ROZCHMURZ WIEDZE O CHMURACH
Zobacz, co wisi w powietrzu Chmury są to zawiesiny mikroskopijnych cząstek cieczy (głównie wody) lub ciał stałych (lodu) w atmosferze. Powstają w wyniku kondensacji pary wodnej czyli przejściu znajdującej się w powietrzu pary wodnej ze stanu gazowego w ciekły lub resublimacji tj. przejściu pary wodnej w stan stały skupienia (lód). Inaczej mówiąc ciepłe powietrze unosi się do góry jednocześnie ulegając ochłodzeniu, aż do momentu osiągnięcia takiego stopnia nasycenia parą wodną (temperatura punktu rosy), w którym nadmiar pary przekształca się w krople wody. Co się dalej stanie zależy od wilgotności względnej czyli ilości wody zawartej w powietrzu w porównaniu do ilości wody jaką powietrze jest w stanie przy aktualnej temperaturze utrzymać. Powstający wówczas obłok w przypadku zmniejszania się wilgotności względnej wyparowuje, natomiast w sytuacji odwrotnej może dojść do wystąpienia opadów atmosferycznych. Chmury wysokie od 5 do 13 km nad ziemią Chmury pierzaste występują na dużych wysokościach w najniższych temperaturach. Składają się z bardzo drobnych rzadko rozrzuconych igiełek lodu, mających włóknisty wygląd i delikatny jedwabisty połysk. Są białe, na wpół przezroczyste, mało zasłaniające światło słoneczne. Powstają dzięki silnym zachodnim wiatrom w wyższych warstwach atmosfery. Pojawienie się na niebie chmur pierzastych najczęściej zwiastuje zmianę pogody. Jeżeli obserwujemy na niebie chmury piętra wysokiego przemieszczające się z zachodu na wschód i możemy ten ruch określić bez trudności, oznacza to zbliżanie się układu niżowego. W najbliższym czasie zachmurzy się, wzmoże się wiatr, a na koniec pojawią się opady deszczu lub śniegu. Podob-
Rozkład chmur na niebie w zależności od typu i wysokości
nie zmianę pogody na pochmurną i dżdżystą należy przewidywać gdy kierunek przemieszczania się chmur kłębiasto-pierzastych jest inny niż kierunku wiatru przy Ziemi. Jedynie wtedy, gdy chmury podobne do strzępków rozdartego puchu są nieruchome, zwiastują trwałość dotychczasowej pogody. Cirrus - pierzaste Chmury typu cirrus występują w kształcie oddzielnych białych i delikatnych włó-
kien bądź białych lub przeważnie białych ławic czy też wąskich pasm. Chmury te mają włóknisty wygląd lub jedwabisty połysk, albo obie te cechy jednocześnie. Dostatecznie wzniesione nad horyzontem są bielsze niż jakiekolwiek inne chmury znajdujące się w tej samej części nieba. W ich przypadku może być obserwowane zjawisko halo, jednakże, wskutek małych rozmiarów chmur Cirrus, pierścienie halo prawie nigdy nie ukazują się w kształcie pełnych kręgów.
Chmury wysokie
Chmury średnie
Chmury niskie
Chmury pionowe
Cirrus, Pierzaste
Altocumulus, Średnie kłębiaste
Stratocumulus, Kłębiasto-warstwowe
Cumulus, Kłębiaste
Cirrocumulus, Kłębiasto-pierzaste
Altostratus, Średnie warstwowe
Stratus, Niskie warstwowe
Cumulonibus, Kłębiaste deszczowe
Cirrostratus, Warstwowo-pierzaste
Cirrocumulus - kłębiasto-pierzaste Chmury Cirrocumulus wyglądają, jak cienka, biała ławica; płat wykazujący często jeden albo dwa kierunki sfalowania lub warstwa chmur bez cieni, złożona z bardzo małych członów w kształcie ziaren, zmarszczek itp. połączonych lub oddzielonych od siebie i ułożonych mniej lub bardziej regularnie. Zawsze są na tyle przejrzyste, że pozwalają określić położenie Słońca lub Księżyca. Na chmurach tego rodzaju występuje niekiedy zjawisko wieńców lub iryzacji.
