Wijk voor Initiatieven

Wijk voor

visie

initiatieven Almere Hout Noord

Almere Hout Noord, de ondernemende, talentvolle en ecologische wijk De ontwikkeling van Almere Hout Noord gaat eerst en vooral over mensen. Leo, Jasmin en Leroy leven, werken en spelen in Hout Noord, de Wijk voor Initiatieven. Zij krijgen een uitgebreider portret verderop in onze visie, net als andere mensen die hun plek kunnen vinden in Hout Noord.

Het geeft uitdrukking aan de diepste wens en intentie van Ymere: een wijk te maken die werkt voor de mensen die er leven.

Pionieren, banjeren in het groen, tuinieren, ecologisch bewustzijn, ruigte, de robuuste verbinding met bossen en de Oostvaardersplassen.

Leroy: Sport in de wijk, gezondheid en talentontwikkeling.

Zelf erop uittrekken.

De brede school, het Talentenhuis, de Buurtschuur en het wijksportloket.

De Buurtschuur, maar ook: ontplooiing, ontmoeting, flexibiliteit, organische groei en (Particulier) Opdrachtgeverschap.

Samen de wijk maken.

Leo: Ondernemen dichtbij huis, een gezonde omgeving, snelle en veilige fietsverbindingen, de Kanspanden met hun gemengde en flexibele functies.

Spelevaren, een tuin aan het water, water als dage足 lijks onderdeel van het leven, naar school gaan en boodschappen doen met de punter.

Jasmin: Netwerken en Ondernemershuis, het dichten van gat tussen zolderkamer en bedrijventerrein, ruime woningen met uitbreidings足 mogelijkheden op de kavel.

wijk voor initiatieven ymere 3

wijk voor initiatieven ymere 4

inhoud

Wijk voor Initiatieven Almere Hout Noord

Voorwoord

07

Wijk voor Initiatieven – initiatieven voor een Wijk

08

De Participatie Onderneming: organisatievorm

16

De ruimtelijke strategie: orde en chaos

19

De ondernemende wijk: participeren, produceren, netwerken

26

De talentvolle wijk: empowerment, engagement, entertainment

31

De ecologische wijk: beleven, bijdragen, betekenis geven

37

De sociale ruggengraat: lichaam in beweging

43

Voorliggende Visie is de bundeling c.q. samenvatting van diverse gethematiseerde visies en de uit­ werking van gevraagde producten door de gemeente Almere.

wijk voor initiatieven ymere 5

wijk voor initiatieven ymere 6

Voorwoord

Op het moment dat wij dit schrijven gonst de

bewoners en ondernemers in de wijk. Want

concepten en voorstellen, maar realiseren ons

wereld van het woord change. Iedereen is in de

iedereen is welkom. We zullen met elkaar de

dat in deze korte tijdspanne de visie nog niet

ban van de man die verandering belooft en

handen uit de mouwen moeten steken om het

volledig ‘op hout gerijpt’ is. Dat rijpen komt,

vooral hoop brengt. Gebaseerd op de wortels

plan te laten slagen. Almere Hout Noord wordt

organische processen vragen tijd. Wij zijn in

van dat land, van die samenleving. Het zijn nog

spannend, krijgt iets experimenteels en

ieder geval geïnspireerd door de opgave en

woorden, maar men verwacht veel. Net zoals

dynamisch. Zeker in de verhoudingen tussen

hebben hem ambitieus uitgewerkt. Nu voelen

de nieuwe bewoners en ondernemers in Hout

stad, corporatie, maatschappelijke instellingen

we vooral de motivatie om die Wijk voor

Noord veel van hún wijk zullen verwachten.

en het individu. Dat kunnen we. We moeten

Initiatieven ook te laten ontstaan.

van elkaar willen leren, elkaar iets gunnen. Net Zo kijken wij naar de nieuwe uitdaging voor

zoals we dat nu al doen. Zo worden idealen

Laat helder zijn dat wij ons prettig uitgedaagd

Almere Hout Noord. Verandering, hoop,

werkelijkheid. Zo kunnen we de sprong van

hebben gevoeld. Het is nu aan Almere om de

woorden en daden. En wortels. Diepe wortels.

woorden naar daden maken.

handschoen op te pakken. Met de kennis, ervaring en ambitie die wij hebben, geloven wij

Als Ymere zijn we diep geworteld in Almere, ruim dertig jaar partner van de stad. We weten

Het is geen toeval dat wij zo hoog inzetten op

in een samenwerking die de nieuwe identiteit

wat er speelt, wat er goed gaat, waar behoefte

ondernemerschap, naast talentontwikkeling en

voor Almere Hout Noord kan maken. Roots are

aan is en wat mensen anders willen. Kansrijken

ecologie. Ondernemerschap gaat uit van

the boots to walk into the future.

en kansarmen. We denken, vanuit onze lokale

vertrouwen, kansen zien en initiatieven nemen.

verankering en betrokkenheid, te weten wat

En van risico nemen. Wij durven het wel aan.

Almere als grote stad nog meer nodig heeft.

Wij vinden dat we een fraai aanbod voor de

Namens het gehele team,

stad hebben, met leuke, slimme, mooie,

Roel Steenbeek

Almere Hout Noord zet de toon voor die

noodzakelijke en soms onverwachte nieuwe

Voorzitter Raad van Bestuur

verandering. ‘People first!’, zegt men aan de

oplossingen. Met veel dynamiek. En een

Ymere

andere kant van de oceaan. En dat zegt Almere

intrigerende spanning tussen marktwerking en

ook. En wij met de stad. Niet uit volgzaamheid,

sociale maakbaarheid.

2 februari 2009

maar vanuit de idealen en de slagkracht van een corporatie die staat voor ‘wonen. leven,

Ook de totstandkoming van onze visie

groeien’. Hier kunnen we dat op grotere schaal

kenmerkt zich door veel beweging.

doen: een sociaal duurzame wijk maken. Met

Een uitgebreid team heeft zich de afgelopen

organische groei als nieuwe norm.

maanden op de opgave van Hout Noord

Wij willen dat natuurlijk met de gemeente en

gestort. Met passie, interdisciplinair en met

andere partners gaan doen. En vooral met de

veel synergie. Heel inspirerend. We leveren nu wijk voor initiatieven ymere 7

Wijk voor Initiatieven initiatieven voor een Wijk Wij ambiëren voor Almere Hout Noord een wijk die dit

• een overkoepelende aanjager van ambities,

gevoel oproept. Een wijk die zich onderscheidt als een

initiatieven en waardedeling: de Participatie

sociaal duurzame wijk met drie kernwaarden:

’Roots are the boots to walk into the future’ Een tegeltjeswijsheid, die aanspreekt als het om de ontwikkeling van Almere Hout Noord gaat. Natuurlijk omdat ook de polder een culturele biografie heeft, een landschap met een verleden is. De boots, de laarzen, staan voor het gevoel van erop uit trekken. Ontspannen in het groen. Iets ondernemen.

In beweging zijn. Initiatief nemen. Op weg naar de toekomst.

Deze ambities moeten natuurlijk aansluiten op wat

kernwaarden hebben wij voor deze nieuwe wijk naar

bewoners en ondernemers in ieder geval verwachten

verdieping gezocht. Het zou voor ons als corporatie,

van een nieuwe wijk, zoals een aantrekkelijke

geworteld in het gebied en gepokt en gemazeld in

omgeving en architectuur, goede bereikbaarheid,

maatschappelijke opgaven, een geweldige eer en

diversiteit, betaalbaarheid en zeggenschap.

uitdaging zijn dit samen met anderen te realiseren.

Wij besteden daaraan veel aandacht in ons voorstel.

Succes f ac t or en

Deze visie is een vervolg op ons korte essay ‘Wijk

In onze visie heeft Almere Hout Noord een aantal

voor Initiatieven’ van juni 2008. De uitwerking van alle

absolute succesfactoren nodig om onderscheidend te

thema’s in voorliggende visie staat in de separate

zijn. Wij gaan daarom voor:

bouwstenen. In deze visie gaat het om de grote lijn,

• een wijk waarin de mens centraal staat;

de essentie en de intenties. Hoe krijgt een onderne­

• een wijk met identiteit, toekomstwaarde en

mend, talentvol en ecologisch Almere Hout Noord nu

groeimogelijkheden; • een ondernemende wijk met sterke focus op sociale en economische participatie en innovatie; • een ecologische wijk met natuur als partner,

echt body en ook nog soul? Wij hebben om die vraag te beantwoorden dankbaar gebruik gemaakt van wat de gemeente, de beoordelingscommissie en anderen aan kennis, inzichten en terechte vragen hebben

duurzaamheid als norm, kwaliteit van de openbare

ingebracht. Daarnaast hebben we in panelbijeen­

ruimte en een gezonde leefstijl als uitgangspunt;

komsten in Almere, met onder andere bewoners en

• een talentvolle wijk met werkbare initiatieven voor

ondernemers, bevestigd gekregen dat onze ideeën

empowerment van individuen en groepen;

aansluiten bij hun wensen voor een nieuwe leefomge­

• een goed en integraal georganiseerd sociaal en

ving. Waardevolle suggesties van al deze mensen zijn

technisch beheer van gebouwen en openbare ruimte; wijk voor initiatieven ymere 8

Onderneming.

ondernemend, talentvol en ecologisch. In deze

in de plannen en strategie verwerkt.

Mensen maken de wijk almere & regio

Wij zien een wijk waarin iedereen welkom is. Zo’n wijk

zich vertalen in initiatieven om het beter te doen. Een

brengt mensen in beweging. Letterlijk, maar ook

wijk waarin initiatieven worden beloond. Inderdaad,

figuurlijk. Een wijk waarin het gaat om nieuwe vormen

een wijk waarin de mens centraal staat en sociale

van met elkaar omgaan, van betrokkenheid en elkaar

duur­zaam­heid opnieuw wordt uitgevonden. Dat is

(verder) helpen. Een wijk waarin kansen en problemen

geen gemakkelijke opgave. Het vraagt zelfs enige bescheidenheid. En het vermogen om van elkaar te leren. Daartoe zijn wij graag bereid.

