Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp
Smakkelaarsveld Stationsgebied Utrecht
www.utrecht.nl/ibu
CONCEPT Actualisatie 14 februari 2013 Behorende bij: Integraal Programma van Eisen/Functioneel Ontwerp, 11 juni 2008
ing
es
als
Da el
Kn at
tra
ips ed
Vr
eld
en
eer
rg
aa kel
bu
rsv
sev
d Lei
p
oo
kn
ak
Sm
nel
Bie
Ca
ds
Lei
+
b+
tun
er eve
n
L
l
de
Ka
ge
ren
Spo
d
vel
ars
la kke
sin
ne
rij
tha
Rij
he
sc eid
a
Sm
st
Oo
Actualisatie 2013
in
2
ple
ns
tio
Sta
V
est
ijp
S an
nel
un
t eijn
Plangebied IPvE en FO Smakkelaarsveld
Inhoudsopgave 1
Inleiding
5
2
Actualisatie context
7
2.1 2.2 2.3 2.4
3
Bieb++ Hoogwaardig Openbaar Vervoer Kade Smakkelaarsveld Vredenburgknoop en Daalsesingel
Actualisatie Integraal Programma van Eisen 3.1 Stedenbouwkundige randvoorwaarden 3.2 Randvoorwaarden Verkeer 3.3 Randvoorwaarden kunst
7 7 7 7
9 9 13 25
4
Actualisatie Functioneel Ontwerp
27
5
Tot slot
37
6
Basisgegevens
39
Colofon
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
3
Plankaart Functioneel Ontwerp 2008
4
Actualisatie 2013
1
Inleiding
In 2008 is een Integraal Programma van Eisen (IPvE) en een Functioneel Ontwerp (FO) gemaakt voor de openbare ruimte van het Smakkelaarsveld in Utrecht. Voor u ligt de actualisatie van dit IPvE en FO waarin wijzigingen ten opzichte van het IPvE uit 2008 zijn opgenomen. Voor het overige blijft het IPvE en FO uit 2008 van toepassing.
Toekomst Smakkelaarsveld Het Smakkelaarsveld in het Utrechtse Stationsgebied wordt opnieuw ingericht. Dit is een onderdeel van de totale aanpak van het Utrechtse Stationsgebied. In het Masterplan voor het Stationsgebied (2004) is vastgelegd dat er op het Smakkelaarsveld een nieuw gebouw zal komen met een publieke functie. Hierin worden de openbare bibliotheek, een filmhuis, bijbehorende horeca en woningen gevestigd. Dit nieuwe gebouw wordt in dit IPvE en FO de Bieb++ genoemd. Ook is gesteld dat het Smakkelaarsveld in de toekomst een prettige verblijfsplek wordt met ruimte voor groen en water. Daarnaast is ruimte nodig voor verkeersstromen op en rondom het Smakkelaarsveld. De combinatie van deze functies op de beperkte ruimte vormen een uitdagende ontwerpopgave. Deze actualisatie is noodzakelijk omdat een aantal wijzigingen in de plannen in en aan de openbare ruimte van het Smakkelaarsveld zijn opgetreden ten opzichte van het IPvE en FO uit 2008. Ten eerste was de architect voor de Bieb++ nog niet geselecteerd tijdens het opstellen van het IPvE en FO in 2008. Inmiddels heeft architectenbureau Rapp+Rapp een Voorlopig Ontwerp (VO) voor de Bieb++ opgesteld. Deze actualisatie voor de openbare ruimte is afgestemd op het zogenaamde VO3 d.d. 18 december 2012.
(BRU) maken dat er minder ruimte is voor verblijf in het openbaar gebied ten opzichte van het IPvE en FO uit 2008. Uitgangspunt voor deze actualisatie is het HOV-ontwerp van Movares d.d. augustus 2012. Ten derde zijn er plannen uitgewerkt voor het Stationsplein Oost, de Stationsstraat en de zogenaamde ‘Kade Smakkelaarsveld’. Deze actualisatie is afgestemd op het concept definitief ontwerp van Ector Hoogstad en Buro Sant en Co d.d. januari 2013. De Kade Smakkelaarsveld maakte in 2008 deel uit van het IPvE en FO Smakkelaarsveld, maar valt nu buiten de plangrens van deze actualisatie, omdat de Kade Smakkelaarsveld onderdeel is geworden van de planvorming voor het Stationsplein Oost. Ten vierde zijn de ontwerpen voor de openbare ruimte van de Vredenburgknoop, de Catharijnesingel en de Daalsesingel uitgewerkt. Dit IPvE en FO is afgestemd op de ‘Van Sijpesteijntunnel actualisatie studie bevaarbare Van Sijpesteijntunnel’ d.d. september 2009. Deze actualisatie is afgestemd op het definitief technisch ontwerp voor de openbare ruimte Vredenburgknoop van IBU Stadsingenieurs d.d. juli 2011. Deze actualisatie gaat uit van het definitief ruimtelijk ontwerp voor de openbare ruimte van de Daalsesingel opgesteld door IBU Stadsingenieurs in maart 2008. Deze actualisatie van het IPvE en FO Smakkelaarsveld houdt rekening met de stand van de planvorming, zoals bekend in januari 2013 van de lopende actualisatie door IBU Stadsingenieurs van het DRO Daalsesingel.
Ten tweede is de ruimte die wordt ingenomen door het hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) op het Smakkelaarsveld vergroot. Aangescherpte eisen van Bestuur Regio Utrecht
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
5
Voorlopig Ontwerp 3 Bieb++ door Rapp+Rapp
6
Actualisatie 2013
2
Actualisatie context
Omdat ten tijde van het opstellen van het IPvE en FO in 2008 nog veel onduidelijk was over de Bieb++ en omringende projecten, is er gewerkt met een aantal aannames en voorlopige uitgangspunten. Deze aannames en uitgangspunten kunnen in deze actualisatie worden aangescherpt. Van meerdere projecten is de planvorming gevorderd, waardoor wijzigingen in de openbare ruimte van het Smakkelaarsveld nodig zijn. Deze wijzigingen zijn nodig om de Bieb++ en de groene entreeruimte daarvoor ruimtelijke samenhang te geven en goed te laten functioneren. Daarnaast zijn deze wijzigingen nodig om goede aansluitingen tussen het Smakkelaarsveld en de omgeving te borgen. Hierna volgt een overzicht van projecten die aanleiding gaven voor deze actualisatie.
