Koop minder, koop duurzaam, koop lokaal

Nieuw meubilair, iPads, kasten, pennen, papier: ons koopgedrag heeft een negatieve impact op het milieu, welzijn en klimaat. Dat geldt ook thuis, wanneer we weer een nieuw bankstel aanschaffen, of een smartphone, speelgoed voor de kleine, een parasol of matras. Wat zijn daarvan de gevolgen, en nog belangrijker: hoe veranderen we dat?

Het is belangrijk om je te realiseren hoe groot de impact is van die ‘leuke dingetjes van de Action, die geen drol kosten’. Dat iets goedkoop is, is vaak geen goed nieuws voor het milieu, en de mensen die het moesten maken deden dat vaak in slechte werkomstandigheden. Het is waarschijnlijk snel stuk en heeft een gigantische ecologische voetafdruk door verscheping, ecocide en beroerde omgang met de omgeving en bevolking. Bovendien zijn goedkope prullaria veelal gemaakt van plastic. Dat wordt vervaardigd met olie, wat weer zorgt voor veel CO2-uitstoot. Daarbij kan plastic hooguit één keer gerecycled worden.

Impact top 10

Per jaar kopen we in Nederland gemiddeld per persoon voor 2.000 euro aan spullen, we vliegen 4.200 kilometer en rijden 9.000 kilometer met de auto. We consumeren 250 gram zuivel en 120 gram vlees per dag. We kopen drie stuks kleding per maand. Naast de CO2-uitstoot, veroorzaakt dat ook andere vervuilingen, leidt het tot ontbossing en heeft het een negatief effect op de beschikbaarheid van grondstoffen. Van al die dingen die we doen en consumeren, veroorzaken we met onze spullen de grootste impact op het milieu. Die staat op nummer 1 in de impact tot 10.

Koopgedrag veranderen

De impact die je maakt met jouw eigen koopgedrag kun je eenvoudig verkleinen. Koop bijvoorbeeld geen dingen die je niet echt nodig hebt of spullen die geen drol kosten - tenzij ze tweedehands of lokaal en duurzaam gemaakt zijn. Houd in het achterhoofd: Refuse, Reduce, Repair, Reuse, Recycle. Oftewel: als je het toch koopt, zorg dat iets repareerbaar is en een tweede, derde en tiende leven kan krijgen. En denk na voordat je iets koopt. Komt het van ver, dan heeft het sowieso een grote impact. Koop liever iets dat degelijk is en gepimpt kan worden, dan iets dat tijdelijk leuk is. Vaak kopen we dat laatste voor kinderen: grabbelton-onzin, sinterklaascadeautjes en afscheidspresentjes.

Verschil maken

Je kunt dus echt verschil maken met je koopgedrag. Koop minder, koop zo veel mogelijk plantaardig voedsel, repareer, pimp en doe moeite om iets een tweede leven, en als je iets cadeau doet, probeer zo veel mogelijk zelfgemaakte of tweedehands spullen te geven, of kies voor een ervaring of iets eetbaars. Het gaat immers om het gebaar en de aandacht. Daarnaast: vlieg en vaar (motorisch) zelf zo min mogelijk, en zorg ook dat je spullen zo kort mogelijk onderweg zijn - hoe verleidelijk het ook is om goedkope spullen te kopen. En tot slot: koop lokaal. Wist je bijvoorbeeld dat het kopen van iets ‘duurzaams’ of ‘gezonds’ dat van heel ver wordt verscheept, daardoor juist mogelijk weer minder duurzaam is? Koop bijvoorbeeld liever boekweit uit Limburg dan quinoa uit Zuid-Amerika. En liever een stenen beker uit Delft dan een bamboe mok uit Indonesië.

Etske Thie, leerkracht en klimaataanjager bij Floris Onderwijs, schrijft sinds maart 2022 columns voor Schoolfacilities. Dit is haar laatste column.