Lettre Wallonie-Bruxelles en Pologne - n° 21 by Wallonie-Bruxelles International

Juin 2014/No21 › Czerwiec 2014/Nr 21

né

Pierwsza , a ’ x Sa

Ar ne anné ed den es... U n ec

wa o to wa 1914-18, bit

a wi

aŚ ojn W

k o „R

4-18, Ba 1 , x t

ed ill

Délégation Wallonie-Bruxelles à Varsovie › Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela w Warszawie

om m

n io t a mor

s»

Ardeny. ..”

Publikacja Federacji Walonia-Bruksela, Walonii i Komisji Wspólnotowej Francuskiej Regionu Brukseli – Stolicy w Polsce. Publication de la Fédération Wallonie-Bruxelles, de la Wallonie et de la Commission communautaire française de la Région de Bruxelles-Capitale en Pologne.

Au jour le jour en Pologne

Dzień po dniu w Polsce

7-22/1, puis 12-16/5 : Dans le cadre du projet « Métamorphoses », séjour et représentations de Karine Ponties et de la troupe de danse « Dame de Pique » au Zamek de Poznan.

20/03 : Soirée des Goûts de la Francophonie à l’Ambassade de Roumanie et création du Groupe des Ambassades, Délégation et Institutions de la Francophonie (GADIF).

27/01 – 15/02 : Participation de Aline De Pauw, Anne-Marie Dooms et Ariane Peltier (ULB), ainsi que d’Alexandra Logeot, Oksana Muzychuk et Jennifer Pecqueux (Université de Mons) aux cours d’hiver de langue polonaise au Polonicum de l’Université de Varsovie, dans le cadre du programme de coopération.

Mois de mars : A l’occasion des Journées de la Francophonie la Délégation Wallonie-Bruxelles à Varsovie a proposé les projections gratuites de la comédie « Rien à déclarer » de Dany Boon : dans le bâtiment du Département historique et sociologique de l’Université de Białystok, au Centre culturel de Pszczyna (projection pour les élèves des Classes francophones de Silésie de Pszczyna), au Collège des Langues étrangères de l’Ecole polytechnique de Silésie à Gliwice, au cinéma Kino.Lab du Centre d’Art contemporain Zamek Ujazdowski à Varsovie.

31/01 – 02/02 : Journées d’évaluation des lecteurs WBI à Varsovie. 14 – 15/02 : Séjour de Karolina Czerska, Université Jagellonne de Cracovie aux Archives et Musée de la Littérature (Bruxelles). 10 – 14/03 : Séjour de Monika Klimowicz, Université de Wroclaw, à l’ULg chez le Professeur Quentin Michel, pour une intervention dans le cadre du cours de Master sur « Evolution of the EU Regional Policy objectives in the context of the integration process in the European Union ». 10 – 14/03 : Séjour en Pologne du Professeur Jean-Marie Klinkenberg (ULg), à l’occasion des fêtes de la Francophonie, pour une série des conférences de sémiotique et de linguistique dans les universités de Varsovie, Silésie à Sosnowiec, Jagellonne et Université pédagogique à Cracovie, ainsi qu’une visite du réseau des classes francophones de Silésie à Pszczyna. 10 – 14/03 : Tournée en Pologne de la pièce « Le Pont » de Laurent Van Wetter, auteur de Wallonie-Bruxelles, mise en scène de Nicolas Janssens et avec la participation de Raphaël Budke et Gilles Poncelet, au Centre culturel à Kęty, au Spółdzielczy Dom Kultury à Płock, au Teatr Mały à la Manufaktura à Łódź, au Teatr Polski à Poznań, au Centre culturel Świt à Varsovie. 17 – 21/03 : Séjour en Pologne du chanteur Vincent Liben, avec deux concerts à l’occasion de la fête de la Francophonie à Varsovie (18/03) et à Lodz (20/03). 19 – 22/03 : Séjour de Guy Goffette à Gdansk à l’occasion du Festival du Poète européen de la liberté. A cette occasion son recueil de poèmes « L’Adieux aux lisères » (« Pożegnania u skraju »), traduit par Anna Wasilewska a reçu le 3e prix du Prix littéraire de la ville de Gdańsk.

21/03 : Rencontre du Délégué avec les étudiants du Collège du Sarthay à Embourg près de Liège, venus en Pologne dans le cadre d’un échange avec le lycée bilingue Zmichowska de Varsovie. 24/03 – 30/04 : Séjour d’Alexandre Dilmet (Master Direction) et Alexandre Cabanne (Master Image), étudiants de l’INSAS, à l’Ecole de Cinéma de Lodz. 25/03 : Conférence du Délégué donnée aux étudiants du Collège des Langues modernes de la Polytechnique de Gliwice (« Parlez-vous francophone ? »). 31/03 – 04/04 : Séjour à Lodz des experts de l’Institut Decroly : Mme Françoise Hernalsteen et M. David Theoclis ; et du Méridien : Mme Hanna Radermecker et M. Yves-Luc Conreur – dans le cadre du projet de coopération avec la Cocof (affaires sociales). 3/04 : Remise des décorations officielles belges à Mme Jolanta Chelminska, Voïvode de Lodz (Officier de l’Ordre de la Couronne) et à M. Adam Radon, directeur du Centre de la BD de Lodz (Chevalier de l’Ordre de Léopold II). 10/04 : Séminaire donné par le Délégué à l’Université de Wroclaw aux étudiants du Département d’études européennes : « La Belgique, laboratoire de l’Union européenne ». 10/04 : Conférence du Délégué : « La bande dessinée francophone en Belgique » donnée aux professeurs de français de la région de Basse Silésie (à Wroclaw).

17/03 – 20/03 : Mission des experts de la Voïvodie de Warmia-Mazurie (Mmes Anna Zukowska, Boguslawa Samsel, Elzbieta Jablko et M. Andrzej Bronakowski) à Bruxelles dans le cadre du projet de coopération avec la Cocof (affaires sociales).

15 – 16/04 : Spectacle « Liberty bar » de Georges Simenon au Zamek de Poznan. Adapté par Christophe Kauffman, le spectacle est mis en scène par Axel De Vreese et Sophie Chéron, lectrice de Wallonie-Bruxelles à l’Université Adam Mickiewicz de Poznań avec ses étudiantes.

19/03 : Conférence du Délégué sur la BD belge au lycée bilingue Zmichowska de Varsovie.

11/04 – 9/05 : Bourse de recherche pour Magdalena Zych (Musée ethnographique de

Cracovie) au Musée de la Vie wallonne, dans le cadre du projet « Migrants ». 22 – 25/04 : Mission d’études en Pologne du Cluster Logistics in Wallonia (J. M. Becker, B. Piette, J. Ch. Staelens, P. Struman et P. Hollenfeltz) à Varsovie, Lodz et Gdansk. 23 – 25/04 : Trois représentations dans la salle de Bakałarz à Cracovie de la pièce « Livre et nous », créée et mise en scène par Axel De Vreese pour la troupe de théâtre francophone de l’Université Jagellonne de Cracovie « Les Capricieuses », avec le soutien de Christophe Kiridis, lecteur Wallonie-Bruxelles à l’Université Jagellonne pour la coordination, et l’aimable collaboration de Thomas Gunzig. Lors de ces représentations, en première partie, était présenté le spectacle « Même pas peur ! » de la compagnie « les p'tits Gibus » du Lycée XVII à Cracovie. 23/04 – 30/04 : Séjour de Patrick Fickers et Michel Penninckx (ULB) à l’Université de Rzeszow dans le cadre d’un projet de la souscommission scientifique (Metabolic engineering of the yeast Hansenula polymorpha for increase the level of glutathione). 24/04 : Séminaire Transgenre à l’Université de Varsovie avec la participation de Max Nisol, de l’association « Genres pluriels ». 24 – 27/04 : Formation donnée aux professeurs de FLE à Sulejowek (ORE) par Mme Christine Renard (UCL). 28 – 29/04 : Séjour en Wallonie de Mme Anna Paczesniak, Université de Wroclaw – dans le cadre du séminaire que le professeur Quentin Michel (ULg) organise à Chaudfontaine avec les étudiants du master en études européennes et qui a pour objectif de finaliser leur ouvrage sur le futur de la construction européenne. 22 – 25/05 : Foire du Livre à Varsovie avec un stand Wallonie-Bruxelles et la participation de Silvie Philippart (Attachée à la diffusion internationale des littératures belges francophones, Service de la Promotion des Lettres) et de Hermann Huppen, auteur de BD. 23/05 – 30/05 : Participation de Yannick Boudeau (Compagnie de la Casquette – Bruxelles) au Congrès de l’association internationale des théâtres pour l’enfance et la Jeunesse (ASSITEJ) à Varsovie. 26 – 28/05 : séjour en Silésie des experts de la SPAQuE et IGRETEC (Mme Claudia Neculau, MM Nicolas Mairy et Renaud Dirijdt) dans le cadre du projet XV du programme de travail sur la réhabilitation des friches industrielles.

W ramach Programu Wykonawczego Umowy o Współpracy między Polską i Walonią-Brukselą są organizowane liczne wizyty belgijskich partnerów w Polsce oraz polskich partnerów w Walonii i w Brukseli. Służą one realizacji różnych projektów zapisanych w Programie Wykonawczym. Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela koordynuje staże, pobyty szkoleniowe i wizyty studyjne. Będziemy o nich informowali w rubryce „Dzień po dniu”, w której znajdą Państwo również wiadomości o wydarzeniach kulturalnych przygotowywanych przez nasze Przedstawicielstwo w ramach Programu Wykonawczego.

2 ›› La Lettre

Editorial

Przedmowa

est une année de célébrations et commémorations, en Pologne comme en Wallonie et à Bruxelles. La Pologne fête notamment un triple anniversaire : 25 ans du retour à la démocratie, 15 ans d’appartenance à l’OTAN, 10 ans d’adhésion à l’Union européenne. En Belgique, et singulièrement en Wallonie (comme d’ailleurs dans la plupart des pays d’Europe), on célébrera le centenaire de la Première Guerre mondiale (1914-1918) par de très nombreuses cérémonies et de multiples événements. En particulier, le 4 août, des dizaines de Chefs d’Etat se retrouveront à Liège pour rappeler que du point de vue militaire, sur le front Ouest, la guerre a réellement commencé par l’invasion allemande de la Belgique et du Luxembourg, le 4 août 1914. La résistance héroïque de l’armée belge, s’appuyant sur les forts de Liège, a permis aux armées françaises et britanniques de se réorganiser et de tenir par la suite le choc de cette invasion. L’après-midi de la même journée, une importante commémoration aura également lieu au cimetière Saint-Symphorien à Mons. (pages 10-11)

rok to czas uroczystości i wspomnień, tak w Polsce jak i w Walonii-Brukseli. Polska świętuje potrójnie: 25 lat demokracji, 15. rocznicę przystąpienia do NATO i 10 lat członkostwa w Unii Europejskiej. W Belgii, a zwłaszcza w Walonii (jak zresztą w większości krajów europejskich) obchodzić będziemy stulecie Pierwszej Wojny Światowej (1914-1918). Szczególnym wydarzeniem będzie spotkanie Głów Państw 4 sierpnia w Liège, które ma przypomnieć, że z militarnego punktu widzenia rzeczywistym początkiem wojny na froncie zachodnim była inwazja niemiecka na Belgię i Luksemburg 4 sierpnia 1914 roku. Bohaterski opór wojska belgijskiego na fortach Liège pozwolił wojskom francuskim i brytyjskim na reorganizację sił i odparcie ataku. Tego samego dnia po południu będzie miała miejsce ważna uroczystość na cmentarzu Saint-Symphorien w Mons. (strony 10-11) Zimą w Walonii będzie obchodzona kolejna uroczystość wojskowa – 70. rocznica bitwy o Ardeny. Ostatnia kontrofensywa Wehrmachtu z przełomu lat 1944-1945 została zatrzymana przez oddziały amerykańskie, czego ceną były liczne ofiary wśród żołnierzy i cywilów, szczególnie w okolicy miasta Bastogne.

