Abhibyakti 153

Page 1

अनलाइन सा(ह)य डट कम

cleJolQm

b'Od { lxg] ;fdfGo ;flxlTos klqsf

jif{ M $@ ÷ k"0ff{Í M !%# ÷ j}zfv –h]7 M @)^* k|wfg ;Dkfbs gu]Gb|/fh zdf{ ;Dkfbsx¿ k|0fo/fh l3ld/]÷cf]kn/fh l3ld/] syf ÷ n#'syf

k|bLk g]kfn÷b'O{ n3'syf — !! zld{nf v8\sf bfxfn÷;Demf}tfsf] Sofgef;df — #& c1ft o'js÷bfu — $^ s[i0f ahufO{÷k|lt:k4f{ — &! n]v ÷ lgaGw ÷ ;+:d/)f

kß b]jsf]6f÷k|tLssf k|jt{s M zfn{ af]bn]/ — !# 3gZofd /fhsl0f{sf/÷Ps kmGsf] cd]l/sfsf] aflN6df]/df — !( k|sfz ;fodL÷cf]zf] M ;Demgfsf Ps ofqL — %# kof{jnf]sg

nLnf n'O6F n ] ÷cfVofgsf/ uLtf s]z/L — ^# c?0faxfb'/ vqL gbL÷cIf/sf] 3/ — ^* ctLtsF kFgf

lzj /]UdL÷;d;fdlos klqsf …hs]nf]Ú — $( xf:o ÷ Joª\Uo

g/]Gb|/fh kf}8]n÷v]nleqsf] e]mn — @) gf^s

/fha÷e"tsf] lk08efu — ## hd#^x¿af^

ofofj/÷hd36x¿af6 — && uLt ÷ uhn ÷ sljtf

sfnLk|;fb l/hfn÷uhn — % /hgL 9sfn÷j;Gt — ^ pbo 7fs'/÷uhn — & z/brGb| zfxf÷dfofsf] ulx/fO — * afa'/fd nfld5fg]÷d'Qms — ( s[i0f k|;fO{÷nfh — !@


ljho ;'Aaf÷uhn — @@ /f;f÷uhn — @@ lbJo lu/L÷d 6]lnlehg x]lb{g cfdf — @# c~h' :dfl/sf÷uhn — @$ hoGtf kf]v/]n÷:ofn / ds}v]t — @& nIdL pk|t] L÷df]xeË — @* dfwj vltj8f÷uhn — $% hoaxfb'/ l3ld/]÷Hofg} hfg] qf; 5 — %) r+sL >]i7÷cg'xf/ — %! eljnfn nfld5fg]÷5fofF — %@ nLnf/fh bfxfn÷uhn — ^! dl0f/fh l;+x÷gofFjif{ k'mnf]; — \ ^& sdnf l/;fn Hof]lt÷b]z — ^( l/kf]tf{h

b'ioGt Hof]lt÷k|1f –k|lti7fgdf ljZj sljtf lbj; — &@ kf&s kqf+z

/fk|p kf]v/]n — &% dg'hafa' ld> — &% cfj/)f snf

cf]kn l3ld/]

cleJolQm kl/jf/

gu]Gb|/fh zdf{ hubLz l3ld/] 1fg'jfs/ kf}8n ] /d]z uf]vf{nL k|0fo/fh l3ld/] cf]kn/fh l3ld/] k|f~hn/fh l3ld/] cleJolQm sfof{no

kDa' dfu{, uf}/Lgu/, rfjlxn, sfdkf — * kmf]g M $$&@^#& Od]n M e472637@hotmail.com -k|Lltdf dfq_ j]e M www34.brinkster.com/abhibyakti

online sahitya dot com

d'b|s M aunfd'vL ckm;]6 k|]; — sf]k'08f]n, nlntk'/÷kmf]g %@@))(( k|sfzs M gu]Gb|/fh zdf{ — kDa' dfu{, uf}/Lgu/, rfjlxn, sfdkf – * z'Ns M ljlzi6 ;b:otf — Go"gtd ?= %)))÷ — Ps k|ltsf] — ?=@)÷ — ef/tdf ef=?=@)÷ —


cleJolQmsf k'/fgf ljlzi6 ;b:ox¿ >L x]d xdfn — afg]Zj/ ÷ >L ;'Åb l3ld/] — dl08vf6f/ ÷ >L 3gZofd /fhsl0f{sf/ — j[mi0f kfp/f]6L rf]s, sdnkf]v/L ÷ >L /f]rs l3ld/] — uxgf kf]v/L, 6Ëfn ÷ >L hubLz l3ld/] — rf]ef/ ÷ >L e/t h+3d — gofF afg]Zj/ ÷ 8f= >L /fddfg t[lift\ — rfjlxn ÷ >L r}tGo l;6f}nf — r08f]n ÷ >L z/brGb| u'?ª ÷ >L Zofd/fh hf]zL ÷ >L /d]z uf]vf{nL — jL/u~h ÷ >L ljgf]b bLlIft — sflnsf:yfg ÷ >L j[mi0fk|;fb k/fh'nL — sfnLdf6L ÷ >L rlGb|sfgGb v/]n — l8NnLahf/ ÷ >L e'jg 9'u+ fgf — uf}zfnf ÷ >L sGrg k'8f;}gL — hf]/kf6 L÷ >L ljgob]j zdf{ n'O6F n ] — 9'Ëfc •f ÷ >L /d]z vj'm/]n — sdnkf]v/L ÷ 8f=>L sljtf/fd >]i7 — cgfdgu/ ÷ >L x/Lz slNkt — sf7df8f}+ ÷ >L zÍ/ zfx — …cflzofgfÚ /Ërf]s, 7d]n ÷ >L P;=aL= zfx — hfh/sf]6 ÷ >L df]xg b'jfn — ag]kf ÷ >LdtL /Tg>L >]i7 — lqk'/Z] j/ ÷ 8f= >L pk]Gb| dxtf] — xfn M d:sf], ?; ÷ >L hLjf nfld5fg] — xfn M d:sf], ?; ÷ 8f= >LdtL ljlGbtf nfld5fg] — xfn M d:sf], ?; ÷ >L v]d/fh nfld5fg] — xfn M d:sf], ?; ÷ 8f= >L dl0f kf]v/]n — xfn M d:sf], ?:f ÷ 8f= >L eLid cfrfo{ — xfn M d:sf], ?; ÷ >L ;'lznf /fgL /f0ff — nlntk'/ ÷ >L uf]ljGb lu/L k|/] 0ff — xfn M cd]l/sf ÷ >L ONof e§/fO{ — dxf/fhu~h÷ >L hLjgkfgL — cf]/fi6], :ofª\hf — ^, xfn M j'mn]Zj/, sf7df8f}+ ÷ >L k|bLk vltj8f — l8NnLahf/ — xfn M afª\nfb]z ÷ >L lji0f'axfb'/ l;+x — dl08vf6f/ ÷ >Ldfof 7s'/L — wf]aL3f6, nlntk'/ ÷ >Lj'ma]/k|;fb zdf{ — afg]Zj/ ÷ >L kLtfDa/f pkfWofo kLo"if — O{lGhgLol/Ë SofDk; k'Nrf]s ÷ >L gu]Gb| zdf{ — dl08vf6f/ . gof¤ ljlzi^ ;b:o

>L j[mi0f ahufO{ — + a]lNhod 8f=>L ;'ifdf cfrfo{ — nlntk'/ 8f=>L b'j;' If]qL — ;Kt>L ;bg, !(% dfg>L dfu{, ljzfngu/ >L bfdf]b/ k'8f;}gL …lszf]/Ú — Uj+uj", sf7df8f}+ >L ?j'm sfsL{ — x]6f}8+ f M xfn sf7df8f}+ >L j;Gt l/hfn — hf]/kf6L, sf7df8f}+ >L k'?iff]Qd a:g]t — l;kmn, sf7df8f}+ 8f= >L zf]ef kf]v/]n — ;fg]kf, nlntk'/ >L Pn=aL= If]qL — s}nfzgu/, e=g=kf= — !#, lrtjg >L kjg cfnf]s — sflnsfdfu{, l8NnLahf/, sf7df8f}+ >L lzjk|sfz — af]:6g, cd]l/sf >L kf]if/d0f rfkfufO{ — lbª\nf, gfuL, ef]hk'/ 3

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


cleJolQm cIfo sf]if ‘cleJolQm ’sf] :yfloTjsfnflu ‘cleJolQm cIfo sf]if ’ :yfkgf ul/Psf] tyf OR5's cfkmGtx?; “u sf]ifj[l4sf nflu ;xof]usf] ck]Iff ul/Psf] Joxf]/f k"0ff{° !$( sf] ;DkfbsLodf plNnlvt 5 . sf]ifj[l4sf nflu xfn;Dd lgDgfg';f/ ;xof]u k|fKt ePsf]] s'/f ;wGojfb hfgsf/L u/fp “b 5f}+ . ;+:yfksx?af6 :yflkt sf]if hLjf nfld5fg] gu]Gb|/fh zdf{

?= !,)),)))÷ – ?= !,)),)))÷ – ?= @,)),)))÷ – hDdf ?= @,)),)))÷ –

;xof]uLx?af6 != @= #= $= %= ^= &= *= (= (= !)= !@= !%= !^=

8f= >L w|'jrGb| uf}td >L w|'j ;fksf]6f >L kjg cfnf]s >L hubLz l3ld/] >L ;fDa 9sfn >L /d]]z uf]]vf{nL >L /fd]Zj/ hng >L /fdafa' l3ld/] >L wg/fh lu/L >LdtL /Tg>L >]i7 >L z]v/ lu/L >L zld{nf v8sf >L ljgos'df/ >]i7 >L dgf]h Gof}kfg]

?= ?= ?= ?= ?= ?= ?= ?= ?= ?= ?= ?= ?= ?=

%,)))÷ – %,)))÷ – !%,)))÷ – !,)),)))÷ – %,)))÷ – %,)))÷ – %,)))÷ – %,)))÷ – !),)))÷ – %,)))÷ – !),)))÷ – %)))÷ – !,)),)))÷ – %,)))÷ –

?= @,*),)))÷ – xfn;Dd hDdf 4

?= $,*),)))÷ – ˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


uhn sfnLk|;fb l/hfn dxfFsfn, rfjlxn

hlQ b'Mv ;f:tL b]pm hlQ b]pm rf]6, d'vdf P]of cfof] eg] dnfO{ dfl/lbg" . ltdLafx]s d]/f] dgdf csf]{ eP sf]xL, ;Q] ;Q] /fdf]/fd dnfO{ dfl/lbg" . klxnf] kN6 b]vk] l5 s]ef] dnfO{ s]ef] < /ftel/ ;'Tof eP dnfO{ dfl/lbg" . ltd|f] d]/f] aLrsf] s'/f s;d eGg] 5}g, Ps zAb d'vdf NofP dnfO{ dfl/lbg" . cl:t cl:t vfÚsf] /S;L ;f;df cfof] xf]nf, cfh /S;L vfÚsf] eP dnfO{ dfl/lbg" . hab]lv uOg\ pgL zx/ l/Q} kf/L, dgdf zflGt rog eP dnfO{ dfl/lbg" . ?Gg eG5' t/ k]ml/ cfOxfN5 cfF;,' s;d ca /f]PF eg] dnfO{ dfl/lbg" . b'lgofFdf ;'Gb/L t slt b]vF] slt, xh'/h"tf] sf]xL eP dnfO{ dfl/lbg" . cs}l{ ;t cFufnf]df b]Vg'eGbf k}n,] cf ˆg} xftn] hx/ lbO{ dnfO{ dfl/lbg" / h'g nugsf] ;fOtdf 8f]nL r8\l5g\ pgL, ljwftfn] To} 38Ldf dnfO{ dfl/lbg" . 99 5

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


j;Gt /hgL 9sfn

sfe|fs ] f d'gf, sf]O/fnfsf km"n / nHhfjtL ´f/;Fu cfk\mg} kfOnfdf /ª abln/xg] kxf8;Fu lIflth;Fu, cfsfz;Fu, afbn;Fu clg d]/f] b]zsf] df};d;Fu d}n] slxNo} ;f]Wg' k/]g s:tf] x'G5 j;Gt < sf]OnLsf] cfjfh / cfsfz prfNg h'd/'{ fPsf sf]lknfx¿sf ljZjf;;Fu aLpmx¿;Fu, df6f];uF lzlz/df d'´f{ P/ k'gM xl/ofnL cf]8g\ yfn]sf ´f/x¿;Fu pgLx¿sf] wd{ s] xf] < d}n] slxNo} ;f]Wg' k/]g ;':t;':t dL7f] nfUb} uPsf] atf;;Fu KofpnLsf km"nx¿;Fu d}n] slxNo} xft km}nfpg' k/]g rd]nL, sdn / u'/fF;x¿;Fu ag, au}r + f / dg x/avt ;fy lbP k|sl[ tn] cfkm}+ a'´fPsf] kf7 logLx¿nfO{ ljZjf; u/]/ kfOnf ;fg{ slxNo} wsfpg' k/]g cfh j;Gt Ct'sf] of] ;'Gb/ lbg phf8 5' cfFvfel/ ;"o\ { rGb| pbfP/ gLnf g;fel/ d]rLsfnL aufP/ 6

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


cf:yfsf] /ftf] /+u;Fu ldt]/L ufF;/] klg sflGtxLg 5' d g]kfnL dnfO{ yfxf 5, s:tf] x'G5 j;Gt Û t/ zflGtsf] j;Gt, ;+ljwfgsf] j;Gt, f;gsf] j;Gt v} slxn] cfpF5 < sf];uF ;f]wf+} < ;f]Wg} ;s]sL 5}g slxn] cfpF5 j;Gt < @)^*=!=! 99

uhn pbo 7fs'/ /fdafu /f]8, cDafnf, xl/of0ff

w]/} a]/ cf]7d} ?s]sf] aft sf] d"n k'm6\of], ltdLnfO{ s] ofb u/] vofnft sf] d"n k'6o\ f] . Kof;L wtL{nfO{ t[Kt u?F egL hf] cfof] ;fpg, PsfPs afbnaf6 oxfF aiff{ts \ f] d"n k'm6\of] . ToxfF df}gtfn] klg y]Ug ;s]g xf]nf af6f] vf]nfsf], oxfF d]/f cfFvfaf6 lg hhjft sf] d"n k'm6\of] . k'/} el/P5 cfsfzsf] tnfp gf}nfv tf/fn], h"g rDSof] cfsfzdf ls /ftsf] d"n km'6o\ f] . s:tf] crDd 9'U+ uf h:tf] ;fx|f] eP lg of] d'6a' f6, ;+emgf¿kL ltd|f] ;f}uftsf] d"n k'm6\of] . lgofln/x]sf lyof}+ P] …pboÚ 1fg'h:tf] dfG5]nfO{, :kz{ ubf{ dfq klg gUdft sf] d"n k'm6\of] . 99 7

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


dfofsf] ulx/fO z/brGb| zfxf

a;Gt Ct' rf/ah], pHofnf] x'g cem b'O{ 306f laxfgn] s] lnP/ cfpF5, 5}g s'g} pTs07f hLjgLdf /x]g afFsL ca s'g} k'/fgf] rfxgf t}klg kl/t[Kt x'G5 ls eGg] ldYof efjgf jl/kl/ lxpF, /ftf] sf]6 dfly ;]tf] e'jfsf] lz/kf]; cyfx ;d'b,| ;"of{:t / cem} udL{sf] pR5jf;\ lxpFrn ' L d'lglt/ s:t'/L d[usf kfOnf k]ml/ klg nfn'kft] k'mn]/ sf]OnL ufpnf of] k|Zg hLjgL aGof], pQ/ 5 ;f]em} ;w}F ;a} rfxgf t[Kt x'Gg hLjgL el/ st} xl/ jif{, a|Dx jif{, v;u/ pQ/fkGy x'g nfUof] ls ;a} pTs07f j}/fUosf] cGt dfof d]/f] d[To' cufl8 n]Vg kg]{ k|0fo sf/0f xf]Og ltd|f] lg0f{o d]/f] cfsl:ds cGTo ha d x'G5' lxl/Ss, nfU5 v'zL of] :sGw sd ;] sd dfofs]f ulx/fOn] ePg of] b'vfGt . 99

cleJolQm tyf

cGo ljleGg ;flxlTos klqsfx¿sf ;fy} ljljw kf7Ø;fdu|Lx¿ Pjd\ :6]zg/L ;fdfgx¿sf lgldQ xfdLnfO{ ;+emg'xf];\

kf7Ø ;fdu|L k;n -k|f=] sdn ;'jb] L_ hfd] dfs]6{ , /Tgkfs{, k;n g+= !*, kmf]g M $@$#!%) 8

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


d'Qms afa'/fd nfld5fg] gjnk/f;L, xfnM anDa' $, sf7df8f}+

cf]7sf] afGsL b]Vbf nfU5 km"nk} m"nsf] d]nf 5 5gs ldN5 x/]s rf]6df km"nk} m"nsf] e]nf 5 km"nsf] kv]?, km"nsf ;kgf, km"ns} ;f}/e t/ Tof] km"n rfVg d rflxg] b}jsf] s:tf] v]nf 5 Ps slxn] p;nfO{ udnfsf] u'nfkmh:tf] b]V5' d slxn] p;nfO{ kx/fsf] u'/f+;h:tf] b]V5' d Psemnsd} sxfgL cfkm\gf] ;'gfpF5 km"n o:tf] slxn] p;nfO{ s5f/sf] knfF;h:tf] b]V5' d b'O{ pbf;Lg /xg ;lQmgF d km"n b]vk] l5 km"n u'dfpg] ljutsf] e"n b]vk] l5 j;Gtsf] kfx'gfh:tf] nfUbfnfUb} km"n dnfO{ km"nd} cfFvf hfG5 klxn] km"n b]vk] l5 tLg u'nfkmsf] km"n b]v/] dfG5]sf] dg hlQ /dfP klg cfkm\gf] a]xf]zL rfnkfpF5 dfG5]n] km"n gkfP klg hxfF, h;/L k'mn] klg k"mnsf] cg'/fu n'Sb}g o;} Pp6f ememNsf] 5f]85 \ k"m" n cfk"m em/]/ uP klg rf/ OGb|sdn;Fu e]6 ePsf] Tof] lbgsf] ;Demgf x'G5 cfNxfbsf] sf]lknf k'm6]sf] Tof] l5gsf] ;Demgf x'G5 eGg dg nfu]sf s'/f cfFvfdf s:tf] plePsf lyP zg}M zg}M 8fF8fkfl/ hfg] Tof] h"gsf] ;Demgf x'G5 kfFr km"nsf] ck]Iffn] dnfO{ sxfF k'¥ofpg] xf]nf < km"nsf] rfxgfn] dnfO{ sxfF k'¥ofpg] xf]nf < p2]ZoxLg of] n7fah| – caf]w k"mnsf ;kgf gflesf] ;'uGwn] d[unfO{ sxfF k'¥ofpg] xf]nf < 5 9

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


b'O{ n3'syf k|bLk g]kfn 1= nf]*;]l*ªsf] cGTo

g]kfndf b}lgs !^ 306f;Dd nf]8;]l8ª x'bF } cfPsf] 5 s]xL jif{bl] v . nf]8;]l8ª x6fpg] lsl/of vfP/ dlGqkl/ifbdf k'us ] f k|wfgdGqLn] 3f]if0ff u/], æ;fdGtL ;Qfsf bnfnn] clxn];Dd hgtfsf] zf]if0f u/]/ lbg latfP . ca g]kfndf hgtfsf] ;Qf :yflkt ePsf] 5 . xfdL clxn]sf] nf]8;]l8ª cGTo u/]/} 5f8\5f}F . Ps dlxgfsf] s7f]/ kl/>d u/]/ xfdLn] b;jif{df b; xhf/ d]ufjf6 lah'nL pTkfbg ug]{ of]hgf agfPsf 5f}F . To;sf nflu xfdLn] k|To]s jif{ Ps xhf/ d]ufjf6 lah'nL pTkfbg ug'k{ 5{ . xfd|f] qmflGtsf/L kf6L{n] csf]{ cjlw klg r'gfj lht]kl5 g]kfnsf] l8S;g]/Ldf nf]8;]l8ª eGg] zAb} ;dfKt x'g5 ] . /ftf]lbg c¿ kf6L{nfO{ ;fdGtL ;Qfsf] bnfn eg]/ ;Qf];/fk ug]{ qmflGtsf/L kf6L{sf k|wfgdGqLn] ;o lbgsf] xlgd"g jQmJodf nf]8;]l8ª x6fpg] efif0f u/]sf] ;'g/] ;a} hgtf zflGtsf] cFWof/f]df lgbfP . t/ d lgbfpg ;lsg . k|To]s jif{ xhf/ d]ufjf6 lah'nL lgsfNg] k|wfgdGqLsf] k|ltj4tfsf lbg uGtL ug{ d}n] Pp6f /fd|f] leQ]kfqf] lsg]/ sf]7fdf e'm08\ofPF . 3f]if0ffsf] klxnf] dlxgf laTof] . lah'nL pTkfbgsf] rfnr'n ;'lgPg . bf]>f] dlxgf laTof] . k|wfgdGqLs} kf6L{sf :yfgLo sfo{stf{n] kfgLdf hghflt cflbjf;Lsf] clwsf/ eg]/ b'O6{ f cfof]hgf agfpg uPsfx¿sf] Sofd/f, lyof]8f]nfO6, df]afOn ;]6 t vf];] vf];,] Toltn] dfq gk'u/] ltgn] Pshgf k|fljlwsnfO{ dHh}n] uf]b/] /fhwfgLlt/ kmsf{lbP . t]>f] dlxgfdf ljh'nL pTkfbs ;ª\3n] æ/fHon] ;'/Iffsf] ;'lglZrttf glbP;Dd s'g} klg ljB't cfof]hgf gagfpg]Æ eGg] lgisif{;lxtsf] lj1lKt hf/L u/] . 5}6f}F dlxgfdf d}n] k|wfgdGqLnfO{ e]6g\ ] df}sf kfPF . k'if dlxgfdf k|wfgdGqLsf] sf]7f Gofgf] kfl/Psf] lyof] . k|wfgdGqLsf] sf]7fdf nf]8;]l8ª ;dfKt ePsf] b]v/] d bª\u k/]F . 99 2= /fhLgfdf

/fdhLsf] /fhLgfdfn] b]z} xNnfof] . dfG5] ;8sd} plqP . ædGqL ck/fwL xf], To;}sf] ck/fwsf sf/0f /fdhLn] /flhgfdf lbPsf x'g\ .Æ k"jd { GqLn] ;fj{hlgs efif0f u¥of] . ædGqL e|i6frf/L x'g\ . s/ 5Ng]nfO{ s8f sf/afxL ug'k{ 5{ eg]jfkt\ /fdhLn] dfgl;s bjfjsf] ;hfoF kfPsf x'g\ .Æ csf]{ /fHodGqLn] eGof] . æ/fdhL / dGqLsf] kf6L{ gldn]sf] x'gfn] dGqLn] /fdhLnfO{ x6fPsf x'g\ . of] s'/f /fdhLn] xfd|f] o'lgog;Fusf] ;fIffTsf/df eGg'ePsf] xf] . dGqLn] ;fj{hlgs dfkm gdfu];Dd / /fdhLnfO{ ;;Ddfg s'rL{df ga;fP;Dd xfdL sfd ub}g{ f}F . xfd|f] 10

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


k]g8fpg cfGbf]ng clxn] !@ ah]af6 cf/De eof] .Æ r}tsf] tftf] 3fddf l;d06Lsf] e'Od F f a;]sf] tfn'vO' n] 6«8] o'lgogsdL{n] kqsf/nfO{ cGt/jftf{ lbof] . Pp6f ;lrjn] kbaf6 /fhLgfdf lbof] / atf;] t/ª\udf d'ns ' nfO{ xNnfOlbof] . w]/} xNnf ePkl5 ;TotYo kQf nufpg d}n] /fdhLsf] 3/ ePsf] zLtn, ;'/Do / xl/ofnLn] kl/k"0f{ ufpF hfg] lgwf] u/]F . /fdhLsf] 3/ k'Ubf lbpF;f]sf] tLg ah]sf] lyof] . ætkfO{n F ] g/fd|f] sfd ug'e { of] .Æ d}n] eg],F ælagfsf/0f /fhLgfdf lbP/ dfG5]nfO{ af}nfxf agfOlbg' eof] .Æ æ;a} xNnf ;'Gbf d}n] Psbd 7Ls u/]5' eGg] nfu]sf] 5 . /fhLgfdf lbO/xFbf d}n] lgsfn]sf] lgisif{ a]7Ls kf] 5 ls eGg] nfu]sf] lyof] . t/ xf]Og /x]5 .Æ /fdhLsf] s'/f] ;'g/] 5Ss kg]{ kfnf] d]/f] lyof] . t/ d}n] s]xL ;f]lwg . ægLlt lgdf{0fsf] txdf d}n] cf7 jif{ sfd u/]F . d}n] g]kfnsf ;a} kf6L{sf dGqL;Fu sfd u/]F . dGqLsf] sfd b[li6sf]0f lbg] xf] . t/ cf7 jif{df d}n] a]xf]/s ] f 5 hgf dGqLdf d}n] s'g} b[li6sf]0f b]lvg . clxn]sf dGqL /fhgLltsf] b]z vfO{ z]if ePsf, 7"nf] kf6L{sf] 7"n} g]tT[ jdf a;]sf, k6s k6s dGqL ePsf, logn] t s]xL unf{g\ eGg] nfu]sf] lyof] . oL klg pxL 8\ofªsf d"nf /x]5g\ eGg] 1fg kfPkl5 ca oxfF hflu/ vfg' eg]sf] lhGbuL Aoy{ kmfNg' eGg] nfu]/ d}n] /fhLgfdf u/]sf] x'F .Æ ædGqLsf] rsf]{ bjfjsf sf/0f g} tkfO{n + ] /fhLgfdf lbg'ePsf] xf] t <Æ æTof] klg xf], t/ dnfO{ rsf]{ dfgl;s bjfj lbg]df oL a"9f dGqL PSnf xf]Ogg\ . oL eGbf cufl8sfn] klg dnfO{ gf]s/ g} agfpg vf]hs ] f lyP .Æ xl/of] hª\unsf] aLrdf kRrL; /f]kgLhltsf] vfnL hUufdf af/Lsf] dflyNnf] efudf 3/ agfP/ a;]sf /fdhLnfO{ gd:sf/ u/]/ d af6f] nfu]F . /fdhL cfh ot} a;f}F eg]/ cf ˆgf] g]kfnLkg b]vfpFb} lyP . d dGqLk'/f0f ;'Gg zx/lt/} nfu]F . !( r}t )^& 99

;|i6fnfO{ z'esfdgf ;+ j t\ @)^* j} z fvsf] cj;/df ()cf} + jif{ s f] ;+ 3 f/df k| l ji6 cIf/k' ? if Pj+ oz:jL e" – /fhgLltljb\ dbgdl0f bLlIft nufot\ ;Dk" 0 f{ g] k fnL ;| i 6fhut\ d f d·ndo xflb{ s z' e sfdgf ;Dk|lt

k|fyL{

gf/fo0L jfª\do k|lti7fg jL/u~h -g]kfn_ 11

/d]z uf]vf{nL ˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


nfh s[i0f k|;fO{+ cgfdgu/, sf7df8f}+

lgj{:q lyPF d]/} cfdfn] b]lvg\, d]/f] klxnf] nfh cf ˆg} ;[hgfsf] nfh ;fob uj{af]wdf /dfpYof] cfdfnfO{ d x'ls{b} ubf{ gfª\uf lxdlzv/ / kxf8n] d]/f] nfh x]/] Tolta]ns } f] s'/f xf] cfsfz, h"g / tf/fx¿ cfk"m;Fu} v]Ng] bf+t} /Lx¿ xfdL ;a}n] cf ˆgf nfh x]//] Ps cfk;df nfh ;f6\of}+ . Nffhsf] ;'ud ofqfdf xfdL xfd|f nfh dfly slxNo} nhfPgf}+ nfh /xFbfsf] qmd PsfPs e+ux'bF f bf+t} /Lx¿ km]l/Psf lyP t/ lsg xf] nfh n'sfpg] s'/fdf km]l/Psf lyPgg\ h"g, tf/f / kxf8x¿ . clg km]l/Pgg\ lxdlzv/x¿ oL ;j} klxn]em+} lg;+sf]r ndtGg eP/ Pscsf{nfO{ nfh b]vfpFb} ;'ltg} /x], nfhdfly /dfP/ d eg] clxn] cf ˆg} nfh;Fu nhfP/ ljjz afr]sf] 5' cf ˆg} nfhnfO{ aGb sf]7fleq n'sfP/ . 99 12

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


k|tLssf k|jt{s M zfn{ af]bn]/ kß b]jsf]6f zfn{ af]bn]/ ( clk|n !*@! df Kofl/;df hf];k] m k|m:F jf / sf/f]lng cfZof{a+ f] 8Ø'km]sf] sf]vdf hlGdPsf x'g\ . pgL 5 jif{sf x'bF f pgsL ljwjf cfdfn] d]h/ hfs cf]lks;Fu cfsf]{ lax] u/]kl5 kl/jf/n] lncf]d F f jf; ;¥of] . :s"n hfg] slnnf] pd]/ b]lvg} pgsf] cfkm\gf gofF lktf;Fu s'/f gldn]kl5 af]bn]/n] cfk"m" PlSnPsf] cg'ej ug{ yfn]] . lncf]s F f] :s"ndf ljBfyL{ x'bF f pgsf] hLjgdf 5fPsf] s6'tfaf]wsf] cGTo 5}g eGg] efjgf hLjgel/ /lx/Xof] . kl5 uP/ k}ts [ ;Dkltsf] c+z lnPkl5 s]xL ;dosfnflu pgsf] hLjgdf ;'v 5fof] . clg, !*$* lt/ pgL /fhgLltdf klg ;+nUg eP / ;8sdf;d]t plqP . t/ !*$^÷$& tfsf pgn] km]nf kf/]sf cd]l/ sL slj P8\u/ cfn]g kf]n] pgdfly k|efj hdfpFb} uPkl5 ;flxTolt/ kmls{P / cfkm"nfO{ slj, lgaGwsf/, ;dfnf]rs / kf]sf s[ltx¿sf] cg'jfbssf] ¿kdf :yflkt ug{ ;kmn eP . !*^$ df cfkm}n + ] a]lNhoddf lgjf{zg /f]h] tfklg kIff3ftsf] l;sf/ ag]kl5 pgLnfO{ cfkm\g} b]zdf NofOg' k¥of] hxfF #! cu:t !*^& df pgsf] b]xfGt eof] . af]bn]/ pGgfO;f}+ ztfAbLsf ;a{>i] 7 k|mfG;] nLslj tyf d"ntM k|tLsjfbsf k|jt{s x'g\ . pgsf s[ltsf] snfTds kIfaf6 k|efljt x'gd ] Wo] :t]kmfg dfnfd]{ / kf]n ] f cfYo'/{ ¥ofFaf] k|dv ' 5g\ . efn]/L x'g\ eg] sfNklgs b[li6sf] kIfaf6 k|efljt x'gd kf]n e]ng{] , nfkmf]u{ / ckf]lng]/ ;fy} a]nfotsf c:s/ jfON8, l6=o;= Olno6 / l8ng 6d;n] klg pgLaf6 k|/] 0ff kfPsf 5g\ . af]bn]/ :jo+ eg] cd]l/sL slj P8\u/ cfng kf]sf vf;u/L ;f}Gb|oz { f:qLo l;4fGtaf6 k|efljt lyP h;n] ubf{ a]nfotsf hg ls6;\ h:t} pgL klg æsnfsf] lglDt snfÆsf] kIfw/ lyP . c7\7f/f}+ / pGgfO;f}+ ztfAbLsf] o'/f]k cfWoflTds hut\df 7"nf] ljZjf; /fVg] ePsf]n] To; a]nfsf sltko dflg; e"tk|t] df klg plQs} ljZjf; ub{y] h;n] ubf{ OlGb|ouf]r/ ef}lts hut\ / cfWoflTds hut\sf aLr /Ë, ¿k, Wjlg, / cGo k|tLssf cfwf/df ;DaGw vf]Hg' dgfl;j lyof] . clg oyfy{jfbsf] pQ/flwsf/L k|st[ jfbn] OlGb|ox¿sf cfwf/df k|fKt 1fgsf] j}1flgstf jf ljZj;gLotf pk/ uf}/j ug{ yfn]kl5 Psflt/ 7f]; j:t'eGbf k/sf] ;+;f/ wldnf] / c:ki6 aGb} uof] eg] cfsf]l{ t/ cfWoflTds hut\ hlt pk]lIft x'bF } uof] ef}lts oyfy{ Tolt g} dfgj cg'el" tdf lghL{j / vl08t b]lvFb} uof] . oL b'Oj{ 6f hut\ ufF:gsfnflu k|tLsjfbn] k|st[ jfbsf] lj/f]wdf /x:ojfbnfO{ cFufn]sf] 5 . af]bn]/n] !*^( df n]vs ] f Le spleen de Paris -Kofl/;sf] pbfl;gtf_ pgsf] d[To'kZrft\ dfq 5flkof] eg] !*%& df 5flkPsf] Les fleurs du mal -kL8fsf y'Ëfx¿_ af]bn]/sf] ;a}eGbf k|ltlglwTj ug]{ s[lt xf] . o; s[ltdf pgs} egfOcg';f/ cfkm\gf] ;+k0" f{ lrGtg, ;+k0" f{ Åbo, ;Dk"0f{ wfld{s cf:yf / ;Dk"0f{ 3[0ff xfn]sf 5g\ . o;}n] xf]nf, o; k':tssf sljtfx¿df :jLsf/f]QmL klg 5g\ / oL sljtfx¿n] dflg; x'gs ' f] qf;bL phfu/ u/]sf 5g\ . :ju{ / g/ssf] aLrdf, plSng] cfsf+Iff / lug's { f] cfgGb aLrdf, cfWoflTdstf / kfzljs k|jl[ Qsf] aLrdf, cfbz{ (l’Idéal) 13

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


/ g}lts ktgaf6 pTkGg pbfl;gtf (le spleen) sf] aLrdf dflg; nª\u/' em}+ xlNn/ xG5 . o'/f]kn ] L ox'bL –lqmlZrog k/Dk/fsf eujfg\n] dflg;nfO{ l;+uf] ljZj lbPsf lyP elgP tfklg :ju{af6 kltt dfgjn] l;lh{Psf] zx/df rsgfr'/ eP/ 6'lqmPsf] lhGbuLn] 6'qm}6q' mfsf] df]hfOsh:tf] ljZj dfq kfPsf] 5 . of] efj Olno6sf] The Wasteland df cem ?vf] kf/fn] JoQm ePsf] 5 . af]bn]/df cfP/ :ju{ u'ds ] f] syfn] cs}{ ¿k lnG5 — dflg; :ju{lt/ plSng vf]H5, t/ p;sf] kfzljs kIfn] p;nfO{ g/slt/ tflg/x]sf] x'G5 . o; qf;bLaf6 pTkGg pbfl;gtfsf] >f]t h'g oxL w/tL xf], To;nfO{ 5f]8/] slj af]bn]/ oxfFaf6 cgGt km}nfj6tkm{ xflgg rfxfG5g\ . sljx¿ o:t} km}nfj6df jfbzfxL / 7fFl6nf x'5g\ eg] “L’albatros” -æcfNaf6«f; ] Æ\ _ sljtfdf s'g} hxfhsf] kmNofsdf plqg k'us ] f] cfNaf6«f; ] \ h:t} ;j{;fwf/0fsf] eL8df slj e2fkf/fn] rNgafx]s ;Sb}g . pm;Fu /f]dflG6s / /fhifL{ 7fF6sf kFv6] f 5}gg\, tL kFv6] f h;n] cfbz{ p8fg lbg ;s'g\ . cfNaf6«f; ] sf kFv6] f hxfhdf nlqg hfFbf sljsf] k|tLssf] ¿kdf plqPsf] of] r/f] czQm, n7/f] / c;'Gb/ x'g k'us ] f] 5Ù t/ oxL r/f] cfsf;df pl8/x]sf] a]nfdf o;n] lnPsf] pT;u{ ;'Gb/ / cfgGbbfoL lyof] . o;/L ljDaåf/f dfgl;s cj:yf ;/n / ;':ki6 efiffdf ptfg]{ k|tLsjfbL slj af]bn]/sf] “L’élévation” -æpFrfOÆ_ zLif{ssf] sljtfsf k|yd b'O{ Znf]sdf cfsf;sf] cfNaf6«f; ] sf] h:t} sljsf] sfNklgs p8fgsf] cfgGb o;/L aofg ul/Psf] 5 M – pFrfO

tnfpeGbf dfly, pkTosfeGbf dfly, kj{t, hËn, afbn / ;fu/eGbf dfly, ;"oe { Gbf cem} k/, Oy/eGbf klg k/ Tff/fhl8t vuf]nsf] ;LdfgfeGbf klg k/ d]/f] cfTdf, ltdL ;lhn};uF rNb5f}, / /fd|f] kf}l8g]n] em}+ xftn] 5fn lr/]/ ;fgGb uDeL/ Jofkstfdf s'nf] sf]b5 { f} ltdL Pp6f cjfRo / efn] ljnf;Lgtfdf . t/ dfly plSnP/ ej;fu/sf] b'Mvaf6 plDsg] ;f/f k|of; ljkmn ePsf] cj:yfdf slj “Les Litanies de Satan” zLif{ssf] sljtfdf z}tfgnfO{ g} k'sfg{ k'Ub5g, “O Satan, prends pitié de ma longue misère!” -P z}tfg, d]/f] nfdf] b'Mvpk/ bof u/\ Û_ . z}tfgn] d[To';Fu alnof] ldqtf ufF;]/ cf;f hGdfPsf] s'/f pgL ub{5g\ . clg, cGTodf uP/ o; nlDaPsf] b'Mvaf6 aRg] pkfo sxL+ 5 eg] Tof] dxfofqfdf dfq 5 eGg] s'/f sljn] a'lem;s]kl5 pgL “Le Voyage” -æofqfÆ_ sljtfdf d[To'nfO{ k'sfb{5g\ . o; nfdf] sljtfsf] cf7f}+ c+zsf] cg'jfb tn k|:t't ub{5' M – æofqfÆaf6

x] d[To', a"9f sKtfg, a]nf eof] Û cª\sz ' x6fpm Û xfdLnfO{ of] b]z p/fl7nf] nfUof], x] d[To' Û tof/L u/ Û 14

