ASKO STUDIEDAG 30 MAART 2017
De toekomst is NU!
Programma
2
08.30-09.15 uur inloop 09.15-09.30 uur opening door Diane Middelkoop 09.30-10.30 uur plenaire lezing door Mark Mieras 10.30-11.00 uur pauze 11.00-12.00 uur 1e ronde lezingen en sessies 12.00-13.00 uur lunch 13.00-14.00 uur 2e ronde lezingen en sessies 14.15-15.15 uur 3e ronde lezingen en sessies 15.30-16.00 uur afsluiting in foyer 16.00 uur
borrel
Thema’s sessies: Lezing De toekomst is NU Onderzoekend leren Brede vorming en ontwikkeling Waardengedreven onderwijs
3
9. -10. Plenair 30
30
PLENAIRE LEZING VAN MARK MIERAS
RODE ZAAL
9 misverstanden over leren Is leren informatie downloaden in het brein? Dat is één van de negen pijnlijke misverstanden over onderwijs die wetenschapsjournalist Mark Mieras aan flarden schiet. In zijn lezing neemt hij samen met ons een duik in de neurobiologie van het leerproces. Hoe werkt leren echt? Hoe zet je de hersenen in de juiste stand om te leren? En wat betekenen de nieuwe inzichten voor jou als leraar? Een ding is zeker: lesgeven wordt nog leuker! Mark Mieras (1962) is wetenschapsjournalist, bekend van radio en televisie en als auteur van ‘Ben ik dat?’ en ‘Liefde’. Deze veelgelezen boeken geven een onthullend en tegelijk herkenbaar beeld van ons bewegelijke brein. Mieras studeerde cum laude af in de theoretische natuurkunde. Hij verstaat de kunst om wetenschap tastbaar en praktisch te maken en om mensen mee te slepen in zijn eigen nieuwsgierigheid. Als Mieras spreekt vliegt de tijd. (Om een idee te krijgen: www.mieras.nl)
10. -11. 30
00
4
Pauze
5
11. -12. Sessies ronde 1 00
00
Blauwe Zaal
Persoonsvorming en identiteitsontwikkeling
Rode Zaal
Superdiversiteit, implicaties voor de onderwijspraktijk
Zaal 1
Ontwerpend en onderzoekend leren met kleuters
Zaal 2
God’s Lam - inspirerend filmgesprek
Zaal 3
Met ouders in dialoog?!
Lezing
Zaal 4
Aandachtstraining met kinderen
De toekomst is NU
Zaal 5
Denkspellen inzetten in de klas bij hoogbegaafdheid
Zaal 6
Woordenschat en nieuwsbegrip
Zaal 7
Woordenschat onderwijs op de Mijlpaal
Zaal 8
Engels op de Archipel
Zaal 9
Verrassend simpel muziek maken
Zaal 10
Hebben beelddenkers leerproblemen of problemen met leren?
Studio (black Room)
Autisme in de klas
Buiten
Bewegen op het plein, veilig en fijn!
Thema’s sessies:
Onderzoekend leren Brede vorming en ontwikkeling Waardengedreven onderwijs
6
1e ronde lezingen en sessies
11.00 - 12.00 uur PROF. MONIQUE VOLMAN – HOOGLERAAR ONDERWIJSKUNDE UVA
PROF. MAURICE CRUL - HOOGLERAAR DIVERSITEIT EN ONDERWIJS VU
Persoonsvorming en identiteits ontwikkeling: (hoe) doe je dat op school?
Superdiversiteit, implicaties voor de onderwijspraktijk
BLAUWE ZAAL De afgelopen tijd is de aandacht voor onderwijsdoelen als persoonsvorming en identiteitsontwikkeling sterk toegenomen. In deze lezing presenteert Monique Volman de resultaten van een literatuurstudie die in kaart brengt wat we uit internationaal onderzoek weten over de vraag ‘Hoe kan onderwijs een bijdrage leveren aan de identiteitsontwikkeling van leerlingen?’. Vervolgens bespreekt Monique een lopend onderzoek waarin tien vernieuwende VO-scholen, onder de noemer ‘toekomstgericht onderwijs’, in beeld brengen hoe zij met hun leerlingen werken aan onderwijsdoelen als persoonsvorming, zelfsturing en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Tot slot komt de vraag aan de orde wat we hiervan kunnen leren voor de praktijk van het basisonderwijs. Monique Volman is hoogleraar Onderwijskunde aan de UVA
RODE ZAAL Maurice Crul introduceert in zijn lezing het begrip superdiversiteit aan de hand van de demografische ontwikkelingen in de stad Amsterdam. Wanneer is het zinvol om het begrip superdiversiteit te gebruiken en wat zijn de implicaties van het lesgeven in een superdiverse klassensituatie? De superdiverse klas markeert vaak het einde van het doelgroepenbeleid. Maurice Crul zal aan de hand van recent onderzoek ingaan op een aantal nieuwe blinde vlekken die daardoor kunnen ontstaan. Blinde vlekken die vaak ontstaan omdat we, geconfronteerd met de complexe diversiteit in de klas, terugvallen op het eigen waardensysteem voor ons handelen. Als leidraad neemt hij twee veel gebruikte statements in het onderwijs. “Iedereen krijgt dezelfde kansen in het onderwijs” en “Ik behandel iedereen in de klas gelijk”. Hoe zorgen we ervoor dat het werken in een superdiverse klassensituatie niet leidt tot nieuwe vormen van ongelijkheid? Maurice Crul is hoogleraar diversiteit en onderwijs aan de VU.