En hiver, un autre anniversaire militaire sera célébré avec recueillement en Wallonie, à savoir le 70e anniversaire de la Bataille des Ardennes. La dernière contre-offensive de la Wehrmacht, au cours de l’hiver 1944-1945, fut stoppée par les troupes américaines au prix de lourdes pertes militaires et civiles notamment autour de la ville de Bastogne. Une autre commémoration, plus joyeuse celle-là, réjouira les passionnés de musique, et plus précisément de jazz. En effet, en 2014 la Wallonie fête le 200e anniversaire d’un génie musical, Adolphe Sax, qui a donné son nom à un instrument de son invention dont on se demande aujourd’hui comment on pourrait s’en passer : le saxophone ! (pages 12-13)

Inne obchody, tym razem w weselszej atmosferze, skupią pasjonatów muzyki, a dokładniej jazzu. W 2014 roku Walonia świętuje dwusetne urodziny geniusza muzycznego Adolphe’a Sax’a, który wynalazł i nazwał swoim nazwiskiem instrument, bez którego nie możemy się dziś obejść – saksofon! (strony 12-13) Hommage à Adolphe Sax © WBI

Si plus personne désormais ne pourra ignorer que le saxophone est une invention wallonne, il est nécessaire de dire et répéter que la Pologne est une terre où la Francophonie se porte bien, et où la langue française a toute sa place, comme langue de culture, mais aussi comme langue scientifique, comme langue d’accès à l’emploi, comme langue-passeport pour le monde. Les dernières Journées de la Francophonie en Pologne, en mars dernier, marquée par d’innombrables événements et une réponse enthousiaste du public et des partenaires, l’ont une nouvelle fois démontré !

Tak jak nikt nie zaprzeczy, że saksofon to wynalazek waloński, tak należy podkreślić, że Polska to miejsce, gdzie Frankofonia ma się świetnie, i gdzie język francuski zajmuje ważne miejsce – jako język kultury, ale także nauki, dostępu do zatrudnienia, język-paszport do świata. Ostatnie Dni Frankofonii w Polsce, które odbyły się w marcu tego roku, i które odznaczyły się niezapomnianymi wydarzeniami i entuzjastycznym odbiorem publiczności i partnerów po raz kolejny odniosły sukces!

Cette dynamique francophone a conduit plusieurs Ambassadeurs à créer le 20 mars, à l’occasion de la mémorable Soirée des Saveurs de la Francophonie, le Groupe des Ambassades, Délégation et Institutions de la Francophonie, le GADIF, que j’ai l’honneur de présider pour un an, ce qui me remplit à la fois de fierté et d’humilité car rien ne sera possible sans l’appui de tous les partenaires.

Ta frankofońska dynamika, przy okazji pamiętnego Wieczoru Smaków Frankofonii, doprowadziła do utworzenia w dniu 20 marca Grupy Ambasad i Instytucji frankofońskich w Polsce (GADIF), której mam zaszczyt przewodniczyć przez rok, co napełnia mnie dumą i jednocześnie pokorą, ponieważ to wszystko nie byłoby możliwe bez wsparcia wszystkich naszych partnerów.

Dynamisme est le mot qui revient le plus souvent pour qualifier les relations, à tous niveaux, entre la Wallonie et la Fédération Wallonie-Bruxelles, d’un côté, la Pologne de l’autre, sans oublier les Pays Baltes où nos activités sont également de plus en plus nombreuses et recueillent un écho grandissant. Le tout au service de l’ensemble de nos opérateurs, qu’ils soient politiques, économiques, culturels, universitaires et académique ou membres de la société civile.

Dynamika to słowo, które najczęściej powraca przy określaniu wszelkich relacji pomiędzy Walonią i Federacją Walonia-Bruksela z jednej strony, a Polską z drugiej, nie zapominając o krajach bałtyckich, gdzie nasze działania są również coraz liczniejsze i nie pozostają bez echa. Oddajemy się całkowicie do dyspozycji naszym partnerom politycznym, gospodarczym, kulturalnym czy też uniwersyteckim i na rzecz społeczeństwa obywatelskiego.

Gageons que ce dynamisme se poursuivra tout au long de ces prochains mois d’été ! Franck Pezza Délégué

Jesteśmy pewni, że ta dynamika bedzie trwać przez kolejne letnie miesiące! Franck Pezza Delegat

La Lettre ‹‹ 3

La belle dynamique de la Francophonie polonaise… Création du GADIF à Varsovie

La délégation polonaise lors de la CMP © Jérôme Van Belle, WBI

La Francophonie en Silésie © DWB

Le 20 mars 2014 marquera une date importante dans l’histoire de la Francophonie en Pologne. C’est en effet à l’occasion de la Soirée des Saveurs de la Francophonie, organisée à l’Ambassade de Roumanie, qu’a été annoncée la création du Groupe des Ambassades, Délégation et Institutions de la Francophonie (GADIF). Ce Groupe, qui se veut l’interlocuteur des Autorités polonaises en matière de Francophonie, a pour but notamment la promotion des valeurs de la Francophonie et de la langue française, dans le respect du plurilinguisme. Il se veut actif non seulement à l’occasion des Journées de la Francophonie, chaque année au mois de mars, mais également tout au long de l’année. C’est le Délégué Wallonie-Bruxelles qui assume la charge de Président du GADIF.

lus encore que l’année dernière, les Journées de la Francophonie en Pologne, organisées tout au long du mois de mars par plusieurs Ambassades francophones ainsi que la Délégation Wallonie-Bruxelles, ont rencontré un très vif succès. Proposant au public un éventail d’activités particulièrement riche tant en quantité qu’en qualité, elles ont démontré que la Francophonie en Pologne est plus vivace que jamais et qu’apprendre la langue française non seulement a encore tout son sens mais aussi est de plus en plus utile…

Et en ce qui concerne la Délégation WallonieBruxelles, nous ne pouvons que nous réjouir tant le succès aura été au rendez-vous de toutes les activités que nous avons menées ou auxquelles nous avons participé ! C’est ainsi par exemple que les concerts du très talentueux chanteur Vincent Liben, le 18 mars, à la salle Mazowiecki, à Varsovie, et le 20 mars à Lódź ont fait salle comble, ravissant les amateurs de belle chanson française.

De Vreese qui ont été présentées dans la salle de Bakałarz pour la troupe de théâtre francophone de l’Université Jagellonne de Cracovie « Les Capricieuses », avec le soutien de Christophe Kiridis, lecteur Wallonie-Bruxelles à l’Université Jagellonne pour la coordination, et l’aimable collaboration de Thomas Gunzig.

en sémiotique – particulièrement visuelle – font autorité sur la scène internationale, ne laisse personne indifférent. Ses conférences, allant de « La relation texte-image : esquisse d’une grammaire générale » à la « Sémiotique cognitive : Une théorie charnelle du sens », en passant par « Langues, luttes et lettres » ont fasciné un très nombreux public. Quant à la Soirée des Saveurs de la Francophonie, organisée le 20 mars à l’Ambassade de Roumanie avec le concours de 12 Ambassades et Délégation francophones, elle aura constitué une réussite exemplaire, réunissant plus de 300 convives attachés à la langue française et aux valeurs qu’elle porte.

Du côté du cinéma, la comédie « Rien à déclarer », a fait rire des centaines de spectateurs à Varsovie, Bialystok, Gliwice et Pszczyna. Evénement majeur du programme, la pièce de théâtre « Le Pont », de Laurent Van Wetter, mise en scène par Nicolas Janssens et avec la participation de Raphaël Budke et Gilles Poncelet, a été présentée au Centre culturel à Kęty, au Spółdzielczy Dom Kultury à Płock, au Teatr Mały à la Manufaktura à Łódź, au Teatr Polski à Poznań, au Centre culturel Świt à Varsovie. En tout, plus de 1500 spectateurs ont assisté à ces représentations.

Lors de ces représentations, en première partie, était présenté le spectacle « Même pas peur ! » de la compagnie « les p'tits Gibus » du Lycée XVII à Cracovie.

Mais c’est partout en Pologne que la Francophonie s’est déclinée, notamment par le biais de concours innombrables auxquels nous avons mis un point d’honneur à contribuer avec des prix parfois modestes mais toujours bienvenus. Comme chaque année, un événement majeur auront été les activités organisées dans « nos » chères classes francophones de Silésie…

Toujours sur les scènes, le spectacle « Liberty bar », d’après Georges Simenon, a été présenté deux fois au Zamek de Poznan. Adapté par Christophe Kauffman, le spectacle est mis en scène par Axel De Vreese et Sophie Chéron, lectrice de Wallonie-Bruxelles à l’Université Adam Mickiewicz de Poznań avec ses étudiantes. A Cracovie, ce sont trois représentations de la pièce « Livre et nous », créée et mise en scène par Axel

La tournée de conférences du 10 au 14 mars du Professeur Jean-Marie Klinkenberg, de l’Université de Liège, dans les Universités de Varsovie, Silésie à Sosnowiec, Jagellonne et pédagogique à Cracovie, a également rencontré un remarquable succès. Il est vrai que la personnalité du professeur Klinkenberg, membre de l'Académie royale de Belgique et président du Conseil de la langue française, et dont les travaux en rhétorique et

C’est là, sans aucun doute, dans ces écoles et lycées, partout en Pologne, que bat le cœur de la Francophonie polonaise, avec des élèves enthousiastes et des professeurs de français, des Directeurs d’école, des Autorités qui se dépensent sans compter pour la langue française, ayant bien compris qu’elle constituait plus que jamais un passeport pour l’emploi, mais aussi un passeport pour le monde…

4 ›› La Lettre

La pièce « Le Pont » © Drameducation

Prężny rozwój Frankofonii w Polsce… Utworzenie GADIF w Warszawie Dzień 20 marca 2014 roku to ważna data w historii Frankofonii w Polsce. Przy okazji Wieczoru Smaków Frankofonii zorganizowanego w Ambasadzie Rumunii, zostało ogłoszone utworzenie Grupy Ambasad i Instytucji frankofońskich w Polsce (GADIF). Jest to grupa, ktora ma pośredniczyć w dialogu z władzami polskimi w kwestii Frankofonii. Jej głównym celem jest promowanie wartości Frankofonii i języka francuskiego również w aspekcie wielojęzyczności. Będzie ona działać nie tylko co roku w marcu przy okazji dni Frankofonii, ale przez cały rok. Przewodniczącym GADIF jest Delegat Walonii-Brukseli.

