ATLANTIC REVIEW FOR ATLANTIC AIRWAYS TRAVELLERS - FREE COPY
EDITION #1 - 2018
ATLANTIC AIRWAYS
TAKEOFF 30 YEARS AGO ENTREPRENEURSHIP
IN THE FAROE ISLANDS PORTRAIT
ARTIST SIGRUN GUNNARSDÓTTIR
Søgan um Atlantic Airways
FLOTIN
Atlantic Airways fleyg sín fyrsta túr millum Føroya og Danmark 28. mars í 1988. Tað var tó ikki nøkur løtt uppgáva at loysa Atlantic Airways úr lagdi. Raksturin gav hall fyrstu árini, og tá búskaparkreppan í Føroyum av álvara fór at gera um seg í 1992, var eginognin hjá felagnum horvin. Tey ringastu kreppuárini eydnaðist ikki at fáa Atlantic Airways at geva avlop, men gongdin vendi. Í 1995 hevði felagið á fyrsta sinni avlop á rakstrinum. Hetta árið varð virksemið spakuliga víðkað til eisini at fevna um flúgving til Íslands. Felagið átók sær at standa fyri hesi flúgving í samstarvi við Air Iceland. Árini eftir gekk skjótt hjá Atlantic Airways. Í 1998 gjørdi Atlantic Airways av at leiga eitt flogfar afturat og við tveimum flogførum bar til at víðka flúgvingina uppaftur meira. Fyrst varð túratalið millum Føroya og Danmark økt. Í 1998 fór felagið at flúgva til Skotlands og í 1999 eisini til Noregs. Víðkaða flúgvingin fekk stóra undirtøku millum manna og farið varð til samráðingar um keyp av nýggjum flogfari í oktober 1999. Sáttmáli varð undirskrivaður við British Aerospace um nýtt flogfar. Síðani hevur Atlantic Airways víðkað nógv um talið á flogførum og fráferðum. Í dag eru eru trý flogfør og tvær tyrlur í flotanum. Í januar 2008 undirskrivaði felagið sáttmála við Airbus um at keypa nýtt flogfar av slagnum A319. Flogfarið varð sett í flúgving í 2012, og stutt eftir varð farið at flúgva beinleiðis til Barcelona. Sama árið vann felagið Airline of the Year-heiðursløn á aðalfundinum hjá “European Regions Airline Association” í Dublin í Írlandi. Føroya landsstýri einskildi í 2007 ein triðing av Atlantic Airways, og felagið varð tá skrásett á virðisbrævamarknaðinum, men í 2014 samtykti Løgtingið eftir uppskoti frá landsstýrinum at keypa einskilda triðingin aftur frá privatu partaeigarunum, og landsstýrið eigur nú aftur alt felagið.
The Story of Atlantic Airways
Our Fleet
LÜTZEN
1919–1995
OY-RCG (ELINBORG) Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:
S/N 5079 Airbus 319-115 144 2x CFM56-5B7/3 33,84 m 33,91 m 911 Km/h 5.984 Km
AV REYNI 1920–2005
OY-RCI (INGÁLVUR) Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:
HEINESEN
S/N 3905 Airbus 319-112 144 2x CFM56-5B6/3 33,84 m 33,91 m 911 Km/h 5.984 Km
Stovna tær ein vanga á atlantic.fo
OY-RCJ (WILLIAM) Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:
S/N 7465 Airbus 320-214 168 2x CFM56-5B4/3 37,57 m 34,10 m 911 Km/h 4.800 Km to 5.700 km
Savna stig, hvørja ferð tú flýgur við okkum... Atlantic Airways’ first flight was from the Faroes to Denmark on 28 March 1988. It was no easy task, though, to get the airline off the ground. Operations ran at a deficit during the first years, and in 1992, as a devastating economic crisis in the Faroes peaked, the company’s equity was gone.
During the worst years of the economic crisis, it was impossible for Atlantic Airways to turn a profit. But then the winds changed. In 1995 the company had its first year in the black. That year, the airline had slowly started to expand its operations with regular flights to Iceland, sharing OY-HIH (RUTH) SN: 31718 Type: Agusta Westland 139 the route with Air Iceland. During the following years, the company Built: Viðdeveloped at gerast limur í Súlubonus, kanst tú savna Við Súlubonus kunnu tey, 2015 ið ferðast nógv, fáa swiftly. In 1998 Atlantic Airways opted to lease a second Engines / power: 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) Lenght: 16,42 m With the Atlantic fleet, routesAirways. could be expanded gull-limaskap, tæraircraft. stig, tá iðtwo tú planes flýgurinvið ið gevur enn fyrimunir. Lenght fuselage: 13,52fleiri m significantly. Width: 2,26 m
Stigini kanst tú brúka til at keypa ferðaseðlar Height: 4,98 m Main rotor diameter: 13,80 m fyri.First the frequency of flights between the Faroes and Denmark was Súlubonus er empty: áhaldandi í 4.600 menning, og Weight, kg increased. Then, the airline started flying to Scotland in 1998 and to Weight, fully loaded: 7.000 kg Max. speed: km/tverða knýttir fleiri fyrimunir310at Norway in 1999. The expanded routes were well received. In 1999,framyvir fara Normal speed: 259 km/t therefore, the company commenced talks with British Aerospace and Max. altitude: at skipanini. So fylg við við6.096 atmstovna tær ein Hvørja ferð tú flýgur við Atlantic Airways, signed a contract for the acquisition of a new aircraft. Passengers: 15 vanga í dag, tí so ert tú longu væl á veg á forvinnur tú eitt ávíst tal av stigum - alt eftir, Since then Atlantic Airways has purchased additional aircrafts and hvørjari farleið og slagi av ferðaseðli, continued to increase the number of flights. Today, there are threetína fyrstu súluferð. planes and two helicopters in the fleet. tú ferðast við. Les meira um Súlubonus á atlantic.fo In 2008 a contract was signed with Airbus on the purchase of an aircraft type A319. plane addedtiltoeina the fleet in 2012 and soon OY-HIL (SÁMAL) SN: 31722 Tá of túthe hevur nóg The mikið avwas stigum Type: Agusta Westland 139 thereafter began to fly directly to Barcelona. That same year the Built: 2015 súluferð, kanst tú brúka øllum leiðum company won the Airline oftey the á Year prize at the annual meeting of the Engines / power: 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) European Regions Airline Association held in Dublin, Ireland. Lenght: 16,42 m hjá Atlantic Airways; bæði til Danmarkar, Lenght fuselage: 13,52 m Width: 2,26 m á NORÐ-leiðunum og privatised vælumtóktu The Faroese government a third SÓLof Atlantic Airways in 2007 Height: 4,98 m Main rotor diameter: 13,80 m and the company was listed on a stock exchange. In 2014, however, leiðunum. Weight, empty: 4.600 kg the parliament passed a government bill to repurchase the third of the company that had been privatised. Today, the Faroese government is the sole owner of the airline.
Atlantic Airways
Vagar Airport
380 Sørvágur
Tel 34 10 00
www.atlantic.fo
Weight, fully loaded: Max. speed: Normal speed: Max. altitude: Passengers:
7.000 kg 310 km/t 259 km/t 6.096 m 15
The Heart of Shopping The largest shopping centre in the Faroe Islands
SMS Shopping Centre | á Trapputrøðni | Tórshavn | Tel. (+298) 34 19 00 | www.sms.fo
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
ATLANTIC REVIEW – JANUARY 2018
WELCOME 2018 Sniðgivið: Edward Fuglø
At Atlantic Airways we feel both proud and a little humbled as we enter the new year. This is a very special year for us. On March 28 we will be celebrating our 30th an niversary, a milestone on our jour ney since we first took off on Faro ese wings. Now that Atlantic Airways is turn ing 30, many probably take it for granted that we should have a Faro ese airline. However, this anniver sary gives us occasion to pause and reflect on the time gone by. And taking flight on Faroese wings was, in fact, not as easy as one might now imagine. In this magazine Lasse Klein remi nisces. He was the minister of transport who paved the way for a Faroese airline, and after a pro tracted struggle it was finally founded. Lasse Klein doubts that Atlantic Airways would ever have come into existence had the trail blazers not succeeded three dec ades ago. Much has changed over these last 30 years, not only for Atlantic Air ways. There are now more than
4
50,000 of us in the Faroe Islands, more people than ever, and it shows in our society with a flurry of exciting and interesting acitivi ty, creativity and not least entre preneurship. In these pages we meet three women and one man, who each in their way have influ enced the startup environment in the Faroe Islands. Jónhild Rasmus sen, Sóley H. Hammer and Bryn hild Absalonsen have made entre preneurship their daily work and they inspire and encourage entre preneurs to bring their ideas to life. Torben Nielsen is an entrepreneur himself and developed an app after learning that a child had fallen ill because of drinking contaminated water. His app alarm.fo is available to everyone and enables users to receive notifications if the water in their area becomes contaminated, as well as other notifications rele vant to them. The magazine also has an inter view with artist Sigrun Gunnars dóttir, who has been creating art here in the Faroes in the Faroe Is lands over the course of a whole lifetime. She currently has a retro spective exhibition at the National
Gallery of the Faroe Islands. Here you will find the portrait of one of the most prolific artists the Faroe Islands have ever fostered. This year we are again adding a new and exciting country to our SÓL destinations. From June to Au gust you will be able to fly direct to Malta. Tempted? If so, save the travel tips and guide to Malta we are including in this volume, in ad dition to a host of other interesting material. At Atlantic Airways we do not take for granted that we have a chance to celebrate our 30th anniversary. Without you, there would be no At lantic Airways. We fly for you, we #FLÚGVAFYRIFØROYAR / #FLY FORTHEFAROEISLANDS. And we are looking forward to embarking on this new year together with all our customers. Our new year’s res olution is, as ever, to provide world class service. Thank you for the first 30 years and welcome on board! Jóhanna á Bergi, CEO, Atlantic Airways
HiddenFjord continues to lead the world in Sustainable and Innovative methods of raising superior Atlantic salmon in the Wild. HiddenFjord salmon lives a stress-free life in its natural environment around the Faroe Islands with no antibiotics and no hormones throughout.
HIDDENFJORD • P.O.Box 29, FO-510 Gøta, Faroe Islands • Tel +298 66 21 00 • www.HiddenFjord.com
Photo: Mads Peter Iversen
Contents / Innihaldsyvirlit:
08
74
Worked in Secret to Found a Faroese Airline
84
Arbeiddu í loyndum við at stovna føroyskt flogfelag
16
Event calendar
Katrin og fullkomnu aldurnar Katrin and the Perfect Waves
86
Author of the Season: Carl Johan Jensen
26
Tað, hjartað sær, gloymist ei What the Heart Sees Is Not Forgotten
38
Blue Fashion Challenge
TEMA Íverksetan
Vit hava tørv á íverksetarum – og íleggjarum We Need Entrepreneurs – and Investors
88
Barnasíðan Children’s Page
89
Krossorð & Sudoku Crossword Puzzle and Sudoku
48
Tað byrjaði við einum smádrongi, ið hevði drukkið dálkað vatn It All Began When a Little Boy Drank Contaminated Water
58
Makaleysa Malta
90
Nøvnini á flotanum hjá Atlantic Airways Fleet Names
92
Hentar upplýsingar Useful Information
Magical Malta
64
Listaflog á øðrum sinni
94
Søgan um Atlantic Airways The Story of Atlantic Airways
On the Wings of Art Again
ATLANTIC REVIEW is published by Atlantic Airways, Vagar Airport, FO-380 Sørvágur, tel. +298 34 10 00, fax. +298 34 10 01, e-mail: booking@atlantic.fo. Advertising: Atlantic Airways – atlanticreview@atlantic.fo Layout by Censure (Censure.dk). Printed by Føroyaprent (Foroyaprent.fo). Edited by Ingrid Bjarnastein/ ingrid@atlantic.fo Translation: Sprotin.fo. Responsibility: Jóhanna á Bergi. This publication may only be reproduced in agreement with the publishers. Cover: Jeppe Kuld @kuld
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
ATLANTIC AIRWAYS 30 ÁR:
ARBEIDDU Í LOYNDUM VIÐ AT STOVNA FØROYSKT FLOGFELAG
Ein samanrenning av miðvísi, hepni og tilvild var orsøkin til, at Atlantic Airways varð sett á stovn í 1987 og síðani fleyg sín fyrsta túr í 1988. “Hevði Atlantic Airways ikki verið stovnað tá, ivist eg í, um vit yvirhøvur høvdu havt eitt føroyskt flogfelag í dag,” sigur Lasse Klein, sum var landsstýrismaður um hetta mundið, og sum stóð á odda fyri at fáa sett á stovn eitt føroyskt tjóðarflogfelag 8
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
SK R I VA Ð H E V U R INGRID B JA RNA STE IN M Y N D I R : H Ø G N I H E INE SE N/HE INE SE NMYNDIR
Eitt føroyskt flogfelag, sum í ár verður 30 ár, er als eingin sjálvfylgja. Tí tað var als ikki uttan avbjóðingar, at flogfelagið varð stovnað í síni tíð, og tilgongdin var sera drúgv. Eftir løgtingsvalið í 1984 skipaðu Javnaðarflokkurin, Tjóðveldis flokkurin, Sjálvstýrisflokkurin og Kristiligi Fólkaflokkurin sam
gongu, sum tók við í byrjanini av 1985. Atli P. Dam, sáli, var løgmaður, og ein av lands stýrissessunum fall tí tá bert 34 ára gamla klaksvíkinginum úr Sjálvstýrisflokkinum, Lasse Klein, í lut. Hann gjørdist landsstýris maður í samferðslumálum. Ein av varðunum, ið framvegis stendur eftir frá tíðini, Lasse
Klein var landsstýrismaður, er føroyska flogfelagið, Atlantic Airways, sum varð sett á stovn við honum á odda. “Tað serliga við júst flogmáli num er, at einki var skrásett í samgonguskjalinum um stovn an av føroyskum flogfelagi. Serloyvið at flúgva til og úr Føroyum gekk út 1. oktober í
9
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Lasse Klein var landsstýrismaður í samferðslumálum og stóð á odda í arbeiðinum við at seta føroyska tjóðarflogfelagið á stovn
1985, og tá ið tað gekk upp fyri mær, at vit kundu fáa lut í hesum, fór eg at kanna flog málið og fann skjótt útav, at tað var neyðugt at fara í gongd beinanvegin,” minnist Lasse Klein.
var framvegis ikki eydnast. Sendinevndir høvdu fleiri ferð ir verið í Danmark við somu ætlanum, men komu aftur sum av torvheiðum. Kostnaðurin var snøgt sagt ov høgur.
Arbeiddi í loyndum
Lasse Klein setti ein loyniligan arbeiðsbólk við monnum, ið høvdu serligt innlit í flogmálið. Bólkin mannaðu Jógvan Sim
Leingi hevði annars verið arb eitt við at fáa avtalu í lag um flúgving úr Føroyum, men hetta
10
onsen, leiðari fyri Tyrlutæn astuna, Eyðfinnur Jacobsen, løgfrøðingur, Carl V. Weihe, ríkisgóðkendur grannskoðari, Jóhan Restorff Jacobsen, stjóri á Strandfaraskipum Landsins, og Finnbogi Niclasen, flogvall arovasti. “Fyri meg var tað eitt tilvitað val at manna arbeiðsbólkin
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Lasse Klein, sum tó sigur, at tað er honum fullgreitt, at ein slík arbeiðsgongd hevði ikki borið til í dag. Arbeiðsbólkurin hevði fleiri loyniligar fundir bæði í Føroy um og Danmark, og Lasse Klein heldur, at tað hevði neyvan borið á mál, um hesi fyrstu stigini ikki vóru hildin loynilig.
Á mál við Cimber Hóast tað nú eru liðin meir enn 30 ár, síðani Lasse Klein var landsstýrismaður í samferðslu málum, minnist hann hesa tíð ina sera væl. “Tíðin var sera turbulent. Men mín niðurstøða var tann, at um vit kundu fáa eina nóg góða avtalu í lag, varð politiski myndugleikin noyddur til at taka støðu til spurningin um flogmálið. Og tað var júst tað, ið var mítt endamál alla tíðina: At fáa politisku skipanina at taka eina støðu,” greiðir Lasse Klein frá.
uttan fyri landsumsitingina, soleiðis at tað var friður til at arbeiða uttan fyri skipanina og við júst hesum fólkunum. At arbeiða uttan fyri skipanina hevði stóran týdning, tí higartil var úrslitið av samráðingunum og viðgerðin, málið annars hevði fingið, endað í einum eljustríði millum fleiri partar, og tað vildi eg ikki vága,” sigur
Hjá politikarunum var tó lítil og ongin áhugi fyri flogmáli num, og sambært Lasse Klein kunnaði hann fleiri ferðir landsstýrið, meðan arbeiðið fór fram, men fekk ongar aftur boðanir. Men Lasse Klein og arbeiðsbólkurin hildu fram, og tað eydnaðist teimum at fáa eina sera góða avtalu í lag við Cimber Air. “Vit fingu ikki bara eina flog avtalu, men eisini eina avtalu um eina útbúgvingarskipan, sum gjørdi, at tað bar til at útbúgva føroyingar í loftferðslu.
Bæði flogskiparar, flogternur, mekanikarar og til fíggjarstýr ing, umsiting og so framvegis. Hesar útbúgvingarnar vóru als ikki til í føroysku útbúgving arskipanini, og takkað verið hesi skipan hava nógvir tíggju tals føroyingar í dag eina út búgving í flúgving,” sigur fyrr verandi landsstýrismaðurin í samferðslumálum. Tá ið Svend Aage Ellefsen, løg tingsmaður fyri Fólkaflokkin, 10. desember 1986 setti Lasse Klein ein fyrispurning í løg tinginum viðvíkjandi millum landa flúgving, brast bumban. Tann 17. desember 1986 svaraði Lasse Klein fyrispurninginum. “Tað elvdi til stóra øði bæði í tinginum og landsstýrinum, tá ið eg hevði svarað fyrispurn inginum frá Svend Aage Ellef sen. So at siga øll løgtingsfólk og landsstýrisfólk vóru tikin á bóli av, at málið var komið so mikið langt, og tað sama vóru fjølmiðlarnir,” minnist Lasse Klein, og tá ið uppskotið um at stovna eitt partafelag við enda máli at taka lut í flogferðslu varð lagt fram, vóru tað bert 20 av 33 tinglimum, ið atkvøddu fyri. “Tað, sum vit gjørdu, var at bróta upp úr nýggjum; tað mugu vit siga. Tá ið vit tosa um sam bandið við útheimin – vit sum føroyingar og sum tjóð – var tað í mínum hugaheimi um ráðandi, at vit hava fult tamar hald á at kunna røkja sambandið við útheimin. Eg metti ongantíð, at tað var nøktandi, at júst tað málið lá á útlendskum hondum.
11
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Tað hevði avgerandi týdning, at vit tryggjaðu farleiðina alt ár ið.”
Errin av úrslitinum Hóast tað á mangan hátt var eitt tógvið stríð, og landsstýrið eis ini tvingaði eina nýggja sam ráðingarrundferð ígjøgnum við
12
m.a. Maersk, so eydnaðist loks ins at sannføra allar partar um, at avtalan við Cimber Air var tann rætta. Og restin er søga. 28. mars 1988 bar tað til at flúgva úr Vágum til Keyp mannahavnar við einum før oyskum flogfelagi.
