ åß÷å îåëáóêÜñåé.

– Êáé ôþñá ôé ëÝôå, èá ðåñÜóåôå åäþ ôç íý÷ôá óáò; – Á, ìðá áäåñöÜêé. ÐñÝðåé åîÜðáíôïò íá ðÜìå.

25

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ – Áöïý ðñÝðåé èá ðåé ðùò åéí’ áíÜãêç. Êáé ôïõ ëüãïõ ôïõ ðïéïò åßíáé; Ìðá! Ï ÍéêÞôá ÓôåðÜíéôò!

– Ðïéïò Üëëïò; – åßðå ï ÍéêÞôá êáé ðñüóèåóå ÷ùñßò íá ÷Üóåé êáéñü. Ðþò èá ìðïñïýóáìå ôÜ÷áôåò íá ôñáâÞîïõìå áðü äù ðÝñá, äß÷ùò íá ôá ìðåñäÝøïõìå ðÜëé.

– Ôï ìüíï åýêïëï! Íá óôñßøåôå ðßóù üëï ßóá áðü ôï äñüìï êé Üìá âãåßôå áðü ôï ÷ùñéü ôñáâÜôå üëï ßóá. Ìç ôõ÷üí óôñßøåôå áñéóôåñÜ. Êé Üìá öôÜóåôå óôï ðëÜôùìá, ôüôåò óôñßâåôå äåîéÜ.

– Êáé óôï ðëÜôùìá áðü ðïý íá óôñßøïõìå; Áðü ôïí êáëïêáéñéíü äñüìï, ãéá áðü ôï ÷åéìùíéÜôéêï; – ñþôçóå ï ÍéêÞôá.

– Áðü ôï ÷åéìùíéÜôéêï. Óáí öôÜóåôå êåé ðÝñá èá äåßôå êÜðïéá ÷áìüäåíôñá êé áðÝíáíôé ó’ áõôÜ ãéá óçìÜäé åßíáé óôçôü Ýíá ÷ïíôñü êïýôóïõñï âáëáíéäéÜò êáôóáñü-êáôóáñü, áðü êåé èá óôñßøåôå. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò Ýóôñéøå ôï Ýëêçèñï ðñïò ôá ðßóù êáé ôñÜâçîå óýìöùíá ìå ôéò ïäçãßåò ôïõ ÇóÜç. Ìá ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò äåí ôïõ áðïêñßèçêå, ìïíÜ÷á âßáæå üóï ìðïñïýóå ôï Üëïãï. Ôïõ öáéíüôáí, ðùò äåí Þôáíå äá êáé ôüóï äýóêïëï, íá ðåñÜóïõí ôá ðÝíôå âÝñôóéá ðÜíù óôïí êáëÜ ðáôçìÝíï äñüìï, ðïõ ôá äõï ðåñíïýóáí ìÝóá áðü äÜóïò, ôüóï ðéï ðïëý, ðïõ óÜìðùò íá åß÷å îåèõìÜíåé ï áÝñáò êáé íá Ýðáøå êáé ôï ÷éüíé. Áöïý ðÝñáóáí ôï äñüìï ôïõ ÷ùñéïý êáé ðñïóðÝñáóáí êáé ôçí áõëÞ ìå ôá áðëùìÝíá ñïý÷á ðïõ áð’ áõôÜ ôï Üóðñï ðïõêÜìéóï åß÷å îåöýãåé áðü ôï ó÷ïéíß êáé êñåìüôáí ìïíÜ÷á áðü ôï Ýíá ìáíßêé, ðïõ Þôáíå îõëéáóìÝíï áðü ôçí ðáãùíéÜ, êé áöïý Üöçóáí ðßóù ôïõò ôá äÝíôñá ðïõ ôüóï ôñïìåñÜ âïýéæáí, âñÝèçêáí ðÜëé óôïí áíïé÷ôü êÜìðï. Ç ÷éïíïèýåëëá ü÷é ìüíï äåí åß÷å ðÜøåé ìá, èáññåßò êáé äõíÜìùíå. Ï äñüìïò Þôáíå ÷éïíéóìÝíïò êáé èá ìðïñïýóå êÜðïéïò íá ôïí ìáíôÝøåé ìïíÜ÷á áðü ôá äéÜöïñá óçìÜäéá-êïýôóïõñá, ðïõ Þôáíå óôçìÝíá áðü ôéò äõï ôïõò ðëåõñÝò. ¼ìùò êé áõôÜ ìå äõóêïëßá ôá îå÷þñéæáí ãéáôß åß÷áíå ôïí áÝñá áðü ìðñïóôÜ ôïõò. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò æÜñùíå ôá ìÜôéá ôïõ, Ýãåñíå ôï êåöÜëé ôïõ ðüôå áðü äù êáé ðüôå áðü êåé, ðñïóðáèþíôáò íá îå÷ùñßóåé ôá óçìÜäéá, ìá ðéï ðïëý áöÞíïíôáí óôç äéÜèåóç ôïõ áëüãïõ, ãéáôß åß÷å åìðéóôïóýíç ó’ áõôü. Êáé ôï Üëïãï ðñáãìáôéêÜ ðñï÷ùñïýóå áëÜèçôá, óôñßâïíôáò ðüôå äåîéÜ êáé ðüôå áñéóôåñÜ, áíÜëïãá ìå ôéò óôñïöÝò ôïõ äñüìïõ, ðïõ ôïí Ýíéùèå êÜôù áðü ôá ðüäéá ôïõ, ðáñ’ üëï ðïõ êáé ôï ÷éüíé êé ï áÝñáò åîáêïëïõèïýóáí íá äõíáìþíïõí. Ôï Ýëêçèñï ðñï÷þñçóå Ýôóé êÜðïõ äÝêá ëåðôÜ, üôáí îáöíéêÜ ïëüìðñïóôá óôï Üëïãï ðñüâáëå Ýíá ìáýñï ðñÜãìá ðïõ êïõíéüôáí êé áõôü ìÝóá óôï ëïîü äß÷ôõ ðïõ Ýöôéá÷íå ï áÝñáò ìå ôï ÷éüíé ðïõ Ýðåöôå. ÊÜðïéï Üëëï Ýëêçèñï Þôáíå êé áõôü. Ï Ìïõ÷üñôç ôï ðñüêáíå ðïëý ãñÞãïñá êáé ôá ðüäéá ôïõ ðéá ÷ôõðïýóáí ðÜíù óôï

26

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ðßóù êÜèéóìÜ ôïõ.

– Å, óåéò! ÔñáâÜôå ìðñïóôÜ-Ü-Ü! Öþíáæáí áðü ôï ìðñïóôéíü Ýëêçèñï. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò Ýóôñéøå áñãÜ-áñãÜ, ëïîïäñüìçóå ãéá íá ðñïóðåñÜóåé. ÌÝóá óå êåßíï ôï Ýëêçèñï êÜèïíôáí ôñåéò ìïõæßêïé êáé ìéá ãõíáßêá. Èá Þôáíå, öáßíåôáé, ìïõóáöéñáßïé óå êÜðïéá ãéïñôÞ êáé ãýñéæáí óðßôé ôïõò. Ï Ýíáò ìïõæßêïò ÷ôõðïýóå áëýðçôá óôá êáôá÷éïíéóìÝíá íþôá, ôï öôù÷éêü áëïãÜêé ìå ìéá âÝñãá. Ïé äõï Üëëïé êïõíïýóáí ôá ÷Ýñéá êáé îåöþíéæáí. Ê’ ç ãõíáßêá ðáóðáëéóìÝíç ìðüëéêï ÷éüíé êáèüôáí êïõêïõëùìÝíç êáé æáñùìÝíç óôï ðßóù êÜèéóìá.

– Ðïéïé åßóáóôå; –îåöþíéóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Á-á-Ü-óêç! – áêïõãüôáí ìïíÜ÷á.

– Ðïéïé åßóáóôå ëÝù; – Á-á-Ü-óêç! – îåëáñõããéÜóôçêå Ýíáò áðü ôïõò ìïõæßêïõò ìá êáé ðÜëé äå ìðüñåóáí ôßðïôá íá êáôáëÜâïõí.

– ÔñÜâá! ÔñÜâá! Ìç óôÝêåóáé! – îåöþíéæå êåßíïò ðïõ êñáôïýóå ôç âÝñãá êáé åîáêïëïõèïýóå íá ôçí êáôáöÝñíåé óôï áëïãÜêé.

– Áðü êÜðïéá ãéïñôÞ åñ÷üóáóôå, öáßíåôáé; – ÔñÜâá, ôñÜâá! Óéüìêá ðñï÷þñá! Íá ðñïóðåñÜóïõìå! Ìðñïò! Ôá Ýëêçèñá óõãêñïýóôçêáí áðü ðëÜãéá ðáñÜ ëßãï íá óêáëþóïõí, üìùò îåóêÜëùóáí êáé ôüôå åêåßíï ìå ôïõò ìïõæßêïõò Ýìåéíå ðßóù. Ôï êïéëáñÜäéêï êáé ìáëëéáñü áëïãÜêé ðáóðáëéóìÝíï ïëüêëçñï áðü ôï ÷éüíé, áíÜóáéíå ìå êüðï êé Þôáíå öáíåñü, ðùò âÜíïíôáò ôéò ôåëåõôáßåò äõíÜìåéò ôïõ ãéá íá áðïöýãåé ôá ÷ôõðÞìáôá ôçò âÝñãáò, êéíïýóå ôá êïíôÜ ðïäáñÜêéá ôïõ ìÝóá óôï âáèý óôñþìá ôïõ ÷éïíéïý, üóï ìðïñïýóå. Ôï êåöÜëé ôïõ, ðïõ Ýäåé÷íå ðùò Þôáíå íÝï, ìå ôï êÜôù ÷åßëïò ôåíôùìÝíï, óáí ôïõ øáñéïý, ìå ôá ñïõèïýíéá öïõóêùìÝíá êáé ôá áõôéÜ æáñùìÝíá áðü ôï öüâï, áêïýìðçóå êÜðïéá óôéãìÞ óôïí þìï ôïõ ÍéêÞôá, ìá ýóôåñá Üñ÷éóå íá ïðéóèï÷ùñåß.

– ÄÝóôå ôé êÜíåé ôï êñáóß! – ðáñáôÞñçóå ï ÍéêÞôá. Ôï îåèÝùóáí ôï äõóôõ÷éóìÝíï ô’ áëïãÜêé. Óùóôïß áãñéüôïõñêïé! ÊÜìðïóá ëåðôÜ áêïýãïíôáí ôá ñïõèïõíßóìáôá ôïõ âáóáíéóìÝíïõ æþïõ êé ïé áãñéïöùíÜñåò ôùí ìåèõóìÝíùí ìïõæßêùí, ìá ýóôåñá ðéá ôßðïôá äåí áêïõãüôáí, åîüí ðÜëé áðü ôá óöõñßãìáôá ôïõ áÝñá ìÝóá óô’ áõôéÜ, êáé êÜðïõ-êÜðïõ ôï ôñßîéìï ôïõ Ýëêçèñïõ ðÜíù óôéò áíùìáëßåò ôïõ äñüìïõ. Êåßíï ôï óõíáðÜíôçìá äéáóêÝäáóå êÜðùò ôï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáé ôïõ Ýäùóå èÜññïò êé Ýôóé ðéï óôáèåñÜ ôþñá ïäçãïýóå ôï Üëïãï óôçñßæïíôáò üëåò ôéò åëðßäåò ôïõ óôç íïçìïóýíç ôïõ æþïõ.

27

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Ï ÍéêÞôá äåí åß÷å ôé íá êÜíåé, êé üðùò Ýêáíå ðÜíôá, üôáí âñéóêüôáí óå ðáñüìïéá êáôÜóôáóç, ôï åß÷å êüøåé äßðëá, áíáðëçñþíïíôáò Ýôóé ôïí ýðíï, ðïõ äåí ÷üñôáéíå üôáí ðíéãüôáí óôéò äïõëåéÝò. ÎáöíéêÜ ôï Üëïãï óôáìÜôçóå áðüôïìá êé ï ÍéêÞôáò ëßãï Ýëåéøå íá ðÝóåé áðü ôï Ýëêçèñï.

– ÐÜëé äåí ðÜìå êáëÜ, åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Å, ôé; – Íá, äå âëÝðù ðïõèåíÜ óçìÜäéá, èá ÷Üóáìå ðÜëé ôï äñüìï.

– Êé áí ôïí ÷Üóáìå, èá øÜîïõìå íá ôïí âñïýìå, áðïêñßèçêå êïöôÜ ï ÍéêÞôá, óçêþèçêå êáé âáäßæïíôáò áíÜëáöñá ìå ôéò óôñáâÝò ðáôïýóåò ôïõ, ðñï÷þñçóå ìÝóá óôï ÷éüíé. ÐåñðÜôçóå þñá ðïëëÞ, ðüôå öáéíüôáí, ðüôå åîáöáíéæüôáí êáé óôï ôÝëïò îáíáãýñéóå.

– Äåí Ý÷åé äñüìï äù ôñéãýñù ðïõèåíÜ, ìðïñåß íá ‘íáé êÜðïõ ðáñáìðñüò, åßðå, êáèþò ÷ùíüôáí óôï Ýëêçèñï. ¢ñ÷éóå ðéá íá óïõñïõðþíåé áéóèçôÜ. Ç ÷éïíïèýåëëá äåí äõíÜìùíå ìá êáé äåí õðï÷ùñïýóå.

– Áí áêïýãïíôáí ôïõëÜ÷éóôïí êåßíïé êåé ïé ìïõæßêïé, åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Äåí êáôÜöåñáí íá ìáò ðñïöôÜóïõí. ÐñÝðåé íá Ýìåéíáí ðïëý ðßóù. Ìðïñåß êéüëáò, íá Ý÷áóáí êé áõôïß ôï äñüìï, ðáñáôÞñçóå ï ÍéêÞôá.

– Êáé ôþñá áðü ðïý íá ôñáâÞîïõìå; – ñþôçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Í’ áöÞóïõìå ô’ Üëïãï íá ìáò âãÜëåé ðÝñá. Áõôü èá ôá êáôáöÝñåé. Äþóôå ìïõ ôá ãêÝìéá. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ðáñÜäùóå ôá ãêÝìéá óôï ÍéêÞôá êáé ìå ðïëëÞ ðñïèõìßá, ìÜëéóôá, ãéáôß ôá ÷Ýñéá ôïõ, ðáñ’ üëá ôá ãïýíéíá ãÜíôéá, Üñ÷éóáí íá îõëéÜóïõí. Ï ÍéêÞôá ðÞñå ôá ãêÝìéá êáé ôá êñáôïýóå ìïíÜ÷á, ðñïóðáèþíôáò íá ìçí ôá êéíåß êáèüëïõ êáé êáìÜñùíå ôçí åîõðíÜäá ôïõ áãáðçìÝíïõ ôïõ áëüãïõ. ÐñáãìáôéêÜ ôï åõöõÝóôáôï æþï, ãõñßæïíôáò ðüôå áðü äù êáé ðüôå áðü êåé ôåíôþíïíôáò ðüôå ôï Ýíá êáé ðüôå ôï Üëëï áõôß ôïõ, Üñ÷éóå íá óôñßâåé áñãÜ-áñãÜ.

– ÖôÜíåé íá ìçí ìéëÜìå, ìïõñìïýñéóå ï ÍéêÞôá. Êïßôá åêåß ôé êÜíåé! ÔñÜâá, ôñÜâá, óõ îÝñåéò! – Ýôóé ìðñÜâï! Ï áÝñáò ôþñá ôïõò åñ÷üôáí áðü ðßóù. ¸ôóé ëéãüóôåõå êÜðùò ôï êñýï.

– Ìõáëü ðïõ ôï ‘÷åé, ôï áöéëüôéìï! – åîáêïëïõèïýóå íá êáìáñþíåé ôï Üëïãï ï ÍéêÞôá. Ôï Üëëï, ôï Êéñãéæéüíïê åßíáé ðéï äõíáôü, ìá åßíáé êïõôü. ¼ìùò ôïýôï äù, êïéôÜôå, ôé óêáñþíåé ìå ô’ áõôéÜ ôïõ ìïíÜ÷á! Äåí Ý÷åé áíÜãêç áðü ôçëÝãñáöï êáíÝíá, íéþèåé ôé ãßíåôáé ðÝñá áðü Ýíá âÝñôóé êáé ðáñáðÜíù.

28

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ Êáé äå åß÷å áêüìá ðåñÜóåé ïýôå ìéóÞ þñá, üôáí ìðñïóôÜ ôïõò ðÝñá, äéáêñßíáíå êÜôé íá ìáõñßæåé. Íá Þôáíå êÜðïéï äÜóïò Þ êÜðïéï ÷ùñéü; Êé áðü ôç äåîéÜ ìåñéÜ îå÷þñéóáí êÜðïéá óçìÜäéá äñüìïõ. ¹ôáíå öáíåñü ðùò âñåèÞêáìå óå äñüìï ðÜëé.

– Ìðá! Ìá ôïýôï äù åßíáé ðÜëé ôï Ãñßóêéíï, åßðå îáöíéêÜ ï ÍéêÞôá. Êáé ðñáãìáôéêÜ, áñéóôåñÜ ôïõò åßäáíå ðÜëé êåßíï ôï ìáêñüóôåíï áìðÜñé êáé ðáñáðÝñá ôçí áõëÞ ìå ô’ áðëùìÝíá ñïý÷á ðïõ åîáêïëïõèïýóáí ôï ßäéï íá ðáñáäÝñíïõí óôá öõóÞìáôá ôïõ áÝñá. ÂñÝèçêáí ðÜëé óôïí êåíôñéêü äñüìï ôïõ ÷ùñéïý, ìÝóá óôçí çóõ÷ßá, óôç æåóôáóéÜ, óôï êÝöé, Üêïõãáí ðÜëé öùíÝò, ôñáãïýäéá, íá ãáâãßæåé êÜðïéï óêõëß. Ôï óïýñïõðï ðéá Þôáíå ôüóï ðõêíü, ðïõ óå ìåñéêÜ óðßôéá Üíáâáí öþôá. Óôá ìéóÜ ôïõ äñüìïõ ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò Ýóôñéøå êáé ôñÜâçîå ßóá ó’ Ýíá ìåãÜëï óðßôé êáëï÷ôéóìÝíï êáé óôáìÜôçóå ìðñïóôÜ óôçí åßóïäï. Ï ÍéêÞôá ðÞãå êïíôÜ óôï öùôéóìÝíï ðáñÜèõñï ðïõ Þôáíå êáôá÷éïíéóìÝíï êáé ðïõ óôï öùò ôïõ Üóôñáöôáí ïé íéöÜäåò ðïõ ÷ïñïðçäïýóáí êáé ÷ôýðçóå ìå ôï ìáóôßãé.

– Ðïéïò åßíáé êåé; – ñþôçóáí áðü ìÝóá.

– Áð’ ôï Êñåóôß, ï Ìðñå÷ïõíüâ, áãÜðç ìïõ, áðïêñßèçêå ï ÍéêÞôá. ¸âãá ìéá óôéãìÞ.

– Ï Üíèñùðïò áðïôñáâÞ÷ôçêå áðü ôï ðáñÜèõñï êáé óå ëßãï, áêïõãüôáí áð’ Ýîù, Üíïéîå ìå êñüôï ç åóùôåñéêÞ ðüñôá ôçò ìðáóéÜò ðïõ Þôáíå êïëëçìÝíç áðü ôïí ðÜãï, ýóôåñá âñüíôçóå ï ìÜíôáëïò ôçò åîùôåñéêÞò ðüñôáò êáé, êñáôþíôáò ôçí ãéá íá ìç ôçí êëåßóåé ï áÝñáò, ðñüâáëå Ýíáò øçëüò ãÝñïò ì’ Üóðñç ãåíåéÜäá êáé ìå ôï êïíôïãïýíé ñéãìÝíï óôéò ðëÜôåò ðÜíù áðü ôï Üóðñï ãéïñôéíü ðïõêÜìéóü ôïõ êáé ðßóùèÝ ôïõ Ýíá ðáëéêÜñé ðïõ öïñïýóå êüêêéíï ðïõêÜìéóï êáé äåñìÜôéíá ðïäÞìáôá.

– Óõ åßóáé, ÁíôñÝéôò; Ðþò âñÝèçêåò óôá óýíïñÜ ìáò; – ñþôçóå ï ãÝñïò.

– Ìá íá, ÷Üóáìå ôï äñüìï, áäåëöÝ ìïõ, åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, èÝëáìå íá ðÜìå óôï ÃïñéÜôóêéíï êáé íá, îåðÝóáìå óå óáò. Åß÷áìå ðñï÷ùñÞóåé êáëÜ êÜðïéá óôéãìÞ, ìá ýóôåñá ðÜëé ôá ìðåñäÝøáìå.

– Ãéá öáíôÜóïõ, ðùò ðåñéðëáíçèÞêáôå! – áðüñçóå ï ãÝñïò, Ðåôñïýóêá, Üíôå í’ áíïßîåéò ôçí áõëüðïñôá, óôñÜöçêå óôï ðáëéêÜñé.

– ÌåôÜ ÷áñÜò, áðïêñßèçêå ï Ðåôñïýóêá, ìå ÷áñïýìåíç öùíÞ êé Ýôñåîå ðñüèõìá.

– Ìá åìåßò äåí ðñüêåéôáé íá êïéìçèïýìå åäþ, ðáñáôÞñçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

29

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ – Ðïý èá ðáò íý÷ôá-þñá; Ìåßíå åäþ íá îáðïóôÜóåéò.

– Èá ôï Þèåëá êé åãþ üìùò ðñÝðåé íá ðçãáßíù. Ïé õðïèÝóåéò âëÝðåéò äå ì’ áöÞíïõí.

– ÌáêÜñé, Ýëá íá æåóôáèåßò ëéãÜêé ìÝóá óôï óáìïâÜñé.

– Áõôü ãßíåôáé, ðáñáäÝ÷ôçêå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Áñãüôåñá äåí ðñüêåéôáé íá óêïôåéíéÜóåé ðéüôåñï. Èá âãåé êáé ôï öåããÜñé óå ëßãï êé áõôü èá öÝããåé. Ôé ëåò êáé óõ, ÍéêÞô íá ìðïýìå íá æåóôáèïýìå ëéãÜêé; – Ãßíåôáé êé áõôü, åßðå ï ÍéêÞôá, ðïõ Ýíéùèå îåðáãéáóìÝíïò êáé ðïëý èá Þèåëå íá óõíåöÝñåé ìÝóá óôç æåóôáóéÜ ôïõ óðéôéïý ôá îõëéáóìÝíá ìÝëç ôïõ. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéò ìðÞêå ìáæß ìå ôï ãÝñï óôï óðßôé, êé ï ÍéêÞôá ôñÜâçîå ôï Ýëêçèñï óôçí áõëüðïñôá ðïõ Üíïéîå ï Ðåôñïýóêá êáé âïçèïýìåíïò áð’ áõôüí Ýóõñå ôï Üëïãï êÜôù áðü ôï õðüóôåãï ôïõ óôÜâëïõ. Ï óôÜâëïò Þôáíå ãåìÜôïò êïðñéÜ, ðïõ ó÷çìÜôéæå ðá÷ý óôñþìá êÜôù êáé êáèþò Ýêáíå íá ìðåé ôï Üëïãï ôñáêÜñéóå óôá äïêÜñéá ôçò óêåðÞò. Ïé êüôåò êé ï êüêïñáò, ðïõ åß÷áíå êïõñíéÜóåé óôï äïêÜñé, áíÞóõ÷á óéãïêáêÜñéóáí êáé êßíçóáí ôá ðïäáñÜêéá ôïõò ãéá íá óôåñåùèïýí êáé íá ìçí ðÝóïõí. Ôá ðñüâáôá óôçí Üëëç Üêñç ôáñÜ÷ôçêáí êáé óôñéìþ÷ôçêáí öïâéóìÝíá óôç ãùíéÜ, ðáñáðáôþíôáò ðÜíù óôï ðáãùìÝíï óôñþìá ôçò êïðñéÜò. ÊÜðïéï óêõëß ãáâãßæïíôáò äõíáôÜ, ìå ôñïìÜñá êáé êáêßá, õðïäå÷üôáí ðñáãìáôéêÜ óêõëßóéá ôïí îÝíï. Ï ÍéêÞôá êïõâÝíôéáóå ìå üëïõò ôïõò Ýíïéêïõò ôïõ óôÜâëïõ: æÞôçóå óõããíþìç áðü ôéò êüôåò êáé ôéò êáèçóý÷áóå ìå ôçí õðüó÷åóç ðùò äå èá ôéò åíï÷ëïýóå Üëëï. ÌÜëùóå ãåëáóôÜ ôá ðñüâáôá ðïõ ôñïìÜæïõí ìå ôï ðáñáìéêñü, äß÷ùò êé áõôÜ íá îÝñïõí ôï ãéáôß. Êáé êáèþò öñüíôéæå óôï áíáìåôáîý íá äÝóåé ôï Üëïãï äå Ýðáõå íá óõìâïõëåýåé ôï óêõëÜêé.

– Íá, Ýôóé äá êáëÜ èá åßíáé, åßðå ôéíÜæïíôáò ôï ÷éüíéá ðÜíùèÝ ôïõ, êïßôá êåé ðþò îåëáñõããéÜæåôáé ôï ÷áæü, ðñüóèåóå ãéá ôï óêõëÜêé. Åßðáìå , öôÜíåé óïõô ðéá! ÖôÜíåé óïõô ÷áæü. Ìç ÷áëÜò ôüóï ôç æá÷áñÝíéá óïõ. Äåí åßìáóôå äá êëåöôáñÜäåò. Áíèñþðïé äéêïß…

– Áõôïß, üðùò ëÝíå, åßíáé ïé ôñåéò óýìâïõëïé ôïõ óðéôéïý, åßðå ï Ðåôñïýóêá, óðñþ÷íïíôáò ìå ôï ãåñïäåìÝíï ÷Ýñé ôïõ óáí êáñõäüöëïõäá, ôï Ýëêçèñï ðáñáìÝóá.

– Ðïéïé åßíáé áõôïß ïé ôñåéò óýìâïõëïé, ðïõ ëåò; – ñþôçóå ï ÍéêÞôá.

– Ìá, íá áõôü ôï ëÝåé ï Ðïýëóïí óôï ôõðùìÝíï âéâëßï ôïõ. Áí êÜðïéïò êëÝöôçò ðáñáìïíåýåé ãéá íá ìðåé óðßôé óïõ, ôï óêõëß ãáâãßæåé, ðïõ èá ðåé: Ý÷å ôï íïõ óïõ, ìç ÷áæåýåéò. Ëáëåß ï êüêïñáò ðïõ èá ðåé: óÞêù åßíáé þñá. Íßâåôáé ç ãÜôá, ðïõ èá ðåé: êÜðïéïò

30

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ößëïò èá óïõ Ýñèåé. ÅôïéìÜóïõ íá ôïí ðåñéðïéçèåßò, áðïêñßèçêå ÷áìïãåëþíôáò ï Ðåôñïýóêá. Ï Ðåôñïýóêá Þîåñå ëßãá ãñÜììáôá êáé åß÷å ó÷åäüí áðïóôçèßóåé ïëüêëçñï ôï âéâëßï ôïõ Ðïýëóïí, ôï ìüíï ðïõ åß÷å. Ôïõ Üñåóå ðÜíôá êáé ðéï ðïëý Üìá âñéóêüôáí ëéãÜêé óôï êÝöé, üðùò êåßíç ôçí çìÝñá, íá îåöïõñíßæåé äéÜöïñá óõìðåñÜóìáôá ôïõ óõããñáöÝá, ðïõ ôá Ýâñéóêå ôáéñéáóôÜ óôçí ðåñßðôùóç.

– Ðïëý óùóôÜ, óõìöþíçóå ï ÍéêÞôá.

– Èá îåðÜãéáóåò, ìðÜñìðá å; – ËéãÜêé, êé ïé äõï ôïõò, ðÝñáóáí ôçí áõëÞ êé áðü ôç ìðáóéÜ, ìðÞêáí óôï óðßôé. ÉV Ôï óðßôé ðïõ óôÜèìåõóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò Þôáíå Ýíá áðü ôá ðéï ðëïýóéá ôïõ ÷ùñéïý. Ç ïéêïãÝíåéá üñéæå ðÝíôå ìåñßäéá ãçò, êáé íïßêéáæå êé Üëëá ãéá êáëëéÝñãåéá. Åß÷áíå Ýîé Üëïãá, ôñåéò áãåëÜäåò, äõï ÷ñïíéÜñéêá ìïó÷Üñéá, êáìéÜ åéêïóáñéÜ ðñüâáôá. Åßêïóé äõï íïìÜôïé ìáæåõüíôïõóáí üëïé-üëïé óôçí ïéêïãÝíåéá: ÔÝóóåñåéò ãéïé ðáíôñåìÝíïé, Ýîé åããüíéá, ðïõ áð’ áõôÜ ìïíÜ÷á ï Ðåôñïýóêá Þôáíå ðáíôñåìÝíïò, äõï äéóÝããïíá, ôñßá ïñöáíÜ êáé ôÝóóåñåéò íýöåò ìå ôá ìùñÜ ôïõò. Ç ïéêïãÝíåéá áõôÞ Þôáíå áðü ôéò ëéãïóôÝò ðïõ åß÷áíå áðïìåßíåé äß÷ùò íá êÜíïõí ìïéñáóéÜ. ¼ìùò êáé ó’ áõôÞ Üñ÷éóå íá óéãïâñÜæåé õðïêéíïýìåíç üðùò ðÜíôá áðü ôéò ãõíáßêåò, ç ãñßíéá ôçò äéÜëõóçò, õðüêùöç ìõóôéêÞ, ðïõ áíáðüöåõêôá ðïëý ãñÞãïñá èá ïäçãïýóå óôç ìïéñáóéÜ. Ïé äõï ãéïé Ýìåíáí óôç Ìüó÷á, äïõëåýïíôáò óá íåñïêïõâáëçôÜäåò, Ýíáò Þôáíå óôñáôéþôçò. Óôï óðßôé ìÝóá êåßíï ôï âñáäéíü âñéóêüôáí ï ãÝñïò, ç ãñéÜ, ï äåýôåñïò ãéïò, ðïõ åß÷å êé üëç ôçí åõèýíç ôïõ íïéêïêõñéïý, ï ìåãÜëïò ãéïò, ðïõ åß÷å Ýñèåé áðü ôç Ìüó÷á ãéá ôç ãéïñôÞ, êé üëåò ïé ãõíáßêåò êáé ôá ðáéäéÜ. Åêôüò áðü ôïõò äéêïýò, Þôáíå áêüìá êé Ýíáò ìïõóáößñçò, êÜðïéïò ãåßôïíáò êáé êïõìðÜñïò ôáõôü÷ñïíá. ÐÜíù áðü ôï ôñáðÝæé êñåìüôáí ç ëÜìðá ðïõ Ýñé÷íå ôï æùçñü ôçò öùò ðÜíù óôá ðéáôéêÜ ôïõ ôóáãéïý, óôç ìðïõêÜëá ìå ôç âüôêá, óôïõò ìåæÝäåò êáé óôïõò ôïýâëéíïõò ôïß÷ïõò ðïõ óôç ìéá ãùíßá ôïõò êñÝìïíôáí ôá åéêïíßóìáôá, ðëáéóéùìÝíá êé áðü ôéò äõï ðëåõñÝò ìå äéÜöïñåò æùãñáöéÝò. Óôçí ðñþôç èÝóç ôïõ ôñáðåæéïý êáèüôáí ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ìå ôï ìáýñï êïíôïãïýíé ôïõ, ìáóïõëßæïíôáò ôá ðáãùìÝíá ìïõóôÜêéá ôïõ êáé ðåñéöÝñïíôáò ôá ãïõñëùìÝíá ãåñáêßóéá ìÜôéá ôïõ óôï åóùôåñéêü ôçò êÜìáñáò êáé óôïõò ôñéãõñéíïýò ôïõ. Ãýñù óôï ôñáðÝæé êáèüôáí áêüìá ï ãÝñïò, ï íïéêïêýñçò ôïõ óðéôéïý, öáëáêñüò, ìå êÜôáóðñá ãÝíéá. Öïñïýóå

31

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Üóðñï öáíôü ðïõêÜìéóï. Êáé êïíôÜ ôïõ ï ãéïò ôïõ ðïõ åß÷å Ýñèåé áðü ôç Ìüó÷á ãéá ôç ãéïñôÞ, Ýíáò ãåñïäåìÝíïò Üíôñáò, ðïõ öïñïýóå øéëü ôóßôéíï ðïõêÜìéóï. Êáé êïíôÜ óå åêåßíïí ï ìåãÜëïò ãéïò ðïõ åß÷å ôçí åõèýíç üëïõ ôïõ íïéêïêõñéïý êáé ðáñáðÝñá ï ãåßôïíáò Ýíáò ëéðüóáñêïò, êïêêéíïôñß÷çò ìïõæßêïò. Ïé Üíôñåò åß÷áíå ðéåé êé áðïöÜãåé êé åôïéìáæüíôïõóáí íá ðÜñïõí ôï ôóÜé ôïõò. Ôï óáìïâÜñé êü÷ëáæå êáé âïýéæå êåé ðïõ ôï åß÷áíå óôçìÝíï êïíôÜ óôç óüìðá. ÐáéäéÜ öáéíüíôïõóáí óôñéìùãìÝíá óôï ðáôÜñé êáé óôá êñåâÜôéá. Äßðëá óå ìéá êïýíéá êáèüôáí ìéá ãõíáßêá êáé êïßìéæå ôï ìùñü ôçò. Ç ãñéïýëá-íïéêïêõñÜ, ìå ôï ðñüóùðï ôçò áõëáêùìÝíï áðü ôéò ñõôßäåò, ðïõ æÜñùíáí áêüìá êáé ôá ÷åßëç ôçò, ðåñéðïéüôáí ôï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Ôç óôéãìÞ ðïõ Ýìðáéíå ï ÍéêÞôá óôï äùìÜôéï ç ãñéïýëá ü,ôé åß÷å óåñâßñåé óôïí ìïõóáößñç Ýíá ÷ïíôñü ðïôÞñé âüôêá.

– Íá ìáò óõìðáèÜò Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ôïõ Ýëåãå, äåí êÜíåé. ÐñÝðåé íá ôï ðéåéò ãéá ôï êáëü. Ç èÝá êé ç ìõñïõäéÜ ôçò âüôêáò, óõãêßíçóáí ôñïìåñÜ ôï ÍéêÞôá, ðñï ðÜíôùí åêåßíç ôç óôéãìÞ, êáèþò Þôáíå îåðáãéáóìÝíïò. ÆÜñùóå ôá öñýäéá ôïõ êáé ôéíÜæïíôáò ôá ÷éüíéá áðü ôï óêïýöï ôïõ êáé ôï ðáíùöüñé ôïõ, óôÜèçêå ìðñïóôÜ óôá åéêïíßóìáôá, óá íá ìçí Ýâëåðå êáíÝíá ôñéãýñù, Ýêáíå ôñåéò öïñÝò ôï óôáõñü ôïõ ìå ìéá âáèéÜ õðüêëéóç, ýóôåñá óôñÜöçêå, õðïêëßèçêå ðñþôá ìðñïóôÜ óôï ãÝñïíïéêïêýñç, ýóôåñá óôïõò áðïäÝëïéðïõò êáé ôåëåõôáßá óôéò ãõíáßêåò ðïõ Þôáíå óôñéìùãìÝíåò êïíôÜ óôç óüìðá, ìïõñìïõñßæïíôáò «×ñüíéá ðïëëÜ». ÌåôÜ Üñ÷éóå íá âãÜíåé ôá åðáíþñïõ÷Ü ôïõ, äß÷ùò íá êïéôÜæåé êáôÜ ôï ôñáðÝæé.

– ¸÷åéò äá ùóôüóï ðëïýóéá ðáóðáëéóôåß ìå ôï ÷éïíÜêé, ìðÜñìðá, ðáñáôÞñçóå ï ìåãÜëïò ãéïò, âëÝðïíôáò ôï êáôá÷éïíéóìÝíï ðñüóùðï, ôá ìÜôéá êáé ôá ãÝíéá ôïõ ÍéêÞôá. Ï ÍéêÞôá Ýâãáëå ôï ðáíùöüñé ôïõ, ôï ôßíáîå êáé ôï êñÝìáóå êïíôÜ óôç óüìðá êé ýóôåñá ðëçóßáóå óôï ôñáðÝæé. Ôïõ ðñüóöåñáí áìÝóùò âüôêá. ¸æçóå êÜðïéá óôéãìÞ âáóáíéóôéêÞò ðÜëçò, ðáñáëßãï í’ áñðÜîåé ôï ðïôçñÜêé êáé í’ áäåéÜóåé óôï óôüìá ôïõ ôï ìõñùäÜôï êáé äéÜöáíï õãñü. Ìá Ýñéîå ìéá ìáôéÜ óôï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, èõìÞèçêå ôçí áðüöáóç ðïõ åß÷å ðÜñåé, èõìÞèçêå ôá ðïäÞìáôá ðïõ ðáñÜôçóå áìáíÜôé óôï êñáóïðïõëåéü, èõìÞèçêå ôï áãüñé ôïõ, ðïõ ôïõ åß÷å õðïó÷åèåß Ýíá Üëïãï ôçí Üíïéîç, áíáóôÝíáîå êáé äåí Üðëùóå ôï ÷Ýñé ôïõ.

– Äåí ðßíù, åõ÷áñéóôþ ãêáñäéáêÜ, åßðå, êáôóïýöéáóå êáé êÜèéóå ó’ Ýíá ìðÜãêï êïíôÜ óôï äåýôåñï ðáñÜèõñï.

– Ðþò Ýôóé; – áðüñçóå ï ìåãÜëïò ãéïò.

– Äåí ðßíù, áõôü åéí’ üëï, áðïêñßèçêå ï ÍéêÞôá, äß÷ùò íá

32

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ óçêþóåé ôá ìÜôéá ôïõ, ðáñÜ Ý÷ïíôÜò ôá ÷áìçëùìÝíá êáôÜ ôá áíÜñéá ìïõóôÜêéá êáé ôá ãÝíéá ôïõ êáé ðñïóðáèþíôáò íá îåêïëëÞóåé ôá êñõóôáëëÜêé ôïõ ðÜãïõ, ðïõ ôï óôüëéæáí.

– ÐñáãìáôéêÜ äåí êÜíåé íá ðéåé, åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ñïêáíßæïíôáò êÜðïéï êïõëïõñÜêé, áöïý Üäåéáóå ôï ðïôÞñé ôïõ.

– Å, ôüôå Ýíá ôóáãÜêé, åßðå êáëïóõíÜôá ç ãñéïýëá. Èá Ý÷åé îåðáãéÜóåé ï êáøåñüò. Å åóåßò åêåß äá, êõñÜäåò, ðïõ ðïëåìÜôå ìå ôï óáìïâÜñé, ôé ÷áæåýåôå; – ¸ôïéìï, áðïêñßèçêå ìéá áðü ôéò íýöåò, êáé ìéóïóêåðÜæïíôáò ìå ôçí ðïäéÜ ôçò ôï óáìïâÜñé, ðïõ êü÷ëáæå, ôï Ýöåñå ìå êüðï, ôï óÞêùóå êáé ôï áðßèùóå èïñõâþäéêá ðÜíù óôï ôñáðÝæé. Óôï áíáìåôáîý ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò äéçãïýôáí ôçí ðåñéðÝôåéÜ ôïõò, ðùò Ý÷áóáí ôï äñüìï, ðùò îáíáãýñéóáí äõï öïñÝò óôï ßäéï ÷ùñéü, ðùò ðåñéðëáíÞèçêáí, ðùò áíôÜìùóáí êåßíïõò ôïõò ìåèõóìÝíïõò. Ïé ïéêïäåóðüôåò áðïñïýóáí, îçãïýóáí ðïõ êáé ãéáôß Ý÷áóáí ôï äñüìï êáé ðïéïé Þôáíå ïé ìåèõóìÝíïé, ðïõ áíôÜìùóáí êáé äßíáíå ïäçãßåò ãéá ôï ðþò Ýðñåðå íá ôñáâÞîïõí ãéá íá öôÜóïõí óôïí ðñïïñéóìü ôïõò.

– Åäþ ðÝñá ßóáìå ôçí ÌïëôóÜíïâêá êé Ýíá ìéêñü ðáéäß ìðïñåß íá öôÜóåé ìéá ÷áñÜ, öôÜíåé íá ðåôý÷åé ôï óôñßøéìï áðü ôá ðëÜôùìá, êÜðïéï ÷áìüäåíôñï ðïõ öáßíåôáé áðü ìáêñéÜ. Êáé åóåßò äåí ôï êáôáöÝñáôå, Ýëåãå ï ãåßôïíáò.

– ÊáëÜ èá êÜíåôå íá ìåßíåôå óå ìáò ôç íý÷ôá. Ïé êïðÝëåò ìáò èá óáò åôïéìÜóïõí ôá óôñùóßäéá, óõìâïýëåøå ç ãñéïýëá.

– Êáé ðñùß-ðñùß îåêéíÜôå. Ôï êáëýôåñï ðïõ Ý÷åôå íá êÜíåôå, ôçí õðïóôÞñéîå ï ãÝñïò.

– Ôùí áäõíÜôùí áäýíáôï, áäåëöÝ ìïõ, ïé õðïèÝóåéò, âëÝðåéò!

– åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Ìéá þñá ðïõ èá ÷Üóåéò, äåí ôçí áíáðëçñþíåéò ì’ Ýíá ÷ñüíï, ðñüóèåóå êáèþò Þñèå óôï íïõ ôïõ ôï äáóÜêé êé ïé Ýìðïñïé ôçò ðïëéôåßáò, ðïõ èá ìðïñïýóáí íá ôïõ ðÜñïõí ìåó’ áðü ôá ÷Ýñéá ôïõ áõôÞí ôçí áãïñÜ. Èá ôá êáôáöÝñïõìå ïðùóäÞðïôå, å; – óôñÜöçêå óôï ÍéêÞôá. Ï ÍéêÞôá áñãïðüñçóå í’ áðïêñéèåß, óÜìðùò íá Þôáíå ôñïìåñÜ áðáó÷ïëçìÝíïò íá îåêïëëÞóåé ôá êñõóôáëëÜêéá áðü ôá ãÝíéá êáé ôá ìïõóôÜêé ôïõ.

– ÖôÜíåé ìïíá÷Ü íá ìçí îáíá÷Üóïõìå ôï äñüìï, åßðå êÜðïéá óôéãìÞ êáôóïõöéáóìÝíïò. Ï ÍéêÞôá Þôáíå êáôóïýöçò ãéáôß äéøïýóå ôñïìåñÜ ãéá âüôêá êáé ôï ìüíï ðïõ èá ìðïñïýóå íá êáôáóéãÜóåé áõôÞ ôïõ ôçí åðéèõìßá Þôáíå ôï ôóÜé, êáé äåí ôïõ åß÷áíå óåñâßñåé áêüìá.

– Ìá äåí Ý÷ïõìå ðáñÜ íá öôÜóïõìå ßóáìå ôç óôñïöÞ, êé áðü åêåß êáé ðÝñá äå ÷Üíïõìå ôï äñüìï èá ôñáâÞîïõìå ìåó’ áðü ôï

33

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ äÜóïò ßóáìå ôï ÃïñéÜôóêéíï, åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Åóåßò îÝñåôå, Âáóßëç ÁíôñÝéôò, óáí èÝëåôå íá îåêéíÞóïõìå, îåêéíÜìå, áðïêñßèçêå ï ÍéêÞôá ðáßñíïíôáò åðéôÝëïõò ìå ëá÷ôÜñá ôï ðïôÞñé ôï ôóÜé ðïõ ôïõ ðñüóöåñáí.

– Èá ðéïýìå ôï ôóáãÜêé ìáò êáé ìáñò. Ï ÍéêÞôá äåí åßðå ôßðïôá, ðáñÜ êïýíçóå ìïíÜ÷á ôï êåöÜëé ãéáôß åðéäüèçêå óôï ôóÜé ôïõ. Ìå ðñïóï÷Þ Üäåéáóå ëßãï ìÝóá óôï ðéáôÜêé êáé æÝóôáéíå óôïí á÷íü ôá ÷Ýñéá ôïõ ðïõ ôá äÜ÷ôõëÜ ôïõò Þôáíå ðÜíôá ðñçóìÝíá áðü ôçí ðïëëÞ äïõëåéÜ. ¾óôåñá äÜãêùóå Ýíá ìéêñïóêïðéêü êïììáôÜêé æÜ÷áñç, õðïêëßèçêå ìðñïóôÜ óôïõò íïéêïêõñáßïõò ëÝãïíôáò.

– Óôçí õãåéÜ óáò, êáé ñïýöçîå áðïëáõóôéêÜ ôï èåñìáíôéêü õãñü.

– Áí ìðïñïýóå ìïíÜ÷á, íá ìáò óõíüäåõå êÜðïéïò ßóáìå ôç óôñïöÞ, åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Åýêïëï ðñÜìá. Èá æÝøåé ï Ðåôñïýóêá êáé èá óáò îåâãÜëåé ßóáìå ôç óôñïöÞ, åßðå ï ìåãÜëïò ãéïò.

– ÊÜíôå ôï êáëü, áäåëöÝ ìïõ. Êé åãþ èá óáò åõ÷áñéóôÞóù êáôÜ ðùò ðñÝðåé.

– Ô’ åßíáé áõôÜ, ðïõ ëåò, êáëÝ ìïõ, ðáñáôÞñçóå áìÝóùò ç ãëõêïìßëçôç ãñéïýëá, ÷ñÝïò ìáò åßíáé, êáé èá ôï êÜíïõìå ì’ üëç ôçí êáñäéÜ.

– Ðåôñïýóêá, Üíôå íá æÝøåéò ôç öïñÜäá, ðñüóôáîå ï ìåãÜëïò ãéïò.

– ¸öôáóá êéüëáò! – áðïêñßèçêå ï íÝïò ÷áñïýìåíá, Üñðáîå ôï óêïýöï ôïõ ðïõ êñåìüôáí ó’ Ýíá êáñöß êé Ýôñåîå íá æÝøåé. Ôçí þñá, ðïõ ï Ðåôñïýóêá âñéóêüôáí óôï óôÜâëï, ç êïõâÝíôá îáíáãýñéóå óôï óçìåßï, ðïõ åß÷å óôáìáôÞóåé ôç óôéãìÞ ðïõ êáôÝöèáóå ôï Ýëêçèñï ôïõ Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Ï ãÝñïò ðáñáðïíéüôáí óôï ãåßôïíÜ ôïõ, ðïõ Þôáíå êáé ðñüåäñïò ôïõ ÷ùñéïý, ðùò ï ôñßôïò ãéïò ôïõ äåí Ýóôåéëå êåéíïý ôï ðáñáìéêñü ãéá ôç ãéïñôÞ, åíþ óôç ãõíáßêá ôïõ Ýóôåéëå Ýíá ïëïìÝôáîï öñáíôóÝæéêï ìáíôßëé.

– Ïé íéïé óÞìåñá îåöåýãïõí ðéá áðü ôá ÷Ýñéá ìáò, Ýëåãå ï ãÝñïò.

– Êáé ìå ôï ðáñáðÜíù, âåâáßùíå ï ãåßôïíáò. Ðïéïò ôïõò ðéÜíåé! ÃéíÞêáíå ðïëýîåñïé ðéá êáé äåí áêïýíå êáíÝíá. Íá ï Íôéüìïôóêéí ôéò ðñïÜëëåò, Ýóðáóå ôï ÷Ýñé ôïõ ðáôÝñá ôïõ. Ïë’ áõôÜ áð’ ôóç ðïëëÝò ãíþóåéò ðïõ áðï÷ôÜíå ôåëåõôáßá. Ï ÍéêÞôá Üêïõãå ìå ðñïóï÷Þ, áõôÜ ðïõ ëÝãïíôáí, ðáñáôçñïýóå ôá ðñüóùðá êé Þôáíå öáíåñü, ðùò ðïëý èá Þèåëå íá ðÜñåé ìÝñïò óôç óõæÞôçóç, üìùò Þôáíå ïëïêëçñùôéêÜ áðïññïöçìÝíïò ìå ôï ôóÜé ôïõ êáé ìïíÜ÷á êéíïýóå åðéäïêéìáóôéêÜ ôï êåöÜëé ôïõ.

34

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ¢äåéáæå ôá ðïôÞñéá ôï Ýíá ýóôåñ’ áðü ôï Üëëï êé Ýíéùèå ïëïÝíá ðéüôåñï íá áðëþíåôáé ìÝóá ôïõ ìéá ðïëý åõ÷Üñéóôç æåóôáóéÜ. Ç êïõâÝíôá êñÜôçóå ðïëý, üëï ãýñù óôï ßäéï èÝìá óôï êáêü áðïôÝëåóìá äçëáäÞ, ðïõ Ý÷åé ç ìïéñáóéÜ. Êé Þôáíå öáíåñü, ðùò äåí ôï óõæçôïýóáí áêáäçìáúêÜ, ìá ðùò åðñüêåéôï ãéá ìïéñáóéÜ ðïõ áöïñïýóå ôï ßäéï ôï óðéôéêü êáé ðïõ ôçí áðáéôïýóå ï äåýôåñïò ãéïò, ðïõ ãé’ áõôü ôï ëüãï åß÷å Ýñèåé áðü ôç Ìüó÷á êáé êáèüôáí êáôóïýöçò êáé óéùðçëüò. ÊáôáëÜâáéíå êÜðïéïò ðùò ôï æÞôçìá áõôü áðáó÷ïëïýóå ïäõíçñÜ üëá ôá ìÝëç ôçò ïéêïãÝíåéáò, ìá äåí Þèåëáí íá îáíïé÷ôïýí ìðñïóôÜ óå îÝíá ðñüóùðá êáé íá ìéëÞóïõí êáèáñÜ ãéá ôéò ïéêïãåíåéáêÝò ôïõò õðïèÝóåéò. Ìá óôï ôÝëïò ï ãÝñïò äåí Üíôåîå êáé ìå äÜêñéá óôç öùíÞ ôïõ äÞëùóå ðùò üóï æåé äå èá äå÷ôåß íá ìïéñáóôåß ç ðåñéïõóßá. Åßðå, ðùò ßóáìå ôá ôþñá äüîá ôù Èåþ ðÜåé ìéá ÷áñÜ ôï óðéôéêü ôïõ, Ýôóé ðïõ åßíáé, üìùò Üìá ãßíåé ìïéñáóéÜ, êáíÝíáò ôïõò äå èá Ý÷åé ôßðïôá.

– Íá, óáí ôïõò ÌáôâÝãéåâ, ðáñáôÞñçóå ï ãåßôïíáò. ¹ôáíå Ýíá áðü ôá ðñþôá óðéôéêÜ, êáé êáèþò êÜíáíå ôç ìïéñáóéÜ ïýëïé ôïõò áðïìåßíáíå èåüöôù÷ïé.

– Áõôü ðáò íá êÜíåéò êáé óõ ôþñá, åßðå ï ãÝñïò ôïõ ãéïõ ôïõ. Ï ãéïò äåí áðïêñßèçêå êáé êÜðïéá óôéãìÞ êñÜôçóå ìéá äõóÜñåóôç óéùðÞ. Ôç óéùðÞ áõôÞ ôç äéÝêïøå ï Ðåôñïýóêá ðïõ åß÷å æÝøåé êáé ðñéí ëßãá ëåðôÜ ãýñéóå óôï äùìÜôéï, ðÜíôá ãåëáóôüò.

– ¸íá ôÝôïéï ìýèï Ý÷åé ï Ðïýëóïí, åßðå, Ýíáò ðáôÝñáò Ýäùóå óôïõò ãéïõò ôïõ ôç óêïýðá ãéá íá ôç óðÜóïõí. ¼óï êé áí ðáóêßóáíå óôÜèçêå áäýíáôï íá ôï êÜíïõí. ¼ìùò, óáí Ýðéáóáí Ýíá-Ýíá ôá âïýñëá ðïõ ôç ó÷çìÜôéæáí ôá Ýóðáóáí óôï ëåðôü. ¸ôóé åßíáé êáé ôïýôï äù ðñüóèåóå èñéáìâåõôéêÜ. Åéì’ Ýôïéìïò! – äÞëùóå ôáõôü÷ñïíá ó÷åôéêÜ ìå æÝøéìï.

– Óáí åéí’ Ýôïéìá, áò ðçãáßíïõìå ôï ãñçãïñüôåñï, åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. ¼óï ãéá ôç ìïéñáóéÜ, ðáððïý, êñÜôá êáëÜ. Ìç äå÷ôåßò, ìå êáíÝíáí ôñüðï. Ìå ôïí êüðï óïõ ôá êÝñäéóåò üëá, äéêÜ óïõ åßíáé. ÁíÜöåñå ôï óôï äéêáóôÞ êáé êåßíïò èá ôá êáíïíßóåé äßêáéá.

– Ìïõ Ýöáãå ôï ìõáëü ìå ôçí åðéìïíÞ ôïõ, Ýëåãå ðáñáðïíéÜñéêá ï ãÝñïò, áäýíáôï íá ðÜñåé ìå ôï êáëü. Ëåò êáé ôïí êõñßåøå ï óáôáíÜò! Ï ÍéêÞôá óôï áíáìåôáîý, óáí áðüðéå ôï ðÝìðôï ðïôÞñé ôóÜé, åîáêïëïõèïýóå íá ìçí ôï áíáðïäïãõñßæåé ìÝóá óôï ðéáôÜêé, ðïõ èá óÞìáéíå ðùò äå èÝëåé Üëëï, ìá ôï êñáôïýóå êÜðùò ëïîÜ ìå ôçí åëðßäá ðùò èá ôïõ óÝñâéñáí êáé Ýêôï. Ìá ôï íåñü ôïõ óáìïâÜñé åß÷å ôåëåéþóåé, ãéá ôïýôï ç íïéêïêõñÜ äåí ôïõ îáíáÝâáëå êé åêôüò áð’ áõôü ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, óçêþèçêå êáé íôõíüôáí. ÈÝëïíôáò êáé ìç ëïéðüí óçêþèçêå êé ï ÍéêÞôá, Ýâáëå ðßóù óôç æá÷áñéÝñá ôï

35

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ êïììáôÜêé ôçò æÜ÷áñçò ðïõ ôïõ ðåñßóóåøå ÷éëéïäáãêùìÝíï áð’ üëåò ôéò ìåñéÝò óêïýðéóå ôïí ßäñùôá áðü ôï êáôáìïõóêåìÝíï ðñüóùðü ôïõ êáé ðÞãå íá öïñÝóåé ôï ðáíùöüñé ôïõ. Óáí íôýèçêå, âáñéáíáóôÝíáîå, åõ÷áñßóôçóå ôïõò ïéêïäåóðüôåò, ôïõò áðï÷áéñÝôéóå êáé âãÞêå áðü ôï æåóôü êáé öùôåéíü äùìÜôéï, óôç ìðáóéÜ, ðïõ Þôáíå èåïóêüôåéíç, êáôÜøõ÷ñç êáé êáôá÷éïíéóìÝíç, ãéáôß ï áÝñáò ðïõ âïýéæå Ýóðñù÷íå ìÝóá áðü üëåò ôéò ÷áñáìÜäåò ôï ÷éüíé êáé ôçí êñõÜäá ôïõ. Áðü åêåß âãÞêå óôç èåïóêüôåéíç áõëÞ. Ï Ðåôñïýóêá, ôõëéãìÝíïò óôç ãïýíá ôïõ óôåêüôáí êïíôÜ óôï äéêü ôïõ Ýëêçèñï êáôáìåóÞò ôçò áõëÞò êáé ÷áìïãåëþíôáò áðÜããåéëå óôß÷ïõò áðü ôï âéâëßï ôïõ Ðïýëóïí. «Ç èýåëëá êñýâåé ìå êáôá÷íéÜ ôïí ïõñáíü, ïé ÷éïíïóôñüâéëïé ÷ïñïðçäÜíå, êé ï áÝñáò ìéá ïõñëéÜæåé óáí ôï èçñßï, ìéá êëáßåé óáí ôï ìùñü». Ï ÍéêÞôá êïõíïýóå åðéäïêéìáóôéêÜ ôï êåöÜëé ôïõ ðáßæïíôáò ôá ãêÝìéá óôá ÷Ýñéá ôïõ. Ï ãÝñïò êáèþò óõíüäåõå ôï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, êñáôïýóå Ýíá öáíÜñé áíáììÝíï ãéá íá ôïõ öÝããåé óôç ìðáóéÜ, ßóáìå ôçí îþðïñôá, ìá ï äõíáôüò áÝñáò ôï Ýóâçóå ìïíïìéÜò. Êáé óôçí áõëÞ áêüìá Þôáíå öáíåñü, ðùò ç ÷éïíïèýåëëá äõíÜìùóå ðéüôåñï.

– Êáéñüò ìéá öïñÜ! – óôï÷Üóôçêå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, æÞôçìá åßíáé áí ôá êáôáöÝñù íá öôÜóù óôï ÃïñéÜôóêéíï. Ìá äå ìðïñþ íá êÜíù áëëéþò. Ïé õðïèÝóåéò âëÝðåéò! ¼ìùò ìéá êáé ô’ áðïöÜóéóá êáé ôïýôïé äù æÝøáíå ô’ Üëïãï ôïõò ðéá. Å, êÜðïôå èá öôÜóù åêåß ðïõ èÝëù, ðñþôá ï Èåüò! Êáé ôï êáëü ãåñïíôÜêé óêåöôüôáí ðùò äåí Ýðñåðå íá îåêéíÞóåé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, üìùò ôï óõìâïýëåøå ìå ôï ðáñáðÜíù íá ìåßíåé êåßíï ôï âñÜäõ, êé áõôüò äå èÝëçóå. Íá åðéìåßíåé áêüìá ôï Ýâñéóêå ðåñéôôü, ìéá êé áð’ áñ÷Þò äåí åéóáêïýóôçêå ç ãíþìç ôïõ. «Ìðïñåß, êéüëáò, åãþ íá äåéëéÜæù ôüóï áð’ ôá ãåñÜìáôá, êáé íá Ý÷åé áõôüò äßêéï. Êáé óôï êÜôù-êÜôù äß÷ùò ìïõóáöéñáßïõò, èá ðÝóïõìå íá êïéìçèïýìå ìå ôçí þñá ìáò. Äß÷ùò öáóáñßåò.». Ìá ï Ðåôñïýóêá ìÞôå êáí ëïãÜñéáæå ôïí êßíäõíï. ¹îåñå ôüóï êáëÜ ôï äñüìï êé ïëüêëçñç ôçí ðåñéï÷Þ, êé ýóôåñá êåßíï ôï óôé÷Üêé ðïõ «ïé ÷éïíïóôñüâéëïé ÷ïñïðçäÜíå» Ýêáíå ðéï Ýíôïíï ôï êïõñÜãéï ôïõ ãéáôß ðáñÜóôáéíå ïëïæþíôáíá êåßíï ðïõ ãéíüôáí Ýîù. Ìá ï ÍéêÞôá äåí åß÷å êáìéÜ äéÜèåóç íá îåêéíÞóåé, áëëÜ áðü ÷ñüíéá ðïëëÜ åß÷å ðéá óõíçèßóåé íá ìçí Ý÷åé äéêÞ ôïõ èÝëçóç ðáñÜ íá õðçñåôåß Üëëïõò êé Ýôóé êáíÝíáò äåí åìðüäéóå ôçí áíá÷þñçóç.

V Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ðñï÷þñçóå ìå êüðï ìÝóá óôï óêïôÜäé íá âñåé ôï Ýëêçèñü ôïõ, ìðÞêå ìÝóá, êáé ðÞñå ôá ãêÝìéá.

36

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ – ÔñÜâá ìðñïóôÜ! – öþíáîå ôïõ Ðåôñïýóêá. Ï íÝïò, ãïíáôéóôüò ìÝóá óôï Ýëêçèñü ôïõ, ðÞñå ôï äñüìï. Ï Ìïõ÷üñôç ðïõ áðü þñá ÷ëéìßíôñéæå íéþèïíôáò ôçí ðáñïõóßá ôçò öïñÜäáò ðáñáìðñüò, üñìçóå îùðßóù êé Ýôóé ôá äõï Ýëêçèñá âãÞêáí óôï äñüìï. ÎáíáðÝñáóáí ôïí êåíôñéêü äñüìï ôïõ ÷ùñéïý, ìðñïóôÜ áðü ôçí áõëÞ ìå ôá áðëùìÝíá ñïý÷á, ìðñïóôÜ áðü ôï ìáêñüóôåíï áìðÜñé ðïõ ôþñá Þôáíå ó÷åäüí ïëüêëçñï óêåðáóìÝíï ìå ôï ÷éüíé êé áðü ôçí óêåðÞ ôïõ ï áÝñáò ôï îåóÞêùíå ðõêíü, ðëÜé áðü êåßíá ôá ßäéá äÝíôñá ðïõ âïýéæáí êáé óöýñéæáí èëéììÝíá êáé ëýãéæáí óôçí ïñìçôéêÞ ðíïÞ ôïõ êáé îáíáâñÝèçêáí óå êåßíç ôç èÜëáóóá áðü ÷éüíé ðïõ áíáôáñáæüôáí áêáôÜó÷åôá áðü ðÜíù êé áðü êÜôù. Ï áÝñáò Þôáíå ôüóï äõíáôüò, ðïõ üôáí åñ÷üôáí ðëÜãéá Ýêáíå ôá Ýëêçèñá ìå ôïõò áíèñþðïõò ìÝóá íá ãÝñíïõí óôçí ðíïÞ ôïõ, êáèþò êáé ô’ Üëïãá. Ï Ðåôñïýóêá ôñáâïýóå ìðñïóôÜ ìå ãïñãü ñõèìü ÷Üñç óôç ãåñÞ öïñÜäá ôïõ êáé îåöþíéæå ìå êÝöé. Ï Ìïõ÷üñôç áêëïõèïýóå. Óáí ðñï÷þñçóáí Ýôóé êÜðïõ äÝêá ëåðôÜ, ï íÝïò óôñÜöçêå êáé êÜôé îåöþíçóå. Ìá ìÞôå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ìÞôå ï ÍéêÞôá Üêïõóáí ôé åßðå, ìÜíôåøáí üìùò ðùò èá Ýöôáóáí óôç óôñïöÞ. ÐñáãìáôéêÜ ï Ðåôñïýóêá Ýóôñéøå äåîéÜ êé ï áÝñáò ðïõ ôïí åß÷áíå ðëÜãéá ôïõò Þñèå öÜôóá êáé ôáõôü÷ñïíá ðáñ’ üëç ôçí êïóìï÷áëáóéÜ ôïõ ÷éïíéïý äéáêñßèçêå êÜôé íá ìáõñßæåé äåîéÜ ôïõò. ¹ôáíå ôá ÷áìüäåíôñá ôçò óôñïöÞò.

– Êáé ôþñá ï Èåüò ìáæß óáò! – ôïõò öþíáîå ï íÝïò.

– Ó’ åõ÷áñéóôïýìå, Ðåôñïýóêá.

– Ç èýåëëá êñýâåé ìå êáôá÷íéÜ ôïí ïõñáíü! – îåöþíéóå ï Ðåôñïýóêá êé åîáöáíßóôçêå.

– ÐïéçôÞò, ðïõ ìïõ êüðçêå! – ðáñáôÞñçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáé ðñï÷þñçóå.

– Êáëü ðáëéêÜñé, ìïõæßêïò óùóôüò, åßðå ï ÍéêÞôá. ÔñÜâçîáí ðáñáðÝñá. Ï ÍéêÞôá êïõêïõëùìÝíïò êáé ìå ôï êåöÜëé ÷ùìÝíï âáèéÜ óôïõò þìïõò, Ýôóé ðïõ ôá áíÜñéá ãÝíéá ôïõ ôõëß÷ôçêáí óôï ëáéìü ôïõ, êáèüôáí óéùðçëüò, ðñïóðáèþíôáò íá äéáôçñÞóåé üóï ðéï ðïëý èá ìðïñïýóå ôç æåóôáóéÜ ðïõ óõãêÝíôñùóå ðßíïíôáò ôï ôóÜé ìÝóá óôï èåñìáóìÝíï äùìÜôéï. ÌðñïóôÜ ôïõ Ýâëåðå ôéò ßóéåò ãñáììÝò ðïõ ó÷çìÜôéæáí ïé äõï ñõìïß, êáé ðïõ áäéÜêïðá ôïí îåãåëïýóáí ãéáôß ôéò Ýðáéñíå ãéá ðáôçìÝíï äñüìï, ôá íþôá ôïõ Ìïõ÷üñôç ðïõ óÜëåõáí êé Ýêáíáí íá êéíåßôáé ðÝñá-äþèå ç ïõñÜ ôïõ óöé÷ôïäåìÝíç óå êüìðï êáé ðáñáðÝñá ôï êåöÜëé ôïõ æþïõ êáé ôï ëáéìü ìå ôç ÷áßôç ðïõ áíåìéæüôáí. ÊÜðïõ-êÜðïõ ôý÷áéíå íá äéáêñßíåé êïýôóïõñá óôçìÝíá óôéò ðëáãéÝò ôïõ äñüìïõ ãéá óçìÜäéá êé Ýôóé êáôáëÜâáéíå ðùò ãéá ôçí þñá ðÞãáéíáí êáëÜ êáé çóý÷áæå.

37

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êñáôïýóå ôá ãêÝìéá, ìá ðéüôåñï Üöçíå ôï Üëïãï óôç äéêÞ ôïõ äéÜèåóç ãéá ôï ðïý íá ôñáâÞîåé. Ìá ï Ìïõ÷üñôç ðáñ’ üëï ðïõ îáðüóôáóå ëéãÜêé óôï ÷ùñéü, Ýôñå÷å Üêåöá êáé êÜðïõêÜðïõ Ýóôñéâå áðü ôï äñüìï êé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò áíáãêáæüôáí íá ôïí äéïñèþíåé êÜìðïóåò öïñÝò. «Íá äåîéÜ Ýíá óçìÜäé, íá, êé Üëëï, íá, êáé ôñßôï ìåôñïýóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò – êáé íá, ðáñáìðñüò ôï äÜóïò – óôï÷Üóôçêå êáèþò îå÷þñéóå êÜôé íá ìáõñßæåé ðáñáðÝñá. Ìá êåßíï ðïõ ðÞñå ãéá äÜóïò äåí Þôáíå ðáñÜ êÜðïéï ìéêñü ÷áìüäåíôñï. ÐñïóðÝñáóáí ôï ÷áìüäåíôñï, Ýêáíáí êáìéÜ åéêïóáñéÜ ïñãéÝò áêüìç, üìùò äåí õðÞñ÷å ìÞôå ôÝôáñôï óçìÜäé, ìÞôå äÜóïò. «¼ðïõ íá ‘íáé ðñÝðåé íá âñßóêåôáé ôï äÜóïò äù ôñéãýñù», óêåöôüôáí ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáé îáíáììÝíïò áðü ôç âüôêá êáé ôï ôóÜé, äß÷ùò íá óôáìáôÜåé âßáæå ôï Üëïãï êáé êåßíï êáëü êáé õðÜêïõï êáèþò Þôáíå óõììïñöùíüôáí ìå ôéò ðñïôñïðÝò ôïõ êáé ðüôå ðéï ãñÞãïñá, ðüôå ðéï áñãÜ Ýôñå÷å óôçí êáôåýèõíóç ðïõ ôïõ Ýäéíå, ðáñ’ üëï ðïõ Þîåñå ðùò áõôÞ êÜèå Üëëï Þôáíå ðáñÜ åêåßíç ðïõ Ýðñåðå. ÐÝñáóáí ßóáìå äÝêá ëåðôÜ êáé äÜóïò ðïõèåíÜ äå öáéíüôáí.

– ÐÜëé ôá ìðåñäÝøáìå! – åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáé óôáìÜôçóå ôï Ýëêçèñï. Ï ÍéêÞôá êáôÝâçêå áìßëçôïò áðü ôï Ýëêçèñï êáé óõãêñáôþíôáò ôï ðáíùöüñé ôïõ ðïõ ï áÝñáò ðüôå ôïõ ôï êïëëïýóå óôï êïñìß êáé ðüôå êüíôåõå íá ôïõ ô’ áñðÜîåé ðÜíùèÝ ôïõ, ôñÜâçîå øÜ÷íïíôáò ìÝóá óôá ÷éüíéá. Ôñéãýñéóå áðü ôç ìéá ìåñéÜ, ôñéãýñéóå áðü ôçí Üëëç. Äõï ôñåéò öïñÝò åß÷å ïëüôåëá åîáöáíéóôåß. ÔÝëïò ãýñéóå êáé ðÞñå ôá ãêÝìéá áðü ôá ÷Ýñéá ôïõ Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– ÄåîéÜ ðñÝðåé íá ôñáâÞîïõìå, åßðå ìå ýöïò áõóôçñü êé áðïöáóéóôéêü êáé Ýóôñéøå ôï áìÜîé.

– ÐÜåé êáëÜ, ôï ëïéðüí. ÔñÜâá äåîéÜ, óõìöþíçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ðáñáäßíïíôáò ôá ãêÝìéá êáé êñýâïíôáò ôá ÷Ýñéá ôïõ, ðïõ åß÷áíå îåðáãéÜóåé, ìÝóá óôá ìáíßêéá ôïõ. Ï ÍéêÞôá äåí áðïêñßèçêå.

– ¸ëá öéëáñÜêï ìïõ, âÜëå ôá äõíáôÜ óïõ, öþíáîå óôï Üëïãï, ìá åêåßíï ðáñ’ üëç ôç ðáñüñìçóç ðïõ ôïõ Ýêáíáí ôá ãêÝìéá, ðñï÷ùñïýóå ðïëý áñãÜ. ÊÜðïõ-êÜðïõ ôï ÷éüíé Ýöôáíå ßóáìå ôï ãüíáôï, êé áõôü äõóêüëåõå ðïëý ôç ìåôáêßíçóç ôïõ Ýëêçèñïõ. Ï ÍéêÞôá ðÞñå ôï ìáóôßãé, ðïõ êñåìüôáí ìðñïóôÜ êáé ôñÜâçîå ìéá ôïõ áëüãïõ. Ôï êáëü æþï ðïõ äåí Þôáí óõíçèéóìÝíï óå ìáóôßãùìá, üñìçóå êáé ðñï÷þñçóå ôñÝ÷ïíôáò, ìá ôçí ßäéá óôéãìÞ ìåôñßáóå êÜèå ãñçãïñÜäá. ¸ôóé ðÝñáóáí êÜðïõ ðÝíôå ëåðôÜ. ¹ôáíå ôüóï ôï óêïôÜäé êáé ôï ÷éüíé óôñïâéëéæüôáí êé áðü ðÜíù êé áðü

38

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ êÜôù ôüóï ðõêíü, ðïõ óõ÷íÜ äå ìðïñïýóáí íá äéáêñßíïõí ïýôå ôï êåöÜëé ôïõ áëüãïõ. Ðüôå-ðüôå, íüìéæå êÜðïéïò, ðùò ôï Ýëêçèñï Ýìåíå áêßíçôï êáé ðùò ï êÜìðïò îÝöåõãå ðñïò ôá ðßóù. ÎáöíéêÜ ôï Üëïãï óôáìÜôçóå áðüôïìá, íéþèïíôáò öáßíåôáé êÜðïéá áíùìáëßá ðáñáðÝñá. Ï ÍéêÞôá ðÞäçóå ðÜëé áíÜëáöñá êÜôù, ðáñáôþíôáò ôá ãêÝìéá êé Ýôñåîå íá äåé ôé Ýâëåðå ôï Üëïãï ìðñïóôÜ ôïõ êáé óôáìÜôçóå. ¼ìùò ìüëéò Ýêáíå íá ðáôÞóåé Ýíá âÞìá ìðñïóôÜ óôï Ìïõ÷üñôç, ôá ðüäéá ôïõ ãëßóôñçóáí êáé êáôñáêýëçóå ìÝóá óå êÜðïéï ãêñåìü.

– Ãéá óôáìÜôá, ãéá óôáìÜôá, Ýëåãå ìÝóá ôïõ óôïí åáõôü ôïõ, êáèþò Ýðåöôå êáé ðñïóðáèïýóå íá óôáìáôÞóåé, üìùò äåí êáôüñèùóå ðïõèåíÜ íá êñáôçèåß êáé óôáìÜôçóå ìïíÜ÷á üôáí óôçñß÷ôçêå ðÜíù óôï ðá÷ý óôñþìá ôïõ ÷éïíéïý ðïõ åß÷å óùñéáóôåß ìÝóá óôï ãêñåìü. Ôï ÷éüíé ðïõ åß÷å óôïéâá÷ôåß óôï ÷åßëïò ôïõ ãêñåìïý, áíáôáñÜ÷ôçêå ìå ôï ðÝóéìï ôïõ ÍéêÞôá êáé óêïñðßóôçêå ðõêíü ðÜíù óôï óâÝñêï ôïõ.

– Êïßôá åêåß ôé ìïõ óêáñþíåôå! – ðáñáôÞñçóå åðéôéìçôéêÜ ï ÍéêÞôá ìéëþíôáò óôï ÷éïíïóùñü êáé óôï ãêñåìü êáé ôéíÜæïíôáò ôï ÷éüíé ðÜíùèÝ ôïõ.

– ÍéêÞô! Å, ÍéêÞô! – öþíáæå áðü øçëÜ ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Ìá ï ÍéêÞôá äåí áðïêñéíüôáí. Äåí åß÷å êáéñü ãéá êïõâÝíôåò. Ôßíáæå ðÜíùèÝ ôïõ ôá ÷éüíéá üóï ìðïñïýóå, ýóôåñá Ýøá÷íå ãéá ôï ìáóôßãé ðïõ ôïõ Ýöõãå áðü ôá ÷Ýñéá êáèþò Ýðåóå. Áöïý âñÞêå ôï ìáóôßãé äïêßìáóå íá áíÝâåé ðÜíù áðü ôçí ßäéá ìåñéÜ ðïõ êáôñáêýëçóå, üìùò óôÜèçêå áäýíáôï. ¼óï êé áí ðñïóðÜèçóå, ìå ôï ðñþôï âÞìá ðïõ Ýêáíå êïõôñïõâáëïýóå ðßóù êé Ýôóé áíáãêÜóôçêå íá ðñï÷ùñÞóåé ìÝóá óôï ãêñåìü þóðïõ íá âñåé êÜðïõ ìéá Ýîïäï ãé’ áðÜíù. Ìå ìåãÜëï êüðï êáé óå áðüóôáóç ó÷åäüí ôñåéò ïñãéÝò áðü ôï ìÝñïò ðïõ åß÷å ðÝóåé, êáôÜöåñå íá âãåé áñêïõäþíôáò óôï øÞëùìá êé áðü êåé, âáäßæïíôáò üëï óôï ÷åßëïò ôïõ ãêñåìïý, ôñÜâçîå êáôÜ ôï óçìåßï, ðïõ Ýðñåðå íá âñéóêüôáí ôï Ýëêçèñï. Äåí Ýâëåðå ìÞôå ôï Üëïãï ìÞôå ôï áìÜîé, åðåéäÞ üìùò åß÷å áíôéìÝôùðï ôïí áÝñá, ðñïôïý ôá äéáêñßíåé, Üêïõóå ôéò öùíÝò ôïõ Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáé ôá ÷ëéìéíôñßóìáôá ôïõ Ìïõ÷üñôç ðïõ ôïí êáëïýóáí.

– ¸öôáóá, Ýöôáóá, å, ðÜøôå ðéá! – öþíáîå ï ÍéêÞôá. ÌïíÜ÷á óáí Ýöôáóå ðïëý êïíôÜ, åßäå ôï Üëïãï êáé äßðëá óôï Ýëêçèñï, üñèéï ôïí Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ðïõ ôïõ öÜíçêå ôåñÜóôéïò.

– Ðïý óôï äéÜïëï ÷Üèçêåò ôüóç þñá; ÐñÝðåé íá ãõñßóïõìå ðßóù. Áò åßíáé êáé óôï Ãñßóêéíï, Ýëåãå èõìùìÝíï ô’ áöåíôéêü.

– ÊáëÜ èá Þôáí, áí ôï ìðïñïýóáìå. Ìá áðü ðïý íá ðÜìå ôþñá;

39

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Åäþ ðÝñá åéí’ Ýíáò ôüóïò âáèýò ãêñåìüò ðïõ óáí ðÝóïõìå ìÝóá ðÜìå ÷áìÝíïé. ÐÞñá ìéá ôÝôïéá êïõôñïõâÜëá ðïõ åßäá êé Ýðáèá íá âãù.

– Ôé èá ãßíåé ôï ëïéðüí; Äåí ìðïñïýìå âÝâáéá íá óôåêüìáóôå åäþ ðÝñá. ÊÜðïõ ðñÝðåé íá ðÜìå, åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Ï ÍéêÞôá äåí áðïêñßèçêå ëÝîç. ÊÜèéóå óôï Ýëêçèñï ìå ôç ñÜ÷ç óôïí áÝñá Ýâãáëå ôá ðïäÞìáôÜ ôïõ ðïõ åß÷áíå ãåìßóåé ÷éüíé, ôá ôßíáîå êáëÜ-êáëÜ, ýóôåñá ðÞñå ìéá öïõ÷ôéÜ Ü÷õñï êáé ðñïóðÜèçóå íá öñÜîåé ì’ áõôü áðü ìÝóá ôçí ôñýðá ðïõ åß÷å ôï áñéóôåñü ðüäçìÜ ôïõ. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò óþðáéíå, óÜìðùò ôþñá íá ðáñÜäéíå ðéá êÜèå ðñùôïâïõëßá óôï ÍéêÞôá. Óáí öüñåóå ôá ðïäÞìáôÜ ôïõ ï ÍéêÞôá, ðÝñáóå ðÜëé ôá ãÜíôéá ôïõ, ðÞñå ôï ãêÝìéá óôá ÷Ýñéá êáé ïäÞãçóå ôï Üëïãï ðáñÜðëåõñá ìå ôï ãêñåìü. ¼ìùò äå ðñüöôáóáí íá ðåñÜóïõí ìÞôå åêáôü âÞìáôá êáé ôï Üëïãï óôáìÜôçóå áðüôïìá ðÜëé. ÌðñïóôÜ ôïõ âñéóêüôáí Üëëïò ãêñåìüò. Ï ÍéêÞôá êáôÝâçêå ðÜëé êé Ýôñåîå íá øÜîåé ìÝóá óôá ÷éüíéá. ÐåñéðëáíÞèçêå áñêåôÞ þñá. Óôï ôÝëïò îåðñüâáëå óôçí áíôßèåôç ìåñéÜ áðü åêåß ðïõ îåêßíçóå.

– ÁíôñÝéôò, åßóáé æùíôáíüò; – Ýìðçîå ìéá öùíÞ.

– Åäþ! – ôïõ áðïêñßèçêå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Ëïéðüí; ËÝãå.

– Ôßðïôá äå ìðïñþ íá îå÷ùñßóù åßíáé óêïôÜäé. Êé üëï êáé êÜôé ñåìáôéÝò, êÜôé ãêñåìïß. ÐÜëé èá ðñÝðåé íá ôñáâÞîïõìå êáôÜ åêåß ðïõ öõóÜåé. Îåêßíçóáí ðÜëé, êáé ðÜëé óôáìÜôçóáí, êáé ðÜëé ï ÍéêÞôá ðçãáéíïåñ÷üôáí Üóêïðá ìÝóá óôá ÷éüíéá êáé äß÷ùò áðïôÝëåóìá. Áõôü åðáíáëÞöôçêå áñêåôÝò öïñÝò þóðïõ óôï ôÝëïò óôáìÜôçóå áðïóôáìÝíïò êïíôÜ óôï Ýëêçèñï.

– Ëïéðüí; – ñþôçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Áðüóôáóá, äå ìðïñþ Üëëï. Ìá êáé ô’ Üëïãï áðüêáíå êé áõôü.

– Êáé ôþñá, ôé èá ãßíåé; – Ìá íá, óôÜóïõ. Êé ï ÍéêÞôá áðïìáêñýíèçêå îáíÜ êáé ðïëý óýíôïìá ãýñéóå.

– ÊñÜôá êáëÜ, êé áêïëïýèá ìå! – öþíáîå ï ÍéêÞôá, áäñÜ÷íïíôáò ôï Ìïõ÷üñôç, áðü ôï êáðßóôñé êáé óÝñíïíôáò ôïí êÜðïõ ðñïò ôá êÜôù ìÝóá óôá óùñéáóìÝíá ÷éüíéá. Ôï Üëïãï áíôéóôÜèçêå óôçí áñ÷Þ, ìá ýóôåñá ìå ìéá ìåãÜëç ðñïóðÜèåéá üñìçóå åëðßæïíôáò íá ôá ðçäÞîåé, üìùò äå ôá êáôÜöåñå ãïíÜôéóå ìÝóá ó’ áõôÜ.

– ÐÞäá Ýîù! – öþíáîå ï ÍéêÞôá ôïõ Âáóßëç ÁíôñÝéôò ðïõ åîáêïëïõèïýóå íá êÜèåôå óôï Ýëêçèñï, êé ýóôåñá Üäñáîå ôï Ýíá

40

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ îýëï ôïõ ñõìïý êáé ðñïóðÜèçóå íá öÝñåé ôï Ýëêçèñï ðéï êïíôÜ óôï Üëïãï. Ôá âñÞêáìå êÜðùò æüñéêá, áäåñöÜêé, óôñÜöçêå óôï Ìïõ÷üñôç, ìá ôé íá ãßíåé! ¸ëá, âÜëå ôá äõíáôÜ óïõ, íá óå ÷áñþ! Ôï Üëïãï Ýâáëå ðÜëé ìéá ðñïóðÜèåéá, ôçí åðáíÜëáâå áìÝóùò, ìá êáé ðÜëé äå ôá êáôÜöåñå êáé îáíáãïíÜôéóå êé áðüìåéíå åêåß äá, óÜìðùò íá Ýêáíå êÜðïéï õðïëïãéóìü.

– Ðþò ôï Ýðáèåò êáé äåí ôá êáôÜöåñåò, áäåñöÜêé; – Ýëåãå ï ÍéêÞôá ôïõ Ìïõ÷üñôç, Ýëá êáëÝ ìïõ, Üëëç ìéá öïñÜ! ÐÜëé ï ÍéêÞôá âïçèïýóå, ôñáâþíôáò ôï Ýíá îýëïõ ñõìïý êé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ôï Üëëï. Ôï Üëïãï êßíçóå ôï êåöÜëé ôïõ, ýóôåñá üñìçóå áðüôïìá.

– ¸ëá! ¸ëá! Äåí ðñüêåéôáé íá ðíéãåßò! – ôïõ öþíáæå ï ÍéêÞôá.

– ¸íá ðÞäçìá äåýôåñï, ôñßôï êáé óôï ôÝëïò ôï Üëïãï îåðÞäçóå ôá óùñéáóìÝíá ÷éüíéá êáé óôáìÜôçóå âáñéáíáóáßíïíôáò êáé ôéíÜæïíôáò ôá ÷éüíéá ðÜíùèÝ ôïõ. Ï ÍéêÞôá Þèåëå íá ôñáâÞîïõí ðáñáðÝñá ìá ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò åß÷å ôüóï áðçõäÞóåé ôõëéãìÝíïò óôéò äõï ãïýíåò ôïõ, ðïõ Þôáíå áäýíáôï íá óõíå÷ßóåé êáé ñß÷ôçêå óôï Ýëêçèñï.

– ¢óå íá ðÜñù áíÜóá, åßðå, ëýíïíôáò ôï ìáíôßëé ðïõ ì’ áõôü åß÷å äÝóåé ôï ãéáêÜ ôçò ãïýíáò ôïõ üôáí îåêßíçóáí áðü ôï Ãñßóêéíï.

– Ìðïñþ ìïíÜ÷ïò ìïõ, ìåßíå îáðëùìÝíïò, åëüãïõ óïõ, åßðå ï ÍéêÞôá êáé ìå ô’ áöåíôéêü îáðëùìÝíï ìÝóá óôï Ýëêçèñï Ýóõñå ôï Üëïãï áðü ôï ÷áëéíü êáìéÜ äåêáñéÜ âÞìáôá ðñïò ôá êÜôù, ýóôåñá Üëëá ôüóï áíçöïñéêÜ êáé åêåß ðÝñá óôáìÜôçóå. Ôï óçìåßï ðïõ óôáìÜôçóå ï ÍéêÞôá äå âñéóêüôáí óå âáèïýëùìá, ðïõ ç ïñìÞ ôïõ áÝñá óùñéÜæåé ôï ÷éüíé åêåß ìÝóá ìüíéìá êáé èá êéíäýíåõáí íá êáôáðëáêùèïýí áð’ áõôü ïëüôåëá êé åß÷å ôï ðëåïíÝ÷ôçìá áðü ôç ìéá ðëåõñÜ íá ‘íáé êÜðùò ðñïöõëáãìÝíï ìå ôçí áíçöïñéÜ ðïõ ó÷çìÜôéæå ôï ÷åßëïò ôïõ ãêñåìïý. ¹ôáíå óôéãìÝò, ðïõ ï áÝñáò óÜìðùò íá çóý÷áæå ëéãÜêé, ìá áõôü äå äéáñêïýóå ðïëý êáé ëåò óáí, èÝëïíôáò íá áíáðëçñþóåé ôéò óôéãìÝò áõôÝò ôçò çóõ÷ßáò, ç èýåëëá îåóðïýóå ìåôÜ, ìå äýíáìç äåêáðëÜóéá êáé ìå ðéüôåñç ìáíßá îÝóêéæå êáé óôñéöïãýñéæå ôá ðÜíôá. Ìéá ôÝôïéá ïñìçôéêÞ ðíïÞ ôïõ áÝñá îÝóðáóå îáöíéêÜ ôç óôéãìÞ, ðïõ ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò áöïý îáíÜóáíå, âãÞêå áðü ôï Ýëêçèñï êáé ðëçóßáóå ôï ÍéêÞôá, ãéá íá óõíåííïçèåß ìáæß ôïõ ôé èá Ýðñåðå íá êÜíïõí. Êé ïé äõï ôïõò áõèüñìçôá óêýøáíå üóï ìðïñïýóáí êé áðüìåéíáí óéùðçëïß, þóðïõ íá êáôáðñáàíåé ï áÝñáò. Ï Ìïõ÷üñôç êáé êåßíïò æÜñùíå ì’ áäçìïíßá ô’ áõôéÜ êáé ôßíáæå ôï êåöÜëé ôïõ. Ìüëéò êáôáóßãáóå êÜðùò ç ïñìÞ ôçò èýåëëáò, ï ÍéêÞôá Ýâãáëå ôá ãÜíôéá ôïõ, ôá Ý÷ùóå óôç æþíç ôïõ, ÷ïõ÷ïýëéóå ôá îåðáãéáóìÝíá ÷Ýñéá ôïõ êé Üñ÷éóå íá îåæåýåé ôï Üëïãï.

– Ôé êÜíåéò åêåß ðÝñá; – ôïí ñþôçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

41

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ – Ôï îåæåýù ôé Üëëï íá êÜíù; Áðüêáìá ðéá, áðïêñßèçêå ï ÍéêÞôá, óÜìðùò íá æçôïýóå óõãíþìç.

– Äå èá ìðïñÝóïõìå ôÜ÷áôåò, êÜðïõ íá âãïýìå; – Óßãïõñá ü÷é, ìïíÜ÷á ðïõ èá âáóáíßóïõìå Üäéêá ôï Üëïãï. Ôï êáøåñü êáôÜíôçóå ÷Üëéá, åßðå ï ÍéêÞôá äåß÷íïíôáò ôá Üëïãï, ðïõ óôåêüôáí åêåß äá õðÜêïõï êáé ãéá üëá Ýôïéìï êé áò Þôáíå áðïêáìùìÝíï áðü ôçí êïýñáóç êáé ìïõóêåìÝíï óôïí éäñþôá áðü ôçí õðåñâïëéêÞ ðñïóðÜèåéá ðïõ Ýâáëå üëç ôçí þñá. ÐñÝðåé íá ðåñÜóïõìå ôç íý÷ôá ìáò ðñüóèåóå ëåò êé åôïéìáæüôáí íá îåíõ÷ôßóåé óå êÜðïéï ÷Üíé, êáé óõíÝ÷éóå ôç äïõëåéÜ ôïõ.

– Êáé äå èá ðáãþóïõìå; – ñþôçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Êáé ôé ì’ áõôü; Áí åßíáé íá ðáãþóïõìå, ü÷é äå èá ðïýìå, åßðå öéëïóïöéêÜ ï ÍéêÞôá.

VÉ Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, êáèþò Þôáíå ôõëéãìÝíïò óôéò äõï ãïýíåò ôïõ áéóèáíüôáí ðïëý æåóôÜ, ðñïðÜíôùí ýóôåñ’ áðü ôçí áðáó÷üëçóÞ ôïõ ãéá îåðÝñáóìá ôçò ÷éïíïóôéâÜäáò. ¼ìùò Ýíá ðáãåñü ñßãïò ðÝñáóå ôçí ðëÜôç ôïõ, üôáí êáôÜëáâå ðùò ðñáãìáôéêÜ åêåß ðÝñá Ýðñåðå íá ðåñÜóïõí ôç íý÷ôá ôïõò. Ãéá íá çñåìÞóåé êÜèéóå óôï Ýëêçèñï êé Ýâãáëå ôá ôóéãÜñá ôïõ êáé ôá óðßñôá ôïõ. Ï ÍéêÞôá óôï áíáìåôáîý îÝæåõå ôï Üëïãï êáé êÜíïíôáò ìåèïäéêÜ áõôÞ ôç äïõëåéÜ äåí Ýðáõå íá ìéëÜåé óôï æþï, óÜìðùò ãéá íá ôï åíèáññýíåé.

– ¸ëá, Ýëá Ýâãá, ôïõ Ýëåãå, âãÜæïíôáò ôï áðü ôá äõï îýëá ôïõ ñõìïý. Íá, èá óå äÝóù åäþ, èá óïõ âÜëù á÷åñÜêé ìðüëéêï êáé èá óïõ âãÜëù ôï êáðßóôñé, óõíÝ÷éóå, êÜíïíôáò ôáõôü÷ñïíá åêåßíï ðïõ Ýëåãå. ¢ìá öáò ëéãÜêé èá íéþóåéò êÜðùò ðéï êáëÜ. Ìá ï Ìïõ÷üñôç, Þôáíå öáíåñü, ðùò äåí êáèçóý÷áæå ìå ôá ëüãéá ôïõ ÍéêÞôá êé Ýìåíå ôáñáãìÝíïò. Êéíïýóå áäéÜêïðá ôá ðüäéá ôïõ, êïëëïýóå óôï Ýëêçèñï, ìå ôç ñÜ÷ç ãõñéóìÝíç óôïí áÝñá êé Ýôñéâå ôï êåöÜëé ôï ðÜíù óôï ìáíßêé ôïõ ÍéêÞôá. ÓÜìðùò ìïíÜ÷á ãéá ìç ÷áëÜóåé ôï ÷áôßñé ôïõ ÍéêÞôá, ðïõ ôïõ óÝñâéñå ôï Ü÷õñï, Üñðáîå ìå ìéá ïñìçôéêÞ êßíçóç ëéãÜêé óôï óôüìá, ìá ôçí ßäéá óôéãìÞ óêÝöôçêå ðùò åêåßíç ç þñá äåí Þôáíå ãéá ëé÷ïõäéÝò êáé ôï ðÝôáîå áìÝóùò êé ï áÝñáò ôï Üäñáîå ôï óêüñðéóå, ôï ðÝôáîå ìáêñéÜ êáé ôï óêÝðáóå ìå ôï ÷éüíé.

– Êáé ôþñá èá óôÞóïõìå ôï óçìÜäé, åßðå ï ÍéêÞôá, Ýóôñåøå ôï Ýëêçèñï öÜôóá óôïí áÝñá áíáóÞêùóå êé Ýóôçóå ïëüñèá ôá äõï ìáêñéÜ îýëá ôïõ ñõìïý êáé ôá óôåñÝùóå üóï ìðïñïýóå ðéï ãåñÜ óôç âÜóç ôïõò. Êáé ôþñá, óáí ìáò êáôáðëáêþóåé ôï ÷éüíé, ïé êáëïß

42

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ÷ñéóôéáíïß áð’ áõôü ôï óçìÜäé èá ïäçãçèïýí íá ìáò îåèÜøïõí, ðñüóèåóå, ÷áúäåýïíôáò ôá ãÜíôéá ôïõ êáé ðåñíþíôáò ôá óôá îåðáãéáóìÝíá ÷Ýñéá ôïõ. ¸ôóé äá, ìáò ìáèáßíáíå ïé ãÝñïé. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò óôï áíáìåôáîý, ìÜôáéá ðñïóðáèïýóå í’ áíÜøåé ôï ôóéãÜñï ôïõ. ÐïëëÜ óðßñôá ÷Üëáóå þóðïõ íá ôï êáôáöÝñåé, ãéáôß ï áÝñáò Þ ôïõ ôá Ýóâçíå Þ ôá Üñðáæå ìåó’ áðü ôá ÷Ýñéá êáé ôá ðåôïýóå ìáêñéÜ. ÅðéôÝëïõò ìðüñåóå í’ áíÜøåé êáé íá êñáôÞóåé áíáììÝíï Ýíá óðßñôï ðïõ ìå ôç öëïãßôóá ôïõ öþôéóå ãéá ìéá óôéãìïýëá ôç ãïýíá ôïõ, ôï ÷Ýñé ôïõ ìå ôï ÷ñõóü äá÷ôõëßäé óôï äåß÷ôç ðïõ ôïí êñáôïýóå ãõñéóìÝíï ðñïò ôá ìÝóá êáé ôï êáôá÷éïíéóìÝíï Ü÷õñï ðïõ ðñüâáëå êÜôù áðü ôçí êÜðá, êáé ôï ôóéãÜñï Üíáøå. ÔñÜâçîå ìå áðëçóôßá ìéá äõï ñïõöçîéÝò ôïí êáðíü, ôïí áìüëçóå áðü ôá ñïõèïýíéá ôïõ, èÝëçóå íá óõíå÷ßóåé, ìá ï áÝñá ðÝôáîå êáé ôï ôóéãÜñï ìáêñéÜ, üðùò êáé ô’ Ü÷õñï. ¼ìùò êé áõôü ôï ëéãïóôü êÜðíéóìá äéáóêÝäáóå êÜðùò ôïí Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Áò îåíõ÷ôßóïõìå ëïéðüí, ìéá êáé äå ãßíåôáé áëëéþò, åßðå. Êáé ôþñá óôÜóïõ íá óôÞóù êáé ìéá óçìáßá, ðñüóèåóå. ÐÞñå ôï ìáíôßëé ðïõ ðñùôýôåñá ôï åß÷å ëýóåé áðü ôï ëáéìü ôïõ, Ýâãáëå ôá ãÜíôéá ôïõ, ïñèþèçêå ôåíôþèçêå üóï ìðïñïýóå êáé ôï Ýäåóå ìå äéðëü êüìðï óöé÷ôÜ-óöé÷ôÜ ðÜíù óå Ýíá áðü ôá óôçìÝíá êïíôÜñéá. Ôï ìáíôßëé êõìÜôéóå áðåëðéóìÝíá êáé ðüôå êïëëïýóå ðÜíù óôï êïíôÜñé, ðüôå îåðåôïýóå ìå ïñìçôéêÜ îåôéíÜãìáôá óôïí áÝñá, ôåíôùíüôáí êé Ýôñéæå.

– Ôï ðÝôõ÷á ìéá ÷áñÜ! – åßðå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáìáñþíïíôáò ôï Ýñãï ôïõ êáé îáíá÷þèçêå óôï Ýëêçèñï. Èá æåóôáéíüìáóôå êáëýôåñá áí êáèüìáóôå ìáæß ïé äõï ìáò, üìùò äå ÷ùñÜìå, ðñüóèåóå.

– Åãþ èá âñù êÜðïõ íá âïëåõôþ, áðïêñßèçêå ï ÍéêÞôá. ÌïíÜ÷á ôï êáêüìïéñï ôï æùíôáíü îåðÜãéáóå ïëüôåëá êáé ðñÝðåé íá ôïõ ñßîù ôçí êÜðá óôç ñÜ÷ç ôïõ. Ãéá óôÜóïõ, êáé ðëçóéÜæïíôáò ôï Ýëêçèñï ôñÜâçîå Ýîù ôçí êÜðá, ðïõ ì’ áõôÞí åß÷å óêåðÜóåé ôï óôñùìÝíï Ü÷õñï, áøçöþíôáò ðïõ ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò Þôáíå êáèéóìÝíïò ðÜíù. Äßðëùóå ôçí êÜðá óôá äýï êáé ôçí Ýñéîå óôç ñÜ÷ç ôïõ Ìïõ÷üñôç.