Nimbostratus, Warstwowe deszczowe
Cirrostratus - warstwowo-pierzaste Chmury Cirrostratus, to przejrzysta biała zasłona z chmur o włóknistym lub gładkim wyglądzie, pokrywająca niebo całkowicie lub częściowo. Nigdy nie są dość gęste by przeszkodzić w rzucaniu cieni przez przedmioty znajdujące się na ziemi, z wyjątkiem gdy Słońce jest nisko nad horyzontem. Zjawiska halo są często obserwowane w przypadku cienkich chmur Cirrostratus, niekiedy tak cienkich, że halo jest jedyną oznaką ich obecności. Najczęściej powstają
wskutek powolnego wznoszenia się rozległych warstw powietrza do dostatecznie dużych wysokości. Chmury średnie od 2 do 7 km nad ziemią Chmury piętra średniego najczęściej składają się z kropelek wody. Jedynie grube warstwy chmur średnich warstwowych mają budowę mieszaną - składają się z kropelek wody i kryształków lodu. Mogą one przybierać wygląd ławic złożonych z płatów, zaokrąglonych
W szerokościach umiarkowanych chmury cirrus są zwykle jednym z pierwszych zwiastunów nadchodzącego ciepłego frontu atmosferycznego, a zatem pogorszenia pogody. Dzieje się tak dlatego, że ciepłe, wilgotne powietrze wślizguje się nad powietrze zimne, podobnie jak to ma miejsce w (nachylonym) pasie transmisyjnym, dostarczając wilgotności do wysokich warstw atmosfery. Para wodna, krystalizując się na lodowych jądrach nukleacji, tworzy chmury lodowe. Cirrusy pojawiają się najczęściej na bezchmurnym niebie. Czasem występują razem z chmurami cirrocumulus i cirrostratus - taka sytuacja oznacza, że przełom pogody jest już bardzo posunięty. Gdy cirrusy przekształcają się w warstwę chmur cirrostratus, oznacza to zbliżanie się frontu ciepłego; szybkie pojawienie się cirrusów razem z poziomymi chmurami cumulus oznacza nadciąganie chłodnego powietrza z północy lub północnego zachodu, wolno przesuwające się ze wschodu na zachód czasem występują podczas ustalonej pięknej pogody. Cirrusy powstają także z rozpadu smug kondensacyjnych samolotów lecących na wysokości tropopauzy. Cirrusy często można również obserwować pod koniec dnia, w którym powstawały bardzo mocno rozbudowane chmury konwekcyjne pompujące parę wodną z warstwy granicznej do górnych warstw atmosfery.
brył lub walców często ułożonych szeregami, koloru białego lub szarego. Czasami przypominają swoim wyglądem soczewki, lub szereg wieżyczek wystających ze wspólnej podstawy. Mogą zakrywać część lub całe niebo. Jeśli warstwa chmur jest dość cienka to możemy przez nią obserwować tarczę Słońca lub Księżyca. Ciała niebieskie będą wyglądały przez tę chmurę jak rozmazana plama. Z tych chmur może czasami padać słaby deszcz lub śnieg. Jeśli w letni poranek zobaczymy chmurę przypominającą baszty i wieżyczki, to możemy spodziewać się wystąpienia po południu burzy. Chmurom średnim kłębiastym często towarzyszą wieńce, glorie (w górach) i iryzacja.
Cirrocumulus, występujące na wysokości od 6 000 do 12 000 m, zbudowane są z kryształków lodu, nie dają opadów. Powstają w wyniku powolnego podgrzewania od dołu chmur typu cirrus lub cirrostratus. Szczególnym przypadkiem cirrusów są smugi kondensacyjne, które powstają w wyniku kondensacji pary wodnej w zetknięciu ze spalinami silników samolotu odrzutowego.
brył, itp., połączonych ze sobą lub oddzielonych od siebie, niekiedy o wyglądzie częściowo włóknistym lub rozmytym. Czasami występują jako skręcone fale. W przypadku tych chmur obserwuje się często glorie, wieńce lub iryzację. Kryształki, które padają z chmur Altocumulus, mogą powodować zjawiska halo w postaci słońc pobocznych (słońca pozorne) lub słupów świetlnych. Pojawienie się chmur Cirrostratus może, podobnie jak w przypadku chmur Cirrus, być zwiastunem nadchodzącego frontu ciepłego, czyli pogorszenia pogody. Chmury mogą także towarzyszyć frontowi zimnemu, a dokładniej, cumulonimbusom.
