0 56 inct6 digi by BeeldinZicht

kennis- en opiniemagazine voor uitgeefexperts

nr 6 december 2013 â&#x20AC;˘ www.inct.nl

Leest de jeugd nog? Eric Visser gaat de wereld veroveren Eric Razenberg:

Mijn intuĂŻtie zegt me dat ik bij ThiemeMeulenhoff moet zijn

Alle artikelen in de inct.kennisbank

Uw tijdschrift ook in de losse verkoop?

Bij VMBpress bepaalt iedere retailer zĂŠlf zijn eigen tijdschriften assortiment. Uw tijdschrift op nieuwe en bestaande verkooppunten in de schappen. Met een minimum aan administratieve rompslomp. VMBpress gaat actief op zoek naar winkels die bij uw tijdschrift passen.

Elke titel is welkom! www.vmbpress.nl tel. 0251 - 257 935

Elke titel is welkom! VMBpress is een initiatief van:

Wat een jaar! Het is

alweer bijna 2014, dus we kunnen terugkijken op het afgelopen jaar. Hoe zullen we het noemen? Veelbewogen? Wat te denken van de problemen bij giganten als Sanoma, WPG en ANWB, van het aantal faillissementen dat in onze branche te betreuren was: uitgevers, dienstverleners, boekhandels. Erg vrolijk konden we er niet van worden. Maar niet alles was doom and gloom: lees bijvoorbeeld het interview in dit nummer met Eric Razenberg van ThiemeMeulenhoff. Dat is toch een verhaal dat hoop geeft. Eerlijk gezegd boeien dit soort verhalen mij ook meer. Natuurlijk, alle problemen zijn werkelijkheid en er zijn ‘slachtoffers’ gevallen. FNV Kiem bevestigde, toen ik daar op bezoek was, dat bij een flink aantal bedrijven de nood flink aan de man is.

Foto Anna Green

Het verhaal van Razenberg toont ook aan dat tijdig vernieuwen van belang is. Daarbij is iets meer digitaal gaan doen niet voldoende: vernieuwing is je business opnieuw durven uitvinden en nieuwe modellen uitproberen en implementeren. Dat was niet voor niets het thema van ons najaarscongres, inct.spiratie.

David Huijzer is hoofdredacteur van inct.magazine

Ik vind al jaren dat echte vernieuwing het zoeken van echt nieuwe businessmodellen inhoudt: terug naar de basis. Wie zijn we, wat doen we, voor wie doen we het en hoe kunnen we dat het best doen? Dat is iets anders dan een appje maken, inzetten op online of de tablet centraal stellen. Eric Razenberg deelt die opvatting. En nu hoor ik u al tegenwerpen: dat is makkelijk gezegd. En daar heeft u helemaal gelijk in, maar ik weet inmid-

dels wel waar ik het over heb. Wij zijn met inct dit jaar begonnen met zo’n nieuw businessmodel en ik kan u eerlijk zeggen: het was geen makkelijk jaar. Wel een heel leerzaam jaar en een interessant jaar. Het nieuwe model staat nu en moet in 2014 verder uitgewerkt en aangepast worden. We hebben veel nieuwe leden weten te werven, maar er is ook voor ons nog steeds een wereld te winnen. Dat wordt onze missie voor 2014.

Bouw samen met ons aan het netwerk dat onze branche versterkt In de aanloop naar het werken volgens dit nieuwe model dacht ik ook wel eens: Waar begin ik aan? Twijfel en angst sloegen ook wel eens toe, maar tegelijkertijd wist ik ook dat als we het niet zouden doen, we over een paar jaar (of misschien wel veel sneller) nog veel grotere problemen zouden hebben. Dus kijk ik met tevredenheid terug op een spannend en inspannend jaar. Onze ambitie is samen met de professionals in het uitgeefvak inct verder te ontwikkelen tot het kennis- en informatienetwerk voor uitgeefexperts. We hebben inmiddels een paar hele grote stappen gezet, maar we hebben nog steeds uw hulp hard nodig! Dus bij dezen wil ik u oproepen: doe mee en sluit u aan bij inct en bouw samen met ons aan het netwerk dat onze branche versterkt! Ik wens u voor 2014 een succesvol en ambitieus jaar toe en ik hoop dat we aan het eind van dat jaar terug kunnen kijken op een jaar waarin onze branche sterker is geworden.

inct 6-2013

In het hart Eric Razenberg werkte bij Noordhoff Uitgevers, Pearson en sinds 1 maart van dit jaar bij ThiemeMeulenhoff. Bij zijn aantreden noemde hij ThiemeMeulenhoff in een interview ‘de meest innovatieve uitgever die het best gepositioneerd was om invulling te geven aan de innovatie en digitalisering van het onderwijs’. De hoogste tijd om eens een goed gesprek te hebben met Eric Razenberg. Op het omslag Eric Razenberg Foto Anna Green

47 18

28 12 Watermerkbeveiliging werkt Uitgevers zijn er wel achter dat beperkende DRM-beveiliging voor e-books niet werkt. Social DRM door middel van watermerken is de nieuwe trend. Maar wat als bestanden gaan rondzwerven op internet?

14 Volop groeikansen voor selfpublishing Brave New Books is het eerste selfpublishingplatform van een gevestigde

inct 6-2013

Nederlandse uitgeverij. Mijnbestseller.nl, het bedrijf uit Rotterdam dat het platform ontwikkelde, heeft grote ambities op het gebied van selfpublishing.

18 Leest de jeugd nog? Jongeren lezen minder boeken, druk als ze zijn met hun mobieltjes en iPads. En als ze lezen, gaat het vaak om een gehypete graphic novel. Hoe houd je je als kinderboekenuitgever staande in de digitale wereld?

23 Arbeidsmobiliteit actueler dan ooit Na de recent aangekondigde reorganisatieslag bij Sanoma is arbeidsmobiliteit actueler dan ooit. Maar niet alleen Sanoma reorganiseert. Binnen afzienbare tijd zullen zo’n 1400 fte’s in de boeken-, tijdschriften- en krantenuitgeverijen verdwijnen. Medewerkers kunnen zich daar beter op voorbereiden.

Colofon inct.magazine kennis- en opiniemagazine voor uitgeefexperts. inct.magazine verschijnt 6x per jaar www.inct.nl Hoofdredacteur David Huijzer: redactie@inct.nl / 06-26244183 Redactioneel coördinator Frank Veerkamp: veerkamp@inct.nl

Redactie Michiel Hatenboer, Dirkjan van Ittersum, Hans van der Klis, Marloes de Moor Medewerkers aan dit nummer Elise de Bres, Marieke van der Donk, Ennèl van Eeden, Anna Green, Mariette Raap, Rajendra Sitompoel Vormgeving Peter Snaterse, BeeldinZicht, www.beeldinzicht.nl

Uitgever David Huijzer: uitgever@inct.nl Inct is een uitgave van: inct.publishing BV Postbus 33028, 3005 EA Rotterdam 010-4520120 www.inct.nl Advertenties uitgever@inct.nl 010-4520120 of 06-26244183 Drukwerkbegeleiding Paperware Druk AD Mercurius BV Almere

Abonnementen Kijk voor informatie over abonnementen en lidmaatschappen op www.inct.nl Overname van artikelen is alleen toegestaan met bronvermelding en na toestemming van de uitgever. © 2013 inct.publishing bv ISSN 1571-2583

En verder

3 Hoofdredactioneel 6 Kort 8 Snoepwinkel 40 inct.community 43 Foto’s inct.spiratie 44 Recensies 46 Column Marieke van der Donk 47 Bijlage Artikelen in de kennisbank

24 Eric Visser gaat de wereld veroveren

34 Uitgeverij Nieuw Amsterdam produceerde het droomboek

38 Eerst de lezer, dan het platform

Bij innovatie denken de meeste mensen tegenwoordig aan informatietechnologie en digitalisering. Maar Eric Visser van De Geus zoekt het in een andere richting: met de nieuwe internationale uitgeverij World Editions wil hij nieuwe markten aanboren. De nieuwe uitgeverij gaat Engelse vertalingen van Nederlandse boeken in het buitenland aan de man brengen.

Voor uitgeefdirecteur Lidewijde Paris en operationeel manager Martin Voigt van Nieuw Amsterdam stond het jaar 2013 voor een groot deel in het teken van Mijn droom voor ons land, dit jaar verreweg het grootste boekenproject van ons land. De uitgeverij leverde ook een grote bijdrage aan de digitale edities van het droomboek en de tentoonstelling in Apeldoorn.

In de jacht op advertentie-inkomsten publiceren de (kranten)uitgevers op verschillende media. En toch blijven de advertentie-inkomsten voor uitgevers maar dalen. Weten de uitgever én de adverteerder eigenlijk wel wie er bereikt wordt op al die platforms? Een goed antwoord op die vraag is een stevig fundament voor de onderhandelingen met de adverteerder. inct 6-2013

NRC vraagt donatie voor multimediale longread NRC wil bezoekers van de site laten betalen voor lange verhalen. Lezers kunnen 1, 2, 3, 5 of 10 euro doneren. Dat is nu nog vrijwillig. Vanaf 3 euro krijgt de donateur ook nog een e-book van het verhaal.

Een reconstructie van de spraakmakende roof uit de Kunsthal is een van de multimediale longreads waarvoor NRC een financiële bijdrage vraagt. De krant experimenteert met vormen waarmee hij zo effectief mogelijk

Webrichtlijnen overheid vernieuwd Het Toepassingskader Webrichtlijnen is de lijst met normen waaraan een overheidswebsite volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken moet voldoen. De basisprincipes waaraan een site volgens de richtlijnen moet voldoen zijn: waarneembaar, bedienbaar, begrijpelijk, robuust en universeel. Het doel is om zowel de vindbaarheid als de gebruiksvriendelijkheid van de site te optimaliseren. Veel sites zijn vooral voor mensen met beperkingen moeilijk te begrijpen, bijvoorbeeld omdat teksten niet vergroot kunnen worden of er geen voorleesfunc-

tie is. Voor een overheidssite is het een plicht om voor alle Nederlanders toegankelijk te zijn, andere sites kunnen veel extra bezoekers of klanten bedienen als zij deze regels toepassen.

LinkedIn groeit met bijna 40 procent in een jaar De nieuwe strategie van LinkedIn, waarin content en mobiel bereik centraal staan, lijkt te werken. Het afgelopen jaar steeg het aantal leden naar 259 miljoen. De zakelijke netwerksite bestaat nu 10 jaar. Ook de financiële resultaten vertonen een stijgende lijn: de inkomsten in het derde kwartaal bedroegen $ 393 miljoen, 56 procent meer dan in dezelfde periode vorig jaar. Studenten zijn de nieuwe doelgroep die LinkedIn wil aanspreken. De dienst zou hen kunnen helpen met het uitstippelen van hun carrièreplan.

inct 6-2013

goede journalistieke verhalen kan vertellen. Ook hoopt de krant er de hoge kosten van onderzoeksjournalistiek een beetje mee terug te verdienen.

Amerikaanse tieners weg bij Facebook Amerikaanse tieners houden Facebook voor gezien. Bij hen is Twitter nu het meest populair. Daarna komen Facebook en Instagram, dat ook de snelste stijger is. Google+ en Pinterest dalen ook en Tumblr blijft gelijk. Dat meldt The Huffington Post op basis van onderzoek door Pew Internet. Van de tieners zijn meisjes tussen de 14 en 17 het actiefst op de sociale media.

Een tool meet alle media Pinpoint Reach is een nieuwe tool om vanuit één bron crossmediaal bereiksonderzoek te doen, ontwikkeld door het Rotterdamse bedrijf Pointlogic. Op basis van de gegevens van GfK toont het systeem zeer nauwkeurig het online-, televisie-, printen radiobereik. Omdat deze gegevens allemaal uit dezelfde bron komen, geeft het beter inzicht in de media-overlap. De tool werkt met alle mediacombinaties: tv, online, print en radio. Meerdere scenario’s kunnen naast elkaar worden gezet om te bekijken welk plan het beste resultaat geeft in termen van netto en effectief bereik.

Nieuwe trend: analogue craving

Onegini: Universeel inloggen, maar toch veilig Het Woerdense bedrijf Onegini heeft een veilige methode ontwikkeld waarmee gebruikers hun Googleof Facebookaccount kunnen gebruiken om vertrouwelijke informatie zoals financiële producten in te zien. Verzekeraar Aegon is de eerste gebruiker, De Nederlandsche Bank heeft de risicoanalyse bestudeerd en zijn fiat gegeven. Bij deze methode worden de login-gegevens

gescheiden van de profielen zelf, waardoor de privacy van de gebruikers gegarandeerd is.

Onderzoek naar omzetmaximalisatie door verkoop losse artikelen Het Stimuleringsfonds voor de Pers stelt maximaal € 100.000 subsidie beschikbaar aan De Groene Amsterdammer en Vrij Nederland om te laten onderzoeken hoe zij hun omzet kunnen verhogen door losse artikelen te verkopen. Het onderzoek zal worden uitgevoerd door Blendle dat hetzelfde bedrag in het onderzoek

investeert. Het doel is om erachter te komen welke prijs voor een artikel de hoogste omzet genereert. Ook moet de vraag beantwoord worden wanneer het voor uitgevers interessant is om lezers een abonnement op een titel aan te bieden en wanneer die beter losse artikelen kunnen afnemen.

Niet alleen tieners in de VS hebben genoeg van de digitale hypes. Het verlangen naar een meer ‘natuurlijke’ communicatie heeft een eigen naam: analoog verlangen. Net als verantwoord voedsel zijn echte boeken, akoestische muziek en pen en papier weer volop in de belangstelling. Lijders aan analoog verlangen gaan bijvoorbeeld naar de digitale detox, waar ze afkicken van hun internetverslaving door in de vrije natuur te kamperen, zonder stroom of digitaal

bereik. Een ander symptoom is skeuomorphisme. Dat betekent liefde voor de vorm van technisch achterhaalde producten, zoals cassettebandjes en boekenkasten met hout fineer.

BREIN+ speurt illegale e-books op Copyrightorganisatie BREIN zoekt sinds eind 2012 met het programma BREIN+ actief naar e-books die illegaal op internet worden aangeboden. Daarmee zijn in 2013 (tot en met het derde kwartaal) 126.563 illegale links naar e-books offline gehaald. Er doen 739 uitgevers mee aan het project. Daarnaast heeft BREIN 150 websites en vijf Facebookpagina’s met illegale links offline gehaald en acht sites waarop e-bookbestanden direct werden aangeboden. Op Marktplaats werd 4.877 keer actie ondernomen tegen advertenties voor onder meer illegale digitale boeken.

advertentie

• integratie van interne en externe informatiebronnen • mediumneutraal ontsluiten van informatie • ontwikkeling van iPhone en iPad toepassingen

Meer weten? Ga naar www.diskad.nl, mail naar website@diskad.nl of bel 020-6802929

Het blijft me verbazen hoeveel er gedaan wordt met boeken. Je hoort regelmatig dat het papieren boek ‘dood’ zou zijn, maar boeken krijgen een tweede leven, er worden nieuwe manieren van uitgeven uitgevonden. Het boek is nog steeds springlevend. In deze Snoepwinkel weer een paar mooie vondsten ter inspiratie, lering en vermaak. En als je zelf iets bijzonders tegenkomt dat in deze rubriek niet mag ontbreken, laat het me dan vooral weten op elise@vldb.nl.

De weg kwijt?

Geweld

Sketchbook project

Ben je in Londen en heb je geen goed richtingsgevoel? Dan kan de weg vinden een lastige opgave zijn. Deze kaart van Londen kan je er bij helpen. Je weet dan nog steeds niet waar je heen gaat, maar je krijgt wel inzicht in het literaire landschap. Eigenlijk zou er ook van Nederland zo’n kaart gemaakt moeten worden. Deze Bookmap van Londen is prachtig uitgevoerd en ik hang hem graag boven mijn bureau. Kijk voor meer info op www.wearedorothy.com

Boeken krijgen vaak een tweede leven. Daaruit is een hele nieuwe vorm van boekkunst ontstaan. Daarnaast is er met name in Amerika, maar ook hier in Nederland, een trieste trend gaande dat steeds meer boeken ‘verbannen’ worden omdat ze zouden aanzetten tot seks, scheidingen maar ook geweld. Deze website speelt een beetje op allebei de trends in door de boeken voor zichzelf te laten spreken. www.bookgun.com

Kijk, dit is een bibliotheek waar ik graag een keer een paar uurtjes rond zou willen neuzen. Waarom? Hij is mobiel, ziet er geweldig uit en biedt ook nog iets unieks. Hij staat vol met 30.000 handgemaakte kunstschetsboeken. ‘The Sketchbook Tour’ truck is een affiliate van de The Brooklyn Art Library. Kijk voor meer informatie en prachtige beelden, infographics en filmpjes op www.sketchbookproject.com

Life in 5 seconds Er is een boekje dat Life in 5 Seconds heet en dat beeldt in pictogrammen in

inct 6-2013

Wil je meer zien, horen of weten of heb je tips? Mail dan naar Elise@vldb.nl of laat van je horen op www.inct.nl. Deze pagina is samengesteld door Elise de Bres van Van Lindonk & De Bres special projects. www.vldb.nl. Je kunt meer lezen op haar blog www.elisedebres.com en zij is ook te vinden op Twitter: www.twitter.com/boekgirl. Suggesties en ideeĂŤn kun je mailen naar elise@vldb.nl.

5Â seconden een samenvatting van het leven uit. Prachtig om te zien. Ook hebben zij een aantal literaire klassiekers op deze manier onder handen genomen. Hier Moby Dick als voorbeeld.

Miniboek Waar ik altijd blij van word is Lego. Gelukkig maar, want soms ligt mijn hele huis vol met Lego. Lego begeeft zich ook steeds meer op boekengebied, dat maakt het alleen maar beter. Zo hebben ze nu ook een miniboekje voor de legopoppetjes ontwikkeld. Zo wordt het lezen lekker vroeg gestimuleerd! En nee, dit is geen nepboek maar een echte met 2000 minifiguurtjes erin.

Chip Kidd

Manuscript wishlist?

Een van de interessantste PINC Talks (People, Ideas, Nature, Creativity - in Zeist) was volgens mij die van Chip Kidd, een beroemde omslagontwerper uit New York. De kans dat je nog nooit een van zijn boekomslagen hebt gezien is vrijwel nihil. Hij werkt onder andere voor Penguin. Nu heeft hij zelf een boek uitgebracht over zijn vak. Het boek is gericht op kinderen. Volgens mij een must have voor iedereen die van boeken houdt. Het boek heet Go.

Zou je niet graag net dat ene manuscript op je bureau voorbij willen zien komen? Die bestseller die je al bedacht hebt, maar die nog niet geschreven is? In Amerika gebruiken ze daarvoor een hashtag op Twitter: #MSWL. Laatst hebben veel redacteuren hun wishlists weer eens getweet. Bekijk het resultaat op Storify: storify.com/jasonboog/ manuscript-wish-lists-shared-on-twitter. Tijd voor een soortgelijke actie in Nederland?

inct 6-2013

kranten vakbladen

“Om in een complex project met de juiste snelheid tot het gewenste resultaat te komen heb je een partij nodig waarop je kunt vertrouwen. Socho_IT is zo’n partij.”

magazines boeken

Frans te Riele | Hoofd Media CROW

online

www.socho.nl

Huizermaatweg 586 | 1276 LN Huizen | tel: 035-6720 621 | info@socho.nl

SuM geeft de mogelijkheid om ook uw product in abonnementsvorm aan te bieden. Het is dé oplossing voor georganiseerd abonnementenbeheer.

Volledige integratie met MS Dynamics CRM.

Subscription Management voor CRM Deze CRM add-on biedt u de mogelijkheid om abonnementen in Microsoft Dynamics goed en eenvoudig te beheren.

PROBEER! 30 dagen gratis

De kosten van SuM zijn laag en vooraf bekend. Ook voor het MKB een toegankelijke oplossing.

Met SuM kunt u uw relatiebeheer verbeteren en terugkomende inkomsten genereren.

@crmaddon_nl 10

inct 6-2013

Kapelweg 5, Utrecht

The Netherlands

Phone: +31 (0)30 760 03 70

E-mail: support@crmaddon.nl

www.crmaddon.nl

Deze a dverte werkt ntie niet

Branded journalism wel ! [e4b] is een initiatief van bureau [De Redactie] mensen voor redactie en communicatie

aandacht voor content

Editors4brands levert journalistieke branded content: informatief, actueel, feitelijk en relevant. Hoogwaardige artikelen en interviews die aansluiten bij de informatiebehoefte van uw doelgroep en passen bij de uitgave. Geschreven door journalisten met gevoel voor merkboodschappen.

