4Actueel 4Cultuur 4Sport 4Service
1-11 14-17 18-19 20-23
4 Warmte van grote diepte in Zuid-West
pagina 3
4 Lonneke van Leth droomt over eigen gezelschap
pagina 6 & 7
4 Siemens Open blijft maar door groeien
pagina 19
vrijdag 6 juli 2007 • jaargang 1 • nummer 8 • € 1,00
Historisch Museum op eigen kracht DOOR
COOS VERSTEEG
Minister Plasterk mag het Nationaal Historisch Museum dan aan Arnhem hebben toegewezen, de betrokken Haagse instituten laten het er niet zonder slag of stoot bij zitten. “Als het Haags Historisch Museum, de Koninklijke Bibliotheek, het Nationaal Archief, Gemeentemuseum, Mauritshuis en nog een aantal anderen de handen ineen slaan, kunnen we heel goed een eigen museum voor vaderlandse geschiedenis in het leven roepen”, zegt Antoinette Visser, directeur van het Haags Historisch Museum en van de Gevangenpoort. “Het is zuur dat wij dan het geld van het rijk niet krijgen, want dat gaat naar Arnhem, maar de toppers van de nationale geschiedenis bevinden zich allemaal in Den Haag. Zowel in de musea als in de openlucht. Het Binnenhof ligt nu eenmaal hier, de Ridderzaal staat hier, de Gevangenpoort staat hier, de paleizen en het parlement evenals de bunkers uit de Atlantikwal bij het Zwarte Pad. Wij moeten ons opnieuw bezinnen om te bekijken hoe we kunnen reageren op de situatie die nu is ontstaan”. De felle Antoinette Visser weet zich volledig gesteund door Wim van Krimpen, de eigenzinnige mannetjesputter van het Gemeentemuseum Den Haag. Hij zegt: “Wij moeten niet bij de pakken neer gaan zitten. Den Haag had hier niet op gerekend. Burgemeester Deetman dacht bij het uitspreken van zijn nieuwjaarsspeech al echt dat-ie ’t had. Dat pakt anders uit. Maar dit is nu het moment om door te halen. Ik hoop dat Deetman dat ook wil”. De burgemeester heeft overigens inmiddels aangekondigd een brede lobby richting Tweede Kamer te willen beginnen.
automatisch ook voor attractie B zullen kiezen. Zij vindt het juist geweldig om een museum op te zetten rond de canon van de vaderlandse geschiedenis, zoals die recent onder leiding van professor Frits van Oostrom in vijftig vensters is vorm gegeven. Inmiddels heeft minister Plasterk aangekondigd dat deze canon verplichte stof op de basisschool en de middelbare school wordt. Terzijde: het zesde venster in de canon is de Ridderzaal als symbool voor het politieke leven, de historische plek waar Plasterk deze week het definitieve canonrapport in ontvangst nam. Visser: “En Christiaan Huygens is op het laatste moment nog aan de canon toegevoegd. Laten wij in het Haags Historisch Museum nu juist een expositie hebben over de Haagse familie Huygens (Christiaans vader was Constantijn Huygens, de dichter, topdiplomaat en secretaris van de Oranjes – naar hem is de belangrijkste staatsprijs voor literatuur vernoemd).
HIP
Visser is blij met elke aandacht voor geschiedenis. “Ik vind het fantastisch dat geschiedenis ineens hip is. En pannenkoeken en een museum vind ik ook een mooie combinatie. Hoe meer jongeren binnen hoe liever. Maar daar mag het niet alleen om gaan. Het authentieke moet ook aandacht krijgen. Het gaat ook om de waarde van een plek. En het argument dat er al zoveel schoolreisjes en gezinnen naar Arnhem gaan, geldt ook voor Den Haag. Denk maar aan Madurodam”. Maar er zit haar meer dwars. “De democratie, ons parlementaire stelsel lijkt compleet uit het verhaal van het Nationaal Historisch Museum verdwenen. Terwijl dat verhaal van de Nederlandse democratie juist is wat ons bindt. En dat gaat over alle facetten van het leven”. Op korte termijn overleggen met de grote instituten in Den Haag, maar ook met het Rijksmuseum en de NOS, die immers met schilderijen en oude tv-journaals een museum voor parlementaire democratie in een deel van de Haagse sociëteit De Witte tot stand willen brengen. Evenals met het Instituut voor Publiek en Politiek (IPP) in Amsterdam. Dat is wat Anoinette Visser nu wil doen. “Dat museum in Arnhem staat er op zijn vroegst in 2011. Wij kunnen vandaag al beginnen”. Als het aan Wim van Krimpen ligt, bouwt Den Haag gewoon het voorgestelde complex op de hoek van het Spui en de Grote Markt. “Ik vind het een prachtige plek, werkelijk een vondst. Alleen moet Den Haag dan zelf meer opbrengen dan men van plan was. Want die twaalf miljoen per jaar van het rijk gaan naar Arnhem. De Amerikaanse ambassade is zeker ook een optie, zodra die leeg komt. Dat is natuurlijk een stuk goedkoper. En dan bedoel ik dus niet het ontwerp voor een museum wat ze op die plek hebben getekend, maar gewoon dat prachtige gebouw van Breuer dat er nu staat. Daar is nog ruimte achter om bij te bouwen. We moeten dit moment van tegenslag gebruiken om de handen ineen te slaan en direct beginnen”. Zie ook pagina 11.
‘Wij kunnen vandaag al beginnen’
ZELF
VERDER
Van Krimpen is extra gemotiveerd, omdat hij de afgelopen tijd heeft gemerkt hoe eendrachtig tal van betrokken instituten in Den Haag samenwerkten om het Nationaal Historisch Museum binnen te halen. “We moeten nu aan een iets andere vorm gaan denken. Maar ik heb al eerder tegen Deetman gezegd: ‘Als we het niet krijgen, moeten we gewoon zelf verder gaan’. Het culturele net van Den Haag heeft zoiets ook nog nodig. Dat is nog steeds niet af”. Antoinette Visser vindt de door Plasterk genoemde redenen om het Nationaal Historisch Museum in Arnhem te bouwen absurd. “Het argument dat je dan ook meteen naar het Openluchtmuseum kan en naar het dierenpark. Dat is zoiets als dat je de vijfde kerktoren gratis mag beklimmen. Dat doet ook niemand. De Haagse geschiedenis en de nationale en internationale geschiedenis van ons land komen hier allemaal samen. De objecten, de panden waar het om gaat die staan hier. Je kunt het allemaal zien op de tentoonstelling met topstukken uit het Rijksmuseum die we momenteel hier in het Haags Historisch Museum hebben staan”. Visser heeft er moeite mee dat nu ineens het hoofdargument is geworden dat veel mensen die naar attractie A gaan
Op vakantie Terwijl half Den Haag zich opmaakt om op vakantie te gaan, presenteert De Verdieping van Nederland (een samenwerkingsverband van de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief) in het verbindingsgebied tussen die twee instellingen bij station Den Haag CS een tijdelijke tentoonstelling over het fenomeen vakantie. Foto’s en affiches uit de 20ste eeuw laten zien hoe we de afgelopen honderd jaar onze vakanties doorbrachten en ook hoe Nederland zich als vakantieland presenteerde. Zoals op deze foto uit 1959, een detail uit een affiche ter promotie van de badplaats Scheveningen (Collectie Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen). Zie ook pagina 7.
4ADVER TENTIE3
Een abonnement op Den Haag Centraal? Kijk op www.denhaagcentraal.net
Kijk voor de programmering op radio en tv West op pagina 22.
2
Feuilleton
VRIJDAG 6 JULI 2007
AFLEVERING 8
Wat vooraf ging. In een café in Amsterdam hoort Lex van der Broek dat de mysterieuze vrouw naar wie hij op zoek is bekend zou staan als ‘Zwarte Molly’.
I
k droomde dat Anneke naast me lag. Gewoontegetrouw draaide ik me naar haar toe om haar rug te strelen maar tot mijn verbazing had ze opeens zwart haar. Ik hoorde mezelf zeggen: “Origineel schat! Net Juliette Gréco. Heb je het ook pony laten knippen? Laat eens kijken”. Ze draaide zich om en nu hoorde ik mezelf schreeuwen omdat ik naar het lachende gezicht van Inge Hogenhuis keek. Ergens hoorde ik een bel klingelen. Ik deed mijn ogen open en staarde verward naar de affiche tegenover me aan de muur : Gene Krupa raggend op zijn drums. Het denderde zelfs door mijn hoofd maar dat kwam door het aantal pilsjes van de afgelopen nacht in Amsterdam. Slaapdronken kroop ik uit bed en liep wankelend naar het raam. Buiten tapte de melkboer een koperen kan vol voor mijn buurvrouw. De storm was gaan liggen, de zon piepte boven de daken van de Mallemolen. Een zwerm postduiven scheerde voorbij. Ik liep naar mijn keukentje, zette een ketel water op voor de koffie maar liet de kraan lopen om er mijn hoofd onder te houden. Ik droogde me af, kleedde me aan en schonk net de koffie op toen de telefoon rinkelde. Het was mijn chef die informeerde of ik mooie platen van La Callas had gemaakt en of er één bij was voor de voorpagina. Ik kreunde inwendig. Ik was vannacht na thuiskomst behoorlijk aangeschoten in bed gekropen en had geen seconde meer aan de foto’s gedacht. Ik zei dat ik er net mee aan het werk was en er binnen twee uurtjes te zijn. Vloekend holde ik naar de DoKa op zolder en probeerde mijn vingers onder controle te houden. Godzijdank waren er een paar foto’s bij die er mee door konden. Ik koos voor één waarop ze nou eens niet zong – die zouden de andere kranten wel nemen – maar nam er een waarop ze uit een limousine voor het Concertgebouw stapte waar Willy Alberti en Johnny Jordaan als twee kleuters vooraan tussen de wachtenden stonden. Wel een aardig contrast, vond ik, de Milanese nachtegaal met de twee Mokumse kanaries. Ik wilde de foto al opzij leggen toen het leek alsof iemand me een elektrische schok toediende. Zag ik spoken? Wezenloos graaide ik de loep naar me toe en hield die boven het gezicht van een vrouw schuin achter Alberti. Wás ze het? De ka-
ter verdween in één seconde terwijl ik naar het gezicht van Inge Hogenhuis keek. Ze wás het! Verdomme, ze wás het! Ze had daar op maar een paar meter afstand van me gestaan toen ik La Callas fotografeerde! Bloednerveus bekeek ik de andere foto’s maar daar stond ze niet op. Wat dééd ze daar? Was ze naar dat concert geweest of was ze toevallig langs gelopen? Hoe kón het? Ik kon niet goed zien wat ze droeg maar nu viel het me ook op dat ze recht in mijn camera keek; en wéér leek het alsof er een stroomstoot door mijn lijf joeg. Had ze naar míj gekeken? Wás ze er daarom geweest? Wist ze wie ik was? Verdwaasd staarde ik naar de rook van mijn sigaret. Kón het of werd ik paranoïde? Ze wist wie ik was, ik had me in ‘Bosch & Duin’ aan haar voorgesteld. “Lex van der Broek, Haagsche Courant”. Had ze om de een of andere reden naar de redactie gebeld en daar te horen gekregen dat er daar géén fotograaf met die naam werkte ? Had dat haar nog méér gealarmeerd dan mijn terloopse vraag naar de armband? En dan? Jezus, als ik niet oppaste, werd ik inderdaad paranoïde! Zwarte Molly, had de bebaarde kunstenaar gisteravond in ‘Eylders’ gezegd. Hij had het zéker geweten. Zwarte Molly, een hoertje dat hij direct na de bevrijding een paar keer als naaktmodel had gebruikt. Inge Hogenhuis die versjes van De Genestet voor zieken en bejaarden declameerde. Een vrouw met de armband van Nico Schoutens’ moeder. Zwarte Molly. Een hoertje. En Nico en ik hadden maanden ondergedoken gezeten boven een bordeel voor Duitse officieren en NSB-ers! Wie was Zwarte Molly? Beter: wáár was Zwarte Molly? Het was een vraag die me al bezighield sinds ik vannacht slingerend op de Heinkel tussen de weilanden Amsterdam had verlaten. Ik propte een boterham naar binnen, dronk drie koppen koffie, schoor me, poetste mijn tanden en scheurde naar de krant. De chef besloot natuurlijk tóch een foto van de zingende Callas te nemen. Je bent chef of je bent het niet. Hij was duidelijk verbaasd dat ik niet eens protesteerde. “Is Klint er al?” Hij knikte, nog steeds verwonderd.
De moord op Blonde Dolly DOOR TOMAS ROSS
Ik liep de kleine redactieruimte binnen en zag Klint in z’n hoekje driftig ratelen op zijn Olivetti. Peter Klint is de kunstredacteur die Film doet. Kunstzinnige films want wat er in bioscopen als Studio, Thalia of Hollywood draait komt niet in de krant zolang het aan de Chef Kunst Pierre Dubois ligt. Dubois leeft nog in het tijdperk van Greta Garbo en Rudolf Valentino. Hij moest eens weten dat Klint naast films met Roy Rogers en Eddie Constantine nóg een stiekeme hobby heeft. Een hobby die ergens in de Tien Geboden wordt genoemd. “Hee Klint”, zei ik, “Even een vraag”. Ik ging vlakbij hem staan en dempte m’n stem. “Jij kent Tante Annie toch?” Hij keek me niet aan maar ratelde gewoon verder. “Annie van het café op de hoek van de Katerstraat en de Paviljoensgracht”. Hij knikte met tegenzin. “Kan je haar bellen?” Hij fronste. “Klint, doe me een lol, wil je? Heb ik jou ook wel eens gedaan door je vrouw te bellen dat je met mij op reportage was”. “Waarom?” Ik grinnikte. “Weet je dat niet meer?” “Ik bedoel, waarom zou ik Tante Annie bellen?”
“Omdat ik graag wil weten of ze een vrouw kent die Zwarte Molly wordt genoemd. Of wérd genoemd”. Eindelijk keek hij op, twee bloeddoorlopen oogjes die me verbijsterd aankeken. “Zwarte Molly ?” “Ja. Ken je háár?” Hij keek even schichtig om zich heen. “Jezus, Lex! Wat heb jij met dat mens?” “Niks. Wie is ze?” Hij frunnikte een Miss Blanche achter een oor vandaan en stak die op. “Wás” moet je zeggen. Althans, ik heb haar in geen jaren meer gezien”. “Waar zag je haar dan?” Hij blies een straal rook uit die zijn vlezige hoofd even aan mijn blikveld onttrok. “Ze zat in de Doubletstraat”, hoorde ik hem zeggen, “In een pandje dicht tegen de Boekhorstraat aan, pal achter Roxy en Hollywood. Snap je?” Ik snapte het. Eerst Eddie Constantine en dan Zwarte Molly. Of omgekeerd. “En je weet niet waar ze nu is?” Hij schudde zijn hoofd. “Wat ik zei. Ik heb haar al in geen jaren gezien”. “Weet je hoe ze echt heet?” “Van der Broek, wat denk je nou? Dat ze daar in de Doubletstraat visitekaartjes hebben?” “Kan Tante Annie dat weten?” Hij aarzelde. “Als ze al wakker is”. Hij pakte de hoorn van de telefoon en draaide geroutineerd een nummer. Het duurde lang voor hij gehoor kreeg en zo te merken had hij Annie wakker gebeld. Ik pikte een Miss Blanche en keek gespannen naar het verkeer beneden me in de Parkstraat terwijl hij onhoorbaar in de hoorn fluisterde. Eindelijk hing hij op. “En?” “Annie weet alleen nog dat ze Suze heet. Volgens haar kwam ze eind jaren veertig uit Amsterdam. Begin jaren vijftig was ze opeens weg uit de Doubletstraat. Annie dacht dat ze ging trouwen. Met een vent die ergens viool speelde. Als je haar vindt, vroeg ze, moet je haar vragen naar vijfentwintig gulden voor Tante Annie want die heeft ze nooit terugbetaald”. Wordt vervolgd.
4ADVER TENTIE3
KEK Living Outlet is in 2003 begonnen door Pieter van der Laan (32 jaar). Pieter heeft het meubelvak vroeg geleerd: zijn vader Kees, die zelf ook een meubelwinkel heeft (in de Jordaan in Amsterdam), nam Pieter vanaf zijn 15de mee naar fabrikanten en klanten thuis. Zo ontwikkelde Pieter een passie die hij nu met 3 vrienden waarmaakt in de KEK formule. “ik zie KEK als een soort van meubel Bijenkorf met altijd dolle e n d w a z e d a g e n ” , z e g t P i e t e r. “ d a t k o m t o m d a t i k 8 0 % v a n mijn 500 artikelen betrek bij 3 fabrieken in het buitenland.” “op deze manier krijg ik altijd een hele scherpe prijs, weet ik dat
mijn artikelen met respect voor het milieu en ethiek worden gemaakt en krijg ik steeds de nieuwste modellen aangeboden.” Pieter gelooft verder niet in een dik kantoor zodat KEK klanten verzekerd kunnen zijn van wat Pieter ‘smart pricing’ noemt: topkwaliteit spullen tegen een scherpe prijs. “ik merk dat KEK aanslaat bij een hele hoop klanten”, zegt Pieter tenslotte. “maar we zien dat we vooral succes hebben bij vrouwen die hun eerste serieuze behuizing een beetje stijlvol maar ook weer trendy willen inrichten - natuurlijk is iedereen welkom, maar dit is toch de hardcore doelgroep !” Elke maand adverteert KEK met een ‘smart’ aanbieding in d e Vo r m O n l i n e a d v e r t e n t i e s v a n N R C , Vo l k s k r a n t e n Tr o u w. kijk ook een keer op www.keklivingoutlet.nl of kom langs bij één van onze vestigingen in Amsterdam, Den Haag of Utrecht, dan weet je direct meer over ons.
Actueel
VRIJDAG 6 JULI 2007
Primeur voor 4000 woningen in Zuid-West
Warmte van grote diepte In Den Haag Zuid-West zullen vierduizend nieuwe woningen worden verwarmd met diepe aardwarmte. Het is de eerste keer dat deze schone energiebron in Nederland op een dergelijk grote schaal in de woningbouw wordt toegepast. De bron wordt in de loop van volgend jaar aangeboord; in de winter van 2008/2009 kunnen de eerste woningen worden aangesloten. DOOR
HANS SCHMIT
Het project met geothermie wordt uitgevoerd door de gemeente Den Haag, de woningcorporaties Haag Wonen, Staedion en Vestia en de energiebedrijven Eneco Energie en E.ON Benelux. Met het project is een investering gemoeid van 46 miljoen euro. Dat geld is nodig voor de aanleg van de geothermiebron en voor de leidingen en andere faciliteiten om de woningen aan te sluiten op de aardwarmte. Het betreft koop- en huurwoningen die de komende vijf jaar worden gebouwd op plaatsen in de omgeving van het Haga-ziekenhuis – voorheen
lijk is ten behoeve van Den Haag ZuidWest op een diepte van ongeveer 2200 meter water met een temperatuur van 75 graden Celsius aan te boren. Dat water is opgewarmd door de gloeiende kern van de aarde. Deze warmte wordt via warmtewisselaars overgedragen aan het net voor de aardwarmte dat vergelijkbaar is met het stadsverwarmingsnet.
TW E E Leyenburg – waar de oude woningvoorraad wordt gesloopt. De gemeente Den Haag heeft voor geothermie gekozen omdat warmte uit de bodem onuitputtelijk èn schoon is. Er komen geen schadelijke gassen vrij; door het project neemt de uitstoot van koolstofdioxide (CO2) met ongeveer vierduizend ton per jaar af. Dat past volgens wethouder Marnix Norder (bouwen en wonen) in het streven van Den Haag om de stad halverwege deze eeuw CO2-neutraal te maken.
AVO NT U U R
Het project is volgens Norder een avontuur, maar geen hachelijk avontuur omdat de techniek bewezen is. Zij wordt onder meer in Duitsland toegepast. Uit een haalbaarheidsstudie van TNO (met steun van de NAM) blijkt dat het moge-
PUTTEN
Om het water te winnen, moeten twee putten worden geboord: een productieput om het warme water op te pompen en een injectieput om het in de warmtewisselaar gekoelde water terug te pompen. Daardoor blijft de druk in de aardlaag op peil en ontstaan er geen verzakkingen. De bron komt in de buurt van de Leyweg/Meppelweg en beslaat een oppervlakte van 20 bij 25 meter. Bij de bron komt ook een voorziening om op piekmomenten het water te kunnen bijverwarmen. Hierbij en bij het oppompen van het water komt nog wel CO2 vrij. De woningen die met geothermie worden verwarmd, hebben geen cv-ketel en radiatoren, maar vloerverwarming. De bewoners krijgen de garantie dat zij voor de warmte die zij afnemen nooit meer hoeven te betalen dan bij het gebruik van aardgas. Wanneer de levering van aardwarmte meer oplevert dan ver-
Wassenaar heeft nieuwe burgemeester
De nieuwe burgemeester van Wassenaar, Jan Hoekema (rechts), is woensdag met een ‘Jan Plezier’ Wassenaar binnengereden. De eerste burger werd met zijn gezin bij de gemeentegrens met het rijtuig opgewacht en vervolgens naar het raadhuis gebracht. Aldaar werd Hoekema tijdens een buitengewone raadsvergadering geïnstalleerd. FOTO: C&R
Hofstads Jeugdorkest naar Suriname Van 15 t/m 29 juli 2007 maakt het Hofstads Jeugdorkest onder leiding van dirigent Lex Veelo een tournee door Suriname. Het jeugdorkest, met 90 leden in de leeftijd van 15 tot 22 jaar, is een volwaardig symfonieorkest dat een volwassen repertoire speelt. De tournee is voor het Hofstads Jeugdorkest uit Den Haag een primeur: het gaat voor het eerst in zijn 84-jarige geschiedenis naar Suriname. Het is ook de eerste keer dat er zo’n groot symfonieorkest in Suriname optreedt. De verwachtingen zijn hoog gespannen, zowel bij de leden als bij de ontvangende organisatie in Suriname. De tournee is te danken aan de intensie-
ve contacten tussen het Hofstads Jeugdorkest en een aantal muziekliefhebbers in Suriname. Na jaren van voorbereiding is een mooi programma ontwikkeld met in totaal veertien concerten, gegeven op zeer verschillende locaties en voor een zeer divers publiek. Naast een aantal optredens in Parimaribo, onder meer in theater Thalia en Fort Zeelandia, zullen er ook concerten gegeven worden in een aantal dorpen in het district. Het programma wordt op dit moment nog ingestudeerd. Voorlopig staan onder meer werken van Berlioz, Wagenaar en John Williams op de lessenaars.
Met het orkest mee reist ook de Big Band van de Vereniging Hofstads Jeugdorkest (VHJO). Deze VHJO Big Band, onder leiding van dirigent Joop van der Louw, bestaat uit koperblazers uit het orkest, aangevuld met saxofoons, percussie en zang. Zij spelen onder meer in cafe ’t Vat, midden in het uitgaansgebied van Paramaribo. De leden hopen veel op te steken van de swingende jazzcultuur in Suriname. Zowel de Big Band als het jeugdorkest zullen werken uitvoeren van de Surinaamse componist Herman Snijders. Snijders zal in Suriname zijn eigen compositie instuderen en uitvoeren met het jeugdorkest.
wacht, wordt een deel van het extra geld gebruikt om de bewoners een korting op hun energierekening te geven. Nadat de eerste vierduizend woningen en enkele bedrijfsgebouwen op het net voor aardwarmte zijn aangesloten, kan het project worden uitgebreid tot zesduizend woningen. Waarschijnlijk zal daarvoor een tweede bron moeten worden geboord. Voorlopig is deze duurzame vorm van verwarming alleen mogelijk in nieuw te bouwen woningen; het aanbrengen van de voorzieningen in bestaande woningen is lastig en duur, aldus Marnix Norder.
ZANDGRONDEN
Hoewel hij het aansluiten van een stadswijk op aardwarmte een grote stap noemt, hoopt Norder dat het, indien mogelijk, gangbaar wordt voor alle grote nieuwbouwprojecten. De lagen met warm water liggen, op een diepte van vijftienhonderd tot vierduizend meter en met een temperatuur van 50 tot 120 graden, onder grote delen van Nederland. Zandgronden zijn het meest geschikt voor het boren naar en de winning van aardwarmte. De voordelen van aardwarmte zijn talrijk: het spaart milieu en klimaat, is het hele jaar door dag en nacht beschikbaar, het is duurzaam en leidt tot een grote besparing van gas.
Mauritskade hele zomer op de schop De riolering in de Mauritskade, de Koninginnegracht en de Prinsessegracht is ruim tachtig jaar geleden aangelegd en is aan vervanging toe. Het rioolwerk wordt in twee fases uitgevoerd en start 17 juli in de Mauritskade. Het totale werk duurt tot eind 2007. Voorafgaand aan het rioolwerk maken ENECO-gas, het Duinwaterbedrijf Zuid-Holland (DZH) en KPN van de gelegenheid gebruik om in de Mauritskade (tussen de Parkstraat en de Hooikade), delen van het leidingnet te saneren. Vervolgens wordt vanaf 17 juli het riool in de straat vervangen. Het werk in de Mauritskade wordt afgerond met nieuwe bestrating in de stoepen en parkeerhavens. Ook wordt het wegdek opnieuw geasfalteerd. De werkzaamheden in de Mauritskade duren tot half oktober 2007. Half augustus starten de rioolwerkzaamheden in de Koninginnegracht en de Prinsessegracht (tussen Javastraat tot de Korte Voorhout). Bovendien worden er in deze periode ook vrijliggende fietspaden in de Dr. Kuijperstraat aangelegd. Vanaf 16 juli 2007 is de Mauritskade (tussen de Parkstraat en de Koningskade) in beide richtingen afgesloten voor doorgaand verkeer. Een omleiding wordt met borden aangegeven. Bestemmingsverkeer blijft wel mogelijk, maar kan wel enige hinder ondervinden. Deze maatregelen duren tot eind september 2007. Voetgangers kunnen tijdens alle werkzaamheden zonder grote problemen woningen en bedrijven bereiken. Tijdens de werkzaamheden kan niet iedereen bij zijn of haar woning parkeren. Houders van een parkeervergunning met gebiedscodes 04, 07 en 70 kunnen daarom van zondag 1 juli 2007 t/m vrijdag 29 februari 2008, ook parkeren op Plein 1813 en enkele omliggende straten en in de Nassaubuurt.
Een abonnement op Den Haag Centraal? Kijk op www.denhaagcentraal.net
4ADVER TENTIE3
SPUI-MARKTHOF... ALTIJD LEKKER VERS! SLAGER-POELIER
De Markthof
3
Rushdie komt op Crossing Border De schrijver Salman Rushdie heeft bevestigd naar de vijftiende editie van het Crossing Border festival te komen. Op het festival wordt Salman Rushdie geïnterviewd over zijn werk als essayist en schrijver van fictie. Rushdie veroorzaakte eind jaren tachtig veel ophef in de islamitische wereld met zijn boek ‘De Duivelsverzen’. Hij werd beschuldigd van godslastering en in 1989 sprak de toenmalige geestelijk leider van Iran, Ayatollah Khomeini, een fatwa uit tegen Rushdie. Door dit juridisch islamitisch advies moest de schrijver tien jaar lang onderduiken. Vorige maand is deze schrijver nog geridderd door Koningin Elisabeth II. Sir Salman toonde zich vereerd omdat zijn werk op deze manier wordt erkend. Het ministerie van Buitenlandse zaken van Iran verklaarde: “Het onderscheiden van één van de meest gehate mensen van de islamitische wereld geeft de vijandschap van Groot-Brittannië jegens de islam aan”. De vijftiende editie van het Crossing Border Festival is van 18 - 24 november op diverse locaties in Den Haag.
Gezondste basisscholen winnen € 5000 De leerlingen van de Rosa basisschool en de Elout van Soeterwoude school zitten op de gezondste basisscholen van de Haagse regio. Wethouder Volksgezondheid Bert van Alphen maakte woensdag 4 juli de winnaars bekend van de Haagse competitie ‘Ga voor gezond!’. De winnende deelnemers krijgen een gezonde dag voor de hele school ter waarde van € 5000. Naast de Rosa basisschool en de Elout van Soeterwoude school heeft de Algemene Hindoebasisschool een opsteker gekregen. De school is als derde geëindigd en ontvangt daarom een ‘opsteker’ van 1000 euro om het schoolplein zo in te richten, dat het meer uitnodigt tot bewegen. Het doel van Ga voor gezond! is het bevorderen van gezond gedrag en het tegengaan van overgewicht. Ruim honderd Haagse basisscholen deden mee aan de actie.
Plantsoen bij Haagse Beek wordt opgeknapt De gemeente wil het Stadhoudersplantsoen opknappen. Het plantsoen tussen de Conradkade en de Johan de Wittlaan ligt er momenteel enigszins verwaarloosd bij. Het beeld en de kwaliteit van de beplanting is in de loop der jaren sterk achteruit gegaan en de beplanting is hoognodig aan vervanging toe. Omdat het plantsoen onderdeel uitmaakt van de ecologische verbindingszone de Haagse Beek, zal het natuurvriendelijker worden ingericht. De zijde van de drukke President Kennedylaan, waar de meeste wandelpaden lopen, wordt traditioneel ingericht met kort gemaaid gazon. Aan de kant van het Stadhoudersplantsoen wordt een kruidenmengsel gezaaid en wordt een extensiever beheer toegepast. Verder worden meer natuurlijke heestergroepen geplant en natuurvriendelijker oevers aangelegd. De Haagse Beek, die ontspringt in het Schapenatjesduin in Kijkduin en eindigt in de Hofvijver, is een van de belangrijkste doorgaande groenstroken in Den Haag. In 1997 heeft de gemeente samen met het hoogheemraadschap Delfland een herinrichtingsplan opgesteld. Hierdoor moet de kwaliteit van het water verbeteren en de natuurlijke waarden toenemen. De herinrichting is grotendeels uitgevoerd; alleen de middenloop bij het Stadhoudersplantsoen en het gedeelte langs de Sportlaan zijn nog niet aangepakt. De herinrichting bij de Sportlaan zal worden uitgevoerd in samenhang met verkeerskundige verbeteringen.
Kop
Elke week Pierre Wind in de keuken
tekst
JA, ik wil een abonnement op Den Haag Centraal en kies voor: Proefabonnement
€12,95
m.i.v.:
/
/
Jaarabonnement
€49,95
m.i.v.:
/
/
Hij helpt u aan het fornuis. Televisiekok Pierre Wind, columnist bij Den Haag Centraal. Elke week presenteert hij een recept. Pierre is avontuurlijk, creatief en komisch. Soms bedenkt hij gekke dingen als sambalijs of dropsoep, maar Pierre is ook dol op de klassieke Franse keuken. Leer hem elke week beter kennen.
Bij niet tijdig opzeggen wordt uw abonnement automatisch verlengd.