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


olb ;u/ / ;fu/ d;L h:t} sfnf 5g\ eg], ltdLnfO{ yfxf 5, xfd|f Åbo ls/0fn] el/k"0f{ 5g\ Û xfdLnfO{ ;+tf]if lbnfpg ltd|f] ljif afF8 Û lbdfuleq olt clUgbxg 5 ls xfdL rfxG5f}+ cufw ut{df xfdkmfNg, :ju{ xf];\ jf g/s, s] km/s < rfxG5f}+ c1ftsf] lk+wdf km]nf kfg{ gofF s'/f Û gjLgtfsf] vf]h ljb|fx] L ;flxTosf] klg nIf0f xf] . cf ˆgf] bf];f| ] lktfsf sf/0fn] lgtfGt PlSnPsf] cg'ejdf pbf; hLjg afFrs ] f af]bn]/n] cfGtl/s / afXo ljZjsf] aLr ;DaGw ufF:g vf]Hg' :jfefljs lyof] . pgsf] ;fb[Zotfsf] l;4fGt cg';f/ dgsf] / afXo hut\sf] ;DaGw k|tLsx¿s} cleJo~hgfTds dfWodaf6 dfq ;Dej 5 . leqL / aflx/L hutsf ;fb[Zotf km]nf kf/]kl5 oL b'Os { f] aLrdf cfbfg –k|bfg vf]Hg' klg ts{;Ët lyof] . k|foM k|tLssf] sfd c:ki6 bfz{lgs ;f]rnfO{ k|i6 ljDadfkm{t\ JoQm ug'{ xf] eg] af]bn]/sfnflu sljtfn] lghfTds efj xf]Og ls afXo oyfy{g} JoQm u/]sf] x'G5, Tof] oyfy{ h'g lj1fg / ts{sf] lglDt ;w}F uf}0f 5, /x:ofTds 5 . clg af]bn]/n] kf]af6 ;f}Gbo{rt] gfsf] k|efj u|x0f u/]kl5 ;TonfO{ klg pl5g]/ ;f}Gbo{dfkm{t\ gjLgtfsf] vf]hdf ;+od;d]t Tofu]/ :ju{ / gs{ TofUg tlD;P . kf]n] sljtf sljtfs} lglDt n]lvg' k5{ eGg] l;4fGt k|ltkfbg ub}{ cfkm\gf] l;4fGtsf] cg'kd k|of]u “The Raven” sljtfdf u/]/ b]vfPsf 5g\ . clg snfsf] nIf ;f}Gbo{ xf] eGg] s'/f klg pgL dfGy] . g]kfnsf dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6fn] snfsf] lglDt o:tf] s[lqdtf ckgfpg ;Sg] ;Defjgf lyPg lsgeg] pgsf] lglDt sljtf jf snfsf] ;fdflhs pkof]lutf klg k|i6 lyof] . t/ cs}{ ;f+:s[lts kl/k|I] odf hg ls6;\ne ] m}+ b]jsf]6fn] ;f}Gbo{sf lemNsfdf ;t\sf :jfb' lzs/ k|fKt u/]sf 5g\ . clg, hfgyg :jLkm\6n] em}+ c;'Gb/af6 ;d]t ;f}Gbo{ km]nf kfg{ ;kmn af]bn]/sf sljtf k|foM g}lts 5g\ eg] c:s/ jfON8n] af]bn]/sf sljtfdf g}ltstf / ;f}Gbo{sf] ;DaGwljR5]b ePsf] kP/} k|efljt lyP . b]jsf]6fdf klg g}ltstf / ;f}Gbo{sf] tgfj æPs ;'Gb/L j]Zofk|ltÆ h:tf] sljtfdf rls{g k'us ] f] 5 . æs/fn ;'Gb/LÆ ljsf/sL bfp aGb} æljgfzbLk ;SsnLÆ aGg k'us ] L 5 . o;}n] ;f}Gbo{ / g}ltstfsf tgfjsf cfwf/df zfn{ af]bn]/ / b]jsf]6fsf sljtfsf] t'ngfTds cWoog ;Dej 5 eGg] dnfO{ nfU5 . t/ dxfslj b]jsf]6fdf w]/} ;+od ePsf]n] pxfFdf æ:ju{ jf g/s, s] km/s <Æ eGg] af]bn]/eGbf km/s ljrf/ / efjgf /x]sf] klg k|i6 5 . cfhsf] ;flxTo l;4fGtsf vDafx¿n] efiffsf] ljlgdf{0fjfbL :jefjpk/ w]/} ts{ aufO;s]sf 5g\, t/ af]bn]/sf] lglDt cfGtl/s / afXo hut\sf] ;DaGw d"t{ / cd"ts { f] cfk;L ;DaGwdf ;d]t cfwfl/t lyof] / To;}sf] cleJo~hgfTds h+hfn klg lyof] . pgsf] 7x/ 5, k|tLs Tof] 7f]; hut\ xf] h;n] cd"t{ dgf]efjjfrs ;Tox¿ phfu/ u5{ . b]jsf]6fn] ækfunÆ sljtfdf u'nfkmdf x]ng] / klßgL kfpg' k|tLssf] cleJo~hgfTds wd{ xf] . b'js } f] ;fb[Zotf jf t'Notf ;f}Gbo{df cjl:yt 5 . æd ;kgfnfO{ ;dfTg vf]H5'Æ eGg' To; ;+st] ul/Psf] efjsf] b'uf| X{ otf :jLsfg'{ xf] . 15

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


hxfF;Dd af]bn]/sf] s'/f 5, sljsf] lglDt hLjg p/f7 nfUbf] 5 / o;af6 plDsg pgL klxn] sljtfaf6 / kl5 k|d ] af6 k|of; u5{g\ . t/ l’ennuie cyf{t\ p/f7kgfn] ufn]sf] sljsf] cfTdf z}tfgsf] bof vf]H5 . o;}n] klg Kofl/;sf] sfg"gn] æbb{sf y'Ëfx¿Æsf 5j6f sljtfpk/ aGb]h nfupF5, t/ !*^! Dff sljn] tL sljtf x6fP/ c¿ #% j6f sljtf yk]/ bf];f| ] ;+:s/0f 5fK5g\ . pgsf] nfdf] b'Mvaf6 lgsfz eg] æofqfÆ zLif{ssf] sljtfdf atfP em}+ cufw ut{df xfDkmfNg' dfq /x]sf] s'/f sljn] cg'ej ug{ yfN5g\ . t/ k|tLsjfbsf k|yd k|jt{ssf æbb{sf y'Ëfx¿Ædf ;+slnt æ;fb[Zotfx¿Æ “Correspondences” zLif{ssf] sljtfsf] rrf{ljgf s'g} klg k|tLsjfbsf] rrf{ k"/f gx'g] x'gfn] of] w]/} efiffdf cg'lbt eO;s]sf] sljtfnfO{ d}n] klg g]kfnLdf cg'jfb ug]{ k|of; o;/L u/]sf] 5' M – ;fb[Zotfx¿

k|sl[ t of}6f dlGb/ xf] hxfF hLljt vDafx¿ slxn]sfxL+ ;De|ldt zAbx¿ km'lTsg lbG5g\Ù dflg; ToxfF k|tLsx¿sf] hËnaf6 lx+85 \ h;n] p;nfO{ k'nS' s kl/lrt cfFvfn] lgxfNb5g\ . w]/} a]/ u'l~h/x]sf k|ltWjlg h:tf hf] 6f9f st} ulx/f] / cFWof/f] Pstfdf 3f]lnPsf 5g\, /ft h:t} ljzfn, pHofnf] h:tf] klg, ;'uGw, /Ë, / Wjlg Ps cfsf{;uF af]Nb5g\ . s'g} o:tf jf:gf 5g\ hf] lzz'rd{ em}+ zLtn, d'/nL em}+ d[bn ' / rx'/ em}+ xl/of x'G5g\, – – / c¿ sn'lift, pj{/ / pNnfl;t c;Ld j:t'x¿sf] km}nfj6 kfPsf x'G5g\, t[0fdl0f, s:t'/L, vf]6f] / w"kh:tf dg / OlGb|ox¿sf xiff]N{ nf; ufpFbf . ca o; sljtfsf] 5f]6f] rrf{lt/ xfd|f] Wofg s]lGbLt u/f}+ . s'g} of}6f j:t' cfsf]; { uF t'ngLo 5 eg] Tof] ;fb[Zo cyjf xfd|f cfFvfsf lglDt p:t} b]lvg hfG5 . xfd|f] ljZj OlGb|ouf]r/ dfq 5, o;}n] o; ljZjsf] ;f/ jf oyfy{ a'em\g] r]i6fdf dflg;n] OlGb|os} e/ kg'k{ 5{ . t/ OlGb|o ;w}F e/kbf{ x'bF g} g\ / /x:o /x:ofTdsg} /lxlbG5 . of] ;d:ofhgs s'/f xf] . æk|sl[ t of}6f dlGb/ xf]Æ eg]/ :jLsfg]{ sljsf] wfld{s cf:yf 5}g eGg ldNb}g, t/} klg af]bn]/ a/fa/ lqmlZrog wd{sf lj/f]wdf plqPsf 5g\ . pgsf sljtfdf dfgj cfTdfsf cGt/lj/f]wx¿ JolQmsf] clgTo pbfl;gtf / k"0f{tfsf] cfsfª\Iffn] 16

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


hGdfPsf] cfbz{sf] aLrdf /x]/ p;nfO{ slxn] eujfgtkm{ / slxn] z}tfgtkm{ lv+lr/x]sf] x'G5 . x'gs ' f] qf;bL klg oxL xf] . dlGb/leq lg/fsf/sf] ;fsf/ :j¿k;Fu ;+afb -k|fy{gf_ ug{ uOG5 / cfWoflTds ldngsf] cg'ej lnP/ lgl:sOG5 eg] k|sl[ t Tof] dlGb/ xf] h;sf æhLljt vDafx¿Æ -¿v, kxf8, cflb_ cJoQmsf d"t{ ¿k t'No ePsfn] 7f]; j:t' cjfRo /x:osf] k|tLs aGg hfG5 . o;/L ljZjsf ef}lts kIfdfg} /x:o / cfWoflTdstf l5k]sf] kfpg] af]bn]/sf] OlGb|oftLt cg'ej s]xL xb;Dd Pd/ ;g / lXj6dgsf] h:t} klg 5 . t/ lqmlZrog wd{sf] lj/f]w ug{ z}tfgjfb ckgfpg] af]bn]/nfO{ hF kn ;fqn] cfnf]rgf klg u/]sf 5g\ — a'Hjf{ ;dfhsf] lj/f]wdf p7]sf af]bn]/n] ToxL ;dfhsf] pkh lqmlZrog wd{sf] zAbfjln k|of]u u/] eg]/ . af]bn]/n] dfq xf]Og ls To; ;dosf cGo n]vs / snfsf/n] klg a'Hjf{ ;dfhsf] lj/f]w ub}{ s/Lj ;dfhjfbL wf/0ffx¿ ckgfpFb} cfPsf lyP . t/ logLx¿sf] lj/f]w ;fdflhstfaf6 ;+:s[ltn] cyf{t\ b}lgs cfly{s –;fdflhs cj:yfaf6 snfn] pT;u{ lnPsf] cg'el" tdf 6'lËPsf] 5 . o;/L snf snfs} lglDt eg]/ a]nfotdf pGgfO;f}+ ztfAbLsf] clGtd bzsdf jfN6/ k]6/ / c:s/ jfON8;Fu ufFl;Psf] ;f+:s[lts gf/f;Fu af]bn]/ klg ufFl;g k'us ] f 5g\ . k|sl[ t of}6f 9'Ëf]nfO{ b]jtf yfk]sf] lghL{j dlGb/ dfq xf]OgÙ o;sf vDafx¿ g} klg hLljt 5g\ . hËnsf ;';N] g] / ;';fpg] ¿vx¿ dflg;;Fu slxn]sfxL+ ;Dks{df cfOlbG5g\, æ;De|ldt zAbx¿ km'lTsg lbG5g\ .Æ oL o:tf zAb x'g\ h;n] cfkm\gf] cy{sf] :ki6tf u'dfP/ ;f+sl] ts cy{ dfq hf]ufpg ;s]sf 5g\ . o; k|sl[ t – dlGb/sf vDafx¿ aLr u'l~h/x]sf zAb, Wjlg / k|ltWjlgn] s'g} /x:of]b3 \ f6g ug{ vf]lh/x]5g\ . dflg; log} vDafx¿sf] hËnaf6 lx+85 \ / h;/L pm dlGb/leqsf] eujfg;Fu ;Dks{ ug]{ OR5f /fVb5 To;/Lg} o; hËnsf k|tLsx¿n] cyf{t\ dlGb/ leqsf] uf}0f /x:on] p;nfO{ lgxfln/x]sf] x'G5 . To;sf] af]nL c:ki6 5, ;De|ldt 5 . dflg;sf] clGtd /x:o pb\3f6g ug]{ k|of; To:t} ljkmn 5 . cfsf;sf b]jtf / w/tLsf dflg; aLr ca lqmlZrog kfb/L xf]Og k|tLs / cleJo~hgf;Fu v]Ng;Sg] sljn] dfq dWo:ytf sfod ug{ ;S5, Ps cfk;df ;Dks{ u/fpg ;S5 . af]bn]/sf] sfJoLs ofqfsf] s]Gb|df /x]sf] o; ldysn] kl5 cfpg] ;flxTo ;h{s { x¿nfO{ k|z:t v'/fs lbPsf] 5 . k|tLs Tof] k4lt xf] h;åf/f b'af]W{ o 7f]; j:t'df cfP/ /x:ofTds kf/fn] caf]w jf ;'af]w eOlbg;S5, c:ki6 tj/n] lsg gxf];,\ af]lnlbg ;S5 . ljZjsf] l;Ëf] oyfy{ OlGb|oåf/f cg'ejdf ufFl;Psf] 5 eg] sljn] l;lh{Psf] ldysLo oyfy{ log} cJoQm / JoQm, cd"t{ / d"t,{ c:ki6 / k|i6, b'af]W{ o / ;/nsf] aLrdf km'lTsg kfPsf k|tLsfTds Wjlgx¿ x'g\ h;n] dfgjr]tgfnfO{ cfWoflTdstftkm{ ltvfb}{ n}hfG5g\ . cem ;/n efiffdf eGg] k|of; u/f} — + /x:osf] Pstf 7f]; hut\df o;/L JoQm ePsf] 5 ls oxfF s'g} Pp6f j:t' rnfpFbf c¿ ;f/f ;+;f/nfO{ To;sf] c;/ k5{ . of] wf/0ff dfOqmf]shd cyf{t\ ;"IdljZj hf] dflg; xf] / Dofqmf]shd cyf{t\ Jofks a|Xdf08sf] aLrdf h'g cfk;L ;DaGw 5 To;sf] cfsf]{ ¿k jf cleJolQm h:t} xf] . oxL /x:osf] Pstfsf] wf/0ffaf6 af]bn]/sf] ;fb[Zotfsf] l;4fGt snfsf] Pstfsf] wf/0ff x'Fb} OlGb|ox¿sf] PsfTdstf;Dd cfOk'us ] f] 5 . 17

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;[li6 ePsf] If0fb]lv g} cfFvf, sfg, gfs, lha|f] / 5fnfsf sfdx¿ olt k|i6;Fu 5'l§Psf 5g\ ls /Ën] ;+uLt af]Nb}g, To;}n] /Ë / ;+uLt Ps cfsf{;uF kmf6]sf 5g\, 6'lqmPsf 5g\ . t/ k|tLsjfbdf cfP/ O{Zj/n] l;Ëf] eg]/ lbPsf] t/ jf:tjdf o;/L 6'lqmPsf] ljZj /x:ojfbL sljsf] dWo:ytfn] ubf{ OlGb|ox¿sf] cGof]ndf o;/L 3f]lng hfG5g\ ls ;f/f OlGb|ox¿ dfgf}+ of}6} ;"qdf plgP/ /xG5g\ . o:tf] cGof]ndf /Ën] Wjlg atfpF5, Wjlgn] b[Zo / b[Zon] :jfb . o; k|lqmofnfO{ dgf]lj1fgn] l;g]:y]lhof (synesthesia) eG5 / o;sf] pbfx/0f dxfslj b]jsf]6fsf] ækfunÆ sljtfdf o;/L b]vf k5{ M –

d zAbnfO{ b]Vb5' Û b[ZonfO{ z'Gb5' Û jf:gfnfO{ :jfb lnG5' Û cfsfz eGbf kftnf s'/fnfO{ 5'G5' Û tL s'/f, h;sf] cl:tTj nf]s dfGb}g h;sf] cfsf/ ;+;f/ hfGb}g Û o;/L OlGb|ox¿ 3f]lng] k|lqmof af]bn]/sf] o; sljtfdfeGbf b]jsf]6fsf] ækfunÆ sljtfdf cem k|i6 / ;zQm 5 . af]bn]/sf] æ;fb[Zotfx¿Æ df æ;'uGw, /Ë / Wjlg Ps cfsf{;uF af]Nb5g\Æ cyf{t\ logLx¿sf] aLrdf Psn] cfsf]n { fO{ JoQm ug]{ Ifdtf kfPsf] cj:yf 5 . t/ o; ;g]6sf] clGtd 5 x/kmdf ;'uGwnfO{ b'O{ k|sf/df ljefhg u/]/ af]bn]/n] sljtfnfO{ cem pRr sf]6Ldf k'¥ofPsf 5g\ . klxnf] k|sf/sf] ;'uGw ef}lts hut\;uF ;DalGwt 5 — :kz{ -ælzz'rd{ em}+ zLtnÆ_, Wjlg -æd'/nL em}+ d[bn ' Æ_ / b[Zo -ærx'/ em}+ xl/ofÆ_ ;Fu ;b[z 5 . bf];f| ] k|sf/sf] ;'uGw ef}lts hut\sf] ;Ldfkfl/ ;Ldtsf] dfWodaf6 c;Ld /x:o phfu/ ug{ ;kmn 5 . oxL ;kmntfdf ædg / OlGb|ox¿sf] xiff]N{ nf;Æ o:tf k|tLsn] ufpF5g\ . sljtfsf] JofVof oltdfg} ;Lldt x'g g;Sg] tYonfO{ :jLsfb}{ af]bn]/sf] u+eL/ cWoogaf6 g]kfnL slj / ;h{sx¿n] w/} s'/f l;Sg ;Sg] ;DefjgfnfO{ cf}N+ ofpg rfxG5' . s]xL xb;Dd k|mfG;]nL af]bn]/ / g]kfnL b]jsf]6fdf k|tLs / /x:osf t'ngLo kf6fx¿ gePsf xf]Ogg\Ù t/ s'g} klg t'nfgfTds cleofgn] oL b'Oa{ Lrsf ;f+:s[lts b"/Lsf] pk]Iff ug'{ ts{;Ët x'g5 ] g} . km/s km/s cf:yfleq /xL af]bn]/n] sfJo/rgfsf] lglDt æ;fb[Zotfx¿Æ dfkm{t\ s'g} k4lt :yfkgf u/] eg] b]jsf]6fsf] sfJoLs Ifdtf / sfNklgs rf+rNo dfgjtfjfbsf] dLof] jl/kl/ æpkm/ ;fg' zfjs]Æsf] hLjgd'vL pT;j / pTs;{sf ljDadf k|li6g cfPsf] kfOG5 . oL b'O{ sljx¿sf] aLrdf o:tf lje]b b]lvP tfklg b'j}sf s[ltx¿sf t'ngfTds cWoogsf] ;Defjgf :jLsfb}{ eljiodf k|mfG;]nL / g]kfnL ;f+:s[lts ;fd~h:o pk/ gofF o'jsx¿af6 ulx/f lrGtg lg:sg] 5g\ eGg] ljZjf; hf]ufpg rfxG5' . -@)^& r}q @^ ut] -clk|n (, @)!!_ sf lbg zfn{ af]bn]/sf] !()cf}+ hGdholGtsf] lbg /lj ejgdf n]hfdL b zfn{ af]bn]/n] cfof]hgf u/]sf] sfo{qmddf k|:t't ul/Psf] n]v ._ 18

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


Ps kmGsf] cd]l/sfsf] aflN6df]/df 3gZofd /fhsl0f{sf/ s[i0f kfp/f]6L rf]s, sf7df8f}+

Pslbg xfdL cd]l/sfsf] ;'Gb/ gu/L aflN6df]/df lbgel/ 3'Dof}+ . xfdL 3'ld/x]sf] OnfsfnfO{ Og/ xfj{/ elg+bf] /x]5 . of] 7fpF x]bf{ km/flsnf] kfs{h:tf] b]lvG5 . Tot}lt/ Psl5g 3'ld/Xof}F . Totflt/sf] d]rdf hxfg kl/jf/ ;a} Ps l5g cf/fd ug{ a;] . drflxF k;nx¿ ePsf] 7fpFlt/ o;f] 3'Dg uPF . Tot}lt/ …ag{;\ P08 gf]jn a's;]n/ (Barnes & Noble Seller) n]lvPsf] 7"nf] ;fOgaf]8d { f d]/f cfFvf k/] . ;/:jtLsf] kljq dlGb/ Tof] k':ts k;nleq k:g dgnfUof] / n';S' s k;]F . afkm /] afkm Û b'O{ tnfel/ k':ts} k':tsn] el/Psf] Tof] eJo k':ts k;n b]Vtf d tLg 5s k/]F . ToxfF ;/:jtLsf j/bk'qx¿sf] 3'Or F f] x'g' :jefljs} lyof] . drflxF s]jn bz{s agL otfptf ?dln/x]F . olQs}df b'Oh { gf s]6fx¿ d ePlt/ cfO{ …bfO gd:sf/Ú eg] . d}n] klg xfF:b} gd:sf/ u/]F . t/ d}n] ltgLx¿nfO{ lrGg ;lsg . d]/f] c;hd~h;tfnfO{ lg/fs/0f ub}{ b'Od{ Wo] Psn] …bfO, 3gZofd /fhsl0f{sf/ xf]Og <Ú eGof] . d}n] d';S' s xfF;L …xf]Ú egL 6fpsf] xNnfPF . …bfOsf lstfax¿ xfdLn] k9]sf 5f}F .Ú eg] . d xfFl;/x]F . Psl5gsf] xfd|f] Tof] xflb{s jftf{nfkaf6 dnfO{ yfxf eof] — tL b'j} s]6fx¿ Tot}lt/ sfd u/]/ kl9/x]sf g]kfnL ljBfyL{ /x]5g\, d rflxF ko{6s t/ xfdL tLg} hgf g]kfn cfdfsf ;Gtlt . g]kfnLn] g]kfnLnfO{ la;]s { f] x'bF g} eGg] k|df0f d}n] ToxfF cg'et" u/]+ . d]/f] k':ts k9]/ dnfO{ b]v/] …gd:t] bfOÚ eg]/ d;Fu lrgfkrL{ ug{ cfpg' eg]sf] dnfO{ 7"nf] ;Ddfg u/]sf] h:tf] nflu/Xof] . o:tf] cd"No ;Ddfg kfpFbf d v'zLn] ub\ub\ gx'g] s'/} ePg . xfdL g]kfnL wgn] ul/a xf}n + f t/ dgn] cem} wgL g} 5f}F h:tf] nflu/Xof] . Psl5gsf] Tof] /dfOnf] e]63f6kl5 pgLx¿;Fu ljbfjf/L eO{ d km]l/ cf ˆg} kl/jf/ ePsf] 7fpFdf uPF . ;fFRr} …km"nsf] af;gf jl/kl/ dflg;sf] af:gf 8fF8fkfl/Ú eGg] u/]sf] 7Ls} xf] h:tf] dnfO{ nflu/Xof] . xfdL;Fu aflN6df]/ zx/ 3'Dg tLg rf/ 306fdfq ;do lyof] . olt 5f]6f] ;dodf sxfF s] x]g{ EofOPnf / egL xfdL cfk"m" cfk"mdf s'/f ul//Xof}F . olQs}df 5f]/L bLkfn] Tot}lt/ af6f]df lxFl8/x]sL Ps dlxnf;Fu o;f] ;f]wk'5 ul/g\ . tL cfOdfO{n] j8f] pNnl;t eO{ ;xof]ufTds kf/fn] xfd|f] cl3lNt/ l7Ë pleP em}F /x]sf] @& tn] …jN8{ 6«8] ;]G6/Ú gfdsf] ejgdflysf] 6'Kkf]df ln ˆ6 r9]/ uO{ ljx+ud b[Zo x]g{] / clg Tot}lt/sf] aGb/ufxaf6 demf}nf gf}sfljxf/df ;lDdlnt eO{ ;d'b| lsgf/af6 b[iofjnf]sg ug]{ ;Nnfx lbOg\ . pgn] eg] adf]lhd xfdL …jN8{ 6«8] ;]G6/Últ/ nfUof}F . ToxfF xfdLh:t} c¿ ko{6sx¿sf] 3'Or F f] lyof] . k|lt JolQm % 8n/ lt/]/ Tof] @& tn] ejgsf] 6'Kkf]af6 aflN6df]/ zx/nfO{ x]bf{ :joDe"sf] 8fF8faf6 sf7df8f}F zx/nfO{ x]/e ] m}F xfdL cfgGbn] ljef]/ eof}F . To;kl5 xfdL glhs} /x]sf] aGb/ufxaf6 sl/a $% ldg]6sf] demf}nf 8'Ëf ofqfdf ;l/s eof}F . Tof] 8'ËfnfO{ jf6/ 6}S;L (Water Taxi) eGbf/x]5g\ . To;af6 xfdLn] ;d'bs | f] lsgf/} lsgf/ aflN6df]/ zx/sf] cjnf]sg ub}{ uof}F . aGb/ufxdf 19

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


/x]sf] Pp6f /d0fLo, /+uLg / cToGt lx;Lk/]sf] zx/ xf] . aflN6df]/ (Baltimore is a charming and colourful city on the harbor) eGg] u/]sf] d}n] sxL+ st} k9]sf] 7Ls xf] h:tf] nflu/Xof] . xfdL r9]sf] …jf6/ 6}S;LÚ cyf{t\ oGqaf6 ;~rflnt Tof] 8'Ëfdf Pshgf ufO8 klg lyP . pgL dfOsaf6 aflN6df]/af/] ljleGg s'/fx¿ kmnfSb} lyP . pgsf] wf/fk|jfx JofVofaf6 d}n] yfxf kfPF — aflN6df]/ zx/sf] cl:tTj cfheGbf #)) jif{ cl3 ePsf] xf] . xfn of] zx/ ko{6sLo s]Gb| eO;s]sf] 5 . ToxfF k|ltjif{ Ps s/f]8 aL;nfv eGbf a9L ko{6sx¿sf] cfudg x'gu] 5{ . ToxfFsf] …Og/ xfj{/Ú eGg] If]q of] zx/sf] s]Gb|ljGb' xf] . ToxfFsf OF6} OF6fn] ag]sf ejgx¿, Jojl:yt snsf/vfgfx¿ tyf x/bd Jo:t eO/xg] aGb/ufxx¿n] o; zx/sf] ul/dfnfO{ 5n{Ë kfl//x]sf 5g\ . oxfFsf cfw'lgs zx/ahf/x¿ rflx+ /f]df~rsf/L, /+uLnf / of}g pGd'v /x]5g\ . ToxfFsf …jfN6;{ cf6{ Do'lhodÚ / …aflN6df]/ Do'lhod ckm\ cf6{Ú ljZj k|l;4 5g\ . jf6/ 6}S;L cf ˆg} / ˆtf/df aUb} lyof] . olQs}df ufO8 dxfzon] Pp6f ;'g;fg v'nf 7fpFdf ePsf] Pp6f k'/fgf] lsNnf b]vfpFb} of] …kmf]6{ Dofs x]G/LÚ xf] (Fort Mc Henry) / of] P]ltxfl;s b[li6n] dxTjk"0f{ 5 eg] . pgsf] egfOcg';f/ ;g\ !*!@ df la|l6zx¿;Fu ePsf] 3df;fg o'4df cd]l/sgx¿n] of] lsNnfnfO{ arfpg 7"nf] axfb'/L b]vfPsf lyP . o; qmddf c;+Vo cd]l/sfnL n8fs'x¿n] cf ˆgf] cd"No hLjg u'dfPsf /x]5g\ . lj|l6z ;]gfsf] xftdf em08} uO;s]sf] of] lsNnfsf] 6'Kkf]df Ps ljxfg cf ˆgf] b]zsf] em08f km/km/fO/x]sf] b]Vtf aflN6df]/ lgjf;L ;flxTosf/ k|mflG;; :sf6sLnfO{ b]zk|d ] sf] efjgfn] o;/L clee"t u/fof] ls pgn] tTsfn cf ˆgf dgdf pAh]sf efjgfx¿ sf]//] Pp6f sljtf n]v5 ] g\ h'g kl5 /fli6«o ufgdf kl/0ft eP5 . o;/L of] lsNnfn] cd]l/sfnL :jtGqtf ;+uf| ddf k|dv ' e"ldsf v]ns ] f] s'/f ufO8af6 yfxf kfPkl5 8'ªu\ faf6 cf]nL{ Tof] lsNnfsf] kl/;/df /fd|/L ;]/f]km]/f] ug{ dg nfu]sf] lyof] . t/ ;dofefjn] ubf{ dgsf] s'/f dgd} /fvL a:g'k¥of] . jf6/ 6}S;Lsf] ;km/kl5 xfdL Tot}lt/sf] Pp6f …;a j]Ú k;ndf lrof –skmL lkpg k:of}F . 38L x]5{' t zx/nfO{ 5f]8g\ 8]9 –b'O{ 306f dfq /x]5 . t}klg of] ;'Gb/ zx/nfO{ x]g÷ {] ;'£F g] nf]enfO{ ;+j/0f ug{ ;s]gf}F . To;}n] lrof skmL lkO;s]kl5 s]xL j]/ eP klg otfptf lg?2]Zo kmGsf] dfl//Xof}F . ToxfFsf k+lQma4 gofF k'/fgf ;'Gb/ 3/x¿, Jojl:yt ;kmf af6fx¿, 7fpF7fpFdf /ËLlj/ËL km"nsf lj?jfx¿, zfGt jftfj/0f / km"lt{nf gu/jf;Lx¿ b]Vtf xfd|f] b]z o:tf] slxn] xf]nf eGg] efjgfn] u|l;t x'g k'uF] . …Nxf;fdf ;'g 5 d]/f] sfg a'Rr}Ú sf] l:yltdf clNem/x]F . cfk+m} n] cfk+m} nfO{ ;Demfpg' afx]s d;Fu c¿ s]xL rf/f lyPg . olQs}df Pp6f b[Zon] d rlst tyf em+st[ x'g k'uF] . xfdL eGbf sl/a ^ –& ld6/ cufl8 # –$ hgf s'lx/]gL s]6Lx¿ xfdLh:t} cfk"m cfk"mdf ukm;km ub}{ lxFl8/x]sf lyP . olQs}df ltgLx¿n] af6f]df kmflnPsf otfptf 5l/Psf ljo/sf $ –% cf]6f ;;fgf Sofgx¿, Knfli6ssf af]6nx¿ / lrK;sf vfnL vf]nx¿ 6kf6k l6k]/ glhs}sf] …6f« ozÚdf -/2Ldfn /fVg] aS;_ nu]/ /flvlbP . tL s]6Lx¿sf] To:tf rfnfdfnf b]Vtf d]/f] d'vaf6 km'lTsxfNof], …cd]l/sf, jfx Û cd]l/sf ÛÚ af6f]df lxF8g\ ] cd]l/sfnL a6'jfx¿df o:tf] r]tgf < ;fFRr} cg's/0fLo jfgL xf] Tof] . b]z agfpg] eg]sf] ;/sf/sf] dfq bfloTj xf]Og, b]zjf;L ;a}sf] klg xf] eGg] s'/f d]/f] lbn lbdfudf km]l/ Ps k6s 3lGsg k'Uof] . 20

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


ca xfd|f] kms{g] ;do glhs cfpFb} lyof] . To;}n] xfdLn] laxfg uf8L kfs{ u/]sf] 7fpFlt/ d'G6f] kmsf{of}F . o;/L aflN6df]/ zx/sf] Pslbg] 3'dfO /dfOnf], dgdf]xs / 1fga4{s x'gk'Uof] . a]ns ' Lsf] & ah] aflN6df]/nfO{ …afO{, afO{Ú u/L xfdL kmSof}+{ . aflN6df]/af6 uf8Ldf kmls{/xFbf d cf ˆg} ljrf/sf] >[ªv \ nfdf 8'aN' sL dfg{ k'uF] . d}n] ;f]r — F] ;fFRr} cd]l/sf xfdL g]kfnLsf] nflu Pp6f :jKgnf]s (Dream Land) xf] . cf ˆgf] efUo rDsfpg / cfly{s l:ylt ;'wfg{ cfh w]/} g]kfnLx¿ oxfF cfpg nfnflot 5g\ . oxfF gcfpGh]n s] s] g xf]nf eG7fGg] t/ oxfF k'uk] l5 k5'tfpsf] kf]sf] af]ss ] f ;fyLefO, gftfuf]tfx¿ klg gePsf xf]Ogg\ . t/ klg oxfF cfP/ cf ˆgf] efUo rDsfO/x]sf g]kfnLx¿ w]/} 5g\, oy]i6 5g\ . Ps k6s cd]l/sf dfq k'Ug'k5{ clg gkms]/{ oxL 6fFl:;P/ al;/x]sf g]kfnLx¿ klg lgs} 5g\ . l8eL kfP/ cfPsfx¿ ;f]emf] lx;fan] /Ltk"js{ OHht;fy sfd u/]/ a;]sf 5g\, 7Ls} xf] t/ oxfF cfP/ u}/ sfg"gL lx;fan] al;/x]sf g]kfnLx¿ klg w]/} 5g\ eGg] ;'lgG5 . aflN6df]/ zx/df al;/x]sf elgPsf Pshgf Vofltk|fKt g]kfnL uLtsf/af/] ;'gs ] f] s'/f emnemnL ;Demg k'uF] . pgL ;f+:s[lts sfo{qmd b]vfpg cd]l/sf k'us ] f lyP . sfo{qmd ;lsPkl5 g]kfn kms{gk' g]{ pgL kms]g{ g\, ufoj eOlbP / cd]l/sfdf g} x/fOlbP . / xfn;Dd g]kfnnfO{ r6Ss lj;]/{ cd]l/sfdf g} 3/hd u/]sf a;]sf 5g\ . cfh cd]l/sfdf g]kfnL ufos w]/} 5g\ . oxfF ljnLg ePsf tL ufosx¿n] g]kfn / g]kfnLsf] ul/dfnfO{ a9fpg'sf] ;§f lu/fpg'df pBt\ ePsf t xf]Ogg\ eGg] dgdf nfUg uof] . o:t} Pslbg jflzª\6gdf Pshgf ;flxlTos ldq;Fu e]63f6 x'bF f pgn] eg]sf]af6 xf]d ;'jb] L, zfZjt k/fh'nL, df]xg l;6f}nf, 8f= xl//fh e§/fO{, xf]d/fh cfrfo{, x]dGt >]i7h:tf sltko k|ltli7t g]kfnL ;flxTosf/x¿ cfh cd]l/ sfdf lgodk"js { a;f]af; ul//x]sf 5g\ eGg] klg yfxf kfPF . To:t} g]kfnL l;g] snfsf/x¿ ;/f]h vgfn, ;f/Ëf >]i7, /fhf/fd kf}8n ] , s[i6L d}gfnL, sl/Zdf dfgGw/x¿ klg sltko sfd / dfdsf] nflu cd]l/sfdf g} 5g\ /] . o;sf] dtna g]kfnL snf / ;flxTosf pj{/ k|ltefx¿ cf ˆg} b]zaf6 knfog eO/x]sf 5g\ . t/ lsg < s] sf/0fn] < o:t} o:t} cg'Ql/t s'/fx¿ d]/f] dg dl:tisdf 3'ld/xFbf d]/f] dg Pstdf;sf] eO/Xof] . uf8L cf ˆg} /km\tf/df x'OlF sFb} lyof] . zfob d dfq Psgfzn] 3f]Tn]/ ;f]rdUg eO/x]sf] lyPF . olQs}df zfGtfn] …lsg tkfO{n + fO{ ;~rf] ePg <Ú eg]sf] ;'Gbf d em;Ë ePF . clg cfdf 5f]/Lx¿ aLr eO/x]sf] ukmufkmdf d klg ;lDdlnt x'bF } /dfOnf] cg'el" t ub}{ uPF . h] xf];,\ clxn] klg xfdL tLgk':t] kl/jf/ aflN6df]/ 3'ds ] f] ;Demgfx¿ d]/f] lbn lbdfudf clxn] 5rlNsP/ cfFvf cufl8 cfpg] u5{g\ / o:tf] a]nfdf slt s'/fn] d cfkm+} cfgGbn] ljef]/ x'g] u5'{ eg] slt s'/fn] tLQmtfsf] cg'ej klg ul//xG5' . 99

g]kfnsf /fhg}lts kf6L{x¿sf] ;+/rgfsf] cGtk{If Tolt k|hftflGqs b]lvFbg} . w]/d} f blIf0f Pl;ofnL /fhgLltsf] b[9 k|efjsf] …jz + jfb / kl/jf/jfbÚ xfjL 5 . sltko bnsf g]tf / ;+rfnsx¿n] a'l4hLaL / ljåtfsf] dxTj Tolt a'em] h:tf] nfUb}g . –/d]z uf]vf{nL 21

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


uhn ljho ;'Aaf emfkf

d]/f w'gx¿ x/fP ;f/f u'gx¿ x/fP b'lx/x]yF] b]znfO{ t/ y'gx¿ x/fP o:tf] eP5 ls lnDa'gL n's{] ;'gx¿ x/fP ;do g xf] d x]b{} 5' s'g s'gx¿ x/fP c/] Û oxfF ;Ddsf] ofqf dha"gx¿ x/fP . 99 99

uhn /f;f uf}/L gu/, rfjlxn

lhGbuLsf] uf]/6] f] df]l8G5 st} . ;Dawsf] la?jf uf]l8G5 st} . cFuflnG5 cr]n v/fa s'/f, h] –hlt 5g\ c;n 5f]l8G5 st} . agfpg' t sxfF gjLg w/f, k'/fgf :df/s lg tf]l8G5 st} . w]/k} N6 p8fPF b'Mvsf] rËf, pNnf;sf] a]ng' kmf]l8G5 st} . d'gfkmfdf rNb}g …/f;fÚsf] wGbf, 3f6} –3f6f s]jn hf]l8G5 st} . 99