11.00 - 12.00 uur
7
1e ronde lezingen en sessies
MARTIJN WEESING, ACHTHOEK
ARKADE, WIM WEVER
ARKADE, JAHMILA FRANK
Ontwerpend en onderzoekend leren met kleuters
God’s Lam* - Een inspi rerend filmgesprek over waarden en diversiteit
Met ouders in d ialoog?!
ZAAL 1 Kleuters zijn heel nieuwsgierig en ontdekken al spelend hun wereld. Maar hoe kun je dat spel in combinatie met hun natuurlijke nieuwsgierigheid gebruiken als motor voor onderzoekend en ontwerpend leren? In deze workshop ga je aan de slag met activiteiten en materialen die je hiervoor kunt inzetten. Je krijgt handvatten om de onderzoekende en oplossende houding van kinderen te herkennen en te stimuleren op een kleuter-eigen manier.
ZAAL 2 In deze workshop kijken we gezamenlijk de korte film ‘God’s Lam*’ en gaan we naar aanleiding van de film met elkaar in gesprek over onze waarden en de dagelijkse sociaal-culturele diversiteit binnen de school. Een prachtige film en mooie werkvorm, die ook geschikt is om in te zetten voor je eigen team of in de bovenbouw. *God’s Lam: Zakaria, de elfjarige zoon van een Islamitische slager, leeft toe naar het eerste Offerfeest zonder moeder. Een dreigend verbod op ritueel slachten en een zwakzinnige broer die valt voor het lammetje dat bedoeld is voor het Offerfeest gooien roet in het eten.
ZAAL 3 Ouders lijken steeds mondiger te worden. Ze komen op voor zichzelf en hun kind, maar lijken soms te vergeten dat school een partner is. Arkade laat zien (en vraagt actieve betrokkenheid van de deelnemers) met voorbeelden uit de concrete ASKO- praktijken op welke manier en met welke handvatten en instrumenten je een goede dialoog aangaat met ouders omtrent pittige onderwerpen.
MIRJAM BLOK, WILLIBORDSCHOOL
Mijn hoofd is zo vol. Wat kan ik doen? Aandachtstraining met kinderen ZAAL 4 In de hectische tijd waarin we leven krijgen kinderen en volwassenen veel prikkels te verwerken. Er is veel drukte om ons heen. Om je als kind goed staande te houden in deze tijd is het prettig als je in staat bent te ontspannen en vaardigheden kent om een hoofd vol gedachten tot rust te kunnen brengen. In deze workshop wil Mirjam jullie kennis laten maken met hoe je met kinderen de aandachtsspier kunt oefenen. De kinderen leren emoties te benoemen en te begrijpen, het zelfvertrouwen te vergroten, het geheugen te verbeteren en aardiger te zijn voor zichzelf en anderen.
11.00 - 12.00 uur
8
1e ronde lezingen en sessies
ELKE KLEINE DETERS, WILLIBRORDSCHOOL
JOLANDA DERIGA EN SASKIA EELMAN, WILLIBRORDSCHOOL
THOM VAN DONGEN, DE MIJLPAAL
ANNE JANSEN EN ESTHER COOMANS, ARCHIPEL
Denkspellen inzetten in de klas bij hoogbegaafdheid
Hoe kan effectief en motiverend woorden schat onderwijs helpen bij het werken met Nieuwsbegrip
Woordenschatonderwijs op de Mijlpaal
Engels op de Archipel via TPR
ZAAL 5 Hoogbegaafde kinderen beschikken over uitgebreide cognitieve vaardigheden. Toch lukt het hen niet altijd om deze vaardigheden optimaal te benutten. Gebrek aan motivatie, concentratie of leerstrategieën en de angst om te falen kunnen in de weg staan. Dit gebeurt niet alleen bij hoogbegaafde kinderen. In deze workshop onderzoeken we hoe je denkspellen in kan zetten om op een spelende manier bij te dragen aan een growth mindset en goed ontwikkelde executieve functies.
ZAAL 6 Voor leerkrachten die bij zichzelf en bij hun leerlingen merken dat de motivatie rondom nieuwsbegrip aan het afnemen is. Wat is er voor nodig om de betrokkenheid te vergroten. Op welke wijze kan er gewerkt worden aan woordenschat zodat de leerling tot beter begrip kan komen van teksten in nieuwsbegrip. Wat is goed woordenschat-onderwijs volgens de literatuur. Wij nemen jullie mee in een aanpak die is uitgeprobeerd in groep 7.
ZAAL 7 Een leerteam van vijf leerkrachten uit groep 1 t/m 4 wordt gedreven door het inzicht: woordenschat ontwikkeling is denkontwikkeling! Binnen de schoolbrede integratie van de viertaktmethodiek in ontwikkelingsgericht taalonderwijs, kiest het leerteam haar focus: hoe selecteer je nieuwe woorden en hoe zorg je voor een stevig en duurzaam woordennetwerk in de kinderhoofden? Boekenkring, interactief voorlezen en expert lezen worden onderzocht op hun kracht bij de opbouw van dit netwerk.
