Tijdschrift engagement derde editie bart somers by Bart Somers

Viermaandelijks tijdschrift van Bart Somers,Vlaams Liberaal Democraat. - januari februari maart april 2017 - VU en afzendadres: Bart Somers, Leuvenseweg 86, 1011 Brussel - erkenningnummer P - Afg iftekantoor: Mechelen

ENGAGEMENT Bart tussen Mechelen en Brussel

suikerklontje

Inhoud Voorwoord

Mechelen, stadslijst en liberalisme

Uitgelicht: nieuw Mechels initiatief

Boekvoorstelling met Patrick Loobuyck

Betaalbaar wonen. De casus Mechelen

Uitgelicht: mijn literatuur

Liberal Mayors Summit

Snapshots

De energie van Tommelein

Uitgelicht: 15 jaar burgemeester

Post-truth politics. Populisme. Brexit. Vat dit 2016 samen? Een jaar waar angst als politiek wapen werd omgesmeed, partijen teveel het conflict opzochten. Op een moment dat er nood is aan samenhorigheid kozen sommigen om nog meer verdeeldheid te zaaien. Zo sneeuwt het goede onder. Dat er voor het eerst in jaren terug economische vooruitgang is bijvoorbeeld. 119.000 nieuwe banen sinds het begin van de regering Michel. 50.000 extra zelfstandigen. Opnieuw krijgen mensen perspectief. Als de middenklasse terug vooruit gaat, is dat de beste remedie tegen politieke pyromanen. Ook in dat andere thema zoeken we teveel angst en conflict op. Zo zien we niet wat ten goede verandert. Dat er voor het eerst een sterke generatie rechtstaat die moslim is maar tegelijk ook de westerse samenleving omarmt. Die het extremisme beu is en ertegen ingaat.

Bart Somers Burgemeester Mechelen Vlaams Volksvertegenwoordiger OpenVld-fractieleider

Diversiteit is het nieuwe normaal. De realiteit van deze eeuw. Dus moeten we dat laten lukken. Dat zoiets mogelijk is, bewijst op een bescheiden en onvolmaakte manier een stad aan de Dijle. Ze groeide uit tot een inspiratiebron. Een suikerklontje in zure tijden. Kan een stad iets mooier ambiĂŤren?

Mechelen, stadslijst & liberalisme Open Vld maakt al 16 jaar deel uit van de Mechelse meerderheid. Ze bestuurt die stad samen met andere partijen. Al drie keer kozen wij ervoor om met een stadslijst van verschillende partijen en groepen naar de kiezer te trekken.

We deden dat op basis van een gemeenschappelijk project dat partijpolitieke breuklijnen overstijgt. Daarmee liepen we voorop, want vandaag wordt in tal van steden nagedacht over soortgelijke formules. Hoe kunnen we uit het partijpolitieke keurslijf breken? Hoe betrekken we meer mensen bij het beleid? Hoe vinden we nieuwe, creatieve oplossingen, weg van de platgetreden paden en de ideologische dogma’s?

sociaal weefsel. Mensen engageren zich anders, halen elders informatie en hebben veel meer bronnen waarmee ze hun mening vormen. De

Het is niet toevallig dat het experiment van een stadslijst net nu aantrekkelijker lijkt dan ooit. In tijden van toenemende polarisatie ontstaat er immers spontaan een tegenbeweging: hoe bouwen we meer bruggen, hoe zorgen we voor mee samenhang en meer samenwerking? Ying en yang. Kracht en tegenkracht. Het lokale niveau lijkt het meest geschikt voor zulke experimenten. Daar wordt immers de verminderde mobilisatiekracht van klassieke politieke partijen sterk gevoeld. Het ledenaantal erodeerde, de klassieke partijwerking met haar feestjes en activiteiten - moet de duimen leggen tegen sociale media en een snel wijzigend

verzuiling - die maakte dat iedereen zich min of meer identificeerde met een bepaalde politieke familie - is al iets vanuit de prehistorie. Mensen zijn ideologisch ontvoogd en laten zich niet langer politiek verkavelen.

‘hoe bouwen we meer bruggen, hoe zorgen we voor meer samenhang en samenwerking?’

Lokale democratie versterken Een stadslijst kan hier een lacune opvullen en de lokale democratie vernieuwen en versterken. Alleen al het feit dat mensen vanuit een verschillend ideologisch denkkader heel intensief samenwerken en nadenken over de toekomst van de stad werkt verfrissend.

Het haalt iedereen uit zijn comfortzone. In plaats van de dogma’s van de eigen club af te ratelen, moet men luisteren en met echte argumenten komen. Soms worden compromissen gemaakt, maar in het oog van de kiezer en niet in een achterkamer. Want de samenwerking is inzet van verkiezingen, niet van coalitiebesprekingen. De kiezer kan dus in het stemhokje zijn mening geven over het inhoudelijke akkoord tussen partijen, terwijl dat in ons politiek bestel niet mogelijk is over een coalitieakkoord. Een stadslijst doet anders nadenken over het project waarmee je naar de kiezer gaat. De ambitie is immers de leidinggevende politieke formatie te worden (wat ons al drie keer op rij gelukt is in Mechelen). Je moet dus meer ambiëren dan het vertegenwoordigen van een niche in het electoraat. Je wil veel bredere steun, meer vertegenwoordiging. De vraag is dus niet: hoe stellen we onze klassieke achterban tevreden? Hoe zijn we de stem van een doelgroep in het electoraat? Nee, de vraag is: hoe kunnen we onze stad in de breedte mobiliseren? Een stadslijst moet een totaalproject naar voor schuiven: haar verkiezingsprogramma als ontwerp-bestuursakkoord. Telkens opnieuw straalden we uit dat ons team het stadsbeleid wilde dragen. Anderen konden dit niet geloofwaardig nastreven omdat ze daarvoor ofwel te klein ofwel programmatorisch te beperkt waren. Ze speelden op flanken of deelthema’s, wat identificatie met de stad als project hypothekeert.

meerdere partijen voor de verkiezingen rond tafel zitten, beslissen om met één lijst op te komen. Ze maken compromissen over zowel de verdeling van de plaatsen op de lijst, als over het programma waarmee ze naar de kiezer gaan. Vaak eindigt zoiets bij een grijs en conservatief verhaal. De verdediging van het status-quo. Een zielloos geheel, omdat het vertrekt van twee verschillende politieke logica’s die naast elkaar blijven staan. De top van de ene praat met de top van de andere lokale partij. Alles zit gebetonneerd in evenwichten. Inspraak en

‘Politiek - zeker lokale politiek - is mensenwerk ’ betrokkenheid van de eigen achterban, laat staan de geëngageerde kiezer, wordt zo sterk gehypothekeerd. Omdat het geheel een akkoord is waaraan niets kan veranderd worden zonder dat de “evenwichten” verloren gaan. De kern van een kartel is machtsbehoud of -verovering. Zo wordt het kartel deel van het establishment. En dan nog een establishment dat geen plannen heeft, geen idee heeft wat het met de macht die de kiezer haar geeft kan of wil doen.