Les membres du GADIF © Ambassade de Roumanie

tym roku Dni Frankofonii w Polsce zorganizowane przez liczne Ambasady frankofońskie, a także przez Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela i odbywające się przez cały marzec, odniosły jeszcze większy sukces niż zeszłoroczne. Proponowały one szereg ciekawych wydarzeń i pokazały, że Frankofonia w Polsce jest żywa jak nigdy dotąd, i że znajomość języka francuskiego nie tylko ma sens, ale staje się coraz bardziej przydatna... Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela jest bardzo zadowolone z tego, jak wielkim sukcesem okazały się wszystkie wydarzenia, które organizowaliśmy lub w których braliśmy udział!

Vincent Liben © DWB

Jednym z nich, ku uciesze amatorów pięknej piosenki francuskiej, były koncerty utalentowanego piosenkarza Vincenta Libena, które odbyły się 18 marca w Mazowieckim Centrum Kultury i Sztuki w Warszawie i 20 marca w Łodzi. Na obydwu koncertach publiczność wypełniła sale po brzegi. Jeśli chodzi o wydarzenia kinowe, to komedia „Nic do oclenia” rozbawiła setki widzów w Warszawie, Białymstoku, Gliwicach i Pszczynie. Najważniejszym wydarzeniem programu była sztuka teatralna „Le Pont” w reżyserii Laurenta Van Wetter (inscenizacja Nicolas Janssens) z udziałem Raphaëla Budke i Gilles’a Poncelet, która została wystawiona w Domu Kultury w Kętach, w Spółdzielczym Domu Kultury w Płocku, w Teatrze Małym w Manufakturze w Łodzi, w Teatrze Polskim

w Poznaniu i w Domu Kultury Świt w Warszawie. Razem spektakl obejrzało 1500 widzów. Pozostając w temacie teatru, spektakl „Liberty bar” Georges’a Simenona na podstawie adaptacji Christophe’a Kauffmana oraz inscenizacji Axela De Vreese i Sophie Chéron, lektorki Walonii-Brukseli na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu, a także jej studentek został wystawiony dwa razy w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu. W Krakowie odbyły się trzy inscenizacje „Livre et nous” autorstwa Axela De Vreese w sali Bakałarz, w których udział brała trupa frankofońska „Les Capricieuses” z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przy wsparciu Christophe’a Kiridis, lektora Walonii-Brukseli na UJ i współpracy Thomasa Gunzig. Podczas tych przedstawień grupa „les p'tits Gibus” z XVII Liceum w Krakowie zaprezentowała inscenizację „Même pas peur !”. Wielki sukces odniosła też seria wykładów profesora Jean-Marie Klinkenberga z Uniwersytetu w Liège, które odbyły się od 10 do 14 marca na Uniwersytetach Warszawskim, Śląskim w Sosnowcu, Jagiellońskim i Pedagogicznym w Krakowie. Trzeba przyznać, że osobowość profesora Klinkenberga, członka Belgijskiej Akademii Królewskiej i Przewodniczącego Rady Języka Francuskiego, międzynarodowego autorytetu w dziedzinie retoryki i semiotyki, szczególnie wizualnej, nikogo nie pozostawia obojętnym. Jego wykłady, począwszy od „Relacja tekst-obraz: szkic gramatyki ogólnej” poprzez „Semiotyka kognitywna: Materialna teoria sensu” po „ Języki, konflikty i literatura”, zainteresowały szerokie grono słuchaczy.

Jeśli chodzi o Wieczór Smaków Frankofonii zorganizowany 20 marca w Ambasadzie Rumunii przy udziale 12 Ambasad krajów frankofońskich i Przedstawicielstwa Walonia-Bruksela, to odniósł on wyjątkowy sukces, gromadząc ponad 300 gości przywiązanych do języka francuskiego i wartości, które za sobą niesie.

La Francophonie à Studzionka © DWB

Należy także wspomnieć, że Frankofonia rozprzestrzeniła się w całej Polsce, szczególnie poprzez niezliczone konkursy, do których naszym wkładem były czasem skromne, ale zawsze mile widziane nagrody. Jak co roku, najważniejszymi wydarzeniami zdają się być te zorganizowane w „naszych” drogich klasach frankofońskich na Śląsku. To, bez wątpienia, właśnie we wszystkich szkołach w Polsce bije serce polskiej Frankofonii – z entuzjastycznymi uczniami i nauczycielami języka francuskiego, dyrektorami szkół, władzami, które inwestują w język francuski, zdając sobie sprawę, że biorą większy udział niż kiedykolwiek dotąd w osiąganiu przepustki do zatrudnienia, ale też przepustki do świata...

La Lettre ‹‹ 5

L es lectrices et lecteurs Wallonie-Bruxelles dans les Universités : au service de la langue française et de la littérature belge de langue française

epuis de très nombreuses années, Wallonie-Bruxelles International met à disposition des Universités en Pologne, Lituanie et Estonie des lecteurs et lectrices qui sont chargés de donner des cours de langue française et de littérature belge de langue française, et ce, dans le cadre de nos accords bilatéraux. Ce réseau de lecteurs, auquel s’ajoute la lectrice itinérante dans les classes francophones de Silésie, constitue un atout essentiel dans la promotion de Wallonie-Bruxelles à l’étranger. Pascale Peeters, lectrice à l’Université de Varsovie, se présente ici. Conférence de Jean-Charles Luperto, Président du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles à la KSAP © DWB

Voilà plus de cinq ans que j’ai commencé ma carrière de lectrice à Varsovie où, par rapport aux autres universités polonaises qui bénéficient du programme des lecteurs de WBI (Poznan, Cracovie et Sosnowiec), la situation est un peu particulière puisque je partage mon emploi du temps entre l’Université de Varsovie et l’Ecole d’Administration publique (Krajowa Szkoła Administracji Publicznej – KSAP). À l’Université de Varsovie, au sein de l’Institut de philologie romane, mes activités sont diverses. Tout d’abord, je partage, avec mes collègues du département de didactique, des cours d’acquisition et de perfectionnement de la langue française au niveau de la licence (premier cycle). Depuis quatre ans, nous accueillons deux types d’étudiants : les « débutants », qui n’ont en principe aucune connaissance de la langue française, et les « avancés », qui ont suivi des cours de français au lycée, voire déjà à l’école primaire. Ils sont bien entendu partagés en des groupes distincts, et leur rythme de travail est différent – ainsi, les étudiants débutants ont douze heures de pratique de la langue par semaine contre six heures pour les étudiants avancés. Au bout de trois ans d’études, tous ces étudiants obtiennent le même diplôme de licence.

Pascale Peeters avec Hermann, auteur de BD © DWB

Ensuite, j’assure un cours de civilisation belge, intitulé « La Belgique d’hier et d’aujourd’hui – point de vue interdisciplinaire », qui s’adresse aux étudiants de maîtrise (deuxième cycle). Le but de ce cours est d’introduire les étudiants dans la réalité belge, en leur fournissant un éventail d’informations sur l’histoire, la géographie, le système politique actuel, mais aussi sur les particularismes langagiers et la gastronomie du pays ; ainsi que sur différentes formes d’art : peinture,

6 ›› La Lettre

littérature et BD surtout. J’espère ainsi donner aux étudiants ce que j’appellerais « le goût de la Belgique ». En outre, j’ai mis en place, il y a trois ans, un atelier de jeux qui s’adresse à tous les étudiants de l’Institut. Celui-ci a lieu une fois tous les quinze jours, et est entièrement libre – les étudiants ne sont pas obligés de s’inscrire ni de participer à toutes les séances. En revanche, c’est une occasion pour eux de parler français dans un cadre moins rigoureux que celui offert par les cours obligatoires. Nous jouons principalement à des jeux de langue ou de culture, comme Scrabble, Taboo, Pictionary, Kaleidos, Nonsense, Grâce au soutien de la etc. Cet atelier connaît un Délégation WBI de Varsovie, grand succès, et procure à ceux qui y participent, nous avons régulièrement moi comprise, beaucoup la chance d’accueillir des de joie et de détente. Enfin, grâce au soutien conférenciers belges de de la Délégation WBI différents domaines. de Varsovie, nous avons régulièrement la chance d’accueillir des conférenciers belges de différents domaines. Cette année, les étudiants et les enseignants de l’Institut ont ainsi pu écouter entre autres Monsieur Jean Auquier, directeur du Centre belge de la Bande dessinée ; Monsieur Marc Quaghebeur, directeur des Archives et Musée de la Littérature à Bruxelles ; Monsieur Paul Emond, romancier et auteur dramatique ; Monsieur Thierry Michel, réalisateur et documentaliste, ainsi que Monsieur Jean-Marie Klinkenberg, Professeur émérite de l’Université de Liège, linguiste et sémioticien réputé. Toutes ces rencontres ont été très appréciées. À l’Ecole d’Administration publique (KSAP), mon travail possède deux volets, qui sont liés à la double vocation de cette institution : d’une part, former les agents professionnels de la Fonction publique ; d’autre part, relever les qualifications professionnelles des personnes employées dans l’administration publique. Dans les deux cas, les cours sont principalement basés sur l’actualité (polonaise et européenne) et sur le mode de fonctionnement des diverses organisations internationales en général, et européennes en particulier. C’est un travail passionnant, qui oblige à la fois les auditeurs, les fonctionnaires et moi-même à se tenir au courant de ce qui se passe dans le monde, et donc à s’intéresser aux différents médias, surtout francophones. La KSAP accueille régulièrement des conférenciers francophones. Ainsi, Monsieur Jean-Charles Luperto, Président du Parlement de la Fédération Wallonie-Bruxelles, a donné le 6 décembre une conférence intitulée « La Belgique fédérale d’aujourd’hui ! et de demain ? ». Pour conclure, je dirais que le poste de lectrice à Varsovie offre un travail à multiples facettes, extrêmement enrichissant !

ektorzy Walonii-Brukseli na uniwersytetach w służbie języka francuskiego L i francuskojęzycznej literatury belgijskiej

ramach umów dwustronnych, już od wielu lat Wallonie-Bruxelles International kieruje do pracy na uniwersytetach w Polsce, na Litwie i w Estonii lektorki i lektorów, których zadaniem jest nauczanie języka francuskiego i prowadzenie zajęć z francuskojęzycznej literatury belgijskiej. Uniwersytecka sieć lektorów, którą uzupełnia lektor pracujący dla projektu Klas Frankofońskich na Śląsku, stanowi jeden z głównych sposobów promocji Walonii-Brukseli za granicą. Poniżej prezentujemy list od naszej lektorki Pascale Peeters, która pracuje na Uniwersytecie Warszawskim.

