EΛΛΗΝΑΣ ΨΗΦΟΦΟΡΟΣ
Weekly Rep rt 22 Σεπτεμβρίου #5
EΛΛΗΝΑΣ ΨΗΦΟΦΟΡΟΣ Εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό περιοδικό του The Press Project Αρχισυνταξία Άρης Χατζηστεφάνου - Ηρακλής Μπογδάνος
06 #2 vote or not. Δύο Blogger (pitsirikos και arkoudos) διασταυρώνουν τις... ψήφους τους
Έκδοση Κώστας Εφήμερος - BitsnBytes Απόδοση ξένων κειμένων Γιώργος Παλαμίδης
Weekly Rep rt
Συνεργάτες Κώστας Παστρίμας Γιάννης Πετρόχειλος Αιμιλία Τσέρτου Κώστας Μπιτσικώκος
22 Σεπτεμβρίου #5
Τεύχος 5 22 Σεπτεμβρίου 2010
Πασχίζουν να ξανακάνουν τη δημοσιογραφία “κλειστό επάγγελμα”; Ζηλεύουν την ελευθερία του λόγου στο Ίντερνετ και ονειρεύονται απαγορεύσεις...
28
Είναι μακριά η ανάκαμψη; Δυο χρόνια από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης βλέπουμε φως στο τούνελ ή το τρένο που έρχεται πάνω μας;
08 28
Η επανάσταση του αυτονόητου: Ταπεινωτική η χρεωκοπία που αποφύγαμε(;) - αλλά πολύ λεβέντικη η τυφλή υποταγή στις γερμανικές τράπεζες, κατά τον Πρωθυπουργό
38 Vanity Fair: Φοβού τους Αμερικανούς δημοσιογράφους. Μερικές απαντήσεις σε ένα «αμελέτητο» ρεπορτάζ
14 O Χροστόφορος Παπαδόπουλος, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΝ μας γράφει για την κρίση της αριστεράς και της κοινωνίας
GUEST
Χάσαμε τη μεσαία τάξη. (πάλι) STOP.
22
Ηρακλής Μπογδάνος
ΕΠΟΧΗ ΤΖΑΖ Προσπαθούμε να το ξεχάσουμε, αλλά τι τα θέλετε τι τα γυρεύετε ζούμε σε μια ταξική κοινωνία. Ξέρετε, η γνωστή διαστρωμάτωση: Επιχειρηματίες και φτασμένοι επαγγελματίες- μικρομεσαίοι- νέοι επαγγελματίεςεργάτες γραφείου- εργάτες χειρώνακτες- προσωρινοί της εξυπηρέτησης- περιθωριακοί της παραοικονομίας. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως, συνέβη κάτι παράδοξο. Όλοι εκτός από την πρώτη και την τελευταία κατηγορία, θεωρούν ότι ανήκουν στη μεσαία τάξη! Και πραγματικά, από το Δεύτερο Παγκόσμιο και μετά, τα εισοδήματά τους βελτιώθηκαν και έγιναν κι αυτοί καταναλωτές και νοικοκύρηδες με τα όλα τους, μέχρι που...
ww
w.
th
ep
re
ss
pr
oj
ec
t.g
r
Μέχρι που, προς τα τέλη της δεκαετίας του ‘70, η άρχουσα τάξη ανησύχησε πλέον πολύ σοβαρά με την προϊούσα ενδυνάμωση εργατικών/κοινωνικών κινημάτων, και με τη συναίνεση των συμμάχων της πλέον καταναλωτών - φοβισμένων από την οικονομική κρίση, ξεκίνησε την αντεπανάσταση και μια νέα αλά Μέτερνιχ τάξη πραγμάτων. Θα άφηναν την ανεργία να καλπάσει και να βάλει μυαλό στους άτακτους. Κυρία Θάτσερ και κύριος Ρήγκαν και όποιον πάρει ο (νεοφιλελεύθερος πλέον- δεν τους παίρνει όλους ) χάρος. Τα τελευταία τριάντα χρόνια, η λογική της δήθεν ελεύθερης και αδέσποτης και ωραίας αγοράς κυριάρχησε στον πλανήτη - πέρα από κομματικές προτιμήσεις και διορθωτικές παραμυθίες. Οι καταναλωτές απέμειναν με ταξική συνείδηση αστού, αλλά με εισόδημα εργάτη. Σα νοικοκύρηδες που ήταν, πήραν θαλασοδάνεια και κάρτες αλλά η ανισότητα στα εισοδήματα μεγάλωνε και η ψαλίδα άνοιξε σήμερα τόσο πολύ, που έχουμε φτάσει πλέον για πρώτη φορά μεταπολεμικά, σε πόλωση εισοδημάτων μαθηματικά συγκρίσιμη με την (τρελή) δεκαετία του ‘20. Τι τα θέλετε, τι τα γυρεύετε, ζούμε πάλι σε εποχές τζαζ.
H συζήτηση ξεκίνησε στο Twitter. Ο ένας έλεγε ότι η ψήφος είναι ιερή, ο άλλος όχι. Εμείς είπαμε να σας αφήσουμε να πειστείτε. Το μόνο που σας μένει είναι να διαλέξετε από ποιόν
2vote
arkoudos.com
Οι πειρατές της Δημοκρατίας Φίλε αναγνώστη, δεν αντιλέγω σε τίποτα. Σε τίποτα: Οι πολιτικοί μας είναι οι χειρότεροι όλων. Βρωμεροί, τρισάθλιοι, λαμόγια, καθίκια. Ότι πεις, συμφωνώ - και άλλο τόσο. Αυτός που ζητάει την ψήφο σου είναι ένα τρισάθλιο σκουλίκι, ένας άρπαγας της κολακείας, εννιά στις δέκα άσχετος με το τι πρέπει να κάνει αφου βγει (και αυτό είναι το καλό ποσοστό, γιατί ο ένας που ξέρει, ξέρει γιατί του είπαν άλλοι ενδιαφερόμενοι), ένα σιχαμένο κατασκεύασμα των αφεντικών του, μιντιακών, τραπεζικών, κατασκευαστικών αφεντικών του, με επαγγελματικά βαμμένο μαλλί, φτιαγμένο νύχι, με δέκα συμβούλους επικοινωνίας να του πουν τι να πιστέψει, ή ακόμα καλύτερα, σύμβουλος του εαυτού του, να ντύνεται ζορό ή να κραυγάζει ανοήτως στα παράθυρα για να καταπλήξει τα πλήθη με άρτον και θεάματα. Είδες πως σε καταλαβαίνω; μια χαρά σε καταλαβαίνω. Σιχαμένοι αυλοκόλλακες, που δεν έχουν πατήσει μία φορά στην Βουλή με δέος, που δέος αν είχαν στα είκοσί τους, (αν, γιατί για να έχεις δέος πρέπει να έχεις σεβασμό, και σεβασμό δεν έχουν σε τίποτα άλλο από την ΕΞΟΥΣΙΑ), την έχασαν με την πρώτη χάρη, το πρώτο ρουσφέτι, την πρώτη λαμογιά, πλημμυρισμένοι από τους γείτονές τους, λαμόγια κι αυτοί, οπότε σε τι να αισθανθείς δέος, στην καινούργια πόρσε ίσως, στο καινούργιο σπίτι, με πισίνα και απ’ όλα. Καλά δεν τα λέω; Καλά τα λέω. Και λες “γιατί να ψηφίσω αυτούς; Δεν θα ψηφίσω κανέναν. Δεν θα πάω καν.” Δεν ξέρω γιατί να ψηφίσεις. Κάνε ό,τι σε φωτίσει ο θεός σου, εγώ δεν ξέρω για σένα. Για μένα όμως ξέρω: Γιατί δεν χωνεύω τους πειρατές. Γι’ αυτό. Αυτοί οι σιχαμένοι, είναι οι πειρατές της δημοκρατίας. Την πήραν -ίσως δεν ήταν ποτέ, συμφωνούμε- άσπιλη και αμόλυντη, την βίασαν, και την βάφτισαν παιδί τους. Και μετά μου είπαν: α, λυπάμαι, αν δεν σ’ αρέσω, μην (με) ψηφίσεις. Όχι, ρε λαμόγιο, πειρατή, δεν πάει έτσι.
Εγώ ο μαλάκας του καναπέ, έχω στο μυαλό μου έναν τύπο που του είπαν “αν φωνάξεις θα σε βαρέσουμε πολύ” και φώναξε πιο πολύ. Και του είπαν αν φωνάξεις περισσότερο, θα σε σκοτώσουμε - και αυτός άρχιζε να ουρλιάζει. Εχω στο μυαλό μου έναν ανώνυμο τύπο που όταν τον σκοτώνανε, οταν του βγάζανε τα νύχια, όταν τον εξορίζανε, ούρλιαζε Δημοκρατία. Ούτε για τις πόρσε, ούτε για τα σπίτια, ούτε για το πεντάλεπτο στο κανάλι, ούτε για να τον φωνάζουνε κύριο βουλευτή ή κύριο δήμαρχο, ούτε για να κάνει χάρη στον βιομήχανο ή τον εργοστασιάρχη της περιοχής του. Γιατί δεν μπορούσε να μείνει σιωπηλός. Και εσύ, τωρινό μου λαμόγιο, σιχαμένε πειρατή, αποθρασύνθηκες. Είπες “εγώ το κράτος, εγώ η εξουσία, εγώ οι κανόνες, εγώ οι νόμοι, εγώ η δικαιοσύνη” και μετά τόλμησες, τόλμησες βρε λαμόγιο να πεις “εγώ η δημοκρατία”. Και μου είπες “αν δεν σ’ αρέσει μην (με) ψηφίσεις”. Χα, λαμόγιο, σε γελάσανε. Θα ψηφίσω. Θα σε λούσω με κρύο ιδρώτα. Θα ψηφίσω - και, guess what φιλαράκι, δεν θα ψηφίσω εσένα: Θα ψηφίσω τον διπλανό σου. Αυτόν που δεν έχει μεγάλο αμάξι, αυτόν που δεν έχει φίλους στο κόμμα, αυτόν που δεν έχει καν κόμμα, αυτόν που δεν πέρασε από κόσκινο, αυτόν που δεν τον εγκρίνανε, αυτόν που δεν θα βγει ούτε μία φορά στο κανάλι, αυτόν που θα τον ρωτήσω “θα κάνεις αυτό ρε;” και θα μου απαντήσει ο ίδιος, και θα μου πει “ναι”. Οποιον μου θυμίσει περισσότερο εκείνον τον ανώνυμο τύπο από το παρελθόν. Υπολόγιζες να με βλέπεις στον καναπέ, ε; να σιχαθώ τις φωνές σου, τα λεφτά σου, τα σταριλίκια σου, τα σπίτια και τα αυτοκίνητά σου, τις φιλίες σου, τους δούλους και τα αφεντικά σου - υπολογίζες να σε σιχαθώ και να πω “αει γαμήσου, δεν πάω να σε ψηφίσω ρε καθίκι” και να γίνω το 30-40-50% των ανθρώπων που δεν θα καταμετρηθούν, γιατί δεν υπάρχουν.
Αυτή η δημοκρατία δεν είναι δική σου. Δεν ξέρω αν είναι δική μου, πάντως δική σου δεν είναι.
Α, μαλάκα μου, σου έχω νέα:
Γιατί ήμουν ανάξιός της, δεν αμφιβάλλω. Ψήφισα από συμφέρον, για να μπω στην βουλή, για να πάρω άδεια ΟΠΑΠ, για να μου νομιμοποιήσεις το αυθαίρετο, να μπει το παιδί μου στο δημόσιο, το χωράφι μου στο σχέδιο πόλης, ή γιατί μου βρήκες γιατρό - δεν ξέρω, εν ολίγοις για πάρτη μου, ναι. Δεν είμαι καλύτερος από σένα.
Και την Κυριακή 7 Νοεμβρίου, θα πάω να ψηφίσω. Όποιον νομίζω εγώ ικανό. Εγώ. Όχι το κανάλι, η εφημερίδα, το κόμμα, η ανάγκη, ο φίλος, η αφίσσα.
Αλλά έχω στο μυαλό μου έναν τύπο. Εναν τύπο που όταν του στερήσανε την ψήφο, πληγώθηκε. Στεναχωρήθηκε. Θύμωσε. Και φώναξε.
Υπάρχω.
Ετσι. Για να πάρω πίσω την Δημοκρατία μου. Εγώ λοιπόν, φίλε αναγνώστη, γι’ αυτό θα πάω να ψηφίσω. Εσύ, κάνε ότι σε φωτίσει η συνείδησή σου.
ornot? pitsirikos.net
Δεν ψηφίζω κανέναν, δεν περιμένω τίποτα από κανέναν, είμαι λέφτερος! Το καλοκαίρι, σε διάφορες περιοχές της χώρας, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με γνωστούς και φίλους –αλλά και με άγνωστους- για τις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές. Οφείλω να ομολογήσω πως άκουσα ενδιαφέροντα επιχειρήματα:
Να μην ξεχνάμε πως στις εθνικές εκλογές η αποχή ήταν δεύτερο κόμμα με 30% -δηλαδή με 1% λιγότερο από το ΠΑΣΟΚ, που κυβερνά με το 31% του εκλογικού σώματος και έχει το θράσος να μιλάει και για δημοκρατία.
«Θα ψηφίσω τον Ντιριντάχτα γιατί μου έβγαλε κάτι έγγραφα χωρίς να χρειαστεί να ακολουθήσω την διαδικασία». «Θα ψηφίσω τον Κατσαπλιά, γιατί μου έβγαλε ένα ψεύτικο πιστοποιητικό ότι είμαι μόνιμος κάτοικος εδώ στο νησί και έτσι γλίτωσα έναν σκασμό λεφτά στην αγορά που έκανα». «Θα ψηφίσω την Πατσαβούρα γιατί προσέλαβε και τα δυο παιδιά μου σε υπηρεσίες του δήμου».
Αφού –ας είμαστε ειλικρινείς- οι Έλληνες ψηφίζουν με γνώμονα το ατομικό τους συμφέρον, η ταπεινή μου γνώμη είναι πως οι συνειδητοί και τίμιοι Έλληνες δεν πρέπει να ψηφίσουν. Έτσι, θα ξεχωρίσουν τη θέση τους από όλα αυτά τα τομάρια που θα ψηφίσουν για κάποιο ρουσφέτι.