Een stadslijst daarentegen vertrekt van een andere, meer gedurfde logica. Natuurlijk zullen partijen die in zo een project stappen eerst onderzoeken of er een draagvlak is voor gemeenschappelijke actie. Het moet “klikken” tussen een aantal sleutelfiguren, persoonlijk en Stadsproject is geen kartel inhoudelijk. Politiek - zeker lokale politiek - is Toch kan een stadslijst ook mislukken. Wanneer mensenwerk. En die partijen zullen afspraken zo een project niet meer is dan een poging maken over hoe ze die samenwerking zien; om de macht te grijpen of te houden, kan dit bijvoorbeeld over de plaatsen op de lijst. Maar meer weerstand dan sympathie oproepen. Wie ze maken wel een gezamenlijke analyse van zonder eerlijk engagement begint aan zo’n de staat van de stad en ze werken aan een project, bouwt geen stadslijst maar maakt een gemeenschappelijke visie op de toekomst. Ze kartel. Het verschil tussen beiden is immens. doen dat niet vanuit een partijpolitieke logica In een kartel gaan kopstukken van twee of maar door de militanten van beide partijen bij elkaar te brengen. Ik heb altijd versteld gestaan 5

van de dynamiek die zoiets kan teweegbrengen. Mensen die het verschillende ideologische kader van elkaar aanvaarden en samen nadenken wat het beste is voor de stad. De context van een stadslijst creëert een ruimte van vertrouwen en openheid. Dit proces is opmerkelijk, voer voor meer politologisch onderzoek. Nieuwe dynamiek Mensen beginnen anders te praten dan op de klassieke partijvergadering. Minder clichés, meer open en creatief. Men luistert naar elkaar, omdat men weet dat de andere een partner is die de zaken weliswaar vanuit een ander (ideologisch) kader bekijkt, maar omwille van het vertrouwen, het gedeelde engagement loont het de moeite om de zaken ook door zijn of haar bril te bekijken. Vaak heeft men mij gevraagd of die samenwerking met Groen nu altijd gemakkelijk was. Politiek is nooit gemakkelijk, zei ik dan, ook niet in mijn eigen partij. Maar ik heb zelden meer positieve politieke energie weten vrijkomen dan binnen het stadsproject. Bij een toch niet evident thema zoals bijvoorbeeld mobiliteit, heb ik keer op keer de meerwaarde gezien van die samenwerking. Velen denken dat groenen de stad eenzijdig vanuit het oog van de fiets bekijken, liberalen vanuit dat van de auto. Door die samenwerking bleek snel dat die vooroordelen de kast in konden. De partijpolitieke breuklijnen vervaagden zodra we inhoudelijk aan de slag gingen. Het dominante discours dat de afzonderlijke partijpolitieke vergaderingen domineerden en iedereen in de pas deed lopen, was immers afwezig. Mensen voelden zich vaak bevrijd. De dissident op een welbepaald thema had ineens heel wat bondgenoten van de “andere kant”. Bovendien werd er geluisterd, want groenen hoorden autoargumenten die weinig aan bod kwamen op de eigen vergadering, en vice versa. Men moest niet ageren, maar vanuit een bestuurslogica denken. Een bestuurslogica die nooit het status-quo kon zijn, want dat botst gelukkig met het DNA van die stadslijst. Creativiteit werd aangemoedigd, er lag geen ideologische blauwdruk klaar. Het 6

gevolg is een gedurfd en vernieuwend beleid, dat verdedigd wordt door iedereen binnen de stadslijst. Het programma is immers grondig doorgepraat en interactief tot stand gekomen. Andere lokale politieke spelers hebben zich vaak op deze dynamiek verkeken. Ze hebben nooit goed begrepen dat we beter samenhingen omdat dit programma geen compromis is maar een overtuiging. We hebben zowel van elkaar als van derden geleerd. Dit klimaat van debat is immers een ideale voedingsbodem om ook onafhankelijke mensen erbij te betrekken. Er lopen immers nogal wat geëngageerde mensen rond die zich niet willen bekennen tot één of andere partij. Ze willen meewerken aan de toekomst van de stad, maar zonder partijpolitiek kleur te bekennen. In zo een open dynamiek voelen zij zich thuis. En omdat - in tegenstelling tot bij een kartel niet alles inhoudelijk werd dicht gecementeerd kunnen ze ook echt wegen op de inhoud van het project. Het in de diepte nadenken over concrete stedelijke uitdagingen en vooral het zoeken naar uitvoerbare oplossingen maakt een stadsproject zo energiek. Wie beslist in een stadsproject te stappen kiest ervoor om zich kwetsbaar op te stellen. Je verlaat het eigen partijpolitieke gelijk. Je begint aan een verhaal waarbij je een bredere bedding opzoekt. Niet om de eigen boodschap te laten verwateren, maar om ze sterker te maken. Het doel wordt verlegd, op de eerste plaats in het hoofd van al wie oprecht betrokken is. Het doel is niet langer de partij dienen, maar de inwoners. Geen dynamiek van ideologische zuiverheid, maar van stedelijke vooruitgang. Ook dat zorgt voor veel positieve energie. Mensen voelen zich opgenomen in een groter verhaal. Men voelt de verantwoordelijkheid van zo’n grote krachtenbundeling jegens de stad en haar inwoners. Je ziet kans om de toekomst van de stad te maken en dat werkt mobiliserend. De slagkracht van deze formule zie je telkens opnieuw in verkiezingstijd. De wil om mensen te

overtuigen, om huis aan huis het project toe te lichten, burgers te betrekken, te luisteren,... Natuurlijk zijn er botsingen en ik weet niet of zo project ook landelijk zou aanslaan. Het lokale niveau leent zich op het einde van de rit toch gemakkelijker voor zo’n krachtenbundeling dan de nationale politiek. Is ideologie dood ? Is zo een stadslijst ook de illustratie dat ideologie dood is? Zit er nog wel liberalisme in dat Mechelse verhaal? Natuurlijk wel, maar ook hier zie je een boeiende evolutie.

