This project is ini ated and funded by the Swiss Agency for Development and Coopera on SDC, and implemented by Helvetas Albania
ALBANIA
BASHKIA BERAT PROFIL I PËRGJITHSHËM
Bashkia Berat A. Te dhena demografike1 Popullsia: Sipas Censusit të vitit 2011, bashkia e re numëron 60.031 banorë, ndërsa sipas Regjistrit Civil ajo numëron një popullsi prej 98.875 banorë. Bashkia e re ka një sipërfaqe prej 379.98 km2 Bashkia Berat
Bashkia Berat Rajoni 1
21,459
Bashkia Berat
Bashkia Berat Rajoni 2
21,096
Bashkia Berat
Bashkia Berat R3
20,180
Totali
QYTETI BERAT
62,735
Bashkia Berat
Njesia administrative Otllak
15,205
Bashkia Berat
Njesia administrative Roshnik
3,704
Bashkia Berat
Njesia administrative Sinje
5,241
Bashkia Berat
Njesia administrative Velabisht
12,020
Totali
BASHKIA BERAT
98,905
Numri i familjeve 2 eshte eshte i ndares sipas tabeles se meposhtme:
1 2
www.ama.gov.al PPV, faqe 245
1
Nr
Njesia administrative
1 2 3 4 5
Berat Qytet Njesia administrative Otllak Njesia administrative Roshnik Njesia administrative Sinje Njesia administrative Velabisht
Nr i familjeve 9124 2340 628 837 2114
E perkthyer ne perqindje rreth 60 % e popullsise jetojne ne qytet dhe pjesa tjeter jeton ne zonat rurale.
B. Infrastrukture3 1. Rruge Rurale dhe Urbane ne total dhe sipas njesive administrative Shperndarja e rrugeve kryesore sipas kodit rrugor te Republikes se Shqiperise Kategoria e rruges Rruge interurbane kryesore Rruge interurbane dytesore Rruge urbane kryesore Rruge urbane dytesore Rruge lokale Totali
Gjatesia ne km 8.5 km 12.4 km 13.2 km 239.8 km 834 km 1108.1 km
2. Linjat e transporti ne total dhe sipas njesive administrative Ne bashkine e Beratit transporti publik mbulon 84 km dhe jane ekzistuese 1 linje kryesore Uznove-Kombinat dhe Kombinat-Uznove 4 linja kryesore rrethqytetatse te cilat lidhin Njesite administrative Lumas, Roshnik, Velabishjt dhe Sinje. Sipas censusit te vitit 2015 nga Instat rreth 60 % e popullsise ne Berat leviz ne kembe ose me biciklete dhe rreth 20 % perdorin transportin publik. 3. Siperfaqet e gjelbra ne qytet Siperfaqet e gjelberat ne qytett ne menyre te pergjithshme mund te konsiderohen si vlera ekzistuese 3.35 m2 per banor, ndersa standarti eshte 26 m2 per banore 4. 3 4
Plani I pergjithshem vendor, faqe 206 Plani I pergjithsem Vendor
2
4. Mbulime me ndricim ne zonat urbane dhe rurale 5. Ne bashkine e beratit kemi nje rrjet rrugor te ndriรงuar prej 33.7 km me nje total prej 1102 shtylla, prej te cilave 38 jane shtylla LED. Siperfaqja e mbulura me ndricim per Bashkine e Bertit eshte 43 %, kurse per njesite administrative eshte: Njesia administrative Roshnik, ndricim per nje gjatesi prej 1.4km me 37 ndricuesshperndare ne fshatrat, Roshnik, Vojnik dhe Karkanjoz Njesia administrative Sinje shtrihet rreth 1.3 km rrjet rrugor te ndricuar ku ndodhen 32 ndricues. Sherbimi i ndricimit ofroghet ne fshatrat Sinje. Galine dhe Mbreshtan. Njesia administrative Otllak shtrihen 1.2 km rrjet i ndricimit rrugor me 31 ndricues ku shumica e tyre jane jashte funksionit Njesien administrative Velabisht ky sherbim ofrohet vetem ne fashtin Velabisht me rreth 300 ml i rrjetiti me 30 ndricues. 5. Sherbimi I uje dhe kanalizime, mbulimi ne % a. Mbulimi me uje per Bashkine Berat a. Njesite Berat Otllak Roshnik Velabisht Sinje Totali
b. Mbulimi me K.U.Z
Perqindja 98 % 88 % 98 % 38 % 30 % 83 %
b. Njesite Berat Otllak Roshnik Velabisht Sinje Totali
Perqindja 88 % 30 % 0 0 0 50 %
Bashkia e Beratit mbulon rreth 88 % me kanalizime te Qytetit t ebEratit dhe rreth 65 % te fshatit Otllak, ndera per Njesite dhe fshatrat e tjere perberes nuk ofrohet ky sherbim. 6. Mbulim me sherbim pastrimi ne % Bashkia e Beratit ofron sherbimin e pastrimit per mbetjet e ngurta per 84. 6 % te popullsise dhe ne Njesite administrative perktaese. Ne qytet ka rreth 270 kontenier te shperndare ne 160 pika.