De Wijk voor Initiatieven lukt alleen als de wijk een

IJsselmeer

ziel heeft en een groot hart, als de wijk past bij

Almere Pampus

A’dam AHN Olympia kwartier / Homeruskwartier / kust

Spiegelhout

Almere Hout

mensen die willen ontmoeten, verbinden en mee­ beslissen over hun omgeving. Hun vraaglogica bepaalt de richting en prioriteiten. Dat moeten wij kunnen

Gooimeer

faciliteren. De aloude maakbaarheid is nu een Huizen

Schiphol

co-productie met bewoners en ondernemers of, in

Apeldoorn / Amersfoort

Naarden

brede zin, ‘wijkvestigers’ geworden. Dat is een

Het Gooi

schitterend experiment. Niettemin kennen mensen – net als maakbaarheid – zo hun grenzen. Ebenezer Howard’s tuinstadmodel is goeddeels een droom gebleken, maar wel een bron van inspiratie voor de Utrecht

praktijk. Het heeft een mechanisme van collectieve

Logo Ymere.jpg

Wat zien wij in Almere? Wij zien Almeerders die trots zijn op hun huis,

inzet en waardedeling geïntroduceerd, dat zeer

hun buurt en hun straat. Wij zien ook Almeerders die kritisch zijn en

p. 12 actueel is. Wat ons betreft ook voor Almere Hout

graag dingen willen verbeteren. Wij zien nieuwkomers die zich snel

Noord.

thuis voelen in de stad. Wij zien dat Almere een uitstekend alternatief

(Wijk)vest igers - al le partijen m/v/meervo ud, die zi ch vestigen in de wijk , zoals be wo ne rs, onder­ nemers en instelling en .

He t zijn niet alleen de pioniers van het eerste uur, maar ook al le volgende generaties en nieuwkom ers

Ontwerpatelier Almere Hout Noord Mecanoo & West 8

is voor wonen in steden als Amsterdam en Utrecht. Wij zien Almere groeien naar een grote stad met een eigen identiteit, duidelijk als één van de grootste steden op de kaart van Nederland. Wij zien kansen om samen met nieuwe vestigers waardevolle elementen verder te exploreren en vorm te geven in Almere Hout Noord.

wijk voor initiatieven ymere 9

Zo willen wij wonen Wij hebben veel aandacht besteed aan de

vraaggestuurde buurten. Het programma biedt

wij er alles aan om de wijk het sociaal

bundeling van ervaring en onderzoek naar de

overmaat en flexibiliteit in de woningen,

inclusieve karakter te geven: met treden op de

onderbouwing van een vrij, flexibel woon­

werkpanden en ook in de openbare ruimte.

ladder als werk­plaatsen, sport, onderwijs,

programma dat past bij een wijk waar de

De kern is een flexibel programma, dat aan te

(door)groei­mogelijkheden in woning- en

vestigers zelf de stad willen maken, willen

passen is aan de feitelijke vraag. Wij hebben

bedrijfspanden en mogelijkheden voor actieve

kiezen en veranderen. Een wijk die ook een

dit verder uitgewerkt met een ambitieus

participatie. Vooral op het punt van sociaal

‘thuis’ biedt voor mensen die als kansarm te

programma voor de verschillende vestigers.

beheer wil Ymere de eigen expertise en het

boek staan: een groep waar Ymere zich op

Zo is particulier opdrachtgeverschap in zowel

regisserend vermogen inzetten. Daarbij putten

allerlei manieren op richt. Het uitgangspunt is

wonen als ondernemen binnen die kaders niet

wij uit het rijke repertoire dat Ymere in allerlei

dat de wijk onderscheidend is voor de

alleen mogelijk, maar zelfs verleidelijk.

wijken in haar werkgebied heeft opgebouwd.

verschillende doelgroepen uit Almere, de regio

We zijn ook reëel over bijvoorbeeld het

Ook met bestaande initiatieven als ‘Achter de

en daarbuiten. Vooral de vraag naar meer

samenleven van sterke en meer kwetsbare

voordeur’, dat zich richt op het vroegtijdig

kwaliteit en een dynamische identiteit is met

huishoudens. Ook in Hout Noord zal sprake

signaleren van persoonlijke en sociale

de instroom van ondernemende en op carrière

zijn van huurders of kopers met problemen, of

problemen. Wij verwachten dat met de inzet

gerichte vestigers van belang. Daarbij past een

mensen met gedrags­problemen. Wij gaan er

van praktische en vernieuwende methoden

hoge basiskwaliteit als het gaat om leef­

vanuit dat kwetsbare mensen altijd extra

problemen kunnen worden voorkomen of

omgeving, verscheidenheid in aanbod van

aandacht krijgen, ongeacht hun woonvorm.

sneller kunnen worden opgelost.

woningen en werkpanden en een arrangement van huur- en eigendomsvormen. Het

Bij de menging van het stevige programma in

bijzondere leefmilieu van Almere Hout Noord

het bereikbare segment (40%), kiezen wij voor

moet zelf­bewuste mensen aanspreken, die

een mix die in balans is. Almere Hout Noord

enerzijds iets hebben met levendigheid en

wordt een heterogene wijk, met een rijk palet

sociale verbanden en anderzijds met het

aan meer homogene buurtjes, voor

gevoel van een ruige, groene, waterrijke

verschillende doelgroepen en leefstijlen. Met

setting. Deze diversiteit en levendigheid zijn de

op straat- en blokniveau een goede mix die

niches van de Wijk voor Initiatieven.

niet teveel uitwaaiert in financierings­ categorieën en in leefstijlen. Alle flexibiliteit en

wijk voor initiatieven ymere 10

De wijk krijgt ruim 4.200 woningen en diverse

dynamiek is er op gericht de wijk werkelijk als

voorzieningen. In een stevig ruimtelijk

springplank voor stijgers, ondernemer of niet,

raamwerk is ruimte voor onderscheidende,

te kunnen laten werken. In onze aanpak doen

Ver s cheidenheid aan lee f s t i jlen en w oon / w er k v or men

1

stads wonen

2 menuwonen

Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people

Photo-index plate 1 - January 2007

3 buurtwonen

Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people

nuary 2007

4 landelijk wonen

Mecanoo people

Mecanoo people

Mecanoo people

Photo-index plate 1 - January 2007

Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people

Mecanoo people

Mecanoo people

5 iconen

Mecanoo people

6 werken / retail / sport

Photo-index plate 1 - January 2007

Mecanoo people

wijk voor initiatieven ymere 11

Beheren is activeren In de hele levenscyclus van een wijk, vanaf de planontwikkeling tot en met

de kosten én de opbrengsten van goed beheer. Wij bieden mogelijkheden van

de exploitatie van de gerealiseerde wijk, speelt het sociaal en technisch

zelfbeheer tot volledige outsourcing, afhankelijk van hun wensen en mogelijkheden.

beheer van vastgoed, voorzieningen en openbare ruimte een belangrijke rol.

Actieve betrokkenheid komt op gang door minimalisering van anonimiteit en de

Leefmilieus die vanaf het opleveringsmoment een hoogwaardig en

schaal. En door het beheer binnen de belevingswereld van de vestiger te brengen.

uitgebreid aanbod aan voorzieningen en materialen bieden, leggen de juiste

Initiatieven bottom-up worden fysiek en digitaal gestimuleerd.

basis. Vervolgens is de kwaliteit van het beheer van grote invloed op de

Het belangrijkste instrument daarvoor is onze Participatie Onderneming.

waardering door wijkvestigers en op de waardeontwikkeling en het

Beheervraagstukken en initiatieven van de wijk worden omgezet in uitgebreide

waardebehoud van de wijk als geheel.

beheerarrangementen, met keuze en zeggenschap voor de wijkvestigers.

Dat betekent stimulans op een klein schaalniveau, vanuit het idee dat mensen in

Wij signaleren een verschuiving van traditioneel gebiedsbeheer naar integrale en

beweging komen als er sprake is van verbondenheid met de wijk en het

actieve gebiedsexploitatie en willen dit als innovatie oppakken. Het gaat dan om de

‘welbegrepen eigenbelang’.

openbare ruimte in samenhang met de kwaliteit en het aanbod van opstallen en

De resultaten van de SEV-studie naar beheervormen en de goede (internationale)

sociaal maatschappelijke ingrepen in een gebied. Deze gebiedsexploitatie gaat niet

ervaringen met de bedrijfsinvesteringszones (BIZ) staan aan de basis van de

alleen uit van sturing van de kosten, maar juist ook de waarde-impulsen, van zowel

innovatieve aanpak die wij nastreven. Gecombineerd met beproefde concepten kan

de financiële als de maatschappelijke waarden. En met een grotere mate van

zo een slagvaardige en vernieuwende gebiedsexploitatie worden opgezet voor

betrokkenheid door zeggenschap, een kleine schaal en beheerarrangementen op

Almere Hout Noord.

maat. In Almere Hout Noord krijgen wijkvestigers zeggenschap en delen ze mee in

wijk voor initiatieven ymere 12

Opdrachtgeverschap

De in ons plan op buurtniveau aangeboden

opdrachtgeverschap – voor alle woningtypen,

Het meedenken in de vorm van mede-

buurtschuren bieden ruimte voor ontmoeting,

ook voor bedrijfsgebouwen - gekoppeld aan

opdracht­geverschap is de basis van de wijk die

ideeënuitwisseling en initiatieven van

het sociaal duurzame karakter van de wijk.

we voor ogen hebben. Maar ook hier geldt dat

ontwikkeling tot beheer.

Particulier Opdracht­geverschap (PO ) is binnen

wij de ambities willen zien als realistisch en

Als onderdeel van de sociaal economische

de diverse buurten mogelijk, kavels worden

haalbaar. Vooral het CPO kent nog hobbels die

ruggengraat worden deze buurtschuren

vanuit de Participatie Onderneming uit­ge­

genomen moeten worden, zoals voor­

ingezet als waarde-impulsen in de wijk.

geven, de kwaliteit en voortgang van de

financiering en onderlinge samenwerking in

Zij bieden als ‘opdrachtgeversatelier of

individuele plannen wordt bewaakt. Binnen het

een langdurig planproces. Daarbi­j wil Ymere

bouwbureau’ ook de fysieke mogelijkheid aan

programma zijn er vanzelfsprekend mogelijk­

faciliteren en in het huursegment ook als

pioniers om met elkaar invulling te geven aan

heden voor collectief particulier opdracht­

financier en afnemer optreden. Onze website

opdrachtgeverschap in de wijk. Wij bieden een

geverschap (CPO) en mede-opdracht­gever­

Y-lab faciliteert reeds ontmoeting tussen

uitgebreid programma voor vormen van

schap (MO) in de huur.

initiatiefnemers van opdrachtgeverschap. wijk voor initiatieven ymere 13

“We d oen h et all emaal sam en” Mieke (36), schoon­ heid­sspecialiste en opdracht­gever van hun nieuwe woning Jasper (41) en Mieke zijn één van de collectief particuliere opdrachtgevers in Almere Hout Noord. Ze wonen nog in de Muziekwijk maar bouwen in Hout Noord een woning met praktijk­ ruimte. Jasper werkt bij de gemeente, Jip (11) en Femke (12) gaan allebei naar de basisschool in Hout Noord.

