Lettre Wallonie-Bruxelles en Pologne - n° 20 by Wallonie-Bruxelles International

Janvier 2014/No20 › Styczeń 2014/Nr 20

Délégation Wallonie-Bruxelles à Varsovie › Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela w Warszawie

Une nouvelle année, un nouveau programme de coopération entre Wallonie – Bruxelles et la Pologne! Nowy Rok – nowy Program Wykonawczy do Umowy o współpracy między Walonią–Brukselą i Polską!

Publikacja Federacji Walonia-Bruksela, Walonii i Komisji Wspólnotowej Francuskiej Regionu Brukseli – Stolicy w Polsce. Publication de la Fédération Wallonie-Bruxelles, de la Wallonie et de la Commission communautaire française de la Région de Bruxelles-Capitale en Pologne.

Au jour le jour en Pologne ›› Dzień po dniu w Polsce › 30/9 – 30/10 : Bourse de stage d’un mois de Krzysztof Golwiej de l’Office du Maréchal de Silésie au Commissariat général au Tourisme à Namur. › 1/10 – 30/11 : Bourse de stage de deux mois de Mme Marietta Joanna Rasielewska de la KSAP à WBI (Cellule Qualité). › 1/10 – 31/12 : Bourse de recherche de Katia Vandenborre à l’Institut de la Philologie polonaise appliquée de l’Université de Varsovie. › 3 – 6/10 : Exposition « Spirou – Héros 5 étoiles » au Festival de la Bande dessinée à Łódź. Dans le même cadre, rencontres avec le public de Stephen Desberg, scénariste belge, et de Jean Auquier, Directeur du Centre belge de la Bande dessinée, ainsi que la participation d’Angelo Galster de WBI. › 7 - 9/10 : Conférences « L’Invention de la Bande dessinée » de Jean Auquier, Directeur du Centre belge de la Bande dessinée, à l’Université de Varsovie, à l’Université Mikołaj Kopernik de Toruń et à l’Université Adam Mickiewicz de Poznań.

d’Antoine Giorgini au 29ème Festival international du Film de Varsovie. › 11 – 26/10 : Participation de la Compagnie Thor avec le spectacle « Clear Tears/ Troubles Waters » au 3ème Festival international de Danse « Scène ouverte » à Tarnów. › 13/10 – 7/12 : Bourse de stage de Barbara Szymańska de la KSAP au Service des Affaires juridiques et contentieuses du Ministère de la Fédération Wallonie-Bruxelles. › 13/10 – 15/12 : Bourse de stage de Przemysław Gumiela de la KSAP au Pupitre Pologne à WallonieBruxelles International. › 18/10 – 1/12 : Exposition photographique « Constellations/ Portraits doubles » de Pierre Radisic à la Galerie BWA de Katowice. › 20/10 : Concert de piano de Mme Elżbieta Dedek à la Maison de la Culture de Rawa Mazowiecka.

belges à Poznań. › 6 – 7/11 : Conférences de Marc Quaghebeur, directeur des Archives et Musée de la Littérature, à l’Université Adam Mickiewicz de Poznań (6/11) et à l’Université de Varsovie (7/11). › 13/11 : Vernissage de l’exposition « prin(s) now », réalisée par les étudiants de l’Ecole supérieure des Arts de Saint Luc à Liège, et les étudiants du Département des Beaux-Arts de l’Université Mikołaj Kopernik, à Toruń. › 19 – 24/11 : Participation du Ministre wallon de l’Environnement Monsieur Philippe Henry, avec ses conseillers, à la Conférence climatique des Nations unies « COP 19 » à Varsovie. › 25 – 27/11 : Conférences de Paul Emond, romancier et dramaturge belge francophone, aux étudiants de l’Université de Varsovie, aux élèves du Lycée SOP à Płock et au public du Teatr Polski à Poznań. › 28 – 29/11 : 6ème Commission mixte permanente à Bruxelles et signature du Programme de Travail pour les années 2014 – 2016. › 2 - 6/12 : Mission en affaires sociales à la COCOF de Bruxelles de Mmes Daria Głąb, Martyna Mińczykowska et Lidia Kasperek de l’Office de la Voïvodie de Grande-Pologne.

Jean Auquier à l'Université de Varsovie © DWB

› 21-22/10 : Séminaire « bilan et perspectives » sur la thématique « Affaires sociales » organisée par la Voïvodie de Łódź avec les partenaires de la COCOF ( Joffrey Fernandez de la Rosa, Conseiller du Ministre, Sébastien Noël, Attaché principal de la COCOF), et aussi les représentants des Voïvodies de Warmie-Mazurie et de Grande Pologne participant au projet.

› 7 – 11/10 : Mission en Silésie des experts Mme Claudia Neculau et M. Sébastien Constant de la SPAQUE, Mme Nathalie Czerniatynski, MM. Michael Daco et Nicolas Mairy d’IGRETEC, et M. Philippe Baise de la Chambre de Commerce Wallonie – Pologne, dans le cadre du programme de coopération entre Wallonie-Bruxelles et la Pologne.

› 11 – 20/10 : Projection des films « La Tendresse » de Marion Hänsel et « Les Brigands »

› 5 - 8/12 : Visite officielle à Varsovie de la délégation du Parlement de la Fédération WallonieBruxelles avec M. Jean-Charles Luperto, Président du Parlement FWB, M. Pierre Tachenion et Mme Savine Moucheron, Députés, M. Xavier Baeselen et Mme Isabelle Bodson du Secrétariat général du Parlement de la FWB. › 5 – 9/12 : Participation du réalisateur Sacha Feiner avec son film « Un monde meilleur » au Festival OFF à Varsovie. Ce film a reçu le prix Grand Off 2013 pour le meilleur scénario et les meilleurs costumes du Festival ! › 7 – 11/12 : Participation du réalisateur Thierry Michel avec son film documentaire « L'irrésistible ascension de Moïse Katumbi » au 13ème Festival international du Film documentaire « Watch Docs » à Varsovie.

› 7/10 - 6/12 : Bourse de stage de Małgorzata Ziółkowska de la KSAP au Service public wallon (Direction opérationnelle de l’Action sociale et de la Santé à Namur). › 9 – 13/10 : Présentation de films animés belges dans le cadre du programme « Les perles du film animé belge » et « The best of Anima Belgia » du 4ème Festival du Film animé Se-ma-for à Łódź. Participation d’Aline Quertain, réalisatrice du film d’étudiant « L'ourson et le Caneton » réalisé à la Cambre, en compétition lors du Festival.

› 5 – 6/12 : Journées d’études sur la littérature belge de langue française « Déclinaisons identitaires et invention littéraire entre la belgitude et la postmodernité (1970 – 2012) » à l’Institut d’Etudes romanes de l’Université de Varsovie.

Les Autorités de Łódź et de la COCOF © Łódzki Urząd Wojewódzki

› 23 – 26/10 : Concerts et ateliers d’Annette Vande Gorne lors du Musica Electronica Nova Festival à Wrocław. › 28 – 29/10 : Projection des films « Tango libre » de Frédéric Fonteyne et « Le Silence de Lorna » de Jean-Pierre et Luc Dardenne lors des Journées

› 13/12 : Rencontre du réalisateur Thierry Michel avec les étudiants de l’Institut d’Etudes romanes à l’Université de Varsovie. › 7/ 12 : Projection de films et rencontre-vidéo avec Chantal Akerman, metteur en scène d’avantgarde de Wallonie-Bruxelles, invitée spéciale du 8ème Festival international du Film philosophique à Cracovie.

W ramach Programu Wykonawczego Umowy o Współpracy między Polską i Walonią-Brukselą są organizowane liczne wizyty belgijskich partnerów w Polsce oraz polskich partnerów w Walonii i w Brukseli. Służą one realizacji różnych projektów zapisanych w Programie Wykonawczym. Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela koordynuje staże, pobyty szkoleniowe i wizyty studyjne. Będziemy o nich informowali w rubryce „Dzień po dniu”, w której znajdą Państwo również wiadomości o wydarzeniach kulturalnych przygotowywanych przez nasze Przedstawicielstwo w ramach Programu Wykonawczego.