Hierbij machtig ik Den Haag Centraal om de abonnementskosten af te schrijven van bank-/Gironummer:
Den Haag Centraal biedt achtergrond en verdieping. Met écht Haags nieuws op het
U heeft een weigeringstermijn van 30 dagen.
gebied van gemeentepolitiek, stadsontwikkeling, verkeer, onderwijs, zorg, economie
Ik kies ervoor om met een acceptgiro het gewenste abonnement te betalen
en sport. Daarnaast speelt het culturele leven een wezenlijke rol. Deze weekkrant
Als u ervoor kiest om met acceptgiro te betalen, komen er €2,50 administratiekosten bij.
Naam:
Voorletters:
wordt elke vrijdag bezorgd. Wilt u hem ook ontvangen? Word abonnee en stuur M/V
de bon gratis op of bel tijdens kantooruren naar Adrepak Abonnementenregistratie op tel: 070-3590723. Abonneren via internet is sneller: www.denhaagcentraal.net
Straat: Postcode:
Plaats:
Telefoon:
Email:
Geboortedatum:
Handtekening:
Stuur de ingevulde bon naar Den Haag Centraal Antwoordnummer 45001 / 2504 VC Den Haag Postzegel niet nodig
Den Haag Centraal registreert enkele van de door u verstrekte gegevens om de ontvanger op de hoogte te houden van activiteiten van Den Haag Centraal. Deze worden niet aan derden verstrekt voor commerciële doeleinden.
Economie/Mensen
VRIJDAG 6 JULI 2007
Beachsport Stadion zet Den Haag vóór de duinen op de kaart
Oplage AD zakt met 12,5 procent AD Nieuwsmedia BV – uitgever van onder meer AD/Haagsche Courant – heeft zijn oplage van het dagblad het afgelopen jaar opnieuw verder zien zakken en wel met 12,5 procent. Dat heeft HOI, het instituut voor Media Auditing in Amsterdam deze week bekend gemaakt. Lag de verspreide oplage van het landelijke AD inclusief de Haagse, Rotterdamse en Utrechtse edities in het eerste kwartaal van 2006 nog op 546.657, thans ligt dat op 480.258. Daarin zijn ook proefabonnementen en gratis kranten begrepen. De betaalde oplage ligt nu op 426.313 exemplaren; een daling met 37.719 exemplaren. Sinds begin 2006 controleert HOI bij het AD nog uitsluitend de cijfers van de complete oplage. AD Nieuwsmedia BV heeft ervoor gekozen niet langer apart de cijfers van de verschillende edities in de drie grote steden te publiceren. Wel kunnen adverteerders, die uitsluitend in een regionale titel terecht willen, de oplagecijfers bij de uitgever zelf opvragen. “Dat zijn echter cijfers die niet door ons en ook niet door een externe accountant worden gecontroleerd. Daar is dus ook geen keurmerk voor afgegeven”, aldus een woordvoerder van HOI.
Terwijl de wind-en kitesurfers gretig gebruik maakten van de hevige wind, werden de gasten bij de opening van het Hommerson Beachsport Stadion vorige week vrijdag bijna het VIP-terras afgeblazen. De spectaculaire verrassing - een vliegtuigje waar twee parachutisten met een grote vlag uitspringen - kon door de weersomstandigheden niet doorgaan. Maar dat houden we nog tegoed volgens Anja Overhoff, directeur van Den Haag Marketing & Events dat het stadion exploiteert. Met het Beachsport Stadion gaat Den Haag in ieder geval een zomer vol sportieve activiteiten tegemoet. DOOR
Drie woontorens in Beatrixkwartier
ALEXANDRA SWEERS
Met de grote arena bij het Noorderhavenhoofd, die ruimte biedt aan 2000 toeschouwers, wil de gemeente de ontwikkeling van strand- en zeesporten bevorderen. De sportaccommodatie op het strand sluit aan bij de Topsportvisie 2005-2010 van de gemeente. Met dit topsportbeleid moet Den Haag een toonaangevende, internationale sportstad worden. Sander Dekker, wethouder Onderwijs, Jeugd en Sport, benadrukt hoe belangrijk het strand voor deze ambitie is. “Iedereen kent het ‘oh oh Den Haag, mooie stad achter de duinen’, maar er is ook nog het Den Haag vóór de duinen. Daar is een enorme speeltuin waar op topniveau gesport kan worden”. Het stadion moet er volgens Dekker ook voor zorgen dat de aandacht niet alleen op Scheveningen-Bad, maar ook op Scheveningen-Haven wordt gevestigd. Niet alleen de bekende beachsporten zoals beachvolleybal en beachsoccer zullen in het stadion beoefend worden, ook beachhandbal, -tennis en -hockeytoernooien vinden er plaats. Dat er de komende tijd op topniveau wordt gesport, betekent niet dat amateurs geen gebruik van de accommodatie kunnen maken. Rond het stadion zijn er velden opgezet waar sportverenigingen en bijvoorbeeld studenten toernooien kunnen organiseren. Wethouder Dekker benadrukt daarbij ook de maatschappelijke functie van sport. “Sport is meer dan een vrijetijdsbesteding. Het is een goede manier om gezond
5
Vol op actie in het Beachsport Stadion. FOTO: CREATIVE IMAGES te blijven en je leert hoe je moet winnen en verliezen. Ook is het een manier om mensen te kunnen ontmoeten en het is een antwoord op de problemen in Den Haag zoals overgewicht en jongeren die nutteloos rondhangen op straat”.
SPORTKLIMAAT
Het college is voor de verbetering van het sportklimaat in de Hofstad, maar kan dat niet alleen.”Zonder de medewerking van de sportwereld en het bedrijfsleven, houdt die ambitie al snel op”. Het amusementbedrijf Hommerson zal de komende drie jaar de hoofdsponsor van het stadion zijn, dat in de zomer tot half september
op het strand staat. Tijdens de opening werd als blijk van waardering de Gulden Ooievaar uitgereikt. Deze prijs is in het leven geroepen voor bedrijven die zich inzetten voor Haagse sportactiviteiten. Vrijdag mocht de ABN AMRO de prijs in ontvangst nemen. Als sponsor van de North Sea Regatta en de Richard Krajicek Foundation zet dit bedrijf de Hofstad als sportstad op de kaart, aldus Dekker. De komende maanden zijn er verschillende wedstrijden te zien in het stadion. In de maand juli wordt er tijdens het weekeinde volop gevoetbald. Tijdens de Vedior Beach Soccer Series zullen verschillende voetbalteams op professioneel een
Stadsmens
Beroemd Vara-orgel zoekt onderdak
Henk Wagenaar opent een tweede deur. Ook in deze ruimte staan pijpen in soorten en maten. Er zijn een kleine duizend te zien, gemaakt van hout, metaal, zink en tin. Nooit gedacht dat al deze apparatuur hoort bij het theaterorgel, dat we kennen uit onze jeugd. Bioscopen als Asta, Passage en City zorgden lang geleden in de pauze voor levende muziek, vaak het hoogtepunt van een filmbezoek. Ach, om met Van Kooten en De Bie te spreken, ‘toen was geluk heel gewoon’. Het theaterorgel waar Wagenaar ons naartoe heeft gebracht, was eens eigendom van de Vara. Het is nu in het bezit van de Nederlandse Orgel Federatie (NOF), in 1970 opgericht om te voorkomen dat deze unieke instrumenten zouden verdwijnen. En juist dit Vara-orgel, ooit bespeeld door Cor Steyn, kompaan van Tom Manders, is in gevaar. Sinds oktober 1995 vindt het gastvrij onderdak bij het CBS in Voorburg en tot voor kort werden er eens per maand concerten op gegeven. Maar het gebouw wordt afgebroken en er is nog geen nieuw onderkomen gevonden. Wagenaar, lid van het technische team dat zorgt voor het onderhoud van het orgel, zendt daarom een noodkreet uit. “We zijn dringend op zoek naar een nieuwe locatie. Die moet er voor het eind van het jaar zijn, anders moeten we het orgel opslaan en dat gaat dan ten koste van de kwaliteit”. Hij kan wel wat geschikte plekken noemen. “Het
Henk Wagenaar zendt noodkreet uit. FOTO HARMEN DE JONG
amateurniveau strijden om de landstitel. Augustus staat in het teken van hockey en volleybal met het Nederlands kampioenschap en de voorrondes van het Europees kampioenschap. In september is er vervolgens de finale van het NK beach tennis en de open Nederlandse kampioenschappen reddingzwemmen. Deze gratis toegankelijke evenementen vinden plaats in het weekeinde, doordeweeks is het stadion te huur voor bijvoorbeeld bedrijven en sportverenigingen. Voor meer informatie over de evenementen in het beachsport stadion: www.beachsportstadion.com
DOOR
Woningcorporatie Staedion en bouwbedrijf Ballast Nedam gaan drie woontorens bouwen in het Beatrixkwartier. De torens worden zeventig meter hoog en bieden ruimte aan honderd koop- en honderd huurappartementen. Het gaat daarbij niet om sociale huur, maar woningen in de vrije sector. Vijfduizend vierkante meter komt beschikbaar voor bedrijven. De woontorens krijgen een parkeergarage met driehonderd plekken. Met het bouwproject is een investering gemoeid van 75 miljoen euro. De oplevering wordt halverwege 2010 verwacht. Volgens een woordvoerder van Staedion is er op dit moment niet meer informatie bekend over het project. “We vonden het desondanks belangrijk om onze plannen te melden. Het betreft immers de laatste plek op deze bijzondere locatie. Dat het project in 2010 wordt opgeleverd kunnen we aangeven op basis van eerdere projecten. Daar hebben we onze planning op aangepast”. De woningen vormen het sluitstuk van de ontwikkeling van het Beatrixkwartier, dat geldt als het zakendistrict van Den Haag. Het gebied ligt tussen de Utrechtsebaan, Bezuidenhout, de Juliana van Stolberglaan en de spoorbaan. Binnenkort zullen Staedion en Ballast Nedam het akkoord over de grondaankoop ondertekenen.
JOKE KOR VING
nieuwe Pathé-theater dat straks in het Spuikwartier wordt geopend. Maar een school met een aula zou ook uitstekend zijn. Laatst las ik dat men van de kerk op de hoek van de Dierenselaan en Apeldoornselaan een multicultureelcentrum wil maken. ’t Zou grandioos zijn als wij daar terecht kunnen. Het grote voordeel van die kerk is dat er openbaar vervoer vlak voor de deur stopt. Er is bovendien voldoende parkeergelegenheid. Met het oog op de concerten is dat natuurlijk belangrijk”. Het Vara-orgel, dat dateert van 1932, is ondergebracht in de kantine van het CBS. In een hoek staat de speeltafel, het enige dat destijds in de zaal was te zien en dat werd bediend door de organist. Een wenteltrap leidt naar de twee kamers, waar het eigenlijke orgel – de pijpen, windvoorziening en het relais voor de elektrische besturing – zich bevindt. “Ja”, verzucht Wagenaar, “heel jammer dat we hier weg moeten. Het NOF valt onder de personeelsvereniging van het CBS. Die heeft veel voor ons gedaan. Daar zijn we dankbaar voor. De samenwerking is altijd geweldig geweest”. Alle kosten zijn voor de federatie als een nieuwe locatie zich aandient. “Wij zorgen voor het aansluiten van de elektriciteit, voor de bouw van de orgelkamers, en het onderhoud wordt door ons gedaan. Stel dat het een school wordt met een aula. Dan kunnen we ook schoolconcerten geven. Natuurlijk vinden kinderen dat leuk. Er zit zoveel in een theaterorgel; in wezen is het een heel orkest”. Wagenaar doelt op de voorziening van extra instrumenten, zoals een xylofoon, castagnetten en bekkens.
PAARDENHOEVEN
Er is bovendien een heel verhaal over te vertellen. Het orgel begeleidde ooit de zwijgende films. Het instrument kan daarom ook geluiden produceren: van een kwetterend vogeltje, een stoomfluit tot getrappel van paardenhoeven. Maar bovenal zorgt het theaterorgel voor muziek. Het repertoire omvat onder meer musicals, klassiekers, opera, jazz en melodieuze pop. De NOF bezit zo’n tien theaterorgels, die bespeeld worden door Nederlanders, Britten en Amerikanen. Enthousiaste vrijwilligers onderhouden de instrumenten. Het technisch team waar Wagenaar deel van uitmaakt is acht man sterk. “De jongste is even in de veertig, de oudste 82 jaar. Twee zijn er al 32 jaar lid van het team”. Wagenaar (71), van oorsprong elektrotechnisch instrumentmaker, is sinds enige jaren tevens bestuurslid van de federatie. Ook hij bewaart herinneringen aan theaterorgels in de Haagse bioscopen. “Het Asta-orgel is van de NOF en staat nu in Steenwijk. Zelf heb ik vaak het orgel in de Passage-bioscoop gehoord. Een vriend werkte daar als reclameschilder. Als de organist ’s ochtends aan het inspelen was, mocht ik helemaal bovenin de engelenbak luisteren. Dat orgel staat nu in de Verenigde Staten, dacht ik. Amerikanen zijn er gek op. Zodra ze weten dat er een vrij komt, staan ze voor de deur”. Het Vara-orgel zal toch niet naar het buitenland verdwijnen? Wagenaar: “Dat beroemde orgel mag zelfs niet uit deze omgeving weg. Vandaar onze noodkreet”. Voor informatie (070) 360 60 96
6
Interview
VRIJDAG 6 JULI 2007
Lonneke van Leth droomt over eigen gezelschap
‘Niet een soort bezigheidstherapie in
Haar droom is Ballet met van Van Leth. Een eigen dansgezelschap. Standplaats Den Haag. Want, aldus Lonneke van Leth (31): tussen het Nederlands Dans Theater en Korzo is er in de Residentie wel beschouwd niks. Haar gezelschap zou dat gat mooi opvullen. Een gesprek met een jonge, ambitieuze dame die met een positieve blik naar de toekomst kijkt, lekker dwars kan zijn, beschikt over een heldere visie en die niet bang is om stevige uitspraken te doen. Zowel naar de danswereld in het algemeen als meer specifiek naar choreografen of regisseurs van naam. En dit alles met een vrolijke lach op het gezicht.
DOOR
ROOS VAN PUT
Ze heeft weinig tijd omdat ze dezelfde avond al om zes uur op de Parade in Rotterdam moet zijn waar Lonneke van Leth voor het eerst een voorstelling heeft. Het rondreizende fenomeen De Parade strijkt ook neer in Den Haag en Utrecht. Het theaterstuk van Lonneke van Leth is gebaseerd op Marlène Dietrich. Voordat de eerste vraag hierover is gesteld, benadrukt Van Leth dat het geen ‘ode aan’ is, noch dat zijzelf Dietrich zou willen zijn. “Het gaat eigenlijk over grip’’,
legt zij uit. “Over houvast. Over de vraag wat dat dan is? Het al dan niet grip op je leven hebben. Ook speelt de seksuele geaardheid van La Dietrich een rol. Zij vermaakte zich zowel met mannen als met vrouwen”. De voorstelling op de Parade, die deze week haar première beleeft in Den Haag, is bewust luchtiger van aard. Heeft een toegankelijke setting. Maar toch snijdt Lonneke van Leth geen gemakkelijke onderwerpen aan. “Het manipulatieve,
het kwetsbare en faalangst. Iets wat elke actrice heeft. Jong en oud. Ook speelt ‘aandacht’ een rol. Enerzijds het positieve. Als je bekend bent, sta je altijd in het middelpunt van de belangstelling. Bij Dietrich geldt dat als bij geen ander, zou ik haast willen beweren. Anderzijds kan die continue focus op jouw wezentje heel beangstigend werken. Daarnaast richt ik me in de voorstelling natuurlijk op haar biseksuele aard en op de afwezigheid van een vaderfiguur in haar leven. Ik kan me,
hoewel mijn eigen leven totaal anders is, heel goed in Dietrich inleven. Ik hou van dat spel, van dat manipulatieve van die vrouw. Zij was een beetje jongensachtig in haar stoerheid. Als je mij in mijn jonge jaren daartegenover zet, krijg je een compleet ander beeld. Ik was echt een prinsesje. Een meisje. Nog net niet alles was roze in mijn slaapkamer. Maar ik had wel van die enorme strikken in mijn haar. Tot ik op een goede dag mijn hoofd kaal heb geschoren. Dat was noodzakelijk
de wijken gaan geven’
Schoenengekte Er liggen duizenden schoenen in het stadhuis. Zo lijkt het. Ze liggen in cirkels, rondom elkaar, en in het midden staan wat stenen. Dat is kunst. Moderne kunst. Het geval heet ‘Tsunami’ en de kunstenaar vertelt, zoals dat hoort, hoogdravende verhalen over de betekenis ervan. De mensen moeten nadenken, vindt de kunstenaar, maar wie zijn die mensen eigenlijk?
voor mijn rol in The Manson Family, van Thom Stuart”.
STRUIKROVER
Het lieve kleine meisje Lonneke veranderde aan de buitenkant wellicht van gedaante, van prinses naar struikrover bij wijze van spreken, maar dat sterke karakter zat er eigenlijk altijd al in. Zo wist zij zich als puber staande te houden in de harde wereld van de dans. “Volgens mij word je nergens zo afgebrand als in de dans. Dat begint al tijdens de opleiding. Ik heb in Arnhem de opleiding gevolgd, bij ArtEZ. Ik was het paradepaardje van de school destijds, daar kreeg ik veel complimenten. Maar bij Introdans echt nooit. Kwam ik ’s ochtends binnen, groette ik de docent. Kreeg ik meteen de wind van voren. Het was niet de bedoeling dat ik vóór hem sprak. Hij moest eerst het woord tot mij richten. De volgende dag zei ik dus maar niks. Was het weer niet goed. ‘Waarom zeggen wij geen goedemorgen?’ En dan had ik mijn balletschoenen nog niet eens aan, moest de les nog beginnen. Ook kreeg ik te horen dat ‘als ik zwanger zou worden ik er direct uit zou vliegen’. Of ik moest als enige in een voorstelling bij Introdans met nepwimpers op. Dat heb ik geweigerd. Ik was zeventien en bij Introdans werden er ontzettend veel machtsspelletjes gespeeld. Dat was op school anders. Docenten waren best streng. Ik had bijvoorbeeld les van een Duitse man. Die zei alleen maar “Scheisse Lonny, das kann besser’. Hij siste die zin. Dat was precies gedoceerde agressie, ik wist direct wat hij bedoelde. Bij Introdans werd tegen je geschreeuwd terwijl dat helemaal niet noodzakelijk was”. Vervolgens schiet ze in een aanstekelijke lach. Om meteen een volgend voorval uit haar carrière met een minzame lach op het gezicht uit de doeken te doen. “Ik had een rol in ‘A Clockwork Orange’ van Ko van den Bosch en Ola Mafaalani. Bijna alle acteurs hadden al eens met haar gewerkt
‘Bij Fonds 1818 kun je alleen aankloppen als je nog jong en aanstormend bent. Dat stadium ben ik allang voorbij’.
en wisten dat deze regisseuse op basis van improvisatie haar voorstellingen maakt. Voor mij was dat nieuw. Tijdens de repetities stond ik ergens en vanuit de verte riep Ola Mafaalani dat ik een pot verf over me heen moest gooien, van die latex waarmee je je muren wit. Vervolgens ging daar nog een paar kilo meel overheen. Prima, hoort bij het spel. Maar wat bleek? Nadat ik die troep over me heen had gegooid, riep zij ‘Wij gaan nu pauzeren’. Best wonderlijk dat
7
Varia
VRIJDAG 6 JULI 2007
‘Soms is het nodig om geweldig te botsen met de mensen met wie je samenwerkt’
Ik probeer, als ik met jonge mensen werk, die inhoud aan bewegingen te geven. Dan is het natuurlijk niet de bedoeling dat zij mijn verhaal overnemen, nee, ze moeten hun eigen verhaal erbij hebben. Of erbij maken. Gebruik die verbeelding maar”.
RUZIES
die pauze direct moest plaats hebben nadat ik onder die zooi zat. Na ettelijke repetities zat ik onder de uitslag. Het is natuurlijk niet goed voor je huid. Dat was nog tot daar aan toe. Maar zo’n beetje aan het eind van de rit kwam ik erachter dat er ook ander spul was dat ik over me heen had kunnen gooien, wat niet zo giftig was. Een vloeistof die speciaal voor dergelijke effecten was gemaakt. Dat rook lekker, was huidvriendelijk. Maar werd niet gebruikt omdat het voor die dertig voorstellingen te duur was. En ik zat onder de schilfers, pukkels, mijn huid was gescheurd, noem alle nare gevolgen maar op. Kun je toch wel een soort van verkrachting noemen, denk ik? Het voelde wel zo, voor mij. Al die andere acteurs lagen in een soort zwijmeltoestand aan de voeten – in felrode pumps gestoken, onder een zwarte leren broek – van Ola Mafaalani. Dat gedrag ken ik niet, is niks voor mij. Om vanuit een soort heldenverering te werken voor iemand. Maar ik heb er veel van geleerd”.
ONVERMOGEN
Zelf kruipt zij met veel liefde in de huid van choreograaf annex regisseur. Werkt graag met jonge mensen, zoekt samenwerking met bijvoorbeeld jazzmusicus en componist Michael Varekamp. Zoals in de voorstelling ‘Jeuk’. Lonneke koos toen voor een abstracte benadering van een realistisch gegeven: het onvermogen om je tot de ander te verhouden. Hoewel dans haar passie is, zijn haar voorstellingen lang niet altijd alleen maar gebaseerd op deze discipline. Bij ‘In/Tolerance’ onstond er een dialoog tussen dans en beeldende kunst. Haar huidige vriend Vincent de Kooker maakte tijdens de voorstelling een groot schilderij. Ook experimenteerde Van Leth hier met videotechnieken. Het ontmoeten van deze ongelijksoortige elementen leidde tot een boeiende visuele kruisbestuiving. Wat een prestatie was, want er zijn voorbeelden genoeg waar het experimenteren met de ontmoeting van verschillende disciplines eindigt in een voorstelling die van los zand aan elkaar hangt. “Ik hou ervan grenzen te verkennen. Pasjes alleen vind ik niet interessant. Het gaat er om wat je wil zeggen met die pasjes. Ik wil weten waarom ik een beweging doe. Je ziet bij hele jonge mensen, van rond de twintig, dat zij nog heel erg bezig zijn met de ene voet zus, de andere voet zo. Dat werkt niet. De verhalen die voor mij achter bepaalde bewegingen verborgen zitten, zijn kronkels van mij. Ik droom bijvoorbeeld regelmatig dat talloze handjes van mensen op me afkomen. Als een zwerm vliegen. Die moet ik met mijn eigen twee handen van me afslaan. Dan is er sprake van een beweging. Maar zonder dat verhaal er achter, zonder dat angstige gevoel dat specifiek daarbij hoort, kun je dat gevoel niet in die beweging leggen.
Soms leidt een dergelijk proces van een voorstelling maken tot hoog oplopende ruzies. Ze vertelt dat ‘Jeuk’ nogal geïrriteerd tot stand is gekomen. En ook hoe zij bij ‘De kamer van de twee gezusters’ heel prettig met haar danspartner heeft samengewerkt, maar dat diezelfde dame bij ‘Jeuk’ zich compleet anders gedroeg. “Ik was in het begin van mijn carrière als choreograaf vooral ontevreden en teleurgesteld. Die negatieve energie put je ongelooflijk uit. Maar soms is het nodig om geweldig te botsen met de mensen met wie je samenwerkt. En dan blijkt dat er toch wel eens wat mis gaat in de communicatie. Denk ik dat iemand helemaal niet snapt wat ik bedoel, maar dan blijkt dat faalangst de boosdoener is”. Ze memoreert ook nog even het maken van Dansjemat. Dat was een voorstelling voor de jeugd waarin sprookjesfiguren voorkwamen. Gecombineerd met een spel. Het schaakspel. Maar met het daadwerkelijke schaakspel had Dansjemat niet veel te maken. Rode draad in het geheel: Wie is de mooiste van het land? Roodkapje, de witte en de zwarte Koningin, Doornroosje; ze streden allen om de eer. Voor de muziek koos Van Leth voor zowel klassiek als voor rap. Het was een van haar meest grappige voorstellingen waaraan was te zien dat deze met plezier was gemaakt. “Dit was typisch zo’n voorbeeld van een werk dat veel energie heeft gegeven. We hebben ontzettend veel lol gehad bij het maken. De kinderen in de zaal reageerden er heel goed op”. Zelf is ze stellig wat de kinderwens betreft. Die is er niet. En of deze ooit komt is de vraag. “Ik ben veel te egoïstisch denk ik. Bovendien heb ik geen tijd. Mijn vriend wil ook niet. Er zijn nog zoveel andere dingen die we willen doen. Mijn zus heeft een kind. Dat vind ik leuk”. Tot slot wil ze nog iets kwijt dat voor haar heel belangrijk is. In 2004 won Lonneke van Leth de tweede prijs van De Komeet. Dit is de Haagse Jongeren Cultuurprijs, in het leven geroepen door de gemeente en Fonds 1818. Ingesteld om culturele initiatieven door jonge kunstenaars en/ of organisatoren te stimuleren. De prijs wordt eens in de twee jaar uitgereikt. Het is een waardering voor een culturele prestatie en tegelijkertijd een aanmoedigingsprijs. Daarna steeg haar bekendheid, in de stad en daarbuiten. Nu kan zij gebruik maken van vier jaar ontwikkelingssubsidie. Projecten die zij uitvoert binnen Theater aan het Spui. Waar ze heel blij mee is. “Maar na die vier jaar stopt de ondersteuning van de gemeente. Dan is er dus ineens niks meer. Wethouder Klijnsma is best bereid subsidie te geven, maar dan moet je de wijken in. Daar heb ik op zich geen problemen mee, maar je moet wel je eigen ding kunnen doen. Ik wil niet een soort bezigheidstherapie in de wijken gaan geven. Bij Fonds 1818 kun je alleen aankloppen als je nog jong en aanstormend bent. Dat stadium ben ik allang voorbij. Ondersteuning bestaat op gemeentelijk niveau, maar voor continuïteit bestaat helemaal niets. Ik denk dat er nog wel wat valt te pionieren voor Den Haag”.
Ik niet, want ik verdom het. Foto’s met stapels schoenen erop zijn er in de Tweede Wereldoorlog genoeg gemaakt en die hebben alle betekenissen die stapels schoenen kunnen bezitten. Die foto’s keren terug in elke schoenenstapel en dus ook in deze. Gemakkelijk scoren is dat. In het Stadhuis liggen vooral nieuwe schoenen, waarvan sommige sterk naar Zeeman geuren. Daar heeft niemand wat aan, denk ik driftig. “Nou, dat is niet helemaal waar”, zegt de beveiligingsman van het stadhuis bedachtzaam. “Er komen hier daklozen die de schoenen meenemen. Stiekem. Wij houden het wel in de gaten, maar ach...” Ja, ach. Dakloos zijn is erg genoeg. De romantiek van de vrijheid verdwijnt snel wanneer het regent. Dan moet je naar het stadhuis om Zeeman-schoenen uit een kunstwerk te stelen, zodat je in ieder geval
Vilan
wat aan je voeten hebt. Op zich is dat ook wel kunst, maar van het moderne conceptuele soort dat nog minder te betekenen heeft dan de goedkoopste schoen. En moet dat allemaal in de openbare ruimte bestaan en beleefd worden? Ik dacht het niet. Het maakt me wanhopig hoe vol het overal is, gebouwen, straten, winkels, zelfs in het eenvoudigste postkantoor, nergens zijn meer lege muren of rustige ruimten. Overal is informatie. Overal moet iets uitgetoeterd worden met posters, borden midden op de stoep en kunstwerken. De aanbieding van de dag. Welke winkel er in dit of dat pand zit. Wat de zin van het leven is. Geef mij een park zonder beeld, een kantoor dat kunstvrij is, een winkel waar ik iets mag kopen zonder folders mee te moeten nemen en waar geen muziek speelt. Stilte, rust, ruimte. Het leven is al zo vol. In het stadhuis blijven de schoenencirkels zoals ze zijn. Ondanks de daklozen die komen halen en brengen. “Soms hebben ze niet meteen de goede maat”, legt de beveiligingsbeambte uit, met in zijn stem een toon van verontschuldiging omdat hij rekening houdt met de mens, in plaats van de diepere gedachte achter het kunstwerk. Ik zucht ervan. De stad is een gekkenhuis.
VILAN
VAN DE
LOO
Op Vakantie! in de Verdieping van Nederland De Verdieping van Nederland presenteert van 6 juli t/m 23 september de tijdelijke tentoonstelling Op Vakantie!. Een presentatie over honderd jaar vakantie, strand en kamperen. Bijzondere foto’s en unieke affiches uit de 20ste eeuw tonen hoe men in Nederland kampeerde en hoe mensen hun vakantiebestemming bereikten. Foto’s uit 1895 laten de populariteit zien van de badplaats Scheveningen als vakantiebestemming. De tentoonstelling maakt door middel van fraaie documenten duidelijk waar het bekende beeld met molens, klompen, fietsen en tulpen vandaan komt. Speciaal voor De Verdieping van Nederland hebben de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief een groot aantal topstukken over de geschiedenis van vakantie bijeengebracht. Vakantie was tot de eerste helft van de vorige eeuw alleen voorbehouden aan de meer bemiddelde Nederlander. In 1966 kwam er een wet waarin geregeld werd dat alle Nederlanders – met behoud van loon – vakantie konden vieren. In Op Vakantie! is naast deze wettelijke regeling ook te zien hoe de hygiëne op kampeerplaatsen bij wet werd bepaald. Oude publicaties met titels als ‘Onder de luifel’ en ‘Koken op de camping’ laten zien hoe de kamperende vakantieganger in de twintigste eeuw werd geadviseerd over de beste manier van kamperen. Daarnaast tonen prachtige nostalgische foto’s hoe vakanties op het mondaine Scheveningse strand werden doorgebracht .
Op kleurrijke affiches van het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) is in De Verdieping van Nederland te zien hoe ons land zich vanaf de jaren ’20 als vakantieland in het buitenland presenteerde. Naast de bekende molens, klompen, fietsen en tulpen staan de Nederlandse natuur en het strand op de affiches die verspreid werden in Duitsland, Frankrijk en Engeland. Ook werd ons land op de kaart gezet door de reisgidsen die Nederland behandelen, waarin vooral de steden aan bod komen. Volgens de Baedeker uit 1884 is Amsterdam, afhankelijk van de beschikbare tijd, in één tot drie dagen te bekijken, voor Den Haag en Scheveningen heeft de toerist anderhalf à twee dagen nodig. Ook de eetgewoontes werden beschreven. Maar de koffie kan beter niet worden gedronken: die is “selten gut”. Op Vakantie! is te zien vanaf 6 juli tot en met 23 september 2007. Het is een tijdelijke tentoonstelling bij De Verdieping van Nederland, de tentoonstellingsruimte van de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief. De Verdieping van Nederland toont duizend jaar Nederlandse geschiedenis, taal en cultuur aan de hand van topstukken uit beide instellingen. De Verdieping van Nederland bevindt zich in het verbindingsgebied tussen Koninklijke Bibliotheek en Nationaal Archief, naast Den Haag CS en is zeven dagen per week gratis toegankelijk.