ZAAL 8 Vind je het leuk of interessant om op school met Engels aan de slag te gaan? Op de Archipel doen ze dit nu 8 jaar en hebben ze inmiddels een behoorlijke ervaring opgedaan. Deze ervaring willen Anne en Esther met jullie delen. Eén van de onderdelen van de lessen Engels is Total Physical Respons, TPR. TPR is een aanpak om op een speelse manier nieuwe woorden en zinnen te leren. In deze workshop maak je kennis met TPR en ga je naar huis met minimaal één TPR les die je meteen op je eigen school kunt toepassen. Uiteraard is er ook ruimte om vragen te stellen over allerlei andere aspecten van VVTO-Engels van groep 1 t/m 8.
11.00 - 12.00 uur
9
1e ronde lezingen en sessies
RUUD KAMSTRA EN CHRETIEN GABRIELS
CLEMEYNS VAN FOREEST, WESPENNEST
LUNA BEUKEMA, STEUNPUNT VOOR AUTISME
Verrassend simpel muziek maken
Hebben beelddenkers leerproblemen of pro blemen met leren?
Autisme in de klas
ZAAL 9 In deze workshop maak je kennis met de Boomwhackers. Boomwhackers zijn felgekleurde lichtgewicht plastic buizen. Ze zijn verschillend van lengte waardoor ze bij aanraking verschillende tonen laten horen. Door het raken van objecten, andere Boomwhackers of eigen lichaam leer je ritme, melodie, harmonieën en akkoorden op een speelse manier. Ideaal voor de muzikale leerkracht maar ook voor de leerkrachten die geen noten kunnen lezen of zelf geen instrument bespelen.
ZAAL 10 Wat zijn de kenmerken van beelddenkers? Hoe herken je ze, hoe maken zij zich de leerstof het beste eigen. Tips bij het aanbieden van de leerstof: • r ekenen, klokkijken • b egrijpend lezen • s pelling • l ezen.
STUDIO (BLACK ROOM) BEGANE GROND Luna Beukema laat concrete voorbeelden zien hoe je je onderwijs eenvoudig kunt aanpassen aan leerlingen met (vermoedelijk) autisme. Het doel van de workshop is dat jij de volgende dag concreet aan de slag kunt. Je krijgt praktische handvatten voor autisme in de klas: • hoe communiceer je? • hoe is je instructietaal? • hoe ziet een werkbare dag/ weekplanning eruit? • hoe ziet de ideale werkomgeving eruit? (Op deze studiedag kun je desgewenst met Luna Beukema een schoolbezoek afspreken. Het Steunpunt Autisme is onderdeel van het Samenwerkings verband Amsterdam-Diemen.)
MILCO BAARTSCHEER EN NIELS DE GROOT, VAKLEERKRACHTEN BEWEGINGSONDERWIJS ST. JOZEF, ARCHIPEL EN DE BRON
Bewegen op het plein, veilig en fijn! VERZAMELEN GARDEROBE: WE GAAN NAAR BUITEN! Voor alle leerkrachten (en anderen) die graag met de klas op het schoolplein op een leuke, veilige en gevarieerde manier verschillende kleine en grote spellen willen begeleiden. Denk aan het spelen tijdens de pauze, maar ook op het moment dat de gymleraar afwezig is, of gewoon op een mooie dag. Haal het kind weer in je naar boven en doe mee aan onze actieve workshop!
12. -13. 00
00
10
Lunch
11
13. -14. Sessies ronde 2 00
00
Blauwe Zaal
Hoe we verder komen met burgerschapsonderwijs
Rode Zaal
Maakt het uit “waar je wiegie heb gestaan”?
Zaal 1
Autisme in de klas
Zaal 2
Leren reflecteren op burgerschapservaringen
Zaal 3
De Vreedzame School
Lezing
Zaal 4
Onderzoeken en schrijven: van verhaal tot betoog
De toekomst is NU
Zaal 5
Geen thema’s zonder kennis
Zaal 6
Managementdrives - Waar word jij door gedreven in je werk?
Zaal 7
Amsterdam, onze stad.
Zaal 8
Voorbereidend schrijven in de onderbouw
Zaal 9
OneNote (Office 365), een veelzijdig hulpmiddel in de klas
Zaal 10
Didactisch coachen
Studio (black Room)
Daar zit muziek in!