5
Palni I efinences se energjise Bashkia Berat.
3
A.
Edukimi 6
1. Shkollat e mesme, Ne gjithte territortin e Bashkise Berat ndodhen 11 shkolla te mesme, te cilat 7 ndodhen ne Qytetin e Beratit nga te cilat 3 jane profesionale, Njesia Velabisht 1, Njesia Otllak 1 dhe NJesia SInje 1, dhe Njesia Roshnik 1 2. Shkollat 9 vjecare ne Bahkine e Beratit jane 43, Gjaendja e tyre është e mire ne 23 shkolla, ne 20 te tjera kerkohen nderhyrje. 3. Ndodhen 43 kopshte ne total. Ne qytet ndodhen 14, dhe pjesa tjeter ne Njesite Administrative. Njesia administrative Sinje 7 kopshte, Njesia administrative Velabisht 11, dhe Njesia administrative Otllak 8 kopshte, ndersa Njesia administrative Roshnik me 3 kopeshte. 4. Cerdhet ne Bashkine e Beratit jane 3, ndersa ne Njesite e tjera nuk ofrohet ky sherbim
B. Bujqesia 1. Siperfaqe pyje dhe kullota ne total dhe sipas njesise administrative, Bashkia e Beratit ka reth 180 km2 pyje dhe kullota ose 55 % e siperfaqes totale. 2. Siperfaqja bujqesore ne total është 170 km2 ose rreth 45 % e siperfaqes totale dhesipasnjesive, prodhimetbujqesore me terendesishme ne total. Njesite Otllak dhe Velabisht kane dhe perqindjen me te larte te tokes bujqesore 3. Bashkia Berat ka nje rrjet prej 68 km/l kanalesh bujqesore ku 39.9 e tyre jane kalanel vaditese dhe 60.1 ne tyre jane kanale kullues. Rreth 58.8 % jane kanale te dyta dhe 26.2 kanale te treat. Vtem 18 % e rrjetit është ne gjendje pune dhe afersisht 60 perqind ka nevoje per rehabilitim, ndersa 13 % është totalisht jashte funksionit.
