Reindert Westrik - Aandacht voor wat wel werkt

Je kunt je energie maar één keer gericht inzetten en waarom zou je dan niet alle aandacht gebruiken voor talenten? Je kunt de ander niet effectief coachen als je zijn talenten niet kent. In dit artikel ontdek je de kracht van aandachtig luisteren naar talenten. Reindert Westrik biedt een ander perspectief op het effect van de aandacht verschuiven van wat niet werkt naar wat wel werkt en hoe dat de kwaliteit van je coachingsgesprekken vergroot.

Reindert Westrik

Baseer jij jouw keuzes op je talenten, of zie je die als bijzaak? Waarschijnlijk het laatste. Niet gek hoor, dat gebeurt namelijk in negen van de tien gevallen. Wel zonde, als je het mij vraagt. Ik zie jouw talenten als het fundament van alle beslissingen die je maakt. Ik zal je uitleggen waarom. Op mijn negentiende ben ik bij een ruzie over vindersloon op klaarlichte dag in de binnenstad van Zwolle neergestoken met een mes. Ik vertel je dit niet om je te laten schrikken of om medelijden te wekken. Allesbehalve zelfs. Ik vertel je dit omdat ik het heb aangevoeld. Ik heb aangevoeld dat er iets ging gebeuren, maar wist niet precies wat. Op dat moment heb ik niet naar mijn innerlijke stem geluisterd. Ik ben niet gevlucht, maar ben juist het gevecht aangegaan. Stoer misschien, maar niet slim in een situatie waarin de ander valsspeelt. De messteek leverde mij een klaplong op. Het heeft minder dan één centimeter gescheeld of ik had je dit überhaupt niet kunnen vertellen.

Luisteren naar jouw talenten brengt je levensgeluk

Dit incident heeft mij één heel belangrijke levensles geleerd: luister naar je eigen systeem. Geef het aandacht. Jouw innerlijke wijsheid voelt namelijk exáct aan wat het juiste pad is. Ze wordt gestuurd door jouw talenten en is van levensbelang. Luisteren naar jouw talenten brengt je levensgeluk.

Verbinding of feedback

Adviesbureau Gallup bestudeert al meer dan tachtig jaar de menselijke natuur en het gedrag. Gallup-onderzoekers hebben ontdekt dat mensen die zich richten op het benutten van hun sterke punten, drie keer zoveel kans hebben om een uitstekende kwaliteit van leven te rapporteren. Daarnaast hebben ze ontdekt dat een ‘strengths’-interventie op de werkvloer voor 7,8 procent hogere productiviteit zorgt. Er is geen efficiëntere en effectievere manier om mensen intrinsiek te motiveren dan aandacht voor hun talenten!

Volgens onderzoek zouden millennials snakken naar feedback. Maar het meeste ‘onderzoek’ dat deze theorie ondersteunt, is verkeerd; net als andere generaties hunkeren millennials naar aandacht, aandacht voor hun talenten.1 Maar je ziet toch op de social media wat de millennial wil, hoor ik je denken, die hebben toch een alomtegenwoordige feedbacklus gecreëerd? Maar niemand gebruikt Facebook, Instagram of Snapchat vanwege de eerlijke feedback die je daar krijgt. Het zijn middelen voor positieve aandacht. Snapchat is zelfs ontstaan vanuit de behoefte aan minder feedback! Op dit medium is er geen oordeel, noch enig permanent verslag van dat oordeel; er is alleen de verbinding met een vriend of een publiek. Juist de afwezigheid van permanente feedback stelt de Snapchat-gebruikers in staat om meer casual, meer op hun gemak en meer echt te zijn, en deze veilige, attente plek trekt miljoenen mensen aan.

1 www.marcusbuckingham.com/do-millennials-want-feedback/; hbr. org/2019/03/the-feedback-fallacy

Aandacht voor talent

Kortom, niemand zit te wachten op feedback! Je kunt de ander veel beter helpen presteren als je aandacht geeft aan zijn talenten. Sterker nog, feedback is totaal niet effectief en kan zelfs averechts werken als je de talenten van de ander niet kent. Als er wordt gefocust op je talenten sta je het meest open voor leren en ben je het nieuwsgierigst. Aandacht is niet negatief of positief, het gaat over inzichten van binnenuit en beter presteren, in mijn beleving gaat het dan over strengths-based feedback en de coaching daarop.

Een voorbeeld: iemand met het talent communicatie denkt door te praten. Die wordt vaak gezien als babbelbox. Feedback: ‘Jij praat echt veel, wil je wat minder praten, stop daarmee!’ Positieve feedback: ‘Nice, dat heb je echt goed verwoord!’ Strengths-based feedback: ‘Ik weet dat je denkt door te praten, alleen ik weet niet altijd het verschil tussen wanneer je me iets wilt vertellen, mij een opdracht geeft of wanneer je gewoon hardop wilt nadenken. Het zou mij helpen als je je communicatie(stijl) framet, als je bijvoorbeeld zegt: “Mag ik even hardop tegen je aanpraten om mijn gedachten aan te scherpen?” Ik denk dat je dan nog sterker kunt communiceren.’

