14 minute read
Altijd prijs bij de gebroeders Tuls
from KlusVisie 1-2020
by BDUmedia
Net als Jan Tuls uitspreekt dat de handel in antiek bouwmateriaal langzaam een aflopende zaak is, stapt een monumentenman de loods in het Utrechtse Montfoort binnen. “Jullie stoppen!?
Dat kan helemaal niet!” Zo onmisbaar zijn de drie
broers Tuls dus. Jan vindt dat de zaken altijd beter kunnen. Want gemeenten hebben de mond vol van recyclen: “Maar kost een klus aan een oud pand een paar centen meer, dan moeten er nieuwe stenen komen. Dus daar valt nog een slag te maken.” De broers raken wat op leeftijd. En jongeren vinden het werk te zwaar. We zijn wellicht precies op tijd om een portret van de mannen te maken. Wie zal dit bedrijf ooit overnemen? Wellicht ziet een KlusVisie-lezer dit zware maar mooie vak wel zitten.
Jan stelt voor om een rondje te maken over het uitgestrekte terrein dat loopt van een oude rivierdijk tot aan de Hollandse IJssel. De rivier is inmiddels getemd tot een brave stroom. Het terrein van Tuls was lang geleden een uiterwaard. Tijdens de rondgang geeft Arie een toelichting op de materialen. We besluiten de foto te maken bij een krat gele IJsselsteentjes, harde molensteentjes gebakken van klei uit de achterliggende rivier. Die stenen zijn van een kleiner formaat vanwege het fijne sediment dat in de afgedamde rivier bleef liggen. Jan: “Vroeger haalden ze de klei van het boerenland. Die schepten ze in vletten, platte boten, die de klei via de Hollandse IJssel naar de steenfabrieken vervoerden. Deze rivierklei is in
de loop der jaren opgeraakt.”
De opkomst en groeiende populariteit van het grotere waalformaat is de reden dat de steenfabrieken langs de Hollandse IJssel verdwenen. Wat wel bleef: een fraai polderlandschap langs de rivier. Heb je in het voorjaar een dagje vrij, volg dan per fiets, met de benenwagen of een bootje de route die vanaf Gouda voert langs historische stadjes als Haastrecht, Oudewater en IJsselstein. En sla
Montfoort en de Gebroeders Tuls niet over.
Jaap van Rijn
BIKKENDE BIKKELAARS
aan de Hollandse IJssel
Bij het oprijden van het terrein ervaart de bezoeker alvast een ding: dit is een bijzonder bedrijf. Overal waar je kijkt staan tot aan de oever van de Hollandse IJssel de dakpannen en gebikte bakstenen opgestapeld. Ook voorradig: kloostermoppen, plavuizen, marmer, lei- en andere hardsteen en oude, vaak decoratieve ramen en muurankers. Alles gebruikt. Ook in de grote, nieuwe loods kan de klant materialen uitzoeken.
De familie Tuls slaat de oude bouwmaterialen inmiddels vijftig jaar op. Eerst vader Hermanus Tuls en daarna de broers Herman, Jan en Arie erbij.
Zij blijken wandelende databanken te zijn want ze weten ontzagwekkend veel van de materialen. Nee verkopen, dat is er niet bij.
Kom je met een pan of steen aanzetten die ze niet hebben, dan weten ze wel waar je die kunt opduiken. De gebroeders Tuls bezitten een levend archief van oude bouwmaterialen waar stukken binnenkomen en voor redelijke prijzen weer vertrekken. Want Jan Tuls maakt direct duidelijk: dit is een zaak die eerlijke prijzen rekent. Da’s best een lovend streven in een wereldje waar handelaren vaak voor de hoofdprijs gaan.
