GRAFIS
ANNA KLIMCZAK AGNIESZKA ROŻNOWSKA GRAFIS
kurator / curator MICHAŁ SUCHORA
Agnieszka RoĹźnowska, Wyrwane z kontekstu, cykl, intaglio, 2011/2012
Wszystko, co dawniej przeżywano bezpośrednio, oddaliło się, przybierając postać przedstawienia.
Everything that was directly lived has moved away into a representation. Guy Debord, The Society of the Spectacle
Guy Debord Społeczeństwo spektaklu
Grafis to wystawa, która wchodzi w stan idealnej symbiozy z architekturą galerii XX1. Gigantyczne, wychodzące na ulicę witryny zostały przez autorki, Annę Klimczak i Agnieszkę Rożnowską, włączone w przestrzeń projektu. Stały się tym samym formalnie i narracyjnie częścią wystawy. Pochodzące z Poznania artystki użyły m.in. okien, pośredniczących między tym, co wewnątrz, a tym, co na zewnątrz, jako medium wypowiedzi na temat współczesnej formy komunikowania.
Grafis is an exhibition that goes into perfect symbiosis with the architecture of the XX1 gallery. Anna Klimczak and Agnieszka Rożnowska used the massive windows overlooking the street and incorporated them into the project space. Thereby it became a formal and narrative part of the exhibition. Two artists from Poznań used, among other things, windows that mediate between the outside and the inside, and exploited them as a medium of statement about the contemporary forms of communication.
Kompozycyjnie Grafis podzielone jest na dwie symetryczne części. Ich wzajemna relacja jest skomplikowana. Na płaszczyźnie formalnej artystki stworzyły sytuację ostrego kontrastu (forma otwarta vs zamknięta, jasna vs ciemna, realna vs projektowana). W warstwie narracyjnej natomiast prace doskonale się dopełniają, tworząc spójny, harmonijny dialog.
The composition of Grafis has two symmetrical parts. Their relations with each other are complicated. On the formal level, the artists created a sharp contrast (open vs. closed, bright vs. dark, real vs. projected). Whereas, on the narrative level, the works complete each other perfectly, creating a consistent and harmonious dialogue.
3
Jeszcze od strony chodnika, przed wejściem do galerii, w oknach majaczą odcinające się od white cube’u galerii grafiki Rożnowskiej. Pozornie dostępne już z zewnątrz, w rzeczywistości nawet z bliska nie odsłaniają prawdziwego znaczenia labiryntowych form. Obraną przez artystkę strategię porównać można do tej opisanej przez Georga Simmla (…) wzbudza upodobanie i pożądanie w ten sposób, że na przemian lub jednocześnie wychodzi naprzeciw i odmawia, symbolicznie, aluzyjnie jakby z daleka mówi Tak i Nie, daje i nie daje – albo, używając określenia Platona, wywołuje poczucie posiadania i nieposiadania i to niejako za jednym zamachem, choć zarazem w ten sposób, by uwydatniło się napięcie tych przeciwieństw.1 Eksponowanie prac tak, by były one (pozornie) łatwo dostępne dla oka, to zabieg celowy. Rożnowska gra z konwencją benjaminowskiego flanneura, który życie ogląda przez szyby pasaży handlowych. Współczesna komunikacja opiera się na zapośredniczeniu, mediacji, pilnym bronieniu dostępu do źródła, które, być może, w ogóle nie istnieje. Cykl Wyrwane z kontekstu skutecznie opiera się niefrasobliwemu spojrzeniu zdekoncentrowanego chaosem informacyjnym widza. Sama artystka obcowanie ze swoją sztuką nazywa aktem wyboru, rezygnacją z wszelkich wątków pobocznych. Tylko widz i dzieło. Kiedy kuszonemu ze wszystkich stron odbiorcy uda się odciąć od świata i skoncentrować
Rożnowska’s graphics, contrasting with the white cube of the gallery, loom in the windows even on the pavement in front of the gallery. Seemingly, they are accessible even from the outside but in reality, even at close range, they do not reveal the true meaning of the labyrinthine forms. The strategy chosen by the artist can be compared to one described by George Simmel: (…) enormously enhances her attractiveness if she shows her consent as an almost immediate possibility but is ultimately not serious about it. Her behavior swings back and forth between ’Yes’ and ’No’ without stopping at either. She playfully exhibits the pure and simple form of erotic decisions and manages to embody their polar opposites in a perfectly consistent behavior: its decisive, well- understood content, that would commit her to one of the two opposites, does not even enter.1 Exposing works in a way that they are (seemingly) easily accessible to the eye is deliberate. Rożnowska plays with the convention of Walter Benjamin’s flaneur, who watches life through the windows of shopping arcades. Contemporary communication is based on mediation, careful guarding of the access to the source which might not even exist. The Taken out of context series successfully defies the carefree gaze of the spectator, who is confused by the information chaos. The artist herself considers the relations with her art to be an act of choice, resignation from all the subplots. There is only the viewer and the work.