“Eitt flogfelag hoyrir til á almennum hondum, og tá ið eg fór undir hesa tilgongdina, visti eg ikki í fullan mun, hvussu stóran týdning eitt føroyskt flogfelag hevur fyri Føroyar. Eg havi ongantíð skilt tosið millum føroyingar um, at teir vilja hava kapping á økinum. Vit eru ein
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
lítil tjóð, og tað hevur ómetaliga stóran týdning at hava eitt føroyskt flogfelag, og tað er alneyðugt, at tað almenna hevur tamarhald á loftferðsluøkinum,” heldur Lasse Klein. “Eg eri errin av Atlantic Air ways. Bæði leiðslu og ikki
minst umsitingini og starvs fólkunum yvirhøvur, sum hava gjørt eitt risaarbeiði.” Tað eru nógv ár liðin, síðani Lasse Klein var so virkin í politikki, sum hann var um tað mundið, tá ið Atlantic Airways var stovnað. Men síðani tá
hevur hann fylgt væl við í tí, sum fyriferst í felagnum og á loftferðsluøkinum yvirhøvur. “Hevði tað ikki borið á mál tá, ivist eg í, um tað yvirhøvur hevði verið nakað føroyskt flogfelag tann dag í dag,” sigur Lasse Klein at enda.
13
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
SUMMARY
Atlantic Airways 30th anniversary:
WORKED IN SECRET TO FOUND A FAROESE AIRLINE A confluence of determina tion, luck and chance lead to the establishment of Atlantic Airways in 1987. Following the 1984 elections Lasse Klein became Minister of Transport aged only 34. At lantic Airways is part of his po litical legacy. “What was special about avia tion was that there was nothing in the coalition agreement about creating a Faroese air line. The flight concession [monopoly] to and from the Faroe Islands lapsed in 1985, and when I realised we could acquire the concession I start ed looking into aviation and found that we had to get started immediately,” remembers Lasse Klein.
Worked in secret Protracted efforts to get an agreement about flying from the archipelago had already been in vain, the cost was sim ply too high. Lasse Klein appointed a secret working party of men with in sight into the aviation sector. 14
This was a deliberate choice, the former minister wanted them to be able to work with out disruption outside the pub lic administration. Up until then, all efforts had stranded in bitter infighting, which he wanted to avoid. Although this approach would have been im possible today, he is convinced that the series of secret meet ings at home and in Denmark were vital to the final outcome.
A deal with Cimber Lasse Klein and the working party secured a favourable deal with Cimber Air, which includ ed training. It gave Faroese people access to training as pi lots, airhostesses, mechanics and for positions in aviation administration. Though the former minister states that he informed the government several times while work was underway, without any response, it was like a bombshell, when he re plied to a question in parlia ment revealing how advanced the talks with Cimber Air were. In spite of the turbulence, when the proposal to establish
an aviation company was ta bled, 20 out of 33 members of parliament voted in favour. Lasse Klein does not believe there would have been any progress had he not forced par liament to decide on a virtually done deal. “We blazed a trail. My thinking was that when it comes to con nections to the rest of the world, it was crucial that we as Faroese, as a nation, had full control,” states Lasse Klein, who is proud of the result and of the people who make up At lantic Airways. The former minister adds, “an airline belongs in public hands, when I started this process I was not aware of the full extent of the importance of a Faroese airline to the Faroe Islands. I have never understood the chatter among Faroese people about wanting competition in the sector. We are a small na tion, it is vital that we have a Faroese airline, and it is crucial that aviation is controlled by the public sector.”
Your business partner in the Faroe Islands Audit
Bookkeeping
Corporation TAX and VAT International Shipping Taxatio
Wage Administration
Hydrocarbon Taxation
Corporate Finance sansir.fo
n
Personal TAX
Accounting Assistance
SPEKT løggildir grannskoðarar Sp/f. · Staravegur 17 · Postsmoga 3258 · 110 Tórshavn Faroe Islands · Tel 34 34 34 · Faks 34 34 35 · spekt@spekt.fo · www.spekt.fo
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Navn:
Katrin Alis Würdig Bærentsen
Fødd:
03.04.1990
Starv: Samskiftisráðgevi á Sansum Surfaði fyrstu ferð í Kalifornia í USA í 2008. Surfaði fyrstu ferð í Føroyum í Tjørnuvík í 2016
16
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
KATRIN OG FULLKOMNU ALDURNAR Hóast Føroyar eru kringsettar av sjógvi, hevur surfing ikki verið serliga útbreitt. Men seinastu árini hava fleiri og fleiri surfarar verið at sæð á aldunum, sum bróta seg inn á strendurnar. - Tað snýr seg um at finna tær góðu aldurnar, sigur Katrin W. Bærentsen, sum er ein av surfarunum SK R I VA Ð H E V U R SOLB Y C H RISTIA NSDÓTTIR M Y N D I R : Ó L AV U R FRE DE RIK SE N, FA ROE P H OTO
Tjørnuvík ein ísakaldan nov emberdag. Tað er leygardagur, fyrrapartur, og Katrin W. Bærentsen úr Havn hevur latið seg í vátdraktina og stendur og hyggur út á víkina. Tað er ilsligt í veðrinum, og Risin og Kell ingin hómast langt harúti. Vóru tey livandi, høvdu tey helst rist við høvdinum og hugsað, hvat ætlar handan sær við bretti undir arminum í dag.
Men Katrin veit væl, hvat hon ætlar sær. Tað er november, sjógvurin er 5 til 8 stig og surf ingarárstíðin er júst byrjað. Katrin hevur glett seg til at tveita seg út í aldurnar, sleppa sær upp á brettið at standa og so ferðast eftir sjónum við full komnum tamarhaldi á alduni, sum er skapað sum ein tunnil. Hvussu leingi ein tílíkt løta varir veldst um javnvágina hjá
Katrini, og hvussu væl náttúran hevur skapt alduna. Hendan dagin eru aldurnar stórar við ógvusligum hvítum skúmi, og tær eta seg langt niðan á sandin. Katrin eygleiðir og ásannar, at í dag er náttúran ikki við henni. Aldurnar eru ov harðar til at blaka seg útí, so tað verður ikki ein góður surfing ardagur í dag. Men tað leggur
17
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
hon ikki so nógv í, tí hon elskar at vera í sjónum, og hon tekur tað, sum hon fær, tí náttúran í Føroyum er so óútroknilig. – Onkuntíð riggar tað og onk untíð ikki. Vit vistu framman undan, at tað fór at verða ivasamt í dag, so eg eri ikki bilsin ella vónbrotin, sigur hon við einum stórum brosi, meðan vindur og saltsjógvur dansa um hana á sandinum. Surfingarævintýrið hjá 27 ára gomlu Katrin W. Bærentsen byrjar í 2008, tá ið hon er skiftisnæmingur í USA. Hon sleppur at royna seg í Santa Cruz í Kalifornia, sum er eitt satt surfaraparadís við sól, heitum og grønum sjógvi og bestu aldunum, sum aftur og aftur bróta seg inn á hvítu strendurnar. – Eg fekk smakkin fyri tí tá, og eg haldi, at eg longu tá hevði ein lítlan tanka um tað mundi bera til at surfa í Føroyum, greiðir Katrin frá. Men tað ganga kortini nógv ár, áðrenn hon á fyrsta sinni royn ir seg á surfarabretti á føroysk um aldum. Størsta avbjóðingin er at koma upp at standa og halda javn vágina á brettinum, meðan ferð er á. Katrin dettur ofta at byrja við, men tá ið tað endiliga eydnast fyrstu ferð at vera standandi í nøkur sekund, er hon seld. Surfing hevur fingið fastatøkur á henni. So mikið fastar, at hon
18
Nøkur vælegnað støð at surfa í Føroyum: Saksun Tjørnuvík Leynar Húsavík Dalur Søltuvík Sandvík
V inn
Flyta heim?
Flytipakka frá Smyril Line virði 20.00 , 0 kr. Flogferðir Atlantic Air frá wa y s .
So kom til Vel Føroyar á Norðuratlantsbryggjuni 15. mars, tá ið BankNordik og Atlantic Airways bjóða til kveikjandi útisetakvøld, har bæði kunning, undirhald og føroyska matmentanin eru á skránni.
>
Norðuratlantsbryggjan 15. mars kl. 19.30
> www.banknordik.fo/velforoyar Les meira á
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
í 2010 fer til Costa Rica í tveir mánaðir at læra seg at surfa. Tá ið hon kemur heimaftur, gongur tó ein tíð, áðrenn hon byrjar at surfa í Føroyum. Lítli tankin, sum hon hevði í Kali fornia í 2008, kemur ikki til lívs aftur fyrr enn í 2016, tá saknurin eftir surfing fær takið á henni. – Eg hevði ikki møguleika til at fara uttanlands, og tá kom tankin aftur, og eg gjørdi av at royna tað. Og hóast truplar umstøður havi eg ikki angrað tað, greiðir Katrin frá.
20
Ein stór avbjóðing hjá surfarum í Føroyum er samansetingin av veðri og ljósi. Hon riggar stak illa. Tí um summarið eru dag arnir langir og ljósir við góðum veðri, men knapt so nógvum góðum aldum, meðan dagarnir um veturin eru stuttir við nógvum og góðum aldum, men ringum veðri. Hetta hevur Katrin tó vant seg við í dag. – Surfing hevur broytt mín hugburð til veðrið. Eg eri farin at elska alt árið í Føroyum, kann man siga.
Fullkomna aldan Katrin W. Bærentsen siktar ikki høgt við síni surfing, og tað er tilvitað. – Eg vil bara meistra tað. Eg havi ikki eitt hægri mál enn tað, tí so kann eg njóta tað meira. Bestu surfararnir eru teir, sum hugna sær mest, sigur Katrin og leggur afturat, at hon dyrkar avslappaða lívsstílin, sum surf arar eru kendir fyri, og venj ingina. – Surfing er góð venjing. Man fær styrki og kondi av tí, og venjingin er í intervallum, sum náttúran ásetur, tí tað veldst jú
um, hvussu langt tað er millum aldurnar. Umframt góða venjing, gevur sjógvurin Katrini eina kenslu av frælsi, sum hon ikki kennir aðrastaðni frá, og hon heldur tað vera ta feitastu kensluna nakrantíð at standa á einum bretti og fáa vind og ísakaldan sjógv í andlitið og ikki minst í munnin. – Eg eri so von við at fáa sjógv í munnin, at tá eg drekki feskt vatn, kann tað kennast løgið, flennir hon og fer at hugleiða um ta fullkomnu alduna.
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
– Fullkomna aldan er ein alda, sum tekur seg upp hampuliga langt úti á víkini, sum síðani brotnar í aðrari síðuni, og skapar ein vatntunnil. Tað minnist ikki sørt um eina domino effekt, tá aldan brotnar so líðandi, meðan hon ferðast inn móti strondini, greiðir Katrin íðin frá. – Ein góð alda nýtist ikki at vera ein høg ella stór alda. Tað týdningarmesta er, hvussu hon brotnar, hvussu djúp hon er, og hvussu hon líðandi dýpist. Hesar aldur verða ikki skaptar av sær sjálvum. Náttúran syrgir fyri, at streymur og vindur upp føra seg upp á ein heilt serligan máta, og so fær surfarin ta góðu alduna. Hetta krevur, at surfarin veit um veður og vind á ymsum støðunum. – Í Tjørnuvík er vesturætt til dømis best, tí tá krossast streym ur og vindur úti á víkini, og tað skapar góðar aldur. Men er tað
landsynningur, kanst tú tað sama droppa tað. Og lat meg siga beinanvegin, at sum surfari mást tú duga at avlesa sjógvin og vita um veður og vind, men tað havi eg verri enn so altíð gjørt, sigur Katrin og flennir hart, meðan hon minnist aftur á longsta dag í 2016. Hon og ein vinmaður fingu tað hugskot at surfa á midnátt í Tjørnuvík 21. juni. Katrin hevði júst fingið sítt fyrsta surfingar brett og gleddi seg sum ein smágenta at sleppa at royna seg í føroyskum sjógvi. Hetta var eitt av teimum heilt vøkru summarkvøldunum í Før oyum. Stilli, turt og klárt. Har var ikki ein alda at hóma á allari víkini. – Har sótu vit so fitt á okkara brettum. Vit róðu og svumu eitt sindur, men surfingin varð bert í tonkunum.
Órørd støð Katrin hevur ment seg nógv sum surfari, síðani stillu løtuna
handan longsta dagin í Tjørnu vík. Hon hevur lært seg um veður líkindini á ymsu firðunum og víkunum kring Føroyar. Bæði fyri at kunna vita, hvar tað er best at surfa og fáa góðu ald urnar, men sanniliga eisini fyri trygdina. – Tú mást kenna náttúruna og tað, sum hon er før fyri, tá tú ferðast so nógv í henni og so tætt við hana, sum vit gera. Umframt persónligu menning ina hjá Katrini eru eisini fleiri
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
surfarar lagdir afturat hesi árini. Tá Katrin byrjaði vóru um 10 surfarar í Føroyum, men í dag er talið í øllum førum tvífaldað. Katrin vónar, at surfing í Før oyum fer at vinda enn meira
upp á seg, men samstundis má tað ikki verða ov nógv, tí ein partur av tí at surfa snýr seg eins nógv um at finna støð, har ongin hevur verið fyrr og aldur, sum ongin hevur riðið á. So her er tað ein onnur javnvág, sum er minst líka galdandi.
– Eg havi fleiri støð, sum eg veit, ongin annar hevur roynt, men tey fari eg ikki at nevna her, tí tað snýr seg jú eisini um at verða fyrstur at surfa á einum órørdum staði, sigur hon og brosar við einum gátuførum eygnabrái.
23
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
SUMMARY
KATRIN AND THE PERFECT WAVES Although the Faroe Islands are surrounded by sea, surfing is not common. Over the last few years, however, more and more surfers have been dotting the waves breaking against the archipelago. “It’s all about find ing the good waves,” says surfer Katrin W. Bærentsen. Katrin’s surfing adventure started in 2008 as an exchange student in USA. She developed a taste for it in Santa Cruz, Cal ifornia, a true surfing paradise with sun, green seas and the best waves. She already had an inkling then that it might be possible to surf back home. It would be a while before she put that idea to the test. Though she spent time surfing in places like Costa Rica, it was not until 2016 that she took the plunge in home waters. She was missing surfing and didn’t have the op tion to travel. In spite of the tough conditions, Katrin has no regrets. A major challenge in the Faroe Islands is the poor combination of weather and daylight. In summer, days are long with nice weather, but fewer good waves. In winter, days are short with many good waves, but bad
24
weather. Katrin has grown used to it and says, “surfing has changed my attitude. I have started to love all year round in the Faroe Islands.”
Katrin hopes more people will join them, though perhaps not too many. Because surfing is also about finding places no body has been before and waves nobody else has ridden.
The perfect wave The perfect wave starts quite far out in the bay, then breaks on one side and creates a water tunnel. It doesn’t have to be high or big, what matters is how it breaks and gradually deep ens. Knowing waves is all about knowing weather and wind. Katrin has learned a lot about currents and reading the ocean since 2016. Both for the sake of chasing the best waves and for safety. “You have to know na ture and what it is capable of when you travel as much in it and so close to it as we do,” she says. For Katrin surfing is about en joyment, good exercise and freedom. The best surfers are the ones who enjoy it the most, Katrin also loves the relaxed lifestyle surfers are famed for. She is not the only one. Surfing is gaining in popularity in the Faroe Islands. When Katrin first jumped in there were about ten surfers, today the number is at least twice that.
“I have several spots, which I know nobody else has tried, but I won’t mention them here. It’s also about being the first to surf somewhere untouched,” Katrin adds with an enigmatic smile.
Name: Katrin Alis Würdig Bærentsen Born: 03.04.1990 Work: Communication consultant at Sansir First surf California, USA in 2008. First surf in the Faroe Islands Tjørnuvík in 2016
Good surfing spots in the Faroe Islands: Saksun Tjørnuvík Leynar Húsavík Dalur Søltuvík Sandvík
KRE M SÓL Hóast tað er deiligt at ferðast í sólríkum londum, er týdningarmikið at ansa eftir brennandi sólini. Ikki bert av teirri orsøk, at tað er spell at spilla burtur dýrabærar frídagar, um tað nú skuldi hent seg, at tú verður sólskáldað/ur, og at tað er jú eisini heilsuskaðiligt. Sjálvt um tað skáldaða hvørvur av húðini, elvir hetta til varandi skaða á arvatilfarið hjá húðkyknunum. Hesin skaði kann elva til krabbamein í húðini. Tann góði parturin av søguni er, at krabbamein í húðini kann verða fyribyrgt. Vit skulu bert fylgja nøkrum fáum, týðandi sólráðum og minnast til, at sólverja er týdningarmikil alt lívið. Ansið serliga væl eftir børnunum, tí teirra húð er uppaftur meira viðkvom í sólini. Børn yngri enn 1 ár eiga als ikki at vera í beinleiðis sól. Og lat vera at fara í solarium heldur ikki áðrenn sólferiuna. Tað er falskur tryggleiki at fara í solarium áðrenn feriuna, í mun til økta vandan fyri at fáa krabbamein.
Atlantic Airways
Vagar Airport
380 Sørvágur
Tel 34 10 00
www.atlantic.fo
Tey mest týdningarmiklu ráðini til skilagóðar vanar á sólferiuni eru hesi:
1
Hav fleiri steðgir frá sólini í tíðarskeiðinum, har sólin er sterkast, ofta millum klokkan 12 og 15. T.d. kanst tú hvíla teg eina løtu í skugganum, njóta ein langan matarsteðg undir sólskjóli, fara ein túr í býin – ella gera sum tey, ið búgva á staðnum: Halt siesta!
2
Fjal bera húð við pløggum, ið røkka til kníggja og albogar, brúka hatt við breiðum skugga, og minst til sólbrillur.
3
Brúka sólkrem á húð, ið ikki verður fjald av pløggum ella skugga. Á sólferð verður mælt til høgan faktor (30+) í ríkiligari mongd - til allan kroppin skal nýtast upp í ein neva.
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
26
ATLANTIC REVIEW | AUTUMN 2017
TAÐ, HJARTAÐ SÆR, GLOYMIST EI Hon hevur altíð teknað og altíð vitað, at hon vildi verða listakvinna, og í dag telist hon millum okkara virknastu listafólk. “Myndirnar eru míni hjartabørn. Viðhvørt kann eg sjálv blíva so involverað, at tær eru torførar at lata frá mær,” sigur 67 ára gamla Sigrun Gunnarsdóttir, sum í hesum døgum hevur stóra afturlítandi framsýning á Listasavni Føroya SK R I VA Ð HE VU R SOLVE IG HA NU SA RDÓTTIR OLSE N, SAVNSU MSJÓNA RFÓLK , LISTA SAVN FØROYA MYNDIR: B E INTA Á TORK ILSHE YGGI
Vegirnir skáka sær í ein klingru vasa millum hús og landslagið. Ovarlaga í bygdini, innast á gøtuni standa húsini og atelierið hjá listakvinnuni. Føroyar eru, sum flestum kunnugt, eitt vakurt land, men hetta útsýnið er nakað heilt serligt. Í sjónar ringinum stendur brimbarda, bratta bergið beint úr sjónum,
og í havsbrúnni samantvinnast sjógvur og himmal í eitt enda loysi. Inni í atelierinum situr Sigrun Gunnarsdóttir í einum bleytum, reyðum lenistóli. Hon er av gjørd og rólig, seig og blíð. Friðarliga heimbygdin stendur sum mótsetningur til eitt hend
27
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
ingaríkt lív. Hon hevur ferðast víða hvar, savnar sær íblástur og vinaløg í fjarskotnum lond um. “Sum listafólk treingi eg til at ferðast. Eg upplivi nógv og savni íblástur.” Men friðsælan á Eiði er besti grundvøllurin hjá henni; úti gott, heima best. Lenistólurin hevur verið við á fleiri framsýningum. Sigrun dámar væl, at framsýningarnar hava ein persónligan dám, eru heimligar og hugnaligar, og tá er lenistólurin eitt gott ískoyti. Hetta innbjóðandi huglagið merkist eisini í atelierinum og í málningunum, sum hanga á veggunum.