Fietsenstalling
2.1 Bieb++
De HOV-banen zijn door aangescherpte eisen van BRU anders gedimensioneerd dan in het IPvE en FO 2008. Het oppervlak dat de banen innemen is vergroot en de hellingen die de banen maken zijn minder steil. Daardoor komt het HOV-viaduct over de Leidsche Rijn een stuk lager te liggen ten opzichte van het IPvE en FO 2008 en kun je er aan de zijde van het Smakkelaarsveld niet meer onderdoor lopen of rijden. Ook maken de gewijzigde peilmaten, een voetgangersoversteek over de HOV-baan ter hoogte van de FGH bank niet meer logisch en zelfs ongewenst. De effecten die dit heeft op de toegankelijkheid van de openbare ruimte zijn verwerkt in deze actualisatie.
Het ontwerp van de Bieb++ is op een aantal punten gewijzigd. Voor het ontwerp van de openbare ruimte zijn de volgende wijzigingen relevant:
Rooilijn Door het gebouw lopen HOV-banen. In het actuele ontwerp van de HOV-banen vragen deze meer ruimte dan in het oorspronkelijk HOV-ontwerp uit 2008. De Bieb++ is daardoor meer uitgehold aan de binnenzijde en ter compensatie vergroot aan de buitenzijde. Ten opzichte van het IPvE en FO uit 2008 zijn de rooilijnen van de Bieb++ iets verschoven aan de zuidzijde en oostzijde van het gebouw.
Entree De hoofdentree, van zowel bibliotheek, filmhuis als woningen, is verplaatst ten opzichte van het IPvE en FO uit 2008. Vanwege optimalisatie van de ruimtelijke organisatie in het gebouw, waaronder enkele filmzalen die op werfniveau zijn gepositioneerd, ligt de entree in het actuele ontwerp op een hoger niveau (5,71 meter +NAP) en aan de oostzijde. In het IPvE en FO 2008 was uitgangspunt dat de entree gelegen was op een peil van 0,90 meter +NAP (werfniveau) en gesitueerd was op de zuidoosthoek.
De locatie van de inpandige fietsenstalling in de Bieb++ is gewijzigd als gevolg van de vergroting van de HOV-banen onder het gebouw. Het IPvE en FO 2008 ging uit van een fiets-vrij Smakkelaarsveld met een fietsenstalling aan de achterzijde van de Bieb++ (zijde Leidseveertunnel). Nu is aan de voorzijde van de Bieb++ (binnenstadszijde) een fietsenstalling voor de bezoekers van de bibliotheek en het filmhuis opgenomen. Door het Smakkelaarsveld moet een aantrekkelijke en comfortabele toegang voor fietsers komen naar de fietsenstalling.
2.2 Hoogwaardig Openbaar Vervoer
2.3 Kade Smakkelaarsveld Onderdeel van het ontwerp voor Stationsplein Oost is de inrichting van de zogenaamde Kade Smakkelaarsveld. De Kade Smakkelaarsveld is de openbare ruimte tussen Hoog Catharijne en de toekomstige Leidsche Rijn. In het IPvE en FO 2008 was sprake van een hoge kademuur langs het water. In het actuele ontwerp is een zittrap opgenomen aan de waterkant. Deze wijziging is verwerkt in deze actualisatie.
2.4 Vredenburgknoop en Daalsesingel Het ontwerp voor de maaiveldinrichting van de Daalsesingel wordt geactualiseerd. Wijzigingen betreffen bijvoorbeeld het inpassen van het laatste ontwerp van Corio BV voor de parkeergarage-inrit Daalsesingel. Deze actualisatie houdt rekening met de stand van de planvorming voor de Daalsesingel, zoals bekend in januari 2013.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
7
S
S
KRUHFD
KRUHFD
OHLGVFKH ULMQ QDS
NDGH QDS
Voorlopig Ontwerp 3 Bieb++ door Rapp+Rapp
8
Actualisatie 2013
3
Actualisatie Integraal Programma van Eisen
In deze actualisatie van het IPvE zijn de wijzigingen ten opzichte van het IPvE uit 2008 opgenomen. Voor de ongewijzigde randvoorwaarden blijft het IPvE uit 2008 van toepassing.
voorzien in 2008. In plaats van een hoge kademuur aan de zijde van Hoog Catharijne wordt een zittrap gerealiseerd langs het water van de Leidsche Rijn. Aan de zijde van het Smakkelaarsveld kan hierop worden ingespeeld door een (groene) waterkant te realiseren die ook aan deze zijde uitnodigt tot verblijf.
3.1 Stedenbouwkundige randvoorwaarden
Voetgangersbrug Leidsche Rijn
Bieb++ De hoofdentrees voor de publieke functies in de Bieb++ en van de woningen liggen aan de oostzijde. De ligging van deze entrees beïnvloedt de inrichting van de openbare ruimte, omdat het gebouw en de aangrenzende openbare ruimte een samenhangend geheel moeten vormen. De hoofdentree van de Bieb++ krijgt een ander vloerpeil dan was voorzien in het IPvE en FO 2008. In plaats van een entree op het zogenaamde ‘werfniveau’, komt de entree op een peil van 5,71 meter +NAP. Vereist voor de openbare ruimte is dat zowel de Bieb++ als de openbare ruimte van het Smakkelaarsveld hun karakter onder meer ontlenen aan de de nabijheid van, en de ligging aan, de Leidsche Rijn. Deze ligging moet in het ontwerp zo goed mogelijk worden benut. Stedenbouwkundige randvoorwaarde nummer 6 uit het IPvE 2008 wordt geactualiseerd. De vloer van de Bieb++ en de fietsenstalling op werfniveau heeft een peil van 0,90 meter +NAP. Het werfpeil in het IPvE en FO 2008 was ietrs hoger, namelijk 1,10 meter +NAP. In de vervolgfase sient afgestemd te worden met het waterschap of met dit vloerpeil voldoende drooglegging wordt bereikt.
