St Plechelmusplein Oldenzaal, Nederland (2009–heden)
Het St. Plechelmusplein moet het mooiste plein van Twente worden. Dat is de ambitie die het Oldenzaalse gemeentebestuur zichzelf heeft gesteld voor de herinrichting van het plein. Door het parkeren rondom de basiliek naar elders te verplaatsen is opwaardering van het plein mogelijk. De St. Plechelmusbasiliek staat in de hart van de stad Oldenzaal en is het baken en eindpunt van de landwegen die leiden naar het St. Plechelmusplein. De oudste delen van de kerk dateren uit de twaalfde eeuw. De kleurrijke gebrandschilderde glas-in-lood ramen uit de negentiende eeuw maken de basiliek uniek. De stad Oldenzaal is een eeuwenoude vestingstad waarvan het middeleeuwse stratenpatroon in de binnenstad bewaard is gebleven. Het centraal stellen van de basiliek en de middeleeuwse stadsplattegrond is het leidend motief voor het ontwerp en inspiratiebron voor de herinrichting van het St. Plechelmusplein geweest. Kenmerkend aan de middeleeuwse plattegrond
is dat de gevels de ruimte vormen. In het ontwerp wordt dit kenmerk benadrukt door een laag muurtje dat de richting van de oude gevels volgt. De ruimte op het plein staat in contrast met de smalle straten. Er is ruimte voor evenementen, de kermis en de markt. Verkeer is te gast. De vorm van de ruimte wordt versterkt door een bomenrand langs de pleinrand. De basiliek wordt op een voetstuk geplaatst doordat deze op een bijzondere verharding staat met een patroon geĂŻnspireerd op een fragment uit de glas-in-loodramen van de basiliek. Het patroon benadrukt het verblijfskarakter van de plek. Het basismateriaal van het plein is baksteen, in een specifieke mix die past bij Oldenzaal en bij de Bentheimer zandsteen van de basiliek. In het plan is veel aandacht besteed aan een goede detaillering. Dit vertaalt zich in zorgvuldige aansluitingen met de omgeving, inpassing van meubilair, afwatering en zorgvuldige uitwerking van de keermuur. Hierdoor wordt de duurzaam-
Type: Openbare Ruimte, Binnenstad Opdrachtgever: Gemeente Oldenzaal
Ontwerpteam: Bureau B+B stedebouw en landschapsarchitectuur
Programma: -
Oppervlak: 7.550 m2 Bouwsom: â‚Ź 1.800.000,-
Rand en bank Uniek aan Oldenzaal is de middeleeuwse stadsplattegrond. Kenmerkend hiervan is dat de gevels de ruimte vormen. Dit kenmerk wordt benadrukt door een laag muurtje, lekker om te zitten, dat de gevels volgt.
Verharding Het patroon is ge誰nspireerd op structuren die voorkomen in de prachtige glas-in-loodramen van de basiliek. Baksteen wordt gelegd in een patroon van gietijzeren strips.
Bomen De uit de historie bekende bomenrand met lindebomen wordt hersteld. De lindes worden gekandelaberd. Hierbij worden de hoofdtakken ingekort en ontstaat er een compacte boomkroon.
Meubilair en kunst Een eenduidige kleurstelling van al het gebruikte meubilair zorgt voor een rustig beeld. Het meubilair wordt in de kleur van de kozijnen van het stadskantoor en de deuren en luiken van de basiliek uitgevoerd. Het beeld van St. Plechelmus komt op een lagere sokkel zodat hij letterlijk meer tussen de mensen staat.
heid van deze openbare ruimte verlengd. In samenwerking met Atelier LEK is een integraal lichtplan gemaakt voor plein en basiliek. In het lichtplan staat de basiliek centraal en worden architecturale kenmerken van het bouwwerk zoals het reliĂŤf, het besloten karakter en de verjonging van de toren, de bijzondere steunberen van
het schip en de spectaculaire glas-in-loodramen uitgelicht. Op bijzondere dagen gaat het licht aan in de basiliek en zijn de glas-in-loodramen te beleven vanaf het plein. Tijdens bijzondere diensten, zoals de MatthäeusPassion, worden de ramen van buitenaf belicht zodat het glas-in-lood juist binnen sterk wordt ervaren.
Kerkstraat
Herinrichting St. Plechelmusplein
Ga rkt
ma
en nz
erstraat
Deurning
at
iestra
r Pasto
bestrating: baksteen gietijzeren strips
boom: linde gekandelaberd
fietsenrek
lichtmast klein lichtmast
afvalbak