Vir elke kwartaal is daar BEGRIPLEES, MONDELING, SKRYFWERK, KOMMUNIKASIE, FUNKSIONELE TAAL en WOORDESKAT. Reëls word voor elke nuwe taalkonstruksie gegee. Alle taalkonstruksies word gedek, gevolg deur eenvoudige oefeninge, geskik vir graad 9. Daar word hoofsaaklik op woordeskat klem gelê en om die werk genotvoller te maak, word woordeskat deur middel van blokraaisels, woordblokke, geskommelde letters en speletjies aangebied.
INHOUD EENHEID 1: NUWE JAAR, NUWE BEGIN
2 – 45
EENHEID 2: VRIENDSKAP, OMGEE, LIEFDE
46 – 94
EENHEID 3: TEGNOLOGIE LAAT JOU VLIEG
95 – 123
EENHEID 4:
124 – 150
STELWERK
ONS REIS DEUR DIE WÊRELD
151 - 166
1
EENHEID 1 BEGIN DIE JAAR OP DIE REGTE 1.
VOET
BEPAAL JOU HOUDING TEENOOR SKOOL
Na ‘n heerlike, lang vakansie, is almal terug by die skool om die nuwe skooljaar aan te pak. Noudat ‘n nuwe jaar begin het, sal jy binnekort besef dat jou skooldae eintlik besig is om vinnig minder te word. Heel eerste moet jy egter ‘n besluit neem: gaan jy skouer aan die wiel sit of gaan jy op jou louere rus? WAT en HOE jy oor skool dink, bepaal die houding wat jy teenoor skool het. Dit wat jy DINK laat jou op ‘n sekere manier VOEL en hierdie gevoel bepaal jou OPTREDE. Al is jy glad nie lus vir iets nie, kan jy dit nog steeds geniet en positief daaroor dink.
aan al die werk wat
oor al die nuwe
voorlê en al die aaklige
dinge wat jy gaan
huiswerk wat jy gaan
leer en ervaar en
kry. Jy is vies om terug
wonder wat jou
te wees by die skool
vriende die vakansie
omdat jy nog steeds
gedoen het.
wys dat jy jou
vakansie wil hou. opgewonde en
moeg, lui en
gemotiveerd en
geïrriteerd en is
kan nie wag vir
glad nie lus om
die jaar om te
skoolwerk te
begin nie.
doen nie.
is negatief, jy
bes probeer om
voel kwaad en
betrokke te
tree soms
wees en alles te
ongeskik teenoor
geniet.
ander op. 2
2.
SKRYFWERK: INFORMATIEWE PARAGRAAF (Fokus op woordkeuse, bou en sinskonstruksies en duidelikheid)
Daar lê nog net twee jaar van skool vir jou voor en om aan die toekoms te dink, kan jou help om positief oor skool te dink en voel. Wat sal jou antwoord op die volgende vrae wees? Skryf ‘n paragraaf oor die onderstaande vrae. Waarom gaan ek skool toe? Hoe gaan dit my in die toekoms help dat ek in die skool was? Hoe gaan ‘n negatiewe houding t.o.v. skool- en huiswerk my beïnvloed? Op watter manier sal ‘n positiewe houding my help? 3.
WAAROOR WAS JY AL VOORHEEN IN DIE MOEILIKHEID? Dink oor die dinge wat jou skoolervaring vir jou onaangenaam gemaak het. Hierdie dinge het jou dalk in die moeilikheid laat beland en as gevolg daarvan het jy nie die skooljaar geniet nie, bv. jy het take op die nippertjie gedoen en daarom nie betyds klaargekry nie; jy het nie jou bes gedoen nie en sodoende slegte punte behaal; jy het nie goeie sportmangees op die sportveld geopenbaar nie; jy het as gevolg van ‘n geskinder, vriende verloor, ens.
4. Dink aan ondervind het, leer en jou skoollewe
WAT BEPLAN JY OM DIÉ JAAR ANDERS TE DOEN? maniere hoe om probleme wat jy in die verlede op te los en dinge te verander. Jy kan uit jou foute vir jouself baie aangenamer maak.