Waterstructuur Stedenbouwkundige randvoorwaarde 11 uit het IPvE 2008 vervalt, omdat het water in de Van Sijpesteijntunnel namelijk vooralsnog niet zal worden verbreed. Stedenbouwkundige randvoorwaarde 14 uit het IPvE en FO 2008 vervalt, omdat de kade Smakkelaarsveld in het VO Stationsplein Oost anders wordt vorm gegeven dan
Onderdeel van het IPvE en FO 2008 is een brug voor voetgangers en fietsers over de Leidsche Rijn ter hoogte van de Nieuwe Stationsstraat en de entree van de Bieb++. De entree van de Bieb++ ligt op een andere plek, zowel in peilhoogte als in plattegrond, dan in 2008 was voorzien. Dit maakt het noodzakelijk de routes in en om Smakkelaarsveld aan te passen. De brug sluit in het geactualiseerde IPvE en FO goed aan op deze nieuwe routes. De gewijzigde routes worden benoemd in het hoofdstuk met verkeerskundige randvoorwaarden. De eisen met betrekking tot bevaarbaarheid zijn aangescherpt. De brug over de Leidsche Rijn krijgt dezelfde doorvaarthoogte als die van de Van Sijpesteijntunnel, namelijk 2,10 m. De doorvaartbreedte blijft minimaal 6,00 m. en de diepte van het water 1,70 m. Randvoorwaarde 9 wordt hierop aangepast. Vanwege de gewenste functionaliteit voor de scheepvaart, vanwege de wens voor een bescheiden architectuur en vanwege beheereisen wordt de nieuwe brug geen ophaalbrug of ander type beweegbare brug, maar een vaste brug. Randvoorwaarde 23 vervalt. Het IPvE en FO uit 2008 kan vanwege het uitwerkingsniveau van het ontwerp voor de Bieb++ en het geactualiseerde IPvE en FO worden aangevuld met de volgende stedenbouwkundige randvoorwaarde (84) aan de nieuwe brug: de brug wordt een vaste ranke verbinding met een bescheiden architectuur. De brug verbindt de Kade Smakkelaarsveld met het Smakkelaarsveld en houdt de Leidsche Rijn bevaarbaar. Het water en de Bieb++ spelen hier de hoofdrol. Pylonen of een iconische architectonische vormentaal zijn hier niet passend.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
9
Flora en fauna
10
Actualisatie 2013
Openbare ruimte en groenstructuur De Bieb++ is een groot gebouw met een belangrijke publieke voorziening. Dit vraagt om een royale verharde ruimte bij de entrees. In het IPvE en FO van 2008 is dit vertaald in een plint aan twee zijden van het gebouw. Vanwege de actuele entreepeilen (enerzijds de laag gelegen horeca en anderzijds de hooggelegen hoofdentree van de Bieb++) is er geen sprake meer van een doorlopende verharde plint en verandert deze eis (randvoorwaarde 32). In het IPvE en FO 2008 is de randvoorwaarde vastgelegd dat er een doorlopende bomenrij is langs de Leidseveer (voor de FGH-bank). Deze bomenrij bestaat uit bestaande bomen (platanen) aangevuld met nieuwe bomen. In aanvulling op het IPvE en FO 2008 is een randvoorwaarde dat het Smakkelaarsveld een goed leefgebied blijft voor vleermuizen. Ecologisch onderzoek heeft uitgewezen dat de bomenrij voor de FGHbank voor de vleermuizen belangrijk is om te behouden. Aangezien deze bomen ook ruimtelijk een grote waarde hebben, wordt geprobeerd de bomenrij in te passen. Echter, de beschikbare ruimte voor de bomenrij is door de nabijheid van de HOV-baan en het naastgelegen fietspad en voetpad zeer beperkt. In de vervolgfase moet nader onderzoek plaatsvinden om te bepalen of de bomen kunnen worden behouden. Het benodigd onderzoek betreft wortelonderzoek aan de bestaande bomen en een onderzoek naar de constructie en de ligging van de HOV-baan.
10 18 23 32
Doorvaarthoogte ter hoogte van voetgangersbrug is 2,10 m, doorvaartbreedte is 6,00 m, waterdiepte is 1,70 m, streefpeil van het water is 0,58 m +NAP. Onderzocht wordt of de bomenrij langs de Leidseveer kan wroden gerealiseerd.. De nieuwe brug over de Leidsche Rijn wordt een vaste brug en geen ophaalbrug De hoofdentree van de Bieb++ vraagt om een royale uitloop in de openbare ruimte.
Toegevoegde stedenbouwkundige randvoorwaarden: 84 De brug wordt een vaste ranke verbinding met een bescheiden architectuur. Vervallen Stedenbouwkundige randvoorwaarden: 5 Plint Hoog Catharijne valt buiten het plangebied Smakkelaarsveld. 7, 16 Catharijnesingel valt buiten het plangebied Smakkelaarsveld. 11, 15 Van Sijpesteijntunnel valt buiten het plangebied Smakkelaarsveld. 14, 17, 29 en 30 Kade Smakkelaarsveld valt buiten het plangebied Smakkelaarsveld. 20, 21 HOV-brug valt buiten het plangebied Smakkelaarsveld.
Actualisatie Stedenbouwkundige randvoorwaarden Gewijzigde stedenbouwkundige randvoorwaarden: 3 De hoofdentree voor publieke functies in de Bieb++ ligt aan de oostzijde op een peil van 5,71 meter +NAP. 6 De Bieb++ en het Smakkelaarsveld ontlenen hun unieke karakter onder meer aan de ligging aan de Leidsche Rijn. Deze ligging wordt in het ontwerp zo goed mogelijk benut.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
11
Legenda route voetgangers, rolstoelvriendelijk route voetgangers, niet rolstoelvriendelijk voetgangersroute medewerkers/bewoners
Verkeersstructuur voetgangers
12
Actualisatie 2013
3.3 Randvoorwaarden Verkeer De gewijzigde randvoorwaarden betreffende het verkeer op en rondom het Smakkelaarsveld zijn weergegeven in een aantal geactualiseerde schema’s. Hiermee komen de schema’s en bijbehorende randvoorwaarden in het IPvE en FO 2008 te vervallen.