“Het lijkt wel alsof we er al wonen. Ik kijk zelf iedere dag op de bouwplek om bij te houden hoe de bouw gaat. Jasper regelt de meeste dingen achter de schermen. Jip en Femke zijn er vanmiddag met de fluistersloep op uit om Jasper op te halen uit de Buurtschuur. Hij heeft er een vergadering met de andere opdrachtgevers van de nieuwe woon-werkwoningen aan de Noorderhoutlaan. Het is een bijzonder moment voor ons allemaal. Het gaat nu echt gebeuren. Alles waar we al zo lang over hebben gedacht, gepraat en gedroomd. We bouwen hier echt onze eigen plek.”

wijk voor initiatieven ymere 14

bedenken buurtschuur bouwen

Kansgedreven ontwikkelen

Iedereen kent “In de beperking toont zich de meester”. Maar wie kent de daaropvolgende zin: “En alleen de wet kan ons vrijheid geven”? (Goethe)

Dynamische erfpacht Dynamische erfpacht is een innovatieve methode die wij ons in Hout Noord voorstellen .

De Participatie Onderneming zal de gronduitgifte verzorgen. Wij zijn ons ervan bewust dat erfpacht in Almere een nieuw fenomeen is en niet bij iedereen direct geliefd zal zijn.

Toch zijn wij van mening dat dit systeem voordelen biedt. In deze roerige tijden van economische achteruitgang biedt het kansen aan mensen voor wie een koopwoning niet of nauwelijks bereikbaar is. Door de grond niet uit te geven aan particulieren, wordt het te financieren bedrag verminderd en daarmee de bereikbaarheid van woningen groter.

Aanvullend kan de Participatie Onderneming via de erfpachtcanon sturen op de bereik­

In ons essay ’Wijk voor Initiatieven, 2008’ verkenden wij de verdiensten en manco’s van de

baarheid. Dit systeem kan worden gekoppeld aan andere vormen van gedeeld eigendom

moderne, ‘georganiseerde’ stedenbouw, met zijn grijsheid en vlakheid. Hoe voorkom je die

of financierings­constructies zoals maatschappelijk gebonden eigendom (MGE)

nadelen? Wat moet anders? Ons antwoord was en is: door een wijk (zich) organisch te (laten)

of Koopgarant. Daarnaast zal naar onze mening erfpacht vergezeld moeten gaan van een

ontwikkelen, een structuur te maken van orde en chaos die mensen zelf, sociaal en fysiek,

grote ‘tegenprestatie’: het bieden van een hogere aanvangskwaliteit van de openbare

kunnen invullen. Deze ambitie moet wel geschraagd worden door realisme. Het spanningsveld

ruimte, tijdige investeringen in kwaliteit en aanbod van basisvoorzieningen van een wijk.

tussen organische groei en het realisatietempo van acht jaar is groot. Er is balans nodig.

Een investering waar zowel de pachter (Participatie Onderneming) als de erfpachters

De uitvoering vraagt niet alleen co-productie met de vestigers, maar ook tempo en een

(bewoners, ondernemers, instellingen) bij gebaat zijn, omdat de (belevings)waarde

geoliede organisatie. Zie het als een maatschappelijke onderneming, waarin individualisatie,

van de wijk als geheel toeneemt, en daarmee de waardeontwikkeling van de wijk wordt

emancipatie en participatie dagelijkse kost zijn. Zo wordt een wijk kansgedreven. Zo ziet men

gestimuleerd.

de zin van het nemen van initiatief. Een wijk waarin dus niet problematiseren, pamperen en paternaliseren voorop staan. In Almere Hout Noord gaat het om groei, empowerment en ’waarde(n)maximalisatie’. Zo kunnen vestigers zelf de regie voeren over hun toekomst, zo wordt hun vraaglogica bepalend voor wat er wel, of niet gebeurt. Niet wat anderen, ook al is dat met de beste bedoelingen, voor hen hebben bedacht.

wijk voor initiatieven ymere 15

De Par ticipatie Onderneming organisatievorm De Participatie Onderneming voor Almere

fysieke ruimten, soms in menskracht. Of via de

die als afzonderlijke bedrijven functioneren:

en sociaal dividend. Ontvanger van (een deel

Hout Noord richt zich op de ontwikkeling, het

combinatie van deze mogelijkheden.

Energie, Vastgoed & voorzieningen en

van) dit dividend is Stichting Vliegwiel. De

Open­bare Ruimte. Deze business units hebben

stichting jaagt initiatieven aan van bewoners,

beheer en de exploitatie van deze sociaal duurzame en milieu(technisch) duurzame wijk.

De aandeelhouders in de onderneming zijn in

dwarsverbanden en synergiemogelijkheden.

onder­nemers en gebruikers in de wijk.

Een wijk waar initiatieven, ontmoeting en

aanvang de gemeente Almere en Ymere; elk

Hun activiteiten zijn onder meer energie­

Deze initiatieven moeten bijdragen aan een

ontplooiing van mensen via kleinschalige

voor 50%. Daarnaast ontstaat tijdens de

besparing en –opwekking, gronduitgifte,

veilige, comfortabele en innovatieve wijk, met

netwerken worden gestimuleerd. Verbindingen

ontwikkeling, realisatie en vooral tijdens de

ontwikkeling en beheer van vastgoed en

een duidelijke identiteit en sociale cohesie.

tussen mensen leiden tot wederzijdse

ingebruikname en het gebruik van Almere Hout

voorzieningen die bijdragen aan de sociale

De initiatieven kunnen gekoppeld zijn aan de

beïnvloeding. Dit vergroot de emancipatie op

Noord, de mogelijkheid tot participatie van

cohesie, het faciliteren van opdracht­gever­

business units of als solitaire actie worden

sociaal en economisch vlak.

bewoners, bedrijven en maatschappelijke

schap en het inrichten en beheren van de

uitgevoerd.

instellingen. Strategische allianties worden

openbare ruimte.

Wanneer de Participatie Onderneming op deze

De Participatie Onderneming is een

bevorderd, lidmaatschap en vormen van

professionele en slagvaardige netwerk­

zeggenschap worden gefaciliteerd en

De bijdragen aan de Enervator zijn afkomstig

wijze initiatieven stimuleert, draagvlak geeft en

organisatie, die zoveel mogelijk is gebaseerd

gestimuleerd.

van verschillende bronnen met verschillende

deze ook uitvoerbaar maakt, zullen de

incasseringsmomenten. Zoals dynamische

bewoners en ondernemers van de wijk zich op

op het zelforganiserend vermogen van bewoners en ondernemers. Het is een

De Participatie Onderneming is het over­

erfpacht(canon), het startkapitaal van de

diverse punten sterker of gemakkelijker kunnen

initiatieven­onderneming met als uitgangspunt

koepelende en sturende orgaan, dat bestaat uit

aan­deelhouders en waardeontwikkeling.

ontwikkelen en zich letterlijk en figuurlijk

dat initiatieven (ook) bottom-up ontstaan en

twee onderdelen, Enervator BV en Stichting

Het dividend is bedoeld voor (her)investering

wortelen in de wijk. De identiteit die de wijk

fysiek of digitaal gestimuleerd en gefaciliteerd

Vliegwiel. Enervator heeft een winstoogmerk

in initiatieven op het gebied van duurzaamheid

hiermee krijgt zal de basis zijn voor nieuwe

worden. Soms in financiële zin, soms in

en bestaat uit drie verschillende business units

en vertaalt zich in particulier, maatschappelijk

generaties.

wijk voor initiatieven ymere 16

0ARTICIPATIE /NDERNEMING

Enervator

6ASTGOED 6OORZIENINGEN

%NERGIE

/PENBARE RUIMTE

3TICHTING 6LIEGWIEL

3OCIAAL EN 4ECHNISCH BEHEER

Veiligheid versus vrijheid Comfort versus wrijving

Innovatie versus rust

Identiteit versus onbestendigheid

Cohesie versus anonimiteit

wijk voor initiatieven ymere 17

A6 Almere

A1 Amsterdam - Amersfoort

Almere Hout Noord

wijk voor initiatieven ymere 18

A27 Utrecht

De ruimtelijke strategie orde en chaos Essay Ymere, juni 2008: de ruimtelijke strategie is die van een casco van landschappelijke elementen, met ruimte voor accidenten en spontane mutaties die de ruimtelijke structuur niet mogen aantasten en de identiteit van de wijk overeind houden. Het raamwerk kent een organische benadering en bestaat uit ‘orde en chaos’. Een vorm van organis(ch)erende stedenbouw, waarbij een duidelijke structuur en organisatie de basis vormen en waarbinnen door zelfregulatie invulling kan worden gegeven aan (toekomstige) idealen en initiatieven. De basis is ook een goede infrastructuur, zowel fysiek als sociaal.

Ruimtelijk inbedden Almere Hout Noord zien wij als een ont­ wikkeling die begrepen moet worden vanuit de dubbele logica van de as Haar­ lemmermeer-Amsterdam-Almere en de opkomst van een zwaartepunt Utrecht-Al­ mere-Amsterdam. Binnen dat krachtenveld groeit Almere naar een eigen stedelijke identiteit en kwaliteit. Nieuwe wijken moe­ ten dus repertoire toevoegen; zowel fysiek als sociaal.

De essentie is dat de wijk echt bij Almere hoort en geen aparte

mogelijk de wijk te oriënteren op zowel Almere en Amsterdam,

of losse kern vormt. Die ver­bondenheid uit zich zowel in het

als op het Gooi, Utrecht of Amersfoort. Als onderdeel van de

karakter, als in de fysieke verbindingen. Wij kiezen voor een

uitleg van de stad richting kust zorgt de door ons voorgestelde

unieke stadswijk, die relevant is op het niveau van de

uitwerking voor een balans, zeker ook in het licht van de

metropoolregio. De kern zit in de drieslag onder­nemend-

Schaalsprong in oostelijke richting.

talentvol-ecologisch, maar zeker ook in de bijzondere kwaliteit van leven.

Almere Hout Noord moet in onze visie dus een werkelijke toevoeging aan het stedelijk repertoire van de Metropool en Almere worden. Daarmee sluit het aan op de rode draad in het stedenbouwkundig denken over dit deel van Almere, vanaf

Maar hoe zien wij die verbinding tussen de nieuwe wijk en de

1977 (Plan Almere 1977) tot aan 2008 (Drie Ontwikkelings­

stad, tussen regio en metropool?

strategieën Almere Oost, 2008). In de ruimtelijke structuur zien

Wij denken aan een wijk die een beeld oproept dat het best

wij een perfecte aansluiting van de wijk op de lange lijnen van

gekarakteriseerd kan worden met het woord ‘stadsdorp’.