– ¸ôóé äá, üëï êáé êÜðùò ðéï æåóôÜ èá íïéþèåéò, ìéêñÝ ìïõ ìðïõíôáëÜ, Ýëåãå ï ÍéêÞôá ðåñíþíôáò ðÜíù áðü ôçí êÜðá ôï óÝëìá êáé ôï êïõëÜíé êáé óößããïíôáò ôá ëïõñéÜ êáëÜ Ýôóé ðïõ íá ìç êéíäõíåýåé íá ôçí óõíåðÜñåé ç ïñìÞ ôçò èýåëëáò. Äþóôå ìïõ ôþñá êåßíï ôï êïììÜôé ôï êáíáâÜôóï êáé ëßãï Ü÷åñï ðñüóèåóå îáíáãõñßæïíôáò êïíôÜ óôï Âáóßëç ÁíôñÝéôò áöïý âüëåøå üóï ðéï êáëÜ ìðïñïýóå ôï Üëïãï, êáé ðáßñíïíôáò êáé ôï ‘íá êáé ô’ Üëëï,

43

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ áðïóýñèçêå ðßóù áðü ôï Ýëêçèñï Üíïéîå ìå ôá ÷Ýñéá ôïõ ìéá ãïýâá ìÝóá óôï ÷éüíé, Ýóôñùóå ôï Ü÷õñï, Ý÷ùóå ôï óêïýöï ôïõ üóï ðéï âáèéÜ ìðïñïýóå, óöé÷ôïôõëß÷ôçêå ìå ôï ðáíùöüñé ôïõ, êïõêïõëþèçêå ìå ôï êáíáâÜôóï êáé ÷þèçêå óôç ãïýâá ìå ô’ Ü÷õñï áêïõìðþíôáò óôï ðßóù ìÝñïò ôïõ Ýëêçèñïõ ðïõ ôïí ðñïöýëáãå êé áðü ôïí áÝñá êé áðü ôï ÷éüíé. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êïõíïýóå ðåñéöñïíçôéêÜ ôï êåöÜëé ãéá ïë’ áõôÜ ðïõ Ýêáíå ï ÍéêÞôá, üðùò ãåíéêÜ ðïôÝ äåí åýñéóêå óùóôÜ ôá êáìþìáôá ôùí ìïõæßêùí ðïõ Þôáíå áãñÜììáôïé êáé êïõôïß êáé óôï áíáìåôáîý ðñïóðÜèçóå íá âïëåõôåß êé ï ßäéïò ìÝóá óôï Ýëêçèñï. Ôá÷ôïðïßçóå üóï ìðïñïýóå ôï Ü÷õñï ðïõ Ýìåéíå, óùñéÜæïíôáò ôï ðéüôåñï êÜôù áðü ôá ðëåõñÜ ôïõ, Ý÷ùóå ôá ÷Ýñéá ôïõ óôá ìáíßêéá ôçò ãïýíáò ôïõ êé áêïýìðçóå ôï êåöÜëé ôïõ óôç ìéá ãùíßá ôïõ Ýëêçèñïõ üóï ðéï ÷áìçëÜ ìðïñïýóå, ãéá íá åßíáé ðñïöõëáãìÝíïò êÜðùò áðü ôç ìáíßá ôïõ áÝñá. Äåí ôïõ åñ÷üôáí ýðíïò. Êåéôüôáí êáé óêåöôüôáí ðÜíôá åêåßíï ôï ßäéï, ðïõ áðïôåëïýóå ôï ìïíáäéêü óêïðü, ôç óçìáóßá, ôç ÷áñÜ êáé ôçí ðåñçöÜíéá ôçò æùÞò ôïõ. Ðüóá äçëáäÞ ëåöôÜ êáôüñèùóå íá êåñäßóåé êáé ðüóá ìðïñåß íá êåñäßóåé áêüìá. Ðüóá ëåöôÜ êÝñäéóáí êé Ý÷ïõí äéÜöïñïé Üëëïé ãíþñéìïß ôïõ, ðþò ôá êÝñäéóáí êáé ðþò ôá êåñäßæïõí êáé ðþò åêåßíïò, üìïéá ì’ áõôïýò ìðïñåß ðïëëÜ íá êåñäßóåé áêüìá. Ç áãïñÜ ôïõ ìéêñïý äÜóïõò ôïõ ÃïñéÜôóêéíï Þôáíå ãé’ áõôüí Ýíá æÞôçìá ìåãÜëçò óçìáóßáò. ¸ëðéæå áðü ôï äáóÜêé áõôü íá êåñäßóåé ìå ôï ðñþôï äÝêá ÷éëéáäïýëåò ôï ëéãüôåñï. Êé Üñ÷éóå íïåñÜ íá êÜíåé ôç äéáôßìçóÞ ôïõ, êáèþò ôï åß÷å äåé ôï öèéíüðùñï ôüôå ðïõ ðñüöôáóå íá ìåôñÞóåé üëá ôá äÝíôñá ðïõ óêÝðáæáí ôçí ðåñéï÷Þ áðü äõï íôåóéáôßíåò.

– Ïé âáëáíéäéÝò èá ðÜíå ãéá âÜóåéò áìáîéþí. Ôá êïõôóïõñÜêéá ÷þñéá. Êáé êáõóüîõëá ßóáìå ôñéÜíôá ïñãéÝò èá äþóåé ç êÜèå íôåóéáôßíá, óôï÷áæüôáí. Ç êÜèå íôåóéáôßíá è’ áöÞóåé êÝñäïò äéáêüóéá åßêïóé ðÝíôå ñïõâëÜêéá ôï ðéï ëßãï. ÐåíÞíôá Ýîé íôåóéáôßíåò êáé ðåíÞíôá Ýîé êáôïóôÜñéêá êé Üëëá ðåíÞíôá Ýîé êáôïóôÜñéêá êé áêüìá ðåíÞíôá Ýîé äåêÜñéêá, êé Üëëá ðåíÞíôá Ýîé äåêÜñéêá, êé áêüìá ðåíÞíôá Ýîé ðåíôÜñéêá. ¸âëåðå ðùò Ýâãáéíáí ðÜíù áðü äþäåêá ÷éëéÜäåò üìùò äß÷ùò ôï áñéèìçôÞñé äå ìðïñïýóå íá âñåé ðüóï èá Þôáí üëï ôï ðïóü.

– ¼ìùò äå èá ôï äþóù äÝêá ÷éëéÜäåò, ìá èá óôáèþ óôéò ï÷ôþ êáé í’ áöáéñåèïýí ôá îÝöùôá. ¢ìá âÜëù óôï ÷Ýñé ôïõ ãåùìÝôñç Ýíá Þ êé åíÜìéóç êáôïóôÜñéêï, áõôüò èá êáôáöÝñåé íá õðïëïãßóåé ôá îÝöùôá ßóáìå ðÝíôå íôåóéáôßíåò. Êáé ôüôå èá ìïõ ô’ áöÞóåé ï÷ôþ. Êáé ôñåéò ÷éëéáäïýëåò êáðÜñï, èá ôïí êáôáöÝñù óêåöôüôáí êáé ìå ôçí áíÜóôñïöç ôïõ ÷åñéïý, ÷Üéäåõå ôï ðïñôïöüëé ôïõ ðïõ ôï

44

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ åß÷å ÷ùìÝíï âáèéÜ óôçí åóùôåñéêÞ ôóÝðç. Ðþò ôá êáôáöÝñáìå ùóôüóï íá ÷Üóïõìå ôï äñüìï áðü ôç óôñïöÞ êáé ðÝñá Ýíáò Èåüò ôï îÝñåé! Åäþ êÜðïõ èá Ýðñåðå íá åßíáé ôï äÜóïò êé ç êáëýâá ôïõ äáóïöýëáêá. Èá Ýðñåðå í’ áêïýãïíôáé óêõëéÜ í’ áëõ÷ôÜíå. Ìá èáññåßò êáé âïõâáßíïíôáé ôá êáôáñáìÝíá, ôüôå áêñéâþò ðïõ ðñÝðåé íá áëõ÷ôÞóïõí. ÁðïìÜêñõíå ôï ãéáêÜ ôçò ãïýíáò áðü ô’ áõôß êé áöïõãêñÜóôçêå. Äåí áêïõãüôáí ôßðïô’ Üëëï åêôüò áðü ôá óöõñßãìáôá ôïõ áÝñá, áðü ôç öáóáñßá ðïõ Ýêáíå ôï äåìÝíï ìáíôßëé êáèþò ôï ôñÝëáéíå ç ïñìÞ ôçò èýåëëáò êáé åêåßíç ôïõ ðáãùìÝíïõ ÷éïíéïý ðïõ ÷ôýðáãå ðÜíù óôçí ñÜ÷ç ôïõ Ýëêçèñïõ ðÝöôïíôáò Üöèïíï. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êïõêïõëþèçêå ðÜëé ìå ôï ãéáêÜ.

– Íá ôï Þîåñá èá Ýìåíá íá êïéìçèþ óôï Ãñßóêéíï. Ìá ôï ßäéï êÜíåé. Èá öôÜóïõìå áýñéï. Ìüíï ðïõ Ý÷áóá ìéá çìÝñá. Ìå ôÝôïéï êáéñü ïé Ýìðïñïé ôçò ðïëéôåßáò äåí ðñüêåéôáé íá îåìõôßóïõí. Êáé èõìÞèçêå ðùò óôéò 9 ôïõ ìÞíá èá Ýðñåðå íá ôïõ öÝñåé êÜôé ëåöôÜ ï ÷áóÜðçò. Ìïõ åß÷å ðåé ðùò èá åñ÷üôáí ï ßäéïò êáé åãþ èá ëåßðù. Êåßíç ç ðñïêïììÝíç ç ãõíáßêá ìïõ äå èá íéþóåé íá ðáñáëÜâåé ôá ëåöôÜ. Åßíáé Ýíá îýëï áðåëÝêçôï. ÌÞôå íá öåñèåß óáí Üíèñùðïò äåí åßíáé éêáíÞ, óõíÝ÷éóå ôç óêÝøç ôïõ, ãéáôß áíáèõìÞèçêå ðüóï Üó÷çìá öÝñèçêå óôï áóôõíüìï ôçò ðåñéöÝñåéáò ðïõ åß÷å ðÜåé íá ôïõò åðéóêåöôåß ÷ôåò, ìå ôçí åõêáéñßá ôçò ãéïñôÞò. Ãõíáßêá, ôé íá ðåéò; ÌÞðùò åßäå êüóìï, ìÞðùò Ýìáèå öÝñóéìï; Ðïý íá ôá äåé áõôÜ; Óáí óêÝöôïìáé, ðùò Þôáíå ôï óðéôéêü ìáò üôáí æïýóáí ïé ãÝñïé ìïõ! Ï ó÷ùñåìÝíïò ï ðáôÝñáò ìïõ Þôáíå Ýíáò ðëïýóéïò ìïõæßêïò, íïéêïêõñåìÝíïò ðïõ êñáôïýóå Ýíá ÷Üíé óôï ÷ùñéü. Ìá åãþ êïßôá ôé êáôÜöåñá í’ áðï÷ôÞóù ìÝóá óå äåêáðÝíôå ÷ñüíéá! ÌðáêÜëéêï, äõï êáðçëåéÜ, ìýëï, óôáñáðïèÞêåò, äõï ÷ôÞìáôá ìå íïßêé, êáé óðßôé ìå áðïèÞêç êáé ìå óéäåñÝíéá óêåðÞ, áñÜäéáæå ìå ðåñçöÜíéá. ¼÷é ôá ðáñáìéêñÜ ôïõ ðáôÝñá ìïõ. Ðïéáíïý üíïìá âñïíôÜåé óÞìåñá ó’ üëç ôçí ðåñéï÷Þ; Ôïõ Ìðñå÷ïõíüâ! Êáé ãéáôß áõôü; Ãéáôß, ôç äïõëåéÜ Ý÷ù ðÜíôá óôï íïõ ìïõ, ãéáôß áäéÜêïðá ðáó÷ßæù, ü÷é óáí êÜôé Üëëïõò ðïõ ôåìðåëéÜæïõí Þ ôï ñß÷íïõí Ýîù. Ìá åãþ ðåñíÜù Üãñõðíåò íý÷ôåò. Èýåëëá, îåèýåëëá óôï äñüìï âñßóêïìáé. Êé Ýôóé ðåôõ÷áßíù ðÜíôá ôéò äïõëåéÝò ìïõ. Íá ìçí öáíôÜæïíôáé ðùò ôá ëåöôÜ êåñäßæïíôáé ðáßæïíôáò. ¼÷é, êýñéå. ÐñÝðåé íá êïðéÜóåéò, íá óðÜóåéò ôï êåöÜëé óïõ. Íá Ýôóé äá, íá îåíõ÷ôÜò ÷åéìþíá êáéñü, ìå ÷éïíïèýåëëá ìÝóá óôïí êÜìðï êáé íá áãñõðíÜò íý÷ôåò ïëÜêåñåò. Íá óôñéöïãõñßæåé ôï ìáîéëÜñé óïõ êáô’ áðü ôï êåöÜëé óïõ êáèþò ãõñíÜò áðü äù êé áðü êåé áãñõðíþíôáò áðü ôéò óêÝøåéò, óôï÷Üæïíôáí ìå ðåñßóóåéá ðåñçöÜíéá. ÖáíôÜæïíôáé ðùò áðü ôõ÷åñü ôïõò ðåôõ÷áßíïõí óôç æùÞ. Íá ïé Ìéñüíïâ, ôþñá ëïãáñéÜæïíôáé åêáôïììõñéïý÷ïé. Êáé ðþò áõôü; Íá äïõëÝøåéò, íá êïõñáóôåßò. Ôüôåò óïõ äßíåé êé ï Èåüò.

45

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ÖôÜíåé ìïíá÷Ü íá ‘íáé õãåßá. Êé ç óêÝøç ðùò ìðïñïýóå êé áõôüò íá ãßíåé Ýíáò åêáôïììõñéïý÷ïò óáí ôïí Ìéñüíïâ, ðïõ îåêßíçóå ìå ôï ôßðïôá, ôïí óõãêßíçóå ôüóï ðïëý, ðïõ áéóèÜíèçêå Ýíôïíç ôçí áíÜãêç íá êïõâåíôéÜóåé ìå êÜðïéïí. ¼ìùò ï óõíïìéëçôÞò äåí õðÞñ÷å êåßíç ôç óôéãìÞ… Áí êáôÜöåñíáí ôïõëÜ÷éóôï íá Ýöôáíáí óôï ÃïñéÜôóêéíï, èá ôá Ýøåëíå êáëÜ ôïõ íåáñïý êôçìáôßá êáé èá ôïõ Ýâáíå ôá ãõáëéÜ.

– Ðù! Ðù! Ôé äõíáôüò áÝñáò åßíáé ôïýôïò; ÊáôÜ ðùò öáßíåôáé èá ôï óôñþóåé ôüóï ðïëý ðïõ äå èá ìðïñÝóïõìå íá îåêïëëÞóïõìå áðü äù ÷Üìù ìçäÝ ôï ðñùß, óôï÷Üóôçêå, êáèþò Üêïõãå ôïí øõ÷ñü áÝñá íá öõóïìáíÜåé êáé ôï ðáãùìÝíï ðõêíü ÷éüíé íá ðÝöôåé ðÜíù óôï óáíßäùìá ôïõ åëêÞèñïõ. Áíáóçêþèçêå êé Ýñéîå ìéá ìáôéÜ ôñéãýñù: ìÝóá óôçí êÜôáóðñç ôáëáíôåõüìåíç óêïôåéíéÜ, äéáêñéíüôáí íá ìáõñßæåé ëéãÜêé ôï êåöÜëé ôïõ Ìïõ÷üñôç, êé ç ñÜ÷ç ôïõ óêåðáóìÝíç ìå ôçí êÜðá êé ç öïõíôùôÞ ïõñÜ ôïõ äåìÝíç êüìðï. Ïëïýèå, ãýñù, ìðñïóôÜ, ðßóù, áðëùíüôáí ç ßäéá ìïíüôïíç, ôáëáíôåõüìåíç, êÜôáóðñç óêïôåéíéÜ, ðïõ êÜðïõ-êÜðïõ óáí íá äéáëõüôáí áäéüñáôá ãéá ìéá óôéãìÞ êé ýóôåñá ðÜëé ãéíüôáí áêüìá ðéï æïöåñÞ.

– ¸óöáëá ðïõ Üêïõóá ôï ÍéêÞôá, óêÝöôçêå, èá Ýðñåðå íá ðñï÷ùñÞóïõìå, üëï êáé êÜðïõ èá âãáßíáìå. Áêüìá ìðïñïýóáìå íá ðÜìå ðßóù óôï Ãñßóêéíï êáé íá ðåñÜóïõìå ôç íý÷ôá ìáò óôïõ ÔÜñáò. Íá ôþñá, êÜôóå äù êáé îåðÜãéáóå ïëïíõ÷ôßò. ÁëÞèåéá, ôé Þôáíå åêåßíï ôï êáëü, ðïõ óêåöôüìïõí ðñùôýôåñá; Á, èõìÞèçêá. Ðùò ï Èåüò áíôáìåßâåé ôïõò áíèñþðïõò ãéá ôïõò êüðïõò ôïõò. ÌïíÜ÷á ïé áíèñþðïé ðïõ êïðéÜæïõí óôç æùÞ ôïõò ðñïêüâïõí, êé ü÷é ïé áëÞôåò, ïé ôåìðåë÷áíÜäåò êé ïé âëÜêåò. Áò êáðíßóù Ýíá ôóéãáñÜêé ôþñá! ÊÜèéóå, Ýâãáëå ôçí ôóéãáñïèÞêç ôïõ, Ýðåóå ìðñïýìõôá, Üíïéîå ôç ãïýíá ôïõ, ðñïöõëÜãïíôáò Ýôóé áðü ôïí áÝñá ôï óðßñôï ðïõ èá Üíáâå, ìá ï áÝñáò åýñéóêå ôñüðï íá åéó÷ùñÞóåé êé Ýóâçíå ôá óðßñôá ðïõ Üíáâáí ôï Ýíá ðßóù áðü ôï Üëëï. ÌåôÜ áðü ðïëëÝò ðñïóðÜèåéåò êáôÜöåñå í’ áíÜøåé ôï ôóéãÜñï ôïõ. Ôï üôé ðÝôõ÷å êåßíï ðïõ Þèåëå ôïõ Ýäùóå ìåãÜëç ÷áñÜ. Ðáñ’ üëï, ðïõ ôï ôóéãÜñï ôï êÜðíéóå ðéï ðïëý ï áÝñáò, ðáñÜ ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, êáé êåßíåò ïé äõï-ôñåéò ñïõöçîéÝò, ðïõ ìðüñåóå íá ôñáâÞîåé ôïõ Ýêáíáí êáëü. ÎÜðëùóå ðÜëé óáí êáé ðñþôá, êïõêïõëþèçêå êé Üñ÷éóå íá áíáèõìéÝôáé êáé íá ïíåéñïðïëåß êáé äß÷ùò êé ï ßäéïò íá ôï áíôéëçöôåß îáöíéêÜ îå÷Üóôçêå êé áðïêïéìÞèçêå. Ìá ïëïìåìéÜò óáí êÜôé íá ôïí Ýóðñùîå äõíáôÜ êáé îýðíçóå. Íá åß÷å ôÜ÷á áíáêéíÞóåé ôï Ü÷õñï êÜôùèÝ ôïõ ï Ìïõ÷üñôç Þ êÜôé ìÝóá ôïõ ôïí áíáôÜñáîå; Îýðíçóå ùóôüóï êé ç êáñäéÜ ôïõ ÷ôõðïýóå ôüóï äõíáôÜ êáé

46

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôüóï ãñÞãïñá. ¢íïéîå ôá ìÜôéá ôïõ. Ãýñù ôïõ ôá ßäéá Þôáíå ðÜëé, ìïíÜ÷á ðïõ öáéíüôáí êÜðùò óáí ðéï öùôåéíÜ.

– Áñ÷ßæåé íá öÝããåé, óôï÷Üóôçêå. Äå èá áñãÞóåé, ðñÝðåé íá îçìåñþóåé. Ìá ôáõôü÷ñïíá êáôÜëáâå ðùò ôþñá Þôáíå ðéï öùôåéíÜ, ãéáôß åß÷å áíáôåßëåé ôï öåããÜñé. Áíáóçêþèçêå êáé ðáñáôÞñçóå ðñïóå÷ôéêÜ ôï Üëïãï. Êåßíï óôåêüôáí ìå ôç ñÜ÷ç ãõñéóìÝíç óôïí áÝñá êáé Ýôñåìå óýãêïñìï. Ç êÜðá êáôá÷éïíéóìÝíç åß÷å îåöýãåé ðëÜãéá êáé ôþñá äéáêñéíüôáí ðéï êáëÜ ôï êáôá÷éïíéóìÝíï êåöÜëé ôïõ æþïõ êé ç áíáìáëëéáóìÝíç ÷áßôç ôïõ. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò Ýóêõøå ðÜíù áðü ôï ðßóù ìÝñïò ôïõ Ýëêçèñïõ êáé êïßôáîå. Ï ÍéêÞôá êáèüôáí ðÜíôá ìÝóá óôç ãïýâá ðïõ Üíïéîå, óôçí ßäéá óôÜóç óáí ðñùôïêÜèéóå. Ôï êáíáâÜôóï, ðïõ ì’ áõôü åß÷å óêåðáóôåß êáé ôá ðüäéá ôïõ Þôáí ðáóðáëéóìÝíá ìå ðá÷ý óôñþìá ÷éïíéïý.

– Ìç îåðáãéÜóåé ïëüôåëá ï ìïõæßêïò. Åßíáé ôüóï êáêïíôõìÝíïò ó÷åäüí êïõñÝëéá öïñÜåé. Èá Ý÷ù íá äþóù ëüãï ãéá äáýôïí. Íá ôé ôñáâÜåé êÜðïéïò ì’ áõôïýò ôïõò åñãÜôåò. Ëáüò áìüñöùôïò, óêÝöôçêå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáé êÜðïéá óôéãìÞ åßðå ìÝóá ôïõ, íá ðÜñåé ôçí êÜðá áðü ôï Üëïãï êáé íá óêåðÜóåé ì’ áõôÞí ôï ÍéêÞôá, üìùò èá êñýùíå íá óçêùèåß êáé íá ìåôáêéíçèåß êé åêôüò áð’ áõôü öïâüôáí ìç îåðáãéÜóåé ôï Üëïãï. Êáé ôé Þèåëá íá ôïí êïõâáëÜù ìáæß ìïõ; ¼ëï áðü ôçí áíïçóßá åêåßíçò! ÓõìðÝñáíå êé áíáèõìÞèçêå ôç ãõíáßêá ôïõ, ðïõ äå ôç óõìðáèïýóå êáèüëïõ. ÎÜðëùóå ðÜëé ìÝóá óôï Ýëêçèñï. ¸ôóé äá ï ìðÜñìðáò ìïõ îåíý÷ôéóå êÜðïôå ìÝóá óôá ÷éüíéá, êáé äåí Ýðáèå ôßðïôá. Íáé, ìá ôï ÓåâáóôéÜí ôïí îÝèáøáí, ôïõ Þñèå áìÝóùò óôï íïõ êÜðïéá Üëëç ðåñßðôùóç, êé áðüèáíå ôçí ßäéá óôéãìÞ. Åß÷å îõëéÜóåé üëïò, óáí ôïìÜñé ðáãùìÝíï åß÷å ãßíåé. Áí Ýìåíá íá ðåñÜóù ôç íý÷ôá ìïõ óôï Ãñßóêéíï èá Þôáí ðïëý ðéï êáëÜ. Êé áöïý ôõëß÷ôçêå ðïëý ðñïóåêôéêÜ, Ýôóé ðïõ ç æåóôáóéÜ ôçò ãïýíáò íá ìçí ðçãáßíåé ÷áìÝíç, ðáñÜ íá ôïí èåñìáßíåé ðáíôïý êáé óôï ëáéìü, êáé óôá ãüíáôá, êáé óôéò ðáôïýóåò, Ýêëåéóå ôá ìÜôéá ôïõ, ðñïóðáèþíôáò í’ áðïêïéìçèåß ðÜëé. ¼ìùò üóï êé áí ðñïóðáèïýóå ôþñá, óôÜèçêå áäýíáôï íá îå÷áóôåß ðáñÜ áðåíáíôßáò Ýíéùèå íá ‘íáé áðüëõôá îåíõóôáãìÝíïò êáé æùçñåìÝíïò. ¢ñ÷éóå ðÜëé íá ëïãáñéÜæåé ôá êÝñäç êáé ôá ëåöôÜ ðïõ ôïõ ÷ñùóôïýóáí ïé äéÜöïñïé, íá áõôïðáéíåýåôáé ìå êáìÜñé ãéá ô’ Üôïìü ôïõ êáé ôç æçëåõôÞ ïéêïíïìéêÞ ôïõ êáôÜóôáóç, ìá ôþñá üëåò ïé óêÝøåéò áäéÜêïðá êüâïíôáí áðü êÜðïéï öüâï ðïõ ëÜíèáíå ìÝóá ôïõ, êáé äéáñêþò ìåôÜíéùíå ãéáôß äåí Ýìåéíå íá ðåñÜóåé ôç íý÷ôá óôï Ãñßóêéíï.

– Áí Ýìåíá åêåß ðÝñá, ôþñá èá Þìïõíá îáðëùìÝíïò ìÝóá óå æåóôÜ óôñùóßäéá, óôï÷áæüôáí, ìåôáíéùìÝíïò ðéêñÜ.

47

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Ãýñéóå êáé îáíáãýñéóå êÜìðïóå öïñÝò ìÝóá óôï Ýëêçèñï, ðáó÷ßæïíôáò íá âïëåõôåß ðéï êáëÜ êáé íá âñåé ìéá óôÜóç ðéï Üíåôç êáé ðéï ðñïöõëáãìÝíç áðü ôïí áÝñá, ìá üëá ôá Ýâñéóêå óôñáâÜ. Îáíáóçêùíüíôáí, Üëëáæå èÝóç, ôýëéãå ôá ðüäéá ôïõ, Ýêëåéíå ôá ìÜôéá êé áðüìåíå Þóõ÷ïò Ýôóé äá. Ìá åßôå ôá ðüäéá ôïõ, üðùò ôá êñáôïýóå äéðëùìÝíá êáé êáèþò Þôáíå ÷ùìÝíá ìÝóá óôá ãåñÜ ìÜëëéíá ðïäÞìáôá, Üñ÷éæáí íá ìïõäéÜæïõí, Þ áðü êÜðïõ ôïí äéáðåñíïýóå ï ðáãåñüò áÝñáò êé áíáãêáæüôáí ðÜëé íá îáíáóçêùèåß ãéá íá åðé÷åéñÞóåé êáéíïýñéá ôá÷ôïðïßçóç, ãêñéíéÜæïíôáò ãéáôß äåí Ýìåéíå óôï Ãñßóêéíï íá ‘íáé åêåßíç ôç óôéãìÞ îáðëùìÝíïò Üíåôá êáé æåóôÜ. ÊÜðïéá óôéãìÞ ôïõ öÜíçêå ðùò Üêïõóå ìáêñéíü ëÜëçìá ðåôåéíïý. ×Üñçêå ôüóï ðïëý, ðïõ îåêïýìðùóå ôç ãïýíá ôïõ êé Ýóôçóå ôçí áêïÞ ôïõ ðñïóå÷ôéêÜ. ¼ìùò ìÜôáéá, ãéáôß äåí áêïõãüôáí ôßðïô’ Üëëï åêôüò áðü ôá óöõñßãìáôá ôïõ áÝñá, ôïí ðáñáäáñìü ôïõ ìáíôéëéïý ðÜíù óôï óôçìÝíï êïíôÜñé êáé ôï ìáóôßãùìá ôïõ ðáãùìÝíïõ ÷éïíéïý óôï óáíßäùìá ôïõ Ýëêçèñïõ. Ï ÍéêÞôá åîáêïëïõèïýóå íá ìÝíåé óôçí ßäéá óôÜóç, Ýôóé ðïõ êÜèéóå áðïâñáäßò, áêßíçôïò êé áìßëçôïò, äß÷ùò íá áðïêñßíåôáé óôïí Âáóßëç ÁíôñÝéôò ðïõ êÜíá äõï öïñÝò ôïõ ìßëçóå.

– Ïýôå êáí ðïõ óêïôßóôçêå áõôüò. ÊïéìÜôáé ôïõ êáëïý êáéñïý, óêåöôüôáí ìå áäçìïíßá ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, êïéôÜæïíôáò áðü ðÜíù ôï ÍéêÞôá ðïõ Þôáíå üëïò óêåðáóìÝíïò ìå ðá÷ýôáôï óôñþìá ÷éïíéïý. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò óçêùíüôáí êáé îáíáðëÜãéáæå, êÜðïõ åßêïóé öïñÝò. Ôïõ öáéíüôáí ðùò êåßíç ç íý÷ôá äå èá åß÷å ôÝëïò.

– Ôþñá, óßãïõñá ðéá, èá êïíôåýåé íá îçìåñþóåé, óôï÷Üóôçêå êÜðïôå, êáèþò åß÷å óçêùèåß êáé êïßôáæå ãýñù ôïõ. Íá ñßîù ìéá ìáôéÜ óôï ñïëüé, èá ðáãþóù íá îåêïõìðùèþ. ¼ìùò Üìá ðåéóôþ, ðùò óýíôïìá èá îçìåñþóåé, üëï êáé ðéï êáëÜ èá íéþóù, èá áñ÷ßóïõìå íá æåýïõìå.. ¹îåñå ðïëý êáëÜ ðùò ôï îçìÝñùìá áñãïýóå áêüìá üìùò Üñ÷éóå ïëïÝíá êáé ðéï ðïëý íá äåéëéÜæåé êé Þèåëå ôáõôü÷ñïíá êáé íá ðåéóôåß êáé íá ãåëáóôåß. Îåêïýìðùóå ðñïóåêôéêÜ ôéò êüðéôóåò ôïõ êïíôïãïõíéïý ôïõ êáé ÷þíïíôáò ôï ÷Ýñé óôï êüñöï, Ýøáîå ðïëëÞ þñá þóðïõ íá öôÜóåé ôï ãéëÝêï. Ìå ìåãÜëï êüðï êáôÜöåñå íá âãÜëåé ôï ñïëüé ôïõ, ðïõ Þôáíå áóçìÝíéï, ìå äéÜöïñá óôïëßäéá áðü óìÜëôï êáé êïßôáîå. Ìá äß÷ùò öùò äå ìðïñïýóå ôßðïôá íá îå÷ùñßóåé. ÎáíÜðåóå ìðñïýìõôá üðùò ôüôå ðïõ Þèåëå íá áíÜøåé ôï ôóéãÜñï ôïõ êé Ýâãáëå ôá óðßñôá. Ìá ôþñá ôá êáôÜöåñå ìåèïäéêÜ, ãéáôß øÜ÷íïíôáò âñÞêå Ýíá óðßñôï ìå ìåãÜëï êåöáëÜêé êé áõôü Üíáøå ìåìéÜò. Ìå ôç öëïãßôóá ôïõ öþôéóå ôçí ðëÜêá ôïõ ñïëïãéïý êáé äåí ðßóôåõå óôá ìÜôéá ôïõ… Ç þñá Þôáíå ìïíÜ÷á äþäåêá êáé

48

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ äÝêá ëåðôÜ. ÌðñïóôÜ ôïõò áðëùíüôáí ïëÜêåñç ç íý÷ôá.

– Ù÷, áôÝëåéùôç ðïõ åßíáé ç íý÷ôá! – óôï÷Üóôçêå, íéþèïíôáò íá ðáãþíåé ôï áßìá ôïõ. Êïõìðþèçêå ðÜëé êáëÜ, êïõêïõëþèçêå êáé æÜñùóå óôç ãùíéÜ ôïõ Ýëêçèñïõ ìå ôçí áðüöáóç íá ðåñéìÝíåé õðïìïíåôéêÜ. ÎÜöíïõ áíÜìåó’ áð’ ôç ìïíüôïíç âïõÞ ôïõ áÝñá Üêïõóå êÜðïéï êáéíïýñéï æùíôáíü Þ÷ï. Ï Þ÷ïò áõôüò åíôåéíüôáí êáíïíéêÜ êáé óáí Ýöôáóå óôï óçìåßï íá îå÷ùñßóåé ïëüôåëá, ôï ßäéï êáíïíéêÜ Üñ÷éóå íá áôïíåß. Äå ÷ùñïýóå êáìéÜ áìöéâïëßá. ¹ôáíå êÜðïéïò ëýêïò. Êé ï ëýêïò áõôüò, ïýñëéáæå ôüóï êïíôÜ ôïõ, ðïõ ìå ôçí ðíïÞ ôïõ áÝñá áêïõãüôáí ç êßíçóç ðïõ Ýêáíáí ïé ìáóÝëåò ôïõ áëëÜæïíôáò ôïí ôüíï ôçò öùíÞ ôïõ. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò îåêïýìðùóå ôï ãéáêÜ ôïõ êé Üêïõãå ðñïóå÷ôéêÜ. Ï Ìïõ÷üñôç ôï ßäéï åíôáôéêÜ Ýóôçíå ôçí áêïÞ ôïõ, êéíþíôáò ô’ áõôéÜ ôïõ êé üôáí ï ëýêïò Ýðáøå íá ïõñëéÜæåé ìåôáêßíçóå ôá ðüäéá ôïõ êáé ÷ëéìßíôñéóå óáí ãéá ðñïåéäïðïßçóç. ÌåôÜ áð’ áõôü Þôáíå ðéá ïëüôåëá áäýíáôï íá ìðïñÝóåé íá êïéìçèåß ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ìá ïýôå êáé íá çóõ÷Üóåé. ¼óï êé áí ðñïóðÜèçóå íá óêåöôåß ôïõò ëïãáñéáóìïýò ôïõ, ôéò õðïèÝóåéò ôïõ, ôç öÞìç ãéá ôçí áîßá êáé ôá ðëïýôç ôïõ, ï öüâïò ïëïÝíá êáé ðéï Ýíôïíá ôïí êõñßåõå êáé ðÜíù áð’ üëåò ôéò óêÝøåéò åðéêñáôïýóå êé áíÜìåóÜ ôïõò ìðåñäåõüôáí ç ïäõíçñÞ ìåôáìÝëåéá, ãéáôß äåí Ýìåéíå íá ðåñÜóåé ôç íý÷ôá ôï Ãñßóêéíï.

– Áò ëåßøåé êáé ôï äÜóïò êáé ôï êáëü ôïõ. Êáé äß÷ùò áõôü ôá êÝñäç äå èá ìïõ ëåßøïõí, äüîá íá ‘÷åé ï Èåüò. Á÷, ìïíÜ÷á ôïýôç ç íý÷ôá íá ðåñÜóåé! – Ýëåãå ìÝóá ôïõ. ËÝíå ðùò ïé ìåèõóìÝíïé äåí áíôÝ÷ïõí óôçí ðáãùíéÜ êáé ôá êáêáñþíïõí, óôï÷Üóôçêå êÜðïéá óôéãìÞ. Êáé åãþ ôï Ýôóïõîá áñêåôÜ. Êáé ðñïóÝ÷ïíôáò ôï óõíáßóèçìá ôïõ áõôü áéóèÜíèçêå ðùò Üñ÷éóå íá ôñÝìåé, ìç îÝñïíôáò êé ï ßäéïò ãéáôß Ýôñåìå: áðü ôï êñýï Þ áðü ôï öüâï ôïõ. Äïêßìáóå íá êïõêïõëùèåß êáé íá îáðëþóåé óáí ðñùôýôåñá, ìá äå ìðïñïýóå ðéá íá ôï êÜíåé. Äå ìðïñïýóå íá ìÝíåé åêåß äá, Þèåëå íá óçêùèåß, êáé í’ áðáó÷ïëçèåß óå êÜôé ãéá íá êáôáðíßîåé ôï öüâï ðïõ öïýíôùíå ìÝóá ôïõ êáé ðïõ Ýíéùèå ôïí åáõôü ôïõ áíßêáíï íá ôïõ áíôéóôáèåß. ÎáíÜâãáëå ôá ôóéãÜñá êáé ôá óðßñôá ôïõ, ìá ôïõ åß÷áíå ìåßíåé ôñßá óðßñôá üëá-üëá êáé ôá ÷åéñüôåñá, êé üëá ôñßöôçêáí ìïíá÷Ü äß÷ùò í’ áíÜøïõí.

– ¢íôå óôï äéÜïëï, êáôáñáìÝíï, ãêñåìßóïõ áðü äù! – Ýâñéóå äß÷ùò êé ï ßäéïò íá îÝñåé ðïéïí êáé ðÝôáîå ìáêñéÜ ôï ôóéãÜñï, ðïõ ôï åß÷å êÜíåé ëéþìá, ìá óôáìÜôçóå Ýãêáéñá ôçí êßíçóç ôïõ ÷åñéïý êáé ôï Ý÷ùóå óôçí ôóÝðç ôïõ. Ç áíçóõ÷ßá ðïõ ôïí êõñßåøå Þôáíå ôÝôïéá, ðïõ äå ìðïñïýóå ðéá íá ìåßíåé êáèéóìÝíïò ìÝóá óôï Ýëêçèñï. Óçêþèçêå êáé âãÞêå áðü ô’ áìÜîé. ÓôÜèçêå ìå ôç ñÜ÷ç êáôÜ ôç ìåñéÜ ôïõ áÝñá êáé ôáêôïðïßçóå üóï ðéï êáëÜ êáé ðéï óöé÷ôÜ ìðïñïýóå ôéò

49

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ãïýíåò êáé ôç æþíç ôïõ.

– Ôé íá êÜèïìáé áêßíçôïò êáé íá ðåñéìÝíù ôï èÜíáôï; Èá êáâáëÞóù ôï Üëïãï êáé ìáñò, ôïõ Þñèå ìéá îáöíéêÞ éäÝá. ÊáâÜëá ô’ Üëïãï äåí êïõñÜæåôáé ðïëý. Êåßíïò êåé, óôï÷Üóôçêå êÜðïéá óôéãìÞ ãéá ôï ÍéêÞôá, êáé íá ðåèÜíåé äå ÷Üèçêå ï êüóìïò. Êáé ôÜ÷áôåò ðïõ æåé ôé êáôáëáâáßíåé; ÌÞôå ðïõ è’ áöÞóåé êáíÝíá âéïò ðßóù ôïõ, ãéá íá ðéêñáßíåôáé. Ìá åãþ, äüîá ôù Èåþ êÜôé Ý÷ù êáé ðñÝðåé íá ôï ÷áñþ… Êáé áöïý Ýëõóå ô’ Üëïãï, ôá÷ôïðïßçóå ôá ãêÝìéá ãýñù óôï ëáéìü ôïõ êé Ýêáíå íá êáâáëÞóåé ìá ïé ãïýíåò êáé ôá ðïäÞìáôá ôïõ Þôáíå ôüóï âáñéÜ, ðïõ äåí ôá êáôÜöåñå. Ôüôå óôÜèçêå ìÝóá óôï Ýëêçèñï ãéá íá êáâáëÞóåé áðü êåé. ¼ìùò ôï áìÜîé ôáëáíôåýôçêå êÜôù áðü ôï âÜñïò ôïõ êáé ðÜëé äå ìðüñåóå. ÔÝëïò, ôçí ôñßôç öïñÜ, ôñÜâçîå ôï Üëïãï äßðëá óôï Ýëêçèñï, ðÜôçóå ìå ðïëëÞ ðñïóï÷Þ óôçí Üêñç êáé ðÝôõ÷å íá ðÝóåé ìå ôçí êïéëéÜ ôïõ êÜèåôá óôçí ðëÜôç ôïõ Ìïõ÷üñôç. ¸ìåéíå ãéá ëßãï ó’ áõôÞí ôç óôÜóç, ýóôåñá óýñèçêå ìéá-äõï öïñÝò ðéï ðÝñá, ðÝñáóå ôï Ýíá ðüäé ôïõ ðÜíù áðü ôç ñÜ÷ç ôïõ áëüãïõ êáé êáëïêÜèéóå óôçñßæïíôáò ôá ðüäéá ôïõ óôï ëïõñß ôïõ êïõëáíéïý. Ç áðüôïìç êßíçóç ðïõ Ýêáíå ôï Ýëêçèñï êáèþò îåêïõíÞèçêå ì’ üëåò áõôÝò ôéò ðñïóðÜèåéåò ôïõ Âáóßëç ÁíôñÝéôò, îýðíçóå ôï ÍéêÞôá, êáé êÜôé åßðå, öáßíåôáé.

– Áì’ äå èá ó’ áêïýóù äá, êïõôïìüãéá! Ôé, èá êÜôóù Ýôóé äá íá ÷Üóù ôç æùÞ ìïõ ãéá ôï ôßðïôá; – ôïõ öþíáîå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáé óéÜ÷íïíôáò êÜôù áðü ôá ãüíáôÜ ôïõ ôéò ðïäéÝò ôçò ãïýíáò ôïõ ðïõ áíåìßæïíôáí, Ýóôñåøå ôï Üëïãï êáé ôï ïäÞãçóå ðÝñá áðü ôï Ýëêçèñï êáôÜ ôï óçìåßï êåßíï, ðïõ õðïëüãéóå ðùò Ýðñåðå íá âñßóêåôáé ôï äÜóïò êé ç êáëýâá ôïõ äáóïöýëáêá.

VÉÉ Ï ÍéêÞôá áðü ôç óôéãìÞ ðïõ óôñïããõëïêÜèéóå ìÝóá óôç ãïýâá, ðßóù áðü Ýëêçèñï êáé êïõêïõëþèçêå ìå ôï êáíáâÜôóï, Ýìåéíå áêßíçôïò. Óáí üëïõò ôïõò áíèñþðïõò ðïõ æïýíå ìå ôç öýóç êáé îÝñïõí ôçí áíÜãêç, Þôáíå õðïìïíåôéêüò êáé ìðïñïýóå Þóõ÷á íá ðåñéìÝíåé þñåò ðïëëÝò, áêüìá êáé ìÝñåò äß÷ùò íá äïêéìÜóåé ìÞôå áíçóõ÷ßá, ìÞôå áäçìïíßá. Åß÷å áêïýóåé ô’ áöåíôéêü ôïõ ðïõ ôïõ öþíáæå, ìá äåí áðïêñßèçêå, ãéáôß äåí åß÷å üñåîç íá êéíçèåß êáé íá ìéëÞóåé. Ðáñ’ üëï ðïõ áéóèáíüôáí áêüìá íá ‘íáé æåóôüò áðü ôï ôóÜé ðïõ åß÷å ðéåé êé áðü ôçí ðïëëÞ êßíçóç ðïõ åß÷å êÜíåé ðáëåýïíôáò áíÜìåóá óôá ÷éüíéá, Þîåñå ðùò ç æåóôáóéÜ áõôÞ äå èá êñÜôáãå ðïëëÞ þñá êáé ðùò íá æåóôáèåß ìå êáéíïýñãéåò êéíÞóåéò äå èá ôï ìðïñïýóå ãéáôß Ýíéùèå íá ‘íáé ôüóï êïõñáóìÝíïò, üðùò ôï íéþèåé

50

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôï Üëïãï üôáí áðïóôÜóåé ðéá, êáé äå ìðïñåß íá ðñï÷ùñÞóåé ðáñ’ üëï ðïõ ôï âéÜæåé ìå ôï ìáóôßãé ï íïéêïêýñçò ôïõ êé Ý÷åé áíÜãêç íá öÜåé êáëÜ ãéá íá ìðïñÝóåé íá äïõëÝøåé. Ôï Ýíá ðüäé ôïõ ìÝóá óôï óêéóìÝíï ðüäçìá åß÷å îáðáãéÜóåé êé Ýíéùèå áêßíçôï ôï ìåãÜëï äÜ÷ôõëü. Êé åêôüò áð’ áõôü Ýíéùèå üëï ôï êïñìß ôïõ ïëïÝíá êáé ðéï ðïëý íá êñõþíåé. Ç óêÝøç ðùò èá ìðïñïýóå, êáé ìÜëéóôá Þôáíå ðïëý ðéèáíü, íá ðÝèáéíå åêåßíç ôç íý÷ôá, ôïõ ðÝñáóå áðü ôï ìõáëü, ìá ç óêÝøç áõôÞ äåí ôïõ öÜíçêå ìÞôå ôüóï äõóÜñåóôç, ìÞôå ôüóï ôñïìåñÞ. Êáé ôïýôï ãéáôß ïëüêëçñç ç æùÞ ôïõ, äåí õðÞñîå áäéÜêïðï ðáíçãýñé ðáñÜ áíôéèÝôùò ìéá õðçñåóßá äß÷ùò ôåëåéùìü, ðïõ Üñ÷éóå êéüëáò íá ôïí êïõñÜæåé. Êé áêüìá ãéáôß õðçñåôþíôáò ó’ üëç ôç æùÞ äéÜöïñá áöåíôéêÜ óáí ôï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, åß÷å ôáõôü÷ñïíá ðÜíôá ôï óõíáßóèçìá, ðùò åîáñôéüôáí áðü ôï êýñéï áöåíôéêü, áðü êåßíïí ðïõ ôïí Ýóôåéëå óå ôïýôç ôç æùÞ. Êé Þîåñå ðùò êáé ðåèáßíïíôáò èá Ýìåíå óôçí åîïõóßá ôïõ áöåíôéêïý áõôïý, êáé ðùò ôïýôï ôï áöåíôéêü äå èá ôïí áäéêïýóå.

– Êñßìá í’ áöÞíåé êÜðïéïò üëá ôïýôá ðïõ Ý÷åé æÞóåé, üëá ôïýôá ðïõ Ý÷åé óõíçèßóåé! Ìá ôé íá ãßíåé; ÐñÝðåé íá óõíçèßóåé êáé óôá êáéíïýñéá. Ïé áìáñôßåò; – óôï÷Üóôçêå ôá ìåèýóéá ôïõ, ôá ëåöôÜ ðïõ åß÷å îïäÝøåé óôá êñáóïðïõëåéÜ, ôïõò ôóáêùìïýò ôïõ ìå ôç ãõíáßêá ôïõ, ôéò âñéóéÝò ðïõ óõíÞèéæå óáí Þôáíå ìåèõóìÝíïò· èõìÞèçêå áêüìá ðïõ äåí ðÞãáéíå óôç åêêëçóßá, ðïõ äå íÞóôåõå ôéò óáñáêïóôÝò êé üëá êåßíá, ðïõ ãé’ áõôÜ ðÜíôá ôïí ìÜëùíå ï ðáðÜò, óáí ðÞãáéíå íá îïìïëïãçèåß. Å, âÝâáéá, Ý÷ù áìáñôßåò. Ìá óÜìðùò ôéò Ýöôéáîá îåðßôçäåò; ÔÝôïéïí, öáßíåôáé ì’ Ý÷åé êÜíåé ï Èåüò. Áò åßíáé êé ïé áìáñôßåò êïíôÜ óô’ Üëëá. Ðïý ìðïñåß íá êñõöôåßò; ÁõôÜ óêÝöôçêå óôçí áñ÷Þ ó÷åôéêÜ ìå êåßíï ðïõ ìðïñïýóå íá ôïõ óõìâåß êåßíç ôç íý÷ôá êé ýóôåñá ðéá äåí îáíáãýñéóå óôéò óêÝøåéò áõôÝò, ðáñÜ ðáñáäüèçêå óôéò äéÜöïñåò áíáìíÞóåéò, ðïõ áðü ìüíåò ôïõò åñ÷üôáí óôï ìõáëü. Ðüôå áíáèõìüôáí ôïí åñ÷ïìü ôçò ÌÜñöá êáé ôá ìåèýóéá ôùí åñãáôþí êáé ôç äéêÞ ôïõ áðï÷Þ áðü ôï ðéïôü, ðüôå ôç óçìåñéíÞ ðåñéðëÜíçóç êáé ôï íïéêïêõñåìÝíï óðéôéêü ôïõ ÔÜñáò êáé ôéò óõæçôÞóåéò ãéá ôç ìïéñáóéÜ, ðïôÝ ôï ðáéäß ôïõ êáé ôï Ìïõ÷üñôç, ðïõ ôþñá üóï íá ‘íáé èá êñýùíå ëéãüôåñï êáèþò ôï óêÝðáóå ìå ôçí êÜðá, ðüôå óêåöôüôáí ô’ áöåíôéêü ôïõ ðïõ Ýêáíå ôï Ýëêçèñï íá ôñéæïêïðÜåé êáèþò óôñéöïãýñéæå ìÝóá óå äáýôï ãéá íá âïëåõôåß êáëÜ.

– Èá ôï Ý÷åé ìåôáíéþóåé êáé ìüíïò ôïõ, ï êáøåñüò, ðïõ îåêßíçóå ìå ôÝôïéïí êáéñü, óêåöôüôáí ï ÍéêÞôá. ¾óôåñá áðü ôüóá õðÜñ÷ïíôá ðïõ Ý÷åé êáé ôüóç êáëïðÝñáóç, äå èÝëåé íá ðåèÜíåé. ¼÷é óáí êé åìÜò ôïõò öïõêáñÜäåò. Êáé óéãÜ-óéãÜ ïë’ áõôÜ áñ÷ßíçóáí íá ìðåñäåýïíôáé, íá ãßíïíôáé

51

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ óáëÜôá ìÝóá óôï ìõáëü ôïõ êé áðïêïéìÞèçêå. Êáé ôç óôéãìÞ ðïõ ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ðñïóðáèþíôáò íá êáâáëÞóåé, ôáñáêïýíçóå ôï Ýëêçèñï, ç ñÜ÷ç ôïõ áìáîéïý, ðïõ ðÜíù ó’ áõôÞí áêïõìðïýóå ï ÍéêÞôá, áíáôÜ÷ôçêå äõíáôÜ êáé ôïí ÷ôýðçóå óôéò ðëÜôåò, îõðíþíôáò ôïí. Ôüôå, èÝëïíôáò êáé ìç, âñÝèçêå áíáãêáóìÝíïò í’ áëëÜîåé èÝóç. Ìå êüðï ôÝíôùóå ôá ðüäéá ôïõ êáé ôßíáîå ðÜíùèÝ ôïõ ÷éüíéá. ¾óôåñá óçêþèçêå êé áìÝóùò Ýíéùóå íá ôïí äéáðåñíÜåé óýãêïñìï ìéá ïäõíçñÞ êñõÜäá. ÊáôÜëáâå ôé Ýôñå÷å êáé èÝëçóå íá ôïõ áöÞóåé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ôçí êÜðá, ðïõ ôþñá ðéá Þôáíå Ü÷ñçóôç ãéá ôï Üëïãï, ìéá êáé ôï åß÷å êáâáëÞóåé êáé èá Ýöåõãáí, åíþ êåéíïý èá ôïõ ÷ñçóßìåõå ðïëý ãéá íá ôõëé÷ôåß. Êáé ôïõ öþíáîå. Ìá ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò äåí Üêïõóå Þ äå èÝëçóå í’ áêïýóåé êé åîáöáíßóôçêå ìÝóá óôçí ðõêíÞ ÷éïíüóêïíç. Óáí áðüìåéíå ìïíá÷üò ï ÍéêÞôá ãéá ìéá óôéãìÞ óêÝöôçêå ôé èá Ýðñåðå íá êÜíåé. Íá îåêéíÞóåé ãéá íá âñåé êÜðïéá êáôïéêßá áíèñþðùí, áéóèáíüôáí ðùò äåí åß÷å ðéá äõíÜìåéò ãéá ïäïéðïñßá. Íá îáíáêÜôóåé óôçí ðáëéÜ èÝóç äå ìðïñïýóå ðéá, ãéáôß ç ãïýâá äåí õðÞñ÷å. Ôçí åß÷å ðÝñá ãéá ðÝñá óêåðÜóåé ôï ÷éüíé ðïõ Ýðåöôå. ÊáôáëÜâáéíå ðùò êáé ìÝóá óôï Ýëêçèñï äåí åß÷å åëðßäá íá æåóôáèåß, ãéáôß äåí åß÷å ìå ôé íá óêåðáóôåß êáé ãéáôß ôþñá êáé ôï êïíôïãïýíé êáé ôï ðáíùöüñé ôïõ äåí ôïí æÝóôáéíáí ðéá. Êñýùíå ôüóï ðïëý ðïõ ëåò êé åß÷å ìåßíåé ãäõôüò, ìïíÜ÷á ìå ôï ðïõêÜìéóï. Ôïí êõñßåøå áãùíßá.

– Ù, ÐáíáãéÜ ìïõ! ÈåÝ ìïõ, Ðáíôïäýíáìå! – åßðå äõíáôÜ êáé ôï óõíáßóèçìá ðùò äåí Þôáíå ìïíá÷üò, ðáñÜ êÜðïéïò ôï Üêïõãå êáé äåí èá ôïí Üöçíå íá ÷áèåß, ôïí áíáêïýöéóå. ÁíáóôÝíáîå âáèéÜ êáé äß÷ùò íá âãÜëåé ôï êáíáâÜôóï ðïõ ì’ áõôü åß÷å ôõëéãìÝíï ôï êåöÜëé ôïõ, ÷þèçêå óôï Ýëêçèñï ìÝóá êáé îÜðëùóå óôç èÝóç, ðïõ ðñùôýôåñá îÜðëùíå ôï áöåíôéêü ôïõ. Ìá êáé ìÝóá óôï Ýëêçèñï Þôáíå áäýíáôï íá æåóôáèåß. Óôçí áñ÷Þ Ýôñåìå óýãêïñìïò, ýóôåñá ç ôñåìïýëá Ýðáøå êé Üñ÷éóå óéãÜóéãÜ íá ÷Üíåé ôéò áéóèÞóåéò ôïõ. Äåí Þîåñå áí áõôü Þôáíå èÜíáôïò Þ ýðíïò, ìá Ýíéùèå ôïí åáõôü ôïõ ôï ßäéï Ýôïéìï êáé ãéá ôï Ýíá êáé ãéá ô’ Üëëï.

VIÉÉ Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò óôï áíáìåôáîý âßáæå üóï ìðïñïýóå êáé ìå ôá ðüäéá êáé ìå ôá ãêÝìéá ôï Üëïãï, ðñï÷ùñþíôáò ðñïò ôï óçìåßï ðïõ õðïëüãéæå óßãïõñá üôé åßíáé ôï äÜóïò êáé ç êáëýâá ôïõ äáóïöýëáêá. Ôï ÷éüíé Ýêáíå ôá ìÜôéá íá êïëëïýí, êé ï áÝñáò ëåò êé Ýâáíå ðåßóìá

52

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ íá ôïí óôáìáôÞóåé, üìùò áõôüò, óêõììÝíïò ìðñïóôÜ êáé ôõëéãìÝíïò áäéÜêïðá óôç ãïýíá ôïõ, Ýôóé ðïõ íá óêåðÜæåé ôï óÝëìá ðïõ ôïí åíï÷ëïýóå, âßáæå üëç ôçí þñá ôï Üëïãï. Êáé êåßíï, ðáñ’ üëï ðïõ ôï Ýêáíå ìå êüðï, üìùò ôñáâïýóå õðÜêïõï óôçí êáôåýèõíóç ðïõ ôïõ Ýäéíå. Ðñï÷þñçóå ßóáìå ðÝíôå ëåðôÜ üëï ßóá ìðñïóôÜ, üðùò öáíôáæüôáí, äß÷ùò íá âëÝðåé ôßðïô’ Üëëï åêôüò áðü ôï êåöÜëé ôïõ áëüãïõ êáé ôçí êÜôáóðñç åñçìéÜ êáé äß÷ùò í’ áêïýåé ôßðïô’ Üëëï åêôüò áðü ôá óöõñßãìáôá ôïõ áÝñá êïíôÜ óô’ áõôéÜ ôïõ Ìïõ÷üñôç êáé ãýñù óôï ãéáêÜ ôçò ãïýíá ôïõ. ÎáöíéêÜ äéÜêñéíå êÜôé íá ìáõñßæåé ðáñáðÝñá. Ç êáñäéÜ ôïõ óêßñôçóå áðü ÷áñÜ êáé êáôåýèõíå êáôÜ åêåß ôï Üëïãï, âëÝðïíôáò êéüëáò ìå ôá ìÜôéá ôçò öáíôáóßáò ôïõ ôïß÷ïõò óðéôéþí êÜðïéïõ ÷ùñéïý. ¼ìùò áõôü ðïõ ìáýñéæå äå Ýìåíå áêßíçôï ðáñÜ êïõíéüôáí áäéÜêïðá, êáé äåí Þôáíå ÷ùñéáôüóðéôá, ìá êÜðïéï áãñéü÷ïñôï, ðïõ åß÷å öõôñþóåé êáé ìåãáëþóåé ðÜíù óå ÷þñéóìá ÷ùñáöéïý êáé ðñüâáëå ìå ôá îåñÜ êïôóÜíéá ôïõ ìåó’ áð’ ôá ÷éüíéá åíþ ï äõíáôüò áÝñáò ëåò êé åß÷å âáëèåß íá ôï îåñéæþóåé. Êé Üãíùóôï ãéá ðïéï ëüãï, ç èÝá åêåßíïõ ôïõ áãñéü÷ïñôïõ, ðïõ ôï âáóÜíéæå áíåëÝçôá ï óêëçñüò áÝñáò Ýêáíå ôï Âáóßëç ÁíôñÝéôò íá ôáñá÷ôåß êáé áðïìÜêñõíå ô’ Üëïãï áðü êåé ðÝñá, äß÷ùò íá áíôéëçöèåß ðùò ðñùôýôåñá, ìå ôï íá ðñï÷ùñåß êáôÜ êåé, åß÷å ïëüôåëá áëëÜîåé ôçí áñ÷éêÞ êáôåýèõíóç êáé ôþñá ïäçãïýóå ôï Ìïõ÷üñôç ó’ åíôåëþò áíôßèåôç, ðÜíôá ìå ôçí ðåðïßèçóç ðùò ôñáâïýóå êáôÜ ôç ìåñéÜ ðïõ èá Ýðñåðå íá ‘íáé ç êáëýâá ôïõ äáóïöýëáêá. Ìá ôï Üëïãï üëï Ýóôñéâå äåîéÜ êáé ãéá ôïýôï ôïí áíÜãêáæå íá ôï ãõñßæåé áäéÜêïðá ðñïò ô’ áñéóôåñÜ. ÐÜëé äéÜêñéíå êÜôé íá ìáõñßæåé ðÝñá, ðáñáìðñüò. Êáôá÷Üñçêå, ðåéóìÝíïò ðéá óôá óßãïõñá ðùò åðñüêåéôï ãéá ÷ùñéü. Ìá Þôáíå ðÜëé êÜðïéï ÷þñéóìá ÷ùñáöéïý, ìå áãñéü÷ïñôá öõôñùìÝíá óôçí Üêñç ôïõ. Êáé ôïýôá, ôï ßäéï ðáñÜäåñíáí ìå ôá êáôÜîåñá êïôóÜíéá ôïõò óôç ìáíßá ôïõ áÝñá, ðñÜãìá ðïõ Üãíùóôï ãéáôß, ðëçììýñéæå ìå ôñïìÜñá ôçí øõ÷Þ ôïõ Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Êáé óáí íá ìçí Ýöôáíå áõôü, äéáêñßíïíôáí åêåß äá êáé ðñüóöáôá ÷íÜñéá áðü ôï ðÝñáóìá áëüãïõ, ðáñ’ üëï ðïõ ï áÝñáò ôá åß÷å ìéóïóâÞóåé. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò óôáìÜôçóå, Ýóêõøå êáé êïßôáîå ðñïóå÷ôéêÜ: Þôáíå ðñáãìáôéêÜ ÷íÜñéá áðü ðÝñáóìá áëüãïõ ìéóïóâçóìÝíá áðü ôïí äõíáôü áÝñá êáé äåí ìðïñïýóáí íá åßíáé Üëëá, ðáñÜ ôá ÷íÜñéá ôïõ Ìïõ÷üñôç. ¹ôáíå öáíåñü, ðùò óôñéöïãýñéæå ðÜíôá ìÝóá óôïí ßäéï êýêëï.

– Èå íá ðÜù ÷áìÝíïò Ýôóé äá! – óôï÷Üóôçêå, êáé ãéá íá ìçí êõñéåõôåß áðü ôï öüâï ðïõ Ýíéùèå ìÝóá ôïõ, âßáæå áêüìá ðéï ðïëý ôï Üëïãï êáé ðñï÷ùñïýóå, âõèßæïíôáò ôï âëÝììá åíôáôéêÜ óôï

53

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ êÜôáóðñï ÷éïíÝíéï óýèáìðï, ðïõ ìÝóá ó’ áõôü ôïõ öáéíüôáí óáí íá îå÷þñéóå êÜðïéá ìéêñïýôóéêá öùôåéíÜ óçìáäÜêéá, ðïõ ÷Üíïíôáé áìÝóùò, ìüëéò Ýêáíå íá ôá êáëïêïéôÜîåé. ÊÜðïéá öïñÜ ôïõ öÜíçêå óáí íá Üêïõóå óêõëéÜ í’ áëõ÷ôÜíå Þ ëýêïõò íá ïõñëéÜæïõí, üìùò ïé Þ÷ïé áõôïß Þôáíå ôüóï ìáêñéíïß, ðïõ äåí Þîåñå áí ðñáãìáôéêÜ ôïõò Üêïõãå Þ áí ôïõò îåãåííïýóå ç öáíôáóßá ôïõ êáé ãéá ôïýôï óôáìÜôçóå êáé ðñïóÞëùóå ôçí áêïÞ ôïõ, üóï ìðïñïýóå. ÎáöíéêÜ ðïëý êïíôÜ óô’ áõôéÜ ôïõ áêïýóôçêå ìéá êñáõãÞ ôñïìåñÞ, ðïõ ôïí îåêïýöáíå êé üëá ôñåìïýëéáóáí êé áíáôáñÜ÷ôçêáí êÜôùèÝ ôïõ. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ðéÜóôçêå áðü ôï ëáéìü ôïõ áëüãïõ ìéá êé áõôüò ôñáíôáæüôáí êé ç êñáõãÞ åíôÜèçêå áêüìá ðéï ôñïìåñÞ. Ãéá êÜìðïóá äåõôåñüëåðôá ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò äå ìðïñïýóå íá óõíÝñèåé êáé íá êáôáëÜâåé ôé åß÷å óõìâåß. ¼ôé äçëáäÞ ï Ìïõ÷üñôç, åßôå äßíïíôáò êïõñÜãéï óôïí åáõôü ôïõ, åßôå êáëþíôáò óå âïÞèåéá, ÷ëéìßíôñçóå üóï ðéï Üãñéá êáé ðéï äõíáôÜ ìðïñïýóå.

– Öôïõ, ðïõ íá ÷áèåßò! Ìå êáôáôñüìáîåò, êáôáñáìÝíï, åßðå ìÝóá ôïõ ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. ¼ìùò êé áöïý áíáêÜëõøå ôçí ðñáãìáôéêÞ áéôßá ôçò ôüóçò ôñïìÜñáò ôïõò, Þôáíå ðéá áíÞìðïñïò íá ôçí êáôáóéãÜóåé.

– ÐñÝðåé íá óõíÝñèù, íá ëïãéêåõôþ, Ýëåãå ìÝóá ôïõ êáé ôáõôü÷ñïíá äå ìðïñïýóå íá óõãêñáôçèåß êé üëï âßáæå ôï Üëïãï, ÷ùñßò í’ áíôéëáìâÜíåôáé, ðùò ôþñá ðéá åß÷å ôïí áÝñá ðßóù ôïõ êé ü÷é ìðñïóôÜ ôïõ. Ôï êïñìß ôïõ, ðñïðÜíôùí óôá ãüíáôá, ðïõ äå ôï óêÝðáæáí ïé ãïýíåò êé áêïõìðïýóå óôï óÝëìá, êñýùíå êáé ðïíïýóå, ôá ÷Ýñéá êáé ôá ðüäéá ôïõ Ýôñåìáí êé áíÜóáéíå ìå êüðï. ¸âëåðå ðùò ÷áíüôáí ìÝóá óå êåßíç ôçí ôñïìåñÞ ÷éïíÝíéá åñçìéÜ êáé äåí åß÷å êáíÝíá ìÝóï óùôçñßáò. ÎáöíéêÜ ôï Üëïãï ôáëáíôåýôçêå êÜôùèÝ ôïõ ãéáôß ðÜôçóå ìÝóá óå êÜðïéï ÷éïíïóùñü, Ý÷áóå ôçí éóïññïðßá, ðñïóðÜèçóå ìÜôáéá íá óôçñé÷ôåß êé Ýðåóå áãêïìá÷þíôáò âáñéÜ, ðëÜãéá. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ðÞäçóå êÜôù êáé ìå ôç êßíçóç áõôÞ Ýóõñå áðü ôç ìåñéÜ ôïõ ôï óÝëìá, ðïõ áð’ áõôü êñáôéüôáí ôüóç þñá. Ìüëéò áðáëëÜ÷ôçêå áðü ôïí áíáâÜôç ôïõ, ï Ìïõ÷üñôç, îáëÜöñùóå, üñìçóå êáé ìå äõï ðçäÞìáôá âñÝèçêå ïñèüò, ÷ëéìßíôñéóå äõíáôÜ êáé óÝñíïíôáò ðßóùèÝ ôïõ ôçí êÜðá êáé ôï óÝëìá ðïõ êñåìüíôáí, Ýãéíå Üöáíôïò, êáé ðáñÜôçóå ôï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáôÜìïíï ìÝóá óôá ÷éüíéá. Êåßíïò üñìçóå íá ôïí öôÜóåé, ìá ôï ÷éüíé Þôáíå ôüóï âáèý êé ïé ãïýíåò ôïõ ôüóï âáñéÝò, êáé óôï êÜèå âÞìá ôá ðüäéá ôïõ ÷þíïíôáí ßóáìå ôï ãüíáôï ìÝóá óôá ÷éüíéá, þóðïõ áöïý ðñï÷þñçóå ü÷é ðáñáðÜíù áðü åßêïóé âÞìáôá, ëá÷Üíéáóå êáé óôáìÜôçóå.

– Ôï äáóÜêé, ôá êÝñäç áðü ôïõò ôüêïõò, ôá íïßêéá, ôï ìðáêÜëéêï, ôá êáðçëåéÜ, ôï óðßôé ìå ôç óéäåñÝíéá óêåðÞ êáé ôï áìðÜñé, ï

54

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ äéÜäï÷ïò, óôï÷Üóôçêå. Ôé è’ áðïãßíïõí ïë’ áõôÜ äß÷ùò åìÝíá; Ìá ô’ åßíáé ôïýôï; Áäýíáôï! – ôïõ ðÝñáóå óáí áóôñáðÞ ç óêÝøç áðü ôï íïõ. Êé Üãíùóôï ãéáôß áíáèõìÞèçêå êåßíá ôá îåñÜ áãñéü÷ïñôá ðïõ ðáñÜäåñíáí óôïí áÝñá, êáèþò ôá åß÷å äåé ðåñíþíôáò áðü äßðëá ôïõò äõï öïñÝò êáé ôüóç Þôáíå ç öñßêç ðïõ ôïí êõñßåøå óôç èýìçóç áõôÞ, ðïõ ôá Ý÷áóå ïëüôåëá êáé äåí Þîåñå ðéá ìÞôå ðïõ âñéóêüôáí, ìÞôå ôé ôïõ ãéíüôáí. ÓêÝöôçêå: – ÌÞðùò ïíåéñåýïìáé; Êáé èÝëçóå íá îõðíÞóåé, ìá äå ìðïñïýóå, ãéáôß áðëïýóôáôá, Þôáíå îýðíéïò. Áíôéìåôþðéæå ôçí Ýííïéá ôçò ðñáãìáôéêüôçôáò. Ôïýôï Þôáíå ðñáãìáôéêü ÷éüíé ðïõ ôïõ ìáóôßãùíå ôï ðñüóùðï êáé ðïõ óôñùíüôáí ðÜíù ôïõ, êáé ôïõ ìáóôßãùíå ôï äåîß ÷Ýñé ðïõ åß÷å ÷Üóåé ôï ãÜíôé ôïõ. Êáé ôïýôç Þôáíå ìéá ðñáãìáôéêÞ åñçìéÜ, ðïõ ìÝóá óå äáýôçí áðüìåéíå ôþñá êáôÜìïíïò, ßäéïò óáí êåßíï ôï áãñéü÷ïñôï ðåñéìÝíïíôáò Ýíá èÜíáôï áíáðüöåõ÷ôï, ãñÞãïñï êé áíüçôï.

– Ðáíáãßá ÄÝóðïéíá, ðÜôåñ éåñÜñ÷á Íéêüëáå, èõìÞèçêå ôéò ÷ôåóéíÝò ðáñáêëÞóåéò óôçí åêêëçóßá, êáé ôï åéêüíéóìá ìå ôç ìáýñç ìïñöÞ êáé ôá ïëü÷ñõóá Üìöéá, êáé ôá êåñéÜ, ðïõ áõôüò óáí åðßôñïðïò, ðïõëïýóå, êé ï êüóìïò ô’ Üíáâå ìðñïóôÜ óôï åéêüíéóìá êé ïé âïçèïß ôïõ ôçí ßäéá þñá ôïõ ôá Ýöåñíáí ðßóù óâçóôÜ êáé êåßíïò ôá Ýêñõâå ìÝóá óôï óõñôÜñé, ãéá íá ôá îáíáðïõëÞóåé. Êáé ôþñá äåüôáí ó’ áõôüí ôïí èáõìáôïõñãü ¢é-Íéêüëá íá ôïí óþóåé êáé ôïõ Ýôáæå ðáñÜêëçóç êáé ëáìðÜäá. ¼ìùò ôáõôü÷ñïíá êáôÜëáâå ïëïêÜèáñá êé áíáìöéóâÞôçôá ðùò åêåßíï ôï åéêüíéóìá, ôá Üìöéá, ïé ëáìðÜäåò, ï ðáðÜò, ïé ðáñáêëÞóåéò, ïë’ áõôÜ Þôáíå ðïëý åðßóçìá êáé ôáéñéáóôÜ åêåß ðÝñá, óôçí åêêëçóßá, ìá ðùò åäþ äå ìðïñïýóáí ôßðïôá íá ôïõ êÜíïõí, ðùò êáìéÜ ó÷Ýóç äåí õðÞñ÷å, ïýôå ìðïñïýóå íá õðÜñîåé áíÜìåóá óå êåßíåò ôéò ëáìðÜäåò êáé ôéò ðáñáêëÞóåéò êáé óôçí ôùñéíÞ áðåëðéóôéêÞ êáôÜóôáóÞ ôïõ.

– ÐñÝðåé íá Ý÷ù êïõñÜãéï, óôï÷Üóôçêå, ðñÝðåé í’ áêïëïõèÞóù ô’ á÷íÜñéá ôïõ áëüãïõ, ðñïôïý ôá óâÞóåé ç èýåëëá. ÁõôÜ èá ìå óþóïõí. Ìðïñåß êéüëáò, íá ôï âñù ðáñáðÝñá êáé íá ôï êáâáëÞóù ðÜëé. ÌïíÜ÷á íá ìç âéÜæïìáé, ãéáôß èá ëá÷áíéÜóù êáé èá ÷áèþ ôñéó÷åéñüôåñá. ¼ìùò, ðáñ’ üëç ôçí ðñüèåóÞ ôïõ íá ðñï÷ùñÞóåé óéãáíÜ, üñìçóå ìðñïóôÜ ôñÝ÷ïíôáò êé áäéÜêïðá Ýðåöôå, óçêùíüôáí êáé îÜíáðåöôå. Ô’ á÷íÜñéá ôïõ Ìïõ÷üñôç óå ðïëëÝò ìåñéÝò äå äéáêñéíüôáí êáëÜ.

– ÐÜù ÷áìÝíïò, óôï÷Üóôçêå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, êáé ô’ á÷íÜñéá ôïõ èá ÷Üóù êáé ô’ Üëïãï äå èá ôï âñù. Ìá ôçí ßäéá óôéãìÞ êáèþò êïßôáîå ìðñïóôÜ ôïõ, åßäå êÜôé íá ìáõñßæåé. Êé áõôü Þôáíå ï Ìïõ÷üñôç, êé ü÷é ìïíÜ÷á ï Ìïõ÷üñôç, ðáñÜ êáé ôï Ýëêçèñï, ìå ôá ïëüóôçôá êïíôÜñéá, êáé ôï ìáíôßëé ãéá

55

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ óçìáßá. Ôï Üëïãï ìå ôçí êÜðá êáé ôï óÝëìá ôñáâçãìÝíá ðëÜãéá óôåêüôáí ôþñá ü÷é óôçí ðñþôç ôïõ èÝóç, ìá ðéï êïíôÜ óôá êïíôÜñéá êáé êéíïýóå ìå áäçìïíßá ôï êåöÜëé ôïõ, ðïõ ôá ìðåñäåìÝíá ãêÝìéá ôï ôñáâïýóáí ðñïò ôá êÜôù. Áðïäåß÷ôçêå, ðùò ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò åß÷å ðÝóåé óå êåßíç ôçí ßäéá ñåìáôéÜ ðïõ åß÷å ðÝóåé êáé ðñùôýôåñá ï ÍéêÞôá, ðùò ôï Üëïãï ôïí êïõâáëïýóå ðßóù, êïíôÜ óôï Ýëêçèñï êáé ðùò âñßóêïíôáí, üôáí ÷ùñßóôçêáí, ðáñÜ êÜðïõ ðåíÞíôá âÞìáôá ìáêñýôåñá áðü ôï óçìåßï ðïõ Ýìåíå ôï Ýëêçèñï. ÉX Óáí Ýöôáóå ìðïõóïõëþíôáò ßóáìå ôï Ýëêçèñï, ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò áäñÜ÷ôçêå áðü äáýôï êé áðüìåéíå ðïëëÞ þñá Ýôóé áêßíçôïò, ðñïóðáèþíôáò íá çñåìÞóåé êáé íá îáíáóÜíåé. Ï ÍéêÞôá äå öáéíüôáí ðéá óôçí ðñþôç ôïõ èÝóç, ìá ìÝóá óôï áìÜîé êÜðïéïò Þôáíå îáðëùìÝíïò, óêåðáóìÝíïò ïëüôåëá ìå ôï ÷éüíé êé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáôÜëáâå ðùò Þôáí ï ÍéêÞôá. Ç ôñïìÜñá ôïõ ôþñá åß÷å ðåñÜóåé êé áí öïâüôáí êÜôé, Þôáíå ìïíÜ÷á êåßíç ç öñé÷ôÞ øõ÷ïëïãéêÞ êáôÜóôáóç, óôçí ïðïßá âñÝèçêå óáí áðüìåéíå êáôÜìïíïò ìÝóá óôï ÷éïíïóùñü. ¸ðñåðå ïðùóäÞðïôå, íá ìçí ôçí îáíáðÜèåé êáé ãéá íá ìçí ôçí îáíáðÜèåé Ýðñåðå íá êÜíåé êÜôé, í’ áðáó÷ïëçèåß óå êÜôé. Êáé ãéá ôïýôï ðñþôç ôïõ äïõëåéÜ Þôáíå íá ãõñßóåé ìå ôçí ðëÜôç ðñïò ôïí áÝñá êáé íá ëýóåé ôç ãïýíá ôïõ. ¾óôåñá, áöïý îáíÜóáíå ëéãÜêé, ôßíáîå ôá ÷éüíéá ìÝóá áðü ôá ðïäÞìáôÜ ôïõ, áðü ô’ áñéóôåñü ãÜíôé, (ôï äåîß åß÷å ðéá ÷áèåß êáé óßãïõñá èá Þôáíå êÜðïõ ðëáêùìÝíï ìå ðá÷ý ÷éüíé) ýóôåñá æþóôçêå óöé÷ôÜ êáé ÷áìçëÜ ôï æïõíÜñé ôïõ, üðùò óõíÞèéæå ðÜíôá üôáí Ýâãáéíå áðü ôï ìáãáæß ôïõ ãéá í’ áãïñÜóåé ôï óôÜñé ðïõ êïõâáëïýóáí ïé ìïõæßêïé ìå ôá êÜñá ôïõò êé åôïéìÜóôçêå íá äñÜóåé. Ðñþôá-ðñþôá ðÞãå êáé îåìðÝñäåøå ôá ãêÝìéá ðïõ âáóÜíéæáí ôï Üëïãï, áðåëåõèÝñùóå ôï ðüäé ôïõ ðïõ ðÜíù ó’ áõôü åß÷áíå ôõëé÷ôåß, ýóôåñá ôï Ýóõñå áðü ôï êáðßóôñé êáé ôï îáíÜäåóå óôçí áñ÷éêÞ ôïõ èÝóç êáé ðÞãå áðü ðßóù ãéá íá óéÜîåé ôï óÝëìá êáé ôçí êÜðá. Ìá êåßíç ôç óôéãìÞ åßäå ðù êÜôé óÜëåøå ìÝóá óôï Ýëêçèñï êáé ðñüâáëå ôï ÷éïíïóêåðáóìÝíï êåöÜëé ôïõ ÍéêÞôá. ¹ôáíå öáíåñü, ðùò ï ÍéêÞôá, ðïõ Üñ÷éóå ðéá íá ðáãþíåé, ìå ìåãÜëç ðñïóðÜèåéá áíáóçêþèçêå êáé êÜèéóå, êéíþíôáò ïëïÝíá ôï ÷Ýñé ôïõ ìðñïóôÜ óôç ìýôç ôïõ êÜðùò ðáñÜîåíá, ëåò êé Ýäéù÷íå ìýãåò. Êéíïýóå ôï ÷Ýñé ôïõ êáé êÜôé Ýëåãå, ðïõ ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò äåí êáôÜëáâå, ãéá ôïýôï ðáñÜôçóå ôçí êÜðá ôïõ êáé ôïí ðëçóßáóå.

– Ôé ôñÝ÷åé; ôïí ñþôçóå. Ôé ëåò; – Ðå-èáß-íù ãù, íá, ôé ëÝù, ìå ðïëý êüðï êáé ìå êïììÝíç öùíÞ ðñüöåñå ï ÍéêÞôá. Ôá äïõëåìÝíá ìçíéÜôéêá ìïõ íá ôá äþóåéò ôïõ

56

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ðáéäéïý ìïõ, Þ ôçò ãõíáßêáò, ôï ßäéï êÜíåé; – Ìá ôé ôñÝ÷åé; Ìðáò êáé îåðÜãéáóåò; – ñþôçóå ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò.

– Íéþèù ôï èÜíáôü ìïõ… ó÷þñá ìå, ãéá ôï ×ñéóôü… áðïêñßèçêå ï ÍéêÞôá ìå êëáøéÜñéêç öùíÞ êé åîáêïëïõèïýóå íá äéþ÷íåé ìýãåò. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò áðüìåéíå óéùðçëüò êÜðïõ ìéóü ëåðôü êé áêßíçôïò, ýóôåñá, îáöíéêÜ ìå êåßíç áêñéâþò ôçí áðïöáóéóôéêüôçôá êáé ôç óéãïõñéÜ ìå ôçí ïðïßá Ýóöéããå ôï ÷Ýñé ôïõ ðïõëçôÞ, üôáí êáôÜöåñíå íá ðåôý÷åé êÜðïéá óõìöåñôéêÞ áãïñÜ, ðéóùðÜôçóå Ýíá âÞìá áíáóêïõìðþèçêå üóï ìðïñïýóå êé Üñ÷éóå ìå ôá äõï ôïõ ÷Ýñéá í’ áöáéñåß ôï ÷éüíé ðÜíù áðü ôï ÍéêÞôá êáé ìÝó’ áðü ôï Ýëêçèñï. Óáí ôåëåßùóå Ýëõóå ôï æïõíÜñé ôïõ, Üíïéîå ôç ãïýíá ôïõ, îÜðëùóå ÷Üìù ôï ÍéêÞôá ìå ìéá óðñùîéÜ êé ýóôåñá Ýðåóå êé ï ßäéïò áðü ðÜíù óêåðÜæïíôÜò ôïí ü÷é ìïíÜ÷á ìå ôç ãïýíá ôïõ ðáñÜ ì’ ïëüêëçñï ôï æåóôü êáé îáíáììÝíï êïñìß ôïõ. Áöïý óôåñÝùóå êáëÜ ìå ôá ÷Ýñéá ôïõ ôéò ðïäéÝò ôçò ãïýíáò ôïõ áíÜìåóá óôç ñÜ÷ç ôïõ áìáîéïý êáé óôïí îáðëùìÝíï ÍéêÞôá êáé áöïý Ýóöéîå ìå ôá ãüíáôÜ ôïõ ôïí ðïäüãõñü ôçò, áðüìåéíå Ýôóé ðåóìÝíïò ìðñïýìõôá êáé ìå ôï êåöÜëé ôïõ áêïõìðéóìÝíï óôç ñÜ÷ç ôïõ Ýëêçèñïõ êáé ôþñá ðéá äåí Üêïõãå ìÞôå ôïõ áëüãïõ ôéò êéíÞóåéò, ìÞôå ôçò èýåëëáò ôá óöõñßãìáôá ðáñÜ ðñüóå÷å ìïíÜ÷á í’ áêïýóåé ôçí áíÜóá ôïõ ÍéêÞôá. Ï ÍéêÞôá óôçí áñ÷Þ êåéôüôáí þñá ðïëëÞ áêßíçôïò, ìá ýóôåñá áíáóôÝíáîå äõíáôÜ êé áíáêéíÞèçêå.

– Ôá âëÝðåéò ëïéðüí êýñéå; Êé ýóôåñá ìïõ Ýëåãåò ðùò ðåèáßíåéò. Ìåßíå Ýôóé äá îáðëùìÝíïò, æåóôÜóïõ êáëÜ. Åìåßò âëÝðåéò… Ýêáíå êÜôé íá ðåé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò, ìá ðñïò ìåãÜëç ôïõ áðïñßá äå ìðüñåóå íá ìéëÞóåé Üëëï ãéáôß ôá ìÜôéá ôïõ ðëçììýñéóáí äÜêñõá êáé ôï óáãüíé ôïõ ôñåìïýëéáóå. ¸ðáøå ëïéðüí íá ìéëÜåé êáé ìïíÜ÷á êáôÜðéíå êåßíá ðïõ ôïõ Ýöñáæáí ôï ëáéìü.

– Áðü ôç ðïëëÞ ôñïìÜñá, öáßíåôáé, ôá Ý÷áóá ïëüôåëá, óôï÷Üóôçêå ãéá ôïí åáõôü ôïõ. ¼ìùò áõôÞ ôïõ ç åõáéóèçóßá ü÷é ìüíï äõóÜñåóôç äåí ôïõ Þôáíå, ðáñÜ ôïõ ðñïîåíïýóå êÜðïéá îÝ÷ùñç ÷áñÜ, ðïõ Üëëïôå äåí åß÷å äïêéìÜóåé.

– Åìåßò íá, Ýôóé äá ôþñá, Ýëåãå ìÝóá ôïõ íéþèïíôáò ìéá éäéáßôåñç, êáé êÜðùò åðßóçìç óõãêßíçóç. ÁñêåôÞ þñá áðüìåéíå Ýôóé îáðëùìÝíïò, êáé, óùðáßíïíôáò, óöïýããéæå ôá äÜêñõÜ ôïõ ðÜíù óôï ôïß÷ùìá ôçò ãïýíáò ôïõ åíþ ôáõôü÷ñïíá äåí Ýðáõå íá óêåðÜæåé ôï ÍéêÞôá, ìüëéò ï áÝñáò áíáóÞêùíå ôç âáñéÜ ãïýíá. ¼ìùò ðåèýìçóå æùçñÜ íá ìïéñáóôåß ìå êÜðïéïí Üëëïí ôç ÷áñïýìåíç êåßíç óõãêßíçóç.

– ÍéêÞôá! – åßðå êÜðïéá óôéãìÞ.

57

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ – ÊáëÜ åßìáé, æåóôÜèçêá, ôïõ áðïêñßèçêå ï ÍéêÞôá.

– ÐÞãá íá ÷áèþ, ðïõ ëåò, áäåñöÜêé. Êáé óõ èá îåðÜãéáæåò êáé ãù èå íá… Ìá ðÜëé ôá ìÜãïõëÜ ôïõ ôñåìïýëéáóáí êáé ôá ìÜôéá ôïõ îáíáðëçììýñéóáí äÜêñõá êáé äå ìðüñåóå íá ìéëÞóåé Üëëï.

– Å, äåí ðåéñÜæåé, óôï÷Üóôçêå, îÝñù êé áôüò ìïõ ãéá ôïí åáõôü ìïõ êåßíï ðïõ ôï îÝñù. Êáé óþðáóå. Áðüìåéíå Ýôóé îáðëùìÝíïò þñá ðïëëÞ. ¸íéùèå æÝóôç êÜôùèÝ ôïõ áðü ôïí îáðëùìÝíï ÍéêÞôá, êáé ðÜíùèÝ ôïõ áðü ôç ÷ïíôñÞ ãïýíá ôïõ. ÌïíÜ÷á ôá ÷Ýñéá ôïõ, ðïõ ì’ áõôÜ óõãêñáôïýóå ôéò ðïäéÝò ôçò ãïýíáò ôïõ óêåðÜæïíôáò ôïí ÍéêÞôá Üñ÷éóáí íá îåðáãéÜæïõí êáèþò êáé ôá ðüäéá ôïõ, ðïõ ï áÝñáò áäéÜêïðá ôá îåóêÝðáæå ìå ôá äõíáôÜ öõóÞìáôÜ ôïõ. Êáé ðéï ðïëý êñýùíå ôï äåîß ôïõ ÷Ýñé ðïõ Þôáíå äß÷ùò ãÜíôé. Ìá êåßíïò äå óêåöôüôáí ìÞôå ôá ÷Ýñéá ôïõ, ìÞôå ôá ðüäéá ôïõ, ðáñÜ ìïíÜ÷á ðùò íá æåóôÜíåé ôïí Üìïéñï ìïõæßêï, ðïõ ðÞãå íá ðåèÜíåé. Êïßôáîå êÜìðïóåò öïñÝò ôï Üëïãï êé åßäå ðùò ç ñÜ÷ç ôïõ Þôáíå ïëüôåëá îåóêÝðáóôç ãéáôß ï áÝñáò ôá åß÷å ñßîåé êÜôù ðÜíùèÝ ôïõ: êáé ôçí êÜðá êáé ôï óÝëìá. Óôï÷Üóôçêå ðùò èá Ýðñåðå íá óçêùèåß êáé íá óêåðÜóåé ôï æþï, üìùò äåí ôïëìïýóå ìÞôå ãéá Ýíá ëåðôü íá ðáñáôÞóåé ôï ÍéêÞôá êáé íá äéáëýóåé êåßíç ôç ÷áñïýìåíç êáôÜóôáóç, ðïõ ç öñïíôßäá áõôÞ ôïõ ðñïîåíïýóå. Ôþñá ðéá äåí áéóèáíüôáí êáèüëïõ öüâï.

– Äå è’ áöÞóù íá ôï îáíáðÜèåé, Ýëåãå ìÝóá ôïõ, ðåéóìÝíïò ðùò èá óõíÝöåñíå ïëüôåëá ôïí ÍéêÞôá, êáé ôï Ýëåãå ìå ôï ßäéï êáìÜñé êáé ôçí ßäéá óéãïõñéÜ Ýôóé ðïõ ìéëïýóå ãéá ôéò ðåôõ÷çìÝíåò áãïñïðùëçóßåò ôïõ. ¸ìåéíå åêåß äá Ýôóé îáðëùìÝíïò ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò ìéá þñá äýï, ôñåéò. Ìá ïýôå ðïõ áíôéëáìâáíüôáí ôï êýëéóìá ôïõ ÷ñüíïõ. Áñ÷éêÜ óôç öáíôáóßá ôïõ óôñéöïãýñéæáí ïé åíôõðþóåéò ôçò èýåëëáò, ôïõ Ýëêçèñïõ, ôïõ áëüãïõ, ðïõ ôñåìïýëéáæå ìðñïóôÜ óôá ìÜôéá ôïõ êáé ôïõ îáðëùìÝíïõ ÍéêÞôá. ¾óôåñá Üñ÷éóáí í’ áíáêáôþíïíôáé ì’ áõôÝò ïé áíáìíÞóåéò ôçò ãéïñôÞò, ôçò ãõíáßêáò ôïõ, ôïõ áóôõíüìïõ, ôïõ óõñôáñéïý ìå ô’ áãéïêÝñéá êáé ðÜëé ôïõ ÍéêÞôá, ðïõ ôÜ÷á Þôáíå îáðëùìÝíïò êÜôù áðü ôï óõñôÜñé. ¾óôåñá Üñ÷éóáí íá ðñïâÜëïõí äéÜöïñïé ìïõæßêïé ðïõëçôÝò êé áãïñáóôÝò êáé ôïß÷ïé ëåõêïß, êáé óðßôéá ìå óêåðÝò óéäåñÝíéåò, ðïõ êÜôùèÝ ôïõò êåéôüôáí ï ÍéêÞôá. Êáé ìåôÜ, ïë’ áõôÜ áíáêáôþèçêáí ìðÞêå ôï Ýíá ìÝóá óôï Üëëï êé üìïéá ìå ôá ÷ñþìáôá ôçò ßñéäáò ðïõ óõã÷Ýïíôáí ó’ Ýíá Üóðñï öùò, üëåò êåßíåò ïé äéÜöïñåò åíôõðþóåéò åíþèçêáí ó’ Ýíá ôßðïôá, êé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò áðïêïéìÞèçêå. ÊïéìÞèçêå ðïëëÞ þñá äß÷ùò üíåéñá, üìùò ðñéí ôá îçìåñþìáôá îáíÜñ÷éóáí

58

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôá üíåéñá. Ôïõ öÜíçêå ðùò ôÜ÷á óôåêüôáí êïíôÜ óôï óõñôÜñé ìå ô’ áãéïêÝñéá êé ç ãõíáßêá ôïõ Ôß÷ïí ãýñåõå íá ôçò ðïõëÞóåé Ýíá êåñÜêé ôùí ðÝíôå êáðéêéþí ãéá ôç ãéïñôÞ êáé êåßíïò ðñïóðáèïýóå íá ôï öôÜóåé êáé íá ôçò äþóåé ìá äå ìðïñïýóå íá êéíÞóåé ôá ÷Ýñéá ôïõ ãéáôß Þôáíå ÷ùìÝíá êáé óöéãìÝíá ìÝóá óôéò ôóÝðåò. ¸êáíå íá ðÜåé áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ ôïõ óõñôáñéïý, ìá ôá ðüäéá ôïõ äåí êïõíéüôáí, ãéáôß ïé ãáëüôóåò, ïëïêáßíïõñéåò êé ïëïêÜèáñåò, åß÷áíå êïëëÞóåé ðÜíù óôï ðÝôñéíï ðÜôùìá êáé ìÞôå íá ôéò óçêþóåé ìðïñïýóå, ìÞôå ôá ðüäéá ôïõ íá âãÜëåé áðü ìÝóá ôïõò ãéíüôáí. Êáé îáöíéêÜ ôï óõñôÜñé Ýðáøå íá ‘íáé óõñôÜñé ãåìÜôï áãéïêÝñéá, Ýãéíå êñåâÜôé êé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò åßäå ôïí åáõôü ôïõ íá êåßôåôáé ìðñïýìõôá ðÜíù óôï óõñôÜñé, äçëáäÞ óôï êñåâÜôé ôïõ, ìÝóá óôï óðßôé ôïõ. Êé Ýìåíå Ýôóé îáðëùìÝíïò ðÜíù óôï êñåâÜôé äß÷ùò íá ìðïñåß íá óçêùèåß, ìïëïíüôé Ýðñåðå íá óçêùèåß ãéáôß üðïõ íá ‘íáé èá åñ÷üôáí ï ÉâÜí ÌáôâÝéôò, ï áóôõíüìïò, ðïõ ìáæß èá ðÞãáéíå åßôå íá äéáðñáãìáôåõèåß ôï äáóÜêé åßôå íá êáëïóêåðÜóåé ôï Ìïõ÷üñôç. Êáé ñùôÜåé ôç ãõíáßêá ôïõ: «Ëïéðüí, ÌéêïëÜâíá, äåí Þñèå áêüìá;» – «¼÷é, ôïõ áðïêñßèçêå êåßíç, äåí Þñèå». Êé áêïýåé ðùò êÜðïéï áìÜîé êïíôïæõãþíåé óôçí åßóïäï. Áõôüò ðñÝðåé íá åßíáé. Ìá ü÷é. Ôï áìÜîé ðñïóðÝñáóå. «ÌéêïëÜâíá, å ÌéêïëÜâíá! Ôé óõìâáßíåé; Áêüìá íá öáíåß;» «Áêüìá». Êáé åîáêïëïõèåß íá ìÝíåé îáðëùìÝíïò óôï êñåâÜôé ôïõ êé üëï äåí ìðïñåß íá óçêùèåß êé üëï ðåñéìÝíåé, êé áõôÞ ç ðñïóìïíÞ åßíáé êé áãùíéþäéêç êé áðïöáóéóôéêÞ. Êáé îáöíéêÜ ç ðñïóìïíÞ ðñáãìáôïðïéåßôáé êé ç áíáêïýöéóç ïëïêëçñþíåôáé: êáôáöôÜíåé åêåßíïò ðïõ ðåñéìÝíåé êáé ðïõ ðéá äåí åßíáé ï ÉâÜí ÌáôâÝéôò, ï áóôõíüìïò, ìá êÜðïéïò Üëëïò, äçëáäÞ, åêåßíïò, áêñéâþò, ðïõ ðåñßìåíå. ¹ñèå êáé ôïí êáëåß, êé áõôüò, êåßíïò äçëáäÞ, ðïõ ôïí êáëåß, åßíáé ï ßäéïò ðïõ ôïí êÜëåóå êáé ôïí ðñüóôáîå íá âïçèÞóåé ôïí ÍéêÞôá. Êé ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò åßíáé êáôá÷áñïýìåíïò, ðïõ áõôüò ï êÜðïéïò Þñèå íá ôïí ðÜñåé. «¸öôáóá»! – ôïõ öùíÜæåé ïëü÷áñá êé ç öùíÞ áõôÞ ôïí îõðíÜåé. ¼ìùò îõðíÜåé åíôåëþò áëëéþôéêïò áð’ ü,ôé Þôáí óáí áðïêïéìÞèçêå. ÈÝëåé íá óçêùèåß, êáé äåí ôï ìðïñåß. ÈÝëåé íá êéíÞóåé ôï ðüäé ôïõ, áäýíáôï! ÈÝëåé íá ãõñßóåé ôï êåöÜëé ôïõ, ìÞôå áõôü. Êé áðïñåß, ìá äåí äõóáíáó÷åôåß êáèüëïõ ãéá ôïýôï. Êáôáëáâáßíåé ðùò áõôü åßíáé ï èÜíáôïò, ìá äåí ðéêñáßíåôáé êáèüëïõ óôç äéáðßóôùóç áõôÞ. Êáé èõìÜôáé ðùò åêåß äá êåßôåôáé ï ÍéêÞôá, ðïõ æåóôÜèçêå êé åßíáé æùíôáíüò êáé ôïõ öáßíåôáé, óÜìðùò áõôüò íá åßíáé ï ÍéêÞôá êáé ðùò ï ÍéêÞôá åßíáé áõôüò êáé ðùò ç æùÞ ôïõ âñßóêåôáé ü÷é ìÝóá ó’ áõôüí ôïí ßäéï, ðáñÜ ìÝóá óôï ÍéêÞôá. Ôåíôþíåé ôçí áêïÞ ôïõ êé áêïýåé ôçí áíÜóá ôïõ ÍéêÞôá êáé ìÜëéóôá êáé ôï áíÜëáöñï ñï÷ÜëéóìÜ ôïõ. «Ï ÍéêÞôá åßíáé æùíôáíüò, ðïõ èá ðåé, ðùò êáé åãþ æùíôáíüò åßìáé», ëÝåé èñéáìâåõôéêÜ ìÝóá ôïõ.

59

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Êé áðü ôç èýìçóç ôïõ ðåñíÜíå ôá ëåöôÜ, ôá ìáãáæéÜ, ôï óðßôé, ïé áãïñïðùëçóßåò, êáé ôá åêáôïììýñéá ôùí Ìéñüíïâ êáé äõóêïëåýåôáé ðïëý êáôáëÜâåé ãéáôß ï Üíèñùðïò áõôüò ðïõ ôïí ëÝãáíå Âáóßëç Ìðñå÷ïõíüâ êáôáãéíüôáí ìå ôéò áó÷ïëßåò áõôÝò. Êáôáãéíüôáí, ãéáôß äåí Þîåñå ôçí ðñáãìáôéêüôçôá, óôï÷Üæåôáé ãéá ôïí Âáóßëç Ìðñå÷ïõíüâ. «Äåí Þîåñá, ìá ôþñá îÝñù. Ôþñá ðéá äß÷ùò íá ëáèÝøù. Ôþñá îÝñù». Êé áêïýåé îáíÜ íá ôïí êáëåß åêåßíïò ðïõ ôïí êÜëåóå ðñùôýôåñá. «¸öôáóá, Ýöôáóá!», áðïêñßíåôáé ÷áñïýìåíç, áíáãáëëéáóìÝíç, ïëüêëçñç ç ýðáñîÞ ôïõ. Êáé íéþèåé ðùò åßíáé ëõôñùìÝíïò êáé ðùò ôßðïôá ðéá äåí ôïí åìðïäßæåé. Êáé ôßðïô’ Üëëï ðéá äåí åßäå êáé äåí Üêïõóå êáé äåí áéóèÜíèçêå ó’ áõôü ôïí êüóìï ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò. Ôñéãýñù ç èýåëëá öõóïìáíïýóå ðÜíôá óáí êáé ðñþôá. Ôï ÷éüíé ðïõ óôñïâéëéæüôáí óêÝðáóå ôç ãïýíá ôïõ íåêñïý Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáé ðÝñá ãéá ðÝñá ôï Ìïõ÷üñôç ðïõ ôñåìïýëéáæå óýãêïñìïò, êáé ôï Ýëêçèñï, ðïõ ìå êüðï äéáêñéíüôáí êáé ìÝóá ó’ áõôü ï ÍéêÞôá, ðïõ êåéôüôáí îáíáæùíôáíåìÝíïò êáé æåóôüò êÜôù áðü ôï íåêñü áöåíôéêü ôïõ.