2 ›› La Lettre

Editorial ›› Przedmowa

a 6ème session de la Commission mixte permanente (CMP) qui s’est tenue les 28 et 29 novembre derniers à Bruxelles a permis aux Autorités de « Wallonie-Bruxelles » (la Wallonie, la Fédération Wallonie-Bruxelles, la Commission communautaire française de la Région de Bruxelles Capitale) et de Pologne de déterminer pour les années 2014-2016 un programme de travail particulièrement riche, diversifié et ambitieux. Les mots qui sont le plus souvent revenus lors de ces sessions de travail auront été ceux de confiance, complicité et dynamisme. Et c’est bien sûr ces trois piliers que se construit et se développe la coopération entre l’ensemble de nos opérateurs, qu’ils soient politiques, économiques, académiques, culturels, scientifiques, touristiques ou de la société civile ! Illustrant ce dynamisme dans nos échanges nous avons accueilli ces dernières semaines successivement le Ministre wallon de l’Environnement, Monsieur Philippe Henry, certes venu dans un cadre multilatéral, et une délégation du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles conduite par son Président Jean-Charles Luperto, qui répondait à une invitation officielle du Président du Groupe parlementaire d’Amitié Belgique-Pologne du Parlement polonais. Mais ce dynamisme se vit surtout dans les échanges au quotidien qui ont scandé ces dernières semaines avec en particulier de splendides événements culturels où nos créateurs de Wallonie et de Bruxelles, qui sont décidément de plus en plus « tendance », ont pu démontrer à un public polonais toujours plus nombreux l’étendue de leur originalité et de leur talent.

Nul doute que cette année 2014 verra se poursuivre ce développement de nos échanges avec la Pologne, une année 2014 qui sera placée sous le double signe des commémorations de la Première guerre mondiale, en particulier en Wallonie, et du bicentenaire de la naissance du Wallon Adolphe SAX, inventeur génial du saxophone. Une foule de manifestations se dérouleront durant toute cette année autour de l’événement à Dinant, sa ville natale, en Wallonie et à Bruxelles et un peu partout dans le monde. Mais le mois de janvier est traditionnellement le moment des vœux, et toute l’équipe de la Délégation Wallonie-Bruxelles se joint à moi pour souhaiter à nos lecteurs, partenaires et amis de vivre une année 2014 riche de joies et de bonheur partagé. Dans l’astrologie chinoise, l’année qui vient sera celle du Cheval, signe qui est traditionnellement celui de la force, du courage et de l’aventure. Nul doute alors que l’année qui vient sera aussi celle de belles aventures à vivre en commun. Franck Pezza Délégué

dniach 28 - 29 listopada odbyła się w Brukseli 6. sesja Stałej Komisji Mieszanej, podczas której władze « Walonii-Brukseli » (Walonii, Federacji Walonia-Bruksela oraz Komisji Wspólnotowej Francuskiej Regionu Brukseli Stolicy) i Polski opracowały wyjątkowo bogaty, zróżnicowany i ambitny Program Wykonawczy na lata 2014-2016. Podczas obrad komisji często padały takie słowa jak zaufanie, zrozumienie i dynamika. To właśnie na tych trzech filarach opiera się i rozwija współpraca z naszymi partnerami, czy to w dziedzinie polityki, czy gospodarki, uniwersytetów, kultury, nauki, turystyki i społeczeństwa obywatelskiego! Aby zilustrować dynamikę naszych relacji, przypomnę, że w ciągu kilku ostatnich tygodni gościliśmy kolejno walońskiego Ministra Ochrony Środowiska, pana Philippe'a Henry, który przebywał z wizytą w Polsce w ramach tematyki wielostronnej, oraz delegację Parlamentu Federacji Walonia-Bruksela z Przewodniczącym Parlamentu, panem Jean-Charles Luperto. Delegacja ta przyjęła oficjalne zaproszenie Przewodniczącego Polsko-Belgijskiej Grupy Parlamentarnej. Dynamika cechuje jednak przede wszystkim naszą codzienną współpracę, która w ostatnim czasie obfitowała w wydarzenia kulturalne. Twórcy z Walonii-Brukseli bowiem coraz częściej odwiedzają Polskę i zachwycają coraz liczniejszych polskich widzów oryginalnością swojej twórczości i talentem. W 2014 roku będziemy z przyjemnością śledzili dalszy rozwój naszej współpracy z Polską. Nowy Rok będzie przebiegał, szczególnie w Walonii, pod znakiem obchodów setnej rocznicy wybuchu Pierwszej Wojny Światowej oraz dwusetnej rocznicy urodzin Walona i genialnego wynalazcy saksofonu, Adolphe’a Saxa. Przez cały 2014 rok ta specjalna rocznica będzie świętowana poprzez liczne wydarzenia organizowane w Dinant, mieście rodzinnym Adolphe’a Saxa, w Walonii i w Brukseli oraz na całym świecie. Styczeń jest tradycyjnie tym momentem, kiedy składamy sobie życzenia. Cały zespół Przedstawicielstwa Walonia-Bruksela w Warszawie dołącza do mnie, aby życzyć naszym czytelnikom, partnerom i przyjaciołom Szczęśliwego Nowego Roku, pełnego radości i spełnienia. W astrologii chińskiej nadchodzący rok będzie Rokiem Konia, który symbolizuje siłę, odwagę i przygodę. Przed nami więc Nowy Rok, który wypełnią wspaniałe, wspólne przygody. Franck Pezza Delegat La Lettre ‹‹ 3

Nowy program współpracy między Walonią-Brukselą i Polską ››

dniach 28 i 29 listopada 2013 roku w siedzibie Wallonie-Bruxelles International (WBI) w Brukseli obradowała 6. Stała Komisja Mieszana, która czuwa nad realizacją Porozumienia o współpracy między rządami Walonii i Federacji Walonia-Bruksela oraz Komisją Wspólnotową Francuską Regionu Brukseli-Stolicy z jednej strony, a rządem Rzeczypospolitej Polskiej z drugiej strony. Komisja przyjęła niezwykle bogaty Program Wykonawczy na lata 2014-2016. La délégation polonaise lors de la CMP © Jérôme Van Belle, WBI

6. Stała Polsko – Walońsko-Brukselska Komisja Mieszana zebrała się w okresie, gdy bardzo intensywne kontakty łączą Polskę i Belgię, a w szczególności Polskę oraz Walonię i Federację Walonia-Bruksela. W tym kontekście na szczególną uwagę zasługują ważne wydarzenia polityczne, a wśród nich oficjalna wizyta, którą od 10 do 12 czerwca 2013 roku odbył w Polsce pan Rudy Demotte, Premier Walonii i Federacji Walonia-Bruksela, oraz grudniowa, oficjalna wizyta przedstawicieli Parlementu Federacji Walonia-Bruksela, którzy z panem Jean-Charles Luperto, Przewodniczącym Parlamentu Federacji Walonia-Bruksela odwiedzili Polskę na zaproszenie Sejmu i Senatu RP. Te dwa ważne wydarzenia uzupełnia wymiana prowadzona w ramach współpracy uniwersyteckiej, naukowej i kulturalnej oraz liczne kontakty gospodarcze. Jak nigdy wcześniej Polska jest dziś uprzywilejowanym partnerem Walonii-Brukseli, co podkreśla już ponad dziesięcioletnia działalność Przedstawicielstwa Walonia-Bruksela w Warszawie oraz działania Przedstawicielstwa Ekonomicznego i Handlowego Regionu Walonii (AWEX) i biura Wallonie-Bruxelles Tourisme w Warszawie. Ocena realizacji Programu Wykonawczego na lata 2011-2013 wykazała, że partnerzy z Polski i z Belgii frankofońskiej prowadzili w tym czasie doskonałą współpracę w dziedzinie edukacji (w tym wymiany uniwersyteckiej i promocji języka francuskiego), przedsiębiorczości, polityki

4 ›› La Lettre

innowacyjności i rozwoju regionalnego (współpraca w dziedzinie innowacji technologicznych, współpraca między klastrami i walońskimi centrami doskonałości), kultury i polityki społecznej. Priorytety Programu Wykonawczego na lata 2014-2016 pozostają te same, co w ubiegłych latach. Nową dziedziną jest jedynie turystyka. Program zawiera około trzydziestu projektów

Le siège de WBI à Bruxelles © DWB

współpracy, z których część stanowi połączenie i kontynuację projektów z poprzedniego programu wykonawczego (np. projekty z zakresu polityki społecznej, projekt badań nad francuskojęzyczną literaturą belgijską łączący Archiwum i Muzeum Literatury w Brukseli oraz cztery polskie uniwersytety, projekty waloryzacji obiektów przemysłowych prowadzone przez Spółkę publiczną do spraw jakości środowiska (SPAQUE) i Województwo Śląskie). W Programie Wykonawczym są też nowe pro-

jekty, z którymi wiążemy wiele nadziei. Pośród nich znalazł się ambitny projekt współpracy w dziedzinie centrów doskonałości między Walonią i Mazowszem, nowatorski projekt współpracy w zakresie dziedzictwa przemysłowego między Bois du Cazier oraz związkiem kopalń na Śląsku, czy wreszcie projekt współpracy między Biopark Charleroi Brussels South a Łódzkim Regionalnym Parkiem Naukowo-Technologicznym. Obie strony odnotowały z zadowoleniem, że coraz więcej artystów z Walonii-Brukseli zapraszanych jest do Polski. To szczególne zainteresowanie dotyczy przede wszystkim takich dziedzin jak taniec, muzyka oraz fotografia. Wspólny projekt poświęcony migrantom będą opracowywały Muzeum Życia Walonii i Muzeum Etnograficzne w Krakowie, zaś wielka wystawa sztuki secesyjnej zaprezentuje polskiej publiczności nie tylko twórczość Horty, ale również współczesnych architektów pochodzących z naszych regionów. Promując język francuski Wallonie-Bruxelles International utrzymuje 5 lektorów j. francuskiego w Polsce, w tym czterech na uniwersytetach oraz jednego, przydzielonego do nowatorskiego projektu Klas Frankofońskich na Śląsku. Opierając się na wieloletnich kontaktach partnerów, którzy z biegiem czasu stali się przyjaciółmi, współpraca Walonii-Brukseli z Polską wydaje się coraz bardziej nabierać rozpędu!

