Ο Νεόφυτος Βάμβας (1770-1855), Ορθόδοξος Αρχιμανδρίτης και Πρύτανης του Πανεπιστημίου
Αθηνών, εκπόνησε μαζί με άλλα άτομα μία μετάφραση της Αγίας Γραφής στην γλώσσα της εποχής του. Η μετάφραση αυτή στην ουσία αποτελεί απόδοση στην Ελληνική της Αγγλικής Βίβλου του Βασιλέως Ιακώβου. Γιαυτό η μετάφραση του Βάμβα περιέχει 66 μόνο βιβλία από τα 76 που περιέχει ο Ορθόδοξος
κανόνας της Γραφής. Επίσης το κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης με βάση το οποίο έγινε η Αγγλική μετάφραση του Βασιλέως Ιακώβου είναι το Μασοριτικό Εβραϊκό κείμενο. Συνεπώς η μετάφραση του Βάμβα δεν μεταφράζει το κείμενο των Εβδομήκοντα για την Παλαιά Διαθήκη αλλά την Αγγλική μετάφραση του Μασοριτικού. Και στην Καινή Διαθήκη η μετάφραση του Βάμβα δεν μεταφράζει άμεσα το αρχαίο Ελληνικό κείμενο αλλά την Αγγλική μετάφραση του αρχαίου Ελληνικού κειμένου.
Η μετάφραση του Βάμβα αποτέλεσε κυρίως κατά το παρελθόν, την βασική Βίβλο των διαφόρων αιρετικών ομάδων που δρούν στη χώρα μας. Και σήμερα βέβαια αιρετικές ομάδες Πεντηκοστιανών και Ευαγγελικών χρησιμοποιούν το κείμενο του Βάμβα. Στο παρελθόν και οι ψευδομάρτυρες του Ιεχωβά την χρησιμοποιούσαν, μέχρι που εκδόθηκε στα Ελληνικά το μεταφραστικό έκτρωμα της Μετάφρασης Νέου Κόσμου. Οι βασικοί λόγοι χρησιμοποιήσεως της μετάφρασης του Βάμβα από τις αιρέσεις είναι δύο:
α) Η απλούστερη γλώσσα σε σχέση με το αρχαίο κείμενο της Εκκλησιαστικής Βίβλου που έκανε πιο εύκολη την προπαγάνδα.
β) Το γεγονός ότι τα 66 βιβλία που περιέχει η μετάφραση αυτή, είναι ακριβώς αυτά που αυθαίρετα και κακόδοξα αποδέχεται η αιρετική Διαμαρτύρηση.
Η μετάφραση του Βάμβα περιέχει αρκετά λάθη, τα οποία οφείλονται κυρίως σε μεταφραστικά λάθη της Αγγλικής Βίβλου του Βασιλέως Ιακώβου. Επαναλαμβάνω ότι η μετάφραση του Βάμβα είναι μετάφραση Αγγλικής μετάφρασης. Θα εξετάσουμε τώρα ορισμένα μόνο από τα λάθη του κειμένου του Ν. Βάμβα. Αποκάλυψη 14:1 (Αρχαίο κείμενο) «Και είδον, και ιδού το αρνίον εστηκός επί το όρος Σιών, και μετ’ αυτού εκατόν τεσσαράκοντα τέσσαρες χιλιάδες, έχουσαι το όνομα αυτού και το όνομα του πατρός αυτού γεγραμμένον επί των μετώπων αυτών».
Αποκάλυψη 14:1 (Κείμενο Βάμβα) «Και είδον, και ιδού Αρνίον ιστάμενον επί το όρος Σιών, και μετ' αυτού εκατόν τεσσαράκοντα τέσσαρες χιλιάδες, έχουσαι το όνομα του Πατρός αυτού γεγραμμένον επί των μετώπων αυτών».
Πολύ σοβαρό λάθος! Το κείμενο του Βάμβα παραλείπει την μετάφραση του υπογραμμισμένου τμήματος του εδαφίου αλλάζοντας το νόημά του. Ενώ το αρχαίο κείμενο λέγει ότι οι 144000 έχουν στα μέτωπά τους το Όνομα του Αρνίου (Ιησού Χριστού) και του Πατρος Αυτού, το κείμενο του Βάμβα λέγει ότι έχουν μόνο το Όνομα του Πατρός ! Μάλιστα το ίδιο το βιβλίο της Αποκάλυψης προειδοποιεί «και εάν τις αφέλη από των λόγων του βιβλίου της προφητείας ταύτης, αφελεί ο Θεός το μέρος αυτού από του ξύλου της ζωής και εκ της πόλεως της αγίας, των γεγραμμένων εν τω βιβλίω τούτω» Αποκάλυψη 22:19.
