Waarom u maar beter oppast met lucht in de leidingen
Weinig of zelfs geen warm water uit de kraan. Radiatoren zijn koud, ook al draait de centrale verwarming. Gesis en geklop. Dan weet u hoe laat het is: er zit lucht in de leidingen. Die lucht maakt dat u in de kou zit terwijl u wel stevig stookt. Totaal inefficënt dus.
De parallel met de begrotingsplannen van de Arizona-regering is treffend.
‘We gaan de begrotingsput van Vivaldi eindelijk op orde zetten. Voor de toekomst van onze kinderen.’ Wat totaal
onder de mat wordt geveegd, is dat we nu vooral de rekening gepresenteerd krijgen van de taxshift van de regering-Michel en minister Johan Van Overtveldt.
Volgens de laatste cijfers van het Federaal Planbureau kostte de verlaging van de werkgeversbijdragen door die taxshift de sociale zekerheid – uw pensioen, uw ziekteverzekering dus – acht miljard euro in 2024. De verlaging van het tarief in de vennootschapsbelasting loopt op tot een kostprijs van meer dan vijf miljard. Meer dan 60 procent van de begrotingsinspanning die nu moet gebeuren, schijnbaar met veel tegenzin en zin voor zelfopoffering, is dus te danken aan de lichtzinnige taxshift van partijen waarvan de meesten nu opnieuw de dienst uitmaken.
Maar blijkbaar kampen ook politici met een slecht geheugen. Daarom moeten mensen nu inleveren op hun pensioen, moeten ze langer en harder werken, wordt sterk bespaard op onze sociale zekerheid. ‘Voor onze kinderen’, terwijl het uitgerekend net die kinderen zijn die het zullen voelen in de toekomst. ‘We gaan hun pensioen redden door te
besparen op hun pensioen.’ Hoe verzinnen ze het?
En er zit veel lucht in de Arizona leidingen. Heel veel lucht. Die lucht noemt men in het politiek jargon ‘terugverdieneffecten’, ooit vakkundig in de markt gezet door premier Verhofstadt. In mensentaal: de regering heeft het geld niet, maar ze schrijft het toch in de begroting en hoopt dat het ergens uit de lucht valt. In de Arizonaplannen zit er voor maar liefst acht miljard euro lucht in de leidingen. Acht miljard! Zelfs Pierre Wunsch, in een blauw verleden ooit nog kabinetschef van Didier Reynders en nu gouverneur van de Nationale Bank van België, waarschuwt dat de regering-De Wever te veel rekent op terugverdieneffecten.
Het gevolg laat zich zeer makkelijk raden. Heel bewust legt men hier al het fundament voor een volgende ronde van besparingen en inleveringen door gewone mensen. De rekening klopt niet en men zal stellen dat meer ingrepen nodig zijn. Iedere begrotingsopmaak wordt zo de deur opengezet naar nog meer besparingen op de kap van gewone mensen.
Pierre Wunsch gaf al meteen de voorzet: ‘er is een stroomversnelling nodig voor structurele hervormingen.’ Premier De Wever kopte binnen: ‘het werk is niet af’, klinkt het in de krant. Dat belooft niets goeds.
Lucht in de leidingen verzamelt zich altijd op het hoogste punt van de installatie. Maar de hoogste radiator, die is blijkbaar onvindbaar. Zie de schrale meerwaardebelasting die de sterkste schouders vooral moet ontzien in plaats van hen te laten bijdragen. Zie nog eens twee miljard extra lastenverlaging voor aandeelhouders van bedrijven, terwijl het geld op is. Het is hoog tijd om de boel grondig te ontluchten en druk bij te steken. De afspraak is alvast gemaakt: 31 maart staken de mensen die in de kelder en op de benedenverdieping wonen.
Ann Vermorgen, voorzitter ACV
Werkzoekenden
Strengere sancties? Contraproductief
Vlaams minister van Werk Zuhal Demir (N-VA) wil dat de VDAB sneller en harder financiële sancties inzet als werkzoekenden hun plichten niet nakomen. Ondertussen besloot de nieuwe federale regering al om de werkloosheidsuitkeringen te beperken tot maximaal twee jaar. Het ACV spreekt van ‘uitermate contraproductief’ beleid, ‘want het schorsen van de werkloosheidsuitkering verhoogt het armoederisico voor een werkzoekende. Wat de kansen op het vinden van werk nog meer vermindert’, zegt arbeids-
31 maart nationale stakingsdag
marktexpert van het ACV Koen Repriels. ‘Bovendien verdwijnen mensen zo voor lange tijd van de radar van de arbeidsbemiddeling. Terwijl doorgedreven begeleiding, opleiding en werk op maat de sleutels zijn. Daarin spelen ook werkgevers een grote rol. Wie schreeuwt om arbeidskrachten, moet iedereen een kans durven geven. Mensen met een medische geschiedenis, oudere werkzoekenden en mensen met een migratieachtergrond hebben het heel moeilijk om werk te vinden’, aldus Repriels.
Tegen ‘giftig regeerakkoord’
Op 13 februari trokken honderdduizend manifestanten door Brussel. Vakbonden, ziekenfondsen, sociale bewegingen en armoede-organisaties luidden de alarmbel: ‘Het regeerakkoord is met giftige inkt geschreven’, zegt CM-voorzitter Luc Van Gorp. Die leidraad van de regering-De Wever voor de komende vijf jaar bevat een rist aan maatregelen die de koopkracht van werknemers aantast en tienduizenden gezinnen richting de
armoede duwt, vrezen vakbonden en middenveldorganisaties.
Het ACV kondigt een algemene staking aan tegen het federale beleid op maandag 31 maart. ‘Met onze expertise willen we via overleg het beleid bijsturen’, zegt voorzitter Ann Vermorgen, ‘maar we zijn niet naïef: we moeten ook actievoeren om respect af te dwingen voor werkers.’
Redactieadres Visie, PB 20, 1031 Brussel ¬ e-mail: info@visieredactie.be ¬ Lezersbrieven lezers@visieredactie.be ¬ Abonnementen jennifer.lavers@acv-csc.be - 02 244 32 81 ¬ Verantwoordelijke uitgever Bart Vannetelbosch ¬ Redactie Simon Bellens, Lies Van der Auwera, Nils De Neubourg, Dominic Zehnder, Djorven Ariën, Lieven Bax, Sim Geerts, Tinne Van Woensel, Rooni Theeboom, David Vanbellinghen ¬ Hoofdredactie An-Sofie Bessemans, Wim Troch ¬ Vormgeving Gevaert Graphics ¬ Druk Coldset Printing Partners ¬ Visie verschijnt tweewekelijks en is inbegrepen in het lidmaatschap van ACV bouw - industrie & energie, ACV-CSC METEA, ACV-Transcom en ACV Voeding en Diensten
Hoe Arizona de druk op vrouwen verder opvoert
Het aandeel vrouwen onder de 500.000 langdurig zieken blijft groeien. Tien procent meer vrouwen viel uit in de afgelopen tien jaar. Intussen voert de regering-De Wever de strijd tegen langdurig zieken verder op. Alleen: de Arizonamaatregelen lijken vrouwen nog harder dan voorheen te raken.
¬ Tekst Lies Van der Auwera
¬ Foto Maarten De Bouw
In de praktijk dreigt het niet goed uit te pakken voor vrouwen, analyseert Marte Billen, genderverantwoordelijke van het ACV, het regeerakkoord. ‘De financiële gevolgen springen misschien het eerst in het oog. De link tussen betaalde arbeid en pensioen wordt immers groter dan ooit. En dat zullen vooral vrouwen voelen. De bestaande pensioenkloof van 31 procent vandaag zal alleen maar toenemen. De loonkloof (19,9% als je de correcte arbeidstijd in rekening brengt, red.) wordt zelfs nergens benoemd’, aldus Billen.
Boosdoener is dat zo’n veertig procent vrouwen deeltijds werkt, tegenover slechts elf procent mannen. ‘Voor velen is voltijds werken met gezinsarbeid combineren niet haalbaar’, zegt Billen. ‘We weten dat onbetaalde zorg vooral op vrouwen terechtkomt. Maar daarnaast krijgen ze ook niet altijd een voltijdse job aangeboden, zeker omdat het werk vaak te zwaar is om voltijds uit te oefenen. Dat zie je in de zorg, maar ook bij dienstencheques.’
Die soms onvrijwillige keuze voor deeltijds werk kan stevige financiële gevolgen hebben, zo blijkt nu.