5. WAT WERK VIR JOU? Wat het jy in die verlede reg gedoen en wil jy nie verander nie? Het jy byvoorbeeld altyd jou werk betyds ingehandig, vroegtydig vir toetse begin leer en was jy altyd betyds? 6. WERK AAN GOEIE MENSEVERHOUDINGS Indien jy dalk met ‘n onderwyser of maats koppe gestamp het, is dit nou die regte tyd om dinge tussen julle uit te pluis. Dit is nie lekker om ‘n nuwe jaar met kwade gevoelens te begin nie. Maak vrede en pak die nuwe jaar met positiewe verhoudinge aan. 3
7.
WYS JOU HUISWERK WIE IS BAAS
Word ‘n dagboekfundi! As jy georganiseerd is, is jy in beheer en spoedig sal jy goeie resultate sien.
Skryf jou huiswerk neer by die dag wat dit gedoen moet wees. Begin reeds met ‘n taak op die dag wanneer dit aan jou gegee is. Verdeel take en huiswerk in dele op sodat jy nie alles op een dag hoef te doen nie. Tik in jou dagboek af wat jy klaar gedoen het. 8.
EET GESOND!
Hou jy van gemorskos? Jou brein het gesonde kos nodig. Ontbyt en ‘n gesonde kospakkie vir pouse is baie belangrik. Gesonde kos is belangrik vir konsentrasie en om moegheid te voorkom. 9.
KRY JOU EIE LEUSE VIR DIE NUWE JAAR
‘n Leuse is ‘n kort verklaring van jou doelwitte of jou drome vir die toekoms. Dit sal jou inspireer en motiveer om van die jaar wat voorlê, ‘n sukses te maak. (Verwerk uit: HOEZIT! Januarie 2010 Uitgawe 23)
2. MAAK ‘N LYS VAN DIE WOORDE EN HULLE BETEKENISSE. LEER DIT!
4
3.
ALGEMENE TAAL
A.
Gee die ANTONIEME vir die volgende woorde: 1. Party leerlinge is ongeskik terwyl ander baie h___ is. 2. ‘n Negatiewe houding lei tot swak uitslae, terwyl ‘n p___________ houding goeie uitslae verseker. 3. Sy aangename persoonlikheid, maak hom geliefd onder sy maats, maar partykeer is van sy maats baie o_______ . 4. Party leerders is altyd entoesiasties, ander is baie o______ . 5. Hy is nie baie hardwerkend nie; inteendeel, hy is baie l____ . 6. Hy het die toets geslaag, maar ek het dit g_____ . 7. Om goeie sportmangees in sport te toon, is baie belangrik, nie o_____ nie. 8. Baie leerlinge wil graag ‘n sukses van hulle skoolloopbaan maak terwyl sommige nie omgee om ‘n m_____ te maak nie. 9. Ons kan wenners wees of v___________ . 10. Julle moet gesonde, nie o_____ kos saamneem skool toe nie. 11. Sekere dinge kan jou lewe vergemaklik of b______.
B.
Gee 1. 2. 3. 4. 5.
C.
IDENTIFISEER DIE VOLGENDE SINNE: STELSIN; VRAAGSIN; BEVELSIN OF UITROEPSIN. 1. Mooi so, die werk is so netjies! 2. Julle werk is baie netjies. 3. Werk netjies! 4. Is julle werk netjies?
SINONIEME vir die volgende woorde: Dis lekker om populêr / g_____ te wees. Hy is altyd stiptelik / b______ in die klas. Moenie dat jou gevoelens / e______ met jou weghardloop nie. Hy is vies / k_____ of o_____ om terug te wees by die skool. Sy voel gelukkig / b_____ om haar maats weer te sien.
MAAK VAN DIE VOLGENDE SIN ‘N BEVELSIN EN ‘N VRAAGSIN.
D.
1. STELSIN: Die studente geniet die werk. 2. BEVELSIN: __________ 3. VRAAGSIN: _________ VOLTOOI DIE VOLGENDE IDIOME EN SÊ WAT DIT BETEKEN. Gebruik hierdie idiome in jou stelwerk.
5
Skouer aan die ___
‘n Nuwe ___ om- slaan
sit.
Sit met ‘n mond vol
Aanhouer ___.
___ .
wen
Hulle het koppe
wiel
Sy ___ is uit.
___ .
blaadjie
Jou kop in ‘n ___
tande
Iemand se ___ was.
steek.
blus
Hulle is kop in een
bynes.