Już ponad pięć lat temu zaczęłam pracę lektorki w Warszawie, gdzie w porównaniu do innych polskich uniwersytetów, które korzystają z programu WBI dla lektorów (Poznań, Kraków i Sosnowiec) sytuacja jest dość szczególna, ponieważ dzielę mój czas pomiędzy Uniwersytet Warszawski i KSAP (Krajową Szkołę Administracji Publicznej). Na Uniwersytecie Warszawskim w Instytucie Romanistyki razem z moimi kolegami z Zakładu Dydaktyki Języków Romańskich prowadzę zajęcia praktyczne z języka francuskiego na poziomie licencjatu (pierwszy stopień). Od czterech lat przeprowadzamy w Instytucie rekrutację dla studentów o dwóch różnych poziomach znajomości języka: „początkujący”, którzy w zasadzie nie znają francuskiego i „zaawansowani”, którzy uczęszczali na zajęcia w liceum, lub nawet w szkole podstawowej. Są oni oczywiście podzieleni na dwie oddzielne grupy, a tempo ich pracy jest różne – studenci początkujący mają dwanaście godzin zajęć praktycznych języka tygodniowo, a studenci zaawansowani – sześć. Po 3 latach studiów wszyscy ci studenci uzyskują ten sam dyplom licencjacki.

Le Professeur Klinkenberg avec les Professeurs de la Romane © DWB

Ponadto prowadzę zajęcia dotyczące cywilizacji belgijskiej „Belgia wczoraj i dziś – interdyscyplinarny punkt widzenia”, które skierowane są do studentów drugiego stopnia (studia magisterskie). Celem tych zajęć jest wprowadzenie studentów w belgijską rzeczywistość, dostarczając im informacje na temat historii, geografii, obowiązującego systemu politycznego, ale także charakterystycznych cech języka i gastronomii kraju oraz różnych form sztuki: malarstwa, literatury, a szczególnie komiksu. Chcę w ten sposób pokazać studentom to, co nazywam „smakiem Belgii”.

Marzena Sowa, autre invitée de l’Université © DWB

Poza tym trzy lata temu założyłam koło gier, które skierowane jest do wszystkich studentów Instytutu. Odbywa się ono co dwa tygodnie i jest w pełni otwarte – studenci nie są zobowiązani do zapisania się na nie ani do brania udziału we wszystkich spotkaniach. Jest to jednak okazja do porozmawiania po francusku w mniej zobowiązującej atmosferze niż ta, która panuje na zajęciach obowiązkowych. Gramy głównie w gry językowe lub dotyczące kultury, takie jak Scrabble, Taboo, Pictionary, Kaleidos, Nonsense, itd. Koło to cieszy się ogromnym sukcesem i sprawia osobom biorącym w nim udział, w tym mnie, wiele radości.

Dzięki Przedstawicielstwu Walonia-Bruksela w Warszawie mamy okazję regularnie gościć prelegentów belgijskich z różnych dziedzin nauki. Dodam też, że dzięki Przedstawicielstwu Walonia-Bruksela w Warszawie mamy okazję regularnie gościć prelegentów belgijskich z różnych dziedzin nauki. W tym roku studenci i wykładowcy Instytutu mogli wysłuchać wystąpień pana Jean'a Auquier, Dyrektora Belgijskiego Centrum Komiksu, pana Marc'a Quaghebeur, Dyrektora Archiwum i Muzeum Literatury w Brukseli, pana Paul'a Emond, powieściopisarza i autora dramatów, pana Thierry'ego Michel, reżysera, a także pana Jean-Marie Klinkenberg, emerytowanego profesora Uniwersytetu w Liège, uznanego lingwistę i semiotyka. Wszystkie te spotkania cieszyły się dużym zainteresowaniem. W Krajowej Szkole Administracji Publicznej (KSAP) moja praca ma charakter dwojaki, co łączy się z podwójnym powołaniem tej instytucji: z jednej strony kształcenie zawodowych urzędników sektora publicznego, z drugiej zaś podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób zatrudnionych w administracji publicznej. W obydwu przypadkach zajęcia są głównie oparte na aktualnościach (z Polski i z Europy) i na sposobach funkcjonowania różnych organizacji międzynarodowych, a szczególnie europejskich. To bardzo pasjonująca praca, która zobowiązuje jednocześnie słuchaczy, urzędników i mnie do bycia na bieżąco na temat tego, co dzieje się na świecie, więc do zainteresowania się różnymi mediami, szczególnie frankofońskimi. KSAP regularnie gości prelegentów frankofońskich. Na przykład 6 grudnia pan Jean-Charles Luperto, Przewodniczący Parlamentu Federacji Walonia-Bruksela poprowadził wykład pod tytułem „Belgia federalna dziś! i jutro? Miejsce Belgii na scenie międzynarodowej: Europa i frankofonia międzynarodowa”. Zakończyłabym stwierdzeniem, że stanowisko lektorki w Warszawie oferuje niezwykle wzbogacającą pracę na wielu płaszczyznach!

La Lettre ‹‹ 7

L’année 2014 tient toutes ses promesses… a non seulement plu aux visiteurs mais également aux entreprises qui se sont montrées dans l’ensemble très satisfaites des contacts commerciaux. L’une de nos sociétés participantes a même vendu ses produits en direct sur le salon! Chargé également de la compétence en matière d’attraction des investissements en Wallonie, le Bureau de Varsovie a déployé de nombreux efforts pour organiser de concert avec les collègues Bruxellois de BIE (Brussels Investment and Trade) et flamands du FIT, et en collaboration avec l’Ambassade de Belgique à Varsovie et avec le Ministère de l’Economie polonais, un vaste forum économique consacré à l’attraction des investissements étrangers. Cette opération d’envergure s’est tenue le 9 avril au siège même du Ministère de l’Economie polonais. Les quelque 170 participants au forum ont assisté aux présentations des experts belges en fiscalité et logistique belges venus tout spécialement à Varsovie pour l’occasion. Pour vanter les atouts du secteur logistique en Wallonie, nous avions convié notre spécialiste Paul Struman. Sa présentation des infrastructures routières, portuaires et aéroportuaires a particulièrement impressionné les participants Polonais. Ce forum était en même temps l’occasion de mettre en lumière les atouts de la Pologne en tant que terre d’investissements pour les sociétés étrangères et belges en particulier. Cette journée a également fait place à des témoignages d’entreprises belges et polonaises ayant réalisé un investissement en Pologne ou en Belgique. Budma 2014

Dans l’édition de janvier de la Lettre, nous annoncions une année intense et riche en activités pour la représentation économique et commerciale de Varsovie. La brève rétrospective du premier semestre que nous vous livrons ci-dessous témoigne en effet de l’intérêt croissant des sociétés wallonnes pour la Pologne mais aussi du potentiel que représente la Wallonie pour des entreprises polonaises désireuses de développer leurs activités dans notre région.

Au lendemain du Forum économique belgo-polonais, l’Ambassade de Belgique organisait la traditionnelle journée de rencontre et de networking avec les Consuls honoraires, la Chambre de Commerce (BBC) et les représentants de la Police fédérale. En invité cette année, notre collègue du département Invest in Wallonia, Alphi Cartuyvels, Directeur général pour l’Europe et l’Amérique du Nord Cette journée fut également l’occasion d’accueillir notre nouvelle Consule Honoraire à Lodz, Madame Wirginia Gostomczyk-Urbańska, CEO de la société IDES, spécialisée en gestion des ressources humaines. Laurence Martaux – AEC Varsovie

L’année 2014 a démarré sur les chapeaux de roues avec notre invitation de responsables du secteur médical qui a eu lieu les 4 et 5 février à Bierset, près de Liège. Nous avions ainsi invité le directeur de l’un des plus importants hôpitaux privés de Varsovie ainsi le Chef du Département Achats d’une grosse entreprise pharmaceutique installée dans la région de Poznan. Il ne s’agissait pas d’une simple invitation limitée à la Pologne… Plus de 25 acheteurs issus des pays d’Europe centrale et orientale et de la CEI étaient réunis pour rencontrer une trentaine de sociétés wallonnes actives dans le secteur médical, paramédical et la pharmaceutique. En deux jours seulement, plus de 300 rencontres individuelles B2B ont été orchestrées par notre quartier général à Bruxelles dont une vingtaine pour la Pologne. De l’évaluation menée lors de cette opération, il ressort que près de 70% des entreprises wallonnes participantes se sont dites très satisfaites de l’organisation de l’opération, ainsi que du ciblage des prospects invités. Dans la foulée, le Bureau de Varsovie a préparé des contacts commerciaux pour les 9 entreprises wallonnes participant au salon de la construction Budma qui se tenait à Poznan du 11 au 14 mars. Pour la première fois, nous y avions un stand commun avec nos collègues de Flanders Investment and Trade qui emmenaient de leur côté 6 entreprises flamandes. Sur les quelque 280 m² du stand belge avait été aménagé un impressionnant bar ou une dizaine de bières belges au fût et en bouteilles étaient servis aux contacts commerciaux et aux visiteurs professionnels qui se sont montrés ravis de cette initiative réunissant entreprises de Flandre et de Wallonie. Le traditionnel Business Mixer organisé le mercredi sur le stand a donné l’occasion aux sociétés belges de rencontré de nouveaux prospects polonais et étrangers. L’opération

8 ›› La Lettre

Invitation d’acheteurs du secteur médical

2014 – rok spełnionych obietnic… belgijskiego piwa przedstawicielom spółek handlowych i gościom z branży. Byli oni wyraźnie zadowoleni z tej inicjatywy przybliżającej przedsiębiorstwa z Flandrii i Walonii. Tradycyjny Business Mixer zorganizowany na naszym stanowisku wystawienniczym w środę umożliwił spółkom belgijskim nawiązanie nowych kontaktów biznesowych z firmami z Polski i innych krajów. Inicjatywa ta spodobała się nie tylko odwiedzającym, ale również przedstawicielom uczestniczących firm, które wyraziły swoją satysfakcję ze zdobytych kontaktów handlowych. Jednej z naszych spółek udało się wręcz sprzedać swoje produkty bezpośrednio na targach.

Le Forum économique

W styczniowym wydaniu Lettre zapowiadaliśmy, że dla Przedstawicielstwa Ekonomicznego i Handlowego Regionu Walonii w Warszawie rok 2014 będzie wyjątkowo bogaty w wydarzenia. Krótki przegląd tych wydarzeń przedstawiony poniżej świadczy dobitnie nie tylko o rosnącym zainteresowaniu firm walońskich Polską, ale również o wielkim potencjale Walonii dla przedsiębiorstw polskich pragnących rozwijać działalność w tym regionie.

Biuro w Warszawie, odpowiedzialne również za przyciąganie inwestorów do Walonii, podjęło się zorganizowania wraz z kolegami z Brukseli z BIE (Brussels Investment and Trade) oraz z Flandrii (FIT) i przy współpracy ambasady Belgii w Warszawie i polskiego Ministerstwa Gospodarki, forum poświęconego pozyskiwaniu kapitału zagranicznego. To ważne wydarzenie miało miejsce 9 kwietnia w biurach MG. Niemal 170 uczestników forum wysłuchało ekspertów z Belgii w dziedzinie podatków i logistyki, przybyłych do Warszawy specjalnie na tę okazję. Atuty walońskiego sektora logistycznego zachwalał specjalista w tej dziedzinie – Paul Struman. Jego wykład dotyczący infrastruktury drogowej, portowej i lotniczej zrobił bardzo duże wrażenie na polskich uczestnikach. Forum stanowiło również okazję do zaprezentowania atutów Polski jako obszaru atrakcyjnego dla inwestorów zagranicznych, a szczególnie belgijskich. Dzień ten był również okazją do przedstawienia sukcesów inwestycyjnych firm belgijskich w Polsce i polskich w Belgii.

