#
98
2017
N I E U W S B R I E F B E G I J N H O F O N Z E - L I E V E - V RO U W T E R H OY E N
NOVEMBER DECEMBER
JAARGANG 16 vu M. Van Speybroeck, Lange Violettestraat, 193B, 9000 Gent.
DE GENTBRUGSE MEERSEN
INHOUD
Pagina 11
Wat valt er te lezen ?
wedstrijd WAAR IN HET BEGIJNHOF
NUMMER 98 NOVEMBER - DECEMBER 2017
4 Gentbrugse Meersen
4 Gentbrugse Meersen 6 What’s in a name? 7 Het Testament 8 Een prachtige oase 9 Column
8 Een prachtige oase
10 Begijntje wordt Begijn 12 Kort nieuws 13 Het verdwenen begijntje 14 Bomen in het begijnhof 16 Sterren schitteren
14 Het bloemenstraatje
19 Redactie en contact 20 Portret
www.begijnenkriebels.be 16 Sterren schitteren
* Ter herinnering:
www.facebook.com/Begijnenkriebels
Wie graag iets wil laten publiceren in ons krantje kan altijd contact opnemen met de redactie, zie pagina 19.
2
UITNODIGING
Eindejaarsdrink begijnhof met
KARIBU GENTS WERELDKOOR
De drink gaat door
op donderdag 28 december 2017 om 19.00 u voor de kerk. Vrij voor alle bewoners en sympathisanten.
3
Vraag voor de driesbewoners om lichten aan te steken voor de sfeer verlichting.
OM DE HOEK
Gentbrugse Meersen een ontdekking…
Voor de meesten van de begijnhofbewoners die meegingen op zondag 22 oktober, was het de eerste ontmoeting met dit stukje natuur dicht bij de stad. We waren met weinig en wel wat jammer voor een al zo vaak voorgesteld initiatief. Misschien was het minder goede weer de oorzaak, of toch weinig interesse? Het was zeker een aanrader en voor herhaling vatbaar. En voor wie graag wandelt: doen! Kijk ook op de website want vaak zijn er georganiseerde wandelingen. Wij hadden een gids en die nam ons enige kilometers mee door het zuidelijke deel van het natuurpark (ten zuiden van autosnelweg E17), welke toch een oppervlakte bestrijkt van zowat 100 ha. (Het gebied is opgedeeld in drie: het Noordelijk en het Zuidelijk deel, en dan ook het meer recreatieve deel.) De start vanuit het café ‘Boer Janssens’ verliep richting Kasteel Coninxdonk. En daar even halthouden in de Sloversdreef waar op het einde de zelfoogst boerderij ‘Het Wijveld’ ligt. Dan gingen we verder naar het deel dat vooral gekend is om het Geboortebos en het Vredesbos (met zijn 8-meter hoge monument). Aan het Geboortebos is er elk jaar een bepaalde zondag in het najaar waar de ouders de gelegenheid krijgen om een boom te planten voor het kindje dat in het jaar voordien in hun gezin geboren is. Tussen beide bossen is er een natuurzone waar runderen vrij lopen te grazen. Door de gids werden we heel vaak attent gemaakt op de vele verschillende planten langs de wandelweg en we kregen telkens de nodige uitleg, vaak ook kleurrijke
gespijsd met toepasselijke verhalen. Er is bijvoorbeeld het boerenwormkruid met het nog in sommige streken gebruikte recept voor pannenkoeken, het Sint-Janskruid en het Sint-Jacobskruiskruid (verwarrend soms toch!), dan ook kaardenbol, die staat heel dicht bij de artisjok en de kardoen, … Ook trok hij vaak aan een blad van een struik of boom om zo de herkenbaarheid aan te duiden: en zo het verhaal achter de acer of esdoorn, hoe herken je winter- of zomereik…? Dus voor de nieuwsgierige natuurliefhebber, stof genoeg… Wie minder geïnteresseerd was, kon gewoon rondkijken, turen en genieten. Het is zeker de moeite om daar eens de benen te gaan strekken en wat uit te waaien. Afsluiten deden we terug bij Boer Janssens met warme chocolademelk, theetje, biertje of wijntje… Gezellig nababbelen… en content!