1 Georg Simmel, Psychologia kokieterii, w: Most i drzwi, Warszawa 2006
1 George Simmel, Sociology, 1964
8
Agnieszka RoĹźnowska, Wyrwane z kontekstu, cykl, rysunek, 2010
na grafikach, zobaczy to, co tak bardzo mu przed chwilą przeszkadzało. Plątaninę białych, powtarzających się linii, nieczytelne ciemne piktogramy męczące umysł przyzwyczajonego do prostego, bezrefleksyjnego komunikatu konsumenta współczesnej kultury. Grafiki Rożnowskiej są jak symbol współczesnej kultury, złożonej z licznych nachodzących jedna na drugą warstw. Choć się na siebie nakładają, osobno nie mogą istnieć. Tworzone przez artystkę układy również, mimo pozornego chaosu, mają w sobie wewnętrzną harmonię kompozycji, są wewnętrznie kompletne. Czarne framugi witryn zdają się idealnie korespondować z konturami wypełniającymi jej prace. Są jak palimpsesty, wywabione z pergaminu słowa powracające do życia pod wpływem światła. Abstrakcyjne z pozoru formy, po bliższym przyjrzeniu się zaczynają układać się w kreślone kredą wykroje ubrań. Im dalej w głąb galerii, tym kompozycja staje się intensywniejsza, a przekaz bardziej niejasny. Coś, co towarzyszy każdemu na co dzień, w pracach Rożnowskiej zamienia się w skomplikowaną arabeskę geometrycznych form. Jedną z podstawowych funkcji ubrania jest komunikowanie pozycji społecznej, statusu materialnego, tożsamości właściciela. Jest jak druga skóra. Rożnowska dokonała sekcji zwłok, wypatroszyła je z osobowości właścicieli, poddała analizie. Użyte w cyklu Wyrwane z kontekstu są… wydarte z kontekstu. Ostatnie stadium przypomina rysunek schizofrenika, kompulsywnie zapisującego
When the viewer, tempted all around, manages to separate themselves from the world and focus on the graphics, they can finally see the thing, which was so disturbing only a while ago - a tangle of white, recurrent lines and unreadable dark pictograms tiring the mind of the consumer, who is used to a simple and thoughtless message of the contemporary culture. Rożnowska’s works are a symbol of modern culture made of numerous overlapping layers. Although they overlap, they cannot exist separately. In spite of the apparent chaos, the arrangements created by the artists also have the inner harmony of composition, they are internally complete. The black window frames precisely correspond to the contours of her works. They are like palimpsests - words removed from the parchment that come back to life under the influence of light. The seemingly abstract forms, after close examination, start to compose in sewing patterns of clothes. The further into the gallery, the more intense the composition and the more unclear the message becomes. Something that surrounds us every day changes into a complicated arabesque of geometrical forms in Rożnowska’s works. One of the basic functions of clothing is communicating the owner’s identity, his/her social and material status. Clothes are our second skin. Rożnowska performed autopsy she eviscerated them from their owner’s identity, subjected to analysis. The pieces used in the Taken out of context series are... torn out of context. 10
zapamiętane formy. Biała, jasna przestrzeń galerii, w której eksponowane są wykreślone z wielką precyzją kształty, ma w sobie coś z klinicznej czystości gabinetu lekarskiego.
The last stadium resembles a drawing of a schizophrenic who compulsively writes down the forms he remembers. The bright, white gallery space, where the precisely drawn shapes are presented, has something in common with the clinical cleanliness of the doctor’s office.