Føroysk hetja/Faroese Heroine
Eitt er greitt: myndirnar eggja okkum til at hugsa. Tað er eisini málið hjá Sigrun:
atmosferu samstundis við, at myndin skal hvíla í sær sjálvari. Súmbolini skulu vera har, kort ini skulu tey ikki vera har.”
“Eg vil fegin fortelja eina søgu. Eg hugsi nógv um undirtónan í myndini. Eg vil hava eina góða
Hesir tvíningarnir geva okkum møguleika at undrast, at tulka og pláss til at skapa eitt per
28
sónligt tilknýti til myndirnar.
Stórar verkætlanir Í atelierinum á Eiði er nógv á skránni. Seinastu tíðina hevur arbeiðsdagurin snúð seg um at fyrireika stórar verkætlanir. Sigrun hevur ikki minni enn
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
tríggjar listprýðingar fyri fram man: frítíðarskúlin í Eystur kommunu, Glasir í Marknagili og Hbygningurin á Lands sjúkrahúsinum. Og Sigrun er til dystin fús. “Eg skal bæði gera list til børn, til ung og til sjúk. Tað er ein breið móttakarafjøld, og listin skal lagast eftir tí. Tað er ein avbjóðing, men eg haldi, at tað er ordiliga stuttligt at sleppa at arbeiða so fjølbroytt.” Umframt listprýðingarnar hevur Sigrun stóra afturlítandi fram sýning á Listasavni Føroya frá januar til apríl. Elstu myndirnar eru frá fyrst í 1970árunum, so her er nærum ein hálv øld av listaligum avrikum at velja í. Millum hesi eru fleiri myndir, sum kunnu sigast at vera vorð nar klassikarar í føroyskum høpi; til dømis myndin av eini ommu í arbeiðsklæðum, sum mitt í dagsins yrki hevur givið sær stundir at sessast og leggja saman hendur.
Listin hjá Sigrun er serstøk. Hon brýtur frá øllum øðrum, sum vit kenna í føroyskum høpi, bæði í innihaldi og stíli. Málningarnir siga søgur, sum spretta úr lívi og tonkum henn ara. Teir avmynda náttúru, familju og átrúnað og viðgera eksistentiellar spurningar. Stíl slagið er figurativt og fortelj andi. Hon málar við akrýl á lørift, og hetta ger litirnar óblankar og eitt sindur grátón aðar. Bakgrundin er ofta ein stórur, einlittur flati, og um hvarvið av myndevnunum er málað við svørtum linjum.
Aftur til byrjanina “So leingi eg minnist, havi eg teknað, og eg havi altíð vitað, at eg skuldi vera listakvinna,” sigur Sigrun Gunnarsdóttir. List var eisini ein stórur partur av gerandisdegnum frá barns beini av. Abbi hennara var kendi landslagsmálarin Niels Kruse. Hon var bert trý ára gomul, tá ið hann doyði, men hansara eftirmæli og málning
2001 hár/2001 Hair
arnir í barndómsheiminum ávirkaðu lívsleið Sigrunar. Sum smágenta teknaði hon nógv. Hon var serliga hugtikin av andlitsmyndum, eygleiddi tær til minsta smálut og royndi at tekna eftir. Í 1971 flutti Sigrun til Keyp mannahavnar at ganga í tekn iskúla á Glyptotekinum. Hetta var ein stór broyting fyri eina 21 ára gamla bygdargentu av Eiði, men fyri Sigruna var tað eitt sjálvsagt fet á leiðini. “Eg fór til Danmarkar, og vin konurnar hjá mær blivu giftar.” Í tvey ár fekk hon undirvísing í tekning, og hon lærdi nógv. Undirvísarin eggjaði henni til at søkja inn á Kunstakademiið í Keypmannahavn. Sigrun visti, at nógv vóru um boðið umleið 200 fólk søktu, og einans 20 sluppu inn. Hon visti eisini, at hennara stílur líktist frá ráki num tá í tíðini, tí meginparturin av hennara javnlíkum málaðu abstrakt. Men hetta var eingin
29
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Kuummiut
SIGRUN GUNNARSDÓTTIR Fødd, uppvaksin og búsitandi á Eiði Gift við Tordi Niclasen Børn: Maria, Pætur og Heini 1973-80: Útbúgving frá Kongliga Listaháskúlanum í Keypmannahavn Framsýningar: í Norðurlondum, USA, Eysturríki, Grønlandi, Japan og Kina
forðing. Sigrun slapp beinleiðis inn, og hetta tíðarskeiðið ment ist hon nógv sum listafólk.
Sigrun brúkti listina til at seta orð á kenslur og viðgera sorg ina.
Nýtt flog
“Øll uppliva upp á okkurt tíðs punkt, at lívið verður sett í per spektiv, og tá mennist man ofta.”
Á eini ferð til Ísraels í lestrar tíðini hitti Sigrun Tord Niclasen úr Vágum. Tey gjørdust góð, og í 1980 fluttu tey heim eftir loknan lestur. Tey giftust og fingu trý børn: Mariu, Pætur og Heina. Hetta gjørdi, at Sigrun helt ein steðg við listini. Hon savnaði seg um børnini og neyt at síggja tey vaksa upp. Fyrst í 1990árunum trein Sig run fram aftur við listini: “Steðgurin var gagnligur, og eg kom í gongd aftur við endur nýggjaðari orku.” Tað er tá, at listabúnin sum vit kenna í dag, tekur skap. Sam stundis vildi lagnan, at hetta gjørdist ein avbjóðandi tíð. “Fyrst í 90árunum kom deyði inn í okkara familju. Tað rakti meg hart. Tá var tað fyrstu ferð, at eg byrjaði at arbeiða við súmbolum upp á sama máta, sum eg geri í dag.”
30
Og úr hesum mentist súmbol heimurin, sum er vorðin ser merkið hjá Sigrun. Millum hesi eru liljan, spurvurin, lykilin og verndareingilin. Elalítli fuglur in, sum er á nógvum myndum ber vitni um, at ikki ein spurvur fellur til jarðar uttan Guds vilja (Matt. 10, 29).
Eitt annað tíðarskeið, tá ið lívið varð sett í perspektiv, var í 199899, tá ið Sigrun og familjan búðu í lítlu bygdini Kuummiut í Eysturgrønlandi. “Kuummiut var eitt veiðimanna samfelag burturav. Fólk í bygd ini vóru illa fyri sosialt, og tað var ordiliga hart at vera har í byrjanini.” Men eftir eina tíð funnu tey seg til rættis. “At koma heim aftur og sodna upplivingina gjørdi, at eg eg havi ordiliga góð minni frá tíðini. Tað var tungt til tíðir, men hinvegin eisini læruríkt, og eg hevði ikki viljað verið tað fyriuttan.” Lívið í Grønlandi ávirkaði Sigrun heilt inn í sálina. “Alt gav mær nakað, sum ikki kann forklárast í orðum. Nátt úran, veðurlagið, ljósið, kvirran alt var øðrvísi. Tú vart eitt við náttúruna. Tað var, sum komst
THE NORDIC HOUSE PROGRAMME HIGHLIGHTS GLS LEADERSHIP CONFERENCE 19—20 January KVINNUBROT Inspiration day for women 25 January WINTER JAZZ FESTIVAL Celebrating 10 winters of jazz 22—28 January Winter Jazz Festival: Marius Neset
SUPER BLACK Exhibition 2 February—8 March THE FAROESE SYMPHONY ORCHESTRA & THE NORTH ATLANTIC SYMPHONY ORCHESTRA 3 February SVARTMÁLM & SOLBRUD Black Metal double bill 10 February
Children's Festival: Strange Feathers
REDREAM Dance performance 15 February UNG Í FØROYUM Youth festival 16—18 February TÓFF Tórshavn Film Festival 23 February—4 March
Super Black Solbrud
INTERNATIONAL WOMEN’S DAY 8 March FAROESE MUSIC AWARDS 10 March
TÓFF: Geytin
THE FAROESE SYMPHONY ORCHESTRA Spring concert 17 March PIPAR OG SALT Comedy 19 March—5 April EYÐUN NOLSØE Release concert 24 March TÓFF: Winter Brothers
CHILDREN’S FESTIVAL 7—15 April MIRJA KLIPPEL & MARIUS ZISKA Nordic double bill 22 April VIT VILJA ONGANTÍÐ DOYGGJA Concert 28 April
Faroese Music Awards
TÓFF: Heartstone
nlh.fo
Tel. 351 351 Our main sponsor is:
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Yndislistaverk (egið): “Tann hond, ið rurar vøgguni, stýrir heiminum” (The Hand Touching the Cradle Rules the World) Yndislistaverk (hjá øðrum): “Boðanin” eftir Leonardo da Vinci Yndislistafólk: Frida Kahlo
tú tí tættari ævinleikanum og Guðs nærveru.” Og árið í Ku ummiut broytti eisini listina hjá Sigrun. “Tað sæst aftur í málningunum. Listaliga mentist eg jú uttan iva, eisini tí, at listin og menniskjað kann ikki skiljast sundur. Óbein leiðis ávirkar árið í Kuummiut enn myndirnar.”
Sigrun hevur málað fleiri mynd ir av eldri kvinnum. Beinraknu lýsingarnar av vísu, gomlu kvinnunum vísa eina virðing og takksemi fyri umsorganini og førningin, sum tær hava borið víðari til komandi ætt arlið. “Men nú skal ikki alt gerast so tungt og dapurt” sigur Sigrun og
Tað, sum hjartað sær, gloymist ei Lívið verður eisini sett í per spektiv við aldrinum. At missa foreldrini og gerast partur av eldra ættarliðnum hevur ávirk að Sigrun. “Nú styttist lívið. Foreldrini eru bæði farin frá foldum, og nú eru vit næst í røðini. Tað er bara so,” sigur hon avgreidd um støðuna. Hetta innlitið endur speglast eisini í listini, meira ítøkiligt í myndunum, sum Sig run hevur málað av mammu síni. Tað var ikki fyrr enn, tá ið Sigrun gjørdist mamma, at hon megnaði at mála mammu sína. “Tað var eitt eymt evni at viðgera. Ikki fyrrenn eg sá og skilti, at eingin var fullkomin, kundi eg mála mammu.” Lykilin/The Key
32
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
33
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
brýtur álvarsama huglagið. Sjálvt um hon er 67 ára gomul, er hon ikki liðug á listaligu lívsleiðini. “Eg føli meg slettis ikki 67 ára gamla” sigur Sigrun læandi og leggur afturat: “Eg havi nógv á skránni, og eg ætli mær at halda fram, so leingi eg havi lív og heilsu til tað.”
Listin er hjartað, eg lati úr og gevi tær “Listin merkir alt fyri meg,” sigur hon avgjørd. Listin er ein ósundurskiljandi partur av Sig run, og myndirnar endurspegla lív og tankar hennara. “Eg kann ikki skilja málning arnar frá mær, mínum tankum og sannføringum. Tað, sum hevur týdning fyri meg, og ta vónina, sum eg havi, vil eg miðla ígjøgnum myndirnar og til onkran annan.” “Listin er hjartað, eg lati úr og gevi tær,” sigur Sigrun og greiðir frá, at hetta er ein setningur, sum hon brúkar um
Góði Dan/Dear Dan
listina. “Myndirnar eru míni hjartabørn. Viðhvørt kann eg sjálv blíva so involverað, at tær eru torførar at lata frá mær. Serliga í byrjanini var tað ringt. Men eg havi viðurkent, at fleiri fáa gleði av teimum. Tær fáa sítt egna lív.”
FRAMSÝNINGIN: Framsýningin við Sigrun Gunnarsdóttir verður frá 26. januar til 2. apríl 2018 á Listasavni Føroya. Fernisering verður fríggjadagin 26. januar kl. 16:00, og øll eru vælkomin Meðan framsýningin er, verða samrøða og fyrilestur um listina hjá Sigrun. Sí meira á art.fo Í vetrarhálvuni er Listasavnið opið týsdag til sunnudag frá kl. 13 til 16
Stórasystir / Big Sister
34
Drongurin og spurvurin/The Boy and the Sparrow
Keyp gávubræv á atlantic.fo - tað er ein góð gáva
BREKKUTÚN 6, HOYVÍK AND OPEN AIR MUSEUM Open: 16. September — 14. May Thur and Sun 14-17 15. May — 15. September Mon-Sun 10-17 tjodsavnid.fo
Heildarloysnir frá Articon
Eitt trygt grundarlag Articon hevur serligan førleika innan jørð-, kloakk-, betongarbeiði, byggibúgving, vega- og havnagerð, fjarhita, timbur- og snikkaraarbeiði eins og ymisk apteringsarbeiði, tá skip verða bygd ella umvæld. Men vit kunnu standa fyri ella vera partur av so at siga øllum verkætlanum ella byggiarbeiði so sum skrivstovubygningar, verksmiðjubygningar, goymsluhallir, umvæling og umbygging.
Articon P/f · á Hjalla 20 · 188 Hoyvík · Tel. 350 700 · www.articon.fo
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
SUMMARY
WHAT THE HEART SEES IS NOT FORGOTTEN “As an artist, I need to travel. I experience a lot and gather in spiration,” says Sigrun Gun narsdóttir sitting in her red armchair. But the tranquillity of her home village Eiði is her foundation. The arm chair has
36
featured in many exhibitions to give them a homey feel, which is also palpable in her atelier. The artist is about to open a retrospective at the National Gallery. Over time, several of
her works have become Faro ese classics, including her striking images of wise, older women depicted with great re spect and gratitude for the nur ture and ballast they have passed on. For Sigrun, age puts
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
life into perspective and losing her parents took its toll, “Life is shortening (…) and now we are next up. It’s just the way it is.” This insight is reflected in her paintings of her mother, who she could not portray until she had grown older. “It was a ten der subject. I couldn’t paint mother until I grasped that no body is perfect.” “But let’s not get so gloomy,” Sigrun briskly asserts breaking the sombre mood. And she adds, “I don’t feel 67 at all. I have a lot of plans and intend to continue as long as I’m alive and health permits.”
SIGRUN GUNNARSDÓTTIR
Born, raised and lives in Eiði Married to Tordur Niclasen Children: Maria, Pætur and Heini 197380: Degree from the Danish Royal Academy of Fine Arts in Copenhagen Exhibitions: The Nordic Region, USA, Austria, Greenland, Japan and China
Sigrun has three commissions in the pipeline to decorate two schools and a section of the na tional hospital, “I have to cre ate art for children, youth and people who are ill. It is a broad audience (…) it’s a challenge, but I enjoy the diversity.”
In the world of Faroese art, Si grun’s contents and style are unique. She depicts nature, family, faith and tackles exis tential questions. Her style is figurative and tells a story. Her acrylics on canvas make for matt images with a greyish tinge. The background is often in a single colour and the sub jects are outlined in black.
Sigrun wants to encourage re flection, “I want to tell a story. I think about the underlying tone of the image. (…) The symbols should be there, yet not there.” The duality allows viewers to wonder, interpret and connect with her work on a personal level.
Sigrun trained in Denmark first at Glypoteket, then at the Royal Danish Academy of Fine Arts. She later moved back to the Faroe Islands, married and took a break from art to enjoy her three children grow up. The hiatus allowed her to cre ate with renewed energy. It
was also a difficult time and death in her family led her to work with symbols the way she does now, using art to process grief. Her hallmarks include the lily, key, guardian angel and sparrow. The tiny bird often visiting her images is testimo ny that not a sparrow falls to the ground without God’s will (Matthew 10:29). Art is an inseparable part of Si grun and the images reflect her life and thoughts. “Art is the heart I denude and give you. (…) Sometimes I get so in volved [in my works] that it is difficult to let go of them. Espe cially at first. But I have real ised that they give others joy too. They take on a life of their own.”
Favourite work of art (own): “Tann hond, ið rurar vøgguni, stýrir heiminum” (The Hand Touching the Cradle Rules the World) Favourite work of art (by someone else): “The Annunciation” by Leonardo da Vinci Favourite artist: Frida Kahlo
Exhibition: The exhibition with Sigrun Gunnarsdóttir will run from January 26 to April 2, 2017, at the National Gallery of the Faroe Islands. The vernissage will be Friday January 26 at 4 pm and it is open to the public. As part of the exhibition a talk and lecture on Sigrun’s art will take place. See art.fo for further information. In winter the National Gallery of the Faroe Islands opens Tuesday to Sunday from 1 pm to 4 pm.
37
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
ÍVERKSETAN: VIT HAVA TØRV Á ÍVERKSETARUM – OG ÍLEGGJARUM
TEMA Íverksetan
38
Hesar tríggjar kvinnurnar arbeiða við íverksetan í Føroyum. Fv. Jónhild Rasmussen, stjóri á Hugskotinum, Brynhild Absalonsen, samskipari á Vinnuframa og Sóley Hammer, verkætlanarleiðari í Íverksetarahúsinum í Klaksvík.
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
– Eitt samfelag, sum ikki endurnýggjar seg sjálvt, doyr. Tí síggja vit tað sum okkara skyldu at ráðgeva íverksetarum, at kunna um íverksetan og at heiðra íverksetarar. Soleiðis siga tríggjar av kvinnunum, sum arbeiða við íverksetan í Føroyum og liva av at hjálpa øðrum nærri dreyminum um at velja sítt egna starv SK R I VA Ð H E V U R E ILE N A NTH ONIU SSE N M Y N D I R : TRÓNDU R DA LSGA RÐ
Íverksetan og áhugin fyri íverksetan er vaksandi. Eitt tekin um vaksandi áhugan er gongdin á íverksetarastovuni í Havn, Hugskotinum, sum eftir fáum árum hevur víðkað um sítt virksemi frá at hýsa seks íverksetarum til 30. ”Stórur dentur verður lagdur á íverksetan og at kunna velja sítt egna starv. Tey, sum koma her, hava sæð ein tørv ella hava eitt ynski um at fáa sínar tankar settar í verk. Men so síggja vit eisini nógv, sum flyta heim, og sum hava eina tænastu at bjóða, men ongan kundaskara, og tey kunnu eisini fáa vegleiðing frá okkum,” greiðir Jónhild Ras mussen, stjóri á Hugskotinum, frá. Í Íverksetarahúsinum í Klaks vík og í stuðulsgrunninum Vinnu frama kenna tær gongdina aftur. ”Tað hevur nakað at gera við, at vit í dag í størri mun vilja ráða yvir okkara egna gerandisdegi,”
sigur samskiparin á Vinnu frama, Brynhild Absalonsen. ”Men tað týdningarmesta er sjálvsagt at hava eina visjón, sum er sjálv drívmegin í íverk setanini, og haraftrat krevst eitt ávíst dirvi til at føra dreymin út í lívið,” greiðir Sóley Hammer, verkætlanarleiðari hjá Íverk setarahúsinum frá.