›› Un nouveau programme de coopération entre Wallonie-Bruxelles et la Pologne

es 28 et 29 novembre derniers s’est déroulée au Siège de Wallonie-Bruxelles International (WBI) la 6e session de la Commission mixte permanente chargée de l’exécution de l’accord de coopération entre les gouvernements de la Wallonie et de la Fédération Wallonie-Bruxelles, ainsi que la Commission communautaire française de Bruxelles Capitale, d’une part, et le Gouvernement de la République de Pologne, d’autre part. Un superbe programme de travail a été défini pour les années 2014-2016.

Cette 6e Commission mixte s’est déroulée dans le contexte d’un resserrement accru des liens historiques entre la Pologne et la Belgique en général, la Wallonie et la Fédération Wallonie-Bruxelles en particulier : échanges politiques (notamment la visite officielle en Pologne, du 10 au 12 juin, à l’invitation du Gouvernement polonais, de Monsieur Rudy Demotte, Ministre-Président de la Wallonie et de la Fédération Wallonie-Bruxelles, et celle en décembre d’une délégation du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles, conduite par son Président Monsieur Jean–Charles Luperto, à l’invitation de la Diète polonaise), partenariats universitaires et scientifiques, échanges culturels, échanges et investissements économiques.

Mme Kapuścińska (MSW) et M. Carette (WBI) Présidents des deux délégations © Jérôme Van Belle, WBI

Plus que jamais la Pologne reste un partenaire privilégié de Wallonie-Bruxelles, marquée par la présence depuis maintenant plus de dix ans d’une Délégation Wallonie-Bruxelles à Varsovie, ainsi que la présence d’un Bureau économique de la Wallonie (AWEX) et d’un bureau de WallonieBruxelles Tourisme.

L’évaluation du programme de coopération 2011-2013 a montré l’excellence de la coopération entre les partenaires belges francophones et polonais, dans des domaines tels que l’Education (et notamment les échanges interuniversitaires, ou encore la promotion du français), l’Entreprenariat, la Politique d’innovation et le Développement territorial (coopération en matière d’innovation technologique, coopération entre clusters/ pôles de compétitivité wallons), la Culture, les Affaires sociales. Pour le programme 2014-2016, les priorités restent identiques, le tourisme en plus. En tout ce sont une trentaine de projets de coopération qui ont été retenus, dont certains sont la consolidation de projets précédents (tels les projets en affaires sociales avec la COCOF, les projets d’études des Lettres belges de langue française avec les Archives et Musées de la Littérature et quatre universités polonaises, les projets de valorisation des sites industriels avec la SPAQUE et la Silésie, etc.) et d’autres sont de tout nouveaux projets dont les Autorités attendent beaucoup. C’est par exemple le cas d’un ambitieux projet dans le domaine des Pôles de compétitivité entre la Wallonie et la Mazovie, d’un projet novateur sur le patrimoine industriel entre le Bois du Cazier et des ensembles miniers de Silésie, de la coopération entre le Parc technologique de Łódź et celui de Charleroi, etc.

Mme Chełmińska, Voïvode de Łódź, SEM Harazim, Ambassadeur de Pologne à Bruxelles et Mme Kapuścińska © Jérôme Van Belle, WBI

de Wallonie-Bruxelles invités à se produire en Pologne, en particulier dans le domaine de la danse, de la musique ou encore de la photographie. Un projet sur les migrants réunira le Musée de la Vie wallonne de Liège et le Musée d’ethnographie de Cracovie, tandis qu’une grande exposition sur l’Art nouveau permettra au public polonais de découvrir non seulement Horta mais aussi les architectes contemporains de nos régions. Côté soutien au français, WBI conserve 5 lecteurs de français en Pologne, quatre dans des Universités et un lecteur itinérant dans le projet à succès des classes francophones de Silésie. Basée sur des relations et des partenariats de longue durée entre des partenaires qui au fil du temps sont devenus des amis complices, la coopération entre Wallonie-Bruxelles et la Pologne semble donc destinée à s’amplifier encore !

Du côté de la culture, les parties ont noté avec satisfaction l’accroissement du nombre d’artistes

La Lettre ‹‹ 5

Niezwykle udana, oficjalna wizyta Przewodniczącego Parlamentu Federacji Walonia-Bruksela w Polsce! ››

La délégation parlementaire FWB, l'Ambassadeur de Belgique, le Délégué WB avec le Vice-Maréchal Wenderlich, le Sénateur Ziółkowski et l'Ambassadeur Harazim © DWB

Od 5 do 6 grudnia przebywała w Polsce z oficjalną wizytą delegacja Parlamentu Federacji Walonia-Bruksela z panem Jean-Charles Luperto, Przewodniczącym Parlamentu Federacji Walonia-Bruksela na czele. Wizyta odbywała się na zaproszenie Przewodniczącego Polsko-Belgijskiej Grupy Parlamentarnej, Senatora Marka Ziółkowskiego. W skład delegacji parlamentarzystów z Walonii-Brukseli weszli Jean-Charles Luperto, Przewodniczący Parlamentu Federacji Walonia-Bruksela, Poseł Pierre Tachenion, Posłanka Savine Moucheron, Xavier Baeselen, Sekretarz Generalny Parlamentu Federacji Walonia-Bruksela oraz Isabelle Bodson, Attachée w Sekretariacie Generalnym Parlamentu. Przygotowana wspólnie przez Biuro Spraw Międzynarodowych Kancelarii Sejmu RP oraz Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela w Warszawie wizyta przebiegała w doskonałej atmosferze z czego bardzo zadowoleni byli przedstawiciele obu stron. Odbyła się ona kilka dni po podpisaniu nowego Programu Wykonawczego do Umowy o Współpracy między Polską i Walonią-Brukselą, przyczyniając się do nadania jeszcze większej dynamiki wzajemnym kontaktom między naszymi państwami i regionami partnerskimi. Bardzo intensywna część kontaktów parlamentarnych obejmowała rozmowy z Wicemarszałkiem Sejmu Jerzym Wenderlichem, spotkanie z Przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu Grzegorzem Schetyną oraz członkami komisji, obiad z udziałem polskich parlemantarzystów, wydany na cześć delegacji przez Przewodniczącego Polsko-Belgijskiej Grupy Parlamentarnej Marka Ziółkowskiego oraz obiad z udziałem wielu senatorów wydany na cześć delegacji przez Wicemarszałka Senatu Jana Wyrowińskiego oraz zwiedzanie budynków Sejmu i Senatu. Program obejmujący wydarzenia o charakterze akademickim i kulturalnym przewidywał zwiedzanie Muzeum Powstania Warszawskiego i Zamku

Królewskiego. Jean-Charles Luperto wygłosił również wykład « Belgia federalna dzisiaj, pytanie o jej jutro » oraz « Miejsce Belgii na scenie międzynarodowej: Europa i międzynarodowa frankofonia », skierowany do słuchaczy KSAP, którzy mieli możliwość zadania pytań. Przewodniczący Parlamentu uczestniczył również w spotkaniu naukowym poświęconym literaturze francuskojęzycznej Belgii na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie wygłosił przemówienie na zakończenie konferencji.

Conférence à la KSAP © DWB

Okazałe i niezwykle udane przyjęcie, jakie wydali Przewodniczący Parlamentu Federacji Walonia Bruksela, pan Jean-Charles Luperto oraz Delegat Walonii-Brukseli w rezydencji Walonii-Brukseli stanowiło swobodniejszy punkt programu tej wizyty.

Waloński Minister Środowiska na konferencji klimatycznej w Warszawie Podczas konferencji klimatycznej (COP 19), która odbyła się od 11 do 22 listopada w Warszawie, Belgia była wyjątkowo licznie reprezentowana na bardzo wysokim szczeblu, bowiem trzech ministrów z naszego kraju uczestniczyło w tym wydarzeniu! Byli to pan Melchior Wathelet, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska i pani Joke Schauvliege, flamandzka Minister Środowiska, oraz reprezentujący obecnie Belgię w Radzie ds. Środowiska w Unii Europejskiej, waloński Minister Środowiska Philippe Henry, któremu towarzyszyła grupa ekspertów. Oprócz udziału w wydarzeniach przewidzianych w programie konferencji, Minister Henry spotkał się z przedstawicielami miast i regionów, z partnerami Frankofonii oraz uczestniczył w różnych spotkaniach belgijskich ekspertów. Minister zapoznał się z licznymi, realizowanymi aktualnie projektami Porozumienia o Wpółpracy między Polską, Walonią i Federacją Walonia-Bruksela, zarówno w zakresie ochrony środowiska, jak i w innych dziedzinach. Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela zaangażowało się w przygotowanie tej wizyty.

