Colofon
Multimail Jaargang 2 > 0902 Ingenieursbureau Multical Uitgave Ingenieursbureau Multical B.V. Schouwburgplein 30-34, Postbus 397 3012 CL ROTTERDAM, 3000 AJ ROTTERDAM T (010) 404 63 50 F (010) 411 55 72 E postbus@multical.nl I www.multical.nl KvK Rotterdam 24169588 De MultiMail verschijnt twee maal per jaar in een oplage van 1000 stuks en is bestemd voor alle relaties van Ingenieursbureau Multical Redactie Michael Dirks, Machiel Kuijt, René van Wijk Heeft u ideeën of suggesties voor een volgende uitgave van de MultiMail ? Mail die dan naar: multimail@multical.nl Foto’s Ingenieursbureau Multical, tenzij anders vermeld Interview/redigeren Sarah de Preter Vormgeving en productie Figé productions BV, Schiedam Niets uit deze MultiMail mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Van initiatief tot en met instandhouding
“Rotterdammers versus Amsterdammers” Lijken Amsterdam en
Ingenieursbureau Multical houdt zich sinds 1988 bezig met de begeleiding van bouwprocessen. Vanaf de initiatieffase tot en met de instandhouding
Rotterdam wellicht meer op elkaar dan we denken? We legden enkele vragen e n
MULTIMAIL
van gebouwen worden medewerkers van Ingenieursbureau Multical voor management en support ingeschakeld. Daarbij is het vooral de deskundigheid van de medewerkers die bepalend is voor de kwaliteit van de te leveren diensten en producten. Deze kwaliteit blijft niet beperkt tot de bouwtechnische aspecten. Wij hebben ervaren dat goed luisteren naar de wensen van onze opdrachtgevers de basis vormt voor een deskundige advisering. Want,
stellingen rond dit thema voor aan twee partners uit ons netwerk: Rotterdammer Gert Lingen en Amsterdammer Pieter Beckers. Strategisch gebouwbeheer In aansluiting op de doelstellingen, zoals die in
daar waar het om ‘echte’ communicatie gaat, zijn wij van mening dat luisteren vaak belangrijker is dan praten. En dàt is een kwaliteit die u van de
het eind vorig jaar vastgestelde ‘Beleidsplan 2009 - 2013’ zijn beschreven, heeft
begeleiders van uw bouwproces verwachten mag.
Ingenieursbureau Multical de adviestaak “Strategisch gebouwbeheer” aan de bestaande dienstverlening toegevoegd. Meer hierover leest u in deze “Multimail”.
Coverfoto
Begeleiders van het bouwproces
‘Delftse Montessorischool’ te Delft
9.264 www.fige.nl
De Delftse Montessorischool is in de periode 1960-1966 ontworpen door architect Herman Hertzberger. Het betrof destijds zijn eerste ontwerp. Momenteel wordt aan dit schoolgebouw een renovatie uitgevoerd waarbij Architectuurstudio Herman Hertzberger (uit Amsterdam) opnieuw betrokken is en waarvoor (het Rotterdamse) Ingenieursbureau Multical de directievoering verzorgt.
Jaargang 2> 0902 MultiMail is een uitgave van Ingenieursbureau multical
Amsterdammers versus Rot terdammers
Ajax Feyenoord
Een wereld van verschil?
Ofwel de traditionele animositeit tussen de twee grootste ste-
Hoewel Amsterdam en Rotterdam slechts 70
en ben historisch geïnteresseerd, maar ik waardeer ook
den in ons land, Amsterdam en Rotterdam. Met de keuze voor
kilometer uit elkaar liggen, lijkt het soms
moderne architectuur. Het wisselt: de ene keer vind ik
een hoofdartikel met die strekking, willen wij de (vermeende)
alsof er een wereld van verschil zit tussen
dit mooi en de andere keer dat. Maar eigenlijk vind ik
tegenstelling in de cultuur tussen beide steden op een ludieke
beide steden. Hoe groot zijn de cultuurver-
dat de stad gemaakt wordt door mensen en niet door
wijze voor het voetlicht brengen. Want hoeveel verschillen
schillen nu werkelijk en zijn we niet bezig ze
gebouwen.”
Amsterdammers en Rotterdammers nu werkelijk van elkaar? Is
op te blazen om ze zo in stand te houden?