Almere, met radialen aangesloten op de stad. Dit maakt het wijk voor initiatieven ymere 19

Stadslandschap maken Lagenbenadering: van archeologie naar wijk in beweging Wij kiezen voor een milieu dat stedelijke

ruggengraat en vormen het mentale referentie­

kenmerken verenigt met landschappelijke

kader voor de bewoners. De ontwikkeling van

kwaliteiten. Dit sluit met name aan op het

de aanpalende buurten wordt ingekaderd door

zogenaamde alternatief Polderlandschap uit de

de landschappelijke dragers en de aansluiting

Drie Ontwikkelingsstrategieën voor Almere

op de lanen en watergangen. Daarbinnen is er

Oost (2008). Ons stadslandschap kent een

maximale ruimte om in te kunnen spelen op de

gelaagde opbouw. Vanuit de culturele biografie

vraag, in de vorm van particulier opdracht­

van Almere bouwt de wijk zich via water en

geverschap, veranderbaarheid van woningen,

groen, wegen en bebouwing, uit tot een wijk in

keuze van verkaveling en woningtypologie.

beweging. Tot een wijk met identiteit.

Het bestemmingsplan van de wijk speelt in op

De geschiedenis van de toekomst.

Ontwikkelingsstrategieën Almere Oost 2008:

deze flexibiliteit, maar geeft ook zekerheid.

alternatief polderlandschap

Een fijnmazig netwerk van fietspaden, buurt­­schuren, sportveldjes en recreatieve

De belangrijkste ruimtelijke drager van de wijk is het landschap, een systeem van waterlopen,

pleinen, hier is de bebouwing afwisselend,

voor­zieningen vormt de laatste laag. Met de

bossen en groene lanen dat Hout Noord

met bedrijven, wonen en winkelen die met

Ontmoetings­route als drager. Dit is de laag van

verbindt met Almere en Flevoland.

elkaar zijn vervlochten. De lanen verbinden

het (toevallige) ontmoeten, sporten en

De monumentale lanen zijn de nieuwe

Hout Noord met de A6-zone en met stad en

bewegen, het netwerk dat steeds meer de

dorpsstraten van Hout Noord.

omme­land. De lanen en watergangen zijn de

duurzame basis zal zijn voor nieuwe

Hier concentreert zich het leven, hier zijn

uitdrukking van de sociaal economische

gemeenschappen.

wijk voor initiatieven ymere 20

MARKERMEER

Oostvaardersplassen

ALMERE

ge

Va

ar

t

O

La

os tv aa rd er sw ol d

centrum

Ho

ge

Va

ar

t

HARDERWIJK ZEEWOLDE

Horsterwold

HUIZEN

BUSSUM

Veluwe

H I LV E R S U M

Extra rechtstreekse ecologische verbinding met Oostvaarderswold

Veluwe

Track

Dwarslaan

Noorderhoutlaan

Populierenlaan

Dwarslaan/Kievitstocht

AMERSFOORT

Oostvaarderswold het Kasteel

station de Hout

Sluishuis

De laan als verbinding met de omgeving

De Kemphaan Zuiderhoutlaan

Lange Hout

Brink

wijk voor initiatieven ymere 21

Orde en chaos Plannen van nu moeten vrijheid organiseren en inspelen op verandering en duurzaamheid voor de toekomst. Ze moeten een kader bieden waarbinnen bewoners en ondernemers maximale vrijheid hebben om zich, zowel mentaal als fysiek, te kunnen ontplooien. Zo’n wijk moet ruimte bieden aan onvoor­spe­lbare ontwikkelingen en tegelijkertijd een thuis zijn en houvast bieden.

Ruimtelijk raamwerk

Almere Hout Noord krijgt een heldere structuur met knooppunten van stedelijkheid, is verbonden

A6-park

met het omringende landschap door lange lijnen en een dooradering van water en groen.

De Oostvaardersplassen, de Kemphaan en het Weerwater zijn via het groene netwerk verbonden.

Natuur als partner is ons uitgangspunt en dat vertaalt zich in een fysiek raamwerk. Daarbinnen

4 windmolens

ontwikkelt de wijk zich kleinschalig met veel aandacht voor natuur en ecologie, een wijk die inspeelt op de zintuigen van de bewoners en in alle seizoenen van het jaar intensief wordt beleefd.

stationsbuurt noord

De natuur is overal aanwezig door een fijnaderig systeem van waterlopen, groene assen en

reinwaterbuurt

ruige natuur, zodanig dat een uniek woonmilieu ontstaat, waarin mensen worden uitgedaagd te

stationsbuurt zuid vaartuinenbuurt

bewegen, te varen, erop uit te gaan of zich te ontspannen. Het stevige ruimtelijk raamwerk geeft ruimte voor enige chaos: onderscheidende woonmilieus voor vraaggestuurde buurten, flexibel en modulair te verkavelen naar behoefte van de nieuwe vestigers.

Sluishuis

bosrand west bosrand west

beverbuurt

Voorbeeldverkaveling met verschillende buurten wijk voor initiatieven ymere 22

bosrand station

Netwerken

track

Ontmoetingsroute track

Track: 6m fietspad 2 richtingen: 3m

Het moderne leven van bewoners en ondernemers speelt zich af in netwerken op verschillende niveaus en zowel virtueel als fysiek.

Ontmoeting en connectiviteit zijn daarbij het doel. De iconen Talentenhuis, Experiencepoint, Ondernemershuis, Kanspanden en Buurtschuren, allemaal gericht op ontmoeting en ontplooiing, zijn gevestigd langs levendige assen en op centrale plekken. Ze zijn in vorm en uiterlijk herkenbaar, in programmering beleefbaar en in aanwezigheid tastbaar en goed bereikbaar. De iconen zijn, net als de meeste sociaal maatschappelijke voorzieningen, met elkaar verbonden door een netwerk van fietspaden. De Ontmoetingsroute door de wijk nodigt uit tot beweging en verplaatsing te voet of per fiets. De route verbindt voorzieningen en vormt de informele slagader van de wijk. Het is de basis voor nieuwe gemeenschappen en vormt in meerdere opzichten de verbinding van onze drie kernwaarden ondernemend, talentvol en ecologisch. Heel belangrijk daarbij is de aan足sluiting van de wijk op het openbaar vervoer. In de wijk haken we aan bij het lokale busvervoer.

Wij zetten verder in op hoogwaardig openbaar vervoer, aansluitend op de stad en regio: waarbij station Hout een must is. Er zijn ook nog ruimtelijke mogelijkheden om de wijk en Almere met light rail aan te sluiten richting Utrecht.

wijk voor initiatieven ymere 23

“R ag gen d oor h et beverbos” Markus (34), buurt­ werker en mountain­ biker Ze zijn hun werk gevolgd. Joke (33) kon aan de slag als hypotheek­ adviseur en Markus begon als buurtwerker in Hout. Allebei zijn het inmiddels echte Almere Hout Noorders. Ze hebben zelfs een eigen punter om op zaterdag de boodschappen mee te doen.

“Ik geloof dat Joke nu zo’n beetje van de fitnessclub onderweg is naar haar werk. Ze begint op woensdag wat eerder en dan neemt ze een lange pauze voor haar Pilates. Als hypotheekadviseur werkt ze vaak ’s avonds. Gelukkig hebben we kantoor aan huis. Ik kom zelf net van een afspraak in de Buurtschuur voor een workshop over buurtbeheer.

Vanmiddag heb ik mijn agenda geblokkeerd voor een belangrijke afspraak. Met mezelf. Het ATB-track ligt geweldig richting Oostvaardersplassen en ik zie er al helemaal naar uit om stoom af te blazen. Het zal straks weer een hele toer worden om de modder uit alle hoeken en gaten te krijgen.”

wijk voor initiatieven ymere 24

pilates

plannen

punter

“Bijn a all es gaat hi er op d e fi ets” Jasmin (28) en Toon (32), eigenaars van een reclamestudio Jasmin en Toon kochten een jaar geleden hun eerste huis in Almere Hout Noord.

Vlak daarvoor was de kleine Esra (4) geboren. Dat werd dus flink schakelen, maar ze hebben nu weer helemaal hun routine te pakken. Ze hebben zelfs een klantenkring in de buurt opgebouwd.

“Toon was de eerste die de fietskoorts kreeg. Hij zet nu zelfs zijn bakfiets pontificaal voor onze studio aan de Noorderhoutlaan als hij Esra naar de crèche heeft gebracht. Heerlijk vindt hij het om via de autoloze ontmoetingsroute naar de crèche te rijden.

Onze klanten fietsen zelf ook, dus kijkt niemand raar op wanneer met je fiets langs komt. We doen veel

lopers

fietsers

kleuters

zaken met bedrijven die net als wij beginnen op een nieuwe plek. We hebben dus veel met elkaar gemeen.

Mijn laatste klant heb ik leren kennen tijdens de looptraining. Dat is dus een van de weinige dingen die je hier niet op de fiets doet.”

wijk voor initiatieven ymere 25

De Ondernemende wijk par ticiperen, produceren, net werken Ymere gaat uit van de wijk als incubatie- en groeimilieu voor bedrijvigheid en als stimulerings­milieu voor werkgeverschap en sociale en economische emancipatie. Ondernemerschap wordt gestimuleerd door een wijk te maken waar combinaties van wonen en werken mogelijk zijn, van groot- en kleinschalig werken en van lokale en mondiale oriëntatie. Het gaat om zowel de hoog­waardige ondersteunende en productieve sectoren, als de woning- en buurtgerichte verzorgende dienstverlening en ambachtelijke bedrijven. De wijk moet ruimte, flexibiliteit, netwerken en een aantrekkelijke omgeving bieden, zodat continu nieuwe aanwas in mensen en nieuwe initiatieven blijft bestaan. wijk voor initiatieven ymere 26

Gat tussen zolder en bedrijventerrein Ondernemen en ondernemend zijn heeft een positieve en optimistische lading: handen uit de mouwen, aan de slag! Zo zien wij ook het ondernemerschap in de Wijk voor Initiatieven: kleinschalig, divers, gedreven en met sterke connectiviteit. In Hout Noord komen ondernemers, ondernemende mensen en (verbindingen met nationale) werkgelegenheid samen.

Maar daarmee alleen is de wijk nog geen ondernemende wijk.