niche- naar catch-allpartij. Welke boodschap heeft een liberaal voor iemand die in armoede leeft, voor een senior, mensen met een migratieachtergrond. Een boeiende oefening, met een rijkere

‘Door de samenwerking met anderen moet je meer over de eigen ideologische uitgangspunten nadenken’

Door de samenwerking met anderen word je gedwongen om net meer over de eigen ideologische uitgangspunten na te denken. Meer na te denken, maar ook anders © Open Vld Mechelen - foto - Voorstelling programma 2012

en dat op twee manieren. Vooreerst moet je je eigen ideologie (opnieuw) leren zien als een project voor alle mensen, voor de hele samenleving. Vaak - doorheen de jaren - verglijdt dat ideologisch project tot het bedienen van een aantal deelgroepen in de samenleving. Omdat de stadslijst minstens een derde van de stemmen wil halen moet je opnieuw formuleren wat uw liberalisme kan betekenen voor mensen die niet tot de traditionele achterban behoren. Van een

een liberaal mensbeeld. Niet de afkomst, maar de toekomst van mensen telt in Mechelen. In het sociale beleid laten we niemand achter, maar zetten we sterk in op activeren en het zelfredzaam maken van mensen.

opvatting van het liberalisme tot gevolg. Ten tweede zorgt zo’n stadsproject ervoor dat het liberalisme geen optelsom wordt van concrete maatregelen, maar eerder een set van principes. En zo hoort het ook. Die principes werken door in de beleidskeuzes, in de concrete maatregelen.

Ook hier herken je liberale uitgangspunten. Een beleid dat sociale mobiliteit bevordert beschermt de kern van de liberalisme. De aantrekkingskracht ervan is immers de overtuiging dat in een vrije samenleving mensen die de handen uit de mouwen steken erop vooruit kunnen gaan en een betere toekomst kunnen veroveren voor zichzelf en hun gezin. Een samenleving waar mensen generatie na generatie aan de onderkant van de maatschappij blijven hangen doodt het geloof in de liberale samenleving.

Als Mechelen inzet om barrières op te ruimen door discriminatie aan te pakken, racisme te bestrijden, gelijke kansen te creëren, maar ook door mensen aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid, hun aan te sporen niet bij de pakken te blijven zitten, hun waar nodig terug op het juiste spoor te zetten - dan is dat liberalisme is zijn meest zuivere vorm.

Als Mechelen vandaag inzet op een individuele benadering van het diversiteitsbeleid en wegblijft van groepsdenken, In Mechelen zijn er weinig dan spoort dat evident met taboes om met de private sector

samen te werken. Het kerntakendebat wordt met een open geest gevoerd. Hierdoor konden de belastingen de afgelopen jaren stelselmatig dalen. Maar opgelet, dat kerntakendebat wordt authentiek gevoerd - ook in liberale zin. In de 19de eeuw waren het liberale bestuurders die het eerste openbare zwembad bouwden in Mechelen. Omdat heel wat arbeiderswoningen over geen badkamer beschikten, werden in het gloednieuwe zwemcomplex aan het Rode Kruisplein heel wat baden voorzien. Het gebouw werd uitgerust met stichtende teksten over persoonlijke hygiëne. De badkamer als collectief goed, de lokale overheid die het marktfalen corrigeert zo je wil. Tot voordeel van de gewone man en vrouw.

overtuiging dat veiligheid en vrijheid hand in hand gaan.

Natuurlijk zijn verschillende van deze principes niet het privédomein van liberalen. Ook andere politieke stromingen kunnen zich in een aantal ervan terugvinden. Soms worden ze anders ingekleurd of hanteert men andere prioriteiten. Dat maakt een stadsproject boeiend maar ook haalbaar en geloofwaardig. Als het stadsbeleid een schilderij is, dan is Mechelen een veelkleurige compositie. Maar de afgelopen 15 jaar werd die toch wel een flink stuk blauwer. Dat we zoiets kunnen zeggen zonder afbreuk te doen aan de inbreng en de meerwaarde van anderen, maakt Mechelen tot een stad die verbindt, geen oord dat mensen tegen elkaar opzet. Een stad van Vandaag is deze overheidstaak niet meer nodig, vrijheid en vooruitgang. want het grootste deel van de woningen beschikt vandaag over de nodige sanitaire voorzieningen. Waar tegenwoordig wel nood aan is, zijn meer

‘Groene ruimtes creëren. niet iedereen heeft een privétuin’

groene ruimtes. Als we gezinnen terug naar de stad willen lokken en we met z’n allen compacter moeten wonen, dan betekent dit dat niet iedereen nog een privétuin heeft. Hier zien we de omgekeerde beweging: zijn publieke tuinen en parkjes op wandelafstand van de woning in de stad geen nieuwe kerntaak voor de overheid? In Mechelen denken de liberalen van wel en daarom steunen ze enthousiast de aanleg van tal van nieuwe groene plekken in onze oude woonwijken. Ook op vlak van ondernemerschap, het betrekken van burgers bij de besluitvorming, het aanmoedigen van initiatief zie je liberale principes doorwerken. En al meer dan 15 jaar zijn de liberalen in Mechelen de motor achter het succesvolle veiligheidsbeleid, vanuit de 8

uitgelicht: Innovatie in Mechelen

‘LED-verlichting’

aan smart toepassingen: dimming, bewegingsdetectie, enz.). Eind 2012 werd het traject in de binnenstad afgerond en begin 2013 besliste het stadsbestuur om ook in de woonwijken buiten de stadskern dit traject verder te zetten. Vervolgtraject in 2017:

In 2011 kiest het stadsbestuur van Mechelen als eerste stad in Vlaanderen resoluut voor ledtechnologie voor de openbare verlichting in de binnenstad. Door nauwe samenwerking tussen Eandis, Philips en de stad Mechelen werd het performante, modulaire armatuur Lunavision ontwikkeld. Daarmee wordt Mechelen voortrekker en promotor van een veelbelovende technologie, ook voor andere steden en gemeenten. Het resultaat van dit ambitieuze verlichtingsproject ‘Lunavision’ betekent een flinke verbetering voor de uitstraling van - en de sfeer, het veiligheidsgevoel en het milieu in Mechelen. De led-verlichting verbruikt minder energie en de lampen gaan veel langer mee dan in de vorige installatie. Daarenboven kan Lunavision gekoppeld worden

De overnamedeal met Eandis staat model voor Vlaanderen

10 000 led-armaturen

810 straten

Tot 50 % energiebesparing

De stad Mechelen gaat haar openbare verlichting volledig uit handen geven aan distributienetbeheerder Eandis. Het akkoord is uniek in Vlaanderen en houdt de versnelde omschakeling in van alle openbare verlichting naar led-verlichting. De stad realiseert daarmee in één klap een belangrijke besparing, efficiëntiewinst en klimaatdoelstellingen.

