"Βιώνοντας την ανακύκλωση"

Πρόγραμμα σχολικών δραστηριοτήτων 2011 – 2012

«Βιώνοντας την ανακύκλωση» 10ο Δ.Σ. Ρεθύμνου

Υπεύθυνος προγράμματος: Κώστας Βερβερίδης ΠΕ 11

Υποστηρικτικό υλικό το οποίο μοιράστηκε στους εκπαιδευτικούς για τη διάχυση του συγκεκριμένου προγράμματος κατά τη διάρκεια της ανοιχτής εκδήλωσης «Μοιράζομαι…». Σπίτι του Πολιτισμού, Ρέθυμνο, 1η Ιουνίου 2012 1

10 βήματα για βιωματική ανακύκλωση στο σχολείο 1. Κάνε γνωστή τη σκέψη σου στους συναδέλφους, τον διευθυντή, την καθαρίστρια του σχολείου. Μίλησε πιο αναλυτικά με όσους εμφανίζονται θερμοί στην ιδέα. Αν δεν έχουν, πρότεινε τσάντα ή κουτί ανακύκλωσης στην τάξη.

2. Πάρε αυτοπροσώπως στην υπηρεσία καθαριότητας του δήμου, ή πήγαινε. Για τον δήμο Ρεθύμνου βρίσκεται στα Μισίρια, δεξιά της εθνικής οδού, απέναντι από το γήπεδο ποδοσφαίρου (τηλ. 28310 57940). Εξήγησε ότι θέλεις κάδο εντός της αυλής του σχολείου που να μπορεί να τον μεταφέρει ένας άνθρωπος. Εάν δεν υπάρχει άλλη επιλογή ζήτησε τον κίτρινο που είναι για τη συλλογή γυαλιού. Ζήτησε και αυτοκόλλητα με τις ενδείξεις της ανακύκλωσης.

3. Κόλλησε σε εμφανή σημεία την αφίσα για την ανακύκλωση και μοίρασε μια ανακοίνωση που καλεί σε ανακύκλωση στην αυλή του σχολείου σε όλους τους μαθητές. Οι δάσκαλοι των τάξεων μπορούν να βοηθήσουν σε αυτό.

4. μίλησε στους μαθητές με απλά λόγια για την ανακύκλωση. Πρόβαλλε την ωφέλεια. Κάντο σε κάθε ευκαιρία. Ο μέσος μαθητής θα αρχίσει να αντιλαμβάνεται ότι κάτι γίνεται, μετά την 3η οπτική ή ακουστική επαφή με το θέμα.

5. Μετά από ένα μήνα ΕΠΑΝΕΛΑΒΕ τα βήματα 3 και 4.

6. Ο δήμος έχει φέρει τον κάδο και αυτός έχει γεμίσει από τα ανακυκλώσιμα των τάξεων και τις συσκευασίες που πετάξανε τα παιδιά. Κάποιος πρέπει να τον αδειάσει στον μπλε κάδο που βρίσκεται έξω από την αυλή. Κάντο με τη βοήθεια δυο μαθητών της έκτης ή ζήτησε τη βοήθεια συναδέλφων. Ο καθηγητής φυσικής αγωγής πιθανότατα να ανταποκριθεί. Υποφέρει από τα πεταμένα χαρτιά και πλαστικά στην αυλή.

7. Εξέτασε τη δυνατότητα να αδειάζει τον κάδο κάθε Παρασκευή η καθαρίστρια του σχολείου. Οι άνθρωποι πείθονται όταν γίνεται κάτι για το κοινό καλό.

8. Μην χάνεις το θάρρος σου όταν κάποιοι σου λένε ότι τζάμπα κάνεις ό,τι κάνεις γιατί «και τα ανακυκλώσιμα τα πάνε στον ΧΥΤΑ». Πρότεινε στο σχολείο ή στην τάξη σου μια εκδρομή στο εργοστάσιο ανακύκλωσης στον Κουρουπητό Χανίων. Εκεί πάνε τα ανακυκλώσιμα από το Ρέθυμνο.