Διάβασα τις προάλλες το άρθρο ενός δημοσιογράφου εναντίον του υποψηφίου του ΠΑΣΟΚ για την δημαρχία της Αθήνας, του κ. Καμίνη. Τον απαξίωνε εντελώς και τον ειρωνευόταν. Η λεπτομέρεια είναι πως ο δημοσιογράφος εργάζεται σε πολύ ζημιογόνο –και μάλλον άχρηστο- μέσο του δήμου Αθηναίων και ξέχασε να γράψει πως ο κ. Καμίνης θα του ήταν πολύ πιο συμπαθής αν μπορούσε να του εγγυηθεί πως την επόμενη των εκλογών θα τον διατηρήσει στην –παρασιτική- θέση που του πρόσφερε ο κ. Κακλαμάνης. Η χώρα έχει χρεοκοπήσει, αλλά οι πάντες συνεχίζουν να ψηφίζουν όχι με γνώμονα το καλό του τόπου αλλά με τα ιδιοτελή κριτήρια τα οποία οδήγησαν στη χρεοκοπία. Διεξάγεται αυτές τις ημέρες ένας –τάχα μου- δημόσιος διάλογος, για το αν οι δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές έχουν μορφή δημοψηφίσματος για το μνημόνιο ή είναι εκλογές που αφορούν μόνο την αυτοδιοίκηση. Η γνώμη μου είναι πως αυτό το δίλημμα είναι ψεύτικο και κατασκευασμένο, και έχει ως αποκλειστικό σκοπό να οδηγήσει τους πολίτες στις κάλπες και να νομιμοποιήσει το καθεστώς. Δεν υπάρχει κανένα δίλημμα στις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές. Απλώς, μετά την τεράστια αποχή στις ευρωεκλογές και στις εθνικές εκλογές, αυτό που φοβάται όλο το άθλιο κομματικό σύστημα –και το οικονομικό κατεστημένο- είναι την πιθανότητα η αποχή να ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, να απαξιώσει εντελώς το υπάρχον πολιτικό σκηνικό και να οδηγήσει στην ανατροπή του.
Δεν θα ψηφίσω στις δημοτικές εκλογές, όπως δεν ψήφισα και στις εθνικές εκλογές. Δεν ξέρεις πολλά για εμένα, αλλά ξέρεις τουλάχιστον πως δεν είμαι ένα καθίκι που θα πάει να ψηφίσει τον Κακλαμάνη ή τον Καμίνη επειδή του έταξαν μια θέση ή μια εκδούλευση. Είμαι τίμιος άνθρωπος – δεν είμαι κάθαρμα. Εσύ; Η χώρα χρεοκόπησε, αλλά τόσους μήνες μετά όλοι παραμένουν στη θέση τους –πλήρης ατιμωρησία. Μιλάνε για μεγάλες αλλαγές, αλλά δεν υπάρχουν υπεύθυνοι για τη χρεοκοπία - οι ίδιοι πολιτικοί, οι ίδιοι μεγαλοεπιχειρηματίες, οι ίδιοι μεγαλοεκδότες, οι ίδιοι καναλάρχες, τα ίδια παπαγαλάκια συνεχίζουν να παίζουν το άθλιο και βρομερό παιχνίδι τους σε βάρος αυτής της χώρας που κάποτε νομίζαμε πως είναι η πατρίδα μας. Αισθάνομαι υπεύθυνος για την κατάντια της χώρας. Δεν έχει σημασία που δεν ψήφιζα κόμματα εξουσίας. Τα κόμματα της Αριστεράς –και οι εκπρόσωποί τους- αποδείχτηκαν εξίσου ξεπουλημένα και βλαβερά για τη χώρα. Έβλεπα έναν τζουτζέ της Αριστεράς –ο οποίος πριν εκλεγεί βουλευτής το έπαιζε αναρχικός και ήθελε να κάψει τη Βουλή- να διαφημίζει την υποψηφιότητά του στην Τρέμη, τον Πρετεντέρη και τον Τσίμα, αποκαλώντας τους μάλιστα «αγαπητούς συναδέλφους». Εμετός! Προσωπικά, δεν έχω άλλο τρόπο να αντισταθώ στο ξεπούλημα και τον εξευτελισμό της χώρας μου. Το να μην ψηφίσω είναι η απόλυτη πολιτική πράξη. Δεν ψηφίζω κανέναν, δεν περιμένω τίποτα από κανέναν, είμαι λέφτερος! (Και τίμιος!)
Η επανάσταση του αυτονόητου: Ταπεινωτική η χρεωκοπία που αποφύγαμε(;) - αλλά πολύ λεβέντικη η τυφλή υποταγή στις γερμανικές τράπεζες, κατά τον Πρωθυπουργό
ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ
Η επανάσταση
του αυτονόητου Α, όλα κι όλα, μας αγαπάνε οι εταίροι μας. Γιατί και χρήματα μας
στην εκπαίδευση και στη συμμετοχή όλων στην παραγωγική
δανείσανε (με κάποιο τόκο βέβαια) και καλές κουβέντες μας
διαδικασία; Ποιος θα τα βάλει αυτά τα χρήματα, σε περίοδο
λένε –αραιά και που. Ενώ στην Αργεντινή το 2001, τίποτα. Γι
ύφεσης – αν δεν τα βάλει το κράτος; Ποιος θα ρίξει ευρώ
αυτό και αυτή τους τράβηξε ένα 75% «κούρεμα» στο χρέος, που
στην αγορά; Να τυπώσουμε δεν μπορούμε, να αυξήσουμε
ήτανε όλο δικό τους. Λίγο πριν όμως οι αΑργεντινοί απόλαυσαν
την παραγωγική βάση δεν δυνάμεθα. Μόνο να εξυπηρετούμε
ένα «κοραλίτο» με αιώνιες ουρές στις τράπεζες και λεηλασίες
το ασήκωτο χρέος μας με τους τσιμπημένους τόκους του και
στα σουπερμάρκετ –επίσης όλο δικό τους. Σ΄ αυτό το παιγνίδι,
πουφ… τελείωσε το ρευστό.
πρέπει να έχεις γερό στομάχι –γιατί κάτι χάνεις, κάτι κερδίζεις. Το θέμα είναι ποιος θα χάσει τα περισσότερα.
Μας «έσωσαν» γιατί δεν μπορούσαν να κάνουν αλλιώς. Οι τράπεζές τους θα κατέρρεαν και κυρίως, δεν «προβλέπεται»
Τι θα κερδίσουμε από το μνημόνιο; Πιθανόν, να μειώσουμε
διαδικασία χρεωκοπίας κράτους στην Ευρωζώνη. Θα μας βάλουν
τα έξοδα. Πράγμα, όχι από μόνο του κακό. Χρειάζεται
να δουλέψουμε σαν σκλάβοι για τα χρέη μας και αν αντέξουμε,
δημοσιονομικός ρεαλισμός και υπευθυνότητα, αλλιώς πώς
αν η παγκόσμια οικονομία πάρει τα πάνω της, αν είμαστε πολύ-
θα περιορίσουμε την εξάρτησή μας από τις παγκόσμιες
πολύ φρόνιμοι, αν, αν – τότε θα μας επιτρέψουν και μια μικρή,
χρηματοπιστωτικές αγορές και πώς θα έχουμε ολοδικό μας
τρυφερή, βελούδινη χρεωκοπία για να μην σκάσουμε και τελείως.
κεφάλαιο για αιρετική και ανεξάρτητη οικονομική πολιτική
Και μετά; Business as usual. Οπότε… μέχρι να φέξει, να δούμε
– αν ποτέ το αποφασίσουμε; Ανάπτυξη όμως; Επενδύσεις
ποιος θα αντέξει..
Η επανάσταση του αυτονόητου: Ταπεινωτική η χρεωκοπία που αποφύγαμε(;) - αλλά πολύ λεβέντικη η τυφλή υποταγή στις γερμανικές τράπεζες, κατά τον Πρωθυπουργό
Carthago Delenda Est: Ένα εναλλακτικό αυτονόητο - Η νεοφιλελεύθερη Ευρώπη πρέπει να καταστραφεί! Marazzi Η ευρωπαϊκή οικονομική κρίση που προκλήθηκε από την έκρηξη των δημοσιονομικών ελλειμμάτων (τα οποία προκλήθηκαν από τα μέτρα που πήραν τα κράτη για να σώσουν τις τράπεζες το 2008) φέρνει στο φώς τρία πράγματα σύμφωνα με τον συντάκτη του Guardian. Πρώτον ότι το νόμισμα δεν μπορεί να υπάρχει εκτός του κράτους. Δεύτερον ότι ο Καπιταλισμός δεν μπορεί να αυτοελεγχθεί από την αγορά και τρίτον ότι τα μέτρα λιτότητας δεν θα βγάλουν την Ευρώπη από την κρίση αλλά αντ’ αυτού θα την κάνουν χειρότερη. Ωστόσο το πιο σημαντικό συμπέρασμα που εξάγουμε από αυτή την κρίση είναι ότι η πολιτική αναγέννηση εξαρτάται απόλυτα από την κοινωνική πάλη εναντίον της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Ο νεοφιλελευθερισμός είναι η παρανοϊκή ιδέα ότι η κοινωνία και η κυβέρνηση μπορούν να βασίζονται πλήρως σε μια αγορά που θα αυτοελέγχεται. Αυτή είναι η βασική ψευδαίσθηση που ζουν οι ηγέτες της Ευρώπης που δημιούργησαν το Ευρώ. Αυτή η ιδέα έθρεψε τις εσωτερικές οικονομικές και κοινωνικές διαφορές. Κι όμως ακόμα και τώρα ο
ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ
Μανούλα θα φύγω να πάω στα ξένα... Πώς καταφέραμε να δημιουργήσουμε νέο μεταναστευτικό ρεύμα Ελλήνων. Επτά στους δέκα Έλληνες που αποφοιτούν από κάποιο πανεπιστήμιο θα ήθελαν να δουλέψουν στο εξωτερικό. Αυτό αναδεικνύει έρευνα για λογαριασμό της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ που έγινε πριν από λίγες ημέρες και αναδημοσιεύουν οι New York Times. Το άρθρο που δημοσιεύτηκε χθες ακολουθεί την «Αλεξάνδρα από τον ήσυχο Χολαργό» που πακετάρει για Abu Dhabi. Η ανεργία στους νέους στην Ελλάδα έχει φτάσει το 29.8%, σχεδόν 50% πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και αυτό αποτελεί μοχλό «εξαγωγής» μυαλών προς άλλες χώρες. Το άρθρο των NYT ακολουθεί μια σειρά από Έλληνες που πήραν την απόφαση να αναζητήσουν το μέλλον τους στο εξωτερικό. «Αν θέλεις να ζήσεις μια αξιοπρεπή ζωή, δεν μπορείς να το κάνεις εδώ. Παλιά κάτι τέτοιο ήταν δύσκολο, τώρα είναι απλά ακατόρθωτο» αναφέρει ο Ιάσονας Κέζιος στο ρεπορτάζ. Όλα αυτά φυσικά τα ξέρατε... αλλά αν θέλετε να τα διαβάσετε και στα ξένα:
νεοφιλελευθερισμός είναι η μοναδική γλώσσα που χρησιμοποιούν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί που προσπαθούν να ελέγξουν την κρίση και να αντιμετωπίσουν την κοινωνική αναταραχή.
(ΝΥΤ: http://nyti.ms/9cN9ih)
Έχεις 110 δισ; Τότε βγάλε το σκασμό. Ο «μνημόνιος υπουργός» και οι εναλλακτικές χρηματοδότησης. Του Ν. Κοτζιά.
Αναταραχή που θα
Έδειξαν υπουργού του κινέζου αυτοκράτορα Gaodi (206-
ξεσπάσει ακόμα πιο
195 π.Χ.) το φεγγάρι και επέμενε ότι εκείνο δεν έχει τη χάρη
έντονη τους επόμενους
της μύτης του.
μήνες. Του έδειξαν τις μύτες άλλων υπηκόων του, αλλά εκείνος (Guardian: http://bit.
επέμενε ότι μόνο αυτός διέθετε μύτη. Μάλιστα κατηγόρησε
ly/9dISIL)
όσους τόλμησαν να υποστηρίξουν ότι υπάρχουν και άλλες
μύτες, συχνά πιο αποτελεσματικές σε αναπνοή και όσφρηση από
αναδιάρθρωση του χρέους με «κούρεμα» 20%, 30% ή και 50% επί
τη δική του, ως προδότες του έθνους. Δήλωσε δε, ο εκ Πάρου
της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων, η πρόταση αυτή
ορμώμενος υπουργός ότι «όποιος εθνικώς ανεύθυνα λέει κάτι
μπορεί να φαντάζει στον αφελή ως σημαντική μείωση του χρέους.
εναντίον του μνημονίου (δηλαδή, της μύτης του) να φέρει πάραυτα
Στην πραγματικότητα όμως κρύβει την προσπάθεια αφενός να
110 δισεκατομμύρια στη χώρα».
αποζημιωθούν οι κάτοχοι των ομολόγων του ελληνικού χρέους για τις ζημιές που έχουν ήδη υποστεί λόγω της κρίσης. Και αφετέρου
Αντίθετα με τον «μνημόνιο υπουργό», η κοινωνία στην παλιά
να τους εξασφαλίσει νέες, καλύτερες αποδόσεις.
πρωτεύουσα Nanjang της Κίνας γνώριζε αρχές και πολιτικές που εκείνος αγνοούσε. Λογικό εξάλλου. Δεν είχε ασχοληθεί
Οι προτάσεις αναδιάρθρωσης του χρέους δουλεύουν πάντα
με ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Ποιοι είναι οι κανόνες
υπέρ του δανειστή, του κερδοσκόπου, του τοκογλύφου. Πρώτα
διαπραγμάτευσης. Τι διαφορετικό και πολύ πιο θετικό είχαν
και κύρια διότι ισοδυναμούν με άμεση επίσημη πτώχευση της
πετύχει σε ανάλογες συνθήκες χώρες όπως η μακρινή Latvia. Δεν
χώρας. Και τι σημαίνει πτώχευση; Σημαίνει παράδοση στους
είχε ακόμα μάθει ότι υπήρχαν αναδυόμενες δυνάμεις με μεγάλη
δανειστές. Αυτός είναι και ο λόγος που όσοι διεθνείς αναλυτές
δυνατότητα φτηνής δανειοδότησης τρίτων. Νόμιζε ότι η άσχετη
προτείνουν αναδιάρθρωση χρέους με «κούρεμα» μιλούν κατ’
παρέα που έστειλε ο φίλος του προκειμένου να διαπραγματευτεί
ουσία για «συντεταγμένη πτώχευση». Κι αυτό στην πράξη σημαίνει
τις τύχες των χρεών της χώρας θα έκανε ό,τι θα έκανε και μια
πτώχευση της χώρας ύστερα από συμφωνία με τους δανειστές της
ομάδα ειδικών και ψημένων στα δύσκολα. Του ήταν αδύνατο να
και υπό διεθνή κηδεμονία.
φανταστεί ότι υπήρχαν εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης και εναλλακτικές μέθοδοι διαπραγμάτευσης. Ότι τα ζητήματα αυτά
Επομένως όσοι προτείνουν αναδιάρθρωση του χρέους με
απαιτούσαν ειδικές γνώσεις και εμπειρίες.
«κούρεμα» ή χωρίς ως εναλλακτική λύση απέναντι στο μνημόνιο στην ουσία ζητούν να επιταχυνθούν οι διαδικασίες επίσημης
(Enet: http://bit.ly/b5fPJw)
πτώχευσης της χώρας υπό καθεστώς κατοχής και δήμευσης. Ιδίως αν αυτή συμβεί εντός της ευρωζώνης...