Martine (Foto’s: Martine en Johan)
4
5
BEGIJNHOF HUIS 119
What’s in a Name ? Wat schuilt er achter de namen van onze huizen? De heilige Elisabeth, daar krijgen we terug een grotere keuzemogelijkheid. We vinden haar naam terug aan huisnummer 119. Alleen, over wie hebben we het? Zo kennen we Elisabeth, nicht van Maria en moeder van Johannes de Doper. Ook een heilige koningin Elisabeth van Portugal. Maar als we rekening houden met onze begijnen, hebben we het met een grote mate van zekerheid gaan over Elisabeth van Hongarije, van Thüringen, van Hessen. Jullie mogen kiezen voor de naamgeving… Zij was de koningsdochter van Andreas II van Hongarije en werd door haar al vroeg vastgelegde huwelijk landgravin van Thüringen (in het Duitse Hessen). Zij leefde in het begin van de dertiende eeuw. Zij werd al heel jong binnen gehaald in Thüringen in het kasteel van Wartburg. Zij was uitzonderlijk vroom, lief, begaan met de armen. Op 12-jarige leeftijd huwde ze met haar voorbestemde echtgenoot, landgraaf Ludwig IV. Ze zworen elkaar eeuwige trouw. Het werd een zalig huwelijk in wederzijds respect. Zij kregen drie kinderen. Elisabeth was uitzonderlijk begaan met het arme volkje in de buurt. Toen er weer een hongersnood aan de orde was, verdeelde ze alle opgeslagen voeding in het kasteel aan de armen. Haar schoonfamilie, aangevoerd door haar schoonmoeder, vond dat niet zo leuk, maar toen ze erop gewezen werd dat ook de voeding voor de paleismensen belangrijk was en ze alle brood en graan had uitgedeeld, stroomde er plots door alle ramen en vensters graan naar binnen… Toen ze weer eens brood uitdeelde in de straten van de stad, kwam ze haar schoonvader, de landgraaf tegen. Toen die vroeg wat ze in haar kleedschort verborg, opende ze haar schort: een massa rozen lagen erin. Haar vrijgevigheid, was God zo welgevallig dat Hij haar het hand boven het hoofd hield. Het geluk van het jonge paar kreeg een abrupt einde. Ludwig volgde keizer Frederik Barbarossa op kruistocht, maar hij stierf onderweg aan de pest. Elisabeth werd hierna door haar schoonfamilie verdreven, maar vond onderkomen bij de derde orde van de H. Franciscus. Daar leefde zij heel sober en ascetisch. Haar eigen familie in Hongarije vond dat maar niets, en trachtte haar te overreden om terug een meer adellijk leven te leiden. Ze gaven haar ook een flinke som geld. Dat besteedde ze echter liever aan de bouw van een opvangcentrum/ ziekenhuis voor de allerarmsten in Marburg. Zij was heel
6
de Heilige Elisabeth glasraam St. Coletakerk, Gent
gelukkig, maar haar zeer sobere levensstijl is wellicht de aanleiding dat ze reeds op 24-jarige leeftijd overleed. Maar zij werd niet vergeten. Vele ziekenhuizen kregen sindsdien haar naam. Het kan niet anders dan dat de begijnen haar wilden aangeven bij de naamgave aan huis 119. Zij is de patrones van de liefdadigheid zelf, van ziekenhuizen en gezondheidszorg, van armen, bedelaars, kantwerksters, bakkers. Zij wordt aanroepen bij eczeem en tandpijn. Haar naamfeest vieren we op 17 november, haar sterfdag. Er is ook een weerspraak aan haar verbonden: ‘Sinte Elisabeth doet ons verstaan hoe de winter zal vergaan…’ Op afbeeldingen van de H. Elisabeth vinden we veelal: een bedelaar, broden, rozen, geldbeurs, kruis, kelk, drie kronen,… Een fraai glasraam met haar beeltenis en symbolen vinden we terug in de zijbeuk van de St. Coletakerk in Gent. In het glasraam aan de linkerzijde is tevens een verwijzing te vinden naar het Hongaars koningshuis: het wapenschild, nog ongekroond, want de kroon werd er pas later aan toegevoegd, lang na haar dood. Rechts zien we de rozen. Ze draagt broden en een bedelaar ligt aan haar voeten en ontvangt een brood. Ze draagt een koningskroon. Marc
ONS BEGIJNHOF
Het testament Het testament van begijn Joanne-Theresia Van Lil. In het vorige krantje kwam Artikel dry aan bod, dus nu volgend: Artikel vier:
Ik geef en legateer mijne Kleederen aan den armen van Smeerebbe Hoesegem en indien mijne zuster Anna Christina Van Lil my overleefd geef ik aen haer het regt om de voornoemde kleederen aen den Armen van aldaer uyt te deelen.
Nota: waarschijnlijk was het Begijntje afkomstig van, nu genoemd Smeerebbe-Vloerzegem in Oost Vlaanderen. Het waren toendertijd afzonderlijke dorpjes, die elk apart tot het land van Aalst behoorden. Nu is het ĂŠĂŠn dorp, een deelgemeente van de stad Geraardsbergen. Wordt vervolgd. Andrea andrea255@telenet.be
7
Lange Violettestraat 45 9000 Gent Tel 09 223 55 86
OM DE HOEK
Een prachtige oase in onze buurt Philippe en Natalie zochten een klein zaaltje om me te woord te staan. Want, dat moet je weten, praten is ongewenst in deze ruimte.
In een van de vorige nieuwsbrieven nam ik je mee op vlucht in het NEST (of oude Bib). Voor deze editie bleef ik even rondhangen op de vijfde verdieping. In ons begijnhof is het stil maar nog niets is te vergelijken met de Stiltekamer die het VVA of Vlaamse Vereniging Autisme kon inrichten.