Kop bo ___ hou.
kop
In die ___ wees.
___.
gestamp
Pak die ___ by die horings .
sop
bul
water
mus
Engels Take the bull by the horns. _____ A mouth full of teeth. _____ Perseverance will be rewarded ___ He is exhausted ___ Looking for trouble ____ To turn over a new leaf ___
To To To To To To
manage ____ be in trouble ____ work harder ___ fight/arque ____ be in cahoots ___ reprimand someone ____
6
E.
Voltooi die vaste uitdrukkings: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
F.
Kies die KORREKTE woord. Maak seker dat julle albei se betekenisse ken. 1. 2. 3. 4. 5.
4.
Hy het op die n________ daar aangekom om betyds vir skool te wees. Jy kan nie op jou l________ rus, as jy wil presteer nie. Hy het baie planne b_______ om uit die moeilikheid te kom. Onthou altyd: Van uitstel, kom a___________ . Jy moet ‘n besluit n______ om jou bes te d_________ . Hy het in die moeilikheid b_________ omdat hy afgeskryf het. Een of ander tyd o______ ons almal probleme. Hy het sukses _____ omdat hy hard werk.
Om ‘n nuwe jaar te begin, is baie [opgewonde / opwindend]. Die skool gaan [binnekort / kortliks] begin. Jy sal baie [hulp / help] van jou maats kry. Hulle [ken / weet] hulle werk, want hulle het hard geleer. Jy moet [ander / anders] studente respekteer.
SKRYFTYD: BESKRYWEND / BEREDENEERD 250-300 W00RDE
[50]
GEE AANDAG AAN SKRYF AS ‘N PROSES: Beplan, skryf konsep, redigeer, herskryf en aanbied. HOE VOEL EK OOR SKOOL Die meeste van ons begin ‘n nuwe jaar met nuwe voornemens. Om nuwe voornemens te kan maak, moet jy egter weet wat jy in die verlede verkeerd gedoen het of waarop jy in die nuwe jaar wil verbeter. As jy geluister en geleer het, gaan jy jouself verras met jou woordeskat, idees, idiome en uitdrukkings. Wanneer jy jou beplanning doen, kan jy die volgende punte (soos ook uiteengesit in die voorafgaande leesstuk), in gedagte hou: jou houding teenoor skool jou toekomsdrome ervarings/dinge wat skool vir jou in die verlede onaangenaam/aangenaam gemaak het dinge wat jy sal wil verander/nie wil verander nie
7
5.
ONTHOU JY NOG DIE VOLGENDE WOORDESKAT?
Voltooi die blokkiesraaisel deur die Afrikaanse vertalings van die volgende woorde in te vul. 1. lucky charm
11. organised
2. highlighters
12. test
3. pencils
13. homework
4. tuck shop money
14. pencil case
5. eraser
15. desk
6. borrow
16. exam
7. notes
17. colours
8. lessons
18. school bag
9. pens
19. crucial
10. ruler
20. pencil shavings
8
Het jy penne wat los in jou skooltas rondlê?
Met watter kleur pen verkies jy om te skryf?
Gebruik jy verskillende kleure penne wanneer jy notas vir die eksamen maak?
Skryf jy ooit met ‘n potlood? Het jy al ooit iets noodsaakliks soos ‘n liniaal in die eksamen vergeet?
Hou jy jou snoepiegeld in jou penneblikkie of pennesakkie?
Het jy ‘n pen wat jou gunsteling of jou “gelukbringer” is?
Suig of kou jy aan jou potlood wanneer jy dink?
Krap (doodle) jy op jou uitveër? Kou jy die agterkant van jou pen?
Sit jy altyd jou penne se doppies terug?
Het jou pen al ooit tydens ‘n toets leeggeraak? ?
Het jy die slegte gewoonte om tydens lesse klikgeluide met jou pen te maak?
Verloor jy jou filtpenne se doppies?
Het jy potloodskaafsels in jou penneblikkie of pennesakkie? Is die helfte van die penne in jou penneblikkie of pennesakkie ”geleen”?
Is jou pen altyd aan die einde van ‘n skooldag weg?
McCasey Wel, jy is nou nie eintlik die mees georganiseerde persoon in die wêreld nie! Jy het baie spasie vir al jou skryfbehoeftes nodig en die McCasey sal die sorteerwerk vir jou doen.