6
Lloji i kanaleve Kulluese Vadites Total Kanalet sipas katgorise Kanale te pare Kanale te dyte Kanale te trete Total Gjendja e kanaleve Te lire
Gjatesia 41.1 27.3
% ndaj totalit 60.09 % 39.91 %
40 17.9 10.05 68.4
58.48 % 26.17 % 15.35 %
12.3
17.98 %
Te mirembajtur Te bllokuar Total
47 9.1
68.71 % 13.30 % 100 %
Strategjia territorial e Bashkise, faqe 65, Administrata e Bashksie
4
C. Industria 1. Rezerva natyrore: Territori I Bashkise se Beratit prek parkun kombetar te Tomorrit I cili është nje zone e mbrojtur I kategorise se IV. 2. Në datën 8 Korrik te vitit 2008 Berati u rregjistrua në Listën e UNESCO-s nga Komiteti i Trashegimisë Botërore në Konferenën e rradhës të mbajtur në Kanada. Berati u vlerësua si një shembull i rrallë i arkitekturës tipike Osmane. Berati, sipas Unesco-s është dëshmimtar i bashkëjetesës së komuniteteve të ndryshme fetare dhe kulturore përgjatë shekujve. Në kriterin 3 të arsyes së nënshkrimit të Beratit në Unesco shprehimisht thuhet se Berati dhe Gjirokastra janë një dëshmi e shquar e diversitetit të shoqërive urbane në Ballkan, dhe të jetgjatësisë së mënyrave të jetës të cilat sot pothuajse janë zhdukur. Kriteri 4 thotë se dy qytetet e Beratit dhe Gjirokastrës janë dëshmi e jashtëzakonshme për llojet e ndryshme të monumenteve dhe banesave popullore urbane gjatë periudhës Klasike Osmane, në vazhdimësi me kulturat Mesjetare që e paraprinë atë. Ky është një vlerësim mjaft i rëndësishëm për qytetin e Beratit i cili renditet kështu midis 600 vendeve të botës që janë në UNESCO si rrjedhojë e Trashëgimisë së tyre Universale. Nga vendet me te vizituara Kalaja, Mangalemi, Gorica dhe objektet e Kultit. 3. Lumi Osum shtrihet me nje gjatesi prej 26.6 km ne te gjithe territoririn e Beratit ku dhe suhtrojne aktivitet dy HEC.
D. Sipermarrja private: 1. Ne qytetin e Beratit ushtrojne aktivitete ekonomik 1705 biznese nga te cialt 1433 jane biznese te vogla te cilat mbeshteten kryessisht ne sherbime e me pak ne prodhim. Ato ndahen si me poshte 95 biznese prodhimi, 698 biznese sherbimi, 147 biznese transporti dhe 493 biznese tregtie. Bizneset e medha ndahen ne 210 biznese Import-Export, 33 biznese ndertimi dhe 4 Tranporti. Biznesi I madh mbeshtet ne import export, fusha e dyte është ndertimi. Ne rang Njesie administrative bizneset ndahen si vijo: 265 ne Otllak, 30 ne Sinje, 8 ne Roshnik, dhe 133 ne Velabisht
E. Administrata e bashkise: 1. Administrata e Bashkise perbehet nga 699 persona. 2. Fluksi i te ardhura ne tre vitet e fundit 7
7
www.bashkiaberat.gov.al PBA 2019-2021
5
3. Disa nga Investimet mw tw rwndwsishme tw Bashkisw Berat • • • • • • •
Rivitalizimi i Shëtitores Republika dhe sheshit “Teodor Muzaka”, Loti 3 Rikonstruksion i trotuarit, pamakëve dhe ndiçimit në segmentin Ura e varur –Ura e Goricës Rikualifikim dhe rikonstruksion i Parkut Dëshmorët e Kombit Rikonstruksion i Bibliotekës “Vexhi Buharaja” Rikonstruksion i rrugës Stadiumi i Vjetër - Stadiumi i Ri dhe sheshi para stdiumit Rikonstruksion i rrugës “Antipatrea”, Segmenti Ura e Varur - Ura e Goricës Smart Siti, Kjoskat informuese për programin “Shqipëria Digitale”.