Beckers: “Ik ben meer van de vernieuwende architectuur.
er nog iets over van de rivaliteit uit de tijd dat Ajax-Feyenoord
Lijken Amsterdam en Rotterdam wellicht meer
Historische panden zijn leuk, maar geef mij toch maar
een voetbaltopper was? Is anno 2009, met een reisafstand
op elkaar dan we denken? We legden enkele
iets vernieuwends en moderns. Ik vind het wel goed dat
tussen beide steden van 43 HSL-minuten, het onderscheid niet
vragen en stellingen rond dit thema voor aan
historische panden worden opgeknapt en in hun waarde
vrijwel weggevallen, wanneer wij bedenken dat in de 17e eeuw
twee partners uit ons netwerk: Rotterdammer
worden gelaten. Ik kom net terug uit Zeeland, waar men
de trekschuit voor die afstand nog meerdere dagen nodig had?
Gert Lingen en Amsterdammer Pieter Beckers.
dat in vele stadjes mooi voor elkaar heeft.”
Je zou het even denken als je afgaat op de berichten over de
Amsterdam debatteert, Rotterdam bouwt.
Oost West, de Noord-Zuidlijn is ook niet
aanpak van de economische crisis, zoals die in beide steden
Lingen: “Dat is een vooroordeel, maar er zit een kern
alles?
aan de dag wordt gelegd. In Amsterdam hebben gemeente,
van waarheid in. Het ligt natuurlijk sterk aan de per-
Lingen: “Zo gaat dat met prestigeobjecten. Dat soort
corporaties, ontwikkelaars en beleggers met elkaar afgespro-
sonen: er zijn ook Amsterdammers die keihard werken.
geblunder kom je in Rotterdam ook tegen. In de grond
ken, de komende twee jaar voorrang aan circa veertig bouw-
Het verschil heeft wellicht te maken met de plaatselijke
bouwen is het moeilijkst, want je weet op voorhand nooit
projecten te zullen geven. “Als we niks doen, dreigt de bouw
cultuur. Rotterdam is een echte havenstad die van
helemaal wat je te wachten staat.”
volledig stil te vallen”, verklaarde wethouder Van Poelgeest
oudsher werkers heeft aangetrokken. Amsterdam is wat
Beckers: “Men is gewoon te laat met de uitvoering
(grondzaken). Lijkt dat niet heel veel op het “niet lullen, maar
cultureler.”
begonnen, waardoor men nu veel dingen tegenkomt die
poetsen”, waarom de Rotterdammers bekend staan? En ook de
Beckers: “Amsterdammers zijn vaak wat kritischer en lij-
jaren geleden geen obstakel hadden gevormd. Dat staat
Maasstad laat zich niet onbetuigd. Naast diverse andere werk-
ken daardoor minder daadkrachtig, wat niet wil zeggen
los van de vraag of de Noord-Zuidlijn wel echt nodig is.
als een Amsterdammer het zegt… Persoonlijk vind
gelegenheidsprojecten, hebben de gemeente, deelgemeenten
dat ze niet daadkrachtig genoeg zijn. Maar misschien
Amsterdam is immers niet zo’n grote stad. Het is inder-
ik dat Amsterdam qua architectuur ook veel te bieden
en woningcorporaties besloten samen te investeren in het ‘Pact
niet zoals de Rotterdammers: ‘mouwen opstropen en be-
daad een prestigeproject.”
heeft. Internationale architectuur kom je in beide steden
op Zuid’, om daarmee het vestigingsklimaat voor ondernemers
ginnen’. Met als risico dat je wel eens té snel begint…”
tegen.” Ajax of Feyenoord?
Beckers: “Ik ben het wel een beetje eens met Van
Op cultureel gebied kies ik voor…
Lingen: “Eigenlijk vind ik de plaatselijke voetbalclubs
Eegeraat. Rotterdam timmert op dat vlak meer aan de
te versterken en investeringen in het bedrijfsvastgoed te stimuleren. Typische voorbeelden van “geen woorden, maar daden”.
Van Gogh Museum (Amsterdam).
Lingen: “Amsterdam heeft meer te bieden qua musea
met hun lokale helden leuker, maar binnen ons bedrijf
weg. Dat heeft er ook wel mee te maken dat ze i.v.m
En dan… terwijl ik bezig ben deze inleiding te schrijven, word
etc. maar als je naar het theater of de cinema gaat, doet
kom je de tegenstelling Ajax-Feyenoord wel tegen. We
de aanwezige ruimte het wat makkelijker van de grond
ik – tijdens een onderbreking voor een altijd inspirerende wan-
Rotterdam niet onder. We hebben hier sinds enkele jaren
hebben rasechte Feyenoord-supporters en rasechte
krijgen. In Amsterdam moet je eerst oude panden slopen
deling door het Rotterdamse stadscentrum – weer met beide
het mooie Luxor-theater. Rotterdam heeft de laatste
Ajax-fans. Momenteel zit er zelfs een collega met een
om iets nieuws te kunnen bouwen.”
benen op de grond geplaatst, wanneer ik door een enqueteur
jaren flinke stappen gezet op cultureel gebied en heeft
Feyenoord-vlag in een Amsterdamse keet. Als dat maar
wordt geconfronteerd met de stelling: “Het nieuwe stadskan-
volgens mij ook meer evenementen dan Amsterdam. Het
goed gaat…”
toor is mij te 020”. Daar gaan we weer, denk je dan…
is echt een bruisende stad.”
