Γραφίδα
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2014 Φύλλο: 1 ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ
ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΩΝ Ν. & Σ. ΜΠΑΤΣΙΟΥΛΑΣ
Η κάθοδος των Αρβανιτών
ΒΙΤΡΙΝΑ
από το βιβλίο «Αρβανίτες μύθοι και πραγματικότητα» του Σπύρου Κασελίμη Οι ξένοι ιστορικοί που ασχολήθηκαν με την κάθοδο των Αρβανιτών, κατά τον 13ο αιώνα στην κεντρική Ελλάδα και τις μετακινήσεις τους στις νοτιότερες περιοχές, κατά τον 14ο αιώνα, επικαλέσθηκαν αμφίβολες πηγές του Μεσαίωνα και ανέπτυξαν πλαστές και αστήρικτες θεωρίες. Οι Αρβανίτες εμφανίζονται από τους ιστορικούς των αρχών του 19ου αιώνα, άλλοι ως επιδρομείς που εξελίχθηκαν σε μάστιγα κατά του γηγενούς πληθυσμού και άλλοι για να συμπληρώσουν τα πληθυσμιακά κενά της υπαίθρου, που είχε δήθεν ερημωθεί από διάφορες αιτίες. Με τις ανακρίβειες και τις εικασίες αυτές, εκτός από το απροσδιόριστο ληστρικό ρεύμα που “πλημμύρισε” την Ελλάδα, πλημμύρισε και η παγκόσμια βιβλιογραφία.
Ο Φαλμεράυερ πρώτος και περισσότερο ανακριβής, το 1836, γράφοντας για την Πελοπόννησο, συνέχισε την εχθρική του στάση κατά του νεότερου Ελληνισμού και ισχυρίσθηκε ότι με την εποίκηση εκεί των Αρβανιτών, εξαφανίσθηκαν και τα τελευταία ίχνη Ελληνισμού, που είχαν διασωθεί με την κάθοδο των Σλάβων. Τον ισχυρισμό του αυτόν τον στήριξε, τόσο με την παραποίηση των πραγματικών αιτίων της καθόδου, όσο και με την διόγκωση του αριθμού των εποίκων. Την πλαστότητα των στοιχείων που επικαλέσθηκε, αποκάλυψαν Έλληνες και
www.batsioulas.gr
ξένοι ιστορικοί, γλωσσολόγοι και εθνολόγοι, όπως ο Χοπφ, o Άλμπερ Θαμπ, ο Σπ. Λάμπρος κ.α. Εναντίον ποιών βιαιοπραγούσαν π.χ. οι Αρβανίτες, αφού οι περιοχές ήταν έρημες; Η τόση φαντασία των συγγραφέων για το ζήτημα της καθόδου των Αρβανιτών είναι ανεξήγητη, αν δεν είχε ως αιτία την εξυπηρέτηση ιμπεριαλιστικών σκοπών. Και τούτο, αφού πάντοτε οι ελληνικές πηγές ήταν διαφωτιστικές. Ο αυτοκράτωρ, για παράδειγμα, του Βυζαντίου Μιχαήλ Παλαιολόγος, στον επικήδειο λόγο κατά τον θάνατο του αδελφού του Θεόδωρου Β’, Δεσπότη του Μυστρά, το 1407, παρουσίασε ως μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του αδελφού του, την εποίκηση των Αρβανιτών εκεί. Διευκρίνισε ότι: «... Αποκτά τόσον στρατό, ο οποίος είχε ατυχήσεις, αλλά ήταν άξιος στα πολεμικά... Έχοντας λοιπόν αυτούς μαζί με την δύναμη της Πελοποννήσου, που δεν ήταν και εκείνη μικρή, ως ενίσχυση εξαιρετικά μεγάλη, ευκολότερα από ότι μπορούσε κανείς να νομίσει, εκανόνιζε όλα όσα έβαζε ο νους του...». Φαίνεται καθαρά από τον λόγο