Veertig procent vrouwen werkt deeltijds.
‘Wie per jaar minder dan 156 effectief gewerkte dagen heeft en niet aan de vereiste 35 loopbaanjaren komt, krijgt minder pensioen. En acht op de tien gepensioneerden die niet aan die 35 loopbaanjaren komen, zijn vrouwen’, waarschuwt Billen.
De regering treft vrouwen ook in het bijzonder met het hakken in het echtscheidingspensioen, het pensioen op basis van de loopbaan van de ex-partner voor de gehuwde periode. Het overlevingspensioen (uitkering voor overlevende partner na het overlijden van echtgenoot/-ote) schaft ze helemaal af. Zonder die zogenaamde ‘afgeleide rechten’ zal de pensioenkloof maar liefst 50 procent zijn, stelde het Federaal Planbureau al in 2023.
Flexibilisering
Naast de financiële gevolgen ziet Billen ook maatregelen die rechtstreeks het welzijn van vrouwen zullen schaden, bijvoorbeeld de flexibilisering. Vrouwen zijn nu al oververtegenwoordigd in sectoren met flexibele en deeltijdse contracten, zoals de zorg, de dienstenchequesector en retail. ‘De versoepeling van de nachtarbeid of openingsuren zal de combinatie werk-privé alleen maar moeilijker maken’, stelt Billen.
Acht op de tien gepensioneerden die geen 35 loopbaanjaren halen, zijn vrouw.
Uit een bevraging die het ACV in 2024 uitvoerde bij mensen die dagelijks onbetaalde zorg opnemen, bleek dat 68 procent van de respondenten regelmatig of vaak klachten zoals lichamelijke gezondheid, stress, angst en somberheid ervaart.
‘Die doorgedreven flexibilisering zoals in overuren of weekend- en nachtwerk, zal een ongezonde werkbalans alleen maar verder in de hand werken’, aldus Billen. Werknemers steeds meer richting zelfstandige of andere statuten zonder goed contract duwen, leunt daarbij aan. ‘Dit moet stoppen’, stelt het ACV.
Familiekrediet
Positief kan volgens Billen het familiekrediet zijn, al valt de concrete invulling daarvan nog af te wachten. Het familiekrediet zou een grote ‘rugzak per kind’ zijn, waaruit zowel moeder, vader als grootouders zorgdagen kunnen putten. ‘Zal men alle bestaande rechten, zoals ouderschapsverlof en tijdskrediet, samen in een pot gooien? We moeten waakzaam blijven dat dit geen inkrimping van de bestaande rechten
Ann de Buyser
werkt al 35 jaar als machine-operator bij Philips. Tot 2014 werkte ze zes uur per dag, 30 uur per week, op vraag van het bedrijf. ‘We kozen daar niet zelf voor, maar vragen ons nu af of en welke impact het zal hebben op onze pensioenberekening. Dat leeft enorm op onze werkvloer, mensen zitten met veel vragen maar we hebben nog geen antwoord’, zucht De Buyser.
wordt’, stelt Billen. ‘Voer het familiekrediet daarom zo in dat het toegankelijker en beter vergoed is dan het huidige systeem, zodat mensen met een laag inkomen er ook toegang toe krijgen. Bouw ook een mechanisme in om gelijke opname tussen vaders en moeders te garanderen, anders maken we de genderkloof onbedoeld nog groter.’
Gebrek aan perspectieven
Ook onderzoeker politieke wetenschappen Robin Devroe (VUB) hekelt het gebrek aan aandacht voor vrouwen in het regeerakkoord én het tekort aan vrouwen in de regering. ‘Weinig vrouwen – en algemeen weinig diversiteit – aan tafel, is een gemiste kans’, stelt Devroe. ‘Nog los van de vraag welk signaal je daarmee geeft aan de samenleving, ziet het ernaar uit dat het gebrek aan meerdere perspectieven aan tafel een impact zal hebben op de besluitvorming.’
‘Helaas zien we momenteel een conservatieve onderstroom over de positie van de vrouw. Die is heel sterk in de maatschappij aanwezig, zowel in België als daarbuiten. Dat laat jammer genoeg niet het beste vermoeden voor de toekomst als het gaat om gelijke kansen, diversiteit en vrouwenrechten.’
Devroe ziet wel een lichtpuntje met de keuze voor minister voor consumentenzaken Rob Beenders (Vooruit), die een auditieve beperking heeft. ‘Maar toch blijft de federale regering een vrij homogene groep: vooral man, wit, lang geschoold, van middelbare leeftijd. Dat kun je geen weerspiegeling van de samenleving noemen.’
Een op de vijf Belgische werknemers mist jaarlijks een of meerdere nodige medische consultaties of behandelingen. Van die groep geeft bijna twintig procent aan dat het komt omdat ze geen vrijaf kunnen nemen op het werk. ‘Daarmee is ons land een van de trieste koplopers.’
¬ Tekst Dominic Zehnder
Doktersafspraak gemist?
Bij 1 op de 5
is het werk de oorzaak
Volgens de European Social Survey kampt een aanzienlijk aantal mensen met problemen om een nodige consultatie bij de dokter of behandeling te krijgen. Vaak is een lange wachtlijst voor het krijgen van een afspraak de hoofdreden, maar voor een op de vijf voor wie het niet lukt om een afspraak te maken ligt de oorzaak op de werkvloer. Zij gaven in het onderzoek aan dat ze de consultatie of behandeling zijn misgelopen omdat ze geen vrijaf voor konden nemen op hun werk. Daarmee doet ons land het opvallend slechter dan de meeste andere Europese landen.
Onderzoeker aan het Brussels Institute for Social and Population Studies Maarten Hermans: ‘We zien dat vooral arbeiders, werknemers met een kortere scholing en personen met een laag en/of onzeker gezinsinkomen opvallend vaker problemen ondervinden om vrijaf te kunnen nemen voor medische afspraken. Net diezelfde groepen zijn vaak in ongezonde arbeidsomstandigheden aan de slag. De moeilijkheid om vrijaf te krijgen voor medische afspraken ondergraaft zo het preventief gezondheidsbeleid, en schaadt de aanpak van (langdurige) uitval in ziekte.’
Consultatieverlof
Dat het ook anders kan, toont Volvo Cars Gent. Daar hebben alle werknemers recht op twee keer vier uur consultatieverlof per jaar. ACV-afgevaardigde Marc Verslycke: ‘Voordien zagen we dat werknemers genoodzaakt waren om via omwegen aan vrije uren voor doktersafspraken te komen, door familiaal verlof of ziekteverlof te nemen. Daarom werd enkele jaren geleden tijdens het sociaal overleg met de werkgever overeengekomen om consultatieverlof in te voeren. Dat is wel onbetaald, maar biedt werknemers de nodige flexibiliteit om vrij te nemen wanneer zij naar de dokter moeten. Die maatregel wordt zeer positief onthaald door alle werknemers, omdat specialisten je vaak geen keuze laten wanneer je kunt langskomen. Het is dan te nemen of te laten.’
Maarten Hermans ziet in het onderzoek ook mogelijke positieve effecten van dergelijke afspraken op ondernemingsniveau. ‘Wie lid is van een vakbond geeft opvallend minder vaak aan problemen te ondervinden om vrij te krijgen voor medische afspraken. Maar we moeten ambitieuzer durven zijn en ervoor zorgen dat er voor alle werknemers dergelijke oplossingen zijn.’
Pensioenzorgen? Ook twintigers en dertigers
De regering belooft dat je na een lange loopbaan op 60 met pensioen zou kunnen. Maar ondertussen worden wel de regels aangepast, waardoor minder jaren meetellen. Tijdelijke werkloosheid, een landingsbaan of deeltijds werken kunnen je later zuur opbreken.
¬ Tekst Lies Van der Auwera en Nils De Neubourg
¬ Foto’s Maarten De Bouw, Wouter Van Vooren
Het pensioen houdt niet alleen oudere werknemers bezig. Ook jongeren als Jens (24), Jorge en Dieter (beiden 34) hebben vragen over de pensioenhervorming van Arizona. Terecht, blijkt nu het regeerakkoord er ligt.
Wie een loopbaan van 42 jaar achter de rug heeft, kan nu op 60 jaar met pensioen, sust het regeerakkoord. Tot nu kon dit pas met 44 loopbaanjaren op de teller. Een versoepeling van het vervroegd pensioen dus? Niet helemaal, want het nieuwe systeem geldt alleen voor een kleine groep mensen die ieder jaar minstens 234 dagen heeft gewerkt, en dat vanaf 18 jaar. Ter vergelijking: een standaard werkjaar omvat ongeveer 260 werkdagen.