22

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


d 6]lnlehg x]lb{g cfdf lbJo lu/L

cfdf Û lxhf]cfh dnfO{ 6]lnlehg x]g{] dg 5}g 6]lnlehgsf] kbf{df -s]xL cToNk ckjfbnfO{ 5f8]/_ hlt klg cg'xf/ b]V5' ltgLx¿nfO{ b]Vbf dnfO{ 3[0ff nfU5 ltgsf af]nL / ltgsf efif0f ;'Gbf dnfO{ jfsjfsL nfU5 / ltgsf xfF;f] b]Vbf dnfO{ cfZro{ nfU5 cfdf Û tL ltd|} /ut r';/] tL ltd|} k;Lgf r';/] vl/h'sf e}m+ df]6fO/x]5g\ tL xfd|} eljio n'6/] pu|fO/x]5g\ dnfO{ cfZro{ nfU5 cfdf tL :ofnn]em} + emlD6/x]5g\ ltdLdfly tL lu4n]em} + n'l5/x]5g\ ltd|f] z/L/ tL AjfF;f]ne ] m} + lemls/x]5g\ ltd|f] d'6' / sn]hf] s;/L eGg' ltgLx¿ klg ltd|} ;fGtfg x'g s;/L eGg' ltgLx¿ klg dfG5] x'g\ dfG5]sf] ?kdf bfgj h:tf Û dfG5]sf] ?kdf od/fh h:tf Û cfkm} dfG5] df5{g\ / uf]xLsf] cfF;' emf5{g\ v} oxfF dfG5]sf] d'No < v} dfG5]kl| tsf] dfof < tL cfk'mnfO{ dfq dfG5] b]V5g\ tL cfk"mnfO{ dfq dxfg 7fG5g\ g ltgdf nfh 5, gt ;/d g ltgdf ljZjf; 5, gt wd{ 23

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


lj8Dagf cfdf ltgLx¿s} k~hfdf 5Øf} ltdL ltgLx¿s} xftdf 5 d]/f] b]z /t d ;w}+ cftlª\st 5' ;w}; + w}+ ql;t 5' x/ kn, x/ If0f, x/ lbg, x/ /ft ltg} gsr/f, ltg} Jolerf/L ltg} e|i6frf/Lsf] cg'xf/ x]gk{' 5{ d}n] To;}n] cfdf lxhf]cfh dnfO{ 6]lnlehg x]g{] dg 5}g 6]lnlehgsf] kbf{df d h;sf] cg'xf/ b]V5' ltgLx¿s} sf/0f ltd|f] cl:tTj ;ª\s6df 5 xfd|f] eljio ;ª\s6df 5 d]/f] b]z, d]/f] e]if, d]/f] efiff, d]/f] wd{ d]/f] ;+:s[lt, d]/f] k/Dk/f ;a};a} ;ª\s6df 5 . @)^& kf}if !% 99

uhn c~h' :dfl/sf alb{of

;'vsf] t/fh'df d]/f] lhGbufgL k/]sf] 5}g d':sfgsf] s'g} To:tf] lgzfgL k/]sf] 5}g . r'gf}lt dnfO{ dGh'/ 5 rfx] h:tf] xf];\ sfd gu/L a:g] dnfO{ afgL k/]sf] 5}g . c¿ 7fpFdf afn'jfdf kfgLem}F vgfof] dgdfgL ;flxTodf ;/sf/sf] nufgL k/]sf] 5}g . hxfF sfg'gsf] b'?kof]u e}/x]sf] 5 ToxfF eujfg\sf] klg lgu/fgL k/]sf] 5}g . d?e"ld h:tf] x'G5 bf;Lx¿sf] hLjg hxfF ;xfg'el" tsf] Psyf]kf kfgL k/]sf] 5}g . 99 24

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


v]nleqsf] e]mn g/]Gb|/fh kf}8]n

afg]]Zj/, sf7df8f}+ $$(%!$)

kfFr ;ft dflnssf ;okrxQ/ cf;] kf;] — e[To kl/r/ snq ;Gtlt, gftfj'm6'Dasf] aufn . ds{6 j[Gbsf] jgsfnL ofqf lj;f{pg] dg'jf hdftsf] kN6g] tfFtL . ;fª\nf]df afFofkl§ ‰ofk'Nn] j'mj'm/ . bfofFlt/ ;fgf] ;]tf] la/fn] . k]?Ë}lkR5] Ps Ps hf]/ xfF;, Ps hf]/ Rofv'/f . Pp6fdf ;'uf . cGt/f{li6«o ljdfg:ynsf] 6ld{gn aflx/sf] Pp6f laxfgL b[Zo lyof] of] . l/kf]l6{ªdf uPsf] ;+jfbbftf Tof] b[Zo b]Vt} /ge'Nndf k¥of] / 6Ss cl8of] . d]nf, e]nf, h", h'n; ' j]m x'g ;S5 of] < ko{6g jif{sf] k"j{ ;GWofdf ljdfg:yn If]qdf s'g} ljif]if vfn] k|bz{gL kf] x'bF } /x]5 ls < ljrf/ vf]l;Fb| } j/k/ u:tL ug{ yfNof] ljr/f] ;~rf/L . t/ s]xL d];f] g kfpFbf clg0f{osf] cfFwLdf s'lx/fsf] sfu ag]/ ljNnLaf7 k¥of] . o;} xf] eg]/ olsg ug{ ;j]mg . Toltj}mdf kz' k~5L / dfG5]ldl>t uf]bfdsf] dfemaf6 vfOnfUbf] Hofg k/]sf] k|f9} dg'jf 6f]kL 9NsfpFb} lgl:sof] / hFu' fdf tfp lbFb} ;f]Wg cfO nfUof] — æsf] xf} afa' ltdL < sfFwx'bF L Tof] tfGb|Ë t'Gb|Ë' s] em'08\ofPsf] Toqf] ljlw < s'g} /]l8of] 6L eL df sfd ug]{ ;+jfbbftf of kmf]6f] –kqsf/ xf} ls Sof xf] < d}n] /fd|f] d'vn] clxNo} eGb]sf] 5' — Tof] Sofd]/f rflxF otf g ;f]em\ofpg] .Æ yf]/} ;dodf w]/} s'/f ;'Gg' kbf{sf] kL8f kf]Vg vf]Hb} 3'dGt] ljr/f] Ps l5g :jsyg jj{/fof] — ærfnfdfnf a' ‰g g;j]m/ cndlnPsf] w]/} a]/ eof] . kqsf/sf] ;§f cnkqsf/ rflxF aGg k'uF] . j]m xf] of] /ldtf <Æ cfF6 u/]/ v'Nof] ;+jfbbftf klg . æxfdL of] g]kfn b]zsf] v]nj'mb5]qsf pRr kbflwsf/L xf} — + cf]nlDks gfpFsf] ljZjv]ndf g]kfnsf] k|ltlglwTj ub}{ efu lng hfg nfu]sf . o; jif{ Tof] v]n v]Ng] v]nfpg] kfnf] cfkm\g} l5d]sL b]z rLgsf] k/]5 . Tot} hfg nUof .Æ æxFg of] t hGtLsf] ayfg h:tf] 5 lg t <Æ KjfSs af]nLxfNof] ko{jI] fs klg . æxf] 7Ls eGof} afa' . xfdL ;fFlRrs} hGtL h:t} tdf;] ag]/ ljb]z ;o/ ug{ lgl:sPsf . sf]xL v]ns"b dGqfnosf 5f}+ . sf]xL /fu]kf6] gfgf gf}y/L v]ns"b kl/ifb\sf k¥of}+ . sf]xL otfptf d'v afpg] /fhgLlts kf6L{sf efOa}gL ;+u7gaf6 cfoft ul/Psf klg 5f}+ .Æ eb| dfG5]sf] v'nf va/n] emg\ ce/ k/] e}mF eof] lar/f] cnkqsf/ rflxF . æx}g, cf]nlDksdf t vf; vf; v]nf8L hfg] xf]Og / <Æ p;n] k|ltk|Zg t]:of{of] . æxf] t lg . ToxL eP/ t xfdLn] hfg} k/]sf] . g]kfnsf vf; v]nf8L eg]s} xfdL xflsd –sd{rf/L cyf{t\ kbflwsf/L xf}+ . vf;df eGg'kbf{ b'O{ lsl;dsf v]nf8Ln] v]n v]Nb} cfPsf 5g\ of] b]zdf . j'm;L{sf v]nf8L / d}bfgsf v]nf8L . j'm;L{ kfpg / dflydfly a9\gsf nflu lgs} s;/t ug'k{ g]{ ePsfn] of] lsQfsf v]nf8L Ps gDa/df ulgG5g\ . c¿ eP hg/n v]nf8L cyf{t\ d}bfgsf v]nf8L . ;/sf/L ah]6 hlt ;a} rflxFbf g rflxFbf sd{rf/L / ltgsf eF8' Ljfn xflsdn] Psnf}6L agfP/ rg]{ ePsfn] 25

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


lar/f d}bfg] v]nf8Lx¿ 3/j}m 8'jm' eftsf e/df v]nd}bfgdf hd]/ kmfO6 u5{g\ . kpn kfgL ePsf kf]v/Lx¿sf] cefjdf lxn] cfxfndf kf}8L v]Ng l;S5g\ . lxpFb jif}{ v'nf ;8sdf bf}8L v]N5g\ . /ª\uzfnfleq knfPsf] aG;f], l;:gf] / l;pF8Lsf 3f/Ldf s'g} rf]/ t s'g} k'ln; ag]/ afnaRrfsf] l;sf] ub}{ n'sL v]N5g\ . of] b]zsf d}bfg] v]nf8Ln] o:t} / log} cEof; u/]/ ljZjsf] v]n k|ltof]lutfdf efu lng] u/]sf 5g\ . xfd|f] b]zsf] v]nhutsf s0f{wf/ of w/f]x/ h] h] eg] klg log} x'g\ . æt v]ns"bdf efu lng t v]nf8L g} hfg' kg]{ lg t <Æ æxf] pgLx¿ klg cf]nlDksdf efu lng hfg ;S5g\ / uO/x]sf klg 5g\ . lht]/ cfP k'/:sf/ / pkxf/ cf]9fpg] ;ª\3 –;+:yfx¿sf] sdL klg 5}g . j'm;L{ v]ndf h:tf] pmhf{sf] cfjZostf g kg]{ ePsfn] klg logLx¿nfO{ /fHon] pwf/f]df eP klg cf}wL dfof ug]{ u/]sf] 5 . pmhf{ art of]hgfcGt/ut logLx¿n] sfd u5{g\ . j'm;L{ v]nj}m 8fO6sf nflu b]z ljb]zaf6 cfP hlt bfg –bftJo, ;xfotf /flz xhd x'g] ePsfn] oL cltl/Qm d}bfgsf v]nf8Ln] afaf /fdb]jsf] nf}sf ;]jg k|lqmofnfO{ k|fyldstf lbg'k/]sf] 5 . afaf /fdb]j g]kfndf kk'n/ ePsf] s'/f t elg/xg' gknf{ . ls s;f] xf] < æoL xfF;, j'mv'/f, j'mj'm/, la/fnfÒ < oL klg ;+u} hfg]df k/] ls s;f] xf] <Æ kqsf/sf] ;jfn k"/f gx'bF } ;'k/ v]nf8L klg tTsfn} hjfkm tna ug{ yfn] — æo; kfnf cf]nlDks v]n rfOgfdf x'g] eP5 . a]Olhªsf] EjfO; –sn]S;g ;]G6/df k|fRfLg wd{u?' sG ˆo'l;o;sf] cfjfh ;'/lIft 5 c/] . x}g xf]nf eg]sf] of] ;'ufn] kTofPg . xf] ls xf] eg]/ ;f/} lh2L u¥of] . Tof] cg'kd / b'ne { cfjfh Ps kN6 ;'Gg kfP x'GYof] eg]/ of] d]/f] kfNt' r/L ;'ufn] xfd|f ;dIf laGtL ubf]e { of] . rNn}bl] v kfnLkf]ifL k9fO{ a9fO{ x'sf{Psf] k~5L — aa'/fsf] laGtL s;/L nTofpg' <Æ æj'mj'm/n] klg cf ˆgf] k'Vof}n { L efOaGw'nfO{ ;]G6«n rfOgfdf e]6/] j+zfjnL tof/ kfg]{ OR5f hfx]/ u¥of] . cf ˆg} OdfGbf/ kfNt' kl/r/sf] s'/f — Tof] klg xf/L;Sg' ePg xfd|fnflu . ljb]z a;fOdf o;sf] vflt/bf/L / dflnsk|d ] n] xfdLnfO{ ub\ub\ agfO/ xg] 5 . lg/Gt/ ;'/lIft cg'ej u/fO/xg] 5 . xf]d l;s x'gaf6 arfO/fVg] 5 .Æ æRofv'/f n8fpg] k'Vof}n { L zf]v /xL cfPsf] 5 xfd|f] j+zdf . gfgLb]lv nfu]sf] afgL — 5f]8g\ ] s'/} cfPg . k|To]s lbg laxfg –a]ns ' L Rofv'/fsf] 3df;fg kmfO6 gx]/L ef]hg ?Rt}g . gfgLb]lv nfu]sf] lgoldt afgL —pbf/, pwf/ h:tf] ;'s} u0ftGq cfP klg 5'6g\ ] s'/f ePg . cfkm" t kl/of] klt{udg sfn] efn] .Æ æof] lj/fnf] t emg\ ljlzi6 vfn] hgfj/df k5{ xfd|f] kl/jf/df . o;sf k"vf{ plxNo} k/fk"j{ sfndf hfkfgaf6 sf]l/of x'bF } rfOgf k|jz ] u/]sf lyP /] . o;n] stfaf6 cf ˆgf] k'vf}n { L yftynf] kQf nufP5 . dflns Totf hfg] rfn kfpg]lalQs} dfp ynf] x]g{ nfnflot aGof] / xfdL ;dIf laGtL la;fof] . o;sf] cfu|x klg gsfg{ ;lsPg . Æ æxfF;sf] hf]8Ln] g:n ;'wf/ u/]/ /fhf vfn] a]Olhª 8s aGg] O/fbf lnPsf] /x]5 . oxL O/fbf kmQ] ug]{ k|of]hgsf]nflu rLgsf] k~5L –;'wf/sf] cTofw'lgs k|of]uzfnf;Dd k'Ug] laGtL la;fof] . ToxfF k'u/] p;n] ztfAbL lahosf]nflu j+zaLh tof/ ug]{ dg;fo lnPsf] /x]5 .Æ eb| dfG5] eGb} lyP . æhfg] cfpg] vr{ lg t < oqf] nfjfn:s/ /x]5 . Æ ;+jfbbftf lha|f] 6f]St} / lh1f;f /fVt} klg lyof] . 26

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


eb| dfG5]n] cln k/sf] xl/of] 3fF;sf] emf8Llt/ O;f/f u/] kl5 v]nj'mb – ljsf;sf] gfpFdf cfpg] xl/of] 8n/ hlt dflns, ;]js / kz'k~5LnfO{ b]zljb]z rfxf/]/ df]hd:tL / ef]heIf0f ug]{ sfo{df vr{ x'g] yfxf x'g cfof] . afFsL ar]sf] /}/sdn] d'bb\ fdfldnf, kmfO6, wgf{, 3]/fp h'n; ' cflb /rgfTds sfo{sfnflu rflxFbf] nufgL ug{ ;d]t\ kof{Kt ¿kdf wfGb} cfPsf] /x]5 eGg] klg a' ‰b} lyof] ;+jfbbftf . d}bfgsf ;SsnL v]nf8Ln] k|ltof]lutfdf efu lng lab]z hfFbf af6fvr{ ;d]t\ gkfpg] s'/f gofF xf]Og, k'/fg} xf] eGg]df klg pm ljZj:t / 9'Ss b]lvGYof] . 99

:ofn / ds} v]t hoGtf kf]v/]n lj/f6gu/, xfn sf7df8f}+

wtL{ cf]/fNg] ;fxf;nfO{ P]gf 6NsfpF5 cfFvfdf

cfk'mv'zL kf]lvbf x'08/L uxs ljlxg k'm;k'm;] kfgL yf]kfx? em} d w'nf] p8\5' xfjfdf

nfU5 :jod ;doaf]w x'F gf}nf b':;fxf;sf] kl/sfi7df d lx/s ;kgfsf] ef/L s;]/ axzsf] ljlDat ofqfdf cflz{jfb vf]:t} 5' cu|dgx?;Fu

wldnf] 3fd leq ;ª\nf] :jfledfg Jo"TF ofpFg k'ms]sf] gf}dlt w'gn] ljZjf; lyof] sf]8Lkg cf]8L ;'Tg] s'Des0f{ ljyf]lnGg ysfOsf] clj>fGtdf g}/fZotfsf] d]/f] e't c3f]/Lx? aLr elTsnf] em} k8\sG5 d;fg 3f6df kf;f] kfNg] xtf; / lzsf/sf] cEof;df k/lyltsf] 3'D6f]leq nhfO/xbf ljvl08t sfnf] hfb'n5 ' /] cfkm\gf] lgbf]i{ f d'6' :ju{sf] ljxfg 27

99

kj{sf] /ftf] cfxfndf 8'Abf] Oltxf;sf] s'gfdf Odfgsf] l;Ssfx?n] vf]KkL xfg]/ ?ª\5' ;'uF f lxpFbdf ?jfP/ cf:yfsf] k|lts gbL gcl8g] bf]efgdf u'xf/ aufpF5' ;do;Fu clv/L Û ] of] ;fd|fHo b'D;Lx?sf] g xf] d jf:t 5' efn] eP/ emg :yfn k:t5 ds} v]tx?df

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


df]xe· nIdL pk|]tL

uf]wn " L ;fFem c:tJo:t kf]lvP5 cf ˆg} cl:tTjdf a]lx;fa ;lhP/ c:tfpg'sf] kL8fdf 5tf5'Nn 5 /lj o; If0fdf d eg] ;d'bs | f] 5]pdf plePsf] 5' cgdf]n b[Zo aG5 ;nn kfgLdf r'na'nfpFb} cfef 55{ t/lËt nx/df nxl/Fb} s:tf] /fd|f] ;d'bd | f v;]sf] cfsfzuËf dg kf]lvFb} cfFvfdf lIflthdf 6fFl;G5 ;fFemsf] ;do c9fpFg] k|of;df nfU5 ;do 6Ss /f]lsg' o;/L g} o:t} eP/ cxf] Û s:tf] ;DefjgfxLg cg'/fu pAh]sf] cfk"mleq lgv|bF } ;f/} ;f}Gbo{ ;fu/ ablnFb} qmdzM cfdf]bL /Ë cfsf/ PsfPs ljnog x'G5 cFWof/f] cf]9/] . pkm Û of] df]xeË b[Zo Û 99

/ r gf -b'O{ dlxg] ;flxlTos k|sfzg_

k|To]s cª\s k7gLo k|To]s cª\s ;ª\u|x0fLo r=! –%%$ uxgfkf]v/L, 6ª\ufn, sf7df8f} –+ @

ljut krf; jif{b]lv lg/Gt/ k|sflzt eO/x]5 . Od]n M romire@mail.com.np kmf]g M 432703, 4432201 28

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


e"tsf] lk08 efu /fhj cd]l/sf

g]kYodf k|frLg jfBjfbg aHg yfN5g\ . s]xL a]/kl5 kb{f v'N5 . jfBjfbgsf] w'g aGb x"G5 . d~rdf k|frLgtf ´lNsg] sf]7f b]lvG5 . d~rsf] bflxg]kl§ /flvPsf] vf6df kftnf] cf]9g\ n ] ] lz/b]lv kfOtfnf;Dd 9fs]/ kfq ;fx" d:t ;'ts ] f] 5 . Psl5g kl5 g]kYoaf6 9f]sf 9s\9SofPsf] cfjfh cfpg yfN5 . 9s\9SofOsf] cfjfh ´g\ ´g\ rs{g yfn]kl5 vf6df ;'lt/x]sf] ;fx" lapF´G5 . ;fx" M -d'G6f] 78\ofP/ d~rsf] sfNklgs 9f]sflt/ x]b_{} sf] xF < -t/ sf]xL af]Nb}g . 9f]sfdfq hf]8hf]8n] 9s9SofPsf] cfjfh cfOg}/xG5 ._ ;fx" M -q:t :j/df_ P, sf] 9f]sf To;/L 9s9Sofpg] < -o; k6s klg sf]xL af]Nb}g . 9f]sf 9s\9SofOsf] cfjfh klg /f]lSsg . ;fx" vf6af6 p7]/ d~rdf agfPsf] sfNklgs 9f]sfsf] r/af6 aflx/ Rofpg] sf]l;; u5{ ._ ;fx" M sf] aflx/ < rf]/ M -kL8f ldl:;Psf] :j/df lj:tf/ af]Ng vf]Hb}_ d, d . ;fx" M sf] d eÌ] o; a]nf < rf]/ M ;fx" 9f]sf vf]Ng';\ d;Fu uxgfsf] wf]jm| f] 5 . ;fx" M -cfZro{n] _ s] eg]sf] Tof] < sf] tF < rf]/ M P]of, ;fx" d dg{ nflu;s],F bof u/]/ l56f] 9f]sf vf]Ngf];,\ ljZjf; ugf]; { \ d;Fu uxgfn] el/Psf] 7"nf] wf]jm| f] 5 . ;fx" M -t;{b+ _} sf] tF < dfG5] t xf];\ < rf]/ M -cToGt kL8fdf_ xf], xf], ;fx" d dfG5] x"F . Vofs x}g . lsRsÌ] x}g . dfG5] g} x"F . hgL u/]/ 9f]sf vf]Ng'; \' ,\ d dg{ nflu;s]F . ;fx" M -k"jj{ t\ t;{b+ _} tF hf];s ' } eP klg d vf]lNbg 9f]sf . aflx/ ?Fg 5f]8/] lgl:sxfn . rf]/ M w]/} 3fOt] 5' ;fx", d]/f] z/L/sf] w]/} 7fpFdf gu/sf l;kfxLsf tL/ /f]lKkPsf 5g\ . ;fx" M tF xf];\ sf] < gu/sf l;kfOn] tFnfO{ tL/ lsg xfg] < rf]/ M d rf]/ x"F ;fx" . d gu/klt ;fx" wgjL/sf] 3/af6 rf]/s ] f] uxgfsf] wf]jm| f] af]s/] s'2} lyPF . cln k/ k'uk] l5 gu/df kx/f al;/x]sf l;kfOx¿n] dnfO{ wf]jm| f] af]s/] s'2} u/]sf] b]v5 ] g\ . P]ofÒ 9f]sf vf]Ng';\ ;fx" . ;fx" M -pT;'s_ clgÒ < rf]/ M dnfO{ To;/L s'bs ] f] b]vk] l5 ltgn] dnfO{ ÒP]of 9f]sf vf]Ng'; ;fx" . ;fx" M clg ltgn] dnfO{ s] < rf]/ M To} t tL …PM kvkvÚ eGb} d]/f] kl5 kl5 s'bg\ yfn], P]ofÒ 9f]sf vf]Ng';\ ;fx" . ;fx" M clgÒ < rf]/ M t/ d lsg 6]y,+]{ s'lbg} /x]F . tL klg d]/f] kl5 kl5 s'lbg} /x], P]ofÒ9f]sf vf]Ng'; ;fx" . 29

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;fx" M clg < rf]/ M clg ltgn] dlt/ tL/ rnfpg yfn], ltgn] 5f]8s ] f] tL/ d]/f] 9f8, lt3|f, lkF8N' nfdf /f]lkg yfn] . P]ofÒ 9f]sf vf]Ng'; ;fx" . d of] uxgfsf] wf]jm| f] tkfOFnfO{ lbG5' / h+un efU5' . ;fx" M- ljrf/ ub}{ _ cFÒ . rf]/ M 9f]sf vf]Ngf];\ ;fx" ,uxgfsf] wf]jm| f] /fVgf];\ . ;fx" M- ljrf/ ub}{ _ tF d]/f] 3/leq k;]sf] l;kfxLx¿n] b]vg] g\ / < rf]/ M ltgn] b]Vof 5}gg\ , d ltgn] rfn} gkfpg]u/L tkfO{s + f] b}nf]leq k;]sf] x"F . ;fx" M l;kfOn] tFnfO{ aflx/ s'¥of xf]nfg\ rf]/ alhof < rf]/ M 5}gg\ ;fx", 5}gg\, P]ofÒ tL aflx/ 5}gg\ , tL dnfO{ vf]Hb} cufl8 a9], ltgnfO{ Psbd 5n]/ d tkfO{s + f] b}nf] l5/]sf] x"F . ;fx" M -;z+lst _ tF a}BsfF hfFbf] xf];\ . ofF lsg l5l/;\ < rf]/ M d dg]{ e};s]F ;fx", l;kfOsf tL/sf] ljif d]/f] z/L/el/ km}lng yfln/x]5 . d]/f] z/L/af6 dfgf rf/]s /ut alu;Sof] . a}BsfF uP/ klg dnfO{ a}Bn] afrfpg ;Sb}g, d]/f] 38L cfpg nfUof] 9f]sf vf]Ngf];\ ;fx", d uxgfsf] wf]jm| f] tkfO{n + fO{ a'´fP/ h+un k:5', pt} d5{' . ;fx" M d 9f]sf vf]lNbg, uxgfsf] wf]jm| f] tF 9f]sfaflx/} 5f]8/] hf, d lnpFnf . rf]/ M d To;} t uxgfsf] wf]jm| f] 5f]8l\ bg ;fx" . ;fx" M g 5f]8] g 5f]8\ . rf]/ M nf} t ;fx", sqf] cfzn] k;]yF] , lx8]F . ;fx" M - x8a8fpFb} _ P,Òkv\Ò kv\Ò . rf]/ M 9f]sf gvf]Ng] ePkl5 lsg kVg' ;fx" < d]/f] clGtd 38L e};Sof], a? wf]jm| f] aflx/ af6fF kmfn]/ dg{ h+un k:5' . ;fx" M kvÒ kv . rf]/ M d]/f] k|f0f lg:sg] 38L cfpg nflu;Sof], 9f]sf vf]Ng] eP vf]n ;fx" gq ca d lx8]F . ;fx" M - k|ltlj|mof a'´g\ ] ljrf/n] _ wf]jm| f] To}F b}nfF c8]:ofP/ hf, d lnOxfN5' elg xfn]F . rf]/ M ;fx" d To;} t 5f]8l\ bg wf]jm| f], ltdL;Fu dnfO{ s]xL s'/fsf] jfrf u/fpg' 5 . Tof] ltdLn] k"/f ug]{ jfrf uof}{ eg] dfq d ltdLnfO{ uxgfsf] wf]jm| f] ;'DkG5' . ;fx" M - pT;'s _ s:tf] jfrf, s] jfrf < rf]/ M 9f]sf vf]n clgÒ . ;fx" M 9f]sf vf]Ng' d]/f] e'n x'g5 ] . rf]/ M laZjf; u/ ;fx" , dg]{ a]nfsf] rf]/ ´"6 af]Nb}g eÌ] hfg . ;fx" M h'g;'s} cj:yfsf] eP klg rf]/sf] s] ljZjf; ug{' < rf]/ M ;fx"sf] klg s] ljZjf; ug{' t < d]/f] 38L cfof], d lx8]F ;fx" . ;fx" M kv\Ò kv\Ò t]/f] jfrf s] xf] ;'gf klxn] . rf]/ M klxn] 9f]sf vf]nf . leq k;]/ uxgfsf] wf]jm| f] ltd|f] xftfF /fVb} d ltdLnfO{ jfrf ;'gfp5' . tLdLn] jfrf k'/fug]{ sjf]n u¥of} eg] d uxgfsf] wf]jm| f] ltdLnfO{ b]/ hFunsf] PsfGtlt/ dg{ hfG5' . 30

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;fx" M tF aflx/af6 jfrf eg\, d leq}af6 sj'n u5{' . To;kl5 tF wf]jm| f] 5f]8/] efu . d t'?Gt} 9f]sf vf]n/] wf]jm| f] leq\ofpF5' . rf]/ M To;f] eP n ;'g ;fx", d]/f] gfd cSsnjL/ xf] . ;fx" M - 5Ss kb}{ _ P df]/f d]/f] kf] gfd xf] Tof] t . rf]/ M k|foM rf]/x¿sf] gfd cSsnjL/ g} x'G5 lg ;fx" . ;fx" M P df]/f d ;fx" cSsnjL/ x"F . rf]/ M xf] yfxf 5, t/ ltdL / ddf Ps /f}s F f] t km/s 5 lg . ;fx" M a9L gaf]n, s]xf] t]/f] jfrf af]n / d/ . rf]/ M n ;'g ;fx" . ;fx" M n eg . rf]/ M d of] uxgfsf] wf]jm| f] ltdLnfO{ ;'DkG5' . ;fx" M - xtfl/Fb} _ cFÒ cFÒ clg < rf]/ M To;jfkt\ ltdLn] d]/f] gfddf Pp6f rf}tf/f] lrÌ'k5{ . ;fx" M - d'v ld7\ofpFb} _ TolQ xf] < rf]/ M gu/df Pp6f 9'uF w] f/f xflnlbg' . ;fx" M TolQ xf] < rf]/ M ca clGtd Pp6f 5 . ;fx" M- xtfl/Fb} _ Tof] klg elgxfn\ . rf]/ M n ;'g, d]/f ;Gtfg 5}gg\ d]/L :jf:gL klg 5}g . ;fx" M clg < rf]/ M ltdLn] d]/f] ltlydf lk08 lbg] sfd klg ug{k' 5{ . ;fx" M clg < rf]/ M loQ tLg s'/f ul/lbg] jfrf u5f}{ eg] d ltdLnfO{ of] sf]l6of}s F f] uxgf, h'jfx/ftsf] wf]jm| f] ;'DkG5' . dGh'/ 5 eg] eg / k"/f ug]{ jfrf u/ . ;fx" M- sk6k"0f{ :j/df _ dGh'/ 5 . jfrf u5{' . rf]/ M jfrf k"/f u5f}{ t < ;fx" M u5{' . rf]/ M n eg cSsnjL/sf] gfddf rf}tf/f] lrgfpF5' . ;fx" M rf}tf/f] lrgfpF 5' . rf]/ M gu/df 9'uF w] f/f agfpF5' . ;fx" M 9'uF w] f/f klg agfpF5' . rf]/ M d cSSnjL/sf] ltlycg';f/ ;/f4] u5{' . ;fx" M d cSsnjL/sf] ;/f4] u5{' . rf]/ M oL tLg s'/f k"/f ug]{ jfrf u/]F . ;fx" M d cSsnjL/sf] gfddf rf}tf/f] lrÌ], gu/df 9'u+ ] wf/f xflnlbg] / cSsnjL/nfO{ lk08 lbg] sfd k"/f u5{' eÌ] jfrf u5{' . rf]/ M n ca jfrf ul/xfNof}, 9f]sf vf]n . ;fx" M t}n F ] rfx]sf] jfrf ul/xfn]F . wf]jm| f] b}nfF c8]:ofP/ hf, d vf]n/] tfg'n F f. rf]/ M x}g d ltd|f] xft}df ;'DkG5' . 9f]sf vf]n ;fx" . ;fx" M - ´f]lSsP/ 9f]sf vf]Nb} _ n d/, rf]/ . 31

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;fx"n] 9f]sf vf]nk] l5 rf]/ kL8fn] d'v aFUofpFb} uxgfn] el/Psf] wf]jm| f] l3;fb}{ leq k:5 . rf]/ M - wf]jm| f]sf] afFws ] f] d'vsf] h'/f] b]vfpFb} _ hgL uof}{ ;fx", n ;dfpm . - ;fx" wf]jm| f] prfN5 _ rf]/ M n ;fx" d]/f] olQ jfrf k"/f ul/b\of}, ltdLnfO{ :ju{ ldNnf . ;fx" M - ´f]lSsFb} _ klxn] tF hf :ju{ l56f] . rf]/ M x]/ ;fx"n] af]ns ] f] < d ca afFlrg}/x]F eg] klg of] wf]jm| f] lkmtf{ lng cfpÌ Sof/] . t/, d s] vfP/ afFRy]F / . d dg]{ lglZrt 5 . ltdLn] d]/f] jfrf k'/ful/Bf} eg] d]/f] cfTdfnfO{ To;}n] zflGt lbG5 . ltd|f] ho xf];\ ;fx" . ltdLnfO{ rf]/n], wgn], /fhfn] dfof u?g\ . ;fx" M - 9f]sf aGb ug{ vf]Hb} _ nÒ nÒ ca hf . rf]/ M - 9f]sfaflx/ lg:sFb} _ n d]/f] TolQ s'/f k"/f ul/b]pnfpm g} t . ;fx" M d jfrfdf afFlwO;s]F s]sf] lrGtf u5{;\ < rf]/ M wd{ u¥of} eg] ca :ju{d} e]6f}n F f. ;fx" M klxn] tF d/ . :ju{ uP/ x]/\ . d]/f] lrGtf gu/\ . rf]/ M d]/f] nf;nfO{ lu4, lrn, :ofn ,s's/' n] n'5n \ fg\ — dnfO{ s]xL lrGtf 5}g . ltdL d]/f] lk08bfgsf] sd{ ul/Bf}, TolQ eP k'U5 dnfO{ . ;fx" M nÒ n . rf]/ M ca d h+unfF k'u/] 9'Ssn] d5{' . ;fx" M -Ëu k/]/ uxgfsf] wf]jm| f] vf]Ng yfNb} _ x'G5, hf l56f] d/ . kb{f v:5 kb{f p3|G5 . cÍ M b'O{ b[Zo M Ps ;dofGt/ — b'O{ jif{kl5 kb{f v'nk] l5 d~rdf agfOPsf] k|frLg ´nssf] k"jj{ t\ sf]7fsf] vf6df ;fx" cSsnjL/ ;'ts ] f] 5 . g]kYoaf6 d~rdf agfOPsf] sfNklgs 9f]sf 9s9SofPsf] cfjfh cfpF5 . To:tf] 9s9SofOsf] lg/Gt/sf] cfjfhn] ;fx" cSsnjL/sf] lgb|f v'N5 . pm 9f]sflt/ RofpFb} aflx/ sf] x'g;Snf eÌ] cGbfh ug{ yfN5 . 9f]sf 9s9l\sg} /xG5 . ;fx" M sf] < sf] aflx/ < rf]/ M d cSsnjL/ lrGof} ;fx" < ;fx" M sf] cSsnjL/ < cSsnjL/ t d ofF ;'ts ] f] 5' . csf]{ sf] cSsnjL/ TofFaflx/ < rf]/ M d rf]/ cSsnjL/, la:of}{ dnfO{ < ltdL / daLr /f}h F lQsf] t km/s 5 lg . Tof]eGbf afx]s ltdL klg cSsnjL/, d klg cSsnjL/, la:of}{ dnfO{ olQ l56\6} < ;fx" M - ´:sFb} _ sf] cSsnjL/ < rf]/ cSsnjL/ < Tof] t dl/;Sof] . rf]/ M xf] cSsnjL/ ;fx", d To} cSsnjL/ rf]/sf] e"t x"F . d ltdLnfO{ lapF´fpg cfPsf] . ;fx" M - 8/fpFb} _ lsg < lsg < lapF´fpg] dnfO{ < rf]/e"t M la:of}{ < ;fx" M -8/fpFb} _ s] < s] < rf]/e"t M c´ s] eG5f} < la:of}{ d]/f] jfrf < 32

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;fx" M - 8/n] esesfpFb} _ s] jfrf < rf]/e"t M x]/ ca s] jfrf /] < dWo /ftdf uxgfsf] a8]dfgsf] wf]jm| f] lnFbf u/]sf] jfrf la:of}{ ;fx" < ;fx" M - ;DxflnFb} _ xf], clg t}n F ] eÌ s] vf]Hof < rf]/e"t M Vj} k"/f u¥of eÌ vf]Hof < ;fx" M s] k"/f < rf]/e"t - s8\sbF } _ ltdLn] u¥of jfrf . ;fx" M s]sf] jfrf < Tof] klg rf]/;Fu u¥of jfrf . rf]/e"t M x]/ t a]Odfg ;fx", uxgfsf] wf]jm| f] ;dfpFb} To;/L u¥of jfrfnfO{ c´ s]sf] jfrf eG5f} < . rf}tf/f] lrlglbG5' , 9'uF w] f/f agfOlbG5' , ;/f4] ul/lbG5' eg]/ ;dfPsf] xf] ls x}g t uxgfsf] wf]jm| f] < ;fx" M xf] clg < rf]/e"t M clg Vj} t k"/f u¥of < ;fx" M - xfF:b} _ d"v{ rf]/ Sj} rf]/sf gfddf rf}tf/f] lrGnf < 9'uF w] f/f agfpnf < x'bF f x'bF f lk08 klg lbg' /] < s]sf] lk08 tF rf]/nfO{ < rf]/e"tM x]/ af]ns ] f] < ;fx" M s] x]/ af]ns ] f] lg < ;To s'/f ub}5 { '. rf]/e"t M uof}{ ;To s'/f < u/]sf] jfrf k"/f gug]{ a]Odfg . ;fx" M a]Odfg geg\ x} . rf]/e"t M j]Odfg geP s] xf} t ltdL < ;fx" M - cfkm}lF ;t_ g ;'t/] xfjf;Fu s] uNkmlQPsf] < To;kl5 ;fx" km]l/ lgbfpg] hdsf]{ u5{ . t/ 9f]sf 9s9SofOsf] cfjfh cfOg} /xG5 . ;fx"sf] ;'Tg] k|of; t'lxG5 . pm vf6af6 p7\5 . d~rsf] sfNklgs 9f]sflt/ hfG5 . 9f]sf vf]n/] aflx/ x]/s ] f] clego u5{ . km]l/ vf6df cfP/ kN6G5 . cfFvf lrDn]/ lgbfpg] k|of; u5{ . t/, km]l/ 9f]sf 9s9SofPsf] cfjfh cfpg yfN5 . ;fx" M -j|mf]lwt 9f]sflt/ x]b{} _ P,Ò b'Mv lbG5;\ < /fFsf] afn]/ lg:sf}F < rf]/e"t M /fFsf]n] t;{G5, efU5 eG7fGof xf]nf, a]Odfg ;fx" ltdL kl5 lkzfr x'G5f} . ;fx" M r'k . rf]/e"t M s] r'k < ca d r'k nflUbg . d]/f] jfrf k"/f gx"Gh]n d ltd|f] 3/fF cfGbf]ng ul//xG5' . - g]kYoaf6 efn] af;]sf] cfjfh cfpF 5 . kb{f v:5 . _ b[Zo M b'O{ ;dofGt/ M bf]>f] /ft — d~rsf] k"jj{ t\ :yfgdf /flvPsf] vf6df ;fx" cSsnjL/ d:t ;'ts ] f] 5 . d~rsf] sfNklgs 9f]sf 9s9\SofPsf] cfjfh cfpg yfN5 . ;fx" lapF´G5 . /, ;'Tg] k|of; 5f]8/] 9f]sflt/ df}g 6f]nfO/G5 . ;fx" M - dgdg} cfkm}lF ;t _ To} e"tsf] sfd t xf]nf lg , lhQ;'s} 9s\9Sofcf];\ cfh t jf:t} ulb{g . ;'Tg glbP klg glbof];\ . af]Nb} gaf]nL r'krfk al;/xG5' . -9f]sf 9s9SofPsf] cfjfh cfOg}/G5 . ;fx" klg lans'n grndnfO{ klN6/xG5 . _ rf]/e"t M x]/ g jf:t} gu/L ;'t´ ] F} ul//x]sf] j]Odfg ;fx", x]/ ;fx" ltdL s] ul//x]5f} 33