6 ›› La Lettre

›› V isite réussie à Varsovie du Président du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles !

Au Sejm © Isabelle Bodson

Les 5 et 6 décembre a eu lieu la visite officielle en Pologne d’une délégation du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles, conduite par Monsieur Jean-Charles Luperto, Président du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles, à l’invitation du Président du Groupe parlementaire PologneBelgique, Monsieur le Sénateur Marek Ziółkowski. La délégation parlementaire Wallonie-Bruxelles était composée des personnalités suivantes : M. Jean-Charles Luperto, Président du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles ; M. Pierre Tachenion, Député, Mme Savine Moucheron, Députée ; M. Xavier Baeselen, Secrétaire général du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles ; Mme Isabelle Bodson, Attachée au Secrétariat général.

Le Ministre Philippe Henry (au centre), le Conseiller Dominique Perrin et le Délégué devant le Stade de Varsovie © DWB

Le Ministre wallon de l’Environnement à la conférence sur le climat à Varsovie Lors de la « Conférence des Parties » (COP 19) sur le Climat qui s’est déroulée à Varsovie du 11 au 22 novembre dernier, la Belgique était particulièrement bien représentée puisque pas moins que trois Ministres avaient fait le déplacement ! Outre M. Melchior Wathelet, Secrétaire d’Etat à l’Environnement et Mme Joke Schauvliege, Ministre flamande de l’Environnement et représentant actuellement la Belgique au Conseil Environnement de l’Union européenne, M. Philippe Henry, Ministre wallon de l’Environnement, a en effet participé à la Conférence, accompagné de sa délégation d’experts. Outre les travaux proprement dit de la Conférence, M. Henry a participé à diverses rencontres avec l'Association des Villes et des Régions, avec les partenaires de la Francophonie, ainsi qu’aux diverses rencontres et activités organisées spécifiquement pour les différentes délégations belges. Au cours de sa visite, le Ministre Henry a également pu mieux se familiariser avec les nombreux projets en cours dans le cadre de la coopération entre la Pologne, la Wallonie et la Fédération Wallonie-Bruxelles, dans le secteur de l’environnement mais aussi dans les autres secteurs de coopération. Une visite où bien entendu la Délégation Wallonie-Bruxelles a été pleinement impliquée.

Préparée conjointement par les services du Parlement polonais et la Délégation Wallonie-Bruxelles, cette mission s’est parfaitement déroulée, à la grande satisfaction de toutes les parties. Intervenant quelques jours à peine après la signature de la nouvelle CMP Pologne – Wallonie-Bruxelles, elle s’est inscrite dans la dynamique de développement des échanges entre les deux Pays et Régions partenaires. Outre un volet parlementaire bien fourni (rencontre avec Vice-maréchal du Sejm Monsieur Jerzy Wenderlich ; entretien avec le Président de la Commission des affaires étrangères du Sejm, Monsieur Grzegorz Schetyna, et les membres de la Commission ; déjeuner offert par le Président du Groupe parlementaire Pologne-Belgique Monsieur Marek Ziółkowski, en présence de plusieurs Sénateurs polonais ; déjeuner offert par le Vice-maréchal du Sénat, M. Jan Wyrowiński, en présence de plusieurs Sénateurs, visite des bâtiments du parlement et du sénat), la visite comportait également un volet académique et culturel. En effet, outre une visite du Musée de l’Insurrection et du Palais royal, M. Luperto a prononcé à l’Ecole Nationale de l’Administration Publique (KSAP) une conférence intitulée « La Belgique fédérale d’aujourd’hui. Et demain ? » et « La place de Belgique sur la scène internationale : l’Europe et la francophonie internationale » - suivie de questions de la part des étudiants de la KSAP. Il a également participé au colloque sur la Littérature belge de langue française – Université de Varsovie – où il a prononcé le discours de clôture. Une grande réception offerte par le Président du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles Monsieur Jean-Charles Luperto et le Délégué WallonieBruxelles dans la résidence Wallonie-Bruxelles, a apporté une touche festive à cette visite importante et particulièrement réussie.

M. Luperto avec M. Schetyna © DWB

Au Musée de l'Insurrection de Varsovie © DWB

La Lettre ‹‹ 7

Lektorzy Walonii-Brukseli na uniwersytetach w służbie języka francuskiego i francuskojęzycznej literatury belgijskiej ››

ramach umów dwustronnych, już od wielu lat Wallonie-Bruxelles International kieruje do pracy na uniwersytetach w Polsce, na Litwie i w Estonii lektorki i lektorów, których zadaniem jest nauczanie języka francuskiego i prowadzenie zajęć z francuskojęzycznej literatury belgijskiej. Uniwersytecka sieć lektorów, którą uzupełnia lektor pracujący dla Klas Frankofońskich na Śląsku, stanowi jeden z głównych sposobów promocji Walonii-Brukseli za granicą. Poniżej prezentujemy list od naszej lektorki Anny Ayanoglou, która pracuje na Uniwersytecie w Tartu w Estonii.

łówną część mojej pracy stanowią zajęcia z j. francuskiego, które prowadzę na Uniwersytecie w Tartu na studiach licencjackich. Są to obowiązkowe dla studentów Filologii Romańskiej ćwiczenia językowe i redakcyjne oraz zajęcia z kultury belgijskiej i z belgijskiej literatury francuskojęzycznej. Uczestniczę w wymianie wiedzy i doświadczeń między wykładowcami instytutów filologii angielskiej, niemieckiej, rosyjskiej i francuskiej podczas wspólnego kursu literatury poświęconego « Zmianom historycznym w kulturze europejskiej ». Podczas tych zajęć przedstawiam różne utwory w tym « Legendę o Dylu Sowizdrzale ». Dodatkowo raz w tygodniu prowadzę warsztaty redakcyjne oraz zajęcia dla studentów 3. roku studiów licencjackich i 2. roku studiów magisterskich, którzy przygotowują prace dyplomowe z zakresu lingwistyki i paraliteratur, wśród których komiks pozostaje jednym z moich ulubionych tematów. Pozostając w spektrum nauczania, a wychodząc poza kadr uniwersytecki, uczestniczę w programie działań przygotowanych przez Międzynarodową Organizację Frankofonii dla estońskich urzędników, której Wallonie-Bruxelles International jest jednym z głównych partnerów. Uczę więc estońskich urzędników: nauczycieli, sędziów, wojskowych, którzy z powodów zawodowych – co nie wyklucza również osobistych upodobań i zainteresowań – pragną doskonalić znajomość języka francuskiego. Drugi zakres mojej pracy jako lektorki obejmuje działalność kulturalną. Moim podstawowym zadaniem jest rozpowszechnianie informacji o wydarzeniach kulturalnych powiązanych z Federacją Walonia-Bruksela, które mają miejsce w Estonii. Może to być na przykład udział filmów z Walonii-Brukseli w festiwalu filmowym « Black Nights », który co roku w listopadzie odbywa się

8 ›› La Lettre

w Estonii, lub występy trupy Teatru Uniwersyteckiego z Liège z jej ostatnim przedstawieniem w Tallinnie i w Tartu. Moja rola polega na poinformowaniu o tych wydarzeniach studentów, uczniów i frankofilów mieszkających w Estonii oraz, gdy to możliwe, zorganizowaniu na uniwersytecie spotkań studentów z artystami. Czasami przygotowuję wydarzenia kulturalne na uniwersytecie lub w innym miejscu. W marcu i kwietniu 2014 roku, podczas miesiąca Frankofonii i przy wsparciu WBI, wystawa « Spirou » będzie prezentowana w Tartu i w Tallinnie. Logistyczne i organizacyjne przygotowanie jej będzie wymagało ode mnie podjęcia wielu działań i nawiązania wielu kontaktów, dlatego cieszę się, że będę mogła skorzystać ze wsparcia Ambasady Belgii w Tallinnie. Ekspozycję wzbogacą wykłady Jeana Auquier, dyrektora Belgijskiego Centrum Komiksu. Podczas zajęć z kultury bel-

gijskiej, które poświęcę belgijskiemu komiksowi francuskojęzycznemu, z pewnością postaram się wypromować wystawę i wykłady w jak najciekawszy sposób.

