Atlantic Review Autumn 2017

Page 1

ATLANTIC REVIEW FOR ATLANTIC AIRWAYS TRAVELLERS - FREE COPY

EDITION #4 - 2017

THE FEAT IN ALGERIA:

FAROESE HANDBALL IN THE BIG LEAGUE VISIT NORÐOY:

THE TOWERING ISLANDS FETCHING SHEEP FROM A SEA STACK


Søgan Søgan um um Atlantic Atlantic Airways Airways

FLOTIN

Atlantic AtlanticAirways Airwaysfleyg fleygsín sínfyrsta fyrstatúr túrmillum millumFøroya og Føroyar Danmark og Danmark 28. mars 28. í 1988. mars í 1988. Tað Taðvar vartó tó ikki ikkinøkur nøkurløtt løttuppgáva uppgáva atat loysa loysa Atlantic Atlantic Airways Airways úr lagdi. úr lagdi. Raksturin Raksturingav gav hall hall fyrstu fyrstu árini, og og tá tábúskaparkreppan búskaparkreppan í Føroyum í Føroyum av av álvara álvara fór at at gera geraum um seg seg í 1992, í 1992, varvar eginognin eginognin hjá felagnum hjá felagnum horvin. horvin. Tey Teyringastu ringastukreppuárini kreppuárini eydnaðist eydnaðistikki ikkiat atfáa fáa Atlantic Atlantic Airways Airways at at geva avlop, geva avlop, men men gongdin gongdin vendi. vendi. Í 1995 Í 1995 hevði hevði felagið felagiðáá fyrsta fyrsta sinni sinniavlop á rakstrinum. avlop á rakstrinum. Hetta árið Hetta varð árið virksemið varð virksemið spakuliga spakuliga víðkað víðkað til eisini til at fevna um eisini flúgving at fevna til um Íslands. flúgving Felagið til Íslands. átók sær Atlantic at standa Airways fyriátók hesisær flúgving at í samstarvi standa fyrivið hesi Airflúgving Iceland. í samstarvi Árini eftir við gekk Airskjótt Iceland. hjá Árini Atlantic eftirAirways. gekk Í skjótt 1998 gjørdi hjá Atlantic Atlantic Airways. Airways Í 1998 av at gjørdi leiga Atlantic eitt flogfar Airways afturat av at og leiga við tveimum eitt flogfar flogførum aftrat og við bartveimum til at víðka flogførum flúgvingina bar tiluppaftur at víðka meira. flúgvingina uppaftur meira. Fyrst varð túratalið millum Føroya og Danmark økt. Í 1998 fór felagið at flúgva Fyrst varð til Skotlands túratalið og millum í 1999 Føroyar eisini til ogNoregs. Danmark Víðkaða økt. Í 1998 flúgvingin fór fekk stóra felagið undirtøku at flúgva millum til Skotlands manna og og í 1999 farið eisini varð tiltil Noregs. samráðingar Víðkaða um keyp av nýggjum flúgvinginflogfari fekk stóra í oktober undirtøku 1999. millum Sáttmáli manna varðogundirskrivaður farið varð til við British Aerospace samráðingarum umnýtt keypflogfar. av nýggjum Síðaniflogfari hevur íAtlantic oktober Airways 1999. Sáttmáli víðkað nógv um varð talið undirskrivaður á flogførumvið ogBritish fráferðum. Aerospace Í dagum erunýtt eruflogfar. trý flogfør Síðani og tvær tyrlur hevurí flotanum. Atlantic Airways víðkað nógv um talið á flogførum og fráferðum. Í dag eru fýra flogfør og tvær tyrlur í flotanum. Í januar 2008 undirskrivaði felagið sáttmála við Airbus um at keypa nýtt flogfar Í januarav2008 slagnum undirskrivaði A319. Flogfarið felagið sáttmála varð sett við í flúgving Airbus um í 2012, at keypa og stutt eftir varð nýtt flogfar farið atavflúgva slagnum beinleiðis A319. Flogfarið til Barcelona. varð sett Sama í flúgving árið vann í 2012, felagið og Airline stutt eftir of the varð Year-heiðursløn farið at flúgva beinleiðis á aðalfundinum til Barcelona. hjá “European Sama vannRegions Airline felagiðAssociation” Airline of theí Dublin Year-heiðursløn í Írlandi. á aðalfundinum hjá European Regions Airline Association í Dublin í Írlandi. Føroya landsstýri einskildi í 2007 ein triðing av Atlantic Airways, og felagið varð Føroya tá landsstýri skrásett á einskildi virðisbrævamarknaðinum, í 2007 ein triðing av men Atlantic í 2014 Airways, samtykti og Løgtingið felagið varð eftir tá uppskoti skrásett á frá virðisbrævamarknaði, landsstýrinum at keypa men í 2014 einskilda samtykti triðingin aftur Løgtingið frá privatu eftir uppskoti partaeigarunum, frá landsstýrinum og landsstýrið at keypa einskilda eigur nú aftur alt felagið. triðingin aftur frá privatu partaeigarunum, og landsstýrið eigur nú aftur alt felagið.

The Story of Atlantic Airways Atlantic The Story Airways’ offirst Atlantic flight wasAirways from the Faroes to Denmark on 28 March

Our Fleet

OY-RCG OY-RCG (ELINBORG) Type: Type: Seats: Seats: Engines: Engines: Length: Length: Wingspan: Wingspan: Max Max Speed: Speed: Max Max Range: Range:

S/N S/N 5079 5079 Airbus Airbus 319-112 319-115 144 144 2xCFMI 2x CFM56-5B7/3 CFM56-5B/7 33,84 33,84 m m 33,91 33,91 m m 911 911 Km/h Km/h 5.984 5.984 Km Km

OY-RCH Type: Seats: OY-RCI (INGÁLVUR) Engines: Type: Length: Seats: Wingspan: Engines: Max Speed: Length: Max Range: Wingspan:

S/N 2186 Airbus 319-115 144 S/N 3905 2xCFMI CFM56-B6/P Airbus 319-112 33,84 144 m 33,91 m 2x CFM56-5B6/3 911 Km/h 33,84 m 5.984 33,91 Km m

Max Speed: Max Range:

911 Km/h 5.984 Km

Stovna tær ein vanga á atlantic.fo

OY-RCI Type: Seats: Engines: OY-RCJ (WILLIAM) Length: Type: Wingspan: Seats: Max Speed: Engines: Max Range: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:

S/N 3905 Airbus 319-11x 144 2xCFMI FM56-5B6/3 S/N 7465 33,84 Airbusm320-214 33,91 m 168 911 Km/h 2x CFM56-5B4/3 5.984 37,57 Km m 34,10 m 911 Km/h 4.800 Km to 5.700 km

Savna stig, hvørja ferð tú flýgur við okkum...

1988. It was no easy though, to get the airline off the ground. Atlantic Airways’ firsttask, flight was from the Faroes to Denmark on 28 Operations at a during the to firstget years, and inoff 1992, March 1988.ran It was nodeficit easy task, though, the airline the as a devastating economic in the Faroes theand company’s ground. Operations ran atcrisis a deficit during thepeaked, first years, in 1992, OY-HIH SN: 31129 equity was gone. as a devastating economic crisis in the Faroes peaked, the company’s Type: Agusta Westland 139 Built: 2015 equity was gone. Engines / power: 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) During the worst years of the economic crisis, it was impossible for Lenght: 16,42 m Lenght fuselage: 13,52 m Atlantic Airways turnofathe profit. But then theit winds changed. During the worst to years economic crisis, was impossible forIn 1995 the Width: 2,26 m company had itstofirst year in theBut black. year,changed. the airline Atlantic Airways turn a profit. then That the winds In had 1995 slowly Height: 4,98 m started to expand operations regular flightsthe toairline Iceland, the company had itsits first year in thewith black. That year, hadsharing OY-HIH (RUTH) SN: 31718 Main rotor diameter: 13,80 m Type: empty: Agusta Weight, 4.600 kgWestland 139 the route with to Airexpand Iceland. During thewith following company slowly started its operations regularyears, flightsthe to Iceland, Built: fully loaded: 2015 kg Weight, 7.000 Viðdeveloped at gerast limur í Air Súlubonus, kanst tú savna Við Súlubonus kunnu tey, 310 ið km/t ferðast nógv, fáa swiftly. In 1998 Atlantic Airways opted to lease a second sharing the route with Iceland. Engines / power: 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) Max. speed: Lenght: speed: 16,42 m Normal 259 km/t With two invið thecompany fleet, routes couldswiftly. be expanded During the following years, the developed In 1998 gull-limaskap, tæraircraft. stig, tá ið tú planes flýgur Atlantic Airways. ið gevur enn fleiri fyrimunir. Lenght fuselage: 13,52 m m Max. altitude: 6.096 significantly. Atlantic Airways opted to lease a second aircraft. With two planes in Width: 2,26 m Passengers: 15 Stigini kanst tú brúka til at keypa ferðaseðlar the fleet, routes could be expanded significantly. Height: 4,98 m Main rotor diameter: 13,80 m fyri.First the frequency of flights between the Faroes and Denmark was Súlubonus er empty: áhaldandi í 4.600 menning, og Weight, kg increased. Then, the to Scotland in 1998 and to First the frequency ofairline flights started betweenflying the Faroes and Denmark was Weight, fully loaded: 7.000 kg Max. speed: km/tverða knýttir fleiri fyrimunir310at Norway in Then, 1999. The expanded well received. In 1999, increased. the airline startedroutes flyingwere to Scotland in 1998 and to framyvir fara Normal speed: 259 km/t therefore, commenced talks BritishIn Aerospace and Norway inthe 1999. The expanded routes were wellwith received. 1999, Max. altitude: at skipanini. So fylg við við6.096 atmstovna tær ein Hvørja ferð tú company flýgur við Atlantic Airways, signed a contract for the acquisition ofwith a new aircraft. therefore, the company commenced talks British Aerospace and Passengers: 15 OY-HIL tí so ert tú longu SN: 31129 signed atú contract for the tal acquisition of a new- aircraft. vanga í dag, væl á veg á forvinnur eitt ávíst av stigum alt eftir, Type: Agusta Westland 139 Since AtlanticAirways Airwayshas haspurchased purchased additional aircrafts Since then then Atlantic additional aircrafts and and Built: 2015 tína fyrstuEngines súluferð. hvørjari farleið og slagi av ferðaseðli, continued toincrease increase number of flights. Today, there are three continued to thethe number of flights. Today, there are four / power: 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) Lenght: 16,42 m planes and twohelicopters helicopters in the fleet. planes and two in the fleet. tú ferðast við. Lenght fuselage: Width:

Les meiraHeight: um Súlubonus InIn2008 wassigned signed with Airbus purchase 2008aacontract contract was with Airbus onon thethe purchase of anof an aircraft Main rotor diameter: of the type A319. plane was added the fleet in in 2012 and soon aircraft of the typeThe A319. The was added to the fleet 2012 OY-HIL Tá tú hevur nóg mikið avplane stigum tiltoeina Weight,(SÁMAL) empty: Type: fully loaded: thereafter began tobegan fly directly to Barcelona. That same year the and soon thereafter to fly directly to Barcelona. That same Weight, Built: speed: súluferð, brúka Max. company won tú thewon Airline oftey the á Year at theatannual meeting of the year thekanst company the Airline of øllum theprize Year leiðum prize the annual Enginesspeed: / power: Normal Airline Association held in Dublin, Ireland. meeting ofRegions the European Regions Airline Association held in Dublin, Lenght: Max. altitude: hjáEuropean Atlantic Airways; bæði til Danmarkar, Lenght fuselage: Passengers: Ireland. Width: á NORÐ-leiðunum og vælumtóktu The Faroese government privatised a third SÓLof Atlantic Airways in 2007 Height: Main rotor diameter: and company was listed on aastock exchange. In 2014,inhowever, The the Faroese government privatised third of Atlantic Airways leiðunum. Weight, empty: the parliament passedwas a government bill exchange. to repurchase the third of the 2007 and the company listed on a stock In 2014, Weight, fully loaded: company that had been privatised. Today, the Faroese government is however, the parliament passed a government bill to repurchase the Max. speed: Normal speed: the sole owner of thethat airline. third of the company had been privatised. Today, the Faroese Max. altitude: government is the sole owner of the airline. Passengers: Atlantic Airways

Vagar Airport

380 Sørvágur

Tel 34 10 00

www.atlantic.fo

13,52 m

2,26 m á 4,98atlantic.fo m 13,80 m SN: 31722 4.600 kg Agusta 7.000 kgWestland 139 2015km/t 310 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) 259 km/t 16,42 m m 6.096 13,52 m 15 2,26 m 4,98 m 13,80 m 4.600 kg 7.000 kg 310 km/t 259 km/t 6.096 m 15


Vit fylla 40 ár

– tí geva vit tykkum EINA MILLIÓN Hetta til nýggjárs lata vit 7.500 gávukort við upphæddum á 50, 100, 200 og 1.000 kr – til samans ein føðingardagsgáva á eina millión krónur frá okkum til tykkum. Fyri hvørjar hundrað krónur tú keypir fyri í Miklagarði, Bónus ella Mylnuni, fært tú ein seðil at skava. Vit kalla seðlarnar »skava 3 eins«.

Skavar tú somu upphædd tríggjar ferðir – til dømis 3 x 1000 kr – ja, so hevur tú vunnið eitt gávukort á 1000 kr. Men eisini nittuseðlar kunnu gerast vinnaraseðlar. Skriva navn og telefonnummar á seðilin og lat hann inn í handlinum, so er hann við í dráttinum um fimm dreymaferðir, sum hvør hevur eitt virði á 20.000 kr.

Við hjartans tøkk fyri góða samstarvið seinastu 40 árini,

Miklagarður, Bónus og Mylnan

SKAVA Ert tú heppin?

3EINS VINNINGAR FYRI TILSAMANS

1.000.000 KR.

EFTIRLITSNUMMAR

HETTA ØKIÐ MÁ IKKI SKAVAST

Les meira á www.3eins.fo

FÁ »SKAVA 3 EINS« FYRI HVØRJAR 100 KR, TÚ KEYPIR FYRI, Á HESUM STØÐUM:

Síðani 1977

Síðani 1999

Síðani 2004


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

ATLAnTIC REVIEW – AuTuMn 2017

THE CoSy AuTumN Another summer has passed and we who live here on the sheep is­ lands are preparing for winter. For us autumn is, in many ways, synon­ ymous with mountains and sheep drives. Men and women drive flocks of sheep down autumn hills to fill the meat stores for winter. The wafting aroma of cured lamb simmering on the stove is also characteristic of autumn and win­ ter here in the Faroe Islands. The meat, which we for centuries have fermented and cured, has now also caught the attention of the wider world. Fermenting is as natural to us Faroese, as the autumn storms that pound our shores every year. And it is precisely the fermenta­ tion process that has caused such a stir among culinary enthusiasts worldwide. The Faroese Food and Veterinary Authority has launched an exciting research project, which seeks to identify the unique Faro­ ese bacteria that give Faroese food its delicious fermented flavour, ræst. And perhaps these bacteria are even good for our health? You can read all about it in this edition of Atlantic Review.

4

On the subject of sheep and meat, we joined Tjørnuvík locals out to Stakkurin to gather flocks for the slaughter. The sheep from Stak­ kurin north of Tjørnuvík are said to be especially flavourful and plump. And every year a large group heads north to Stakkurin for the sheep, which are then auctioned off. The money collected is channelled to worthy causes in the village. So lean back and enjoy the captivating pictures and stories from Tjørnu­ vík, perhaps it will make you want to join in? And sticking to the same topic, it was precisely Faroese food that was in focus when the Nordic Food Award Embla was handed out for the first time in August. Three of the awards came home to the Far­ oes, and we can all rejoice in the success of Faroese gastronomy. You can read about the award and meet one of the recipients later in the magazine. But it is not all about food. This was also a summer of sport for the Far­ oes. The Faroe Islands participated,

as is customary, in the Island Games, which took place in Got­ land this year. Our athletes and trainers returned from the games with 87 medals, a new record for these outstanding representatives of our little nation. Our U21 hand­ ball squad became the first Faroese team ever to reach a world champi­ onship eight finals, which this time took place in Algeria. Although they did not return with a medal it is still quite an achievement, which contributes to placing the Faroe Is­ lands on the global map. This also confirms that Faroese sport is blos­ soming and makes its mark beyond our borders. There is an article about the U21 squad and the feat in Algeria on page 16. Each season has its unique charms. And although the mountains are changing hue and the weather is turning, as ever we bid you a warm welcome on board Atlantic Air­ ways and wish you all the best on your travels. jóhanna á bergi, CEO, Atlantic Airways


HiddenFjord continues to lead the world in Sustainable and Innovative methods of raising superior Atlantic salmon in the Wild. HiddenFjord salmon lives a stress-free life in its natural environment around the Faroe Islands with Zero antibiotics and Zero hormones throughout.

HIDDENFJORD • P.O.Box 29, FO-510 Gøta, Faroe Islands • Tel +298 66 21 00 • www.HiddenFjord.com


Photo: Bobby Anwar


Contents / Innihaldsyvirlit:

08

Walking to Klæmintsgjógv

84

Event calendar

Til gongu í Klæmintsgjógv

16

The Feat in Algeria Manndómsroysnið í Algeria

24

Embla Throws Her Arms Around the Faroes Tá ið Embla hálsfevndi Føroyar...