Nokvorsten en kantpannen Als een storm over het land raast, dan werken de drie broers zich de blaren op de handen. Half Nederland weet de weg te vinden naar de Mastwijkerdijk, in de vaak niet ijdele hoop hier passende dakpannen te vinden. Wachten op nieuwe pannen zien velen niet zitten, het dak moet zo snel mogelijk dicht. Wachten heeft ook niet altijd zin, zo weet Jan. Want het gaat vaak om nokvorsten en kantpannen - een storm neemt vooral de pannen aan de dakranden te grazen - en die liggen ook voor nieuwbouwhuizen lang niet altijd ergens op voorraad. Jan: “Dakpannen worden uit verre streken met grote boten hierheen verscheept, het gaat om
miljoenen pannen. Een ontwikkelaar koopt voor een scherpe prijs een dot van die pannen en laat ze op de daken leggen. Allemaal leuk en aardig, maar ze houden doorgaans geen reservevoorraad aan. Opslag van dakpannen gaat van de winst af. Zeker van dure stukken als nokvorsten en kantpannen is er regelmatig geen voorraad. Dus komen mensen kijken of wij een voorraadje op de kop hebben getikt. Wat vaak het geval is. En anders kennen we de weg wel. Bij betonpannen heb je een aantal verschillende kantpannen van dezelfde dakpan. Die komen ze dan bij ons halen.”
Herman achter het raam in de loods waar onder meer ramen staan opgeslagen.
Kloostermoppen zijn de oudste stenen die op het terrein van Tuls liggen. Ze werden in de middeleeuwen vooral gebruikt bij de bouw van kloosters, kastelen en kerken. Voor de moppen geldt: hoe dikker, hoe ouder en zwaarder. Deze stapel komt uit de Utrechtse Dom. Ze worden meestal gebruikt bij het uitvoeren van kleine reparaties aan monumenten. Wat zichtbaar is: door het regelmatig uithalen en afbikken worden moppen nog onregelmatiger van vorm.
Ook op voorraad: dik Belgisch blauw hardsteen inclusief biksporen.
Bakstenologie Een deel van de loods blijkt een showroom te zijn waar de mannen muurtjes van diverse soorten bakstenen optrokken. Denk aan Rijnstenen, waaltjes, bonte en gele IJsselstenen en een stukje metselwerk met stenen van vechtformaat. Eenmaal terug in de kantine geeft Jan een college bakstenologie. Zodat we na het bezoek wellicht beter in staat zijn typen steen te herkennen. Oude bakstenen van de hoogste kwaliteit, de blauwen aldus Jan, zijn maar mondjesmaat beschikbaar. En dat heeft al eeuwenlang met geld te maken. Jan: “De hardste dus de beste Vechtstenen gingen destijds naar landhuizen langs
Ook fraai: blauw gesmoorde Oegstgeester dakpannen. De pan is naar de plaats Oegstgeest vernoemd omdat daar deze pan werd gebakken in twee fabrieken. De pannenbakkers lieten zich bij de vorm inspireren door de beverstaart. De groeven hebben twee functies: het leiden van de waterstroom en om de pannen in elkaar te laten grijpen. Je komt de pannen nog wel eens tegen bij nieuw gebouwde huizen in traditionele architectuur. Ze worden in halfsteens verband gelegd.
Van Rijnklei kun je een hoge kwaliteit stenen bakken. De dikkere linkersteen is een blauwe en geschikt voor onder meer bestrating, de rechter is een zachtere rode en werd vooral bij raampartijen gebruikt.
Populair zijn deze bikkelharde ‘blauwe’ Hollandse plavuizen, ook bekend als estrikken. Kosten al gauw een euro of 5, 6 per stuk.