Voetgangers De hoofdroute voor voetgangers door het Smakkelaarsveld start bij de Vredenburgknoop en loopt in een glooiing naar de Bieb++. Het hoofdpad heeft een lichte helling en is goed begaanbaar voor mindervaliden. Het hoofdpad is een vanzelfsprekende route door de groene entreeruimte. De inrichting nodigt uit om te verblijven of een ommetje te maken over het Smakkelaarsveld. In de nabijheid van de hoofdentree van de Bieb++ komt een ranke brug over de Leidsche Rijn. Deze brug zorgt ervoor dat de Bieb++ goed bereikbaar is voor voetgangers die komen uit de Van Sijpesteijntunnel of vanaf Stationsplein Oost. Deze bezoekers hoeven niet om te lopen via de Vredenburgknoop. Daarnaast maakt de brug dat het Smakkelaarsveld geen doodlopende ruimte wordt voor voetgangers, maar ook een aantrekkelijk groen stukje stad wordt waar je doorheen kunt wandelen als je niet in de Bieb++ moet zijn. De brug maakt dat het Smakkelaarsveld vanzelf zal worden opgenomen in voetgangersroutes en onderdeel wordt van het stedelijk weefsel. De nieuwe brug wordt niet aantrekkelijk voor fietsers en is ongeschikt voor mindervaliden. Voor zowel mindervaliden als fietsers is de route via de Vredenburgknoop een functionele en comfortabele hoofdontsluiting. Fietsers zijn op de brug minder gewenst om meerdere redenen: ten eerste, is het wenselijk de brug zo rank mogelijk te houden, om de kwaliteit van het water optimaal te kunnen benutten. Ten tweede is het niet mogelijk om ter hoogte van de brug een voldoende ruime aansluiting te maken op de drukke fietsroute langs de Leidsche Rijn. Ten derde zijn de benodigde doorvaarthoogte en -breedte voor boten op de Leidsche Rijn niet eenvoudig te combineren met een fietsvriendelijke (laat staan rolstoelvriendelijke) helling. Het is wel mogelijk voor fietsers om met de fiets aan de hand, de voetgangersbrug te gebruiken Bij de Vredenburgknoop is het mogelijk de HOV-baan in noordzuidrichting over te steken. Dit kruispunt is geregeld met verkeerslichten. In het IPvE en FO uit 2008
was een tweede oversteekplaats voor voetgangers over de HOV-baan opgenomen (randvoorwaarde 44). Deze komt te vervallen vanwege de gewijzigde eisen aan de HOVbaan (hoogteligging, stop- en rijzicht, doorstroming). Naast het Smakkelaarsveld ligt de Vredenburgknoop. Dit is een stelsel van bruggen over de singel en de Leidsche Rijn. De verwachting is dat een groot aantal voetgangers naar de Bieb++ de route over de Vredenburgknoop zullen kiezen. Daarom is het van belang dat deze route ruim genoeg is. Bij het opstellen van het IPvE en FO in 2008 was in het ontwerp voor de Vredenburgknoop een trottoirbreedte van 3,70 meter opgenomen. Deze breedte is minimaal noodzakelijk voor een goede toegankelijkheid voor voetgangers naar de Bieb++. In het IPvE en FO uit 2008 was een werfpad opgenomen onder de Vredenburgknoop door van Smakkelaarsveld naar Daalsesingel. Bij de uitwerking van de Vredenburgknoop is het werfpad komen te vervallen. Daardoor komt randvoorwaarde 43 uit het IPvE en FO 2008 te vervallen. In dit IPvE en FO wordt ervan uitgegaan dat de voetgangersbrug langs de sporen over de Leidseveertunnel niet meer zal worden gebruikt. Deze brug is eigendom van ProRail en is momenteel niet meer in gebruik. De brug valt buiten de plangrens van dit IPvE en FO. Actualisatie randvoorwaarden verkeer Gewijzigde randvoorwaarden voetgangersverkeer: 44 Voetgangers kunnen de HOV-baan alleen oversteken bij de Vredenburgknoop (VRI). Het ontwerp voor de openbare ruimte dient erin te voorzien dat oversteken door voetgangers op andere plekken zoveel als mogelijk wordt voorkomen. 45 Gewijzigde voetgangersroutes conform bijgaand schema. Toegevoegde randvoorwaarden voetgangersverkeer: 85 Op het westelijke brugdeel van de Vredenburgknoop over de Leidsche Rijn. is het trottoir minimaal 3,70 meter breed. Vervallen randvoorwaarden voetgangersverkeer: 43 Er komt geen werfpad onder de Vredenburgknoop.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
13
Legenda route fietsverkeer fietsroute medewerkers/ bewoners fietsenstalling
Verkeersstructuur fiets
14
Actualisatie 2013
Fiets In het IPvE en FO 2008 werd uitgegaan van realisatie van een inpandige fietsenstalling aan de spoorzijde van de Bieb++. Deze stalling zou bereikbaar zijn vanaf de Leidseveertunnel, zodat er geen fietsers door het park zouden fietsen. In het VO van de Bieb++ is echter ook aan de binnenstadszijde voor het gebouw een fietsenstalling voorzien. De entree is gelegen op 0,90 meter +NAP (werfniveau). Gedacht wordt de fietsenstalling in te richten met een openbaar toegankelijk deel voor bezoekers aan de Bieb++ en een afgesloten deel voor bewoners. De route voor fietsers naar de fietsenstalling vanaf de Vredenburgknoop door het Smakkelaarsveld moet zodanig worden ontworpen dat er gemengd gebruik mogelijk is door fietsers en voetgangers. Het is een parkpad met hellingen die niet steiler zijn dan 1:16.
Actualisatie randvoorwaarden verkeer Gewijzigde randvoorwaarden fietsverkeer: 42 Op een deel van Smakkelaarsveld zijn fietsers welkom vanwege de bereikbaarheid van de fietsenstalling. Het parkeren van fietsen is verboden. 47 Op het westelijke brugdeel van de Vredenburgknoop over de Leidsche Rijn komt een tweerichtingsfietspad van minimaal 3,5 meter breed, maar in principe 4,0 meter breed. 48 De fietsenstalling is bereikbaar vanaf een tweerochtingsfietspad op de Vredenburgknoop in het verlengde van de singel. 51
Gewijzigde randvoorwaarden fietsverkeer conform bijgaand schema.
Vervallen randvoorwaarden fietsverkeer: 50 Kade Smakkelaarsveld valt buiten het plangebied Smakkelaarsveld.
