Vandaag slachtoffer, morgen profiteur
Vandaag zijn we slachtoffers maar morgen zien ze ons als profiteurs. Dat hoorde ik onlangs een vakbondsafgevaardigde van Agfa-Gevaert zeggen.
Ze deed de uitspraak daags na de aankondiging van een zware ontslagronde bij het bedrijf. Net zoals heel wat andere industriële bedrijven gaat Agfa door zwaar weer. De oorzaken zijn bekend. Hoge energieprijzen omdat we té afhankelijk waren geworden van een energieleverancier die een oorlog met een buurland is begonnen. Verouderde producten waar geen markt meer voor is. Landen
zoals China of Amerika die de eigen bedrijven massaal ondersteunen en hun goederen hier tegen dumpprijzen op de markt brengen, zonder veel rekening te houden met klimaat- of arbeidsomstandigheden. Het risico is reëel dat die crisis nog dieper wordt, omdat Europese landen hun economie en sociale bescherming kapot moeten besparen door begrotingsregels die ze zichzelf hebben opgelegd.
De vakbondsafgevaardigde van Agfa heeft een punt. Werknemers van een bedrijf dat herstructureert zijn slachtoffers. Neem nu Audi. De 24 alternatieven om een doorstart te maken, kregen van de directie amper een kans. Er is in Duitsland beslist dat de fabriek moet sluiten en that’s it. De directie aarzelde zelfs niet om de oproerpolitie af te sturen op haar eigen werknemers.
Maar veel tijd om die drama’s te verwerken, krijgen de slachtoffers niet. Ook daar heeft de vakbondsafgevaardigde een punt. Al heel gauw word je een profiteur. Wie niet snel genoeg een nieuwe baan vindt, moet hard aangepakt worden en
zijn of haar uitkering verliezen. Dat die nieuwe baan minder betaald wordt, slechtere werkuren heeft, een stuk verder van de woonplaats ligt, dat de vertrouwde collega’s weg zijn ... dat doet er allemaal niet toe. Dat die mensen jarenlang het beste van zichzelf hebben gegeven evenmin. Hun respijt is op. Stilaan wacht langdurig zieken hetzelfde lot. Zijn ze wel echt ziek? Financiële sancties zullen hen wel opnieuw aan het werk helpen. Zelfs gepensioneerden komen in het vizier. Moeten we hun pensioenen versterken, want ze kunnen toch een flexi-job zoeken?
Het is hoog tijd dat we ons afvragen of dit is wat we willen. Een samenleving waar mensen blijkbaar niet veel meer zijn dan pionnetjes. Waar mensen profiteurs zijn, tot ze het tegendeel bewijzen.
Natuurlijk zijn er in onze verzorgingsstaat regels en controle nodig. Maar het begint bij het voorzien van de nodige middelen en mensen. Dat bewijst de Pano-reportage over de mistoestanden bij het beheer van het OCMW in Anderlecht.
Alle aandacht gaat naar de fraude door politiek favoritisme, maar het echte drama zijn de hulpbehoevenden die geen hulp krijgen door een gebrek aan personeel.
Het is totaal verkeerd om mensen die de pech hebben om hun werk te verliezen, ziek te worden of in armoede te belanden per definitie te stigmatiseren en hardvochtig aan te pakken. Want, vroeg of laat hebben we allemaal de ‘verzorgingsstaat’ nodig. Zijn we dan allemaal profiteurs? Natuurlijk niet. Naast regels en controle hebben we vooral meer nood aan vertrouwen in mensen. Wetenschappelijk onderzoek bewijst dat trouwens: wie vertrouwen krijgt, vindt sneller werk.
ARBEIDERS EN KUNSTENAARS
Vakantiegeld 2022 nog niet gekregen?
De Rijksdienst voor jaarlijkse vakantie (RJV) stelt vast dat nog niet alle arbeiders en niet-zelfstandige kunstenaars hun bankrekeningnummer hebben meegedeeld om hun vakantiegeld voor het in 2021 gepresteerde werk te ontvangen. Check op www.mijnvakantierekening.be de betalingen waarop je recht hebt, en ga daar na of het bedrag
AANBOD DE LIJN VERMINDERT
voor het vakantiejaar 2022 al gestort werd. Zoniet, geef dan ten laatste op 31 december je bankrekeningnummer door. Lukt dat niet via de bovengenoemde website, dan kun je terecht op de website van de RJV, per brief of aan het loket in Brussel.
rjv.fgov.be
‘Vlaamse regering moet investering beter spreiden’
Vorige week kondigde De Lijn aan dat het zijn aanbod vanaf januari 2025 zal verminderen door personeelstekort en verouderde bussen. Volgens ACV-secretaris Jo Van der Herten is het dieptepunt nog niet bereikt: ‘Op continue basis moet rollend materiaal vernieuwd worden om een stabiel aanbod te kunnen verzekeren. Tijdens het beleid van ex-minister van mobiliteit Ben Weyts (N-VA, 2014-2019) is amper geïnvesteerd. De vorige minister Lydia Peeters heeft (Open VLD, 2019-2024) een kentering
ingezet, en de Vlaamse regering heeft nu beslist om 400 miljoen euro te investeren in zero-emissievoertuigen. Maar in de Europese Unie zijn er niet veel leveranciers die aan massaproductie doen. De Vlaamse regering zou het bedrag van de investering beter spreiden over de hele legislatuur. De Lijn wordt nu bijna verplicht om op stel en sprong bussen en trams te bestellen, zonder te weten of de kwaliteit hoog genoeg is om een stabiel openbaar vervoer te garanderen.’
Stop geweld tegen vrouwen
Grensoverschrijdend gedrag heeft een zware impact op mensen. Helaas komt dit nog steeds veel voor. Op 24 november manifesteerde het ACV daarom tegen gendergerelateerd geweld. Dat de werkomgeving ook kan helpen tegen geweld, bewijst de videogetuigenis van Katleen (een schuilnaam).
De controledrang van haar partner maakte haar het leven zuur. Hij drong zelfs door in haar werkomgeving door online contact te zoeken met collega’s. Gelukkig kon Katleen rekenen op het begrip van haar baas en collega’s, en kon ze aan de relatie ontsnappen. Bekijk de aangrijpende getuigenis op www.visie.net.
Ann Vermorgen, voorzitter ACV
Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen jennifer.lavers@acv-csc.be - 02 244 32 81 ¬ Verantwoordelijke uitgever Bart Vannetelbosch ¬ Redactie Simon Bellens, Lies Van der Auwera, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Djorven Ariën, Lieven Bax, Sim Geerts, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans, Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten
‘Bedrijven worden slechts om de 40 tot 50 jaar fiscaal gecontroleerd’
Vennootschappen maken amper kans op een belastingcontrole. Dat vertellen bronnen binnen de FOD Financiën. ‘Slechts twee à drie procent van de bedrijven mag zich aan een grondige controle verwachten, terwijl er in rapporten wordt geschermd met cijfers die veel hoger liggen.’ Daardoor loopt de samenleving jaarlijks zo’n tien miljard euro mis.
¬ Tekst Dominic Zehnder
Bedrijfsleiders die hun privéverbouwingen op de zaak zetten of privéuitgaven zoals schoolboeken van de kinderen inboeken als beroepskosten zijn misschien niet de subtielste vormen van belastingfraude, maar komen regelmatig voor, vertelt belastingcontroleur V.* Jaarlijks ontglippen de fiscus zo heel wat inkomsten. Studies schatten tussen de acht en twaalf miljard euro. Tegelijk wordt het bedrag dat belastingcontroleurs jaarlijks terecht recupereren steeds kleiner. Waar de fiscus in 2017 nog 1,2 miljard euro aan inkomstenverhogingen bij aangiftes van kmo’s kon doorvoeren, was dat bedrag gedaald tot 865 miljoen in 2020.
De verklaring is niet ver te zoeken. Het aantal controleurs is tussen 2016 en 2021 gedaald met maar liefst 21 procent. Volgens een verslag van het Rekenhof is het aantal controleurs daarmee drie keer sneller afgebouwd dan andere diensten van de FOD Financiën.
Volgens een ministerieel besluit uit 2017 van de toenmalige regering-Michel, zouden alle vertrekkende controleurs een
Onder de regering-Michel met Johan Van Overtveldt (N-VA) als minister van Financiën daalde het aantal controleurs sterk.
