Volop in beweging
Bibliotheek Noordwest Veluwe Strategisch beleidsplan 2016 - 2019
Woord vooraf Bibliotheken worden steeds meer betrokken
Door digitale ontwikkelingen, die van invloed
rol binnen de samenleving: op informele wijze
De vier gemeenten waarvoor Stichting Biblio-
in lokale maatschappelijke ontwikkelingen ter
zijn op het leesgedrag, verandert de invul-
worden mensen die minder taal- en/of digi-
theek Noordwest Veluwe werkt, hebben, met
bevordering van het welzijn van de burgers.
ling van de opdracht van de Bibliotheek. Het
taal vaardig zijn, vaardiger gemaakt. Voor de
ondersteuning van de adviesbureaus Acta
rapport van de commissie Cohen (Bibliotheek
Bibliotheek ligt hier een rol in het leggen van
en Stade, de opdracht aan de Bibliotheek op-
van de toekomst, 2014) schrijft daarover dat
verbindingen, maar ook in het stimuleren en
nieuw geformuleerd. Hierin wordt een aantal
de Bibliotheek “bijdraagt en de basis vormt
faciliteren hiervan. Het accent van de Biblio
uitgangspunten voor de subsidierelatie ge-
voor de kennis- en informatiesamenleving”
theek zal verschuiven van “collectie naar con-
noemd. >>
en dat de opdracht van de Bibliotheek bestaat
nectie”.
uit “het stimuleren, ondersteunen, faciliteren en toerusten van burgers om mee te kunnen doen en bij te kunnen dragen aan de moderne kennissamenleving”. Om optimaal te kunnen functioneren in de samenleving is het noodzakelijk dat burgers geletterd én digitaal vaardig zijn. De Bibliotheek is synoniem aan kennis en ontmoeting en voor iedereen goed te vinden:
De ontwikkeling van de digitalisering leidt er
zonder enige schroom kan iedere burger de
toe dat bibliotheken over een kleiner wordende
Bibliotheek binnenstappen; de Bibliotheek
collectie gaan beschikken. Informatie is ook
is laagdrempelig: jong en oud, ongeacht de
op andere plaatsen te vinden. Lezen en leren
sociale klasse vindt zijn of haar weg naar de
worden onderdelen van sociale processen. Zo
Bibliotheek.
krijgt het non-formeel leren een steeds grotere
5
6
Deze uitgangspunten bevestigen de ingewik-
Volwassen leners blijven belangrijk voor het
kelde opdracht waar de Bibliotheek de komen-
promoten van het lezen en het laagdrempelig
de jaren voor staat. Enerzijds erkennen we
houden van de Bibliotheek; het is één van de
dat er sprake is van een verschuiving van col-
belangrijkste factoren voor het succes voor
lectie naar connectie, anderzijds hechten de
programma’s ter bestrijding van laaggelet-
gemeenten er aan dat er voldoende aandacht
terdheid.
blijft voor het “stimuleren van vrij lezen”, als aan de persoonlijke ontwikkeling.
Met veel enthousiasme geven wij de komende jaren uitvoering aan onze strategienota en de veranderende rol van de bibliotheek in de samenleving. Ik wens u veel leesplezier met deze notitie, maar meer nog met alle media die in of via onze Bibliotheek is te verkrijgen. Jan Hoogenberg, directeur bestuurder
Het bevorderen van lees- en literaire cultuur, behoort “ook in de toekomst tot de dienst verlening van de openbare Bibliotheek”.
7
8
Inhoud Woord vooraf
5
Accommodatie en organisatie
61
Inhoudsopgave
9
Budget
67
Samenvatting
11
Monitoring en evaluatie
71
Inleiding
15
Gebruikte bronnen Strategisch Beleidsplan 2016-2019
Ontwikkelingen in beleid
75
21
• Veranderingen in gemeentelijk beleid 21 • Veranderingen in bibliotheekbeleid
25
De waarde van de bibliotheek
29
• Onze visie en missie
32
• Terugblik op ons werk
37
• Koers naar 2019
39
Programma
43
• Leesplezier
47
• Taalvaardigheid
53
• Informatievaardigheid
57
9
10
Samenvatting Ingegeven door wettelijke veranderingen
van het meerjarig strategisch beleidsplan
De bibliotheek heeft namelijk als enige orga-
en noodzakelijke bezuinigingen hebben de
dat hier voor u ligt en bij het bijbehorende
nisatie de doorgaande leer- en leeslijn van nul
gemeenten Ermelo, Harderwijk, Nunspeet
uitvoeringsprogramma voor 2016. Om afspra-
tot honderd jaar in beeld.
en Putten opnieuw nagedacht over de sub-
ken op maat te kunnen maken met de vier
sidieverlening aan de bibliotheek. In nieuwe
gemeenten maken wij tevens een producten-
De bibliotheek heeft zowel een recreatief als
subsidieafspraken zal het niet uitsluitend
boek met daarin een financiële vertaling van
educatief programma en biedt haar diensten
meer gaan om kwantitatieve gegevens zoals
onze diensten en producten.
aan zowel binnen- als buitenschools, zowel
ledentallen en aantal uitleningen, maar zal
in de vrije tijd als onder werktijd. Daarnaast
het gaan om de bijdrage van de bibliotheek op
is de bibliotheek geografisch goed gespreid
het het terrein van participatie, individuele
en is de bibliotheek altijd vrij toegankelijk en
ontplooiing en ontwikkeling en het verbete-
levert objectieve informatie op alle mogelijke
ren van gemeenschapszin en sociale samen-
terreinen.
hang. De bibliotheek wordt gezien als een maatschappelijk ondernemer met een eigen
In dit beleidsplan formuleren wij onze doelen Ons motto is: de bibliotheek is er voor ieder-
op hoofdlijn. In het hoofdstuk over de waarde
een, is er altijd en is overal. Onze expertise is
van de bibliotheek zetten wij uiteen wat in
Om de bibliotheek handvaten mee te geven
‘lezen, leren en informeren’ en vanuit die des-
onze optiek de maatschappelijke relevantie
bij de subsidieaanvraag voor 2016 en verder
kundigheid leveren wij onze maatschappelijke
van de bibliotheek is in een tijd van ‘ontlezing’
hebben de gemeenten een opdracht en be-
bijdrage. Wij willen dat doen met oog voor
en de opkomst van internet als bron van infor-
leidskader geformuleerd, waarin de contouren
een preventieve zowel als de curatieve inzet.
matie. >>
en voorwaarden voor subsidiëring geformu-
We doen dit bovendien vanuit een sluitende
leerd zijn. Deze opdrachtformulering heb-
aanpak, omdat de meerwaarde van bibliotheek-
ben wij als leidraad gebruikt bij het maken
werk juist in een sluitende aanpak gelegen is.
taak en verantwoordelijkheid.
11
12
Onze activiteiten zijn in te delen in drie
Om ons werk passend bij de opdracht van de
programmalijnen: het stimuleren van lees-
gemeenten in te richten voeren wij geleide
plezier, het bevorderen van taalvaardigheid
lijke veranderingen in formatie en organisatie
en informatievaardigheid en het voorkomen
door. We kiezen voor een flexibele inzet van
en bestrijden van achterstanden hierin. Bij
ons personeel. Ook onze accommodatie zullen
alle programmalijnen bieden wij producten
wij anders gaan gebruiken; onze activiteiten
en diensten aan waarmee wij een bijdrage
zullen vaker dan voorheen buiten de muren
leveren aan de gemeentelijke beleidsdoelstel-
van het bibliotheekgebouw plaatsvinden.
lingen. Zo gaan we aan de slag met het Actie-
•
programma Tel mee met Taal en zijn we door de gemeenten aangewezen om de regierol te nemen in de aanpak op het terrein van de bestrijding van laaggeletterdheid. De komende jaren spannen wij ons nog meer dan voorheen in om onze leden te behouden en terugloop van bezoekersaantallen te voorkomen. We gaan op verzoek van de gemeenten een actiever doelgroepenbeleid voeren, waarbij we ons richten op de leeftijdsgroep van nul tot achttien jaar en op volwassenen met een achterstand op het terrein van taal- en informatievaardigheid.
13
14
Inleiding In haar rijke historie heeft de openbare
en Putten. Van boekenuitlener is de biblio-
bibliotheek zich bewezen als onafhankelijke,
theek uitgegroeid tot hét digitale en fysieke
betrouwbare, toegankelijke, pluriforme en
informatieknooppunt in dit werkgebied.
authentieke organisatie waar iedereen in alle vrijheid alle mogelijke informatie kan vinden.
Terwijl landelijke cijfers laten zien dat het
Om volwaardig mee te kunnen doen in de
bibliotheekwerk onder druk staat en te maken
samenleving moeten mensen, jeugdigen en
heeft met afnemende ledentallen, minder
volwassenen, taal- en informatievaardig zijn.
bezoekers en minder uitleningen (CBS, OCW
Vanwege haar laagdrempeligheid is het niet
in Cijfers), doet de Bibliotheek Noordwest
meer dan logisch dat de bibliotheek haar
Veluwe het in een vergelijking hiermee niet
bijdrage in de oplossing van mogelijke knel-
slecht. Ondanks dat ook wij, net als veel
punten op dit terrein levert. Door wettelijke
andere openbare bibliotheken in Nederland,
veranderingen krijgt de bibliotheek daar nu
met gemeentelijke bezuinigingen te maken
ook nóg meer de gelegenheid voor en wordt
hebben gekregen, zijn onze leden ons trouw,
zij door de subsidiegever daar nu ook toe uit-
blijven wij nog steeds veel boeken uitlenen en
genodigd.
weten bezoekers ons nog steeds goed te vin-
den. We zien wel een verschuiving. Het aantal Dit jaar bestaat Stichting Bibliotheek Noord-
volwassen leden neemt af, terwijl het aantal
west Veluwe precies tien jaar. Uit vier aparte
jeugdleden groeit. Dit beeld is in lijn met de
bibliotheekstichtingen die de handen ineen
trend die landelijke cijfers laten zien. >>
hebben geslagen is in tien jaar tijd één professionele bibliotheekorganisatie ontstaan voor de gemeenten Ermelo, Harderwijk, Nunspeet
15
16
De uitbreiding van ons werk vinden we met
bereikt kunnen worden. Aan de instellingen
bibliotheekwerk in de gemeenten Ermelo,
De gemeentelijke subsidie wordt ingezet voor
name buiten onze bibliotheekvestigingen,
die zij subsidieert vraagt zij een bijdrage te
Harderwijk, Nunspeet en Putten’ 2014).
de bestrijding van laaggeletterdheid, de bevor
in samenwerking met het onderwijs en met
leveren aan het bereiken van die doelen.
andere maatschappelijke organisaties. Steeds
dering van mediawijsheid en voor leesbevorHet beleidskader dat de gemeenten samen met
dering. Digitale innovatie, samenwerking en ondernemerschap zijn de centrale thema’s. >>
meer nieuwe doelgroepen weten wij op die
De gemeenten die gezamenlijk de Bibliotheek
de bibliotheek hebben geformuleerd ligt aan dit
manier met onze diensten te bereiken.