Het talent aanpassingsvermogen

‘De toekomst is onzeker en het verleden onveranderbaar, het moment is nu. Ik presteer daarom het allerbest onder druk! In een dynamische wereld een prachtig talent dat helaas niet altijd wordt gezien en begrepen.’ – Guy Verdult

In mijn coachingspraktijk werk ik met en vanuit de sterke punten van mensen. Hiervoor gebruik ik de 34 thema’s van de Clifton Strengths. Ik geef aandacht aan wat wel werkt met mensen. Een talent dat supersterk is in het moment is het talent aanpassingsvermogen. Mensen met dit talent leven in het moment, ze leren en veranderen snel. Ze krijgen energie, komen tot leven en halen een kick uit de chaos, ‘door het moment te pakken’. Ze kunnen snel veranderingen aanbrengen die nodig zijn in het moment. Als ze er zijn (in het moment), dan hebben ze pure aandacht.

Als we niet uitkijken wordt ons leven een lange grote afleiding

Maar omdat ze in het moment leven en omdat ze het concept ‘op tijd komen’ niet zo belangrijk vinden – ze vinden dat wat er in het moment gebeurt belangrijker – en ze daar alle tijd en aandacht voor willen nemen, komen ze vaak te laat. Daardoor komen ze ook soms in de problemen. Als coach bij het programma Coach4more op het Deltion College in Zwolle coach ik al jaren studenten die meestal aan het einde aan van hun mbo-carrière zijn. Dat wil zeggen, ze worden bijna van school gestuurd. Hierbij is me opgevallen dat ongeveer 80 procent van deze studenten het talent aanpassingsvermogen hebben. Ze vallen vaak uit het schoolsysteem omdat ze meer waarde hechten aan het moment dan aan de regels van op tijd komen. Hierdoor worden ze regelmatig als niet betrouwbaar gezien en soms zelfs als lui. Dit is onterecht, want ze zijn in staat om met echte aandacht en volledig in het moment aanwezig zijn. Ze gaan voor niet alleen fysiek aanwezig zijn, maar ook geheel mentaal. Ze gaan dus voor een kwalitatief moment – pure aandacht – en niet voor de voor hen doelloze aanwezigheid.

In het moment

Wat we van mensen met dit talent kunnen leren is dat zij niet op tijd zijn prioriteren, maar doen wat nu nodig is. Wees aanwezig in het moment! Aandachtvol. Zeg je afspraak af als je weet dat je niet met je volle aandacht erbij kan zijn. Mediteer van tevoren. Vraag jezelf af wat je wilt bereiken in het moment nu je er toch bent. Deze vraag zorgt ervoor dat je direct in het nu bent.

Hoe kunnen wij mensen met aanpassingsvermogen helpen? Als zij niet op tijd komen, geven ze daarmee eigenlijk aan dat ze niet weten waarom het nu urgent is om iets te doen of wat hun bijdrage of rol is. Vertel hun waarom het voor jou belangrijk is dat zij er zijn, en welke waarde ze op dat moment kunnen toevoegen. Dan kun je in het moment rekenen op iemand die betrokken en met volle aandacht aanwezig is.

Je verspeelt je aandacht veel meer dan je denkt

Volgens het platform Asana bekijken we onze email 36 keer per uur en ongeveer 650 keer per dag. Ongeveer 11 minuten per dag zijn we volledig gefocust aan het werk. We zijn zelfs zo afgeleid dat we letterlijk tegen muren aanlopen en naar het ziekenhuis moeten als we op onze telefoon zitten te kijken. Het duurt ongeveer 23 minuten om weer terug in focus te zijn, helaas worden we om de 3 minuten afgeleid. Dat betekent dus dat we echt onze aandacht er niet bij hebben.

Ook blijkt uit onderzoek dat we helemaal niet productief kunnen multitasken!2 Het kost je ongeveer 40 procent productiviteit. Je krijgt dus niet meer gedaan als je jouw aandacht over meerdere taken verdeelt. Het advies is dan ook om te unitasken, dus echt slechts één taak tegelijk doen en helemaal afmaken! Dit klinkt makkelijk, maar is in de praktijk veel moeilijker om te doen. Voorkom ook verspilling van aandacht door van taken te verwisselen, er zal altijd een stukje spil (attention residue), een beetje van de taak in je hoofd blijven hangen. En hierdoor versnipper jij je aandacht weer. Mede omdat mensen graag dingen willen af ...

2 www.apa.org/research/action/multitasking

Focus

Hoe zorg je ervoor dat je dit residu niet achterlaat? Eigenlijk is dit heel simpel, gewoon door een heel helder doel te stellen, en dat superconcreet te maken! Welke stappen ga je zetten en wanneer? Wat heb je dan als je het doel bereikt hebt? Hoe laat is het dan? Enzovoort. Leg dit vast in je tweede brein! Schrijf het op zodat je je hoofd weer leegmaakt en meer aandacht kunt hebben voor de taak waarmee je bezig bent.

Mensen met het talent focus kunnen als geen ander hyperfocussen. Ze zijn in staat om met intense en volhardende concentratie de aandacht te richten op wat nu nodig is om een langetermijneinddoel te halen. Zij weten intuïtief wat nu prioriteit heeft, wat als eerst gedaan moet worden en waarom. Door hun vasthoudendheid kunnen ze ook anderen helpen om te focussen op het einddoel. Wat doe je als je toch stiekem afgeleid bent? Een simpele techniek is om je zelf te vervelen, letterlijk naar de muur te staren. Dit zorgt ervoor dat de taak die je moet doen aantrekkelijker wordt. Neem een paar diepe ademteugen en zorg ervoor dat je echt in een andere mentale staat bent. Maak desnoods een wandeling, neem een koude douche of een nappuccino3!

En onthoud tot slot: als er een ding is wat je volledige aandacht waard is in deze wereld vol met afleiding, dan zijn dat jouw talenten en die van je coachee!

3 www.danpink.com/resource/nappuccino-a-scientific-5-step-guide-tothe-perfect-nap/