Altocumulus - średnie kłębiaste Chmury Altocumulus występują najczęściej w postaci rozległych płatów, składających się z połączonych lub oddzielonych od siebie członów, uporządkowanych dość regularnie. Białe lub szare bądź częściowo białe, częściowo szare ławice lub warstwy chmur, wykazujące na ogół cienie. Złożone z płatów, zaokrąglonych
Altocumulus złożona z białych lub szarych brył składa się z kropel wody, ale nie jest to chmura opadowa. Występuje na wysokości od 2 400 do 6 100 m. Maja grubość od 200 do 700 m.
Altostratus - średnie warstwowe Chmury Altostratus występują, jako płaty lub warstwy chmur szarawych bądź niebieskich, o wyglądzie prążkowanym, włóknistym lub jednolitym, pokrywające niebo całkowicie lub częściowo i miejscami tak cienkie, że Słońce jest widoczne najwyżej, jak przez matowe szkło. Altostratus występuje prawie zawsze pod postacią warstwy o dużej rozciągłości poziomej i względnie dużej rozciągłości pionowej. Może ona składać się z dwóch lub więcej warstw ułożonych jedna nad drugą na nieco różnych poziomach. W pewnych przypadkach wyraźnie widać sfalowanie lub szerokie równoległe pasma. Gdy chmura Altostratus daje opady, mają one zwykle charakter ciągły i występują w postaci deszczu, śniegu lub gradu.
Altostratus to chmura w postaci grubej i gęstej niebieskiej albo szarej warstwy przez którą Słońce lub Księżyc przeświecają jak przez matowe szkło, złożona z kropel wody oraz kryształków lodu. Często pokrywa całe niebo, a czasem towarzyszy jej opad drobnego deszczu lub śniegu. Występuje na wysokości od 2 000 do 5 000 m.
Chmury niskie od 0 do 2 km nad ziemią: Chmury niskie zwykle zlożone są z kropelek wody. Ich wygląd różni się w zależności od rodzaju chmury. Chmury warstwowe znajdują się najbliżej powierzchni Ziemi. Ich wysokość może wynosić kilkadziesiąt metrów i w miastach zasłaniają wtedy szczyty wieżowców. Najczęściej jest to jednolita szara warstwa z której może padać mżawka. Czasami mają one postać postrzępionych ławic. Jeśli nad tymi chmurami niebo jest bezchmurne, przeświecająca przez nie tarcza słoneczna ma wyraźne ostre kontury. Chmury kłębiasto-warstwowe mają wygląd szarych lub białawych płatów, zaokrąglonych brył lub walców, czasami ułożonych w regularnych szeregach. Prawie zawsze niektóre części chmury mają ciemniejsze zabarwienie. Poszczególne elementy tworzą ławice lub jednolite warstwy. Chmury kłębiaste u wyraźnie zarysowanej poziomej podstawy są ciemne. Oświetlone przez Słońce wierzchołki tych chmur są lśniąco białe. Najczęściej mają one wygląd pagórków kopuł lub wież. Górna część tych chmur często przypomina kalafior. Latem warto dokładnie obserwować chmury kłębiaste. Na podstawie ich rozwoju można wyciągnąć wnioski jaka pogoda będzie za parę godzin. Z chmur tych nie pada deszcz lecz jedynie słaba mżawka lub bardzo drobny śnieg. Stratocumulus - kłębiasto-warstwowe Chmury Stratocumulus, to szare lub białe, bądź częściowo szare, częściowo białe ławice, płaty lub warstwa chmur, posiadająca prawie zawsze ciemne części, złożona z zaokrąglonych brył, walców itp., połączonych ze sobą lub oddzielonych od siebie i nie posiadających wyglądu włóknistego. Stopień przenikania światła przez
chmury Stratocumulus zmienia się w szerokich granicach. Nieprzeświecające warstwy posiadają często dolną powierzchnię pełną nierówności tworzących niejako płaskorzeźbę. Opady pochodzące z tych chmur posiadają zawsze słabe natężenie. Gdy chmura Stratocumulus nie jest gruba, obserwuje się niekiedy na niej wieniec lub iryzację.