Noordwest Veluwe subsidiëren hebben samen,
beleidsplan ten grondslag (‘Opdrachtformule-
eerst onder begeleiding van Acta Advies en
ring bibliotheekwerk 2016 – 2019 gemeenten
Ons motto is: ‘De bibliotheek is er voor ieder
daarna samen met Stade Advies, een traject
Ermelo, Harderwijk, Nunspeet en Putten’ 2015).
een, is overal en is er op ieder moment’.
gevolgd waarin zij de opdracht aan de biblio
Centraal in ons werk staan ‘lezen, leren en
theek opnieuw hebben gedefinieerd.
informeren’, dat is waar de bibliotheek voor staat en vanuit dat oogpunt leveren wij onze
Deze opdracht bestaat uit twee componenten.
bijdrage. Vanuit een sluitende aanpak en met
Ten eerste verwachten de gemeenten van de
oog voor de curatieve én preventieve inzet.
bibliotheek een ‘ontwikkelingsrichting’ en een ‘kwaliteitsborging’; ten tweede willen de
Sterker dan voorheen gaan wij onze inspan-
gemeenten inzicht in de te boeken resultaten
ningen richten op die doelgroepen die ons
met bijbehorende indicatoren die van toepas-
het meest nodig hebben; op jeugdigen en
sing zijn voor alle vier de gemeenten.
op mensen die niet (voldoende) taal- en informatievaardig zijn.
Daarna worden specifieke lokale wensen op basis van overleg tussen de betreffende
Subsidieverlening is voor een gemeente een
gemeente en de bibliotheekorganisatie
middel waarmee maatschappelijke doelen
uitgewerkt (‘Notitie opdracht openbaar
17
18
In nieuwe afspraken omtrent subsidiëring zal
geformuleerde beleidskader een kader is voor
In de tekst hierna leggen we uit op welke wijze
het niet langer alleen maar gaan om kern
het komend jaar 2016. Wij zien het als een
wij onze bijdrage aan het gemeentelijk beleid
getallen zoals ledentallen en aantal uitlen
groeimodel.
leveren door te doen waar we goed in zijn: het stimuleren van leesplezier en het bevorderen
ingen, maar moet het gaan om de bijdrage die de bibliotheek levert aan de gemeentelijke
In het uitvoeringsprogramma 2016 breiden
doelen in het sociaal domein en moet het gaan
we het kader uit met de prestaties en beleids-
om de resultaten die zij op dit terrein boekt.
resultaten die horen bij de geformuleerde
De gemeenten zien de bibliotheek als een
beleidsdoelstellingen. Per jaar passen we het
maatschappelijk ondernemer met een eigen
uitvoeringsprogramma aan en formuleren
taak en verantwoordelijkheid.
wij de gewenste beleidsresultaten steeds in
van taal- en informatievaardigheid.
•
afstemming met de gezamenlijke subsidie Onder begeleiding van Thomas van Dalen
gevers.
Advies heeft de bibliotheek in- en extern onder zoek gedaan naar de eigen missie en visie in
In het uitvoeringsprogramma worden de be-
relatie tot de opdracht van de gemeenten
leidsdoelen in concrete, meet- en toetsbare
(‘Eens een lezer, altijd een lezer’ 2015).
activiteiten uitgewerkt.
In dit beleidsplan formuleren wij nu onze doe-
De derde stap die in het samenwerkings
len voor de komende vier jaar. Wij zetten de
traject met de gemeenten wordt gezet is de
grote lijnen uiteen en we geven aan in welke
formulering van uitvoeringsovereenkomsten
richting het werk van de bibliotheek zich de
per gemeente. Afhankelijk van de lokale situ-
komende jaren ontwikkelt. We merken daarbij
atie en de vraag van de gemeente stellen wij
op dat het door de subsidiërende gemeenten
een programma samen.
19
20
Ontwikkelingen in beleid Per 1 januari 2015 is er voor gemeenten veel
in de beleidsverantwoordelijkheid van ge-
veranderd. Het Rijk heeft een aantal taken op
meenten gekomen. Deze veranderingen heb-
het gebied van werk en inkomen, de zorg voor
ben direct invloed op het werk van de biblio-
langdurig zieken en ouderen en jeugd naar
theek. Dit geldt ook voor de invoering van de
de gemeenten overgeheveld. De verander
Wet Passend Onderwijs per 1 augustus 2014.
ingen gaan gepaard met forse bezuinigingen. Mensen worden aangesproken op hun eigen
De bibliotheek in het sociaal domein.
verantwoordelijkheid, de ‘eigen kracht’, en
Wanneer culturele voorzieningen als onder-
pas in tweede instantie kunnen zij een beroep
deel van het sociaal domein worden gezien,
doen op hulp of steun vanuit de overheid.
is het relevant na te gaan welke bijdrage deze voorzieningen dan kunnen en moeten leveren aan de gemeentelijke opgave. De bibliotheek zou je kunnen zien als de ‘spin in het web’ van de lokale en regionale maatschappelijke en educatieve organisaties. Als enige bedient zij immers alle leeftijds- en doelgroepen. De bibliotheek is betrouwbaar, onafhanke-
Veranderingen in gemeentelijk beleid.
lijk, authentiek, pluriform en toegankelijk.
Met de veranderingen in de Wet Maatschap
De bibliotheek heeft geen drempels. Vanuit
pelijke Ondersteuning (WMO) en de Wet Edu-
die positie zou zij voor gemeenten de aan
catie en Beroepsonderwijs (WEB), de invoering
gewezen partner kunnen zijn om mee te wer-
van de Participatiewet en de Wet op de Jeugd-
ken aan de oplossing van knelpunten waar
zorg (per 1 januari 2015) zijn er veranderingen
hun inwoners mee te maken hebben. >>
21
22
Naast lezen, schrijven en rekenen en omgaan
de diploma’s afgeven) is het veld van de
educatie, brede school en doorgaande
jeugdigen dat met onvoldoende taalvaardigheid
met een computer, moeten mensen om vol-
volwasseneneducatie open komen te liggen
ontwikkelingslijn. Op dit moment zijn wij
van het primair onderwijs naar het voortgezet
waardig in de samenleving te kunnen deel-
voor andere partijen dan de traditionele
alleen in de gemeenten Nunspeet en Putten
onderwijs overstapt wordt steeds groter.
nemen ook over sociale en juridische vaardig-
educatieve instellingen, de ROC’s, die dit werk
bij de totstandkoming van de Lokale Educatie-
heden, kennis van financiën en gezondheid
tot nu toe uitvoerden. Doordat het aantal
ve Agenda (LEA) betrokken. Wij zouden graag
Nu al gaat het om een kwart van de leerlingen
hebben. Vanuit haar expertise kan de biblio-
laaggeletterden stijgt en de kloof tussen men-
ook in de beide andere gemeenten in de LEA
in het VO dat instroomt. Vanzelfsprekend is
theek op tal van manieren hieraan bijdragen.
sen die taal- en informatievaardig zijn en die-
deelnemen.
dit een zorgwekkende ontwikkeling. >>
Naast activiteiten op het terrein van lezen,
genen die dat niet zijn, of niet in voldoende
leren en informeren waarbij de bibliotheek
mate zijn, steeds verder toeneemt, was het
Tenslotte zou de bibliotheek ook in het VO een
ook signaleert en doorverwijst, kun je denken
nodig de wet- en regelgeving op dit terrein
aanvullende taak kunnen hebben. Het aantal
aan de invulling van de netwerkfunctie door
aan te passen.
de organisatie en coördinatie van samenwerking. Ook kun je denken aan de organisatie van
Bij de uitvoering van de nieuwe regels wor-
op participatie gerichte activiteiten zoals het
den regionale samenwerkingsverbanden
organiseren van debatten en lezingen en aan
geformeerd. Per arbeidsmarktregio wordt
het voeren van een actief vrijwilligersbeleid.
deze samenwerking in een regionaal educatieplan vastgelegd.
De bibliotheek en het onderwijs. Door de veranderingen in de budgettoewijzing
Naast een taak in de volwasseneneducatie
vanuit de WEB én de ruimte die is ontstaan
zou de bibliotheek een rol van betekenis kun-
doordat budgetten ook voor non-formele
nen hebben bij de formulering van het lokaal
educatie ingezet mogen worden (d.w.z. door
onderwijsbeleid, bijvoorbeeld waar het gaat
aanbieders van cursussen die geen erken-
om de activiteiten rond voor- en vroegschoolse
23
24
In de tweede plaats lijkt de informatievaardig-
De overdadige hoeveelheid aan beschikbare
heid van jeugdigen, die in grote getalen dage-
informatie, waar voortdurend keuzes in
lijks intensief gebruik maken van internet, wel
gemaakt moeten worden, speelt hierbij een
heel groot, maar uit meerdere onderzoeken die
rol. Met name VMBO-leerlingen gebruiken
naar het mediagedrag van jeugdigen zijn
internet voornamelijk recreatief. Er zijn grote
uitgevoerd blijkt dat de kwaliteit van het
verschillen in mediagebruik tussen jongeren
gebruik van internet en nieuwe media nog
van verschillende leeftijden, onderwijsniveaus
veelal te wensen overlaat (o.a. SIOB).
en geslacht (Monitor jeugd en media 2015). Veranderingen in bibliotheekbeleid. Nadat het openbaar bibliotheekwerk bijna twintig jaar slechts in één alinea wettelijk was vastgelegd, heeft de bibliotheek sinds 1 januari 2015 weer een eigen wet, de Wet stelsel open-
25
bare bibliotheekvoorzieningen (Wsob). In de
informatieknooppunt ook wettelijk verankerd.