Het is van belang de fietsroute op de Catharijnesingel ter hoogte van de Vredenburgknoop te wijzigen ten opzichte van het IPvE en FO 2008. Deze fietsroute is essentieel voor de bereikbaarheid van het Smakkelaarsveld.Vanwege de bereikbaarheid van de fietsenstalling is, in plaats van een eenrichtingfietspad op de Vredenburgknoop, een tweerichtingsfietspad nodig van minimaal 3,5 meter, maar in principe 4,0 meter breed. Hiermee zijn randvoorwaarden 27 en 48 uit het IPvE en FO 2008 gewijzigd.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
15
Legenda route HOV route OV
Verkeersstructuur HOV
16
Actualisatie 2013
Hoogwaardig Openbaar Vervoer Binnen het plangebied liggen tracé’s voor het Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV). Deze mogen in principe alleen gebruikt worden door bus en tram, met medegebruik door nood- en hulpdiensten en plaatselijk door taxi’s. Het ontwerp van de HOV-banen is gewijzigd ten opzichte van het IPvE en FO 2008 vanwege aangescherpte eisen van het Bestuur Regio Utrecht. De banen zijn plaatselijk verbreed, bochten zijn verruimd en de banen zijn minder steil gemaakt. Deze wijzigingen zijn verwerkt in deze actualisatie.
HOV-viaduct De locatie en de hoogteligging van het HOV-viaduct over de Leidsche Rijn zijn gewijzigd ten opzichte van het IPvE en FO 2008. Deze wijzigingen en de gevolgen daarvan zijn verwerkt in deze actualisatie. Een van de gevolgen is dat het niet mee mogelijk is om, ter hoogte van de Bieb++, onder het HOV-viaduct door te lopen of te rijden aan de zijde van het gebouw. Hiervoor komt de HOV-baan te laag te liggen. Actualisatie randvoorwaarden verkeer Gewijzigde randvoorwaarden HOV: 52 HOV-banen worden ingepast conform laatste stand van zaken planvorming. 53 Gewijzigde randvoorwaarden HOV conform bijgaand schema.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
17
Legenda route gemotoriseerd verkeer route expeditie route medewerkers/ bewoners
Verkeersstructuur auto en expeditie
18
Actualisatie 2013
Autoverkeer Via de Leidseveertunnel kan bestemmingsverkeer de Bieb++ bereiken. Dit geldt voor zowel bewonersparkeren als expeditie. De Leidseveertunnel zelf is geen onderdeel van dit IPvE en FO. De maatvoering en inrichting van de Leidseveertunnel moet nader worden onderzocht in relatie tot het voorziene gebruik. Voor personenauto’s zijn er geen wijzigingen ten opzichte van het IPvE en FO 2008. Deze dienen gebruik te maken van de achteringang aan de zijde van de Leidseveertunnel. Als gevolg van de aanleg van de HOV-tracé’s wordt de Knipstraat een doodlopende straat voor autoverkeer. De Knipstraat blijft aangesloten op de Daalsesingel, maar niet meer op de Leidseveer of het Smakkelaarsveld. Aan het eind van de Knipstraat aan de zijde van het Smakkelaarsveld zal dan ook een keermogelijkheid en een afsluiting moeten komen. Voor fietsverkeer en voetgangersverkeer blijft de Leidseveer aangesloten op de Knipstraat. Actualisatie randvoorwaarden verkeer Gewijzigde randvoorwaarden autoverkeer: 55 en 59 Gewijzigde randvoorwaarden autoverkeer conform bijgaand schema. 56 In de Bieb++ komt ruimte voor bewonersparkeren en expeditie. Deze is bereikbaar vanaf de Leidseveertunnel. Vervallen randvoorwaarden autoverkeer: 54 en 58 Kade Smakkelaarsveld valt buiten het plangebied.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
19
Legenda route nooddiensten route nooddiensten kleine voertuigen Opstelplaats nooddienst route in Leidseveertunnel nader te onderzoeken Verkeersstructuur nooddiensten
20
Actualisatie 2013
Nood- en hulpdiensten Nood- en hulpdiensten kunnen gebruik maken van de HOV-banen. Een brandweerauto kan zich eventueel opstellen tegen de noordgevel (zijde Leidseveer) van de Bieb++, op een verharde strook tussen het gebouw en de HOV-baan. In geval van nood kunnen brandweer, ambulance of politie gebruik maken van het parkpad dat loopt vanaf de Vredenburgknoop naar de hoofdentree van de Bieb++. Het parkpad moet hierop worden gedimensioneerd (dat wil zeggen profiel van vrije ruimte 4,00 meter breed) en geconstrueerd. Ook ter plaatse van het dek van de fietsenstalling zal een draagconstructie nodig zijn die berekend is op nood- en hulpdiensten. Een wijziging ten opzichte van het IPvE en FO 2008 is de route voor nood- en hulpdiensten. Door de lagere ligging van het HOV-viaduct kunnen de hulp- en nooddiensten alleen komen bij de achterentree (spoorzijde) en niet meer op de kade aan de Leidsche Rijn. Actualisatie randvoorwaarden verkeer Gewijzigde randvoorwaarden nooddiensten: 59 Gewijzigde randvoorwaarden nooddiensten conform bijgaand schema.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
21
Leidseveertunnel 2,10
Catharijnesingel
2,10
Legenda vaarroute om en om regeling 2,10
2,10
Sijpesteijntunnel Verkeersstructuur scheepvaart
22
Actualisatie 2013
doorvaarhoogte
Scheepvaart Het Masterplan Stationsgebied voorziet in herstel van de Leidsche Rijn tussen de Catharijnesingel en Lombok via de Van Sijpesteijntunnel. Bij de aanpak van het Smakkelaarsveld zal de Catharijnesingel worden verbonden met de waterloop in de Van Sijpesteijntunnel. Bij het opstellen van het IPvE en FO 2008 werd uitgegaan van een kleine verbreding van het water in de tunnel. Deze verbreding is noodgedwongen doorgeschoven naar de tweede fase van de ontwikkeling van het stationsgebied. Op dit moment is de bestaande waterloop in de tunnel uitgangspunt voor de plannen voor het Smakkelaarsveld. Deze wijziging is onderdeel van deze actualisatie. Voor de scheepvaart op de Leidsche Rijn heeft dit geen grote gevolgen. Het water in de onderdoorgang is net breed genoeg voor (rondvaart)boten om er in laag tempo doorheen varen, zodat weinig golfslag ontstaat. Het is nodig om een om- en omregeling voor boten te realiseren in de Van Sijpesteijntunnel. Deze moet wellicht worden ondersteund door verkeerslichten. Voor boten die wachten op tegemoetkomende boten kunnen aanmeervoorzieningen nodig zijn. Eventuele constructies in het water (zoals kolommen van nieuwe bruggen) dienen te worden voorzien van aanvaarbescherming. Zolang de Leidsche Rijn nog niet is doorgetrokken over het Westplein kunnen boten vanaf de singel al wel de Bieb++ bereiken.
