RAMA DONUYOR Nükleer patlama gücüyle çalışan büyük radar darbe jeneratörü Excalibur, yaklaşık yarım yüzyıldır hizmet dışıydı. Rama'nın Güneş Sistemi içinden geçişini izleyen aylar boyunca çılgın bir çalışma ile tasarımlanmış ve geliştirilmişti. 2132'de artık çalışmaya hazır olduğu açıklandığında, ilan edilen amacı, gelecekteki herhangi bir yabancı ziyaretçiye karşı Dünya'ya gereken uyarıyı göndermekti: Rama kadar büyük olanlar yıldızla-rarası mesafelerde -hatta insanlar üzerinde herhangi bir etkisi olmadan yıllar önce- tesbit edilebilirdi. Excalibur'u inşa etme kararı, Rama daha Güneş'e en yakın noktaya varmadan alınmıştı Bu ilk dünyadışı ziyaretçi, Güneş'in çevresinde dolanıp yıldızlara doğru yol alırken, bu ziyaretçi ile buluşabilen tek görev uçuşundan elde edilen bilgiler, bir bilginler ordusu tarafından incelendi. Onlar, Rama'nın Güneş Sistemimize hiç ilgi duymayan zeki bir robot olduğunu açıkladılar. Resmi raporun araştırmacıların karşılaştığı birçok sır ile ilgili hiçbir açıklama getirmemesine karşın, uzmanlar Rama mühendisliğinin bir temel prensibini anladıklarına inanıyorlardı. Đnsan araştırmacıların Rama içinde rastladıkları bütün sistemlerin ve yardımcı sistemlerin iki işlevsel desteği daha olduğundan, yabancı yaratıkların her şeyi üçlü yaptıkları ortadaydı. Bu nedenle, bu kocaman dev makinenin tümü bir bütün olarak kabul edilirse, daha iki Rama uzay aracının, birinci ziyaretçiyi izlemesi çok yüksek bir olasılıktı. Fakat yıldızlararası boşluğun derinliklerinden Güneş Sistemi dolaylarına yeni uzay araçları gelmedi. YıllarRAMA-II geçtikçe Dünya insanları başka ivedi sorunlarla karşılaştılar. Kamalılar, ya da o elli kilometre uzunluğundaki tekdüze silindiri yaratanlara karşı duyulan ilgi, bu tek yabancı ziyaretinin tarihe gömülmesi nedeniyle azaldı. Rama'nın ziyareti birçok bilim çevresinde hâlâ ilgi uyandırıyordu; fakat insan türünün çoğu dikkatini, başka konulara yöneltmek zorunda kalmıştı. 2140'ların başlarında Dünya ciddi bir ekonomik krizin pençesindeydi. Excalibur'un bakımını sürdürebilmek için gerekli para kalmamıştı Onun birkaç küçük buluşu, çalışma güvenliğini sağlayan muazzam masraflar karşısında yeterli sayılmazdı. Nükleer darbe büyük jeneratörü terk edildi. Kırk beş yıl sonra Excalibur'u tekrar çalışır duruma getirmek otuz üç ay sürdü. Excalibur'un tekrar canlandırılmasının ana nedeni bilimseldi. Arada geçen yıllarda radar bilimi gelişerek Excalibur'un gözlemlerinin değerini arttıran yeni veri yorumlama yöntemleri getirmişti. Jeneratör tekrar uzak göklerin görüntülerini almaya başladığı zaman, Dünya'da kimse başka bir Rama uzay aracının gelmesini beklemiyordu. Önündeki bilgi işlem ekranında yabancı bir ışık ilk belirdiği zaman, Excalibur Đstasyonu'nun işlem müdürü üstlerine haber vermedi bile. Bunun, işlem düzeyinde oluşan bir anormal algoritmanın yarattığı bir nesne, tanımlanamayan bir hayal olduğunu sanmıştı. Yayın birkaç kez tekrarladığı zaman dikkatini yoğunlaştırdı. Müdürün aradığı Excalibur'un baş bilim adamı verileri inceledi ve nesnenin uzun devirli bir kuyrukluyıldız olduğuna karar verdi Bir lisanüstü öğrencisinin, bu imin en uzun boyutu kırk kilometre olan düzgün bir cisme ait olduğunu kanıtlamasına kadar iki ay daha geçti. 2197'de dünya, güneş sistemi boyunca büyük bir hızla iç gezegenlere doğru ilerleyen bu nesnenin ikinDeneme ve Eğitim ci bir dünyadışı uzay aracı olduğunu biliyordu. Uluslararası Uzay Ajansı (ISA), bu davetsiz misafirle 2200'ün Şubatı'nın sonlarında Venüs'ün yörüngesinin hemen içinde buluşacak bir uçuş için, kaynaklarını toparlamaya başladı Đnsanlığın gözleri yeniden dışarıya, yıldızlara çevrilmiş ve ilk Rama nedeniyle ortaya çıkan derin felsefî sorular, dünyada yeniden tartışılmaya başlanmıştı Yeni ziyaretçi gitgide yaklaştıkça ve fiziksel özellikleri ona yönelik kalabalık bir alıcı gurubu tarafından daha dikkatle çözüldükçe, bu yabancı uzay aracının, en azından dış görünüşü ile, bir öncekinin aymsı olduğu teyit edildi. Rama dönmüştü. Đnsanlık kaderle ikinci buluşmasına hazırlanıyordu. DENEME ve EĞĐTĐM Garip metal yaratık duvar boyunca yukarıdaki çıkmaya doğru kıvrılarak yavaşça ilerledi. Üç parçasının ortasında ikiye ayrılan küçük elektronik araç grubunun