Meer weten? info@editors4brands.nl of 0299-653 853

Digitaal lezen

tekst Dirkjan van Ittersum

Maar je moet er wel achteraan zitten Uitgevers zijn er wel achter dat beperkende DRM-beveiliging voor e-books niet werkt. Social DRM door middel van watermerken is de nieuwe trend. Maar wat als zulke bestanden gaan rondzwerven op internet? Sinds begin dit jaar is de overgrote meerderheid van e-books die het Centraal Boekhuis (CB) levert, beveiligd met een watermerk. Veel uitgevers zagen de gebruiksonvriendelijke Adobe DRM-beveiliging niet meer zitten. Mathijs Suidman van het CB: ‘Er was een breed gedragen wens onder uitgevers om over te stappen op social DRM. We hebben toen in een grote batch titels omgezet van DRM naar watermerk.’

introductie van social DRM.’ Dat neemt niet weg dat er diverse sites zijn waar e-books illegaal worden aangeboden. ‘Er circuleren bestanden met 10.000 Nederlandse e-booktitels,’ weet Kuik. ‘Onze opsporing is gericht op deze sites. Wij gaan niet zo gauw achter een individu aan die een individuele titel op internet heeft gezet. Als iemand dat structureel doet, ligt dat anders.’

The Pirate Bay Complete bibliotheken Het grote voordeel van watermerktechnologie is dat het beveiligde e-book werkt op iedere e-reader. Registratie bij Adobe is niet langer nodig. Dat geldt ook voor het installeren van Adobe-software met bijbehorende certificaten. In plaats daarvan krijgt de consument een ePub-bestand waarin onzichtbaar klantgegevens staan. Doordat zo’n bestand eenvoudig is te kopiëren, lijkt de kans op piraterij groter. Volgens Tim Kuik van antipiraterijclub BREIN valt dat mee: ‘De oude DRM-technologie was te kraken en anders werden boeken wel gescand. We zien geen toename van het aantal illegale e-books die te wijten is aan de

inct 6-2013

Meestal lukt het BREIN om sites (of de daar aangeboden bestanden) offline te krijgen. ‘Bij sites als Marktplaats (waar gebrande dvd’s met e-books worden aangeboden - red.) gaat dat vrij soepel. Pas geleden zagen we Facebookpagina’s voor illegale e-books opduiken. Dat hebben we ook kunnen stoppen. Ze hebben er bij Facebook serieus naar gekeken. Nadat we bewijzen hadden geleverd zijn de pagina’s of bestanden offline gehaald,’ vertelt Kuik. ‘Sites in het buitenland, zijn soms moeilijk aan te pakken. In zulke gevallen pleiten we

voor een blokkade, zoals ook met The Pirate Bay is gebeurd.’ Ondanks de mogelijkheid van illegale verspreiding, raadt Kuik het niet af om e-books uit te brengen. ‘Als je het niet doet, gaan mensen boeken inscannen en komen ze alsnog op internet terecht. Dan kun je het dus beter zelf op internet aanbieden.’

Aan de hele familie Volgens Suidman is het belangrijk consumenten te informeren over social DRM. ‘Met een watermerk geef je totale vrijheid, maar dan moet je wel communiceren dat er restricties zijn. Dat je zo’n bestand dus niet mag kopiëren en aan de hele familie mag geven. Vertel er ook bij welke gegevens er niet inzitten.’ ‘In het e-book zelf worden geen privacygevoelige gegevens verwerkt. Er wordt alleen, op verschillende plekken en op verschillende wijzen, verwezen naar een uniek nummer. Daarmee is het mogelijk om via het CB te achterhalen bij welke webwinkel het is gekocht en met welk ordernummer. Het CB heeft geen klantgegevens. Die informatie is alleen bekend bij de winkel waar het boek is gekocht. Wanneer een uitgever of BREIN een illegaal e-book ontdekt, moet hij eerst

Als je geen e-books uitbrengt, gaan mensen boeken inscannen

(advertentie)

E-books doorverkopen Watermerktechnologie brengt een interessant juridisch vraagstuk met zich mee, zegt jurist Wouter Dammers van ICTRecht. ‘Hoe zit het met het doorverkopen van een e-book?” vraagt hij zich af. ‘Bij softwaredownloads heeft de Europese rechter bepaald dat je die mag doorverkopen.’ Of hetzelfde geldt bij e-books zal waarschijnlijk worden bepaald door de rechter. Ook staatssecretaris Teeven antwoordde onlangs aan de Tweede Kamer dat het Hof van Justitie van de Europese Unie zich over kwestie moet uitspreken. Centraal

hierbij staat of een e-book een dienst of een product is. Bij een product geldt uitputting van het auteursrecht. Als een boek eenmaal is verkocht, mag het daarna onbeperkt worden doorverkocht zonder verdere rechten af te dragen. Bij diensten geldt die bepaling niet. Dammers verwacht dat de rechter beslist dat e-books wel doorverkocht mogen worden. ‘Zo’n watermerk is dan wel een bezwaar. Een webwinkel moet dan de mogelijkheid bieden het watermerk te vervangen als je het bestand wilt doorverkopen.’

naar het CB voor het ordernummer en daarmee kan hij de klantgegevens opvragen bij de webwinkel.’

akkoord kan gaan met het overhandigen van klantgegevens aan BREIN.

Schadevergoeding Commotie Hoe wordt misbruik van e-books opgespoord? Kuik: ‘Wij zoeken voor uitgevers en schrijvers op internet naar illegale bestanden. Hiervoor hebben we het programma BREIN+ ontwikkeld dat sinds eind 2012 het internet afspeurt.’ De eerste drie kwartalen van 2013 werden meer dan 125.000 links naar illegale e-bookbestanden offline gehaald (zie Kort). Natuurlijk kunnen uitgevers ook zelf zoeken op internet, of daarvoor een gespecialiseerd bedrijf inhuren. Wanneer een illegaal e-book is gevonden, kan de uitgever naar BREIN stappen om de overtreder aan te pakken. In een vernieuwd contract van het Centraal Boekhuis staat zelfs dat webwinkels gegevens moeten overdragen aan BREIN in het geval van e-bookpiraterij. Over dit contract ontstond enige commotie (de PvdA stelde Kamervragen). Onder meer Bol.com worstelt met de vraag of het

Overigens heeft een consument niet meteen een groot juridisch probleem, mocht een e-book van hem gevonden worden op internet. ‘Dat een bestand rondzwerft, is nog geen bewijs dat de koper ervan iets verkeerd heeft gedaan,’ zegt Kuik. ‘Als wij in zo’n geval de koper benaderen, willen we eerst weten hoe het komt dat zo’n bestand op internet is gekomen.’ Kuik voegt eraan toe dat BREIN tot nu toe nooit persoonsgegevens heeft opgevraagd bij een webwinkel op basis van watermerktechnologie. BREIN onderneemt alleen stappen als mensen systematisch e-books uploaden. De boetes voor mensen met kleine websites of Facebookpagina’s zijn relatief laag. Maar als de club een grote uploader achterhaalt, wordt veelal aangifte gedaan en is het eisen van een schadevergoeding mogelijk.

Verder lezen op inct.nl? Klik hieronder Wat is DRM? Wat is Adobe DRM Wat is watermerkbeveiliging?

Uw partner in contentbeheer

www.lineup.nl inct 6-2013

eBookKast_mMemo.indd 1

29-11-2011 15:25:11

Boeken

tekst Michiel Hatenboer

Brave New Books: selfpubl Volop groeikansen in Nederland en Europa Eén van de meest in het oog springende initiatieven van 2013 was Brave New Books, het eerste selfpublishingplatform van een gevestigde Nederlandse uitgeverij. Mijnbestseller.nl, het bedrijf uit Rotterdam dat het platform ontwikkelde, heeft grote ambities op het gebied van selfpublishing. Oprichter Peter Paul van Bekkum vertelt over de groeikansen in Nederland en Europa en zijn visie op de ontwikkeling van de boekenmarkt. Brave New Books is een project van Singel Uitgevers en Bol.com, in samenwerking met Mijnbestseller.nl. Ruim vier maanden na de introductie is Brave New Books een succes te noemen. Inmiddels zijn er meer dan 1000 titels gepubliceerd, hebben meer dan 6000 auteurs in spe zich aangemeld en verkopen de boeken naar verwachting.

Lage drempel Mijnbestseller.nl is in 2010 gestart met een eigen platform waarop iedereen zijn eigen boeken kon publiceren. Vorig jaar werd het platform compleet vernieuwd om de explosieve groei aan te kunnen en werd het geschikt gemaakt voor samenwerking met partners in binnen- en buitenland. Brave New Books maakt ook gebruik van dat nieuwe platform. Van Bekkum: ‘Mensen die een boek willen uitgeven worden bij het publiceren en de marketing volledig bij de hand genomen, van schrijven en vormgeven tot de promotie en verkoop. Dit is kosteloos, op de eenmalige aanschaf van een ISBN à € 12,75 na. We berekenen alleen de printkosten en de transactiekosten voor het geldverkeer. Van de marge die overblijft ontvangen de auteurs de helft, bij een e-book zelfs 70%.’ Peter Paul van Bekkum heeft een achtergrond in de krantenwereld. Na zijn studie bedrijfskunde aan de TU Eindhoven was hij onder meer directeur ICT bij Wegener en directeur

inct 6-2013

van het Eindhovens Dagblad. De boekenbranche vindt hij behoorlijk conservatief: ‘Veel grote uitgevers halen hun neus op voor selfpublishing. Ze vinden nog steeds dat zij vooraf een selectie moeten maken. Dat is niet meer van deze tijd. YouTube zegt toch ook niet: dat plaatsen we niet omdat we het niet goed vinden. Gelukkig zijn er ook uitgevers die hun nek durven uit te steken, die zien dat de boekenbranche in rap tempo aan het veranderen is. Singel Uitgevers is daar een goed voorbeeld

Uitgevers en benadrukken ze het belang van een uitgeverij die het selfpublishingtraject begeleidt. Brave New Books biedt dan ook vele vormen van ondersteuning om de kwaliteit te bevorderen. Een groot deel daarvan wordt gratis aangeboden, maar de uitgeverij kan tegen betaling ook begeleiding op maat leveren. Bijvoorbeeld hulp bij het schrijven, door bekende schrijvers zoals Thomas Roosenboom en Robert Vuisje, leesscans en leesrapporten, correctie, redactiewerk, het vormgeven van

Veel grote uitgevers halen hun neus op voor selfpublishing van: sterk in het traditionele uitgeven, nieuwsgierig naar de toekomst en bereid om deze nieuwe wegen in te slaan.’

Kwaliteit Bij Singel Uitgevers stond Paulien Loerts met Emile op de Coul aan de wieg van Brave New Books. Bij de introductie ontvingen zij als gerenommeerde uitgevers nogal wat kritiek. Die ging over het belabberde niveau van sommige selfpublishingboeken, het gebruik van uniforme en fantasieloze omslagen en de krukkige persberichten. Het werd hun bijna persoonlijk aangerekend. Volgens Op de Coul tonen die uitwassen juist het verschil aan met de boeken van Singel

omslagen en begeleiding bij het maken van verkoopteksten en promotiecampagnes. Brave New Books kan zelfs een goede ghostwriter leveren. Dat Brave New Books de kwaliteit van de boeken wel degelijk serieus neemt blijkt ook uit de literaire prijs die ze in het leven hebben geroepen. Auteurs kunnen een mediacampagne via Bol. com winnen ter waarde van € 10.000. De winnaar wordt in november bekendgemaakt.

Traditioneel uitgeven? Van Bekkum: ‘Een traditionele uitgeverij wijst 99,5% van de manuscripten af, kent een doorlooptijd van zo maar 12 maanden. De auteur

ishing met ondersteuning krijgt een magere royalty en de marketinginspanningen zijn summier te noemen, zeker voor de mindere goden. Selfpublishing scoort in al deze facetten beter.’ ‘In mijn visie is een boek waarvan 1500 exemplaren worden verkocht al een echte bestseller. Elke titel heeft zijn eigen publiek. Neem nu 50 gasten, een boek dat Wouter Joosen via Brave New Books heeft uitgegeven. Dat is een originele gebruiksaanwijzing voor gasten in de horeca. Zo’n boek zou bij een gewone uitgever geen kans hebben gekregen.’ Het is de missie van Mijnbestseller.nl om mensen aan te zetten tot schrijven en lezen. Van Bekkum: ‘Ik vind het fantastisch als mensen hun eigen verhaal vertellen. Bij het lezen van De invloed van gedachten krijg ik bijvoorbeeld de tranen in mijn ogen. Christel Mantel, een prachtmens, beschrijft daarin de invloed van een progressieve spierziekte op haar leven en denken. Helaas is ze inmiddels – veel te vroeg – overleden.’

Nog veel meer titels Volgens Van Bekkum worden er helemaal niet te veel titels uitgegeven: ‘Er kunnen juist nog veel meer boeken worden gepubliceerd. Op specialistische gebieden is nog genoeg ruimte. Waarom kunnen er niet tien tot vijftien boeken over modeltreinen naast elkaar worden verkocht? De echte liefhebber wil ze misschien wel allemaal hebben.’ Mijnbestseller.nl hanteert geen enkele vorm van selectie vooraf. Komen jullie daardoor nooit in de problemen? Van Bekkum: ‘Dat valt heel erg mee. We hanteren voor alle uitgaven een notice and take down-procedure. Dat is EU-regelgeving over hoe om te gaan

met bijvoorbeeld zaken als plagiaat, haat zaaien en racisme. Naar aanleiding daarvan hebben we tot nu toe nog maar één melding binnengekregen en die bleek ook nog eens niet terecht te zijn.’ Het papieren boek is bij Mijnbestseller. nl nog altijd verreweg het meest populair, ondanks de hogere kosten en de onvoordeligere marges. Via Brave New Books wordt minder dan 10% van de boeken verkocht als e-book, terwijl 30% van de titels als e-book beschikbaar is.

VS loopt voorop ‘Veel vernieuwing in het boekenvak komt van Amazon. Internationaal zit het publiceren buiten de uitgevers om sowieso in de lift. In Verenigde Staten is van bepaalde genres al zo’n 20% van de verkochte boeken afkomstig van selfpublishingplatforms. Ook traditionele uitgevers gaan zich er daar nu mee bezig houden. Pearson kocht vorig jaar bijvoorbeeld Author Solutions om Penguin te versterken, Simon&Schuster is Archway Publishing gestart. Ik zie geen enkele reden waarom het in Europa niet net zo groot kan worden.’ Mijnbestseller.nl kan daar volgens Van Bekkum een belangrijke rol bij gaan spelen: ‘We pakken het wel anders aan. Wij gaan partnerships aan met de sterke merken in diverse branches die ons publishingplatform als private label gebruiken. We verzorgen dan alle processen, op het werven van auteurs en het stimuleren van de verkoop na. Wat we wel doen is bijvoorbeeld publiceren, promoten, in de webshop aanbieden, printen, distribueren en managementinformatie verstrekken. We hebben wereldwijd een unieke propositie. De database-

architectuur van ons platform is zo ingericht dat deze partners in heel korte tijd operationeel kunnen zijn met hun eigen publicatieplatform. Bravenewbooks.nl is daar een mooi voorbeeld van. In Nederland hebben we zo’n dertig sterke merken aan ons weten te binden en daar zijn we trots op. Denk aan online partners zoals Bookaholics.nl en Chicklit.nl, maar ook aan MediaGroep Limburg, Paagmanbestseller.nl van de Haagse boekwinkel en Edupub.nl van Teachers Channel. Daarnaast voeren we ook eigen merken zoals Mijnbestseller. nl en Mijnmanagementboek.nl om feeling met de markt te hebben.’

De rest van Europa Nu de activiteiten in Nederland aardig op de rails staan heeft Mijnbestseller.nl de pijlen gericht op de rest van Europa. Het bedrijf had een eigen stand op de Buchmesse, waar Mybestseller.co.uk en Meinbestseller.de in de schijnwerper werden gezet. Van Bekkum: ‘In Frankfurt kwam verreweg de meeste belangstelling van internationale uitgevers, de Duitse uitgevers voorop. In Duitsland hebben we inmiddels contracten met twee hele mooie partijen. Maar onze ambities gaan nog verder. We hebben ook contacten met potentiële partners uit Engeland, Wales, Spanje, Italië en Frankrijk.’

Verder lezen op inct.nl? Klik hieronder Hoe krijg ik mijn boek in de boekhandel? Hoe krijg ik mijn boek onder de aandacht van de pers? Self publish or Die!

inct 6-2013

kranten vakbladen magazines boeken online

“Om in een complex project met de juiste snelheid tot het gewenste resultaat te komen heb je een partij nodig waarop je kunt vertrouwen. Socho_IT is zo’n partij.” Frans te Riele | Hoofd Media CROW

Huizermaatweg 586 | 1276 LN Huizen | tel: 035-6720 621 | info@socho.nl

www.socho.nl

from editorial to market

Publishers’ Forum 2014

IN COOPERATION WITH

5 – 6 May 2014 in Berlin

Aspiring to More and Delivering More: the Publishers‘ Forum 2014

Developed by Helmut von

The first conference was held 10 years ago. The past years have seen a steadily growing number of participants. We expect to welcome 350+ industry professionals in 2014, from 5 – 6 May in the center of Berlin. Interest in the event is growing outside of Germany: we welcomed about 50 international participants in 2013.

Berg and his colleagues at Klopotek, this conference has now clearly emerged as one of the leading places in Europe to talk about the future of what we are increasingly calling ‘networked publishing’.

The Publishers‘ Forum 2014 will focus on topics around ‘Education and Digitization‘ and ‘Services and Digitization‘. Register now to get an Early Bird Special. Plus: The conference hotel offers special conditions for staying overnight for a limited number of Forum participants. For registering and for getting more information and presentations held in previous years go to www.publishers-forum.com. The Early Bird Special is available until 3 February 2014 (save €200 on the registration fee).

David Worlock, Co-Chair Outsell Leadership Programs, Outsell, UK, 2013

e industry

future of th e th n o t n e v e p to ’s Europe

Klopotek BV, Oostenburgervoorstraat 120-124, 1018 MR Amsterdam

www.klopotek.com www.publishers-forum.com

Boeken

tekst Marloes de Moor

Leest de jeugd nog? Jeugdboeken moeten concurreren met games en sociale media Jongeren lezen minder boeken, druk als ze zijn met hun mobieltjes en iPads. En als ze lezen, gaat het vaak om een gehypete graphic novel. Thea Beckman lijkt ver weg. Is het echt zo erg? En hoe houd je je als kinderboekenuitgever staande in de digitale wereld? Leest de jeugd nog? Wie een blik werpt op de behendig scrollende kindervingers of afgaat op de onafgebroken fascinatie die jongeren hebben voor alles wat beweegt op een beeldscherm, zou zich daar enigszins zorgen over kunnen maken. Het lijkt soms moeilijk voorstelbaar dat er nog jongeren zijn die zich verkneukelend met een zaklamp en spannende jeugdpocket in bed verschansen. Uit onderzoek van de Leesmonitor blijkt dan ook dat Nederlandse basis- en middelbare scholieren in vergelijking met kinderen uit andere landen een negatieve houding ten opzichte van lezen hebben. Als kinderen ouder worden, gaan ze lezen minder leuk vinden. Dat heeft vooral te maken met digitale media. Bibliotheekwetenschapper Frank Huysmans deed daar onderzoek naar en constateerde dat twaalf- tot negentienjarigen vier keer zo veel tijd doorbrengen achter de computer als ouderen. Tussen het zevende en vijftiende levensjaar neemt het percentage kinderen dat vrijwel dagelijks een boek leest met twee derde af, terwijl hun gebruik van digitale media juist exponentieel toeneemt. Dat geldt met name voor gamen, mobiel bellen, whatsappen en sociale media zoals Facebook en Twitter. Desondanks werd gedurende de Kinderboekenweek het opbeurende bericht verspreid dat over het eerste halfjaar van 2013 de omzet van kinderboeken met 1,6 procent is gestegen ten opzichte van het eerste halfjaar van 2012.

