ΔΙΑΤΡΟΦΗ- ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ Αφόρμηση Η επιλογή του προγράμματος έγινε με αφορμή το 5ο κεφάλαιο της Φυσικής της Ε΄ Δημοτικού με τίτλο «Πεπτικό Σύστημα». Επίσης οι κακές διατροφικές συνήθειες των μαθητών μου στα διαλείμματα του σχολείου ήταν ακόμη ένας λόγος που αποφάσισα να ασχοληθώ μ’ αυτό το πρόγραμμα. Στόχοι • Να γνωρίσουν οι μαθητές τις ομάδες τροφίμων • Να αποκτήσουν σωστές διατροφικές συνήθειες • Να μάθουν να σχεδιάζουν πρόγραμμα ισορροπημένης διατροφής για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Πορεία διδασκαλίας 1η δραστηριότητα: Κατασκευή Πυραμίδας 1ο δίωρο Αρχικά μοίρασα στους μαθητές μοίρασα ένα φυλλάδιο στο οποίο υπήρχαν όλες οι ομάδες τροφίμων και πληροφορίες σχετικά με αυτές. Ακολούθησε συζήτηση και έτσι τα παιδιά κατάλαβαν πια τροφή ανήκει σε κάθε κατηγορία. Στη συνέχεια οι μαθητές καλούνταν από ένα φύλλο εργασίας(1), τα παραπάνω να τα κάνουν πράξη και να χωρίσουν τα τρόφιμα που υπήρχαν σ’ αυτό, στις κατηγορίες.
2ο δίωρο Οι μαθητές χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες εργασίας και από περιοδικά που είχαν φροντίσει να συγκεντρώσουν, έκοψαν τροφές που
βρήκαν σ’ αυτά. Κάθε τροφή την τοποθέτησαν στο σωστό κουτί που αντιπροσώπευε μια ομάδα τροφίμων. Μετά το τέλος της εργασίας ακολούθησε παιχνίδι. Κάθε ομάδα διάλεξε μια ομάδα τροφίμων. Εγώ τους ανακοίνωνα κάθε φορά ένα γράμμα της αλφαβήτας και κάθε ομάδα έψαχνε να βρει όσο περισσότερα τρόφιμα μπορούσε που να ξεκινούν από το γράμμα αυτό. Η ομάδα που έβρισκε τα περισσότερα τρόφιμα ήταν η νικήτρια.
3ο δίωρο Τα παιδιά σχεδίασαν, έκοψαν την πυραμίδα των τροφών και τη χώρισαν σε 7 διαμερίσματα. Τις τροφές που είχαν συγκεντρώσει το προηγούμενο δίωρο τις τοποθέτησαν στη σωστή θέση της πυραμίδας. Ακολούθησε
συζήτηση
και
σχολιασμός
για
τα
τρόφιμα
που
περιλαμβάνονται σε κάθε ομάδα. Τέλος εξήγησα στα παιδιά ότι οι τροφές που βρίσκονται χαμηλά θα πρέπει να καταναλώνονται πιο συχνά, ενώ όσο ανεβαίνουμε στην πυραμίδα η συχνότητα κατανάλωσης των τροφών θα πρέπει να μειώνεται.
2η δραστηριότητα: Υπολογισμός της ενέργειας που καταναλώνουμε καθημερινά 1ο δίωρο
Με τη βοήθεια ενός φυλλαδίου και με συζήτηση που έγινε μέσα στην τάξη οι μαθητές γνώρισαν τα θρεπτικά συστατικά των τροφών, ενώ αμέσως μετά συμπλήρωσαν ένα σχετικό φύλλο εργασίας(2) για εμπέδωση. Στη συνέχεια χώρισαν τα θρεπτικά συστατικά σε αυτά που δίνουν ενέργεια( Υδατάνθρακες, Πρωτεΐνες, λίπη) και σε αυτά που δεν αποδίδουν ενέργεια στον οργανισμό( Βιταμίνες, Μέταλλα).Στη συνέχεια, με τη βοήθεια ενός φύλλου εργασίας(3) υπολόγισαν την ενέργεια κάποιων τροφών ενδεικτικά. Τέλος, σύμφωνα με τις δικές τους καθημερινές διατροφικές συνήθειες, ο κάθε μαθητής υπολόγισε περίπου την ποσότητα της ενέργειας που προσλαμβάνει καθημερινά και με μια αναφορά στον μεταβολισμό κατανόησαν ότι κάθε οργανισμός μπορεί να διασπάσει μόνο ορισμένη ποσότητα τροφών. Με τη βοήθεια λοιπόν των παραπάνω τα παιδιά κατάλαβαν τι είναι αυτό που προκαλεί στο σώμα την αύξηση του βάρους του.
2ο δίωρο Σε αντίθεση με το προηγούμενο δίωρο, σ’ αυτό ασχοληθήκαμε με τα θρεπτικά συστατικά των τροφών που δεν αποδίδουν ενέργεια στον οργανισμό. Με τη βοήθεια λοιπόν δύο φύλλων εργασίας(4,5) οι μαθητές έπαιξαν με τα κρυμμένα θρεπτικά συστατικά και ύστερα από σχετική συζήτηση κατανόησαν πόσο σημαντικά είναι τα συστατικά αυτά για το σώμα μας παρ’ όλο που δεν του δίνουν ενέργεια.