του αυτοκράτορα ότι η κάθοδος δεν είχε οικονομική ή δημογραφική αιτία, αλλά την κάλυψη στρατιωτικών αναγκών. Μη έχοντας πού να εγκατασταθούν οι Αρβανίτες στην ελεύθερη και κατοικημένη Πελοπόννησο, ξεχέρσωσαν άγριους τόπους, «αοίκητους», για να τους καλλιεργήσουν και να εγκατασταθούν. Αν οι πεδιάδες ήταν έρημες, θα πήγαιναν εκεί και δεν θα ξεχέρσωναν τα βουνά για να ζήσουν. Στα νεότερα χρόνια, η έρευνα των αρχείων, κυρίως της Βενετίας, αποκάλυψε και άλλα επίσημα στοιχεία που τεκμηριώνουν ότι η πρόσκληση των Αρβανιτών από τους ηγεμόνες των διαφόρων περιοχών είχε καθαρά στρατιωτικούς σκοπούς. Οι χρονογράφοι του Βυζαντίου, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, αρχίζουν να ανα-
Τα πέντε κλειδιά της Λένας Μαντά
Δε θα πάθει τίποτε αν κάνεις ό,τι σου λέμε. Πέντε λουκέτα, πέντε κλειδιά, Κάθε φορά που θα υπακούς, θα παραλαμβάνεις και ένα κλειδί με το λουκέτο του. Το τελευταίο θα έρθει μαζί με την κόρη σου. Αν μιλήσεις σε κάποιον δε θα τη δεις ποτέ ξανά ζωντανή αλλά ούτε και πεθαμένη! Περίμενε οδηγίες... Από κείνη την ώρα άρχισε ο εφιάλτης. Η μικρή της κόρη, η Μαργαρίτα της, ήταν στα χέρια απαγωγέων, δεμένη με πέντε αλυσίδες σαν μικρό ζώο. Δεν μπορούσε να ζητήσει βοήθεια από κάποιον, αφού κανένας δεν ήξερε την ύπαρξη του παιδιού. Ούτε καν ο άντρας της, ο παντοδύναμος Ορέστης Δελμούζος. Έπρεπε να υπακούσει με όποιο τίμημα… Η Λένα Μαντά γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη αλλά ήρθε στην Ελλάδα σε μικρή ηλικία. Σπούδασε νηπιαγωγός χωρίς ποτέ να θελήσει να ασκήσει το συγκεκριμένο επάγγελμα. Για τρία χρόνια είχε δικό της θίασο κουκλοθέατρου, με έργα δικής της συγγραφής. Είναι παντρεμένη, έχει δύο παιδιά και μένει μόνιμα στο Καπανδρίτι. Βραβεύτηκε «Συγγραφέας της Χρονιάς 2009 και 2011» από το περιοδικό Life & Style. Τα βιβλία της έχουν πουλήσει περισσότερα από 1,5 εκατομμύρια αντίτυπα. Εκδ. Ψυχογιός | 544σ | 16,90€ (από 18,80 €)
Συνέχεια στη σελίδα 4
Τα αρβανίτικα επώνυμα των Ελλήνων και η πορεία τους μέχρι σήμερα του Κώστα Ραχούτη Εκδόσεις Ν. & Σ. Μπατσιούλας Τιμή ΝΣ: 12,00€ (από 14,00) ΣΕΛΙΔΑ 1
ματικής λογοτεχνίας, το βιβλίο πρωτοτυπεί με το εύρημα της διπλής αφήγησης σε συνεργασία με το diavasame.grτης ιστορίας, και από τις δύο πλευρές, τη γυναικεία και την αντρική. Οι δύο συγγραφείς αποδίδουν ρεαλιστικά και απενοχοποιημένα τις ερωτικές σκηνές μεταξύ των πρωταγωνιστών, αποφεύγοντας ευτυχώς τα υπονοούμενα και τις ανόητες περιφράσεις που κατά κόρον χρησιμοποιούνται στα ανάλογα βιβλία. Διαβάζοντάς τες, εφόσον είσαι άντρας ή γυναίκα που ζει