Beter Bereikbaar Brabant Editie Zuidoost-Brabant
Deze pagina’s zijn tot stand gekomen in samenwerking met en onder volledige verantwoordelijkheid van de provincie Noord-Brabant
Mobiliteit is meer dan een nieuwe weg en bussen
"Mobiliteit is essentieel voor onze leefbaarheid en voor de economie", stelt Van Heugten. "De economie stagneert als mensen niet op hun werkplek kunnen komen of goederen niet in de fabriek." Overheden worden bij dit thema volgens hem van oudsher geassocieerd met het aanleggen en onderhouden van wegen. Maar ons kleine land raakt aardig vol en andere oplossingen zijn noodzakelijk.
Provincie wil wegen en kanalen beter benutten Daarom gooide de provincie het roer om. "Behalve het bouwen en beheren van onze infrastructuur gingen we ook bekijken hoe we die wegen en kanalen beter kunnen benutten zodat meer mensen er gebruik van kunnen maken", aldus Van Heugten. "Daarnaast proberen we het reisgedrag van mensen te beïnvloeden. Want als we 's morgens allemaal tegelijk in de auto stappen, staan we alsnog in de file." Uitdagen Bij beïnvloeding van het reisgedrag ziet Van Heugten een belangrijke rol voor de provincie weggelegd. “We proberen automobilisten te verleiden om vaker de fiets of het OV te pakken. Door de aanleg van snelfietsroutes of speciale busbanen.” Daarnaast wil de provincie actief bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe mobiliteitstechnieken. Nu de verbreding van de rijksweg A58 Eindhoven - Bergen op Zoom nog jaren op zich laat wachten, daagt Brabant het bedrijfsleven uit diensten te ontwikkelen die helpen bij het voorkomen van spookfiles na onnodig remmen. Van Heugten: "Het komt erop neer dat automobilisten informatie op maat krijgen via hun TomTom of telefoon zodat ze op tijd van rijbaan kunnen verwisselen of afstand kun-
nen houden. Met Brainport Eindhoven en de Automotive Campus Helmond hoeft die kennis bovendien niet van ver te komen.” Bouwen Ondanks alle nieuwe technieken, blijft investeren in nieuwe infrastructuur volgens de gedeputeerde wel noodzakelijk om Brabant bereikbaar te houden. “Naast het mogelijk maken van nieuwe mobiliteitstechieken, blijven we ook bouwen.” Miljoenenprojecten in deze regio zijn de aanstaande verbreding van de N279 tussen 's-Hertogenbosch en Veghel, de omlegging van de N69 door Valkenswaard en Aalst en de voltooiing van 'de Ruit' bij Eindhoven/ Helmond. Provinciale wegen die nu nog dwars door dorpskernen voeren, worden de komende jaren omgeleid door de aanleg van nieuwe randwegen. In Oost-Brabant is dat nu het geval in Gemert en Haps. “Op die manier kunnen we samen met de gemeenten de leefbaarheid en veiligheid in deze dorpen verbeteren,”aldus Van Heugen. Verdiept Om het voor mensen nog eenvoudiger te maken om in het OV te stappen, zijn volgens Van Heugten veel investeringen gedaan in of bij de stations van ’s-Hertogenbosch, Tilburg, Eindhoven, Helmond en Breda. Van Heugten: "Voorzieningen voor fiets en bus zijn verbeterd en het aantal treinpassagiers tussen die steden is fors toegenomen. Daarnaast staat een verdubbeling van het aantal intercity's tussen Eindhoven en Amsterdam op de rol zodat reizigers nog eenvoudiger voor het OV kunnen kiezen.” De provincie heeft eveneens een leidende rol bij de verbetering van de spoorverbinding EindhovenDüsseldorf. Kwaliteitstijd Kijkend naar de toekomst ziet de gedeputeerde reistijd steeds meer kwaliteitstijd worden. "Bijvoorbeeld door reisinformatie op maat die je precies vertelt wanneer en met welk vervoer je het makkelijkste op de plaats van bestemming komt. Dat maakt reizen aangenamer en efficiënter en daar moeten we verder in investeren. En misschien kunnen we over een tijdje met z'n allen een potje kaarten in de auto. Want die rijdt dan zelf wel van A naar B."
Gedeputeerde Ruud van Heugten (rechts) geeft op de fiets het startsein voor de aanpak van de weg N617, 's-Hertogenbosch-Schijndel.
De futuristische Hovenring in Eindhoven, een met kabels aan een pyloon hangende fietsrotonde.
Feiten over de mobiliteit in Brabant In het jaar 2000 bezaten per duizend inwoners van Brabant 440 mensen een personenauto. Vorig jaar was dat aantal gestegen naar 521. Ten opzichte van de andere provincies is dit het hoogste autobezit. De meeste in- en uitstappers van de stations in Brabant op een gemiddelde werkdag in 2013 had Eindhoven: 59.782. De lichtstad wordt gevolgd door 's-Hertogenbosch (41.962), Tilburg (33.232) en Breda (31.029). Het laagste aantal had Lage Zwaluwe (768). In 2013 gingen in totaal zo’n 28,5 miljoen reizigers met het regionaal openbaar vervoer in Brabant. Dat is een stijging van 21 procent ten opzichte van 2007. De inmiddels 2400 deelnemers aan het fietsstimuleringsproject B-riders rijden in Brabant met hun elektrische fietsen per dag ongeveer 30.000 kilometer. Elke twee werkdagen gaan zij dus ruim de aarde rond. Samen fietsten ze al meer dan drie miljoen kilometer. Daarmee bespaarden zij 160.000 liter brandstof. Het gebruik van één ondergrondse pijpleiding in West-Brabant voor vervoer van o.a. olie en gas staat gelijk aan het dagelijkse vervoer via 69 treinen (met 1518 wagons), of dertig schepen, of 1465 tankvrachtauto's.