Stratus - warstwowe Chmury Stratus najczęściej występują jako mgliste, szare i prawie jednostajne warstwy, posiadające często tak niską dolną podstawę, że zasłaniają wierzchołki niskich wzgórz lub wysokich budowli. Czasami są tak cienkie, że zarysy Słońca lub Księżyca mogą być wyraźnie widoczne. W pewnych przypadkach mają
Stratocumulus (Sc – chmura warstwowo-kłębiasta) – chmura w postaci szarej warstwy albo wielu płatów przypominających kształtami bryły, złożona z kropel chmurowych wody. Niekiedy towarzyszą jej niewielkie opady deszczu lub virga. Przeważnie występuje poniżej 2 400 m. Termin stratocumulus został wprowadzony przez niemieckiego fizyka i meteorologa Ludwiga Kaemta w 1840 roku na oznaczenie chmury, która nie jest wystarczająco płaska, żeby być nazwana stratusem ale nie jest też wystarczająco konwekcyjna, żeby być nazwana cumulusem. Olbrzymie obszary stratocumulusów są zlokalizowane klimatycznie po wschodnich częściach oceanów w umiarkowanych szerokościach co jest spowodowane dwoma głównymi czynnikami: przy zachodnich wybrzeżach kontynentów ogólna cyrkulacja oceanu wymusza wypływ zimnej wody, ogólna cyrkulacja atmosfery z głęboką konwekcją w rejonie Tropikalnej Strefy Konwergencji (ITCZ) w pobliżu równika powoduje kompensujące osiadanie powietrza w szerokościach umiarkowanych, sprzyjając tym samym powstawaniu chmur stratyfikowanych.Ze względu na rozmiar nad oceanem, często porównywalny z wielkością połowy kontynentu europejskiego, Stratocumulusy są jednym z najważniejszych elementów ogólnej zmiany klimatu. Prawie 50-70% całego promieniowania słonecznego jest odbijana przez Stratocumulsy (patrz albedo ziemskie) w czasie dnia. W nocy chmury te kontrolują (zmniejszają) spadek temperatury na powierzchni ziemi w stosunku do sytuacji z czystym niebem.
ciemny lub nawet groźny wygląd. Dolna powierzchnia chmury Stratus jest zwykle dobrze zaznaczona i może być sfalowana. Występuje także w postaci fragmentów o zmieniających się wymiarach i jasności, mniej lub bardziej połączonych ze sobą, lub też w postaci strzępów. Jeśli chmura Stratus jest bardzo cienka, to powoduje występowanie wieńca dookoła Słońca lub Księżyca, a wyjątkowo przy bardzo niskich temperaturach może powodować halo. Opady z chmur Stratus, sięgają ziemi, mają postać mżawki, słupków lodowych lub śniegu ziarnistego. Cumulus – kłębiastae To oddzielna, gruba, biała chmura, złożona z kropel wody. Jej górna część ma kształt kopuły, a podstawa położona na wysokości od około 1000 do 2500 metrów jest pozioma. Czasami cumulusom towarzyszą niewielkie opady deszczu. Chmury te potrafią szybko się przekształcać, a typowy czas życia małego cumulusa trwa 10-30 minut.
Chmury tego typu powstają wskutek prądów wstępujących związanych z napływem zimnego powietrza nad cieplejsze, jak to jest w przypadku chmur frontalnych, albo na skutek wznoszenia się termali ciepłego powietrza do góry, jak to jest nad wyspami w tropikach, lub w ciepły słoneczny dzień. Ciepłe powietrze wznosi się pionowo do góry, po czym ulega ochłodzeniu, co prowadzi do kondensacji pary wodnej a szereg takich termali tworzy charakterystyczne wybrzuszenia w strukturze cumulusa. Dolna część chmury, na poziomie kondensacji jest czasami szara, ale kolor chmury cumulus nie zależy od jej specyficznych własności na danych poziomie, ale jest wynikiem położenia obserwatora w stosunku do słońca i od jej grubości (optycznej). Wysokość podstawy i wierzchołków Cumulusa zależy od rozkładu temperatury oraz wilgotności i można ją ocenić używając m.in. atmosferycznych diagramów termodynamicznych.