Παιχνίδια στο διασωληνωμένο σώμα της οικονομίας. Μην πτωχεύσετε ακόμη, δεν είμαστε έτοιμοι να σας θάψουμε.
Ο πρόεδρος του ΔΣΑ, κ. Δ. Παξινός, που ηγείται μιας εξαιρετικής πρωτοβουλίας προσφυγής εναντίον του μνημονίου, σε μια ιδιαιτέρως σημαντική ημερίδα – που δυστυχώς πέρασε στα «ψιλά» της ενημέρωσης – για τον αποικιοκρατικό χαρακτήρα της δανειακής σύμβασης, στις 15.7, είπε στην προσφώνησή του ότι
Η αγωνία των ευρωκρατούντων είναι να εξασφαλίσουν αρκετό
«αυτό που χρειάζεται σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ψυχή».
χρόνο για να μετατρέψουν την ευρωζώνη σε Νταχάου κατά τις προτάσεις και τα πρότυπα του αρχιερέα Σόιμπλε. Όχι μόνο για
Πράγματι χρειάζεται ψυχή σήμερα για να τα βάλεις με το καθεστώς
να τιμωρούν έγκαιρα και αποφασιστικά τους «παραβάτες» που
του μνημονίου. Χρειάζεται όμως περισσότερη ψυχή για να μην
ξέφυγαν από το «δρόμο της αρετής», αλλά και να διαθέτουν τις
δεχτείς τη Σκύλλα ή τη Χάρυβδη ως πεπρωμένο αυτού του τόπου.
αναγκαίες διαδικασίες ελεγχόμενης πτώχευσης χωρών σαν την
Χρειάζεται ψυχή για να αρνηθείς την άνωθεν επιβαλλόμενη
Ελλάδα, χωρίς να θίγεται η συνοχή και η ισχύς του ευρώ.
πτώχευση της χώρας υπό καθεστώς μνημονίου ή αναδιάρθρωσης του χρέους. Χρειάζεται ψυχή για να πεις ότι το χρέος δεν το
Έτσι η Ελλάδα έχει βρεθεί εγκλωβισμένη σε μια διαπραγμάτευση
δημιούργησε ο λαός και άρα η μόνη έντιμη, καθαρή και επωφελής
για το χρέος της που γίνεται ερήμην της και εις βάρος της. Το όλο
λύση για τον ίδιο και τη χώρα είναι να μην το αναγνωρίσει και να
ζήτημα είναι πότε, με ποιον τρόπο και προς όφελος ποιου θα
αρνηθεί την πληρωμή του.
προχωρήσει η διαδικασία της ελεγχόμενης πτώχευσης για τη χώρα. Όταν λοιπόν εμφανίζονται σήμερα ορισμένοι και προτείνουν
(Το Ποντίκι via Nomoneynodebt: http://bit.ly/9xJDSP)
Η επανάσταση του αυτονόητου: Ταπεινωτική η χρεωκοπία που αποφύγαμε(;) - αλλά πολύ λεβέντικη η τυφλή υποταγή στις γερμανικές τράπεζες, κατά τον Πρωθυπουργό
ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ
On the Press Carthago Delenda Est: Ένα εναλλακτικό αυτονόητο - Η
Αποκάλυψη Αργότερα! Για πότε ακριβώς περιμένουν το
νεοφιλελεύθερη Ευρώπη πρέπει να καταστραφεί! Marazzi
μοιραίο (;) γεγονός, όσοι έχουν δανείσει χρήματα στην
(Guardian)
Ελλάδα; (http://bit.ly/9rfcKS)
Οι Έλληνες φεύγουν το ΔΝΤ μένει. Αποκλείουν
Παιχνίδια στο διασωληνωμένο σώμα της οικονομίας. Μην
αναδιάρθρωση του χρέους και μένουν τοποτηρητές και μετά
πτωχεύσετε ακόμη δεν είμαστε έτοιμοι να σας θάψουμε. (Το
το 2013. (TVXS: http://bit.ly/a1uX7X)
Ποντίκι via Nomoneynodebt: http://bit.ly/9xJDSP)
Μανούλα θα φύγω να πάω στα ξένα... Πως καταφέραμε να
Μήπως η εισοδός μας στη Ζώνη του Ευρώ, ήταν σαν την
δημιουργήσουμε νέο μεταναστευτικό ρέυμα Ελλήνων. (NYT)
Μικρασιατική Καταστροφή; Δεν μπορούσαμε να μην πάρουμε τη Σμύρνη, αλλά είναι δομικά αδύνατο και να την
Η παραμονή στην ΟΝΕ και ο κίνδυνος εμφυλίου. Οι Γερμανοί
κρατήσουμε...
προειδοποιούν. (Nomoneynodebt: http://bit.ly/cL3DZR) Μας ταπείνωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν αναδιάρθρωσε Και το βραβείο διάσωσης γερμανικών τραπεζών πηγαίνει
το εξωτερικό χρέος (1910-13), μετατοπίζοντας την ωρίμανση
στον... Το παρασκήνιο της βράβευσης Παπανδρέου: (ΠΡΙΝ:
για ολόκληρες δεκαετίες ;
http://bit.ly/bvFvfA) Η επανάσταση του ανεμοδείκτη: Ο κόσμος άλλαξε, όχι το Έχεις 110 δισ; Tότε βγάλε το σκασμό. Ο «μνημόνιος
ΠΑΣΟΚ - διατρανώνει ο Σ. Ξυνίδης. Αν ξανάρθει δηλ. στη μόδα
υπουργός» και οι εναλλακτικές χρηματοδότησης. Του Ν.
ο φασισμός, όπως το ΄30...(http://bit.ly/aB4UTc)
Κοτζιά. (Enet: http://bit.ly/b5fPJw) Το ιερατείο κάνει ανθρωποθυσίες, για να εξευμενίσει την Μην κλαις για μας Πολ! Όπου ο Κρούγκμαν, εμφανώς
οργή των αόρατων θεών των χρηματο-οικονομικών αγορών!
συγκινημένος, αποκαλύπτει ότι μας κοροϊδεύει η ίδια η
(http://nyti.ms/9NbwxB)
κυβέρνησή μας (Δείτε από 48:05 ως 54:40 http://bit.ly/ cYQMgt)
Vanit y Fair: Φοβού τους Αμερικανούς δημοσιογράφους. Μερικές απαντήσεις σε ένα «αμελέτητο» ρεπορτάζ
VANITY FAIR
Τα μαργαριτάρια του Vanity Fair Ήλθε, είδε και αυτό που κατάλαβε είναι ότι σχεδόν όλα τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα οφείλονται... στον κακό μας το χαρακτήρα. Ο απεσταλμένος του Van¬i¬ty Fair, Michael Lewis, προτίμησε να δεί τη σύγχρονη Ελλάδα σαν μια προέκταση της μονής Βατοπεδίου και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για τα κακώς κείμενα δεν ευθύνονται μόνο οι κυβερνήσεις και οι οικονομικές και πολιτικές ελίτ αλλά σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού, που είναι βουτηγμένο στο βούρκο της διαφθοράς. Δύσκολα φυσικά θα μπορούσε να έχει σχηματίσει διαφορετική εικόνα αφού ως επί το πλείστον προτίμησε να συναντηθεί με πρώην και νυν υπουργούς, διευθυντές εφημερίδων και στελέχη του ΔΝΤ. Πολύ περισσότερο φάνηκε να μην δίνει την παραμικρή σημασία στις επιπτώσεις που είχε για την ελληνική οικονομία η άνιση ανάπτυξη της ΕΕ. Τις συνθήκες δηλαδή που οδήγησαν τις χώρες τις περιφέρειας στο περιθώριο αφαιρώντας τους όλα τα μέσα άσκησης νομισματικής πολιτικής και επιτρέποντας στο Βερολίνο να δημιουργήσει ένα
τεράστιο χάσμα στα επίπεδα παραγωγικότητας. Παραδόξως ήταν ένας Γερμανός αναλυτής, ο Win¬fried Wolf, που επεσήμανε σε πρόσφατο άρθρο του τις ευθύνες της ΕΕ και της Γερμανίας για τη σημερινή κατάσταση. Είναι λοιπόν το άρθρο του Van¬i¬ty Fair ανάξιο λόγου; Είναι μήπως η κριτική μας μια εγωιστική και εθνικιστική ματιά ανθρώπων που δεν ανέχονται να τους μιλάνε οι άλλοι για τα λάθη τους; Κάθε άλλο. Η σήψη και η διαφθορά που περιγράφει (ακόμη και όταν κάνει πρωτοφανή για δημοσιογράφο του επιπέδου του λάθη) είναι γνωστή σε όλους. Παρόλα αυτά, η προσέγγιση που θέλει όλα τα προβλήματα να ανάγονται στο DNA των Ελλήνων και κυρίως να αποδίδει ίσες ευθύνες σε έναν υπουργό οικονομικών και σε έναν υπάλληλο του ΟΣΕ είναι όχι μόνο φυλετικά και κοινωνικά ρατσιστική αλλά και άκρως επικίνδυνη. Για την ακρίβεια είναι η ίδια ακριβώς λογική που επιχειρεί να επιβάλλει και η κυβέρνηση αναγκάζοντας τον πληθυσμό σε αυτομαστίγωμα. Λυπούμαστε κύριοι της κυβέρνησης, της ΕΕ και του ΔΝΤ, αλλά δεν τα φάγαμε μαζί.
Vanity Fair: Φοβού τους Αμερικανούς δημοσιογράφους. Μερικές απαντήσεις σε ένα «αμελέτητο» ρεπορτάζ
VANITY FAIR VF: «Το μισθολογικό κόστος του δημοσίου διπλασιάστηκε». Όλη η αλήθεια για τον «διογκωμένο» δημόσιο τομέα. Μύθοι και αλήθειες για τους υπαίτιους της κρίσης Πλήθος ανακρίβειες και αστήριχτοι ισχυρισμοί διατυπώθηκαν στην εκδήλωση του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 5 Ιουλίου. Θέμα της ήταν «το μνημόνιο οικονομικής πολιτικής και οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας». Με βάση την εισηγητική ομιλία του Γιάννη Στουρνάρα, Γενικού Διευθυντή του ΙΟΒΕ, η τρέχουσα οικονομική κρίση «οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αλόγιστη επέκταση και δυσλειτουργία του κράτους. Ένα και μόνο στατιστικό στοιχείο είναι αρκετό για να δείξει τι ακριβώς συνέβη», τόνισε. «Από το 1999 μέχρι το 2008, ο μέσος μισθός στο δημόσιο αυξήθηκε 107,3% στην Ελλάδα έναντι 35,3% στην ευρωζώνη». Ακούγοντας κανείς τα παραπάνω, που συμπληρώνονται και υποστηρίζονται από μια λαϊκίστικου χαρακτήρα φιλολογία για την ύπαρξη ενός υπερτροφικού κράτους στην Ελλάδα, πιστεύει ότι ο δημόσιος τομέας στη χώρα μας έχει πραγματικά προσλάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις εις βάρος του ιδιωτικού. Η αλήθεια ωστόσο είναι εντελώς διαφορετική και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι «αντι-κρατιστές» νεοφιλελεύθεροι στην Ελλάδα ουδέποτε μπαίνουν στον κόπο να τεκμηριώσουν με συνολικά μεγέθη τους ισχυρισμούς τους κι όχι με επιμέρους κι αποσπασματικά στοιχεία τα οποία προσφέρονται για εύκολες εντυπώσεις όχι όμως για τεκμηρίωση. Στον αντίποδα λοιπόν των παραπάνω δοξασιών, η Ελλάδα έχει έναν από τους μικρότερους δημόσιους τομείς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αν πάρουμε ως κριτήριο τους απασχολούμενους σε αυτόν. Όπως φαίνεται και στον Πίνακα 1 που παραθέτουμε, στο δημόσιο τομέα 19 ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών το 2002 απασχολούταν κατά μέσο όρο το 15,9% του εργατικού δυναμικού. Στην δε ΕΕ των 17 το 16,4%. Στην Ελλάδα αντίθετα στον δημόσιο τομέα απασχολούταν μόλις το 11,4% του εργατικού δυναμικού, ποσοστό χαμηλότερο ακόμη και απ’ αυτό της Αγγλίας όπου ο οδοστρωτήρας της Θάτσερ ισοπέδωσε κάθε δημόσια υπηρεσία προς όφελος του ιδιωτικού συμφέροντος. Κατά συνέπεια ο δημόσιος τομέας
στην Ελλάδα μπορεί να διακρίνεται για τη γραφειοκρατία και την αναποτελεσματικότητα ή τη διαφθορά του (η οποία θέλει όμως… δύο, δηλαδή και τον ιδιώτη από την άλλη) δεν διακρίνεται πάντως για το μέγεθός του, με βάση τους απασχολούμενους, κριτήριο που αποτελεί και το πιο ενδεικτικό μια και σχετίζεται άμεσα με το κόστος μισθοδοσίας του που επιβαρύνει τα δημόσια οικονομικά. Η νεοφιλελεύθερη δοξασία περί υπερτροφικού δημοσίου καταρρίπτεται επίσης από στοιχεία της ίδιας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αφορούν τις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων ως ποσοστό του ΑΕΠ. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 15 οι αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων το 1988 απορροφούσαν το 12,08% του ΑΕΠ, ενώ στην Ελλάδα το 11,1%. Ακόμη και μ’ αυτό το κριτήριο κατά συνέπεια δεν ευσταθεί η ενοχοποίηση του δημόσιου τομέα για τα ελλείμματα. Οι επιθέσεις στο δημόσιο τομέα που ασκούνται από τους υπέρμαχους του μνημονίου και στο επίκεντρό τους έχουν την κοινωνική πολιτική που ασκείται από το κράτος και η οποία είναι το μεγάλο θύμα της μακρόχρονης λιτότητας
που εισάγει το μνημόνιο. Αυτό ωστόσο που παραλείπεται να αναφερθεί είναι η δραματική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι κοινωνικές παροχές στην Ελλάδα, που κι αυτές πλέον απειλούνται με καρατόμηση. Αρκεί να πάρουμε υπ’ όψη μας τους 4.500 γιατρούς που λείπουν, τους 20.000 νοσηλευτές και εργαζόμενους στα παραϊατρικά επαγγέλματα και άλλους 20.000 δάσκαλους και καθηγητές που λείπουν, με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις! Είναι χαρακτηριστική η σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, που παρατίθεται στον Πίνακα 3 κι αφορά τις δεκαετίες του ’90 και του ’80 παρότι μάλιστα τότε ήταν που στην πραγματικότητα ιδρύθηκε στην Ελλάδα το κοινωνικό κράτος. Εκεί φαίνεται πεντακάθαρα ότι ελάχιστοι, σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, δημόσιοι πόροι καταλήγουν στην κοινωνική προστασία, την υγεία και στους ανέργους. Και πάλι η Ελλάδα, με κριτήριο τα ποσά που δίνει για κοινωνική προστασία αποδεικνύεται πιο νεοφιλελεύθερη ακόμη και από την κοιτίδα του Θατσερισμού, την Αγγλία. Επομένως η ενοχοποίηση του κοινωνικού κράτους για τα δημόσια ελλείμματα από τους υπέρμαχους του μνημονίου είναι ανυπόστατη και αυθαίρετη. (Βατικιώτης: http://bit.ly/a2Cwut)
Vanity Fair: Φοβού τους Αμερικανούς δημοσιογράφους. Μερικές απαντήσεις σε ένα «αμελέτητο» ρεπορτάζ
VANITY FAIR
VF: «O μέσος σιδηροδρομικός βγάζει 65.000 ευρώ το χρόνο». Μέσος μισθός στον ΟΣΕ είναι 1300 ευρώ και θα πάει στα 954 το μήνα.