In de file top-10 van de ANWB over de eerste helft van 2014 staat geen enkele file in Brabant. Door de aanpassingen aan onder andere de vaarroute Veghel-Eindhoven, waardoor deze bevaarbaar wordt voor langere schepen, wil het bedrijfsleven in Zuidoost-Brabant dagelijks 460 vrachtwagens van de weg halen. Het aantal verkeersongevallen in Brabant bedroeg in 2012 14.265. Daarvan waren er 5617 in de vijf grote steden. In 1992 waren er in de provincie ruim 36.000 verkeersongevallen. In 2013 kwamen in Brabant 81 mensen om in het verkeer, 24 minder dan in 2012. Dat is een daling van 23 procent. Landelijk is er sprake van een daling van twaalf procent ten opzichte van 2012. Volgens het vakblad ‘Logistiek’ zijn dit jaar de beste vier logistieke hotspots in Nederland: 1. Venlo-Venray; 2. Tilburg-Waalwijk; 3. West-Brabant; 4. Oss-Veghel-Eindhoven. Brabant telde in 2013 586 kilometer aan provinciale wegen.
www.brabant.nl/mobiliteit
Foto: Erik van der Burgt
Een beter bereikbaar Brabant gaat veel verder dan enkel het aanleggen van nieuwe wegen en het laten rijden van bussen. Gedeputeerde Ruud van Heugten schetst de uitgebreide opdracht van de provincie als het gaat om mobiliteit.
Deze pagina’s zijn tot stand gekomen in samenwerking met en onder volledige verantwoordelijkheid van de provincie Noord-Brabant
Informatie over 3 projecten in de regio
Projecten in de regio uitgelicht
13
Weg, water en spoor Bekijk deze kaart online met foto’s en video’s van alle projecten op: www.brabant.nl/beterbereikbaar
7 2
27
VAARWEG VEGHEL-EINDHOVEN (GEREED 2015) Investeren in vaarwegen om drukke wegen te ontlasten. Een goed voorbeeld daarvan zijn de huidige werkzaamheden op de vaarweg VeghelEindhoven. Met soms relatief simpele ingrepen worden de Zuid-Willemsvaart, het Wilhelminakanaal en het Beatrixkanaal geschikt gemaakt voor langere schepen. Bochten worden er verruimd en oevers en bodems verstevigd. Het bedrijfsleven maakt er zich hard voor om na realisering dagelijks zo’n 460 vrachtwagens van de weg te halen. De werkzaamheden worden komend jaar afgerond. Via de eveneens opgewaardeerde ZuidWillemsvaart tussen Veghel en ‘s-Hertogenbosch ontstaat er zo voor langere schepen een vaarroute vanaf Eindhoven naar de Maas. Tegelijkertijd wordt in Tilburg het Wilhelminakanaal verbreed ten gunste van grotere schepen.
Bart Verkade Binnenvaartondernemer
‘Je komt toch veel fitter op je werk’
-
Marcel van Veghel
Brabant scoort prima met zijn waterwegen. Dat vindt binnenvaartschipper Foto: Jeroen de Jong/PvE en -adviseur Bart Verkade (47). “Er is veel vaarwater en de voorzieningen en bedieningstijden van sluizen en bruggen zijn goed. Het wordt nóg beter door de capaciteitsvergroting van de Zuid-Willemsvaart richting Veghel en Helmond, en van het Wilhelminakanaal bij Tilburg. Je kunt daar binnenkort ook met grotere schepen komen. Opwaardering is altijd goed. Als je met één schip hetzelfde kunt vervoeren als met twee kleinere, dan is dat minder belastend voor het milieu en efficiënter.” In West-Brabant staat de haven van Moerdijk als dependance van Rotterdam
31
28
16
3
12 18
DEN BOSCH
4
29
15
19
24
BR EDA
T ILBU RG
17
30
20
26
11
beter bereikbaar
GRENSCORRIDOR N69 (START AANLEG GEPLAND IN 2015) De weg N69, een belangrijke verbinding van Eindhoven met België, is door de forse verkeerstoename overbelast geraakt. Valkenswaard en Aalst krijgen daardoor grote hoeveelheden (vracht)auto’s te verwerken, terwijl sluipverkeer zich een weg baant door omliggende dorpen. Het project Grenscorridor N69 moet deze problemen oplossen. 27 Organisaties werken hieraan mee, zodat de verschillende belangen goed worden afgewogen. Er is niet alleen gekeken naar infrastructuur, maar ook naar landbouw, natuur, water, landschap en recreatie. Dat heeft geleid tot een zoekgebied voor een nieuwe weg, die de N69 vanaf de Luikerweg voor Valkenswaard aansluit op de snelweg A67 bij Veldhoven-West. Ook wordt geïnvesteerd in onder andere natuur en recreatie.
5
14
6
De regio Eindhoven-Helmond is een van de sterkste economische regio’s van Nederland, maar de bereikbaarheid ervan staat onder druk. Vooral de dorpen tussen deze steden in hebben veel last van sluipverkeer. Met het project ‘De Ruit’ willen provincie en regio dit aanpakken. Hierbij willen ze de bestaande N279 tussen Veghel en Asten verbreden en een nieuwe weg tussen knooppunt Ekkersrijt en Helmond aanleggen. Het Rijk van Dommel en Aa tussen de twee steden ontwikkelt zich tot een groen, recreatief gebied. Het doorgaand verkeer in Eindhoven, Helmond en Veghel vermindert. Ook zijn afspraken gemaakt over Hoogwaardig Openbaar Vervoer, een nieuw treinstation bij Eindhoven en de aanleg van wandel- en snelfietspaden.
23
22
VOLTOOIING DE RUIT BIJ EINDHOVEN (START AANLEG GEPLAND IN 2017)
8
H E LMON D
9
25
BRABANT
1
E IN DHOV E N
10 21 PROJECT IN VOORBEREIDING PROJECT IN UITVOERING PROJECT GEREED
Op de kaart is een selectie zichtbaar van mobiliteitsprojecten waarbij de provincie Noord-Brabant betrokken is. OVERZICHT VAN MOBILITEITSPROJECTEN IN BRABANT 1.