X ÊïíôÜ ôá îçìåñþìáôá ï ÍéêÞôá îýðíçóå. Ôïí îýðíçóå ç êñõÜäá, ðïõ Üñ÷éóå íá íéþèåé í’ áðëþíåôáé óôç ñÜ÷ç ôïõ. ¸âëåðå üíåéñï, ðùò ôÜ÷á ãýñéæå áðü ôï ìýëï ì’ Ýíá êÜñï öïñôùìÝíï áëåýñé ôïõ áöåíôéêïý êáé êáèþò ðåñíïýóå êÜðïéï ñÝìá ôï êÜñï îÝöõãå áðü ôï ãåöõñÜêé êáé âñÝèçêå ìÝóá óôï ñÝìá. Êé áõôüò ÷þèçêå êáô’ áð’ ôï êÜñï êáé ðñïóðáèïýóå íá ôï áíáóçêþóåé ìå ôéò ðëÜôåò ôïõ. Ìá ðñÜãìá ðåñßåñãï! Ôï êÜñï äåí ìåôáêéíéüôáí, ðáñÜ êüëëçóå ðÜíù óôç ñÜ÷ç ôïõ êáé ðéá äå ìðïñïýóå íá ôï áíáóçêþóåé, ìÞôå ï ßäéïò íá âãåé êÜôùèÝ ôïõ. Ôï áöüñçôï êåßíï âÜñïò ðßåæå ïäõíçñÜ ôç ìÝóç ôïõ. Êáé êñýùíå ðïëý! ÏðùóäÞðïôå, Ýðñåðå íá îåìðëÝîåé. «¸ëá, öôÜíåé ðéá ëÝåé ï ÍéêÞôá êåéíïý, ðïõ ìå ôï êÜñï ôïõ ðßåæå ôçí ðëÜôç. ÂãÜëå êÜìðïóá óáêéÜ!». ¼ìùò ôï êáñü ôïí ðßåæå üëï êáé ðéï ðáãåñÜ êáé îáöíéêÜ êÜðïéïò êñüôïò îÝ÷ùñïò áêïýãåôáé êáé ôïí îõðíÜåé. Êé ï ÍéêÞôá îõðíÜåé êáé ô’ áíáèõìÜôáé üëá. Ôï ðáãåñü, âáñý öïñôßï åßíáé ôï íåêñü áöåíôéêü, ðïõ îåðÜãéáóå, îáðëùìÝíï ðÜíù ôïõ. Êáé êåßíïò ï êñüôïò Þôáíå äõï ÷ôõðÞìáôá ðïõ êáôÜöåñå ï Ìïõ÷üñôç ìå ôçí ïðëÞ ôïõ ðÜíù óôï Ýëêçèñï.

– ÁíôñÝéôò, å ÁíôñÝéôò! Êáëåß ìå öùíÞ óéãáíÞ êáé ìå ðïëëÞ ðñïóï÷Þ ï ÍéêÞôá, ðïõ ðñïáéóèÜíåôáé ôçí áëÞèåéá êáé ôåíôþíåôáé. Ìá ï ÁíôñÝéôò äåí áðïêñßíåôáé, êé ç êïéëéÜ ôïõ êáé ôá ðüäéá ôïõ ðáãùìÝíá, êáé âáñéÜ óáí óéäåñÝíéá.

60

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ – Îåøý÷çóå, öáßíåôáé. Èåüò ó÷ùñÝóôïí óêÝöôåôáé ï ÍéêÞôá. Ãõñßæåé ôï êåöÜëé ôïõ, áðïìáêñýíåé üóï ìðïñåß ôá ÷éüíéá áðü ìðñïóôÜ ôïõ êé áíïßãåé ôá ìÜôéá ôïõ. ¢ñ÷éóå ðéá íá îçìåñþíåé. Ôï ßäéï óöýñéæå ï áÝñáò êáé ôï ßäéï ðÜíôá óáí êáé ðñþôá ÷éüíéæå. Ìå ìüíç ôç äéáöïñÜ ðùò ôþñá ôï ÷éüíé äåí åýñéóêå ðéá ôç óéäåñÝíéá ñÜ÷ç ôïõ áìáîéïý, ðáñÜ áèüñõâá ôï ðáóðÜëéæå ïëüêëçñï, êáèþò êáé ô’ Üëïãï, óùñéáæüôáí üëï êáé ðéï øçëÜ, ôüóï, ðïõ ìÞôå êáìéÜ êßíçóç, ìÞôå ç áíÜóá ôïõ æþïõ áêïõãüôáí ðéá.

– Èá ðñÝðåé íá îåðÜãéáóå êé áõôü ôï êáøåñü, óôï÷Üæåôáé ï ÍéêÞôá ãéá ôï Ìïõ÷üñôç. Êáé ðñáãìáôéêÜ, êåßíá ôá ÷ôõðÞìáôá ðïõ ôïí îýðíçóáí, Þôáí ç áãùíéþäéêç ðñïóðÜèåéá ôïõ æþïõ, ðïõ ðåèáßíïíôáò, èÝëçóå íá ìðïñÝóåé íá óôçñé÷ôåß áêüìá óôá îåðáãéáóìÝíá ðüäéá ôïõ êáé ôþñá ðéá Þôáíå áíáßóèçôï.

– ÈåÝ ìïõ ðáíôïäýíáìå, ôþñá öáßíåôáé, èá êáëÝóåéò êáé ìÝíá, åßðå ìÝóá ôïõ ï ÍéêÞôá. Áò ãßíåé ôï èÝëçìÜ óïõ ôï Üãéï. Ìá ùóôüóï åßíáé ðéêñüò ï ðüíïò. Ìá ôé íá ãßíåé; Äõï èÜíáôïé äå ãßíïíôáé ðïôÝ êáé ôïí Ýíá äå ìðïñåß äá êÜðïéïò íá ôïí áðïöýãåé, ëÝåé ç ðáñïéìßá. ÖôÜíåé ìïíÜ÷á íá ìçí áñãïðïñåß… Êé ï ÍéêÞôá, êñýâåé ðÜëé ôï ÷Ýñé êáé îáíáêëåßíåé ôá ìÜôéá, ðåéóìÝíïò ðëÝñéá ðùò ôþñá ðéá óßãïõñá èá ðåèÜíåé óô’ áëÞèåéá. Êáé ôï ìåóçìÝñé ðéá ôçò Üëëç çìÝñáò, ïé ìïõæßêïé îÝèáøáí ìå ôá öôõÜñéá ôï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êáé ôï ÍéêÞôá óå ìéá áðüóôáóç 30 ïñãéÝò ðÝñá áðü ôï äñüìï êé åíÜìéóç âÝñôóé áðü ôï ÷ùñéü. Ôï ÷éüíé åß÷å óêåðÜóåé ïëüôåëá ôï Ýëêçèñï, ìá ôá êïíôÜñéá êáé ôï äåìÝíï ìáíôßëé óôï Ýíá áð’ áõôÜ, äéáêñßíïíôáé áêüìá. Ï Ìïõ÷üñôç ÷ùìÝíïò ßóáìå ôçí êïéëéÜ ìÝóá óôï ÷éüíé, ìå ôçí êÜðá êáé ôï óÝëìá óôñáâÜ ôñáâçãìÝíá ðÜíùèÝ ôïõ, óôåêüôáí áêßíçôïò êáé êáôá÷éïíéóìÝíïò ìå ôï êåöÜëé ôïõ óêõììÝíï ÷áìçëÜ. ÊñõóôáëëÜêéá ðÜãïõ êñÝìïíôáí áðü ôá íåêñÜ ñïõèïýíéá ôïõ êáèþò êé áðü ôá êëåéóôÜ ìÜôéá ôïõ ðïõ èá Ýëåãå êáíåßò ðùò Þôáíå äÜêñõá. ÌÝóá óôï äéÜóôçìá ìéáò íý÷ôáò åß÷å ôüóï ðïëý áäõíáôßóåé, ðïõ áðüìåéíå ðåôóß êáé êüêáëá. Ï Âáóßëç ÁíôñÝéôò êåéôüôáí âáñýò êáé ðáãùìÝíïò. Ôá ðüäéá ôïõ ôåíôùìÝíá Ýìåíáí áêßíçôá. Ôá ãïõñëùìÝíá, ãåñáêßóéá ìÜôéá ôïõ Þôáíå êëåéóôÜ êáé ôï ìéóÜíïé÷ôï óôüìá ôïõ, êÜôù áðü ôï øáëéäéóìÝíï ìïõóôÜêé ãåìÜôï ÷éüíé. Ìá ï ÍéêÞôá Þôáíå æùíôáíüò ðáñ’ üëá ôá îåðáãéÜóìáôÜ ôïõ. ¼ôáí ôïí îýðíçóáí åß÷å ôçí Ýíôïíç åíôýðùóç ðùò ôþñá ðéá ðÝèáíå óô’ áëÞèåéá êáé ðùò ïë’ áõôÜ ðïõ ôïõ óõíÝâáéíáí ôþñá, ãßíïíôáé ü÷é óå ôïýôï ôïí êüóìï, ìá óôïí Üëëïí. ¼ìùò üôáí Üêïõóå ôá îåöùíçôÜ ôùí ìïõæßêùí, ðïõ ôïí îåðáñÜ÷ùíáí ìåó’ áð’ ôá ÷éüíéá, êáé ðïõ ðáßñíáíå ðÜíùèÝ ôïõ ôï íåêñü Âáóßëç ÁíôñÝéôò, óôçí áñ÷Þ áðüñçóå ðïõ êáé óôïí Üëëï êüóìï ôï ßäéï îåöùíßæïõí ïé ìïõæßêïé êáé ðùò ôï êïñìß ôïõ

61

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ áíèñþðïõ ðáñáìÝíåé ôï ßäéï. Êáé óáí êáôÜëáâå ìå ôá ðïëëÜ ðùò âñßóêåôáé óå ôïýôïí ôï êüóìï, ìÜëëïí äõóáñåóôÞèçêå ãé’ áõôü áíôßò íá ÷áñåß, ðñïðÜíôùí üôáí áéóèÜíèçêå íá ‘íáé áíáßóèçôá ôá äÜ÷ôõëá êáé ôùí äõï ðïäéþí ôïõ. Äõï ìÞíåò Ýìåéíå ï ÍéêÞôá óôï íïóïêïìåßï. Ïé ãéáôñïß ôïõ áêñùôçñéÜóáí ôñßá äÜ÷ôõëá, ìá ôá õðüëïéðá èåñáðåýôçêáí êé Ýôóé ìðïñïýóå áêüìá íá äïõëÝøåé. ¸æçóå êáé äïýëåøå Üëëá åßêïóé ÷ñüíéá. Áñ÷éêÜ óáí åñãÜôçò, êáé óôá ãåñÜìáôÜ ôïõ óáí öýëáêáò. Êáé ìïíÜ÷á öÝôïò ðÝèáíå óðßôé ôïõ, Ýôóé ðïõ ôï ðåèõìïýóå, êÜôù áðü ôá åéêïíßóìáôá êáé ì’ áíáììÝíï ô’ áãéïêÝñé óôá ÷Ýñéá ôïõ. Ðñïôïý îåøõ÷Þóåé, æÞôçóå óõãíþìç áðü ôç ãñéÜ ôïõ êáé ìå ôç óåéñÜ ôïõ ôç óõ÷þñåóå ãéá ôï âáñåëÜ, áðï÷áéñÝôéóå ôï ãéï ôïõ êáé ô’ åããüíéá ôïõ êáé ðÝèáíå êáôåõ÷áñéóôçìÝíïò ðïõ áðÜëëáîå ôï ãéï êáé ôç íýöç ôïõ áðü ôï öïñôßï ôïõ ðáñáðáíßóéïõ ôñïößìïõ ìá, ôï êõñéüôåñï, ãéáôß ðåñíïýóå áðü ôïýôç ôç âáñåôÞ æùÞ óå êåßíçí ôçí Üëëç, ðïõ ìå ôïí êÜèå ÷ñüíï êáé ôçí êÜèå þñá ðïõ ðåñíïýóå ôïõ ãéíüôáí ðéï êáôáíïçôÞ êáé ðéï åëêõóôéêÞ. Íá ôá âñÞêå ôÜ÷á åêåß ðÝñá ðïõ ðÞãå ôþñá, êáëýôåñá Þ ÷åéñüôåñá ýóôåñ’ áðü ôïýôïí, ôïí ðñáãìáôéêü èÜíáôï; Íá îýðíçóå; Í’ áðïãïçôåýôçêå Þ íá âñÞêå êåßíï ðïõ ðïèïýóå; Áõôü üëïé ìáò ãñÞãïñá èá ôï ìÜèïõìå.

ÔÑÅÉÓ ÈÁÍÁÔÏÉ É ¹ôáí öèéíüðùñï. Äýï áñ÷ïíôéêÜ ï÷Þìáôá äéÝó÷éæáí, ìå ãïñãü êáëðáóìü ôùí áëüãùí, ôï ìåãÜëï äñüìï. Óôï ðñþôï êÜèïíôáí äõï ãõíáßêåò. Ç ìéá Þôáí ç êõñßá, ëéðüóáñêç êáé ÷ëïìÞ. Ç Üëëç Þôáíå ç êáìáñéÝñá ñïäïêüêêéíç êáé ðá÷ïõëÞ. Ôá êïíôÜ ìáëëéÜ ôçò îåðåôéüíôáí Üôáêôá êÜôù áðü ôï îåèùñéáóìÝíï êáðåëÜêé ôçò êáé ôï êüêêéíï ÷Ýñé ôçò ìå ôï ó÷éóìÝíï ãÜíôé ìå âéáóôéêÝò êéíÞóåéò ôá ôáêôïðïéïýóå êÜèå ôüóï. Ôï ìåóôùìÝíï óôÞèïò ôçò, óêåðáóìÝíï ì’ Ýíá ðïëý÷ñùìï ìáíôßëé Ýìïéáæå íá åßíáé ðëçììõñéóìÝíï õãåßá, ôá ãïñãïêßíçôá ìáýñá ìÜôéá ôçò ðüôå ðáñáêïëïõèïýóáí áðü ôï ðáñÜèõñï ôïõò êÜìðïõò ðïõ Üöçíáí ðßóù ôïõò, ðüôå êïßôáæáí äåéëÜ-äåéëÜ ôçí êõñßá, ðüôå áíÞóõ÷á ðáñáôçñïýóáí ôéò ãùíßåò ôïõ ï÷Þìáôïò. ÌðñïóôÜ óôç ìýôç ôçò êáìáñéÝñáò ôáëáíôåõüôáí ôï êáðÝëï ôçò êõñßáò, êñåìáóìÝíï óôï äß÷ôõ, ðÜíù óôá ãüíáôÜ ôçò êåéôüôáí ôï êïõôÜâé, ôá ðüäéá ôçò ìðåñäåýïíôáí ðÜíù óå äéÜöïñåò êáóåôßíåò, ðïõ Þôáíå áêïõìðéóìÝíåò ÷Üìù êáé êáèþò ôñáíôÜæïíôáí óôá êïõíÞìáôá ðïõ Ýêáíáí ïé óïýóôåò áíÜäéíáí äéÜöïñïõò êñüôïõò.

62

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ Ìå ôá ÷Ýñéá óôáõñùìÝíá ðÜíù óôá ãüíáôá êáé ôá ìÜôéá êëåéóôÜ, ç êõñßá ëéêíéæüôáí ðÜíù óôá ìáîéëÜñéá ðïõ óôÞñéæáí ôçí ðëÜôç ôçò êáé êñõöüâç÷å, ìå ìéáí ëáöñéÜ ãêñéìÜôóá. Óôï êåöÜëé ôçò öïñïýóå ëåõêü íõêôéêü ìðïíÝ êáé óôï êÜôù÷ñï ëåõêü ëáéìü ôçò åß÷å äåìÝíï Ýíá ãáëÜæéï ôóåìðÝñé. Ìéá êáíïíéêÞ ÷ùñßóôñá ðïõ ÷áíüôáí êÜôù áðü ôï ìðïíÝ, ÷þñéæå ôá êïêêéíüîáíèá Ü÷áñá ìáëëéÜ ôçò, ðïõ Þôáíå ðáóáëåéìÝíá ìðüëéêç ðïìÜäá. Êé åß÷å êÜôé ôï íåêñéêÜ óôåãíü, ç áóðñÜäá ôïõ äÝñìáôïò åêåßíçò ôçò ðëáôéÜò ÷ùñßóôñáò. Ôï äÝñìá ìáñáìÝíï êáé êéôñéíùðü áðëùíüôáí îåëáóêáñéóìÝíï ðÜíù óôá ëåðôÜ êé üìïñöá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ ðñïóþðïõ ì’ Ýíá áíÜëáöñï êïêêéíùðü ÷ñùìáôéóìü óôá ìÞëá êáé óôá ìÜãïõëá. Ôá ÷åßëç Þôáíå óôåãíÜ êé áíÞóõ÷á, ô’ áíÜñéá ôóßíïõñá ôåíôùìÝíá, ïëüéóéá êé ç ôáîéäéùôéêÞ ìÜëëéíç ñüìðá ó÷çìÜôéæå ßóéåò ãñáììÝò ðÜíù ó’ Ýíá âáèïõëùìÝíï óôÞèïò. Ðáñ’ üëï ðïõ ôá ìÜôéá Þôáíå êëåéóôÜ, ôï ðñüóùðï ôçò êõñßáò öáíÝñùíå êïýñáóç, áíçóõ÷ßá êáé ôç óõíçèéóìÝíç áãùíßá ôçò áññþóôéáò. Ï ëáêÝò, ìå ôïõò áãêþíåò óôçñéãìÝíïò óôï êÜèéóìÜ ôïõ, ëáãïêïéìüôáí äßðëá óôïí áìáîÜ ðïõ ìå æùçñÜ îåöùíçôÜ âßáæå ôá ôÝóóåñá Üëïãá ôïõ ôá÷õäñïìéêïý ï÷Þìáôïò êáé ðïõ êÜðïõêÜðïõ ãýñéæå êé Ýñé÷íå áðü êáìéÜ ìáôéÜ óôï óõíÜäåëöü ôïõ, ðïõ áêïëïõèïýóå ìå ôï äåýôåñï ü÷çìá. ÐëáôéÜ, ðáñÜëëçëá ß÷íç áðü ôïõò ôñï÷ïýò áðëùíüôáí ãïñãÜ êáé êáíïíéêÜ, ðÜíù óôçí áóâåóôüëáóðç ôïõ äñüìïõ. Ï ïõñáíüò Þôáíå ãêñßæïò êáé øõ÷ñüò êáé ìéá êáôá÷íéÜ, âáñéÜ áðü ôçí õãñáóßá, Ýðåöôå óôïõò êÜìðïõò êáé óôï äñüìï. ÌÝóá óôï êëåéóôü ü÷çìá Þôáíå áðïðíé÷ôéêÜ êáé ìýñéæå êïëüíéá êáé óêüíç. Ç Üññùóôç ôÝíôùóå ðñïò ôá ðßóù ôï êåöÜëé êé Üíïéîå ôá ìÜôéá. Ôá ìÜôéá Þôáíå ìåãÜëá, ëáìðåñÜ êé åß÷áíå Ýíá õðÝñï÷ï óêïýñï ÷ñþìá.

– ÐÜëé, åßðå, óðñþ÷íïíôáò ìå ìéá íåõñéêÞ êßíçóç ôïõ üìïñöïõ ëéðüóáñêïõ ÷åñéïý ôçò, ôçí Üêñç ôïõ ðáíùöïñéïý ôçò êáìáñéÝñáò, ðïõ Üããéæå áäéüñáôá ôï ðüäé ôçò, êáé ôï óôüìá óôñÜâùóå óå ìéá ïäõíçñÞ ãêñéìÜôóá. Ç Ìáôñéüíá óõììÜæåøå ìå ôá äõï ÷Ýñéá ôçò ôï ðáíùöüñé ôçò, áíáóçêþèçêå óôá ãåñÜ ðüäéá ôçò êé áðïôñáâÞ÷ôçêå üóï ìðïñïýóå ðáñáðÝñá. Ôï äñïóåñü ðñüóùðü ôçò áíáøïêïêêßíéóå æùçñÜ. Ôá üìïñöá óêïýñá ìÜôéá ôçò Üññùóôçò áêïëïõèïýóáí á÷üñôáãá ôéò êéíÞóåéò ôçò êáìáñéÝñáò. ¾óôåñá áêïýìðçóå êáé ôá äõï ÷Ýñéá ôçò óôï êÜèéóìá êáé èÝëçóå êé áõôÞ í’ áíáóçêùèåß ôï ßäéï ãéá íá êáèßóåé øçëüôåñá, ìá ç ðñïóðÜèåéá áõôÞ Þôáíå áíþôåñç áðü ôéò äõíÜìåéò ôçò. Ôï óôüìá ôçò óôñÜâùóå êé üëï ôçò ôï ðñüóùðï ðáñáìïñöþèçêå áðü ìéá Ýêöñáóç áäõíáìßáò, êáêéÜò åéñùíåßáò.

– Íá ìå âïçèïýóåò, ôïõëÜ÷éóôïí åóý!… Á÷! ¼÷é. Áò ëåßðåé! Ìðïñþ êáé ìüíç ìïõ, ìïíÜ÷á íá ìçí ÷þíåéò ðßóù áðü ôçí ðëÜôç

63

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ìïõ ôá äéÜöïñá óáêéÜ óïõ. Íá ìïõ êÜíåéò ôç ÷Üñç!… ¼÷é, ü÷é. Ìç ì’ áããßæåéò, êáëýôåñá, áöïý äå íéþèåéò ôé ðñÝðåé!… Êé Ýêëåéóå ôá ìÜôéá ôçò, ìá ôçí ßäéá óôéãìÞ ôá îáíÜíïéîå êé Ýñéîå ìéá ãïñãÞ ìáôéÜ óôçí êáìáñéÝñá. Ç Ìáôñéüíá ôçí êñõöïêïßôáæå êáé äÜãêùíå ôá êüêêéíá ÷åßëç ôçò. ¸íáò âáèýò áíáóôåíáãìüò öïýóêùóå ôï óôÞèïò ôçò Üññùóôçò, ìá ðñïôïý åîáíôëçèåß, ìåôáâëÞèçêå óå âÞ÷á. Ãýñéóå áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ ôï êåöÜëé, æÜñùóå ôï ðñüóùðü ôçò êáé ìå ôá äõï ôçò ÷Ýñéá Üäñáîå ôï óôÞèïò ôçò. ¼ôáí ï âÞ÷áò ðÝñáóå, îáíÜêëåéóå ôá ìÜôéá êé åîáêïëïýèçóå íá êÜèåôáé áêßíçôç. Ôá äýï ï÷Þìáôá ìðÞêáí ó’ Ýíá ÷ùñéü. Ç Ìáôñéüíá Ýâãáëå ôï ãÜíôé áðü ôï ÷ïíôñü ÷Ýñé ôçò êáé óôáõñïêïðÞèçêå.

– Ôé åßíáé åäþ; – ñþôçóå ç êõñßá.

– Ï óôáèìüò, êõñßá.

– Ãéáôß êÜíåéò óôï óôáõñü óïõ, ñùôÜù.

– Åéí’ åêêëçóßá, êõñßá. Ç Üññùóôç ãýñéóå êáôÜ ôï ðáñÜèõñï êé Üñ÷éóå íá óôáõñïêïðéÝôáé áñãÜ-áñãÜ êïéôÜæïíôáò ìå ìÜôéá ìåãÜëá ôç ìåãÜëç åêêëçóßá ôïõ ÷ùñéïý, ðïõ ìðñïóôÜ áð’ áõôÞí ðåñíïýóå ôï áìÜîé ôçò. Ôá äýï áìÜîéá óôáìÜôçóáí óôï óôáèìü. Áðü ôï äåýôåñï, âãÞêáí ï Üíôñáò ôçò Üññùóôçò êé ï ãéáôñüò ðïõ ðëçóßáóáí ôï ðñþôï.

– Ðþò áéóèÜíåóèå; – ñþôçóå ï ãéáôñüò, ðéÜíïíôáò ôï óöõãìü ôçò.

– Ðþò åßóáé áãÜðç ìïõ; Äåí êïõñÜóôçêåò; –ôç ñþôçóå ï Üíôñáò ôçò ãáëëéêÜ, ìÞðùò èÝëåéò íá âãåéò ëéãÜêé; Ç Ìáôñéüíá óõììÜæåøå ôá äéÜöïñá ìðïãáëÜêéá êáé æÜñùóå üóï ìðïñïýóå ðéï ðïëý óå ìéá ãùíßá, ãéá íá ìçí åíï÷ëåß.

– ¼ëï ôá ßäéá, óáí ðÜíôá, áðïêñßèçêå ç Üññùóôç. Äåí ðñüêåéôáé íá âãù. Ï Üíôñáò ôçò áöïý êïíôïóôÜèçêå ëßãï áêüìá, ôñÜâçîå ãéá ôçí áßèïõóá ôïõ óôáèìïý. Ç Ìáôñéüíá ðÞäçóå Ýîù áðü ôï êëåéóôü áìÜîé êáé ðáôþíôáò óôéò ìýôåò, ãéá íá ìç ëáóðþóåé ðïëý ôá ðáðïýôóéá ôçò, Ýôñåîå êáé ÷Üèçêå áðü ôçí áíïé÷ôÞ áõëüðïñôá.

– ÅðåéäÞ åãþ åéì’ Üññùóôç, äå óçìáßíåé ðùò ðñÝðåé êáé óåéò íá ìçí ðñïãåõìáôßóåôå, åßðå ç Üññùóôç á÷íÜ ÷áìïãåëþíôáò óôï ãéáôñü, ðïõ óôåêüôáí êïíôÜ óôï ðáñÜèõñï ôïõ áìáîéïý.

– ÊáíÝíáò ôïõò äåí Ý÷åé ôçí Ýãíïéá ôç äéêÞ ìïõ, óôï÷Üóôçêå, ìüëéò åßäå ôï ãéáôñü, ðïõ åíþ áðïìáêñýíèçêå áðü ôï áìÜîé ìå óéãáíü âÞìá, ôñÝ÷ïíôáò áíÝâáéíå ôá óêáëïðÜôéá ôïõ óôáèìïý. Êåßíïé åßíáé ãåñïß êáé ãéá ôïýôï áäéáöïñïýí. Ù, ÈåÝ ìïõ!

– Ëïéðüí ÅíôïõÜñíô ÉâÜíïâéôò, åßðå ï Üíôñáò ôçò, óôï ãéáôñü ì’ Ýíá ÷áñïýìåíï ÷áìüãåëï êáèþò ôïí åßäå íá ðëçóéÜæåé. ¸óôåéëá íá öÝñïõí ôï óáê-âïõáãéÜæ, íá ôóéìðÞóïõìå êÜôé.

64

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ – Áõôü ãßíåôáé, áðïêñßèçêå ï ãéáôñüò.

– Ðþò ôç âñßóêåôå; Ôé ëÝôå; – ñþôçóå áíáóôåíÜæïíôáò, ÷áìçëþíïíôáò ôç öùíÞ êáé óçêþíïíôáò ôá öñýäéá.

– Óáò ôï åßðá, ðùò ç êõñßá åßíáé áäýíáôï íá ôáîéäÝøåé ü÷é ßóáìå ôçí Éôáëßá ìá êáé ìÞôå ßóáìå ôç Ìüó÷á áêüìá. Êáé ìÜëéóôá ìå ôÝôïéïõò äñüìïõò êïõñáóôéêïýò.

– Ôé ðñÝðåé ëïéðüí íá êÜìù; Á÷, ÈåÝ ìïõ! ÈåÝ ìïõ! êé Ýöåñå ôï ÷Ýñé óôá ìÜôéá ôïõ. Äïò ìïõ ôï íá äù, ðñüóèåóå ãõñßæïíôáò óôïí õðçñÝôç ðïõ Ýöåñå ôï âáëéôóÜêé.

– Èá Ýðñåðå íá Ýìåíå óðßôé, áðïêñßèçêå ï ãéáôñüò, êéíþíôáò ôéò ðëÜôåò ôïõ.

– Ìá ðÝóôå ìïõ, ôé ìðïñïýóá íá êÜìù; Ôçò ìßëçóá ôüóï ðïëý ãéá íá ìðïñÝóù íá ôçí êÜìù í’ áëëÜîåé ãíþìç. Ôçò åßðá êáé ãéá ôï ïéêïíïìéêü ìÝóï, êáé ãéá ôá ðáéäéÜ, ðïõ èá åßìáóôå õðï÷ñåùìÝíïé íá ô’ áðï÷ùñéóôïýìå, êáé ãéá ôéò äïõëåéÝò ìïõ, ìá êåßíç ôßðïôá äåí èÝëåé í’ áêïýóåé. ÊÜíåé ó÷Ýäéá ãéá ìéá æùÞ óôçí Åõñþðç óáí íá Þôáíå ãåñÞ. Êáé íá ôçò ðåé êÜðïéïò îåêÜèáñá ðïéá åßíáé ç êáôÜóôáóÞ ôçò, èá Þôáíå ôï ßäéï óáí íá ôçí óêüôùíå.

– Êé ùóôüóï åßíáé êéüëáò óêïôùìÝíç. Áõôü ðñÝðåé íá ôï îÝñåôå, Âáóßëç ÍôìÞôñéôò. ¸íáò Üíèñùðïò äå ìðïñåß íá æÞóåé üôáí äåí Ý÷åé ðíåõìüíéá, êáé ôá ðíåõìüíéá Üìá êáôáóôñáöïýí äåí îáíáãßíïíôáé ðéá. Åßíáé ðïëý èëéâåñü, åßíáé ðïëý ïäõíçñü, ìá ôé íá ãßíåé; Åìåßò ïé Üëëïé êáé åóåßò Ý÷ïõìå ìïíÜ÷á ôçí õðï÷ñÝùóç íá íïéáóôïýìå þóôå ôï ôÝëïò ôçò íá Ýñèåé üóï ìðïñåß ðéüôåñï ãáëçíåìÝíï. Åäþ ÷ñåéÜæåôáé Ýíáò ðíåõìáôéêüò.

– Á÷, ÈåÝ ìïõ! Ìá ðñÝðåé íá êáôáëÜâåôå ôç èÝóç ìïõ, áí èá ìðïñïýóá íá ôçò èõìßóù áõôü ôï ôåëåõôáßï âÞìá. ¼÷é, ü÷é! Áò ãßíåé ü,ôé ãßíåé, üìùò åãþ äå èá ôçò ôï ðù áõôü. Ôçí îÝñåôå êáé åóåßò ãéáôñÝ ìïõ, ðüóï êáëÞ åßíáé…

– ÔïõëÜ÷éóôïí íá êÜìåôå ìéá áðüðåéñá ãéá íá ôçí ðåßóåôå íá ðåñéìÝíåé, þóðïõ íá ÷åéìùíéÜóåé êáé íá ôáêôïðïéçèïýí ïé äñüìïé. Ãéáôß ì’ áõôÝò ôéò ëÜóðåò ôï ôáîßäé åßíáé ðïëý åðßðïíï êáé ìðïñåß íá ÷åéñïôåñÝøåé, åßðå ï ãéáôñüò, êéíþíôáò ìåëáã÷ïëéêÜ ôï êåöÜëé ôïõ.

– Áîéïýóá, å, Áîéïýóá! – îåöþíéæå ç êüñç ôïõ åðéèåùñçôÞ, ôóáëáâïõôþíôáò ìÝóá óôéò ëÜóðåò ôçò ðßóù áõëÞò êáé ìå ôï óÜêï ôçò ñéãìÝíï ðÜíù áðü ôï êåöÜëé. ÔñÝ÷á íá ðÜìå íá äïýìå ôçí êõñÜ áðü ôï Óßóêéíï. ËÝíå ðùò ôçí ðÜíå óôçí Åõñþðç, óôïõò ìåãÜëïõò ãéáôñïýò ãéáôß Ý÷åé áññþóôéá óôçèéêéÜ. Êáé åãþ äåí Ý÷ù áêüìá äåé ðïôÝò ìïõ, ðùò åßíáé áõôïß ïé ôÝôïéïé Üññùóôïé. Ç Áîéïýóá ðåôÜ÷ôçêå áìÝóùò, êáé ôá äõï êïñßôóéá, êñáôïýìåíá áðü ôá ÷Ýñé, Ýôñåîáí Ýîù áðü ôçí áõëÞ, óôï ëáóðéÜñéêï äñüìï. ¾óôåñá ìåôñßáóáí ôï âÞìá ôïõò, Ýêáíáí óéãÜ-óéãÜ ôï ãýñï ôïõ

65

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ áìáîéïý êé Ýñéîáí ìéá ìáôéÜ óôï êáôåâáóìÝíï ðáñÜèõñï. Ç Üññùóôç ãýñéóå ðñïò ôï ìÝñïò ôïõò ôï êåöÜëé, ìá êáèþò áíôåëÞöôçêå ôçí ðåñéÝñãåéÜ ôïõò, êáôóïýöéáóå êáé ãýñéóå áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ.

– Ù, ìá-á-áíïýëá ìïõ! – åßðå ç êüñç ôïõ åðéèåùñçôÞ ãõñßæïíôáò áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ ôï êåöÜëé ôçò. Ðþò êáôÜíôçóå Ýôóé äá; ÁõôÞ ðïõ Þôáíå ìéá ïìïñöéÜ áðü ôéò ëßãåò. Öñßêç! Ôçí åßäåò; – ôçí åßäåò Áîéïýóá; – Íáé, óïõ êÜíåé êáêü íá ôçí âëÝðåéò Ýôóé áäýíáôç ðïõ åßíáé, ðñüóèåóå ç Áîéïýóá. ¸ëá íá ðåñÜóïõìå Üëëç ìéá öïñÜ, íá ôç îáíáäïýìå. Êïßôá ôçí, ðïõ ãýñéóå áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ ôï êåöÜëé. ¼ìùò ðñüöôáóá êáé ôçí êïßôáîá îáíÜ. Åßíáé ãéá ëýðçóç, ÌÜóá!

– Êé ïé ëÜóðåò åßíáé áíõðüöåñôåò! – åßðå ç ÌÜóá êáé ôá äõï êïñßôóéá îáíáãýñéóáí ôñÝ÷ïíôáò óôçí áõëÞ.

– ÐñÝðåé íá Ý÷ù êáôáíôÞóåé ôñïìåñÜ ÷Üëéá, óêåöôüôáí ç Üññùóôç. Íá öôÜóù ôï ãñçãïñüôåñï óôçí Åõñþðç êáé åêåß áìÝóùò è’ áíáëÜâù.

– Ëïéðüí, ðþò åßóáé öéëôÜôç ìïõ; ôç ñþôçóå ï Üíôñáò ôçò ðëçóéÜæïíôáò óôï ðáñÜèõñï ôïõ áìáîéïý êáé ìáóïõëþíôáò áêüìá êÜðïéá ìðïõêéÜ.

– ÐÜíôá ôçí ßäéá åñþôçóç, óôï÷Üóôçêå åêåßíç êáé óôï áíáìåôáîý ôñþåé üëç ôçí þñá! ÊáëÜ åßìáé, ôïõ áðïêñßèçêå.

– ÎÝñåéò üìùò, öéëôÜôç ìïõ, öïâÜìáé, ìç ÷åéñïôåñÝøåéò ôáîéäåýïíôáò ì’ áõôü ôïí êáéñü. Ôï ßäéï ëÝåé êé ï ÅíôïõÜñíô ÉâÜíïâéôò. Äåí èá Þôáí êáëýôåñá íá ãõñßæáìå ðßóù; Ç Üññùóôç óþðáéíå èõìùìÝíç.

– ÐáñáðÝñá ìðïñåß íá äéïñèùèåß ï êáéñüò, íá óôåãíþóïõí ïé ëÜóðåò óôïõò äñüìïõò Ýôóé ðïõ íá åßíáé ëéãüôåñï êïðéáóôéêü ôï ôáîßäé, ìðïñåß êáé óõ íá íéþèåéò êáëýôåñá êáé èá öåýãáìå üëïé ìáæß, óõíÝ÷éóå ï Üíôñáò ôçò.

– Ìå óõã÷ùñåßò. Áí äå ó’ Üêïõãá åäþ êáé ôüóïí êáéñü, ôþñá èá âñéóêüìïõí óôï Âåñïëßíï êáé èá Þìïõí åíôåëþò êáëÜ. Ôé íá ãßíåé, áãÜðç ìïõ, Þôáíå áäýíáôï. Ôï îÝñåéò. Ìá ôþñá, áí Þèåëåò, Ýíá ìÞíá áêüìç íá ðåñéìÝíåéò, ç õãåßá óïõ èá âåëôéùíüôáí ìéá ÷áñÜ, êáé åãþ èá ôÝëåéùíá üëåò ìïõ ôéò äïõëåéÝò êáé èá ðáßñíáìå êáé ôá ðáéäéÜ ìáæß óáò…

– Ôá ðáéäéÜ åßíáé ãåñÜ, ìá åãþ åßìáé Üññùóôç.

– ¼ìùò èá Þèåëá íá ôï êáôáëÜâáéíåò áãÜðç ìïõ, ðùò ì’ áõôüí ôïí åëååéíü êáéñü, áí ÷åéñïôåñÝøåéò óôï äñüìï… åíþ óðßôé ôïõëÜ÷éóôï…

– Ôé èåò íá ðåéò;… Ðþò åßíáé ðñïôéìüôåñï íá ìåßíù óðßôé êáé íá ðåèÜíù; – Ýêáíå åêåßíç áãáíá÷ôéóìÝíç. Ìá ç ëÝîç íá ðåèÜíù, öáßíåôáé ðùò ôçí ôñüìáîå êáé êïßôáîå ôïí Üíôñá ôçò åñùôçìáôéêÜ

66

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ êáé ìå éêåóßá óôï âëÝììá ôçò. Åêåßíïò åß÷å ôá ìÜôéá ÷áìçëùìÝíá êáé óþðáéíå. ÎáöíéêÜ ôï óôüìá ôçò óôñÜâùóå, ðáñáðïíéÜñéêá üìùò ôùí ìéêñþí ðáéäéþí êáé ôá äÜêñõá Ýôñåîáí ðïôÜìé áðü ôá ìÜôéá ôçò. Ï Üíôñáò ôçò Ýöåñå ôï ìáíôßëé ôïõ óôá ìÜôéá ôïõ êé áðïìáêñýíèçêå áðü ôï áìÜîé.

– ¼÷é, ü÷é, èá åîáêïëïõèÞóù ôï ôáîßäé ìïõ åßðå ç Üññùóôç, óôáýñùóå ôá ÷Ýñéá ôçò êé Üñ÷éóå íá øéèõñßæåé áóõíÜñôçôá ëüãéá. ÈåÝ ìïõ, ÈåÝ ìïõ, ìá ãéáôß; – Ýëåãå êáé ôá äÜêñõá Ýôñå÷áí ðïôÜìé. ¿ñá ðïëëÞ êáé ìå ìåãÜëç èÝñìç ðñïóåõ÷üôáí, ìá ìÝóá óôï óôÞèïò ôçò ï ßäéïò äõíáôüò ðüíïò ôçí Ýóöéããå êáé óôïí ïõñáíü, óôïõò êÜìðïõò êáé ãýñù óôï äñüìï åîáêïëïõèïýóå íá åßíáé áðëùìÝíç ç ßäéá ãêñßæá êáôá÷íéÜ êáé ôï ßäéï ðç÷ôü óýèáìðï êé ç ßäéá øõ÷ñÞ öèéíïðùñéÜôéêç õãñáóßá äß÷ùò í’ áñáéþíåé, ìá äß÷ùò íá ãßíåôáé ðéï ðõêíÞ ìïýóêåõå óáí êáé ðñþôá ôéò ëÜóðåò ôïõ äñüìïõ, ôéò óêåðÝò ôùí óðéôéþí, ôá óôáìáôçìÝíá áìÜîéá êáé ôá ñïý÷á ôùí áìáîÜäùí ðïõ, êïõâåíôéÜæïíôáò êåöÜôá ìå ôéò æùçñÝò öùíÝò ôïõò, Üëåéöáí ôïõò ôñï÷ïýò êé åôïßìáæáí ô’ áìÜîéá ãéá æÝøéìï. ÉÉ Ôï ü÷çìá ôçò Üññùóôçò Þôáíå æåìÝíï, Ýôïéìï, ìá ï áìáîÜò ÷ñïíïôñéâïýóå. Åß÷å ðÜåé óôï óðéôÜêé ôïõ óôáèìïý, ðïõ ÷ñçóßìåõå ãéá ÷Üíé ôùí áìáîÜäùí. Ç áôìüóöáéñá ìÝóá åêåß, Þôáíå ðïëý æåóôÞ, áðïðíé÷ôéêÞ, âáñéÜ áöüñçôç. Áíáäéíüôáí ìéá äõíáôÞ ìõñïõäéÜ ÷íùôßëáò, øçìÝíïõ øùìéïý, ëÜ÷áíïõ êáé ðñïâáôßëáò. ÊÜìðïóïé áìáîÜäåò êÜèïíôáí êáé óéãïêïõâåíôéÜæáí. Ç ìáãåßñéóóá ðÜëåõå êïíôÜ óôï áíáììÝíï öïýñíï. ÐÜíù óôï ðáôÜñé êåéôüôáí ôõëéãìÝíïò ìÝóá óå ðñïâéÝò Ýíáò Üññùóôïò.

– ÌðÜñìðá-×âåíôüñ! Å, ìðÜñìðá-×âåíôüñ, åßðå Ýíáò íåáñüò áìáîÜò ôõëéãìÝíïò óôï ðáíùöüñé ôïõ êáé ìå ôï ìáóôßãé ÷ùìÝíï óôç æþíç ôïõ, ìðáßíïíôáò ïñìçôéêÜ ìÝóá êáé ìéëþíôáò óôïí Üññùóôï.

– Ôé åíï÷ëåßò ôþñá ôï ãÝñï, óá÷ëáìÜñá; – ðÞñå ôï ëüãï êÜðïéïò áðü ôïõò áìáîÜäåò ðïõ êïõâÝíôéáæáí. Óå ðñïóìÝíåé ôï æåìÝíï áìÜîé óïõ.

– ÈÝëù íá ôïõ ãõñÝøù ôá ðïäÞìáôÜ ôïõ, ãéáôß ôá äéêÜ ìïõ êïõñåëéÜóôçêáí áðïêñßèçêå ôï ðáëéêÜñé óéÜ÷íïíôáò ôá ìáëëéÜ ôïõ, ðïõ ôïõ Ýðåöôáí óôá ìÜôéá êáé ÷þíïíôáò ôá ãÜíôéá ôïõ óôç æþíç. Ìá êïéìÜôáé; Å, ìðÜñìðá-×âåíôüñ! – îáíáöþíáîå, êáé ðÞãå ðéï êïíôÜ óôï ðáôÜñé.

– Ôé ’íáé; – áêïýóôçêå ìéá áäýíáìç öùíÞ êé Ýíá ðñüóùðï îáíèü ëéðüóáñêï ðñüâáëå ðÜíù áðü ôï ðáôÜñé. Ôï ðëáôý êïêáëéÜñéêï êáé êáôáêßôñéíï ÷Ýñé, ìå ôï êïêéíüîáíèï ôñß÷ùìá, ìå êüðï ðñïóðáèïýóå

67

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ íá êñáôÞóåé ðÜíù áðü ôï ëåñü ðïõêÜìéóï ðïõ öïñïýóå, ôï óÜêï óôéò ðëÜôåò ôïõ. Äïò ìïõ íá ðéù, áäåëöÜêé. Ôé èåò; Ôï ðáëéêÜñé ôïõ Ýäùóå Ýíá êýðåëëï ìå íåñü.

– Íá ðïõ ëåò ìðÜñìðá-×âåíôüñ, Þèåëá íá óå ðáñáêáëÝóù. Åëüãïõ óïõ, ìáèÝò, ôþñá ðéá äåí ðñüêåéôáé íá ðåñðáôÞóåéò êáé äå óïõ ÷ñåéÜæïíôáé ðéá ôá ðïäÞìáôá. Êé Þèåëá íá óå ðáñáêáëÝóù íá ìïõ ôá äþóåéò åìÝíá, ðïõ ôá äéêÜ ìïõ ëéþóáíå ïëüôåëá. Ï Üññùóôïò åß÷å ãõñßóåé ôï êïõñáóìÝíï êåöÜëé óôï ãõáëéóôåñü êýðåëëï êáé ìå ôá áíÜñéá, ìáêñéÜ ìïõóôÜêéá ôïõ âïõôçãìÝíá óôï óêïýñï íåñü, Ýðéíå á÷üñôáãá êáé ìå êüðï. Ôá ìðåñäåìÝíá ãÝíéá ôïõ Þôáíå âñüìéêá êáé ôá âïõëùìÝíá, èïëÜ ìÜôéá ôïõ óôñÜöçêáí áñãÜ-áñãÜ êáé êïßôáîáí ôï ðáëéêÜñé. Óáí ðáñÜôçóå ôï íåñü, èÝëçóå íá óçêþóåé ôï ÷Ýñé ôïõ ãéá íá óöïõããßóåé ôá âñåìÝíá ÷åßëç ôïõ, ìá äåí ôï êáôüñèùóå êáé óöïõããßóôçêå ðÜíù óôï ìáíßêé ôïõ óÜêïõ ðïõ êñåìüôáí êïíôýôåñá. ÁíÜóáéíå óùðáßíïíôáò ìå ìåãÜëç äõóêïëßá êáé êñáôïýóå ôá ìÜôéá óôõëùìÝíá óôï ðáëéêÜñé, þóðïõ íá ìðïñÝóåé íá ìéëÞóåé.

– Ìá ìðïñåß êéüëáò íá ôá Ý÷åéò êáíåíïý õðïó÷åèåß åßðå ôï ðáëéêÜñé. Ôï æÞôçìá åßíáé ðùò êÜíåé ìåãÜëç õãñáóßá Ýîù êáé ìÝíá ìïõ Ýëá÷å êÜðïéá êáëÞ äïõëåéÜ. Ãéá ôïýôï óêÝöôçêá íá óå ðáñáêáëÝóù íá ìïõ äþóåéò ôá ðïäÞìáôÜ ôïõ. Ìá áí ôõ÷üí ôá èåò ãéá åëüãïõ óïõ, ðåò ìïõ ôï. ÌÝóá óôï óôÞèïò ôïõ áññþóôïõ êÜôé Üñ÷éóå íá áíáôáñÜæåôáé êáé íá âñÜæåé. ¸óêõøå êáé ôáñáæüôáí óýãêïñìïò áðü ôï âÞ÷á ðïõ ôïí Ýðíéãå, äß÷ùò íá îåóðÜóåé áíáêïõöéóôéêÜ.

– Ôé íá ôá êÜíåé áôüò ôïõ ôá ðïäÞìáôá; – îåöþíéóå îáöíéêÜ ç ìáãåßñéóóá üëï èõìü. Äõï ìÞíåò ôþñá äåí êáôÝâçêå áðü ôï ðáôÜñé. Êïßôá ôïí óáí ôñáíôÜæåôáé. ÐïíÜíå ôá óùèéêÜ ôïõ áíèñþðïõ áêïýãïíôÜò ôïí ìïíÜ÷á. Ôé íá ôá êÜíåé ôá ðïäÞìáôá; Äåí ðñüêåéôáé íá ôïí èÜøïõíå ìå êáéíïýñãéá ðïäÞìáôá. Êé ùóôüóï, áðü êáéñü èá Ýðñåðå íá Ý÷åé ðåèÜíåé. ÈåÝ ìïõ ó÷þñá ìå. ¢êïõ ôïí ðùò ôõñáãíéÝôáé. ÌáêÜñé íá ìðïñïýóáíå íá ôïí ìåôáöÝñïõíå êÜðïõ áëëïý! ËÝíå ðùò õðÜñ÷ïõíå óôéò ðïëéôåßåò ôüóá êáé ôüóá íïóïêïìåßá. Ãéáôß êáé ôïýôï êáôÜíôçóå áíõðüöåñôï. ¸ðéáóå üëï ôï ðáôÜñé ìüíïò ôïõ, äõï ìÞíåò ôþñá. Äåí Ý÷ïõìå ðïý íá ãõñßóïõìå. Êé áðü ðÜíïõ ìáò âÜíïõí ðüóôá êÜèå ôüóï ãéá ôçí ðÜóôñá.

– Å, Óåñéüãá! ¸ëá óô’ áìÜîé óïõ, ô’ áöåíôéêÜ ðåñéìÝíïõí, öþíáîå áðü ôçí ðüñôá ï óôáèìÜñ÷çò. Ï Óåñéüãá Ýêáíå íá öýãåé äß÷ùò íá ðÜñåé áðÜíôçóç, ìá ï ãÝñïò, ìÝóá óôï âÞ÷á ôïõ, ôïõ Ýãíåøå ìå ôá ìÜôéá ðùò Þèåëå íá ôïõ ìéëÞóåé.

– ÐÜñôá ôá ðïäÞìáôá, Óåñéüãá, êáôÜöåñå íá ðåé, óáí áðüâçîå

68

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ êáé îáíÜóáíå ëéãÜêé. ÌïíÜ÷á, ÜêïõóÝ ìå, í’ áãïñÜóåéò ìéá ðÝôñá ãéá ôïí ôÜöï ìïõ, óáí ðåèÜíù, ðñüóèåóå âñá÷íÜ.

– Ó’ åõ÷áñéóôþ, ìðÜñìðá. Ôá ðáßñíù ôï ëïéðüí. Êé üóï ãéá ôçí ðÝôñá, Ý÷åéò ôï ëüãï ìïõ.

– Ô’ áêïýóáôå ïýëïé óáò êáé óåéò ðáéäéÜ, ìðüñåóå íá ðñïóèÝóåé áêüìá ï Üññùóôïò êáé îáíÜóêõøå ðíéãìÝíïò áðü ôï âÞ÷á.

– ÊáëÜ, êáëÜ. Ô’ áêïýóáìå, áðïêñßèçêå Ýíáò áìáîÜò. Êáé óõ, Óåñéüãá, êÜíå ãñÞãïñá, ãéáôß íá, îáíÜñ÷åôáé ôñÝ÷ïíôáò ï óôáèìÜñ÷çò. Åßíáé âëÝðåéò, åêåßíç ç Üññùóôç êõñÜ áðü ôï Óßñêéíï. Ï Óåñéüãá, ìå ìéá ãñÞãïñç êßíçóç, ôñÜâçîå êé Ýâãáëå ôá ðïäÞìáôá ðïõ öïñïýóå êáé ðïõ Þôáí ðïëý ìåãÜëá ãéá ôï ðüäé ôïõ êáé êáôáîåóêéóìÝíá êáé ôá ðÝôáîå êÜôù áðü ôïí ðÜãêï. Ôá ïëïêáßíïõñãéá ðïäÞìáôá ôïõ ãÝñïõ ôïõ Þñèáíå êïõôß êé áöïý ôá öüñåóå Ýöõãå âéáóôéêÜ, êáìáñþíïíôÜò ôá.

– Ìå ãåéá ôá ðïäÞìáôá! Ìá åßíáé ãéá íá ‘íáé, ìùñÝ Óåñéüãá. ¸ëá íá óô’ áëåßøù ëßãï êáôñÜìé, ôïõ åßðå ï óõíÜäåëöüò ôïõ ôïõ Üëëïõ áìáîéïý êáé êáèþò ôï ðáëéêÜñé áíÝâáéíå óôç èÝóç ôïõ, ôïõ Üëåéøå êáëÜ-êáëÜ. Óôá ÷Üñéóå; – Ìðáò êáé æÞëåøåò; – Ýêáíå ï Óåñéüãá, ôõëßãïíôáò ìå ôéò ðïäéÝò ôïõ ðáíùöïñéïý ôïõ ôá ðüäéá ôïõ ðñïôïý íá êáèßóåé. Ìðñïò ôþñá. Å, óåéò, öéëáñÜêïé! Öþíáîå óô’ Üëïãá, êéíþíôáò ôï ìáóôßãé. Êáé ôá äõï ï÷Þìáôá ìå ôïõò åðéâÜôåò, ìå ôéò âáëßôóåò êáé ôá äÝìáôá, îåêßíçóáí ìÝóá óôç ãêñßæá öèéíïðùñéÜôéêç êáôá÷íéÜ, êõëþíôáò ãïñãÜ ôéò ñüäåò ôïõò ðÜíù óôï ìïõóêåìÝíï äñüìï. Ï Üññùóôïò áìáîÜò Ýìåéíå ìÝóá óå êåßíç ôçí áðïðíé÷ôéêÞ áôìüóöáéñá, îáðëùìÝíïò óôï ðáôÜñé. Ãýñéóå ìå êüðï áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ, äß÷ùò íá êáôïñèþóåé í’ áðïâÞîåé êáé æÜñùóå åêåß äá. ºóáìå ôï âñÜäõ êüóìïò ðïëýò, ìðáéíüâãáéíå, ãåõìÜôéæå, äåéðíïýóå, ìá ï Üññùóôïò äåí áêïõãüôáí. Ðñïôïý íõ÷ôþóåé ç ìáãåßñéóóá óêáñöÜëùóå óôï ðáôÜñé ãéá íá ðÜñåé ôï æåóôü óÜêï ôçò.

– Ìç âáñõãêùìÜò Üëëï, ÍáóôÜóéá, ìïõñìïýñéóå ï ãÝñïò, êïíôåýåé ç þñá ðïõ èá ó’ áäåéÜóù ôç ãùíßá.

– ÊáëÜ, êáëÜ. Äåí âáñõãêùìÜù ôïõ áðïêñßèçêå åêåßíç. Ôé óïõ ðïíÜåé ìðÜñìðá; Ãéá ðåò ìïõ.

– Ëéþóáíå ïýëá ìïõ ôá óùèéêÜ. Ï Èåüò íá âÜëåé ôï ÷Ýñé ôïõ.

– Èá óïõ ðïíÜåé, ðñÝðåé êé ï ëáéìüò, óáí âÞ÷åéò. Å; – Ïýëá ðïíÜíå. Ï èÜíáôïò ìïõ Ýöôáóå. Áõôü åßíáé. Ù÷, ù÷, ù÷! áãêïìÜ÷çóå.

– Íá Ý÷åéò ôá ðïäÜñéá óïõ Ýôóé äá óêåðáóìÝíá, åßðå ç ÍáóôÜóéá, óêåðÜæïíôÜò ôïõ ôá ðüäéá êáèþò êáôÝâáéíå.

69

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Ôç íý÷ôá ôï ëáìðÜêé öþôéæå á÷íÜ ôï äùìÜôéï. Ç ÍáóôÜóéá êáé êáìéÜ äåêáñéÜ áìáîÜäåò êïéìüíôáí îáðëùìÝíïé êáôáãÞò êáé ðÜíù óôïõò ðÜãêïõò ìå Üãñéá ñï÷áëçôÜ. ÌïíÜ÷á ï Üññùóôïò áãêïìá÷ïýóå óéãáíÜ, óéãüâç÷å êáé óôñéöïãýñéæå óôï ðáôÜñé. ÊáôÜ ôá îçìåñþìáôÜ çóý÷áóå ïëüôåëá.

– ÐáñÜîåíï üíåéñï ðïõ Ýâëåðá áðüøå óôïí ýðíï ìïõ, Ýëåãå ç ìáãåßñéóóá, óáí îýðíçóå ôï ðñùéíü. ÓÜìðùò ëÝåé ï ìðÜñìðá×âåíôüñ íá êáôÝâçêå áðü ôï ðáôÜñé êáé ðÞãå íá êüøåé îýëá. ¸ëá ÍÜóôéá, ìïõ ëÝåé, íá óå âïçèÞóù. Êáé ðïý ìðïñåßò åóý, ôïõ ëÝù, íá êüøåéò îýëá. Ìá êåßíïò Üäñáîå ôï ôóåêïýñé, êáé äïò ôïõ íá êüâåé îýëá, ìå ôÝôïéá ãñçãïñÜäá, ôé íá óáò ðù; Ôá ðåëåêïýäéá îåðåôÜãïíôáí âñï÷Þ. Ìá óõ, Þóïõíá Üññùóôïò ôïõ ëÝù. ¼÷é, ìïõ ëÝåé. Åßìáé ãéáôñåìÝíïò ôþñá. Êáé óçêþíåé ìå ìéá öüñá ôï ôóåêïýñé, öïâåñßæïíôÜò ìå, ôüóï ðïõ Ýìðçîá ìéá öùíÞ áðü ôçí ôñïìÜñá ìïõ êáé îýðíçóá. ËÝôå íá ðÝèáíå ôç íý÷ôá; ÌðÜñìðá×âåíôüñ, å ìðÜñìðá! Ï Üññùóôïò äåí áðïêñéíüôáí.

– Èá Ý÷åé ãïýóôï íá ðüèáíå. Ãéá íá äù, åßðå Ýíáò áðü ôïõò áìáîÜäåò ðïõ åß÷áíå îõðíÞóåé. Ôï êïêáëéÜñéêï ÷Ýñé ìå ôï êïêêéíüîáíèï ôñß÷ùìá, ðïõ êñåìüôáí áðü ôï ðáôÜñé Þôáíå ðáãùìÝíï êáé êßôñéíï.

– ÐñÝðåé íá ðÜìå íá ôï ðïýìå ôïõ óôáèìÜñ÷ç. Öáßíåôáé íá Ý÷åé ðåèÜíåé, óõìðÝñáíå ï áìáîÜò. Ï Üññùóôïò äåí åß÷å óõããåíåßò. Åß÷å îåðÝóåé óå êåßíá ôá ìÝñç, áðü êÜðïéï ìáêñéíü ÷ùñéü. Ôçí Üëëç ìÝñá ôïí Ýèáøáí óôï êáéíïýñéï íåêñïôáöåßï, ðßóù áðü ôï äáóÜêé, êé ç ÍáóôÜóéá êÜìðïóåò çìÝñåò åîáêïëïõèïýóå íá äéçãéÝôáé ó’ üëïõò ô’ üíåéñü ôçò êáé ðùò åêåßíç ðñþôç êáôÜëáâå ðùò ï Öéïíôüñ ðÝèáíå. ÉÉI ¹ñèå ç Üíïéîç. Óôïõò ìïõóêåìÝíïõò äñüìïõò ôçò ðïëéôåßáò áíÜìåóá óôá êñõóôáëëÜêéá ôïõ ðÜãïõ, êåëÜñõæáí ãïñãïêßíçôá ñõÜêéá. Ï êüóìïò ðïõ êõêëïöïñïýóå Þôáíå íôõìÝíïò ìå ñïý÷á áíïé÷ôü÷ñùìá êáé ìéëïýóå ìå öùíÝò æùçñÝò. ÌÝóá óôá ðåñéâüëéá ðßóù áðü ôïõò öñÜ÷ôåò, ôá êëáñéÜ ôùí äÝíôñùí ìå ôá öïõóêùìÝíá ìðïõìðïýêéá, áñãïêïõíéüôáí óôï óéãáíü áåñÜêé. Ðáíôïý Ýôñå÷áí êé Ýóôáæáí äéÜöáíåò íåñïóôáëßäåò… Ôá óðïõñãßôéá ôéôßâéæáí ðáñÜöùíá êáé ðåôïýóáí ðÝñá-äþèå ìå ôéò ìéêñÝò öôåñïýãåò ôïõò. Óôçí çëéáêÞ ðëåõñÜ ôùí äñüìùí ðÜíù óôïõò öñÜ÷ôåò, ðÜíù óôá óðßôéá, ðÜíù óôá äÝíôñá, üëá êïõíéüíôáí, êé üëá Üóôñáöôáí. ×áñÜ êáé íéÜôá áíÜäéíáí êé ï ïõñáíüò, êé ç ãçò, êé ïé øõ÷Ýò ôùí

70

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ áíèñþðùí. Ó’ Ýíáí áðü ôïõò êåíôñéêïýò äñüìïõò ìðñïóôÜ ó’ Ýíá ìåãÜëï áñ÷ïíôéêü óðßôé, Þôáíå áðëùìÝíï ðá÷ý óôñþìá áðü öñÝóêï Ü÷õñï. ÌÝóá óôï óðßôé áõôü âñéóêüôáíå åêåßíç, ç ßäéá Üññùóôç, ðïõ âéáæüôáí íá ðÜåé óôçí Åõñþðç. Óôï äùìÜôéï ôï óõíå÷üìåíï ìå êåßíï ôçò Üññùóôçò, Þôáíå óõãêåíôñùìÝíïé ï Üíôñáò ôçò, ìéá îáäÝñöç ôçò, ç ìçôÝñá ôçò êé ï ðáðÜò. Ï Üíôñáò ôçò ìáæß ìå ôçí çëéêéùìÝíç îáäÝñöç ôçò óôåêüôáí ìðñïóôÜ óôçí êëåéóìÝíç ðüñôá ðïõ Ýöåñíå óôï äùìÜôéï ôçò. Óôïí êáíáðÝ êáèüôáí ï ðáðÜò, ìå ôá ìÜôéá ÷áìçëùìÝíá êáé êñáôþíôáò êÜôé ôõëéãìÝíï ìÝóá óôï ðåôñá÷Þëé ôïõ. Óôç ãùíßá êåéôüôáí ÷ùìÝíç ìÝóá óå ìéá âáèéÜ ðïëõèñüíá ìéá ãñéïýëá, ç ìçôÝñá ôçò êé Ýêëáéãå ìå óðáñáãìü. Äßðëá ôçò ç êáìáñéÝñá êñáôïýóå ôï ìáíôéëÜêé ãéá íá ôçò ôï äþóåé üôáí èá ôçò ôï æçôïýóå. Ìéá Üëëç êáìáñéÝñá ôçò Ýôñéâå ìå êÜðïéï öÜñìáêï ôá ìåëßããéá êáé ôçò öõóïýóå ôï êåöÜëé, áíáóçêþíïíôáò ôï ìðïíÝ ôçò.

– Áò óáò âïçèÞóåé ï ×ñéóôüò, öéëôÜôç – Ýëåãå ï Üíôñáò ôçò Üññùóôçò óôç ìåóüêïðç îáäÝñöç ðïõ óôåêüôáí ìáæß ôïõ êïíôÜ óôçí êëåéóôÞ ðüñôá – Ý÷åé åìðéóôïóýíç óå óáò, îÝñåôå ôüóï üìïñöá íá ìéëÜôå ìáæß ôçò. ÊïéôÜîôå ëïéðüí íá ôçí ðåßóåôå ìå ôï êáëü. ÐåñÜóôå ìÝóá, êé Ýêáíå íá ôçò áíïßîåé ôçí ðüñôá, ìá åêåßíç ôïí åìðüäéóå ìéá óôéãìÞ, Ýöåñå êÜìðïóå öïñÝò ôï ìáíôéëé óôá ìÜôéá ôçò êáé ôßíáîå ôï êåöÜëé.

– Íá, ôþñá èáññþ ðùò äå öáßíïìáé ðéá êëáìÝíç, åßðå Üíïéîå ç ßäéá ôçí ðüñôá êáé ðÝñáóå ìÝóá. Ï Üíôñáò Þôáíå ôñïìåñÜ ôáñáãìÝíïò êáé öáéíüôáí óáí åß÷å óáóôßóåé ïëüôåëá. ¸êáíå íá ðÜåé óôçí ðåèåñÜ ôïõ, ìá óôï ìéóü Üëëáîå ãíþìç, óôáìÜôçóå êé áöïý Ýêáíå ìéá âüëôá ìÝóá óôï äùìÜôéï, ðëçóßáóå ôïí ðáðÜ. Ï ðáðÜò ôïí êïßôáîå, óÞêùóå ôá öñýäéá ôïõ êé áíáóôÝíáîå. Ôï ðõêíü øáñü ãåíÜêé ôïõ áíáóçêþèçêå êáé êåßíï êáé îáíÜðåóå.

– ÈåÝ ìïõ! ÈåÝ ìïõ! åßðå ï Üíôñáò ôçò Üññùóôçò.

– Ôé íá ãßíåé; – Ýêáíå áíáóôåíÜæïíôáò ï ðáðÜò êáé ðÜëé ôá öñýäéá êáé ôï ãåíÜêé ôïõ áíáóçêþèçêáí êáé îáíá÷áìÞëùóáí.

– Êé ç ìçôÝñá åßíáé åäþ! – ó÷åäüí ìå áðüãíùóç ðñüóèåóå ï Üëëïò. Äå èá ôï áíôÝîåé. Ôçí áãáðÜåé ôüóï, ôçí áãáðÜåé ôüóï ðïõ… êáé åãþ äåí îÝñù. Áí ìðïñïýóáôå, ðÜôåñ åóåßò íá ôçí êáèçóõ÷Üóåôå ëéãÜêé êáé íá ôçí ðåßóåôå íá öýãåé áðü äù. Ï ðáðÜò óçêþèçêå êáé ðëçóßáóå ôç ãñéïýëá.

– Åßíáé áëÞèåéá ðùò ôç ìçôñéêÞ êáñäéÜ êáíÝíáò äåí åßíáé óå èÝóç íá åêôéìÞóåé, åßðå ï ðáðÜò, ùóôüóï ï Èåüò åßíáé ìåãÜëïò. ¸íáò íåõñéêüò óðáóìüò ðáñáìüñöùóå ôçí ßäéá óôéãìÞ ôï

71

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ðñüóùðï ôçò ãñéïýëáò êáé ôçí Ýðéáóå õóôåñéêüò ëüîéãêáò.

– Ï Èåüò åßíáé ìåãÜëïò, óõíÝ÷éóå ï ðáðÜò, üôáí çóý÷áóå êÜðùò ç ãñéïýëá. ¸÷ù íá óáò ðù, ðùò óôçí åíïñßá ìïõ Þôáíå Ýíáò Üññùóôïò ðïëý ÷åéñüôåñá áðü ôç Ìáñßá ÍôìÞôñéåâíá êáé ôé íïìßæåôå; ¸íáò áðëüò Üíèñùðïò ôïí ãéÜôñåøå ìå êÜôé âïôÜíéá óå ðïëý ìéêñü ÷ñïíéêü äéÜóôçìá. Êáé ìÜëéóôá ï Üíèñùðïò áõôüò âñßóêåôáé ôþñá óôç Ìüó÷á. Ôïõ Ý÷ù ðåé ôïõ Âáóßëç ÍôìÞôñéâéôò. Èá ìðïñïýóå íá äïêéìÜóåé. Èá Þôáíå ôïõëÜ÷éóôï êÜðïéá ðáñçãïñéÜ ãéá ôçí Üññùóôç. Ãéá ôï Èåü ôßðïôá äåí åßíáé áäýíáôï.

– Ôï îÝñù êáëÜ. Äåí Ý÷åé ðéá æùÞ åßðå ç ìçôÝñá. Áíôßò íá ðÜñåé åìÝíá ï Èåüò, ðáßñíåé áõôÞí, êé ï õóôåñéêüò ëüîéãêáò ôçí îáíÜðéáóå ôüóï Ýíôïíïò, ðïõ ëéðïèýìçóå. Ï ãáìðñüò ôçò, Ýöåñå êáé ôá äõï ÷Ýñéá óôï ðñüóùðï êé Ýöõãå ôñÝ÷ïíôáò áðü ôï äùìÜôéï. Óôï äéÜäñïìï ôñáêÜñéóå ìå ôï åîÜ÷ñïíï áãïñÜêé ôïõ, ðïõ Ýðáéæå êõíçãçôü ìå ôç ìéêñÞ áäåëöïýëá ôïõ.

– Äå èá ðñÝðåé íá ôá ðÜìå ôá ðáéäéÜ óôç ìáìÜ ôïõò, ãéá ôåëåõôáßá öïñÜ; – ñþôçóå ìå óåâáóìü ç íôáíôÜ.

– ¼÷é. Åêåßíç äå èÝëåé íá ôá äåé. Èá óõãêéíçèåß ðïëý êáé äåí êÜíåé. Óôï áíáìåôáîý ç îáäÝñöç êáèüôáí êïíôÜ óôï êñåâÜôé ôçò Üññùóôçò êáé, öÝñíïíôáò ìå ôñüðï ôçí êïõâÝíôá, ðñïóðáèïýóå íá ôçí ðñïåôïéìÜóåé óôç óêÝøç ôïõ èáíÜôïõ. Ï ãéáôñüò êïíôÜ óôï ðáñÜèõñï áíáêÜôùíå êÜðïéï öÜñìáêï.

– Á÷, öéëôÜôç ìïõ, åßðå ç Üññùóôç äéáêüðôïíôÜò ôçí êÜðïéá óôéãìÞ, ìç ìå ðñïåôïéìÜæåôå. Ìç ìå èåùñåßôå ãéá êáíÝíá ðáéäß. Åßìáé ÷ñéóôéáíÞ. Ôá îÝñù üëá. ÎÝñù ðùò äå ìïõ ìÝíåé ðïëý íá æÞóù. ÎÝñù ðùò áí ì’ Üêïõãå ðñùôýôåñá ï Üíôñáò ìïõ, èá Þìïõíá ôþñá óôçí Éôáëßá êé ßóùò-ßóùò, ü÷é ßóùò, óßãïõñá èá Þìïõíá êáëÜ. Ôïõ ôï Ýëåãá ðÜíôá áðü ôüôå, ìá åêåßíïò äå ì’ Üêïõóå. Ôé íá ãßíåé ôþñá! ¸ôóé öáßíåôå ôï Þèåëå ï Èåüò. ¸÷ïõìå üëïé ìáò ðïëëÝò áìáñôßåò, üìùò åëðßæù óôçí åõóðëá÷íßá ôïõ Èåïý, ðùò èá ôéò óõã÷ùñÝóåé ó’ üëïõò ìáò. Óßãïõñá èá ôéò óõã÷ùñÝóåé. Ðñïóðáèþ íá íéþóù ôïí åáõôü ìïõ. Êáé åãþ åß÷á ðïëëÝò áìáñôßåò, öéëôÜôç ìïõ. Êáé ãéá ôïýôï, ðüóï õðÝöåñá! Êáé öñüíôéóá ðÜíôá ìå õðïìïíÞ íá ðåñíþ ôá âÜóáíÜ ìïõ…

– Íá êáëÝóù ëïéðüí ôïí ðáðÜ áãÜðç ìïõ; Èá óå îáëáöñþóåé Üìá ìåôáëÜâåéò, åßðå ç îáäÝñöç. Ç Üññùóôç ìå ìéá áäýíáìç êßíçóç Ýäåéîå ðùò äÝ÷åôáé.

– ÈåÝ ìïõ, óõã÷þñåóÝ ìå ôçí áìáñôùëÞ, ìïõñìïýñéóå. Ç îáäÝñöç âãÞêå êé Ýãíåøå ôïõ ðáðÜ.

– Ç êáçìåíïýëá åßíáé Üããåëïò, åßðå óôïí Üíôñá ôçò Üññùóôçò, ìå

72

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôá ìÜôéá ôçò ðëçììõñéóìÝíá äÜêñõá. Åêåßíïí ôïí ðÞñáí ôá äÜêñõá. Ï ðáðÜò ðÝñáóå óôï äéðëáíü äùìÜôéï. Ç ãñéïýëá åîáêïëïýèçóå íá ìÝíåé ëéðüèõìç êé Ýôóé áðëþèçêå ìéá áðüëõôç óéãáëéÜ ãýñù. ÌåôÜ áðü ðÝíôå ëåðôÜ ï ðáðÜò îáíáãýñéóå êáé âãÜíïíôáò ôï åðéôñá÷Þëé ôïõ, Ýóéáîå ôá ìáëëéÜ ôïõ.

– Äüîá ôù Èåþ, ôþñá åßíáé ðéï Þóõ÷ç, åßðå, êáé èÝëåé íá óáò äåé. Ç îáäÝñöç êé ï Üíôñáò ôçò Ýôñåîáí êïíôÜ ôçò. Ç Üññùóôç Ýêëáéãå óéãáíÜ êïéôÜæïíôáò ôï åéêüíéóìá, ðïõ êñåìüôáí óôçí áíôéêñéíÞ ãùíéÜ.

– ÂïÞèåéÜ óïõ, êáé íá ãßíåéò ãñÞãïñá êáëÜ, ôçò åßðå ï Üíôñáò ôçò.

– Åõ÷áñéóôþ. ÁéóèÜíïìáé ôþñá ôüóï êáëÜ. Íéþèù ìéá áêáôáíüçôç áíáêïýöéóç, ðïëý-ðïëý ãëõêéÜ, ôïõ áðïêñßèçêå êé Ýíá á÷íü ÷áìüãåëï ôñåìüðáéæå ðÜíù óôá á÷íÜ ÷åßëç ôçò. Ðüóï óðëá÷íéêüò åßíáé ï Èåüò! Íáé, íáé, åßíáé óðëá÷íéêüò êáé ðáíôïäýíáìïò. Êáé îáíáêÜñöùóå ôá ìÜôéá ôçò, ìå èåñìÞ Ýíôïíç éêåóßá, óôï åéêüíéóìá. ¾óôåñá îáöíéêÜ, óáí êÜôé íá èõìÞèçêå ðÜëé, êÜëåóå êïíôÜ ôçò ôïí Üíôñá ôçò, ìå äéÜöïñá ãíåøßìáôá.

– ÐïôÝ óïõ äåí èÝëåéò íá êÜíåéò åêåßíï ðïõ óå ðáñáêáëþ, ôïõ åßðå ìå öáíåñÞ äõóáñÝóêåéá óôçí áäýíáìç öùíÞ ôçò, ðïõ ìüëéò áêïõãüôáí. Êåßíïò ôçí Üêïõãå ìå ôåíôùìÝíï ôï ëáéìü êáé ýöïò õðïôáãìÝíï.

– Ôé ôñÝ÷åé, áãÜðç ìïõ; – Ðüóåò öïñÝò óôï Ý÷ù ðåé ðùò áõôïß ïé ãéáôñïß äåí îÝñïõí ôßðïôá êáé ðùò êÜðïéïé áðëïß åìðåéñéêïß ãéáôñåýïõí ìéá ÷áñÜ ôïí êüóìï…Íá, êé ï ðáðÜò ëÝåé.. åßíáé Ýíáò áóôüò… Óôåßëå íá ôïí êáëÝóåéò.

– Ðïéïí áãÜðç ìïõ; – Á÷, ÈåÝ ìïõ! Ôßðïôá äåí èÝëåé íá êáôáëÜâåé!.. êáé æÜñùóå ó’ åÜí ìïñöáóìü ôï ðñüóùðü ôçò êé Ýêëåéóå ôá ìÜôéá. Ï ãéáôñüò ðÞãå êïíôÜ ôçò, ôçò Ýðéáóå ôï ÷Ýñé. Ï óöõãìüò üóï ðÞãáéíå ãéíüôáí êáé ðéï Üôïíïò. Ç Üññùóôç áíôéëÞöôçêå ðùò ï ãéáôñüò êÜðïéá óôéãìÞ Ýãíåøå ôïõ Üíôñá ôçò êé áìÝóùò ãýñéóå ðåñßôñïìá ôá ìÜôéá ôçò áðü äù êé áðü êåé. Ç îáäÝñöç ãýñéóå áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ êëáßãïíôáò.

– Ìçí êëáéò, ìç âáóáíßæåóáé êáé ìç âáóáíßæåéò êáé ìÝíá ôçò, åßðå ç Üññùóôç. Ôá êëÜìáôÜ óïõ ìïõ áöáéñïýí ôçí ôåëåõôáßá ãáëÞíç.

– Åßóáé Ýíáò Üããåëïò! – åßðå ç îáäÝñöç êáé ôçò ößëçóå ôï ÷Ýñé.

73

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ – ¼÷é, ü÷é! ÖßëçóÝ ìå åäþ. ÌïíÜ÷á ôùí íåêñþí öéëïýí ôï ÷Ýñé. ÈåÝ ìïõ! ÈåÝ ìïõ! Ôï ßäéï êåßíï âñÜäõ ç Üññùóôç Þôáíå ðéá íåêñÞ êáé ôï óþìá ôçò ôá÷ôïðïéçìÝíï óôï öÝñåôñï, Þôáíå óôçìÝíï óôï óáëüíé ôïõ ìåãÜëïõ óðéôéïý. ÌÝóá óôï åõñý÷ùñï óáëüíé ìå ôéò êëåéóôÝò ðüñôåò êáèüôáí Ýíáò êáíïíÜñ÷çò ôçò ãåéôïíéêÞò åêêëçóßáò êáé äéÜâáæå ìå Ýíñéíç öùíÞ ôïõò øáëìïýò ôïõ Äáâßä. Ôï æùçñü öùò áðü ôéò áíáììÝíåò ëáìðÜäåò, ðïõ Ýêáéãáí ìÝóá óôá øçëÜ áóçìÝíéá ìáíïõÜëéá, Ýðåöôå ðÜíù óôï ÷ëïìü ìÝôùðï ôçò íåêñÞò, óôá âáñéÜ êáé êßôñéíá, óáí êÝñéíá, ÷Ýñéá ôçò êáé óôï ðôõ÷ùìÝíï âáñý óêÝðáóìá ðïõ êÜðùò áíáôñé÷éáóôéêÜ äéÝãñáöå ïëüêëçñç ôç óéëïõÝôá ðïõ êÜëõðôå. Ï êáíïíÜñ÷çò, äß÷ùò íá êáôáëáâáßíåé ôá ëüãéá ðïõ ðñüöåñå, äéÜâáæå ìïíüôïíá êáé óéãáíÜ, êé áõôÜ ðáñÜîåíá áíôç÷ïýóáí êé Ýóâçíáí ìÝóá óå êåßíç ôç óéãáëéÜ. ÊÜðïõ-êÜðïõ Ýöôáíáí ßóáìå êåé ìÝóá öùíïýëåò ðáéäéþí êáé ðïäïâïëçôÜ áðü ôá ôñåîßìáôÜ ôïõò ìÝóá óôï äùìÜôéü ôïõò, ðïõ âñéóêüôáí óôçí Üëëç Üêñç ôïõ ìåãÜëïõ óðéôéïý. Ç ìïñöÞ ôçò íåêñÞò Þôáíå áõóôçñÞ, áôÜñá÷ç êáé ìåãáëüðñåðç. Ôßðïôá, êáìéÜ êßíçóç, äåí ôÜñáæå ôï åðßóçìï ýöïò ðïõ åß÷å ôï êáèáñü êáé ðáãùìÝíï ìÝôùðï êáé ôá óöé÷ôïêëåéóìÝíá ÷åßëç. ¹ôáíå üëç ìéá ðëÝñéá ðñïóï÷Þ êáé áíÜôáóç. Ìá íá êáôáëÜâáéíå ôÜ÷á ôþñá üëá êåßíá ôá ìåãÜëá ëüãéá ôïõ øáëìïý; ÉV ¸íá ìÞíá ìåôÜ ôï èÜíáôï ôçò Üññùóôçò, ðÜíù áðü ôïí ôÜöï ôçò ÷ôßóôçêå Ýíá ùñáéüôáôï ðÝôñéíï ðáñåêêëÞóé. ÐÜíù áðü ôïí ôÜöï ôïõ ãÝñïõ áìáîÜ äåí õðÞñ÷å ôáöüðåôñá êáé ìïíÜ÷á ô’ á÷íïðñÜóéíï ãñáóßäé ðïõ óôüëéæå ôï óùñéáóìÝíï ÷þìá ÷ñçóßìåõå óáí ìïíáäéêü óçìÜäé êÜðïéáò áíèñþðéíçò ýðáñîçò ðïõ ðÝñáóå.

– Èá Ý÷åéò ôï êñßìá ôïõ, ìùñÝ Óåñéüãá, Ýëåãå êÜðïéá ìÝñá ç ìáãåßñéóóá ôïõ óôáèìïý óôï íåáñü áìáîÜ áí äåí íïéáóôåßò ãéá ôçí ôáöüðåôñá ôïõ ×âåíôüñ. Ôüóïí êáéñü Ýâñéóêåò ðñüöáóç ðùò Þôáíå ÷åéìþíáò, ìá ôþñá ôé êÜíåéò; Ãéáôß äåí êñáôÜò ôï ëüãï óïõ; ¹ìïõíá ìðñïóôÜ êé åãþ. ÊáôÜ ðùò ìïõ Ýëåãåò ôéò ðñïÜëëåò, ôïí åßäåò óôïí ýðíï óïõ ðùò Þñèå êáé óïõ ãýñåõå ôçí ôáöüðåôñá. Óáí äåí ôçí ðÜñåéò èá îáíÜñèåé êáé èá ó’ áäñÜîåé áðü ôï ëáñýããé.

– Ìá óÜìáôé åãþ áñíÞèçêá ôï ëüãï ìïõ; – áðïêñßèçêå ï Óåñéüãá. Èá ôçí áãïñÜóù ôçí ôáöüðåôñá, üðùò ôï õðïó÷Ýèçêá, ìéá ôáöüðåôñá ôïõ åíÜìéóç ñïõâëéïý. Äåí ôï îÝ÷áóá, ìïíÜ÷á ðþò íá ôçí öÝñù áðü ôçí ðïëéôåßá; Ìå ôï ðñþôï áãþãé ðïõ èá ìïõ ôý÷åé ãéá åêåß ðÝñá, èá ôç öÝñù.

74

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ – Íá Ýâáíåò ôïõëÜ÷éóôï, Ýíá óôáõñü ðÜíù óôïí ôÜöï ôïõ, ðÞñå ôï ëüãï Ýíáò ãÝñïò áìáîÜò. Ãéáôß, ìá ôçí áëÞèåéá åéí’ Üóêçìï ðñÜãìá íá ìçí ôçñÜåé êÜðïéïò ôï ëüãï ôïõ. Ôá ðïäÞìáôÜ ôïõ ôá öïñåßò ùóôüóï.

– Êé áðü ðïý í’ áãïñÜóù ôï óôáõñü; Ìðïñåß, ôÜ÷áôåò, íá ãÝíåé Ýíáò óôáõñüò áðü êïýôóïõñï.

– Ôé ìïõ ôóáìðïõíÜò ôþñá; Ôï îÝñù êáé åãþ ðùò áðü êïýôóïõñï äå ãßíåôáé óôáõñüò. ¼ìùò íá ðÜñåéò ôï ìðáëôÜ óïõ êáé íá ðáò ðñùß-ðñùß óôï äáóÜêé íá êüøåéò êÜðïéï ìéêñü äÝíôñï. Ìå ôï îýëï ôïõ èá öôéÜîåéò ôï óôáõñü. Êáé ðñùôýôåñá êÝñáóå ìéá âüôêá ôï äáóïöýëáêá. Ãéá ôï ôßðïôá, âëÝðåéò ÷ñåéÜæåôáé êáé ôï êÝñáóìá. Íá, ôéò ðñïÜëëåò, ðïõ ìïõ Ýóðáóå ï ñõìüò, ðÞãá óôï äÜóïò êé áðü Ýíá äÝíôñï ðïõ Ýêïøá Ýöôéáîá êáéíïýñéï, ðéï êáëýôåñï. Ôçí Üëëç ìÝñá, íùñßò ôçí áõãïýëá, ï Óåñéüãá ðÞñå ôï ôóåêïýñé êáé ðÞãå óôï äÜóïò. Ðáíôïý Þôáíå áðëùìÝíï ôï êñýï ìïõíôü ÷ñþìá ôçò äñïóéÜò, ðïõ Ýðåöôå áêüìá êáé ðïõ äå öùôéæüôáí áðü ôïí Þëéï. Ç áíáôïëÞ Ýöåããå áäéüñáôá, áíôáíáêëþíôáò ôï áäýíáìï öÝããïò ôçò óôï èüëï ô’ ïõñáíïý ðïõ Þôáíå ôõëéãìÝíïò ìÝóá óå ëåðôÜ íôáíôåëùôÜ óýííåöá. Ïõô’ Ýíá ÷ïñôáñÜêé êÜôù, ïõô’ Ýíá öõëëáñÜêé óôá øçëÜ êëáñéÜ ôùí äÝíôñùí äåí êïõíéüôáí. ÌïíÜ÷á êÜðïéïé áíÜñéïé Þ÷ïé áðü öôåñïõãßóìáôá ìÝóá óôçí ðõêíÞ öõëëùóéÜ Þ êÜðïéï óýñóéìï ðÜíù óôá ÷üñôá ôÜñáæáí ôç óéãáëéÜ ôïõ äÜóïõò. ÎáöíéêÜ Ýíáò ðáñÜîåíïò, îÝíïò ó÷åôéêÜ ìå ôç öýóç êñüôïò áêïýóôçêå êé Ýóâçóå óôïõ äÜóïõò ôçí ðáñõöÞ. Ìéá áðü ôéò äåíôñïêïñöÝò ôñåìïýëéáóå ðáñÜîåíá, ôá ïëüäñïóá öýëëá ôçò, êÜôé øéèýñéóáí êáé ìéá õðïëáÀäá, ðïõ êáèüôáí ó’ Ýíá êëáñÜêé, óöõñßæïíôáò ðÝôáîå ðÝñá-äþèå êáé êéíþíôáò ôçí ïõñÜ ôçò ðÝôáîå ó’ Üëëï äÝíôñï. Ôï ôóåêïýñé êÜôù áêïõãüôáí íá ÷ôõðÜåé üëï êáé ðéï âáèéÜ, Üóðñá ðåëåêïýäéá, ãåìÜôá ÷õìïýò, ðåôÜãïíôáí ðÜíù óôï ìïõóêåìÝíï áðü ôç äñïóéÜ ãñáóßäé êáé êÜðïéá óôéãìÞ, ìåó’ áðü ôïõò ÷ôýðïõò ôïõ ôóåêïõñéïý, áêïýóôçêå êáé êÜðïéï á÷íü ôñßîéìï. Ôï äÝíôñï áíáôáñÜ÷ôçêå óýãêïñìï, Ýãåéñå êáé ôçí ßäéá óôéãìÞ ïñèþèçêå îáíÜ, ôáëáíôåõüìåíï, ðåñßôñïìï óôç ñßæá ôïõ. Ãéá ëßãï üëá çóý÷áóáí. Ìá ðÜëé îáíÜãåéñå ôï äÝíôñï, Ýíá ôñßîéìï áêïýóôçêå îáíÜ, ìÝóá óôïí êïñìü ôïõ êáé ôóáêßæïíôáò ôá êëáñéÜ ôïõ ãêñåìßóôçêå ìå ôçí êïñöÞ ôïõ ðÜíù óôçí õãñÞ ãçò. Óßãçóáí ïé êñüôïé ðïõ Ýêáíáí ôï ôóåêïýñé êáé ôá âÞìáôá ôïõ áíèñþðïõ. Ç õðïëáÀäá óöýñéîå êé áíåâáßíïíôáò êÜèéóå óå øçëüôåñï êëáñß. ÊÜðïéï êëáñÜêé ôïõ êïììÝíïõ äÝíôñïõ, ðïõ Üããéæå ìå ôéò öôåñïýãåò ôçò áñãïêéíÞèçêå ãéá ëßãï êé ýóôåñá áðüìåéíå áêßíçôï, ôï ßäéï êé üëá ô’ Üëëá, ì’ üëá ôïõò ôá öýëëá. Ô’ Üëëá äÝíôñá öÜíôáæáí êÜðùò ðéï ÷áñïýìåíá óôçí êáéíïýñéá ôïýôç

75

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ áðëï÷åñéÜ, ìå ôá ðõêíÜ êëáñéÜ ôïõò êáé ôç öõëëùóéÜ. Ïé ðñþôåò çëéá÷ôßäåò, äéáðåñíþíôáò ôï óýííåöï, ðïõ âñÝèçêå áíÜìåóÜ ôïõò, Üóôñáøáí óôïí ïõñáíü êáé öþôéóáí ôá ðÜíôá. Ç êáôá÷íéÜ áñ÷ßíçóå í’ áðï÷ùñåß óå êýìáôá êáé íá ÷Üíåôáé ìÝóá óôá öáñÜããéá. Ç äñïóïóôáëßäåò ôñåìüðáéæáí ðÜíù óôá ÷ïñôáñÜêéá, ôá äéÜöáíá óõííåöÜêéá ðïõ ðÞñáí Üóðñï ÷þìá, Ýôñå÷áí âéáóôéêÜ ðÜíù óôï ãáëÜæéï èüëï. Ôá ðïõëÜêéá ÷áëïýóáí ôïí êüóìï ìÝóá óôá ðõêíÜ öõëëþìáôá êáé ôéôßâéæáí óáí îåôñåëáìÝíá, ëåò êáé äéáëáëïýóáí êÜðïéá åõôõ÷ßá, ôá äñïóåñÜ öýëëá, óéãáíïêïõâÝíôéáæáí óôéò äåíôñïêïñöÝò êáé ôá êëáñéÜ ôùí æùíôáíþí äÝíôñùí êéíÞèçêáí áñãÜ, ìåãáëüðñåðá ðÜíù áðü ôï íåêñü áäåëöü ôïõò ðïõ êåéôüôáí êáôáãÞò.