Intussen snoeit de regering-De Wever drastisch in de periodes die meetellen voor de berekening van het aantal gewerkte jaren. Regelmatig op tijdelijke werkloosheid, een landingsbaan,
Een tijdlang deeltijds werken met enkele dagen onbetaald verlof of enkele maanden out door ziekte kosten je al snel een loopbaanjaar in de berekening van de malus.
¬
MAARTEN
GERARD, HOOFD STUDIEDIENST ACV
langdurig op zoek geweest naar werk? Die periodes zouden in de toekomst minder of niet meetellen.
Invoering pensioenmalus = minder pensioen
Voldoe je aan die strengere loopbaanvoorwaarden om vervroegd op pensioen te gaan? Dan is er mogelijk toch nog een bestraffing: de pensioen malus. Alleen met 35 jaren van minstens 156 gewerkte dagen – wat een halftijdse baan is – en een totaal van 7.020 dagen over de hele loopbaan ontloop je de bestraffing. Die 7.020 dagen vallen bij halftijds werk pas na 45 jaar te halen. Bovendien worden de regels over welke dagen daarvoor in aanmerking komen
GRONDWERKER DIETER STEURS (34)
‘De nieuwe regering maakt de bouwsector nog minder aantrekkelijk’
‘Samen met Jos vorm ik een vast team. Op mijn 18 jaar begon ik met dit fysiek zwaar werk. Maar het tot mijn 67 jaar doen, zie ik niet zitten. Dan nog in een rioolput kruipen, zes meter diep … Wie doet dat? De nieuwe regering maakt de bouwsector nog minder aantrekkelijk. Wij zijn regelmatig tijdelijk werkloos. Dat heeft rechtstreeks een impact op onze pensioenberekening. Gaan we zo nog wel genoeg dagen hebben? Ik weet het niet.’
lopen risico
nog eens strikter met de nieuwe pensioenplannen. Periodes van langdurige ziekte of zorgverlof voor bijvoorbeeld kinderen of terminaal zieke ouders tellen dan misschien nog wel mee voor de berekening van je vervroegde pensioenleeftijd, toch kunnen ze een invloed hebben op het pensioenbedrag door de nieuwe bestraffingsregeling.
‘Een tijdlang deeltijds werken met enkele dagen onbetaald verlof of enkele maanden out door ziekte kosten je al snel een loopbaanjaar in de berekening van de malus’, verduidelijkt Maarten Gerard,
hoofd van de ACV-studiedienst. Zelfs wie na een lange loopbaan van minstens 42 jaar wel vervroegd op pensioen kan, kan door het bestraffingssysteem afgerekend worden op ziekte of ouderschapsverlof.
Jambon geeft toe: ziekte zal je voelen in pensioen
Nochtans beloofde de regering dat zulke periodes buiten schot bleven. Zelfs Minister van Pensioenen Jan Jambon (N-VA) leek dat enkele weken geleden eerst nog zelf te geloven, maar moest
nadien toch toegeven dat ziekte wel degelijk een afstraffing kan betekenen voor je pensioen. Die bestraffing is niet min: vanaf 2040 gaat er vijf procent af van je pensioenbedrag per jaar dat je voor de wettelijke pensioenleeftijd stopt.
Zelfs minder pensioen voor wie werkt tot wettelijke pensioenleeftijd
Maar ook voor wie niet op vervroegd pensioen wil of kan, kunnen de nieuwe
GRONDWERKER JOS VAN NIJLEN (54)
‘Ik twijfel om een landingsbaan aan te vragen’
‘Op mijn 19 begon ik te werken, als slager, daarna bij DAF en nu al 17 jaar als grondwerker. Zo telt mijn loopbaan vandaag al 35 jaar. Dit jaar was ik van plan om een landingsbaan aan te vragen, waardoor ik een dag in de week minder zou kunnen werken. Maar daar twijfel ik nu aan, want dat zal invloed hebben op mijn pensioen.
Wanneer ik met pensioen kan gaan, weet ik niet. Maar dat dit zwaar fysiek werk is, staat vast. Ik kreeg intussen al twee nieuwe knieën. Veel moet daar niet meer bijkomen.’
STEENKAPPER JENS DE ROECK (24)
‘Is het het waard om in deze sector te blijven werken?’
‘Ik doe mijn werk heel graag, maar in de bouw tot je 67 jaar werken is onmogelijk. Veel collega’s hebben een kunstheup. Strengere regels voor landingsbanen vind ik daarom ronduit dom. We kijken aan tegen een enorme lange loopbaan, met amper mogelijkheden om vroeger te stoppen. Eerlijk, dat maakt me triest. Is het het waard om in deze sector te blijven werken?’
ONDERHOUDSTECHNICUS
JORGE OORLYNCK (34)
‘Wat met ons pensioen als we te vaak tijdelijk werkloos zijn?’
‘Bij CNH maken we landbouwmachines, maaidorsers Momenteel ligt de verkoop van landbouwmachines laag. Daardoor is er hier veel economische werkloosheid. Bij de productie van de maaidorser kenden we het voorbije jaar tot 70 werkloosheidsdagen. De collega’s van de hakselaars telden er zelfs meer dan 100. Wat als we daardoor niet meer aan het vereiste aantal werkdagen komen, terwijl we er zelf geen controle over hebben?’
regels een impact hebben, waarschuwt Gerard. ‘De hervormingen hebben zogezegd geen invloed op het pensioen als je pas op de officiële pensioendatum met pensioen gaat. Toch zorgen de strengere regels rond gelijkgestelde periodes zoals landingsbaan of (tijdelijke) werkloosheid er mogelijk voor dat er minder jaren zullen meetellen als volwaardig loopbaanjaar.’
‘Als dat zo is, krijg je uiteindelijk minder pensioen dan je nu verwacht.’ Oorzaak is de drempel van 156 werkdagen in een kalenderjaar om mee te tellen voor de pensioenberekening. Gerard: ‘Zonder aangepaste maatregelen verliezen bijvoorbeeld jongeren al meteen enkele maanden werk voor de pensioenberekening als ze na hun studie in het najaar beginnen te werken.’
‘Hetzelfde geldt voor mensen die langere periodes een of twee dagen in de week werken. Zoals de plannen er nu uitzien, tellen die werkdagen mogelijk helemaal niet meer mee voor de pensioenberekening.’
Dat zelfs minister Jambon zijn eigen regels niet lijkt te begrijpen, is volgens Gerard niet verwonderlijk. ‘Het is hopeloos ingewikkeld en ondoorzichtig. Men verwacht dat mensen hun loopbaan afstemmen op hun pensioen – wat wetenschappelijk al onzin is – maar hoe verwacht men dat iemand dit nog begrijpt?’
FEITEN
Dana Belgium groeide uit Clark Automotive Europe (1968), een samenwerking tussen Bombardier en Clark Equipment Company. Dana is een wereldleider in het leveren van onder meer powershifttransmissies. Op de site in Brugge worden verschillende transmissies en andere onderdelen gebouwd, onder andere voor vrachtwagens, kraanvoertuigen en mijnbouwmachines. Er werken 421 arbeiders en 168 bedienden.
Transmissies van Dana Belgium
Anderhalf tot twee ton, zoveel kunnen de transmissies (of versnellingsbakken) van Dana wegen. De ruim 400 arbeiders maken er dagelijks 60 tot 75. Aan de rand van het Venetië van het noorden bezoeken we de enorme fabriek, waar het onderzoekscentrum ook de nieuwste modellen ontwikkelt. Hoofdafgevaardigde Kurt maakt zich sterk: ‘Wij zitten mee op de kar van de toekomst.’
¬ Tekst An-Sofie Bessemans ¬ Foto Wouter Van Vooren
Evi Aernoudt (45), logistiek medewerker ‘Eigenlijk ben ik kinderverzorgster van opleiding. Na een opleiding op de werkvloer rij ik rond met de Clark of het treintje om de juiste onderdelen van afdeling tot afdeling te brengen. De fabriek draait volcontinu. De werktijden buiten de spitsuren laten me toe mijn dochter van school te halen. Twintig jaar geleden was dit nog een heel mannelijke omgeving, vandaag werken hier best wel veel vrouwen.’