Vanaf het prille begin wilde de VVA ook iets bieden aan de stad. Na een bevraging bij leden en “bondgenoten” (of familieleden, vrienden van personen met autisme) bleek een stilteruimte als topprioriteit uit de bus te komen. Mensen met autisme beleven immers de wereld met de vele prikkels als bijzonder chaotisch. Voor hen is het een noodzaak om stilte en rust op te zoeken. “Hiermee wil ook gezegd zijn aan anderen: hou rekening met ons! Of duidelijk tonen dat dit ons deugd doet en dat we daardoor ook beter kunnen functioneren. Dit wil uiteraard niet gezegd zijn dat enkel mensen met autisme en hun bondgenoten welkom zijn hier. Met deze stilteruimte willen we ook aantonen aan niet autisten wat een teveel aan prikkels doet met een mens. En laten beseffen hoeveel deugd het doet om in stilte te leven”. Wat wil de VVA nog meer bereiken? Natalie: 1. “Onze ruimte toegankelijk maken voor het publiek. Behalve op zondag is die elke dag open van 10 tot 18 uur”. 2. Bedrijven, administraties, verenigingen sensibiliseren over het belang van rust en stilte. 3. Het publiek inspireren om ook thuis of op kantoor met een eenvoudige ingreep een kleine “oase” te creëren. Een voorbeeld? Een tentje opzetten in een kamer….” Philippe, die op dinsdag de permanentie doet sedert begin juni, is opgetogen over de discipline van de bezoekers. “Woorden zijn hier echt niet nodig omdat de ruimte zelf tot stilte inspireert”. Als stilte-bewaker heeft hij met zowat 20/30 bezoekers per dag geen enkel probleem. “Studenten komen een boek lezen, er zijn passanten die even komen uitrusten en nieuwsgierige bezoekers. En ja, soms hoor ik wat gesnurk, als het heel luid is zal ik wel even aan een schouder schudden…. Wij van de VVA zijn echt geen geitenwollensokkendromers, de wereld zullen we niet veranderen. We zijn wel een biedende partij naar luwte en stilte…”
8
Wie wil komen genieten van de Stiltekamer moet wel enkele huisregels naleven. Respecteer de stilte; zorg ook voor rust in je bewegingen; stoor anderen niet; zet je gsm, tablet, computer op stil; verlaat de ruimte voor een (gsm)gesprek; laat het meubilair op de plaats waar je het vindt; toon respect voor het meubilair en alle materiaal in de Stiltekamer; consumeer gerust je eigen drankje; eet niet in de Stiltekamer; verlaat de ruimte spontaan tegen het sluitingsuur; neem je afval terug mee. Sonja (+ Foto’s)
COLUMN
Literaire Vrijheid Zeg Sofie, waarom schrijf jij geen column? “Een column?” zeg ik tegen mezelf. Je weet wel, zo’n stukje tekst dat nergens werkelijk over gaat en toch gelezen wordt. Komaan Sofie, als er bomen sneuvelen omdat mensen willen weten wie er weer met wie is of niet meer en vooral wie wie om ter ‘t meest den duvel aandoet. Nu ja, er worden al genoeg bomen geveld maar allez. De definitie van een column: Een column is een vaste rubriek in een krant of tijdschrift. Een column is een korte prozatekst, geschreven voor een dag- of weekblad of voor een tijdschrift door een medewerker die vanuit een onafhankelijke positie bepaalde onderwerpen, die vaak een bepaalde actualiteitswaarde hebben, op de korrel neemt. Een column is een kort stukje proza waarin de auteur spits en uitdagend zijn mening ventileert (meestal afgedrukt in een kolom).
Bij interesse, contacteer a.u.b de redactie om jouw reclame te bespreken.
Een column is het centrale orgaan van de bloem, dat de mannelijke (meeldraden) en de vrouwelijke (stamper) delen bevat, het gynostemium en gynandrium for the Latin lovers. Vergroeiing dus. Naar elkaar toegroeien. Het evenwicht hervinden. De laatste omschrijving spreekt me het meest aan en past het best bij mijn column. Waar een vervolg op komt als het in de sterren geschreven staat… Ik kwam nog een schoontje tegen in’t Latijn (vind Latino’s namelijk ook niet mis). Finis Legis Charitas = het einde van de wet is Liefde. Alles komt uiteindelijk goed, zo niet, dan toch. Sofie
kwaliteitsslagerij
Belegde broodjes & meeneemdagschotels Lange Violettestraat 7 - Gent - 09 225 47 30
Sint-Annaplein 68 tel.: 09 336 22 53 Kimberby.Vaneesvelde@gmail.com
9
Hier kon ook jouw reclame staan, vind je niet?
Een column is een regelmatige bijdrage aan een blad of tijdschrift met een bijzondere eigen inhoud.
OM DE HOEK
Begijntje wordt toch begijn Nieuwe straatnamen te Sint-Amandsberg.