Hypes Of dat bericht nu werkelijk zo bemoedigend is voor de kinderboekenverkoop in het algemeen, betwijfelt Piero Stanco, directeur van uitgeverij

inct 6-2013

Kluitman. ‘In absolute zin gaat het goed met de omzet, maar hij wordt vooral gedreven door successeries die heel goed verkopen. Het geeft dus een ietwat vertekend beeld van de werkelijkheid.’ De jeugd leest nog wel, maar ze lezen volgens Stanco redelijk smal. ‘Dat wil zeggen dat ze één soort boek lezen. Daaromheen bestaat niet meer zoveel. Het gaat erom wat hot is. Op dit moment zijn dat bijvoorbeeld Dagboek van een Muts, Leven van een Loser en De Grijze Jager. Het is dezelfde trend als bij volwassenen. Daar zie je ook dat van sommige boeken, zoals Vijftig

Alles is zo vluchtig en oppervlakkig; het draait om hypes tinten grijs, idiote aantallen worden verkocht.’ Het is een tendens die Stanco betreurt. ‘Ik vind het jammer dat mensen hun wereld niet wat meer verbreden. Alles is zo vluchtig en oppervlakkig; het draait om hypes. Boeken die ze niet kennen zijn ver van hun bed. Hierdoor blijft het een moeizame markt.’ Dat is zonde vindt Stanco, want er is zo veel moois te vinden waar kinderen nauwelijks weet van hebben. ‘Tempel van de Spiegels van Mirjam Gielen doet het bijvoorbeeld leuk, maar zou veel beter kunnen verkopen, gezien de kwaliteit en de goede recensies.’ Uitgeverij Kluitman bestaat bijna 150 jaar en werd beroemd met klassiekers als De Kameleon,

Jongens van een jaar of tien pakken nu uitbundig geïllustreerde boeken Pietje Bell, Kruimeltje en Dik Trom. ‘Bij het 150-jarig bestaan willen we daar jubileumedities van uitbrengen. Het zijn imagobouwers waar we trots op zijn.’ Hoewel menigeen nostalgische gevoelens zal koesteren bij de Pietje Bell- of De Kameleon-reeks, zal Kluitman de jeugd van tegenwoordig er niet meer in groten getale mee trekken. De uitgever moet het hebben van nieuwe, populaire vervangers als Superjan, Koen Kampioen, paardrijboeken en de nieuwe Lizzy-reeks van Suzanne Buis. Aan games doet uitgeverij Kluitman niet. ‘We hebben te weinig budget om games te ontwikkelingen die ook maar enigszins in de schaduw kunnen staan van die van de professionals. Apps hebben we wel, maar daar verdienen we te weinig aan.

Dan moet je er echt duizenden van verkopen.’

Graphic novels Joris van de Leur, uitgever bij Uitgeverij De Fontein Jeugd, bevestigt het verhaal van Stanco dat het vooral bepaalde series zijn die het goed doen. Hij toont echter een nauwelijks te temmen geestdrift ten aanzien van die ontwikkeling. ‘Het gaat ongelofelijk goed. We groeien enorm. Dat komt doordat er een nieuw genre is: de graphic novel voor kinderen van 9 tot 15 jaar die moeite hebben met lezen. Voorheen stopten jongens van een jaar of tien met lezen en gingen ze voetballen of computeren, nu pakken ze uitbundig geïllustreerde boeken als Leven van een Loser. Ik ontvang lovende mails van bezorgde moeders

Digitaal lezen voor jongeren Voormalig GTST-acteur Raynor Arkenbout (24) debuteerde in 2012 met zijn e-book Absurd, dat alleen in een digitale versie is verschenen. Om negen uur ‘s ochtends werd het e-book online gezet en rond het middaguur stond het op nummer één in de Apple’s iBookStore. Absurd was ook meteen trending topic op Twitter. Inmiddels heeft Arkenbout ook deel 2 (Bizar) en deel 3 (Raar) van zijn verhalenbundel uitsluitend als e-book uitgegeven. Alle drie stonden ze op nummer 1 in de iBookstore. Hoewel

het geen jeugdboeken zijn, worden ze door veel tieners op de mobiele telefoon gelezen. Gedigitaliseerde en geanimeerde prentenboeken voor kinderen zijn populair in de Appstore. Ze zijn niet alleen een mooie aanvulling op ´gewone´ prentenboeken, maar leveren een wetenschappelijk bewezen bijdrage aan het vergroten van de woordenschat en het versterken van het verhaalbegrip bij jonge kinderen.

dat hun zoon niet meer wil komen eten en de hele middag met dat boek onder de dekens ligt, dat ze eindelijk eens een boek lezen.’ Van de Leur beschouwt deze boeken als een schot in de roos. ‘We zijn nu vijf jaar bezig en inmiddels zijn er al een miljoen verkocht. Wereldwijd meer dan honderd miljoen. Het is in 45 landen vertaald. De leesmarkt is hierdoor enorm opgepept.’ Om de jeugd te bereiken is Fontein goed te vinden op Facebook en Twitter. ‘We doen veel acties rondom titels. Leespremières bijvoorbeeld, waarbij de kinderen het boek te lezen krijgen voordat het in de boekwinkel komt. Of YouTube-filmpjes waarop ze inspreken waarom ze fan zijn van het boek. Daar krijgen we er honderden van binnen. Weten we meteen ook waarom ze het boek leuk vinden.’ Als ze goed aansluiten bij een boek, maakt Fontein gebruik van apps of games. Zo is aan het prentenboek Zzz van Loes Riphagen een app gekoppeld waarmee je kaboutertjes kunt zoeken. Het jeugdboek Superhelden van Marcel van Driel heeft een eigen game. Van de Leur merkt wel dat de oplages van de eerste druk van boeken van Nederlandse auteurs kleiner worden. Ook de feelgood romance-boeken, zoals verhalen van vier vriendinnen die op vakantie gaan en vriendjes krijgen, worden minder verkocht. ‘De meiden zitten toch meer op Facebook, denk ik. Jeugdthrillers uit het young adult-segment worden daarentegen

inct 6-2013

Ze bestaan nog: drie boekenwurmen Lina Schwartz (9) Hoeveel: Acht boeken per week. Wat: De boeken van Astrid Lindgren en Janneke Schotveld vind ik erg leuk. Mijn lievelingsboek is Ronja de Roversdochter. Waar: Ik leen meestal boeken bij de bieb en krijg ze soms cadeau. Waarom: Ik vind het leuk om in een andere wereld te zijn en verdiep me er echt in. Als ik een boek kies, let ik er op dat het niet te spannend is en dat er geen geweld in zit. Daar hou ik niet van. Wel vind ik het mooi als er dieren in voorkomen. Puck van Geelen (10) Hoeveel: Eén boek per week. Wat: Geronimo Stilton, Leven van een Loser en Hoe overleef ik mezelf? zijn mijn favorieten. Ik lees nu Je bent je Brein. Waar: Een aantal boeken heb ik gekregen, maar ik ga ook vaak naar de bibliotheek. Waarom: Je leert er iets van en de verhalen zijn vaak grappig. Op school lezen we ook veel. Oudere kinderen helpen kinderen uit een lagere groep daarbij. Bronte (14) Hoeveel: Gemiddeld één per week, in de vakantie soms vier boeken in twee dagen. Wat: Mijn favoriete serie is De Grijze Jager van John Flanagan. Die herlees ik ook vaak. Ik heb net deel 12 gekocht. Waar: Ik koop liever boeken, omdat ik het fijn vind om ze zelf te hebben. Dan hoef ik niet terug naar de bieb als ik ze wil herlezen. Waarom: Voor mij is lezen een fijne manier om mijn hoofd leeg te maken en me op iets anders te richten. Even niet nadenken over wat ik nog allemaal moet doen. Ik kan me door te lezen helemaal verliezen in een andere wereld.

inct 6-2013

Initiatieven voor leesbevordering bij kinderen Uitgeverij Zwijsen stimuleert de leesinteresse van leerlingen met het Voorleeskwartier. Dat bestaat uit acht voorleesboeken voor groep 1 tot en met 8, met voorleesverhalen en extra’s zoals specifieke voorleesinstructies. McDonald’s Nederland deelt gratis digitale, interactieve kinderboeken uit bij ieder Happy Meal. Vanaf 7 augustus 2013 wordt bij iedere Happy Meal-actie

een nieuw digitaal boek toegevoegd aan je online bibliotheek. Kinderboekenschrijver Jacques Vriens zet zich in voor leesbevordering van kinderboeken door scholen te bezoeken, lezingen te geven en erover te schrijven. In maart werd hij door de Stichting Lezen, het Nederlands Letterenfonds en de CPNB benoemd tot Kinderboekenambassadeur.

Hij begon erin te lezen en was meteen helemaal enthousiast wel weer goed gelezen. Vaak ook nog door twintigers.’

Leesplezier De hype rond Leven van een Loser en Dagboek van een Muts is ook aan kinderboekenwinkel Helden en Boeven in Amsterdam niet voorbij gegaan. De boeken staan prominent uitgestald. Het zijn niet de enige graphic novels die jonge lezers verslinden. ‘Ook series als Tom Groot, Kapitein Onderbroek, Mees Kees en Niek de Groot zijn populair. Het gaat om stripachtige, makkelijk leesbare boeken voor kinderen van 8 tot 12 jaar,’ vertelt eigenaresse Marjoleine Vos die de winkel samen met bedrijfsleidster Muriël van Elburg runt. Voor twaalfplussers koopt Vos minder ruim in. ‘De kast zou drie keer zo groot kunnen zijn, maar de omloopsnelheid is in deze leeftijdscategorie zo laag. We verkopen er veel minder van. Auteurs als Paul van Loon, Francine Oomen en Carry Slee ontbreken natuurlijk niet in de kast. Die moet je gewoon hebben.’ De meeste klanten komen voor een cadeautje of boeken voor jongere kinderen. Toch krijgen Vos en Van Elburg ook nu en dan tieners in de winkel die, al dan niet met hun

ouders, om advies vragen. ‘Laatst was er een jongen die met zijn moeder een boek kwam uitkiezen. Zijn moeder wilde graag dat hij intellectuele boeken met serieuze verhalen zou gaan lezen. Maar dat zag ik somber in, want die jongen las helemaal niet. Ik reikte hem de graphic novel Tom Groot aan. Hij begon erin te lezen en was meteen helemaal enthousiast. Zijn moeder zag het eigenlijk niet zo zitten, maar kocht het boek toch. Een week later kwam hij terug om deel twee en drie te halen.’ Het gaat volgens Vos vooral om het leesplezier. ‘Zodra kinderen lezen leuk gaan vinden, kunnen ze langzaam overstappen op moeilijkere boeken. Daarom ben ik ook niet per se tegen boeken als De Wakkere Muis Geronimo Stilton. Die zijn voorzien van felle kleuren en opvallende typografie, maar inhoudelijk niet zo goed. Toch is zo’n boek ideaal om een kind te verleiden om te gaan lezen. En daar gaat het om!’

Verder lezen op inct.nl? Klik hieronder Waar vind ik een illustrator? CBS: in 2012 meer jeugdleden voor de bibliotheek

De drukschakelaar in uw communicatieketen BDUprint l Postbus 67 l 3770 AB Barneveld l Telefoon: 0342 - 494 331l Twitter: @BDUprint l www.bduprint.nl

Jouw digitale bibliotheek

Yindo is een snelgroeiend, innovatief cloudgebaseerd online e-readingplatform met ongekende mogelijkheden voor uitgevers. De boeken- en tijdschriftendatabase op Yindo is te lezen via tablet (iPad/Android), laptop of pc/mac, waarbij toegang op basis van tijdelijke of beperkte licenties wordt verschaft. Deze licenties zijn los, in combinatiepakketten of in een abonnementsvorm te verlenen. Klanten downloaden niets, dus bescherming – zonder gebruik van drm! – is gegarandeerd.

Zéér lag instapk e osten Geen*e Pub vereist Nieuwe businessmodellen voor uitgevers: • timereading & permanente licenties • shift van ownership naar access • diverse abonnementsvormen • uitgebreide marketingfuncties • social reading • aandacht voor p-boeken

Lezen in de cloud: • online bibliotheek • boeken én tijdschriften • lenen, lezen en annoteren

Bel of mail voor een afspraak! 0345 531425 info@yindo.nl

• voor desktop, laptop en tablet • abonnementen en licenties • geen drm, geen downloads

Lezen in de cloud, voor tablet, laptop en pc/mac

Marktontwikkelingen

tekst Mariette Raap

Werkgelegenheid in de sector loopt terug

Arbeidsmobiliteit actueler dan ooit Binnen afzienbare tijd zullen zo’n 1400 fte’s in de boeken-, tijdschriften- en krantenuitgeverijen verdwijnen en wekelijks worden er nieuwe reorganisaties aangekondigd. ‘1400 geschrapte fte’s is omgerekend zo’n 8% inkrimping in de uitgeverijsector,’ zegt Anne Jan de Graaf, bestuurder van FNV KIEM. ‘Dat is enorm veel. Maar in plaats van bij de pakken neer te gaan zitten, kunnen werknemers nu zelf het initiatief nemen en een mobiliteitsplan volgen. Zo’n plan maakt je bewust van je mogelijkheden op de arbeidsmarkt. FNV KIEM, de vereniging voor werknemers en freelancers in de uitgeverijsector, de kunsten-, entertainment- en informatie-industrie kan je hierbij helpen.’

over hun positie op de arbeidsmarkt, want de uitgeverijbranche waarin zij werken staat van alle kanten onder druk.’ Om mensen bewuster te maken van hun mogelijkheden op de arbeidsmarkt ontwikkelde FNV KIEM in samenwerking met AOB Compaz

Bedreigingen

Echt nodig Uit onderzoek blijkt dat voor 53% van de mensen die bij een reorganisatie hun baan verliezen, begeleiding naar nieuw werk absoluut noodzakelijk is. ‘Bijna 50% van de betrokkenen vindt dat de begeleiding minstens negen maanden moet duren,’ vult De Graaf aan. ‘7% van de ondervraagden geeft aan dat een nieuwe baan vinden zonder scholing niet gaat lukken. Echter, in de afgelopen jaren koos meer dan 80% van de werknemers voor geld en zag daarbij af van begeleiding.’ De grootste klappen door reorganisaties vallen bij de Telegraaf Media Groep (380 mensen), NDC Media Groep (350 mensen) en Sanoma (500 arbeidsplaatsen). De Graaf: ‘Een enorme kaalslag. Het betekent dat mensen heel goed na moeten denken

nisatie bij Sanoma als voorbeeld. Daar weet niemand nu al of ‘ie boventallig wordt of niet. Die mensen hebben nu een jaar de tijd om hun mogelijkheden te onderzoeken. Daarom wil ik met de directie van Sanoma afspraken maken over een mobiliteitsonderzoek, gekoppeld aan een carrière-advies met scholingsvoorstellen voor alle medewerkers. Zodat mensen nu al in beweging komen en niet afwachten. Er zijn vele duizenden vacatures in andere vakgebieden. Dat zijn evenzovele kansen.’

vorig jaar de arbeidsmarktanalyse. De Graaf: ‘Daar wordt al heel veel gebruik van gemaakt. Recent hebben we ook nog het zogeheten Mobiliteitsplan ontwikkeld.’

Anticiperen De arbeidsmarktanalyse geeft antwoord op vragen als ‘hoe sta ik er qua werk voor’, ‘wat zijn mijn huidige mogelijkheden op de arbeidsmarkt’, ‘wat zou ik in de toekomst kunnen doen’ en ‘welke opleiding heb ik daarvoor nodig’. ‘Het is een kwestie van anticiperen op wat mogelijk binnenkort of volgend jaar gaat gebeuren,’ legt De Graaf uit. ‘Neem de net aangekondigde reorga-

Het Mobiliteitsplan gaat uit van de ‘bedreigingen’ in de uitgeverijwereld. De Graaf: ‘Sommigen kunnen tot de AOW-gerechtigde leeftijd in de sector blijven werken, maar niet iedereen. Als dat in jouw geval zo is, ga daar dan wat aan doen. Dit plan geeft je antwoord op de vraag: wat heb ik morgen – mocht ik te horen krijgen dat ik boventallig ben – nodig om me te redden. Het begeleidt je niet direct naar nieuw werk, maar het helpt je te beseffen dat je in de toekomst wellicht naar nieuw werk op zoek moet en te onderzoeken wat je daarvoor nodig hebt.’ Ben je geïnteresseerd in het Mobiliteitsplan in jouw bedrijf? Stuur een e-mail naar A.J.de.Graaf@fnv-kiem.nl.

Verder lezen op inct.nl? Klik hieronder Employability: een driestappenplan De drie gouden regels bij een reorganisatie Waar vind ik een vakgerichte opleiding?

inct 6-2013

Boeken

tekst Hans van der Klis

Eric Visser gaat de wereld veroveren De Geus begint een internationale uitgeverij Bij innovatie denken de meeste mensen tegenwoordig aan informatie technologie en digitalisering. Maar Eric Visser van De Geus zoekt het in een andere richting: met de nieuwe internationale uitgeverij World Editions wil hij, vooral voor zijn auteurs, nieuwe markten aanboren. De nieuwe uitgeverij gaat Engelse vertalingen van Nederlandse boeken in het buitenland aan de man brengen. Het is zwaar, een nieuwe uitgeverij oprichten, erkent Eric Visser (62). Zeker op de internationale schaal die hij voor ogen heeft. Maar hij heeft er plezier in. ‘Een paar jaar geleden merkte ik dat ik mijzelf begon te herhalen. Ik zei dingen waarvan ik dacht: Hé, dat heb ik een paar jaar geleden ook al eens gezegd. Toen besefte ik dat ik aan een nieuwe uitdaging toe was. Daar was ook ruimte voor, want Annemie (Jans, de partner van Visser, red.) is een betere directeur dan ik. Wij hebben onze taakverdeling aangepast: zij is nu algemeen directeur en ik ben uitgeefdirecteur. Dat doe ik twee à drie dagen per week voor De Geus, waardoor ik de rest van mijn tijd samen met twee assistenten kan besteden aan het opzetten van ons nieuwe bedrijf, World Editions.’

was toen dat we allemaal zelf onze beste auteurs in het Engels zouden vertalen en gezamenlijk zouden distribueren onder één imprint. Dat zou een geweldige vermenigvuldigingsfactor betekenen. Ik heb toen een rondje langs een aantal Europese uitgeverijen gemaakt en kreeg veel enthousiaste reacties, maar een vervolg is er nooit gekomen.’ Maar het idee bleef in Vissers hoofd spoken. Een paar jaar geleden deed hij nog een poging om in te stappen bij een project van de Italiaanse uitgeverij Edizioni E/O, die met Europa Editions gestart was in Amerika. De Italiaanse uitgeverij stond open voor een gesprek. Maar toen een van de boeken van Europa Editions, The Elegance of the Hedgehog van Muriel Barbery, Book of the Month werd bij Oprah en zij een grote bestseller Vermenigvuldigingsfactor De Nobelprijswinnares scoorden, hadden ze geen partner De ontstaansgeschiedenis van World in een Colibri-editie met meer nodig. Editions gaat eigenlijk al een jaar of ronde hoeken acht terug, toen het boekenvak te Vingeroefening maken had met een kleine crisis. Verschillende Dus is Visser dit jaar zelf van start gegaan met onafhankelijke uitgeverijen in Europa sloten World Editions. Nog niet in het Engels, maar zich aan bij grotere concerns of besloten zichzelf eerst in het Nederlands. Een leuke vingeroefeop te heffen. ‘Toen dacht ik: zou het niet slimning voor wanneer hij in de tweede helft van mer zijn om samen met een aantal onafhanke2014 daadwerkelijk over de grens actief gaat lijke uitgeverijen onze beste auteurs beschikbaar worden, om te beginnen in Groot-Brittannië. ‘De te maken in andere landen? Dat is erg belangnaam World Editions is natuurlijk niet voor niets rijk, omdat het Engels zo dominant is. Mijn idee gekozen’, zegt Visser. ‘Wij hoeven ons niet te

inct 6-2013

Bijzondere formaten De bijzondere vormgeving moet een unique selling point worden voor World Editions, zegt Visser, die vooralsnog drie formaten wil gaan maken: een gebonden editie, een kleiner formaat voor de herexploitatie en – speciaal voor verhalen – drie nóg kleinere bandjes die ingeseald kunnen worden. ‘De keuze voor deze exclusieve vorm is redelijk duur’, erkent Visser. ‘Er zijn niet veel drukkers die dit kunnen.