VF:«Δεν βύθισαν οι τράπεζες τη χώρα αλλά η χώρα τις τράπεζες». To ότι τους χαρίσαμε το 1/3 του ΑΕΠ δεν μετράει;
Δραστική μείωση των αποδοχών τους θα έχουν οι εργαζόμενοι στον ΟΣΕ σύμφωνα με το αναθεωρημένο μνημόνιο που περιορίζει στο 10% του βασικού μισθού το μάξιμουμ των επιδομάτων που δικαιούται ένας εργαζόμενος.
Μέχρι και 50 δις. ευρώ μπορεί να φθάσουν οι ενισχύσεις ρευστότητας και κεφαλαίων που θα χορηγήσει στη διάρκεια της θητείας της η παρούσα ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών στο «ισχυρό» τραπεζικό σύστημα της χώρας, ανεβάζοντας έτσι έως και σε 78 δις. ευρώ (σχεδόν το ένα τρίτο του ΑΕΠ!) τη βοήθεια που θα έχουν λάβει οι τράπεζες από το υστέρημα των φορολογουμένων από την κατάρρευση της Lehman και μετά.
Οι βασικοί μισθοί που ήδη είχαν περικοπεί κατά 10%, θα υποστούν και δεύτερη μείωση της τάξης του 20%. Το ύψος των επιδομάτων δεν θα ξεπερνά στο μέλλον το 10% του βασικού μισθού με στόχο την εξοικονόμηση 200 εκατομμυρίων ευρώ έως το 2011. Οι μέσες αποδοχές των εργαζόμενων στον ΟΣΕ, που είναι 1.300 ευρώ, θα υποστούν μείωση 346 ευρώ, με αποτέλεσμα ένας εργαζόμενος να εισπράττει μόνο 954 ευρώ. Από τα μισά χρέη που κατέγραψαν το 2009 οι ΔΕΚΟ, 19,4 δις ευρώ προέρχονται από τον ΟΣΕ. Ωστόσο οι εκπρόσωποι των εργαζομένων από όλες τις ΔΕΚΟ και κυρίως από τις ελλειμματικές ΔΕΚΟ, όπως είναι οι ΗΣΑΠ, ΗΛΠΑ, ΕΘΕΛ, εκφράζουν την ανησυχία τους μήπως αυτό το μοντέλο δραματικών περικοπών εφαρμοστεί και στις υπόλοιπες δημόσιες επιχειρήσεις, αφού για να συνεχίσουν να λειτουργούν θα πρέπει να δανειστούν πάνω από 1,6 δις ευρώ φέτος και να πάρουν έξτρα κρατικές επιχορηγήσεις, περίπου 200 εκ. ευρώ. Οι συνδικαλιστές κατηγορούν την τρόικα και την κυβέρνηση ότι απαξιώνουν τις ΔΕΚΟ, με στόχο την πώλησή τους σε ιδιώτες. Το σερί των περικοπών που δεν λέει να σταματήσει έχει θορυβήσει και τους εργαζόμενους στο δημόσιο, που ανησυχούν ότι οι δραματικές μειώσεις τύπου ΟΣΕ μπορεί να εφαρμοστούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και στο δημόσιο στο πλαίσιο του νέου μισθολογίου. (Cosmo: http://bit.ly/b6WMP2)
Ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου ανακοίνωσε χθες ότι οι τράπεζες, κατόπιν σχετικής υπόδειξης της τρόικας, που φαίνεται ότι δεν λέει να αντιληφθεί πόσο ισχυρές είναι, θα λάβουν μέσα στο δεύτερο εξάμηνο άλλα 25 δις. ευρώ κρατικών εγγυήσεων για να εκδώσουν ομόλογα τα οποία θα τοποθετήσουν στο… φιλόξενο παράθυρο της ΕΚΤ ως καλύμματα για την άντληση ρευστότητας. Παρότι το ΠΑΣΟΚ ως αντιπολίτευση επέκρινε σκληρά την τότε κυβέρνηση της ΝΔ για τη χορήγηση ενισχύσεων στις τράπεζες χωρίς αυστηρό πλαίσιο ελέγχου, ώστε να διασφαλίζεται ότι κάτι θα φθάσει και στην πραγματική οικονομία, ο υπουργός Οικονομικών δεν θέτει ούτε αυτή τη φορά ένα τέτοιο πλαίσιο, αν και η πιστωτική επέκταση παραμένει εντελώς «παγωμένη», αποτελώντας βασική συνιστώσα της ύφεσης στην οικονομία. Εντωμεταξύ, άφθονα… μειδιάματα προκαλεί στους γνωρίζοντες τα τραπεζικά πράγματα η τελευταία έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα, με την οποία η ΤτΕ επιχειρεί άλλη μια φορά να εμφανίσει ως εύρωστο το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, περνώντας στα… ψιλά γράμματα την οξύτατη κρίση ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές τράπεζες. Όσο και αν προσπαθεί, όμως, η ΤτΕ, ο στραγγαλισμός των ελληνικών τραπεζών, που δεν είναι προϊόν μόνο της
δημοσιονομικής κρίσης, αλλά και των σοβαρών σφαλμάτων των ίδιων των τραπεζών και της εποπτικής τους αρχής, δεν μπορεί να κρυφτεί, αν και περνά στα ψιλά γράμματα της έκθεσης και όχι στην εκτενή περίληψη που διανεμήθηκε στον Τύπο προς λαϊκή κατανάλωση. Μέσα από τις γραμμές της έκθεσης γίνεται σαφές, ότι το ίδιο το Δημόσιο, που οι τραπεζίτες λένε ότι δήθεν φέρει την αποκλειστική ευθύνη για τα δεινά της κρίσης, διέσωσε με μια άνευ προηγουμένου «αιμοδοσία» ρευστότητας το τραπεζικό σύστημα.
ελληνοφροσύνης. Το απόσπασμα είναι από τον Αρεοπαγιτικό λόγο του και έχει στο πρωτότυπο ως εξής (ζητώ συγνώμη για το πολυτονικό): Οἱ γὰρ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον τὴν πόλιν διοικοῦντες κατεστήσαντο πολιτείαν οὐκ ὀνόματι μὲν τῷ κοινοτάτῳ καὶ πραοτάτῳ προσαγορευομένην, ἐπὶ δὲ τῶν πράξεων οὐ τοιαύτην τοῖς ἐντυγχάνουσι φαινομένην, οὐδ’ ἣ τοῦτον τὸν τρόπον ἐπαίδευε τοὺς πολίτας ὥσθ’ ἡγεῖσθαι τὴν μὲν ἀκολασίαν δημοκρατίαν, τὴν δὲ παρανομίαν ἐλευθερίαν, τὴν δὲ παρρησίαν ἰσονομίαν, τὴν δ’ ἐξουσίαν τοῦ ταῦτα ποιεῖν εὐδαιμονίαν,
(Banks News: http://bit.ly/de0rZ9)
VF: «Ο Ισοκράτης είπε ότι η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται». Αυτό το είπε ο Ελεύθερος Τύπος επί Αγγελοπούλου, οχι ο Ισοκράτης. Κάποια ελληνοαμερικάνικη οργάνωση μ’ έχει βάλει στον κατάλογο παραληπτών της και μου στέλνει (όχι μόνο σε μένα, βέβαια) ταχτικά μηνύματα, ως επί το πλείστον εθνικιστικά. Σήμερα, τέσσερις μέρες μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου, πήρα από την οργάνωση αυτή ένα μήνυμα με τον ανορθόγραφο τίτλο «Τάδε έφει Ισοκράτης» και το εξής περιεχόμενο: Η Δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται, διότι κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας, διότι έμαθε τους πολίτες να θεωρούν την αυθάδεια ως δικαίωμα, την παρανομία ως ελευθερία, την αναίδεια του λόγου ως ισότητα και την αναρχία ως ευδαιμονία Κατά σύμπτωση, το ίδιο μήνυμα το είχα πάρει κι από μια εγχώρια ταχυδρομική λίστα, και απ’ ό,τι είδα κυκλοφορεί πολύ στο Διαδίκτυο τις τελευταίες μέρες, με αφορμή την εξέγερση των παιδιών που τα έλεγαν αλήτες. Δεν θα επεκταθώ στη γνώμη μου για τη δολοφονία και για όσα την ακολούθησαν. Θα ασχοληθώ με κάτι δευτερεύον, με το ρητό του Ισοκράτη, ή μάλλον με το δήθεν ρητό του Ισοκράτη που πλασάρουν αυτές τις μέρες πολλοί, άλλοι καλοπροαίρετοι και άλλοι ελλαδέμπορες. Πριν συνεχίσω, να ομολογήσω ότι το εύρημα δεν είναι δικό μου• ναι μεν εγώ είχα ψυλλιαστεί ότι η φράση «η δημοκρατία μας αυτοκαταστρέφεται» ακούγεται πολύ μοντέρνα, αλλά πριν ανοίξω τα κιτάπια μου με πρόλαβε (εκμεταλλευόμενος και τη διαφορά της ώρας) ο φίλος Ηλίας από την Καλιφόρνια, που σ’ αυτόν ανήκει ο έπαινος. Διότι, βλέπετε, ο Ισοκράτης δεν είπε αυτό που έβαλαν στο στόμα του οι πλασιέδες της
ἀλλὰ μισοῦσα καὶ κολάζουσα τοὺς τοιούτους βελτίους καὶ σωφρονεστέρους ἅπαντας τοὺς πολίτας ἐποίησεν.
Φυσικά, μετάφραση δεν μας χρειάζεται διότι όλοι εμείς οι Έλληνες την έχουμε μία και ενιαία και τρισχιλιετή. Επειδή όμως μπορεί να περάσει και κανείς αλλοδαπός που δεν μετέχει της ημετέρας παιδείας, μεταφράζω πρόχειρα το απόσπασμα: Διότι εκείνοι που διοικούσαν την πόλη τότε (ενν. στην εποχή του Σόλωνα και του Κλεισθένη), δεν δημιούργησαν ένα πολίτευμα το οποίο μόνο κατ’ όνομα να θεωρείται το πιο φιλελεύθερο και το πιο πράο από όλα, ενώ στην πράξη να εμφανίζεται διαφορετικό σε όσους το ζουν• ούτε ένα πολίτευμα που να εκπαιδεύει τους πολίτες έτσι ώστε να θεωρούν δημοκρατία την ασυδοσία, ελευθερία την παρανομία, ισονομία την αναίδεια και ευδαιμονία την εξουσία του καθενός να κάνει ό,τι θέλει, αλλά ένα πολίτευμα το οποίο, δείχνοντας την απέχθειά του για όσους τα έκαναν αυτά και τιμωρώντας τους, έκανε όλους τους πολίτες καλύτερους και πιο μυαλωμένους. Μ’ άλλα λόγια, ο Ισοκράτης δεν μίλησε για «δημοκρατία που αυτοκαταστρέφεται». Αυτό είναι προϊόν ερμηνείας, για να μην πω προϊόν φαντασίας. Όπως προϊόν φαντασίας, που καμιά σχέση δεν έχει με το πραγματικό ρητό του Ισοκράτη, είναι και η ατάκα ότι η δημοκρατία «κατεχράσθη το δικαίωμα της ελευθερίας και της ισότητας». Για άλλη μια φορά, οι ελληναράδες χρησιμοποιούν τους αρχαίους όπως ο μεθυσμένος τον φανοστάτη: όχι για να φωτίσουν το δρόμο τους, αλλά για δεκανίκι που θα στηρίξει τα σαθρά τους επιχειρήματα. Υστερόγραφο: Μόλις είχα αναρτήσει το κείμενο και μια καλή φίλη με διορθώνει• ο Ισοκράτης-μαϊμού δεν κυκλοφορεί απλώς στο Διαδίκτυο, παρά τον δημοσίεψε πρωτοσέλιδο, με κάτι γραμματάρες να, και μάλιστα σε μαύρο φόντο, μια υποτιθέμενη σοβαρή εφημερίδα σαν τον Ελεύθερο (Σαραντάκος: http://bit.ly/b8tg5e )
Vanity Fair: Φοβού τους Αμερικανούς δημοσιογράφους. Μερικές απαντήσεις σε ένα «αμελέτητο» ρεπορτάζ
VANITY FAIR
On the Press Η άλλη άποψη. Γερμανός δημοσιογράφος ανατρέπει τους
VF: «Η ελληνική οικονομία είναι κολεκτιβιστική». Ναι, και
μύθους του Vanity Fair για την Ελλάδα. (Lunapark via TVXS:
τώρα με το ΠΑΣΟΚ θα δώσουν όλη την εξουσία στα Σοβιέτ
http://bit.ly/9x9Iog) VF:«Δεν βύθισαν οι τράπεζες τη χώρα αλλά η χώρα τις Σταύρωσoν ημάς Πως αντέδρασε μεγάλο τμήμα της
τράπεζες». To ότι τους χαρίσαμε το 1/3 του ΑΕΠ δεν μετράει;
ελληνικής κοινωνίας στην κριτική του Vanity Fair. http://bit.