Is jou glimpenne nog in hulle oorspronklike houer?
Doen jy altyd jou huiswerk by ‘n lessenaar?
E-Mouse Jy is ‘n baie georganiseerde persoon en hou altyd jou lessenaar en tas baie netjies. As dinge deurmekaar raak, maak jy dit gou reg. Die EMouse is net die regte pennesakkie vir jou!
Shuttle Sjoe! Jy is super georganiseerd, dus is die Shuttle net vir jou. Dit is kompak, stylvol en super effektief om al jou skryfbehoeftes netjies bymekaar te hou.
9
7.
REËLS:
POSITIEF
NEGATIEF
1. KORT SIN: Ek dans.
Ek dans nie. [net een nie]
2. LANGER SIN: Ek gaan vanaand dans.
Ek gaan nie vanaand dans nie.
3. Iemand
Niemand ……………………………… nie
4. Almal
Nie almal ………nie / Niemand ………… nie
5. Êrens
Nêrens ………………………………… nie
6. Iets
Niks/geen …………………………… nie
7. Ooit
Nooit …………………………………… nie
8. Baie
Nie baie ……………………………… nie
9. Al
Nog nie …………………………………nie
10. Al ooit
Nog nooit………………………………nie
11. Alreeds
Nog nie …………………………………nie
12. Al êrens
Nog nêrens ………………………… nie
13. Al iets
Nog niks ……………………………… nie
14. Altyd
nie altyd …. nie / nooit…… nie
15. Nog
Nie meer ………………………………nie
16. Nog steeds
Nie meer ………………………………nie
17. Óf …… óf
Nóg …… nóg
18. Sowel as
Nóg …… nóg
19. Beide
Nóg …… nóg
20. BEVEL: [sonder asseblief] Loop!
Moenie loop nie!
21. BEVEL: [met asseblief] Loop asseblief! Moet asseblief nie loop nie! 22. Enigsins
8. A. 1. 2.
Geensins ………………………………… nie
SKRYF DIE VOLGENDE SINNE ONTKENNEND. Ek het dikwels penne wat los in my skooltas lê. Die onderwyser verkies om altyd met ‘n rooi pen te skryf. 10
3.
Die meisie gebruik verskillende kleure penne wanneer sy notas maak.
4. 5.
Dit is gesond om aan jou potlood te kou wanneer jy dink. Hou jou snoepiegeld in jou penneblikkie!
6.
Kou asseblief die agterkant van jou pen!
7.
Die seun is die mees georganiseerde leerling in sy klas.
8.
Sommige leerlinge het baie spasie vir hulle skryfbehoeftes nodig.
9.
Ek hou altyd my lessenaar en tas baie netjies.
10. 11.
My glimpenne is nog in hulle oorspronklike houer. Daar is baie leerlinge wie se penne tydens die eksamen leegraak.
12.
Die penneblikkie wat die ongeorganiseerde seun moet gebruik is óf ‘n E-Mouse óf ‘n Shuttle.
13.
Sowel die seuns as die meisies het potloodskaafsels in hulle penneblikkies.
14.
Beide die seun en sy vriend is georganiseerde leerlinge.
15.
Ek skryf my notas met gekleurde penne. Dit is my gelukbringers. Nie alleen ________
B.
BEGIN DIE VOLGENDE SINNE MET: NEE, ______
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Het jy altyd penne wat los in jou skooltas rondlê? Gebruik jy ooit verskillende kleure penne wanneer jy notas maak? Moet die leerlinge met potlode skryf? Het jy al ooit iets noodsaakliks in die eksamen vergeet? Het iemand ‘n pen wat sy of haar gelukbringer is? Is dit enigsins verantwoordelik om geld in jou penneblikkie te hou? Het die seun iets op sy uitveër gekrap? Kou die meisie nog steeds die agterkant van haar pen? Leen iemand ooit skryfbehoeftes tydens die eksamen? 10. Is daar iets in die klaskamer wat jou irriteer? 11. Is daar iewers ‘n persoon wat super georganiseerd is? 12. Verloor almal hulle glimpenne se doppies? 13. Het jy al ‘n pen tydens die eksamen geleen? 14. Het jy al iemand op ‘n skoolbank sien skryf? 15. Doen kinders nog hulle huiswerk by ‘n lessenaar? 16. Neem al die penne! 17. Skryf dit asseblief in julle dagboeke! 18. Óf die seun óf die meisie het die liniaal verloor. 19. Haar snoepiegeld sowel as haar horlosie is in haar pennesakkie. 20. Die onderwyser vra nog steeds dieselfde vrae. 11
C.