Dokładnie przeciwną strategię obrała Anna Klimczak. Sednem jej pracy jest pokazywana na ekranie telewizora dokumentacja performance’u. Autorka skwapliwie ukryła ją przed wzrokiem przechodniów. Co Rożnowska wystawiła na voyerystyczne spojrzenie zaglądających przez okna, Klimczak zamknęła w szkatule, wstawionej w przestrzeń galerii woliery. Kolorowy, ruchliwy obraz wygląda w niej jak uwięziony ptak. Ta lekka, ażurowa niemal konstrukcja przywodzi na myśl architekturę Japonii. Artystka wielokrotnie podróżująca do tego kraju zdaje się doskonale rozumieć rządzące tam prawa proksemiki. Wzniesiona budowla służy bardziej tworzeniu przestrzeni pomiędzy niż jakimś ściśle określonym utylitarnym celom. Odbieranie przestrzeni jako takiej przez Japończyków jest pod wieloma istotnymi względami zupełnie odmienne od naszego. Gdy mówimy i myślimy o przestrzeni, mamy na ogół na myśli puste miejsce pomiędzy przedmiotami. Ludzie Zachodu wyuczyli się postrzegania i reagowania na układy przedmiotów i traktowania przestrzeni jako zasadniczo pustej. Uwidacznia się to z chwilą, gdy skontrastujemy to podejście z podejściem Japończyków, którzy przywykli nadawać sens właśnie przestrzeniom – postrzegać ich kształt i układ; określają to
Anna Klimczak chose an exact opposite strategy. The essence of her work is a projection of a performance documentation on a TV screen. The artist hid it well from the sight of the passersby. What Rożnowska exposed to the voyeuristic glances of people looking into the gallery, Klimczak closed in a box in an aviary, wchich was placed in the gallery space. This colorful, moving picture looks there like a bird imprisoned in a cage. This light, almost openwork construction reminds of the architecture of Japan. The artist
11
Anna Klimczak, Woliera / Aviary (A little girl in a dark Japanese forest), 2012
wszystko słowem ’ma’.2 Instalacja Klimczak to właśnie emanacja ma, przestrzeni pomiędzy, podzielonej na odgrodzony szybą poziom chodnika, wnętrze galerii otaczające obiekt oraz jego serce, w którym wyświetlana jest praca. Co Rożnowska przedstawiła na swych rysunkach i grafikach, Klimczak zbudowała w przestrzeni XX1. Dotarcie do sedna pracy wymaga skupienia, intensywnej pracy intelektualnej, przedarcia się przez kolejne fazy wtajemniczenia.
has often traveled to that country and seems to be well aware of its laws of proxemics. The arranged structure creates the space between rather than serves some particular utilitarian goals. In Japan people perceive the space entirely differently. When we talk and think about the space, we usually think about an empty spot between the objects. In the West, people have learnt to perceive and react to arrangements of objects and to treat the space as basically ’empty’. Japanese approach contrasts with ours - they are used to attach significance to spaces - the spaces are perceived with their shapes and structures, they are defined as the ’ma’.2 Klimczak’s installation is an emanation of ma, the space between, divided into the pavement level separated by glass, the interior of the gallery surrounding the object and its heart, where the work is projected. What Rożnowska showed in her graphics and drawings, Klimczak built in the XX1 space. Reaching the essence of the work requires concentration, intensive intellectual work and hacking through the next initiation phases.
A little girl in a dark Japanese forest (2008) to zapis perfomace’u przeprowadzonego kilka lat temu w Japonii. Na powoli następujących po sobie zdjęciach widzimy kobiecą postać pokazującą, zgromadzonej za szybą wielkiego okna publiczności, kartki z pojedynczymi słowami. Nie układają się one w żadną logiczną treść. To wyrwane 2 Edward T. Hall, Ukryty wymiar, Warszawa 2009
A little girl in a dark Japanese forest (2008) is a documentation of a performance made several years ago in Japan. We see photos of a female showing pieces of paper with single words, written on them, to a public gathered behind a glass of a big window. The words do not compose into a logical meaning. They are pieces of the whole taken out 2 Edward T. Hall, The Hidden Dimension, 1966
14
of context. The viewer is concentrated on a girl contrasting with the rich greenery but there is no meaning behind it. The viewer avid for hard facts will get disappointed. Klimczak gradually builds up the tension, guides us through the next levels of the mystery hidden in the Japanese house, only to leave the spectator without an answer. Who is the person between the trees? What is she trying to tell us? Anna Klimczak builds a Chinese box story that can never reach its end. Like in the Baudrillard’s Seduction, she tempts and makes promises but does not keep any of them.