Badgasten op het strand van Scheveningen rond 1895. FOTO: NATIONAAL ARCHIEF
Koop kaarten en cadeaus van Unicef. www.unicefshop.nl
Varia
VRIJDAG 6 JULI 2007
9
‘Je staat de hele tijd op scherp voor dat ene beeld’ DOOR ALEXANDRA SWEERS Net terug uit Bonaire loopt de 60-jarige fotograaf Dos Winkel door de tent op de boulevard op Scheveningen. Her en der schikt hij wat ansichtkaarten en maakt hij een praatje met mensen die zijn werk bekijken. De gebruinde goedlachse man woonde ooit vijftien jaar in Scheveningen, maar is nu over de hele wereld te vinden. Op de boulevard staat zijn expositie Planet Ocean. Honderd foto’s van koraal, sponzen, vissen en zeepaardjes laten zien wat er voor moois onder water leeft. Het is de passie van Winkel, maar ook zijn grootste zorg: “Het gaat helemaal mis met de wereld, nog maar zeventien procent van het koraalrif over de hele wereld is intact. Krankzinnig”. Dos Winkel en zijn vrouw Bertie zijn zo’n zes maanden per jaar op reis om bijzondere dieren, culturen en organismen vast te leggen die op het punt staan uit te sterven. Bertie Winkel fotografeert voornamelijk stammen, terwijl Dos het liefst zijn duikflessen omdoet en onder water op zoek gaat naar dat ene zeldzame visje of kreeftje. “Een heerlijk leven”, beaamt Winkel “maar ook vermoeiend, want je staat de hele tijd op scherp voor dat ene beeld”. Ook is het een niet geheel ongevaarlijk avontuur. “Je komt in aanraking met stammenoorlogen en staat bloot aan de gevaren van de natuur zoals gevaarlijke onderstromingen in het water. Mijn vrouw is een keer met een vliegtuigje neergestort in de rimboe. Godzijdank is ze toen ongedeerd gebleven. Mijn leven heeft zeker een aantal keer aan een zijden draadje gehangen, maar dat hoort bij het vak. Het houdt ons jong van hart en geest”. Op de boulevard staan veel visportretten, maar ook enkele close-up foto’s van het onderwaterleven. Alleen het oog van de vis of alleen de staart. Kleine details die laten zien hoe bijzonder en kleurrijk de onderwaterwereld is. Winkel maakte deze foto’s voor zijn salontafelboek ‘Wonderen van de zee, kleuren, vormen en structuren uit een andere wereld’. Winkel: “Op aanraden van mijn vrouw eigenlijk. Zij vertelde mij dat als zij onder water zou fotograferen, dat ze enkel kleine details vast zou leggen. Zij heeft mij gestimuleerd dit te doen”. Het maken van een close-up is niet eenvoudig geeft Winkel toe. “Om deze foto’s te maken, was ik op een afstand van enkele centimeters van de dieren die normaal bij de kleinste beweging al wegschieten. Het valt te vergelijken met het konijntje of eekhoorntje in je tuin die je op een afstand van tien centimeter op de foto zet”.
GELUIDJES
Winkel gaat voorzichtig te werk, wanneer hij een dier van dichtbij moet benaderen. “Ik moet zo’n zwemmend diertje vanuit de juiste hoek vastleggen. Zeker als ik alleen het oog of de staart wil fotografe-
Dos Winkel: ‘De beste foto is pas gemaakt wanneer je stopt met fotograferen. Dan kun je terugblikken en zeggen: dat was de beste’. FOTO: MYLÈNE SIEGERS ren. Dan houd ik mijn adem in, want de luchtbellen schrikken af.” De fotograaf schiet in de lach wanneer hij uitlegt hoe hij dit voor elkaar krijgt. “Sommige mensen zullen wel denken dat ik gek ben, maar ik maak geluidjes onder water, ik praat met de diertjes om ze geïnteresseerd te krijgen. Ik ben vaak anderhalf uur onder water voor een foto, maar als die ene foto dan lukt dan ben ik zo ongelooflijk blij”. Zodra Winkel het over het doel van zijn expositie heeft, krijgt hij een ernstige blik in zijn ogen. “Via de schoonheid van deze foto’s wil ik mensen vertellen dat het helemaal mis is met deze aarde. Denk aan de commerciële visvangst. De bijvangst in de sleepnetten: schildpadden, albatrossen. Ik heb het met eigen ogen gezien, verschrikkelijk. En dan de
‘Het is als het konijntje in je tuin op tien centimeter afstand fotograferen’
TerugBlik Geen imposante verschijning, deze Sinterklaas. Berustend staren zijn nog jeugdige ogen naar de camera. Zijn bordkartonnen staf, zijn ingedeukte mijter dragen al evenmin bij tot zijn autoriteit. En Zwarte Piet naast hem lijkt zich vooral te verontschuldigen. Indrukwekkend is alleen Sints weelderige baard. Toch waren zij de eregasten van het café aan de Wagenstraat 122, dat zich afficheerde als ‘American Bar’. ‘Heden Middag 3 tot 6 uur Sint en Piet’, stond er te lezen. We schrijven 27 november 1933. In buurland Duitsland leek de nieuwe machthebber Hitler bezig aan een griezelig scenario, maar voor de doorsnee Hagenaar stond het leven vooral in het teken van de economische malaise. Een noodlijdende Staat, omlaag tuimelende salarissen, pensioenen op de tocht, vrolijk werd men daar niet van. ‘Bedelen doet tegenwoordig iedereen: ’t is aan de orde van den dag’ –luidde het in de krant. Zelfs het Haagsch Crisis Comité, in het leven geroepen om de nood te lenigen, bedelde in een open brief om een schrijfmachine – de hoop gevestigd op een gulle Sint. American Bar had het lokmiddel van de goedheiligman bitter hard nodig, en dat terwijl het altijd een populair trefpunt was geweest, met zijn twee flinke biljarten en ‘billijke prijzen’. Dat was vooral te danken aan de gunstige ligging in de Wagenstraat – die drukke, met perskantoren en horeca bespikkelde invalsweg. Maar de komst van Sinterklaas bleek hier geen panacee. De bar ging na enkele jaren roemloos ten onder. De Sint op de foto was trouwens een echte crisis-Sint en had zijn intocht gemaakt op een zwarte herenfiets. Zo had fotograaf Gomperts – wie weet een trouwe klant van American Bar – hem ook nog op het Binnenhof vereeuwigd. Want het feest moest doorgaan, juist in crisistijd. Zoals Het Vaderland schreef: ‘Het moge wel eenvoudiger toegaan
verontreiniging. In de Rode Zee dook ik tussen duizenden plastic zakken en colablikjes. Schildpadden zien de plastic zakken aan voor kwallen en eten ze op met de dood als gevolg”. Iets waar Winkel zich echt boos om kan maken is de populariteit van Omega-3 vetzuren uit vis. “De visolie die voor de mens gebruikt wordt, is zo geraffineerd, er zit eigenlijk niets gezonds meer in. Zo’n rage werkt mee aan overbevissing. Voor één liter visolie is maarliefst duizend kilo vis nodig. Dat is gewoonweg krankzinnig”. Om de mensen meer bewust van de problemen in de natuur te maken, staan er bij Winkel’s foto’s teksten die informatie geven over de impact van de oceanen op ons leven. Ook is er te lezen over wat het Wereld Natuur Fonds (WNF) doet voor de oceanen. Win-
Foto’s uit het Haags Gemeentearchief
FOTO: GOMPERTS
kel: “Het WNF probeert te vertellen dat het mis is met de natuur. Maar het lijkt alsof het niet gehoord wordt. Toch probeert het WNF op deze manier zoveel mogelijk mensen te bereiken en daar ben ik heel blij mee”.
EXTASE
Hoewel de problemen van de natuur de fotograaf bezighouden, kan hij zich verheugen op zijn volgende reis naar Papoea-Nieuw-Guinea. Daar ontdekte hij eerder een nieuwe diersoort: het pigmeezeepaardje. Winkel: “Ik ben niet helemaal eerlijk als ik zeg dat ik hem ontdekt heb. Een papoeajongen had hem gevonden en liet hem aan mij zien. Sommige mensen vragen dan of ik het diertje niet het ‘Dos Winkelzeepaardje’ wil laten noemen. Maar dat hoeft van mij niet. Het diertje bestond al, niet zozeer omdat ik het toevallig gevonden heb. Dat kleine kleurrijke fascineert mij. Van zo’n klein zeepaardje van acht millimeter kan ik helemaal in extase raken. Meer dan dat er een grote
DOOR
S T A L & VA N D O O R N
dan in den goeden ouden tijd, Sint Nicolaas vieren de menschen toch nog (…) en een beetje vreugde en jolijt houdt de moed erin.’ Wie toch iets te besteden had, werd listig tot méér verleid: ‘Als U vijf gulden hebt besteed’, verkondigde De Bijenkorf, ‘Zit de Poëet voor U gereed.’ Na de Tweede Wereldoorlog werd het Sinterklaasfeest uitbundiger dan ooit tevoren, met officiële stadsritten en ontvangsten door de burgemeester. De goedheiligman leek zo onsterfelijk als we altijd hadden geloofd. Des te meer geeft het naderhand een schok als literatuurhistoricus Herman Pleij ons onder de neus wrijft dat het einde onherroepelijk in zicht is. De bisschop uit Myra, schrijft hij in zijn Hollands Welbehagen (1998), is gedoemd onder te gaan in de wervelwind van de globalisering. Ook al kunnen we de hele zotternij in feite nauwelijks missen – dat hele conglomeraat van geloof, hoop, spot en verrassing. Het lijkt dus tijd onze zegeningen te tellen. Kunstenaar Frans de Leef, hoeder van typisch Haagse tradities als de ‘koffietent’, heeft ontdekt dat 2007 een dubbel jubeljaar is. Niet alleen maakte de Sint zestig jaar terug zijn eerste officiële rijtoer door Den Haag, het is ook nog een kwarteeuw geleden dat hij voor het eerst via de Scheveningse haven arriveerde. Er is alle reden dit te herdenken met een rijke tentoonstelling. Die expositie komt er inderdaad, en ook u, lezer, kunt met eigen sinterklaasfoto’s een belangwekkende bijdrage leveren, terwijl geestelijke en materiële genoegdoening uw loon zullen zijn. Maar haast u! U heeft nog tot 1 augustus de tijd. De details staan op: www.gemeentearchief.denhaag.nl.
walvis voorbij zou zwemmen”. Ondanks de fascinatie voor kleine dieren is er juist iets heel anders dat Winkel ooit nog zou willen fotograferen. “Ik zou ontzettend graag ooit de keizerspinguïn onder water willen vastleggen in Antartica. Dat lijkt me prachtig. Het water is 1,9 graden onder nul, ontzettend koud. Het is dan heel moeilijk om een foto te maken, maar het is ook een kostbare operatie. Je kunt daar alleen met een enorme ijsbreker komen”. Winkel kan niet bepalen wat zijn beste foto is. “De beste foto is pas gemaakt wanneer je stopt met fotograferen. Dan kun je terugblikken en zeggen: dat was de beste”. De tentoonstelling Planet Ocean op de boulevard in Scheveningen is te zien tot 16 september. De foto’s van Dos Winkel’s boek ‘Het Gezicht van de Zee’ (Faces of the Deep) zijn tot 28 oktober te zien in het Museon. Dit boek is het tweede deel van een trilogie, het resultaat van ruim twintig jaar duiken.
Theater Korzo verhuist tijdelijk naar Binckhorst Theater Korzo aan de Prinsestraat gaat in maart 2008 verbouwen. Tot die tijd kan het publiek er gewoon van de normale programmering van dans, theater, wereldmuziek en nieuwe muziek genieten. Vanaf maart volgend jaar echter zal Korzo tijdelijk de deuren in het centrum sluiten en verhuizen naar het oude KPN-gebouw op de Binckhorst. Het pand in de Prinsestraat ondergaat een volledige renovatie. Faciliteiten als het toilettenblok, de garderobe en de foyer zullen van de modernste snufjes worden voorzien. Ook zal de studioruimte in het Haagse theatercomplex aanzienlijk worden vergroot. Via de website van Korzo (www.korzo. nl) wordt het publiek op de hoogte gehouden van de vorderingen op ‘verbouwingsgebied’. De verbouwingsperiode zal naar schatting een jaar zal duren.
10
Opinie
Wassenaar wil compensatie in regeling WWB WASSENAAR – Pim van de Locht, de Wassenaarse wethouder van sociale zaken, vraagt namens vijftien gemeenten in de Randstad aandacht voor de Wet Werk en Bijstand (WWB) regeling. Hij verzoekt staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Aboutaleb, om kleine gemeenten te compenseren voor de korting op het inkomensdeel 2007 WWB. Vorig najaar werd duidelijk dat onder een nieuw verdeelsysteem kleine gemeenten gemiddeld zo’n vijftien procent werden gekort op de Rijksuitkering voor het inkomensdeel onder de wet WWB. Dit is de vergoeding die de gemeenten ontvangen om uitkeringsgerechtigden onder de Wet Werk en Bijstand een inkomen te verschaffen. Vorig jaar heeft de toenmalige staatssecretaris in de Kamer toegezegd dat in de eerste helft van 2007 zou worden bezien wat de feitelijke effecten voor de kleine gemeenten zouden zijn. Staatssecretaris Aboutaleb schrijft in zijn brief aan de Kamer dat dit nog in voorbereiding is.
Haagse scholieren geven lezing over nanotechnologie Ze zitten in groep 7 en 8 maar weten al meer over nanotechnologie dan de meeste volwassenen. Vier leerlingen van de Montessorischool Waalsdorp geven op woensdag 11 juli tussen 13.00 en 16.30 uur twee maal een korte lezing over nanotechnologie in science center NEMO in Amsterdam. Een nanometer (nm) is een miljoenste millimeter (10-9m). Maar wat betekent dat, wat is nanotechnologie en wat kun je er mee? De lezing is gratis. Per lezing is plaats voor 150 geĂŻnteresseerden. Deelname gaat op aanmelding via pers@e-NEMO.nl.
VRIJDAG 6 JULI 2007
Samenwerking in de regio Bijna twintig jaar heb ik als burgemeester, eerst van Zoetermeer en onlangs van Wassenaar, de regionale samenwerking zich zien ontwikkelen. Haaglanden was in 1988 een gemeenschappelijke regeling van zeven gemeenten, waarin Den Haag nogal egocentrisch domineerde. De randgemeenten moesten daar niet veel van hebben. Begin jaren ’90 hebben de burgemeesters van de zeven gemeenten onder leiding van Ad Havermans zich beijverd om de mankerende samenwerking te verbeteren. Er is een nieuwe gemeenschappelijke regeling tot stand gebracht, die nu nog geldt. Haaglanden werd groter Delft en Pijnacker kwamen er bij. Weer later voegden zich de toenmalige zeven Westlandgemeenten daarbij. De zestien gemeenten waren echter te veel verschillend om tot een uitgebalanceerde samenwerking te komen. In de jaren ’90 deed het socialistische stokpaardje van de stadsprovincie van zich spreken. De regio zou alle macht krijgen en de gemeenten waren daaraan ondergeschikt, ook voor de financiÍn. Toen de stadsprovincies Amsterdam en Rotterdam via referenda op Albanese wijze door de bevolking werden verworpen, was iedereen het er over eens dat een stadsprovincie Haaglanden ook niet de oplossing was. Wat dan wel? Den Haag mocht annexeren: Wateringen, Leidschenveen en Ypenburg. Leidschendam en Voorburg fuseerden, evenals Pijnacker en Nootdorp. Tenslotte bleven er maar twee van de zeven Westlandgemeenten over: Westland en Midden-Delfland. Het stadsgewest Haaglanden omvat dus nu negen gemeenten; dezelfde van de politieregio en de hulpverleningsregio.
Zijn wij nu tevreden? Ja en neen. Ja, omdat deze negen gemeenten op allerlei fronten goed samenwerken: woningbouw, verkeer, jeugdzorg, ruimtelijke ordening en milieu. Neen, omdat de economische ontwikkeling zich over een groter gebied uitstrekt: de Randstad. Een randstadbestuur lijkt dan wenselijk. Zo ver is het nog niet nu het kabinet het rapport van de commissieKok in de la heeft gestopt.
STREEKPLAN
Ik keer terug naar onze regio. Onlangs heeft Haaglanden onder leiding van de Delftse burgemeester Verkerk het Regionaal Structuurplan opgesteld. Dit plan neemt na wijziging van de Wet Ruimtelijke Ordening de plaats in van het Streekplan. Verkerk heeft een kunststuk geleverd door alle gemeenten op ĂŠĂŠn lijn te krijgen. Veel waarde is gehecht aan het behoud van groene bufferzones, die moeten voorkomen dat de Haagse regio en de Leidse aan elkaar groeien. Dit is voor Wassenaar een heel belangrijke beslissing geweest. Het nieuwe Valkenburg zal niet aan Wassenaar vastgroeien, maar er door een flinke buffer van gescheiden blijven. De samenwerking binnen de regio met Leidschendam-Voorburg en met Voorschoten, dat er buiten ligt, vindt plaats in het Pact van Duivenvoorde. Ook aan de Haagse kant van Wassenaar blijft er een groene buffer, maar daar vinden wel enige belangrijke ontwikkelingen plaats. Het gaat hier om de komst van de Amerikaanse ambassade en het behoud van de renbaan Duindigt.
HAAGS
PROBLEEM
Wassenaar is bereid om een groot Haags probleem mee te helpen oplossen. Door allerlei, in deze tijd jammer genoeg noodzakelijke, veiligheidsmaatregelen is de Amerikaanse ambassade op de huidige locatie niet meer te handhaven. Begin 2006 heeft de raad van Wassenaar inge-
stemd met een nieuwe locatie in Wassenaar onder enige randvoorwaarden, waaronder ‘een goede ruimtelijke en landschappelijke inpassing aansluitend bij de omgeving van buitenplaatsen en landgoederen’. In goede samenwerking met Den Haag moet nog een aantal problemen worden opgelost. Op 25 juni 2007 heeft de raad van Wassenaar, na positief advies van de welstandscommissie, het ontwerp van de Amerikaanse architecten en landschapsdeskundigen goedgekeurd. Het ontwerpen van het bestemmingsplan kan nu van start gaan. Een niet onbelangrijk nevenproduct van de samenwerking met Den Haag is dat een aantal problemen in deze buurt zal worden opgelost. Met name op het gebied van beheer en onderhoud, dat vanwege het versnipperde grondeigendom was achtergebleven.
RENBAAN DUINDIGT
Een ander probleem in dit gebied betreft de toekomst van de Renbaan Duindigt. Vorig jaar bij het eeuwfeest werd erover gespeculeerd, dat Duindigt moest verdwijnen. Het zou moeten plaatsmaken voor woningbouw en dergelijke. Het gemeentebestuur van Wassenaar was daarover niet erg enthousiast. De publieke belangstelling bij het eeuwfeest was zodanig, dat onderzoek naar het behoud van de renbaan gerechtvaardigd was. In oktober 2006 is door het gemeentebestuur onder leiding van Paul Nouwen een rondetafelconferentie georganiseerd met vertegenwoordigers van bedrijven, die ook al eens betrokken waren geweest bij plannen over het behoud van de renbaan. Resultaat: een opdracht aan een ontwikkelaar om met een nieuw concept te komen. Begin september zal een voorstel en een maquette aan de raad van Wassenaar worden gepresenteerd. In het kader van de internationale aspiraties van Den Haag zal deze ontwikkeling een positieve bijdrage leveren.
Oud-burgemeester Dr. L. van Leeuwen van Wassenaar. De samenwerking op het gebied van politie en brandweer/hulpverlening wordt ingezet op de nieuwe veiligheidsregio. Een bestuurlijke werkgroep onder leiding van Wim Deetman is daarvoor aan het werk. Samenwerking is op veel terreinen aan de orde. Een nog op te lossen probleem daarbij is de rol van de gemeenteraden. In het kader van het in 2002 ingevoerde dualisme is dat bij bestuurlijke samenwerking nog een vraagteken. Het lijkt bijvoorbeeld niet wenselijk, dat een enkele of een paar gemeenteraden het werk binnen deze veiligheidsregio kunnen ophouden. Hier ligt voorshands een uitdaging voor de samenwerkende burgemeesters om hun eigen raden tot werkbare oplossingen te komen. Bewerking van de afscheidsrede van dr. L. van Leeuwen ter gelegenheid van zijn afscheid als (waarnemend) burgemeester van Wassenaar.
4ADVER TENTIE3
7Y U[UVGGO KP FG DGUVG JCPFGP -CPVQQTXGTJWK\KPI TGQTICPKUCVKG WKVDTGKFKPI KPMTKORKPI QH QRUEJQPKPI! /M MAAR MET DE DEUR IN HUIS TE VALLEN UW )#4 APPARATUUR
/NS DIENSTENPAKKET s 4RANSPORTKLAAR EN OPERATIONEEL MAKEN VAN COMPUTER SYSTEMEN EN ANDERE INFORMATIETECHNOLOGISCHE APPARATUUR
IS DE BACKBONE VAN UW ORGANISATIE 3TELT U ZICH DE SCHADE
s 6ERVAARDIGEN VAN VAN NAAR EN PATCHLIJSTEN
AAN UW BEDRIJF EENS VOOR ALS NA EEN VERHUIZING BLIJKT DAT
s !ANLEGGEN WERKPLEKBEKABELING
UW SYSTEEM OPEENS GEEN TEKEN VAN LEVEN MEER GEEFT
s 6OLLEDIG WEGWERKEN VAN BEKABELING
/F WANNEER UW NETWERK VANWEGE ONGEMERKTE VERVUILING
s 4ESTEN OF AANPASSEN CONl GURATIE
EEN WEEK LAM KOMT TE LIGGEN $OOR 4RAJECT )4 2ELOCATION
s )N EN UITBOUWEN SERVERRUIMTES
3ERVICES EN 4RAJECT )4 #LEANING 3ERVICES IN TE SCHAKELEN
s %XTERN REINIGEN VAN PC S EN RANDAPPARATUUR
VOORKOMT U DIT SOORT NACHT MERRIE SCENARIO S
) # 4 2 % , / # !4 ) / . 3 % 2 6 ) # % 3
5RQV VQ 5RQV 1P 5RQV 5GTXKEGU
)#4 #,%!.).' 3%26)#%3
4RAJECT )4 " 6 \ -OEZEL " \ #6 $EN (AAG \ 4 42!*%#4)4 \ & &!842!*%#4)4 \ % MVS TRAJECT IT NL \ WWW TRAJECT IT NL
11
Opinie
VRIJDAG 6 JULI 2007
Niet verslagen, maar aan de slag! DOOR
ANTOINETTE VISSER
Het Nationaal Historisch Museum gaat niet naar Den Haag, maar naar Arnhem. En dat doet terecht zeer in Den Haag. Werd daar niet al jaren geleden tijdens het 750-jarig bestaan van de stad het idee ontwikkeld voor een Huis voor de geschiedenis en de democratie? En ontstonden niet allerlei varianten met dit idee als basis? Uiteindelijk werd er, vrij plotseling en toch nog onverwacht in de Tweede Kamer beslist dat er een museum voor de nationale geschiedenis zou komen. Het woord democratie was daarbij verdwenen. In het nieuwe kabinet bleek ook het geld verdwenen: in de begroting vergeten, maar Den Haag was wel de stad die in aanmerking leek te komen als vestigingsplek. Nu is vergeten een belangrijk onderdeel van ons geheugen. Voor een nationaal geheugen is het vergeten van geld, ironisch. Wat vergeet je het eerst? Dat wat je niet zo belangrijk vindt. Hoe graag wil je zo’n museum eigenlijk? Als minister van Onderwijs kun je dan bij opbod de beslissing gaan verkopen waar zo’n museum zou moeten komen. Verwarrend voor Den Haag als blijkt dat Amsterdam en Arnhem ook in de race zijn. Als nog meer steden mee willen doen, krijgt de strijd ook iets vrolijks. Onze geschiedenis is kennelijk iets om voor te vechten. Dat is weer mooi. Het deed mij denken aan de strijd om een fotomuseum, waar ik toen middenin zat. Achteraf gezien, leverde die veel aandacht op voor de fotografie en Nederland hield er meer dan ÊÊn fotomuseum aan over. Geen slechte afloop.
CANON
Sinds de mammoetwet zit geschiedenis niet meer in het pakket, is er geen gedeelde kennis meer, geen zogenoemde canon, van de Nederlandse geschiedenis. Een gemis. De canon-commissie van
Frits van Oostrom heeft nu met verve en succes de vensters op de Nederlandse geschiedenis weer geopend. En vanzelfsprekend vormde deze canon, met vijftig belangrijke items die als ‘vensters’ toegang geven tot de geschiedenis de ruggegraat van het nationaal historisch museum in het voorstel van de stad Den Haag in een nieuw, fascinerend gebouw tussen Stadhuis en Tweede Kamer, pal in het centrum. En het mocht iets kosten. Den Haag ging ervoor. En dat is bijzonder. Den Haag is als het zichzelf betreft, vaak nogal ingetogen, zuinigjes, afwachtend, kritisch, bijna hard voor zichzelf. Arnhem krijgt nu de steun van het Rijk voor een nieuwe attractie die over een paar jaar gestalte moet krijgen. Ik hoop van harte dat het succesvol wordt. En het is jammer dat Den Haag die extra Rijkssteun niet krijgt, want Den Haag heeft wel dat rijke nationale bezit aan culturele waarde binnen de stad en een rijk bezit kost geld.
WO R T E L S
Het nationale in onze geschiedenis is toch immers die prachtige, maar ook kwetsbare democratie, met lange wortels in onze historie. En het feit waar heel Nederland trots op kan zijn, dat er internationaal gerechtigheid gevonden kan worden in Den Haag, dĂĄt heeft ook een lang verleden. Van Gevangenpoort tot Vredespaleis. De geschiedenis van Den Haag heeft nu eenmaal drie gezichten: Haags, nationaal en internationaal en dat is al eeuwenlang zo. En natuurlijk stond dat allemaal in het plan voor Den Haag, die band tussen geschiedenis en de geschiedenis in wording. DĂĄt is het nationale dat ons kan binden in Nederland en dat heeft een nationale plek, bij ons in Den Haag. En dan bedoel ik niet de politieke geschiedenis (ook interessant) maar waar de politiek over gaat, over onderwijs, oorlog en vrede, gezondheid, landbouw, migratie. Kortom over het
hele leven. En je kunt het zien bij ons op het Plein: de democratie in bedrijf. Elke dag. Soms strippende postbodes, soms voetballende kinderen van vluchtelingen die aandacht vragen voor hun toekomst. Dat is, dat heeft Den Haag. De wedstrijd tussen steden heeft wel iets losgemaakt in Den Haag, een bijzonder elan, een besef van de eigen historische en culturele waarde. Daar moeten wij mee aan de slag! En het geld dat uit de hoed beschikbaar kwam voor een nieuw museumgebouw voor nationale historie besteedt dat aan de geschiedenis in Den Haag. Den Haag is niet verslagen. In Den Haag ligt de geschiedenis nog steeds op straat. ‘De stad is de tentoonstelling’ hebben wij niet voor niets als leus in het Haags Historisch Museum. Den Haag heeft een hoge geschiedenisdichtheid per vierkante meter en soms per centimer. Het Binnenhof staat er, het huis van onze democratie. Het cultureel erfgoed van Den Haag, dat wat van waarde is in Den Haag, laten wij het gewoon de Collectie Den Haag noemen, dĂĄt moet in de schijnwerpers gezet, en voor het voetlicht gebracht worden. Dat gebeurt nu veel te weinig. Daar is geld voor nodig en daar hebben de historische en culturele instellingen elkaar voor nodig. De ijdele strijd tussen de ego’s in de plannenmakerij voor een nationaal historisch museum heeft al die jaren voor Den Haag niets opgeleverd. Kom op aan de slag: de geschiedenis in Den Haag gaat ons allemaal aan. PS: de nationale geschiedenis is intussen op dit moment gewoon te zien aan de Korte Vijverberg 7 in het Haags Historisch Museum met de bijbehorende educatieve programma’s over geschiedenis en democratie. Antoinette Visser is directeur van het Haags Historisch Museum en van Museum de Gevangenpoort.
Christiaan Huygens zojuist toegevoegd aan de canon van de vaderlandse geschiedenis, is momenteel met zijn complete familiegeschiedenis te zien in het Haags Historisch Museum. GESCHILDERD DOOR CASPAR NETSCHER, 1671, COLLECTIE HAAGS HISTORISCH MUSEUM
4ADVER TENTIE3
! "
#$#%&%'#'$ ( )))
C
A R
T
E U N
Als een politieagent ‘Ho!’ roept, dan moet je blijven staan. Of hij dat nu op een vriendelijke manier doet, of alsof hij naar een paard roept. Luister je niet, dan pleeg je een misdrijf. Als die agent je arresteert en wil meenemen naar het bureau, dan moet je meewerken. Doe je dat niet, dan ben je wederspannig. Er hoeft dan alleen maar bewezen worden dat je je hebt bewogen in een richting tegengesteld aan die waarin de agent je wilde meevoeren. Ook dat is een misdrijf, gelijk het dat ook al was in het oude testament, als zonde der toverij beschreven (Samuel 15:23), enfin. Wederspannigheid wordt vaak door de officier van justitie als extra beschuldiging op de dagvaarding gezet als de politie echt
een hekel aan de verdachte heeft of, zoals in dit geval, zelf flinke klappen heeft opgelopen. Hein Paulus werd bij een routinecontrole aangehouden. Hij begon meteen te schelden tegen de agenten. Het waren k‌lijers, t‌lijers, p‌honden. Krijg de k.. en hij zou hun moeders wel effe komen ‌! Hein had beter zijn mond gehouden. Nu hij de aandacht had getrokken, werd er ook nog even nagekeken of hij nog een straf open had staan en dat bleek. Hij moest dus mee. Hij pleegde hevig verzet tegen de arrestatie. Hij knokte met een, twee, drie en uiteindelijk vier agenten. Zelfs met de boeien aan vocht hij nog door. Hein kwam pas tot bedaren nadat de agenten hem door een winkelruit gejonast hadden. Op de terechtzitting moest hij zich verantwoorden voor poging tot doodslag op de agenten. Als dat niet bewezen kon worden dan toch in elk geval de mishandeling van die vier agenten. Verzet bij arrestatie en wederspannigheid. Tenslotte de beledi-
ging van de agenten, die alle vier met een superieur in de rechtszaal waren en een paar honderd euro smartengeld van hem eisten. Als zijn advocaat vond ik die poging tot doodslag wat overdreven. Een mishandeling was het wel, maar wederspannig was hij niet geweest omdat hij vechtende nergens heen gevoerd werd. Deze verweren slaagden. Voor wat betreft de belediging betoogde ik dat de agenten in Algemeen Beschaafd Haags door Hein waren toegesproken, maar zich niet beledigd hebben kunnen voelen en dat de zinnen op zichzelf ook niet beledigend zijn. De Haagse jeugd spreekt immers zo de hele dag met elkaar. De rechter kon een glimlach niet onderdrukken, maar veroordeelde Hein toch ook voor de beledigingen. Hein kon ‘t niet rotten. Vanaf het verdachtenbankje sprak hij de agenten nog even toe. ‘As je niet tegen klappen ken, moet je niet bij de politie gaan, laffe k‌lijers. Wat doen jullie hier? K‌ op! Ga boeven vangen!’