Actualisatie randvoorwaarden verkeer Toegevoegde randvoorwaarden scheepvaart: 86 Randvoorwaarden scheepvaart conform bijgaand schema. 87 Eventuele constructies in het water dienen te worden voorzien van aanvaarbescherming. 88 Zolang de Van Sijpesteijntunnel niet wordt verbreed, is een om-en omregeling voor boten noodzakelijk. Daarvoor zijn borden en/of verkeerslichten nodig.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
23
Kunstwerk Zeelandschap
24
Actualisatie 2013
3.4 Randvoorwaarden Kunst Op het Smakkelaarsveld staat een kunstwerk van David van de Kop met als titel ‘Zeelandschap’. Het kunstwerk bestaat uit vier sculpturen. Door de nieuwbouw op het Smakkelaarsveld kunnen deze sculpturen niet op de oorspronkelijke plek blijven. Overwogen moet worden of en waar de kunstwerken op het Smakkelaarsveld terug kunnen komen. De kunstenaar is inmiddels overleden. Bij de erven van de kunstenaar en de adviescommissie voor beeldende kunst van de gemeente Utrecht bestaat de wens om de kunstwerken op het Smakkelaarsveld te behouden. Een onafhankelijk onderzoek heeft uitgewezen dat de kunst een duidelijke betekenis heeft voor de stad Utrecht. De compositie van de vier afzonderlijke sculpturen zal in de toekomst wijzigen. Het Smakkelaarsveld wordt veel kleiner. In de komende tijd wordt onderzocht of een gewijzigde compositie en opstelling recht doet aan de kunstwerken. Naast artistiek onderzoek is ook een technisch onderzoek nodig naar herplaatsingsmogelijkheden. Wellicht moet worden gedacht aan verplaatsing naar elders en nieuwe kunst op het Smakkelaarsveld. Ten tijde van het opstellen van deze actualisatie zijn nog geen besluiten genomen over herplaatsing van Zeelandschap. Daarom zijn nog geen randvoorwaarden opgenomen in het IPvE en is het kunstwerk nog niet ingepast in het FO.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
25
Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
26
Actualisatie 2013
4
Actualisatie Functioneel Ontwerp
Om een toekomstbeeld te schetsen van het Smakkelaarsveld en om te toetsen of alle randvoorwaarden uit het IPvE inpasbaar zijn in het Smakkelaarsveld, is een FO gemaakt. Dit FO is een ontwerpschets op hoofdlijnen. Dit FO wordt in de vervolgfase uitgewerkt in samenhang met de uitwerking van het ontwerp van de Bieb++ tot een voorontwerp van de openbare ruimte (VO).
Visie In dit FO is het Smakkelaarsveld opgevat als groene representatieve entreeruimte voor de Bieb++. Het Smakkelaarsveld is een hybride tussen een tuin en een plein. Deze openbare ruimte is een intermediair tussen de Bieb++ en de omringende stad. De openbare ruimte wordt zodanig ingericht dat komen en gaan naar de Bieb++ goed en aangenaam functioneert. De Bieb++ wordt opgenomen in routes op een manier dat deze routes vanzelfsprekend lijken. Het Smakkelaarsveld is niet alleen een plek om te passeren, maar ook om te verblijven. Dat kan in het groen of aan de waterkant, op het horecaterras of op een traprede. Op sommige momenten kunnen de gebruikers van de Bieb++ de openbare ruimte benutten om zich te presenteren. Denk aan een openluchtbioscoop of een boekenmarkt. Parkpaden en groene glooiingen bepalen het beeld van de openbare ruimte van het Smakkelaarsveld. Ondanks de flinke hoogteverschillen in het gebied, zorgt de inrichting van het Smakkelaarsveld voor samenhang tussen het gebouw en zijn omgeving. De glooiende groene velden geven het Smakkelaarsveld een eigen identiteit. De hoogteverschillen en verschillende functies krijgen als vanzelfsprekend een plek. Op het Smakkelaarsveld is veel ruimte voor verblijf aan de waterkant van de Leidsche Rijn. Ook de hoger gelegen groene hellingen en zitranden zijn op het water georiĂŤnteerd. Referentiebeelden glooiende paden en grashellingen
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
27
Profiel Smakkelaarsveld
28
Actualisatie 2013
De kloeke maat en schaal van de inrichtingselementen passen bij de schaal van het gebouw. De vormgeving van de groen-elementen, trappen en paden is eenvoudig en hedendaags. De beoogde representatieve groene uitstraling wordt bewerkstelligd door een eenvoudige vormgeving en een verfijnde detaillering. Daarbij is een passend beheerniveau noodzakelijk. Met name het beheer van geparkeerde fietsen (fietsparkeren alleen in de stalling) is essentieel voor het slagen van het Smakkelaarsveld als verblijfsruimte.