(Banks News: http://bit.ly/de0rZ9)
ly/aCTJAy VF: «O μέσος σιδηροδρομικός βγάζει 65.000 ευρώ το χρόνο». VF: «Έχουν οι Έλληνες εσωτερική δύναμη να σταθούν στο
Μέσος μισθός στον ΟΣΕ είναι 1300 ευρώ και θα πάει στα 954
ύψος τους στην ΕΕ;». Αμέ. Αν αναλάβει και η EE τις ευθύνες
το μήνα. (Cosmo: http://bit.ly/b6WMP2)
της; (Επίκαιρα: http://bit.ly/b2QpqW) VF: «Το μισθολογικό κόστος του δημοσίου διπλασιάστηκε». VF: «H παύση πληρωμών φαντάζει παρανοϊκή κίνηση». H
Όλη η αλήθεια για τον «διογκωμένο» δημόσιο τομέα
πρωτοβουλία οικονομολόγων έχει άλλη γνώμη (Nomoneyn
(Βατικιώτης: http://bit.ly/a2Cwut)
odebt: http://bit.ly/bQN1Dp) VF: «Έφτασα στην Αθήνα μια εβδομάδα πριν από την επόμενη VF: «Ο Ισοκράτης είπε ότι η Δημοκρατία μας
προγραμματισμένη εξέγερση». L.A, L.A f@ck the USA (http://
αυτοκαταστρέφεται». Αυτό το είπε ο Ελεύθερος Τύπος επί
bit.ly/avcwrv)
Αγγελοπούλου, οχι ο Ισοκράτης. (Σαραντάκος: http://bit.ly/ b8tg5e )
VF: «Ο επιτυχημένος επιχειρηματίας και μετέπειτα υπουργός οικονομικών Στ. Μάνος». Μιλάμε για τον πρώην γενικό
VF: «Έλληνες φώναζαν καλά να πάθετε (στα θύματα της
διευθυντή της Αλλατίνη;
πυρκαγιάς στη Marfin)». Ησασταν εκεί κύριε Michael Lewis; Το πλήρες κείμενο του Vanity Fair http://bit.ly/aPRSQw VF: «To ΠΑΣΟΚ βρήκε λιγότερα χρήματα στο ταμείο απ ότι περίμενε». Ο Προβόπουλος λέει ότι είχε ενημερώσει τον ΓΑΠ (ΣΚΑΙ: http://bit.ly/d2SAD3)
Χάσαμε τη μεσαία τάξη. STOP.
ΜΕΣΑΙΑ ΤΑΞΗ
Eυτυχώς που δε πάθαμε και τίποτα Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη (και τη Βόρειο Αμερική): Το φάντασμα της μεσαίας τάξης. Το πάλαι ποτέ καμάρι της μεταπολεμικής τάξης πραγμάτων (Baby Boom), η αιχμή του δόρατος του γενναίου, νέου και πάνω απ’ όλα ευτυχισμένου κόσμου της διαφήμισης και της κατανάλωσης, στοιχειώνει με τα όψιμα βάσανά του το σκηνικό της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Η μεσαία τάξη έχει παράπονα, σοβαρά και ξηγημένα: γιατί ενώ αυξάνεται τόσα χρόνια η παραγωγικότητα, δεν αυξάνονται ανάλογα και οι μισθοί; Για να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί και να πλουτίσουμε εις βάρος των γειτονικών κρατών, κοκκινοσκουφίτσα μου απαντούν τα χρηματο-οικονομικά επιτελεία και οι συμπονετικές κυβερνήσεις. Κι αν επιβάλλει το ΔΝΤ και η ΕΕ και το WTO τους ίδιους περιορισμούς σε όλους και γίνουν όλοι ανταγωνιστικοί, πάλι στα ίδια δεν θα είμαστε - επιμένει η γκρινιάρα και παράξενη μεσαία τάξη. Αφήστε που, ναι, άλλα μας έλεγε ο Κέυνς. Σας ξέρουμε καλά, θα μας ξετινάξετε στα καζίνο και θα μας αποτελειώσετε με την ανεργία.
Αλλά μετά γυρίζει και στην Αριστερά και έχει επίσης πολλά να μουρμουρίσει: Τι να το κάνουμε το κοινωνικό σας κράτος, όλες οι υπηρεσίες του έχουν καταντήσει μίζερες και πολύ κατώτερης ποιότητας από τις αντίστοιχες ιδιωτικές. Σήμερα, μόνο με μετρητά μπορείς να κάνεις τη δουλειά σου. Και την αναδιανομή σας, την καταδέχονται μόνοι οι μετανάστες και οι απόκληροι. Και οι μανδαρίνοι σας, μεθυσμένοι από εξουσία και Μπαντιού και Ζιζέκ και Ντεριντά (Αχ Ντεριντά, βρε Ντεριντά που τα πήγες τα παιδιά), δεν σέβονται καθόλου τους αγωνιζόμενους mainstream μικρομεσαίους. Εμείς είμαστε νοικοκύρηδες και shopping animals και αφέντες τσουτσουνομύτες. Και ξέρουμε και πολύ καλά, πώς κάθε αναμπουμπούλα είναι 9 φορές στις 10 για κακό. Πώς να μιλήσεις στα παιδιά, στη μεσαία τάξη στο Ζάππειο (για να έρθουν κι όλες οι τηλεοράσεις, να σε βάλουν στο δελτίο των 8). Έτσι κι αλλιώς, τα ξέρουν όλα.
Χάσαμε τη μεσαία τάξη. STOP.
ΜΕΣΑΙΑ ΤΑΞΗ
Η εξαφάνιση της μεσαίας τάξης τρομοκρατεί τους πάντες. Ειδικά αυτούς που πατούσαν πάνω της. Παρά τις όποιες διαφορές έχει η αστική τάξη με τον επιχειρηματικό χώρο, το σίγουρο είναι ότι συμφωνούν σε τρία θέματα για τις επιπτώσεις που έχει το Μνημόνιο: Η φθηνότερη εργασία και οι απολύσεις δεν μπορούν να εξισορροπήσουν τις συνέπειες της κρίσης, οι τράπεζες παραχωρούν με το σταγονόμετρο δάνεια στις επιχειρήσεις και τέλος, συμφωνούν ότι αν αποτύχουμε στους στόχους του Μνημονίου, το πολιτικό σύστημα θα βρεθεί σε αδιέξοδο και η ελληνική κοινωνία σε αναβρασμό. Βέβαια, αυτοί που κινδυνεύουν να χάσουν τα προνόμια που τόσα χρόνια έχουν αποκτήσει είναι οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες, που μέχρι σήμερα χρησιμοποιούσαν τη μεσαία τάξη προς όφελος τους. Ο κίνδυνος της πτώχευσης είναι πλέον ορατός και η πιθανότερη κατάληξη είναι οι
εργοδότες να μετατραπούν σε εργαζόμενους, αν όχι σε άνεργους. Το αποτέλεσμα θα είναι οι επιχειρηματίες να βρεθούν στην μεσαία τάξη, αναγκασμένοι να συμμαχήσουν με τους υπόλοιπους για την άρση των μέτρων που τους έφεραν σε αυτό το σημείο. (Δρόμος: http://bit.ly/d78ktk)
H μισή μεσαία τάξη χάνεται και η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται. Το ξύπνημα του μεσοαστού δράκου. Είναι πλέον γεγονός, ότι ο καταναλωτικός μηχανισμός μεταφέρεται από την Αμερική στην άλλη πλευρά του Ειρηνικού. Οι Αμερικάνοι σταμάτησαν να αγοράζουν με τον ίδιο ρυθμό λόγω της οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα οι μεγάλες πολυεθνικές να στρέψουν το ενδιαφέρον τους στους «διψασμένους» για κατανάλωση Ασιάτες. Αρχικά, καταναλωτικό επίκεντρο έγινε η Σαγκάη. Το δεύτερο λιμάνι εμπορικής δραστηριότητας σε παγκόσμιο επίπεδο συγκέντρωσε τις ορδές πωλητών
Χάσαμε τη μεσαία τάξη. STOP.
ΜΕΣΑΙΑ ΤΑΞΗ Απέκτησε τεράστιους ουρανοξύστες, ακόμα και τη δική της πίστα για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Formula 1. Το αποτέλεσμα της κατάστασης είναι η ανάταση της μεσαίας τάξης, με τους Κινέζους καταναλωτές να μην έχουν στη διάθεσή τους ποτέ άλλοτε τόσες επιλογές. (Guardian: http://bit.ly/cKTJ0U)
Η Θάτσερ τώρα δικαιώνεται. Είδος υπό εξαφάνιση η μεσαία τάξη στην νεοφιλελεύθερη Βρετανία.
από όλο τον κόσμο που προσπαθούν να πουλήσουν την αμερικάνικη καταναλωτική κουλτούρα. Από τα Kentucky Fried Chicken, τα McDonald’s και τα Starbucks μέχρι τα Louis Vuitton, Gucci και Chanel, όλες αυτές οι πολυεθνικές μετέτρεψαν την πόλη σε ένα τεράστιο εμπορικό κέντρο. Η πολυπολιτισμική Σαγκάη έγινε η μεγαλύτερη και πλουσιότερη πόλη της Κίνας.
Οι μέρες τις αφθονίας έχουν περάσει στη Βρετανία, με αποτέλεσμα η μεσαία τάξη να αλλάζει. Το εργασιακό μέλλον δεν είναι πλέον εξασφαλισμένο, ενώ παρελθόν αποτελούν οι υψηλοί μισθοί αλλά και οι διακοπές στο εξωτερικό. Παράλληλα, η απόκτηση ακίνητης περιουσίας είναι πλέον σπάνια για τη νέα γενιά, λόγω των συνεχώς αυξανόμενων τιμών στα ακίνητα. Βέβαια, το να βρίσκεται κάποιος στη μεσαία τάξη της Βρετανίας δεν είναι απλό πράγμα. Οι προϋποθέσεις είναι αρκετές και δαπανηρές: Υπηρετικό προσωπικό, διατήρηση και ιδιοκτησία πλούσιου οικήματος και φυσικά η διοίκηση μιας επιχείρησης. Πλέον, όλα αυτά έχουν αλλάξει, αλλά με κάποιο κόστος, καθώς οι συνήθειες δεν κόβονται εύκολα. Ο κοινωνιολόγος Ray Pahl αναφέρει χαρακτηριστικά: «Μερικοί άνθρωποι θέλουν να λένε ότι παραμένουν στη μεσαία τάξη, ακόμα και αν δεν έχουν τα χρήματα». Η κρίση της νέας γενιάς μόλις ξεκίνησε. (Guardian: http://bit.ly/bDuY1U)
On the Press Η εξαφάνιση της μεσαίας τάξης τρομοκρατεί τους πάντες. Ειδικά αυτούς που πατούσαν πάνω της. (Δρόμος: http://bit. ly/d78ktk)
Ο θάνατος του εμποράκου. Στάση πληρωμών προς το δημόσιο εξετάζουν οι μικρομεσαίοι. (ΣΚΑΙ: http://bit.ly/ csz9SL)
To χαμένο αμερικανικό όνειρο της μεσαίας τάξης και το τέλος ενός κοινωνικού συμβολαίου. (ΠΡΙΝ: http://bit.ly/cNIrcR)
H μισή μεσαία τάξη χάνεται και η άλλη μισή στην Κίνα βρίσκεται. Το ξύπνημα του μεσοαστού δράκου. (Guardian: http://bit.ly/cKTJ0U)
Εδώ η μεσαία τάξη χάνεται... εμείς πως καταλήξαμε να μιλάμε πάλι για ιδιωτικοποίηση των ΔΕΚΟ; (Καθημερινή: http://bit. ly/aYsVxG) Όχι πια σεξ, είμαστε μεσαία τάξη. Θα σώσουν τα γυναικεία Viagra την κατάπτωση των μεσοαστών; (NYT: http://nyti.ms/ c6Nql3)
Η Θάτσερ τώρα δικαιώνεται. Είδος υπο εξαφάνιση η μεσαία τάξη στην νεοφιλελεύθερη Βρετανία. (Guardian: http://bit. ly/bDuY1U) Αν το ΠΑΣΟΚ εξαφανίζει τη μεσαία τάξη μήπως πριονίζει το κλαδί όπου κάθεται; Στις εκλογές θα φάνε παντεσπάνι; (Ελευθεροτυπία: http://bit.ly/9tn5pT)
Είναι μακριά η ανάκαμψη; Δυο χρόνια από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης βλέπουμε φως στο τούνελ ή το τρένο που έρχεται πάνω μας;
ΛΙΤΟΤΗΤΑ
κάμψεις και ανακάμψεις Καθώς πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι το Stimulus Package και η διάσωση των τραπεζών δεν πρόκειται να οδηγήσουν την παγκόσμια οικονομία σε ουσιαστική ανάκαμψη, περιμένουμε με ενδιαφέρον να δούμε αν υπάρχει plan b. Θα ενεργοποιήσει επιτέλους ο Πρόεδρος της FED, Μπεν Μπερνάκι, το εντυπωσιακό πλάνο του Ελικοπτέρου, όπως το είχε αναφέρει χαρακτηριστικά σε επίμονους δημοσιογράφους; Θα στείλει δηλαδή ελικόπτερα, να πετάξουν πάνω από όλες τις αμερικανικές πόλεις και τα χωριά και να αδειάζουν σάκους με δολάρια - ώστε να φτάσουν τα μετρητά στον πολύ κόσμο, να ψωνίσει, να ανεβάσει τη ζήτηση, να κινηθεί η οικονομία; Ή μήπως θα υλοποιηθεί το πιο φρόνιμο, αλλά εξίσου φιλόδοξο σχέδιο του νεοκευνσιανού του Γέιλ, του Ρόμπερτ Σίλερ, να προσληφθούν εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι ή ημιαπασχολούμενοι μορφωμένοι Αμερικανοί ως πρόσθετοι ειδικοί δάσκαλοι, για να βοηθήσουν και να αναμορφώσουν τη βασική εκπαίδευση στις ΗΠΑ; Ή θα ξεκινήσει το σαρωτικό πράσινο πρόγραμμα, με θεόρατες επενδύσεις και εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας, με στόχο την απαλλαγή της χώρας από την εξάρτηση από το πετρέλαιο; Ή ακόμα καλύτερα θα ξαναστηθεί κάτι σαν το πλέγμα δημόσιων έργων της εποχής του Νιού Ντιλ του Ρούζβελτ, με δουλειά για όλους σε αποκεντρωμένα ίσως αλλά μεγάλα προγράμματα ανασυγκρότησης; Μπα, μάλλον τίποτα από τα παραπάνω. Λίγο stimulus ακόμα και μετά business as usual. Το φάντασμα του Ρήγκαν στοιχειώνει ακόμα την Αμερική, γονάτισε τον Κλίντον και τώρα σκιάζει με τη φοβέρα του και τον Ομπάμα. Το άλλο φάντασμα, αυτό του Ρούζβελτ, απλά στριφογυρίζει θυμωμένο στον τάφο του. Και μετά; Μετά, αν δε γίνει το θαύμα έρχεται το plan c...