στο σήμερα, σε καμία περίπτωση δεν σοκάρεσαι ή δεν αισθάνεσαι άσχημα: πρόκειται για πραγματικό σεξ μεταξύ αληθινών ανθρώπων, με τον τρόπο και με τη γλώσσα που συμβαίνει στην πραγματιΌμορφο κάθαρμα κή ζωή, χωρίς οι συγγραφείς να καταφεύτης Christina Lauren γουν σε βίτσια ή ακραίες σεξουαλικές συΗ λογοτεχνία για γυναίκες και δη η μπεριφορές προκειμένου να ερεθίσουν τη ερωτική, γυναικεία λογοτεχνία, είναι ένα φαντασία ή την περιέργεια των αναγνωθέμα ταμπού για τους κριτικούς στην στών. Προσωπικά, με κέρδισε το γεγονός Ελλάδα. Σε ό,τι με αφορά, όταν διαβάζω ότι οι δύο ήρωες παρουσιάζονται σε μια ένα καλό βιβλίο, το παρουσιάζω προτεί- συνεχή μάχη ως προσωπικότητες και ως νοντάς το στους αναγνώστες, αδιαφορώ- εραστές, και αυτό κάνει το κείμενο να ντας για σοβαροφάνειες και ταμπέλες. έχει ενδιαφέρον για το ποιος θα κυριαρΚαι το «Όμορφο κάθαρμα», δημιουργία χήσει στον άλλο: και το σεξ μεταξύ τους του γυναικείου συγγραφικού διδύμου έτσι παρουσιάζεται, ως μια «μάχη», χωChristina Hobbs και Lauren Billing, είναι ρίς ροζ στοιχεία ή υπερβολές που μοιάένα καλογραμμένο, έξυπνο και ειλικρινές ζουν ψεύτικες. βιβλίο που λέει τα πράγματα με το όνομά Το «Όμορφο κάθαρμα» είναι ένα διατους για το σεξ και τις σχέσεις των δύο σκεδαστικό, έξυπνο βιβλίο που απευθύφύλων σήμερα, με όχημα μια ιστορία νεται στις σύγχρονες γυναίκες (αν και «έρωτα στο γραφείο». διαβάζεται άνετα και από άντρες) που ερΜε πάνω από 2.000.000 εκατομμύρια γάζονται, ερωτεύονται και συγκρούονται, αναγνώστες παγκοσμίως και μπεστ σέ- ενίοτε, με το άλλο φύλο. Γυναίκες μορλερ στη λίστα των New York Times, το φωμένες και φιλόδοξες που διεκδικούν βιβλίο, που είναι το πρώτο μιας σειράς, τη ζωή, αγωνίζονται για την καριέρα τους αφηγείται την εξέλιξη της σχέσης του και είναι σεξουαλικά απελευθερωμένες. θυελλώδους ζευγαριού των πρωταγωνι- Γυναίκες που οι έρωτές τους δεν έχουν στών: μιας νεαρής ασκούμενης, λίγους χρώμα ροζ, αλλά κόκκινο της φωτιάς... μήνες πριν από το πτυχίο της στη διοίκηΚεστός | 312σ | 13,90€ (από 12,50 €) ση επιχειρήσεων, και του προϊσταμένου της, που μόλις ανέλαβε τη διοίκηση της επιτυχημένης διαφημιστικής εταιρείας των γονιών του. Η χημεία μεταξύ τους είναι ισχυρή εξαρχής, αλλά οι αντιθέσεις του χαρακτήρα τους και κυρίως η αλαζονική και απαξιωτική συμπεριφορά του «αφεντικού» προς την υφισταμένη του, δημιουργούν σύννεφα στη συνεργασία τους, που σύντομα γίνονται αστραπές και κεραυνοί στο γραφείο και καταλήγουν σε ένα επικίνδυνο παιχνίδι σεξ και επιβολής μεταξύ τους. Ποδοπατώντας όλους τους κανόνες και ξεπερνώντας όλα τα όρια, οι δυο τους θα χρησιμοποιήσουν το σεξ για να επιβληθούν ο ένας στον άλλο. Αλλά τα πράγματα δεν εξελίσσονται σύμφωνα με τα σχέδιά τους και σύντομα θα βρεθούν παγιδευμένοι και οι δύο στο παιχνίδι τους... Πέρα από την κλασική ιστορία αγάπης μεταξύ δύο αταίριαστων χαρακτήρων, που αποτελεί σταθερό μοτίβο της αισθη-