Het begon zo: de Gentse Cultuurraad adviseerde om voor nieuwe straten vrouwennamen te kiezen. Twee van hen zouden aan begijnen gewijd worden. Voor de nieuwe wegen op de verkaveling aan de Kasteelwegel te Sint-Amandsberg werden de namen ‘Josepha Goethalsstraat’ en ‘Marcella van Hoeckestraat’ definitief vastgelegd. Dat heeft de Gentse gemeenteraad beslist op 25 september 2017.
Termont die vond dat de term “begijntje” toch sympathieker klonk. “Burgemeesterke” ook zei Cecile. Ondertussen sprong Debby Van Linden, die een boek schrijft over 800 jaar begijnen, ook op de kar met een petitie. Uiteindelijk waren het de vrouwelijke schepenen die het onderwerp op de gemeenteraad kregen en erin slaagden het vermaledijde verkleinwoord te doen schrappen. En waarom kan er in ons begijnhof geen “Hermina Hoogewijsstraat” komen? Zij was toch de begijn die hier het langst leefde? Sonja
Josepha Goethals werd in 1915 geboren in Waarschoot en was de laatste grootjuffer van het begijnhof in SintAmandsberg. Ze overleed in 2003.
Marcella van Hoecke (foto) werd in 1908 geboren in Laarne maar werd begijn in Gent. Ze overleed in 2008 en was de laatste begijn in Gent. Op de straatnaam van Marcella Van Hoecke stond ook de benaming “begijntje”. Een flinke doorn in het oog van Cecile Van Ooteghem, onder meer secretaris van de vzw Sinte -Elisabeth Groot Begijnhof Sint-Amandsberg. Cecile contacteerde onmiddellijk burgemeester Grootjuffrouw Marcella Van Hoecke - Copyright Lukas - Art in Flanders
10
wedstrijd WAAR IN HET BEGIJNHOF
ONS BEGIJNHOF
Waar zou deze foto genomen zijn in ons begijnhof? Stuur de oplossing (selfie) naar onsbegijnhof@telenet.be of steek een briefje in brievenbus 255. Oplossing vorige wedstrijd (#97) Dus hierbij de oplossing: de steen bevindt zich achteraan het begijnhof in de buitenmuur op de bleekweide. Volgend opschrift is uit de foto op te maken:
1898 GROOTJUFFR. E. EEMAN PASTOOR A. HEYNDRICKX Emma Eeman was grootjuffrouw van 1883 tot 1910 en Amandus Heydrickx was pastoor in het begijnhof van 1877 tot 1899.
Deze keer toch een onthousiasteling die de steen gevonden heeft: dag, ik wil toch zorgen dat jullie zeker 1 antwoord krijgen, op jullie vraag. Laat me gewoon traditioneel antwoorden, zonder selfie. De steen bevindt zich in een muur van het begijnhof, achteraan het begijnhof. Ik denk de buitenmuur aan de bleekweide. of is het aan de tuin van de grootjuffer. (ik had de tijd nog niet om tot daar nog eens te stap-
pen). De steen vermeldt de namen van een grootjuffer en van de toenmalige pastoor van het begijnhof. Het is geen grafsteen. Ze liggen niet samen begraven. Onder die grootjuffer en die pastoor is die muur gebouwd of herbouwd. Of heb ik het totaal verkeerd voor? Ook de vorige foto had ik herkend, maar ja, een mens stelt soms uit om te antwoorden. De volgende keer, een locatie die we helemaal niet kennen? Veel succes verder met de wedstrijd. En nog altijd veel dank voor de begijnhof nieuwsbrief. Het is nog altijd een boeiende, gevarieerde krant, nieuws brief. veel dank, vriendelijke groeten, Paul de Meester, convent ter liefde,
11
Waarom de steenplaat zich op deze plaats bevindt is niet duidelijk. Ook het jaartal is niet duidelijk. Vermoedelijk gaat het om een gedenkplaat die oorspronkelijk in een groter gebouw was aangebracht, bv. een convent, waarbij grootjuffrouw en pastoor als begunstigers wensten vermeld te worden.
KORT NIEUWS
Zwerfvuil of sluikstort - melden via nieuwe app Waar kunt u terecht om sluikstort en zwerfvuil te melden? Een propere stad is leuker om in te wonen. Verschillende diensten van de stad en IVAGO zorgen ervoor dat de straten en parken er netjes bij liggen. Als inwoner van Gent bent u verantwoordelijk voor het opruimen van zwerfvuil en onkruid op de stoep voor uw woning/appartement en de aanpalende greppel.
bloempitten, schelpen van noten, … Sluikstort is het achterlaten of storten van afvalstoffen op niet-reglementaire plaatsen en tijdstippen en in de foute recipiënten. Het gaat om het bewust ontwijken van de legale huisvuil- of bedrijfsafvalophaling.