Een ondernemende wijk vraagt om een goede

ondernemende mensen vaak de zolder of

leef- en werk­omgeving met flexibele huis­

Ondernemerschap geeft dynamiek en

inbedding van economische activiteiten op

slaapkamer als werkruimte gebruiken. Deze

vestingsmogelijkheden. Het ruimtelijke

leven­digheid op verschillende momenten van

verschillende niveaus: individueel (werk en

wijk vult het ‘gat tussen zolder en bedrijven­

raamwerk en de uitgebreide programmering

de dag en tussen mensen van verschillend

leven), groep (sterke en zwakke banden) en

terrein’ op. In Almere is een krachtige groei te

biedt diverse typologieën aan woonwerk­

pluimage. Zo wordt Hout Noord een sense of

maatschappelijk (voorzieningen en vang­netten).

zien van bouw- en onderhoudsgerelateerde

woningen, kleinschalige bedrijven­terreinen en

place, een dynamisch ‘stadsdorp’ met mensen

bedrijven, semi-ambachtelijke industrie,

andere vrije vormen om wonen en werken te

die initiatief nemen, zich betrokken voelen en

Een ondernemende wijk heeft ook echte

zakelijke en facilitaire dienstverlening en

combineren. Met doorgroeimogelijkheden en

verantwoordelijk willen zijn.

ondernemers nodig. Wij constateren dat

wellness diensten voor onder andere sport en

maximale keuzevrijheid. Met faciliteiten en

Almere, met uitzonderlijk veel ZZP-ers en een

gezondheid. Deze ondernemers vinden nu vaak

verbindingen voor de ondernemende bewoner.

sterke ondernemersgeest, goud in handen

monofunctionele en grotere gebouwen op

Van glas­vezel, openbaar vervoer­net en

heeft. De ondernemende wijk gaat hierbij

eveneens monofunctionele bedrijven­terreinen.

(fiets)­snelweg tot netwerk­locaties in de vorm

verder dan het individuele niveau, waar

In Hout Noord bieden we hen een inspirerende

van horeca of het Ondernemershuis.

wijk voor initiatieven ymere 27

Goed voorbeeld doet volgen gestuurde beïnvloeding, met als doel kennis of

kansen kunnen helpen. Wij verwachten dat

van democratisering. We stimuleren het

ervaring over te brengen. Het Onder­nemers­

deze mix garant staat voor een positieve

ondernemerschap op verschillende manieren,

huis speelt hierin een centrale rol. Dit is het

dynamiek. Zeker als de organisatie via de

vanuit Ymere en vanuit de Participatie

fysieke ont­moe­tings­punt voor iedereen met

Participatie Onderneming en andere maat­

Onderneming. Bijvoorbeeld door verschillende

een initiatief of belangstelling voor onderne­

schappe­lijke coalities in de wijk wordt geor­ga­

levendige locaties met flexibele huisvesting te

men. De ondernemende bewoners van Almere

niseerd, met herkenbare gezichten en herken­

bieden, die inspelen op vormen van onder­

Hout Noord hoeven niet allemaal toppers en

bare plekken van ontmoeting. Goede

nemerschap, doorgroei­mogelijk­heden of de

uitvinders te zijn, maar goede ideeën, enthou­

voorbeelden, positieve dynamiek, dat helpt.

combinatie wonen/werken. Het gat tussen zolder en bedrijventerrein lossen we op door

siasme en overtuigingskracht zullen worden beloond. Ons uitgangspunt is per slot dat

Er is nagedacht over nieuwe vormen van

een rijke mix: wonen/werken langs de

mensen die gemotiveerd zijn, moeten worden

wijkparticipatie en democratische besluit­

Noorderhoutlaan, kop-hals gebouwen aan de

ondersteund in het ontwikkelen van talenten

vorming. Op internet zet de revolutie inmiddels

Zuiderhoutlaan, verzamelde bedrijfspanden in

en het op­bouwen van persoonlijke en zakelijke

door: consumenten en burgers beslissen met

het groen, Kanspanden langs de hoofd­

netwerken. Met deskundige begeleiding,

tienduizenden tegelijk over producten en

structuur en het Ondernemershuis bij station

workshops en onder­nemers­bijeen­komsten in

diensten, of bouwen mee. ‘The world is flat’,

Almere Hout. En wie nog grotere ambities

het Onder­nemershuis, wordt dit ge­­steund.

schreef Thomas Friedmann. Er zijn nieuwe

heeft vestigt zich in de A6 zone.

Ook het koppelen van onder­wijs aan onderne­

instituties, nieuwe tradities nodig in deze tijden

merschap is een pré. Ervaringsgericht leren door zo­ge­heten snuffelstages of omgekeerd een inter­actieve workshop van een onder­ Juist de ambitie van een sociaal duur­zame wijk

nemer, dragen bij aan de ontmoeting tussen

sluit aan bij het (kleinschalige) moderne

verschillende belevingswerelden.

onder­nemerschap. Mensen met initiatief en betrokkenheid kunnen anderen inspireren en

In een wijk waar wonen en werken zo intensief

helpen. Zij kunnen waar nodig ook kansarmen

worden gemixt, is het misschien juist ook de

op sleeptouw nemen. Of het nu jongeren zijn

onbewuste beïnvloeding die bijdraagt aan de

of andere groepen, hier kan het goede

ontplooiing van jong en oud. Almere Hout

voor­beeld veel zorg en problemen voorkomen.

Noord wordt een wijk met meer kansen en

De samenwerking tussen ondernemers en de

meer aandacht voor mensen dan een

wijk moet dan ook uitmonden in zinvolle één-

gemiddelde nieuwe wijk. Juist de netwerk­

op-éen verbanden. Een vorm van bewuste,

structuren die gericht zijn op initiatief en

wijk voor initiatieven ymere 28

Station Hout met het Ondernemershuis

Aanjager van dynamiek

W inkelaanbod Een ondernemende wijk biedt ook detail­ handel. De beleving van stedelijke ruimte wordt mede door de kwaliteit en onder­ scheidendheid van het winkel­aanbod bepaald.

In Hout Noord kent dit twee schaalniveaus.

Retail/Waterplaza A6-park

Er zijn kleinere winkels verspreid over strategi­ sche locaties in de wijk, als onderdeel van het dagelijks leven. Met in de openbare ruimte plek

concept, thematische branchering en even­

ruilsysteem van werk­panden en winkels.

diensten gebruik te maken of samen een

voor (thema)­markten. En diverse soorten

wichtige verdeling van krachten en sferen.

Hiermee geven we ondernemers de kans om

cursus of opleiding te volgen. Hiervoor

horeca op eveneens strategische locaties. Dit

Uniek aan deze binding met de wijk is de

binnen de wijk van plek te veranderen en te

verwijzen we onder andere naar het door ons

bevordert de levendigheid en connectiviteit in

werk­gelegen­heid die hiermee in de wijk

ruilen met een andere ondernemer. Inspiratie

geïntrodu­ceerde tipping point systeem, waarbij

de wijk. De tegenhanger van dit kleinschalig

ontstaat. Dit levert niet alleen een bijdrage aan

vormt uiteraard de bewezen kwaliteit van de

bottom up initiatieven aan elkaar worden

onder­nemen en winkelen is de detailhandels-

sociale duur­zaam­heid, maar door reductie van

Woonswitch van Ymere. Daarnaast bieden

gekoppeld en medestanders worden gezocht.

en bedrijvenzone langs de A6. Deze zone is

forensenverkeer ook aan het streven naar een

wij onder­nemers diverse arrangementen met

ook integraal onderdeel van de wijk. Hoewel

grote mate van ecologische duurzaamheid.

als doel het onder­nemerschap aan te jagen:

Met Almere Hout Noord als onder­nemende

centrale diensten, flexibele en kortlopende

wijk zetten we zwaar in op het goud van

huur­contracten en omzet­afhankelijke huren.

Almere. De Participatie Onderneming

verschillend in schaal en invulling zijn ze allemaal essentieel onderdeel van het leven in

S w i t chen

Almere Hout Noord. Wil de A6-zone ook een

Om doorstroom en vooral doorgroei te

Virtuele ontmoeting wordt gefaciliteerd via het

faciliteert, de onder­nemende wijkbewoner

bijdrage kunnen leveren aan de wijk, dan moet

faciliteren zetten we de BOG-switch op voor

Wijkweb, opgezet door bewoners en onder­

presteert en neemt initiatief.

deze worden opgezet met een onderscheidend

bedrijfsonroerend goed: een toe­wijzings- en

nemers met de mogelijkheid om van elkaars wijk voor initiatieven ymere 29

“On z e sch u urbeats z ijn h et vetst” Michael (19), leerling rapper en leerling sport­ leraar Door de week doet Michael de ROC sportopleiding in Almere Stad. Hij woont voor het eerst op zichzelf in Almere Hout Noord. Praktisch, want als er wat is zijn zijn ouders in Almere Buiten op fiets­a fstand.

Michael is een fanatiek sporter en tegelijk stamgast in het Talenten­ huis.

“Ik ben voor het eerst op mezelf, maar mijn was breng ik nog thuis hoor. Ik train veel met mijn honkbalteam en doe krachttraining in het welnesscentrum in de buurt. Ieder moment dat ik verder vrij heb zit ik geheid in onze buurtschuur met Zami. Hij regelt altijd de meest vette beats en we werken nu al een tijdje aan een rap-duet over het Beverbos. Over een maand hebben we namelijk de eerste rap-off van de wijk. Op de grote weide voor de schuur bouwen we een poppodium. Dan gaan de handschoenen uit en wordt het buurt tegen buurt.

Ali B. zit in de jury want onze buurtschuur is al wereldberoemd in Almere.”

wijk voor initiatieven ymere 30

bike

starstrike

mike

De talent volle wijk empowerment , engagement , enter tainment Essay Ymere, juni 2008 ‘Almere Hout Noord zal bestaan uit mensen met verschillen in achtergrond, ambitie, opleiding en maatschappelijk perspectief.

Naast mensen die kunnen kiezen (de economische of culturele elite, de middengroepen en de arbeidersklasse) en zelfstandig beslissen of zij in deze wijk willen wonen, zijn er ook niet-kiezers.

Zij zijn vaak aangewezen op de goedkoopste woningen en moeten worstelen om hun bestaan in balans te houden. Aandacht voor deze niet-kiezer zal een belangrijke plaats krijgen. Daarvoor moet een buurtgericht stelsel van voorzieningen en verzorging tot stand worden gebracht, dat uiteenloopt van zorg voor ouderen tot de ontwikkeling van jongeren.’

Empowerment Empowerment is the name of the game, zou je

tegelijkertijd leidt talent­ontwikkeling tot waardering

kunnen zeggen. Deze uitspraak spreekt ons aan

en daarmee tot stijging van de (belevings)waarde

omdat we empowerment van meet af aan in Hout

van de wijk.