ÁÐÏ ÔÉÓ ÓÇÌÅÉÙÓÅÉÓ ÔÏÕ ÐÑÉÃÊÉÐÁ Ä. ÍÉÅ×ËÉÏÕÍÔÏ ËïõêÝñíç, 8 Éïõëßïõ ×ôåò âñÜäõ Ýöôáóá óôç ËïõêÝñíç êé åãêáôáóôÜèçêá óôï êáëýôåñï îåíïäï÷åßï, óôï ÓâÝéôóåñãïö. «Ç ËïõêÝñíç áñ÷áßá ðñùôåýïõóá êáíôïíßïõ, ðïõ êåßôáé óôçí ü÷èç ôçò ëßìíçò ôåóóÜñùí êáíôïíéþí – ëÝåé ï Murray – åßíáé ìéá áðü ôéò ðéï ñïìáíôéêÝò ôïðïèåóßåò ôçò Åëâåôßáò. Ó’ áõôÞí äéáóôáõñþíïíôáé ôñåéò áðü ôïõò êõñéüôåñïõò äñüìïõò. Êáé ó’ áðüóôáóç ìéáò þñáò ìüíï ìå ôï ðëïßï âñßóêåôáé ôï âïõíü Righi, áð’ üðïõ îáíïßãåôáé ìéá áðü ôéò ìåãáëïðñåðÝóôåñåò èÝåò ôïõ êüóìïõ». ÓùóôÜ Þ ü÷é äåí îÝñù, üìùò êé Üëëïé Ïäçãïß ôï ßäéï ëÝíå, êáé ãéá ôïýôï óôç ËïõêÝñíç êáôáóôáëÜæïõí ðåñéçãçôÝò áð’ üëïí ôïí êüóìï óå ìåãÜëï áñéèìü êáé ðéï ðïëý ÅããëÝæïé. Ôï ðïëõôåëÝóôáôï êôßñéï ôïõ îåíïäï÷åßïõ ôïõ ÓâÝéôóåñãïö ìå ôá ðÝíôå ðáôþìáôá ÷ôßóôçêå ôåëåõôáßá êïíôÜ óôçí ü÷èç ôçò ëßìíçò, óôï ßäéï óçìåßï ðïõ ðáëáéüôåñá õðÞñ÷å ìéá îýëéíç åëéêïåéäÞò ãÝöõñá ìå ðáñåêêëçóÜêéá óôéò Üêñåò êáé åéêïíßóìáôá ðÜíù óå óôýëïõò. Ôþñá, ÷Üñç óôçí ôåñÜóôéá óõññïÞ ôùí ÅããëÝæùí, óôéò áðáéôÞóåéò ôïõò êáé óôá ëåöôÜ ôïõò, ïé Åëâåôïß êáôÝóôñåøáí ôç ãÝöõñá êáé óôç èÝóç ôçò Ýöôéáîáí ìéá éóïðåäùìÝíç êé ïëüéóéá äß÷ùò ôçí ðáñáìéêñÞ êáìðýëç ðñïêõìáßá, Ý÷ôéóáí ðÜíù ó’ áõôÞí áõôÜ ôá Ü÷áñá ðåíôáþñïöá êôÞñéá, üëá üìïéá óå ó÷Þìá êýâïõ êáé ìðñïò áð’ áõôÜ öýôåøáí äõï óåéñÝò ìéêñÝò öéëýñåò óôïëéóìÝíåò ìå îýëéíá óôçñßãìáôá êé áíÜìåóá ôïõò, üðùò óõíçèßæåôáé, Ýóôçóáí ðñÜóéíá ðáãêÜêéá. Áõôüò åßíáé ï ðåñßðáôïò. Åêåß âëÝðåé êÜðïéïò íá ðçãáéíïÝñ÷ïíôáé ìå ñõèìéêü âÞìá ÅããëÝæïé, öïñþíôáò ôá

76

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ áðáñáßôçôá åëâåôéêÜ øÜèéíá êáðÝëá êé ïé ÅããëÝæïé ìå ôá ðñá÷ôéêÜ êáé âïëéêÜ êïóôïýìéá ôïõò, áðïëáâáßíïíôáò ôï Ýñãï ôïõò. Êáèüëïõ áðßèáíï üëá ôïýôá, ïé ðñïêõìáßåò äçëáäÞ êáé ôá êôÞñéá êé ïé öéëýñåò êé ïé ÅããëÝæïé, íá åßíáé ðïëý ôáéñéáóôÜ êé üìïñöá êÜðïõ áëëïý ìá ü÷é åäþ ðÝñá áíÜìåóá ó’ áõôÞí ôçí ðáñÜîåíá ìåãáëüðñåðç êáé ôáõôü÷ñïíá áíÝêöñáóôá áñìïíéêÞ êé áðáëÞ öýóç. ¼ôáí ìðÞêá óôï äùìÜôéü ìïõ êé Üíïéîá ôá ðáñÜèõñá ðñïò ôï ìÝñïò ôçò ëßìíçò, ç ïìïñöéÜ åêåßíïõ ôïõ íåñïý, åêåßíùí ôùí âïõíþí êé åêåßíïõ ô’ ïõñáíïý ìå èÜìðùóå êõñéïëåêôéêÜ ôçí ðñþôç óôéãìÞ êáé ìå óõãêßíçóå âáèýôáôá. ÁéóèÜíèçêá ìéá Ýíôïíç åóùôåñéêÞ ôáñá÷Þ êáé ôçí áíÜãêç íá åîùôåñéêÝøù ìå êÜðïéïí ôñüðï áõôü ðïõ ôüóï îáöíéêÜ ðëçììýñéóå ôçí øõ÷Þ ìïõ. Èá Þèåëá íá ìðïñïýóá í’ áãêáëéÜóù êÜðïéïí, íá ôïí áãêáëéÜóù óöé÷ôÜ, íá ôïí ãáñãáëßóù, íá ôïí ôóéìðÞóù, ì’ Üëëá ëüãéá í’ áöåèþ ó’ Ýíá îÝóðáóìá áóõíÞèéóôï êáé ãéá ìÝíá êáé ãéá êåßíïí. Ç þñá Þôáí åöôÜ ôï áðüãåõìá. ¼ëç ôçí çìÝñá Ýâñå÷å êáé ìïíÜ÷á ôþñá îáóôÝñùíå. Ç ëßìíç áðëùíüôáí ìðñïò óôá ðáñÜèõñá ïëïãÜëáíç óáí öëüãá èåéáöéïý, áêßíçôç êáé êÜðùò óáí öïõóêùìÝíç áíÜìåóá óôéò ðïëõðïßêéëåò ðáñü÷èéåò ðñáóéíÜäåò. Åîáöáíéæüôáí óôï óôåíü ðÝñáóìá, ðïõ ó÷çìÜôéæáí äõï ôåñÜóôéåò áðüêñçìíåò ü÷èåò êáé, óêïõñáßíïíôáò, ðÞãáéíå êé áêïõìðïýóå êáé ÷áíüôáí ìÝóá óôïí üãêï áðü üëá åêåßíá ôá Üôá÷ôá óùñéáóìÝíá ôï Ýíá ðÜíù óô’ Üëëï êïéëÜäåò, âïõíÜ óýííåöá êáé ðÜãïõò. Ôá íåñÜ ôçò öÜíôáæáí ðÝñá ãéá ðÝñá áêßíçôá, ãéáôß ôá ìéêñïóêïðéêÜ âáñêÜêéá ðïõ ôá äéÝó÷éæáí äåí Üöçíáí ß÷íç ðßóù ôïõò. ÁõôÜ ó÷çìáôßæïíôáí êé Ýóâçíáí ôçí ßäéá óôéãìÞ. Óôï ðñþôï ðëÜíï ðñüâáëáí õãñÝò áíïé÷ôïðñÜóéíåò, óêüñðéåò äåîéÜ êé áñéóôåñÜ ü÷èåò ìå ôïõò êáëáìéþíåò, ôá ëéâÜäéá, ôá ðåñéâüëéá êáé ôéò âßëåò. ÐáñáðÝñá ïé óêïõñïðñÜóéíåò ÷ïñôáñéáóìÝíåò áíþìáëåò åêôÜóåéò ìå ôá åñåßðéá ôùí ðýñãùí. Óôï âÜèïò ôóáëáêùìÝíç ç áóðñïìåíåîåëéÜ èÝá ôùí âïõíþí ìå ôéò èáìðÝò Üóðñåò âïõíïêïñöÝò ôéò ôüóï ðáñÜîåíá âñá÷þäéêåò. Êé ïë’ áõôÜ ðåñé÷õìÝíá ìå êåßíï ôï ãëõêü, ôï äéÜöáíï ãáëáíü ôçò áôìüóöáéñáò êáé öùôéóìÝíá ìå ôéò èåñìÝò çëéá÷ôßäåò ôçò äýóçò, ðïõ ðñüâáëáí ìåó’ áð’ ôéò ó÷éóìÜäåò ðïõ Üöçíáí ôá óýííåöá ðïõ äéáëýïíôáí. Ïýôå ðÜíù óôç ëßìíç, ïýôå ðÜíù óôá âïõíÜ, ïýôå ðÜíù óôïí ïõñáíü èá ìðïñïýóå íá Ýâñéóêå êÜðïéïò ìéá áôüöéá ãñáììÞ, Ýíá ðëÝñéï ÷ñþìá, ìéá óôéãìÞ üìïéá ìå ôçí Üëëç. Ðáíôïý êßíçóç, áóõììåôñßá ðáñáîåíéÜ, Ýíá áíáêÜôùìá êáé ðïéêéëßá áðü óêéÝò êáé ãñáììÝò êáé ðáíôïý êáé ó’ üëá ãáëÞíç, áðáëüôçôá, åíüôçôá, ïìïñöéÜ. Êáé áíÜìåóá ó’ üëç åêåßíç ôçí áêáèüñéóôç, ôç ìðåñäåìÝíç, ôçí ðÝñá ãéá ðÝñá åëåýèåñç ïìïñöéÜ, áêñéâþò ìðñïóôÜ óôï ðáñÜèõñü ìïõ, ïñèùíüôáí ãåëïéùäÝóôáôá, óáí

77

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ðáé÷íßäé ôá÷õäáêôõëïõñãïý, ôï Üóðñï ìðáóôïýíé ôçò ðñïêõìáßáò, ïé ìéêñÝò öéëýñåò ìå ôá óôçñßãìáôÜ ôïõò êáé ôá ðñÜóéíá ðáãêÜêéá – öôù÷Ü, ôéðïôÝíéá áíèñþðéíá Ýñãá, ðïõ äåí åîáöáíßæïíôáí óáí åêåßíåò ôéò ìáêñéíÝò âßëåò êáé ôá åñåßðéá ôùí ðýñãùí ìÝóá óôç ãåíéêÞ áñìïíßá ôçò ïìïñöéÜò ðáñÜ, áðåíáíôßáò, ðñüâáëáí óáí ìéá ÷õäáßá áíôßèåóç. ÁäéÜêïðá êáé ÜèåëÜ ìïõ ç ìáôéÜ ìïõ ôñáêÜñéæå ì’ åêåßíç ôç öñé÷ôÜ ïëüéóéá ãñáììÞ ôçò ðñïêõìáßáò êáé íïåñÜ Þèåëá íá ìðïñïýóá íá ôçí áðïóðñþîù, íá ôçí êáôáóôñÝøù, Ýôóé óáí êÜðïéï ìáýñï óêïõðéäÜêé ðïõ Ý÷åé êáèßóåé óôç ìýôç ìïõ êÜôù áðü ôï ìÜôé. Ìéá ç ðñïêõìáßá ìå ôïõò ÅããëÝæïõò ðåñéðáôçôÝò åîáêïëïõèïýóå íá ðáñáìÝíåé óôç èÝóç ôçò êé åãþ ìÜôáéá ðñïóðáèïýóá íá âñù Ýíá óçìåßï, áð’ üðïõ èá ìðïñïýóá íá ìçí ôç âëÝðù. ÔÝëïò ôï êáôÜöåñá êé ßóáìå ôï ãåýìá áðïëÜâáéíá êáôÜìïíïò åêåßíï ôï ü÷é ðëÝñéï, ìá ãéá ôïýôï ðïëý ãëõêýôåñá åîáíôëçôéêü óõíáßóèçìá ðïõ äïêéìÜæïìå üôáí êáôÜìïíïé áíôéêñßæïõìå ôéò ïìïñöéÝò ôçò öýóçò. Óôéò åöôÜìéóç ìå êÜëåóáí ãéá ôï ãåýìá. Óôç ìåãÜëç áßèïõóá ìå ôçí ðïëõôåëÝóôáôç åðßðëùóç, óôï êÜôù ðÜôùìá, Þôáíå óôñùìÝíá äõï ìáêñéÜ ôñáðÝæéá ôïõëÜ÷éóôï ãéá åêáôü áíèñþðïõò. ÊÜðïõ ôñßá ëåðôÜ ôçò þñáò óõíå÷ßóôçêå ç óéùðçëÞ óõãêÝíôñùóç ôçò ðåëáôåßáò: óýñóéìï ôùí ãõíáéêåßùí öïñåìÜôùí, áíÜëáöñá âÞìáôá, óõíåííïÞóåéò ìå ôá ãêáñóüíéá ðïõ üëá åßíáé åõãåíÝóôáôá êáé ìå óôïëÝò ôçò þñáò. Óå ëßãï ïé äéÜöïñåò èÝóåéò êáôáëÞöôçêáí áðü Üíôñåò êáé êõñßåò íôõìÝíåò ðëïýóéá êáé ãåíéêÜ åîáéñåôéêÜ êáèáñÜ. ¼ðùò ãåíéêÜ óôçí Åëâåôßá, ïé ðéï ðïëëïß îÝíïé åßíáé ÅããëÝæïé êáé ãéá ôïýôï ôï êõñéüôåñï ÷áñáêôçñéóôéêü ðïõ ðáñïõóéÜæïõí ôá ãåýìáôá óôá ìåãÜëá îåíïäï÷åßá êáé ðïõ óáí íüìïò Ý÷åé åðéêñáôÞóåé, åßíáé ï áõóôçñüôáôïò êáèùóðñåðéóìüò, ç Ýëëåéøç êÜèå åðéêïéíùíßáò ìåôáîý ôùí óõíäáéôõìüíùí ðïõ äåí ðñïÝñ÷åôáé áðü õðåñïøßá, ìá ãéáôß ëåßðåé ç áíÜãêç ôçò êé åßíáé õðåñáñêåôÞ ç ìïíÞñçò áôïìéêÞ áðüëáõóç áðü ôçí éêáíïðïßçóç ôùí áðáéôÞóåþí ôïõò. Ðáíôïý ëÜìðïõí ïé êÜôáóðñåò íôáíôÝëåò, ôá êÜôáóðñá êïëÜñá, ôá êÜôáóðñá öõóéêÜ êáé ôå÷íçôÜ äüíôéá, ôá êÜôáóðñá ðñüóùðá êáé ÷Ýñéá. Ìá ôá ðñüóùðá, ðïõ áð’ áõôÜ ðïëëÜ åßíáé ðïëý üìïñöá, åêöñÜæïõí ìïíá÷Ü ôçí ðëÝñéá óõíáßóèçóç ôïõ ðëïýôïõ ôïõò êáé ôçí áðüëõôç Ýëëåéøç ðñïóï÷Þò ãéá üëá ãýñù ôïõò, üóá åßíáé Üó÷åôá ìå ôï Üôïìü ôïõò. Êáé êåßíá ôá êÜôáóðñá ÷Ýñéá ôá óôïëéóìÝíá ìå ôüóá äá÷ôõëßäéá êáé âñá÷éüëéá êïõíïýíôáé ìïíÜ÷á ãéá íá öéÜ÷íïõí ôá ãéáêáäÜêéá, ãéá íá êüâïõí ôï êñÝáò êáé íá âÜíïõí êñáóß óôá ðïôÞñéá ôïõò. Óôéò êéíÞóåéò ôïõò äåí äéáêñßíåôáé ç ðáñáìéêñüôåñç øõ÷éêÞ ôáñá÷Þ. Ïé ïéêïãÝíåéåò êÜðïõ-êÜðïõ áíôáëëÜæïõí ìå ÷áìçëÞ öùíÞ ôç ãíþìç ôïõò ãéá ôçí åõ÷Üñéóôç ãåýóç êÜðïéïõ öáãçôïý Þ êñáóéïý êáé ãéá ôçí üìïñöç èÝá ðïõ îáíïßãåôáé áðü ôï âïõíü Righi. ¼óïé

78

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ áðü ôïõò ðåñéçãçôÝò Þ ôéò ðåñéçãÞôñéåò ôáîéäåýïõí áóõíôñüöåõôïé êÜèïíôáé êëåéóìÝíïé óôïí åáõôü ôïõò, ï Ýíáò äßðëá óôïí Üëëï, óéùðçëïß êáé äß÷ùò êáí í’ áëëÜæïõí Ýóôù êáé ìéá ìáôéÜ. Áí óõìâåß êÜðïôå, êáé óðáíéüôáôá, äýï áð’ áõôïýò ôïõò åêáôü áíèñþðïõò íá êïõâåíôéÜóïõí áíáìåôáîý ôïõò, óßãïõñá ôï èÝìá ôïõò èá åßíáé ï êáéñüò êé ç áíÜâáóç óôï âïõíü Righi. Ôá ìá÷áßñéá êáé ôá ðéñïýíéá êïõíïýíôáé áèüñõâá ìÝóá óôá ðéÜôá, ôï öáãçôü óåñâßñåôáé óå ìéêñÝò ðïóüôçôåò, ôá üóðñéá êáé ôá ÷ïñôáñéêÜ ôñþãïíôáé áðïêëåéóôéêÜ ìå ôï ðéñïýíé êáé ôá ãêáñóüíéá, õðïôáóóüìåíá ÜèåëÜ ôïõò óôç ãåíéêÞ óéùðÞ, ñùôÜíå øéèõñéóôÜ ôé êñáóß ðñïôéìÜôå. Óå ðáñüìïéá ãåýìáôá, ðÜíôá ìå êõñéåýåé ìéá ôñïìåñÞ âáñõèõìßá, âáñéÝìáé áöÜíôáóôá êáé óôï ôÝëïò ìåëáã÷ïëþ. ÐÜíôá åßíáé óáí íá ìïõ öáßíåôáé ðùò Ý÷ù êÜðïéï öôáßîéìï, ðùò åßìáé ôéìùñçìÝíïò, üðùò üôáí Þìïõí ðáéäß êáé ãéá êÜðïéá áôáîßá ìïõ ìå êÜèéæáí óå ìéá êáñÝêëá êáé ìïõ Ýëåãáí åéñùíéêÜ: «ÎåêïõñÜóïõ ôþñá öéëáñÜêï ìïõ!». Åíþ åãþ Ýíéùèá ìÝóá óôéò öëÝâåò ìïõ íá óöýæåé ôï íåáíéêü áßìá êé Üêïõãá ôéò ÷áñïýìåíåò öùíÝò ðïõ Ýâãáæáí ô’ áäÝëöéá ìïõ, ðáßæïíôáò óôï Üëëï äùìÜôéï. Áñ÷éêÜ ðñïóðáèïýóá í’ áíôéäñÜóù óôï óõíáßóèçìá áõôü, ôï ôüóï êáôáðéåóôéêü, ðïõ äïêßìáæá óå ôÝôïéá ãåýìáôá, ìá ìÜôáéá. Ïë’ áõôÜ ôá íåêñÜ ðñüóùðá áóêïýí ìéáí áêáôáìÜ÷çôç åðßäñáóç ðÜíù ìïõ êáé êáôáíôþ êáé ãù ôï ßäéï íåêñüò. Êáé ôüôå ôßðïôá äåí èÝëù, ôßðïôá äå óêÝöôïìáé, áêüìá êáé ìÞôå ðáñáôçñþ ôßðïôá. Óôçí áñ÷Þ äïêßìáóá íá ðéÜóù êïõâÝíôá ìå ôïõò ãåßôïíÝò ìïõ. Ìá åêôüò áðü êÜðïéåò öñÜóåéò, ðïõ, ðñïöáíþò, èá Ý÷ïõí åðáíáëçöèåß åêáôü ÷éëéÜäåò öïñÝò óôï ßäéï ìÝñïò êé Üëëåò ôüóåò áðü ôï ßäéï ðñüóùðï, äåí êáôÜöåñá í’ áêïýóù ôßðïôá ðåñéóóüôåñï. Êé ùóôüóï üëïé ôïýôïé ïé Üíèñùðïé ïýôå çëßèéïé åßíáé, ìÞôå áíáßóèçôïé êáé óßãïõñá êÜôù áðü ôï öáéíïìåíéêü ðÜãï, ðïõ ðßóù áð’ áõôüí êñýâïíôáé, èá õößóôáôáé ìéá åóùôåñéêÞ æùÞ, óáí êáé åêåßíçí ðïõ íéþèù åãþ ìÝóá ìïõ, êáé ßóùò-ßóùò ðïëý ðéï åíäéáöÝñïõóá êáé ðéï ðïëõóýíèåôç. Ãéáôß ëïéðüí íá óôåñïýí ôïí åáõôü ôïõò ìéá áðü ôéò ðéï êáëýôåñåò áðïëáýóåéò ôçò æùÞò, üðùò åßíáé üôáí áðïëáìâÜíåé ï Ýíáò ôïí Üëëïí, üôáí áðïëáìâÜíåé Ýíáò Üíèñùðïò Üëëïí üìïéü ôïõ; Ðþò íá ìçí áíáðïëÞóù ôï Ðáñéóéíü ïéêïôñïöåßï ìáò ðïõ åêåß ðÝñá üëïé ìáò, êáìéÜ åéêïóáñéÜ Üíèñùðïé áðü ôéò äéÜöïñåò åèíéêüôçôåò, ôá ðéï äéÜöïñá åðáããÝëìáôá êáé ôïõò ðéï äéÜöïñïõò ÷áñáêôÞñåò, êÜôù áðü ôçí åðßäñáóç ôçò ÃáëëéêÞò êïéíùíéêüôçôáò, ìáæåõüìáóôáí óôçí ôñáðåæáñßá ãéá öáãçôü ìå Ýíá êÝöé óáí íá åðñüêåéôï ãéá ãëÝíôé. Åêåß ðÝñá ç êïõâÝíôá ôçí ßäéá óôéãìÞ ãåíéêåõüôáí áðü ôçí ìéáí Üêñç ôïõ ôñáðåæéïý ßóáìå ôçí Üëëç, äéáíèéóìÝíç ìå äéÜöïñá êáëáìðïýñéá êáé áóôåéüôçôåò, Ýóôù êáé

79

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ óå ëáíèáóìÝíá ÃáëëéêÜ ðïëëÝò öïñÝò. Åêåß ðÝñá ï êáèÝíáò, äß÷ùò íá íïéÜæåôáé êáèüëïõ, îåöïýñíéæå ôï êÜèå ôé ðïõ ôïõ åñ÷üôáí óôï ìõáëü. Åêåß ðÝñá åß÷áìå ôï äéêü ìáò öéëüóïöï, ôï äéêü ìáò óõæçôçôÞ, ôï äéêü ìáò bell esprit. ¼ëá Þôáíå êïéíÜ. Åêåß ðÝñá áìÝóùò ìåôÜ ôï öáãçôü áðïôñáâïýóáìå ôï ôñáðÝæé êáé ÷ïñåýáìå la polka óôñáâÜ-êïõôóÜ, üðùò ìáò êÜðíéæå, ßóáìå ôï âñÜäõ. Åêåß ðÝñá ðáñ’ üëç ôçí êïêåôáñßá ìáò, ìðïñåß íá ìçí Þìáóôå ðïëý ìõáëùìÝíïé êáé áîéïóÝâáóôïé Üíèñùðïé, üìùò åßìáóôå Üíèñùðïé. Êé ç éóðáíßäá êïíôÝóá ìå ôéò ñïìáíôéêÝò ðåñéðÝôåéåò, êé ï éôáëüò áââÜò ðïõ áðÜããåëëå ôçí «Èåßá Êùìùäßá», ìåôÜ ôï öáãçôü êé ï áìåñéêáíüò ãéáôñüò ðïõ åß÷å åëåýèåñç åßóïäï óôï Ôéïõëéåñß, êé ï íåáñüò äñáìáôïõñãüò ìå ôá ìáêñéÜ ìáëëéÜ, êé ç ðéáíßóôá ðïõ åß÷å óõíèÝóåé, üðùò Ýëåãå ç ßäéá, ôçí êáëýôåñç ðüëêá êé ç äõóôõ÷éóìÝíç üìïñöç ÷Þñá ìå ôá ôñéðëÜ äá÷ôõëßäéá óôï êÜèå ôçò äÜ÷ôõëï, üëïé ìáò äß÷ùò åîáßñåóç, óõìðåñéöåñüìáóôå áíáìåôáîý ìáò, ìðïñåß êÜðùò åðéðüëáéá, ìá áíáìöéóâÞôçôá ìå ôçí êáëýôåñç äéÜèåóç êáé äéáôçñÞóáìå Üëëïò åëáöñÝò êé Üëëïò åéëéêñéíÜ åãêÜñäéåò áíáìíÞóåéò. Ìá üôáí âñßóêïìáé ó’ áõôÜ ôá ÅããëÝæéêá tables d’ hôtes, óõ÷íÜ óêÝöôïìáé, êáèþò êïéôÜæù üëåò áõôÝò ôéò íôáíôÝëåò, ôéò êïñäÝëåò, ôá äá÷ôõëßäéá, ôá ðïìáäéáóìÝíá ìáëëéÜ êáé ôá ìåôáîùôÜ öïñÝìáôá, ðüóåò æùíôáíÝò ãõíáßêåò èá Þôáí ðáíåõôõ÷åßò êáé èá Ýäéíáí êáé ó’ üëïõò åõôõ÷ßá áí ôá åß÷áí. Åßíáé ðáñÜîåíï íá óêÝöôåóáé êÜðïéïò ðüóïé ößëïé êé åñáóôÝò, áðü ôïõò ðéï åõôõ÷éóìÝíïõò ðïõ èá ìðïñïýóáí íá åßíáé, êÜèïíôáé ï Ýíáò äßðëá óôïí Üëëïí ìðïñåß äß÷ùò íá ôï õðïðôåýïíôáé. Êáé ðïéïò îÝñåé ãéáôß äåí èá ôï ìÜèïõí ðïôÝ êáé ðïôÝ äå èá äþóïõí ï Ýíáò óôïí Üëëïí åêåßíç ôçí åõôõ÷ßá ðïõ ôüóï åýêïëá ìðïñïýí íá ôç äþóïõí êáé ðïõ ôüóï ôçí ðïèïýí. Ìåëáã÷üëçóá, üðùò ðÜíôá ôï ðáèáßíù óå ðáñüìïéá ãåýìáôá, êáé ãéá ôïýôï, äß÷ùò í’ áðïôåëåéþóù ôï ãëõêü ìïõ, óçêþèçêá âáñýèõìïò êáé ðÞãá íá ôñéãõñßóù Üóêïðá óôçí ðïëéôåßá. Ïé óôåíïß âñþìéêïé äñüìïé äß÷ùò öùôéóìü, ôá ìáãáæéÜ ðïõ Ýêëåéíáí êåßíç ôç âñáäéíÞ þñá, ïé ìåèõóìÝíïé åñãÜôåò ðïõ áíôÜìùíá, ïé ãõíáßêåò ðïõ ðÞãáéíáí ãéá íåñü Þ åêåßíåò ïé êáðåëùìÝíåò ðïõ âÜäéæáí êïëëçôÜ óôïõò ôïß÷ïõò êáé áöïý ãýñéæáí êáé êïßôáæáí ôïõò äéáâÜôåò ÷þíïíôáí óôá óôåíÜêéá, ïë’ áõôÜ ü÷é ìüíï äåí äéÝëõóáí ôç ìåëáã÷ïëßá ìïõ, ìá ôçí Ýêáíáí ðéï Ýíôïíç. Åß÷å ðéá åíôåëþò óêïôåéíéÜóåé óôïõò äñüìïõò, üôáí äß÷ùò íá êïéôÜæù ãýñù ìïõ, äß÷ùò êáìéÜ óêÝøç óôï êåöÜëé, ôñÜâçîá ãéá ôï îåíïäï÷åßï ìïõ åëðßæïíôáò ìå ôïí ýðíï íá äéáóêåäÜóù ôç âáñõèõìßá ìïõ. Áéóèáíüìïõíá ìéá öñé÷ôÞ øõ÷éêÞ êñõÜäá, áðïìüíùóç êáé âáñéÜ êáñäéÜ, üðùò óõìâáßíåé êÜðïôå äß÷ùò ðñáãìáôéêÞ áéôßá, üôáí âñåèïýìå ó’ Ýíáí îÝíï ôüðï.

80

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ÂÜäéæá Ýôóé Üóêïðá ìå ôï âëÝììá ÷áìçëùìÝíï, êáé ôñáâïýóá áðü ôçí ðñïêõìáßá óôï îåíïäï÷åßï ìïõ, üôáí îáöíéêÜ Ýðëçîáí ôçí áêïÞ ìïõ ïé Þ÷ïé êÜðïéáò ðáñÜîåíçò ìá åîáéñåôéêÜ åõ÷Üñéóôçò êáé ãëõêéÜò ìïõóéêÞò. Ïé Þ÷ïé áõôïß ìïíïìéÜò åðÝäñáóáí æùïãïíéêÜ óôçí øõ÷Þ ìïõ. ¹ôáí óáí íá ôç äéáðÝñáóå êÜðïéï æùçñü êáé ÷áñïýìåíï öùò. Ç äéÜèåóÞ ìïõ Üëëáîå ôçí ßäéá óôéãìÞ. ¸íéùèá åõ÷áñéóôçìÝíïò, ÷áñïýìåíïò. Ç áðïêïéìéóìÝíç ðñïóï÷Þ ìïõ îýðíçóå êáé óôñÜöçêå ðÜëé óôá ôñéãõñéíÜ ðñÜãìáôá. Êé ç ïìïñöéÜ ôçò íý÷ôáò êáé ôçò ëßìíçò, ðïõ ðñùôýôåñá ìïõ Þôáíå ïëüôåëá áäéÜöïñç, îáöíéêÜ, ìïõ Ýêáíå åíôýðùóç, óáí êÜôé êáéíïýñéï. ¢èåëÜ ìïõ ðñüöôáóá áêáñéáßá íá äù êáé íá õðïãñáììßóù êáé ôïí ïõñáíü ðïõ áðëùíüôáí óõííåöéáóìÝíïò ôìçìáôéêÜ êáé ôá ãêñßæá óõííåöÜêéá ðïõ ôïí óêÝðáæáí êé Üöçíáí íá äéáöáßíåôáé ôüðïõò-ôüðïõò ôï ãáëáíü öüíôï ôïõ ðïõ Üñ÷éóå êáé öáßíåôáé áðü ôï öåããÜñé ðïõ õøùíüôáí áñãÜ-áñãÜ. Êáé ôç âáèõðñÜóéíç, ëßìíç ìå ôá Üðåéñá öùôÜêéá ðïõ áíôéöÝããéæáí ìÝóá óôçí áôÜñá÷ç åðéöÜíåéÜ ôçò. Êáé ìáêñéÜ, ðÝñá, óôï âÜèïò ôá âïõíÜ ðïõ á÷íÜ äéáêñßíïíôáí, êáé ôá âáôñÜ÷éá ðïõ ÷áëïýóáí ôïí êüóìï óôï Öñéüóåíìðïõñã êáé ôá äñïóåñÜ óöõñßãìáôá ôùí ïñôõêéþí áðü ôçí áíôéêñéíÞ ü÷èç. Êáé êáôÜìðñïóôÜ ìïõ, óå êåßíï áêñéâþò ôï óçìåßï, áð’ üðïõ áêïõãüôáí ç ìïõóéêÞ êáé ðïõ ó’ áõôü Þôáíå êáôÜ êýñéï ëüãï óõãêåíôñùìÝíç üëç ìïõ ç ðñïóï÷Þ, îå÷þñéóá óôï ìéóïóêüôáäï óôï êÝíôñï ôïõ äñüìïõ ðëÞèïò êüóìïõ íá ó÷çìáôßæåé Ýíá çìéêýêëéï áóöõ÷ôéêü êáé ðéï ðÝñá, óå ìéêñÞ áðüóôáóç, Ýíá ìéêñüóùìï áíèñùðÜêï ìå ìáýñá ñïý÷á. Ðáñáðßóù áðü ôï ìáæåìÝíï åêåßíï ðëÞèïò êáé ôïí áíèñùðÜêï, óôï öüíôï ôïõ ôìçìáôéêÜ óõííåöéáóìÝíïõ ïõñáíïý õøþíïíôáí åðéâëçôéêÜ êáé ìåãáëüðñåðá ïé äõï áõóôçñïß ôñïýëïé ôïõ êáèåäñéêïý íáïý êé ïé äåíôñïêïñöÝò ôïõ êÞðïõ ðïõ ôïí ôñéãýñéæå. ¼óï êïíôïæýãùíá óôï óçìåßï áõôü, ôüóï Üêïõãá ðéï îåêÜèáñá ôç ìïõóéêÞ. Ìðïñïýóá ðéá íá îå÷ùñßóù, êáèþò ãëõêÜ ôáëáíôåõüôáí ìÝóá óôç âñáäéíÞ áôìüóöáéñá ôéò ìáêñéíÝò, ðëÝñéåò óõã÷ïñäßåò êéèÜñáò êáé äéÜöïñåò öùíÝò, ðïõ äéáäå÷üìåíåò ç ìéá ôçí Üëëç äåí ôñáãïõäïýóáí ðëÝñéï èÝìá, ðáñÜ ìïíÜ÷á õðïãñáììßæïíôáò ôá ðéï ÷ôõðçôÜ óçìåßá ôïõ Ýêáíáí ôïí áêñïáôÞ íá ôï áéóèáíèåß. Ôï èÝìá Þôáíå êÜôé ðïõ Ýìïéáæå ìå ãëõêýôáôç êáé ÷áñéôùìÝíç ìáæïýñêá. Ïé öùíÝò áêïýãïíôáí ðüôå êïíôéíÝò, ðüôå áðüìáêñåò. Ðüôå öùíÞ ôåíüñïõ, ðüôå öùíÞ ìðÜóïõ, ðüôå êåßíïé ïé ÔõñïëÝæéêïé ëáñõããéóìïß ìå ôéò åíáëëáãÝò ôïõò. Áõôü äåí Þôáíå Ýíá ôñáãïýäé, ðáñÜ ìéá áíÜëáöñç, ìá ôå÷íéêüôáôç Üóêçóç ôñáãïõäéïý. Äå ìðïñïýóá íá êáôáëÜâù ôé Þôáíå, üìùò Þôáíå ðåñßöçìï. ÁõôÝò ïé ãéïìÜôåò çäõðÜèåéá óõã÷ïñäßåò ôçò êéèÜñá, ïé ôüóï óéãáíÝò, áõôÞ

81

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ç ãëõêýôáôç, áíÜëáöñç ìåëùäßá, êé áõôÞ ç êáôÜìïíç óéëïõÝôá ôïõ ìáõñïíôõìÝíïõ áíèñùðÜêïõ ìÝóá óôï öáíôáóìáãïñéêü ðëáßóéï ðïõ ó÷çìÜôéæå ç óêïôåéíü÷ñùìç ëßìíç, ôï óêüñðéï öåããáñüöùôï, ïé ôåñÜóôéïé ôñïýëïé ôïõ íáïý êé ïé ðáíýøçëåò äåíôñïêïñöÝò ðïõ õøþíïíôáí óéùðçëÜ êé ïëüìáõñá, üëá ôïýôá Þôáíå ðáñÜîåíá, ìá óôïí õðÝñôáôï âáèìü üìïñöá Þ ôïõëÜ÷éóôïí ôÝôïéá ìïõ öÜíçêáí. ¼ëåò ïé ìðåñäåìÝíåò, ïé áèÝëçôåò åíôõðþóåéò ôçò æùÞò, ðÞñáí îáöíéêÜ ãéá ìÝíá óçìáóßá êáé èÝëãçôñï. ¹ôáíå óÜìðùò ìÝóá óôç øõ÷Þ ìïõ íá Üíèéóå ìïíïìéÜò Ýíá ïëüäñïóï, ìïó÷ïâïëçôü ëïõëïýäé. Åêåß ðïõ Ýíá ëåðôü ðñùôýôåñá, Ýíéùèá êïýñáóç, áöçñçìÜäá êáé ðëÝñéá áäéáöïñßá ãéá üëá óôïí êüóìï, áéóèÜíèçêá îáöíéêÜ íá ìå ðëçììõñßæåé ìéá áíÜãêç ãéá áãÜðç, ìéá ðëçñüôçôá åëðßäáò êáé ìéá áíáßôéá ÷áñÜ ôçò æùÞò. Óáí ôé íá èÝëåéò; Óáí ôé íá ðïèåßò; – áíáñùôÞèçêá Üèåëá ìïõ. Íá ôçí ç ðïßçóç êé ç ïìïñöéÜ ðïõ óå êõêëþíåé ïëïýèå. Ñïýöçîå ôçí ìÝóá óïõ ìå âáèéÝò åéóðíïÝò, ì’ üëç óïõ ôç äýíáìç, áðüëáõóÝ ôçí. Ôé Üëëï èÝëåéò; ¼ëá åßíáé äéêÜ óïõ, üëá ôá áãáèÜ… Êïíôïæýãùóá áêüìá ðéï ðïëý. Ï ìéêñüóùìïò áíèñùðÜêïò öáéíüôáí íá åßíáé ðëáíüäéïò ÔõñïëÝæïò. Óôåêüôáí ìðñïò óôá ðáñÜèõñá ôïõ îåíïäï÷åßïõ ìïõ, ìå ôï Ýíá ðïäáñÜêé ôåíôùìÝíï, ìå ôï êåöÜëé øçëÜ êáé, ðáßæïíôáò ôçí êéèÜñá ôïõ, ôñáãïõäïýóå óå äéÜöïñåò öùíÝò ôï ÷áñéôùìÝíï ôñáãïõäÜêé ôïõ. ÁéóèÜíèçêá ðáñåõèýò ìéá ôñõöåñüôçôá ãéá ôïí Üíèñùðï áõôüí êáé ôáõôü÷ñïíá åõãíùìïóýíç ãéá êåßíç ôçí áðüôïìç åóùôåñéêÞ ìåôáâïëÞ ðïõ ìïõ ðñïîÝíçóå. Ï ôñáãïõäéóôÞò, üóï ìðüñåóá íá äéáêñßíù, öïñïýóå Ýíá ðáëéïýôóéêï ìáýñï óïõñôïýêï, åß÷å êïíôÜ ìáýñá ìáëëéÜ ðïõ ôá óêÝðáæå Ýíá áðëïýóôáôï êáé áñêåôÜ öèáñìÝíï êáóêÝôï. Ôï íôýóéìü ôïõ äåí åß÷å ôßðïôá ôï êáëëéôå÷íéêü, ìá êåßíï ôï ðáéäéÜóôéêï ÷áñïýìåíï ýöïò ôïõ, ç áóßêéêç óôÜóç êé ïé êéíÞóåéò ìáæß ìå ôï ìéêñïóêïðéêü áíÜóôçìÜ ôïõ áðïôåëïýóáí Ýíá èÝáìá óõãêéíçôéêü êáé äéáóêåäáóôéêü ôáõôü÷ñïíá. Óôçí åßóïäï óôá ðáñÜèõñá êáé óôá ìðáëêüíéá ôïõ ëáìðñïöùôéóìÝíïõ îåíïäï÷åßïõ óôÝêïíôáí öáíôÜæïíôáò ìå ôéò ðëïýóéåò ôïõáëÝôåò ôïõò ïé êõñßåò êáé ïé êýñéïé ìå ôá êÜôáóðñá êïëÜñá, ï èõñùñüò êé Ýíáò õðçñÝôçò ìå ôéò ÷ñõóïóôüëéóôåò ëéâñÝåò ôïõò. Óôï äñüìï ìÝóá óôï çìéêýêëéï, ðïõ ó÷çìÜôéæå ôï ìáæåìÝíï ðëÞèïò êáé ðáñáðÝñá áíÜìåóá óôç äåíôñïóôïé÷ßá åß÷áíå óõãêåíôñùèåß êáé ÷Üæåõáí ôá êïìøïíôõìÝíá ãêáñóüíéá, ïé ìÜãåéñïé ìå ôïõò êÜôáóðñïõò óêïýöïõò êáé ôá óáêÜêéá ôïõò, êïðÝëåò áãêáëéáóìÝíåò êáé äéÜöïñïé ðåñéðáôçôÝò. ¼ëïé öáßíïíôáí íá ‘íáé êõñéåõìÝíïé áðü ôï ßäéï ìå ìÝíá óõíáßóèçìá. ¼ëïé óôÝêïíôáí óéùðçëïß ãýñù óôïí ôñáãïõäéóôÞ êé Üêïõãáí ðñïóå÷ôéêÜ. ÓéãáëéÜ áðüëõôç Þôáíå áðëùìÝíç ãýñù êáé ìïíÜ÷á

82

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ óôá äéáëåßììáôá ôïõ ôñáãïõäéïý êÜðïõ ìáêñéÜ áêïõãüôáí êÜðïéïò êáíïíéêüò ÷ôýðïò ðÜíù óôá íåñÜ êé áðü ôï Öñéüóåíìðïõñãê ïé óêüñðéïé ëáñõããéóìïß ôùí âáôñá÷éþí êé áíÜìåóÜ ôïõò ôá äñïóåñÜ ìïíüôïíá óöõñßãìáôá ôùí ïñôõêéþí. Ï áíèñùðÜêïò, ùóôüóï, ìÝóá óôï óêïôÜäé åêåß äá óôï äñüìï, ÷áëïýóå ôïí êüóìï ôñáãïõäþíôáò ôç ìéá óôñïöÞ ðéó’ áð’ ôçí Üëëç êáé ôï Ýíá ôñáãïýäé ðéó’ áð’ ô’ Üëëï. Ðáñ’ üëï ðïõ âñÝèçêá ðïëýðïëý êïíôÜ ôïõ, ôï ôñáãïýäé ôïõ åîáêïëïõèïýóå íá ìïõ ðñïîåíåß ìåãÜëç åõ÷áñßóôçóç. Ç ìéêñÞ öùíÞ ôïõ Þôáíå åîáéñåôéêÜ åõ÷Üñéóôç. Êé ç ëåðôüôçôá, ôï ãïýóôï êáé ôï áßóèçìá ôïõ ìÝôñïõ ðïõ ì’ áõôÜ ôçí êõâåñíïýóå, Þôáíå óðÜíéá êé Ýäåé÷íáí ðùò Þôáíå ðñïéêéóìÝíïò ðëïýóéá áðü ôç öýóç. Ôá ñåöñÝí ôá ôñáãïõäïýóå äéáöïñåôéêÜ êÜèå öïñÜ êé Þôáíå öáíåñü ðùò üëåò êåßíåò ïé ÷áñéôùìÝíåò áëëáãÝò ôïõ Ýñ÷ïíôáí Üêïðá êáé áõôïóôéãìåß. Êáé ìÝóá óôï ðëÞèïò êáé ðÜíù óôá ðáñÜèõñá êáé óôá ìðáëêüíéá ôïõ îåíïäï÷åßïõ, êáé óôïí ðåñßðáôï áêïýãïíôáí óõ÷íÜ åðéäïêéìáóôéêïß øßèõñïé êáé âáóßëåõå ìéá óéùðÞ ãåìÜôç óåâáóìü. Óôá ìðáëêüíéá êáé óôá ðáñÜèõñá áýîáéíáí ïëïÝíá êáé ðéï ðïëý ïé èåáôÝò, ëáìðñïíôõìÝíïé Üíôñåò êáé ãõíáßêåò ðïõ öÜíôáæáí ãñáöéêüôáôá, êáèþò óôÝêïíôáí ìÝóá óå åêåßíïí ôïí Üðëåôï öùôéóìü. ÊïíôÜ ìïõ, êáðíßæïíôáò ðïýñá, åßäá íá óôÝêïíôáé êÜðùò áðïìáêñõóìÝíïé áð’ üëï ôï ðëÞèïò ï áñéóôïêñáôéêüò ëáêÝò êé ï ìÜãåéñïò. Ï ìÜãåéñïò áéóèáíüôáí Ýíôïíá ôç ãïçôåßá ôçò ìïõóéêÞò êáé óôçí êÜèå õøçëÞ íüôá êéíïýóå ì’ åíèïõóéáóìü êáé êáôÜðëçîç ôï êåöÜëé, ãíÝöïíôáò ôïõ ëáêÝ êáé ôïí óêïõíôïýóå ìå ôïí áãêþíá ôïõ ìå ìéáí Ýêöñáóç óáí íá Þèåëå íá ôïõ ðåé: ôñáãïýäé ìéá öïñÜ! Å; Ï ëáêÝò ðïõ áðü ôï ðëáôý ôïõ ÷áìüãåëï êáôáëÜâáéíå üëç ôçí åõ÷áñßóôçóç ðïõ áéóèáíüôáí, óôá óêïõíôÞìáôá ôïõ ìÜãåéñá áðïêñéíüôáí êéíþíôáò ôéò ðëÜôåò ôïõ, ðùò êåßíïò äçëáäÞ Ý÷åé áêïýóåé ðïëý êáëýôåñá áð’ áõôü ôï ôñáãïýäé êáé äåí ôïí îéðÜæåé ôßðïôá. Ó’ Ýíá äéÜëåéììá ðïõ ï ôñáãïõäéóôÞò îåñüâç÷å, ñþôçóá ôï ëáêÝ ðïéïò íá ’ôáíå êé áí åñ÷üôáíå óõ÷íÜ óôç ËïõêÝñíç áõôüò ï ìïõóéêüò.

– Íáé, ôá êáëïêáßñéá Ýñ÷åôáé ìéá-äõï öïñÝò, ìïõ áðïêñßèçêå, åßíáé áðü ôçí ÁñãïâÞ. ¸ôóé, æçôéáíåýåé.

– Êáé ðåñíÜíå ðïëëïß ôÝôïéïé áðü äù; – ñþôçóá.

– Íáé, íáé, áðïêñßèçêå ï ëáêÝò, ðïõ äåí êáëïêáôÜëáâå óôçí áñ÷Þ åêåßíï ðïõ ôïí ñþôçóá, êáé áìÝóùò ýóôåñá ðñüóèåóå. Ù, ü÷é ðÝñá! Åäþ ðÝñá áõôüí ìïíÜ÷á âëÝðïõìå. ¢ëëïé äåí Ý÷ïõí öáíåß. Åêåßíç ôç óôéãìÞ ï ìéêñïóêïðéêüò áíèñùðÜêïò åß÷å ôåëåéþóåé ôï ðñþôï ôñáãïýäé, áíáðïäïãýñéóå ì’ Ýíá óêÝñôóï ôçí êéèÜñá ôïõ êáé

83

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ êÜôé åßðå óá íá ìïíïëïãïýóå, ìå êåßíá ôá ÃåñìáíéêÜ ðïõ óõíçèßæåé ï ëáüò ôçò ðåñéï÷Þò ôïõ, êáé ðïõ åãþ äå ìðüñåóá íá êáôáëÜâù, ìá ðñïîÝíçóáí ôá ÷Ü÷áíá ôïõ ðëÞèïõò.

– Ôé ëÝåé; ñþôçóá.

– ËÝåé, ðùò óôÝãíùóå ï ëáéìüò ôïõ êáé èá Ýðéíå ëßãï êñáóÜêé, ìïõ ìåôÝöñáóå ï ëáêÝò ðïõ óôåêüôáí äßðëá ìïõ.

– Èá ôïõ áñÝóåé öáßíåôáé íá ôï ôóïýæåé, å; – Ìá üëïé áõôïß ôÝôïéïé åßíáé, ÷áìïãÝëáóå ï ëáêÝò ìå ìéá ðåñéöñïíçôéêÞ ÷åéñïíïìßá ðñïò ôï ìÝñïò ôïõ ôñáãïõäéóôÞ. Ï áíèñùðÜêïò óôï áíáìåôáîý Ýâãáëå ôï êáóêÝôï ôïõ êáé êñáôþíôáò ðÜíôá ôçí êéèÜñá ðëçóßáóå óôï îåíïäï÷åßï. Ìå ôï êåöÜëé ôåíôùìÝíï óôñÜöçêå óôïí êüóìï ðïõ ãÝìéæå ôá ðáñÜèõñá êáé ôá ìðáëêüíéá: «Messieurs et madames –åßðå ìå ðñïöïñÜ ìéóïúôáëéêÞ êáé ìéóïãåñìáíéêÞ êáé ìå êåßíï ôï ýöïò ðïõ ïé ôá÷õäáêôõëïõñãïß áðåõèýíïíôáé óôï êïéíü– si vous croyez que je gague quelque chosse, vous vous trompez; je ne suis qu’ un bauvre tiaple»1. ÓôáìÜôçóå, óþðáóå ãéá ëßãï, êáé êáèþò êáíÝíáò äåí ôïõ Ýäéíå ôßðïôá, áãêÜëéáóå ôçí êéèÜñá ôïõ êáé åßðå: «Á prisent messieurs et medames, je vous chanterai l’ air du Righi»2. Ï ðëïõóéüêïóìïò óþðáéíå óôá ýøç ôïõ, ìá åîáêïëïõèïýóå íá óôÝêåôáé, ðåñéìÝíïíôáò ßóùò í’ áêïýóåé ôï ôñáãïýäé. ÊÜôù, áêïýóôçêáí êÜðïéá ãÝëéá áíÜìåóá óôï ðëÞèïò. Öáßíåôáé íá êïñüéäåõáí ôá ðáñáöèáñìÝíá ãåñìáíéêÜ ôïõ, êáèþò êáé ðïõ äåí ôïõ Ýäùêáí ðåíôÜñá ïé ÅããëÝæïé ôïõ îåíïäï÷åßïõ. Ôïõ Ýâáëáí ìåñéêÝò äåêÜñåò ìÝóá óôï êáóêÝôï ðïõ êñáôïýóå ðïõ áõôüò áöïý ôéò Ýðáéîå ìå åðéäåîéüôçôá óôéò öïý÷ôåò ôïõ, ôéò Ý÷ùóå óôçí ôóÝðç ôïõ, ýóôåñá öüñåóå ôï êáóêÝôï êé Üñ÷éóå íá ôñáãïõäÜåé ôï ãëõêýôáôï ÔõñïëÝæéêï ôñáãïýäé ðïõ ôï Ýëåãå «l’ air du Righi». Ôï ôñáãïõäÜêé áõôü ðïõ ô’ Üöçíå ãéá êáôáêëåßäá Þôáíå ùñáéüôåñï áð’ üëá ô’ Üëëá êé ïëïýèå ìåó’ áðü ôï ðëÞèïò, ðïõ åß÷å óçìáíôéêÜ ðïëëáðëáóéáóôåß, áêïõãüôáí åðéäïêéìáóôéêÜ åðéöùíÞìáôá. ÊÜðïéá óôéãìÞ ôï ôñáãïýäé ôÝëåéùóå. ÎáíáêñÝìáóå óôïí þìï ôçí êéèÜñá, Ýâãáëå ôï êáóêÝôï êáé êñáôþíôáò ôï ìå ôï ÷Ýñé ôåíôùìÝíï, ðñï÷þñçóå äõï âÞìáôá ðéï êïíôÜ êáôÜ ôá ðáñÜèõñá ôïõ îåíïäï÷åßïõ, åðáíáëáìâÜíïíôáò ôçí áêáôáíïÞôç öñÜóç ôïõ: «Messieurs et medames si vous croyez que je gague quelque chosse», ðïõ ôç èåùñïýóå öáßíåôáé, ðïëý Ýîõðíç êáé ðïëý ðåôõ÷çìÝíç, ìá óôç öùíÞ ôïõ êáé óôéò êéíÞóåéò ôïõ ðáñáôÞñçóá ôþñá êÜðïéï äéóôáãìü êáé êÜðïéá äåéëßá ðáéäéÜóôéêç, ðïõ, êáèþò Þôáíå ôüóï ìéêñïóêïðéêüò, ÷ôõðïýóáí áìÝóùò óôï ìÜôé. Ï êïìøüò êüóìïò åîáêïëïõèïýóå ôï ßäéï ãñáöéêÜ íá öáíôÜæåé êáèþò óôåêüôáí óôá öùôïðåñé÷õìÝíá ðáñÜèõñá, êáé íá èáìðþíåé ôá ìÜôéá ìå ôï ðëïýóéï íôýóéìü ôïõ. Ìåñéêïß áð’ áõôïýò êïõâÝíôéáæáí

84

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ìå ÷áìçëùìÝíç öùíÞ áíáìåôáîý ôïõò êáé ìå ýöïò Üøïãï, óßãïõñá ó÷åôéêÜ ìå ôïí ôñáãïõäéóôÞ ðïõ ì’ áðëùìÝíï ôï ÷Ýñé óôåêüôáí ìðñïóôÜ ôïõò. ¢ëëïé êïßôáæáí ðñïóå÷ôéêÜ êáé ìå ðåñéÝñãåéá êÜôù, ôç ìéêñÞ åêåßíç ìáýñç óéëïõÝôá. Ó’ Ýíá ìðáëêüíé áêïýóôçêå ôï ç÷çñü êáé ÷áñïýìåíï ãÝëéï êÜðïéáò íÝáò êïðÝëáò. ÁíÜìåóá óôï ðëÞèïò, êÜôù, áêïýãïíôáí ïëïÝíá ðéï äõíáôÜ ïìéëßåò êáé ãÝëéá. Ï ôñáãïõäéóôÞò åðáíÜëáâå ãéá ôñßôç öïñÜ ôç öñÜóç ôïõ, ìá ìå öùíÞ áêüìá ðéï áäýíáìç êáé, ìÜëéóôá ðñïôïý ôçí áðïôåëåéþóåé, Üðëùóå îáíÜ ôï ÷Ýñé ôïõ ìå ôï áíáðïäïãõñéóìÝíï êáóêÝôï êáé ôçí ßäéá óôéãìÞ ôï êáôÝâáóå. Êáé ðÜëé áð’ üëïõò åêåßíïõò ôïõò åêáôü ëáìðñïíôõìÝíïõò áíèñþðïõò äå âñÝèçêå Ýíáò íá ôïõ ñßîåé êÜðïéï íüìéóìá. Ôï ðëÞèïò ÷á÷Üíéóå áëýðçôá. Ï ìéêñüóùìïò ôñáãïõäéóôÞò, ìïõ öÜíçêå óáí íá ìßêñõíå áêüìá ðéï ðïëý, ðÞñå óô’ Üëëï ÷Ýñé ôçí êéèÜñá, êßíçóå ðÜíù áðü ôï êåöÜëé ôïõ ôï êáóêÝôï ëÝãïíôáò: «Messieurs et madames, je vous remercie et je vous souhaite une bonne nuit»1 êáé ôï îáíáöüñåóå. Ôï ðëÞèïò îÝóðáóå óå ãÝëéá äõíáôÜ êáé ÷áñïýìåíá. Áðü ôá ìðáëêüíéá Üñ÷éóáí íá öåýãïõí óéãÜ-óéãÜ üëåò åêåßíåò ïé üìïñöåò êõñßåò ìå ôïõò Üíôñåò ôïõò, êïõâåíôéÜæïíôáò Þóõ÷á áíáìåôáîý ôïõò. Óôçí ðñïêõìáßá îáíÜñ÷éóå ï ðåñßðáôïò. Ï äñüìïò, ðïõ åß÷å óùðÜóåé ôçí þñá ôçò ìïõóéêÞò, îáíáðÞñå ôçí áñ÷éêÞ æùçñüôçôÜ ôïõ. ÌïíÜ÷á ìåñéêïß Üíèñùðïé áðüìåéíáí íá óôÝêïíôáé êÜðùò áðüìåñá êïéôÜæïíôáò ôïí ôñáãïõäéóôÞ êáé ãåëþíôáò. ¢êïõóá ðïõ áõôüò êÜôé ìïõñìïýñéóå ìïíïëïãþíôáò, óôñÜöçêå êáé, óÜìðùò íá ìßêñõíå áêüìá ðéï ðïëý, ìå ãñÞãïñá âÞìáôá ôñÜâçîå êáôÜ ôçí ðïëéôåßá. Ïé ãëåíôæÝäåò ðïõ ôïí ðáñáêïëïõèïýóáí ãåëþíôáò, óôñÜöçêáí êé áõôïß êáé ôïí ðÞñáí áðü ðßóù ìå áñãü âÞìá, óêáóìÝíá óôá ãÝëéá… Åãþ ôá åß÷á ÷Üóåé ïëüôåëá. Äåí ìðïñïýóå íá êáôáëÜâù ôé óÞìáéíáí ïë’ áõôÜ. Êáé, êáñöùìÝíïò óôç èÝóç ðïõ âñÝèçêá, êïßôáæá Üóêïðá ôï ìéêñïóêïðéêü áíèñùðÜêï ðïõ ìå âÞìáôá óåñíÜìåíá âÜäéæå ãñÞãïñá ìÝóá óôï óêïôÜäé ôñáâþíôáò ãéá ôçí ðïëéôåßá, êáé ôïõò ãëåíôæÝäåò ðïõ, ãåëþíôáò, ôïí áêïëïõèïýóáí áðü ìáêñéÜ. Ðüíåóá êáé ðéêñÜèçêá êáé, ôï êõñéüôåñï, íôñÜðçêá ãéá ëïãáñéáóìü ôïõ ðëáíüäéïõ ôñáãïõäéóôÞ, ãéá ôï ðëÞèïò, ãéá ìÝíá ôïí ßäéï, óÜìðùò åãþ íá åß÷á æçôÞóåé ëåöôÜ êáé äå ìïõ äþóáíå êáé ó’ åðßìåôñï ãåëïýóáí óå âÜñïò ìïõ. Êáé äß÷ùò íá ãõñßóù íá äù ôßðïô’ Üëëï ìå ôçí êáñäéÜ óöéãìÝíç ìðÞêá âéáóôéêÜ óôçí åßóïäï ôïõ ÓâÝéôóåñãïö. Äåí êáôáëÜâáéíá ôé áéóèáíüìïõí, ìá êÜðïéï âÜñïò áíåîÞãçôï ðëçììýñéæå ôçí øõ÷Þ ìïõ êáé ôçí ðßåæå ïäõíçñÜ. Óôç ìåãáëüðñåðá öùôéóìÝíç åßóïäï, ï èõñùñüò ðáñáìÝñéóå ìå óåâáóìü ãéá íá ðåñÜóù. Ìéá ïéêïãÝíåéá ÅããëÝæïé âñßóêïíôáí åêåß äá. Ï Üíôñáò Þôáíå üìïñöïò, øçëüò, ãåñïäåìÝíïò ìå ìáýñåò

85

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ åããëÝæéêåò öáâïñßôåò. Öïñïýóå ìáýñï êáðÝëï êáé êñáôïýóå óôá ÷Ýñéá ôï ðáíùöüñé ôïõ êáé ôï áêñéâü ìðáóôïýíé ôïõ. Óôï ìðñÜôóï ôïõ óôçñéæüôáí ç ãõíáßêá ôïõ ìå öáíôá÷ôåñü, ìåôáîùôü öüñåìá êáé ìðïíÝ óôïëéóìÝíï ìå èáõìÜóéåò íôáíôÝëåò êáé ãõáëéóôåñÝò êïñäÝëåò. Äßðëá ôïõò ðñï÷ùñïýóå ìáæß ôïõò ìéá üìïñöç ïëüäñïóç äåóðïéíßäá ì’ Ýíá ÷áñéôùìÝíï åëâåôéêü êáðÝëï ìå öôåñü a la mousquetaire ðïõ êÜôùèÝ ôïõ ðëáóßùíáí ôï êáôÜëåõêï ðñïóùðÜêé ôçò ìáêñéÝò ÷ñõóüîáíèåò ìðïýêëåò. Ðáñáìðñüò ôïõò ðçäïêïðïýóå Ýíá ñïäïêüêêéíï êïñéôóÜêé ßóáìå äÝêá ÷ñïíþí ì’ ïëïóôñüããõëá ãüíáôá ðïõ äéáöáßíïíôáí êÜôù áðü ôéò ëåðôÝò íôáíôÝëåò ôïõ öïñÝìáôïò.

– ÈáõìÜóéá íý÷ôá, åßðå ç êõñßá ìå ìéá åõôõ÷éóìÝíç, ãëõêýôáôç öùíÞ, ôç óôéãìÞ ðïõ ðëçóßáóá.

– Ïhe ìïõñìïýñéóå ôåìðÝëéêá ï Üíôñáò, ðïõ öáßíåôáé, íá Þôáíå ôüóï åõ÷áñéóôçìÝíïò áðü ôç æùÞ, ðïõ äåí ôïõ Ýêáíå üñåîç ïýôå íá ìéëÞóåé. Êé üëïé ôïõ öáßíïíôáí íá æïýíå ôüóï Þóõ÷á, âïëéêÜ, ðáóôñéêÜ êé áíÜëáöñá óôïí êüóìï, óôéò êéíÞóåéò ôïõò êáé óôá ðñüóùðá öáíåñùíüôáí ôüóç áäéáöïñßá ãéá ïðïéáäÞðïôå îÝíç ýðáñîç êáé ôüóï ðåðïßèçóç ðùò ï èõñùñüò èá ðáñáìÝñéæå êáé èá õðïêëéíüôáí óôï ðÝñáóìÜ ôïõò êáé ðùò, ãõñßæïíôáò, èá Ýâñéóêáí ôá ïëïêÜèáñá êáé áíáðáõôéêÜ êñåâÜôéá êáé äùìÜôéá êáé ðùò ïë’ áõôÜ Ýôóé ðñÝðåé íá ‘íáé êáé ðùò êåßíïé Ý÷ïõí áðüëõôï äéêáßùìá ãéá ïë’ áõôÜ –ðïõ åãþ îáöíéêÜ, ÜèåëÜ ìïõ, áíôéðáñÜâáëá ì’ áõôïýò ôïí ðëáíüäéï ôñáãïõäéóôÞ, ðïõ êïõñáóìÝíïò, ìðïñåß êáé ðåéíáóìÝíïò, Ýöåõãå ãéá íá êñýøåé ôçí íôñïðÞ ôïõ ìáêñéÜ áðü ôï ðëÞèïò ðïõ ãåëïýóå– êáé êåßíç ôç óôéãìÞ êáôÜëáâá ôé Þôáíå êåßíï ðïõ óá âáñéÜ ðÝôñá ðßåæå ôüóç þñá ôçí øõ÷Þ ìïõ êé áéóèÜíèçêá ïñãÞ áíÝêöñáóôç ãéá üëïõò áõôïýò ôïõò áíèñþðïõò. ¸êáíá äõï âüëôåò áðü êïíôÜ ôïõò äß÷ùò íá ðáñáìåñßóù êáé ìÜëéóôá ôç äåýôåñç Üããéîá ìå ôïí áãêþíá ìïõ ôïí ÅããëÝæï, êáé âãÞêá óôï äñüìï ôñÝ÷ïíôáò ðñïò ôï ìÝñïò ôçò ðïëéôåßáò, åêåß ðïõ åß÷å åîáöáíéóôåß ï ðëáíüäéïò ôñáãïõäéóôÞò. ¼ôáí ðñüêáìá ôñåéò áíèñþðïõò ðïõ ðÞãáéíáí ìáæß, ôïõò ñþôçóá áí ôïí åßäáí. Êáé êåßíïé ãåëþíôáò ìïõ ôïí Ýäåéîáí ðáñáìðñüò. ÂÜäéæå ìïíÜ÷ïò ìå âÞìáôá âéáóôéêÜ, êáíÝíáò äåí ôïí ðëçóßáæå êáé ìïõ öÜíçêå ðùò üëç ôçí þñá êÜôé ìïõñìïýñéæå ìå èõìü. Ôïí Ýöôáóá êáé ôïõ ðñüôåéíá íá ðÜìå êÜðïõ íá ðéïýìå ìéá ìðïôßëéá êñáóß. Ï áíèñùðÜêïò åîáêïëïõèïýóå ôï ßäéï âéáóôéêÜ íá âáäßæåé êáé ãýñéóå êáé ìå êïßôáîå ìå öáíåñÞ äõóáñÝóêåéá. Ìá óáí êáôÜëáâå ôé ôïõ ðñüôåéíá êïíôïóôÜèçêå.

– Äå èá ðù ü÷é, âÝâáéá, áöïý Ý÷åôå ôçí êáëïóýíç, ìïõ åßðå. Íá, åäþ åßíáé Ýíá êáöåíåäÜêé ðáñáêáôéáíü, ðñüóèåóå äåß÷íïíôÜò ìïõ

86

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôï ìáãáæÜêé ðïõ Þôáíå áêüìá áíïé÷ôü. Ç ëÝîç «ðáñáêáôéáíü» ÜèåëÜ ìïõ ìïõ åíÝðíåõóå ôçí éäÝá íá ìçí ðÜìå óôï ðáñáêáôéáíü êáöåíåäÜêé, ðáñÜ íá ðÜìå óôï ÓâÝéôóåñãïö, åêåß ðÝñá ðïõ âñßóêïíôáí üëïé êåßíïé ðïõ ôïí Üêïõóáí íá ôñáãïõäÜåé. Ðáñ’ üëï ðïõ áõôüò ìå êÜðïéá äåéëÞ ôáñá÷Þ áñíÞèçêå êÜìðïóåò öïñÝò íá äå÷ôåß ôçí ðñüôáóÞ ìïõ, ëÝãïíôáò ðùò óôï ÓâÝéôóåñãïö åßíáé ìåãÜëç ðïëõôÝëåéá, åãþ åðÝìåéíá ôüóï ðïõ óôï ôÝëïò êÜíïíôáò êáé êåßíïò ôïí îÝãíïéáóôï êáé êéíþíôáò ÷áñïýìåíá ôçí êéèÜñá ôïõ ìå áêïëïýèçóå. Ìåñéêïß áñãüó÷ïëïé ãëåíôæÝäåò, êáèþò ìå åßäáí íá ðëçóéÜæù ôïí ôñáãïõäéóôÞ êáé íá ôïõ ìéëÜù, êïíôïæýãùóáí äéáêñéôéêÜ, Üêïõóáí ôé åßðáìå êé ýóôåñá, óéãáíïêïõâåíôéÜæïíôáò ìåôáîý ôïõò Ýöôáóáí êáôüðé ìáò ßóáìå ôçí åßóïäï ôïõ îåíïäï÷åßïõ ìå ôçí åëðßäá, öáßíåôáé ðùò ï ÔõñïëÝæïò èá îáíáôñáãïõäïýóå. Áðü Ýíá ãêáñóüíé ðïõ âñÝèçêå ìðñïóôÜ ìïõ óôï äéÜäñïìï æÞôçóá ìá ìðïôßëéá êñáóß. Ôï ãêáñóüíé ìáò êïßôáîå ÷áìïãåëþíôáò êáé ðñïóðÝñáóå âéáóôéêÜ. ¸íá Üëëï ãêáñóüíé áíþôåñï óå âáèìü áðü ôï ðñþôï, üôáí áðïôÜèçêá ó’ áõôü ìå ôçí ßäéá ðáñÜêëçóç, ì’ Üêïõóå ìå ìåãÜëç óïâáñüôçôá êé áöïý ðáñáôÞñçóå ðñïóå÷ôéêÜ áðü ôá íý÷éá ßóáìå ôçí êïñöÞ ôç äåéëÞ óéëïõÝôá ôïõ ôñáãïõäéóôÞ, ðñüóôáîå áõóôçñÜ ôï èõñùñü íá ìáò ðåñÜóåé óôç óÜëá áñéóôåñÜ. Ç óÜëá áõôÞ Þôáíå ðñïïñéóìÝíç ãéá ôïí áðëü êüóìï. Óå ìéá ãùíßá ôçò ìéá êáêïöôéáãìÝíç ñá÷éôéêÞ õðçñÝôñéá Ýðëåíå ôá ðéÜôá êé ç åðßðëùóç áðáñôéæüôáí áðü îýëéíá ôñáðÝæéá äß÷ùò ôñáðåæïìÜíôéëá êáé îýëéíïõò ðÜãêïõò. Ôï ãêáñóüíé ðïõ Þñèå íá ìáò óåñâßñåé, ìáò êïßôáæå ÷áìïãåëþíôáò êïñïúäåõôéêÜ êáé ìå ôá ÷Ýñéá ôïõ ÷ùìÝíá óôéò ôóÝðåò êáé ôáõôü÷ñïíá êïõâÝíôéáæå ìå ôç ëáíôæÝñéóóá. ¹ôáíå öáíåñü, ðùò ìå ôï ýöïò ôïõ áõôü Þèåëå íá äåßîåé ðùò, íéþèïíôáò ôïí åáõôü ôïõ êïéíùíéêÜ áíþôåñï áðü ôïí ôñáãïõäéóôÞ, ü÷é ìüíï äåí äõóáíáó÷åôïýóå, ìá áðåíáíôßáò äéáóêÝäáæå ðïëý óåñâßñïíôÜò ìáò.

– ÊáíÝíá áðëü êñáóÜêé; ìå ñþôçóå ìå ýöïò áíèñþðïõ ðïõ îÝñåé ôç äïõëåéÜ ôïõ, ãíÝöïíôÜò ìïõ êáôÜ ôç ìåñéÜ ôïõ óõíôñüöïõ ìïõ êáé ðåñíþíôáò ôçí ðåôóÝôá ðïõ êñáôïýóå áðü ôï Ýíá ÷Ýñé óôï Üëëï.

– ÓáìðÜíéá, êáé áðü ôçí êáëýôåñç, ôïõ áðïêñßèçêá ðñïóðáèþíôáò íá ðÜñù ôï ðéï õðåñïðôéêü êáé ðéï åðéâëçôéêü ýöïò. Ìá ìÞôå ç ðáñáããåëßá ôçò óáìðÜíéáò, ìÞôå ôï ôÜ÷á õðåñïðôéêü êáé åðéâëçôéêü ýöïò ìïõ Ýêáíáí åíôýðùóç óôï ãêáñóüíé. ×áìïãÝëáóå, êïíôïóôÜèçêå, êïéôÜæïíôáò ìáò, óõìâïõëåýôçêå ìå êéíÞóåéò áñãÝò ôï ÷ñõóü ñïëüé ôïõ êáé ìå âÞìáôá óéãáíÜ, óáí íá Ýêáíå ðåñßðáôï, âãÞêå. Îáíáãýñéóå ðïëý ãñÞãïñá ìå ôï êñáóß êáé ðáñÝá äýï Üëëïõò óõíáäÝëöïõò ôïõ. Ïé äõï íéüöåñôïé êÜèéóáí êïíôÜ óôç

87

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ëáíôæÝñéóóá êáé ìå ÷áñïýìåíç ðñïóï÷Þ êáé ìéêñï÷áìüãåëá äéáóêÝäáæáí âëÝðïíôÜò ìáò, Ýôóé ðïõ äéáóêåäÜæïõí ïé ìåãÜëïé óôç èÝá ôùí ìéêñþí ðáéäéþí ðïõ ðáßæïõí. Êáé ìïíÜ÷á ç ñá÷éôéêÞ ëáíôæÝñéóóá äå ìáò êïßôáæå êïñïúäåõôéêÜ, ðáñÜ ìå ðñáãìáôéêÞ óõìðüíéá. Ðáñüôé Ýíéùèá âáñõèõìßá êáé ôñïìåñÞ áäåîéüôçôá êé áéôßá Þôáí åêåßíá ôá åðßìïíá âëÝììáôá ôùí äõï ëáêÝäùí, óôï íá êïõâåíôéÜæù êáé íá ðåñéðïéïýìáé ôïí ôñáãïõäéóôÞ, ðñïóðáèïýóá ùóôüóï íá ôï êÜíù üóï ìðïñïýóá Üíåôá. Ôþñá ìå ôá öþôá, ôïí ðáñáôçñïýóá ðéï êáëÜ. ¹ôáíå Ýíáò ìéêñïóêïðéêüò, üëï íåýñá ìá êáíïíéêÜ öôéáãìÝíïò Üíèñùðïò, ó÷åäüí íÜíïò. Ôá ìáëëéÜ ôïõ Þôáíå ìáýñá êáé óêëçñÜ, ôá ìÜôéá ôïõ åðßóçò ìáýñá, äß÷ùò ôóßíïõñá êáé ðÜíôá äáêñõóìÝíá êáé ôï óôïìáôÜêé ôïõ åîáéñåôéêÜ ãëõêü êáé êáëïãñáììÝíï. Åß÷å ìéêñÝò öáâïñßôåò êáé Þôáíå íôõìÝíïò áðëïýóôáôá êáé öôù÷éêÜ. ¹ôáíå âñüìéêïò, êïõñåëÞò êé åß÷å ãåíéêÜ ôçí üøç áíèñþðïõ äïõëåõôÞ. ¸ìïéáæå ðéï ðïëý ì’ Ýíá öôù÷ü åìðïñÜêï ðáñÜ ìå êáëëéôÝ÷íç. ÌïíÜ÷á óôá ëáìðåñÜ ìÜôéá ôïõ, ôá ðÜíôá õãñÜ, êáé óôï óïõöñùìÝíï óôïìáôÜêé ôïõ ìðïñïýóå íá äéáêñßíåé êÜðïéïò êÜôé ôï îÝ÷ùñï êáé ôï óõãêéíçôéêü. Öáéíüôáí ßóáìå åéêïóéðÝíôå ÷ñïíþí Þ êáé óáñÜíôá. Ìá ðñáãìáôéêÜ Þôáíå ôñéáíôáï÷ôþ. Êáé íá ôé ìïõ äéçãÞèçêå ãéá ôç æùÞ ôïõ, ìå ìéá êáëüêáñäç ðñïèõìßá êáé öáíåñÞ åéëéêñßíåéá. Êáôáãüôáí áðü ôçí ÁñãïâÞ. Ðáéäß áêüìá Ý÷áóå ôï ðáôÝñá ôïõ êáé ôç ìçôÝñá ôïõ. ¢ëëïõò óõããåíåßò äåí åß÷å. Ïýôå êáé ôçí ðáñáìéêñÞ ðåñéïõóßá. Áðü ìéêñüò ìðÞêå ìáèçôåõüìåíïò ó’ Ýíá ìáñáãêïýäéêï êé Ýìáèå ôçí ôÝ÷íç. Ìá óôá åéêïóéäýï ôïõ ÷ñüíéá Ýðáèå ôåñçäüíá óôï Ýíá ÷Ýñé êé Ýôóé äå ìðïñïýóå ðéá íá äïõëÝøåé óá ìáñáãêüò. ÐÜíôá åß÷å ìåãÜëç êëßóç ãéá ôï ôñáãïýäé êáé ôï Ýêáìå åðÜããåëìá. Ïé ðåñéçãçôÝò ôïõ Ýäéíáí êÜðïõ-êÜðïõ ëßãá ôá ëåöôÜ. Áãüñáóå ëïéðüí ìéá êéèÜñá êáé ì’ áõôÞí üëá ôïýôá ôá êáôïðéíÜ ÷ñüíéá ãõñßæåé óôçí Åëâåôßá êáé óôçí Éôáëßá ôñáãïõäþíôáò ìðñïóôÜ óôá îåíïäï÷åßá. ¼ëåò-üëåò ïé áðïóêåõÝò ôïõ åßíáé ç êéèÜñá ôïõ êáé ôï ðïñôìïíÝ ôïõ ðïõ êåßíç ôçí þñá ðåñéåß÷å åíÜìéóç öñÜãêï êáé ì’ áõôü Ýðñåðå íá öÜåé êáé íá êïéìçèåß ôï âñÜäõ. ÊÜèå ÷ñüíï ðçãáßíåé óôá êáëýôåñá êÝíôñá ôçò Åëâåôßáò, áõôÜ ðïõ ôñáâïýí ôïõò ðéï ðïëëïýò ðåñéçãçôÝò: Æõñß÷ç, ËïõêÝñíç, ÉíôåñëÜêåí, ÓáìïõÞ êëð. Áðü ôïí ¢ãéï ÂåñíÜñäï ðåñíÜåé óôçí Éôáëßá êáé îáíáãõñßæåé áðü ôïí ¢ãéï ÃêïôÜñ Þ áðü ôç ÓáâïÀá. Ìå ôïí êáéñü äõóêïëåýåôáé üëï êáé ðéï ðïëý íá êÜíåé áõôÝò ôéò ðåæïðïñßåò, ãéáôß áðü ôá êñõïëïãÞìáôá ðïõ Ý÷åé áñðÜîåé ïé ðüíïé óôá ðüäéá ôïõ ðïõ ôïõò áðïêáëåß ãëéíôåñæïý÷ô, äõíáìþíïõí ïëïÝíá êáé ôáõôü÷ñïíá ç öùíÞ êáé ôá ìÜôéá ôïõ áäõíáôßæïõí. Ðáñ’ ïë’ áõôÜ, ôþñá èá ôñáâïýóå ãéá ôïí ÉíôåñëÜêåí, Áéî-ëå-ìðáéí êé áðü

88

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôï ìéêñü ¢ãéï ÂåñíÜñäï ãéá ôçí Éôáëßá ðïõ ôçí áãáðÜåé åîáéñåôéêÜ. ÃåíéêÜ üðùò öáéíüôáí, Þôáíå ðïëý åõ÷áñéóôçìÝíïò áðü ôç æùÞ ôïõ. ¼ôáí ôïí åñþôçóá ãéáôß ðÜíôá êáôáëÞãåé íá ãõñßæåé óôï ôüðï ôïõ ìéáò êé üðùò ìïõ åßðå äåí Ý÷åé åêåß ðÝñá ìÞôå óõããåíåßò, ïýôå óðßôé, ìÞôå ãçò, ôï óôïìáôÜêé ôïõ óïýöñùóå áêüìá ðéï ðïëý ó’ Ýíá ÷áñïýìåíï ÷áìüãåëï êáé ìïõ áðïêñßèçêå: – Oui, le sucre est bon, il est doux pour les enfants1 êáé ìïõ Ýãíåøå êáôÜ ôç ìåñéÜ ôùí ëáêÝäùí. Åãþ äåí êáôÜëáâá ôé åííïïýóå ìå ôç öñÜóç áõôÞ, ìá ôá ãêáñóüíéá îåêáñäßóôçêáí.

– Äåí Ý÷ù ôßðïôá, áí åß÷á äå èá ãýñéæá âÝâáéá, áðü ðïëéôåßá óå ðïëéôåßá Ýôóé äá ðïõ ãõñßæù, ìïõ åîÞãçóå, üìùò îáíáãõñßæù ðÜíôá óôïí ôüðï ìïõ, ãéáôß üóï íá ‘íáé, ç ðáôñßäá ìáò ôñáâÜåé ðÜíôá. Êáé ì’ Ýíá ÷áìüãåëï ðïíçñü êáé áõôÜñåóêï åðáíÜëáâå ôç öñÜóç: «Oui, le sucre est bon» êáé ãÝëáóå êáëüêáñäá. Ôá ãêáñóüíéá Þôáíå êáôåíèïõóéáóìÝíá êáé îåêáñäßæïíôáí, ìïíÜ÷á ç ñá÷éôéêÞ ëáíôæÝñéóóá êïßôáæå ôïí áíèñùðÜêï, ìå ôá ìåãÜëá áãáèÜ ìÜôéá ôçò ìå óïâáñüôçôá êé üôáí ôï êáóêÝôï ôïõ Ýðåóå êÜðïéá óôéãìÞ óôï ðÜôùìá, Ýôñåîå êáé ôïõ ôï óÞêùóå. ¹îåñá ðùò üëïé áõôïß ïé ðëáíüäéïé ôñáãïõäéóôÝò, áêñïâÜôåò êáé ôá÷õäáêôõëïõñãïß áêüìá, êïëáêåýïíôáé óáí ôïõò áðïêáëïýí êáëëéôÝ÷íåò êé Ýôóé óõóôÞíïíôáé êé ïé ßäéïé, ãéá ôïýôï êáé åãþ êÜìðïóåò öïñÝò õðáéíß÷ôçêá óôï óõíïìéëçôÞ ìïõ ðùò åßíáé êáëëéôÝ÷íçò. Ìá êåßíïò äåí ðáñáäå÷üôáí êáèüëïõ áõôüí ôïí ÷áñáêôçñéóìü ãéá ôï åáõôü ôïõ, ðáñÜ èåùñïýóå ôç äïõëåéÜ ôïõ áðëïýóôáôá ùò Ýíá âéïðïñéóôéêü åðÜããåëìá. ¼ôáí ôïí ñþôçóá áí ï ßäéïò óõíèÝôåé ôá ôñáãïýäéá ðïõ ôñáãïõäÜåé áðüñçóå ðïëý ãéá ôçí ðáñÜäïîç åñþôçóÞ ìïõ êáé åßðå ðùò äåí åßíáé éêáíüò ãéá ôÝôïéá, êáé ôá ôñáãïýäéá ôïõ åßíáé üëá ðáëéÜ ÔõñïëÝæéêá ôñáãïýäéá.

– Ìá åêåßíï ôï ôñáãïýäé ãéá ôïõ âïõíü Righi, öáíôÜæïìáé ðùò äåí åßíáé ðáëéü, ðáñáôÞñçóá.

– Íáé. Áõôü åßíáé êÜðïõ äåêáðÝíôå ÷ñüíéá ðïõ ðñùôïâãÞêå. ¸íáò ãåñìáíüò æïýóå óôï ÌðÜæåë êé áõôüò ôï Ýãñáøå. ¹ôáíå Ýíáò óïöüôáôïò Üíèñùðïò ï ãåñìáíüò áõôüò. Êé ôï ôñáãïýäé åßíáé ðïëý üìïñöï! Ôï Ýãñáøå ãéá ôïõò ðåñéçãçôÝò. Êé Üñ÷éóå ìåôáöñÜæïíôÜò ìïõ ãáëëéêÜ íá ìïõ áðáããÝëíåé ôá ëüãéá ôïõ ôñáãïõäéïý, ðïõ öáßíåôáé üôé ðïëý ôïõ Üñåóå: Áí èåò íá ðáò óôï âïõíü Righi ºóáìå ôï Âåãßò äå óïõ ÷ñåéÜæïíôáé ðáðïýôóéá (Ãéáôß ðçãáßíïõí ìå ôá âáðüñéá) Êé áðü ôï Âåãßò ðÜñå ìéá ìåãÜëç ìáãêïýñá

89

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Êáé ðéÜóå ìðñÜôóï ìéá êïðÝëá Êáé óôÜóïõ íá ðéåéò Ýíá êñáóÜêé ÌïíÜ÷á ìçí ðéåéò ðïëý, Ãéáôß üðïéïò èÝëåé íá ðéåé ÐñÝðåé ðñùôýôåñá íá öáíåß Üîéïò…

– Ù, åßíáé ðåñßöçìï ôñáãïýäé! – óõìðÝñáíå ï áíèñùðÜêïò. Ôá ãêáñóüíéá, âñÞêáíå, öáßíåôáé, ðïëý üìïñöï ôï ôñáãïýäé áõôü, ãéáôß Þñèáí êïíôÜ ìáò.

– ÊáëÜ, êáé ôç ìïõóéêÞ, ðïéïò ôçí Ýãñáøå; – ñþôçóá.

– ÊáíÝíáò, ðáñÜ íá, Ýôóé, ðÜíôá ãéá ôïõò îÝíïõò, ðñÝðåé íá åöåõñßóêåé êÜðïéïò êÜôé êáéíïýñéï. ¼ôáí ìáò Ýöåñáí ôïí ðÜãï êáé ãÝìéóá ôï ðïôÞñé ôïõ óáìðÜíéá, Ýäåéîå êÜðùò óôåíï÷ùñçìÝíïò êáé óôñéöïãýñéæå íåõñéêÜ óôïí ðÜãêï ôïõ, ñß÷íïíôáò ìáôéÝò áíÞóõ÷åò óôá ãêáñóüíéá. Ôóïõãêñßóáìå ôá ðïôÞñéá ìáò óôçí õãåéÜ ôùí êáëëéôå÷íþí. Êåßíïò Þðéå ôï ìéóü êáé èåþñçóå êáëü í’ áðïìåßíåé óêåöôéêüò êáé íá êéíåß ìå âáèõóôü÷áóôï ýöïò ôá öñýäéá ôïõ.

– ¸÷ù ðïëý êáéñü íá ðéù ôÝôïéï êñáóß, je ne vous dis que ca1. Óôçí Éôáëßá ôï êñáóß d’ Asti åßíáé êáëü, ìá ôïýôï åßíáé ðïëý áíþôåñï. Á÷, ç Éôáëßá! Åßíáé üìïñöá íá æåé êÜðïéïò åêåß ðÝñá! Ðñüóèåóå.

– Íáé, åêåß ðÝñá îÝñïõí íá åêôéìïýí ôç ìïõóéêÞ êáé ôïõò êáëëéôÝ÷íåò, åßðá èÝëïíôáò íá êÜíù íýîç ãéá ôçí áðïôõ÷ßá ôïõ ìðñïóôÜ óôï ÓâÝéôóåñãïö.

– ¼÷é, áðïêñßèçêå áìÝóùò, üóï ãéá ìïõóéêÞ åêåß ðÝñá äå ìðïñþ íá éêáíïðïéÞóù êáíÝíá ãïýóôï. Ïé Éôáëïß åßíáé ïé ßäéïé ìïõóéêïß ðïõ óáí êé áõôïýò äå âñßóêïíôáé Üëëïé óôïí êüóìï. Ôïõò äéáóêåäÜæù ìïíÜ÷á ìå ôá ÔõñïëÝæéêá ôñáãïõäÜêéá, ðïõ ãé’ áõôïýò åßíáé êÜôé êáéíïýñéï.

– Êáé åßíáé ãåííáéüäùñïò ï êüóìïò åêåß ðÝñá; – óõíÝ÷éóá ãéá íá ôïí áíáãêÜóù íá óõììåñéóôåß ôçí ïñãÞ ìïõ ãéá ôïõò îÝíïõò ôïõ ÓâÝéôóåñãïö. Óõìâáßíåé êáé åêåß óáí êáé åäþ ìåó’ áðü Ýíá ôåñÜóôéï îåíïäï÷åßï, ðïõ êáôáóôáëÜæïõí ôüóïé ðáñáëÞäåò, ìåó’ áðü åêáôü áíèñþðïõò, íá ìç âñåèåß Ýíáò íá äþóåé óôï ìïõóéêü ìéá äåêÜñá;… Ç åñþôçóÞ ìïõ äåí åß÷å ôï áðïôÝëåóìá ðïõ ðåñßìåíá. Ï êáêïìïßñçò ïýôå ðïõ óêåöôüôáí êáí íá ôá âÜëåé ìå ôïõò ÅããëÝæïõò. Áðåíáíôßáò ôçí ðáñáôÞñçóÞ ìïõ ôçí ðÞñå ùò áðïäïêßìáóá ãéá ôï ôáëÝíôï ôïõ ðïõ áðïäåß÷ôçêå áíÜîéï ãéá áìïéâÞ êáé ðñïóðÜèçóå íá äéêáéïëïãçèåß áðÝíáíôß ìïõ.

– Äåí êåñäßæåé êÜðïéïò ðïëëÜ êÜèå öïñÜ, åßðå. Êé ç öùíÞ ÷Üíåôáé, êáé ôõ÷áßíåé íá ‘ìáé êïõñáóìÝíïò. Íá, óÞìåñá, Ýîáöíá åííéÜ þñåò

90

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ðåñðÜôçóá êáé ó÷åäüí ïëüêëçñç ôçí çìÝñá ôñáãïõäïýóá. Åßíáé êïõñáóôéêü. Êé ýóôåñá ïé ìåãÜëïé êýñéïé, ïé áñéóôïêñÜôåò, ôõ÷áßíåé íá ìçí Ý÷ïõí üñåîç í’ áêïýóïõí ôõñïëÝæéêá ôñáãïýäéá.

– ¼óï íá ‘íáé, Ýôóé ðÜëé íá ìç äþóïõí ôßðïôá; –åðÝìåéíá åãþ. Äåí êáôÜëáâå ôçí ðáñáôÞñçóÞ ìïõ Þ Ýêáíå ðùò äåí ôçí êáôÜëáâå.

– Áõôü äåí åßíáé ôßðïôá, åßðå, ôï óðïõäáßï åßíáé ðùò åäþ on est très serrè pour la police2, ìÜëéóôá. Åäþ, óýìöùíá ì’ áõôïýò ôïõò äçìïêñáôéêïýò íüìïõò, äå óïõ åðéôñÝðïõí íá ôñáãïõäÜò, åíþ óôçí Éôáëßá ìðïñåßôå íá ãõñßæåôå üóï èÝëåôå, äß÷ùò êáíÝíáò íá óáò åíï÷ëÞóåé. Åäþ, óáí èåëÞóïõí íá óáò ôï åðéôñÝøïõí, ôï åðéôñÝðïõí, ìá óáí äå èåëÞóïõí, ìðïñïýí êáé óôç öõëáêÞ íá óáò êëåßóïõí ìéá ÷áñÜ.

– Ôé ëÝôå;! Êé åßíáé ôÜ÷á äõíáôü(;)!

– ÌÜëéóôá. Áí óáò êÜíïõí ìéá öïñÜ ôçí ðáñáôÞñçóç êáé óåéò äåí óõììïñöùèåßôå óáò öõëáêßæïõí ìå ôï ðñþôï. Åäþ ðïõ ìå âëÝðåôå, Ý÷ù ìåßíåé ôñåéò ìÞíåò öõëáêÞ, ðñüóèåóå ÷áìïãåëþíôáò, óÜìðùò ôïýôç íá Þôáíå ìéá áðü ôéò åõ÷Üñéóôåò áíáìíÞóåéò ôïõ.

– Á÷, ì’ áõôü åßíáé öñé÷ôü! –åßðá. Êáé ãéá ðïéï ëüãï; – ÎÝñù êáé åãþ. Íá, óýìöùíá ìå ôïõò êáéíïýñéïõò íüìïõò ôçò Äçìïêñáôßáò, óõíÝ÷éæå æùçñåìÝíïò. Êáé äåí èÝëïõí êáí íá ëïãáñéÜóïõí ðùò êé Ýíáò öôù÷üò Ý÷åé áíÜãêç íá æÞóåé êÜðùò. Áí äåí Þìïõí óáêáôåìÝíïò èá äïýëåõá êáé èá Ýâãáæá ôï øùìß ìïõ. Êé áí ôñáãïõäÜù, âëÜöôù ôÜ÷áôåò êáíÝíá; Ôé åéí’ áõôÜ! Ïé ðëïýóéïé ìðïñïýí íá æïõí üðùò ôïõò êáðíßóåé ìá un bauvre tiaple1, óáí êáé ìÝíá äåí ðñÝðåé íá æÞóåé ó’ áõôüí ôïí êüóìï. Ôé íüìïé åéí’ áõôïß, ïé íüìïé ôçò Äçìïêñáôßáò; Áí åéí’ Ýôóé, äåí ôç èÝëïõìå ôç Äçìïêñáôßá, ìá èÝëïõìå… èÝëïõìå áðëïýóôáôá… èÝëïõìå, ôá ìÜóçóå êÜðùò, èÝëïõìå íüìïõò öõóéêïýò. Ôïõ áðïãéüìéóá ôï ðïôÞñé.

– Äåí ðßíåôå, ôïõ åßðá. ÐÞñå óôá ÷Ýñéá ôïõ ôï ðïôÞñé êáé ìïõ Ýêáíå ìéá õðüêëéóç.

– ÎÝñù ôé èÝëåôå, åßðå ìéóïêëåßíïíôáò ôï Ýíá ìÜôé êáé êéíþíôáò áðåéëçôéêÜ ôï äá÷ôõëÜêé ôïõ. ÈÝëåôå íá ìå ìåèýóåôå ãéá íá äåßôå ôé èá êÜíù. Áõôü äåí ðñüêåéôáé íá ôï êáôáöÝñåôå.

– ËÜèïò Ý÷åôå. Äåí Ý÷ù êáíÝíá ôÝôïéïí óêïðü, áðïêñßèçêá. Áðëïýóôáôá, èÝëù íá óáò ðåñéðïéçèþ. ËõðÞèçêå, öáßíåôáé ðïõ ìå ðñüóâáëå, ðáñåîçãþíôáò ôçí ðñüèåóÞ ìïõ, ôá Ý÷áóå, áíáóçêþèçêå êáé ìïõ Ýóöéîå ôïí áãêþíá.

– ¼÷é, ü÷é, åßðå, ìå ýöïò éêåôåõôéêü, êáé ìå ôá õãñÜ ìÜôéá ôïõ êáñöùìÝíá ðÜíù ìïõ, Ýôóé ôï åßðá, áóôåéåýôçêá. Êé áìÝóùò îåöïýñíéóå êÜðïéá öñé÷ôÜ ìðåñäåìÝíç ðáìðüíçñç

91

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ öñÜóç, ðïõ ðñÝðåé íá óÞìáéíå, êáôÜ ôç ãíþìç ôïõ, ðùò üóï íá ‘íáé åßìáé êáëü ðáéäß.

– Je ne vous dis que ca! – óõìðÝñáíå. ÅîáêïëïõèÞóáìå Ýôóé íá ðßíïõìå ëßãï-ëßãï êáé íá êïõâåíôéÜæïõìå ïé äõï ìáò êáé ôá ãêáñóüíéá áðïëÜâáéíáí äß÷ùò óõóôïëÞ ôï èÝáìá êáé ìáò êïñüéäåõáí, èáññþ. Ðáñ’ üëï ôï åíäéáöÝñïí ðïõ åß÷áí ãéá ìÝíá ôá ëåãüìåíá ôïõ ðëáíüäéïõ ôñáãïõäéóôÞ, äå ìðïñïýóá íá ìçí áíôéëáìâÜíïìáé ôç óõìðåñéöïñÜ ôùí ãêáñóïíéþí, ðïõ, ïìïëïãþ, ìïõ Ýäéíå üëï êáé ðéï ðïëý óôá íåýñá. ÊÜðïéá óôéãìÞ åí’ áð’ áõôÜ óçêþèçêå, ðëçóßáóå ôïí ÔõñïëÝæï êáé ÷áìïãåëþíôáò ôïõ ÷Üéäåõå ôçí êïñöÞ. ÌÝóá ìïõ Ýâñáæå áñêåôü áðüèåìá ïñãÞò ãéá ôïõò îÝíïõò ôïõ ÓâÝéôóåñãïö, ðïõ äåí ðñüöôáóå íá îåèõìÜíåé êáé ôþñá ôïýôç ç äéáãùãÞ ôùí ãêáñóïíéþí ìå íåõñßáæå áêüìá ðéï ðïëý. Ï èõñùñüò, äß÷ùò íá âãÜëåé ôï êáóêÝôï ôïõ, ìðÞêå óôï äùìÜôéï êáé óôñþèçêå äßðëá ìïõ, áêïõìðþíôáò ôïõò áãêþíåò ôïõ ðÜíù óôï ôñáðÝæé. Ôï ôåëåõôáßï áõôü, êáèþò Ýèéîå ôïí åãùéóìü êáé ôç ìáôáéïäïîßá ìïõ, ìå öïýñêéóå ôñïìåñÜ êé Ýêáíå íá îåóðÜóåé üëç êåßíç ç ïñãÞ ðïõ áðü ôüóåò þñåò Ýâñáæå ìÝóá ìïõ. Ãéáôß, üôáí åßìáé ìüíïò, óôçí åßóïäï ï èõñùñüò áõôüò ìå ÷áéñåôÜåé ìå ìéá âáèéÜ õðüêëéóç ðÜíôá êáé ôþñá, åðåéäÞ Ý÷ù ðáñÝá ìïõ ôïí ðëáíüäéï ôñáãïõäéóôÞ, Þñèå êáé ìïõ óôñþèçêå ìå ôüóç éôáìüôçôá äßðëá ìïõ; Öïýíôùóá ðÝñá ãéá ðÝñá, ðëçììõñéóìÝíïò áðü åêåßíïí ôïí áíáâñáóìü ôçò ïñãÞò êáé ôçò áãáíÜêôçóçò, ðïõ ôüóï ì’ áñÝóåé íá ôï íéþèù íá ìå êõñéåýåé êáé íá ôïí åñåèßæù, ìÜëéóôá, ðïëëÝò öïñÝò, ãéáôß åðåíåñãåß êÜðùò êáôåõíáóôéêÜ êáé äßíåé, Ýóôù ãéá ëßãï, ìéá åîáéñåôéêÞ åõëõãéóßá, åíåñãçôéêüôçôá êáé Ýíôáóç ó’ üëåò ôéò öõóéêÝò êáé ôéò çèéêÝò éêáíüôçôÝò ìïõ. ÔéíÜ÷ôçêá áðüôïìá óôç èÝóç ìïõ.

– Ãéáôß ãåëÜôå; – îåöþíéóá ôïõ èõñùñïý, íéþèïíôáò ôáõôü÷ñïíá ðùò ôï ðñüóùðü ìïõ ÷ëüìéáæå êáé ôá ÷åßëç ìïõ óôñÜâùíáí ÜèåëÜ ìïõ.

– Äå ãåëþ, Ýôóé, ìïíÜ÷á, – áðïêñßèçêå êåßíïò, ïðéóèï÷ùñþíôáò.

– ¼÷é, ãåëÜôå êáé êïñïúäåýåôå ôïýôïí ôïí êýñéï. Êáé ôé äéêáßùìá Ý÷åôå í’ ñèåßôå åäþ êáé íá êÜèåóôå, ôç óôéãìÞ, ðïõ âñßóêïíôáé îÝíïé; Ìçí ôïëìÜôå íá êÜèåóôå! –Ýìðçîá Ýîáëëïò ìéá öùíÞ. Ï èõñùñüò êÜôé ìïõñìïõñßæïíôáò óçêþèçêå êáé ðÞãáéíå êáôÜ ôçí ðüñôá.

– Ðþò ôïëìÜôå íá êïñïúäåýåôå áõôüí ôïí êýñéï êáé íá êÜèåóôå äßðëá ôïõ, ôç óôéãìÞ ðïõ áõôüò åßíáé åðéóêÝðôçò êáé åóåßò Ýíáò èõñùñüò; Ãéáôß äåí êÜíáôå ôï ßäéï ãéá ìÝíá óÞìåñá, ôçí þñá ôïõ ãåýìáôïò; Ôï êÜíåôå ôþñá ãéáôß áõôüò åßíáé öôù÷ïíôõìÝíïò êáé ãéáôß ôñáãïõäÜåé óôïõò äñüìïõò; Íáé, áóöáëþò íáé, êáé ãéáôß åãþ åßìáé

92

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ êáëïíôõìÝíïò. Áõôüò åßíáé öôù÷üò, ìá åßíáé ÷ßëéåò öïñÝò êáëýôåñüò óáò. Ãéá ôïýôï åßìáé âÝâáéïò. Ãéáôß áõôüò äåí ðßêñáíå êáíÝíá, åíþ åóåßò ôïí ðéêñáßíåôå.

– Ìá åìåßò ôßðïôá, Ýôóé ìïíÜ÷á– ðáñáôÞñçóå äåéëÜ ôï ãêáñóüíé. ÌÞðùò ôïí åìðüäéóá íá êÜèåôáé; Ôï ãêáñóüíé äå ìå êáôáëÜâáéíå êáé ôá ãåñìáíéêÜ ìïõ ðÞãáéíáí ÷áìÝíá. Ï áõèÜäçò èõñùñüò Ýêáíå íá õðåñáóðéóôåß ôï ãêáñóüíé, ìá åãþ ôïõ åðéôÝèçêá ìå ôÝôïéá ïñìÞ, ðïõ õðïêñßèçêå, ðùò êé áõôüò äåí êáôáëÜâáéíå ãåñìáíéêÜ êáé êéíïýóå ìïíÜ÷á ì’ áäéáöïñßá ôá ÷Ýñéá ôïõ. Ç ñá÷éôéêÞ ëáíôæÝñéóóá, åßôå ãéáôß áíôåëÞöèçêå ôçí ÝîáøÞ ìïõ êáé öïâÞèçêå ìçí îåóðÜóåé êáíÝíá óêÜíäáëï, åßôå ãéáôß óõììåñéæüôáí ôç ãíþìç ìïõ, ðÞñå ôï ìÝñïò ìïõ êáé ðñïóðáèþíôáò íá ìðåé áíÜìåóá óå ìÝíá êáé ôï èõñùñü, áõôüí ôï óõìâïýëåõå íá ìç ìéëÜåé, ëÝãïíôáò ôïõ ðùò åãþ åß÷á äßêéï êé åìÝíá ìå ðáñáêáëïýóå íá çóõ÷Üóù. «Der Herr hat Recht; Sie haben Recht»1 Ýëåãå êáé îáíÜëåãå. Ï ôñáãïõäéóôÞò ðáñïõóßáæå ôï ðéï áîéïèñÞíçôï êáé ðåñßôñïìï ðñüóùðï êáé, ðñïöáíþò, ìçí êáôáëáâáßíïíôáò ãéáôß öïõñêéæüìïõí ôüóï êáé ôé Þèåëá, ìå ðáñáêáëïýóå íá öýãïõìå ôï ãñçãïñüôåñï áðü åêåß ìÝóá. ¼ìùò ìÝóá ìïõ öïýíôùíå ïëïÝíá êáé ðéï Ýíôïíá ç ìáíßá íá ôá îåöïõñíßóù üëá: êáé ãéá ôï ðëÞèïò ðïõ êïñüéäåõå ôïí ôñáãïõäéóôÞ, êáé ãéá ôïõò áêñïáôÝò ðïõ äåí ôïõ Ýäùóáí ïýôå ìéá ðåíôÜñá êáé äåí åííïïýóá íá óùðÜóù. Êáé öáíôÜæïìáé ðùò áí ôá ãêáñóüíéá êé ï èõñùñüò äåí Þôáíå ôüóï õðï÷ùñçôéêïß, ìå ìåãÜëç åõ÷áñßóôçóç èá åñ÷üìïõí óôá ÷Ýñéá ìáæß ôïõò Þ èá Ýäéíá ìéá êáôáêÝöáëá ìå ôï ìðáóôïýíé ôçò ÅããëÝæáò äåóðïéíßäáò. Áí êåßíç ôç óôéãìÞ âñéóêüìïõíá óôç Óåâáóôïýðïëç èá ñé÷íüìïõíá íá ñçìÜîù ôçí ÅããëÝæéêç tranchée.

– Êáé ãéá ðïéï ëüãï ìå êïõâáëÞóáôå óå ôïýôç ôç óÜëá êé ü÷é óôçí Üëëç, å; – ñùôïýóá åðßìïíá ôï èõñùñü, êñáôþíôáò ôïí áðü ôï ÷Ýñé ãéá íá ìç ìïõ îåöýãåé. Ðïéï äéêáßùìá Ý÷åôå í’ áðïöáóßæåôå ìå ôï ìÜôé ðùò ôïýôïò ï êýñéïò ðñÝðåé íá Ýñèåé óå ôïýôç ôç óÜëá êé ü÷é óôçí Üëëç; ÔÜ÷á üëïé üóïé ðëçñþíïõí äåí åßíáé ßóïé ó’ Ýíá îåíïäï÷åßï; ¼÷é ìïíÜ÷á óôéò äçìïêñáôßåò, ìá ó’ üëïí ôïí êüóìï. Ç äçìïêñáôßá óáò åßíáé óé÷áìÝíç!… Ïñßóôå éóüôçôá! Ôïõò ÅããëÝæïõò äå èá ôïëìïýóáôå íá ôïõò ðåñÜóåôå åäþ ìÝóá, áõôïýò ôïõò ßäéïõò ôïõò ÅããëÝæïõò, ðïõ Üêïõóáí äùñåÜí ôï ôñáãïýäé ôïõ êõñßïõ, ðïõ äçëáäÞ ï êáèÝíáò ôïõò ôïõ Ýêëåøå êé áðü ìåñéêÝò äåêÜñåò êåßíåò ðïõ èá Ýðñåðå íá ôïõ äþóåé. Ðþò ôïëìÞóáôå íá õðïäåßîåôå ôïýôç ôç óÜëá; – Ç Üëëç åßíáé êëåéóôÞ.

– ¼÷é, îåöþíéóá, øÝìáôá, äåí åßíáé êëåéóôÞ.

– Ôüôå, åóåßò ôï îÝñåôå êáëýôåñá.

93

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ – ¸íá ðñÜìá îÝñù êáëÜ, ðùò ëÝôå øÝìáôá. Ï èõñùñüò Ýêáíå íá ãõñßóåé áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ.

– Å áò ìç ìéëÜìå ôþñá, ìïõñìïýñéóå.