Tussen 2016 en 2021 daalde het aantal controleurs met 21 procent.
op een vervangen worden. In zijn rapport stelt het Rekenhof vast dat van die belofte niets in huis is gekomen. Bovendien merkt het Rekenhof op dat de daling van het aantal controles en het verlies aan inkomsten dat daarmee gepaard gaat buiten proportie zijn. Om weer daadkrachtig te zijn, is minstens een verdubbeling van het aantal controleurs nodig, schat onze bron.
Explosie vennootschappen
Zowel V. als andere getuigen binnen de FOD kaarten dat gevecht tegen de bierkaai aan, vooral door de enorme toename van vennootschappen. Enkele weken geleden meldde zakenkrant De Tijd dat het aantal managementvennootschappen in ons land de kaap van 80.000 gerond heeft, een verdubbeling op zes jaar tijd. Die vennootschappen worden vooral gebruikt om minder inkomensbelasting te betalen. ‘Tegelijk blokkeert de lobby een doorgedreven digitalisering van de volledige boekhouding en facturen. Die zou vanaf
2026 moeten intreden, maar de lobby eist talloze uitzonderingen. Dat gebeurt waarschijnlijk onder druk van de vennootschappen die in het leven zijn geroepen met als enige doel belastingontwijking’, klinkt het binnenskamers bij de FOD.
De controleurs klagen ook het vernieuwde controlesysteem aan dat enkele jaren geleden in werking trad na een herstructurering onder toenmalig minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA). Waar ze tot toen de kans kregen om elk voor controle geselecteerd bedrijf volledig door te spitten, wijst een centrale selectieprocedure hen sindsdien een deelaspect toe. ‘Zo mogen we bijvoorbeeld alleen de ingebrachte kosten controleren en niet de omzet of andere aspecten van het dossier. Daardoor mis je heel wat zaken en krijg je geen totaalzicht op de situatie. Echt grondige controles gebeuren eigenlijk niet meer. Hooguit twee à drie procent van de vennootschapsaangiftes wordt nog volledig onder de loep genomen.’
Opsmukken
Een duik in de cijfers leert dat hoewel het aantal gecontroleerde aangiftes ongeveer op peil gebleven is, het aantal échte controles gehalveerd is de voorbije tien jaar.
Hoogleraar fiscaal recht aan de VUB
Michel Maus (foto inzet): ‘Het cijfermateriaal dat de FOD Financiën in zijn jaarverslagen vrijgeeft, is zeer schaars en weinig transparant. Bovendien is er enkele jaren geleden een verandering in de rapportage doorgevoerd, waardoor bij het totaal aantal controles ook elke handeling wordt geteld waarbij contact wordt opgenomen met de belastingplichtige, omdat bijvoorbeeld geen contactgegevens ingevuld werden of waarbij er kleine rechtzettingen gebeuren. Zo kun je natuurlijk makkelijk schermen met hoge controlecijfers.’
Volgens Maus loopt een bedrijf dan ook maar kans om één keer om de 40 tot 50 jaar gecontroleerd te worden. ‘Dat cijfer moet echt beter. Wanneer je fraude wilt tegengaan, moet je inzetten op controle. Financiën argumenteert vaak dat ze dankzij technologische middelen de controles gerichter en met minder mankracht kunnen uitvoeren, maar dat weerspiegelt zich niet in de feiten. Tegelijk moet de fiscaliteit eenvoudiger. De regels zijn intussen zo ingewikkeld dat het ook voor de controleurs een haast onmogelijke zaak is geworden.’
De Visieredactie vroeg de FOD Financiën naar een reactie. De FOD liet weten het niet eens te zijn met de inhoud van het artikel en later een reactie te willen bezorgen.
*Naam bekend bij de redactie.
Op 13 december voert het ACV in Brussel actie voor eerlijker belastingen. Sterke fraudebestrijding is daar een belangrijk onderdeel van.
Een rechter mag niet zomaar een eenzijdig verzoekschrift verlenen om een staking te breken. Dat heeft het Grondwettelijk Hof beslist. Daar maakte Delhaize vorig jaar veelvuldig gebruik van.
¬ Tekst Lies Van der Auwera ¬ Foto ID/Fred Debrock
Eenzijdig verzoekschrift Delhaize kan niet zomaar, oordeelt Grondwettelijk Hof
In het voorjaar van 2023 maakte de directie van Delhaize bekend dat het al haar 128 supermarkten in eigen beheer wilde verkopen aan zelfstandige uitbaters. Volgens de directie zou dat weinig veranderen aan de arbeids- en loonvoorwaarden van de werknemers. Klopt hoegenaamd niet, stelde het ACV samen met de andere vakbonden. De werknemers gingen wekenlang in staking en blokkeerden op verschillende plaatsen de toegang tot winkels.
Enkele rechters gingen in op de vraag van de supermarktketen om stakingen te breken met eenzijdige verzoekschriften. Met zo’n eenzijdig verzoekschrift kan een deurwaarder een stakingspiket openbreken, zonder dat de tegenpartij kan reageren.
‘Dat is van nature in strijd met het recht op een eerlijk proces’, reageert Kristel Van Damme, sectorverantwoordelijke bij ACV Puls. ‘Daarom gelden er strikte beperkingen voor een eenzijdig verzoekschrift. Het kan slechts uitzonderlijk, in geval van absolute noodzaak. Bijvoorbeeld wanneer het onmogelijk is om mensen te identificeren. Maar de stakingspiketten voor de
winkels verliepen vreedzaam. Het gebruik van eenzijdige verzoekschriften was totaal misplaatst.’
Ongrondwettelijk
Volgens Delhaize beperkten de stakingspiketten de uitoefening van hun eigendomsrecht en waren ze daarom ongrondwettelijk. Niet waar, oordeelde onder meer een Gentse rechter vorig jaar al. Ook het ACV, ABVV en ACLVB en de Liga voor Mensenrechten mengden zich in de zaak. Volgens hen trad de directie van Delhaize het stakingsrecht met de voeten. Nu sluit ook het Grondwettelijk Hof zich aan bij die uitspraak in haar arrest van 14 november.
‘We zijn blij met de beslissing, maar tegelijk vinden we het jammer dat die zo laat komt’, reageert Van Damme. ‘Dankzij dit arrest zullen de rechters hopelijk minder snel ingaan op de vraag tot eenzijdige verzoekschriften tegen de vreedzame uitoefening van het stakingsrecht. De uitspraak is zeker een opsteker voor gerechtelijke procedures die nog lopen.’ Delhaize ging in beroep.
Toen ik thuiskwam zag mijn zoontje me op mijn knieën vallen. Niet wenen, zei hij’
Meer dan een derde van de jonge werknemers kampt met ernstige werkstress. 13 procent vertoont zelfs burn-outsymptomen, een absoluut record sinds de werkbaarheidsmetingen. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen. ‘Het ontbreekt aan begeleiding op de werkvloer.’
¬ Tekst Simon Bellens
¬ Foto Maarten De Bouw
Sinds de zomer zit de 34-jarige Cemre* thuis met een burnout. Vier helse maanden in het tankstation waar ze teamleader werd na een overplaatsing, eisten hun tol. ‘Ik wilde mezelf bewijzen, maar kwam terecht in de hel. Terwijl mijn manager er nauwelijks was, moest ik tot veertig mensen aansturen. Ik leek wel de enige met verantwoordelijkheidsgevoel. Elke dag smeekte ik om hulp. Op het werk moest ik overgeven van de stress. Dat zag mijn manager, maar die negeerde het.’
Een vijandige confrontatie met een collega was de druppel. ‘Ze schold me uit en probeerde me zelfs te slaan. Toen ik thuiskwam zag mijn zoontje van tweeënhalf me op mijn knieën vallen. Niet wenen, mama, zei hij.’
Op het werk moest ik overgeven van de stress. Dat zag mijn manager, maar die negeerde het.