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


d ;a b]lv/x]5' . d e"t x"F . d ;j{JofkL 5' . d ;fgf] eGbf ;fgf] l5b|af6 klg k:g ;S5' . d jtf; x"F . d]/f] jfrf k"/f gx"Gh]n d ltd|f] 3/sf] x/]s rf]6fsf]7f e6l\s/xG5' . ;fx" M - j|mf]lwt _ htf e6l\sG5;\ e6\sL dnfO{ s] < rf]/e"t M km'tL{ gu/ ;fx", d ltd|f] lgb|f x5{' . ;fx" M x/] x/ , d lbpF;f] ;'T5' . rf]/e"t M lbpF;f] t d ´g\ l´Fuf, e';g' f eP/ ltd|f] sfgfF cfP/ s/fO/xG5' . ;fx" M d t]/f] wDsLn] 8/fpÌ . ca d tFnfO{ ´fFjm| L nufP/ eufpF5' . rf]/e"t M a]Odfg ;fx" dnfO{ ´fFjm| Lsf] wDsL gb]p, d ´fFjm| Ls} ;ftf] lnG5' . ;fx" M x]/f}n F f. rf]/e"t M s] x]/f}n F f lg < nufP/ t x]/ d ltd|f] Ps Ps kf]n ´fFjm| LnfO{ ;'gfOlbG5' . - To;kl5 ;fx" af]Nb}g . cf]5o\ fgdf p:t} df}g klN6/xG5 . _ rf]/e"t M - s]xL a]/sf] df}gkl5 _ pM kf]n v'Nnf eÌ] 8/ t /] 5 lg . ;fx" M dnfO{ t]/f] kf]nsf] 8/ 5}g, hf jtf; h] u5{;\ u/\ . rf]/e"t M km'tL{ gu/ ;fx" d ltd|f] lbg b;f laufl/lbG5' . ;fx" M hf t}n F ] hfg]sf] u/\, d]/f] 3/ 5f]8\ . rf]/e"t M j]Odfg ;fx" Û d]/f] jfrf k"/f geP;Dd d ltd|f] 3/ sfF 5f]85 \ ' /, d ltd|f] lgb|f o;}u/L p8fO/xG5' . ;fx" M tFnfO{ l;Wofpg d}n] hfGof 5 . rf]/e"t M - pT;'s _ s] hfGof 5f} < ;fx" M tFnfO{ tflGqs nufP/ p8fpg hfGof5' . rf]/e"t M xf xf a]Odfgn] tfGlqs kmn kfpFbg} yfxf 5 ls 5}g a]Odfg ;fx" < tfGlqs nufP/ t x]/ kmn pN6} xf]nf, rf]/sf] wg krfPsf] s'/f] tflGqsn] klg yfxf kfpnf . ;fx" M r'k . rf]/e"t M s]sf] r'k < b'O{ jif{ s'/F] d}n] . ca r'k lsg nfUy]F < - ;fx" km]l/ df}g x"G5 . rf]/e"tdfq s/fpF 5 . _ rf]/e"t M - 9f]sf 9s9Sofpg yfNb} _ a]Odfg ;fx" . ;fx" M - ´f]lSsFb} _ d a]Odfg x}g, kl/l:ylt a]Odfg eof] s] ug]{ < rf]/e"t M a]OdfgL ug]{ ltdL bf]if kl/l:yltnfO{ lbg] < ;fx" M bf]if x}g, k¥of] g} To:t}, ca d cf ˆg} 3/, ;/;DlkQ a]r/] t]/f] jfrf k"/f ug{ t ;lSbg lg < rf]/e"t M s] s'/f u¥of ;fx" < d}n] ;'Dk]sf] wf]jm| f]sf] clnst ;'gsf uxgf / Psfb lx/fhjfx/ft a]r/] ltdLn] d]/f] jfrf k"/f ug{;SYof} . t/, ltdLn] t ;a} krfpg vf]Hof} / d;Fu u/]sf] jfrf nTofof} . ;fx" M Psnf}6L ug{ kfPsf] eP t xf] . rf]/e"t M lsg gkfpg' lg < ;fx" M kfOg . rf]/e"t M s] eg]sf] Tof] kfOg < ;fx" M ;To eg]sf], t}nF ] ;'Dk]h;/L wf]jm| f]sf dfn Psnf}6L ug{ kfPsf] eP t xf] t/ kfOg . rf]/e"t M afxgf agfP/ pDsg gvf]h ;fx" . ;fx" M afxgf x}g, ePsf] eGb} 5' . 34

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


rf]/e"t M ltd|f] km6\ofOF ;'lGbg d, d]/f] jfrf k"/f u/ gq d ltd|f] 3/fF pkw|f] dRrfpF 5' . ;fx" M klxn] ;To s'/f] ;'g\ e"t . rf]/e"t M n ;'gfpm s] xf] Tof] ;To . ;fx" M Tof] /ft tF wf]jm| f] af]s/] vf]RofpFb} d]/f] b}nf]leq k;]sf] gu/hf;";n] b]vs ] f] /x]5 . rf]/e"t M - pT;'s _ cF clg < ;fx" M clg tF dg{ u}xfln;\ . To;kl5 nut} gu/hf;"; d]/f] 3/leq k:of] . rf]/e"t M - pT;'s _ clg < ;fx" M clg eGb} 5', ;'g g . rf]/e"t M ;'gfpm . ;fx" M To;n] wf]jm| f] ;dfP/ oqf] ;DlkQ ltdL PSn}n] x8Kg kfpFbg} f} eGof] . rf]/e"t M clg < ;fx" M clg d}n] p;nfO{ cfwfcfwf afF8f}F egF] . rf]/e"t M - cToGt pT;'s _ clg < ;fx" M clg p;n] of] s'/f l;kfO gfos / srx/L k|dv ' n] klg rfn kfO;s]sf 5g\ eGof] . rf]/e"t M clg ;fx" M clg s] < p;n] ltgnfO{ klg efu nufpg' k5{ eGof] . rf]/e"t M cF clg < ;fx" M To;kl5 d}n] 7Ls 5 ltgnfO{ klg efu nufpFm eg]F . rf]/e"t M PÒ . ;fx" M c´ s'/f] afFsL 5 . rf]/e"t M - xtfl/Fb} _ h] h] 5 elgxfn . ;fx" M t/ gu/hf;";n] TolQn] klg k'Ub}g eGof] . rf]/e"t M lsg < ;fx" M - ´f]lSsFb} _ ;'g\ g lsg < rf]/e"t M ;'G5' , n eg . ;fx" M To;n] eGof] olb of] efua08fsf] s'/f] /fhfn] yfxf kfP eg] xfdL ;a h]n g]n k5f},F{ To;sf/0fÒ. rf]/e"t M To;sf/0f s] < ;fx" M To;sf/0f To;n] of] efua08fdf /fhfnfO{ klg ldnfpg] s'/f] u¥of] . rf]/e"t M clg < ;fx" M clg s] < x'G5 eg+] . rf]/e"t M clg < ;fx" M clg To} u/]F . wf]jm| f]sf] uxgfdWo] Ps efu /fhfsfF k7fPF . Ps efu srx/L k|dv ' sfF k7fPF . Ps efu gu/ hf;";nfO{ lbPF . Ps efu l;kfO{ gfosnfO{ k7fPF . Ps efu d}n] /fv]F . ca d}n] /fv]sf] efuaf6 t]/f] lk08;Ddsf] Joj:yf u/f}n F f . ;To s'/f] o} xf], kTofP kTof gkTofP gkTof . rf]/e"t M kTofPF ;fx" . ltdLn] To;f] eg]kl5 d]/f] e"t b[li6df tL ;a b[Zo b]lvP . ca d ;Gt'i6 ePF . 35

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;fx" M - v'zL x'bF } _ e};\ x}g < rf]/e"t M ePF ;fx" ePF . jf:tjdf rf]/ ddfq xf]Og/x] 5' eÌ] hfÌ kfP/ d ;Gt'i6 ePF . d t/]F . ;fx" M n eg\ ca s] u/f}F < rf]/e"t M d]/f] efudf ltdLn] lk08 efu /fv]sf] /x]5 x}g < ;fx" M xf] . rf]/e"t M xf] Tof] lk08efu klg ltdL kfFr efu nufp . Ps efu ltdL /fv, afFsL rf/ efu c? rf/ rf]/sfF k7fpm . d t/]F ;fx" . d t/]F . - g]kYoaf6 efn] jf;]sf] cfjfh cfpF5 . kb{f v:5 . _ 99

gof “ jif{ @)^*sf] z' e pknIfdf ;d:t g] k fnL bfh' e fO lbbL alxgLx¿df xflb{ s z' e sfdgf JoQm ub} { cfk\ m gf] %^cf} + jflif{ s f] T ;jsf] ;' v b\ cj;/df /fi6« n ] kl/nlIft u/] s f] lbuf] cfly{ s ljsf;sf lglDt df} l b| s , ljb] z L ljlgdo Pj+ ljQLo If] q sf] ;' b [ 9 Joj:yfkg ub} { ;d[ 4 g] k fn lgdf{ 0 fdf ;bf ;dlk{ t /xg] k| 0 f ub{ 5 f} + . g]kfn /fi^« a}s + kl/jf/ 36

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;Demf}tfsf] Sofgef;df zld{nf v8sf bfxfn

shakhadasahitya@gmail.com

syfsf/ lbjfs/ g]kfnLHo", aflx/ …Eofn]G6fOg 8Ú]sf] dgdf]xs rxnkxn 5 . kqklqsf, l6eLx¿n] o;sf] dxTjnfO{ lbg b'gf / /ft rf}ug' f u/L a9fO /x]sf 5g\ . t/ d eg] e"ldut hLjg afFlr/x]sL 5' . dleq k|d ] sf] /fgLdxn plePsf] 5 . h'g /fgLdxn cflTds k|]dsf kvf{nx¿n] ag]sf] 5 eg] Tofu / ;dk{0fsf 9f]sf, vfkfx¿af6 tof/ ePsf] 5 . oxL k|d ] , Tofu, ;dk{0fsf] /fgLdxnleq s}b eP/ d cfkm}nfO{ dflysf oL zAbx¿df afFlw/x]sL 5' . d}n] ltdLnfO{ k|d ] sf] ulx/fOaf6 k|d ] u/]sf] 5' . nfU5 ltd|f] k|d ] sf] lt;{gfn] d gbL g} lkpg ;S5' . t/ sxfF d k|d ] sf] kfgLsf] yf]kfdf t8lk/x]sL x'G5' . dnfO{ nfU5 ltdL d]/f] hLjgsf] k|d ] df kl"0f{dfsf] h"g ag]/ em'lNs/x]sf 5f} t/ sxfF d ltd|f] k|d ] s} ;fgf] ls/0fsf nflu t8lk/x]sL x'G5' . ;fob P]gfdf k|ltlalDat eP slt hflt x'GYof] xf]nf d]/f] k|d ] . k|d ] sf nflu slt w]/} zAb vr{ u/] xfnfg\ k|d ] L k]l| dsfx¿n] lsgeg] pgLx¿sf] k|d ] sf] cfsf/ lyof] To;}n] pgLx¿ zAbdf k|ltlalDat ug{ ;Sy], efjdf cg'et" ug{ ;Sy] t/ xfd|f] k|d ] sf] s'g} ¿k 5}g s'g} cfsf/ 5}g . To;}n] d sxfF b]vfpFm ltd|f] k|d ] nfO{ . lagf cfsf/ cfsfzdf d8fl//x]sf] afbnem},F d?e"lddf xfjfn] agfPsf] afn'jfsf] l9:sf]em},F lxdfndf lxpFn] lnPsf] cfsf/eFm} . v} sxfF b]vfpg ;S5' / d < v} sxfF sf]g{ ;S5' / d xfd|f] k|d ] sf] afx|v/LnfO{ < sxfF :yflkt ug{;S5' xfd|f] k|d ] sf] kf]66«] nfO{ < To;}n] nfU5 ;do klg clNem/xg]5 xfd|f] k|d ] sf] j[Ifdf cgf}7f] kmn ag]/ . g t Tof] slxNo} kfS5 g t em5{ . Tof] Pp6f cgf}7f] kmn Û Pp6f cgf}7f] syf Û Pp6f cgf}7f] lrq Û s;}n] slxNo} st} gk9]sf] . s;}n] slxNo} gb]vs ] f] . s;}n] st} grfv]sf] . xf] Tof] k|d ] — xfd|f] k|d ] . d ltdLnfO{ sxL+ 6f9f lIflthdf b]vfpg ;S5' . cyjf otfst} klg b]vfpg ;S5' . hxfF klg b]vfpg ;S5' . 5ftL vf]n/] klg b]vfpg ;S5' . Tof] d]/f] k|d ] sf] zlSt xf] . h'g s'/fsf] cl:tTj st} 5}g Tof] htf;'s} x'G5 . s] ltdLn] xfjfsf] cfsf/ b]vs ] f 5f} < s] ltdLn] kfgLsf] :jfb lnPsf 5f} . To;}n] h'gs'/f hxfF h]df 5}g To;df ;Dk"0f{ s'/fdf x'G5 / ;a}lt/ x'G5 . v} xfdLn] k|d ] sf jfrf s;d vfof}F . t/ klg xfd|f] k|d ] k|To]s kn afFlr/Xof] xfdLleq . st} gePsf] s'/f eO/Xof] . slxNo} gu/]sf] s'/f eO/Xof] . xf] oxL t xf] pQ/cfw'lgs k|d ] , gjcfw'lgs k|d ] . To;}n] t d}n] eg]sf] x'F . ltdLnfO{ ltdLaf6 rf]g{ rfxG5' . ltd|f] cfx6 ltdLaf6} df]8g rfxG5', st} xfd|f] d[To'sf] 3f]if0ff x'g] eP ;gfvt ug{ ltdL;Fu cg'dlt dfUg rfxG5' d . ;fFRr} k|d ] sf ¿k s}of}+ k|sf/sf xf]nfg\ x}g < x]/s k|d ] sf] cf –cf ˆgf] ¿k xf]nf t/ xfd|f] k|d ] — cgf}7f] k|d ] . s]xL gu/L xfdLn] w]/s } /' f ul/;s]sf 5f}F . s]xL gaf]nL w]/} s'/f af]ln;s]sf 5f}F . To;}n] xfd|f] k|d ] sf] JofVof ug'k{ ¥of] eg] Oltxf;n] klg w]/} 37

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;do vr{ ug'{ kg]5 { . lsgeg] Oltxf; lj1fg xf] . lj1fgn] k|df0f dfU5 . v} xfd|f] k|d ] sf k|df0fx¿ . g ltdL lbg ;S5f} g d lbg ;S5' . d}n] cl3 eg]F st} gn]lvPsf] x'gfn] xfd|f] k|d ] ;j{q 5 . h;/L xfjfsf] cl:tTj jfo'd08ndf 5 . s[i0fsf] afF;/' Lsf] w'g s:tf] lyof] s;}n] sNkgf ug{ ;S5 < /fwfn] s[i0fnfO{ u/]sf] k]d | s:tf] lyof] s;}n] cg'et" jf cg's/0f ug{ ;S5 < /fwfn] k|d ] sf] nflu cf ˆgf] hLjg g} pT;u{ u/]sL l5g\ . To;}n] t cfh;Dd afFlr/x]sf] 5 — /fwfs[i0fsf] k]d | syf cd/ k|d ] syf ag]/ . ;fob /fwfn] klg s[i0fsf] nflu o:t} sljtf n]vs ] L lyOg xf]nf .

3fdsf] kbf{ 3fdsf] kbf{ Roft]/ ha lbgn] ha gofF ls/0f b]vfpg cfOk'U5 d cfkm}leq ltd|f] laDa vf]Hg cft'/ x'G5', l;;fem+} 6'jm| G5g\ ltd|f :d[ltlaDax¿ 5/k:6 ePsf tL laDax¿af6 ha d ltdLnfO{ ;d]6g\ vf]H5' To;}an ] f cfsfzn] afbn nfu]sf] 3f]if0ff ul/;s]sf] x'G5 hLjgsf] /ª\u ;d]6/] ha s'rL d]/f] Sofgef; ;hfpg cfOk'U5 d cfkm}leq ltd|f] hLjgsf] /ª\u c3f]lnt ePsf] kfpF5' sf]bf{sfb}{ ltd|f] cfs[ltljxLg t:jL/ dnfO{ g} k|Zg u5{g\ s] Tof] lIflthdf /ª\u ltdL eg{ ;S5f} < s] xfjfnfO{ cfsf/ ltdL lbg ;S5f} < d lg?Q/ ltd|f k|Zgx¿nfO{ cfsf/ / /ª\u lbg c;kmn k|of; ul//x]sf] x'G5' ltd|f] af}l4stfdf sf];9] u'+ f yKg ddf zlQm gxf]nf ltd|f] hLjgsf] /ª\u ge]l6g'df ltd|f uDeL/ k|Zgx¿sf] bf]if gxf]nf t/ klg ltdL cfkm} gx'gs ' f] k|df0f d ltd|f k|Zgx¿df vf]lh/x]sf] x'G5' lx/fsf] rds rf]//] ha k|sl[ t d]/f] hLjg lzFufg{ cfOk'U5 d cljZjf;sf] kxf8df l;l;km; ag]/ 38

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


xhf/f+k} 6s cf/f]x/0f u/]sf] c;kmn syfsf] TofGb|f] a6'n/] hLjgsf] la5\of}gf a'lg/x]sL x'G5' ;kgf lgbfPsf] Tof] la5\of}gfaf6 ha ltdL dnfO{ Ao'emfpF5f} lx/fsf] rdsn] lt/ld/fPsf d]/f cfFvfx¿n] g t /ª\u b]Vg;S5, g t cfsf/ b]Vg;S5 g t ltd|f] cfsf/ljxLg 5fofFn] n'sfdf/L u/]sf] b]Vg ;S5 ha ltdLnfO{ e]6g\ d c;kmn k|of; ul//x]sL x'G5' ta ltd|f] / d]/f] hLjgsf] of] cgf}7f] v]n st} gv]lnPsf] pb\3f]if0f ;don] ul/;s]sf] x'G5 . Po/kf]6d { f d]/L lk|o ;vL k'ikf cyft{\ tkfO{s + L wd{kTgL;+u e]6 ePkl5 tkfO{s + f] af/]df oyfy{ s'/f yfxf kfPsL lyPF . k'ikf d]/L clt ldNg] ;fyL ePsLn] k'ikfsf kL8fbfoL s'/fn] d lgs} lbg;Dd b'lv/x]F . p;sf kL8fnfO{ sd ug]{ zlQm ddf lyof] t/ of] ;dfhn] Tof] s'/fnfO{ ;lhn} krfpg ;Sb}gYof] . egfF} p;sf] nflu ;]/f]u6] db/ d g} x'g klg ;Sy]F . of] sfNklgs ljrf/nfO{ d]/f] dl:tisn] pTk]l| /t gu/]sf] xf]Og . t/ d]/f] >Ldfg\ / of] ;dfhaf6 of] s'/f :jLsfo{ x'g] lyPg . t;y{ d]/f] of] ljrf/n] s'g} cfsf/ lng gkfpb} ljno eof] . >Ldfg\ / d aLrsf] kmf6f] lbg k/ lbg ulx/f] x'bF } uPsf] lyof] . pgn] dnfO{ a'em\g ;s]sf lyPgg\ . xfdL dfq ;dfhsf nflu >Ldfg\ >LdtLsf] pkflw kfPsf s'g} rnlrqsf gfos gflosf lyof}F . oyfy{df xfdL b'Os { f] afFRg] z}nL km/s eO;s]sf] lyof] . Pslbg hLjgdf 36g] ;fgf] 36gfaf6 7"nf] la:kmf]6g eo]f . eof] s] eg] xf]nLsf] ;do lyof] . Pshgf ;flxTosf/ ;fyL ;/f;/ 3/df cfP/ d sfd ul//x]sf] ;dodf k5fl8af6 /ª blnlbP . d}n] yfxf gkfpg] u/L clg …xK} kL xf]nLÚ eGb} s/fP . of] cfjfh ;'g/] d]/f >Ldfg\ lsrgdf cfOk'u] . xfdL b'O{ /ª bnfbn ub}{ lyof}+ . >Ldfg\sf] cfqmf];n] ;u/dfyfdf ljho em08f ul8;s]sf] lyof] — æs] xf] of] gf6s <Æ pQm ;flxTosf/ ;fyL lgs} 8/fof] . clg xfdL b'js } f] d'v lgofNb} …;/L x}Ú eGb} lxF8o\ f] . ca xfdL b'Od { f u[xo'4 5]l8of] . d klg sd lyOgF . d ljb|fx] df plqPF . d]/f] kf/f] o;/L r9\of] — æcfh xf]nLsf] lbg klg o;/L l/;fpF5g\ xf]nL v]Ng cfPsfnfO{ <Æ æo;/L d]/f] 3/df cfpg] cg'dlt s;n] lbof] < dgk]6 lbPkl5 o;/L cfpF5g\ . cem d gePsf] eP s]s] /fdnLnf x'g] xf] oxfF <Æ æs] o:tf] kfk af]Ng'ePsf] < o;f] x]fnLdf /dfOnf] u/f}+ eg]/ /d]zhL cfpg' ePsf] xf], s] laUo|f] / < s'g dxfef/t k'm6\of] / <Æ æxf] Hjfnfd'vL km'6o\ f], e"sDk cfof], ;a} eof] . d ;a rfnf a'em\b5 } ' . tg, dg, ;a} lbPkl5 o:tf] x'G5 . oL ;flxTosf/x¿ olt vtd x'G5g\ eg]/ t dnfO{ ;fyLx¿n] eg]sf lyP lg . hLjgdf ;a}eGbf 7"nf] uNtL ;flxTosf/nfO{ kTgL agfpbf x'bF f]/x]5 .Æ 39

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


æxf] e"n ug'e { of] . ca c? e"n gug'x{ f];\ . e"n u/]kl5 dflg;n] ;'wfg'k{ 5{ . dnfO{ 5f]8k] l5 tkfO{s + f ;a} e"n ;'wf/ x'g5 ] .Æ d]/f] x[bo rls{of] . emG8} kGw|jif{sf] xfd|f] bfDkTo hLjgdf 7"nf] ;'gfdL cfPsf] lyof] . rf/}lt/ jjf{bL / Wj+;sf 5fnx¿n] dnfO{ nv]6b} lyP . d}n] cfkm"nfO{ s7f]/ agfPF, hlt;'s} cfFwLa]/Ldf h'Wg;Sg] zlSt cfkm"df k}bf u/fPF . hLjgdf Pp6f 7"nf] lg0f{o lng' lyof] . ca dnfO{ d]/f] cfkm\gf] hLjgsf] s'g} df]x lyPg . d}n] ;f]r]F d oxfFbl] v of] ;dfhb]lv w]/} 6f9f hfg'k5{ km/flsnf] lIflthdf hxfF cfkm\gf kv]6f :jtGq¿kn] km}nfpg' ;s"F . /S;L vfg]dfG5]nfO{ /S;L vfg axfgf rflxG5 eg] em+} d]/f] >Ldfg\nfO{ klg d;Fu emu8f ug]{ of] Pp6f lgx'dfq lyof] . bfDkTo hLjgsf] 8'ËfnfO{ d]/f] ;flxlTos hLjgsf] cfFwLn] 8'afpFb} lyof] . d st} ljrlnt eOgF . a? ddf gofF zlSt k}bf ePsf] lyof] . d]/f] n]vgsf] v/f] ljrf/, k|l] dn efjgfx¿ d]/f] >Ldfg\;uF b'ZdgL u/fpg] k|ltufdL tTjx¿ lyP . w]/} gf/L ;flxTosf/ hf] ;dfhdf ljb|fxLsf ¿kdf plePsf x'G5g\ / >Ldfg\;uF kf/kfr's] u/]/ :jtGq eO{ a;]sf x'G5g\ pgLx¿sf] afWotfsf] wf/df d klg pleg k'us ] L lyPF . d s'g} klg xfntdf >Ldfg\;uF ;Demf}tf ug{ ;lSbgy]F . of] d]/f] clGtd lg0f{o lyof] . Pp6f 7"nf] dxf;ª\uf| ddf pqg' 5 . d}n] dft[Tjk|d ] nfO{ klg ltnf~hnL lbPF . lsgeg] ;dfhn] d]/f 5f]/f5f]/LnfO{ d]/f] gfd lbPgg\ . d PSn} a:g yfn]F . tkfO{k+ l| tsf] k|d ] ;b\efj lbgk/ lbg dleq em\oflËg yfNof] / clGtddf tkfO{x+ ¿sf] ;]/f]u6] db/ aGg] lg0fo{df d]/f ;f]rfOn] la>fd lnof] . k'ikf;Fu of] s'/fdf ;xdlt eof] . of] s'/fn] pm lgs} v'zL eO{ . t/ d]/f] 6'6s ] f] bfDkTo hLjgb]lv b'vL eO{ . bfDkTohLjgdf ePsf] eP ;lhn} d of] lg0f{o lng ;lSbgy]F . p;n] ;lhn} d]/f] k|:tfj :jLsf/ u/L . t/ tkfO{n + fO{ o; af/]df s'g} s'/f yfxf glbg] zt{df xfdL b'Oa{ Lr uf]Ko ;Demf}tf eof] . hLjgsf] Pp6f 7"nf] cg'i7fgdf xfdLn] ;Demf}tf u¥of}F . k'ikf, tkfO{+ / d]/f] tLghgfsf] ;+nUgtfdf Pp6f 7"nf] dxfo1sf] tof/L x'g yfNof] . 8fS6/;Fusf] k/fdz{, r]sck / kmfOgfG;;DaGwL ;Dk"0f{ s'/f eof] . Pp6f gl;{Ë xf]ddf ;a}s/' f e"leut ¿kn] x'g] s'/fdf ;xdlt eof], eg]h:t} u/L dxfo1 ;DkGg eof] . sfo{df s'g} afwf c8rg cfPg . of] sfo{;kmntfn] k'ikf / d cf}wL v';L lyof}F . t/ tkfO{+ o;s'/faf6 plQ;f/f] k|;Gg gePsf] s'/f k'ikf dnfO{ ;'gfO/xGyL . ljz]ifu/L tkfO{+ cf ˆgf] x'gj] fnf aRrfsL cfdf s:tL xf] eGg] s'/f af/Daf/ k'ikfnfO{ s]/sf/ ul//xg'xG' Yof] /] . lsgeg] tkfO{nfO{ d]/f] af/]df s'g} hfgsf/L glbg' eGg] s'/fn] oL z+sf pkz+sf pd|g' :jefljs lyof] . xfd|f] ;a}eGbf klxnf] ;Demf}tf oxL s'/fdf ePsf] lyof] . k'ikfn] klg tkfO{n + fO{ d]/f] af/]df vf;} ljZj:t kfg{ ;s]sL lyOg . To;}n] tkfO{n + ] k'ikfnfO{ o; s'/fdf ;ts{ u/fO/xg'xG' Yof] /] . of] x'g' :jefljs klg lyof] . lsgeg] g]kfndf ;]/f]u6] db/ ;DaGwL vf;} sfg'g gag]sf] / ;dfhdf k|rngdf klg gcfPsf] x'gfn] ef]ln ;dfhn] cf ˆgf] aRrfnfO{ s'g ¿kdf :jLsf/ unf{ / p;sL cfdfn] s] unL{ eGg] cfz+sf tkfO{d+ f x'g' :jefljs lyof] . t/ oL ;a s'/faf6 6f9f d tkfO{s + f] aRrfsL cfdf x'gs ' f] uj{df k|km' lNnt lyPF . 40

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


clxn] d Pp6f gl;{Ëxf]ddf e"ldut hLjg latfO/x]sL 5' . oxL PsflGts hLjgsf] ;b'kof]u u/]/ oL s'/fx¿ n]lv/x]sL 5' . of] gl;{Ëxf]dn] ;]/f]u6] db/ ;DaGwL ;Dk"0f{ sfd ub{5 . oxfF 8fS6/, g;{ b]lv lnP/ ;Dk"0f{ ;'ljwf klg 5 . vfg], a:g]sf] ;Dk"0f{ Joj:yfsf ;fy Jofofdx¿ u/fpg];Dd Joj:yf 5 . oxfF k|u] g]G6 dlxnfx¿ slt 5g\ eGg] s'/f yfxf x'Gg . d ;a}eGbf dflyNnf] tnfdf 5' . d c? dlxnfx¿;Fu Tolt x]nd]n ug{ ?rfpFlbgF . dnfO{ k9\gnfO{ k':tsb]lv lnP/ l6eL x]g{ / Pp6f Nofk6k pknAw u/fOlbPsL 5] k'ikfn] . pm xKtfdf PskN6 zlgaf/ cfpF5] eg] k|foM a]ns ' f ;w}F kmf]g u5]{ . p;n] d]/f] ;fgf]eGbf ;fgf] s'/fdf klg Wofg lbO/x]sL x'G5] . t/ d]/f] rflxF ;Dk"0f{ Wofg ue{sf] aRrfdf uPsf] 5 . kfFr dlxgf nflu;s]sf] aRrfn] k]6df cfx6 lbg yfln;s]sf] 5 . 8fS6/sf] lgoldt r]sckdf aRrfsf] ;fy} d]/f] :j:Yo klg /fd|f] 5 . aRrfsf] k|To]s rxnkxndf d tkfO{s + f] cfefif kfpF5' . Pp6f lqsf]0ffTds k|d ] sf] ;+ud, xfd|f] of] k|d ] sf] lgzfgL s:tf] xf]nf < slxn]sfxLF sNkgf ubf{ub}{ d /f]dfl~rt x'G5' . slxn]sfxLF glhs}af6 b]lvg] lxdfn x]bf{xb] }{ d]/f] lbg lat]sf] x'G5 . kfgL k/]sf] ;do cfsfzdf x]bf{xb] {} dgdf cg]sf}F efjgfx¿ kf]lvO/x]sf x'G5g\ . cfsfzsf] pl8/]x]sf] afbndf d gofFgofF cfs[lt b]V5' . hxfF tkfO{s + f] cfs[lt cf]n/{] d 5]pdf cfPsf] cfefif kfpF5' . kfgLsf yf]kfn] dg To;} r~rn x'G5 . afbndf tkfO{s + f] cfs[lt b]Vbf dgdf p8]/ k'luxfnF" h:tf] nfU5 . Psflt/ e"ldut hLjg csf]l{ t/ ue{sf] aRrfsf] :kz{n] dleq cg]sf}F cg'el" tx¿n] hGd lnG5g\ . h'g cg'el" t hLjgdf d klxnf] / clGtd k6s kfpFb5 } ' . tkfO{n + ] ;a s'/f yfxf kfpg'ePsf] eP s] ug'x{ G' Yof] xf]nf eGg] sfNklgs tfgfafgf a'Gb} d]/f] lbg laTg] ub{5 . of] ;do d]/f] ;a}eGbf cfTdLo ldq eg]sf] g} Nofk6k ePsf] 5 . cgnfOgdf /fd|f /fd|f k':tsx¿ vf]h/] k9g' d]/f] lbgrof{ ePsf] 5 . k|l] dn ;+;f/df k|sl[ tsf] Pp6f cg'kd pkxf/ l;h{gf xFb' } lyof] d]/f] ue{df . h;/L d d]/f] syfdf n]vs, kfq / kf7ssf] ;of]hg ldnfP/ Pp6f syfsf] Kn6 agfpFy] To;/L g} xfdL tLg hgfsf] ;lDd>0faf6 Pp6f P]ltxfl;s syf tof/ x'bF l} yof] . of] cnf}lss l;h{gf s:tf] xf]nf d cfkm+} sfNklgs ;+;f/df x/fO/x]sf] x'GyF] . o;sf sf]dn xft, clg v'§fx¿ s;/L rnfodfg x'G5g\ xf]nf . o; wtL{df of] d]/f] lk|o l;h{gfsf] ¿k s;/L kbfk{0f x'G5 xf]nf . cg]sf}F sNkgfsf tf/x¿ dleq a]l/O/x]sf x'G5g\ . k|]dsf] Oltxf;df of] d]/f] Tofusf] 7"nf] gd"gf x'g]5 . of] Oltxf;df sf]l/g]5 . d]/f] lk|o l;h{gf of] wtL{df kbfk{0f ePsf] lbg d slt xlif{t x'G5' xf]nf . ;fob Tof] lbg d cfkm"nfO{ ;+;f/sf] ;a}eGbf efUozfnL JolQm 7flg/x]sL x'g5 ] ' . t/ Òt/ ÒTof] l;h{gfsf] sf]dn x[bosf] 9's9'sL 5fDg gkfO{ d pm af6 ;w}s F f] nflu 6f9f x'gk' g]5 { . s:tf] efUosf] lj8Dagf < cfkm\gf] clt lk|oj:t' daf6 6f9f x'b5 F} . d s;/L ;xg ;S5' < t/ k'ikf / d]/f] aLrsf] ;Demf}tfdf d}n] p;nfO{ hGdlbPkl5 k'ikfnfO{ lbg'kg]5 { / d pmaf6 ;wFe } l/sf nflu 6f9f hfg'kg]5 { . Tof] a]nf k'ikfn] dnfO{ cd]l/sf hfgnfO{ le;f / l6s6 ;a} ldnfO{ lbO;s]sL x'g5 ] / tkfO{n + fO{ tkfO{s + f] aRrfsL cfdf d x'F eGg];Dd yfxf x'g] 5}g . 41

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


syfsf/ lbjfs/ g]kfnLHo", Tof] la5f]8sf] kL8fdf klg d 7"nf] cfTd;Gt'li6df /dfPsL x'g5 ] ' . d hLjgsf] of] cfgGbdoL kL8fnfO{ s;/L JofVof ug{ ;s'nfF < d}n] of] cg'el" t zAbdf ptfg{ ;s'nfF / < d]/L lk|o ;fyL k'ikf / tkfO{n + fO{ ca s;}n] lg;Gtfg eGg] 5}gg\ . d]/f] k|d ] sf] lgzfgL d]/f] lk|o l;h{gf, d]/f] 9's9'sL tkfO{n + fO{ lhDdf nufP/ hfFb5 } ' . tkfO{+ p;sf k|To]s cfx6df d]/f] Wjlg u'l~hPsf] kfpg' x'g5 ] . Tolt~h]n egf}F oL ;a s'/f yfxf kfp~h]n d tkfO{,+ k'ikf / d]/f] Kof/f] l;h{gfaf6 w]/} 6f9f k'lu;s]sL x'g5 ] ' Tof] a]nf d]/f] lk|o l;h{gfnfO{ z'esfdgfsf oL zAb¿kL pkxf/ klx/fOlbg' xf]nf —

k|d ] af6 /lrPsf], ;dk{0f;Fu} ;lhPsf] d]/f] Kof/f] l;h{gf ltdL d':s'/fpm k"mnem},F ;'efif 5/ s:t'/Lem+} ltd|f] ¿k / of}jg b]v/] , Nffnlot x'g\ ;a} ltdL afFr o'uo'ufGt/, ltdL xfF; cfhLjg ltdLnfO{ d]/f] xhf/f}F xhf/f}F z'esfdgf d]/f] Kof/f] l;h{gf ltd|f] pkl:yltdf d]/f] 5fofF b]lvof];\ ltd|f] 9's9'sLdf d af]ln/x'F d]/f] cl:tTj d]l6P klg ltd|f] cl:tTj;Fu} d aflr/x'F d]/f] Kof/f] l;h{gf ltdLnfO{ d]/f] nfvf}n F fvf}F z'esfdgf Û

lk|o syfsf/ lbjfs/ g]kfnLHo", k|d ] eg]sf] k|flKt xf]Og . zfZjt k|d ] jf;gfdf slxNo} /dfpFbg} . a? ToxfF ljno x'G5 . k|d ] eg]sf] Tofu / ;dk{0f xf] . of] xfd|f] k|d ] sf] syf egf}+ syfsf/ lbjfs/ / cgfldsfsf] k|d ] syf ;w}F Oltxf;df sf]l/O/xg] 5 cd/ syf ag]/ . lnof]gfbf]{ b leGrLsf] df]gfln;fsf] d':sfgsf] /x:o vf]tNg ] sf] /x:o vf]Ng Oltxf; nflukg]{ 5 xfd|f] lj1x¿n] nfvf}F sf]l;; u/]em}+ xfd|f] k|d k|d ] sf] /x:osf] nflu / h;/L d'gfdbg, n}nf –dHg' ;f]gL –dlxjfn, /fldof] –h'lno6, lx/ –/fFemfsf] k|d ] sYff Oltxf;df cd/ 5 To;}u/L xfd|f] of] ;dosf] Sofgef;df ;Demf}tf ul/Psf] k|d ] syf cd/ syf ag]/ afFRg]5 . clGtddf k'ikfk|lt Ifdf dfUb} tkfO{k+ l| t oL zAbsf u'R5f ;dlk{t ub}{ ljbf rfxG5' . 99

tLg s/f]8 vr]/{ z'ef/Deafx]s s]xL ePg — tLg s/f]8 ?k}ofF eGbf a9L vr{ u/]/ tfdemfdn] ko{6g jif{sf] pb\3f6g ul/Pklg To;kl5sf rf/ dlxgf;Dddf s'g} klg sfd x'g ;s]sf] 5}g . sflGtk'/ b}gs, j}zfv !, )^* 42

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;d;fdlos klqsf æh:s]nf]Æ lzj /]UdL

^! do'/ dfu{, dWoafg]Zj/, sf7df8f}+

zlgjf/, !! d+l;/ )^& sf] …gful/sÚ b}lgsleq ufFl;P/ cfpg] cIf/ k[i7df k|sflzt …lhpFb} ePsf] b]vfpFg n]V5'Ú zLif{s cleJolQmn] d]/f] dg lvGg eof] . k|sflzt lrq klg lrGx]sf] h:tf] nfu]/ n]v k9\g yfn] . n]v Hofb} dd{:kzL{ nfUof] . uf]kfn lzjfsf]6Lsf] lrq /x]5 . pxfF;uF sf] d]/f] lrghfg w]/} k'/fgf] xf] . pxfF d]/f ldq s[i0fk|;fb lzjfsf]6Lsf efO x'gx' G' 5 . s[i0fk|;fb lzjfsf]6L / d}n] g]zgn sn]hdf aL=P= ;Fu} cWoog u/]sf xf}+ . uf]kfn lzjfsf]6L s'g} a]nf gfdL kqsf/ klg x'gx' GYof] . ToxL sf/0f klg xfd|f] cfk;df lrghfg ePsf] xf] . s[i0fk|;fb lzjfsf]6L klg d[uf}nfsf] /f]uL x'gx' G' Yof], To:t} uf]kfn klg ToxL /f]un] u|l;t x'gx' Fb' f]/x]5 . cfFvf / sfgdf ;d]t c;/ k/]sf] ;'Gbf b'Mv nfUof] . o:tf] cj:yfdf klg l;h{gfTds sfddf nflu/xg' ePsf uf]kfn lzjfsf]6Lsf] nug / pT;fx k|/] 0ffk|b nfU5 . uf]kfn lzjfsf]6Ln] cfk\mgf] n]vg ofqf @)@$;fndf k|sfzgdf cfPsf] …h:s]nfÚ] ;fdlos klqsfaf6 ePsf] eGg' ePsf] /x]5 . d;Fu of] h:s]nf sf] ;+sng ePsf]n] kN6fP/ x]/+] . t/ …h:s]nf]Ú pxfFn] eg]h:t} @)@$df lgSn]sf] geO{ @)@^;fndf k|sfzgdf cfPsf] xf] . d;Fu /x]sf rf/ c+s …h:s]nf]Údf uf]kfn lzjfsf]6Lsf Ps sljtf / Ps n]v k|sflzt /x]5g\ . klqsf s]xL ;do s[i0fk|;fb lzjfsf]6L / uf]kfn lzjfsf]6L :jod\sf] ;+nUgtf /x]sf] b]lvof] . …h:s]nf]Ú klqsfsf] klxnf] c+s #) h]7, @)@^, bf];f| ] c+s @$ sflt{s @)@^, t];f| ] c+s & kmfu'g @)@^ tyf rf}yf] c+s a}zfv @)@&df k|sflzt 5 . …h:s]nf]Úsf oL rf/ c+sdf tLgbh{g sljtf, sljtfsf] cfwL h;f] n]v lgaGw / Ps syf clg Ps nf]ssyf k|sflzt 5g\ . ;d;fdlos ljrf/sf ;DkfbsLo lnP/ lg:s]sf] of] klqsf hDdf rf/} cÍ lgSn]sf] b]lvG5 . ;flxlTos ;fdfu|Lx¿df cl3Nnf k':tfsf sljx¿df afns[i0f ;d, dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6f, eLdlglw ltjf/L x'gx' G' 5 eg] kl5Nnf k':tfsf d~h' lgs'~h lglw ltjf/L, uf]kfn lzjfsf]6L, z/bs'df/ e6\6/fO{, s[i0fk|;fb k/fh'nL, 6Lcf/ ljZjsdf{x¿ x'gx' G' 5 . n]v –lgaGw /rgf ljwfdf s[i0frGb|l;+x k|wfg, tfgf ;df{, ab|LrGb| vgfn, uf]ljGbb]j e§, cfgGbb]j e§, lgd{ns'df/ cof{n, hgsk|;fb x'dfufO{ b]vfkg'{ ePsf] 5 . afns[i0f ;dsf] eljiosf] ;kgf sljtf kl5Nnf] c+ssf] pTs[i6 sljtf xf] .