Juridisch
Algemeen Beschaafd Haags
U
W
BAS MARTENS, ADVOCAAT
M E N I N G
Wanbeleid
Š
Teun Berserik
Wij willen alsnog reageren op het interview enkele weken geleden met Maya Meijer. Als afscheidnemend directeur van de Stichting Sculptuur Den Haag meent zij op insinuerende wijze alsnog Eric Dullaert te moeten beschuldigen van financieel wanbeleid in de eerste jaren van Sculptuur Den Haag. Het had haar meer gepast Eric Dullaert welverdiende lof toe te zwaaien voor het lef en de fantasie waarmee hij Sculptuur Den Haag heeft geĂŻnitieerd. Die tentoonstelling in 1998 is kwalitatief niet meer overtroffen. Aangekocht? So what? Was Botero niet aangekocht? Financieel budget overschreden? So what? Bij welk groot project gebeurt dat niet? En niet alleen was deze eerste tentoonstelling artistiek van een zeer hoog niveau, de hele organisatie eromheen was een evenement op zich, met de net uit BosniĂŤ teruggekeerde Sfor soldaten die zorgden voor de ‘aftakeling’van de beelden. Wij willen niet de individuele bijdrage van de kunstenaars van de tentoonstelling van dit jaar beoordelen, maar de gehele opzet (een soort springschans op het Schelpenpad, die de mooie laan verbarricadeert) getuigt van weinig visueel inzicht. De zwarte barak waar blijkbaar het organisatie comitĂŠ zetelt, is niet om aan te zien.
BARBARA
EN
PAUL MARCUS
12
Uit
VRIJDAG 6 JULI 2007
Mediterrane sfeer proeven in het Mesdagkwartier Voor iedereen die niet genoeg kan krijgen van de mediterrane sfeer in Zuidelijke oorden, heeft het Haagse Mesdagkwartier vervanging geregeld. Tijdens het tweede MidZomerMesNacht festival MéditerraMee op vrijdagavond 13 juli wanen bezoekers zich even in Zuid Frankrijk, Spanje of op de Balkan.
DOOR
EN BEELD
Zo zingt in Vonkel op het Anna Paulownaplein de mezzo-sopraan Jolanda van Hal Franse Chansons. Ook is de expositie ‘DUTCH’ te zien. Vijfentwintig kunstenaars tonen hun kijk op Nederland en de Nederlanders: eigentijdse schilderijen, beelden, objecten, installaties en foto’s. Bij galerie De Vlaming in de Anna Paulownastraat gaat de MidZomerMesNacht zeker niet geruisloos voorbij. Flamenco-artiesten Johan Frauenfelder en Arturo Ramón treden van 21.00 tot 22.00 uur op en ter gelegenheid van de 85e verjaardag van Corneille kunnen bezoekers tegen 15 procent korting grafisch werk van deze kunstenaar kopen.
GRIEKENLAND
Kunstcentrum Stroom, de Regentenkamer en Podium Vocale hebben een eigen programma. De Regentenkamer houdt het niet bij één zomeravond, maar heeft er vier op het programma staan. Met Griekse liederen ‘Ouzo? Hoezo?’van Skordalia, een nieuw ensemble rond bouzouki-spelers en gitaristen Willem van Leeuwen en Rob Scholten, Portugese jazz, mediterrane poëzie door Tatiana Radier en zonovergoten proza door Yvonne Keuls. Zelfs de Balkan is vertegenwoordigd op MéditerraMee met zigeunerensemble Sintiromarus die bijzonder klanken van rond de Zwarte Zee naar Nederland haalt. Opmerkelijk zijn ook de gratis rondleidingen in het Vredespaleis in de zelden openbaar toegankelijke tuin. Van 20.00
Rozen keuren Een prachtige kleur, een mooie vorm en natuurlijk bestendig tegen het woeste Nederlandse weer. Kwekers hebben er alles aan gedaan om een sterke toproos te kweken. “Maar de geur is een beetje in vergetelheid geraakt”, vertelt Jan Scholten, manager bij het Groenbedrijf Den Haag. De jury van het Rozenconcours neemt de proef op de som en snuffelt aan alle inzendingen in het Westbroekpark.
In de tuin van Museum Mesdag klinken de hakken ritmisch op de vloer tijdens het flamenco optreden van Nuria Manglano. Spaanse tapas, drankjes en tangomuziek door Alfredo Marcucci en DJ Kees Bogaart maken de Spaanse sfeer compleet. Maar Museum Mesdag is niet de enige die het Mesdagkwartier tot cultureel en culinair evenement maakt. Naast het museum doen ook verschillende culturele instellingen, winkels, horecagelegenheden en galeries uit de wijk hun best om de bezoeker de MéditerraMee te laten beleven. Tijdens het festival kunnen bezoekers naar de open avond van diverse galeries en winkels en naar cultuurpodia.
MUZIEK
“De
Nuria Manglano danst in de tuin van Museum Mesdag. FOTO: MIKE VAN DEN TOORN tot 22.30 uur kunnen bezoekers een rondleiding in de tuin krijgen met een mediterraan tintje. De zwoele zomeravond in het Mesdagkwartier begint om 17.00 uur en duurt tot middernacht. Het Mesdagkwartier
ligt in het gebied van de Javastraat, Laan van Meerdervoort, Anna Paulownastraat, Mauritskade, Hogewal, Piet Heinstraat en de Zeestraat. Voor meer informatie: www.midzomermesnacht.nl.
MIRANDA FIERET
Van de 335 verschillende rozenrassen die in het Westbroekpark staan, werden afgelopen week 120 rassen gekeurd. De inzenders (ontwikkelaars van nieuwe soorten) komen volgens Scholten van over de hele wereld. “We hebben zelfs rozen uit Japan en Nieuw Zeeland. Iedereen wil weten of de roossoort kan gedijen in het Nederlandse klimaat”. Dat is niet de enige reden waarom het Haagse Rozenconcours zo populair is bij de kwekers. “Dit is het enige concours waarbij kwekers ook zelf mogen keuren. Natuurlijk staan de rozen wel anoniem in het veld”, benadrukt Scholten. “Tussen 135 rozen kun je echt niet meer zo snel jouw eigen roos herkennen”. Naast een vaste jury die de rozen vijf keer in het jaar bekijkt, is er ook een gezelschap dat de rozen puur op geur beoordeelt. “Iedereen was zo druk bezig om een sterke roos te kweken, dat er niet meer op werd gelet of de roos geurde. Daar begint weer verandering in te komen”. De jury wandelt daarom al ruikend door de rozenvelden. “Pas wel op”, waarschuwt een dame met duidelijk ervaring in het rozen ruiken. “Klop altijd even op de roos voordat je gaat ruiken. Dan weet je zeker dat er geen bij meer in zit, want voor je het weet heb je een dikke neus”. Met pen en papier in de aanslag, wandelen de rozenexperts door het park. Een roos puur op de geur beoordelen is best lastig, vindt Ria Braspenning, één van de juryleden. “Ik heb zelf 160 rozen in de tuin staan en je let toch ook op het uiterlijk”. De dame wijst op een verschrompelde kop met bruine rozenblaadjes. “Ik hou bijvoorbeeld niet van zo’n vieze klit. Een roos kan beter gewoon haar bladeren verliezen, dat is
Klop wel eerst op de roos tijdens het keuren, zo mooier. Helaas mag ik daar niks over zeggen. Pas op donderdag, vlak voor de start van het Rozenconcours, gaat er een jury naar alle facetten van de rozen kijken”.
EXTRA
HANDICAP
Het weer vormt een extra handicap voor de keuring. De regen maakt het moeilij-
Muziek met bezieling op Vlietpop Hoe goed een album ook is, met live muziek kan er pas écht worden beoordeeld hoe de muzikanten zijn. Hoe is het samenspel, wordt er écht zuiver gezongen? En hoe gaan ze met het publiek om? Ervaar zelf of de artiesten op Vlietpop het publiek voor zich kunnen winnen. Haagse bands als Seven, Gemstone en R.O.O.O.M delen het podium met The Sheer en Henk Westbroek op zaterdag 7 juli.
Alle ogen zijn gericht op de artiesten van Vlietpop. FOTO: PR
DOOR
MIRANDA FIERET
Vlakbij winkelcentrum Leidsenhage, in het Zijdepark klinkt zaterdag vanaf vroeg in de middag tot laat in de avond pop, rock, metal en hiphop. Bezoekers zijn dan getuige van één van de optredens uit de recordtour van de band Seven. De datum 07-07-07 was voor de Haagse band de perfecte dag om een recordpoging te ondernemen. Binnen 24 uur geeft het vijftal zeven optredens van zeven songs door heel Nederland. Wanneer dit lukt, krijgt Seven een vermelding in het Guiness Book of Records. In zo’n recordpoging moet een show in eigen stad natuurlijk niet ontbreken. Seven heeft al de nodige ervaring opgebouwd door te spelen in het voorprogramma van The Golden Earring en ze werden door 3FM genomineerd als ‘Beste nieuwkomer’. Naast Seven is ook de urbanscene van Den Haag vertegenwoordigd. Rulers Of Our Own Minds, kortweg R.O.O.O.M, maakt melodieuze urban pop. Zangeres Romagna Sasabone begon in een gospelkoor van de Molukse Kerk en vindt het nog steeds prachtig hoe verschillende stemmen en melodieën samenkomen. “Ik zing niet meer over religieuze onderwerpen, maar ik heb nog wel diezelfde bezieling”, laat ze weten op de website van Vlietpop. Sasabone speelt samen met Rapper Stamina die uit Angola komt, DNA, van origine een jazzsaxofonist en producer/gitarist Ronno. Ondanks de totaal verschillen-
de achtergronden van de muzikanten, vormen ze een hecht team.
WE S T B R O E K
Naast veel Haagse namen staan ook nationaal befaamde artiesten op het podium. Henk Westbroek is ongetwijfeld de meeste bekende en tevens de afsluiter op Vlietpop. Of je hem geweldig vindt of juist verschrikkelijk, één ding is zeker: niemand kan om Henk Westbroek heen. Ook al dook zijn naam vaak op in de media door zijn politieke carrière, muziek blijft de rode draad in het leven van Henk Westbroek. Nu hij de politiek achter zich heeft gelaten, stopt hij al zijn energie in zijn column voor De Pers, zijn werk als diskjockey bij Yorin, een theatertour en uiteraard muziek. De muzikale duizendpoot treedt samen met een liveband op tijdens Vlietpop. “Ik heb geluk gehad met deze band. Het zijn sublieme muzikanten, die stuk voor stuk ook over een prachtig stemgeluid beschikken”, zegt Westbroek die zich verheugt op de aankomende optredens. Programma Vlietpop 12.30-13.10 Djenn 13.40-14.20 Gemstone 14.50-15.30 Annatar 16.00-16.50 Seven 17.20-18.10 The Sheer 18.40-19.30 R.O.O.O.M 20.00-21.15 Tribute 2 Bob Marley 21.45-23.00 Henk Westbroek Toegang: gratis
13
Uit
VRIJDAG 6 JULI 2007
geur was een beetje vergeten”
in het Westbroekpark
De Eetrubriek VAN
CO O S VE R S T E E G
Dining Met één ding wist chef-kok Ruben van Dieten najaar 2005 al meteen de aandacht op zich te vestigen: hij opende een compleet rookvrij restaurant; iemand dus die duidelijk vooruit kijkt. Gelukkig heeft hij nog meer in huis. Ruben komt uit de kweekvijver van Henk Savelberg, het groepje getalenteerde chefs als Paul van Waarden, Christian van der Linden etc. dat jaren achtereen bij de grote meester in Voorburg heeft gewerkt en uiteindelijk voor een eigen bedrijf heeft gekozen. Met zijn scholing zit het dus wel goed. Dining is alleen toegankelijk via een meubelwinkel. De zaak is strak modern, maar bepaald niet koud. Ruben werkt met zijn assistent in een open keuken, iets wat we nu en dan ook wel kunnen ruiken. Mijn echtgenote kiest vooraf de zwezerik en langoustines gebakken met salade van groene asperges en schaaldierensaus; een schotel die er met € 25 voor een entree financieel meteen stevig inhakt. Maar dat weet je met langoustines tevoren, die zijn fors aan de prijs. Zwezerik heb ik voor het eerst van mijn leven in 1980 in restaurant De Boeg te Venlo gegeten en dat vond ik destijds wel een openbaring. Maar deze slaat alles: wat is dit ongenadig lekker! Niet dat mijn eigen bordje slecht scoort. Ik heb een salade met gegrilde tonijn (€ 17,50), gegrilde lente-uitjes en vinaigrette van komkommer en zwarte olijven. De tonijn is slechts aan een zijde gegrild en dat geeft een bijzonder effect, alsof je door een knapperig laagje in het zijdezachte belandt. Net als bij het voorgerecht van mijn vrouw is de totale smaakbeleving perfect. Tock kan ik niet nalaten nog een stukjes zwezerik en een halve langoustine aan de overzijde te bietsen. Omdat we tevoren net een receptie in het zojuist geopende huiskamerrestaurant St. Jo- BEOORDELING seph achter de rug hebben, Sterke punten doen we kalm aan met de + prima bediening wijn. Ieder een glas huiswijn + creatieve keuken wit, respectievelijk rosé (€ 3,25). We kiezen deze avond Minpunten voor veel water. En dat blijkt - open keuken geurt bij Dining goedkoop uit te pakken. Je betaalt hier per persoon € 2 en dan wordt er onbeperkt geschonken. Dining heeft zich namelijk in navolging van grootheden als Jonni Boer en Ron Blaauw een eigen zuiveringsinstallatie aangeschaft en schenkt eigen water – zowel plat als bruisend en desgewenst ook met een smaakje. Als hoofdschotel heeft mijn vrouw vongole, ofwel schelpdiertjes, met lintpasta en een kleine salade (€ 19). Persoonlijk ben ik niet zo van de schelpen (uitgezonderd mosselen), dus ik hoef ook niet zo nodig van haar bord te proeven. Mijn eega is echter heel tevreden. En dat geldt evenzeer voor mij met m’n bordje tongscharfilet (€21). De vis – niet te verwarren met zeetong – is à la plancha gebakken met beurre noissette, tortelloni van paddestoelen en truffel en weet zich omringd door een klein leger van paddestoelen. Over de tongschar heeft de chef nog wat zomertruffel geschaafd; die is aanmerkelijk minder sterk van smaak dan de wintertruffel en domineert dus ook niet zo. De hele avond heb ik mij al zitten verheugen op het dessert van frambozen dat de dame aan de tafel naast me had (alle desserts kosten € 9,50). De chefkok zal misschien wel balen, want we zijn de laatste klanten in de zaak en die kan nu nog weer aan de slag om met de hand een sabayon van champagne te kloppen. Hoewel, ik heb die garde niet gehoord. De sabayon blijkt trouwens van een roomrijke samenstelling die vast niet in het boek van Sonja Bakker voorkomt. Heerlijk dus. Het moois ligt op een bodem van Bretons zanddeeg. Vrouwlief heeft drie kleine desserthapjes, te weten gemarineerd rood fruit, een taartje van mango, banaan en frambozen en crème brûlée van Bourbonvanille. Het is allemaal uitstekend en prefereren wij beide de klassieke crème brûlée. En dan is er alweer koffie, ook dik in orde en een rekening van € 127,60.
Deze zwezerik slaat alles: wat is dit ongenadig lekker!
o hebben bijen en vliegen de kans om weg te vliegen. FOTO: C&R ker om de geuren op te snuiven. Braspenning knielt voor een veldje neer. Na een klein ogenblik schudt ze het hoofd en kruist wat aan in haar rapport. “Rozen zijn dol op de zon en de regendruppels in de roos houden de geur tegen. Bepaalde rozen ruiken ook meer in de ochtend, of juist in de middag”. De roos die het beste wordt beoordeeld,
wint de Gouden Roos van Den Haag. De prijsuitreiking is op het Rozenconcours, dat om 19.30 uur van start gaat. Voor iedereen die de nieuwe rozenrassen zelf wil keuren, is het rosarium in het Westbroekpark het gehele jaar geopend en gratis toegankelijk. Scholten heeft nog wel een tip voor bezoekers die de rozen wil keuren. “Als er wordt
Clowneske praktijken op de boulevard van Kijkduin muziek. Kinderen kunnen meedoen aan workshops. Iedereen kan clown worden, ook al is het maar voor één weekend.
Het is even oefenen, om als een acrobaat je kunsten te vertonen. FOTO: PR De vrouw met de baard, de dwerg en de sterke man zijn niet van de partij. Maar clowns en acrobaten zijn er genoeg op
het kinderevenement ‘Boulevard van het Circus’. Kijkduin is dit weekend één groot circus met verschillende acts en
9
gekeken naar een roos voor in de eigen tuin, is het handig om een aantal keer te komen in verschillende maanden. Dan weet je zeker dat het een sterke bloem en geen toevalstreffer is”. De winnaar van de Gouden Roos van het Rozenconcours wordt vrijdag op www.denhaagcentraal.net bekend gemaakt.
Een circus is niet compleet zonder muziek. Daarom speelt het mobiele orkest Dinges Enzo liedjes voor kinderen waarbij ze ook mee kunnen helpen om muziek te maken. Ron Ronell en zijn familie strijken neer op het Deltaplein met Circus Etoile. Dit circus zit vol verrassingen: acrobatiek, jongleren, een Poedelshow en een stel muzikale clowns. Als de kinderen inspiratie hebben opgedaan bij familie Ronell, kunnen ze zelf worden ‘opgeleid’ tot circusartiest. Het Haagse Kindercircus Circaso geeft workshops en demonstraties in circustechnieken als acrobatiek, jongleren en eenwielfietsen. Boulevard van het Circus in Kijkduin; Deltaplein, de Boulevard en het winkel-centrum Zaterdag 7 en zondag 8 juli van 13.00 uur tot 17.00 uur; gratis toegang.
CATEGORIE Voorgerechten vanaf € 15,50 Hoofdgerechten vanaf € 19 Nagerechten € 9,50 ADRES Frederikstraat 54 Den Haag. Telefoon (070) 312 24 77 GEOPEND keuken open 12.00 –14.30, 18.30 – 22.00, zo-ma gesloten INTERNET www.diningrestaurant.nl
4ADVER TENTIE3
JULI - AUGUSTUS 2007
ROMY FILMHUIS DEN HAAG 5 JULI T/M 1 AUG SPUI 191 2511 BN DEN HAAG INFORMATIE EN RESERVEREN 070 - 365 60 30
PRESENTEREN
SCHNEIDER FILMS EN TENTOONSTELLINGEN
LEZERSVOORDEEL! Van donderdag 5 juli tot en met woensdag 1 augustus presenteert Filmhuis Den Haag in samenwerking met het Filmmuseum een retrospectief en tentoonstelling rond Romy Schneider. De Oostenrijkse actrice, die vijfentwintig jaar geleden op 43-jarige leeftijd overleed, werd beroemd met klassiekers als Sissi en Les choses de la vie. Ze werkte met tal van grote Europese regisseurs en acteurs, zoals Claude Sautet, Luchino Visconti en Andrzej Zulawski. Speciaal voor de gelegenheid brengt het Filmmuseum vanaf 28 juni de film César et Rosalie uit, die ook te zien zal zijn in het Filmhuis. FILMS Het Romy Schneider-retrospectief biedt ruimte aan de publieksfilms en de artistieke successen uit Schneiders carrière. In totaal vertoont het Filmhuis zestien titels uit haar oeuvre. TENTOONSTELLING Gedurende het retrospectief is de collectie fanmemorabilia van de Nederlandse Romy Schneider-kenner Albert Wulffers te zien, aangevuld met materiaal uit de collectie van mede-fan Ingrid Lazet. Te zien zijn onder meer affiches, merchandising, postzegels, luciferdoosjes, super8-films, platenhoezen, privéfoto’s van Romy en een reeks handgekleurde foto’s als voorbeeld voor kauwgomplaatjes. De tentoonstelling is dagelijks gratis toegankelijk van 17.00 tot 22.00 uur. INSTALLATIE EN PERFORMANCE Van donderdag 5 tot en met vrijdag 13 juli is Zaal 5 van het Filmhuis ingericht als ‘temple funèbre’ of ‘herinneringszaal’ waarin Albert Wulffers diverse hommages aan Romy Schneider vormgeeft. Zaal 5 is dagelijks gratis toegankelijk van 17.00 tot 22.00 uur. Als afsluiting brengt Wulffers op vrijdag 13 juli ‘live’ een theatrale lezing, om 21.30 uur. De toegang hiervoor is eveneens gratis.
Altijd al interesse in de makelaardij? Grijp nu je kans! Wij zoeken een jonge dynamische FULLTIME medewerk(st)er ter versterking van ons rental team. Belangrijkste kenmerken zijn: - flexibiliteit; - creatief; - goede computer- en administratieve vaardigheden; - organisatietalent en enthousiasme; - kennis van de moderne talen, waarvan vloeiend Engels in woord en geschrift; - in het bezit van een rijbewijs; - studie makelaardij strekt tot de aanbeveling. Graag je schriftelijke reactie met CV naar: Van Paaschen Makelaardij B.V. T.a.v. mevrouw M. de Graaf Laan van Nieuw Oost Indië 1 2593 BH Den Haag *Parttime behoort niet tot de mogelijkheden.
SPECIAAL AANBOD VOOR LEZERS DEN HAAG CENTRAAL Lezers van Den Haag Centraal gaan voordelig naar een Romy Schneider-film! Tegen inlevering van onderstaande, volledig ingevulde kortingsbon aan de kassa van Filmhuis Den Haag, ontvangt u twee kaarten voor de prijs van één voor een film naar keuze uit het Romy Schneider-programma*. Kijk op de website van het Filmhuis voor meer informatie over het Romy Schneider-programma: www.filmhuisdenhaag.nl *) De actie is alleen geldig voor de films uit het Romy Schneider-programma en de vertoningen van César & Rosalie in de periode van 5 juli t/m 1 augustus 2007 in Filmhuis Den Haag. De actie is niet geldig in combinatie met andere aanbiedingen/kortingen. Reserveringen op basis van beschikbaarheid. Geen restitutie op reeds gekochte kaarten. Alleen originele, volledig ingevulde kortingsbonnen worden geaccepteerd.
!
KORTINGSBON
NAAM: ADRES: PC / PLAATS: TELEFOON: GEBOORTEDATUM: [ ] JA, IK WIL GRAAG PER E-MAIL OP DE HOOGTE GEHOUDEN WORDEN VAN HET FILMPROGRAMMA VAN FILMHUIS DEN HAAG, MIJN E-MAIL ADRES IS:
ELKE AVOND T/M 1 SEPTEMBER www.madurodam.nl
sensationele multimedia experience
In een spannende multimedia-er varing wordt Madurodam omgetoverd tot een waar openluchtspektakel. Volg Hansje Brinker in zijn dappere poging om Nederland te redden van een watersnoodramp. En zie hoe Madurodam ook ’s avonds op vele plaatsen tot leven komt!
084_Adv_denhaag_agenda_144X220_f1 1
03-07-2007 16:36:50
15
Cultuur
VRIJDAG 6 JULI 2007
V-Day of Dag van de witte anjers DOOR JILL
STOLK
De Nederlandse Veteranendag op 29 juni is volgens plan en naar wens verlopen, op het weer na dan. Het was echt ‘infanterieweer’, wat zoveel betekent als: veel regen. Maar de veteranen, blij met deze dag en met de erkenning, defileerden onverstoorbaar langs kroonprins WillemAlexander, gekleed in uniform mèt witte anjer – het symbool van verbondenheid. Volgens auteur Kees M. Paling (1954) had deze dag heel anders kunnen verlopen. In zijn militaire thriller ‘Operatie Tango’ lezen we hoe het ook had kunnen gaan. Op V-Day wordt er door de OBP, de Ontevreden Burger Partij, een staatsgreep gepland. Op 29 juni is het V-Day en zullen ‘die lui op het Binnenhof’ te grazen worden genomen. Het hele kabinet zal voor een speciale rechtbank gesleept worden en ‘verantwoording moeten afleggen voor hun gebrek aan daadkracht, hun verspilling van gemeenschapsgeld en hun vriendjespolitiek’. Aldus Tweede Kamerlid Aart Jochems van de OBP. De plannen lekken echter uit en de Chef van het Militaire Huis, generaal van Kernhem, organiseert een tegencoup. De organisatie van de tegencoup weet de kroonprins voor zich te winnen als charismatisch leider. “Generaal, heeft uw operatie eigenlijk al een naam?”, vraagt de kroonprins. Lucas van Dale, raadsadviseur van de minister president, schiet te hulp: “Ik denk dat het iets moet zijn met de T van tegencoup. Vind u ook niet, generaal? Wat is ook alweer de T in NAVO-jargon?” “De T? Die staat voor tango. Dan wordt het dus Operatie Tango”. “Operatie Tango?”, zei de prins en hij glimlachte. “Die naam zal mijn vrouw zeker bevallen”.
IJZEREN
sing in het Spaans naar zijn vrouw: ‘Vertrouw alleen de ijzeren vogels’ (hij weet het woord helikopters even niet in het Spaans), waarmee hij de situatie weet te redden. De kroonprins en de kroonprinses blijven sprookjesfiguren. Zij worden niet van een naam voorzien, maar de lezer denkt natuurlijk direct aan Willem-Alexander
en Maxima. De namen van alle politieke en militaire figuren heeft de auteur trouwens ontleend aan de namen van Pruisische officieren die zich destijds tegen Hitler verzetten en aan namen van patriciërs die op het Lange Voorhout woonden. De staatsgreep wordt op listige wijze voorkomen. En ook al had er wel een staatsgreep
plaats gevonden, ach, bloed had er nauwelijks gevloeid. De door Paling geschapen figuren hebben namelijk weinig vlees en bloed. De mensen dragen een titel, hebben een functie, ze drinken koffie, wijn, ze lunchen en dineren, maar een levend wezen op een plat stukje papier neerzetten vergt meer. Echt storend werkt dit gebrek aan geschapen persoon-
VOGELS
De kroonprins vervult een mooie rol in dit Haagse sprookje. Hij toont zich een strateeg. Eerder dan de militairen rond hem verzameld, ziet hij in dat de pantserwagens op de A44, vermoedelijk van de Koninklijke Marechaussee, zullen afbuigen naar Villa Eikenhorst. Hoe zal de kroonprinses in het komende tumult vriend van vijand weten te onderscheiden? En dan sms-t de kroonprins de oplos-
lijkheid trouwens niet en met een eventuele verfilming lost het een en ander zich vanzelf op.
LIEFDE
VOOR
DEN HAAG
Is Kees M. Paling, verbonden aan het sociaal en cultureel Planbureau, een dromer, een sprookjesverteller? De bron van zijn werk is te vinden in 2004. In NRC Handelsblad, 24 november 2004, betoogt H.J.A. Hofland (‘de nestor van de Nederlandse journalistiek’ volgens journaliste Stella Opdam in ‘Operatie Tango’) dat Nederland rijp wordt voor een staatsgreep. Aan alle voorwaarden voor zo’n operatie is immers voldaan... ‘een massale, peilloze ontevredenheid, grote, onoplosbaar lijkende vraagstukken en een zwak gezag’. De volgende dag, 25 november, verschijnt in de sectie ‘Opinie’ van dezelfde krant de reactie van Kees M. Paling. Volgens deze cultuursocioloog overspeelt Hofland zijn hand met blufpoker. Wie wil Hofland deze staatsgreep laten uitvoeren? Het Republikeins Genootschap? Prins Willem-Alexander? Daar komt bij ‘dat de democratische traditie in ons land heel wat dieper gaat dan de ontevredenheid over onze samenleving’. De Nederlanders zijn wellicht ontevreden met de samenleving, maar daar staat tegenover dat zij wel heel tevreden blijken te zijn met hun eigen leven. Waarom zouden ze dat allemaal in de waagschaal willen leggen voor een ongewis politiek avontuur? Aldus Paling. ‘Operatie Tango’ is te beschouwen als een speelse reactie met een serieuze aanpak op de twee bovengenoemde artikelen. Bovendien is dit werk ook nog eens te interpreteren ials een hoffelijk saluut naar het gedachtegoed van Hofland. ‘Operatie Tango’ is niet alleen voor insiders en kenners van het politieke en militaire apparaat bestemd. Natuurlijk, er zijn dubbele bodems (Wie is de generaal?) en er zijn historische vergelijkingen (Napoleon en de kroonprins die met hun persoonlijkheid tegenstellingen weten te overbruggen), maar wie liefde voor Den Haag en het koningshuis koestert, zal zich eveneens in dit werk kunnen vinden. Operatie Tango, de oranjecoup op Veteranendag. Kees M. Paling. Uitgeverij Aspekt.