Merkt u ergens zwerfvuil of sluikstort op, dan kunt u dat via het meldingsformulier doorgeven (https://stad. gent/natuur-milieu/meldpunt/zwerfvuil-sluikstort/formulier). Of download de meldingsapp via Google Play Store (Android-gebruikers) of iOS app store (iOS-gebruikers). We maken zowel bij opruiming als bij handhaving een onderscheid tussen zwerfvuil en sluikstort. Ophaling van sluikstort gebeurt alleen na melding ervan. Zwerfvuil is afval afkomstig van out-of-homeconsumptie dat niet gebundeld (bv. in een dichtgeknoopte zak) op een hiervoor niet bestemde plaats wordt gedeponeerd. Dit bestaat o.a. uit: blikjes, flesjes, wikkels, sigarettenpeuken, kauwgom, kranten, flyers, zonne-
Gent heeft eigen deelfietsensysteem: Trapido Vanaf 5 september 2017 staan er Trapido-deelfietsen op de belangrijkste park-and-rides aan de rand van de stad. Deze geven automobilisten de kans om slim te schakelen: van de wagen naar de fiets. Met Trapido kiest Gent voor een innovatief deelfietsensysteem op basis van duurzame fietsen met een slim elektronisch fietsslot. Meer info op www.smartbikes.eu/gent/ Op dit ogenblik zijn er 100 fietsen op tien parkings. Alleen is het geen daverend succes, ondanks de zeven versnellingen die de fietsen naar verluid hebben. Schepen voor Mobiliteit Filip Watteeuw (Groen) formuleerde
eufemistisch bij Radio 2 (31/10): “We groeien traag maar gestaag”. Er zijn 149 ingeschreven gebruikers, een peulschil als je dat afzet tegen het aantal mensen dat in Gent zou moeten of willen fietsen. Het is dan ook erg onhandig dat je de fiets alleen maar op hetzelfde parkeerterrein kan achterlaten. Maar er is licht aan het eind van de fietstunnel. Tegen volgende zomer wil de stad in zee gaan met 1 of 2 commerciële bedrijven die op verschillende plaatsen in de stad deelfietsen gaan neerzetten. Gebruikers kunnen die dan via een app huren en ergens anders in de stad achterlaten. Op dit ogenblik worden de krijtlijnen voor het plan vastgelegd.
Hier kon ook jouw reclame staan, vind je niet? Zuidstationstraat 11 - 9000 Gent www.bestcopie.be Tel.: 09 233 83 38 info@bestcopie.be
Bij interesse, contacteer a.u.b de redactie om jouw reclame te bespreken.
12
KORT NIEUWS
Na een kortstondig verblijf in ons Begijnhof ... In de krant “Het Laatse Nieuws” editie Gent-Wetteren, van 27 september jl. konden we het volgende lezen:
Begijntje ( nummer twee ) gestolen. In het Begijnhof in Gent is zaterdagnacht een begijntje gestolen. Het Begijnenbeeldje van Andrea De Rycke, een Gentse kunstenares, hing nochtans vast aan zware kettingen. Het is al de tweede begijn die verdwijnt. “Het begijnenbeeldje was in beeld gekomen tijdens een uitzending van ‘Iedereen Beroemd. Een week nadien werd het – ergens in de maand april – ontvreemd”, aldus Andrea. De kunstenares is echter niet van plan om bij de pakken te blijven zitten, ook al is zij nu haar tweede beeldje kwijt. “ik zou graag een groot begijnenbeeld maken en het voor de kerk op een sokkel plaatsen”. OPROEP Tips en verdere informatie mogen altijd richting Andrea komen via de Facebookgroep ‘Begijnenkriebels’. Of via de website www.begijnenkriebels.be. Ze hoopt alsnog haar beeldje terug te krijgen. “Een oproep om haar terug te brengen zal wel opnieuw tevergeefs zijn, maar bij deze doe ik het toch!” (DJG/VDS)
Vroeger en nu: de Lange Violettestraat oude invalswegen die het centrum straalsgewijze uitbreiden naar de omliggende steden of streken, zoals de Lange Violettestraat. Deze trapgevels tellen meestal vier traveeën (maximaal zes) en doorgaans twee bouwlagen en één zolderverdieping.