Είναι μακριά η ανάκαμψη; Δυο χρόνια από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης βλέπουμε φως στο τούνελ ή το τρένο που έρχεται πάνω μας;
ΛΙΤΟΤΗΤΑ
Άλλα 4 εκατομμύρια Aμερικανοί κάτω από το όριο της φτώχειας σε ένα χρόνο. Αυτό δεν ακούγεται και πολύ σαν ανάκαμψη. Ένας στους επτά Αμερικάνους ζει πλέον κάτω από το όριο της φτώχιας στις ΗΠΑ σύμφωνα με τη στατιστική τους υπηρεσία. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό εδώ και 30 χρόνια, αλλά οι αναλυτές περιμένουν ότι του χρόνου η κατάσταση θα είναι ακόμα χειρότερη. Παρόλο που τα νούμερα είναι απογοητευτικά, το θέμα της αύξησης της φτώχιας δεν πρόκειται να είναι ένα από τα βασικά στην εκλογική μάχη του Νοεμβρίου στην Αμερική, αφού ο Obama δεν θέλει να δείξει ανακόλουθος με τις προεκλογικές του υποσχέσεις ενώ και οι Ρεπουμπλικάνοι δεν θέλουν να προκαλέσουν τους ψηφοφόρους τους που δεν ξεχνάνε το πόσο επιδεινώθηκε η κατάσταση επί George Bush και πόσες φορές τον είχαν ακούσει να προαναγγέλλει μέτρα που δεν λειτουργούσαν. Ο ίδιος ο Obama είπε σχετικά: «Σήμερα η στατιστική υπηρεσία δημοσίευσε δεδομένα που αποδεικνύουν πόσο δύσκολο ήταν το 2009. Χωρίς τα μέτρα που πήραμε εκατομμύρια επιπλέον Αμερικάνοι θα ήταν φτωχοί». Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ ανάφερε ότι θα δουλέψει για να βελτιωθούν τα σχολεία, να βελτιωθούν οι ικανότητες των εργατών και να γίνουν περισσότερες επενδύσεις στον τομέα των υποδομών. Καλή τύχη, Barak. Guardian: http://bit.ly/dwENIp
Είμαστε πλέον ανυπεράσπιστοι στο ενδεχόμενο μιας διπλής ύφεσης, προειδοποιεί ο N. Ρουμπίνι. «Η νομισματική πολιτική μπορεί να τονώσει τη ρευστότητα αλλά δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα που προκαλεί η έλλειψη εμπιστοσύνης. Η Αμερική ξεμένει από σφαίρες». Τάδε έφη Nouriel Roubini. Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες στη βρετανική εφημερίδα Daily Telegraph, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης προέβλεψε πτώση της ανάπτυξης στις ΗΠΑ κάτω του 1%, στο δεύτερο εξάμηνο. «Έχουμε φτάσει στα όρια. Οποιαδήποτε ανατάραξη τώρα μπορεί να μας οδηγήσει κατευθείαν στην ύφεση. Με τα διατραπεζικά spreads να ανεβαίνουν, υπάρχει κίνδυνος να επιστρέψουμε σε οικονομικά αποτελέσματα 2008-2009. Υπάρχει 40% πιθανότητα να δούμε διπλή ύφεση στην Αμερική, ενώ τα πράγματα στην Ιαπωνία είναι ακόμα χειρότερα», ανάφερε χαρακτηριστικά.
Μένουμε από χρήματα; Όχι, λέει ο Dr Roubini: «Οι αμερικάνικες εταιρίες έχουν μπόλικο μετρητό αλλά μεγαλώνουν τα κέρδη τους, εκμεταλλευόμενες την κατάσταση μειώνοντας το κόστος εργασίας. Έχουν χαθεί ήδη 8.4 εκατομμύρια δουλειές και αν σε αυτό συμπεριλάβουμε και την απώλεια ωρών εργασίας, μπορούμε να προσθέσουμε άλλα 3 εκατομμύρια. Χρειάζεται να παράγουμε 450.000 θέσεις κάθε μήνα για 3 χρόνια, προκειμένου να επανακάμψουμε σε αυτόν τον τομέα». Ο Dr Roubini προέβλεψε ότι μέχρι το 2015 το μέσο χρέος στις πλούσιες χώρες θα ανέρχεται στο 120%. «Το μόνο που καταφέραμε μέχρι τώρα είναι να σπάσουμε τον κουμπαρά και να κλέψουμε χρήματα από το μέλλον μας» είπε ο καθηγητής. Telegraph: http://bit.ly/c03zWI
Ήταν η κατάρρευση της Lehman Brothers χειρότερη από την 11η Σεπτεμβρίου για την αμερικανική ισχύ; Οι κάτοικοι των Η.Π.Α. έχουν δύο δυσάρεστες επετείους μέσα στον Σεπτέμβριο. Σχεδόν 10 χρόνια πριν, επιβατικά αεροσκάφη έπεσαν μετά από αεροπειρατεία στους Δίδυμους Πύργους, σκοτώνοντας σχεδόν 3.000 ανθρώπους, ενώ μόλις πριν δύο χρόνια κατάρρευσε η τράπεζα Lehman Brothers προκαλώντας μια παγκόσμια οικονομική κρίση και απειλώντας για μια νέα μεγάλη ύφεση. Και τα δύο γεγονότα εξελίχθηκαν στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης. Και τα δύο άλλαξαν τον κόσμο, όταν όμως θα γραφτούν τα βιβλία της ιστορίας ποιο θα θεωρηθεί πιο σημαντικό; Ο συντάκτης των Financial Times θεωρεί ότι παρόλο που φαίνεται περίεργο, κατά τη γνώμη του πιο σημαντική ήταν η οικονομική κρίση. Σίγουρα η 11η Σεπτεμβρίου υπήρξε σταθμός και έδωσε τέλος σε μια ολόκληρη εποχή εφορίας μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Δυο πόλεμοι, στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ ξεκίνησαν από την 11/9 και η Αμερική ξεκίνησε τη μάχη με τους σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές σε ένα «πόλεμο με την τρομοκρατία», που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Από την άλλη μεριά, οι μεγαλύτεροι φόβοι
Είναι μακριά η ανάκαμψη; Δυο χρόνια από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης βλέπουμε φως στο τούνελ ή το τρένο που έρχεται πάνω μας;
που προκάλεσε η κατάρρευση της Lehman Brothers δεν επιβεβαιώθηκαν. Δεν υπήρξε Μεγάλη Ύφεση. Η ανάπτυξη επανήλθε στην οικονομία. Η παγκοσμιοποίηση, που αποτελεί τη μεγάλη μόδα των τελευταίων 30 ετών, δεν έβαλε όπισθεν. Ωστόσο ο συντάκτης των FT πιστεύει ότι η οικονομική κρίση θα αποδειχτεί σημαντικότερο σημείο καμπής, όχι μόνο για την οικονομία αλλά γενικότερα γεωπολιτικά. Οι επιθέσεις στη Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον το 2001 παρόλο που τρόμαξαν τους Αμερικάνους, δεν αμφισβήτησαν την κυριαρχία των ΗΠΑ στο παγκόσμιο γεωπολιτικό και οικονομικό στερέωμα. Αντίθετα οδήγησαν σε μια δραματική αναγέννηση της αμερικανικής δύναμης. Δύο κυβερνήσεις στην άλλη μεριά της υδρογείου ανατράπηκαν. Αμέσως μετά τις επιθέσεις στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, οι υποστηρικτές του George Bush ένοιωθα πιο σίγουροι από ποτέ. Ο συντηρητικός αρθογράφος, Charles Krauthammer, έφτασε στο σημείο να γράψει για τις ΗΠΑ ότι «ο πλανήτης ελέγχεται από μια υπερδύναμη που δεν μπορεί να αγγίξει κανένας ανταγωνιστής». Από το 2008 ήταν πλέον σαφές οι νίκες στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν έδωσαν τη θέση τους σε κάτι πιο ομιχλώδες και απελπιστικό. Ωστόσο η οικονομική δύναμη φαίνεται ότι συνεχίζει να παρέχει μια σταθερή βάση που ορίζει τη θέση της στο παγκόσμιο στερέωμα. Η οικονομική κρίση έχει αλλάξει εν μέρει αυτή την υπόθεση, σχεδόν σίγουρα για πάντα. Ως επακόλουθο της κρίσης οι ΗΠΑ είναι λιγότερο σίγουρες για τα όρια της ίδιας τους της δύναμης. Ακόμα και τη στιγμή που ο Barack Obama έστελνε περισσότερα στρατεύματα στο Αφγανιστάν, στην ομιλία του ανάφερε ότι δεν είναι δυνατό να αγνοηθεί το κόστος αυτών των πολέμων. Οι περικοπές στην άμυνα θεωρούνται δεδομένες. Αλλά δεν είναι μόνο ότι η Αμερική δεν νοιώθει εμπιστοσύνη στα όριά της. Γνωρίζει πλέον και τη δύναμη των πιθανών ανταγωνιστών της. Στους πρώτους μήνες της οικονομικής κρίσης, η συζήτηση περιστρεφόταν γύρο από το αν η κρίση θα οδηγήσει την οικονομία σε παγκόσμια ύφεση, αλλά η Κίνα και η Ασία αντεπιτέθηκαν ανακάμπτοντας πολύ πιο
ΑΝΑΚΑΜΨΗ
γρήγορα από τις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο. Η οικονομική κρίση ανάγκασε την Αμερική να συνειδητοποιήσει ότι η «πρόκληση της Κίνας» δεν είναι κάτι που θα την απασχολήσει στο μακρινό μέλλον. Συμβαίνει εδώ και τώρα. Παρόλο που πιθανότατα θα χρειαστούν ακόμα 15 χρόνια για να ξεπεράσει η Κίνα την οικονομία της Αμερικής, σε ορισμένους σημαντικούς τομείς η Κίνα έχει ήδη πάρει τα ηνία. Διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθεματικά παγκοσμίως. Είναι ο Νο1 εξαγωγέας. Είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ατσαλιού και αερίων του θερμοκηπίου. Είναι η μεγαλύτερη αγορά αυτοκινήτου και πλέον είναι και ο μεγαλύτερος εμπορικός συνεργάτης μερικών σημαντικών αναπτυσσόμενων οικονομιών, όπως της Ινδίας και της Βραζιλίας. Προς το παρόν, η Αμερική παραμένει ηγέτιδα δύναμη ακόμα και στην «πίσω αυλή της», στον Ειρηνικό. Ωστόσο η Κίνα είναι πιθανό να προκαλέσει τις ΗΠΑ για την ηγεμονία της περιοχής τα προσεχή χρόνια. Αυτή η νέα αντιπαλότητα έχει ήδη δημιουργήσει εντάσεις μεταξύ των δύο χωρών και προκάλεσε την υιοθέτηση προστατευτικών μέτρων από το Κογκρέσο των ΗΠΑ. Οι αναταραχές της 11ης και της 15ης Σεπτεμβρίου δημιούργησαν διαφορετικές προκλήσεις στην αμερικάνικη δύναμη. Οι μαχητές του Ισλάμ έχουν ακόμα υποθετικά τη δύναμη να κάνουν τεράστια ζημιά αλλά η ιδέα ότι η γεωπολιτική τάση του επόμενου αιώνα θα είναι η δημιουργία ενός παγκόσμιου ισλαμικού χαλιφάτου ανήκει στη σφαίρα του φανταστικού. Αντιθέτως, φαίνεται απόλυτα λογικό ότι ακριβώς όπως ο 20ος ήταν ο αμερικάνικος αιώνας, ο 21ος να ανήκει στην Ασία. Ο οικονομικός μετασχηματισμός που υποστηρίζει αυτή την αλλαγή στην ηγεσία είχε ξεκινήσει πριν την οικονομική κρίση, αλλά η ίδια η κρίση αποκάλυψε και πιθανόν επιτύγχανε την πτώση της δυτικής κυριαρχίας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο συντάκτης των Financial Times πιστεύει ότι η 15η Σεπτεμβρίου θα μείνει στην ιστορία ως η ημερομηνία που πραγματικά άλλαξε τον κόσμο. Financial Times: http://bit.ly/cewG3N
Μήπως η λύση είναι να απολύσουμε τους οικονομολόγους; Ο Dean Baker το σκέφτεται σοβαρά. (Guardian via Znet) Την πεποίθησή του ότι θα έπρεπε να απολυθούν όλοι οικονομολόγοι εκφράζει σε άρθρο του στον Guardian ο Dean Baker και στηρίζει το επιχείρημά του στο ότι οι συμβουλές που δίνουν στους κυβερνήτες έχουν οδηγήσει σχεδόν 15 εκατομμύρια ανθρώπους στην ανεργία. Αυτό που φαίνεται να τον ενόχλησε πολύ είναι η έρευνα που παρουσίασαν κάποιοι από αυτούς, σύμφωνα με την οποία ήταν αδύνατο για τους ειδικούς να προβλεφθεί η φούσκα των 8 τρισεκατομμυρίων στην αγορά των στεγαστικών. Ο Baker αναρωτιέται: «Αν δεν μπορούν να δουν μια φούσκα 8 τρισεκατομμυρίων τι μπορούν να δουν; Είναι σαν στην πυροσβεστική να κάθονται όλοι ήρεμοι και να απολαμβάνουν τον καφέ τους την ώρα που το σχολείο απέναντι είναι τυλιγμένο στις φλόγες. Το ότι απέτυχαν πλήρως να διακρίνουν τη μεγαλύτερη οικονομική φούσκα της ιστορίας είναι εντελώς αδικαιολόγητο ακόμα και αν οι οικονομολόγοι συνεχίζουν να ψάχνουν για δικαιολογίες». Guardian via ZNET http://bit.ly/cdJyxQ
Κι όμως είναι ακόμη εδώ κι αυτό το καλοκαίρι. Η «ανοσία» του καπιταλισμού στην κρίση και την κριτική. Ο Αμερικανός κοινωνιολόγος, Ρίτσαρντ Σένετ, είναι καθηγητής στο London School of Economics και στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης. Η ακόλουθη συνέντευξή του δημοσιεύθηκε στο ιταλικό περιοδικό «Reset». - Στο βιβλίο σας «Η κουλτούρα του νέου καπιταλισμού» (ελληνική έκδοση: Σαββάλας, 2009) καταλήγετε με αυτά τα λόγια: «Ένα καθεστώς το οποίο δεν προσφέρει στις ανθρώπινες υπάρξεις βαθύτερους λόγους για να ενδιαφέρονται οι μεν για τους δε δεν μπορεί να διατηρεί για πολύ καιρό τη νομιμοποίησή του». Θεωρείτε ότι η τωρινή οικονομική κρίση καταδεικνύει ότι το καθεστώς του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού έχει ήδη χάσει τη
νομιμοποίησή του και εξαιτίας της αμοιβαίας αδιαφορίας που προωθεί; «Η οικονομική κατάρρευση αυτών των μηνών καταδεικνύει ότι είχα δίκιο να θεωρώ εξαιρετικά ασταθή και ευάλωτη αυτή τη μορφή καπιταλισμού, η νομιμοποίηση του οποίου βασιζόταν μόνο στην υποτιθέμενη ικανότητα και αποτελεσματικότητα της αγοράς, ενώ αντίθετα ήταν εντελώς εχθρικός προς τις κοινωνικές και ηθικές διεκδικήσεις των πολιτών. Σήμερα αυτό το σύστημα βαδίζει χωρίς να έχει το κύρος που είχε παλαιότερα. Ωστόσο -εδώ είναι το λάθος της ανάλυσης που έκανα στο βιβλίο μου πριν από δέκα χρόνια- οι κύριοι πρωταγωνιστές αυτού του καπιταλισμού είναι ακόμα τόσο ισχυροί ώστε κατορθώνουν να αναστηλώσουν το παλαιό καθεστώς. Τα λόγια τους έχουν χάσει το κύρος τους, αλλά οι δράσεις τους συνεχίζουν να είναι αποφασιστικές. Γι’ αυτό, κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, παρακολουθούμε μιαν επιστροφή στο παρελθόν. Το καταδεικνύει αυτό που έγινε στους τελευταίους μήνες: μια αληθινή απαλλοτρίωση δημόσιου χρήματος για να αναζωογονηθεί μια μορφή παγκόσμιου καπιταλισμού που υπηρετεί τους λίγους». [...] Όλη η συνέντευξη: Ελευθεροτυπία: http://bit.ly/aiI1XW