Prins Willem-Alexander tijdens Veteranendag 2007. Geen staatsgreep… FOTO: RONALD FLEURBAAIJ/WFA
Lopen op je tenen in ‘Huis van Glas’ DOOR
BABETH KNOL
Iedereen met een fatsoenlijke opvoeding zal een drempel over moeten om het ‘Huis van Glas’ van Gamal Ez in kunstenaarscollectief Quartair te betreden. De lucht, het plafond, de wanden maar ook de vloer zijn bezaaid met speelgoed: Soldaatjes, barbies, treinen, auto’s, beren… Besmeurd met een laag gips. Onvermij-
Huis van Glas
delijk op de route door het pand is dat er één van deze speelgoedland bewoners sneuvelt. Hoe voorzichtig je stappen ook zijn. Zelfs bij de meest ervaren galeriebezoeker ontstaat daardoor een bijna pijnlijke onzekerheid over waar hij wel en niet mag komen en waar hij de voeten neer moet zetten. De voorwerpen hebben een prettige associatie en het voelt meer dan verkeerd om per ongeluk een
Barbie been of teddyberen armpje onder je voet te vermorzelen. De kunstenaar zelf zit vaak bij zijn werk en geniet met volle teugen van de reactie van bezoekers. Zonder wijzende vinger of aangedikte emoties laat hij ze in aanraking komen met zijn boodschap. Die bewustwording van kwetsbaarheid en destructiviteit is het doel van Gamal Ez. Alles is even kwetsbaar onder zo’n grote voet, soldaat met geweer of ‘my little pony’, fiets of tank. Met geluidsfragmenten van interviews met politieke leiders over conflictgebieden wijst hij ons erop dat niet alleen het speelgoed zich in zo’n penibele situatie bevindt. Wie door de sprookjesachtige wereld met honderden ‘Objets trouvés’ sluipt, zal het moeilijk te geloven vinden dat Gamal Ez is begonnen als schilder van portretten en landschappen. In Egypte, waar de kunstenaar in 1988 afstudeerde, was er buiten figuratieve kunst nauwelijks iets te vinden. Tot hij in 1986 een bedevaartsvakantie besloot te maken naar de werken van Rembrandt in het Amsterdamse Rijksmuseum. Op een dag verdwaalde hij en belandde in het Stedelijk Museum. Hij schrok zich een ongeluk van de moderne kunst die hij daar zag, tegelijkertijd lokte het hem naar nieuwe mogelijkheden. Na zijn afstuderen verhuisde hij permanent naar Nederland om zich te verdiepen in mo-
derne kunst. Het kostte moeite om de Egyptische regels los te laten maar nu hij de vrijheid heeft om te maken wat hij wil, lijkt hij niet meer te stoppen. De fantasiewerelden van Gamal Ez overspoelen de stad. Tot vorige week was zijn werk te zien in galerie Art Korner op de Bezuidenhoutseweg. Tegelijk met ‘Huis van Glas’ opende hij een installatie in het atrium van het Stadhuis. Dit werk, getiteld ‘Tsunami’, is een indrukwekkend mozaïek van schoenen. Wederom spelend met ideeën over mens, kwetsbaarheid en vernietiging. Mooi hoe Gamal Ez ook hier weer op een luchtige, bijna vrolijke manier kippenvel op je arm weet te toveren. ‘Tsunami’ is een installatie die deel uit maakt van een serie, net als het ‘Huis van glas’, dat eind van dit jaar een vervolg krijgt in een tent van maar liefst 12 bij 12 meter. Met een aanhangwagen vol verzamelde voorwerpen gaat Gamal Ez met onuitputtelijk enthousiasme door. Zou er ooit een schaarste kunnen ontstaan aan oude plastic poppetjes, knuffelbeesten en speelgoedauto’s? We zouden het wel eens kunnen gaan meemaken. ‘Huis van Glas’ te zien in Quartair, Toussaintkade 55, Den Haag, t/m 8 juli Openingstijden: do t/m zo 13.00 t/m 17.00 uur Meer informatie: www.quartair.nl
Tsunami ‘Tsunami’ te zien in het Atrium van het stadhuis van Den Haag, Spui 70, t/m 14 juli Openingstijden: Maandag t/m vrijdag 7.00 - 19.00 uur Donderdag tot 21.30 uur Zaterdag 9.30 - 17.00 uur Meer informatie: www.atriumdenhaag.nl of 070 -353 36 29
4ADVER TENTIE3
selexyz verwijs presenteert: De boekverkopers van selexyz verwijs selecteerden honderden zomer-lees-tips. Haal de speciale folder in de winkel en laat u inspireren.
passage 39 den haag www.selexyz.nl
16
Cultuur
VRIJDAG 6 JULI 2007
Een Koerdisch sprookje
1001 nacht in een graftombe Politiek en media staan – evenals dik vijftien jaar geleden – bol van dure woorden over participatie en recepten voor het ontwikkelen van een multicultureel kunstaanbod. Maar hoe doe je dat? Gewoon op de werkvloer, daar waar het gebeurt. DOOR
de nabijheid van zijn vrouw gedwongen wordt om gruwelijk lijdzaam te sterven in een graftombe. In dit voorgeborchte is zijn lot bezegeld vanaf het moment dat de steen voor de deur van de tombe wordt geschoven. Maar in het tweede deel verschijnt er opeens een vrouw wiens man is gestorven. Het tweetal deelt de pijn en tot besluit is er een verlichte scène waarin de man en de vrouw dansend in elkaars armen van het toneelbeeld verdwijnen. De deur mag ronduit een interessante ontmoeting genoemd worden. Toch toont het ook de aanzienlijke verschillen aan in theaterontwikkeling tussen het oosten en het westen. Dat zijn grote woorden, maar dat oordeel is terug te leiden op de nogal anekdotische aanpak, en die pakt in dit stuk niet altijd even interessant uit. Ook het spelniveau varieert – waar de eerste scène veelbelovend wordt ingezet, sterft het geheel uiteindelijk in een langdradig samenspel van de twee hoofdpersonen.
ERIC KORSTEN
Sprookjes: wie niet luistert komt in de problemen, wie slecht is, wordt aan mootjes gehakt. Hoe bizar kan een sprookje zijn: een man wordt eervol maar levend begraven met zijn gestorven vrouw. Zulks vereisen de tradities en wetten van het land waarin hij woont nu eenmaal. Ze hebben elkaar in hun huwelijkse liefde immers destijds eeuwige trouw beloofd. Het is in een notendop het verhaal van De deur, een bewerking van een van de vele, vele verhalen van Sheherazade uit 1001 nacht, een verzameling vertellingen uit de Arabischislamitische cultuur. Lange tijd werd gedacht dat hun oorsprong in Perzië ligt, maar uit een Jaïnistische versie uit de vijfde eeuw blijkt dat ze uit India afkomstig zijn. Delen ervan gaan terug tot voor het begin van de christelijke jaartelling. In de vijftiende eeuw werden ze in het Arabisch geboekstaafd; in de negentiende eeuw bereikten ze eerst via Frankrijk het West-Europese vasteland. Ton Theo Smit van de Haagse Theatergroep Drang, onder meer bekend van de locatievoorstelling Ado / Ajax, ontmoette de makers van de Koerdische theatergroep De KunstArk in 2005. In dat jaar brachten de twee gezelschappen gezamenlijk De Herinnering uit onder de vlag van werkplaats Dranglab, in een regie van Kameran Raoof. Raoof is naast regisseur ook een vooral in Koerdistan bekend acteur en tekstschrijver. Hij studeerde aan het begin van de jaren zeventig filmwetenschappen in Parijs,
IMPULSEN
Levert zo’n samenwerking tussen Koerdische en Nederlandse theatermakers nieuwe artistieke impulsen en dus nieuwe eigentijdse ensceneringen op? Werkt de kruisbestuiving? Vervuilt of verrijkt het de eigenheid? Op maandag 9 juli worden in de Drangstudio enkele Koerdische en Nederlandse scènes uit de voorstelling gespeeld. Daarna is er onder de titel Open deur?! een debat met onder andere Siamand Banaa (ambassadeur van Irak), Ibrahim Salman (filmmaker en schrijver) en een vertegenwoordiger van de gemeente Den Haag.
Scène uit De deur. FOTO: PR keerde daarop terug naar Koerdistan, maar ontvluchtte vervolgens het regime van Saddam Hoessein in 1991. Dat deed hij met Shamal A. Ali en Sirwan Jamal Faraj. Zij streken met hun families in Nederland neer. Raoof wierp zich op een studie als theatermaker, en richtte in
2004 met voornoemden theatergroep de KunstArk op. De groep sleepte op een Arabisch theaterfestival in 2005 in het Duitse Wuppertal liefst vier prijzen in de wacht: voor beste regie, tekst, spel en vormgeving. Raoof heeft samen met Drang twee ver-
‘Dido & Aeneas’ tussen rijp en groen DOOR
BERT JANSMA
“Zangles geven is leuk en mooi, maar is het niet een beetje duf om alsmaar met je leerlingen aan die paar liederen te werken die ze dan mogen uitvoeren?”. De jonge Haagse zangdocente en soliste Klaartje van Veldhoven (sopraan) vroeg het zich af en bedacht zelf het antwoord: ze organiseert op 7 juli een uitvoering van Henry Purcells barokopera ‘Dido & Aeneas’ in de Bartkapel aan de Brouwersgracht, waarin haar privéleerlingen geconfronteerd worden met solisten die al afgestudeerd zijn of onderweg, met een echt barokorkest en met een veelbelovende jonge dirigent, in dit geval de hier nog studerende Argentijn Hernan Schvartzman. Het mooie aan Klaartje van Veldhovens project is die ontmoeting tussen rijp en groen. “Het koor wordt gevormd door acht leerlingen van mij, plus een gastleerlinge; de jongste is zestien, de oudste midden veertig. Ze hebben allemaal koorervaring, de jongste zit in een voorbereidingsklas van het conservatorium. Ikzelf zing de rol van Dido, het orkest is het Barokorkest van het Koninklijk Conservatorium. Het wilde idee om dit te doen kwam bij me op tijdens een uitvoering van ‘Dido’ in Alkmaar waar ik bedacht dat die koordelen prachtig door mijn leerlingen konden worden gezongen. Het leek me zo mooi om die leerlingen iets meer te kunnen bieden dan liedjes alleen. Je geeft ze een basis-stuk repertoire mee, met fantastische muziek vol contrasten en een bijzondere leer-ervaring”. Purcell schreef zijn opera in 1689 – naar een scenario van de Poet Laureate Nahum Tate – vermoedelijk ook voor jonge mensenin-opleiding: de Boarding school for young Gentlewomen in Chelsea. Klaartje van Veldhoven (1981) kwam zelf in 2006 met een cum laude van het Koninklijk Conservatorium en won vorig jaar oktober een eerste prijs in Engeland (John Kerr Award for English
Song) waar haar als verdere beloning nog een tournee wacht in oktober. Eerder maakte ze met het kleine ensemble van de Nederlandse Bachvereniging een tournee door Amerika met de Bachs Hohe Messe, waarvan inmiddels een cd-opname is gemaakt (Channel Classics). Bovendien treedt ze als soliste op bij het European Union Baroque Orchestra waarmee ze in het najaar op reis gaat naar onder meer Spanje. Die klassieke activiteiten ruilt ze met evenveel liefde voor een wat frivoler repertoire. Ze was oprichtster van de groep ‘Schoon, helder, schitterend’ die een paar jaar geleden een theatervoorstel-
Klaartje van Veldhoven FOTO: PR
ling maakte gebaseerd op liedjes met teksten van Annie M.G. Schmidt waarmee ze in Den Haag in Branoul te zien was. Inmiddels denkt ze erover de muziek van ‘Ja zuster, Nee zuster’ met die groep aan te pakken, terwijl ze al werkt aan een kindertheatervoorstelling met teksten van Willem Wilmink. Waarvoor ze zowel klassieke als jazz-georiënteerde componisten opdrachten wil geven om die op muziek te zetten. Henry Purcell ‘Dido & Aeneas’: 7 juli (20.15). Bartkapel, Brouwersgracht 2k, Den Haag. Kaarten bij Caminada Classics, aan de zaal, of via info@klaartjevanveldhoven.nl
sies gemaakt van De deur, een twintig jaar oud toneelstuk van de in 2005 overleden schrijver Yousif Al-Saaig: een Koerdische en een Nederlandse, gespeeld door twee geheel verschillende casts. Het is een werkelijk macaber verhaal over een willekeurige man die tegen zijn wil en in
Drang, theater op locatie: De deur. Tekst: Yousif Al-Saaig. Vertaling: Shamal A. Ali, Shnow Shamal, Ton Theo Smit. Regie: Kameran Raoof. Dramaturgie: Ton Theo Smit. Vormgeving: Sirwan Jamal Faraj. Spelers Nederlandse versie: Tycho Plooyer, Jeroen Smit, Leonore Tismeer en Hans Peter Ligthart. Nederlandse versie tot en met zaterdag 7 juli in Drangstudio aan de Schelpkade 45 te Den Haag. Toegang: € 10,-. Reserveren: (070) 3464645. Meer informatie: www.drang.nl.
Daan de Ligt aan zet DOOR JILL
STOLK
Daan de Ligt (1953) begint pas na zijn veertigste met schrijven. Eerst voor het personeelsblad en voor de sportvereniging. Teksten worden afgewisseld met gedichten en men is allang blij met deze ijverige, humoristische verslaggever. Zijn eerste gedicht op internet wordt direct opgemerkt door een Belgische uitgever en ‘Archipelbuurt’ wordt opgenomen in de verzamelbundel ‘Netwerk’. De bundel ‘Vijftig’ (2003), ‘Ligtvoetig’ (2005) en ‘Den Haag in gedichten en stadsgezichten’(2006) volgen. Dit jaar is de bundel ‘Vlammende Gedichten’ verschenen. De Ligt dicht over de meest uiteenlopende onderwerpen: werk, huwelijk, ouderdom, vaderschap, de moedermaffia, de zee, Den Haag tot en met een ‘ode aan het Haagse hopje.’ Al meer dan vier jaar publiceert deze stadsdichter van AD/ Haagsche Courant elke week een gedicht. Meestal een sonnet. Vanwaar de voorkeur voor deze vorm? “Ik ben dol op vormvaste gedichten. Ik vind het heerlijk als een gedicht goed loopt..., als het rijmt..., wat niet wil zeggen dat ik vrije gedichten niet mooi vind, maar mijn voorkeur gaat uit naar vormvast. Ik denk ook in een bepaald ritme. Het metrum zit in mijn hoofd. Een onderwerp wordt direct omgebouwd in het ritme van het sonnet. Als je veel leest wordt die vorm er vanzelf in geslepen. Het Shakespeariaanse sonnet vind ik voor de krant ideaal. Je kunt het heel mooi opbouwen, drie keer een kwatrijn, en in die laatste twee zinnen kun je je clou kwijt”. Voor het gedicht ‘Tempo doeloe’ heeft de Ligt de vorm van het Italiaanse sonnet gekozen. Twee kwatrijnen en twee terzetten. In 1969 ging hij bij het Kadaster werken en daar was de Indische mevrouw Lo-Pruys van der Hoeven, voor alle medewerkers ‘mevrouw Lo’. Zij zorgde als een moeder voor de werknemers. Praten, verhalen en natuurlijk eten!
TEMPO DOELOE
de vlammen uit de oost zijn nooit gedoofd
je bleef de sarong steeds volhardend dragen je lachte wanneer ik weer op kwam dagen als jij je culinair had uitgesloofd de onvolprezen geur van Indisch eten je huis een pasar malam in het klein we dronken kelken toeak na’t festijn ik zal je ajam roejak niet vergeten je hebt je leven hier met trots volbracht nu heeft de koude klei bezit genomen van heimwee naar de gordel van smaragd maar uit je kille graf hoor ik nog zacht wat vage klanken van de krontjong komen dan voel ik ademloos de stille kracht Dit gedicht werd door Kim Pendjol op muziek gezet en de zangeres vertolkte het lied op de Pasar Malam Besar 2007. Daan de Ligt is tevreden met zijn podium in de krant. Welke dichter bereikt week in week uit zoveel lezers! En hoeveel dichters zijn er niet! Heel veel! Op dichters-sites bejegenen de collega’s elkaar niet altijd even correct. ‘Dat is helemaal niks’ en ‘Dat is bagger’ zijn geen onbekende uitspraken. De Ligt is nog steeds op internet te vinden, maar hij heeft een uitgever en is inmiddels in zo’n zestien verzamelbundels ondergebracht. In 2002 is de Ligt prijswinnaar van de Haschiba (Haagse Schilderswijk Bazar) en hij wint de gedichtenwedstrijd van het TV-programma Studio Spaan. Nu stuurt hij geen werk meer in om mee te dingen naar een prijs. Goed, hij is dan de dichter van het AD/ HC, de positie van stadsdichter van de stad Den Haag heeft hij nooit geambieerd. Nee, het is niets voor de Ligt om een gedicht te fabriceren voor een speciale gebeurtenis als de dood van een belangrijk persoon of de geboorte van een koningskind. Deze dichter verkiest op zijn eigen manier een plaats in de wereld van de poezie in te nemen. ‘Vlammende Gedichten’, Daan de Ligt. Uitgeverij Liverse ISBN: 9789076982427. Prijs € 17,50
Cultuur
VRIJDAG 6 JULI 2007
17
Eindexamenexpositie Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten
Professionaliteit viert hoogtij ROOS VAN PUT
ZELFVERHEERLIJKING
Opvallende namen binnen de totale presentatie beeldende kunst zijn Klaas Bijl, Rosa Boekhorst, Wieteke Heldens, Anke Kuipers, Petra van Noort, John de Weerd en het duo Alexandra Werlich & Mat-
GEWICHTSSCHOMMELINGEN
In het werk van Petra van Noort regeert een feministische ondertoon. FOTO: C&R thijs Rensman. In de films van het hier genoemde duo draait het allemaal om narcisme. Bijna niets is eigentijdser dan dat. Zelfverheerlijking is zelden zo prominent geweest als nu. Denk alleen al aan Paris Hilton. Een rijkeluisdame zonder wapenfeit die zichzelf tot VIP heeft gebombardeerd en die alleen maar ‘ik ben zo geweldig, ik ben zo lekker’ voor de camera scandeert. Werlich & Rensman laten jonge kinderen scènes spelen waarbij overduidelijk is dat er slecht wordt geacteerd. In Death Bed Scene schieten de ‘kindsterretjes’ telkens bijna in de lach. Op het laatst gieren ze het uit. Het geeft op hilarische en tegelijkertijd schrijnende wijze aan hoe bijvoorbeeld soaps
vandaag de dag worden gemaakt. Deskundigheid heeft plaats gemaakt voor amateurisme. Het is pulp dat de massa vermaakt. Werlich & Rensman gooien daarnaast nog eens alle regels over hoe een film gemaakt zou moeten worden overboord. Waardoor een persiflage met een donkere ondertoon een feit wordt. Ofwel: hoe je hun films kunt lezen als een oproep tot anti-narcisme.
OGEN
Sterk zijn de pornografische tekeningen van Rosa Boekhorst. Waar in hard core porno de focus op de geslachtsdelen ligt, zoomt Boekhorst juist in op de ogen. Die indringend vanaf het papier naar de toe-
Niets ligt vast in Piece of Cake Piece of Cake is de nieuwe muziektheatervoorstelling van Expeditie 3, onderdeel van het talentontwikkelingstraject van het ALBA theaterhuis. Artistiek begeleider Marcel Roijaards over dit overheerlijke nagerecht. DOOR
ANNEKE RUYS
“Ik smul van woorden/Die klanken worden/ Aanbakken tot kunst/Die van lettersoep gebrouwen/In noten geklopt/Schuimend van ritme/Op geflambeerde lettergrepen kauwen”. Zo wordt Piece of Cake van Expeditie 3 geïntroduceerd. Het toetje staat centraal in deze voorstelling, waar je aan tafel schuift bij multikunstenaars, muzikanten, fotografen, videomakers, acteurs, schrijvers en mimers. De één denkt bij toetje aan zoet, de ander associeert het met hartig. Toetje staat ook voor gevoel: uitbundige vrolijkheid naast overdaad. De een voelt zich voldaan, de ander is misselijk na zich verkeken te hebben op het effect dat te veel aan toetjes kan hebben. Daarnaast herbergt het woord aspecten van troost en eenzaamheid, iets waar je iets anders mee afsluit: het einde van een maaltijd is het toetje. Dat voelt even heel fijn en dan is het afgelopen. In de voorstelling Piece Of Cake komen al deze aspecten naar voren. Marcel Roijaards over De Expeditie: “De Expeditie is het ontwikkelingstraject van ALBA voor jonge talentvolle mensen tussen 16 en 30
Scène uit Piece of Cake. FOTO: PR jaar met theaterambities en bestaat uit drie trajecten. In Expeditie 1 (‘Werktraining’) zitten mensen in die nog niet zoveel ervaring hebben en graag voor zichzelf willen uitzoeken wat ze kunnen en willen. Het zijn vooral mensen die erover denken om naar een kunstvakopleiding te gaan en nog zoekende zijn wat ze precies willen met hun passie voor theater, kunst, muziek of andere disciplines. Expeditie 2 is de ‘Werkvoorstelling’, een intensief maaktraject en het vervolg op Expeditie 1. Mensen die in Expeditie 2 terechtkomen maken gezamenlijk een veelzijdige voorstelling aan de hand van een thema. Expeditie 3 is de ‘Werkplaats’ voor jonge podiumkunstenaars. Beginnende professionelen en uitzonderlijk talent komen hier samen. Ze ontwikkelen met z’n allen een voorstelling aan de hand van eigen ideeën.
THEMA
Piece of Cake is ontstaan als thema ‘Het Toetje’ in het eerste deel van Werkproces Expeditie 3. Het wordt gespeeld
door schrijvers, muzikanten, acteurs, videomakers, mimers en fotografen. De zes multitalenten in de editie zijn: Karel van Laere, Sytze Schalk, Linde Schinkel, Jan-Willem Troost, Hiba Vink en Frank Wienk. Met z’n allen leveren ze een leuke en absurde voorstelling af vol ‘Super Chunky Irresistable Desire’. Een Piece of Cake!. Een bekende quote van ALBA is: ‘Niet het maken van kunst, maar de kunst van het maken’. Roijaards vervolgt: “Er zit heel veel muziek in Piece of Cake en het is een uiterst multimediale voorstelling. Het mooie is om te zien hoe een cellist in de ruimte op zoek gaat naar een koekje, terwijl hij ondertussen prachtig cello speelt. Je kunt alle kanten met het stuk op, niets ligt vast! Er is altijd spanning en uitdaging, ook voor mij. Ik leer dagelijks van alles wat er mogelijk is en van alle grenzen die er steeds weer overschreden worden. Onze voorstellingen zijn vooral populair bij een jong en gevarieerd publiek. Veel jongeren maken middels onze voorstellingen en die van ALBA theaterhuis kennis met theater. Uiteraard weten ook ouderen de weg naar ons theaterhuis te vinden. Onze bezoekers komen uit alle leeftijdscategorieën en uit verschillende culturen. Daar zijn we natuurlijk alleen maar blij mee”. ALBA theaterhuis, Laan van Poot 97, Den Haag. Speellijst: Vrijdag 6 en zaterdag 7 juli om 20.30 uur. Zondag 8 juli om 15.00 uur. Woensdag 11, Donderdag 12, Vrijdag 13 en Zaterdag 14 juli om 20.30 uur. Zondag 15 juli om 15.00 uur. Reserveren: 06-38 77 06 01 of www.albatheaterhuis.nl
schouwer staren. De overige lijnen van het lichaam tekent zij zodanig ijl, dat de werken in het niets lijken te verdwijnen. Je moet bijna met je neus op de tekening gaan staan om te zien in welke kronkels het vrouwenlijf zich begeeft. Door haar manier van tekenen, ontstaat een bitterzoet contrast in het werk zelf. Enerzijds is er sprake van intimiteit, je buigt je over het werk heen om te zien wat er allemaal gebeurt, vervolgens krijg je een geweldige mokerslag. Compleet onverwacht en ‘right in your face’. Volledig expliciet is het werk van Petra van Noort. Op monumentaal formaat zijn grote billen te zien, een man die op het punt staat een vrouw van achteren
Dit werk is opnieuw een bewijs van de kwaliteit van de lichting van 2007. Het is beeldend sterk. De tekeningen branden zich in je netvlies. Daarna vecht de inhoud zich bij je naar binnen. Het is telkens deze combinatie van een krachtige beeldtaal met een actuele inhoud die bij de hier genoemde kunstenaars ontzettend sterk is. Sommigen nemen het privéleven als uitgangspunt. Wat niet leidt tot navelstaarderij maar tot werken die tevens het publieke domein raken. Wat te denken van alle getallenreeksen van Wieteke Heldens. Het blijken haar gewichtsschommelingen van de afgelopen jaren te zijn. Met de nauwkeurigheid van een autist bijgehouden. Ondanks de pijnlijke – en voor velen vast en zeker herkenbare – inhoud toch wel erg grappig. En zeer actueel in een samenleving waar overgewicht doodsoorzaak nummer zoveel is. Eindexamenexpositie Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten: beeldende kunst, Beeld en Geluid/Art Science, Fotografie, Grafisch Ontwerpen, Interieurarchitectuur, Post Graduate Course Industrial Design, Textiel en Mode, Type en Media, Prinsessegracht 4, Den Haag. Te zien t/m 8 juli. Openingstijden: do. & vrij. 10-20.30 uur, za. 1017 uur, zo. 10-16 uur. Toegang gratis. Zie www.kabk.nl.
De humuslaag van de jazz Je mag in een land natuurlijk niet klagen als er grote festivals zijn, maar je hebt voor jazz echt niet altijd het gedrang van duizenden nodig. Dichtbij huis vallen er gelukkig nog altijd mooie, kleinschaliger dingen te beleven. Neem zaterdag 7 juli in De Regentenkamer. Vorige week zou Udo Pannekeet daar met zijn formatie The Pitch Pine Project spelen, en daar had ik u blij over verteld, maar op het laatste moment werd dat optreden vervangen. Niemand ziek of misselijk, maar gewoon angst van de Regentenkamer voor het volume van die band en de houding van de buren boven daarover. Jongens, of jullie zachtjes willen spelen, werd Pannekeet gevraagd. Maar zo werkt ’t natuurlijk niet. De sound van een band is de sound van een band, en daar kan je niet zomaar even de knoppen voor omdraaien. Programmeur René Laanen belde inderhaast een andere formatie van niveau bij elkaar en die trok er gelukkig een vol huis. Dat moet op die zevende helemáál kunnen, want dan staat er het Ack van Rooijen/Paul Heller Quintet. Trompettist Ack mag dan inmiddels een grijze jazz-eminentie zijn, het blijft een genot te horen hoe jeugdig en ideeënrijk hij kan improviseren. Naast hem de jonge Duitse saxofonist Paul Heller. Hij heeft in zijn land een vaste stek bij de WDR big band, maakte met eigen formaties cd’s die Michael Brecker destijds deed uitroepen “Je blijft me verbazen”, terwijl Bob Brookmeyer, nog zo’n grote jongen, oprecht zei: “Als ik zo kon spelen, zou ik ’t doen”. Aan de piano Juraj Stanik, een muzikant die je wel elke dag zou willen horen, met een groot scala aan mogelijkheden, een onstuitbare fantasie en een opwindend ritmegevoel. Aanrader dus. In de (verbouwde) sociëteit van Pulchri Studio aan het Lange Voorhout wordt ook weer jazz gespeeld en iedereen kan er (gratis) bij zijn. Op 6 juli (21.30 uur) is de Haagse pianist Rembrandt Frerichs er te horen met zijn kwartet. Frerichs was finalist in de recente Deloitte Award in het Amsterdamse Bim-huis en maakte een cd (Self Portrait) waarin hij een intrigerend tapijtje van fraaie en uitgebalanceerde stukken uitrolt. Zijn eigen composities zijn daarbij zo opmerkelijk dat orkestleider Henk Meutgeert – die ermee aan het werk moest als arrangeur voor zijn Jazz Orchestra of the Concertgebouw – opgetogen zei: “Wat kan die jongen mooie stukken schrijven”. Saxofonist Jan Menu weeft zijn speelse lijnen door Rembrandts tapijt en aan de drums zit Vinsent Planjer. Diezelfde Planjer is op maandag 9 juli de sessieleider in dat kleine en sympathieke Haagse jazzpodiumpje, café Murphy’s Law aan de Dr. Kuyperstraat. Vanouds de huiskamer van de Haagse jazz, waar op de maandagavonden conservatoriumstudenten laten horen wat ze kunnen terwijl er dikwijls collega’s komen binnenlopen die hun diploma al jaren op zak hebben, maar graag mee-jammen. Grote festivals OK, maar dat soort plekken blijft de humuslaag van de muziek in een stad. www.regentenkamer.nl / www.murphyslaw.nl / www.rembrandtfrerichs.nl / www.jazzmasters.nl
4ADVER TENTIE3
Stichting Bijdehand
biedt een uitgebreid pakket aan zorg en diensten voor ouderen. Van eenvoudige hulp bij dagelijkse activiteiten tot intensieve verzorging en begeleiding bij ziekte. w w w. s t i c h t i n g b i j d e h a n d . n l • i n fo @ s t i c h t i n g b i j d e h a n d . n l • t e l e fo o n 0 7 0 3 9 6 3 3 6 5
door Bert Jansma
Maar liefst tweehonderd studenten hebben hun opleiding aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten afgerond. Twee weken geleden toonde de afdeling Textiel en Mode met een spetterende professionele modeshow hoe hoog de kwaliteit van de huidige generatie ontwerpers is. Nu is het de beurt aan alle andere afdelingen. Een rondgang langs de geëxposeerde werken leert al vrij snel dat het niveau van de afdeling beeldende kunst aanmerkelijk hoger is dan dat van de lichting kunstenaars die vorig jaar de academie verlieten met een diploma op zak. Waar de beschouwer zich destijds regelmatig ergerde aan quasi intellectuele teksten en een slordige presentatie, tonen de nieuwe kunstenaars in spe dat zij goed zijn klaargestoomd om zich te begeven op de (inter)nationale kunstmarkt. Professionaliteit viert hoogtij. Zowel in inhoud als in presentatie. Opmerkelijk is dat binnen de afdeling beeldende kunst een aantal studenten kunstwerken toont met een nadrukkelijk maatschappijkritische ondertoon. De jonge generatie kunstenaars van nu maakt geen kunst om de kunst, het l’art pour l’art principe is voor hen niet interessant, maar zij gebruiken het domein van de kunst als platform om op beeldende wijze kritiek te uiten op de wereld om hen heen. Dit geldt althans voor degenen die op deze academie met de kop boven het bekende maaiveld uitsteken. Vanzelfsprekend zijn er ook nog genoeg voorbeelden van pretentieuze kunstuitingen, van onbegrijpelijke werken die op geen enkele manier indruk maken of van installaties die je meer onder de rubriek ‘goeie vondst’ dan onder kunst met een serieuze inhoud kunt scharen.
te nemen, er liggen appels op de grond, roze à la Playboy bunny’s. En toch regeert hier een feministische ondertoon. Er zijn ook twee vrouwen te zien die afgehakte penissen aan het roosteren zijn. In haar visie is er heel wat mis met de positie van de vrouw, zowel in pornografie als in religie. Om haar harde boodschap wat zachter te verpakken, maakt zij gebruik van borduurtechnieken. Maar dat is misleidend, want de teksten die zijn te lezen, liegen er niet om. Afgelopen week besloot overigens de jury van Stroom om Petra van Noort en Lisa Weinberg ieder een aanmoedigingsprijs van € 1.250,- toe te kennen als aanzet tot hun verdere beroepspraktijk.
Jazz deze week
DOOR
18
Sport
VRIJDAG 6 JULI 2007
Trainen met Vloet Normaal gesproken wordt bij een eerste training van een voorbereiding rustig aan gedaan. Niet als Wiljan Vloet voor de groep staat. En de zo’n 150 toeschouwers zagen dat het goed was.