Αποκάλυψη 11:15 (Αρχαίο κείμενο) «εγένετο η βασιλεία του κόσμου του Κυρίου ημών και του Χριστού αυτού, και βασιλεύσει εις τους αιώνας των αιώνων».
Αποκάλυψη 11:15 (Κείμενο Βάμβα) «Αι βασιλείαι του κόσμου έγειναν του Κυρίου ημών και του Χριστού αυτού, και θέλει βασιλεύσει εις τους αιώνας των αιώνων».
Ο ενικός «εγένετο η βασιλεία» μεταφράζεται με πληθυντικό «Αι βασιλείαι…. έγειναν» !!!
Ενώ η Βασιλεία του Κυρίου ( Πατρός) και του Χριστού αυτού
Β’ Ιωάννου 7 (Κείμενο Βάμβα) «Διότι πολλοί πλάνοι εισήλθον εις τον κόσμον, οίτινες δεν ομολογούσιν ότι ο Ιησούς Χριστός ήλθεν εν σαρκί· ο τοιούτος είναι ο πλάνος και ο αντίχριστος».
Ενώ το αρχαίο κείμενο λέγει ότι ο Ιησούς ΕΡΧΕΤΑΙ (στην Β’ Παρουσία του) με σάρκα, δηλαδή ως άνθρωπος, το κείμενο του Βάμβα λέγει ότι ΗΛΘΕΝ (στην Α’ Παρουσία) ως άνθρωπος ! Για την πρώτη Παρουσία λόγο κάνει ο Ιωάννης στην Α επιστολή του - «παν πνεύμα ό ομολογεί Ιησούν Χριστόν εν σαρκί εληλυθότα, εκ του Θεού έστι» Α Ιωάννου 4:2. Στην Β επιστολή του αναφέρεται στην μελλοντική, Β Παρουσία του Ιησού Χριστού με σάρκα. ΕΡΧΟΜΕΝΟΣ είναι αυτός που έρχεται όχι αυτός που ΗΛΘΕΝ
Πολύ σπουδαίο το εδάφιο Β Ιωάννου 7. Αποδεινκύει ότι ο Ιησούς έρχεται στην Β Παρουσία του με σάρκαως άνθρωπος. Πού είναι οι ψευδομάρτυρες του Ιεχωβά που διδάσκουν ότι δήθεν ο Ιησούς είναι ο Αρχάγγελος Μιχαήλ και το σώμα του Ιησού που καρφώθηκε στον Σταυρό δεν Αναστήθηκε ;;;
Ιούδας 4 (Αρχαίο κείμενο) «παρεισέδυσαν γαρ τινές άνθρωποι, οι πάλαι προγεγραμμένοι εις τούτο το κρίμα, ασεβείς, την του Θεού ημών χάριν μετατιθέντες εις ασέλγειαν και τον μόνον δεσπότην και Κύριον
ημών Ιησούν Χριστόν αρνούμενοι».
Ιούδας 4 (Κείμενο Βάμβα) «Διότι εισεχώρησαν λαθραίως τινές άνθρωποι, οίτινες ήσαν παλαιόθεν προγεγραμμένοι εις ταύτην την καταδίκην, ασεβείς, μεταστρέφοντες την χάριν του Θεού ημών εις ασέλγειαν, και αρνούμενοι τον μόνον δεσπότην Θεόν και Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν».
Στο κείμενο του Βάμβα προστίθεται αυθαίρετα η λέξη «Θεόν» και έτσι ο Ιησούς χριστός δεν είναι πλέον ο ΜΟΝΟΣ ΔΕΣΠΟΤΗΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΣ !
Εβραίους 11:21 (Αρχαίο κείμενο) «Πίστει Ιακώβ αποθνήσκων έκαστον των υιών Ιωσήφ ευλόγησε, και προσεκύνησεν επί το άκρον της ράβδου αυτού».
Εβραίους 11:21 (Κείμενο Βάμβα) «Διά πίστεως ο Ιακώβ αποθνήσκων ηυλόγησεν έκαστον των υιών του Ιωσήφ και προσεκύνησεν επιστηριζόμενος επί το άκρον της ράβδου αυτού».