Hocine Sbihi (51), medewerker montage
‘Een vacature op sociale media heeft me hier doen solliciteren. Ik werkte eerder als plaatbewerker in de metaalindustrie. Ik hou van het werk en waardeer de afwisseling, waardoor we niet steeds dezelfde repetitieve bewegingen hoeven te maken. Ergonomische hulpmiddelen maken het fysieke werk lichter.’
Christophe Biebauw (40), teamleader montage
‘Van opleiding ben ik fotolasser. Vandaag sta ik op de montage-afdeling. Er waren al kennissen hier aan de slag toen ik twintig jaar geleden begon. Cruciaal voor mij is het gelijkekansenbeleid bewaren en versterken, en de goede werksfeer. Als vakbondskern hebben we daar een stevige rol te spelen.’
Kurt Stalpaert (54), hoofdafgevaardigde
‘De directie draagt financieel bij tot onder meer de voordelige gezinsuitstap met de vriendenkring naar Paira Daiza, pretparken, het sinterklaasfeestje of het fietsenteam. We werken heel erg aan de koopkracht van mensen. Zo hebben we 1.800 euro netto extra met de cao 90 onderhandeld, en het hoogste bedrag maaltijdcheques. Trots zijn we ook op de verlofregeling: het collectief verlof kun je hier volledig overbruggen met ADV-dagen. Zo kun je je wettelijk en ander verlof zoveel mogelijk spreiden zoals je zelf wil.’
KINDERFESTIVAL
AHA! FESTIVAL BOEK
De Gentse concertzaal Ha Concerts verandert een krokusvakantie lang in een muzikale wonderwereld voor kinderen vanaf vier jaar. Tijdens het aHa! Festival staat er iedere namiddag een speelse voorstelling voor jonge oren op het programma. Nabou Claerhout zet je zelf aan het werk in haar muzikale Klangkeuken, de gekke acrobaten van Double You laten je alle hoeken van de kamer zien, en West-Afrikaanse sprookjes nemen je mee naar een land hier ver vandaan. Daarnaast nog veel andere activiteiten en pannenkoeken!
www.haconcerts.be
FAAR
Van 7 tot en met 9 maart gaan honderd auteurs uit binnen- en buitenland voor anker in Oostende. Zij treden tijdens het non-fictie boekenfestival FAAR met elkaar en met het publiek in dialoog. Het festival tast de grenzen van non-fictie af en zet in op denken en doen. Maken onder meer hun opwachting: Rudi Vranckx, Annet Schaap, Sep Vanmarcke, Torre Sercu, Bart Moeyaert, Lize Spit, David Van Reybrouck, Fatinha Ramos, samen met zoveel anderen.
~ www.faar-oostende.be
Hier wil ik wonen
De gratis expo Hier wil ik wonen biedt een inkijk het opkomende fenomeen van coöperatief wonen. Samen met Architectuurwijzer toont C-mine in Genk hoe je ook in Vlaanderen geen eigenaar hoeft te zijn van je woning om in een lichte, groene en ruime omgeving te wonen. Als aandeelhouder van het grotere gebouw kan coöperatief wonen net zo aantrekkelijk zijn als het wonen in een ‘eigen huis’.
www.c-mine.be
De Arizona-meerwaardebelasting zal een faire bijdrage vragen aan de sterkste schouders
Door alle uitzonderingen die ‘goede huisvaders’ moeten ontzien, zal de voorgestelde meerwaardebelasting een toets van het Grondwettelijk Hof niet doorstaan. Een echte vermogens- en vermogenswinstbelasting op basis van een vermogenskadaster blijft het beste alternatief.
Nog voor het regeerakkoord van de nieuwe Arizonaregering goed en wel beklonken was, rommelde het al over de veelbesproken meerwaardebelasting, ook bekend als ‘solidariteitsbijdrage’. Die bepaalt dat tien procent belasting moet worden betaald op een meerwaarde van meer dan 10.000 euro op onder andere aandelen en cryptomunten. Maar daar werden meteen tal van uitzonderingen en koterijen aan toegevoegd.
‘Wat nu op papier staat, rammelt langs alle kanten’, stelt fiscaal expert van het ACV Ive Rosseel. ‘Iemand die minstens 20 procent aandeel heeft in een bedrijf krijgt een vrijstelling van 1 miljoen,
maar als je slechts 19,9 procent bezit, dan betaal je wel de volle pot. Als dit zo door het parlement goedgekeurd wordt, zal het binnen de kortste keren door het Grondwettelijk Hof teruggefloten worden. Wat nu voorligt lijkt vooral spierballengerol, in plaats van een degelijk onderbouwd plan om de sterkste schouders duurzaam en fair te laten bijdragen. Door tal van achterpoortjes die er onder sterke liberale druk gekomen zijn, kunnen zij hun verantwoordelijkheid nog steeds ontwijken. Een voorstel dat zowel juridisch als publiek een stevig draagvlak heeft, bevat best zo min mogelijk uitzonderingen.’
Voor Rosseel is de enige duurzame manier een echte vermogensbelasting. ‘De Scandinavische landen hebben aangetoond dat een goed opgebouwde en sluitende vermogensbelasting wel degelijk kan werken. Om in dat opzet te slagen, is een actueel vermogenskadaster nodig. Volgens berekeningen kunnen een vermogens- en een vermogenswinstbelasting elk jaarlijks vijf miljard euro opleveren. Twintig keer meer dan de 500 miljoen die premier De Wever (N-VA) nu hoopt op te halen uit zijn solidariteitsbijdrage. Het zou de begrotingsinspanningen ook veel rechtvaardiger verdelen.’
Mag een werkgever eisen dat ik een halftijdse job verdeel over vier dagen?
Een half- of deeltijdse baan kan op verschillende manieren over de werkweek verdeeld worden. Zo kunnen de werkuren bijvoorbeeld over meerdere maar kortere werkdagen verdeeld worden. Het alternatief is het aantal werkdagen in de week te minimaliseren door het maximaal aantal uren per werkdag te draaien. In welk regime je zelf werkt, hangt af van de afspraken die je maakte met de werkgever bij het starten van de job.
Voor een deeltijdse job moeten zulke afspraken sowieso in een geschreven arbeidsovereenkomst staan. Het is dus een nuttige tip om op het moment dat je met een deeltijdse baan begint, goed te kijken wat je tekent. Als je nadien de vraag (of eis) krijgt om je werkuren anders te verdelen over de week, mag je daar gerust eerst goed over nadenken en eventueel ook weigeren als je een andere verdeling niet ziet zitten. Vraag zeker even bedenktijd als zo’n vraag komt.
Wil je als werknemer graag omschakelen naar een andere indeling van je werkweek, bijvoorbeeld als dat beter uitkomt voor je gezin- of familiezorg of voor je eigen gezondheid, kun je dat aanvragen. Iedere werknemer heeft namelijk het recht om een aanpassing van het bestaande werkpatroon aan te vragen. Werkgevers zijn niet verplicht om op die vraag in te gaan, maar moeten werknemers die het voor een zorgmotief aanvragen wel een duidelijk antwoord bieden. Dat is vastgelegd in de algemene cao voor flexibele werkregelingen.
Piet Van den Bergh, Juridisch expert ACV
© JAMES ARTHUR
‘Een vast contract, een degelijk loon en compensaties voor nachtwerk of overuren? Dat is níét oubollig’
Julie Vanderleyden (31)
is socioloog en statisticus aan het Brussels Institute for Social and Population studies (BRISPO) van de Vrije Universiteit Brussel. Ze onderzoekt de link tussen werk en gezondheid, met internationale vergelijkingen tussen onder meer België, de Verenigde Staten, Argentinië en Zuid-Korea.
De regering-De Wever gaat met de voeten vooruit voor een verregaande flexibilisering van de arbeidsmarkt. Meer flexi-jobs, vrijwillige overuren en goedkoper nachtwerk. Dat speelt niet in het voordeel van werknemers, waarschuwt socioloog Julie Vanderleyden.
¬ Tekst Simon Bellens ¬ Foto Sophie Nuytten
Vroeger was het eenvoudig: je baan kwam vaak met een vast contract van onbepaalde duur, een zeker uurrooster en een stabiel inkomen dat genoeg was om een gezin te onderhouden. Als daarvan werd afgeweken, had je recht op premies of compensaties. Dat ‘standaardmodel’ kreeg vanaf de jaren zeventig meer dan eens een deuk. ‘Noodzakelijke flexibiliseringen van een te starre arbeidsmarkt’, klonk het in werkgeversmiddens.