36

Fetching Sheep from a Sea Stack Í Stakkin við tjørnuvíkingum

48

The Faroese bug Den færøske bacille

60

The Towering Islands up North Hávaksnu oyggjarnar fyri norðan

72

86

Author of the Season

88

Children’s Page Barnasíðan

89

Crossword Puzzle and Sudoku Krossorðagáta og Sudoku

90

Fleet Names Nøvnini á flotanum hjá Atlantic Airways

92

Facts about the Faroe Islands Upplýsingar um Føroyar

94

The Story of Atlantic Airways Søgan um Atlantic Airways

Epic Faroe Islands

ATLANTIC REVIEW is published by Atlantic Airways, Vagar Airport, FO-380 Sørvágur, tel. +298 34 10 00, fax. +298 34 10 01, e-mail: booking@atlantic.fo. Advertising: Atlantic Airways – atlanticreview@atlantic.fo Layout by Censure (Censure.dk). Printed by Føroyaprent (Foroyaprent.fo). Edited by Ingrid Bjarnastein/ ingrid@atlantic.fo Translation/proofreading: Sprotin.fo. Responsibility: Jóhanna á Bergi. This publication may only be reproduced in agreement with the publishers. Cover: Mads Peter Iversen


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Gonguleiðin inn ígjøgnum Trongugjógv. Hon er einar 2-3 favnar breið og einar 15 favnar høg. Illustrasjón: Ósbjørn Jacobsen, arkitektur

TIl goNgu í KlæmINTSgjógv


AtlAntic Review | autumn 2017

Eitt av føstu og heilt serligu ferðamálunum seinastu árini hava verið ferðirnar hjá Norðlýsinum í Klæmintsgjógv í Hesti. Nú eru ætlanir at gera Klæmintsgjógv atkomandi alt summarið – til gongu. Sk r i va ð

he vu r

Græ k a riS Dju rhu u S Ma Gnu SSe n, MynD ir: e yb ii M ynDir i llu Stratiónir: óSb jørn ja c ob Se n

Síðan tíðliga í nítiárunum hevur eitt av best umtóktu ferðamál­ unum í Føroyum verið Klæm­ intsgjógv í Hesti. Innan fyri Klæmintsgjógv er eitt rættiliga stórt helli við eini urð. Her hevur Birgir Enni javnan skipað fyri konsertum saman við millum øðrum Kristiani Blak, tónleikara. Birgir Enni hevur síðan 1989 gjørt útferðir við Norðlýsinum, sum er seglskip, smíðað í Føroyum. Eitt av best umtóktu ferðamálunum hava verið ferðirnar í Klæmintsgjógv. – Ljóðið í hesum stóra hellinum er framúr serstakt og spenn­ andi. Tónleikur blandaður við aldututli, fuglasongi og suðinum bæði uttanfyri og inni í helli­ num er so ófatiliga vakurt, at illa ber til at greiða frá tí. Tú skalt uppliva tað, sigur Birgir Enni, skipari á Norðlýsinum og ein av undangongumonnunum í føroysku ferðavinnuni.

Tongt at veðrinum Útferðirnar hjá Norðlýsinum í Klæmintsgjógv krevja rætta

P re SS

veðrið. Smáir bátar verða brúktir at sleppa inn í sjálvt hellið, og tá skal veðrið vera til vildar. Ættin skal vera røtt, sjóvarfallið tað rætta, streym­ urin skal ikki vera ov harður, og tað má ikki vera ov nógvur vindur. – Tí ber illa til at vissa ferðafólk um at sleppa inn í Klæm­ intsgjógv ávísan dag ella ávísa tíð á degnum, sigur Birgir Enni. Upprunaliga er hann útbúgvin maskinsmiður, men hann er eisini útbúgvin kavari í donsku sjóverjuni, og kavingin hevur verið ein týðandi táttur í øllum hansara arbeiði. Hann hevur gingið á odda at kava eftir nógvum av tí sjógæti, vit kenna í dag: Øður, igulker, krækling og so framvegis. Samstundis hevur góða samband hansara við fólk í fiskivinnuni gjørt, at hann altíð hevur havt sínar eyðkendu fiskarættir at bjóða ferðandi. Og so er tað hansara heims­ kenda fiskasúpan.

9


AtlAntic Review | autumn 2017

– Tað er javnan, at fólk ringja úr útlondum at bíleggja túr við Norðlýsinum í Klæmintsgjógv, og serligu fiskarættirnar, sum tey hava hoyrt um, sigur Birgir Enni. Men veðurumstøðurnar vestan fyri Hest hava gjørt, at Birgir Enni fór at hugsa um aðrar møguleikar at lata bæði út­ lendingar og føroyingar sleppa at uppliva Klæmintsgjógv. Og her er tað, at hann er komin á hugskotið at skipa fyri gongu­

ferðum úr hestbygd og út í Klæmintsgjógv.

Arkitektur við í ætlanina Í sambandi við at stórsligna tónleika­ og ráðstevnuhúsið Harpa í Reykjavík varð tikið í nýtslu í mai 2011, varð Birgir Enni biðin at koma til Reykja­ víkar at borðreiða við sínum serstøku fiskarættum. Á hesi ferðini kom hann á tal við føroyska arkitektin Ósbjørn Jacobsen úr Gøtu. Ósbjørn Jac­ obsen var ein av høvuðsarki­

Seglskipið Norðlýsið, sum er smíðað í Føroyum. Birgir Enni hevur siglt við túsundtals ferðafólkum, síðan hann byrjaði at gera útferðir við Norðlýsinum í 1989.

tektunum aftan fyri Hørpuna, og tí helt Birgir Enni, at hetta mundi vera rætti maðurin at fáa við í ætlanina um Klæ­ mintsgjógv. Ósbjørn Jacobsen varð hugtikin av ætlanini. Samstundis setti hann sær spurningin, um óviss­ an hjá útlendskum ferðafólkum yvirhøvur at sleppa í Klæmints­ gjógv mundi vera ein partur av upplivingini. Hinvegin skilti hann væl, at Birgir Enni ynskir at vísa hesa framúr vøkru náttúruna fram. Og hann hann tók av at vera við í ætlanini beinanvegin. Síðan hava teir báðir verið í tøttum samstarvi um Klæmintsgjógv. – Í mun til aðrar ætlanir, eg havi verið við í, er hendan heilt øðrvísi. Her er uppgávan at gera minst møguligt fyri ikki at skemma landslagið, sigur Ós­ bjørn Jacobsen.

10


AtlAntic Review | autumn 2017

Gonguleiðin, sum leiðir oman av bakkanum, fram við berginum og inn í Trongugjógv. Trongagjógv er umleið 300 metrar long og rennur saman við Húsagjógv umleið 180 metrar inni – og við Klæmintsgjógv inni á botni. Illustrasjón: Ósbjørn Jacobsen, arkitektur

verja náttúruna Ætlanin er altso at gera tað møguligt at ganga úr Hestbygd suðureftir og síðan vesturum í Klæmintsgjógv. Tað, sum liggur Ósbirni Jacobsen fremst í huga í ætlanini, er altso at verja náttúruna mest møguligt. Far­ vegir skulu gerast fram við berginum, og her ætlar Ósbjørn Jacobsen at nýta tað, sum nýtt hevur verið í føroysku bjørgun­ um í øldir.

spennandi upplivingum í Klæ­ mintsgjógv er eitt, men hetta kann eisini gerast eitt lokalt átak, sum gevur Hesti fleiri ferðandi og meira lív og kann eisini kasta av sær á annan hátt við til dømis matarupplivingum, øðrum útferðum og so fram­ vegis, sigur Ósbjørn Jacobsen.

Ætlanin er at gera farvegir ella gøtur úr millum øðrum veiri, sum onkursvegna verður festur við kongum. Tað, sum hevur týdning fyri arkitektin, er, at kemur tú einaferð til ta niðurstøðu, at henda ætlanin eydnaðist ikki heilt ella av onkrari orsøk steðgar, so skal hon hava skemt náttúruna minst møguligt.

uppvaksin í náttúrini

– Vit skulu minnast, at hetta við tónleiki, ljósspæli og øðrum

Birgir Enni er føddur og upp­ vaksin á Tvøroyri. Frá barns­ beini hevur náttúran verið ein

– Vit hava hoyrt søgur um forfedrar okkara, sum ikki vildu spilla náttúruna ­ heldur ikki bjørgini. Men har tað var neyðugt, varð kortini góðkent at seta kongar í, og so eru tað hesar søgurnar vit hoyra, at abbi mín ella langabbi mín var hin seinasti, sum setti kongar í júst har og har. Hetta við kong­ unum var sostatt í lagi, og tí eru tað kongarnir, sum liggja fram­ marlaga í mínum huga. Og tað skemmir heldur onki av týd­ ningi, heldur Ósbjørn Jacobsen. Ein av avgjørdu undangongumonnunum í føroysku ferðavinnuni, Birgir Enni, skipari á Norðlýsinum. Hann vónar, at ætlanin við Klæmintsgjógv verður veruleiki í 2020.

11


AtlAntic Review | autumn 2017

stórur partur av lívi hansara. Hann gekk nógv í haganum, spældi í fjøruni, og hann var í báti, tá tað bar til. Sum 10 ára gamal var hann eina útferð í Stóru Dímun við Poul Egilsnes, sum var hov­ meistari á Smyrli tá. Stórir klettar lógu í urðini í Stóru Dímun, so teir báðir noyddust at hjálpast at at sleppa upp um klettarnar og niðaná. Sólin bakaði hendan dagi, og tað uddi av fugli. Henda náttúruuppliv­ ingin var so góð og so sterk, at hon setti seg í minnið hjá Birgiri Enni fyri lívið. Áhugin fyri ferðavinnuni stavar mill­ um annað frá túrinum í Dímun. Sum kavari hevur Birgir Enni arbeitt í flestu bygdunum í Føroyum. Hann hevur eisini arbeitt sum kavari í Noregi og í Grønlandi. Tá ið brúgvin við Streymin varð gjørd, arbeiddi hann har, og tá tók hann ein bát, sum var sokkin, upp og gjørdi hann í stand. Í botnin á bátinum

gjørdi hann eitt kúgveyga, so hann kundi eyðgleiða lívið í sjónum og á botni. Eftir at hann í 1989 var við til at seta Norðlýsið í stand og fór at sigla við ferðafólki, hevur hann notið gott av øllum sínum mongu royndum í náttúruni – bæði til fjals og fjøru. Í dag er hann kendur nógva­ staðni úti í heimi við sínum serligu fiskarættum og við sín­ um útferðum í millum annað Klæmintsgjógv. Í 2015 vann Norðlýsið við Birgiri Enni “Vestnorden Tra­ vel Award” fyri sítt arbeiði í føroysku ferðavinnuni. Tað var fyrstu ferð, hesin heiðurin var latin, og Birgir Enni varð valdur sum fyrsti vinnarin. Næsta ætlan hansara er nýggja gonguleiðin úr Hestbygd í Klæ­ mintsgjógv. Birgir Enni vónar, at tann ætlanin verður veru­ leiki í 2020.

Ætlanin er at skipa fyri tiltøkum heilt har inni í Klæmintsgjógv. Har eru einir 30-40 favnar upp til hválvið.

Illustrasjón: Ósbjørn Jacobsen, arkitektur

12


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Arkitekturin Ósbjørn Jacobsen er serliga kendur fyri sín byggilistarliga leiklut í tónleikaog ráðstevnuhøllini Hørpu í Íslandi. Í sambandi við ætlanina við Klæmintsgjógv leggur hann stóran dent á at skemma landslagið minst møguligt.

13


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

SuMMARy

WAlKINg To KlæmINTSgjógv The wooden sail ship Norðlýsið has been taking people out to Klæmintsgjógv with captain Birgir Enni at the helm since 1989. On the captain’s initia­ tive, this great ocean cave has become a regular concert ven­ ue, even though it is accessible only by boat. “The sound in the great cave is unique. Music mixed with the murmur of waves, birdsong and the sighing wind is so unfathomably beau­ tiful that it is difficult to put into words. You have to experi­ ence it,” says Birgir Enni. Alas, it is the weather that de­ cides if you get to experience it or not. Visitors have to enter the cave in small boats, which is only possible with the right wind direction and speed cou­ pled with favourable tide and currents. Birgir Enni would therefore like to offer excur­ sions by foot from Hestur vil­

14

lage to Klæmintsgjógv, but right now that is not possible.

will have as little impact as possible.

Faroese architect Ósbjørn Jacobsen is one of the creative forces behind the Harpan con­ cert hall in Reykjavik. That is where the captain met him and shared his plans. Though the architect was very wary of marring the landscape, he was immediately fascinated by the idea.

This idea also has the potential to make a tangible difference to the community on Hestur island by bringing more visi­ tors and more life to the vil­ lage. It could spark other initia­ tives such as excursions or food ventures. Food, particularly fish and seafood, is another speciality of captain Birgir Enni. As a diver, he has often prepared his own catch and has introduced the Faroese to a host of seafood, like urchins. His fish soup is world famous and in 2015 Norðlýsið and its captain received the Vestnor­ den Travel Award for his con­ tribution to Faroese tourism. But he is not resting on his lau­ rels, and hopes that his new route to Klæmintsgjógv will be open in 2020.

In the old days the Faroese did not want to spoil nature either, particularly not our bird cliffs, but, when needed, they did tol­ erate the use of eyebolts. In or­ der to reach Klæmintsgjógv on foot, paths along the bird cliffs will have to be created. The ar­ chitect is planning to use the bolts that have been used for centuries, so that, should the project prove unsuccessful, any remnants of the built paths


Summar 2018

KOM VIÐ TIL MALTA

NÝTT

Sum nakað nýtt flýgur Atlantic Airways beinleiðis til og frá Malta annanhvønn týsdag frá 19. juni 2018 til 14. august 2018. Flogið verður fimm ferðir aftur og fram: 19. juni, 3. juli, 17. juli, 31. juli og 14. august 2018. Keyp ferðina á www.atlantic.fo

Atlantic Airways

Vagar Airport

380 Sørvágur

Tel 34 10 00

www.atlantic.fo


AtlAntic Review | autumn 2017

16


AtlAntic Review | autumn 2017

mANNdómSroySNIð í AlgErIA Ein kaldan vetrardag í januar 2016 broyttu sekstan ungir menn føroyska ítróttarsøgu. Tað óhugsandi hendi. Føroyar spældu seg víðari til Hm-endaspælið í hondbólti í Algeria. Har skrivaðu teir ein kapittul afturat Sk r i va ð h e v u r l e ivu r Fre De rik Se n M y n Di r : St é Ph a ne P illa u D/ih F

Tað er gleðisrúsur í Høllini á Hálsi í Havn. Spælararnir renna allir oman í annan end­ an, og har tveita teir seg oman á hvønn annan, til teir allir liggja í einum stórum dunga. Børn og vaksin eru eisini runnin inn á leikvøllin. Smílini eru stór, og samstundis eru tað fleiri, ið lata tár falla, tá ið tey sleppa at hálsfevna spælararnar.

Føroyar hava júst vunnið á Finnlandi, og tað hevur við sær, at U21­landsliðið í hondbólti hevur spælt seg víðari til HM­ endaspælið í Algeria. Undan hesum dystinum hava Føroyar eisini vunnið á Sveis og Ísrael. Hetta er stórt bragd. Føroyar hava áður luttikið í heims­ meistarakappingum fyri ein­ staklingar, men tað hevur verið

mest sum óhugsandi, at eitt land við bara 50.000 íbúgvum nakrantíð fór at klára at koma til eitt endaspæl í liðítrótti. Men tað kemur ikki so óvart á teir sekstan ungu menninar, sum manna hópin. Helgi Hoy­ dal er liðskipari á føroyska landsliðnum.

17


AtlAntic Review | autumn 2017

­Vit møta ongantíð til nakran dyst fyri bara at vera har. Vit vilja altíð vinna á mótstøðuni. Tað, sum er komið í okkum spælarar, er serligt, tí vit hava slept ræðsluni. Vit ræðast onga tjóð, og vit lata okkum ikki bergtaka av, at teir, sum vit spæla ímóti, umboða fremstu feløgini í Evropa, sigur Helgi Hoydal við sannførandi rødd.

Serligir árgangir Spælararnir, ið umboða U21­ landsliðið, eru føddir í 1995, 1996 og 1997. Frá tí, at teir hava verið smádreingir, hava teir spælt ímóti hvørjum øðrum, og tað var tíðliga sjónligt, at teir høvdu óvanliga góð evni til hondbóltsspælið. Nøkur foreld­ ur sóu hetta, og tey hildu, at tað skuldi leggjast meira fyri, um tað skuldi fáast sum mest burtur úr evnunum. Tey tóku tí stig til úrvalsvenjingar, sum tey rindaðu fyri úr egnum lumma, har teir bestu venjararnir í Føroyum stóðu fyri venjingun­ um. – Har byrjar tað veruliga. Neyvan vóru vit har, vit eru í dag, um vit ikki fingu handan møguleikan, tá vit framvegis bara vóru børn. Eg haldi, at teir flestu høvdu vinnaralyndið tíðliga, og tí kundu vit ofta vera harðir við hvønn annan, tá vit møttust á vøllinum. Ein uppgáva var tí, at vit skuldu blíva fittari við hvønn annan. Tað má sigast, at tað eydnaðist, tí í dag síggi eg mínar liðfelagar á landsliðnum sum brøður, sigur Helgi Hoydal.

18

HElgI HoydAl: Aldur: 21 ár Pláss á vøllinum: Strikuspælari Feløg: H71, viborg HK og odder Elite Håndboldklub Føroyameistari við H71 í 2017 Steypavinnari við H71 í 2016 og 2017

Hondbóltsfepur í Føroyum Hondbóltur er vetrarítróttgrein í Føroyum, men í juli mánaði 2017 eru tað ikki tær vanligu summarítróttargreinirnar, sum seta dagsskránna. Føroyska liðið hevur vunnið tveir dystir á rað í bólkaspælinum í HM­ endaspælinum í Algeria, fyrst á Kili og síðani púra óvæntað á Suðurkorea.

Fólk kring landið leita saman at síggja U­21 landsliðið í hond­ bólti. Á trappuni í Vágsbotni í Havn, har hundraðtals fólk árið fyri savnaðust fyri at hyggja eftir íslendska fótbóltslands­ liðnum í EM­kapping í Frak­ landi á stórskíggja, savnast tey nú fyri at síggja sítt egna lands­ lið kappast í Algeria.