De wet bepaalt voorts dat een openbare
Wet op het Specifiek Cultuurbeleid uit 1993
Daarnaast is het landelijk bibliotheekstelsel
bibliotheekvoorziening functioneert van-
werd slechts de leen- en de netwerkfunctie
in de Wsob uitgewerkt. De Koninklijke Biblio-
uit de publieke waarden betrouwbaarheid,
benoemd en uitgewerkt. De digitale compo-
theek (KB), de Provinciale Serviceorganisaties
onafhankelijkheid, authenticiteit, pluri
nent van het bibliotheekwerk ontbrak. Met de
en de lokale bibliotheken opereren in één
formiteit en toegankelijkheid. Hiermee
inwerkingtreding van de nieuwe wet is de ont-
stelsel met een digitale infrastructuur. De drie
onderscheidt de openbare bibliotheek zich
wikkeling die de bibliotheek de afgelopen jaren
overheden zijn gezamenlijk verantwoordelijk
van commerciële aanbieders van informatie-
heeft doorgemaakt tot een fysiek én digitaal
voor de instandhouding van het stelsel.
dragers. >>
26
In 2005 zijn in de Richtlijn voor basis
te ontplooien om deel uit te mogen maken
bibliotheken (VOB en VNG) de vijf kernfuncties
van het stelsel. Een bibliotheek moet gebruik
van bibliotheekwerk geformuleerd:
maken van de Nationale Bibliotheekcatalogus
1. De basisbibliotheek als warenhuis
(NBC); moet deelnemen in het Interbiblio
van kennis en informatie 2. De basisbibliotheek als centrum voor ontwikkeling en educatie 3. De basisbibliotheek als encyclopedie van kunst en cultuur 4. De basisbibliotheek als inspiratiebron
thecair leenverkeer (IBL), het gemeenschappe lijk collectieplan, de gemeenschappelijke digitale infrastructuur; een uniforme leden administratie en algemene voorwaarden voeren en tenslotte moeten bibliotheken samenwerken met het onderwijs.
van lezen en literatuur 5. De basisbibliotheek als podium voor ontmoeting en debat
In de Wsob kent de bibliotheek twee gedaanten, de fysieke bibliotheek en de digitale (www.bibliotheek.nl). Beide zijn voor alle
Ook in de Wsob zijn deze functies “die bij-
Nederlanders vrij toegankelijk. Zowel voor
dragen aan de persoonlijke ontwikkeling en
het lenen van een papieren boek als voor
verbetering van de maatschappelijke kansen
het lenen van een e-book is contributie ver-
van het algemene publiek” (Wsob, artikel 5) als
schuldigd. Voor de inrichting van de digitale
wettelijke taak van een openbare bibliotheek-
bibliotheek heeft vorig jaar een uitname uit
voorziening opgenomen.
het gemeentefonds plaatsgevonden, omdat de verantwoordelijkheid voor de inkoop van
Naast deze vijf functies is een openbare
e-content per 1 januari 2015 is overgegaan
bibliotheek verplicht een zestal activiteiten
naar de KB.
27
•
28
De waarde van de Bibliotheek In een tijd waarin steeds minder mensen
formuleren. In het rapport ‘Bibliotheek van
verbindingen die mensen in staat stellen te
boeken lezen, de komst van het internet voor
de toekomst, knooppunt voor kennis, contact
leren en te lezen. Dat is volgens de Commissie
steeds verdere digitalisering van onze samen
en cultuur’ (2014) wordt verslag gedaan van
Cohen de waarde van de bibliotheek in de toe-
leving zorgt en vrijwel alle bibliotheken boven
het werk van de commissie. Volgens Cohen c.s.
komst.
dien met gemeentelijke bezuinigingen te
zijn bibliotheken bij uitstek geschikt om bij te
maken hebben gekregen (Bibliotheekmonitor)
dragen aan de toerusting van burgers om mee
In het manifest van Unesco lezen we dat de
is het nodig om de waarde van de bibliotheek
te kunnen doen in de kennissamenleving. De
openbare bibliotheek van betekenis is zowel
opnieuw te ontdekken en te benoemen.
bibliotheek van de toekomst moet een leven-
voor de ontplooiing van de individuele burger
dige plek zijn waar mensen elkaar ontmoeten,
als voor het behoud van onze democratische
waar zij toegang tot informatie en kennis
samenleving als geheel.
hebben en waar zij kennismaken met cultuur. Als niet-commerciële ontmoetingsplek kan de
“Vrijheid, welvaart en de ontplooiing van de
bibliotheek bijdragen aan gemeenschapszin
samenleving en individu zijn fundamentele
en sociale binding.
menselijke waarden. Deze kunnen alleen worden gerealiseerd door goed geïnformeerde
De invulling van de opdracht van de biblio-
burgers, die in staat zijn hun democratische
theek verschuift ‘van collectie naar connectie’,
rechten uit te oefenen en een actieve rol te
zoals Cohen c.s. het noemt. Omdat informatie
spelen in de samenleving. Constructief deel
over en altijd voor handen is, is het hebben
nemen aan het maatschappelijke leven en
van een eigen collectie voor de bibliotheek
meewerken aan het vormgeven van de demo-
steeds minder belangrijk. De bibliotheek moet
cratie zijn afhankelijk van voldoende opleiding
De Commissie Cohen is gevraagd een toe
zich meer richten op het tot stand brengen,
en van vrije en onbeperkte toegang tot kennis,
komstperspectief voor het bibliotheekwerk te
stimuleren en faciliteren van waardevolle
wetenschap, cultuur en informatie. >>
29
30
De openbare bibliotheek, de plaatselijke toe
In maatschappelijke ontwikkelingen zou je om
gangspoort tot kennis, schept een essentiële
die reden juist een reeks van aanknopings-
voorwaarde voor levenslang leren, onafhan-
punten voor bibliotheekwerk kunnen zien. In
kelijke besluitvorming en de culturele ontwik-
onze kennissamenleving is de toegang tot in-
keling van individuen en maatschappelijke
formatie cruciaal. Maar internet filtert niet en
groeperingen.” (Unesco Manifest over het
mensen beschikken niet altijd over de kennis
openbaar bibliotheekwerk, 1994)
om al deze beschikbare informatie te vinden of te beoordelen. Bovendien is nog steeds
‘De bibliotheek levert waarde’ is de titel van
één op de negen Nederlanders niet genoeg
de branchestrategie van de Vereniging van
taalvaardig om volwaardig aan deze kennis
Openbare Bibliotheken (VOB 2012). De VOB
samenleving deel te nemen. En dit aantal
beargumenteert dat de kosten van de open
stijgt, zo blijkt uit landelijke cijfers (CBS). Tege-
bare bibliotheek opwegen tegen de waarde
lijkertijd streeft de rijksoverheid er naar om al
die deze levert aan de samenleving, vanwege
haar diensten digitaal te maken, maar alleen
de waarde:
met taal- en informatievaardige burgers zal
• voor de kenniseconomie, met de vrije toe-
dat ook mogelijk zijn.
Onze visie en missie.
geheel aan gesubsidieerde voorzieningen. Wij
De gemeenten vragen de bibliotheek om een
pakken die handschoen graag op. Vanuit onze
bijdrage te leveren aan het gemeentelijk
expertise zetten wij in op het leveren van een
beleid in het sociaal domein, haar positie
bijdrage in het sociaal domein en het onder-
• voor het ontwikkelen van
daarin te bepalen en invulling te geven aan de
wijs. Niet alleen gaan wij er alles aan doen
informatievaardigheden;
taken die zij daarin kan en moet oppakken. De
onze positie als maatschappelijke organisatie
• als leesmotor van Nederland;
bibliotheek heeft dus de opgave zich opnieuw
nog verder te versterken, wij zetten in op ‘een
• van literatuur en poëzie.
te bewijzen als onmisbare schakel in het
leven lang leren en een leven lang lezen’. >>
gang tot en de levering van informatie; • voor alfabetisering en de bestrijding van laaggeletterdheid;
31
32
Met als motto een ‘leven lang leren’ stimuleert
leiden. Doordat de gemeenten nieuwe taken
de rijksoverheid mensen om hun kennis en
hebben gekregen op het terrein van partici-
vaardigheden voortdurend te blijven ontwik-
patie, maatschappelijke zorg en jeugdbeleid
kelen. Daarmee moeten mensen hun kansen
verandert ook de oriëntatie in het werk van de
op de arbeidsmarkt behouden en vergroten.
bibliotheek. In het bereiken van onze doelen
Met ‘een leven lang lezen’ willen wij mensen
onderscheiden wij de curatieve én de preven-
van alle leeftijden aanzetten tot lezen en er-
tieve inzet en kiezen wij voor beide.
aan bijdragen dat ze ook blijven lezen. Visie: De Bibliotheek Noordwest Veluwe zet de komende jaren in op lezen, leren en informeren. Daarbij kiezen wij voor de curatieve én de preventieve inzet. Daarnaast werken wij vanuit een sluitende aanpak. De bibliotheek is een
Als spin in het web van het geheel aan educa-
ondernemende, klantgerichte organisatie die
tieve en sociaal-culturele voorzieningen wer-
zich richt op alle inwoners in haar werkgebied.
ken wij daarbij vanuit een sluitende aanpak. Alleen met een sluitende aanpak zijn wij in
Ons beleid is gericht op het leveren van een
staat ons werk goed te doen, omdat juist dit
bijdrage aan de participatie van alle inwo-
de meerwaarde is die de bibliotheek heeft ten
ners, op het wegnemen van belemmeringen
opzichte van andere organisaties. De biblio
hierin en op het voorkomen en bestrijden van
theek is er voor iedereen, is overal en is er op
achterstanden die tot niet-deelnemen kunnen
ieder moment. >>
33
34
Met een sluitende aanpak bedoelen wij het volgende: • De bibliotheek voelt zich verantwoordelijk voor de doorgaande leer- en leeslijn van nul tot honderd jaar. De bibliotheek heeft als
vorming en de culturele ontwikkeling van
van leesplezier, het bevorderen van taal- en
individuen en groepen en levert daarmee een
informatievaardigheid en het voorkomen en
• Het organiseren van ontmoeting en debat
cruciale bijdrage aan de kennissamenleving.”
bestrijden van achterstanden op dit gebied.
