Uitschot in uniform

De WA 1932‑1945

De Weerbaarheidsafdeling (WA) van de NSB wordt in de geschiedschrijving tot nu toe gereduceerd tot een onvermijdelijk bijverschijnsel van het opkomende fascisme in Nederland. In werkelijkheid was de WA een van de meest geduchte organisaties van politieke straatvechters in de recente Nederlandse geschiedenis.

PROMOtie

POS-materiaal op aanvraag Aandacht in landelijke media Auteur is beschikbaar voor lezingen en interviews

ISBN 9789024438976 | NUR 703 | ¤ 27,50 | februari | 320 pp | 15 x 23 cm | paperback

y(7IJ0C4*ONSTRQ(

Geweldpleging en paramilitaire formaties zijn wezenlijke kenmerken van het fascisme als politieke stroming. Van zulke formaties vormde de WA de voornaamste Nederlandse variant. Tot dusver toonde de geschiedschrijving hiervoor weinig interesse. Uitschot in uniform voorziet in dat hiaat. Het biedt geen organisatieschema’s en regionale overzichten, en evenmin gedetailleerde bevelsstructuren en rangen. Wel schetst het wie de WA’ers waren, wat ze wilden en hoe ze dat dachten te bereiken. Wat hun instructies en taken waren, hoe consciëntieus ze die uitvoerden en hoe weinig volgzaam ze zich tegenover de NSBleiding toonden. En welke reacties ze ontlokten aan autoriteiten, publiek én het eigen leiderschap.

Het was de WA waardoor de NSB al begin jaren dertig een slechte reputatie kreeg. Het was de WA die de wens van de regering acuut maakte om de veelbesproken maar weinig begrepen Wet op de weerkorpsen in te voeren. Het was de WA die begin 1941 het idee kreeg om op straat het resterende gezag van de Nederlandse overheid uit te dagen en die daarmee een onvoorziene tegenstand losmaakte.

Gertjan Broek (1960) is historicus en onderzoeker. Hij promoveerde in 2014 aan de Universiteit van Amsterdam op het proefschrift Weerkorpsen. Extreemrechtse strijdgroepen in Amsterdam, 1923-1942.