…dflg;sf] c0f' c0f' lj:kmf]6 ug{ ;lsof] t/ dflg;s} x[bodf eg] Ps k/df0f'sf] klg kl/jt{g ug{ ;s]g ;f}hGon] klg cGwljZjf;sf] cfFvf p3fg{ ;s]g wdf{Gwsf] uf]nLn] 43

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


ufGwLsf] d'6' kmf]8g\ ;Sof] t/ cfsf]{ ufGwL hf]8g\ ;s]g dflg;n] clx+;fsf] xTof ug{ ;Sof] t/ clx+;fsf] nx/f] r'8F fNg ;s]g, o'¢sf] l;qmL l5gfNg ;s]g t}klg — t}klg k"j{ /Ë cfzfk|b 5 eljiosf] ;kgf pHofnf] 5 .Ú afns[i0f ;dsf] …cfuf] / kfgLÚ ememNsf] lbg] eljiosf] ;kgf pNn]Vo sljtf xf] . slj ledlglw ltjf/L Jo+Uo sljtf n]Vgdf klg plQSs} l;kfn' x'gx' G' Yof] — pxfFsf] ;Nnfxsf s]xL kª\lQm

…/fhgLltdf t u"6aGbL rflxG5 dGqLd08n xTofpg kfOG5 ;flxTodf klg lsg u"6 rflxG5 P, sljsf] d'6' nTofpg kfOG5 xf] t lg, sljsf] d'6' es'08f] g xf] h:n] nTofP klg x'g] b'O{ uf]8fn] kfn} kfnf] htf unxTofP klg x'g] pNnfO{ t s] x'G5 / < ltd|} r/0fdf /fu nfU5 o'uf}+ ;Dd klg ghfg] ltd|} hLjgLdf bfu nfU5 .Ú dxfslj nIdLk|;fb b]jsf]6fn] s'g} a]nf c+uh ]| Ldf n]Vg' ePsf] …dfcf]T;]tu+' k|ltÚ sljtf uf]=d=n] cg'jfb u/L k|:t't ug'{ ePsf] sljtf …h:s]nf]Ú c+s @sf] pNn]Vo /rgf xf] .

…dn } ] k"js { f ljzfn lgdf{0fstf{nfO{ e]6s ] f] 5', Ps alnof] / d';d ' ; ' ' xfFl;/x]sf dfG5] p;sf cfFvfx¿ ;"IdbzL{ 5g\ ;fdfGo dflg;x¿ eGbf p;n] a9L k[YjL / cfsfz 9fSg} kg]{ xf] -p;af6 cgGt dxfgtf k|s6 e}/x]5_ / p;leq /x]sf] of] cgGt dxfgtfnfO{ p;n] sd;]sd dfqfdf dfq b]vfOPsf]5 Û p;n] sNkgfnfO{ cfkm\gf] j;df k/]sf] 5 p;sf] k|lti7f / uxgtfn] dnfO{ h;/L k|efljt kf¥of] To;/L o; cl3 c? s;}n] klg kfg{ ;s]sf] lyPg .Ú …h:s]nfÚ]sf] c+s rf/ n]v –lgaGw kIfdf alnof] b]lvG5 . lgaGwsf/ tfgf ;df{sf] …;fyLsf] nf]eÚ /x/ nfUbf] lgaGw xf] . …gf}nf] kfOnfÚdf k|sflzt pxfFsf sltko lgaGwx¿ oltv]/ d ;lDem/x]sf] 5' . csf]{ n]v –/rgf 5 — s[i0frGb|l;+x 44

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


k|wfgsf] …gk] fnL ;flxTodf b]jsf]6fÚ . of] n]v s[i0frGb|n] b]jsf]6fsf] d[To'sf] nuQ} n]vs ] f] n]v /x]5 # c;f]h @)!^df n]lvPsf] . …gk] fnL ;flxTosf] :j0f{ou' xf] cfw'lgs sfn . cfw'lgs sfnsf] z'?d} s]xL ;flxlTos :j0f{x? hGd] . h;dWo] Pp6f d'6' nIdLk|;fb b]jsf]6fnfO{ ;+emG5', hxfFaf6 ;+rflnt /Qmk|jfxåf/f g]kfnL ;flxTon] hLjg kfof] .Ú eGg] s[i0frGb|l;+x k|wfgsf] n]v cWoogLo 5 . s[i0fk|;fb lzjfsf]6Lsf] n]lggsf] kl/ro tyf uf]ljGb e§åf/f cg'lbt …/fi6«klt xf]rL ldGxsf] OR5fkqÚ 1fgjb{s n]v k|sflzt 5g\ . uf]ljGb e§s} …tLg 3'DtL ls 5f8fjfbnfO{ :jLs[ltÚ ljjfbf:kb Pjd\ rlr{t ;dfnf]rgf …h:s]nf]Úsf] rlr{t n]v xf] . o:t} csf]{ ;dfnf]rgfdf ab|LrGb| vgfnsf] …zf/bf k"j{ / kl5sf] syf ;flxTo s]xL k[ys ljz]iftf / k|jl[ Qx?Ú Pp6f gofF k|sf/sf] /rgf xf] . cWoogLo 5 . ev{/ s'nkltdf dgf]gLt ePsf s]bf/dfg …JoflytÚ;Fusf] cGt/jftf{ af6 k|1f k|lti7fgsf ultljlw af/] s]xL s'/f yfx kfpg ;lsG5 . …gk] fnsf] :jfwLggtf / ;fj}ef}ldstfnfO{ cIf'00f /fVg] g]kfnL e"lddf o'uf}b+ l] v /x]sf] ;fdGtjfbL k4lt / ;+:s[ltl;t ;}4flGts ;+3;{ ug]{ kljq p2]Zo lnP/ lg:s]sf] of] rf}yf] c+s xf] . cfh;Dd hgtfaf6 kfPsf] Gofgf] :jfut / ;dy{g g} o;sf] zlQm / pHHjn eljiosf] cfwf/lznf xf] . xfd|f] p2]Zo g]kfnL ;flxTonfO{ ;xL cy{df /fi6«jfbL, k|ultzLn, o'ufg'sn " / cu|ufdL agfpg' xf] .Ú eGg] ;DkfbsLo k|sflzt ePsf] …h:s]nf]Úsf] csf]{ c+s b]vf k/]g . 99

uhn dfwj vltj8f u¶f3/

s;}nfO{ 3f6fsf] Aofkf/n] ?jfpF5 s;}nfO{ k"mnsf] k|xf/n] ?jfpF5 . ;Fu} lyP ;fyLx¿ sxfF k'u] sxfF dnfO{ d]/f] k'm6]sf] lgwf/n] ?jfpF5 . ePe/sf ;a} v]taf/Ld} b]Vbf ;'sD' af;LnfO{ c;f/n] ?jfpF5 . g;f]w ef] xfnrfn otflt/sf] xfdLnfO{ xfd|} ;/sf/n] ?jfpF5 . w]/} kl5 d Pp6f lgrf]8df k'uF] dfG5]nfO{ cgfjZos ljrf/n] ?jfpF5 . 99

45

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


bfu c1fft o'js afn'jf — %, ;'Gtfvfg, sf7df8f}+ (*$!*%!)@)

zx/ k|jz ] sf] of] gfsfaf6 aflx+l/bf d]/f] dg s]xL xFnu' f] x'G5 . aflx/af6 k;]sf] xfjfsf] emf]Ssfn] dgnfO{ s]xL ;fGTjgf lbG5 . cl3 s]xL If0f;Dd ps';d's; ' eO/x]sf] dg s]xL zfGt x'G5 . em\ofnsf] l;;f k"/f vf]N5', ;Fus } f] ofq' ss]{ gh/n] dnfO{ x]5{ . ToxL lr;f]n] d]/f] dgdf /x]sf] s]xL afbnx¿ qmdzM p8fP/ nlu/x]sf] cfefif x'G5 . d rfxG5' of] d]/f] hLjgsf ljsf/ tTjx¿ o;} u/L ;bfsf nflu of] ;x/af6 aflxl/Fbf k"0f{ ¿kdf aflxl/of];\ . oxL sfdgfdf d gfua]nL ;8ssf cgluGtL 3'DtLx¿ ulg/xG5' . of] kxf8L e"efu, 8fF8fsfF8fn] dgnfO{ s]xL ;fGTjgf lbG5 . cfk"mnfO{ ca k"0f{tM lxhf]sf] dfG5]eGbf km/s / Pp6f gofF hLjgsf] ;'?jftdf lg:s]sf] ofqL / casf] afFsL hLjg s;/L latfpg] eGg] cgluGtL 5fnx¿df x/fpFb} cl3 al9/x]sf] 5' uf8Lsf] ult;Fu} . …gfOF Û xfdL ca tkfO{;uF a:g ;Sb}gf}F . t;y{ of] 5f]8kqdf x:tfIf/ ul/lbg'xf];\ .Ú emNof:; x'G5', tGb|fdf /x]5' . xf], oxL zAbfb]lv 8/fP/ cfh of] ;x/ ;bfsf] nlfu 5f]8g\ ] k|lt1fdf clglZrt eljio 8f]/fP/ cl3 a9]sf] d uf8Ldf lgbfpg vf]Hbf oxL afSosf] ;Demgfn] lapemG5' tl;{P/ . ;Fus } f] ofqL Pp6f km/s x]/fO — ;xfg'el" tsf] x]/fO x]b5 { , s]xL af]Ng] rfxgf ub{5 d]/} d'v tfs]/ t/ af]Nb}g . cf ˆg} w'gdf x'G5 . gfua]nL ;8sx¿ l5rf]n/] cl3 al9/x]sf] a; /f]lsG5 lrofsf] nflu . dnfO{ hfFu/ rNb}g, l;6 5f]8l\ bg . dgnfO{ kfvf nufP/ cfFvf lrDnG5', cfFvf nfUg} nfUbf ;Fus } f] ofq'sf] wSsfn] km]l/ d]/f] dg rf]Ol6G5 . Pp6f O{iof{sf] x]/fO x]5'{ . pm r'krfk cfkm\g} ;+;f/df /Db5, d d'/d'l/G5' d]/f] l;6s} ;xofqL, h'g ofqL;Fu g d]/f] s'g} ;DaGw 5 g t s'g} kl/ro, s]jn 5 of] ofqf el/sf] Pp6f tftf] :kz{ dfq . cfFvfx¿ lgw{Ss 5f]8\5', cfkm\g} ;+;f/df ljr/0f ul//x]5g\ . d dgnfO{ ;fGTjgf lbO/x]5,' cfFvfx¿ dfkm{t . ofqf nlDa/x]5 t/ of] ofqf 5f]6f] nfU5, d]/f] uGtJo nfdf] . gLnf] kfgL;Fu gLnf efjgf ;f6\b} dgnfO{ lylr/xG5' . oL z+sfsf cgluGtL afbnx¿af6, hf] lgw{Ss cfp5g\ d]/f] lbdfudf . Ps dg cfpF5 of] ofqf 5f]l6of];\ oxL gLnf] kfgL;Fu} t/ d]/f] k'sf/f / b'Mvsf] of] afbn x6\bg} of] gLnf] kfgLdf . uf8Ln] cfkm\gf] ult lnO/xG5 /fhdfu{df . dgnfO{ v'Nnf 5f]85' lgw{Ss;Fu nfdf], km/flsnf] /fhdfu{;uF . …>Ldfg\ xfdLx¿ tkfO{n { fO{ xfd|f] aGwgaf6 ;bfsf] nflu v'Nnf 5f]8g rfxG5f}, tkfO+s { f] v'zLnfO{ :jfut ub}{ .Ú …s] eGb} 5f} lk|o ltdL <Ú …ef] of] ;Daf]wg, w]/} eof], Pp6f kmf];f| ] ;Daf]wg .Ú …lsg s] eGb} 5f} ltdL, :ki6 egg\ .Ú …ufpFel/ tkfO+{ / To} gv/dfpnLsf] rrf{ 5, tkfO{ dnfO{ o;/L wf]sf lbg'xf]nf eGg] ;f]rs ] L klg lyOg . To;}n] >Ldfg\ Û xfdL tkfO{s + f] of] kmf];f| ] dfofdf /xg 46

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;Sb}gf} . t;y{Ò Ò Ò .Ú -;FS' s ;FS' s ub}_{ …dnfO{ a'em lk|o, oL ;a kmf];f| nfG5gf x'g\ .Ú …eof], tkfO{sf] :ki6Ls/0f ca ToxL gv/dfpnLnfO{ lbgf];\ . xfdL ca tkfO{+ ;Fu Ps b'O{ tLg a:g ;Sb}gf} .Ú ;dosf] of] rqmdf d}n] hlt lklN;P/ kTgLnfO{ ;kmfO lbP klg kTgLn] d;Fu ga:g] g} lg0f{o u/L . kGw| jif{sf] d]/f] bfDkTo hLjg tf;sf] 3/em}F elTsb} lyof] . cGTodf p;n] 3/ 5f]8g\ afWo agfO{ 5f]8kqdf x:tfIf/ u/fP/, lxhf] ;fFemdfq . Tof] v'zLdf d]/f kTgL / aRrfx¿n] s]xL /fxtsf] Zjf; km]g{ kfPsf] d}n] cg'ej u/]+ . cfhsf] lbg d}n] cbfntsf] Tof] s73/fdf aofg lbg pleg' kg]{ lyof] t/ oL ;ab]lv efUb} 5' . a|s ] sf] cfjfhn] d]/f] dg 6'65 \ . k/:qL;Fusf] d]/f] slyt ;fdLKosf sf/0f cfh d efUb} 5' hLjgb]lv xf/]/ . ;Defljt b'36{ gfx¿sf] ;fdgf ug{ g;Sbf . d]/f] dg k'U5 vfln d]/f] 3/, kl/jf/, 5f]/f5f]/L, ;dfh / Tof] gf/L — h;;Fusf] ;fldKon] d}n] of] lgolt ef]uF] . nfv k|of; u5'{ dgnfO{ e'nfpg t/ dg ToxL+ s]lGb|t eO/xG5 . xfb{5' d of] hLjgb]lv, xf/]F . To;}n] csf]{ hLjgsf] ;'?jftsf] sfdgfdf of] ;x/af6 ljbf ePF . t/ oyfy{ d]/f] dg lyof] ToxL+, d]/f] kl/jf/ 5f]/f5f]/Ldf . 5f]/f] Pp6f ;+3f/ tb}5 { . t;y{ p;n] klg dnfO{ bf]ifL 7x¥ofof] / Pp6f 3[0ffsf] kfq 7fGof]] . To;kl5sf] xfd|f] ;DaGwdf ;b}j tuf/f] t]:of{O/Xof] . 5f]/L hf] s]xL a'lem\bg, a'em\5] t/ a'em\g] p;sf] pd]/ ePsf] 5}g To;}n] p;n] klg cfdfs} ;fy lbO{ . obfsbf p;sf] dgn] afafnfO{ Roflk/xG5 t/ cfdfb]lv ;b}j ql;t eP/ . a; /f]lsG5 vfgfsf nflu . k]6df ef]s 5 t/ dgdf 5}g t/ klg vfgf vfG5' of] z/L/sf] lgodnfO{ wfGg . vfgfkl5 Ps k6s k]ml/ d]/f] dgdf d]/f] ljut gfR5 . k|ltef — p;sf] / d]/f] hGd km/s km/s lhNnfdf ePsf] xf] . sfd ljz]ifn] d lhNnf hfFbf Pp6f sfo{qmddf k|ltef / d]/f] e]63f6 eof], ;fdfGo kl/rodf xfdL 5'l§of}+ . s]xL jif{kl5 k|ltef d]/} l5d]sdf e'mlNsO, d]/} ufpFsL a'xf/L ag]/ . ToxL klxnfsf] kl/ro qmdzM xfdLdf ‰ofFluof] . p;sf] klt k|fo aflx/ x'g] ePsf]n] p;n] Pp6f c;n ldq dnfO{ 7fgL, p;n] Pp6f cleefjsem}F ;DemL . p;sf ;d:ofx¿df qmdzM ;fy lb+b} hfg yfn]F d klg . d]/L kTgLn] dnfO{ a]nfa]nfdf ;r]t t'NofO/xL, d ;r]t x'bF } p;sf ;fdLKodf /xg yfn]F . lkmNdxn, kfs{, au}r F f, /]i6'/G] 6 cflb 7fpFdf p;n] dnfO{ ;lhn} lgDTofO{ . p;sf lgdGq0ffx¿ dfGg cft'/ x'Gy]F . k|foM xfdL ;Fu;Fu} h:tf} x'g yfNof}F . ;dfhdf xfd|f] af/]df ljleGg s'/fx¿ sfl6g yfn]5g\ . To;} s'/fn] pu| ¿kdf d]/f] kl/jf/ tx; gx; eof], k|ltefsf] kltn] klg p;dfly cg]s dfgl;s / zf/Ll/s kL8f yKg yfn]5 . p;sf 5f]/f5f]/L kl/jf/ lju|g] eof] . oxL sf/0fn] d]/f] 3/ kl/jf/ / ;dfhdf xfdLn] nfvf}+ ;kmfO k]z ubf{ klg xfdL rf]vf] 7xl/g ;s]gf}+ . oxL sf/0fn] d}n] hGde"ld sd{ed " L 5f8\g afWo ePF . rfrf Û /fdf v]nfjfgsL 5f]/Lsf] cfjfhn] d]/f] tGb|f 6'65 \ . pm hfG5] nf}sf leq /fv]/ . d dgnfO{ jzdf Nofpg ;lSbg . /flt slta]/ ToxL vl6ofdf lgbfP5' ljxfgLsf] lr;f]n] / r/fx¿sf] lr/lj/n] d]/f] lgb|f v'nfpFbf d em;+u . lgb|fsf] 47

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


cf}ifwLn] dnfO{ a;sf] uGtJodf k'¥ofp5, vnf;Lsf] af]nfj6 / hLpdf k/]sf] wSsfn] afWo agfpF5 km]l/ dgnfO{ sfa'df /fVg g;lsg] cj:yfdf cfpg . h'g lgb|fsf] uf]nLn] dnfO{ lgoldt s]xL ;do :jR5 agfpFYof}F t/ To;kl5sf] tgfj km]l/ lgoldt x'GYof] . of] gofF zx/df lhpg] k|of; u5',{ :ki6 lhpg l;S5', lhpF5' . lxhf]sf] Tof] If0f qmdz, dl:tisaf6 kftflnFb} hfG5 . d]/L 5f]/L hf] d]/f] dl:tisdf cfpF5] :jod\ hfG5] cfdf;Fu,} d Psf]xf]l//xG5' . lxhf]sf] d / cfhsf] ddf cfsfz hldgsf] km/s 5 . /xg;/xg e]ife'iff, kl/ro ;a}df gofF kl/ro lnP/ gofF zx/df gofF lhjg lhpg yfn]sf] 5' Pp6f clglZrt eljio lnP/ . Tof] zx/df d]/f] a]Un} kl/rof] lyof] . a]Un} ¿kdf lhpg hfg]sf] lyPF t/ b'efUo d]/L 5f]/Lsf] cg'xf/n] k5\ofO/Xof] . To;}n] 5 dlxgf kZrft\ d}n] cfsf]{ zx/df csf]{ kl/ro hGdfpg k'u] . b'O{ jif{ ljt]5 of] zx/nfO{ sd{el" d agfP/ gofF kl/rodf afFRg l;s]sf] of] ;do . Pp6f ;fgf] 3/, ;fg]f /f]huf/L / km/s kl/rodf . oxL zx/, oxL 3/ oxL /f]huf/Ln] d]/f] dgnfO{ s}b agfO/x]5 . …7n " bfOÒ 7"NbfO Ò ÛÚ …;/ tkfO{n + fO{ af]nfpFb} x'gx' G' 5 .Ú /fdf v]nfjfgsf] cfjfh / Tof] gf/L cfjfhn] d eml:sG5' . Ps} k6s of] kl/lrt :j/n] d]/f] ;+;f/ eTsfOlbG5 . 7"NbfO Û ltdL oxfF, of] zx/df, of] ¿kdf ÛÚ d Psf]xf]/f] x]l//xG5', Ps k6s ljut cfFvf;fd' kbf{ d r'krfk x]l//xG5', x]l//xG5' . …7N" bfO Û d k|ltefÒ .Ú d]/f] cfjfh lg:sb}g, d Psxf]/f] x]l//xG5' . …;/ Û pxfF k|ltef /] .Ú of] ;x/df d}n] km]/F] t/ efiff d a'em\5' oxfFsf k|foM dft[efiffx¿ t/ slxNo} af]lng To;}n] /fdf v]nfjfg klg slgslg d;Fu /fi6efiffd} s'/f u5{ of] d]/f] s/ sfk g} xf] . /fdf v]nfjfg h;n] dnfO{ of] ;x/df lhpg l;sfof] pm d]/f] sd{rf/L dfq geP/ d]/f] Pp6f ldq, cem d]/} x[boem}F ePsf] 5 . hLjg u'hfl//x]sf] 5' p;s} ;flgWodf . 7"NbfO{ of] kl/ro d]/f] hGde"lddf ;fgfb]lv 7"nf ;a}df lk|o ;Daf]wg ;a}sf] nflu Kof/f] 7"NbfO{ . …kn | e zdf{ Û lrGg'ePg dnfO{ <Ú cem} cfjfh v:b}g d]/f] d'vaf6 . d]/f] d'v s;}n] y'lg/x] em}F nfU5 . …cf] dxfzof, tkfO{+ e|ddf x'gf]xbF' f] /x]5, pxfF k|ne zdf{ x}g gfu]Gb| rf}w/L x'gx' G' 5 . dfG5] lrg]/ dfq af]nfpg'xf];\ .Ú …/fdf v]nfjfg ÛÚ s8s]/ d s/fpF5,' /fdf v]nfjfg r'k nfu]/ dnfO{ x]l//xG5 . …7N" bfO{ tkfO{+ oxfF < s] va/ 5 <Ú …l7Ss} 5' .Ú aNn cfjfh v:5 . uf8Lsf] cfjfhn] pm ufl8df k:b5], kl5 e]6g\ ] jfrf ;lxt . /fdf v]nfjfg r'krfk ;fOsnsf] k]8n lvofpF5 . d klg p;sf ;fy k]8n lvofpFb} cl3 al9/xG5' ;Fu;Fu} . cfh af6f] nfdf] 5, /fdf v]nfjfg r'krfk 5 . 48

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


p;s} ;lqmotfn] p;s} s]xL hUufdf ;fgf] 5fk|fd ] f x'G5', s]xL If0fdf /fdf v]nfjfgsL 5f]/L b'w lnP/ cfpFbf d nfhn] lub{5' . d cfk"mnfO{ lgoldttflt/ 8f]/fpg yfN5' . rf}yf] lbg cl:tsf] ToxL ;8sdf ToxL ;dodf k|ltdf dnfO{ s'//] al;/x]sL /lx5] . afWo eP/ p;nfO{ ;Fu} 3/ n]/fpF5' . …7N" bfO ÛÚ 3/ cfOk'uk] l5 p;n] klxnf] ;Daf]wg ub{5] . k|ltef Û df}gtfn] s]xL If0f 8]/f hdfpFb5 . …ltdL slxn]bl] v of] zx/df 5f} k|ltef <Ú pm cfkm\gf] ljutnfO{ nDafpg yfNb5] . …ha ltdLn] 3/ 5f8\of} To;kl5 t /fh'n] ddfly zfl//Ls / dfgl;s kL8fx¿ emg\ a9fpg yfNof] . ltdL / d aLrsf] ;DaGwdf ;dfhn] nufPsf] nfG5gfx¿ ;a ;xL x'g\ eg]/ p;n] d;Fu ;DaGw ljR5]bsf] lg0f{o u¥of] . 5f]/f5f]/L klxn]bl] v g} 5fqfjf;df ePsf]n] d r'krfk tL nfG5gfnfO{ :jLsfb}{ kf/kfr's; ] Dd k'Ug afWo ePF . ltdL ToxL+ eOlbPsf] eP d}n] ;kmfO{ k]z ug{ ;Sy]F xf]nf t/ ltdL gePsf]n] ;lsgF . kf/kfr'ss ] f] nflu cbfntdf pkl:yt x'g' cufj} d}n] Tof] zx/ ;bfsfnflu 5f8]F . zx/ 5f8\bf dgel/ 5f]/f 5f]/Lsf] dfofn] tfgL /Xof] . t/ Tof] clwsf/ klg /fh'n] dnfO{ lbPg . s'g} lbg 5f]/f5f]/L a'em\g] eP kl5 cjZo vf]Hnfg\ eGg] dgdf lnP/ al;/x]sf] 5' . lbbLsf] ;fy s]xL ;do a;]F . legfh'sf] lu4] b[li6 k/]kl5 cfkm}F s]xL sfd u/]/ PSn} a:g afWo ePF . dfOtL klg cfkm\gf] /x]g . kl5 Pp6L dfgj clwsf/jfbL lbbLsf] ;xf/df Pp6f kf7zfnfdf cWoog u/fpg yfn]F . o;/L laTb}5 k|ne d]/f] hLjg .Ú cfFvfel/ cfF;' kfb}{ k|ltefn] cfkm\gf] ljut ;'gfpFbf d klg cf ˆgf 5f]/f 5f]/L ;Dem]/ cfxt aGg k'uF] . d]/f] cfFvfdf klg cfF;' 5tf5'Nn eof] . xfdLn] s]xL If0f r'krfk k|bz{g ul//Xof}F . …kn | eÒ Û ltdLÒ oxfFÒ <Ú …xf], k|ltef ha d}n] hGde"dL 5f8],F s'g} uGtJo ddf lyPg . sd{ynf]sf] vf]hLdf Pp6f zx/nfO{ /f]hF] t/ To; 3/sL 5f]/Ln] dnfO{ d]/L 5f]/Lsf] ;Demgf u/ fO{/xL . To;kl5 of] zx/df cfP/ s]xL ;do ;ª\3if{ u/]F gofF kl/ro lnP/ . kl5 s]xL ;fyLx¿sf] ;Nnfxn] Pp6f u}/;/sf/L ;+:yf rnfP/ of] ;fgf] 3/df lj/fdlt/ hLjg ws]Nb}5' .Ú …PSn} 5f} of ljjxf u¥of} k|ne <Ú …lgtfGt PSnf], PSn} of] hLjg l3;f/L/x]5' k|ltef .Ú pm cfO{, a;L, uO{ km]/L rf8} cfpF5' eg]/ . d]/f] hLjgsf] Pp6f 3fp, h'g 3fp bfudf kl/0ft ePsf] lyof] . vf6f a;]sf] lyof] Pp6f gldl6g] 3fp agL h]gt]g 5f]lk/x]F . t/ cfh ;f9] b'O{ jif{kl5 pm cfO{, pxL k'/fgf] 3fp lnP/, h'g 3fp lj;]s eP/ bfudf kl/0ft e};s]sf] lyof] — T;nfO{ k]ml/ aNemfpg] u/L pm cfO{ . d]/f] hLjgsf] Tof] 3fp vf6f a;]sf] Pp6f bfu km]l/ aNemg yfNof] . d bfu x]b5 {} ' . dnxd vf]Hb}5' . p km]l/ cfpg] jfrfdf uPsL 5, pm cfpg] lalQSs} d km]l/ ljutdf 7f]lSs/xG5' h'g ljut d]/f] 3fp lyof] cfh bfudf 49

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


b]lvPsf] 5 t/ ;dorqmn] ToxL bfu km]l/ 3fpdf kl/0ft x'bF 5 } . of] bfu d]6F" of oxL bfu lnP/ 3fp agfO{ hLjg lhpFm of km]l/ oL ljutnfO{ e'Ng csf]{ zx/nfO{ ;dft'F d bf]wf/df clNem/x]F . x]/f}F ef]ln d /xg] 5' of of] zx/ . bfu /xg] 5 of 3fp aNemg] 5 . ;dos} k|tLIffdfÒ Ò . 99

Hofg} hfg] qf; 5 ho axfb'/ l3ld/]

>L lz;' /Iff k|f=lj= kfjfvf]nf –# ;+v'jf;ef

;fFrf] s'/f n]vf}F eg] Hofg} hfg] qfz 5 . gn]vf}F t 5ftLel/ lk8fx¿sf] /f; 5 . Hofg, hflu/ c;'/lIft x'g] 7fpmFdf af; 5 . cfF ubf{ cnª\sf/ a' ‰gf];\ eGg] d]/f] cfz 5 . ck/fw gn'sfpFm eGg] d]/f] OR5f vf; 5 . To;}n] t ;+st] dfqÒ, gq ;Togfz 5 . d]/f] hLjg, hLjg xf]Og ;fFRr} lhpFbf] nfz 5 . yf]/} eGbf w]/} a' ‰gf];\ eGg] d]/f] cfz 5 . sxfFg/] < s:tf] hflu/ < ;f]Wnfg\ eGg] qfz 5 . lzIf0f k]zf eGg' dfq Û b'u0'{ fx¿sf] /f; 5 . ;a} ;fFrf] s;/L n]Vg' < /fdf]/fd ;Togfz 5 . pgLx¿ dfq bf]ifL 5}gg\ xflsd emg} abdfz 5 . c¿sf] t s] kf] 8/ < ;fyL efOs} qf; 5 . vf]nL lbbfF ;a} kf]n kfk\ 36\nf ls < cfz 5 . c?0f j?0f ;+ud :yn glhs d]/f] jf; 5 . 7fpmF, 7]ufgf kQf nfpgf];\ eGg] d]/f] cfz 5 . Pp6f ufpFmsf] dfq of] b'bz { f xf]Og ;fyL Û of] Onfsfsf] g} ult Psgfz 5 u/Lj lgd'vfx¿sf] ax'dt eP/ s] ug{' < ;'emjem ePsf] 7"nf] g]tf g} jbdfz 5 . w]/} aofg slt kmnfs'F s'/f a' ‰gf];\ eGg] cfz 5 . Hofg, hflu/ c;'/lIft x'g] 7fpFmdf af; 5 ;fFrf] s'/f n]vf}F eg] Hofg} hfg] qfz 5 . cfF ubf{ cnª\sf/ j' ‰gf];\ eGg] d]/f] cfz 5 .. 99 50

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


cg'xf/ r+sL >]i7 u'08', eQmk'/

p;sf] cg'xf/ snfjfbL sljtfh:t} kSs} s]xL gf}nf] lyof] . t/, p;n] sf]/s ] f] lrqdf gofFkg s]xL lyPg kfq / k|sl[ t z}nL / k|:t'lt klg k'/fg} lyP gf6\ozfnfdf n"h:t} etetL kf]Ng] afkm p:t} lyof] p;sf zAbdf lªRr bf/f lªRrfP/ ;Qfsf] bnfnL ug]{ vt/gfs gf]s/zfx emg} h08 eP/ k|s6 ePsf] lyof] . p;sf jl/kl/ ;'s/ftnfO{ x]dns Ko'g afWo kfg]{ cg'xf/xLg eL8 p:t} lyof] /f]dsf kfb/Lsf] cfb]zh:t} p;sf] ljwfgdf ;To cem} jlh{t lyof] . hKg t pm klg ufoqLdGqh:t} ;dfj]zLs} dGq hlk/x]sf] lyof] t/, b|f0] ffrfo{sf] e]ifdf u'?blIf0ff eGb} PsnJosf] a"9L cfFn } f sfl6/x]sf] lyof] dof{bf e+u u/]sf] cf/f]kdf tk:of/t z"bs | f] lz/ sf6\g cem} klg t/af/ lnP/ lxFl8/x]s} lyof] . pm xfd|} cg'xf/ xfd|} dg, xfd|} dl:tis lnP/ 51

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


xfdL g} eP/ k|:t't x'g lxF8s ] f] lyof] t/, pmleq xfdL st} lyPgf}+ xfdL s]xL lyPgf}+ . p;sf cfFvf slt r~rn p;sf] 5fnf Sof d'nfod p;sf] d':sfg slt dgdf]xs p;sf] :j/df s:tf] hfb" p;sf bfFt df]lt p;sf c+u sdgLo t/, pm;Fu 6]Sg] s'g} kfOtfnf lyPg . p;sf] cg'xf/ snfjfbL sljtfh:t} kSs} s]xL gf}nf] lyof] . ev{/ev{/} cg'xf/el/ p;n] ljZjahf/sf ;Dk"0f{ k|;fwg 3;]/ cfPsf] lyof] . 99

5fof “ eljnfn nfld5fg] l8uaf]O{, c;d

eG5g\ dfG5]sf] 5fofF dfG5]eGbf xn'uF f] x'G5 yfxf 5}g slQsf] xn'uF f] x'G5 t/, lhGbuLel/ pp6f ;Dk"0f{ dfG5] cf ˆg} 5fofFn] lylrP/ d5{ . 99 52

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


cf]zf] M ;Demgfsf Ps ofqL k|sfz ;fodL cfh ;dof}F kl5 k]nfhLn] k7fPsf] km];a's :6fo6\;n \ ] d emg\ crlDet ePsf] ;To clxn] 5n{Ë eof] . k]nfhLn] cfkm\gf] ljrf/df vlnn lha|fg, lx6n/ / /hgLz h:tf lrGtssf] u'0f u'0fsf] ul0ftdf pNn]v ug'{ ef] . d /hgLzdf dfly lbOPsf] l;6\sddf clNemPFÒÒ /hgLzsf] pTs[i6 k|d ] k|bz{g . /hgLz aL;f}F ztfAbLsf clGtd dxfg\ ljrf/s x'g\ To;df s'g} ljjfb jf ;Gb]x ca /x]g, dnfO{ t slxNo} klg o; s'/fsf] lrGtf klg ePg . pgL d]/f lglDt s] lyP eGg] tsf{tLt t6lt/ d hfg rfxGgF . /hgLzl;t ;fFRr}sf] d]/f] k|d ] sxfFaf6 s;/L ;'? eof] d olsg u/]/ eGg jf vf]Ng ;lStgF . t/ /hgLz gk9]sf] eP, d ;flxTosf] olt glur x'g] lyOFg . jf, o;f] klg egf},F ;flxTo gk9]sf] eP d /hgLzsf] olt lgs6 klg x'g] lyOFg . /hgLz / ;flxTo . ;flxTo / /hgLz . /hgLzL;flxTo d]/f] hLjgdf PSsfl; cfof] . d ;qsf] lxpFbdf lyPF, sf7df8f}s + f] ahf/df ev{/} b'Oj{ 6f 36gfjnL ;s]/ uPsf] lyof], 5QL;;fnsf] cfGbf]ng / To;;Fu} ev{/} ;DkGg ePsf] ljZjk|l;4 ;f+lults ;d"x uf]bfOuf]sf] sg;6{ . g]kfnsf] Oltxf;df klxnf] k6s ;DkGg ePsf] hfkfgL ;d"x uf]bfOuf]sf] To; eJo / ;Eo ;flËlts emfFsLdf kqsf/ dbgdl0f bLlIfth:t} d klg Ps ;fIfL lyPF . sf7df8f}s + f] b[Zodfg bz/y /+uzfnfsf] k|I] ffnodf xHhf/f}F xHhf/ bz{ssf dfem cl3lNt/ a;]/ ;f] sfo{qmd x]g{ kfPsf] / ghLsaf6 ufosx¿nfO{ b]Vg clg ;'Gg kfPsf] Tof] 38Ln] dnfO{ ;+uLtk|d ] L agfOlbof] . xfd|f] s]6fs]6Lsf] gfpF /fd|f] 5Ò . gfpF /fd|f] 5Ò af]nsf] pgLx¿sf] Tof] uLtn] d w]/} lbg w]/} /ft dw'doL ePsf] lyPF . a]nfotsf] /f]on cNa6{ xn / d]l8l;g kfs{df x'g] u/]sf h:tf zfnLg sfo{qmd g]kfnh:tf] 7fpFDff klg x'g' g]kfnjf;Lsf] lglDt slQsf] v';L s'/f lyof], Tof] s/]G6 cfh klg dxz'z ug{ ;S5' . To;sf/0f klg d ;f] sfo{qmddf sf]/;sf ¿kdf ;xefuL lyPF / ;dj]t\ :j/df ltgsf] uLt …xfd|f] s]6fs]6Lsf] gfpF /fd|f] 5Ú df ;fy lbg k'uF] . uf]bfOuf]sf] ;fËLlts sfo{qmd x]/s ] f] lbgb]lv ;ËLtsf ;"/df emª\st[ x'g yfn]F . ;Q/Lsf] bzsdf ljZj ;+uLt ahf/df la6N;\af6 ev{/} ljd'v ePsf hf]g n]gg rrf{sf] lzv/df lyP, pgL v|Li6fgsf k/dlktf qmfOi6eGbf nf]slk|o eO/x]sf]df ljjfb oyfjt\ lyof] eg] cd]l/sL /fi6«klt l/rf8{ lgS;gn] pgLdfly u/]sf] k|ltaGw ;Dk"0f{ ;dfrf/sf zLif{s aGb}u/]sflyP .

