MANİ VE TÜRKÜLERDE ERZURUM YÖRE MUTFAĞI
ZEKİYE ÇOMAKLI
ARAŞTIRMACI-YAZAR Dünya tarihine yön veren kalıcı olan, kendinden sonra ki nesile tüm varlığı ile taşınmış olan kültürlerin sayısı sanıldığı kadar çok değildir. Hayatiyetini devam ettiren bu kültürlerin arasında Türk Kültürü farklı bir yere sahiptir. Türk milletinin yetiştirdiği insan tipi, yaşadığı cemiyetin şekli, hâkimiyetinde olan tebaalara tesir ve nüfuz alanı; kendisini koruma, geleceğe taşıma gayreti, dayanma kudreti ve hassasiyeti bakımından beşeri kültürler arasında en önemli kültürlerden biridir. Büyük Milletlerin, geçmişi geleceğe taşımak için idealleştirdikleri fikirleri, hayalleri ve arzuları vardır. Tarihten takip ettiğimize göre toplumlar milli kültürlerinden ne zaman uzaklaşmışlarsa, tarih sahnesinden silinmişler ve müthiş bir kültür erozyonuna uğramışlardır. Bir milleti var eden, kültürünün ve medeniyetinin ilelebet kalıcı olmasını sağlayan, kültürünün sonsuza kadar yaşamasının müsebbibi o milletin kullandığı dildir. Dil düşüncenin sesli yansımasıdır. İnsan beyniyle düşünür diliyle anlatır. O yüzden dil, ait olduğu milletin nasıl düşündüğünü, zihniyetini, fikirlerini ortaya koyar. Yani dil, hafızanın, hatıraların, geçmişi geleceğe taşıyan maddi ve manevi kıymetlerin değeridir. Türk dili gibi engin bir dilin, kıymetli bir hazinenin ve edebiyatta ki derinliğin gıpta ile karşılanması muhakkaktır. İşte geçmişin geleceğe taşınmasına yardımcı olan dilimizin toplumuzda önemli bir kültür hazinesi olarak yer alan Mutfak Kültürünü anlatmak için Erzurum da şiiriyle, türküsüyle nasıl kullanıldığını göreceğiz. İçerisinde Erzurum Mutfağının yer aldığı şiir, mani ve türkülere geçmeden önce