¬ CEMRE
‘Ze hebben Cemre helemaal opgefikt ’, vat vakbondsafgevaardigde Marleen De Cock samen. Maar haar verhaal is kenmerkend. Steeds meer jonge werknemers lijden onder zware werkstress, blijkt uit de nieuwe werkbaarheidsmeting van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV). Meer dan een derde van de werknemers tot 35 jaar ondervindt ernstige werkstressklachten. Bij 13 procent is er sprake van burn-outsymptomen. Op twintig jaar tijd liggen de werkstressklachten bijna tien procentpunten hoger, de burn-outsymptomen stegen met bijna de helft.
In de tankstations ziet De Cock steeds vaker jonge mensen uitvallen met een burn-out. ‘Het is veeleisend werk. We staan al om 3 uur op voor een relatief laag loon, en zondagwerk of overuren
leveren weinig extra op. In de huidige arbeidskrapte is het begrijpelijk dat jongeren op zoek gaan naar een andere baan, maar we kampen permanent met onderbezetting.’
Doe daar een manager bovenop die weinig begrip toont en je krijgt een giftige cocktail. Bovendien denkt De Cock dat er nog iets anders meespeelt. ‘Bijna allemaal hebben de mensen die uitvallen een migratieachtergrond. De huidige politieke situatie en de opmars van extreemrechts sterken sommige collega’s in racistische opmerkingen. Dat speelt zeker mee.’
Steun van collega’s
Lang leek de situatie van jongeren voor werkstress en burn-outklachten beter dan voor hun oudere collega’s, maar
sinds de laatste metingen smelt die gunstige positie als sneeuw voor de zon. ‘Toen we met onze metingen begonnen in 2004 lag het aandeel jonge werknemers met een werkbare baan hoger dan bij oudere generaties’, zegt Miet Lamberts van de SERV. ‘Sinds 2016 is er geen verschil meer. Bijna de helft van de jonge werknemers heeft een baan met een of meerdere werkbaarheidsproblemen.’
Volgens hoogleraar arbeidsgeneeskunde Lode Godderis heeft dat in de eerste plaats te maken met de veranderde arbeidsmarkt. ‘De krapte op de arbeidsmarkt maakt dat jongeren sneller aan het werk raken, maar ook dat hun oudere collega’s en leidinggevenden minder tijd en ruimte hebben om hen te begeleiden.’ Niet toevallig vertonen de zorgsector en het onderwijs in de SERV-meting een
bijzonder risico op werkstressklachten en burn-out, sectoren waar de krapte erg nijpend is.
‘Als de werkdruk toeneemt’, aldus Godderis, ‘vallen zaken weg die je helpen om je weg te vinden op het werk, zoals de sociale steun van collega’s. Dat creëert onzekerheid en stress.’
De situatie bij jonge vrouwen blijkt bovendien kwalijker dan bij jonge mannen. Bij hen ligt het aandeel burn-outsymptomen bijna dubbel zo hoog. Ze worstelen ook vaker met de werk-privécombinatie. Werknemers met een arbeidshandicap lopen evenzeer een hoger risico. Het opleidingsniveau maakt dan weer weinig verschil voor werkstress. Beter nieuws is dat liefst negen op de tien jonge werknemers zeggen voldoende leerkansen te krijgen op het werk.
Cemre: ‘Ik wil opnieuw aan het werk, alleen voel ik me zonder steun niet veilig om terug te komen.’
Loopbaancheques
Gemma Vanmarsenille van Jong SERV, dat focust op jongeren op de arbeidsmarkt, vraagt zich af waarom sommige werkbaarheidsmaatregelen nog specifiek gericht blijven op oudere werknemers. ‘Om in aanmerking te komen voor loopbaancheques voor voordelige loopbaanbegeleiding moet je bijvoorbeeld zeven jaar ervaring hebben. We zien nu dat zoiets aan het begin van de loopbaan net zo zinvol is.’ Al wil kersvers Vlaams minister van Werk Zuhal Demir (N-VA) net snoeien in die loopbaancheques door besparingen bij de VDAB.
Het belangrijkst is om de werkdruk zelf te verlagen. Dan denkt Lode Godderis in de eerste plaats aan maatregelen om uitgevallen werknemers geleidelijk weer aan de slag te laten gaan. ‘Organisaties moeten zorgen voor de juiste begeleiding en een terugkeer op maat’, zegt hij. ‘Maar veel organisaties worstelen met hun kernopdracht. Neem nu het onderwijs. Als de werkdruk hoog is, moeten we kunnen focussen op het lesgeven, niet op de administratieve bijtaken.’
Het liefst zou Cemre geleidelijk weer aan het werk gaan. ‘Financieel is het zwaar als alleenstaande moeder’, zegt ze. ‘Bovendien ben ik er de persoon niet naar om de hele dag thuis te zitten. Ik houd van mijn werk. Alleen voel ik me zonder steun niet veilig om terug te komen. Ik weet dat me pesterijen te wachten staan.’
*Naam bekend bij de redactie.
THEMATISCH VERLOF
Hoe vraag ik ouderschapsverlof aan?
Met ouderschapsverlof kun je tijdelijk je arbeidsprestaties verminderen om voor je kinderen te zorgen. Je ontvangt dan een uitkering van de RVA. Elke ouder heeft recht op vier maanden voltijds ouderschapsverlof per kind. Die kun je opnemen tot de twaalfde verjaardag van het kind. Voor kinderen met een handicap ligt de grens op 21 jaar. In principe dien je het voltijds ouderschapsverlof per maand op te nemen, het halftijdse per periode van twee maanden en het 1/5 ouderschapsverlof per periode van vijf maanden. In onderling akkoord met de werkgever is het mogelijk om ouderschapsverlof per week op te nemen, of in één tiende (een vrije halve dag per week), al is je werkgever daar niet toe verplicht.
Om aanspraak te maken op ouderschapsverlof moet je op het moment van de aanvraag tijdens de voorbije vijftien maanden minstens twaalf maanden aan de slag geweest zijn bij dezelfde werkgever. Ook interimopdrachten of tijdelijke contracten bij dezelfde werkgever komen voor die berekening in aanmerking. Wanneer je aan alle voorwaarden voldoet, mag je werkgever het ouderschapsverlof niet weigeren. Met een goed onderbouwde motivatie kan hij het ouderschapsverlof hoogstens uitstellen. Hij moet dan minstens één alternatieve opnamevorm aanbieden, zoals deeltijdse opname of een gedeeltelijke verschuiving van de periode.
Voor de aanvraag van het ouderschapsverlof stuur je minimaal twee en maximaal drie maanden op voorhand een bij voorkeur aangetekende brief naar je werkgever. Daarin vermeld je de gewenste begin- en einddatum en de vorm waarin je het verlof zal opnemen (voltijds, halftijds, 1/5 …). Bezorg je werkgever zeker een bewijs van geboorte of adoptie. Je kunt de brief ook persoonlijk afgeven. Vraag dan wel om een tegengetekend exemplaar als bewijs. Daarnaast moet je digitaal bij de RVA een aanvraag indienen, via rva.be/breakatwork.
~ www.hetacv.be/ouderschapsverlof
VACATURES (M/V/X)
ACVBIE zoekt
• Vakbondsverantwoordelijke West-Vlaanderen – Roeselare
ACV Voeding & Diensten zoekt
• Klachtenbehandelaar – Brussel
ACV-METEA zoekt
• 2 backoffice medewerkers – Brussel ~ www.hetacv.be/jobs
FEITEN
Reset vzw is een maatwerkbedrijf in Limburg, met acht winkels, twee centrale magazijnen en een hergebruikcentrum. 57 omkaderingsleden begeleiden het 366koppig team. In 2023 werden in 18 gemeenten 3.391 ton herbruikbare goederen ingezameld. 350.000 klanten bezochten een Resetkringloopwinkel. Elk jaar wordt zo meer dan 2.500 ton aan CO2 bespaard.
Tweede levens in de kringloopwinkel
Een vintage cocktailzetel of hippe leren jas zijn maar twee van de schatten die ondergetekende al trof in een kringloopwinkel. Goederen worden hier verzameld, gekeurd en weer verkocht. Goed voor milieu, tewerkstelling en de portemonnee. Wij gingen kijken in Genk.