Thema’s sessies:
Onderzoekend leren Brede vorming en ontwikkeling Waardengedreven onderwijs
12
2e ronde lezingen en sessies
13.00 - 14.00 uur DRS. HESSEL NIEUWELINK – LERARENOPLEIDING EN ONDERZOEKER HVA
Hoe we verder komen met burgerschapsonderwijs BLAUWE ZAAL Recent liet de onderwijsinspectie zien dat scholen moeite hebben om burgerschap een structurele plek te geven in hun onderwijs. Dit, terwijl kinderen opgroeien in een wereld waarin polarisatie, discriminatie, radicalisering en het ondermijnen van democratie en vrijheidsrechten aan de orde van de dag is. Kortom, er is urgentie voor scholen om meer te doen met burgerschap. In deze lezing zal Hessel Nieuwelink aandacht besteden aan het burgerschap van kinderen en hoe dat zich door de tijd ontwikkelt. Wat weten we op basis van onderzoek op welke manieren de school kan werken aan het burgerschap van leerlingen. Hessel Nieuwelink is promovendus en docent aan de HvA
PROF. RUBEN FUKKINK – LECTOR PEDAGOGIEK HVA/UVA
Maakt het uit “waar je wiegie heb gestaan”? RODE ZAAL Op basis van gegevens over ruim 10.000 Amsterdamse leerlingen is onderzocht wat voorspellers zijn van succesvolle schoolloopbanen. Hangen schoolloopbanen samen met individuele kenmerken van de leerlingen, zoals sekse of het over- of onderadvies? Hangt succes in de schoolloopbanen in Amsterdam (ook) samen met kenmerken van de omgeving, zoals de school? En is er ook een samenhang met het stadsdeel waar jongeren naar school gaan? Voor verschillende Europese steden zijn deze zogenaamde ‘neighbourhood effects’ onderzocht en ook gevonden. In deze recent afgeronde studie volgen we de Amsterdamse leerling vanaf groep 8 tot en met de vierde klas in het voortgezet onderwijs en kijken we naar leerlingen, scholen en alle stadsdelen waar ASKO actief is. Ruben Fukkink is lector Pedagogiek aan de Hogeschool van Amsterdam en is met vele collega’s actief in het speerpunt ‘Urban education’. Hij is tevens verbonden aan de Universiteit van Amsterdam.
13.00 - 14.00 uur
13
LUNA BEUKEMA, STEUNPUNT VOOR AUTISME
JITSKE STEENBERGEN, JUNIOR ONDERZOEKER UVA
Autisme in de klas
Leren reflecteren op binnen- en buiten schoolse burgerschap servaringen
ZAAL 1 Luna Beukema laat concrete voorbeelden zien hoe je je onderwijs eenvoudig kunt aanpassen aan leerlingen met (vermoedelijk) autisme. Het doel van de workshop is dat jij de volgende dag concreet aan de slag kunt. Je krijgt praktische handvatten voor autisme in de klas: • hoe communiceer je? • hoe is je instructietaal? • hoe ziet een werkbare dag/ weekplanning eruit? • hoe ziet de ideale werk omgeving eruit? (Op deze studiedag kun je desgewenst met Luna Beukema een schoolbezoek afspreken. Het Steunpunt Autisme is onderdeel van het Samenwerkingsverband Amsterdam-Diemen.)
ZAAL 2 Kinderen leren om burger te zijn door hun deelname aan sociale en culturele praktijken uit hun dagelijks leven, waar zij verschillende ervaringen opdoen. Leerkrachten en onderzoekers hebben met elkaar onderzocht welke strategieën ingezet kunnen worden om leerlingen te laten reflecteren op deze ervaringen. Vervolgens is er een tool ontwikkeld waarmee dit proces op gang gebracht kan worden. In deze workshop wordt de tool bekeken en wordt er gekeken naar de mogelijkheden die dit voor de praktijk biedt.
2e ronde lezingen en sessies
JOLANDA DERIGA, WILLIBRORD EN MIRJAM VAN DE VEN (CED GROEP)
De Vreedzame School ZAAL 3 Deze workshop geeft een doorkijkje in de achtergronden en de werkzame principes van De Vreedzame School en de dagelijkse praktijk van een paar Vreedzame Asko-scholen. Van scholen wordt verwacht dat zij in hun onderwijs aandacht besteden aan de persoonlijke en maatschappelijke vorming van de leerlingen, kortom aan burgerschapsvorming. De vraag is hoe je dat op een succesvolle manier kunt doen. Uit evaluatieonderzoek naar De Vreedzame School blijkt dat het goed mogelijk is om als school gedrag en houding van leerlingen positief te beïnvloeden. Voorwaarde is wel dat burgerschapsvorming niet als vak wordt beschouwd maar dat de school wordt ingericht als oefenplaats.
MIRJAM ZAAT, ST. TAALVORMING
Onderzoeken en schrijven: van verhaal tot betoog ZAAL 4 Bij onderzoekend leren is het schrijven van teksten belangrijk. Op de Achthoek is een manier ontwikkeld om systematisch van groep 1/2 tot en met groep 8 met teksten bezig te zijn (lezen en schrijven). Welk type tekst je kiest heeft te maken met het publiek en de inhoud van je onderzoek. In de workshop worden een paar korte werkvormen behandeld. Inspiratie voor iedereen die goed schrijven voor alle kinderen belangrijk vindt en dat ook met plezier voor leerkracht en kinderen wil doen.
13.00 - 14.00 uur
MARIE-JOSÉ GLANDORF EN HELEEN BUHRS, ALAN TURING SCHOOL
Geen thema’s zonder kennis ZAAL 5 Moeten we de geschiedenis door leerlingen zelf laten ontdekken of is het beter om de geschiedenis volledig aan ze uit te leggen? Marie-José en Heleen gaan het in de workshop hebben over een effectieve opbouw van zaakvakken binnen het thematisch onderwijs. Uit onderzoek blijkt dat als leerlingen zelf op zoek moeten gaan naar kennis dat het leren vijf keer zoveel tijd kost. De dames laten zien hoe een gestructureerde aanpak van een thema leidt tot kwalitatief goed onderzoek van leerlingen.