Boekvoorstelling: sAMEN Leven Een hoopvolle strategie tegen is Deze zomer schreef ik het boek ‘Samen leven. Een hoopvolle strategie tegen IS’. Tijdens de boekvoorstelling in het Vlaams Parlement op 14 oktober vroeg ik als gastspreker hoogleraar Patrick Loobuyck. Hieronder vindt u zijn toespraak. Toen Bart Somers me kort geleden belde met de mededeling dat hij een boek had geschreven over samenleven, diversiteit en burgerschap en mij vroeg om op de boekpresentatie iets te komen vertellen, was ik aangenaam verrast. Niet zozeer dat hij mij belde, maar omdat hij een boek had geschreven en dan nog over dat thema.

en iets van leren zo lijkt me. En met we, bedoel ik zeker ook over de partijgrenzen heen. Wie het boek leest zal overigens merken dat hij er absoluut geen partijpolitieke tekst van gemaakt heeft. De term Open Vld valt niet eens denk ik.

In het boek is de auteur helemaal zichzelf. Alle thema’s die hij behandelt worden ingeleid of We weten allemaal dat onze samenleving onder gelinkt met ervaringen van Bart Somers als druk is komen te staan. Er is de vluchtelingencrisis, burgemeester, als mens, Bart Somers als student er zijn de Syriëstrijders en de radicalisering, er in Berlijn of als familielid van een Oostfronter. is de oorlog, de aanslagen en de terreur ver en Dat maakt het boek niet alleen interessant dichtbij huis. Er heerst onzekerheid, hier en daar maar ook aangenaam om lezen. Het brengt een ook angst. Polarisering loert om de hoek, moslims veelzijdig, genuanceerd en menselijk verhaal. worden geviseerd, en allerlei politici gaan in opbod allerlei rare, vaak ook al te simplistische Vooraleer ik nog wat meer over het boek zeg, wil ik graag een anekdote kwijt. Begin de jaren dingen zeggen. 2000 was ik dan een jonge doctoraatsstudent en Ik heb de tussenkomsten en het discours rond kwam ik geregeld samen met een aantal jonge burgerschap en diversiteit van Bart Somers de Turken, letterlijk en figuurlijk.We kwamen samen laatste jaren steeds een verademing gevonden en om onze weg te vinden in het diversiteitsdebat. ik ben daarom best wel tevreden dat hij een en Paul Scheffer had net zijn stuk Het Multiculturele ander voor ons heeft uitgeschreven. Vijftien jaar drama in NRC gepubliceerd en hier woedde ervaring als burgervader van Mechelen, vijftien de discussie over het migrantenstemrecht. Ik jaar besturen, sturen en bijsturen. Vijftien jaar herinner me nog goed dat op een van onze zoeken naar inclusie, maatschappelijk weefsel, bijeenkomsten, het was in De Centrale in Gent, veiligheid, gelijkheid en actief burgerschap, wel iemand heel enthousiast met de figuur van Bart daar kunnen we best wel eens naar luisteren Somers kwam aanzetten. Hij zou de coming 10

man zijn, zou een goed verhaal hebben over diversiteit, hij zou de man zijn die we in het oog moesten houden en met wie we volgens hem ook maar eens best contact zouden opnemen. Nu, dat enthousiasme van die jongeman, viel in de groep wat op een koude steen. Je schrijft in het boek dat je in jouw beginjaren als burgemeester “werd afgeschilderd als een rechtse bal” – en dat omwille van een kordaat veiligheidsbeleid. Ik denk eerlijk gezegd dat die perceptie er toen inderdaad ook voor gezorgd heeft dat we destijds dan ook nooit met jou contact hebben gezocht. Nu, ondertussen weet iedereen en bewijst ook het boek nog maar eens dat rechts populistische praat niet aan jou besteed is. Je bent ervan doordrongen dat de onderwerpen die je aansnijdt en ons tijdsgewricht in het algemeen geen lichtzinnigheid verdragen. En het lijkt mij alvast zo dat je, mogelijk na wat oefenen, de laatste jaren echt de juiste toon hebt gevonden om over moeilijke thema’s te spreken.Wat jouw discours interessant maakt is dat je slaat en zalft tegelijk. Je maakt de juiste onderscheidingen maar toch verbind je. Je bent kordaat, maar tegelijk weet je de juiste nuance te vinden en ken je de grenzen van wat democratisch mogelijk en wenselijk is.

op empowerment en diversiteit. Je pleit voor burgerschap, een apart vak burgerschapsvorming, maar je wil dat burgerschap open, vrij en divers ingevuld zien. Je besteedt aandacht aan het belang van identiteit, groepsidentiteit en religie, maar tegelijk blijf je volbloed liberaal (liberal): uiteindelijk is het individu van tel, toekomst en kansen van en voor het individu, verleden, traditie, groepsidentiteit mag niet bepalend zijn voor wat mensen zijn en kunnen worden.

‘Polarisering loert om de hoek, moslims worden geviseerd’ Je pleit terecht voor een neutrale overheid, maar voegt er opnieuw terecht aan toe dat die neutraliteit zich niet noodzakelijk vertaalt in een verbod op het dragen van levensbeschouwelijke symbolen voor ambtenaren. Je pleit voor godsdienstvrijheid, maar geeft tegelijk aan dat er in de moskee nog wel wat werk is opdat de islam zich kan vernieuwen en zich compatibel kan maken met de uitgangspunten van de liberale rechtsstaat. Enzovoort.

Zo zet je in op veiligheid en preventie zonder de Dit alles maakt dat Bart Somers over bepaalde grondrechten en onze vrijheid te willen opgeven. onderwerpen hier en daar eens wat meer Je zet in op inclusie en integratie, maar ook kan zeggen, wat meer mag doorspreken dan 11

anderen. Bepaalde zaken zouden uit de mond van iemand anders als te rechts overkomen, andere zaken zouden uit de mond van iemand anders als te links, te naïef multicul overkomen. Hij kan het opnemen voor de dialoogschool zonder als een tjeef te worden weggezet en hij kan de idee van een moslimschool verwerpen zonder van islamofobie beschuldigd te worden.