13
Uit ‘De Inventaris van het Onroerend Erfgoed’: Tot de woonhuizen in traditionele stijl rekent men niet alleen de kleine huisjes met lijstgevel, maar ook en op de eerste plaats, de vereenvoudigde trapgevel. De meeste voorbeelden zijn terug te vinden op de
ONS BEGIJNHOF
Onze alleroudste bewoners We moeten wel toegeven dat het even schrikken was toen de vier bomen voor de kerk ineens van de aardbodem verdwenen. Dat was althans bij mij het geval, op de ochtend dat ik voorbij wandelde en dwars door de plaats keek waar vroeger onze ‘klimboom’ stond. En dan kwam net zo onverwacht het gerucht dat de bomen in het bloemenstraatje ook zouden verdwijnen. Meteen kwamen bij veel buren allerlei vragen op: wat, wanneer, hoe? Gaat dit net zozeer van de een op de andere dag gebeuren? De reacties waren divers: van treurige blikken tot lastigaards die daar een stokje voor willen steken :). In een vorig artikel (geschreven door Vera) werd het een en ander gezegd over de groene plannen in het begijnhof, maar hierover bleven de meeste vragen nog onbeantwoord. Daarom volgt nu dit artikel, waarin we proberen wat meer duidelijkheid te scheppen in de situatie rond de bewoners van het bloemenstraatje. In opdracht van het Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE) wordt een landschapsbeheersplan voor het begijnhof opgemaakt. Daarin staat onder meer info over de bomen en wat er mee moet gebeuren. Het AOE heeft naar aanleiding van een onderzoek beslist om de huidige bomen in het bloemenstraatje te verwijderen en ze te vervangen door lindes. Ze zouden, zoals blijkt uit oude foto’s, niet in het historisch kader van het begijnhof passen. Het gaat voor de duidelijkheid over alle bomen, behalve de 2 beuken en linde (de 3 grootste bomen). Over de stronk, die zoals eerder gezegd heel goed is voor insecten en vogels, is jammer genoeg nog niet veel bekend. De andere bomen zouden daarnaast ziek zijn en dus mogelijk gevaar opleveren voor voorbijgangers. Dit was dan ook de reden dat de vier bolacacias voor de kerk weg moesten. Alleen zal het deze keer iets langer duren vooraaleer ze effectief beginnen met kappen. Men heeft totaal nog geen
datum voor ogen en bovendien moeten de restauratiewerken eerst afgerond worden. Natuurlijk rest ook nog de vraag: kunnen we wel zomaar volwassen bomen omkappen? En zijn ze werkelijk in zo’n slechte staat of is dit gewoon een extra argument om ze weg te krijgen? Want historisch zijn deze bomen ook wel. Veel mensen kennen ze nog van vroegere tijden en een beetje diversiteit in ons begijnhof (ook in kleur dankzij de rode bladeren van de Japanse kers) kan geen kwaad. Daarbij groeien loofbomen heel traag en zullen we weer wat zuurstof moeten missen in onze oasis midden in de stad. Alles bij elkaar zal het nog lang duren vooraleer ze naar de bomen stappen, maar wij zullen alvast zien wat we kunnen doen om ook deze bewoners van het begijnhof te helpen. Ioana Dimitrova (Wie interesse heeft of nog op creatieve ideeën komt, kan ons altijd contacteren via de mailadressen ioana.dimitrova@ hotmail.com of sonja.vanoutryve@skynet.be)
Foto’s: Johan
We proberen wat meer duidelijkheid te scheppen in de situatie rond de bewoners van het bloemenstraatje.
14
BEGIJNHOF
Gezien in het begijnhof van Diest
Foto’s: Andrea
Het begijnhof van Diest is gelegen in het noordoosten van de oude binnenstad van Diest, achter een monumentale poort aan het eind van de Begijnenstraat.
AGENDA ONS BEGIJNHOF
Bijzondere bewonersvergadering
een bijzondere bewonersvergadering,
De Raad van Bestuur van VZW Begijnhof O.L.V. Ter Hoyen nodigt alle begijnhofbewoners vriendelijk uit op
Datum: dinsdag, 28 november 2017 om 19u00 Plaats: Godelievekapel
Er zijn gratis lessen meditatie bij Koen en Johan, nr 203, te volgen. We starten met een reeks van 2 lessen op 18 november van 10u tot 12u, tweede les op 25 nov. Ook kan je een lessenreeks volgen Positief Denken, start op 2 december van 10u tot 12u., tweede les op 9 dec. Op zondag 12 november hebben we ee workshop Me-
ditatie in Het Venster in NEST (oude bibliotheek, Woodrow Wilsonplein) van 14u tot 16u. Iedereen welkom! Special event op 10 december: lezing ‘Nataraj en de Gita’, van 14u tot 16 ook in Het Venster in NEST. IEDERE DONDERDAGAVOND VAN 19u tot 19u30: OPEN MEDITATIE VOOR IEDEREEN! Meer info en inschrijving kan je vinden op de website: WWW.RAJAYOGA.BE I TEL.: 0498 07 58 15
15
Meditatie in het begijnhof
dit in het kader van het op te stellen beheersplan.
OM DE HOEK
Sterren schitteren ook in Senegal Telescopen werden uitgedeeld in het kader van het project “Sterren Schitteren voor Iedereen”.
