Theater TOL krijgt nieuwe artistiek leider LOT/TOL

Lot (Charlotte) Seuntjens uit de Raafstraat heeft een sterke band met Zurenborg. Bijna dertig jaar geleden kwam ze vanuit Nederland hier wonen. Eerst woonde ze op de Dageraadplaats, boven café Moeskop. Haar man Ad Moeskops opende dit café in 1995. Lot Seuntjens is actrice/kostuumontwerpster/regisseur/ manager en richtte 25 jaar geleden theater TOL op. Dit gezelschap brengt voorstellingen over heel de wereld en al die tijd was Seuntjens de artistiek leider van dit theatergezelschap. Maar nu vindt ze het tijd om de fakkel door te geven. (Jan HOLVOET )

Lot Seuntjens (57) werd geboren in Bladel nabij de Belgisch-Nederlandse grens (maar aan de verkeerde kant, n.v.d.r.) Ze studeerde in Utrecht aan de kunstacademie, maar maakte de opleiding niet af.

“Ik had na drie jaar het gevoel dat ik daar niets meer leerde en ik wilde graag aan de slag. Ik verhuisde naar Amsterdam en, lichtjes ADHD zijnde, deed ik mee aan allerlei stages en projecten omtrent film en theater. Met een vriend begon ik theaterkostuums te maken die gebaseerd waren op stripfiguren. Dit werk werd direct opgemerkt door het theaterinstituut in Amsterdam. We hebben toen mensen gevraagd om in die kostuums te kruipen en even later liepen onze kostuums daar rond als een levende expositie. Zo is mijn carrière als maker begonnen.”

Antwerpen

“In die tijd was ik een grote fan van het werk van Jan Fabre en eigenlijk had ik sowieso een grote affiniteit voor het Vlaamse toneel en dans. In een gesprek met Jan Fabre moedigde hij me aan om, net als hij, een eigen gezelschap op te richten.”

“Ik trok toen veel op met Ad en op een dag besloten wij in Antwerpen ons geluk te proberen. We huurden een woning in het centrum, waar we gingen wonen. Deze woning was in slechte staat en stond op de nominatie om afgebroken te worden. Maar tot de afbraak mochten we er verblijven. De huur was laag en er was voldoende ruimte, zodat ik daar verder kon werken aan mijn projecten. Een poosje later opende Ad zijn café op de Dageraadplaats en verhuisden we naar Zurenborg.”

GRATIS

“Ik wist altijd al dat ik als theatermaker niet in zalen wilde werken. Ik heb licht nodig en lucht. Ik wilde theater maken dat gebaseerd is op beeld, muziek, zang en dans. Teksttheater sprak mij minder aan. Om iets op te bouwen heb je drive nodig, maar ook veel geluk. En durf. Op een dag liep ik het toenmalige Militair Hospitaal binnen. Aan de eerste de beste militair die ik tegenkwam, vroeg ik of ik de ruimte mocht huren. Ik kreeg ze gratis. Met een paar mensen maakte ik een eerste voorstelling. De eerste dagen kwamen er alleen vrienden en wat familieleden kijken. En soms ook helemaal niemand. Dan stonden we daar voor niets. Op een avond kwam een journalist van De Morgen binnengewaaid. Hij schreef een lovende recensie in zijn krant en vanaf toen was het elke avond uitverkocht.”

HOOGTE

“Ik noemde het nieuwe gezelschap Theater TOL, Theater Op Locatie dus. Dat was in 1998. Dit soort toneel bestond toen vooral in Frankrijk, maar in Vlaanderen was dit nog nauwelijks bekend. Veel organisaties wisten dan ook niet wat ze met ons moesten aanvangen. Maar gelukkig kregen we ook kansen om ons te tonen. In Nederland hebben wij veel te danken aan het Oerol festival, in Antwerpen aan Zomer van Antwerpen. Onze eerste grote voorstelling in Antwerpen maakten wij in 2000, ter gelegenheid van de millenniumfestiviteiten. Voor deze voorstelling aan de Schelde zijn wij toen voor het eerst begonnen om in de hoogte te werken, met een hoge kraan. Aan die kraan hing een stalen kader (een truss) en daaraan hingen dansers die dansten op grote hoogte.

Daarna werden we plotseling in Griekenland uitgenodigd. Dit was onze eerste internationale reis. En ook in Griekenland waren de mensen enthousiast over hetgeen we brachten. Daarna ging de bal echt aan het rollen. Internationale festivals vormen immers netwerken. Ze weten snel wanneer er iets nieuws is. Hierdoor hebben we over heel de wereld kunnen reizen. Op ons hoogtepunt telden wij 90 medewerkers en speelden we soms op drie locaties tegelijk. Ik leefde van vliegtuig naar vliegtuig.”

COVID

“In 2020 kwam covid en viel de wereld stil. Wij hadden geen vangnet. Theater TOL heeft nooit structurele subsidies gekregen en had geen vaste medewerkers in dienst: iedereen was freelancer. Hierdoor ontvingen wij geen financiële steun van de overheid. Wij hebben toen zelfs een crowdfunding gestart om te overleven. Dankzij onze financiële buffer die we hadden opgebouwd en dankzij giften, hebben we covid kunnen overleven. Gelukkig konden wij in 2022 opnieuw opstarten. Tijdens de covidperiode had ik veel tijd om na te denken. Ik realiseerde me, dat ik de laatste jaren meer manager dan maker was. De machine moest immers blijven draaien. Ik zat altijd achter mijn laptop of tussen twee vluchten. Dat is spannend en heerlijk, maar ik wist ook dat ik dit niet tot mijn zevenenzestigste kon blijven doen. Ik verlangde ernaar om, net als vroeger, de tijd te hebben om nieuwe dingen te maken, te experimenteren, te creëren. Maar aan de andere kant, ik kon Theater Tol en zijn medewerkers ook niet zomaar in de steek laten.”

AFSPREKEN

“En toen kreeg ik een WhatsAppje van een van onze danseressen, Talitha de Decker. Of wij eens konden afspreken. Zij stelde voor om Theater TOL over te nemen. Samen met componist Benjamien Lycke wilde zij graag met Theater Tol verder gaan. En dat gaat dus gebeuren. Zij nemen de naam over, de infrastructuur en de talrijke medewerkers. Hun thuisbasis zal Gent worden.

De voorstellingen die deze zomer gepland staan, ga ik samen met hen begeleiden. Zo kunnen zij zich rustig inwerken en kan ik langzaam naar de achtergrond verhuizen. Vanaf december staan zij op hun eigen benen.”

NEW YORK

“Ad en ik verblijven veel in Spanje, in de natuur, dicht bij de zee en de woestijn. Ik ben eindelijk weer begonnen met schilderen. Ik maak grote abstracte schilderijen. Mijn werk is vooral te zien op Instagram, maar ik heb intussen ook al in een galerij in New York geëxposeerd. En ik droom ervan iets met film te beginnen. Ik ben altijd creatief bezig geweest en ik wil dat blijven, tot de laatste snik.”

Op 1 september wordt Lot’s favoriete voorstelling ‘Hotel Watercage’ nog één keer uitgevoerd tijdens Deurne Bevrijd in het Rivierenhof.

VERDERE INFO www.theatertol.com