– ¼÷é «áò ìç ìéëÜìå ôþñá» îåöþíéóá ðÜëé ðáñÜ íá ìáò ðåñÜóôå áìÝóùò óôçí Üëëç óÜëá! Êáé ÷ùñßò íá äþóù ðñïóï÷Þ óôéò óõìâïõëÝò ôçò ëáíôæÝñéóóáò êáé óôá ðáñáêÜëéá ôïõ ôñáãïõäéóôÞ íá ôï äéáëýóïõìå, áðáßôçóá íá äù ôï âïçèü ôïõ ìåôñ íô’-ïôÝë êáé æÞôçóá áð’ áõôüí íá ìáò ðåñÜóåé óôçí Üëëç óÜëá. Ç öùíÞ ìïõ öáíÝñùíå ôüóç ïñãÞ êáé ôï ðñüóùðï ìïõ ðñÝðåé íá Þôáí ôüóï ôáñáãìÝíï, ðïõ áõôüò äß÷ùò óõæÞôçóç ðáñÜ ìå ìéá ðåñéöñïíçôéêÞ åõãÝíåéá ìïõ áðÜíôçóå ðùò ìðïñþ íá ðÜù íá êáèßóù üðïõ èÝëù. Óôï èõñùñü äå ìðüñåóá í’ áðïäåßîù ôï øÝìá ôïõ ãéáôß åîáöáíßóôçêå ðñïôïý ðåñÜóù óôç óÜëá. Ç óÜëá Þôáíå ðñáãìáôéêÜ áíïé÷ôÞ, öùôéóìÝíç êáé ó’ Ýíá áðü ôá ôñáðÝæéá ôçò êáèüôáí êáé äåéðíïýóáí Ýíáò ÅããëÝæïò ìå ìéá êõñßá. Ðáñüôé ìáò Ýäåéîáí êÜðïéï éäéáßôåñï ôñáðåæÜêé, åãþ ìå ôïí êáêïíôõìÝíï ôñáãïõäéóôÞ ðÞãá êáé êÜèéóá êïíôÜ óôïí ÅããëÝæï êáé äéÝôáîá íá ìáò öÝñïõí åêåß ôç ìéóïðéùìÝíç óáìðÜíéá ìáò. Ïé ÅããëÝæïé êïßôáîáí óôçí áñ÷Þ ìå áðïñßá êé ýóôåñá ìå êáêßá ôïí áíèñùðÜêï ðïõ ìéóïðåèáìÝíïò áðü ôç óáóôéìÜñá ôïõ êáèüôáí äßðëá ìïõ. ÊÜôé åßðáí áíáìåôáîý ôïõò, ìåôÜ ç êõñßá áðüóðñùîå ôï ðéÜôï ôçò, óçêþèçêå êáé óÝñíïíôáò ôï ìåôáîùôü öüñåìÜ ôçò åîáöáíßóôçêå ìå ôïí Üíôñá ôçò. Áðü ôç ôæáìüðïñôá åßäá ôïí ÅããëÝæï íá ëÝåé êÜôé ìå èõìü óôï ãêáñóüíé êáé íá ôïõ äåß÷íåé êáôÜ ôï ìÝñïò ìáò. Ôï ãêáñóüíé Ýóêõøå êáé êïßôáîå. Ðåñßìåíá ìå ÷áñÜ ðùò èá Ýñ÷ïíôáí íá ìáò âãÜëïõí Ýîù êé Ýôóé èá ìðïñïýóá åðéôÝëïõò íá îåèõìÜíù ãéá êáëÜ. Åõôõ÷þò üìùò, ì’ üëï ðïõ áõôü ìå äõóáñÝóôçóå, ìáò Üöçóáí óôçí çóõ÷ßá ìáò. Ï ôñáãïõäéóôÞò ðïõ ðñùôýôåñá Ýðéíå ìå ôï æüñé, ôþñá âéáæüôáí í’ áäåéÜóåé ôç ìðïôßëéá ìüíï êáé ìüíï ãéá íá îåìðåñäÝøåé ìéá þñá áñ÷ýôåñá áðü äù ìÝóá. Ùóôüóï ì’ åõ÷áñßóôçóå èåñìÜ üðùò ìïõ öÜíçêå, ãéá ôï ôñáôáìÝíôï. Ôá õãñÜ ìÜôéá ôïõ äÜêñõóáí êáé ãõÜëéóáí áêüìá ðéï ðïëý êáé ìïõ åßðå ôçí ðéï ðáñÜîåíç êáé ôçí ðéï ìðåñäåìÝíç öñÜóç ãéá íá åêöñÜóåé ôçí åõãíùìïóýíç ôïõ. ¼óï íá ‘íáé ç öñÜóç áõôÞ ðïõ åííïïýóå ðùò áí üëïé åêôéìïýóáí ôïõò êáëëéôÝ÷íåò, óáí êáé ìÝíá èá Þôáí ðÜñá ðïëý åõ÷Üñéóôï ãé’ áõôüí êáé ìïõ åõ÷üôáí êÜèå äõíáôÞ åõôõ÷ßá, ç öñÜóç ëÝãù áõôÞ, ì’ åõ÷áñßóôçóå ðïëý. ÂãÞêá ìáæß ôïõ óôçí åßóïäï. Åêåß ðÝñá óôÝêïíôáí ôá ãêáñóüíéá êé ï å÷èñüò ìïõ ï èõñùñüò, ðïõ öáßíåôáé ðùò Ýëåãå ó’ áõôÜ ôá ðáñÜðïíÜ ôïõ ãéá ìÝíá. Êáé, èáññþ, ðùò üëïé ôïõò ìå âëÝðáíå óáí Ýíá ôñåëü. ¼ôáí ï áíèñùðÜêïò Ýöôáóå êïíôÜ óå êåßíç ôçí ïìÞãõñç óôáìÜôçóá

94

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ êáé ìå ôï ìåãáëýôåñï óåâáóìü êáé ôç âáèýôåñç åêôßìçóç ðïõ èá ìðïñïýóá íá öáíåñþóù ìå ôçí üëç óôÜóç êáé ôï ýöïò ìïõ, Ýâãáëá ôï êáðÝëï ìïõ êáé ôïõ Ýóöéîá ôï ÷Ýñé ìå ôï áðïíåêñùìÝíï äÜ÷ôõëï. Ôá ãêáñóüíéá êáìþèçêáí ðùò äå ìïõ Ýäéíáí ôçí ðáñáìéêñüôåñç ðñïóï÷Þ. ÌïíÜ÷á Ýíáò áð’ üëïõò ãÝëáóå óáñäüíéá. ¼ôáí ï ôñáãïõäéóôÞò ì’ áðï÷áéñÝôéóå êáé åîáöáíßóôçêå óôï óêïôÜäé ôïõ äñüìïõ, áðïóýñèçêá óôï äùìÜôéï ìïõ èÝëïíôáò ìå ôïí ýðíï íá çñåìÞóù êáé íá îå÷Üóù üëåò áõôÝò ôéò åíôõðþóåéò êáé ôçí áíüçôç ðáéäéÜóôéêç ïñãÞ ìïõ, ðïõ ôüóï áðñïóäüêçôá ìå êõñßåøå. ¼ìùò íéþèïíôáò ðùò Þìïõí õðåñâïëéêÜ ôáñáãìÝíïò ãéá íá ìðïñÝóù íá êïéìçèþ, îáíáâãÞêá óôï äñüìï, ìå ôçí ðñüèåóç íá êÜíù âüëôåò, þóðïõ íá ìïõ ðåñÜóåé ç ôáñá÷Þ êáé, äåí ôï êñýâù, åêôüò áð’ áõôü, ìå ôçí áêáèüñéóôç åëðßäá íá âñù êÜðïéá åõêáéñßá ãéá íá ôóáêùèþ ìå ôï èõñùñü, ìå Ýíá ãêáñóüíé Þ ìå ôï ÅããëÝæï êáé íá ôïõò áðïäåßîù üëç ôïõò ôçí áíèñùðéÜ êáé, ôï êõñéüôåñï, ðüóï Üäéêï åß÷áí. Ìá åêôüò áðü ôï èõñùñü, ðïõ ìüëéò ìå åßäå, ìïõ ãýñéóå ôçí ðëÜôç, äåí áíôÜìùóá êáíÝíáí Üëëïí, êé Ýôóé êáôÜìïíïò Ýêáíá ôéò âüëôåò ìïõ óôçí ðñïêõìáßá. «Íá ôçí ðïéá åßíáé ç ðáñÜîåíç ìïßñá ôçò ðïßçóçò, óêåöôüìïõí êÜðùò ðéï Þñåìá. ¼ëïé ôç ëáôñåýïõí, ôçí áðïæçôÜíå, áõôÞí ìïíÜ÷á åðéèõìïýí. Êáé øÜ÷íïõí íá ôç âñïýíå óôç æùÞ êé ùóôüóï êáíÝíáò äåí áíáãíùñßæåé ôç äýíáìç ôçò, êáíÝíáò äåí åêôéìÜåé üóï ðñÝðåé áõôü, ôï êáëýôåñï áãáèü ôïõ êüóìïõ, äåí åêôéìÜåé êáé äåí åõãíùìïíåß åêåßíïõò ðïõ ôï ðñïóöÝñïõí óôïõò óõíáíèñþðïõò ôïõò. ÑùôÞóôå üðïéïí èÝëåôå áð’ üëïõò áõôïýò ðïõ êáôïéêïýí óôï ÓâÝéôóåñãïö, ðïéï åßíáé ôï ìåãáëýôåñï áãáèü óôïí êüóìï; Êé üëïé ôïõò Þ ïé åíåíÞíôá åííéÜ óôïõò åêáôü, èá óáò áðïêñéèïýí ì’ Ýíá óáñäüíéï ýöïò, ðùò ôï ìåãáëýôåñï áãáèü åßíáé ôá ëåöôÜ. “Ìðïñåß íá ìç óáò áñÝóåé áõôÞ ç óêÝøç êáé íá ìçí ôáéñéÜæåé ìå ôéò áíþôåñåò éäÝåò ôéò äéêÝò óáò, èá óáò ðïõí, ìá ôé íá ãßíåé áöïý ç æùÞ ôùí áíèñþðùí åßíáé Ýôóé öôéáãìÝíç ðïõ ìïíÜ÷á ôá ëåöôÜ íá ôçí êÜíïõí åõôõ÷éóìÝíç. Êáé äå ìðïñþ í’ áðáãïñÝøù óôï ìõáëü ìïõ íá âëÝðåé ôïí êüóìï –èá ðñïóèÝóïõí ôÝôïéï ðïõ åßíáé, íá âëÝðåé äçëáäÞ ôçí áëÞèåéá”. ÁîéïèñÞíçôï êáé ôï ìõáëü óáò êé ç åõôõ÷ßá ðïõ ðïèåßôå. Êáé åóåßò äåí åßóáóôå ðáñÜ üíôá äõóôõ÷éóìÝíá ðïõ êé ïé ßäéïé äåí îÝñåôå ôé óáò ÷ñåéÜæåôáé… Ãéá ðïéï ëüãï üëïé óáò ðáñáôÞóáôå ôçí ðáôñßäá óáò, ôïõò äéêïýò óáò, ôéò äïõëåéÝò óáò êáé ôéò ïéêïíïìéêÝò åðé÷åéñÞóåéò óáò êáé êïõâáëçèÞêáôå óå ôïýôç ôç ìéêñÞ åëâåôéêÞ ðïëéôåßá, ôç ËïõêÝñíç; Ãéá ðïéï ëüãï üëïé óáò óõãêåíôñùèÞêáôå ôï âñáäéíü óôá ìðáëêüíéá êáé ìå óéùðçëü óåâáóìü áêïýãáôå ôï ôñáãïýäé ôïõ ìéêñïý æçôéÜíïõ; Êé áí áõôüò Þèåëå íá ôñáãïõäÞóåé áêüìá, èá åîáêïëïõèïýóáôå êáé óåéò íá óôÝêåóôå óéùðçëïß êáé

95

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ íá ôïí áêïýôå. ÔÜ÷á ôá ëåöôÜ, ôá åêáôïììýñéá, èá ìðïñïýóáí íá óáò äéþîïõí áðü ôç ðáôñßäá óáò êáé íá óáò ìáæÝøïõí óå ôïýôç ôç ìéêñÞ ãùíßôóá, ôç ËïõêÝñíç; ÔÜ÷á ôá ëåöôÜ èá ìðïñïýóáí íá óáò óõãêåíôñþóïõí üëïõò óôá ìðáëêüíéá êáé íá óáò áíáãêÜóïõí ìéóÞ þñá íá óôÝêåóôå áêßíçôïé êáé óéùðçëïß; ¼÷é! ×ßëéåò öïñÝò ü÷é! ¸íá åßíáé åêåßíï ðïõ óáò áíáãêÜæåé íá åíåñãåßôå Ýôóé, êé áõôü èá óáò ðáñáêéíåß ðÜíôá åíôïíüôåñá áð’ üëá ô’ Üëëá êßíçôñá ôçò æùÞò: ç áíÜãêç ôçò ðïßçóçò, ðïõ äåí ôçí ïìïëïãåßôå, ìá ôçí áéóèáíüóáóôå êáé èá ôçí áéóèáíüóáóôå áéþíéá, üóï áðïìÝíåé ìÝóá óáò êÜôé ôï áíèñþðéíï. Ç ëÝîç «ðïßçóç» óáò öáßíåôáé ãåëïßá, ôç ìåôá÷åéñßæåóôå óáí êïñïúäåõôéêü ìÜëùìá, êáé ôçí áãÜðç ôçò ðïßçóçò ôçí åðéôñÝðåôå óáí êÜôé ðïõ ôáéñéÜæåé ìïíÜ÷á óôá ðáéäéÜ êáé óôá áíüçôá äåóðïéíßäéá, êáé ðÜëé êé áõôÜ ôá êïñïúäåýåôå. Ãéá ôïí åáõôü óáò áðïæçôÜôå êÜôé ôï èåôéêü. Êé ùóôüóï ôá ðáéäÜêéá áíôéêñßæïõí ìå ãåñü ìÜôé ôç æùÞ, áõôÜ áãáðïýí êáé îÝñïõí ôé ðñÝðåé í’ áãáðÜåé ï Üíèñùðïò êáé ôé äßíåé ôçí åõôõ÷ßá, åíþ åóÜò ç æùÞ ôüóï óáò Ý÷åé ìðåñäÝøåé, ôüóï óáò Ý÷åé äéáöèåßñåé, ðïõ êáôáíôÞóáôå íá âñåßôå åêåßíï ðïõ ìéóåßôå êáé ðïõ áõôü äçìéïõñãåß ôç äõóôõ÷ßá óáò. Óáóôßóáôå óå ôÝôïéï âáèìü, ðïõ äåí áíôéëáìâÜíåóôå ôçí õðï÷ñÝùóç ðïõ Ý÷åôå áðÝíáíôé óôï öôù÷ü ÔõñïëÝæï ï ïðïßïò óáò ðñüóöåñå ìéá áãíÞ áðüëáõóç êáé ôáõôü÷ñïíá èåùñåßôå ôïí åáõôü óáò õðï÷ñåùìÝíï áöéëïêåñäþò êáé äß÷ùò êáíÝíá êÝñäïò Þ êáìéÜ åõ÷áñßóôçóç íá ôáðåéíþíåóôå ìðñïóôÜ ó’ Ýíáí ëüñäï êáé íá èõóéÜæåôå Üóêïðá ôçí çóõ÷ßá óáò êáé ôï êÝöé óáò. Ôé áíïçóßá, ôé áíåîÞãçôïò ðáñáëïãéóìüò! ¼ìùò äåí Þôáí áõôü ðïõ ìïõ Ýêáíå ôçí ðéï Ýíôïíç åíôýðùóç áðüøå. ÁõôÞí ôçí Üãíïéá ôïõ ôé åßíáé åêåßíï ðïõ äßíåé ôçí åõôõ÷ßá áõôÞí ôçí áíáéóèçóßá ãéá êÜðïéá ðïéçôéêÞ áðüëáõóç ó÷åäüí ôçí êáôáëáâáßíù Þ ìÜëëïí ôçí óõíÞèéóá, ãéáôß óõ÷íÜ ôçí Ý÷ù óõíáíôÞóåé óôç æùÞ. Êáé ç ÷õäáßá, ç áóõíáßóèçôç áðáíèñùðéÜ ôïõ ðëÞèïõò åðßóçò äåí Þôáíå êÜôé êáéíïýñéï ãéá ìÝíá. ¼óá êé áí èåëÞóïõí íá ðïýíå ïé õðïóôçñé÷ôÝò ôçò áíôßèåôçò ãíþìçò, ãéá ìÝíá ï ü÷ëïò, ôï ðëÞèïò, åßíáé ç óõãêÝíôñùóç áíèñþðùí, ðïõ ìðïñåß íá ‘íáé êáëïß, üìùò óõíôáõôßæïíôáé ìïíÜ÷á ìå ôç êôçíþäéêç, ôç óé÷áìåñÞ ìåñéÜ ôïõò êáé äåí åêöñÜæåé ðáñÜ ôçí áäõíáìßá êáé ôç óêëçñüôçôá ôçò áíèñþðéíçò öýóçò. ¼ìùò ðùò åóåßò, ðáéäéÜ åíüò åëåýèåñïõ, áíèñùðéóìÝíïõ ëáïý, ÷ñéóôéáíïß, Üíèñùðïé ôÝëïò ðÜíôùí, ðùò ìðïñÝóáôå, ëÝãù óôçí áãíÞ áðüëáõóç ðïõ óáò ðñüóöåñå Ýíáò öôù÷üò óõíÜíèñùðüò óáò, í’ áðïêñéèåßôå ìå ôüóç øõ÷ñüôçôá êáé êïñïúäåýïíôáò; Ìá ü÷é, óôçí ðáôñßäá óáò õðÜñ÷ïõí Üóõëá ãéá ôïõò æçôéÜíïõò. ÆçôéÜíïé äåí õðÜñ÷ïõí, äåí ðñÝðåé íá õðÜñ÷ïõí êáé äåí õðÜñ÷åé ôï óõíáßóèçìá ôçò óõìðüíéáò ðïõ ðÜíù ó’ áõôü óôçñßæåôáé ç æçôéáíéÜ. Ôïýôïò üìùò ï ôñáãïõäéóôÞò

96

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ êïõñÜóôçêå, óáò äéáóêÝäáóå, óáò ðáñáêÜëåóå êÜôé íá ôïõ äþóåôå áðü ôï ðåñßóåìÜ óáò ãéá ôïí êüðï ôïõ ðïõ åêìåôáëëåõôÞêáôå. Ìá óåéò ôïí ðáñáêïëïèïýóáôå óáí ðåñßåñãï öáéíüìåíï, ìå ôï øõ÷ñü óáò ÷áìüãåëï, áðü ôá ëáìðñÜ óáò äéáìåñßóìáôá êé áð’ üëïõò åóÜò, ôïõò åõôõ÷éóìÝíïõò, ôïõò ðÜìðëïõôïõò, äåí âñÝèçêå Ýíáò Þ ìéá ðïõ íá ôïõ ñßîåé êÜôé! ÊáôáíôñïðéáóìÝíïò Ýöõãå áðü ìðñïóôÜ óáò êáé ôï áíüçôï ðëÞèïò, ãåëþíôáò ôïí ðáñáêïëïýèçóå êáé Ýâñéæå ü÷é åóÜò, ìá áõôüí ãéáôß äåé÷èÞêáôå øõ÷ñïß, áðÜíèñùðïé êáé Üôéìïé, ãéáôß ôïõ êëÝøáôå ôçí áðüëáõóç ðïõ óáò ðñüóöåñå áõôüò. «Óôéò 7 Éïõëßïõ 1857 óôç ËïõêÝñíç ìðñïóôÜ óôï îåíïäï÷åßï ÓâÝéóôåñãïö, ðïõ ó’ áõôü Ýñ÷ïíôáé ïé ðëïõóéüôåñïé ôïõ êüóìïõ, Ýíáò ðëáíüäéïò ôñáãïõäéóôÞò åðß ìéóÞ þñá ôñáãïýäçóå êé Ýðáéîå êéèÜñá. ÊÜðïõ åêáôü Üíèñùðïé ôïí Üêïõãáí. Ï ôñáãïõäéóôÞò ôñåéò öïñÝò ôïõò ðáñáêÜëåóå íá ôïõ äþóïõí êÜôé. Ìá êáíÝíáò äåí ôïõ Ýñéîå ïýôå ìéá ðåíôÜñá êáé ðïëëïß ôïí êïñüéäåõáí». Áõôü äåí åßíáé öáíôáóôéêü, ìá Ýíá ðñáãìáôéêü ãåãïíüò ðïõ ìðïñåß üðïéïò èÝëåé íá ôï åîáêñéâþóåé áðü ôïõò ìüíéìïõò êáôïßêïõò ôïõ ÓâÝéôóåñãïö, ðëçñïöïñïýìåíïò áðü ôéò åöçìåñßäåò ðïéïé Þôáíå ïé îÝíïé ðïõ Ýìåíáí óôï ÓâÝéôóåñãïö óôéò 7 Éïõëßïõ. Ïñßóôå Ýíá ãåãïíüò ðïõ ï éóôïñéêïß ôçò åðï÷Þò ìáò ïöåßëïõí íá ôï óçìåéþóïõí ìå ðýñéíá ãñÜììáôá. Áõôü ôï ãåãïíüò åßíáé ðïëý ðéï óçìáíôéêü êáé ðïëý ðéï óïâáñü êé Ý÷åé óçìáóßá ðïëý âáèýôåñç áð’ üëá êåßíá ðïõ äçìïóéåýïõí ïé åöçìåñßäåò êáé ðïõ ðåñéãñÜöïõí ïé éóôïñßåò. Ðþò ïé ÅããëÝæïé óêüôùóáí Üëëïõò ÷ßëéïõò ÊéíÝæïõò ãéáôß äåí áãïñÜæïõí ôßðïôá ìå ëåöôÜ êáé ôï êñÜôïõò ôï äéêü ôïõò áðïññïöÜåé üëá ôá ÷ñõóÜ êáé áñãõñÜ íïìßóìáôá, ðþò ïé ÃÜëëïé óêüôùóáí Üëëïõò ÷ßëéïõò Áöñéêáíïýò ãéáôß ç ÁöñéêÞ Ý÷åé åýöïñåò åêôÜóåéò êáé ãéáôß ï äéáñêÞò ðüëåìïò óõíôåëåß óôçí êáëÞ åîÜóêçóç ôùí óôñáôåõìÜôùí, ðùò ï Ôïýñêïò ðñÝóâçò óôçí ÍåÜðïëç äåí ìðïñåß íá åßíáé Åâñáßïò êáé ðùò ï ÁõôïêñÜôïñáò ÍáðïëÝùí óåñãéáíÜåé ðåæüò óôéò Plombières êáé âåâáéþíåé äéÜ ôïõ ôýðïõ ôïí ëáü ôïõ ðùò âáóéëåýåé ìïíÜ÷á óýìöùíá ìå ôç èÝëçóç ôïõ ëáïý – ïë’ áõôÜ åßíáé ëüãéá ðïõ êñýâïõí Þ áðïêáëýðôïõí ðñÜãìáôá ãíùóôÜ áðü êáéñü. Ìá ôï ãåãïíüò ðïõ óõíÝâçêå óôçí ËïõêÝñíç óôéò 7 Éïõëßïõ, ìïõ öáßíåôáé ðùò åßíáé åíôåëþò êáéíïýñéï êáé ðáñÜîåíï êé Ý÷åé ó÷Ýóç ü÷é ìå ôéò áéþíéåò êáêÝò üøåéò ôçò áíèñþðéíçò öýóçò ìá ìå ïñéóìÝíç åðï÷Þ ôçò êïéíùíéêÞò åîÝëéîçò. Åßíáé ãåãïíüò ü÷é ãéá ôçí éóôïñßá ôçò ðñïüäïõ êáé ôïõ ðïëéôéóìïý. Ãéá ðïéï ëüãï áõôü ôï áðÜíèñùðï ãåãïíüò, ðïõ åßíáé áäýíáôï íá óõìâåß ó’ Ýíá ïðïéïäÞðïôå ÷ùñéü ôçò Ãåñìáíßáò, ôçò Ãáëëßáò

97

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Þ ôçò Éôáëßáò, ìðïñåß íá óõìâáßíåé åäþ ðÝñá, ðïõ ï ðïëéôéóìüò, ç åëåõèåñßá êé ç éóüôçôá Ý÷ïõí áíá÷èåß óôïí õðÝñôáôï âáèìü êáé óõãêåíôñþíïíôáé óáí ðåñéçãçôÝò ïé ðéï ðïëéôéóìÝíïé Üíèñùðïé ôùí ðéï ðïëéôéóìÝíùí ÷ùñþí; Ãéáôß áõôïß ïé åîåëéãìÝíïé, ïé êáëïðñïáßñåôïé Üíèñùðïé, ðïõ äåß÷íïíôáé ôüóï áíåîÜñôçôïé ãéá ôï êÜèå êïéíü, ôßìéï êáé öéëáíèñùðéêü Ýñãï, äåí Ý÷ïõí êåßíï ôï áíèñþðéíï óõíáßóèçìá ðïõ ðçãÜæåé áðü ôçí êáñäéÜ ãéá ìéá ðñïóùðéêÞ áãáèÞ ðñÜîç; Ãéáôß áõôïß ïé Üíèñùðïé ðïõ íïéÜæïíôáé ìå ôüóï Ýíèåñìï æÞëï óôá ÊïéíïâïýëéÜ ôïõò êáé óôéò óõãêåíôñþóåéò ôïõò ãéá ôçí êáôÜóôáóç ôùí Üãáìùí ÊéíÝæùí óôéò Éíäßåò, ãéá ç äéÜäïóç ôïõ ÷ñéóôéáíéóìïý êáé ôçò ìüñöùóçò óôçí ÁöñéêÞ, ãéá ôç óõãêñüôçóç êÜðïéïõ óõíáóðéóìïý ðïõ íá öôéÜîåé ñéæéêÜ ôçí áíèñùðüôçôá ïëüêëçñç, äå âñßóêïõí ìÝóá óôçí øõ÷Þ ôïõò ôï áðëü, ôï ðñùôüãïíï óõíáßóèçìá ôïõ áíèñþðïõ ãéá ôïí üìïéü ôïõ; Íá ìçí õðÜñ÷åé ôÜ÷á ôï óõíáßóèçìá áõôü êáé íá ðÞñå ôç èÝóç ôïõ ç ìáôáéïäïîßá, ç öéëïäïîßá êé ï êïñåóìüò ðïõ ôïõò êáèïäçãïýí óôá ÊïéíïâïýëéÜ ôïõò, óôéò óõãêåíôñþóåéò ôïõò êáé óôéò óõíáíáóôñïöÝò ôïõò; Ç äéÜäïóç ôÜ÷á áõôïý ôïõ ëïãéêïý, ôïõ åãùéóôéêïý óõíäÝóìïõ áíèñþðùí ðïõ ôïí áðïêáëïýí ðïëéôéóìü, êáôáóôñÝöåé ôÜ÷á ôçí áíÜãêç ôïõ åíóôéêôþäéêïõ óõíäÝóìïõ ðïõ ðçãÜæåé áðü ôçí áãÜðç êé åßíáé ôÜ÷á åíÜíôéüò ôïõò; Êé áõôÞ åßíáé ôÜ÷á êåßíç ç éóüôçôá, ðïõ ãé’ áõôÞí Ý÷åé ÷õèåß ôüóï áèþï áßìá êé Ý÷ïõí ãßíåé ôüóá êáé ôüóá åãêëÞìáôá; Ìðïñïýí ôÜ÷á êé ïé ëáïß, óáí ôá ðáéäÜêéá, íá ‘íáé åõôõ÷éóìÝíïé áêïýãïíôáò ìïíÜ÷á ôç ëÝîç éóüôçò; Éóüôçò ìðñïóôÜ óôï íüìï; Ìá ìÞðùò ïëüêëçñç ç æùÞ ôùí áíèñþðùí êõëÜåé ìÝóá óôçí óöáßñá ôïõ íüìïõ; Ôï Ýíá ôçò ÷éëéïóôçìüñéï ìïíÜ÷á õðüêåéôáé óôï íüìï êé ç õðüëïéðç êõëÜåé Ýîù áð’ áõôüí ìÝóá óôç óöáßñá áðü ôá Þèç êáé ôéò áíôéëÞøåéò ôçò êïéíùíßáò. Êáé ìÝóá óôçí êïéíùíßá Ýíáò ëáêÝò åßíáé íôõìÝíïò êáëýôåñá áðü Ýíáí ôñáãïõäéóôÞ êáé ôïí âñßæåé áôéìþñçôá. Ï èõñùñüò èåùñåß åìÝíá áíþôåñü ôïõ êáé ôïí ôñáãïõäéóôÞ êáôþôåñï áð’ áõôüí. Êé üôáí Ýêáíá ðáñÝá ìïõ ôïí ôñáãïõäéóôÞ, èåþñçóå ôïí åáõôü ôïõ ßóïí ìå ìáò êé Ýãéíå èñáóýò. Åãþ äåß÷èçêá áðüôïìïò óôï èõñùñü êáé êåßíïò èåþñçóå ôï åáõôü ôïõ êáôþôåñü ìïõ. Ôï ãêáñóüíé äåß÷èçêå èñáóýò óôïí ôñáãïõäéóôÞ êé ï ôñáãïõäéóôÞò èåþñçóå ôï åáõôü ôïõ êáôþôåñü ôïõ. Êé åßíáé ôÜ÷á áõôü ôï êñÜôïò, êåßíï ðïõ ï êüóìïò ô’ áðïêáëåß èåôéêÜ – åëåýèåñï êñÜôïò, üôáí ôá üñãáíÜ ôïõ ðéÜíïõí êáé öõëáêßæïõí Ýíáí ðïëßôç ìå ìïíáäéêü ëüãï ðþò äß÷ùò íá åíï÷ëåß êáíÝíá êÜíåé åêåßíï ðïõ ìðïñåß, ãéá íá ìçí ðåèÜíåé áðü ôçí ðåßíá; Äõóôõ÷éóìÝíï, áîéïèñÞíçôï ðëÜóìá ï Üíèñùðïò ìå ôéò áíÜãêåò ôïõ ãéá èåôéêÝò áðïöÜóåéò, êáèþò åßíáé ñéãìÝíïò ìÝóá ó’ áõôüí ôïí

98

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ áðÝñáíôï êáé áäéÜêïðá êéíïýìåíï ùêåáíü áðü êáëü êáé êáêü, áðü ãåãïíüôá, áðü õðïëïãéóìïýò êáé áíôéèÝóåéò! Áéþíåò ïëüêëçñïõò ðáëåýïõí ïé Üíèñùðïé êáé ìï÷èïýí ãéá íá óõãêåíôñþóïõí óå ìéá ìåñéÜ êÜèå ôé êáëü, êáé ó’ Üëëç êÜèå ôé ìç êáëü. Ïé áéþíåò ðåñíÜíå êé ïðïõäÞðïôå êé ï,ôéäÞðïôå êé áí ñßîåé ôï áíôéêåéìåíéêü êáé ÷ùñßò ðÜèïò ìõáëü ðÜíù óôç æõãáñéÜ ôïõ êáëïý êáé ôïõ êáêïý, ç æõãáñéÜ äåí ôáëáíôåýåôáé êáé óôçí êÜèå ôçò ìåñéÜ ôï âÜñïò ôïõ êáëïý êáé ôïõ êáêïý åßíáé ôï ßäéï. Íá ìðïñïýóå ìïíÜ÷á ï Üíèñùðïò íá ìÜèåé íá ìçí êáôáêñßíåé êáé íá ìçí óêÝöôåôáé áðüôïìá êáé èåôéêÜ êáé íá ìçí äßíåé áðáíôÞóåéò óå äéÜöïñá åñùôÞìáôá ðïõ ôïõ äüèçêáí ìïíÜ÷á ãéá íá ìåßíïõí áéþíéá áíáðÜíôçôá! Íá ìðïñïýóå ìïíÜ÷á íá êáôáëÜâåé ðùò ç êÜèå ôïõ óêÝøç åßíáé êáé øåýôéêç êáé ôáõôü÷ñïíá óùóôÞ! Øåýôéêç ãéá ôï ìïíüðëåõñü ôçò, ãéá ôçí áäõíáìßá ôïõ áíèñþðïõ íá áãêáëéÜóåé ïëüêëçñç ôçí áëÞèåéá êáé óùóôÞ üóï ãéá ôçí Ýêöñáóç ìéáò üøçò ôùí áíèñùðßíùí ôÜóåùí. ÖôéÜîáíå õðïäéáéñÝóåéò ìÝóá ó’ áõôü ôï áéþíéá êéíïýìåíï, ôï áðÝñáíôï, ôï áðÝñáíôá ìðåñäåìÝíï ÷Üïò ôïõ êáëïý êáé ôïõ êáêïý, ÷Üñáîáí öáíôáóôéêÝò ãñáììÝò ðÜíù ó’ áõôÞí ôç èÜëáóóá êáé ðåñéìÝíïõí ðùò ç èÜëáóóá èá ÷ùñéóôåß êéüëáò. ÓÜìðùò íá ìçí õðÜñ÷ïõí åêáôïììýñéá Üëëåò õðïäéáéñÝóåéò áðü åíôåëþò Üëëç Üðïøç êáé ó’ Üëëï åðßðåäï. Åéí’ áëÞèåéá ðùò ç åðåîåñãáóßá ôùí õðïäéáéñÝóåùí áõôþí äéåîÜãåôáé åðß áéþíåò ïëüêëçñïõò, ìá êáé áéþíåò ðÝñáóáí êáé èá ðåñÜóïõí åêáôïììýñéá. Ï ðïëéôéóìüò åßíáé êáëü, ç âáñâáñüôçôá êáêü, ç åëåõèåñßá åßíáé êáëü, ç óêëáâéÜ êáêü. Íá, áõôÞ áêñéâþò ç ãíþóç ðïõ öáíôáæüìáóôå ðùò êáôÝ÷ïõíå åßíáé ðïõ êáôáóôñÝöåé ôéò åíóôéêôþäéêåò, ôéò áãíüôåñåò, ôéò ðñùôüãïíåò áíÜãêåò ôïõ êáëïý ìÝóá óôçí áíèñþðéíç öýóç. Êáé ðïéïò èá ìïõ ðñïóäéïñßóåé îåêÜèáñá ôé åßíáé ç åëåõèåñßá, ôé åßíáé ï äåóðïôéóìüò, ôé åßíáé ï ðïëéôéóìüò, ôé åßíáé ç âáñâáñüôçôá; Êáé ðïý åßíáé ôá üñéá ôïõ åíüò êáé ôïõ Üëëïõ; Ðïéïò åéí’ åêåßíïò ðïõ êáôÝ÷åé ìÝóá óôçí øõ÷Þ ôïõ ôüóï áêëüíçôá ôï ìÝôñï ôïõ êáëïý êáé ôïõ êáêïý, þóôå íá ìðïñÝóåé íá ìåôñÞóåé ì’ áõôü ôá ôñÝ÷ïíôá ìðåñäåìÝíá ãåãïíüôá; Ðïéïò Ý÷åé ôüóï ìåãÜëï ìõáëü, þóôå ôïõëÜ÷éóôïí ìÝóá óôï áêßíçôï ðáñåëèüí í’ áãêáëéÜóåé üëá ôá ãåãïíüôá êáé íá ôá æõãßóåé; Êáé ðïéïò åßäå ìéá êáôÜóôáóç ðïõ íá ìçí ðåñéÝ÷åé ôï êáëü êáé êáêü ôáõôü÷ñïíá; Êáé ðþò ìðïñþ íá îÝñù åãþ ðùò âëÝðù ðáñáðÜíù ôïí Ýíá áð’ ôï Üëëï, ü÷é ãéáôß äå óôÝêïìáé óôç èÝóç ðïõ ðñÝðåé; Êáé ðïéïò ìðïñåß ôüóï áðüëõôá í’ áðïóðáóôåß íïåñÜ, Ýóôù êáé ãéá ìéá öåõãáëÝá óôéãìÞ áðü ôç æùÞ, þóôå íá ôçí áôåíßóåé áðü øçëÜ ðëÝïí áíåîÜñôçôá; ¸íá, ìïíÜ÷á Ýíá, Ý÷ïõíå áëÜèçôï êõâåñíÞôç ôï ðáãêüóìéï ðíåýìá, ðïõ ìáò äéáðåñíÜåé üëïõò ìáæß êáé ôïí êáèÝíá

99

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ óá ÷ùñéóôÞ ìïíÜäá êáé åìðíÝåé óôïí êáèÝíá ôçí ôÜóç ãéá êåßíï ðïõ ðñÝðåé, êåßíï ôï ßäéï ðíåýìá ðïõ ðñïóôÜæåé ôï äÝíôñï íá ìåãáëþíåé ðñïò ôïí Þëéï, ðïõ ðñïóôÜæåé ôá ëïõëïýäéá íá ðåôÜíå ôïõò óðüñïõò ôïõò ôï öèéíüðùñï êáé ìáò íá óöéããüìáóôå áóõíáßóèçôá ï Ýíáò ðÜíù óôïí Üëëï. Êé áõôÞ ç ìüíç áëÜèçôç êé åõëïãçìÝíç öùíÞ, êáôáðíßãåé üëç ôç èïñõâþäéêç êáé âéáóôéêÞ åîÝëéîç ôïõ ðïëéôéóìïý. Ðïéïò åßíáé ðéüôåñï Üíèñùðïò êáé ðïéïò ðéüôåñï âÜñâáñïò; Êåßíïò ôÜ÷á ï ëüñäïò, ðïõ Üìá åßäå ôá ôñéììÝíá ñïý÷á ôïõ ôñáãïõäéóôÞ Ýöõãå ìáíéáóìÝíïò áðü ôï ôñáðÝæé, ðïõ äåí ôïõ Ýäùóå ãéá ôïí êüðï ôïõ ìÞôå Ýíá åêáôïóôçìüñéï ôçò ðåñéïõóßáò ôïõ êáé ôþñá ÷ïñôÜôïò, êÜèåôáé ó’ Ýíá ïëüöùôï êáé ðïëõôåëÝóôáôï äùìÜôéï êáé óõæçôåß áôÜñá÷á ãéá ôçí õðüèåóç ôçò Êßíáò, âñßóêïíôáò ðïëý äßêáéïõò ôïõò óêïôùìïýò ðïõ ãßíïíôáé åêåß ðÝñá, ï ìéêñüóùìïò ôñáãïõäéóôÞò, ðïõ ìå êßíäõíï íá öõëáêéóôåß ì’ Ýíá öñÜãêï óôç ôóÝðç ôïõ, êÜðïõ åßêïóé ÷ñüíéá ôþñá, äß÷ùò íá âëÜøåé êáíÝíá, ãõñßæåé âïõíÜ êáé êÜìðïõò, äéáóêåäÜæïíôáò ôïí êüóìï ìå ôï ôñáãïýäé ôïõ êáé ôïí ðåñéöñüíçóáí, ìüíï ðïõ äåí ôïí Ýâãáëáí Ýîù ìå ôéò êëùôóéÝò, êáé êïõñáóìÝíïò, ðåéíáóìÝíïò, êáôáíôñïðéáóìÝíïò, ðÞãå íá îáðëþóåé ãéá ýðíï êÜðïõ ðÜíù óå ôßðïôá óáðéóìÝíá Ü÷õñá; Êåßíç ôç óôéãìÞ, ìÝóá óôçí áðüëõôç óéãáëéÜ ôçò íý÷ôáò Üêïõóá ìáêñéÜ, ìáêñéÜ áðü ôçí ðïëéôåßá, ôçí êéèÜñá ôïõ ìéêñüóùìïõ ÔõñïëÝæïõ êáé ôï ôñáãïýäé ôïõ. ¼÷é, åßðá ìÝóá ìïõ ÜèåëÜ ìïõ, äåí Ý÷åéò ôï äéêáßùìá íá ëõðÜóáé áõôüí êáé íá åîïñãßæåóáé ãéá ôçí åõäáéìïíßá ôïõ ëüñäïõ. Ðïéïò æýãéóå ôçí åóùôåñéêÞ åõôõ÷ßá ðïõ öùëéÜæåé ìÝóá óôçí øõ÷Þ ôïõ êáèåíüò áðü ôïõò áíèñþðïõò áõôïýò; Íá ôþñá ï ÔõñïëÝæïò êÜèåôáé, ðÜíù ó’ Ýíá âñüìéêï êáôþöëé, êïéôÜæåé ôïí ëáìðåñü öåããáñïöþôéóôï ïõñáíü êáé ôñáãïõäÜåé ÷áñïýìåíá ìÝóá ó’ áõôÞ ôç óéãáëéÜ ôçò ãåìÜôçò áñþìáôá íý÷ôáò êáé óôçí øõ÷Þ ôïõ äåí õðÜñ÷åé ìÞôå ðáñÜðïíï, ìÞôå ïñãÞ, ìÞôå ìåôáìÝëåéá. Êáé ðïéïò îÝñåé ôé ãßíåôáé ôþñá ìÝóá óôçí øõ÷Þ üëùí áõôþí ôùí áíèñþðùí ðßóù áð’ áõôïýò ôïõò áñ÷ïíôéêïýò, øçëïýò ôïß÷ïõò. Ðïéïò îÝñåé, Ý÷ïõí ôÜ÷á ìÝóá ôïõò ôüóç îÝãíïéáóôç, áðëÞ ÷áñÜ ôçò æùÞò êáé áñìïíßá ìå ôïí êüóìï, üóç âñßóêåôáé ìÝóá óôç øõ÷Þ áõôïý ôïõ áíèñùðÜêïõ; Åßíáé áðÝñáíôç ç áãáèüôçôá êé ç óïößá êåßíïõ ðïõ åðÝôñåøå êáé äéÝôáîå íá õðÜñ÷ïõí üëåò áõôÝò ïé áíôéèÝóåéò. ÌïíÜ÷á óå óÝíá, ôï áóÞìáíôï óêïõëÞêé, ðïõ ìå ôï èñÜóïò êé ïëüôåëá ðáñÜíïìá åðé÷åéñåßò íá åéó÷ùñÞóåéò óôïõò íüìïõò ôïõ, óôéò ðñïèÝóåéò ôïõ, ìïíÜ÷á óå óÝíá öáßíïíôáé óáí áíôéèÝóåéò. Êåßíïò ìå çñåìßá áôåíßæåé áðü ôá áðÝñáíôá öùôåéíÜ ýøç ôïõ êáé ÷áßñåôáé ôçí áóýëëçðôç áñìïíßá, ðïõ ìÝóá ó’ áõôÞí üëïé óáò

100

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ áíôßèåôá êáé áäéÜêïðá êéíåßóôå. ÖáíôÜóôçêåò ìÝóá óôçí ðåñçöÜíéá óïõ í’ áðïóðáóôåßò áðü ôïõò íüìïõò ôïõ ãåíéêïý. Ìá ü÷é. Êáé óõ ìå ôç ìéêñÞ êáé áèëéïýôóéêç ïñãÞ óïõ ãéá ôá ãêáñóüíéá êáé óõ, ôï ßäéï áíôáðïêñßèçêåò óôçí áñìïíéêÞ áíÜãêç ôïõ áéþíéïõ êáé ôïõ áðÝñáíôïõ…

Ï ÐÏËÇÊÏÕÓÊÁ É – Ïñéóìüò óáò êõñßá! ÌïíÜ÷á, ðùò üóï ãéá ôïõò Íôïõôëüâ, åßíáé êñßìá, ¼ëïé ôïõò åßíáé Ýíáò êé Ýíáò. ÊáëÜ ðáéäéÜ. ¼ìùò óáí äåí ðáñá÷ùñÞóïõìå ìáêÜñé Ýíáí áðü ôïõò äïýëïõò ôçò áöåíôéÜò óáò, äå ãëéôþíïõí, Ýëåãå ï åðéóôÜôçò. Áí êáé, áðü ôþñá êéüëáò, üëï ôï ÷ùñéü ó’ áõôïýò Ý÷åé óôáìáôÞóåé. ÐÜëé, êáôÜ ðùò èá ïñßóåé ç áöåíôéÜ óáò êõñßá! Êé ï åðéóôÜôçò ìåôáêßíçóå ôá ÷Ýñéá ôïõ, Ýâáëå ôï äåîß ðÜíù óô’ áñéóôåñü, êñáôþíôáò êáé ôá äõï ìðñïóôÜ óôçí êïéëéÜ ôïõ, Ýãåéñå ôï êåöÜëé ôïõ áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ, ôñÜâçîå ðñïò ôá ìÝóá ôá ëåðôÜ ÷åßëç ôïõ, ÷áìÞëùóå ôá ìÜôéá êáé óþðáóå, ìå öáíåñÞ ôçí ðñüèåóç í’ áðïìåßíåé óéùðçëüò þñá ðïëëÞ êáé í’ áêïýåé äß÷ùò áíôßññçóç, üëåò êåßíåò ôéò áíïçóßåò, ðïõ èá ôïõ Ýëåãå ðÜíù ó’ áõôü ôï æÞôçìá ç êõñßá ôïõ. Ï åðéóôÜôçò Þôáí Ýíáò áðü ôïõò äïõëïðÜñïéêïõò ô’ áñ÷ïíôéêïý êáé, öñåóêïîõñéóìÝíïò, öïñþíôáò ôï ìáêñý óïõñôïýêï ôïõ (êïììÝíï êáé ñáììÝíï óôçí îÝ÷ùñç êåßíç öüñìá ðïõ óõíÞèéæáí ïé åðéóôÜôåò åêåßíïõ ôïõ êáéñïý), óôåêüôáí ìðñïóôÜ óôç êõñßá êÜðïéï âñÜäõ ôïõ öèéíïðþñïõ, êÜíïíôáò ôçí åéóÞãçóÞ ôïõ. Ç åéóÞãçóç, êáôÜ ôçí áíôßëçøç ôçò êõñßáò, Ýãêåéôáé óôïí í’ áêïýóåé ôïí áðïëïãéóìü ãéá ôéò äïõëåéÝò ðïõ Ýãéíáí êáé íá äþóåé äéáôáãÝò ãéá åêåßíåò ðïõ Ýðñåðå íá ãßíïõí. ÊáôÜ ôçí áíôßëçøç üìùò ôïõ åðéóôÜôç, ôïõ Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò ç åéóÞãçóç Þôáí ìéá ôåëåôÞ, ðïõ óôç äéÜñêåéÜ ôçò, áõôüò Þôáí õðï÷ñåùìÝíïò íá óôÝêåôáé ïñèüò óôç ãùíßá, ìå ôï ðñüóùðï ãõñéóìÝíï êáôÜ ôïí êáíáðÝ êáé í’ áêïýåé áôÝëåéùôåò öëõáñßåò, Üó÷åôåò ïëüôåëá ìå ôéò ôñÝ÷ïõóåò äïõëåéÝò, ßóáìå ðïõ ìå êÜðïéåò ðáñáôçñÞóåéò ôïõ ìå ôñüðï åéðùìÝíåò í’ áíáãêÜóåé ôçí êõñßá íá ôïõ ðåé âéáóôéêÜ êáé íåõñéáóìÝíá: «ÊáëÜ, êáëÜ, êÜíå, üðùò íïìßæåéò», ðáñáäå÷üìåíç Ýôóé ôç ãíþìç ôïõ ãéá üëá. Êåßíï ôï âñÜäõ ôï æÞôçìá Þôáí ãéá ôïõò êëçñùôïýò. Áðü ôï Ðáêñüâóêïãéå, Ýðñåðå íá äþóïõí ôñåéò. Ïé äõï Þôáí, áíáìöéóâÞôçôá, ïñéóìÝíïé áðü ôçí ßäéá ôç ìïßñá, êáèþò óõíôáßñéáæáí ïé ïéêïãåíåéáêÝò, ïé çèéêÝò êé ïé ïéêïíïìéêÝò ôïõò óõíèÞêåò. ¼óï

101

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ãé’ áõôïýò äå ÷ùñïýóå êáíÝíáò äéóôáãìüò êáé êáìéÜ áìöéóâÞôçóç ìÞôå áðü ôï ìÝñïò ôçò óõíÝëåõóçò ôïõ ÷ùñéïý, ìÞôå áðü ôï ìÝñïò ôçò êõñßáò, ìÞôå áðü ôï ìÝñïò ôçò êïéíÞò ãíþìçò. Ãéá ôïí ôñßôï üìùò ôï æÞôçìá Üëëáæå. ÊáíïíéêÜ èá Ýðñåðå íá ðÜåé óôñáôéþôçò Ýíá áðü ôá ôñßá ðáëéêÜñéá ôçò ïéêïãÝíåéáò Íôïõôëüâ. Ìá ï åðéóôÜôçò åß÷å ôç ãíþìç ðùò èá Þôáí ðñïôéìüôåñï íá äþóïõí óôç èÝóç ôïõ ôïí äïõëïðÜñïéêï ÐïëçêÝç, ðïõ åß÷å êáêéÜ öÞìç ãéáôß óõ÷íÜ-ðõêíÜ ôïí åß÷áí ðéÜóåé íá êëÝâåé óáêéÜ, ÷Üìïõñá êáé óáíü. ¼ìùò ç êõñßá ôïõ ôý÷áéíå êÜðïõ-êÜðïõ íá ÷áúäåýåé ôá êïõñåëéáóìÝíá ðáéäéÜ ôïõ ÐïëçêÝç êáé ðïõ ðñïóðáèïýóå ìå äéÜöïñåò íïõèåóßåò, ðáñìÝíåò áðü ôï ÅõáããÝëéï, íá îáíáöÝñåé ôïí ðáñáóôñáôçìÝíï óôïí ßóéï äñüìï, äåí Þèåëå ìå êáíÝíá ôñüðï íá ôïí óôåßëåé óôï óôñáôü. Êáé ôáõôü÷ñïíá äåí Þèåëå êáé ôï êáêü ôçò ïéêïãÝíåéáò Íôïõôëüâ, ðïõ ìÞôå ôçí Þîåñå, ìÞôå ôçí åß÷å äåé ðïôÝ ôçò. ÁëëÜ äå ìðïñïýóå íá ôï ÷ùñÝóåé ôï ìõáëü ôçò êé ï åðéóôÜôçò äåí ôïëìïýóå íá ôçò ôï ðåé êáèáñÜ, ðùò áí äåí ðÞãáéíå óôï óôñáôü ï ÐïëçêÝç, èá Ýðñåðå íá ðÜåé ï Íôïõôëüâ. «Ìá åãþ äå èÝëù êáèüëïõ ôï êáêü ôùí Íôïõôëüâ» – ôüíéæå ìå áßóèçìá ç êõñßá. «Óáí äåí ôï èÝëåôå, ôüôå ìåôñÞóôå ôñéáêüóéá ñïýâëéá ãéá ôçí åîáãïñÜ» – áõôüò Ýðñåðå íá ôçò áðáíôÞóåé ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò. Ìá ç äéðëùìáôßá äåí ôïõ åðÝôñåðå íá ìéëÞóåé Ýôóé. Êáé ãéá ôïýôï, ï åðéóôÜôçò áðüìåéíå Þñåìá óôçí ïñèïóôáóßá ôïõ, êáé ìÜëéóôá áêïýìðçóå åëáöñÜ óôïí ôïß÷ï, äéáôçñþíôáò ðÜíôá ôçí Ýêöñáóç ôçò äïõëïðñÝðåéáò óôç ìïñöÞ êáé êÜñöùóå ôï âëÝììá ôïõ ðñïò ôï ìÝñïò ôçò êõñßáò, êïéôÜæïíôáò ðùò êïõíéüíôáí ôá ÷åßëç ôçò, ðùò ÷ïñïðçäïýóáí ôá êïñäåëÜêéá ôïõ ìðïíÝ ôçò ìáæß ìå ôïí ßóêéï ôçò ðÜíù óôïí ôïß÷ï, êÜôù áðü ôï êÜäñï ðïõ êñåìüôáí åêåß äá. Êáé èåùñïýóå ïëüôåëá ðåñéôôü íá åìâáèýíåé óôçí Ýííïéá ðïõ åß÷áí ôá ëåãüìåíÜ ôçò. Ç êõñßá ìéëïýóå ðïëëÞ þñá êáé Ýëåãå ðÜìðïëëá. Ï åðéóôÜôçò Ýíéùóå ôç óýóðáóç êÜðïéïõ ÷áóìïõñçôïý íá ôïí åíï÷ëåß, üìùò ìå ôñüðï ôç ìåôÜôñåøå óå âÞ÷á, Ýêñõøå ôï ðñüóùðü ôïõ ìå ôï ÷Ýñé êáé îåñüâçîå ðñïóðïéçìÝíá. Ðñéí áðü ëßãï êáéñü åß÷á äåé ìå ôá ìÜôéá ìïõ ôïí ëüñäï ÐÜëìåñóôïí íá êÜèåôáé ìå ôï ðñüóùðï êñõììÝíï ðßóù áðü ôï êáðÝëï ôïõ üëç ôçí þñá ðïõ êÜðïéï ìÝëïò ôçò áíôéðïëßôåõóçò áãüñåõå áðåéëþíôáò ôçí ÊõâÝñíçóç êé ýóôåñá íá óçêþíåôáé îáöíéêÜ êáé ìå ìéá áãüñåõóç ðïõ êñÜôçóå ïëüêëçñåò ôñåéò þñåò í’ áðáíôÜåé ó’ üëá ôá óçìåßá ôïõ ëüãïõ ôïõ áíôßðáëïý ôïõ. Ôï åßäá êáé äåí áðüñçóá êáèüëïõ, ãéáôß êÜôé ðáñüìïéï åß÷á äåé ÷ßëéåò öïñÝò íá óõìâáßíåé áíÜìåóá óôïí Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò êáé ôçí êõñßá ôïõ. Äåí îÝñù áí öïâÞèçêå ìÞðùò ôõ÷üí áðïêïéìçèåß ïñèüò êáèþò óôåêüôáí, Þ áí ôïõ öÜíçêå ðùò ðáñáôñÜâçîå ôï óêïéíß ç êõñßá, üìùò êÜðïéá óôéãìÞ ìåôáôüðéóå

102

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôï âÜñïò ôïõ êïñìéïý ôïõ áðü ôï áñéóôåñü ðüäé óôï äåîß êé Üñ÷éóå ì’ Ýíá ýöïò ãåìÜôï äéðëùìáôéêü óåâáóìü, üðùò óõíÞèéæå ðÜíôá íá îåêéíÜåé: – Ïñéóìüò óáò, êõñßá, ìïíÜ÷á,… ìïíÜ÷á ç óõíÝëåõóç ôþñá âñßóêåôáé Ýîù áðü ôï ãñáöåßï ìïõ êáé ðñÝðåé íá ðáñèåß ìéá áðüöáóç. Ôï äéÜôáãìá ëÝåé ðùò ðñéí áðü ôçí ðñþôç ôïõ Ïêôþâñç ðñÝðåé íá âñåèïýí ïé êëçñùôïß óôçí ðïëéôåßá. Êé áð’ ôïõò ÷ùñéáíïýò ìáò üëïé äåß÷íïõí ôïõò Íôïõôëüâ êé ïýôå ðïõ åßíáé Üëëïò êáíÝíáò êáôÜëëçëïò. Êé ç óõíÝëåõóç äå íïéÜæåôáé ãéá ôá óõìöÝñïíôá ôçò áöåíôéÜò óáò. Ôçò åßíáé áäéÜöïñï áí Ýôóé êáôáóôñÝöåôáé áõôÞ ç öáìåëéÜ. Ìá åãþ îÝñù ðïëý êáëÜ ðüóï óêëçñÜ Ý÷ïõí äïõëÝøåé üëïé ôïõò. ¼ëïí ôïí êáéñü, áðü ôüôå ðïõ ìå äéïñßóáôå åðéóôÜôç, ðáëåýïõí ìå ôç öôþ÷éá ôïõò. Êáé ôþñá ü,ôé ìåãÜëùóå ï ðéï ìéêñüôåñïò áíéøéüò ôïõ íá óïõ ðÜëé ç óõìöïñÜ. Êáé åãþ, üðùò äá ôï îÝñåé ç áöåíôéÜ óáò, íïéÜæïõìáé ãéá ôá äéêÜ óáò óõìöÝñïíôá ðñþôá áð’ üëá. Åßíáé êñßìá, êõñßá. Ìá ðÜëé, êáôÜ ðùò ç áöåíôéÜ óáò èá ïñßóåé. ÌÞôå óõìðÝèåñïé ìïõ åßíáé ïé Íôïõôëüâ ìÞôå áäÝëöéá ìïõ, êáé ìÞôå åßäá êáìéÜ äåêÜñá ôïõò ðüôå…

– ÌÞôå öáíôÜóôçêá êÜôé ôÝôïéï ðñÜãìá, Ãéåãêüñ, ôïí äéÝêïøå ç êõñßá êáé ôáõôü÷ñïíá óêÝöôçêå ðùò óßãïõñá ôïõ åß÷áí âÜëåé áñêåôÜ óôï ÷Ýñé.

– …ÌïíÜ÷á ðùò ó’ ïëüêëçñï ôï ÷ùñéü Ðáêñüâóêïãéå, åßíáé ç ðéï íïéêïêõñåìÝíç öáìåëéÜ. ¢íèñùðïé èåïöïâïýìåíïé, äïõëåõôÞäåò. Ï ãÝñïò ôñéÜíôá ÷ñüíéá ôþñá åßíáé åðßôñïðïò ôçò åêêëçóßáò, ðéïôü äåí îÝñåé ôé èá ðåé, ðïôÝò ôïõ äåí áêïýóôçêå íá âëáóôçìÞóåé, Üíèñùðïò ÷ñéóôéáíüò óå üëá ôïõ (ï åðéóôÜôçò Þîåñå ôï óöõãìü ôçò êõñßáò ôïõ). Êáé ôï êõñéüôåñï ðïõ Ý÷ù íá óáò ðù ãéá äáýôïí åßíáé ðùò ãéïõò Ý÷åé äõï ìïíÜ÷á, ô’ Üëëá ðáëéêÜñéá ôçò öáìåëéÜò åßíáé áíßøéá ôïõ. Ç óõíÝëåõóç äåß÷íåé áõôüí, ìá êáíïíéêÜ èá Ýðñåðå íá õðïëïãßóïõí ìïíÜ÷á ôá äõï ðáëéêÜñéá ôïõ. Ðïëëïß Üëëïé ÷ùñéáíïß ìáò, êáé ìå ôñåéò ãéïõò áêüìá êáôÜöåñáí íá ìåßíïõí áð’ Ýîù êáé íá ‘íáé êáé åíôÜîåé, ìá ôïýôïé äù ìå ôéò ôüóåò êáëïóýíåò âñÝèçêáí óôï ôÝëïò êáé ìðåñäåìÝíïé. Óå ôïýôï ôï óçìåßï Þôáí ðïõ ç êõñßá äåí êáôáëÜâáéíå ôßðïôá áðü ôá ëåãüìåíá ôïõ åðéóôÜôç – äåí êáôáëÜâáéíå ôé óÞìáéíå «ðùò åß÷áí ôñåéò ãéïõò» Þ «ðùò Ý÷ïõí äýï» êëð., Üêïõãå ìïíÜ÷á ôïõò Þ÷ïõò ôçò ïìéëßáò êáé ðáñáôçñïýóå ôá ðÜíéíá êïõìðéÜ ôïõ óïõñôïýêïõ ôïõ. Ôï ðÜíù, öáßíåôáé, ðùò ôï êïýìðùíå óðÜíéá êáé ãéá ôïýôï Þôáí óôÝñåá ñáììÝíï, ìá ôï ìåóéáíü åß÷å ìéóïîçëùèåß êáé êñåìüôáí êé åß÷å áíÜãêç íá îáíáñáöôåß. ¼ìùò, üðùò îÝñïõìå üëïé, óå ìéá óõíïìéëßá ó÷åôéêÞ ìÜëéóôá, ìå õðïèÝóåéò åßíáé ïëüôåëá ðåñéôôü íá êáôáëáâáßíåôå åêåßíá ðïõ óáò ëÝíå, ðáñÜ ìïíÜ÷á ðñÝðåé íá Ý÷åôå

103

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ôï íïõ óáò ôï ôé èÝëåôå åóåßò ï ßäéïò íá ðåßôå. Áõôü Ýêáíå êáé ç êõñßá.

– Ðþò äå èÝëåéò íá ôï êáôáëÜâåéò, Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò; – åßðå êÜðïéá óôéãìÞ. Äåí Ý÷ù êáìéÜ äéÜèåóç íá ðÜåé óôñáôéþôçò ï Íôïõôëüâ. ÖáíôÜæïìáé, ðùò áð’ ü,ôé ìå îÝñåéò, ìðïñåßò íá êñßíåéò, ðùò êÜíù ü,ôé ìðïñþ ðÜíôá ìïíÜ÷á ãéá íá âïçèþ ôïõò ÷ùñéêïýò ìïõ êáé ðùò ðïôÝò ìïõ äå èÝëù ôï êáêü ôïõò. ÎÝñåéò ðùò åßìáé ðñüèõìç íá èõóéÜóù ôï ðáí, öôÜíåé í’ áðáëëá÷ôþ áð’ áõôÞ ôá èëéâåñÞ áíÜãêç êáé íá ìç óôåßëù óôï óôñáôü ìÞôå ôï Íôïõôëüâ, ìÞôå ôï ×áñéïýóêéí. (Äåí îÝñù áí ðÝñáóå áðü ôï ìõáëü ôïõ åðéóôÜôç ç óêÝøç ðùò ãéá í’ áðáëëá÷ôåß ç êõñßá áð’ áõôÞí ôç èëéâåñÞ áíÜãêç äåí õðÞñ÷å ëüãïò íá èõóéÜóåé ôï ðáí, êé Ýöôáíå ìïíÜ÷á íá ìåôñÞóåé ôñéáêüóéá ñïýâëéá, üìùò ç óêÝøç áõôÞ åýêïëá ìðïñïýóå íá ôïõ Ýñèåé). ¸íá ìïíÜ÷á óïõ ëÝù: ðùò ìå êáíÝíáí ôñüðï äå èá óôåßëù ôïí ÐïëçêÝç. ¼ôáí, ýóôåñá áðü êåßíç ôçí õðüèåóç ôïõ ñïëïãéïý ìïõ ôá ïìïëüãçóå üëá ï ßäéïò, êé Ýêëáéãå êé ïñêéæüôáí ðùò èá äéïñèùèåß, ìßëçóá ðïëëÞ þñá ìáæß ôïõ êáé ðåßóôçêá ðùò åß÷å âáèéÜ óõãêéíçèåß êáé ìåôáíüçóå åéëéêñéíÜ. («Ïõ, ôþñá ðÞñå ôïí êáôÞöïñï êáé ðïéïò ôç óôáìáôÜåé!» – óôï÷Üóôçêå ï åðéóôÜôçò êé Üñ÷éóå íá ðáñáôçñåß ôï ãëõêü ðïõ ôçò åß÷áí óåñâßñåé ìÝóá ó’ Ýíá ðïôÞñé ãéá íá åîáêñéâþóåé áí Þôáí ðïñôïêÜëé Þ ëåìüíé. «Èá ðéêñïöÝñíåé ðñÝðåé», óõìðÝñáíå. ÐÝñáóáí áðü ôüôå ïëüêëçñïé åöôÜ ìÞíåò êé ïýôå ìéá öïñÜ äå ìÝèõóå êáé öÝñíåôáé ðïëý êáëÜ. Ç ãõíáßêá ôïõ ìïõ Ýëåãå ôéò ðñïÜëëåò ðùò Ý÷åé ãßíåé Üëëïò Üíèñùðïò. Êáé ðþò èÝëåéò íá ôïí ôéìùñÞóù ôþñá ðïõ óùöñïíßóôçêå; Êáé äåí åßíáé áðáíèñùðéÜ íá óôåßëù óôï óôñáôü Ýíáí Üíèñùðï ðïõ Ý÷åé ðÝíôå ðáéäéÜ íá èñÝøåé; Á, ü÷é, êáëýôåñá ìç ìïõ îáíáìéëÞóåéò ãé’ áõôü ôï æÞôçìá, Ãéåãêüñ… Êé ç êõñßá ñïýöçîå ìéá ãïõëéÜ áðü ôï ðïôÞñé. Ï åðéóôÜôçò ðáñáêïëïýèçóå ôï êýëéóìá ôïõ íåñïý óôï ëáñýããé ôçò êé ýóôåñá åßðå êïöôÜ êáé îåñÜ: – Ðïõ èá ðåé ïñßæåôå íá óôåßëïõìå ôï Íôïõôëüâ. Ç êõñßá ÷ôýðçóå ôá ÷Ýñéá ôçò.

– Ðþò äå ìðüñåéò íá ìå êáôáëÜâåéò; ÈÝëù ôÜ÷á åãþ ôï êáêü ôïõ Íôïõôëüâ; ¸÷ù ôÜ÷á ôï ðáñáìéêñü åíáíôßïí ôïõ; ÌÜñôõò ìïõ ï Èåüò ðùò åßíáé ðñüèõìç íá êÜìù ôï ðáí ãé’ áõôïýò. (Ôá ìÜôéá ôçò óôñÜöçêáí óôï êÜäñï ðïõ êñåìüôáí óôçí Üëëç ãùíßá, ìá èõìÞèçêå ðùò äåí Þôáí åéêüíéóìá: «Å, áäéÜöïñï, ôï ßäéï êÜíåé, äåí ðñüêåéôáé ãé’ áõôü», óôï÷Üóôçêå. Êáé ðñÜãìá, ðåñßåñãï, ìÞôå êáí óêÝöôçêå ðÜëé ðùò ìðïñïýóå ìå ôñéáêüóéá ñïýâëéá íá îåìðëÝîåé). Ìá ôé èåò íá êÜíù; ÎÝñù ôÜ÷á ôé êáé ðþò; ÁõôÜ åãþ äå ìðïñþ íá ôá îÝñù. ÊÜíå Ýôóé, ðïõ üëïé íá ìåßíïõí åõ÷áñéóôçìÝíïé áðü ôï íüìï. Ôé

104

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ íá ãßíåé; Äåí åßíáé ìïíÜ÷á áõôïß. Óå üëïõò ôõ÷áßíïõí áíáðïäéÝò êáé äýóêïëåò óôéãìÝò. ÌïíÜ÷á ôïí ÐïëçêÝç åéí’ áäýíáôï íá ôïí ðáñá÷ùñÞóù. ÊáôÜëáâÝ ôï ðùò Ýíá ôÝôïéï ðñÜãìá èá Þôáí ôñïìåñü áðü ìÝñïõò ìïõ. Èá ìéëïýóå ðïëëÞ þñá áêüìç êáôÜ ôç öüñá ðïõ åß÷å ðÜñåé, ìá åêåßíç ôç óôéãìÞ ìðÞêå óôï äùìÜôéï ç ðñþôç êáìáñéÝñá.

– Ôé ôñÝ÷åé; – ñþôçóå ç êõñßá.

– ¸íáò ìïõæßêïò Þñèå êáé ðáñáêÜëåóå íá ñùôÞóù ôï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò áí ç óõíÝëåõóç ðñÝðåé íá ôïí ðåñéìÝíåé, åßðå ç êáìáñéÝñá êé Ýñéîå ìéá ïñãéóìÝíç ìáôéÜ óôïí åðéóôÜôç. («Ôé óïõ åßíáé êáé ôïýôïò äù ï åðéóôÜôçò, óôï÷Üóôçêå, êáôáóýã÷éóå ðÜëé ôçí êõñßá êáé äå èá ì’ áöÞóåé íá çóõ÷Üóù ßóáìå ôéò äõï ç þñá).

– ÐÞãáéíå, ëïéðüí, Ãéåãêüñ, åßðå ç êõñßá êáé êÜíå êåßíï ðïõ åßíáé êáëýôåñï.

– ÌÜëéóôá êõñßá. (Áðüöõãå ðéá í’ áíáöÝñåé ãéá ôï Íôïõôëüâ). Êáé ãéá ôá ëåöôÜ ôïõ ðåñéâïëÜñç, ðïéïí ïñßæåé ç áöåíôéÜ óáò íá óôåßëù; – Ï Ðåôñïýóêá äå ãýñéóå áêüìá áðü ôçí ðïëéôåßá; – ¼÷é.

– ÌÞðùò èá ìðïñïýóå íá ðÜåé ï ÍéêïëÜç; – Ï ìðáìðÜò êåßôåôáé ìå äõíáôïýò ðüíïõò óôç ìÝóç, åßðå ç êáìáñéÝñá.

– ÌÞðùò ïñßæåôáé íá ðåôá÷ôþ åãþ áýñéï; – ñþôçóå ï åðéóôÜôçò.

– ¼÷é. Åóý äåí ðñÝðåé íá ëåßøåéò áðü åäþ, Ãéåãêüñ.). Ç êõñßá áðüìåéíå ãéá ëßãï óêåöôéêÞ). Ðüóá ëåöôÜ åßíáé; – Ôåôñáêüóéá åîÞíôá äýï ñïýâëéá.

– Óôåßëå ôïí ÐïëçêÝç, åßðå ç êõñßá, êïéôÜæïíôáò áðïöáóéóôéêÜ ôïí åðéóôÜôç êáôÜ ðñüóùðï. Ï åðéóôÜôçò äß÷ùò í’ áíïßîåé ôï óôüìá, ôÝíôùóå ôá ÷åßëç óÜìðùò íá ÷áìïãåëïýóå êáé äéáôÞñçóå ôçí áðÜèåéá óôç ìïñöÞ.

– ÌÜëéóôá, êõñßá.

– Íá ìïõ óôåßëåéò åäþ.

– ÌÜëéóôá, êõñßá, êé ï åðéóôÜôçò ôñÜâçîå ãéá ôï ãñáöåßï. ÉÉ Ï ÐïëçêÝç ùò Üíèñùðïò áóÞìáíôïò êáé êáêïöçìéóìÝíïò êáé ó’ åðßìåôñï áðü îÝíï ÷ùñéü äåí åß÷å ôá ìÝóá ìÞôå óôçí ïéêïíüìï, ìÞôå óôïí ìðïõöåôæÞ, ìÞôå óôïí åðéóôÜôç, ìÞôå êáí óôçí ðñþôç êáìáñéÝñá êáé ãéá ôïýôï ç ãùíéÜ ðïõ ÷ñçóßìåõå ãéá êáôïéêßá ôïõ Þôáí ç ÷åéñüôåñç óôï óðßôé ôùí äïýëùí. Ðáñ’ üëï ðïõ ç öáìåëéÜ

105

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ôïõ áðáñôéæüôáí áð’ áõôüí, ôç ãõíáßêá ôïõ êáé ðÝíôå ðáéäéÜ, äçëáäÞ óýíïëï åöôÜ øõ÷Ýò. Ïé ãùíéÝò åß÷áí ÷ôéóôåß áðü ôïí ìáêáñßôç áöÝíôç. Óôï êÝíôñï ôïõ ðÝôñéíïõ ÷ùñéáôüóðéôïõ ðïõ åß÷å åìâáäüí äÝêá ðÞ÷åò õøùíüôáí ï öïýñíïò ì’ Ýíá óôåíü äéÜäñïìï ãýñùãýñù êé áíÜìåóá óôï äéÜäñïìï êáé ôïõò ôïß÷ïõò Þôáí ÷ùñéóìÝíåò ìå óáíßäéá ïé ãùíéÝò ðïõ ÷ñçóßìåõáí ãéá êáôïéêßåò ôùí äïýëùí. Ï ÷þñïò ôçò êÜèå ãùíéÜò Þôáí êáôÜ óõíÝðåéá ðïëý ðåñéïñéóìÝíïò, ðñïðÜíôùí óôç ãùíßá ôïõ ÐïëçêÝç ðïõ Þôáí ç ôåëåõôáßá êïíôÜ óôçí ðüñôá. Ôï êñåâÜôé ôïõ áíôñüãõíïõ ìå ôï ãáæùôü ðÜðëùìá êáé ôá ìáîéëÜñéá ìå ôï ôóßôéíï íôýìá, Ýíá ôñßðïäï ôñáðåæÜêé ðïõ ÷ñçóßìåõå ãéá ôï ìáãåßñåìá, ãéá ôï óáðïýíéóìá, ãéá í’ áêïõìðÜíå ôá äéÜöïñá ðñÜãìáôá ôïõ óðéôéïý êáé ãéá íá äïõëåýåé ï ÐïëçêÝç (ðïõ Ýöôéá÷íå äéÜöïñá öÜñìáêá ãéá ô’ Üññùóôá Üëïãá). Ôá äéÜöïñá êïõâáäÜêéá êáé ìáóôåëÜêéá, ôá ñïý÷á ïé êüôåò, ôï ìïó÷áñÜêé êáé ôá åöôÜ ìÝëç ôçò ïéêïãÝíåéáò ãÝìéæáí ïëüêëçñç ôç ãùíéÜ êáé äå èá ìðïñïýóáí íá êéíçèïýí áí ôï êïéíü÷ñçóôï ðáôÜñé ôïõ öïýñíïõ äåí ôïõò ðñüóöåñíå ôï Ýíá ôïõ ôÝôáñôï, ðïõ ðÜíù ó’ áõôü ðëÜãéáæáí ìåñéêïß êáé áðßèùíáí êé ïñéóìÝíá ñïý÷á ôïõò êé áêüìá áí Ýëåéðå ç åõ÷Ýñåéá íá âãáßíïõí êáé ëéãÜêé óôçí áõëÞ. Ìá ôïýôï ôï ôåëåõôáßï Þôáí ó÷åäüí áäýíáôï, ãéáôß áðü ôïí Ïêôþâñç áñ÷éíïýóáí ïé øý÷ñåò êáé áðü æåóôÜ ñïý÷á åß÷áí ìïíÜ÷á Ýíá ðáíùöüñé ãéá üëïõò ôïõò. ¼ìùò ôá ðáéäéÜ ìðïñïýóáí íá æåóôáèïýí ôñÝ÷ïíôáò êé ï ìåãÜëïé äïõëåýïíôáò, êáèþò åðßóçò óêáñöáëþíïíôáò êé ïé ìåí êé ïé äå óôï ðáôÜñé ôïõ öïýñíïõ, ðïõ åêåß ðÝñá ç èåñìïêñáóßá Ýöôáíå ôïõò óáñÜíôá âáèìïýò. Èá öáßíåôáé ßóùò ôñïìåñü ôï íá æïõí Üíèñùðïé êÜôù áðü ôÝôïéåò óõíèÞêåò, ùóôüóï üìùò ç ïéêïãÝíåéá ôïõ ÐïëçêÝç êáôÜöåñíå íá æåé. Ç Áêïõëßíá, ìðáíéÜñéæå üðùò ìðïñïýóå ôá ðáéäéÜ êáé ôïí Üíäñá ôçò, óáðïýíéæå êáé ìðÜëùíå ôá ñïý÷á ôïõò, Ýãíåèå, ýöáéíå êáé ëåýêáéíå ôá ðáíéÜ, ìáãåßñåõå êáé Ýøçíå ôá øùìéÜ ôïõò óôïí êïéíü÷ñçóôï öïýñíï, ôóáêùíüôáí êáé êïõôóïìðüëåõå ìå ôïõò ãåßôïíÝò ôçò. Ôá ôñüöéìá ôïõ ìÞíá, ðïõ ðáñá÷ùñïýóå ôï áñ÷ïíôéêü, Ýöôáíáí ü÷é ìïíÜ÷á ãéá ôá ðáéäéÜ, ìá áêüìá êáé ãéá ìåæÝ ôçò áãåëÜäáò. Ôá îýëá Þôáí Üöèïíá, êáèþò êé ç ôñïöÞ ãéá ôá æùíôáíÜ. Êáé ëßãï óáíü üëï ôý÷áéíå íá åîïéêïíïìçèåß áðü ôïõò óôÜâëïõò. Åß÷áí êáé ìéá ëïõñßäá ëá÷áíüêçðï. Ç ãåëáäßôóá åß÷å ãåííÞóåé. Åß÷áí ðÝíôå-Ýîé êïôïýëåò. Ï ÐïëçêÝç äïýëåõå óôïõò óôÜâëïõò, ðåñéðïéüôáí äýï Üëïãá êé üôáí ôïí êáëïýóáí íá ðÜñåé áßìá áðü Üññùóôï Üëïãï Þ Üëëï æþï ðÜíôá Þôáí ðñüèõìïò. ÊáèÜñéæå ôéò ïðëÝò ôùí æþùí óôï áñ÷ïíôéêü âïõóôÜóéï, âïçèïýóå óôéò áíôëßåò ôïõ íåñïý, êáé êáôáóêåýáæå êÜðïéåò åéäéêÝò áëïéöÝò äéêÞò ôïõ åöåýñåóçò. Ãéá üëá ôïýôá êáé ëåöôÜ êáé ôñüöéìá êÝñäéæå áñêåôÜ. ¸ðåéôá Þôáí êáé

106

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ç ðåñßóóéá âñþìç áðü ôïõò áñ÷ïíôéêïýò óôÜâëïõò, ðïõ ãé’ áõôÞí êÜðïéïò ìïõæßêïò óôï ÷ùñéü ôïõ Ýäéíå ôá÷ôéêÜ åßêïóé öïýíôéá êñÝáò ôï ìÞíá. Èá ìðïñïýóáí íá æïõí åõ÷Üñéóôá áí Ýëåéðå ç ðßêñá. Êáé ç ðßêñá Þôáí ìåãÜëç ãéá ïëüêëçñç ôç öáìåëéÜ. Ï ÐïëçêÝç áðü íÝïò äïýëåõå ó’ Üëëï ÷ùñéü óôïõò óôÜâëïõò. Ï áñ÷éóôáâëßôçò åêåß ðÝñá Ýôõ÷å íá åßíáé ï ðñþôïò êëÝöôçò ôçò ðåñéï÷Þò ðïõ óôï ôÝëïò êáôáäéêÜóôçêå ó’ åîïñßá. ÊïíôÜ ó’ áõôüí ï ÐïëçêÝç ðÞñå ôá ðñþôá äéäÜãìáôá êáé êáèþò Þôáí ðïëý íÝïò ôüóï ôá åãêïëðþèçêå, ðïõ áñãüôåñá êé áí áêüìá èá ôï Þèåëå íá ôá ðáñáôÞóåé üëá åêåßíá ôá ìéêñïðñÜãìáôá, äåí ôï êáôüñèùóå ðïôÝ. ¹ôáí íÝïò, áäýíáôïò äåí åß÷å ìÞôå ðáôÝñá ìÞôå ìÜíá ãéá íá ôïí óõìâïõëÝøïõí. Ôïõ Üñåóå íá ôï ôóïýæåé. Êáé äåí ôïõ Üñåóå íá äåé êÜôé ðïõ íá ôïõ öáíåß óáí ðåñéôôü. Åßôå Þôáí êÜðïéï ëïõñß áðü ôç óôåöÜíç ôïõ áëüãïõ, åßôå ìéá óÝëá, åßôå Ýíá ëïõêÝôï, åßôå ìéá óöÞíá ôïõ ñõìïý, áêüìá êáé ï,ôéäÞðïôå Üëëï, Ýóôù êáé ðéï ìåãÜëçò áîßáò, üëá âñßóêáíå ôïí ôüðï ôïõò ÷Üñç ó’ áõôüí. Ðáíôïý âñéóêüíôïõóáí Üíèñùðïé ðñüèõìïé, ðïõ äÝ÷ïíôáí ôá ðñáãìáôáôÜêéá áõôÜ êáé ðëÞñùíáí ìå ëåöôÜ Þ ìå êñáóß, áíÜëïãá ìå ôç óõìöùíßá. Ôá êÝñäç áõôÜ åßíáé ôá ðéï åýêïëá, üðùò ëÝåé ï ëáüò, ìÞôå ìÜèçóç áðáéôïýí, ìÞôå ðïëýí êüðï, êáé üðïéïò ìéá öïñÜ ôá äïêéìÜóåé, äå èÝëåé ðïôÝò ôïõ íá ðéÜóåé Üëëç äïõëåßá. ¸íá ìïíÜ÷á êáêü Ý÷ïõí áõôÜ ôá êÝñäç, ðáñ’ üëï ðïõ óïõ Ýñ÷ïíôáé Ýôóé åýêïëá êáé äß÷ùò êüðï êáé ðåñíÜò åõ÷Üñéóôá ôç æùÞ óïõ, îáöíéêÜ óïõ ôõ÷áßíåé Ýíáò ãñïõóïýæçò áãïñáóôÞò êáé ôüôå ðëçñþíåéò ìéá ãéá ðÜíôá êáé êáôáóôñÝöåôáé üëç óïõ ç æùÞ. ÊÜôé ôÝôïéï ï Ýðáèå ï ÐïëçêÝç. ¼ôáí ðáíôñåýôçêå, öÜíçêå óá íá ôïõ Ýóôåéëå ï Èåüò ìéá åõôõ÷ßá ìåãÜëç. H ãõíáßêá ôïõ, èõãáôÝñá ôïõ ãåëáäÜñç ôïõ áñ÷ïíôéêïý, Þôáí ãåñÞ, ìõáëùìÝíç, ðñïêïììÝíç ðïëý. Ôá ðáéäéÜ ðïõ ãåííïýóå Þôáí ôï Ýíá êáëýôåñï áðü ô’ Üëëï. Ï ÐïëçêÝç ùóôüóï äåí ðáñáôïýóå ôç äïõëßôóá ôïõ êáé ôá ðñÜãìáôá ðÞãáéíáí áñêåôÜ êáëÜ. Ìá îáöíéêÜ ôïí âñÞêå ç êáêïôõ÷ßá êáé ôïí ôóÜêùóáí ãéá ôï ôßðïôá. Åß÷å êñýøåé óôï óðßôé êÜðïéïõ ìïõæßêïõ Ýíá æåõãÜñé ãêÝìéá áðü ôá êáëÜ. Ôá âñÞêáí, ôïí îõëïöüñôùóáí, ô’ áíÝöåñáí óôçí êõñßá êé áðü ôüôå ôïí ðáñáêïëïõèïýóáí. Áõôüò ôç äïõëåéÜ ôïõ. Ìá ôïí Ýðéáóáí êáé äåýôåñç êáé ôñßôç öïñÜ. Ï êüóìïò ôïí êïñüéäåõå, ï åðéóôÜôçò ôïí öïâÝñéæå ðùò èá ôïí óôåßëåé éóüâéá óôï óôñáôü, ç êýñéá ôïõ Ýêáíå áõóôçñÝò ðáñáôçñÞóåéò, ç ãõíáßêá ôïõ Ýêëáéãå êáé äåñíüôáí áðáñçãüñçôç, üëá Üñ÷éóáí íá ðçãáßíïõí óôñáâÜ êé áíÜðïäá. Ï ÐïëçêÝç äå Þôáí êáêüò Üíèñùðïò, ìïíÜ÷á åß÷å áäõíáìßåò ðïõ äå ìðïñïýóå íá ôéò îåêüøåé. Ôïõ Üñåóå ôï ðïôü êáé ôüóï ðïëý ôï óõíÞèéóå, ðïõ ìå êáíÝíáí ôñüðï äå ìðïñïýóå íá ôï ðáñáôÞóåé. Óáí åñ÷üôáí ìåèõóìÝíïò óðßôé, ç ãõíáßêá ôïõ áñ÷éíïýóå íá ôïí ìáëþíåé êáé íá ôïí äÝñíåé ðïëëÝò öïñÝò, ìá êåßíïò

107

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Ýâáæå ôá êëÜìáôá. «Åßìáé Ýíáò Üíèñùðïò äõóôõ÷éóìÝíïò, Ýëåãå ôé íá êÜíù; Íá ìïõ âãïõí ôá ìÜôéá, áí ôï îáíáâÜëù óôï óôüìá». Êé ùóôüóï, äåí ðåñíïýóå ìÞíáò, êé ï êáëüò óïõ ðÜëé ÷áíüôáí ìéá-äõï ìÝñåò áðü ôï óðßôé ôïõ, ìåèïêïðþíôáò óôá êáðçëåéÜ. «Áðü êÜðïõ ðñÝðåé íá ôá ðñïìçèåýåôáé ôá ëåöôÜ ãéá íá ãëåíôïêïðÜåé Ýôóé äá», óêåöôüíôïõóáí ãé’ áõôüí ïé ÷ùñéêïß. Ç ôåëåõôáßá ôïõ åðé÷åßñçóç Þôáí ôï ñïëüé ôïõ ôïß÷ïõ, ðïõ áðü êáéñü Þôáí óôáìáôçìÝíï. ÊÜðïéá öïñÜ, Ýôõ÷å íá ðåñíÜåé ï ÐïëçêÝç áðü åêåß êïíôÜ, åßäå ôçí ðüñôá ôïõ ãñáöåßïõ áíïé÷ôÞ, ìðÞêå ìÝóá êáé êáèþò äåí âñÝèçêå êÜðïéïò Üëëïò åêåßíç ôç óôéãìÞ, Üñðáîå ôï ñïëüé, ðïõ ôïõ ÷ôýðçóå óôï ìÜôé, ÷ùñßò íá ÷Üóåé êáéñü ôï ðÞãå óôçí ðïëéôåßá êáé åêåß ôï ðïýëçóå. Ãéá êáêÞ ôïõ ôý÷ç, ï ìðáêÜëçò ðïõ ô’ áãüñáóå Þôáí óõìðÝèåñïò ìéáò äïõëïðÜñïéêçò ô’ áñ÷ïíôéêïý êé üôáí óå êÜðïéá ãéïñôÞ, Þñèå íá ôçí åðéóêåöôåß, äéçãÞèçêå ôçí õðüèåóç. Ôá êïõôóïìðïëéÜ ðÞñáí êé Ýäùóáí, ëåò êáé ôï ðñÜìá ôïõò åíäéÝöåñå ôüóï ðïëý. Ðéüôåñï áð’ üëïõò Þôáí ï åðéóôÜôçò ðïõ äåí ÷þíåõå ôïí ÐïëçêÝç. Áðü óôüìá óå óôüìá ìáèåýôçêå ç êëïðÞ êé Ýöôáóå ßóáìå ô’ áöôéÜ ôçò êõñßáò. Ç êõñßá êÜëåóå ôïí Ýíï÷ï. Ï ÐïëçêÝç ðáñïõóéÜóôçêå, Ýðåóå ðáñåõèýò óôá ðüäéá ôçò, êáé ìå âáèéÜ óõãêßíçóç êáé ìåôáìÝëåéá ôá ïìïëüãçóå üëá, üðùò ôïí óõìâïýëåøå ç ãõíáßêá ôïõ. ¸êáíå ðïëý êáëÜ áðü ìÝñïò ôïõ. Ç êõñßá äñÜ÷ôçêå áðü ôçí åõêáéñßá íá ôïí íïõèåôÞóåé, åßðå, åßðå, ôïõ Ýøáëå, ôïõ Ýøáëå, êáé ãéá ôï Èåü, êáé ãéá ôçí áñåôÞ, êáé ãéá ôç ìÝëëïõóá æùÞ, êáé ãéá ôç ãõíáßêá ôïõ êáé ôá ðáéäéÜ ôïõ, þóðïõ ôïí Ýêáìå íá êëÜøåé. ÔÝëïò ôïõ åßðå: – Åãþ óå óõã÷ùñþ, ìïíÜ÷á íá ìïõ õðïó÷åèåßò ðùò ðïôÝ ðéá äåí èá ôï îáíáêÜíåéò.

– ÐïôÝ, ðïôÝ êõñßá, üóï æù äå èá ôï îáíáêÜíù! Íá ìç óþóù! Íá ìïõ ðáñèïýí ôá ÷Ýñéá! – Ýëåãå ï ÐïëçêÝç êé Ýêëáéãå óðáñáîéêÜñäéá. Óáí ãýñéóå óôç ãùíéÜ ôïõ åîáêïëïýèçóå êáé åêåß ðÝñá íá êëáøïõñßæåé ßóáìå ôï âñÜäõ, îáðëùìÝíïò óôï ðáôÜñé ôïõ öïýñíïõ. Áðü ôüôå äåí îáíáêïýóôçêå íá êëÝøåé. ÌïíÜ÷á ç æùÞ ôïõ êáôÜíôçóå ðïëý èëéâåñÞ. ¼ëïé ãéá êëÝöôç ôïí èåùñïýóáí êé üôáí êïéíïðïéÞèçêå ôï ÄéÜôáãìá ôçò óôñáôïëïãßáò, üëï ôï ÷ùñéü áõôüí õðüäåé÷íå ãéá Ýíáí áðü ôïõò êëçñùôïýò. Ï ÐïëçêÝç, üðùò åßðáìå, Þîåñå íá ãéáôñåýåé ôá Üëïãá. Ðþò Ýôóé îáöíéêÜ áðü÷ôçóå áõôÞí ôçí åéäéêüôçôá, êáíåßò äåí ôï Þîåñå êáé ðïëý ëéãüôåñï åêåßíïò ï ßäéïò. Óôïõò óôÜâëïõò ðïõ õðçñÝôçóå áñ÷éêÜ, ìå ôïí áñ÷éóôáâëßôç ðïõ åîïñßóôçêå, äåí Ýêáíå êáìéÜ Üëëç äïõëåéÜ åêôüò áðü ôï íá óêïõðßæåé ôá õðüóôåãá ôçò çìÝñáò êáé ôçò íý÷ôá, íá êïõâáëÜåé íåñü êáé êÜðïõ-êÜðïõ íá ðåñéðïéåßôáé ôá Üëïãá. Åêåß Þôáí áäýíáôï íá åß÷å äéäá÷ôåß. Áñãüôåñá äïýëåøå

108

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ óáí õöáíôÞò, ýóôåñá ôïí Ýâáëáí óôï ëá÷áíüêçðï íá îå÷ïñôáñéÜæåé ôá äñïìÜêéá, ýóôåñá, ãéá ôéìùñßá, ôïí Ýâáëáí íá óðÜåé ôïýâëá êé áñãüôåñá, ãõñßæïíôáò ìåñïêáìáôéÜñçò, ðÝôõ÷å íá ìðåé èõñùñüò ó’ åíüò Ýìðïñá ôï óðßôé. Ðïõ èá ðåé, ðùò ìÞôå êé áñãüôåñá åß÷å ôçí åõêáéñßá íá ìÜèåé ôç äïõëåéÜ ôïõ êôçíßáôñïõ. ¼ìùò ôïí ôåëåõôáßï êáéñü ðïõ Ýìåíå áðïôñáâçãìÝíïò óðßôé ôïõ, Üñ÷éóå êÜðùò óéãÜ-óéãÜ íá äéáäßäåôáé ç öÞìç ãéá ôçí åîáéñåôéêÞ êáé ìÜëéóôá êÜðùò õðåñöõóéêÞ åðßäïóÞ ôïõ óôçí êôçíéáôñéêÞ. ¸êáíå ìéá-äõï áöáéìÜîåéò óôï Üññùóôï Üëïãï, ýóôåñá ôï îÜðëùíå ÷Üìïõ êé Üñ÷éæå íá øá÷ïõëåýåé Üóêïðá ðÝñá-äþèå ôï êïñìß ôïõ, ýóôåñá äéÝôáæå íá ôï äÝóïõí ìÝóá óôï óôÜâëï êáé ôïõ ôñáâïýóå ìéá íõóôåñéÜ êÜôù áðü ôçí ïðëÞ ðáñ’ üëï ðïõ ôï äõóôõ÷éóìÝíï æþï äåñíüôáí êáé ìïýãêñéæå. Ìá ï ÐïëçêÝç, ìç äßíïíôáò ðñïóï÷Þ óå ôßðïôá, áðïöáéíüôáí ìå óôüìöï, ðùò áõôü èá ðåé «áöáßìáîç ôçò ïðëÞò». ¾óôåñá ðáóÜëåéâå ìå âéôñéüëé ôá óðõñéÜ, Üäåéáæå óå åíôñéâÝò äéÜöïñá ìðïõêáëÜêéá ìå õãñÜ êáé ôÝëïò ôïõ Ýñé÷íå óôï óôüìá üôé ôïõ êÜðíéæå. Êé üóï ðéï ðïëý âáóÜíéæå êáé óêüôùíå ô’ Üëïãá, ôüóï ðéï ðïëý áýîáéíå ç ðåðïßèçóç ôùí ÷ùñéêþí ó’ áõôüí êáé ôüóï ðéï ðïëý Ýôñå÷áí óôá öþôá ôïõ. Íéþèù ðùò åìåßò, ïé êýñéïé, áò ðïýìå äåí èá ðñÝðåé íá êïñïúäåýïõìå ôïí ÐïëçêÝç. Ôá ìÝóá ðïõ ÷ñçóéìïðïéïýóå ãéá íá åìðíÝåé ôçí åìðéóôïóýíç åßíáé áêñéâþò ôá ßäéá ðïõ åðåíåñãïýóáí óôïõò ðáôÝñåò ìáò, óå ìáò êáé ðïõ èá åîáêïëïõèÞóïõí íá åðåíåñãïýí êáé óôá ðáéäéÜ ìáò. Ï ìïõæßêïò, ðïõ ôñÝìåé êáé ëá÷ôáñÜåé ãéá ôç ìïíáäéêÞ ôïõ öïñÜäá, ðïõ äåí áðáñôßæåé ìïíÜ÷á ôïí ðëïýôï ôïõ, ìá åßíáé ó÷åäüí óáí Ýíá ìÝëïò ôçò ïéêïãåíåßáò ôïõ êáé ðáñáêïëïõèåß ìå ðßóôç êáé öñßêç êåßíï ôï óçìáíôéêü êáôóïýöéáóìá ôçò ìïñöÞò ôïõ ÐïëçêÝç êáé ôá ëåðôÜ áíáóêïõìðùìÝíá ÷Ýñéá, ðïõ ì’ áõôÜ óêüðéìá ðéÝæåé ôï ðïíåìÝíï óçìåßï êáé ôïëìçñÜ ìðÞãåé ôï íõóôÝñé óôç ãåñÞ óÜñêá ìå ôçí êñõöÞ óêÝøç «Å, èá ôá âãÜëïõìå ðÝñá. Ðïý èá ìïõ ðáò;», êáé äåß÷íïíôáò ìå ôï ýöïò ôïõ ðùò îÝñåé ðïõ åßíáé áßìá, ðïõ åßíáé ðýïí, ðïõ ç õãñÞ öëÝâá êáé ðïõ ç óôåãíÞ êáé êáèþò êñáôÜåé ìÝóá óôá äüíôéá ôïõ ôï èåñáðåõôéêü êïõñÝëé Þ ôï ìðïõêÜëé ìå ôï âéôñéüëé – ï ìïõæßêïò áõôüò åßíáé ôùí áäõíÜôùí áäýíáôï íá âÜëåé ìå ôï íïõ ôïõ, ðùò ôï ÷Ýñé ôïõ ÐïëçêÝç èá ôñáâÞîåé ôç íõóôåñéÜ óôá êïõôïõñïý. Áõôüò ï ßäéïò äå èá ìðïñïýóå ðïôÝ íá ôï êÜíåé. Êé üôáí ç íõóôåñéÜ ãßíåé, ðïôÝò ôïõ äå èá ìåôáìåëçèåß ãéáôß Üöçóå íá ðåôóïêüøåé Üäéêá ôï Üëïãü ôïõ. Äåí îÝñù åóåßò, üìùò åãþ äïêßìáæá áêñéâþò ôï ßäéï, êáèþò ðáñáêïëïõèïýóá ôï ãéáôñü, üôáí ôïí êáëïýóáí ãéá ðñïóöéëÞ ìïõ ðñüóùðá êé Ýâëåðá ðùò ôá êáôáôõñáííïýóå. Êáé ôÜ÷á ìÞðùò ôï ìðïõêÜëé ìå ôç äéÜëõóç ôïõ óïõìðëéìÝ êáé

109

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ôï ìá÷áßñé ôïõ ÐïëçêÝç êé ïé öñÜóåéò ðïõ óõíÞèéæå íá ðñïöÝñåé äåí Þôáí ôï ßäéï óáí ôá: íåýñá, ñåõìáôéóìïß, ïñãáíéóìïß êëð., ðïõ ìïõñìïõñßæïõí ïé ãéáôñïß; Wage du zu irren und zu träumen1 áõôü äåí ôáéñéÜæåé ôüóï ðïëý ãéá ôïõò ðïéçôÝò, üóï ãéá ôïõò ãéáôñïýò êáé ôïõò êôçíßáôñïõò. ÉÉI Ôï ßäéï êåßíï âñÜäõ, ðïõ ç óõíÝëåõóç, åêëÝãïíôáò ôïí êëçñùôü, èïñõâïýóå Ýîù áðü ôï ãñáöåßï, ìÝóá óôï êñõåñü óêïôÜäé ôçò ïêôùâñéáíÞò íý÷ôáò ðïõ áðëùíüôáí, ï ÐïëçêÝç êáèüôáí óôçí Üêñç ôïõ êñåâáôéïý, êïíôÜ óôï ôñáðåæÜêé ôïõ êé Ýôñéâå ìå ìéá ÷ïíôñÞ ìðïôßëéá êÜðïéï öÜñìáêï ãéá ôá Üëïãá, ðïõ êé áõôüò ï ßäéïò äåí Þîåñå ôé Þôáí. Óôï ðáñáóêåýáóìá áõôü Ýìðáéíå êáé óïõìðëéìÝ, êáé èåéÜöé, êáé áëÜôé Áããëéêü, êáé êÜðïéï áãñéü÷ïñôï ðïõ ôï ìÜæåõå ôá÷ôéêÜ ãéáôß öáíôÜóôçêå êÜðïôå, ðùò ùöåëåß óôç äýóðíïéá ôùí áëüãùí êáé âñÞêå ðùò äå èá Þôáí Üóêïðï íá ôïõò äßíåé êáé óå Üëëåò ðåñéðôþóåéò. Ôá ðáéäéÜ åß÷áíå ðéá ðëáãéÜóåé: äõï óôï ðáôÜñé ôïõ öïýñíïõ, äõï ðßóù óôï êñåâÜôé êé Ýíá ìÝóá óôçí êïýíéá ðïõ êïíôÜ êáèüôáí ç Áêïõëßíá êé Ýãíåèå. Óôï îýëéíï êçñïðÞãéï, ðÜíù óôï ðáñÜèõñï Üíáâå êÜðïéï áðïêáÀäé áðü ôá ìéóïêáìÝíá êåñéÜ ôïõ áñ÷ïíôéêïý êé ç Áêïõëßíá, ãéá íá ìç äéáêüðôåé ï Üíôñáò ôçò ôç óïâáñÞ áðáó÷üëçóÞ ôïõ, óçêùíüôáí êÜèå ëßãï êé Ýöôéá÷íå ôï öéôßëé ôïõ. ¹ôáí ðïëëïß ðïõ èåùñïýóáí ôïí ÐïëçêÝç óáí Ýíá ôéðïôÝíéï êôçíßáôñï êáé ôéðïôÝíéï Üíèñùðï. Êé Þôáí êé Üëëïé, ïé ðåñéóóüôåñïé, ðïõ ôïí èåùñïýóáí óáí Üíèñùðï êáêïñßæéêï, ìá óðïõäáßï ôå÷íßôç óôç äïõëåéÜ ôïõ. ¼ìùò ç Áêïõëßíá ðáñ’ üëï ðïõ óõ÷íÜ ôïõ Ýìðçãå ôéò öùíÝò îõëïöïñôþíïíôÜò ôïí ó’ åðßìåôñï, ôïí èåùñïýóå áíáìöéóâÞôçôá óáí ôï ðñþôï êôçíßáôñï êáé óáí ôïí ðñþôï Üíèñùðï ó’ üëï ôïí êüóìï. Ï ÐïëçêÝç Ýñéîå êÜðïéá óêüíç óôç öïý÷ôá ôïõ. (ÆõãáñéÜ äå ìåôá÷åéñéæüôáí ðïôÝ, êáé åéñùíåõüôáí ôïõò Ãåñìáíïýò ðïõ üëá ôá æýãéæáí. «Ôïýôï åäþ äåí åßíáé öáñìáêåßï», óõíÞèéæå íá ëÝåé). Áíáêßíçóå ôç öïý÷ôá, ìá óá íá ôïõ öÜíçêå ìéêñÞ ç ðïóüôçôá ôç äåêáðëáóßáóå. «Èá ôç âÜëù üëç. Ðéï êáëýôåñá èá åßíáé» ìïíïëüãçóå äõíáôÜ. Ç Áêïõëßíá óôñÜöçêå ãñÞãïñá êáôÜ ôç öùíÞ ôïõ áñ÷çãïý ôçò ïéêïãÝíåéáò, ðåñéìÝíïíôáò äéáôáãÝò, ìá óáí åßäå ðùò äåí áðïôåéíüôáí ó’ áõôÞí êßíçóå ôïõò þìïõò ôçò. «ÐáñáìéëÜåé, ï óêáóìÝíïò!» – óôï÷Üóôçêå êáé îáíÜðéáóå ôï ãíÝóéìü ôçò. Ôï ÷áñôÜêé ðïõ ðåñéåß÷å ôç óêüíç, Ýðåóå êÜôù áðü ôï ôñáðÝæé. Ç Áêïõëßíá äåí Üöçóå íá ôçò äéáöýãåé áõôü.

– Áíéïýôêá, öþíáîå, êïßôá, ôïõ ìðáìðÜ êÜôé ôïõ Ýðåóå, êáôÝâá íá ôïõ ôï öôÜóåéò.