Rok 2014 zaczął się bardzo intensywnie od zorganizowania wizyty studyjnej przedstawicieli sektora medycznego odbywającej się w Bierset, niedaleko Liège w dniach 4 i 5 stycznia. Zaprosiliśmy do udziału w tej wizycie dyrektora jednego z najważniejszych prywatnych szpitali w Warszawie oraz szefa działu sprzedaży dużego koncernu farmaceutycznego z okolic Poznania. Zaproszenie nie ograniczało się jednak tylko do strony polskiej. Spotkanie zgromadziło ponad 25 nabywców z Europy Środkowo-Wschodniej oraz z krajów zrzeszonych w WNP. Spotkali się z ok 30 przedstawicielami spółek walońskich działających w sektorze medycznym, paramedycznym i farmaceutycznym. W ciągu zaledwie dwóch dni doszło do 300 spotkań indywidualnych w trybie B2B. Za organizację spotkań, z których 20 dotyczyło polskich przedsiębiorstw, odpowiadała nasza siedziba główna w Brukseli. Z przeprowadzonych w trakcie tego wydarzenia szacunków wynika, że 70 proc. biorących w nim udział przedsiębiorstw z Walonii było bardzo zadowolonych z organizacji oraz doboru zaproszonych do rozmów partnerów. Wkrótce potem nasze warszawskie biuro zorganizowało serię spotkań handlowych dla 9 walońskich firm, które wzięły udział w międzynarodowych targach budownictwa Budma, odbywających się w Poznaniu w dniach 11-14 marca. Po raz pierwszy dzieliliśmy przestrzeń wystawową z naszymi kolegami z Flandres Investment and Trade, którzy na targi zaprosili 6 przedsiębiorstw flamandzkich. Na obejmującej ok 280 m² przestrzeni wystawowej postawiono imponujący bar, z którego serwowano – z beczki lub z butelki - dziesięć rodzajów

Journée Consulaire

Nazajutrz po belgijsko-polskim forum gospodarczym ambasada Belgii zorganizowała tradycyjny dzień spotkań i sesję typu networking z konsulami honorowymi, Belgijską Izbą Gospodarczą i przedstawicielami policji federalnej. W tym roku gościem specjalnym był nasz kolega z oddziału Invest in Wallonia, Alphi Cartuyvelsa, dyrektor generalny odpowiedzialny za kraje Europy i Ameryki Północnej. Dzień ten był również okazją, żeby poznać bliżej naszą nową konsul w Łodzi, panią Wirginię Gostomczyk-Urbańską, dyrektor generalną spółki IDES specjalizującej się w zarządzaniu zasobami ludzkimi. Laurence Martaux Radca Ekonomiczny i Handlowy w Warszawie

La Lettre ‹‹ 9

2014, UNE ANNEE DE MÉMOIRE POUR LA WALLONIE

2014 la Wallonie commémorera 2 grands évènements qui ont marqué l’histoire de la Belgique, de l’Europe et du monde. Il y a 100 ans, le 4 août 1914, par la vaillante résistance des troupes belges à l’invasion allemande dans les environs de Liège, le Pays et ses Alliés basculaient dans la Première Guerre Mondiale. En décembre 1944, l’Ardenne s’apprêtait à vivre l’ultime affrontement de la Seconde Guerre Mondiale sur le territoire belge, la tristement célèbre Bataille des Ardennes. Au travers de nombreux évènements, expositions, circuits, monuments et sites historiques, la Wallonie vous convie à un voyage au cœur de son histoire, au cœur de notre histoire.

Cimetière Saint Symphorien © WBT – M. Vander Linden

La Mémoire du Ier conflit mondial est loin d’être un fait nouveau en Wallonie. En effet, le patrimoine historique et touristique wallon compte déjà à ce jour une série impressionnante de sites et attractions liés à cet important chapitre de notre Histoire. Ceux-ci sont concentrés principalement autour des trois localités dont le rôle fut stratégiques au cours de la Ière Guerre Mondiale, à savoir : Liège (le Mémorial Interallié à Liège, les Forts de Barchon, Flémalle, Lantin, Loncin, la Tour d’Air et le Centre d’Interprétation Historique à Boncelles, le Mémorial-Musée du 12eme de Ligne à Spa, etc.), Mons (le Parcours du Champ de Bataille à Mons, Le Cimetière Militaire de St. Symphorien, etc. ) et Ploegsteert (Comines-Warneton) (Le mémorial britannique de Ploegsteert, le Musée Blockhaus, le chemin du Souvenir, le cimetière militaire, etc.). La Ière Guerre a néanmoins laissé des traces et souvenirs dans bien d’autres localités wallonnes, notamment à Virton (Circuit de la Bataille des Frontières), Huy (Mémorial National de la Résistance), Thuin (Parcours de la mémoire en Val-de-Sambre). De nouveaux sites de prestige ont cependant été inaugurés à l’occasion du centenaire. C’est le cas notamment du Centre d'Interprétation de Ploegsteert, axé sur la vie des soldats et de la population civile au cours du conflit. Par ailleurs, en 2015, Mons verra l’ouverture du « Mons Memorial LE 70ème ANNIVERSAIRE DE LA BATAILLE DES ARDENNES : Le 16 décembre 1944, vers 08h du matin, les blindés de la 6e SS Panzer Armée sous les ordres du Colonel Sepp Dietrich attaquèrent par surprise les premières positions du 12ème Groupe d’Armée sous les ordres du Général Bradley, déclenchant ainsi un des épisodes les plus violents et la sanglants de la seconde Guerre Mondiale, la « Bataille des Ardennes », dont le théâtre furent les Provinces de Luxembourg, de Namur et de Liège. Aujourd’hui, de nombreux monuments, vestiges, musées et expositions thématiques passionnants (notamment à Bastogne, La Roche-en-Ardenne, Malmédy, etc…), témoignent encore de ces évènements tragiques. Leur découverte, tout comme celle des nombreux circuits touristiques et routes du souvenir en Wallonie permettront aux visiteurs, non seulement d’approfondir leurs connaissances de cette page de l’Histoire, mais également d’en commémorer le souvenir et d’en perpétuer la mémoire. Premier acte des la longue série des cérémonies commémoratives de ce 70ème anniversaire, l’inauguration, le 21 mars dernier du « Bastogne War Museum », un nouveau lieu de mémoire de prestige dédié à la Seconde Guerre Mondiale et bien entendu tout particulièrement à la Bataille des Ardennes. Né de l’ancien « Bastogne Historical Center », c’est un haut-lieu du Tourisme Wallon.

10 ››La LaLettre Lettre

Museum », à la fois musée, lieu de réflexion, et espace de questionnement sur les réalités multiples et complexes des phénomènes guerriers. Les expositions de prestige Autre reflet de cet anniversaire ô combien symbolique et solennel, les différentes expositions de prestige organisées à Bruxelles et à Liège avec pour objectif de nous rapprocher, de nous permettre presque de toucher, le vécu des protagonistes, population civile et militaires de cette tragique période. « 14-18 c’est Notre Histoire! » En ce centenaire de la Première Guerre Mondiale, en coopération avec la Sté. « Tempora », le Musée Royal de l’Armée et d’Histoire militaire propose depuis février 2014 l’exposition d’envergure « 14-18, C’est Notre Histoire! ». Grâce aux très riches collections uniques du musée, celle-ci permettra au public de comprendre toutes les facettes d’un conflit qui laissa l’Europe exsangue. « La Grande Guerre » Réalisée par l’asbl. « Europa 50 » sur le site de la Gare TGV des Guillemins, à Liège, Cette seconde exposition géante, à la fois chronologique et thématique, aborde la guerre dans son ensemble en évoquant à la fois les origines du conflit, le contexte géopolitique, les protagonistes, l’invasion, l’Yser et les tranchées, la médecine, les expressions artistiques ou encore les conséquences politiques, économiques et sociales. Les grandes commémorations Le 4 août 2014 marquera pour la Wallonie l’apogée des commémorations de la Grande Guerre: Liège Le 4 août 1914 marque l’anniversaire officiel de l’invasion du territoire belge par les troupes allemandes, une page de l’histoire qui sera commémorée à Liège le lundi 4 août 2014 au travers d’une cérémonie officielle prévue au Mémorial Interalliés de Cointe, à laquelle participeront plus de 50 chefs d’état, sur invitation du Roi et du Ier Ministre. Le moment fort de cette célébration, sera le dépôt d’une gerbe de fleurs par le Roi Philippe entouré de chefs d’état dont le Président allemand. Mons Une seconde cérémonie commémorative est prévue l’après-midi du même jour, cette fois au Cimetière Militaire de St. Symphorien, non loin de Mons, un espace partagé entre tombes de soldats du Commonwealth et de soldats Allemands. Plutôt axée sur la commémoration de l’entrée en guerre du Royaume-Uni, cette cérémonie se déroulera en la présence du couple princier britannique Liens intéressants www.belgium-tourism.be, ; www.commemorer14-18.be ; www.be14-18.be/fr ; www.plugstreet1418.be

2014 – ROK PAMIĘCI W WALONII

2014 roku Walonia obchodzić będzie okrągłe rocznice dwóch wydarzeń dziejowych, kluczowych dla historii nie tylko samej Belgii, ale także Europy i całego świata. 100 lat temu bowiem, 4 sierpnia 1914 roku, dzielny opór armii belgijskiej przed niemieckim najeźdźcą w okolicach Liège wyznaczył dla Belgii i jej koalicjantów początek Pierwszej Wojny Światowej. W grudniu 1944 roku na terenie Arden belgijskich rozegrała się natomiast ostateczna konfrontacja II Wojny Światowej, która przeszła do historii jako „Bitwa o Ardeny”. Walonia zachęca do podróży w głąb historii I Wojny Światowej, m. in. poprzez liczne wydarzenia, wystawy, trasy zwiedzania, pomniki oraz obiekty historyczne.

kich na terytorium Belgii, co stanowi ważny rozdział naszej historii. Z tej okazji, przy Pomniku Wojsk Alianckich w Cointe (Liège) odbędzie się uroczysta ceremonia z udziałem ponad pięćdziesięciu europejskich i światowych głów państw, które przybędą na zaproszenie Króla Belgów oraz Premiera rządu federalnego. Ważnym wydarzeniem uroczystosci będzie złożenie wieńca przez Króla Filipa, któremu towarzyszyć będą szefowie różnych państw, w tym Prezydent Niemiec. Mons Kolejna uroczystość planowana jest tego samego dnia po południu, tym razem na Cmentarzu Wojskowym w St. Symphorien w pobliżu Mons, gdzie żołnierze krajów Commonwealthu spoczywają obok żołnierzy niemieckich. Uroczystość ta bardziej skupiona wokół udziału żołnierzy brytyjskich w I Wojnie odbędzie się w obecności Pary Książęcej Wielkiej Brytanii. Ciekawe linki www.belgium-tourism.be ; www.commemorer14-18.be ; www.be14-18. be/fr ; www.plugstreet1418.be