lx Oh l/on gf]Jx]o/ Dofg l;l6Ë Og lxh gf]JXj]/ NofG8 d]ls+u cn\ lxh gf]Jx]/ Knfg 53

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


8hG6 Xofe PgL KjfOG6 ckm Eo" ====== lb la6N;\sf] gf] Jx]o/ Dofg ;'gs ] f] ;do oxL uLtnfO{ v"a dgk/fpg] g]kfnL hg:yfgsf nf]slk|o ufos cDa/ u'?ªsf] d cDa/ x'F ltdL w/lt klg ;'lgPs} xf] . cDa/, gf/fo0fuf]kfn, bLk >]i7, dfl0fs/Tg, bfjf UofNdf], ntf, d]xbF L x;g, df]xDdb /kmLaf6 u'lh|/x]sf] w/f]x/Lo ;do lyof] Tof] d]/f] . ;|ft] f x'gs ' f] uj{ Psflt/ / ;Íngsf] zf}vn] csf]l{ t/ d]/f] efjsLo zlSt a9fO/x]sf] lyof] . Pp6f k|d ] L x[bo lnP/ lxFl8/x]s} x'bF f] x'F ToxL a]nf ;+of]un] b la6N;sf] cfO …d n'ls+u y|f] o", Okm cfO gL8 ;djg ;'lgPs} xf] . d ;fFRr} e'mlSsGy],F la6N;\ d]/f lglDt ufO/x]sf x'g\ ls eg]/ . bfh'x¿sf dfem, ;djoL ;fyLx¿sf dfem d la6N;sf] s'/f ubf{ cln ce]s eO;s]sf] d}n] rfn kfpgyfn]F . sf7df8f}s + f] ef]6flx6L, d?lx6L / emf]5o\ lF] t/ kfOg] la6N;sf kf]i6/ d]/f lglDt b}lgsL sdfOsf rLh eO;s]sf] dnfO{ yfx gx'bF f] xf] . d 3/sf] leQfdf cfdfn] 6fF;s ] f] b]jLb]jtfsf] kf]i6/ lems]/ hf]g n]ggsf] lrQfsif{s kmf]6f] 6fF:g] k/fqmdL jf cg'/fuL eO;s]sf] ghfGbf] x'F . Toltj]nf ev}/} Pl;ofO e"efudf lk|ms l:6«6 gfdn] k|sflzs/0f x'bF } u/]sf] emf]5o\ F] ca tlGsP/ a;Gtk'/, d?9f]sf, d?lx6L x'bF } sÍ]Zj/L —bNn'af6 :joDe"sf lglnldt cfFvfdf cGt/0f eO;s]sf] lyof] . /, ToxL af6f] eP/ u'l~hGYof]Ò An"h, /s / Hofh\ . tL ;a} To; ;dosf k/wfg ;ËLt ag], ltn:dL t'n lyP . aa 8fong\ , la6N;\, hf]g n]gg / cf/8LaLsf 3d}nf uLt u'l~hg] af6f]df d]/f] 3/ k/]sf]n] klg dnfO{ o:tf An"h ;'Ì ;'ljwf / ;Eotf lyof] . la6N;\sf uLt cfw'lgs z}nLn] ljnIf0f lyP . of] Toltj]nf klg gofF lyof] clxn] klg gofF gofF aGb} uPsf] 5 . To; ;dosf o'jf, lszf]/ / afndgf]hutdf ;+uLt lyof] / ltgn] ;+uLtdf cfkm\gf] zlSt / cleJolQm b]Vg yfln;s]sf] t/ntf lyof] . k~rfotsf] r/dsfn clg cleJolQmsf] bdgdf cFuh ]| L sd a'em\g] ;/sf/L c8\8fsf xflsdnfO{ oL uLtn] Tolt b'Mv lbFbg} lyP, hlt efiff cfGbf]ngdf u'l~hg] g]jf/L gf/fÒ efiff Djf;f hflt DjfO{ . leGt'gf b' leGt'gf, Gx'u' bF of leGt'gf . yg qmflGt dh'Os zflGt h'Odv' .. oL ;+nfkn] b]z ysf{O/x]sf] a]nf gLlnd cfsfzdf uP/ ljnLg x'g] gLnf] w"jF fdf la6N;, aa dfnL{, cAaf / aa\ 8fong\ u'~h]sf] d v"a ;lDemG5' . of] ;To xf] ls xfdL ;a} cg'ej –tGqsf] Pp6f o:tf] :t/df 5f}F jf lyof},F hf] ;+:s[lt / ;Eotfsf] 3]/faGbLdf /xG5f}F h;nfO{ k|l;4 jf:t'sf/ rfN;{ sf]l/ofn] ] u¥of] . …zG" oÚ eg]sf 5g\ . xfd|f] z"Go If]qdf To;j]nf o:tf] k/wfg ;+uLtn] k|jz qmflGtsf/L uLt klg k/wfg ;+uLts} ¿kfGt/0f eGg'k5{ . …;u+ LtÚsf] …¿kÚdf cGt/Ë ¿k / ;+uLtsf] Ps/]vLo ;DaGw . k/wfg ;+uLtsf] ljz]iftf g} of] xf], o;df …;/' sf] ljlu|Psf] ;Gt'ngÚ sfod /xG5, aa\ 8fongdf ToxL lyof] Tof] a]nf . /, pgL sljtfnfO{ uLth:t} ufpFy] . aa 8fong\sf z}nL lnP/ Tolta]nf g]kfnL ;+uLt;dfhdf /fNkmfsf cu'jf b]lvP . gf/fo0fuf]kfn lj:tf/} An"hsf lj/f]Stf ePsf lyP ;do;Fu;Fu} . k/Dk/fGj]ifL slj /rgfsf/sf af]nL gf/fo0fuf]kfnLo eO;s]sf lyP . of] ¿kfsf/ Tolt xf]Og hlt zAb x'g] u5{, To;df Wjlg 5 . o:tf] Wjlg h;sf] :kz{n] dfg; ljDasf] hLjGt b[Zo jf syfufognfO{ hufpF5 . sfJozf:qLx¿ o;nfO{ sfJo 54

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


dfg;df k|;K' t cy{ jf cy{sf] ;+of]hgnfO{ hfu|t ug]{ snf eGb5g\ . klZrdLof bfz{lgs o;nfO{ st} st} ls:kmf]6 eG5g\, xfdL ToxL l:yltdf alu/x]sflyof},F ufO/x]sf lyof}F . lxGb':tfgL lgs6 gu/df k|lji6 eO;s]sf] lxKkL ;+:s[lt / kKkL sNr/sf] xNnf vNnf g]kfnsf] uNnL / uN5]8F fdf ;kf{n' eP/ kl;/x]sf] a]nf d w'Dd eP/ o]Nnf] ;adfl/g\ ;'Gb}lyPF . oxL ;do ef/tsf] agf/;df l;tf/ l;Sg la6N;\ cfpg] ckmjfx hf]8n] rNof] . la6N; x]g{] /x/n] ef/tLo kqklqsf lsg]/ k9\g] / ;fdu|L h'6fpg] sfdwGbf yflnof] . oxL a]nf la6N;\ pgsf bz{g u'? dx]z of]uLsf] Jofks sn]j/ lnP/ 5fkfdf b]lvof], d cr"s eP/ /ftlbg dx]z of]uLsf af/]df k9\g yfn]F . dx]z of]uL slxn] cbfgg vzf]uLl;t, slxn] Od]N8f dfsf]; { l;t , slxn] /fhgLlt1 OlGb/f ufFwLl;t b]lvGy] va/sfuhdf . of]uL To; ;do ef/tLo /fhgLltdf / xlnpm8 l;g] hutdf klg zlStzfnL JolQm lyP . t/ pgsf] 9f]Ë, tdfzf / k|bz{gaf6 ;fj{hlgs hut ljd'v x'bF } u/]sf] cjl:yltdf hank'/af6 cfrfo{ /hgzL b]vf k/], ulx/f] lrGtg / r]tgf lnP/ . :jfdL dx]z of]uLsf] /fhgLltsf] ;]jf ;>'iff rln/x]sf] a]nf cfrfo{ /hgLzn] klxnf] k|xf/ /fhgLltdfly g} u/] . /fhgLltsf] hunfO{ pgn] y/sg lbP . ;'?df lxGbLdf k|jrg lbg] /hgLz lj:tf/} cFuh ]| Ldf cjtl/t eP, xfd|f lglDt a'em\g ;/n / ;fWo x'bF } uof] . Sof;]6 ;+:s[ltdf pgL 3/ 3/ lelqFb} uP . ;'?df pgsf] Sof;]6 n's/] ;'Gg'kg]{ cj:yfaf6 ca cln lj:tL0f{ x'bF } uof] . /hgLzsf] af/]df ;'?df h] h:tf] xNnf eP klg pgL To:tf xf]Ogg\ eGg] k'li6 ug{ dnfO{ ufx|f] ePg . pgL hLjg, bz{g / wd{ dfly Psgfz af]Ng yfn], eG5g\ lg wf/fk|jfx . sdf, lj/fd, cf/f]x, cj/f]x ;a} oyf oyf:yfg gfktf}nd} cl8Psf] x'GYof] . pgsf] ljrf/nfO{ Ps :tDesf ¿kdf lnOg yfNof] af}l4s hg:yfgdf . pgL rrf{ / ljjfbdf ;Fu} cfpg yfn] . pgL l;g]dfsf tfl/sf, ;+uLtsf ;fws, ;flxTosf Clifd'lgsf ;ef;+ut / lgs6af6 /; lnFb} cfkm\gf efjzfnL ljrf/ /fVg yfn] . /hgLz slxn] slj, bfz{lgs . slxn] lrGts, slxn] lrqsf/ . yl/yl/sf ¿kdf /hgLz Ps}k6s b]lvg yfn] . pgL ;flxTo, ;+uLt / snfsf jf/]df Ps/;df af]Ng yfn] . pgL cfkm\gf ljrf/ /fVbf pb{s " f dxfslj uflna, vnLn hLa|fg, l;UdG8 k|mfo8, lxGbLsf dxfg\ slj ;flx/ n'lwofgjL, lrgLof bfz{lgs nfcf]T;], clg k|mfG;]nL cl:tTjjfbL n]vs emF kn\ ;fq{ af]s/] lxF8y\ ] cfkm\gf] ljrf/df . d pgsf] ;flxlTos cleJolQmsf] olt ghLs k'Ug yfn]F . pgn] af]ns ] f, eg]sf k+lQm k':tsdf vf]Hg yfNy]F . Pslbg ;+of]un] pgsf] ljrf/sf] ;+sngsf] k':ts k9\g k'uF] , lzIffdf qmflGt . of] k':ts k9]kl5 dnfO{ pgL Ps /fd|f n]vs klg x'g\ eGg] nfUof] t/ kl5 yfx ef], of] pgn] hLjgdf s'g} lstfa n]vs ] f g} /x]g5g\, Tof] n]vs ] f] geO{ af]lnPsf] k|jrgsf] ;+sng dfq /x]5 . pgL klg kfOyfuf]/;h:tf /x]5g\ h;n] cfkm\gf] hLjgdf x:tfIf/ afx]s s'g} sfd u/]sf /x]g5g\ , s]xL kq xftn] n]vs ] f] :d/0f;Dd pgL u5{g\ . d crlDet ePF, pgsf] hLjg ;fwgfb]lv . 55

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


dnfO{ ;Demgf eP;Dd pgsf] klxnf] >f]tJo ;fdu|L d}n] g]kfnL rnlrqsf Ps snfsf/sf] 3/df ;'Gg] df}sf kfPsf] lyPF, pgL ev{/} ef/taf6 lkmNd clegodf k|lzlIft eP/ cfPsf lyP . pgLl;t o:tf y'k}| ;+sng lyP / d pgLl;t dfuL dfuL ;'Gg nfGy]F /, k|d ] k"js { kmsf{OlbGy]F . d]/f] OdfGbf/Ln] u/]/ pgL dnfO{ pgsf ;f/f Sof;]6 ;'Gg lbGy] . d /fuk"js { ;'Gy]F / km]l/ x:tut ul/lbGy]F . tL snfsf/ lyP, 9f]sf6f]n lgjf;L lxdfno nf]xgL . h;sf] jf:tljs gfpF ;'/G] b|gfy nf]xgL ePklg pgL ef/tdf uP/ k9\g yfn]kl5 hGde"ldnfO{ k/af6 ;Dem]/ cfkm\gf] gfpF lxdfno /fv]sf /x]5g\ Tof] s'/f kl5 pgsf efO jf egf}F pgsf lzio rnlrqsdL{ gL/ zfxn] kl5 dnfO{ atfP . cfh lxdfno nf]xgL sxFf 5g\ To;sf] ;Demgf ;Dd klg g]kfnL rnlrq hutn] u/]sf] d kfpFlbg, ca pgsf r]nf gL/ zfxnfO{ yfx;Dd klg 5 ls 5}g pgsf af/]df . lxdfno nf]xgL tTsfnLg /fhkl/jf/l;t lgs6 lyP, ljrf/n] xf]Og k]zfn] . pgsf k"jh { sfd ljz]ifn] b/af/sf lgs6 lyP . pgsf ;FuL;DaGwL /fhkl/jf/sf] zlStdf rn]sf] xf]6nsf] Joj:yfkg x]y{] . pgL lyP, pu|/fi6jfbL . ef/tdf k9] klg pgL ef/tsf] a8] e}of k|jl[ Qsf] 3f]/ cfnf]rgf uy]{ . slxn]sfxLF pgL kLknaf]6df, OGb|rf]sdf pleP/ ef/tlj/f]wL efif0f klg uy]{ . Psk6s t pgn] lxGbL l;g]dfsf gfos zzLsk'sf] lj?4df kf]i6/ 5fk]/ klg leQfdf 6fF;] . ;f+:s[lts ;+:yfgsf dxfk|aGws gf/fo0fuf]kfn u'?jfrfo{n] b;}s F f] d'vdf xl/j+z cfrfo{, ;'lznf s]=;L= nufot\ rfnL;hgf snfsf/nfO{ hflu/af6 avf{:t ubf{ pgn] v'n/] lj/f]w dfq u/]gg\, kDKn]l6Fu u/]/ gf/fo0fuf]kfn alxisf/ cfGbf]ng klg yfn] . To:tf lyP xfd|f lxdfno nf]xgL . hf] /hgLzsf] k|jrg dBkfg gu/L ;'Gy] / a]ns ' f dw'doL eO;s]kl5 ckf/ JofVof uy]{ rf]sdf a;]/ . pgL ef/tsf] ;a} s'/f v/fa ePklg ;+uLt, l;g]df / ;flxToaf6 xfdLn] l;Sg'k5{ r}F eGy] . pgLaf6 /hgLz ;'g/] d /hgLz k|d ] L ePF t/ eSt x'g ;lsgF . /hgLz cfkm} eGy] s'g} k|;u+ df Òr]nfsf] rf/ :t/ x'G5 /], eSt, ljBfyL{, ;fws / cg'ofoL . d s]df ky]F{ To;sf] JofVof d cfkm}n F ] slxn] ug{ ;lsgF . t/ /hgLznfO{ d}n] km}zgsf] ¿kdf eGbf lh1f;fn] ;'g,F] k9]F jf hfg]F . d]/f] cWoogsf qmddf lhb\b" s[i0fd"lt{, /d0f dxlif{ jf bnfO{ nfdfsf ;fWok/s lstfa gcfP;Dd d /hgLzdf clNem/x]F . clxn] klg bz{gsf] cWoog ;'? ug{ rfxg] ldqnfO{ d /hgLz dxf]boaf6} cfkm\gf] :t/ a9fpg ;+st] lbG5' . /, Tof] g} 7Ls k|lqmof xf] eGg] 7fGb5' . t/ /hgLzdf w]/} clNemPdf ;r]t klg u5'{ lsgls ToxfF kf]v/Lsf] h:tf] kfgLsf] t/Ë dfq x'G5 t/ dfgjLo hLjgdf gbLsf] h:tf] nx/ x'gk' 5{ . k':ts k9\g] snf klg gbLdf g'xfPh:t} xf], gbLdf xfdL lxhf] g'xfpFbfsf] kfgL cfh x'bF g} . To:t} xf] k':ts klg xfd|flglDt . d kl5 /hgLzsf k':tsl;t To;/L g} efu]F ,k9\b} 5f8\b} . Pslbg d}n] d]/f cf]zf]eQm ldq g"tg l;+xnfO{ eg], dnfO{ /hgLz y'k}| ljb]zL rsn]6h:tf] nfU5 .Ú t/ Tof] xf] klg . cfh /hgLzsf s[lt gk9]sf] eP, d /d0f dxlif{;Dd k'Ug ;lQmg lyPF . /d0f dxlif{sf] df}g g} ;a}eGbf 7"nf] efiff xf] eg]/ a'em\g dnfO{ xDd] xDd] kYof]{ . hfkfgsf afzf], h]g syf, jf xfos" a'em\g Ps k/fsfi7f x'GYof] . ch]l{ G6gfsf xf]x{] n"O{ af]x; {] 56

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


d]/f lglDt x/fPsf] tf;h:t} x'gl] yof] xf]nf . dL/f, saL/, gfgs, uf]/v jf a'4sf jf/] zLif{s;Ddt s'/f ;Dd k'Ug d]/f] pd]/ jf cj:yfn] Eofpg] lyOFg jf cfh s[i0f l;+x k]nfh:tf kf7ssf lglDt d snd rnfpg] lyOFg . /flDh ltldN;]gf, ;fDa 9sfn, /Tgf nfld5fg], 8f= k|To'z jGt, ldlynf Kofs'¥ofn, z}nz ] l;+x, e"lkg Jofs'n jf lszf]/ kxf8L d]/f lglDt k9\g] lyPgg\ . sflnDkf]ªaf6 ljrng klqsf rnfO/x]sf ;Dkfbs ;'wL/ If]qLn] Pslbg ljB'tkqdf n]lv 7f]s — ] k|sfz ;fodLHo", d}lqs cg'/f]w :jLsfg'{ ePsf]df wGojfb 5 . ljz]if tkfO{s + f] uBsf] d km\ofg} x'F .lkmr/ n]vdf -u'nhf/, sdn]Zj/, nfld5fg] cflb_ tkfO{+ a]hf]8 x'gx' G' 5 . x]gx{' f]nf http://vichalan.echoz.com ;'wL/sf] Tof] ljkq k9]kl5 d}n] uB n]vgdf ;do kmfn]sf] /x]g5', ;'vL ePF . t/ o;sf] ;a} >]o ;g\ ;Q/Lsf] bzs / To;kl5 ljZjdf cfPsf ;flxlTos, ;f+uLlts t/+unfO{ hfG5 hlt a]nf d}n] hf]g n]ggsf] ODoflhg b]c/ Oh gf] x]eg] – sNkgf u/ ToxfF :ju{ x'g] 5}g . _ ;'g+] . ToxL ;do klZrdhut\df Pn=P;=8L=, a|fpg ;'u/, OkLsf] o'udf o'jfk':tf kmFl;;s]sf] lyof] . xfdL k'vf{sf] vf]hdf Oltxf; / ;flxTo k9\b} lyof}F . hf]g n]ggn] o" d] ;] cfOÚd l8«d/ - ltdLnfO{ nfUg ;S5 d Pp6f :jKghLjL x'F _ ufpFbf xfdL lgb{nLo Joj:yfsf] lj/f]wdf ax'bnLo Joj:yfsf] dfu ub}{ ljBfyL{ cfGbf]ngdf lyof},F ;kgf xfd|f] klg lyof] t/ n]ggsf] eGbf km/s . pm sDaf]l8ofdf cd]l/sL ;]gf gem/f];\ eGg] rfxGYof], xfdL eLdgf/fo0f >]i7 / o1axfb'/ a:g]th:tf qmflGtsf/L km]l/ u'kr"k gdfl/o'g\ eGg] rfxGYof}F . ;don] xfdLnfO{ 1fg, lj1fg / ;~rf/sf] olt ghLs k'¥ofofOlbof], dfG5] b]Vg / ;'Gg dfq xf]Og e]6g\ kfOg] ef] . ;fFRr} Pslbg /hgLz kfx'gf eP/ sf7df8f}+ emg]{ va/ cfOk'Uof] . cd]l/sL /fi6«klt /f]gfN8 /]ugsf] nfdf] axfb'/L kl5 pgL cf]/u] fjFh:tf] hËnaf6 b]z lgsfnf eP, 8]lj8 jflzFu6g gfdaf6 . pgL cdl/sf hfFbf h'g gfd lnP/ uPsf lyP Tof] gfdn] pgL kms{g kfPgg\ . Tof] if8\oGqsf lglDt /]ugn] tLg xKtf nufP, pgnfO{ y'g — ] /]l8of] Wjlg k|bi" f0f, 5fkf cvaf/sf d;LuGw / r'?6sf j]:jflbnf w"jF fsf dfem /hgLzrGb| df]xg h}gn] eujfg\ /hgLz x6fP/ 8]lj8 jflzË6g gfdaf6 b:tvt u/]/ pgL 3/ kms],{ 3/ eGgfn] pgn] cfkm"nfO{ a'4 ;Dem]/ g]kfn kms]{ . dnfO{ pgL Toltj]nf ;fx|} lk|o nfu] hlt j]nf a'4sf] hGde"ld g]kfn hfg rfxG5' eg] . ;f/f ef/tLo ;~rf/dfWod cfkm\gf] cf};t a'l4df a'4 ef/tdf hGd]sf] eg]/ e|fds xNnf km}nfO/x]sf] j]nf pgn] a'4sf] hGde"ldsf] 3f]if0ff h]=Pkm=s]= ljdfg:ynaf6 u/] . xfdL a'4 g]kfnsf] dfq xf] eGg] lrGtf ul//x]sf] a]nf /hgLzn] afFRbf /fhfh:tf] afFr dbf{ hf]uLh:tf] d/ eg]/ ;Daf]wg ug]{ uf]/vgfysf] hGd g]kfndf ePsf] xf] eg]/ k|jrg lbP . tL dxfg uf]/v dfly pgn] eofjx k|jrg lbP ;g\ !(&( df, d/f} x} hf]uL d/f] df . ;ft;o b; k[i7sf] ;f] k':tsdf a]nfa]nf g]kfnsf] k|;u+ cfpFbf Pp6f uf]/vaf;L d To;}klg v'; ' L x'Gy] . tL uf]/vsf dxfg\ eQm /hgLzn] cd]l/sL ;/sf/sf ;a} zt{ dfg]/ ;hfoF :jLsf/]/ cd]l/sfaf6 lxF8] , cGt/fli6«o jfo'ofgdf xfts8L ;lxtsf] ofqf u/] . of] xjfO{ lgudf sfg"gd'tfljs klxnf] o:tf] 36gf lyof] 57

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


h;sf lglDt pgL tof/ eP, gjef/t 6fOD;\df of] kmf]6f 5flkPsf] b]Vg kfpFbf d cd]l/sL ;/sf/k|lt nlHht ePsf] lyPF . oxfFaf6 yfx x'G5, cd]l/sf h;nfO{ h] klg ug{ ;S5 . To;}n] t cd]l/sL slj Pn]G; luG;ju{n] eg] — cd]l/sf cfO kms o" .. o;/L ;g\ !(*^sf] em/Lkl5 /hgLz hf]af{ bL a'4 x'g] tof/Ldf g]kfn ljdfg:yndf cfP, xfd|f] k~rfotldl>t zfx ;/sf/n] r'krfk pgnfO{ :jfut u¥of] . pgL s]xL gaf]nL g]kfnsf] cToGt ljjfbf:kb xf]6n ;f]N6Ldf uP, Pp6f ;'O6df df}g ;fwg u/] . d pgnfO{ e]6g\ nfnflot ePF, t/ s;/L < lrGtfsf If0fdf lyPF . d s;}nfO{ lrlGbg y],F d]/f] kx'r F s]xL lyPg . d g b/jf/sf dfG5] lrGy],F g xf]6nsf . d t s]jn slj n]vs, u'?, ;Gtx¿ lrGy]F Tof] klg /hgLzn] g} lrgfPsf / lrgfOlbPsf dfq} . clg afFsL d]/} b]zsf ;flxlTos klqsfn] 5fk]/ lrgfPsf slj n]vs lrGy]F h;nfO{ /hgLz g]kfn cfpg'sf] g s'g} rf;f] lyof] g /x/ < g s'g} cg'lqmof lyof] g} s'g} hfu/0f . dnfO{ t pgL clt cfb/0fLo g} nfUy] lsgeg] pgLaff6} d}n] ;flx/ n'lwofgjLsf] tfhdxn sljtf k9]F . kl5 b]jsf]6fsf] ;+:d/0fdf tfhdxn x]g{ uPsf dfwj l3ld/] / >Lk|sfz l3ld/]af6 yfxfkfPF . /hgLzn] g} ;flx/sf] hfg] jf] s};] nf]u y] lhg sf] Kof/ d]+ ldnf, sf] krf;f}F k[i[ 7df JofVof u/]sf] k9]F . lgaGwsf/ z+s/ nfld5fg]n] e"lk, cDa/ / O{Zj/jNnenfO{ ;Fu} /fv]/ To;dfly lgaGw n]vs ] f] t kl5 k9]F . w]/j} if{kl5 jf z+s/sf] cj;fg ePsf] tL;jif{kl5 xf]nf d]/f ldq j;Gt v8\sfsf] cd]l/sf k|:yfgsf] j]nf wf]jL3f6l:yt Pp6f /]:t/fFdf a;Gtsf] PNadsf] ljdf]rgdf k|dv ' cltly eP/ cDa/ u'?ªn] To;j]nf z+s/s} efiffdf To; uLtaf/] eg]sf] kl5 ;'gF] , of] Pp6f o:tf] uLt xf] ;xL ;dodf ;xL dfG5]n] ;xL uLt ufPsf] uLt oxL xf] . /, o;sf] ;+uLt klg ;xL dfG5]n] u/]sf x'g\ .Æ /hgLzn] o; uLtsf] oltljWg JofVof jf lj:t[lt gu/]sf] eP d ;flx/sf] hfu p7] Vjfa sO{ slxNo} k9\g k'lUbg lyPF xf]nf, jf d]/f ;x[boLsf lglDt slxNo} pkxf/ lbg ;Sg] x'g] lyOFg xf]nf . ToxL k|d ] / pT;u{n] /hgLznfO{ e]6g\ jf b]Vg OR5's lyPF t/ Tof] df}sf sxfF <<< d pgnfO{ ;Gt dxGteGbf g]kfnnfO{ dfof ug]{ Ps ;Hhgsf ¿kdf lbglbg} k9\g yfn]F . pgn] cd]l/sfaf6 v]lbPkl5 klxnf] k|fUe"ldsf ¿kdf lxdfnL /fHo g]kfn g} 5fg] bnfO{ nfdfn] h:t} . ;+;f/sf] clGtd pklgj]z d'ns ' ltAat 5f]8g\ ' clu dxfdfgj bnfO{ nfdfn] klg cfkm\gf] hGdynf]sf] clGtd lsgf/df a;]/ g]kfnsf /fhfsf] :jLs[lt kv]/{ a;]sf lyP, pgsf] clGtd cfzf klg g]kfn g} lyof] . rLg ;/sf/l;t 8/fP/ g]kfnsf /fhf dx]Gb|n] pgnfO{ oxfF cfdGq0f lbg ;s]gg\ — pgL ef/tsf] c?0ffrnlt/ nfu] . /hgLzsf] klg ToxL bzf xf]nf eGg] dnfO{ 8/ lyof] . pgn] df}g;fwgsf] b'Ol{ bgkl5 af]n,] — …kRrL;;o jif{kl5 a'4 km]l/ ltd|f] w/ltdf cfPsf] 5 . :jfut u/ .Ú /fhf dx]Gb|sf 5f]/f klg afa'h:t} 8/fP cd]l/sfl;t . aL/]Gb| pkrf/sf] afxgfn] /hgLznfO{ ge]6L a}s F s uP . To;kl5 /hgLzn] cfkm\gf z'eR] 5's, :jhg / ;f/lydfkm{t\ ;/sf/nfO{ ljgLt efjdf af]Ng] eP, ;f]N6Lsf] an ?ddf . l6s6 b/ klg tf]lsPsf] lyof], kfFrzo / xhf/ . b'j} d"No d]/f lglDt cfsfzsf] kmn lyof] dlxgfel/df afx|;o sdfpg] dh:tf ljBfyL{sf nflu . d klg /fhf aL/]Gb|h:t} 58

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


nfrf/ ePF, cfFugdf cfPsf] kfx'gfnfO{ b]Vg ;'Gg gkfpg] ePF . d}n] Toltj]nf v"a ljrf/ u/]F d]/f] / aL/]Gb| zfxsf] /flz Pp6} xf] ls eg]/ . k~rfotL Joj:yfsf] eQm ePsf] eP d Ps ;~rf/sdL{sf ¿kdf /]l8of] g]kfn jf /f;;sf lglDt cGtjf{t{ f{ lng hfg ;Sy]F kqsfl/tf k9]sf] x'gfn] . Tof] ;f}efUo d]/f] xft k/]g lsgls d 5QL;;fndf Joj:yf lj/f]wLsf ¿kdf h]n uO;s]sf] Ps c;kmn g]tf lyPF, clxn] xf]6nsf] hflu/] . ;flx/s} uLt ;Dem] — F

tL sf] x'g\ h;n] dfofdf Kof/ kfP d}n] t km"n dfu]F sfF8fsf xf/ kfPFÒ . ;flx/n] eg]h:t} d]/f] klg ToxL xfn lyof], ;'gfpg' / ;'Gg' s;nfO{ . ljut b;jif{bl] v h;nfO{ dx]Gb|dfnfe}m+ k9]F cfh tL g} d]/f lglDt Nxf;fsf] ;'g eP . h;n] JofVof u/]sf syfslyt kfq d]/f cufl8 b[lios x'g yfn], slxn] ;flx/, slxn] uflna, slxn] d'Nnf g;L?l2g, slxn] saL/, slxn] k|mfo8, slxn] ;fq{Ò t/ d pg}nfO{ lrgfpg] lk|o ;"qwf/l;t e]6g\ gkfP/ cjfs\ 5' . d l/;n] km]l/ pgsf lstfa k9\g yfn]F laxfg / a]ns ' f 8\o6' Ldf a:bf . d Toltj]nf xf]6n ah|df l/;]K;lgi6 lyPF lbpF;f] sn]h k9\y,F] /fltb]lv laxfg;Dd 8\o6" L uy]+{ . lgb|f wkfpg /flt lstfa k9\y,F] lstfadf zlSt x'G5 eGg] d]/f] 1fg Toltj]nf klg sdhf]/ lyPg / ePg klg . Ps/ft o:t} clgb|fdf lstfa k9\b} lyPF, 8\o6" Ldf . crfgs aQL uof] . aQL uPkl5 xf]6ndf af; a;]sf Ps cltly dl;t d}gaQL dfUg cfP, d}n] vf]hfvfh u/]/ d}gaQL lbPF . d}n] sfpG6/df d}gaQL vf]Hb} ubf{ pgn] d}n] k9\b} u/]sf] /hgLzsf] lstfa x]/5 ] g\ / kl5 dnfO{ ;f]w,] —æ 8" o" l/8 eujfg\ <Æ k|Zg pgn] cFuh ]| Ldf u/]sf] eP klg eujfg\ zAbsf] pRrl/t pgsf] Wjlgdf :ki6tf lyof] / d}n] tTsfn pgsf] klg o; dg'jfk|lt k|d ] /x]5 eGg] a'em]F . d}n] eg], — æof cfO 8' . PG8 cfO P8dfO/ lxd n6 . Æ pgn] eg], — …pgL sf7df08"d} 5g\ . pgsf] k|jrg ;'Gg uPgf} <Ú s;/L hfg"F < pgL ;a}sf nflu xf]Og/x]5g\ , s]jn wgLsf nflu dfq cfPsf /x]5g\ . d t hfGgF . d]/f] t lstfa d} ;+;f/ 5 pgL oxLF 5g\ . ==== s'lGg s] s] eg]5,' cfqmf]zdf k|d ] df / ljt[i0ffdf . tL uf]/fn] dnfO{ uf}/k"js { x]/] / cfkm\gf] kl/ro lj:tf/k"js { lbP, æd]/f ldq . ltd|f] xf]6nsf] /lhi6/df d]/f] h'g gfpF 5 Tof] d]/f gfpF x}g . d]/f] gfpF xf]G;fs/ rfN;{ . eujgn] dnfO{ k|d ] k"js { gofF gfpF lbg'ePsf] 5, :jfdL bLIffGt . d pxfFsf]ÒÆ pgL s] s] eGb} lyP, d}n] Wofg lbP/ s]xL ;'lggF . gfd klg d}n] :ki6 a'lemgF t/ kl5 dfq yfxf kfPF . Toltj]nf t Pp6} s'/f dgdf lnPF, of] klg dh:t} Pp6f k|d ] L /x]5, wgL ePsf]n] oxfF;Dd cfP/ e]6g\ kfPsf] x'bF f] xf] . d t efg'eQm g 7xl/PF, pm t 3fF;L /x]5 . d]/f] nflu p;n] s'jf vlglbg] ;Sg] s'/fsf] ljB'tLo r]t Toltj]nf ;Dd ePg ha p;sf] :jfdL n]lvPsf] lelhl6Ë sf8{ ef]lnkN6 d]/f] 8]:sdf cfOk'Uof] . xf]G;fs/ rfN;{ t /hgLzsf ;'/Iffk|dv ' kf] /x]5g\, d t pgnfO{ e]6/] g} v'zL ePF . pgL dnfO{ xndf l6s6 ldnfOlbg ;Sg] ANofsh:tf] klg nfUg yfNof] . 59

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


dnfO{ ef]lnkN6 dfq yfxf ef], ;f]N] 6L xf]6nsf] u]6b]lv /hgLz a:g] ;'O6 sf]7f;Ddsf] ;'/Iff pgn] x]bf{/x]5g\ . k|jrg lbg] lbgsf] laxfgb]lvsf] tof/Lsf lglDt pgL ;f]N6Ld} a:g] u/L ;g]{ ePsf /x]5g\ . pgL xfdLl;t ljbf dfUg cfPsf j]nf dnfO{ eg], — ældq, ltdL cfpg rfxG5f} eg] ;f]N6Ldf cfh lbpF;f] cfpm . klxnf] lbg xf]ÒÆ :jfutsf efjdf pgn] dnfO{ eGg t eg] t/ d}n] dgdg} eg], — æs] xftdf kfFr;o lnP/ cfpg" . Æ æca t l6s6 klg Kofs\ eO;Sof] . Tolt eg]/ pgL xfdLaf6 cf]em]n eP t/ pgn] d]/f] gfpFdf Pp6f lstfa 5f]8/] uP l6K;h:t} . Tof] xf]6nsf] rng g} xf] . t/ Toltj]nf dnfO{ /hgLz g} daf6 ljbf eP/ uPsf x'g\ ls < h:tf] nfUof] . pgL uPsf] w]/} j]/kl5 d}n] Tof] k':ts vf]n/] x]/,F] Pp6f / cgf}7f] crDdnfUbf] s'/f b]v — F] ToxfF d]/f] gfpFdf pgn] Pp6f ;fgf] rL6 n]vs ] f/x]5g\ . Tof] rL6;Fu} pgn] d]/f lglDt 5f]8/] uPsf k|jz ] kq /x]5 h'g sfo{qmd cjlwe/ tLg lbgsf] nflu g} /x]5 . clu xnsf] ANofs\h:tf] nfu]sf d]/f lk|o ldq xf]G;fs/ rfN;{ oltj]nf d]/f lglDt eujfg\ g} 7xl/P, d v'zLn] cha uha ePF . pgn] lbPsf] k|jz ] kq af]s/] d ToxL lbg k|jz ] kqdf tf]lsPsf] ;dod} d ;f]N6L xf]6nsf] k|fË0fdf k'uF] . /hgLz ;a}sf] bz{gsf] lglDt xf]6nsf] u]6af6 lg:s], pgsf eQmx¿n] /f]Os/fO{ ljnfk u/], sf]xL xfF:b} ?Fb} cfnfk ljnfk ul//x]sf lyP . of] b[Zo dnfO{ cln gf6sLoh:tf] nfu] klg t/ lgoGq0f aflx/sf] lyof], ToxfF sf] wgL, sf] u/La ;a} Ps} k+lQmdf lyP . /hgLz cf ˆgf] k|Voft rf]nfdf lyP h;nfO{ /hgLzLx¿ Rff]uF f eGy] . pgsf] lz/df Pp6f 6f]k lyof] h;df Ps s/f]8 ;Q/L nfvsf] xL/f hl8Psf] 5 eGg] ef/tLo cvaf/gjL;sf] bfjL lyof], d tL ;a} rLh eGbf ToxfF b]lvPsf] tdfzfdf nf]lePF . ToxfFsf] b[Zo pb]snfUbf] aGb} lyof], dfG5] ToxfF o;/L /f]O/x]sf lyP dfgf}F ToxfF sf]xL dnfdL hfFb5 } g\ / xfdL Tof] dnfdLsf ;fyL xf}F . xf]6naf6 s]xL k/;Ddsf] ¿vdlg k'u/] /hgLz kmls{P r"krfk . cg'xf/df s'g} v'zL, s'g} Unflg s]xL s]xL k|ltlqmof lyPg . pgL xft hf]8/] ;a}nfO{ k|0ffd ub}{ 8]9 O~rsf] d':sfgsf ;fy lxF8b\ } lyP . d k'u]F åf/sf] 5]pdf, xf]G;fs/ ToxL+ lyP cfkm\gf] zfnLg d'bf| df . dnfO{ b]Vg] lalQs} pgL d':sfP, d xf/]sf] pgL lht]sf]h:tf] vfnsf] pgsf] xfF;f] lyof] . ha d d':sfPF, pgnfO{ nfUof] hLt pgsf] d]/f] ePsf] /x]5 . /hgLz lj:tf/} cfkm\gf] ;'O6 sIfdf lj>fd ug{ uPkl5 xfdL ;a} lgDtfn'nfO{ k|jz ] sf lglDt af]nfOof] . d ;a}eGbf klxn] xnleq k;],F hxfF d]/f] :yfg /hgLz a:g] ;f]kmfsf] 7Ls ghLs lyof], d;Fu} hd{g 6]lnlehgsL l/kf]6/{ ;'hfgL ef]G8L a;]sL lyOg\, pgL kmtkmtfpFb} lyOg\ — æd}n] eujfg\nfO{ aL;cf]6f k|Zg lbPsL lyPF t/ d]/f t hDdf b'O6{ f k|Zg dfq :jLs[t eP . cf] lhhhÒ . Æ /hgLznfO{ k|Zg ;f]Wg'clu klxn] k|Zg :jLs[t u/fpg'kg]{ k|fjwfg /x]5 . ljZjsf w]/ } snfsf/, lkmNdsf/, g]tfsf] To:tf] rng x'bF f]/x]5 . olb k|Zgsf] pQ/ klxn] g} lbO;lsPsf] 5 eg] ;f]Wg dgfxL /x]5 . ;'hfgL o;}sf lglDt Ps xKtf clu b]lv cfP/ 8]/f hdfP/ a;]sL /lx5g\ . b'ef{Uojz pgsf b'O6{ f k|Zgsf] ;Daf]wg dfq x'g] eP5 cfh . 60