Mercedes-Benz Tað besta ella einki.

Pf. WAAG Hoyvíksvegur 63 110 Tórshavn Tel: 31 36 66 www.waagbilar.fo

OPIÐ ER: MÁNADAG - FRÍGGJADAG 8.00 - 17.00

WAAG er størsta bilasøla í landinum við flest seldum bilum frá 2009 til 2016. WAAG umboðar bilamerkini Citroën, Mercedes-Benz og Mitsubishi og hevur framkomið verkstað til viðlíkahald og umvælingar.


AtlAntic Review | autumn 2017

Í triðja dystinum gongur tað ikki líka væl, Føroyar tapa fyri Noregi, men enn bíðar nógv tann størsta avbjóðingin.

Sluppu sær av við ræðsluna Fjórði dysturin er á skránni. Men hesa ferð er mótstøðan ein av heimsins bestu hond­ bóltstjóðum, Týskland. Í bussi­ num, sum koyrir føroysku spælararnar til høllina, valdar tøgn millum teir annars so prátingarsomu, ungu menninar. Sama tøgnin hevur verið galdandi allan dagin. Tað bleiv ikki sagt nakað stórvegis á hotellinum, meðan døgurðin fór niðurum. Tað er kókandi heitt í skifting­ arrúminum, nú tað eru fáir minuttir til føroyska liðið skal á vøllin. Hitin í Algier, ið er høvuðsstaður í Algeria, liggur um 35 stig. Helgi kennir, at tað er tungt at anda, meðan sveittin dryppar av pannuni. Á veg inn í

Føroyski spælararnir fegnast um sigurin á Suðurkorea

skiftirúmið møtir hann vaski­ konuni. “Hon hevur brúkt dekan ov nógv klor,” hugsar hann. Framvegis tøgn. Rói Berg Han­ sen, liðfelagin, er tann fyrsti at bróta tøgnina; hann er práting­ arsamur og hevur orðið í sínar makt. “Tey siga øll heima í Føroyum, at vit hava skrivað søgu, lat okkum so bara gera tað til eina skaldsøgu”. Orðini fáa smílið fram á spæl­ arunum. Føroyski málverjin, Niklas Simonsen, hevur spælt seg til sáttmála í danska felagnum Skjern

Eitt sindur av fjáltri er á Helga. Føroyska liðið hevur ikki bara vunnið sær virðing heima í Føroyum við góðu úrslitunum, men kring allan heim, og hann vil ikki, at tann virðingin skal hvørva sum døgg fyri sól, um teir leggja rygg til stórtap fyri Týsklandi, ið hevur spælarar, sum umboða fleiri av heimsins bestu feløgum. Tá ið venjarin er liðugur at leggja tað taktiska til rættis, eigur liðskiparin síðsta orðið, áðrenn farið verður úr skifting­ arrúminum.


Føroyski sigurin sveið hjá suðurkoreansku spælarunum

Sterki verjuspælarin úr Neistanum, Teis Horn Rasmussen, í skotstøðu

– Teir eru stjørnur, men vit duga eisini. Minnist til, at vit spæla fyri Føroyar, vit spæla fyri Merkið, og vit spæla fyri øllum teimum, ið hava hjálpt okkum at koma so langt. Hetta er ein framíhjárættur. Fá fáa hendan møguleikan, men vit hava fingið hann. Geva vit alt í dag, so eri eg ikki í iva um, at øll tey, sum síggja hendan dystin kring heimin, vita, hvørjar Føroyar eru, og hvat landið stendur fyri. Um tveir minuttir byrjar dystur­ in. Føroysku spælararnir standa á vøllinum og syngja tjóðsangin, Helgi kennir, hvussu fast við­

leikararnir halda um herðarnar á honum. Hann heldur eisini fast um teir. “Nú hava vit bara hvønn annan. Ræðslu kunnu vit ikki brúka til nakað,” hugsar Helgi Hóast Føroyar ikki vinna dyst­ in móti Týsklandi, so verður júst hesin dysturin helst ein, sum hondbóltsáhugaðir føroy­ ingar ongantíð fara at gloyma. Týskland byrjar væl, teir leggja seg skjótt á odda við trimum málum. Men so kemur stríðs­ andin í føroysku spælararnar, og tað eru ikki farnir nógvir minuttir av dystinum, so er

dysturin hamskiftur, og tá liðini fara til hálvleiks, eru Føroyar á odda við trimum málum, 15­12. Í 50 minuttir eydnast tað at fylgja við týsku heimsstjørn­ unum, men síðstu minuttirnar vísa teir, hví Týskland telist millum allarbestu hondbólts­ tjóðir í heiminum. Týskland vinnur við átta málum, 29­21. – Tá eg hugsi aftur á handan dystin, blívi eg errin. Eg eri ikki nøgdur við úrslitið, tí eg vil altíð vinna, men hatta var hóast alt eitt gott avrik frá okkum. Tað er ikki lætt at hugsa tað stóra, meðan dysturin er í gongd. Tað gongur so skjótt fyri

21


Spælararnir fáa stuðul frá føroyskum áskoðarum, sum eru farnir langu leiðina til Algeria

seg, at byrjar ein at hugsa, so fer ein mótstøðuspælari fram við tær og skorar. Men eg kann næstan ikki siga við orðum, hvussu gott tað kennist at vera so leingi á odda ímóti Týsklandi, og samstundis síggja, hvussu ørkymlaðir teir vóru, tí vit stríddust so væl. Tá dysturin er liðugur, nikka týsku spælararnir viðurkenn­ andi til teir føroysku, tá takkað verður fyri dystin.

Trúgvin upp á egin evni Sigrarnir hjá føroyska liðnum í bólkaspælinum høvdu við sær, at Føroyar komu víðari til 1/8 part finalurnar. Har møttu Før­ oyar verandi heimsmeistara­ num, Fraklandi. Dysturin er ein

22

staðfesting av, at tað als ikki er av tilvild, at føroysku spælar­ arnir spældu seg víðari til HM­ endaspælið, síðani vunnu dystir og eisini spælt fult upp við Týsklandi. Frakland vinnur tepurt, 26­23. Nakrir mánaðir eru gingnir, og Helgi dugir nú at síggja, hvussu nógv vikurnar í Algeria hava givið honum og liðfeløgunum. – Eg eri ungur enn, so eg dugi ikki so væl at siga ítøkiliga, hvussu og nær hetta fer at koma mær til góðar í framtíðini. Men eg veit, at tað fer tað. Eg havi í øllum førum lært at trúgva fult og fast upp á tær styrkirnar, eg, sum menniskja havi. Hóast onkur kappingarneyti skal eit­

ast fyri at vera favorittur, so skal tað ongantíð forða mær í at brúka mínar gávur til at geva mítt allarbesta avrik. Gera vit tað, so ber ofta á mál, tað havi eg lært.

Føroyar hava seks hondbóltslandslið A­landslið, menn U20/U21, menn U18/U19, menn A­landslið, kvinnur U19/U20, kvinnur U17/U18, kvinnur Fyri at kunna luttaka í heims­ meistarakappingini fyri U­21 landslið í Algeria í juli 2017 var kravið, at spælararnir vóru føddir í 1996 ella seinni.


AtlAntic Review | autumn 2017

SuMMARy

THE FEAT IN AlgErIA The crowd is jubilant, some even shed a tear as they em­ brace the players. The Faroe Islands just beat Finland, which means that the U21 team has qualified for the handball world championship in Algeria. It is a virtually unimaginable feat for a country of 50,000. But the sixteen players were not quite so surprised, captain Helgi Hoydal says, “We never turn up to a match just to be there. We always want to win. What has come over us players is special, because we have let go of the fear.” The seeds of this achievement were sown many years ago. The U21 players have played against each other since they were little boys. A group of parents spotted exceptional talent in their generation and decided to pay for elite training with the best coaches in the Faroe Islands. The early rivalry had to be overcome though to consolidate the troop, but now the captain says that he thinks of his teammates as brothers.

The whole country was gripped by handball fever during the championship in July, in spite of handball being a traditional winter sport. Crowds gathered to watch the matches on big screens, first back to back vic­ tories against Chile and South Korea, then a loss against Nor­ way and then the greatest chal­ lenge of all Germany. It was 35 degrees in Algiers that day. The players prepared in silence, but before they went out the captain reminded his squad, “They may be stars, but we have game too. Remember that we are playing for the Far­ oes, our flag, and all those who helped us here. This is a privi­ lege. (...) If we give it our all I have no doubt that those who see this match around the world will know what the Far­ oe Islands are and what they stand for.” And they did show the world; by half time they were in the lead and kept pace with the Germans for 50 min­ utes. Though they ultimately lost, they earned the respect of the German stars and went on to loose only 26­23 to the French world champions.

The young squad left Algeria with great belief in itself. Helgi remarks, “I am still young so I cannot say concretely when this will benefit me in future. But I know that it will. I have learnt to believe in my strengths as a person. (...) noth­ ing will prevent me from using my talents to do my very best. If we do we often succeed, I have learnt that much.”

Helgi Hoydal: 21 years old Position: Central Line Player Clubs: H71, Viborg HK and Odder Elite Håndboldklub National Champion with H71 in 2017 Cup Champion with H71 in 2016 and 2017

The Faroe Islands have six handball squads A team, men U20/U21, men U18/U19, men A team, women U19/U20, women U17/U18, women

23


AtlAntic Review | autumn 2017

Føroysku umboðini til Embla Food Award. Fv. Jógvan Jón Petersen, Eva úr Dímun, Anna Rubeksen, Leif Sørensen og Gutti Winther.

Tá Ið EmblA HálSFEvNdI FøroyAr... Tað vórðu ikki minni enn tríggjar virðislønir til Føroyar, tá ið norðurlendska matvirðislønin varð handað á fyrsta sinni. “Hetta er ein staðfesting av, at vit hava nógv gott at bjóða í Føroyum,” sigur ein av fegnu vinnarunum Sk r i va ð h e v u r inG riD b ja rna Ste in M y n D i r : e M b la FooD awa rD

24


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Sjey flokkar. Fýra tilnevningar. Tríggjar heiðurslønir. Føroyar stóðu eftir sum stóri vinnarin, tá ið norðurlendska matvirðislønin, Embla, varð latin á fyrsta sinni í august mánaði. Norðurlendsku bóndafeløgini í Finnlandi, Svøríki, Íslandi, Dan­ mark, Føroyum og Álandi hava sett á stovn matvirðislønina Emblu, sum hevur sjey ymsar flokkar. Føroyingar vóru tilnevndir í fýra av teimum sjey flokkunum: Matsamskiftarin, Matferðamál, Rávøruframleiðarin og Mat­ handverkarin. Tilnevndu før­ oyingarnir vóru Gutti Winther, Heimablídni, Dímunargarður og Leif Sørensen.

Sjóneykuna á tað norðurlendska Embla virðislønin varð latin á samkomu á ráðhúsinum í Keyp­ mannahavn í august í sambandi við ráðstevnuna “Better food for more people” hjá danska Umhvørvis­ og matmálaráð­ num. Dentur varð lagdur á, at tey, ið vóru tilnevnd, “eru við til at seta lit á norðurlendska køkin og sum heild gera meira burtur úr matgerð. Tey borð­ reiða norðurlendska køkin á einum silvurfati og geva okkum øllum hug til meira.” Súsanna Sørensen frá Visit Faroe Islands og Janus Vang stjóri á iNOVA sótu í dóms­ nevndini umboðandi Føroyar, eins og hini londini sjálvandi høvdu sínar dómsnevndarlimir.

Heimablídni hjá Onnu og Óla Rubeksen á Velbastað. Heitið ”Heimablídni” stavar upprunaliga frá teimum.

Dagin fyri sjálva virðislønar­ handanina vóru framløgur í hvørjum flokki sær, har dóms­ nevndarlimirnir løgdu fram um tey tilnevndu frá sínum landi. Fimm minuttir vóru settir av til hvørja framløgu, og eftir tað var ein minuttur til spurningar. Síðan skuldu dóms­ nevndarlimirnir geva stig mill­ um 1­8 eftir nøkrum fram­ manundan avgjørdum treytum sum til dømis, hvussu originalt tað var, hvussu norðurlendskt, burðardygt og so framvegis.

Súsanna Sørensen legði fram um Matferðamál og Matsam­ skiftaran, og Janus Vang um Rávøruframleiðaran og Mat­ handverkaran. “Báðar framløgurnar gingu væl, og serliga aftan á framløguna um Heimablídni spurdu tey sera nógv og vóru forvitin, so eg hevði eina góða kenslu. Men tú veitst jú sjálvandi ongantíð, hvussu tað fer at ganga, tí hini tilnevndu vóru eisini góð,” greiðir Súsanna Sørensen frá.

25


AtlAntic Review | autumn 2017

Tey tilnevndu í flokkinum ”Matsamskiftarin”. Poul Michelsen, landsstýrismaður í vinnumálum, handaði virðislønina.

Til sjálvt hátíðarhaldið á Ráð­ húsinum í Keypmannahavn vórðu øll tey tilnevndu til staðar umframt dómsnevndar­ limir, gestir, virðislønahandarar og onnur.

hugsa, at vit eru rættiliga kul og sita við nøkrum, sum er fram­ úrskarandi,” fortelur Súsanna Sørensen, sum sjálvandi eisini var til staðar til virðislønar­ handanina.

“Øll vóru spent, og tú merkti, at hetta hevði okkurt at siga fyri fólk. Tað var sannur veitslu­ rómur í høllini; hvørt landið hevði fingið sítt borð við flaggi á, og so hvørt sum vinnararnir í hvørjum flokki skuldu avdúk­ ast, fóru øll tey tilnevndu upp á pallin. At Føroyar so ruddaðu borðið og fóru av stað við trimum virðislønum, høvdu vit als ikki væntað. Eg náddi at

Tríggir føroyskir vinnarar

26

Tá ið kvøldið var av, stóðu trígg­ ir føroyskir vinnarar á sigurs­ pallinum. Dímunargarður, Leif Sørensen og Heimablídni. Anna og Óli Rubeksen av Vel­ bastað umboðaðu Heimablídnis ­skipanina til tiltakið, og tey vórðu brúkt sum dømi í fram­ løguni. Tey bæði vóru eisini millum tey fyrstu, sum fóru

Ein fegin Óli Rubeksen, tá tað gjørdist greitt, at Heimablídniskipanin vann í flokkinum ”Matferðamál”

undir Heimablídni, og heitið stavar frá teimum.


AtlAntic Review | autumn 2017

Leif Sørensen vann fyri síni vælumtóktu fiskakips.

Eva og Jógvan Jón saman við Torgerdur Katrin Gunnarsdóttir, fiskivinnu- og landbúnaðarráðharri í Íslandi.

27


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Anna og Óli Rubeksen (uttast til høgru) umboðaðu Heimablídni-skipanina til Embla Food Award. Vinstrumegin stendur Camilla Grunell, føðslu- og umhvørvisráðharri í Álandi, sum handaði virðislønina.

“Tað eru fimm ár síðani, vit byrjaðu við Heimablídni. Vit eru bøndur og hava tí nógv at bjóða av egnum mati, og eisini vildu vit gagnnýta ta rávøruna, vit hava á garðinum. Alt, sum gestirnir fáa, er føroyskt. Tað mesta er frá okkum sjálvum, men tað, vit ikki eiga sjálv, keypa vit frá øðrum veitarum í Føroyum,” greiðir Anna Rub­ eksen frá. “Grundleggjandi eru okkara tankar um matgerðina tvinnaðir saman við tí sið­ bundna og norðurlendska mat­ Eva úr Dímun, tá Dímunargarður vann í flokkinum ”Rávøruframleiðarin 2017”.

28


Ungdóms- & lestrarferðaseðilin

Sveiggja aftur og fram fyri lágprís

Ert tú 25 ár ella yngri ella fulltíðarlesandi, kanst tú sveiggja aftur og fram við Atlantic Airways - lætt og ómakaleyst úr bara 1.119 kr. t/r. Sveiggj-ferðaseðlar eru til taks á øllum Danmarkarog NORÐ-leiðunum hjá Atlantic Airways. Sveiggj-ferðaseðil kann keypast til stutt undan fráferð, men útboðið kann verða avmarkað á útvaldum fráferðum. Stovna tær ein vanga og bílegg Sveiggj-ferðaseðilin á www.atlantic.fo.

Atlantic Airways

Vagar Airport

380 Sørvágur

Tel 34 10 00

www.atlantic.fo


AtlAntic Review | autumn 2017

manifestinum um at gangnýta tað, vit eiga, í Norðanlondum.” Setir tú teg til borðs hjá Onnu og Óla, fært tú eina fimm­rætta matskrá. Feskt lambskjøt úr haganum hjá teimum báðum er fastur høvuðsrættur, og hinir rættirnir eru til dømis saltfisk­ ur, seyðarhøvd og blóðpylsa, fiskasúpan, heimagjørd pylsa úr ærskjøti, neytakjøt frá granna­ garðinum, umframt heimabak­ að breyð, heimagjørd rababaru­ saft og føroyskt øl. “Vertskapurin og søguslóðin hevur nógv at siga bæði fyri føroyskar gestir og serliga, tá ið talan er um útlendingar. At kunna fortelja, at seyðurin hevur gingið í okkara egna haga, ella at saltfiskurin er gjørdur eftir einari gamlari uppskrift í fam­ iljuni hjá Óla, gevur bara nakað eyka,” heldur Heimablídnis­ verturin á Velbastað. Og tað eru ofta gestir á Vel­ bastað. Í fyrstuni umleið eina ferð um mánaðin, men síðani hevur tað bara vundið upp á seg, og Anna Rubeksen heldur, at nú hava tey í miðal gestir eina ferð um vikuna. Bæði út­ lendingar og føroyingar koma á gátt. “Vit halda, at hetta er hugaligt og spennandi at brúka okkara evni og hugflog, og okkum dám­ ar tað væl. Útlendsku gestirnir

Til hátíðarhaldið á Ráðhúsinum í Keypmannahavn. Uttast til vinstru síggja vit nøkur av føroysku umboðunum.