Lítil heimamarknaður fyrimunur og vansi Tá ið vit tosa um avbjóðingar í sambandi við íverksetan, eru tvær stórar avbjóðingar, sum serliga eru galdandi fyri før oyskar íverksetarar. ”Onnur avbjóðingin er um hvørvið, ið er so sera týdn ingarmikið. Hevur tú megnað at ment eina vøru ella tænastu í Føroyum, er næsta avbjóðingin at koma út um landoddarnar við vøruni. Ráðgevingini og vørumenningini hava vit greiði á, men okkum vantar sonevnd útflutningsráð, sum onnur lond vanliga hava,” sigur Jónhild.
”Størsta avbjóðingin hjá okkum er okkara mikromarknaður. Hevur tú ikki eina vøru til ein breiðan marknað ella eina, sum kann útflytast skjótt, dettur hon ofta burtur eftir stuttari tíð. Men í og við at ferðavinnan er vaksandi, eru nakrir møgu leikar har. Bæði við tað at heimamarknaðurin gerst størri í háárstíð, og at útlendingar fáa eyga fyri okkum her heima, soleiðis at tað verður lættari at selja aðrar vørur og tænastur uttanlands.” ”Her í Íverksetarahúsinum leggja vit í løtuni serliga dent á KT og telduspøl, sum eru framleiðslur, ið eru lættar at útflyta, av tí at tær eru virknar á netinum,” greiðir Sóley frá. Føroyski marknaðurin er lítil, og tað kann vera ein forðing fyri at røkka einum størri kunda skara. Men ein lítil heima marknaður kann eisini vera ein fyrimunur.
39
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
”Til dømis er føroyski markn aðurin ein góður royndarmark naður, sum vit eitt nú sóu í samband við granskingarverk ætlanina FarGen. Føroyski marknaðurin er lítil og hóskar væl til at royndarkoyra nógvar verkætlanir, eisini tær, sum ikki eru so stórar sum FarGen. T.d. tænastuveitingar sum Alarm.fo og Veita, fyri at nevna nakrar,” greiðir Brynhild frá.
Í lagi at vera íverkseti Tíðirnar eru góðar í løtuni, og arbeiðsloysið er so lágt, sum tað nærum kann vera. Kann tað vera orsøkin til, at so nógv hætta sær undir egið virksemið? ”Eg vil siga, at fólk tora betur í góðum tíðum, men at ein kreppa avgjørt ikki er ring fyri íverksetan,” slær Jónhild fast. ”Neyð lærir jú nakna kvinnu at spinna, og tað sæst aftur í ringum tíðum, tá fólk, ið eru vorðin arbeiðsleys, í størri mun hava áræði til at skapa sítt egna starv og satsa upp á sítt egna virki. Fá størv eru tøk í løtuni, og vit síggja fleiri ung, sum velja at flyta til Føroyar, ið velja at skapa sítt egna starv heldur enn eitt starv í grund festu vinnuni, sum tey ikki brenna fyri.” ”Eitt, vit síggja nógv til nú, er, at fólk tora at taka kappingina upp við tað almenna, og tað er avgjørt jaligt,” heldur Sóley. Tað er týðiligt fyri íverksetara samskipararnar, at hugburðurin til íverksetan er í broyting.
40
”Í dag er tað í lagi at vera íverk setari mótvegis fyri 20 árum síðani. Tá vart tú bara eggjaður til at finna tær eitt rættiligt arbeiði.” Tað at tora at taka kjansir og at satsa uppá dreymin er ikki altíð so væl lýtt. ”Nú havi eg arbeitt so leingi við íverksetan, og eg havi ofta hoyrt fólk tosa niðrandi um onnur, sum hava torað at satsa. Men í eitt nú USA og Íslandi er hugburðurin heilt øðrvísi. Í Íslandi var tað rættiliga áhuga vert at síggja, hvussu tað gjørdist móti at vera íverksetari eftir kreppuna í 2008. Og tað hevði nakað við tað at gera, at so nógv bankafólk vórðu uppsøgd. Tey
settu seg ikki bara afturá, tá ið tey gjørdust arbeiðsleys. Í stað in brúktu tey sínar royndir til at royna seg sum íverksetarar. Hesi bankafólkini, ið vóru von við sonevndu pinnamatsment anina og at møta til arbeiðis hvønn dag í klædningi, umboð aðu ein nýggjan hugburð til íverksetan. Knappliga høvdu tey gjørt tað til móta at vera íverksetari í Íslandi,” greiðir Sóley frá.
Menna tað, vit hava Ein týðandi liður í eini og hvørjari íverksetanarverkætlan er fíggingin. Og hóast hugburð urin til íverksetan er broyttur, tykist hugburðurin hjá politik arunum framvegis at vera tengdur at fatanini, at fiski
vinnan er okkara einasta vinna. Tí eftirlýsa tey, ið samskipa íverksetanarverkætlanir í Før oyum eitt størri áræði frá sjálv ari vinnuni. ”Eg sakni, at vinnulívið er meir nýhugsandi og vísir vilja til at royna ymist. Tað er avgjørt ein trupulleiki fyri eina nýbyrjaða fyritøku, at fíggingarmøguleik arnir eru so fáir, samstundis sum at tað næstan er ómøguligt at finna íleggjarar til váðafúsar verkætlanir,” sigur Brynhild. ”Tað, sum eg síggi, at íverk setarar sakna, eru fleiri fígging armøguleikar. Eg hevði ynskt, at tann nógvi peningurin, sum dryppar frá stóru vinnunum, hevði farið í ein íverksetara grunn, har íverksetarar kundu
søkt um stuðul, sum so kom aftur til landið umvegis aðrar og smærri íverksetarar,” sigur Jónhild. ”Tað hevði verið hugaligt at sæð íleggjarar roynt at stuðla øðrum vinnum enn bert sínum egnu,” sigur Sóley. Sum samskiparar og umboð fyri íverksetarar í Føroyum gera tær sítt til at kunna Vinnu málaráðið, Mentamálaráðið og kommunurnar um avbjóðingar nar hjá íverksetarum. ”Við alheimsgeringini og alnet sambandinum er einki til hind urs fyri at sita í Føroyum og menna nýggjar tænastur til heimsmarknaðin. Í Hugskoti
num sita fleiri íverksetarar og menna KTloysnir, sum kunnu kappast á jøvnum føti við loysnir úr øðrum londum. Um framt at vit eru dugnalig til KT og aðrar nýskapandi loysnir, skulu vit í Føroyum duga at gagnnýta tær vinnur enn meiri, har vit hava eina serfrøði fram manundan.” ”Okkum nýtist ikki at hugsa um at gerast úrmælingar á økjum, sum t.d. indarar ella amerikan arar eru úrmælingar í. Vit skulu í staðin vera dugnaligari til at gagnnýta og menna tað, sum vit frammanundan eru dugnalig til, t.d. fiskivinnu, sum vit kunnu nýta sum grundarlag fyri at menna aðrar framleiðslur enn ta siðbundnu hagreiðingina
41
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
av fiskinum. Til dømis loysn ir til burðardyggan fiskiskap, smyrsl, heilivág, klædnafram leiðslu o.sfr.,” sigur Jónhild.
Børn hugsa sum íverksetarar Hví var Facebook ikki ment í Føroyum? Tað er ikki nakar óhugsandi tanki. Vit liva í ein um altjóðagjørdum samfelagi við skjótt mennandi tøkni, og markið millum stórar og smáar luttakarar er viskað burtur. Hugsa bara um fyritøkur sum AirBnb og Uber. Enn hava vit til góðar at uppliva tann heilt stóra føroyska íverksetan, sum er staðsettur í Føroyum, men gjøgnumbrotið nýtist ikki at vera so langt burturi. Og júst tí er tað av so stórum týdningi at hava íverksetarahús.
42
”Bæði fyri tað almenna og kommunurnar er tað av týdn ingi at hava íverksetarahús. Tað, at vit hava trý, er ikki ov nógv. Til dømis hevur hvør einasta kommuna í Danmark eitt íverksetarahús,” vísir Bryn hild á. Gjøgnum tey seks árini, Sóley hevur starvast í Íverksetara húsinum, hevur hon sæð, at tað ofta eru hugskotini, sum liggja á kantinum, ið koma longst.
Á einum skúla í Havn er íverk setan á tímatalvuni frá 4. flokki. Næmingar aðra staðni í landi num fáa ikki frálæru í íverk setan fyrr enn í 9. flokki. ”Evnið hjá flokkunum í Eystur skúlanum er í ár tilfeingi, har uppgávan hjá næmingunum er at koma við hugskotum um, hvussu tú kanst liva í Føroyum uttan innfluttar matvørur,” greiðir Jónhild frá.
Íverksetan og útbúgving ”Tey, sum tora at satsa og at fara eftir hugskotinum, eru ofta tey hugskotini, ið eydnast best. Og tey, sum hugsa leyst av forðingum, eru ofta børn, og tí royna vit at seta inn hjá teimum ungu við at fáa íverksetan setta inn í tímatalvuna hjá skúlunum.”
”Eitt samfelag, sum ikki endur nýggjar seg sjálvt, tað doyr. Tí skipa vit alla tíðina fyri til tøkum. Vit ferðast kring landið við tiltøkum og gera okkara til at heiðra íverksetarar. Vit síggja tað sum okkara skyldu at varpa ljós á íverksetan í skúlunum
=
= =
SHIPYARD
=
RELIABLE SOLUTIONS
Shipbuilding & Maintenance
3 SLIPS DRYDOCK PROCESSING EQUIPMENT DIVISION MODERN DRAWING DEPARTMENT 3 LOCATIONS LARGEST STORE IN THE FAROES 24 HOUR SERVICE
Please visit us on mest.fo
The MEST group consists of three business areas: MEST Shipyards providing repair and maintenance of vessels and oil rigs MEST Fish Processing Equipment from stainless steel PAM Offshore Service supplying skilled personnel to the offshore industry
Mest.fo +298 301100 sales@mest.fo 24/7 service +298 791 100
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
fyri at ala fram ein enn betri íverksetarahugburð í Føroyum í framtíðini,” undirstrikar Sóley. ”Tað er av stórum týdningi at hava skúlaverkið í huga, so leiðis at fólk frá barnsbeini verða eggjað til íverksetaralívið. Við at lata næmingar sleppa at royna seg sum íverksetarar, kunnu vit stimbra møguleikar
44
nar fyri, at tað seinni í lívinum gerst eitt náttúrligt val at stovna egið virki. Vit síggja hetta sum eitt sera umráðandi arbeiði og samstundis sum eina neyðuga íløgu í okkara ungu. Og okkara royndir vísa, at tess yngri næmingarnir eru, tess meiri skapandi eru teir, og tess færri forðingar hava teir fyri at føra íverksetaradreymin út í lívið.”
Útbúgving og íverksetan nýtast ikki at vera tvey ymisk. Sam bært íverksetarasamskiparun um kundi Fróðskaparsetrið verið meir við í íverksetan og verið til hjálp við tí gransking, sum longu finst har og sam stundis sett íverksetan á skrá sum útbúgvingar og gransk ingarøki.
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
framkomnu londunum í dag eru at finna í vitanartungum og skapandi vinnugreinum, sum t.d. heilsuvísindum, KT, mati, sniðgávu og øðrum. Og skulu vit hava eitt fjøltáttað vinnulív, krevur tað, at allar vinnur gera seg galdandi,” sigur Sóley.
Vinnueinglar ynskjast til nýggjar vinnur Í løtuni síggja vit, at ferðavinnan er sera skjótt vaksandi, og tað hevði verið ynskiligt at sæð ta gongdina spjaða seg til annað virksemi í landinum. ”Tað er umráðandi, at vinnulív og almenningurin stuðla upp undir føroyska framleiðslu. Tað skal gerast í øllum, eisini tí smáa. Fert tú út á bygd, so keyp har. Tá ið tað snýr seg um at stuðla øðrum vinnum, síggi eg, at ein stórur partur av okkara peningi fer til loysnir í ali vinnuni. Stuðulin kundi verið meir spjaddur,” sigur Brynhild.
”Tað er umráðandi, at hægri læru og granskingarstovnar eru tilvitaðir um, at vitanin, sum er at fáa har, kann gerast til vørur og tænastur, sum ein marknaður er fyri. Á tann hátt kunnu fólk við hægri útbúgving eisini eggjast til at skapa sær sítt egna starv. Tí flestu nýggju arbeiðsplássini og størsti vinnuvøksturin í
Tí er umráðandi at stuðla øðrum vinnum eisini og tryggja okkum fleiri bein at standa á. Høvdu vit fingið eina fyritøku, sum fekk frambrot og kundi sett 300 fólk í starv hugsa tær, hvussu stóran mun ein tílík fyritøka hevði gjørt í okkara BTÚ,” sigur Sóley. Brynhild, Sóley og Jónhild eru á einum máli um, at vit eru á byrjanarstigi í íverksetan, og at vit fara at síggja meir til íverk setan í komandi árum. ”Sum eg síggi tað, skal grund festa vinnan ansa eftir nú og arbeiða meiri nýhugsandi við nýggjum loysnum, tí luttakarar kunnu koma frá øllum síðum. Tað sita fólk dag og dagliga og arbeiða við lættari og smidligari loysnum,” sigur Jónhild.
”Vit sakna teir sonevndu vinnu einglarnar, ið kunnu gera mun fyri teir smærru íverksetar arnar. Tað er ofta trupult hjá íverksetarum at fáa fígging, tí íleggjararnir krevja, at íverk setararnir eru komnir longur við sínum verkætlanum,” sigur Jónhild. ”Eitt umhvørvi við íverksetan og nýhugsan er serliga neyðugt fyri eitt samfelag sum okkara, har so stórur partur av bú skapinum kemur frá somu vinnu. Av tí at okkara fremsta vinna í so stóran mun er tengd at okkara náttúrutilfeingi, ger ast vit sum samfelag viðbrekin.
45
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
SUMMARY
WE NEED ENTREPRENEURS – AND INVESTORS In this interview, three women whose daily work it is to foster an entrepreneuring spirit in the Faroe Islands say that they see it as their duty to promote entrepreneuship and advise entrepreneurs, because a soci ety that fails to innovate dies. There is growing interest in entrepreneurship in the Faroe Islands. One sign of this is that the entrepreneur hub in Tór shavn, Hugskoti, led by Jónhild Rasmussen, has gone from ho suing six to thirty entrepre neurs. Some of these have spotted a need and want to cre ate their own job, while others have recently moved back home to the archipelage with a service to offer, but no clients.
46
The entrepreneur hub in Klaksvík and funding agency Vinnuframi also recognise this trend. According to the Vinnu frami coordinator, Brynhild Absalonsen, people today want more control over their work lives. However, the project leader at the Klaksvík hub, Só ley Hammer, explains that what matters most is having a vision to drive the venture, be caus it takes courage to make dreams come true.
Small domestic market – a challenge and an opportunity Jónhild says, ”The greatest challenge is our micro market. If you don’t have a product that either appeals to a broad mar ket or can be exported quickly,
it often fades quickly. But the growing tourist industry does offer some opportunities. The domestic market is bigger in high season and visitors notice us here, which can facilitate exports.” On the other hand, a small market can be an advantage as a testing ground for innova tions.
Ok to be an entrepreneur Times are good now and unem ployement low. Might this be why so many dare to start their own business? ”Though people are bolder when times are good, a crisis is no bad thing for entrepreneurship,” says Jón hild, who goes on to say that when times are bad people
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
have to come up with solutions and are often more driven to create a job for themselves if they have been made redun dant. Sóley explains that attitudes to entrepreneurs are changing. It is ok today. Twenty years ago people were encouraged to find ’a proper job’. Daring to take a chance on a dream was sometimes frowned upon. The attitude is completely different in USA and also in Iceland now, post 2008 crisis when so many in banking were laid off. They did not just sit back, but tried to found their own start ups, and all of a sudden it was in to be an entrepreneur in Ice land.
Work with what we have One thing is changing attitudes to entreprenurship, another is funding and political will. Poli ticians still seem to think that fisheries are the only Faroese industry. These coordinators therefore all want to see more business and industry involve ment. According to Brynhild, it is al most impossible to find ven ture capital. Jónhild suggests that money dripping from the big industries should be chan neled into a startup fund. That way funds would return to the public coffers through smaller enterprises. Sóley adds that in vestors should try to back in dustries other than their own.
Globalisation and highspeed internet mean that there is no reaon why you cannot develop products for the global market in the Faroe Islands. However, Jónhild argues that there is lit tle point in trying to take the lead in areas already dominat ed by India or the US. The smart money is on getting bet ter at harnessing and further refining what we already do well, e.g. fisheries, which can be taken as a basis for develop ing cosmetics, medicines, fash ion, etc.
Entrepreneurship and education ”We see it as our duty to focus on entrepreneurship in schools,” underlines Sóley. According to her, children are less ham pered by restrictions and freer to dream up and realize new ideas. It is therefore vital to enourage entrepreneurship early and make it a more natu ral choice to set up your own company later in life. There is no reason why educa tion and entrereneurship should be separated. And the University of the Faroe Islands could, for exemple, be more in olved in entrepreneurship by making existing research avail able and including entrepre neurship as an area of study and research. According to Só ley, it is crucial that universi ties and research centres are aware that the knowledge they produce can be transformed into goods and services, encur
aging people with a higher edu cation to create their own job. Most new jobs in industrialised countries today are found in knowledgeheavy and creative sectors such as health sciences, IT and food.
New businesses need angels ”Both industry and the public sector have to back Faroese production. Even on a small scale. If you visit a village, shop locally,” says Brynhild. Jónhild calls on socalled business an gels, which can make all the difference to smaller startups, as it is often difficult to access financing. ”Entrepreneurship and inno vation are crucial for a society like ours where so much of our economy relies on one sector. That our main industry is so tied to our natural resources makes our society vulnerable. We must therefore support other industries too and make sure that we have more legs to stand on. If we could get a com pany that made it big and em ployed 300 people, imagine the difference a business like that could make to our GDP,” Sóley says. Brynhild, Sóley and Jónhild agree that entrepreneurship is budding in the Faroe Islands and that we will see more of it in the coming years.
47
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
TEMA Íverksetan
TAÐ BYRJAÐI VIÐ EINUM SMÁDRONGI, IÐ HEVÐI DRUKKIÐ DÁLKAÐ VATN
Torben Nielsen er íverksetari og stovnari av appini alarm.fo, ið skal veita týdningarmikla kunning út til fólk.