Είναι μακριά η ανάκαμψη; Δυο χρόνια από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης βλέπουμε φως στο τούνελ ή το τρένο που έρχεται πάνω μας;
ΛΙΤΟΤΗΤΑ
Η έρευνα του Κ.Λαπαβίτσα για την οικονομική κρίση
Η ευρωζώνη μεταξύ λιτότητας και αθέτησης πληρωμών, RMF Το κείμεον που ακολουθεί αποτελεί την περίληψη των συμπερασμάτων της έρευνας που παρουσίασε ο Κ. Λαπαβίτσας, Οικονομολόγος και Καθηγητής του πανεπιστιμίου SOAS του Λονδίνου για την οικονομική κρίση και τις πιθανότητες αναδιάρθρωσης του χρέους. Οι αιτίες του χρέους των χωρών της περιφέρειας: Συμμετοχή στην ΟΝΕ και ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα 1. Η αναταραχή στην Ευρωζώνη οφείλεται στην παγκόσμια κρίση χρηματιστικοποίησης η οποία ξέσπασε το 2007. Αλλά οφείλεται επίσης και στον στρεβλό χαρακτήρα της ευρωπαϊκής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ). Η συστηματική πίεση επί της εργασίας έχει εντείνει τις διαφορές στην ανταγωνιστικότητα μεταξύ των μελών της Ευρωζώνης, διαχωρίζοντας την Ευρωζώνη σε κέντρο και περιφέρεια. 2. Η περιφέρεια (Ισπανία, Πορτογαλία και Ελλάδα) δε μπόρεσε να ανταγωνιστεί το κέντρο, ενώ τελεί υπό τους περιορισμούς ενιαίας νομισματικής πολιτικής και αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας. Κατέγραψε έτσι ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, τα οποία αντικαθρεφτίζουν πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών — κυρίως στη Γερμανία. 3. Τα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι αναγκαίο να χρηματοδοτηθούν με ροές κεφαλαίου από το εξωτερικό. Αυτές οι ροές μπορεί είτε να δημιουργούν χρέη, π.χ. τραπεζικά δάνεια ή ροές χαρτοφυλακίου, είτε να μην δημιουργούν χρέη, π.χ. άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ). Επιπλέον, τα δημοσιονομικά ελλείμματα απαραιτήτως αντιστοιχούν σε χρηματοοικονομικά ελλείμματα του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. 4. Στην περιφέρεια, το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης δεν επέτρεψε στο δημόσιο τομέα να καταγράψει
συστηματικά χρηματοοικονομικά ελλείμματα. Κατά συνέπεια, τα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αντιστοιχούν κυρίως σε χρηματοοικονομικά ελλείμματα του ιδιωτικού τομέα. Επιπέον, τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών χρηματοδοτήθηκαν κατά κόρον με τραπεζικά δάνεια από το κέντρο. 5. Εν ολίγοις, το χρέος οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στη συμπεριφορά του ιδιωτικού τομέα εντός της ΟΝΕ. Ανίκανοι να ανταγωνιστούν το κέντρο, οι ιδιωτικοί τομείς της περιφέρειας δημιούργησαν μεγάλα χρηματοοικονομικά ελλείμματα. Η κατανάλωση αυξήθηκε και στις τρεις χώρες, ενώ προέκυψε φούσκα ακινήτων στην Ισπανία. Οι ροές κεφαλαίου από το εξωτερικό —συνήθως δάνεια από τράπεζες του κέντρου — αποτέλεσαν την πηγή χρηματοδότησης. Επιπλέον, το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα βρήκε την ευκαιρία να επεκταθεί, διογκώνοντας έτσι την εγχώρια χρηματιστικοποίηση και το εγχώριο χρέος. Αποτέλεσμα ήταν να συσσωρευτούν τεράστια χρέη, εν μέρει προς το εξωτερικό (και οφειλόμενα στον πυρήνα) και εν μέρει εγχώρια (που αντικαθρεφτίζουν την εγχώρια χρηματιστικοποίηση). Καταμετρώντας το συντριπτικό βάρος του περιφερειακού χρέους 6. Το συνολικό χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό) της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ελλάδας βρίσκεται, αντιστοίχως, στα 5315, 783 και 703 δις ευρώ ή στο 506%, 479% και 296% του ΑΕΠ. Το συνολικό χρέος αυξήθηκε περίπου δύο με τρεις φορές στο πλαίσιο της ΟΝΕ. 7. Ο λόγος του ιδιωτικού προς το δημόσιο χρέος στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα είναι, αντιστοίχως, 87:13, 85:15 και 58:42. Ο μεγάλος όγκος του χρέους που δημιουργήθηκε πρόσφατα και κατά την περίοδο λειτουργίας
της ΟΝΕ ήταν ιδιωτικός, ενώ το δημόσιο χρέος μειώθηκε κατ’ αναλογία. Αλλά η ύφεση κατά την περίοδο 2008-9 αύξησε το δημόσιο χρέος και το μετέτρεψε σε κύριο μοχλό της κρίσης της Ευρωζώνης. Το ελληνικό κράτος είναι πολύ πιο χρεωμένο από τα άλλα δύο για ιστορικούς και κοινωνικούς λόγους.
13. Η λιτότητα θα επιδεινώσει την κατανομή εισοδήματος σε όλη την Ευρωζώνη, ιδιαίτερα στην περιφέρεια. Και μια που συνοδεύεται από περαιτέρω φιλελευθεροποίηση, η λιτότητα θα αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων εις βάρος της εργασίας και προς όφελος του κεφαλαίου.
8. Ο λόγος του εξωτερικού προς το εγχώριο χρέος στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα είναι, αντιστοίχως, 33:67, 49:51, 51:49. Η αναλογία του εξωτερικού χρέους έχει αυξηθεί σημαντικά κατά την περίοδο της ΟΝΕ. Το ελληνικό δημόσιο χρέος έχει γίνει κατά μεγάλο μέρος εξωτερικό επειδή οι ευρωπαϊκές χρηματοοικονομικές αγορές υπερεκτίμησαν συστηματικά τη φερεγγυότητα των περιφερειακών κρατών.
Η προοπτική της αθέτησης πληρωμών
Αδύναμες τράπεζες 9. Το περιφερειακό χρέος αντιπροσωπεύει σημαντική απειλή για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες του κέντρου —κυρίως γερμανικές και γαλλικές— εκτέθηκαν πολύ στο περιφερειακό χρέος λόγω των υψηλών αποδόσεών του. Επιπροσθέτως, όλες οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν ουσιαστικά προβλήματα χρηματοδότησης επειδή χρηματοδοτούν μεγάλα ενεργητικά σε δολάρια με παθητικά σε ευρώ. 10. Τα πακέτα παρεμβάσεων του Μαίου 2010 δόθηκαν φαινομενικά σε περιφερειακά κράτη, αλλά στην πράξη στόχευαν στις τράπεζες. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) παρέσχε ρευστότητα στις τράπεζες· άρχισε επίσης να αγοράζει το δημόσιο χρέος της περιφέρειας με στόχο να ανακουφίσει τις τράπεζες. Η κρατική παρέμβαση κατεύνασε προσωρινά τις αγορές, αλλά δεν έλυσε τελεσίδικα το πρόβλημα της κρίσης. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες συνεχίζουν να διακρατούν σημαντικά ποσά περιφερειακού χρέους, ενώ αντιμετωπίζουν επίσης προβλήματα χρηματοδότησης. Η μάστιγα της λιτότητας 11. Η διάσωση των τραπεζών είχε ως τίμημα τη λιτότητα, με αρνητικές συνέπειες για τις ευρωπαϊκές οικονομίες και κοινωνίες. Η λιτότητα θα συμπιέσει τις δημόσιες δαπάνες και θα αποδυναμώσει την ιδιωτική κατανάλωση, δηλαδή τα στοιχεία συνολικής ζήτησης που είχαν παρουσιάσει κάποια ζωτικότητα κατά την ύφεση του 2008-9. Με δεδομένη την κατάρρευση των επενδύσεων και την οπισθοχώρηση των πιστώσεων, η λιτότητα επιφέρει τον κίνδυνο ύφεσης. 12. Δεν είναι πειστικό ότι μπορούν οι εξαγωγές να στηρίξουν την ανάπτυξη σε όλη την Ευρωζώνη, αν λάβουμε υπόψη μας πόσο αδύναμη είναι η ζήτηση παγκοσμίως. Επιπλέον, η λιτότητα μάλλον θα πιέσει τις αμοιβές προς τα κάτω σε όλη την Ευρωζώνη, κάνοντας έτσι εντονότερο το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του κέντρου — πρωτίστως της Γερμανίας. Η αντίθεση ανάμεσα στα πλεονάσματα τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας και στα ελλείμματα της περιφέρειας πιθανότατα θα οξυνθεί.
14. Το βάρος του χρέους και οι αρνητικές πλευρές της λιτότητας δημιουργούν την προοπτική αθέτησης πληρωμών του δημόσιου χρέους των περιφερειακών χωρών. Αλλά η αθέτηση πληρωμών θα μπορούσε στην πράξη να προέρχεται από πρωτοβουλία είτε του πιστωτή είτε του οφειλέτη. Αν προέρχεται από τον πιστωτή, είναι μάλλον απίθανο να οδηγήσει σε σημαντικές μειώσεις του χρέους· μπορεί επίσης να αποφέρει κέρδη στις τράπεζες που θα διαχειριστούν τη διαδικασία. 15. Η αθέτηση πληρωμών που προέρχεται από πρωτοβουλία του οφειλέτη θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά το περιφερειακό χρέος. Στις προϋποθέσεις συμπεριλαμβάνεται η μονομερής παύση πληρωμών και η πλήρης διαφάνεια επί του δημόσιου χρέους, με άμεση συμμετοχή εργατικών οργανώσεων και κοινωνίας των πολιτών. Θα ακολουθήσει επαναδιαπραγμάτευση τους χρέους με τους ξένους δανειστές, αλλά και με τους εντόπιους κατόχους, ιδίως τις τράπεζες. Υπάρχει κίνδυνος να αποκοπεί η χώρα από τις κεφαλαιαγορές για κάποια περίοδο. Εντούτοις, η εμπειρία της Αργεντινής και της Ρωσίας δείχνει ότι η αθέτηση πληρωμών του χρέους από τον οφειλέτη μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα, αν είναι γρήγορη και αποφασιστική. 16. Η αθέτηση πληρωμών του χρέους από τον οφειλέτη δημιουργεί την προοπτική της εξόδου από την Ευρωζώνη. Η έξοδος θα βελτίωνε την ανταγωνιστικότητα μέσω της υποτίμησης του νομίσματος, καθώς και της άρσης των περιορισμών που οφείλονται στη νομισματική και τη δημοσιονομική πολιτική. Ωστόσο, θα απειλούσε το τραπεζικό σύστημα και θα διατάρασσε τη νομισματική κυκλοφορία. Αυτοί οι κίνδυνοι θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με σειρά μέτρων τα οποία θα μεταβάλλουν την ισορροπία των κοινωνικών δυνάμεων προς όφελος της εργασίας. 17. Πιο συγκεκριμένα, η έξοδος από την Ευρωζώνη θα απαιτούσε —τουλάχιστον— δημόσια ιδιοκτησία και έλεγχο επί των τραπεζών και άλλων τομέων της οικονομίας, εκτεταμένους ελέγχους επί των ροών κεφαλαίου, μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος ώστε να περιλαμβάνει τους πλούσιους και το κεφάλαιο, θέσπιση βιομηχανικής πολιτικής και συστηματική αναδιάρθρωση του κράτους. Εν ολίγοις, η έξοδος θα μπορούσε να δώσει την ευκαιρία για συνολική αντιστροφή της νεοφιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής. Για το λόγο αυτόν η έξοδος απαιτεί ριζοσπαστικές πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες.
Είναι μακριά η ανάκαμψη; Δυο χρόνια από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης βλέπουμε φως στο τούνελ ή το τρένο που έρχεται πάνω μας;
ΛΙΤΟΤΗΤΑ
Αντίλογος Δεν συμφωνούν όλοι οι οικονομολόγοι με την αναγκαιότητα εξόδου από το Ευρώ ή την Ευρώπη. Κάνοντας κλικ στα λινκ παρακάτω θα βρείτε τις απαντήσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτοu, Οικονομολόγου και Καθητητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών στην τηλεφωνική συνέντευξη που είχαμε μαζί του. Ερ: Δύο χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers σε τι κατάσταση βρίσκουμε την οικονομία μας; http://bit.ly/cbLxdd Ερ: Παλαιότερα μας είχατε πει ότι κάποια στιγμή θα αναγκαστούμε να προχωρήσουμε σε κάποια αναδιάρθρωση του χρέους. Έχει αλλάξει κάτι; http://bit.ly/dzqv6c Ερ: Το 90% του ελληνικού χρέους διέπεται από τον Ελληνικό Νόμο, γεγονός που δεν αξιοποιήσαμε. Μήπως τώρα θα αναγκαστούμε να διαπραγματευτούμε με δυσκολότερους http://bit.ly/cBm17g Ερ: Μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη με ίδια κεφάλαια; Μπορούν να δουλέψουν οι επιχειρήσεις μέσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση; http://bit.ly/cBm17g Ερ: Πρέπει να εθνικοποιήσουμε τις τράπεζες, όπως η Σουηδία
Ερ: Με δεδομένο ό,τι γνωρίζουμε τώρα, ήταν λάθος
το 1992, για να προστατέψουμε το κοινό και την οικονομία;
μας να μπούμε στην ΟΝΕ;
http://bit.ly/cgQPRB
http://bit.ly/8ZapFw
Ερ: Τα stress test των ελληνικών τραπεζών ήταν αρκετά
Ερ: Ο Κ. Λαπαβίτσας ισχυρίζεται ότι η λύση είναι
σκληρά; Πώς κρίνετε τις κινήσεις της Τράπεζας Πειραιώς για
η στάση πληρωμών και η έξοδος από το Ευρώ.