¬ Tekst Djorven Ariën
¬ Foto’s Wouter Van Vooren
PETER VERMEULEN
Maatwerkcoach - 34 jaar
‘Ik moet zorgen dat de winkel draait, mensen begeleiden en helpen waar nodig. Bij ons werken veel nieuwkomers met weinig kennis van het Nederlands en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Soms stromen ze door naar de reguliere arbeidsmarkt. Dat maakt me trots, anderzijds zie ik hen niet graag vertrekken. Sinds ik hier werk ben ik veel zuiniger op mijn spullen. Ik stimuleer ook mijn omgeving om spullen niet zomaar weg te gooien, maar naar ons te brengen.’
CONNY BEAUPREZ
Winkelmedewerker - 56 jaar
‘Ik werk aan de kassa, in de winkel of bij het sorteren en prijzen van kleding. Een jaar geleden heb ik de kans gekregen om hier te beginnen. Na jaren als poetshulp was mijn rug versleten. Thuis liep ik de muren op. Vandaag ben ik veel gelukkiger. Als ik een dag niet werk, mis ik het al. Hier wordt rekening gehouden met mijn rugklachten. Ik kwam altijd graag in de kringloopwinkel, ik heb zelf ook veel tweedehandskleding. Soms zou ik alles willen kopen, maar dat kan niet zomaar. Om de klanten niet te benadelen zit daar een beperking op. Dat is maar goed ook.’
SAMUEL DE SCHRYVER
Magazijnier/chauffeur - 33 jaar
‘Ik keur meubels in het magazijn en ben chauffeur. Gelukkig zijn de meeste zaken die worden binnengebracht nog bruikbaar. Enkele van mijn eigen meubels zijn tweedehands. Soms is het wel schrikken wat mensen binnenbrengen. Zo vond ik al eens een gigantische dildo. Die hebben we toch maar niet meer verkocht. Ik werk hier al tien jaar en daarin heb ik veel geleerd. Toen ik hier begon had ik nog geen rijbewijs. Als vakbondsafgevaardigde sta ik altijd klaar om collega’s te helpen. Zo kregen we in overleg met de organisatie een hoger bedrag maaltijdcheques en daar ben ik trots op.’
FILMFESTIVAL FOOD.FILM.FEST
Een inkijk in het leven van de plukkers van de sinaasappels of olijven die we in de winkel kopen. Of melkveehouders die vogelbescherming willen verzoenen met een degelijk inkomen. Onder meer daarover gaan de films van het Food.Film.Fest. Verschillende gemeenten, organisaties en vrijwilligers vertonen films over hoe de bodem uitgeput raakt, hoe schadelijke pesticiden steeds minder effectief worden, en hoe het welzijn van mens, dier en planeet onder druk staat. Maar we leren net zo goed over de oplossingen voor ons voedsel in de toekomst.
~ Nog tot en met 10 december in verschillende Vlaamse steden en gemeenten www.voedsel-anders.be/foodfilmfest-2024
Small Things Like These
Voor het eerst komt de Belgische regisseur Tim Mielants, bekend van de film Wil, met een Engelstalige film. Small Things Like These, met een sterrencast met onder anderen Cillian Murphy en Matt Damon, vertelt het verhaal van een kolenarbeider op het Ierse platteland die in 1985 op een geheim stoot. De ontdekking dwingt zijn eigen verleden en de medeplichtige zwijgzaamheid van zijn stadje onder ogen te zien. Oscarmateriaal, volgens kenners.
~ Momenteel te zien in de filmzalen
LICHTFESTIVAL
Dragons of the North
Allerlei mythische figuren uit het sneeuwrijke Hoge Noorden stralen tijdens de wintermaanden in ZOO Planckendael. Raak in de ban van Scandinavische magie tijdens het lichtfestival Dragons of the North. In meer dan 60 composities en 1.000 lichtobjecten verspreid over het park zorgt het lichtfestival voor een grote portie mystiek. Beleef de clash tussen ijs en vuur en ontmoet lieve trollen en elfen, een huilende weerwolf en zijn roedel of een vier meter hoge feniks. Tot en met 5 januari 2025 van donderdag tot en met zondag. Tijdens de kerstvakantie alle dagen te bezoeken.
~ www.dragonsofthenorth.be
FILM
De Belgische economie groeit sneller dan in Frankrijk en Duitsland
Met een gestage groei de komende jaren presteert de Belgische economie volgens de Europese Commissie beter dan de grote buurlanden Frankrijk en Duitsland.
Na een economische groei van 1,1 procent dit jaar, schat de Europese Commissie dat cijfer de komende jaren nog wat hoger in voor België. Volgens nieuwe economische voorspellingen mogen we ons verwachten aan een groei van 1,2 procent in 2025 en 1,5 procent in 2026.
In de halfjaarlijkse oefening van de EU wordt iedere lidstaat economisch tegen het licht gehouden. Daaruit blijkt dat ons land met die cijfers rond het Europees gemiddelde schommelt. Dat is opmerkelijk, want onze grote buurlanden – en economische motors – Frankrijk en
Duitsland staat de komende tijd een duidelijk tragere groei te wachten. Dit jaar verwacht de Commissie voor de Duitse economie zelfs nog een kleine krimp van 0,1 procent, al komt vanaf 2025 ook daar de groei weer wat op gang. Daarmee doen België en onze kleinere buurlanden het merkbaar beter dan die economische machtsblokken.
De algemene tendens stemt Europese analisten hoopvol. De groei die er eerder dit jaar al was, betekent mogelijk dat de Europese economie weer wat op snelheid komt na een ruime periode van trage economische groei.
Voor het resterende deel van 2024 hangt de uiteindelijke groei nog af van de inflatie, want die bepaalt mee wat aan de meet de nettogroei wordt. Ook op dat vlak komt er binnenkort misschien een breuk met de laatste jaren. De Europese Commissie ziet de inflatie in ons land immers dalen van 4,4 procent dit jaar tot 1,9 procent in 2026. Daarmee zou na enkele jaren een einde komen aan een periode van historisch hoge inflatie.
Mag een werkgever mij zomaar op staande voet ontslaan?
Een lezer liet ons weten dat hij op staande voet ontslagen was. De reden hiervoor was hem niet duidelijk. De werkgever gaf als reden dat hij ‘onveilig’ was voor de collega’s, zonder context. Hij moest meteen zijn spullen pakken en vertrekken. Mag dat zomaar?
‘Nee, dat mag niet’, zegt Piet Van den Bergh. ‘De werkgever moet duidelijk en specifiek motiveren waarom het ontslag plaatsvindt. Algemene termen zoals ‘onveilig’ zijn onvoldoende.’
Wat kan dan een dringende reden zijn? ‘Een zware fout waardoor het definitief onmogelijk wordt om het contract voort te zetten. Je wordt dan met onmiddellijke ingang ontslagen en op non-actief gezet.’
‘Verder is het ontslag om dringende reden aan strikte regels onderworpen. De werkgever moet binnen drie werkdagen na kennisname van de feiten de arbeidsovereenkomst verbreken. De redenen voor het ontslag moeten vervolgens binnen weer drie werkdagen schriftelijk worden meegedeeld. De kennisgeving van die redenen moet gebeuren per aangetekend schrijven, bij deurwaardersexploot of door overhandiging van een schriftelijk document. In dat laatste geval geldt de handtekening van de persoon die het schrijven ontvangt enkel als ontvangstbewijs en niet als erkenning van de dringende reden.’
‘Als het contract stopgezet wordt door een dringende reden, dan eindigt de arbeidsovereenkomst meteen. De opzegtermijn wordt in dit geval niet gepresteerd en er wordt geen verbrekingsvergoeding betaald. Maar een gebrekkige motivering kan wel leiden tot een fikse ontslagvergoeding.’
Piet Van den Bergh Jurist bij het ACV
JAN AGTEN
4 op de 10 geschoolde arbeiders voelt zich eenzaam
Leen Heylen
• Socioloog, doctoreerde over eenzaamheid bij ouderen
• Voert praktijkgericht onderzoek uit over eenzaamheid, mantelzorg en zorgzame buurten
• Verbonden aan hogeschool Thomas More
Een derde van de Belgen voelt zich soms tot altijd eenzaam. Opvallend: onder werkzoekenden of mensen die langdurig arbeidsongeschikt zijn door gezondheidsredenen is dat zelfs meer dan de helft. Maar ook onder de werkenden blijkt er een duidelijk onderscheid. Vier op de tien geschoolde arbeiders voelen zich eenzaam, meer dan bij wie hoofdzakelijk denkwerk verricht.