Jaren geleden (het lijken zelfs al eeuwen) maakte ik in het begijnhof promotie voor adventskransen. Weet je nog? Die waren bedoeld als steun voor leerlingen en studenten in Senegal. Daar, in Ziguinchor, de hoofdstad van de Casamance had de Gentenaar Willy Wery jaren gewerkt. Hij overleed in 1995. Een van zijn “studenten”, Kalifa Diaby, is thans bijzonder goed geïntegreerd in Gent, heeft een prachtige vrouw en even prachtige kinderen. Naast zijn actief beroepsleven, zijn politiek engagement, is hij ook voorzitter van de Willy Wery-Stichting. De band met Senegal blijft dus sterk. Maar wat heeft dat nu allemaal te maken met ons begijnhof? Wel, toeval wil dat een van de sympathisanten ook als vrijwilliger werkt bij de UGent- Volkssterrenwacht. En daar worden telescopen gemaakt die elk jaar worden weggeschonken. Op 4 oktober jl. werd tijdens een Ruimtevaartfestival niet enkel buurman Dirk Frimout in de bloemetjes gezet. Ook werden telescopen uitgedeeld in het kader van het project “Sterren Schitteren voor Iedereen” waarvan zowel Dirk Frimout als Frank De Winne peter zijn.
Twee telescopen werden verloot onder deelnemende scholen, een ander exemplaar werd geschonken aan Fedasil en nog een ander zal zijn weg vinden naar een school in .... Senegal. Zo komt het dat buurman Frimout samen op de foto kon schitteren met Kalifa Diaby en de oudere vrienden van Willy Wery. Begin volgend jaar zullen we de telescoop naar Senegal brengen. Een verslagje van dat avontuur zal je hier ook kunnen lezen. Op de foto, hierboven, Gerd, Philippe, Sonja, Kalifa, Dirk en Jean Pierre Grootaerd. Sonja
16
Keuken - CAMPI, Vincenzo - 1580s Olie op canvas - Pinacoteca di Brera, Milan
De volgende keer dat je uw handen wast, en je vindt de temperatuur van het water niet echt aangenaam, denk er dan eens aan hoe het er ooit aan toeging... Hier volgen een aantal feiten uit de jaren 1500: * De meeste mensen huwden in juni omdat ze hun jaarlijks bad namen in mei en dus in juni nog redelijk fris roken. Tegen die tijd begon men echter toch al lichtelijk te stinken en dus droeg de bruid een boeketje bloemen om haar lichaamsgeur te verbergen. Daar komt dus het gebruik van dat ook vandaag nog de bruid een bruidsboeket draagt. * Een bad bestond uit een grote kuip die gevuld werd met heet water. De heer des huizes genoot het privilege van het schone water, daarna volgden de zoons en andere mannen die deel uitmaakten van het huishouden, dan de vrouwen en tenslotte de kinderen. De baby’s waren als laatste aan de beurt. Tegen dan was het water zo vuil dat je er makkelijk iemand in kon kwijtraken... Vandaar de uitdrukking “De baby met het badwater weggooien”. * Huizen hadden in die tijd strooien daken, zonder houten gebinte. Het was de enige plek waar de dieren zich warm konden houden en dus leefden de katten en kleinere dieren (muizen, ongedierte) in het dak. Als het regende werd het daar glibberig en soms gleden de dieren dan uit en vielen van het dak. Vandaar het Engelse gezegde “It’s raining cats and dogs”. * Niets kon verhinderen dat er dingen in het huis vielen. Dit was een echt probleem in de slaapkamer, waar ongedierte en uitwerpselen je schone beddengoed konden bederven. Daarom werden bedden voorzien van grote palen om een laken over te hangen dat dan toch een beetje bescherming bood. Zo is het gebruik van hemelbedden ontstaan.
* In die tijd kookte men in de keuken in een grote ketel die altijd boven het vuur hing. Elke dag werd het vuur aangestoken en werden er ingrediënten toegevoegd aan de ketel. Men at meestal groenten en weinig vlees. Men at deze stoofpot ‘s avonds, en liet het overschot in de ketel. Dit werd dan ‘s nachts koud, en ‘s anderendaags begon men gewoon opnieuw. Zo zaten er in hun stoofpot vaak dingen die er al heel lang inzaten... * Wie geld had, kon zich tinnen (?) borden veroorloven. Voedsel met een hoge zuurtegraad zorgde er voor dat een beetje van het lood (?) in het voedsel terecht kwam, wat vaak tot een loodvergiftiging en de dood leidde. Dit gebeurde het meest met tomaten, waardoor tomaten de volgende +/- 400 jaar als giftig werden beschouwd. Brood werd verdeeld volgens je sociale status. Arbeiders kregen de aangebrande bodem van het brood, het gezin at het middendeel op en gasten kregen de bovenste, krokante korst. * Men gebruikte loden bekers om bier of whisky te drinken. Die combinatie zorgde er soms voor dat de drinker een aantal dagen buiten westen was! Als de dronkaard dan bewusteloos gevonden werd langs de straat, werd hij vaak gereed gemaakt om begraven te worden. Hij werd een aantal dagen op de keukentafel gelegd en de familie at en dronk aan diezelfde tafel, en wachtte af of hij nog wakker zou worden. Vandaar het gebruik van de doodswake. * Engeland is oud en klein, en de bevolking vond geen plaats meer om de doden te begraven, dus werden er kisten uitgegraven en de beenderen naar een beenderhuis overgebracht, zodat ze de graven konden hergebruiken. Bij het heropenen van deze kisten, ontdekten ze dat er bij 1 op 25 aan de binnenkant gekrabd was en ze beseften dat ze levenden hadden begraven. Van toen af werd er een touwtje rond de pols van een lijk gebonden, dat omhoog leidde en verbonden was met een belletje boven de grond. Iemand moest dan heel de nacht op het kerkhof zitten om te horen of de bel rinkelde. En zo werd er wel eens iemand “gered door de bel”. Wie zei er ook alweer dat geschiedenis saai was...?