F. Taksat dhe Tarifat Vendore (lek/vit) 8: 1. Taksa e Pasurise, KATEGORITË DHE NËNKATEGORITË
Berat
Njësia administrative Rosh Sinjë Otllak nik
Velabisht 2
Lek/m /vit I. NDËRTESA BANIMI a. Për shtëpinë ku tatimpaguesi ka banimin e zakonshëm - Ndertuar para vitit 1993 10 5 12 6 - Ndertuar gjate dhe pas vitit 1993 b. Për të gjitha shtëpitë e tjera të tatimpaguesit - Ndertuar para vitit 1993 20 10 - Ndertuar gjate dhe pas vitit 1993 24 12 II. NDËRTESA TË TJERA
8
5 6
5 6
5 6
10 12
10 12
10 12
Taksat dhe tarifat vendore www.bashkiaberat.gov.al
6
a. Ndërtesa të subjekteve me aktivitet “tregti me pakicë/ shumicë”, “shërbime”, “profesione të lira”, “import-eksport” b. Ndërtesa të subjekteve me aktivitet “ndërtim” c. Ndërtesa të subjekteve me aktivitet “prodhim” d. Për siperfaqe (veranda) që shfrytëzohen në pranverë dhe verë III. TË TJERA a. Objekte të ish ndërmarjeve shtetërore të privatizuara ku nuk zhvillohet aktivitet tregtar etj.
255
150
150
150
150
210
150
150
150
150
165
75
75
75
75
157.5
90
90
90
90
66
30
30
30
30
IV. NDËRTESA NË PRONËSI APO NË PËRDORIM NË TERRITORE TË MIRATUARA SI FSHATRA TURISTIKË Taksa 400 200 200 200 200
2. Taksa e Truallit dhe e tokes bujqesore, Njësia administrative Kategoria e tokës bujqësore
Berat
Roshnik
Sinjë
Otllak
Velabisht
Lek/ha/vit
III
2 800
IV
2 300
2 300
V VI VII
1 400
1 900
1 900
1 900
1 600
1 600
1 600
1 600
1 400
1 400
1 400
1 400
3. Taksa e tabeles, Njësia administrative KATEGORITË
Berat
Roshnik
Sinjë
Otllak
Velabisht 2
Lek/m /vit I. Për truallin që përdoret për qëllime banimi nga individët
0.42
0.3
0.3
0.3
0.3
II .Për truallin që përdoret për qëllime biznesi
18
13
13
13
13
4. Tarifa e Pastrimit, Njësia administrative KATEGORITË DHE NËNKATEGORITË
Berat
Roshnik
Sinjë
Otllak
Velabisht
Lek/vit I. FAMILIARËT a. Për cdo familje b. Me status invalid të punes dhe të luftës, të verbër, veteranë të luftës, invalide para dhe tetraplegjikë, ish të dënuar dhe të përndjekur politikë si dhe familje me një pjestar
1 300
1 200
500
500
650
600
250
250
II. SUBJEKTE TË BIZNESIT TË VOGËL a. Ambulantë
2 500
1 000
1 000
b. Shërbime, transport pasagjerësh dhe mallrash
7 000
6 000
4 000
c. Bar kafe, tregti me pakicë/shumicë, ushqimore, profesione të lira
15 000
d. Prodhim
16 000
7
2 000
2 000
12 000
6 000
15 000
7 000
e. Restorant, ushqim i shpejtë, piceri
17 000
13 000
8 000
III. SUBJEKTE TË BIZNESIT TË MADH a. Transport pasagjerësh dhe mallrash
7 000
b. Profesione të lira, shërbime, tregti me pakicë/shumicë, import – eksport etj…
40 000
c. Prodhim
69 000
40 000
40 000
d. Ndërtim
80 500
60,000
60,000
80 000
80 000
e. Per subjekte që nxjerrin gurin ranor ne çdo njësi administrative
20 000
80 000
IV. INSTITUCIONE SHTETËRORE a. Për cdo institucion shtetëror me numër të punësuarish ≤ 30 vetë
30 000
80 000
6 000
4 000
20 000
15 000
25 000
b. Për cdo institucion shtetëror me numër të punësuarish > 30 vetë
50 000
5. Gjelberimi, KATEGORITË DHE NËNKATEGORITË
Lek/vit
I. FAMILIARËT a. Për cdo familje
500