VUB-socioloog Julie Vanderleyden ziet vandaag veel vormen van tewerkstelling. Het verschil zit in loon, of je een vast of tijdelijk contract hebt, of je vol- of deeltijds werkt, voorspelbare uren hebt, opleidingsmogelijkheden, of inspraak in je werk.
‘Hoe meer die kenmerken afwezig zijn, hoe kwetsbaarder de werknemer’, legt ze uit. ‘Binnen de banen met slechte statuten is er nog een verschil tussen onhoudbaar werk, met deeltijdse contracten van korte duur en een loon dat onvoldoende is om je leven te leiden, en intensief werk, waar het loon wel hoger ligt, maar werknemers uiterst lange dagen draaien, zoals in de zorgsector. In vergelijking met andere landen komt vooral onhoudbaar werk vaker voor in
België. Je ziet het bij bijvoorbeeld werknemers in de dienstenchequesector of uitzendkrachten.’
We horen nochtans vaak dat de arbeidsmarkt in België te weinig flexibel is.
VANDERLEYDEN ¬ ‘In vergelijking met andere landen is het aandeel standaardbanen in België met 43 procent aan de hoge kant. Gemiddeld is dat slechts ruim een derde van de arbeidsmarkt. Hoewel we in een kopgroep zitten met onder meer Denemarken, Luxemburg en Zweden, heeft bij ons dus nog steeds niet de helft van alle werkenden een kwaliteitsvolle baan.’
‘Dat is verontrustend, ook omdat alle andere vormen van werk buiten het standaardmodel samenhangen met een opmerkelijk slechtere gezondheid. Hoge werkdruk en onzekere uren wegen op ons.’
Jouw onderzoek wijst op een belangrijke rol voor vakbonden.
VANDERLEYDEN ¬ ‘De negatieve relatie tussen slecht werk en mentale gezondheid is er in alle landen. Maar in sommige landen is het verschil tussen standaard en niet-standaard werk minder groot. Dat hangt af van hoe sterk vakbonden staan. Hoe meer
werknemers druk kunnen zetten op sociaal beleid en de regulering van de arbeidsmarkt, hoe kleiner het verschil. Meer vakbondsmacht zorgt bovendien voor meer standaardwerk in de samenleving.’
De regering-De Wever wil de minimale arbeidsduur afschaffen, er komen meer vrijwillige overuren en goedkoper nachtwerk. Is het standaardmodel van werk voorbijgestreefd?
VANDERLEYDEN ¬ ‘Samenlevingen veranderen en sommige werknemers vragen zelf om meer inspraak in hun werkuren, om bijvoorbeeld de kinderen van school te kunnen halen. Maar we zien vooral flexibiliteit die werkgevers ten goede komt. Het zogezegd oubollige ideaal van standaardwerk is in de praktijk nog steeds het enige model dat samenhangt met een goede gezondheid. Wat is er oubollig aan een goed inkomen, voorspelbare werkuren, opleidingsmogelijkheden, of veiligheidstrainingen op het werk?’
Vrees je een negatief effect van de regering-De Wever op onze gezondheid?
VANDERLEYDEN ¬ ‘Flexibiliseringen van werktijden en nachtwerk werken de slechtst mogelijke gezondheidsresultaten in de hand. De afschaffing van de minimale arbeidsduur leidt er wellicht toe dat werk onhoudbaar wordt. In het Verenigd Koninkrijk heb je nulurencontracten, zonder enige garantie op werkuren, daar wil je echt niet naartoe. Bovendien maakt de pensioen hervorming dat je het werk met meer gezondheidsrisico’s langer zal moeten uitoefenen.’
DE WERKBAARHEIDSMONITOR BEVRAAGT DUIZENDEN WERKNEMERS
Bouw kampt met lange uren, voedingssector met gebrek aan leermogelijkheden
Nieuwe cijfers uit de werkbaarheidsmonitor van de SERV tonen dat niet alle sectoren dezelfde vooruitgang boeken voor werkbaar werk.
¬ Tekst Simon Bellens
¬ Foto ID/Fred Debrock
De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) publiceert om de vier jaar een ‘werkbaarheidsmonitor’. Die bevraging bij duizenden werknemers in Vlaanderen geeft weer in welke mate ze een ‘werkbare baan’ hebben. Of kampen ze met ‘werkbaarheidsknelpunten’, zoals werkstress, motivatieproblemen, een gebrek aan leermogelijkheden, of een moeilijke werk-privécombinatie?
De recentste meting van 2023 wees uit dat globaal iets meer de helft van de Vlaamse werknemers een werkbare baan heeft. Dat cijfer bleef in de laatste twintig jaar min of meer stabiel. Vooral werkstressklachten – bij meer dan een derde van alle werknemers – zijn de afgelopen jaren een zorgpunt.
Onlangs bracht de SERV meer gedetailleerde cijfers op sectorniveau uit. Daarin springt de chemiesector eruit voor het aandeel werknemers met een werkbare baan (60,1 procent). Ze lijden ook iets minder aan werkstress. Wel neemt het aandeel werknemers met een ‘acuut hoge werkdruk’ er toe.
Tot aan het pensioen
Werknemers in de bouw-, voeding- en metaalsector rapporteren doorsnee cijfers over werkbaar werk. Ten opzichte van twintig jaar geleden is de vooruitgang voor werkbaar werk in alle sectoren verwaarloosbaar.
In de bouwsector ligt het aandeel werk–nemers dat hun huidig werk denkt te kunnen volhouden tot aan het pensioen wel flink lager dan in andere sectoren. Meer dan dubbel zoveel werknemers dan gemiddeld krijgen er te maken met een zware fysieke belasting. Ook in de metaalsector is de fysieke belasting hoog, maar daar denken meer werknemers hun baan te kunnen volhouden.
Opvallend is dat in de bouwsector het aandeel werknemers met een acuut werk-privéprobleem stijgt en hoger ligt dan elders. Misschien heeft de hoge telefonische bereikbaarheid buiten de werkuren daar iets mee te maken. De gemiddelde effectieve arbeidsduur van voltijdse werknemers ligt er bovendien hoger dan in andere sectoren (43,8 uur per week).
Steun van een leidinggevende
In de voedingssector is vooral routinematig werk een probleem, net als een gebrek aan autonomie. Een kwart van de werknemers kampt er bovendien met ‘belastende arbeidsomstandigheden’,
ofwel fysiek zwaar werk met een aanzienlijk risico op arbeidsongevallen.
In eerdere metingen vertoonden werknemers in de voedingssector meer motivatieproblemen dan in andere sectoren, maar dat verschil lijkt inmiddels weggewerkt. Wel blijft er een aanzienlijk probleem met opleidingsmogelijkheden. Meer dan een op de vijf werknemers heeft onvoldoende leermogelijkheden.
Dan is er beter nieuws in de bouw- en metaalsector, waar de leermogelijkheden toenemen. Toch volgt daar nog steeds een minderheid van de werknemers een bijscholing of training op het werk. Ook de autonomie op het werk is sterk verbeterd ten opzichte van 2004. Maar zowel in de bouw- als in de metaalsector ondervinden werknemers vaker onvoldoende steun van een leidinggevende.
‘De ongezonde cocktail van een dalende motivatie en nog steeds gebrekkige leermogelijkheden belooft weinig goeds met het oog op de toekomst van de metaalsector die het momenteel erg zwaar heeft’, zegt Tom Van Looy van ACV-CSC METEA.
‘Ruimte voor bruto-opslag noodzakelijk’
Werkgevers en werknemers onderhandelen in deze periode over een nieuw akkoord voor de komende twee jaar. In voorbereiding op die onderhandelingen bevroeg ACV West-Vlaanderen militanten en kmo-werknemers over hun prioriteiten. Na bespreking van die resultaten op een open militantenavond, bepaalde de vakbond de West-Vlaamse accenten en gaf ze die mee aan de nationale ACV-onderhandelaars.
¬ Tekst Jeroen Pollet ¬ Foto Maarten De Bouw
We hopen in elk geval op een evenwichtig akkoord, zeker nu duidelijk is geworden dat het regeerakkoord dat niet is’, vertelt provinciaal ACV-voorzitter Wim David. ‘Werknemers, gepensioneerden en de meest kwetsbaren betalen het gelag van het regeerak-
koord. Daarom moeten wij als ACV nu absoluut hun stem luid laten weerklinken, ook in het sociaal overleg.’