Natuurbrug Kempengrens: Brabant en Vlaanderen bouwen samen over de snelweg A67 onder Eindhoven een natuurbrug. Gereed: eind november 2014. 2 Snelfietsroute F59: resterende deel van ‘fietssnelroute’ tussen Oss en ‘s-Hertogenbosch wordt gerealiseerd. Gereed: zomer 2015. 3. Op de fiets naar bus en trein: In Uden is een nieuwe fietsenstalling en verbeterd busstation gerealiseerd. 4. Hoogwaardig Openbaar Vervoer: snel, comfortabel en betrouwbaar busvervoer met goede overstapvoorzieningen. Er komt ook een HOV-halte in Veghel. 5. Programma Hoogfrequent Spoor: 300 miljoen euro investeren in beperken overlast als gevolg van meer treinen in Vught, Haaren en Boxtel. 6. OV-fiets: alle treinstations en grote busstations in Brabant eind 2015 voorzien van OV-fietsen. 7. N329, weg van de toekomst: nieuwe weg ten oosten van Oss met veel slimme en duurzame toepassingen. 8. Jan van Cuijkstraat: doorgaande weg in Cuijk die veiliger is heringericht. 9. N260: weg is voorzien van nieuw asfalt, een faunatunnel en middengeleiders. Een komomleiding is in de planning. 10. N396: kruispunten bij aansluiting weg op A2 Leende (afslag 34) met twee rotondes veiliger gemaakt. Aanleg twee natuurbruggen over A2 en N396.
landelijk goed aangeschreven. Ook Bergen op Zoom, gelegen tussen de grote havens van Rotterdam en Antwerpen, heeft in de ogen van Verkade groeimogelijkheden. De provincie houdt zodoende volgens de Woudrichemmer flink wat vrachtwagens van de weg. Maar het kan altijd beter. Zo vindt hij het Eindhovens Kanaal te klein. Wat Verkade betreft stopt de schaalvergroting dan ook niet bij Helmond, maar worden ook Eindhoven en het groeiende logistieke knooppunt Venlo hierbij betrokken. “Ook de capaciteit van de hele ring OosterhoutTilburg-Helmond-Veghel-’s-Hertogenbosch mag worden vergroot. Het is heel goed als je dat rondje kunt varen en overal op de route wat containers bij kunt plaatsen.” Dat sluizen en bruggen straks vanuit Tilburg centraal en dag en nacht kunnen worden bediend, vindt hij eveneens een goede ontwikkeling. “Maar zorg wel voor een slagvaardige serviceorganisatie, die bij een storing snel kan ingrijpen.”
Kees van Spreuwel Transportondernemer Kees van Spreuwel (42) kan zich de jaren nog goed herinneren dat zijn vrachtwagens voor Eindhoven Foto: Marc Bolsius vaststonden, op de A50 bij IKEA en op de A2 bij Leenderheide. Die problemen zijn met de reconstructie van de A2 en de komst van de parallelweg N2 verleden tijd. “Voor onze jongens is het nu plezierig om ‘s middags terug te komen”, zegt de mede-eigenaar van Van Spreuwel Transport in Eindhoven. Natuurlijk, er blijft altijd wat te wensen over. De A58 (Eindhoven-Bergen op Zoom) moet volgens hem nodig worden verbreed. En ook de A67 (Belgische grens-EindhovenVenlo) kent de nodige verkeersdrukte. “Maar de kwaliteit van de Brabantse infrastructuur is goed. We rijden dagelijks
11 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
met ruim zestig voertuigen in de Benelux. Als je naar de situatie in België kijkt, dan is die niet te vergelijken met de Nederlandse wegen.” Verrassend genoeg zegt de Veldhovenaar dat ook de economische crisis zorgt voor minder files, omdat er minder te vervoeren is. “Eigenlijk is nu alleen de bereikbaarheid van Rotterdam en Den Haag voor ons problematisch.” Zijn bedrijf kent wel een fietsenplan, maar Van Spreuwel geeft eerlijk toe dat hij zijn medewerkers verder niet stimuleert om de auto te laten staan. Voor een nog beter bereikbaar Brabant moeten er volgens hem meer ‘groene golven’ komen. “Door bijvoorbeeld constant 70 km/uur te rijden, heb je alle stoplichten mee. Dan is de doorstroming beter en krijg je ook meer rust in het verkeer. Misschien is het voor politici en collegeleden verstandig om een dag met onze chauffeurs mee te rijden. Dan zien ze welke problemen wij tegenkomen.”
www.brabant.nl/beterbereikbaar
N395: Twee fietstunnels zijn vervangen. Herinrichting weg tussen Hilvarenbeek en Oirschot is in de planning. N617: reconstructie weg N617 tussen ‘s-Hertogenbosch en Schijndel met onder meer turborotonde bij Sint-Michielsgestel. N322: vervanging asfalt (ook van weg N267), kruising Hoge Maasdijk veiliger voor fietsers gemaakt en Waardhuizense brug vervangen. N261: omgebouwd tot veiligere weg met ongelijkvloerse kruisingen, nieuwe afslag bij onder meer de Efteling. N641 komomleiding Oudenbosch: komst Rondweg Oudenbosch ontlast huidige doorgaande route door Oudenbosch. N264 komomleiding Haps: nieuwe randweg vermindert de verkeersdruk in de kern van Haps. N638 komomleiding Zundert: centrum van Zundert verlossen van (zwaar) verkeer van en naar Belgische grens. N279 noord: weg verbreden naar 2x2 rijstroken. Kruisingen worden ongelijkvloers. N257: asfalteringswerkzaamheden en veiliger maken fietsoversteekplaatsen bij De Heen. De Ruit: investeringen om bereikbaarheid regio Eindhoven/Helmond te verbeteren. N69: oplossing voor regionale en lokale verkeersproblematiek op weg van Eindhoven naar de Belgische grens.