Imago
Bram Lomans is terug in het Nederlands Elftal. Een goed seizoen bij zijn club HGC heeft bondscoach Roelant Oltmans doen besluiten Bram terug te vragen. Bram had namelijk al – een beetje gedwongen – afscheid genomen van het echte tophockey. Directe aanleiding daarvoor was het mislopen van de Olympische Spelen in Athene in 2004. De selectie was destijds al bepaald, maar dat bleek later een communicatiefout te zijn. De toenmalige bondscoach (een Australiër) liet Bram alsnog thuis ten faveure van een speler, zonder noemenswaardige kwaliteiten. Duistere krachten in de sport. Bram heeft tijdens zijn (inmiddels verlengde) carrière altijd tegen zijn imago op moeten boksen. Op 18-jarige leeftijd kwam hij van hockeyclub Push uit Breda naar HGC. Hij kon hard pushen, maar daar was dan ook eigenlijk alles wel zo’n beetje mee gezegd, vond men. Maar Bram maakte zich het hogere niveau van de hoofdklasse in al haar facetten snel eigen. Teken van talent. Voor intimi was dat geen verrassing. Bram kan goed hockeyen, maar ook goed golfen en, (zeer) goed tennissen. Bram heeft balgevoel. Zijn imago werd (zoals dat gaat met imago’s) gevormd door mensen die hem niet goed kennen en die – onwetend als zij zijn – hun mening nimmer hebben gewijzigd. En toen kwam het telefoontje van de bondscoach. Bram werd teruggevraagd. Uit zijn stralende ogen sprak zijn genoegdoening. Hij heeft een beresterk seizoen achter de rug. Zijn techniek is
De training op het speelveld van het bijna volledig afgebroken voormalige Zuiderparkstadion werd gedomineerd door een aantal fikse regenbuien, maar ook in figuurlijke zin vlogen de spetters er bij de eerste oefensessie van het seizoen 2007/2008 vanaf. De nieuwe technische staf, bestaande uit hoofdtrainer Wiljan Vloet, assistent-trainers Marco Gentile en Henk Fräser en keeperstrainer René Stam, hadden de wind er bij de ruim anderhalf uur durende ochtendtraining goed onder. Tempo en concentratie lagen hoog. De stem van Vloet bulderde regelmatig over het veld. “Corrigeer elkaar”, was een terugkerende kreet van de van Sparta overgekomen oefenmeester, die na afloop zei “te hebben staan springen om weer te starten”. Dat deed hij met een selectie, waar ook de onlangs aangetrokken Hursut Meric (Turkyemspor) en meest recente aankoop Virgilio Teixeira (RKC Waalwijk), deel van uitmaakten. Ruud Jong, Guyon Fernandez, Lex Immers en Roel Stoffels, vorig seizoen nog Jong ADO Den Haag, waren eveneens van de partij; zij mogen in de voorbereiding hun kans proberen te pakken. Murat Onal (bovenbeen), Danilo Arends (gebroken middenvoetsbeentje), Jesper Hakansson (rug) en Josh Wagenaar (rug) ontbraken nog vanwege blessures.
LEIDING
GEVEN
Met Virgilio Teixeira keerde een verloren zoon terug in de Residentie. De 33-jarige centrumverdediger, die nog een tot 2008 lopend contract met RKC had, tekende een tweejarige overeenkomst bij ADO Den Haag, waar hij tussen 1993 en 1998 ook al voor uitkwam. Met een flinke portie optimisme begint hij aan deze jaargang: “Samen met mijn teamgenoten zal ik er alles aan doen om komend seizoen promotie naar de Eredivisie af te dwingen”. Ook technisch manager Peter Hofstede toonde zich tevreden: “Met hem hebben wij de door ons gewenste linksbenige centrale verdediger. Door zijn voetbalkwaliteiten en ruime ervaring kan Virgilio goed leiding geven”. Met de karaktervolle vleugelverdediger Daniël Rijaard (30) werd een akkoord bereikt over een nieuwe verbintenis van twee jaar. Hiernaast is de verwachting dat voor de opening van het nieuwe stadion op 28 juli nog een aantal aankopen zal worden bekendgemaakt.
Marc
beter dan het gros van de hoofdklasse, zijn timing is onovertroffen. Hij trainde minder en speelde voor zijn gevoel op zondag gewoon lekker buiten. Hij groeide met die houding uit tot een van de beste hockeyers van het seizoen. Een persoonlijkheid. Alle imago-makers geeft hij nu een lange neus. De bondscoach is blij, het Nederlands Elftal is blij en Bram is blij. Ik hoop dat de blijdschap blijft, vooral bij de laatste. Omdat er toch ook een gevaar schuilt in zijn terugkeer. Het gevaar dat Bram zijn onbevangenheid van het afgelopen jaar verliest. Selectieprocedures, trainen, nog meer trainen (overtrainen) zouden bij Bram wel eens het goede gevoel kunnen laten verdwijnen. Bram is geen choker. Hij kan als geen ander presteren onder druk. Hij speelt wél op gevoel en voor(al) zijn plezier. Hij is nog een van de laatste echte liefhebbers. Aan de bondscoach de niet geringe opdracht om Bram optimaal te laten presteren. Hij heeft laten zien welke ingrediënten daartoe tot het beste resultaat leiden. Benieuwd of de bondscoach durft te vertrouwen op het gevoel van Bram. Men vond dat Bram slechts hard kon pushen. Imago. Nu wordt hij als een verloren zoon teruggevraagd. Zijn leidinggevende capaciteiten worden geroemd, zijn inzicht en overzicht bewierookt. Iedere dag wordt Bram, zonder er verder iets aan te doen, beter. De onwetenden ventileren weer hun mening. ‘Bram is goed geworden’. Nee, Bram was altijd al goed. Hoop dat het zo blijft.
MARC DELISSEN
Martin Jol wil aanval op Top 4
Wiljan Vloet in actie op de eerste training van ADO Den Haag. FOTO: CREATIVE IMAGES
Veel voetballiefhebbers uit Den Haag houden de prestaties van Tottenham Hotspur nauwlettend in de gaten. Daar zwaait immers oefenmeester Martin Jol de scepter. Bij de Spurs – voor zijn komst danig weggezakt – wordt Jol vanwege het fraaie spel en goede prestaties al op handen gedragen. En dan wil hij komend seizoen ook nog eens een aanval op de Top 4 gaan doen. Nadat de Londense club onlangs talent Darren Bent voor een recordbedrag van 24,5 miljoen euro naar White Hart Lane
wist te halen en de Bulgaarse sterspeler Dimitri Berbatov wist te behouden, beschikken ze over een kwalitatief uitstekende en brede selectie. Nu spreekt Jol zich openlijk uit over zijn ambities. Het grote gat tussen Manchester United, Chelsea, Liverpool, Arsenal en de rest zou hij graag dichten. “Voor mij als manager zou het kampioenschap het belangrijkste zijn, mooier dan de FA Cup, maar dat is voor ons onmogelijk. De top4 is echter niet onhaalbaar, ik heb daar zeker vertrouwen in”.
De laatste Derby voor Eric Bloem Op Duindigt staat zondag de 79ste Derby der Volbloeds centraal. Voor de klassieker onder de klassiekers, waarin elf driejarigen aan de start komen, is een prijzengeld van € 47.000 beschikbaar, waarvan de helft voor de winnaar. DOOR
ANDRÉ BUURMAN
Saros Delta derbywinnaar 1988 met Eric Bloem en links zijn vrouw Jolien. FOTO: WIM HUYBERS
Trainer Eric Bloem zal zondag ongetwijfeld met gemengde gevoelens de Derby vanaf de zijlijn bekijken. De geboren Rotterdammer zadelt namelijk rond de klok van vier uur waarschijnlijk zijn laatste Derby-deelnemer na 37 jaar rensport. Bloem, die als jockey met Saros Delta (1988) en Boxberger Caesar (1989) twee keer een Derby won, besloot onlangs een streep onder zijn carrière als volbloed-trainer te zetten. Eind november gaat het hek van zijn nu al legendarische stal definitief op slot. “Ik ben het meer dan zat in deze sport’’. Al een aantal jaar speelt Eric Bloem met de gedachten zijn renstal op te doeken. Liever nog verkopen. Louter op aandringen van een aantal trouwe eigenaars stelde de Voorschotenaar keer op keer zijn besluit uit. Maar een paar weken geleden ging de kogel dan toch door de kerk. Een dubbele streep er onder. De hoop op een eventuele koper van het spulletje op Duindigt heeft hij al opgegeven. Dus heeft het er alle schijn van dat het huidige stallencomplex op Duindigt van Eric Bloem en echtgenote Jolien per 1 december nog slechts lege boxen telt. Het echtpaar is dan met onbekende bestemming vertrokken. “En om nooit meer terug te keren’’, benadrukt hij zijn besluit. “Ik zal er geen traan om laten. En ik meen wat ik zeg’’, vertelt de trainer met opgeheven hoofd. En vervolgens resoluut: “Ik zet hierna geen voet meer op Duindigt’’. Het beleid van de Nederlandse Draf- en Rensport is mij, en met mij veel collega’s, al jaren een doorn in het oog. Het is er een puinhoop. Je wordt van het kastje naar de muur gestuurd, je bent gewoon een nummer. Niemand binnen de organisatie neemt zijn verantwoordelijkheden. Wijzen naar anderen. Ja, dat kan mijn grootje
ook. Met de rensport is het in Nederland al jaren droevig gesteld. De gloriejaren van de sport zijn voorgoed voorbij. Ik trek mijn conclusies. Het hek gaat eind november op slot hier”.
DOMPER
Voor het zover is, hoopt Bloem zondag stilletjes op een klein wonder. Zijn troef voor de 79ste Derby luistert naar de naam van French Adventure, die al haar acht starts nimmer buiten het geld was. Maar Bloem kreeg twee weken geleden weer een behoorlijke domper te verwerken, toen vaste jockey Terry Cain besloot af te zien van een Derby rit met de merrie. De Engelsman koos namelijk voor een gastrit op Macidoni, een pupil van collega-trainer Jean-Marc Naouri, die sinds kort op Duindigt zijn stallen heeft. De lange afstand van 2400 meter zou Macidoni volgens Cain beter passen dan French Adventure. ’Dit kon er ook nog wel bij’’, doelt Bloem op het besluit van Cain. “Maar mij maken ze de pis niet meer lauw. Ik heb in Raymond Chang een prima vervanger. En dat French Adventure de afstand niet zou aankunnen, we gaan het zondag zien’’. Met Macidoni is tevens de waarschijnlijke favoriet van de Derby genoemd. De Duits gefokte hengst van Jean-Marc Naouri heeft weliswaar pas vier starts in de benen, maar is volgens de Fransman de laatste weken alleen maar verbeterd. De inmiddels 60-jarige Naouri kocht Macidoni twee jaar geleden als jaarling op een Duitse veiling en voerde de hengst vervolgens in Nederland in. “Ik heb de afgelopen 25 jaar al vaker een Derby favoriet op stal gehad, maar het is er nooit van gekomen. Ik hoop zondag mijn slag te kunnen slaan’’.
DIKKE KAREL
Ook in het entrainement van Kevin Davies op Duindigt neemt de spanning toe, al is Davies er niet de man naar om dit te laten blijken. De 56-jarige Engelsman (“ik heb nog altijd een Brits paspoort’’) won als rijder drie keer een Derby. Met Corral’s Bond (1979), Wouter Raaphorst (1984) van de legendarische eigenaar Karel Woltman, beter bekend als ‘Dikke Karel’, uiteraard vanwege diens aanzienlijke omvang en Boxberger Civano (1985) bleef hij destijds de concurrentie voor. Als trainer slaagde Davies er nog niet in om een Derby te winnen, al had hij vorig jaar met Portcullis een eerste troef in handen. “Maar dat liep iets anders dan gehoopt’’, klinkt het wat zuur. Davies heeft met Love On The Rocks en Beaumont twee ijzers in het vuur. De eerste wordt gereden door de Duitser Marc Halford, maar lijkt nog niet klaar voor het grote werk. Daarentegen worden Beaumont, al houdt Davies de nodige slagen om de arm, grote kansen toegedicht. De hengst zou volgens insiders nog niet zijn ware gezicht hebben laten zien.
FA VO R I E T E N R O L
En dan is er uiteraard nog de man, die inmiddels als trainer elf Derby-zeges achter zijn naam heeft staan. Jan Pubben uit het Limburgse Sevenum brengt zondagmiddag vier paarden aan de start, waarvan Duana de beste papieren heeft. De merrie zal waarschijnlijk samen met Macidoni en Beaumont gaan strijden om de favorietenrol bij het spelend publiek. Volly, het paard waarover begin dit jaar al goede berichten gingen, zal ten opzichte van zijn enige optreden op Duindigt toe nu toe, de Trial Stakes, sterk verbeterd moeten
zijn. Met een vierde plaats achter onder andere Duana, Macidoni en French Adventure stelde de hengst teleur. Mogelijk dat de harde bodem van Duindigt hem toen parten speelde. De grasbaan zal zondag door de vele regen eerder soepel zijn. Een voordeel voor Volly. Het deelnemersveld van de 79ste Derby der Volbloeds. Tussen haakjes de trainer respectievelijk jockey. Het cijfer tussen haakjes is het nummer van de startbox. 1 (5) Beaumont (Kevin Davies) (Jimmy Quinn) 2 (9) Jagm (Mary Berrevoets) (Bart de Koning) 3 (11) Love On The Rocks (Kevin Davies) (Marc Halford) 4 (10) Macidoni (Jean-Marc Naouri) (Terry Cain) 5 (8) Ralph Summerland (Jan Pubben) (Coen Cleijmans) 6 (3) Volly (Carl von der Recke) (Pascal Van De Keere) 7 (6) Watermill Zidaan (Jan Pubben) (Daniel Klomp) 8 (4) Belle Dancer (Jan de Zeeuw) (Sandor Nemeth) 9 (1) Duana (Jan Pubben) (Stefan Heylen) 10 (2) French Adventure (Eric Bloem) (Raymond Chang) 11 (7) Idole Summerland (Jan Pubben) (Alain Pietsch)
Sport
VRIJDAG 6 JULI 2007
15 jaar Siemens Open wordt groots gevierd:
‘Voorlopig nog geen einde aan de groei’
Robin Haase FOTO: HENK KOSTER
De tijd gaat snel als je het naar je zin hebt. Of druk. Om nog maar te zwijgen van allebei. Voor je het weet, sta je aan de vooravond van de vijftiende editie van het Siemens Open, van 9 tot en met 15 juli op de Mets Tennisbanen in Scheveningen. Zo’n mijlpaal moet groots worden gevierd. Mede-toernooidirecteur Marcella Mesker kijkt er naar uit. DOOR
MARTIN VAN ZAANEN
Het sportcomplex aan de Berkenbosch Blokstraat in Scheveningen betreden, blijft - ook na de zoveelste keer - iets bijzonders. Heeft met de ligging te maken. Midden in een bijna verstilde woonwijk, op een steenworp afstand van het Circustheater en het strand. Intiem, sfeervol, niet voor niets in de volksmond ‘Klein Wimbledon’. Dat de historie hier van iedere steen afdruipt, draagt ook bij aan De Magie Van De Mets. In vroeger tijden onder meer de vaste locatie voor de Davis Cup. Welke topper schitterde hier niet? Als begrip een tijdje weggezakt, maar door het Siemens Open de laatste jaren weer prominent op de kaart van Nederland Tennisland. Dat het hier tegen het einde van deze zondagochtend zo uitgestorven is, heeft maar één reden: regen. Grote plassen domineren de gravelbanen. Ach, wat nu valt, valt van 8 tot en met 15 juli niet, denkt een optimistisch mens dan maar. De haren nog nat van een intensief uurtje fitnessen, zet Marcella Mesker - gedurende de jaren tachtig Neerlands beste speelster en sinds 1994 samen met Ivo Pols toernooidirecteur van het Siemens Open - zich aan een tafeltje in het bijna verlaten clubhuis. Enthousiast steekt ze van wal. Eerste onderwerp: de spectaculaire opening van de jubileumeditie voor 15 jaar Siemens Open. “Op 8 juli is het centercourt toneel van een unieke combinatie van sport en cultuur. Tennisdemonstraties met onder anderen Michaella Krajicek, Raemon Sluiter, Peter Wessels, Emelio Alvarez en Alex Calatrava (die maar liefst zes keer Scheveningen aandeed -red.). Vervolgens een 50 minuten durend concert van bandoneonist Carel Kraayenhof en zijn eigen Sexteto Canyengue. Met dank aan de hoofdsponsor en de Gemeente Den Haag is de toegang gratis”. Een mooi plan. Marcella: “Overigens in gang gezet door Karel de Rooy van Mini & Maxi, die hier al jarenlang lid is. ‘Zo’n center court moet toch ook op andere manieren te gebruiken zijn’, zei hij regelmatig. Welnu, zijn wens komt uit”.
Spierenburg in Schaduw van trainingsmaatje Van Assendelft Tijdens het NK atletiek in het Olympisch Stadion nam sprintster Pascal van Assendelft (Haag Atletiek) de hegemonie over van de inmiddels gestopte Jacqueline Poelman. Van Assendelft won zowel de 100 als de 200 meter sprint. Haar Haagse trainingsmaatje, Kristel Spierenburg, hoopte op twee zilveren plakken achter haar atletiekvriendin. Het liep echter anders. Vooraf getekend voor twee bronzen medailles, achteraf waarschijnlijk niet helemaal tevreden? “Vooral niet tevreden vanwege mijn tijden. Die waren gewoonweg niet goed genoeg. Er stond veel tegenwind in het Olympisch stadion en ik ben een typische meewindloopster. Ik had nog de hoop dat ik het misschien Pascal nog een beetje moeilijk kon maken voor de titel”. Op de 200 meter werd je voor de tweede plek zelfs verslagen door een 15-jarige. “Niet echt verrassend, hoor. Jamile Samuel had al een beter persoonlijk record dan ik. Maar een zilveren medaille winnen op een NK op 15-jarige leeftijd is natuurlijk wel knap”. Komt er een nieuwe, talentvolle lichting aan op sprintgebied? “Dat kun je wel zeggen. Ik hoop dat ook gewoon. Pascal en ik zijn achter in de twintig, dus over enkele jaren zullen we waarschijnlijk gaan stoppen. Dan moet de jeugd het van ons gaan overnemen. Als ik naar de deelneemsters van de finale kijk, is Jamile niet het enige grote jeugdtalent”. Is het seizoen nu afgelopen voor je? “Nog niet. Ik denk dat ik binnenkort in België nog enkele wedstrijden loop en misschien nog een wedstrijd tijdens het Nationaal Baancircuit. En we willen met wat Haag Atletiek-dames nog een aanval doen op het Nederlands record op de 4x100-metersetafette. We hebben dit seizoen met Pascal, Mami Asante en Esther Dankwah al een tijd gelopen van 45,97 sec. Het Nederlands record staat op 45,15 sec en stamt uit 1988. Dus het wordt gewoon tijd dat dat record een keer uit de boeken wordt gelopen”.
Michaëlla Krajicek FOTO: HENK KOSTER Richten we de blik op het hoofdtoernooi, valt op dat het prijzengeld dit jaar $ 100.000 bedraagt. Een vermeerdering van $ 25.000 ten opzichte van vorige editie en zelfs een verdubbeling als we kijken naar de jaren daarvoor. Hiermee schaart het Siemens Open zich tussen de grootste Challengers ter wereld. Mooie illustratie van de ontwikkeling die het toernooi in vijftien jaar doormaakte. Mesker: “Een wereld van verschil. Vroeger zag je de spelers nog gewoon in het clubhuis tussen de bezoekers, inmiddels is er voor hen een aparte players lounge. Destijds stond in de kleedkamer, voor de verloren uurtjes, een flipperkast, nu staan de spelers in de players lounge computerspellen tot hun beschikking. Daarnaast zijn de sponsorfaciliteiten enorm uitgebreid, wat dat betreft zetten we echt de norm”. Stilstand is achteruitgang. “Ook dit jaar hebben we primeurs; zoals live scoring op de website en het ophangen van tv-schermen in de gangen richting center court. Scanbare toegangskaarten, en uiteraard een fraai jubileumboek. Nee, aan de groei komt voorlopig nog geen einde. Zo kan er wat betreft prijzengeld zeker nog een slag worden gemaakt. Net als qua toeschouwers - vooral de eerste twee dagen”. Het Siemens Open is een toernooi met eigen identiteit. Een begrip in Den Haag, inmiddels ook ver daarbuiten. Prominent onderdeel van de identiteit: de mogelijkheid tot het ontdekken van jonge talenten. Zo speelde Richard Gasquet drie edities mee, was wereldkampioen bij de junioren Gael Monfils in 2004 in Scheveningen van de partij en waren zelfs wereldtoppers Marat Safin en David Nalbandian hier enkele jaren terug te bewonderen. De op De Mets opgegroeide Robin Haase is ook een mooi voorbeeld. Vorig jaar voor de tweede achtereenvolgende keer Talent van het Toernooi, inmiddels onmiskenbaar de beste tennisser van ons land. Naast fraaie prestaties van Haase, hoopt men ook stiekem op een stunt van wereldkampioen bij de junioren Thiemo de Bakker uit ’s-Gravenzande. Dominik Hrbaty (ATP 34) voert de plaatsingslijst aan. Andere ‘affiches’: Roemeen Andrei Pavel en Spanjaard Fernando Vicente. Als meest succesvolle speler uit de geschiedenis van het toernooi - drie keer finalist, twee maal winnaar - kan Sluiter er niet ontbreken. Peter Wessels ontving een Wild Card wegens zijn uitstekende prestaties bij het Ordina Open, waar hij als qualifier de finale bereikte. Een deelnemersveld, horend bij een evenement dat in oktober de ATP 2006 Challenger Award kreeg toegekend. Op grond van de uitstekende organisatie, faciliteiten en promotie van het evenement. De ATP onderstreepte met name de ‘extremely high standard’, aangevuld met
19
Tip 5 Ook komend weekend staat weer een aantal interessante sportevenementen op de agenda. Den Haag Centraal maakte voor u een kleine selectie. Wat valt er – ondanks het zomerseizoen – allemaal te doen, zien en beleven?
1. L A A K K W A R T I E R -ADO D E N H A A G
Voor al die mensen die de voetballoze periode maar niks vinden; aanstaande zaterdag om 18.00 uur speelt ADO Den Haag traditioneel haar eerste oefenwedstrijd van het nieuwe seizoen op het terrein van Laakkwartier aan de Jan van Beerstraat. Vooral leuk voor Rick Hoogendorp, meer dan ooit de blikvanger bij ADO Den Haag, die in zijn jeugd speelde voor Laakkwartier. De dinsdag daarna staat op hetzelfde terrein de tweede oefenwedstrijd op het programma, tegen FC Dordrecht. Ook dit is de afgelopen jaren een vaste tegenstander in de voorbereiding.
Raemon Sluiter FOTO: HENK KOSTER
2. ADO-NEPTUNUS
Zetten de Haagse honkballers het herstel van de gewonnen doordeweekse uitwedstrijd tegen Pioniers Hoofddorp door? U kunt het allemaal bekijken in het Leen Volkerijkstadion (Sportpark Escamp III), aan de Dedemsvaartweg. 7 juli om 14:00 uur. De dag later de return.
3. HBS-EXCELSIOR ’20
Craeyenhout, aan de Daal en Bergselaan is de locatie waar het allemaal gaat gebeuren. Zondag 11:00 uur het aanvangstijdstip van dit cricketduel. Aangezien de bezoekers minder punten hebben dan de thuisploeg, moet dit een haalbare kaart zijn voor de Hagenaars.
4 . H CC - H E R M E S D V S
Toernooidirecteur Marcella Mesker. FOTO: MYLÈNE SIEGERS
Datum en tijdstip: Zondag 11:00 uur. Locatie: De Diepput, Van Hogenhoucklaan. Hermes staat slechts iets hoger op de ranglijst dan HCC, dus ook hier hopen we op een Haagse cricketzege.
uitstekende voorzieningen voor spelers en officials. Het Siemens Open werd gekozen uit meer dan 150 Challenger toernooien over de hele wereld. Mesker: “Zelfs in het begin, toen we nog de status van Satellite hadden en de kleinschaligheid er vanaf droop, lieten we de spelers in het Kurhaus slapen. Spelers moet je in de watten leggen”.
Voetballen op het strand, kan dat? Jazeker wel. Neem zaterdag en zondag vanaf 10.00 uur maar een kijkje in het Hommerson Beachsport Stadion, Strandweg 2, uiteraard in Scheveningen. De beste teams uit Nederland zullen strijden om de professionele- en amateurslandstitels, in verschillende categorieën. Het weekend erop een vergelijkbaar programma.
En dan werd in december ook nog de Promotieprijs van de stad Den Haag in de wacht gesleept. Dergelijke onderscheidingen zorgen voor een enorme kick, beaamt Mesker: “Een prachtige blijk van waardering voor onze gezamenlijke inzet. De hulp die we van sponsors en instanties ondervinden, mag hierbij zeker niet onvermeld blijven”.