30


AtlAntic Review | autumn 2017

31


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Allir vinnararnir.

virðismeta eisini at sleppa at vitja í einum vanligum, før­ oyskum heimi og síggja, hvussu vit húsast,” sigur Anna flennandi. Anna og Óli Rubeksen umboð­ aðu, sum nevnt, júst Heima­ blídnis­skipanina, tá ið Embla­ virðislønirnar vóru handaðar í august. Og tey fegnast, sum vera man, um viðurkenningina. “Hetta er ein staðfesting av, at vit hava nógv gott og ektað at bjóða í Føroyum. Vit hava góðar rávørur og góð fólk, sum gera sítt besta,” sigur Anna Rub­ eksen, sum letur væl at hátíðar­ haldinum. “Tað var eitt fantastiskt kvøld; vit fingu næstan ikki jørðsam­ band aftur. Vit høvdu sjálvandi

32

vónað at vinna, men vistu, at kappingin var hørð. So tað var ordiliga stuttligt, og at Føroyar skuldu fáa tríggjar virðislønir, var eisini við til at gera tað til eina uppliving fyri lívið. Og so gevur ein slík virðisløn ikki minst eisini áræði til at halda fram við tí, vit gera,” sigur Anna Rubeksen at enda. Embla virðislønin verður latin annaðhvørt ár, og sostatt verð­ ur næsta virðislønin latin í 2019. Verkætlanin er stuðlað av Norðurlenska ráðharraráð­ num við tí endamálið at styrkja felags norðurlendskan mat­ samleika og mentan, umframt at økja um áhugan fyri norður­ lendskum mati uttan fyri Norð­ urlond.

Embla*-virðislønin Til bar at tilnevna í sjey ymiskum flokkum: Matur til børn og ung 2017: Ongin føroysk tilnevning Matíverkseti 2017: Ongin føroysk tilnevning Matur til mong 2017: Ongin føroysk tilnevning Matferðamál 2017: Heimablídni Mathandverkarin 2017: Leif Sørensen, fiskakips Matsamskiftarin 2017: Gutti Winther Rávøruframleiðarin 2017: Dímunargarður *Embla er navnið á fyrstu kvinnuni í norðurlensku gudalæruni


Heildarloysnir frá Articon

Eitt trygt grundarlag Articon hevur serligan førleika innan jørð-, kloakk-, betongarbeiði, byggibúgving, vega- og havnagerð, fjarhita, timbur- og snikkaraarbeiði eins og ymisk apteringsarbeiði, tá skip verða bygd ella umvæld. Men vit kunnu standa fyri ella vera partur av so at siga øllum verkætlanum ella byggiarbeiði so sum skrivstovubygningar, verksmiðjubygningar, goymsluhallir, umvæling og umbygging.

Articon P/f · á Hjalla 20 · 188 Hoyvík · Tel. 350 700 · www.articon.fo


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

SuMMARy

EmblA THroWS HEr ArmS ArouNd THE FAroES The Embla Nordic Food Awards, named after the first woman in Norse mythology, were awarded for the first time in August. The awards, spon­ sored by the agricultural socie­ ties in the Nordic countries, were given in Copenhagen in conjunction with the confer­ ence, “Better Food for More People.” The nominees had to have made significant culinary and aesthetic contributions to Nordic cuisine. The Faroe Is­ lands were represented in four of the seven award categories. Súsanna Sørensen of Visit Far­ oe Islands and Janus Vang, di­ rector of iNOVA, were the Far­ oese members in the award committee. On the day before the award ceremony, the com­ mittee members presented the nominations from their re­ spective countries. On basis of set criteria, such as sustainabil­ ity, originality and Nordic character, the members rated each nominee on a scale from 1 to 8. Sørensen notes that the presentations of the Faroese nominees went very well. Peo­ ple were especially interested in Heimablídni (“Home Hospi­ tality”), a Faroese initiative, where visitors can book a meal in a Faroese home. “I felt good about it,” she says but adds, “you never know which way it will go since the other nomi­ nees were excellent as well.” The awards were presented 34

during a festive ceremony at which all the nominees were present. And at the end of the evening, the Faroe Islands stood as the clear victor, win­ ning three of the seven catego­ ries. “I’d never expected we would receive three wards. I just thought, we are quite cool, we have something fantastic on offer,” says Súsanna Sørensen. The three winners were the farm Dímunargarður (Food Pro­ ducer 2017), the chef Leif Sør­ ensen (Culinary Artisan 2017), and the food initiative Heima­ blídni (Food Destination 2017). Anna and Óli Rubeksen from the village of Velbastaður rep­ resented Heimablídni. They are farmers and initiated Hei­ mablídni five years ago. True to Faroese culinary tradition and following the Nordic Food Manifesto, most of their ingre­ dients come from their own farm, and the rest, as far as pos­ sible, is sourced from else­ where in the Faroes. If you book a meal with the Rubeks­ ens, you will be served five courses paired with Faroese beer and rhubarb juice. The dishes vary but fresh lamb is always on the menu. Hospitality and food stories are at the core of Heimablídni. “We enjoy this and find it ex­ citing ... and our foreign guests appreciate the opportunity to

visit a normal Faroese home and see how we live,” says Anna. The Rubeksens were over­ joyed when they received their award. “We had hoped to win but knew the competition was tough. So, it was simply amaz­ ing. And that the Faroes re­ ceived three awards made it the experience of a lifetime.” The Embla awards are given every other year and will be awarded again in 2019. The awards are supported by the Nordic Council of Ministers in order to strengthen a common Nordic culinary identity and culture as well as to promote Nordic food internationally.

The Embla* Awards Nominations were submit­ ted in seven categories: Children and Youth Food 2017: No Faroese nomination Food Entrepreneur 2017: No Faroese nomination Food for the Masses 2017: No Faroese nomination Food Destination 2017: Heimablídni Culinary Artisan 2017: Leif Sørensen, Fish Chips Food Communicator 2017: Gutti Winther Food Producer 2017: Dímunargarður *Embla is the first woman in Norse mythology.


SHIPYARD

RELIABLE SOLUTIONS

Shipbuilding & Maintenance

Modern workshops, three slips and a drydock in 2 locations

The MEST group consists of three business areas: MEST Shipyards providing repair and maintenance of vessels and oil rigs MEST Fish Processing Equipment from stainless steel PAM Offshore Service supplying skilled personnel to the offshore industry

Mest.fo +298 301100 sales@mest.fo


ATLANTIC REVIEW | SPRIng 2017

um STAKKIN • Til Tjørnuvík hoyra 24 merkur í jørð; Stakkurin er taldur uppí. • Ánararnir seta trímanna Staksnevnd, ið stendur fyri arbeiðinum at skipa fyri øllum, ið viðvíkur Stakkinum, staksdegnum, røkt og øðrum. • Stakkurin verður nú rikin sum ein grunnur, ið stuðlar vælgerandi endamálum í Tjørnuvík. • Felagið hevur aðalfund og leggur fram roknskap eins og onnur áhuga- og frítíðarfeløg. • Túrurin út í Stakkin er vanliga tann leygardagin, ið er næstur 20. september. • Staksdagurin er vanliga byrjanin til, at heystfjøllini verða gingin. • Seinast í oktober verður seyður sleptur aftur í Stakkin og skal ganga har til árið eftir. • Ikki bara seyður er á Stakkinum, har er nevniliga eisini stórt lundaland. STAKKurIN • Stakkurin is part of the land belonging to Tjørnuvík • Those who own the land man a committee with three people, who are responsible for everything related to Stakkurin, including preparing events and taking care of maintenance. • Stakkurin is today managed by a foundation that supports charitable causes in Tjørnuvík. • The foundation holds an annual meeting and turns in an annual report just as other similar operations. • The trip to Stakkurin is usually held on a Saturday around 20 September. • With the trip to Stakkurin and its festivities, the sheep driving season usually commences. • Sheep are returned to Stakkurin in late October and will stay there for almost a year. • In addition to sheep, a large puffin colony is also found on Stakkurin.

Komnir heim um Dumbustíggj Returning home over Dumbustýggjur

36


ATLANTIC REVIEW | SPRIng 2017

í STAKKIN vIð TjørNuvíKINgum FETCHINg SHEEP From A SEA STACK M y n Dat e k St i r o G F rá SøGn: jó G va n Ma Gnu SSe n, Fo r M a ð u r í Sta k Sn e vnDini / i n G riD b ja rna S te in M y n Di r : Finle iF Morte nS e n

Eina ferð um árið í september mánaði fleirfaldast talið á teim­ um 60 íbúgvunum í Tjørnuvík. Tá fara menn og kvinnur út í Stakkin, tann 133 metra høga stakkin norðanvert bygdina, eftir seyði. Dagurin er nógvu seinastu árini vorðin ein hátíð­ ardagur í bygdini, har fólk vitja frá nær og fjar Ella: úr øllum heraðshornum fyri at sleppa við. Áhugin fyri túrinum hevur verið støðugt vaksandi seinastu

árini. Fyri eini 20 árum síðan vóru tað vanliga 30­40 mans – og ja, mans, tí konufólk vóru sjáldan við – ið fóru út í Stakkin eftir seyði. Nú er ikki óvanligt at upp ímóti 150 fólk, bæði kvinnur og menn, eru við á túrinum. Tá ið seyðurin er komin heim í bygdina, verður skipað fyri upp­ boðssølu. Peningurin, sum kem­ ur inn á degnum, fer, umframt til at røkja Stakkin, til vælger­

andi endamál, ið eru við til at menna bygdarlívið í Tjørnuvík, sum til dømis til bygdarhúsið, Kingobólkin, kirkjuna og ann­ að. Afturkomin úr Stakkinum er døgurði, og seinni um kvøld­ ið er dansur í bygdini, so talan er um sannan veitsludag í Tjørnu­ vík. Her er ein myndarøð frá túri­ num, sum var gjørdur á heysti 2016. Kom við!

37


AtlAntic Review | autumn 2017

Fjallfólk savnast við bygdarhúsið, áðrenn farið verður til gongu. Dagurin byrjar kl. 7.30, og gongst eftir vild, eru fjallfólkini aftur beint eftir middag. Luttakaratalið er ofta oman fyri 100 fólk. People meet by the village hall before commencing their journey. The day starts at 7:30 a.m., and if all goes according to plan, everyone will be back in the village just after noon, around 12:30-1:00 p.m. Often more than one hundred people join the trip.

Once a year, in September, the small village of Tjørnuvík with its 60 year­round inhabitants, swells up to several times its own size. It is time to fetch the sheep grazing on the flat roof of Stakkurin, a 130­metre­tall sea stack north of the village. More recently, the day has grown into quite the celebra­ tion, many visitors flocking to the village to join in the festiv­ ities. The interest to accompany the villagers on their annual trip to Stakkurin has grown steadily over the past few years. Twen­ ty years ago, there were nor­ mally about 30­40 men—yes, only men—who went to Stakk­

38

Farið verður út á Stakkin eftir rennistrongi. Hesin hátturin at fara um Stakssund er vorðin nýttur síðani miðskeiðis í 70 árunum. Fyri tað var ongin strongur um sundið eitt skifti. Og í gomlum døgum var einasta sambandið út í Stakkin eftir sjónum. Tá skuldu allarbestu veðurlíkindini vera, tí tað rekur hart um Stakkin, og har er ókyrt. Myndin er tikin við Stakssund. Stakkurin is reached with a telpher. The telpher has been used since the mid 1970s. For a period prior to that, no fixed line was between Stakkurin and the mainland. In the old days, Stakkurin was reached by sea; it was only reachable in ideal weather conditions since the currents around Stakkurin are strong and the sea can be rough. The photo is taken by Stakssund, the strait between Stakkurin and the mainland.


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

urin to fetch the sheep. Today, it is not unusual that about 150 people, both women and men, go. When the sheep have been tak­ en to the village, they are sold at an auction. The money goes to maintaining Stakkurin as well as to charitable causes that enrich the life of the village,

such as the village hall, a local choir and the church. When people return from Stakkurin, dinner is served and later in the evening a dance is held. Enjoy the photos from last year’s trip to Stakkurin – and join the adventure another year!

Nógv fólk eru við á túrinum. Gingið verður út ígjøgnum Geilina. Many people have joined the adventure, here they are walking out of the village. Í Kambsgjónni er bratt at ganga, men góð rás er at ganga eftir The hike through Kambsgjógv, a gorge, is quite steep but the path is good.

39


Myndin tikin vestureftir ávegis um sundið. Síðani hesar myndirnar vórðu tiknar, er rennistrongurin dagførdur, og hongur kassin, ið flytir fólk og fæ tvørtur um sundið, á fýra veirum; tveimum hvørju megin kassan. Hetta ger flutningin munandi tryggari, tí skuldi tað óhepna hent, at ein strongur slitnaði, er annar strongur eftir. Á myndini síggja vit eisini Mýling; tað, sum leyst er út fyri Mýlingi, verður kallað Skeiðið. A westward view, taken en route over the strait. Since this photo was taken, the telpher has been updated. Now there are two wires on each side that hold the carriage that transports people and sheep across the strait. This is significantly safer. If one wire should break, one remains to hold the carriage. Visible in the photo are also the mountain Mýlingur and Skeiðið, a sea stack.

Ungir, raskir menn draga eftirstjóran, ið fær kassan at renna tvørtur um Stakssund. Eftirstjórin er togið, ið verður brúkt at draga kassan eftir rennistronginum um sundið. Strong, young men pull the rope that enables the carriage to move across the strait.

Menn fyrireika raksturin. Her verður haldið sett upp. Men prepare to drive the sheep. Here the sheep pen is set up.

Seyðurin verður rikin. Handast í myndini síggja vit fastlandið og rásina oman til rennistrongin


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Mynd tikin eystur ígjøgnum Stakssund. Vit síggja ein part av Eiðiskolli og Slættaratind A westward view toward the mountains Eiðiskollur and Slættaratindur.

41


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Seyðurin verður niðurbundin við haftið. The sheep have entered the sheep pen and are being tied up.

Seyðurin verður borin niðan til rennistrongin, og haldið verður riggað av. The sheep are carried down to the telpher, and the sheep pen is taken down.

Seyðurin er komin í rætt og verður niðurbundin The sheep drive. In the background, the mainland is visible as well as the path down to the telpher.

Fólk og seyður fara nú inn aftur í Skorðadal og farið verður til gongu heim aftur til Tjørnuvíkar. People and sheep journey back to Skorðadal valley and start walking back to Tjørnuvík.


Maður og seyður í kassanum tvørtur um Stakkssund

Bíðað verður eftir, at allur seyðurin er komin um sundið. Ovast í vinstra horni síggja vit mennirnar, ið draga eftirstjóran.

A man and a sheep in the carriage across Stakkssund strait.

People waiting for the last sheep to journey across the strait. In the top left corner, the men who pull the rope that moves the telpher are seen.


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Menn leiða seyðin til Tjørnuvíkar. Handast í myndini sæst Stakkurin Men guide the sheep to Tjørnuvík. Stakkurin is seen in the background.

Gingið verður eftir rásini ígjøgnum Dumbustíggj.

44


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Gingið verður eftir rásini ígjøgnum Dumbustíggj Trekking the Dumbustýggjur path

Fremst á myndini eitt veðurlamb. Eiðiskollur, Risin og Kellingin eru í baksýninum A male lamb is seen in the foreground with Eiðiskollur and the sea stacks Risin and Kellingin (The Giant and the Witch) in the background.

Gingið verður eftir rásini ígjøgnum Dumbustíggj Trekking the Dumbustýggjur path

45


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Á veg oman til Tjørnuvíkar. Komin oman úr Torvadali Walking down to Tjørnuvík from the valley Torvdalur

Smádrongur er spentur í tí stóra veðrinum. Seyður úr Stakkinum er feitur seyður, sum fólk eru óð eftir. Tjørnuvíkingar hava slept seyð í Stakkin í fleiri 100 ár

46

A young boy shows keen interest in the large ram. Sheep from Stakkurin, having grown both big and fat, are very popular. The villagers of Tjørnuvík have put sheep out to graze on Stakkurin for more than 100 years


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Fjallfólk og seyður komin aftur í bygdina. Skurðurin úr Stakkinum er ymiskur ár um ár. Jørðin, tað merkir jarðaránararnir í Tjørnuvík og har um leiðir, gera av, hvussu nógvur seyður verður sleptur upp. Skurðurin er eyðvitað alt eftir, hvussu lambað er. People and sheep have returned to the village. The number of sheep grazing on Stakkurin varies from year to year. Those who own the land in and around Tjørnuvík decide how many sheep are put out on Stakkurin each year. How many lambs that results in depends of course on how good the sheep are at reproducing.

Uppboðssølan er byrjað, og á myndini verður tann stóri veðrurin seldur. Fýra seyðir verða vanliga tiknir burturav og flettir beinanvegin. Á uppboðssøluni verða teir so seldir hvør limur sær, umframt at hinir seyðirnir verða seldir livandi. Setir tú teg ikki føra/n fyri at fletta seyðin sjálv/ur, bjóða tjørnvíkingar sær til at gera tað fyri teg The auction has started and here the big ram is sold. Four sheep are normally chosen to be slaughtered immediately. The various cuts are then auctioned off. Live sheep are also auctioned. if you are not able to slaughter the sheep yourself, the villagers offer to do it for you

47


AtlAntic Review | autumn 2017

dEN FærøSKE bACIllE Færøerne smitter. urfjeldet udstråler en særlig kraft, som fortryller og får den besøgende til at ønske sig tilbage igen og igen. men måske er der også en anden bacille i spil på de vindomsuste øer midt ude i Atlanten. Én, der gemmer sig i det snart verdensberømte skærpekød. I hvert fald forskes der på det færøske fødevareinstitut lige nu intenst i, hvilke bakterietyper der opstår under fermenteringen. om processen giver grobund for probiotiske bakterier som dem, vi kender fra sauerkraut og kimchi. og om det ligefrem skulle lykkes at finde en helt særlig, færøsk bacille.