Marcel van Veghel Fietser “Ik ben ervan geschrokken hoe weinig het eigenlijk regent in Nederland. Echt opvallend. Ik Foto: Marc Bolsius denk dat ik hooguit vijf keer mijn regenpak nodig heb gehad”, zegt Marcel van Veghel (57) lachend. Het is voor de inwoner van Liessel geen probleem om de auto te laten staan en zijn nieuwe elektrische fiets te pakken om naar zijn werk als laborant in Helmond te gaan. Hij meldde zich in december vorig jaar aan voor het provinciale fietsstimuleringsproject B-Riders en kocht in het kader daarvan een E-bike. Als Van Veghel tijdens de spitstijden fietst, krijgt hij een vergoeding van vijftien cent per kilometer. Hij rijdt een kleine honderd kilometer per week. “Mijn opzet was om zo een deel
van de aanschafkosten van de elektrische fiets terug te verdienen. Maar het meest belangrijke vind ik nu het in beweging en uit de auto zijn. Je komt toch veel fitter op je werk en ‘s avonds thuis. Ik rijd via een achterafweggetje door de natuur en het is elke morgen volop genieten. Het heeft alleen maar voordelen.” Hij kan het project dan ook iedereen aanbevelen. Ook als na dit jaar de vergoeding stopt, blijft Van Veghel fietsen. Wat dat betreft is er bij hem echt sprake van een gedragsverandering. “Dit komt mede door die E-bike. Op een normale fiets vond ik die twaalf kilometer naar mijn werk net iets te ver, maar nu is het echt een makkie.” Denkend aan een beter bereikbaar Brabant, zou Van Veghel er in ieder geval voor zorgen dat het aantal fietspaden wordt uitgebreid en ook zeer goed wordt onderhouden. “Dat vind ik heel belangrijk. Ook dit stimuleert mensen om de fiets te pakken.”
22. Gebiedsversterking-Oostelijke-Langstraat A59: gevaarlijke op- en afritten weg A59 verdwijnen, aanleg parallelwegen, hoogwaterbescherming. 23. Opwaardering Zuid-Willemsvaart: dit kanaal (deel Den Dungen-Veghel) geschikt maken voor grotere schepen. 24. Opwaardering Beatrixkanaal en Wilhelminakanaal: kanalen bij Eindhoven en Tilburg geschikt maken voor grotere binnenvaart. 25. Brabant InCar III: proef waarbij automobilisten en truckers op weg A67 meldingen in wagen krijgen die gevaarlijke situaties moeten voorkomen. 26. Spookfiles A58: proef waarbij automobilisten op weg A58 (deel Tilburg-Eindhoven) in wagen meldingen krijgen om plotseling remmen en zo spookfiles te voorkomen. 27. Moerdijk, zeehaven van Brabant: van industriegebied Moerdijk in 2030 een nog belangrijker logistiek knooppunt maken, onder meer met Rail Service Center. 28. Nul verkeersdoden: In 2014 richt de Brabantse verkeersveiligheidscampagne zich op de jonge verkeersdeelnemers, bijvoorbeeld met praktijkdagen en acties. 29. N65: ontwikkeling verbeteringen die doorstroming en oversteekbaarheid van weg Den Bosch-Tilburg bevorderen. 30. A58, InnovA58: project om geplande capaciteitsuitbreiding weg A58 te versnellen en slimmer te realiseren. 31. Station Breda: provincie investeerde in reisinformatiesysteem en in nieuw busstation.
Floor van der Heijden Onderwijs Floor van der Heijden (36) is haar eigen werkplek kwijt bij de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), waar Foto: Marc Bolsius ze beleidsmedewerker is bij de Dienst Personeel en Organisatie. Tenminste, ze bekijkt nu zelf waar en wanneer ze actief is voor haar werkgever. “Dat bevalt mij heel goed, zeker met twee kleine kinderen.” De Berlicumse wil ermee aangeven dat de TU/e flexibel werken of thuis werken stimuleert. Daardoor kan ze de spits mijden.De universiteit doet ook erg haar best om personeel uit de auto te krijgen. “We hebben medewerkers laatst kennis laten maken met een elektrische fiets”, vertelt Van der Heijden. “Daarnaast hebben we mensen gemotiveerd om mee te doen aan het fietsstimuleringsplan
B-Riders.” Bij dit provinciale project verdienen deelnemers hun nieuwe E-bike deels terug. Ze zit ook in de Community Eindhoven Centrum Noordoost van het Brabant Mobiliteitsnetwerk. Daarin zoekt de universiteit met bedrijven, gemeente Eindhoven, SRE en provincie naar oplossingen voor gezamenlijke mobiliteitsproblemen. Onderzocht wordt onder meer of er een elektrisch busje kan komen dat werknemers ophaalt bij het NS-station, zodat zij voortaan met de trein kunnen komen. Bij de TU/e werkt Van der Heijden ook als projectmanager Living Labs bij Smart Mobility. Hier wordt het intelligenter organiseren van mobiliteit en transport in de praktijk getest. Auto’s worden slimmer, schoner en veiliger en op de weg wordt gebruik gemaakt van veel innovatieve mobiliteitsoplossingen. Haar hoop voor een beter bereikbaar Brabant is dan ook dat dit alles bijdraagt aan een vlottere doorstroming en een grotere verkeersveiligheid.
Deze pagina’s zijn tot stand gekomen in samenwerking met en onder volledige verantwoordelijkheid van de provincie Noord-Brabant
Informatie over 3 projecten in de regio
Projecten in de regio uitgelicht
13
Weg, water en spoor Bekijk deze kaart online met foto’s en video’s van alle projecten op: www.brabant.nl/beterbereikbaar
7 2
27
VAARWEG VEGHEL-EINDHOVEN (GEREED 2015) Investeren in vaarwegen om drukke wegen te ontlasten. Een goed voorbeeld daarvan zijn de huidige werkzaamheden op de vaarweg VeghelEindhoven. Met soms relatief simpele ingrepen worden de Zuid-Willemsvaart, het Wilhelminakanaal en het Beatrixkanaal geschikt gemaakt voor langere schepen. Bochten worden er verruimd en oevers en bodems verstevigd. Het bedrijfsleven maakt er zich hard voor om na realisering dagelijks zo’n 460 vrachtwagens van de weg te halen. De werkzaamheden worden komend jaar afgerond. Via de eveneens opgewaardeerde ZuidWillemsvaart tussen Veghel en ‘s-Hertogenbosch ontstaat er zo voor langere schepen een vaarroute vanaf Eindhoven naar de Maas. Tegelijkertijd wordt in Tilburg het Wilhelminakanaal verbreed ten gunste van grotere schepen.