9. Ό,τι έκανες και κάνεις, δήλωσέ το πρόγραμμα και υπέβαλλέ το στην Διεύθυνση σχολικών δράσεων.

10. Όταν φτάσει το 80% των συσκευασιών να καταλήγουν στον κάδο ανακύκλωσης απόλαυσε την ικανοποίηση μιας σημαντικής δράσης. Κώστας Βερβερίδης, καθηγητής Φυσικής αγωγής στο 10ο Δ.Σ. Ρεθύμνου.

2

3

Αγαπάς το περιβάλλον; Απόδειξε το! «Έλα τώρα, υπερβολές», θα πείτε. «Πώς είναι δυνατόν κάνοντας ντους να προστατεύω τον πλανήτη;» Κι όμως, έχει υπολογιστεί ότι έτσι κάνει ο καθένας μας οικονομία στα αποθέματα του νερού κατά 1/3. Όλες οι προτάσεις που περιλαμβάνει το «μικρό πράσινο βιβλίο για τη Γη» για την καθημερινότητά μας είναι απλές. Τις κάνουν πράξη καθημερινά 230.000 Γάλλοι. Διαβάστε τις και ξεχωρίστε ποιες θα επιλέξετε για το δικό σας «στοίχημα». ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ 1. Μαθαίνω να διαβάζω σωστά τις ετικέτες, προτιμώντας τα προϊόντα με οικολογική σήμανση και αποφεύγοντας όσα περιέχουν Γενετικώς Τροποποιημένους Οργανισμούς.

2. Προτιμώ τα προϊόντα εποχής, γιατί για την παραγωγή τους δαπανάται λιγότερη ενέργεια. Επίσης τα ντόπια, γιατί δεν απαιτείται δαπάνη ενέργειας για τη μεταφορά τους.

3. Τρέφομαι με βιολογικά προϊόντα, για να συμβάλω στη διατήρηση περιβαλλοντικής συνείδησης στη γεωργική παραγωγή.

4. Μειώνω την κατανάλωση κρέατος γιατί έχει υψηλό κόστος παραγωγής. Προσπαθώ επίσης να διευρύνω τις διατροφικές μου προτιμήσεις.

5. Αφήνω το αυτοκίνητο στο σπίτι και πηγαίνω με τα πόδια.

6. Χρησιμοποιώ το διχτάκι μου αντί για τις πλαστικές σακούλες.

7.Αποφεύγω τις περιττές συσκευασίες, προτιμώντας τα χύμα προϊόντα, τις επαναχρησιμοποιούμενες και τις οικογενειακές συσκευασίες.

8. Επιλέγω οικολογικά και φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα.

9. Αντικαθιστώ τους κοινούς λαμπτήρες με λάμπες οικονομίας: καταναλώνουν λίγο ρεύμα, είναι ανθεκτικές και έχουν υψηλή απόδοση.

10. Πετάω τις χρησιμοποιημένες μπαταρίες στους ειδικούς κάδους ανακύκλωσης των καταστημάτων.

11. Διαβάζω προσεκτικά τις ετικέτες των ηλεκτρικών συσκευών και αγοράζω τις λιγότερο ενεργοβόρες.

12. Διακρίνω το ανακυκλώσιμο από το ανακυκλωμένο, δηλαδή τη μελλοντική πιθανότητα από την πραγματικότητα.

13. Δεν αγοράζω προϊόντα που παράγονται από τα τροπικά δάση.

14. Καταργώ τα είδη μιας χρήσης, προτιμώντας π.χ. τα γυάλινα ποτήρια από τα πλαστικά.

15. Επιδιορθώνω και επαναχρησιμοποιώ τα αντικείμενα, αξιοποιώντας τη φαντασία μου. ΣΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ 16. Όπου και όταν μπορώ, πηγαίνω με τα πόδια.

17. Επιλέγω μέσο μεταφοράς ανάλογα με την απόσταση που έχω να διανύσω. Αποφεύγω, αν είναι δυνατόν, το αεροπλάνο για τις μικρές και μεσαίες αποστάσεις.

4

18. Προτιμώ τα μέσα μαζικής μεταφοράς, γιατί είναι λιγότερο ρυπογόνα, πιο ασφαλή και πιο γρήγορα.