• Het laten kennismaken met kunst en cul-
Ook de Bibliotheek Noordwest Veluwe defini-
• Het bevorderen van lezen en laten kennismaken met literatuur;
tuur.
eert haar missie:
De bibliotheek draagt met haar activiteiten bij aan de individuele ontplooiing van de inwo-
enige organisatie een recreatief én educatief programma en biedt haar diensten aan
Door de taken op het gebied van lezen, leren
Missie:
ners van de gemeenten waar wij voor werken
zowel binnen- als buitenschools, in de vrije
en informeren in samenhang met de functies
Centraal in het werk van de bibliotheek
en bevordert op die manier dat deze volwaar-
tijd en onder werktijd;
‘ontmoeting en debat’ en ‘kunst en cultuur’
Noordwest Veluwe staat het stimuleren
dig kunnen participeren in de samenleving. >>
• De geografische spreiding van de fysieke bibliotheek moet worden bewaakt; • De digitale bibliotheek moet voor iedereen
in te vullen zijn wij als geen ander in staat verbindingen te leggen en samen te werken met andere organisaties die zich met activitei-
altijd vrij toegankelijk zijn en levert objec-
ten op deze terreinen bezighouden. Dat is in
tieve informatie op alle mogelijke terreinen.
onze optiek de waarde van de bibliotheek.
Daarnaast zijn wij van mening dat alle func-
De branchevereniging voor de bibliotheken
ties van het bibliotheekwerk moeten worden
VOB heeft de missie van de bibliotheek als
uitgevoerd:
volgt geformuleerd: “De bibliotheek is het
• Het ter beschikking stellen van kennis en infor-
lokale fysieke en digitale informatieknoop-
matie; • Het bieden van mogelijkheden tot ontwikkeling en educatie;
punt dat de persoonlijke ontwikkeling van burgers stimuleert en faciliteert. De bibliotheek schept essentiële voorwaarden voor een leven lang leren, onafhankelijke besluit-
35
36
Terugblik op het werk.
lenen en inleveren. De landelijke bibliotheek
publieksonderzoek uitgevoerd onder de bezoe-
In de tien jaren dat de Bibliotheek Noordwest
formule, ook wel de retailformule genoemd,
kers van onze vestigingen.
Veluwe nu als één bibliotheekorganisatie
heeft de aantrekkelijkheid en de zichtbaarheid
bestaat hebben we op een aantal terreinen
van de collectie vergroot. Door de boeken op deze
We hebben gemerkt dat we de positie die wij in
resultaten geboekt. Niet alleen is het aanbod
manier te presenteren kunnen we ook inspelen
het geheel aan maatschappelijke organisaties in-
van producten en diensten gegroeid en heeft
op de actualiteit en hebben we gemerkt dat onze
nemen nog sterker kunnen opeisen en invullen.
het zich kwalitatief ontwikkeld, we hebben
lezers makkelijker vinden wat hen interesseert.
Door intensievere samenwerking kunnen we
ook extra aandacht besteed aan de accom
Frontoffice personeel heeft een klantgerichte
verbindingen leggen tussen alle terreinen
modaties waarin wij gehuisvest zijn.
houding en is opgeleid om deskundig en
waarop deze organisaties actief zijn (maat-
adequaat vragen van bezoekers te kunnen
schappelijke zorg, vrijwilligerswerk, jeugd- en
Alle bibliotheekgebouwen hebben door het
beantwoorden. De aandacht voor het verbe-
jongerenwerk, primair en voortgezet onderwijs,
gebruik van de landelijke huisstijl een uni-
teren van onze (digitale) bereikbaarheid, her-
volwasseneneducatie, cultuur). Om die reden
form, herkenbaar uiterlijk. De heldere kleuren
kenbaarheid en toegankelijkheid uit zich ook
hebben wij in 2013 een accountmanager aan-
in de styling zorgen ervoor dat de bibliotheek
in onze vernieuwde website.
gesteld die de samenwerking met de scholen
een moderne uitstraling heeft. Doordat het
gestalte geeft.
personeel bedrijfskleding draagt is het goed
In ons publiciteits- en marketingbeleid hebben
herkenbaar en aanspreekbaar voor bezoekers.
we gezocht naar een bijstelling van het beeld
De resultaten van deze inspanningen zijn direct
dat inwoners zouden kunnen hebben dat de
zichtbaar geworden in omvang en kwaliteit van
Grote leestafels en zitjes nodigen uit om wat
bibliotheek alleen maar een plek is om boeken
de contacten met het primair onderwijs. Nog
langer in de bibliotheek te blijven. Ruime
te lenen. Sinds het formeren van een klanten-
beter dan voorheen werken we nu aan het
openingstijden sluiten aan op de behoefte van
panel in 2014 krijgen wij belangrijke infor-
bewaken en bijdragen aan de doorgaande
het publiek. Door het aanbod van selfservice
matie van onze leden over hoe wij ons werk
leer- en leeslijn voor jeugdigen. >>
balies kunnen leden snel en gemakkelijk boeken
doen. Ook hebben wij in 2014 een uitgebreid
37
38
In ons vorige beleidsplan (2013-2016) namen
Wij zijn langzamerhand gegroeid van een
wij ons voor in 2017 substantieel andere geld-
organisatie die zich met name ten doel stelde
stromen aangeboord te hebben. Hierin zijn
het leesplezier te stimuleren door een brede
wij in redelijke mate geslaagd.
collectie informatiedragers (boeken en tijdschriften, video’s, dvd’s en cd’s) aan onze leden aan te bieden, tot een organisatie waar alle mogelijke informatie te vinden is, aansluitend bij de vraag van onze bezoekers, leden én niet-leden. Wij doen ons best om het oude beeld van de bibliotheek als boekenuitlener, dat bij som
Samenwerking met het bedrijfsleven die tot
migen nog leeft, te corrigeren en bij te stellen.
een kostenbesparing voor de bibliotheek heeft geleid hebben we tot nu toe gevonden bij de
Koers naar 2019.
Rabobank, Wuestman, Bruna en de Stentor.
Onze koers naar 2019 ligt in onze visie en mis-
In ons werk zijn wij ons geleidelijk aan aan
sie besloten. Vanuit onze expertise op het ter-
het ontwikkelen van een aanbodgerichte naar
rein van lezen, leren en informeren werken wij
een meer vraaggerichte organisatie, van een
aan het stimuleren van leesplezier, het bevor-
plek waar het vooral ging om het uitlenen van
deren van taal- en informatievaardigheid en
boeken naar een plek waar het vooral gaat om
aan het voorkomen en bestrijden van achter
het vinden en verstrekken van informatie.
standen op dit gebied. >>
39
40
Wij kiezen daarbij voor zowel een curatieve als
De komende jaren zetten we in op intensieve
voorzieningen, de kinderopvang en het
dBoS uit met een aanbod voor het voortgezet
een preventieve inzet en werken daarbij van-
samenwerking met onze maatschappelijke
consultatiebureau. Zo willen wij voorkomen
onderwijs.
uit een sluitende aanpak.
partners, gaan we allianties aan met nieuwe
dat kinderen met een taalachterstand aan de
partners en werken we aan een andere, effici-
basisschool beginnen.
Ons verdere streven is in 2019 een Taalhuis
Ons werk richt zich op alle leeftijden en alle
ëntere inzet van accommodaties. In antwoord
doelgroepen, wij zijn goed verspreid in het
op de vraag van de gemeenten gaan we een
Wij willen tot 2019 naar het landelijk
een Taalpunt ingericht te hebben. Hiermee le-
hele werkgebied aanwezig, de beschikbare
actiever doelgroepenbeleid voeren:
gemiddelde groeien met de deelname van
veren we onze bijdrage aan de bestrijding van
informatie is altijd voor iedereen toegankelijk
de inzet zal vooral zijn op jeugd (0-18 jaar) en
basisscholen aan het project De Bibliotheek op
laaggeletterdheid.
en wij voeren alle functies van het biblio-
op volwassenen met een achterstand op het
School (dBoS); landelijk neemt een derde van
theekwerk uit.
terrein van taal- en informatievaardigheid.
de basisscholen deel in dBoS. Ook breiden we
Wij koersen op het behoud van onze volwassen
Voor de leeftijdsgroep 0–18 jarigen streven
leden en een groei van het aantal jeugdleden.
we in alle gemeenten naar het formeren van
Ruime openingstijden van onze vestigingen
leesnetwerken en voor de leeftijdsgroep van
zijn onverminderd belangrijk. We stellen ons-
achttien jaar en ouder komt er een Taalhuis.
voor onze bibliotheek en in alle vestigingen
•
zelf nog actiever op om terugloop van leden en bezoekers te voorkomen en om nieuwe
Met de opening van bibliotheken op school
doelgroepen te bereiken, o.a. door onze zicht-
werken we aan een bredere spreiding van
baarheid, bereikbaarheid en toegankelijkheid
de fysieke bibliotheek in ons werkgebied en
verder te vergroten. We vernieuwen onze
tegelijkertijd aan het bereiken van leerlingen
abonnementenstructuur en experimenteren
in het primair en voortgezet onderwijs (4-18
met nieuwe vormen van lidmaatschap.
jaar). Jongere kinderen (0-4 jaar) en hun ouders bereiken we via de voorschoolse
41
42
Programma Door de recente wettelijke veranderingen is het takenpakket van de gemeenten uitgebreid met een verantwoordelijkheid in het sociaal domein. Daarnaast hebben de gemeenten, met het oog op de inwerkingtreding van de nieuwe bibliotheekwet, zich bezonnen op de subsidiëring van het bibliotheekwerk. Het subsidiebeleid krijgt een nieuwe vorm. Vanuit integrale beleids voering werken de gemeenten Ermelo, Harderwijk, Nunspeet en Putten aan het bereiken van hun beleidsdoelstellingen. Het bibliotheekwerk is in deze visie onderdeel van de inzet in het sociaal domein. De biblio-
De bibliotheek levert een bijdrage aan de be-
theek levert met haar activiteiten en expertise
leidsdoelstellingen van de gemeenten waar-
hieraan een bijdrage. Daarnaast wordt de educa-
mee de gemeenten willen bereiken dat alle
Maatschappelijk effect.