14
2e ronde lezingen en sessies
STEVEN HOYER, ASKO ADVISEUR P&O
ANNETTE BENEDICTUS, WESPENNEST
Managementdrives Waar word jij door gedreven in jouw werk?
Amsterdam, onze stad.
ZAAL 6 De bijeenkomst is bedoeld om kennis op te doen van de verschillende drijfveren aan de hand van het instrument ‘Management Drives’. Met Management Drives worden drijfveren – voorspellers voor gedrag – in kaart gebracht. Je zult merken dat je bepaald gedrag, passend bij de drijfveer, van jezelf maar ook van een ander herkent. Hoe jij handelt, denkt en doet is voor jou erg logisch, maar hoeft voor een ander niet zo te zijn. Door inzicht te krijgen in deze verschillen wordt het nog makkelijker om elkaar te begrijpen en zul je elkaar nog beter kunnen aanvullen.
ZAAL 7 Een schoolbreed project waarin een jaar lang de rijke geschiedenis en cultuur van Amsterdam wordt verweven in het onderwijs. In het project ‘Amsterdam, onze stad’ staan de geschiedenis en cultuur van Amsterdam een jaar lang centraal op het Wespennest. In dit project geven we concrete invulling aan een abstract begrip als burgerschapsvorming en streven we ernaar dat kinderen zich verbinden met de plek waar ze leven. Het vertellen van verhalen speelt in het project een belangrijke rol. Het project ‘Amsterdam, onze stad’ kunnen we vormgeven dankzij een beurs van het Lerarenontwikkelfonds. Annette zal in de presentatie daarnaast iets vertellen over de vele mogelijkheden die het Lerarenontwikkelfonds biedt.
MARIE-THÉRÈSE DIJXHOORN, MESKER- EN BENAUDIRA THERAPEUTE
Voorbereidend schrijven in de onderbouw ZAAL 8 Het belang van de neurologische rijpheid van het kind om tot schrijven en lezen te komen. Bij alles, dus ook bij het schrijven en lezen zijn meerdere gebieden van de hersenen actief. Voordat een kind leert schrijven en lezen is het van groot belang dat de hersengebieden goed samenwerken en de zintuigen optimaal functioneren. Als deze samenwerking niet goed, of vertraagd, verloopt kunnen zich in de loop der jaren lees/leerproblemen voordoen.
13.00 - 14.00 uur
MARCEL THIJNS, JOZEFSCHOOL MUIDEN/WEESP
OneNote (Office 365), een veelzijdig hulp middel in de klas ZAAL 9 OneNote, het digitale notitieblok van Microsoft Office, is een krachtig programma om in je onderwijs te gebruiken. Tijdens een introductiefilmpje zal worden gedemonstreerd hoe ze op de Jozefschool in Weesp op verschillende manieren gebruik maken van dit programma. Enkele voorbeelden zijn: een digitale klassenmap, begeleiding van (hoogbegaafde) leerlingen, gespreksnotities, gebruik als digibordtool en effectief samenwerken door notitieblokken te delen met collega’s. Na de demonstratie zal tijdens de workshop worden uitgelegd hoe het programma werkt en kun je er meteen zelf mee aan de slag. Neem je laptop mee!
15
HELENE STEIJN, MIJLPAAL
Didactisch coachen ZAAL 10 Didactisch Coachen beoogt zowel leerlingen als leerkrachten actief en gemotiveerd te maken en te houden door: • h et stellen van denkstimulerende vragen • h et geven van effectieve feedback In wezen is didactisch coachen het concretiseren van het hebben van hoge verwachtingen. In deze workshop krijg je een beeld van hoe jij didactisch coachen kunt inzetten in je eigen praktijk.
2e ronde lezingen en sessies
MARIJE BIERLING, ZELFSTANDIG MUZIEKDOCENT
Daar zit muziek in! STUDIO (BLACK ROOM) BEGANE GROND Overal om ons heen is er muziek. En muziek is voor en van iedereen. Je hoeft geen geschoolde muzikant te zijn om muziek te kunnen maken. Sterker nog, je hoeft niet eens een instrument te kunnen bespelen. Op een interactieve manier laat Marije je ervaren hoe je met weinig middelen toch muziek kunt maken. Omdat muziek de toekomst mooier maakt. Wat heb je nodig? Je lichaam, wat enthousiasme en een beetje fantasie.
16
14. -15. Sessies ronde 3 15
15
Blauwe Zaal
‘Maar dat zou betekenen…!’
Rode Zaal
De duurzame school als kloppend hart van de buurt
Zaal 1
Iedereen leren rekenen
Zaal 2
Door welke bril kijk jij?
Zaal 3
Bildung in het onderwijs
Lezing
Zaal 4
‘Aap mij maar na’ – voordoen werkt
De toekomst is NU
Zaal 5
Snappet in de klas, leuk voor leraren!
Zaal 6
Hoe kijken we naar kunst?