W średnich szerokościach geograficznych, takich, jak Polska, chmury cumulus są zazwyczaj związane z wymuszaniem frontalnym lub z efektami termicznymi. Efekty klimatyczne tych chmur są przypuszczalnie małe w porównaniu z innymi procesami takimi jak cyklogeneza i związanymi z nimi układami frontalnymi. Sytuacja jest dramatycznie inna w obszarach podzwrotnikowych wiatrów pasatowych. Wprawdzie pojedyncze chmury Cumulus są stosunkowo małe i ich czas życia jest krótki, ale są one obserwowane na wielkich obszarach i regenerują się cyklicznie. Ich wpływ na globalne albedo słoneczne, na procesy wymiany ciepła pomiędzy oceanem i atmosferą, i na procesy chemiczne (np usuwanie zanieczyszczeń) w atmosferze tropikalnej jest znaczny. W tych obszarach chmury cumulus stanowią naturalne przejście pomiędzy stratocumulusami, obserwowanymi na wschodnich częściach oceanów i obszarem Tropikalnej Strefy Konwergencji (chmury cumulonimbus).
Stratus to chmura w postaci jednolitej szarej warstwy. Występowaniu tego rodzaju chmur często towarzyszy mżawka lub bardzo drobny deszcz, po którym chmury te często rozwiewają się. Czasem są one tak cienkie, że prześwieca przez nie słońce. Wskutek dużego albedo zmniejszają dopływ promieniowania, przez co temperatura podczas ich występowania obniża się. Najczęściej pojawiają się, gdy nad obszar, nad którym znajdują się niskie masy zimnego powietrza, zbliża się ciepłe powietrze, tworząc front ciepły, lub na skutek silnego ochłodzenia (wskutek wznoszenia ciepłego, wilgotnego powietrza, wypromieniowania ciepła z powierzchni gruntu).
Krople wody w Cumulusach są stosunkowo małe (około 10 mikronów) i przezroczyste w widmie światła widzialnego od 0,3-0,7 mikrometra. Oznacza to, że chmury te (a także większość chmur wodnych i lodowych) nie absorbują promieniowania słonecznego. Biały kolor cumulusa jest spowodowany mało selektywnym. To, że chmury są szare, lub czarne dla obserwatora jest spowodowane odbiciem światła przychodzącego, a nie absorpcją promieniowania słonecznego w chmurach. Małe krople chmurowe spadają grawitacyjnie i są utrzymywane w chmurach dzięki ruchom wstępującym. Z płytkich chmur konwekcyjnych typu cumulus nie obserwuje się znaczącego opadu nad lądem. W obszarach pasatowych nad oceanami, aerozole soli morskiej mogą działać jako superwielkie jądra kondensacji i wtedy można zaobserwować mżawkę lub wirgę.
Chmury pionowe od 0 do 12 km nad ziemią Różnice w budowie i zewnętrznym wyglądzie tych chmur są uwarunkowane różnicami w warunkach ich powstawania. W chłodnych masach powietrza, poruszających się nad powierzchnią cieplną, chmury pionowe tworzą się zarówno nad lądem, jak i nad morzem. Nad lądem w lecie rozwijają się one również w lokalnych masach powietrza ponad mocno ogrzewaną w dzień powierzchnią gruntu. W takich przypadkach tworzenie się chmur ma szczególnie wyraźny przebieg dobowy: chmury osiągają największy rozwój w godzinach popołudniowych (często z burzami, niekiedy z gradem) i zanikają w nocy. Chmury kłębiaste deszczowe mogą w pojedynczych przypadkach osiągnąć wysokość 13 km i przenikać do stratosfery. Poprzeczne wymiary chmur kłębiastych deszczowych dochodzą do 15-20 km, przy czym chmury składają się z oddzielnych komórek, których istnienie jest bardzo krótko trwałe, ok. 20-30 minut. W zimie nad lądem, pokrytym śniegiem, chmury konwekcyjne obserwuje się rzadko lub nie występują wcale; rozwój ich w chłodnych masach powietrza rozpoczyna się na wiosnę, po zniknięciu pokrywy śnieżnej. Nimbostratus - warstwowe deszczowe Nimbostratus występuje w postaci ciemnoszarej jednolitej warstwy, zazwyczaj całkowicie zasłaniającej niebo. Złożona jest z kropel wody oraz kryształków lodu. Jej występowaniu towarzyszą ciągłe opady deszczu lub śniegu. Jest to chmura dająca najdłużej trwające opady. Dolna podstawa chmury występuje na wysokości 200-500 m (często pod podstawą występują jeszcze postrzępione chmury Stratus fractus (St fra) na wysokości rzędu 100-200
Chmury Nimbostratus, to szara warstwa chmur, często ciemna, o wyglądzie rozmytym wskutek mniej lub bardziej ciągłego opadu deszczu lub śniegu. Chmura ta jest wszędzie tak gruba, że całkowicie przesłania Słońce. Dolna powierzchnia chmury Nimbostratus często jest częściowo lub całkowicie zasłonięta przez niskie postrzępione chmury (pannus), które tworzą się poniżej jej podstawy i szybko zmieniają kształty.