Pamięć o I Wojnie Światowej nie jest nowym zjawiskiem w Walonii. Dziedzictwo historyczne i turystyczne tego regionu liczy już cały szereg obiektów i atrakcji związanych z tym istotnym rozdziałem naszych dziejów, skupione głównie wokół trzech miejscowości o strategicznym znaczeniu, tj. Liège (Pomnik Wojsk Alianckich w Cointe, Forty w Barchon, Flémalle, Lantin, Loncin, Wieża d’Air oraz Centrum Historyczne w Boncelles, Muzeum 12-ego Regimentu Liniowego w Spa, itp.), Mons (Trasa Pola Bitwy w Mons, Cmentarz Wojskowy w St. Symphorien, itp.) oraz Ploegsteert (w Comines-Warneton : monument brytyjski w Ploegsteert, Muzeum Blockhaus, Droga Pamięci, Cmentarz Wojskowy, itp.). Pierwsza Wojna Światowa pozostawiła jednak ślady i pamiątki w wielu innych walońskich miejscowościach, zwłaszcza w Virton (Trasa Bitwy Granicznej), Huy (Narodowy Monument Ruchu Oporu), Thuin (Trasa Pamięci w Val-de-Sambre). W perspektywie uroczystości związanych ze stuleciem bitwy pojawił się jednak szereg nowych atrakcji turystycznych o dużym znaczeniu, w tym np. Centrum Interpretacji w Ploegsteert, przedstawiające życie żołnierzy i ludności cywilnej podczas konfliktu. W 2015 roku nastąpi w dodatku inauguracja tzw. « Mons Memorial Museum », obiektu łączącego zarówno funkcje muzeum i miejsca refleksji, skupiającego się na różnych złożonych realiach zjawisk wojennych. Prestiżowe wystawy Inną formą uczczenia tamtych wydarzeń są rożnorodne wystawy organizowane w Brukseli i Liège mające na celu przybliżenie nam przeżyć ludności cywilnej oraz żołnierzy związanych z tym tragicznym okresem.

Zdjęcie w tle: Fort de Loncin © WBT – Fr. Mazy

„14-18 To Nasza Historia!” Z okazji stulecia wybuchu I Wojny Światowej Królewskie Muzeum Armii i Historii Militarnej w Brukseli otworzyło w lutym 2014 roku prestiżową wystawę pt. „14-18, To Nasza Historia!”. Dzięki bardzo bogatym i unikalnym zbiorom muzeum, wystawa ta pozwoli nam lepiej zrozumieć różne oblicza konfliktu, który zrujnował Europę. „Wielka Wojna” Dziełem stowarzyszenia « Europa 50 » jest wystawa pt. „Wielka Wojna”, która powstała na terenie nowoczesnego dworca kolejowego „les Guillemins” w Liège. Gigantyczne przedsięwzięcie ma charakter chronologiczny i tematyczny. Obejmuje w sposób całościowy samo zjawisko wojny, przedstawiając przyczyny konfliktu, kontekst geopolityczny, protagonistów, inwazje, walki nad rzeką Yser oraz okopy, leczenie, przykłady twórczości artystycznej oraz konsekwencje ekonomiczne i społeczne. Najważniejsze uroczystości 4 sierpnia tego roku nastąpi w Walonii kulminacja obchodów setnej rocznicy wybuchu I Wojny Światowej: Liège Dnia 4 sierpnia 2014 roku przypada setna rocznica wkroczenia sił niemiec-

Fort de Loncin © WBT – Fr. Mazy

70. ROCZNICA BITWY O ARDENY Dnia 16 grudnia 1944 roku około godziny 8 czołgi 6. Dywizji SS Panzer pod dowództwem pułkownika Seppa Dietricha przeprowadziły niespodziewany atak na pierwsze pozycje 12. Grupy Armii generała Omara Bradleya, co było początkiem jednego z najkrwawszych i najbardziej brutalnych rozdziałów Drugiej Wojny Światowej. Walki toczyły się na terenie Prowincji Luksemburga, Namur i Liège. Liczne pomniki, pamiątki, muzea oraz pasjonujące wystawy tematyczne (zwłaszcza w Bastogne, La-Roche-en-Ardenne, Malmédy, itp.) przypominają o tamtejszych wydarzeniach. Warto więc udać się na miejsce, by nie tylko uczcić pamięć tamtych wydarzeń, pokonać liczne trasy i szlaki pamięci w Walonii, ale także, by pogłębić wiedzę na temat tego rozdziału historii. Pierwszym aktem długiej serii wydarzeń i uroczystości związanych z obchodami 70. rocznicy, była inauguracja 21 marca „Bastogne War Museum”, czyli nowego miejsca pamięci powstałego z przebudowy dawnego „Bastogne Historical Center”, poświęconego przede wszystkim Bitwie o Ardeny. Powstałe muzeum należy dziś do najważniejszych obiektów turystycznych Walonii.

La LaLettre Lettre‹‹‹11

Adolphe SAX, l’inventeur wallon du saxophone, aurait eu 200 ans !

Sax et Dinant, 200 ans après ! Bâtie en bord de Meuse, à la porte même des Ardennes belges, Dinant fait partie des villes wallonnes les plus pittoresques. L’image de son énigmatique Collégiale dressée dos à la roche et dont le clocher bulbeux domine le Fleuve à plus de cent mètres fait partie des quelques clichés emblématiques du Paysage Wallon. Haut-lieu patrimonial pour ses nombreux monuments et touristique pour ses abondantes attractions, Dinant est également un centre culturel d’importance, au travers notamment de ses nombreux évènements musicaux, dont la plupart restent liés essentiellement au saxophone et à son inventeur. Dinant est en effet la Ville d’origine d’Adolphe Sax, l’inventeur du Saxophone, dont nous fêterons le 06 novembre prochain le Bicentenaire de la naissance. Un facteur d’instruments célèbre Féru de connaissances acoustiques, Antoine-Joseph Sax, que l’histoire retiendra en tant qu’Adolphe Sax, commence dès son plus jeune âge à fabriquer ses propres instruments, jusqu’à devenir par son invention du saxophone, l’un des facteurs d’instruments musicaux les plus célèbres de l’histoire… Dès l'âge de 15 ans, Adolphe Sax présentera à un concours deux flûtes et une clarinette de sa fabrication, instruments qu’il étudiera ensuite à l'École Royale de Chant de Bruxelles (aujourd’hui Conservatoire Royal), jusqu’à devenir un tel virtuose de la clarinette qu'il se voit interdire de concours en Belgique. L'école terminée, Sax expérimente de nouveaux types d'instruments nouveaux, avec une série d’inventions importantes concernent la clarinette. En 1841, Sax déménage à Paris et commence à travailler sur un nouvel ensemble d'instruments, notamment des bugles à touches si perfectionnés qu’ils deviendront connus en tant que cors de Sax ou saxhorn. Sax inventera encore le « Tuba Wagnérien », à la demande de Richard Wagner lui-même, qui souhaite un instrument à la sonorité particulière pour jouer le thème de Walhalla dans sa tétralogie L'Anneau du Nibelung. Son passage à la postérité, Adolphe Sax le doit néanmoins à la création du saxophone, dont le brevet fait mention des intentions de l’inventeur : "On sait que, en général, les instruments à vent sont ou trop durs ou trop mous dans leurs sonorités".

12 ›› La Lettre

Dinant La Meuse – Collégiale et Citadelle © J.L.Flémal, WBT

Pour Sax, le saxophone était sensé être "Un instrument qui par le caractère de sa voix pût se rapprocher des instruments à cordes, mais qui possédât plus de force et d'intensité que ces derniers" Une mémoire bien vive, un souvenir toujours présent Deux siècles plus tard, la mémoire d’Adolphe Sax reste toujours bien vivante à Dinant. Outre deux monuments emblématiques, le saxophone et le banc d’Adolphe Sax, le visiteur pourra également découvrir la Maison de Monsieur Sax ou encore la Maison de la Pataphonie. En ce Bicentenaire qui approche à grands pas, tous s’apprêtent à rendre dignement hommage à la mémoire de Sax. L'Association Internationale Adolphe Sax prévoit notamment une série quasi ininterrompue d’évènements dédiés aux inventions de Sax ou à certains moments clés de sa carrière. Pour ce faire, un programme a été élaboré associant différentes disciplines artistiques, telles que la caricature, la bande-dessinée, les arts scéniques, les animations de rue, l'architecture, la vidéo, l’internet, le folklore, et bien entendu,…. La musique. Une partition d’évènements L'Association Internationale Adolphe Sax prévoit notamment d’associer saxophone et bandedessinée, en confiant à une vingtaine de dessinateurs de BD, caricaturistes, dessinateurs de presse, illustrateurs et autres le soin de croquer Sax et son invention. Il suffira de se balader au coeur de Dinant et de flâner le long de ses vitrines pour découvrir cette galerie dédiée au plus grand et signée par les plus grands,

Autre évènement majeur à s’inscrire dans le cadre du Bicentenaire Sax, la présence dans la Cour de l'Hôtel de Ville, d’un imposant saxophone de verre, œuvre du maître verrier Bernard Tirtiaux. Cette sculpture originale, d’une hauteur de plus de trois mètres de haut et d’un poids avoisinant les quatre tonnes, n’est autre qu’une clepsydre qui se remplira goutte à goutte jusqu'au 06 novembre, assurant ainsi un décompte original du temps qui nous sépare de la date anniversaire de la naissance du père du saxophone. Loin de se limiter à la seule ville de Dinant, les commémorations du Bicentenaire de la naissance d’Adolphe Sax se répercuteront jusque dans la capitale, entre autres au travers de l’expo SAX200 organisée au Musée des Instruments de Musique, un évènement qui nous invite à revivre les grands épisodes de la vie d'Adolphe Sax ainsi qu’à découvrir cet univers qui fut le sien, un univers à la fois musical, industriel, commercial et personnel, un univers dont le point culminant reste son génie créatif A noter que la Conférence générale de l’UNESCO a officiellement retenu la proposition d'inscrire le « 200ème Anniversaire de la naissance d'Adolphe Sax (1814-1894) » au calendrier des célébrations d’anniversaires auxquelles l’Organisation s’associera en 2014-2015. Liens intéressants www.belgique-tourisme.be , www.dinant.be , www.adolphesax.com , www.mim.be . M. JANOWSKI

Adolphe SAX, waloński wynalazca saksofonu, kończyłby dziś 200 lat !

Sax

i Dinant,

200 lat później! Położone na brzegach Mozy u podnóża Arden, Dinant należy do najbardziej malowniczych miast belgijskich. Widok stojącej na tle skały majestatycznej kolegiaty, której ponad stumetrowa wieża o charakterystycznej, bulwiastej dzwonnicy góruje nad miastem i rzeką, należy do najbardziej emblematycznych widoków walońskich. Jako ważny ośrodek zarówno dla lokalnego dziedzictwa (za sprawą licznych obiektów historycznych), jak i dla turystyki (z powodu licznych atrakcji), Dinant jest również znaczącym ośrodkiem kulturalnym, m.in. dzięki ważnym wydarzeniom muzycznym, w większości związanych z saksofonem i jego wynalazcą.

produkcji instrumentów dętych. Dzięki wynalezieniu saksofonu, Sax stał się jednym z najsławniejszych wynalazców instrumentów muzycznych w całej historii...

program łączy różne dyscypliny artystyczne jak np. karykaturę, komiks, sztuki sceniczne, animacje uliczne, architekturę, wideo, internet, folklor oraz oczywiście... muzykę.