In het beleidskader zijn vervolgens deze
tieve taak van de bibliotheek verder uitgebreid.
inwoners zich kunnen ontplooien, participeren
1 Alle inwoners kunnen participeren in de
maatschappelijke effecten in concrete beleids
De gemeenten geven sturing aan het werk van
en zich inzetten voor de gemeenschap waarin
de bibliotheek door middel van subsidiëring van
ze leven. In het beleidskader dat de gezamen
deze activiteiten en beoordelen het werk van de
lijke gemeenten met ondersteuning van Stade
bibliotheek op basis van de resultaten die zij met
Advies hebben geformuleerd wordt dit ‘maat-
haar activiteiten behaalt.
schappelijk effect’ genoemd:
lokale samenleving 2 Alle inwoners kunnen zich ontwikkelen en ontplooien 3 Alle inwoners leveren een bijdrage aan de leefbaarheid en sociale cohesie in de loka-
doelstellingen uitgewerkt. Door te werken aan deze doelen levert de bibliotheek een bijdrage aan het bereiken van de hierboven genoemde gewenste situatie. In schema ziet dit er als volgt uit: >>
le samenleving
43
44
Beleidsdoelstellingen.
De volgende stap in dit proces is het benoe-
De bibliotheek levert een bijdrage aan partici-
men van concrete beleidsresultaten. Deze
patie door:
vindt u in dit hoofdstuk. Daarnaast benoemen
1.1 Het signaleren en tegengaan van laag足
wij in dit hoofdstuk de activiteiten waarmee
geletterdheid 1.2 Het bevorderen van informatievaardigheid.
wij deze resultaten willen bereiken. In het uitvoeringsprogramma 2016 worden deze verder in detail uitgewerkt. Op basis van een productenboek maken wij vervolgens
De bibliotheek levert een bijdrage aan indivi-
per 足gemeente subsidieafspraken voor 2016.
duele ontplooiing en ontwikkeling door:
足Vatten we de doelen in essentie samen dan
2.1 Het bieden van laagdrempelige en objec-
richt het werk van de bibliotheek zich op het
tieve toegang tot (digitale) informatie
stimuleren van leesplezier en het bevorderen
2.2 Leesbevordering
van taal- en informatievaardigheid.
2.3 Het bevorderen van leesplezier. In de tekst hieronder leggen we uit op welke De bibliotheek levert een bijdrage aan leef-
wijze wij invulling aan deze opdracht geven.
baarheid en sociale cohesie door:
Daarbij noemen wij steeds de gewenste
3.1 Het bevorderen van ontmoeting en debat
beleids足resultaten. >>
3.2 Het bevorderen van vrijwillige inzet in de lokale samenleving 3.3 Inwoners in contact te brengen met kunst en cultuur.
45
46
Leesplezier.
tegemoet komen. De bibliotheek moet een
boeken uit onze collectie lenen en vice versa.
Van oudsher is het de taak van de openbare
levendige, bruisende plek zijn. Hoewel lande-
En voor mensen die minder mobiel zijn bezor-
bibliotheek om het leesplezier van jeugdigen
lijke trends dalende bezoekcijfers laten zien is
gen wij boeken aan huis. De ‘vakantiebieb’ is
en volwassenen te vergroten. Daartoe waren
het ons streven het aantal bezoeken aan onze
een nieuw aanbod van de bibliotheek; het is
er kasten vol met boeken waar lezers een keuze
vestigingen gelijk te houden.
een app waarmee leden en niet-leden in de
uit konden maken. Maar leesplezier staat onder
zomervakantie gratis toegang hebben tot een
druk. Uit wetenschappelijk onderzoek (CBS, OCW
selectie recente e-books. Hierin zit ook een
in Cijfers) komt al jaren naar voren dat men-
mooi aanbod van jeugdboeken.
sen steeds minder lezen. We zullen dus andere wegen moeten bewandelen dan het simpel
Onze vestigingen zijn ingericht volgens de
weg aanbieden van een uitgebreide collectie
zogenaamde retailformule: een smallere
informatiedragers om mensen aan het lezen te
collectie, die vooral gericht is op grote klant-
krijgen.
groepen.
Toch blijft het een belangrijke taak van de
De bibliotheek stelt jaarlijks een collectieprofiel
bibliotheek ervoor te zorgen dat alle inwo-
op voor het aanschaffen en het saneren van
ners van ons werkgebied onbelemmerde
Met de introductie van de Nationale Bibliotheek-
media op basis van wensen en behoeftes. Met
en onafhankelijke toegang tot de collectie
pas in 2016 is de toegang tot de gehele dienst
behulp van cijfermateriaal over recent leen
hebben en tot alle (digitale) informatie, van-
verlening van alle bibliotheken voor alle Neder-
gedrag van media wordt het collectieprofiel vast-
uit de gedachte dat zij zich in alle vrijheid
landers gegarandeerd.
gesteld. Daarbij kunnen we een verschil maken tussen fysiek lenen en digitaal lenen. >>
moeten kunnen ontplooien en ontwikkelen. De bibliotheek moet daarom aan de lees- en
Nu al kunnen bij onze bibliotheek bibliotheek
informatiebehoefte van de inwoners
leden uit andere gemeenten als ‘gastlener’
47
48
Het collectioneren wordt op provinciaal
geven, hun kennis van de taal vergroten en
足niveau uitgevoerd. Het collectioneren moet
voor de ouders willen we een voorbeeld zijn,
effici谷nt zijn: zowel op het niveau van de kos-
zodat zij zich makkelijker het voorlezen eigen
ten als de levering bij reserveringen wordt
kunnen maken. Daarnaast organiseren wij
verdere verbetering nagestreefd. Het is niet
literaire avonden en geven wij onderdak aan
noodzakelijk om over een uitputtende col-
lokale leeskringen. Om ook niet-gebruikers
lectie te beschikken; wanneer sprake is van
voor onze diensten te interesseren herzien
een goede ontsluiting en samenwerking met
wij onze abonnementenstructuur. Met alter足
andere bibliotheken, is het vooral van belang
natieve vormen van lidmaatschap komen wij
dat gereserveerde materialen de volgende dag
tegemoet aan veranderend leesgedrag en
aanwezig zijn.
aan de behoefte van lezers en gebruikers. Ons abonnement kent twee tarieven: een kosteloos
Andere activiteiten die wij aanbieden om het
abonnement voor jongeren tot 18 jaar en een
leesplezier en de leescultuur te stimuleren
betaald abonnement voor volwassenen.
zijn het organiseren van informatiebijeenkomsten, lezingen en debatten, het leveren
Naast het aanbod van een brede collectie en
voor jeugdigen en volwassenen. Het verbetert
van een bijdrage aan culturele activiteiten,
de activiteiten in het verlengde daarvan biedt
de cognitieve en emotionele ontwikkeling van
deelname aan de Nationale Voorleesdagen,
de biblio足theek al decennia leesbevorderende
kinderen en heeft een gunstige invloed op de
de Nationale Voorleeswedstrijd, de Nationale
activiteiten aan, waarmee zij mensen van alle
hechting van ouders en kinderen. >>
Boekenweek en de Kinderboekenweek.
leeftijden tot meer lezen wil bewegen.
Door aan kinderen (en hun ouders) voor te
Lezen, voorlezen en voorgelezen worden zijn
lezen willen we kinderen plezier in lezen
ontzettend belangrijk voor kinderen en ouders,
49
50
Tel mee met Taal.
in de kinderopvang’) en ‘de Bibliotheek op
In het recent gelanceerde Actieprogramma
School’ (dBoS), (samen ‘Kunst van Lezen’) is
‘Tel mee met Taal’ wordt het belang van lees-
een structurele aanpak van leesbevordering
plezier en leescultuur verbonden met het be-
ontwikkeld waarin bibliotheken, scholen,
lang van taal- en informatievaardigheid.
peuterspeelzalen, kinderopvang en ouders met elkaar samenwerken. Daarnaast krijgt
In het programma ‘Tel mee met Taal’ krijgt de
het programma ‘de Bibliotheek op School’ een
preventie en bestrijding van laaggeletterdheid
uitbreiding naar het voortgezet onderwijs.
hoge prioriteit. Gekozen wordt voor een nieu-
Het succesvolle Biebsearch gaat in dBoS op.
we aanpak in een netwerkstructuur waarin Taalakkoorden worden gesloten en Taalhuizen
In dit nieuwe actieprogramma is zowel aan-
en Taalpunten worden ingericht.
dacht voor het stimuleren van leesplezier en een leescultuur als voor de preventieve én
De programma’s ‘Taal voor het Leven’ en ’Kunst
curatieve aanpak van taal- en informatie
van Lezen’ worden in het actieprogramma
vaardigheid. Wij zijn verheugd over de komst
voortgezet. De afgelopen jaren is het landelijk
van dit programma. Wij gaan er graag mee
‘Actieplan Laaggeletterdheid’ door de Stichting
aan de slag.