Groene entreeruimte Het nieuwe Smakkelaarsveld bestaat uit een groene helling, georiënteerd op het water van de Leidsche Rijn. Aan de waterkant zijn de groene hellingen vrij open. Er staat een enkele boom in het gazon. De hellingen zijn, vooral rond het middaguur, goed georiënteerd op de zon. Hoger op de helling staan meer bomen van verschillende soorten verspreid in het gazon. Naast gazon zijn hier ook stroken met gevarieerde beplanting. De verschillende soorten bomen en beplanting geven het Smakkelaarsveld elk seizoen een andere kwaliteit. Zo mogelijk worden bestaande bomen ingepast of verplant binnen het Smakkelaarsveld. Rondom de groene hellingen zijn randen die op geeïgende plekken zithoogte hebben. In de zitranden is verlichting geïntegreerd. Van de Vredenburgknoop naar de Bieb++ leidt een parkpad naar de entree van de Bieb++. Dit hoofdpad loopt van de Catharijnesingel en Vredenburgknoop (4,00 meter +NAP) in een glooiing naar het entreeniveau van de Bieb++ (5,70 meter +NAP). Een tweede belangrijke route is het parkpad dat vanaf de Vredenburgknoop geleidelijk omlaag loopt tot aan de fietsenstalling op werfniveau (0,90 meter +NAP). Beide routes zijn niet alleen verkeersruimte, maar bieden ook ontmoetingsruimte. De ruime paden lopen tussen de groene hellingen door. Je kunt zitten langs de randen van deze groene velden. Ook kunnen de paden gebruikt worden voor kleinschalige evenementen, georganiseerd door de bibliotheek of het filmhuis. De hellingen in de groene entreeruimte zijn het meest manifest in het dwarsprofiel. Startend bij de Leidsche Rijn (waterpeil 0,58 meter +NAP) loopt de parkhelling van het werfniveau (0,90 meter +NAP) omhoog tot het entreeniveau van de Bieb++ (5,71 meter +NAP). Referentiebeelden zitranden
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
29
Functioneel Ontwerp Voetgangersbrug Leidsche Rijn
30
Actualisatie 2013
Leidsche Rijn De Leidsche Rijn wordt in een rechte lijn aangesloten op de Catharijnesingel. Aan de zuidzijde worden zittrappen gerealiseerd. Deze waterkant valt buiten het plangebied van dit IPvE en FO. Aan de zijde van het Smakkelaarsveld komt een pad op werfniveau. Hier kan een rondvaartboot of een kano eenvoudig aanmeren. Hier kun je zitten en uitkijken over het water, naar bootjes en de levendige overzijde. Ter hoogte van de Bieb++ ligt een horecaterras aan de waterkant op werfniveau. Om het Smakkelaarsveld en de Bieb++ goed te ontsluiten voor langzaam verkeer zijn twee routes essentieel. Ten eerste de route vanaf de binnenstad, de Catharijnesingel en Daalsesingel. Deze komen samen ter hoogte van de Vredenbrugknoop. Dit is een route voor fietsers en voetgangers. Ten tweede de route vanuit de Van Sijpesteijntunnel en het Stationsplein Oost. Deze komen samen ter hoogte van de nieuwe voetgangersbrug over de Leidsche Rijn.
Verbreding Vredenburgknoop Omdat in de Bieb++ een fietsenstalling is toegevoegd aan de binnenstadszijde die goed toegankelijk moet zijn vanaf de Vredenburgknoop, is op de Vredenburgknoop extra ruimte vereist. Dit moet niet ten koste gaan van ruimte voor de voetganger. Daarom wordt in dit FO voorgesteld de Vredenburgknoop met minimaal 2,00 meter te verbreden, zodat het eenrichtingfietspad kan worden verbreed tot een tweerichtingfietspad (4,00 meter), terwijl de trottoirbreedte onveranderd blijft (3,70 meter). Gezien de bouwwijze van de Vredenburgknoop betekent een verbreding van minimaal 2,00 meter in de praktijk waarschijnlijk een verbreding van 2,80 meter. Deze eventuele extra maat is goed inpasbaar en kan ten goede komen aan de ruimte voor de voetganger (4,50 meter).
Nieuwe voetgangersbrug Leidsche Rijn Ter hoogte van de entree van de Bieb++ wordt een smalle voetgangersbrug voorgesteld. Deze wordt toegevoegd omdat de Bieb++ aan verschillende zijden van de
Verbreding Vredenburgknoop
omgeving is afgesneden door trein, HOV-banen en het water. Door de aanleg van de voetgangersbrug kan dit prominente gebouw op twee manieren door bezoekers worden benaderd. De voetgangersbrug heeft een elegante, ranke constructie. De benodigde doorvaarthoogte en -breedte maken dat de brug een lichte bolling krijgt. Het water kan ineens worden overspannen of ondersteund worden door een middensteunpunt. De brug is bedoeld voor voetgangers. Fietsen op de brug wordt dan ook minder aantrekkelijk gemaakt door toevoeging van enkele treden. De architectuur van de brug wordt bescheiden en verfijnd. Gedacht wordt aan een betonnen brug en stalen leuningen. De Bieb++ en het water van de Leidsche Rijn zijn hier de blikvangers.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
31
Profiel trappartij Smakkelaarsveld
32
Actualisatie 2013
Tussen de sporen en de HOV-brug kan het water van de Leidsche Rijn worden verbreed, zodat de Bieb++ in het water staat. Omdat in dit gebouwdeel de parkeergarage is en er geen entrees zijn, lijkt water hier een goede bestemming van de openbare ruimte. In de vervolgfase is het mogelijk om deze plek andere functies toe te kennen, zoals aanmeerplaatsen voor bewoners, een drijvend terras of een watertuin.
Trappen Bij de entree van de Bieb++ en de entree voor de woningen is een royale voorruimte voorzien. In deze zone is ruimte voor een terras van het grand cafĂŠ van de Bieb++. Langs de gevel van het grand cafĂŠ is een brede trap gedacht die omlaag naar de waterkant leidt. Deze trap verbindt het werfniveau (0.90 meter +NAP) met horecaterras direct met het entreeniveau van de Bieb++ (5,71 meter +NAP). Voetgangers vanaf de Vredenburgknoop kunnen gebruik maken van de hellende paden, of kiezen de trap die vanaf de Vredenburgknoop (4,00 meter +NAP) direct naar het werfniveau loopt (0,90 meter +NAP). Via deze trap kan men langs de noordoever van de Leidsche Rijn lopen.
Trappen tussen werfniveau en stadsniveau
Fietsenstalling Op werfniveau, in de flank van de trap bevindt zich de toegang naar de fietsenstalling. Vanaf de Vredenburgknoop loopt een parkpad geleidelijk omlaag, zodat fietsers gemakkelijk op de entree van de fietsenstalling afrijden. Het parkpad is zodanig breed dat het gemengd kan worden gebruikt door fietsers en voetgangers. De fietsenstalling heeft een directe toegang tot de centrale hal in de Bieb++ en een entree naar de woningen. Op deze manier wordt het de fietsers zeer gemakkelijk gemaakt de fiets inpandig te stallen. Hoe aantrekkelijk het gebruik van de fietsenstalling wordt gemaakt, hoe kleiner de kans op overlast van geparkeerde fietsers op het Smakkelaarsveld. Vanzelfsprekend zijn het beheerregime voor de fietsenstalling en het beheer van fout geparkeerde fietsen in de openbare ruimte essentieel voor het functioneren van het Smakkelaarsveld als verblijfsruimte.