Zaal 7
Verhalenderwijs
Zaal 8
Voorbereidend schrijven in de onderbouw
Zaal 9
We gaan het maken!
Zaal 10
De ruimte voor jou! Het onderwijs op de Bekema
Studio (black Room)
Elke dag muziek in de klas
Thema’s sessies:
Onderzoekend leren Brede vorming en ontwikkeling Waardengedreven onderwijs
17
3e ronde lezingen en sessies
14.15 - 15.15 uur DR. MONIQUE PIJLS – LECTOR HVA
PROF. ARJEN WALS – HOOGLERAAR UNIVERSITEIT WAGENINGEN
‘Maar dat zou betekenen…!’
De duurzame school als kloppend hart van de buurt
W&T als bron van onderzoek en ontwerp leren door leerlingen BLAUWE ZAAL Wetenschap en techniek als bron van onderzoek en ontwerp leren door leerlingen Kinderen zijn de uitvinders van de toekomst en vinden het heel erg leuk om zelf ontwerper te zijn. Zo ontwikkelen zij kennis en vaardigheden en zicht op zichzelf en de wereld. Het begeleiden van onderzoek door kinderen vraagt ook van leerkrachten een specifieke aanpak. Welk materiaal nodigt kinderen uit tot onderzoek? Gaat dat wel of niet samen met een methode? Welke aanwijzingen geef je? Hoe meet je als docent de vorderingen op het gebied van onderzoekend leren? Monique presenteert resultaten uit onderzoek en ideeën voor in de les en leert hoe verwondering van kinderen kan groeien tot onderzoeksvaardigheden van kinderen. Monique Pijls is Lector Didactiek van de Bètavakken, Kenniscentrum Onderwijs en opvoeding, Hogeschool van Amsterdam
RODE ZAAL Basisscholen zijn bij uitstek plekken waar kinderen in aanraking zouden moeten komen met duurzaamheidsvraagstukken rondom diversiteit, verantwoorde voeding, energie, water, biodiversiteit, de (deel) economie, ongelijkheid, etc. Vragen rondom deze topics liggen voor het oprapen in en rondom de school en vormen vaak een brug tussen school, buurt en thuis. Duurzaamheidsvragen zijn bij uitstek geschikt om betekenisvol te leren lezen, schrijven, rekenen en te werken aan een hoopvolle toekomst. Toch doen scholen weinig met duurzaamheid, deels omdat het als vaag wordt beschouwd, maar ook omdat de ruimte om de school en het curriculum anders in te richten nauwelijks aanwezig is vanwege een fixatie op het behalen van van buiten opgelegde doelen en targets die meetbaar zijn. In deze bijdrage wil Arjen Wals een beeld schetsen van een levende school die duurzaamheid en leefbaarheid ‘ademt’ en tegelijkertijd een prettige leeromgeving vormt waarin het prettig werken is. Arjen Wals is hoogleraar en Unesco Chair aan de Wageningen Universiteit op het terrein van Leren voor Duurzaamheid
14.15 - 15.15 uur
JOHANNEKE MIJNHARDT & PAULA MENGER, SAMENWERKINGSVERBAND PASSEND ONDERWIJS ZUID KENNEMERLAND EN JENAPLANBASISSCHOOL DE ZEVENSPRONG (ABSA)
Iedereen leren rekenen ZAAL 1 Intensieve rekenbegeleiding in het basisonderwijs: de implementatie van het protocol ERWD. Johanneke Mijnhardt, onderwijsconsulent van het Samenwerkingsverband PO-ZK, en Paula Menger, Remedial Teacher en groepsleerkracht op Jenaplanbasisschool de Zevensprong, hebben samen met het ABC in Amsterdam een interventie ontwikkeld voor de zwakkere rekenaars. Over deze interventie hebben zij een workshop gemaakt. Middels een eenvoudig stroomdiagram wordt helder uitgelegd welke kinderen welk aanbod nodig hebben, hoe je dat kunt organiseren binnen je school en wanneer je een kind kunt doorverwijzen voor een onderzoek naar dyscalculie. Praktisch, toepasbaar en effectief.
18
3e ronde lezingen en sessies
DRS. ROBERT VAN MULLIGEN, UNIVERSITAIRE PABO VAN AMSTERDAM EN PABO - HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM
Door welke bril kijk jij? ZAAL 2 Gesprekken over (maatschappelijk) gevoelige thema’s staan volop in de belangstelling. Niet alleen in de media, maar ook op de pabo en de basisschool. In deze workshop staat Multi perspectiviteit in het gesprek over gevoelige thema’s centraal. Er wordt ingegaan op de doelen van gesprekken over gevoelige thema’s en je gaat aan de slag met twee werkvormen die je zo kunt inzetten in je klas. In de eerste werkvorm ondervind je hoe je eigen oordelen en overtuigingen openheid naar een ander kunnen dwarsbomen. In de tweede werkvorm leer je hoe je levensbeschouwing kunt inzetten om gevoelige thema’s te bespreken. Beide werkvormen worden ook toegepast op de pabo. Tot slot wordt er nog aandacht besteed aan een observatie-instrument over Multi perspectiviteit (afkomstig uit de Diversiteitswijzer) en wordt besproken hoe je dat zou kunnen gebruiken in je eigen lessen.