19. Αγοράζω το αυτοκίνητο που ταιριάζει στις ανάγκες μου. Πριν από την αγορά ενημερώνομαι για την κατανάλωση καυσίμων και τις εκπομπές CO2.

20. Αποφεύγω τον κλιματισμό, γιατί ρυπαίνει την ατμόσφαιρα. Χρησιμοποιώ σκίαστρα και αποφεύγω τα μεγάλα ταξίδια τις «θερμές» ώρες της μέρας.

21. Επιλέγω καύσιμα φιλικά προς το περιβάλλον.

22. Οδηγώ ήρεμα για να απολαμβάνω τη διαδρομή και να περιορίζω τις εκπομπές ρύπων.

23. Ξεκινώ ήρεμα. Έτσι και προστατεύω το περιβάλλον και παρατείνω το χρόνο ζωής του οχήματός μου.

24. Σβήνω τη μηχανή όταν σταματώ, για να αποφύγω τη ρύπανση και τη σπατάλη ενέργειας. ΣΤΗΝ ΕΞΟΧΗ 25. Σέβομαι την πανίδα. Δεν ενοχλώ τα ζώα και κάνω ό,τι μπορώ για να μη διαταράσσω το φυσικό τους περιβάλλον.

26. Περιορίζομαι στις επιτρεπόμενες ζώνες πρόσβασης και δεν κάνω ελεύθερο κάμπινγκ, γιατί η Φύση είναι ευπαθής.

27. Μαζεύω τα σκουπίδια μου.

28. Αν αντιληφθώ πυρκαγιά, ειδοποιώ τις αρμόδιες αρχές.

29. Δεν αφήνω το κατοικίδιό μου να τρομάζει τα οικόσιτα και τα άγρια ζώα της περιοχής.

30. Προστατεύω τους υγροτόπους. ΣΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ 31. Ρυθμίζω τη θερμοκρασία σε λογικά επίπεδα τόσο το χειμώνα όσο και το καλοκαίρι.

32. Πηγαίνω στη δουλειά με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, με το ποδήλατο ή με τα πόδια.

33. Περιορίζω τις μετακινήσεις μου αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογικές εφαρμογές: e-mail, tele-conference κ.λπ.

34. Χρησιμοποιώ τις υπηρεσίες κούριερ μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο.

35. Προτιμώ εμπόρους ή προμηθευτές που στηρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη.

36. Εξοικονομώ ενέργεια με κάθε τρόπο: επιλέγω τις σχετικές «λειτουργίες» στον Η/Υ ή στον εκτυπωτή.

37. Σβήνω εντελώς τις ηλεκτρικές συσκευές όταν απουσιάζω από το γραφείο.

38. Εξοικονομώ χαρτί, αξιοποιώντας όσο περισσότερο μπορώ τον Η/Υ μου και τυπώνοντας τα χαρτιά και από τις δύο όψεις.

39. Δίνω στα υλικά μια δεύτερη ευκαιρία, καλώντας τις εταιρείες ανακύκλωσης να τα συλλέξουν ή τοποθετώντας τα σε ειδικούς κάδους.

40. Συλλέγω τα χρησιμοποιημένα δοχεία μελάνης και τα στέλνω στην ανακύκλωση. ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ 41. Ενημερώνομαι για το περιβάλλον από τους αρμόδιους φορείς.

42. Αερίζω την αίθουσα, ανοίγοντας συχνά τα παράθυρα για την ανανέωση του οξυγόνου.

5

43. Πηγαίνω στο σχολείο με τα πόδια ή με ποδήλατο, γιατί βοηθάει στη συγκέντρωση κατά τη διάρκεια του μαθήματος και δεν βλάπτει το περιβάλλον.

44. Προτιμώ για το κολατσιό μου φυσικά προϊόντα.

45. Δεν αγοράζω προϊόντα μιας χρήσης.

46. Χρησιμοποιώ λιγότερο χαρτί γράφοντας και στις δύο πλευρές της κόλλας και συζητώ με τους συμμαθητές μου για την ανακύκλωση.