VOLTOOI DIE VOLGENDE UITDRUKKINGS. Gebruik die woorde in die blok. siel toe stert weer dun
1. 2. 3. 4. 5.
Hulle het heen en _______ langs die veld geloop en vir hulle spanmaats geskreeu. Sy is hart en ____ in haar studies, want sy dink aan haar toekoms. Die drie vriende staan deur dik en ____ bymekaar. Die graad 10’s gaan af en ____ op uitstappies. Hy kon nie kop of ____ van die wiskundeprobleem uitmaak nie.
D.
VIND DIE KORREKTE VOORSETSELS OP TEEN VAN MET AAN AAN NA PER OP TE
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Hy loop __ voet skool toe. Sy hou ___ tale. Hulle is almal ___ skool. Baie leerders neem ___ sport deel. Hulle plakkate hang ___ die muur. Hulle gesels ___ mekaar. Hulle werk ___ hulle projekte. Hulle is trots ___ hulle werk. Hy bly ___ skool vir sport. Sy ry __ bus, want sy bly te ver.
E.
VIND DIE KORREKTE INTENSIEWE VORM IN DIE WOORDBLOK.
1.
John sê dat hy [baie vinnig] kan hardloop.
2.
As jy op skool is, is jy nog [baie jonk].
3.
Die meisie het haar [baie lam] geskrik vir die muis.
4.
Sy wil [baie graag] ‘n beroemde sangeres word.
5.
Na die wedloop was die atleet [baie moeg].
6.
Sy was [baie tevrede] met haar punte.
8.
Die klas het [baie hard] gelag oor die snaakse antwoord.
9.
Almal sit [baie regop] en luister na die onderwyser.
10.
Die meisie is [baie mooi], maar haar troeteldier is [baie lelik].
11.
Na die swem, voel die swemmers [baie lewendig] en nie [baie flou] nie.
12.
Dis vandag [baie warm] terwyl dit gister [baie koud] was.
13.
Die [baie vreemde] hondjie, is [baie soet].
12
INTENSIEWE VORM
F.
L
X
Q
P
X
H
J
D
O
L
G
R
A
A
G
Z
K
A
T
B
O
E
G
L
A
M
H
G
I
M
S
R
U
O
L
F
K
O
T
S
E
O
D
Q
K
M
R
K
L
I
P
H
A
R
D
D
N
R
G
F
Z
X
L
F
T
R
Y
H
G
D
E
Y
F
W
I
L
U
P
Y
S
E
M
R
A
W
R
U
U
V
L
C
A
O
S
V
D
M
E
E
R
V
D
L
I
W
X
X
P
K
I
L
E
L
U
E
E
R
K
S
X
B
P
E
O
N
Q
G
P
W
F
T
J
E
G
U
K
Y
R
U
N
N
N
P
Q
O
D
R
F
T
N
L
H
N
D
I
T
E
O
S
P
O
O
R
T
S
M
P
E
R
G
E
O
M
D
O
O
D
J
C
P
A
B
P
P
R
I
K
N
O
J
D
E
O
L
B
U
S
P
O
P
M
O
O
I
T
I
Y
I
D
S
V
A
J
E
E
D
O
E
V
M
E
Q
J
B
Y
G.
GEE DIE VROULIKE VORM VAN DIE VOLGENDE WOORDE.
1. 4. 7. 10. 13. 16. 19.
seun _____ ; heer _____ ; man ______ ; kêrel _____ ; verpleër ___ ; peetpa ____ ; wewenaar __ ;
2. onderwyser ______; 3. sekretaris _______ 5. leier ___________ ; 6. skrywer _________ 8. vriend __________ ; 9. held ____________ 11. inspekteur _______ ; 12. bibliotekaris ______ 14. oupa ____________ ; 15. neef _________ 17. stiefpa __________ ; 18. oujongkêrel _______ 20. lektor ___________ ; 21. broer ____________ 13
9.