110

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ Ç Áíéïýôêá ðñüâáëå ôá ëéðüóáñêá ãõìíÜ ðïäáñÜêéá ôçò êÜôù áð’ ôç ñüìðá ðïõ ôç óêÝðáæå, ôñýðùóå óáí ôï ãáôÜêé êÜôù áðü ôï ôñáðÝæé êé Ýöôáóå ôï ÷áñôß.

– ÐÜñôï, ìðáìðÜ, åßðå êáé îáíá÷þèçêå óôï êñåâÜôé ìå ôá ðáãùìÝíá ðïäáñÜêéá ôçò.

– Ìç ìå óðñþ÷íåéò, ãêñßíéáóå ç ìéêñüôåñç áäåëöÞ ôçò øåõäßæïíôáò êáé ìå íõóôáãìÝíç öùíÞ.

– Ôþñá èá óáò äåßîù åãþ! – åßðå ç Áêïõëßíá, êáé ðáñåõèýò êáé ôá äõï êåöÜëéá êñýöôçêáí êÜôù áðü ôç ñüìðá.

– Ôñßá ñïõâëÜêéá èá ìïõ äþóåé, åßðå ï ÐïëçêÝç, âïõëþíïíôáò ôç ìðïôßëéá, èá ôïõ ãéáôñÝøù ôï Üëïãï. Êáé äåí åßíáé êáèüëïõ ðïëëÜ, ðñüóèåóå. Ôüóç óêïôïýñá êáé ôüóï ÷áóïìåñéü! Áêïõëßíá ðåôÜîïõ ìéá óôéãìÞ óôïõ ÍéêÞôá óïõ äþóåé êáðíü. Áýñéï ôïõ ôïí ðëåñþíù. Êé ï ÐïëçêÝç Ýâãáëå ìåó’ áðü ôçí ôóÝðç ôïõ ðáíôáëïíéïý ôïõ ìéá ðáëéÜ ðßðá áðü îýëï öëáìïõñéÜò ì’ Ýíá êïììÜôé âïõëïêÝñé áíôßò ãéá åðéóôüìéï, êé Üñ÷éóå íá ôçí ôá÷ôïðïéåß. Ç Áêïõëßíá ðáñÜôçóå ô’ áäñÜ÷ôé ôçò êáé âãÞêå, äß÷ùò íá óêáëþóåé ðïõèåíÜ, ðñÜãìá ðïõ Þôáí áñêåôÜ äýóêïëï. Ôüôå ï ÐïëçêÝç Üíïéîå ôï íôïõëáðÜêé, Ýâáëå ìÝóá ôç ìðïôßëéá ìå ôï öÜñìáêï, ðÞñå ôç ìðïôßëéá ôçò âüôêáò êáé ôçí áíáðïäïãýñéóå óôï óôüìá ôïõ. Ìá äåí åß÷å óôÜëá ìÝóá. Êáôóïýöéáóå ëéãÜêé, ìá üôáí ç ãõíáßêá ôïõ Ýöåñå ôïí êáðíü êáé ãÝìéóå ôçí ðßðá ôïõ, üôáí ôçí Üíáøå êáé ìå ôçí ðñþôç ñïõöçîéÜ êÜèéóå óôï êñåâÜôé, ôï ðñüóùðü ôïõ áêôéíïâüëçóå áðü åõ÷áñßóôçóç êáé ðåñçöÜíéá áíèñþðïõ ðïõ ôåëåßùóå ôï ìü÷èï ôçò çìÝñáò ôïõ. ¢ãíùóôï áí óêåöôüôáí ôÜ÷á ðùò áýñéï èá Üäñá÷íå ôç ãëþóóá ôïõ áëüãïõ êáé èá ôïõ Ýñé÷íå ìÝóá êåßíï ôï èáõìáóôü öÜñìáêï, Þ ðùò äåí õðÜñ÷åé Üñíçóç ãéá ôï ÷ñÞóéìï Üíèñùðï êáé íá, ï ÍéêÞôá ôïõ Ýóôåéëå ìå ôï ðñþôï ôïí êáðíü ðïõ æÞôçóå. Ôï âÝâáéï åßíáé ðùò êåßíç ôç óôéãìÞ Þôáí êáôåõ÷áñéóôçìÝíïò. ÎáöíéêÜ ç ðüñôá, ðïõ êñåìüôáí ó’ Ýíá êñßêï, Üíïéîå êáé óôç ãùíßá ìðÞêå Ýíá êïñßôóé áðü ðÜíù, ü÷é ôï äåýôåñï, ìá ôï ôñßôï, ìéá ìéêñÞ ðïõ ôçí åß÷áí ãéá ôá èåëÞìáôá. ÐÜíù üðùò äá ôï îÝñïõìå üëïé åêåßíá ôá ÷ñüíéá ëåãüôáí ç êáôïéêßá ôùí áöåíôéêþí, áêüìá êé üôáí Þôáí ÷ôéóìÝíç óå ÷áìÞëùìá. Ç Áîéïýôêá, Ýôóé ëåãüôáí ç ìéêñÞ, ðÜíôá Ýôñå÷å óáí óáÀôá êáé óôï ôñÝîéìïý ôçò ôá ÷Ýñéá ôçò äå ëõãïýóáí, ðáñÜ êïõíéüíôáí ìïíïêüììáôá, óáí ôï åêêñåìÝò ôïõ ñïëïãéïý, áíÜëïãá ìå ôç öïñÜ ôïõ ôñÝîéìü ôçò êé ü÷é êÜèåôá óôéò äõï ðëåõñÝò, ìá ìðñïóôÜ óôï êïñìß ôçò. Ôá ìÜãïõëá ôçò Þôáí ðÜíôá ðéï êüêêéíá áð’ ôï êüêêéíï öïõóôÜíé ôçò êé ç ãëþóóá ôçò êïõíéüôáí ôï ßäéï ãñÞãïñá, üóï êáé ôá ðüäéá ôçò. ¼ñìçóå ìÝóá óôï äùìÜôéï, áäñÜ÷ôçêå áðü ôï öïýñíï êé Üñ÷éóå íá êïõíéÝôáé êáé

111

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ óáí íá Þèåëå íá îåöïõñíßóåé ìáæùìÝíåò ôéò ëÝîåéò áðü äõï-ôñåéò ìåìéÜò, åßðå êïíôáíáóáßíïíôáò ôïýôá ôá ëüãéá, ãõñßæïíôáò óôçí Áêïõëßíá.

– Ç êõñßá ðñüóôáîå ï ÐïëçêÝç Çëßôò ôïýôç ôç óôéãìÞ íá Ýñèåé áðÜíù, ðñüóôáîå… (óôáìÜôçóå êáé ðÞñå ìéá âáèéÜ áíÜóá). Ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò Þôáí óôçí êõñßá. Ìéëïýóáí ãéá ôóç êëçñùôïß, áíáöÝñáíå ôïí ÐïëçêÝç Çëßôò… Ç Áâíôüíéá ÍéêïëÜâíá ðñüóôáîå …(âáèéÜ áíÜóá ðÜëé) ôïýôç ôç óôéãìÞ íá Ýñèåé… ¾óôåñá Ýñéîå ìéá ãñÞãïñç ìáôéÜ óôïí ÐïëçêÝç, óôçí Áêïõëßíá, óôá ðáéäéÜ, ðïõ ðñüâáëáí ôá êåöÜëéá ôïõò êÜôù áðü ôï ðÜðëùìá, Üñðáîå ìéá êáñõäüöëïõäá ðïõ âñÝèçêå êïíôÜ óôï öïýñíï ôçí ðÝôáîå óôçí Áíéïýôêá êáé ëÝãïíôáò Üëëç ìéá öïñÜ «Ôïýôç ôç óôéãìÞ íá Ýñèåé» Ýöõãå óáí áóôñáðÞ êáé ôá åêêñåìÞ, êéíÞèçêáí ìå ôç óõíçèéóìÝíç ãñçãïñÜäá êáôÜ ðëÜôïò ðñïò ôç ãñáììÞ ôïõ ôñÝîéìïý ôçò. Ç Áêïõëßíá óçêþèçêå êáé Ýäùóå óôïí Üíôñá ôçò ôá ðáðïýôóéá ôïõ. ¹ôáí ðáëéÜ óôñáôéùôéêÜ, êïõñåëéáóìÝíá. ÐÞñå ðÜíù áðü ôï öïýñíï ôï êáöôÜíé êáé ôïõ Ýäùóå äß÷ùò íá ôïí êïéôÜîåé.

– Äå èá áëëÜîåéò ðïõêÜìéóï; – ôïí ñþôçóå.

– Ìðá… ôçò áðïêñßèçêå. Ç Áêïõëßíá äåí ôïí êïßôáîå óôï ðñüóùðï ïýôå ìéá öïñÜ, üóçí þñá êåßíïò íôõíüôáí êáé ðïäåíüôáí, êáé Ýêáíå ðïëý êáëÜ, ðïõ äåí ôïí êïßôáîå. Ãéáôß ôï ðñüóùðü ôïõ ÐïëçêÝç Þôáí êáôÜ÷ëïìï, ç êÜôù ìáóÝëá ôñåìïýëéáæå êáé ôá ìÜôéá ôïõ åß÷áí êåßíç ôçí êëáøéÜñéêç, ôçí õðïôáãìÝíç êáé âáèýôáôá äõóôõ÷éóìÝíç Ýêöñáóç, ðïõ Ý÷ïõí ìïíÜ÷á ïé Üíèñùðïé ðïõ åßíáé áãáèïß, áäýíáìïé êáé öôáß÷ôåò. Ï ÐïëçêÝç ÷ôåíßóôçêå êé Þôáí Ýôïéìïò íá âãåé, ìá ç Áêïõëßíá ôïí óôáìÜôçóå, ôïõ Ýöôéáîå ôï êïñäüíé ôïõ ðïõêÜìéóïõ ðïõ äåí Þôáí äåìÝíï êáëÜ êáé ôïõ öüñåóå ôï óêïýöï.

– Ôé ôñÝ÷åé, ÐïëçêÝç Çëßôò; Óáò êÜëåóå ç êõñßá; – áêïýóôçêå åêåßíç ôç óôéãìÞ ç öùíÞ ôçò ãõíáßêáò ôïõ ìáñáãêïý ðßóù áðü ôï ÷þñéóìá. Ôï ðñùéíü êåßíçò ôçò çìÝñáò áêñéâþò, ç ìáñáãêßíá åß÷å êáõãáäßóåé ãéá êáëÜ ìå ôçí Áêïõëßíá, ãéá ìéá êáíÜôá áëéóßâá ðïõ ôçò áíáðïäïãýñéóáí ôá ðáéäéÜ ôïõ ÐïëçêÝç êáé ôþñá êáôá÷Üñçêå ðïõ Üêïõóå íá ôïí êáëåß ç êõñßá, óßãïõñá ãéá íá ôïí êáôóáäéÜóåé ðïéïò îÝñåé ãéá ðéá óôñáâïìÜñá ôïõ ðÜëé. Ç ãõíáßêá áõôÞ Þôáí ìïíáäéêÞ íá óå êüâåé ìå ôï ìðáìðÜêé, ôüóï ëåðôÞ, äéðëùìÜôá êáé öáñìáêåñÞ ãëþóóá åß÷å. ÊáíÝíáò äåí êáôÜöåñíå êáëýôåñá áð’ áõôÞí íá æåìáôßóåé ôïí Üëëïí ì’ Ýíá ëïãÜêé. ¸ôóé ôïõëÜ÷éóôï, íüìéæå ç ßäéá ãéá ôïí åáõôü ôçò.

– Óßãïõñá èá èÝëïõí íá óáò óôåßëïõí öáßíåôáé óôç ðïëéôåßá

112

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ãéá øþíéá óõíÝ÷éóå. ¸ôóé öáíôÜæïìáé. Êáé ãéá ìéá ôÝôïéá äïõëåéÜ ìïíÜ÷á Üíèñùðï åìðéóôïóýíçò ìðïñïýí íá óôåßëïõí, ãéá ôïýôï êáëÝóáíå ôïõ ëüãïõ óïõ. Êé áí åßíáé Ýôóé, ÐïëçêÝç Çëßôò, íá ìïõ ðÜñåôå Ýíá ìéêñü ðáêåôÜêé ôóÜé, óáò ðáñáêáëþ. Ç Áêïõëßíá óõãêñÜôçóå ôá äÜêñõá, ðïõ ôçí Ýðíéîáí êáé ôá ÷åßëç ôçò óöß÷ôçêáí ìå ìéá êáêéÜ Ýêöñáóç. ¸ôóé äá ôçò åñ÷üôáí íá ôçí áñðÜîåé áðü ôá âñïìåñÜ ìáëëéÜ ôçò áõôÞ ôç óé÷áìåñÞ ìáñáãêßíá. ¼ìùò óáí Ýñéîå ìéá ìáôéÜ óôá ðáéäéÜ ôçò êáé óôï÷Üóôçêå ðùò è’ áðüìåíáí ïñöáíÜ êáé êåßíç ÷Þñá áí ðÞãáéíå ï Üíôñáò ôçò óôï óôñáôü, ðáñÜôçóå ôç ìáñáãêßíá ìå ôçí ôóïõ÷ôåñÞ ãëþóóá, Ýêñõøå ôï ðñüóùðü ôçò óôá äõï ôçò ÷Ýñéá êáé Ýãåéñå ôï êåöÜëé óôï ìáîéëÜñé.

– Ìå æïýëéîåè, ìáíïýëá, ìïõñìïýñéóå ôï øåõäü êïñéôóÜêé ôçò, ôñáâþíôáò ôï ñïý÷ï ôïõ êÜôù áðü ôïí áãêþíá ôçò ìÜíáò ôïõ.

– ¢ìðïôå íá ìïõ ðåèáßíáôå üëá óáò! Ãéá ðéüôåñç óõöïñÜ ìïõ óáò ãÝííçóá! Îåöþíéóå ç Áêïõëßíá êé Ýâáëå êÜôé öùíá÷ôÜ êëÜìáôá, ðïõ äéáóêÝäáóáí ðïëý ôç ìáñáãêßíá, ãéáôß áêüìá äåí åß÷å îå÷Üóåé ôçí ðñùéíÞ éóôïñßá ìå ôçí áëéóßâá. ÉV ÐÝñáóå ìéóÞ þñá. Ôï ìùñü îåöþíéóå. Ç Áêïõëßíá óçêþèçêå êáé ôï ôÜéóå. Ôþñá ðéá äåí Ýêëáéãå, ìá áêïõìðþíôáò óôï ÷Ýñé ôçò ôï áäõíáôéóìÝíï ìá áêüìá üìïñöï ðñüóùðü ôçò, óôýëùóå ôá ìÜôéá óôï êåñß ðïõ ôñåìüóâçíå êáé óêåöôüôáí ãéáôß ôÜ÷áôåò ðáíôñåýôçêå, ãéáôß ôÜ÷áôåò ÷ñåéÜæïíôáé ôüóïé óôñáôéþôåò êé áêüìá ìå ôé ôñüðï íá åêäéêçèåß ôç ìáñáãêßíá. Áêïýóôçêáí ôá âÞìáôá ôïõ ÐïëçêÝç. Ç Áêïõëßíá óöïýããéóå êáëÜ-êáëÜ ô’ áðïìåéíÜñéá ôùí äáêñýùí ôçò êáé óçêþèçêå ãéá íá ôïí áöÞóåé íá ðåñÜóåé. Ï ÐïëçêÝç ìðÞêå ìå ýöïò. ÐÝôáîå ôï óêïýöï ôïõ ðÜíù óôï êñåâÜôé, îåöýóçîå êé Üñ÷éóå íá îåêïõìðþíåé ôï ñïý÷ï ôïõ.

– Ëïéðüí; Ãéáôß óå êáëÝóáíå; – ×ì! Áì. Áõôü ðéá ôï îÝñïõìå. Ï ÐïëçêÝç ìðïñåß íá ‘íáé ï ðéï ôåëåõôáßïò áð’ ôïõò ôåëåõôáßïõò áíèñþðïõò, üìùò Üìá ðñüêåéôáé ãéá äïõëåéÜ, ðïéïí èá êáëÝóïõí; Ôïí Ðïëçêïýóêá.

– Óáí ôé äïõëåéÜ; Ï ÐïëçêÝç äå âéÜóôçêå í’ áðïêñéèåß. ¢íáøå ôçí ðßðá ôïõ, ôñÜâçîå ìéá ñïõöçîéÜ, êé Ýöôõóå.

– Ìå ðñüóôáîå íá ðÜù óôïí Ýìðïñá ãéá êÜôé ëåöôÜ.

– Íá öÝñåéò ëåöôÜ; – ñþôçóå ç Áêïõëßíá. Ï ÐïëçêÝç ÷áìïãÝëáóå êáé êßíçóå ôï êåöÜëé.

– Êáé óïõ åßíáé ìéá ìáóôüñéóóá óôá ëüãéá! – “Ý÷åé âãåé, ëÝåé ô’

113

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ üíïìÜ óïõ ðùò äåí åßóáé Üíèñùðïò ôçò åìðéóôïóýíçò, ìá åãþ óå åìðéóôåýïìáé ðáñáðÜíù áðü êÜèå Üëëïí...”. (Ï ÐïëçêÝç ìéëïýóå äõíáôÜ, ãéá íá ôïí áêïýíå ïé óõãêÜôïéêïé). “Ìïõ õðïó÷Ýèçêåò ðùò èá äéïñèùèåßò êáé íá ç áðüäåéîç ðùò óå ðéóôåýù. Íá ðáò, ëÝåé, óôïí Ýìðïñá íá ðÜñåéò ôá ëåöôÜ êáé íá ôá öÝñåéò”. Ôüôåò êáé åãþ ôçò ëÝù: «Åãþ, êõñßá, åìåßò, üëïé ìáò äïýëïé ôçò áöåíôéÜò óïõ åßìáóôå êáé ÷ñÝïò Ý÷ïõìå Ýôóé ðïõ õðçñåôïýìå ôï Èåü íá õðçñåôïýìå êáé ôçí áöåíôéÜ óïõ, êáé ãéá ôïýôï íéþèù ôïí åáõôü ìïõ ðùò äýíáìáé íá êÜíù ôï ðáí ãéá ôçí õãåßá ôçò áöåíôéÜò óïõ êé ïýôå ðùò ìðïñþ íá ðù ôï ü÷é ãéá ïðïéáäÞðïôå äïõëåéÜ. Êåßíï ðïõ èá ðñïóôÜîåôå èá ôï åêôåëÝóù ãéáôß åßìáé äïýëïò óáò». (Êáé ðÜíù ó’ áõôü ÷áìïãÝëáóå ìå åêåßíï ôï ÷áìüãåëï ôïõ áãáèïý, ôïõ áäýíáìïõ êáé ôïõ öôáéîéÜñç.) Ôï ëïéðüí, èá ôá êáôáöÝñåéò óßãïõñá; Ôï íéþèåéò, ëÝåé, ðùò áð’ áõôü åîáñôéÝôáé ç ìïßñá óïõ; Ðþò ìðïñþ íá ìçí ôï íéþèù, ðþò ìðïñþ íá ìçí ôá êáôáöÝñù; – êé áí âñÝèçêáí Üíèñùðïé íá ìå êáêïëïãÞóïõí áõôü ìðïñïýí ãéá ôï êáèÝíá íá ôïí êÜíïõí, üìùò åãþ, èáññþ, ðùò ðïôÝò, ìáò ðïôÝò, äå äéáíïÞèçêá ôï ðáñáìéêñü êáêü åíÜíôéá óôçí õãåßá ôçò áöåíôéÜò óáò. Êáé ôçò ôá åßðá, ðïõ ëåò, Ýôóé äá üìïñöá, üìïñöá êáé óôáñÜôá, ðïõ ç êõñÜ ìáò ìáëÜêùóå ïëüôåëá. Êáé ìïõ ëÝåé óôï ôÝëïò: “Åóý èá åßóáé ï ðñþôïò áíÜìåóá óôïõò áíèñþðïõò ìïõ”. (Óþðáóå ëßãï êáé ôï ßäéï ÷áìüãåëï îáíáöÜíçêå óôï ðñüóùðü ôïõ.) ÂëÝðåéò, åãþ îÝñù ðïëý êáëÜ ìå ôé ôñüðï ðñÝðåé íá ìéëÜåé êáíÝíáò ìå äáýôïõò. Ôý÷áéíå ðïëëÝò öïñÝò, ôá ðåñáóìÝíá ÷ñüíéá, íá ìïõ âñßóêåôáé êÜðïéï äýóôñïðï áöåíôéêü, üðùò ðÜíôá ìå ôá ðåôõ÷çìÝíá ëüãéá ìïõ, êáôÜöåñíá óôï ôÝëïò íá ôïí êÜíù ìåôáîùôü.

– Êé åßíáé ðïëëÜ ôá ëåöôÜ; – ñþôçóå ç Áêïõëßíá.

– Ôñßá ðåíôáêïóÜñéá ñïýâëéá, áðïêñßèçêå ì’ áäéáöïñßá ï ÐïëçêÝç. Ç Áêïõëßíá êßíçóå ôï êåöÜëé.

– Êáé ðüôå öåýãåéò; – Áýñéï, ðñüóôáîå ç êõñÜ. ÐÜñå, ìïõ ëÝåé Ýíá Üëïãï, üðïéï èÝëåéò, ðÝñíá áðü ôï ãñáöåßï êáé ôñÜâá ìå ôç âïÞèåéá ôïõ Èåïý.

– Äüîá óïé ï Èåüò, åßðå ç Áêïõëßíá, óçêþèçêå êáé óôáõñïêïðÞèçêå. Ï Èåüò íá óå âïçèÞóåé, Çëßôò, ðñüóèåóå øéèõñéóôÜ, ãéá íá ìçí áêïõóôåß áð’ ôïõò óõãêÜôïéêïõò êáé ôïí Üäñáîå áðü ôï ìáíßêé ôïõ ðïõêÜìéóïý ôïõ. Çëßôò, íá ì’ áêïýóåéò, ôï êáëü ðïõ óïõ èÝëù, ãéá ôï ×ñéóôü, ìç âÜëåéò âüôêá óõï óôüìá óïõ åêåß ðïõ èá ðáò. Ößëçóå óôáõñü.

– Äåí ôñåëÜèçêá íá ìðåêñïëïãÞóù, êïõâáëþíôáò ôüóá ëåöôÜ!

– ôçí êáèçóý÷áóå. Êáé êÜðïéïò Ýðáéæå êåé ðÜíù óôï ðéÜíï, ôüóï üìïñöá, ôñÝëá! – ðñüóèåóå óå ëßãï ÷áìïãåëþíôáò. Ç äåóðïéíßäá,

114

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ öáßíåôáé. Åãþ, ðïõ ëåò óôåêüìïõí Ýôóé äá, ìðñïóôÜ óôçí êõñßá, óôï äéêü ôçò äùìÜôéï êé ç äåóðïéíßäá, ðßóù áðü ôçí êëåéóìÝíç ðüñôá, óôï Üëëï ÷áëïýóå êüóìï ìå ôï ðáßîéìü ôçò. ¢ëëï ðïõ óôï ëÝù. Áñ÷éíïýóå óéãÜ-óéãÜ, êé Ýðáéñíå ìåôÜ ìéá öüñá, ðïõ óïõ ðéáíüôáí ç áíÜóá! ÅéäéêÜ ìïõ öáéíüôáí, áêïýãïíôÜò ôçí, ðùò êáé åãþ èá ìðïñïýóá íá ðáßîù ðéÜíï, óáí êáé äáýôç. Ìá ôï Èåü, èá ìðïñïýóá. Åßìáé åðéäÝîéïò óå êÜôé ôÝôïéá, åãþ ðïõ ìå âëÝðåéò. Áýñéï íá ìïõ äþóåéò ðáóôñéêü ðïõêÜìéóï. Êáé ðëÜãéáóáí íá êïéìçèïýí åõôõ÷éóìÝíïé.

V Ó’ áõôü ôï áíáìåôáîý, ç óõíÝëåõóç ÷áëïýóå êüóìï Ýîù áðü ôï ãñáöåßï. Ïé ìïõæßêïé Þôáí ó÷åäüí üëïé ðáñüíôåò, êé üôáí ï åðéóôÜôçò åðÞãå ãéá ôçí åéóÞãçóÞ ôïõ óôçí êõñßá, öüñåóáí ôïõò óêïýöïõò ôïõò, êáé ðéüôåñåò öùíÝò áíáêáôþèçêáí óôç óõæÞôçóç, ðïõ ïëïÝíá äõíÜìùíå êáé ðéï ðïëý. ¸íá áãêïìá÷çôü áðü âáèéÝò öùíÝò, ðïõ êÜðïõ-êÜðïõ äéáêïðôüôáí ìå ðíé÷ôÜ, âñá÷íÜ îåöùíçôÜ, ãÝìéæå ôïí áÝñá êáé ôï áãêïìá÷çôü áõôü Ýöôáíå, óáí ôç âïõÞ ôçò èáëáóóïôáñá÷Þò, ßóáìå ôá ðáñÜèõñá ôçò êõñßáò ðñïîåíþíôáò ôçò ìéá íåõñéêÞ ôáñá÷Þ, üìïéá ìå êåßíç ðïõ íéþèåé êÜðïéïò, ìå ôï êïíôïæýãùìá ôçò ìðüñáò. Ç êõñßá áéóèáíüôáí êÜôé óáí öüâï êáé óáí åíü÷ëçóç. ¼ëï ôçò öáéíüôáí ðùò üðïõ íá ‘íáé ïé öùíÝò èá ãéíüôáí ðéï Ýíôïíåò êáé ðéï ðïëëÝò êáé êÜôé èá óõíÝâáéíå. «ÓÜìðùò íá ìçí ìðïñïýí íá ãßíïõí ïë’ áõôÜ Þóõ÷á-Þóõ÷á, åéñçíéêÜ, äß÷ùò êáõãÜäåò, äß÷ùò îåöùíçôÜ, óêåöôüôáí, óýìöùíá ìå ôï ÷ñéóôéáíéêü íüìï, ðïõ äéäÜóêåé ôçí áäåëöéêÞ áãÜðç êáé ôçí ðñáüôçôá». ÐïëëÝò öùíÝò ìßëçóáí ìåìéÜò, ìá ðéüôåñï áð’ üëïõò îåöþíéæå ï Öåíôüñ Ñåæïýí, ï ìáñáãêüò. Áõôüò åß÷å äõï ãéïõò êáé ôá Ýâáæå ìå ôïõò Íôïõôëüâ. Ï ãÝñïò Íôïõôëüâ ðñïóðáèïýóå íá äéêáéïëïãçèåß. Ðñï÷þñçóå ëéãÜêé áíÜìåóá óôï ðëÞèïò, åíþ ðñùôýôåñá Þôáí ÷ùìÝíïò êÜðùò ðáñÜìåñá, êáé êéíþíôáò ðëáôéÜ ôá ÷Ýñéá ôïõ, ôñáâþíôáò ôï ãåíÜêé ôïõ ìéëïýóå ìå êüðï ôüóï ðïëý, ðïõ óßãïõñá, êé ï ßäéïò èá äõóêïëåõüôáí ðïëý íá êáôáëÜâåé ôá ëåãüìåíÜ ôïõ. Ïé ãéïé êé ïé áíéøéïß, üëïé ðáëéêÜñéá Ýíá êé Ýíá óôÝêïíôáí êïíôÜ ôïõ Ýôóé ðïõ ôï Ýêáíáí íá ìïéÜæåé ìå ôçí êëþóá ðïõ ðñïóðáèåß íá óþóåé ôá ðáéäéÜ ôçò áðü ôï ãåñÜêé ðïõ ôñéãõñßæåé. Ôï ãåñÜêé ðáñÜóôáéíå óå ôïýôç ôçí ðåñßóôáóç ï Ñåæïýí, êé ü÷é ìïíÜ÷á áõôüò ìá êé üëïé üóïé åß÷áí äõï Þ êáé Ýíá, ó÷åäüí üëç ç óõíÝëåõóç ðïõ ÷éìïýóå íá ñé÷ôåß óôá ðïõëéÜ ôçò êëþóáò. Ôï æÞôçìá Þôáí ðùò åäþ êáé ôñéÜíôá ÷ñüíéá ðÞñáí óôï óôñáôü ôïí áäåëöü ôïõ Íôïõôëüâ êáé ãéá ôïýôï ï ãÝñïò õðïóôÞñéæå ôþñá, ðùò äåí Ýðñåðå íá ôïí ëïãáñéÜæïõí ì’ áõôïýò

115

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ðïõ åß÷áí ôñåéò ãéïõò, ðáñÜ õðïëïãßæïíôáò ôç óôñáôéùôéêÞ õðçñåóßá ôïõ áäåëöïý ôïõ, íá ôïí âÜëïõí ì’ áõôïýò ðïõ åß÷áí äõï ãéïõò êé áð’ áõôïýò íá ôñáâÞîïõí êëÞñï, ãéá ôïí ôñßôï êëçñùôü. ¢ëëïé ôÝóóåñåéò Þôáí ôçò êáôçãïñßáò ôïõ Íôïõôëüâ, ìå ôñåéò ãéïõò. Ìá ï Ýíáò Þôáí ðñüåäñïò ôïõ ÷ùñéïý êé áõôüí ç êõñßá ôïí áðÜëëáîå áðü ôïýôç ôçí õðï÷ñÝùóç. Áðü ôçí Üëëç ïéêïãÝíåéá ðÞãå êëçñùôüò ôçí ðåñáóìÝíç åðéóôñÜôåõóç. Áðü ôïõò Üëëïõò äýï ïñßóôçêáí êéüëáò ðïéïé èá ðÞãáéíáí êé ï Ýíáò ìÜëéóôá, ìÞôå êáí Þñèå óôç óõíÝëåõóç êáé ìïíÜ÷á ç ãõíáßêá ôïõ óôåêüôáí ðéêñáìÝíç óå ìéá ãùíéÜ, ìå ôçí áêáèüñéóôç åëðßäá ðùò ìðïñïýóå êÜðùò óôï ôÝëïò êÜôé íá ãéíüôáí êáé íá ãëßôùíå áðü ôïýôç ôçí êáêïôõ÷ßá. Ìá ï Üëëïò ï êïêêéíïôñß÷çò ÑïìÜí, ìå êïõñåëéáóìÝíï óáêÜêé, ðáñ’ üëï ðïõ äåí Þôáí öôù÷üò, óôåêüôáí êïëëçìÝíïò óôïí åîþóôç êáé ìå óêõììÝíï ôï êåöÜëé óþðáéíå üëç ôçí þñá, ìïíÜ÷á êÜðïõ-êÜðïõ ãýñéæå êáé êïßôáæå ðñïóå÷ôéêÜ êåßíï ðïõ ìéëïýóå ðéï äõíáôÜ, ýóôåñá ðÜëé îáíÜóêõâå ôï êåöÜëé ôïõò. Êé üëç ôïõ ç óôÜóç, üëï ôïõ ôï ýöïò Ýìïéáæáí óáí íá ôïí âñÞêå êéüëáò óõìöïñÜ. Ï ãÝñïò Óéåìéüí Íôïõôëüâ Þôáí Ýíáò Üíèñùðïò ðïõ ï êáèÝíáò ðïõ ôïí Þîåñå ëéãÜêé èá ìðïñïýóå ðñüèõìá íá ôïõ åìðéóôåõôåß êáé åêáôïíôÜäåò ñïýâëéá. ¹ôáí Ýíáò Üíèñùðïò ìåôñçìÝíïò, èåïöïâïýìåíïò, êáëüò íïéêïêýñçò, êáé ó’ åðßìåôñï, ÷ñüíéá ôþñá, åðßôñïðïò óôçí åêêëçóßá. Êé’ áõôü áýîáéíå ôï êýñïò ôïõ. Áðåíáíôßáò ï Ñåæïýí ï ìáñáãêüò, Þôáí Ýíáò Üíôñáò øçëüò, ìáýñïò, êáâãáôæÞò, ìåèýóôáêáò, ôïëìçñüò êé åîáéñåôéêÜ åðéäÝîéïò óôïõò êáõãÜäåò êáé óôéò óõæçôÞóåéò üðïõ êé áí ôý÷áéíå: ìá óôç óõíÝëåõóç, ìá óôçí áãïñÜ, êáé ì’ ïðïéïíäÞðïôå, ôüóï ìå ôïõò åñãÜôåò êáé ôïõò åìðüñïõò, üóï êáé ìå ôïõò ìïõæßêïõò êáé ô’ áöåíôéêÜ. Ôþñá Þôáí Þñåìïò, äçêôéêüò êé áð’ üëï ôï ýøïò ôçò êïñìïóôáóéÜò ôïõ, ì’ üëç ôçí Ýíôáóç ôçò ç÷çñÞò öùíÞò ôïõ êáé ôï ñçôïñéêü ôáëÝíôï ôïõ, ðßåæå ôïí åêêëçóéáóôéêü åðßôñïðï ðïõ ìáóïýóå ôá ëüãéá ôïõ êáé ðíéãüôáí êáé êáôáíôïýóå íá ôá ÷Üíåé êõñéïëåêôéêÜ. Óôç óõæÞôçóç Ýðáéñíáí ìÝñïò áêüìá ï ÃáñÜóêá Êáðßëïâ Ýíáò áðü ôïõò ïðáäïýò ôïõ Ñåæïýí ðïõ Üíçêå óôçí íåüôåñç ãåíéÜ êáé äéáêñéíüôáí ðÜíôá ãéá ôçí ôïëìçñÞ ôïõ öñÜóç, ðïõ ÷Üñç ó’ áõôÞ åß÷å êéüëáò áðï÷ôÞóåé êýñïò óôéò óõíåëåýóåéò ôïõ ÷ùñéïý. Êáèþò êé Öåíôüñ Ìåëíßôóíé, Ýíáò êéôñéíéÜñçò, ëéãíüò, øçëüò ìå êõñôùìÝíåò ðëÜôåò ìïõæßêïò ìÜëëïí íÝïò, ì’ áíÜñéá ãÝíéá êáé ìéêñÜ ìáôÜêéá, ðÜíôá ãêñéíéÜñçò ðÜíôá êáôóïýöçò, ðïõ ó’ üëá åýñéóêå áäéÜêïðá ôçí êáêÞ Üðïøç êáé óõ÷íÜ Ýöåñíå óå äýóêïëç èÝóç ôç óõíÝëåõóç ìå ôéò áðßèáíåò êáé áðüôïìåò åñùôÞóåéò ôïõ êáé ôéò ðáñÜîåíåò ðáñáôçñÞóåéò ôïõ. Êé ïé äõï áõôïß ïìéëçôÝò Þôáí ìå ôï ìÝñïò ôïõ Ñåæïýí. Åêôüò áð’ áõôïýò áíáêáôùíüôáí êÜðïõ-êÜðïõ êáé äõï öáöëáôÜäåò: ï

116

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ×ñéðêüâ, ìå ôçí êáëüêáñäç öÜôóá ôïõ êáé ôï óôñïããõëü ãåíÜêé ôïõ, ðïõ óõíÞèéæå íá ëÝåé ïëïÝíá «Ýôóé ðïõ ëåò ößëåò ìïõ áãáðçôÝ» êé ï êïíôïýëç, ìå ôï ðïõëßóéï ìïõôñÜêé Æéíôêüâ, ðïõ óõíÞèéæå íá ëÝåé «êáé âãáßíåé, áäåñöÜêé ìïõ» êáèþò áðïôåßíïíôáí ãåíéêÜ êáé ìéëïýóå üìïñöá, ìá ïëüôåëá áôáßñéá÷ôá ìå ôçí ðåñßðôùóç. Áõôïß ïé äýï ðüôå-ðüôå Ýðáéñíá ôï ìÝñïò ôïõ Ñåæïýí, üìùò êáíÝíáò äåí ôïõò Ýäéíå óçìáóßá. ¹ôáí êé Üëëïé óáí êé áõôïýò, ìá áõôïß ïé äõï ôñýðùíáí ïëïÝíá áíÜìåóá óôï ðëÞèïò, îåöþíéæáí ðéï ðïëý áð’ üëïõò, ôñïìÜæïíôáò ôçí êõñßá, ëéãüôåñï áð’ üëïõò ôñáâïýóáí ôçí ðñïóï÷Þ êáé, ìåèõóìÝíïé áðü ôç öáóáñßá êáé ôéò öùíÝò, ðáñáäßíïíôáé ïëüôåëá óôçí áðüëáõóç íá áêïíßæïõí ôç ãëþóóá ôïõò. ¹ôáí êé Üëëïé ðïëëïß ìïõæßêïé ìå ðïëëïýò êáé äéÜöïñïõò ÷áñáêôÞñåò: ë.÷. ïé ãêñéíéÜñçäåò, ïé áîéüðñåðïé, ïé áäéÜöïñïé, ïé êáôáôñåãìÝíïé, êáèþò êáé ðïëëÝò ãõíáßêåò ðßóù áðü ôïõò Üíôñåò ìå ôá ñáâäÜêéá ôïõò. ¼ìùò, ãéá üëïõò áõôïýò èá óáò äéçãçèþ, áí èÝëåé ï Èåüò, êÜðïéá Üëëç öïñÜ. Ôï äå ðëÞèïò áðáñôéæüôáí ãåíéêÜ áðü ôïõò ìïõæßêïõò ðïõ óôÝêïíôáí óôç óõíÝëåõóç üðùò êáé óôçí åêêëçóßá êáé êïõâÝíôéáæáí ðáñáðßóù øéèõñéóôÜ ãéá äéÜöïñá ðñÜãìáôá ðïõ ôïõò åíäéÝöåñáí, Þ ðåñßìåíáí óéùðçëïß, ðüôå èá Ýðáõáí íá ãêáñßæïõí ïé öùíáêëÜäåò. ¹ôáí áêüìç êáé ïé ðëïýóéïé, ðïõ ç óõíÝëåõóç äåí ìðïñïýóå ìÞôå íá ðñïóèÝóåé ìÞôå í’ áöáéñÝóåé ôï ðáñáìéêñü óôçí áñ÷ïíôéÜ ôïõò. ÔÝôïéïò Þôáí ï Ãéåñìßë, ìå ôï ðëáôý ãõáëéóôåñü ðñüóùðï, ðïõ ïé ìïõæßêïé ôïí Ýëåãáí «êïéëáñÜ», ãéáôß Þôáí ðëïýóéïò. Êé Üëëïò Ýíáò ï Óôáñüóôéí, ðïõ óôï ðñüóùðü ôïõ Þôáí áðëùìÝíç ç ãåìÜôç áõôïåõ÷áñßóôçóç Ýêöñáóç ôçò äýíáìçò: «ËÝôå óåéò ü,ôé èÝôå, üìùò åìÝíá êáíÝíáò äåí êïéôÜåé íá ì’ áããßîåé. ÔÝóóåñåéò ãéïõò Ý÷ù, ìá ïýôå Ýíáò äåí ðÜåé óôï óôñáôü». ÊÜðïõ-êÜðïõ ôïõò åíï÷ëïýóáí êé áõôïýò ïé ôïëìçñïß óáí ôïí Ñåæïýí êáé ôïí Êáðßëïâ êé áõôïß ôïõò áðïêñßíïíôáí Þñåìá êáé êïöôÜ ì’ üëç ôç óõíáßóèçóç ôçò áôïìéêÞò ôïõò áîßáò. Áí ï Íôïõôëüâ èýìéæå ôçí êëþóá ðïõ åßíáé ãåìÜôç áãùíßá Üìá îåöáíåß êÜðïéï ãåñÜêé, ôá ðáëéêÜñéá ôïõ, äå èýìéæáí êáèüëïõ ôá êëùóüðïõëá ôçò ðåñßðôùóçò áõôÞò: ìÞôå ôáñÜæïíôáí ìÞôå îåöþíéæáí, ðáñÜ óôÝêïíôáí Þóõ÷á-Þóõ÷á ðßóùèÝ ôïõ. Ï ðñþôïò, ï ÉãíÜô Þôáí ðéá ôñéáíôÜñçò. Ï äåýôåñïò ï Âáóßëç, Þôáí êé áõôüò ðáíôñåìÝíïò, ìá äåí Ýêáíå ãéá óôñáôåýóéìïò. Ï ôñßôïò, ï áíéøéüò ôïõ Çëéïýóêá, ðïõ ðñéí áðü ëßãï êáéñü åß÷å ðáíôñåõôåß, îáíèüò êáé ñïäïêüêêéíïò, óôåêüôáí êáëïíôõìÝíïò êáé êïßôáæå ôïí êüóìï, Ýîõíå êÜðïõ-êÜðïõ ôï óâÝñêï ôïõ êÜôù áð’ ôï êáðÝëï ôïõ ìå ìéá áäéáöïñßá, óÜìðùò êáé íá ìçí åðñüêåéôï ãé’ áõôüí, ìïëïíüôé áõôüí áêñéâþò ìÜôéáæáí í’ áðïóðÜóïõí áðü ôçí êëþóá ôá ãåñÜêéá.

– ÅðåéäÞ, äçëáäÞ ï ðáððïýëçò ìïõ ðÞãå óôñáôéþôçò óôïí êáéñü

117

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ôïõ, ðñÝðåé ôþñá êé åãþ íá ãõñÝøù áðáëëáãÞ, Ýëåãå ï Ñåæïýí. ¼÷é, áäåñöÜêé, ôÝôïéïò íüìïò äåí Ýãéíå áêüìá. Ôçí ðåñáóìÝíç öïñÜ ðÞñáíå ôï Ìé÷Ýéôò, ðïõ ï ìðÜñìðáò ôïõ, ùóôüóï, áêüìá äå ãýñéóå óðßôé.

– ÅóÝíá ìÞôå ï ìðáìðÜò óïõ, ìÞôå êáíÝíáò áðü ôïõò ìðáñìðÜäåò óïõ õðçñåôÞóáíå ôïí ôóÜñï, Ýëåãå ôáõôü÷ñïíá ï Íôïõôëüâ, ìá êáé óõ, ìÞôå óô’ áöåíôéêÜ õðçñÝôçóåò, ìÞôå ðïõèåíÜ, ìïíÜ÷á ìåèïêïðÜò êáé ôá ðáéäéÜ óïõ ðÞñáí ôï êáèÝíá ôï ìåñôéêü ôïõ êáé ÷þñéóáí áðü óÝíá. ÊáíÝíáò äå ìðïñåß íá êÜíåé ìáæß óïõ. ÌïíÜ÷á íá ìéëÜò îÝñåéò êáé íá ïñìçíåýåéò Üëëïõò, êáé íá Ý÷åéò ãíþìç ãéá üëá. Ìá åãþ äÝêá ÷ñüíéá Ýêáíá óôï óôñáôü, åðßôñïðïò óôçí åêêëçóßá åßìáé, äõï öïñÝò êÜçêá, ÷ùñßò íá äù ôçí ðáñáìéêñÞ âïÞèåéá áðü êáíÝíá. Êáé ôþñá ðÜôå íá ìå êáôáóôñÝøåôå, ãéáôß âëÝðåôå ôï óðéôéêü ìïõ íá ‘íáé åéñçíéêü êáé ôéìçìÝíï; Íá ìïõ öÝñåôå ðßóù ôïí áäåëöü ìïõ. Ìðïñåß êéüëáò, ðïéïò îÝñåé íá Ý÷åé ðåèÜíåé ðéá. Íá êñßíåôå óýìöùíá ìå ôçí áëÞèåéá, óýìöùíá ìå ôï äßêéï ôïõ Èåïý, ÷ñéóôéáíïß ìïõ, êé ü÷é í’ áêïýôå ôá øÝìáôá ôùí ìåèõóìÝíùí. Ôáõôü÷ñïíá ï ÃáñÜóêá Ýëåãå óôïí Íôïõôëüâ: – ¼ëï ãéá ôïí áäåñöü óïõ ìáò êïðáíÜò, üìùò áõôüí äåí ôïí Ýêëåîå ç óõíÝëåõóç, ìá ãéá ôçí êáêïñéæéêéÜ ôïõ ôïí óôåßëáíå óôï óôñáôü ô’ áöåíôéêÜ. Êé Ýôóé, ðÜøå íá ìáò ôïí ëåò. Ï ÃáñÜóêá äåí åß÷å áêüìá áðïôåëåéþóåé, êáé ðñïâÜëëïíôáò ìðñïóôÜ ï øçëüò êáé êéôñéíéÜñçò Öåíôüñ Ìåëíßôóíç, Üñ÷éóå êáôóïõöéáóìÝíïò íá ëÝåé: – ÐÜíôá êÜðùò Ýôóé ãßíåôáé. Ô’ áöåíôéêÜ óôÝëíïõí óôï óôñáôü üðïéïí ôïõò êáðíßóåé êé ýóôåñá âñßóêåé ç óõíÝëåõóç ôï ìðåëÜ ôçò. Ôþñá ðïõ ç óõíÝëåõóç üñéóå íá ðÜåé ï ãéïò óïõ êáé óõ äå èåò, ðáñáêÜëåóå ôçí êõñÜ êáé êåßíç ìðïñåß íá ðñïóôÜîåé íá ðÜù åãþ óôç èÝóç, ðïõ äåí Ý÷ù ìÞôå ðáéäß, ìÞôå óêõëß. Êé ýóôåñá, Ý÷ïõìå ôï íüìï, óïõ ëÝåé ï Üëëïò, ðñüóèåóå ìå êáêßá, êáé ìå ðåñéöñïíçôéêÞ êßíçóç ôïõ ÷åñéïý, îáíáðÞñå ôçí ðñþôç ôïõ èÝóç. Ï êïêêéíïôñß÷çò ÑïìÜí, ðïõ èá Ýðáéñíáí ôï ãéï ôïõ, óÞêùóå ôï êåöÜëé êáé ìïõñìïýñéóå: – ÓùóôÜ, óùóôÜ! Êé áðü ôç öïýñêá ôïõ êÜèéóå óôï óêáëïðÜôé. ¼ìùò áõôÝò äåí Þôáí üëåò ïé öùíÝò ðïõ ìéëïýóáí ôáõôü÷ñïíá. Åîüí áðü êåßíïõò ðïõ óôÝêïíôáí ðáñáðßóù êáé êïõâÝíôéáæáí ãéá ôéò éäéùôéêÝò ôïõò õðïèÝóåéò, êé ïé öùíáêëÜäåò äåí îå÷íïýóáí ôï êáèÞêïí ôïõò.

– Íáé, íáé, ÷ñéóôéáíïß ôçò óõíÝëåõóçò Ýëåãå ï êïíôïýëçò Æéôêüâ, åðáíáëáìâÜíïíôáò ôá ëüãéá ôïõ Íôïõôëüâ, ç áðüöáóç ðñÝðåé íá ðáñèåß ÷ñéóôéáíéêÜ. Ðïõ èá ðåé, áäåñöÜêéá ìïõ, ðñÝðåé ÷ñéóôéáíéêÜ íá êñßíåôå.

118

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ – Óýìöùíá ìå ôç óõíåßäçóç ðñÝðåé íá êñßíåé ç óõíÝëåõóç, öéëáñÜêï ìïõ, Ýëåãå ï êáëüêáñäïò ×ñéðêüâ, õðïóôçñßæïíôáò ôá ëåãüìåíÜ ôïõ Êáðßëïâ êáé ôñáâþíôáò ôï Íôïõôëüâ áðü ôï ìáíßêé êåßíç ôç öïñÜ Þôáí ôï Ýôóé èÝëù ôùí áöåíôéêþí êé ü÷é áðüöáóç ôçò óõíÝëåõóçò.

– ÓùóôÜ! ÓùóôÜ! – Ýëåãáí ðïëëïß.

– Ðïéïò åéí’ ï ìåèýóôáêáò ðïõ ôóáìðïõíÜåé øåõôéÝò; – áíôßëåãå ï Ñåæïýí. Ìðáò êáé ìå êÝñáóå ðéïôü åóý, Þ ï ãéïò óïõ, ðïõ ôïí ìáæåýïõí øüöéï áð’ ôïõò äñüìïõò êáé ôþñá ìå ëåò ìåèýóôáêá; Íá ìç ÷Üíïõìå ôçí þñá ìáò, áäÝñöéá. ÐñÝðåé íá ðáñèåß ìéá áðüöáóç. Áí èÝëåôå í’ áðáëëÜîåôå ôï Íôïõôëüâ, ôüôå ïñßóôå íá ðÜåé êÜðïéïò áðü ôïõò ìïíá÷ïãéïýò, êé ï ãÝñïò èá ôñßâåé ôá ÷åñÜêéá ôïõ êáé èá êïñïúäåýåé.

– Èá ðÜåé ï Íôïõôëüâ! ÐÜåé ôåëåßùóå!

– ÓùóôÜ! Êåßíïé ðïõ Ý÷ïõí ôñåéò ãéïõò íá ôñáâÞîïõí êëÞñï, áêïýóôçêáí äéÜöïñåò öùíÝò.

– Íá äïýìå áêüìá ôé èá ðåé ç êõñÜ. Ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò Ýëåãå ðùò ìðïñåß íá äþóïõí Ýíáí áðü ôïõò äïõëïðÜñïéêïõò, åßðå êÜðïéïò. Ç ðáñáôÞñçóç áõôÞ óôáìÜôçóå ãéá ëßãï ôéò ëïãïìá÷ßåò, ìá óå ëßãï îáíÜñ÷éóáí ìå ðéüôåñç ïñìÞ êáé êáôÜëçîáí êáé ðÜëé óôá ðñïóùðéêÜ. Ï ÉãíÜô, ðïõ ãé’ áõôüí ï Ñåæïýí åß÷å ðåé ðùò ôïí óõììÜæåõáí óôïõðß óôï ìåèýóé áð’ ôïõò äñüìïõò, Üñ÷éóå íá êáôçãïñåß ôïí áíôßðáëü ôïõ ðùò ôÜ÷á åß÷å êëÝøåé Ýíá ðñéüíé áðü ðåñáóôéêïýò ìáñáãêïýò êáé ðùò îõëïêïðïýóå Üãñéá ôç ãõíáßêá ôïõ, üíôáò ìåèõóìÝíïò, êÜðïôå ìÜëéóôá êüíôåøå íá ôç óêïôþóåé. Ï Ñåæïýí áðïêñßèçêå ðùò ôç ãõíáßêá ôïõ ôç äÝñíåé êáé íçóôéêüò êáé ìåèõóìÝíïò êáé ðÜëé ëßãï ôçò åßíáé, êáé ìå ôá ëüãéá ôïõ áõôÜ ðñïêÜëåóå ôá ãÝëéá ïëïíþí. Ìá üóï ãéá ôï ðñéüíé, öïõñêßóôçêå áðüôïìá, êïíôïæýãùóå ôïí ÉãíÜô êáé ôïõ öþíáîå: – Ðïéïò ôï Ýêëåøå; – Óõ ôï Ýêëåøåò, áðïêñßèçêå èáññåôÜ ï ãåñïäåìÝíïò ÉãíÜô óéìþíïíôÜò ôïí ðéüôåñï.

– Ðþò åßðåò; Äåí Þóïõíá óõ; – îåëáñõããéæüôáí ï Ñåæïýí.

– Á, ìðá. Óõ êáé ðÜëé óõ! ÅðÝìåíå ï Üëëïò. ÌåôÜ ôï ðñéüíé áêïëïýèçóå öéëïíéêßá ãéá êÜðïéï êëåììÝíï Üëïãï, ãéá êÜðïéá óáêéÜ âñþìç, ãéá êÜðïéá ëïõñßäá ëá÷áíüêçðïõ, ãéá êÜðïéï íåêñü êïñìß. Êé Þôáí ôüóï ôñïìåñÝò ïé êáôçãïñßåò ðïõ îåóôüìéæáí ïé äõï ìïõæßêïé, ï Ýíáò óôïí Üëëï, ðïõ êáé ôï Ýíá åêáôïóôü áð’ üëåò áí áëÞèåõå, èá Ýðñåðå, óýìöùíá ìå ôï íüìï êáé ôïõò äõï íá ôïõò åß÷áí êáôáäéêÜóåé, ôï ëéãüôåñï óå éóüâéï åêôïðéóìü óôç Óéâçñßá.

119

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Ï ãåñü-Íôïõôëüâ, óôï áíáìåôáîý, âñÞêå êÜðïéïí Üëëï ôñüðï ãéá íá õðïóôçñßîåé ôçí ÜðïøÞ ôïõ. Äåí ôïõ Üñåóáí ï öùíÝò ôïõ ãéïõ ôïõ. Ðñïóðáèþíôáò íá ôïí áíáãêÜóåé íá óùðÜóåé ôïõ Ýëåãå êÜèå ôüóï: «ÐÜøå, åéí’ áìáñôßá! ÐÜøå óïõ ëÝù!» êáé ðñïóðáèïýóå í’ áðïäåßîåé ðùò äåí ëïãáñéÜæïíôáé ôñåéò ãéïé ìïíÜ÷á êåßíïé ðïõ ìÝíïõí ìáæß ìå ôçí ðáôñéêÞ ïéêïãÝíåéá, ìá êáé êåßíïé ðïõ Ý÷ïõí ÷ùñßóåé ôï ìåñôéêü ôïõò. Êáé õðüäåéîå óáí ôÝôïéïí ôïí ÓôÜñïóôéí. Ï ÓôÜñïóôéí ÷áìïãÝëáóå åëáöñÜ, îåñüâçîå êáé ÷áúäåýïíôáò ôá ãÝíéá ôïõ, ìå ôï ýöïò ôïõ ðëïýóéïõ ìïõæßêïõ, áðïêñßèçêå ðùò üóï ãéá ôï æÞôçìá áõôü, åßíáé óåâáóôÞ ç èÝëçóç ôçò êõñÜò. Ðïõ ãéá íá äïèåß ç äéáôáãÞ íá ìç ìðåé ï ãéïò ôïõ óôïí êáôÜëïãï ôùí êëçñùôþí, ðÜåé íá ðåé ðùò Þôáí Üîéïò ãéá ôç ÷Üñç áõôÞ. Êé üóï ãéá ôéò ÷ùñéóìÝíåò ïéêïãÝíåéåò, ï ÃåñÜóéì áíôÝêñïõóå ôá åðé÷åéñÞìáôá ôïõ Íôïõôëüâ ìå ôçí ðáñáôÞñçóç ðùò èá Ýðñåðå íá ìçí åðéôñÝðåôáé ç ìïéñáóéÜ, üðùò äåí åðéôñåðüôáí ôçí åðï÷Þ ðïõ æïýóå ï ìáêáñßôçò ï áöÝíôçò, áëëéþò èá êáôáíôÞóïõí íá ðáßñíïõí óôï óôñáôü êáé ôá ìïíá÷ïðáßäéá.

– Ìá ôÜ÷áôåò ìïéñáóôÞêáíå, Ýôóé äá ãéá ãïýóôï; ¸ðñåðå êáé ôï Ýêáíáí. Ãéá ðïéï ëüãï ôþñá íá ðÜìå íá ôïõò êáôáóôñÝøïõìå; – áêïýóôçêáí äéÜöïñåò öùíÝò ôùí åíäéáöåñïìÝíùí êáé ôüôå ïé êáâãáôæÞäåò ãßíçêáí õðïóôçñé÷ôÝò ôïõ.

– Êáé ôïõ ëüãïõ óïõ åîáãüñáóå ôïí êëçñùôü, áí äå ãïõóôÜñåéò íá ôï äåéò íôõìÝíï. Ôï ðïõãêß óïõ åßíáé ãåñü! Åßðå ï Ñåæïýí óôï Íôïõôëüâ. Ï Íôïõôëüâ äéðëþèçêå ìå ìéá êßíçóç áðåëðéóßáò óôï êáöôÜíé ôïõ êáé åßðå ìå êáêßá.

– ÌÝôñçóåò, ðñÝðåé, ôá ëåöôÜ ìïõ óõ, ãéá íá ôï ëåò. Áò ðñïóìåßíïõìå íá äïýìå ôé èá ðåé ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò áðü ìÝñïõò ôçò êõñÜò.

VÉ ÐñáãìáôéêÜ, êåßíç ôç óôéãìÞ ï åðéóôÜôçò Ýâãáéíå áðü ôï áñ÷ïíôéêü. ÂéáóôéêÜ-âéáóôéêÜ ïé óêïýöïé ôùí ìáæåìÝíùí ìïõæßêùí Ýâãáéíáí ï Ýíáò ðßóù áðü ôïí Üëëï áðü ôá êåöÜëéá ôïõò, êáé êáèþò êïíôïæýãùíå ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò, ðñüâáëáí áõôÜ óôï êÝíôñï êáé óôçí ìðñïóôéíÞ ìåñéÜ îåóêïýöùôá óå äéÜöïñá ÷ñþìáôá: ãêñßæá, øáñÜ, êïêêéíüôñé÷á, ìáýñá, îáíèÜ, êáé óéãÜ-óéãÜ ïé öùíÝò ëéãüóôåõáí, þóðïõ ðÜøáíå ïëüôåëá. Ï åðéóôÜôçò óôÜèçêå óôïí åîþóôç êé Ýäåéîå ðùò Þèåëå íá ìéëÞóåé. Êåßíç ôç óôéãìÞ, Ýôóé ðïõ óôåêüôáí ìå ôï ìáêñý ôïõ óïõñôïýêïõ êáé ìå ôá ÷Ýñéá êÜðùò áäÝîéá ÷ùìÝíá óôéò ôóÝðåò, ìå ôï êáóêÝôï êáôåâáóìÝíï ÷áìçëÜ óôï ìÝôùðï

120

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ êáé ìå ôá ðüäéá óôáèåñÜ óôõëùìÝíá óôïí åîþóôç äåóðüæïíôáò ðÜíù áð’ üëá åêåßíá ôá áíáóçêùìÝíá êáé ãõñéóìÝíá ðñïò áõôüí êåöÜëéá, ðïõ ôá ðéüôåñá Þôáí ãåñïíôéêÜ êáé ôá ðéüôåñá üìïñöá, üðùò öÜíôáæáí ìå ôéò ãåíåéÜäåò ôïõò, åß÷å ïëüôåëá äéáöïñåôéêÞ üøç êáé ýöïò áðü êåßíç ðïõ åß÷å ìðñïóôÜ óôçí êõñßá. ¹ôáí ìåãáëüðñåðïò.

– Áêïýóôå, ðáéäéÜ, ôçí áðüöáóç ôçò êõñÜò ìáò: áðü ôï ðñïóùðéêü ôïõ áñ÷ïíôéêïý äå èÝëåé íá äþóåé êáíÝíáí êáé ãéá ôïýôï èá ðÜåé åêåßíïò, ðïõ åóåßò èá ïñßóåôå. ÐñÝðåé íá óôåßëïõìå ôñßá ðáëéêÜñéá. ÊáíïíéêÜ ðñÝðåé äõüìéóé ìá ôï ìéóü èá ëïãáñéáóôåß ïëÜêåñï. Ôï ßäéï êÜíåé: óá äåí ðÜåé ôïýôç ôç öïñÜ, èá ðÜåé ôçí Üëëç.

– ÓùóôÜ! áõôü áêïýãåôáé! – åßðáí ìåñéêÝò öùíÝò.

– ÊáôÜ ôçí êñßóç ôç äéêéÜ ìïõ, óõíÝ÷éóå ï åðéóôÜôçò, ðñÝðåé íá ðÜåé ï ×áñéïýóêéí êé ï Ìéôéïõ÷ßí ï ÂÜóéá, áõôü ðéá åßíáé ïñéóìÝíï áðü ôïí ßäéï ôï Èåü.

– ÓùóôÜ, óùóôÜ, åßðáí ðÜëé ìåñéêïß.

– Ãéá ôñßôïò ðñÝðåé íá ðÜåé Þ ï Íôïõôëüâ Þ êÜðïéïò ðïõ íá Ý÷åé äåýôåñï áäåñöü. Åêåßíï ðïõ è’ áðïöáóßóåôå åóåßò.

– Ï Íôïõôëüâ, áêïýóôçêáí öùíÝò. Ïé Íôïõôëüâ åßíáé ôñåéò. Êáé ðÜëé óéãÜ-óéãÜ, îáíÜñ÷éóáí ïé öùíÝò, ïé ëïãïìá÷ßåò, ãéá ôï ðñéüíé, ãéá ôç ëïõñßäá ôïõ ëá÷áíüêçðïõ ùò êáé ãéá êÜðïéá áäñÜ÷ôéá, ðïõ êëÝöôçêáí ôÜ÷á áðü ôï áñ÷ïíôéêü. Ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò äéåýèõíå ôï êôÞìá åäþ êé åßêïóé ÷ñüíéá êé Þôáí Üíèñùðïò ìå ìõáëü êáé ðåßñá. ÓôÜèçêå ëßãï, Üêïõóå ôéò öùíÝò ãéá Ýíá ôÝôáñôï ôçò þñáò êáé îáöíéêÜ ðñüóôáîå íá óùðÜóïõí üëïé êé ïé Íôïõôëüâ íá ñßîïõí êëÞñï, ðïéïò áðü ôïõò ôñåéò èá ðÞãáéíå. ¸êïøáí êáé ôýëéîáí ôïõò êëÞñïõò, ï ×ñéðêüâ ôïõò Ýñéîå ìÝóá ó’ Ýíá áíáðïäïãõñéóìÝíï óêïýöï, ôïõò áíáêÜôùóå êáëÜ-êáëÜ, êé Ýâãáëå ôïí êëÞñï ôïõ Çëéïýóá. ¼ëïé óþðáóáí.

– Ï äéêüò ìïõ åßíáé; Ãéá íá äù; – åßðå ôï ðáëéêÜñé ìå öùíÞ êïììÝíç. ¼ëïé óþðáéíáí. Ï åðéóôÜôçò ðñüóôáîå íá öÝñïõí áýñéï ôá ëåöôÜ ôçò íüìéìçò öïñïëïãßáò, áðü åöôÜ êáðßêéá ï êáèÝíáò, êé áöïý äÞëùóå ðùò üëá ôåëåßùóáí, äéÝëõóå ôç óõíÝëåõóç. Ôï ðëÞèïò îåêßíçóå, öïñþíôáò ôïõò óêïýöïõò ôïõ êé Ýóôñéøå óôç ãùíßá êÜíïíôáò öáóáñßá ðïëëÞ ìå ôá âÞìáôÜ ôïõ êáé ôéò ïìéëßåò ôïõ. Ï åðéóôÜôçò óôåêüôáí ðÜíôá óôïí åîþóôç âëÝðïíôáò ôï êüóìï ðïõ áðïìáêñõíüôáí. ¼ôáí ï íåáñïß Íôïõôëüâ Ýóôñéøáí óôç ãùíéÜ ôïõ äñüìïõ, êÜëåóå ôï ãÝñï, ðïõ êåßíïò åß÷å êïíôïóôáèåß êáé ôïí ðÞñå ìáæß ôïõ óôï ãñáöåßï.

– Óå ëõðÜìáé, ãÝñï, åßðå ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò êáèþò ÷ùíüôáí óôçí ðïëõèñüíá ôïõ ìðñïóôÜ óôï ôñáðÝæé, óå óÝíá Ýðåóå ï êëÞñïò.

121

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Ôé ëåò ìðïñåßò íá ôïí åîáãïñÜóåéò ôïí êëÞñï, íáé Þ ü÷é; Ï ãÝñïò äåí áðïêñßèçêå, ìïíÜ÷á êïßôáîå óçìáíôéêÜ ôïí åðéóôÜôç.

– Êáé íá èÝëù íá ôïí åîáãïñÜóù ðÜëé äå èá ìðïñïýóá, Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò. ¸÷áóá äõï Üëïãá ôï êáëïêáßñé. ÐÜíôñåøá ôïí áíéøéü ìïõ. ÔÝôïéá ðñÝðåé íá åßíáé ç ìïßñá ìáò åìÜò, ãéáôß æïýìå ìå ôéìéüôçôá. Êé áêïýìå êé áðü ðÜíù, üóá óåñí’ ç óêïýðá, ðñüóèåóå êáèþò áíáèõìÞèçêå ôá ëüãéá ôïõ Ñåæïýí. Ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò Ýôñéøå ôï ðñüóùðü ôïõ ìå ôï ÷Ýñé ôïõò êáé ÷áóìïõñÞèçêå. Åß÷å öáßíåôáé, âáñåèåß ðéá êé Þèåëå íá ðÜñåé ôï ôóÜé ôïõ.

– Å, ãÝñï ìïõ, ìçí ìïõ êÜíåéò ôïí êïõôü, ìá øÜîå êáëÜ-êáëÜ êáô’ áð’ ôá äïêÜñéá ôïõ ðáôþìáôïò, ìðáò êáé âñåéò ôá ôåôñáêüóéá ñïýâëéá ðïõ ÷ñåéÜæïíôáé. Êáé åãþ èá óïõ âñù ôï Üíèñùðï ðïõ èá äå÷ôåß íá ðÜåé óôïí óôñáôü áíôß ãéá ôïí Çëßá. Ôéò ðñïÜëëåò ìÜëéóôá ìïõ ðáñïõóéÜóôçêå êÜðïéïò.

– Óôçí åðáñ÷ßá; – ñþôçóå ï Íôïõôëüâ, ðïõ, ëÝãïíôáò åðáñ÷ßá åííïïýóå ôçí ðïëéôåßá.

– Ëïéðüí, ôé ëåò; – ÌáêÜñé íá ìðïñïýóá, ìá ó’ ïñêßæïìáé óô’ üíïìá ôïõ Èåïý ðùò… Ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò, ôïí äéÝêïøå ìå ýöïò áõóôçñü.

– Áêïýìå ìå, ôï ëïéðüí, ãÝñï, ãéá íá ìçí ðñïöôÜóåé ï Çëéïýóêá êáé ìáò óêáñþóåé êáìéÜ âñïìïäïõëåéÜ. Ìüëéò óôåßëù ìÞíõìá, óÞìåñá ãéá áýñéï, ôçí ßäéá óôéãìÞ íá ôïí ðáò óôçí ðïëéôåßá. Óõ ï ßäéïò èá ôïí ðáò êáé óõ èá äþóåéò ëüãï êé áí, ðïõ íá ìçí ôï äþóåé ï Èåüò, ôïõ óõìâåß êáíÝíá êáêü, èá åðéóôñáôÝøù ôï ìåãÜëï óïõ ãéï. Ô’ áêïýò; – Ìá äåí êÜíåé üôáí åßíáé äõï ôá ðáéäéÜ, Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò, åßíáé Üäéêï, åßðå ï Íôïõôëüâ ýóôåñ’ áðü óýíôïìç óéùðÞ. Äå öôÜíåé ðïõ ï áäåñöüò ìïõ ðÝèáíå óôï óôñáôü, ìïõ ðáßñíïõí ôþñá êáé ôï ðáéäß. Ãéáôß, ÈåÝ ìïõ ôÝôïéá áäéêßá óå ìÝíá; – ðñüóèåóå êëáßãïíôáò ó÷åäüí êé Ýôïéìïò íá ãïíáôßóåé ìðñïóôÜ óôïí åðéóôÜôç.

– ÊáëÜ, êáëÜ, ôñÜâá ôþñá, ôïõ åßðå åêåßíïò äå ãßíåôáé ôßðïôá. Áõôüò åßíáé ï íüìïò. Êáé íá ðñïóÝ÷åéò ôïí Çëéïýóêá, óõ èá äþóåéò ëüãï.

– Ï Íôïõôëüâ ôñÜâçîå ãéá ôï óðßôé ôïõ ÷ôõðþíôáò ðïëý óêåöôéêüò ôï ñáâäß ôïõ ðÜíù óôá ðåôñáäÜêéá ôïõ äñüìïõ.

VÉÉ Ôçí Üëëç çìÝñá ðñùß-ðñùß ìðñïóôÜ óôïí åîþóôç ôïõ õðçñåôéêïý ðåñßðôåñïõ Þôáí óôáìáôçìÝíï ôï áìáîÜêé ðïõ ì’ áõôü Ýâãáéíå êé

122

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ï ßäéïò ï åðéóôÜôçò, æåìÝíï ìå ôï ÷ïíôñïêüêáëï, óêïõñïêüêêéíï Üëïãï, ðïõ äåí îÝñù ãéá ðïéï ëüãï ôï Ýëåãáí «Ôáìðïýñëï». Ç Áíéïýôêá, ç ìåãáëýôåñç êüñç ôïõ ÐïëçêÝç ðáñ’ üëç ôç âñï÷Þ, ôï ÷éïíüíåñï êáé ôïí øõ÷ñü áÝñá, óôåêüôáí îõðüëõôç ìðñïóôÜ óôï êåöÜëé ôïõ áëüãïõ, áñêåôÜ ìáêñéÜ êáé ìå öáíåñÞ ôñïìÜñá. Êñáôïýóå ìå ôï Ýíá ÷Ýñé ôï ÷áëéíÜñé, åíþ ìå ô’ Üëëï ðÜó÷éæå íá óõãêñáôÞóåé ðÜíù óôï êåöÜëé ôçò ôïí êéôñéíïðñÜóéíï óÜêï, ðïõ ìÝóá óôçí ïéêïãÝíåéá åêôåëïýóå ÷ñÝç ðáðëþìáôïò, ãïýíáò, êåöáëüäåóìïõ, ÷áëéïý, ðáëôïý ãéá ôïí ÐïëçêÝç êáé ðïëëÜ Üëëá áêüìç. Óôç ãùíßá ìÝóá, öáóáñßá ìåãÜëç ãéíüôáí. ¹ôáí áêüìç óêïôåéíÜ. Ôï ðñùéíü öùò ôçò âñï÷åñÞò çìÝñá, ìüëéò-ìüëéò îå÷þñéæå óôï ðáñÜèõñï, ðïõ ôá ôæÜìéá ôïõ åäþ êáé åêåß Þôáíå óôïëéóìÝíá ìå ÷áñôéÜ ðïõ Ýöñáæáí ôá óðáóßìáôá. Ç Áêïõëßíá, áöÞíïíôáò êáôÜ ìÝñïò ôéò êáèçìåñéíÝò áó÷ïëßåò ôçò, ôï íïéêïêõñéü, ôï Üíáììá ôïõ öïýñíïõ êáé ôá ðáéäéÜ, ðïõ ôá ðéï ìéêñÜ äåí åß÷áí áêüìá óçêùèåß êáé ôñåìï÷ïõ÷ïýëéæáí, ãéáôß ôïõò åß÷áí ðÜñåé ôï ðÜðëùìÜ ôïõò êáé áíôß ì’ áõôü, ôá åß÷áí óêåðÜóåé ìå ôï ìáíôßëé ðïõ Ýäåíå ôï êåöÜëé ôçò ç ìÜíá ôïõò. Ç Áêïõëßíá êáôáãéíüôáí áðïêëåéóôéêÜ óôçí ðñïåôïéìáóßá ôïõ Üíôñá ôçò ãéá ôï äñüìï. Ôïõ Ýäùóå ôï êáèáñü ðïõêÜìéóï. Ôá ðáðïýôóéá ôïõ ôç óêüôéæáí ðïëý, ãéáôß Þôáí ðïëý öèáñìÝíá êáé Ý÷áóêáí óå ðïëëÝò ìåñéÝò. ¸âãáëå ôá ìïíáäéêÜ ÷ïíôñÜ ôóïõñÜðéá áðü ôá ðüäéá ôçò êáé ôá Ýäùóå ôïõ ÐïëçêÝç, êé ýóôåñá áðü Ýíá êïììÜôé ôóü÷á ðïõ óôñþíïõí êÜôù áðü ôç óÝëá ôïõ áëüãïõ êáé ðïõ åêåßíïò ôçò ôï åß÷å êïõâáëÞóåé ðñéí äõï ìÝñåò áðü ôï óôÜâëï, êáôÜöåñå êé Ýöôéáîå Ýíá æåõãÜñé ðÜôïõò ãéá ôá ðáðïýôóéá, Ýôóé ðïõ Ýêëåéóå üëåò ôéò ôñýðåò ãéá íá ‘íáé ôá ðüäéá ðñïöõëáãìÝíá áðü ôá íåñÜ. Ï ÐïëçêÝç, êáèéóìÝíïò óôï êñåâÜôé, êáôáãéíüôáí íá öïñÝóåé ôï æïõíÜñé ôïõ êáôÜ ôÝôïéïí ôñüðï, ðïõ íá ìçí Ý÷åé ôçí üøç âñüìéêïõ ó÷ïéíéïý. Êáé ôï øåõäü êïñéôóÜêé, Ý÷ïíôáò ôï êïíôïãïýíé ðåñáóìÝíï ðÜíù áðü ôï êåöÜëé, ÷ùñßò íá êáôïñèþóåé ì’ áõôü íá ôï êÜíåé íá ìç óÝñíåôáé ÷Üìù, Ýôñåîå óôïõ ÍéêÞôá, íá ãõñÝøåé äáíåéêü ôï óêïýöï ôïõ. Ôç öáóáñßá ôçí Ýêáíáí ðéüôåñç, ïé äéÜöïñåò ãõíáßêåò ôçò áõëÞò ðïõ ðçãáéíïÝñ÷ïíôáí íá ðáñáêáëÝóïõí ôïí ÐïëçêÝç Üëëç íá ôçò öÝñåé âåëüíåò, Üëëç ôóáãÜêé, Üëëç ëáäÜêé, Üëëïò êáðíü. Êé ç ìáñáãêßíá ãéá íá ôïí êáëïðéÜóåé êáé íá ôçò öÝñåé ôçí ðáñáããåëßá ôçò, Üíáøå ãñÞãïñáãñÞãïñá ôï óáìïâÜñé êáé ôïõ Ýöåñå Ýíá ìåãÜëï öëéôæÜíé æåóôü ñüöçìá ðïõ áõôÞ ôïõ Ýëåãå ôóÜé. Ðáñ’ üëï ðïõ ï ÍéêÞôá áñíÞèçêå íá äáíåßóåé ôï óêïýöï ôïõ êé áíáãêÜóôçêáí íá ìðáëþóïõí êáé íá óïõâëïñÜøïõí ôïí êáôáêïõñåëéáóìÝíï óêïýöï ôïõ ÐïëçêÝç, ðáñ’ üëï ðïõ ôá ðáðïýôóéá ìå ôïõò ðÜôïõò ðïõ öéëïôÝ÷íçóå ç Áêïõëßíá äõóêïëåýôçêå ðïëý íá ôá ðåñÜóåé óôá ðüäéá ôïõ ï ÐïëçêÝç, ðáñ’

123

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ üëï ðïõ ç Áíéïýôêá îåðÜãéáóå êáé ðáñÜôçóå ôïí Ôáìðïýñëï êé ç ÌÜóêá ìå ôï óåñíÜìåíï êïíôïãïýíé ðÞãå óôç èÝóç ôçò êé üôáí ç ÌÜóêá áíáãêÜóôçêå íá âãÜëåé ôï êïíôïãïýíé, ðÞãå êé Ýðéáóå ôï Üëïãï ç ßäéá ç Áêïõëßíá, ðáñ’ üëá áõôÜ, ôï áðïôÝëåóìá, Þôáí ðùò ï ÐïëçêÝç, áöïý öüñåóå ó÷åäüí üëá ôá ñïý÷á ôçò ïéêïãÝíåéáò, áöÞíïíôáò ìïíá÷Ü ôïí êéôñéíïðñÜóéíï óÜêï êáé ôéò ðáíôïýöëåò êáé óõãõñßóôçêå, áíÝâçêå óôï áìáîÜêé äéðëïêïõìðþèçêå, Üíïéîå ôï óáíü, äéðëïêïõìðþèçêå îáíÜ, ðÞñå ôá ãêÝìéá óôá ÷Ýñéá ôïõ, êÜèéóå üìïñöá-üìïñöá Ýôóé ðïõ êÜíïõí ïé áîéüðñåðïé íïéêïêõñáßïé êáé îåêßíçóå. Ô’ áãïñÜêé ôïõ ï Ìßóêá ðïõ ðåôÜ÷ôçêå ãéá ìéá óôéãìÞ Ýîù ãýñåøå íá ôïí ðÜåé Üôá, êáé ôï øåõäü êïñéôóÜêé ðáñáêÜëåóå êáé êåßíï íá ôï ðÜñåé ëßãï óôï áìÜîé ï ìðáìðÜò êé åßðå ðùò äåí êñýùíå êáèüëïõ ðïõ äå öïñïýóå ôç ãïýíá. Ï ÐïëçêÝç óôáìÜôçóå ãéá ìéá óôéãìÞ ôïí Ôáìðïýñëï, ÷áìïãÝëáóå ìå êåßíï ôï á÷íü ÷áìüãåëü ôïõ, êé ç Áêïõëßíá ôïõ ðáñÜäùóå ôá äõï ðáéäéÜ êáé ìå ôçí åõêáéñßá áõôÞ, Ýóêõøå êáé øéèýñéóå óô’ áöôß ôïõ íá ìç âÜëåé óôÜëá óôï óôüìá ôïõ þóðïõ íá ãõñßóåé. Ï ÐïëçêÝç Ýêáíå ìéá âüëôá ôá ðáéäéÜ ôïõ ßóáìå ôï óéäçñïõñãåßï, åêåß óôáìÜôçóå, ôá êáôÝâáóå áðü ôï áìÜîé, êáëïêÜèéóå ðÜíù óôï óáíü, êáé ìå êáíïíéêü âÞìá îåêßíçóå áðü ôçí áõëÞ. Ç ÌÜóêá êé ï Ìßóêá ìå ôüóç ïñìÞ êáé ôüóá îåöùíçôÜ ñß÷ôçêáí íá ãõñßóïõí óðßôé ôïõò ôñÝ÷ïíôáò îõðüëõôá ðÜíù óôï ãõáëéóôåñü êáôÞöïñï ðïõ êÜðïéï óêõëß ôïõ ÷ùñéïý ðïõ Ýêáíå íá ÷ùèåß óôçí áõëÞ, ôá êïßôáîå êáé ìïíïìéÜò æÜñùóå ôçí ïõñÜ ôïõ êáé ãáâãßæïíôáò, ãýñéóå ðßóù óôï ÷ùñéü, ðñÜãìá, ðïõ Ýêáíå ôïõò äéáäü÷ïõò ôïõ ÐïëçêÝç, íá äåêáðëáóéÜóïõí ôá îåöùíçôÜ ôïõò. Ï êáéñüò Þôáí áðáßóéïò. Ï äõíáôüò áÝñáò ìáóôßãùíå ôï ðñüóùðï ôïõ ÐïëçêÝç, ðïõ ôï êáôÜâñå÷áí ðüôå ç âñï÷Þ, ðüôå ôï ÷éïíüíåñï, ðüôå ôï øéëü ÷áëÜæé ðïõ Ýðåöôáí ïñìçôéêÜ. Ôá ÷Ýñéá ôïõ Þôáí ìïõóêåìÝíá êáé îõëéáóìÝíá êáé ìÜôáéá ðÜó÷éæå íá ôá ðñïöõëÜîåé ìáæß ìå ôá ðáãùìÝíá ãêÝìéá ìÝóá óôá ìáíßêéá ôïõ óÜêïõ ôïõ Þ ðÜíù óôï ãÝñéêï êåöÜëé ôïõ Ôáìðïýñëïõ, ðïõ æÜñùíå ô’ áöôéÜ ôïõ êáé ôá ìÜôéá ôïõ. ¾óôåñá ïëïìåìéÜò îáóôÝñùóå ãéá ìéá óôéãìÞ. Ìðïñïýóå êÜðïéïò íá äéáêñßíåé ôá ãáëáæùðÜ óýííåöá ðïõ Ýöåñíáí ôï ÷éüíé êé ï Þëéïò óÜìðùò í’ áñ÷éíïýóå íá ðñïâÜëåé, üìùò äåéëéáóìÝíá êáé ìåëáã÷ïëéêÜ, üðùò ôï ÷áìüãåëï ôïõ ÐïëçêÝç. Ðáñ’ üëá ôïýôá üìùò åêåßíïò Þôáí âõèéóìÝíïò ó’ åõ÷Üñéóôåò óêÝøåéò. Áõôüò, ðïõ ðáñáëßãï íá ôïí óôåßëïõí åîïñßá óôç Óéâçñßá, ðïõ ôïí áðåéëïýóáí üëç ôçí þñá ðùò èá ôïí Ýóôåëíáí óôï óôñáôü, ðïõ ìïíÜ÷á ïé ôåìðÝëçäåò äåí ôïí Ýâñéæáí êáé äåí ôïí îõëïêïðïýóáí, ðïõ ðÜíôá ôïí Ý÷ùíáí óôéò ÷åéñüôåñåò áããáñåßåò, áõôüò, ðÞãáéíå ôþñá íá åéóðñÜîåé ÷ñçìáôéêü

124

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ðïóü êáé ìåãÜëï ìÜëéóôá, êé ç êõñßá ôïí åìðéóôåýôçêå êáé ðñüóôáîå íá æÝøïõí ôïí Ôáìðïýñëï (ðïõ ðïëëÝò öïñÝò ôï æÝâáí êáé óôï äéêü ôçò áìÜîé) óôï áìáîÜêé ôïõ åðéóôÜôç, êáé îåêßíçóå áðü ô’ áñ÷ïíôéêü ì’ åðéóçìüôçôá óÜìðùò íá Þôáí êáíÝíáò åðßóçìïò õðÜëëçëïò. Êáé êïñäùíüôáí üóï ìðïñïýóå ðÜíù óôï êÜèéóìÜ ôïõ, Ýóéáæå ïëïÝíá ôá ìðáìðÜêéá ðïõ îåðåôéüíôáí áðü ôá óêéóßìáôá ôïõ óêïýöïõ ôïõ êáé äéðëùíüôáí óôï óÜêï ôïõ. Ùóôüóï, áí ï ÐïëçêÝç öáíôáæüôáí ðùò Ýìïéáæå ìå åðßóçìï êé áñ÷ïíôéêü õðÜëëçëï, ðëáíéüôáí ïéêôñÜ. Ç áëÞèåéá åßíáé ðùò áêüìá êáé ôùí äÝêá ÷éëéÜäùí ñïõâëéþí ïé Ýìðïñïé, îåêéíÜíå ìÝóá óå üìïéá áìáîÜêéá, üìùò… áëëÜ ôá ìÜôéá ôïõ ëáãïý, êé Üëëá ôçò êïõêïõâÜãéáò. ÂëÝðåéò íá êÜèåôáé óôï áìáîÜêé Ýíáò íïéêïêõñåìÝíïò áíèñùðÜêïò, ìå ãåíåéÜäá, ôõëéãìÝíïò óôï ìðëå Þ ôï ìáýñï êáöôÜíé ôïõ, ôïí âëÝðåéò êé áìÝóùò óïõ ñß÷íåôáé óôï ìÜôé áí ôï áëïãÜêé åßíáé êáëïèñåììÝíï, áí åéí’ ï ßäéïò êáëïèñåììÝíïò, áí ô’ áìáîÜêé åßíáé ðåñéðïéçìÝíï, ôÝëïò ï ôñüðïò ðïõ êÜèåôáé ï ßäéïò êáé âãÜæåéò ôï óõìðÝñáóìá áìÝóùò áí ï ìïõæßêïõò áõôüò êÜíåé ôæßñï ÷éëéÜäåò ñïýâëéá Þ åêáôïíôÜäåò. ¸ôóé ï êÜèå Ýìðåéñïò Üíèñùðïò ìå ôçí ðñþôç ìáôéÜ ðïõ èá Ýñé÷íå óôïí ÐïëçêÝç áðü êïíôÜ, óôá ÷Ýñéá ôïõ, óôï ðñüóùðü ôïõ, óôá ãÝíéá ôïõ, ðïõ äåí Þôáí ðïëý ìåãÜëá, óôï æïõíÜñé ôïõ, óôï óáíü ðïõ Þôáí óêïñðéóìÝíïò üðùò-üðùò ìÝóá óô’ áìáîÜêé, èá êáôáëÜâáéíå ÷ùñßò ðïëý êüðï, ðùò åðñüêåéôï ãéá êÜðïéï öôù÷ü äïõëïðÜñïéêï êé ü÷é ãéá åìðïñåõüìåíï ìïõæßêï, ïýôå ãéá ìåãáëÝìðïñá, ïýôå ãéá åðßóçìï õðÜëëçëï êáé ðïõ äåí åß÷å ðåñéïõóßá ü÷é ÷éëéÜäåò, ü÷é åêáôïíôÜäåò ìá ïýôå äåêÜäåò ñïýâëéá. Ìá êåßíïò äå óêåöôüôáí Ýôóé. Ðëáíéüôáí êáé ìÜëéóôá ðëáíéüôáí ðïëý åõ÷Üñéóôá· èá Ýöåñíå ôñåéò ðåíôáêïóáñéÝò ñïõâëÜêéá óôïí êüñöï ôïõ. Êé Üìá ôïõ êÜðíéæå, ìðïñïýóå íá óôñßøåé ôïí Ôáìðïýñëï êáôÜ ôç ìåñéÜ ôçò ÏíôÝóáò êáé íá ôñáâÞîåé üðïõ èá Þèåëå. Ìá ðïôÝò äå èá ôï Ýêáíå áõôü, ðáñÜ èá Ýöåñíå ôá ëåöôÜ áôüöéá êáé èá ôá ðáñÜäéíå óôçí êõñÜ êé ýóôåñá èá åß÷å íá ëÝåé ðùò áõôÜ Þôáí ìéêñïðñÜãìáôá, ìðñïò óô’ Üëëá ðïóÜ ðïõ èá ôïõ Ý÷ïõí åìðéóôåõôåß íá ìåôáöÝñåé. Óáí êïíôïæýãùóáí ôï êáðçëåéü, ôï Ôáìðïýñëï Üñ÷éóå íá ôñáâÜåé ô’ áñéóôåñü ãêÝìé íá êïíôïóôÝêåôáé êáé íá ãõñßæåé êáôÜ åêåß, ìá ï ÐïëçêÝç, ðáñ’ üëï ðïõ åß÷å ëåöôÜ ãéá äéÜöïñåò áãïñÝò ðïõ ôïõ ðáñÜããåéëáí, ôïí öïâÝñéóå ìå ôï êíïýôï êáé ôï ðñïóðÝñáóå. Ôï ßäéï Ýêáíå êáé óôï äåýôåñï êáðçëåéü, ðïõ âñéóêüôáí óôï äñüìï ôïõò êáé êáôÜ ôï ìåóçìÝñé óôáìÜôçóå ôï áìáîÜêé ôïõ êáôÝâçêå, Üíïéîå ôçí áõëüðïñôá ôïõ óðéôéïý ôïõ Ýìðïñá, ðïõ ó’ áõôüí óôÜèìåõáí ïé Üíèñùðïé ôïõ áñ÷ïíôéêïý, ðÝñáóå óôç áõëÞ, îÝæåøå ô’ Üëïãï ôï Ýâáëå íá ôñþåé, ãåõìÜôéóå ìå ôïõò åñãÜôåò ôïõ Ýìðïñá, äåí ðáñÜëåéøå íá éóôïñÞóåé ôç óðïõäáßá äïõëåéÜ, ðïõ ôïõ áíÜèåóå

125

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ç êõñÜ, êáé ôñÜâçîå íá âñåé ôïí ðåñéâïëÜñç, ìå ôï ãñÜììá ôçò êõñßáò ìÝóá óôï óêïýöï ôïõ. Ï ðåñéâïëÜñçò Þîåñå ôïí ÐïëçêÝç, ãéá ôïýôï, óá äéÜâáóå ôï ãñÜììá, ìå öáíåñÞ äõóðéóôßá ôïí ñþôçóå êáé ôïí îáíáñþôçóå, áí ðñáãìáôéêÜ, ðñüóôáîå ç êõñßá íá ìåôñÞóåé ó’ áõôüí ôá ëåöôÜ. Ï ÐïëçêÝç Þèåëå íá äåßîåé ðùò ðåéñÜ÷ôçêå ãé’ áõôÞ ôç äõóðéóôßá, ìá äåí ôá êáôÜöåñå, ðáñÜ ìïíÜ÷á ÷áìïãÝëáóå ìåëáã÷ïëéêÜ. Ï ðåñéâïëÜñçò îáíáäéÜâáóå ðñïóå÷ôéêÜ ôï ãñÜììá êáé ìÝôñçóå ôá ëåöôÜ. Ï ÐïëçêÝç, áöïý ôá ðáñÜëáâå, ôá Ýêñõøå óôïí êüñöï ôïõ êáé ôñÜâçîå ãéá ôï óðßôé ôïõ Ýìðïñá, ðïõ åß÷å óôáìáôÞóåé. ÌÞôå ôá êáðçëåéÜ, ìÞôå ôá ñáêïðïõëåéÜ ðïõ ôý÷áéíáí óôï äñüìï ôïõ ôïí ôñÜâçîáí. Áéóèáíüôáí Ýíá åõ÷Üñéóôï åñåèéóìü ó’ üëï ôïõ ôï åßíáé êáé ìïíÜ÷á ìðñïóôÜ óôá åìðïñéêÜ ìå ôá äéÜöïñá äåëåáóôéêÜ åìðïñåýìáôÜ ôïõò, (ðáðïýôóéá, ñïý÷á, óêïýöïõò, ôóßôéá êáé ôñüöéìá) óôÜèçêå ðïëëÝò öïñÝò. Êé áöïý ôá êáìÜñùíå ìéá óôéãìÞ, áðïìáêñõíüôáí ìå ôï åõ÷Üñéóôï óõíáßóèçìá ðùò: íá, ìáèÝò üëá ìðïñþ íá ô’ áãïñÜóù, üìùò äåí ôï êÜíù! ÔñÜâçîå óôçí áãïñÜ, áãüñáóå üëåò ôéò ðáñáããåëßåò ðïõ ôïõ åß÷áí äþóåé êáé ðáæÜñåøå êÜðïéá ãïýíá, ðïõ ãé’ áõôÞí ï Ýìðïñáò æçôïýóå åßêïóé ðÝíôå ñïýâëéá êáé ôïõ ìßëáãå ìå êÜðïéï äéóôáãìü, ãéáôß êñßíïíôáò áðü ôï åîùôåñéêü ôïõ áãïñáóôÞ, åß÷å áìöéâïëßåò áí èá ìðïñïýóå íá ôçí áãïñÜóåé. Ìá ï ÐïëçêÝç, ðïõ Ýíéùóå ôï äéóôá÷ôéêü ôïõ ýöïò ôïõ Ýäåéîå ôïí êüñöï ôïõ, ëÝãïíôÜò ôïõ, ðùò ìå ôá ëåöôÜ ðïõ Ýêñõâå åêåß ìÝóá ìðïñïýóå áí Þèåëå, ïëÜêåñï ôï ìáãáæß ôïõ íá ô’ áãïñÜóåé êáé áðáßôçóå íá ðñïâÜñåé ôç ãïýíá. Óáí ôç öüñåóå, ôçí ðåñéåñãÜóôçêå áð’ üëåò ôéò ìåñéÝò, ÷Üéäåøå ôï ãïõíáñéêü, ôï öýóçóå, êáé óôï ôÝëïò, âãÜæïíôÜò ôçí åßðå ì’ áíáóôåíáãìü: «Ôá ëåöôÜ ðïõ æçôÜò åßíáé ðïëëÜ. Áí ìïõ ôçí Üöçíåò ôï åëÜ÷éóôï ãéá äåêáðÝíôå ñïýâëéá». Ï Ýìðïñáò ìå èõìü Üäñáîå ôç ãïýíá êáé ôçí ðÝôáîå ðÝñá áðü ôçí ðñïèÞêç, åíþ ï ÐïëçêÝç, êáôåõ÷áñéóôçìÝíïò, ôñÜâçîå ãéá ôá óðßôé. Áöïý äåßðíçóå ðÞãå êáé ðüôéóå ôïí Ôáìðïýñëï, ôïõ Ýâáëå âñþìç íá ôñþåé, êé ýóôåñá áðïóýñèçêå óôï äùìÜôéï, áíÝâçêå óôï ðáôÜñé, Ýâãáëå ôï öÜêåëï ìå ôá ëåöôÜ, ôïí êïßôáîå ðïëëÝò öïñÝò ïëïýèå êáé óôï ôÝëïò ðáñáêÜëåóå ôï èõñùñü ðïõ Þîåñå ãñÜììáôá íá ôïõ äéáâÜóåé ôç äéåýèõíóç êáé ôá ëüãéá ðïõ Þôáí ãñáììÝíá áð’ Ýîù: «Åóþêëåéóôá ÷ßëéá åîáêüóéá äåêáåöôÜ ñïýâëéá óå ÷áñôïíïìßóìáôá». Ï öÜêåëïò Þôáí áðü áðëü ÷áñôß êé ïé óöñáãßäåò ðïõ ôïí óôüëéæáí áðü êïêêéíùðü âïõëïêÝñé ìå ìéá Üãêõñá óôï êÝíôñï. ÐÝíôå Þôáí üëåò-üëåò ïé óöñáãßäåò: ç ìåóéáíÞ ðéï ìåãÜëç êé ïé ôÝóóåñåéò óôéò ãùíßåò ðéï ìéêñÝò. Êé áêüìá êáé óôá ðëÜãéá åß÷áí óôÜîåé âïõëïêÝñé. Ï ÐïëçêÝç ôá ðáñáôÞñçóå ðñïóå÷ôéêÜ üëá ôïýôá êé Ýìáèå áð’ Ýîù êé áíáêáôùôÜ ôï åðáíüãñáììá êáé ìÜëéóôá áëáöñï÷Üéäåøå ìå ô’ áêñïäÜ÷ôõëÜ ôïõ ôá äéðëùìÝíá

126

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ÷áñôïíïìßóìáôá ðïõ ïé Üêñåò ôïõò îå÷þñéæáí ìÝóá óôï öÜêåëï. Äïêßìáóå Ýíá åßäïò ðáéäéÜóôéêçò ÷áñÜò, íéþèïíôáò íá êñáôÜåé óôá ÷Ýñéá ôïõ ôüóá ëåöôÜ. ¸÷ùóå ôï öÜêåëï óôï óêßóéìï ôïõ óêïýöïõ ôïõ áðßèùóå ôï óêïýöï êÜôù áðü ôï êåöÜëé ôïõ êáé ðëÜãéáóå. Ìá êáé ôç íý÷ôá îýðíçóå ðïëëÝò öïñÝò êáé óéãï÷Üéäåõå ôïí ðïëýôéìï öÜêåëï. Êáé êÜèå öïñÜ, âñßóêïíôÜò ôïí óôç èÝóç ôïõ, äïêßìáæå ôï åõ÷Üñéóôï óõíáßóèçìá ôçò äéáðßóôùóçò, ðùò ôÜ÷á, íá, áõôüò, ï ÐïëçêÝç, ï ÷éëéïðåñéöñïíçìÝíïò êáé ÷éëéïêáôáôñåãìÝíïò áõôüò ðáñÜëáâå ôïýôá ôá ëåöôÜ, êáé èá ôá ðáñáäþóåé åíôÜîåé óôçí êõñßá, ôüóï åíôÜîåé ðïõ ßóùò-ßóùò ïýôå êé ï åðéóôÜôçò íá ìçí ôï êáôÜöåñíå.

VIÉÉ ÊïíôÜ ôá ìåóÜíõ÷ôá äõíáôïß ÷ôýðïé óôçí áõëüðïñôá êáé öùíÝò ìïõæßêùí, îýðíçóáí êáé ôïõò åñãÜôåò ôïõ Ýìðïñá êáé ôïí ÐïëçêÝç. ¹ôáí ïé êëçñùôïß áðü ôï Ðáêñüâóêïãéå. ¼ëïé-üëïé êÜðïõ äÝêá íïìÜôïé: ï ×ïñéïýóêéí, ï Ìéôéïýóêéí, êé ï Çëßá (ï áíéøéüò ôïõ Íôïõôëüâ) äýï áíôéêáôáóôáôéêïß, ï ðñüåäñïò ôïõ ÷ùñéïý, ï ãåñïÍôïõôëüâ êé ïé áãùãéÜôåò. Ôï äùìÜôéï öùôéæüôáí ìïíÜ÷á áðü ôï êáíôçëÜêé. Ç ìáãåßñéóóá êïéìüôáí óôïí êáíáðÝ, êÜôù áðü ôá åéêïíßóìáôá. ÔéíÜ÷ôçêå åðÜíù êáé ðÞñå í’ áíÜøåé Ýíá óðáñìáôóÝôï. Ï ÐïëçêÝç, êáèþò îýðíçóå, Ýãåéñå áðü ôï ðáôÜñé, ðïõ Þôáí îáðëùìÝíïò êáé êïßôáæå ôïõò íéüöåñôïõò. Ïé ìïõæßêïé Ýìðáéíáí êáé êÜèéæáí óôïõò îýëéíïõò êáíáðÝäåò. ¼ëïé ôïõò Þôáí áðüëõôá Þñåìïé, Ýôóé ðïõ êáíåßò äå èá ìðïñïýóå íá îå÷ùñßóåé ðïéïé, ðïéïõò Þñèáí íá îåðñïâïäßóïõí, ÷áéñåôïýóáí, ÷ùñÜôåõáí, êïõâÝíôéáæáí, ãýñåõáí öáãçôü. Åßíáé áëÞèåéá ðùò ìåñéêïß Þôáí óéùðçëïß êáé ìåëáã÷ïëéêïß, üìùò ïé Üëëïé áíôßèåôá öáßíïíôáí ðïëý êåöÜôïé, ðñïöáíþò èá ôá åß÷áí êïðáíÞóåé. ¸íáò áð’ áõôïýò Þôáí êé ï Çëßá, ðïõ ßóáìå ôüôåò ðïôÝò ôïõ äåí åß÷å âÜëåé âüôêá óôï óôüìá.

– Å, ðáéäéÜ ôé ëÝôå íá äåéðíÞóïõìå Þ íá ðëáãéÜóïõìå êáëýôåñá; – åßðå ï ðñüåäñïò.

– Íá öÜìå ðñþôá, áðïêñßèçêå ï Çëßá îåêïõìðþíïíôáò ôç ãïýíá ôïõ, êáé ðñüóèåóå, êáèþò êáèüôáí óôïí êáíáðÝ. Óôåßëå ãéá âüôêá.

– Óïõ öôÜíåé ðéá ç âüôêá ôïõ ðÝôáîå êïöôÜ ï ðñüåäñïò êáé óôñÜöçêå óôïõò Üëëïõò. ÄåéðíÞóôå ôï ëïéðüí ìå ôï øùìÜêé ðïõ Ý÷åôå ï êáèÝíáò, ðáéäéÜ. Ôé íá îåóçêþíïõìå ôïí êüóìï ôÝôïéá þñá.