Foto: Reinout van den Bergh

beperken tot Engelse vertalingen. Door zowel de rechten voor het Engels als het Nederlands te kopen, kunnen we ervaring opdoen en ons eerste geld verdienen. Dat moet wel, want het is een avontuur dat grote investeringen vergt.’ Met de Colibri-reeks van World Editions wil Visser nog een probleem oplossen: dat van de teruglopende omzet in de herexploitatie. De bijzondere vorm van de Colibri-reeks, met de afgeronde hoeken die doen denken aan de Moleskine-opschrijfboekjes, moet daarbij helpen. ‘Ik had deze vorm al gezien bij Fischer Verlag in Duitsland. Ik ben goed bevriend met de uitgever daar. Het zijn mooie, handzame uitgaven.’ Met deze dubbelslag – een eigen uitgeverij die actief is op de Angelsaksische markt én een goede imprint voor herexploitatie – denkt Visser De Geus bovendien nog aantrekkelijker te kunnen maken voor Nederlandse auteurs. ‘Wij hebben altijd veel aandacht besteed aan de rechtenverkoop. Met World Editions kunnen wij nog veel meer voor onze Nederlandse auteurs betekenen.’

Eric Visser

Maar door deze vormgeving consequent door te voeren hoef ik niet te investeren in branding, in het merk.’

Distributie De afwijkende vorm brengt echter ook problemen met zich mee, vooral in Angelsaksische landen. ‘Daar zijn ze heel traditioneel: een boek moet eerst als gebonden editie uitkomen en vervolgens pas als paperback. De distributeurs waren aanvankelijk erg terughoudend. Toen ze het ontwerp voorlegden aan de salesafdelingen, waren de reacties gelukkig al een stuk positiever.’ Met de distributie is meteen een van de grootste hobbels genoemd. ‘We zijn al ver met onze onderhandelingen, maar we willen niet over een nacht ijs gaan. De distributie is ongelooflijk belangrijk. Niet alleen van het papieren boek, maar ook van het digitale boek. Daarom moet dit absoluut goed geregeld zijn. Inmiddels zijn we al behoorlijk ver met het programma voor het eerste jaar, zodat

we kunnen laten zien wat we willen en waartoe we in staat zijn.’ Het vinden van een goede editor voor de Engelstalige uitgaven ging gemakkelijker. ‘We hebben nu onze eerste Engelstalige auteur gecontracteerd, Gary Barker, en dat betekent natuurlijk ook dat je een editor nodig hebt. Maar hoe vind je die? Ik heb mij op een dag aangemeld bij Goodreads. Daar stuitte ik op de mij op dat moment verder onbekende Jennifer Gilmore, van wie twee boeken tot Notable Book of the Year gekozen zijn door The New York Times. Toen ik haar vroeg of zij een goede editor kende, bracht zij mij in contact met Ann Patty, die nota bene al vijf boeken had geredigeerd die wij in ons fonds

Het is een avontuur dat grote investeringen vergt hebben. Daarnaast werk ik samen met Karin Wessel. Karin woont in Rome en is nauw betrokken geweest bij het opzetten van het Amerikaanse kantoor van Edizioni E/O. Ik heb veel aan Karin en aan haar netwerk bij het samenstellen van ons team van editors en publicists. Zo beginnen de puzzelstukjes langzamerhand op hun plaats te vallen.’

Verder lezen op inct.nl? Klik hieronder Het boekenvak in crisis Verschillende boekbindwijzen Hoe krijg ik mijn boek in de boekhandel?

advertentie

A smarter way to Publish www.roxen.com | 0320 - 256 699 | sales@roxen.com

inct 6-2013

www.pwc.nl/media

Leiden door verleiden De mediaconsument van nu laat zich niet eenvoudig verleiden. Hij wil altijd en overal over relevante en unieke content kunnen beschikken. Om klanten aan zich te blijven binden zullen mediabedrijven hun businessmodel moeten herzien. Actuele kennis van maatschappelijke en technologische ontwikkelingen is daarbij onontbeerlijk. Voor veel spelers in de mediasector is het lastig de gewenste omslag op eigen kracht te realiseren. Daarom zijn nieuwe, wisselende samenwerkingsverbanden noodzakelijk. Alleen door dergelijke samenwerkingen aan te gaan kun je de consument de meerwaarde bieden die hij verwacht. En dat biedt kansen. Want zolang die meerwaarde wordt geleverd, is de consument graag bereid hiervoor te betalen. PwC helpt u graag uw kansen op een leidende positie in de mediasector te vergroten. Wij zetten onze sectorkennis in door op strategisch niveau met u mee te denken en uw organisatie te begeleiden bij de digitale transformatie.

Kom verder op pwc.nl/media Sander Kranenburg 088 792 53 09 sander.kranenburg@nl.pwc.com

TaBleT puBlishing

DrukWerk inkoop

WeBDesign

grafisch aDvies

TransporT & logisTiek

Design & DTp

narroWcasTing

online services

viDeoproDucTies

De Real Concepts Group levert alle mediavormen voor uitgeverijen, online én offline. Bij Real Concepts geldt: It’s all about media! www.realconcepts.nl of bel voor een vrijblijvende afspraak: 026 - 321 5956

Wa a l r e

E R T I F I C E E

SCGM ISO 9001 E

FIME

ERK

SCGM ISO 14001

E R T I F I C E E

FIME

•

DUC E E R D

EUTRAAL 2N

PRO

Brummen

•

Duiven

inct 6-2013

100% C O

Marktontwikkelingen

tekst David Huijzer fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Anna Green

Eric Razenberg, CEO van ThiememMeulenhoff

inct 6-2013

Bij ThiemeMeulenhoff werken geen uitgevers meer

inct 6-2013

Eric Razenberg werkt pas tien jaar in de educatieve uitgeverij en kan toch al gezien worden als een zeer ervaren professional in die sector. Sinds 1 maart van dit jaar werkt hij bij ThiemeMeulenhoff. Bij zijn aantreden noemde hij ThiemeMeulenhoff in een interview ‘de meest innovatieve uitgever die het best gepositioneerd was om invulling te geven aan de innovatie en digitalisering van het onderwijs’. Razenbergs carrière begon na zijn studie Economische psychologie als accountmanager in de financiële dienstverlening. ‘Ik ben ooit begonnen met Economie, maar ik vond dat toch te abstract. Economie is een modelmatige en rationele wetenschap en ik vertrouwde die abstracte uitgangspunten niet. Economische psychologie daarentegen houdt zich bezig met gedrag, met wat er werkelijk in mensen omgaat. Waarom verkiezen mensen product A boven product B, waarom sparen of besteden mensen et cetera. Juist wat individuen beweegt vind ik interessant. Tijdens een stage kwam ik erachter dat ik niet echt een 9 tot 5-man was en dat ik het leuk vond “buiten” te zijn en mensen te overtuigen. Dan ligt een sales-baan voor de hand’. Na tien jaar in die sector gewerkt te hebben, waarvan een groot deel als zelfstandig ondernemer, verkocht Razenberg zijn bedrijf en had hij het voornemen een sabbatical te nemen om zich eens te oriënteren op het vervolg van zijn carrière.

Educatieve sector ‘Ik kan echter niet lang stil zitten en begon na een paar weken toch eens rond te kijken en mijn cv aan wat headhunters te sturen. Zo kwam Noordhoff op mijn pad. Daar zochten ze een commercieel directeur. Ik geef toe, mijn eerste gedachte bij educatief uitgeven was dat het een stoffige wat trage, ouderwetse omgeving zou zijn. Toen ik me echter ging verdiepen in de branche bleek het tegendeel waar te zijn. Op dat moment, we spreken over 2004, bleek er van alles aan de hand te zijn. Er was juist een

concentratie van de distributie aan de gang, de vaste boekenprijs voor schoolboeken was net afgeschaft en natuurlijk was er de uitdaging van de digitalisering. Dat maakte het voor mij interessant de stap te zetten naar de uitgeefbranche.’ Met enige trots vertelt Razenberg dat hij de eerste commercieel directeur was in de toen 170-jarige geschiedenis van Noordhoff Uitgevers. Zijn opdracht was om Noordhoff een commerciële slag te laten maken. Dat hij daar blijkbaar in slaagde bleek uit het feit dat eind 2008 Pearson op de stoep stond met een aanbod.

Pearson ‘Bij Pearson werd ik President Benelux, wat natuurlijk heel mooi klinkt, maar ik werd gewoon algemeen directeur. Pearson is een echt commercieel bedrijf met een sterke focus op educatie en het is natuurlijk een internationale organisatie. Voor mij was Pearson een grote snoepwinkel vol mogelijkheden.’ ‘In mijn laatste jaar bij Pearson managede ik ook Hoger Onderwijs Europa, met onder meer activiteiten in Madrid, Parijs, München en Warschau. Binnen Pearson wilden ze me ook meer internationale zaken laten doen en ik voorzag dat dat nog meer reizen zou betekenen. Naast mijn werk is mijn gezin echter ook heel belangrijk, dus vroeg ik mezelf af of dat wel was wat ik wilde. En hoewel er een rode draad lijkt te zijn in mijn carrière vertrouw ik heel erg op mijn innerlijke kompas: ik wil dingen doen die ik leuk vind en waar ik passie voor heb. Als ik iets niet leuk meer vind, dan moet ik ook stoppen. Juist op dat moment kwam ThiemeMeulenhoff langs

Voor mij was Pearson een grote snoepwinkel vol mogelijkheden 30

inct 6-2013

en daar hoefde ik dus niet lang over na te denken.’ Verschillende mensen vroegen zich bij de overgang naar ThiemeMeulenhoff af waarom Razenberg deze stap maakte. Van het zo succesvolle Pearson, internationaal marktleider in educatieve oplossingen, naar wat men toch vooral zag als het ‘noodlijdende ThiemeMeulenhoff’. ThiemeMeulenhoff was de periode ervoor voornamelijk in het nieuws geweest als speelbal bij overnames. Het was net vanuit de NDC Holding weer verzelfstandigd, met een interim bestuurder aan het hoofd die voor de bank (ING) de zaak op de rails moest krijgen. Razenberg zegt hierover: ‘Ik was voor geen enkele andere uitgeverij bij Pearson weggegaan. Ik heb tijdens mijn kennismakingsspeech bij ThiemeMeulenhoff ook gezegd dat ik dit ook al in mijn Noordhoff-tijd een fantastische uitgeverij vond. Wat me precies aantrekt in Thieme Meulenhoff vind ik moeilijk onder woorden te brengen, maar mijn intuïtie zegt me dat ik hier moet zijn.’ Met een glimlach vertelt Razenberg daarna dat hij in zijn tijd bij Pearson wel eens heeft voorgesteld om ThiemeMeulenhoff te kopen.

bieden, waar kunnen wij een winnende partij in zijn?’

Plan voor de toekomst

Naast de pijlers content en learning design (didactiek) is er nog een derde pijler onder het nieuwe ThiemeMeulenhoff volgens Razenberg: leeromgevingen. De technologie biedt allerlei mogelijkheden om ook leeromgevingen te maken waarin content en didactiek op een steeds slimmere manier hun weg vinden. Razenberg ziet daarvoor ook mogelijkheden in het buitenland. ‘Content is moeilijk schaalbaar, dat beperkt zich eigenlijk tot Nederland. Als je de grens naar Vlaanderen overgaat kom je wat de educatieve content betreft al in een volstrekt andere wereld terecht. De andere twee pijlers, learning design en leeromgevingen zijn echter wel schaalbaar en overstijgen wel makkelijker grenzen. Dat heb ik wel geleerd in mijn tijd bij Pearson en dat ervaren we nu ook bij ThiemeMeulenhoff.’

De eerste drie maanden bij zijn nieuwe werkgever besteedde Razenberg aan het op een rij zetten van zijn bevindingen en waarnemingen en het maken van een plan voor de toekomst. Naar de medewerkers van de uitgeverij is hij daar ook heel open in geweest en hij beloofde zijn bevindingen te delen. ‘Ik kwam tot de conclusie dat ThiemeMeulenhoff op een aantal punten voor verbetering vatbaar was. Ten eerste was er leiderschap nodig en was er een sterke behoefte aan een duidelijke koers. Daarnaast zat de uitgeverij zichzelf hier en daar organisatorisch in de weg. Aan de andere kant bood de uitgeverij ook een aantal mooie strategische opties, was er veel ambitie in huis en was er ook geen gebrek aan talent.’ ‘De eerste maanden heb ik met het managementteam gekeken naar de toekomst van ThiemeMeulenhoff. Uitgangspunt daarbij was dat ik van mening ben dat de waarde van content onder druk staat. Er zijn steeds meer gratis alternatieven en de technologie maakt het ook voor nieuwe toetreders heel erg makkelijk. Dat betekent dat je als uitgever dus meer moet doen dan alleen maar leermiddelen leveren. Je moet je afvragen: wat kunnen we nog meer

Content met learning design Razenberg wijst naar de muur in de open workspace waar we zitten: daar staat de tijdlijn van de onderneming op getekend. ‘Meneer Thieme begon in 1792 boeken van didactiek te voorzien, oftewel in termen van vandaag: content met learning design. Dat hebben we de afgelopen twee eeuwen met het boek als medium steeds effectiever gedaan. Maar met nieuwe initiatieven als Schooltas en Got it?!

Als uitgever moet je meer doen dan alleen maar leermiddelen leveren hebben we bewezen dat we nu hetzelfde kunnen doen met nieuwe media: het toevoegen van learning design en content aan nieuwe media en technologie. Dat is de weg die we moeten volgen.’

Nieuwe missie Zo brengt Razenberg zijn internationale ervaring naar ThiemeMeulenhoff om de nieuwe missie vorm te geven: ‘Wij willen helpen om leren persoonlijker, efficiënter en effectiever te maken. Dat doen we door content en learning design toe te passen op nieuwe technologie en media. Daar moeten we als ThiemeMeulenhoff

inct 6-2013

een rol in spelen.’ Dus verkoopt ThiemeMeulenhoff niet langer voornamelijk content, maar ook licenties voor learning design en voor leersystemen en -omgevingen. Zo zijn er onder andere aanvragen uit Dubai en Brazilië voor Schooltas, is er een Duitse uitgever die Schooltas al gebruikt en zijn er de eerste contacten met het ministerie van onderwijs in Oman over een mogelijke samenwerking. ‘We worden nu dus een echte educatieve mediaspecialist’, zegt Razenberg. ‘De wereld wordt transparanter, als je iets goed kunt blijft dat niet onopgemerkt. Iedereen loopt met dezelfde vraag: hoe kun je technologie goed

Content is moeilijk schaalbaar, learning design en leeromgevingen zijn dat wel gebruiken ten behoeve van het onderwijs.’ Razenberg realiseert zich dat een transitie van ‘content voor de Nederlandse markt’ naar ‘learning design-oplossingen voor de wereld’ pretentieus kan klinken. ‘We zullen altijd in eerste instantie gefocust zijn op de nationale markt en de rol die we hier spelen. Dat willen we extreem goed doen, maar we deinzen dus niet terug voor internationale projecten als die zich voordoen: ThiemeMeulenhoff als bedenker van oplossingen voor het leerproces, met en zonder content. Nederland blijft first: we hebben hier tenslotte ook een positie te verdedigen en uit te bouwen, maar het buitenland is zeer interessant. Innovaties zijn makkelijker internationaal schaalbaar. Zo maken we ons zelf ook minder kwetsbaar.’

Nieuw businessmodel Razenberg voelt zich in zijn element bij het leiding geven aan innovatieve en creatieve processen. ‘We zaten bij ThiemeMeulenhoff duidelijk aan het eind van de levenscyclus van ons huidige businessmodel. Dan moet je bereid zijn over te stappen naar een volgende curve, naar een nieuw model. De inspiratie voor dat nieuwe model kwam uit succesvolle projecten als Got It?! en Schooltas.’ ‘Natuurlijk is dit een nieuw geluid binnen dit bedrijf en was het voor iedereen spannend. Maar we delen nu samen de eerste successen. De mensen in het bedrijf snakten naar leiderschap,

inct 6-2013

koers en naar nieuw succes. We zijn nu ook organisatorische veranderingen aan het doorvoeren die passen bij de nieuwe richting die we varen. Daarbij is het van belang dat de organisatie ingericht is op de nieuwe pijlers. Dat wil zeggen dat we niet meer slechts ingericht zullen zijn op het voorbrengen van het product ‘boek’. We zullen niet alleen anders moeten denken en doen, maar ook anders moeten zijn.’

Nieuwe organisatie De afgelopen zomer heeft Eric Razenberg de medewerkers verteld over de noodzaak van een nieuwe organisatie. Daarbij heeft hij alle medewerkers opgeroepen daaraan bij te dragen. Geen top-downproces, maar een proces van co-creatie stond hem daarbij voor ogen: samen het nieuwe ThiemeMeulenhoff creëren. Bij dat proces moest men een paar keer ‘terug naar de tekentafel’, maar uiteindelijk is er meer veranderd aan de organisatie dan Razenberg oorspronkelijk had verwacht. Eind augustus is de organisatorische verandering in gang gezet en vanaf 1 november is de nieuwe organisatie formeel ingevoerd. ‘De functie van uitgever bestaat bij ons sindsdien niet meer. We hebben nu drie hoofddisciplines: Business Development, daar worden concepten en proposities ontwikkeld, Product Development, daar worden de nieuwe producten en diensten gerealiseerd en Product Management dat verantwoordelijk is om de producten en diensten succesvol in de markt te zetten en marktinformatie weer te vertalen in aanpassingen of suggesties voor nieuwe concepten en

proposities. De rollen van de traditionele uitgever hebben we dus eigenlijk uit elkaar getrokken en verdeeld over deze drie disciplines. Om meer gefocust te werken en flexibeler in te kunnen spelen op zich steeds sneller voordoende veranderingen.’ ‘De besluitvorming is dus een samenspel tussen deze drie functies, maar de Product Manager kan vanuit de contacten met de markt leidend zijn in het aanpassen van een bestaande oplossing of het ontwikkelen van een heel nieuwe oplossing.’

Generieke concepten Een ander belangrijk verschil is volgens Razenberg dat men nu werkt vanuit generieke concepten: vanuit een learning framework dat kenmerkend is voor ThiemeMeulenhoff worden nieuwe proposities gemaakt. Daarbij probeert men direct in het begin ook al commitment van klanten te krijgen, via vroegtijdige buy-in. ‘De nieuwe organisatie zorgt er ook voor dat we beter gebruik kunnen maken van de specifieke competenties van de verschillende medewerkers. We zijn nu (medio oktober) aan het selecteren en benoemen zodat we begin november aan de slag kunnen.’

Uitgevers moeten meer in oplossingen dan in producten gaan denken Uitgevers moeten volgens Razenberg meer gaan denken in oplossingen in plaats van producten. ‘Als je denkt in concepten en proposities in plaats van content ben je veel beter schaalbaar. Content is meer tijden plaatsgebonden, hetzelfde geldt voor educatie, maar technologie is dat helemaal niet.’

Mentale implementatie 2103 was volgens Razenberg het jaar van de transitie. Het komend jaar wordt het jaar van het inregelen van alle nieuwe ontwikkelingen. Hij noemt dat de mentale implementatie. ‘Belangrijk is dat we de kern van onze business zoals die nu is goed blijven uitvoeren. Dat betekent focus aanbrengen, rationaliseren daar waar nodig en de overlap die we nog hebben als resultaat van fusies wegmanagen.’ Op mijn

Razenberg in de spiegel Als hij niet aan het werk is, besteedt Eric Razenberg tijd aan zijn gezin. Daarbij staat hij regelmatig bij zijn kinderen langs het hockeyveld of de tennisbaan. Als de tijd het toelaat, tennist hij zelf ook graag. ‘Natuurlijk houd ik ook van een goed glas en het Bourgondische leven, dat is onvermijdelijk voor een Brabander.’ ‘Ik ben goed in het out of the box-denken. Ik ben analytisch maar ook in staat om resultaten te boeken. Door mijn ervaringen de afgelopen jaren ben ik inmiddels ook aardig bedreven in het leiding geven aan grote veranderings processen.’ ‘Minder goed ben ik in het loslaten van dingen. Mijn betrokkenheid is altijd heel groot. Ik kan werk en privé wel goed scheiden, maar ik vind het soms moeilijk om zaken uit handen te geven. Ik kan soms iets te resultaatgericht zijn, waarbij ik veel aandacht heb voor het eindresultaat en niet voldoende stilsta bij wat je kunt leren van het proces. Daar moet ik mezelf echt scherp op houden.’

vraag wat Razenberg over vijf jaar doet en hoe ThiemeMeulenhoff er dan uitziet antwoordt hij lachend dat dat niet alleen aan hem zal liggen. ‘Meestal antwoord ik op zo’n vraag over wat ik over vijf jaar doe met “geen idee en ik vind het ook niet relevant”. Wat mij betreft staat ThiemeMeulenhoff over vijf jaar trots aan de top in het Nederlandse educatieve landschap en zijn we een significant ander bedrijf dat vernieuwend is in onderwijs en onderwijsprocessen in Nederland en hopelijk ook ver daarbuiten.’ Over zijn eigen rol daarbij zegt hij: ‘Zolang de ambitie dat ThiemeMeulenhoff een belangrijke bijdrage levert aan het innoveren en persoonlijker, efficiënter en effectiever maken van het onderwijs nog niet gerealiseerd is, heb ik nog een rol te vervullen. Over vijf jaar doe ik in ieder geval iets waar ik veel passie voor heb en me goed bij voel en ik kan me heel goed voorstellen dat dat nog steeds bij ThiemeMeulenhoff zal zijn.’

