Fotoğrafçılığın Erzurum Serüveni Fotoğrafçılık tarihsel süreç içinde birkaç teknik buluşun bir araya gelmesi sonucu oluşmuştur. İlk fotoğraflar yapılmadan uzun zaman önce Çinli, Yunanlı, Bizanslı ve Müslüman bilim insanları konuyla ilgili fikirlerden söz etmişler Ünlü alim İbn-i Haysem (9651040) karanlık oda ve iğne deliği kamerası hakkında deneyler yapmış, 13-17 yüzyıllar arasında batıda Gümüş Nitrat ve Gümüş Klorür'ün keşfedilmesi sonucunda bazı kimyasalların güneş ışığına duyarlı oldukları anlaşılmış ancak 19. yüzyılda bazı objelerin kamera yardımıyla tespiti yapılmış ilk kalıcı fotoğraf 1822 yılında Fransız Nicephore Niepce üretmiş yaygınlaşması 1ie 1850'lerden sonra olmuştur. Sultan II. Abdulhamit döneminde IRSICA'nın yaptığı çalışmalar sonucu padişahın tüm Osmanlı coğrafyasında ki eserler özel fotoğrafçısına çektirmiş ve saklamıştır. O resimlerden bir kısmıda şehrimize aitti. Firdevsoğlu kışlası, Yoncalık Kışlası, Jandarma kışlası, Rüştiye Binası, Askeri idadi binası, Topçu kışlası, Taş ambarlar, Hükümet konağı, Mevki Müstahkem komutanlığı Erzurum'da Fotoğrafçılık 1890'lara doğru gayri Müslim Tebaa tarafından getirilmiş şehirle ilgili fotoğraflar çekilmiştir. Ancak Özellikle 18. yüzyıldan sonra Erzurum'a gelen seyyahlar şehrin gravürlerini çizmişlerdi. Fransız fotoğrafçılar ve Rus fotoğrafçılar özellikle 1918 öncesine ait çok sayıda fotoğraf çekmişlerdi. 1918 sonrasında özellikle eldeki resimler Askeri fotoğrafçıların çektikleri fotoğraflardı. O yıllara ait özel fotoğrafçı adına rastlamak pek mümkün görünmemekle birlikte bir kaç özel resimde elimizde mevcuttur. Fotoğrafçılığın 1940'lardan sonra Foto Fuat Seval'in imzası vardı. O yıllardaki resmi törenler Erzurum Tarihi Kitabının Resimleri büyük oranda ona aitti. 1948 yılından beri hizmetlerini devam ettiren Foto Görçek'de şehir için bir çok resme imza attı. Kemal Özgündoğdu beyin etkileri az değildi. Foto Spor uzun yıllar hizmet verdi. 1964 yılından beri hizmetlerini sürdüren Mehmet Kalende ise Dumlu, Kandilli sonrasında Mumcudaki mütevazi dükkanında hizmetlerini halen sürdürürken bir başka güzelliği dükkanında sergilemektedir. 1964 yılından beri aldığı fotoğraf makinelerini, cam levha üzerine nasıl resimlerin yapıldığını görmek ve fotoğrafçılığın Erzurum macerasını görmek açısından önemlidir.