De Hollandse kruispan is nog steeds populair bij restauraties en renovaties. Het bolvormige ornament, de kogel, geeft het dakvlak een fraai uiterlijk. Het heeft ook een constructieve functie: met deze bol leg je de pan in een kruisverband.
de Utrechtse Vecht en de Amsterdamse grachtenpanden waarin de rijken woonden. Ook de bruggen en onder andere de Utrechtse werven zijn eeuwen geleden met deze vaak donkere stenen opgemetseld. Ze zijn praktisch niet stuk te krijgen. Dus blijven ze bij restauraties zoveel als mogelijk op hun plek zitten. Die blauwen zitten alleen in de voorgevels, ook bij boerderijen hier in de buurt. Af en toe komt een partijtje blauwen bij een sloop vrij. Ze zijn praktisch waterdicht en vriezen niet kapot, in tegenstelling tot stenen die op lagere temperatuur zijn gebakken.” “Bij twee- en driesteensmuren, die werden opgemetseld bij boerderijen en dure woningen in gebieden die regelmatig overstroomden, zijn de achterste stenen zachter en dus goedkoper. Dat is toch geen zichtwerk en deze stenen hoeven het water niet tegen te houden. We noemen deze bakstenen achterwerkers. Raap je dat allemaal door elkaar en verwerk je ze, dan krijg je een bonte muur. De zachtere rode stenen voor een gevel gingen naar het achterland waar de arme mensen bij Vinkeveen destijds woonden. In de stenen zitten ook scheurtjes en ze zijn vaak wat vervormd.”
Bakken van stenen, toen en nu Jan wil best uitleggen hoe je blauwen krijgt. “Bij hogere temperaturen, denk aan temperaturen rond de 1100 graden Celsius, kleurt baksteen meer naar donkergrijs. Deze baktechniek heet smoren. Smoren
kunnen ze alleen in Nederland heel goed. Een ander woord voor deze baktechniek is sinteren. Bij het smoren zitten de stenen in een zuurstofarme oven met houtrook of steenkooldamp. De gebakken stenen zijn onder meer blauwzwart, donkerbruin en bronsgrijs en noemen we dus blauwen. Dit hangt af van de baktechniek en de kleisoort. Het werken met de oven is ambachtswerk. Je kunt beslissen de bakstenen dichterbij of juist wat verderaf van het vuur te bakken. Het smoren kan ook een soort smeltproces zijn, dan treedt verglazing op. Dat maakt die stenen nog duurder. Wat de steenkleur betreft: geelbakkende klei is kalkhoudend en kwam vooral uit het gebied van de Hollandse IJssel. De meeste Nederlandse rivierklei is ijzerhoudend dat bij lagere temperaturen rood bakt. Die zijn dus goedkoper. Daarom zie je bij oudere huizen in wat vroeger de arme gebieden waren, zoals Zeeland en Friesland, veel rood.”
Driehonderd jaar Jan vertelt dat dit bakverhaal ook opgaat voor dakpannen: “De hardgebakken, Oudhollandse pannen zijn sterk spul, die liggen met gemak zo’n driehonderd jaar op het dak. Mensen denken vaak dat geglazuurde pannen de beste zijn. Het omgekeerde is waar: het zijn vaak niet zo goed gebakken pannen zodat kleurverschil optreedt. Door ze te verven of glazuren, zien ze er beter uit en dankzij de glazuur ook waterdicht. De toekomst is duidelijk wat de pannen betreft. Op steeds meer hellende daken komen zonnepanelen, alleen op de nok en de kanten zitten dan nog pannen. Dus dat is teruglopende handel. Overigens zijn dakpannen een makkelijkere handel dan bakstenen. Je hoeft ze alleen van het dak te halen en op te stapelen.”
Nokvorst-eindkap Na het gesprek legt collega-vakman Gert Kruse een beschadigde, betonnen nokvorst-eindkap van het sneldekkerstype op de tafel. Die was bij een klant van het dak gevallen. De uitdaging: het vinden van dit type eindkap uit een bouwjaar in de jaren zeventig. Aan de hand van de gemaakte fotootjes vinden de mannen van Tuls de kap in 30 seconden. Wat bijzonder is op een terrein dat twee voetbalvelden beslaat. Tip: neem een eigen pan mee, want dakpannen kennen een grote variatie in afmetingen.