Bart Verkade Binnenvaartondernemer
‘Je komt toch veel fitter op je werk’
-
Marcel van Veghel
Brabant scoort prima met zijn waterwegen. Dat vindt binnenvaartschipper Foto: Jeroen de Jong/PvE en -adviseur Bart Verkade (47). “Er is veel vaarwater en de voorzieningen en bedieningstijden van sluizen en bruggen zijn goed. Het wordt nóg beter door de capaciteitsvergroting van de Zuid-Willemsvaart richting Veghel en Helmond, en van het Wilhelminakanaal bij Tilburg. Je kunt daar binnenkort ook met grotere schepen komen. Opwaardering is altijd goed. Als je met één schip hetzelfde kunt vervoeren als met twee kleinere, dan is dat minder belastend voor het milieu en efficiënter.” In West-Brabant staat de haven van Moerdijk als dependance van Rotterdam
31
28
16
3
12 18
DEN BOSCH
4
29
15
19
24
BR EDA
T ILBU RG
17
30
20
26
11
beter bereikbaar
GRENSCORRIDOR N69 (START AANLEG GEPLAND IN 2015) De weg N69, een belangrijke verbinding van Eindhoven met België, is door de forse verkeerstoename overbelast geraakt. Valkenswaard en Aalst krijgen daardoor grote hoeveelheden (vracht)auto’s te verwerken, terwijl sluipverkeer zich een weg baant door omliggende dorpen. Het project Grenscorridor N69 moet deze problemen oplossen. 27 Organisaties werken hieraan mee, zodat de verschillende belangen goed worden afgewogen. Er is niet alleen gekeken naar infrastructuur, maar ook naar landbouw, natuur, water, landschap en recreatie. Dat heeft geleid tot een zoekgebied voor een nieuwe weg, die de N69 vanaf de Luikerweg voor Valkenswaard aansluit op de snelweg A67 bij Veldhoven-West. Ook wordt geïnvesteerd in onder andere natuur en recreatie.
5
14
6
De regio Eindhoven-Helmond is een van de sterkste economische regio’s van Nederland, maar de bereikbaarheid ervan staat onder druk. Vooral de dorpen tussen deze steden in hebben veel last van sluipverkeer. Met het project ‘De Ruit’ willen provincie en regio dit aanpakken. Hierbij willen ze de bestaande N279 tussen Veghel en Asten verbreden en een nieuwe weg tussen knooppunt Ekkersrijt en Helmond aanleggen. Het Rijk van Dommel en Aa tussen de twee steden ontwikkelt zich tot een groen, recreatief gebied. Het doorgaand verkeer in Eindhoven, Helmond en Veghel vermindert. Ook zijn afspraken gemaakt over Hoogwaardig Openbaar Vervoer, een nieuw treinstation bij Eindhoven en de aanleg van wandel- en snelfietspaden.
23
22
VOLTOOIING DE RUIT BIJ EINDHOVEN (START AANLEG GEPLAND IN 2017)
8
H E LMON D
9
25
BRABANT
1
E IN DHOV E N
10 21 PROJECT IN VOORBEREIDING PROJECT IN UITVOERING PROJECT GEREED
Op de kaart is een selectie zichtbaar van mobiliteitsprojecten waarbij de provincie Noord-Brabant betrokken is. OVERZICHT VAN MOBILITEITSPROJECTEN IN BRABANT 1.
Natuurbrug Kempengrens: Brabant en Vlaanderen bouwen samen over de snelweg A67 onder Eindhoven een natuurbrug. Gereed: eind november 2014. 2 Snelfietsroute F59: resterende deel van ‘fietssnelroute’ tussen Oss en ‘s-Hertogenbosch wordt gerealiseerd. Gereed: zomer 2015. 3. Op de fiets naar bus en trein: In Uden is een nieuwe fietsenstalling en verbeterd busstation gerealiseerd. 4. Hoogwaardig Openbaar Vervoer: snel, comfortabel en betrouwbaar busvervoer met goede overstapvoorzieningen. Er komt ook een HOV-halte in Veghel. 5. Programma Hoogfrequent Spoor: 300 miljoen euro investeren in beperken overlast als gevolg van meer treinen in Vught, Haaren en Boxtel. 6. OV-fiets: alle treinstations en grote busstations in Brabant eind 2015 voorzien van OV-fietsen. 7. N329, weg van de toekomst: nieuwe weg ten oosten van Oss met veel slimme en duurzame toepassingen. 8. Jan van Cuijkstraat: doorgaande weg in Cuijk die veiliger is heringericht. 9. N260: weg is voorzien van nieuw asfalt, een faunatunnel en middengeleiders. Een komomleiding is in de planning. 10. N396: kruispunten bij aansluiting weg op A2 Leende (afslag 34) met twee rotondes veiliger gemaakt. Aanleg twee natuurbruggen over A2 en N396.
landelijk goed aangeschreven. Ook Bergen op Zoom, gelegen tussen de grote havens van Rotterdam en Antwerpen, heeft in de ogen van Verkade groeimogelijkheden. De provincie houdt zodoende volgens de Woudrichemmer flink wat vrachtwagens van de weg. Maar het kan altijd beter. Zo vindt hij het Eindhovens Kanaal te klein. Wat Verkade betreft stopt de schaalvergroting dan ook niet bij Helmond, maar worden ook Eindhoven en het groeiende logistieke knooppunt Venlo hierbij betrokken. “Ook de capaciteit van de hele ring OosterhoutTilburg-Helmond-Veghel-’s-Hertogenbosch mag worden vergroot. Het is heel goed als je dat rondje kunt varen en overal op de route wat containers bij kunt plaatsen.” Dat sluizen en bruggen straks vanuit Tilburg centraal en dag en nacht kunnen worden bediend, vindt hij eveneens een goede ontwikkeling. “Maar zorg wel voor een slagvaardige serviceorganisatie, die bij een storing snel kan ingrijpen.”