‘we zijn als samenleving wakker geschud uit een slaapwandelmodus’ Ik denk dat Bart Somers een van de weinig politici is die echt goed nadenkt over hoe we slim met diversiteit kunnen omgaan. Slim in de zin van diversiteit mag niet in de plaats komen van grondrechten en vrijheden, of de sociale cohesie onmogelijk maken; maar anderzijds mensen in hun diversiteit erkennen biedt ook een enorme mogelijkheid om mensen bij de samenleving te betrekken, hen het gevoel te geven dat ze volwaardig meetellen, zich hier thuis voelen en zich optimaal met deze samenleving kunnen gaan identificeren.

Nu, als er dan toch misschien een positieve kant is aan de zaak,dan is het wel dit: we zijn als samenleving wakker geschud uit een slaapwandelmodus. De terreur en de Syriëstrijders hebben ons terug doen nadenken over een aantal thema’s die al langer aandacht verdienden, maar nu eindelijk toch ietwat hoger op de agenda komen te staan. En één daarvan is het samenleven zelf – niet toevallig de titel van Bart Somers zijn boek. Ons samenlevingsmodel is gebaseerd op vrijheid en gelijkheid, diversiteit en solidariteit, maar we beseffen misschien duidelijker dan ooit dat dat geen evidentie is. En dat we daar omzichtig en tegelijk vastbesloten moeten mee omgaan. Onze democratische uitgangspunten zijn geen evidenties waar mensen mee geboren worden, ze moeten uitgelegd worden, voorgeleefd worden, concreet gemaakt worden, en vooral ook weerbaar verdedigd worden. Niet laks, niet bevoogdend paternalistisch, niet met overdreven spierbalgerol, maar zorgvuldig, duidelijk, doortastend en consequent. Dit boek van Bart Somers, zijn ervaring, zijn discours helpen ons in dat verband om verder naar de juiste weg te zoeken.

Tot slot Zoals jullie weten heeft België in verhouding met de totale bevolking meer Syriëstrijders dan andere West-Europese landen. Afhankelijk van de bron, 590 mensen vertrokken zijn, mensen die vaak hier geboren en getogen zijn, die onze samenleving de rug toekeren om meestal aan de zijde van IS te gaan vechten. Ondertussen weten we ook dat sommigen van bij ons ook hier angst en terreur willen zaaien. We kunnen dat fenomeen proberen te analyseren, beter te begrijpen, maar er is hoe dan ook geen goede kant aan. Dat we koploper zijn inzake Syriëstijders, is niets om fier op te zijn; dat we Het boek ‘Samen leven. Een hoopvolle strategie tegen IS’ is te slachtoffer worden van terreur en angst is pijnlijk koop bij de boekenhandel of online. en dramatisch. 12

Betaalbaar wonen De casus Mechelen © Woonpunt - foto - Renovatie Abeel sociale woningen

‘The duty of the opposition is to oppose.’ Dit bekende aforisme van lord Randolph Churchill (1841 - 1895) toepassen vraagt meer politieke intelligentie dan het op het eerste zicht vermoed. Want tegen zijn om tegen te zijn maakt vaak weinig indruk. Bovendien kan een goede oppositie de werkelijkheid uitvergroten maar niet negeren. Doet ze dat wel, dan verliest haar kritiek geloofwaardigheid. In Mechelen zoekt de S.pa-oppositie op een dogmatische manier de linksrechtsbreuklijn op. Ze probeert het beleid van N-VA, CD&V en de stadslijst Open Vld-Groen-M+ (samen goed voor 75% van de zetels) af te schilderen als asociaal. De socialisten doen dit niet alleen met versleten retoriek en steriele etikettenkleverij, ze gaan bovendien al te vaak in overdrive. Op die manier komt hun kritiek volledig los te staan van de werkelijkheid, zodat op het einde van de rit niemand hen gelooft. Dit is een spijtige zaak voor de lokale democratie, want die heeft nood aan een kritische en sterke oppositie. Maar dan eentje die vertrekt van de werkelijkheid en niet van haar eigen vooroordelen.

betaalbare woning een helse opdracht. Mensen moeten een steeds groter deel van hun inkomen spenderen aan het afbetalen van een lening of het ophoesten van de huur. Bouwgronden worden schaarser, vraag en aanbod zijn voor een stuk uit balans door de sterke groei van het aantal gezinnen, de private huurmarkt is zwak ontwikkeld in ons land en de sociale huurpolitiek slaagt er onvoldoende in haar wachtlijsten in te korten. Ook Mechelen ontsnapt niet aan de Vlaamse realiteit.

‘Om te overleven zullen de handelaars moeten openstaan voor de digitale evolutie ’

De instrumenten om hieraan te verhelpen zitten op de eerste plaats bij de Vlaamse overheid, maar ook lokale besturen kunnen bijdragen aan het milderen van woonkosten. Door bijvoorbeeld voldoende soepel private Een mooi voorbeeld is het woonbeleid. bouwinitiatieven te ondersteunen, met Voor veel gezinnen is het vinden van een dynamische sociale verhuurkantoren 13

of met het bouwen van sociale huur- en koopwoningen. Volgens de socialistische oppositie voert het “groen-rechtse stadsbestuur” (sic) een asociale beleid dat wonen onbetaalbaar maakt voor gewone mensen. “De prijzen voor wonen zijn gestegen, er worden alleen grote villa’s en lofts gebouwd, het aantal sociale woningen daalt en

18,2 % van de Mechelaars krijgen een verhoogde tegemoetkomen van de ziekteverzekering, een indicator voor een bescheiden inkomen. We bekleden daarmee de vijfde plaats op 13 centrumsteden (na Antwerpen, Sint-Niklaas, Oostende en Genk). Een middenmotor met andere woorden. Maar belangrijk: sinds het aantreden van het nieuwe stadsbestuur waren er tien steden die een slechtere evolutie van dat cijfer hadden dan Mechelen. Alleen Aalst en Brugge deden beter. Een betere graadmeter voor de betaalbaarheid van wonen zijn het aantal mensen die betalingsmoeilijkheden hebben in verband met de kosten verbonden aan hun woning. Dat aantal daalde in Mechelen tussen 2011 en 2014 van 7,7 % naar 4,7%. Nergens was er zo een grote afname van gezinnen met betalingsmoeilijkheden. In 2011, toen de socialisten mee bestuurden, moesten we nog 8 steden voor laten. De stad volgt met een gloednieuw openbaar domein, nieuwe speelpleintjes, twee nieuwe dienstencentra, een sporthal en ga zo maar door: van getto’s naar leefbare kwaliteitswijken. 14

dat terwijl het aantal mensen dat met een klein inkomen moet rondkomen stijgt”, is samengevat hun kritiek. Als een stadsbestuur de kritiek van de oppositie niet ernstig onderzoekt, zaait ze de kiemen van haar eigen ondergang. Daarom kijken we hier naar de feiten. En wat zeggen die?

