IJslanders op bezoek

IJslanders bezoeken Spoolde

Gerrit Gerritsen *

Dit voorjaar kende de IJssel een lange hoogwaterperiode en dit trok heel veel IJslanders naar Spoolde. Nee, geen toeristen die in het motel verbleven maar grutto's. Heel veel grutto's. Jullie weten vast dat het slecht gaat met onze nationale vogel. Van de ooit meer dan 100.000 paren zijn er nog maar 30.000 paren over. Maar op IJsland gaat het gelukkig een stuk beter. Ze nemen in aantal toe, notabene door opwarming van de aarde. Zit dus ook een enkel voordeeltje aan.

IJsland ligt op 66 graden Noorderbreedte en er is een groot verschil in klimaat tussen de koude noordkust en de mildere zuidkust. Tot circa een eeuw geleden was het klimaat aan de noordkust te koud voor grutto's om te broeden. Maar door de geleidelijke opwarming hebben de grutto's zich vanuit Zuidwest-IJsland uitgebreid over heel IJsland, inclusief de noordkust.

Terug naar Spoolde

IJslandse grutto's trekken niet zoals onze grutto's tot West-Afrika. Een kleine groep overwintert in Marokko maar de grote aantallen zijn in de winter in Spanje, Portugal, Frankrijk en Groot-Brittannie. In het voorjaar is Nederland een belangrijke pleisterplaats voor de grutto's die in etappes terugkeren naar IJsland. Ze zoeken dan de natste plekken op om pieren te zoeken. Dit jaar was het heel gunstig langs IJssel en Zwarte Water en de aantallen liepen op tot boven de tweeduizend. Langs de Beneden-IJssel zaten ze eerst een paar weken in de Gelderse Aersoltweerde, dus aan de andere IJsseloever vanuit Spoolde gezien. Toen het water te hoog werd, verhuisden ze circa een week naar de Harculose Waard. Door de oostenwind begon het IJsselwater snel te vallen en werd de Spoolderwaard aantrekkelijk. Grutto's worden op de hele trekroute gevolgd door biologen. Ongeveer een op de honderd is door biologen individueel herkenbaar gemaakt door een combinatie van gekleurde ringen aan de lange poten. Zo kan van gekleurringde vogels een levensgeschiedenis worden opgebouwd. Met een telescoop (sterk vergrotende eenogige verrekijker) controleer ik bijna dagelijks de grutto's op kleurringen. En zo vond ik bij Spoolde diverse grutto's die op IJsland waren geringd, 1 uit Noord-Finland, een paar Duitse broedvogels en diverse die ik de afgelopen jaren rondom Zwolle ringde. Een op het oog homogene groep grutto's blijkt dus een mix te zijn van vogels die broeden op verschillende plekken in Europa tot aan het verre IJsland.

Ik heb grutto's achterna gereisd van IJsland tot Kameroen maar nu leek het of ze mij opzochten, zo vlak bij mijn huis. Het was weer genieten aan "onze" rivier.

* Gerrit Gerritsen is een groot vogelkenner, met als specialisatie de grutto

Heel veel grutto's in de avondzon. Foto: Gerrit Gerritsen