›› L es lectrices et lecteurs Wallonie-Bruxelles dans les Universités : au service de la langue française et de la littérature belge de langue française

e volet principal de mon travail de lectrice, ce sont évidemment les cours à l’université de Tartu. J’enseigne à un public d’étudiants qui suivent un cursus en langue française, de la 1ère année de baccalauréat à la 1ère année de Master. Ce sont des cours de langue, de rédaction académique, de culture belge, de littérature belge francophone – des cours qui sont tous obligatoires pour les étudiants du département de langue française. Les échanges entre professeurs des différents départements de langue sont favorisés au sein d’un autre cours de littérature, axé sur « Les Tournants historiques dans la culture européenne », qui rassemble des professeurs des départements de langue anglaise, allemande, russe et française. Dans le cadre de ce cours mutualisé, j’interviens sur plusieurs œuvres, dont « La légende d’Ulenspiegel ». À ces cours sanctionnés par un examen en fin de semestre s’ajoute un atelier d’écriture que j’anime chaque semaine en plus petit comité. Enfin, je dirige des mémoires universitaires, en 3ème année de baccalauréat et 2ème année de Master, mémoires touchant à la linguistique et aux paralittératures – la BD n’est jamais très loin de mes thèmes de prédilection…

Depuis de très nombreuses années, Wallonie-Bruxelles International met à disposition des Universités en Pologne, Lituanie et Estonie des lecteurs et lectrices qui sont chargés de donner des cours de langue française et de littérature belge de langue française, et ce, dans le cadre de nos accords bilatéraux. Ce réseau de lecteurs, auquel s’ajoute le lecteur itinérant dans les classes francophones de Silésie, constitue un atout essentiel dans la promotion de Wallonie-Bruxelles à l’étranger. Anna Ayanoglou, lectrice à l’Université de Tartu, en Estonie, se présente ici. Toujours côté enseignement mais hors université, je suis engagée dans le programme de l’OIF de cours aux fonctionnaires, auquel participe WBI. J’enseigne dans ce cadre à un public varié de fonctionnaires estoniens : des professeurs, des juges, des militaires, qui, pour des raisons professionnelles – mais cela n’exclut pas l’affectif ! – ont un intérêt dans la pratique du français.

On peut tout aussi bien passer à la vitesse supérieure et donner l’impulsion à des manifestations culturelles, à l’université ou ailleurs. Avec le soutien de WBI, une exposition « Spirou » sera organisée à Tartu et à Tallinn dans le cadre de la fête de la Francophonie, en mars et avril 2014. Cela signifie de nombreux contacts à prendre pour le côté logistique de l’organisation, et j’ai la chance, pour ce qui touche à Tallinn, de bénéficier du soutien actif de l’Ambassade de Belgique. La manifestation sera aussi agrémentée de conférences sur le sujet, avec la visite de Jean Auquier, directeur du Centre belge de la Bande dessinée. Mon cours de culture étant consacré à la BD belge francophone, ce sera l’occasion de faire sa promotion de manière plus ample.

Le second volet du travail de lectrice concerne l’activité culturelle : à un niveau de base, il s’agit de servir de relais culturel pour diffuser les informations concernant telle ou telle manifestation culturelle liée à la Fédération Wallonie-Bruxelles en Estonie. Ce peut être la présence de films de Wallonie-Bruxelles lors du festival de cinéma « Black Nights » qui se tient chaque année en novembre en Estonie, ou celle, plus physique, de la Troupe du Théâtre universitaire de Liège, de passage à Tallinn et Tartu pour faire découvrir au public sa dernière création. Dans ce cas-là, mon travail est d’informer les étudiants, les collègues, et les francophiles résidant en Estonie de la tenue de ces événements, et, lorsque cela est possible, d’organiser des rencontres au sein de l’université avec ces acteurs culturels. Rencontre avec le Théàtre universitaire de Liège © Anna Ayanoglou

La Lettre ‹‹ 9

2014: rok intensywnej działalności biura AWEX Warszawa ›› W 2014 roku Polska obchodzić będzie potrójny jubileusz: 25-lecia istnienia demokracji, 15-lecia wstąpienia do NATO oraz 10-lecia wstąpienia do Unii Europejskiej. AWEX Warszawa wykorzysta ten wyjątkowy okres do zorganizowania wielu rozmaitych wydarzeń związanych, z jednej strony, z promowaniem walońskiego eksportu, a z drugiej z przyciąganiem inwestycji polskich do Walonii.

a początku lutego zaproszeni zostaną do Walonii przedstawiciele firm polskich działających w sektorze ochrony zdrowia. Dla eksporterów walońskich sektor ten, notujący w Polsce wzrost na poziomie ponad 20%, stanowi ogromny potencjał. Dyrektor jednej z największych polskich sieci poradni medycznych i szpitala oraz dystrybutor sprzętu medycznego udadzą się do Liège na dwudniowe spotkania z dostawcami walońskimi. Grono zagranicznych klientów firm z Walonii powiększą ponadto przedstawiciele dwudziestu przedsiębiorstw z pozostałych krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Na początek marca zaplanowany jest zaś udział firm walońskich w Targach Budownictwa Budma w Poznaniu. Na największej dla tej branży imprezie targowej w Polsce, Region Walonii reprezentowany jest obowiązkowo rokrocznie. Już teraz do udziału w charakterze wystawców zgłosiło się dwanaście firm walońskich działających w różnych segmentach rynku budowlanego. Każda z tych firm otrzyma ze strony biura Awex wszelkie wsparcie logistyczne oraz aktywną pomoc w kontaktach handlowych zarówno przed, jak i po zakończeniu targów.

W kwietniu natomiast odbędzie się w Warszawie Business Forum, organizowane wspólnie przez biura trzech regionów, Ambasadę Belgii i Ministerstwo Gospodarki. To ważne wydarzenie będzie okazją dla Regionu Walonii do zaprezentowania wszystkich swoich atutów, zwłaszcza w dziedzinie logistyki, której poświęcona będzie jedna z prezentacji. Atuty takie jak gęsta sieć dróg oraz rozbudowana infrastruktura lotniskowa i portowa stanowią o atrakcyjności Walonii dla inwestorów zagranicznych. Baxter, Microsoft, Google, czy TNT i GSK, to tylko parę nazw z listy 1130 firm, które zainwestowały w tym regionie stwarzając ponad 22 tysiące miejsc pracy. Na koniec, w miesiącu październiku biuro Awex w Warszawie wraz z Biurem ekonomicznym Prowincji Namur zorganizuje misję handlową w trzech miastach Polski: Warszawie, Łodzi (procesy przemysłowe) i Krakowie (sektor ICT). Z całą pewnością liczyć można na pełne zaangażowanie firm walońskich w to wydarzenie. Laurence Martaux Radca Ekonomiczny i Handlowy Regionu Walonii w Warszawie

10 Powodów, dla których warto inwestować w Walonii

DOSTĘPNOŚĆ

TRADYCJA OTWARTOŚCI I DIALOGU

TECHNOLOGICZNE KNOW-HOW

JAKOŚĆ ŻYCIA

Bliskość Brukseli, stolicy Europy

System podatkowy atrakcyjny dla inwestorów zagranicznych

Wydajni, wykwalifikowani i znający języki pracownicy

Wyjątkowa jakość życia

Zachęty finansowe faworyzujące inwestycje zagraniczne

Nośne sektory przemysłowe, wektorami rozwoju przedsięborczości

W centrum rynku z 400 milionami konsumentów Dostępność terenów w atrakcyjnych stawkach

10 ›› La Lettre

Środowisko biznesowe przyjazne dla eksportu i inwestycji zagranicznych

Przystępność i skuteczność administracji

2014 : une année intense pour l’Awex Varsovie ›› L’année 2014 marquera pour la Pologne un triple anniversaire : 25 années de démocratie, 15 ans d’appartenance à l’OTAN et 10 ans d’adhésion à l’Union européenne. L’Awex Varsovie profitera de cette année exceptionnelle pour organiser de nombreux événements touchant à la fois à la promotion des exportations wallonnes et à l’attraction des investissements polonais en Wallonie.

e début du mois de février verra l’organisation en Wallonie d’une invitation d’acheteurs polonais du secteur de la santé. Pour nos exportateurs wallons, la Pologne présente en effet dans ce secteur des potentialités de croissance de plus de 20% sur les 3 prochaines années. Le directeur de l’un des plus importants réseaux hospitaliers polonais, ainsi qu’un distributeur de matériel médical se rendront à Liège pour rencontrer pendant deux jours des fournisseurs wallons. Une vingtaine d’autres acheteurs issus des pays d’Europe centrale et orientale viendront également grossir les rangs des clients étrangers. Sera ensuite organisé à Poznań en début mars le salon Budma consacré traditionnellement au secteur de la construction. Salon incontournable en Pologne où la Région wallonne se doit d’être présente chaque année. Pour preuve, une dizaine de sociétés wallonnes actives dans les différents segments du secteur y sont déjà inscrites en tant qu’exposants. Chacune de ces sociétés recevra l’appui logistique de l’Awex et bénéficiera d’une assistance active à la prospection commerciale en amont et en aval de la manifestation.