47. Προτείνω εκπαιδευτικά προγράμματα στην τάξη όπως ο καθαρισμός της γειτονιάς, η δενδροφύτευση στην αυλή κ.λπ.

48. Αναλαμβάνω δράσεις στην τοπική κοινωνία. ΣΤΟ ΤΑΞΙΔΙ 49. Όταν πηγαίνω ταξίδι, παίρνω μαζί μου τα απολύτως απαραίτητα, για να μην αφήσω σκουπίδια πίσω μου.

50. Σέβομαι τις προστατευόμενες περιοχές τηρώντας σχολαστικά τα μέτρα προστασίας και συμμετέχω στη χρηματοδότηση για τη συντήρησή τους.

51. Κάνω το κατάλληλο άθλημα ανάλογα με την περιοχή όπου βρίσκομαι και ενημερώνομαι για τους κανόνες που ισχύουν εκεί (π.χ. υπάρχουν περιοχές όπου δεν επιτρέπονται οι καταδύσεις).

52. Δεν σπαταλώ το νερό, γιατί τα αποθέματα είναι πολύτιμα και σπάνια σε μερικές χώρες.

53. Επιλέγω με προσοχή τα αναμνηστικά δώρα, μποϊκοτάροντας τα είδη που προέρχονται από ζώα ή φυτά απειλούμενα με εξαφάνιση. Προτιμώ τα τοπικά προϊόντα.

54. Δίνω προτεραιότητα σε κοντινούς προορισμούς. ΕΙΜΑΙ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ 55. Ενημερώνομαι για το περιβάλλον από τους αρμόδιους φορείς.

56. Μοιράζομαι τις απόψεις μου με την οικογένειά μου, τους συμμαθητές, τους συναδέλφους και τις εκφράζω δημόσια.

57. Αναζητώ τα κέντρα λήψης αποφάσεων για να περάσω καλύτερα τα μηνύματά μου και ψηφίζω.

58. Δραστηριοποιούμαι ως οικο-πολίτης για να συμβάλω στην ανάπτυξη των ιδεών και δράσεων υπέρ του περιβάλλοντος όπου κι αν βρεθώ, σε κάθε περίσταση. ΣΤΟ ΜΠΑΝΙΟ 59. Προτιμώντας το ντους από το μπάνιο, μειώνω στο 1/3 την κατανάλωση νερού.

60. Καταπολεμώ τις διαρροές νερού ελέγχοντας το μετρητή κάθε πρωί και κάθε βράδυ.

61. Ελέγχω την κατανάλωση νερού στο καζανάκι, ρυθμίζοντας τη ροή.

62. Δεν πετάω χαρτιά, σερβιέτες, ταμπόν στην τουαλέτα.

63. Αφήνω το μείκτη νερού στη θέση «κρύο» και ελέγχω τη ροή.

64. Κλείνω τη βρύση όταν δεν τη χρειάζομαι.

65. Αποφράσσω τα σιφόνια καθαρίζοντας τρίχες και άλλα υπολείμματα.

66. Επιλέγω το απορρυπαντικό μου βάσει περιβαλλοντικών κριτηρίων και χρησιμοποιώ το σωστό πρόγραμμα πλυντηρίου.

67. Στεγνώνω τα ρούχα μου στην απλώστρα και όχι στο στεγνωτήριο.

6

ΣΤΟ ΓΚΑΡΑΖ 68. Πλένω το αυτοκίνητό μου σε πλυντήρια, γιατί διαθέτουν την κατάλληλη υποδομή για τη διαχείριση των υπολειμμάτων.

69. Αποθέτω τα τοξικά προϊόντα στους κατάλληλους χώρους συλλογής (μπαταρίες, λάδια, κ.λπ.).

70. Συντηρώ το αυτοκίνητό μου ελέγχοντας τακτικά την πίεση στα λάστιχα, τα φίλτρα εξαερισμού και δεν παραλείπω τα σέρβις. ΣΤΑ ΥΠΝΟΔΩΜΑΤΙΑ 71. Ρυθμίζω τη θερμοκρασία σε λογικά πλαίσια και κλείνω στόρια και παντζούρια για να αποφύγω διαρροή θερμότητας.