48
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Alarm.fo er ein kunningarapp, ið hevur til endamáls at tryggja, at týdningarmikil kunning kemur fram til brúkaran alt fyri eitt. Hugskotið til appina fekk uppfinnarin, tá ið hann sat við eitt føðingardagsborð og frætti um eina mammu, ið noyddist á sjúkrahúsið við soninum, sum hevði drukkið dálkað vatn. Hon hevði ikki hoyrt ávaringina um dálkaða drekkivatnið í útvarpinum. SK R I VA Ð H E V U R E ILE N A NTH ONIU SSE N M Y N D I R : TRÓNDU R DA LSGA RÐ
“Tann 20. januar í 2015 sat eg við eitt føðingardagsborðhald, har eg frætti um eina mammu, sum noyddist á sjúkrahúsið við soninum, ið hevði drukkið dálkað vatn. Mamman hevði ikki lurtað eftir útvarpinum ella verið á heimasíðuni hjá kommununi og hevði tískil ikki fingið við, at vatnið varð dálkað.” Soleiðis sigur Torben Nielsen, íverksetari og stovnari av Alarm.fo. Tvey ár hevur hann nýtt til at menna appina og heimasíðuna Alarm.fo, ið fór á marknaðin í januar í fjør. Hann hevur frammanundan drúgvar royndir við KT og hevur starvast fyri stórar KTfyri tøkur uttanlands, umframt at hann hevur royndir frá síni egnu KTfyritøku. Umvegis sítt arbeiði og sum vanligur brúkari av alskyns miðlum helt hann, at vit, sum frá er liðið, eru farin at fáa
ovurhonds nógva kunning av alskyns slagi ymsastaðni frá so sum Facebook, Google, Insta gram og øðrum sosialum miðl um. Kanska ov nógva kunning. Og kortini kemur tann týdn ingarmikla kunningin ikki fram til brúkaran. “Upprunahugskotið var at fáa týdningarmikla kunning út til fólk. Vit hava øll áhuga í at fáa týdningarmikla kunning í sam band við undantaksstøður, vandastøður ella broytingar í ferðaætlanini hjá eitt nú Smyrli, men henda kunningin átti at verið samlað og komið skjótari fram til brúkaran. Eg fór so at hyggja ymisku síðurnar hjá føroysku myndugleikunum ígjøgnum og dugdi at síggja, at funkurnar vóru har, og at tað, sum manglaði, var at savna tær í eina tænastu.” Eitt feskt dømi um týdningar mikla kunning, ið neyðug var at fáa út til fólk sum skjótast, var
eldurin á Varðanum á Tvøroyri í juni í fjør. “Kunningin kom umvegis fleiri miðlar, sum jú er góð tænasta, men tað krevur, at brúkarin fylgir einum ella fleiri av hes um miðlum. Á Alarm.fo kundi øll henda kunningin verið savnað á einum stað og frá boðanir verið sendar brúkara num umvegis fartelefonina."
Ov nógv/ ov lítið av kunning Í dag fáa vit kunning í stríðum streymi gjøgnum ymsar miðlar. Á síðum sum Facebook eru vit í sambandi við arbeiði, frítíð og samfelagslig áhugamál limir í nógvum ymiskum bólkum, sum senda okkum meir og minni týdningarmikla kunning. Henda funkan er snild, av tí at brúkarin meldar seg til at taka ímóti vitan og tískil kann velja at fáa kunning ella ikki at fáa. “Men henda funkan er sam
49
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Vinnueinglar eru íleggjarar, sum vilja hjálpa smærri íverksetarum í gongd við eitt nú kapitali, vitan, royndum og netverkum. Ofta er talan um roynd fólk frá vinnulívinum, ið hava royndir frá síni egnu fyritøku, og sum síðani vilja gera brúk av sínari vitan og kapitali fyri at íverkseta aðrar fyritøkur. Flestu vinnueinglar leggja dent á trinni týðandi viðurskifti, áðrenn teir velja at stuðla einari fyritøku: •
At íverksetarafyritøkan hevur tørv á millum 0,5-10 milliónum kr. í kapitali
•
At fyritøkan hevur góðar fyritreytir fyri vøkstri og vinningi
•
At vinnueingilin hevur eitt ávíst innlit í vinnugreinina, sum hann ella hon stuðlar
stundis ein partur av trupul leikanum við kunning í dag. Vit vera snøgt sagt ovurfylt av upplýsingum. Og tað skal appin hjá okkum bøta um. Endamálið er at geva brúkaranum tíðina aftur við at miðla meir bein rakið samskifti. Kunningin skal vera meir miðvís, og talið av keldum skal minka.” Í stuttum er appin bygd upp í fýra løgum: Eitt filtur til ymisk áhugamál, eitt kort yvir ymsu økini í Føroyum, ein fráboðan og til endans sjálv kunningin í teksti. Sum brúkari kanst tú seta tín brúkara til at fáa kunning, ið er tær viðkomandi, og tað kann vera alt frá neyð boðum til avlýsing av kór venjingini. “Men neyðboð rudda øll onnur boð burtur. Tá ið tað stendur um lív, tá ið eldur er í, tá ið ein
50
bátur er horvin osfr. Kemur til dømis eldur í ein bát, sum liggur við bryggju um náttina, kann tað skjótt gerast vanda mikið, og tað eru tey fæstu, sum sita og lurta eftir útvarpinum á náttartíð.” Harafturat hevur Alarm.fo funkur, ið serliga eru kendar frá sosialum miðlum. “Taka vit aftur í dømið frá eldsbrunanum á Tvøroyri, kann ein bólkur stovnast á Alarm.fo, har øll kunning um tilburðin verður savnað í staðin fyri, at hon verður sundurpettað til allar miðlar. Tú meldar teg heilt einfalt upp í bólkin um eldsbrunan á Tvøroyri.”
13 fráboðanir um dálkað vatn í summar Útgangsstøðið var at fyribyrgja tilburðum, har mammur av
óvart geva børnum sínum dálk að vatn, og bara í summar hevði Alarm.fo 13 fráboðanir um dálkað vatn. Appin má sigast at vera eitt týdningarmikið am boð hjá bæði einstaklingum og myndugleikum, ið varða av trygdini í landinum, og talið av brúkarum á síðuni er vaksandi. Kortini má Torben viðganga, at undirtøkan fyri appini ikki er vaksin so skjótt, sum hann
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
hevði ímyndað sær, tá ið hann fór undir at sniðgeva hana. “Vit eru farin út við einari framleiðslu, sum ongin kennir frammanundan, fyri at broyta vanar hjá fólki og nøkta ein tørv, tey ikki vita seg hava, og sum kappast við Google, Face book, Outlook og Microsoft. Málið var at geva brúkarunum eitt skjótari og betri yvirlit yvir
broytingar, ið eru viðkomandi fyri brúkaran, og eina skjótari skipan, sum í síðsta enda hevði givið brúkaranum hansara egnu tíð aftur. Men tað tekur tíð hjá fólki at venja seg við eina tílíka skipan.” Ein stór uppgáva hjá Torben liggur í at fáa stovnar at brúka skipanina við at veita skipanini kunning. Tað var at byrja við
trupult at selja hugskotið til eina skipan við ongum brúk arum, og hví skal brúkarin hava hug til at brúka eina skipan við ongum veitarum? “Til tað kann eg bara siga, at tað hvørki vera Facebook ella Google, sum fara at venda sær til tín fyri at siga tær, at Ternan hevur avlýst sína sigling, ella at eitt tiltak er framskundað.”
51
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Vit fáa frambrot uttanlands Alarm.fo er ein serstøk skipan til myndugleikar, arbeiðsgevar ar og áhugabólkar. Funkurnar frá bólkum á Facebook, har bólkar kunnu samskifta innan hýsis, og til ber at søkja um limaskap í almennum bólkum, eru eitt slag av fyrimynd fyri skipanina. Fráboðanarfunkan, sum kemur fram á skíggjan, tá Alarm.fo sendir eina ávaring út, er tann sama, sum eitt nú Instagram nýtir.
52
“Skipanin kann vera eitt amboð hjá arbeiðsgevarum, har arb eiðsgevarin lættliga kann koma í samband við sítt starvsfólk. Eitt nú kann hon nýtast sum tilkallingarskipan, tá ið sløkki liðsfólk og onnur skulu til arbeiðis, tá ið vanlukkan rakar.” Sum appin er í dag, kann Alarm. fo nýtast av so ymiskum stovn um sum einari brandstøð, ein um ítróttarhandli ella einum tiltaki sum ovastevnu. “Nú snýr tað seg um at avmarka seg, tí skipanin kann so nógv.
Tilkallingarskipanin verður væntandi skild frá skipanini, sum frá líður, men vit roynd arkoyra hana her í Føroyum.“ Føroyar eru ein góður markn aður til at royndarkoyra eina verkætlan sum Alarm.fo, tí her er skjótt at røkka út í krókarnar í landinum. Og tað er nakað, sum bendir á, at appin fer at vaksa seg stóra. Í øllum førum er áhugin uttanlands vaksandi. Eitt nú hevur ein tiltaks fyriskipari í Dubai vent sær til Torben við áhuga fyri appini, og í Reykjavík hevur kom
Tryggja tín samleika á netinum Einans hjá Betri
Innbúgvstryggingin er nú enn betri og dekkar eisini tín samleika Hetta merkir, at tú og familjan kunnu fáa hjálp, um tit koma út fyri samleikastuldri. Við nýggja dekninginum ber til at fáa hjálp, um onnur nýta tín samleika á netinum, eitt nú á sosialu miðlunum. Eisini kunnu vit hjálpa tær, um tín samleiki verður misnýttur til t.d. at søkja lán, stovna telefonhald ella bíleggja vørur uttan títt samtykki. Nýggi dekningurin fevnir um: Fyribyrging av stuldri Staðfesting av stuldri Avmarking av stuldri Netrudding Ynskir tú at tryggja tín samleika við eini betri Innbúgvstrygging, ert tú vælkomin at ringja á tel. 345 600. Hevur tú Innbúgvstrygging hjá okkum, nýtist tær einki at gera.
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
“Henda verkætlanin kann verða slóðbrótandi. Og tá vit fáa frambrot, verður tað uttan lands,” sigur hann avgjørdur.
“Í løtuni fyrireika vit okkum til at fara í holt við næstu útgávu av appini, sum gevur brúk aranum ein møguleika afturat: Tað fer at bera til at sveipa til høgru og vinstru. Til vinstru fyri at strika eini boð og til høgru fyri at fylgja gongdini í fráboðaðu hendingini.”
Næsta útgáva
Vinnueinglar mangla
Við sínum royndum frá KT umhvørvinum hevur Torben fyrimunin við at hava nógv sambond og eitt týdningarmikið netverk á júst hesum øki, sum hevur slóðað fyri hansara avtalum í Íslandi og Dubai. Men tað at kasta seg út í eitt íverk setanarævintýr hevur verið sum at tveita seg í eina bratta skreiðibreyt.
Tá ið Torben fór í gongd við Alarm.fo, fann hann sær íleggj arar í Føroyum og samstarvs felagar í Moldova, sum hann hevur klárað seg við saman við eini uppsparing og nakað av lántøku frá familjuni. Men ein tílík skipan kostar, og tað krev ur sítt at reka sína egnu fyri tøku.
munan víst áhuga fyri at nýta skipanina til at miðla kunning til skúlar og aðrar stovnar undir kommununi.
“Eg fór frá míni egnu fyritøku, sum eg stovnaði í 2006, og sum tryggjaði mær eina góða inn tøku. Eg hevði spart saman til hetta í átta ár, so eg hevði nakað at standa ímóti við, tá ið eg tók stigið. Og nú er tann rúgvan uppi. Eg havi altíð vitað, at eg fór at kasta meg yvir okkurt. Eg visti bara ikki, at tað fór at verða hetta. Tað hevur gingið upp og niður, men hevði eg ikki kastað meg yvir hetta, fór eg at hugsa um hetta hugskotið til mín doyggjandi dag. Og so fór eg at eygleiða onkran annan gera júst tað sama.” Tað krevst nógv at røkja alarm. fo til fulnar. Tølini peika rættan veg. Tvey grindaboð sama dag hava til dømis givið fleiri 1000 klikk á síðuni.
54
“Í løtuni telur ein arbeiðsvika meir enn 60 tímar. Inntil nú havi eg fíggjað verkætlanina við íleggjarum og lántøku frá næstringum, og nú eru vit har, at peningur skal í kassan. Vit hava nakrar avbjóðingar her í Føroyum, tí okkum vantar framskygdar vinnueinglar, sum tora at seta pening í verkætlanir, ið eru nýskapandi, og har úr slitið ikki er kent frá byrjan. Vanliga er tað ein íløga av 10, ið gevur avkast. Føroyingar krev ja, at hvør íløga gevur avkast, men tað merkir eisini, at vit so siga nei til ta tíggjundu íløguna, ið er ”gullgásin”.“ Uppgávan var væl tyngri, enn hann hevði væntað, og av og á hevur tað verið í mótvindi í mótbrekku. Appin er viðkom andi bæði fyri privat, kom munur og fyritøkur, men tað er ymiskt, hvussu kommunurnar
eru fyri, og tískil er tað trekt at fáa øll við. “Tað hevur eisini kravt tíð at royna appina og at finna eina javnvág í mun til ymsu sløgini av kunning, og hvat er við komandi fyri fólk at fáa kunning um. Grindaboð og seinkingar í ferðaætlanini eru kunningar, ið ein stórur partur av fólkinum ynskir sær, men so sanniliga eisini ta álvarsligu kunningina um dálkað vatn, ella tá ið tað stendur um lív. Tað er ov tilvildarligt at senda týdningarmikla kunning út á Facebook.” “Tá ið vit fóru í gongd, kendu vit ikki kósina, og hvat tað var, vit vóru í ferð við. Nú hava vit nakrar framleiðslur, ið vit hava ment, og sum vit kenna. Vit kenna teirra styrki, og hvussu vit kunnu veita meira beinrak ið samskifti í samfelagnum millum fyritøkur og brúkarar. Tað einasta, ið er eftir nú, er at fáa frambrot, so menningin kann halda fram, og at vit kunnu veita heiminum eina loysn móti ovurfylling av upp lýsingum,” sigur Torben Niel sen við einum smíli.
Finn appina hjá Torben Nielsen á Google Play ella í App Store – hon eitur Alarm.fo
sansir.fo
Faroe Law provides legal assistance to business enterprises with an emphasis on the commercial, practical and pragmatic objectives of the client. Our areas of practice include: Mergers and acquisitions Company law • Project development and financing • Restructuring and insolvency law • Building and construction law
Banking and financing law Oil and gas law • Maritime law • Tax law • International contracts
•
•
•
•
Faroe Law is an independent Faroese Law Firm with associated offices in Copenhagen, Aarhus, Nuuk, Moscow and Kiev. We are result oriented and provide a personal tailored service to our clients. www.faroelaw.fo · faroelaw@faroelaw.fo Faroe Islands Faroe Law Sp/F Magnus Heinasonar gøta 10 Postbox 158 FO - 100 Tórshavn Tel. (+298) 66 99 00
Copenhagen DELACOUR Law Firm Langebrogade 4 1411 København K Tel. (+45) 70 11 11 22
Aarhus DELACOUR Law Firm Åboulevarden 13 8000 Aarhus C Tel. (+45) 70 11 11 22
Greenland Nuna Advokater A/S Qulilerfik 2, 6 Postbox 59 3900 Nuuk Tel. (+299) 32 13 70
Russia DELACOUR Law Int. Aps M. Dmitrovka 23/15, ap. 3 127006 Moscow Tel. (+7) 495 589 1189
Ukraine DELACOUR Law Int. Aps 59, Zlylyans´ka Street Suite 107 Kiev 01033 Tel. (+38) 04 42 07 08 98
welcome to gjáargarður
Live like a local IMAGINE a hotel, that doesn’t feel like a hotel. Where you instantly find you’re at home, and not a paying customer. Where you make friends with the staff and become part of the family. You have just pictured living at Gjáargarður.
This is Gjáargarður. We like to call it a Guesthouse. You will like to call it Home.
GJÁARGARÐUR Guesthouse of Gjógv
In order to foresee the future you must know the past Experts in international taxation and corporate finance issues and advisers to the Faroese business community
WWW.JANUAR.FO
of Gjógv
Nestled between the high mountains, the drive alone makes it worth a visit. In the lush summer months you may feel like you’re in the Austrian Alps – in the winter, you are struggling to make it through Mordor. Once you’re there just feel yourself unwind.
Auditing // Accounting // Advisory // Tax
Reliable and professional since 1964
Guesthouse
Gjógv +298 423 171 www.gjaargardur.fo
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
SUMMARY
IT ALL BEGAN WHEN A LITTLE BOY DRANK CONTAMINATED WATER “I was at a birthday party where I heard about a mother, who had to take her son to hos pital, because he drank con taminated water. She hadn’t heard the radio or visited the municipality’s website, so she didn’t know that the water was contaminated.” This incident spurred Torben Nielsen to develop the Alarm. fo app and website thanks to his extensive IT experience. The entrepreneur is convinced that we suffer from informa tion overload from social me dia, yet vital information still fails to reach those who need it. His basic premis is to get cru cial information directly to those who need it. We all have an interest in notifications about emergencies or public
56
transport disruptions. Such in formation should be found in one place and reach users quickly. Torben’s app delivers targeted notifications over the phone. It has four layers: A filter for dif ferent interests, a map of the the Faroe Islands, a notification and the information itself in text format. The user decides what to receive, it can range from emergency notifications to cancellation of choir prac tice. But emergency communi cations override all other com munication.
across media. Anyone interest ed just has to join the group. Though the number of app us ers is rising, Torben had im agined it would take off fast er.”This is an example of a product nobody is familiar with. We set out to change hab its and satisfy a need people aren’t awaret that they have in competition with Google, Face book, Outlook and Microsoft. (...) Our goal is to give people their time back. But it takes time for people to get used to a system like this.”
One app many uses Alarm.fo also has some func tions we know from social me dia. Like the option to create a group where all information about an incidant is gathered, instead of being fragmented
Employers can also use the app to easily reach employees, or it can be used to call in firefight ers on call when there is an emergency. In its current form alarm.fo can be used by every
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
one from a fire station, to a shopping centre or even a mu sic festival. In future, the app will probably specialise and the system used to notify emergency responders on call will probably be separated into a different system. For now, though, it is being trialled with this function in the Faroe Is lands, an excellent test market, because it is easy to reach every corner. There is every indication that this app will make it big. Tor ben has already had enquiries from Reykjavík Municipality and even Dubai. He is convinced that his app is a trailblazer.
The next step Starting up as an entrepreneur has been like accelerating down a slope. “I saved up for this for eight years, so I had something to fall back on. (...) It has been up and down, but if I hadn’t thrown myself into this, I would have been thinking about this idea until my dying day. And I would just end up watching someone else do ex actly what I wanted to do,” says Torben. Running Alarm.fo takes money and hard work. Torben cur rently works over 60 hours a week and is looking for funding to expand. The lack of vision ary business angels in the Far oe Islands is a challenge. The
Faroese want every investment to be profitable, but turing down an innovative product for fear of uncertainty can mean turning down the golden goose. “When we started out we didn’t know where we would head or what we had stared. Now we know the products we have de veloped. (...) All that is left is to break through,” says Torben, who states that posting emer gency notices on Facebook is simply too haphazardly. And with a smile the hardworking entrepreneur concludes, “we can offer the world a solution to information overload.”