Lezen en Schrijven uitgevoerd. In dit programma werd ingezet op het terugbrengen van het
Met ‘Boekstart’ hebben we 100% deelname in
aantal mensen in Nederland dat niet (goed)
ons werkgebied. Op dBoS gaan we sterker in-
kan lezen en schrijven.
zetten. Landelijk neemt ruim een derde van alle basisscholen deel aan het programma. In ons
Met de programma’s ‘Boekstart’ (en ‘Boekstart
51
werkgebied lopen wij hier nog mee achter. >>
52
Het is ons streven om de komende vier jaar
Taalvaardigheid.
Ook voor jongeren willen we ‘Makkelijk Lezen-
Uit verschillende wetenschappelijke onder
naar het landelijk gemiddelde te groeien.
Om volwaardig aan de samenleving mee te
pleinen’ gaan inrichten. Ook de aanstelling van
zoeken weten we dat vrij lezen in verschillende
Vanzelfsprekend is dit mede afhankelijk van
kunnen doen moet je kunnen lezen en schrij-
lees- en mediaconsulenten in de bibliotheek
verschijningsvormen een positief effect heeft
de bereidheid van het onderwijs om deel te
ven. Geletterdheid is dus een cruciale vaardig-
en leescoördinatoren in het onderwijs, en
op de ontwikkeling van begrijpend lezen, spel-
nemen aan dit programma en hier ook
heid; de basis bovendien voor de ontwikkeling
het aanbod van o.a. wisselcollecties en (Top)
ling, schrijven, grammatica en woordenschat
financieel aan bij te dragen.
van andere vaardigheden. Het bestrijden en
groepsabonnementen voor scholen hebben de
(‘Meer lezen, beter in taal’, 2014). Waar het gaat
voorkomen van laaggeletterdheid heeft een
bedoeling bij te dragen aan de taalvaardigheid
om de bestrijding van laaggeletterdheid onder
hoge prioriteit bij beleidsmakers en overhe-
van jeugdigen. Het plaatsen van een actuele
volwassenen en het verzorgen van het aanbod
den. De bibliotheek wil hieraan een bijdrage
collectie dicht bij het kind bevordert het lees-
in het kader van het non-formele leren werken
leveren. In de wet is sinds 1 januari 2015 op-
plezier en daarmee de taalvaardigheid.
wij samen met andere (regionale) partners. >>
genomen dat de bibliotheken het onderwijs ondersteunen. De bibliotheek kan, omdat zij alle leeftijd- en doelgroepen kent en bedient, als geen ander de doorgaande leer- en leeslijn bewaken en vormgeven. Samen met de scholen en de voor- en buitenschoolse voorzieningen werken In elke gemeente is een leesbevorderings
wij hieraan. Een andere activiteit die tot doel
netwerk voor het primair onderwijs actief.
heeft de taalvaardigheid te bevorderen, naast
De ambitie is in de komende jaren door te
de activiteiten in het kader van het actie
groeien naar een leesnetwerk voor de doel-
programma ‘Tel mee met Taal’, is de inrichting
groep 0-18 jaar in elke gemeente.
van een ‘Makkelijk Lezenplein’ voor kinderen.
53
54
Wij nemen deel in het netwerk dat hiertoe
‘Taalhuis’ voor onze bibliotheek en willen we
regionaal wordt geformeerd onder aanvoering
‘Taalpunten’ in alle vestigingen hebben. Op
van centrumgemeente Apeldoorn. Voor een
dit m oment is er alleen in onze Nunspeetse
drietal doelgroepen worden activiteiten ont-
vestiging een Taalpunt ingericht. Een Taalhuis
en deelnemers en monitort de vooruit-
wikkeld: voor analfabeten, laaggeletterden en
is een dienstverleningsconcept dat aan een
gang van de deelnemers. >>
vrijwillige inburgeraars van boven de achttien.
zestal landelijke criteria voldoet. Overigens
• Een Taalhuis beschikt over voldoende opgeleide Taalvrijwilligers; • Een Taalhuis registreert zijn vrijwilligers
spreken we van een Taalpunt als niet aan alle Uit landelijk onderzoek weten we dat een
zes criteria wordt voldaan.
derde van de mensen die niet goed kunnen lezen en schrijven, ondanks dat, tot het pu-
• Een Taalhuis start met een Taalsamen-
bliek van de bibliotheek behoort. Dit bete-
werking of Taalakkoord tussen gemeente,
kent dat de bibliotheek, als laagdrempelige
bibliotheek, taalaanbieders en toeleiders;
en niet-stigmatiserende organisatie, goede
• Een Taalhuis is een fysiek punt met (les/
kansen heeft om deze doelgroep te bereiken,
ontmoetings)ruimte, materialen en
te signaleren en door te verwijzen. Dit vereist
computers;
bijscholing van onze medewerkers.
• Een Taalhuis heeft het overzicht van het taalaanbod door gebruik te maken van bij-
In het Actieprogramma ‘Tel mee met Taal’
voorbeeld de Taalzoeker of de Educatieve
wordt de lokale netwerkaanpak van de be-
Kaart;
strijding van laaggeletterdheid, eerder ont-
• Een Taalhuis beschikt over tenminste één
wikkeld in de pilot ‘Taal voor het Leven’, nu
professional die inhoudelijk kan adviseren
uitgebreid naar heel Nederland. In het kader
en een vraagbaak kan zijn voor de vrij
hiervan streven we naar de inrichting van een
willigers;
55
56
Informatievaardigheid. Om volwaardig aan de samenleving mee te
‘Mediawijsheid’ is een breed programma en
kunnen doen moet je niet alleen kunnen lezen
inmiddels een containerbegrip voor een reeks
en schrijven, maar moet je ook digitaal ge
van activiteiten die de afgelopen jaren zijn ont-
letterd zijn: je moet de competentie hebben
wikkeld om jeugdigen en volwassenen kritisch
om om te kunnen gaan met nieuwe media en
en alert te leren omgaan met de sociale media,
om digitale informatie te verwerven en te ver-
smartphones en tablets.
werken. Naast taalvaardigheid is informatievaardigheid inmiddels een basisvaardigheid voor mensen geworden. Zo streeft het kabinet er bijvoorbeeld naar een (volledige) digitale overheid in 2017 te hebben gerealiseerd waarbij bedrijven en burgers alle zaken met de overheid digitaal kunnen afhandelen. Dit voornemen vereist echter digitaal zelfredzame burgers. Omdat er een toenemende kloof ontstaat tus-
De Raad voor Cultuur omschrijft mediawijs-
sen mensen die wél en mensen die niet mee
heid als “het geheel van kennis, vaardigheden
kunnen komen in het gebruik van informatie,
en mentaliteit waarmee burgers zich bewust,
nieuwe media en ICT, is er voor de bibliotheek
kritisch en actief kunnen bewegen in een
op het terrein van informatie-educatie een
complexe, veranderlijke en fundamenteel
belangrijke taak weggelegd.
gemedialiseerde wereld.” (2005) >>
57
58
Mediawijzer.net omschrijft mediawijsheid als:
•
Reflecteren op het eigen mediagebruik
Hulpplein’ is bedoeld voor mensen die nog niet
“De verzameling competenties die je nodig
•
Doelen realiseren met media.
goed met een computer overweg kunnen en ‘Klik en Tik’ is bedoeld voor mensen die willen
hebt om actief en bewust deel te kunnen nemen aan de mediasamenleving.”
Voor verschillende doel- en leeftijdsgroepen
oefenen met internet en niet voldoende taal-
biedt de bibliotheek producten en diensten aan
vaardig zijn.
Om mediawijsheid te kunnen meten heeft
op het terrein van informatievaardigheid en
Mediawijzer.net ook een ‘Competentiemodel
mediawijsheid. Sinds een aantal jaren hebben
Mediawijsheid’ ontworpen (2012).
wij daarvoor een mediacoach in dienst. Een
•
medewerker die zich met alle activiteiten op het In dit model worden tien competenties ge-
terrein van mediawijsheid bezighoudt.
noemd met verschillende niveaus en taken, benoemd per leeftijdsgroep.
‘Biebsearch’ is de naam van een samen werkingsproject tussen het voortgezet onder-
• Inzicht hebben in medialisering van de
wijs, het middelbaar beroepsonderwijs en de
samenleving
bibliotheek, waarmee leerlingen ondersteund
•
Begrijpen hoe media worden gemaakt
worden bij hun studie. Met Biebsearch bun-
•
Zien hoe media de werkelijkheid kleuren
delen de bibliotheek en het onderwijs de
• Apparaten, software en toepassingen gebruiken
krachten op het gebied van digitale en fysieke informatie, mediawijsheid en lezen.
•
Oriënteren binnen mediaomgevingen
•
Informatie vinden en verwerken
Voor volwassenen die willen leren omgaan
•
Content creëren
met de digitale overheid wordt het program-
•
Participeren in sociale netwerken
ma ‘Digisterker’ aangeboden. Het ‘Digitaal
59
60
Accommodatie en organisatie In elke gemeente beschikken wij over
kunnen voeren. Onze strategie is echter niet
een bibliotheekvestiging; in de gemeente
het maken van radicale keuzes. Radicale
Nunspeet zijn dat er twee, zowel in Nunspeet
keuzes in formatie en organisatie zouden
als in Elspeet. Daarnaast hebben we service-
forse frictiekosten met zich meebrengen. De
punten voor volwassenen ingericht in de wijk
afgelopen beleidsperiode zijn wij begonnen
Drielanden in Harderwijk. Ook in Speuld in de
met een geleidelijke verschuiving in de inzet
gemeente Ermelo zal een servicepunt worden
van middelen die aansluit op de vraag van de
ingericht. Steeds vaker realiseren we samen
subsidiegevers om ons werk anders te gaan
met scholen voor basis- en voortgezet onder-
inrichten. Veranderingen in formatie en orga-
wijs varianten van schoolbibliotheken.
nisatie voeren wij door op momenten dat dat opportuun is en op de meest efficiënte wijze
De vier gemeenten hebben aangegeven dat zij
kan worden uitgevoerd.
de bibliotheekvoorziening, met een zo volledig mogelijke collectie, in hun gemeente willen continueren. In de notitie van Acta Advies waarin de op-
De personeelsformatie van de bibliotheek zal
bibliotheekmedewerkers, heeft dit tot gevolg
dracht aan de bibliotheek is geformuleerd
de komende jaren niet toenemen. Wel veran-
dat minder (betaalde) medewerkers fysiek in
lezen we dat de gemeenten van mening
dert de inhoud van ons werk. De medewerkers
de bibliotheek aanwezig zullen zijn. Door self-
zijn dat de bibliotheek “radicale keuzes”
in de frontoffice zullen steeds vaker buiten
service in de bibliotheek en de vestiging van
zal moeten maken in organisatiestructuur,
het gebouw te vinden zijn. Niet het gebouw,
de bibliotheek in accommodatie waarin we
management, werkorganisatie en personeel
maar de functies van de bibliotheek staan
samengaan met andere functies hoeft dit niet
om de opdracht van de gemeenten goed uit te
voorop. Wanneer dBoS meer inzet vraagt van
ten koste te gaan van de openingstijden. >>
61
62
Goede communicatie over de aanwezigheid
coördinator; de afgelopen jaren zijn de func-
van professionele medewerkers aanwezig is
ties binnen de backoffice flink gewijzigd. Dat
heel belangrijk. Ook de inzet van vrijwilligers
heeft enerzijds te maken met een andere
in de rol van gastvrouw/heer is een over
invulling van de functie van de bibliotheek,
weging.
anderzijds met het organiseren van activiteiten op centraal niveau.