– ÈÝëù âüôêá, îáíÜðå ï Çëßá äß÷ùò íá êïéôÜæåé êáé ìå Ýíáí ôÝôïéï ôüíï, ðïõ Þôáí öáíåñü, ðùò äå èá õðï÷ùñïýóå åýêïëá. Ïé ìïõæßêïé õðÜêïõóáí óôç óõìâïõëÞ ôïõ ðñüåäñïõ Ýâãáëáí

127

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ôï øùìÜêé ôïõò áðü ôá äéóÜêéá ðïõ åß÷áí óô’ áìÜîé ôïõ ï êáèÝíáò, Ýøáëáí æÞôçóáí áðü ôç ìáãåßñéóóá áðü Ýíá ðïôÞñé êâáò1 êáé ðëÜãéáóáí, Üëëïé óôï ðáôÜñé êé Üëëïé óôï ðÜôùìá. Ï Çëßá åðáíáëÜìâáíå êÜðïõ-êÜðïõ «Äþóôå ìïõ âüôêá óáò ëÝù, äþóôå ìïõ âüôêá». Êáé îáöíéêÜ åßäå ôïí ÐïëçêÝç.

– Çëßôò, å Çëßôò! Óõ åäþ, öéëáñÜêï; Åãþ ðïõ ëåò, ðÜù óôï óôñáôü. Ôïõò áðï÷áéñÝôéóá ïëïõíïýò. Ôç ìÜíá ìïõ, ôç íïéêïêõñÜ ìïõ… Ðþò Ýêëáéãå ç Üìïéñç! Åß÷áíå äåí åß÷áíå ìå óôñéìþîáíå óôï óôñáôü. ÂÜëå âüôêá íá ðéïýìå!

– Äåí Ý÷ù ëåöôÜ áðïêñßèçêå ï ÐïëçêÝç. Ìç ÷ïëïóêÜò áðü ôþñá. Ìðïñåß ïé ãéáôñïß íá óå âãÜëïõí âïçèçôéêü, ðñüóèåóå ðáñçãïñþíôáò ôïí.

–Ôé ëåò, áäåñöÝ. Åãþ óáí ôçí êáèÜñéá ôç óçìýäá, äåí Ý÷ù äå êáìéÜ áññþóôéá ðïôÝò ìïõ. Êáé óõ ìïõ ëåò âïçèçôéêüò!

– Ï ÐïëçêÝç Üñ÷éóå íá ôïõ äéçãéÝôáé êÜðïéá éóôïñßá ðùò êÜðïéïò ìïõæßêïõò óïößóôçêå êáé ðÜóáñå ìå ôñüðï ôïõ ãéáôñïý ëåöôÜ êáé êåßíïò ôïí Ýâãáëå óêÜñôï êáé ãëßôùóå ôï óôñáôéùôéêü. Ï Çëßá êïíôïæýãùóå óôï ðáôÜñé êáé ìßëçóå åî’ áð’ ôá äüíôéá.

– ¼÷é, Çëßôò, ôþñá üëá ôÝëåéùóáí êáé ìçäÝ åãþ ï ßäéïò èÝëù ôþñá ðéá íá ìåßíù. Ï ìðÜñìðáò ìïõ ì’ Ýêáøå. ÔÜ÷áôåò äåí Üîéæá ãéá íá ì’ åîáãïñÜóåé; Ìá ü÷é! Êáé ôï ãéï ôïõ ôïí ðïíÜåé êáé ôá ëåöôÜ ôá ðïíÜåé. Êáé óôÝëíåé ìÝíá óôï óôñáôü… Êáé ôþñá ïýôå ðéá ðïõ ôï èÝëù êáé ìüíïò ìïõ íá ìåßíù. (Ìéëïýóå óéãáíÜ, Þóõ÷á, åìðéóôåõôéêÜ, êÜôù áðü ôçí åðßäñáóç êÜðïéáò áíÜëáöñçò ðßêñáò). ÌïíÜ÷á ôç ìÜíá ìïõ ëõðÜìáé, ôç äüëéá. Áí ôçí Ýâëåðåò ðùò äåñíüôáí ç êáøåñÞ! Ìá êáé ôç íïéêïêõñÜ ìïõ ôç ëõðÜìáé. ¸ôóé äá, ãéá ôï ôßðïôá, ðÜåé ÷áìÝíç. Ãõíáßêá óôñáôéþôç, óïõ ëÝåé ï Üëëïò êáé, îÝñïõìå äá ô’ áðïôåëÝóìáôá. ÊÜëëéï íá ìç ìå ðÜíôñåõáí. Ãéáôß íá ìå ðáíôñÝøïõí; Áýñéï èá Ýñèïõí ïé ãõíáßêåò.

– ¼ìùò ãéáôß óáò öÝñáíå íùñßò; ñþôçóå ï ÐïëçêÝç. Äß÷ùò í’ áêïõóôåß, ôßðïôá Ýôóé äá, îáöíéêÜ.

– ÓêéÜæïíôáé, âëÝðåéò ãéá ìÝíá, ìçí êÜíù êáìéÜ ðáëáâïìÜñá, áðïêñßèçêå ÷áìïãåëþíôáò ï Çëßá. Ìá áò ìç óêéÜæïíôáé. Äåí ôï Ý÷ù óôï íïõ, êÜôé ôÝôïéï. Êáé ïýôå ðïõ èá ÷áèþ óôï óôñáôü. ÌïíÜ÷á ôç ìÜíá ìïõ ðïíÜù. Á÷, ãéáôß íá ìå ðáíôñÝøïõí; –Ýëåãå óéãáíÜ êáé ëõðçìÝíá. Ç ðüñôá Üíïéîå ìå êñüôï êáé ìðÞêå ï ãåñü Íôïõôëüâ, ôéíÜæïíôáò ôï âñåìÝíï óêïýöï ôïõ êáé óÝñíïíôáò ôá ðüäéá ôïõ ìÝóá óôá ôåñÜóôéá áðü äåíôñüöëïõäá ðáðïýôóéá, ðïõ ðÜíôá ôá Ýðáéñíå ôüóï ìåãÜëá, ëåò êé Þôáí áðü îÝíá ðüäéá, êé Ýìïéáæáí óáí âáñêÜêéá.

– ÁöáíÜóç, åßðå, êÜíïíôáò ôï óôáõñü ôïõ ðñïò ôá åéêïíßóìáôá êáé ìéëþíôáò óôï èõñùñü, ìðáò êé Ý÷åéò Ýíá öáíáñÜêé íá ìïõ

128

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ äþóåéò, ãéá íá âÜëù âñüìç óô’ Üëïãá; Êáèþò ìéëïýóå äåí Ýñéîå ïýôå ìéá ìáôéÜ óôïí Çëßá, ðáñÜ Ýêáíå ðùò ðñïóðáèïýóå í’ áíÜøåé ôï áðïôóßãáñü ôïõ. Åß÷å ôá ãÜíôéá ôïõ êáé ôï êíïýôï ÷ùìÝíá óôï æïõíÜñé ôïõ êáé ôï ÷ïíôñü ðáíùöüñé ôïõ äéðëùìÝíï êáé æùóìÝíï óöé÷ôÜ. Ëåò êé åß÷å Ýñèåé ãéá åéñçíéêÞ äïõëåéÜ óôçí ðïëéôåßá, ôüóï ôï äñáóôÞñéï ðñüóùðï ôïõ Þôáí Þñåìï êé áðáó÷ïëçìÝíï ìå ôéò óõíçèéóìÝíåò, ôéò áðëÝò äïõëåéÝò ôïõ íïéêïêõñéïý. Ï Çëßá óáí åßäå ôï èåßï ôïõ óþðáóå, óôýëùóå ðÜëé ôá ìÜôéá ôïõ æïöåñÜ ó’ Ýíá óçìåßï êé ýóôåñá óôñÜöçêå óôïí ðñüåäñï.

– Äþóå ìïõ âüôêá, Ãéåñìßëá· èÝëù íá ðéù. Ç öùíÞ ôïõ Þôáí Üãñéá êáé ãåìÜôç èõìü.

– Äåí Ý÷åé âüôêá ôÝôïéá þñá áðïêñßèçêå ï ðñüåäñïò, ñïõöþíôáò ôï êâáò ôïõ. Êïßôá, üëïé ïé Üíèñùðïé Ýöáãáí ôï øùìÜêé ôïõò êáé ðëÜãéáóáí. Óõ ãéáôß êÜíåéò öáóáñßá; Ç ëÝîç «öáóáñßá» Þôáí óáí íá ôïí çëÝêôñéóå.

– Ðñüåäñå, èÜëáóóá èá ôá êÜíù üëá, óá äå ìïõ äþóåéò âüôêá.

– Äåí ìðïñåßò, ìáêÜñé óõ, íá ôïõ âÜëåéò ìõáëü; – óôñÜöçêå ï ðñüåäñïò óôïõ Íôïõôëüâ, ðïõ åß÷å áíÜøåé ôï öáíÜñé, ìá êïíôïóôåêüôáí, ãéá í’ áêïýóåé ôé èá ãéíüôáí ðáñáðÝñá êáé ëïîïêïßôáæå ôïí áíéøéü ôïõ ìå êÜðïéá óõìðüíéá, óÜìðùò í’ áðïñïýóå ãé’ áõôÜ ôïõ ôá êáìþìáôá. Ï Çëßá ìå ôï âëÝììá ÷áìçëùìÝíï, îáíÜðå.

– Äþóå ìïõ íá ðéù, åéäåìÞ êáé åãþ äåí îÝñù ôé èá êÜíù.

– ÐÜøå, Çëßá, åßðå êáëïóõíÜôá ï ðñüåäñïò. ÁëÞèåéá óïõ ëÝù, ðÜøå. Èá ‘íáé ôï êáëýôåñï… Ìá ðñïôïý ðñïöôÜóåé í’ áðïôåëåéþóåé ôç öñÜóç ôïõ ï Ãéåñìßëá, ï Çëßá ôéíÜ÷ôçêå ðÜíù, Ýäùóå ìéá ãñïèéÜ óôï ôæÜìé êáé îåöþíéóå ì’ üëç ôïõ ôç äýíáìç: – Äåí èÝëåôå íá ì’ áêïýóåôå, íá óáò, ëïéðüí êáé åãþ! – êé üñìçóå óôï Üëëï ðáñÜèõñï ãéá íá ôï óðÜóåé êáé êåßíï. Ï ÐïëçêÝç ÷ùñßò íá ÷Üóåé êáéñü, ìå äõï êïõôñïõâÜëåò âñÝèçêå óôçí Üëëç ãùíéÜ ôïõ ðáôáñéïý, ôüóï ïñìçôéêÜ, ðïõ êáôáôñüìáîå üëåò ôéò êáôóáñßäåò. Ï ðñüåäñïò ðáñÜôçóå ôï êâáò ôïõ êé Ýôñåîå ðñïò ôïí Çëßá. Ï Íôïõôëüâ ìå áñãÝò êéíÞóåéò ðáñÜôçóå ôï öáíÜñé, Ýâãáëå ôï æïõíÜñé ôïõ, êéíþíôáò åðéôéìçôéêÜ ôï êåöÜëé êáé êïíôïæýãùóå êáé êåßíïò ôïí Çëßá ðïõ ðÜëåõå ìå ôïí ðñüåäñï êáé ôï èõñùñü, ãéáôß áõôïß ôïí åìðüäéæáí íá ðëçóéÜóåé ôï ðáñÜèõñï. Ôïí åß÷áí ðéÜóåé áðü ôá ÷Ýñéá êáé, öáéíüôáí íá ôïí êñáôïýóáí ãåñÜ. ¼ìùò, ìüëéò ï Çëßá áíôßêñéóå ôï èåßï ôïõ ìå ôï æïõíÜñé óôá ÷Ýñéá, Ýâáëå üëá ôïõ ôá äõíáôÜ ëåõôåñþèçêå êáé ìå ôá ìÜôéá ãïõñëùìÝíá êáé ôéò ãñïèéÝò óöéãìÝíåò êáôÜ ôï Íôïõôëüâ.

129

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ – Óå óêüôùóá, ìç êïíôïæõãþóåéò, âÜñâáñå! Óõ ìå êáôÜóôñåøåò, ì’ Ýêáøåò óõ, ìå ôïõò ãéïõò óïõ ôïõò êëåöôáñÜäåò, åóåßò üëïé ìå êÜøáôå! Ãéáôß íá ìå ðáíôñÝøåéò; Ìçí êïíôïæõãþóåéò ó’ Ýöáãá. Ï Çëßá Þôáí ôñïìåñüò. Ôï ðñüóùðï ôïõ Þôáí ìåëáíéáóìÝíï, ôá ìÜôéá ðåôáìÝíá Ýîù áðü ôéò êüã÷åò êé ïëüêëçñï ôï ãåñü íåáíéêü êïñìß ôïõ áíáôáñáæüôáí óáí áðü äõíáôü ðõñåôü. Ëåò êáé Þèåëå êáé ìðïñïýóå íá óêïôþóåé êáé ôïõò ôñåéò Üíôñåò ðïõ ôïí ôñéãýñéæáí.

– Áßìá áäåëöéêü ðßíåéò, áéìïâüñå. ÊÜðïéá áóôñáðÞ ðÝñáóå ðÜíù óôï áéþíéá Þñåìï ðñüóùðï ôïõ Íôïõôëüâ. Ðñï÷þñçóå Ýíá âÞìá.

– Äåí Þèåëåò ìå ôï êáëü, åßðå îáöíéêÜ, ðïõ âñÝèçêå üëç êåßíç ç ãñçãïñÜäá, ç äýíáìç, Üäñáîå ìå ìéá ïñìçôéêÞ êßíçóç ôïí áíéøéü ôïõ, êõëßóôçêå ìáæß óôï ðÜôùìá êáé, âïçèïýìåíïò áðü ôïí ðñüåäñï, Üñ÷éóå íá ôïõ óôñßâåé ôá ÷Ýñéá. ÐÜëåøáí Ýôóé êÜðïõ ðÝíôå ëåðôÜ. ÔÝëïò, ï Íôïõôëüâ óçêþèçêå êÜðïéá óôéãìÞ, ìå ôç âïÞèåéá ôùí Üëëùí ìïõæßêùí, îåêüëëçóå ðÜíùèÝ ôïõ ôá ÷Ýñéá ôïõ Çëßá, ðïõ Þôáí ãáíôæùìÝíá ðÜíù óôç ãïýíá ôïõ, ïñèþèçêå, ýóôåñá áíáóÞêùóå êáé ôïí Çëßá, ìå ôá ÷Ýñéá ðéóèÜãêùíá äåìÝíá, êáé ôïí Ýâáëå íá êáèßóåé óôç ãùíéÜ ôïõ êáíáðÝ. Ï Çëßá ìå ôá ìáëëéÜ ôïõ áíáóôáôùìÝíá, ìå ôï ðñüóùðï êáôÜ÷ëïìï êáé ôïõ ðïõêÜìéóï óôñáðáôóáñéóìÝíï, ðåñéÝöåñå ôá ìÜôéá ôïõ ãýñù óôï äùìÜôéï, óÜìðùò íá Þèåëå íá áíáèõìçèåß ðïý âñéóêüôáí. Ï èõñùñüò ìÜæåøå ôá óðáóìÝíá ãõáëéÜ êáé ì’ Ýíá êïíôïãïýíé Ýöñáîå ôï óðáóìÝíï ðáñÜèõñï ãéá íá ìç ìðáßíåé ôï êñýï. Ï ðñüåäñïò îáíáêÜèéóå í’ áðïôåëåéþóåé ôï êâáò ôïõ.

– Á÷, Çëßá, Çëßá, ìïõñìïýñéóå. Óå ëõðÜìáé, ìá ôçí áëÞèåéá! Ìá ôé íá ãßíåé! Íá êé ï ×áñéïýóêéí, êé áõôüò íéüðáíôñïò åßíáé. ¸ôóé Þôáí ôï ãñáöôü óáò, öáßíåôáé…

– Áðü ôïí êáêïýñãï ôï èåßï ìïõ, ÷Üíïìáé, åßðå ï Çëßá ìå ðßêñá êáé èõìü. Êåßíïò ôï ãéï ôïõ ëõðÜôáé… Ç ìÜíá Ýðåóå óôá ðüäéá ôïõ, ï åðéóôÜôçò ôïí ïñìÞíåøå íá åîáãïñÜóåé ôïí êëÞñï. Ìá áõôüò ôï äéêü ôïõ. Äå èÝëåé… ËÝåé ðùò äå öôÜíïõí ôá ëåöôÜ… ÔÜ÷áôåò ëßãï äïõëÝøáìå óôï óðéôéêü ôïõ ï áäåñöüò ìïõ êáé åãþ;… Åßíáé êáêïýñãïò… Ï Íôïõôëüâ ãýñéóå áðü ôï óôÜâëï óôáõñïêïðÞèçêå ìðñïóôÜ óôá åéêïíßóìáôá, Ýâãáëå ôç ãïýíá ôïõ êÜèéóå êïíôÜ óôïí ðñüåäñï. Ç ìáãåßñéóóá ôïõ óÝñâéñå êâáò êé Ýíá êïõôÜëé. Ï Çëßá óþðáóå êáé êëåßíïíôáò ôá ìÜôéá ôïõ Ýãåéñå ôï êåöÜëé ôïõ ðÜíù óå êÜðïéï ñïý÷ï ðïõ Þôáí ôõëéãìÝíï åêåß äá. Ï ðñüåäñïò, êïõíþíôáò ìå óõìðüíéá ôï êåöÜëé ôïõ, ôïí Ýäåéîå ìå ìéá êßíçóç ôïõ ÷åñéïý óôï èåßï ôïõ.

– ÔÜ÷áôåò äåí ôïí ðïíÜù êáé åãþ; Åßíáé ðáéäß ôïõ áäåñöïý ìïõ. Êáé óáí íá ìçí Ýöôáíå ðïõ ôïí ðïíÜù ôüóï, ìå ôï ðåò, ðåò

130

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôïí Ýêáíáí íá ìå èåùñåß êáêïýñãï. Ç ãõíáßêá ôïõ, âëÝðåéò, ìéá ðáìðüíçñç, êé áò åßíáé êáé ôüóï ìéêñÞ óôá ÷ñüíéá, ôïõ Ýâáëå óôï íïõ ðùò Ý÷ù ôüóá ëåöôÜ, ðïõ ìðïñþ íá åîáãïñÜóù ôïí êëÞñï. ¢íôå íá ôïõò âãÜëåéò ôþñá ðùò ôï ìõáëü ðùò ôïí áäßêçóá. Êáé íá Þîåñåò ðüóï ôïí ðïíÜù!

– Ù÷, ôé íá óïõ ðù. Ôï ðáëéêÜñé åßíáé áðü ôá ëßãá êé åßíáé êñßìá íá ÷áñáìéóôåß óôï óôñáôü, ðáñáôÞñçóå ï ðñüåäñïò.

– Áðüêáíá ìå áýôïí ôïýôåò ôéò ìÝñåò. Èá óôåßëù áýñéï ôïí ÉãíÜô êé Þèåëå íá Ýñèåé êé ç ãõíáßêá ôïõ.

– Íáé, íáé, áò Ýñèïõí, ðÜåé êáëÜ, åßðå ï Ãéåñìßëá êé áíÝâçêå óôï ðáôÜñé. Ôé íá ôá êÜíåéò ôá ëåöôÜ; Ôá ëåöôÜ ìéá óêüíç åßíáé.

– ÖôÜíåé íá õðÜñ÷ïõí ôá Üôéìá, ôá ëåöôÜ. Ôüôåò ðïéïò ôá ëïãáñéÜæåé! ÐáñáôÞñçóå ï èõñùñüò.

– Á÷, áõôÜ ôá ëåöôÜ! Ðüóï áìáñôÜíïõìå åìåßò ïé Üíèñùðïé åîáéôßáò ôïõò! – ðáñáôÞñçóå ìåëáã÷ïëéêÜ ï Íôïõôëüâ. ¼ëåò ïé ðéüôåñåò áìáñôßåò ðïõ ãßíïíôáé áéôßá åßíáé ôá ëåöôÜ, ôï ëÝåé êé ç ÃñáöÞ.

– ¼ëá ôá ëÝåé ç ÃñáöÞ ìá åìåßò ïé Üíèñùðïé, ãíþóç äå âÜíïõìå, åßðå ï èõñùñüò. ¢êïõ ôé ìïõ Ýëåãå êÜðïôå Ýíáò ãíþñéìüò ìïõ: Þôáíå ëÝåé ìéá öïñÜ Ýíáò Ýìðïñáò, èçóáýñéóå ðëïýôç áìÝôñçôá, üìùò ôßðïôéò äåí Þèåëå íá äþóåé óå êáíÝíá êáé ïýôå í’ áðï÷ùñéóôåß ôï èçóáõñü ôïõ Þèåëå Êáé ôï ëïéðüí ôá ðÞñå ìáæß ôïõ ôá ëåöôÜ ôïõ üëá óôïí ôÜöï ôïõ. Óáí øõ÷ïìá÷ïýóå Üöçóå ðáñáããåëßá, êåßíï ôï ðñïóêåöáëÜêé ðïõ åß÷å ðÜíôá êÜôù áðü ôï êåöÜëé ôïõ, íá ôï âÜëïõí Ýôóé äá, óáí ôïí óõãõñßóïõí óôçí êÜóá ìÝóá. Ïýôå öáíôÜóôçêáí ðïôÝò ïé äéêïß ôïõ, ðùò ìÝóá óå êåßíï ôï ðñïóêåöáëÜêé, Þôáí ñáììÝíïò üëïò ôïõ ï âéïò. Óáí ðÝñáóå êáéñüò, êé áöïý ìÜôáéá øÜîáíå ðáíôïý êáé ðïõèåíÜ äå âñÞêáíå ôßðïôéò, ôüôåò ìïíÜ÷á ï Ýíáò áðü ôïõò ãéïõò ôïõ óôï÷Üóôçêå ðùò ðñÝðåé ìÝóá óå êåßíï ôï ðñïóêåöáëÜêé íá ôá Ý÷åé êñýøåé ï ãåñïôóéãêïýíçò. Ôüôåò êÜíáíå åíÝñãåéåò, íá ðÜñïõí ôçí Üäåéá í’ áíïßîïõí ôïí ôÜöï. ºóáìå ôïí ôóÜñï öôÜóáíå ãéá ôïýôç ôç äïõëåéÜ. ÊáìéÜ öïñÜ ç Üäåéá Þñèå, Üíïéîáí ôïí ôÜöï êáé ôé öáíôÜæåóáé; Ôï ðñïóêåöáëÜêé Þôáí áäåéáíü, êé ç êÜóá ãéïìÜôç ößäéá. ÎáíáóêÝðáóáí ìÜíé-ìÜíé ôïí ôÜöï. Íá, ôï ëïéðüí ôé êÜíïõí ôá ëåöôÜ. Áõôü ðéá åßíáé ãíùóôü, ðùò ìïíÜ÷á êáêü ìáò öÝñíïõí ôá ëåöôÜ, ðáñáôÞñçóå ï Íôïõôëüâ, êé Üñ÷éóå íá êÜíåé ôç âñáäéíÞ ôïõ ðñïóåõ÷Þ. Óáí ôåëåßùóå, ãýñéóå êáé êïßôáîå ôïí áíéøéü ôïõ. Åêåßíïò êïéìüôáí. Ï Íôïõôëüâ ðÞãå êïíôÜ ôïõ, ôïõ Ýëõóå ôá ÷Ýñéá, ðÞñå óéãÜ-óéãÜ, ãéá íá ìçí ôïí îõðíÞóåé, ôï æïõíÜñé ôïõ êáé ðëÜãéáóå. Ï Üëëïò ìïõæßêïò ðÞãå íá êïéìçèåß óôï óôÜâëï.

131

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ÉX Óáí áðëþèçêå áðüëõôç çóõ÷ßá ðáíôïý, ï ÐïëçêÝç, óçêþèçêå óéãÜ-óéãÜ, óáí öôáß÷ôçò, êáôÝâçêå ðñïóå÷ôéêÜ áðü ôï ðáôÜñé êé Üñ÷éóå íá åôïéìÜæåôáé ãéá ôï ãõñéóìü. Äåí îÝñù ãéáôß ôïõ Ýêáíå ðïëý êáëü, íá âñßóêåôáé áíÜìåóá óôïõò êëçñùôïýò. Ïé êïêüñïé ëáëïýóáí æùçñÜ. Ôï Ôáìðïýñëï Ý÷åé öÜåé üëç ôç âñüìç ôïõ êáé ôÝíôùíå ôï ëáéìü ôïõ êáôÜ ôïí êïõâÜ ìå ôï íåñü. Ï ÐïëçêÝç ôï Ýæåøå êáé Ýóõñå ô’ áìáîÜêé ôïõ óôçí áõëÞ, ðåñíþíôáò áíÜìåóá áð’ ô’ áìÜîéá ôùí ìïõæßêùí. Ï óêïýöïò ìå ôï ðïëýôéìï ðåñéå÷üìåíï Þôáí åíôÜîåé, êé Ýôóé ïé ñüäåò ôïõ ìéêñïý áìáîéïý, êýëçóáí ãïñãÜ ðÜíù óôï äñüìï ðïõ Ýöåñíå óôï Ðáêñüâóêïãéå. Ï ÐïëçêÝç, îáëÜöñùóå ìïíÜ÷á óáí âñÝèçêå Ýîù áðü ôçí ðïëéôåßá. Ãéáôß üëç ôçí þñá åß÷å ôçí åíôýðùóç ðùò üðïõ íá’ íáé, èá Ýâãáéíáí ôñåéò-ôÝóóåñåéò êáâáëÜñçäåò, èá ôïí ðñüöôáéíáí èá ôïí ãýñéæáí ðßóù, êáé äÝíïíôáò ôá ÷Ýñéá ôïõ ðéóèÜãêùíá èá Ýóôåëíáí áõôüí óôï óôñáôü óôç èÝóç ôïõ Çëßá. Êáé èÝôå áðü ôï öüâï ôïõ óôçí ôñïìåñÞ áõôÞ óêÝøç, èÝôå áðü ôï êñýï, ôï áßìá ôïõ ðÜãùíå êáé âßáæå ïëïÝíá ôïí Ôáìðïýñëï, íá îåöýãïõí ôï ãñçãïñüôåñï áð’ ôïí öáíôáóôéêü êßíäõíï. Ðñþôï-ðñþôï áíôÜìùóå Ýíá ðáðÜ ìå ôïí øçëü ÷åéìùíéÜôéêï óêïýöï, ðïõ ôïí óõíüäåõå êÜðïéïò ìïíüöèáëìïò åñãÜôçò. Ó’ áõôü ôï óõíáðÜíôçìá óöß÷ôçêå ðéüôåñï ç êáñäéÜ ôïõ ÐïëçêÝç. Ìá óáí âãÞêå áðü ôçí ðïëéôåßá óéãÜ-óéãÜ äéáëýèçêå üëç êåßíç ç êáêïêåöéÜ ôïõ. Ôï Ôáìðïýñëï ðñï÷ùñïýóå ìå âÞìá êáíïíéêü, êé üóï ôï ðñùéíü öùò äõíÜìùíå, äéáêñéíüôáí êáé ðéï êáèáñÜ ï äñüìïò ìðñïóôÜ. Ï ÐïëçêÝç Ýâãáëå ôï óêïýöï ôïõ êáé ðáóðÜôåøå ôï öÜêåëï ìå ôá ëåöôÜ. «Íá ôá Ýâáíá óôïí êüñöï ìïõ; – óôï÷Üóôçêå. Ìá ãéá ôïýôï èá ðñÝðåé íá ëýóù ôï æïõíÜñé. Ïõö ìðåëÜò! Ìá åêåß äá óôï ÷áìÞëùìá, ðñéí ôçí áíçöïñéÜ, óôáìáôþ êáé óõãõñßæïìáé. Ï óêïýöïò åßíáé êáëÜ ñáììÝíïò áðü ðÜíù, êé áðü êÜôù áð’ ôç öüäñá äåí îåãëéóôñÜåé ôï ãñÜììá. Êáé ìÞôå ðïõ èá âãÜëù ôï óêïýöï ßóáìå ôï óðßôé». ¼ìùò óáí Ýöôáóáí óôïõò ðñüðïäåò ôïõ ìéêñïý ëüöïõ, ôï Ôáìðïýñëï áðü ìïíá÷ü ôïõ ðÞñå ôñå÷Üëá ôçí áíçöïñéÜ ôïõ êé ï ÐïëçêÝç, ðïõ êé åêåßíïò, üðùò êáé ôï Üëïãï, ðïèïýóå íá öôÜóåé ìéá þñá áñ÷ýôåñá óðßôé, äåí ôï åìðüäéóå êáèüëïõ. ¼ëá Þôáí åíôÜîåé, Ýôóé ôïõëÜ÷éóôïí öáíôáæüôáí áõôüò, êáé ãéá ôïýôï ðáñáäüèçêå óôá ðéï åõ÷Üñéóôá ïíåéñïðïëÞìáôá ãéá ôçí åõãíùìïóýíç ôçò êõñßáò, ãéá ôá ðÝíôå ñïõâëÜêéá ðïõ èá ôïõ Ýäéíå ãéá ôïí êüðï ôïõ êáé ãéá ôç ÷áñÜ ôùí äéêþí ôïõ. ÊÜðïéá óôéãìÞ Ýâãáëå ôï óêïýöï ôïõ, øá÷ïýëåøå íá äåé áí ï öÜêåëïò âñéóêüôáí óôç èÝóç ôïõ, îáíáöüñåóå ôï óêïýöï ôïõ, ÷þíïíôáò ôïí âáèéÜ óôï êåöÜëé êáé ÷áìïãÝëáóå. Ç öüäñá ôïõ óêïýöïõ Þôáí ëéùìÝíç êáé,

132

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ êáèþò ç Áêïõëßíá ôç äéðëüñáøå óôï ìÝñïò, ðïõ Þôáí ó÷éóìÝíç, ó÷ßóôçêå áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ, êáé ìå êåßíç, áêñéâþò ôçí êßíçóç, ðïõ Ýêáíå ï ÐïëçêÝç, ÷þíïíôáò ðéï âáèéÜ ôï öÜêåëï, üôáí Ýâãáëå ôï óêïýöï ôïõ óôï óêïôÜäé, ìå êåßíç ôçí êßíçóç ôá ñáøßìáôá îçëþèçêáí êáé ðñüâáëå ç ìéá ãùíéÜ ôïõ öáêÝëïõ êÜôù áðü ôç öüäñá. ÎçìÝñùóå ãéá êáëÜ, êé ï ÐïëçêÝç, ðïõ üëç ôç íý÷ôá äåí åß÷å êëåßóåé ìÜôé, áðïêïéìÞèçêå óôï êÜèéóìÜ ôïõ. ÌéóïêïéìéóìÝíïò, ôñÜâçîå êé Ý÷ùóå áêüìá ðéï âáèéÜ óôï êåöÜëé ôïõ óêïýöï ôïõ êáé ì’ áõôü ï öÜêåëïò ðñüâáëå áêüìá ðéï ðïëý. Êáèþò êïéìüôáí, ôï êåöÜëé ôïõ ôáëáíôåõüôáí ïëïÝíá. Óáí êïíôïæýãùóå óôï áñ÷ïíôéêü ï ÐïëçêÝç îýðíçóå. Ç ðñþôç ôïõ êßíçóç Þôáí íá öÝñåé ôá ÷Ýñéá óôï óêïýöï. Ôïí âñÞêå åöáñìïóìÝíï óôÝñåá óôï êåöÜëé ôïõ. ÌÞôå ðïõ ôïí Ýâãáëå, ôüóï Þôáí óßãïõñïò ðùò ï öÜêåëïò âñéóêüôáí ìÝóá. ÊáëïêÜèéóå ðÜíù óô’ Ü÷õñá, ðÞñå ðÜëé ôï ýöïò ôïõ áñ÷ïíôéêïý õðáëëÞëïõ, Ýäùóå ìéá êáìôóéêéÜ óôïí Ôáìðïýñëï êáé ìðÞêå ìå öüñá óôçí áõëÞ ôïõ áñ÷ïíôéêïý. Íá ç êïõæßíá ôïõ ðñïóùðéêïý, íá ïé êáôïéêßåò ôïõ, íá ç ìáñáãêßíá ìå ìéá áãêáëéÜ ìðáìðáêåñÜ ðáíéÜ óôá ÷Ýñéá, íá ôï óðßôé ôçò êõñßáò, ðïõ ìðáßíïíôáò ôþñá äá ï ÐïëçêÝç åêåß ìÝóá è’ áðïäåßîåé Ýìðñáêôá, ðùò åßíáé Ýíá Üíèñùðïò ðéóôüò êáé ôßìéïò êáé ðùò, «ôïí êáèÝíá, ìáèÝò, ìðïñåß ï êáêüò êüóìïò Üäéêá íá ôïí êáêïëïãÞóåé» êé ç êõñßá èá ôïõ ðåé: «ÌðñÜâï, ÐïëçêÝç, êáé óå åõ÷áñéóôþ, ðÜñå áõôÜ ôá ôñßá…» ìá ìðïñåß êáé ðÝíôå, ìðïñåß êáé äÝêá ñïýâëéá êáé èá ðñïóôÜîåé íá ôïõ óåñâßñïõí Ýíá ôóáãÜêé, ìá ìðïñåß êáé âïôêïýëá. Êáëü ðïõ èá Þôáí áëÞèåéá, Ýíá áñ÷ïíôéêü ðïôçñÜêé âüôêá ìå ôïýôï ôï êñýï. Ìå äÝêá ñïõâëÜêéá êÜðùò èá ìðïñïýóå íá ãëåíôÞóåé ôéò ãéïñôÝò, êáé í’ áãïñÜóåé êé Ýíá æåõãÜñé ðáðïýôóéá ôçò ðñïêïðÞò, êáé íá äþóåé êáé ôïõ ÍéêÞôá, áò åßíáé, êåßíá ôá ôåóóåñÜìéóé ñïýâëéá ðïõ ôïõ ÷ñùóôÜåé êáé ðïõ êÜèå ôüóï ôïõ öïñôþíåôáé… ÊÜðïõ åêáôü âÞìáôá ìáêñéÜ áðü ôï óðßôé, ï ÐïëçêÝç ôá÷ôïðïéÞèçêå îáíÜ, óõãõñßóôçêå üóï ìðïñïýóå ðéï êáëýôåñá, Ýâãáëå ôï óêïýöï êáé ÷ùñßò íá âéÜæåôáé Ý÷ùóå ôï ÷Ýñé ôïõ êÜôù áðü ôç öüäñá. Ôï ÷Ýñé êéíÞèçêå ìÝóá óôï óêïýöï ãñÞãïñá, áêüìç ðéï ãñÞãïñá. ×þèçêå êáé ôï Üëëï, ìÜôáéá øÜ÷íïíôáò. Ôï ðñüóùðï ÷ëüìéáæå ïëïÝíá êáé ðéï ðïëý êáé êÜðïéá óôéãìÞ ôï Ýíá ÷Ýñé ðñüâáëå áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ ôïõ óêïýöïõ. Ï ÐïëçêÝç ôéíÜ÷ôçêå åðÜíù óôáìÜôçóå ô’ áìÜîé, ãïíÜôéóå ìÝóá, øÜ÷íïíôáò ðáíôïý, ôï óáíü, ôá øþíéá, üëåò ôéò ãùíßåò, ôïí êüñöï ôïõ, ôéò ôóÝðåò ôïõ: ðïõèåíÜ ôá ëåöôÜ.

– Èåïýëç ìïõ! Ìá ôé åßíáé ôïýôï; Êáêü ðïõ ìå âñÞêå! – îåöþíéóå, ìáäþíôáò ôá ìáëëéÜ ôïõ.

133

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ Ìá ôçí ßäéá óôéãìÞ óôï÷Üóôçêå ðùò èá ìðïñïýóáí íá ôïí Ýâëåðáí êáé ôüôå ðÞñå ôá ãêÝìéá óôá ÷Ýñéá ôïõ, Ýóôñéøå ô’ áìÜîé êé áíÜãêáóå ôïí Ôáìðïýñëï íá ôñáâÞîåé ðßóù, êáôÜ ôï äñüìï. «Êáèüëïõ äå ì’ áñÝóåé íá âãáßíù ìå ôïí ÐïëçêÝç – óßãïõñá èá óôï÷Üóôçêå ôï Ôáìðïýñëï. Ç ìüíç öïñÜ, ðïõ ìå ôÜéóå êáé ìå ðüôéóå ìå ôçí þñá ìïõ êáé êåßíï ãéá íá ìå îåãåëÜóåé ôüóï äõóÜñåóôá. ¸âáëá üëá ìïõ ôá äõíáôÜ íá öôÜóïõìå ãñÞãïñá óðßôé, áðüóôáóá êáé äåí ðñüöôáóá íá ÷áñþ ðïõ ãõñßóáìå, íá óïõ ôïí, ðïõ ì’ áíáãêÜæåé íá ðÜìå ðßóù!».

– Ìðñïò, äéÜïëå! Îåöþíéóå ðíéãìÝíïò óôá äÜêñõá ï ÐïëçêÝç, ïñèüò ìÝóá óô’ áìÜîé, ôñáâþíôáò ì’ üëç ôïõ äýíáìç ôá ãêÝìéá êáé ÷ôõðþíôáò áëýðçôá ôï Üëïãï ìå ôï êíïýôï.

X ÏëÜêåñç åêåßíç ôçí çìÝñá äåí åßäå êáíÝíáò ôïí ÐïëçêÝç óôï Ðáêñüâóêïãéå. Ç êõñßá ñþôçóå êÜìðïóåò öïñÝò ôï áðüãåõìá êé ç Áîéïýôêá Ýôñå÷å óôçí Áêïõëßíá ì’ áõôÞí ôçí åíôïëÞ, ìá ç Áêïõëßíá áðïêñéíüôáí ðùò äåí åß÷å öáíåß êáé, öáßíåôáé, ðùò èá ôïí ÷áóïìÝñçóå ï ðåñéâïëÜñçò Þ êÜôé èá Ýðáèå ôï Üëïãï. «Ìðïñåß êáé íá êïõôóÜèçêå ôï æùíôáíü – Ýëåãå. Ôçí ðåñáóìÝíç öïñÜ ðïõ óôåßëáíå ôï Ìáîßì, ôï ßäéï êáé êåßíïò ïëÜêåñï ìåñüíõ÷ôï óôï ãõñéóìü, ðÞñå ôï äñüìï ðåñðáôþíôáò êáé óÝñíïíôáò ôï áìÜîé ìå ôï êïõôóáìÝíï Üëïãï!». Êé ç Áîéïýôêá Ýâáíå ìðñïò ôá åêêñåìÞ ôçò êáé îáíáãýñéæå Üðñá÷ôç óôï áñ÷ïíôéêü, åíþ ç Áêïõëßíá ðñïóðáèïýóå íá ìáíôÝøåé ðïéá Þôáíå ôÜ÷á ç áéôßá ôçò ôüóçò êáèõóôÝñçóçò ôïõ Üíôñá ôçò êáé íá çóõ÷Üóåé, ìá äåí ôï êáôÜöåñíå! Ç êáñäéÜ ôçò Þôáíå âáñéÜ êé üëåò ïé äïõëåéÝò ôçò ãéá ôçí áõñéáíÞ ãéïñôÞ ìÝíáíå ðßóù. Êáé âáóáíéæüôáí áêüìá ðéüôåñï ãéáôß ç ìáñáãêßíá ôç äéáâåâáßùíå ðùò ôçí áõãÞ åßäå ìå ôá ìÜôéá ôçò «Ýíáí Üíèñùðï ðïõ Ýìïéáæå ôïõ Çëßôò íá êïíôïæõãþíåé ìå ô’ áìÜîé óôï áñ÷ïíôéêü êé ýóôåñá ìïíïìéÜò íá ãõñßæåé ðßóù». Êáé ôá ðáéäéÜ ôï ßäéï ìå áíçóõ÷ßá êé áíõðïìïíçóßá ðåñßìåíáí ôï ìðáìðÜ ôïõò íá ãõñßóåé, üìùò ãéá Üëëåò áéôßåò áõôÜ. Ç Áíéïýôêá êé ç ÌÜóêá åß÷áí áðïìåßíåé äß÷ùò ôç ãïýíá êáé ôï óÜêï ðïõ öïñþíôáò ôá, ìðïñïýóáí íá ðåôá÷ôïýí ëßãï ðáñÜ Ýîù, åíþ ôþñá Þôáí õðï÷ñåùìÝíåò ôïõñôïõñßæïíôáò ìÝóá óôá öïõóôáíÜêéá ôïõò íá êÜíïõí ôñå÷Üëá ìåñéêÝò âüëôåò ìïíÜ÷á êïíôÜ óôï óðßôé, ðñÜãìá ðïõ ôñïìåñÜ åíï÷ëïýóå ôïõò Üëëïõò óõãêÜôïéêïõò, ðïõ ìðáéíüâãáéíáí ãéá ôéò äéÜöïñåò äïõëåéÝò ôïõò. ÊÜðïéá öïñÜ ç ÌÜóêá óêüíôáøå ðÜíù óôç ìáñáãêßíá ðïõ êïõâáëïýóå íåñü, êáé ðáñ’ üëï, ðïõ êáèþò êïõôïýëçóå ðÜíù óôá ãüíáôá ôçò ãõíáßêáò, Ýâáëå ôá êëÜìáôá ðñïêáôáâïëéêÜ, äÝ÷ôçêå êé áñêåôÝò óâåñêéÝò, ôüóï

134

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ðïõ ýóôåñá Ýêëáøå óô’ áëÞèåéá. Êé üôáí ôï ôñÝîéìü ôçò ìðñïóôÜ óôï óðßôé ôåëåßùíå äß÷ùò êáíÝíáò åðåéóüäéï, Ýìðáéíå ôñå÷Üëá ìÝóá, êáé ðáôþíôáò óôïí êÜäï ðïõ Þôáíå åêåß, áíÝâáéíå óôï ðáôÜñé. ÌïíÜ÷á ç êõñßá êé ç Áêïõëßíá áíçóõ÷ïýóáí êõñßùò ãéá ôï ÐïëçêÝç, åíþ ôá ðáéäéÜ, ìïíÜ÷á ãéá êåßíá ðïõ öïñïýóå. Ï äå åðéóôÜôçò üôáí ðáñïõóéÜóôçêå óôçí êõñßá ãéá ôçí êáèçìåñéíÞ ôïõ åéóÞãçóç óôçí åñþôçóÞ ôçò: «Áêüìá äå ãýñéóå ï ÐïëçêÝç, êáé ðïý ìðïñåß íá âñßóêåôáé;», ÷áìïãÝëáóå êé áðïêñßèçêå.

– Äåí ìðïñþ íá îÝñù, êé Þôáí öáíåñÞ ç åõ÷áñßóôçóÞ ôïõ ðïõ ïé áìöéâïëßåò ôïõ ãéá ôïí ÐïëçêÝç âãÞêáí áëçèéíÝò. «Èá Ýðñåðå íá åß÷å ãõñßóåé ôï ãéüìá», ðñüóèåóå ìïíÜ÷á ìå ýöïò óçìáíôéêü. ÏëÜêåñç êåßíç ôç çìÝñá êáíÝíáò óôï Ðáêñüâóêïãéå äåí Þîåñå ôßðïôá ãéá ôïí ÐïëçêÝç. ÌïíÜ÷á áñãüôåñá ìáèåýôçêå ðùò äéÜöïñïé ìïõæßêïé áðü ôá ãåéôïíéêÜ ÷ùñéÜ ôïí åßäáíå îåóêïýöùôï íá ôñÝ÷åé óáí ôñåëüò êáé íá ñùôÜåé üðïéïí áíôÜìùíå: «Ìç âñÞêáôå ôï ãñÜììá;». ÊÜðïéïò åßðå ðùò ôïí åßäå íá êïéìÜôáé îáðëùìÝíïò êáôáãÞò óôçí Üêñç ôïõ äñüìïõ äßðëá óôï óôáìáôçìÝíï áìÜîé. «Êáé öáíôÜóôçêá ðùò Þôáíå ìåèõóìÝíïò –ðñüóèåóå ï Üíèñùðïò áõôüò– êáé ô’ Üëïãï Ýìïéáæå óÜìðùò íá ìçí åß÷å öÜåé êáé íá ìçí åß÷å ðïôéóôåß äõï ìÝñåò, ôüóï Þôáíå ôï ÷Üëé ôïõ». Ç Áêïõëßíá üëç ôç íý÷ôá äåí Ýêëåéóå ìÜôé êé åß÷å áäéÜêïðá ôåíôùìÝíç ôçí ðñïóï÷Þ ôçò í’ áêïýóåé ôï ãõñéóìü ôïõ Üíôñá ôçò, ìá åêåßíïò äå öÜíçêå. Ç Áêïõëßíá èá Þôáí áêüìá ðéï äõóôõ÷éóìÝíç áí Þôáí ðëïýóéá êé åß÷å óôç äéÜèåóÞ ôçò ìÜãåéñá êáé êáìáñéÝñåò ãéá ôéò äïõëåßåò ôçò, ìá, ìüëéò êñÜîáíå ïé ôñßôïé êïêüñïé êáé óçêþèçêå ç ìáñáãêßíá, áíáãêÜóôçêå êé áõôÞ íá óçêùèåß êáé íá êáôáðéáóôåß ìå ôá äéÜöïñá. ÎçìÝñùíå ãéïñôÞ, Ýðñåðå, ßóáìå ôá îçìåñþìáôá, íá Ý÷ïõí øçèåß ôá øùìéÜ, íá öôéÜîåé ôï êâáò, íá øÞóåé ôá êïõëïõñÜêéá í’ áñìÝîåé ôç ãåëÜäá, íá óéäåñþóåé ôá öïõóôáíÜêéá êáé ôá ðïõêÜìéóá, íá ðëýíåé ôá ðáéäéÜ, íá êïõâáëÞóåé íåñü êáé íá ìçí áöÞóåé ôç ãåéôüíéóóá íá ðéÜóåé ïëÜêåñï ôï öïýñíï. Êáé ç Áêïõëßíá Ý÷ïíôáò áäéÜêïðá ô’ áöôéÜ ôçò ôåíôùìÝíá ãéá í’ áêïýóåé ôï ãõñéóìü ôïõ Üíôñá ôçò êáôáðéÜóôçêå ì’ áõôÝò ôéò äïõëåéÝò. ¸öåîå ðéá ãéá êáëÜ, ç êáìðÜíá ôçò åêêëçóßáò óÞìáíå ãéá ôï üñèñï, ôá ðáéäéÜ üëá óçêþèçêáí, ìá ï ÐïëçêÝç äå öáéíüôáí. Ôçí ðåñáóìÝíç Ýñé÷íå ÷éïíüíåñï, êáé ôï ÷éïíÜêé åß÷å óêåðÜóåé áêáíüíéóôá ôïí êÜìðï, ôï äñüìï êáé ôéò óêåðÝò ôùí óðéôéþí, ìá óÞìåñá, óÜìðùò ãéáôß Þôáíå ãéïñôÞ, ç çìÝñá îçìÝñùóå çëéïðåñé÷õìÝíç, ðáñ’ üëç ôçí ðáãùíéÜ, êáé ìðïñïýóå êÜðïéïò íá äéáêñßíåé êáé í’ áêïýóåé áðü ðïëý ìáêñéÜ. Ìá ç Áêïõëßíá, êáèþò óôåêüôáí êïíôÜ óôï öïýñíï, ÷þíïíôáò ôï êåöÜëé ôçò óôï óôüìéü ôïõ, ôüóï Þôáí áðïññïöçìÝíç íá ðáñáêïëïõèåß ðþò øÞíïíôáí ôá êïõëïõñÜêéá ôçò, ðïõ äåí ðÞñå

135

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ åßäçóç ðùò ãýñéóå ï ÐïëçêÝç êáé ôï áíôéëÞöèçêå ìïíÜ÷á áðü ôá îåöùíçôÜ ôùí ðáéäéþí. Ç Áíéïýôêá, óáí ðéï ìåãÜëç, ìïíá÷Þ ôçò ëÜäùóå ôá ìáëëéÜ ôçò íôýèçêå. Öüñåóå ôï êáéíïýñéï ñïæ ôóßôé öüñåìá, äþñï ôçò êõñßáò, ðïõ óôåêüôáí óáí êïëëçìÝíï áðÜíù óôçò êé Ýìðáéíå óôá ìÜôéá ôùí ãåéôüíùí. Ôá ìáëëéÜ ôçò ãõÜëéæáí áðü ôï ðïëý ëÜäùìá. Ôá ðáðïýôóéá ôçò, ðáñ’ üëï ðïõ äåí Þôáí êáéíïýñéá, Þôáí áñêåôÜ êáëÜ. Ç ÌÜóêá Þôáíå áêüìá Üíôõôç êáé Üðëõôç. Ç Áíéïýôêá äåí ôçí Üöçíå íá ðÜåé êïíôÜ ôçò ãéá íá ìçí ôç ëåñþóåé. Ç ÌÜóêá âñÝèçêå Ýîù, üôáí ãýñéóå ï ÐïëçêÝç, êñáôþíôáò ôá øþíéá óôá ÷Ýñéá ôïõ. «Ï ìðáìðÜò ãýëéóå!» – îåöþíéóå ôï øåõäü êïñéôóÜêé, ïñìþíôáò ìÝóá óáí óßöïõíáò êáé êáèþò ðÝñáóå Üããéîå ôçí Áíéïýôêá êáé ôçò ëÝñùóå ôï öïõóôÜíé. Êáé êåßíç, ÷ùñßò ðéá íá öïâÜôáé ìçí ëåñùèåß, ôçí Üñðáîå êáé ôçí îõëïêüðçóå ãéá ôá êáëÜ. Ç Áêïõëßíá äå ìðïñïýóå í’ áðïóðáóôåß áðü ôç äïõëåéÜ ôçò, ãéá ôïýôï áñêÝóôçêå ìïíÜ÷á íá öïâåñßóåé ôéò êüñåò ôçò: «¸ãíïéá óáò êáé óáò äéïñèþíù Üìá ôåëåéþóù!» êáé óôñÜöçêå êáôÜ ôçí ðüñôá. Ï ÐïëçêÝç ìå ôá øþíéá ìðÞêå óôçí åßóïäï êé áìÝóùò ôñÜâçîå ãéá ôç ãùíéÜ ôïõ. Ôçò Áêïõëßíáò ôçò öÜíçêå ðùò Þôáíå ÷ëïìüò êáé ðùò ôï ðñüóùðü ôïõ Ýìïéáæå óÜìðùò íá ÷áìïãåëïýóå Þ óÜìðùò íá Ýêëáéãå, üìùò äåí åõêáéñïýóå íá êáëïåîåôÜóåé ôï ðñÜãìá.

– Ôé íÝá Çëßôò; ÐÞãåò êé Þñèåò ìå ôï êáëü; ÊÜôé áðïêñßèçêå ï ÐïëçêÝç, ðïõ ç Áêïõëßíá äåí êáôÜëáâå êáé ñþôçóå: – Ôé åßðåò; ÐÞãåò óôçò êõñÜò; Ï Çëßôò êáèüôáí óôï êñåâÜôé, Ýñé÷íå Üãñéåò ìáôéÝò ãýñù ôïõò êáé ÷áìïãåëïýóå ìå êåßíï ôï öôáéîéÜñéêï êáé ôï âáèýôáôá ðéêñáìÝíï ÷áìüãåëü ôïõ. Ãéá ðïëëÞ þñá äåí áðïêñßèçêå ôçò ãõíáßêáò ôïõ.

– Ìßëá Çëßôò! Óå ñùôÜù! Áêïýóôçêå ç öùíÞ ôçò Áêïõëßíáò.

– Ôá Ýäùóá ôá ëåöôÜ óôçí êõñÜ, Áêïõëßíá. Íá Ýâëåðåò ðùò ì’ åõ÷áñßóôçóå! –åßðå îáöíéêÜ êáé ðåñßåöåñå áêüìç ðéï áíÞóõ÷á ôá ìÜôéá ôïõ ôñéãýñù ÷ùñßò íá ðÜøåé íá ÷áìïãåëÜåé. Äõï ðñÜãìáôá ôñáâïýóáí îÝ÷ùñá ôçí ðñïóï÷Þ ôïõ êáé ó’ áõôÜ óôáìáôïýóáí ô’ áíÞóõ÷á êáé öëïãéóìÝíá áðü ôïí ðõñåôü ìÜôéá ôïõ: ôï ó÷ïéíß ðïõ êñáôïýóå äåìÝíç ôçí êïýíéá ôïõ ìùñïý êáé ôï ìùñü. ÊÜðïéá óôéãìÞ óçêþèçêå, ðÞãå ðéï êïíôÜ êáé ìå ôá åðéäÝîéá äÜ÷ôõëÜ ôïõ Ýëõóå ãñÞãïñá-ãñÞãïñá ôïõò êüìðïõò ðïõ óôåñÝùíáí ôï óêïéíß, ýóôåñá óôÜèçêå êáé êïßôáæå ôï ìùñü. Ìá ôçí ßäéá óôéãìÞ ìðÞêå óôç ãùíßá ç Áêïõëßíá ìå ôá êïõëïõñÜêéá ðÜíù ó’ Ýíá óáíßäé. Ï ÐïëçêÝç Ýêñõøå âéáóôéêÜ ôï óêïéíß ðïõ êñáôïýóå óôïí êüñöï ôïõ.

– Ôé Ý÷åéò Çëßôò; Óáí Üññùóôïò ìïõ öáßíåóáé åßðå ç Áêïõëßíá.

– Äåí êïéìÞèçêá üëç ôç íý÷ôá, ôçò áðïêñßèçêå. ÎáöíéêÜ êÜðïéá óéëïõÝôá öÜíçêå íá ðåñíÜåé âéáóôéêÞ êïíôÜ

136

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ áðü ôï ðáñÜèõñï êáé ìåôÜ áðü ìéá óôéãìÞ üñìçóå ìÝóá óá óâïýñá ç Áîéïýôêá. Ç êõñÜ ðñïóôÜæåé íá Ýñèåé ôïýôç ôé óôéãìÞ ï ÐïëçêÝç Çëßôò áðÜíù îåöïýñíéóå ìïíïêïðáíéÜ. Ôïýôç ôç óôéãìÞ ëÝåé, ôïýôç ôç óôéãìÞ… Ï ÐïëçêÝç êïßôáîå ôçí Áêïõëßíá, êïßôáîå ôçí Áîéïýôêá.

– ¸öôáóá! Ôé íá èÝëåé áêüìá; – åßðå üëá ôïýôá ôá ëüãéá ôüóï áôÜñá÷á, ôüóï áðëÜ, ðïõ ç Áêïõëßíá çóý÷áóå êáé óôï÷Üóôçêå ìÞðùò ç êõñÜ èá Þèåëå íá ôï äþóåé êÜôé ãéá ôïí êüðï ôïõ. Ðåò ðùò Ýöôáóá áìÝóùò. Óçêþèçêå êáé âãÞêå. Êáé ç Áêïõëßíá ðÞñå ôç óêÜöç, ôçí Ýóôçóå ðÜíù óôïí ðÜãêï, Ýñéîå ìÝóá êñýï íåñü áðü ôïõò êïõâÜäåò ðïõ Þôáíå êïíôÜ óôçí ðüñôá êáé æåìáôéóôü áðü ôïõò êïõâÜäåò ðïõ Ýâñáæå óôç öùôéÜ, áíáóêïõìðþèçêå êáé öþíáîå: – ¸ëá, ÌÜóêá, íá óå ðëýíù. Ôï éäéüôñïðï øåõäü êïñéôóÜêé Ýâáëå ôá êëÜìáôá.

– ¸ëá, âñïìéÜñá, íá óå ðëýíù êáé íá óïõ öïñÝóù êáèáñü ðïõêÜìéóï. ¸ëá ìç ìå óêáò, Ý÷ù áêüìá íá ðëýíù êáé ôçí Üëëç. Ï ÐïëçêÝç óôï áíáìåôáîý äåí áêïëïýèçóå ôçí Áîéïýôêá ãéá íá ðÜåé óôçò êõñßáò, ìá ôñÜâçîå ãéá áëëïý. Óôç ìðáóéÜ ôïõ óðéôéïý, êïíôÜ óôïí ôïß÷ï, Þôáíå ìéá óôåíÞ óêÜëá, ðïõ Ýöôáíå óôç ìéóÞ ôáñÜôóá. Ï ÐïëçêÝç, âãáßíïíôáò áðü ôç ãùíßá, óôáìÜôçóå ãéá ìéá óôéãìÞ åêåß äá, êïßôáîå ãýñù ôïõ êáé êáèþò åßäå ðùò êáíÝíáò äåí ôïí Ýâëåðå, Ýóêõøå êé áíÝâçêå âéáóôéêÜ êé áèüñõâá ôç óêÜëá.

– Ìá ôé íá ôñÝ÷åé ðïõ äå öáßíåôáé íá Ýñ÷åôáé ï ÐïëçêÝç; – åßðå íåõñéáóìÝíç ç êõñßá êáèþò ç ðñþôç êáìáñéÝñá ôç ÷ôÝíéæå. Ðïý åßíáé ôüóç þñá; Ãéáôß äåí Ýñ÷åôáé; Ç Áîéïýôêá Ýäùóå Üëëç ìéá ôñå÷Üëá ßóáìå ôçí êáôïéêßá ôùí äïýëùí êáé îáíÜðå ðùò ç êõñßá ðñüóôáîå ôïí ÐïëçêÝç íá ðáñïõóéáóôåß.

– Ìá åêåßíïò Ýöõãå áðü þñá, áðïêñßèçêå ç Áêïõëßíá, ðïõ óôï áíáìåôáîý åß÷å óõãõñßóåé ôç ÌÜóêá êáé êåßíç ôç óôéãìÞ åß÷å âÜëåé ôï ìùñü ìÝóá óôçí óêÜöç êáé ôïõ Ýâñå÷å ô’ áíÜñéá ìáëÜêéá ôïõ, ìç äßíïíôáò ðñïóï÷Þ óôá îåöùíçôÜ ôïõ. Ôï ìùñü ÷áëïýóå ôïí êüóìï ìå ôéò öùíÝò æÜñùíå ôï ìïõôñÜêé ôïõ êáé êéíïýóå ô’ áäýíáìá ÷åñÜêéá ôïõ ðÝñá-äþèå óáí íá Þèåëå êÜôé íá ðéÜóåé. Ç Áêïõëßíá ìå ôï Ýíá ÷Ýñé ôçò, ôï êñáôïýóå áðü ôçí áðáëÞ êáé ðá÷ïõëÞ ðëáôïýëá ôïõ ìå ôá äéÜöïñá ëáêêÜêéá êáé ìå ô’ Üëëï ôï Ýðëåíå.

– Äå êïéôÜò, ìðáò êé áðïêïéìÞèçêå óå êáìéÜ ãùíéÜ; – åßðå êïéôÜæïíôáò ãýñù ôçò ì’ áíçóõ÷ßá. Ç ìáñáãêßíá êåßíç ôçí þñá, á÷ôÝíéóôç, áóõãýñéóôç üðùò Þôáí ôñÜâçîå ãéá ôçí ôáñÜôóá ãéá íá ìáæÝøåé ôá ðëõìÝíá ñïý÷á ôçò ðïõ

137

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ èá åß÷áí óôåãíþóåé. Êáé îáöíéêÜ Ýíá îåöùíçôü áðåñßãñáðôçò ôñïìÜñáò áêïýóôçêå êé ç ìáñáãêßíá, óáí ôñåëÞ ìå ôá ìÜôéá êëåéóôÜ êáôñáêýëçóå ôç óêÜëá êáé âñÝèçêå óôç ìðáóéÜ.

– Ï Çëßôò! – îåöþíéóå. Ôá ÷Ýñéá ôçò Áêïõëßíáò ðáñÜëõóáí êáé ôï ìùñü ôçò îÝöõãå êé Ýðåóå óôç óêÜöç.

– ÊñåìÜóôçêå! ¸ìðçîå äåýôåñç öùíÞ ç ìáñáãêßíá. Ç Áêïõëßíá, äß÷ùò íá äþóåé óçìáóßá ðùò ôï ìùñü âñÝèçêå îáðëùìÝíï áíÜóêåëá ìÝóá óôá íåñÜ êáé ðÜëåõå êéíþíôáò ôá ðïäáñÜêéá ôïõ, üñìçóå óôç ìðáóéÜ.

– Íá… åêåß äá… óôçí ôáñÜôóá… åßíáé êñåìáóìÝíïò, Ýëåãå ç ìáñáãêßíá, ìá óáí áíôßêñéóå ôçí Áêïõëßíá ôçò êüðçêå ç ëáëéÜ. Ç Áêïõëßíá óáí ôñåëÞ äñáóêÝëéóå ôç óêÜëá êáé ðñïôïý ðñïëÜâïõí íá ôçí óõãêñáôÞóïõí, âñÝèçêå óôçí ôáñÜôóá êáé ìå ìéá ôñïìåñÞ êñáõãÞ Ýðåóå êÜôù îåñÞ êáé óßãïõñá èá óêïôùíüôáí áí äåí ðñïëÜâáéíå ï êüóìïò íá ôç óçêþóåé.

XÉ Êáìðüóç þñá Þôáí áäýíáôï íá êáôáëÜâåé êÜðïéïò ôé åß÷å óõìâåß. Ôüóç Þôáíå ç öáóáñßá ðïõ ãéíüôáí. Åß÷å ìáæåõôåß ðëÞèïò êüóìïõ, üëïé îåöþíéæáí, üëïé ìéëïýóáí, ôá ðáéäéÜ êé ï ãñéïýëåò êëáßãáíå. Ç Áêïõëßíá êåéôüôáí áíáßóèçôç. ÅðéôÝëïõò ïé Üíôñåò, ï ìáñáãêüò êé ï åðéóôÜôçò, ðïõ Ýôñåîå êé áõôüò, áíÝâçêáí åðÜíù êé ç ìáñáãêßíá ãéá åéêïóôÞ öïñÜ äéçãÞèçêå ðùò, ìáèÝò, áíÝâçêå óôçí ôáñÜôóá áíýðïðôç íá ìáæÝøåé ôá ñïý÷á ôçò ìðïõãÜäáò ôçò ðïõ åß÷å áðëùìÝíá êáé êáèþò Ýñéîå Ýôóé äá ìéá ìáôéÜ êé åßäå Ýíáí Üíèñùðï íá óôÝêåôáé. Êïßôáîå êáëýôåñá, ï óêïýöïò ôïõ Þôáíå áíÜðïäá êáôáãÞò, êáé ôá ðïäÜñéá ôïõ êïõíéüôáí Ýôóé äá. ÐÜãùóá óýãêïñìç. Ãéá ëßãï ôï Ý÷åôå; ¸íáò Üíèñùðïò íá âñßóêåôáé åêåß äá êñåìáóìÝíïò êáé åãþ íá ôïí ôçñÜù. Ðþò ãêñåìïôóáêßóôçêá êáé âñÝèçêá êÜôù, ìÞôå ôï Ýíéùóá. Êé Þôáíå óùóôü èÜìá, ðùò ï Èåüò ìå öýëáîå êáé äåí Ýðáèá ôßðïôá. Ãéá ëßãï ôï Ý÷åôå; Ôüóç ôñïìÜñá êáé íá êáôñáêõëÞóù áðü êåßíç ôç óêáëßôóá äß÷ùò íá ÷ôõðÞóù ðïõèåíÜ; Ìðïñïýóá êáé íá óêïôùèþ ïëüôåëá! Êåßíïé ðïõ Ýôñåîáí óôçí ôáñÜôóá äéçãéüôáí ôï ßäéï. Ï ÐïëçêÝç ìå ôï ðïõêÜìéóï ìïíÜ÷á êáé ôï óþâñáêï Þôáí êñåìáóìÝíïò ó’ Ýíá äïêÜñé ôçò ôáñÜôóáò, ìå ôï óêïéíß ðïõ åß÷å áöáéñÝóåé áðü ôçí êïýíéá ôïõ ðáéäéïý ôïõ. Ï óêïýöïò ôïõ åß÷å ðÝóåé ðáñáðÝñá. Ôï êïíôïãïýíé êáé ôï ãéëÝêï âñßóêïíôáí äéðëùìÝíá åêåß äá. Ôá ðüäéá ôïõ Üããéæáí ôï ðÜôùìá ÷ùñßò êáíÝíá óçìåßï æùÞò. Ç Áêïõëßíá óõíÞñèå êÜðïéá óôéãìÞ êé üñìçóå êáôÜ ôç óêÜëá, üìùò äåí ôçí

138

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ Üöçóáí í’ áíÝâåé.

– Ìáíïýëá ï Óéüìêá ðíßãçêå, áêïýóôçêå ç ðáñáðïíéÜñéêç öùíÞ ôçò øåõäÞò êüñçò ôçò. Ç Áêïõëßíá Ýôñåîå óôçí ãùíéÜ ôçò. Ôï ìùñü êåéôüôáí áêßíçôï ìÝóá óôç óêÜöç êáé ôá ðïäáñÜêéá ôïõ Þôáíå ôåíôùìÝíá. Ç Áêïõëßíá ôï Üñðáîå ïñìçôéêÜ, ìá êåßíï äåí áíÜóáéíå, ìçäÝ êïõíéüôáí. Ôï ðÝôáîå ðÜíù óôï êñåâÜôé, óôÞñéîå ôá ÷Ýñéá óôç ìÝóç ôçò êé Ýâáëå Ýíá ôüóï äõíáôü, äéáðåñáóôéêü êáé ôñïìåñü ãÝëéï, ðïõ ç ÌÜóêá åíþ óôçí áñ÷Þ Ýêáíå íá ãåëÜóåé êáé êåßíç, áìÝóùò âïýëùóå ìå ôá ÷åñÜêéá ôçò ô’ áöôéÜ ôçò êáé êëáßãïíôáò âãÞêå óôç ìðáóéÜ. Ï êüóìïò ìáæåõüôáí óôç ãùíßá ìå îåöùíçôÜ êáé êëÜìáôá. Ôï ìùñü ôï ðÞñáí Ýîù, ôïõ Ýêáíáí äõíáôÝò åíôñéâÝò, ìá ÷áìÝíá. Ç Áêïõëßíá êõëéüôáí ðÜíù óôï êñåâÜôé êáé ãåëïýóå äõíáôÜ, ãåëïýóå Ýíá ôÝôïéï ãÝëéï, ðïõ ôïõò êõñßåõå ç öñßêç üëïõò, üóïé ôçí Üêïõãáí. ÌïíÜ÷á åêåßíç ôç óôéãìÞ, âëÝðïíôáò üëï êåßíï ôï ðïéêéëüìïñöï ðëÞèïò, áðü áíèñþðïõò êÜèå çëéêßáò (íÝïõò, ìåóüêïðïõò, ãÝñïõò, ðáéäéÜ) ðïõ åß÷áíå óõíá÷ôåß óôç ìðáóéÜ, ìðïñïýóå êÜðïéïò íá êáôáëÜâåé ðüóïò êáé ôé ëïãÞò êüóìïò êáôïéêïýóå óôï ðåñßðôåñï ôïõ ðñïóùðéêïý. ¼ëïé Ýêáíáí öáóáñßá ìåãÜëç, üëïé ìéëïýóáí ðïëëïß Ýêëáéãáí êáé êáíÝíáò äåí Ýêáíå ôßðïôá. Ç ìáñáãêßíá åîáêïëïõèïýóå áêüìá íá âñßóêåé áíèñþðïõò, ðïõ äåí åß÷áí áêïýóåé ôçí éóôïñßá ôçò, êáé îáíáäéçãïýôáí ðüóï äïêéìÜóôçêáí ôá ôñõöåñÜ ôçò áéóèÞìáôá áíôéêñßæïíôáò êåßíï ôï èÝáìá êáé ðùò ï Èåüò ôç öýëáîå üôáí êõëßóôçêå áðü ôç óêÜëá êÜôù. Ï ãåñï-ïéêïíüìïò ìå Ýíá ãõíáéêåßï óÜêï ñéãìÝíï üðùò-üðùò óôéò ðëÜôåò ôïõ äéçãéüôáí ðùò, üôáí áêüìç æïýóå ï óõ÷ùñåìÝíïò ï áöÝíôçò, ìéá ãõíáßêá ñß÷ôçêå óôç ëßìíç êáé ðíßãçêå. Ï åðéóôÜôçò Ýóôåéëå íá åéäïðïéÞóåé ôïí áóôõíüìï êáé ôïí ðáðÜ êé Ýâáëå öñïõñü óôçí åßóïäï óôçò óêÜëáò. Ç Áîéïýôêá ìå ôá ìÜôéá äéÜðëáôá áíïéãìÝíá óôåêüôáí êáé êïßôáæå áðü ìéá ôñýðá êáôÜ ôçí ôáñÜôóá êáé ðáñ’ üëï ðïõ äåí Ýâëåðå ôßðïôá áðü êåé, åîáêïëïõèïýóå íá ìÝíåé êáñöùìÝíç óôçí ßäéá ðÜíôá èÝóç. Ç ÁãêÜöéá Ìé÷Üçëïâíá ðïõ ÷ñçìÜôéóå óôá íéÜôá ôçò êáìáñéÝñá ôçò ãñéÜò êõñßáò êáé õðÝñãçñç ôþñá ðéá ðåñíïýóå ôçò çìÝñåò ôçò óôç ãùíéÜ, ãýñåõå íá ôçò äþóïõí ôóÜé íá ðéåé ãéá íá êáëìÜñïõí ôá íåýñá ôçò êé Ýêëáéãå ôïõ êáëïý êáéñïý. Ç ãñéïýëá ¢ííá, ìå ôá åðéäÝîéá êáé ãïñãïêßíçôá ðá÷ïõëÜ ÷åñÜêéá ôçò ðïõ Þôáíå âïõôçãìÝíá óôá ëÜäéá ôá÷ôïðïéïýóå ôï íåêñü ðáéäÜêé ðÜíù óôï ôñáðÝæé. Ïé ãõíáßêåò óôÝêïíôáí êïíôÜ óôçí Áêïõëßíá êáé ôçí êïßôáæáí óéùðçëÝò. Ôá ðáéäéÜ óôñéìùãìÝíá óå ìéá ãùíßôóá, ñß÷íáíå ðåñßôñïìåò ìáôéÝò óôç ìçôÝñá ôïõò êáé êëáøïýñéæáí, ýóôåñá óþðáéíáí, ýóôåñá ôçí îáíáêïßôáæáí êáé æÜñùíáí áêüìá ðéï ðïëý óôç ãùíßôóá ôïõò. Ïé Üíôñåò êáé ô’ áãüñéá åß÷áíå óõãêåíôñùèåß óôçí ðüñôá ôçò ìðáóéÜò

139

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ êáé ìå ðñüóùðá ôñïìáãìÝíá ðñïóðáèïýóáí íá äïýíå ìÝóá, äß÷ùò íá âëÝðïõí ôßðïôá äß÷ùò ôßðïôá íá êáôáëáâáßíïõí, ñùôïýóáí ï Ýíáò ôïí Üëëï ôé ôñÝ÷åé. ¸íáò Ýëåãå ðùò ï ìáñáãêüò Ýêïøå ôï ðüäé ôçò ãõíáßêáò ôïõ ìå ôï ôóåêïýñé. ¢ëëïé ðùò ç ðëýóôñá ãÝííçóå ôñßäõìá. Ôñßôïò ðùò ç ãÜôá ôïõ ìÜãåéñá ëýóóáîå êáé äÜãêùóå ôïí êüóìï. ¼ìùò ç áëÞèåéá äéáäüèçêå óéãÜ-óéãÜ êé Ýöôáóå ßóáìå ô’ áöôéÜ ôçò êõñßáò. Êáé ìïõ öáßíåôáé, ðùò ôçò ôï åßðáí ÷ùñßò íá ôçí ðñïåôïéìÜóïõí: êåßíïò ï âÜíáõóïò ï åðéóôÜôçò ôçò ôï îåöïýñíéóå ôüóï áðüôïìá êáé ôçí ôÜñáîå ôüóï ðïëý, ðïõ ãéá ðïëëÞ þñá áñãüôåñá, äå ìðïñïýóå íá êÜíåé êáëÜ ôá íåýñá ôçò. Ï êüóìïò Üñ÷éóå íá çóõ÷Üæåé óéãÜ-óéãÜ. Ç ìáñáãêßíá Üíáøå ôï óáìïâÜñé ôçò êé Ýöôéáîå ôï ôóÜé êáé ôüôå ïé îÝíïé ìéá êáé äåí ðñïóêáëÝóôçêáí, âñÞêáí Üôïðï íá ìåßíïõí ðåñéóóüôåñï. Ôá ðéï æùçñÜ áãüñéá Üñ÷éóáí êéüëáò íá ðáëåýïõí êáé íá ôóáêþíïíôáé. ¼ëïé Þîåñáí ðéá ôçí áëÞèåéá êé Üñ÷éóå íá äéáëýïíôáé, êÜíïíôáò ôï óôáõñü ôïõò, üôáí îáöíéêÜ áêïýóôçêáí öùíÝò: «Ç êõñÜ, ç êõñÜ!» êé üëïé ôüôå ðáñáìÝñéóáí êáé óôñéìþ÷ôçêáí ãéá íá ôçò áíïßîïõí äñüìï íá ðåñÜóåé êáé ôáõôü÷ñïíá êáñöþèçêáí åêåß äá, ãéáôß üëïé ôïõò Þèåëáí íá äïõí ôé èá ãéíüôáí. Ç êõñßá êáôÜ÷ëïìç, äáêñõóìÝíç ðÝñáóå áðü ôç ìðáóéÜ óôç ãùíéÜ ôçò Áêïõëßíáò. ÄåêÜäåò êåöÜëéá óôñéìþ÷ôçêáí óôçí ðüñôá êáé êïßôáæáí. ÊÜðïéá ãõíáßêá Ýãêõïò Ýâãáëå ìéá êñáõãÞ, ôüóï ôçí åß÷á æïõëÞîåé óôï óõíùóôéóìü. Ìá ìå ôç äéáìáñôõñßá ôçò áõôÞ ðÝôõ÷å íá ôçí áöÞóïõí íá óôáèåß ðñþôçðñþôç. Êáé ðþò íá ìçí êáìáñþóïõí ôçí êõñÜ, ìÝóá óôç ãùíéÜ ôçò Áêïõëßíáò! Áõôü Þôáíå ãéá ôï ðñïóùðéêü ìéá áðüëáõóç üðùò ìå ôá âåããáëéêÜ óôï ôÝëïò ôçò ðáñÜóôáóçò. Êé üðùò áõôÜ åßíáé áðüäåéîç ðùò ç ðáñÜóôáóç ðÞãå êáëÜ, Ýôóé êé ï åñ÷ïìüò ôçò êõñßáò ìå ôá ìåôáîùôÜ êáé ôçò íôáíôÝëåò ôçò, óôç ãùíéÜ ôçò Áêïõëßíáò, óÞìáéíå ðùò üëá èá Þôáí êïìøÜ. Ç êõñßá ðëçóßáóå ôçí Áêïõëßíá êáé ôçò Ýðéáóå ôï ÷Ýñé, ìá åêåßíç ôï áðïôñÜâçîå. Ïé ãåñïíôüôåñïé áðü ôïõò õðçñÝôåò åêßíçóáí ôá êåöÜëéá ôïõò åðéôéìçôéêÜ. Áêïõëßíá! – åßðå ç êõñßá. ¸÷åéò ðáéäéÜ!. Ç Áêïõëßíá ãÝëáóå äõíáôÜ êáé óçêþèçêå.

– Ôá ðáéäéÜ ìïõ ìÝíá üëá åßíáé áóçìÝíéá, üëá áóçìÝíéá… Åãþ ÷áñôéÜ äåí êñáôÜù, ìïõñìïýñéóå ãñÞãïñá-ãñÞãïñá êáé ôïõ Çëßôò ôïõ Ýëåãá íá ìçí ôá ðáßñíåé ôá ðáëéü÷áñôá. Íá óïõ ôïí ôþñá ðïõ ôïí ðáóÜëåéøáí êáôñÜìéá. ÊáôñÜìéá êáé óáðïýíéá êõñÜ. Êé üëåò ïé øåßñåò ðïõ åß÷å áðÜíù ôïõ èá îåðåôá÷ôïýíå ìïíïìéÜò êáé îáíÜâáëå ôá ãÝëéá áêüìç ðéï äõíáôÜ. Ç êõñßá óôñÜöçêå êáé æÞôçóå íá Ýñèåé ï íïóïêüìïò ìå óõíáðéóìïýò. «Êáé äþóôå ôçò êñýï íåñü» åßðå, ìá, êáèþò ãýñéóå êáé èÝëçóå íá âñåé ç ßäéá íåñü áíôßêñéóå ôï íåêñü ðáéäÜêé, ðïõ

140

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôï ðáñÜóôåêå ç ãñéïýëá ¢ííá, êáé ôüôå Ýóêõøå êé üëïé åßäáíå ðïõ Ýöåñå ôï ìáíôßëé óôá ìÜôéá êé Üñ÷éóå íá êëáßåé. Êé ç ãñéïýëá ¢ííá (êñßìá ðïõ ç êõñßá äåí ôï åßäå, èá Þîåñå, Üëëùóôå, íá ôï åêôéìÞóåé, ãéáôß êõñßùò ãéá êåßíçí êé Ýãéíå) óêÝðáóå ôï íåêñü ì’ Ýíá êïììÜôé Üóðñï ðáíß, ôïõ Ýóéáîå ôá ÷åñÜêéá êé ýóôåñá êßíçóå ìå ôÝôïéïí ôñüðï ôï êåöÜëé ôçò, êáé ôÝíôùóå ôá ÷åñÜêéá êáé æÜñùóå ôá ìÜôéá ôçò, êé áíáóôÝíáîå ìå ôüóï áßóèçìá, ðïõ ï êáèÝíáò ìðïñïýóå íá êáôáëÜâåé ôç ëáìðñÞ ôçò êáñäéÜ. Ìá ç êõñßá ôßðïôå áð’ üë áõôÜ äåí åßäå êáé ïýôå ìðïñïýóå íá äåé. ¸âáëå ôá êëÜìáôá, Ýðáèå íåõñéêÞ êñßóç êáé óôçñßæïíôÜò ôçí ìå óåâáóìü áðü åäþ êé áðü åêåß ôçí ðÞãáíå ßóáìå ôï óðßôé. «Áõôü Þôáí üëï áðü äáýôçíå» óêÝöôçêáí ðïëëïß êáé äéáëýèçêáí. Ç Áêïõëßíá åîáêïëïõèïýóå íá ãåëÜåé êáé íá ëÝåé áëë’ áíô’ Üëëùí. Ôçí ðÞãáí ó’ Ýíá Üëëï äùìÜôéï, åêåß ðÝñá ôçí îÜðëùóáí ó’ Ýíá êñåâÜôé ôçò ðÞñáí áßìá, ôçò êüëëçóáí óõíáðéóìïýò, ðÜãï ôçò Ýâáëáí óôï êåöÜëé. Ìá åêåßíç ôï ßäéï äåí êáôáëÜâáéíå ôßðïôá, äåí Ýêëáéãå ðáñÜ ìïíÜ÷á ãåëïýóå êé Ýëåãå êé Ýêáíå êÜôé áíïçóßåò, ðïõ ïé êáëïß Üíèñùðïé ðïõ ôçí ðåñéðïéïýíôáí äå ìðïñïýóáí íá óõãêñáôçèïýí êáé ÷áìïãåëïýóáí êé åêåßíïé.

XÉÉ Ç ãéïñôÞ ðÝñáóå ðïëý Üêåöá óôï Ðáêñüâóêïãéå. Ðáñ’ üëï ðïõ ç ìÝñá Þôáíå ôüóï üìïñöç, ï êüóìïò äåí åâãÞêå íá äéáóêåäÜóåé. Ïé êïðÝëåò äåí óõãêåíôñþèçêáí ãéá íá ôñáãïõäÞóïõí, ôá ðáëéêÜñéá ðïõ Þñèáí áðü ôá åñãïóôÜóéá ôçò ðïëéôåßáò äåí Ýðáéîáí ìÞôå ôéò öõóáñìüíéêåò, ìÞôå ôéò ìðáëáëÜéêåò, ìÞäå óêáñþóáíå ôá óõíçèéóìÝíá ôïõò ðáé÷íßäéá ìå ôéò êïðÝëåò. ¼ëïé êÜèïíôáí áðïôñáâçãìÝíïé óôéò ãùíéÝò êé áí îåðåôïýóáí êáìéÜ êïõâÝíôá ìéëïýóáí øéèõñéóôÜ, óÜìðùò íá öïâüíôáí ìçí ôõ÷üí êáé ôïõò áêïýåé êÜðïéï êáêü áöôß, ðïõ ðáñáöýëáãå åêåß äá êñõììÝíï. Êé Ýôóé Üêåöá êáé âáñýèõìá ðÝñáóå üðùò-üðùò ç çìÝñá. ¼ìùò ôï âñáäÜêé, óáí ðÞñå íá óêïôåéíéÜæåé, ôá óêõëéÜ ïýñëéáæáí êáé ôáõôü÷ñïíá óáí íá Þôáí óõíåííïçìÝíïò óçêþèçêå Ýíáò áÝñáò ôüóï äõíáôüò, ðïõ Ýêáíå íá âïõßæïõí üëåò ïé êáðíïäü÷åò, êáé ôüôå ôÝôïéá ôñïìÜñá êõñßåøå üëï ôï ðñïóùðéêü, ðïõ üóïé åß÷áí êåñéÜ ô’ áíÜøáíå ìðñïóôÜ óôá åéêïíßóìáôá, êåßíïé ðïõ Þôáíå ìïíÜ÷ïé ðÞãáí óôïõò ãåßôïíåò ðáñáêáëþíôáò íá ðåñÜóïõí ìáæß ôçò íý÷ôá êáé êåßíïé ðïõ åß÷áíå õðçñåóßá íá âãïõí íá óõãõñßæïõí ôá æùíôáíÜ, ïýôå êáí îåìýôéóáí, ðáñÜ ô’ áöÞêáíå äß÷ùò öñïíôßäá êåßíç ôç âñáäéÜ. Êáé ôïí áãéáóìü ðïõ ï êáèÝíáò êñáôïýóå áðü ôçí ðñùôïìçíéÜ öõëáãìÝíï ó’ Ýíá ìðïõêáëÜêé, üëïí ôïí îïäÝøáíå ãéá îüñêé. Ðïëëïß ìÜëéóôá Üêïõóáí íá âáäßæåé êÜðïéïò ìå âáñéÜ âÞìáôá ðÜíù óôçí ôáñÜôóá

141

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ êé ï óéäçñïõñãüò âåâáßùíå ðùò åßäå ìå ôá ìÜôéá Ýíá öôåñùôü äñÜêï íá ðåôÜåé ðÜíù áðü ôç óêåðÞ. Óôç ãùíéÜ ôïõ ÐïëçêÝç äå âñéóêüôáíå êáíÝíáò. Ôçí ôñåëÞ ìçôÝñá êáé ôá ðáéäéÜ ôá åß÷áíå ðÜåé áëëïý êáé ìïíÜ÷á Ýìåíå ôï íåêñü ìùñïõäÜêé êáé äõï ãñéïýëåò ðïõ ôï öõëÜãáíå êáé êÜðïéá ðåñáóôéêÞ ðñïóêõíÞôñá, áðü êåßíåò ðïõ ôÜæïõí íá ãõñíÜíå ðåæïðïñþíôáò ôï ðéüôåñï áðü ðïëéôåßá óå ðïëéôåßá êé áðü ÷ùñéü óå ÷ùñéü ßóáìå ðïõ íá öôÜóïõí óå ìéá áðü ôéò ìåãÜëåò ðïëéôåßåò ìå ôá ìåãÜëá ìïíáóôÞñéá ãéá ðñïóêýíçìá. Ç ãõíáßêá áõôÞ äéÜâáæå ôï øáëôÞñé ü÷é ãéá ôï ìùñü, ìá Ýôóé ãåíéêÜ ãéá üëç êåßíç ôç óõìöïñÜ. ÁõôÞ Þôáíå ç åðéèõìßá ôçò êõñßáò. Ïé ôñåéò áõôÝò ãõíáßêåò Üêïõãáí ðùò Üìá ôÝëåéùíå ôï äéÜâáóìá ôïõ áêÜèéóôïõ ôñéæïìá÷ïýóå êÜðïéï äïêÜñé êé áíáäéíüôáí Ýíá âáñõáíáóôÝíáãìá. Êé Üìá äéÜâáæáí ôï «ÁíÜóôá ï Èåüò» óý÷áæáí üëá. Ç ìáñáãêßíá êÜëåóå êïíôÜ ôçò êåéíç ôç íý÷ôá ìéá êïõìðÜñá ôçò êé áãñõðíþíôáò Þðéáí üëï ôï ôóÜé ðïõ åß÷å ðñïìçèåõôåß ãéá ìéá âäïìÜäá. Êé áõôÝò Üêïõãáí ðùò Ýôñéæáí ôá äïêÜñéá ôçò ôáñÜôóáò êáé êÜôé âñüíôïõò, ëåò êáé ãêñåìßæïíôáí áðü ðÜíù ôóïõâÜëéá ãéïìÜôá, âáñéÜ. Ïé ìïõæßêïé-öñïõñïß, ðïõ åðéóôñÜôåøå ï åðéóôÜôçò, Ýäéíáí êÜðïéï êïõñÜãéï óôïõò áíèñþðïõò ôçò áõëÞò ðïõ óõíôñüöåõáí, ãéáôß áëëéþò üëïé êåßíïé èá åß÷áíå îåøõ÷Þóåé áðü ôçí ôñïìÜñá ôïõò. Ïé ìïõæßêïé åß÷áíå îáðëþóåé óôç ìðáóéÜ ðÜíù óå ìðüëéêï óôñùìÝíï óáíü êé áñãüôåñá âåâáßùíáí ðùò êé áõôïß Üêïõóáí ðïëëÜ èáýìáôá íá ãßíïíôáé óôçí ôáñÜôóá, ìïëïíüôé ðÝñáóáí üëç êåßíç ôç íý÷ôá êïõâåíôéÜæïíôáò Üíåôá ãéá ôçí åðéóôñÜôåõç, ìáóïýëéæáí îåñü øùìÜêé ðïõ Ýöåñáí ìáæß ôïõò, îýíïíôáí êáé, ôï êõñéüôåñï, ãéüìéóáí ôïí ôüðï ìå êåßíç ôçí îÝ÷ùñç äõóïóìßá ðïõ áíáäßíïõí ïé ìïõæßêïé ìáò, ôüóï ðïëý, ðïõ ç ìáñáãêßíá êáèþò ðåñíïýóå ãéá íá âãåé Ýîù, âïýëùóå ôç ìýôç ôçò êáé ôïõò Ýâñéóå «ðáëéïìïõæßêïé, âñïìéÜñçäåò!». ¼ðùò êé áí åß÷å ôï ðñÜãìá ùóôüóï, ï êñåìáóìÝíïò Ýìåéíå óôçí ôáñÜôóá êåßíç ôç íý÷ôá êé Þôáíå óÜìðùò êÜðïéï êáêü ðíåýìá í’ Üðëùíå ðÜíù áðü ïëÜêåñï ôï ðåñßðôåñï ôç ìåãÜëç ôïõ öôåñïýãá, äåß÷íïíôáò Ýôóé ôç äýíáìÞ ôïõ êáé ðëçóéÜæïíôáò ì’ áõôüí ôïí ôñüðï üóï ðéï ðïëý ìðïñïýóå ôïõò åíïßêïõò. ÔïõëÜ÷éóôïí åêåßíïé üëïé áõôü áéóèÜíïíôáí. Äåí îÝñù áí Þôáíå óùóôÞ ç Üðïøç. Ìïõ öáßíåôáé ìÜëéóôá åìÝíá, ðùò äåí Þôáíå êáèüëïõ óùóôÞ. Êáé öáíôÜæïìáé ðùò áí âñéóêüôáíå êÜðïéïò ôïëìçñüò êåßíç ôç íý÷ôá êé Üäñá÷íå Ýíá öáíÜñé Þ Ýíá êåñß êáé, êÜíïíôáò ôï óôáõñü ôïõ, áêüìá êáé ìç êÜíïíôáò ôïí, ôñáâïýóå ãéá ôçí ôáñÜôóá êáé óêüñðéæå ìå ôï öùò ðïõ êñáôïýóå ôç öñßêç ôçò óêïôåéíéÜò êáé öþôéæå ôá äïêÜñéá êáé ôá áñá÷íïóêåðáóìÝíá ðåæïýëéá, êáé ôá ñïý÷á ðïõ ðáñÜôçóå ç ìáñáãêßíá íá êñÝìïíôáé, êé Ýöôáíå ßóáìå ôïí ÐïëçêÝç êé áí, äß÷ùò êáíÝíá öüâï óÞêùíå ôï öùò ßóáìå ôï ðñüóùðï

142

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ êåéíïý, äåí èá Ýâëåðå ðáñÜ ôï ãíþñéìï ëéðüóáñêï êïñìß, ìå ôá ðüäéá óôõëùìÝíá ÷Üìù (åß÷å îåëáóêÜñåé ðéá ôï óêïéíß) íá ãÝñíåé Üðíïï áðü ôç ìéá ìåñéÜ, ìå îåêïýìðùôï ôï ãéáêÜ ôïõ ðïõêáìßóïõ ôïõ, äß÷ùò óôáõñïõäÜêé êñåìáóìÝíï óôï ëáéìü, êáé ìå ôï êåöÜëé ãåñìÝíï ðÜíù óôï óôÞèïò êáé ôï áãáèü ðñüóùðï ì’ áíïé÷ôÜ ôá äß÷ùò üñáóç ìÜôéá êáé ìå êåßíï ôï Þóõ÷ï ôï öôáéîéÜñéêï ÷áìüãåëï êáé ìéá áõóôçñÞ ãáëÞíç êáé óéãáëéÜ áðëùìÝíç ðáíôïý. Ìá ôçí áëÞèåéá, ç ìáñáãêßíá, êáèþò Þôáí óôñéìùãìÝíç óôç ìéá Üêñç ôïõ êñåâáôéïý ôçò ìå ôá ìáëëéÜ áíáóôáôùìÝíá êáé ìå ôá ìÜôéá ðåñßôñïìá êáé äéáâåâáßùíå ðùò Üêïõãå íá ãêñåìßæïíôáé ìå âñüíôï ôá ãéïìÜôá óáêéÜ, Þôáíå ðïëý ðéï ôñïìåñÞ ç üøç ôçò áðü ôïí ÐïëçêÝç, ðáñ’ üëï ðïõ êåéíïý ôïõ åß÷áíå áöáéñÝóåé ôï óôáõñïõäÜêé ðïõ öïñïýóå óôï ëáéìü êáé ôá åß÷áí áêïõìðÞóåé åêåß äá óôï äïêÜñé. ÅðÜíù, äçëáäÞ óôçò êõñßáò, ßäéá ôñïìÜñá åðéêñáôïýóå, üðùò êáé óôéò ãùíéÝò. Óôï äùìÜôéï ôçò êõñßáò Þôáíå äéÜ÷õôç ç ìõñùäéÜ êïëüíéáò êáé öáñìÜêùí. Êåßíç ôç íý÷ôá óôï äùìÜôéï ôùí êïñéôóéþí Þñèå íá ôéò óõíôñïöÝøåé ç èåéÜ ôçò ÍôïõíéÜóáò, êáé ïé ôÝóóåñåéò ôïõò êÜèïíôáí êáé êïõâÝíôéáæáí óéãáíÜ.

– Ðïéïò èá ðÜåé íá öÝñåé ëÜäé ãéá ôï êáíôÞëé; – åßðå îáöíéêÜ ç ÍôïõíéÜóá.

– Åãþ äåí ðÜù ìå êáíÝíáí ôñüðï, áðïêñßèçêå áðïöáóéóôéêÜ ç äåýôåñç êáìáñéÝñá.

– ¸ëá, ôþñá. Íá ðáò ìáæß ìå ôçí Áîéïýôêá.

– ÐÜù åãþ ìïíÜ÷ç ìïõ. Ãéá ôßðïôá äå öïâÜìáé, öþíáîå ç Áîéïýôêá, ìá ôçí ßäéá êéüëáò óôéãìÞ óáí íá äåßëéáóå.

– ¢íôå, ôï ëïéðüí, êïñßôóé ìïõ, êáé ãýñåøå áðü ôç ãéáãéÜ íá óïõ âÜëåé óôï ðïôÞñé êáé öÝñôï. Ðñüóåîå ìçí ôï ÷ýóåéò óôï äñüìï. Ç Áîéïýôêá ìå ôï Ýíá ÷Ýñé ôçò óõììÜæåøå êáé êñÜôçóå ôç öïýóôá ôçò êáé, êáèþò, åîáéôßáò áõôü äå ìðïñïýóå ôþñá íá êéíåß ôá äõï ÷Ýñéá êßíçóå ôï åëåýèåñï ìïíÜ÷á áëëÜ ìå äéðëÜóéá äýíáìç, êÜèåôá ðñïò ôç ãñáììÞ ôçò êáôåýèõíóÞò ôçò êáé Ýöõãå óáí áóôñáðÞ. Öïâüôáí ôñïìåñÜ êé Ýíéùèå ðùò áí ôý÷áéíå íá äåé Þ íá áêïýóåé êÜôé, áêüìá êáé ôçí ßäéá ôçò ôç ìÜíá íá ôçò ìéëÜåé èá ðÝèáéíå ôçí ßäéá óôéãìÞ. Êáé ðåñíïýóå ôñå÷Üôç, êáé ìå ôï ìïõôñÜêé ôçò æáñùìÝíï, ôï ãíþñéìï ìïíïðÜôé.

XIÉÉ – Ç êõñÜ êïéìÜôáé ãéá ü÷é; – áêïýóôçêå êïíôÜ óôçí Áîéïýôêá êÜðïéá âáèéÜ öùíÞ ìïõæßêïõ. Ç ìéêñÞ Üíïéîå ôá ìåãÜëá ìÜôéá ôçò, ðïõ ðñùôýôåñá ôá êñáôïýóå æáñùìÝíá êé åßäå êÜðïéá óéëïõÝôá, ðïõ ôçò öÜíçêå øçëüôåñç áðü ôï óðßôé. ¸ìðçîå ðåñßôñïìç ìéá

143

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ êñáõãÞ êáé ãýñéóå ðßóù, ôñÝ÷ïíôáò ìå ôÝôïéá öüñá, ðïõ ç öïýóôá ôçò áíåìéæüôáí óôïí áÝñá. Ì’ Ýíá ðÞäçìá âñÝèçêå óôïí åîþóôç, ìå Üëëï Ýíá óôï äùìÜôéï ôùí êïñéôóéþí êáé ìå Üãñéá îåöùíçôÜ êáé êëÜìáôá ñß÷ôçêå ðÜíù ó’ Ýíá êñåâÜôé. Ç ÍôïõíéÜóá, ç èåßá ôçò êé ç Üëëç êïðÝëá ðÜãùóáí áðü ôçí ôñïìÜñá ôïõò, ìá ðñïôïý ðñïöôÜóïõí íá óõíÝëèïõí, Üêïõóáí êÜðïéá âáñéÜ, áñãïêßíçôá êáé äéóôá÷ôéêÜ âÞìáôá óôç ìðáóéÜ êáé êïíôÜ óôçí ðüñôá. Ç ÍôïõíéÜóá Ýôñåîå óôçò êõñßáò. Ç äåýôåñç êñýöôçêå ðßóù áðü ôá öïõóôÜíéá ðïõ êñÝìïíôáí óôïí ôïß÷ï. Ç èåßá óáí ðéï ôïëìçñÞ èÝëçóå íá êñáôÞóåé ôçí ðüñôá, ìá äåí ôá êáôÜöåñå. Ç ðüñôá Üíïéîå êé Ýíáò ìïõæßêïò ìðÞêå óôï äùìÜôéï. Ï ìïõæßêïò áõôüò Þôáíå ï Íôïõôëüâ ìå ôá âáñêÜêéá ôïõ. Äß÷ùò íá äßíåé óçìáóßá óôçí ôñïìÜñá ðïõ ðñïîÝíçóå ç îáöíéêÞ ðáñïõóßá ôïõ, áðïæÞôçóå ìå ôï âëÝììá ôá åéêïíßóìáôá êáé ìç äéáêñßíïíôáò ôç ìéêñÞ Ðáíáãßôóá ðïõ êñåìüôáí óôçí áñéóôåñÞ ãùíéÜ óôáõñïêïðÞèçêå ìðñïò óôï ìðïõöåäÜêé ìå ôá öëéôæÜíéá êáé ôá ðéáôéêÜ, áðüèåóå ôï óêïýöï ôïõ ðÜíù óôï ðåæïýëé ôïõ ðáñáèýñïõ êáé, ÷þíïíôáò ôï ÷Ýñé ôïõ âáèéÜ ìÝóá óôïí êüñöï ôïõ, ëåò êé Þèåëå íá îõèåß óôç ìáó÷Üëç áíÝóõñå áðü åêåß ìÝóá ôï öÜêåëï ìå ôéò ðÝíôå óöñáãßäåò ìå ôçí Üãêõñá. Ç èåéÜ ôçò ÍôïõíéÜóáò Ýöåñå ïñìçôéêÜ êáé ôá äõï ôçò ÷Ýñéá óôï óôÞèïò… Êáé ìå êüðï åßðå.

– Ìå êáôáôñüìáîåò, Íáïýìéôò! Ìïõ êüðçêáí ôá Þðáôá… ¸ôóé äá ìïõ öÜíçêå óÜìðùò íá Þñèå ôï ôÝëïò ìïõ…

– ¸ôóé êÜíïõí; – ðñüóôåóå ç äåýôåñç êáìáñéÝñá, ðñïâÜëëïíôáò ðßóù áðü ôéò öïýóôåò.