LEESBEGRIP: ARTIKEL Geleerdes doen dit, presidente doen dit, leerders doen dit – ons KRABBEL te lekker wanneer ons luister en praat of verveeld is. LEES NOU DIE ARTIKEL EN BEANTWOORD DIE VRAE WAT VOLG.
In 2005, het die destydse Eerste Minister van Brittanje, Tony Blair, Bill Gates, Bill Clinton en die rockster Bono, saam aan ‘n paneelbespreking oor die wêreldekonomie deelgeneem. Na die bespreking het ‘n joernalis toevallig op papiere afgekom wat onder Blair se stoel gelê het. Die papier was vol gekrabbel met sirkels, driehoeke en pyltjies. Die joernalis het sy fonds na ‘n handskrifdeskundige toe geneem om dit te laat ontleed. Nadat hy dit versigtig bestudeer het, het hy die volgende ontstellende gevolgtrekkings gemaak: die Eerste Minister sukkel duidelik om homself in hierdie deurmekaar wêreld te laat geld en is glad nie standvastig nie. Blair was duidelik nie ‘n natuurlike leier nie, maar openbaar eerder die karaktereienskappe van ‘n geestelike leier, eerder as die van ‘n politieke leier. Die nuus het soos ‘n veldbrand versprei en selfs die koerante het met hierdie uitlatings saamgestem. ‘n Paar dae later het No.10 Downning Street ingegryp en hulle eie ondersoek na die gebeure gelei. Kort daarna het hulle die volgende aankondiging gemaak: die gekrabbel is nie deur Blair gedoen nie, maar deur Bill Gates. Hy het in die sitplek langs Blair gesit. Gates is ‘n krabbelaar en hy is beslis nie die enigste een nie. Die meeste van ons krabbel soms, maar hoekom? Eerstens moet ons kyk na wat met die brein gebeur wanneer dit verveeld raak. Die meeste mense glo die brein raak onaktief wanneer verveling intree. Die teenoorgestelde is egter waar, volgens professor Jackie Andrade van die Universiteit van Plymouth in Amerika. Andrade sê: “Wanneer mense verveeld raak, is hulle breine baie aktief en gebruik hulle baie energie.” Die brein is konstant besig om inligting te verwerk. Wanneer die brein nie genoegsaam gestimuleer word nie, skakel dit outomaties oor om homself te stimuleer, m.a.w. die brein begin dagdroom en fantaseer, jy konsentreer nie op wat om jou aangaan nie en dit gebruik groot hoeveelhede energie. Jackie het voorts haar stelling só gestaaf: Sy het vir ‘n groep mense die taak gegee om na ‘n baie lang band van telefoonboodskappe te luister. Vir die helfte van die mense het sy laat krabbel terwyl hulle na die boodskappe geluister het en 14
die ander helfte moes net sit en luister. Haar ondersoek het gewys dat die krabbelaars ongeveer 30% meer inligting onthou het as dié wat nie gekrabbel het nie. Sy het dus gevind dat om te krabbel nie ‘n mens se konsentrasie wegneem nie, maar dit verhinder dat ‘n mens in dagdrome verval. Raak jy gou verveeld? Krabbel dus voort!!!! Verwerk uit: http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=101727048
VRAE: 1. 2.
3.
4. 5. 6.
7.
Waaroor het die paneelbespreking gegaan? Het die joernalis per ongeluk op die papiere afgekom? 2.1 Sê net JA of NEE. 2.2 Haal EEN woord aan om jou antwoord te bewys. Kies die korrekte antwoord. Die gevolgtrekking is deur ‘n • joernalis • handskrifdeskundige • koerante • die Eerste Minister, gemaak Noem twee dinge wat hulle omtrent Tony Blair uitgevind het. Watter soort leier moes Blair eerder gewees het? Die nuus het stadig versprei. 6.1 Is bogenoemde stelling WAAR of ONWAAR? 6.2 Haal DRIE AGTEREENVOLGENDE WOORDE woorde aan om jou antwoord te motiveer. Het almal die koerante se uitlatings aanvaar. Sê net JA of NEE en motiveer dan jou antwoord.
[1] [1] [1]
[1] [2] [1] [1] [1] [2] 15
8. 9. 10. 11. 12.
13. 14.
10.