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


d a:bf a:b} tTsfnLg g]kfnsf k|wfgdGqL nf]sG] b|axfb'/ rGb klg cfP/ cl3Nnf] bL3f{df a;] . To;kl5 /fhb/af/sf HjfOF s'df/ v8\uljqmdn] s';L{df cf;g hdfP t/ pgnfO{ e"Os F } s';gdf a:g elgof] . lgodtM ToxfF /hgLz afx]s c¿ sf]xL klg ;f]kmfdf a:g gkfpg] /x]5 . ;'hfgL ef]G8L cfkm\gf] k|ZgnfO{ bf]xf]¥ofP/ x]bl{} yOg\ / ugug ub}{ lyOg\, ToxL a]nf Psk6s ;'/Iff hfFrsL cfP/ 9f8 gb]vfO a:g / k|jrgsf] aLrdf p7]/ ghfg cfu|x u/] . ;'hfgL ef]G8L / d a;]sf] 7fpFsf] kl5lNt/af6 cfpg] ePsf] x'gfn] xfdL pN6f] lbzf kms]/{ a:g jfWo eof}F . s]xL ldg6kl5 xnsf] aQL lgEof], 7"nf] :j/df em\ofnLh:tf] Pp6f rxlsnf] afhf aHof] . em\ofFu . d ;ts{ ePF, dh:t} c¿ klg . k|jz ] åf/df aQL aNof], 9f]sf v'Ng] ljlQs} w"ksf] uGw;Fu} cfrfo{ /hgLzn] k|jz ] u/] . xndf ePsf ;o 8]9;ohgf ;a} gd:t] ub}{ p7], w]/} ljb]zL / yf]/} g]kfnL;Fu} p7] . o;kfln clu aflx/h:tf] sf]xL /f]Pgg\, s/fPgg\ . /hgLz uP/ d~r:y eP . ;a}nfO{ a:g cfu|x ul/of] . /hgLzn] ;Daf]wg nuQ} af]Ng yfn]Ò cx+sf/sf] clGtd lgisif{ oxL x'G5 ls d >]i7 x'F c¿ afFsL ;a} lgs[i6 x'g\ .Æ pgL cd]l/sfsf] bDedfly k|xf/ ug{ yfn] . pgL af]Nb} uP, xfdL ;'Gb} uof}F . pgsf] xftsf] ptf/r9fj, gogsf] ult ;a} gf]6 ug{ nfos lyof] . pgL s'g} k+lQm gx]l/sg / cem} s'g} k|Zg gkN6fOsg pQ/ lbFb} lyP, :j/sf] cf/f]x cj/f]x, zAbdf lbOPsf] d"9tf ;a} lgolGqt lyof] . lgoGq0f gePsf] Pp6} s'/f lyof] ;do — ToxfF laTb} u/]sf] ;do . lj/fd . 99

uhn nLnf/fh bfxfn sd}{of, ;nf{xL (*$$)$^(^@

o;/L lsg ;a}nfO{ lk¥of} ;fyL o;/L lsg w]/} tn lu¥of} ;fyL a]Rof} Odfg, dof{bf / :jfledfg ha hLtsf] 3/leq l5¥of} ;fyL nIf sxfF k'Ug] lyof], s] eof] cfh o;/L lsg aLraf6} lkm¥of} ;fyL ;'tfP/ sfvdfly e'Q] 5'/fn] o;/L lsg d]/f] dg lr¥of} ;fyL < 99 61

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


gof “ jif{ @)^*sf] z'e pknIfdf ;d:t pkef]Qmf Pj+ s[ifsju{df xflb{s d·ndo z'e sfdgf JoQm ub{5f}+ ;+:yfg åf/f pTkflbt DDC a|f08sf b'w tyf b'Uwkbfy{x? ;]jg u/L :j:y /xf}+ .

b'Uw ljsf; ;+:yfg s]Gb|Lo sfof{no, n]grf}/ kmf]g g+=$$!!&!)

gj jif{ @)^*sf] kfjg cj;/df xfd| f ;d:t u| f xsju{ d f ;' v , zflGt, ;' : jf:Yo, bL3f{ o ' Pj+ ;kmntfsf] xflb{ s d·ndo z' e sfdgf JoQm ub{ 5 f} + .

nf]uf]

g]kfn 6]lnsd kl/jf/ 62

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


cfVofgsf/ uLtf s]z/L nLnf n'O “6]n sLlt{k'/, sf7df8f}+

!= JolQm kl/ro !((& ;fn c;f/ @) ut] ksgfhf]n, sf7df8f}d + f hGd]sL uLtf kGt g]kfnL ;flxTodf uLtf s]z/Lsf gfdaf6 k|l;4 5g\ . /fhgLltzf:qdf Pd\=P= u/L s]xL ;do >L % /Tg/fHo nIdL xfO{:s'n, afg]Zj/df lzIf0f u/]kl5 logn] zfxL g]kfn jfo';j] f lguddf ;xfos laqmL clws[taf6 ;]jf ;'? ul/g\ / lgb]z { s;Dd eO{ To; ;+:yfaf6 ;]jf lgj[Q eOg\ . To;kl5 logn] Pe/]:6 PS;k|; ] 6';{ PG8 6«feN;df 8]k6' L hg/n d]gh ] / eP/ sfd u/]sf] b]lvG5 . g]kfn /fhsLo k|1f k|lti7fgsf] ;b:o;lrj klg ePsL uLtf s]z/L ;dsfnLg ;flxTo klqsfdf ;Dkfbs d08nsf] ;b:o klg ePsL x'g\ . gf/L ;flxTosf/x¿sf] ;flxlTos ;+:yf u'~hgsf] ;+:yfks ;b:osf ¿kdf /x]sL uLtf s]z/L xfn pQm ;+:yfdf cWoIfsf] sfo{ef/ ;dfln/x]sL 5g\ . gf/L ;flxTo k|lti7fgsf] ;+/Ifs – ;Nnfxsf/;d]t /x]sL logL kGt :d[lt k|lti7fgsf] cWoIfsf ;fy} g]kfn cfVofg ;dfh, jf0fL k|sfzg Pj+ ;fs{ n]vs tyf ;flxTo ;+:yf g]kfnsf] ;b:o klg x'g\ . pkGof; ;dfhsf] pkfWoIf, g]kfn kmfpG8];g ckm ;fs{ /fO6/ PG8 ln6/]r/sf] ;xcWoIfsf ¿kdf logsf] ;lqmotf /x]sf] kfOG5 . ;flxlTos ;+:yfsf cltl/Qm ljleGg ;fdflhs ;+:yfdf klg ;+nUg logL ljzfn ldng s]Gb|sf] pkfWoIf, afns'df/L o'g:] sf] Snasf] cWoIf tyf u0f]zdfgl;+x cWoog k|lti7fgsf] ;b:o klg x'g\ . ljleGg ;flxlTos ;fdflhs ;ª\3;+:yfdf ;lqmo uLtf s]z/Ln] JolQmut ¿kdf ljleGg k|sf/sf 5fqj[lQ Pj+ k'/:sf/x¿sf] :yfkgf klg u/]sL 5g\ . logn] s]zj/fh d]df]l/on 5fqj[lQsf] :yfkgfsf ;fy} e]if/fh s]z/L cIfo sf]ifsf] :yfkgf u/]sL 5g\ . o;}u/L sfblDagL s]z/L afn;flxTo k'/:sf/sf] :yfkgfaf6 logn] afn;flxTosf] ljsf;df k|/] 0ff k|bfg u/]sf] s'/f klg clj:d/0fLo 5 . logn] ;Ltf>L k|ltef k'/:sf/sf] klg :yfkgf u/]sL 5g\ . o;/L cf ˆgf] lghL vr{ tyf ;lqmotfdf :yflkt clwsf+z k'/:sf/sf] ;+/Ifsdf cfk"m :jo+ /x]/ logn] ltgnfO{ ultzLntf k|bfg ul//x]sL 5g\ . ;flxTosf/ uLtf s]z/L ljleGg ;+:yfaf6 k'/:s[t Pj+ ;Ddflgt klg ePsL 5g\ . logn] w/0fLw/ k'/:sf/, u+sL –j;'Gw/f k'/:sf/, nf]slk|of k'/:sf/, /fli6«o k|ltef k'/:sf/, ?b|/fh k'/:sf/h:tf ljleGg k'/:sf/ k|fKt u/]sL 5g\ . efg' ;flxTo ;Ddfg, gf/L ;flxTo k|lti7fg g]kfn ;Ddfg, gj/ª\u ;flxTo k|lti7fg ;Ddfg, jlgtf ;flxTo k|sfzg ;Ddfg, x[borGb| :d[lt l;h{gf ;Ddfg, aL=8L=TofuL :d[lt ;Ddfgh:tf ljleGg ;Ddfg k|fKt u/]sL logL bfloTj jfª\do k|lti7fg tyf ;okqL o'jf Snaåf/f klg ;Ddflgt eO;s]sL 5g\ . @= ljifo lj:tf/ M cfVofgsf/ uLtf s]z/L @)@! ;fnsf] c?0ff]bodf k|sflzt …ck/fwL sf] <Ú zLif{s syfaf6 ;flxToofqf k|f/De ug{] uLtf s]z/Lsf] n]vgdf lg/Gt/tf kfOG5 . k'ugk'u kfFr bzs nfdf] 63

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;lqmo ;flxTo ofqfdf logn] cfVofgsf If]qdf Voflt cfh{g u/]sL 5g\ . cfVofgcGtu{t\ kg{] syf / pkGof; n]vg logsf] ljz]if ?lrsf] If]q /x]sf] 5 . To;df klg pkGof; n]vgnfO{ cf ˆgf] ;fwgfsf] s]Gb|laGb' agfPsL uLtf s]z/L] @)#$ ;fndf k|sflzt sl;+u/ sf dfWodaf6 g]kfnL pkGof;sf If]qdf k|jz ] u/]sL x'g\ . logsf tLg j6f syf ;ª\ux| tyf P3f/j6f pkGof; k|sflzt 5g\ . logsf] vf]h pkGof; cª\uh ]| Ldf cg'lbt eO{ The search zLif{sdf k|sflzt 5 . cfVofgcGtu{t\ kg{] syf / pkGof;df cfwfl/t eP/ uLtf s]z/Lsf n]vgLsf] j}lzi6\o s]nfpg' o; n]vsf] p2]Zo /x]sf] 5 . @=! syfsf/ uLtf s]z/Lsf t/ª\u -@)%&_, e'd/L -@)%(_, nx/ -@)^^_ h:tf syfs[lt k|sflzt 5g\ . logsf syfdf ;dfhdf JofKt /f]u, ef]s, ul/aL, cGwljZjf;, zf]if0fh:tf ljljw JolQmut, kfl/jfl/s / ;fdflhs kIfx¿sf] oyfy{dn " s k|:t'lt kfOG5 . gf/Lsf ljleGg ;d:ofnfO{ ljz]if :yfg lbOPsf logsf syfdf ljleGg pd]/, cj:yf / ju{sf gf/Lx¿n] ef]Ug'k/]sf b'/j:yf, cTofrf/, b'/frf/, kL8f, cefj, c;Gt'li6, ljjztf, j'm07f, lg/fzf, tgfp, lj;ª\ult cflb kIf lrlqt 5 . gf/Lk|lt x'g] ljljw vfn] zf]if0fsf lj?4 cfjfh p7fO{ ;d:of ;dfwfgsf] vf]hLtk{m ljz]if ?lr b]vfOPsf logsf syfdf kl/l:ylt;fk]If gf/Lx¿ s]xL dfqfdf eP klg cf ˆgf] cl:dtfk|lt ;r]t b]lvG5g\ . b; dlxgf;Dd sf]vdf /fv]/ cf ˆgf] /ut r';fO{ x'sf{Psf ;Gtfgn] cfdfsf] gfdaf6 gful/stf kfpg' kg{] efj cleJol~ht logsf syfdf gf/Lk|lt ;Ddfg / >4f k|s6 ug'k{ g]{ b[li6sf]0f clu ;fl/Psf] 5 . gf/Lsf] zfZjt kIf dft[TjnfO{ k'?ifsf] sdhf]/Lsf sf/0f al~rt ug{' gx'g] wf/0ffsf] k|:t'lt kfOg] logsf syfdf j}1flgs pknlAwn] lbg;Sg] ;'ljwfsf] k|of]uaf6 gf/Lsf] cfdf x'g] clwsf/ ;'/lIft x'gk' g{] efj d'vl/t 5 . j}1flgs pknlAwsf sf/0f lgbf{i] f gf/Ln] Gofo kfpg] ;Defjgfsf] ;ª\st] kfOg] logsf syfdf dlxnf ;zQmLs/0fsf] efj klg cleJol~ht 5 . uLtf s]z/Lsf syfdf sfd / dfdsf] vf]hLdf ljb]lzg afWo g]kfnLsf ;d:of, nf]8;]l8ª, a9\bf] dxFuL, cJojl:yt oftfoft k|0ffnL, dfgj t:s/L, ;z:q åGåaf6 pTkGg kL8f / kl/0ffd, zflGtsf] rfxgf, /fi6«kd ]| , /x:odotf, k|sl[ tlrq0f, juL{o lje]bh:tf cg]s ;Gbe{ / k|;ª\nfO{ klg ljifo agfOPsf] 5 . plrt cj;/ kfP ckfª\un] klg cGo dflg; ;/x l;h{gfTds sfd u/L ;Ddflgt hLjg lhpg ;S5g\ eGg] efj d'vl/t logsf s]xL syfdf afndgf]lj1fgsf] klg k|:t'lt kfOG5 . logsf clwsf+z syfdf hLjg;DaGwL wf/0ff cleJoQm ug's { f ;fy} ;fy} ljrf/ jfSosf] klg k|of]u ul/Psf] kfOG5 . cf ˆgf ljljw wf/0ffnfO{ k|:t't ub{} o'uLg ;fdflhs oyfy{sf] k|s6Ls/0f logsf syf l;h{gfsf] d'Vo p2]Zo /x]sf] b]lvG5 . hLjgdf ;dembf/Lsf ;fy clu a9\b} kfl/jfl/s Pj+ ;fdflhs ;'wf/sf ;fy} ;'vb ;dfh lgdf{0fsf] rfxgfsf] k|s6Ls/0f tyf ;sf/fTds Pj+ ;'wf/f]Gd'v j}rfl/stfsf] k|:t'lt logsf] syfut j}lzi6Ø /x]sf] b]lvG5 . ;f]emf], ;/n / clewfTds efiffsf] k|of]udf ?lr /fVg] uLtf s]z/Lsf syfdf dfgs g]kfnL efiffsf] k|of]u kfOG5 . logn] cf?gf syfdf ljleGg k|fljlws zAbsf] klg k|of]u u/]sL 5g\ . obfsbf jftf{nfkLo / PsfnfkLo z}nLsf] k|of]u kfOP klg j0f{gfTdstf g} uLtf s]z/Lsf] syf n]vgsf] z}nLut klxrfg xf] . 64

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


@=@ pkGof;sf/ @)#$ ;fndf k|sflzt sl;ª\u/sf dfWodaf6 g]kfnL pkGof;hutdf k|jz ] u/]sL uLtf s]z/Lsf ;f}uft -@)$^_, cfjfh -@)$&_, d'lQm -@)$*_, vf]h -@)%)_, clGtd lgDtf] -@)%!_, ljZjf; -@)%@_, v'nf cfsfz -@)%$_, gf]s/L -@)%%_, lgisif{ -@)^)_, ab\lnFbf] lIflth -@)^^_ h:tf cf}kGofl;s s[lt k|sflzt 5g\ . g]kfnL ;dfhdf JofKt ljljw k|sf/sf gf/L ;d:ofnfO{ s]Gb|df /fvL pkGof; l;h{gf ug{] logsf pkGof;df kfOg] d"n :j/ n}ªl\ us ;dfgtfsf] vf]hL xf] . ;fdflhs cGwljZjf;, ¿l9u|:t wfld{s÷kf/Dkl/s dfGotf tyf kIfkftk"0f{ sfg'gL lgodaf6 lt/:s[t Pj+ ckx]lnt ePsf ;Gbe{df gf/L cl:dtfsf] /Iff / :jtGqtfsf nflu logsf pkGof;df cfjfh p7fOPsf] 5 . gf/L lzlIft / r]tgzLn eP kl/jf/, ;dfh Pj+ /fi6«s} pGglt x'g] wf/0ff cleJoQm logsf pkGof;df gf/Lzf]if0fsf] lhDd]jf/ k'?if dfq geO{ gf/L klg ePsf] oyfy{ klg lrlqt 5 . logsf k|foM ;a} pkGof;df gf/Ldf qmdzM b]vfkb{} uPsf] cl:tTjr]t / gf/LjfbL cjwf/0ffsf] k|:t'lt kfOG5 . ;ª\sL0f{ ;fdflhs dfgl;stfnfO{ :jLsf/L gf/sLo hLjg lhpg'eGbf ljj]sk"0f{ 9ª\un] cf ˆgf] zlQm klxrfg]/ clu a9]df gf/Lsf] JolQmut hLjg ;kmn x'gfsf ;fy} gf/Llj/f]wL ;Dk"0f{ ;fdflhs lqmofsnfk qmdzM Go"g x'bF } hfg] ljZjf; cleJoQm logsf pkGof;df gf/L ljb|fx] nfO{ sf]/f ;}4flGts ¿kdf geO{ ljj]sk"0f{ 9ª\un] ;do;fk]If ¿kdf k|:t't ul/Psf] 5 . j}1flgs pknlAw …6:] 66Ø'a a]aLÚnfO{ cfk;L ;dembf/Lsf ;fy :jLsf/]/ dft[Tjsf] sb/ / ;Ddfg ug'{ kg{] wf/0ffsf] k|:t'lt klg logsf pkGof;df cleJoQm gf/LjfbL r]ts} pbfx/0f xf] . of}gsf] t[lKtdf gf/L –k'?if b'js } f] ;fe]mbf/L eP klg :jtGqtfsf cf8df k'?ifn] dgk/L 9ª\un] kl/l:yltsf] kmfObf p7fpg] / gf/LrflxF To;af6 pTkGg gsf/fTds kl/0ffd Pj+ ;d:ofaf6 kLl8t eO{ ;bf lklN;/xg'kg{] Psfª\uL ;fdflhs b[li6sf]0fsf] lj/f]w k|ToIf –k/f]If b'j} 9ª\un] ul/Psf] 5 . P]ltxfl;s ljifo ;d]l6Psf] logsf] d'lQmdf k|oQ ' m P]ltxfl;s 36gf k|:t'ltsf] ceLi6 Oltxf;sf] lrq0f geO{ nfdf] ;dob]lv zf]if0f tyf pTkL8gsf] hfnf]df lklN;P/ /xg afWo lg/Lx g]kfnL dlxnfsf] l:yltnfO{ k|:6 kfg{] p2]Zon] k|l] /t b]lvG5 . logsf] v'nf cfsfzdf rflxF ljleGg sf/0fjz ;8sdf lhpg ljjz afnsx¿sf] bogLo l:yltnfO{ ljifo agfOPsf] 5 . uLtf s]z/Lsf pkGof;df cfGtl/s / afXo b'j} k|sf/sf åGåsf] k|of]u ;txL ¿kdf ePsf] 5 . b'O{ leGg kl/j]z / dfgl;stfsf JolQmsf] j}rfl/s åGå afXo åGåsf ¿kdf b]lvPsf logsf pkGof;df cfGtl/s åGåsf ¿kdf cl:tTj ;r]t JolQmut rfxgf / ;+:sf/sf aLrdf lklN;g k'us ] f] ;ª\s6u|:t dfgl;stfnfO{ k|:t't ul/P klg åGåsf] k|of]urflxF ;zQm ¿kdf ePsf] b]lvFbg} . n}ªl\ us ;dfgtfsf] vf]hL ub{} gf/L :jtGqtfsf] ;Ddfgsf ;fy gf/LjfbL cjwf/0ffnfO{ k|:t't ug'{ pkGof;sf/sf] Wo]o ePsfn] åGå ljwfgdf clNemP/ o;nfO{ nDAofpg] kIfdf g/x]sf sf/0f logsf pkGof;df åGåljwfg ;zQm ¿kdf b]vfgk/]sf] xf] . uLtf s]z/Lsf pkGof;df k|oQ ' m clwsf+z ;xefuL lzlIft, af}l4s x'gfsf ;fy} cf ˆgf] cl:tTjk|lt ;r]t b]lvG5g\ . logsf pkGof;df k|oQ ' m sltko k'?if ;xefuL ;ª\sL0f{ dfgl;stfnfO{ 5f]8g\ g;Sg] vfnsf 5g\ eg] sltko bofn', ljj]sL tyf gf/Lk|lt ;+jb] gzLn eO{ ;xof]u ug{] pbf/ klg 5g\ . gf/L ;xefuLsf] 65

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


cflwSo kfOg] logsf pkGof;df sltko ;xefuLnfO{ cfbz{sf] cfj/0fleq k|:t't ul/Psf] 5 . logsf pkGof;df k|oQ ' m gf/L ;xefuL r]tgzLn, ultzLn, ljj]sL x'gfsf ;fy} cf ˆgf] cl:tTj /Iffsf nflu 86]/ ;ª\3if{ ug{;Sg], lgeL{s, b[9, ;an, ;zQm / lg0f{ofTds zlQm ePsf tyf ;ª\sL0f{ ;fdflhs ;f]rfOnfO{ r'gf}tL lbg;Sg] vfnsf b]lv5g\ . ;dosf] ;3g Pj+ lj:t[t k|:t'lt kfOg] uLtf s]z/Lsf pkGof;df ^ –& jif{bl] v Ps ztfAbLeGbf a9Lsf] ;]/fk]m/f] ;d]l6Psf] 5 . d"n ¿kdf sf7df8f}s + f] dWodjuL{o kfl/jfl/s kl/j]z lrlqt logsf pkGof;df j:t'sf] cfjZostfcg';f/ ufpF3/ tyf ljb]zL e"ld klg lrlqt 5g\ . ljb]zL kl/j]zsf ;Gbe{df :yfgLo /Lltl/jfh / ;+:sf/sf] lrq0fdf lgs} ;r]ttf kfOg] logsf pkGof;df u|fdL0f hLjgsf ;/ntf, xflb{stf, Odfgbf/L tyf ;x/L hLjgsf s[lqdtf Pj+ s'l6ntf klg lrlqt 5g\ . logsf pkGof;df jftfj/0f cfGtl/s / afÅo b'j} kIfaf6 ;'vbeGbf a9L b'vb / qf;b /x]sf] eP klg k|foM pkGof;sf] cGTolt/ ;'vb jftfj/0fsf] ;ª\st] kfOG5 . ljleGg pd]/, ju{ / kl/l:yltsf g]kfnL gf/Ln] ef]Ug'k/]sf cGofo, cTofrf/ / zf]if0fsf] cGTo ub{} ;dtfd"ns ;dfhsf] rfxgfsf] cleJolQmsf ;fy g]kfnL gf/Ldf qmdzM b]vfkb{} uPsf] ;fdflhs ljs[lt –lj;ª\ultsf lj?4 ljb|fx] / cl:tTjr]tsf] k|:t'lt uLtf s]z/Lsf] cf}kGofl;s p2]Zo /x]sf] b]lvG5 . gf/L :jtGqtfsf] ;Ddfgsf nflu cfu|x ub{} gf/LjfbL cjwf/0ffnfO{ lzi6, zfnLg, ljj]sk"0f{ 9ª\un] cleJoQm ug'{ tyf gf/L canf geO{ ;an, zlQmzfnL tyf ;zQm 5g\ eGg] ;Gb]z k|jfx ug'{ klg logsf] cf}kGofl;s ceLi6 /x]sf] kfOG5 . k|foM t[tLo k'?if b[li6laGb' k|of]udf ?lr /fVg] uLtf s]z/Lsf] cfjfh k|yd k'?if b[li6laGb'df ;+/lrt 5 eg] d'lQmrflxF k|yd tyf t[tLok'?if b[li6laGb'sf] ldl>t z}nLdf ;+/lrt 5 . n}ªl\ us ;dfgtf tyf gf/L :jtGqtfsf] kl/efiff vf]Hg] tyf To;sf] JofVof ug{] k|of; ePsf logsf pkGof;x¿ gf/L zf]if0f / pTkL8gsf] dfld{s k|:t'ltn] ubf{ ;+jb] gzLntf / tfls{stfsf] ldl>t ¿k ag]/ b]vfk/]sf 5g\ . ;/n Pj+ ;xh tyf ;xefuLsf] :t/cg'¿ksf] eflifs k|of]udf ?lr /fVg] uLtf s]z/Lsf pkGof;df pvfg tyf 6'Ssfsf] k|of]u klg oyf]lrt 9ª\udf ul/Psf] 5 . o;k|sf/sf] k|of]un] logsf] cleJolQmnfO{ /f]rs / k|efjsf/L agfPsf] 5 . j:t'sf] cfjZostf tyf ;xefuLsf] l:yltnfO{ Wofgdf /fv]/ lxGbL, cª\uh ]| Lsf zAb, kbfjnL tyf jfSosf] k|of]u ;r]ttfk"js { ul/Psf logsf pkGof; o;k|sf/sf ljljwtfo'Qm k|of]un] ;xh, :jfefljs tyf hLjGt aGgk'us ] f 5g\ . j0f{gfTds, ljj/0ffTds tyf ;+jfbfTds z}nL k|oQ ' m logsf pkGof;df ;fdflhs, k|fs[lts If]qaf6 l6lkPsf laDa –k|tLssf] klg k|of]u kfOG5 . o;n] efiffnfO{ cfsif{s / snfTds agfPsf] b]lvG5 . logsf pkGof;df k|oQ ' m zLif{s tyf pkGof;sf] efj, sYo Pj+ p2]Zosf aLr k"/} tfnd]n /x]sfn] tL ;fd~h:od"ns b]lvG5g\ . logsf sl;+u/, clGtd lgDtf]h:tf zLif{srflxF pkGof;sf] qf;b kl/0flttk{m pGd'v b]lvG5g\ eg] cGo zLif{sx¿ ;'vb kl/0flttk{m pGd'v b]lvG5g\ . #= lgisif{ k'ugk'u kfFr bzs nfdf] ;flxToofqfdf y'k}| cfVofgfTds s[ltsf] l;h{gf u/L g]kfnL cfVofgsf If]qdf cfkm\gf] klxrfg agfpg ;Ifd syfsf/ uLtf s]z/L k|foM 66

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


5f]6f5f]6f chl6n ;+/rgfsf syf;h{s x'g\ . o'uLg oyfy{sf ljljw kf6fnfO{ ljrf/ df 9fn]/ cfbzf{G] d'v oyfy{jfbL Pj+ :jR5GbtfjfbL 9ª\udf k|:t't ug{] uLtf s]z/L g]kfnLsL pNn]vgLo syfsf/ x'g\ . uLtf s]z/Lsf pkGof;sf] d"n ljifo ljljw If]qdf JofKt gf/L ;d:of g} xf] . ;dfhdf 36\g] / 36\g ;Sg] 36gfx¿nfO{ ;d]6/] cf}kGofl;s :j¿k k|bfg ul/Psf logsf s[ltdf gf/L lzlIft / ;an eP dfq gf/L :jtGqtf / ;dfgtf k|fKt x'g] wf/0ff d'vl/t 5 . gLltjfbL –;'wf/jfbL r]tgf k|an ¿kdf kfOg] logsf pkGof;df gf/LjfbL cjwf/0ffsf] ;zQm k|:t'lt kfOG5 . j0f{gfTds, ljj/0ffTds, jftf{nfkLo tyf PsfnfkLoh:tf ljljw z}nLsf] k|of]u ug{] uLtf s]z/Lsf pkGof;sf] efiff ;/n / ;xh b]lvG5 . ;du|df eGg'kbf{ jt{dfg ;dosL cfbzf{G] d'v oyfy{jfbL, oyfy{jfbL, cfnf]rgfTds oyfy{jfbL, P]ltxfl;s oyfy{jfbL tyf gf/LjfbL pkGof;sf/sf ¿kdf b]vfk/]sL uLtf s]z/Lsf] of]ubfg g]kfnL pkGof;sf] Oltxf;df kl/df0ffTds / u'0ffTds b'j} b[li6n] pNn]vgLo / ljlzi6 /x]sf] 5 . 99

gof “ jif{ k'mnf];\ dl0f/fh l;+x singhmaniraj@gmail.com

kf/]/ lrQ 7"nf], knfcf];\ cfzf ;d[l4sf] cGwsf/ ;a x/fcf];,\ hudufcf];\ h"g Pstfsf] kL8f, si6x¿ k'/fgf, aNemg' x'bF g} st} klg lx+zf, cftÍ / xTof, cÍ'/' fpg' x'bF g} otfplt pv]lnpg\ lg/fzf h/}af6, 5fcf];\ OGb|0] fL dgdf xif{sf] Hof]lt anf];,\ e'mlNsof];\ ljxfgL ;'gf}nf czflGtsf] hfnf] kmf6f];,\ k}mlnof];\ ;fd|fHo zflGtsf] lxdfn, kxf8, t/fO{ ;j{q, h'd/{' fcf];\ cfef ;b\efjsf] nf]sxLt hudufcf];,\ dudufcf];\ dg cfgGbn] snsn auf];\ afudtL, d':s'/fcf];\ d'xf/ cfdfsf] g"tg j;Gt e'mnf];,\ xfd|f] 3/ uf]7df gofF jif{ k'mnf];,\ xfd|f] dg dlitisdf 99 67

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


cIf/sf] 3/ c?0faxfb'/ vqL gbL slj uf]sn ' clwsf/L ;d;fdlos g]kfnL sljtfsf] If]qdf gofF gfd xf]Og . pgn] /r]sf sljtfx¿ w]/} cl3b]lv ljleGg kqklqsfdf k|sflzt eO/x]sf 5g\ . ev{/} pgsf] cIf/sf] 3/ gfds sljtf ;ª\ux| k|sfzgdf cfPsf] 5 . o;leq ef/L af]Sg] dfG5], b]z l;Fufg]{ xft, cIf/sf cf8df, hf8f], 3/ nufot ljleGg zLif{ssf %$ j6f sljtfx¿ /x]sf 5g\ . cIf/sf] 3/ ;+jb] gfsf] Pp6f To:tf] ;+;f/ xf] hxfF ul/aL / cefjdf afFRg afWo dflg;sf kIfdf jsfnt ul/Psf] 5 . ef/L af]Sg] dfG5] zLif{ssf] sljtfdf OdfGbf/Lsf] ;'Gb/ t:aL/ p;n] cf ˆg} 5ftLdf sf]/]sf] 5 :jfledfgsf] ;'uGw p;n] cf ˆg} b]zsf] km]/f]df l;p/]sf] 5 elgPsf] 5 . dfgjLo ;+jb] gfnfO{ Jofjxfl/s ?kdf n]Vg vlKk; slj uf]sn ' dWodjuL{o dflg;sf kL8fx¿ af]Ng] slj x'g\ . pgsf sljtfdf cS;/ dflg;n] k"/f ug{ g;s]sf ;kgf, cfly{s cefj, gfl;Psf] ;DaGw / hLjgdf tSdfh:tf] k6s k6s ldn]sf xf/x¿ e]l6G5g\ . slj uf]sn ' lg/fz 5}gg\, pgsf sljtfx¿n] xf/]sf dflg;x¿sf] k|ltlglwTj u5{g\ . cIf/sf 3/ ToxL cGof]nu|:t dflg;sf tl:a/x¿ x'g\ . cIf/sf cf8df zLif{ssf] sljtfdf sljn] lhGbuLsf] ;fy{stf ;d]6g\ ] u/]sf 5g\ / cIf/leq} cf ˆgf] cd/tf vf]hs ] f 5g\ . b]z l;ufg]{ xft sljtfdf k/b]zdf a;]/ cf ˆgf] b]zsf] ;Demgf x'G5 / 6'lqmG5 dg elgPsf] 5 . hf8f] zLif{ssf] sljtf d'6' g} sdfpg] lr;f] l;/]6f] af]s/] hf8f] gfdsf] Pp6f cftª\s af; dfUg lxFl8/x\of] elgPsf] 5 . sljtfsf] v]tLdf sljtfs} dnhnn] efjgfTds kf]if0f kfPsf slj uf]sn ' hLjgsf] ;f9] rf/ bzsdf aNn klxnf] sfJos[lt lnP/ b]vf k/]sf 5g\ . cfkm";uF sf bf}tF /Lx¿ ;flxlTos lrgf/Ldf gfdL sxlnP/ klxrfgsf] lx;fadf kfsf] eO;Sbf pgsf] sljtf ofqf eg] s[ltut ¿kdf ev{/ b]vfk/]sf] 5 . zAb / cIf/x¿nfO{ cufw dfof u5{g\ slj . cIf/ / cg'el" tsf] of] u'R5fn] kf7sx¿sf] dgleq snfTds /ª / ;'jf; lbg] s'/fdf xfdL ljZj:t 5f} . uLt / uLtsf/x¿ zLif{ssf] sljtfleq uLtsf/x¿ eg] cf ˆgf] d"Nojfg uLlt ;[hgfnfO{ ;fy{s t'Nofpg eg]h:tf] ;ª\uLt slxNo} e]6b\ g} g\ — sljn] eg]sf 5g\ . xjfOofqf zLif{ssf] sljtfleq cfsfzsf] prfOaf6 wtL{sf rLhj:t'nfO{ xf]rf] / ;"Id b]Vg kfpFbf lsg xf] < dfG5] To;nfO{ ofqfsf] ;fy{stf dx;'; ubf]/{ x]5 elgPsf] 5 .

dg gk/]sf] ef]hg s;}n] /x/ u/]/ sf]RofOlbFbd } f sxfF dL7f] x'G5 / cflv/ nufOlbg]sf] hLpdf g;'xfPsf] n'uf lj:tf/} lj:tf/} Rofltg} k'Uof] .

slj clwsf/Ln] n]vs ] f sljtfdf ljifoj:t'sf] ljljwtf kfOG5, To:t} pgsf] lzNk z}nLdf klg ljljwtf e]l6G5 . cfzfsf] u'/fF; / ;Tsd{sf] pkf;gf zLif{ssf] sljtfleq cfsfª\Iffsf] xnf]df /dfO/x]sf] a]nf st{Josf] s:tf] kl;gf aufP/ cfbz{sf] c3{kfg u/fpmF d ltdLnfO{ elgPsf] 5 . lxhf]cfh Pp6f vNofª\ dNofª\ lbgx'F glhlsg] u5{ / s]xL cfjfhx¿n] lg/Gt/ 5'g\ u5{g\ eGb} sljn] cfjfhsf] cf]t ] f 5g\ . d]/f] cf;fsf] sljtfdf cfjfhx¿leq kmf6]sf] eljio l;pg] xftx¿ vf]hs 68

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;kgfleq sljtfdf d]/L cfdfn] l;p/]sf cfzfsf] e¥ofªaf6 lrKn]/ sl;+u/sf] y'kf| l] eq 8Nnf] kb}{ lyof] cfsflzPsf] Pp6f ofqf elgPsf] 5 . dg gk/]sf] ufF; sljtfdf Oltxf;sf] d}bfg Pp6f x'Gb'/L p7\g} kg]{ eof] b]zeSt 5f]/fx¿ cfFwL / c;Lgf ag]/ h'6g\ } kg]{ eof] elgPsf] 5 . nfnk'hf{ zLif{ssf] sljtfdf k'hf{x¿df gfd ylkb} / d]l6b} hfG5g\ ;/sf/L c8\8fsf df]6f 98\8Lx¿df NofKr]sf lg;fgLx¿;Fu} :jfldTj ;fldTj ;fl6Fb} hfG5g\ elgPsf] 5 . ;ª\ux| leqsf clwsf+z sljtfx¿ ljleGg ;dodf ljleGg kqklqsfx?df k|sflzt ePsf 5g\ . sltko sljtfx¿ ;fdfGo cj:yfdf n]lvPsf 5g\ . pgn] n]vs ] f sljtfx¿ ;/n 5g\ . zAb / jfSo ljGof; klg ;fdfGo 5 . To;sf/0fn] slj uf]sn ' sf sljtfnfO{ cfd kf7sn] Hofb} ;/n eof] klg eGg ;S5g\ .