De bibliotheek kent een platte organisatiestructuur. Er wordt gewerkt volgens het prin-
Een ondernemingsraad (OR), die eens per zes
cipe van Cultural Governance met een Raad
weken vergadert met de directeur-bestuurder,
van Toezicht en een directeur-bestuurder.
vertegenwoordigt de medewerkers. De OR heeft eens per jaar overleg met de Raad van Toezicht.
De Raad van Toezicht en de directeur-bestuurder vergaderen structureel vier keer per jaar;
Bibliotheekmedewerkers zijn servicegericht
daarnaast is het mogelijk dat extra vergade-
en weten op proactieve wijze een match te
ringen plaatsvinden. De leden van de Raad
maken tussen de wensen van de klant en de
van Toezicht zijn benoemd op basis van
collectie. Alle medewerkers beschikken over
competenties en expertise zoals culturele,
het vereiste opleidingsniveau. Professio
juridische, inhoudelijke en financiële kennis.
nalisering van de medewerkers is een voorwaarde voor certificering en komt jaarlijks
Naast de directeur-bestuurder werken binnen
terug in het scholingsplan. In het kader van
de stichting drie teamleiders, verdeeld over
verdere professionalisering van de organisa-
de locaties Ermelo en Putten, Nunspeet en
tie kiezen we voor een flexibele inzet van
Elspeet en Harderwijk. De backoffice kent één
ons personeel. >>
63
64
De leeftijdsopbouw en de geringe uitstroom
Onze communicatie richt zich op de promotie
Met diverse partners werken wij intensief
van medewerkers maakt dat verjonging van
van bibliotheekproducten en -diensten dicht
samen. De samenwerking kent vele doelen en
het personeelsbestand lastig is. Toch blijft dit
bij de mensen. We sluiten aan bij landelijke en
vele vormen. Wij nemen bij voorkeur diensten
een streven.
provinciale promotionele acties. De externe
van bedrijven in de regio af. Naast een kosten-
lokale communicatie is gericht op (potentiële)
besparing betekent dit voor beide partijen een
Wij hebben de personeels- en salarisadmini
klanten in de regio Noordwest Veluwe, onze
win-win-situatie als er samengewerkt wordt
stratie en de financiële administratie onder-
subsidiegevers en samenwerkingspartners.
aan gemeenschappelijke doelen.
gebracht bij Shared Library Service (SLS) in
Twee keer per jaar geven we een programma-
Zaltbommel. Via deze organisatie huren we
boekje uit.
tevens een P&O adviseur en een controller in.
Met boekhandel Bruna bijvoorbeeld worden samen lezingen en andere evenementen
De automatisering wordt verzorgd door
Wij hebben in onze bibliotheek een ac-
georganiseerd waar elke partij zijn exper
de RijnbrinkGroep: de provinciale service
tief vrijwilligersbeleid. In de beleidsnotitie
tise inbrengt. Ook wordt samengewerkt met
organisatie voor bibliotheken in Gelderland
‘Vrijwilligersbeleid’ (februari 2012) gaan we
maatschappelijke organisaties als ZorgDat en
en Overijssel.
in op de rol en positie van vrijwilligers in onze
Stichting Welzijn Ouderen.
organisatie. Wij breiden ons vrijwilligers beleid uit met het aanbieden van plekken voor
In gemeenten Nunspeet en Putten maakt
maatschappelijke stages, of voor mensen met
de bibliotheek deel uit van het lokale cultu-
een uitkering. Wij gaan na op welke wijze wij
rele platform. Binnen dit platform worden
aan de reïntegratie van mensen met een af-
evenementen afgestemd, wordt kennis uit
stand tot de arbeidsmarkt kunnen bijdragen.
gewisseld en een bijdrage geleverd aan het
Voorwaarde hierbij is dat deskundige begelei-
lokale cultuurbeleid.
ding van deze mensen kan worden gegaran-
•
deerd.
65
66
Budget Aan de begroting voor 2016 koppelen wij een
meer dan in de andere: de bezuiniging was
productenboek waarin de prijzen per product
het grootst in de gemeente Harderwijk. Het
worden opgenomen. Zo wordt inzichtelijk ge-
subsidiebedrag per inwoner is in Harderwijk
maakt wat onze dienstverlening kost en kun-
€ 6,- lager dan in de overige gemeenten. Dat
nen gemeenten afzonderlijk bepalen van w elke
heeft gevolgen voor de dienstverlening: in
dienstverlening zij gebruik willen m aken.
Harderwijk is de collectie relatief klein. In Harderwijk is de subsidie per inwoner € 14,-.
Voor de subsidie die wij nu ontvangen kunnen
In de overige gemeenten ligt dat rond de
wij de dienstverlening als basisbibliotheek
€ 20,-, terwijl landelijk het niveau op een ge-
blijven verzorgen en voldoen aan de eisen
middelde subsidie van € 28,- per inwoner ligt.
van certificering. Aan nieuwe producten en diensten, zoals het aanbieden van activitei
Onze begroting is zo opgesteld dat de uitga-
ten in het kader van de bestrijding van laag
ven en de inkomsten per gemeente geschei-
geletterdheid, is een prijs verbonden. In
den blijven. Middelen kunnen daar ingezet
het productenboek is aangegeven wat onze
worden waar ook de ontvangsten zijn.
dienstverlening op onderdelen kost. Zo is
steeds meer aan op het verwerven van andere
boeken verkopen maar is geen boekwinkel.
voor iedereen inzichtelijk wat de kosten zijn
Ondernemerschap.
inkomsten. Helaas zijn bibliotheken daarin
Wij streven dit ook niet na. Eén van de ‘unique
en kunnen op basis van een zorgvuldige af-
De bibliotheek anno 2015 is een maatschap-
beperkt, meer nog dan andere culturele onder
sellingpoints’ van de bibliotheek is nu juist
weging keuzes in onze producten worden
pelijk ondernemer met een eigen verant
nemers zoals musea. Een bibliotheek kan wel
dat je er niet iets hoeft te consumeren of te
gemaakt.
woordelijkheid ten aanzien van haar bedrijfs-
inkomsten halen uit een bibliotheekcafé, maar
kopen, in de bibliotheek ‘moet’ je even niks.
voering. Hoewel gemiddeld driekwart van de
is geen horecaondernemer en mag ten aanzien
Ook dat is de ont-moetingsfunctie van de
De gemeentelijke subsidie is de afgelopen
inkomsten van een bibliotheek bestaat uit
van de horeca geen concurrentiepositie in
bibliotheek. >>
jaren sterk verminderd. In de ene gemeente
gemeentelijke subsidie, dringen gemeenten
nemen. Een bibliotheek mag wel afgeschreven
67
68
Toch zijn er manieren denkbaar om meer in-
begrotingsonderdelen dan vanuit de post
komsten uit andere bronnen dan die van de
Cultuur. Door de inzet in het sociaal domein
gemeentelijke overheid aan te boren. Lokale
en op het gebied van onderwijs (passend
ondernemers zijn op zoek naar maatschappe-
onderwijs, volwasseneneducatie) ligt dit
lijke doelen waarmee ze zich kunnen associë-
ook voor de hand. Van gemeenten vraagt
ren en profileren. Inkomsten uit sponsoring en
dit integrale beleidsvoering: ambtelijke ont
fondsenwerving kunnen nog groeien. Ook met
schotting en collegiaal bestuur.
acties en andere eenmalige activiteiten zijn
•
inkomsten te genereren. Ondernemerschap vereist niet alleen nieuw initiatief van de bibliotheek. Ook van de kant van de subsidiegever is bereidheid en flexibiliteit nodig. Meer ruimte binnen de subsidievoorwaarden om eigen inkomsten te verwerven en te investeren en te mogen reser veren. Een andere inzet van accommodatie kan nodig zijn om tot een betere bedrijfs voering te komen. Een tweede voorwaarde voor ondernemerschap is de aanspraak door de bibliotheek op budgetten vanuit andere gemeentelijke
69
70
Monitoring en evaluatie Om de resultaten van ons werk te kunnen
De uitkomsten van het onderzoek gebrui-
De Bibliotheekmonitor, een landelijk onder-
‘Meten maatschappelijke opbrengst’ is een
meten en beoordelen is het nodig dat we een
ken we om de komende jaren onze dienst
zoek van de bibliotheeksector dat eerder door
promotieonderzoek naar de maatschappelijke
aantal meetinstrumenten inzetten of ont-
verlening nog verder te verbeteren.