Kees van Spreuwel Transportondernemer Kees van Spreuwel (42) kan zich de jaren nog goed herinneren dat zijn vrachtwagens voor Eindhoven Foto: Marc Bolsius vaststonden, op de A50 bij IKEA en op de A2 bij Leenderheide. Die problemen zijn met de reconstructie van de A2 en de komst van de parallelweg N2 verleden tijd. “Voor onze jongens is het nu plezierig om ‘s middags terug te komen”, zegt de mede-eigenaar van Van Spreuwel Transport in Eindhoven. Natuurlijk, er blijft altijd wat te wensen over. De A58 (Eindhoven-Bergen op Zoom) moet volgens hem nodig worden verbreed. En ook de A67 (Belgische grens-EindhovenVenlo) kent de nodige verkeersdrukte. “Maar de kwaliteit van de Brabantse infrastructuur is goed. We rijden dagelijks
11 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
met ruim zestig voertuigen in de Benelux. Als je naar de situatie in België kijkt, dan is die niet te vergelijken met de Nederlandse wegen.” Verrassend genoeg zegt de Veldhovenaar dat ook de economische crisis zorgt voor minder files, omdat er minder te vervoeren is. “Eigenlijk is nu alleen de bereikbaarheid van Rotterdam en Den Haag voor ons problematisch.” Zijn bedrijf kent wel een fietsenplan, maar Van Spreuwel geeft eerlijk toe dat hij zijn medewerkers verder niet stimuleert om de auto te laten staan. Voor een nog beter bereikbaar Brabant moeten er volgens hem meer ‘groene golven’ komen. “Door bijvoorbeeld constant 70 km/uur te rijden, heb je alle stoplichten mee. Dan is de doorstroming beter en krijg je ook meer rust in het verkeer. Misschien is het voor politici en collegeleden verstandig om een dag met onze chauffeurs mee te rijden. Dan zien ze welke problemen wij tegenkomen.”
www.brabant.nl/beterbereikbaar
N395: Twee fietstunnels zijn vervangen. Herinrichting weg tussen Hilvarenbeek en Oirschot is in de planning. N617: reconstructie weg N617 tussen ‘s-Hertogenbosch en Schijndel met onder meer turborotonde bij Sint-Michielsgestel. N322: vervanging asfalt (ook van weg N267), kruising Hoge Maasdijk veiliger voor fietsers gemaakt en Waardhuizense brug vervangen. N261: omgebouwd tot veiligere weg met ongelijkvloerse kruisingen, nieuwe afslag bij onder meer de Efteling. N641 komomleiding Oudenbosch: komst Rondweg Oudenbosch ontlast huidige doorgaande route door Oudenbosch. N264 komomleiding Haps: nieuwe randweg vermindert de verkeersdruk in de kern van Haps. N638 komomleiding Zundert: centrum van Zundert verlossen van (zwaar) verkeer van en naar Belgische grens. N279 noord: weg verbreden naar 2x2 rijstroken. Kruisingen worden ongelijkvloers. N257: asfalteringswerkzaamheden en veiliger maken fietsoversteekplaatsen bij De Heen. De Ruit: investeringen om bereikbaarheid regio Eindhoven/Helmond te verbeteren. N69: oplossing voor regionale en lokale verkeersproblematiek op weg van Eindhoven naar de Belgische grens.
Marcel van Veghel Fietser “Ik ben ervan geschrokken hoe weinig het eigenlijk regent in Nederland. Echt opvallend. Ik Foto: Marc Bolsius denk dat ik hooguit vijf keer mijn regenpak nodig heb gehad”, zegt Marcel van Veghel (57) lachend. Het is voor de inwoner van Liessel geen probleem om de auto te laten staan en zijn nieuwe elektrische fiets te pakken om naar zijn werk als laborant in Helmond te gaan. Hij meldde zich in december vorig jaar aan voor het provinciale fietsstimuleringsproject B-Riders en kocht in het kader daarvan een E-bike. Als Van Veghel tijdens de spitstijden fietst, krijgt hij een vergoeding van vijftien cent per kilometer. Hij rijdt een kleine honderd kilometer per week. “Mijn opzet was om zo een deel
van de aanschafkosten van de elektrische fiets terug te verdienen. Maar het meest belangrijke vind ik nu het in beweging en uit de auto zijn. Je komt toch veel fitter op je werk en ‘s avonds thuis. Ik rijd via een achterafweggetje door de natuur en het is elke morgen volop genieten. Het heeft alleen maar voordelen.” Hij kan het project dan ook iedereen aanbevelen. Ook als na dit jaar de vergoeding stopt, blijft Van Veghel fietsen. Wat dat betreft is er bij hem echt sprake van een gedragsverandering. “Dit komt mede door die E-bike. Op een normale fiets vond ik die twaalf kilometer naar mijn werk net iets te ver, maar nu is het echt een makkie.” Denkend aan een beter bereikbaar Brabant, zou Van Veghel er in ieder geval voor zorgen dat het aantal fietspaden wordt uitgebreid en ook zeer goed wordt onderhouden. “Dat vind ik heel belangrijk. Ook dit stimuleert mensen om de fiets te pakken.”