Meer informatie: www.tulsdakpannen.nl
LEKKER BIKKEN IN DE BAK Een milde motregen daalt neer op de ontzagwekkend grote verzameling bouwmaterialen. In een containerbak bikt Arie Tuls het cement van een partij bakstenen. De regen deert hem vooralsnog niet. En anders legt hij een plaat op de bak, zit hij lekker droog. Dat bikken vraagt om een bepaalde handigheid. Want je wilt de steen niet beschadigen. Arie is pas later in het bedrijf gekomen. Tot zijn 40ste werkte hij als ingenieur, maar de beroepspraktijk ging hem tegenstaan. Sindsdien maakt Arie het trio Tuls compleet. Arie: “Vroeger had mijn vader personeel dat de stenen ophaalde. Ze werkten met een pikhouweel met zo’n platte kant. Die moet je netjes en precies in de voegen slaan van de muren. Deze methode is inmiddels te kostbaar. Nu hebben ze een sorteergrijper en kijken ze waar ze de stukken muur vanaf moeten halen. Daar moet je geen knoeier voor hebben, want dan valt alles op de grond en moet je rapen. Wij krijgen die stukken en bikken deze schoon in de container, zodat er geen afval in de grond komt. Soms komt er een partij oudere, keiharde bakstenen binnen, de blauwen. Daar zit de betere, hardere specie aan vast waar onder meer schelpenkalk in zit die de molens vroeger leverden. Deze specie maakt het afbikken arbeidsintensiever en daarmee de schoongebikte steen duurder.”
Momenteel is het druk in de bouw. Een goed moment om je uurprijs te verhogen! Twijfel je? In dit artikel zetten we 5 redenen op een rijtje.
1. Een lage prijs geeft geen vertrouwen Als je een veel lagere prijs vraagt dan je collega's, welke boodschap geef je je klanten daarmee? Je zegt in feite dat je minder waard bent dan anderen.
2. Gekozen worden vanwege je kwaliteit Waarom wil je dat een klant voor jou kiest? Omdat hij vertrouwen in je heeft, goede verhalen over je heeft gehoord, of omdat je een goede klik hebt met elkaar. Niet omdat je toevallig de goedkoopste bent.
3. Een klant die niet wil betalen is geen goede klant Hoe ziet jouw ideale klant eruit? Een klant die een low-budget verbouwing wil met de goedkoopste materialen? Of toch liever een klant die genoeg gespaard heeft om een fatsoenlijke verbouwing te laten doen?
4. Je doet je collega's geen plezier Als jij je uurprijs met een tientje verlaagt, en je collega verlaagt vervolgens zijn uurprijs met twee tientjes, wie heeft er dan gewonnen? In feite verli es je allebei.
5. Je doet je klant geen plezier Als je uurtarief te laag is, ben je gedwongen om veel werk aan te nemen. Je houdt geen tijd over voor goed gereedschap of om een keer (onbetaald) wat extra te doen voor een klant.
Concurreren op kwaliteit in plaats van prijs?
Word keurmerkhouder! Vanaf €225 per jaar voer je het Keurmerk Kwaliteitsvakman. Hiermee laat je zien dat je een ervaren vakman bent die voor kwaliteit staat. Meer weten? Vraag het informatiepakket aan via de website.
EEN CLAIM VAN R egels, regels en nog eens regels. Ons land zit vol met regels. Het Bouwbesluit zit vol met regels – ook betuttelende – 17.000 EURO die de kwaliteit van een bouwwerk moeten garanderen. Met die kwaliteitsregels valt niet te sjoemelen. En doe je dat wel, dan kost je dat heel veel centen.
Vloer niet dik genoeg In de eerste dagen van 2020 werd ik geconfronteerd met een vakman die een claim van 17.000 euro aan zijn broek heeft. Want hij nam het niet zo nauw met de regels van het Bouwbesluit. Bij de aanbouw van een woning had hij een vloer gestort die én niet dik genoeg was én niet goed bewapend én niet geïsoleerd. De eigenaar van de woning sprak hem hierop aan nadat de vakman de muren had gemetseld. Een bouwkundig expertisebureau werd erbij gehaald en u kunt het wel raden: die maakte gehakt van het bouwsel. De regels in het Bouwbesluit zijn helder en stellig. Daar kom je niet onderuit.
