Sprakeloos

SPRAKELOOS \ Dirk Vandewiele

Vanop afstand zie ik een oudere dame die op de bank van het speelplein in het park zit te telefoneren, naast haar houden enkele jonge moeders en vaders hun spelende kinderen in de gaten. Mijn driejarige kleinzoon Mats springt van zijn blinkende tweewieler en baant zich een weg door het mulle zand naar de schommel. ‘Duwen opa! Duwen!’ Als hij er na tien minuten genoeg van krijgt loopt mijn jongste nakomeling naar een lege draaimolen: ‘duwen opa, duwen!’ Plots verschijnt uit het niets een klein meisje dat ik behulpzaam op het houten gevaarte help. ‘Goed vasthouden!’ roep ik streng naar de beide peuters die leeftijdsgenoten lijken. De bellende vrouw op de bank houdt haar hand voor de mond, zou ze zo het lawaai van de vlakbij zijnde manifestatie voor democratie willen dempen? ‘Hoe heet jij? Waar is je mama?’ Het meisje met de twee blonde paardenstaartjes zegt niks maar lacht spontaan naar Mats en geniet intens van het spel en onze aandacht. Daarnet hoorde en zag ik een gedreven jonge kerel speechen op een geïmproviseerd podium rechtover het standbeeld van Koning Albert I in het gelijknamige stadspark, tot onverwachts de iconische song ‘People have the Power’ van Patti Smith uit de boxen weerklinkt. Enthousiast begin ik uit volle borst mee te zingen terwijl ik met één oog en hand de kids bezighoud en met mijn ander oog opmerk dat de dame haar mobieltje heeft opgeborgen. Wezenloos staart ze voor zich uit en beweegt nauwelijks. Precies heb ik het niet bijgehouden doch na minstens een dik half uur kinderplezier vraag ik me ernstig af wie deze lachende lieve meid in het oog houdt. Het loopt al tegen vijf uur in de namiddag aan, boterhammen-tijd voor Mats weet ik, en alsof de oudere vrouw het aanvoelt staat ze op en komt mijn richting uit. Met haar rechter wijsvinger wijst ze vastberaden naar het meisje en noemt haar voornaam: Wasylyna. ‘You speak English?’ ‘Ukraine!’ repliceert ze discreet. Vanzelfsprekend zijn ze halsoverkop gevlucht voor het Russisch geweld in hun land. Allicht moest zij haar zoon, haar dochter, haar partner achterlaten. Waar zouden ze hier in Gent verblijven? Geen woord meer komt uit haar mond. Een trauma lees ik van haar gezicht af. Instinctief overvalt mij de goesting om deze grootmoeder en haar kleindochter te trakteren op een boterham in mijn appartement maar het blijft bij een vluchtig afscheid. Mats herkent zijn fietsje en Wasylyna wil nog op de schommel. Die avond leert LeerWiki.nl mij dat haar naam ‘Koninklijk’ betekent. Zou Koning Albert dit geweten hebben? Wat ik wel meen te weten is, dat indien het kind niet op korte termijn kan terugkeren naar haar vaderland, Wasylyna binnen onafzienbare tijd vlot Nederlands zal spreken en zich hier hopelijk thuis voelen tussen andere kinderen die gedijen in deze veilige omgeving. Onbevangen in plaats van gevangen zoals haar oma en zovele andere vluchtelingen zich hier wellicht voelen, ondanks onze goede wil om die mensen te helpen. Natuurlijk maakt het deel uit van de menselijke aard om in nood verkerende soortgenoten (tijdelijk) voedsel, een dak, een bed, een opvoeding te bieden. Maar de vrijheid die hen gewelddadig wordt afgenomen om in hun geboorteland op te groeien blijft voor altijd hun grootste verlangen. Dat de onzichtbare wonden van het gevoel zelden of nooit genezen maakte de geschiedenis ons reeds lang duidelijk. Helaas snapt niet iedereen die levensles.