Buurtcultuur Deze pagina is tot stand gekomen onder volledige verantwoordelijkheid van de provincie Noord-Brabant
De pop-up minikerk Tekst: Tim Durlinger | Foto: Marc Bolsius
De Antonius Abt kerk behouden door die van binnen een stuk kleiner te maken. En tegelijk nadenken over de toekomst ervan. Dat willen ze in Terheijden.
"M
ensen uit Terheijden willen niet in Wagenberg naar de kerk. Als parochie blijf je nooit overeind door alleen maar kerken te sluiten. Da's funest." Vice-voorzitter Petra Kimmel van de Vijf Heiligenparochie zegt het vol overtuiging. Daarom zit ze in een werkgroep die onderzoekt of de Antonius Abt kerk in Terheijden vanwege teruglopend bezoek een herbestemming kan krijgen als... kerk! Maar dan een stuk kleiner. Met een veertien meter hoge afscheiding wordt het interieur in tweeën gesplitst. In het kleinste deel, met koor en twee zijbeuken, komen het hoofdaltaar, de kerkbanken en een aparte ingang. Het resterende stuk, het schip, wordt multifunctioneel. Hier moet in ieder geval een permanente expositieruimte komen en een ontmoetingsplek. Voorop staat echter het respect voor de functie als kerk. "Je kunt hier straks geen dancefeest houden", aldus Kimmel.
• Leo Vermeulen (links) van de Stichting Behoud de Antonius Abt Terheijden toont bezoekers tijdens een rondleiding in de kerk het orgel.
Vijf jaar Brabantse Buurtcultuur â De provincie Noord-Brabant viert deze maand dat ze vijf jaar de Brabantse buurtcultuur ondersteunt. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met het Prins Bernhard Cultuurfonds. Beide bepalen de kaders voor een subsidieaanvraag door organisaties. Buurtcultuur wordt gesteund vanuit drie provinciale fondsen. Het project dat hiernaast wordt beschreven, krijgt een bijdrage
vanuit het fonds Buurtkerken. Dit soort initiatieven stimuleert dat vrijkomende kerken worden gebruikt voor culturele, welzijnsof zorgbestemmingen. Daarnaast is er een fonds Buurtcultuur, dat sterk inzet op de leefbaarheid in buurten. De projecten in het fonds Buurtnatuur hebben positieve effecten op onder meer het klimaat en een duurzame leefomgeving.
"We willen de bevolking terugkrijgen in de kerk" • Susan Nash
Architect Edwin Paymans, eveneens lid van de werkgroep, tekent voor de meest in het oog springende aanpassing: de scheidingswand. "Je moet denken aan een houten frame, bekleed met deurpanelen. Je kunt vervolgens die ruimte aankleden met
bijvoorbeeld beschreven tegeltjes of cd's. Zo groeit die afscheiding langzaam. Waarbij er wel altijd een doorkijk blijft naar de kerk." Paymans spreekt van een pop-upontwerp. Het is eenvoudig weg te halen, mocht het kerkbezoek weer toenemen of het vijftiende-eeuwse Rijksmonument alsnog een andere functie krijgen. De bedoeling is ook dat de Terheijdenaren zich in de expositieruimte uitspreken over de toekomst van de kerk. "Daarover brainstormen we nog", vertelt werkgroeplid en kunstenares Susan Nash. "We willen hierbij samenwerken met scholen en verzorgingshuizen. Ook de NHTV (voorheen Nationale Hogeschool voor Toerisme en Verkeer, red.) in Breda denkt mee over de vraag hoe je de samenleving erbij kunt betrekken." Bovendien mag de Stichting Behoud de Antonius Abt Terheijden er activiteiten organiseren, zoals proeverijen en torenbeklimmingen. Mensen kunnen vriend worden van de kerk en zo bijdragen aan de instandhouding. Nash: "We willen de bevolking terugkrijgen in de kerk, waardoor ze die weer financieel draagt en er trots op is." Met behulp van het buurtkerkenfonds van de provincie Noord-Brabant worden twee (pop-up-) toiletvoorzieningen in de nieuwe ruimte aangebracht. Dat leidt weer tot synergie, weet Kimmel. "Dankzij dit soort subsidies gaat de parochie weer investeren in een kleine kerk. We hadden besloten hier geen groot onderhoud meer te plegen, maar doen dat nu dus op een andere manier." Ze hoopt dat de veranderingen komende zomer hun beslag krijgen. Het zal nog de nodige gesprekken vergen om iedereen van de ingreep in dit 'heiligdom' te overtuigen. Kimmel: "Maar heiligheid ontstaat waar mensen bij elkaar komen. Waar gemeenschapszin is."
brabant.nl/5jaarbuurtcultuur