Bewijslast Nog een jaar en dan treedt de Wet op de Kwaliteitsborging in werking. Velen denken ten onrechte dat ze daar niet veel mee te maken krijgen. Maar let op: van het kleinste klusje tot het grootste bouwwerk geldt dat op jou de bewijslast rust om aan te tonen dat je alles volgens het Bouwbesluit uitvoert. Heb je niet de kwaliteit geleverd volgens de regels van het Bouwbesluit of heb je dat wel maar kunt je dit niet aantonen, dan ben je de klos. Voor je het weet gaat je dat een hoop geld kosten. Dan loont uitsluitend kwaliteit leveren, mits je dat ook kunt laten zien.
Je moet zelf de
bewijslast leveren
Charles Verhoef
Voorzitter Zelfstandigen Bouw
Markt zonnepanelen groeit enorm hard
Onderzoeksbureau Dutch New Energy Research waarschuwt voor een tekort aan installateurs van zonnepanelen. Want de Nederlandse markt voor de panelen groeit
spectaculair hard. Bedrijven komen inmiddels handen tekort bij de aanleg van zonneparken. De onderzoekers verwachten een verschuiving naar meer panelen op daken. Want het volzetten van landbouwgrond met panelen moeten we zoveel mogelijk voorkomen, zo besliste de Tweede Kamer. Met een zonneladder kunnen gemeenten, provincies en waterschappen prioriteit geven aan geschikte locaties voor zonnepanelen.
440 wattpiek Ook neemt de wattpiek van zonnepanelen toe. Zo presenteert de producent DMEGC een zonnepaneel van 440 wattpiek die is voorzien van halve zonnecellen die het opbrengstverlies reduceren. De zonnepanelen worden geleverd met twaalf jaar productgarantie en een gegarandeerde output na 25 jaar van 80,2 procent. Voor de particulier die dergelijke of andere panelen
Wie een geldplan zoekt die past bij de eigen situatie, surft een keer naar Start
puntgeldzaken.nl. Dit is een initiatief van het Nibud, Vereniging Eigen Huis, de beleggersclub VEB en Stichting Certificering FFP. Deze organisaties staan naar eigen zeggen borg voor objectieve en onafhankelijke informatie. Je kunt op de site kiezen voor geldplannen zoals Geldplan ZZP, Geldplan Sparen, aflossen of beleggen en Geldplan Pensioen. Doel van ambieert, is er goed nieuws. Minister Eric Wiebes overweegt een minimumprijs voor teruggeleverde stroom opgewekt door zonnepanelen in te stellen. Dit zou de opvolger van de salderingsregeling kunnen worden en blijft het aantrekkelijk om te
Geldplannen opstellen
investeren in zonnepanelen.
deze plannen: een scherp inzicht krijgen in de financiële situatie. Je ziet welke risico’s je loopt, hoe je deze kunt beperken en hoe je persoonlijke financiële doelen kunt realiseren. En lukt dit allemaal niet, dan kun je nog altijd als straatmuzikant wat extra pegeltjes verdienen… Genoeg mensen hebben weinig zicht op de vaste lasten. Dyme wil hen bijstaan met een gratis app die de kosten veilig plaatst in een online-overzicht. Dyme kan ook abonnementen voor je opzeggen, daar wordt wel een klein bedrag voor in rekening gebracht. Tevens kun je via Dyme bijvoorbeeld overstappen op een andere energieleverancier. Dyme geeft aan dat zij in dit geval commissie van de nieuwe energieleverancier krijgt. Ook doet de organisatie een belofte: geen verkoop van gebruikersdata aan derden.