Noord nodig vinden. Talent ontwikkelen zien wij als voorwaarde

Onze centrale filosofie is dat de wijk aan alle

om een sociaal duurzame wijk te ontwikkelen. Voor

individuen en groepen ruimte moet bieden om zich

ver­schillende groepen kiezen wij voor een verschil­

te kunnen ontwikkelen binnen de eigen buurt of

lende benadering. De kernwaarde ‘talentvolle wijk’

gemeenschap. Voorzieningen als onderwijs, sport,

verbindt de maatschappelijke en economische

cultuur en ondernemersbroedplaatsen zijn cruciaal

doelstellingen voor Hout Noord. Het bevordert

voor talentontwikkeling, voor iedereen. Daar moeten

participatie, contact en persoonlijke groei. En

onze inspanningen zich op richten. wijk voor initiatieven ymere 31

“72 m oeilijk e eters aan tafel ” Sven (23), wijk­ restaurant-kok in het Kanspand Sven draait diensten met Marvin en Kemal in het wijkrestaurant van Almere Hout Noord.

Het is een van de initiatieven van het kanspand waar jongeren een vak leren door samen te werken met ervaren vakmensen. Met zijn vrienden verzorgt Sven ook de catering voor het Sluishuis.

“In het Sluishuis is vanavond de eindbijeenkomst van de Vereniging van Allergiepatiënten. We zijn al tijden bezig om een hypoallergeen menu samen te stellen, zodat iedereen met elkaar kan eten. Geen kervel dus, geen gluten, geen melkproducten en ga zo maar door. Normaal zijn we helemaal in de mediterrane keuken. Kemal maakt een hummus waar je je vingers bij opeet en Marvin is de tapasking. Hij tovert met kruiden man. Ik specialiseer me in vis. En in bedrijfsvoering, want als we een eigen tent beginnen moet de boel zakelijk ook kloppen.”

wijk voor initiatieven ymere 32

vis

tapas

hummus

Ervaringsgericht leren Maar niet iedereen heeft hetzelfde vertrek­

Zoals onze ervaring ook leert: het benaderen

Er moet naast mentale ruimte ook fysieke

punt. Er zijn straks in Hout Noord verschillende

van individuen en groepen vraagt subtiel

ruimte zijn voor interactie. Vandaar ook de

aandachtsgroepen. Allereerst de kinderen, van

maatwerk en gevoel voor de praktijk. Ook het

rol die bijvoorbeeld het Talentenhuis en de

wie de ontplooiing van groot belang is voor

WRR-rapport ‘Vertrouwen in de Buurt’ doet

Buurtschuren kunnen spelen.

een sociaal duurzame wijk. Deze nieuwe

hiervoor praktisch hanteerbare suggesties.

Dat zijn de ‘verlengde huiskamers’ en

generatie moet zelfbewust en trots terug

Onderzoek toont aan dat noch volledige

‘verlengde klas­lokalen’, waar winst kan worden

kunnen kijken op een stevige jeugd in Hout

zelf­sturing, noch paternalisme de weg naar

geboekt in participatie en leren. En dat geldt

Noord.

succes plaveit. Daarom kiezen wij in Almere

ook voor de koppeling van ondernemers en

Er zijn de kiezers, die bewust kiezen voor een

Hout Noord voor een herkenbare structuur van

het bedrijfsleven aan onderwijs, (bijvoorbeeld

leven in Hout Noord, maar ook de zogeheten

onder­steunen en activeren, via de Participatie

door leer- en stageplaatsen en coaching).

niet-kiezers, die zich bijvoorbeeld vanwege hun

Onder­neming.

Of door middel van onbewuste beïnvloeding:

nood hier gevestigd hebben. Onze speer­

Een leven lang leren en ervaringsgericht leren,

elkaar letterlijk en figuurlijk zicht biedt op

punten op het gebied van empowerment zijn

binnen en vooral ook buiten de school.

nieuwe mogelijkheden. Dat inspireert.

dan ook gericht op iedereen. Met extra

Het past bij de wijk als emancipatiemachine.

aandacht voor de jeugd, ouderen en niet-kie­

In de wijk streven we naar wederzijds voordeel

De basisscholen zelf worden ook een ‘gebeur­

zers. Dit uit zich in onder andere een buurtge­

van de sterken en zwakken, de haves en de

tenis’. Ze zijn kleinschalig en transformeerbaar

omdat wonen en onder­nemer­schap door

economische situatie, gezondheid of woning­

‘In Het Meesterwerk komt de wereld samen’

Ymere ziet het ‘Het is nieuw, verfrissend en tegelijkertijd voor de hand liggend, zoals zo veel goede ideeën. In het gebouw Het Meesterwerk in Almere is de eerste Leerplaats van Nederland gevestigd. Hier komen jong en oud samen om te leren. Logisch, want leren doe je vooral van elkaar.’ Aan het woord is Elke Spoor, leerkracht op Het Meesterwerk. ‘Een Leerplaats is meer dan een Brede School. Kinderen krijgen er onderwijs en opvang en ouders en buurtbewoners kunnen er terecht voor allerlei activiteiten. Van een cursus opvoeden tot Iraans koken.

Bovendien zijn boven op de school 30 koopwoningen gevestigd. We leren en leven echt samen.’

De Leerplaats is een initiatief van stichting Etutoria, Ymere en een aantal maatschappelijke partners. Samen hebben we de plannen ontwikkeld en uitgevoerd.

Vanuit onze visie dat het integreren van verschillende functies in één gebouw de betrokkenheid en daarmee de leefbaarheid van een buurt bevordert. Almere had de primeur. Nu willen we de Leerplaats in andere wijken en steden gaan opzetten.

Ymere is actief in het noordelijke deel van de Randstad.

We beheren er ruim 82.500 woningen, winkels en bedrijfsruimten en ontwikkelen op grote schaal nieuwe koop- en huur woningen en maatschappelijk vastgoed.

De positieve resultaten die we met verhuur en verkoop realiseren, investeren we in volkshuisvesting en samenleving. Want goed wonen is meer dan een goede woning.

En dus bieden we niet alleen ruimte om te wonen, maar ook om te leven en te groeien.

www.ymere.nl

richt stelsel van voor­zieningen, van ouderen­

have nots. Dat komt ook tot uitdrukking in de

en kennen een goede interactie met de wijk

zorg tot de ontwikkeling van jongeren, via:

gemengde opzet van de buurten. Het leren

(‘brede plein’, sport, tuinen, bedrijfjes).

• de inzet van scholen als brandpunten van

van vaardigheden en kennis gaat verder dan

Scholen gebruiken de wijk­voor­zieningen, de

of werken. In de virtuele omgeving verwachten

de school.

wijk gebruikt de schoolvoorzieningen, dat is

wij veel aansluiting van met name de jeugd

Wij zien allerlei overgangssituaties tussen

het uitgangspunt. Het bovenwijkse voortgezet

op het Wijkweb, dat door de aanleg van een

school en thuis, ook in de naschoolse opvang

onderwijs ligt, als onderdeel van de buurt,

glasvezelnet state of the art wordt.

en het leren van de buurt. Het gaat bijvoor­

op een levendige en centrale plek aan de

En daarmee wordt de wereld nog verder

beeld ook om ouderen die graag hun tijd willen

Noorderhoutlaan. Beide schooltypen worden

naar binnen gehaald.

besteden aan het overbrengen van hun kennis

gehuisvest in gebouwen die meegroeien

en ervaring. Aan jongeren en vice versa, of aan

met de wijk, die voor alle onder­wijs­vormen

elkaar. Een positieve mentaliteitskwestie in

plezierig zijn en die kunnen mixen met, of

deze nieuwe wijk.

transformeren naar, andere functies als wonen

de wijk; • de organisatie van breder en ervarings­ gericht leren; • de koppeling van scholen aan sport, ondernemen, zorg & welzijn en cultuur; • buurtschuren voor jeugd en ouderen; hangplek, muziekstudio of kaartclub; • sociaal beheer op maat.

wijk voor initiatieven ymere 33

Een wijk in beweging

Een gezonde wijk is ook: een bewegende wijk. In onze visie op Hout Noord zijn sport, bewegen en ontmoeten onderdeel van de wijk als emancipatie- en par­ ticipatiemachine. Wij signaleren in Almere zowel bij jong en oud gezondheids­

problemen die de landelijke tendens volgen of overstijgen. Zo is het percentage jongeren met overgewicht hoger dan de landelijke norm en zien we ouderen die kampen met eenzaamheid. Onze ambitie is dat Hout Noord de omgekeerde beweging laat zien. Een wijk waar bewegen en ontmoeten – met veel plezier onderdeel worden van het dagelijks leven.

Wij vertalen een aantal nationale ontwikkelingen in de sport naar

Op de fiets, te voet of zelfs per punterboot naar school of het werk,

speerpunten van Hout Noord:

spelevaren in de vele watergangen, een balletje trappen op de brink,

• ontwikkeling van goed bereikbare laagdrempelige sport­

wandelen in het Beverbos of te paard of per fiets het buitengebied

accommodaties en aantrekkelijke routes in de wijk;

in, richting Oostvaar­ders­plassen. Voor georganiseerde sport zijn er

• aandacht voor talentontwikkeling van sporters en begeleiders;

binnen en buiten laagdrempelige accommodaties. Het ‘Wijks­port­

• faciliteren van zowel georganiseerde als ongeorga­ni­seerde sport

loket’, ondergebracht bij de Participatie Onderneming, is er voor het

via een Wijk Sportloket; • extra aandacht voor de jeugd (playgrounds, studio’s, talent­ programma).

aanjagen van initiatieven door vrijwilligers. Dit loket focust ook op niet-fysieke middelen, waarbij ook trainers- en organisatietalent in de hele wijk op het thema ‘sport’ kan worden aan­gesproken. Wij zijn ervan overtuigd dat de kracht van sport in de wijk het resultaat is

Wij maken van Almere Hout Noord een wijk met een uitgebreid

van goede faciliteiten en programmering van georganiseerde en

netwerk van sport- en bewegings­mogelijk­heden en fysieke

ongeorgani­seerde beweging. Sport en beweging worden zo vanzelf­

condensatiepunten. De programmering hiervan is vraaggestuurd.

sprekend onderdeel van het dagelijks leven in Hout Noord.

Wij maken een autoluwe Ontmoetingsroute door de wijk, die buurten verbindt, maar ook de sociaal economische voorzieningen.

Bewegen kan dus zowel georganiseerd als ongeorganiseerd plaatsvinden en wordt altijd gestimu­leerd.

wijk voor initiatieven ymere 34

Manegewoningen in het Beverbos

wijk voor initiatieven ymere 35

“Tijd voor een eco-bi ertje” Leo (42) zelfstandig ondernemer en ecologisch tuinier Met zijn dochter Neva woont Leo in Almere Hout Noord. Trees, zijn ex, woont nog in Almere Poort met zoon Alexander. Er wordt veel en regelmatig op en neer gefietst tussen de huizen. Leo is lid van de buurt­c ommissie en de biologische volkstuinvereniging. Hij heeft een goed lopend administratiekantoor aan huis.