την αγορά των άλλων δύο;
Συμφωνείτε με αυτήν την πολιτική;
http://bit.ly/aWJUoa
http://bit.ly/bGGnTY
Ερ: Ο Κρούγκμαν είπε ότι οι Έλληνες είναι υποχρεωμενοι
Ερ: Ποιος είναι ο κατάλληλος συσχετισμός
να λένε ψέματα και ότι το σύστημα της Ευρωζώνης θα
πολιτικών δυνάμεων για να εφαρμοστούν οι
καταρρεύσει. Συμμερίζεστε αυτήν την άποψη;
εναλλακτικές πολιτικές;
http://bit.ly/bkcVyq
http://bit.ly/ciP5f1
GUEST EDITOR Χριστόφορος Παπαδόπουλος Η κρίση στην αριστερά έρχεται ταυτόχρονα με την κρίση στην οικονομία. Τι συμβαίνει λοιπόν; Βάζει τρικλοποδιά η ίδια στον εαυτό της την ώρα που βρίσκεται μπροστά σε μια μοναδική συγκυρία στημένων αυτιών; Τώρα που η κοινωνία θέλει να ακούσει την άλλη άποψη πόσες απόψεις ακούει; Ζητήσαμε από τον Χριστόφορο Παπαδόπουλο, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του Συνασπισμού και Γραμματέας του Δικτύου Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, να μας μιλήσει για το παρόν της αριστεράς στην Ελλάδα.
Το Μνημόνιο, οι κοινωνικές αντιστάσεις και η πολιτική Οι εκλογές, κάθε εκλογή, ακόμα και οι προσεχείς αυτοδιοικητικές μεταξύ άλλων προσφέρουν στο κοινό τον χάρτη των πολιτικών δυνάμεων, τις συμμαχίες, τους συσχετισμούς. Ενδεχομένως οι εκλογές να μπορούν να εκφράσουν κάτι περισσότερο από το βαρόμετρο των προτιμήσεων στα κόμματα εξουσίας, να εκφράσουν δηλαδή τις πολιτικές τομές και διαιρέσεις, την κρίση του πολιτικού
συστήματος, τα όρια των συναινέσεων στους όρους αναπαραγωγής του συστήματος κυριαρχίας. Τα τελευταία είναι ή μάλλον θα έπρεπε να είναι τα ζητούμενα από την Αριστερά σε κάθε εκλογική διαδικασία. Στα πρώτα, δηλαδή στο χάρτη των πολιτικών δυνάμεων, των συσπειρώσεων και των συμμαχιών τα πράγματα είναι απογοητευτικά. Δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένος, όπως και χιλιάδες
GUEST
Ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του Συνασπισμού και Γραμματέας του δικτύου υποστήριξης προσφύγων και μεταναστών
αριστεροί και αριστερές, για τις διασπάσεις και τον κατακερματισμό της Αριστεράς, ιδιαίτερα της ριζοσπαστικής Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως. Προβληματίζομαι από το γεγονός ότι οι διαδοχικές κρίσεις και το καθοριστικό δράμα διεξάγονται πάντα μεσούσης της προεκλογικής περιόδου: ευρωεκλογές, βουλευτικές, δημοτικές και περιφερειακές εκλογές. Βεβαίως είχα δει, όπως όλοι, να εξελίσσεται ένα ανταγωνιστικό σχέδιο διαφοροποίησης εντός του ΣΥΡΙΖΑ από τις οργανώσεις και τα πρόσωπα που αποτελούν το «Μέτωπο αλληλεγγύης» εδώ και ένα χρόνο περίπου. Πολλοί στο Συνασπισμό και στο ΣΥΡΙΖΑ είχαμε προβλέψει την κατάληξη, κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να αποτρέψουμε το αναπότρεπτο, σε βάρος μάλιστα της ίδιας μας της πολιτικής αξιοπρέπειας, σε βάρος επίσης των πιο ειλικρινών δυνάμεων μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ. Συνταγές για τις κουζίνες του μέλλοντος Γνωρίζαμε ότι είναι αδύνατο να επαγγέλλεσαι την ενότητα της Αριστεράς και την ίδια στιγμή να οδηγείσαι σε διαδοχικές διασπάσεις και μάλιστα σε μια εποχή που το αίτημα του κόσμου της εργασίας είναι η μέγιστη ενότητα για να αντιμετωπισθεί το Μνημόνιο και η κυβερνητική επέλαση σε στοιχειώδη δικαιώματα της μισθωτής εργασίας. Εκείνο που δεν γνωρίζαμε, και ακόμα και σήμερα δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε με ακρίβεια, είναι ποιες είναι οι πολιτικές διαφορές -οι πολιτικές, όχι οι ιδεολογικές και στρατηγικέςπου κάνουν τη διάσπαση αναπόφευκτη. Ορισμένοι θα απαντήσουν ότι οι αριστεροί δεν τα βρίσκουν, διαφωνούν για τη στάση πληρωμών, για την έξοδο ή όχι από το ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, για την αναδιαπραγμάτευση του χρέους, για, για, για… Ο Μαρξ έλεγε «δεν δίνουμε συνταγές για τις κουζίνες του μέλλοντος», με τα δικά του λόγια ο Χόρχε Αλταμίρα –από τους ιδρυτές του Κόμματος Εργασίας της Αργεντινής και πρωτεργάτης των εργατικών απαλλοτριώσεων εγκαταλελειμμένων εργοστασίωνέλεγε σε συνέντευξή του ότι δεν δίνουμε συνταγές που
θα υλοποιήσουν άλλοι, δηλαδή ένας συντηρητικός συσχετισμός μια αριστερή ιδέα μπορεί να την μετατρέψει σε μια ακόμη ευκαιρία εκμετάλλευσης και κυριαρχίας. Με αυτή την έννοια το σύνθημα «δεν θα πληρώσουμε την κρίση τους» και με παρασύνθημα τους αγώνες εναντίον του Μνημονίου, της Τρόικας και της κυβερνητικής πολιτικής είναι η επαρκής πολιτική βάση για να ενοποιηθούν οι κοινωνικοί αγώνες και να εκφρασθεί στο πολιτικό πεδίο ένα κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο που να αναγορεύει το κοινωνικό ζήτημα ως πρωτεύων. «Εκλογικισμός» Αν δεν είναι οι πολιτικές διαφωνίες η αιτία του κατακερματισμού της Αριστεράς και της διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ, τότε ποια είναι; Η εύκολη απάντηση είναι η πάλη για την ηγεμονία. Στην περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ η πάλη για την ηγεμονία καταλήγει σε μια πάλη χωρίς αρχές, με έντονα αρχηγικά και μεσσιανικά στοιχεία, ιδιαίτερα από την πλευρά του Α. Αλαβάνου, η οποία από τη στιγμή που δεν της βγήκε, εξυφαίνει την ηρωική έξοδο από τις γραμμές του ΣΥΡΙΖΑ για να συναντηθεί με το «πεπρωμένο» μιας αδιευκρίνιστης κοινωνικής αριστεράς. Ένα πολιτικό σχέδιο δηλαδή βγαλμένο από τα συρτάρια της πασοκικής εμπειρίας της μεταπολίτευσης το οποίο στις μέρες μας δεν μπορεί να συγκινήσει ούτε καν τις δυνάμεις που εύχονται τη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ. Στην πραγματικότητα πίσω και πέρα από το βολονταρισμό και τις κινήσεις τακτικής στην πολιτική σκακιέρα, κρύβεται η παθολογία ενός μεγάλου τμήματος της Αριστεράς, που δεν είναι άλλη από τον «εκλογικίστικο» χαρακτήρα των ενδοαριστερών συγκρούσεων. «Εκλογικισμός» δεν είναι το να συμμετέχεις στις εκλογές και να προσπαθείς να τις κερδίζεις. Εκλογικισμός είναι η ιδέα ότι η ηγεμονία καταχτιέται με τις εκλογές και ότι οι εκλογές κερδίζονται μέσα στις προεκλογικές καμπάνιες: με πολιτικούς ηγέτες, με λαμπερά πρόσωπα,
με έξυπνες ατάκες και αδιάλλακτη φρασεολογία. Ιδέα ολέθρια, που δεν σταμάτησε να φέρνει καταστροφικές ήττες - ακόμα και εκλογικές. Οι εκλογές δεν είναι παρά ένα εργαλείο μέτρησης, μια φωτογραφία της γνώμης στη δεδομένη στιγμή. Δεν παράγουν οι ίδιες αυτή τη γνώμη. Αυτή διαμορφώνεται ουσιαστικά έξω από την εκλογική σφαίρα, μέσα στις κοινωνικές πρακτικές όπως αυτές δομούνται μέσα στις κυρίαρχες κοινωνικές σχέσεις και στους θεσμούς που τις αποκρυσταλλώνουν. Η αποδόμηση της συναίνεσης Για να μην καταγράφουν οι εκλογές απλώς «την κυριαρχία των κυρίαρχων» η Αριστερά πρέπει να επεμβαίνει πολύ πριν την εκλογική μάχη, στο επίπεδο της ίδιας της διαδικασίας σχηματισμού της συναίνεσης. Πρέπει να προωθεί μια αγωνιστική πρακτική που να υπονομεύει την αστική ηγεμονία, να αποσυνθέτει την ταξική συμμαχία στην οποία στηρίζεται. Μέσα από αυτό το πρίσμα είναι απόλυτα εύλογο να επιχειρείς να συμπυκνώσεις στο πολιτικό πεδίο, άρα και να αποτυπώσεις στο εκλογικό, τους αγώνες της αμέσου προηγούμενης περιόδου. Μια περίοδος κοινωνικών αγώνων οι οποίοι μπορεί να μην κατάφεραν να ανατρέψουν το Μνημόνιο και την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, διέρρηξαν όμως τις κοινωνικές συναινέσεις και αναστάτωσαν το μπλοκ εξουσίας. Αυτούς τους αγώνες, τους ελλειμματικούς, τους αποσπασματικούς, που δεν είχαν ενδεχομένως σαφή «αντικαπιταλιστική ρητορική», που κινήθηκαν προγραμματικά στα όρια του κοινωνικού κράτους και του σοσιαλδημοκρατικού συμβολαίου –πως θα μπορούσε να ήταν διαφορετικάδεν τους έδωσε μόνη της η Αριστερά, ούτε βεβαίως μόνη της η ριζοσπαστική Αριστερά. Τους έδωσε μαζί με τα συνδικάτα, τους νεολαίους, τα λαϊκά στρώματα, με πασόκους και αριστεριστές, με τους «πάνω» και τους «κάτω». Έχουμε βάσιμους λόγους να πιστεύουμε ότι οι 3 ομάδες που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ και στηρίζουν την υποψηφιότητα Μητρόπουλου στην Περιφέρεια της Αθήνας είναι αποτελέσματα της ίδιας της κοινωνικής διεργασίας των αγώνων και της πολιτικής διαφοροποίησης. Όπως επίσης έχουμε λόγους να πιστεύουμε ότι η πολιτική του Μνημονίου και του ΠΑΣΟΚ, μετά τη δίμηνη «εκεχειρία» λόγω εκλογών, θα εντείνει την κοινωνική και πολιτική διεργασία. Αν η Αριστερά μένει αδιάφορη γι’ αυτή τη διεργασία,
περίκλειστη στην αυτοαναφορικότητα και στο ενδοαριστερό παιχνίδι των συσχετισμών, δεν συμβαίνει το ίδιο με το πολιτικό σύστημα. Το τελευταίο, και ιδιαίτερα το ΠΑΣΟΚ, η κυβέρνησή του και το σύστημα των ΜΜΕ που στηρίζει τη συναίνεση στο Μνημόνιο μετά από μια αποτυχημένη περίοδο αποπολιτικοποίησης των αυτοδιοικητικών εκλογών δια μέσου «προσώπων» που δεν είχαν βαρύ πολιτικό στίγμα (Καμίνης, Μπουτάρης, Τατούλης) επανέρχεται πολώνοντας πλέον την εκλογική σύγκρουση δίνοντας χαρακτήρα δημοψηφίσματος αποδοχής της κυβερνητικής πολιτικής. Η τελευταία εξέλιξη στέρησε βεβαίως το «φύλλο συκής» από τη Δημοκρατική Αριστερά που ισχυριζόταν μέσα στον κακό χαμό ότι η ίδια κάνει επιλογές με βάση τα αυτοδιοικητικά χαρακτηριστικά των προσώπων... Στρατηγοί χωρίς στρατό; Αν ο εκλογικισμός είναι το ένα «προπατορικό αμάρτημα» της Αριστεράς, το άλλο είναι η απογείωση από το κοινωνικό, το μεγάλο πολιτικό παιχνίδι που αγνοεί, αδιαφορεί η υποτιμά τους υπαρκτούς συσχετισμούς τη συνείδηση και τις διαθέσεις του κόσμου της εργασίας, του κόσμου της Αριστεράς. Η Αριστερά δεν μπορεί να υπάρξει ως επιτελείο, ως στρατηγείο μεγάλων ιδεών και μεγάλων σχεδίων επί του πολιτικού, έξω και πέρα δηλαδή από το κοινωνικό φίλτρο των οργανωμένων της δυνάμεων. Ο ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει και αντέχει τις απερίγραπτες κακουχίες γιατί οι μικρές του δυνάμεις είναι κοινωνικά αγκυρωμένες: σε συνδικάτα, σε κινήματα πόλης, σε περιβαλλοντικά σχήματα, σε αντιρατσιστικές κινήσεις, σε πρωτοβουλίες αλληλεγγύης και αντίστασης, γιατί ζει και υπάρχει, πολιτικά και κοινωνικά, στις τοπικές κοινωνίες, σε δήμους, συνοικίες και «κοινότητες». Σε κοινότητες δημιουργίας, εναλλακτικού παραδείγματος, σε κοινότητες πολιτισμού. Με όλους αυτούς είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε το ταξίδι, δεν μας αφορούν τα σενάρια υποκατάστασης, πόσο μάλλον αντικατάστασης του «λαού της Αριστεράς» με ένα άλλο λαό. Συνεχίζουμε με όλους εκείνους και όλες εκείνες που εξακολουθούν να πιστεύουν το εγχείρημα της ενότητας της ριζοσπαστικής Αριστεράς, της ενότητας της Αριστεράς, με ανιδιοτέλεια, όσμωση και επικοινωνία του διαφορετικού ανεξάρτητα από την πρόσκαιρη διαφωνία, βαθαίνοντας τη δημοκρατία και εκτείνοντας την πολιτική δράση.
GUEST
Ο Χριστόφορος Παπαδόπουλος είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του Συνασπισμού και Γραμματέας του δικτύου υποστήριξης προσφύγων και μεταναστών
Point Of View: Περί προδοσίας (διπλό τεύχος)
arkoudos.com Διαλέγουμε ένα Point Οf View του #arkoudos και σας αφήνουμε να (μην) το απολαύσετε
C
M C
YM
CM Y
MY CM
CY MY
CMY CY
K CMY
K
www.hellaspass.com Η προνομιακή κάρτα HellasPass είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για τη διασκέδαση, αλλά και την καθημερινότητά σας. Περιλαμβάνει εκπτώσεις σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες, καταστήματα και κέντρα διαφόρων δραστηριοτήτων. Από το να διαμείνετε κάπου, να δειπνήσετε, να πιείτε ένα ποτό, μέχρι και να δοκιμάσετε την εμπειρία του rafting, η κάρτα HellasPass έχει κάτι για όλους. Οι δυνατότητές της είναι απεριόριστες, κάτι που ευελπιστούμε να διαπιστώσετε κι εσείς με τη χρήση της.