Interprofessioneel akkoord
Het interprofessioneel akkoord (IPA) is een nationaal akkoord tussen werkgevers- en werknemersorganisaties voor de privésector. Het bepaalt voor de komende twee jaar onder meer in welke mate de lonen kunnen stijgen, er worden afspraken gemaakt over werktijden, opleiding, veiligheid, gezondheid … Binnen dat raamakkoord kunnen dan ook sectorakkoorden
en ondernemingsakkoorden onderhandeld worden. Wim: ‘Het akkoord draagt bij aan sociale vrede, economische stabiliteit, bescherming en gelijke kansen voor alle werknemers.’
Loonnormwet
‘We starten de onderhandelingen wel met een arm op onze rug gebonden’, gaat Wim verder. ‘De loonnormwet blijft van kracht. Die wet zegt dat de lonen in België niet sneller mogen stijgen dan de lonen in onze buurlanden. Dat is op zich een inbreuk op de vrijheid van onderhandelingen. In de berekening van die loonnorm houdt men echter geen rekening met de hoge loonsubsidies bij ons. Dus men vergelijkt appelen met peren en dat is in het nadeel van de werknemers. Uit de bevraging blijkt dan ook heel duidelijk dat onze militanten en kmo-werknemers 0% marge voor brutoloonsopslag onaanvaardbaar vinden.’
Vijf weken vakantie
Een voorstel dat het ACV vorig jaar lanceerde, smaakt de West-Vlaamse achterban wel. Wim: ‘Een vijfde week wettelijke vakantie voor iedereen. Europees gezien lopen we namelijk achter en we willen toch wel een aantrekkelijk land voor werknemers blijven? Ook voor werknemers van over de grens, die essentieel zijn voor de West-Vlaamse economie. Dit kan trouwens ook verlichting bieden voor werknemers die al hun verlofdagen moeten opnemen tijdens collectief verlof.’
Eindeloopbaan
ACV West-Vlaanderen wil ook een verlenging van de eindeloopbaanmaatregelen. ‘We willen een langetermijnvisie op loopbanen, met aangepaste maatregelen voor elke leeftijdsfase, inclusief een samenhangend beleid rond vervroegde uitstapregelingen’, gaat Wim verder. ‘We zijn het beu dat we bij iedere regeringsonderhandeling asociale wijzigingen moeten vrezen en eigenlijk mag dit ook geen pasmunt zijn in het sociaal overleg: de cijfers van de ziekteverzekering spreken voor zich.’
Gelijke behandeling
Uit de provincie komt ook de expliciete vraag om kmo-werknemers gelijk te behandelen met andere werknemers. ‘West-Vlaanderen is een kmo-provincie, maar werknemers uit die kleine ondernemingen hebben minder recht op opleidingsdagen, tijdskrediet en zelfs voor het ziektebriefje gelden andere regels. Die verschillen moeten we wegwerken. Daarnaast viel het ons op dat onze achterban sterk pleit voor een beperking op flexi-jobs, hoewel dat geen onderwerp van de onderhandelingen is. Dit ondergraaft de statuten van regulier personeel, vormt concurrentie voor werkzoekenden en uiteindelijk zullen wij allemaal de minderinkomsten voor de sociale zekerheid moeten betalen. Dat zien we nu al in nieuwe regeringsmaatregelen met ironisch genoeg nog een uitbreiding van dat flexiwerk. Werk aan de winkel dus!’, besluit Wim.
< Wim David, voorzitter ACV West-Vlaanderen.
14E EDITIE VAN ACV-SYNEMA
‘Bewogen beelden’
Van 6 tot en met 20 maart 2025 kun je genieten van drie prachtige films met syndicale inslag, tijdens het Synema-festival in Beerse. Wat ooit begon als een klein maar uniek evenement, is uitgegroeid tot een jaarlijkse traditie. Dit jaar viert Synema zijn 14e editie. Simon Peeters, Luc Guns en Luc Van der Schoot zijn al jarenlang de drijvende krachten achter dit festival en ze hebben het dan ook van nabij zien groeien: ‘Het is fantastisch om te zien, dat we doorheen de jaren nog altijd mensen bereiken met onze eigenzinnige filmkeuze!’
Luc G., jullie organiseren weldra de 14e editie van Synema. Op zich wel een mooie prestatie?
LUC G. ¬ ‘Dat klopt! Maar de reden dat we dit festival al voor de 14e keer kunnen organiseren, heeft vooral te maken met het feit dat we kunnen steunen op al onze vrijwilligers van ACV Beerse. Zonder hen, zonder hun inzet was er nooit sprake geweest van Synema!’
Volgend jaar bereiken jullie de mijlpaal van 15 jaar Synema. Hoe gaan jullie die feesteditie aanpakken?
LUC V.D.S. ¬ ‘Onze organisatie is van plan om dit niet zomaar te laten passeren en we beloven dan ook een 15e editie met erg veel toeters & bellen en toch ook enkele leuke verrassingen. Maar jullie begrijpen natuurlijk ook wel dat ik er nog niet téveel over kwijt kan.' (lacht)
Het beleven van een film heeft het voorbije decennium grote veranderingen ondergaan. Wat kan een fysiek filmfestival betekenen in een wereld waar streaming meer en meer domineert?
SIMON P. ¬ ‘Ik heb altijd erg sterk geloofd in de uitspraak: ‘1 beeld zegt meer dan duizend woorden!’ Een film op een groot scherm werkt ook veel
krachtiger dan op het kleine scherm van jouw tablet of laptop. Maar Synema-festival is ook veel meer dan louter filmvertoningen. Na iedere film is er immers ruimte voor een nabespreking, waarvoor we telkens ook een ‘ervaringsdeskundige’ uitnodigen die duiding geeft bij het thema van de film. Je merkt het, ‘Synema’ is een combinatie van film, met een leerrijke nabespreking of discussie, van mensen ontmoeten en… natuurlijk hoort daar een drankje bij!’
Jullie films bevatten steeds en ‘syndicale inslag’. Wat verstaan jullie hieronder?
LUC V.D.S. ¬ ‘Het klopt dat we meestal op zoek gaan naar films waarbij brede thema’s als arbeid & inkomen, sociale rechtvaardigheid… centraal staan. Maar: het ACV is veel meer dan een ‘klassieke’ vakbond: wij hebben ook oog voor datgene wat leeft in de samenleving! Wie Synema al heeft bezocht, weet dat we werkelijk geen thema uit de weg gaan. Milieu, relaties, jongeren, armoede, fictie of non-fictie… alles komt aan bod!’
Welke films hebben jullie dit jaar geprogrammeerd?
LUC G. ¬ ‘Op 6 maart 2025 beginnen we met ‘Ik hoop spoedig van u te horen!’, een boeiende film over 5 mensen die op
PROGRAMMA
Ik hoop spoedig van u te horen! Visie-documentaire volgt 1 jaar lang 5 werkzoekenden
‘Wie werk zoekt, vindt toch werk?’ De ene na de andere politieke partij lijkt vandaag de werkzoekenden voor de bus te gooien. Uitkeringen beperken in de tijd, indexsprongen, strengere controle … De toon in het debat is hard. Lies Van Der Auwera en Djorven Ariën volgden een jaar lang 5 mensen in hun zoektocht naar werk, en ontmaskeren krachtig vooroordelen in Visie-documentaire ‘Ik hoop spoedig van u te horen’.
6 maart 2025 in het GC ’t Heilaar Heilaarstraat 35 te Beerse. Deuren 19:00 uur, filmvertoning 19:30 uur. Gratis toegang, vrije gift. Iedereen welkom.
It’s a free World Angie is jong, energiek en slim. In het verleden bracht ze niet veel terecht van haar leven, maar nu wil ze het maken. Wanneer ze ontslagen wordt bij een uitzendbureau dat arbeiders uit Oost-Europa in het Britse arbeidscircuit inschakelt, beslist ze met haar vriendin Rose om een eigen kantoor uit de grond te stampen. Langzamerhand verliest ze controle over de zaak en deinst ze niet terug voor illegale praktijken…
Filmvertoning op 13 maart 2025 in het GC ’t Heilaar Hielaarstraat 35 Beerse. Deuren 19:00 uur, filmvertoning 19:30. Gratis toegang, vrije gift. Iedereen welkom.