“Aan het eind van de avond hebben we er al een flinke discussie op zitten. Zo’n beetje alles wat belangrijk is wordt besproken. Onderhoud aan de helofytenfilters, de beste mest voor je moestuin, of je nu wel of niet moet spitten en wie welke vergeten groenten verbouwt. Daarna ga ik met mijn vriend Stef linea recta naar het Ondernemershuis, voor een biologisch (jawel!) biertje van de tap. Dan kunnen we nog eens rustig de toestand in de wereld door­ nemen en geef ik hem advies voor zijn nieuwe fietsenwinkel.”

zaaien

wijk voor initiatieven ymere 36

compost

oogst

De ecologische wijk beleven, bijdragen, betekenis geven Het meeste effect wordt bereikt wanneer duurzaamheid en eco足logie integraal onderdeel vormen van de opzet, de inrichting en het beheer van de wijk.

wijk voor initiatieven ymere 37

Mede-eigendom van de natuur

Wie in Almere Hout Noord woont moet bijna wel een

De vertaling van deze ambitie zit voor een deel in de

Cruciaal is dat de wijkbewoners van Hout Noord zich

ecological mind hebben. De belofte van een duur­

rol die de Participatie Onderneming gaat vervullen.

mede-eigenaar voelen van de natuur. Dit zou concreet

zame, ecologische wijk is dan ook essentieel voor

De initiatieven en de rol die duurzame energie speelt

gemaakt kunnen worden door aan vestigers een

onze visie op de Wijk voor Initiatieven. In ons eerste

moeten ecologie als way of life concreet maken.

certificaat uit te reiken, waaruit dit mede-eigendom

essay, van juni 2008, hebben we aangegeven dit te

In het Experience­point kunnen bewoners beleven wat

blijkt. Dit geeft een gevoel van betrokkenheid.

gaan onder­zoeken: een ecosysteem, technische

de wijk concreet bijdraagt aan duurzaamheid. Maar

innovaties, flexibiliteit en aandacht voor gedrag en

ook de groene poorten en de voor­gestelde land art

houding. De groei van de wijk, ook in ecologische zin,

versterken de ecologische identiteit van Almere Hout

ligt in de handen van alle partijen. Maar een Wijk voor

Noord. Natuur, tuinen en groene hoven, bos, sloten

Initiatieven vraagt van een maatschappelijke onder­

en vaarten met rietrijke oevers; ze moeten als een

neming als Ymere extra inzet om het vliegwiel van

magneet werken op alle bewoners van de wijk.

initiatieven en betrokkenheid aan de gang te krijgen.

Mensen moeten zich uitgenodigd voelen dit landschap

Alleen zó vormen duurzaamheid en ecologie integraal

mee te beheren, daar ideeën voor aan te dragen en

onder­deel van de opzet, de inrichting en het beheer

het groene leven onderdeel laten worden van hun

van de wijk.

leefstijl.

wijk voor initiatieven ymere 38

Beleven Om mede-eigenaarschap te bereiken staat de

De uitdaging zoeken we in de ruigte van de natuur en

beleving centraal. ‘Ons’ Almere Hout Noord biedt een

in de afwisseling van water en groen. Het bestaande

robuust raamwerk van water en groen, dat verbonden

(‘bever’)bos wordt versterkt door gerichte klein­

is met de Hoge Vaart, de Oostvaardersplassen en

schalige ingrepen zoals ophogingen en een

stads­landgoed De Kemphaan. De beleving is ecolo­

ge­leidelijke trans­formatie van een beperkt duurzaam

gisch, ruimtelijk en de wijk ademt duurzaamheid.

groen­systeem, het populierenbos, naar een meer

Natuur is onze partner. Natuur weerspiegelt de

langdurig duurzaam systeem, zoals een beukenbos.

mentaliteit. De opzet van ons plan suggereert een

Dit leidt tot verschillende belevings­waarden en

organische groei waarbij maximaal gebruik is gemaakt

diverse ecologie.

van de mogelijkheden tot afwisseling (landschap,

Deze robuuste en afwisselende natuur stimuleert

Reinwaterkelder et cetera). De natuur is overal in

georganiseerde en on­georga­ni­seerde beweging en

de wijk te beleven, in alle jaargetijden worden de

ontmoeting in de wijk. En daarmee de opmars naar

zin­­tuigen geprikkeld.

een gezonde wijk. Het past in de ‘lagenbenadering’ om ook de onderste laag, de ondergrond, te benutten.

Water en groen zijn onderdeel van het leven in Almere

Wij hebben in de ruimtelijke strategie de culturele

Hout Noord en toegankelijk en beschikbaar voor

biografie van het landschap laten meewegen: de

gevarieerd gebruik (boten, wandelpaden, speel­

bijzondere archeologische waarden verrijken het

plaatsen etc). Met een ‘ruig’ karakter en vooral niet

ecologische concept. Het verrijkt de identiteit van

betuttelend.

de wijk.

We laten ruimte voor eigen invulling en creatief gebruik door bewoners. Zelfs het bewustzijn dat de wijk op -6m NAP ligt is bruikbaar: er is veel ruimte voor waterberging nodig. Waarom zouden we dit niet positief benutten? Veel riante ‘tochten’ die de

Bomensoorten in het nieuwe bos

populier esdoorn eik es iep beuk opgehoogde percelen droge bosrand populierenlaan lindenlaan eikenlaan essenlaan nat bos

water­­verbindingen in de wijk vormen: met de punter naar de supermarkt, lekker Kameleon spelen en zelfs wonen (en werken) op het water.

wijk voor initiatieven ymere 39

“De piraten pun ten z ijn bin n en” Leroy (9), linksbuiten bij Almere Houtse Boys Leroy woont met zus Lisa, moeder Marjorie en zijn oom Lionel in de buurt van het Sluishuis. Marjorie werkt part time bij de Rabobank in Hout Noord.

Lionel werkt als sportfunctionaris bij de gemeente.

Leroy en Lisa hebben snel nieuwe vrienden gemaakt.

“Roel en Stef uit Almere Poort komen langs van mijn vorige school. Ik neem ze vandaag mee door de buurt.

Ze moeten alles zien. Eerst gaan we flessen weg­ brengen voor Lida van hiernaast. Daar krijgen we piratenpunten voor. Daarmee lenen we straks Mario Kart II voor op de WII in de speel-o-theek. Daarna doen we de puzzeltocht uit het experiencepoint en gaan we de windmolens zien. We komen langs het werk van mama. Hartstikke leuk. Dan kijken we even bij de muziekles van Lisa. Na het voet­ballen gaan we met de WII spelen. Misschien willen mijn vriendjes straks ook verhuizen naar Hout!”

wijk voor initiatieven ymere 40

heitje

djembe-les

wii-en

Duurzaamheid betekenis geven De beleving van energie als cruciale factor

Om de wijk een ‘ziel’ te geven is het nodig

in de stedenbouw van de 21e eeuw komt

betekenis te geven aan duurzaamheid. De

op een positieve manier tot leven in het

gelaagdheid van het landschap, de natuur,

Experiencepoint. Maar wijkvestigers zullen

archeologie en ook kunst en cultuur, biedt hier in

zich hoe dan ook bewust zijn van hun

belangrijke mate aanknopingspunten. Het is de

persoonlijke relatie met duurzaamheid.

moeite waard om met de bewoners betekenis

Duurzaamheid in het teken van wind, water,

en identiteit te geven aan deze lagen en ze met

aarde en zon is uitvoerig bestudeerd,

het dagelijkse leven te verbinden. Eenvoudige

berekend en op Almere Hout Noord

hulpmiddelen – cursussen, actief natuurbeheer,

toegepast. De bewoners zullen zich er van

educatie – kunnen hierbij helpen. Het is aan de

bewust zijn dat de opzet van hun wijk

bewoners zelf om hier ook echt iets mee te

klimaatneutraal is en duurzaam ontworpen

doen. De combinatie met scholing, onderwijs

volgens de laatste toepasbare inzichten.

en natuureducatie ligt voor de hand, zeker als

En dat mede-eigenaarschap ook betekent

we aan school-, heem- en volkstuinen denken.

dat je als bewoner zelf bijdraagt aan het

En ook onze introductie van boerderij- of moes­

geheel: een duurzamer toekomst.

tuinwoningen in het Beverbos speelt hierop in.

Door de combinatie van beleven, bijdragen en betekenis geven menen wij dat de ecologische wijk zowel in praktische als meer ideologische zin van de grond komt. En wel in een fantastische omgeving, waar je ook gewoon lekker in je laarzen kunt rondbanjeren.

Boerderijwoningen in het Beverbos wijk voor initiatieven ymere 41

“De famili ekal en d er staat vol ” Debby (43), dubbel hoofd van de huishouding Debby woont met Ruud alweer twee jaar in een prachtige watervilla in Almere Hout Noord.

Ze is hoofd van de huis­houding; thuis en in het Seniorenhuis. Samen met de kinderen Fransje (12) en Frenk (9) zijn ze zoals ze zegt verknocht aan Almere Hout Noord.

Ze zijn helemaal in het buurtleven gedoken én opgenomen. En opa Willem woont ook in de buurt, aan de brink. Hij gaat vaak met de kinderen varen.

“Vorige week had Ruud de familiekalender niet teruggehangen. Ik was even geschrokken want datding is echt belangrijk voor ons gezin. Wanneer Fransje naar haar verzorgpony is, wanneer Frenk naar musical­school is, maar ook alle activiteiten die we in de buurt doen staan er in. Ik zit in een schrijfgroep en Ruud doet dit jaar het decor voor het grote wijkspektakel. Vorig jaar was de voorstelling drie avonden uitverkocht. Er kwamen zelfs vrienden uit Amsterdam en Utrecht kijken.”

wijk voor initiatieven ymere 42

oefenen

spelen

verzorgen

De sociale ruggengraat lichaam in beweging In ons essay ‘Wijk voor Initiatieven’ uit juni 2008, noemden wij naast de Participatie Onderneming vijf praktische aan­knopings­punten en de vertaling in concrete iconen: Ondernemershuis, Talentenhuis, Buurtschuren, Experience­point, Kanspanden en een virtueel Wijkweb. Deze iconen zijn inmiddels concreet uitgewerkt. Ze doen hun werk als onderdeel van wat ‘de sociale ruggengraat’ is genoemd.

In essentie zien wij het concept van de sociaal duurzame wijk ontstaan rond de begrippen talentvol, ondernemend en ecologisch. Bewoners van Hout Noord kunnen zich ontplooien, voelen zich betrokken bij hun wijk en zijn er trots op.