b. Me status invalid të punës dhe të luftës, të verbër, veteranë të luftës, të sëmurë para dhe tetraplegjikë, ish të dënuar dhe të përndjekur politikë si dhe familje me një pjestarë
250
II. SUBJEKTE TË BIZNESIT TË VOGËL a. Për cdo subjekt të biznesit të vogël
2 600
III. SUBJEKTE TË BIZNESIT TË MADH a. Transport pasagjerësh dhe mallrash
3 000
b. Për cdo subjekt tjetër biznes i madh
3 500
IV. PËR INSTITUCIONET SHTETËRORE a. Për cdo institucion shtetëror
2 000
6. Ndricimi Njësia administrative KATEGORITË DHE NËNKATEGORITË
Berat
Roshnik Lek/vit
Otllak
I. FAMILIARËT a. Për cdo familje
b. Me status invalid të punës dhe të luftës, të verbër, veteranë të luftës, të sëmurë para dhe tetra- plegjike, ish të dënuar dhe të përndjekur politikë si dhe familje me një pjestarë II. SUBJEKTE TË BIZNESIT TË VOGËL a. Për cdo subjekt të biznesit të vogël III. SUBJEKTE TË BIZNESIT TË MADH a. Transport pasagjerësh dhe mallrash b. Për cdo subjekt tjetër biznes i madh IV. INSTITUCIONE SHTETËRORE a. Për cdo institucion shtetëror
1 200
300
500
600
150
250
4 200
600
4 600 6 000 4 000
8
600
7. Tarifa e zenies se hapsires publike Njësia administrative KATEGORITË
Berat
Roshnik
Sinjë
Otllak
Velabisht
2
Lek/m /muaj
I. Organizim i spektakleve ose panaireve të ndryshme II. Zënie hapësire publike për qëllime tregtimi në tregjet e lira publike III. Vendosje të tavolinave të lokaleve (bareve) jashtë njësisë IV. Të tjera
100
70
70
70
70
G. Profili i Forces se Punes9 1. Të punësuar
Gjithsej 15-64
Qarku Berat 141 498 97 476
Bashkia Berat 72 467 41 637
Berat Qytet 22 282 25 462
Rroshnik
Otllak
Velabisht
Sinje
76 929 1699
39 299 6253
17 627 5929
8 143 2295
Numri i banoreve ne moshe pune, qe I perket grupmoshes, 16-64 vjeç përben rreth 69 % te popullsisë së Beratit. Keto te dhëna janë optimisteë pasi evidentojnë qe Bashkia Beratr ka një potencial të lartë të populsisë në moshë pune ekonomikisht active, por përqëndrimi I më shumë seë gjysmës së kësaj popullsie vetem në zonën urbane të Bashkisë dëshmon se performance ekonomike e bashkisë është e kushtëzuar mjaftueshëm nga zhvillimiet që ndodhin në qytetin e Beratit 2. Tabela. 17 Punekerkues te papune te regjistruar ne Qarkun e Beratit Qarku
Gjithsej
Femra
Te rinj
Fillor
Shqiperia 141 498 Berat 6 140
72 467 3 049
22 282 605
76 929 3 290
E mesme e pergjithshme 39 299 1 433
E mesme Universitar profesionale 17 627 8 143 1n231 186
Tabela. 18 Punekerkues te papune afatgjate ne Qarku ne Beratit. Qarku
Gjithsej
Femra
Te rinj
Fillor
Shqiperia 141 498
72 467
22 282
76 929
9
Plani I pergjithshëm vendor, faqe 66
9
E mesme e E mesme Universitar pergjithshme profesionale 39 299 17 627 8 143
Berat
6 140
3 049
605
3 290
1 433
1n231
186
Numrin më të lartë të të punësuarëve në bujqësi ndaj numrit të punësuarëve gjithsej e shënon Njësia Roshnik me 89.5%(Berati 4.1%, mestarja kombëtare 26.1 %) Berati shënon numrin më të lartë të të papunësuarëve në industry e shërbime, përkatësisht 29 % (mesatarja kombëtare 20.4%) dhe 66.89% (mesatarja kombëtare 53.3%). Njësitë Velabisht, Otllak, Rroshnik, Sinjë shënojnë shifra tepër të ulëta të të punësuarëve në këto ssektorë ekonomikë.
10