A RACE UNMATCHED Atlantic Airways Tórshavn Marathon 3rd of June 2018 takes place in the beautiful and stunning scenery surrounding Tórshavn, the smallest capital of the world. Take in the cosy atmosphere of the city and the breathtaking view along the fjord surrounded by waterfalls and exceptionally green hills and mountains. DISTANCES
APRIL 2nd
MAY 31st
LATE ENTRY (June 1st and 2nd)
Full Marathon
Dkk 600
Dkk 700
Dkk 800
Half Marathon
Dkk 350
Dkk 400
Dkk 500
Walking Half Marathon*
Dkk 350
Dkk 400
Dkk 500
11 km Race
Dkk 250
Dkk 300
Dkk 350
5.5 km Race
Dkk 150
Dkk 200
Dkk 250
Family Fun Run 1.6 km
Dkk 50
Dkk 50
Dkk 100
*) A donation fee of DKK 100 will be granted to the Faroese Cancer Association
torshavnmarathon.com
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
MAKALEYSA MALTA Oyggjabólkurin Malta mitt ímillum Evropa og Afrika er mangt annað enn sól og strendur. Hóast so avmarkað í stødd er Malta eitt gott mið til mentanarligar upplivingar. SK R I VA Ð H E V U R JE SP E R MØLLE R M Y N D I R : SHU TTE RSTOC K
Navnið Bláa lógv er til á ótelj andi ferðamálum um allan heim. Ikki allastaðni stendur plássið mát við sítt eksotiska navn, men í hesum føri kennir eingin seg snýttan.
58
Vit eru í maltiskum sjógvi, neyvari sagt tronga sundinum millum oyggjarnar Comino og Cominotto. Og her er av sonn um talan um ektaðan feriuidyll við tindrandi bláum sjógvi, sum
tú annars bara sært á ferða vinnufaldarum. Vakurleikin á staðnum hevur gjørt tað til eitt yndað ferðamál, og vit fegnast um, at vit fylgdu
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
góðu ráðunum frá fólki á stað num og fóru í ein bát eitt sindur fyrr á degnum. Millum kl. 12 og 16 eru nevniliga so nógvir bátar á ferð, at ein partur av hugna num fer. At sigla er væl umtókt millum ferðafólkini, sum vitja Malta, og tey telja væl yvir eina milli ón árliga. Tey flestu seta ein dag av til eina sjóferð og um framt Bláu lónna er navna
systirin Bláa hellið staðið, ið mest verður vitjað. Í royndum eru hellini fleiri, sum siglandi er inní. Eisini tá verður viðmælt at fara tíðliga, tí hellini er nógv vakrast um morgunin. Sólarglæman fær korall og mineral at glógva í døkka sjónum í vøkrum bláum liti, sum hevur givið plássinum serliga navnið.
Ferðin til hellini gongur úr út róðarbygdini Marsaxlokk. Havn in yður av lívi, og har liggur ein ørgynna av litføgrum bátum nakað tí mest maltiska, tú finnur. Niðri á havnarlagnum er eisini hugnaligasti markn aðurin á oynni. Har verða vørur, gjørdar á staðnum, og smáir minnisgripir seld.
Lítla land Pinkuríkið Malta er eitt av minstu londunum í Evropa. Oyggjabólkurin er samantalt 316 ferkilometrar, onkustaðni ímillum Streymoy og Eysturoy í stødd. Men Malta hýsir kortini 430.000 íbúgvum, sum ger oyggjarnar til eitt tað tættast fólkaða økið í Evropa. Til samanberingar búgva 36 ferðir fleiri fólk fyri hvønn
59
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
ferkilometurin har enn í Før oyum. Hóast sína avmarkaðu vídd eig ur Malta eina ørgrynni av mentanarligum freistingum, og hetta lýðveldi er so mikið nógv meira enn bara heitar baði strendur. Malta stendur at bresta av áhugaverdum søguligum pláss um, so sjálvt ringastu sólsleikj ararnir mugu geva skarvin yvir og brúka ein dag ella tveir at uppliva okkurt annað. Mentanarliga margfeldið stavar millum annað frá tí strategisku støðuni, Malta hevur havt í Miðjarðarhavinum millum ár og dag, og tí so ofta hersett at ymsum fremmandum valds havum. Millum teirra, ið fyrr ráddu fyri borgum her, kunnu nevnast fønikarar, romverjar, arábar, Napoleon, Johanittar riddarar og bretar, og allir hava teir sett sær síni mentanarligu og byggilistarligu merki eftir seg.
Blóðug fortíð Merkini eru sjónskast í høv uðsstaðnum Valetta, sum er ein sannur gloypibiti fyri ein og hvønn, sum hevur hug til ævin týr úr harðligari og blóðugari fortíð. Býurin er bygdur av víða gitna Johanittarlagnum, sum ráddi á oynni frá 1530, til Napoleon kom hagar í 1798. Fyri at verja seg ímóti turkiska flotanum, sum uttan íhald leyp á Malta, varð Valetta bygdur sum eitt rættiligt verndarvirki. Býurin liggur á einum nesi, ið
60
Ungdóms- & lestrarferðaseðilin
Sveiggja aftur og fram fyri lágprís
Ert tú 25 ár ella yngri ella fulltíðarlesandi, kanst tú sveiggja aftur og fram við Atlantic Airways - lætt og ómakaleyst úr bara 1.119 kr. t/r. Sveiggj-ferðaseðlar eru til taks á øllum Danmarkarog NORÐ-leiðunum hjá Atlantic Airways. Sveiggj-ferðaseðil kann keypast til stutt undan fráferð, men útboðið kann verða avmarkað á útvaldum fráferðum. Stovna tær ein vanga og bílegg Sveiggj-ferðaseðilin á www.atlantic.fo.
Atlantic Airways
Vagar Airport
380 Sørvágur
Tel 34 10 00
www.atlantic.fo
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
stingur seg út í stóru náttúru havnina, og skansin ýtst á nesinum vardi innsiglingina so væl, at virkið at kalla ikki kundi vera tikið. Plássið varð avmark að í nýggja høvuðsstaðnum, so tætt varð bygt. Í fyrstu syftu kann tað tykjast sum hvørt hús varð beinleiðis høgt inn í grótið. Nú er Valetta ein serstakliga sjarmerandi býur við einum sjaldsomum blandi av gomlum minnum og nútíðarligum fyri takssemi. Í handilsgøtuni Mer chant Street ýður av handils skapi og gøtusølufólki, og grannagøtan Republic Street angar av søgu. Stórmeistaranna torg, har riddararnir í síni tíð livdu í stórbærum og óhóvsom um umhvørvi, er varðveitt, og hagar fara tey allarflestu. Eitt samsvarandi óhóvsemi sæst í St. John CoCathedral, sum ligg ur í nánd. Tað er satt fragd at spáka sær ígjøgnum gøturnar, har okkurt nýtt er á hvørjum horni. Stund um krevur tað sín mann, tí gøturnar eru mangan brattar. Tá ið tú vitjar býin á fyrsta sinni, undrast tú, hvussu mong donsk fløgg veittra har. Frá greiðingin er, at reyðhvíta kross
flaggið hjá Johanittaralagnum er mestsum neyvt tað sama sum Danabrók. Tú fert inn í Valetta ígjøgnum gamla býarportrið við Trifon brunnin. Beint innanfyri er busssteðgipláss, har næstan all ir bussarnir á høvuðsoynni hava byrjanar og endastøð.
Stórir forstaðir Flestu ferðafólkini búgva í for støðunum Sliema, St. Julians og Paceville, sum næstan eru vaksnir saman við Valetta. Á einum korti tykist teinurin til høvuðsstaðin er vera rímiligur, men tá ið tú skalt ganga alla leiðina kring havnarlagið, er túrurin í longra lagi. Av tí sama brúka ferðafólk nógv bussarnar. Forstaðirnir eru á tremur við hotellum og matstovum, og øvut av høvuðsstaðnum er eis ini nógv náttarlív har. Íbúgva talið er vaksið ógvisliga sein astu tíggjuáraskeiðini, og Sliema er nú vorðin størsti býur á Malta. Ferðafólkini eru fyri tað mesta bretar og italiumenn. Italiu menn, tí oyggin liggur so stutt frá, bretar, tí at oyggin áður var bretskt hjáland. Um alla oynna
sært tú eisini merkini eftir 174 ára bretskt yvirræði – til dømis við vinstrakoyring, og at bretskt og maltiskt hava somu støðu sum landsins almenna mál. Hetta er stór hjálp hjá ferða fólki, tí so ber altíð til at spyrja seg fyri og samskifta á enskum við beinasamar maltesar.
Slank til smærru oyggjarnar Tjóðin Malta er seks oyggjar, eingin býr á trimum teirra. Fólk býr á Gozo, Comino og høvuðs oynni Malta. Og so eru tær óbygdu Cominotto, Filfla, St. Pauls og drangurin Fungus Rock. Allarflestu ferðafólkini seta bara fótin á høvuðsoynna, men ein útferð til næststørstu oyn na, Gozo, verður heilt víst við mælt. Øvut av tí rættiliga berligu og ófruktabaru høvuðsoynni er Gozo bæði grøn og vøkur. Oyggin er spískamarið hjá øll um, og sum vitjandi kennir tú av sonnum, at tú ert komin út á bygd. Gozo er fyrimyndarligt pláss til eina dagsferð, og á leiðini út kanst tú ógviliga passandi steðga á við ”Bláu lónna”.
MALTA er miðskeiðis í Miðalhavinum, stívliga 90 km sunnan fyri italsku oynna Sisilia. Malta er tað land í Evropa, sum hevur flestar árligar sóltímar, so har er gott høvi at brúnka seg væl og virðiliga. Á Malta er heitt um summarið, og veturin er lýggjur. Subtropiska veðurlagið lokkar ferðandi til oynna alt árið, og fleiri norðurevropear búgva har um veturin. Kostnaðarstigið á Malta er nógv lægri enn í Føroyum, tó at munurin ikki er so eyðsýndur, sum hann var fyri nøkrum árum síðan. Tú kanst gera kvettið við gull- og silvurvørum, leirvørum, glasi og bundnum pløggum. Almenna gjaldoyrað á Malta er evran, og landið er tað minsta limalandið í ES. 62
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
SUMMARY
MAGICAL MALTA Malta, the archipelago between Europe and Africa, is much more than sun and beaches. In spite of its size, Malta is an ex cellent destination for culture. Tiny Malta is one of the small est countries in Europe. At 316 square kilometres, it falls somewhere between the size of Streymoy and Eysturoy. Still, it is home to 430,000 in habitants, making it one of the most densely populated areas of Europe with 36 times more people per square kilometre than the Faroe Islands. Malta is also teeming with fas cinating historical sites, even the most ardent of sun wor shippers will find it difficult to resist at least a day or two away from the beach.
The cultural diversity is a re sult of Malta’s strategic loca tion in the Mediterranean. It has been occupied by the Phoe nicians, Romans, Arabs, Napo leon, Knights of St. John, Brit ain, to mention some of its rulers. And they all left their cultural and architectural marks. The capital Valetta is rich in history with its steep and densely built streets. It was built by the Knights of St. John and visitors would be forgiven for thinking the Danish flag waves on every corner, it is practically identical to that of the Order of St. John. Fortified to protect it from Turkish invasions, Valetta is a charming mix of old and new nestled in a natural harbour. And there is plenty to catch the
eye at its bustling street mar kets. Helpfully, the British left their language as a legacy, mak ing it easy for tourists to ask the friendly locals for directions in English. Most visitors lodge at one of the many hotels in the suburbs of Sliema, St. Julians and Pace ville. Over time, these have practically merged with Valet ta, but it is still a long walk into town, so busses are popular. A trip to Malta’s fertile larder, Gozo island, is highly recom mended. It is a beautiful con trast to the barren main island. A final enticing fact about Mal ta is that it is the sunniest coun try in Europe with the most hours of sun per year.
63
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
64
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
LISTAFLOG Á ØÐRUM SINNI Aftur í ár ber til at søkja stuðul úr serligu listastuðulsskipanini hjá Atlantic Airways, Listaflog. Stuðulin, sum verður latin eina ferð um árið, er áljóðandi 100.000 krónur. SK RIVA Ð HE VU R INGRID B JA RNA STE IN M Y NDIR: H ØGNI H E INE SE N/HE INE SE NMYNDIR
28. mars í ár, á 30 ára føðing ardegnum hjá Atlantic Airways, fer flogfelagið á øðrum sinni at lata Listaflog. Felagið letur 100.000 krónur í stuðli til eitt ella fleiri føroysk listafólk og/ella listaverkætlan ir. Stuðulin verður latin lista fólkum, ið hava útbúgving ella aðra fakliga viðurkenning og arbeiða heilt ella partvíst sum yrkislistafólk. Hansina Iversen og Jóhan Martin Christiansen fingu fyrsta Listaflogstuðulin á 100.000 krónur í 2017. Tey lata nú framsýning upp á MEST í Havn Mynd: Høgni Heinesen
Hugskotið til Listaflog kom, tá ið Atlantic Airways seint í 2016 gav flotanum nøvn, sum øll vórðu uppkallað eftir mætum, føroyskum listafólkum.
Forkunnug verkætlan fyrsta stuðulin Fyrsti stuðulin var í mars mán að í fjør latin Jóhan Martin Christiansen og Hansinu Iver sen. Tey bæði fingu alla upp hæddina á 100.000 krónur til eina abstrakta heildarframsýn ing, sett saman av málningum og standmyndum, framleidd til hølini á Skipasmiðjuni hjá MEST í Havn. “Vit fara hvør í sínum lagi at gera tvey sjálvstøðug listaverk, har vit gera eina roynd at fáa eitt samskifti í lag millum verk ini og rúmið,” siga tey bæði listafólkini.
65
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Hansina Iversen fer at gera ein stóran málning soleiðis, at høll in ella rúmið sjálvt verður karmur um málningin, ella kanska kann sigast, at máln ingurin verður sjálvt rúmið, og áskoðarin gongur inni í máln inginum. Skulpturella verkið hjá Jóhan Martini fer at liggja á markinum millum tað skipaða og kaotiska, har jarnstengur, gips, træ og annað tilfar peikar upp og út í rúmið; eitt sindur sum ein strikumynd ella ein abstraktur málningur. Samstundis verður tað framsýnda partur av skap anartilgongdini, har verkini verða partur av einari skulpturellari koreografi. “Stuðulin frá Listaflogi hevur gjørt, at tað ber til hjá okkum báðum at fara undir eitt meira drúgt samstarv. Vit hava ikki arbeitt saman á henda hátt fyrr, og vit eru bæði glað fyri sam starvið og spent til tað. Eisini hevur stuðulin tann ítøkiliga týdning, at vit yvirhøvur kunnu gera framsýningina og gjøgn umføra hana soleiðis, sum vit vilja. Tí gleðast vit um, at stuðulin er ein størri upphædd, so tað er møguligt við eini slík ari framsýning,” siga Jóhan Martin Christiansen og Hans ina Iversen, sum m.a. eisini søgdu soleiðis, tá ið stuðulin varð latin í mars mánaði í fjør: “Tað er týdningarmikið fyri okkum, og tað hevur eisini samfelagsligan týdning, at Atl antic Airways er ein viðleikari á mentanarliga pallinum og er
66
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
við til at menna eina ferða vinnu, har mentan og harvið eisini list er at koma til.” Framsýningin, ið hevur fingið heitið “Lonely Hearts”, letur eftir ætlan upp seinast í februar og verður opin til fyrst í apríl. Nevndin, ið ger av, hvør skal fáa stuðulin, grundgav millum annað soleiðis fyri at velja verk ætlanina hjá Jóhan Martini Christiansen og Hansinu Iversen: “Staðbundin list er ikki serliga
kend í Føroyum, og ætlanin við at flyta listina úr atelierinum og inn í eina størri dimensjón er serstakliga áhugaverd. Eisini vekir samanrenningin millum hesi bæði dugnaligu listafólkini ans og gevur verkætlanini stór ar menningarmøguleikar. Tí eru vit errin av at kunna geva Jóhan Martini Christiansen og Hansinu Iversen fyrsta Lista flogstuðulin, sum skal vera við til at leggja lunnar undir hesa listaverkætlan soleiðis, at hon kann verða framd í verki.”
Tíð at søkja aftur Frá 1. februar til 12. mars 2018 er gjørligt at søkja um stuðul frá Listaflogi. Og hevur tú eina spennandi verkætlan, sum lýk ur krøvini hjá Listaflogi, ert tú sjálvandi vælkomin at søkja um stuðul. Í fjør komu 30 umsóknir inn, sum søktu um tilsamans 1,5 mió. krónur. Tað einasta, tú skalt gera, er at fylla umsóknarskjalið út, sum
Brot úr framsýningini SPOR hjá Jóhan Martini Christiansen. ”Kompositión #9-15”. Mynd: Torben Eskerod
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
er tøkt á heimasíðu okkara og senda tað til listaflog@atlantic. fo áðrenn 12. mars 2018 á mid nátt. Nevndin viðger síðani innkom nu umsóknirnar. Í Listaflognevndini, sum er vald fyri tvey ár, sita Niels Mortensen, sum er umboð fyri nevndina og leiðsluna hjá Atl antic Airways, Alda Joensen, tilnevnd av Mentamálaráðnum (hon hevur síðani seinast tikið sætið fyri Armgarð Weihe) og Randi Samsonsen, tilnevnd av Listafólkasambandi Føroya, LISA.
FAKTA: Listaflog er stuðulsskip an hjá P/F Atlantic Airways Stuðulin á 100.000 kr. verður latin eina ferð um árið – fyrstu ferð í 2017 Málið er at stimbra føroyska list fíggjarliga og við ferðaseðlum á rutunetinum hjá Atlantic Airways Umsóknarblað kann takast niður á atlantic. fo/listaflog Spurningar og onnur ivamál kunnu sendast til: listaflog@atlantic.fo
68
STRANDFARASKIP LANDSINS Sjógøta 5 Post box 30 810 Tvøroyri Route information: +298 34 30 30 Main office: +298 34 30 00 E-mail: fyrisiting@ssl.fo www.ssl.fo
Check out our map for a full description of all routes. We continuously monitor our routes to make your travel as convenient as possible, and we invite you to contact us regarding any questions about your journey. Scan the QR code to find our updated route map.
Please, scan the QR code for an English version.
• Concept: JS Media Tools A/S • 9576 • www.jsdanmark.dk
Scan this QR code to visit the homepage of the official tourist board – www.visitfaroeislands.com
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
SUMMARY
ON THE WINGS OF ART AGAIN On its 30th anniversary Atlan tic Airways will award Lista flog, a DKK 100,000 art subsi dy, for the second year running. Faroese artists who have an ed ucation or professional recog nition in their field and work full or part time as artists can apply individually or jointly for this funding. Last year’s recipients, painter Hansina Iversen and sculptor Jóhan Martin Christiansen, will be opening their joint installa tion Lonely Hearts in late Feb
70
ruary 2018. It brings together two pieces created especially for the great hall of the MEST shipyard in Tórshavn. Accord ing to the artists, the Listaflog funding enabled them to un dertake this largescale collab oration and Atlantic Airway’s support for the arts is not just significant for creators, but so ciety as a whole, boosting tour ism and culture in tandem by giving travellers art to come and enjoy. The jury in awarding funding for the installation stated, that
locationspecific art was not widely known in the Faroe Is lands and that moving art from the gallery into a larger dimen sion was a very exciting idea with great potential for further development. The subsidy scheme continues and the deadline for applica tion is midnight March 12, 2018. Atlantic Airways wel comes all applications from artists who meet the eligibility criteria. The application form is available on our website.