FACTCHECK

Mechelen heeft historisch een uitgebreid aantal sociale huurwoningen, voornamelijk gebouwd in de jaren ’50 tot en met ‘70. In de jaren ‘80 en ‘90 bouwde men echter nog steeds sociale woningen bij, zonder echter oog te hebben voor de kwaliteit, leefbaarheid en vooral het onderhoud van de bestaande woningen. Toen wij het bestuur in handen kregen, bleek de toestand zo dramatisch geworden dat we - conform de Vlaamse wooncode bijna 2000 van de ruwweg 3000 woningen onbewoonbaar hadden kunnen verklaren wegens de opeenstapeling van ongezonde en zelfs ronduit gevaarlijke gebreken. Na decennia socialistisch bestuur bleek de socialistische huisvestingsmaatschappij de grootste huisjesmelker en meest onverantwoorde huiseigenaar van onze stad. We zijn onmiddellijk gestart met een groots renovatiebeleid, waarbij we meer dan 2500 woningen totaal renoveerden. En totaal betekent vaak die krotten gewoon afbreken en vervangen met degelijke nieuwbouw. In totaal investeren we zo met de hulp van Vlaanderen - meer dan 250 miljoen euro in nieuwe sociale woningen en dat op een periode van 10 jaar.

FACTCHECK

Tijdens de periode 2007 - 2013 daalde het aantal sociale huurwoningen met 113 eenheden. In de periode 2012 2016 steeg dit aantal met 155. Dus net het omgekeerde dan wat de oppositie vertelt. Procentueel staat Mechelen op de vierde plaats op dertien centrumsteden qua aantal sociale huurwoningen. De oppositie beweert dat we ons woonobjectief - de verplichting om 9 procent sociale huurwoningen te hebben op het totaal aantal woningen in de stad - niet halen. Op 8 december 2016 laat de afdeling Woonbeleid van de Vlaamse administratie bij brief weten dat we dat objectief wel degelijk hebben gehaald en dat tot 2025. Deze beschuldiging van de oppositie kon je nog bezwaarlijk een vergissing noemen, het was wetens en willens onwaarheden verkondigen. Posttruth-politics. Dat is echt pijnlijk wanneer je weet dat toenmalig Vlaams minister van Wonen Freya Vandenbossche de subsidie van twee woonprojecten schrapte omdat de socialistische schepen nooit aanwezig was op het woonoverleg en dat is een wettelijke basisvoorwaarde om voor subsidies in aanmerking te komen. Toen men er iets kon aan doen, was men blijkbaar niet geïnteresseerd. Tussen februari en september 2016 steeg het aantal verhuringen door het sociale verhuurkantoor met 22 procent (van 93 naar 114). In de begroting hebben we voor het eerst extra geld uitgetrokken voor drie personeelsleden om dit aantal verder versneld te laten stijgen.

De volgende jaren worden er 131 nieuwe sociale koopwoningen gebouwd. In vergelijking met de vorige legislatuur met de socialisten (2007-2012) waren dat er slechts 4. Ook het verhaal van de grote woningen en het verloften van Mechelen raakt kant noch wal. Het is juist dat de middengroepen hun weg naar onze stad hebben teruggevonden en dat is maar goed ook. Het sociaal evenwicht herstellen betekent in een stedelijke omgeving naast zorg dragen voor de zwakkeren ook modale gezinnen en bovenmodale inkomens aantrekken. Want zij zorgen voor de financiele middelen via hun belastingen om een sterk sociaal beleid uit te bouwen. En ze hebben het sociale kapitaal om buurten terug bij elkaar te brengen. Dus gelukkig worden er ook grote woningen en lofts in Mechelen gebouwd en gaan niet alle kapitaalkrachtige mensen in Keerbergen, Bonheiden of Schilde wonen. Maar die enkele woningen veranderen niet de realiteit in een stad die doorheen decennia is opgebouwd. En die realiteit is dat Mechelen na Aalst het procentueel meeste aantal kleine woningen heeft. En ook de afgelopen jaren was de gemiddelde nieuwbouwwoning niet extravagant groot. Tussen 2005 en 2015 bedroeg de gemiddelde oppervlakte van nieuwbouw in Mechelen 99,9 vierkante meter. Minder dan Leuven, Brugge, Kortrijk, Sint-Niklaas, Genk en Hasselt (vier van hen hebben een socialistische burgemeester). We zijn zelfs vandaag - ondanks de noodzakelijke inhaalbeweging aan de bovenkant van het woonsegment - niet meer dan een middenmotor. 15

Dit zijn de feiten. En die staan in schril contrast met de retoriek van de oppositie. We bouwen meer sociale woningen dan met de socialisten in het bestuur. Het aantal mensen met betalingsproblemen neemt spectaculair af. Mechelen is hier bij de beste leerlingen van de klas.We hebben het meest aantal kleine woningen. Onze stad bouwt niet alleen rijkemanswoningen, we zijn een bescheiden middenmotor wat de omvang van nieuwbouw betreft. En ja: we hebben een redelijk groot aantal mensen met een klein inkomen. Dat is een historische realiteit die we meedragen, maar de verpaupering van onze stad - onder decennialang socialistisch bestuur tot stand gekomen - wordt stapsgewijs gekenterd: de evolutie van het aantal kleine inkomens

hoort bij de beste van de Vlaamse steden, het gemiddeld inkomen stijgt in Mechelen sneller dan het Vlaamse gemiddelde en we zijn de enige stad waar kinderarmoede de afgelopen 15 jaar is gedaald. Oppositie is nodig in een democratie, maar willen de socialisten die democratische opdracht goed vervullen dan zullen ze met andere, meer geloofwaardige analyses moeten komen.Want Mechelen kan haar woonbeleid met gerust hart in de weegschaal leggen met dat van de andere Vlaamse steden. Betaalbaar wonen is een uitdaging, een probleem voor vele gezinnen. Maar de inspanningen die Mechelen doet, maken haar tot een geloofwaardige stad, met een sterk sociaal karakter. Dit mag ons niet in slaap wiegen, want natuurlijk kan alles beter.

uitgelicht: Mijn literatuur

Geert Mak De levens van Jan Six

Stefan Hertmans De Bekeerlinge

Ilija Trojanow Macht en verzet

Chams Eddine Zaougui Dictators

Rebecca Rideal 1666

Joseph E. Stiglitz The euro

ÂŠ Woonpunt- foto - Renovatie sociaal huis Nekkerspoel

Liberal Mayors Summit ALDE groep in warsChau Onze steden staan vandaag in het middelpunt van de belangstelling. Of het nu gaat om vraagstukken rond ruimtelijke ordening, globalisering, armoedebestrijding of migratie. Steden worden door de ene getypeerd als de oorzaak van problemen, door de andere als wonderoplossing.