5. BEACHSOCCER SERIES
20
Service
VRIJDAG 6 JULI 2007
g Theater / muziek / evenementen VRIJDAG 6 JULI 10.00 Omniversum: “Omniversum. Ronduit Spectaculair”, prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Voor de zomeraanbiedingen kijk op www.omniversum.nl 10.00 SEA LIFE Scheveningen: “De Noordzee, lekker zwemmen??!”, leuke en leerzame presentaties over wat je allemaal in de Noordzee vindt. Tevens poppenkastvoorstellingen. Tot 20.00 uur. www.sealife.nl 12.00 Vertrekpunt VVV/Ticketshop Haags Uitburo, Hofweg 1: “Haagsche Gouden Koetsjes”, tijdens deze 45 minuten durende rondrit per goudgekleurde calèche ontdekt u Den Haag op koninklijke wijze. Ook om 13.00, 14.00 en 15.00 uur. € 10,kind 3 tm 10 jr € 5,- (voorverkoop VVV/Ticketshop). www.denhaag.com 18.00 Vapiano: “Vapiano Jazz”, avond met een Dj battle tegen een live jazzmuzikant. www.vapiano.eu 18.00 Westbroekpark: “De Parade”, theaterfeest met een samensmelting van producties en attracties uit vele kunstdisciplines, oa muziektheater, beeldende kunst, film, muziek en dans. Variabele tijden en toegangsprijzen. www.deparade.nl 20.00 Fortis Circustheater: “Tarzan”, musical over vriendschap, identiteit en wilskracht met muziek van Phil Collins, vertaling Martine Bijl, cast oa Ron Link en Chantal Janzen. € 79,-/74,-/64,-/44,-/29,-. www.circustheater.nl 20.00 HPC Muziekcafé: “Übermadsen/Silver Screen/The Icons”, rock. Gratis. www.haagspopcentrum.nl 20.00 Regentenkamer: “Literair met muziek”, lied en gedicht door de groep Sweet ‘n Sour. € 7,50. www.regentenkamer.nl 20.15 Koninklijk Conservatorium: “Dansvakopleiding”, eindvoorstelling. www.koncon.nl 20.30 Drangstudio: “De deur”, bizarre tragikomedie die zich afspeelt in een rechtzaal en een graftome, een productie van de KunstArk ism Theatergroep Drang. € 10,cjp € 7,50. www.drang.nl 21.00 ´t Syndicaat: “Tango Café”, met Dj Ronaldo. Gratis 21.00 Holland Casino Scheveningen: “Surinaams Feest”, met optreden van de tropische feestband Trafassi. www.hollandcasino.nl 22.00 Muziekcafé De Paap: “Load Up”, live muziek. Gratis. www.depaap.nl 22.30 Lokaal Vredebreuk: “Club-Class-X”, danslokaal met Dj’s Fred & Zjon. Gratis. www. lokaalvredebreuk.nl 23.00 Madurodam: “Madurodam by Light”, sensationeel zomeravondspektakel waarbij de miniatuurstad verlicht zal worden door een show (ca 20 min.) van water, licht en laser over het verhaal van Hansje Brinker. www.madurodam.nl
ZATERDAG 7 JULI 10.00 Beachsport Stadion, ter hoogte van Strandpaviljoen Brunotti, Strandweg 2: “Voorrondes Vedior NK Beach Soccer”, beach soccer op topniveau. Tot 18.00 uur. www.beachsportstadion.com 10.00 Mets Tennisbanen: “Siemens Open 2007”, Internationale Tenniskampioenschappen Scheveningen. Kwalificatie. Gratis. www. siemensopen.nl 10.00 Omniversum: “Omniversum. Ronduit Spectaculair”, prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Voor de zomeraanbiedingen kijk op www.omniversum.nl 10.00 SEA LIFE Scheveningen: “De Noordzee, lekker zwemmen??!”, leuke en leerzame presentaties over wat je allemaal in de Noordzee vindt. Tevens poppenkastvoorstellingen. Tot 20.00 uur. www.sealife.nl 12.00 Schalkburgerplein: “Ratha Yatra 2007”, Indiaas karren festival met een stoet door de stad, open lucht podium, theater, live muziek, braderie en Indiase dans. Tot 19.30 uur. www.rathayatra.nl 12.00 Vertrekpunt VVV/Ticketshop Haags Uitburo, Hofweg 1: “Haagsche Gouden Koetsjes”, tijdens deze 45 minuten durende rondrit per goudgekleurde calèche ontdekt u Den Haag op koninklijke wijze. Ook om 13.00, 14.00 en 15.00 uur. € 10,kind 3 tm 10 jr € 5,- (voorverkoop VVV/Ticketshop). www.denhaag.com
4ADVER TENTIE3
stellingen. Tot 20.00 uur. www.sealife.nl 12.00 Mets Tennisbanen: “Siemens Open 2007”, Internationale Tenniskampioenschappen Scheveningen. 1e Ronde. € 7,- kind/65+ € 5,-. www.siemensopen.nl 13.00 Duinrell: “Zomershow”, verrassende show door illusioniste Sittah in het Zomertheater. (Shows om 13.00, 14.30 en 16.00 uur). Duinrell open van 10-17 uur. € 16,- excl Tikibad (open tot 22.00 uur). www.duinrell.nl 18.00 ´t Syndicaat: “Dansles”, eerst Capoeira daarna vanaf 20.00 uur StreetSalsa. 18.30 Westbroekpark: “De Parade”, theaterfeest met een samensmelting van producties en attracties uit vele kunstdisciplines, oa muziektheater, beeldende kunst, film, muziek en dans. Variabele tijden en toegangsprijzen (kinderparade va 15 uur, overige voorstellingen va 18.30 uur). www.deparade.nl 21.00 Café Murphy’s Law: “Live Jazz Jamsession”, live muziek met oa studenten van het Koninklijk Conservatorium. Gratis. www.murphysjazz.nl 23.00 Madurodam: “Madurodam by Light”, sensationeel zomeravondspektakel waarbij de miniatuurstad verlicht zal worden door een show (ca 20 min.) van water, licht en laser over het verhaal van Hansje Brinker. www.madurodam.nl
DINSDAG 10 JULI
Madurodam by Light. FOTO: PR 12.00 Zijdepark, Leidschendam: “Vlietpop”, gratis popfestival met optredens van oa Seven, R.O.O.O.M, Gemstone, Annatar en Djenn. Tot 23.00 uur. www.vlietpop.nl 13.00 Beach Resort Kijkduin: “Boulevard van het Circus”, kinderen kunnen op de boulevard en het Deltaplein kijken naar en meedoen met verschillende circusacts. Het geheel wordt ondersteund door een groot clownsorkest. Tot 17.00 uur. www. kijkduin.nl 13.00 Duinrell: “Zomershow”, verrassende show door illusioniste Sittah in het Zomertheater. (Shows om 13.00, 14.30 en 16.00 uur). Duinrell open van 10-17 uur. € 16,- excl Tikibad (open tot 22.00 uur). www.duinrell.nl 13.00 Koorenhuis: “Workshop Muziekoriëntatie”, wereldkoor, Hindoestaans slagwerk, piano- of hobospelen in 2,5 uur?! € 12,50. www.koorenhuis.nl 14.00 Koninklijk Conservatorium: “Dansvakopleiding”, eindvoorstelling. www.koncon.nl 14.30 Fortis Circustheater: “Tarzan”, musical over vriendschap, identiteit en wilskracht met muziek van Phil Collins, vertaling Martine Bijl, cast oa Ron Link en Chantal Janzen. € 79,-/74,-/64,-/44,-/29,-. Ook om 20.00 uur. www.circustheater.nl 18.00 Regentenkamer: “Jazz”, concert door Ack van Rooyen (fluegelhorn) Kwartet, Paul Heller (saxofoon), Juraj Stanik (piano), Jos Machtel (bas) en Erik Kooger (drums). Gratis. www.regentenkamer.nl 18.30 Westbroekpark: “De Parade”, theaterfeest met een samensmelting van producties en attracties uit vele kunstdisciplines, oa muziektheater, beeldende kunst, film, muziek en dans. Variabele tijden en toegangsprijzen (kinderparade va 15 uur, overige voorstellingen va 18.30 uur). www.deparade.nl 19.00 De Werf, Industrieterrein Zichtenburg: “4e Saturday Night Cruise 2007”, meeting voor en door Amerikaanse autoliefhebbers. € 4,- (niet leden) bezoek zonder auto gratis. www.cruisebrothers.nl 20.00 Zuiderpark Openluchttheater: “Koorenhuis Jazz in het Zuiderpark”, met optredens van oa jazzkoren, mainstream ensembles en jazzcompany. www.koorenhuis.nl 20.30 Drangstudio: “De deur”, bizarre tragikomedie die zich afspeelt in een rechtzaal en een graftome, een productie van de KunstArk ism Theatergroep Drang. € 10,cjp € 7,50. www.drang.nl
g Adressen THEATERS
Appeltheater/Appelstudio Duinstraat 6-8 070-3502200 Fortis Circustheater Circusstraat 4 070-4167600 Concordia Theater & Zalen Hoge Zand 42 070-3022680 Diligentia Lange Voorhout 5 0900-4104104 Dr. Anton Philipszaal Spui 070-8800333 Koninklijke Schouwburg Korte Voorhout 3 0900-3456789
22.00 Muziekcafé De Paap: “The Jagz”, live muziek. Gratis. www.depaap.nl 23.00 Madurodam: “Madurodam by Light”, sensationeel zomeravondspektakel waarbij de miniatuurstad verlicht zal worden door een show (ca 20 min.) van water, licht en laser over het verhaal van Hansje Brinker. www.madurodam.nl
ZONDAG 8 JULI 10.00 Beachsport Stadion, ter hoogte van Strandpaviljoen Brunotti, Strandweg 2: “Voorrondes Vedior NK Beach Soccer”, beach soccer op topniveau. Tot 18.00 uur. www.beachssportstadion.com 10.00 Lange Voorhout: “Haagse Antiek-, Oude Boeken- en Prentenmarkt”, tot 18.00 uur. 10.00 Mets Tennisbanen: “Siemens Open 2007”, Internationale Tenniskampioenschappen Scheveningen. Kwalificatie. Gratis. www. siemensopen.nl 10.00 Omniversum: “Omniversum. Ronduit Spectaculair”, prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Voor de zomeraanbiedingen kijk op www.omniversum.nl 10.00 Parkeerterrein Sporthal De Schilp, Rijswijk: “Grote Vlooienmarkt”, gezellig in de openlucht struinen langs vele kraampjes. Tot 17.00 uur. www.organisatieburodon.nl 10.00 SEA LIFE Scheveningen: “De Noordzee, lekker zwemmen??!”, leuke en leerzame presentaties over wat je allemaal in de Noordzee vindt. Tevens poppenkastvoorstellingen. Tot 20.00 uur. www.sealife.nl 11.30 Stoomgroep West Zuiderpark: “Treintje rijden in het Zuiderpark”, maak een ritje met een echte miniatuur stoomtrein (niet bij slecht weer!). € 0,80 kind € 0,65 per rit. Ook de parkbaan door het Zuiderpark is geopend. € 2,-. Tot 16.30 uur. www.stoomgroepwest.nl 13.00 Beach Resort Kijkduin: “Boulevard van het Circus”, kinderen kunnen op de boulevard en het Deltaplein kijken naar en meedoen met verschillende circusacts. Het geheel wordt ondersteund door een groot clownsorkest. Tot 17.00 uur. www. kijkduin.nl 13.00 Duinrell: “Zomershow”, verrassende show door illusioniste Sittah in het Zomertheater. (Shows om 13.00, 14.30 en 16.00 uur). Duinrell open van 10-17 uur. € 16,- excl Tikibad (open tot 22.00 uur). www.duinrell.nl
Kooman’s Poppentheater Frankenstraat 66 070-3559305 Korzo Theater Prinsestraat 42 070-3637540 Literairtheater Branoul Maliestraat 12 070-3657285 Lucent Danstheater Spui 070-8800333 Rijswijkse Schouwburg Gen. Spoorln. 10 Rijswijk 070-3360336 Stella Theater Kerkstraat 11 070-3307070 Theater Camuz / Leidschendam Damlaan 44 070-3875314 Theater Merlijn Bilderdijkstraat 33 070-3450996 Theater Pepijn
13.00 Scheveningen, ter hoogte van de Pier: “Boulevardtrein Scheveningen”, maak een 35 min. durende treinrondrit over de boulevard, langs de havens en het Scheveningse dorp. € 3,50 kind/65+ € 3,-. Vertrektijden (afhankelijk van het weer) aangegeven op klok bij de Pier. www.boulevardtrein.nl 13.30 Draf- en Renbaan Duindigt: “Derby Volbloeds”, ren. € 6,- 65+ € 5,- tm 17 jr gratis. www.renbaanduindigt.nl 14.00 Fortis Circustheater: “Tarzan”, musical over vriendschap, identiteit en wilskracht met muziek van Phil Collins, vertaling Martine Bijl, cast oa Ron Link en Chantal Janzen. € 79,-/74,-/64,-/44,-/29,-. Ook om 19.00 uur. www.circustheater.nl 15.30 Abdijkerk: “Orgelbespeling”, door Henk Lemckert. Vanaf 14.30 uur bezichtiging kerk en diavoorstelling ´Kloosters, Kerken en Kastelen in Hennebergerland/Thüringen´. Gratis. www.abdijkerk.nl 17.00 Strandpaviljoen De Fuut: “Jazz in De Fuut”, de Vrije Hand voor zangeres Anne Chris met Charly Zastrau (piano), Cord Heineking (bas) en Joost Kroon (drums). Gratis. www.defuut.nl 18.30 Westbroekpark: “De Parade”, theaterfeest met een samensmelting van producties en attracties uit vele kunstdisciplines, oa muziektheater, beeldende kunst, film, muziek en dans. Variabele tijden en toegangsprijzen (kinderparade va 15 uur, overige voorstellingen va 18.30 uur). www.deparade.nl 21.00 Lokaal Vredebreuk: “Den Haag Songwriters Guild”, met optredens van Marsha en Lara Sprangers. Gratis. www.lokaalvredebreuk.nl 23.00 Madurodam: “Madurodam by Light”, sensationeel zomeravondspektakel waarbij de miniatuurstad verlicht zal worden door een show (ca 20 min.) van water, licht en laser over het verhaal van Hansje Brinker. www.madurodam.nl
MAANDAG 9 JULI 10.00 Omniversum: “Omniversum. Ronduit Spectaculair”, prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Voor de zomeraanbiedingen kijk op www.omniversum.nl 10.00 SEA LIFE Scheveningen: “De Noordzee, lekker zwemmen??!”, leuke en leerzame presentaties over wat je allemaal in de Noordzee vindt. Tevens poppenkastvoor-
Nieuwe Schoolstr. 21-23 0900-4104104 Theater Pierrot Ferrandweg 4 070-3933348 Theater in de Steeg Westeinde 165a 070-3648408 Theater aan het Spui Spui 187 070-3465272 Theater Rest. Toussaint Spectacle Toussaintkade 21 070-3609324 Theater de Tobbe / Voorburg Burg. Feithplein 96 070-3864880 Theater Zeebelt 070-3656546 De Constant Rebequeplein 20a Theater Zwembad De Regentes Weimarstraat 63 070-3656515 World Forum Convention Center Churchillplein 10 070-3066228
Zeeheldentheater Trompstraat 342
MUZIEKCENTRA
10.00 Omniversum: “Omniversum. Ronduit Spectaculair”, prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Voor de zomeraanbiedingen kijk op www.omniversum.nl 10.00 SEA LIFE Scheveningen: “De Noordzee, lekker zwemmen??!”, leuke en leerzame presentaties over wat je allemaal in de Noordzee vindt. Tevens poppenkastvoorstellingen. Tot 20.00 uur. www.sealife.nl 12.00 Mets Tennisbanen: “Siemens Open 2007”, Internationale Tenniskampioenschappen Scheveningen. 1e Ronde. € 7,- kind/65+ € 5,-. www.siemensopen.nl 13.00 Duinrell: “Zomershow”, verrassende show door illusioniste Sittah in het Zomertheater. (Shows om 13.00, 14.30 en 16.00 uur). Duinrell open van 10-17 uur. € 16,- excl Tikibad (open tot 22.00 uur). www.duinrell.nl 18.30 Westbroekpark: “De Parade”, theaterfeest met een samensmelting van producties en attracties uit vele kunstdisciplines, oa muziektheater, beeldende kunst, film, muziek en dans. Variabele tijden en toegangsprijzen (kinderparade va 15 uur, overige voorstellingen va 18.30 uur). www.deparade.nl 20.00 Fortis Circustheater: “Tarzan”, musical over vriendschap, identiteit en wilskracht met muziek van Phil Collins, vertaling Martine Bijl, cast oa Ron Link en Chantal Janzen. € 79,-/74,-/64,-/44,-/29,-. www.circustheater.nl 20.15 Koninklijk Conservatorium: “Dansvakopleiding”, eindvoorstelling. www.koncon.nl 21.00 ´t Syndicaat: “Zomer-Salsa-Party”, met Dj Niche. € 2,23.00 Madurodam: “Madurodam by Light”, sensationeel zomeravondspektakel waarbij de miniatuurstad verlicht zal worden door een show (ca 20 min.) van water, licht en laser over het verhaal van Hansje Brinker. www.madurodam.nl
WOENSDAG 11 JULI 10.00 Omniversum: “Omniversum. Ronduit Spectaculair”, prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Voor de zomeraanbiedingen kijk op www.omniversum.nl 10.00 SEA LIFE Scheveningen: “De Noordzee, lekker zwemmen??!”, leuke en leerzame presentaties over wat je allemaal in de Noordzee vindt. Tevens poppenkastvoorstellingen. Tot 20.00 uur. www.sealife.nl 13.00 Duinrell: “Zomershow”, verrassende show door illusioniste Sittah in het Zomertheater. (Shows om 13.00, 14.30 en 16.00 uur). Duinrell open van 10-17 uur. € 16,- excl Tikibad (open tot 22.00 uur). www.duinrell.nl 13.00 Mets Tennisbanen: “Siemens Open 2007”, Internationale Tenniskampioenschappen Scheveningen. 2e Ronde. € 8,- kind/65+ € 6,-. www.siemensopen.nl 13.00 Stoomgroep West Zuiderpark: “Treintje rijden in het Zuiderpark”, maak een ritje met een echte miniatuur stoomtrein (niet
070-3991000
ASTA Spui 27 070-3461096 Café restaurant Greve Torenstraat 138 070-3603919 Haagse Jazz Club/ BowlingWorld Zuiderpark (ingang Melis Stokelaan) 070-4020777 Mr. P. Droogl. Fortuijnweg 79 Haags Pop Centrum Burg. Hovylaan 12 070-4400086 Lokaal Vredebreuk Papestraat 38 070-3656046 Koorenhuis
Prinsegracht 27 Musicon Soestdijksekade 345 Muziekcafé De Paap Papestraat 32 Muziekcafé De Pater Achterom 8 Paard van Troje Prinsegracht 12 Podium Vocale Laan v. Meerdervoort 32 Regentenkamer Laan v. Meerdervoort 34 ‘t Syndicaat Nieuwe Molstraat 10
070-3422722 070-3686800 070-3652002 070-3450852 070-3601838 070-3451423 070-3658612 070-3600053
Service
VRIJDAG 6 JULI 2007
21
g Exposities 14.30
15.00 18.30
20.00
20.00
20.00
21.00 22.00 23.00
bij slecht weer!). € 0,80 kind € 0,65 per rit. Tot 16.30 uur. www.stoomgroepwest.nl Kooman´s Poppentheater: “Koeskoes”, poppentheater voor kind 5 tot 11 jr. € 8,50 cjp/uitpas € 7,50 kind € 6,-. www.koomanpoppentheater.nl Koninklijk Conservatorium: “Dansvakopleiding”, eindvoorstelling. www.koncon.nl Westbroekpark: “De Parade”, theaterfeest met een samensmelting van producties en attracties uit vele kunstdisciplines, oa muziektheater, beeldende kunst, film, muziek en dans. Variabele tijden en toegangsprijzen (kinderparade va 15 uur, overige voorstellingen va 18.30 uur). www.deparade.nl Fortis Circustheater: “Tarzan”, musical over vriendschap, identiteit en wilskracht met muziek van Phil Collins, vertaling Martine Bijl, cast oa Ron Link en Chantal Janzen. € 79,-/74,-/64,-/44,-/29,-. www.circustheater.nl Hotel ’t Centrum: “An Inconvenient Truth”, vertoning van deze film van Al Gore. Gratis. www.hotelhetcentrum.nl HPC’s Muziekcafé: “Instant Karaoke”, een bruisende show waarbij je met een echte live band op het podium jouw favoriete liedje kan zingen. Gratis. www.haagspopcentrum.nl ´t Syndicaat: “Tango Café”, met Dj Kees. Gratis Greve: “Noche de Salsa”, lekker zomers zwoel salsa dansen. € 3,-. www.greve.nl Madurodam: “Madurodam by Light”, sensationeel zomeravondspektakel waarbij de miniatuurstad verlicht zal worden door een show (ca 20 min.) van water, licht en laser over het verhaal van Hansje Brinker. www.madurodam.nl
DONDERDAG 12 JULI 10.00 Lange Voorhout: “Haagse Antiek-, Oude Boeken- en Prentenmarkt”, tot 18.00 uur. 10.00 Omniversum: “Omniversum. Ronduit Spectaculair”, prachtige films op een gigantisch koepelscherm. Voor de zomeraanbiedingen kijk op www.omniversum.nl 10.00 SEA LIFE Scheveningen: “De Noordzee, lekker zwemmen??!”, leuke en leerzame presentaties over wat je allemaal in de Noordzee vindt. Tevens poppenkastvoorstellingen. Tot 20.00 uur. www.sealife.nl 13.00 Duinrell: “Zomershow”, verrassende show door illusioniste Sittah in het Zomertheater. (Shows om 13.00, 14.30 en 16.00 uur). Duinrell open van 10-17 uur. € 16,- excl Tikibad (open tot 22.00 uur). www.duinrell.nl 13.00 Mets Tennisbanen: “Siemens Open 2007”, Internationale Tenniskampioenschappen Scheveningen. 2e Ronde. € 9,- kind/65+ € 7,-. www.siemensopen.nl 18.30 Strandpaviljoen De Fuut: “Theatergroep Plankgas”, theaterrestaurant, diner met voorstelling. Reserveren noodzakelijk. € 35,-. www.defuut.nl 18.30 Westbroekpark: “De Parade”, theaterfeest met een samensmelting van producties en attracties uit vele kunstdisciplines, oa muziektheater, beeldende kunst, film, muziek en dans. Variabele tijden en toegangsprijzen (kinderparade va 15 uur, overige voorstellingen va 18.30 uur). www.deparade.nl 20.00 Fortis Circustheater: “Tarzan”, musical over vriendschap, identiteit en wilskracht met muziek van Phil Collins, vertaling Martine Bijl, cast oa Ron Link en Chantal Janzen. € 79,-/74,-/64,-/44,-/29,-. www.circustheater.nl 20.00 HPC Muziekcafé: “Tjerk de Ridderband/ Tricky Business”, poprock/funk/soul/jazz. Gratis. www.haagspopcentrum.nl 20.00 Regentenkamer: “MidZomerMesNacht”, Griekse liederen door ensemble Skordalia. € 7,50. www.regentenkamer.nl 20.15 Koninklijk Conservatorium: “Dansvakopleiding”, eindvoorstelling. www.koncon.nl 21.00 ´t Syndicaat: “Zomer-Salsa-Party”, met Dj Niche. € 2,21.00 Basta: “MeltingPot multiculturele disco”, Dj Stylo draait multicultihits afgewisseld met dance, r&b, reggaeton en top-40 muziek. Tot 02.00 uur. www.cochaaglanden.nl 21.00 Lokaal Vredebreuk: “Blues-op-Sessie”, met Flip, John en Fred. Plug in en speel mee. Gratis. www.lokaalvredebreuk.nl 22.00 Muziekcafé De Paap: “Ziggy Stardust”, live muziek. Gratis. www.depaap.nl 23.00 Madurodam: “Madurodam by Light”, sensationeel zomeravondspektakel waarbij de miniatuurstad verlicht zal worden door een show (ca 20 min.) van water, licht en laser over het verhaal van Hansje Brinker. www.madurodam.nl
Brongegevens Agenda Dit is een selectie van Den Haag Marketing & Events, voor de volledige agenda en het toeristische en recreatieve aanbod kijk op www.denhaag.com Voor cultureel aanbod, kaartverkoop en Last Minute Tickets kijk op www.uitburo.nl Tips voor de agenda kunt u mailen naar Arja Kalhorn: info@denhaag.com
Affiche Galerij/Souterrain Station Spui (onder kruispunt Spui/Grote Marktstraat) ma tm zo 6-24 uur 16/06/07 tm 15/08/07 “De Overkant Down Under”: Nieuwe affiches van Ontwerpwerk, ism Den Haag Sculptuur. Artoteek Den Haag Denneweg 14a, Den Haag 070-3465337 wo tm vr 11-18, za 10-17 uur 1e en laatste zo vd maand 12-17 uur 13/06/07 tm 29/07/07 “Diverse kunstenaars”: Presentatie uit eigen collectie. Boulevard Scheveningen 08/06/07 tm 16/09/07 “Planet Ocean”: Op de boulevard staan 50 panelen met 100 originele detailfoto’s van het leven in de oceanengemaakt door de wereldberoemde natuurfotograaf Dos Winkel. www.dos-bertie-winkel.com Centrale Bibliotheek Spui 68, Den Haag 070-3534561 zie www.bibliotheek.nl/denhaag 01/07/07 tm 31/08/07 “Groot en Scherp”: Foto’s van Bob Strik. 18/07/07 tm 27/08/07 “De val van Icarus”: Tentoonstelling over het boek Icarus. Escher in Het Paleis Lange Voorhout 74, Den Haag 070-4277730 di tm zo 11-17 uur permanent “Escher in Het Paleis”: Permanent museum en virtuele attractie gewijd aan het werk van de wereldberoemde grafisch kunstenaar M.C. Escher (1898-1972). 15/06/07 tm 02/09/07 “Down Under - De Overkant”: Werk van Ron Mueck, Natasha Johns-Messenger en Ah Zian. Fotomuseum Den Haag Stadhouderslaan 43, Den Haag 070-3381144 di tm zo 12-18 uur 02/06/07 tm 28/10/07 “Drie Australische Fotografen”: Werk van Tracey Moffatt, Anne Zahalka en Bill Henson. (Onderdeel van Den Haag Sculptuur). 23/06/07 tm 30/09/07 “Koos Breukel - Onder fotografen”: Selectie van circa 55 portretten van collega fotografen in combinatie met één werk uit het oeuvre van de betreffende fotografen. Galerie Anders Bekeken Wagenstraat 123, Den Haag 070-3623914 di tm vr 11-17, za 12-16 uur 25/08/07 tm 20/11/07 “Mooi Stuk II”: Schilderijen, tekeningen, etsen en kermamiek. Galerie Maurits van de Laar Herderstraat 6, Den Haag 070-3640151 wo tm za 12-18, laatste zo van de maand 13-17 uur 29/06/07 tm 19/08/07 “Diverse kunstenaars”: Foto’s van Karin van Dam en Paul Kooiker. (in augustus alleen op afspraak) Galerie Noordeinde Noordeinde 117, Den Haag 070-3606868 wo tm zo 12-17.30 uur 08/07/07 tm 26/08/07 “White nights (in St.Petersburg”: Schilderijen van Victor Timofeev en Sofia Timofeeva. Beelden van Wolfgang A. Kossuth en Halinka Jacubowska. Galerie Ramakers Toussaintkade 51, Den Haag 070-3634308 wo tm za 11-17, zo 13-17 uur 08/07/07 tm 29/07/07 “Playground”: Recent werk van oa Brecht, Ton van Kints, Ien Lucas, Warffemius, Vittorio Roerade en Joncquil. Gem. museum voor actuele kunst Stadhouderslaan 43, Den Haag 070-3381133 di tm zo 12-18 uur 02/06/07 tm 28/10/07 “Into the Luminous Halo Around Us”: Recent werk van Yoshitomo Nara uit Japan. Gemeentemuseum Den Haag Stadhouderslaan 41, Den Haag 070-3381111 di tm zo 11-17 uur 31/03/07 tm 23/09/07 “Vazen met tuiten”: 300 Jaar bloemenvazen van Delfts, Fries en ander Europees aardewerk. 31/03/07 tm 08/07/07 “Michael Wesely”: Foto’s van het proces van bloei, groei en het langzame afsterven van boeketten tulpen. 21/04/07 tm 12/08/07 “Collectie DLD”: Hoogtepunten uit de collectie moderne Duitse kunst vanaf 1900. 28/04/07 tm 05/08/07 “Zeeuws Licht”: Mondriaan in Domburg. 28/04/07 tm 25/08/07 “Anna”: Textielobjecten en ontwerptekeningen van Anna Verweij. 17/05/07 tm 02/09/07 “Helene Schjerfbeck, het geheim van Finland”: Overzichtstentoonstelling. 22/06/07 tm 16/09/07 “Volmaakt verchroomd”: D3 en het avant-garde meubel, Overzichtstentoonstelling van het werk van Paul Schuitema. 12/07/07 tm 28/10/07 “Michael Kirkham”: Overzichtstentoonstelling. 17/07/07 tm 16/12/07 “Têtes Fleuries”: Het portret in de collectie van de Triton Foundation. 25/08/07 tm 02/12/07 “Ordrupgaard. Van Courbet tot Købke”: Impressionisten en werken uit de Deense Gouden Eeuw. Grafiekwinkel Inkt Prinsegracht 20-24, Den Haag 070-3563788 wo tm vr 9.30-17.30, za 10.30-17.30 uur
26/05/07 tm 14/07/07 “Hollands landschap in grafiek en foto”: Een traditioneel thema uit de kunstgeschiedenis. Wat doen de hedendaagse kunstenaars ermee? 21/07/07 tm 08/09/07 “Zomertentoonstelling”: Diverse kunstenaars tonen hun werk per x-aantal strekkende meter. Haags Gemeentearchief Spui 70, Den Haag 070-3537020 ma tm vr 7-19 (donderdag tm 21 uur), za 9.30-17 uur 16/06/07 tm 03/09/07 “Haegsche Reigâh”: Ode aan de ooievaar. 05/07/07 tm 25/08/07 “In de rij”: Tentoonstelling over de voedseldistributie in Den Haag gedurende de beide Wereldoorlogen. Haags Historisch Museum Korte Vijverberg 7, Den Haag 070-3646940 di tm vr 10-17, za en zo 12-17 uur permanent “Rijksmuseum aan de Hofvijver”: Topstukken van de vaderlandse geschiedenis”: Aan de hand van de belangrijkste voorwerpen van de afdeling Nederlandse Geschiedenis van het Rijksmuseum toont het museum de vaderlandse geschiedenis. 26/02/07 tm 19/08/07 “Geboeid!”: Zeven eeuwen Gevangenpoort. Haagse Kunstkring Denneweg 64, Den Haag 070-3647585 di tm za 12-17, zo 13-17 uur 29/06/07 tm 31/07/07 “Verborgen fotografie in beeld”: Foto’s van beeldend kunstenaars, architecten, vormgevers én fotografen. Lange Voorhout Den Haag Sculptuur, 070-3469486 permanent 01/06/07 tm 09/09/07 “Den Haag Sculptuur 2007”: Beeldententoonstelling op het prachtige Lange Voorhout. De Overkant/Down Under, beeldhouwkunst van nu uit Australië en Nederland. Permanent geopend en ´s avonds prachtig verlicht.
Museum voor Communicatie Zeestraat 82, Den Haag 070-3307500 di tm vr 10-17, za en zo 12-17 uur 01/01/06 tm 31/12/07 “Alles werkt!”: Contact in de jaren ‘50 en ‘60. 23/10/03 tm 30/06/08 “ZieZo”: Kindertentoonstelling (5 tm 11 jr) waar je ogen proeven, je oren ruiken en je neus kan zien. 19/01/06 tm 31/07/07 “de Verleiding, 400m2 aan inspiratie”: Prikkelende tentoonstelling waar de bezoeker vele verleidingsmiddelen kan verkennen. 13/04/06 tm 31/07/07 “We bellen!”: Deze tentoonstelling toont op een dynamische manier de veranderde rol van 125 jaar telefoon in Nederland. 22/04/07 tm 31/07/07 “Ringtone Machine”: Maak je eigen ringtone op deze uniek machine, ontwikkeld door The Ringtone Society, en stuur hem direct door naar je mobiele telefoon. Museum Meermanno Prinsessegracht 30, Den Haag 070-3462700 di tm vr 11-17, za en zo 12-17 uur 23/06/07 tm 02/09/07 “Paul Schuitema”: De foto in de avant-gardetypografie. Museum Swaensteyn Herenstraat 101, Voorburg 070-3861673 wo tm zo 13-17 uur 02/06/07 tm 30/09/07 “De Nieuwe Ploeg”: Werk van oa Constant, Corneille, Carel Visser, Jan Snoeck en Co Westerik. Museum Rijswijk Herenstraat 67, Rijswijk 070-3903617 di tm vr en zo 14-17, za 11-17 uur 09/06/07 tm 26/08/07 “Ode aan de aquarel”:
“Jozef van der Horst”: 3-D neon (aan de wand en ruimtelijk). 30/06/07 tm 19/07/07 “Bander van Ierland”: overzichtstentoontstelling. 30/06/07 tm 22/07/07 “Licht dat in dingen zit..: Thematentoontstelling. 21/07/07 tm 09/08/07 “Roza Bahrami”: Schilderijen, grafiek en tekeningen. 21/07/07 tm 09/08/07 “Klein formaat”: Divers werk van Pulchri-leden op klein formaat. 28/07/07 tm 19/08/07 “Fototentoonstelling”: Fotografie van oa Matthijs Reppel en Willem van den Ouden 28/07/07 tm 23/08/07 “Anna Koenigs”: Schilderijen. 25/08/07 tm 15/09/07 “Progress in beeld”: Divers ruimetelijk werk. 25/08/07 tm 15/09/07 “Hans Esnsink op de Kemna”: Grote schilderijen. 25/08/07 tm 17/09/07 “Textiel in de Kunst”: Textielvormgeving van diverse kunstenaars. Regentenkamer/Galerie Modevormgeving/Meubelcafé Laan van Meerdervoort 34, Den Haag 070-3658612 wo tm zo 12-17 uur, za 12-22 uur 16/06/07 tm 22/07/07 “Diverse kunstenaars”: Beeldende kunst van Marc Langer, IJBer en Renée du Clou. Meubeldesign van Giliam Smit en Richard Leeuw. Sieraden van Henneke van der Spek. SEA LIFE Scheveningen Strandweg 13, Scheveningen 070-3542100 ma tm zo 10-19 uur Permanent “Zeepaardjes, geboorte van een sprookje”: Neem een kijkje in de magische wereld van het zeepaardje. Zie de prachtige exemplaren in het kweekcentrum en in hun natuurlijke leefomgeving.
Leeghwaterplein Hekken rondom de in aanbouw zijnde hoofdvestiging van de Mondriaan onderwijsgroep, Den Haag 070-30518320 09/03/07 tm 31/12/07 “1 Beeld, 2 Culturen, 1000 Indrukken”: 16 Indringende foto’s met bijschriften geven een intrigerend beeld van de mens achter ondernemers en studenten. www.ondernemersoverdegrens.nl Livingstone Gallery Anna Paulownastraat 70a en 70b, Den Haag 070-3609428 wo tm za en laatste zo van de maand 12-17 uur 09/06/07 tm 21/07/07 “Abklopfen & Neuputzen”: Een project van St. Promotie Monumentale Keramiek, met diverse kunsternaars. Letterkundig Museum Prins Willem-Alexanderhof 5, Den Haag 070-3339666 di tm vr 10-17, za en zo 12-17 uur permanent “Nationale Schrijversportrettengalerij”: In de gangen van het museum zijn circa 400 portretschilderijen en beelden geëxposeerd. 24/11/06 tm 29/07/07 “Helden in Beeld & Dutch Treats: Tentoonstelling van illustraties uit kinderboeken. Louis Couperus Museum Javastraat 17, Den Haag 070-3640653 do tm zo 12-17 uur en op afspraak 22/06/07 tm 18/11/07 “De grenzen ter betamelijkheid”: Lezen en vrouwen rond 1900. Milieu Informatie Centrum Paviljoensgracht 3, Den Haag 070-3536999 ma tm vr 9-16.30 uur 01/03/07 tm 31/07/06 “Lucht”: Alles over lucht met oa de wereld van windmolens, wolken en luchtexperimenten. Museon Stadhouderslaan 37, Den Haag 070-3381338 di tm zo 11-17 uur (tijdens schoolvakanties ook op maandag) permanent “Recht en Vrede”: Tentoonstelling waar kinderen en volwassenen op speelse wijze ontdekken hoe rechtspraak werkt en wat er in Den Haag op dit gebied gebeurt. 02/02/07 tm 28/10/07 “Robot Zoo”: Nieuwe inzichten en leuke interactieve installaties over hoe dieren functioneren. 01/06/07 tm 11/11/07 “Apenkoppen”: 30 Portretten door James Mollison. 09/06/07 tm 28/10/07 “Het gezicht van de Zee”: Close-up portretten van vissen en andere zeedieren van fotograaf Dos Winkel (zie ook expo op de Boulevard van Scheveningen). Museum Beelden aan Zee Harteveltstraat 1, Den Haag 070-3585857 di tm zo 11-17 uur 22/06/07 tm 29/09/07 “De goddelijke aardwormen”: Beeldhouwkunst van Jan Snoeck. Museum Bredius Lange Vijverberg 14, Den Haag 070-3620729 di tm zo 11-17 uur 16/06/07 tm 02/09/07 “Meesters en Molens, van Rembrandt tot Mondriaan”: Molens in de Hollandse schilderkunst van 1600 tot 1940.