z kontekstu ułamki większej całości. Odcinająca się od soczystej zieleni dziewczyna koncentruje uwagę widza, ale nie idzie za tym żaden przekaz. Żądnego konkretu obserwatora spotka rozczarowanie. Klimczak stopniowo buduje napięcie, prowadzi przez kolejne szczeble ukrytego w japońskim domku misterium, by finalnie zostawić widza bez odpowiedzi. Kim jest pojawiająca się wśród drzew postać? Co próbuje nam przekazać? Anna Klimczak buduje szkatułkową historię, której zakończenie może nigdy nie nastąpić. Jak w O uwodzeniu Baudrillarda kusi, obiecuje, ale żadnej z obietnic nie dotrzymuje.
The perception of the modern culture as a structure of overlapping layers and longing for the direct communication constitute a clasp fastening both works together. The simple, pictograph forms of Rożnowska and the luxuriant story of Klimczak are a critical comment on the information noise. The situation of a viewer confronted
Klamrą spinającą obie prace jest postrzeganie kultury współczesnej jako struktury nakładających się na siebie warstw i tęsknota za niezapośredniczonym komunikowaniem. Proste, piktogramowe wręcz formy Rożnowskiej i osadzona w bujnej naturze opowieść Klimczak są krytycznym spoj-
15
rzeniem na otaczający nas informacyjny szum. Sytuację widza skonfrontowanego z projektem najłatwiej opisać słowami Italo Calvino. Nawet on wydaje się bezradny: Pozostaje mi tylko wyjaśnić, jakie miejsce w tym morzu fantazji zajmuje świat wyobrażeń pośrednich, to znaczy wyobrażeń dostarczonych nam przez kulturę, czy to przez kulturę masową, czy przez inną formę tradycji. To pytanie zawiera w sobie pytanie następne: Jaka będzie przyszłość wyobraźni jednostkowej w cywilizacji, którą zwykło się nazywać cywilizacją obrazkową? Czy zdolność wywoływania obrazów in absentia będzie mogła rozwijać się w świecie coraz bardziej zalewanym przez prefabrykaty obrazów? (…) Pamięć pokrywają warstwy szczątkowych obrazów, odkładających się niczym złoża śmieci i coraz mniej staje się prawdopodobne, by jedna z figur nabrała większego znaczenia niż pozostałe.3 Michał Suchora
with this project is easiest to describe using Italo Calvino’s words. Even he seems to be helpless: I have yet to explain what part the indirect imaginary has in this gulf of the fantastic, by which I mean the images supplied by culture, whether this be mass culture or any other kind of tradition. This leads to another question: What will be the future of the individual imagination in what is usually called the ’civilization of the image’? Will the power of evoking images of things that are not here continue to develop in a human race increasingly inundated by a flood of prefabricated images? (...) The memory is littered with bits and pieces of images, like a rubbish dump, and it is more and more unlikely that any one from among so many will succeed in standing out.3 Michał Suchora
3 Italo Calvino, Six Memos for the Next Millennium, 1988
3 Italo Calvino Przezroczystość, w: Wykłady amerykańskie, Warszawa 2009
16