¬ Tekst Nils De Neubourg ¬ Foto Johannes Vande Voorde
Waarom geschoolde arbeiders vaker kampen met eenzaamheid, is wetenschappelijk nog een vraagteken. We zitten nog maar aan het begin van de kennis over eenzaamheid op de werkvloer’, zegt socioloog Leen Heylen. Als onderzoeker brengt ze het fenomeen in kaart. ‘Wat we wel weten is dat die cijfers waarschijnlijk de echte omvang van eenzaamheid in onze samenleving nog onderschatten. We geven niet graag toe dat we ons al eens eenzaam voelen. Nochtans heeft een meerderheid van de mensen weleens dat gevoel.’
Is eenzaamheid hetzelfde als alleen-zijn?
HEYLEN ¬ ‘Eenzaamheid omschrijven we doorgaans als een gemis in je sociale relaties. Dat is een subjectief gevoel, maar wel een dat echt pijn doet. Het duikt op wanneer je omgang met anderen niet voldoet aan je noden en verwachtingen. Je kunt je ook heel eenzaam voelen in groep, wanneer je bijvoorbeeld geen aansluiting vindt bij collega’s. Eenzaamheid valt dus niet af te meten aan het aantal contacten. Rust of alleen-zijn is dan weer iets wat de meesten onder ons in meer of mindere mate nodig hebben.’
Treft eenzaamheid je niet makkelijker als je weinig sociaal contact hebt?
HEYLEN ¬ ‘Er zijn natuurlijk de echte eenzaten. Hoeveel je alleen kunt zijn zonder je eenzaam te voelen, hangt van persoon tot persoon af. Maar we weten dat een gebrek aan mensen rond je doorgaans wel het risico op eenzaamheid verhoogt. Daarnaast speelt het soort contact een rol. Misschien zie je elke dag veel mensen, maar ervaar je die contacten niet als kwaliteitsvol. Omgekeerd kan een klein maar stevig sociaal netwerk volstaan. Op een werkvloer beïnvloedt de verbondenheid die je voelt met collega’s daarom het risico op eenzaamheid. Al zien we dat eenzaamheid zich zelden slechts op één vlak voordoet: wie zich thuis eenzaam voelt, zal zich mogelijk op het werk ook sneller zo voelen en andersom.’
Opvallend is dat wie langdurig ziek is, zich vaker eenzaam voelt.
HEYLEN ¬ ‘We weten dat de sociaaleconomische status voor een deel bepalend is. Dat heeft dan te maken met inkomen, de werksituatie, de plaats in de samenleving. Tot groepen behoren die met sociale uitsluiting geconfronteerd worden, zoals mensen met een migratieachtergrond of LGBTQI-personen, verhoogt eveneens de kans op eenzaamheid. Net als je gezondheid. Wie lang ziek is en niet kan werken, zal zich sneller eenzaam voelen. Tegelijk heeft langdurige eenzaamheid een vastgesteld effect op je fysieke en mentale gezondheid.
Daarom de tip: vergeet je collega’s niet als die lang afwezig zijn door ziekte.’
Kan een goede werkomgeving helpen in de strijd tegen eenzaamheid?
HEYLEN ¬ ‘Een werkomgeving met oog voor eenzaamheid kan zeker helpen. We weten ondertussen dat eenzaamheid samenhangt met burn-outs, lagere productiviteit en algemene ontevredenheid op het werk. Werkgevers hebben er dus baat bij om in te zetten op bijvoorbeeld de koffiehoek.’
‘Trap vooral niet in de val om de eenzaamheid van een collega of medewerker te willen oplossen. Ervoor zorgen dat gevoelens getoond mogen worden en een luisterend oor bieden, maakt soms al een voelbaar verschil. Op individueel niveau mogen we gevoelens van eenzaamheid niet problematiseren. Het is als samenleving en vanuit het beleid dat oplossingen moeten komen.’
Kunnen we dan op een andere manier omgaan met eenzaamheid op het werk?
HEYLEN ¬ ‘Er zijn gebeurtenissen in een levensloop die een grote invloed hebben, zoals het verlies van een partner of het opnemen van mantelzorg voor iemand uit de omgeving. Leidinggevenden en collega’s kunnen op zulke momenten wel proberen te ondersteunen of gewoonweg begrip tonen voor wat zich in de privésfeer afspeelt. Wie bijvoorbeeld een groot deel van de vrije tijd spendeert om voor een ziek familielid te zorgen, verliest mogelijk heel wat sociaal contact. Dat maakt begrip op het werk extra belangrijk, niet in de laatste plaats omdat we mantelzorg gewoonlijk als vanzelfsprekend beschouwen.’
Sectornieuws.
TE WEINIG GELD EN ONVOLLEDIGE CIJFERS
Na jarenlange strijd, eindelijk één euro meer voor huishoudhulp
De Vlaamse regering kondigde aan dat de prijs van een dienstencheque met een euro opgetrokken wordt. Kris Vanautgaerden, nationaal secretaris ACV Voeding en Diensten beklemtoont dat die extra euro rechtstreeks naar de huishoudhulp moet gaan. Zij hebben bijna het laagste gemiddelde brutomaandloon op de arbeidsmarkt. ‘Deze één euro is een eerste stap naar de verbetering van hun statuut.’
¬ Tekst Lies Van der Auwera
Het ACV roept werkgevers op om dringend werk maken van een sectorakkoord, zodat de loonsverhoging op 1 januari kan ingaan. De dienstenchequesector was de afgelopen twee jaar de enige zonder sectorakkoord, waardoor de huishoudhulp in de kou bleven staan.
Zonder cao zal de Vlaamse overheid de euro immers niet doorstorten aan de dienstenchequebedrijven en blijft de loonsverhoging uit. ‘Voor het eerst koppelt de Vlaamse regering een verhoging van de middelen voor de ondernemingen aan een verbetering van de
loon- en arbeidsvoorwaarden’, reageert
Ben Debognies van de studiedienst van ACV Voeding en Diensten. ‘Dat is belangrijk. Wij hopen dat de regeringen in Brussel en Wallonië dat voorbeeld volgen.’
Forse winsten
De werkgevers geven echter niet zomaar thuis en zien liever een deel van die euro naar de eigen onderneming vloeien. Zo claimt werkgeversfederatie Federgon
Syndicale en andere premies komen eraan
Vanaf dit jaar ontvangen arbeiders in de bouwsector de premie voor inhaalrustdagen automatisch op hun rekening. Het gaat om 12 dagen in 2024, die vanaf 12 december betaald worden.
Er is ook nieuws over syndicale premies. Wie werkte in de sector van steenbakkerijen van 1 juli 2023 tot 30 juni 2024 en lid is van ACVBIE, heeft recht op deze premie. De premie bedraagt 145 euro voor wie voltijds werkt. Het bedrag wordt niet automatisch gestort, maar pas na ondertekening en afgifte van het attest, dat je thuis ontvangt.
Wie in diezelfde periode aan de slag was in de stoffering of houtbewerking , heeft naast de syndicale premie ook recht op een getrouwheidspremie. Daarnaast hebben werknemers, die tussen 1 oktober 2023 en 30 september 2024 in een drukkerij aan de slag waren, recht op een syndicale premie. Tot slot ontvangen werknemers uit de schoonmaaksector een eindejaarspremie en syndicale premie. Enkel wie nieuw is in de sector, moet een attest van het sociaal fonds invullen. Werk je al langer in de sector, dan ontvang je de premie automatisch op je bankrekening.
~ Meer info vind je op www.hetacv.be
extra middelen nodig te hebben voor de winstgevendheid van de ondernemingen. Klopt niet, reageert het ACV met klem. ‘Federgon blijft cijfers uit het moeilijkere jaar 2022 oprakelen, terwijl de ondernemingen in 2023 forse winsten boekten. Daarover zwijgen ze in alle talen.’
In 2023 verviervoudigden de globale winsten van de sector in vergelijking met 2022, berekende het ACV. De uitgekeerde dividenden verdubbelden in datzelfde jaar. De twintig grootste bedrijven maakten in 2023 samen 50 miljoen euro winst.