GÓÐGÆTI Anthon Berg
SMYRSL YRSL Elizabeth th Arden
LUKTILSI Versace
SÓLBRILLUR Marc by MJ
LEGG Í KURV
LEGG Í KURV
LEGG Í KURV
Keyp tínar vørur, áðrenn tú kemur í Vága Floghavn Keyp lætt og ómakaleyst tínar tollfríu vørur á dutyfree.fo, áðrenn tú kemur í Vága Floghavn. Tú sleppur undan bíðirøð og hevur góðar stundir at finna røttu vørurnar. Vit pakka tínar vørur, so tær eru klárar at heinta í DutyFree handlinum, tá ið tú skalt avstað ella kemur heim aftur.
LEGG Í KURV
RITUALS SAKURA, BODY CREAM 220ML
DKK 105,- / 14 EUR
Fyrivarni verรฐur tikiรฐ fyri prentvillum
NEW
MEN: DYLAN BLUE VERSACE, 50ML, EAU DE TOILETTE
DKK 319,- / 43 EUR
NESTLร LION BAR MINI, 250G
DKK 35,- / 5 EUR
TORRES HABITAT, ECOLOGICAL WHITE/RED WINE, 0,75L From
DKK 76 ,- / 11 EUR
NEW
BESTSELLER
TOBLERONE
BORGO DE’ MEDICI
TINY PARTY BAG, 750 G
TRUFFLE CONDIMENTS, 230 G
DKK 129,- / 18 EUR
DKK 84,- / 12 EUR
NEW
WOMEN: DYLAN BLUE VERSACE, 50ML, EAU DE PARFUM
DKK 399,- / 54 EUR
NEW
RUDOLPH CARE
KAH
ACAI BODY OIL, 200 ML
KAH TEQUILA ANEJO, 0,7L
DKK 319,- / 43 EUR
DKK 319,- / 43 EUR
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
BLUE FASHION CHALLENGE 11 Nordic designers compete to the unleash full potential of the marine bioeconomy T E X T: N O R A / W W W. N O R A . F O P H O T O S: TOMMY TON
The fishing industry is one of the pillars of the North Atlantic region. There is potential for new niche markets maximising value generated from the marine products and by-products already harvested today. In the run up to Copenhagen Fashion Week 2018, this event sought to explore how fashion designers from Nordic countries can contribute to a more sustainable textile industry, by promoting the use of materials that are bio-
74
based and abundant in marine environments. The philosophy of the Blue Fashion Challenge builds on fundamentals from the field of sustainable fashion: designing for longevity, promoting the use of eco-materials, ensuring their responsible production, enhancing collaboration across regional supply chains to create 'closedloops'. Blue fashion and the blue bioeconomy are not about overexploitation of resources, but rather about
maximising value and making use of by-products and waste materials that are widely available today in the fishing industry and not harnessed to their full potential. The Blue Fashion Challenge is encouraging disruptive innovation in materials, design and supply chain. New materials, such as algae, are currently harvested and tested for textile and leather production, and the outlook for new bioeconomy applications is promising.
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Designer: Iben Bergstrøm, Norway
75
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
How it worked:
11 established designers were preselected to ensure a mix of Nordic / North Atlantic representation. Designers, mentors and special guests met in Faroe Islands for a week of activities Aug. 22-28, 2017. Following inspirational tours and introductory events, the designers had four days to finalise a design based on the bio-materials that were made available. All equipment, guidance and materials were prepared and made available on the design floor. The designers presented their pieces to a multi-disciplinary jury of industry professionals and media “voices”. The jury awarded the best designs based on pre-defined criteria linked to the mission and philosophy of the event. All designers were invited to a professional photo and media tour around the islands hosted by guest photographer Tommy Ton. The photos will be published and distributed to promote biomaterials and the designs created during the event.
Designer: Hilda Gunnarsdóttir, Iceland
Designer: Louise Lynge Hansen, Greenland
Tommy Ton
Part of the vanguard of a new generation of cultural and critical observers in the fashion industry, Tommy Ton is driven by an obsessive and extensive knowledge of fashion design. Having started his career as a street photographer, he made a name for himself with the wit and energy of his stylish shots. He is now one of the most followed fashion photographers on the planet and his shots are viewed in the most influential circles of the fashion industry. Tommy has an encyclopaedic knowledge of fashion, is an avid collector and editor of stand-out fashions that will definitely be recorded as key items of an era. He reports
Designer: Helena Manner, Finland
the trends of street style and fashion shows during the show season for Style.com. He was part of the first wave of 'street style' photography and influence. Tommy Ton has a trained eye for spotting trends and what is happening in the world of fashion. Ton explores the evolving progression in fashion trends and collaborates with brands on various projects, working as a partner with clients on their content needs. He has collaborated with brands such as Loewe, Michael Kors, Swarovski, Louis Vuitton and Levi’s. Tommy participated as Chair of the Jury and official photographer of the Blue Fashion Challenge.
Designer: Lizette S. Karrento, Ă…land Islands
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Designer: Lissi Andreassen, Faroe Islands
Participating designers
KOLBRUN, Iceland: KOLBRUN is a Reykjavík based luxury, eco-conscious and ethical slow fashion brand by designer Kolbrún Ýr Gunnarsdóttir Milla Snorrason, Iceland: Designer Hilda Gunnarsdóttir focuses on expressing her roots with a modern take using her country's distinctive aesthetic character to enhance the brand. Nuuk Couture, Greenland: Nuuk Couture was started in 2010 by fashion designer Louise Lynge Hansen. The brand is characterized by an elegant and classic style that includes elements of Greenlandic history. 78 Designer: Marianne Mørck, Norway
Duty free import
For travellers 18 years or older / Fyri ferðandi 18 ár og eldri Alcohol / Alkohol
Tobacco / Tubbak
You can bring one of the examples below to the Faroe Islands. Tú kanst taka eitt av dømunum við til Føroya.
You can bring only one of the products below to the Faroe Islands. Tú kanst bert taka eina av vørunum niðanfyri við til Føroya.
1L
2L
Spirits / Spiritus
Wine / Vín / Cider
2L
Beer / Øl
200 stk (1 karton) Cigarettes / Sigarettir
50 stk
50 stk
1L
1L
Spirits / Spiritus Strong wine / Sterkt vín
2L
250 g
Tobacco/ Tubbak
Cigarillos / Sigarillos
Cigars / Sigarir
Beer / Øl
Did you know 250 g
Snuff/ Snús
Visti tú 4L
2L
Wine / Vín / Cider
Beer / Øl That you can bring more duty free goods by paying taxes? You can for example bring 6 bottles of wine (75 cl) in addition to the quota by paying DKK 150 in total. At tú kanst taka størri nøgdir við, um tú rindar toll og avgjøld? T.d. kanst tú taka 6 fløskur av víni á 75 cl við, umframt mest loyvdu nøgdina, um tú rindar tilsamans 150 kr.
2L
Strong wine / Sterkt vín
2L
Beer / Øl
Maximum allowances / Mest loyvdu nøgdir: Beer up to 5,8% Wine / Cider up to 15% Spirits over 22%
Max. 10 ltr. in total, incl. quota. Tax. DKK 5,- per. 33 cl. can. Max. 9 ltr. in total, incl. quota. Tax. DKK 33,- per. ltr. Max. 3 ltr. in total. incl. quota. Taxes vary according to percentage.
Perfumes max. 50 gr. After shave max. 25 cl. Chocolates max. 3 kg. Soft drinks max. 10 l. Øl upp til 5,8% Wine / Cider up to 15% Spirits over 22%
Í mesta lagi 10 ltr. inkl. kvotu. Tollur KR 5,- pr. 33 cl. dós. Í mesta lagi 9 ltr. inkl. kvotu. Tollur KR 33,- per. ltr. Í mesta lagi 3 ltr. Tollur verður ásettur eftir alkoholstyrki.
Luktilsi í mesta lagi 50 gr. Rakivatn í mesta lagi 25 cl. Sukurlátavørur í mesta lagi 3 kg. Sodavatn í mesta lagi 10 litrar.
10L
Beer / Øl
Spirits / spiritus: > 22% alc. (max. 60%). Wine / Vín / Cider: < 15% alc. Strong wine / sterkt vín: 15-22% alc.
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Designer: Kolbrún Ýr Gunnarsdóttir, Iceland
Lizette S. Karrento, Åland Islands: Working with millinery, fashion, and interior design, Lizette focuses on sustainable and recycled materials. Marianne Mørck, Norway: Mørck is a high-end fashion brand. The collections consist of fine Nordic leathers like salmon leather, reindeer leather, goat leather and lamb leather. Iben Bergstrøm, Norway: Iben Bergstrøm is passionate about colourful clothes and everything vintage. Helena Manner, Finland: With a background in glass and art design, Helena Manner is a multi-disciplinary artist working with multiple materials such as ceramics, textiles, wood and metal. Freya Dalsjø, Denmark: Freya Dalsjø is a high-end designer label founded in 2012 and characterised by a strong appreciation for contemporary luxury, revitalizing heritage techniques with a fresh and avant-garde approach to the design process. Shisa Brand, Faroe Islands: Shisa Brand creates unique Faroese handiwork ranging from hand knitted wool sweaters to leather clothes and cotton waxed bags, all in original design inspired by the majestic grandeur of Faroese nature and culture. Lissi B. Andreassen, Faroe Islands: Lissi is a young designer from the Faroe Islands who harnesses the age-old traditional skills passed on to her during her upbringing in the Islands. Frida Poulsen, Faroe Islands: Frida Poulsen is a fashion designer from the Faroe Islands. Her inspiration mostly comes from contemporary art and simple geometrical shapes Designer: Frida Poulsen, Faroe Islands
Designer and winner of Blue Fashion Challenge: Sissal K. Kristiansen
Summar 2018
KOM VIÐ TIL MALTA
NÝTT
Sum nakað nýtt flýgur Atlantic Airways beinleiðis til og frá Malta annanhvønn týsdag frá 19. juni 2018 til 14. august 2018. Flogið verður fimm ferðir aftur og fram: 19. juni, 3. juli, 17. juli, 31. juli og 14. august 2018. Keyp ferðina á www.atlantic.fo
Atlantic Airways
Vagar Airport
380 Sørvágur
Tel 34 10 00
www.atlantic.fo
Photo: Daniel Casson - @dpc_photography
Photo: Joshua Cowan - @joshzoo
Photo: Joshua Cowan - @joshzoo
WELCOME TO THE FAROE ISLANDS! Think of the world’s population.
Now think about how few of these 7 billion people have visited the Faroe Islands. You are actually part of a very small and exclusive group of people in the whole world who have the opportunity to visit these small islands in the North Atlantic Ocean. Lucky you! We also feel fortunate to be able to invite you to our country. We are pleased you have decided to visit us and we want you to enjoy your stay to the fullest. Following these simple yet essential guidelines will help to ensure an enjoyable and unforgettable journey in the Faroe Islands.
Guidelines: • • • • • • • • • •
Respect and preserve nature, as it is fragile and should be protected for future generations. Be mindful of sheep and birds you may encounter in the fields - or on the roads! Remember to bring your rubbish with you after hiking in the mountains. Be particularly careful when hiking in areas with loose stones and rocks. Refrain from walking too close to the cliffs, especially in wet areas when the ground can be slippery. Check the weather forecast to see if conditions are favourable for walking/hiking. The weather can be unpredictable and change rapidly. It is a good idea to always wear layered clothes suitable for the weather. Be thoughtful of the locals and respect their privacy as much as possible. If you plan on flying a drone, please read and follow the guidelines on www.visitfaroeislands.com under Plan Your Stay. Lastly, remember to close your eyes and take a deep breath of the freshest air in the world!
More information visit www.visitfaroeislands.com 112
Emergency
Dial 112 for any type of emergency assistance anywhere in the country
Enjoy the Faroe Islands!
#FAROEISLANDS
EVENT CALENDAR 26 january - 2 april:
3 February:
Photo: Kári við Rættará
CULTURE:
Winter Lights On the first Saturday in February Visit Tórshavn is organising Win ter Lights (Vetrarljós) in Tórs havn for the fifth year running. After a dark winter, this is the day we welcome back the light at different exciting locations in town. The event includes music, light installations and exhibitions. There will be live music from 7 pm and all the events are free. For further information visit facebook.com/vetrarljos
MOVIES:
The Film Society – movies every other Wednesday During the winter, the Film Soci ety along with Havnar Bio is or ganising public screenings every other Wednesday evening. New films that are of artistic interest will be shown. Showings are open to nonmembers, there is no need to sign up. On January 31, the movie Lady Macbeth will be on the bill. Follow us on our Facebook pro file or visit bio.fo
Photo: Beinta á Torkilsheyggi
ART:
The National Gallery of the Faroe Islands: Sigrun Gunnarsdóttir The exhibition with Sigrun Gunnarsdóttir will run from January 26 to April 2, 2018, at the National Gallery of the Faroe Islands. The vernissage will be Friday January 26 at 4 pm and it is open to the public.
As part of the exhibition a talk and lecture on Sigrun’s art will take place. See art.fo for further information. In winter the National Gallery of the Faroe Islands opens Tuesday to Sunday from 1 pm to 4 pm.
MOVIES:
Conversations about film This winter Mentanarhúsið in Fuglafjørður will be hosting “Conversations about film”, which is actually an evening school course in five parts. But there is no need to register for the entire course, you are welcome to join in just for an evening. “Conversations about film” is intended for anyone interested in film and the story behind a particular production. Each evening will feature a film
followed by a conversation with the director, offering be hind the scenes insight about the narrative and production process. Conversations about film at Mentanarhúsið in Fugla fjørður: February 1, March 1, and April 5, 2018. Admission DKK 100 per session. For further information visit mh.fo
EVENT CALENDAR 19-25 february:
Photo: Petur Martin Solmunde
CULTURE:
Torradagar is a weeklong celebration of culture in Klaksvík The week sees events such as lectures about torri, a lunar month in the old Faroese cal endar calculated from the new month at the end of January to the next new moon, the fish
caught during this period – mainly cod and haddock, and fisheries and traditions at sea.
brary and exhibitions are just a few examples of the range of events.
A health cafe, novel fish menu, children’s events at the li
For further information about Torradagar go to vistinordoy.fo
MOVIES:
Geytin 2018 When the Nordic House opens its doors this Saturday in Feb ruary it will be the seventh time it hosts the cinema event Geytin. This evening offers showings of the newest Faro ese short films and the award of two prizes: Geytin and the Audience Award worth DKK 25,000 and 15, 000 respectively.
24 february:
Photo: Birgir Kruse
In 2016 when Geytin was last awarded, Andrias Høgenni re ceived both Geytin and the Au dience Award for “Et knæk”. Andrias Høgenni was also awarded Geytin in 2015 for “Stina Karina”. For further information and to buy tickets visit nlh.fo
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Far
Lit
Photo: Jan Andersson
AUTHOR OF THE SEASON:
CARL JÓHAN JENSEN CARL JÓHAN JENSEN, born in Tórshavn in 1957, is one of the most original and provoc ative writers on the Faroese literary scene. Poet and novel ist, Carl Jóhan Jensen is also a prominent figure in the public debate on culture and politics in the Faroe Islands. Since his publishing début in the early eighties, he has produced eight volumes of poetry, five novels, a collection of essays, as well as satirical rhymes, and he is a regular and respected reviewer of the latest in Faroese arts. Carl Jóhan Jensen has been awarded the Faroese M.A. Jac 86
obsen Literature Prize three times, and is a five time nom inee for the prestigious Nordic Council Literature Prize, most recently in 2016 for his nov el “Eg síggi teg betur í myrkri” (2014). Jensen’s work has ap peared in literary journals and anthologies in Denmark, Nor way, Sweden, the Netherlands, Germany and the USA. His highly acclaimed novel Tales of Devilry (2005) has been published in Norway and Ice land. In 2017, a collection of his poems was translated into Portuguese and published in Brazil, and his especially com missioned epic poem „Gæst
FarLit mellem tider/Gestur millum tíðir“ written for the Danish city of Aarhus as part of the “Fresh Eyes” project was pub lished in Faroese and Danish translations. Also in 2017, a chapter from his 2005 novel, “Tales of Devilry” was featured in the Nordic anthology “The Dark Blue Winter Overcoat”. Carl Jóhan Jensen celebrated his 60th birthday in Decem ber 2017 by publishing his fifth novel: “Sær Ein fuglabók av gloymsku”.
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
ABOUT THE NOVEL Having been living and writing in Brussels for the last 5 years, Carl Jóhan Jensen's latest prose work is inspired in part by Belgian, Flemish and broader European historical and political realities. It is a modern European "mémoire fictive " that breaks new ground in Faroese literature - written, of course, in Faroese. Do we choose to remember, or to forget? Do we edit our memories ourselves, or do circum-
stances conspire to determine our recollection? From the crisis in the Belgian Congo in the late 1950's, to the invasion of Czechoslovakia in 1968, to the mysterious death of a man on a fishing boat in the Faroe Islands, events in the novel, past and present, bring together a Faroese woman's exploration of her own identity and memory, grounded in her childhood in Tórshavn, from which she breaks free, but to which she inevitably returns.
Her quest for the meaning of life, death, and memory, portrayed with a rich ornithology of characters and their passions and obsessions, seen both from within and beyond the confines of her origins, makes this a book of universal resonance, delivered in the uncompromising and innovative literary style for which Carl Jóhan Jensen has become internationally renowned.
WHERE TO BUY Published translations of original Faroese literature are available for purchase at the two main bookshops in Tórshavn. You can also visit the bookshops online. Rit og Rák www.ritograk.fo H.N. Jacobsens Bókhandil www.bokhandil.fo
87
Photo: Ditte Mathilda Joensen
Eftir Regin Nolsøe Simonsen
Finn orðini RÆTTA ORÐINI
Stavirnir í hesum orðunum eru blandaðir saman. Flyt bókstavirnar og finn røttu orðini.
intAlatc Awriays = _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ kgávurot = _ _ _ _ _ _ _ _ aiurbs = _ _ _ _ _ _ frsðaet = _ _ _ _ _ _ _ lúvfag = _ _ _ _ _ _ flospkigari = _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ gevinir = _ _ _ _ _ _ _
FINN 5 FEILIR 5 smálutir á niðari myndini eru horvnir. Dugir tú at finna teir?
Her hava 8 ymisk orð krógvað seg. Øll hava okkurt við føðingardag at gera. Orðini standa vatnrætt, loddrætt ella á skák.
D P Y V E I T S L A F
R T R E T I V U O Ø Ó
V I O Ø L I F B Ð M Ú
Í L H K H D R I R J Æ
Ð L F A I Ó N B T F G
P U O K Í G V A B P H
HVØR ER HER? Tekna eina linju, sum fylgir prikkunum og finn út av, hvør er her. Aftaná kanst tú lita tekningina.
F K D A A R H L V R Ø
A K B R G V N L H E L
S U D D Á B O Ó Á I R
L A M Ð V R E N I V G
G J Æ Ú U Ø L B G Y T
M L G J R U M G O B S
Loysnir: Rætta orðini: Atlantc Airways, gávukort, airbus, ferðast, flúgva, flogskipari, veingir. Finn orðini: Tillukku, kaka, tretivu, føðingardag, ballón, gávur, veitsla og ár.
KROSS orðagáta
© www.bergur.NET
ið starvast hjá Atlantic 1 Ein, Airways.