Mechelen werd in een niet zo heel ver verleden ooit nog omgedoopt tot het “Chicago aan de Dijle”, een weinig benijdenswaardige titel die vooral alludeerde op het onveiligheidsgevoel dat bij nogal wat burgers aanwezig was. Persoonlijk weigerde ik mijzelf neer te leggen bij zo’n fatalistische houding en koos ik ervoor hoopvol en optimistisch naar de toekomst te kijken. Net daarin zit de kern van het liberale gedachtegoed: waar velen steden als een amalgaam van problemen zien, heb ik steeds geloofd in het enorme potentieel ervan. Liberale geestverwanten Begin december werd op mijn initiatief in de Poolse hoofdstad Warschau de “Liberal Mayors Summit” georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst kon ik met heel wat Europese liberale collega’s van gedachten wisselen over prangende uitdagingen. De “Liberal Mayors Summit” kwam dit jaar al voor 18

de tweede keer samen en dit gebeurde net zoals vorig jaar in de schaduw van het ALDEcongres. Tijdens de eerste editie zaten we met z’n zessen rond de tafel, dit jaar al met meer dan 20 burgemeesters uit tal van toonaangevende Europese steden zoals Tallinn, Praag, Luxemburg en Den Haag. Dit toont aan hoezeer de geesten de laatste jaren gerijpt zijn en hoe het lokale niveau een leidende rol opeist in Europese beleidsvoering.

vrijheden uitgehold. En met de Brexit stapte voor het eerst sinds de start van het Europees integratieproject een land uit de Unie.

In onze steden moet het Europees project immers worden heruitgevonden. Steden moeten een transparant Europees verhaal naar voor schuiven dat Europa dichter bij de mensen brengt. En de mensen dichter bij Europa, want sinds de Tweede Wereldoorlog stond het Europees project nooit meer onder druk dan vandaag. Extreemrechts gedachtegoed neemt een hoge vlucht. In heel wat landen staan fundamentele mensenrechten onder druk en worden liberale

De Mayors Summit is een strijdvaardig antwoord op deze evolutie. Het is een democratische en liberale tegenbeweging waarin ik als voorzitter samen met alle andere leden voluit inzet op een positief verhaal. We gaan voluit in het offensief en doen dat door met elkaar in dialoog te gaan.We bouwen netwerken uit en leren van elkaar door het uitwisselen van cruciale informatie en inzichten.

‘We mogen op geen enkel moment buigen voor de druk van dat oprukkende populisme’

Tegen de afbraakpolitiek In Warschau werd onder meer geluisterd naar de visie van François Decoster, burgemeester van Saint-Omer, die zich met het nabijgelegen Calais en “the jungle” in het hart van de Europese migratiecrisis bevond. Toch slaagde hij er in om een coalitie uit te werken zonder Marine Le Pen en haar Front National. In Nord-Pas-deCalais-Picardie ontstond zo een dam tegen de afbraakpolitiek van het Front en greep men de kans om te focussen op een positief verhaal dat de nadruk legt op verbinden en samenleven. Deze strategie is typerend voor de liberale visie op de recente ontwikkelingen. Samen met alle Europese liberalen tekenden we op dit congres een manifest dat de opgang van het populisme en extreemrechts moet stuiten en een positief antwoord moet bieden op de uitdagingen van deze tijd. De angst die heel wat burgers vandaag in zijn greep houdt, is het gevolg van onzekerheid door de effecten van de globalisering. We mogen op geen enkel moment buigen voor de druk van dat oprukkende populisme, want door efficiënt, dynamisch en gedurfd aan politiek te doen, kunnen we een tegengewicht bieden. Als liberalen staan we voor een open en positieve samenleving die in de eerste

plaats in onze steden vorm krijgt. De toekomst ligt in de stad Een heel groot aantal van de Europese bevolking leeft vandaag al in steden en verstedelijkte kernen en dat zal in de toekomst alleen maar toenemen. Volgens de VN groeit de stedelijke bevolking wereldwijd jaarlijks met 60 miljoen mensen. En tegen 2050 woont 70% van de wereldbevolking in de stad. De beleidskeuzes die vandaag door lokale besturen worden gemaakt zijn met andere woorden van ontzettend groot belang voor de leefbaarheid van - en levenskwaliteit in deze steden. De enorme groei van steden is een evolutie die wij als liberalen omarmen. We zien de enorme mogelijkheden en troeven ervan. En natuurlijk erkennen we dat de ontwikkeling van

metropolen steeds hand in hand gaat met heel specifieke problemen en uitdagingen. Conservatieve politici zien de stedelijke context dan vaak als een plaats waar problemen samenkomen en culmineren, terwijl socialisten de stad gaan bestempelen als een plaats waar armoede en sociale achterstand de boventoon voeren. Wij liberalen beschouwen een stad daarentegen als een vrijheidspool, een plek waar mensen zich tegen de gangbare stroom in kunnen ontplooien en mee kunnen bouwen aan hún stad van de toekomst. En net daarom zijn steden ook voor het Europese project zo ontzettend belangrijk en wil ik met de ‘Liberal Mayors Summit’ mee de lijnen uitzetten voor sterke, dynamische én liberale steden.

Snapshots

Ook dit jaar mocht ik mijn nieuwjaarsspeech delen met vele enthousiaste Mechelaars. Sinds kort zijn we nog verder gegroeid: op naar de 86.000 inwoners! © foto [Sil Vanderbruggen] - Nieuwjaarsspeech burgemeester

Hoogbezoek in onze stad van koningin Mathilde en dit voor de uitreiking van de Federale Prijs Armoedebestrijding voor het Mechelse huisvestigingsproject voor jongeren uit de bijzondere jeugdzorg. Een initatief van Emmaüs, vzw Cachet en het Sociaal Huis. © EYE-FLASH - foto[Inge Van den Heuvel] - koningin Mathilde

In Madrid op het vierde Elcano Forum on Global Terrorism mocht ik ons preventiebeleid in radicalisering uit de doeken doen. © foto [IV Elcano Forum on global terrorism]

Op 20 november organiseerden we een centrumfeest om alle vluchtelingen en alle bewoners samen te brengen, maar tegelijkertijd ook onze vrijwilligers en partners te bedanken. Een emotionele dag. © Stad Mechelen - Centrumfeest - NOC Mechelen

de energie van tommelein Willen we de opwarming van de aarde een halt toeroepen, dan zullen we onze onze energieproductie en -consumptie in vraag moeten stellen. En toch blijven veel initiatieven vaak hangen tussen droom en werkelijkheid. De laatste maanden zie ik met Bart Tommelein als minister binnen de Vlaamse regeringsploeg echter een opvallende kentering die vooral op het lokale niveau zichtbaar is. En dat verdient toch wat extra aandacht. Een spreidingsplan van laadpalen voor elektrische wagens, een burenpremie voor wie samen renoveert en een ambitieus “Zonneplan” dat het potentieel van zonne-energie moet benadrukken. Het zijn slechts enkele van de vele initiatieven die op korte én lange termijn een verschil maken. De nieuwe wind die doorheen het Vlaamse energiebeleid waait, opent perspectieven en creëert tegelijk een belangrijke hefboom in de strijd tegen energiearmoede, ook in Mechelen.