70 procent van de inkomsten van dienstencheque-ondernemingen komt bovendien van subsidies. ‘Reden te meer om de loonen arbeidsomstandigheden te verbeteren’, besluit Vanautgaerden. ‘Wij eisen een bruto-loonsverhoging van 1 euro per uur, want één euro is één euro.’
Jouw
Controlekaart tijdelijke werkloosheid vanaf 2025 enkel nog digitaal
Vanaf 1 januari wordt de elektronische controlekaart (eC3.2) voor tijdelijke werkloosheid verplicht. ACV provincie Antwerpen organiseert verschillende workshops voor ACV-leden om hen wegwijs te maken in de digitale controlekaart.
Sinds september vorig jaar kunnen alle werknemers gebruik maken van de elektronische controlekaart (eC3.2) voor de tijdelijke werkloosheid, als de werkgever daarmee akkoord gaat. Vanaf 1 januari is het gebruik van die digitale kaart verplicht. Wel is er een overgangsperiode tot 30 juni 2025, die tot eind 2025 verlengbaar is. In die overgangsperiode kunnen zowel de werkgever als de individuele werknemer aangeven dat ze nog verder met de papieren controlekaarten willen werken. Visie sprak hierover met Pieter, zone-verantwoordelijke bij ACV Antwerpen.
Visie: ‘Pieter, er staat heel wat te veranderen rond deze digitale controlekaart. Hoe kijk jij hiernaar?’
Pieter ¬ ‘We raden iedereen aan om nu al gebruik te maken van de elektronische controlekaart, op 1 januari 2025 wordt deze immers toch verplicht. Je spreekt dit zelf af met je werkgever, of de overstap kan ook voor alle werknemers in het bedrijf voorzien worden door dit op te nemen in het arbeidsreglement of in een cao. Informeer je hierover zeker bij je ACV-vakbondsafgevaardigde.'
• je kan de controlekaart niet verliezen;
• je kan je controlekaart makkelijker indienen en deze wordt onmiddellijk doorgestuurd, zodat je sneller je uitkering kan ontvangen;
• een vergissing bij het invullen kan worden rechtgezet zonder administratieve formaliteiten.’
Visie: ‘Hoe moet je eraan beginnen?’
Pieter ¬ ‘De elektronische controlekaart eC3.2 bestaat in een pc-versie of is in een app-versie beschikbaar voor de smartphone (je kan deze downloaden via Google Play of de Apple app store). Je logt in via itsme of via eID en daarna kies je de maand en duid je aan dat je de voorwaarden hebt gelezen en aanvaardt. Vul de controlekaart in als je door je werkgever in tijdelijke werkloosheid bent gezet. Toch aan het werk? Vermeld dan elke vorm van arbeid, voordat je aan je werkdag begint.'
Visie: ‘Niet iedereen is digitaal even vaardig, voorziet het ACV ondersteuning voor deze leden?’
Workshops digitale controlekaart
Antwerpen (Nationalestraat 111)
Datum Uur Locatie
03/12/2024 tussen 13u en 15u Spreekruimte 1
19/12/2024 tussen 19u en 21u Zaal Lillo
07/01/2025 tussen 13u en 15u Zaal Lillo
09/01/2025 tussen 19u en 21u Zaal Lillo
16/01/2025 tussen 13u en 15u Zaal Lillo
Mechelen (Onder den Toren 5)
Datum Uur Locatie
02/12/2024 tussen 19u en 21u vergaderzaal 1 (Pilsor)
03/12/2024 tussen 10u en 12u vergaderzaal 1 (Pilsor)
07/01/2025 tussen 10u en 12u vergaderzaal1 (Pilsor)
16/01/2025 tussen 10u en 12u vergaderzaal1 (Pilsor)
23/01/2025 tussen 19u en 21u vergaderzaal1 (Pilsor)
Turnhout (Begijnenstraat 20)
Datum Uur Locatie
17/12/2024 Tussen 10u en 12u Hartenvrouw Zaal
17/12/2024 Tussen 19u en 21u Hartenvrouw Zaal
21/01/2025 Tussen 19u en 21u Hartenvrouw Zaal
23/01/2025 Tussen 10u en 12u Hartenvrouw Zaal
23/01/2025 Tussen 13u en 15u Hartenvrouw Zaal
Visie: ‘Wat zijn de voordelen van deze digitalisering?’
Pieter ¬ ‘Er zijn behoorlijk veel voordelen, ik zet ze even op een rijtje:
• er is geen administratie meer nodig;
Pieter ¬ ‘Zeker! Vanuit ACV provincie Antwerpen hebben we een aanbod (tal van workshops) ontwikkeld om deze leden met raad en daad bij te staan. We voorzien ondersteuning in onze vestigingen te Mechelen, Antwerpen en Turnhout. Ieder ACV-lid kan deelnemen aan deze infomomenten. Scan de QR-code en schrijf je in!’ ‘Voor meer
informatie kan je ook terecht op www.hetacv.be/acv-antwerpen. Belangrijk: neem zeker je de identiteitskaart én de pincode van deze kaart mee (dit is nodig om de itsme-app te installeren)!’
Schrijf in via de QR-code.
Nieuwe treinregeling laat pendelaars in de kou staan
Op 16 december gaat de nieuwe dienstregeling van de NMBS van kracht. Vanaf dan zal er tussen Dendermonde en Brussel slechts één stoptrein per uur rijden. Voor pendelaars uit Opwijk, Merchtem, Asse en omgeving betekent dit dat het woon-werktraject een pak minder aangenaam wordt. Een petitie voor het behoud van twee stoptreinen per uur haalde in een mum van tijd drieduizend handtekeningen.
Begin deze maand maakte de NMBS haar nieuwe treinregeling bekend. Toen werd duidelijk dat de reizigers van treinlijn 60, tussen Dendermonde en Brussel, het vanaf midden december met minder treinen moeten doen. De stoptrein die een overstap naar
de grote Brusselse stations mogelijk maakt in Jette, wordt immers uit het aanbod geschrapt.
Dat is een streep door de rekening van vele pendelaars uit het noordwestelijke deel van Vlaams-Brabant. Zowel
’s morgens als ’s avonds zullen de pendelaars en studenten gedwongen worden om op die ene resterende trein per uur te stappen. Er werd een petitie opgestart om te pleiten voor het behoud van het huidige treinaanbod. Op een week tijd ondertekenden maar liefst drieduizend treingebruikers de petitie.
Trein is het snelst ‘De stoptreinen tussen Dendermonde en Brussel zitten nu al overvol. Elke dag moeten we rechtstaan’, klinkt het bij de
initiatiefnemers. ‘En nu wordt er weer een trein afgeschaft. Dit terwijl we vanuit bijvoorbeeld Asse het snelst in Brussel zijn met de trein. Maar op deze manier worden we verplicht om andere manieren te zoeken om naar Brussel te gaan. De reden van deze beslissing ontgaat ons helemaal.’
De NMBS geeft als reden voor het schrappen van de trein dat spoorwegbeheerder Infrabel minder capaciteit kon aanbieden. De spoorwegmaatschappij gaf wel al aan bereid te zijn in gesprek te gaan en om te bekijken welke mogelijkheden er in de toekomst nog zijn.
Altijd te laat
Toch is het onzeker of er voor 16 december nog een oplossing uit de bus komt. Zeker voor pendelaars die vroeg moeten beginnen, is de nieuwe regeling slecht nieuws. ‘Wij moeten stipt om 6 uur in Brussel-Noord zijn’, vertellen Maddy en Christel, twee schoonmaaksters die vanuit Opwijk naar Brussel pendelen. ‘Doordat de trein vanuit Dendermonde enkele minuten later zal vertrekken, en de trein vanuit Jette naar Brussel vervroegd wordt, missen we onze overstap. Normaal waren we met de trein van 5.19 uur op een dik half uur van Opwijk naar Brussel-Noord. Nu zal de eerste trein pas om 5.37 uur vertrekken in Opwijk. We zullen dan altijd te laat op ons werk zijn.’ NMBS SCHRAPT IN AANBOD OP
Wijk-werken is een sleutel tot duurzaam werk
Jouw regio. Limburg
Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt vallen nog steeds te veel mensen uit de boot door een tekort aan werkbaar werk. Daarom vraagt het ACV in zijn memorandum aan de lokale politiek minstens 5.000 plaatsen extra in de sociale economie. Zo kan er een passend aanbod voorzien worden voor langdurig werkzoekenden en andere groepen voor wie er op de huidige arbeidsmarkt geen plaats is. Hiervoor wordt onder meer gekeken naar het wijk-werken.