Κριτικες
ΣΕΛΙΔΑ 2
Προθήκη
Η γειτονιά των ονείρων της Ρούλας Σαμαϊλίδου 2 Σεπτέβριο 1922: Η Πανανή, αγκαλιά με τον δυόμισι χρόνων γιο της, τον Μανώλη, καταφέρνει να διασωθούν από το μαχαίρι των Τούρκων. 3 Σεπτέμβρη 1922: Το χωριό τους, το Ρεϊζντερέ, παραδίδεται στη φωτιά και πνίγεται στο αίμα. Από το Ρε¨ζντερά στη Λήμνο, αντιμέτωποι με πικρές αλλά ουσιαστικές αλήθειες. Αναταραχές, πόλεμοι, προσφυγιά, πόνος, αγώνας για ζωή και η μοίρα, που πλέκει την ιστορία της μ’ αυτήν της Πανανής και του γιου της. Κάποιος σκοπός φέρνει πίσω τον Μανώλη, χρόνια μετά, στο χωριό τους. Κάτι ψάχνει. Αν θα το βρει, θα εξαρτηθεί από τον τούρκο ιδιοκτήτη του σπιτιού τους. Τον Σελίμ Σελίμογλου. Αυτός κρατά το κλειδί... και κάτι άλλο. Σιδέρη | 470σ | 14,94€ (από 16,60 €)
νόμος της Μαρίας Ζαχαράκη Όταν η Αντριάνα, πρωτοετής φοιτήτρια στο τμήμα φιλοσοφίας της Οξφόρδης, αναλαμβάνει με τέσσερις συμφοιτητές της μια εργασία για τη δημιουργία του
Παιδική γωνιά
ανθρώπου, το μόνο που έχει στο νου της είναι ένας καλός βαθμός. Αυτό που δεν φαντάζεται ποτέ είναι ότι, καλά κρυμμένο στις σελίδες της Βίβλου και στις τοιχογραφίες του Μιχαήλ Αγγέλου που μελετά για την εργασία, βρίσκεται το μυστικό των Αρχαγγέλων της Δημιουργίας: το πρώτο μυστικό του Κόσμου, άρρηκτα δεμένο με τη μοίρα της. Και σίγουρα δεν περιμένει ότι θα ερωτευτεί με την πρώτη ματιά έναν Αρχάγγελο που περπατά ανάμεσα στους ανθρώπους και ότι θα τον διεκδικήσει από τον Θεό, παραβιάζοντας τον πρώτο Νόμο που Εκείνος θέσπισε... Το ζευγάρι θα βρεθεί να ακροβατεί ανάμεσα στον πόθο και την αμαρτία, την πτώση και τον έρωτα, το θάνατο και τη ζωή ... Momentum | 450σ | 14,94€ (από 16,60 €)
Παραμύθι χωρίς όνομα Πηνελόπη Δέλτα
του Αλέξανδρου Τσαγκαρέλλη Τις μέρες εκείνες του Νοέμβρη του ‘73, όταν μ’ αφορμή την κατάληψη του Πολυτεχνείου απ’ τους φοιτητές εκδηλώνεται η γενικότερη έκρηξη αντίστασης ενάντια στην Χούντα των συνταγματαρχών, τέσσερεις άνθρωποι που εκπροσωπούν διαφορετικές γενιές και αντιλήψεις έρχονται αντιμέτωποι με το παρελθόν και το παρόν τους. Ο έρωτας που ενώνει, τα στερεότυπα που χωρίζουν και η συγχώρεση που δεν δόθηκε ποτέ, ακολουθούν πορεία παράλληλη με τις δραματικές εξελίξεις, μπλέκονται μαζί τους, για να κορυφωθούν την ύστατη ώρα, την ώρα της τελευταίας θυσίας. Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα αφιερωμένο σε όσους κι όσες πόνεσαν, μάτωσαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, αλλά η σεμνότητα κι ανιδιοτέλειά τους δεν τους επέτρεψε να εξαργυρώσουν την όποια προσφορά τους. Μπατσιούλας | 116σ | 9,00€ (από 10,00 €)