17
Wat men je NIET vertelde tijdens de geschiedenisles:
Kurk tegen kanker Onze nieuwe sponsors (zie Folie à deux) zijn misschien twee “gekke” meisjes maar hun hart hebben ze wel op de juiste plaats. Niet enkel hebben ze zich ingeschreven om deel te nemen aan “Tafelen met een hart” maar bovendien nemen ze deel aan de “De Warmste Week- Music for Life”. Daartoe verkopen ze leuke kurkjes die omgevormd zijn tot gehaakte popjes. Ze worden in de Folie verkocht – 3 euro voor eentje, 4 voor 10 euro – . De opbrengst gaat integraal naar de strijd tegen de kanker. Het opgehaalde bedrag zullen ze op 20 december in Wachtebeke afgeven waar de radio de warmste week houdt. Van 1 oktober tot 15 november loopt “Tafelen met een hart”. Daarbij bieden ze (net als veel andere restaurants) suggesties aan waarbij een deel van de prijs gestort wordt voor een goed doel. Het gaat hier om kansarmen in verschillende organisaties.
Sonja
Hier kon ook jouw reclame staan, vind je niet?
Filips van Arteveldestraat 37, Gent +32 (0)9 335 31 15
Bij interesse, contacteer a.u.b de redactie om jouw reclame te bespreken.
18
REDACTIE - CONTACT
COLOFON Uitgever Marc Van Speybroeck Lange Violettestraat 193 B 9000 Gent marc.van.speybroeck@telenet.be www.begijnenkriebels.be
Redactie Vroni Agemans Lange Violettestraat 253 veronica.agemans@telenet.be Martine Bogaert Lange Violettestraat 127 martine.bogaert@hotmail.com Nicole Bonne Lange Violettestraat 83 bonne.nicole1@gmail.com Andrea De Rycke Lange Violettestraat 255 andrea255@telenet.be
VZW Begijnhof Onze-Lieve-Vrouw ter Hoyen Lange Violettestraat 235, 9000 Gent Coördinator Robert Dendooven 09 224 17 90 olvterhoyen@skynet.be Conciërge Johan Hoste 0498 07 58 15 johanbegijnhof@icloud.com www.kleinbegijnhof-gent.be www.facebook.com/kleinbegijnhofgent
Volkshaard Sociale huisvestingsmaatschappij Telefoon algemeen 09 223 50 45 sociale dienst 09 233 12 43 technische dienst 09 223 35 28 E-mail info@volk.woonnet.be
Sonja Vanoutryve Lange Violettestraat 263 B sonja.vanoutryve@skynet.be
BAR - BewonersAdviesRaad Vroni Agemans veronica.agemans@telenet.be Andrea De Rycke andrea255@telenet.be Nicole Bonne bonne.nicole1@gmail.com Griet Vandermassen griet.vandermassen@Ugent.be Vera Dua vera.dua@telenet.be Sonja Vanoutryve sonja.vanoutryve@skynet.be Martine Bogaert martine.bogaert@hotmail.com
Begijnenkriebels
www.begijnenkriebels.be www.facebook.com/Begijnenkriebels
Doelstellingen van de BAR: • Aanspreekpunt voor de bewoners en de vzw Begijnhof O L Vrouw ter Hoyen, erfpachtgever van het begijnhof: gezamenlijk formuleren van ideeën en/of bezwaren voor wat betreft de invulling van het begijnhof (bestrating, groenbeheer, gemeenschappelijke kosten, ….). • Organisator en coördinator van evenementen van en voor de bewoners in ons begijnhof. • Uitgifte van de tweemaandelijkse Nieuwsbrief, ondertussen aan zijn 16e jaargang toe. Uitgever en auteurs betrachten grote zorgvuldigheid bij de samenstelling van deze nieuwsbrief. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van onjuiste vermelding en/of zetfouten. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ten aanzien van hetgeen in deze uitgave is opgenomen is getracht voor zover deze niet bekend waren de auteursrechthebbende te achterhalen. Voor zover er sprake is van onjuiste vermelding van auteursrechthebbende is dit gebaseerd op te goeder trouw verkregen gegevens. Uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventueel ontbreken van toestemming van auteursrechthebbenden.
19
Marc Van Speybroeck marc.van.speybroeck@telenet.be
Het portret / Sofie en Waldo
Foto: Martine