Waarvan het die joernalis nie seker gemaak nie? Wie se gekrabbel was dit? Is die volgende stelling ‘n feit of ‘n mening? Die meeste mense glo die brein raak onaktief as verveling intree. Haal EEN woord wat vir ons aandui van watter geslag prof. Andrade was. Watter eksperiment het prof. Andrade uitgevoer om die volgende stelling te bewys. Wanneer die brein nie genoegsaam gestimuleer word nie, skakel dit outomaties oor om homself te stimuleer. Verduidelik dit in jou eie sinne. Wat het hierdie eksperiment bewys? Dink jy dat jy nie ‘n natuurlike leier kan wees as jy krabbel nie? Gee jou eie mening.
[2] [1] [1] [1]
[2] [1] [1] [20]
VUL DIE ONTBREKENDE WOORDE IN OF VOLTOOI SOOS AANGEDUI. Hierdie oefening sal toets of jy nog jou Graad 9-werk onthou.
‘n Bekende 1.(iemand wat skryf) ___van die 2.(18de) [SKRYF UIT] eeu, Henry Ward Beecher, het gesê: “ Persone 3.(wie / wat) krabbel, dompel hulle penne in hulle 4.(uie/eie) siele en 5.(weerspieël/weerspieel) daarmee hulle 6.(geaardheid) __ [MEERVOUD] op papier.”
‘n Gekrabbel is daardie meesterstuk wat ‘n mens teken terwyl 7.(jy/jou) op ‘n ander planeet kuier – daardie 8.(tekening) __ [VERKLEINING] wat jy maak terwyl jy 9.(dalk) __ [SINONIEM] in die Geskiedenisklas sit en veronderstel is om aandagtig 10. __ luister, of wanneer jy oor die telefoon 11.(klets) ___ [SINONIEM]. Het jy geweet dat 12. (hierdie krabbels kan sekere eienskappe van jou openbaar) ___ [WOORORDE]? As jy 13.(jou se/joune/jou) eie krabbels, of dié van jou 14.(vriende) __ [VROULIK] ontleed, 15.(jy kan kyk) __ [WOORDORDE] of die tekening wél iets van julle persoonlikhede openbaar.
16
‘n Gelukkige of 16.(glimlag) ___ [REGTE VORM] gesig beteken dat jy ‘n sorgvrye persoonlikheid het. ‘n 17. (Baie mooi) ___ [INTENSIEWE VORM] gesig dui 18.(aan / op) ‘n 19.(sosiaal) ___ [REGTE VORM] persoonlikheid en ‘n gesig wat 20.(baie lelik) [INTENSIEWE VORM] of kwaai is, 21.(simbool) ___ [REGTE VORM] dat jy 22.(o.a.) ___ [SKRYF UIT] nie van mense hou nie of dat jy in ‘n slegte bui is. Jy kan dalk ook gou op jou 23.(_____) [REGTE IDOOM] wees. Watter gekrabbel beeld jou persoonlikheid die 24.(beter) ___ [VERGROTENDE TRAP] uit?
25. (Jy krabbel oë. Jy is dalk ‘n gefrustreerde persoon of jy is op soek na liefde.) [Verbind die sinne tussen hakies. Begin die sin met: Wanneer . . . ] 26. (Jy voel dalk ook asof iemand jou dophou. Jy is baie gesteld op jou privaatheid.) [Verbind die sinne met: Óf . . .óf.]
27. (‘n Huis stel die gesinslewe voor.) [Begin die sin met: In die toekoms . . .] 28. (‘n Mooi, netjiese huis sê dat jy gelukkig is en ‘n huis sonder vensters dui op ‘n ongelukkige lewe.) [Begin die sin met: In die verlede . . .] 29. (Rook impliseer dat jy welkom in jou huis voel. Dit kom by ‘n skoorsteen uit.) [Verbind die sinne met ‘n betreklike voornaamwoord.]
30. (Moet ‘n man enigsins skaam voel as hy daarvan hou om blomme te krabbel?) [Begin met: Nee, . . .] 31. Die gekrabbel van blomme simboliseer ‘n sagte geaardheid, ‘n liefde vir die natuur en ‘n kinderlike onskuldigheid.) [Stel die vraag waarop die onderstreepte gedeelte die antwoord is.]
32. (Jy krabbel meetkundige patrone as jy georganiseerd en doelgerig is.) [Skryf
17