AtlAntic Review | autumn 2017

Fo t o :

h ø Gn i

a F he lle Foru M h e i ne Se n / h e ine Se nMynD ir

49


AtlAntic Review | autumn 2017

Af hensyn til den ikke­helt­så­ Færøerne­kyndige dvæler vi først kort ved Færøernes natur. For det er nemlig naturen, der leverer råvarerne, og det er vinden, luftfugtigheden og temperaturen i samspil, der bagefter mørner kødet som i en naturlig fermenteringscentral. Når fårene i oktober drives ned fra bjergsiderne til slagtning, ender de i tørrehusene (på fær­ øsk: hjallur), og så begynder en – lad os sige – karakteristisk lugtende bakteriefest, hvor det ferske fårekød langsomt fer­ menteres. – Fårekroppene hænger fra loftsbjælkerne i tørrhuset og lader sig modne og tørre af de kolde og salte færøske vinde. Kødet er dækket af et tyndt hvidt lag skimmel fra mikroor­ ganismer (bakterier og svam­ pe), som giver smag til det tør­ rede kød, og som samtidig er hele nøglen til at forstå denne særlige færøske specialitet, forklarer Debes H. Christian­ sen fra den færøske fødevare­ styrelses laboratorium i Tórs­ havn. Han og kollegerne Petra E. Petersen og Jógvan Páll Fjall­ bak samt inspirator/facilitator Jóhan Morgensen kører et mi­ krobiologisk/genetisk projekt, som har arbejdsnavnet ”Den Færøske Skærpekødsbakterie”, og som i første omgang har til formål at identificere og karak­ terisere de bakterier, som har betydning for en naturlig fer­ mentering af fårekødet – hvil­ ke bakteriestammer er det helt præcist, der er i det færøske fermenterede kød, og kan nog­ le af dem karakteriseres som

50

Fårekroppene hænges til tørre i utætte tørrehuse, hjallur Photo: Petra E. Petersen


Betri Ung

Vit eru har, sum tú ert

Netprát

Telefon

Teldupost

Kjatt

Skype

Facebook

Betri fyri teg Ókeypis Netbanka

Avsláttur av tryggingum

Ókeypis nýtslukontu

Uppsparingarkonta við góðari rentu

Ókeypis gjaldskort

Lestrarkreditt við sera lagaligum treytum

Ókeypis at veksla valuta

Ungdómslán við lágari rentu

Ókeypis Boðtænastu

20 ungómskundaráðgevar kring landið

g

aá eir

sm Le

/un i.fo r t be

Instagram


AtlAntic Review | autumn 2017

Isolering og identificering af bakterierne foregår både med klassisk mikrobiologi (dyrkning) og DNA-sekventering

probiotiske; altså sundheds­ fremmende?

de tre stadier: visnað, ræst og turt De skimlede fårekroppe, der hænger til tørre, og som man kan se gennem sprækkerne i de utætte tørrehuse (vinden skal kunne komme til!) gennemgår tre stadier af – ja, råddenskab. Det første stadie er visnað, hvor kødet så småt begynder at fermentere. Andet stadie er ræststadiet, og her er kødets umami­smag på sit højeste. Ræstkødet betragtes da også som en stor delikatesse, det koges til suppe (súpan) sammen med forskellige grønt­ sager og spises sammen med

52

kogte kartofler – blandt andet som en del af traditionel, fær­ øsk julemad. Ræststadiet ind­ træffer som regel efter et par måneder i tørrehuset (fra okto­ ber til december) men kødet skal altså på dette tidspunkt i processen stadig tilberedes, før det kan spises. Efter fem til ni måneder – for voksne får op til et år ­ indtræf­ fer turtstadiet, hvor kødet er blevet næsten helt tørt med en

konsistens, som minder om vellagret spansk skinke ­ må­ ske en smule blødere. Nu er det endelig blevet til det skærpe­ kød eller skjerpikjøt, som fæ­ ringerne værdsætter så højt. Modsat ræstkødet spises skær­ pekødet, som det er, skåret i tynde skiver, gerne på et styk­ ke rugbrød med smør og salt. Det passer nogenlunde med, at man kan begynde at spise skærpekød fra omkring april,


sansir.fo

Faroe Law provides legal assistance to business enterprises with an emphasis on the commercial, practical and pragmatic objectives of the client. Our areas of practice include: Mergers and acquisitions Company law • Project development and financing • Restructuring and insolvency law • Building and construction law

Banking and financing law Oil and gas law • Maritime law • Tax law • International contracts

Faroe Law is an independent Faroese Law Firm with associated offices in Copenhagen, Aarhus, Nuuk, Moscow and Kiev. We are result oriented and provide a personal tailored service to our clients. www.faroelaw.fo · faroelaw@faroelaw.fo Faroe Islands Faroe Law Sp/F Magnus Heinasonar gøta 10 Postbox 158 FO - 100 Tórshavn Tel. (+298) 66 99 00

Copenhagen DELACOUR Law Firm Langebrogade 4 1411 København K Tel. (+45) 70 11 11 22

Aarhus DELACOUR Law Firm Åboulevarden 13 8000 Aarhus C Tel. (+45) 70 11 11 22

Greenland Nuna Advokater A/S Qulilerfik 2, 6 Postbox 59 3900 Nuuk Tel. (+299) 32 13 70

Russia DELACOUR Law Int. Aps M. Dmitrovka 23/15, ap. 3 127006 Moscow Tel. (+7) 495 589 1189

Ukraine DELACOUR Law Int. Aps 59, Zlylyans´ka Street Suite 107 Kiev 01033 Tel. (+38) 04 42 07 08 98

welcome to gjáargarður

Live like a local IMAGINE a hotel, that doesn’t feel like a hotel. Where you instantly find you’re at home, and not a paying customer. Where you make friends with the staff and become part of the family. You have just pictured living at Gjáargarður.

This is Gjáargarður. We like to call it a Guesthouse. You will like to call it Home.

GJÁARGARÐUR Guesthouse of Gjógv

In order to foresee the future you must know the past Experts in international taxation and corporate finance issues and advisers to the Faroese business community

WWW.JANUAR.FO

of Gjógv

Nestled between the high mountains, the drive alone makes it worth a visit. In the lush summer months you may feel like you’re in the Austrian Alps – in the winter, you are struggling to make it through Mordor. Once you’re there just feel yourself unwind.

Auditing // Accounting // Advisory // Tax

Reliable and professional since 1964

Guesthouse

Gjógv +298 423 171 www.gjaargardur.fo


AtlAntic Review | autumn 2017

Mikrobiologi kræver omhyggeligt kontrollerede omgivelser

men mange lader det hænge længere. Derved bliver det hår­ dere og hårdere i takt med, at fugtindholdet yderligere redu­ ceres.

gastronomi er også mikrobiologi På fødevarestyrelsens labora­ torium i Tórshavn kigger man også på fermentering, ikke så meget ud fra den gastronomi­ ske vinkel som fra en mikrobi­ el vinkel. Hvilke bakterier skal der eksempelvis til for at give den karakteristiske lugt og smag? Er der måske også sundheds­ mæssigt gavnlige bakterier på spil? – Tidligere har man mest holdt øje med risikoen ved den ukon­ trollable bakterieproces. Siden 1988 har vi haft ni tilfælde af botulisme og to dødsfald, hvil­ ket er signifikant, som man si­ ger i vores verden, og meget højt for så lille en nation. Men 54

denne gang kigger vi mere bredt på det hele, siger projekt­ leder Petra E. Petersen. Hun har sat sin forskerkrog i tørre­ husenes fårekroppe forskellige steder på øerne, tager prøver af kødet undervejs og holder øje med alle bakterier. Prøverne bliver taget umiddelbart efter slagtning og igen efter ca. 1, 3 og 5 måneder. Isolering og identi­ ficering af bakterierne foregår både med klassisk mikrobiologi (dvs. med selektive metoder med bakterier, som lader sig dyrke) og med Next Generati­ on Sekventering, DNA­sekven­ tering, som kan identificere alle mikroorganismer i kødet, også dem, som ikke lader sig dyrke via de traditionelle me­ toder. Foreløbig er der fundet omkring 90 forskellige bakteri­ er i kødet, langt flere end med de klassiske mikrobiologiske metoder, så perspektiverne er meget spændende.

Det mikrobiologiske laboratorium på det færøske fødevareinstitut

– Fermentering er lige nu på al­ les læber, fordi det er godt for tarmsundheden. Der har været enormt fokus på de sunde pro­ biotiske bakterier i fermente­ rede grøntsager, fordi de styr­ ker immunforsvaret i mave og tarm. Det bliver interessant at se, om der findes lignende sun­ de bakterier i fermenteret kød. Selvfølgelig kunne det være spændende, hvis der viser sig ligefrem at være tale om en særlig færøsk bakterie, siger Petra E. Petersen og fortsætter: ­ Det er en kompleks proces. Noget tyder sågar på, at proces­ sen skydes i gang af ’stambak­ terier’, der allerede findes i miljøet i hjallen, når det friske dyr bliver hængt op. Lidt som en surdej. Så processen foregår som et sammensurium af både vind og vejr, dyret selv, hud­ bakterier fra dem, der håndte­ rer fårekroppene, tørrehusets indeklima og…


Blandt de mange bakterier er der også nogle, der hører til de kendte gavnlige arter, bl.a. mælkesyrebakterier, som lo­ ver godt for sundheden. De har nogle af de gode egenskaber, vi kender fra probiotiske bakteri­ er i fermenterede grøntsager, samt yoghurt og andre syrnede mælkeprodukter. ­ Glukosen i musklerne på dy­ ret begynder at omdannes til mælkesyre, i det øjeblik dyret bliver slagtet. Det får pH­vær­ dien til at falde, og fermente­ ringen begynder. Udover de sunde mælkesyrebakterier be­ tyder fermenteringen, at føde­ varen på sin vis allerede er lidt fordøjet, så næringsstofferne er lettere at optage for organis­ men. ­ Det med sundheden er meget spændende, men det er et nyt perspektiv for os. Det har ikke været den, vi traditionelt har

For nogle blot tilfældige mønstre – for den kyndige måske afgørende nye opdagelser

haft i tankerne, når vi har fer­ menteret. Færingerne har pri­ mært haft behov for konserve­ ring, og vi har i gamle tider ikke haft det salt til rådighed, som ellers benyttes, fortæller Petra E­ Petersen og slutter: ­ Jeg kan til gengæld huske, at man, da jeg var barn, sagde, at det skulle hjælpe at give børn med dårlig mave ræst fisk at spise. Endnu foreligger der ikke

en videnskabelige forklaring. Tænk, hvis vi finder den?!

ræst: restaurant for fermentering Efter besøget på fødevareinsti­ tuttet bevæger vi os nogle få hundrede meter gennem ”ver­ dens mindste hovedstad” til Restaurant Ræst. Her står chef­ kok Kári Kristiansen i køkke­ net, og menuen er bygget op

55


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

over færøsk ræst kød og fisk. ”Ræst” kommer af ”ræsa”, det færøske ord for at fermentere. Mens fermenteringsbølgen ramte de fineste restauranter i København, New York og Tokyo med kraut og andre sun­ de, gærede og syltede grøntsa­ ger og frugter, trak man på smi­ lebåndet i det færøske køkken. På Færøerne har man nemlig altid fermenteret kød og fisk. ”Vi er aldrig holdt op”, som Kåri Kristiansen siger. Hans fuldskæg og lange, bølge­ de hår gør ham autentisk og hip. Han passer i sammenhæn­ gen. Præcis som designerne Guðrun og Guðrun, der har gjort færøsk hønsestrik til en cool luksusvare, serverer han gammeldags færøsk mad med sit personlige twist.

56

­ Terroir* er normalt et udtryk, der forbindes med vinproduk­ tion, men det er superaktuelt i forhold til skærpekød. Ikke kun vil kødet smage forskelligt alt efter, hvor på øerne dyret har levet sit liv. Det har også betyd­ ning, hvor tørreskuret befinder sig – en kilometer i den ene el­ ler den anden retning, højt oppe eller længere nede, det kan være nok til, at den træne­ de gane kan kende forskel. Og hvor den enkelte fårekrop hænger i tørreskuret – om det hænger forrest eller bagest i forhold til vindens retning. Så kom til Færøerne, min ven. Om det gælder natur eller mad, så er her rigeligt at sætte tæn­ derne i. * Fransk udtryk for en bestemt lokalitets (terroirs) særlige geografiske, geologiske og klimatiske forhold, som vil præge fx en druesort med “lokale” karakteristika.

Fra venstre mod højre: Debes H. Christiansen, Petra E. Petersen og Jógvan Páll Fjallbak.

Foreløbig har det færøske fødevareinstituts undersøgelser afdækket omkring 90 forskellige bakterier i skærpekødet.


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Jรณgvan Pรกll Fjallbak

Identifikation af de specifikke bakterier krรฆver stor omhu.

57


AtlAntic Review | autumn 2017

SuMMARy

THE FAroESE bug The Faroe Islands are conta­ gious. The mesmerizing pano­ rama lures visitors back again and again, but perhaps there is also another bug at play. The Faroese Food and Veterinary Agency is currently using tra­ ditional sampling and cultures along with DNA sequencing to research the bacteria involved in the fermentation of Faroese sheep meat. They want to identify the strains and find out if they have any health pro­ moting properties, like the pro­ biotic bacteria in sauerkraut or kimchi. The fermentation process is rooted in Faroese nature, it is the interplay between briny wind, humidity and tempera­ ture that matures and cures the meat as it hangs in a hjallur, a drying house that lets wind in through gaps between its wood­ en planks. The meat is gradual­ ly covered in a thin white layer 58

of mould from microorganisms that flavour the dry meat. There are three stages of, well, decomposition. The first is vis­ nað where the meat is starting to ferment. The second is ræst, and this is when the meat’s um­ ami flavour peaks. It is a great delicacy boiled in soup or roasted with potatoes. After up to a year the meat is considered turt, it is completely dry with a texture reminiscent of well cured Iberian ham, for exam­ ple, the meat is then called skjerpikjøt, and is very popular in slices on rye bread. The Faroese forefathers did not choose to ferment for health reasons, they needed to pre­ serve food and did not have much salt available to them. However, Petra E Petersen, one of the researchers at the Food Agency, recalls hearing as a child that eating ræst fish was

good for children with an upset stomach. Perhaps we will soon have a scientific explanation for that claim. Regardless of the science be­ hind it, ræst is a staple of Faro­ ese cuisine. There is now even a Restaurant Ræst where head chef Kári Kristiansen prepares a menu built around ræst meat and fish. Fermentation was re­ cently all the rage in fine din­ ing from Tokyo to New York, but as the chef says in the Faroe Islands ”we never stopped” fermenting and connoisseurs can taste where meat is from on the archipelago, where it was dried and even where it was located in the drying shed. So come to the Faroe Islands, whether you are looking for nature or culinary experience, they offer plenty to sink your teeth into.


BÓKADAGAR 24.–26. NOVEMBER

Í døgunum 24.–26. november verður Norðurlandahúsið karmur um stórt alment tiltak við kjaki, framsýningum, bókasølu og nógvum øðrum spennandi fyri allar aldursbólkar – alt við støði í skrivaða orðinum. Partur av húsinum verður innrættaður til børnini við søgum, spølum og øðrum stuttleika.

Into the wind

UM ALLAR GÁTTIR

24. november Ein dagur um málandi skaldið og yrkjandi myndlistamannin Tórodd Poulsen, nú hann fer um tey trýss. Norðurlandahúsið í Føroyum og Fróðskaparsetur Føroya skipa fyri.

Guðmundur Andri Thorsson

BÓKMENTAVIRÐISLØNIR NORÐURLANDARÁÐSINS 2017

25. november Kirsten Thorup, Guðmundur Andri Thorsson, Vigdis Hjorth og Sissal Kampmann vitja bókadagarnar. Vertur: Bergur Djurhuus Hansen

INTO THE WIND!

10. november – 21. januar Into the Wind! er ein framsýning við tekningum úr norðurlendskum barnabókum. Norðurlendskar bókmentir og tekningarlist kveikja børn til at hugsa sjálvi, menna hugflog teirra, eggja børnum til at vera djørv, fræls og vill – júst sum vindurin. 17 norðurlendskir teknarar sýna fram síni verk undir heitinum Into the Wind.

Sissal Kampmann

MODDI – UNSONGS

26. november Endabresturin av bókadøgum, har norski tónleikarin framførir sangir av útgávuni „Unsongs: Forbidden Stories“.

Tóroddur Poulsen

GLEÐILIG JÓL OG GOTT NÝGGJÁR 28. og 29. november THE KING'S SINGERS Útselt

14. desember JÓL VIÐ EIVØR OG VINUM

2. og 3. desember JÓLA- OG FAMILJUKONSERTIN hjá Føroya Symfoniorkestri

6. januar NÝGGJÁRSKONSERTIN 2017 hjá Føroya Symfoniorkestri

13. desember LUCIUKONSERT

nlh.fo

For information in English and Scandinavian visit www.nlh.fo

Vigdis Hjorth

Moddi

Kirsten Thorup


AtlAntic Review | autumn 2017

LocaLs’ choice guide

HávAKSNu oyggjArNAr FyrI NorðAN THE ToWErINg ISlANdS uP NorTH Skrivað h e v ur v i Si t n o r ð o y My n Dir : vi Sit n o r ð o y o G P e t u r

Mynd: Petur Martin Solmunde

60

M a rt i n

SolMu nDe


AtlAntic Review | autumn 2017

visti tú, at sjey av 10 teimum hægstu fjøllunum í Føroyum eru í Norðoyggjum? Tær seks norðastu oyggjarnar eru hugtakandi vakrar, og søgurnar hjá fólki á staðnum um vitjanarverd støð í Klaksvík og bygdunum norðanfjørðs gera tær ikki minni áhugaverdar. Her eru nøkur av hæddarpunktunum, um tú spyrt tey, ið har búleikast. did you know that seven of the ten tallest mountains in the Faroe Islands are located in the Northern Islands? These six islands are stunning and brimming with local tales about places worth visiting that make Klaksvík and the villages further north even more captivating. According to the real experts, the locals, the following are some of the highlights.