22. Gebiedsversterking-Oostelijke-Langstraat A59: gevaarlijke op- en afritten weg A59 verdwijnen, aanleg parallelwegen, hoogwaterbescherming. 23. Opwaardering Zuid-Willemsvaart: dit kanaal (deel Den Dungen-Veghel) geschikt maken voor grotere schepen. 24. Opwaardering Beatrixkanaal en Wilhelminakanaal: kanalen bij Eindhoven en Tilburg geschikt maken voor grotere binnenvaart. 25. Brabant InCar III: proef waarbij automobilisten en truckers op weg A67 meldingen in wagen krijgen die gevaarlijke situaties moeten voorkomen. 26. Spookfiles A58: proef waarbij automobilisten op weg A58 (deel Tilburg-Eindhoven) in wagen meldingen krijgen om plotseling remmen en zo spookfiles te voorkomen. 27. Moerdijk, zeehaven van Brabant: van industriegebied Moerdijk in 2030 een nog belangrijker logistiek knooppunt maken, onder meer met Rail Service Center. 28. Nul verkeersdoden: In 2014 richt de Brabantse verkeersveiligheidscampagne zich op de jonge verkeersdeelnemers, bijvoorbeeld met praktijkdagen en acties. 29. N65: ontwikkeling verbeteringen die doorstroming en oversteekbaarheid van weg Den Bosch-Tilburg bevorderen. 30. A58, InnovA58: project om geplande capaciteitsuitbreiding weg A58 te versnellen en slimmer te realiseren. 31. Station Breda: provincie investeerde in reisinformatiesysteem en in nieuw busstation.
Floor van der Heijden Onderwijs Floor van der Heijden (36) is haar eigen werkplek kwijt bij de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), waar Foto: Marc Bolsius ze beleidsmedewerker is bij de Dienst Personeel en Organisatie. Tenminste, ze bekijkt nu zelf waar en wanneer ze actief is voor haar werkgever. “Dat bevalt mij heel goed, zeker met twee kleine kinderen.” De Berlicumse wil ermee aangeven dat de TU/e flexibel werken of thuis werken stimuleert. Daardoor kan ze de spits mijden.De universiteit doet ook erg haar best om personeel uit de auto te krijgen. “We hebben medewerkers laatst kennis laten maken met een elektrische fiets”, vertelt Van der Heijden. “Daarnaast hebben we mensen gemotiveerd om mee te doen aan het fietsstimuleringsplan
B-Riders.” Bij dit provinciale project verdienen deelnemers hun nieuwe E-bike deels terug. Ze zit ook in de Community Eindhoven Centrum Noordoost van het Brabant Mobiliteitsnetwerk. Daarin zoekt de universiteit met bedrijven, gemeente Eindhoven, SRE en provincie naar oplossingen voor gezamenlijke mobiliteitsproblemen. Onderzocht wordt onder meer of er een elektrisch busje kan komen dat werknemers ophaalt bij het NS-station, zodat zij voortaan met de trein kunnen komen. Bij de TU/e werkt Van der Heijden ook als projectmanager Living Labs bij Smart Mobility. Hier wordt het intelligenter organiseren van mobiliteit en transport in de praktijk getest. Auto’s worden slimmer, schoner en veiliger en op de weg wordt gebruik gemaakt van veel innovatieve mobiliteitsoplossingen. Haar hoop voor een beter bereikbaar Brabant is dan ook dat dit alles bijdraagt aan een vlottere doorstroming en een grotere verkeersveiligheid.
Deze pagina’s zijn tot stand gekomen in samenwerking met en onder volledige verantwoordelijkheid van de provincie Noord-Brabant
Reisgedrag
BEÏNVLOEDBAAR? JA! Het rij- en reisgedrag van weggebruikers blijkt goed te beïnvloeden. Als ze er maar baat bij hebben.
Perfecte regeling' Marieke Trieling neemt sinds januari deel aan het provinciale project B-Riders. Daarbij gaat de Boxtelse (40) op een hiervoor aangeschafte elektrische fiets naar haar werk bij Camelot Beheer in Eindhoven. Uit de stimuleringsregeling van B-Riders krijgt Trieling 6,60 euro voor iedere dag dat ze de 44 kilometer fietsend aflegt (tot maximaal duizend euro). Ze noemt het een 'perfecte regeling'. "De drive om te fietsen wordt steeds groter. Ik kijk 's morgens nog wel op Weeronline.nl, maar mocht het gaan regenen dan kan ik altijd nog mijn regenjas aantrekken. Ik heb al die tijd maar twee keer de auto hoeven te pakken." Trieling vindt het jammer dat aanmelden voor de stimuleringsregeling inmiddels niet meer mogelijk is. "Als die voor mij in december stopt, blijf ik fietsen!" Nul verkeersdoden De provincie streeft al jaren naar 'nul verkeersdoden in Brabant'. De projecten hiervoor richten zich vooral op kwetsbare groepen verkeersdeelnemers, zoals
Kijk en reageer op www.brabant.nl/ballonvaart
bestuurders van 16 tot en met 24 jaar. Zijn die goed te beïnvloeden? Bosschenaar Randy Vogels (21) denkt van wel. Zelf deed hij dit jaar mee aan de praktijkdag Trials. In een auto en onder begeleiding van instructeurs leerden deelnemers onder meer hoe ze bij gladheid moeten slippen en hoe ze uit moeten wijken bij hoge snelheid. Tevens werd de combinatie 'rijden en alcohol/ drugs' besproken. "Een nuttige dag", vindt Vogels, die voor z'n deelname korting op zijn autoverzekering kreeg. "Zeker voor jongeren zoals ik die net hun rijbewijs hebben. Je wordt je bewust van de gevaren, vooral omdat je nog bijna geen ervaring hebt met dit soort situaties." Spookfiles Bram Hendrix (33) is leider van de projecten 'Spookfiles' op de snelweg A58 (Tilburg-Eindhoven v.v.) en 'Brabant in-car III' op de hele A67. Hiermee willen provincie en Samenwerkingsverband Regio Eindhoven de doorstroming op beide drukke rijkswegen verbeteren. Hendrix denkt dat bestuurders makkelijk te bewegen zijn om hun weggedrag te veranderen. "Uit enquêtes blijkt dat mensen het fijn vinden om een persoonlijk advies te krijgen. Als dat ze echt helpt, zijn mensen sneller geneigd om hun rijgedrag aan te passen. We geven rijadviezen met informatie, die bestuurders in de auto krijgen aangeboden via hun navigatie of smartphone. Bij Spookfiles gaat het erom dat je schokgolven door plotseling remmen probeert te voorkomen. Brabant in-car III wijst automobilisten op de beste rijstrook, wanneer ze het beste kunnen invoegen of juist moeten opletten voor uitvoegend verkeer." Beide projecten gaan nog dit jaar van start. Hendrix hoopt dat er op termijn heel veel 'slimme auto's' zijn die mensen sneller en veiliger naar hun bestemming brengen.