Αίσωπος
Εκδόσεις Ν. & Σ. Μπατσιούλας 7,20€ (από 8,00 €)
Εκδόσεις Susaeta 9,90€ (από 11,00 €)
Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα 8
Η πρώτη μου εγκυκλοπαίδεια
Τζεφ Κίνι
Δεινόσαυροι
Εκδόσεις Ψυχογιός 9,90€ (από 11,00 €)
Εκδόσεις Μαλλιάρης παιδεία 5,00€ (από 20,13 €)
Τα 33 ροζ ρουμπίνια
Μια υπόθεση για τον ντετέκτιβ Κλουζ: Τη νύχτα όλες οι φαλάκρες είναι μπλε
Ευγένιος Τριβιζάς
Η τελευταία θυσία
Μύθοι του Αισώπου
Εκδόσεις Καλέντης 23,00€ (από 25,56 €)
Γίργκεν Μπανσέρους Εκδόσεις Μεταίχμιο 6,93€ (από 7,70 €)
ΣΕΛΙΔΑ 3
Συνέχεια από τη σελίδα 1
φέρουν τους Αρβανίτες από τα μέσα του 11ου αιώνα και τους παρουσιάζουν περιορισμένους στην περιοχή του Αρβάνου. Ακριβώς την ίδια αυτή περίοδο συμπίπτουν οι μεγαλύτερες και μονιμότερες επιδρομές στην δυτική πλευρά της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, αρχικώς των Βουλγάρων και αμέσως μετά των Νορμανδών, οι οποίοι κλόνισαν ανεπανόρθωτα τα θεμέλια του κράτους των Βυζαντινών. Η πρώτη κάθοδος των Αρβανιτών τοποθετείται στο διάστημα των ετών 10211022. Έχει προηγηθεί η συντριβή των Βουλγάρων το 1019 από τον Βασίλειο Β’ (Βουλγαροκτόνο), οι οποίοι αποχωρώντας κατέστρεψαν τα χωριά του Αρβάνου, δηλαδή της περιοχής μεταξύ Δυρραχίου, Κρόιας και Ελμπασάν. Ο Βουλγαροκτόνος δέχθηκε να εγκαταστήσει τους ανέστιους πλέον κατοίκους του Αρβάνου -τους Αρβανίτες- στην βορειοδυτική παρυφή της Ηπείρου. Από τότε η περιοχή της κοιλάδας του Αώου μέχρι το Αργυρόκαστρο και το Βεράτι πήρε το όνομα της παλιάς πατρίδας τους ως Άρβανο και Άρμπρι-Αρμπερία. Η πρώτη αυτή κάθοδος των Αρβανιτών στην κοιλάδα του Αώου το 1021-1022 δεν ήταν αυθαίρετη. Ήταν μεθοδευμένη από τον αυστηρό αυτοκράτορα Βασίλειο Β’ και απέβλεπε στην ενίσχυση της μαχητικής δυνάμεως της Ηπείρου απέναντι στην μάστιγα των επιδρομέων. Εντάσσεται στην μέθοδο των Βυζαντινών να
Γραφίδα Εκδόσεις Ν. & Σ. Μπατσιούλας Ο.Ε. Κηφισίας 5, 11523 Αθήνα, τ: 2103315186 Πελοπίδου 5, 32200 Θήβα, τ: 2262100795 www.batsioulas.gr | info@batsioulas.gr Εκδότης: Νίκος Μπατσιούλας Διανέμεται δωρεάν