72. Κλείνω τη θέρμανση όταν απουσιάζω.

73. Αερίζω καθημερινά τα δωμάτια για 10 λεπτά για την ανανέωση του αέρα.

74. Ξεσκονίζω τακτικά για να διατηρήσω το χώρο υγιεινό. ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ 75. Αποφεύγω τα προϊόντα μιας χρήσης και χρησιμοποιώ σφουγγάρια και υφασμάτινες πετσέτες για να κάνω οικονομία και να παράγω λιγότερα σκουπίδια.

76. Διαχωρίζω τα σκουπίδια μου για να βοηθήσω την ανακύκλωσή τους και να μειώσω την εξάντληση των φυσικών πόρων.

77. Oταν είναι πόσιμο, προτιμώ το νερό της βρύσης από το εμφιαλωμένο.

78. Ξεβουλώνω το νεροχύτη χρησιμοποιώντας βραστό νερό ή βεντούζα αντί χημικά προϊόντα.

79. Κάνω καλή συντήρηση στο ψυγείο για να αποφεύγω σπατάλη ενέργειας.

80. Κάνω οικονομία στο νερό όταν πλένω τα πιάτα.

81. Ζεσταίνω το φαγητό στο φούρνο μικροκυμάτων αντί τον ηλεκτρικό φούρνο, για να εξοικονομώ ενέργεια.

82. Όταν ψήνω στο φούρνο, δεν ανοίγω το πορτάκι για να μη σπαταλώ θερμότητα. ΣΤΟ ΣΑΛΟΝΙ 83. Επωφελούμαι από το φως της μέρας. Προσφέρει φυσικό φωτισμό και μπορώ να το καταναλώσω χωρίς περιορισμό.

84. Επιλέγω τον τεχνητό φωτισμό ανάλογα με τις ανάγκες μου, προτιμώντας λάμπες οικονομίας και καταργώντας τις λάμπες αλογόνου.

85. Σβήνω το φως όταν βγαίνω από το δωμάτιο.

86. Βγάζω από την πρίζα τις ηλεκτρικές συσκευές για να αποφύγω την άχρηστη κατανάλωση ενέργειας.

87. Ρυθμίζω τη θερμοκρασία σε λογικά πλαίσια για να εξοικονομώ ενέργεια.

88. Χαμηλώνω τη θέρμανση όταν λείπω.

89. Χρησιμοποιώ θερμοστάτες για να διατηρώ σταθερή θερμοκρασία στο δωμάτιο και να κάνω οικονομία στο λογαριασμό του ρεύματος.

90. Ελέγχω τακτικά τις βοηθητικές συσκευές θέρμανσης, πετρελαίου ή γκαζιού και για λόγους ασφαλείας δεν τις χρησιμοποιώ ποτέ τη νύχτα.

91. Αερίζω καθημερινά το χώρο για 10 λεπτά.

92. Προστατεύομαι από τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού εγκαθιστώντας μεθόδους ηλιοπροστασίας (παντζούρια, περσίδες...) και άλλες φυσικές μεθόδους και αποφεύγω τη χρήση κλιματισμού.

7

ΣΤΗΝ ΑΠΟΘΗΚΗ 93. Επαναχρησιμοποιώ τα αντικείμενα ή τα δωρίζω σε φιλανθρωπικές οργανώσεις.

94. Συντηρώ τις συσκευές θέρμανσης έτσι ώστε να είναι ασφαλείς και να μην είναι ενεργοβόρες.

95. Αντικαθιστώ τον παλιό λέβητα με καινούργια εγκατάσταση που θα εξοικονομεί ενέργεια και θα εκλύει λιγότερους ρύπους.

96. Μονώνω τους χώρους για να αποφύγω διαρροές θερμότητας.

97. Καταφεύγω σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που δεν εξαντλούν τους φυσικούς πόρους.

ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. ΟΙΚΟ. Δημοσίευση: 10 Σεπτεμβρίου 2005, σσ. 16-17

8

9

10