Verder lezen op inct.nl? Klik hieronder De synergie tussen opleiden en uitgeven Wat zijn de voordelen van co-creatie? Wat is een elo?

inct 6-2013

Boeken

tekst Michiel Hatenboer

‘Het was eigenlijk gewoon een opdracht’ Uitgeverij Nieuw Amsterdam produceerde het droomboek Voor uitgeefdirecteur Lidewijde Paris en operationeel manager Martin Voigt van Nieuw Amsterdam stond het jaar 2013 voor een groot deel in het teken van Mijn droom voor ons land, met een oplage van ongeveer anderhalf miljoen dit jaar verreweg het grootste boekenproject van ons land. De uitgeverij leverde ook een grote bijdrage aan de digitale edities van het droomboek en de tentoonstelling in Apeldoorn. Lidewijde Paris benadrukt dat Nieuw Amsterdam niet de uitgever was van het droomboek: ‘Het Nationaal Comité Inhuldiging heeft ons gevraagd om onderdelen te verzorgen van het project. Het was dus eigenlijk gewoon een opdracht.’ ‘Het was de bedoeling dat wij het boek redactioneel en vormgeeftechnisch zouden begeleiden’, zegt Lidewij Paris. ‘Wij gingen er dus van uit dat we ruwe kopij zouden krijgen. Maar er was eigenlijk nog niet veel meer dan een idee: de koning een boek aanbieden met daarin vijftig dromen over de toekomst van ons land. Er was geen plan. Er was geen team. Over de vraag hoe je de dromen moest selecteren was nog niet nagedacht en er was ook nog geen idee over de oplage. Moesten we denken aan een miljoen boeken, of twee of drie? Pas in een heel laat stadium zouden we weten wat er precies in zou komen.’

Loketten Voigt: ‘Uitgangspunt was dat er snel zo veel mogelijk inzendingen moesten komen uit het hele koninkrijk, inclusief de Caraïbische eilanden. De dromen mochten via een website worden ingestuurd in bijna alle vormen, van tekst, tekeningen en foto’s tot filmpjes. Bij het inrichten van Mijndroomvooronsland.nl hadden we al het idee dat we enige orde moesten aanbrengen in alle

inct 6-2013

inzendingen. Daarom werden acht verschillende loketten ingericht, zodat we de dromen in rubrieken konden indelen, maar ook om de mensen enige kaders te geven waarbinnen ze hun droom konden toesturen.’ Paris: ‘Om de drempel zo laag mogelijk te houden, mochten de dromen ook per post ingestuurd worden. In Uden heeft De Schepper Campagnes een depot ingericht waar de binnengekomen dromen direct werden gescand. Uiteindelijk hadden we ongeveer een maand om alles te verzamelen.’ In totaal kwamen er ongeveer 6500 dromen binnen. Het team van Nieuw Amsterdam stond voor de grootste uitdaging van het project: hoe verwerk je al die inzendingen tot een boek? Al snel werd besloten om het aantal van vijftig dromen los te laten en de introductie van het boek uit te stellen tot na de vakantie. De selectie van de dromen werd gedaan door een jury van zestien bekende Nederlanders, van André van Duin en Helga van Leur tot Caroline Tensen en Bas van de Goor, in acht duo’s die elk een

droomloket voor hun rekening namen. Uiteindelijk kwamen er ongeveer 300 dromen in het boek.

Herkenbare bijdrage Het concept van het droomboek kreeg echt vorm toen de inzendingen waren binnengekomen. Paris: ‘We wilden dat de inzenders herkenbaar zouden zijn. We hebben daarom de namen van alle 6500 inzenders afgedrukt op de schutbladen. Om een goede spreiding van de dromen over de verschillende leeftijdsgroepen te realiseren, en om zo’n negentig dromen extra te kunnen toevoegen, hebben we de leeftijdsdroomlijn bedacht. Onderaan de bladzijden plaatsten we een droom van maximaal een regel, van een inzender uit elk jaar. Hun leeftijd, van 5 tot 93 jaar, doet ook dienst als paginanummer.’ Een redactieteam van twee freelancers is wekenlang bezig geweest om alle bijdragen gereed te maken voor publicatie. Fouten in de spelling en grammatica en andere oneffenheden

werden zo veel mogelijk gecorrigeerd zonder de dromen stilistisch tekort te doen. Er ging ook veel tijd zitten in het contact met de inzenders: ‘Voor het boek hadden we beeldmateriaal in hoge resolutie nodig. Veel dromen die via de website waren binnengekomen voldeden daar niet aan. Dus daar moesten we achteraan. Soms was ook onduidelijk of de inzender materiaal had gebruikt van anderen. Bij inzendingen van scholen waren soms de namen van de tekenaar of bedenker niet vermeld en sommige scholen waren al niet meer bereikbaar in verband met de zomervakantie.’

Geen e-book maar een digitaal boek Toen het boek ergens in juli naar de drukker ging wachtte het team een volgende uitdaging: de digitale editie. Voigt: ‘Het boek moest beschikbaar zijn voor alle Nederlanders, dus ook de Nederlanders in het buitenland. Het boek via ambassades distribueren bleek niet haalbaar. Het was veel handiger om de dromen online beschikbaar te maken. In een e-book konden we geen bewegend beeld verwerken en kwamen de kleuren niet tot hun recht. We hebben een app gemaakt voor smartphones en tablets van Apple en een voor Android. We hebben ook een versie gemaakt die online kan worden gelezen in de meeste webbrowsers. Ten slotte heeft de CPNB, die de distributie in Nederland heeft georganiseerd, voor een Daisy-rom voor blinden en slechtzienden gezorgd.

We waren bang dat het boek zou uitlekken Een digitaal boek heeft zo zijn eigen karakteristieke eigenschappen. The Saints uit Amsterdam heeft met Adobe Digital Publishing Suite gewerkt omdat daarmee tegelijkertijd de vormgeving voor verschillende platforms kan worden verzorgd.

‘Anders hadden we alleen voor de verschillende iPhone- en iPadversies al zo’n 800 pagina’s apart moeten vormgeven, omdat een digitaal boek zowel staand als liggend kan worden gelezen. En dat nog eens voor de Android-toestellen, terwijl het boek op papier maar 96 bladzijden bevat.’

Paleis het Loo in Apeldoorn. ‘Het droomboek werd daar aan de koning gepresenteerd. Dat werd live op de televisie uitgezonden. Daarvoor hebben we bijvoorbeeld een representatieve keuze uit de inzenders gemaakt en veel extra beeldmateriaal geleverd.’

Ook de distributie van het papieren droomboek moest worden geregeld. Paris: ‘Wij vonden het belangrijk dat de boeken via de boekhandel en bibliotheken werden verspreid. Daarom hebben we de samenwerking met de CPNB voorgesteld. Dat heeft ruime ervaring met de distributie van het Boekenweekgeschenk en de boeken van het project Nederland

Spannend

leest. Omdat per huishouden maar één droomboek gratis kon worden opgehaald, moesten vouchers met een unieke code worden ontwikkeld.’

Met de marine Speciale aandacht vroeg de distributie in het Caraïbisch gebied. De boeken als luchtvracht verzenden bleek te duur. Gelukkig was de marine bereid om de dromen mee te nemen op een fregat dat voor een oefening naar het gebied ging. Daarvoor werd zelfs de planning van de oefening omgegooid. De verspreiding van de vouchers verliep er via de energiemaatschappijen. Martin Voigt vertelt dat ze ook hebben meegewerkt aan de tentoonstelling bij

Toen de presentatie van het boek naderde, werd het wel spannend. Paris: ‘We waren bang dat het boek zou uitlekken, maar dat gebeurde gelukkig niet. Uiteindelijk verliepen de bezorging van de vouchers en de start vrijwel probleemloos. De uitzending op de televisie was ook een succes. We hielden ons hart vast voor de recensies van het boek, want het is niet eenvoudig om een boek te maken voor zo’n breed publiek. Maar die vielen mee. En het droomboek werd op grote schaal opgehaald. Veel mensen kwamen daardoor voor het eerst in een boekhandel.’ Bijdruk na bijdruk volgde en uiteindelijk werden er 1,5 miljoen exemplaren gedrukt. De digitale editie was half oktober al 120.000 keer gedownload. Lidewijde Paris en Martin Voigt kijken tevreden terug op het project: ‘We maakten lange dagen van soms wel 18 uur en vaak ook lange weekenden.’ Op de vraag of dat allemaal kon naast hun gewone werk antwoordt Paris: ‘Nou eigenlijk niet dus; er zijn hier wel wat dingen blijven liggen. We moeten ons nu dus weer volop op het gewone uitgeefwerk storten. We zijn er trots op dat we dit klusje hebben geklaard. De winst zit hem vooral in de ervaring die we hebben opgedaan in het samenwerken met allerlei partners in zo’n groot project. Ook bij veel eigen uitgeefprojecten van Nieuw Amsterdam speelt dat een belangrijke rol.’

Verder lezen op inct.nl? Klik hieronder Wat is een crossmediaal concept? Wat is een workflow Redactionele planning: bepalende factoren

inct 6-2013

Verfrissend advies.

Meer dan ooit is het zaak om de juiste beslissingen te nemen. Over de toekomst van uw organisatie, uw mensen, uzelf. Juist nu bent u dus gebaat bij een goed advies. Denk dan eens aan Deloitte. Niet voor niets hebben wij een ijzersterke reputatie als het gaat om accountancy, belastingadvies, consultancy en financiĂŤle advisering. Kijk op www.deloitte.nl voor meer informatie.

ÂŠ 2013. For information, contact Deloitte Touche Tohmatsu Limited.

WE HEBBEN 7.473.000 INGANGEN IN NEDERLAND. ZULLEN WE UW NAAM ER â&#x20AC;&#x2122;NS LATEN VALLEN? Sandd groeit. Steeds meer bedrijven, non-profitorganisaties en overheidsinstellingen gaan in zee met de bezorger van zakelijke partijenpost. Inmiddels bezorgen we al zoâ&#x20AC;&#x2122;n 700 miljoen poststukken per jaar en dat aantal blijft onverminderd stijgen. Waarom? Tja, excelleren vraagt om specialiseren, en dat hebben we gedaan. We focussen ons alleen op de zakelijke postmarkt. We denken mee met onze klanten, die een onberispelijke postbezorging eisen tegen de scherpst mogelijke tarieven. En we zien soms mogelijkheden voor hen waar niemand ooit aan dacht. Deze week staan we weer op de stoep bij alle Nederlanders. Bij al uw klanten en prospects. Achter alle brievenbussen wachten verkoopkansen. Zullen we samen eens een actie bedenken om ze te benutten? Kijk op SANDD.NL of bel +31 55 368 25 25.

Marktontwikkelingen

tekst Ennèl van Eeden en Rajendra Sitompoel

Eerst de lezer, dan het platform Platformoverstijgende lezersmeting geeft betere data voor advertentiemarkt In de jacht op advertentie-inkomsten schaken de (kranten)uitgevers op verschillende borden. De papieren krant wordt vergezeld van een website waarop digitale reclame kan worden gemaakt. Apps voor de smartphone en de tablet bieden weer andere mogelijkheden voor adverteerders. En toch blijven de advertentie-inkomsten voor uitgevers maar dalen. Het bereik van een uitgever – of misschien wel beter gezegd, het vermeende bereik – staat hierin centraal. Weten de uitgever én de adverteerder eigenlijk wel wie er bereikt wordt op al die platforms? Een goed antwoord op die vraag is een stevig fundament voor de onderhandelingen met de adverteerder. Dat uitgevers van kranten en tijdschriften het moeilijk hebben, is geen nieuws. We zien al jaren dat oplages teruglopen en advertentie-inkomsten dalen. Uitgevers die van oudsher gedrukte media verspreidden, hebben digitale kanalen geopend. Eerst kwamen de websites, toen de apps voor smartphones en die voor tablets. Hoewel de uitgevers grote stappen hebben gezet, is de zoektocht naar de optimale manier om lezers en adverteerders te blijven trekken nog lang niet voorbij. Een element in die dalende trend is dat, hoe gerenommeerd papieren kranten ook zijn, adverteerders hun geld bij voorkeur uitgeven op een digitaal platform omdat daar de mogelijkheden veel groter zijn om bereik en effect te meten. Gevolg is dat de gedrukte kant misschien wel meer advertentie-inkomsten misloopt dan gezien het aantal lezers redelijk is. En de digitale platforms compenseren dit verlies zeker niet volledig.

Wie bedient de uitgever? Hoe kunnen uitgevers de adverteerders blijven interesseren voor hun

inct 6-2013

diverse kanalen? Het antwoord is eenvoudigweg: door die adverteerders precies te vertellen wie ze via de uitgever kunnen bereiken. Toch is dat niet wat er gebeurt. De dialoog tussen uitgever en adverteerder spitst zich momenteel toe op de wekelijkse oplage, het aantal unieke bezoekers op de website per maand, het aantal keren dat de app voor smartphone en tablet is gedownload in het afgelopen halfjaar en het aantal likes en followers via de sociale media. Dit is begrijpelijk, want ook uitgevers meten het gebruik van al die verschillende platforms. Maar een adverteerder wil het liefst aan de andere kant

beginnen – bij de individuele gebruikers van de content. De adverteerders zijn steeds meer op zoek naar manieren om consumenten individueel te bereiken. Hoeveel gebruikers zijn er, in één tijdseenheid, bijvoorbeeld per week? Welk platform gebruiken ze? En wie zijn ze eigenlijk? Om deze vragen te beantwoorden, is in Engeland de ‘multi-platform audience methodology’ ontwikkeld, de platformoverstijgende lezersmeting. De methode werkt in het kort als volgt. Met een enquête stelt men vast hoeveel lezers er wekelijks de gedrukte uitgave lezen. Dat is een ander getal dan het feitelijke oplagecijfer, want,

E&M Outlook 2013-2017: harde cijfers Volgens de nieuwste editie van de jaarlijkse Entertainment & Media Outlook van PwC voor de Nederlandse markt zal de krantenmarkt in de komende jaren blijven dalen, van € 1,37 miljard in 2012 naar € 1,22 miljard in 2017. Dat is een verschil van -2,2% per jaar. In diezelfde periode wordt een afname van de advertentie-inkomsten met -3,8% per

jaar voorspeld: van € 471 miljoen in 2012 naar € 388 miljoen in 2017. De daling van de krantenmarkt begon in 2008. De omzet was toen € 1,7 miljard; die zal naar verwachting in 2017 gedaald zijn met 30%. Ondanks de opkomst van digitale reclame zullen de totale advertentie-inkomsten van kranten in diezelfde periode met 50% dalen.

Web Drukwerk

waar sommige exemplaren van de gedrukte krant ongelezen bij het oud papier belanden, worden andere exemplaren op kantoor of in de trein achtergelaten en door drie verschillende lezers uitgeplozen. Daarnaast brengt online onderzoek aan het licht hoeveel contentgebruikers er zijn via de online platforms zoals website, smartphone-app en tablet-app.

Tablet Smartphone

‘super users’ is; de gebruikers die op verschillende platforms van dezelfde uitgever content tot zich nemen. Een adverteerder die met een campagne bij herhaling dezelfde doelgroep wil aanspreken, weet nu wie via de platforms meerdere malen bereikt worden. Voor een campagne die juist is gericht op een zo breed mogelijk bereik, kan de uitgever nu vertellen hoe groot die groep unieke gebruikers is, en welke karakteristieken de groep kenmerken.

Na het FT volgde onder meer Marketing Week, een van de drie grootste zakelijke tijdschriften van het Verenigd Koninkrijk. Dit tijdschrift maakt de uitkomsten en de werkwijzen van de methode openbaar op zijn website. Drie platforms, één gebruiker Sinds de methode een British Media De belangrijkste stap van deze Award heeft gewonnen en een prijs methode is dat vervolgens de dubbelvan het Britse Internet Advertising tellingen eruit worden gefilterd. Een Financial Times Bureau, neemt het gebruik ervan een abonnee die bij het ontbijt de papieDe eerste grote krant die met plat grote vlucht. ren krant leest, kan namelijk later op formoverstijgende lezersmeting aan Een succesvolle methode dus, maar, is kantoor het nieuws blijven volgen via de slag ging, is de Financial Times. Ook zo’n platformoverstijgende lezersmede website van die krant en in ting nu dé oplossing voor de Marktaandeel per advertentietype in % de trein naar huis ook nog de dalende advertentie-inkomsten Bron: PwC Entertainment en Media Outlook smartphone-app gebruiken. Drie bij uitgevers? Die conclusie platforms, één gebruiker. Met gaat waarschijnlijk te ver. alle platformgebruikers geteld, Advertentiebudgetten dalen, de dubbeltellingen eruit gefilterd aandacht van consumenten en na het toepassen van wat versnippert, concurrentie wegingen, heeft de uitgever één tussen media is groot en getal op tafel voor het aantal niemand weet hoe dit zich met unieke gebruikers. Nu hebben de vaart van de technologische we een antwoord op twee van de vooruitgang verder zal ontwikkernvragen van adverteerders: kelen. Feit blijft dat adverteerhoeveel mensen bekijken de conders altijd op zoek zullen zijn Internet Directory’s Publiekstijdschriften Televisie Zakelijke tijdschr. Buitenreclame tent en welke platforms gebruinaar zo’n compleet mogelijk Kranten Radio Games ken ze. beeld van de bereikte doelDe telling van unieke gebruikers groep. En om dat scherper te wordt voor adverteerders nog interesFT wilde beter in beeld krijgen wie nu krijgen, is de platformoverstijgende santer als daaraan gegevens gekopprecies bereikt wordt, om een stevigere lezersmeting een belangrijke stap in peld worden over demografie, conpropositie te hebben voor adverteerde goede richting. sumptiepatronen en loyaliteit. Dus ders. Daarnaast speelde ook de eigen niet alleen sekse, leeftijd en inkomen frustratie een belangrijke rol: net als Ennèl van Eeden geeft als director maar bijvoorbeeld ook: hoe lang in dit artikel, gaat berichtgeving over leiding aan de Entertainment & Mediagebruikt men de content, welke gedrukte media al jaren over dalende sectorgroep van PwC. Deze groep pagina’s bekijkt men als eerste en hoe oplages, terwijl FT vermoedde dat de publiceert onder meer jaarlijks de trouw is men aan dit krantenmerk. zeer succesvolle website juist heel veel Entertainment & Media Outlook: een Met dit soort informatie kunnen nieuwe lezers bereikt die voorheen terugblik en vooruitblik van vijf jaar op de uitgevers ook antwoord geven op de nooit een krant kochten. Betere bestedingen in elf segmenten van de derde vraag van adverteerders: wie gegevens geven een scherper beeld en sector. zijn de gebruikers van de content. in dit geval ook een positiever verRajendra Sitompoel is als senior Nog even terug naar de stap van het haal. Door de data ook nog eens door manager werkzaam in de strategieprakontdubbelen van de gegevens. Niet onafhankelijke accountant van PwC tijk van PwC en adviseert onderneminalleen geeft dit een beter inzicht in het te laten beoordelen, kon men met een gen in de media- en entertainmentsecaantal unieke contentgebruikers, het helder dossier om de tafel met advertor op het gebied van marktgerichte laat ook zien hoe groot de groep teerders. strategische vraagstukken.

inct 6-2013

inct.community, de website van inct, is de plaats waar u alle kennis en informatie vindt die u als uitgeefexpert nodig heeft. Op deze pagina in inct.magazine laten we een selectie zien van wat er allemaal te vinden is op inct.nl. Artikelen uit de kennisbank lezen, aan discussies deelnemen, roundups downloaden en de profielen van leden bekijken kan alleen als u lid van inct bent.

Waarom leden van inct het uitgeefvak beter bijhouden Nieuws en actualiteit

• Onzekere tijden houden aan Roundup Boeken van oktober, Hans van der

Inct brengt dagelijks een selectie uit het nieuws. Als lid van inct stelt u zelf uw eigen nieuwsoverzicht samen op www. inct.nl. Daar kunt u uw eigen nieuwsbronnen selecteren, bronnen toevoegen en uw bronnen delen met de andere leden van inct.