μετακινούν ομάδες πληθυσμού στις ευαίσθητες και στρατιωτικής αξίας περιοχές, τις αποκαλούμενες στρατοτόπια, για την επαύξηση της αμυντικής τους ισχύος, με ταυτόχρονη εκχώρηση κτημάτων στους εμπειροπόλεμους αυτούς κατοίκους, σύμφωνα με το σύστημα της στρατιωτικής οργανώσεως των ακριτών που επικρατούσε τότε. Η πολεμική τέχνη απαιτούσε κατά τα μεσαιωνικά χρόνια εξαιρετική ατομική κατάρτιση και εφοδιασμό των στρατιωτών, δηλαδή άλογα, ατομικό οπλισμό και επιδεξιότητα στην χρήση τους. Η ιδιότητα του στρατιώτη αποτελούσε ιδιαίτερο επάγγελμα και αξίωμα και προϋπέθετε υψηλές επιδόσεις στην πολεμική τέχνη. Οι στρατιώτες, εκτός από τις πολεμικές τους υποχρεώσεις, όφειλαν να πληρώνουν στο δημόσιο ή τον τοπικό άρχοντα το δέκατο των εισοδημάτων τους για κάθε «καπνό», για κάθε δηλαδή οικογένεια που ζούσε γύρω από ένα τζάκι. Η εγκατάσταση αυτή λεγόταν «πρόνοια» και είχε σημαντικό ρόλο στην δημόσια οικονομία. Το «πρόνοιασμα» των στρατιωτών γινόταν κατά προτίμηση στα στρατηγικότερα σημεία της χώρας, σε ορεινές διαβάσεις -δερβένια- πλησίον φρουρίων (κάστρων) και οχυρωμένες πόλεις. Με την ιδιότητα του στρατιώτη, οι Αρβανίτες και οι οικογένειές τους εγκαταστάθηκαν στις υπόψη περιοχές και διακρίθηκαν για την γενναιότητά τους και τις επιδόσεις τους στα στρατιωτικά τους καθήκοντα. Στην γλώσσα τους τα στρατοτόπια ονομάζονταν «κατούνες» (υπάρχει ομώνυμο χωριό στην Ακαρνανία). Οι εποικήσεις αυτές άρχισαν το 10711078 επί Μιχαήλ Δούκα και εξελίχθηκαν επί Μιχαήλ Κομνηνού το 1143-1180. Εκδ. Ν. & Σ. Μπατσιούλας | 220σ. 14,00€ (από 16,60 €)
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 3 Νοεμβρίου, Παρουσίαση βιβλίου Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, Ακαδημίας και Γεναδίου 8, Αθήνα στις 18:30 Κλεμμένες ζωές του Γιώργου Νικολαΐδη, εκδ. Momentum 10 Νοεμβρίου, Παρουσίαση βιβλίου Σπίτι της Κύπρου, Ξενοφώνντος 2Α, Αθήνα, 19:00 Διακοπές στην Κόλαση του Φίλιππου Γαλιάσου, εκδ. Momentum. 12 Νοεμβρίου, Παρουσίαση βιβλίου Polis art cafe, Πεσματζόγλου 5, Αθήνα, 19:00 Η τελευταία θυσία του Αλέξανδρου Τσαγκαρέλλη, εκδ. Ν. & Σ. Μπατσιούλας 25 Νοεμβρίου, Παρουσίαση βιβλίου Σπίτι της Κύπρου, Ξενοφώνντος 2Α, Αθήνα, 19:00 Ανατολικά της Αττάλειας βόρεια της Λευκωσίας του Μάριου Μιχαηλίδη, εκδ. Momentum.
BEST SELLERS 15/9/2014 - 15/10/2014 Λογοτεχνία - Δοκίμιο 1. Ανατολικά της Αττάλειας Βόρεια της Λευκωσίας, Μάριος Μιχαηλίδης, εκδ. Momentum 2. Το παλίμψηστο του έρωτος Θεόδωρος Παπαηλίας, εκδ. Παρουσία 3. Τα πέντε κλειδιά Λένα Μαντά, εκδ. Ψυχογιός
Παιδικό - Εφηβικό 1. Χρωματίζω και κολλάω τα ζώα της ζούγκλας εκδ. Σιδέρη Μιχάλη 2. Οι πιο όμορφες μπαλαρίνες εκδ. Susaeta 3. Το δέντρο της ζωής Βάσω Γουλιελμάκη, εκδ. Ν. & Σ. Μπατσιούλας
ΣΕΛΙΔΑ 4