– ÊáôáôáñÜîáôå êáé ôçí êõñÜ, åßðå ç ÍôïõíéÜóá ìðáßíïíôáò êåßíç ôç óôéãìÞ. Ôé ìïõ êïõâáëéÝóáé óôá äùìÜôéá ìáò äß÷ùò ðñþôá íá óôåßëåéò íá ñùôÞóåéò; Óùóôüò ìïõæßêïò ðéá! Ï Íôïõôëüâ äß÷ùò íá æçôÞóåé óõããíþìç åðáíÜëáâå ðùò åéí’ áíÜãêç íá äåé ôçí êõñßá.

– Åßíáé áäéÜèåôç, áðïêñßèçêå ç ÍôïõíéÜóá. Åêåßíç ôç óôéãìÞ ç Áîéïýôêá îÝóðáóå ó’ Ýíá äõíáôü êé Üôïðï ãÝëéï ðïõ áíáãêÜóôçêå íá îáíáêñýøåé ôï êåöÜëé ôçò ìÝóá óôá ìáîéëÜñéá ôïõ êñåâáôéïý, áð’ üðïõ, ôüóçí þñá ôþñá ðáñ’ üëåò ôéò ðáñáôçñÞóåéò ôçò ÍôïõíéÜóáò êáé ôçò èåßáò ôçò, Þôáíå áäýíáôï íá îåìõôßóåé äß÷ùò íá âÜëåé ôá ãÝëéá, óÜìðùò êÜôé íá ôçò ðßåæå ôï ñüäéíï óôÞèïò ôçò êáé ôá êáôáêüêêéíá ìÜãïõëÜ ôçò. Ôüóï áóôåßï ôçò öáéíüôáí ðïõ ôñüìáîáí üëïé ôüóï ðïëý, ðïõ Ýêñõâå ôï êåöÜëé ôçò ìÝóá óôá ìáîéëÜñéá êáé áíáôáñáæüôáí óýãêïñìç ðÜíù óôï êñåâÜôé, óáí íá ôç âñÞêáíå óðáóìïß. Ï Íôïõôëüâ êïíôïóôÜèçêå, êïßôáîå ðñïóå÷ôéêÜ ôç ìéêñÞ óáí íá Þèåëå íá êáôáëÜâåé ôé ôçò óõíÝâçêå êáé, äß÷ùò íá ôï ðåôý÷åé,

144

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ óôñÜöçêå áðü ôçí Üëëç ìåñéÜ êáé óõíÝ÷éóå: – Ðïõ èá ðåé, ìáèÝò, åßíáé ðïëý óïâáñÞ õðüèåóç, åßðå, íá ôçò ðåßôå ìïíÜ÷á ðùò Ýíáò ìïõæßêïò âñÞêå ôï ãñÜììá ìå ôá ëåöôÜ.

– Ôé ëåöôÜ; Ç ÍôïõíéÜóá ðñïôïý íá ðÜåé óôçò êõñßáò, äéÜâáóå ôç äéåýèõíóç êáé ñþôçóå ôï Íôïõôëüâ ðïý êáé ðþò âñÞêå áõôüò êåßíá ôá ëåöôÜ ðïõ Ýðñåðå íá ôá öÝñåé áðü ôçí ðïëéôåßá ï ÐïëõêÝç. Áöïý Üêïõóå üëåò ôéò ëåðôïìÝñåéåò, êé áöïý ðñþôá Ýóðñùîå ôçí Áîéïýôêá ðïõ äåí Ýðáõå ôá ãÝëéá, óôç ìðáóéÜ ãéá íá îåèõìÜíåé, ç ÍôïõíéÜóá ðÞãå óôçò êõñßáò. Ìá ðñïò ìåãÜëç áðïñßá ôïõ Íôïõôëüâ ç êõñßá äåí èÝëçóå íá ôïí äå÷ôåß êáé äåí åßðå ôßðïôá ïñéóôéêü óôç ÍôïõíéÜóá.

– Äåí îÝñù ôßðïôá êé ïýôå èÝëù íá îÝñù, åßðå ç êõñßá. Ðïéïò ìïõæßêïò êáé ðïéá ëåöôÜ. ÊáíÝíáí äå ìðïñþ, ìÞôå èÝëù íá äù. Íá ì’ áöÞóïõí üëïé Þóõ÷ç.

– Êáé ôé íá êÜíù åãþ ôï ëïéðüí; – ñþôçóå ï Íôïõôëüâ óôñéöïãõñßæïíôáò ôï öÜêåëï. Åßíáé ðïëëÜ ëåöôÜ. Åßíáé äçëáäÞò ãñáììÝíï ðüóá ëåöôÜ åßíáé ìÝóá; – ñþôçóå ç ÍôïõíéÜóá ðïõ ôá îáíáäéÜâáóå. Ï Íôïõôëüâ åß÷å Ýíá ýöïò óáí íá ìçí êáëïðßóôåõå. Öáéíüôáí íá Ýëðéæå ðùò ìðïñåé ôá ëåöôÜ íá ìçí Þôáíå ôçò êõñßáò êáé ðùò äåí ôïõ äéÜâáæáí óùóôÜ ôç äéåýèõíóç. ¼ìùò ç ÍôïõíéÜóá ôïí äéáâåâáßùóå, ðùò Ýôóé Þôáíå. Ï Íôïõôëüâ áíáóôÝíáîå, Ýêñõøå ôï öÜêåëï óôïí êüñöï ôïõ êé åôïéìáæüôáíå íá öýãåé.

– Èá ðñÝðåé, ìáèÝò íá ôïí ðÜù óôïí áóôõíüìï, ìïõñìïýñéóå.

– Ãéá óôÜóïõ, íá îáíáñùôÞóù, Üëëç ìéá öïñÜ, ôïí óôáìÜôçóå ç ÍôïõíéÜóá, ðïõ ðáñáêïëïýèçóå ðïëý ðñïóå÷ôéêÜ ôçí åîáöÜíéóç ôïõ öáêÝëïõ ìÝóá óôïí êüñöï ôïõ ìïõæßêïõ. Äïò ìïõ åäþ ôï ãñÜììá. Ï Íôïõôëüâ Ýâãáëå ôï öÜêåëï, üìùò äåí ôïí Ýäùóå áìÝóùò óôï áðëùìÝíï ÷Ýñé ôçò ÍôïõíéÜóáò.

– Íá ðåßôå ðùò ôï âñÞêå óôï äñüìï ï Íôïõôëüâ Óéåìéüí.

– Ìá äïò ìïõ ôïí.

– Åãþ óôï÷Üóôçêá óôçí áñ÷Þ ðùò Þôáíå êÜðïéï ãñÜììá ìïíÜ÷á. Ìá Ýíáò óôñáôéþôçò ìïõ äéÜâáóå ðùò åß÷å ëåöôÜ ìÝóá.

– Äïò ìïõ ôïí åäþ.

– Êáé ãéá ôïýôï ìçäÝ áðïêüôçóá íá ðåñÜóù áðü ôï óðßôé ìïõ, ðáñÜ Þñèá ßóá åäþ…, óõíÝ÷éóå ï Íôïõôëüâ ìç ìðïñþíôáò í’ áðï÷ùñéóôåß ôïí ðïëýôéìï öÜêåëï, Ýôóé íá ôçò ðåßôå ôçò êõñÜò. Ç ÍôïõíéÜóá ðÞñå åðéôÝëïõò ôï öÜêåëï êáé îáíáðÞãå óôçò êõñßáò.

– Á÷, ÈåÝ ìïõ, ÍôïõíéÜóá! Åßðå ç êõñßá ìå öùíÞ åðéôéìçôéêÞ. Ìç ìïõ ìéëÜò ãé’ áõôÜ ôá ëåöôÜ. ¼ôáí èõìÜìáé åãþ ìïíÜ÷á êåßíï

145

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ôï ìùñïõäÜêé…

– Ï ìïõæßêïò, êõñßá äåí îÝñåé ðïý èá äéáôÜîåôå íá ôá ðáñáäþóåé åßðå ç ÍôïõíéÜóá. Ç êõñßá Üíïéîå ôï öÜêåëï, áíáôñß÷éáóå êáèþò åßäå ôá ëåöôÜ êé áðüìåéíå óêåöôéêÞ.

– Ôñïìåñü ðñÜãìá ôá ëåöôÜ, ðüóï êáêü ìðïñïýí íá êÜíïõí! – åßðå.

– Ï Íôïõôëüâ ôá âñÞêå êõñßá. Èá ðñïóôÜîåôå íá öýãåé Þ èá èåëÞóåôå íá ôïí áêïýóåôå; – ñþôçóå ç ÍôïõíéÜóá.

– Äåí ôá èÝëù áõôÜ ôá ëåöôÜ. Åßíáé öñé÷ôÜ, åßíáé áðáßóéá. Ðüóï êáêü Ýêáíáí!

– ÐÝóôïõ íá ôá ðÜñåé ãéá äéêÜ ôïõ, áí ôá èÝëåé, åßðå îáöíéêÜ ç êõñßá áðïæçôþíôáò ôï ÷Ýñé ôçò ÍôïõíéÜóáò. Íáé, íáé, íáé, åðáíÜëáâå, åíþ ç ÍôïõíéÜóá ôçí Üêïõãå åìâñüíôçôç. Íá ôá ðÜñåé ãéá äéêÜ ôïõ êáé íá ôá êÜíåé ü,ôé èÝëåé.

– ÌéÜìéóç ÷éëéÜäá ñïýâëéá êáé êÜôé ðáñáðÜíù, ðáñáôÞñçóå ç êáìáñéÝñá, ÷áìïãåëþíôáò áíÜëáöñá, óáí íá ìéëïýóå óå êÜðïéï ìùñü.

– Íá ôá ðÜñåé üëá, îáíÜðå áíõðüìïíá ç êõñßá. Ðþò äå ìå êáôáëáâáßíåéò; Ôá ëåöôÜ áõôÜ åßíáé ãñïõóïýæéêá. Ìç ìïõ îáíáêÜíåéò êïõâÝíôá ãé’ áõôÜ. Íá ôá ðÜñåé ãéá äéêÜ ôïõ áõôüò ï ìïõæßêïò ðïõ ôá âñÞêå. ÐÞãáéíå. ÐÞãáéíå, ëïéðüí! Ç ÍôïõíéÜóá ãýñéóå óôï äùìÜôéü ôçò.

– Åßíáé óùóôÜ; – ñþôçóå ï Íôïõôëüâ.

– ÌÝôñçóÝ ôá åëüãïõ óïõ, áðïêñßèçêå ç ÍôïõíéÜóá äßíïíôÜò ôïõ ôï öÜêåëï. ¸÷ù äéáôáãÞ ôçò êõñÜò íá óôá äþóù. Ï Íôïõôëüâ Ý÷ùóå ôï óêïýöï ôïõ êÜôù áðü ôç ìáó÷Üëç êé Üñ÷éóå íá ìåôñÜåé. ÖáíôÜóôçêå ðùò ç êõñßá äåí Ýíéùèå íá ìåôñÜåé êáé ðñüóôáîå íá ôá ìåôñÞóåé áõôüò.

– Óðßôé óïõ ôá ìåôñÜò. Åßíáé äéêÜ óïõ! Åßíáé äéêÜ óïõ ôá ëåöôÜ! Öþíáîå ìå èõìü ç ÍôïõíéÜóá. Äå èÝëù, ëÝåé ç êõñÜ, íá ôá äù áõôÜ ôá ðáëéïëåöôÜ. Íá ôá äþóåéò óå êåßíïí ðïõ ôá Ýöåñå. Ï Íôïõôëüâ ìÝíïíôáò óêõììÝíïò áêüìá, óôýëùóå ôá ìÜôéá ôïõ óôç ÍôïõíéÜóá. Ç èåßá ôçò êïðÝëáò ÷ôýðçóå ôá ÷Ýñéá ôçò ìå èáõìáóìü êáé áðïñßá.

– Ìáíïýëá ìïõ! Íá, ôý÷ç ìéá öïñÜ, ðïõ ôïõ Ýóôåéëå ï Èåüò! ÐáíáãéÜ âïÞèá!

– Ìá ôé ëÝôå; ×ùñáôåýåôå; ñþôçóå ôç ÍôïõíéÜóá.

– ¼ñåîç åß÷á ãéá ÷ùñáôÜ, áðïêñßèçêå ç Üëëç, äß÷ùò íá êñýâåé ôç öïýñêá ðïõ ôçí åß÷å êõñéÝøåé. Ç êõñÜ Ýôóé ìïõ åßðå: – äþóôá óôï ìïõæßêï ðïõ ôá Ýöåñå… ¸ëá, ôþñá. ÐÜñôá ôá ëåöôÜ êáé ôñÜâá.

146

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ Ãéá Üëëïõò îçìåñþíåé ðßêñá, ãéá Üëëïõò ôý÷ç ìå ôï ôóïõâÜëé…

– Ãéá ëßãï ôï Ý÷åéò; ÐÜíù áðü ìéÜìéóç ÷éëéÜäá ñïýâëéá, ðáñáôÞñçóå ç èåßá.

– Íáé, ðÜíù áðü ìéÜìéóç ÷éëéÜäá, ôç âåâáßùóå ç áíéøéÜ ôçò.

– ¸ëá, ôñÜâá ôþñá, êáé âÜëå Ýíá êåñÜêé ìéáò äåêÜñáò óôïí ¢é-Íéêüëá, óôñÜöçêå êïñïúäåõôéêÜ óôï Íôïõôëüâ. Ôé Ýðáèåò, êáëÝ, êé áëÜëéáóåò Ýôóé äá; Êáé ÷áëÜëé ôïõ íá ôá Ýâñéóêå êáíÝíáò öôù÷üò! Ìá ôïýôïò åäþ ðïõ Ý÷åé ôüóá… Ï Íôïõôëüâ åðéôÝëïõò êáôÜëáâå ðùò ôïõ ìéëïýóáí óïâáñÜ êé Üñ÷éóå íá ìáæåýåé ôá ëåöôÜ ðïõ ôá åß÷å áðëþóåé ãéá íá ôá ìåôñÞóåé, êáé íá ôá îáíáóôñéìþ÷íåé ìÝóá óôï öÜêåëï. Ìá ôá ÷Ýñéá ôïõ Ýôñåìáí êé ïëïÝíá ãýñéæå êáé êïßôáæå ôç ÍôïõíéÜóá, äåß÷íïíôáò ðùò êåßíç ïðùóäÞðïôå ðåñéöñïíïýóå êáé ôï ìïõæßêï êáé ôá ëåöôÜ.

– Äïò ìïõ íá óôá óõãõñßóù åãþ. Êé Ýêáíå íá ôá ðÜñåé. Ìá ï Íôïõôëüâ äåí ôçí Üöçóå. Ôá æÜñùóå üðùò-üðùò, ôá Ý÷ùóå âáèéÜ óôï öÜêåëï êé Üäñáîå ôï óêïýöï ôïõ.

– Åéó’ åõ÷áñéóôçìÝíïò; – ÌÞôå ðïõ îÝñù ôé íá ðù. Ìá ôçí áëÞèåéá… Êáé äß÷ùò í’ áðïôåëåéþóåé ôç öñÜóç ôïõ, êßíçóå áüñéóôá ôï ÷Ýñé êáé âãÞêå ìéóï÷áìïãåëþíôáò, ìéóïêëáßãïíôáò. Áêïýóôçêå ôï êáìðáíÜêé ôçò êõñßáò.

– Ëïéðüí; Ôïõ ôá Ýäùóåò; – ÌÜëéóôá êõñßá.

– Êáé, äå ìïõ ëåò, åßíáé åõ÷áñéóôçìÝíïò; – ¸êáíå óáí ôñåëüò ïëüôåëá.

– Á÷, öþíáîå ìïõ ôïí. Èá ôï ñùôÞóù ðùò ôá âñÞêå. ÖþíáîÝ ôïí íá Ýñèåé åäþ. Åãþ äå ìðïñþ íá âãù. Ç ÍôïõíéÜóá Ýôñåîå êáé ðñüöôáóå ôï Íôïõôëüâ óôç ìðáóéÜ. Äß÷ùò íá öïñÝóåé ôï óêïýöï ôïõ, óôåêüôáí åêåß äá. Åß÷å âãÜëåé ôç óáêïýëá ôïõ êáé óêýâïíôáò ðñïóðáèïýóå íá ôç ëýóåé ãéá íá âÜëåé ìÝóá ôá ëåöôÜ, ðïõ ôá êñáôïýóå óôá äüíôéá ôïõ. Ìðïñåß íá ôïõ öáéíüôáí, ðùò, üóï ôá ëåöôÜ âñßóêïíôáí Ýîù áðü ôç óáêïýëá, äåí Þôáíå äéêÜ ôïõ. ¼ôáí ç ÍôïõíéÜóá ôïí êÜëåóå íá ðáñïõóéáóôåß óôçò êõñßáò, ï Íôïõôëüâ ôñüìáîå.

– Ôé… ôé… åßðáôå;… Ìðáò êáé èÝëåé íá ôá ðÜñåé ðßóù; ÌáêÜñé åëüãïõ óáò äåí ðáßñíåôå ôï ìÝñïò ìïõ; Êáé åãþ íá óáò öÝñù üóï ìÝëé èÝëåôå…

– Äåí ôá ðáñáôÜò áõôÜ, ëÝù åãþ. Êé üóï ãéá ôï ìÝëé, óå îÝñïõìå äá. Êé ç ÍôïõíéÜóá Üíïéîå ôçí ðüñôá êé ïäÞãçóå ôï ìïõæßêï óôçò êõñßáò. Ï Íôïõôëüâ ðÞãáéíå ìå ôçí êáñäéÜ óöéãìÝíç. «Ï÷ïý, óõìöïñÜ ìïõ! Ôþñá èá ìïõ ôá ðÜñåé ðßóù»! óêåöôüôáí êáé

147

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ðñï÷ùñïýóå. ÂÜäéæå áäÝîéá, óçêþíïíôáò øçëÜ ôï êÜèå ðüäé, ëåò êáé ðåñíïýóå ìÝóá óå øçëÜ ÷ïñôÜñéá, êáé ðñïóðáèïýóå íá ìçí êÜíåé êñüôï ìå ôá ÷ïíôñÜ ðáðïýôóéá ôïõ. Äåí êáôáëÜâáéíå ôßðïôá, ìÞôå Ýâëåðå ôßðïôá áð’ ü,ôé Þôáíå ãýñù ôïõ. ÐÝñáóå ìðñïóôÜ áðü Ýíá ìåãÜëï êáèñÝöôç, Ýâëåðå êÜôé ëïõëïýäéá, Ýíá ìïõæßêï ðïõ ðñï÷ùñïýóå óçêþíïíôáò ðñïóå÷ôéêÜ ôï êÜèå ðüäé ôïõ, ôï êÜäñï ôïõ óõ÷ùñåìÝíïõ ôïõ áöÝíôç êñåìáóìÝíï óôïí ôïß÷ï, êÜðïéï ðñÜóéíï âáñåëÜêé êáé åêåß äá óôç ãùíßá Ýíá Üóðñï ðñÜìá. Êáé íá, ðïõ êÜðïéá óôéãìÞ êåßíï ôï Üóðñï ðñÜìá ìßëçóå: Þôáíå ç êõñÜ. Ï Íôïõôëüâ äåí êáôÜëáâå ôßðïôá áðü êåßíá ðïõ ôïõ Ýëåãå ç êõñßá, ìïíÜ÷á ãïýñëùíå ôá ìÜôéá ôïõ. Äåí Þîåñå ðïý âñéóêüôáí êé üëá ôïõ öáßíïíôáé óáí ìÝóá óå ìéá êáôá÷íéÜ.

– Óõ åßóáé ï Íôïõôëüâ; – Íáé, êõñÜ. ¼ðùò Þôáíå ïýôå ðïõ ô’ Üããéîá áðïêñßèçêå ï ãÝñïò ìå êüðï. Êáêü, ðïõ ìå âñÞêå, ìá ôï Èåü! Êáé ô’ Üëïãï ôï ôóÜêéóá íá Ýñèù ôï ãñçãïñüôåñï óôçí áöåíôéÜ óïõ…

– Å, ç ôý÷ç óïõ Þôáíå, ðáñáôÞñçóå ç êõñßá ì’ Ýíá ÷áìüãåëï êÜðùò ðåñéöñïíçôéêü ìá äß÷ùò êáêßá. ÐÜñôá, ðÜñôá ãéá äéêÜ óïõ. Ï Íôïõôëüâ ãïýñëùíå ôá ìÜôéá ìïõ.

– Åéì’ åõ÷áñéóôçìÝíç ðïõ ðÝóáíå óôá ÷Ýñéá óïõ. Ï ÈÝïò íá äþóåé íá óïõ âãïýíå óå êáëü! Åéó’ åõ÷áñéóôçìÝíïò; – Ðþò íá ìçí åßìáé ìáèÝò; Êáé ðïëý åõ÷áñéóôçìÝíïò ìÝíù êõñÜ! Èá äÝïìáé óôï Èåü üëï ãéá ôçí áöåíôéÜ óïõ. Ç ÷áñÜ ìïõ åßíáé ôüóï ìåãÜëç, äüîá íá ’÷åé ï Ðáíôïäýíáìïò, ðïõ Ý÷ïõìå óôç æùÞ ôçí êõñÜ ìáò êáé ìáò ðáñáóôÝêåé. ¸ôóé êáëü íá ìç ìïõ äþêåé ï Èåüò áí ëÝù øÝìáôá.

– Êáé ðþò ôá âñÞêåò; – Åìåßò ìáèÝò, üëïé ìáò ìðïñïýìå ðÜíôá íá ðáó÷ßæïõìå ôï êáëü ãéá ôçí êõñÜ ìáò, ðáóôñéêÜ êáé ôéìçìÝíá, ü÷é óáí íá ëÝìå…

– ÁëÜëéáóå ïëüôåëá, êõñßá êáé äåí îÝñåé ôé ëÝåé, ðáñáôÞñçóå ç ÍôïõíéÜóá.

– ÅðÞãá ìå ôïí êëçñùôü ôïí áíéøéü ìïõ óôçí ðïëéôåßá êáé óôï ãõñéóìü ôá âñÞêá óôï äñüìï. Ï ÐïëçêÝç ðñÝðåé íá ôá Ý÷áóå, äß÷ùò íá ôï íéþóåé.

– ÊáëÜ, ðÞãáéíå ôþñá óôï êáëü. Êáé åãþ åßìáé åõ÷áñéóôçìÝíç ãéá óÝíá.

– Åõ÷áñéóôþ óå, êõñßá!… Ýëåãå êáé îáíÜëåãå ï Íôïõôëüâ. Áñãüôåñá èõìÞèçêå ðùò äå óõìðåñéöÝñèçêå êáèüëïõ êáëÜ, ìÞôå êáé ðïõ åõ÷áñßóôçóå ôçí êõñßá üðùò èá Ýðñåðå. Ç êõñßá êé ç ÍôïõíéÜóá ÷áìïãåëïýóáí, åíþ ï ìïõæßêïò ãýñéóå íá öýãåé êáé âÜäéæå ðÜëé óáí ðñþôá áíáóçêþíïíôáò ôï êÜèå ðüäé ôïõ øçëÜ óáí íá ðåñíïýóå ìÝóá áðü øçëÜ ÷ïñôÜñéá. Åß÷å ìåãÜëç äéÜèåóç íá

148

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôñÝîåé ãñÞãïñá êáé ìå ðïëýí êüðï óõãêñáôéüôáí êáé äåí ôï Ýêáíå. Ãéáôß üëï ôïõ öáéíüôáí ðùò üðïõ íá ‘íáé êÜðïéïò èá ôïí óôáìáôïýóå êáé ôïõ Ýðáéñíå ôá ëåöôÜ…

XÉV ¼ôáí âñÝèçêå åðéôÝëïõò óôïí êáèáñüí áÝñá, ï Íôïõôëüâ áðïôñáâÞ÷ôçêå êáôÜ ôçí áëÝá ìå ôéò öëáìïõñéÝò êáé ìÜëéóôá Ýëõóå ôïõ æïõíÜñé ôïõ, ãéá íá ìðïñÝóåé ðéï åýêïëá íá âãÜëåé ôç óáêïýëá áðü ôïí êüñöï ôïõ êé Üñ÷éóå íá ôá÷ôïðïéåß ôá ÷áñôïíïìßóìáôá. Ôá ÷åßëç ôïõ êïõíéüôáí ïëïÝíá, æÜñùíáí êáé ôåíôþíïíôáí óðáóìùäéêÜ, ìïëïíüôé äåí Ýâãáëå ìéëéÜ. Áöïý ôá÷ôïðïßçóå ôá ëåöôÜ êé Ýêñõøå óôïí êüñöï ôïýôç óáêïýëá, æþóôçêå óöé÷ôÜ ôï æïõíÜñé ôïõ, óôáõñïêïðÞèçêå êáé ôñÜâçîå íá öýãåé, âáäßæïíôáò óá ìåèõóìÝíïò óôï äñïìÜêé, ôüóï Þôáíå áðïññïöçìÝíïò áðü ôéò óêÝøåéò ôïõ åß÷áíå ðëçììõñßóåé ôï êåöÜëé ôïõ. ÎáöíéêÜ áíôßêñéóå êÜðïéï ìïõæßêï, ðïõ åñ÷üôáí áðü ôçí áíôßèåôç ìåñéÜ. ¹ôáíå ï Ãéåößì, ðïõ ìå ôç ìáãêïýñá óôï ÷Ýñé, Ýêáíå ôï ãýñï ôïõ ðåñéðôÝñïõ, öñïõñþíôáò ôïí êñåìáóìÝíï.

– Á, ìðÜñìðá-Óéåìéüí, ôïõ öþíáîå ÷áñïýìåíá ï Ãéåößì, êïíôïæõãþíïíôÜò ôïí êáôåõ÷áñéóôçìÝíïò, ãéáôß ôïõ åñ÷üôáí ðïëý Üóêçìá íá ôñéãõñßæåé ìïíÜ÷ïò ìÝóá óôç íý÷ôá. Ôé áðüêáíåò, ìðÜñìðá; Ôïõò ðáñáäþóáôå ôïõò êëçñùôïýò; – Íáé. Êáé óõ ðþò âñßóêåóáé åäþ ðÝñá; – Ìá íá, ìå âÜëáíå íá öõëÜù ôïí ÐïëçêÝç ðïõ êñåìÜóôçêå.

– Ðïý; – Íá, óôçí ôáñÜôóá, ëÝíå áðïêñßèçêå ï Ãéåößì, äåß÷íïíôáò ìå ôç ìáãêïýñá ôçí ôáñÜôóá ôïõ ðåñßðôåñïõ. Ï Íôïõôëüâ êïßôáîå êáôÜ åêåß ðïõ ôïõ Ýäåé÷íå ï Ãéåößì, êáé ìïëïíüôé äåí åßäå ôßðïôá, æÜñùóå ôá ìïýôñá ôïõ, êáôóïýöéáóå êáé êßíçóå áüñéóôá ôï êåöÜëé.

– ¹ñèå ï áóôõíüìïò, åßðå ï Ãéåößì, Ýôóé Ýëåãå ï áìáîÜò. ¼ðïõ íá ‘íáé èá ôïí êáôåâÜóïõí ôïí ÐïëçêÝç. ¼ìùò ìðÜñìðá ìïõ, ôé íá óïõ ðù, åßíáé ðïëý Üãñéá ôç íý÷ôá. Êáé íá ìïõ ðïýíå íá áíÝâù óôçí ôáñÜôóá íý÷ôá, åßíáé áäýíáôïí ðÜù. Áêüìá êáé íá ìå óêïôþóåé ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò äåí ðÜù.

– Ðù, ðù óõìöïñÜ! ÌåãÜëç óõìöïñÜ! – åßðå ï Íôïõôëüâ, óßãïõñá ìüíï ãéá íá ðåé êÜôé, ãéáôß Þôáíå öáíåñü, ðùò ìÞôå êáí óêåöôüôáí áõôÜ ðïõ Ýëåãå, ðáñÜ âéáæüôáí ìïíÜ÷á íá öýãåé ôï ãñçãïñüôåñï. Ìá åêåßíç ôç óôéãìÞ áêïýóôçêå ç öùíÞ ôïõ åðéóôÜôç êé áíáãêÜóôçêå íá óôáìáôÞóåé.

– Å Ãéåößì, öþíáîå ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò áðü ôïí åîþóôç. ¸ëá åäþ.

149

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ – ÁìÝóùò, áðïêñßèçêå ï Ãéåößì.

– Ðïéïò Þôáíå ï Üëëïò ìáæß óïõ; – Ï Íôïõôëüâ.

– ¸ëá êáé óõ, Óéåìéüí. Óáí ðëçóßáóå ï Íôïõôëüâ, äéÜêñéíå óôï öùò ôïõ öáíáñéïý ðïõ êñáôïýóå ï áìáîÜò ôïí Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò êáé êÜðïéïí êïíôïýëç äçìüóéï õðÜëëçëï ìå óôïëÞ. Áõôüò Þôáí ï áóôõíüìïò.

– Íá, ôþñá èá Ýñèåé êáé ôïýôïò ï ãÝñïíôáò ìáæß ìáò, åßðå ï åðéóôÜôçò. Ï Íôïõôëüâ äåí Þôáíå êáèüëïõ ðñüèõìïò, ìá âñÝèçêå óå äýóêïëç èÝóç.

– Êáé óõ, Ãéåößì, óáí ðáëéêÜñé ðïõ åßóáé, ôñÝ÷á íá óõãõñßóåéò ôç óêáëßôóá ôçò ôáñÜôóáò, ãéá íá ìðïñÝóåé í’ áíÝâåé êáëÜ ï åõãåíÝóôáôïò. Ï Ãéåößì, ðïõ ðñùôýôåñá Ýëåãå ðùò ìå êáíÝíáí ôñüðï äå èá ðÞãáéíå íý÷ôá óôçí ôáñÜôóá, ôþñá Ýôñåîå áìÝóùò, äß÷ùò íá ðåé ëÝîç. Ï áóôõíüìïò Üíáøå ôçí ðßðá ôïõ êé Üñ÷éóå íá êáðíßæåé. Êáôïéêïýóå ó’ Ýíá ÷ùñéü ðïõ áðåß÷å äõï âÝñóôéá áð’ ôï Ðáêñüâóêïãéå êé åðåéäÞ êåßíåò ôéò ìÝñåò ôïí åß÷å êáôóáäéÜóåé ãéá êáëÜ ï ðñïúóôÜìåíüò ôïõ, ãéáôß ðáñáìåëïýóå ôçí õðçñåóßá ôïõ ìåèïêïðþíôáò, ôþñá Ýäåéîå õðÝñìåôñï æÞëï êé Ýôñåîå óôéò äÝêá ôç íý÷ôá íá åîåôÜóåé áìÝóùò ôçí õðüèåóç. Ï åðéóôÜôçò ñþôçóå ôï Íôïõôëüâ ãéá ðïéï ëüãï âñéóêüôáí åêåß ðÝñá áõôÞ ôçí þñá êáé êåßíïò ôïõ åßðå ôï éóôïñéêü ãéá ôá ëåöôÜ ðïõ âñÞêå êáé ðùò ç êõñßá ôïõ ôá ÷Üñéóå êáé ðñüóèåóå ðùò óêïðüò ôïõ Þôáíå íá äåé ðñùôýôåñá ôï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò êáé íá ôï ðåé êåéíïý, ìá ôá ðñÜãìáôá Þñèáíå áíÜðïäá. Ðñïò ìåãÜëç áðüãíùóç ôïõ Íôïõôëüâ, ï åðéóôÜôçò æÞôçóå íá äåé ôï öÜêåëï. Ôïí ðÞñå óôá ÷Ýñéá ôïõ êáé ôïí êïßôáîå ìå ðåñéÝñãåéá. Ï áóôõíüìïò ðÞñå êé áõôüò ôï öÜêåëï êáé ñþôçóå óýíôïìá êáé êïöôÜ ôï ôé êáé ðþò. «Å, ôþñá ðéá ôá Ý÷áóá ôá ëåöôïõäÜêéá»! óôï÷áæüôáí óôï áíáìåôáîý ìå öñßêç ï Íôïõôëüâ, ìá ï áóôõíüìïò ôïõ ôá Ýäùóå ðßóù, ëÝãïíôáò: – ÁõôÝò åßíáé ïé óôñáâïìÜñåò ôçò ôý÷çò.

– ¼÷é äá, ôïõ ôá Ýóôåéëå óå êáëÞ þñá, ðáñáôÞñçóå ï åðéóôÜôçò. Ìüëéò åß÷å ðÜåé óôçí ðïëéôåßá ôïí áíéøéü ôïõ ãéá ôï óôñáôü, ôþñá èá åîáãïñÜóåé ôïí êëÞñï.

– Á, Ýôóé! – Ýêáíå ï áóôõíüìïò êáé ðñï÷þñçóå.

– Å, ôé ëåò, Óåìéüí; Èá ôïí åîáãïñÜóåéò ôþñá ôïí Çëéïýóêá; – ñþôçóå ï åðéóôÜôçò.

– Ðþò íá ôïí åîáãïñÜóù; ÖôÜíïõí ôÜ÷áôåò ôá ëåöôÜ; Êé ýóôåñá

150

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ êéüëáò ìðïñåß íá ìçí ðñïöôáßíù ðéá.

– ÊÜíå üðùò îÝñåéò, åßðå ï åðéóôÜôçò êé áêïëïýèçóáí êáé ïé äõï ôïí áóôõíüìï. Ðëçóßáóáí ôï ðåñßðôåñï ðïõ óôç ìðáóéÜ ôïõ ïé ìïõæßêïéöñïõñïß ðåñßìåíáí ìå öáíÜñéá áíáìÝíá. Ï Íôïõôëüâ áêïëïõèïýóå ôïí åðéóôÜôç êáé ôïí áóôõíüìï. Ïé ìïõæßêïé óôÝêïíôáí óáí áðïóâïëùìÝíïé, êáé ôï ýöïò áõôü ßóùò íá ôï åß÷áíå ðÜñåé åîáéôßáò ôçò óõíáßóèçóçò ãéá ôç ÷áñáêôçñéóôéêÞ äõóïóìßá ðïõ áíÜäéíáí, ãéáôß êáìéÜ Üëëç áöïñìÞ äåí õðÞñ÷å óå âÜñïò ôïõò. ¼ëïé óþðáéíáí.

– Ðïý åßíáé; – ñþôçóå ï áóôõíüìïò.

– Åäþ, øéèýñéóå ï åðéóôÜôçò êáé ðñüóèåóå. Ãéåößì, óõ ðïõ åßóáé ðáëéêÜñé, ôñÜâá ìðñïóôÜ ìå ôï öáíÜñé. Ï Ãéåößì, ðïõ ðñïçãïõìÝíùò åß÷å óôåñåþóåé êÜðïéï óêáëïðÜôé ðïõ êïõíéüôáí, öáéíüôáí íá ìç öïâÜôáé ðéá êáèüëïõ. Ìå æùçñÞ Ýêöñáóç óôç ìïñöÞ ôïõ, áíÝâçêå äõï-äõï êáé ôñßá-ôñßá ôá óêáëïðÜôéá êáé êÜèå ôüóï ãýñéæå ãéá íá öùôßóåé ìå ôï öáíÜñé ôïõ ôï äñüìï óôïõò Üëëïõò ðïõ áêïëïõèïýóáí. Ðñþôïò áíÝâáéíå ï áóôõíüìïò êé áðü ðßóù ï åðéóôÜôçò. ¼ôáí ïé äýï áõôïß áíÝâçêáí óôçí ôáñÜôóá êáé äåí öáßíïíôáí ðéá, ï Íôïõôëüâ ìå ôïí Ýíá ðüäé óôï ðñþôï óêáëïðÜôé áíáóôÝíáîå êáé óôáìÜôçóå. ÐÝñáóáí êÜðïõ äõï ëåðôÜ. Ôá âÞìáôá ôùí Üëëùí äåí áêïýãïíôáí ðéá óôçí ôáñÜôóá. Öáßíåôáé åß÷áíå ðëçóéÜóåé êáé óôáìáôÞóåé êïíôÜ óôï ðôþìá.

– ÌðÜñìðá! Óå öùíÜæåé åßðå ï Ãéåößí áðü ôï êåöáëüóêáëï. Ï Íôïõôëüâ áíáãêÜóôçêå í’ áíÝâåé. Óôï öùò ôïõ öáíáñéïý äéáêñéíüôáí ðßóù áðü ôï äïêÜñé, ìïíÜ÷á ôá êåöÜëéá êé ïé ðëÜôåò ôïõ áóôõíüìïõ êáé ôïõ åðéóôÜôç êáé ðáñáðßóù óôåêüôáí Üëëïò Ýíáò, ìå ôéò ðëÜôåò ôïõ êáôÜ ôç ìåñéÜ ôïõò. Áõôüò Þôáíå ï ÐïëçêÝç. Ï Íôïõôëüâ ðÝñáóå êÜôù áðü ôï äïêÜñé êáé óôáìÜôçóå êÜíïíôáò ôï óôáõñü ôïõ.

– Ãéá ãýñéóå ôïí êáôÜ åäþ, ðáéäéÜ, åßðå ï áóôõíüìïò. ÊáíÝíáò äåí êïõíÞèçêå.

– Ãéåößìêá, óõ ðïõ åßóáé ðáëéêÜñé, ðñüóôáîå ï åðéóôÜôçò. Ôï ðáëéêÜñé, äß÷ùò íá ÷Üóåé êáéñü, ðñï÷þñçóå ãýñéóå ôïí êñåìáóìÝíï, óôÜèçêå äßðëá ôïõ êáé ì’ Ýíá ÷áñïýìåíï ýöïò, êïßôáæå ìéá ôïí áóôõíüìï, ìéá ôïí ÐïëçêÝç, ßäéá óáí êåßíïõò ôïõò èáõìáôïðïéïýò ðïõ ìéá êïéôÜæïõí ôï êïéíü, ìéá ôï èáýìá ðïõ åðéäåß÷íïõí êé åßíáé ðñüèõìïé íá åêôåëÝóïõí ôï êÜèå ôé ðïõ ïé èåáôÝò ôïõò æçôÞóïõí.

– Ãýñéóå ôïí áêüìá. Ôïí îáíáãýñéóå, Ýôóé ðïõ êéíÞèçêáí óôï êåíü ôá ÷Ýñéá ôïõ ÐïëçêÝç êáé óýñèçêáí ôá ðüäéá ôïõ.

151

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ – ÐéÜóå ôþñá íá ôïí îåêñåìÜóåéò.

– ÄéáôÜæåôå íá êüøïõí ôï óêïéíß, Âáóßëç Ìðïñßóïâéôò; – ñþôçóå ï åðéóôÜôçò. Äþóôå äù Ýíá ôóåêïýñé. ÁíáãêÜóôçêáí íá åðáíáëÜâïõí äõï êáé ôñåéò öïñÝò ôç äéáôáãÞ ãéá í’ áðïöáóßóïõí íá ôï êÜíïõí ïé öñïõñïß êé ï Íôïõôëüâ. Åíþ ï Ãéåößì óõìðåñéöåñüôáí ìå ôï ÐïëçêÝç óáí ìå êÜðïéï ôïìÜñé øüöéïõ æþïõ. ÊÜðïéá óôéãìÞ êáôÜöåñáí íá êüøïõí ôï óêïéíß, îåêñÝìáóáí ôï ðôþìá êáé ôï óêÝðáóáí. Ï áóôõíüìïò åßðå, ðùò áýñéï èá Ýóôåëíå ôï ãéáôñü êáé ðùò ôþñá ìðïñïýóáí íá öýãïõí üëïé.

XV Ï Íôïõôëüâ êéíþíôáò áüñéóôá ôá ÷åßëç ôïõ ôñÜâçîå ãéá ôï óðßôé. Óôçí áñ÷Þ êÜðïéá óôåíï÷þñéá ôïõ Ýóöéããå ôçí êáñäéÜ, üìùò üóï êïíôïæýãùíå óôï ÷ùñéü ôï óõíáßóèçìá ôçò ÷áñÜò ôïí êõñßåõå ïëïÝíá êáé ðéï ðïëý. Ôñáãïýäéá êáé öùíÝò ìåèõóìÝíùí, áêïýãïíôáí óôï ÷ùñéü. ¹ôáíå ðéá ðïëý áñãÜ óáí Ýöôáóå óôï óðßôé ôïõ. Ç ãñéÜ ôïõ êïéìüôáí. Ï ìåãÜëïò ãéïò ôïõ êáé ôá åããüíéá ôïõ êïéìüíôáí ðÜíù óôï ðáôÜñé ôïõ öïýñíïõ, ï äåýôåñïò êïéìüôáí óôï êåëÜñé. ÌïíÜ÷á ç ãõíáßêá ôïõ Çëßá äåí êïéìüôáí ðáñÜ êáèüôáí óôïí êáíáðÝ ìå ôç âñüìéêç êáèçìåñéíÞ ðïõêáìßóá ôçò, îå÷ôÝíéóôç êáé êëáøïýñéæå. Äå óçêþèçêå í’ áíïßîåé ôïõ èåßïõ ôçò, ðáñÜ áñ÷ßíçóå íá êëáßåé êáé íá ìïéñïëïãÜåé ðéï äõíáôÜ, óáí ôïí åßäå íá ìðáßíåé. ÊáôÜ ôç ãíþìç ôçò ãñéÜò ìïéñïëïãïýóå ðïëý üìïñöá êáé êáëÜ óõíôáéñéáóìÝíá, ðáñ’ üëï ðïõ áíÜëïãá ìå ôçí çëéêßá ôçò (Þôáíå ðïëý íÝá) äåí ìðïñïýóå íá Ý÷åé ôçí áðáéôïýìåíç ðåßñá. Ç ãñéÜ óçêþèçêå êé åôïßìáóå ôïõ Üíôñá ôçò íá öÜåé êÜôé. Ï Íôïõôëüâ Ýäéùîå ôç íýöç ôïõ áðü ôï ôñáðÝæé. «ÖôÜíåé óïõò, öôÜíåé óïõò ðéá!» åßðå. Ç íÝá óçêþèçêå êáé ìéóïãåñìÝíç óôïí êáíáðÝ åîáêïëïõèïýóå ôï äéêü ôçò. Ç ãñéÜ Ýóôñùóå ôï ôñáðÝæé äß÷ùò íá ðåé ëÝîç êáé ôï ßäéï óéùðçëÞ ôï óÞêùóå, Üìá áðüöáãå ï Üíôñáò ôçò. Ï Íôïõôëüâ üëï áõôü ôï äéÜóôçìá äå ìßëçóå êáèüëïõ. Óáí áðüöáãå, ñåýôçêå, Ýðëõíå ôá ÷Ýñéá ôïõ, ðÞñå ôï áñéèìçôÞñé ðïõ Þôáíå êñåìáóìÝíï óôïí ôïß÷ï êé áðïóýñèçêå óôï êåëÜñé. Åêåß ðÝñá êïõâÝíôéáóå ðïëëÞ þñá øéèõñéóôÜ ìå ôç ãñéÜ ôïõ, ýóôåñá åêåßíç âãÞêå êé áõôüò óôñþèçêå óôçí áñéèìçôéêÞ. ÅðéôÝëïõò Ýêëåéóå ìå êñüôï ôï ìðáïýëï êáé êáôÝâçêå óôï êáôþãé. ¿ñá ðïëëÞ ÷áóïìÝñçóå áíåâïêáôåâáßíïíôáò áðü ôï êáôþãé óôï êåëÜñé êé áðü êåé ðßóù óôï êáôþãé. Êáé óáí îáíáìðÞêå óôï óðßôé Þôáíå ðéá óêïôåéíÜ. Åß÷å áðïêáåß ôï êåñß. Ç ãñéÜ, ðïõ óõíÞèùò ôçí çìÝñá Þôáíå óéãáíÞ êáé äåí áêïõãüôáí êáèüëïõ, ôþñá êïéìüôáí êáé ñï÷Üëéæå ôñïìåñÜ.

152

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ Ç ðïëõëïãïý ãõíáßêá ôïõ Çëßá, êïéìüôáí êé áõôÞ êé áíÜóáéíå áèüñõâá. Åß÷å ãåßñåé ðÜíù óôïí êáíáðÝ, äß÷ùò íá îåíôõèåß êáé äß÷ùò íá óôñþóåé ôßðïôá. Ï Íôïõôëüâ Ýêáíå ôçí ðñïóåõ÷Þ ôïõ, ýóôåñá Ýñéîå ìéá ìáôéÜ óôç íýöç ôïõ, êïýíçóå ôï êåöÜëé ôïõ, ñåýôçêå Üëëç ìéá öïñÜ, Ýóâçóå ôï êåñß ðïõ êñáôïýóå, áíÝâçêå óôï ðáôÜñé êáé îÜðëùóå ðëÜé óôïí ìéêñü ÝããïíÜ ôïõ. Óôá óêïôåéíÜ Ýñéîå áðü ðÜíù ôá ÷ïíôñïðÜðïõôóÜ ôïõ, êáé îÜðëùóå áíÜóêåëá, ðáñáôçñþíôáò ôï ôáâÜíé ðïõ äéáêñéíüôáí á÷íÜ ðÜíù áðü ôï êåöÜëé ôïõ êáé ðñïóÝ÷ïíôáò ôïõò äéÜöïñïõò íõ÷ôåñéíïýò èüñõâïõò: ôéò êáôóáñßäåò ðïõ ðçãáéíüñ÷ïíôáí óôïí ôïß÷ï, ôá ñï÷áëçôÜ, ô’ áãêïìá÷çôÜ ôùí êïéìéóìÝíùí áíèñþðùí, ðïõ ìÝóá óôïí ýðíï ôïõò Ýîõíáí ôï Ýíá ðüäé ìå ô’ Üëëï êáé ôç óéãáíÞ öáóáñßá ðïõ Ýêáíáí ôá æùíôáíÜ Ýîù. ÐïëëÞí þñá äåí ìðïñïýóå í’ áðïêïéìçèåß. ÂãÞêå ôï öåããÜñé êáé öþôéóå áíÜëáöñá ôï åóùôåñéêü ôïõ óðéôéïý. Ï Íôïõôëüâ ìðïñïýóå ôþñá íá äéáêñßíåé ôç íýöç ôïõ, ðïõ êïéìüôáí æáñùìÝíç óôç ãùíßá ôïõ êáíáðÝ, ìá åêåß äá, êïíôÜ ôçò, Ýâëåðå êáé êÜôé Üëëï ðïõ äå ìðïñïýóå íá îå÷ùñßóåé ôé Þôáíå. Áí Þôáíå ãéëÝêï ðïõ ôï îÝ÷áóå ï ãéïò ôïõ åêåß ðÝñá Þ êÜðïéï ìáóôÝëï, ðïõ ôï ðáñÜôçóáí ïé ãõíáßêåò, Þ óáí êÜðïéïò íá óôåêüôáí. Äåí îÝñù áí ôïí ðÞñå êáèüëïõ Ýíáò áíÜëáöñïò ýðíïò, üìùò óôýëùíå ðÜëé ôá ìÜôéá ôïõ ìåãÜëá êáôÜ êåé… Öáßíåôáé ðùò êåéíï ôï êáôá÷èüíéï ðíåýìá ðïõ Ýóðñùîå ôïí ÐïëçêÝç óôç æïöåñÞ ôïõ ðñÜîç êáé ðïõ ôï ÜããéãìÜ ôïõ ôï Ýíéùèå ôüóï Ýíôïíá ïëüêëçñï ôï ðñïóùðéêü ôïõ áñ÷ïíôéêïý åêåßíç ôç íý÷ôá, êåßíï ôï êáôá÷èüíéï ðíåýìá, öáßíåôáé ðùò Ýöôáóå ìå ôçí áðëùìÝíç öôåñïýãá ôïõ êé ßóáìå ôï ÷ùñéü, ßóáìå ôï óðßôé ôïõ Íôïõôëüâ, ðïõ åêåß ìÝóá âñßóêïíôáí ôá ëåöôÜ ðïõ áõôü ôá ìåôá÷åéñßóôçêå ãéá ôïí áöáíéóìü ôïõ ÐïëçêÝç. Ï Íôïõôëüâ, ôïõëÜ÷éóôïí Ýíéùèå ôçí ðáñïõóßá ôïõ åêåß äá êé áíáóôáôùíüôáí. Ïýôå íá êïõíçèåß ìðïñïýóå ðéá, ìá ìÞôå êáé íá óçêùèåß åß÷å ôç äýíáìç. Áðü ôç óôéãìÞ ðïõ åßäå êåßíï ôï êÜôé ðïõ áäõíáôïýóå íá êáèïñßóåé ôé Þôáíå, áðü ôï íïõ ôïõ ðÝñáóå ç üøç ôïõ Çëßá ìå ôá ÷Ýñéá äåìÝíá ðéóèÜãêùíá, ýóôåñá ç üøç ôçò íýöçò ôïõ êáé ôï óéãáíü ìïéñïëüãé ôçò, ýóôåñá ç üøç ôïõ ÐïëçêÝç êáé ôá êñåìÜìåíá ÷Ýñéá ôïõ. ÎáöíéêÜ ôïõ öÜíçêå óáí íá ðÝñáóå êÜðïéïò ìðñïóôÜ áðü ôï ðáñÜèõñï. «Ôé íá ‘íáé ôïýôï; Ãéá ðÜåé êéüëáò ï ðñüåäñïò íá êáëÝóåé ôç óõíÝëåõóç;» óôï÷Üóôçêå. «Ìá ðþò Üíïéîå ôçí ðüñôá;» – áíáñùôÞèçêå áêïýãïíôáò âÞìáôá óôç ìðáóéÜ. «Ç ãñéÜ èá ëçóìüíçóå íá ìáíôáëþóåé, üíôáò âãÞêå». ÊÜðïéï óêõëß ïýñëéáîå óôçí ðßóù áõëÞ, ìá ôï êáêü ðíåýìá ðçãáéíïåñ÷üôáí óôç ìðáóéÜ, üðùò äéçãüôáí áñãüôåñá ï Íôïõôëüâ, óÜìðùò íá Ýøá÷íå íá âñåé ôçí ðüñôá ìá ðñïóðÝñáóå, ýóôåñá åîáêïëïýèçóå íá øá÷ïõëåýåé ôïí ôïß÷ï, óêüíôáøå ðÜíù óôï ìáóôÝëï ìå âñüíôï.

153

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ ¾óôåñá óõíÝ÷éóå ôï øá÷ïýëåìá, ëåò êé Ýøá÷íå íá âñåé ôçí ðåôïýãéá ôçò ðüñôá. ÊÜðïéá óôéãìÞ ôç âñÞêå êé áäñÜ÷ôçêå áðü äáýôçíå. Ôï áßìá ôïõ Íôïõôëüâ ðÜãùóå. Íá ðïõ ðßåóå êéüëáò ôçí ðåôïýãéá êáé ìðÞêå ìå áíèñþðéíç ìïñöÞ. Ï Íôïõôëüâ Þîåñå ðéá ðùò Þôáíå áõôü. ¹èåëå íá êÜíåé ôï óôáõñü ôïõ, ìá äå ìðïñïýóå. Ôï êáêü ðíåýìá ðÞãå êïíôÜ óôï ôñáðÝæé, ôñÜâçîå ôï ôñáðåæïìÜíôéëï êáé ôï Ýñéîå êáôáãÞò êáé óôñÜöçêå í’ áíÝâåé óôï ðáôÜñé. Ï Íôïõôëüâ êáôÜëáâå ðùò Þôáí ôï êáêü ðíåýìá ìå ôç ìïñöÞ ôïõ ÐïëçêÝç. ÌéóÜíïéãå ôá ÷åßëç, ôá ÷Ýñéá ôïõ ôáëáíôåýïíôáí. ÁíÝâçêå óôï ðáôÜñé Ýðåóå ðÜíù óôï Íôïõôëüâ êé Üñ÷éóå íá ôïí ðíßãåé.

– Åßíáé äéêÜ ìïõ ôá ëåöôÜ åßðå, ï ÐïëçêÝç.

– ¢óå ìå, äå èá ôá êñáôÞóù, Þèåëå í’ áðïêñéèåß ï Íôïõôëüâ, ìá äå ìðïñïýóå. Ï ÐïëçêÝç, ðåóìÝíïò ðÜíù óôï óôÞèïò ôïõ, ôïí ðßåæå ì’ Ýíá ôñïìåñü âÜñïò, ëåò êé Þôáíå ïëüêëçñï âïõíü áðü ðÝôñá. Ï ãÝñïò Þîåñå ðùò Üìá Ýëåãå ìéá ðñïóåõ÷Þ, êé Þîåñå ðéá ðñïóåõ÷Þ Ýðñåðå íá ðåé, ôï êáêü ðíåýìá èá ôïí ðáñáôïýóå. ¼ìùò Þôáíå áäýíáôï íá ðñïöÝñåé, Ýóôù êáé íïåñÜ, ôá ëüãéá ôçò ðñïóåõ÷Þò. ÎÜöíïõ ô’ áããüíé ôïõ, ðïõ êïéìüôáí äßðëá, Ýâáëå ìéá äéáðåñáóôéêÞ êñáõãÞ êé Üñ÷éóå íá êëáßåé. Ï ðáððïýò ôï åß÷å óôñéìþîåé êáôÜ ôïí ôïß÷ï, êáèþò óôñéöïãýñéóå óôïí ýðíï ôïõ. Êåßíï ôï îåöùíçôü ôïõ ðáéäéïý Üíïéîå ôá ÷åßëç ôïõ ãÝñïõ. «ÁíÜóôá ï Èåüò… êáé äéáóêïñðéóèÞôùóáí…», øéèýñéæå ìáóçìÝíá. Êé áìÝóùò ôï êáêü ðíåýìá êáôÝâçêå áðü ôï ðáôÜñé. Ï Íôïõôëüâ Üêïõóå ðùò ÷ôýðçóáí êáé ôá äõï ôïõ ðüäéá óôï ðÜôùìá. Ï ãÝñïò óõíÝ÷éóå íá ìïõñìïõñßæåé áñÜäá üëåò ôéò ðñïóåõ÷Ýò ðïõ Þîåñå. Ôï îùôéêü ðÞãå êáôÜ ôçí ðüñôá, ðñïóðÝñáóå ôï ôñáðÝæé êáé âãáßíïíôáò âñüíôçóå ôüóï äõíáôÜ ôçí ðüñôá ðïõ ôï óðßôé ôñáíôÜ÷ôçêå óõèÝìåëá. ¼ëïé êïéìüíôáí, ùóôüóï, åêôüò áðü ôïí ðáððïý êáé ôï ìéêñü Ýããïíá. Ï ðáððïýò ìïõñìïýñéæå ôéò ðñïóåõ÷Ýò êé Ýôñåìå óýãêïñìïò. Ï Ýããïíáò êëáøïýñéæå êáèþò áðïêïéìüôáí êáé óöéããüôáí êïíôÜ óôïí ðáððïý ôïõ. ¾óôåñá üëá óßãçóáí. Ï ðáððïýò êåéôüôáí äß÷ùò íá êéíåßôáé. ¸íáò êüêïñáò ëÜëçóå ðéó’ áðü ôïí ôïß÷ï êÜôù áðü ô’ áöôß ôïõ Íôïõôëüâ. ¾óôåñá áêïýóôçêå ç öáóáñßá ðïõ Ýêáíáí ïé êüôåò êáèþò áíáêéíÞèçêáí ðÜíù óôá îýëá ðïõ åß÷áí êïõñíéÜóåé êé ç ðñïóðÜèåéá êÜðïéïõ íåáñïý êüêïñá ðïõ èÝëçóå íá ëáëÞóåé ìåôÜ ôï ãÝñï êáé äåí ôá êáôÜöåñå. ÊÜôé áíáêéíÞèçêå êïíôÜ óôá ðüäéá ôïõ Íôïõôëüâ. ¹ôáíå ç ãÜôá. ÐÞäçóå áíÜëáöñá áðü ôï ðáôÜñé, ðÞãå êïíôÜ óôçí ðüñôá êé Üñ÷éóå íá íéáïõñßæåé ãéá íá ôç âãÜëïõí Ýîù. Ï ðáððïýò óçêþèçêå. ÁíáóÞêùóå ôï óõñôü ðáñÜèõñï. ¸îù Þôáíå óêïôåéíÜ. ¼ðùò Þôáíå îõðüëõôïò, âãÞêå ðáôþíôáò ìÝóá óôéò ëÜóðåò êáé êÜíïíôáò ôï óôáõñü ôïõ ðñï÷þñçóå êáôÜ ôï óôÜâëï íá äåé ôá Üëïãá. Êáé äù ôï ðÝñáóìá ôïõ îùôéêïý

154

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ Þôáíå öáíåñü: Ç öïñÜäá ðïõ Þôáíå äåìÝíç óôï õðüóôåãï ðñþôç ðñþôç, åß÷å ìðåñäÝøåé ôï ðüäé ôçò óôï äÝóéìï, áíáðïäïãýñéóå ôç íõ÷ôåñéíÞ ôñïöÞ ôçò êáé ìå ôï ðüäé áíáóçêùìÝíï êáé ôï ëáéìü ãåñìÝíï, ðåñßìåíå íá Ýñèåé êÜðïéïò íá ôçí ôá÷ôïðïéÞóåé. Ôï ðïõëÜñé åß÷å êõëéóôåß ìÝóá óôçí êïðñéÜ. Ï Íôïõôëüâ ôï óÞêùóå óôá ðüäéá, îåìðÝñäåøå ôç öïñÜäá, ôá÷ôïðïßçóå ôçí ôñïöÞ ôçò êáé îáíáãýñéóå óôï óðßôé. Ç ãñéÜ åß÷å óçêùèåß êé Üíáøå öùò. «Íá îõðíÞóåéò ôá ðáéäéÜ, ôçò åßðå ï Íôïõôëüâ, èá ðÜù óôçí ðïëéôåßá». Êé áíÜâïíôáò Ýíá áãéïêÝñé áðü êåßíá ðïõ Þôáíå êïíôÜ óôá åéêïíßóìáôá, êáôÝâçêå ì’ áõôü óôï êáôþãé. Ôçí þñá, ðïõ áíÝâçêå áðü êåé êÜôù, ó’ üëá ôá ãåéôïíéêÜ óðßôéá åß÷áíå ðéá áíÜøåé öùò. Ôá ðáéäéÜ óçêþèçêáí êé åôïéìÜæïíôáí. Ïé ãõíáßêåò ìðáéíüâãáéíáí, öÝñíïíôáò êïõâÜäåò ìå íåñü êáé êáíÜôéá ìå ãÜëá. Ï ÉãíÜô Ýæåâå ô’ áìÜîé. Ï äåýôåñïò ãéïò åôïßìáæå ô’ Üëëï áìÜîé. Ç íýöç äåí Ýêëáéãå ðéá, ìá íôõìÝíç êáé öïñþíôáò ôï êåöáëüäåìÜ ôçò êáèüôáí êáé ðåñßìåíå íá îåêéíÞóïõí ãéá ôçí ðïëéôåßá ðïõ è’ áðï÷áéñåôïýóå ôïí Üíôñá ôçò. Ï ãÝñïò öáéíüôáí åîáéñåôéêÜ áõóôçñüò. Óå êáíÝíá äåí åßðå ëÝîç. Öüñåóå ôï êáéíïýñéï ôïõ êáöôÜíé, æþóôçêå óöé÷ôÜ êáé ì’ üëá ôá ëåöôÜ ôïõ ÐïëçêÝç ìÝóá óôïí êüñöï ôïõ ôñÜâçîå ãéá ôïí Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò.

– Ìç ìïõ ÷áóïìåñÜò, öþíáîå ôïõ ÉãíÜô, ðïõ óôñéöïãýñéæå ôéò ñüäåò êñáôþíôáò áíáóçêùìÝíïò ôïí Üîïíá ðïõ ôïí åß÷å áëåßøåé ìå ìðüëéêï êáôñÜìé, èá ãõñßóù óå ëßãï. Êáé íá åßíáé üëá Ýôïéìá. Ï åðéóôÜôçò ìüëéò åß÷å óçêùèåß. ¸ðáéñíå ôï ôóÜé ôïõ êé åôïéìáæüôáí êé áõôüò ãéá ôçí ðïëéôåßá ðïõ èá ðÞãáéíå ãéá íá ðáñáäþóåé ôïõò êëçñùôïýò.

– Ôé ôñÝ÷åé; – ñþôçóå, óáí åßäå ôüóï íùñßò ìðñïóôÜ ôïõ ôï Íôïõôëüâ.

– ÈÝëù, ÃéÝãêïñ Ìé÷Üéëïâéôò, íá åîáãïñÜóù ôï ðáéäß. ÊÜíôå ôï êáëü. Ðïëý óáò ðáñáêáëþ. Ìïõ ëÝãáôå ôéò ðñïÜëëåò ðùò îÝñåôå êÜðïéïí ðñüèõìï íá äå÷ôåß. ÏñìçíÝøôå ìå ôé íá êÜíù. ¼ðùò äá ôï îÝñåôå, åìåßò äå óêáìðÜæïõìå áðü ôÝôïéåò äïõëåéÝò, ìáèÝò.

– ÐÜåé íá ðåé, Üëëáîåò ãíþìç; – Íáé, ìáèÝò, Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò, Üëëáîá ãíþìç. Ôï ðïíÜù ôï êáøåñü. ¼óï íá ðåéò, ðáéäß ôïõ áäåñöïý ìïõ åßíáé. Êé ýóôåñéò ôá ðáëéïëåöôÜ åßíáé ãñïõóïýæéêá. ÊÜëëéï íá ðÜíå ãéá ôï êáëü ôïõ ðáéäéïý. Óå ðåñéêáëþ, Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò, ïñìÞíåøÝ ìå ôé êáé ðùò…, Ýëåãå ï Íôïõôëüâ êÜíïíôáò ïëïÝíá âáèýôáôåò õðïêëßóåéò ìðñïóôÜ óôïí åðéóôÜôç. Ï åðéóôÜôçò, üðùò Ýêáíå ðÜíôá óå ðáñüìïéåò ðåñéðôþóåéò, ðïëëÞ þñá óïýöñùíå êáé îåóïýöñùíå óéùðçëÜ êáé âáèõóôü÷áóôá ôá ÷åßëç ôïõ, êé áöïý Ýêñéíå ôï æÞôçìá, Ýãñáøå äõï óçìåéþìáôá

155

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ êé Ýäùóå ïäçãßåò óôï Íôïõôëüâ ãéá ôï ôé Ýðñåðå íá êÜíåé óôçí ðïëéôåßá. ¼ôáí ï Íôïõôëüâ ãýñéóå óðßôé, ç íýöç åß÷å öýãåé ðéá ìå ôïí ÉãíÜô êé ç öïñÜäá óôåêüôáí æåìÝíç ìðñïóôÜ óôçí áõëüðïñôá. Ï Íôïõôëüâ ôñÜâçîå êé Ýêïøå ìéá âÝñãá áð’ ôï öñÜ÷ôç, äéðëþèçêå óöé÷ôÜ óôï êáöôÜíé ôïõ, êÜèéóå óô’ áìÜîé êáé îåêßíçóå. Âßáæå ôüóï ðïëý ôï Üëïãï ãéá íá ôñÝ÷åé, ðïõ ëåò êé á÷Üìíçíå ìÝóá ó’ áõôÞí ôç ëßãç þñá êé áõôüò áðüöåõãå íá ôï êïéôÜîåé, áðü öüâï ìç ôõ÷üí ôï ëõðçèåß êáé ìåôñéÜóåé ôï ôñÝîéìï. Ãéáôß ôïí âáóÜíéæå ç óêÝøç ðùò, áí áñãïðïñïýóå ï Çëßá èá ðÞãáéíå óôñáôéþôçò êáé êåßíá ôá äéáïëïëåöôÜ èá ôïõ Ýìåíáí óôá ÷Ýñéá. Äå èá åðé÷åéñÞóù íá ðåñéãñÜøù üëåò ôéò ðåñéðÝôåéåò ôïõ Íôïõôëüâ åêåßíï ôï ðñùéíü, ëÝù ìïíÜ÷á ðùò ôá ðñÜãìáôá ôïõ Þñèáíå âïëéêÜ. Ï Üíèñùðïò, ãéá ôïí ïðïßï ï åðéóôÜôçò ôïõ åß÷å äþóåé ó÷åôéêü óçìåßùìá, åß÷å êéüëáò Ýôïéìï ôï ðáëéêÜñé ðïõ è’ áíôéêáôÜóôáéíå ôïí Çëßá óôï óôñáôü. Ï ìåóßôçò ðïõ ôï ðñïìÞèåõå ãýñåõå ôñéáêüóéá ñïýâëéá, êÜðïéïò ðïõ ôï ðáæÜñåõå ãéá í’ áíôéêáôáóôÞóåé ôï ãéï ôïõ Ýäéíå ôåôñáêüóéá, ìá ï Íôïõôëüâ åßðå êïöôÜ: «ÄÝ÷åóáé ìå ôñáêüóá åßêïóé ðÝíôå;», êáé ôÝíôùóå ôï ÷Ýñé ôïõ ìå ôÝôïéá Ýêöñáóç, ðïõ áìÝóùò Ýâëåðå êÜðïéïò ðùò Þôáíå ðñüèõìï í’ áíåâÜóåé áêüìç ôçí ôéìÞ. Ï Üëëïò äåí Ýäéíå ôï ÷Ýñé êé åðÝìåíå óôá ôåôñáêüóéá. «Äå äÝ÷åóáé ìå ôñáêüóá åßêïóé ðÝíôå;» åðáíÜëáâå ï Íôïõôëüâ, áäñÜ÷íïíôáò ìå ô’ áñéóôåñü ôïõ ÷Ýñé ôï äåîß ôïõ óõíïìéëçôÞ ôïõ êáé áðåéëþíôáò íá ôïõ êáôáöÝñåé ìéá ìå ôï äåîß. «Å, äåí äÝ÷åóáé; Áò åßíáé! ÐÜåé êáëÜ!» ðñüóèåóå îáöíéêÜ ÷ôõðþíôáò äõíáôÜ ôï äåîß ôïõ ÷Ýñé ðÜíù óôï äåîß ôïõ Üëëïõ. «ÐÜñå ôñáêüóá ðåíÞíôá. ÖÝñå ìïõ åäþ ôï ðáëéêÜñé. Êáé ôþñá íá, êé Üëëá åßêïóé ãéá ôá êáëïñßæéêá!» Êé ï Íôïõôëüâ îåêïýìðùóå ôï êáöôÜíé ôïõ êé Ýâãáëå ôá ëåöôÜ. Ï Üëëïò ðáñ’ üëï ðïõ äåí áðïôñáâïýóå ôï ÷Ýñé ôïõ, êáìùíüôáí áêüìá ðùò äåí óõìöùíïýóå áðüëõôá êáé ãýñåõå êé Üëëá ãéá ìðáîßóé êáé ãéá ôñáôáìÝíôá.

– ¸ëá ôþñá, Ýëá, áóô’ áõôÜ, áðïêñéíüôáí ï Íôïõôëüâ, ÷þíïíôÜò ôïõ ôá ëåöôÜ óôç öïý÷ôá, êáëÜ åßíáé ôüóá, Ýëá ôþñá Üóôá ôá ðáæáñÝìáôá êáé ôéò ðëåïíå-îßåò· è’ áðïèÜíïõìå üëïé ìéá ìÝñá, êáêïìïßñç ìïõ, ðñüóôåóå ì’ Ýíá ôüóï ãëõêü äéäá÷ôéêü êáé óéãïõñåìÝíï ôüíï, ðïõ ï Üëëïò åßðå óôï ôÝëïò: – Å, áò åßíáé. ÐÜåé êáëÜ! Ç þñá ç êáëÞ, îáíÜóöéîáí ôá ÷Ýñéá ôïõò êé Ýêáíáí ôï óôáõñü ôïõò. Îýðíçóáí ôï ðáëéêÜñé, ðïõ êïéìüôáí áêüìç ýóôåñ’ áðü ôï ÷ôåóéíü ìåèýóé, ôïí ðåñéåñãÜóôçêáí êáëÜ-êáëÜ êáé ôñÜâçîáí üëïé ìáæß ãéá ôï óôñáôïëïãéêü ãñáöåßï. Ôï ðáëéêÜñé Þôáíå ÷áñïýìåíï,

156

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ãýñåøå ëåöôÜ ãéá íá ðéåé ñïýìé íá îåæáëéóôåß êé ï Íôïõôëüâ ôïõ Ýäùóå, êáé äåßëéáóå ìïíÜ÷á ôç óôéãìÞ ðïõ ìðÞêáíå óôçí åßóïäï ôùí ãñáöåßùí. ÐïëëÞí þñá óôÝêïíôáí êáé ðåñßìåíáí åêåß ìÝóá, ï Íôïõôëüâ, ï Üëëïò ìïõæßêïò ôõëéãìÝíïò óôç ìðëå ãïýíá ôïõ êáé ôï ðáëéêÜñé ìå ôï êïíôïãïýíé ôïõ, ìå ôá öñýäéá áíáóçêùìÝíá êáé ôá ìÜôéá ãïõñëùìÝíá. ÐïëëÞí þñá êïõâÝíôéáæáí ÷áìçëüöùíá, êÜðïõ æçôïýóáí íá ðáñïõóéáóôïýí, êÜðïéïí Þèåëáí íá äïõí, Ýâãáæáí ôïõò óêïýöïõò ôïõò êé õðïêëßíïíôáí âáèéÜ ìðñïóôÜ óôïí êÜèå ãñáöéÜ, êáé ìå óåâáóìü ìåãÜëï êáé êáôáíüçóç Üêïõóáí ôçí áðüöáóç ðïõ Ýâãáëå Ýíáò ãñáöéÜò, ãíþñéìïò ôïõ Üëëïõ ìïõæßêïõ. Åß÷áí ðéá ðáñáôÞóåé êÜèå åëðßäá ðùò èá îåìðÝñäåõáí êåßíç ôçí çìÝñá êáé ôï ðáëéêÜñé Üñ÷éóå íá êïõâåíôéÜæåé ÷áñïýìåíá, üôáí îáöíéêÜ ï Íôïõôëüâ åßäå ôïí Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò íá ìðáßíåé. Äß÷ùò íá ÷Üóåé êáéñü, Ýôñåîå êïíôÜ ôïõ, ôïí ÷áéñÝôéóå ìå ìéá âáèýôáôç õðüêëéóç êáé ôïí ðáñáêÜëåóå íá ôïõò âïçèÞóåé íá ôåëåéþíïõí ôï ãñçãïñüôåñï. Ï Ãéåãêüñ Ìé÷Üéëïâéôò åíÝñãçóå ôüóï áðïôåëåóìáôéêÜ ðïõ êáôÜ ôéò ôñåéò ôï áðüãåõìá ôï ðáëéêÜñé ôï ðÝñáóáí ðñïò ìåãÜëç ôïõ äõóáñÝóêåéá êáé êáôÜðëçîç óôçí áßèïõóá ôïõ Ðñïåäñåßïõ. Êáé åêåß ìÝóá óôç ãåíéêÞ åõèõìßá, ðïõ ïýôå áõôüò ï Ðñüåäñïò Ýêáíå åîáßñåóç, ôï Ýãäõóáí, ôï êïýñåøáí ôïõ öüñåóáí ôç óôïëÞ êáé ô’ Üöçêáí íá âãåé Ýîù. ÌåôÜ ðÝíôå ëåðôÜ ï Íôïõôëüâ ìÝôñçóå ôá ôñéáêüóéá ðåíÞíôá ñïýâëéá, ðÞñå ôç ó÷åôéêÞ áðüäåéîç êáé, áðï÷áéñåôþíôáò ôï ìïõæßêï êáé ôï ðáëéêÜñé ôñÜâçîå âéáóôéêüò ãéá ôï óðßôé ôïõ Ýìðïñá, üðïõ åß÷áíå óôáìáôÞóåé ïé êëçñùôïß ôïõ Ðáêñüâóêïãéå. Ï Çëßá êé ãõíáßêá ôïõ êÜèïíôáí óå ìéá ãùíéÜ ôçò êïõæßíáò êáé ìüëéò áíôßêñéóáí ôï ãÝñï, óþðáóáí êáé ôïí êïßôáîáí ì’ Ýíá ýöïò õðïôá÷ôéêÜ å÷èñéêü. Ï Íôïõôëüâ, üðùò ðÜíôá Ýêáíå ðñþôá ôçí ðñïóåõ÷Þ ôïõ ìðñïóôÜ óôá åéêïíßóìáôá, Ýâãáëå ôï æïõíÜñé ôïõ, ðÞñå áðü ôçí åóùôåñéêÞ ôóÝðç ôïõ êÜðïéï ÷áñôß êáé êÜëåóå ìÝóá ôç ãñéÜ ìÜíá ôïõ Çëßá êáé ôï ãéï ôïõ ôïí ÉãíÜô, ðïõ ôñéãýñéæáí áð’ Ýîù.

– Ìç âáñõãêïìÜò, Çëßá, åßðå ðëçóéÜæïíôáò ôïí áíéøéü ôïõ. ÂáñéÜ êïõâÝíôá îåóôüìéóåò áðïâñáäßò… Èáññåßò, äå óå ðïíÜù; Ðïëý êáëÜ èõìÜìáé ðïõ ï áäåñöüò ìïõ, ðåèáßíïíôáò, óå åìðéóôåýôçêå óôá ÷Ýñéá ìïõ. Êé áí åß÷á ëåöôÜ, èá ó’ Üöçíá íá ðáò óôñáôéþôçò; Ìá íá, ðïõ, Üìá ï Èåüò âïÞèçóå, ôçí ßäéá óôéãìÞ Ýôñåîáí êáé óå åîáãüñáóá, ðñüóèåóå áðëþíïíôáò ôçí áðüäåéîç ðÜíù óôï ôñáðÝæé êáé óéÜ÷íïôáò ôéò ôóáëáêùìÝíåò Üêñåò ôçò ìå ôá ãÝñéêá äÜ÷ôõëÜ ôïõ ðïõ Þôáí óôñáâùìÝíá áðü ôá ÷ñüíéá êáé ôéò ÷ïíôñïäïõëåéÝò êáé ìå êüðï ëõãïýóáí. ÓéãÜ-óéãÜ Ýìðáéíáí óôï äùìÜôéï üëïé ïé ìïõæßêïé ðïõ åß÷áí Ýñèåé áðü ôï Ðáêñüâóêïãéå, üëïé ïé åñãÜôåò ôïõ Ýìðïñá, áêüìá

157

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ êáé ï îÝíïò êüóìïò. ¼ëïé ìéóïìÜíôåõáí ôé åß÷å ãßíåé, ìá êáíÝíáò äåí ôïëìïýóå íá äéáêüøåé ôï ãÝñï ðïõ ìéëïýóå ìå ôüóç åðéóçìüôçôá. Ï Çëßá óçêþèçêå, ìá óþðáéíå, ìç îÝñïíôáò ôé íá ðåé. Ôá ÷åßëç ôïõ óéãüôñåìáí áðü ôç óõãêßíçóç. Ç ãñéÜ ìÜíá ôïõ, Ýêáíå íá ðÜåé êïíôÜ óôï ëáéìü ôïõ, ìá ï Íôïõôëüâ ôçí áðïìÜêñõíå ìå ìéá áñãÞ êáé åðéâëçôéêÞ êßíçóç ôïõ ÷åñéïý êáé óõíÝ÷éóå.

– Ìéá êïõâÝíôá ðïëý âáñéÜ îåóôüìéóåò å÷ôÝò, îáíÜðå ðïõ ìå äáýôçíå Þôáíå óá íá ìïõ äéáðÝñáóåò ìå äßêïðï ìá÷áßñé ôçí êáñäéÜ. Ï ìðáìðÜò óïõ, ðåèáßíïíôáò, óå ðáñÝäùóå óôá ÷Ýñéá ìïõ êáé åãþ äå óå îå÷þñéóá áðü ðáéäß ìïõ, êé áí óïõ Ýöôáéîá, ìáèÝò, óå ôßðïôéò, Üíèñùðïé åßìáóôå ïýëïé ìáò êé áìáñôáßíïõìå äß÷ùò íá ôï èÝëïõìå êáé äß÷ùò íá ôï íéþóïõìå. ÊáëÜ äå ëÝù, ÷ñéóôéáíïß ìïõ; – óôñÜöçêå óôïõò ìïõæßêïõò ðïõ ôïí êýêëùíáí.

– Êé ç ìÜíá óïõ åäþ íá åßíáé êé ç íéá ãõíáßêá óïõ, ìðñïóôÜ ó’ üëïõò óïõ ðáñáäßíù ôïýôï ôï ÷áñôß. Óôï êáëü, ôá ëåöôÜ! Êáé ìÝíá ó÷ùñÝóôå ìå, ãéá ôï ×ñéóôü. Êé áíáóçêþíïíôáò ôéò äõï Üêñåò ôïõ ðáíùöïñéïý ôïõ, ãïíÜôéóå áñãÜ-áñãÜ ìðñïóôÜ óôïí Çëßá êáé óôç ãõíáßêá ôïõ. ÌÜôáéá åêåßíïé ðñïóðÜèçóáí íá ôïí åìðïäßóïõí. Ï ãÝñïò óçêþèçêå ìïíÜ÷á áöïý Üããéîå ôï ìÝôùðü ôïõ óôï ðÜôùìá ôñåéò öïñÝò, ôßíáîå ôï ñïý÷ï ôïõ êáé êÜèéóå óôïí êáíáðÝ. Ç ìÜíá ôïõ Çëßá êé ç ãõíáßêá ôïõ Ýâáëáí öùíá÷ôÜ êëÜìáôá áðü ôç ÷áñÜ ôïõò êé ïé ìïõæßêïé ðïõ åß÷áíå óôñéìù÷ôåß åêåß ìÝóá ðáßíåõáí ôçí ðñÜîç ôïõ Íôïõôëüâ. «Óýìöùíá ìå ôçí áëÞèåéá êáé ìå ôïõ Èåïý ôï èÝëçìá», Ýëåãå Ýíáò. «Ôé íá ôá êÜíåéò ôá ëåöôÜ; Äåí áãïñÜæåéò Ýíá ðáëéêÜñé ìå äáýôá», Ýëåãå Üëëïò. «Ôé ìåãÜëç ÷áñÜ! Äßêáéïò Üíèñùðïò, ðïõ ëÝåé ï ëüãïò», Ýëåãå ôñßôïò. Êáé ìïíÜ÷á ïé õðïøÞöéïé êëçñùôïß, ðïõ Ýðñåðå íá ðáñïõóéáóôïýí óôï óôñáôïëïãéêü ãñáöåßï äåí Ýâãáëáí ìéëéÜ, ðáñÜ âãÞêáí áèüñõâá Ýîù. ¾óôåñá áðü äýï þñåò ôá äõï áìÜîéá ôïõ Íôïõôëüâ Ýöåõãáí áðü ôçí ðïëéôåßá. Óôï ðñþôï, ðïõ Ýóåñíå ç ãêñéæüáóðñç öïñÜäá êÜèïíôáí ï ãÝñïò êé ï ÉãíÜô. Ô’ áìÜîé Þôáíå öïñôùìÝíï ìå äéÜöïñá äÝìáôá êáé ìðüãïõò. Óôï äåýôåñï, ðïõ áêïëïõèïýóå êáé äåí ôï äéåýèõíå êáíåßò, êáèüôáí ç Áîßíéá ìå ôç ðåèåñÜ ôçò êáôåõ÷áñéóôçìÝíåò êáé êáìáñùôÝò, Ý÷ïíôáò ôá êåöÜëéá ôïõò óöé÷ôïäåìÝíá ìå ìÜëëéíá ìáíôßëéá. Ç íýöç êñáôïýóå, ôõëéãìÝíç óå ìéá ðåôóÝôá, ìéá ìðïôßëéá âüôêá. Ï Çëßá êáèüôáí áíôéêñý ôïõò ìå ôç ñÜ÷ç ãõñéóìÝíç óôçí êáôåýèõíóç ô’ áìáîéïý, ìå ôá ìÜãïõëá êáôáêüêêéíá êáé äåí Ýðáõå íá êïõâåíôéÜæåé æùçñÜ êáé íá äáãêþíåé ôï ôóïõñÝêé ðïõ êñáôïýóå. Êé ïé ïìéëßåò êé ïé êñüôïé ôùí áìáîéþí êáé ôá óéãáíÜ ÷ëéìéíôñßóìáôá ôùí áëüãùí, üëá ìáæß óõã÷ùíåýïíôáí óå ìéá ÷áñïýìåíç öáóáñßá. Ô’ Üëïãá êïõíþíôáò ôéò ïõñÝò ôïõò,

158

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ôÜ÷õíáí ïëïÝíá ôï âÞìá ôïõò, üóï Ýíéùèáí ðùò êïíôïæýãùíáí óôï ÷ùñéü. Êé üëïé üóïé äéáóôáõñþíïíôáé óôï äñüìï ì’ áõôÜ ôá äýï áìÜîéá, ÜèåëÜ ôïõò ãýñéæáí êáé îáíáãýñéæáí íá êïéôÜîïõí ôçí ïéêïãÝíåéá êåßíç, ðïõ öáéíüôáí ôüóï åõôõ÷éóìÝíç. áèþò îåìÜêñõíáí áðü ôçí ðïëéôåßá, ô’ áìÜîéá ôùí Íôïõôëüâ ðñïóðáèïýóáí íá îåðåñÜóïõí, äß÷ùò íá ôï êáôáöÝñïõí, ìéá ðáñôßäá êëçñùôïýò, ðïõ ôþñá åß÷áíå óôáìáôÞóåé Ýîù áðü Ýíá êñáóïðïõëåéü. ¸íáò íåïóýëëå÷ôïò, ìå êåßíç ôçí áöýóéêç Ýêöñáóç ðïõ äßíåé óôïí Üíèñùðï ôï îõñéóìÝíï êåöÜëé, öïñþíôáò áóßêéêá ôï ãêñßæï êáóêÝôï, Ýðáéæå ìå öüñá ôç ìðáëáëÜéêá. ¸íáò Üëëïò, îåóêïýöùôïò ìå ìéá ìðïôßëéá âüôêá óôï Ýíá ÷Ýñé, ÷üñåõå óôç ìÝóç ôïõ êýêëïõ, ðïõ ó÷çìÜôéæå ç õðüëïéðç óõíôñïöéÜ. Ï ÉãíÜô óôáìÜôçóå ô’ áìÜîé êáé êáôÝâçêå ãéá íá óößîåé ôï ëïõñß ôïõ Üîïíá ðïõ åß÷å îåëáóêÜñåé. ¼ëïé ïé Íôïõôëüâ êïßôáæáí ìå ðåñéÝñãåéá, ì’ åðéäïêéìáóßá êáé ìå êáëÞ äéÜèåóç ôïí Üíèñùðï ðïõ ÷üñåõå. Åêåßíïò Ýäåé÷íå óáí íá ìçí Ýâëåðå êáíÝíá, ìïíÜ÷á íéþèïíôáò ðùò ïé èåáôÝò ðïõ ôïí êáìÜñùíáí ðëçèýíïíôáí ïëïÝíá, ðÜó÷éæå íá äåßîåé üëç ôç ÷ïñåõôéêÞ ìáåóôñßá ôïõ. ×üñåõå ìå öüñá. Ôá öñýäéá ôïõ Þôáíå óïõöñùìÝíá, ôï êáôáêüêêéíï ðñüóùðï ôïõ áêßíçôï. Ôï óôüìá åß÷å óôáìáôÞóåé óå êÜðïéï ÷áìüãåëï, ðïõ áðü þñá ðéá åß÷å ÷Üóåé ôçí ÝêöñáóÞ ôïõ. Öáéíüôáí óÜìðùò íá åß÷å óõãêåíôñþóåé üëåò ôéò äõíÜìåéò ôçò øõ÷Þò ôïõ ìïíÜ÷á óôï ðùò èá Ýâáíå ôá Ýíá ðüäé ýóôåñ’ áðü ô’ Üëëï ðüôå ðáôþíôáò óôï ôáêïýíé ðüôå óôç ìýôç. ÊÜðïõ-êÜðïõ, óôáìáôïýóå áðüôïìá êé Ýãíåöå ôïõ ìïõóéêïý, êáé êåßíïò ôüôå Üñ÷éæå íá ðáßæåé ì’ üëåò ôéò ÷ïñäÝò ôçò ìðáëáëÜéêáò êáé íá ÷ôõðÜåé áêüìá ìå ôá äÜ÷ôõëá áíáðïäïãõñéóìÝíá óôï îýëï ôçò. Ï ÷ïñåõôÞò óôáìáôïýóå êÜðïéá óôéãìÞ. Ìá êé Ýôóé, êáèþò óôåêüôáí áêßíçôïò, íüìéæå êÜðïéïò ðùò åîáêïëïõèïýóå íá ÷ïñåýåé. ÎáöíéêÜ ðÜëé, Üñ÷éæå íá êéíåßôáé áñãÜ-áñãÜ, áíáóçêþíïíôáò ôïõò þìïõò êáé ìïíïìéÜò óôñéöïãýñéæå óôïí áÝñá ìå öüñá áíáêëáäßæïôáí êáé ì’ Üãñéá îåöùíçôÜ óõíÝ÷éæå ôï ÷ïñü. Ôá ðáéäéÜ ãåëïýóáí, ïé ãõíáßêåò êïõíïýóáí ôï êåöÜëé ôïõò, ïé Üíôñåò ÷áìïãåëïýóáí åðéäïêéìáóôéêÜ. ¸íáò ãçñáëÝïò õðáîéùìáôéêüò óôåêüôáí áäéÜöïñïò êïíôÜ óôï ÷ïñåõôÞ ìå ýöïò, óáí íá Þèåëå íá ðåé óôïí êüóìï ðïõ ÷Üæåõå: «Óåéò ôï Ý÷åôå ãéá èÝáìá ôïýôï åäþ, ìá ãéá ìáò åßíáé ðïëý ãíþñéìï». Ï ìïõóéêüò öáßíåôáé íá êïõñÜóôçêå êÜðïéá óôéãìÞ, Ýñéîå ãýñù ôïõ ìéá êïõñáóìÝíç ìáôéÜ, Ýêáíå êÜðïéá ðáñÜöùíç óõã÷ïñäßá, ÷ôýðçóå ìå ôá äÜ÷ôõëá ôï îýëï ôçò ìðáëáëÜéêáò êé ï ÷ïñüò óôáìÜôçóå.

– Å, Áëéü÷á! – óôñÜöçêå ýóôåñá óôï ÷ïñåõôÞ, äåß÷íïíôáò ôïõ ôïí Íôïõôëüâ. Íá ï íïõíüò óïõ!

– Ðïý åßíáé ôïò; Ù, ößëå ìïõ áãáðçìÝíå! – îåöþíéóå ï Áëéü÷á,

159

ΛΕΩΝ ΤΟΛΣΤΟΪ äçëáäÞ ôï ðáëéêÜñé ðïõ åîáãüñáóå ï Íôïõôëüâ ãéá í’ áíôéêáôáóôÞóåé ôïí Çëßá óôï óôñáôü, êáé ÷ùñßò íá ÷Üóåé êáéñü, ôñéêëßæïíôáò ìå ôá êïõñáóìÝíá ðüäéá ôïõ êáé óçêþíïíôáò ðÜíù áðü ôï êåöÜëé ôç ìðïôßëéá ìå ôç âüôêá ðñï÷þñçóå êáôÜ ôá äýï áìÜîéá.

– Ìßóêá! ¸íá ðïôÞñé! – îåöþíéóå. Êýñç ìïõ! Ößëå, áãáðçìÝíå! Ù, ÷áñÜ ìïõ, ìá ôçí áëÞèåéá! – óõíÝ÷éóå ôéò öùíÝò êáé ÷þíïíôáò ôï ìåèõóìÝíï êåöÜëé ôïõ óô’ áìÜîéá, Üñ÷éóå íá êåñíÜåé âüôêá. Ïé Üíôñåò Þðéáí áðü Ýíá ðïôÞñé, ïé äõï ãõíáßêåò åõ÷áñßóôçóáí êé áñíÞèçêáí íá ðéïõí.

– Ù, áãáðçìÝíåò ìïõ ãñéïýëåò îåöþíéæå ï Áëéü÷á, áãêáëéÜæïíôáò ôç ìÜíá ôïõ Çëßá, ôé íá óáò êåñÜóù; Ìéá ãõíáßêá ðïõ ðïõëïýóå ìåæÝäåò óôåêüôáí áíÜìåóá óôïí ìáæåìÝíï êüóìï. Ï Áëéü÷á ôçí åßäå. ¢äñáîå ôï ðáíÝñé ôçò ìå ôïõò ìåæÝäåò êáé ôï Üäåéáóå üëï ìÝóá óôï áìÜîé.

– Èá óôá ðëåñþóù, äéÜïëå! Ïýñëéáîå Üãñéá ìå èñçíþäéêç öùíÞ, êáé âãÜíïíôáò áðü ôçí ôóÝðç ôïõ ðáíôáëïíéïý ôïõ ôç óáêïýëá ìå ôá ëåöôÜ, ôçí ðÝôáîå ôïõ Ìßóêá.

– Óôåêüôáí åêåß äá áêïõìðþíôáò ôïõò áãêþíåò ôïõ óô’ áìÜîé êáé ìå ìÜôéá ìïõóêåìÝíá óôá äÜêñõá, êïßôáæå êåßíïõò ðïõ êÜèïíôáí ìÝóá.

– Ç ìÜíá ðïéá åßíáé; – ñþôçóå. Åëüãïõ óïõ, ìÞðùò; ÊÜôé ðñÝðåé íá ôçò ÷áñßóù ôçò ìÜíáò. Áðüìåéíå êÜðïéá óôéãìÞ óêåöôéêüò. ¾óôåñá Ý÷ùóå ôï ÷Ýñé óôçí ôóÝðç êé Ýâãáëå Ýíá êáéíïýñéï, êáëïäéðëùìÝíï ìáíôßëé. ¸âãáëå ôï ðñïóüøé ðïõ åß÷å æùóìÝíï óôç ìÝóç ôïõ. Ìå ãïñãÝò êéíÞóåéò Ýëõóå ôï êüêêéíï ìáíôßëé áðü ôï ëáéìü ôïõ êáé æáñþíïíôáò ôá üë’ áõôÜ ìÝóá óôá ÷Ýñéá ôïõ, ôá Ý÷ùóå óôçí ðïäéÜ ôçò ãñéÜò.

– ÐÜñôá, óôá ÷áñßæù, åßðå ìå ìéá öùíÞ, ðïõ ïëïÝíá ãéíüôáí êáé ðéï óéãáíÞ.

– Ìá ãéáôß; Ó’ åõ÷áñéóôþ êáëÝ ìïõ! ÊïéôÜ êåé êáëïóýíç ðïõ óôçí Ý÷åé ôïýôï ôá ðáéäß! ðáñáôÞñçóå ç ãñéÜ ìéëþíôáò ôïõ Íôïõôëüâ, ðïõ êáôÝâçêå áðü ôï ðñþôï áìÜîé êáé ðëçóßáóå ôï áìÜîé ôïõ Çëßá. Ï Áëéü÷á åß÷å óùðÜóåé óôï áíáìåôáîý êáé íõóôáãìÝíïò Ýãåñíå üëï êáé ðéï ðïëý ôï êåöÜëé, ëåò êé áðïêïéìéüôáí.

– Ãéá óáò ðÜù óôï óôñáôü, ãéá óáò åßíáé ðïõ ÷Üíïìáé áð’ ôïí êüóìï, ìïõñìïýñéóå ãéá ôïýôï êáé óáò êåñíÜù.

– Ùóôüóï èá Ý÷åé êé áõôüò ìÜíá ðáñáôÞñçóå êÜðïéïò áðü ôïõò ìáæåìÝíïõò ãýñù. Ôï êáêüìïéñï ôï ðáéäß! Êé åßíáé êáëüêáñäï ìá ðÜåé ÷áìÝíï! Ï Áëéü÷á óÞêùóå ôï êåöÜëé ôïõ.

– Êáé ìÜíá Ý÷ù åßðå êáé êýñç Ý÷ù. Ïýëïé ôïõò ì’ áðáñíÞèçêáí.

160

ΑΦΕ Ν ΤΗ Σ Κ ΑΙ ΔΟΥ ΛΟΣ ¢êïõìå åëüãïõ óïõ ãñéÜ, ðñüóôåóå áäñÜ÷íïíôáò ôç ìçôÝñá ôç Çëßá áðü ôï ÷Ýñé. Óïõ ÷Üñéóá ôï öôù÷éêü ìïõ ÷Üñéóìá. ¢êïõìå, ãéá ôï ×ñéóôü. Íá ðáò óôï ÷ùñéü Âüíôíïãéå, íá ãõñÝøåéò åêåß ðÝñá ôç ãñéÜ Íéêüíïâá, áõôÞ åßíáé ìÜíá ìïõ ô’ áêïýò. Êáé íá ðåéò áõôÞíçò ôçò ãñéÜò Íéêüíïâáò, ôñßôï óðßôé áðü ôçí Üêñç ôïõ ÷ùñéïý, êïíôÜ óôï ðçãÜäé… íá ôçò ðåéò ðùò ï Áëéü÷á, ï ãéïò óïõ… äçëáäÞò… Ìßóêá! ÌïõóéêÞ! Ôé óþðáóåò! Îåöþíéóå. Êáé îáíÜñ÷éóå íá ÷ïñåýåé ìïõñìïõñßæïíôáò êáé ðÝôáîå ìå öüñá ìáêñéÜ ôç ìðïôßëéá ìå ôç âüôêá. Ï ÉãíÜô áíÝâçêå óô’ áìÜîé êé Ýêáíå íá îåêéíÞóåé.

– Ãåéá óïõ, ï Èåüò ìáæß óïõ!… åßðå ç ãñéÜ äéðëþíïíôáò ôç ãïýíá ôçò. Ï Áëéü÷á óôáìÜôçóå áðüôïìá.

– Óôï äéÜïëï üëïé óáò, îåöþíéóå êéíþíôáò áðåéëçôéêÜ ôéò ãñïèéÝò ôïõ. Ôç ìÜíá óïõ…

– Ù÷, ÈåÝ ìïõ! – óôáõñïêïðÞèçêå ç ìçôÝñá ôïõ Çëßá. Ï ÉãíÜô ðÞñå ôá ãêÝìéá óôá ÷Ýñéá ôïõ êáé ôá äýï áìÜîéá îåêßíçóáí. Ï Áëéü÷á óôåêüôáí êáôáìåóÞò ôïõ äñüìïõ êáé óößããïíôáò ôéò ãñïèéÝò ôïõ ìå ìéáí Üãñéá Ýêöñáóç óôç ìïñöÞ, Ýâñéæå ôïõò ìïõæßêïõò ðïõ åß÷áíå ìáæåõôåß ãýñù ôïõ, îåöùíßæïíôáò üóï ìðïñïýóå ðéï äõíáôÜ.

– Ôé óôåêüóáóôå; ÔñáâÜôå! ÄéÜïëïé, áíèñùðïöÜãïé! Äå ìïõ îåöåýãåôå åìÝíá! ÓáôáíÜäåò! Ôóáñïõ÷Üäåò!… Ìå ôçí ôåëåõôáßá áõôÞ ëÝîç, ïé öùíÝò ôïõ êüðçêáí êáé, êáèþò óôåêüôáí, Ýðåóå ìïíïêüììáôïò êÜôù öáñäýò-ðëáôýò. Ïé Íôïõôëüâ óå ëßãï áðïìáêñýíèçêáí ôüóï, ðïõ äåí äéÜêñéíáí ðéá, üôáí ãýñéóáí íá äïõí ðßóù ôïõò, ïýôå ôï êñáóïðïõëåéü, ïýôå ôïí ìáæåìÝíï êüóìï. Óáí ðÝñáóáí êÜðïõ ðÝíôå âÝñóôéá, ï ÉãíÜô êáôÝâçêå áðü ô’ áìÜîé ôïõ ðáôÝñá ôïõ, ðïõ ï ãåñüò åß÷å ðéá áðïêïéìçèåß êáé âÜäéæå ðëÜé óô’ áìÜîé ôïõ Çëßá ðïõ ðñï÷ùñïýóå áñãÜ-áñãÜ. ¢äåéáóáí ïé äõï ôïõò ôç ìðïôßëéá ìå ôç âüôêá ð’ áãüñáóáí áðü ôçí ðïëéôåßá. Óå ëßãï, ï Çëßá áñ÷ßíçóå êÜðïéï ôñáãïýäé ïé äõï ãõíáßêåò Ýíùóáí ôéò öùíÝò ôïõò. Ï ÉãíÜô âßáæå ÷áñïýìåíá ô’ Üëïãü ôïõ, óýìöùíá ìå ôï ñõèìü ôïõ ôñáãïõäéïý. ÃïñãÜ åñ÷üôáí áðü ôçí áíôßèåôç ìåñéÜ êÜðïéï ÷áñïýìåíï ôá÷õäñïìéêü áìÜîé. Ï áìáîÜò âßáóå êåöÜôá ô’ ÜëïãÜ ôïõ. Óáí êïíôïæýãùóå ôá äýï áìÜîéá, ï ôá÷õäñüìïò Ýóêõøå ãåëáóôüò êé Ýãíåøå êëåßíïíôáò ôï ìÜôé, êáèþò áíôßêñéóå ôá êáôáêüêêéíá ðñüóùðá ôùí ãõíáéêþí êáé ôùí ìïõæßêùí ðïõ ôñáìðáëßæïíôáí ðÜíù óô’ áìÜîéá ôïõò êáé ôñáãïõäïýóáí ôüóï æùçñÜ.

161

Ο ΑΦΕΝΤΗΣ ΚΑΙ ΔΟΥΛΟΣ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΑ ΤΟΛΣΤΟΙ ● ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΑΘΛ.Ε.ΠΟΛΙ.Σ. ● ΕΠΙΜΕΛΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 2017 Η ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΠΕΝΤΑΝΔΡΟΝ ● ΠΑΡΕΧΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΣΕ ΟΛΟΥΣ Αριθμός έκδοσης VIII

ISBN: 978-618-83361-2-4