Anna Klimczak ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu (1998r.). Stypendystka Ministerstwa Kultury i Sztuki (1997/98r.). Laureatka Nagrody Artystycznej Prezydenta Miasta Poznania (1999r.). Zrealizowała kilkanaście wystaw indywidualnych. Brała udział w wielu wystąpieniach grupowych, m.in. w I Biennale Rybie Oko w Słupsku, Biennale d’Issy we Francji. Mieszka i pracuje w Warszawie. Anna Klimczak graduated from the Academy of Fine Arts in Poznań (in 1998). Grant holder of the Ministry of Culture and Art (1997/98). The winner of Artistic Prize of the President of the City of Poznań (1999). She has conducted a dozen of individual exhibitions. She has participated in a lot of group exhibitions, inter alia, in 1st Biennale Rybie Oko (Fish’s Eye) in Słupsk/Poland, Biennale d’Issy in France. Lives and works in Warsaw/Poland. wybrane wystawy indywidualne / selected individual exhibitions: 2008 - Videoinstalacje (Videoinstallations), Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej (Mazovian Centre for Contemporary Art) „Elektrownia”; Radom /Poland 2007 - Terytoria (Territories), XX1 Gallery; Warszawa/Poland - Blokowanie (Blocking), ON Gallery; Poznań/Poland - Akwarelistka. Dla Malarzy i Pszczelarzy (Watercolourist. For painters and beekeepers), ’Otwarta Pracownia’ Gallery; Kraków/Poland - Muszę zrobić coś dla sztuki (I have to do something for art), ’IF Museum Inner Spaces’; Poznań/Poland 2006 - Jutro będzie dobry dzień (Tomorrow will be a good day), ’NoD’ Gallery; Prague/Czech Republic 2005 - Sztuka moja Miłość (My beloved art); Gallery of Contemporary Art, Przemyśl/Poland - Moje gniazdo jest moje (My nest is mine); ’Schody’ Gallery, Koszalin University of Technology, Koszalin/Poland 2004 - Podziały, układy i gry (Divisions, arrangements and games), ’OFFicyna’ Gallery; Szczecin/Poland - Między tobą a mną (Between you and me); ’Na Pietrze’ Gallery, Koszalin/Poland - Nowa Realizacja (A New Act), ON Gallery; Poznań/Poland 2003 - Tableaux; Sztuka moja Miłość(My beloved art); The Academy of Fine Arts, Poznań/Poland 2001 - Teraz Polska (Poland Now), ’Wschodnia’ Gallery; Łódź/Poland 1998 - Przestrzenie dla przestrzeni (Spaces for Spaces), ON Gallery; Poznań/Poland wybrane wystawy grupowe / selected group exhibitions: 2012 - Grafis, XX1 Gallery; Warszawa/Poland 2010 - Focus Łódź Biennale / Inner Focus; CS PATIO; Łódź/Poland - Coexistence, Tembi Strengthens Contemporary Arts Scene; Yogyakarta/Indonesia 2009 - Erased Walls Preview, Freies Museum; Berlin/Germany 2008 - Mediations Biennale 2008, ’CamouFlash’– ’Stara Drukarnia’ Gallery; Poznań/Poland - Mixed Media Art Communications Festival, Special Colors Gallery; Tokyo/Japan - European Attitude, Shanghai Zendai Museum of Modern Art; Shanghai/China - Motion 4, Performance Festival, ’Nord’ Gallery; Berlin/German 2007 - Laptopia 4, Experimental Art Event by Interval Recordings; Tel-Aviv/Israel - La 7 Biennale d’Issy, MuséeFrançais de la Carte à Jouer; Issy-les-Moulineaux/France 2005 - Zoon Politikon, Baltic Gallery of Contemporary Art; Słupsk/Poland 2001 - I Biennale Rybie Oko (1st Biennale Fish’s Eye), Baltic Gallery of Contemporary Art; Słupsk/Poland 2000 - Wakacje na wyspie (Holiday on an island), ’Wyspa’ Gallery; Gdańsk/Poland
17
AGNIESZKA ROŻNOWSKA, urodzona w Poznaniu. Ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu, dyplomem z wyróżnieniem w pracowni Malarstwa prof. W. Dudkowiaka (1999r.). Otrzymała stypendium rektorskie na VSVU w Bratysławie (1997/98r.). Laureatka II nagrody, konkursu poświęconego pamięci Tadeusza Kulisiewicza (1998r.) Współpracowała ze studiem Animagie w Paryżu (2003/07r.) Zrealizowała szereg wystaw indywidualnych. Brała udział w wielu wystąpieniach zbiorowych, m.in. w: Salonie młodych twórców Jeune Creation w Paryżu, 1. Międzynarodowym Triennale Sztuk Graficznych w Warszawie (2008r.), Międzynarodowym Triennale Grafiki 2009 w Krakowie. Mieszka i pracuje w Warszawie. AGNIESZKA ROŻNOWSKA born in Poznań. She graduated from the Academy of Fine Arts in Poznań, where she received a diploma with distinction in the Atelier of Painting of professor W. Dudkowiak (1999r). Subsequently, she was awarded a Dean’s Scholarship at VSVU in Bratislava(1997/98r). Prize-winner in Tadeusz Kulisiewicz Competition (1998). She cooperated with the Animation Studio Animagie in Paris (2003/07r.). She has participated in many group exhibitions, inter alia in Salon of Young Artists in Paris, First International Triennial of Graphic Art in Warsaw (2008) and International Print Triennial in Cracow (2009). Lives and works in Warsaw/Poland. wybrane wystawy indywidualne i zbiorowe/ selected individual and group exhibitions: 2012 - Grafis, XX1 Gallery; Warszawa/Poland 2011 - Repetycje (Repetitions), Gallery Działań; Warsaw/Poland 2010 - Multiple Matters, Grafische Konzepte, Kunstlerhaus; Vienna/Austria 2010 - Grafik ohne grenzen, International Print Network; Stadtmuseum Oldenburg/Germany 2009 -The 2nd Bangkok Triennial International Print and Drawing Exhibition, Sanamchandra Art Gallery; Bangkok/Thailand 2009 - Repetycje (Repetitions), Gallery `Na Piętrze`; Koszalin/Poland 2009 - International Triennial of Graphic Art; Bitola/Macedonia 2009 - International Print Triennial, Bunkier Sztuki; Kraków/Poland 2008 - Imprint - 1st Kulisiewicz International Graphic Arts Triennial in Warsaw/Poland 2008 - Ćwiczenia z przestrzeni (Exercises from space), Gallery `Wozownia`- Laboratorium Sztuki; Toruń/Poland 2007 - Ciało, znak, przestrzeń (Body, sign, space), Gallery `Naród Sobie`; Poznań/Poland 2007 - Z Piętra na parter (From the floor to the ground), Gallery `Na Piętrze`; Koszalin/Poland 2006 - Fragmenty (Fragments), ASP Poznań/Poland 2005 - Ja – nie ja (Me – not me), `Otwarta Pracownia` Gallery; Kraków/Poland 2005 - Płynność (The Smoothness), `OFFicyna Gallery`; Szczecin/Poland 2005 - Równowaga (The Balance), Baltic Gallery of Contemporary Art, Baszta Czarownic; Słupsk/Poland 2004 - Fermentakcje, Inklinacje (Fermentactions, Inclinations),The Gallery of Contemporary Art; Przemyśl/Poland 2004 - Między tobą a mną (Between you and me) Gallery Na Piętrze; Koszalin/ Poland 2002 - 2003 - La micro, Gallery LOCAL 77; Paris/France 2001 - Salon młodych twórców Jeune Creation(A salon of young artists Jeune Creation), La Villette; Paris/France - La micro, “Pliage et depliage”; Paris/France 1999 - Tylko w przenośni jestem bytem (Only in metaphor I’m a being) przestrzenie HCP; Poznań/Poland 1998 - 1999 - Wystawa poświęcona pamięci Tadeusza Kulisiewicza, (An exhibition dedicated to the memory of Tadeusz Kulisiewicz);Gallery NOK; Nidzica/Poland 1998 - Biennale „ISTRO-ART”, Medium Gallery; Bratislava/Slovakia
18
Anna Klimczak, Agnieszka Rożnowska „Grafis” Galeria XX1, 10. 05. - 12. 06. 2012 kurator / curator: Michał Suchora fotografie/photographs: str./page: 2 – 11, 13 i 14 Juliusz Sokołowski; str./page: 12, 15 i 16 Takinoske Ara (©: Anna Klimczak) na okładce/the cover: Agnieszka Rożnowska, Juliusz Sokołowski tłumaczenie / translation: Ewa Kniaziak, Monika Dąbrowska
Galeria XX1, Al. Jana Pawła II 36, 00-141 Warszawa, tel. 22 620 78 72, e-mail: xx1@mckis.waw.pl, www.galeriaxx1.pl