61


AtlAntic Review | autumn 2017

Klaksvík

Føroya næststørsti býur og landsins fiskivinnu­ høvuðsstaður. Fiskurin, sum speglast í býar­ merkinum, og húkurin í rundkoyringini tala fyri seg. Men lat teg ikki lumpa; fiskivinnan er bert ein partur av øllum tí, sum Klaksvík hevur at bjóða. Í Christianskirkjuni, sum er bygd við íblástri úr Kirkjubømúrinum og føroyskari neystabygging, kanst tú njóta altartalvuna “Stóra kvøldmáltíðin” eftir Joakim Skovgaard, og í kjallaranum sært tú eitt stórsligið listarverk í eyðmjúkum kørmum. “Jesus úr Nasaret” eftir Edward Fuglø og Sjúrð Sólstein varð latið Christianskirkjuni í gávu, tá ið kirkjan fylti 50 ár í 2013. Norðoya Fornminnissavn heldur til í Einahandils­ húsunum frá 1838, og her finnur tú arbeiðs­ amboð, søgur og forvitnisligar lutir frá farnum tíðum. Einahandilin varð avtikin í 1856, men húsini standa so at siga óbroytt. Veggirnir osa av søgu – so nógv, at tað sigst spøkja í gamla handlinum. Er mentanartostin ikki svalaður enn, er upplagt at vitja Føroya Bjór. Veðrurin er ímyndin av fyritøkuni, sum í 129 ár hevur bryggjað føroyskt

62

sodavatn og bjór, og í nýggju sølubúðini fært tú innlit í søgu og núverandi støðu hjá familju­ bryggjarínum, sum nú eisini er farið undir at bryggja whiskey. Klaksvík hevur bæði trygga havn og nógva mentan. Sambært klaksvíkingum sjálvum ­ og helst eisini 102 ára gamla staðbundna blaðnum Norðlýsinum – er Klaksvík eisini vakrasta og besta stað í verðini. Gongutúrurin eftir kær­ leiksgøtuni niðan á Háls og longur niðan á Klakk er einfaldur, og útsýnið úr erva er brøttu brekk­ una vert. Kanska kemur tú enntá í prát við ein rennara, hundaeigara ella bónda, sum kann geva tær nýggjan íblástur til støð at leita til á vegnum. The second largest city in the Faroe Islands and its fisheries capital. The fish emblazoned on the town emblem and the giant hook adorning the roundabout speak for themselves. But rest as­ sured that fisheries are only one element of all the charms Klaksvík has to offer. Christian’s Church was designed with the Kirkju­ bøur wall and Faroese boathouse architecture in mind. Here you can take in the altarpiece The Last Supper by Joakim Skovgaard, and in the


basement you will find another grandiose work of art in humble settings. Jesus of Nazareth by Ed­ ward Fuglø and Sjúrður Sólstein was a gift marking the 50th anni­ versary of Christian’s Church in 2013.

Kalsoy

The Norðoya Fornminnissavn mu­ seum is housed in the old Royal Monopoly Store that dates back to 1838, and here you will find tools, stories and curiosa from a time gone by. The Danish Royal Monop­ oly ended in 1856, but the premis­ es remain practically unchanged. These walls are steeped in history, so much so that the old store is said to be haunted.

Úti á 100 kanst tú njóta útsýnið yvir Kunoynna, kópakonuna og bygdina, og hetta er eitt frálíkt stað at steðga á og lurta eftir søgnini um kópakonuna. Tað sigst, at staðið fekk sítt navn, eftir at 100 mans vórðu stoyttir oman av bakkanum, men nú er hetta eitt vakurt og friðarligt stað. Niðan fyri vegin liggur Glaðingarsteinur. Her kyndu mikladalsfólk í gomlum døgum glaðu, og soleiðis komu grindaboð til Kunoyar.

Should your thirst for culture not be quenched yet, this would be the perfect opportunity to visit Fø­ roya Bjór. The ram is the hallmark of the brewery that for 129 years has been crafting Faroese beer and soft drinks. At its new store you will gain insight into the histo­ ry and current activities of the family brewery, which now also produces whiskey. Klaksvík is a safe haven rich in cul­ ture. According to the local klaks­ víkingar, and probably also the 102­year­old local paper Norðlýsið, Klaksvík is also the best and most beautiful spot in the world. The walk along lovers’ path up to Hálsur and further up to Klakkur is easy, and the view from above is worth the steep hillside trot. Along the way you might even strike up a conversation with a runner, dog owner or farmer, who can offer fresh inspiration for further places to visit during your stay.

Bergtakandi og frumkend er hon, Kalsoyggin. Í øldir hava føroy­ ingar kent søgnina um kópakonuna, sum mikladalsdrongurin varð so hugtikin av, at hann tók hamin, hon hevði latið seg úr á 13. nátt, tá ið kóparnir dansa í fjøruni. Í dag stendur standmyndin av henni í máttmikla umhvørvinum á Stórakneysa í Mikladali, og har kanst tú kenna hennara dragandi mátt á egnan kropp.

Norðan fyri Mikladal er Trøllanes, og norðan fyri Trøllanes er Kallurin. Á gongutúrinum norður í Kallin letur ein ævintýrkendur heimur seg upp fyri eygunum, og ein góðveðursdag finst neyvan betri útsýni enn tað. Er ein løta at bíða eftir ferjuni Sam á Syðradali er ein tráða hent at hava, tí Syðradalur er eitt satt paradís hjá teimum, ið vilja sleppa á seiðaberg. Fólk á Syðradali bera orð fyri at vera serliga sterk, tí tey hava etið livur og nógvan seið, sum fæst fram við landi og suður í Galvin, sum er av bestu seiðaplássum í landinum. Fert tú á seiðaberg, minst so til bjargingarvest og góðar skógvar. Tað rekur hart fram við landi.

Mynd: Petur Martin Solmunde


AtlAntic Review | autumn 2017

Kalsoy is a spellbinding and wild place. For centuries the Far­ oese have known the legend of the selkie, who so mesmer­ ized the boy from Mikladalur that he stole the hide she shed on the night of the Feast of Epiphany, when the seals come ashore to dance in their human form. Today her statute towers in majestic surroundings at Stórakneys in Mikladalur, where you can experience her allure yourself. Out on 100 you can take in the view of Kunoy, the selkie and the village; this is also the perfect spot to stop and listen to the legend of the selkie. It is said that the place earned its name after 100 men were pushed over its edge, but today it breathes nothing but scenic tranquillity. Above the road is the rock Glaðingarsteinur. In the old days people from Mikladalur would light bonfires here in order to communi­ cated to Kunoy that they had sighted a pod of whales. North of Mikladalur you will find Trøllanes, and north of Trøllanes you will find Kallurin. On the hike north to Kallurin an enchanted world opens up before your eyes, and on a clear day you will hardly find a better view than this any­ where in the world. While you wait for the ferry Sam in Syðradalur, a fishing rod will come in handy. Syðradalur is a true paradise for those who want to fish from the shore. The locals are said to be especially strong, because they eat so much liver of coalfish caught along the shore and south towards Galvin, one of the best places to catch coalfish in the whole country. If you do decide to go fishing, remember your life jacket and wear sturdy shoes. The currents along the shore are very strong.

64

Mynd: Petur Martin Solmunde

Kunoy

Kunoyarnes er ikoniskt fyri flestu mynd­ irnar av Klaksvík, hóast býurin og nesið ikki eru á somu oyggj. 350­metra langa byrgingin millum Strond og Haraldsund knýtir Kunoynna og Borðoynna saman, og Kunoyggin er høvuðsorsøk til, at vit kunnu kalla Norðoyggjar fyri hávaksnar. Seks av Føroya tíggju hægstu fjøllum eru nevniliga á Kunoynni. Høgu tindarnir gera oynna vakra, og á veg niðan í viðarlundina í Kun­ oy fert tú kanska at kenna teg evarska lítlan, umgirdur sum tú ert av høgum klettum. Ein onnur verð letur seg upp, tá ið tú traðkar inn um portrið til viðarlundina. Her kanst tú njóta friðin og savna tær orku, so tú kanska megnar at klúgva upp á risastóra Eggjarsteinin. Ein stór og rørandi uppliving í Kunoynni liggur eisini í at ganga til ta avtoftaðu Skarðsbygd, sum hevur verið manntóm í næstan 100 ár. Í 2013 varð minnisvarði, sum Hans Pauli Olsen hevur gjørt, reistur á Skarði.


AtlAntic Review | autumn 2017

Viðoy

Tveir tunlar, ein byrging og ein tunnil afturat í beinan norðan úr Klaksvík, so ert tú á Viðareiði, sum er Føroya norð­ asta bygd. Villingardalsfjall er eitt hædd­ arpunkt á Viðareiði, bæði so og so. Við sínum 841 metrum er Villingardalsfjall hægsta fjall í Norðoyggjum og trið­ hægsta í Føroyum, og útsýnið úr erva er eisini ein makaleys uppliving. Vakrar løtur eru eisini at finna Uppi á Váli, har tú um summarið kanst njóta víða gitna sólsetrið og útsýnið yvir Kunoy og Borðoy, ella Uppi við garð, har útsýnið er yvir allar seks norðoyggjar. Hygg vestureftir, og tú sært Múlan á Borð­ oynni og Kunoy og Kalsoy. Snara tær eystureftir, og tú sært Fugloy og Svínoy. The Kunoy headland is an iconic feature of most images of Klaksvík, even though the village and the headland are not on the same island. The 350­metre long dam between Strendir and Haraldsund links Kunoy and Boroyð, and Kunoy is one of the main reasons why we can call the Northern Islands tall. Six of the ten tallest mountains in the Faroes are on Kunoy. The towering summits make this a scenic island and on your way up to the park in Kunoy you may well feel tiny surrounded by the imposing mountains. Then, once you step through the park gate, you enter an entirely different universe. Here you can soak up the peaceful atmosphere and perhaps gather enough energy to climb the massive Eggjarsteinur rock. Another unique and poignant experience in Kunoy is to explore the deserted village Skarð, which was abandoned almost 100 years ago. In 2013 a memorial sculpted by Hans Pauli Olsen was erected in Skarð.

Head through two tunnels, a dam and then another tunnel due north from Klaksvík, and you will reach Viðareiði, the northernmost village in the Faroe Islands. Villingardalsfjall is a high point in Viðareiði, in several senses. At 841 metres Villingardalsfjall is the tallest mountain in the Northern Islands, and the third highest in the Faroe Islands; the view from the summit is a superb experience. You will also find breathtak­ ing vistas Uppi á Váli, where you in sum­ mer can take in the famous sunset and panorama of Kunoy and Borðoy; as well as Uppi við Garð, from where you can see all six of the Northern Islands. Look west and you will see Múli on Borðoy, as well as Kunoy and Kalsoy. Turn to the east and you will see Fugloy and Svínoy.

Svínoy og Fugloy / Svínoy and Fugloy

Smáar og fjarskotnar liggja tær í evsta landnyrðingi, men bæði Svínoy og Fugloy eru verdar at vitja. Tey fastbúgvandi eru ikki so mong í tali, men tey elska sínar oyggjar og hava fleiri yndisstøð at vísa á. Í Hattarvík á Fugloynni viðmæla tey útsýnisstaðið á Bakka, har kenslan av at standa við heimsins enda er nærverandi. Her stendur tú mitt í víkini, har brimið í øldir hevur brotið ímóti helluni. Frammanfyri liggur elligamli drátturin, har hattarvíkingar við sveittabrot hava drigið bátar og førning í land. Svínoyggin dagar undan, men annars er havsbrúgvin endaleys. Útsýnið er út til Múlabakka vinstrumegin, og høgrumegin sæst yvir á kaiina og Trøllagjógv.


AtlAntic Review | autumn 2017

Minute and remote in the north easternmost corner of the archipelago, still, both Svínoy and Fugloy are worth a visit. There are not many permanent local residents, but they love their islands and have many favourite spots to share. In Hattarvík on Fugloy they recommend the vantage point á Bakka, where you get a sense of standing at the edge of the world. Head to the centre of the bay where the surf has been crashing against the cliffs for centuries. In front of you is the ancient landing place, where the locals would toil to pull ashore incoming boats and their cargo. You get a glimpse of Svínoy, but otherwise the horizon is endless. There is a view of Múlabakki to the left and on the right you see the harbour and Trøllagjógv ravine.

Kom framvið! / Come visit us!

Vit kundu hildið fram í fleiri síður og sagt tær um nógvar aðrar upplivingar, sum bíða eftir tær í Fugloy, Svínoy, Viðoy, Kalsoy, Kunoy og Borðoy. So legg endiliga leiðina inn á gólvið hjá okkum í Kunningarstovuni, tí vit eru verri enn so liðug at greiða frá øllum tí spennandi og vakra, sum tú kanst uppliva í Norðoyggjum. We could write page after page about the wealth of experi­ ences awaiting you in Fugloy, Svínoy, Viðoy, Kalsoy, Kunoy and Borðoy. So please do stop by Visit Norðoy, we have so much more to tell you about exciting experiences and sce­ nic locations in the Northern Islands.

66

Um Norðoyggjar

SekS oyggjar: Fugloy: Kirkja og Hattarvík Svínoy Viðoy: Viðareiði og Hvannasund Borðoy: Norðdepil, Múli, Árnafjørður, Klaksvík, Ánir og Norðoyri kunoy: Kunoy og Haraldsund kalsoy: Syðradalur, Húsar, Mikladalur og Trøllanes Tilsamans búgva umleið 6000 fólk í Norðoyggjum, og gott og væl 5000 teirra búgva í Klaksvíkar kommunu.


Enjoy the most beautiful bustrip in the world

DAYS ONLY 500 DKK

DAYS ONLY 700 DKK

Mykines not included. Children 7-15 years old half price.


AtlAntic Review | autumn 2017

Soleiðis kemur tú til Norðoyggjar

Mynd: Petur Martin Solmunde

Frá Vágum/flogvøllinum til klaksvíkar: Bussleið 300 til Kollafjarðatunnilin, har tú kanst skifta til leið 400, sum koyrir til Klaksvíkar. Frá Tórshavn til klaksvíkar: Við bussleið 400 Úr klaksvík til kalsoyar: Við oyggjaleiðum, Sam, nr. 56 Syðradal, Húsar, Mikladal og Trøllanes: Bussleið 506 Úr klaksvík til kunoyar: Bussleið 504 Úr klaksvík til Árnafjarðar, Hvanna­ sunds og Viðareiðis: Bussleið 500. Meir kunning á www.ssl.fo

About The Northern Islands

Six iSlandS: Fugloy: Kirkja and Hattarvík Svínoy Viðoy: Viðareiði and Hvannasund Borðoy: Norðdepil, Múli, Árnafjørður, Klaksvík, Ánir and Norðoyri kunoy: Kunoy and Haraldsund kalsoy: Syðradalur, Húsar, Mikladalur and Trøllanes The total population of The Northern Islands is about 6000, of these, 5000 live in Klaksvík Municipality. Mynd: Petur Martin Solmunde

Getting to the Northern Islands

From Vágar airport to klaksvík: Take the route 300 bus to the Kollafjørður tunnel, where you can change to route 400, which drives to Klaksvík. From Tórshavn to klaksvík: By bus route 400 From klaksvík to kalsoy: By the ferry Sam, Oyggjaleiðir route no. 56 Syðradalur, Húsar, Mikladalur and Trøllanes: By bus route 506 From klaksvík to kunoyar: By bus route 504 From klaksvík to Árnafjørður, Hvannasund and Viðareiði: By bus route 500. Further information at www.ssl.fo

68

Matstøð/ Eateries:

Viðareiði: Matstovan hjá Elisabeth klaksvík: Chartage, Angus Steakhouse, Jacqson, Cafe Fríða, Bakaríið hjá Jórun

Handlar/Supermarkets:

klaksvík: Inn, Bónus, Heygabúðin, FK Fossá: Fossábúðin

Kioskir/Kiosks:

Trøllanes: Kioskin á Trøllanesi klaksvík: Fast, Magn, Kiosk 700

Take away:

klaksvík: Kjøtbúðin, Fiskabúðin, Big Stan, La Fiesta, Hjá Frank, MC Grill

Barrir/Bars:

Maverick, Roykstovan, Jacqson

Tiltøk/Events:

Norðurjól desember ‘17


AtlAntic Review | autumn 2017

Við skjóttgangandi báti Ferðaleiðari: Extreme Faroe Islands nær: Hvønn hósdag kl. 13 Bílegging: á Visit Norðoy, info@klaksvik.fo, tlf. 456939. kostnaður: 475 kr. Varir: uml. 1,5 tíma. By speedboat: guide: Extreme Faroe Islands When: Every Thursday at 13:00 Booking: Visit Norðoy, info@klaksvik.fo, tel. 456939. Ticket: DKK 475 duration: approx. 1.5 hours

Guided Tours:

TrøllaneS/kallurin gongurtúrur Ferðaleiðari: Jóhannus Kallsgarð, røktingarmaður. nær: Hvønn mánadag, mikudag og fríggjadag kl. 11 úr Trøllanes. Bílegging: á Visit Norðoy, info@klaksvik.fo, tlf. +298 456939. kostnaður: 550 kr. við matpakka Varir: uml. 3 tímar Túrurin er lættur og eisini væl egnaður til børn, ið orka at ganga TrøllaneS/kallurin Hike guide: Jóhannus Kallsgarð, shepherd. When: Every Monday, Wednesday and Friday at 11 am departing from Trøllanes. Booking: Visit Norðoy,

info@klaksvik.fo, tel. +298 456939. Ticket: DKK 550 including packed lunch duration: approx. 3 hours This is an easy hike and also well suited to children who enjoy a long walk. Við seglbáti Ferðaleiðari: Dragin nær: Hvønn týsdag og fríggjadag kl. 18 Bílegging: á Visit Norðoy, info@klaksvik.fo, tlf. 456939 kostnaður: 475 kr. Varir: uml. 1,5 tíma. By sailboat guide: Dragin When: Every Tuesday and Friday at 18:00 Booking: Visit Norðoy, info@klaksvik.fo, tel. +298 456939. Ticket: DKK 475 duration: approx. 1.5 hours

enniberg Ferðaleiðari: Extreme Faroe Islands nær: Hvønn Mikudag kl. 15 Bílegging: á Visit Norðoy, info@klaksvik.fo, tlf. +298 456939 kostnaður: 475 kr. Varir: uml. 1,5 tíma. enniberg: guide: Extreme Faroe Islands When: Every Wednesday at 15:00 Booking: Visit Norðoy, info@klaksvik.fo, tel. +298 456939. Ticket: DKK 475 duration: approx. 1.5 hours

Mynd: Extreme Faroe Islands

69


RITUALS Fyrivarni verรฐur tikiรฐ fyri prentvillum

Spring Garden Scented Candle

DKK 109,- / 15 EUR

NEW REYPENAER Ostur/cheese, 325G

DKK 84,- / 12 EUR

SMARTIES ร r/from

DKK 24,- / 4 EUR

BOWMORE BLACK ROCK Islay Single Malt Scotch Whisky, 40% - 1L

DKK 389,- / 53 EUR


NEW

BESTSELLER

CHANEL GABRIELLE

CHANEL ALLURE HOMME SPORT

Eau de Parfum, 100ML

Aftershave, 100ML

DKK 849,- / 115 EUR

DKK 375,- / 51 EUR

NEW

DYRBERG KERN Oyraringar

DKK 179,- / 24 EUR

RITTER SPORT Mini Gift Box, 300G

DKK 75,- / 10 EUR

SMASHBOX, PHOTO FINISH PRIMER 2X30ML

DKK 319,- / 43 EUR


AtlAntic Review | autumn 2017

InSTAgRAM

EPIC FAroE ISlANdS I grew up with stories of the Faroese landscapes from my mom and her parents who lived up there back in the 50s. little did I know that I one day would explore this hidden treasure of the Atlantic ocean. before going to the Faroe Islands I expected to see something like Iceland, where I’ve been on several occasions. I was surprised to see how special and unique the Faroes are. The epic and overwhelming vistas and the tall and deadly cliff walls make for a rough, raw and authentic experience, where the feeling of returning to the roots of humanity creeps in on you every time you turn your head to take in the surroundings. Here time stands still, while the wheels of the modern world keep turning. my photography mirrors my passion for fantasy novels, movies and computer games. I’m not striving for realism, but I’m not trying to avoid it either. I consider myself an artist, not a documentarist, which gives me the creative freedom to pursue the images I want and to create the art I love. Post processing is an essential part of the journey, which starts as I board the plane and ends with printing, framing and hanging the pictures. Along with photography, videography is also a substantial part of my work. Have a look at my youTube channel, where you can follow my adventures. Here I present the different locations I visit and, if you are looking for inspiration, I have five episodes on amazing landscape photography locations from four of the 18 Faroe Islands. P h o t o S & t e x t: M a D S P e t e r i v e r S e n

72


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Bøsdalarfossur Near Trælanipa you find the waterfall Bøsdalarfossur and a view of the amazing coastline

73


AtlAntic Review | autumn 2017

Leitisvatn panorama A panorama of Leitisvatn – the largest lake in the Faroe Islands.

Kalsoy lighthouse The view from Kalsoy towards the northern coastline of the Faroes is beyond imagination!

74


AtlAntic Review | autumn 2017

Eiรฐi northern lights Behind Eiรฐi village you will find a waterfall. With a view to the north where the aurora borealis can often be seen dancing in the night sky.

75


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Trælanipa Trælanípa offers epic views – can you see the little silhouette on the top?

76


Your business partner in the Faroe Islands Audit

Bookkeeping

Corporation TAX and VAT International Shipping Taxatio

Wage Administration

Hydrocarbon Taxation

Corporate Finance sansir.fo

n

Personal TAX

Accounting Assistance

SPEKT løggildir grannskoðarar Sp/f. · Staravegur 17 · Postsmoga 3258 · 110 Tórshavn Faroe Islands · Tel 34 34 34 · Faks 34 34 35 · spekt@spekt.fo · www.spekt.fo


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Fossรก Fossรก is the largest waterfall in the Faroes and is divided into an upper and lower plateau, here is a shot from the high plateau.


Duty free import

For travellers 18 years or older / Fyri ferðandi 18 ár og eldri Alcohol / Alkohol

Tobacco / Tubbak

You can bring one of the examples below to the Faroe Islands. Tú kanst taka eitt av dømunum við til Føroya.

You can bring only one of the products below to the Faroe Islands. Tú kanst bert taka eina av vørunum niðanfyri við til Føroya.

1L

2L

Spirits / Spiritus

Wine / Vín / Cider

2L

Beer / Øl

200 stk (1 karton) Cigarettes / Sigarettir

50 stk

50 stk

1L

1L

Spirits / Spiritus Strong wine / Sterkt vín

2L

250 g

Tobacco/ Tubbak

Cigarillos / Sigarillos

Cigars / Sigarir

Beer / Øl

Did you know 250 g

Snuff/ Snús

Visti tú 4L

2L

Wine / Vín / Cider

Beer / Øl That you can bring more duty free goods by paying taxes? You can for example bring 6 bottles of wine (75 cl) in addition to the quota by paying DKK 150 in total. At tú kanst taka størri nøgdir við, um tú rindar toll og avgjøld? T.d. kanst tú taka 6 fløskur av víni á 75 cl við, umframt mest loyvdu nøgdina, um tú rindar tilsamans 150 kr.

2L

Strong wine / Sterkt vín

2L

Beer / Øl

Maximum allowances / Mest loyvdu nøgdir: Beer up to 5,8% Wine / Cider up to 15% Spirits over 22%

Max. 10 ltr. in total, incl. quota. Tax. DKK 5,- per. 33 cl. can. Max. 9 ltr. in total, incl. quota. Tax. DKK 33,- per. ltr. Max. 3 ltr. in total. incl. quota. Taxes vary according to percentage.

Perfumes max. 50 gr. After shave max. 25 cl. Chocolates max. 3 kg. Soft drinks max. 10 l. Øl upp til 5,8% Wine / Cider up to 15% Spirits over 22%

Í mesta lagi 10 ltr. inkl. kvotu. Tollur KR 5,- pr. 33 cl. dós. Í mesta lagi 9 ltr. inkl. kvotu. Tollur KR 33,- per. ltr. Í mesta lagi 3 ltr. Tollur verður ásettur eftir alkoholstyrki.

Luktilsi í mesta lagi 50 gr. Rakivatn í mesta lagi 25 cl. Sukurlátavørur í mesta lagi 3 kg. Sodavatn í mesta lagi 10 litrar.

10L

Beer / Øl

Spirits / spiritus: > 22% alc. (max. 60%). Wine / Vín / Cider: < 15% alc. Strong wine / sterkt vín: 15-22% alc.


AtlAntic Review | autumn 2017

Funningur Above the town of Funningur you will find one of the most breathtaking views of the Faroes!

Stóra Dímun You fly past Stóra Dímun en route between Suðuroy and Tórshavn.

80


AtlAntic Review | autumn 2017

KALDBAKSFJØRÐUR SUNRISE A very photogenic fiord north of Tórshavn.

81


Photo: Daniel Casson - @dpc_photography

Photo: Joshua Cowan - @joshzoo

Photo: Joshua Cowan - @joshzoo


WELCOME TO THE FAROE ISLANDS! Think of the world’s population.

Now think about how few of these 7 billion people have visited the Faroe Islands. You are actually part of a very small and exclusive group of people in the whole world who have the opportunity to visit these small islands in the North Atlantic Ocean. Lucky you! We also feel fortunate to be able to invite you to our country. We are pleased you have decided to visit us and we want you to enjoy your stay to the fullest. Following these simple yet essential guidelines will help to ensure an enjoyable and unforgettable journey in the Faroe Islands.

Guidelines: • • • • • • • • • •

Respect and preserve nature, as it is fragile and should be protected for future generations. Be mindful of sheep and birds you may encounter in the fields - or on the roads! Remember to bring your rubbish with you after hiking in the mountains. Be particularly careful when hiking in areas with loose stones and rocks. Refrain from walking too close to the cliffs, especially in wet areas when the ground can be slippery. Check the weather forecast to see if conditions are favourable for walking/hiking. The weather can be unpredictable and change rapidly. It is a good idea to always wear layered clothes suitable for the weather. Be thoughtful of the locals and respect their privacy as much as possible. If you plan on flying a drone, please read and follow the guidelines on www.visitfaroeislands.com under Plan Your Stay. Lastly, remember to close your eyes and take a deep breath of the freshest air in the world!

More information visit www.visitfaroeislands.com 112

Emergency

Dial 112 for any type of emergency assistance anywhere in the country

Enjoy the Faroe Islands!

#FAROEISLANDS


EVENT CALENDAR 24-26 november:

4 november:

Photo: Kristfríð Tyril/momo

CulTurE:

muSIC:

book Fair The annual book fair at the Nordic House is held the last weekend in November this year. As in earli­ er years, this is a major fair with discussions, exhibitions, a book­ store and many other interesting events for people of all ages. The book fair is organised by the Nor­ dic House, the Author’s Union and Faroese publishers. The events at the book fair are free of charge. For more infor­ mation, see the Nordic House’s website, nlh.fo

HoymA Ten villagers of Gøta open up their house and invite people into their living room to enjoy a HOYMA concert—unplugged. The HOYMA concerts con­ cepts combines the living room’s central role in Faroese culture with “Húsagongd,” an

old and cheerful Faroese tradi­ tion of where people walk from house to house to visit their fellow villagers. For more information, see facebook.com/hoymafestival

2-3 december:

20-26 november:

CHESS:

runavík open Løkshøll in Runavík hosts the in­ ternational chess tournament Runavík Open in November. There are nine rounds of games, and the tournament is open to all interested chess players. And if you are a fan of chess, you are welcome to come and watch the games free of charge. For more information and to join the tour­ nament, see runavikopen.com. Deadline for joining the competi­ tion is 13 Nov 2017.

muSIC:

Family Christmas Concert in the Nordic House The Faroese Symphony Or­ chestra puts on its grand Fam­ ily Christmas Concerts in the first weekend of December. The concerts are very child friendly, both considering the choice of music and their

length. Three concerts are held over the week­end, and tickets are DKK 100 for adults and DKK 50 for children. For more information and tickets, visit nlh.fo


EVENT CALENDAR December:

28 october:

muSIC:

Focus, reinsaríið

ArT:

Art Exhibition, Klaksvík Gamla Seglhúsið, Klaksvíksve­ gur, Klaksvík holds an exhibi­ tion in December with works by the local and well­estab­ lished artist, Edward Fuglø. He is well­known as both a painter and illustrator. Fuglø has also, among other things, designed

stages, written and illustrated children’s books and designed stamps. In December his art can be ex­ perienced in his home town, in the cosy halls of Gamla Segl­ húsið.

The renowned Ducth band takes the stage at Reinsaríið, Tórshavn, in late October. The band, formed in the 1970s, has visited the is­ lands previously. And now you have another opportunity to hear them live. For more information and tickets, see reinsariid.fo

December:

28 december:

mISCEllANEouS:

Christmas Events

FAIr:

jobmatch 2017 The major job fair, Jobmatch, will be held again on 28 Dec in the Nordic House. The job fair is part of the effort to de­ velop and conjure growth in Faroese society. It is also an opportunity to maintain the re­ lationship between the Faroese labour market, students, grad­

uates and expatriates. This is an opportunity to make direct contact with the many Faroese employers who participate in Jobmatch. For more information, see jobmatch.fo

Throughout December, a variety of Christmas and Advent events are held around the islands, such as concerts and Christmas mar­ kets. The town and village Christ­ mas trees will be lighted from late in November. And further into December, several villages are visited by “Christmas ships”— Santa Claus is often on­board, bringing treats to the children. For more information, see kunning.fo


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

FarLit

Photo: Rebekka Rafael Photography

AuTHor oF THE SEASoN:

SISSAl KAmPmANN Sissal Kampmann (b. 1974) holds an MA in Nordic Lan­ guages and Literature from the University of Copenhagen. She made her debut in 2011 with the poetry collection Ravnar á ljóðleysum flogi – yrkin­ gar úr uppgongdini (Ravens fly Silently – Poems from the

Ascent), for which she was awarded the Danish Klaus Rif­ bjerg Debutant Prize.

collections circle around the theme “home” as a physical, emotional and spiritual place.

Since then she has released four more collections that have reaffirmed her position as a powerful new lyrical voice in the Faroe Islands. All her

Her most recent collection Sunnudagsland (2016) is the Faroese nominee for the Nordic Council literature Prize 2017.

Sunnudagsland (Sunday Country) is set in the village of Vestmanna in the Faroe Islands, where Sissal Kampmann was born and raised. After spending 24 years away, she recently returned to the village to stay a while. Her return home pro­ vides the context for this collection, the title of which refers to killing time on boring Sundays at the fringe of the world. Yet Sunnudagsland also refers to the special state of loneliness, boredom, and existential crisis that the poetic narrator seems to find herself in. Sunnudagsland is a sober and melancholy work about longing and being an outsider, as conveyed in its descriptions of futility and slow but inevita­ ble decay. It is a phenomenology of decay: several 86

of the poems centre on the neglect and stagnation in the village, with memory flashes of the life that once was. The descriptions are marked by a pro­ found sense of aliena­ tion, even from the fa­ miliar. The time, the landscape, and the weather are recorded in minute detail by the poet narrator, who notes dryly and self­deprecatingly that she is a woman who studies the weather forecast several times a day.


In this reality, I fry the hearts of lambs. Here in my new home, in my new skin, I slice them into small pieces. I remove the sinews and clotted blood. I leave the fat intact and watch them curl up in the sizzling oil. I see their final throes, as life ebbs out of them, blend with onion, salt, pepper and a faint ray of sunlight nearly obscured by a cloud over the dam. The cat eats from her bowl. Noisily. She has blue eyes. The man lies napping. Quietly. He has blue eyes. The mountains are peeking into the kitchen. I keep stirring but turn down the heat. No one likes scorched hearts. (translated by Randi Ward)

WHErE To buy Published translations of original Faroese literature are available for purchase at the two main bookshops in Tรณrshavn. You can also visit the bookshops online. rit og rรกk www.ritograk.fo H.N. jacobsens bรณkhandil www.bokhandil.fo

Photo: Ditte Mathilda Joensen


Eftir Regin Nolsøe Simonsen

2 EINS Hvørjar tvær av hesum fittu uglunum eru púra eins?

HJÁLP HUNDINUM Hvønn veg skal hundurin fara fyri at koma til seyðirnar?

HVØNN VEG MALA TANNHJÓLINI? Hvønn veg skal hvørt tannhjól snara, fyri at øll kunnu snara í senn?

FLYT SVÁVULPINNARNAR Klárar tú at fáa 4 tríhyrningar við at flyta bara tveir svávulpinnar?

Ugla nr 16 og nr 19 eru eins. Tannhjólini mugu øll mala sama veg - antin við ella ímóti urinum.


KROSS orðagáta

© www.bergur.NET

bygd, ið er hin 1 Føroysk næstnorðasta í landinum.

2

3 ©bergur

.net 2017

6

1 2

Land í afrika

Leiki í

3

4

Tóni

døpur

5

LiVir

kVirrar

VekT

heiðafugLar

annarS

Lyndi

TýSk SV-ráS Lyndi LæruSVeinur Megnar

hugTak í TaLVi

finniST

STuðuL

úTgjar

SóLgudur Vinningur SeyMiaMboð feLagSSkapur

fóLk í Suðri 2 SuM hoyra SaMan

gran. bókS. kenn. STaVir (Skip)

STongdur

kaffihúS ...? og gaLL

Land

Vagga

fingu Sær

Súgdjórini

Tóni TVeir ...? STeinar MaLa ikki VæL

høVuðSSTaður

S U d o k u

brúgv í London, ið var 6 Eyðkend bygd í árunum 1886-1894.

koyri aLT fyri eiTT

SkyLdfóLk

til longdar, og sum eisini kallast »Der Kiez«.

Tøkni úTLendingur fugLaLjóð

fLýggjan

aVreiTT

gøta í týska býnum 5 Kend Hamburg, sum er 930 metrar

Amerikanska samveldisløgreglan, ið varð sett á stovn í 1908.

SiLVur

nikkuL

einum føroyskum listamanni.

Henda heimasíða, ið er eitt sosialt netverk, varð stovnað í 2006, og verður nógv brúkt av kendum fólki, so sum Katy Perry, Barack Obama og Cristiano Ronaldo.

VakS

fiSkaSLag

Airbus 319 flogfarið hjá 4 Hetta Atlantic Airways er nevnt eftir

øVug. gran.