Achtergronden, trends en ontwikkelingen: de roundups Inct biedt duiding van het nieuws in de roundups. De roundups worden geschreven door de redacteuren van inct en door experts uit het veld. De onderwerpen van een aantal recente roundups in het kort:

• Ondertussen in Frankfurt en ver daarbuiten Roundup Internationaal van oktober, Frank Veerkamp

Het zwaartepunt van de boekenwereld lag ook dit jaar weer een week lang in Duitsland, vanwege de Frankfurter Buchmesse. Naast alle handel was daar ook ruimte voor bezinning: wat is de toekomst van het uitgeefvak? Onderwijl draaide buiten Frankfurt de wereld gewoon door, met interessante onderzoeken, bedrijfsresultaten en producten.

Klis

Week na week krijgt het boekenvak sombere cijfers te verwerken. Die voortdurende omzetdaling blijft niet zonder gevolgen. Bijna wekelijks is er wel een boekwinkel gedwongen de deuren definitief te sluiten en ook WPG heeft aangekondigd in november met een strategische heroriëntatie te komen. Er lijkt haast geen einde aan de ellende te komen. Toch zijn er lichtpuntjes in het boekenvak.

Uitgeefkennis De kennisbank van inct geeft antwoord op al uw vragen: van simpel tot complex, van praktisch tot meer visionair. De kennisbank van inct groeit dagelijks. Inmiddels bevat de kennisbank zo’n 450 artikelen: kwalitatieve en betrouwbare vakinformatie. Een keuze uit de onderwerpen waarover onlangs een kennisbankartikel is verschenen:

• Wat is eyetracking? Marloes de Moor

Eyetracking is het opnemen van de

Lid worden? Ga naar www.inct.nl, klik rechtsboven op Lid worden en vul de gegevens is. De rest gaat vanzelf.

inct 6-2013

oogbeweging via een camera. Door te registreren welke onderdelen van de pagina of het beeldscherm de aandacht van de lezer trekken en vasthouden, kun je zowel redactionele als commerciële boodschappen effectiever overbrengen. Hoe gaat eyetracking in zijn werk en welke voordelen biedt zo’n onderzoek?

• Directeur bv privé aansprakelijk bij grove schending auteursrecht Sander Dikhoff / Bousie advocaten

Er zijn grofweg twee redenen om te ondernemen via een bv: het is fiscaal handig en/of het is wenselijk om de aansprakelijkheid te beperken. Maar een bv vrijwaart een ondernemer niet in alle gevallen van aansprakelijkheid.

Magazine en events U komt inct ook offline regelmatig tegen: u leest nu inct.magazine en u kent waarschijnlijk ook onze events. Inct.magazine biedt zes maal per jaar verdieping en wat ‘lichte’ vakkennis. Als lid ontvangt u het magazine op het adres dat u het beste uitkomt: uw werk- of uw privé-adres. Het magazine is uiteraard ook digitaal (op pc en tablet) beschikbaar, inclusief het archief. De events van inct zijn inmiddels bekend en geliefd in het vak. In het voorjaar is er inct.formatie en in het najaar inct. spiratie, met tussendoor de inct.diners.

WORD N EN BET U LID AA VANAF L PAS 2014

SAMEN STA JE STERKER Je hebt al genoeg aan je hoofd als werkende. Dan is het ďŹ jn dat de FNV je helpt. Met persoonlijk advies over werk en inkomen, rechtsbijstand, loopbaanadvies en het invullen van je belastingaangifte. We staan achter je als je lid wordt. Jouw belang en dat van duizenden mensen zoals jij staat voorop. Het collectief maakt ons sterk en zorgt ervoor dat we meer kunnen bereiken. Samen. Als FNV-lid sta je er nooit alleen voor. Kijk voor meer info en de actievoorwaarden op fnvkiem.nl/samenmeer en ontdek wat de FNV voor jou kan betekenen. inct 6-2013

<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><!DOCTYPE article PUBLIC "-//Diderot Track//DTD article//NL""http://sophie.diderottrack.nl/dtd/diderot/ article.dtd"><article date="2006-04-05" id="overhead" lang="en" type="article" version="1.0"><articletitle>Let’s create some cultural assets overhead</articletitle><subtitle>Using before change</subtitle><heading xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/"> <author><name gender="male"><firstname>Aad</firstname><lastname>Kamsteeg</lastname></name></author></heading><introduction>Some principles, in business as well as in real life, are very simple and easy to understand. Focusing on the business spectrum of things, the most significant principle is the overhead. The actual main purpose of business is to create overhead for other organisations. Of course that is exactly what ‘the others’ are doing as well. The mechanism that is mainly used to convince the others that overhead is useful is called <emphasis type="important">marketing strategy</emphasis>. <emphasis type="statement">Let’s call it a way of life.</emphasis></introduction><body> <summary>As is the case with most simple principles, there is a severe catch to reckon with: in order to survive, your business is required to be faster and smarter in creating overhead for others then they are. In order to obtain that goal it is strongly recommended that you allow others to create some overhead for you as well. It’s even worthwhile to consider creating some overhead for yourself, in which case we can claim being <emphasis type="important">innovative </emphasis></summary><section><head>How to ‘interface’ employees</head><text>The most important overhead that is usually recognised as such is employees, and of course they are the main source responsible for thinking up and realising creative ways to increase the overhead of others. Naturally, employees are usually all too human, so not all their schemes will actually work as envisioned. That’s the way we humans learn – by making mistakes and acknowledging that we did so. Fortunately, most <index-term groupterm="innovation">ideas </index-term> are “pideas” (practical ideas) – being an idea that already existed, but is applied in a slightly different fashion for a different environment. The other type, the “q-ideas” (quality ideas), occurs very seldom – and to be honest it’s unlikely that q-ideas catch on quickly because - by their nature <emphasis type="statement">they lack a common understanding </emphasis> (a characteristic of brilliance?).Let’s take a closer look at where ideas come from and how they usually surface. Ideas are sparkles of insight and direct results from the <index-term>associative</index-term> capabilities of the <index-term>h uman brain </index-term>. They mo stly come (and go) in a fla sh. In order to make use of an idea, i t is required tha t it is shared an d discussed with o thers. The shari ng and discussing of ideas will have several ef fects:<list type="o"><li>Ideas can gen erate other ideas (associative proc ess);</li><li>Potentially go od ideas will be discussed in gr eater length t han poor ideas: a process of na tural selection; </li><li>Discussion of an idea implies that it is taken seriously and is appreci ated. Appreci ation will encou rage more peop le to share ideas; </li><li>It increases the chanc e that good id eas emerge. Poor ideas are put asi de in a rath er effective way if more peop le are involved and can freely and effectively donate thei r ‘five cents ’ worth’; </li><li>The commo n practise in dealing with i deas – the n eed to extensively describe th e idea (on a piece of paper), e xplaining it s benefits and hoping that it is und erstood by th e (small group of) people that will take the final decision – is one of the reasons why so f ew of them a re actually br ought forward. </li></list>Finding better wa ys to capt ure and share ideas and improving the capability of r ecognising and apply ing (good) id eas is probably the ma in challenge of this century. Assumpti ons are that the role of informatio n technology, more specifically semant ic Web technol ogy, will be one of th e main enablers for s uch devices. But <emphasis type="statement">it can never be just t echnology that sa ves the day </emphasis>.</text></section><section><head>The paradigm of community </head><text><image alt="Coffee time" color="yes" filetype="png" height="247" name="../gfx/moh.png" position="right" width="350" /> The next ste p is ensuring tha t ideas and asso ciations fall on fe rtile ground, to give them a fair chance to sprout – really a natural process of recycling. S ince ideas come fr om the human b rain, most of the ti me it is also the human brain wh ere these ideas sho uld be sown, and mo re brains involved mea ns more fertile arab le land.One method for cre ating an environment that is rec eptive to ideas is to arrange the organis ation as a ‘<index-term>community</index-term>’. The mai n characteristic of a community is the paradigm o f shared responsibility . Especially on the World Wide Web there are good examples of how communities work and what they are capable of achieving . One of the most clear example is the way standardisation bodies are organised - using Web fora to organise feedback on proposals and reaching consensus. Another good example is the way the <link comment="The Wikipedia ecyclopedia" name="Wikipedia" url="http://en.wikipedia.org">Wikipedia initiative</link> is organised. The largest freely available encyclopedia ever, created by a large community , donating, scrutinising and correcting contributions on a voluntary basis.Organising a community-based surrounding does imply some reorganising and, probably more importantly, <emphasis type="statement">some deorganising</emphasis>. For this community approach to function properly it should have a flat, non-hierarchical structure. This is a contradiction to the way most organisations operate today. The only solution that can be effective in the relative short-term is to create communities as virtual entities that exist alongside the physical structure of an (for-profit or not-for-profit) organisation.</text></section><section><head> Getting the focus right: aim for lasting results</head><text>The great thing about the current state of affairs with information technology is that a lot of components – and the experience of using them – needed to create such an environment are available. Note the word “components” used here. Most of the Web-based software is built using components or modules rather than constructed as a single vast binary executable. This is an important condition in order to guarantee a flexible functional system. Every day the number of components from different communities (open source) and vendors that allows for integration grows. This method of construction is only workable thanks to the emerging open standards for information exchange. These standards are responsible for the entangling of information, functionality and presentational issues, preventing information lock-in situations.These conditions are the main reason why flexible and interactive information centric environments can be created in a cost effective way today, not least because they allow for a gradual implementation strategy, doing a step-by-step roll out.</text></section> <section><head>Some issues to reckon with</head><text><list type="u"><li>Clearly describe the goal for an implementation like this. Include envisioned time span and migration issues as well.</li><li>Start with creating a community right at the start of a project like this. This will greatly improve both involvement and commitment, which are key issues.</li><li>Interfacing is of importance. Since with ideas, associative insight comes in flashes, it should be possible to add assoc iations and register ideas in a mat ter of seconds. Integrate these functions straight from desktop com puters.</li><li>Evalu ate your stored information on usefulness and use available stru cture and meta data as a starting point.</li><li>Use technical standards like: <glossary-term id="webservices">Web Services</glossary-term>, Service Oriented Architecture besides semantic standards like <glossary-term id="iso">ISO’s</glossary-term> <glossary-term id="topicmaps">Topic Maps</glossaryterm> or the <glossary-term id="owl">Web Ontolog y Language</glossary-term>.</li><li>Creating an effective environment is a multidisciplinary activity (business rules, ergonomics , human behaviour, technology, etc). Ensure that all disciplines are represente d.</li> <li>Try to capture and associate relevant informatio n from processes a nd procedures as well as from docu ments and messa ges. Keep in mind that the current information systems in use <emphasis type="statement">can</emphasis> very well be integrated (possibly with a slightly different focus).</li></list><notabene>This article is a pretty good example of reusable intellectual property. Please read it again and replace the phrase “overhead” (for business purposes) with “profit”. For not-for-profit organisations, use “budget” as a replacement. Then read it once more by replacing “overhead” with “investment”. Try replacing “employee” for “customer”. Three stories for the price of one – that’s what we call efficiency.<emphasis type="statement">The terminology “p-idea” and “q-idea” is derived from the book Creativity and Artificial Intelligence by Prof. Margaret Boden. In this book it’s called “p-creativity” and “q-creativity”.</emphasis></notabene></text></section><section><head>How to ‘interface’ employees</head><text>The most important overhead that is usually recognised as such is employees, and of course they are the main source responsible for thinking up and realising creative ways to increase the overhead of others. Naturally, employees are usually all too human, so not all their schemes will actually work as envisioned. That’s the way we humans learn – by making mistakes and acknowledging that we did so. Fortunately, most <index-term groupterm="innovation">ideas</index-term> are “p-ideas” (practical ideas) – being an idea that already existed, but is applied in a slightly different fashion for a different environment. The other type, the “q-ideas” (quality ideas), occurs very seldom – and to be honest it’s unlikely that q-ideas catch on quickly because - by their nature - <emphasis type="statement">they lack a common understanding </emphasis> (a characteristic of brilliance?). Let’s take a closer look at where ideas come from and how they usually surface. Ideas are sparkles of insight and direct results from the <index-term>associative</index-term> capabilities of the <index-term>human brain</index-term>. They mostly come (and go) in a flash. In order to make use of an idea, it is required that it is shared and discussed with others. The sharing and discussing of ideas will have several effects:<list type="o"><li>Ideas can generate other ideas (associative process); </li><li>Potentially good ideas will be discussed in greater length than poor ideas: a process of natural selection; </li><li>Discussion of an idea implies that it is taken seriously and is appreciated. Appreciation will encourage more people to share ideas; </li><li>It increases the chance that good ideas emerge. Poor ideas are put aside in a rather effective way if more people are involved and can freely and effectively donate their ‘five cents’ worth’;</li><li>The common practice in dealing with ideas – the need to extensively describe the idea (on a piece of paper), explaining its benefits and hoping that it is understood by the (small group of) people that will take the final decision – is one of the reasons why so few of them are actually brought forward.</li></list>Finding better ways to capture and share ideas and improving the capability of recognising and applying (good) ideas is probably the main challenge of this century. Assumptions are that the role of information technology, more specifically semantic Web technology, will be one of the main enablers for such devices. But <emphasis type="statement">it can never be just technology that saves the day</emphasis>.</text></section><section><head>The paradigm of community </head><text><image alt="Coffee time" color="yes" filetype="png" height="247" name="../gfx/moh.png" position="right" width="350"/>The next step is ensuring that ideas and associations fall on fertile ground, to give them a fair chance to sprout – really a natural process of recycling. Since ideas come from the human brain, most of the time it is also the human brain where these ideas should be sown, and more brains involved means more fertile arable land.One method for creating an environment that is receptive to ideas is to arrange the organisation as a ‘<index-term> community</index-term>’. The main characteristic of a community is the paradigm of shared responsibility. Especially on the World Wide Web there are good examples of how communities work and what they are capable of achieving. One of the most clear example is the way standardization bodies are organised - using Web fora to organise feedback on proposals and reaching consensus. Another good example is the way the <link comment="The Wikipedia ecyclopedia" name="Wikipedia" url="http://en.wikipedia.org">Wikipedia initiative</link> is organized. The largest freely available encyclopedia ever, created by a large community, donating, scrutinizing and correcting contributions on a voluntary basis.Organising a community-based surrounding does imply some reorganizing and, probably more importantly, <emphasis type="statement">some de-organising</emphasis>. For this community approach to function properly it should have a flat, non-hierarchical structure. This is a contradiction to the way most organizations operate today. The only solution that can be effective in the relative short-term is to create communities as virtual entities that exist alongside the physical structure of an (for-profit or not-for-profit) organisation.<notabene><link name="diderottrack_home" alt="diderot track's home page" url="http://www.diderottrack.nl"> </link></notabene></text></section></body></article>

KNOW .EDGE www.diderottrack.nl

diderot track |

MINDS ON INFORMATION

VISION ON KNOWLEDGE

FOCUS ON PEOPLE

Op 20 november luisterden de bezoekers van inct.spiratie naar tien sprekers en bespraken ze wat de ideeĂŤn over ondernemerschap voor hen betekenden.

inct 6-2013

Unlock history

ELinea

De Correspondent

APP Een app (laten) maken is duur, dat weten we allemaal. Maar wat als je een bijna onbeperkt budget hebt? Het Historisch Nieuwsblad kreeg een subsidie van ruim € 100.000 van het Stimuleringsfonds voor de Pers. Daar moet toch wel wat aardigs mee te maken zijn. En inderdaad: het werd een app die er mag zijn. In Unlock History wordt Willem van Oranje bijna letterlijk tot leven gewekt. We zien een realistische 3D-animatie van de vader des vaderlands waarin hij wordt verscheurd door twijfel over zijn steun aan de Spaanse koning. Het is een mooi startpunt voor een fraai geanimeerd verhaal over de gouden eeuw. De eerste titel is voor € 3,59 in de App Store te koop. Acteur Peter Blok weet het verhaal goed neer te zetten. Helaas is na tien minuten het verhaal alweer afgelopen. Delen twee en drie komen later pas beschikbaar als in-app purchase. Aanvankelijk wilden de makers het hele verhaal in een keer in de app zetten. Op het laatste moment werd besloten om het in drieën te knippen om niet in een keer een hoge prijs te hoeven vragen voor de app. Een begrijpelijke keuze, maar de reacties in de App Store zijn negatief. Het blijkt maar weer eens hoe lastig het is om geld te vragen voor zo’n app. Je kunt ook afvragen of een dergelijke geschiedenisapp niet mogelijk was geweest met de iBook Author-software van Apple. Natuurlijk, het resultaat was minder spectaculair geweest, maar de productiekosten waren beduidend lager geweest. Uit commercieel oogpunt misschien een betere keuze, maar dan hadden we de virtuele Willem van Oranje wel moeten missen...

WEB ELinea ondernam in 2011 al eens een poging consumenten te laten betalen voor content. Het mislukte jammerlijk. Na twee jaar is er nu een tweede poging, waarvoor een site is ontwikkeld die er zowel op de pc als iPad goed uitziet. Er is geen app, maar met een goed werkende site is dat ook niet nodig. Er kan op twee manieren worden betaald. Per artikel of een vast maandbedrag. De prijs voor losse artikelen varieert van 6 cent tot een euro. Wie voor het all you can readmodel kiest, betaalt € 9,99 per maand. Sommige uitgevers vinden de prijs te laag. Vooral de landelijke dagbladen vreesden dat consumenten hun (dure) krant zouden opzeggen als ze voor € 120 per jaar de artikelen via eLinea konden lezen. Het Nederlands Dagblad en de regionale kranten van Wegener zijn er (binnenkort) wel in te vinden. Daarnaast vinden we uitgaven van diverse pluimage, zoals OOR, Autoreview, VTwonen, Bloem & plant, Griekenland Magazine, c’t en Railhobby, naast artikelen van journalisten van TPO Magazine. Minpunt: je kunt de bladen niet van cover tot cover lezen. Er zijn slechts losse artikelen beschikbaar zonder de mogelijkheid om virtueel te bladeren door een blad. Het is ook niet duidelijk of alle artikelen uit een publicatie beschikbaar zijn of slechts een selectie. Ook gaat het archief (nog?) niet ver terug en is het bladenaanbod beperkt tot ruim 40. Alleen als toevallig uw favoriete tijdschrift ertussen zit, is het all you can read-aanbod aantrekkelijk.

WEB Nog zo’n initiatief waarvoor consumenten moeten betalen. Ditmaal is er een abonnementsmodel van € 60 per jaar. Daarvoor krijgt u toegang tot artikelen die speciaal voor deze uitgave zijn geschreven. De Correspondent is het geesteskind van Rob Wijnberg (ex-NRC). ‘Voorbij de waan van de dag’ is zijn leus. Dagelijks verschijnen er vijf nieuwe artikelen van onder meer Jelle Brandt Corstius, Femke Halsema, Arnon Grunberg en David Van Reybrouck. De belangstelling valt niet tegen. Eind oktober waren er 22.883 leden. Verdere groei is afhankelijk van de inhoud van de artikelen. Ze doen denken aan artikelen uit publicaties als NRC, Vrij Nederland en de VPRO gids. Er zijn mooie verhalen te vinden, zoals het portret van een Amerikaans bejaardentehuis voor minderbedeelden. Of een artikel over het gevaar van machines die ons werk overnemen. Ook interessant is het ‘datadagboek’ waarin de verslaggever ontdekt dat de gemeente allerlei gegevens over hem verstrekt aan bedrijven. Van de vijf dagelijkse verhalen vallen sommige wat tegen. Zo wordt een (uitgerekt) oproepje aan lezers om ideeën bij ‘storytelling’ te delen ook gerekend tot de vijf dagelijkse verhalen. Toch is er voldoende interessant leesmateriaal, hoewel veel artikelen eerder in de categorie nice-to-know dan need-to-know vallen. Er wordt onder artikelen veel gediscussieerd en meestal gebeurt dat op hoog niveau. Er is geen app, maar wel een site die zowel op de tablet, smartphone als computer uitstekend werkt. Dirkjan van Ittersum

inct 6-2013

Prss gaat de strijd aan met Adobe APP Prss is een dienst om tijdschriften voor de iPad mee te maken, die is ontwikkeld door de makers van TRVL. Dat is het populairste reismagazine op de iPad, en daarom is Prss een initiatief om serieus in de gaten te houden. Achter TRVL (en dus ook Prss) zitten Michel Elings en Jochem Wijnands. Zij begonnen Prss omdat ze (zacht gezegd) niet erg te spreken waren over de mogelijkheden die Adobe InDesign biedt om iPad-tijdschriften te maken. Ze besloten zelf software te ontwikkelen en dat werd geheel volgens modern gebruik een clouddienst. Het maken van een tijdschrift gebeurt in de browser. De dienst is nog in de bètafase en de makers geven mondjesmaat toegang. Inct beschikt nog niet over een inlogcode voor Prss, maar Elings gaf alvast een privé-demonstratie. De dienst oogt overzichtelijk en snel. Een uitgever kan verschillende kanalen aanmaken. Ieder kanaal kan meerdere tijdschriften bevatten. Handig voor uitgevers met meer dan één publicatie. Een digitaal tijdschrift kan worden opgedeeld in secties, die weer bestaan uit pagina’s.