Προστίθεται αυθαιρέτως η λέξη «επιστηριζόμενος» και έτσι αλλάζει το νόημα του εδαφίου. Ενώ το αρχαίο κείμενο λέγει ότι ο Ιακώβ προσκύνησε «επί το άκρον της ράβδου», δηλαδή προσκύνησε το άκρο της ράβδου, (τιμητικά ως σύμβολο βασιλικής δύναμης και προτύπωση του Σταυρού), το κείμενο του Βάμβα λέγει «προσεκύνησεν επιστηριζόμενος επί το άκρον της ράβδου αυτού» δηλαδή γενικώς προσκύνησε και στηρίχθηκε πάνω στο άκρο της ράβδου επειδή ήταν γέρος! Να σημειωθεί ότι στη μετάφραση του αντίστοιχου εδαφίου της Παλαιάς Διαθήκης το κείμενο του Βάμβα ορθώς ΔΕΝ προσθέτει την λέξη ΕΠΙΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝΟΣ ! – «Και προσεκύνησεν ο Ισραήλ επί το άκρον της ράβδου αυτού» Γένεση 47:31 (Κείμενο Βάμβα)
Β’ Κορινθίους 3:17-18 (Αρχαίο κείμενο) «ο δε Κύριος το Πνεύμά εστιν· ου δε το Πνεύμα Κυρίου, εκεί ελευθερία. ημείς δε πάντες ανακεκαλυμμένω προσώπω την δόξαν Κυρίου κατοπτριζόμενοι την αυτήν εικόνα μεταμορφούμεθα από δόξης εις δόξαν, καθάπερ από Κυρίου Πνεύματος».
Β’ Κορινθίους 3:17-18 (Κείμενο Βάμβα) «Ο δε Κύριος είναι το Πνεύμα· και όπου είναι το Πνεύμα του Κυρίου, εκεί ελευθερία. Ημείς δε πάντες βλέποντες ως εν κατόπτρω την δόξαν του Κυρίου με ανακεκαλυμμένον πρόσωπον, μεταμορφούμεθα εις την αυτήν εικόνα από δόξης εις δόξαν, καθώς από του Πνεύματος του Κυρίου».
Σύμφωνα με το αρχαίο κείμενο, το Άγιο Πνεύμα είναι «το Πνεύμα Κυρίου» και συγχρόνως το ΚΥΡΙΟΝ Πνεύμα και Ο ΚΥΡΙΟΣ – «καθάπερ από Κυρίου Πνεύματος»/ «ο δε Κύριος το Πνεύμά εστιν» ο ίδιος δηλαδή ο Κύριος . Στο κείμενο του Βάμβα η φράση «Κυρίου Πνεύματος» του αρχαίου κειμένου
«του Πνεύματος του Κυρίου» που δεν σημαίνει το ίδιο. Στο αρχαίο κείμενο είναι σαφής η διάκριση ανάμεσα στις φράσεις «Πνεύμα Κυρίου» και «Κυρίου Πνεύματος» .
Ρωμαίους 10:9 (Αρχαίο κείμενο) «ότι εάν ομολογήσης εν τω στόματί σου Κύριον Ιησούν, και πιστεύσης εν τη καρδία σου ότι ο Θεός αυτόν ήγειρεν εκ νεκρών, σωθήση».
Ρωμαίους 10:9 (Κείμενο Βάμβα) «Ότι εάν ομολογήσης διά του στόματός σου τον Κύριον Ιησούν, και πιστεύσης εν τη καρδία σου ότι ο Θεός ανέστησεν αυτόν εκ νεκρών, θέλεις σωθή».
Προστίθεται αυθαίρετα η λέξη ΤΟΝ αλλάζοντας το νόημα του εδαφίου. Σύμφωνα με το αρχαίο κείμενο πρέπει να ομολογήσει κανείς «ΚΥΡΙΟΝ Ιησού», δηλαδή να αναγνωρίσει ως ΚΥΡΙΟΝ τον Ιησού. Αντίθετα ο Βάμβας γράφει ότι πρέπει να ομολογήσει κανείς «ΤΟΝ Κύριον Ιησού», απλώς δηλαδή το όνομά του όχι ότι είναι ΚΥΡΙΟΣ ! Η ομολογία σύμφωνα με το εδάφιο Ρωμαίους 10 :9 (Αρχαίο κείμενο) έγκειται στην παραδοχή της ΚΥΡΙΟΤΗΤΟΣ του Ιησού όχι απλώς στην ομολογία του Ονόματος του Κυρίου Ιησού.
Γένεση 37:35 (Μασοριτικό κείμενο)
Γένεση
αυτόν· αλλά δεν ήθελε να παρηγορηθή, λέγων, Ότι πενθών θέλω καταβή προς τον υιόν μου εις τον τάφον. Και έκλαυσεν αυτόν ο πατήρ αυτού».
Σύμφωνα με το Μασοριτικό κείμενο ο Ιακώβ ήθελε να κατέβει πενθώντας στον ΣΕΟΛ (Άδη) προς τον υιό του, που του είπαν ψευδώς ότι κατασπαράχθηκε από θηρίο άγριο, και όχι στον ΤΑΦΟ του υιού του που είχε υποτίθεται γίνει η κοιλιά του θηρίου. Το κείμενο του Βάμβα δηλαδή μεταφράζει λάθος την φράση הָּלֹאְש (ΣΕΟΛΑΧ
τον άνθρωπον εις τον τάφον (רֶבֶקְב) του Ελισσαιέ· και καθώς ο άνθρωπος υπήγε και ήγγισε τα οστά του Ελισσαιέ, ανέζησε και εστάθη επί τους πόδας αυτού» Β Βασιλέων 13:21 (Κείμενο Βάμβα).