ARKADE, MELISSA BAKKER
Bildung in het onderwijs ZAAL 3 Opleiden voor een wereld die er nog niet is, hoe doe je dat? Over Bildung in het onderwijs. We onderwijzen zodat kinderen kunnen participeren in de samenleving van morgen. Maar hoe ziet die samenleving van morgen eruit? En wat hebben kinderen nodig om daarin stevig te kunnen staan? Bildung?! Brede vorming is ‘hot’. Je hoort en leest er overal over binnen onderwijsland. Arkade presenteert kort wat Bildung inhoudt en geeft aan de hand van een model een voorbeeld hoe je brede vorming in de concrete onderwijspraktijk kunt brengen.
14.15 - 15.15 uur
19
TAETSKE WUST EN MIEKE KONINGS, MIJLPAAL
YVONNE RIJNDERS EN MICHIEL KRAAL, AVONTURIJN
‘Aap mij maar na’ – voordoen werkt
Snappet in de klas, leuk voor leraren!
ZAAL 4 In deze workshop ga je zien en beleven wat een krachtige hulpmiddelen modeling en scaffolding kunnen zijn bij leerprocessen. We gaan met elkaar aan de slag met behulp van uitleg, filmbeelden en interactie. Na afloop van deze workshop weet je wat modeling en scaffolding is en kan je het gaan inzetten bij je leerling, je student, je collega, je partner, je vriend of vriendin en…
ZAAL 5 Snappet in de klas, leuk voor leraren, hoe is het voor kinderen? Ben je geïnteresseerd in wat werken met Snappet (tabletonderwijs) inhoudt? Dan is deze workshop geschikt voor jou! Je kunt ervaren wat Snappet de leerkracht en ib-er allemaal te bieden heeft. Welke gegevens verzamelt Snappet eigenlijk en hoe kunnen we daar ons voordeel mee doen? Daarnaast zul je ervaren hoe het is om als leerling niet meer met een schrift aan de slag te gaan maar met het tablet. Hoe snel is Snappet adaptief , kun je op eigen niveau werken en hoe merk je dat als kind?
3e ronde lezingen en sessies
BRIGITTE STAL, WILLIBRORD
VTS, hoe kijken we naar kunst? ZAAL 6 Visual Thinking Strategies is een toegankelijke methode om kinderen langer en intensiever naar kunst te laten kijken. Je kijkt open en zonder oordeel naar kunst. Je geeft betekenis aan wat je ziet en kijkt opnieuw. Je luistert en bouwt voort op wat een ander heeft gezegd. Iedereen kan deelnemen! Het kan in de klas en in het museum. Door VTS worden het kritisch analytische denken en de taalontwikkeling gestimuleerd.
ANNETTE BENEDICTUS, WESPENNEST
Verhalenderwijs ZAAL 7 Met verhalen kunnen vele leerdoelen bereikt worden, bovendien brengen ze magie in de klas. In deze workshop krijgen de deelnemers tips hoe ze gebruik kunnen maken van verhalen, en oefenen we met vertellen.
14.15 - 15.15 uur
MARIE-THÉRÈSE DIJXHOORN, MESKER- EN BENAUDIRA THERAPEUTE
Voorbereidend schrijven in de onderbouw ZAAL 8 Het belang van de neurologische rijpheid van het kind om tot schrijven en lezen te komen. Bij alles, dus ook bij het schrijven en lezen zijn meerdere gebieden van de hersenen actief. Voordat een kind leert schrijven en lezen is het van groot belang dat de hersengebieden goed samenwerken en de zintuigen optimaal functioneren. Als deze samenwerking niet goed, of vertraagd, verloopt kunnen zich in de loop der jaren lees/leerproblemen voordoen.
20
3e ronde lezingen en sessies
JOKE DE HOOGH, ROB SCHIMMEL, DE REGENBOOG
LIDE VAN BEMMEL, A. BEKEMASCHOOL
MARIJE BIERLING, ZELFSTANDIG MUZIEKDOCENTE
We gaan het maken!
De ruimte voor jou! Het onderwijs op de Bekema
Elke dag muziek in de klas
ZAAL 9 We gaan het maken! Leren door maken in de schakelklas. In deze workshop geven Joke en Rob een impressie van het maak- en taalonderwijs in de schakelklas van Montessorischool De Regenboog met als doel inspireren en leren. Zij doen dit door je te laten ervaren hoe het is om (taal) te leren door het samen maken van een knikkerbaan. Dit doen zij met behulp van materialen, gereedschappen, programmeren, taalspelletjes en boeken. Er worden filmbeelden vertoond en er zij laten een Verkentas zien. De Verkentas is een variant op de verteltas.
ZAAL 10 Op de A. Bekema school hebben we een unieke werkwijze: kinderen krijgen de ruimte om te leren op de manier die het beste bij hen past. In de ochtend werken zij aan de basisvakken en in de middag werken zij thematisch. In de workshop staan we stil bij jouw leerstijl en bespreken het effect hiervan op jouw motivatie en jouw leerresultaten. We gaan dieper in op de verschillende aspecten van ons leerstijlen model zodat je concrete voorbeelden krijgt van de verwerkingsmaterialen die we hanteren. Voor het thematisch werken gebruiken we het 4x wijzer model. Kinderen gaan op zoek naar de antwoorden bij de centrale vragen.