xftv'§f 5}gg\ p;sf To;}n] s'sd{sf] jLeT; b[Zo 6'n6' n ' ' dfq x]g{ ;S5 uP/ af6f] 5]sL

o; ;ª\ux| leqsf] clGtd sljtf cIf/ klUnPkl5 zLif{ssf] sljtfdf j/kmsf l9Ssf h:tf cIf/sf 8Nnf lxdgbLdf ¿kfGt/ x'bF } ubf{ afFemf v]tx¿ pT;j dgfpg] tof/L ug{ yfN5g\ — sljn] eg]sf 5g\ . 99

b]z sdnf l/;fn Hof]lt

b]z d'6l' eq 9's 9's ul//xG5 clg cf]xf]/ bf]xf]/ ul//x]5 /ut;Fu} gzf gzf leq . zflGtsf] vf]hLdf kG5fpFb} d[To'sf cfofdx¿ eTsfpFb} qmGbgsf ;]tx' ¿ hLjg uLt ufO/x]5 xhf/f}+ ;Ldfx¿ sf]//] cfkm} leq afFRg] axfgfdf dg ;f6]/ cFWof/f]l;t Hof]lt afn]/ u'l~h/x]5 hLjgsf P]gfx¿df /, Roft]/ e|dsf kbf{x¿ x/kn ljj]sdf afFlr/x]5 b]z . 99

69

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


PSnf] la/fdL 3/ ob'gfy ;/n

nfuL rSs/ w]/ a[4 josf] k|f0fL 9nL a];/L sf]xL d5{ csfndf lsg s7} a]xf]; d"5f{ k/L cfkm\g} 56k6Ldf ;a} nug 5g\ cfP/ sf] x]5{ / /f]O{ ef]lu/x]5 si6s/n] PSnf] la/fdL 3/ . a]nf d+l;/ v]tdf nxa/L Tof] wfg kfs]kl5 Tof] df;fGt hgfO{ afbn p7L cfsfz 9fs]kl5, ;f/f wfg 9nfO{ emf5{ ls egL lrGtf p7L cflv/ ef] ef] hfGg st} eg]/ d a;]F PSnf] la/fdL 3/ . ufO{ e}; F L / 3fF; kft 3/sf] ;Dem]/ wGbf ;a} xfdL Ps /x]/ x]g{ klg of] cf}lrTo ofb e}, s]xL sfd s'/f ldnfpg' lyof] ;f]r/] s] k'U5 / p7\g" ;Tg' / a:g' d'l:sn eof] PSnf] la/fdL 3/ . sf]xL t:s/ jf hgfj/ oxfF cfP/ df}sf 9'sL km]/L leq k;]/ s]xL a6'nL rf]/L n'6L lnG5 ls o:t} 3f]/ t/+un] dg lvlr lg:s]/ af/L lt/ nf}/f]s} e/df 3'dF] lbge/L PSnf] la/fdL 3/ . ;fx|} d'lZsn x'G5 plEeg clg p7\bf / ;'Tbf klg lrDnL nf]rg oL b'j} x/38L ef]Ub}5' of] /GygL of] rsf]{ tgsf] b'vfO{ slxn] s]n] lgsf] x'G5 / kL8f cft'/tf lg/Gt/ oxfF PSnf] la/fdL 3/ . k5{g\ of] 3/df cg]s y/Lsf 6G6f ;d]6g\ } k/\of] gftLgL ;xof]uLgL 5 pm o;} ljBfyL{ k9\g} k/\of} cfO{ em6\6 oxfF bofn' lbnn] cfwf/ sf] lbG5 / cf/fdL kgaf6 al~rt pxL PSnf] lj/fdL 3/ . s:nfO{ d atfpFm of] Jolytsf] ;Gbe{ ldNg] syf kftf] 5ftL b'v/] kf]N5 clt g} rsf]{ 5 leqL Aoyf of] s:tf] 36gf crfgs k¥of] Tof] b}jsf] s] e/ s] s] ef]U5 au]/ hLjg gbL PSnf] la/fdL 3/ . 70

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


dflyNnf] x/ of] k5fl8 lt/sf] kftf] / 5ftL clt r:sf lbG5 / kf]N5 b'V5 d ;xF' cJoQm afwf sflt wSsf Ps ldg]6 leq vlgof] nDAofO{ dsf{ kL/ ef]uL a:5 syfJoyf sl7gtf PSnf] la/fdL 3/ . vf]sL cflR5pFn] ;tfO{ clt g} ;jf+u{ ys{G5 of] of}6f 5]b k:of] pslNrO{ st} wf]sf lbg] xf] ls of], kfO{ cf}iflw PS;/] lnO;s]F afFsL c? s] 5 / < vfgf ;+oddf ;ts{ /x'n F f PSnf] la/fdL 3/ . of] of}6f sljtf 5 k|:t't oxfF of] olQ g} n]lvof] kf]vs ] f] sljn] lj/Qm lbnsf] s]xL u'gf;f] 5 of], Kof/f kf7ssf ;dIf o;n]] s:nfO{ s] lbG5 / s]xL uGyg kf]lvof] x[bosf] lj>fds} vflt/ . 99

k|lt:kwf{ s[i0f ahufO{+ a|;N] ;, j]lNhod

ul/aLsf sf/0f b]x Aofkf/ ul//x]sfx¿ cfDbfgL sd x'g yfn]kl5 lrlGtt ag] . Tof] lrGtf pgLx¿sf] ;ª\u7g;Dd k'Uof] . ;+u7gn] 7fGof] — ljZjAofkL cfly{s dGbLsf sf/0f o:tf] ePsf] x'g;S5 . t/ ;a}hgf o; s'/fdf ;xdt x'g ;s]gg\ . Tof] c;xdltsf] :j/nfO{ Pp6f Pg\hLcf]n] k|fh ] S] 6 agfP/ cufl8 agfof] . nfdf] cg';Gwfg kl5 Tof] Pg\hLcf]n] l/kf]6{ tof/ kf¥of] . To;n] b]x Aofkf/df ;+nUg dlxnfx¿sf] 7"nf] e]nf 8fs]/ ;a}sf cufl8 Tof] l/kf]6{ ;'gfpg yfNof] . l/kf]6d { f n]lvPsf] lyof] — …k/fk"js { fnb]lv rlncfPsf] of] Aofkf/ lbg k|ltlbg km:6fpFbf] 5 . dfq u|fxsf] ?rL km]l/Psf] xf] . cfhsn pgLx¿ ;'Gb/, lzlIft / 7"nf 3/fgfsf h:tf nfUg] of}g Aofj;foL dlxnf vf]Hg yfn]sf 5g\ . ltgnfO{ vf]Hb} af6f], uNnL, rf]s tyf xf]6ndf ef+t} fl/g' eGbf Sof6nu x]//] , j]a;fO6df vf]h/] cfkm"nfO{ dgkg]{ nfO{ 5fGg] ub{5g\ . gofF k|ljlwdf cEo:t o:tf gu/aw'x¿n] of}g ahf/df sAhf hdfPsf5g\ . ca ;dofg'sn " tkfO+x{ ¿n] klg cfkm"nfO{ kl/jt{g u/L k|lt:kwf{df cfpg' kb{5 . xfdL tkfO{x¿nfO{ k|lzIf0f lbg]5f}+ . o;sf nflu bftf ;d"x;Fu ;xof]usf] nflu cg'/f]w ul/;s]sf 5f}+ . cg';Gwfgsf] l/kf]6{ ;'g/] ;xefuL tL ;a} :tAw eP . olQs}df Pshgf ;xefuL h'?Ss p7]/ af]Ng yfnL — …cfOdfO{sf] ;f}tf cfOdfO{ g} x'G5 eGy,] xf] /x]5 . xfdLh:tf cgk9 ul/asf] efu vf];/] vfg]x¿sf] ;Tofgfz\ xf];\ Û tL gv/dfpnLx¿nfO{ P8;\ nfuf];\ ÛÚ 99

71

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


k|1f –k|lti7fgdf sljtf lbj; b'ioGt Hof]lt sf7df8f}+ thejyoti2010@hotmail.com

g]kfn k|1f k|lti7fgn] r}q & ut] ljZj sljtf lbj; sfo{qmd ;DkGg u/]sf] lyof] . pQm sfo{qmdsf s]xL /dfOnf k|zª+ u\ x¿ o; k|sf/ 5g\ M – != sfJo kf7sf] ;'?jft ub}{ slj dGh'nn] af3 / dfG5] ;DaGwL sljtf ;'gfPkl5 dnfO{ xtf/ 5 eg]/ lxFl8xfNg' eof] . @= sfJo jfrgs} qmddf k|f1;efsf ;b:o nlnhg /fjnn] hª\un ;DaGwL sljtf ;'gfpg' eof] . #= o;} qmddf slj t'n;L lbj;sf] kfnf] cfof] . pxfFn] sljtf ;'gfpg'eGbf klxn] xF;fpg' eof] o;/L — …cfh ljZj sljtf lbj;, d sljtf ;'gfpg] t'n;L lbj; . To;kl5 eGg'eof] — d cs}{ sljtf ;'gfpF eGg] ljrf/n] cfPsf] lyPF t/ dGh'n / /fjnsf] afw / hª\unsf] sljtf ;'lg;s]kl5 dnfO{ klg nfUof] d klg af3s} sljtf ;'gfpF . To;}n] k'/fg} eP klg d afw ;DaGwL sljtf ;'gfpF5' .Ú olt eGb} pxfFn] afwrfn zLif{ssf] sljtf lgs} bdbf/ ¿kdf jfrg ug'{ eof] . x'gt pxfFsf] sljtf jfrg ug]{ snf k|z; + fnfos g} /x]5 . Tof] sljtf ;'lg;s]kl5 sljx¿df vf;v'; rNg nfUof] ls ca xfd|f sljx¿ klg hª\unsf sljtf ;'gfpg] lxDdt ug{;Sg] eP5g\ . lxDdt gxf];\ klg lsg < klxn] hª\un eGg] zAb ;'Gg] ljlQs} 8/fpg] sljx¿n] hª\unsf afw, l;+x, Zofn / AjfF;fx¿;Fu zx/df g} ldqtf ufF:g yfn]kl5 s]sf] 8/ < $= sljtf jfrgdf sljx¿ dfq lyPgg\ lgjGwsf/ / ;dfnf]rsx¿ klg lyP . vfF6L sljx¿ eg] sd} lyP . /hgL 9sfnn] sljtf ;'gfPkl5 Pshgf sljn] eg] …pxfF slxn]bl] v slj <Ú pxfFnfO{ d~rdf …sljÚ eg]/ af]nfOPsf] lyof] . pxfFn] klg elglbg' eof] …d sjloqL x',F slj xf]Og . t/ sljsf] lnË x'bF g} .Ú clg t sljx¿ d'vfd'v ug{ yfn] . d';d ' ; ' ' xfF:g yfn] . %= vfF6L slj >a0f d'sf?ªn] sljtf ;'gfpg' eof] . ;'?df t nfUof] sljtf g} xf] . ;'Gb} hfFbf n3'syf xf] ls h:tf] klg nfUof] . To;kl5 km]l/ ;'Gb} hfFbf n3'syf xf]Og, nfd} syf xf] h:tf] klg nfUof] / cGTodf t syf ;yf xf]Og /x]5 k"/} Oltxf; kf] /x]5 eGg] yfx eof] . pxfFn] cfwf306f;Dd cf ˆgf] k'vf{sf] k"/} Oltxf; ;'gfpg' eof] . clg lxFl8 klg xfNg'ef] 6\ofS;L ef8fsf] vfd / vfhfsf] kf]sf] Rofk]/] . clg Pshgf >f]tfsf] k|ltlqmof cfof] — cfk"m eg] d~rg} sAhf u/]/ sljtf eg]/ Oltxf; ;'gfpg] clg c¿sf] ;'Gg' knf{ eg]/ ;'Os F R' rf 7f]Sg] < jf, Sof uha 5 . ^= Tof] lbg s'nklt a}/fuL sfO{n + fnfO{ lrtjgaf6 k|d] ljgf]b gGbgn] …cfh ljZj sljtf lbj; xf] — k|1f k|lti7fgsf] s] 5 sfo{qmd <Ú eg]/ ;f]w5 ] g\ . clg s'nkltn] …xfdL bf];f| ] k6s ljZj sljtf lbj; dgfpFb} 5f}+ .Ú eg]/ hjfkm lbg' eP5 . To; kl5 gGbgn] eg]5g\, — …xfdL t t];f| ] k6s ljZj sljtf lbj; dgfpFb} 5f} —+ ToxL eP/ ;f]ws ] f] xf] .Ú ljZj sljtf lbj; dgfpg]df ;/sf/L ;+:yfeGbf klg lrtjg cufl8 /x]5 . 72

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


&= vf]6fª\sf 6+s lu/Ln] ca …d sf7df8f}+ a:b}al:bgÚ eg]/ hf]8bf/;Fu sljtf ;'gfpFbf ;efejg k"/} xfF;f]df /dfof] . lu/Ln] ;/sf/L ;]jfaf6 cjsf; lnPkl5 pgn] ;/sf/sf] e|i6Jojxf/nfO{ klg sljtfdf pNn]v ub}{ cfqmf]z kf]vs ] f lyP . ca pgnfO{ olt a]nf cfP/ sf7df8f}d + f a:g dg nfu]g5 / sf7df8f}d + f a:g dg gnfUgfsf y'k|} sf/0fx¿nfO{ sljtf dfkm{t\ JoQm u/] . h] xf];,\ pgsf] sljtfaf6 >f]tfx¿n] dgUo ;Gt'li6 kfPsf] cfef; kfOGYof] . *= ljZj sljtf lbj;df sljtf ;'gfpg cfdlGqt ljlzi6 -k|1f k|lti7fgn] rog u/]sf_ sljx¿d4] w]/h } ;f]n] cf –cfk\mgf sljtf ;'gfpFb} vfd ;dfpb} v'?v? aflxl/Psf] b]v/] >f]tfx¿ eg] lhNn kl//x]sf lyP . To:t}df cf ˆgf] kfnf] cfPkl5 slj dgf]h Gof}kfg]n] …sljtf ;'gfpg cfP/ uNtL kf] ul/P5 lsÚ eGg] Joª\Uo klg u/]/ sljtf ;'gfpg' eof] . pxfFn] sljtf ;'gfpFbf cfwfh;f] d]r t vfnL e};s]sf F f eg]/ lyP, h] hlt ;|ft] f afFsL lyP — tL klg sljtf kf7 slxn] ;lsPnf / p7f}n lbSs ePsf] cg'xf/ lnP/ klv{/x]sf lyP . To;/L ljZj sljtf lbj;df 6\ofS;L vr{ jfkt\ ?=#$). – pknAw u/fP/ ljlzi6 sljsf] ¿kdf af]nfOPsf w}/h } ;f] sljx¿ cf ˆgf] sljtf ;'gfpg] lalQs} v'?v'?sf] lxF8s ] f] b]v/] k|f1 a]~h' zdf{ lgGofp/f] cg'xf/ nufP/ afFsL ePsf dfG5]x¿sf] cg'xf/df k'nk' n ' ' x]gx{' G' Yof] . Tof] x]/fOdf s[kof tkfO{x+ ¿ t ghfg';\ x} eGg] cfu|x lyof] ls < h] xf];\ g]kfn k|1f k|lti7fgn] ljZj sljtf lbj;nfO{ klg dfGotf lbP/ sfo{qmdsf] cfof]hgf u/]sf]df wGojfb lbg} kb{5 . 99

k|sflzt eof] sd{of]uL ab|Lk|;fb kxf8L M cIf/sf] clejfbg ;Dkfbs — z]if/fh lzjfsf]6L k|sfzs — 1fgu'g ;flxTo k|lti7fg d"No ? @)). – tyf

wgah| ah|frfo{ M :d[lt / :kGbg x]bf{ dgdf nfu]sf s'/f n]vs — dx]z/fh kGt k|sfzs — 1fgu'g ;flxTo k|lti7fg kfOg]7fp “

Pstf a's l8li6«Ao'6;\,{ yfkfynL sf7df8f}+ tyf

cGo k|dv ' k':tsk;nx¿ 73

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


kf7s kqf+z — ! /fk|p kf]v/]n

hgpbo uNnL, l;kmn $$&!*!!

cleJolQm c+s !%! k'if df3 @)^& k9\g kfOof] . ljwf cg';f/ syf, lgaGw – ;+:d/0f, kof{jnf]sg, sljtf cflb k|sflzt /rgfx¿ pk/ Ps kf7ssf] k|ltlqmof / ljrf/ oxfF /flvG5 . != n3'syfdf eLd/fgf lh1f;'sf] …:jtGqtfÚ /fd|f] 5 . gf/fo0f ltjf/Lsf] n3'syf rNtLsf] ljifodf n]lvPsf] cf};t syf nfUof] . avtaxfb'/ yfkfsf] …k0" f{Ú ;'b/' klZrdsf] ;LdfGts[t kl/jf/sf] OdfGbf/, d]xgtL JolQmsf] ;+wif{ / p;n] b]v] ef]us ] f] kl/l:ylt / ToxfF cfPsf kfqx¿ xfd|} ;dfh oyfy{ x'g\ . t/ a9L uGyg / nfdf] ljj/0fn] lzNkkIf vl:sPsf] nfUof] . …nfnsfhLsf] gofF 3/Ú sGx}of gf;ggLsf] /fhgLlts Jo+Uodf pRr:t/sf] syf xf] eGg] dg u¥of] . jt{dfg g]kfnsf /fhgLlts 8g / ;rf]k~hf dfsf{ qmflGtsf/Lx¿sf] cfd"n kl/jt{gsf gfddf Wj+zsf] Joyf af]ss ] f] of] syf o; c+ssf] >]i7 syf xf] . z/b If]qLsf] …:jfbÚ bGTosyf z}nLsf] cf};t Jo+Uo syfdf lnG5' . @= n]v lgaGw tkm{ o'j/fh gofF3/]sf] …xN] ;]sf] /]l8of]Ú lgofqfdf cd]l/sL e"lddf xf}l;P/, /f}l;P/ g]kfnL 8fP;kf]/f aGg k'us ] f o'jf hdftsf hLjg a[Qsf s]xL kIf /fd|f] u/L cfpg ;s]sf] 5 . e'jgxl/ l;Ub]nsf] nfdf] ;+:d/0f k6\of/ nfUbf] lghL uGyg /;xLg nfUof] . hLjf nfld5fg]åf/f :yflkt u'7Ln] cfof]hgf u/]sf] kß>L k'/:sf/ ;df/f]xdf ;xefuL ePsf ljåfg\ ;|i6fx¿sf] hd36sf] :d/0f wg/fh lu/L -;+:d/0fsf/_ hlQs} /f]rs 5 . lgdf]x{ L Jof;sf] …zÍ+ /frfo{ ltdL e'mÝf xf}Ú uxg ljifo j:t'df n]lvPsf] ts{k0" f{ lgaGw xf] . w]/} tfgt'g ePsf] sDhf]/LnfO{ kG5fpg] xf] eg] of] pRr :t/sf] af}l¢s lgaGw xf] . #= sljtf uhn u/L !( yfg /x]5g\ . nfj0o ;fksf]6f / gj/fh sfsL{sf] xfF:o JoUo sljtfx¿ cf};t :t/sf /x]5g\ . /d]z vs'/n ] sf] sfJosd{nfO{ Joy{sd{ eg]/ a'em\g] /;xLg k|f0fLx¿;dIf b'Mv];f] kf]Vg' eGbf ;Eotfsf] k|f/Deb]lv g} sfJo / c¿ nlntsnf sd{ dfgjhLjgs} cleGg cË ag]sf] ;Gb]z /fVg ;Sg' x'GYof] . k]zn cfrfo{sf] sljtf ;'Gb/ ;[hg xf] . ljgf]b c>'dfnL k|:t't uhndf vf;} hDg ;s]sf 5}gg\ . c? sljtf uhn b'O{ rf/lt/af6 a6'n af6'n u/]/ jf k'/fg} s'/fnfO{ bf]x¥ofP/ jf zAbsf] y'kf| ] agfP/ slj aGg] c;kmn k|of; ePsf] b]lvG5 . uhnx¿ w]/h } ;f] ;f}Gbo{xLg t'sjGbL dfq 5g\ . $= ctLtsf kfgfsf :tDesf/ lzj /]UdLn] ;fljsem}F o; k6s hoGtL klqsfn] Oltxf;sf] sfn v08df jfªdosf] >Lj[l¢ u/]sf] ljifonfO{ /fd|f] ljZn]if0f u/]sf 5g\ . %= hd36x¿af6 ofofj/sf] cfsif{s :tDe xf] . ;flxTosnf Jo;gLx¿sf] k'm;{bsf] If0fdf ul/g] 5f]OlbNnuLnfO{ zAba4 ug]{ xf] . o; c+ssf P3f/j6f dWo] 74

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


df]6fdf]6L rf/j6fdfq 5f]OlbNnuL x'g ;s]sf 5g\ . afFsL k|; + u /;xLg ;Djfb dfq 5g\ . ofofj/sf] ;+Vof a9fpg' eGbf vf; 5f]OlbNnuLnfO{ dfq 7fpF lbbf kf7ssf] ?lr ;d]t kl/is[t x'g;SYof] . …cleJolQmÚ ;flxlTos kqsfl/tfsf] nfdf] sfnv08nfO{ k|ltlglwTj u5{ . o;n] P]ltxfl;s lhDd]jf/Lsf ;fy afª\dosf] >Lj[l4df cfk"mnfO{ ;dlk{t u/]sf] s'/f ;j{ljlbt} 5 . o;sf kf7s leGg leGg ?lr / :t/sf xf]nfg\ . gjn]vsnfO{ klg oyf]lrt :yfg / cj;/ lbFb} cfPsf] sfo{ ;/fxgLo xf] . t/ eljiosf] ;Defjgf af]ss ] f] gjn]vgsf] klxrfg u/L :yfg lbg' ;Dkfbssf lglDt xfFs / lhDd]jf/L ;Fu;Fu} /xG5 eGg] s'/f;Fu xfd|f jl/]i7 ;DkfbsHo" ;'kl/rlt g} 5g\ . a9L s] eg'F < 99

kf7s kqf+z — @ dg'hafa' ld> xld{tfh, af}4

cleJolQm ;flxlTos klqsfn] g]kfnLsf JoQm efjgfx¿ nfO{ ;fb/ phfu/ ub}c { fPsf] w]/} jif{ e};s]sf] s'/f ;j{ljlbt} 5 . ;'?sf sltko cÍx¿ d}n] k9\g kfOgF, ;lsg . cyjf k9\g] ;'ljwf k|fKt x'g ;s]g . d ;do ;Demg ;lQmg — ;DejtM @%÷#)cf}+ k"0ff{Íb]lv ;x[boL ldq tyf ;flxTosf/ gu]Gb|/fh zdf{ cfkm+n } ] k|d ] k"js { k|To]s c+s pknAw u/fOlbg yfNg'ePsf] xf] . tTkZrft\ lg/Gt/ o;sf] ;'vb pGglt / k|ultsf] ¿k x]b{} hfg] ;'cj;/ dnfO{ k|fKt e}/x]5 . lbg k|lt lbg pRr:t/Lo ;flxTo kIfsf ljljw ljwfx¿ o;df csif{s 9+uaf6 k|:t't ul/g nfu]sf] b]Vbf dnfO{ v'zL nfUg' :jfefljs} xf] . Ps JolQmsf] kl/>daf6, Ps ;flxTosf/sf] kl/>d / k|of;af6 h'g ¿kdf o;n] k|ult ub}{ cfof] — ;flxTodf JolQmut :t/af6 h'g ;]jf k|bfg ub}{ cfof] — g]kfnL ;flxTosf] Oltxf;df o;sf] pTs[i6 :yfg /x]sf] s'/f kf7sju{ ;a}nfO{ ljlbt} 5 . Ps JolQmsf] k|of;af6 w]/} jif{ cl3 yfngL ul/Psf] of] k|of;df ;DalGwt lgsfoaf6 s'g} ;xof]u t s'/} 5f8f}+ rf;f];Dd glnPsf] b]Vbf g]kfnL ;flxlTos If]q lgSs} ddf{xt xFb' } cfPsf] 5 . xfn} o;sf] k"0ff{Í !%), !%! / !%@cf}+ c+s Ps}rf]l6 k|fKt eof] . o;sf] aflx/L ¿k, cfGtl/s ¿k tyf kf7\o ;fdu|Lx¿sf] :t/ x]bf{ o;df w]/} 7"nf] k|ult e};s]sf] /x]5 eGg] s'/fsf] af]w u/]+ . o;}u/L o;n]] lr/sfn;Dd lg/Gt/ pGglt, k|ult / ljsf; ub}{} hfcf];\ eGg] xflb{s z'eR] 5f JoQm ug{ rfxG5' . 99

;+;f/sf ;ftj6f dxfåLkx¿d4] 5 j6fdf k'lu;s]sf] 5', Tof] klg cToGt dgdf]xs k|fs[lts :ynx¿df . t/ olb :ju{sf] vf]hL ug]{ xf] eg] Tof] cGt sxL+ xf]Og, d}n] g]kfnd} kfPsf] 5' .

—s0f{ zfSo 75

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


76

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


hd36x¿af6 ofofj/ ^]lnkmf]g jftf{ -2067. 12. 1_

wg/fh lu/L M dl0fHo", gd:sf/ Û sdndl0f bLlIft M gd:sf/, gd:sf/ . cfh s'g} rdTsf/ < wg/fh lu/L M Pp6f hl6n k|Zg 5 . sdn bLlIft M hfFrdf cfpF5 < wg/fh lu/L M cfpFbg} , 6]lnkmf]gdf dfq cfpF5 < sdn bLlIft M k|Zg ;'gf}+ < wg/fh lu/L M of] b]zdf ;a}eGbf a9L bdg sxfF < s'g 3/df < s'g sfndf eof] < sbL M a8f] hl6n k|Zg 5 . /f0ff sfn egf}+ ls k~rfot sfn egf}+ ls u0ftGq sfn egf} < wg/fh lu/L M ;a}eGbf a9L bdg k~rfot sfnb]lv cfhko{Gt eO/x]5 / Tof] r/d bdg e'jg 9'u+ fgf lbbLsf] 3/df eO/x]5 . sbL M cf], xf], xf] ;fFRr} xf], ljr/L e'jg 9'u+ fgf . 9 ;f}/fxf -067 . 12 .24 _

wg/fh >Lcf]d wg/fh >Lcf]d wg/fh >Lcf]d wg/fh >Lcf]d wg/fh >Lcf]d wg/fh >Lcf]d wg/fh >Lcf]d

lu/L M /f]bghLsf] cg'xf/df d':sfg < /f]bg M ;f}/fxfsf] uf]kLnfO{ e]6k] l5ÒÒ. M k|m; ] x'gn ' fO{ k|; ] rf}tf/Ldf < M k|m; ] xf]Og, lbdfudf :6«; ] eO/x]5 . lu/L M 8«; ] ldn]g / < M vf]O s] eof], s] eof] < lu/L M s]xL ePsf] x'g' k5{ . M d]/f] s'/f ;'g/] tkfO{+ klg ?g' k5{ . M tkfO{s + f] s'/fn] of] dg 5'g' k5{ . M of] sljtf xf] ls uhn xf] < M tkfO{+ lsg khn xf] . M of] ofqf ;hn ef] . M cfFvfdf cfF;' b]lVbg . M of] s'/f dw'ks{df n]lVbg .

9

>Lcf]d wg/fh >Lcf]d wg/fh >Lcf]d wg/fh >Lcf]d

/f]bg >]i7 M /fdafa' l3ld/]nfO{ lsg o;/L n'sfP/ /fv]sf] lu/LhL < lu/L M dtnj < } f kl/ro u/fpg' kb}g{ < M Tolt /fd|f] lgaGw n]Vg] dflg;nfO{ dl;t a]nd M lr;f dflg;x¿sf] k|ltof]lutf ePsf] 5 of] b]zdf < M ePsf] 5}g, of] k|;u+ stfaf6 cfof] < M To:tf] k|ltof]lutf ePdf l3ld/]Ho" ;w}F k|yd . M PM xf] / <

9

77

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


^]lnkmf]g jftf{ - ldlt lal;{of]_

wg/fh lu/L M bfh', gd:sf/ . cfh Pp6f s'/f yfxf kfPF . hubLz l3ld/] M of] 6]lnkmf]g Dofgn] s] pTvgg u¥of] < wg/fh lu/L M bfh'n] u0f]z dlGb/df uP/ …bc ' fÚ dfUg' ePsf] /x]5 . hubLz l3ld/] M s] eG5 of] u}8+ f] < s'/f a'lemg . wg/fh lu/L M xh'/sf] ;;'/faf u0f]zk|;fb, efph" b'uf{ cfrfo{, dfUg' ePg t b'cf < hubLz l3ld/] M xf], xf], xf] 9

wg/fh lu/L M dl0fHo", ho xf];\ < sdn bLlIft M ho xf];,\ ho xf];,\ cfh uhn ;'Gg kfOg] ef] < wg/fh lu/L M xf]Og, xf]Og, cfh d 76\6fsf] d"8df 5' . sdn bLlIft M nf} 76\6} ;'gf}+ g t . wg/fh lu/L M Pp6f slj xh'/nfO{ e]6g\ cfof] . sdn bLlIft M cfof], To;kl5 < wg/fh lu/L M dfof nfUbf] cg'xf/ agfP/ xh'/l;t b'O{ nfv ?k}ofF ;fk6L dfUof] . sdn bLlIft M dfUof], To;kl5 . wg/fh lu/L M xh'/n] eGg'eof], sljhL d tkfO{n + fO{ olt ;xof]u ug{ t ;S5' . t/ tkfO{n + ] dnfO{ e'Qmfg ug]{ slxn] < sdn bLlIft M To;} eg],F To;kl5 . wg/fh lu/L M To;kl5 p;n] 9'Ssl;t eGof] — dbg k'/:sf/ cyjf hubDaf>L kfPkl5 . sdn bLlIft M xfpm, a08/k'mn Û ho xf];\ . 9

wg/fh lu/L M bfh', gd:sf/, d 6]lnkmf]g Dofg hubLz l3ld/] M s] 5 va/, lrQf}gsf u}8+ f hL < wg/fh lu/L M Pp6f d'Qms k'm¥of] . hubLz l3ld/] M ;'gf},+ ;'gf}+ . wg/fh lu/L M k/LIff xf];,\ lr6 gxf];,\ of] t x'g} ;Qm}g, cbfnt xf];,\ /L6 gxf];,\ of] klg x'g} ;Qm}g . c¿ c¿sf s'/f c¿x¿ g} hfg'g,\ hubLzn] n]vg' ,\ lx6 gxf];,\ of] klg x'g} ;Qm}g . 9

r'bL /D#f, efg' dxf]T;jdf -067 12 29_

wg/fh lu/L M -x'/L atf;n] kfn p8fP/ ;flxlTos sfo{qmd layf]lnPkl5_ 1fg'bfbf, cfh sljx¿sf] o:tf] sGtlahf]u lsg eof] yfxf 5 < 1fg'jfs/ kf}8n ] M s;/L yfx kfpg], d ;j{1/Tg t'nfrg xf]Og . wg/fh lu/L M :ju{df xfd|f afh] efg'eQm l/;fP . 1fg'jfs/ kf}8n ] M lsg l/;fpg' k¥of] < wg/fh lu/L M cfh j}zfv ==== ut] . efg'sf] g t hGd lbg g d/0f lbg . s;/L x'G5 efg' dxf]T;j Û of] t vfg' dxf]T;j dfq} xf] . To;}n] vfpaL/x¿nfO{ nf} vfcf] eg]/ O{Gb|l;t ;fF7ufF7 u/]/ o:tf] pkb|f] u/] . 99 78

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


OdfGbf/L hLjgsf] ;a}eGbf 7"nf] ;DklQ / ;kmntf xf] . a]OdfgL, w"Tof{OF, e|i6frf/ / b'/frf/n] Ifl0fs pknJwL / cfgGb ldNg ;S5 . l9nf] –rfF8f] kfksf] kmn ef]Ug} k5{ — cfk"m plDsxfn] 5f]/fgfltn] klg . To;}n] c;n agf}+ OdfGbf/ agf}+ cfk"m / cfk\mgf ;GtltnfO{ hf]lvddf g kf/f}+ .

nf]uf]

g]kfn ;/sf/ ;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno

;"rgf ljefu 79

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


;DkfbsLo

gu]Gb|/fh zdf{

cleJolQmsf ;Dk"0f{ n]vs, kf7s, lj1fkgbftf, ;xof]uL Pj+ z'elrGtsx¿sf ;fy} ;Dk"0f{ g]kfnL bfh'efO tyf lbbLalxgLx¿df gofFjif{ @)^*sf] pknIodf xflb{s dËndo z'esfdgf ck{0f ub{5 — ' ;a}n] zfGt, ;'/lIft / :j:y hLjg hLpg kfpg\, ;a}sf] enf] xf];\ .

9

@)@& ;fn kmfu'g ;ft ut] k|hftGq lbj;b]lv k|sfzg cf/De ePsf] o; …cleJolQmÚnfO{ cg]s b'v;'v Joxf]/]/ @)^* ;Dd NofOk'¥ofPkl5 d]/f dgdf — ca d PSn}n] of] ef/L af]ls/xFg' x'Fb}g h:tf] nfUg yfn]sf] 5 . x'g t klxn] klg d PSn} lyOg . d'Vo ef/L d]/} sfFwdf lyof] tfklg k|ToIf –k/f]If¿kdf s]xL ;fyL efOx¿sf] ;b\efj –;xof]u klg lyof] . cfh tL ;a} ;xof]uLx¿k|lt xflb{s s[t1tf JoQm ub{5' . ;'?sf lbgx¿df hubLz l3ld/] / /f]rs l3ld/]sf] clg To;kl5 ;'Åb l3ld/]sf] ;xof]u g kfPsf] eP cleJolQmnfO{ oxfF;Dd NofOk'¥ofpFg dnfO{ d'l:sn} kg]{ lyof] . oL z'elrGts÷;xof]uLx¿k|lt d}n] hlt cfef/ JoQm u/] klg, hlt s[t1tf JoQm u/] klg k'Ub}gÒ . cr]n, s]xL ;dob]lv 1fg'jfs/ kf}8]n tyf /d]z uf]vf{nLaf6 klg pNn]vgLo ;xof]u kfO/xsf] 5' . ljut rf/ b;ssf s'/f ;DeFmbf — laqmL / lj1fkgaf6 cfPsf] k};fn] cleJolQm 5fKg k'Ub}gYof] — obfsbf rf8af8df afx]s . s]xL g s]xL cf ˆgf] vNtLaf6} a]xf]g'{ kYof]{ . dh:tf d]/f ;fyLefO÷bf}Ft/Lx¿n] xf]6]n, tf;, dfbs kbfy{ jf cGofGo dgf]/~gsf nflu vr{ u/]e}Fm d cleJolQm k|sfzgsf nflu vr{ uy]{+ lsgeg] d]/f] ;af{lws dgf]/~hg o;}af6 x'GYof] . d]/f bf}Ft/Lx¿n] k"hf kf7 kz'klt bz{g jf ehg sLt{g / k|jrg ;'Ggdf ;do latfPe}mF d cf ˆgf] cTolws ;do cleJolQms} sfddf latfpy]FÒ latfpFb} 5', lsgeg] d]/f] ;Dk"0f{ k"hfkf7 ehg sLt{g h] eg] klg cleJolQmsf] ;Dkfbg k|sfzg / ;~rfng g} lyof] / 5 klg . t/ o:t} o:t}df cNdlnFbf cNdlnFb}, ca t hLjgsf] pQ/f4{ klg laTg nfu]sf] 5 . uPkl5 gcfpg] of}jg / cfPkl5 ghfg] jf4{Sosf] cg'ej t ;a} jof]j4[ x¿n] cf –cf ˆgf lsl;dn] u5{g\ g}, t/ jf4{Sosf ;fy nfu]/ cfpg] ljleGg /f]ux¿sf] cg'ej eg] lgQfGt lghL xF'bf]/x]5 . o:tf] jf4{Sosf ;fy;fy} gfgfefFlt /f]ux¿sf] klg ;fdgf ug'{ kbf{ dgdf lrGtfsf cg]s nx/x¿ pl7/xG5g\ . PsrfnL; jif{sf] Oltxf; agfPl5 jNn jNn ca …cleJolQmÚ cf ˆgf] 5kfO vr{ p7fpg ;Sg] cj:yfdf k'us ] f] 5 eg] PsrfnL; jif{;Dd k};f, kl/>d / kl;gf a]lx;fa aufPl5 drflxF — ca cleJolQmnfO{ slt~h]n rnfpg ;s'Fnf / < eGg' kg]{ cj:yfdf k'u]sf] 5' . o:tf]df — ;s];Dd rnfpFnf g;s] aGb} ul/lbpFnf eGg] dgl:ylt agfP/ lrGtfd'Qm x'g] k|of; uy]+{ . o:t}df, crfgs Pslbg >L hLjf nfld5fg];Fu ePsf] s'/fsfgLkl5 -ljj/0f — k"0ff{Í !$(sf] ;DkfbsLodf_ d]/f] dgleq ;'if'Kt /x]sf] …cleJolQmÚnfO{ :yfloTj lbg] ;f]rdf pmhf{ ylkof], pT;fx knfof] . clg …cleJolQm cIfo sf]ifÚsf] :yfkgf eof] . sf]ifdf cleJolQmsf ;ÅboL z'elrGtsx¿sf] ;xof]uaf6 lj:tf/ –lj:tf/ /sd j[l4 klg eO/x]sf] 5 . cfh, cf ˆgf] kl/jf/sf s]xL ;b:o tyf ;flxlTos cfkmGtx¿ ;lxt\sf] ;ft ;b:oLo …cleJolQm kl/jf/Ú u7g ul/Psf] 5 . capk|fGt cleJolQmsf] ;DKffbg ;~rfngdf d]/f] ;j[motf 36\t} / …cleJolQm kl/jf/Úsf] ;j[motf a9\b} hfg] 5 . sfg'gL k|fjwfgsf s'/fx¿ ldnfpg'sf ;fy} gLlt –lgod tyf sfo{zn } Lsf] th'd { f÷lgwf{/0f klg …cleJolQm kl/jf/Ún] g} ug]5 { . …cleJolQm kl/jf/Úsf ;b:ox¿df — ;j{>L gu]Gb|/fh zdf{, hubLz l3ld/], 1fg'jfs/ kf}8]n, /d]z uf]vf{nL, k|0fo/fh l3ld/], cf]kn/fh l3ld/] tyf k|f~hn/fh l3ld/] /x]sf] s'/f cleJolQm;Fu ;DalGwt ;a}df ;fb/ hfgsf/L u/fpF5' .

999

OnlineSahitya.com


81

˜ cleJolQm ÷ k")ff{° ˜ 153


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.