¬ Tekst Vicky Jans ¬ Foto Mine Dalemans
Aandacht
In januari 2018 ruimde het PWA (Plaatselijke werkgelegenheidsagentschap) plaats voor het wijk-werken. Met de nieuwe formule legde Vlaanderen meer nadruk op het begeleiden van werklozen naar vast werk. Het ACV pleit voor een verhoging van de beschikbare plaatsen binnen wijk-werken. Een goede zaak vindt Sandra Heymans, Coördinator wijk-werken Maasland, want het volledige potentieel wordt momenteel niet benut. ‘Wij zouden graag meer werkzoekenden begeleiden. Dat kan volgens ons door meer bekendheid te genereren. Op die manier kunnen we de mensen die aan de juiste voorwaarden voldoen rechtstreeks aanspreken’, aldus Sandra.
Investeren
Maar ook moet er geïnvesteerd worden, vindt Sandra. ‘De begeleiding van de wijk-werkers staat momenteel niet in steen
gekapt in de regelgeving, maar is wel enorm belangrijk als je werkzoekenden wil activeren. Wil je de competenties van wijk-werkers versterken, dan is een regelmatige evaluatie, gerichte begeleiding en de juiste middelen nodig.’
Complex doelpubliek
Die nood aan een intensievere begeleiding dringt zich trouwens steeds meer op. De wijk-werkers vandaag zijn niet de PWA’ers van vroeger. De mensen die vandaag toegeleid worden naar het wijk-werken hebben steeds meer af te rekenen met diverse drempels. Dit kan gaan over fysieke of psychische beperkingen maar evenzeer over een beperkte talenkennis, een lage scholingsgraad, attitudeproblemen en andere randproblematieken. Omwille van deze doelgroep met een verscheidenheid aan problematieken, is het volgens Sandra nodig om de begeleiding
structureel te verankeren. ‘Vandaag verschilt dit erg van regio tot regio: sommige bieden veel begeleiding en opvolging aan, andere minder of niet’, vertelt ze.
Budget
Ook de fluctuerende inkomsten spelen het wijk-werken hier parten. Zo ligt bijvoorbeeld het aantal gepresteerde uren bij nieuwe wijk-werkers een stuk lager dan bij de uitstromenden. Hierdoor dalen de inkomsten waardoor de organistoren bijvoorbeeld personeel, dat instond voor de begeleiding, moeten laten gaan om uit de kosten te geraken’, vertelt Sandra. Om die begeleiding, die net zo belangrijk is voor de wijk-werkers, niet te laten afhangen van de inkomsten uit de cheques, pleit Sandra ervoor dat elke organisator een budget krijgt om die begeleiding op de werkvloer op maat van de wijk-werkers te voorzien.
Duurtijd
Naast een structurele begeleiding is het ook nodig dat de duurtijd van een wijk-werktraject verlengd kan worden. ‘Voor een groot deel van de wijk-werkers is het huidige traject van maximaal 12 maanden gewoon te kort. Best zou er na elke 6 maanden een evaluatie plaatsvinden waarin bekeken wordt of wijk-werken nog steeds het beste traject is voor deze persoon. Indien ja, dan moet er de mogelijkheid zijn om het traject met 6 maanden te verlengen met bijvoorbeeld een maximum van 24 maanden’, vindt Sandra.
Waardevol
Voor heel wat mensen is wijk-werken een waardevol activeringsinstrument ‘omdat het een laagdrempelige opstap is naar werk, uren opgebouwd kunnen worden en gemakkelijk te combineren is met andere trajecten’, zegt Sandra. ‘Wijk-werken draagt zo zijn steentje bij in het bereiken van de activeringsgraad van 80%. Gemiddeld stroomt 15% van de wijk-werkers uit naar een duurzame tewerkstelling terwijl zo een 45% doorstroomt naar een volgend traject. Cijfers, die mits de nodige investeringen, nog aangescherpt kunnen worden’, aldus Sandra.
INTERIMMERS EN VASTE WERKNEMERS MAKEN SAMEN DE TRUCKS BIJ VOLVO TRUCKS
‘Zonder ons geen camions’
Het ACV voert momenteel een campagne gericht op uitzendkrachten. Niet toevallig: als ze minstens 65 dagen hebben gewerkt als interimmer kunnen zij immers een eindejaarspremie en een syndicale premie aanvragen. Wij gingen langs bij de grootste afnemer van uitzendkrachten in Oost-Vlaanderen: Volvo Group in Gent.
¬ Tekst en foto Carolien Vereeken
In Oostakker bij Gent staat de grootste fabriek van Volvo Trucks ter wereld.
Om je een idee te geven: dit jaar werkten er dagelijks 3.600 a rbeiders, onder wie 500 uitzendkrachten en rolden er per dag 180 vrachtwagens de fabriek buiten.
Mensenwerk
‘Zonder ons geen camions’, is de werkleuze met een knipoog van Henk Neirynck, al sinds jaar en dag hoofdafgevaardigde voor ACV-CSC METEA bij Volvo Trucks. ‘Het in elkaar zetten van vrachtwagens is arbeidsintensief. Het zijn mensen die de trucks maken en dat mag je letterlijk nemen. Op heel de assemblage staan maar zes robots. Het menselijk kapitaal is van onschatbare waarde.’
En daar is dus volk voor nodig. Iedereen die bij Volvo Group begint, start met een uitzendcontract. Er zijn op de site van het bedrijf twee vaste interim-partners aanwezig. Zij helpen bij het rekruteren. Na een doorgedreven selectieprocedure en een medische keuring krijgen ze een week opleiding in het opleidingscentrum en een test, vooraleer ze in de productieomgeving terechtkomen.
Degelijk onthaal
‘We zijn als vakbond nauw betrokken bij de start en het onthaal van nieuwe interimmers’, zeggen Wendy Verleyen en Lobke Baert, vakbondsafgevaardigden van ACVCSC METEA. ‘Wij vinden het belangrijk dat iedereen goed ingelicht is en zich thuis voelt, dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen het vast personeel en hen. Zo hebben we ervoor gezorgd dat iedereen dezelfde werkout fit heeft. Dat lijkt misschien iets kleins, maar het versterkt de gelijkheid van elke werknemer binnen het team. We lichten tijdens het onthaal het huishoudelijk regle -
Wendy Verleyen, vakbondsafgevaardigde van ACVCSC METEA bij Volvo Trucks, deelt een flyer uit met info over de eindejaarspremie voor uitzendkrachten.
ment toe zodat ze goed weten wat hun rechten en plichten zijn, bijvoorbeeld bij ziekte. We geven ook uitleg over wie de vakbondsafgevaardigden zijn en over de werking van de verschillende overlegorganen.’
Goede afspraken maken
‘Ik word vaak aangesproken over de looptijd van hun contract. Dat blijft een heikel punt’, zegt Wendy. ‘We hebben mensen met een gezin die hier via interim starten of jonge mensen die iets willen opbouwen. Werkzekerheid blijft toch hét probleem met tijdelijke contracten. Binnenkort kent Volvo Trucks een productiedaling en moeten we spijtig genoeg afscheid nemen van een aantal uitzendkrachten.’
CONTACT ACV Oost-Vlaanderen: www.hetacv.be/contact | afspraak maken (telefonisch of kantoor) via www.afspraakACV.be | 09 244 21 11
‘Het is een lange weg van syndicaal werk om afspraken te maken om hun rechten op de werkvloer te vrijwaren’, zegt Bert Van Acoleyen, hoofdafgevaardigde van ACV-CSC METEA bij Volvo Group. ‘Vroeger werkte je hier jaren met interimcontracten vooraleer je een vast contract kreeg. Dat hebben we door twee jaarlijkse overlegmomenten kunnen ondervangen. We spraken ook een verdeelsleutel af over het gebruik van interim door vermeerdering van werk en door vervanging. Zo proberen we ervoor te zorgen dat mensen sneller een vast contract krijgen. Anciënniteitsverlof wordt direct opgebouwd vanaf dag één, ook al start je op interim-basis. We proberen ook mensen die getroffen werden door een productiedaling weer op te vissen wanneer er een mogelijkheid is om ze opnieuw te laten starten. We proberen daar de impact te verkleinen doordat we afspraken dat ze hun opgebouwde anciënniteit behouden als de onderbreking tussen twee tewerkstellingen minder dan zes maanden is.’