Als stad zijn we in Mechelen dan ook van plan om massaal in te tekenen op deze stimulans. We hebben de welomlijnde ambitie om via publiekprivate samenwerking op korte termijn 800 daken afhankelijk te maken van 100% groene energie. Dit zou neerkomen op 50.000 m2 daken. Met de middelen uit het klimaatfonds neemt onze minister initiatief om de sociale huisvestingsmarkt voort te stuwen. Hij wil zowel individuele huurders als sociale huisvestingsmaatschappijen ondersteunen en begeleiden in de transitie naar duurzame en hernieuwbare energievormen. Het is zijn ambitie om van alle sociale woningen lage energiewoningen te maken, iets wat ik als

Zélf het verschil maken Het aandeel zon in onze energiebevoorrading is nog steeds te beperkt, terwijl de mogelijkheden van de zon onbegrensd zijn. Om overheden, bedrijven, organisaties én natuurlijk de burger daar meer bewust van te maken, is echter meer nodig dan louter kennis. Het ‘Zonneplan’ van Tommelein maakt hier het verschil. Met financiële stimuli motiveert het burgers en bedrijven om na te denken over de meerwaarde van zonnepanelen op hun dak. Zo wordt onder meer investeren in zonnepanelen interessanter.

burgemeester van Mechelen alleen maar kan toejuichen. In Mechelen onderzoeken we hoe we ons patrimonium van sociale woningen massaal kunnen uitrusten met zonnepanelen. We willen met zijn allen minder grondstoffen verbruiken en zélf lokale groene stroom produceren. Als centrumstad moeten we het aandurven om deze stap als eerste te zetten. 21

Samen energiezuiniger

dan ook voor meer soepele regelgeving die ons in staat stelt om onder meer met windmolens richting 2020 de emissie van CO2 in onze stad met de noodzakelijke 20% te doen afnemen.

Naast investeren in zonne-energie promoot de minister actief energiezuinige woningen. Opnieuw is de rol van het lokale niveau niet te onderschatten. De Vlaamse Regering Soms durven we al eens uit het oog te wil dat in alle Vlaamse gemeentes iedereen verliezen dat het hier niet enkel om onze sneller, beter en meer portemonnee gaat. Ook de renoveert in functie van een energie-en klimaatdoelstellingen ‘persoonlijke duurzame energieconsumptie. in 2020 staan op het spel. aanspreekpunten Vanaf 1 januari 2017 krijgt Doelstellingen die cruciaal zijn zorgen voor al wie samen (met minimaal voor de toekomst van onze een grotere tien anderen uit zijn of kinderen en kleinkinderen. haar gemeente) zijn woning Het is vandaag bovenal maatschappelijke energiezuiniger maakt, noodzakelijk om mensen betrokkenheid’ een eenmalige premie van niet alleen te sensibiliseren maximaal 400 euro. Op die om zuiniger met energie manier dragen we met zijn allen bij aan een om te gaan, maar ze ook elke dag opnieuw te belangrijke omwenteling met het oog op een overtuigen van het belang van alternatieve en meer duurzame toekomst. Maar Mechelen zou hernieuwbare energiebronnen. Een combinatie Mechelen niet zijn, als we ons nog niet hadden van deze twee strategieën zorgt ervoor dat geëngageerd. Wij ontwikkelen al enige tijd eigen pakweg de sociale huisvestingsmarkt duurzamer projecten die belangrijke stappen vooruit zetten én tegelijk economisch meer rendabel wordt. in het kader van de internationale energie- en Ook de strategie van minister Tommelein om klimaatdoelstellingen. Met de renovatie van de energiearmoede structureel aan te pakken testwerf Wienerberger onderstreepte onze stad sluit hier bij aan. Alleen door met open vizier haar klimaatambities. We ondersteunen zinvolle en ambitieus vooruit te kijken, kunnen we investeringen met zicht op een duidelijke een welvarende toekomst voor de komende meerwaarde. Dit unieke renovatieproject dat generaties verzekeren. esthetiek, budget, comfort en energie-efficiëntie combineert, kreeg dan ook op veel lof tijdens een bezoek van Tommelein aan onze stad. Mechelen profileert zich zo eens te meer als wegbereider van het Vlaamse en nationale beleid.

uitgelicht: 15 jaar burgemeester

Bedankt aan iedereen die erbij kon zijn

Bedankt om erbij te zijn !

Hoopvol naar 2020 De voortrekkersrol van onze stad is onder meer ook zichtbaar in de mindset van veel Mechelaars. Zo blijkt uit tal van bevragingen dat de bereidheid van Mechelaars voor het plaatsen van windmolens erg groot is. Maar we ondervinden dat de randvoorwaarden en de regelgeving de realisatie van dergelijke ambitieuze, maar broodnodige projecten bemoeilijkt. Als burgmeester en Vlaams parlementslid pleit ik 22

Op energiesparen.be/subsidies kun je alle noodzakelijke informatie vinden omtrent subsidies en energiebesparende maatregelen.

bart tweet

Wauw ! 2178 Mechelaars hebben 4355 onze nieuwe fietschips besteld. Zij maken onze stad veiliger. #onverhooptsucces 2800

Zo dadelijk #Merkel. Een grote dame, moedige politica, symbool voor de #humanewaarden die ten grondslag liggen van ons #Europa. Hoed af ! Schitterend optreden van honderden muzikanten van conservatorium op Mechelse Grote Markt ! #Chapeau #175jaarConservatorium

Contact Grote Markt 21 - 2800 Mechelen Leuvenseweg 86 - 1011 Brussel www.bartsomers.be burgemeester@mechelen.be bart.somers@vlaamsparlement.be

Lid worden? www.openvldmechelen.be www.openvld.be 24