m, a nawet niżej). Grubość chmury jest bardzo duża i dochodzi do 4-6 km. Często też łączy się z wyżej położoną chmurą Altostratus (As). Z tych powodów Ns zawsze całkowicie przesłania tarczę słoneczną. Obserwujemy wówczas pochmurną i deszczową pogodę, a zimą obfite opady śniegu. Czasem występuje też opad deszczu lodowego, podobnego do gradu, ale tylko w chłodnych porach roku. Nimbostratus powstaje na froncie ciepłym wskutek unoszenia się ciepłego powietrza ponad chłodne pod stosunkowo niewielkim kątem i kondensacji zawartej w nim pary wodnej. Chmura też pojawia się na froncie chłodnym
- razem z cumulonimbusami - oraz na froncie okluzji. Nimbostratus występuje zazwyczaj w chłodnych wycinkach niżu atmosferycznego. Jest to typowa chmura frontalna. Chmura nimbostratus nie daje zjawiska burzy, aczkolwiek, jeśli wbudowane są w nią chmury cumulonimbus mogą teoretycznie powstawać ładunki elektrostatyczne na zasadzie indukcji elektrostatycznej. Jeśli różnice pomiędzy nimi są duże, to mogą wystąpić wewnętrzchmurowe wyładowania atmosferyczne, jednakże jest to mało prawdopodobne. Mieszanka chmur Ns i Cb daje ulewne i długotrwałe opady deszczu lub śniegu.
Cumulonibus - kłębiaste deszczowe To królowa chmur - potężna, gęsta chmura o dużej pionowej rozciągłości w kształcie góry lub wielkich wież. Przynajmniej część jej wierzchołka jest zazwyczaj gładka, włóknista lub prążkowana i prawie zawsze spłaszczona. Część ta rozpościera się często w kształcie kowadła lub rozległego pióropusza. Poniżej podstawy tej chmury, często bardzo ciemnej, niejednokrotnie występują niskie postrzępione chmury połączone lub oddzielne od podstawy. W początkowym stadium rozwoju z chmur Cumulus, chmury Cumulonimbus wykazują u wierzchołków zaokrąglone wypukłości, pomimo że ich górna część traci ostrość zarysów. Później górna część całkowicie przekształca się we włóknistą lub prążkowaną bryłę, przyjmującą kształt podobny do kowadła. Podstawa tych chmur wynosi na ogół kilkaset metrów, wierzchołki najwyższych mogą osiągać wysokość 12 kilometrów, choć zdarza się, że chmury Cumulonimbus mogą wznosić się na wysokość aż 18 km i przenikać do stratosfery. Chmura ta rozwija się bardzo szybko. Od początku jej powstawania do pierwszych kropel deszczu może upłynąć 20-30 minut. Towarzyszą im ulewne deszcze, opady gradu, wyładowania elektryczne i szkwały, a czasami wiry pyłowe i trąby. Cechą charakterystyczną tego rodzaju chmury jest występowanie silnego wiatru tuż przed rozpoczęciem opadu. Wiatr ten nosi nazwę „szkwał” i występuje zazwyczaj w „przedniej części chmury”. W chmurach tego typu występują bardzo silne prądy wznoszące (jak i zstępujące) - potrafią dochodzić nawet do kilkudziesięciu metrów na sekundę. Spotykane prędkości prądów wznoszących dochodzą do 10-15 m/s, a nawet do 25 m/s (w przypadku, gdy chmura jest dobrze rozwinięta).
Cumulonimbusy są interesujące dla szybowników. Ze względu jednak na swój często burzowy, turbulentny charakter, wykorzystanie ich w lotach szybowcowych jest bardzo niebezpieczne. Dzięki swoim niezwykłym właściwościom, w przeszłości, chmury te były wykorzystywane przez szybowników do zdobywania dużych wysokości, jednak w chwili obecnej loty szybowcowe w chmurach Cumulonimbus są w Polsce zakazane.
kompilacja: Michał Miś czerwiec, 2008