STUDIO (BLACK ROOM) BEGANE GROND In deze workshop geeft Marije tips & tricks voor korte muziekopdrachten die je kunt gebruiken in je dagplanning. Opdrachten die je kunt omzetten naar je eigen hand: opdrachten die haalbaar zijn voor elke docent, ook zonder muzikale achtergrond. Je weet natuurlijk allang dat muziek ondersteunend werkt in het leerproces van leerlingen. Daarom mag je dus geen dag verloren laten gaan: elke dag muziek in de klas!
16.
00
Borrel
21
22
Praktische informatie Wat neem je mee?
Uitrijkaart
Vragen?
NAAMBADGE
Kom je met de auto? Parkeer dan in de garage naast de Meervaart (zie routebeschrijving), er zijn uitrijkaarten van de Meervaart beschikbaar, af te halen bij de receptie van de Meervaart.
Stuur een e-mail aan Nancy Optenkamp.
Iedereen krijgt vooraf een naambadge uitgereikt van je directeur, deze badges worden aan alle scholen verzonden. BEVESTIGINGSMAIL
Je schrijft je in via de inschrijflink onderaan elke pagina, waarbij je kunt kiezen voor minimaal ĂŠĂŠn lezing en twee sessies verdeeld over drie rondes. Je ontvangt een bevestigingsmail van je deelname. Neem (een print van) deze mail mee. Dit is je toegangsbewijs. APPARATUUR
In de Meervaart is gratis wifi. Voor sommige workshops heb je een device nodig (tablet, smartphone of laptop).
Eten en drinken De hele dag is verzorgd, je hoeft zelf geen eten en drinken mee te nemen.
23
Plattegrond
Begane grond
BEGANE GROND
bar
laad & losplaats rode zaal
cafĂŠ
laad & losplaats blauwe zaal
foyer
dienst
garderobe
horeca ruimtes
receptie
kleedkamers
toiletten
productiekantoor
invaliden toiletten lift hoofdingang
14
24
Plattegrond EERSTE VERDIEPING
bar
artiestenfoyer
cafĂŠ
dienst
foyer
kleedkamers
garderobe
zalen 1 t/m 10
1e verdieping
receptie toiletten invaliden toiletten lift hoofdingang
15
25
Route auto LET OP: In verband met werkzaamheden aan de trambaan is de parkeergarage t/m juni 2017 via een omleiding bereikbaar (langs het politiebureau > over de Osdorpperban > Hoekenes > Osdorpplein). Volg de gele bewegwijzeringsborden langs de weg en volg H. Reken op circa 5 minuten extra reistijd. Voer op uw navigatiesysteem voor de zekerheid ‘Osdorpplein 249’ in, dan weet u zeker dat u bij de parkeergarage arriveert!
VANUIT RICHTING AMERSFOORT, A1 1. V olg afslag Ring Amsterdam Oost, Den Haag, A10 Oost. 2. Dan afslag Ring Amsterdam West, Zaanstad, A10 Oost. 3. Neem afrit S106 Osdorp. Bij het stoplicht slaat u linksaf richting Osdorp. 4. Aan het eind van deze weg gaat u bij de stoplichten naar rechts. 5. Na 100 meter ziet u links de Meervaart. 6. Ga voorbij de Meervaart bij de stoplichten naar links, en sorteer direct links voor om de parkeergarage ParkKing Osdorpplein in te rijden.
VANUIT RICHTING DEN HAAG A4 1. V olg afrit Ring Amsterdam West, Zaanstad, A 10 West 2. V olg verder de routebeschrijving vanuit richting Amersfoort vanaf punt 3.
VANUIT RICHTING UTRECHT, A2 1. V olg Ring Amsterdam Zuid, Den Haag, A10 Zuid. 2. D an afslag Ring Amsterdam West, Zaanstad, A10 West. 3. V olg verder de routebeschrijving vanuit richting Amersfoort vanaf punt 3.
VANUIT RICHTING ZAANDAM 1. G a Coentunnel door de Ring A10 West op. 2. N eem afrit S106. Sla bij het stoplicht rechtsaf richting Osdorp. 3. V olg verder de routebeschrijving vanuit richting Amersfoort vanaf punt 3.
26
Route openbaar vervoer TRAM EN BUS • Tram 1: van Amsterdam CS naar Osdorpde Aker, halte Ruimzicht • Tram 17: van Amsterdam CS naar OsdorpDijkgraafplein, halte Ruimzicht • Bus 63: van NS Station Amsterdam Cornelis Lelylaan naar Osdorp-de Aker, halte Ruimzicht • Tram 1: van NS Station Amsterdam Cornelis Lelylaan, naar Osdorp-de Aker, halte Ruimzicht • Tram 17: van NS Station Amsterdam Cornelis Lelylaan, naar OsdorpDijkgraafplein, halte Ruimzicht • Bus 61: van NS Station Amsterdam Sloterdijk, naar Station Slotervaart, halte Ruimzicht • Bus 69 of 192: van NS Station Amsterdam Sloterdijk, naar Schiphol Centrum, halte Ruimzicht