The Old Oak Sinds de mijnen gesloten werden is er armoede en leegstand in Noord-Engeland. En al die lege huizen maken de regio ideaal om Syrische vluchtelingen onder te brengen. Zo ook in County Durham, waar de jonge fotografe Yara terechtkomt. Zoals in de meeste van Loach’s films (en zeker die geschreven door Paul Laverty) is meteen duidelijk bij wie je sympathie moet liggen. De kunst van vertellen en het oog voor detail zijn bij de oude meester echter zo groot, dat bij de kijker ieder cynisme al snel verdwijnt.
Filmvertoning op 20 maart 2025 in het GC ’t Heilaar Heilaarstraat 35 Beerse. Deuren 19:00 uur, filmvertoning 19:30 uur. Gratis inkom, vrije gift. Iedereen welkom
zoek zijn naar werk en daarbij heel wat obstakels moeten overwinnen.
Daarna is het de beurt aan 'it's a free world!’, een prachtige Britse film (13 maart 2025). We eindigen Synema op 20 maart
2025, met ‘The Old Oak’, een film van tweevoudig Gouden Palmwinnaar Ken Loach. Dit Britse drama, speelt zich af in de arbeidersklasse van het hedendaagse Engeland en is een absolute aanrader: oprecht, hoopvol en zéér actueel!’
Een realistische kijk op werkloosheid
Visie volgde een jaar lang vijf werkzoekenden in hun zoektocht naar een baan. De documentaire ‘Ik hoop spoedig van u te horen’ biedt een indringende blik op de uitdagingen waarmee werkzoekenden in Vlaanderen worden geconfronteerd. Op 5 maart kun je de ervaringen van Alexandra, Marnix en de andere werkzoekenden ontdekken in het STUK in Leuven.
Ik hoop spoedig van u te horen’ belicht de realiteit van een utopische samenleving waarin 80 procent van de bevolking aan het werk is, en iedereen zijn steentje moet bijdragen. Maar hoe realistisch is dit ideaalbeeld? De documentaire volgt vijf mensen die al meer dan een jaar op zoek zijn naar de ultieme baan. Hun verhalen zijn doordrenkt van teleurstelling, frustratie en de eindeloze cyclus van sollicitaties en afwijzingen.
‘Het is schrijnend om te zien hoe werkzoekenden keer op keer hun sollicitatiebrieven moeten herwerken, mappen vol met sollicitaties hebben, en toch telkens worden geconfronteerd met hun tekortkomingen’, vertelt Kathy De Roover van ACV. ‘Is het niet makkelijk om te besparen op een groep mensen die keer op keer moeten opboksen tegen de teleurstelling en geconfronteerd worden met hun tekortkomingen, al dan niet door hun leeftijd, lichamelijke toestand, ervaring of geslacht?’
Hardvochtig beleid
‘Vlaams minister Zuhal Demir wil strengere financiële sancties invoeren, wat kan leiden tot tijdelijke of definitieve uitsluiting van de werkloosheidsuitkering. In 2023 waren er al duizenden schorsingen in Vlaanderen, wat aantoont hoe streng het beleid al is. Het beleid richt zich
op werkonwilligen, maar wat dat? De mensen die in de reportage worden gevolgd, vallen naar mijn gevoel niet in deze categorie. Ze krijgen al begeleiding en ondersteuning en grijpen iedere kans die ze krijgen.’
Nood aan maatwerk en begeleiding
Het ACV pleit voor een intensieve en op maat gemaakte begeleiding van werkzoekenden. ‘In plaats van hen te straffen, zouden ze moeten worden ondersteund met opleidingen en werk op maat. Het huidige beleid, dat werkzoekenden hun uitkering ontneemt, vergroot alleen maar het armoederisico.’
Werkzoekenden zoals Marnix en Alexandra, die in de documentaire worden gevolgd, illustreren de harde realiteit. Marnix, een 62-jarige voormalige ploegbaas in de bouw, heeft al meer dan 120 sollicitaties verstuurd, maar wordt telkens afgewezen, al dan niet vanwege zijn leeftijd. ‘Hij krijgt meermaals extra hulp in het zoeken naar werk, maar de afwijzing laat ook zijn sporen na. ’
‘Als we naar Alexandra kijken, een 28-jarige vrouw met chronische hoofdpijnen, ziet zij haar kansen op de arbeidsmarkt verdampen door haar medische aandoening. Hoe kunnen we werkgevers motiveren om ervoor te zorgen dat ze kansen krijgt in een bedrijf? Dat haar
aandoening geen last hoeft te zijn, dat de werkgever haar kansen kan geven en er al dan niet een tegemoetkoming is voor de momenten dat ze niet kan werken.’
Het totale plaatje
‘De beoogde 80 procent tewerkstelling haal je niet met de beperking van werkloosheid in de tijd. Je moet het ruimer zien, en ervoor zorgen dat er meer mensen aan het werk zijn en blijven. Dat zal niet lukken in het systeem dat we nu hebben, hiervoor is een nieuwe manier van werken nodig. Iedereen kan de pech hebben om zonder werk te vallen. De ver-van-je-bedshow kan plots heel dichtbij zijn.’
Na de vertoning van de documentaire gaat arbeidsconsulent Kaat Bonen dieper in op de materie tijdens een debat. Ze gaat in gesprek met iemand van de Leuvense armoedevereniging RuimteVaart, geflankeerd door een ervaringsdeskundige.
‘Plekken als de RuimteVaart zullen veel extra werk hebben als de beperkingen in de werkloosheid erdoor komen’, gaat De Roover verder. ‘Ze vangen nu reeds de mensen op die last hebben van armoede en uitsluiting. Door de nieuwste beleidsbeslissingen zal de kloof tussen wie arm is en wie niet alleen maar groter worden.’
Ik hoop spoedig van u te horen 5 maart, 19 uur, STUK, Naamsestraat 96, Leuven
Alexandra en Marnix, twee van de werkzoekenden die een jaar lang door Visie werden gevolgd in hun zoektocht naar werk.
Jouw regio. Limburg
HET PROJECT DAT LIMBURGSE JONGEREN MOTIVEERT VERDER TE STUDEREN
Make It Happen!
Veel Limburgse jongeren kampen nog steeds met een leerachterstand ten opzichte van hun leeftijdsgenoten in andere provincies. Deze leerachterstand in onze provincie heeft vergaande gevolgen, niet alleen voor de jongeren zelf, maar ook voor de toekomst van Limburg. Gelukkig zijn er initiatieven zoals Make It Happen! van ACV Genk in samenwerking met vzw Attawasul die dat tij willen keren. Make It Happen! motiveert en inspireert jongeren via rolmodellen om verder te studeren en zet hen aan om bewust na te denken over hun toekomst.
¬ Tekst Daan Van Noppen ¬ Foto Moonbyte
Duidelijke missie
Fouad Gandoul, initiatiefnemer vanuit ACV Genk, startte Make It Happen! samen met vzw Attawasul op met een specifiek doel voor ogen. ‘We willen jongeren vanaf 15 jaar laten zien hoe belangrijk school is en hen aanmoedigen om hun talenten te ontdekken en te ontwikkelen, ondanks de drempels die ze als jong persoon moeten overwinnen. Het project kan hen helpen om goede, doordachte keuzes te maken voor hun persoonlijke en professionele groei’, vertelt Fouad.
Inspirerende rolmodellen
Het project brengt jongeren in contact met rolmodellen op een beroepenbeurs in C-Mi-
ne in Genk, waar ze ook verschillende workshops en debatten kunnen volgen. ‘We organiseerden de beurs al twee keer en beide keren kwamen zo’n 600 mensen’, zegt Fouad. Op de beurs konden de bezoekers in gesprek gaan met een 25-tal professionals vanuit heel Vlaanderen uit verschillende professionele domeinen. ‘De rolmodellen hebben zeer gevarieerde jobs. Gaande van elektriciens tot politieagenten, van artsen tot kabinetchefs van de EU-commissie of zelfs ministers, IT-specialisten en kinderopvangmedewerkers.’
Waaier aan mogelijkheden
Door een breed assortiment aan loopbanen voor te stellen kan Make It Happen! inspelen op zowat alle interesses van de jongeren die met vragen zitten. De feedback van de deelnemers was dan ook zeer positief. ‘Door de diverse achtergronden van de professionals konden veel jongeren hun leefwereld in die van de rolmodellen herkennen, omdat ze vaak in diezelfde wereld zijn opgegroeid. Ze zijn het levende bewijs dat hoewel het niet altijd vanzelfsprekend is om in onze provincie verder te studeren of om je persoonlijke doelen na te streven, het zeker niet onmogelijk is’, zegt Fouad.