Templates Het opmaken van een pagina kan ‘from scratch’, maar veel slimmer is het om templates te gebruiken. Daarmee is het maken van een nummer van een tijdschrift een kwestie teksten en plaatjes het stramien in slepen. Het maken van zo’n template gaat vlot. Er kunnen verschillende elementen worden toegevoegd, zoals koppen, streamers, afbeeldingen, teksten, et cetera. Van iedere template wordt een versie in portret- en in landschapstand gemaakt, zodat het magazine horizontaal en verticaal gelezen kan worden. Een digitaal Prss-magazine heeft dezelfde mogelijkheden als TRVL, zoals het inzoomen op beelden, het toevoegen van video’s en het embedden van tweets. Ook kan de maker er links in zetten. Die worden geopend in een browser binnen het magazine. Nadat het blad is gemaakt, krijgt de uitgever een download van de app. Die moet ingediend worden bij de App Store van Apple. Aangezien dit een relatief ingewikkeld klusje is, werken de makers van Prss aan een oplossing om dit werk uit handen te nemen. Het is zelfs

advertentie

mogelijk om bij het publiceren een push-bericht naar de abonnees te versturen. Voor deze dienst brengt Prss geen extra bedrag in rekening. Het digitale magazine kan in de Kiosk (Newsstand) worden geplaatst, maar ook als reguliere app in de App Store. Voor bedrijven die hebben gekozen voor het iOS Developer Enterprise Program, is er zelfs de mogelijkheid om een digitaal magazine exclusief onder medewerkers te verspreiden, zonder dat consumenten het kunnen downloaden.

Belangstelling Het maken van een blad is gratis. Als de bladen worden gedownload, brengt Prss 5 cent per editie in rekening. Tot nu toe hebben 12.500 belangstellenden zich aangemeld voor de dienst. Ook zijn al de eerste bladen met Prss gemaakt (nog afgezien van TRVL). De primeur ging naar Shift, een uitgave The Next Web. Inmiddels heeft de krant Metro het iPad-magazine Metro Mode uitgebracht, gemaakt met Prss. De komende tijd zullen waarschijnlijk meer bladen overstappen op Prss. Voorlopig zal de software alleen magazines maken voor het iOS-platform van Apple. Na de iPad-variant staat een versie voor de iPhone in de planning. Prss wil de magazines ook geschikt maken voor het web. Pas later volgen andere devices, waaronder die op Android draaien. Het is de bedoeling dat belangstellende uitgevers nog dit jaar een inlogcode krijgen voor Prss. Het is niet verbazingwekkend dat er veel belangstelling is voor Prss. In plaats van de moeizame en dure Adobe-oplossing, biedt deze dienst gebruiksgemak tegen een aantrekkelijke prijs. Dirkjan van Ittersum

inct 6-2013

Samenwerken De Nederlandse

media staan over de volle breedte onder druk. We zien dat overal bezuinigingsoperaties worden doorgevoerd, of het nu bij overheden of bij bedrijven is. Grote kostenreductie-operaties zoals bij Wegener, de Telegraaf, Sanoma, NDC en de Nederlandse publieke omroep domineren het nieuws. De Nederlandse consument besteedt zijn tijd online, leest, kijkt en koopt online. Het gevolg is dat ook de adverteerders steeds meer online gaan en minder geld aan de traditionele media uitgeven. Deze trend is al enige jaren aan de gang. Zowel op de lezers- als de advertentiemarkt ziet het er niet naar uit dat de verdwenen inkomstenstromen gezwind zullen terugkeren. We zien een industrie in een volwassen markt die krimpt.

Reacties

Marieke van der Donk is Director Strategy & Operations bij Deloitte Consulting. Haar belangrijkste aandachtsgebied is de mediasector.

inct 6-2013

Als we kijken naar andere industrieën zien we dat er verschillende reacties op deze trend mogelijk zijn. Het aloude adagium is: get big, get niche or get out. In het geval van het Nederlandse medialandschap zien we deze bewegingen in volle hevigheid. Sanoma gaat delen van zijn portfolio verkopen. De titels zullen worden overgenomen door kleinere uitgevers die nog steeds een prima boterham kunnen verdienen aan het uitgeven van specialinteresttijdschriften. Die zullen dus als nichespeler verder gaan. TMG en Wegener zijn eveneens bezig met drastische kostenreductieprogramma’s waarin ze de focus leggen op hun kerntaken, de reden van hun bestaan: relevant nieuws, achtergronden en duiding brengen voor de doelgroep. Zij zullen ook in hun niche verder gaan en waar mogelijk samenwerken om kosten te reduceren.

Samenwerkingsvormen • Samenwerken op het gebied van distributie en advertentieverkoop De twee bekendste gebieden waarop TMG, Persgroep en Wegener samenwerken, zijn

distributie – de bezorging van de krant – en het verkopen van regionale advertenties (HDC en Wegener) aan nationale adverteerders. Met deze samenwerkingen besparen de uitgevers kosten en kunnen ze de markt efficiënter bewerken. Het is niet uitgesloten dat deze partijen op meer gebieden gaan samenwerken. Een mogelijkheid is de samenwerking op het gebied van het drukken van kranten, door consolidatie van de drukcapaciteit in Nederland.

Het aloude adagium is: get big, get niche or get out Een andere uitbreiding van de samenwerking zou zelfs zover kunnen gaan dat een deel van de nieuwsgaring samen wordt gedaan, door de rol van het ANP uit te breiden. Het ANP zou meer verdiepende content kunnen brengen, waardoor de redacties de ruimte krijgen om nog meer in duiding en interactiviteit met de lezer te investeren. • Samenwerken tussen omroepen en printmedia Wat te denken van de regionale mediacentra die nu voorzichtig beginnen te ontstaan? Enkele jaren na het advies van de Commissie Brinkman in 2009 zien we in de regio experimenten ontstaan waarin regionale kranten en omroepen samenwerking op redactioneel terrein zoeken. Omroep Brabant en de krant BN DeStem werken sinds april van dit jaar samen aan het zogenaamde snelle nieuws. Vier bureauredacteuren werken gezamenlijk aan het 112-nieuws en plaatsen dat op de nieuwssites van beide mediabedrijven. Op deze manier bundelen zij hun krachten en zijn ze in staat om snel in te spelen op het regionale nieuws. De vitaliteit en creativiteit in de sector zullen er de komende tijd voor zorgen dat er voldoende nieuwe ideeën omtrent andere vormen van samenwerking zullen ontstaan. Ik verwacht dat er de komende tijd nog vele vormen van samenwerking zullen volgen die de sector nieuw leven zullen inblazen.

Artikelen in de kennisbank Het afgelopen jaar zijn ruim 450 artikelen toegevoegd aan de inct.kennisbank. In deze bijlage zijn de titels van de artikelen gerubriceerd in categorieën en sub categorieën. Een aantal artikelen is meer dan één keer opgenomen omdat ze in verschillende categorieën thuishoren. Uiteraard gaan wij in 2014 nog veel meer artikelen toevoegen. Inct doet aan verzoeknummers: over welk onderwerp wilt u meer lezen in de inct.kennisbank? Mail het naar veerkamp@inct.nl. Alle artikelen in de inct.kennisbank zijn geschreven door de kennispartners en redacteuren van inct. Kennispartners van inct Hans Bousie / Bousie Advocaten • Boek.be • Elise de Bres / VLDB special projects • Len Clabbers / Nakko • Bob van Duuren / Yindo • Eveline Hansen • iMMovator • Aad Kamsteeg / Diderot Track BV • Tineke van Kooten / Het Leerbedrijf • Femke Leemeijer • Hermien Meijnen / GOC • Ian Muller / Windkracht62 • Real Concepts Group • [De Redactie] • Bouke Vlierhuis • Paula Vrolijk / KBb • Jord van der Zwaag / Van der Zwaag Management & Advies

Digitaal lezen Digitaal lezen — productvormen • Wat is een e-book? • Wat is een verrijkt e-book? • Wat is een e-zine? • Wat is een verrijkt e-zine? • Wat is een webtijdschrift? • Wat is een e-paper?

Digitaal lezen — productie • Wat is een e-book-formaat? • Wat is PDF? • Hoe maak ik een PDF-bestand? • Hoe maak ik een verrijkte PDF? • Wat is ePub? • Hoe maak ik een ePub-bestand? • E-books maken met Jutoh • E-books maken met Sigil • Wat is reflowable of herschikbaar? • Wat is het Kindle formaat? • Het iBooks-formaat • Wat is iBooks-Author? • Wat is HTML? • Welke diensten zijn er om een tijdschrift te verrijken? • Magazine- en boek-apps voor tablets maken met professionele DTP-software

bijlage inct.kennisbank

• Magazine- en boek-apps voor tablets maken met opensourceframeworks • Welke standaardsoftware is er voor de publicatie van een e-zine?

igitaal lezen — e-readers en softD ware • Wat is elektronisch papier? • Wat is beeldscherm-oriëntatie? • Wat is reading software? • Twintig apparaten om digitaal mee te lezen • Welke e-reader? • Wat is Nook? • Wat is Kobo? • Wat is Kindle?

Digitaal lezen — beveiliging • Wat is DRM? • Wat is Adobe DRM? • Wat is watermerkbeveiliging?

Digitaal lezen — verkoop en distributie • De digitale kiosk • Het gemak van online kiosken • Wat is een e-bookplatform? • Wat is iBooks? • Hoe krijg ik mijn e-books in de iBookstore van Apple? • Wat is de Kiosk (Newsstand) van Apple?

Redacteuren Michiel Hatenboer • Dirkjan van Ittersum • Jeroen Kans • Marloes de Moor • Peter van Peer • Frank Veerkamp

• Wat is Google Play Books? • Hoe krijg ik mijn e-books in de store van Kobo? • Hoe krijg ik mijn e-books in een webstore? • Zes diensten om zelf e-books mee te publiceren • Welke apps zijn er om e-books te verkopen? • Wat is lezen in de cloud? • Wat is Yindo? • Hoe kan ik e-books verhuren? • Hoe gaan bibliotheken om met e-books? • Hoe worden e-books verkocht in de boekhandel? • Wat is De Correspondent? • Wat is eLinea? • Wat is Myjour? • Wat is ThePostOnline?

Digitaal lezen — ontwikkelingen • Digitaal moeten we allemaal • Digitalisering en de ontwikkeling van entertainmentmarkten • Wat is het aanbod aan e-books in Nederland? • Het fenomeen Gutenberg.org • Digitaal aanbod bibliotheken begint met de long tail

Boeken Boeken — verkoop en marketing • De verkoopprijs van een boek berekenen • Checklist: de verkoopprijs van een boek vaststellen • Opbouw van de verkoopprijs van een boek • De vaste boekenprijs • Hoe krijg ik mijn boek in de boekhandel? • Wat is een aanbieding? • Hoe krijg ik mijn boek onder de aandacht van de pers? • Welke inkooporganisaties kent het boekenvak? • Distributie in het boekenvak: CB

Boeken — redactie en productie • De onderdelen van een boek • Wat is het voorwerk van een boek? • Welke typen digitale afbeeldingen zijn er? • Hoe pas je een tekst aan aan het niveau van de lezer? • Het model-auteurscontract voor Nederlandstalig literair werk • Hoe maak je een moodboard? • Verschillende boekbindwijzen • Waarom zou ik voor FSC-gecertificeerd drukwerk kiezen? • Hoe geef ik mijn drukwerk extra attentiewaarde? • Wat staat er in een goede aanvraag voor een drukwerkofferte? • Wat is verstandig: printen of drukken? • Wat is beter voor het milieu, papier of digitaal? • Papiersoorten voor boekdruk • Welke drukprocedés zijn er?

Boeken — indeling en identificatie • Waar staat de indeling A-, S-, W-boeken voor? • Wat is een ISBN en hoe kom ik eraan? • Wat is een barcode en hoe kom ik eraan? • European Article Numbering • ISTC: één code voor alle vormen van een tekst

• Wie kent de ISTC toe en hoe ziet een ISTC eruit? • Wat is Titelbank en wat kan ik er als uitgever mee? • Wat is een NUR en hoe pas ik die toe? • Wat zijn metadata? • Welke soorten metadata zijn er? • Wat is Meta4Books?

• Wat is Google Play? • Hoe krijg ik mijn app in Apple’s App Store? • Wat is de Kiosk (Newsstand) van Apple? • Windows Store: de appwinkel voor Windows 8 • Wat is BlackBerry App World? • Wat is de Nokia Store?

Boeken — ontwikkelingen

Apps — content

• Media in Nederland: lezen • CBS: in 2012 meer jeugdleden voor de bibliotheek

• Digitale informatie: presentatievormen • Hoe maak ik een app voor e-books? • Wat is eyetracking? • Hoe maak je een goede infographic? • Video’s uit het boek Apps, alles over uitgeven op mobiel en tablet • Wat is een verrijkt e-paper? • Open data van het CBS • De Waag Society stimuleert gebruik open data • Eén landelijke app voor regionaal nieuws

Apps Apps — maken • Wat is een app? • Wat zijn de voordelen van een native app? • Hoe worden native apps gemaakt? • Magazine- en boek-apps maken voor tablets met professionele DTP-software • Magazine- en boek-apps maken voor tablets met open source frameworks • Frameworks om applicaties te ontwikkelen • Appcelerator Titanium: apps bouwen in Javascript • Wat is (het nut van) jailbreaken? • Wat is een widget? • Wat staat er in een Request for Proposal?

pps – mobiele besturings A systemen • Wat is iOS? • Wat is Windows Phone? • Wat is Android? • De pros en cons van Android • Wat is Symbian? • Wat is Tizen? • Wat is Bada? • Wat is BlackBerry?

Apps — geld verdienen • Hoe bepaal ik de prijs van een app? • Welke verdienmodellen zijn er voor apps? • Welke soorten ‘appvertising’ zijn er? • Hoe zet ik advertenties in mijn app? • Wat voor advertenties kan ik in een app zetten? • MRAID: standaarden voor mobiel adverteren • Diensten voor de verkoopanalyse van apps • Zes diensten om app-statistieken bij te houden • Hoe profiteer je als boekhandel van m-commerce? • Wat is Het Nieuwe Winkelen? • Waarom mobiel een essentieel kanaal is voor uitgevers

Apps — publiceren • Wat is een appwinkel? • Wat is de App Store? • Wat is Windows Phone Marketplace?

bijlage inct.kennisbank

Web Web — publicatiekanaal • Wat betekent Spotify voor uitgevers? • Wat betekent Facebook voor uitgevers? • Content als onderdeel van een marketingstrategie • YouTube voor zakelijk gebruik • Waarom mobiel een essentieel kanaal is voor uitgevers • De kracht van videoblogs en webinars • Hoe werkt contentmarketing? • 7 tips voor een crossmediale strategie • Een online publicatie als toegevoegde waarde voor je site

Web — webredactie • Digitale informatie: presentatie vormen • Wat is longform journalistiek? • Hoe gebruik je sociale media als informatiebron? • Wat is het nut van siteconventies? • Wat leg je vast in de siteconventies? • Siteconventies: het gedrag van hyperlinks • Hoeveel links passen er op een webpagina? • Een artikel in de structuur van een website plaatsen • De opbouw van een webartikel • Uit welke tekstelementen bestaat een artikel? • Hoe populariseer je een tekst? • Wat is eyetracking? • Welke typen digitale afbeeldingen zijn er? • Hoe maak je een goede infographic? • Wat is beeldtaal? • Wat is visual storytelling? • Zo maak je een succesvolle website voor een tijdschrift • Hoe maak ik een verrijkte PDF? • Hoe groot mag een banner zijn? • MRAID: standaarden voor mobiel adverteren

bijlage inct.kennisbank

Web — webtechniek

Web — e-commerce

• Wat is responsive webdesign? • Tutorial: responsive design • Wat is embedden? • Wat zijn cookies? • De ‘cookiewet’ • Wat is HTML5? • Aan de slag met HTML5 • Wat is het FIDO-protocol? • Wat staat er in een Request for Proposal? • Wat is podcasting? • Wat is vodcasting? • Wat is WordPress en waar kan ik het voor gebruiken? • Welke alternatieven voor Wordpress zijn er? • Wat is een WordPress theme? • Wat kan ik doen met WordPress plugins? • Je WordPress-site aantrekkelijker maken met widgets • Hoe zorg ik dat mijn WordPress-site gevonden wordt? • Hoe verbind ik mijn WordPress-site met de sociale media? • Hoe koppel ik een betaalmogelijkheid of webwinkel aan mijn WordPresssite? • Regelmatig back-ups maken van je WordPress-site • Hoe beveilig ik een WordPress-website?

• Wat wil de online klant? • Je plaats in de nichemarkt vinden • Op zoek naar de feiten over je marktsegment en niche • Productontwikkeling voor je online business • Een actieplan opstellen • Onlineproducten ontwikkelen • Het verdienmodel: hoe vraag je geld voor je product of dienst? • Mogelijke inkomsten inventariseren • Hulpmiddelen voor internetmarketing • Hoe kun je succesvol e-mailmarketing inzetten • Wat is virale marketing? • Hoe reken je informatieconsumptie af? • Online betalen en betaald worden: PayPal • Online betalen en betaald worden: iDEAL • Wat kun je met virtueel geld?

Web — zoekmachineoptimalisatie • Het belang van zoekmachine-optimalisatie • Hoe zorg ik dat mijn WordPress-site gevonden wordt? • Interactie met je bezoekers stimuleren • Hoe wordt je site vindbaar in Google? • Hoe Google omgaat met zoekwoorden • Het belang van Google voor internetondernemers • Hoe zorg ik dat mijn WordPress-site gevonden wordt?

Web — sociale media • Wat zijn sociale media? • De 10 belangrijkste sociale media • Een sociale-mediastrategie opzetten • Mensen aan je merk binden met sociale media • Hoe gebruik je sociale media als informatiebron? • Hoe verbind ik mijn WordPress-site met de sociale media? • Wat betekent Facebook voor uitgevers? • Sociale media in 2012 volgens de Crossmedia Monitor 2012

Web — ontwikkelingen • E-commerce, de kengetallen volgens thuiswinkel.org • Wat is lezen in de cloud? • Wat is Yindo? • Wat is Dropbox? • Media in Nederland: het web • Khan Academy: Online leren in een gestructureerde omgeving • Vulkaan China rommelt en spuwt

Magazine Magazine — concept • Hoe maak je een tijdschrift? • Hoe maak je een bladformule? • Wat is een nulnummer? • Wat is een bladformule? • Wat is een niche-tijdschrift? • Wat is lezersonderzoek en hoe gebruik je het? • Wat is eyetracking? • Branded content: klanten binden met neutrale informatie • Wat is een sponsored magazine? • Welke tijdschriftgenres zijn er? • Welke rubrieken heeft een tijdschrift? • Welke journalistieke genres zijn er? • Wat is een ijkpersoon? • Wat is een lezerspanel? • Wat is een stramien? • Wat is een bookazine?

Magazines — redactie • Hoe bedenk je een goede invalshoek? • Zo houd je een goede brainstorm • Hoe maak je een moodboard? • Wat is de plank? • Het belang van bladritme • Hoe maak je een cover? • Hoe maak je een briefing? • Hoe maak je een freelancerscontract? • Uit welke tekstelementen bestaat een artikel? • Hoe populariseer je een tekst? • Hoe pas je een tekst aan aan het niveau van de lezer? • Wat is de tone of voice? • Welke interviewvormen zijn er? • Wat is hoor en wederhoor? • Wat zijn de regels omtrent voorinzage? • Wat is factchecking? • Hoe ga je om met geschreven bronnen? • Wat is datajournalistiek? • Wat is slow journalism? • Hoe betrek je de lezer bij je blad? • Wat is user generated content? • Wat zijn de voordelen van co-creatie?