Quant au mois d’avril, il devrait voir l’organisation à Varsovie d’un Business Forum organisé conjointement par les trois régions, l’Ambassade de Belgique et le Ministère de l’Economie polonais. Cet événement majeur devrait permettre à notre région de mettre en avant ses atouts, notamment lors d’une présentation consacrée au secteur logistique. En effet, le réseau routier wallon extrêmement dense, les infrastructures portuaires et aéroportuaires font de la Wallonie une terre de prédilection pour les investisseurs étrangers. Des noms comme Baxter, Microsoft, Google mais aussi TNT, GSK ne sont que quelques références parmi plus de 1130 investisseurs étrangers qui ont déjà investi et créé ainsi plus de 22.000 emplois en Wallonie. En fin, au mois d’octobre, l’Awex Varsovie organisera en collaboration avec le Bureau économique de la Province de Namur, une mission bisectorielle qui se rendra à Varsovie, Łódź (process industriel) et Cracovie (secteur ICT). Gageons que l’engouement des firmes wallonnes pour cette mission sera au rendez-vous ! Laurence Martaux AEC Varsovie

10 Bonnes raisons d’investir en Wallonie

ACCESSIBILITE Proximité de Bruxelles, capitale de l’Europe Au coeur d’un marché de 400 millions de consommateurs

Un très grande disponibilité foncière des prix très attractifs

TRADITION D’OUVERTURE ET DE DIALOGUE Une fiscalité attractive pour les investisseurs Un dispositif d’incitants financiers favorisant les investissements étrangers

SAVOIR-FAIRE TECHNOLOGIQUE

QUALITE DE VIE

Une main-d’oeuvre efficace, très qualifiée et multilingue

Une qualité de vie exceptionnelle

Des secteurs industriels vecteurs de compétitivité

Proximité et efficacité des autorités municipales

Un environnement économique propice aux exportations et aux investissements étrangers

La Lettre ‹‹ 11

PROGRAM WSPÓŁPRACY 2014-2016: POWRÓT TURYSTYKI ››

CMP Wallonie-Bruxelles – Pologne à Bruxelles © Jérôme Van Belle, WBI

Dzień 29 listopada 2013 roku przejdzie do historii nie tylko jako dzień podpisania Programu Wykonawczego na lata 2014 – 2016 do Umowy o Współpracy między Federacją Walonia–Bruksela, Walonią i Komisją Wspólnotową Francuską Regionu Brukseli Stolicy a Rzeczpospolitą Polską, ale także ponownego wprowadzenia rozdziału poświęconego Turystyce do tekstu umowy.

becność turystyki wśród tematów priorytetowych kilku wcześniejszych edycji Walońsko-Polskiej Umowy o Współpracy doprowadziła do powstania licznych i ciekawych projektów, a tym samym do budowy stosunków partnerskich między instytucjami i organizacjami turystycznymi obu krajów. Są to Urząd Promocji Turystyki „Walonia-Bruksela” i Komisariat Generalny ds. Turystyki po stronie walońskiej oraz władze turystyczne Województw Śląskiego i Małopolskiego w Polsce. W latach 2004–2010 w ramach tej współpracy zorganizowano serię 5 staży dla polskich urzędników i specjalistów z dziedziny turystyki, których celem była głównie wymiana wiedzy i doświadczeń w zakresie planowania, zarządzania i promocji sektora turystycznego. Najbardziej skorzystały na tej współpracy takie segmenty rynku turystycznego jak turystyka przemysłowa, agro-turystyka oraz administracja turystyczna. Wśród konkretnych osiągnięć warto wymienić: – Regularny udział walońskich specjalistów w Międzynarodowej Konferencji poświęconej Turystyce Przemysłowej, organizowanej corocznie w Zabrzu. – Powstanie na Śląsku, a później w ościennym Regionie Śląsko-Morawskim w Republice Czeskiej tzw. „Szlaków Zabytków Techniki” opartych

12 ›› La Lettre

na koncepcji rozwiniętej wcześniej na terenie Prowincji Liège w ramach tzw. Szlaku Ognia (La Route du Feu). – Dwie wizyty studyjne ekspertów walońskich na Śląsku, celem zwiedzania czynnych kopalń i obserwacji pracy na ich terenie. – Rozwój kontaktów między Kopalnią Muzealną „Le Bois du Cazier” a innymi obiektami turystycznymi dziedzictwa przemysłowego na terenie Województwa Śląskiego, w tym przede wszystkim z Kopalnią Historyczną „Guido” w Zabrzu. W oparciu o nawiązaną współpracę, obie kopalnie stały się członkami założycielskimi Europejskiej Sieci Muzeów Górnictwa Węglowego. – Wprowadzenie do niektórych polskich regionów skutecznych przepisów w zakresie turystyki, bezpośrednio opartych na modelu walońskim. – Przyjęcie walońskich wzorców w zakresie zarządzania niektórymi gospodarstwami agroturystycznymi, kwaterami wiejskimi na Śląsku i w Małopolsce. Wraz z wpisaniem, na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w dniu 1 lipca 2012 r. zespół 4 kopalń należących do najważniejszych obiektów dziedzictwa przemysłowego Regionu Walonii (Le Grand Hornu – ze względu na cechy architektoniczne, Bois-du-Luc – z powodu znaczenia socjalnego obiektu, Blégny-Mine – ze

względu na wiedzę, Le Bois du Cazier – jako miejsce pamięci), Walonia bogatsza jest o nowe doświadczenia turystyczne zdobyte na najwyższym szczeblu stosunków międzynarodowych, z czego może skorzystać wielu polskich partnerów: – Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego oraz Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni, należące już do Dziedzictwa UNESCO, wyraziły zainteresowanie bliższym poznaniem kopalń w Walonii, celem odkrycia potencjalnych możliwości wspólnego działania i współpracy między kilkoma obiektami o podobnej naturze. – Kopalnia Historyczna „Guido” w Zabrzu, planująca w przyszłości starać się o wpis do Rejestru Światowego Dziedzictwa UNESCO wyraziła chęć szczegółowego zapoznania sie z całym procesem, który pozwolił partnerskiej kopalni „Le Bois du Cazier” uzyskać wpis, dzięki któremu stała się Obiektem Dziedzictwa Światowego. Program Wykonawczy na lata 2014-2016 zawiera dwa projekty włączające różne podmioty związane z rynkami turystycznymi tradycyjnych regionów partnerskich Walonii w Polsce, tj. Śląska i Małopolski. Polegają one na wyeksponowaniu obiektów związanych z dziedzictwem przemysłowym Walonii, uhonorowanych wpisem do Rejestru UNESCO, tak aby inne obiekty, tym razem w Polsce, mogły korzystać z tych doświadczeń.

›› ACCORD DE COOPERATION 2014-2016 : RETOUR AU TOURISME Le 29 novembre 2013 restera marqué non seulement comme la date de la signature du nouveau Programme de Travail « Fédération Wallonie – Bruxelles », « Wallonie », « COCOF » – « République de Pologne », pour les années 2014-2016, mais également comme celle du retour du Tourisme au sein des chapitres de ce même programme.

a présence du tourisme parmi les thèmes prioritaires des différents programmes de travail précédents a abouti à chaque fois au développement de projets intéressants et à la création de liens de partenariat entre les différents institutions et organismes touristiques de part et d’autre, à savoir essentiellement Wallonie-Bruxelles Tourisme et le Commissariat Général au Tourisme, pour la Wallonie, et les instances touristiques des Voïvodies de Silésie et de Malopolska en Pologne.

« Bois-du-Luc » pour la vie sociale, « Blégny-Mine » pour le savoir-faire et le « Bois du Cazier », bien entendu, pour la mémoire), la Wallonie s’est enrichie d’une nouvelle expérience touristique du plus haut niveau international, qui pourrait profiter à de nombreux acteurs touristiques polonais, et notamment :

Cette coopération aura contribué à l’organisation, entre 2004 et 2010 d’une série de 5 stages pour fonctionnaires et experts polonais en matière de tourisme, avec pour objectif l’échange de connaissances et d’expériences liées au concept, à la gestion et à la promotion du secteur touristique.

– Le Maréchalat de Silésie, ainsi que les deux mines de sel de Wieliczka et de Bochnia en Région de Malopolska (toutes deux déjà inscrites au Patrimoine Majeur), ont ainsi manifesté leur intérêt pour une approche des quatre mines wallonnes afin de découvrir les mécanismes de fonctionnement conjoint et de coopération envisageables entre différents sites de même nature.