7 8 2 6 7 1 8 3 7 4 9 7 3 8 4 2 5 9 4 9 1 5 2 4 1 9 6 7 7 2 3 8

fyri Seg SjáLVan

LíTið briM

7

6 4 2

3

5

1

2 3 7 6

2 9

8 7 8 4 5 9

9 6

7

8 2 5

4


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

HEINESEN

Airbus 320: RCJ

HEINESEN 1900–1991

William Heinesen (1900-1991) er víða gitin sum rithøvundur og telist millum teir stóru í norðurlendskum bókmentum. Hann lýsti sína list sum “myndakrutl”, men hon er meir enn tað. Fyri tað mesta nýtir hann litkrit í fyrstu verkunum og avmyndar romantiskt huglag úr føroyska fjallaheiminum, gykl um tann alheim, ið fólkatrúgv hevði skapt, og speiskar samfelagsviðmerkingar. Tey seinastu tíggjuáraskeiðini koma evnini til pappírsklipp til sjóndar, har hugflog og prýðing og litfagnaður sameinast. Eitt høvuðsverk er myndprýðingin av kommunuskúlanum í heimbýnum Havnini. William Heinesen (1900-1991) is best known as an author, one of the great in Nordic literature. He saw his art as nothing but drawing pictures, but there is more to it. Pastels dominate the early works, which motifs are the romantic ambience of Faroese mountainscapes, phantasies from local folklore and satirical social commentary. During his last decades, his paper cuttings blossomed, where fabulation, decoration and a love for colour are united. His magnum opus is the decoration of a municipal school in his hometown, Tórshavn.

AV REYNI 1920–2005

Airbus 319: RCI

AV REYNI 1920–2005

Ingálvur av Reyni (1920-2005) varð tann fyrsti abstrakti málarin í føroyskari list. Ígjøgnum sítt langa lív eydnaðist honum at endurnýggja seg sum fáur við franskari list sum leiðarstjørnu. Ein litføgur naturalisma varð á leið 1960 skift út við heldur daprar kubistiskar málningar. Frá 1980-árunum kom ein abstrakt ekspressionisma í einum svørtum og dramatiskum úttrykki, sum snýr seg um náttúru og menniskja, kropp og litevni. Heimafturkomin eftir útbúgving í Danmark livdi og virkaði Ingálvur av Reyni alt lívið í Havn. Ingálvur av Reyni (1920-2005) was the first Faroese abstract painter. During his long life and with French art as his leading star, he was able to renew himself as few others can. A colourful naturalism was replaced with a dark, brooding cubism around 1960. An abstract expressionism, dominantly black and dramatic, dealing with nature and people, body and colour, followed in the 1980s. After returning home on finishing his education in Denmark, Ingálvur av Reyni lived his whole life in Tórshavn.

LÜTZEN

1919–1995

Airbus 319: RCG

LÜTZEN

1919–1995

90

Elinborg Lützen (1919-1995) var tann fyrsti og leingi tann einasti grafikarin í føroyskari list. Henni dámdi best at arbeiða við linoliumsskurði, og úr tí fekk hon gandað eitt ríkidømi við ymiskari skurðtøkni og avbrigdum av svørtum. Frá ekspressionistiskum ævintýramyndum flutti listakvinnan seg yvir í klassiskt úttrykk við myndevnum úr bygdum og gerandisdegnum. Seinni fór hon yvir til surrealistiskar gyklmyndir úr einum duldarfullum undirheimi, ofta niðansjóvar: Føroyar undir vatnskorpuni. Listakvinnan livdi og arbeiddi meginpartin av lívi sínum í Klaksvík. Elinborg Lützen (1919-1995) was the first and for a long time the only Faroese printmaker. Her favoured technique was the linocut, from which she elicited great riches with a varied cutting technique and black tones. From expressionistic fairy tale pictures, she moved over into a classic expression of motifs of villages and common life. These were followed by surrealistic phantasies of a mythic underworld, often under-sea: Submarine Faroes! The artist lived and worked for most of her life in Klaksvík.


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Nøvnini á flotanum hjá Atlantic Airways Fleet names

SMITH

1913 –1958

Agusta Westland 139: OY-HIH

Ruth Smith (1913-1958) er koloristurin í fyrsta føroyska málaraættarliðinum. Fyrst og fremst var hon impressionistur, sum eymliga lýsti, hvussu litir koma til lívs í ljósi. Ein sterkur og livandi málingarháttur ber samstundis boð um eitt sinni við spenningi í. Á tann hátt vórðu náttúra og sinnalag bregdað saman í eina hægri eind í hennara list. Eftir lokna útbúgving í Danmark búsettist Ruth Smith saman við húskinum í Suðuroy. Sum listafólk livdi hon í einingi, og hon andaðist brádliga undir umstøðum, eingin kennir til fulnar.

SMITH

Ruth Smith (1913-1958) is the colourist among the first generation of Faroese painters. An Expressionism with a fine sense of portraying the play of colours in light was her point of departure. An intense and expressive painting style is at the same time a testimony to a tense disposition. In this way, nature and mind meet in her art in a higher unity. On finishing her education in Denmark, Ruth Smith settled with her family in her home island of Suðuroy, where she lived as an isolated artist and died unexpectedly under unsolved circumstances.

1913 –1958

JOENSEN-MIKINES 1906–1979

Agusta Westland 139: OY-HIL

JOENSEN-MIKINES 1906–1979

Sámal Joensen-Mikines (1906-1979) er tann fyrsti veruligi, føroyski listamálarin. Hjá honum fær listin sína egnu rødd við havi og bygd, jarðarferð og grindadrápi, ið verða lýst í máttmiklari ekspressionistiskari naturalismu stundum við ávirkan úr romantikki og symbolismu. Inn í ávirkanina frá Edwardi Munch leggur hann eina stranga og náttúruvakra tyngd í eitt egið – og føroyskt úttrykk. Mikines varð útbúgvin í Danmark, har hann búði meginpartin av lívinum, og har fekk hann eisini tilnevnið eftir oynni, har hann vaks upp. Sámal Joensen-Mikines (1906-1979) is the first major painter in Faroese fine art. In him Faroese art gains its own voice; ocean and villages, funerals and whale hunts are depicted in a forceful expressionistic naturalism that encompasses both romantic and symbolic touches. He combines an influence from Edward Munch with a tight objectivity and weighty quality in a personal – and Faroese – expression. Mikines was educated in Denmark, where he also lived for most of his life and where he received his nickname, a reference to his home island, Mykines.


USEFUL INFORMATION

FACTS

INFORMATION OFFICES Visitnordoy/Klaksvík Visiteysturoy/Fuglafjørður Visiteysturoy/Runavík Visitvagar/Sørvágur Visittorshavn/Tórshavn Visitsandoy/Sandur Visitsuduroy/Tvøroyri Visitsuduroy/Vágur

LOCATION AND SIZE Situated in the heart of the Gulf Stream in the North Atlantic at 62°00’N, the Faroe Islands lie northwest of Scotland and halfway between Iceland and Norway. The archipelago is composed of 18 islands covering 1399 km2 (545.3 sq.miles) and is 113 km (70 miles) long and 75 km (47 miles) wide, roughly in the shape of an arrowhead. There are 1100 km (687 miles) of coastline and at no time is one more than 5 km (3 miles) away from the ocean. The highest mountain is 882 m (2883 ft) above sea level and the average height above sea level for the country is 300 m (982 ft).

Tel (+298) 45 69 39 Tel (+298) 23 80 15 Tel (+298) 41 70 60 Tel (+298) 33 34 55 Tel (+298) 30 24 25 Tel (+298) 36 18 36 Tel (+298) 61 10 80 Tel (+298) 23 93 90

EMERGENCY ASSISTANCE Dial 112 for any type of emergency assistance anywhere in the country. First aid is provided at the hospitals in Tórshavn, Klaksvík and Tvøroyri. HEALTH INSURANCE Citizens of Nordic countries and Great Britain are covered under their respective public health plans while in the Faroes. Residents of other countries will need to acquire their own traveller’s health insurance. BANKING HOURS Banks in major towns and some villages are open from 9:30 to 16:00 weekdays. All banks are closed on Saturdays and Sundays. Secure Automatic Teller Machines (ATMs) are available from 6:00 until 02:00 every day. BUSINESS HOURS Most shops are open from 10.00-17.30. On Thursday and Friday many are open until 18.00. Shops close on Saturday at 14.00. SMS shopping centre in Tórshavn is open until 18.00. Most shops are closed on Sunday. Kiosks, petrol stations and most bakeries do not close until 23.00, also on a Sunday.

CLIMATE The weather is maritime and quite changeable, from moments of brilliant sunshine to misty hill fog, to showers. The Gulf Stream encircling the islands tempers the climate. The harbours never freeze and the temperature in winter time is very moderate considering the high latitude. Snowfall occurs, but is shortlived. The average temperature ranges from 3,5°C in winter to 12°C in the summer. In sheltered areas, the temperature can be much higher, but the air is always fresh and clean no matter what the season. POPULATION The population is 48.704 (1st January 2015). More than 20.000 people live in the metropolitan area which comprises Tórshavn, Kirkjubøur, Velbastaður, Nólsoy, Hestur, Koltur, Hoyvík, Argir, Kaldbak, Kaldbaksbotnur, Norðradalur, Syðradalur, Hvítanes, Sund, Kollafjørður, Signabøur and Oyrareingir, while about 4,600 people live in Klaksvík, the second largest town in the Faroe Islands.

POSTAL SERVICES The main post office in Tórshavn is open Monday to Friday 09.00- 17.00. Village post offices have shorter opening hours. Please note that all post offices are closed on Saturdays and Sundays.

FORM OF GOVERNMENT Since 1948, the Faroe Islands have been a self governing nation of the Kingdom of Denmark. It has its own parliament and its own flag. It is not, however, a member of the European Union and all trade is governed by special treaties.

TRANSPORT A well developed transport network makes it easy to travel around the islands. Timetables for the helicopter, buses and ferries can be found in all travel and tourist offices, as well as on board all ferries and in the hotels.

LANGUAGES SPOKEN Faroese is the national language and is rooted in Old Norse. Nordic languages are readily understood by most Faroese, and English is also widely spoken, especially among the younger people.

CAR HIRE It is possible to hire a car at the airport in Vágar, in Tórshavn and several other places around the islands. For more information, contact the tourist offices.

RELIGION Religion plays an important part in Faroese culture and over 80% of the population belong to the established church, the Evangelical-Lutheran. 10% of the population belong to the Christian Brethren (Plymouth Brethren).

MOUNTAIN HIKING Due to the changeable weather, it is advisable to take a map and warm clothes. Never go alone. CURRENCY As a self-governing region of the Kingdom of Denmark, the Faroese government prints its own currency, the króna, although Danish coins are used. The exchange value is equivalent to the Danish krone. TIME DIFFERENCE The local time is GMT, which is one hour behind CET (Denmark - Norway - Sweden).

INDUSTRY The fishing industry is the most important source of income for the Faroes. Fish products account for over 97% of the export volume. Tourism is the second largest industry, followed by woollen and other manufactured products.


ATLANTIC REVIEW | AuTuMn 2017

Iceland

Denmark, Iceland, Norway, Scotland and Spain

Denmark Mainroad

Ferry routes

Helicopter

Bus routes

Airport Tunnel (no toll) Sub-sea tunnel (Toll)

93


Søgan um Atlantic Airways Atlantic Airways fleyg sín fyrsta túr millum Føroya og Danmark 28. mars í 1988. Tað var tó ikki nøkur løtt uppgáva at loysa Atlantic Airways úr lagdi. Raksturin gav hall fyrstu árini, og tá búskaparkreppan í Føroyum av álvara fór at gera um seg í 1992, var eginognin hjá felagnum horvin. Tey ringastu kreppuárini eydnaðist ikki at fáa Atlantic Airways at geva avlop, men gongdin vendi. Í 1995 hevði felagið á fyrsta sinni avlop á rakstrinum. Hetta árið varð virksemið spakuliga víðkað til eisini at fevna um flúgving til Íslands. Felagið átók sær at standa fyri hesi flúgving í samstarvi við Air Iceland. Árini eftir gekk skjótt hjá Atlantic Airways. Í 1998 gjørdi Atlantic Airways av at leiga eitt flogfar afturat og við tveimum flogførum bar til at víðka flúgvingina uppaftur meira. Fyrst varð túratalið millum Føroya og Danmark økt. Í 1998 fór felagið at flúgva til Skotlands og í 1999 eisini til Noregs. Víðkaða flúgvingin fekk stóra undirtøku millum manna og farið varð til samráðingar um keyp av nýggjum flogfari í oktober 1999. Sáttmáli varð undirskrivaður við British Aerospace um nýtt flogfar. Síðani hevur Atlantic Airways víðkað nógv um talið á flogførum og fráferðum. Í dag eru eru trý flogfør og tvær tyrlur í flotanum. Í januar 2008 undirskrivaði felagið sáttmála við Airbus um at keypa nýtt flogfar av slagnum A319. Flogfarið varð sett í flúgving í 2012, og stutt eftir varð farið at flúgva beinleiðis til Barcelona. Sama árið vann felagið Airline of the Year-heiðursløn á aðalfundinum hjá “European Regions Airline Association” í Dublin í Írlandi. Føroya landsstýri einskildi í 2007 ein triðing av Atlantic Airways, og felagið varð tá skrásett á virðisbrævamarknaðinum, men í 2014 samtykti Løgtingið eftir uppskoti frá landsstýrinum at keypa einskilda triðingin aftur frá privatu partaeigarunum, og landsstýrið eigur nú aftur alt felagið.

The Story of Atlantic Airways

FLOTIN

Our Fleet

OY-RCG (ELINBORG) Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:

S/N 5079 Airbus 319-115 144 2x CFM56-5B7/3 33,84 m 33,91 m 911 Km/h 5.984 Km

OY-RCI (INGÁLVUR) Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:

S/N 3905 Airbus 319-112 144 2x CFM56-5B6/3 33,84 m 33,91 m 911 Km/h 5.984 Km

OY-RCJ (WILLIAM) Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:

S/N 7465 Airbus 320-214 168 2x CFM56-5B4/3 37,57 m 34,10 m 911 Km/h 4.800 Km to 5.700 km

OY-HIH (RUTH) Type: Built: Engines / power: Lenght: Lenght fuselage: Width: Height: Main rotor diameter: Weight, empty: Weight, fully loaded: Max. speed: Normal speed: Max. altitude: Passengers:

SN: 31718 Agusta Westland 139 2015 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) 16,42 m 13,52 m 2,26 m 4,98 m 13,80 m 4.600 kg 7.000 kg 310 km/t 259 km/t 6.096 m 15

OY-HIL (SÁMAL) Type: Built: Engines / power: Lenght: Lenght fuselage: Width: Height: Main rotor diameter: Weight, empty: Weight, fully loaded: Max. speed: Normal speed: Max. altitude: Passengers:

SN: 31722 Agusta Westland 139 2015 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) 16,42 m 13,52 m 2,26 m 4,98 m 13,80 m 4.600 kg 7.000 kg 310 km/t 259 km/t 6.096 m 15

Atlantic Airways’ first flight was from the Faroes to Denmark on 28 March 1988. It was no easy task, though, to get the airline off the ground. Operations ran at a deficit during the first years, and in 1992, as a devastating economic crisis in the Faroes peaked, the company’s equity was gone. During the worst years of the economic crisis, it was impossible for Atlantic Airways to turn a profit. But then the winds changed. In 1995 the company had its first year in the black. That year, the airline had slowly started to expand its operations with regular flights to Iceland, sharing the route with Air Iceland. During the following years, the company developed swiftly. In 1998 Atlantic Airways opted to lease a second aircraft. With two planes in the fleet, routes could be expanded significantly. First the frequency of flights between the Faroes and Denmark was increased. Then, the airline started flying to Scotland in 1998 and to Norway in 1999. The expanded routes were well received. In 1999, therefore, the company commenced talks with British Aerospace and signed a contract for the acquisition of a new aircraft. Since then Atlantic Airways has purchased additional aircrafts and continued to increase the number of flights. Today, there are three planes and two helicopters in the fleet. In 2008 a contract was signed with Airbus on the purchase of an aircraft of the type A319. The plane was added to the fleet in 2012 and soon thereafter began to fly directly to Barcelona. That same year the company won the Airline of the Year prize at the annual meeting of the European Regions Airline Association held in Dublin, Ireland. The Faroese government privatised a third of Atlantic Airways in 2007 and the company was listed on a stock exchange. In 2014, however, the parliament passed a government bill to repurchase the third of the company that had been privatised. Today, the Faroese government is the sole owner of the airline.


Flogleiðir Route map Map

REYKJAVÍK REYKJAVIK FØROYAR FAROE ISLANDS

BERGEN

BERGEN

AALBORG AALBORG

EDINBURGH EDINBURGH

BILLUND BILLUND KEYPMANNAHAVN KEYPMANNAHAVN

CHAMBERY

BARCELONA BARCELONA LISSABON

MALLORCA PALMA DE MALLORCA

MALTA

Danmarkar-rutur Danmarkar-rutur (Denmark (Denmark Route) Route) NORÐ-rutur NORÐ-rutur (NORD (NORD Route) Route)

GRAN CANARIA GRAN CANARIA

SÓL-rutur SÓL-rutur (SUN (SUN Route) Route)

KRETA


Vit knýta Føroyar nærri at umheiminum við 2.900 fráferðum og komum árliga - beinleiðis til 12 ymisk ferðamál

REYKJAVÍK FØROYAR

BERGEN

AALBORG EDINBURGH

BILLUND

KEYPMANNAHAVN

Okkara flogfør eru serútgjørd til at flúgva upp á Føroyar Á føroyskum veingjum í útvið 30 ár Til gaman og álvara, sól og summar, vinnu og mentan

BARCELONA

LISSABON

MALLORCA

Serføroysk tænasta KRETA

Kappingarførir prísir

GRAN CANARIA

#FLÚGVAFYRIFØROYAR Atlantic Airways

Vagar Airport

380 Sørvágur

Tel 34 10 00

www.atlantic.fo


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.