Ησαΐας 34:16 (Μασοριτικό κείμενο)
αυτού· διότι αυτό το στόμα του Κυρίου προσέταξε, και αυτό το πνεύμα αυτού συνήγαγε ταύτα».
Στο παρόν εδάφιο ενώ το Μασοριτικό κείμενο περιέχει μία φορά το Τετραγράμματο הָּוהְי (Γιαχβέ) το κείμενο του Βάμβα αναφέρει την λέξη ΚΥΡΙΟΣ δύο φορές!!! Μάλιστα στην περίπτωση που εξετάζουμε πρόκειται για αντικατάσταση φράσεως του Μασοριτικού κειμένου יִפ (=στόμα μου), με τη φράση «το στόμα του Κυρίου» ! Να σημειωθεί ότι στο εδάφιο Ησαΐας 34:16 (Μασοριτικό κείμενο) έχουμε Διάκριση Προσώπων στη Θεότητα! Ο Γιαχβέ ομιλεί και λέγει «διότι το στόμα ΜΟΥ προσέταξε» και εν συνεχεία αναφέρεται σε άλλο θείο Πρόσωπο σε τρίτο ενικό «και το πνεύμα ΑΥΤΟΥ συνήγαγε ταύτα». Πρόκειται λοιπόν για μεγάλο μεταφραστικό λάθος που αλλάζει το νόημα του εδαφίου.
Η φράση « το στόμα ΤΟΥ» είναι וּהיִפ όπως πχ: στο εδάφιο Παροιμίες 20:17 (Κείμενο Βάμβα) «Ο άρτος του ψεύδους είναι γλυκύς εις τον άνθρωπον· μετά ταύτα όμως το στόμα αυτού ( וּהיִפ ) θέλει γεμισθή χαλίκων». Άξιο αναφοράς επίσης ότι η Αγγλική μετάφραση του Βασιλέως Ιακώβου (KJV) που μεταφράζει ο Βάμβας, αποδίδει σε αντίθεση με τον Bάμβα ορθά το Μασοριτικό κείμενο - «for ΜΥ mouth it hath commanded» Ησαΐας 34:16 (KJV) !
ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑ
Γένεση 11: 11-14 (Κείμενο Βάμβα) «και έζησεν ο Σημ, αφού εγέννησε τον Αρφαξάδ, πεντακόσια έτη, και εγέννησεν υιούς και θυγατέρας. Και ο Αρφαξάδ έζησε τριάκοντα πέντε έτη, και εγέννησε τον Σαλά· και έζησεν ο Αρφαξάδ, αφού εγέννησε τον Σαλά, τετρακόσια τρία έτη, και εγέννησεν υιούς και θυγατέρας. Και ο Σαλά έζησε τριάκοντα έτη, και εγέννησε τον Εβερ».
Λουκάς 3:35-36 (Κείμενο Βάμβα) «του Σερούχ, του Ραγαύ, του Φαλέκ, του Έβερ, του Σαλά, του Καϊνάν, του Αρφαξάδ, του Σημ, του Νώε, του Λάμεχ».
Στο εδάφιο Γένεση 11: 11-14 από την γενεαλογία λείπει το όνομα του Καϊνάν το οποίο όμως παρατίθεται στην γενεαλογία στο Λουκάς 3:35-36 !
Γένεση 46:27 (Κείμενο Βάμβα) «πάσαι αι ψυχαί του οίκου του Ιακώβ, αι εισελθούσαι εις Αίγυπτον, ήσαν εβδομήκοντα».
Πράξεις 7:14 (Κείμενο Βάμβα) «Αποστείλας δε ο Ιωσήφ, εκάλεσε προς εαυτόν τον πατέρα αυτού Ιακώβ και πάσαν την συγγένειαν αυτού εβδομήκοντα πέντε ψυχάς».
Σύμφωνα με το εδάφιο Γένεση 46:27 στην Αίγυπτο εισήλθαν 70 άνθρωποι ενώ σύμφωνα με το Πράξεις 7:14 εισήλθαν75 !
Αυτές οι αντιφάσεις και άλλες σαν και αυτές, οφείλονται σε διαφορές ανάμεσα στο Μασοριτικό κείμενο, που χρησιμοποιούν οι Προτεστάντες στις Μεταφράσεις τους, (όπως η Αγγλική μετάφραση του Βασιλέως Ιακώβου που μεταφράζει ο Βάμβας) και το κείμενο των Εβδομήκοντα που τις περισσσότερες φορές χρησιμοποιούν οι θεόπνευστοι συγγραφείς της Καινής Διαθήκης.