Blik op de toekomst
‘Het was ontroerend om de jonge tieners te zien opkijken naar de professionals die hun verhaal aan hen vertelden. Ze vroegen daarbij ook om selfies, daaraan kun je zien dat de jongeren geïnspireerd zijn en dat betekent voor mij dat we ons doel behalen’, gaat Fouad verder. Hij wil het bijgevolg ook niet bij twee edities houden. ‘We zijn met vzw Attawasul de plannen aan het uitwerken om het project opnieuw te laten plaatsvinden’, zegt hij. ‘Wat we ook leerden uit de vorige twee edities, is dat het project nog groter én ambitieuzer kan.’
‘Er
zijn nog altijd thema’s waar vrouwen en mannen niet gelijk zijn’
De internationale dag voor vrouwenrechten focust dit jaar op de toename van het aantal werkenden met gezondheidsklachten. Volgens Juliane Imbusch van de genderwerking van het ACV is er zeker nog marge voor verbetering.
¬ Tekst en foto Jan Maertens
Is er in ons land in 2025 nog een specifieke dag voor vrouwenrechten nodig?
JULIANE IMBUSCH ¬ ‘Ja. Jammer genoeg zijn er nog altijd een aantal thema’s waar vrouwen en mannen niet gelijk zijn. Kijk naar de ongelijke verdeling van huishoud- en zorgtaken binnen het gezin of naar de inkomenskloof. Ook inzake gezondheid zien we een zorgwekkend verschil. Vrouwen zijn vaker langdurig ziek dan mannen en de tendens is stijgend. Elk jaar op 8 maart voeren we actie om aandacht te vestigen op de specifieke problemen die vrouwen ervaren maar ook om elkaar te versterken en solidariteit met alle vrouwen wereldwijd te tonen.’
Wat zijn de oorzaken voor de toename van de gezondheidsklachten bij vrouwen?
‘Soms zijn dat zware arbeidsomstandigheden, zoals in de zorgsector waar vrouwen zwaar moeten heffen en tillen en daardoor rug- en gewrichtsklachten krijgen. Ook de stijgende werkdruk en flexibele werkuren spelen een belangrijke rol. Ze zorgen voor een toename van psychosociale klachten zoals burn-out en depressie. Bovendien nemen vrouwen naast hun betaald werk gemiddeld meer onbetaalde huishoudelijke en zorgtaken op dan mannen. Ze staan daardoor onder meer druk om de combinatie van werk en privé te doen lukken, wat het risico om ziek te vallen vergroot.’
Welke maatregelen stellen jullie voor om deze problemen aan te pakken?
‘We denken dat het zou helpen, mochten we een ‘genderbril’ opzetten als we naar het thema gezondheid kijken. Dus, bij elke maatregel erover nadenken of die andere gevolgen voor vrouwen heeft dan voor man-
nen. Een goed voorbeeld zijn beroepsziekten. Ziektes die vooral in ‘vrouwelijke’ sectoren voorkomen, zoals musculoskeletale aandoeningen, zijn niet erkend als beroepsziekte. Mocht dit veranderen, zou er meer kunnen gedaan worden om voor effectieve preventie te zorgen. Er is vooral nood aan meer onderzoek.
We moeten verder voor maatregelen strijden die een gezonde werk-privébalans mogelijk maken: tegen de flexibilisering van werkuren, tegen een uitbreiding van nachtwerk en voor meer mogelijkheden om thematisch verlof op te nemen. Een verlengd en verplicht geboorteverlof voor vaders en co-ouders zou bijdragen aan een meer rechtvaardige verdeling van de zorgtaken binnen het gezin.
Tot slot willen we het taboe rond menopauze en menstruatie op de werkvloer doorbreken. Veel vrouwen lijden tijdens hun menstruatie of tijdens hun menopauze en durven daar niet openlijk met hun collega’s over praten, laat staan dit bij hun werkgever aankaarten. We denken dat een open sfeer op de werkvloer hierbij kan helpen en dat hier een rol voor de vakbond is weggelegd. Vakbondsvertegenwoordigers kunnen het thema op de agenda zetten en maatregelen rond menopauze en menstruatie uitwerken.’
Jullie organiseren een workshop over hormoonverstoorders?
‘De ACV-militanten uit de dienstenchequesector hadden het idee om een workshop op poten te zetten waar de deelnemers zelf veilig(er)e schoonmaakmiddelen maken. Het is nog weinig geweten, maar in veel conventionele schoonmaakproducten zitten hormoonverstoorders die op lange termijn gevaarlijk voor de gezondheid kunnen zijn. We zouden graag zien dat er een etikettering van schoonmaakproducten komt zodat de gebruikers direct weten of er gevaarlijke stoffen in het product zitten. Werknemers in de dienstenchequesector kunnen dan aan hun klanten vragen om veilige producten ter beschikking te stellen. We willen een bewustzijnscampagne naar het brede publiek toe en verder onderzoek naar dit thema.’
Waar vinden we je op 8 maart?
‘Natuurlijk op de betoging voor vrouwenrechten in Gent! Samen met 34 andere organisaties laten wij onze stem horen voor een samenleving zonder systematische onderdrukking van vrouwen. Omdat 8 maart op een zaterdag valt, is er na de betoging nog een gezellig en kleurrijk mini-festival met optredens, workshops, eten en drinken. Kom dus zeker na de betoging vanaf 16 uur naar het festival aan de Poel 7.’
~ Alle info over de Oost-Vlaamse initiatieven in het kader van de dag voor vrouwenrechten – waaronder ook de workshop over hormoonverstoordersvind je op www.hetacv.be/acv-oost-vlaanderen/activiteiten.
Juliane Imbusch van de ACV genderwerking
Dj en producer
Hakim Chatar
gevat in 5 woorden
Maker
‘Was er vroeger een feestje bij ons thuis, dan zette mijn vader een statief op met een camera. Eén keer op REC duwen en dan hele tapes opnemen. Mijn broers en ik vonden die films langdradig, dus begonnen we zelf reclameblokjes te maken. Daar is het zaadje bij mij geplant. Vandaag sta ik achter en voor de schermen. En met een creatief collectief bedenk ik formats voor tv en sociale media. Of een idee nu flopt of niet, dat maakt niet uit. Als we ons maar amuseren.’
Entertainment
‘Alles wat mij prikkelt, wil ik doen. Daarom hoef ik het nog niet te kunnen. Koken, aan auto’s sleutelen, met muziek bezig zijn … Ik ben niet voor één passie te vangen. De rode draad is wel entertainment: ervoor zorgen dat iedereen met een goed gevoel naar buiten gaat. Waar ik nu aan werk? Dat is geheim, maar het is brainless televisie. Just sit back and relax.’
‘Vader worden was echt een kantelpunt in mijn leven. Of ik nu kijk naar het nieuws, een film of comedy: ik word sneller ontroerd. Zodra je kind geboren wordt, moet je loslaten. Ik snap nu mijn eigen moeder veel beter. Als ouder heb je geen controle. Het enige wat je kunt doen, is er mee voor zorgen dat ze gelukkig en gezond opgroeien.’
Bewijzen
Kinds
‘Mijn vriendin Jolien (radiopresentatrice Jolien Roets, red.) plaagt me soms dat ik een kleuter ben. (lacht) Tja, ik ben misschien soms wat kinds. Mijn fantasie kent geen grenzen. Daardoor kan ik me ook goed inleven in de wereld van mijn kinderen. Tegelijk wil ik mijn eigen kennis en ervaringen ook doorgeven. Aan Idris (3) en Mina (1), maar ook aan jonge dj’s die ik opleid en begeleid. Ik geef hen mee dat ze niet zomaar elk contract mogen tekenen.’
‘Ik ben opgegroeid in een sociale woonwijk en heb mezelf hard moeten bewijzen om te staan waar ik sta. In de klas van mijn zoontje zie ik een heel divers publiek, maar vroeger was dat wel anders. Ik was een beetje het vreemde eendje. Ook als dj heb ik best wel moeten knokken. Het was niet altijd rozengeur en maneschijn, ook al komen er vandaag veel leuke dingen op mijn pad. Dat wil ik aan mijn kinderen meegeven: dat niets vanzelfsprekend is.’
Hakim Chatar is ambassadeur voor het Jeugdfilmfestival Antwerpen. ~ www.jeugdfilmfestivalantwerpen.be ¬ Tekst Tine Seynaeve ¬ Foto JEF