In de visie van Ymere is het belangrijk mensen te stimuleren deel te nemen aan het werkende en sociale leven in een wijk. Hoe dat sociale leven eruit gaat zien zal vooral bepaald worden door de bewoners zelf. Immers, mensen lopen het hardst voor hun eigen ambities. We hebben de bewoners van deze wijk nog niet.

Toch kunnen we al wel een raamwerk opstellen, waarbinnen deze bewoners straks keuzes en kansen hebben. Dat raamwerk is ook financieel doorgerekend.

Dan blijkt dat de hoge ambities ten aanzien van een sociaal duurzame wijk spanning oproepen met de ambitie van een neutrale grondexploitatie.

wijk voor initiatieven ymere 43

Body Het begrip sociale ruggengraat lijkt te verwijzen

De sociale ruggengraat is in de visie van Ymere

Een sociaal duurzame wijk vereist dus een

met onze visie op de wijk. Daarin is sprake van

naar een stabiel of stabiliserend element, de

meer dan sociale woningbouw en niet-com­

effectieve samenwerking van stabiele en

activerende en stabiliserende elementen. Deze

ruggengraat. In het menselijk lichaam is een

merciële voorzieningen. Juist in de systeembe­

dynamische elementen op meerdere schaal­

vormen het structurerend kader dat ruimte

ruggengraat echter niet als vanzelf stabiel.

nadering, met bijbehorende infra­­-structuur en

niveaus en is met andere woorden vooral een

biedt voor initiatieven.

En zo is het ook met de sociale ruggengraat.

software, ligt volgens Ymere de kans een

systeem dat met de wijk mee groeit. Vergelijk

We moeten een wijk durven maken die nog

sociaal duurzame wijk te maken.

het met de groei van het menselijk lichaam.

niet ‘af’ is, want juist in een omgeving die nog

Een sociaal duurzame wijk is een min of meer

Dat is ook organische groei, zo krijg je body.

‘ontworpen’ moet worden is het aantrekkelijk

zelfvoorzienende en zelfsturende gemeen­

Waarbij uiteraard instabiliteit dreigt zonder een

voor toekomstige bewoners om zich in te

schap. Met bewoners die verantwoordelijkheid

goede aanhechting van de ruggen­graat op het

zetten.

nemen voor hun omgeving.

fijnere weefsel en zenuwstelsel. Zo is het ook

wijk voor initiatieven ymere 44

Stabiliserend en activerend Wij verbreden heel bewust het begrip ruggengraat naar zaken die horen bij een integrale gebiedsontwikkeling.

Wij zien een sterke ruggengraat, een samenhangend en duurzaam kader: mentaal, landschappelijk, fysiek, programmatisch, organisatorisch en financieel.

De stabiliserende elementen van de

In onze visie kan deze ruggengraat niet zonder

De activerende elementen voor de ruggengraat

ruggengraat zijn:

een activerend netwerk. Bewoners pakken

zijn dan natuurlijk de bewoners als

• een sterk imago, Almere Hout Noord als

kansen niet altijd vanzelf. Recent weten­

ondernemers en co-producenten. Zij worden

schappelijk onderzoek laat zien hoe bewoners

in onze visie betrokken door:

de stap maken van ‘afwachtend’ of ‘afzijdig’

• de opzet van de wijk als keten van

way of life, als virtuele ruggengraat • landschap, water, groen als fysieke ruggengraat; • de economische ruggengraat die bestaat uit de lanen en ondernemersplekken; • de sociale ruggengraat met buurtschuren,

naar ‘actief’. Een goede start is daarom van

ondernemingen en voorzieningen binnen

belang. In een kant en klare voorziening is het

handbereik;

moeilijk om nieuwe vrijwilligers te werven.

Het is beter om die al te betrekken in de

scholen, Ondernemershuis en Talenten­

plan­vorming. (Collectief) particulier en

huis;

mede­opdracht­­geverschap zijn ook voor

• de Participatie Onderneming als organisatorische ruggengraat.

welzijnsvoorzieningen en voorzieningen voor ondernemers een manier om betrokkenheid te kweken.

• het fijnmazige netwerk van formele en informele routes (de track) waar ontmoeten voorop staat; • woonbuurten die zeggenschap en groei onder­steunen; • iconen, die initiatieven aantrekken, zoals de kans­panden en buurtschuren; • de Participatie Onderneming als zenuwcentrum voor initiatieven.

wijk voor initiatieven ymere 45

Essentie Elementen uit de sociale ruggengraat zoals hiervoor benoemd zijn onderdeel van een systeem waarmee zij onlosmakelijk verbonden zijn. Ymere kan en wil verantwoordelijkheid nemen voor de sociale ruggengraat. Maar zij kan die ambitie alleen waarmaken met partners als de gemeente Almere. En in samenhang met de regierol over de realisatie, beheer en exploitatie van alle onderdelen die Hout Noord tot een sociaal duurzame wijk zullen maken.

Dat zijn dus niet alleen de sociale woning­bouw en voorzieningen, maar ook de economische, organisatorische en fysieke dragers ervan; met als exponenten de ruggengraat van bedrijvig­ heid, de woningen voor de meer draagkrachti­ gen, het erfpacht­systeem, de Participatie Onderneming.

wijk voor initiatieven ymere 46

De essentie van de sociale ruggengraat is dat er een partij is die de bereidheid, mentaliteit en het organiserend vermogen heeft regie te voeren, samen te werken, onroerend goed te ontwikkelen en te exploiteren en blijvend initiatieven te ondersteunen.

En dit vanuit een maatschappelijke verantwoordelijk­ heid en bevlogenheid. Een sociaal duurzame wijk is veel meer dan vastgoed ontwikkelen. Ymere neemt dit initiatief en wil graag deze partij zijn.

COLOFON Masterplan-plus Almere Hout Noord

Aan dit Masterplan-plus voor Almere Hout Noord hebben meegewerkt:

Redactie Ymere Tendermanagement Winters & ©

Eindredactie en productiebegeleiding Beaumont Communicatie & Management Ontwerp en opmaak www.co3.org

Fotografie & kaartmateriaal Ymere, Mecanoo, West 8, Winters & ©, Hendriks CPO, Beaumont Communicatie & Management, stichting Etutoria, Etuconsult, Anton van Daal, Mariëtte Carstens, Martijn Cieremans, Maarten Feenstra, Katrien Mulder, Janine Schrijver Drukwerk EPS

Ymere heeft getracht de rechthebbenden van al het referentiemateriaal te achterhalen.

Mocht u hier niet genoemd worden dan kunt u contact opnemen met Ymere.

Contactadres Ymere De Ruyterkade 7 1013 AA Amsterdam T (020) 555 91 81 F (020) 555 91 95 E j.baars@ymere.nl www.ymere.nl Amsterdam/Almere, 2 februari 2009

NAAM

BEDRIJF

NAAM

BEDRIJF

Roel Steenbeek

Ymere

Hans de Boer

Governance support

Stefan Schuwer

Ymere

Jeltje Schraverus

Flevoziekenhuis

Pieter de Jong

Ymere

Hella Hendriks

Hendriks CPO

Ber Bosveld

Ymere

Kees Bos

Humanitas

Joop Baars

Ymere

Kamer van Koophandel

Kamer van Koophandel Gooi, Eem- en Flevoland

Fred Schoorl

Ymere

Klaas Mulder

Laagland' Advies

Pieter Jan Datema

Ymere

Eelco Derks

Living Vision

Roel Slagter

Ymere

Francine Houben

Mecanoo Architecten

Marcel Buis

Ymere

Sylvie Beugels

Mecanoo Architecten

Dory Louwerens

Ymere

Jesse van Keeken

Mecanoo Architecten

Mohamed Ben Hammouch

Ymere

Friedemann Römhild

Mecanoo Architecten

Isolde Apel

Ymere

Angela van der Zee

Mecanoo Architecten

Lydia Haan

Ymere

Bert Gijsberts

MKB Flevoland / adviesraad Ymere

Leny Biervliet

Ymere

Sicco van Gelder

Placebrands

Annemarieke Stoop

Ymere

Erik Kraak

PQR research

Elly de Boer

Ymere

Arthur Bouvy

Rabobank Almere

Marina de Groot

Ymere

Ferry Kaal

Read Advies

Peter Ebbelinghaus

Ymere

Hans van der Linden

Read Advies

Ton Samwel

Ymere

Ronald Wilcke

ROC Flevoland

Cosmo Schuurmans

Ymere

Pieter Tordoir

Ruimtelijk Economisch Atelier Tordoir

Robert Lefrink

Ymere

Michiel Baars

Search Ingenieursbureau

Gerard Thaens

Ymere

Teun Vercauteren

Search Ingenieursbureau

Liza Meijer

Ymere

Leo Versteijlen

Site Urban Envelopement

Hein Middelhoven

Ymere

Rudy Stroink

TCN

Jeroen Frissen

Ymere

Bert Krikke

Triodos Real Estate Development

Berthilde Lammertink

Ymere

Adriaan Geuze

West 8 urban design & landscape architecture

Ineke Brunt

Ymere

Riëtte Bosch

West 8 urban design & landscape architecture

Woonconsulenten

Ymere

Yichun He

West 8 urban design & landscape architecten

John van der Vegt

ASG

Felix Lauffer

West 8 urban design & landscape architecten

Herman Linzel

Adviesraad Ymere / voorm. Huisarts Almere

Jeremy Shaw

West 8 urban design & landscape architecten

Jacqueline van de Sande

Beaumont Communicatie & Management

Eva Silberschneider

West 8 urban design & landscape architecten

Yasmina Parodi

Beaumont Communicatie & Management

Jasna Stefanovska

West 8 urban design & landscape architecten

Sicko van Dijk

Beaumont Communicatie & Management

Peter Vredeveld

West 8 urban design & landscape architecten

Jos Konickx

Boer & Croon Ruimtelijke Investeringen

Martin Biewenga

West 8 Urban design & landscape architecture

Hans Erdmann

Claessens Erdmann

Anja Winters

Winters & ©

Carol Hol

Concire

Jos Stienen

Zorggroep Almere

Pieter Kuster

Concire

Irma Bannenberg

CO3

Hidde van der Veer

Concire

Woltera Niemeijer

CO3

Harm Jan Korthals Altes

DHV

Toon van Lieshout

CO3

Job van Velsen

Etuconsult

Marc van Langen

Enerquest

PANELS

Alex Hekman

Grontmij

Inspiratiedag

Young Ymere

Alfred van Helvoort

Grontmij

Panelbijeenkomst

Bewoners Almere

Rob Krom

Grontmij

Panelbijeenkomst

Ondernemers Almere

Nico van Hartingsveldt

Grontmij

www.wijkvoorinitiatieven-ymere.nl www.ymere.nl