2
í Kastrup er 4 Flogvøllurin hin størsti í Norðurlondum. Í hvørjum býi er tann næststørsti?
Rytmiskur dansur og tónleikur úr Suðuramerika, ið hevur røtur í Afrika.
28. mars 1988 fleyg Atlantic 5 Hin Airways sín fyrsta túr millum
Airways varð upp3 Atlantic runaliga stovnað við tveimum
Føroyar og Danmark. Hvør var fyrsti stjóri í felagnum?
eigarum: Cimber Air og ...?
var forseti í USA frá 1861 til 6 Hvør 1865, samstundis sum borgarakríggið var?
©bergur
.net 2017
3
1
drykkur
ævintýrvera
2
2 eins
Orð: Tillukku, kaka, tretivu, føðingardag, Ólíkir ballón, gávur, veitsla og ár
52
Forði
kornveltan HeiMa
2 eins
2 eins
4
Óvissan
Bindiorð BÓltFelag
kloyva
gull
streMBan
livir
Matur
teskan
uppgongdin ísland
klokka MÁni søtur er sjÁlvgivin ...?
lukkulig útlendingur
8
natriuM FuglaljÓð
arvastrongur
Fingu sær aM. sv-rÁs
land
2
Helt avstað
seks
annað enn
5
S U d o k u
løkir
alt Fyri eitt tunn Fjøl
Á slíkan HÁtt Fuglaungi
tessvegna
Brúki gevist at tala
dovnar
Frukt
skyggir
Metal
...? oF Man
løgin
troki aldurdÓMur
Bingo
7 5 9 1 4 7 5 1 2 6 5 3 9 9 1 4 1 1 7 4 3 6 7 4 9 1 8 2 9
6 5
9
3
2
6 4
6
7 3 5 2 8 9 1
7 4
3 8
4 1
2
7 5
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
HEINESEN
Airbus 320: RCJ
HEINESEN 1900–1991
William Heinesen (1900-1991) er víða gitin sum rithøvundur og telist millum teir stóru í norðurlendskum bókmentum. Hann lýsti sína list sum “myndakrutl”, men hon er meir enn tað. Fyri tað mesta nýtir hann litkrit í fyrstu verkunum og avmyndar romantiskt huglag úr føroyska fjallaheiminum, gykl um tann alheim, ið fólkatrúgv hevði skapt, og speiskar samfelagsviðmerkingar. Tey seinastu tíggjuáraskeiðini koma evnini til pappírsklipp til sjóndar, har hugflog og prýðing og litfagnaður sameinast. Eitt høvuðsverk er myndprýðingin av kommunuskúlanum í heimbýnum Havnini. William Heinesen (1900-1991) is best known as an author, one of the great in Nordic literature. He saw his art as nothing but drawing pictures, but there is more to it. Pastels dominate the early works, which motifs are the romantic ambience of Faroese mountainscapes, phantasies from local folklore and satirical social commentary. During his last decades, his paper cuttings blossomed, where fabulation, decoration and a love for colour are united. His magnum opus is the decoration of a municipal school in his hometown, Tórshavn.
AV REYNI 1920–2005
Airbus 319: RCI
AV REYNI 1920–2005
Ingálvur av Reyni (1920-2005) varð tann fyrsti abstrakti málarin í føroyskari list. Ígjøgnum sítt langa lív eydnaðist honum at endurnýggja seg sum fáur við franskari list sum leiðarstjørnu. Ein litføgur naturalisma varð á leið 1960 skift út við heldur daprar kubistiskar málningar. Frá 1980-árunum kom ein abstrakt ekspressionisma í einum svørtum og dramatiskum úttrykki, sum snýr seg um náttúru og menniskja, kropp og litevni. Heimafturkomin eftir útbúgving í Danmark livdi og virkaði Ingálvur av Reyni alt lívið í Havn. Ingálvur av Reyni (1920-2005) was the first Faroese abstract painter. During his long life and with French art as his leading star, he was able to renew himself as few others can. A colourful naturalism was replaced with a dark, brooding cubism around 1960. An abstract expressionism, dominantly black and dramatic, dealing with nature and people, body and colour, followed in the 1980s. After returning home on finishing his education in Denmark, Ingálvur av Reyni lived his whole life in Tórshavn.
LÜTZEN
1919–1995
Airbus 319: RCG
LÜTZEN
1919–1995
90
Elinborg Lützen (1919-1995) var tann fyrsti og leingi tann einasti grafikarin í føroyskari list. Henni dámdi best at arbeiða við linoliumsskurði, og úr tí fekk hon gandað eitt ríkidømi við ymiskari skurðtøkni og avbrigdum av svørtum. Frá ekspressionistiskum ævintýramyndum flutti listakvinnan seg yvir í klassiskt úttrykk við myndevnum úr bygdum og gerandisdegnum. Seinni fór hon yvir til surrealistiskar gyklmyndir úr einum duldarfullum undirheimi, ofta niðansjóvar: Føroyar undir vatnskorpuni. Listakvinnan livdi og arbeiddi meginpartin av lívi sínum í Klaksvík. Elinborg Lützen (1919-1995) was the first and for a long time the only Faroese printmaker. Her favoured technique was the linocut, from which she elicited great riches with a varied cutting technique and black tones. From expressionistic fairy tale pictures, she moved over into a classic expression of motifs of villages and common life. These were followed by surrealistic phantasies of a mythic underworld, often under-sea: Submarine Faroes! The artist lived and worked for most of her life in Klaksvík.
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Nøvnini á flotanum hjá Atlantic Airways Fleet names
SMITH
1913 –1958
Agusta Westland 139: OY-HIH
Ruth Smith (1913-1958) er koloristurin í fyrsta føroyska málaraættarliðinum. Fyrst og fremst var hon impressionistur, sum eymliga lýsti, hvussu litir koma til lívs í ljósi. Ein sterkur og livandi málingarháttur ber samstundis boð um eitt sinni við spenningi í. Á tann hátt vórðu náttúra og sinnalag bregdað saman í eina hægri eind í hennara list. Eftir lokna útbúgving í Danmark búsettist Ruth Smith saman við húskinum í Suðuroy. Sum listafólk livdi hon í einingi, og hon andaðist brádliga undir umstøðum, eingin kennir til fulnar.
SMITH
Ruth Smith (1913-1958) is the colourist among the first generation of Faroese painters. An Expressionism with a fine sense of portraying the play of colours in light was her point of departure. An intense and expressive painting style is at the same time a testimony to a tense disposition. In this way, nature and mind meet in her art in a higher unity. On finishing her education in Denmark, Ruth Smith settled with her family in her home island of Suðuroy, where she lived as an isolated artist and died unexpectedly under unsolved circumstances.
1913 –1958
JOENSEN-MIKINES 1906–1979
Agusta Westland 139: OY-HIL
JOENSEN-MIKINES 1906–1979
Sámal Joensen-Mikines (1906-1979) er tann fyrsti veruligi, føroyski listamálarin. Hjá honum fær listin sína egnu rødd við havi og bygd, jarðarferð og grindadrápi, ið verða lýst í máttmiklari ekspressionistiskari naturalismu stundum við ávirkan úr romantikki og symbolismu. Inn í ávirkanina frá Edwardi Munch leggur hann eina stranga og náttúruvakra tyngd í eitt egið – og føroyskt úttrykk. Mikines varð útbúgvin í Danmark, har hann búði meginpartin av lívinum, og har fekk hann eisini tilnevnið eftir oynni, har hann vaks upp. Sámal Joensen-Mikines (1906-1979) is the first major painter in Faroese fine art. In him Faroese art gains its own voice; ocean and villages, funerals and whale hunts are depicted in a forceful expressionistic naturalism that encompasses both romantic and symbolic touches. He combines an influence from Edward Munch with a tight objectivity and weighty quality in a personal – and Faroese – expression. Mikines was educated in Denmark, where he also lived for most of his life and where he received his nickname, a reference to his home island, Mykines.
USEFUL INFORMATION
FACTS
INFORMATION OFFICES Visitnordoy/Klaksvík Visiteysturoy/Fuglafjørður Visiteysturoy/Runavík Visitvagar/Sørvágur Visittorshavn/Tórshavn Visitsandoy/Sandur Visitsuduroy/Tvøroyri Visitsuduroy/Vágur
LOCATION AND SIZE Situated in the heart of the Gulf Stream in the North Atlantic at 62°00’N, the Faroe Islands lie northwest of Scotland and halfway between Iceland and Norway. The archipelago is composed of 18 islands covering 1399 km2 (545.3 sq.miles) and is 113 km (70 miles) long and 75 km (47 miles) wide, roughly in the shape of an arrowhead. There are 1100 km (687 miles) of coastline and at no time is one more than 5 km (3 miles) away from the ocean. The highest mountain is 882 m (2883 ft) above sea level and the average height above sea level for the country is 300 m (982 ft).
Tel (+298) 45 69 39 Tel (+298) 23 80 15 Tel (+298) 41 70 60 Tel (+298) 33 34 55 Tel (+298) 30 24 25 Tel (+298) 36 18 36 Tel (+298) 61 10 80 Tel (+298) 23 93 90
EMERGENCY ASSISTANCE Dial 112 for any type of emergency assistance anywhere in the country. First aid is provided at the hospitals in Tórshavn, Klaksvík and Tvøroyri. HEALTH INSURANCE Citizens of Nordic countries and Great Britain are covered under their respective public health plans while in the Faroes. Residents of other countries will need to acquire their own traveller’s health insurance. BANKING HOURS Banks in major towns and some villages are open from 9:30 to 16:00 weekdays. All banks are closed on Saturdays and Sundays. Secure Automatic Teller Machines (ATMs) are available from 6:00 until 02:00 every day. BUSINESS HOURS Most shops are open from 10.00-17.30. On Thursday and Friday many are open until 18.00. Shops close on Saturday at 14.00. SMS shopping centre in Tórshavn is open until 18.00. Most shops are closed on Sunday. Kiosks, petrol stations and most bakeries do not close until 23.00, also on a Sunday.
CLIMATE The weather is maritime and quite changeable, from moments of brilliant sunshine to misty hill fog, to showers. The Gulf Stream encircling the islands tempers the climate. The harbours never freeze and the temperature in winter time is very moderate considering the high latitude. Snowfall occurs, but is shortlived. The average temperature ranges from 3,5°C in winter to 12°C in the summer. In sheltered areas, the temperature can be much higher, but the air is always fresh and clean no matter what the season. POPULATION The population is 50.358 (November 2017). More than 20.000 people live in the metropolitan area which comprises Tórshavn, Kirkjubøur, Velbastaður, Nólsoy, Hestur, Koltur, Hoyvík, Argir, Kaldbak, Kaldbaksbotnur, Norðradalur, Syðradalur, Hvítanes, Sund, Kollafjørður, Signabøur and Oyrareingir, while about 4,600 people live in Klaksvík, the second largest town in the Faroe Islands.
POSTAL SERVICES The main post office in Tórshavn is open Monday to Friday 09.00- 17.00. Village post offices have shorter opening hours. Please note that all post offices are closed on Saturdays and Sundays.
FORM OF GOVERNMENT Since 1948, the Faroe Islands have been a self governing nation of the Kingdom of Denmark. It has its own parliament and its own flag. It is not, however, a member of the European Union and all trade is governed by special treaties.
TRANSPORT A well developed transport network makes it easy to travel around the islands. Timetables for the helicopter, buses and ferries can be found in all travel and tourist offices, as well as on board all ferries and in the hotels.
LANGUAGES SPOKEN Faroese is the national language and is rooted in Old Norse. Nordic languages are readily understood by most Faroese, and English is also widely spoken, especially among the younger people.
CAR HIRE It is possible to hire a car at the airport in Vágar, in Tórshavn and several other places around the islands. For more information, contact the tourist offices.
RELIGION Religion plays an important part in Faroese culture and over 80% of the population belong to the established church, the Evangelical-Lutheran. 10% of the population belong to the Christian Brethren (Plymouth Brethren).
MOUNTAIN HIKING Due to the changeable weather, it is advisable to take a map and warm clothes. Never go alone. CURRENCY As a self-governing region of the Kingdom of Denmark, the Faroese government prints its own currency, the króna, although Danish coins are used. The exchange value is equivalent to the Danish krone. TIME DIFFERENCE The local time is GMT, which is one hour behind CET (Denmark - Norway - Sweden).
INDUSTRY The fishing industry is the most important source of income for the Faroes. Fish products account for over 97% of the export volume. Tourism is the second largest industry, followed by woollen and other manufactured products.
ATLANTIC REVIEW | JANUARY 2018
Iceland
Denmark, Iceland, Norway, Scotland and Spain
Denmark Mainroad
Ferry routes
Helicopter
Bus routes
Airport Tunnel (no toll) Sub-sea tunnel (Toll)
93
Søgan um Atlantic Airways Atlantic Airways fleyg sín fyrsta túr millum Føroya og Danmark 28. mars í 1988. Tað var tó ikki nøkur løtt uppgáva at loysa Atlantic Airways úr lagdi. Raksturin gav hall fyrstu árini, og tá búskaparkreppan í Føroyum av álvara fór at gera um seg í 1992, var eginognin hjá felagnum horvin. Tey ringastu kreppuárini eydnaðist ikki at fáa Atlantic Airways at geva avlop, men gongdin vendi. Í 1995 hevði felagið á fyrsta sinni avlop á rakstrinum. Hetta árið varð virksemið spakuliga víðkað til eisini at fevna um flúgving til Íslands. Felagið átók sær at standa fyri hesi flúgving í samstarvi við Air Iceland. Árini eftir gekk skjótt hjá Atlantic Airways. Í 1998 gjørdi Atlantic Airways av at leiga eitt flogfar afturat og við tveimum flogførum bar til at víðka flúgvingina uppaftur meira. Fyrst varð túratalið millum Føroya og Danmark økt. Í 1998 fór felagið at flúgva til Skotlands og í 1999 eisini til Noregs. Víðkaða flúgvingin fekk stóra undirtøku millum manna og farið varð til samráðingar um keyp av nýggjum flogfari í oktober 1999. Sáttmáli varð undirskrivaður við British Aerospace um nýtt flogfar. Síðani hevur Atlantic Airways víðkað nógv um talið á flogførum og fráferðum. Í dag eru eru trý flogfør og tvær tyrlur í flotanum. Í januar 2008 undirskrivaði felagið sáttmála við Airbus um at keypa nýtt flogfar av slagnum A319. Flogfarið varð sett í flúgving í 2012, og stutt eftir varð farið at flúgva beinleiðis til Barcelona. Sama árið vann felagið Airline of the Year-heiðursløn á aðalfundinum hjá “European Regions Airline Association” í Dublin í Írlandi. Føroya landsstýri einskildi í 2007 ein triðing av Atlantic Airways, og felagið varð tá skrásett á virðisbrævamarknaðinum, men í 2014 samtykti Løgtingið eftir uppskoti frá landsstýrinum at keypa einskilda triðingin aftur frá privatu partaeigarunum, og landsstýrið eigur nú aftur alt felagið.
The Story of Atlantic Airways
FLOTIN
Our Fleet
LÜTZEN
1919–1995
OY-RCG (ELINBORG) Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:
S/N 5079 Airbus 319-115 144 2x CFM56-5B7/3 33,84 m 33,91 m 911 Km/h 5.984 Km
AV REYNI 1920–2005
OY-RCI (INGÁLVUR) Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:
S/N 3905 Airbus 319-112 144 2x CFM56-5B6/3 33,84 m 33,91 m 911 Km/h 5.984 Km
HEINESEN
OY-RCJ (WILLIAM) Type: Seats: Engines: Length: Wingspan: Max Speed: Max Range:
S/N 7465 Airbus 320-214 168 2x CFM56-5B4/3 37,57 m 34,10 m 911 Km/h 4.800 Km to 5.700 km
OY-HIH (RUTH) Type: Built: Engines / power: Lenght: Lenght fuselage: Width: Height: Main rotor diameter: Weight, empty: Weight, fully loaded: Max. speed: Normal speed: Max. altitude: Passengers:
SN: 31718 Agusta Westland 139 2015 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) 16,42 m 13,52 m 2,26 m 4,98 m 13,80 m 4.600 kg 7.000 kg 310 km/t 259 km/t 6.096 m 15
OY-HIL (SÁMAL) Type: Built: Engines / power: Lenght: Lenght fuselage: Width: Height: Main rotor diameter: Weight, empty: Weight, fully loaded: Max. speed: Normal speed: Max. altitude: Passengers:
SN: 31722 Agusta Westland 139 2015 2 stk. Pratt & Whitney PT6C-67C (2 x 1862 SHP) 16,42 m 13,52 m 2,26 m 4,98 m 13,80 m 4.600 kg 7.000 kg 310 km/t 259 km/t 6.096 m 15
Atlantic Airways’ first flight was from the Faroes to Denmark on 28 March 1988. It was no easy task, though, to get the airline off the ground. Operations ran at a deficit during the first years, and in 1992, as a devastating economic crisis in the Faroes peaked, the company’s equity was gone. During the worst years of the economic crisis, it was impossible for Atlantic Airways to turn a profit. But then the winds changed. In 1995 the company had its first year in the black. That year, the airline had slowly started to expand its operations with regular flights to Iceland, sharing the route with Air Iceland. During the following years, the company developed swiftly. In 1998 Atlantic Airways opted to lease a second aircraft. With two planes in the fleet, routes could be expanded significantly. First the frequency of flights between the Faroes and Denmark was increased. Then, the airline started flying to Scotland in 1998 and to Norway in 1999. The expanded routes were well received. In 1999, therefore, the company commenced talks with British Aerospace and signed a contract for the acquisition of a new aircraft. Since then Atlantic Airways has purchased additional aircrafts and continued to increase the number of flights. Today, there are three planes and two helicopters in the fleet. In 2008 a contract was signed with Airbus on the purchase of an aircraft of the type A319. The plane was added to the fleet in 2012 and soon thereafter began to fly directly to Barcelona. That same year the company won the Airline of the Year prize at the annual meeting of the European Regions Airline Association held in Dublin, Ireland. The Faroese government privatised a third of Atlantic Airways in 2007 and the company was listed on a stock exchange. In 2014, however, the parliament passed a government bill to repurchase the third of the company that had been privatised. Today, the Faroese government is the sole owner of the airline.
Flogleiðir Route Map
REYKJAVÍK FØROYAR
BERGEN
AALBORG EDINBURGH
BILLUND
KEYPMANNAHAVN
CHAMBERY
BARCELONA LISSABON
MALLORCA
MALTA
Danmarkar-rutur (Denmark Route) NORÐ-rutur (NORD Route)
GRAN CANARIA
SÓL-rutur (SUN Route)
Vit knýta Føroyar nærri at umheiminum við 2.900 fráferðum og komum árliga - beinleiðis til 12 ymisk ferðamál
REYKJAVÍK FØROYAR
BERGEN
AALBORG EDINBURGH
BILLUND
KEYPMANNAHAVN
Okkara flogfør eru serútgjørd til at flúgva upp á Føroyar Á føroyskum veingjum í útvið 30 ár Til gaman og álvara, sól og summar, vinnu og mentan
BARCELONA
LISSABON
MALLORCA
Serføroysk tænasta KRETA
Kappingarførir prísir
GRAN CANARIA
#FLÚGVAFYRIFØROYAR Atlantic Airways
Vagar Airport
380 Sørvágur
Tel 34 10 00
www.atlantic.fo