Beckers: “Ajax natuurlijk! In mijn jeugd heb ik nog tegen jatten ze het wel.”
Beckers: “Als theater- en filmliefhebber ga ik het liefst
Ajax gespeeld. Rinus Michels was de scheidsrechter
Lingen: “Deelder deed deze uitspraak ooit op een
Ingenieursbureau Multical is gehuisvest aan het Schouwburg-
naar Amsterdam. Ik vind dat men er op cultureel vlak
en na de wedstrijd hebben we met Johan Cruyff zitten
infodag van ons bedrijf. Of het ook klopt? Ik denk het
plein in het centrum van Rotterdam. Zijn wij daarmee een
wat progressiever is dan in Rotterdam. Men durft er meer eten. Maar zelfs een Ajax-fan als ik moet toegeven dat
niet. Als havenstad is Rotterdam economisch gezien erg
‘echt’ Rotterdams bureau? In de geest van Feyenoord versus
nieuwe dingen ineens te brengen. Dat kan ook faliekant
belangrijk voor Nederland. Amsterdam drijft dan weer op
Ajax? Of ‘wij van 010’?
misgaan, maar dat risico neemt men wel.”
Nee, dan voelen wij ons beter thuis bij de hiervoor aange-
Feyenoord het mooiste stadion heeft…”
Jules Deelder: “Amsterdam hep ´t en anders
het toerisme. Ik denk niet dat je die rollen zo makkelijk Erick van Eegeraat: “Rotterdam is qua
kunt omdraaien.”
haalde voorbeelden van samenwerkende partijen in Amsterdam
Wederopbouwarchitectuur of historische
architectuur internationaal, Amsterdam een
Beckers: “Dat is haast Amsterdamse humor! Zullen we
én Rotterdam. De trekschuit ligt in het museum.
grachtenpandjes?
provinciestad”.
Deelder vragen of hij ook ‘de nachtburgemeester van
Lingen: “Een moeilijke vraag. Ik hou van monumenten
Lingen: “Ik geloof niet dat het helemaal waar is, maar
Amsterdam’ wil worden?”
Machiel Kuijt
Gert Lingen is hoofd calculatie bij Aanneming Maatschappij
Pieter Beckers is senior projectleider bij Greiner Van Goor
J.P. van Eesteren. Het bedrijf heeft vestigingen in Rotterdam
Huijten Architecten in Amsterdam. Het bureau is gespeci-
en Amsterdam. In 1936 bouwde Van Eesteren het Feyenoord-
aliseerd in het ontwerpen van theaters en gebouwen in de
stadion ‘De Kuip’ in Rotterdam. Tegenwoordig realiseert
gezondheidszorg. Daarnaast ontwerpen de architecten van
het bedrijf veel bouwprojecten in de gezondheidszorg en de
Greiner Van Goor Huijten Architecten ook musea, cultuur-
utiliteitsbouw. Voorbeelden zijn de hoofdkantoren van de ING
centra, scholen en kantoren. Enkele referentieprojecten: het
Groep en ABN AMRO in Amsterdam en verscheidene schoolge-
Academisch Medisch Centrum (AMC) Amsterdam, diverse
bouwen. Daarnaast is J.P. van Eesteren actief in de woning-
geïntegreerde woon-zorgprojecten en theaters in onder meer
bouw, industrie en stadsvernieuwing. De afgelopen jaren was
Zwolle (De Spiegel), Amersfoort (De Flint), Hoogeveen (De
het bedrijf betrokken bij spraakmakende projecten zoals de
Tamboer), Capelle aan den IJssel (Isala) en niet te vergeten
bouw van Oceanium in Diergaarde Blijdorp (Rotterdam) en de
Koninklijk Theater Carré in Amsterdam. Het bureau heeft ook
renovatie van het Van Gogh Museum (Amsterdam). Voor dit
de tekeningen gemaakt voor de renovatie/uitbreiding van
laatste project verzorgde J.P. van Eesteren de calculatie, Grei-
Grand Hotel Krasnapolsky op de Dam. Greiner Van Goor Huijten
ner Van Goor Huijten Architecten een deel van de architectuur
Architecten heeft ook een interieurarchitect in dienst en kan
en Ingenieursbureau Multical het bestekboek.
desgewenst het interieur van de eigen ontwerpen verzorgen. Ook het duurzaam bouwen staat, met het oog op de toekomst, tijdens het ontwerpproces centraal.