Les segments touristiques et sujets qui en auront été les plus grands bénéficiaires restent le Tourisme Industriel, l’Agro-tourisme, ainsi que l’Administration touristique, le tout avec quelques retombées bien concrètes : – La participation régulière d’experts wallons à la Conférence Internationale du Tourisme Industriel à Zabrze. – La création en Silésie, et ensuite dans la province tchèque de Silésie-Moravie, d’un modèle de Route du Tourisme Industriel (le Circuit des Monuments Techniques) largement inspiré de la « Route du Feu » développée en région liégeoise. – Deux voyages d’étude d’experts wallons en Silésie liés à l’observation de mines en activité. – Un rapprochement entre le Bois du Cazier et différents sites similaires de Silésie, dont notamment la Mine Historique « Guido » à Zabrze, sanctionné par l’implication des deux attractions, à titre de membres-fondateurs, au processus de création du « Réseau Européen des Musées de la Mine ». – L’adoption par le secteur touristique de certaines régions polonaises de prescriptions légales directement inspirées du modèle wallon. – L’adoption de modèles et de solution wallons pour les besoins de la gestion de différentes exploitations agro-touristiques, gîtes ruraux en régions de Silésie et de Malopolska. Ces projets ont ainsi fortement contribué à accroître la visibilité de la Wallonie en Pologne. Avec l’entrée officielle, le 1 juillet 2012, de 4 sites miniers majeurs wallons au registre du patrimoine mondial de l'Humanité de l'UNESCO en tant que patrimoine industriel (à savoir « le Grand Hornu » pour l’architecture,

La Mine historique « Guido » à Zabrze, elle-même candidate potentielle au Registre de l’UNESCO, a voulu aller plus loin, souhaitant approcher dans le détail l’entièreté du cheminement administratif qui aura permis à son partenaire au « Bois du Cazier », d’accéder à ce même statut, devenant ainsi un simple site patrimonial, Site Majeur du Patrimoine Mondial. Le Programme de Travail 2014-2016 aura ainsi réussi à générer deux projets impliquant différents acteurs touristiques issus des régions partenaires polonaises traditionnelles que sont la Malopolska et la Silésie et visant à mettre en valeur et à exploiter les acquis du patrimoine touristique wallon en matière de tourisme industriel honoré à l’UNESCO, afin que d’autres sites, polonais cette fois, puissent bénéficier et mettre à profit cette même expérience.

La Lettre ‹‹ 13

Wieści z krajów bałtyckich... ›› Echos de la Baltique… Sise à Varsovie, la Délégation Wallonie-Bruxelles est également compétente pour l’Estonie, la Lettonie et la Lituanie. Dans ces trois pays, des programmes de coopération avec Wallonie-Bruxelles se développent, des lecteurs de Wallonie-Bruxelles sont présents (à Vilnius et à Tartu), et de nombreuses activités culturelles s’y déroulent, le tout en lien et avec l’aide des Ambassades de Belgique sur place. Cette page de la « Lettre » en fait l’écho.

Kompetencje Przedstawicielstwa Walonia-Bruksela w Warszawie rozciągają się również na Estonię, Łotwę i Litwę. W tych krajach realizowane są programy współpracy z Walonią-Brukselą (lektorzy Walonii-Brukseli pracują w Wilnie i w Tartu), a także mają tam miejsce liczne wydarzenia kulturalne, organizowane przy wsparciu miejscowych Ambasad Belgii. Poniżej zamieszczamy informacje z krajów bałtyckich.

Des œuvres belges et lettonnes en parallèle au Musée de Riga

Wystawa dzieł artystów belgijskich i łotewskich w Muzeum w Rydze

Du 23 novembre 2013 au 2 février 2014, se tient Od 23 listopada 2013 roku do 2 lutego 2014 roku jest au Musée Bourse de Riga une magnifique exprezentowana w Muzeum Sztuki « Riga Bourse » wspaposition « Impressions et Parallèles », destinée niała wystawa zatytułowana « Impresje i Paralelizmy », à mettre en valeur l’influence qu’ont pu avoir która ukazuje wpływ belgijskich malarzy początku XX des artistes belges du début du 20ème siècle wieku na współczesnych malarzy łotewskich. Eksposur des peintres lettons contemporains, grâce zycja opiera się na kolekcji sztuki belgijskiej, która na à une collection d’art belge qui fut offerte au początku lat 30 XX wieku została przekazana państwu début des années 30 à l’Etat de Lettonie. C’est łotewskiemu. Po raz pierwszy, niepokazywane od pola première fois que ces œuvres d’Anto Carte, nad wieku w Belgii dzieła Anto Carte, Strebelle’a, RassenStrebelle, Rassenfosse et de nombreux autres, fosse’a i wielu innych twórców, zostały zebrane w ramach inédites en Belgique depuis plus d’un siècle, sont jednej wystawy i są prezentowane obok prac największych Le s B B elges à Riga © DW rassemblées avec les œuvres des plus grands artistes współczesnych malarzy łotewskich. Ekspozycja trafi następnie do lettons de l’époque. Cette exposition sera ensuite présentée Walonii, gdzie od listopada 2014 roku do stycznia 2015 roku będzie en Wallonie, de novembre 2014 à janvier 2015, au musée Ianchelevici ją gościło Muzeum Ianchelevici w La Louvière oraz BAL w Liège. W tym à La Louvière et au BAL de Liège. Parallèlement, le Musée Bourse de Riga czasie Muzeum w Rydze zaprezentuje okazałą ekspozycję « Femme fataprésente également une splendide exposition consacrée à Armand Rassenle » poświęconą Armandowi Rassenfosse. fosse : « Femme fatale ».

« Obcy» Alberta Camusa w interpretacji trupy z Walonii-Brukseli w Estonii Z okazji stulecia urodzin Alberta Camus, 26 października estońska publiczność obejrzała przedstawienie « Camus REMIX » w Tallinn Creative Hub / Kultuurikatel. Oryginalne i interdyscyplinarne przedstawienie łączy nagrania słynnej powieści czytanej przez Alberta Camus z muzyką współczesną, głównie elektroniczną, którą wykonuje artysta Pierre de Mûleneare. Oryginalne obrazy w tle dopełniają całości, tworząc sztukę wyjątkową, pełną energii i bardzo współczesną.

« L’Etranger » de Camus joué avec une troupe de WallonieBruxelles en Estonie

roline Ledoux

Tymczasem na Litwie… Walońskie centra doskonałości prezentują się w Wilnie ! Podczas odbywającego się w dniach 4 - 5 grudnia Vilnius Innovation Forum 2013 « Innovation Drift », Hubert Goffinet (Departament Badań w WBI) przedstawił walońskie centra doskonałości oraz politykę badań i innowacji Walonii i Brukseli. Interwencja na rzecz wspierania na forum międzynarodowym naszych operatorów R&I okazała się tak udana, że przedstawiciele walońskich klastrów biorący udział w panelu poproszeni zostali o przedstawienie tej tematyki na specjalnym spotkaniu w litewskim MSZ. Dowodzi to, że inicjatywa WBI realizowana za pomocą różnych narzędzi i środków jest niezwykle innowacyjna i interesująca.

14 ›› La Lettre

A l’occasion du centenaire de la naissance d’Albert Camus, la création « Camus REMIX » a été présentée au public estonien le 26 octobre dernier au Tallinn Creative Hub / Kultuurikatel. Cette création originale et interdisciplinaire propose des enregistrements du célèbre roman lus par Albert Camus lui-même mixés en live avec des musiques actuelles, principalement électronique, par l’artiste Pierre de Mûleneare. Simultanément des visuels originaux se mêlent à l’ensemble, composant une pièce originale, pleine d’énergie et singulièrement contemporaine.

Et pendant ce temps, en Lituanie… Les Pôles de compétitivité wallons présentés à Vilnius !

Les 4 et 5 décembre derniers, le Vilnius Innovation Forum 2013 « Innovation Drift » a été l’occasion pour Hubert Goffinet (Département Recherche et Innovation de WBI), de présenter les Pôles de compétitivité de Wallonie et de manière générale la politique de la recherche et de l’innovation en Wallonie et à Bruxelles. En particulier l’assistance a apprécié le soutien à l’internationalisation de nos opérateurs R&I, au point que les responsables de clusters qui faisaient partie du panel en ont appelé à leur Ministère des Affaires étrangères pour faire de même, ce qui illustre le caractère particulièrement innovant et porteur que WBI a pu mettre en place via différentes initiatives et réseaux.

W skrócie… w skrócie... w skrócie... ›› Brèves…Brèves…Brèves… Urzekająca « gwiezdna » wystawa fotografii Pierre’a Radisica w Katowicach

Belle exposition « astrale » de Pierre Radisic à Katowice

Wystawa fotograficzna « Konstelacje »/ « Portrety podwójne » Pierre’a Radisica była prezentowana od 18 października do 1 grudnia 2013 roku w Galerii BWA w Katowicach. W pierwszej części tej podwójnej ekspozycji brukselski artysta przedstawił 89 gwiezdnych konstelacji na ciałach ponad 60 modeli. Drugi motyw przewodzący wystawie to « portrety podwójne ». Portrety te mają formę dyptyków, ukazujące niekiedy zaskakujące podobieństwa między osobami, które spotykamy. To wydarzenie zabrało zwiedzających w podróż do gwiazd!