het SIOB werd uitgevoerd en nu door de KB,
opbrengst van bibliotheekwerk. Daarnaast is
bevat veel nuttige informatie over het biblio-
er een monitor ‘Maatschappelijke functies’
wikkelen. Informatie over onze leden verkrijgen we uit ons panelonderzoek. Sinds 2014
Ook voeren we een structurele vorm van
theekwerk, zoals het aanbod, het bereik en
in ontwikkeling. In het kader van het Actie
werkenwe met een klantenpanel. Het panel
klantenonderzoek in. Sinds 2015 nemen
het gebruik van de bibliotheek. Ook worden
programma ‘Tel mee met Taal’ wordt een
verschaft ons waardevolle informatie over
we deel aan Biebpanel, het landelijk online
er gegevens omtrent de bedrijfsvoering van
monitor ontwikkeld om de vorderingen op het
onze dienstverlening en producten.
klantenonderzoek dat speciaal voor de biblio-
bibliotheken verzameld.
gebied van de bestrijding van laaggeletterd-
theekbranche is ontwikkeld. Biebpanel levert
heid te kunnen meten. >>
ons niet alleen vier keer per jaar actuele informatie over onze eigen leden, maar voorziet ons tevens van benchmark-gegevens. Inmiddels doen 91 bibliotheken mee aan BiebPanel. Met ruim dertigduizend leden is het één van de grootste klantenpanels van Nederland. Om niet-leden en niet-bezoekers van de bibliotheek te kunnen ondervragen is bevolkingsonderzoek nodig. De mogelijk In 2014 hebben we een klanttevredenheids-
heden hiervan gaan we na. Daarnaast is er
onderzoek laten uitvoeren door Cubiss. Uit
landelijk onderzoek dat we gebruiken om
dit onderzoek blijkt dat klanten over het alge-
onze prestaties te evalueren.
meen erg tevreden zijn over onze bibliotheek.
71
72
Het Bibliotheek Onderzoeksplatform is de
ook omdat de toets een belangrijk meet
centrale plek voor bibliotheekonderzoek, sinds
instrument is voor de kwaliteit van ons werk.
2015 ondergebracht bij de KB. In 2016 beoor-
De zelfevaluatie die wij in dit kader eens in de
delen we per activiteit welke data beschikbaar
vier jaar uitvoeren levert waardevolle infor-
en nodig zijn om deze goed te kunnen moni
matie over onze organisatie en activiteiten.
toren en evalueren. Per (nieuwe) activiteit starten we met een nulmeting.
De audit is voor ons een belangrijk meet instrument voor de kwaliteit van ons werk
Waar goede meetinstrumenten ontbreken
en geeft aanwijzingen voor verdere verbete-
werken we aan de ontwikkeling ervan. Zo vra-
ringen. Wij vinden het belangrijk gecertifi-
gen de gemeenten een overzicht van de stand
ceerd te zijn. De gemeenten stellen dit ook
van zaken van trajecten in de bestrijding van
als voorwaarde voor subsidiëring van de
laaggeletterdheid die worden aangeboden.
bibliotheek.
Wij zullen hierover rapporteren. Graag laten wij zien waar we staan en wat Certificering. ‘Zichtbare waarde’ is de titel van de hand-
onze ambities zijn.
•
leiding voor de certificering van openbare bibliotheken, opgesteld door de Stichting Certificering Openbare Bibliotheken (SCOB). Wij vinden het belangrijk om een gecertificeerde bibliotheek te zijn. Niet alleen omdat wij in het landelijk stelsel deelnemen, maar
73
74
Gebruikte bronnen Strategisch Beleidsplan 2016-2019 • Actieprogramma Tel mee met Taal / brief aan de Tweede kamer, Ministerie OC&W. 2015 • Beter leren door informatievaardigheden: In-
• De digitale overheid en de bibliotheek : e-paper / VOB. - 2015 • De economische waarde en impact van bibliotheken. Onderzoek Maatschappelijk
formatievaardigheden als basisvaardigheid in
rendement gemeten / Marjolein Oomes. In
het vmbo / Denise Bontje en Frank Studulski.
Bibliotheekblad no. 5, 2015
- SIOB.- 2013 • Bibliotheek van de Toekomst : knooppunt
• De transitie van educatie naar het sociaal domein. Een handreiking voor gemeenten /
voor kennis, contact en cultuur / Rapport
VNG i.s.m. St. Lezen en Schrijven en Steun-
Commissie Cohen. - SIOB.- 2014
punt VE - 2014
• Branchestrategie 2012 - 2016. VOB • De bibliotheek… en basisvaardigheden in het sociaal domein. Gelders Bibliotheeknetwerk 2015 • De Bibliotheek levert waarde : strategie 2012 -2016 / Vereniging van Openbare Biblio theken. - 2012 • De Bibliotheek op School : Werkdocument / Bibliotheek Noordwest Veluwe. - 2015 • De Bibliotheek op School. Beter leren door informatievaardigheden. Informatievaardigheden als basisvaardigheid in het VMBO /
• DURF : speciale editie: Meten Maatschappelijke Opbrengst / Cubiss.- 2015 • E ducatie = Participatie, Nota volwasseneneducatie 2013 - 2016 van de gemeenten Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nijkerk, Nunspeet, Oldebroek, Putten en Zeewolde • Eens een lezer, altijd een lezer / Thomas van Dalen - 2015 • Evaluatie programma Kunst van Lezen : eindrapport / KWINK Rebel groep . - 2015 • Feiten en cijfers geletterdheid. St. Lezen en schrijven - 2013 >>
Sardes i.o.v. SIOB - 2013
75
76
• Gebruikersonderzoek binnen bibliotheken. Naar samenhang en afstemming binnen de bibliotheekbranche / SIOB. - 2014 • Grijp de kansen van de nieuwe bibliotheek-
• Klantenpanel verslag 25 november 2014 / BNWV. - 2014 • L aaggeletterdheid in kaart / Marieke Buisman en Willem Houtkoop. - ECBO. - 2014
wet : uitleg bij de Wet stelsel openbare
• Lezen in beeld : Monitor de Bibliotheek op
bibliotheekvoorzieningen / Vereniging
School : rapportage van de meting najaar
Openbare Bibliotheken. - 2015
2014 Bibliotheek Noordwest Veluwe. - 2015
• Handreiking lokaal bibliotheekbeleid. VNG 2015 • Handreiking Budgetsubsidiëring basis bibliotheken / VNG. - 2006 • Inspiratiedocument Laaggeletterdheid / Cubiss. – 2015 • Inventarisatie aanpak op het gebied van basisvaardigheden en het sociaal domein in de Gelderse bibliotheken 2015 / Gelders Bibliotheeknetwerk. - 2015 • Jaarplan 2015 / Bibliotheek Noordwest Veluwe. - 2014 • Jaarverslag 2014 / Bibliotheek Noordwest Veluwe. - 2015 • Klantonderzoek Bibliotheek Noordwest
• Lezen meten: een basis voor beleid. Monitor de Bibliotheek op School; meting 2012-2013, Sardes - 2013
• Monitor Jeugd en media 2015. St. Kennisnet 2015 • Monitor Klik & Tik in bibliotheken: 20122013 / door Next Value research in opdracht van SIOB / 2013 • Notitie opdracht openbaar bibliotheekwerk in de gemeenten Ermelo, Harderwijk, Nunspeet
• PIAAC 2012 : de belangrijkste resultaten / Marieke Buisman e.a. .- Expertisecentrum Beroepsonderwijs. - 2013 • Rapportage BiebPanel “Ontmoetings- en verblijfsfunctie” / ProBiblio. - 2015 • Rapportage Onderzoek Tevredenheid Primair Onderwijs / ProBiblio. - 2013 >>
en Putten / Hans Veen. - Acta. - 2014 • Palet van de non-formele educatie in Nederland. CINOP / RUG 2008
• Mediawijsheid. Informatie en inspiratie voor gemeentelijk beleid / Nederlands Jeugd instituut en VNG - 2013 • Meer Lezen Beter in Taal / Kunst van Lezen. 4e druk. - 2014 • Meer mogelijkheden : De transitie van educatie naar het sociaal domein: Een Handreiking voor gemeenten / VNG, ism Stichting Lezen & Schrijven en Steunpunt VE. - 2014 •M onitor bestrijding laaggeletterdheid door bibliotheken. Eindrapportage 2013 / Kasperkovitz i.o.v. SIOB - 2014
Veluwe 2014 / Cubiss. - 2014
77
78
• Regionaal Educatieplan Lzeen en shicrejvn
• Trends in de samenleving. Ontwikkelingen op
is neit voor iereeden vezlafneksprend.
het gebied van demografie, economie, media
Arbeidsmarktregio Stedendriehoek en
en informatie binen het sociaal-culturele do-
Noord Veluwe, 2015
mein / SIOB.- 2014
• Samenwerken aan laaggeletterdheid :
•Z elfevaluatie in het kader van de 3e ronde
de Bibliotheek als verbindende schakel /
Certificeringsnorm Openbare Bibliotheken
SIOB. - 2013
2014 - 2017 / Bibliotheek Noordwest Veluwe.
• Slim samenwerken loont : Uitbreiden en versnellen / Taal voor het Leven. - 2015 • Sturen op maatschappelijke effecten. Hand reiking voor ambtelijke professionals / Partners + Pröpper i.o.v. Ministerie van BZK en VNG - 2013 • Subsidiebeleid openbare bibliotheken. Een handreiking voor gemeenten / VNG 2011
- 2014 •h ttp://www.ocwincijfers.nl/cultuur-media/ inhoud/bibliotheken •h ttp://mediawijzer.net
• Colofon Auteur:
Mireille Kassels
Tekstredactie: Matine van der Haar,
• Subsidienota gemeente Nunspeet - 2013
Jan Hoogenberg,
• Taal als basis voor maatschappelijke
Bas van Houwelingen en
participatie / VOB & SIOB - 2015 • Taal voor het leven: 3 transities en 1 Taalpunt / Jansen en Wolschrijn - 2014
Linda Mulder Foto’s:
Ursula Fotografie
Vormgeving: fresh focus Druk: Graphic Minds Uitgegeven door Bibliotheek Noordwest Veluwe, Harderwijk, december 2015/ januari 2016
79
Bibliotheek Noordwest Veluwe Strategisch Beleidsplan 2016-2019