• Hoe gebruik je sociale media als informatiebron? • Wat is beeldtaal? • Wat is visual storytelling? • Wat is stockbeeld? • Welke typen digitale afbeeldingen zijn er? • Hoe maak je een goede infographic? • Hoe maak je een tijdschrift persklaar? • Hoe is een redactie georganiseerd? • Wat is een redactieraad? • Wat is een redactiestatuut?

Magazines — ontwikkelingen • De belangrijkste trends in de tijdschriftenwereld • Media in Nederland: lezen • ‘Aan Damien Hirst zou ik het stokje zo overdragen’ • Het beste wetenschapstijdschrift ter wereld nu ook Nederlandstalig • Bright verkoopt supertoffe gadgets

Magazines — productie • Hoe ziet de productieplanning van een tijdschrift eruit? • Wat is een dummy? • Wat staat er in een goede aanvraag voor een drukwerkofferte • Waarom zou ik voor FSC-gecertificeerd drukwerk kiezen? • ISSN: het International Standard Serial Number

Magazines — digitaal • 7 tips voor een crossmediale strategie • Wat is een crossmediaal concept? • Zo maak je een succesvolle website voor een tijdschrift • Welke diensten zijn er om een tijdschrift te verrijken?

agazines — verkoop en M marketing • Tijdschriftcalculatie • Wat zijn de kosten voor het uitgeven van een (internationaal) academisch journal? • Hoe lanceer je een tijdschrift? • Hoe krijg je een tijdschrift goed in het schap? • Fysieke tijdschriftendistributie via het tijdschriftenschap • Wat is stopkracht? • Hoe maak je van een tijdschrift een merk? • Hoe geef ik mijn drukwerk extra attentiewaarde? • Wat is oplagemarketing? • De tarievenkaart • Hoe trek je de aandacht met een tijdschrift-advertentie? • Wat is een advertorial? • Hoe komen oplagecijfers tot stand?

Kranten Kranten — journalistiek en redactie • Zo houd je een goede brainstorm • Hoe betrek je de lezer bij je blad? • Hoe populariseer je een tekst? • Hoe maak je een goede infographic? • Uit welke tekstelementen bestaat een artikel? • Hoe pas je een tekst aan aan het niveau van de lezer? • Wat is factchecking? • Het belang van bladritme • Wat is stockbeeld? • Welke journalistieke genres zijn er? • Wat is de tone of voice? • Wat is de plank? • Hoe maak je een briefing?

Kranten — bronnen • Hoe gebruik je sociale media als informatiebron? • Hoe ga je om met geschreven bronnen? • Welke interviewvormen zijn er? • Wat is hoor en wederhoor? • Krantenartikel over Pretium niet onrechtmatig • Wat zijn de regels omtrent voorinzage? • Wat is slow journalism? • Wat is user generated content? • Wat is datajournalistiek?

Kranten — uitgeverij • Wat is een e-paper? • Wat is een verrijkt e-paper? • Wat is een redactiestatuut?

bijlage inct.kennisbank

• Wat is een redactieraad? • De Nederlandse media in internationaal perspectief • Omzetontwikkeling NDC|VBK • ISSN: het International Standard Serial Number • De tarievenkaart • De abonnementenwet • Waarom zou ik voor FSC-gecertificeerd drukwerk kiezen?

• Hoe gebruik je sociale media als informatiebron? • De wondere wereld van Pinterest • Wat is datajournalistiek? • RTL Nieuws Facts: datajournalistiek toegepast • Wat is big data? • Waar vind ik open data? • Wat is hyperlokale journalistiek? • De verantwoordelijkheid van de maker

Redactie — tekst en beeld

Games • Het idee achter een award winning game • Wat is een game jam? • Gaming • Gamification: wat is het en wat heb je er aan? • Wat is serious gaming?

Redactie Redactie — concepten en ideeën • Hoe maak je een tijdschrift? • Wat is een crossmediaal concept? • Zo maak je een succesvolle website voor een tijdschrift • Hoe bedenk je een goede invalshoek? • Zo houd je een goede brainstorm • Welke tools zijn er voor brainstorms? • Wat is een mindmap? • Tien tools om mindmaps te maken • Hoe maak je een moodboard? • Wat is een ijkpersoon?

Redactie — bronnen • Hoe ga je om met geschreven bronnen? • Wat zijn de regels omtrent voorinzage? • Wat is hoor en wederhoor? • Wat is factchecking? • Waar vind je de juiste woordvoerder?

bijlage inct.kennisbank

• Teksthuisstijl: de taal van de organisatie • Uit welke tekstelementen bestaat een artikel? • Wat is de tone of voice? • Hoe maak je een briefing? • Hoe maak je een cover? • Wat is stopkracht? • Wat is longform journalistiek? • Hoe vermijd je stadhuistaal? • Hoe pas je een tekst aan aan het niveau van de lezer? • Hoe populariseer je een tekst? • Hoe zit het met -d, -t en -dt? • Verkeerd geconstrueerde zinnen rechttrekken • Onjuiste verwijswoorden • Opmaakprofielen gebruiken • Beeld verwerven • Welke typen digitale afbeeldingen zijn er? • Checklist beeldredactie • Wat is beeldtaal? • Wat is stockbeeld? • Waar vind ik een stockbureau? • Waar vind ik een fotograaf? • Waar vind ik een illustrator? • Hoe maak je een goede infographic? • Desktop publishing: Adobe InDesign

Redactie — productsamenstelling • Wat is een bladformule? • Wat is een nulnummer? • Het belang van bladritme • Wat is de plank? • Hoe maak je een tijdschrift persklaar? • Welke diensten zijn er om een tijdschrift te verrijken? • Welke journalistieke genres zijn er? • Welke interviewvormen zijn er? • Wat is slow journalism? • Wat is visual storytelling?

• Wat zijn de voordelen van co-creatie? • Digitale informatie: presentatievormen

Redactie — organisatie • Hoe is een redactie georganiseerd? • Wat is een redactiestatuut? • Wat is een redactieraad? • Redactionele planning: bepalende factoren • Redactionele planning: prioriteren en schuiven • Wat is een workflow?

Redactie — band met de lezer • Hoe betrek je de lezer bij je blad? • Lezers willen betrokken zijn • Wat zijn de voordelen van co-creatie? • Content als onderdeel van een marketingstrategie • Wat is lezersonderzoek en hoe gebruik je het? • Wat is een lezerspanel? • Wat is user generated content?

Redactie — marketing • Hoe werkt contentmarketing? • Wat is een advertorial? • Wat is een sponsored magazine? • Branded content: klanten binden met neutrale informatie • Content als onderdeel van een marketingstrategie

Juridisch Juridisch — rechtenkwesties • Wat is auteursrecht? • Het model-auteurscontract voor Nederlandstalig literair werk • Hoe regel ik de digitale rechten met mijn auteurs? • Rechtmatig publiceren, hoe doe je dat? • Wat is citaatrecht? • Foto als citaat • Wat is portretrecht? • Portretrecht geen absoluut recht om foto’s tegen te houden • Omslagfoto met Rode Duivels rechtmatig

• Wat doet Cedar? • Hoe wordt de Reprorechtvergoeding verdeeld? • Wat doet Lira? • Wat doet de Stichting Reprorecht?

• Online video voor de beste resultaten • Het tweede scherm werkt voor RTL

• Hoe worden native apps gemaakt? • Wat zijn graph databases?

Video — ontwikkelingen

echniek — productieonder T steuning

Juridisch — digitaal publiceren

• Media in Nederland: omroepen • Khan Academy: Online leren in een gestructureerde omgeving • Connected tv in 2012 in stroomversnelling • De YouTube-economie • Video on demand, een wereldmarkt met lokale kansen

• Checklist voor het versturen van online nieuwsbrieven • Wat zijn cookies? • De ‘cookiewet’

Juridisch — arbeidsrecht • De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) • Ontslag tijdens opname ouderschapsverlof

Juridisch — aansprakelijkheid • Krantenartikel over Pretium niet onrechtmatig • Directeur bv privé aansprakelijk bij grove schending auteursrecht

Audio • Wat is een luisterboek? • Wat is internetradio? • Hoe maak je internetradio? • Wat is podcasting? • Wat betekent Spotify voor uitgevers? • Radio: de luisteraar centraal

Video Video — techniek • Video: enkele technische begrippen • Bestandstypen voor webvideo • Wat zijn streaming media?

Video — toepassingen • Videomarketing • YouTube voor zakelijk gebruik • Kijkcijfers op YouTube • Wat is een brand(ed) channel? • Vimeo • De kracht van videoblogs en webinars

Techniek Techniek — besturingssystemen • Wat is iOS? • Wat is (het nut van) jailbreaken? • Wat is Android? • De pros en cons van Android • Windows 8 • Wat heb ik aan Windows 8? • Wat is Windows Phone? • Wat is BlackBerry? • Wat is Bada?

Techniek — app en web • Waar vind ik een CMS? • Tutorial: responsive design • Wat is een WordPress theme? • Hoe zorg ik dat mijn WordPress-site gevonden wordt? • Wat kan ik doen met WordPress plugins? • Hoe verbind ik mijn WordPress-site met de sociale media? • Hoe beveilig ik een WordPress-website? • Je WordPress-site aantrekkelijker maken met widgets • Wat is een widget? • Wat zijn streaming media? • Wat is embedden? • Wat is het FIDO-protocol? • Wat is SaaS? • De ‘cookiewet’ • Wat is HTML5? • Aan de slag met HTML5 • Wat zijn de voordelen van een native app?

• Wat is een functioneel ontwerp (FO)? • Magazine- en boek-apps maken voor tablets met professionele DTP-software • Magazine- en boek-apps maken voor tablets met open source frameworks • Frameworks om applicaties te ontwikkelen • E-books maken met Jutoh • E-books maken met Sigil • Het fixed layout e-book • Welke standaardsoftware is er voor de publicatie van een e-zine? • Waar vind ik een CMS? • Wat is opensourcesoftware? • Waar vind ik opensourcesoftware? • Wat staat er in een Request for Proposal? • Het wat, waarom en hoe van ‘web to print’ • Welke drukprocedés zijn er? • Welke druktechnieken voor tijdschriften zijn er? • Papiersoorten voor boekdruk • Welke soorten metadata zijn er? • Unicode — één code voor elk teken • Wat is xpath? • Wat is xslt? • URL, URI, IRI, URN: waar het staat of wat het is • Wat is een taxonomie? • Wat is een ontologie? • Wat is een thesaurus? • Wat is SKOS?

Techniek — toepassingen • Wat is augmented reality? • De QR-code • Wat is wearable computing? • Smart TV: home media hub • Wat is Dropbox? • Wat is een elo?

Techniek — beeldbestanden • Welke factoren bepalen de kwaliteit van beeldbestanden? • Welke typen digitale afbeeldingen zijn er? • Bestandstypen voor webvideo • Video: enkele technische begrippen

bijlage inct.kennisbank

Out of the box

Geld verdienen — aandacht genereren

• Valkuilen voor de projectmanager • Hoe kan ik risico’s systematisch de kop indrukken?

Out of the box — hulpmiddelen

• Het belang van productlanceringen • Een online publicatie als toegevoegde waarde voor je site • Hoe krijg ik mijn boek onder de aandacht van de pers? • Hoe werkt contentmarketing? • Branded content: klanten binden met neutrale informatie

• De wondere wereld van Pinterest • Welke tools zijn er voor brainstorms? • Tien tools om mindmaps te maken

Geld verdienen

Out of the box — concepten • De synergie tussen opleiden en uitgeven • Nieuwe uitgeefconcepten • Wat zijn de voordelen van co-creatie? • Wat is beter voor het milieu, papier of digitaal? • Wat doen verhalen met de hersenen? • Wat doet kleur voor uw imago?

• Out of the Box — projectmatig werken • Wat is projectmatig werken? • Welke randvoorwaarden zijn er voor projectmatig werken? • Wat is een project? • Is een innovatieproject anders dan een ‘gewoon’ project? • Waarom een bepaalde projectmanagement-methodiek kiezen? • Hoofdstromingen in projectmanagement-methodes • Projectmanagement-methode: PMW, ProjectMatig Werken • Projectmanagement-methode: Prince 2 • Projectmanagement-methode: Scrum • Hoe omschrijf ik het te behalen projectresultaat? • Wat moet er in de projectopdracht staan? • Projectfase 1: De initiatieffase • Projectfase 2: De definitiefase • Projectfase 3: De ontwerpfase • Projectfase 4: De voorbereidingsfase • Projectfase 5: Realisatie en oplevering • Op welke criteria kan ik mijn project besturen? • Hoe maak ik een planning? • Tips voor de projectmanager • Hoe bepaal ik of mijn project klaar is om te starten? • Welke hoofdrollen zijn er in een project en wat zijn hun eigenschappen?

bijlage inct.kennisbank

Geld verdienen — ondernemingsstrategie

Geld verdienen — internet marketing

• Een businessmodel helpt je de juiste waarde te creëren • Hoe werkt het Businessmodel canvas? • Wie betaalt de uitgever? • Verantwoord kosten maken • Een actieplan opstellen • Waarom strategische businesspartners kiezen? • Hoe zet ik de interne organisatie van mijn bedrijf op? • Het D5-D3-model • Wat zijn de kernactiviteiten van je onderneming?

• Videomarketing • Hulpmiddelen voor internetmarketing • De kracht van videoblogs en webinars • Hoe kun je succesvol e-mailmarketing inzetten • Een sociale-mediastrategie opzetten • Wat betekent Facebook voor uitgevers? • Wat is virale marketing? • Interactie met je bezoekers stimuleren • Het belang van zoekmachine-optimalisatie • Hoe Google omgaat met zoekwoorden • Hoe wordt je site vindbaar in Google? • Het belang van Google voor internetondernemers • Wat zijn cookies?

Geld verdienen — positioneren • Propositie en positionering van je online business • Productontwikkeling voor je online business • Onlineproducten ontwikkelen • Het belang van je eigen niche • Je plaats in de nichemarkt vinden • Op zoek naar de feiten over je marktsegment en niche • Het verdienmodel: hoe vraag je geld voor je product of dienst? • Hoe maak je een SWOT-analyse? • Hoe zet ik mijn SWOT-analyse om in een strategie? • Wat wil de online klant? • Hoe maak je van een tijdschrift een merk? • Digitaal moeten we allemaal • Wat doet kleur voor uw imago?

• Geld verdienen — marketing strategie • Wat is het marketingstrategie-canvas? • Upselling: Hoe verdien je meer geld aan dezelfde klanten? • Wat is de marketingtrechter?

Geld verdienen — adverteren • MRAID: standaarden voor mobiel adverteren • De toekomst van advertising • Welke soorten ‘appvertising’ zijn er? • Hoe zet ik advertenties in mijn app? • Wat voor advertenties kan ik in een app zetten? • Hoe groot mag een banner zijn? • Hoe trek je de aandacht met een tijdschrift-advertentie? • Wat zijn de spelregels van het AIDA-model? • De tarievenkaart • Wat is een advertorial?

Geld verdienen — productprijs • Hoe bepaal ik de prijs van een app? • De verkoopprijs van een boek berekenen • Welke verdienmodellen zijn er voor apps?

• Welke verdienmodellen zijn er voor e-books? • Tijdschriftcalculatie • Wat zijn de kosten voor het uitgeven van een (internationaal) academisch journal? • Hoe reken je informatieconsumptie af? • Het lijkt wel gratis

Geld verdienen — verkoop en distributie • Wat is een appwinkel? • Wat is de App Store? • Wat is Google Play? • Wat is Windows Phone Marketplace? • Wat is BlackBerry App World? • Wat is de Nokia Store? • Hoe koppel ik een betaalmogelijkheid of webwinkel aan mijn WordPresssite? • Online betalen en betaald worden: PayPal • Online betalen en betaald worden: iDEAL • Open je gesprek met de schatkistvraag • Hoe krijg je een tijdschrift goed in het schap? • European Article Numbering

Geld verdienen — rechten • Hoe regel ik de digitale rechten met mijn auteurs? • Hoe wordt de Reprorechtvergoeding verdeeld? • Wat doet Lira?

• Video on demand, een wereldmarkt met lokale kansen • De YouTube-economie

• Lezers verleiden via hun onderbewuste

Marktontwikkelingen — producten

Internationaal • Media in Rusland • Media in India • De media in de VS • Media in China • Vulkaan China rommelt en spuwt • Media in Brazilië: televisie – kranten – internet • Braziliaanse steden voorop met nieuwe media • Media in Nederland in internationaal perspectief: lezen • Media in Nederland in internationaal perspectief: het web • Media in Nederland in internationaal perspectief: omroepen • De cijfers over ons mediagebruik • Wat is Meta4Books? • Omslagfoto met Rode Duivels rechtmatig

Marktontwikkelingen

Geld verdienen — cases

Marktontwikkelingen — analyse

• Bright verkoopt supertoffe gadgets • Bewust boodschappen doen met Boodschapp • Open data van het CBS • Eén landelijke app voor regionaal nieuws • De Telegraaf verkoopt sieraden • De Waag Society stimuleert gebruik open data • E-commerce, de kengetallen volgens thuiswinkel.org • Leef.nl, een online medisch warenhuis • RTL Nieuws Facts: datajournalistiek toegepast • Online video voor de beste resultaten • De e-commerce-strategie van Sanoma

• Deloitte benoemt media-, telecomen technologietrends van 2013 • Het boekenvak in crisis • De toekomst van media-industrie • Digitalisering en de ontwikkeling van entertainmentmarkten • Sociale media in 2012 • De toekomst van advertising • Advertenties werken zowel in papieren als digitale nieuwsmedia • Wat is Het Nieuwe Winkelen? • Welke verdienmodellen zijn er voor e-books?

Marktontwikkelingen — strategie • Het nut van strategie • 7 tips voor een crossmediale strategie

• Nieuwe uitgeefconcepten • Smart TV: home media hub • De synergie tussen opleiden en uitgeven • Khan Academy: online leren in een gestructureerde omgeving • Wie kent de ISTC toe en hoe ziet een ISTC eruit?

HRM HRM — werving, selectie en ontslag • Waar vind ik tijdelijk redactiepersoneel? • De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) • De juiste auteur vinden • Hoe zorg je voor continuïteit in het management? • Ontslag tijdens opname ouderschapsverlof

• HRM — de HR-cyclus • Wat is de HR-cyclus? • Waarom voer je beoordelingsgesprekken? • Hoe voer je een beoordelingsgesprek? • Wat is een functioneringsgesprek? • Hoe werkt de STARR-methode? • De STARR-methode verbeeld • Employability: een driestappenplan • Hoe kan ik besparen op opleidingskosten? • Waar vind ik een vakgerichte opleiding?

HRM — strategie • Het Nieuwe Werken: wat is het en wat heb je eraan? • De drie gouden regels bij een reorganisatie • Hoe werkt zelfkennis en waarom is het belangrijk? • Hoe stimuleer je je medewerkers tot buitengewone prestaties?

bijlage inct.kennisbank

Any Channel Any Channel Efficiently produce, re-use, EfficiĂŤnt produceren, hergebruiken license your content. en licenseren van uw content

Find out we areuitgevers the leading supplier de Ontdek zelfwhy waarom wereldwijd for publishers worldwide. voorkeur geven aan WoodWing. | WoodWing Solution partner: publiqare.nl

“Ik zocht een digitale drukker en vond een partij die risicoloos uitgeven mogelijk maakt”

publishing o.a. book on demand paperbacks jaarverslagen selfpublishing e-books promotie

Uitgeversoplossingen op maat

Prepublicaties, long tail, backlist en de gehele logistieke afhandeling van bestelling tot boek; het gehele traject van book on demand is bij ons in ervaren handen en dat alles vanaf oplage één!

Ervaar nu ook zelf de vele voordelen van book on demand en ontdek wat Hollandridderkerk voor u kan betekenen. Wij inspireren u graag.

Met book on demand zijn dure voorraden en ook het begrip 'out of print' verleden tijd. U heeft elke titel direct tot uw beschikking, betaalbaar en met de topkwaliteit die u van ons mag verwachten.

Meer informatie? www.hollandridderkerk.nl/bod

Book on demand is een eigentijdse methode van publiceren waarbij u optimaal profiteert van onze technische innovaties! Wij begeleiden en adviseren u rondom de complete productie van uw boeken en creëren professioneel maatwerk.

Kolenbranderstraat 14, Ridderkerk Postbus 49, 2980 AA Ridderkerk KvK Rotterdam nr. 24091789

T +31 (0) 180 48 22 22 E sales@hollandridderkerk.nl I www.hollandridderkerk.nl