L’exposition photographique « Constellations » / « Portraits doubles » de Pierre Radisic a été présentée du 18 octobre au 1 décembre 2013 à la Galerie BWA de Katowice. Pour la première partie de cette double exposition, l’artiste bruxellois a fait figurer 89 constellations astrales sur les corps de plus de 60 modèles. Le deuxième motif de l’exposition est celui des « portraits doubles ». Les portraits y sont présentés sous forme de diptyques qui démontrent des ressemblances parfois surprenantes entre les personnes que nous rencontrons. Un événement qui a envoyé les visiteurs…dans les étoiles !

Pisarz Paul Emond z wizytą w Polsce

L’écrivain Paul Emond en visite en Pologne

W dniach 25 – 27 listopada Paul Emond, słynny belgijski, francuskojęzyczny pisarz i dramaturg, spotkał się ze studentami, uczniami, nauczycielami i wielbicielami teatru podczas trzech wykładów zatytułowanych « Paul Emond – pisanie dla teatru dzisiaj » na Uniwersytecie Warszawskim, w Liceum SOP w Płocku i w Teatrze Polskim w Poznaniu. Paul Emond odwiedził Polskę z okazji wydania polskiego tłumaczenia sztuki « Kaprysy Obrazu » w wydawnictwie DramEdition przy wsparciu Federacji Walonia-Bruksela.

Paul Emond, le célèbre romancier et dramaturge belge francophone, a rencontré du 25 au 27 novembre les étudiants, les élèves, les professeurs et les amateurs du théâtre lors de trois conférences intitulées « Paul Emond – écrire le Théâtre d’aujourd’hui », respectivement à l’Université de Varsovie, au lycée SOP de Plock et au théâtre Polski de Poznań. Paul Emond se trouvait en Pologne à l’occasion de la traduction en polonais de sa pièce « Caprices d’Images », aux éditions DramEdition, avec le soutien de la Fédération Wallonie-Bruxelles.

Reżyser Thierry Michel na Festiwalu Watch Docs w Warszawie Podczas 13. « Międzynarodowego Festiwalu Filmów Watch Docs. Prawa człowieka w filmie » w Warszawie Federację Walonia-Bruksela reprezentował słynny reżyser Thierry Michel. 7 i 9 grudnia licznej warszawskiej publiczności zaprezentował film « Nie ma mocnych na Mojżesza Katumbi » i wziął udział w dwóch interesujących dyskusjach z widzami. Thierry Michel spotkał się również ze studentami Instytutu Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, jak też z polskimi reżyserami i osobami z branży filmu dokumentalnego.

Le cinéaste Thierry Michel au Festival Watch Docs de Varsovie Lors du 13ème Festival international du Film documentaire sur les droits de l’homme « Watch Docs » à Varsovie, la Fédération WallonieBruxelles a été représentée par le célèbre réalisateur Thierry Michel qui a assisté les 7 et 9 décembre aux projections de son film « L’irrésistible ascension de Moïse Katumbi ». Ces deux projections, en présence d’un public nombreux et attentif, ont été suivies de débats intéressants. Lors de son séjour à Varsovie, Thierry Michel a également rencontré les étudiants de l’Institut d’Etudes romanes de l’Université de Varsovie, ainsi que des cinéastes polonais spécialisés dans le film documentaire.

La Lettre ‹‹ 15

W skrócie… w skrócie... w skrócie... ›› Brèves…Brèves…Brèves… Spirou i jego przyjaciele na Festiwalu Komiksu w Łodzi! Kontynuując kilkuletnią już, bardzo owocną współpracę, Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela uczestniczyło od 3 do 6 października w 24. Międzynarodowym Festiwalu Komiksu w Łodzi. Zaprezentowaliśmy wystawę „Spirou – prawdziwi bohaterowie”, wyprodukowaną przez Wallonie-Bruxelles International przy wsparciu Belgijskiego Centrum Komiksu z okazji 75. urodzin Spirou. Z tej okazji do Łodzi przyjechał Jean Auquier, dyrektor Belgijskiego Centrum Komiksu, który przebywał również na trzech polskich uniwersytetach, gdzie wygłosił wykłady poświęcone narodzinom komiksu. Słynny belgijski scenarzysta Stephen Desberg poprowadził w Łodzi warsztaty komiksowe oraz spotkał się wielokrotnie z czytelnikami. Po raz kolejny więc Festiwal Komiksu w Łodzi przybrał barwy Walonii-Brukseli!

Spirou et ses amis au Festival BD de Łódź ! Poursuivant cette année encore une coopération fructueuse, la Délégation Wallonie-Bruxelles a participé activement au 24ème Festival international de la BD de Łódź (3-6 octobre). L’exposition « Spirou Héros 5 étoiles », produite par Wallonie-Bruxelles International avec le concours du Centre belge de la Bande dessinée à l’occasion du 75ème anniversaire de Spirou a notamment été présentée, en présence de Jean Auquier, Directeur du CBBD, qui a ensuite fait une tournée de conférences dans trois universités polonaises. Était également présent le célèbre scénariste Festival BD de Łódź © DWB belge Stephen Desberg qui a réalisé plusieurs ateliers et séances de dédicace. Une fois encore le festival BD de Łódź avait donc une coloration très Wallonie-Bruxelles !

Compagnie THOR na Festiwalu Tańca w Tarnowie Podczas 3. Międzynarodowego Festiwalu Tańca „Scena otwarta”, który od 11 do 27 października odbył się w Tarnowie, Compagnie Thor wystąpiła ze spektaklem „Czyste łzy/ Niespokojne wody” przed liczną widownią, którą kreacja Thierry Smits’a urzekła formą współczesnej melancholii. Smutek wynikający z faktu, że wszystko znika jest filtrem, przez jaki przechodzi precyzyjny, pozbawiony patosu taniec. Wyraża on ból istnienia, duszenie się, poczucie bezsilności z jednej strony, oraz nadzieję na oddech i przypływ energii, która przenika i przekształca nostalgię. Mamy nadzieję ponownie zobaczyć to przedstawienie w Polsce.

Compagnie THOR au Festival de danse de Tarnów Lors du 3ème Festival international de Danse « Scène ouverte » de Tarnów qui s’est déroulé du 11 au 27 octobre, la Compagnie Thor a présenté le spectacle « Clear Tears/ Troubled Waters » devant un public nombreux et enchanté par cette création de Thierry Smits qui prend pour inspiration une forme de mélancolie contemporaine. Le regret anticipé de ce qui est en train de disparaître est le filtre par où passe la danse : précise, sans pathos, elle transmet le mal-être, la suffocation, le sentiment de l'impasse, mais aussi l'espoir d'une respiration et une énergie qui traverse et transcende la nostalgie. Une pièce bouleversante que l’on espère revoir en Pologne.

Publication de la Délégation Wallonie-Bruxelles à Varsovie/ Publikacja Przedstawicielstwa Walonia-Bruksela w Warszawie Editeur responsable : Franck Pezza, Délégué Wallonie-Bruxelles/ Redaktor wydania: Franck Pezza, Delegat Walonii-Brukseli Page de couverture/ Zdjęcie na stronie tytułowej: © DWB

Wallonie-Bruxelles Tourisme Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, POLSKA Tél : 0048 604 733 953 Courriel : mjanow@poczta.onet.pl Site www.wallonie-tourisme.be Michel Janowski, Chargé de mission

Bureau économique et commercial de la Région wallonne (AWEX) Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, POLSKA Tél : 0048 22 583 70 11 et 13 Courriel : awex@varsovie.pl Site : www.wallonia-international.be Laurence Martaux, Conseillère économique et commerciale de la Région wallonne Jolanta Dorociak, Assistante commerciale Małgorzata Zasada-Kaczmarska, Assistante commerciale

Ambassade de Belgique Ul. Senatorska 34 00-095 Warszawa, POLSKA Tél : 0048 22 551 28 00 Courriel : Warsaw@diplobel.fed.be Site : www.diplomatie.be/warsawfr

conception et impression/ projekt i druk: pozytyw.com.pl

CONTACTS/ KONTAKT:

Délégation Wallonie-Bruxelles/ Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, POLSKA Tél : 0048 22 583 70 01 et 08 Courriel : walbru@varsovie.pl Site : www.wbi.be/varsovie Franck Pezza, Délégué Wallonie-Bruxelles Sylwia Wandziuk-Obłuska, Assistante du Délégué Agnieszka Pac, Assistante culturelle Władysław Czepczyk, Intendant