‘We blijven ons inzetten om er als vakbondsafgevaardigden voor iedere werknemer te zijn’, besluit Van Acoleyen. ‘We ondersteunen hen bij vragen maar ook bij de praktische zaken proberen we te helpen.’
Ontdek wat je interimkantoor je niet vertelt!
Wist je dat je als interimmer recht hebt op een eindejaars premie zodra je 65 dagen werkte tussen 1 juli 2023 en 30 juni 2024? Je ontvangt in de eerste helft van december automatisch een formulier of premiedocument van het Sociaal Fonds voor de Uitzendkrachten. Onderteken dit formulier en bezorg het zo snel mogelijk aan je ACV-afgevaardigde of ACVdienstencentrum.
Daarnaast heb je als uitzendkracht recht op vakantie, betaalde feestdagen en ziekteverlof.
~ www.interimunited.be.
‘Geen goed nieuws voor werknemers’
De voorbije weken kon je op verschillende plaatsen West-Vlaamse ACV’ers tegen het lijf lopen. Op markten en aan stations hield de christelijke vakbond sensibiliseringsacties over de plannen van een mogelijke federale ‘Arizona’-regering. ‘Het is belangrijk dat we beseffen wat de concrete gevolgen kunnen zijn van sommige voorstellen. Net zoals het belangrijk is te beseffen dat er ook haalbare alternatieven zijn’, klinkt het.
¬ Tekst en foto Jeroen Pollet
Bij het ter perse gaan van deze Visie was nog onduidelijk of er een zogenaamde ‘Arizona’-coalitie (rood-geel-blauw-oranje, concreet: Vooruit, N-VA, CD&V, MR en Les Engagés) komt en wat er van de voorstellen uit de oorspronkelijke formateursnota overblijft. ‘Wat in die nota staat of stond, was in elk geval geen goed nieuws voor de gewone werknemer’, vertelt provinciaal ACV-voorzitter Wim David.
‘Fausses bonnes idées’ ‘In het Frans hebben ze daar een uitdrukking voor: ‘des fausses bonnes idées’, valse goede ideeën’, gaat Wim verder.
‘Zo klinkt een indexering van de nettolonen misschien niet dramatisch, maar op het einde van de rit maakt dit een groot verschil: niet alleen zou de sociale zekerheid (nog) minder inkomsten krijgen, je bouwt ook enkel sociale rechten op via je brutoloon. Het verschil tussen je laatste loon en je wettelijk pensioen kan zo nog groter worden. Of als je de pech hebt ziek of werkloos te worden, dan zal je uitkering ook lager zijn.’
Snoeien zonder groeien
Wim: ‘Terwijl iedereen snakt naar een betere combinatie tussen werk en vrije tijd zet de
formateursnota het mes in systemen van loopbaanonderbreking. Zelfs de toegang tot landingsbanen – ‘het tijdskrediet eindeloopbaan’ – zou opnieuw strenger worden. Om nog maar te zwijgen over ingrepen in de sociale zekerheid. Ónze sociale zekerheid, want die is van de werknemers. En besparen in de publieke sector betekent dat de toegang tot cruciale openbare dienstverlening moeilijker zou kunnen worden.’
Fiscaal zoethoudertje
De nota voorziet nochtans ook een belastingverlaging voor werknemers. Wim: ‘Op zich is het een goede zaak dat belastingen op werk zouden dalen en dat de grote vermogens meer zouden bijdragen. Alleen, die bijdrage van de vermogens is nogal pover en ruim onvoldoende om de verlaging langs de andere kant te compenseren. En als we het plan doorrekenen, dan zien we dat de
hoogste inkomens het grootste voordeel hebben bij de wijziging. Nochtans zou dat beter omgekeerd zijn: zo maak je werken financieel aantrekkelijker voor wie niet veel meer verdient dan een uitkering. Maar dat zou men dan ‘oplossen’ door ook in die uitkeringen te snoeien en die mensen dus in de armoede te duwen… Geen fraai vooruitzicht.’
Informeren en druk
Daarom wil het ACV de werknemers informeren. O.a. via de verdeling van ‘Arizona-kranten’ in bedrijven en op openbare plaatsen. ‘We worden dagelijks geconfronteerd – ook in de formateursnota – met het neoliberale motto dat er minder regels en minder belastingen nodig zijn en dat er op die manier automatisch meer investeringen, groei en overheidsinkomsten zullen komen. We kunnen feitelijk aantonen dat deze redenering niet klopt en willen dus met deze acties een andere klok luider laten klinken. Er zijn alternatieven. En we merken dat onze kritiek wel effect heeft op sommige partijen aan de onderhandelingstafel. We blijven in elk geval ijveren voor een sociaal rechtvaardig regeerakkoord’, besluit Wim.
~ De ‘Arizona-krant’ van het ACV vind je via www.hetacv.be/arizona.
< ‘Arizona-actie’ aan het station in Kortrijk met vlnr. Els Corneillie, Heidi Masschelein, Nathalie Goussaert, Nicky Howie en provinciaal ACV-voorzitter Wim David.
Zanger en acteur
Davy Gilles gevat in 5
woorden
Relativeren
‘Kunnen relativeren is heel belangrijk. Hoewel de band al 22 jaar meedraait, neemt niet iedereen De Romeo’s even serieus. Dat heb ik van mij af leren zetten. Ik ben trots op onze muziek, maar ik besef dat ik niet iedereen kan overtuigen. Ook in een relatie is relativeren nodig. Mijn vrouw Sasha en ik zijn al 22 jaar samen. Natuurlijk ga je dan soms door moeilijke periodes. We maakten samen een show daarover, waarin die zaken met een kwinkslag aan bod komen.’
Onzekerheid Spaarzaam
‘Veel mensen denken dat ik zelfzeker ben, maar dat is niet zo. Ik vraag vaak of iets goed is en wat beter kan. Op een podium staan is voor mij een manier om die onzekerheid van me af te zetten. Het geeft een goed gevoel om een nummer te spelen waarvan je weet dat je het publiek meekrijgt en het feest losbarst.’
Kerstfilm
‘Een macho is aan mij niet verloren gegaan. Ik ben een gevoelig mannetje dat snel ontroerd geraakt. Ik vind dat een man gerust mag huilen.
In deze donkere tijd van het jaar zet ik al eens graag een foute kerstfilm op die me vaak kan ontroeren. Hoewel ik toch weet hoe het zal aflopen, durf ik al eens een traan weg te pinken.
Mijn vrouw moet daar vaak om lachen, dus kijk ik maar alleen.’
Berg
‘Altijd maar moeten presteren lijkt wel de basis in onze huidige samenleving, want anders tel je niet mee. Soms wil ik daarvan wegvluchten. Ik zou mijn kinderen liever grootbrengen op een plek waar het er wat rustiger, met minder stress aan toegaat. Dan droom ik wel eens van mijn eigen wereldje op een berg, waar ik met al mijn familie om mij heen het geluk wil vinden.’
‘Ik wil mijn kinderen de waarde van geld meegeven en het besef dat dat niet vanzelf komt. Sinds heel jonge leeftijd moeten ze telkens een stukje sparen wanneer ze geld krijgen. Dat zit echt ingebakken bij mij, want wij hadden het niet breed thuis. Ik moest al snel op eigen benen staan. Die zelfstandigheid zie ik terug bij mijn kinderen. Mijn zonen van dertien en vijftien willen nu al de wereld rondtrekken en ze zouden dat nog kunnen ook.’
Davy en zijn vrouw stelen vanaf 7 december de show in de revue Winter Wonderland in Het Witte Paard in Blankenberge. Visie mag tien duotickets verloten onder haar lezers die correct antwoorden op de vraag: Hoe heet de vrouw van Davy?
Stuur je antwoord en je adres voor 6 december naar Visie, Postbus 20, 1031 Brussel, of mail naar lezers@visieredactie.be met ‘wedstrijd’ in de onderwerpregel.
Tekst Djorven Ariën ¬ Foto Christelle Verstraete