Vanwege de aanwezigheid van een grote bundel met kabels en leidingen, wordt de grootte van de fietsenstalling nog onderzocht. Aandacht in de vervolgfase vraagt ook de zwaarte van de constructie en de dikte van de gronddekking op de fietsenstalling vanwege de wens om een groene inrichting te realiseren in combinatie met het gebruik door nood- en hulpdiensten. In de vervolgfase wordt het FO uitgewerkt. In die fase zal met name aandacht worden gegeven aan de vormgeving van de fietsenstallingentree in samenhang met het ontwerp van de trap. Vanzelfsprekend hangt deze mede af van het ontwerp van de Bieb++, de groene gloooiingen, de padenloop, de indeling van de stalling en genoemde technische randvoorwaarden.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
33
Profiel Smakkelaarsveld
34
Actualisatie 2013
Leidseveer De route voor langzaam verkeer van Vredenburgknoop tot aan Leidseveertunnel loopt geleidelijk omlaag, zoals ook in de huidige situatie. De HOV-baan verloopt ongeveer in dezelfde helling. Ter hoogte van de Vredenburgknoop ligt het Smakkelaarsveld op dezelfde hoogte als de Leidseveer. Echter, waar de Leidseveer geleidelijk omlaag loopt, loopt het Smakkelaarsveld juist langzaam omhoog. Daardoor ontstaat een hoogteverschil van ongeveer 3,50 meter ter hoogte van de Bieb++. Dit hoogteverschil wordt opgevangen middels een keermuur met hekwerk. Om ruimtelijke en om ecologische redenen is het gewenst de bestaande bomenrij (platanen) langs de Leidseveer te handhaven en aan te vullen. Echter, door de breedte en zwaarte van de constructie van de HOV-baan lijkt dit niet mogelijk. Ook het planten van nieuwe bomen is op deze plek, zonder aanpassingen aan de HOV-baan, niet mogelijk. Nader onderzoek is nodig om te bepalen of aanpassingen van de HOV-baan mogelijk zijn om de bomenrij te handhaven en aan te vullen. Via de zuidelijke buis van de Leidseveertunnel wordt de bewonersparkeergarage van de Bieb++ bereikbaar. Ook expeditieverkeer voor de Bieb++ vindt hier plaats. Tussen Bieb++ en spoorzone is enige verharde ruimte nodig voor keren en steken van vuilnisauto, expeditieverkeer en nood- en hulpdiensten. In de vervolgfasen kan worden afgewogen of de route voor de Bieb++ in de Leidseveertunnel en de openbare ruimte tussen Bieb++ en sporen openbaar blijft of kan worden geprivatiseerd. Deze keuze kan van invloed zijn op de uiteindelijke inrichting.
Leidseveer, bestaande platanen
Materiaalgebruik Bij de inrichting van het Smakkelaarsveld worden materialen gebruikt conform het Referentiekader Openbare ruimte Stationsgebied. Dat wil zeggen dat de verhardingen veelal bestaan uit gebakken klinkers in combinatie met natuurstenen banden en deksloven (graniet). In dit FO wordt voorgesteld keringen, trappen en zitranden uit te voeren als metselwerk in combinatie met natuurstenen randen. De HOV-baan (rood asfalt/beton) wordt opgesloten met natuurstenen (graniet) opsluitbanden. Omdat de randvoorwaarden betreffende de inpassing van het kunstwerk Zeelandschap nog niet bekend zijn, is het kunstwerk niet ingepast in het FO.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
35
Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
36
Actualisatie 2013
5
Tot slot
Een aandachtspunt voor het vervolg is dat bij de uitwerking van deelprojecten op en aan het Smakkelaarsveld (Bieb++, HOV, brugontwerpen, aangrenzende plangebieden) continue afstemming van de ontwerpen essentieel is. Op deze kleine plek grijpen verschillende complexe projecten in elkaar. Wanneer deze in samenhang worden ontwikkeld, kan het Smakkelaarsveld een aantrekkelijke groene verblijfsplek worden. Het IPvE en FO van 14 februari 2013 is nog niet getoetst door de Commissie Advies en Gebruik Openbare Ruimte en het Beheertoetsteam (CAGO/BTT).
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
37
38
Actualisatie 2013
6
• • • • • • • • • • • • •
Basisgegevens
VO3 Bieb++, Rapp+Rapp, december 2012; Uitgangspuntenkaart Smakkelaarsveld (mail 29-11-07, POS); DTO maaiveldinrichting Vredenburgknoop, IBU, juli 2012; Actualisatie DRO Daalsesingel, s.v.z. januari 2013, IBU; Concept-DO Stationsplein Oost, s.v.z. januari 2013, Buro Sant en Co; Referentiekader openbare ruimte Stationsgebied Utrecht, Gemeente Utrecht, augustus 2005; Handboek Inrichting Openbare Ruimte, Gemeente Utrecht, 2007; Handboek voor toegankelijkheid, 2003; DO OV-Terminal, ProRail, 2006; Inmeting Smakkelaarsveld, Ingenieursbureau Utrecht, maart 2008; Ontwerp duiker wrmvb8002-001 150108, POS, maart 2008; Studie Bevaarbare Leidsche Rijn, Ingenieursbureau Utrecht, 11 juni 2008; Van Sijpesteijntunnel actualisatie studie bevaarbare Van Sijpesteijntunnel, 4 september 2009.
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
39
40
Actualisatie 2013
Colofon
Opdrachtgever: Projectorganisatie Stationsgebied
Herman Baartman Sara Rademakers
Opdrachtnemer: IBU Stadsingenieurs, Ontwerp Openbare Ruimte
Dominic Meesters Fred van Eeden Marjo de Kraker Mintske Sijsma Diana van Sloten
Integraal Programma van Eisen en Functioneel Ontwerp Smakkelaarsveld
41
Actualisatie Integraal Programma van Eisen enFunctioneel Ontwerp Smakkelaarsveld Utrecht Vervaardigd door: IBU Stadsingenieurs, Stadswerken, Gemeente Utrecht. In opdracht van: Projectorganisatie Stationsgebied, Gemeente Utrecht. Projectnummer: 402.34495
Stadsingenieurs
Bezoekadres Ravellaan 96, Utrecht Postbus 8375, 3503 RJ Utrecht Telefoon 030 - 286 43 23 Fax 030 - 286 43 48 E-mail ibu@utrecht.nl www.utrecht.nl/ibu