De Verleiding in het Museum voor Communicatie FOTO: LOUIS HAAGMAN Aquarellen van 22 vrouwelijke leden van de Nederlandse Aquarellisten Kring. Muzee Scheveningen Neptunusstraat 92, Scheveningen 070-3500830 di tm za 10-17, zon 12-17 uur permanent “De Geschiedenis van Scheveningen”: De geschiedenis van het vissersdorp Scheveningen, samen met het fascinerende leven onder de zeespiegel. 15/07/07 tm 28/10/07 “Pootjebaden & Beachlife”: Badmode in Scheveningen vanaf 1818 tot heden. Panorama Mesdag Zeestraat 65, Den Haag 070-3106665 ma tm za 10-17, zo 12-17 uur permanent “Panorama Mesdag”: Zinsbegoochelend panorama van Scheveningen in 1881 en museum gewijd aan overige werken van Hendrik Willem Mesdag. 17/06/07 tm 28/10/07 “Jonkheer Jan de Jonge”: Aquarellen en tekeningen; strandtafereeltjes, portretten en figuren op klein formaat van het dagelijkse leven rond 1900 gemaakt door Mesdags tijdgenoot Jonkheer De Jonge. Pulchri Studio Lange Voorhout 15, Den Haag 070-3461735 di tm zo 11-17 uur 30/06/07 tm 22/07/07 “Hout heeft geen haast”: Werk van Louis Niënhuis. 16/06/07 tm 05/07/07
17/02/06 tm 30/12/07 “Rood ijs”: Het International Fund for Animal Welfare laat in deze tentoonstelling zien hoe mooi de wereld van de zeehond is en toch onze bescherming nodig heeft. Stroom Den Haag Hogewal 1-9, Den Haag 070-3658985 wo tm zo 12-17 uur 01/07/07 tm 09/09/07 “Lost Tongues Rediscovered”: Tentoonstelling samengesteld door de Britse curator Francis McKee. Tweede Kamer Lange Poten 4, Den Haag ma tm vr 09-17 uur (legitimatie verplicht!) 22/05/07 tm 23/08/07 “Wie kan ik nog vertrouwen”: Tentoonstelling over vervolging en verzet van homoseksuele mannen en lesbische vrouwen in de Tweede wereldoorlog. De Verdieping van Nederland Prins Willem Alexanderhof 5, Den Haag 070-3140911 di tm za 9-17 (di tot 20 uur), ma en zo 12-17 uur permanent “De Verdieping van Nederland”: 1000 Jaar Nederland aan de hand van de topstukken uit de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief. www.deverdiepingvannederland.nl 22/05/07 tm 23/08/07 “Op Vakantie!”: Presentatie over 100 jaar vakantie, strand en kamperen.
22
Service
programmering
g Cryptogram
radio west en tv west Van de Bollenstreek tot het Westland, van het Scheveningse strand tot de markt in Gouda. Het uitzendgebied van Omroep West is groter dan Den Haag alleen. Maar van al die steden en dorpen is Den Haag onbetwist de grootste. En dat maakt dat de residentie en haar bewoners in onze programma’s vaak aan bod komen. Onderstaand de weekprogrammering voor Radio West en TV West. Voor actuele uitzendtijden kunt u terecht op onze website Westonline.nl.
tv west U
donderdag vanaf 17.00 uur tv West Nieuws Het Andere Oog ZEP Travel RegioNed
U
vrijdag vanaf 17.00 uur tv West Nieuws Buitenwezen RegioNed Filmspot
U
ZEP Travel Het reisprogramma ZEP-travel trekt deze zomer door de regio op zoek naar verrassende locaties en evenementen. Reis de komende weken mee met Paul en Tialda en ontdek dorpen en steden als Nieuwkoop, Rijswijk, De Kaag, Zoetermeer, Noordwijkerhout en (natuurlijk) Den Haag.
zaterdag vanaf 17.00 uur NieuwsWeek Qwesti van Zaken RegioNed Verkeer & Meer
U
HORIZONTAAL 1. Hij denkt, dat er in oploskoffie geen pek zit. (8) – 5. Zou hij laag neerkijken op de soldaten? (8) – 10. Het hulpje van de humorist. (8) – 11. Een verzameling broedplaatsen. (8) – 13. Haar gesloten hoofdbedekking (6) – 14. De beste dertig verbergen iets innigs. (5) – 15. Het leven in ’n klooster heeft grote regelmaat. (4) – 17. De eerste die het licht zag (6) – 19. Hij vroeg eerst, waar hij de delfstof kon vinden. (10) – 21. Hierin en daarheen ga ik liever te voet. (5) – 22. Roem de heilige voor alles (5) – 28. Door deze planten wordt het koren schoon. (10) – 29. Een erftante. (6) – 30. Het orgaan zit er in. (4) – 31. De koffie is klaar, dat zit er dik in (5) – 32. Dakluis. (6) – 36. Waarom zou ’n vlieger bij u gebracht moeten worden? (8) – 37. Bazen om op te schieten. (8) – 38. De dieren van de heks zullen wel erg groot zijn. (8) – 39. Die tafelgenoten ontsieren het gezicht. (8)
tv West Nieuws tv West Sport RegioNed Van de Kaart
Oplossing vorig nummer U
maandag vanaf 17.00 uur tv West Nieuws Meetrainen Van de Kaart
U
dinsdag vanaf 17.00 uur tv West Nieuws Het Andere Oog Vlieg Plekken van Herinnering
U
VERTICAAL 1. Splinterpartijen. (8) – 2. De legerleiding heeft geen
woensdag vanaf 17.00 uur tv West Nieuws Het Andere Oog Haagse Iconen Zomertuin
geld over voor dameskleding. (8) – 3. Dit is deels een vervoermiddel. (5) – 4. Met veel poen op zak, blijft er niets voor je gesloten. (4) – 6. Is de heler eerst ten onrechte beschuldigd? (10) – 7. Een onvervalste verbintenis. (4) – 8. Klaarstomen. (8) – 9. Een oorhanger. (8) – 12. Hierin tasten speculanten (5) – 16. Drankpartner. (6) – 18. Vaker. (6) – 20. Dievenslot. (10) – 23. Het leek even op ’n bus kijkers. (8) – 24. Hiermee vang je een rivier (8) – 25. Rekenmeubel. (5) – 26. Een boerin. (8) – 27. Opvanginrichtingen. (8) – 33. Dit is toch onzin voor ’n koek. (5) – 34. Het werd hiermee van de rots gesleept. (4) – 35. Bandenplakker. (4)
Haagse Iconen De Haagse cabaretier Fred Zuijderwijk stapt wekelijks met een bekende Nederlander in de nieuwe gele Tuk Tuk. Dit oorspronkelijk Thaise vervoermiddel voert hen langs Haagse plekken die van betekenis zijn geweest voor de carrière van gasten als Karel de Rooij, Paula Udondek en Reinout Oerlemans.
89.3 radio west U
Oplossing vorig nummer
maandag t/m vrijdag
06-09 uur WestNieuws 09-12 uur Negentwaalf.nl 12-14 uur Roukost 14-15 uur Non-stop muziek 15-17 uur Geniet van je Middag 17-18 uur WestNieuws 18-19 uur Het Gesprek van de Dag 19-23 uur Non-stop muziek 23-00 uur Met het Oog op Morgen
g Sudoku Een sudoku bestaat uit een veld van 9 x 9 hokjes. Dit gebied is weer onderverdeeld in negen vierkanten van 3 x 3 hokjes. Hierin moeten steeds de getallen 1 tot en met 9 worden ingevuld, zodat elk getal precies één keer voorkomt in elke rij, in elke kolom en elk vakje van 3 x 3.
zondag vanaf 16.00 uur
op donderdag 21-23 uur Jazz op West
op vrijdag 19-21 uur Stork on Air 21-23 uur Hot Talk U
zaterdag
08-11 uur ZEP 11-12 uur … And the beat goes on 12-17 uur Radio West Zomertoer 17-19 uur Non-Stop muziek 19-20 uur Jazz op West 20-23 uur Non-Stop muziek 23-00 uur Met het Oog op Morgen
U
Radio West Zomertoer Radio West trekt deze zomermaand elk weekend de regio in met een bijzonder live-programma. Komende zaterdag doet de zomertoer Rijnsburg aan. Op het voetbalveld van Rijnsburgse Boys wordt gevoetbald ten bate van de Dirk Kuyt Foundation. Op zondag is Radio West aanwezig op het Middeleeuws festijn in Zoetermeer.
zondag
08-09 uur ZEP 09-10 uur Ouwe Joekels 10-12 uur Klassiek op West 12-14 uur Non-Stop muziek 14-17 uur Radio West Zomertoer 17-21 uur Non-stop muziek 21-23 uur Klassiek op West 23-00 uur Met het Oog op Morgen
zie voor actuele programmainformatie tv west teletekst en de website westonline.nl
Service
VRIJDAG 6 JULI 2007
g Wat voor weer zou het zijn in Den Haag? Vrijdag 6 juli
Zaterdag 7 juli
Zondag 8 juli
Maandag 9 juli
Min. 15º Max. 19º Zon 25% Wind 5
Min. 16º Max. 21º Zon 60% Wind 4
Min. 14º Max. 21º Zon 25% Wind 3
Min. 13º Max. 20º Zon 60% Wind 4
© Marcello’s Art Factory / bron: weeronline
g Bioscopen PATHÉ BUITENHOF Copying Beethoven dagelijks 19:20 do/vr/za/zo/ma/di ook om 16:20 Die Hard 4.0 dagelijks 12:50 15:30 18:30 21:30 zo ook om 10:15 Haaibaai (Shark Bait) zo 10:50 Harry Potter and the Order of the Phoenix (OV) wo 14:00 17:15 20:30 di ook om 00:05 Harry Potter en de Orde van de Feniks (NL) wo 13:00 16:15 Ocean’s Thirteen dagelijks 18:40 21:20 do/vr/za/zo/ma/di ook om 13:00 15:50 zo ook om 10:20 Pirates of the Caribbean 3 do/vr/za/zo/ma/di 12:50 20:50 Premonition dagelijks 21:40 Pride And Prejudice di 13:30 Shrek de Derde (NL) dagelijks 13:20 16:00 zo ook om 11:00 Shrek the Third (OV) dagelijks 16:30 18:50 do/vr/za/zo/ma/wo ook om 14:00 21:00 zo ook om 11:30 Sneak Preview di 21:40 Transformers dagelijks 13:40 16:45 20:00 zo ook om 10:40 Venus do/vr/za/zo/ma/di 18:40 Voor mee informatie: www.pathe.nl/buitenhof tel. 0900-1458 (35cpm)
PATHÉ SCHEVENINGEN Assepoester & De Keukenprins za/zo/wo 12:30 Death Proof do/vr/za/zo/ma 21:50 vr/za ook om 00:30 Die Hard 4.0
dagelijks 18:50 21:40 vr/za ook om 00:30 Fracture do/vr/za/zo/ma/di 21:00 Haaibaai (Shark Bait) do/vr/za/zo/ma/di 12:50 Harry Potter and the Order of the Phoenix (OV) wo 12:10 15:10 18:10 20:00 21:10 di ook om 00:05 Harry Potter en de Orde van de Feniks (NL) wo 12:40 15:40 Irina Palm do/vr/za/zo/ma/di 15:40 Messengers, the vr/za 23:30 Mr. Bean’s Holiday do/vr/za/zo/ma/di 13:10 Ocean’s Thirteen do/vr/za/zo/ma/di 15:00 17:50 20:40 vr/za ook om 23:50 wo ook om 18:40 21:20 Pirates of the Caribbean 3 dagelijks 13:20 16:50 20:20 do/vr/za/zo/ma ook om 18:30 vr/za ook om 23:40 Shrek de Derde (NL) dagelijks 14:20 16:30 do/vr/za/ma/di/wo ook om 12:10 Shrek the Third (OV) dagelijks 12:20 13:10 14:30 15:20 16:40 17:30 19:40 21:50 do/vr/za/zo/ma/di ook om 18:50 Sneak Preview di 21:30 Transformers dagelijks 12:20 14:40 15:20 17:40 18:20 20:30 21:20 vr/za ook om 00:00 00:20 White Noise 2 vr/za 00:20 Voor mee informatie: www.pathe.nl/scheveningen tel. 0900-1458 (35cpm)
FILMHUIS DEN HAAG Knallhart/ Detlev Buck do/vr/za/zo/ma/di/wo 21:45 uur vr/zo/di 17:00 uur Adam’s Apples/ Anders Thomas Jensen do/vr/za/zo/ma/di/wo 21:15 uur
César et Rosalie/ Claude Sautet do/vr/za/zo/ma/di/wo 19:30 uur do/za/ma/wo 17:00 uur Reprise/ Joachim Trier do/vr/za/zo/ma/di/wo 17:00 uur do/vr/za/zo/ma/di/wo 19:30 uur do/vr/za/zo/ma/di/wo 21:45 uur Bes Vakit/ Reha Erdem Times and winds do/za/ma/wo 17:00 uur do/vr/za/zo/ma/di/wo | 19:30 uur Khadak/ Peter Brosens en Jessica Woodworth do/vr/za/zo/ma/di/wo 19:00 uur Azuloscurocasinegro/ Daniel Sánchez Arévalo Darkbluealmostblack do/vr/za/zo/ma/di/wo 21:45 uur do/vr/za/ma/wo 17:00 uur Das Leben der Anderen/ Florian Henckel von Donnersmarck vr/zo/di 17:00 uur do/vr/za/zo/ma/di/wo 21:45 uur Van bakvis tot diva; curiosa & serieuzere zaken / Romy Schneider retropsectief do/vr/za/zo/ma/di/wo 17:00 uur Wo bist du, oú êtes-vous? / Romy Schneider retropsectief do/vr/za/zo/ma/di/wo 17:00 uur Herinneringszaal / Temple funèbre The trial/ Orson Welles / Romy Schneider retropsectief za 19:30 uur zo 17:00 uur Boccaccio 70 / Romy Schneider retropsectief Di/wo 19:00 uur Mädchen in uniform/ Géza Radványi / Romy Schneider retropsectief zo/ma19:30 uur Wenn de Weiße flieder wieder blüht/ Hans Deppe / Romy Schneider retropsectief do/vr19:30 uur
bij bushaltes staan wijzigingen voor de lijnen 39, 40, 46 en nachtbus 2. Hubertusviaduct In de tweede helft van 2007 wordt gelijktijdig met het maken van de aansluiting op de Hubertustunnel groot onderhoud uitgevoerd aan het Hubertusviaduct, daarna kan ook het zware vrachtverkeer weer van het viaduct gebruik maken. Jan Hendrikstraat De tramsporen, het asfalt en het riool worden vernieuwd. Werkzaamheden duren tot 14 juli. De Jan Hendrikstraat wordt tussen het Westeinde en de Laan in beide richtingen afgesloten. Het deel tussen de Laan en de Prinsegracht wordt éénrichtingverkeer richting Prinsegracht. De Torenstraat wordt dan éénrichtingverkeer vanaf de Nobelstraat tot de Riviervismarkt. Bestemmingsverkeer kan vanaf de Torenstraat rondom de Grote Kerk terug rijden door de Prinsestraat en de (Kleine)Nobelstraat. Hiervoor wordt het éénrichtingverkeer in de Prinsestraat tussen Kerkplein en Nobelstraat tijdelijk omgedraaid. De omleidingen en de routes naar de parkeergarages worden met borden aangegeven. Jan van Nassaustraat In verband met de verbetering van de groeiomstandigheden voor de bomen zijn er tot eind augustus incidentele vertragingen. Kamperfoeliestraat; reconstructie Tot 20 juli wordt deze straat tussen de Mient en de Oude Haagweg opnieuw ingericht. Automobi-
Pierre Wind Pierre’s Droom: Visfilet met de Norderzon vertrokken Een waanzinnig lang durend daverend applaus klinkt er op het bouwterrein, waar de Firma Norfolk jarenlang furore heeft gemaakt. Het applaus is terecht voor Marnix Norder. Deze wethouder heeft zich onsterfelijk gemaakt. Jaren geleden, nadat hij zijn eerste officiële plannen voor het Norfolkterrein al had gepresenteerd, heeft hij in de Haagse gemeenteraad datzelfde plan teruggedraaid . Fier en met wilskracht vertelde hij in zijn rede dat hij in eerste instantie voor de makkelijkste weg had gekozen. Maar niet de beste. Een heleboel details en financiële berekeningen passeerden de revue. En opeens kwam het verlossende woord: “ Ik heb een nieuw plan. We gaan voor een smaakpretpark met daaromheen een waar culinair dorp. En bovenal de visserij zal prioriteit nummer 1 zijn. Internationaal wordt Scheveningen dan weer direct op de kaart gezet. Werkgelegenheid zal meer dan verdubbelen. Wonen zal een genot zijn. En de Scheveningse bevolking zal zich weer een trotse Scheveninger voelen. De vis zal weer sprankelen waar het hoort: in Scheveningen”. Het applaus op het bouwterrein klinkt nog steeds voort, waar de wethouder het hoogste bouwpunt van het Smaakpretpark viert. Na een daverende speech kom ik naar voren. In mijn hand heb ik een groot eetbaar schilderij. Op het doek staat een beeld van een gerecht met daar doorheen een handgeschreven recept op. Ik omhels hem. De omstanders voelen dat dit een bijzonder moment is. Eindelijk hebben de heren elkaar gevonden: nieuwe maatjes voor het leven. Met een brok in de keel leest de wethouder het recept voor: Besmeerde forelfilet. Bedek de bodem van een braadslee met 25 gram preistukjes, 25 gram grove uisnippers, 2 takjes tijm, 2 takjes rozemarijn, 2 takjes koriander, 2 partjes citroen, 1 dl witte wijn en 2 teentjes knoflook. Hoeveelheid is natuurlijk wel afhankelijk van de grootte van de braadslee en aantal personen. Smeer de niet-velkant van een grote forelfilet (zonder graat) in met een mengsel van een snufje kerrie, mespuntje sambal, een eetlepel witte wijn en 2 eetlepels mosterd. Bak het geheel (met velkant op de groenten) tien minuten in een oven van 200 º C. Serveer er een heerlijke kruidenjus, gebakken halve cc-kruidentomaatjes, gebakken ‘aardapppelsate’s’ (vierkante gare blokjes aardappel geregen aan een satéstok) en beetgare broccoli bij.
Benodigdheden per persoon 425 gram preistukjes 425 gram grove uisnippers 42 takjes tijm 42 takjes rozemarijn 42 takjes koriander 42 partjes citroen 41 dl witte wijn 42 teentjes knoflook 41 grote forelfilet (zonder graat) 4Mengsel van een snufje kerrie, mespuntje sambal, een eetlepel witte wijn en 2 eetlepels mosterd. 45 halve cc-tomaatjes 4150 gram gebakken ‘aardapppelsate’s’ 4200 gram beetgare broccoli
g Spoedgevallen Alarmcentrale: 112 Politie Haaglanden: 0900 8844 SMASH (Stichting Mobiele Artsen Service Haaglanden) SMASH is een samenwerkingsverband van alle huisartsen in Den Haag, Leidschendam, Rijswijk, Voorburg, Voorschoten en Wassenaar. SMASH regelt spoedeisende huisartsenhulp buiten kantoortijden. Iedere dag tussen 17.00 uur ‘s avonds en 8.00 uur ‘s morgens; gedurende het hele weekend en op alle erkende feestdagen. Tel. 070 - 346 96 69 Website: www.smashaaglanden.nl
Informatie dienstdoende apotheken Tel. 070 345 10 00 Tandartsendienst: avond- en weekenddienst (alleen spoedgevallen): (070) 311 03 05. Overig Stichting Dierenambulance Den Haag Tel. 070 - 328 28 28 (dag en nacht bereikbaar) Website: www.dierenambulancedenhaag.nl Dierenartsen weekenddienst Spoedgevallen nacht en weekend Tel. 0900 - 222 6 333 en 0900 - 2222 456 Website: www.dierenartsenkring-denhaag.nl
Zaal 5 Electroma / T. Bangalter en G.M. De HomemChristo Daft Punk’s Electroma za 22:00 uur
Voor meer informatie: www.filmhuisdenhaag.nl
g Werk in uitvoering A4; afsluiting afrit 12 In verband met asfalteringswerkzaamheden wordt afrit 12 Den HaagZuid van de A4, komende uit Delft en richting Amsterdam, worden afgesloten van donderdag 5 juli 21:00 uur tot en met 6 juli 05:00 uur en van vrijdag 6 juli 21:00 uur tot en met 7 juli 05:00 uur. A4; fietstunnels De fietstunneltjes onder de A4 nabij het Prins Clausplein worden verlaagd. Daarvoor moeten de drie viaducten worden afgesloten voor fietsers. Dan worden de fietsers richting Donau en Zoetermeer over het nieuwe fietsviaduct over de A4 geleid. Asfaltering Tolweg Tot en met vrijdag 6 juli vinden er werkzaamheden plaats aan de Tolweg. Het deel tussen de Jacob Catslaan en de Carnegielaan krijgt een nieuwe laag asfalt. De Tolweg en de kruising met de Jacob Catslaan zijn dan afgesloten voor het verkeer. De omleiding staat met borden aangegeven. Bezuidenhoutseweg; reconstructie De Bezuidenhoutseweg tussen de Laan van Nieuw Oost Indie en de Carel Reinierszkade gereconstrueerd. In verband daarmee is de rijbaan richting centrum de komende weken voor doorgaand autoverkeer afgesloten. Het autoverkeer wordt lokaal omgeleid. De werkzaamheden duren tot 27 juli. Heuvelweg (Leidschendam-Voorburg) In Leidschendam wordt tot augustus gewerkt bij de Heuvelweg. Omleidingen staan aangegeven en
23
listen worden omgeleid via de Loosduinsekade en Valkenboslaan dan wel via de Oude Haagweg en de Thorbeckelaan. Parkstraat In verband met een herinrichting van de parkeerstrook moet rekening worden gehouden met enige stagnatie. Er zullen tijdelijk parkeerplaatsen worden opgeheven. Theresiastraat In verband met nieuwbouw van het ministerie van Landbouw & Visserij is de rijbaan ter plaatse richting Prins Clauslaan versmald tot één rijstrook. De werkzaamheden duren tot eind augustus. Tramlijn 16 Afsluiting vrijdag 6 juli 20.00 uur tot en met maandag 9 juli 06.00 uur. Het kruispunt Loevesteinlaan - Erasmusweg is afgesloten voor doorgaand verkeer op de Erasmusweg tussen de Leyweg en de De Lannoystraat. Ook doorgaand verkeer vanuit Rijswijk moet omrijden. Verbindingsweg N14-Vlietweg (Leidschendam) Rijkswaterstaat voert werkzaamheden uit aan de verbindingsweg tussen de Noordelijke Randweg/N14 en de Vlietweg in Leidschendam. De werkzaamheden duren tot half juli. Van zaterdag 7 tot en met zondag 15 juli rijden er geen treinen van en naar de stations Voorburg, Den Haag Ypenburg, Zoetermeer en Zoetermeer Oost. Tussen Den Haag Centraal, Den Haag HS, Gouda en Utrecht Centraal rijden omgeleide Intercity’s in een aangepaste dienstregeling
Den Haag Centraal B.V. Korte Poten 9, 2511 EB Den Haag T: 070-3644040 / F: 070-3633570 info@denhaagcentraal.net redactie@denhaagcentraal.net advertentie@denhaagcentraal.net abonnementen@denhaagcentraal.net Klantenservice Den Haag Centraal Voor opgave abonnementen, verhuizingen en bezorging: Servicenummer Adrepak Abonnementenregistratie: 070-3590723 (ma t/m vr: 09.00 tot 17.00 uur) Antwoordnummer 45001 2504 VC Den Haag. Voor opzeggingen (uitsluitend schriftelijk, uiterlijk 4 weken voor einde abonnementsperiode) Den Haag Centraal postbus 45666 2504 BB Den Haag. Abonnementsprijzen: Kwartaal € 12,95 / Jaar € 49,95 Hoofdredacteur: Coördinatie redactie: Coördinatie cultuur: Coördinatie sport: Eindredactie: Algemene Zaken: Medewerkers:
Feuilleton: Columnisten: Rubrieken: Illustraties: Vormgeving: Fotografie: Uitgever/directeur:
Coos Versteeg Miranda Fieret Roos van Put Martin van Zaanen Dick Toet, Wouter Storm (corrector) Marianne ten Have Floor de Booys, Peter Breedveld, Maarten van Doorn, Mirjam Flore, Eppo Ford, Bert Jansma, Babeth Knol, Elske Koopman, Joke Korving, Isabella Lanz, Alexander Münninghoff, Doron Nagan, Monique van Oostrum, Hans Schmit, Rob Soetenhorst, Rogier Slop, Kees Stal, Jill Stolk, Alexandra Sweers, Aad van der Ven, Gerard Vos, Renate van der Zee Tomas Ross Kees Jansma, Vilan van de Loo, Marcella Mesker, Marc Delissen Teun Berserik (cartoon), Emilie Bolsius (medisch), Hugo Dirksmeier (onderwijs), Bas Martens (juridisch), Marnix van Rij (financieel), Pierre Wind (culinair) Marcello’s Art Factory Rob Hofland / Grafische Zaken C&R, Willy Jolly, Harmen de Jong, Mylène Siegers, Otto Snoek en Fotopersbureau WFA Robert Conijn
Zie voor een compleet overzicht: www.denhaagcentraal.net
24
Society
Roos
VRIJDAG 6 JULI 2007
Renate & de Residentie
MET
F O T O ’S V A N
OTTO SNOEK
Mevrouw Dik wil liever niet bij Il Divo worden gezien en heeft zich vermomd als burgemeester Deetman.
Stoel met naam voor alle VIPS, nou bijna alle… DOOR
ROOS VAN PUT
Dat de wonderen de wereld nog niet uit zijn mochten wij weer mooi meemaken tijdens het Concert by the Sea. Wij zagen oud-minister Bot kwiek van zijn fiets stappen voor het Kurhaus. Gezellig kwebbelend met zijn jeugdige vriendin. Maar alle fietsenrekken waren vol. En dan heb je in Scheveningen een probleem. Weer eens iets anders dan je druk maken over onze troepen in Afghanistan of ontvoerde Nederlandse kinderen in Syrië. Gewoon een uitdaginkje vlakbij huis. Waren wij nog niet van de ene verbazing bekomen, diende de andere zich alweer aan. Want bij binnenkomst werden alle gasten gebrandmerkt. De ene kreeg een gayroze bandje om zijn pols, de andere een grasgroene. Bovendien,‘Was het niet de bedoeling dat de roze bandjes zich aan de linkerzijde van het terras zouden begeven’, zo vertelde de bandjesuitdeeldame. “Moeten alle homo’s bij elkaar?”, hoorden we waarachtig iemand vragen. Maar zo erg was het gelukkig ook weer niet. Dit was gewoon Concert-by-the-Sea-politiek: de ene heel erg belangrijke genodigde is tenslotte de andere VIP niet. Nu hebben we tegenwoordig allemaal wel eens moeite met links van het midden van rechts van het midden te onderscheiden en dus belandden wij per ongeluk aan de verboden kant. Daar zagen wij musicalster en presentatrice Mariska van Kolk – we kennen haar allemaal als de theepot in ‘ Beauty & The Beast’ – zonder Concert-by-thesea-huisarrest-armbandje. Had ze vast geweigerd; kleurde niet bij haar asymmetrische zwarte jurk. Een robe die vanaf de oksel tot net boven de heup was opengewerkt. Nu eten wij liever geen vlees, maar opeens moesten wij aan een smakelijke rollade denken. En toen botsten wij tegen Harro Knijff op. Onze geliefde Haagse topadvocaat annex voorzitter van de Adama Zijlstra Stichting. Een stichting die onder zijn bezielende leiding populaire klassieke
Joop van den Ende legt aan oud-minister Ben Bot uit dat het helemaal geen probleem hoeft te zijn om je fiets in Scheveningen te stallen. Als je maar een eigen chauffeur hebt.
Heb je een dure kamer met zicht op zee, krijg je ongevraagd dat gekerm onder je balkon.
muziek groots en meeslepend onder de aandacht wil brengen. Nou, dat is gelukt. Want half Nederland was op Il Divo af gekomen. De hele boulevard stond vol en wij keken vanaf het terras mooi op die mensenmassa uit. Zo hadden wij vanaf hier ook fraai zicht op het kleine, met rode touwen afgesloten deel van het terras. Aha! Nog meer groene armbandjes: Ed Nijpels, Wim Deetman, Sandra Reemer, Erika Terpstra, Frits Huffnagels, Willeke Alberti, Christina Kroonenberg, Jetta Klijnsma en Rita Verdonk. Te veel om op te noemen. Wij kwamen ogen te kort. Zoveel beroemdheden bij elkaar. En ze hadden ook bijna allemaal een stoel met eigen naam! Bijna allemaal, want óók hier was weer een scheiding aangebracht. Geen olijke feestneuzen om het roze kaf van het groene koren te scheiden maar zit- en staplaatsen. De laatste groep had bij wijze van spreken net zo goed tussen alle gewone mensen op de boulevard kunnen gaan staan. Door het intrigerende schouwspel van al deze Goden en Stervelingen verga-
niettemin – dankzij de nog wel intacte stembanden – verzekerd van een grote schare vrouwelijke fans. Zo ook Il Divo. Maar of dat nou louter vanwege de zangprestaties van deze operazangers was, durven we te betwijfelen.
ten wij bijna dat we voor Il Divo waren gekomen. Met in het voorprogramma Natasha Marsh. Die in haar garderobekast mis had gegrepen, want haar jurkje was minstens twee maten te klein. Gelukkig hadden wij geen oog voor haar, want ook wij keken reikhalzend uit naar de heren van Il Divo. Die je, zo was ons verteld, best tussen de lakens zou willen vinden. Nu zijn wij bepaald niet gediend van dergelijke praatjes, niettemin was onze nieuwsgierigheid gewekt. Jammer genoeg was het podium nét te ver om de waar werkelijk te keuren, dus besloten wij te luisteren. En begrepen wij dat Il Divo voornamelijk liedjes van anderen nazingt. Liedjes die wij goed kennen. Maar die wij niet meer herkenden. Best een prestatie als je, als vier bloedmooie sappige jonge heren zijnde, de wereld aan je voeten krijgt met jatwerk, gestoken in een publieksvriendelijk jasje. In de 17de en 18de eeuw werd een veelbelovende operazanger in Italië gecastreerd om na de baard in de keel toch nog leuk mee te kunnen blijven doen. Zo iemand was
Gelukkig is dit geen Las Vegas. De damesslipjes vlogen nog nét niet het podium op. Dat was trouwens voor groene armbandjes-fans als Sandra Reemer en Rita Verdonk sowieso veel te ver geweest om te gooien.
Sandra Reemer schat de afstand naar het podium.