W roku 1829, mając piętnaście lat, Sax wysłał na wystawę do Paryża własnoręcznie wykonane dwa flety i klarnet z kości słoniowej, które uznano za doskonałe. W późniejszych latach Sax systematycznie pobierał lekcje gry na flecie i klarnecie w Królewskiej Szkole Śpiewu w Brukseli (dziś Konserwatorium Królewskie), aż stał się wirtuozem klarnetu tak zdolnym, że zakazano mu występów konkursowych na terenie Belgii. Po zakończeniu studiów Sax eksperymentował z nowymi rodzajami instrumentów, udoskonalając przy okazji klarnet.

Cała „partytura wydarzeń”

W 1841 roku Sax przeniósł się do Paryża, gdzie zaczął pracować nad nową grupą instrumentów, zwłaszcza rogów klawiszowych, które przyjmą nazwę „rogów Saxa” lub „saxhorn”. Na zlecenie samego Ryszarda Wagnera Sax skonstruował tzw. „tubę wagnerowską”. Sławny kompozytor poszukiwał bowiem instrumentu wydającego dźwięki odpowiednie, by zagrać temat Wakhakly jego trylogii pt. „Pierścień Nibelungów”. Adolphe Sax przeszedł do historii jednak głównie za sprawą wynalezienia saksofonu. Intencje wynalazcy pojawiają się w tekście towarzyszącym jego patentowi, tj.: „Wiemy, że instrumenty wietrzne wydają dźwięki albo zbyt twarde, albo zbyt miękkie”. Dla Saxa saksofon miał być „instrumentem, który przez charakter wydawanego dźwięku byłby bliższy instrumentom strunowym, ale który posiadałby więcej siły i intensywności”.

Z Dinant bowiem pochodzi Adolphe Sax, wynalazca saksofonu, którego dwusetną rocznicę urodzin obchodzić będziemy w listopadzie. Sławny wynalazca instrumentów muzycznych Jako wybitny specjalista w zakresie akustyki, już w latach wczesnej młodości, Antoine-Joseph Sax, którego historia zapamiętała jako Adolphe’a Saxa, poznawał kształt, budowę i technologię

Pamięć wciąż żywa, wspomnienia nadal obecne Dwieście lat później, pamięć o Adolphie Saxie pozostaje wciąż żywa w Dinant. Oprócz dwóch pomników w sercu miasta, tj. „Saksofonu” oraz „Ławki Saxa”, zwiedzający mogą również złożyć wizytę w „Domu Pana Saxa” oraz w „Domu Patafonii”. W perspektywie zbliżającej się dwusetnej rocznicy, wszyscy przygotowują się do godnego złożenia hołdu na cześć pamięci Saxa. Stowarzyszenie Międzynarodowe im. Adolphe’a Saxa planuje m.in. ciągły program wydarzeń poświęconych wynalazkom Saxa lub kluczowym momentom jego kariery. Specjalnie opracowany

Jeden z projektów Stowarzyszenia Międzynarodowego im. Adolphe’a Saxa zakłada połączenie saksofonu i komiksu, powierzając grupie około dwudziestu mistrzów sztuki komiksu, karykaturzystów, rysowników prasowych, ilustratorów, itp. zadanie naszkicowania Saxa i jego wynalazku. Powstałe rysunki tworzą istną galerię dzieł, które liczni mistrzowie poświęcili wybitnemu wynalazcy. Możemy je podziwiać w różnych witrynach sklepowych, spacerując po ulicach Dinant. Innym ważnym wydarzeniem związanym z dwusetleciem Saxa jest pojawienie się na dziedzińcu miejskiego ratusza olbrzymiej klepsydry wykonanej ze szkła przez wybitnego szklarza Bernarda Titriaux. Ta osobliwa rzeźba, której wysokość przekracza trzy metry a ciężar cztery tony, wypełniać się będzie wodą kropelka po kropelce aż do dnia 6 listopada, co stanowić będzie oryginalny sposób odliczenia czasu oddzielającego nas od rocznicy narodzin twórcy saksofonu. Dinant to nie jedyne miejsce, gdzie odbywać się będą wydarzenia związane z upamiętnieniem dwusetnej rocznicy narodzin Adolphe’a Saxa. W brukselskim Muzeum Instrumentów Muzycznych także odbędzie się wystawa pt. „SAX200”, dzięki której będziemy mogli zapoznać się nie tylko z najważniejszymi wydarzeniami z życia Adolphe’a Saxa, ale także z jego specyficznym światem, który łączył zarówno muzykę, przemysł, handel i sprawy osobiste – światem którego najważniejszym elementem był jego geniusz twórczy. Warto również odnotować fakt, że konferencja ogólna UNESCO oficjalnie zatwierdziła propozycję wpisania „dwusetnej rocznicy narodzin Adolphe’a Saxa (1814-1894)” do kalendarza uroczystości rocznicowych, w których instytucja ta będzie brała udział w latach 2014-2015. Ciekawe linki: www.belgique-tourisme.be, www.dinant.be, www.adolphesax.com, www.mim.be M. JANOWSKI

La Lettre ‹‹ 13

Wieści z krajów bałtyckich… Kompetencje Przedstawicielstwa Walonia-Bruksela w Warszawie rozciągają się również na Estonię, Łotwę i Litwę. W tych krajach realizowane są programy współpracy z Walonią-Brukselą (lektorzy Walonii-Brukseli pracują w Wilnie i w Tartu), a także mają tam miejsce liczne wydarzenia kulturalne, organizowane przy wsparciu miejscowych Ambasad Belgii. Poniżej zamieszczamy informacje z krajów bałtyckich.

owa Komisja Mieszana N na Łotwie...

Echos de la Baltique… Sise à Varsovie, la Délégation Wallonie-Bruxelles est également compétente pour l’Estonie, la Lettonie et la Lituanie. Dans ces trois pays, des programmes de coopération avec Wallonie-Bruxelles se développent, des lecteurs de Wallonie-Bruxelles sont présents (à Vilnius et à Tartu), et de nombreuses activités culturelles s’y déroulent, le tout en lien et avec l’aide des Ambassades de Belgique sur place. Cette page de la « Lettre » en fait l’écho.

Une nouvelle Commission Mixte avec la Lettonie…

Du 22 au 23 avril 2014, s’est tenue à Riga la W dniach 22 i 23 kwietnia 2014 odbyło się 4ème session de la Commission mixte permaw Rydze 4. posiedzenie Stałej Komisji Mienente entre Wallonie-Bruxelles et la Lettonie. Un szanej przy udziale przedstawicieli Waloniiprogramme de travail a été conclu pour une du-Brukseli i Łotwy. Opracowany został Program rée de 3 ans. Il prévoit de coopérer notamment Wykonawczy na kolejne 3 lata. Przewiduje on dans les domaines de la culture, de l’innovation współpracę szczególnie w dziedzinach kultuet de l’environnement, par des projets concrets ry, innowacji i ochrony środowiska poprzez clairement identifiés. Ainsi, une importante exkonkretne, jasno określone projekty. Jednym M. Suinen (WBI) et Mme Ruse (MAE de Lettonie) position Impressions et parallèles, associant des z przedsięwzięć, skupiających dzieła artystów © Ministère des Affaires Etrangères de Lettonie œuvres d’artistes belges et lettons de la prebelgijskich i łotewskich z pierwszej połowy XX mière moitié du 20ème siècle, sera présentée au BAL de Liège et au wieku będzie ważna wystawa Impresje i paralele. Zostanie ona otwarta Musée Ianchelevici de La Louvière à partir de novembre 2014. D’autre w listopadzie 2014 roku w Muzeum Sztuk Pięknych w Liège i w Mupart, une place significative a été accordée aux technologies numériques zeum Ianchelevici w La Louvière. Ważną rolę będą też odgrywać techet innovantes, par le partenariat entre les associations Rixc et Technonologie cyfrowe i innowacyjne poprzez współpracę Rixc i Technocité cité dans le cadre du projet Café Europa, qui sera réalisé à l’occasion w ramach projektu Café Europa, ktory zostanie zrealizowany przy okazji des capitales européennes de la culture Riga 2014 et Mons 2015. Enfin, Europejskich Stolic Kultury Ryga 2014 i Mons 2015. Również kwestia l’environnement représente un nouveau thème de coopération avec la ochrony środowiska będzie kluczowa ze względu na współpracę z ŁoLettonie, notamment dans le cadre du réseau Natura 2000. twą, szczególnie w ramach sieci Natura 2000.

. ..i nowa Komisja Mieszana na Litwie!

Et aussi une nouvelle Commission Mixte avec la Lituanie !

Le 13 mai 2014, M. Philippe Suinen, Administrateur 13 maja 2014 roku Philippe Suinen, Dyrektor Gegénéral de WBI, et M. Tomas Gulbinas, Directeur du neralny WBI i Tomas Gulbinas, Dyrektor DepartaDépartement des affaires européennes du Ministère mentu Spraw Europejskich litewskiego Ministerstwa lituanien des Affaires étrangères, ont signé à Bruxelles Spraw Zagranicznych podpisali w Brukseli 3. Prole 3ème Programme de coopération bilatérale entre la gram Współpracy Dwustronnej między Litwą Lituanie et Wallonie-Bruxelles. Ce Programme porte sur a Walonią-Brukselą. Dotyczy on lat 2014-2016 les années 2014 à 2016 et ouvre des pistes de coopéi otwiera drogę do współpracy szczególnie w dzieration notamment dans le domaine de la recherche et dzinach badań naukowych i innowacji. Jednoczede l’innovation. Parallèlement, un premier Programme śnie został podpisany Pierwszy Program Współde coopération scientifique a été signé pour les années pracy Naukowej na lata 2014 i 2015, ze szcze2014 et 2015, avec notamment une coopération en magólnym uwzględnieniem współpracy w kwestii M.M. Suinen et Gulbinas © WBI tière d’enseignement du français entre l’Université de nauczania języka francuskiego pomiędzy UniLiège et l’Université de Vilnius. Le Programme de travail wersytetem w Liège i Uniwersytetem Wileńskim. prévoit par ailleurs la poursuite de la mise à disposition par WBI d’une Program Wykonawczy przewiduje poza tym dalszą pracę lektorki WBI lectrice de langue et littérature française auprès de l’Université de Vilnius. w zakresie języka i literatury francuskojęzycznej na Uniwersytecie Wileńskim.

tymczasem w Estonii... A Sprycjan przedstawiony w Tallinnie przez Jean’a Auquier! Dnia 6 marca Jean Auquier, Dyrektor Belgijskiego Centrum Komiksu w Brukseli otworzył w Bibliotece Narodowej w Tallinnie wystawę okładek czasopisma „Spirou” przygotowaną z okazji 75-lecia stworzenia postaci znanego bohatera. W ramach swojego pobytu w Estonii pan Auquier wygłosił kilka wykładów w Tartu i w Tallinnie, i gościł w telewizji estońskiej. Należy wspomnieć, że wystawa ta, która była również prezentowana w marcu w Wilnie, została zaplanowana na maj w Tallinnie, tym razem w Bibliotece Paepealse ( jedna z siedzib Biblioteki Głównej w Tallinnie).