3η δραστηριότητα: Κατασκευή πανό 1ο δίωρο Στη δραστηριότητα αυτή οι μαθητές χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες εργασίας. Σκοπός της κάθε ομάδας ήταν να συνεργαστεί και να
κατασκευάσει ένα πρωτότυπο πανό, το οποίο θα αποτελούνταν από ένα έξυπνο σλόγκαν σχετικό με τα τρόφιμα και σχετικές ζωγραφιές.
Αφού
τα
παιδιά
ολοκλήρωσαν τις εργασίες τους, τα πανό παρουσιάστηκαν σε όλο το σχολείο και κρεμάστηκαν σε εμφανές σημείο.
4η δραστηριότητα: Μαθαίνω να σχεδιάζω το ημερίσιο πρόγραμμα διατροφής 1ο δίωρο Στόχος της δραστηριότητας είναι να κατανοήσουν τα παιδιά πόσο σημαντική είναι η κατανάλωση των πέντε γευμάτων καθημερινά και να μπορούν να τα σχεδιάζουν μόνα τους. Με συζήτηση που προηγήθηκε και με τα αντίστοιχα φύλλα εργασίας(6, 7, 8) σχεδίασαν τι θα πρέπει να καταναλώνουν στα μικρά και στα μεγάλα γεύματα της ημέρας. Επίσης με το τελευταίο φύλλο εργασίας δόθηκε η δυνατότητα στα παιδιά να βάζουν στόχους ,να τους αξιολογούν και να περιγράψουν τα εμπόδια που συνάντησαν στην προσπάθειά τους να αλλάξουν τις συνήθειές τους.
5η δραστηριότητα: Επίσκεψη στο κυλικείο του σχολείου 1ο δίωρο Οι μαθητές επισκέφτηκαν το κυλικείο του σχολείου και κατέγραψαν τις τροφές που μπορούν να βρουν εκεί για να καταναλώσουν. Στη συνέχεια επέστρεψαν στην τάξη συζητήσαμε τις καταγραφές τους και συγκρίναμε τα τρόφιμα που υπήρχαν εκεί , με εκείνα που προτείναμε ότι πρέπει να καταναλώνουν στα μικρά γεύματα του ημερησίου διατροφολογίου τους. Τα παιδιά διαπίστωσαν πως ελάχιστα ήταν τα τρόφιμα που ήταν κατάλληλα για μια σωστή διατροφή.
2ο
δίωρο
Στο
δίωρο
αυτό οι μαθητές φαντάστηκαν και έφτιαξαν το ιδανικό κυλικείο. Χρησιμοποιώντας το αντίστοιχο φύλλο εργασίας(9) κόλλησαν τα τρόφιμα που θα έπρεπε να είναι διαθέσιμα σε ένα σωστό κυλικείο. Τέλος έγραψαν μια επιστολή στον διευθυντή του σχολείου ζητώντας από αυτόν να φροντίσει για την βελτίωση των προϊόντων που υπάρχουν στο κυλικείο του σχολείου τους.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Κατά τη διάρκεια εφαρμογής της μεθόδου δεν αντιμετώπισα ιδιαίτερα προβλήματα. Τα παιδιά συνεργάστηκαν πολύ καλά χωρίς να υπάρχουν εντάσεις και προστριβές μεταξύ τους. Μικρές διαφωνίες παρουσιάστηκαν μόνο λίγες φορές όταν κάποιο μέλλος της ομάδας δεν εργαζόταν ισότιμα με τα υπόλοιπα κατά την πραγματοποίηση κάποιας δραστηριότητας. Γενικά το θέμα που είχαμε προς επεξεργασία κράτησε το ενδιαφέρον των μαθητών. Τους έμαθε πολλά καινούρια πράγματα και τους άλλαξε σε μεγάλο βαθμό τις διατροφικές τους συνήθειες , πράγμα που παρατήρησα από τις πρώτες κιόλας μέρες της εφαρμογής του προγράμματος κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων.
Τελειώνοντας θα ήθελα να σημειώσω πως κάποιες δραστηριότητες που είχαν σχεδιαστεί να γίνουν δεν πραγματοποιήθηκαν. Κατά τη διάρκεια της χρονιάς χάθηκαν αρκετές μέρες μαθήματος γεγονός που δυσκόλεψε την εφαρμογή του προγράμματος κατά γράμμα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ • Πληροφορίες από το διαδίκτυο
• Αγωγή
Υγείας
Διατροφή
Διατροφικές
ΥΠΕΠΘ, εκδ. inte*learn ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Συνήθειες,
Φύλλο εργασίας 1
Φύλλο εργασίας 2
Φύλλο εργασίας 3 Φύλλο εργασίας 4
Φύλλο εργασίας 5
Φύλλο εργασίας 6 Φύλλο εργασίας 7
Φύλλο εργασίας 8 Φύλλο εργασίας 9