Deelnemers aan het provinciale fietsstimuleringsproject B-Riders kochten hiervoor een elektrische fiets.
'SPITSMIJDERS HADDEN EEN DUWTJE IN DE RUG NODIG' foto: Marc Bolsius
Met allerlei projecten probeert de provincie Noord-Brabant om de drukke spits rond grote steden aan te pakken, de doorstroming op snelwegen te verbeteren en om forenzen uit hun auto's te krijgen. Neem Jeroen Rutten (48). Hoewel zijn deelname aan het programma Spitsmijden in Brabant al twee jaar afgelopen is, probeert hij ook nu nog de spits op de binnenring van Eindhoven uit de weg te gaan. Hij bekijkt of hij de rit vanuit Bergeijk naar zijn werk bij de gemeente Eindhoven per fiets kan maken, of hij buiten de spitstijden kan werken of misschien wel van huis uit. "Een groot voordeel is dat mijn werkgever zich flexibel opstelt. Bovendien liggen de sportaccommodaties, waarvan ik functioneel beheerder ben, buiten de ring rond de stad." De beloning in geld voor het mijden van de spits was voor hem minder interessant. Veel belangrijker vindt hij de bewustwording die het oplevert en de positieve gevolgen voor zijn lichamelijk welzijn. Zo maakt hij op de fiets naar huis wel eens een extra rondje door de Kempen. "Er was eigenlijk maar één minpuntje aan het project: er hadden meer deelnemers mogen zijn."
Jorn Horstman
Zijn weggebruikers makkelijk te beïnvloeden? Jorn Horstman van advies- en onderzoeksbureau Dijksterhuis & Van Baaren (d&b), gespecialiseerd in gedragsverandering, spreekt zelf liever niet van 'beïnvloeden'. "Wanneer je als provincie tegen Brabanders zegt dat je ze gaat beïnvloeden om dingen anders te doen, krijg je weerstand. Ik zie het meer als een handje helpen. Vooraf denken deelnemers misschien dat het niks voor ze is. Maar als ze het uiteindelijk zelf ervaren, zijn ze heel tevreden." Gedragsverandering gaat niet met de botte bijl, weet Horstman. De 28-jarige mede-directeur van d&b in zijn woonplaats Nijmegen heeft dat gemerkt bij het project 'Spitsmijden in Brabant' (2010-2012). Zijn bureau werd door de provin-
cie ingeschakeld om het aantal bestuurders dat buiten de spits ging rijden verder te vergroten. Ook als de beloning in geld die ze daarvoor kregen zou stoppen. "Er bleek echter geen weerstand tegen het mijden te zijn, ze hadden een duwtje in de rug nodig", aldus de onderzoeker. "We hebben toen een 'mijdplan' geïntroduceerd, waarin mensen concreet moesten aangeven hoe en wanneer ze de spits gingen mijden. Deelnemers die dat hadden uitgeschreven, gingen vaker mijden dan mensen die dat niet hadden gedaan. Ze wilden zich echt aan dat schema houden." Deze ingreep leidde niet alleen tot 27 procent minder weggebruikers in de spits. "Toen uiteindelijk de prikkel van het geld verdween, bleven de meeste mensen doen wat ze tijdens spitsmijden al deden. In feite hebben ze nieuw gewoontegedrag aangeleerd."
Coaching
Eenzelfde techniek heeft d&b vorig jaar toegepast bij het fietsstimuleringsprogramma B-Riders, dat in Brabant nog tot eind 2014 loopt. Hierbij krijgen deelnemers geld voor rit-
REAGEER EN MAAK KANS OP EEN BALLONVAART Ballonvaren is voor veel mensen een droomwens. In een mand onder zo’n immense ballon varen op de luchtstromen. De rust en het eindeloze uitzicht maken het tot een unieke beleving. Maak nu kans op een ballonvaart over de infrastructuur en het landschap van Brabant!
Hoe kunt u meedoen? Ga naar www.brabant.nl/ballonvaart, en vul daar uw gegevens in. Bekijk de infrastructuur van Brabant vanuit de lucht!
ten per elektrische fiets, die ze voor dit project hebben aangeschaft. In de vorm van een telefoon-app is daarvoor een 'online fietscoach' ontwikkeld. "We zien nu een soortgelijk effect als bij spitsmijden: de coaching voegt in het begin veel toe. Voor iemand die net begint met fietsen, is het fijn om doelen te kunnen stellen. Deze groep doet het ook beter dan de mensen die alleen voor geld fietsen", constateert Horstman. "Je moet ze dus eerst laten ervaren dat ze er tijd mee winnen of zich veel fitter voelen. Daarna kunnen ze het ook zonder prikkel af." Klachten over onwillige apparatuur en haperende software zijn hem bekend. "Ik denk dat elk project met technische problemen te maken heeft. Je komt altijd tegen dat bepaalde zaken niet goed functioneren. Dan moet je zorgen dat het zo snel mogelijk wordt opgelost voor de deelnemer. De techniek wordt soms heel erg ingewikkeld gemaakt om de mogelijkheden te laten zien, terwijl de gebruiker vaak iets eenvoudigs zoekt. Die les hebben we van beide projecten geleerd."