14 ›› La Lettre

Et pendant ce temps, en Estonie… Spirou présenté à Tallinn par Jean Auquier ! Le 6 mars, Jean Auquier, Directeur du Centre belge de la Bande dessinée (Bruxelles) a inauguré à la Bibliothèque nationale de Tallinn l’exposition de couvertures du magazine Spirou réalisée à l’occasion des 75 ans de la création du célèbre héros. A l’occasion de son séjour, M. Auquier a donné à Tartu et Tallinn plusieurs conférences, autant d’événements bien repris par la télévision nationale. A noter que cette exposition, qui a également été présentée en mars à Vilnius, en Lituanie, a été de nouveau programmée en mai à Tallinn, cette fois à la Bibliothèque Paepealse (une des bibliothèques de la Bibliothèque Centrale de la ville de Tallinn).

W skrócie… w skrócie… w skrócie…

Brèves… brèves… brèves…

etamorfozy – kiedy taniec staje się M kontrowersją, od Poznania do Brukseli

étamorphoses, quand la danse M bouleverse la société, de Poznań à Bruxelles

W ramach projektu tanecznego „Metamorfozy” Karine Ponties i trupa taneczna „Dame de Pique” przedstawiali od 7 do 22 stycznia swój spektakl w rezydencji artystycznej Centrum Kultury Zamek w Poznaniu. „Metamorfozy” (2012-2014) to projekt wspierany przez Komisję Europejską w ramach Programu Kultura. Przygotowany został przez trzy instytucje: La Briqueterie/ CDC z Val de Marne (Francja), « Les Brigittines » (Walonia-Bruksela/Belgia) i Centrum Kultury ZAMEK (Polska). Obejmuje on międzynarodowe produkcje artystyczne (spektakle taneczne, wideo, interwencje miejskie, debaty, warsztaty) podejmujące temat metaDame de Pique © Zamek morfozy władzy duchowej i religijnej, pracy i władzy politycznej. W dniach 12-16 maja artyści Walonii-Brukseli przedstawili spektakl „Tyrannus Tercet”, zrealizowany w rezydencji Centrum Kultury Zamek w Poznaniu.

Dans le cadre du projet de danse « Métamorphoses », Karine Ponties et la troupe de danse « Dame de Pique » étaient en résidence chorégraphique du 7 au 22 janvier 2014 au Centre culturel Zamek de Poznań. « Les Métamorphoses » (2012-2014), est un projet soutenu par la Commission européenne dans le cadre du Programme Culture et préparé par trois institutions : La Briqueterie/CDC du Val de Marne (France), le Centre d’Art contemporain du Mouvement de la ville de Bruxelles « Les Brigittines » (Wallonie-Bruxelles/ Belgique) et le Centre culturel ZAMEK (Pologne). Ce projet englobe des productions artistiques internationales (spectacles de danse, vidéo, rencontres en ville, débats, ateliers) qui ont pour sujet la métamorphose du pouvoir spirituel et religieux, du travail et du pouvoir politique. Du 12 au 16 mai, les artistes de Wallonie-Bruxelles ont présenté le spectacle « Tyrannus Tercet », réalisé lors de la résidence, au Centre culturel Zamek de Poznań.

rzekazanie literatury fachowej P z dziedziny nauk humanistycznych uniwersytetom i instytucjom polskim

emise d’ouvrages en sciences humaines R dans les universités et institutions polonaises

Jak co roku Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela brało udział w programie międzynarodowego promowania literatury fachowej z dziedziny nauk humanistycznych w języku francuskim napisanej lub wydanej w Brukseli lub w Walonii. W tym roku znowu setki publikacji z zakresu nauk humanistycznych, a także ekonomii, prawa, pedagogiki, socjologii czy nauk politycznych zostały przekazane około dwudziestu uniwersytetom i innym placówkom szkolnictwa w całej Polsce.

Comme chaque année, la Délégation Wallonie-Bruxelles a participé au programme de promotion internationale des ouvrages de sciences humaines en langue française écrits ou publiés à Bruxelles et en Wallonie. Cette année encore ce sont en tout des centaines d’ouvrages en sciences sociales et humaines, en économie, droit, pédagogie, sociologie, ou encore sciences politiques qui ont été remis à une vingtaine d’Universités et institutions de savoir dans toute la Pologne. Remise d’ouvrages à l’Institut d’anthropologie et d’ethnographie de l’Université de Varsovie © DWB

P rzyjaciele Walonii-Brukseli odznaczeni w Łodzi

D es amis de Wallonie-Bruxelles décorés à Lódź

Dnia 3 kwietnia 2014 roku we wspaniałym Pałacu Herbsta w Łodzi, Ambasador Belgii i Delegat Walonii-Brukseli udekorowali oficjalnymi belgijskimi odznaczeniami panią Jolantę Chełmińską, Wojewodę Łódzkiego (Oficer Orderu Korony) i pana Adama Radonia, dyrektora Centrum Komiksu i dyrektora Festiwalu Komiksu w Łodzi (Kawaler Orderu Leopolda II) za wybitne zasługi na rzecz współpracy między Walonią-Brukselą i Polską oraz w podzięce za ich wsparcie działalności Przedstawicielstwa Walonia-Bruksela w Polsce. Było to piękne święto, które zgromadziło licznych przyjaciół i partnerów w Łodzi.

Le 3 avril dernier, dans le superbe Palais Herbsta de Lodz, l’Ambassadeur de Belgique et le Délégué Wallonie-Bruxelles ont remis des décorations officielles belges à Mme Jolanta Chelminska, Voïvode de Lodz (Officier de l’Ordre de la Couronne) et à M. Adam Radon, directeur du Centre de la BD et Directeur du Festival de la BD de Lódź (Chevalier de l’Ordre de Léopold II), en raison des éminents services rendus à la coopération entre Wallonie-Bruxelles et la Pologne et en remerciement à leur soutien aux activités de la Délégation Wallonie-Bruxelles en Pologne. Une très belle fête qui a réuni de nombreux amis et partenaires à Lódź. Les deux Récipiendaires avec le Délégué et l’Ambassadeur © ŁUW

La Lettre ‹‹ 15

W skrócie… w skrócie… w skrócie… dział Walonii-Brukseli U w Targach Książki w Warszawie

Brèves… brèves… brèves…

articipation de Wallonie-Bruxelles P à la Foire du Livre de Varsovie

Od 22 do 25 maja na Targach Książki w Warszawie Walonia-Bruksela promowała jakość i różnorodność francuskojęzycznej literatury belgijskiej przy udziale pani Silvie Philippart (Attachée ds. międzynarodowej promocji francuskojęzycznej literatury belgijskiej, dział Promocji Literatury). Pisarzy reprezentował znany autor komiksu „Wieże Bois-Maury”, Hermann, który spotkał się z licznie przybyłymi czytelnikami. Jeszcze inne wydarzenie zorganizowane przez wydawnictwo Egmont z okazji wydania „Przygód Tintina” zgromadziło tłumy fanów znanego reportera i jego wiernego psa Milusia.

Du 22 au 25 mai, un stand Wallonie-Bruxelles a été présenté à la Foire du Livre de Varsovie afin de mettre en valeur la qualité et la diversité de la littérature belge de langue française, avec la participation de Mme Silvie Philippart de Foy (Attachée à la diffusion internationale des littératures belges francophones, Service de la Promotion des Lettres). Du côté des auteurs, le célèbre auteur de la bande dessinée « Les Tours de Bois-Maury », Hermann, était présent et a rencontré ses nombreux lecteurs. Un événement organisé par les Editions Egmont à l’occasion de la parution des « Aventures de Tintin » a réuni les innombrables fans du célèbre reporter et de son fidèle chien Milou. Sur le stand © DWB

o stu baryłek, Tintin znowu D ukazał się w Polsce! Przy okazji Warszawskich Targów Książki Wydawnictwo Egmont zdecydowało o nowym polskim wydaniu „Przygód Tintina”. Pierwsze tomy, które ukażą się w księgarniach to „Pęknięte Ucho”, „Czarna Wyspa” i „Berło Ottokara”. Ostatecznie wszystkie tomy mają być przetłumaczone i wydane. Dzięki temu perypetie młodego bohatera, jego psa Milusia, Kapitana Baryłki i ich przyjaciół będą na wyciągnięcie ręki dla wszystkich polskich dzieci... od lat 7 do 77!

ille sabords, Tintin de nouveau M publié en polonais ! A l’occasion de la Foire du Livre de Varsovie, les Editions Egmont ont décidé de relancer la publication en polonais des « Aventures de Tintin ». Les premiers albums publiés sont « L’Oreille cassée », « L’Ile noire » et « Le Sceptre d’Ottokar ». A terme tous les albums seront traduits et publiés, rendant ainsi le jeune héros, son chien Milou, le Capitaine Haddock et tous leurs amis accessibles aux enfants polonais…de 7 à 77 ans ! © 2014 Hergé-Moulinsart/Casterman et Egmont

Publication de la Délégation Wallonie-Bruxelles à Varsovie/ Publikacja Przedstawicielstwa Walonia-Bruksela w Warszawie Editeur responsable : Franck Pezza, Délégué Wallonie-Bruxelles/ Redaktor wydania: Franck Pezza, Delegat Walonii-Brukseli Page de couverture/ Zdjęcie na stronie tytułowej: © WBI

Wallonie-Bruxelles Tourisme Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, POLSKA Tél : 0048 604 733 953 Courriel : mjanow@poczta.onet.pl Site www.wallonie-tourisme.be Michel Janowski, Chargé de mission

Bureau économique et commercial de la Région wallonne (AWEX) Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, POLSKA Tél : 0048 22 583 70 11 et 13 Courriel : awex@varsovie.pl Site : www.wallonia-international.be Laurence Martaux, Conseillère économique et commerciale de la Région wallonne Jolanta Dorociak, Assistante commerciale Małgorzata Zasada-Kaczmarska, Assistante commerciale

Ambassade de Belgique Ul. Senatorska 34 00-095 Warszawa, POLSKA Tél : 0048 22 551 28 00 Courriel : Warsaw@diplobel.fed.be Site : www.diplomatie.be/warsawfr

conception et impression/ projekt i druk: pozytyw.com.pl

CONTACTS/ KONTAKT:

Délégation Wallonie-Bruxelles/ Przedstawicielstwo Walonia-Bruksela Ul. Ks. I. Skorupki 5 00-546 Warszawa, POLSKA Tél : 0048 22 583 70 01 et 08 Courriel : walbru@varsovie.pl Site : www.wbi.be/varsovie Franck Pezza, Délégué Wallonie-Bruxelles Sylwia Wandziuk-Obłuska, Conseillère Martyna Sieńczewska, Assistante culturelle Władysław Czepczyk, Intendant